DEMOKRASİ KURAMLARI
121
özgül coğrafyaların kendi dinamiklerinde ortaya çıkar. Ve yerküre üzerinde bu dinamikleri birleştirmenin yolunu bulmak hiç de kolay degildir. Daha da ileriye gidilip anayasal düzenin iç ve diş alternatifleri de irdelenebilir. Kurulacak kuramların ana karakteri, dayandığı kitle, test edilebilirliği, inandırıcılığı gibi özellikleri önemlidir. Ayrica Foucault-Habermas ikileminin demokrasi özelinde yansıttığı gerilim siyasetin her alanında geçerlidir: normatif olanla gercek ya da yapilması gerekenle gercekte yapılan arasındaki gerilim nasil anlaşılır ve nasil çözülür? Demokrasinin güdüsü erdem iken aristokrasinin ruhu itidaldir. Monarşinin degeri onurla ölçülürken, despotizm ise saçabildiği korku ile degerlendirilir2. Devrimci bir toplumsal özgürlesmenin yolunu önermek elbette bu yazının sınırları disinda ama son olarak su söylenebilir: basit iliskileri bırakıp gercekten siyaset tartışmak gereklidir.
Dipnot Hansen, MH. Athenian Democracy in the Age of Demosthenes. 1991. Oxford Un. Press. Schmidt, MG. Demokrasi Kuramlarina Giris. 2001. Vadi Yayinlari. Cnudde, CF. The Empirical Democratic Theory. 1969. Chicago. Habermas, J. Demokrasinin Üc Normatif Modeli. 1992. Münih. Scharpf, FW. Demokrasi ve Uyum Arasinda Demokrasi Kuramlari. 1970. Konstanz. Pateman, C. Participation and Democratic Theory. 1970. London. Aristoteles. Atina Devleti. 1993. Olson, M. (1993). Dictatorship, Democracy and Development. American Political Science Review. 87. Aristoteles, Politik, 1279b Hobbes, T. Leviathan. 1651. London. Montesquieu, C. De l´esprit des lois. 1748. Paris. a.g.e. Sartori, G. Demokratietheorie. 1992. Darmstadt. Rousseau, JJ. Oeuvres completes. 1964. Paris. Maier, H. Rousseau. 1962. München. Hegel, GWF. Grundlinien der Philosophie der Rechts. 1821. Hamburg. De Tocqueville. Old State and the Revolution. 1856. Locke, J. Two Theses on Administration. 1690. London. Mill, JS. Principles of Political Economy. 1848. Harmondsworth. Bartsch, W. Liberalizm ve Emekci Siniflar. 1982. Opladen. Smart, P. Some will be more equal than others? 1990. Marx, K. Zur Kritik der Hegelschen Rechtsphilosophie. 1843. Berlin. Marx, K. Manifest der Komunistichen Partei. 1848. Berlin. Marx, K. Bürgerkrieg in Frankreich. 1871. Berlin. Lenin, VI. Devlet ve Devrim. 1972. Sol Yayinlari.