Een
tuin vol verhalen
Een
tuin vol verhalen
Inhoudsopgave Inleiding
5
Een multifunctionele tuin
32
Mijn favoriete plekje in... de Merenwijk
6
De buurtbewoners mogen meegenieten
34
Stofzuigen in de tuin
8
Meer kleur
35
Plantenvoeding en koeienmest
10
Een vijver om naar te kijken
36
Een derde kamer op het balkon
11
Bramen in het oerwoud
38
Mijn favoriete plekje in... het Noorderkwartier Balkonieren voor een paradijsje Mijn favoriete plekjes in... de Kooi en Centrum
12 14 16
Mijn favoriete plekje in... de Stevenshof Een tuin als rustpunt Mijn favoriete plekje in... Voorschoten
40 42 44
Niet achter, maar tussen de geraniums
18
Veel leven in de tuin
46
Ons paradijsje
20
Winnaar van de tuinenwedstrijd 2011
48
Mijn favoriete plekje in‌ Roodenburg
22
Tips van de tuinman
50
Een hangplek voor mussen
24
Spelregels voor tuin- en balkononderhoud
52
26
Veel gestelde vragen
54
Een feestje om te zien
28
Colofon
56
Bladeren onder de haag
30
Mijn favoriete plekje in... Zuidwest
Hovenier Adri Hendriks geeft tips voor elk seizoen.
Deze tips staan verspreid door dit boek. Hieronder kunt u zien
waar de tips staan, zodat u ze makkelijk terug kan vinden.
9
Geef uw planten de ruimte
15
Krijgen uw potplanten genoeg water?
31
Speciale mest is niet nodig
37
Pas op voor teveel zout in de pot
50
Tips voor de seizoenen
Een
tuin verhalen 4
vol
In 2011 schreef de Sleutels een tuinen- en balkonwedstrijd uit onder al
haar klanten in Leiden en Voorschoten: 8.000 stuks in totaal. Omdat wij
een goed onderhouden tuin of balkon belangrijk vinden. Voor u, maar ook
voor de buurt. Wij vroegen u ons te vertellen waarom uw tuin of balkon in aanmerking zou moeten komen voor een prijs.
Dat heel veel mensen trots zijn op hun tuin of balkon, bleek wel uit de
reacties die wij ontvingen. De enthousiaste brieven, e-mails en sprekende foto’s maakten het voor de wijkjury’s niet makkelijk om een goede keuze
te maken. In de finale op 2 juli 2011 bij Intratuin vielen daarom ook veel inzendingen in de prijzen.
Het had daarbij kunnen blijven. Veel van de verhalen die bewoners ons
stuurden vonden we echter zo bijzonder, dat we besloten ze te bundelen in een mooi boekje. Zodat u er ook van kunt genieten!
Daarnaast geeft Adri Hendriks, hovenier uit Voorschoten, u in dit boekje
handige tips over het onderhoud van uw tuin en balkon. En vertellen onze wijkbeheerders u wat hun favoriete groene plekje in de wijk is. Ik wens u veel leesplezier! Marianne den Hartog Manager Wonen
5
Mijn favoriete plekje in... de Merenwijk Op een steenworp afstand van het centrum van Leiden bevindt
op deze manier de schoonheid van Leiden mag ontdekken.
Simontjespolder, en hoorde tot 1966 bij de gemeente Oegstgeest.
dan alleen al van de mensen om mij heen. Een echte Leidse oma
zich de Merenwijk. De Merenwijk is gebouwd in de Broek- en
De Broekweg, die de wijk diagonaal doorsnijdt van het zuidwesten naar het noordoosten herinnert ons nog aan het oude polderlandschap. De Merenwijk is een kleurrijke wijk, waarin veel
culturen en levensstijlen naast elkaar wonen. Op het eerste oog
is deze wijk misschien niet heel bijzonder; gewoon een normale volksbuurt. En van dat stuk natuur lijkt niet zo heel veel meer over te zijn. Als je echter de moeite neemt om nĂŠt even iets
verder te kijken, zul je ontdekken dat de Merenwijk veel meer
te bieden heeft dan alleen maar rijtjeshuizen, galerijflats, een industrieterrein en winkels.
Door mijn werk als wijkbeheerder kom ik op veel verschillende plekken in de wijk. Ik voel mij ontzettend bevoorrecht dat ik
6
Regelmatig kom ik bij winkelcentrum de Kopermolen en ik geniet die met haar kleindochter een ijsje haalt, een Marokkaanse man
en vrouw die boodschappen doen; een mengelmoes van culturen. Het maakt hier niet uit wie je bent. De Merenwijk is van iedereen.
Als ik de drukte van het winkelcentrum weer even wil ontvluchten hoef ik niet ver te zoeken. Direct achter het drukke winkelcentrum ligt namelijk het schitterende Wijkpark. Een bruggetje over en je
stapt een totaal andere wereld in; een prachtig stuk natuur. En dat zo dichtbij de stad. Een ideale plek om je even terug te trekken en tot rust te komen, te wandelen met de hond, of gewoon simpelweg te genieten van de omgeving. En als je juist liever actief
bezig bent, zijn er talloze recreatiemogelijkheden. Zo is er voor de ouderen een jeu de boulesbaan. En voor de jongeren een groot
“De Merenwijk is van iedereen�
trapveldje. Ik hoefde dan ook niet lang na te denken toen
mij werd gevraagd wat mijn favoriete groene plekje in de wijk is; zonder twijfel het Wijkpark.
Mourad Mathouchi Wijkbeheerder bij de Sleutels
7
Stofzuigen in de tuin Onze tuin is altijd schoon! Mijn man vindt dat de tuin een
verlengstuk van onze huiskamer is. Er mag dan ook geen blaadje in liggen, niet op de tegels en ook niet op het gras. Hij heeft daarom een stofzuiger speciaal voor de tuin gekocht (hij heeft ook een bladzuiger en koopt elke maand een nieuwe bezem!).
Ja, hoe gek moet je zijn? Hopelijk krijgt hij eens een pluim voor zijn inspanningen want dat verdient hij zeker. Bij zijn broer en zus maakt hij ook de tuin netjes.
Eenderzijde 13
8
“Onze tuin is een verlengstuk van de huiskamer�
Geef uw planten de ruimte Veel mensen planten struiken en heesters dicht op elkaar. Maar vergeet niet dat uw planten nog ink groeien. Niet alleen in de hoogte, maar vaak ook in de breedte. Geef ze daarom een beetje de ruimte. Zo voorkomt u dat ze elkaar verstikken of overwoekeren. Gemiddeld houdt u een afstand aan van ongeveer 15 cm voor violen en zomerbloeiers en 40 cm of meer voor planten die groot of breed worden.
9
Plantenvoeding en koeienmest Ik heb mijn tuin destijds helemaal opgeknapt. Het ziet mooi en
gezellig uit. Ik geniet er niet alleen van, ook de buren genieten mee! Ik haal elk jaar mooie nieuwe planten, snoei de vaste planten, geeft ze plantenvoeding en strooi koeienmest zodat ze mooi en gezond blijven. De schutting heeft ook een likje verf gekregen, die heb ik gebeitst. Zo onderhand is tuinieren mijn hobby geworden!
Mussenplaats 7
10
Pelmolen 46
Een derde kamer op het balkon In de zomer breng ik veel gezellige uurtjes door op mijn balkon;
soms alleen en soms met mijn vriendinnen. Ik heb een twee kamer-
appartement, maar in de zomer heb ik het gevoel er een derde
kamer bij te hebben. Dat is mijn balkon! Ik heb er wel veel werk aan
om het netjes te houden, maar het is zeker de moeite waard.
11
Mijn favoriete plekje in... het Noorderkwartier
12
“Veel bewoners uit deze wijk gaan hier heen om een frisse neus te halen�
De Bernhardkade is een bijzondere plek. Een mooie
vijver in een oude wijk. Veel bewoners uit deze wijk
gaan hier heen om een frisse neus te halen. Anderen
komen hier om hun hond uit te laten. De bankjes en twee
steigers aan het water maken de plek compleet. Je kunt er
lekker vissen in de zomer en schaatsen in de winter.
De Bernhardkade straalt rust uit. Veel gras en bomen geven
een prettige indruk en mooi uitzicht voor de naast gelegen
woningen. Naast de oude uitstraling van de wijk, trekt de vijver het aanzicht omhoog.
Over de geschiedenis ervan heb ik niets kunnen vinden.
Het enige wat bekend is, is dat de kade vernoemd is naar Prins Bernhard.
Rian Rosier Wijkbeheerder bij de Sleutels
13
Balkonieren voor een paradijsje Dat je niet veel ruimte hoeft te hebben om er iets heel moois
Bij tuinieren op de vierkante centimeter is het ook handig
meter en toch... een paradijs. En dat terwijl mijn bloemen en
elkaar gaan groeien. En ja, u ziet het goed, dat is een ginkgo
van te kunnen maken, laat mijn balkon goed zien: 1.35 bij 2.65 planten alleen aan de kanten staan, want er moet natuurlijk ook ruimte zijn voor een tuinstoel, zodat ik heerlijk buiten tussen het groen kan zitten.
Ik houd van planten die flink groeien. Eén van mijn
“oplossingen” is: de lucht in, een touwtje spannen, de klimmers
even de weg wijzen en de rest gaat vanzelf. Regelmatig neem ik een stukje hout mee uit de natuur, om op mijn balkon te zetten. Op een stuk hout gaan soms allemaal kleine plantjes groeien, dat soort dingen vind ik heel bijzonder, daar geniet ik van.
14
om in één pot verschillende planten te zetten, die flink door biloba van 1 of 2 jaar oud. Ik heb inmiddels een nieuw “project”: boompjes kweken om op het platje - de verhoging tussen mij en de buren - te zetten. Om dat lekker groen te laten worden, ook voor de voorbijganger in de straat.
Het zou leuk zijn als mijn balkon anderen ook inspireert om te gaan “balkonieren”.
Louise de Colignystraat 17
Krijgen uw potplanten genoeg water? In de herfst en de winter kan het ink regenen. Veel mensen denken dan al gauw, dat ze naar de potplanten niet hoeven omkijken. Die krijgen toch genoeg water? Maar het zal u verbazen hoe weinig van dat regenwater uiteindelijk in de pot en bij de plant terechtkomt. Controleer dus ook in natte periodes de aarde van uw potplanten. Voelt die droog aan? Dan gewoon water geven. U zult niet de eerste zijn wiens potplanten droogstaan, ondanks de regen.
15
Als wijkbeheerder werk ik in de Kooi en in het Centrum. Als ik erover
nadenk, moet ik tot de conclusie komen dat ik eigenlijk niet zoveel mooie groene plekken heb in mijn wijken.
In de Kooi ligt er een parkje rondom het monument “De Naald�. Dat vind ik
wel een heel mooi stukje groen. Waarom? Het is voor mij, en voor vele anderen,
een bijzondere plek omdat het midden in een woonwijk staat (Atjehstraat). Als je het geluid van de voorbij rijdende scooters kunt wegdenken, is het een oase van
rust. Het heeft maar een klein oppervlak, maar wel eentje met geschiedenis! Het
monument is in 1937 een geschenk geweest van de leden voor het 25-jarig bestaan van woningbouwvereniging De Eendracht. In 1955 is er een plaquette uit 1953 op
aangebracht ter herinnering aan de oorlogsslachtoffers die tijdens een razzia in de
Kooi op 15 mei 1944, ten gevolge van diverse (niet bij het verzet betrokken) bewoners werden opgepakt en soms na vele omzwervingen in een Duits concentratiekamp omkwamen, een paar zelfs nog na de bevrijding.
Het parkje staat vol met Prunussen (Serrulata) die volledig, maar dan ook echt volledig, tussen half april en half mei in bloei staan en lage struiken met daar tussendoor een aantal wandelpaadjes.
Wanneer je medio april even komt kijken, snap je precies waar ik het over heb. Voor wie zou het niet bijzonder zijn?
Marco Flanderhijn Wijkbeheerder bij de Sleutels
16
Mijn favoriete plekjes in... de Kooi en Centrum “Het heeft maar een klein oppervlak, maar wel eentje met geschiedenis�
17
“Ik vind het heerlijk om te lezen tussen mijn planten�
18
Niet achter, maar tussen de geraniums Mijn balkon is mijn juweeltje. Ik vind het heerlijk om op mijn bal-
om allerlei plantjes aan te schaffen en mijn balkon mooi en
te houden. Ieder jaar neem ik me voor om het wat rustiger aan
tussen mijn planten te zitten lezen. Vrienden komen vaak een
kon bezig te zijn en doe dat zeker twee uur per dag om alles bij
te doen. Ik ben 68 jaar en het is een heel gesleep met alle zakken
met korrels grind, die eerst naar boven moeten. Aan het eind van
het seizoen moeten alle uitgebloeide eenjarigen met grond en al
gezellig te maken! Heerlijk vind ik het ook om met een boekje kop koffie halen en naar mijn balkon kijken. Als het mooi weer is, zitten we uiteraard buiten op het balkon.
weer naar beneden.
Ik heb een niet overdekt hoekbalkon. Dat is veel bewerkelijker
Een keer had ik er schoon genoeg van. Toen ik een zak met
ten schuiven en zo nu en dan sneuvelt er eentje. Van een fikse
drijfnatte aarde naar beneden wou brengen, stond ik boven aan
de trap met de handvaten in mijn hand. De natte aarde had zich over alle treden verspreid. Voortaan houd ik mijn hand onder de
zak! Maar ieder jaar “tuin� ik er weer in en kan ik het niet nalaten
dan een afgesloten balkon. Bij harde wind gaan zelf zware potregenbui heeft alles veel te lijden en raken bloeiende planten
vaak beschadigd. Bij een hoekbalkon moet je ook erg alert zijn op luis. Maar zo blijf je bezig. Ik zit niet achter de geraniums maar er tussen!
Sumatrastraat 30A
19
Ons paradijsje Wij wonen in een paradijsje, echt waar!
We wonen zo mooi, we krijgen bezoek
Het is zo heerlijk wonen daar!
Die loopt dan van het haventje
Met uitzicht op een haventje.
We houden veel van bloemen
Van vogels, eenden en… een muis Gezellig naar ons bloemenhuis
Ons balkon staat helemaal vol
Ons muisje is een beetje ijdel
Gevuld met planten, niets is te dol.
Waar ook een grote spiegel hangt
En ook het tuintje van de gemeente
Petunia’s, en Vlijtige Liesjes
Hij rent naar ons balkon
Hij ziet alleen maar kleur rondom!
Clematis en Lavendel
Hij nestelt zich in de geraniums
Gezellig, ja, ik weet het wel!
Wij gaan ook naar ons balkonnetje
Lobelia’s en Verbena
En piept: Wat is het hier mooi zeg!
En zeggen: “Wij gaan hier nooit meer weg!”
Scheepswerf 4
20
Net buiten de singels ligt de geliefde wijk Noorderkwartier
21
Mijn favoriete plekje in… Roodenburg
22
“De straat heeft een open, vrij en toegankelijk karakter”
De boomrijke Koninginnelaan in Tuinstadwijk
vind ik heel bijzonder. Het accent ligt in deze
straat op de middenstrook en het groen. Dus
niet de auto’s of de huizen, maar de laan staat
centraal. Ook is er naast groen veel ruimte voor
voetgangers, zodat de straat een open, vrij en
toegankelijk karakter heeft. Destijds is er bij de
aanleg goed nagedacht over de inrichting van de
Koninginnelaan en haar groene stroken. De woningen zijn voor de arbeidersklasse gebouwd (sociale verhuur). Het groen eromheen moest ervoor
zorgen dat ook ‘Jan met de pet’ op zijn vrije dag kon flaneren, op de Koninginnelaan. Dat deze strook tegenwoordig meer gebruikt wordt
als hondenuitlaatstrook is menig groenliefhebber dan ook een doorn in het oog.
Jochem Reinders Wijkbeheerder bij de Sleutels
23
Een hangplek voor mussen
Mijn tuin is een verlengstuk van mijn kamer, het uitzicht op een
Mankepootje had hulp nodig en, vraag me niet hoe, het lukte me
eigenlijk nooit af, maar de vogels voelen zich er al lang in thuis. In
kon er toch een stuk vanaf knippen en ik heb er antibacteriële zalf
klein stukje natuur dat ik heb ingericht voor de vogels. Het is
de loop der jaren zijn zij aan mijn tuin gewend geraakt. Ze kunnen zich er lekker in verschuilen en badderen na een warme dag.
Qua vogels heb ik (bijna) alles wel gehad, maar het grappige is dat
om hem te vangen. Helaas zat de draad al diep in zijn pootje. Ik
opgesmeerd. Het is me tot twee keer toe gelukt om dat te doen. Hij heeft er zich nog 2 jaar mee kunnen redden, ondanks dat er
twee teentjes waren afgestorven. Helaas is-ie inmiddels niet meer.
vogels met een handicap me altijd opzoeken. Het begon met (ik
Nu heb ik Witkopje, ook een merel, met een bijzonderre witte teke-
die regelmatig in m’n tuin kwam, logisch, want ik gooi er elke dag
die er gelukkig zelf vanaf kunnen halen. Zij maakt nog steeds deel
geef ze altijd namen) Mankepootje. Mankepootje was een merel rozijnen in, daar zijn ze gek op.
ning op zijn kopje. Zij zat ook verstrikt in een netje, maar ze heeft uit van mijn tuin.
Mankepootje viel me op omdat hij telkens met z’n pootje zat te
De vogels weten precies wanneer er eten komt. Als ik wakker wordt
loodje eraan. Een erg zielig gezicht, want hij had er veel last van.
ze niet zie, weten ze toch op hun manier mijn aandacht te trekken,
trekken. Er bleek een visdraadje omheen gedraaid te zitten met een
24
en de gordijnen opendoe, zitten ze al op me te wachten. En als ik
door te zingen of op de bloempot te zitten om naar binnen te kijken.
En dat geldt niet alleen voor de merels, maar ook voor
de musjes, heel grappig. Ik heb op mijn schuur een hangplek voor mussen gemaakt, net onder het afdakje. Ze zitten daar alleen om te schuilen als het hard regent.
En dan hebben we nog Éénpootje, een pimpelmees met
één poot. Hij heeft moeite met eten, maar weet zich toch aar-
dig te redden. Ik help ‘m daar wel een beetje mee door nootjes
fijn te hakken en een vetbol in een vogelkooi te plaatsen, die ik buiten heb staan. Zo kunnen de grote vogels er niet bij.
Mijn laatste aanwinst zijn twee konijntjes, na lang aandringen
van m’n dochter. En die hebben ook geen slecht leven, want als je ergens aan begint moet je ‘t wel goed doen, dus ik heb hun
hok uitgebouwd tot een riante aanleunwoning met uizicht op de tuin, er zit nog net geen balkon aan!
Druivenstraat 9
“De vogels weten precies wanneer er eten komt”
25
Zuidwest is “mijn” wijk. Als je me vraagt wat
mijn favoriete plekje in Zuidwest is, dan moet
ik daar wel even over nadenken. Er zijn namelijk veel mooie plekjes in de wijk.
Maar als ik toch moet kiezen: dan onze twee
seniorencomplexen aan de Apollolaan: de Apollo-
toren en Apollostaete. Zij delen een fantastisch mooie
binnentuin. Onder de mensen die in dit complex wonen is een enorme saamhorigheid. In de binnentuin zijn er
altijd wel bewoners te vinden die met de tuin bezig zijn. Het is dan ook zeker een plek waar de Sleutels trots op is.
Op nummer twee van mijn lijstje staat een complex van aanleunwoningen, Haagwijk. De binnentuin daarvan is
eigendom van Topaz. De bewoners maken graag gebruik van deze binnentuin. De Sleutels heeft in het voorjaar een aantal rozenstruiken geschonken aan de bewo-
ners, om de binnentuin te verfraaiien. Als je mensen
vraagt wat ze ervan vinden, zeggen ze: “Het is prettig wonen in deze groene omgeving.”
Aad van Westbroek Wijkbeheerder bij de Sleutels
26
“Het is prettig wonen in deze groene omgeving”
Mijn favoriete plekje in... Zuidwest
27
“Verzorging is heel belangrijk, anders blijft er weinig van over� 28
Een feestje om te zien
Elk jaar maak ik van mijn balkon een feestje om te zien. Omdat ik aan een doorgaande weg woon, kan iedereen ervan genieten. Ik vind het
zelf ook erg leuk om het er een beetje vrolijk uit te laten zien. ik geef
dan ook trouw om de dag de planten water en haal de oude bloemetjes eruit. Verzorging is namelijk heel belangrijk, anders blijft er in
korte tijd weinig van over. Ik hoop dat mijn buren ook geĂŻnspireerd raken en zullen volgen. Dan zou onze buurt er een stuk gezelliger uit zien!
Banchemhof 1
29
Bladeren onder de haag
Ik ben trots ben op mijn tuintje. Toen ik hier 24 jaar geleden kwam wonen was de haag helemaal kaal. Ik had in de krant gelezen dat
je de bladeren onder de haag moet laten liggen, als je deze snoeit. Dat doe ik dus ook. En ik bemest ‘m twee keer per jaar. Nu is-ie mooi en hoog geworden.
Mijn planten komen bijna allemaal bij de Aldi vandaan. Ik doe daar één keer per twee weken boodschappen en kan het
nooit laten om weer planten mee te nemen. Als ik op mijn bank naar buiten zit te kijken, geniet ik elke dag van het mooie uitzicht op alle bloeiende planten.
Gerrit Kasteinstraat 76
30
“Ik geniet elke dag van het mooie uitzicht op de planten”
Speciale mest is niet nodig “Je ziet tegenwoordig allerlei speciale meststoffen en soorten aarde in de handel: voor rozen, hortensia’s, kuipplanten en borders. Niet aan beginnen. Deze speciale producten zijn oorspronkelijk bedoeld voor kwekers. Bij u in de tuin hebben de planten in principe genoeg aan een standaard meststof. Voor balkonplanten kunt u het beste kamerplantenvoeding gebruiken.”
31
32
“Ik ben trots op onze tuin, omdat we er iets heel leuks van hebben gemaakt�
Een multi functionele tuin Sinds 2009 wonen wij in een nieuwbouwwijk. Dat onze nieuwe
tomatenplanten, frambozen, bramen, sla, peper, paprika, aardbeien
punten. Jarenlang hebben we namelijk in flats gewoond. We keken
boven onze afvalbakken hangt een plank met groene en rode
woning een tuin had, vonden wij een van de belangrijkste plus-
heel erg uit naar een eengezinswoning met tuin, vooral omdat we in 2009 ook een zoontje hadden gekregen.
Ik ben zelf opgegroeid in een huis met een tuin waar je in kon
verdwalen. In vergelijking daarmee is onze huidige tuin niet heel groot te noemen (30 m2). Maar voor stadse begrippen is het al
en daarnaast nog een stuk of tien soorten groene kruiden. Zelfs basilicumplantjes!
Daarnaast is er nog plek voor een zandbak/zwemschelp voor onze
peuter en een plek om te zitten en te spelen voor hem. We hebben ook nog een gat voor onze droogmolen.
heel wat.
We hebben er echt een comfortabele tuin van gemaakt, waar je
Ik ben trots op en blij met onze tuin, omdat we er echt iets heel
was drogen!
leuks van hebben gemaakt. Op 30 m2 - inclusief de schuur - hebben
we een grote eettafel, een perk en moestuin en daarnaast nog
een moestuinbak en potten. We hebben o.a. doperwten, wortels,
van alles in kunt: eten en drinken, oogsten, spelen, zonnen en de
De Genestetstraat 102
33
De buurtbewoners mogen meegenieten
Onze zoon heeft zo’n twaalf jaar geleden onze tuin met vijver aangelegd. We zijn er enorm trots
op en genieten er vaak en veel van. Er kan geen vakantie tegen onze mooie tuin op! Wij zijn er dan
ook heel veel in te vinden. Omdat-ie zo mooi is vinden we het zonde om ‘m achter een schutting te
verstoppen. Vandaar dat we de achterzijde open hebben gelaten, zodat de buurtbewoners ook een beetje van onze tuin en vijver kunnen genieten. De reacties die we er op krijgen zijn heel leuk, we vertellen dat dan ook regelmatig aan onze zoon.
Stalpaerthof 19
34
Meer kleur In onze buurt staan heel veel schuttingen. Daarom doen wij onze best om toch nog iets van de natuur te laten zien. Een beetje
fleurige tuintjes mogen er wel meer komen in onze wijk!
Vivaldistraat 15
“Wij doen ons best om iets van de natuur te laten zien�
35
Een vijver om naar te kijken
Een voortuin moet er netjes en verzorgd uitzien, vinden wij. Wij wonen in
een straat waar ook een school aan ligt. Er lopen veel ouders met kinderen
langs. Die blijven vaak even staan om te kijken naar onze vijver. Soms bellen kinderen ook wel eens aan, om te vragen of de vijver aan mag.
Dijkstraat 8
36
“Een voortuin moet er netjes en verzorgd uitzien�
Pas op voor teveel zout in de pot In de zomer bemest u uw potplanten elke maand. Ontstaan er bruine vlekken op de bladeren, dan wijst dat meestal op teveel zout in de pot. Dat kunt u als witte afzetting in de pot zien zitten. Om dit op te lossen, dompelt u de potplant een half uurtje in water onder. Goed laten uitlekken en nog twee keer herhalen.
37
Bramen in het oerwoud In 2010 zochten wij een leuk huurhuis om samen te gaan wonen.
en nog een aantal bomen (waarvan we de namen niet kennen).
tegen viel minder in de smaak. Die stond vol bramenstruiken. We
De lelijke betonnen plantenbakken die tevoorschijn kwamen na
Op de Lage Morsweg 44 waren we gelijk verliefd! De tuin daarenhebben wel heerlijk van de bramen gegeten tijdens het klussen in huis. De tuin, een oerwoud van bomen, onkruid en (bramen)
struiken, zou een project voor later worden, aangezien wij beiden
eigenlijk niet van tuinieren houden en er ook niets vanaf wisten... Op een mooie dag in oktober zijn we alle bramenstruiken gaan snoeien en zoveel mogelijk met wortel en al uit de grond gaan
trekken. De takkenwagen kon tijdens zijn laatste ronde van het seizoen nog net acht hele grote pakketten met bramentakken
meenemen. Dat ruimt heerlijk op! Na het snoeien kwamen wij
erachter dat er niet alleen bramen in de tuin groeiden, maar ook
nog een perenboompje, een stermagnolia, een tweetal hortensia’s
38
In het voorjaar van 2011 hebben we plannen voor de tuin gemaakt. het verwijderen van al het onkruid hebben we geschilderd. Ook wilden we graag een stukje gras, zodat onze konijntjes hierop
konden rennen. Dit hebben we in april neergelegd. In mei en juni
hebben we de tuin nog wat aangekleed met nieuwe bloemen en
planten. We hebben nu eigen aardbeien, tomaten, rucola, bieslook, basilicum, bramen en frambozen! De oude bramenstruiken blijven opkomen, we zullen deze dan ook regelmatig blijven verwijderen. In de zomer konden we genieten van onze tuin en dat hebben we ook zeker gedaan na alle energie die we erin gestopt hebben!
Lage Morsweg 44
“Tijdens het klussen hebben we heerlijk van de bramen gegeten� 39
“Een mooi stukje groen waar de bewoners trots op zijn”
Mijn favoriete plekje in... de Stevenshof
40
Peter van der Tuin Wijbeheerder bij de Sleutels Mijn favoriete plekje groen in de wijk
is op de Annie Courtstraat. Dat komt
omdat ik in de Stevenshof opgegroeid
ben. Op dit stukje groen heb ik als kind veel
gespeeld. Het is dan ook geen toeval dat ik in
januari 2011 bij de Sleutels wijkbeheerder
van de Stevenshof ben geworden.
Als wijkbeheerder werd ik aangesproken
door de bewoners die rond dit stukje groen
wonen; dat was er slecht aan toe. De gemeente
had er al heel lang geen onderhoud meer gepleegd. Ik heb toen geregeld dat er iemand van de afdeling Groen van de gemeente is komen kijken. Deze man vond ook dat het slecht was onderhouden en hij heeft meteen nieuwe beplanting laten
aanbrengen. Het resultaat is dat er weer een mooi
stukje groen in de wijk is waar ik en de
bewoners trots op zijn.
41
Een tuin als rustpunt Mijn tuin is mij zeer lief. Het eerste dat ik ‘s morgens doe, is naar mijn tuintje kijken. Dit voorjaar heeft er een merel gebroed in mijn kamperfoelie. Er zijn twee kleine mereltjes uitgevlogen.
Ik hou van rozen. Ik probeer een gezellige sfeer in de tuin te creëren, met lampjes, spiegeltjes en kleine schilderijtjes.
Ik heb een heerlijk zitje, waar je kunt genieten van de natuur. Ik kijk graag naar de
wolken en wolkenpartijen en niet te vergeten de vogels. Ik maak veel foto’s vanuit de tuin. Al met al is het onderhouden van de tuin een gezonde bezigheid waar ik als 77- jarige veel plezier in heb.
Hovens Greveplein 40
42
“Ik kijk graag naar de wolken en niet te vergeten de vogels�
43
Mijn favoriete plekje in... Voorschoten “Koeien, treinen, weilanden, fietsers en slootjes, Hollandser kan het bijna niet” 44
In Voorschoten vind ik het uitzicht
aan de achterkant van het complex
aan de Nassaukade fantastisch. Toen
ik op bezoek was bij ĂŠĂŠn van de actieve
bewoners aan de Nassaukade, viel het uit-
zicht me op: het leek wel een ansichtkaart.
Onder bevinden zich de tuintjes van de
buren, netjes bijgehouden en vol kleur. Aan de
andere kant van het slootje is het groen, groen en
nog eens groen. Weilanden tot zover het zicht
reikt, af en toe onderbroken door een fraai
Nederlands fenomeen, de gele NS
trein. Niet voor niets loopt door dit gebied een pad dat vele fiets- en
wandelliefhebbers trekt. Koeien, treinen, weilanden, fietsers en slootjes, Hollandser kan het bijna niet.
Jochem Reinders Wijkbeheerder bij de Sleutels
45
Veel leven in de tuin
Toen we hier kwamen wonen, stonden er welgeteld vier planten in de tuin en verder helemaal niets. Wij houden van groen dus daar kwam snel verandering in. In het voorjaar zijn we begonnen met de aanleg van de tuin.
We wilden graag zoveel mogelijk “leven� in de tuin. We hebben daarom veel inheemse planten geplant, en planten waar insecten en vogels op afkomen. Ook hebben we vogelhuisjes en insecten- en vlinderkastjes
opgehangen. Daarnaast hebben we een stukje gras aangelegd, zowel voor de wormen voor de vogels als ook voor onze katten, die het ook graag lusten. En er is leven gekomen in onze tuin hoor! We hadden dit jaar een nestje koolmeesjes en het stikt van de insecten!
Ook voor ons mensen is het heerlijk genieten. We hebben een zitje dicht bij het huis in de zon en een zitje bij de schuur in de schaduw. Heerlijk ontspannen wij in het weekend in onze tuin met een goed boek en kijken ondertussen stiekem naar alles wat er leeft!
Burgermeester Vernedepark 7
46
“We wilden graag zoveel mogelijk leven in de tuin”
47
“Van de ‘Schone van Boskoop’-appels bakt mijn vrouw heerlijke appeltaarten”
Winnaar van de tuinenwedstrijd 2011 in Voorschoten
48
Het hele jaar kleur Onze tuin proberen we er netjes te laten uitzien in alle jaartijden. In het najaar
gaan de bollen, narcissen en tulpen de grond in, zodat ze in het voorjaar de
tuin kunnen kleuren. In de winter staat onze tuin al vol sneeuwklokjes en
winterakonieten. In de lente, als de tulpen zijn uitgebloeid, zijn de begonia’s
en vlijtige liesjes aan de beurt. Wij hebben ook een appelboompje in onze tuin. Van de Schonen van Boskoop-appels bakt mijn vrouw heerlijke appeltaarten. Wij hebben overigens ook nog vier mooie bomen: de Paulowna Tomentosa,
de Ginko Biloba, de Nothofagus Antartica en een bloesemboom (een Prunus).
Koperwieklaan 21
49
Tips van de tuinman In de herfst
In de winter
Herfst. De zomer is voorbij. Planten en bloemen zijn uitgebloeid. De
Pas op voor vriesweer
meeste vaste planten kunnen blijven staan. In de winter, met sneeuw
In de winter gaat de natuur in rust. U hoeft dus betrekkelijk weinig in uw
en rijp, geeft dat een mooi gezicht. De herfst is het seizoen van de grote
tuin en balkon te doen. Wel staat het snoeien van vruchtbomen op de
schoonmaak: dode bladeren opruimen, struiken terugknippen na de
agenda. Dat betekent: de korte loten (het bloeihout) laten zitten en de
bloei en de grond bemesten met organische mest. Daardoor blijft de
lange loten afknippen. Hebt u een vijvertje, dan is het belangrijk dat u
bodem warmer in de winter. Nu kunt u winterviolen en bollen planten.
aan de waterkant wat planten laat staan. Zo kan er zuurstof in het water
De bollen kunnen overal in de tuin staan, maar het liefst hebben ze een
komen als er ijs op de vijver staat. Maak zo nodig een wak in het ijs. Vriest
zonnig plekje. De herfst is ook het moment om winterbloeiers te planten.
het heel hard, haal dan via het wak twee emmers water uit de vijver. IJs
Als u die in oktober in de grond zet, hebt u een paar maanden later een
en water kunnen nu niet meer met elkaar in contact komen. De luchtlaag
kleurige wintertuin. Ook winterakoniet is een mooie winterbloeier. Plant
ertussen werkt als een deken en zorgt dat de vissen niet doodvriezen.
nu krokusjes en sneeuwklokjes. Die bloeien heel vroeg in het jaar. Als u toverhazelaar in de tuin zet, bent u in de winter verzekerd van bloeiende,
Loop zo min mogelijk over het gazon als het vriest. Dat beschadigt het
gele trosjes rond de takken. Viburnum bodnantense Dawn bloeit in
gras en levert lelijke zwarte plekken op. Zorg dat waterleidingen en
december tot en met april met roze trosjes. Wie daarvan wil genieten, zet
regeninstallaties zijn afgetapt, zodat ze niet kunnen bevriezen. Haal
deze plant in de herfst in de tuin.
potplanten in de vrieskou naar binnen of verpak ze in noppenfolie.
50
In de lente
In de zomer
Snoeien en bemesten
Met volle teugen genieten
In de lente ontwaakt uw tuin en balkon uit zijn winterslaap. Bomen en
Half mei wordt het tijd om planten als geraniums, vlijtig liesjes, kuipplanten
struiken botten weer uit. Tijd om in actie te komen! Vaste planten, bomen
en andere zomerbloeiers te planten. Doet u dat beslist niet eerder, vanwege
en struiken snoeit u nu flink terug. Vaste planten die te groot zijn geworden,
de kans op nachtvorst. Zet de plantjes met voldoende tussenruimte in de
kunt u scheuren aan de wortel en voor een deel terugplanten. Omdat alles
grond. Heesters die over hun bloeiperiode heen zijn, kunt u nu snoeien.
in dit seizoen vol in bloei gaat, moet u voldoende bijmesten. U kunt het
Denk aan de forsythia, de ribes en de kerria. In de tweede helft van juni, rond
beste kunstmest gebruiken, want dat werkt het snelste. Voor het gras zijn
de langste dag, snoeit u de heggen en coniferenhagen. Dan lopen ze nog
speciale meststoffen in de handel. Die bestrijden ook het mos. Als uw gazon
net uit voor de winter, maar worden niet te groot. Hagen snoeit u tot op het
te veel geplaagd wordt door mos, gaat u dat te lijf met een verticuteerhark
oude hout, anders dijt de haag na verloop van tijd teveel uit.
of een speciale verticuteermachine. Hyacinthenbollen en tulpenbollen haalt u aan het einde van de bloeitijd uit de grond. Andere bolgewassen kunt
Vruchtbomen snoeit u door de groeischeuten (waterloten) weg te halen
u laten zitten. Snoei wel het loof tot de helft terug. Potplanten kunt u nu
Haal regelmatig de uitgebloeide bloemetjes weg. Dat stimuleert de
verpotten en verse aarde geven. Vertoont uw gras veel kale plekken, zaai
doorbloei. Verwijder bij warm weer overtollige algen uit uw vijver. Geniet!
dan gras bij. Dek het af met compost of zand. Bloeit de hortensia niet, steek
De zomer is hèt seizoen om van uw tuin te genieten.
dan in juni de wortels door. Dan komt hij alsnog in bloei. Wees niet zuinig met snoeien. Alles wat u wegsnoeit, komt anderhalf keer zo vol terug! Giet twee emmers vers slootwater bij het vijverwater. Dit geeft een natuurlijk ecologisch evenwicht en schoner vijverwater.
Adri Hendriks werkt al 35 jaar als hovenier in
Voorschoten. Hij is de trotse ontwikkelaar van een
bonte Chlorophytum met gedraaid blad. Inmiddels
worden er over de hele wereld jaarlijks 400.000 van deze door Adri uitgevonden planten gekweekt.
51
Spelregels voor tuinen balkononderhoud
52
Het onderhouden van een tuin kan een hele klus
• Voor heesters en heggen geldt een minimale afstand van een
verantwoordelijk bent voor het onderhoud van de tuin
• De hoogte van de heg of haag is in de voortuin niet hoger dan
zijn. In uw huurovereenkomst staat dat u als huurder
en dat deze uitsluitend als tuin gebruikt mag worden.
De Sleutels hanteert de volgende richtlijnen:
• De tuin en alles wat zich in de tuin bevindt, is schoon, heel en veilig.
• Dit geldt ook voor alle aangrenzende paden, brandgangen en erfafscheidingen schuttingen en dergelijke).
• De tuin en alles wat zich in de tuin bevindt, veroorzaakt geen overlast.
• Wanneer er overlast veroorzaakt wordt, zal er, in overleg, naar
halve meter. 1 meter.
• De hoogte van de heg of haag is in de achtertuin niet hoger dan 2 meter.
• Als de boom minimaal 2 meter voor de erfgrens is geplant en geen overlast veroorzaakt, dan mag de boom vrij groeien.
• Voor het verwijderen van een boom is (meestal) een kapvergunning van de gemeente nodig.
• U verwijdert alle beplanting en takken die over de perceelgrens hangen.
een passende oplossing worden gezocht.
• Bomen, grote struiken en overhangende takken worden regelmatig gesnoeid.
• Alle toegangspaden, de voordeur en en het gezamenlijk pad achter de tuin zijn goed begaanbaar voor mede-
gebruikers en vrij van overhangende takken en uitstekende schuttingdelen.
• Voor het planten van bomen geldt een minimale afstand van twee meter van de erfgrens met de buren.
53
Wij worden regelmatig gebeld door huurders die vragen
Wat voor schutting (erfafscheiding) mag ik maken?
balkon. Hieronder zetten we de meest voorkomende vragen en
samen een mooie schutting te maken. Vraagt u deze
hebben met betrekking tot het onderhoud van hun tuin of antwoorden voor u op een rijtje.
Hoe ga ik om met zieke bomen/struiken?
De bomen en (grote) struiken zitten aard- en nagelvast en dat
betekent dat de Sleutels eigenaar is van de bomen en struiken. Echter, tijdens bewoning bent u verantwoordelijk voor het
Het staat u vrij om, in overleg met uw buren, verandering eerst schriftelijk bij ons aan.
Wij geven u graag advies. Na afloop van de werkzaam-
heden loopt één van onze technisch adviseurs het ver-
richte werk na. Alle informatie hierover ontvangt u wanneer u een verzoek indient.
onderhoud. Dat betekent dat u bomen en struiken regelmatig
Mag ik een dierenverblijf maken in de tuin?
en in leven. U verwijdert dode planten en struiken en meldt het
te hebben van uw naaste buren. Vanuit hygiënische aspecten
snoeit en water geeft. Niet alle struiken en bomen blijven gezond wanneer een boom zo ziek is dat hij gerooid moet worden. Mag ik iets bouwen/ veranderen in de tuin?
De Sleutels wil graag dat bewoners zich thuis voelen in onze
In verband met eventuele overlast dient u ook toestemming staan wij het bouwen van een kippen- en duivenhok niet toe. Ook voor het plaatsen van een vijver heeft u van ons toestemming nodig.
woningen en ook in de tuin. Wanneer u van plan bent iets te
Heeft u nog vragen over tuinen of het onderhoud ervan?
aanvraag bij ons indienen. Wij behandelen uw aanvraag als Zelf
Zij helpen u graag verder. U kunt ze bereiken via
bouwen of te veranderen aan of in de tuin, dan kunt u een
Aangebrachte Voorziening. Wanneer u van ons toestemming krijgt, vermelden we altijd of u de aangebrachte verandering mag laten zitten of dat u bij verhuizing de verandering moet verwijderen.
54
Neem dan contact op met ons KlantenContactCentrum. telefoonnummer (071) 516 26 36.
Veel gestelde vragen
55
Colofon Eindredactie
De Sleutels - Marieke Kok Fotografie
Deelnemers aan de tuinenwedstrijd Winand Stut Creatie
Buro Toob, Hazerswoude-Dorp Drukker
DeltaHage, den Haag
Langegracht 70 A 2312 NV Leiden
Telefoon (071) 516 26 36 www.desleutels.nl
www.desleutels.nl