25 minute read
GEZOND
by Solidaris
HET ANTWOORD OP JE VRAGEN OVER HET CORONAVACCIN
Zit je met vragen over het coronavaccin? Loop je verloren in alle informatie? Dat is niet gek. Het zijn verwarrende tijden en er komt veel op ons af. Hallo, Pierre Van Damme? Samen met de vaccinoloog zetten we de feiten over het vaccin op een rijtje.
VACCINATIE 9X DE FEITEN GECHECKT
1. Is een vaccin dat er zo snel kwam veilig en betrouwbaar?
JA “Stel: 2 mensen bouwen een auto en ze hebben dat nog nooit gedaan. Ze moeten alles nog leren, dus duurt het lang voor de auto af is. Maar vraag aan 40 ervaren autobouwers om een nieuw type auto te bouwen. En geef ze voorrang op alles. Dan zijn zij veel sneller klaar.” “Zo was het ook bij het coronavaccin. Farmaceutische bedrijven en onderzoekers wereldwijd werkten samen, deelden informatie met elkaar en kregen absolute voorrang op het gebied van financiële middelen, evaluatie en beoordeling … Een voorrangspositie, maar zónder stappen over te slaan. De vaccins zijn volledig goedgekeurd qua kwaliteit, veiligheid en werkzaamheid door het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA).” “Alle vaccins die we in België geven, werken met grote zekerheid tegen een ernstige coronabesmetting of beschermen tegen een ziekenhuisopname.”
2. Hoe werkt het coronavaccin?
“Het vaccin stimuleert je immuunsysteem (natuurlijke afweer). Het bereidt je voor om het virus te herkennen én je tegen de infectieziekte te verdedigen. Raak je na vaccinatie besmet met corona, dan herkent je immuunsysteem het virus, is het klaar voor de aanval en beschermt het je.” “3 coronavaccins zijn nu goedgekeurd, de goedkeuring voor een 4de zit eraan te komen. 2 daarvan zijn mRNA-vaccins, die géén afgezwakte of dode virusdeeltjes of viruseiwitten gebruiken. Ze laten ons lichaam zélf een eiwit maken dat nodig is om virussen af te weren.”
3. Werkt het coronavaccin tegen nieuwe (super)varianten?
JA “Virussen kunnen muteren: het genetische materiaal in het virus verandert. Maar mutaties beïnvloeden niet per se hoe goed een vaccin tegen het virus werkt. De coronavaccins werken tegen de meestvoorkomende varianten in ons land. Tegen de Britse coronavariant beschermen ze bijvoorbeeld even goed.”
4. Kan ik mijn vaccin kiezen?
NEEN “Welk vaccin je precies krijgt, hangt af van welke vaccins er in voorraad zijn, van je leeftijd en risicoprofiel. Je kan dat niet zelf kiezen. Een groep van experten (de taskforce Vaccinatie) weet perfect welk type vaccin het beste geschikt is voor welke personen en doelgroep. Uiteraard zal je wel weten met welk vaccin je wordt ingeënt.”
NEEN “We kennen de bijwerkingen. Ze zijn dezelfde als bij andere vaccins en zijn normaal als je immuunsysteem in gang gezet wordt. Dit komt het meest voor: • pijn op de prikplaats (meestal de bovenarm) • roodheid of zwelling op de prikplaats • algemene klachten: hoofdpijn, vermoeidheid, rillingen, koorts.”
“Maar niks ergs! De bijwerkingen zijn niet gevaarlijk en verdwijnen spontaan na 1 of 2 dagen. Een pijnstiller als paracetamol kan helpen als je te veel last hebt. Over het algemeen zijn de vaccins tegen corona heel zuiver, met weinig bestanddelen die allergieën kunnen uitlokken. Had je in het verleden een zware allergische reactie op een vaccin? Overleg dan eerst met je arts.” “Hecht zeker geen belang aan foute beweringen. Neen, het coronavaccin maakt je niet onvruchtbaar. Neen, het veroorzaakt geen andere ziektes. En ja, het vaccin is halal en koosjer. Zelfs de mogelijke bijwerkingen wegen niet op tegen de bescherming. Corona is veel gevaarlijker.”
6. Mag je alle maatregelen laten varen na vaccinatie?
NEEN “Gevaccineerd en zorgeloos rondlopen? Dat zit er nog niet direct in. Naarmate meer mensen zijn ingeent, zal de versoepeling stap voor stap mogelijk zijn. Maar ben je ingeënt, dan moet je nog altijd afstand houden en
HOEVEEL MENSEN ZIJN GEVACCINEERD?
Wanneer minstens 70 % van de Belgen zich laat vaccineren, bouwen we voldoende groepsimmuniteit (zie pagina 18) op om elkaar te beschermen. Je ziet hoeveel vaccins er zijn en hoeveel mensen hun 1ste en 2de prik kregen via de vaccinatieteller op de website van de overheid: www.laatjevaccineren.be. Ook voor vaccinvragen kan je daar terecht. En een betrouwbare bron zoals je huisarts helpt je verder. Of stel je vraag via de chat tijdens ons gratis webinar (zie kader).
HOEVEEL KOST HET CORONAVACCIN?
Niets! Het coronavaccin is gratis.
een mondmasker dragen. Waarom? In de 1ste fases zijn lang niet alle mensen gevaccineerd, dus het virus kan nog circuleren. Het duurt enkele weken voor je voldoende antistoffen aanmaakt.”
7. Wat als je een risicopatiënt bent?
“Zit je in een risicogroep, dan raden we sterk aan om je te laten vaccineren. De ziekenfondsen hebben de gegevens van mensen die meer risico lopen. Dankzij hun info en die van de huisartsen weten we wie op de lijst staat. Zit je in de risicogroep, dan krijg je een uitnodiging om voor de zomer naar een vaccinatiecentrum te gaan. In Vlaanderen zijn dat zo'n 800 000 mensen.” "Daarnaast krijgt élke Vlaming (ook niet risico-patiënten) de komende maanden een persoonlijke uitnodiging (per brief, sms of e-mail) om zich te laten vaccineren. Je kan bevestigen, weigeren of je afspraak verplaatsen. Op je uitnodiging staat in welk vaccinatiecentrum je ingeënt wordt.”
8. Is het vaccin nodig als je al corona gehad hebt?
JA “Het is niet omdat je al corona hebt gehad, dat je immuun bent voor het virus! Omdat de ziekte maar tijdelijk beschermt, worden mensen die positief zijn voor COVID-19 ook ingeënt. Het vaccin kan langer bescherming bieden dan het virus. De mensen in fase 3 van de studie worden nu verder opgevolgd, zodat we concreet weten hoe lang het vaccin ons beschermt.”
9. Mag je het vaccin krijgen als je zwanger bent?
JA “De coronavaccins zijn veilig voor zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en vrouwen die zwanger willen worden. Ben je zwanger? Dan zijn de voordelen van een vaccin groter dan eventuele onzekerheden. Want raak je besmet met corona, dan heb je meer kans op vroeggeboorte en andere ernstige problemen. Nog een voordeel: je geeft de antilichamen die je aanmaakt dankzij het vaccin door aan je ongeboren baby. Ben je zwanger en loop je een hoger risico om in contact te komen met corona (je bent bijvoorbeeld zorgverlener)? Of heb je een onderliggende ziekte en zit je in een risicogroep? Dan raden we het vaccin aan."
De redactie van dit artikel werd afgesloten op 3 maart 2021. De inhoud is gebaseerd op informatie die op dat moment actueel was en bevestigd werd door de experten en de overheid.
ZELF NOG VRAGEN? SCHRIJF JE IN VOOR ONS GRATIS WEBINAR
Neem deel aan ons gratis webinar met vaccinoloog Pierre Van Damme. Samen met andere experts beantwoordt hij je belangrijkste vragen. Alles over de werking en veiligheid van het vaccin helder uitgelegd. | Wanneer? 29 en 30 maart, 19.30-20.30 uur | Schrijf je in: www.bondmoyson.be/coronavaccin.
IN DE KIJKER
VACCINEREN, VOOR JEZELF ÉN ANDEREN
MET Z’N ALLEN TÉGEN CORONA MET HET VACCIN
Kreeg jij al een coronavaccin? Of ben je binnenkort aan de beurt? Stilaan maken we meer en meer antistoffen tegen het virus dankzij het vaccin. Zo beschermen we niet alleen onszelf, maar ook alle mensen in onze omgeving. Kortom: 1 voor allen, allen tegen corona!
MOHAMMED 33 JAAR ZORGKUNDIGE IN EEN WOONZORGCENTRUM
Mohammed
WE MOETEN VOOR ELKAAR ZORGEN
“Het woonzorgcentrum waar ik werk, werd zwaar getroffen door corona. We verloren veel mensen. Dat was hard. Intussen kregen alle bewoners hun vaccin. Bijna niemand twijfelde. Meer nog, bijna iedereen vroeg erom.”
“Ik ben intussen ook gevaccineerd. Toen ik mijn vaccin kreeg, was ik opgelucht. Ik voel me weer veilig. Op het werk was ik altijd voldoende beschermd, maar daarbuiten heb ik me best onveilig gevoeld. Bijwerkingen had ik totaal niet. Enkele collega’s hadden lichte koorts en voelden zich wat moe, maar niks ergs. We kregen vooraf trouwens een bijscholing over vaccinatie en het coronavaccin. En ik heb zelf research gedaan. Blijven leren en info opzoeken hoort bij een job in de zorgsector.”
“Ik wil iedereen echt oproepen om zich te laten vaccineren. Voor mij is het simpel: met het vaccin bescherm je tweemaal: jezelf en de mensen rond jou. Ik werk dagelijks met oudere mensen. Het is mijn taak om aan hen te denken en hen te beschermen, vind ik. Maar ik zie het ook breder. We moeten toch allemaal voor elkaar zorgen, niet?”
WAAROM VACCINEREN TEGEN CORONA?
Vaccinoloog Pierre Van Damme legt uit. “Voor virale infecties zoals corona hebben we weinig doeltreffende behandelingen. Een vaccin is onze enige kans om de zware gevolgen tegen te gaan. Corona verdwijnt niet vanzelf, verspreidt zich snel en maakt veel (dodelijke) slachtoffers.
De belangrijkste opdracht is zo snel mogelijk groepsimmuniteit bereiken. Wat wil dat zeggen? Dat we het virus klem zetten. We vaccineren zóveel mensen dat het zich niet meer kan verspreiden en niet meer kan overleven.”
Hannelore
ALS EXPERTEN HET VACCIN AANRADEN, WÉÉT JE DAT HET VEILIG IS
“Mijn 1ste coronavaccin kreeg ik eind januari, het 2de zo’n 3 weken later. Ik had er het volste vertrouwen in. Als de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) het vaccin aanraadt, weet je dat er genoeg wetenschappelijk bewijs is voor de efficiëntie en veiligheid. Die nemen geen risico’s, hoor.”
“Ik kreeg een oproep, moest me online aanmelden en kreeg een dag en tijdstip waarop ik in het vaccinatiecentrum moest zijn. Daar kreeg ik een nummer en wachtte ik mijn beurt af. De inenting zelf is een klein prikje, meer niet. Nadien blijf je nog een kwartiertje voor controle. Ik heb geen enkele bijwerking gevoeld.”
“Op het moment dat ik gevaccineerd werd, voelde ik me licht euforisch! (lacht) Het afgelopen jaar was erg zwaar. Ik kwam bijna dagelijks in contact met coronapatiënten. En al volgde ik strikt alle veiligheidsvoorschriften, toch had ik schrik om besmet te geraken.”
“Ik ben ook enorm opgelucht dat ik mijn patiënten weer zorgelozer kan behandelen. Ik hoop dat de vaccinatie verder vlot verloopt en dat we snel zoveel mogelijk mensen inenten. Ik zie in mijn praktijk soms ongeruste mensen met vragen over het vaccin, maar ik stel hen gerust, ook vanuit mijn eigen ervaring. Alle juiste informatie vind je ook op www.laatjevaccineren.be. Nu is het belangrijk dat we solidair zijn en niet alleen onszelf, maar ook de anderen beschermen.”
LILIANE 66 JAAR MET PENSIOEN, IN BEHANDELING VOOR BORSTKANKER
HANNELORE 31 JAAR HUISARTS
Liliane
HET VACCIN IS CRUCIAAL VOOR MIJN GENEZINGSPROCES
“Ik ben momenteel in behandeling voor borstkanker. Voorlopig kreeg ik nog geen vaccin, maar ik verwacht binnenkort een uitnodiging. Mijn belangrijkste doel is om die kanker te overwinnen. Het coronavaccin beschouw ik als een cruciale stap in mijn genezingsproces. Mijn omgeving heeft ook veel schrik om zelf besmet te geraken en mij te besmetten. Dat zou gevaarlijk kunnen zijn, omdat ik op dit moment een lage weerstand heb. In dat opzicht hoop ik dat zoveel mogelijk mensen zich laten vaccineren en dat we snel die groepsimmuniteit kunnen bereiken.”
“Net als zovelen hunker ik naar die herwonnen vrijheid. Ik wil zo graag mijn kinderen en kleindochter, de rest van de familie en vrienden weer ‘live’ zien. Twijfels over het coronavaccin heb ik niet. Ik heb er het volste vertrouwen in dat alle nodige tests zijn gebeurd om de veiligheid te garanderen. Alleen de informatie over het vaccin en de vaccinatieprocedure vond ik soms wat verwarrend, maar ergens is dat begrijpelijk als je ziet hoe snel iedereen moet schakelen.”
Steven
“Corona treft ons allemaal, zonder uitzondering. Als een vaccin ons kan helpen om er immuun tegen te worden, lijkt me zo’n inenting een kleine moeite. Zelf heb ik diabetes type 1. Ik heb dagelijks 5 tot 6 spuitjes nodig om mijn insulinegehalte op peil te houden. Voorlopig sta ik niet op de lijst die met voorrang ingeënt wordt. Dat hangt vooral samen met mijn leeftijd. Mijn oma van 95 die bij me inwoont, wordt binnenkort gevaccineerd. Zij kreeg al een uitnodiging én de nodige info van onze huisarts.”
“Als het mijn beurt is, zal ik geen moment twijfelen. Door het vaccin bescherm ik niet alleen mezelf, maar ook de zwakkeren. In dat opzicht beschouw ik het coronavaccin bijna als een morele plicht. Zo voel ik het aan. Twijfelen over de werkzaamheid van het vaccin doe ik niet. Ik geloof enorm in de medische wetenschap en de controle die er is.”
“Je zou je kunnen afvragen of de ontwikkeling van het vaccin niet te snel is gegaan, en of het veilig is. Maar bedenk even hoeveel (extra) geld en tijd werden ingezet! Ik kijk uit naar het moment dat alle risicogroepen en aansluitend hopelijk zoveel mogelijk Belgen gevaccineerd zullen zijn. En heb alle vertrouwen in een goede afloop.”
STEVEN 38 JAAR BEDIENDE EN DIABETESPATIËNT
SANDRA 43 JAAR VERPLEEGKUNDIGE EN PRAKTIJKMENTOR
Sandra
“Vorig jaar kreeg ik zelf corona en een 2de besmetting wil ik vermijden. Maar vooral: ik zie elke week een honderdtal verschillende patiënten, die bijna altijd een verzwakt immuunsysteem hebben. Daarom is het des te belangrijk dat wij zo weinig mogelijk risico lopen om besmet te geraken en om onze patiënten te besmetten. Ik tel echt af naar het vaccin.”
“Na mijn vaccinatie blijf ik wel een mondmasker dragen en mijn handen ontsmetten. Maar ik hoop toch wat geruster te kunnen werken. Ook voor onze patiënten is dat belangrijk, ik merk dat ze steeds vaker vragen of wij al aan de beurt zijn voor het coronavaccin.”
MEER WETEN OVER HET CORONAVACCIN?
Vaccins zijn onmisbaar voor onze gezondheid. Ook het coronavaccin. Zit je met vragen? Alle antwoorden vind je op de website van de overheid: www.laatjevaccineren.be. Meer info over risicopatiënten: www.bondmoyson.be/coronavaccin.
2 uur. Zo lang lag Lea (83) op een koude vloer. Rechtstaan kon ze niet, want haar linkerkant wil niet altijd meer mee. Dus zorgde haar dochter voor een personenalarm, zodat ze dit nooit meer hoeft mee te maken.
IK LAAT JE NIET VALLEN
“Begrijp me niet verkeerd”, benadrukt Katrien, “mijn mama is met haar 83 jaar nog goed te been. Maar als ze valt, geraakt ze niet meer recht.” Een vriendin van Lea lag zo na een val zelfs 2 dagen op de grond.
KEUZES MAKEN VOOR JE OUDERS
Sinds haar valpartij draagt Lea een personenalarmsysteem. Met 1 druk op de knop kan ze praten met de alarmcentrale, die de ernst van de situatie inschat en een contactpersoon of de hulpdiensten waarschuwt als het nodig is. “Naast een personenalarmsysteem legden we op aanraden van de ergotherapeute van de Mediotheek bij mama ook antislipmatten en plaatsten we handgrepen in de badkamer”, zegt ze. “Mijn mama kreeg 20 jaar geleden borstkanker. Gelukkig genas ze, al is ze sindsdien beperkt in haar bewegingen aan de linkerkant van haar lichaam.” Katrien wist niet of haar mama wel blij zou zijn met een personenalarmsysteem. “Niet alle ouders aanvaarden dat. Toch wil ik een nieuwe val voorkomen.”
SIMPELE TRUCJES
Samantha, ergotherapeut bij Bond Moyson, legt uit: “We merken dat kinderen vaak met vooroordelen moeten afrekenen als ze een hulpmiddel voor hun ouders kopen. Ergotherapeuten bekijken elke situatie en geven advies. Met simpele trucjes kunnen we hun leven een stuk veiliger en comfortabeler maken.” “Als lid van Bond Moyson krijg je korting op hulpmiddelen, dat verlaagt de drempel soms. En meestal blijken ouderen achteraf gelukkig te zijn met de aanpassingen die we aan hun woning gedaan hebben. En hun vooroordelen verdwijnen dan als sneeuw voor de zon.”
VALLEN VOORKOMEN
Volgens cijfers van het Expertisecentrum Val- en fractuurpreventie Vlaanderen valt er wereldwijd elke seconde een 65-plusser. Een duizelingwekkend getal. “We willen vooral voorkomen dat ouderen vallen”, vertelt Samantha. In de Mediotheken kan je zelfs aangepast schoeisel of verlichting voor je bed aanschaffen. Katrien hoef je alvast niet meer te overtuigen. “Nu ben ik tenminste écht gerust voor ons mama”, glimlacht ze.
VOORKOM PIJNLIJK VALLEN
• Met de juiste hulpmiddelen hoef je je geen zorgen te maken. Koop ze nu voordelig in een Mediotheek van Bond Moyson. Adressen en info: www.bondmoyson.be/mediotheek. • Als lid van ons ziekenfonds krijg je voor een personenalarm ook een terugbetaling voor de interventiekosten en korting op de huur.
Ontdek de terugbetaling op www.bondmoyson.be/terugbetalingpersonenalarmsysteem.
MEER OM HET LIJF
LEVEN MET EEN AUTO-IMMUUNZIEKTE: ALS JE ZIEKTE ONZICHTBAAR IS
EEN LICHTJE OP ELKE PIJNPLEK?
DAN FLIKKER IK ALS EEN KERSTBOOM
Ze zien er niet ziek uit, maar ze zijn het wel: mensen met een autoimmuunziekte lijden vaak in stilte. Het is vooral aan de binnenkant dat de aandoening schade aanricht. “Een ‘onzichtbare’ ziekte, maar eentje met een enorme impact op ons leven”, weten Karine en haar zoon Robin, die allebei aan de ziekte van Bechterew lijden.
DDe ziekte van Bechterew of spondyloartritis is
een vorm van ontstekingsreuma, waarbij vooral de pezen en de gewrichten van de rug, heupen, schouders en knieën ontstoken raken.
VIRTUELE DODENTOCHT
“Als jonge vrouw had ik voortdurend overal pijn en was ik constant moe. Mijn huisarts hield jarenlang vol dat het om een infectie ging”, vertelt Karine (52). “Ik was net geen 40 toen de juiste diagnose werd gesteld. Zo ging veel kostbare tijd verloren, want hoe vroeger je de behandeling start, hoe sneller de ziekte stabiliseert.”
Genezen van de ziekte van Bechterew kan niet, maar je kan de ontstekingen afremmen. “Ik krijg medicatie en ik ga naar de kinesist. Daardoor is mijn levenskwaliteit enorm verbeterd. Ik moet blijven bewegen of mijn lichaam verstijft, letterlijk.
Karine & Robin
52 & 22 JAAR ZIJ HOUDT VAN GEZELLIG TAFELEN, MENSEN HELPEN EN LOTGENOTENCONTACT. HIJ HOUDT VAN GAMEN
DE MEEST VOORKOMENDE AUTO-IMMUUNZIEKTES
1. Reumatische aandoeningen, zoals de ziekte van Bechterew (volgens recente cijfers zal liefst 1 op de 2
Belgen ooit last hebben van een of andere vorm van reuma). 2. Te traag of te snel werkende schildklier. 3. Aandoeningen aan het maagdarmstelsel, zoals coeliakie en de ziekte van Crohn. 4. Bindweefselziekten, zoals lupus. 5. Huidziekten, zoals vitiligo en psoriasis. 6. Ontstekingen in de bijnier.
Daarom zit ik ook in een zwemgroep, de Watertrappers. En ik deed mee aan de virtuele Dodentocht. Je kiest zelf je afstand, minimum 100 kilometer. Die wandel je alleen of in groep in 3 maanden tijd.”
ONZICHTBARE ZIEKTE
Maar haar ziekte beperkt Karine natuurlijk wel. “Ik heb krukken nodig en gebruik een scootmobiel. We hebben thuis ook een traplift geïnstalleerd. Een auto-immuunziekte beheerst je leven. Als ik mensen tegenkom die ik al lang niet meer heb gezien, schrikken ze. ‘Amai, zit jij al in een scootmobiel?!’, hoor ik dan.”
“Als er lichtjes zouden branden op elke plek waar ik pijn heb, dan liep ik rond als een kerstboom” (lacht). Maar omdat het een ‘onzichtbare’ ziekte is, is er niet altijd evenveel begrip. “Ik heb een parkeerkaart voor personen met een handicap. Maar als ik mijn auto op een plek voor personen met een handicap zet, krijg ik weleens boze blikken. Ook mijn 1ste man toonde geen medeleven als ik een afspraak moest afzeggen, omdat ik te veel pijn had. Gelukkig heb ik nu wél een heel begripvolle partner”, knikt Karine.
“Ik heb veel steun aan lotgenoten, want de mensen die je het best begrijpen, zijn zij die het zelf hebben. Daarom engageer ik me ook voor de VVSA, de Vlaamse Vereniging voor SpondyloArtritis.”
EROVER SPREKEN MAAKT REËEL
Bij een reumatische aandoening denk je misschien eerder aan oudere mensen. Maar ook jongeren kunnen het krijgen. Karines zoon Robin (22) kan erover meepraten. Hij was amper 13 jaar toen ook bij hem spondyloartritis werd vastgesteld. Dat is jong voor zo’n diagnose, maar door de medische geschiedenis van zijn moeder legden de dokters snel de link.
“Eerlijk? Ik heb er niet zoveel last van”, zegt hij. “Ik wil ook het liefst ‘normaal’ behandeld worden. Daarom vind ik het moeilijk om erover te praten: erover spreken maakt de ziekte reëel.”
PIJN IS ER ALTIJD
“Het is jaren geleden dat ik nog een echte opstoot had. Ik heb niet het gevoel dat ik dingen mis omdat ik Bechterew heb. Ik werk bijvoorbeeld als ziekenvervoerder en dat gaat perfect. Natuurlijk heb ik pijn, en die pijn is er altijd, maar ik klaag daar niet over.”
“Omdat mijn diagnose op jonge leeftijd is gesteld en ik meteen de juiste behandeling kreeg, is de reuma gestabiliseerd. Weinig mensen weten dat ik ziek ben, en zij die op de hoogte zijn, zijn gelukkig begripvol. Aan mijn vriendin heb ik het verteld en zij ziet geen enkele reden waarom we niet samen gelukkig kunnen worden. Ik probeer een zo gewoon mogelijk leven te leiden”, besluit Robin.
EEN LICHAAM DAT ZICHZELF AANVALT
Wat is een auto-immuunziekte?
Professor Philippe Carron, hoofd van de dienst Reumatologie van het UZ Gent, legt uit. “Bij een auto-immuunziekte is je immuniteitssysteem in de war. Je afweersysteem weet niet goed meer wat lichaamsvreemde en lichaamseigen stoffen zijn. Daardoor valt het lichaamseigen structuren aan, zoals gewrichten, schildklier of darmen.”
“De impact op het leven van de patiënt kan groot zijn, op fysiek, mentaal, sociaal en professioneel vlak. Door nachtelijke pijnen en chronische ontstekingen zijn patiënten vaak vermoeid, waardoor ze minder goed functioneren.”
“Auto-immuunziekten zijn goed te behandelen. 30 jaar geleden waren er alleen ontstekingsremmers. Nu zijn er biologische therapieën, zoals TNF-blokkers. TNF is een belangrijk eiwit in ons afweersysteem. Bij reuma is dit eiwit overactief. Het gevolg? Ontstekingsreacties. Door dat eiwit zoveel mogelijk te binden, worden ontstekingen afgeremd of soms volledig geblokkeerd.”
“Helaas kennen we de ware oorzaak van deze ziektebeelden nog niet volledig, waardoor we ze niet kunnen genezen en je vaak blijvend medicatie nodig hebt.”
Meer info: www.spondylitis.be en www.reumanet.be
TERUGBETALING VOOR REUMAPATIËNTEN
Als reumapatiënt krijg je een tegemoetkoming van ons ziekenfonds voor de medische behandelingen en geneesmiddelen die voor jou van belang zijn. Alle info over onze terugbetalingen vind je op www.bondmoyson.be/ terugbetalingen-reuma.
ALS JE BEWUST KIEST VOOR EEN KINDJE MET HET SYNDROOM VAN DOWN
VAN MIJN ROZE WOLK KEIHARD OP DE GROND GEDONDERD
November 2017. Jolien en Dries weten met hun geluk geen blijf. 2 streepjes op de zwangerschapstest: een baby! Enkele weken later kleurt de roze wolk donkergrijs. De NIPT (zie kader) wijst uit dat hun kindje het syndroom van Down heeft. Er wacht hen een zware keuze: de baby houden of laten gaan.
IIn de woonkamer speelt een vrolijk kereltje van 2,5 jaar, Léon. “Léon blijft ons 1ste en enige kindje. Dat heeft niets te maken met het feit dat hij het downsyndroom heeft. Het voelt goed met ons drietjes”, zegt Jolien.
2 KEER TRANEN
“Op een ochtend in 2017 stond ik op met de drang naar een kindje. Liever vandaag dan morgen” (lacht). “Toen ik de positieve test zag, was ik zo blij! Tranen van geluk. Ik zat op een megaroze wolk. De echo op 12 weken was prima. Of we een NIPT wilden? Zeker. Maar vooral omdat we zó nieuwsgierig waren naar het geslacht. Aan een slecht resultaat dachten we niet.” Maar het resultaat wás afwijkend. “Ik was alleen toen de gynaecoloog belde. ‘Ik heb geen goed nieuws. De uitslag wijst op het syndroom van Down’, klonk het. Mijn wereld stond stil. Ken je die dramatische huilscènes in films? Zo was het. Meer dan een halfuur lag ik te snikken voor ik Dries kon bellen.”
HET KAN ANDERS
“1 keer hadden we erover gesproken, tussen de soep en de patatten. ‘Syndroom van Down, dan halen we het weg.’ Daar zit je dan, voor de gynaecoloog met dat zinnetje in je achterhoofd”, herinnert Jolien zich.
Jolien Steels
27 JAAR HOUDT VAN KOFFIE MET GEBAK, EEN BOEK IN DE HAND EN LOPEN IN DE NATUUR
NIPT: WEL OF NIET?
De NIPT (niet-invasieve prenatale test) spoort de meest frequente chromosoomafwijkingen op, zoals onder andere het syndroom van Down (trisomie 21).
De NIPT ... • ... onderzoekt het DNA van je baby. • ... heeft enkel een bloedstaal van de mama nodig. Geen risico voor jou of je ongeboren kindje. • ... kan ten vroegste op 12 weken. • ... heeft een gevoeligheid van meer dan 99 %: meer dan 99 op de 100 kinderen met downsyndroom worden opgespoord. • ... wordt terugbetaald door je ziekenfonds. De test kost 268,67 euro. Slechts 8,68 euro daarvan betaal je zelf (of niets, als je recht hebt op de verhoogde tegemoetkoming).
Meer info vind je op
www.bondmoyson.be/ terugbetaling-nipt
“Dan kwam de maatschappelijk werkster. Voor haar heb ik alleen maar lof. We werden goed opgevangen, met veel begrip en we kregen alle info. Maar ze dringen je geen enkele keuze op."
"Het enige wat ik (achteraf) spijtig vind, is dat ze je niet echt laten zien hoe het anders kan. Namelijk wat als je kiest voor een kindje met Down? En weet je wat? Intussen kenden we nog altijd het geslacht niet! Pas op het einde van het gesprek vroeg ik: ‘Is het nu een jongen of een meisje?’”
MISSCHIEN EEN FOUTJE …
Het jonge koppel moet verwerken. “Dries en ik gingen er anders mee om. Hij is gesloten en trok zich terug. Ik ben erg open en moet kunnen praten. Omdat we het zo verschillend verwerkten, vielen er soms harde woorden. Je botst tegen elkaar aan.”
“Ik begon op te zoeken over het syndroom van Down. Ik zag confronterende dingen, maar evengoed mooie verhalen. Ik wilde weten wie er in mijn buik groeide. Om 100 % zeker te zijn, wilden we zeker een vruchtwaterpunctie. Ergens hoopte ik dat er een foutje was gebeurd bij de NIPT …”
ERVOOR GAAN?
“In die tussenperiode kwam ik in contact met een mama van een meisje met Down. We spraken af, ik zag haar en het voelde meteen goed. Ik mocht alles vragen en kreeg een eerlijk antwoord. Ik zag wat een fantastische, pittige dochter ze had. Voor mij de 1ste stap richting de keuze om mijn kindje te houden”, knikt Jolien.
“Als mama denk je sowieso anders over het afbreken van een zwangerschap. Ik liet Dries weten dat ik enkel mét hem een kindje wil, maar geen van ons beiden zette de andere onder druk. Dan, stilaan, stelde Dries zich ook open voor het idee om ervoor te gaan.”
GEZOND KINDJE
16 weken zwanger. De vruchtwaterpunctie bevestigde: een jongetje met het downsyndroom. “Hoe verder je bent, hoe meer je je hecht aan dat wezentje in je buik. Ik voelde ook de 1ste ‘plofjes’. Alsof hij wilde zeggen: ‘Joehoe, ik ben hier! En jij wil mij weghalen?’”
Het stel ging naar het UZ Brussel voor uitgebreide tests. “Als bleek dat het hartje gezond was en er geen
andere ‘foutjes’ waren, zouden we de baby houden. Ik wilde mijn kindje zo graag. Toen we zagen dat er geen hartproblemen waren, kon ik eindelijk ademhalen.”
“Voor de ene is gezond: 10 vingers en 10 tenen. Voor de andere is een extra chromosoompje oké. In mijn ogen is Léon gezond. Hij stapt net, het gaatje in zijn hart groeide toe. Hij had wat luchtwegenproblemen, maar die zijn verdwenen”, zegt Jolien.
WAAR IS DIE EXPLOSIE VAN VERLIEFDHEID?
Na 20 weken klimt Jolien weer op haar roze wolk. “We knepen ertussenuit naar Lissabon. Toen kwam mijn buikje ook piepen. Alsof Léon wist dat hij zich mocht laten zien. Vanaf dan had ik een zalige zwangerschap. Met extra veel echofotootjes, door de opvolging in 2 ziekenhuizen”, lacht ze.
Juli 2018, de bevalling. “Als je kindje op jou ligt, gaat er niets dan liefde door je heen … zeggen ze. Maar ik voelde het niet. Léon keek me meteen aan en dat kwam hard binnen. Zijn oogjes waren zo uitgesproken amandelachtig. Ik was trots, zag hem graag en vond hem een heel mooi kindje, hé! Maar die explosie van verliefdheid was er niet. Oh, ik voelde me schuldig …”
DROOMBABY EN MIJLPALEN
Jolien had tijd nodig. Om kennis te maken met Léon. Om de hormonen te laten uitrazen. “Dries had minder moeite. Hij liep te pronken met zijn zoon. Ja, ik koos voor Léon, mét het syndroom van Down. Maar mijn hoofd en hart moesten samenkomen. Dat gebeurde pas toen we thuiskwamen.”
“Léon was in feite een droombaby. Drinken kostte hem moeite, dus hij sliep liever dan hij at. Toen hij flesjes kreeg, werd hij actiever en alerter. Ik heb die 1ste maanden vooral keihard genoten van mijn boeleke. In het begin deed hij alles zoals andere babytjes: lachen, ontdekken, spelen ...” “Maar hoe ouder hij werd, hoe meer energie het vroeg om mijlpalen te halen. Op zijn buik liggen, vaste voeding eten, zitten … Hij lag ook een paar keer in het ziekenhuis door zijn gevoelige luchtwegen, een gevolg van zijn extra chromosoom.”
TOON HET ZOALS HET IS
Op Instagram (@newyoungmomintown) toont Jolien eerlijk hoe het eraan toegaat. “Kinderen zijn soms ‘kleine fuckers’, zoals Siska Schoeters zegt” (lacht). “Ik wil ook laten zien hoe het is als mama van een zorgenkindje. En hoe Léon alles beleeft. We hebben onze zware, maar ook onze prachtige momenten.”
“Er zijn gelijkenissen met gezinnen ‘zonder Down’, maar er zijn veel uitdagingen die andere gezinnen niet kennen. Soms is het belastend. Niet Léon, wél het syndroom. Maar ik krijg veel steunende reacties. Van mama’s van kindjes met of zonder rugzakje.”
ONZE LÉON, MET EEN RUGZAKJE
“Had het makkelijker gekund? Ja. Ik kan vloeken en sakkeren. Zouden we het anders willen? Nee. Door Léon en zijn rugzakje veranderde onze kijk op het leven, kwamen er nieuwe vriendschappen, versterkte onze band en die met familie. Verder zijn we ook maar een mama en een papa met een levendige kleuter.”
“Met 1 ding heb ik het wel lastig: Léon zien vechten met zichzelf. Het feit dat het hem altijd dat tikkeltje meer moeite kost, doet soms pijn. Ik heb ervoor gekozen. Maar Léon niet. Toch willen we hem voor geen geld ter wereld anders. Hij ís het syndroom van Down niet, maar hij zou onze Léon niet zijn zonder”, besluit Jolien.
