januari 2020 - S-Plus tijdschrift by Solidaris

S-PLUS LEDENMAGAZINE VOOR PLUSSERS MET PIT

PB- PP B-12241 BELGIE(N) - BELGIQUE

INHOUD

4 10 Gezond en wel

Neem eens een

bosbad

Voeding

Nuttige info

kan dat voor senioren?

zeer verschillend maar verbonden met elkaar

Vegetarisch eten:

KL!MAAT en M!LIEU,

In dit nummer

Colofon

Edito.............................................................................................................................................................................................................................................................. 3 Neem eens een bosbad........................................................................................................................................................................................................ 4 Dubbelinterview: Klimaat laten we niet links liggen........................................................................................................................ 6 Een groener pensioen............................................................................................................................................................................................................. 8 Vegetarisch eten: kan dat voor senioren?................................................................................................................................................10 Crea: minder afval met een bijenwasdoek................................................................................................................................................ 12 Boodschappen zonder plastic................................................................................................................................................................................... 13 Koop jij ‘schone’ kledij?...................................................................................................................................................................................................... 14 Klimaat en milieu, zeer verschillend maar verbonden met elkaar............................................................................... 16 Open brief aan Ben Weyts ............................................................................................................................................................................................ 17 S-Plus Kort......................................................................................................................................................................................................................................... 18 S-Plus Reizen.................................................................................................................................................................................................................................. 19 S-Sport // Recreas.................................................................................................................................................................................................................. 20 S-Plus Mantelzorg....................................................................................................................................................................................................................22 Train je brein....................................................................................................................................................................................................................................26 Ledenvoordelen........................................................................................................................................................................................................................... 27

S-Plus Mag Driemaandelijks ledenmagazine van S-Plus vzw Januari 2020 Redactie Gertie Brouwers, Eliane Cougé, Jotie De Meyer, Ann Dewalque, Leona Detiège, Conny Guldentops, Corry Maes, Liliana Nikolova, Sarah Pardon, Felix Van Cakenberghe, Steven Vanden Broucke, Sarah Van Humbeeck Vormgeving artoos group Druk Goekint Graphics Eindredactie Sarah Van Humbeeck Verantwoordelijke uitgever Corry Maes I vzw S-Plus Sint-Jansstraat 32-38 I 1000 Brussel Secretariaat Sint-Jansstraat 32 I 1000 Brussel T 02 515 02 23 E info@s-plusvzw.be W www.s-plusvzw.be

S-PLUS

- januari-februari-maart 2020

EDITO

Beste vrienden, In 2019 kwam het klimaatactivisme bovenaan de agenda staan met dank aan de jongeren. Jongeren die de straat opkwamen en die moedig blijven ijveren voor wat zij ervaren als de grote bedreiging voor hun toekomst. Wij, de grootouders, moeten hen ondersteunen. Wij moeten er niet onverschillig tegenover staan of hun de rug toekeren. De generatie van ‘onze’ grootouders zag in de Westerse wereld hoe de industrialisatie de gezondheid van de mens bedreigde. Om hun kost te verdienen gingen ze werken in vervuilende fabrieken en woonden ze meestal vlakbij de uitstoot van die bedrijven. Vandaag wordt er ingezet op het zo zuiver mogelijk maken van die industrie maar we zijn er absoluut nog niet. Klimaatakkoorden worden gesloten, maar kijk naar Amerika, waar Al Gore een zo positieve rol speelde, maar waar Trump de klok weer terugdraait. Zo ook in Vlaanderen waar de CO2-norm tegen 2020 niet gehaald wordt. Eetgewoonten worden langzaam aangepast. Meer en meer gezinnen proberen een dagje vegetarisch in hun weekmenu in te passen. Plastic tasjes verdwijnen langzaam uit de winkels. Maar vernieuwbare energie en de strijd voor een goed openbaar vervoer als alternatief voor de auto … daar zijn we nog lang niet. En ondertussen spreekt men over ‘ecofeminisme’. © Frank Van Hollebeke

Als ambassadeur voor het klimaat schreef ik: “Zoals de feministen over vele decennia heen op moeten komen voor gelijkheid overal ter wereld, zullen onze kleinkinderen blijvend moeten vechten voor hun klimaat eisen.” Kasper Goethals besprak het ecofeminisme in het DS Weekblad onder de titel ‘Waarom mannen Greta en Anna haten’. De tienermeisjes roepen behalve roem ook weerstand op. Zij krijgen tot doodsbedreigingen toe. Ze moeten afrekenen met getreiter, leedvermaak en fysieke bedreigingen. De ergste ervan komen meestal van oudere blanke mannen. Goethals vergeleek dit met de reacties op marinebioloog Rachel Carson toen die in 1962 schreef over de schadelijke effecten van pesticiden en met die op Brigitta Dahl, in de jaren ‘80 minister van energie in Zweden, die pleitte voor hernieuwbare energiebronnen. Zij kreeg dreigbrieven en haar vakantiehuisje werd afgebrand.

'Wij, grootouders, moeten onze jongeren ondersteunen.'

Wij zullen onze taak als ‘grootouders voor het klimaat’ met overtuiging vervullen.

Leona Detiège Voorzitter S-Plus S-PLUS

- januari-februari-maart 2020

GEZOND EN WEL

Neem eens een

d a b bos

Bosbaden of ‘shinrin-yoku’ is een gezondheidstrend die komt overwaaien uit Japan. Het betekent letterlijk ‘je onderdompelen in de atmosfeer van het bos’. Bosbaden werd al in 1982 erkend door de Japanse overheid en is er onderdeel van de preventieve gezondheidszorg. Wat is een bosbad? Tijdens een bosbad ga je bewust traag wandelen door het bos. Je neemt het bos waar via al je zintuigen. Je ruikt bloemen, proeft de frisse lucht, ziet de kleuren veranderen, hoort vogels zingen en voelt een briesje op je huid. We kunnen bosbaden klasseren in het rijtje van mindfulness en meditatie. Je verbinden met de natuur staat centraal en zorgt voor ruimte in je hoofd. Daar zit al meteen het verschil met een andere boswandeling: flink doorstappen is niet aan de orde. Effecten De Japanse Dr. Qing-Li, internationaal gezien als dé expert inza4

S-PLUS

fytonciden af, miniscule deeltjes natuurlijke olieën om zichzelf te beschermen tegen virussen en insecten. Als je door het bos wandelt, adem je deze in en activeer je zo je immuunsysteem en verklein je de kans op kanker doordat de productie van antikankereiwitten toeneemt. Om optimaal te profiteren van dit voordeel, zou je één keer per maand een boswandeling moeten maken. Op die manier zou bosbaden als preventieve geneeskunde werken.

ke bosbaden, doet in de jaren ’80 van de vorige eeuw onderzoek naar de positieve effecten van de natuur op onze gezondheid. De negatieve effecten zijn tot dan toe al ruimschoots onderzocht, denk maar aan het gebruik van pesticiden. Maar er was minder onderzoek gedaan naar de positieve effecten of het verband tussen natuur en gezondheid. Dr. Qing-Li kwam tot verrassende conclusies, al moet één en ander nog verder worden onderzocht. De meest opmerkelijke conclusie zou zijn dat bosbaden het immuunsysteem versterkt. Bomen scheiden

- januari-februari-maart 2020

'Bosbaden versterkt je lichaam en geest'

Andere voordelen van bosbaden zijn er ook. Wandelen is ontspannend, dus je bloeddruk verlaagt en je hartslag daalt. Stress vermindert, je bloedsuikerspiegel daalt en het komt de gezondheid van je hart en bloedvaten ten goede. Omdat je wandelt met aandacht voor je omgeving, verbetert je concentratievermogen. Je wordt er creatiever van, antwoorden op problemen die onoplosbaar lijken, liggen plots op je te wachten tussen de bomen.

Verder is het ook nog goed voor je gewicht en zorgt de buitenlucht voor een betere nachtrust. Dit alles dus op voorwaarde dat je je bosbad op de juiste manier neemt. Want hoe doe je dat nu eigenlijk, een bosbad nemen? Hoe neem je een bosbad? Bosbaden is een heel toegankelijke manier om te ontspannen. Je kiest best een bos dat makkelijk bereikbaar en toegankelijk is. Afwisseling tussen loofbomen en naaldbomen is het best. Wandel rustig en niet intensief. Het wordt aangeraden dat je in 4 uur niet meer dan 5 kilometer wandelt. Sta even stil als je daar zin in hebt. Laat je niet afleiden door smartphones of fototoestellen. Neem ook geen kaart mee, je hoeft geen route te volgen. Als iets je aandacht trekt, ga er dan naartoe. Er is geen doel om te bereiken, het gaat om de beleving onderweg. Als je zin hebt om te rusten, kan dat. Lees even of bewonder de natuur. Het ideale bosbad duurt 2 tot 4 uur en

'Het gaat om de beleving onderweg'

beslaat slechts een paar kilometer. Maar ook als je minder tijd hebt, kan je genieten van de positieve effecten van de natuur. Gebruik onderweg al je zintuigen. Sluit ook af en toe je ogen om je andere zintuigen aan te scherpen. Wat als je geen bos in de buurt hebt? Een park is zeker ook een mogelijkheid. Zelfs wanneer je in de buurt van bomen woont, geniet je al van een aantal voordelen. Maar ook op blote voeten door je tuin wandelen of meer kamerplanten in huis nemen zijn kleine stappen in de goede richting. En voor de meer actieven onder ons: uiteraard heeft ook een stevige wandeling of fietstocht in de natuur heel wat voordelen voor je gezondheid! Allen naar het bos? We kunnen ons de vraag stellen of bosbaden de zoveelste oosterse trend is of werkelijk de beloften inlost die hierboven worden gemaakt. Is een zondagse fietstocht met een lekkere pannenkoek of Vlaams streekbiertje achteraf niet S-PLUS

even goed voor lichaam en geest? Dat antwoord moet ik jullie nog even schuldig blijven. Blijft wel dat andere oosterse trends intussen helemaal doorgedrongen zijn in de westerse wereld én de nodige vruchten afwerpen. Yoga is bijvoorbeeld niet meer weg te denken uit onze maatschappij, maar ook cursussen in mindfulness schieten als paddenstoelen uit de grond. Er schuilt hoe dan ook niet veel kwaad in het nemen van een bosbad. Dat een groene omgeving goed voor ons is, wordt immers niet meer in vraag gesteld. Baat het niet dan schaadt het niet dus. Er is trouwens nog een voordeel aan bosbaden: als we het met z’n allen gaan doen, is dat een extra argument voor het behoud van onze bossen. En dàt is alvast een goeie reden om de bossen in te trekken. Sarah Van Humbeeck

- januari-februari-maart 2020

MEET & GREET

t a a klim

laten we niet links liggen.

Youth for Climate, onder leiding van Anuna De Wever, kwam weken aan een stuk op straat, maar wat heeft het opgeleverd? Laura Cools: “Op korte termijn zeer weinig. Er is ook niks van terug te vinden in het regeerakkoord. Maar de klimaatbetogingen hebben wel gezorgd voor een grotere bewustwording bij de mensen. Niet alleen in België, maar ook daarbuiten door de media-aandacht. Bovendien is er een enorm informeel platform ontstaan waar klimaatsverandering grondig wordt besproken. Het hoofddoel voor mij blijft wel internationaal druk zetten om tot een afdwingbaar klimaatakkoord te komen, maar dat zal niet voor morgen zijn.” Jos Bertrand: “Ik kan dit alleen maar ondersteunen. Toen wij in de jaren ‘70 scholierenstakingen organiseerden voor de vrede en

S-PLUS

"De

klimaatmarsen zorgen voor een grotere bewustwording bij de mensen." Laura

- januari-februari-maart 2020

Over klimaat wordt vandaag hevig gediscussieerd. Is het 5 voor 12, zoals Anuna en Greta beweren, of loopt het allemaal niet zo’n vaart en zal de natuur wel zelf bijsturen? Voor me zitten alvast 2 mensen die voor verandering pleiten. Laura Cools is milieuactiviste en politieke actief bij sp.a, Jos Bertrand is S-Plus lid, maar ook voorzitter van de Europese Senioren Organisatie.

tegen de legeraankopen, bereikten we ook niet echt concrete zaken. Maar onrechtstreeks zorgden we wel voor een verandering in denkprocessen bij mensen. Net dat is heel belangrijk in dit soort acties.”

Jos: “Ik vrees ook dat het zo niet werkt. Wij leven in een democratie, en dan moet je via het parlement het beleid veranderen of bijsturen. Het is zoals altijd een kwestie van politieke macht.”

Zijn er volgens jullie wettelijk afdwingbare rechten in verband met klimaat? Kan een klimaatzaak niet beter beleid afdwingen, dan de protestmarsen die blijkbaar meer kritiek oogsten dan een effectieve verandering?

Begrijp je de bezorgdheid bij het gros van de mensen dat klimaatacties hen zal verarmen? Is die bezorgdheid terecht?

Laura: “Ondertussen loopt er in België een klimaatzaak tegen de overheid, waarin ik als individu ook schuldeiser ben. De zaak loopt al van 2015, maar het proces wordt op de lange baan geschoven. In Nederland is het wel gelukt, daar moet aan de bevolking een schadevergoeding worden betaald. Maar ik weet niet of dit zal gebeuren. Symbolisch kan het wel tellen, maar ik vrees voor de afdwingbaarheid ervan.”

Laura: “Ja, nu wel. In het begin als activiste kon ik dat moeilijker begrijpen, omdat ik dan vooral met gelijkgezinden omging die dat allemaal evident vonden. Het begrip is er gekomen door met ouderen en sp.a-militanten in contact te komen over dit thema. Ik denk ook dat de sp.a hier een belangrijke rol kan spelen. Het sociaal haalbare en het ecologische moeten we weten te verzoenen. We moeten absoluut rekening houden met de sociale impact van ecologisch beleid op de bevolking.”

Jos: “Dat heeft ook te maken met keuzes. Voor mij gaan sociale rechten en ecologie samen. We kunnen inderdaad de energiefactuur doen stijgen, maar dan blijf je slachtoffers creëren. Dat kan voor mij niet. Het is een en/en verhaal.” Denk je niet dat jongeren en ouderen beter zouden samenwerken in verband met klimaat, in plaats van elkaar de schuld te geven? Jos: “Elkaar de schuld geven is totaal onterecht. Het was juist mijn generatie die klimaat op de agenda gezet heeft. Denk maar aan de Club van Rome, die rapporteerde dat er grenzen aan de groei zijn. Of het Brundtland-rapport over ‘Onze Gemeenschappelijke Toekomst’. Alleen zitten wij net als de jongeren in hetzelfde schuitje. Wij moeten mensen achter ons krijgen, wij moeten een meerderheid kunnen vormen en anderen overtuigen. En dat moeten we samen doen.” Laura: “Inderdaad, we gaan moeten samenwerken. Elkaar met de vinger wijzen heeft geen zin.” Jos: “Het zal wel een mentaliteitswijziging vergen bij iedereen, want onze consumptiemaatschappij staat haaks op duurzame ontwikkeling. Solidariteit is hyperbelangrijk. Volgend jaar in april organiseert ESO samen met YES (de Europese jongsocialisten) een congres over klimaat en duurzame ontwikkeling. Het is dus geen tegenstelling tussen jong en oud, maar een tegenstelling tussen maatschappijvisies.”

"Een goedwerkend

openbaar vervoer is noodzakelijk." Jos

Wat vinden jullie van de oproep van de Club van Rome om de allerrijksten meer te belasten? Haalbaar? Jos: “Een soort tobintaks (kleine belasting op valutatransacties) moet toch mogelijk zijn. De voorstellen liggen er. Europa kan hier een voortrekkersrol in spelen. Wij moeten ons veel meer richten op dat internationalisme om die zaken aan te pakken. Daar moeten we de tegenstroom kunnen organiseren. Maar dat is heel moeilijk.” Laura: “Het hangt ervan af. Ik zou willen pleiten voor een soort vervuilersbelasting. Dan heb je niet per se de rijkste mensen die betalen maar wel de meeste vervuilende. Dat komt voor mij geloofwaardiger over.” Welke maatregelen zijn nu van allerhoogste noodzakelijkheid om het tij alsnog te kunnen keren? Laura: “Voor mij gaat het over duurzaam investeren. Ik haal vaak het voorbeeld aan van het spaarboekje. De meesten weten niet waar hun geld belegd wordt door hun bank. Op een bepaalde website kan je echter de score van je bank terugvinden. Hoe lager de score hoe meer die bank in milieu- en arbeidsonvriendelijke industrie belegt. Zo kan je als individuele burger toch bijsturen waarvoor je spaargeld gebruikt wordt.” Jos: “In eerste instantie moeten we kijken naar de energievoorziening. De energiefactuur stijgt. We moeten ook meer aandacht hebben voor de ontwikkeling van het platteland, want daar is de tegenstand het grootst. We gaan

S-PLUS

allemaal samen het probleem moeten oplossen en mobiliteit, bereikbaarheid ook op het platteland is zeer belangrijk. Een goed werkend openbaar vervoer, ook op het platteland, is dus belangrijk. Zullen nieuwe technologie en hernieuwbare energie vlug genoeg voor een kentering kunnen zorgen? Laura: “Er is vandaag al zeer veel mogelijk. De zee is groot. Dat betekent dat er windmolens kunnen bijkomen. Dit is alleen een kwestie van willen investeren. Maar kijk, als je ziet dat 90 bedrijven over de hele wereld verantwoordelijk zijn voor de helft van de uitstoot, dan staan we voor een grote uitdaging.” Jos: “Maar dan zitten we weer bij Global Governance. Nationale staten schieten hierin te kort, of hebben de macht niet om die bedrijven aan te pakken.” Om af te sluiten, is België een goede leerling in deze? Of kan het beter? Laura: “Ik zie dat er verschillende intenties zijn in België, maar we zijn niet ambitieus genoeg.. Een ding staat vast, de Europese doelstellingen 2020 op vlak van milieu halen we sowieso niet. Het kan dus zeker beter.” Jos: “Ik volg Laura in deze. Maar het klimaat verhaal is zeker geen negatief verhaal. Het is een verhaal waar iedereen kan winnen als we het goed aanpakken.” Steven Vanden Broucke

Lees het volledige interview op www.s-plusvzw.be - januari-februari-maart 2020

PENSIOENEN

n e o i pens

Een groener

Willen we de streefdoelen van het klimaatakkoord van Parijs (2015) realiseren, dan is er geld nodig, veel geld, … zeer veel geld. Het goede nieuws is: dit geld is beschikbaar. Wereldwijd worden er duizenden miljarden euro’s geïnvesteerd in pensioenfondsen. De instellingen die deze gelden beheren, investeren de bedragen onder meer in bedrijven waardoor ze mee het beleid van deze bedrijven bepalen. Onze (toekomstige) pensioenen kunnen dus mee helpen bij de realisatie van de klimaatdoelstellingen. 1e pijler: wettelijke pensioenen Onze wettelijke pensioenen zijn georganiseerd in een repartitieof omslagstelsel. Dit betekent dat de pensioeninhoudingen op de lonen van de huidige werknemers en de bijdragen die de werkgevers betalen, onmiddellijk worden gebruikt om de pensioenen van de huidige gepensioneerden te betalen. Deze geldsommen worden niet gespaard of belegd, zodat onze wettelijke pensioenen geen tussenkomst van de financiële markten kennen en hierdoor slechts zeer beperkt kunnen bijdragen in een groener pensioen. 2e pijler: aanvullende pensioenen en groepsverzekeringen Steeds meer sectoren en bedrijven bieden hun werknemers een 8

S-PLUS

aanvullend pensioen of groepsverzekering aan. Ongeveer 80 % van de Belgische werknemers belegt in een 2e pijlerpensioen. Daarnaast kunnen alle werknemers, alle zelfstandigen en alle bedrijfsleiders via een vrij aanvullend pensioen of via een bedrijfsleidersverzekering individueel sparen voor een aanvulling bij hun wettelijk pensioen. Pensioenen uit de 2e (en 3e) pijler behoren tot het kapitalisatiestelsel. Dit betekent dat deze gelden niet onmiddellijk worden gebruikt maar worden gespaard, geïnvesteerd en belegd. Deze beleggingen op lange termijn (30 tot 40 jaar) vormen het ideale middel om meer te investeren in een duurzame,

- januari-februari-maart 2020

Je moet je goed informeren als je je pensioenkapitaal duurzaam wil beleggen.

groenere en gezondere wereld. Als werknemer in een bedrijf kies je echter niet zelf bij welke instelling je werkgever aansluit. Je hebt ook weinig zicht in hoe het pensioenfonds of de verzekeringsmaatschappij de beschikbare middelen belegt. Maar je kan je werkgever (eventueel via de interne overlegorganen) wel vragen om bewust te kiezen voor duurzame pensioenfondsen. Sluit je als werknemer, zelfstandige of bedrijfsleider een overeenkomst voor een vrij aanvullend pensioen, dan ben je wel volledig vrij om zelf te kiezen. Wil je jouw pensioenkapitaal duurzaam beleggen, dan moet je je goed informeren. Dit is een moeilijke en lange zoektocht. Gelukkig zijn de eerste initiatieven al merkbaar. Samen met

FairFin stond huisarts Anneleen De Bonte aan de wieg van een eerste groen en duurzaam pensioenfonds voor zorgverstrekkers. De vraag van mensen die niet tot deze beroepsgroep behoren is zo groot, dat er al initiatieven zijn om dit in een volgende fase verder open te trekken naar andere beroepsgroepen. 3e pijler: pensioensparen en pensioenverzekeringen Jaarlijks beleggen, vooral aangemoedigd door het belastingvoordeel, meer dan 2 miljoen Belgen ongeveer 900 euro in pensioensparen of in een pensioenverzekering.

Het is een individuele manier van sparen, waarbij gelden voor een periode van minstens 10 jaar worden belegd. In tegenstelling tot een collectieve 2e pijler (bedrijfs- of sectorpensioenplan) bepaal je in de 3e pijler volledig vrij in welk spaarproduct je belegt. Meer en meer financiĂŤle instellingen bieden groenere en duurzamere producten aan. Via het internet vind je steeds meer objectieve informatie over dit aanbod, zodat je een heel bewuste keuze kan maken.

Als we onze pensioengelden 'groen' beleggen, bouwen we samen aan een gezondere wereld.

Door deze bewuste keuze waarin we allemaal samen onze pensioengelden investeren, kunnen we een hefboom zijn naar een gezondere wereld voor onze 'oude dag', maar vooral voor de generaties die na ons komen. Ieder puzzelstukje telt Iedere verandering, iedere (r) evolutie begint bij kleine initiatieven. Ben je al met pensioen en wil je zelf ook een kleine bijdrage leveren? Kijk eens kritisch rond in je eigen woning en je vindt vast wel een paar zaken waarbij je een eigen kleine persoonlijke bijdrage levert aan een groenere en gezondere leefwereld. Iedere kleine bijdrage is een puzzelstukje dat samen een groot geheel vormt. Felix Van Cakenberghe

Voor advies over je pensioen kan je terecht bij je ziekenfonds Antwerpen: 03 285 44 42 Vlaams-Brabant en Brussel: 02 506 99 17 Limburg: 011 278 305

Oost-Vlaanderen: 09 333 57 90 West-Vlaanderen: 056 230 230 (optie 2)

S-PLUS

- januari-februari-maart 2020

VOEDING

: n e t e h c s Vegetari

kan dat voor senioren? Als je iets voor het milieu wil doen, is een van de makkelijkste manieren om bij te dragen het minderen van of stoppen met eten van vlees. Vegetarisch (of zelfs vegan) eten is beter voor het milieu. Waarom is dat eigenlijk zo? En hoe beviel het Leona Detiège en Luc Appermont om een week vegetarisch te eten?

Waarom is vlees niet goed voor het milieu? Uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat het eten van (veel) vlees een negatieve impact heeft op het milieu. Het is niet allemaal de schuld van de scheetjes latende koeien, want vleesproductie genereert ook veel uitstoot door allerlei andere factoren. Zo gaat er veel bos verloren ten koste van akkerland voor dieren. Ook wordt er veel veevoer geïmporteerd van verre landen, dat transport veroorzaakt ook veel uitstoot. Het minderen van of stoppen met vlees eten kan veel grond terug geven aan de natuur. Bijna 80 % van de landbouwgrond wordt gebruikt als weidegrond of om veevoer te telen. Dat is enorm veel. Als we daarvan een deel terug bebossen, haalt dat veel CO2 uit de lucht. Studies wijzen ook aan dat het onmogelijk is om de hoeveelheid vlees die Europeanen en Amerikanen eten door de hele wereldbevolking te laten eten. Daar is er simpelweg niet genoeg grond voor. Als we daarentegen landbouwgrond voornamelijk gebruiken om rechtstreeks groenten en fruit voor menselijke consumptie te telen, kunnen we

S-PLUS

- januari-februari-maart 2020

Vegetarisch eten is niet noodzakelijk gezonder dan vlees eten.

Info

wél de hele wereldbevolking in dezelfde mate gezond voeden. Is dat wel gezond? Goed voor het milieu is 1 ding, maar is geen of minder vlees eten wel goed voor ons? Onder enkele voorwaarden is geen vlees eten even gezond als wel vlees eten. Je hoort soms zelfs mensen zeggen dat vegetarisch of vegan eten gezonder is dan vlees eten. Dat is niet noodzakelijk waar. Een gebalanceerd dieet met voldoende groenten en fruit en een beetje vlees is even gezond als een vegetarisch dieet. Maar het schoentje knelt bij het woordje ‘gebalanceerd’. In Europa eten we te veel en te veel bewerkt vlees, dat wel een negatieve impact heeft op onze gezondheid. Als je gezond wil leven, moet

je dus niet noodzakelijk al het vlees van het menu schrappen, maar wel verminderen en opletten welk vlees je eet. We weten allemaal dat een stukje kip bijvoorbeeld gezonder is dan een cervela. Senioren kunnen met een gerust hart vegetarisch eten als ze dat zouden willen. Als je voldoende verschillende soorten fruit, groenten en noten eet, samen met melkproducten en eieren, krijg je normaal genoeg voedingstoffen binnen. Studies geven niet aan dat vegetarisch eten ongezond zou zijn voor senioren. Veganistisch eten is eigenlijk het ‘beste’ voor de planeet, maar is niet aangeraden voor senioren. Dat komt omdat senioren de vitamine B12 minder goed opnemen. Voor veganisten is het onmogelijk om voldoende B12 op te nemen zonder supplementen, aangezien B12 enkel voorkomt in dierlijke producten. Daarom is het voor vegetariërs normaal geen probleem aangezien zij nog eieren en melkproducten eten, die van nature B12 bevatten. Een gezond veganistisch dieet is wel mogelijk, maar je moet het goed in de gaten houden met je dokter en voldoende supplementen nemen. Meer details over een gezond eetpatroon vind je op www.gezondleven.be.

PESCOTARIËR: eet geen vlees, wel vis, melkproducten, eieren en plantaardige producten (groenten, fruit, noten, …) VEGETARIËR: eet geen vlees of vis, wel melkproducten, eieren en plantaardige producten (groenten, fruit, noten, …) VEGAN OF VEGANIST: eet geen dierlijke producten (dus vlees, vis, melk of eieren), wel plantaardige producten (groenten, fruit, noten, …)

Luc en Leona schuiven vlees een week opzij

We horen het je al denken: “makkelijker gezegd dan gedaan, dat vlees laten staan”. Daarom vroegen we aan Luc Appermont en Leona Detiège om eens te proberen een week vegetarisch te eten. We bezorgden hen een weekmenu en ze gingen aan de slag.

Mogen we dan niets meer? Uiteraard eet iedereen wat hij of zij zelf wil. Met dit artikel willen we je laten zien dat geen of minder vlees eten een gezonde én milieuvriendelijke keuze is. Een Amerikaans onderzoek berekende dat als slechts 1 op de 3 Amerikanen 1 dag per week geen vlees eet, dat het equivalent zou zijn van de uitstoot van 1,6 miljoen (!) auto’s minder. Als Belgen zijn we misschien niet met zoveel als de Amerikanen, maar dat betekent niet dat onze keuzes er niet toe doen. Alle kleine beetjes helpen!

"Ik ga nu meer op zoek naar lekkere vegetarische gerechtjes." Leona Detiège

Luc: “Ik dacht niet dat het me zou lukken, maar ik wou het wel proberen. Het is ook niet helemaal gelukt, want ik heb het 4 dagen volgehouden. Op de 5de dag heb ik wat vis gegeten. Ik voelde me wel goed tijdens de vegetarische dagen, eigenlijk was het geen hele grote verandering. Vaak eet ik enkel ’s avonds vlees of vis, dus het was niet zo moeilijk om maar 1 maaltijd aan te passen. Ik eet sowieso graag soep, en we hebben lekker vers fruit en groenten uit onze eigen moestuin om mee te koken. De eerste paar dagen was ik in Spanje, daar hebben ze al een vrij natuurlijke keuken dus was het niet zo moeilijk om lekkere vegetarische gerechten te vinden. Waar het misliep is bij het uit eten in België. Bart en ik hebben veel verplichtingen, en in traditionele restaurants is het heel moeilijk iets te vinden zonder vlees of vis. Al bij al ben ik wel blij met de gelegenheid, zonder deze uitdaging had ik het nooit geprobeerd. Ik ben toch wel getriggerd om eens meer in die richting te kijken.”

S-PLUS

Leona: “Ik miste het vlees niet echt. Soms had ik er wel zin in maar dan kocht ik het niet in de winkel. Ik ben licht diabetes patiënt dus ik volg sowieso al regels tijdens mijn dieet. Het zoeken naar vervangende producten vond ik moeilijk. Eigenlijk volgde ik nog te veel mijn eigen eetgewoonten: groenten en aardappelen maar dan zonder vlees. ’s Ochtends eet ik normaal een boterham met vleesbeleg, een overschakeling op choco of confituur sprak me niet aan. Het werd dan yoghurt met besjes. Dat is heel lekker maar ik had niet het gevoel genoeg gegeten te hebben. Mijn kleindochters zijn zeer begaan met het klimaat en ze eten minstens één keer per week vegetarisch. Aan hen vertelde ik dat ik vegetarisch zou eten en zij juichten dat toe. Ik ga nu wel meer op zoek naar gerechtjes die vegetarisch en toch lekker zijn.” Ann Dewalque

- januari-februari-maart 2020

CREA

k e o d s a ibjenw

Minder afval met een

Om minder afval te produceren hebben we uiteraard meer herbruikbare spullen nodig. Een bijenwasdoek kan je helpen om minder verpakking te gebruiken. Deze katoenen doek met een laagje bijenwas is namelijk ideaal als alternatief voor aluminium- of huishoudfolie. Je kan er eten in wikkelen en bewaren of er potten mee afsluiten. Of je neemt het mee naar de verpakkingsvrije winkel natuurlijk. WAT HEB JE NODIG? Een gewassen katoenen doek van ongeveer 35×40 cm, een kartelschaar, ongeveer 10 ml pure jojoba olie, ongeveer 15 gram bijenwas (je kan dit in parels kopen of in blok, bij een blok heb je ook een rasp nodig), een strijkijzer, bakpapier.

S-PLUS

- januari-februari-maart 2020

Hoe ga je te werk? Knip je katoenen doek op maat met de kartelschaar zodat de randjes niet gaan rafelen. Leg een stuk bakpapier op je strijkplank. Leg daarop je katoenen doek. Strooi de bijenwas gelijkmatig over de doek, en besprenkel met jojobaolie. Dit is een antibacteriële olie die de soepelheid van je doek iets zal bewaren. (De bijenwas op zich is ook antibacterieel.) Leg hierover weer een stuk bakpapier en strijk op gemiddelde temperatuur. Doe dit tot je ziet dat de was volledig gesmolten is. Haal het bakpapier van de doek af en laat drogen. (Dit gaat heel snel.) Je bent nu helemaal klaar om de afvalberg te verminderen. De bijenwasdoek is immers herbruikbaar als je hem afwast met koud tot lauw water. (Om deze reden gebruik je hem best niet om vlees in te bewaren.)

tips

Je kan variëren met de gewenste grootte van je doek, klein, groot, rond, vierkant. Alles is mogelijk, zolang de katoenen doek in het bakpapier past. Gebruik de warmte van je handen om de doek te ‘modelleren’ rond de gewenste pot. Zelf niet zo handig, maar wél overtuigd? Neem een kijkje op de eco-shop KUDZU www.kudzu.be voor nog meer zero-waste producten. Als lid van S-Plus krijg je een éénmalige korting van 5 % op je aankopen. Gebruik de code SPLUS2020 die geldig is tot en met 31 juli 2020. Gertie Brouwers

CULTUUR

c i t s a l p r e d n o z

Boodschappen

Je gaat boodschappen doen bij de supermarkt. Je komt thuis en pakt alles uit, en je kan bijna een vuilniszak vullen met alle (plastic) verpakkingen die er om je eten zitten. Herkenbaar, toch? Anneleen en Peter hadden daar genoeg van, dus deden ze er iets aan. In 2016 openden zij een verpakkingsvrije winkel in Mechelen; Kabas. Hoe is het idee voor Kabas ontstaan? Anneleen: “Vooral uit een persoonlijk gemis. Wij wilden verpakkingsvrij leven, maar er bestond nog geen verpakkingsvrije winkel in Mechelen. Ik werkte in Antwerpen, waar er eentje was, dus deed ik de boodschappen steeds daar. Maar die afstand was niet zo handig. Vrienden en familie vertelden dat ze wel naar zo’n winkel wilden gaan als het in de buurt zou zijn. Dat motiveerde ons dus nog meer.” Peter:“In 2015 zijn we door Afrika gereisd en dat heeft ons extra inzicht gegeven in de afvalproblematiek. Bij ons werp je alles in de vuilniszak, je zet die op straat en de volgende ochtend is alles weg. Zo worden we beperkt met onze afvalberg geconfronteerd. Waar we op reis waren bestond er niet zo’n ophaal- en verwerksysteem. Vaak werd het afval op de hoek van de straat verzameld, in brand gestoken en lag het daar te smeulen en te stinken. Onze samenleving doet praktisch hetzelfde, alleen uit het zicht. Is het niet best om afval gewoon zoveel mogelijk te vermijden?”

Werkt jullie winkel zoals de kruidenier van vroeger? Anneleen: “Het is eigenlijk een oude kruidenierszaak in een modern jasje. Wij hebben bijvoorbeeld boter in een klomp, en de oudere klanten vinden dat wel echt leuk. ‘Geef maar een stukske van de goei boter’ zeggen ze dan. Voor hun is het een herinnering aan hun kindertijd. Er zijn ook mensen die niet in hoofdzaak voor het verpakkingsvrije naar de winkel komen, maar omdat je hier bediend wordt. Wij vullen mee hun potjes, wij snijden hun kaas. Zo is er een mevrouw die slecht te been is. Bij ons is dat geen probleem, zij zet zich dan eventjes neer en ik vul haar potjes, met een babbel ondertussen. Dat persoonlijk contact is ook heel fijn.” Hebben jullie tips voor een eerste bezoek? Anneleen: “Het is altijd goed om eerst een keer te komen kijken naar wat we allemaal hebben. Neem alvast wat potjes mee, maar niet te veel ineens.”

Peter: “Als je een lege bus wasmiddel hebt, neem die mee om te hervullen, dat weet je al hoe we met de zepen werken. Neem iets mee om pasta in toe doen, of wat rijst. Begin met simpele producten die je sowieso nodig hebt zodat ze niet verloren zijn. Zo ben je snel vertrouwd met het systeem van

Onze winkel is een oude kruidenierszaak in een modern jasje. onze winkel. Iedereen is hier welkom. Verpakkingsvrij winkelen moet je stapsgewijs leren kennen, en onthou vooral dat elk beetje helpt. Ann Dewalque

Meer info? www.dekabas.be Keizerstraat 17 2800 Mechelen Kijk voor een lijst van andere verpakkingsvrije winkels bij de korte berichten. Lees het uitgebreide interview op www.s-plusvzw.be

S-PLUS

- januari-februari-maart 2020

ACTUA

" e n o "sch ij? kled

Koop jij

Je kan er niet omheen, duurzaam is in. Meer en meer bedrijven zeggen dat ze duurzaam bezig zijn. Er zijn supermarkten die duurzaam gekweekte vis verkopen, automerken die duurzame modellen op de markt brengen, maar ook grote kledingmerken doen volop mee. Je kan haast geen kledingwinkel meer binnenlopen of je ziet de groene labels al hangen. Meer en meer merken brengen een duurzame lijn uit. Maar wat is duurzame kleding dan precies en klopt het wel dat het echt duurzaam is? Duurzaam? Wat verstaan we nu precies onder ‘duurzaam’? Van Dale omschrijft het als ‘het milieu weinig belastend’. Anderen verklaren duurzaamheid als volgt: de aarde niet uitputten met het maken van producten, maar ervoor zorgen dat ook latere generaties er volop gebruik van kunnen maken. Met deze verklaringen in het achterhoofd kunnen we stellen dat duurzame kledij dus op een zodanige manier geproduceerd zou moeten worden dat het weinig effect heeft op het milieu en dat de arbeiders in gezonde omstandigheden kunnen werken. Alternatieven voor katoen Bij de productie van kleding zijn er 2 belangrijke onderdelen: het produceren van het materiaal waarvan de kleding gemaakt 14

S-PLUS

- januari-februari-maart 2020

wordt en het proces van het verven en behandelen van het materiaal. De keuze van het materiaal voor je kledingstuk is van belang. Voor sportkleding is natuurlijk ander materiaal nodig dan voor een galajurk. Zo is katoen een veelgebruikte stof. De plant heeft wel erg veel water nodig en put de bodem snel uit. Hierdoor is er veel kunstmest nodig om de bodem te voeden. Net zoals iedere andere plant is katoen gevoelig voor insecten en ziektes. Om dit te voorkomen worden de gewassen bespoten met chemische bestrijdingsmiddelen. Dit is erg schadelijk voor het milieu omdat deze chemicaliën in de bodem en het grondwater terecht komen. Gelukkig is er biologisch katoen. Dit is dezelfde plant, maar bij productie worden geen bestrijdingsmiddelen gebruikt.

Er worden bepaalde insecten ingezet om de beestjes te bestrijden. Een belangrijk verschil is dat biologisch katoen met de hand wordt geplukt omdat machinaal plukken alleen mogelijk is met een chemisch ontbladermiddel. Er zijn nog een aantal alternatieve bouwstoffen die ook kunnen dienen om kleding te maken. Zo is er bamboe. Deze krachtpatser is een zeer resistente plant en heeft dus geen bestrijdingsmiddelen nodig. Ook groeit deze plant op plekken waar weinig voedingsstoffen in de bodem zitten en hoeft er ook geen kostbare landbouwgrond vrijgemaakt worden. Daarbij heeft de plant zeer weinig water nodig en groeit hij alsnog een meter per dag. Tot slot is gerecycled polyester een goed alternatief. Deze stof wordt inderdaad gemaakt uit plastic, wat op zijn beurt weer uit olie wordt verkregen. Maar je kan dus prima plastic afval herbruiken en er mooie nieuwe producten van maken, zoals ook kleding. Als de stof gemaakt is, moet deze nog geverfd en behandeld worden. Helaas gebeurt het heel vaak dat hiervoor giftige stoffen worden gebruikt. Fabrieken dumpen het afval gewoon in de rivier. Maar ook wanneer het behandelde kledingstuk in de wasmachine belandt, komen de schadelijke

! f l e z t Doe he Wat kan je zelf doen voor een eerlijke en duurzame kledingindustrie? Met enkele tips kan jij op een eerlijke en milieubewust manier shoppen. 1. Goedkoop? Denk 2 keer na! Als dat leuke T-shirt voor 5 euro op het schap ligt, is de kans groot dat het op een niet-duurzame manier is geproduceerd. Maar als je meer betaalt, zegt dat ook niet altijd alles. Vaak is kleding vooral duur door het merk waaronder het verkocht wordt. Wil je weten hoe je favoriete merk het doet? Via de vergelijkingswebsites www.rankabrand.nl en www.goedewaar.nl kan je zien hoe verschillende kledingmerken scoren op het gebied van milieu- en arbeidsrechten. 2. Bekijk het label Misschien kijk je al naar de etiketten op de verpakking van het eten dat je koopt. Waarom niet hetzelfde doen met je kledij? Op de labels vind je heel wat informatie terug over het materiaal en eventuele certificeringen. Staat er bijvoorbeeld ‘biokatoen’ op? Dan is het katoen voor dit kledingstuk zo milieuvriendelijk mogelijk geproduceerd. Maar let op: dat zegt niets over de arbeidsomstandigheden. Daarvoor kijk je naar de certificeringen. stoffen in de natuur terecht. Voor duurzame kleding is het dus belangrijk om vooral natuurlijke materialen te gebruiken. Als er geen alternatief beschikbaar is, gebruiken we best een middel dat niet schadelijk is. Goede werkomstandigheden Werken met chemicaliën is niet enkel nadelig voor de natuur, maar ook voor de mensen die de kleding maken. De kledingindustrie staat er om bekend vanuit lageloonlanden te werken. Als dat nog niet genoeg is, werken de arbeiders vaak onder zeer gevaarlijke omstandigheden. Eigenaren van kledingfabrieken in lagelonenlanden investeren meestal niet in veiligheid. Zo gebeurt het regelmatig dat er een brand uitbreekt of dat fabrieken instorten door een gebrekkig onderhoud.

3. Koop kleding bij een duurzame, eerlijke (web)winkel Wil je zeker weten dat je eerlijke, duurzame én gecertificeerde kleding koopt? Dan zijn er genoeg (web)winkels waar je uitsluitend verantwoorde kleding kan kopen, ook in België. Denk maar aan Y-dress in Brussel of Supergoods in Gent en Mechelen. 4. Koop minder Wist je dat wij inmiddels 400 % meer kleding produceren dan 20 jaar geleden en dat er ongeveer 10.000 liter water nodig is voor één kilo katoen? Het loont dus om simpelweg minder kleding te kopen. Kijk eerst naar wat je nog in de kast hebt hangen. 5. Gun je kledij een 2de leven Gooi kapotte kleding niet zomaar weg. Soms kunnen er leuke dingen gedaan worden met oude kleding. 6. Nieuwe kleding nodig? Doe het eens anders Er worden regelmatig evenementen georganiseerd om kleding met elkaar te ruilen. Je kan natuurlijk ook kleding van een vriend of vriendin lenen of tweedehands kleding kopen. Nathalie Daems

S-PLUS

- januari-februari-maart 2020

©Myriam Zilles via Pixaby

Nuttige info

KL!MAAT en M!LIEU, zeer verschillend maar verbonden met elkaar Je kan vandaag niet meer rond de klimaat activisten. Met slogans als ‘Het klimaat verandert, waarom jullie niet?’, ‘De zee komt op, maar wij ook!’, ‘Te veel bla bla en te weinig boom boom.’ of ‘We zijn het beu, red het milieu.’ doen ze ons nadenken of we wel klimaatvriendelijk of milieubewust bezig zijn. Maar wat is nu eigenlijk klimaat, en wat heeft dat te maken met milieu? Klimaat is niet hetzelfde als milieu Het milieu is onze biologische leefomgeving, dus eigenlijk alles om ons heen. Het milieu gaat zowel over de temperatuur als de lucht en de wind, de grond, de kwaliteit van het water, de planten en de dieren. Het klimaat is het gemiddelde weer van de laatste 30 jaar. Het weer, maar dan op grote schaal. De klimaatsveranderingen zijn vast te stellen en worden nauwkeurig opgemeten en bijgehouden door het KMI sinds 1833. Het klimaat is altijd een onderdeel van het milieu, maar het milieu niet van het klimaat. Niet alles wat slecht is voor het milieu is noodzakelijk slecht voor het klimaat. Zo is een houtkachel bijvoorbeeld niet noodzakelijk slecht voor het klimaat. Zeker niet als het hout afkomstig is uit duurzaam bosbeheer. De houtkachel stoot dan enkel de CO2 uit die de bomen zelf weer opnemen. De kachel is door de uitstoot van fijnstof uiteraard wel schadelijk voor het milieu.

S-PLUS

Wat met het afval? Ons afvalprobleem is ook niet noodzakelijk een klimaatprobleem. Plasticzakjes en petflessen die de zee en het landschap vervuilen, doen de aarde niet opwarmen. Het is wel een probleem voor het milieu. Bewuster omgaan met afval en het afval scheiden is dus goed voor het milieu. Het recycleren van afval is goed voor het milieu, maar ook voor het klimaat. Als je materiaal kan hergebruiken, moet er minder nieuw materiaal geproduceerd worden. Dat scheelt weer energie, en zorgt voor minder CO2 in de lucht.

Niet alles wat slecht is voor het milieu, is ook slecht voor het klimaat.

- januari-februari-maart 2020

Mogen we nog vlees eten? Hoe kan vlees consuminderen het klimaat helpen? Heel simpel eigenlijk. De koeien laten met hun scheten heel wat methaan los in de atmosfeer. Dat methaan is net zoals CO2 een broeikasgas dat zorgt voor klimaatsverandering. Minder vlees eten zorgt er dus voor dat er minder methaanuitstoot is, en dus minder klimaatverandering. De veeteelt heeft ook een negatieve invloed

op het milieu door de uitstoot van nitraat, fosfaat en ammoniak. Voor de productie van 1 kilogram rundvlees is bovendien 15.000 liter water nodig. Minder vlees helpt dus het klimaat én het milieu. Moeten we de auto laten staan? Met de auto rijden op fossiele brandstof, zoals benzine en diesel, is zowel slecht voor het klimaat als voor het milieu. Door de geluidshinder en de luchtvervuiling (fijnstof) schaden auto’s het milieu, door de uitstoot van CO2 zijn ze schadelijk voor het klimaat. Een elektrische wagen is beter voor het klimaat omdat die geen CO2 uitstoot, op voorwaarde dat je deze oplaadt met (groene) stroom uit hernieuwbare bronnen. Kernenergie is op zich niet schadelijk voor het klimaat, maar wel voor het milieu door de kernafval. Nog steeds niet duidelijk wat het verschil is tussen milieu en klimaat? Helemaal niet erg. Het is altijd goed om zowel klimaatvriendelijk als milieubewust te zijn. Gertie Brouwers

S-PLUS app Meneer de minister

SOS YouTube

Het kan verwondering wekken, een brief van een senior gericht aan de onderwijsminister die vooral met onze jeugd aan de slag gaat. Laat dat nu net de link zijn tussen u en ons. Ook wij zijn met onze jeugd begaan. Dat ‘onze’ mag u letterlijk nemen. Wij zijn bekommerd om onze kleinkinderen. We vernemen dat u harder wil optreden tegenover schoolspijbelaars. In het bijzonder de leerplichtige jongeren die repetitief de school verlaten om te manifesteren voor klimaatmaatregelen. Binnen onze vereniging tellen we niet alleen een significant aantal grootouders, maar evenzeer leden met een professioneel verleden als leerkracht en net zo goed andere pedagogisch geschoolden. Wij vangen signalen op dat strenge maatregelen om spijbelaars op anYouTube, uitgesproken als een ‘Joetoeb’ , daar hebhebben, je vast en zeker alnietover dere gedachten te brengen vooral tegengestelde werking de uitzonderingen te na gesproken. Hardnekkig spijbelen heeft immers Maar dieper liggende oorzaken aparte remediëringmee? vergen. gehoord. wat kan je erdieineenhemelsnaam Klimaatspijbelaars vormen binnen de groep spijbelaars een bijzondere groep. In tegenstelling tot wat sommigen de goegemeente willen laten geloven - we rekenen u daar niet toe - hebben klimaatspijbelaars een bijzondere motivatie om de school even achter zich te laten. Ze willen iedereen, ook de voor zijn verantwoordelijkheid plaatsen en vragen met de aandrang maatregelen. Een echte klare Heel kort gezegd: YouTube is overheid, een Recent zijn ook De truc zit er vooral focus op je hetallerlei klimaatfilmpjes is er vooralsnog niet. Het laat zich raden dat we klimaatspijbelen nietop zo meteen als een fenomeen uit het nabije website waar klassieke media in om te weten wat verleden mogen klasseren. op kan bekijken. Je kan ernaar YouTube te vinden. Zo je zoekt. Jeergeeft u ook, vandaar uw vastberadenheid tegende te willen optreden.heeft Met dit surfenDat viabeseft je computer, of de app de schrijven VRT hunwijzen ‘ka- we u op een aantal fundamentele zoekwoorden in de verschillen tussen onze kleinkinderen die spijbelen voor het klimaat en spijbelaars die hun schoolcarrière, eenjediploma enzin een in wissel gratis downloaden op je smartnaal’ op YouTube onder Heb gewoon korte zoekbalk in en dan phone.opJedekan er geen volledige ‘VRTdoen NWS’ kan arbeidsmarkt op het spel zetten. Onze kleinkinderen-klimaatspijbelaars dat. Daar niet. Integendeel. Zij komen precies op dan voorkan ontspanning? Ook krijg je vele filmpjes langspeelfilm je favoriete tv-seje delen uit het nieuws, een betereoftoekomst. je uren en uren zoet zijn met als resultaat. Hou je rie opEr kijken, wel filmpjesverschil. Klimaatspijbelaars onttrekken zich niet interviews enverplichtingen dergelijke binnen is nogmaar een fundamenteel aan hun het kader hunvolstuYouTube. Hetvan staat met zoekwoorden kort en die door wie spijbelaars zelf gemaakt terugvinden. korte, grappige of net ontdies.eender Klassieke zijn frequenter en langer afwezig. Zij keren de school de rug toe, vaak zonder het medeweten of de wil van bondig, zo heb je meer worden. ‘Zelfgemaakte’ filmpjes roerende filmpjes. Vooral ouders en grootouders. Die staan machteloos. kans dat er meer filmklinkt misschien wat amateumet schattige/grappige Dat doen onze kleinkinderen niet. Zijpjes gaan hetgelinkt gesprekzijn. aan met ons, ze motiveren hun bereidheid tot actie.video’s Daar hebben wij oren naar. aan ristisch, maar dat hoeft het niet dieren zijn Maar ook Wij zijn enerzijds trots op onze kleinkinderen en hun enthousiasme en motivatie. Tegelijk betreuren wij dat ze door depopulair. omstandighete zijn, integendeel. Sommige sketches, mensen die grappen Wil je weten hoe je iets moet denhebben waarin er ze hun volwassen mensen beroepworden tot deze acties worden gedwongen. uithalen met elkaar, … makenaan of gebruiken? Dan kan en schooldirectie. Ook daar vinden zij in de meeste gevallen Voor Klimaatspijbelaars gaan ook het gesprek met hun leerkrachten van gemaakt om over diverse wat wils. heel veel filmpjes vinden die en -verlies vermeden. De jongeren elk begrip en heel zelfs professionele steun. Terecht. Op diejemanier worden schoolachterstand halen de gemiste lessen in, onderwerpen je daar uitleg over geven. Stel, metop behulp van klasgenoten filmpjes YouTube te zetten. en leerkrachten, van hun ouders en grootouders. Het verwijt dat ze hun toekomst op het spel zetten, kan je wil beginnen met Facebook ABONNEREN bezwaarlijk gemaakt. Ze verdienen danworden hun geld door maar weet niet hoe. Dan kan je reclame, want gratis. meneer de minister, dat repetitief spijbelen in Vlaanderen een historiek kent. Ga vooral zelf op onderzoek U zal zichYouTube overigens isherinneren, Jonge mensen, nu zelf op YouTube zoeken op ‘uitleg YouTube kanofmisschien wat uit. Als je merkt dat je filmouders grootouders, lieten de school achter zich om te ijveren voor een “goede zaak”. Facebook’. Er komt meteen een intimiderend lijken in het pjes vanterugkerend bepaalde mensen Vijftig jaar geleden wasbegin, dat Leuvenlijst Vlaams, in heel wat steden waren deze manifestaties een dagelijks ritueel. of tevoorschijn metVlaamse filmpjes omdatMet er zo verschrikkelijk organisaties jongeren vaak tof vindt, gunstig gevolg. In deveel zeventigerdie jaren lokten de legerhervormingen van Paul Vanden Boeynants bij tienduizenden het je uitleggen. Je kan het te vinden is. uit, Daarom tips: en op straat. Ook in de tachtiger jaren bezetten jonge mensen frequent en repetitief kan je jedeook ‘abonneren’ protest binnenenkele de lestijden straten. Dit naarop zo gek niet bedenken, of het hun. Zo mis je geen enkel aanleiding van het grote rakettendebat. staatWe op herinneren YouTube. ons Zelfdeze zeepengagementen levendig. Sommigen van ons namen er actief aan deel, filmpje, want je kan hen steeds zijn nu ouder of grootouder. In een maken? recenter verleden er de Tips omwaren planten te witte marsen, in talloze steden en gemeenten, ook op lesdagen. terugvinden onder het kopje verzorgen? Recepten diejongerenprotesten je In de recente geschiedenis van Vlaanderen vormen de actuele en het klimaatspijbelen met andere woorden langisgeen ‘abonnementen’ . Het vollevoorgedaan worden? Je kan het unicum. Liever dan onze kleinkinderen verwijtend naar de schoolbanken te sturen, omarmen en steunen wij Wijom zijn bij dig hen. gratis je letterlijk te abonneren. er allemaal vinden. hen op manifestaties, samen met andere Grootouders voor het Klimaat. Dat verwachten we niet meteen van u als onderwijsminister. Wel verwachten we dat u in uw communicatie aangeeft dat er diverse vormen van spijbelgedrag zijn, problematisch spijbelen zonder uitzicht op een toekomst en gemotiveerd spijbelen voor een betere toekomst. U draagt hierin een grote verantwoordelijkheid. Uw begrip is voor onze jongeren van kapitaal belang. De spijbelaanpak hoort dan ook te verschillen naar gelang van de achterliggende reden of oorzaak. Overigens verwijzen we in dit verband naar de officiële aanbevelingen. Leerlingen kunnen officieel en gewettigd afwezig zijn wegens persoonlijke redenen, ook voor Laat ons weten welke het deelnemen aan een manifestatie. De aanvraag hiervoor gebeurt door de ouders en kan door de school worden aanvaard, gekoppeld toffe ontdekkingen je op aan voorwaarden waarbij de school er over waakt dat de leerling de leerdoelen kan halen. Dat gebeurt ook, dit schetsten we gedaan, eerder. via YouTube hebt Onze kleinkinderen halen de leerstof en of toetsen in, na afloop van de manifestatie. zeghetons@s-plusvzw.be.

tips

We zijn benieuwd! Graag vernemen we van u, geachte heer, hoe u als onderwijsminister staat tegenover de engagementen van onze kleinkinderen- klimaatspijbelaars. Achtingsvolle groeten Bertin Sanders, vrijwilliger S-Plus

Ann Dewalque

S-PLUS

- januari-februari-maart 2020

S-PLUS kort

Google eens met Ecosia! Ben je een fervent gebruiker van Google? Waarom je zoekopdrachten niet invoeren op www.ecosia.be? Ecosia is een duurzame zoekmachine die opgericht werd in 2009. Het bedrijf schenkt 80 % van zijn inkomsten aan de bescherming van het regenwoud via een samenwerkingsovereenkomst met het Wereld Natuur Fonds. Je kan op www.ecosia.be precies volgen hoeveel bomen er al aangeplant zijn dankzij de zoekopdrachten van de Ecosiagebruikers. Zo kan ik jullie vertellen dat er vandaag, op 24 oktober 2019, al 71.922.597 bomen werden aangeplant, maar het aantal stijgt elke seconde. Het doel van Ecosia is om in 2020 meer dan één miljard bomen geplant te hebben. En daar kunnen wij allemaal een beetje bij helpen. Waar wachten we nog op?

DUURZAME TIPS

Zelf duurzaam aan de slag gaan lukt niet altijd, maar dat is geen probleem. Als iedereen voor zijn stoep veegt, is de hele straat proper! Deze 7 tips kunnen zeker helpen.

1. Weiger het plastic zakje en zorg ervoor dat je altijd een herbruikbare tas bij je hebt. 2. Koop seizoensgebonden en lokale producten. Die moeten niet van de andere kant van de wereld komen. 3. Koop producten die zo weinig mogelijk verpakt zijn. (Koop fruit en groenten los. Waarom moeten al die koekjes nog eens extra in een verpakking zitten?) 4. Laat de wagen eens vaker staan, carpool of neem het openbaar vervoer. Te voet of met de fiets is nog beter. 5. Zet de thermostaat een graadje lager. Dat levert een brandstofbesparing van 7% op. 6. Wees zuinig met water. Neem een douche in plaats van een bad, en laat de kraan niet lopen tijdens het inzepen van je handen of het poetsen van je tanden. 7. Doe mee aan veggie-donderdag en laat 1 dag in de week het vlees achterwege.

Verpakkingsvrije winkels Heb je zin om ‘verpakkingsvrij’ te gaan winkelen, maar is Mechelen wat uit de buurt? Geen nood, ook in andere steden vind je verpakkingsvrije winkels! Oost-Vlaanderen • Gent OHNE - Steendam 59 en Koning Elisabethlaan 22, 9000 Gent • Buggenhout Tarra – Provincialebaan 2, 9255 Buggenhout West-Vlaanderen • Ruddervoorde De Grutterij – Sint-Elooisstraat 6, 8020 Ruddervoorde • Oostende Modest - Torhoutsesteenweg 30, 8400 Oostende • Kortrijk Zonder meer – Rijselsestraat 51, 8500 Kortrijk Antwerpen • Antwerpen Robuust – Reyndersstraat 2, 2000 Antwerpen Lara kookt voor u – Van Schoonebekestraat 158, 2018 Antwerpen • Mechelen Kabas – Keizerstraat 17, 2800 Mechelen Vlaams-Brabant • Vilvoorde Anders winkelen – Leuvensestraat 106, 1800 Vilvoorde • Leuven Content – Tiensestraat 259, 3000 Leuven Limburg • Prana – Kanaalweg 15, 3550 Heusden-Zolder Brussel • CHYL – Bellevuestraat 28, 1000 Brussel The Barn Bio Market - Place Saint-Pierre 38, 1040 Etterbeek / Chaussée de Charleroi 92, 1060 Sint-Gillis / Tulpstraat 22, 1050 Elsene

Heb je S-Plus Mag helemaal uitgelezen? Voor je hem bij het oud papier gooit, bedenk dan even of er niemand is die je er een plezier mee kan doen? Misschien las je een artikel dat je spontaan aan een vriend of vriendin deed denken. Zo niet, laat het blad dan achter bij de dokter of in de bib. Zo maken andere mensen ook kennis met onze vereniging!

S-PLUS

- januari-februari-maart 2020

REIZEN

s i e r p o

Duurzaam met S-Plus Omdat transport voor 75 % verantwoordelijk is voor onze ecologische voetafdruk, willen wij naast de populaire, klassieke vliegvakanties, ook meer ecologische vakantievormen in ons aanbod introduceren. Wij hebben voor 2020 dan ook 2 mooie busreizen geselecteerd: één naar de prachtige Provence en één naar de altijd tot de verbeelding sprekende Côte d’Azur.

• Wist je dat je met een vliegtuigreis naar Marseille 328 kilo CO2 per passagier uitstoot? Met de bus stoot je voor dezelfde afstand 92 kilo CO2 uit per passagier. Je verlaagt dus je ecologische voetafdruk met meer dan 70 %! • Wie met de bus reist heeft geen incheckstress, moet geen rekening houden met regels rond maximum toegelaten vloeistoffen … En je moet geen uren op voorhand in een luchthaven zitten wachten. Je vakantie gaat gewoon in je eigen provincie van start. • Bovendien staat een busreis garant voor een flinke portie sightseeing. • En last but not least .. Het vakantiegevoel duurt lekker wat langer! INFO EN INSCHRIJVINGEN: • Oost-Vlaanderen, Brabant en Limburg: VTF Vacances, Tel 0473 56 04 29, E-mail jryckeboer@vtf-vacances.com • West-Vlaanderen: Ellen Deneire, Tel 050 44 79 51, E-mail ellen.deneire@s-plusvzw.be • Antwerpen: Tel 03 285 43 36, E-mail, antwerpen@s-plusvzw.be Het volledige dagprogramma is terug te vinden op www.s-plusvzw.be

Ontdekkingsreis naar de Côte d’Azur 16-25 mei 2020

Sainte Maxime aan de Franse Côte d’Azur is ideaal gelegen in het hart van de Golf van Saint-Tropez. INBEGREPEN • Reis met luxe autocar • Verblijf in Vakantiedomein ‘Les heures claires’ *** • Vol pension • Alle uitstappen zoals beschreven in het programma: Fréjus, Cannes, Grasse, Gourdon, Sainte Maxime, Arcs sur Argens, Saint-Paul-de-Vence, Saint-Tropez, Port Grimaud (boottocht), abdij Thoronet • Nederlandstalige begeleiding • Annulatie- en bagageverzekering (tot € 250) PRIJS • Basisprijs: 1130 euro • S-Plusledenprijs: 1080 euro • Geen singlesupplement • Sommige ziekenfondsen voorzien een tussenkomst voor deze vakantie. Informeer bij uw ziekenfonds

Ontdekking van Céreste (Provence)

22 augustus tot en met 5 september 2020 De Provence is één van de meest geliefde streken van Frankrijk. Niet verwonderlijk, want bij het horen van de naam waan je je meteen in zonniger oorden vol lavendelvelden en het gezang van krekels op de achtergrond. INBEGREPEN • Reis met luxe autocar • Verblijf in Vakantiedomein ‘Domaine du Grand Luberon ’ *** • Vol pension • Alle uitstappen zoals beschreven in het programma : markten van de Provence, Rousillon, Marseille, Avignon, Gordes, Fontaine de Vaucluse, abdij van Sénanque, Moustiers Ste Marie, Gorges du Verdon. • Nederlandstalige begeleiding • Annulatie- en bagageverzekering (tot € 250) PRIJS • Basisprijs: 1130 euro • S-Plusledenprijs: 1080 euro • Geen single supplement • Sommige ziekenfondsen voorzien een tussenkomst voor deze vakantie. Informeer bij uw ziekenfonds.

DOMEIN WESTHOEK

3 Westhoekspecial 4 =

• 4 nachten met ontbijtbuffet • halfpension • aankomstdag naar keuze • Welkomstdrankje bij aankomst • 4 overnachtingen = 3 nachten betalen • Geen supplement single op een standaardkamer

Standaard

(max. 2 pers.)

€ 296 p.p. Suppl. single €0

Comfort

(max. 2 pers.)

€ 301 p.p. Suppl. single € 42

Domein Westhoek vzw

Luxe +

(max. 3 pers.)

€ 306 p.p. Suppl. single € 42

(Centrum voor Sociaal Toerisme), Noordzeedreef 6-8, 8670 Oostduinkerke

Prestige

(max. 4 pers.)

Kind

< 12 jaar

€ 311 p.p.

€ 40 p.p.

Suppl. single € 42

T 058 22 41 00 F 058 22 41 99 E info@domein-westhoek.be W www.domein-westhoek.be

S-PLUS

- januari-februari-maart 2020

S-SPORT // RECREAS ACTIEVE 50+

Een pleidooi voor de

s t e fi

Op onze Vlaamse wegen rijden maar liefst 3,6 miljoen personenwagens, samen goed voor 81% van alle wegenverkeer in Vlaanderen. Maar slechts de helft van al deze verplaatsingen zijn verder dan 5 kilometer. Een afstand op maat van de fiets als je het ons vraagt. Als sportfederatie houden we dan ook graag een pleidooi voor de fiets. Fietsen hoeft niet louter recreatief te zijn, je kan de fiets ook gebruiken voor verplaatsingen naar bijvoorbeeld het werk of de winkel. Of je kan gaan voor de interessante combinatie openbaar vervoer en fiets, die je heel wat flexibiliteit geeft. In al deze gevallen spreken we over actief transport. Je gebruikt de fiets als transportmiddel en niet louter ter amusement zoals bij het recreatief fietsen.

De fiets wint jaar na jaar aan populariteit.

Actief transport De fiets als transportmiddel wint jaar na jaar aan populariteit. Met de opkomst van de elektrische fiets kunnen grotere afstanden overbrugd worden en is het in vele gevallen een prima alternatief voor de wagen. Maar ook als je niet elektrisch fietst, zijn er tal van voordelen.

S-PLUS

- januari-februari-maart 2020

• Snel en efficiënt Met de fiets sta je nooit in de file en weet je perfect wanneer je arriveert. Je moet bovendien geen parkeerplaats zoeken, want je kan je fiets bijna overal kwijt. Voor korte afstanden is in veel gevallen de reistijd zelfs korter. • Ontspannend Fietsen verlost je van alle stress. De wetenschap geen files te moeten trotseren en dus tijdig op je bestemming te arriveren, geeft een gevoel van zekerheid. Bovendien krijg je energie door te fietsen en vergeet je even al je zorgen. Eens stevig doortrappen om die frustraties kwijt te geraken kan ook deugd doen. • Goed voor je portemonnee Kosten voor de aankoop en onderhoud van een fiets liggen in vergelijking met deze voor een wagen een stuk lager. Bovendien geven heel wat werkgevers een fietsvergoeding als je met de fiets naar het werk komt. Op die manier doe je er zelfs nog voor-

deel aan. Naast het financieel voordeel blijft fietsen natuurlijk goed voor je gezondheid. • Goed voor je gezondheid Het WHO (World Health Organization) schrijft voor dat volwassenen wekelijks minstens 150 minuten matig tot intens moeten bewegen voor een goede gezondheid. Hoewel fietsen behoort tot de zogenaamde ‘gezondheidssporten’, hoef je niet per se te sporten hiervoor. Verplaatsingen met de fiets zijn evengoed voor je gezondheid en conditie. • Goed voor het milieu En misschien wel de belangrijkste reden om meer te fietsen is de impact op milieu en klimaat. Door de fiets in plaats van de auto te nemen, zorgen we immers voor minder uitstoot van broeikasgassen (o.a. CO2), minder luchtvervuiling (met name fijn stof) en minder geluidshinder.

Wat doet S-Sport// Recreas? Je kent ons misschien van het dansfeest Danshart, dat om de 2 jaar duizenden mensen op de been brengt ten voordele van het goede doel. Maar wist je ook dat sportclubs bij ons terecht kunnen voor een excellente ondersteuning? Zo geniet je bij ons van de beste sportverzekering tegen de laagste prijs en dat voor alle sporten én voor alle leeftijden. Ontdek ons aanbod sportclubs Ben je op zoek naar een sportclub? Kijk op www.s-sportrecreas.be voor een keuze uit meer dan 350 clubs. Je vindt er ook tal van activiteiten die plaats vinden doorheen het jaar.

Kortom, moesten we met zijn allen wat meer de fiets nemen dan zouden we onszelf en de planeet een dienst bewijzen. En als we even nostalgisch mogen zijn; nog niet zo lang gelden was het volkomen normaal om met de fiets quasi alle verplaatsingen te doen. Al was het toen eerder uit noodzaak dan overtuiging in vele gevallen.

Heb je een vraag? Bel ons op het nummer 02 515 02 54 of contacteer ons via info@s-sportrecreas.be

Bron: Statistiek Vlaanderen Auteur: Jotie De Meyer

Info S-PLUS

- januari-februari-maart 2020

S-PLUS MANTELZORG

Zorg je ook voor iemand anders? Dan ben je mantelzorger! T 02 515 02 63 E mantelzorg@s-plusvzw.be F www.facebook.com/ikzorgvooreenander

t c e j a r t g r o z l e t Man

Hoe start je een

‘We wilden iets betekenen voor de mantelzorger.’ Jenny Verstraeten werkt al 9 jaar als maatschappelijk werker bij LDC De Wibier in Gent en startte in september 2019 voor de 3de keer met haar mantelzorgtraject in samenwerking met S-Plus Mantelzorg. ‘Wat mij elke keer weer verbaast, is hoe snel iedereen op zijn gemak is. Mensen voelen zich blijkbaar snel begrepen via een mantelzorgbijeenkomst.’ Waarom ben je een mantelzorgtraject opgestart? We hebben het opgestart op vraag van zowel de zorgvrager als van de mantelzorger. Van onze bezoekers kregen we geregeld de vraag: “Mijn partner, buur, kind, of andere naaste zorgt voor mij en dat is best wel zwaar. Bestaat er iets voor die persoon?” Tijdens zitdagen en opendeurdagen komen we dan de mantelzorgers zelf tegen die ook vragen of ze bij ons informatie kunnen krijgen over mantelzorg. Vandaar dat we deze weg zijn ingeslagen. We wilden iets betekenen voor de mantelzorger. Wat houdt een mantelzorgtraject concreet in? We houden regelmatig bijeenkomsten. De deelnemers kiezen de onderwerpen. Zo blijft de info relevant. Er is een stukje informatief maar we praten ook met elkaar. Zo sluit ik altijd af met een rondje met de vraag “Hoe is het de laatste tijd geweest met jou?” Het voordeel van ons mantelzorgtraject is dat iedereen op 22

S-PLUS

om het even welk moment kan instappen. Zo moeten mensen niet wachten tot een sessie is afgelopen. We hebben wel een vaste kern van mensen, maar iedereen is welkom. Wat maakt de bijeenkomsten zo aantrekkelijk voor mantelzorgers denk je? Wat mij elke keer weer verbaasd is hoe snel iedereen op zijn gemak is en hoe open de sfeer is. Hoe komt dat? Mensen voelen zich blijkbaar snel begrepen tijdens een mantelzorgbijeenkomst. Het is een moment dat mantelzorgers zichzelf kunnen zijn. Bij ons is iedereen welkom, we zitten ook met een gemengde groep. Er bestaan veel mantelzorginitiatieven die bijvoorbeeld enkel over dementie of kanker gaan. Hier doet dat er niet toe. De zorgsituatie is bij iedereen anders. Ook de zorgrelatie maakt niet uit: we staan open voor zowel partner, kinderen, buren… Iedereen is welkom. Daarnaast zijn er een aantal praktische voordelen bij ons.

- januari-februari-maart 2020

op?

Het is dichtbij eigen huis: mensen moeten zich niet ver verplaatsen voor een infosessie. Een andere grote troef bij ons is dat we dagopvang kunnen voorzien voor de zorgvrager. Of we schakelen een vrijwilliger in die een uur of anderhalf uur bij mensen kan oppassen. Ons dienstencentrum is voor de meesten bovendien al een vertrouwde omgeving. Ik denk dat het een voordeel is dat mensen onze gezichten al kennen. Moet je een prater zijn om naar een mantelzorgbijeenkomst te komen? Nee, je hoeft geen prater te zijn. Onze deelnemers waren van in het begin vrij spontaan, maar ik zie ook wel vrij snel welke figuren in de groep liever een aanzet geven om te praten en welke niet. Ik speel daarop in: ik zal aan een prater al sneller een vraag stellen. Die mensen trekken de groep dan ook voor een stuk onbewust mee. Maar je moet zeker geen prater zijn om er voordeel uit te halen. Hoe heb je de groep zien evolueren? Wij zijn eigenlijk klein gestart, met een 4 à 5-tal mensen. We zitten nu aan 20. Vandaar dat we nu aan het bekijken zijn om een 2de groep op te zetten. We merken dat mensen die al 2 jaar komen, anderen meetrekken en enthousiast maken. Onze deelnemers

geven zelf aan dat ze er iets aan hebben en dat is fijn natuurlijk. Je voelt dat zoiets groeit. Hoe verloopt de samenwerking met S-Plus Mantelzorg? Ik vind het een absolute meerwaarde dat jullie de inhoud op zich nemen. Zo kan ik mij concentreren op het groepsgebeuren en de individuele begeleiding. Dat zorgt voor een goeie samenwerking.

"Het verbaast me telkens hoe snel iedereen op zijn gemak is en hoe open de sfeer is" Jenny

Heb je tips voor andere organisaties die een bijeenkomst of traject willen opstarten voor mantelzorgers? • Ik zorg ervoor dat ik een aanspreekpunt mantelzorg ben voor iedereen. Ik stel me ook op als vertrouwenspersoon. Als mensen hun hart willen luchten, ga ik dat gesprek niet uit de weg, integendeel. Ik probeer altijd mensen individueel te benaderen en met hen een diepgaand gesprek te hebben over hun zorgsituatie. En ik zorg er dan voor dat er een warm onthaal is zodat die drempel om langs te komen vrij beperkt is. • Ik bel de deelnemers bovendien 2 dagen op voorhand op om hen aan de bijeenkomst te herinneren. • Tijdens de vormingen ben ik aanwezig, zodat mensen altijd een vertrouwd gezicht zien. • Ik doe ook een stuk aan nazorg. Ik bel achteraf eens en ik S-PLUS

luister hoe het gelopen is voor die persoon. Of ik ga bijvoorbeeld eens mee met iemand naar een psycholoog zodat die eerste stap niet zo groot is. • Naar collega’s toe, bijvoorbeeld tijdens een multidisciplinair overleg, zal ik altijd het mantelzorgtraject onder de aandacht brengen en hen ook motiveren om bezoekers bewust te maken van het feit dat ze mantelzorger zijn en dat er ondersteuning bestaat voor hen. Vanwaar jouw motivatie om verschil te maken voor mantelzorgers? In onze maatschappij vind ik het belangrijk om terug spontaan dingen voor elkaar te doen. Als professionelen kunnen we niet alles opvangen. Mantelzorgers moeten gemakkelijk de weg vinden naar de juiste informatie en ze verdienen erkenning voor alles wat ze doen. De ideale situatie is wanneer de mantelzorger zich ondersteund voelt om de zorg voor een ander op te nemen. Voor die win-winsituatie wil ik gaan. Sarah Pardon

- januari-februari-maart 2020

S-PLUS MANTELZORG

w u o R

verwerken in 4 fases. Bestaat dat?

Je rouwt wanneer je iemand verliest die je heel dierbaar is. Als je ook nog eens mantelzorger bent van die persoon, krijg je te maken met een dubbele rouw na het overlijden. Hoe verwerk je dat verlies en zal het rouwen ooit voorbij gaan?

overleden persoon en ten slotte de draad snel weer opnemen. De meest logische en gezonde manier van rouwen, volgens Worden.

Verlies bij mantelzorgers Mantelzorgers ervaren verlies al tijdens het zorgen. Stel, je zorgt voor iemand met een ongeneeslijke ziekte, bijvoorbeeld dementie, kanker of een andere chronische aandoening. Al tijdens het zorgen zie je het gedrag van de zorgvrager, zijn persoonlijkheid en jullie relatie veranderen en dan besef je dat je vroeg of laat ook afscheid zal moeten nemen.

Dikwijls denkt men dat rouwen samen gaat met enkel negatieve gevoelens. Klopt niet. Vaak hebben mantelzorgers naast het verdriet en de pijn ook gevoelens van dankbaarheid voor de mooie momenten en realisaties samen met de zorgvrager.

Na het overlijden voelt het aan alsof je dubbel aan het rouwen bent. Enerzijds omdat de zorg wegvalt en je op zoek moet gaan naar een nieuwe zingeving. En anderzijds omdat je de overleden persoon natuurlijk ongelooflijk hard mist. Het flinkheidsideaal In onze samenleving moeten we sterk zijn. Er wordt ons een flinkheidsideaal opgelegd. Voelen we ons even hopeloos, dan hebben we gefaald. We ‘moeten’ de pijn zo snel mogelijk verwerken en ons evenwicht hervinden. Spijtig genoeg bestaan er zo vele hardnekkige mythes over rouw. Wat zegt de theorie?

Menig rouwdeskundige probeerde ook met diverse theorieën te verklaren hoe rouwverwerking verloopt. William Worden kwam bijvoorbeeld in ‘92 met een theorie op de proppen dat rouwverwerking volgens een vast patroon, in 4 fases moet gebeuren. In een 1ste fase zou je beseffen dat je dierbare niet meer terugkomt, dan zou je de pijn moeten voelen en ondergaan, vervolgens je aanpassen aan de realiteit zonder de

? Meer weten

Wat zegt de praktijk? Maar gaat het in de praktijk wel zo makkelijk? En duurt één van die fases wel eens niet ‘veel te lang’? Elke persoon is anders en iedereen verwerkt rouw op zijn eigen unieke wijze, net zoals we allen een andere vingerafdruk hebben.

‘Tijd heelt alle wonden’, zeggen ze. Maar schept dat niet verkeerde verwachtingen? De rouw is nooit echt voorbij. Het kan wel afnemen en minder intens worden, uiteraard. ‘Je zal zien, je komt er sterker uit’, hoor je vaak als troostende woorden. Niet slecht bedoeld, maar het is natuurlijk niet voor iedere rouwende van toepassing. Ook dat kan sterk afhangen van je karakter, levensbeschouwing en draaglast. Een ding is zeker. Rouw gaat nooit volledig voorbij en dat moet ook niet. Het verlies zal een deel zijn van wie je bent. Je gaat afwisselend emoties toelaten en emoties afleiden. Of anders gezegd, je gaat roeien met 2 riemen: de riem van het verdriet en de riem van het herstel. Wanneer je opnieuw andere gevoelens zal toelaten en opnieuw zal genieten van de kleine dingen, dat valt niet met een theorie te verklaren. Zoiets is bij iedereen anders. Over je verdriet praten met mensen die je begrijpen en die jij vertrouwt, is wel heel belangrijk. Liliana Nikolova

"Rouwen is een individueel proces"'

• Voor een luisterend oor of praktische info rond het levenseinde, neem contact op met onze mantelzorgvereniging via 02 515 02 63 of mantelzorg@s-plusvzw.be • Benieuwd of er praatgroepen of infosessies over rouw en verlies bij mantelzorgers plaatsvinden in je buurt? Bekijk onze activiteiten op www.s-plusmantelzorg.be . • In West-Vlaanderen kan je contact opnemen met verliesbegeleiding Fonkel vzw via 0487 39 18 60 of verliesbegeleidingfonkel@gmail.com

S-PLUS

- januari-februari-maart 2020

REGIONALE INFO EN ACTIVITEITEN BRABANT

Infosessie S-Plus Mantelzorg WEGWIJS MANTELZORG: HOE COMBINEER IK WERK MET MANTELZORG? Je krijgt informatie over de verschillende verlofsystemen: wanneer en hoe kan je tijdskrediet aanvragen, wat is verlof voor medische bijstand en wanneer ben je wel en niet beschermd tegen ontslag? We wisselen tips en ervaringen uit over de haalbaarheid van werk en mantelzorg. Wanneer: 20 maart 2020, 14 uur tot 16 uur Waar: LDC Kortenberg, Beekstraat 25, Kortenberg T 02 755 23 10

Zorg-Saam vzw DE MOED VAN IMPERFECTIE Onze wereld is steeds meer gericht op perfectionisme: je moet voor alles een 100%, een ‘conform’ halen. Kwetsbaarheid is een emotie waar niemand zicht prettig bij voelt. We associëren het met onzekerheid en risico’s. Toch is kwetsbaarheid juist de basis van mooie dingen in het leven zoals liefde, vertrouwen en vreugde. Als je kan loslaten wie je denkt te moeten zijn, win je aan levenskwaliteit. Welke overtuigingen hebben we onszelf aangepraat? Het vraagt moed om de regels en verwachtingen die schuld- en schaamtegevoelens opleveren los te laten, maar het is wel de moeite waard. We krijgen er een gevoel van écht onszelf te kunnen zijn, voor in de plaats. Wanneer: 30 januari 2020, 9.30 uur tot 16.30 uur Waar: Engelenburcht, Kruineikestraat 5, 3150

Tildonk (Haacht) T 016 24 39 75 E zorgsaam@zorgsaam.be

Expertisecentrum Dementie brOes PRAATCAFÉ DEMENTIE (OVER MOEILIJK HANTEERBAAR GEDRAG) Wanneer: 5 februari 2020, 15 uur tot 17 uur Waar: Brussels Ouderenplatform, Zaterdagplein 6, 1000 Brussel T 02 778 01 70 E broes@dementie.be

Kom op tegen kanker RUN AGAINST CANCER De langste afstand is 24 km en vertrekt vanuit Haacht tot in Wezembeek-Oppem

in het hulpverleningslandschap? Hoe kan je het gesprek aangaan met je kwetsbare familielid en met zorgverstrekkers? Op deze en andere vragen bestaat geen pasklaar antwoord. Maar het uitwisselen van ervaringen helpt om psychosegevoeligheid beter te begrijpen. Het Praatcafé psychose biedt jou hiertoe de kans. Deze avond start met een korte uiteenzetting door ervaringsdeskundige Laura Loens. In 2013 maakte ze een psychose door, die een ingrijpende invloed zou hebben op psychisch en sociaal vlak, en dit zowel in positieve als negatieve zin. De aanwezigen kunnen van gedachten wisselen met de spreker. Daarna wordt het gesprek verder gezet onder lotgenoten. Wanneer: 16 januari 2020, 19.30 u. tot 21.30 u. Waar: UPC Kortenberg, Leuvensesteenweg 517, Kortenberg

Wanneer: 4 april 2020 Waar: Haacht, Wespelaarsesteenweg 15 bus 102, Haacht E verbruggenyorick1319@gmail.com

Similes PRAATCAFÉ PSYCHOSE Wanneer psychische klachten leiden tot de diagnose psychosegevoeligheid, nemen de vragen alleen maar toe. Ook als ouder, partner, kind of vriend van mensen met psychosegevoeligheid stel je je heel wat vragen. Wat kan je doen als familielid? Hoe vind je de weg

Voor de meest actuele kalender, surf naar www.s-plusmantelzorg.be en klik door naar 'Activiteiten'.

S-PLUS

- januari-februari-maart 2020

GAMES

Grootouders voor het Klimaat

Op 25 januari ‘19 startten wij met Grootouders voor het Klimaat, een 'jonge burgerbeweging van iets oudere mensen', pluralistisch en onafhankelijk. Wij zijn gewone burgers, die bezorgd zijn om de klimaatsverandering en de gevolgen hiervan op de volgende generaties, onze kleinkinderen. We manifesteerden samen met de jongeren, maar organiseren ook informatieve lezingen, gaan in gesprek op lokale acties… Laat je ook enthousiasmeren door onze werking: www.grootoudersvoorhetklimaat.be

Stuur de oplossing vóór 10 februari 2020 naar: S-Plus, t.a.v. Sarah Van Humbeeck, Sint-Jansstraat 32, 1000 Brussel of mail naar info@s-plusvzw.be en maak kans op een herbruikbare boodschappentas. De oplossing van het kruiswoordraadsel uit het vorige nummer van S-Plus Mag (oktober 2019) was: ‘zorgzekerheid’. Een onschuldige hand heeft volgende gelukkige winnaars getrokken: Ivan Cloet (Antwerpen), Betsy Vandebroek (Pelt) en Nicole Debeer (De Panne). Zij kregen de strip ‘Bloesems in de herfst’, de strip ‘Krasse Knarren’ of de ‘Dwars(e)kalender’ toegestuurd.

Sudoku Vul het diagram zo in, dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van 3 x 3 vakjes de cijfers 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen. De cijfers in de gearceerde vakjes A, B en C vormen achter elkaar gelezen de oplossing.

brein

S-PLUS

- januari-februari-maart 2020

LEDENVOORDELEN

Nieuwe ledenvoordelen voor boekenwurmen S-Plusleden genieten van een korting van 20 % op de onderstaande boeken Jean-Pascal van Ypersele

met medewerking van Thierry Libaert en Philippe Lamotte

. ters nawoord Pee Br ic

In het oog van de klimaatstorm

nde alo

voor

wo or

ill dJ

Jean-Pascal van Ypersele is hoogleraar klimatologie en milieuwetenschappen aan de Université Catholique de Louvain. Van 2008 tot 2015 was hij vicevoorzitter van het IPCC. Hij is te volgen via @JPvanYpersele.

Jean-Pascal van Ypersele In het oog van de klimaatstorm

Zijn overgrootvader was advocaat van priester Daens en zijn nonkel kabinetschef van koning Boudewijn en koning Albert II. Zelf koos hij een heel ander pad: Jean-Pascal van Ypersele is de belangrijkste klimaatwetenschapper van België. In 2015 schopte hij het zelfs ei zo na tot grote baas van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), de organisatie van de Verenigde Naties die de risico’s van de klimaatverandering evalueert. In dit boek vertelt van Ypersele over het hoe en waarom van zijn engagement. Maar hij biedt ook een blik achter de schermen van de grote internationale conferenties waar hij al decennia kind aan huis is, strooit kwistig met anekdotes, en beantwoordt de vragen die ertoe doen, gaande van ‘Wat is nu echt de staat van het klimaat?’ tot ‘Hoe kunnen we de transitie inzetten?’ Jean-Pascal van Ypersele staat bekend als de klimaatprofessor die er een sport van maakt zo helder en toegankelijk mogelijk te communiceren over de klimaatontwrichting. Dat bewijst hij ook in zijn eerste boek voor een breed publiek.

In het oog van de klimaatstorm • Jean-Pascal van Ypersele In dit boek geeft de belangrijkste klimaatwetenschapper van België een helder antwoord op de vragen die ertoe doen en gunt hij ons een blik achter de schermen van de grote internationale conferenties. € 15,90 (i.p.v. € 19,90) • Uitg.: EPO • Referentie: 9789462671225

www.epo.be

Blue-bike

Je hebt ze waarschijnlijk wel al eens gezien, de blauwe stadsfietsen van Blue-bike. Intussen kan je ze aan meer dan 60 trein-, tram- en busstations verspreid over heel België ontlenen. Een trein, tram of bus brengt je niet altijd tot vlakbij je bestemming. Met een Blue-bike kan je de laatste kilo meters vlot afleggen. Nadien breng je de fiets terug naar waar je hem ontleend hebt. Een bijkomend voordeel: geen file- of parkeerproblemen! Hoe inschrijven? Lid worden van Blue-bike kan eenvoudig online. Je krijgt nadien per post een Blue-bikekaart toegestuurd. Die heb je nodig om een fiets te ontlenen. Lid worden van Blue-bike kost je 12 euro per jaar. Daarnaast betaal je per maand de kost van je gemaakte ritten. Goed nieuws: als S-Pluslid krijg je 2 ritten gratis als je inschrijft met de code ‘ikwilfietsenmetsplus’! Alle info en voorwaarden over de actie vind je op www.blue-bike.be/partners.

or Korting vo en! d S-Plusle

Waar kunnen we landen? • Bruno Latour Een vervolg op het nu al klassiek Oog in oog met Gaia. Latour brengt klimaatverandering in verband met de (neoliberale) deregulering en de toename van ongelijkheid. € 15,60 (i.p.v. € 19,50) • Uitg.: Octavo • Referentie: 9789490334253 De kikker die zich niet laat koken. Klimaat in beweging. • Luc Vankrunkelsven In de context van economische en politieke crisis in Brazilië brengt dit boek verhalen van onmacht, maar ook van gezamenlijk verzet. En een verhaal over de verwevenheid tussen wat in Brazilië gebeurt en de keuzes die in Europa en wereldwijd gemaakt worden. € 15,20 (i.p.v. € 19) • Uitg.: Overige uitgevers • Referentie: 9789064164392 Marie Antoinette. Portret van een middelmatige vrouw • Stefan Zweig Als geen ander weet Zweig Marie Antoinette tot leven te wekken, met aandacht voor zowel haar intieme gevoelens als haar problemen als koningin in een revolutionair Frankrijk. € 23,60 (i.p.v. € 29,50) • Uitg.: IJzer • Referentie: 9789086841769 Het slimmedarmendieetkookboek • Clare Bailey en Joy Skipper Heerlijke en gezonde recepten bij de internationale bestseller Het slimmedarmendieet van Dr. Michael Mosley. Alles wat je nodig hebt om je darmen optimaal gezond te houden en de manier waarop je eet voorgoed te veranderen. € 17,50 (i.p.v. € 21,95) • Uitg.: Nieuwezijds • Referentie: 9789057125263 Gratis verzending vanaf 20 euro. Naam ..................................................................................................................................................................................................................................................... Adres ..................................................................................................................................................................................................................................................... Postcode + gemeente ........................................................................................................................................................................................................ Bestelt ................................................................................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................................................................

(titels en prijs)

Datum ............................................................ Handtekening .................................................................................................................................... Actie geldig zolang de voorraad strekt. Stuur deze bon ingevuld terug naar EPO uitgeverij, Lange Pastoorstraat 25-27, 2600 Berchem of bestel via mail: orders@epo.be met als referentie S-Plus. Bestellen kan ook via de webshop van www.epo.be, met de actiecode SPLUS0120. Geef deze code in bij het afrekenen, de korting van 20 % wordt automatisch verrekend.

S-PLUS

- januari-februari-maart 2020

TRAPLIFT CHECKLIST:

1 Optie Levenslange garantie

2 150 jaar

ervaring = kwaliteit

3 Fabrikant en leverancier

VERMIJDT U HET GEBRUIK VAN DE TRAP IN UW EIGEN HUIS?

Een Stannah Traplift geeft u de vrijheid terug om uw hele huis weer te gebruiken! We creëren al meer dan 150 jaar mobiliteitsoplossingen om het leven beter te maken, waarbij we innovatieve techniek combineren met kwaliteitsservice. Stel het niet langer uit en boek vandaag nog uw vrijblijvend en gratis bezoek aan huis!

Installatie in enkele uren Veiligheid en onafhankelijkheid Gratis en vrijblijvende offerte Geen schade aan uw woning

BEL VANDAAG NOG EN GENIET WEER VAN UW HELE HUIS

0800 54 108

Ja,

GEKEND VAN TELEVISIE info@stannah.be - www.stannah.be

De informatie is voor: Naam:

stuur mij vrijblijvend informatie over Stannah trapliften

Mevr./Dhr.

Straat:

Huisnummer: Postcode: Plaats: Telefoonnummer:

SPLUS MAGAZINE

E-mail adres:

U kunt deze ingevulde coupon naar het onderstaande adres versturen: Stannah, Poverstraat 208,1731 Relegem