Many several Dari words of different kinds to Persian Dari to Persian & Persian to Dari
Sam Samami Publisher: BoD - Books on Demand, Stockholm, Sweden Printer: BoD - Books on Demand, Norderstedt, Germany ISBN: 978-91-7699-511-2
second edition
واژههای متفاوت دری به فارسی برای مترجمین این فرهنگ در بردارنده بیش از ۰۴۴۴واژههای متفاوت دَری افغانی به فارسی ،شامل کلمات و اصطالحات رایج امروزی اعم از رسمی و کتابی وعامیانه می باشد .این فرهنگ باهدف یاری رساندن به مترجمین و دانش آموزان فارسی و دَری گردآوری شده است. این کتاب همچنین شامل فهرستی از واژه های موسوم به fals friendsمیباشد که عبارت است از واژههائی که در نوشتار یا تلفظ یکسان هستند اما دارای دو معنای متفاوت میباشند .در پایان کتاب فهرست واژههای نظامی، واژههای خدمات درمانی و همچنین نام خویشاوندان در زبان دَری با ترجمه فارسی آمده است. این کتاب حاصل تجربه شخصی من و احتماال خالی از ایراد و اشتباه و کمبود نیست و ازاین رو از هر گونه نقد و ایراد و پیشنهاد خوانندگان با کمال میل استقبال می کنم. سام سمامی sadi2@post.com
چاپ دوم
5 دری
ا
ب ،آ ِبه ،آپَه ،وا ِلدَه، آ ِ آبَی ،آیَه ،بُبو ،نَنَه ،مادر آب چیچک ،چیچک آب خیزی آب لیلَه ،آبلَه ،اَولَه، خلفَه ،خرفَه آب ٍن دکس ،اپنتیسیت (انگلیسی) اَبایی آبباز ،ا ُوباز آببازی آببازی کردن آبترازو آبدات ،آبده آبدات باستانی ،جای تاریخی ناوه دان ُ ناوهَ ، آبروَ ، اَبرو َگک ،کرش َمه اَبرو َگک زَ دَن آبریزَ هُ ،جو ،باریکَه آب اَبغَه ،اود ُر ،کاکا (پشتو) آبگرمی
فارسی
مادر آبله ،آبله مرغان مدّ (دریا) تاول آپاندیس (فرانسوی) آبا اجدادی شناگر ،غواص شنا شنا کردن تراز آثار آثار باستانی ناودان چشمک چشمک زدن نهر ،جوی عمو آبگرمکن
6 آبگین ابالغیَه َ َ َ آبلَه ،آب لیله ،اوله، خلفَه ،خرفَه آبنا ابو ،حاجیَه ،مادر کالن ،بی بی ابهر ،شریان اَپریشِن (انگلیسی)، َع َملیاتَ ،ع َملیات جراحی آِتِ ،آت َه (هزارگی)، آغا ،پدر ،بابَه ت ُمو ،آت َه ُمو آ ِ شه آتآ َ آت َش کار آت َش گول کن اَتَکَه و َپتَکَه اَتموسفر (انگلیسی) اَتِن ،بازی اَت َن ملی آتوبیوگرافی صوانِح (انگلیسی)َ ، (دری ،پشتو) اَتوت َک اتوریکشا اَتوم (انگلیسی)
مایه ،کمرنگ انتشار ،پیام ،اطالعیه تاول تنگه آبی مادربزرگ سرخرگ عمل جراحی ،جراحی پدر پدر من ِ وابسته آتش افروز کپسول آتش نشانی تهدید و سرزنش اتمسفر (فرانسوی) رقص رقص ملی بیوگرافی شخصی ،زندگی نامه ،پیشینه هدهد موتورسیکلت سه چرخه اتم (فرانسوی)
7 آتینَه (هراتی) ا َجاق ،منقل ،دیگدان ،داش (پشتو) اجازَ ه باشَه اجازَ ه دَخول س ه، اِجتماعَ ،جمعیَت ،مؤ ِس َ اَسامبلَه اِجتماعات اِجراعات اِجرای فیصلَه ِیجنت (انگلیسی) اَجنت ،ا ِ آ َجندا ا َ ِجنسی جوره اُ َ اِحساس ناخوشی کردن اِحصاییَه (عربی) اِحصاییَه گیر ،اِحصاییَه نویس اِحصای َیه نفوس اُخ اُخ کردن اخبار (عربی)َ ،جریدَه (عربی) اِخت َتاف اختصار کردن آخذَه ِ
دختر یا پسر نوجوان اجاق با اجازه اجازه ورود شورا ،مجمع ،انجمن، اداره ،سازمان علوم اجتماعی تدابیر ،اقدامات اجرای تصمیم جاسوس ،مامور دستور کار آژانس ،نمایندگی اجاره ،اجرت ،مزد احساس بد داشتن آمار ،سرشماری آمارگیر آمار جمعیت ،سرشماری جمعیت عاق عاق کردن روزنامه ،نشریه گروگان گیری ،آدم ربایی خالصه کردن گیرنده
8 آخذَه رادیویی ِ اخطار ادارجات ،ادارات ،دوائر اداره احصائیَه ِداره َخدَمات عا َمه ا َ ِداره ِو ِلسوالی )پشتو( ا َ اَداکار (اردو)َ ،م َم ِثل (عربی) ،بازیگر اَدَرک چهره آدَم َ آَدَم زاغ آدمگری اَدیتوریَم (التین) آذین اَراکین اَراکین دولت آرام چوکی سی ،مراسم رسم و آرام َ گذشت آرامی آرت (انگلیسی) اِرتباط عا َمه (عربی) آرد َمیدَه آردبیز اردو (ترکی ،مغولی، پشتو) ،قول اردو (پشتو) اردوی ملی افغانستان
گیرنده رادیویی تهدید دفاتر ،اداره ها اداره آمار اداره سوسیال مرکز اداری شهرستان هنرپیشه ،آرتیست (انگلیسی) زنجفیل بنفشه (گل) آدم مکار انسانیت آمفی تئاتر (فرانسوی) از این سران ،رهبران سران دولت مبل نشیمن یک نفره مانور نظامی راحتی هنر روابط عمومی آرد اَلَک شده صافی یا اَلَک آرد لشگر ،قشون ،ارتش ارتش ملی افغانستان
9 صحی اَرزیابی ِ اَرشَه دَرشَه ،آ َمد و ُ شد آرشیف (فرانسوی)، اوراق (عربی) آرغَنج آرغَنجی ،آلوبالو اَرغَنون ،اَرگ اَرکان ،اَرکَن ،قرارگاه، درستیز (پشتو) اَرکان َحرب ،لوی درستیز (پشتو) آرکسترا (انگلیسی) اَرگ شاهی آرم چوکی آرمون َیه ،هارمونیم هارن آرنگ ،آَرنَ ، َ (انگلیسی) آرن زدن، ا َ َرنگ زدنَ ، هارن زدن َ اریکین آزمون زمان بیرون از ِ شدن ُ از آمدنتان خوش هستم از چی نگاه از خاطر از زور کار گرفتن از طرف روز
معاینه رفت و امد بایگانی ،آرشیو آلو آلبالو کاخ ،قصر ستاد (ارتش) ،مرکز فرماندهی ستاد جنگ ،ستاد کلّ ارکستر (فرانسوی) کاخ سلطنتی صندلی راحتی یک نوع ساز افغانی بوق بوق زدن چراغ فانوس امتحان تاریخی خود را دادن از آمدنتان خوشحالم به چه دلیلی به خاطر از خشونت استفاده کردن در روز
10 از طرف زمستان از طرف صبح از طرف عقب از طرف غروب از کار اُفتیده ،از کار َبر آمده از کار کشیدن ،کَشیدَن
در زمستان در صبح در عقب در غروب فرسوده شده
کندن ،درآوردن ،اخراج کردن ،بیرون کردن حرف خود را عوض کردن از گپ گشتن از جهت ،از دید ،به از نگاه دلیل در این زمان از نگاه فِعلی مال من از من ،از خود از ماشین پیاده شو از موت َر پایان شو از موت َر تا ِب ُ از ماشین پیاده بشم شم از هر لحاظ از هَر دَ َرک بدون هیچ دلیلی از هیچ ِنگاهی از حفظ از یاد حفظ شدن از یاد شدن حفظ کردن از یاد کردن شلوار گل و گشاد اِزار ،تنبان سنتی اذیت کردن آزار دادن بند شلوار اِزاربند ،شلواربند ،بند تنبان ازدواج اجباری ازدواج َجبری ناراحت آزردَه ،دِل آزردَه ،قار از این اَزی
11 آژانس خبررسانی آس واالَ ،اسپ واال اَسامبلَهَ ،جمعیَت ،اِجتماع، سه مؤ ِس َ اسباب ،سامان ،سامان آالت، وسائیل َاسپ ،آس (پشتو) ،اعسار (پشتو) اِسپار صل ماست َری آسپِرانتُ ،م َح ِ آسپِرانتوری ،ماست َری ،دوره صل ماست َری ماست َریُ ،م َح ِ ِسپرینگ (انگلیسی) ِسپرنگ ،ا ِ ا ِ اُستادَ ،مع ِلم (عربی) اِستاژ (انگلیسی) سمع ق َ اِستِرا ِ اِستِژ ،اِستِیژ ،اِستِج (انگلیسی) اِستِخبارات ،اَمن َیت ،اَمن َیت ملی اِستِشِن ،ستِی ِشن (انگلیسی) اِستِشِن برق اِس ِتشِن تلویزیونی اِستُعالم (عربی) اِس ِتمأع (عربی)
خبرگزاری اسب فروش ،صاحب اسب مجمع ،انجمن ،شورا، اداره ،سازمان ابزار ،وسائل ،اثاث اسب آهن سرتیز شخم زدن، خیش دانشجوی فوق لیسانس دوره فوق لیسانس فنر معلم (عربی) ،دبیر کارآموزی پزشکی، اَنتِرن شنود صحنۀ تئاتر ،سن سازمان امنیت، سازمان اطالعات ایستگاه ،نیروگاه نیروگاه برق کانال تلویزیونی درخواست بازپرسی
12 اِستنطاق (عربی) سد اَ َ سعر اَسعارَ ، اَسعارخار َجه اِسم فامیلی آشار اِشارات اِشارات ترافیکی ِشاره ،عال َمه ا َ ِشپالق ،اوشپوالق ،هُشپُلَک، ا ِ اشپول ِشپالق کردن ا ِ اِشت َبری (انگلیسی) ،توت زمینی اُشتُر اشتراک داشتن اشتراک کردن ِشترنگ (انگلیسی) ،رهبری ا ِ اشتـَق ،کـِشت َه (هراتی) اُشتُکِ ،ط ِفل (عربی) اُشتُک واری اُشتُکانَه ،طفالنَه
بازجویی مـُرداد ارز ارز خارجی اسم َجد ،اسم پدر بزرگ اشتراک همگانی مردم روستا برای درو کردن محصول عالئم عالیم راهنمایی رانندگی عالمت سوت سوت زدن توت فرنگی شتر همکاری کردن شرکت کردن فرمان اتومبیل ،فرمان دوچرخه یا موتور برگه زردالو بچه ،کودک مثل بچه ،مثل کودک بچه گانه ،کودکانه
13 اُشتُکها اُشتُکی ،چو َچه گی اِشتوب اَشرار آشکَدو اُصولنا َمه اضافَه بست اضطراری ،عاجل (عربی)، سرویس عاجل اَطراف اَطرافی اَطفاییَه (عربی) اِعادَه دهندَه اِعاشَه اعسار (پشتو)َ ،اسپ ،آس (پشتو) اعشار َیه (عربی) صبی اَعصابیَ ، ع َ اعالم اعالمهای پنهانی اعالن (عربی) ،پُروپا َگند (انگلیسی) اعلی سرقوماندان (پشتو) اعمار گردیدن اعمار گردیده بود آغا ،پدر
بچه ها بچگی ،کودکی پریموس دشمن کدو اساسنامه منتظر خدمت اورژانس (فرانسوی)، فوری ،زود دهات ،حاشیه ،حومه دهاتی ،شهرستانی آتش نشانی اهداء کننده تأمین کردن ،خرج دادن اسب ممیــِز عصبانی نشانه نشانههای پنهانی تبلیغات فرمانده کل قوا بنا شدن بنا شده بود پدر
14 آفتاب باال شود آفتاب برآمدن آفتاب پرست آفتاب رخ آفتاب گرفتگی آفتاب نشست ،آفتاب نشستن اَفتیدَن ،فتیدَن اُفتید ُم آفَر (انگلیسی) آفَر گرفتن اَفزانِش اَفزانِش کیفیت اَفسانَوی اَفسانَهِ ،حکا َیه اَفغان ،اَوغان ،آوغو ،ا َوگان اَفغانستانی ،اَفغان ،اَوغان، ا َوگان اَفغانی اَفغانی ،روپیَه اَفگار ،اَوگار اَفگار شدن ،اَوگار شدن اِقلیم اکتشاف
آفتاب باال برود طلوع ،طلوع کردن آفتاب گردان آفتاب گیر خورشید گرفتگی، کسوف غروب افتادن افتادم پیشنهاد پیشنهاد گرفتن افزایش افزایش کیفیت افسانهای ،اسطورهای حکایت ،حدیث پشتون ،شهروند افغانستان ،افغانی اهل افغانستان، شهروند افغانستان، افغانی منسوب به افغان واحد پول افغانستان زخمی صدمه خوردن ،زخمی شدن آب و هوا شناسائی
15 خابره اکتشاف ُم َ َ اکتشاف هوائی َ اَکتیف ِکسریز (انگلیسی) ا ِ اِک ِس ِلی ِتر (انگلیسی) ،پایدَل (روسی ،فرانسوی ،انگلیسی) اکسی َجن (انگلیسی) اَکسیدان (انگلیسی) ،تصادم، تَکَر اِکماالت ا َ َگه ،بیادَر ،برادر ،الال ،داداشی (ترکی) آالَ ،آلـِالَ ،للو اَالشَهِ ،زنَخ ا َ ِلپن اَل َجبر (عربی) الزام آلش (پارسی) ،آلیش آلش کردنَ ،چینج کردن آ ِلشی ،آ ِلش بَدَل ،بَدَلی اَلماری کتاب اَلماری لباس
شناسائی پیام شناسائی هوائی اکتیو ،فعال رادیولژی (فرانسوی)، رادیوگرافی، پرتونگاری پدال ،جاپایی اکسیژن تصادف ،برخورد توشه سفر ،آذوقه تدارک برادر ،داداش (ترکی) الالیی چانه ،آرواره ،فک پونز َجبر شرط عوض ،تبدیل عوض کردن ،تبدیل کردن دختر گرفتن و دختر دادن کمد کتاب کمد لباس
16 الماسک ،برقک آلوبالو ،آرغَنجی آلَه شنوائی آلَه موسیقی ا َ ِلی ِکین آماس ،پندیدگی آماس کردن اَمباقدار اَمت َ َعه ،متاع (عربی) اِمتیحان اِمتیحان تحریری اِمتیحان زبانی آ ُمخت َه شدن ،آموختن آمد آمد عید آ َمد و ُ شد ،اَرشَه دَرشَه آمدَه بود چکری آ ِمر (پشتو) آ ِمر تحقیق آ ِمر دادن صاحب ِآمر ِ آ ِمر صالحیتدار ِآمر کار امراض ُجلدی امراض عقلی و عصبی آمریت جنایی
صاعقه آلبالو سمعک آلت موسیقی فانوس ،چراغ نفتی التهاب ،تورم ،آماس ملتهب یا متورم شدن مرد دو همسره کاال امتحان امتحان کتبی امتحان شفائی عادت کردن در آستانه عید رفت و امد آمده بود گردش سرپرست ،رئیس بازجو دستور دادن جناب سرکار تصمیم گیرنده سر کارگر بیماریهای پوستی بیماریهای روحی و عصبی آگاهی (اداره)