Agroinnowator nr 7 by SklepWet

No 7 | Listopad 2016 BIULETYN FIRMOWY

Temat numeru: BIOPREPARATY

OPTYSIL podróżuje przez świat

MIKROCHELATY na testach w Brazylii

str. 03–14

str. 26

str. 27

AGROINNOWATOR

Szanowni Państwo! Pracując nad nowymi rozwiązaniami intensywnie podpatrujemy naturę i wprowadzamy nowatorskie rozwiązania, które zwiększają naturalną odporność roślin i pozwalają im efektywniej wykorzystać składniki pokarmowe.

Mijający 2016 rok był kolejnym etapem realizacji naszej strategii polegającej na wdrażaniu technologii umożliwiających zwiększenie efektywności produkcji rolnej, przy równoczesnej dużej dbałości o środowisko naturalne.

W numerze:

W tym roku nastąpiła istotna zmiana jakościowa w naszej ofercie chelatów krystalicznych, które obecnie produkujemy na nowej instalacji wybudowanej m.in. dzięki dotacjom unijnym. Klienci z aprobatą przyjęli chelaty w innowacyjnej postaci ultragranul o strukturze jeżynki i zakupili ich dwukrotnie więcej niż dotychczas. Chelaty z serii MIKROCHELAT są bardzo dobrze oceniane w Polsce, ale też w innych regionach świata, o czym świadczy np. wywiad z prof. Adriel Ferreira da Fonseca z Brazylli, zamieszczony na str. 28–29. W 2016 roku pilotażową sprzedażą i programem wdrożeń w gospodarstwach został objęty biopreparat BACTIM SŁOMA. Uzyskał on bardzo pozytywne opinie rolników, a efekty stwierdzone podczas prowadzenia doświadczeń były zaskoczeniem nawet dla ekspertów IUNG (wywiad w artykule „Wzmacniamy biologiczną aktywność gleby”). W 2017 roku nasza oferta preparatów mikrobiologicznych zostanie rozszerzona o kolejne sześć produktów, które wykazują się unikatowymi właściwościami (artykuł „Funkcjonalność, która wyróżnia”). O doświadczeniach uprawowych, których celem było sprawdzenie efektywności działania nowych

biopreparatów z serii BACTIM, piszemy w artykule „Sprawdzone na plantacjach”. Oferta INTERMAG to już nie tylko kompleksowe programy dokarmiania, stymulacji oraz wzbudzania odporności roślin, ale to także usługi doradcze, w tym te najbardziej zaawansowane, oparte o analizę materiału roślinnego z zastosowaniem najnowszej technologii. Pracujemy nadal nad rozwojem preparatów prozdrowotnych dla zwierząt. Wdrożyliśmy z sukcesem system GMP+, który jest gwarantem jakości na najwyższym światowym poziomie. Nasze działania zostały również docenione przez różne instytucje, czego dowodem są liczne nagrody i wyróżnienia, które w tym roku otrzymaliśmy, w tym prestiżowa „Małopolska Nagroda Gospodarcza” w kategorii średnich firm. Chciałbym serdecznie podziękować całej Załodze INTERMAG za zaangażowanie i wkład pracy. To dzięki Wam rok 2016 jest kolejnym rokiem wzrostu i dynamicznego rozwoju naszej firmy. Chciałbym również wyrazić wdzięczność naszym Klientom za ich lojalność, zaufanie oraz cenne uwagi, które pozwalają nam ciągle się doskonalić. z

BIOPREPARATY:

W zgodzie z naturą ..............................................................3 Wzmacniamy biologiczną aktywność gleby ...........5 Funkcjonalność, która wyróżnia .................................10 Sprawdzone na plantacjach ...........................................14

WIEDZA:

Analiza to podstawa ...........................................................18 Akademia Nawożenia INTERMAG .............................20 Kation w kleszczach ...........................................................22

BADANIA:

Tunel agrodynamiczny ....................................................24 OPTYSIL podróżuje przez świat ..................................26

ZE ŚWIATA:

MIKROCHELATY na testach w Brazylii ......................27 Strach ma wielkie oczy ....................................................30 Na Bałkanach o hodowli ..................................................32

FERMA:

KOKCIDIN – alternatywa dla chemioproﬁlaktyki ...34 Certyﬁkat GMP+ ..................................................................36

W INTERMAGU:

Zawsze może być lepiej ...................................................36 Wyróżnienia zobowiązują ..............................................38 Miłe wspomnienia. ..............................................................39

QUIZ:

Quiz dla Czytelników ........................................................40

Z poważaniem Prezes Zarządu INTERMAG

INTERMAG sp. z o.o. Al. 1000-lecia 15G, 32-300 Olkusz tel. 32 6455900, fax 32 6427044 intermag@intermag.pl www.intermag.pl, www.agrostres.pl

AGROINNOWATOR

W zgodzie Z NATURĄ Intensywne, wysokotowarowe rolnictwo jest dobrodziejstwem dla ludności całego świata – może zapewnić żywność dla wszystkich, ale jednocześnie stanowi duże zagrożenie dla naszej planety – niekorzystnie wpływa na środowisko naturalne.

ostatnich latach wzrasta świadomość potrzeby zintensyfikowania działań proekologicznych w rolnictwie. Zagadnienia z tego zakresu, coraz powszechniej uwzględniane są w stanowionych przepisach prawnych oraz w działaniach naukowców i firm pracujących na rzecz szeroko pojętego rolnictwa. INTERMAG intensywnie działa w tym zakresie i wdraża rozwiązania zwiększające bezpieczeństwo dla środowiska, jednocześnie nie obniżające, a wręcz podnoszące wielkość i jakość plonu.

Zmiany, które powoduje intensywne rolnictwo są na tyle istotne, że wśród ekologów pojawił się termin „agrocenoza”. Określa się nim specyﬁczny typ biocenozy, która w porównaniu do tej naturalnej, charakteryzuje się mniejszą bioróżnorodnością oraz osłabieniem lub zanikiem mechanizmów samoregulacji, co w konsekwencji na wielkoobszarowych plantacjach prowadzi do inwazyjnego występowania szkodników oraz epidemicznego pojawu chorób. W ciągu ostatnich 50 lat wyraźnie spadła, ale nie zatrzymała się, tendencja do przejmowania terenów wartościowych pod względem ekologicznym pod uprawy rolnicze. Konsekwencją takiego działania są m.in. zmiany klimatyczne prowadzące do globalnego ocieplenia, a w efekcie zmiany w składzie gatunkowym również organizmów, z gospodarczego punktu widzenia określanych jako szkodliwe. Stawia to ciągle nowe zadania przed entomologami i ﬁtopatologami, którzy opracowują nowe strategie ochrony przed szkodnikami i patogenami. Paradoksalnie, pomimo coraz nowocześniejszych środków ochrony roślin, problemy z kontrolowaniem organizmów szkodliwych przy pomocy tradycyjnych, chemicznych preparatów są coraz większe. Intensywne rolnictwo to aplikacja ogromnych ilości związków chemicznych do środowiska, zwłaszcza nawozów

Tekst: Wiesław Ciecierski

mineralnych oraz środków ochrony roślin, z których te ostatnie istotnie wpływają na bioróżnorodność, a w konsekwencji na kondycję środowiska naturalnego. Od lat znane są zjawiska eutrofizacji zbiorników wodnych spowodowane spływającymi z pól związkami azotu oraz fosforu, jak również przedostawanie się toksycznych substancji pochodzących ze środków ochrony roślin do wód powierzchniowych i gruntowych. O zagrożeniach wynikających z takiego podejścia do uprawy roślin pisano już w latach 60 ubiegłego wieku. Na konsekwencje nadmiernego stosowania chemii w rolnictwie i potrzebę poszukiwania metod alternatywnych, zwróciła uwagę Rachel Carson w głośnej książce zatytułowanej „Silent spring” (Cicha wiosna). Podjęcie konkretnych działań zmierzających do ograniczenia stosowania tradycyjnej chemii w rolnictwie staje się oczywiste. Od razu rodzi się pytanie, czy jeszcze jesteśmy w stanie, na tym poziomie intensywności rolnictwa, opracować strategię uprawy i ochrony roślin, przy której nie tylko nie będziemy szkodzić środowisku, ale podejmowane przez nas działania będą wspomagały przywracanie równowagi środowiskowej przy jednoczesnym wzroście ilości i jakości plonu. Jednym z pierwszych programów zmierzających do promowania metod innych niż chemiczne był program IPM (Integrated Pest Management), który w Polsce był wprowadzany do praktyki przez Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa pod nazwą IPO (Integrowana Produkcja Owoców). Przez kilka ostatnich lat podejmowano wzmożone działania na rzecz zachowań proekologicznych w rolnictwie. Wśród polskich producentów szczególną aktywnością w tym zakresie wyróżnia się ﬁrma INTERMAG, która w swoim portfolio posiada preparaty znane ze swoich korzystnych oddziaływań na środowisko naturalne nie tylko w Polsce i Europie, ale również w bardzo odległych zakątkach świata takich jak np. Wietnam, Brazylia czy Meksyk. »

AGROINNOWATOR

STRESS CONTROL SYSTEM (SCS) Oprócz poszczególnych preparatów zwiększających naturalną odporność roślin, w ﬁrmie INTERMAG opracowano Strategię Wspomagania Naturalnej Odporności pod nazwą STRESS CONTROL SYSTEM (SCS). Jest ona prezentowana na stronie www.agrostress.pl, a samo korzystanie z systemu ułatwia aplikacja mobilna „INTERMAG AgroStress” do bezpłatnego pobrania ze strony Google Play.

Trzonem tej strategii jest zestaw zaleceń stosowania stymulatorów i aktywatorów INTERMAG w uprawie poszczególnych gatunków roślin rolniczych i ogrodniczych, w celu zwiększenia ich naturalnej odporności na niesprzyjające czynniki środowiskowe i uprawowe. Istotą Strategii są działania profilaktyczne przed wystąpieniem warunków powodujących stres roślin. Polegają one m.in. na mechanicznym wzmocnieniu tkanek, stymulacji wzrostu i rozwoju organów roślin, aktywacji naturalnych systemów obronnych oraz modyfikacji procesów fizjologicznych. W zaleceniach znalazły zastosowanie preparaty: TYTANIT, OPTYSIL, OPTYCAL, GROWON, FROSTEX, FOSFYN i seria ALKALIN. STRESS CONTROL SYSTEM (SCS) to system autonomiczny, który powinien być traktowany funkcjonalnie, analogicznie do programu ochrony lub odżywiania.

SUBSTANCJE BIODEGRADOWALNE Kolejnym zagadnieniem realizowanym przez INTERMAG, ważnym dla środowiska naturalnego jest stosowanie substancji biodegradowalnych, służących do wspomagania pobierania składników pokarmowych przez rośliny.

Od jesieni ubiegłego roku realizujemy projekt rozwojowy, współﬁnansowany z funduszy unijnych pt. „Nowoczesne preparaty agrochemiczne oparte o biodegradowalne ligandy i inne naturalne

związki stymulujące odporność, umożliwiające biofortyfikację roślin do zastosowania w Integrowanej Produkcji Roślinnej”. Efektem tego przedsięwzięcia będzie m.in. opracowanie technologii wytwarzania produktów nawozowych o korzystnym wpływie na bioróżnorodność biocenoz rolniczych, przy zachowaniu a nawet zwiększeniu efektywności odżywiania roślin.

MIKROORGANIZMY Najnowszą działalnością proekologiczną ﬁrmy INTERMAG jest produkcja preparatów, w których wykorzystuje się pożyteczne mikroorganizmy dla uzyskania pożądanych efektów zarówno bezpośrednio na roślinach, jak i pośrednio, poprzez działanie na środowisko otaczające rośliny, a zwłaszcza na glebę.

Już w minionym sezonie rolnicy mieli okazję przetestować zawierający mikroorganizmy biopreparat BACTIM SŁOMA przyspieszający rozkład resztek pożniwnych. Został on opracowany przy wsparciu funduszy europejskich w ramach projektu „Nowa generacja biopreparatów poprawiających właściwości gleby na bazie aktywnych mikroorganizmów”. Biopreparat BACTIM SŁOMA prezentujemy w następnym artykule „Wzmacniamy biologiczną aktywność gleby”. Przyspieszony przez BACTIM SŁOMA proces rozkładu resztek pożniwnych, oprócz korzystnych efektów stymulujących plonowanie roślin, w znacznym stopniu redukuje możliwości przezimowania groźnych patogenów atakujących rośliny uprawne. Między innymi grzyby wywołujące fuzariozy mają znacznie utrudnione przetrwanie zimy z uwagi na ograniczoną dostępność martwych tkanek roślinnych. Fuzariozy są przyczyną dyskwaliﬁkacji znacznego procentu zbiorów ze względu na obecność w plonach mykotoksyn o silnym działaniu kancerogennym. Chemiczne zwalczanie fuzarioz jest bardzo trudne i nigdy nie gwarantuje wysokiej skuteczności, a ponadto przyczynia się do akumulacji pozostałości środków ochrony roślin w roślinach, glebie i wodzie. Mamy nadzieję, że w przyszłości poznamy kolejne mechanizmy, które umożliwią jeszcze większą dbałość o środowisko, przy równoczesnej wysokiej efektywności upraw. Natura i ukształtowane przez nią, na przestrzeni milionów minionych lat, procesy zachodzące w środowisku naturalnym, są najlepszym, a jednocześnie bardzo wymagającym wzorem do naśladowania. Nad tego typu rozwiązaniami prowadzone są prace w laboratoriach INTERMAG. z

AGROINNOWATOR

Wzmacniamy biologiczną

AKTYWNOŚĆ GLEBY Firma INTERMAG w latach 2014–2015 zrealizowała innowacyjny projekt badawczy pt. „Nowa generacja biopreparatów poprawiających właściwości gleby na bazie aktywnych mikroorganizmów”, który był współﬁnansowany w ramach działania 1.4 „Wsparcie projektów celowych” Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.

rojekt zakończył się pełnym sukcesem i w efekcie powstał nowy biopreparat oparty o wyizolowane ze środowiska naturalnego funkcjonalne mikroorganizmy, które pozwalają efektywnie wykorzystać cenne składniki pokarmowe zawarte w zalegających po zbiorach resztkach pożniwnych. W ramach prac projektowych prowadzonych wspólnie z naukowcami z Katedry Biotechnologii i Mikrobiologii Żywności Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu wyizolowano ponad 214 szczepów bakterii o aktywności celulolitycznej z różnych miejsc środowiska naturalnego. Ponad rok trwały poszukiwania i prace nad selekcją mikroorganizmów najefektywniej rozkładających celulozę. Wybrane szczepy bakterii zostały gruntownie przebadane, zarówno w warunkach laboratoryjnych, jak i polowych. Dobór parametrów procesowych, składu pożywek, warunków hodowli, induktorów syntezy funkcjonalnych enzymów, a także optymalizacja kinetyki przyrostu biomasy bakterii i sposób formułowania produktu ﬁnalnego, pozwoliły na kompleksowe opracowanie

Tekst: Radosław Wilk

technologii produkcji innowacyjnego biopreparatu mikrobiologicznego o nazwie BACTIM SŁOMA, chronionego trzema zgłoszeniami patentowymi. Realizacja projektu w pełnym cyklu prac badawczo-rozwojowych pozwoliła dostrzec możliwość wykorzystania mikroorganizmów do wytworzenia niezwykle skutecznych biopreparatów nawozowych, które w wymierny sposób wpływają na zwiększenie efektywności upraw rolniczych oraz czynne wykorzystanie składników pokarmowych, pozostających w glebie i resztkach pożniwnych. Wyniki badań wykonanych w niezależnych instytutach badawczych, takich jak Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach, Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu, czy Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach pokazują, że warto stosować biopreparat BACTIM SŁOMA nie tylko w celu przyspieszenia dekompozycji resztek pożniwnych, ale przede wszystkim, aby poprawiać właściwości gleb i w konsekwencji zwiększać plonowanie roślin. »

AGROINNOWATOR

BACTIM SŁOMA został przekazany do wdrożeń polowych jesienią 2015 roku i bardzo szybko zyskał opinię skutecznego i profesjonalnego produktu. Ten innowacyjny biopreparat zawiera wyselekcjonowane szczepy bakterii Bacillus subtilis i Bacillus licheniformis wyspecjalizowane w szybkiej i efektywnej dekompozycji resztek pożniwnych nawet w bardzo niskiej temperaturze. Bakterie produkują mieszaninę specyﬁcznych enzymów oraz związków organicznych, które są odpowiedzialne m.in. za reakcję rozkładu celulozy do prostych związków odżywczych dla roślin. Nieoczekiwanie okazało się w trakcie prowadzenia badań nad izolatami, iż posiadają one dodatkową funkcjonalność udostępniania uwstecznionego fosforu, co wzmacnia ich potencjał w promowaniu wzrostu roślin.

Bakterie zawarte w biopreparacie BACTIM SŁOMA biorą czynny udział w procesie tworzenia próchnicy, dzięki czemu poprawia się struktura gleby, zwiększa pojemność wodna, wzrasta aktywność biologiczna. BACTIM SŁOMA stymuluje wzrost i rozwój systemu korzeniowego, zwiększa biodostępność składników odżywczych dla roślin oraz zwiększa plonowanie roślin, co zostało udowodnione przeprowadzonymi badaniami naukowymi. Unikatowa kompozycja bakterii Bacillus subtilis szczep B00105 oraz Bacillus licheniformis szczep B00106 (o koncentracji 500 milionów komórek na 1 mililitr) jest innowacją na rynku. Produkt został dodatkowo wzbogacony w związki indukujące u bakterii efektywną syntezę enzymów i związków aktywnych, wspomagających dekompozycję resztek pożniwnych i stymulujących rozwój roślin.

Przykładowe wyniki badań: Badania IUNG w Puławach, pole doświadczalne – Grabów nad Wisłą, 2015–2016 r. RZEPAK – opryskiwanie resztek pożniwnych (słoma po pszenicy) wykonano przed siewem rzepaku ozimego w dniu 25.08.2015 r. Nawożenie NPK pod obiektami opryskiwanymi preparatami, zmniejszono o 30% w stosunku do obiektów kontrolnych. Próbki do analizy gleby pobrano w dniu 30.10.2015 r., z warstwy gleby 0–30 cm. KUKURYDZA – opryskiwanie resztek pożniwnych (słoma po pszenicy) wykonano, w dniu 08.09.2015 r. Próbki do analizy gleby pobrano w dniu 26.10.2015 r. oraz 08.12.2015 r., z warstwy gleby 0–30 cm. RZEPAK – wpływ preparatów na zawartość dostępnego fosforu w glebie. 30

KUKURYDZA – wpływ stosowanych preparatów na zawartość magnezu w glebie.

23,0

20 15

zawartość magnezu w glebie [mg Mg / 100 g]

zawartość fosforu w glebie [mg P2O5 / 100 g]

25,9 25 17,8 12,5

10 5 0

9,9

9,8

27,6

8,8

9 8

7,6

7 6,4 6 5

KONTROLA

BACTIM SŁOMA 1 l/ha

BACTIM SŁOMA 2 l/ha

Preparat Preparat porównawczy porównawczy 1 2

KONTROLA

BACTIM SŁOMA 1 l/ha

BACTIM SŁOMA 2 l/ha

Preparat Preparat porównawczy porównawczy 1 2

KUKURYDZA – wpływ preparatu BACTIM SŁOMA na zawartość dostępnego potasu w glebie w zależności od dawki preparatu i dodatku azotu. 14

13,0

12,8

12 10,1

26.10.2015 r.

BACTIM SŁOMA 1 l/ha

10,4

BACTIM SŁOMA 1 l/ha + 30 kg N/ha

KUKURYDZA – wpływ zastosowanych preparatów na odczyn gleby [pH w KCl]. 6,2

6,3

BACTIM SŁOMA 2 l/ha

10,2

6,4 6,2

6,1

5,4

5,5 5,2

6,0

6,1

5,0

6,1

6,0

5,8 5,6

5,6 4,5

08.12.2015 r.

26.10.2015 r.

08.12.2015 r.

mocznik (30 kg N/ha)

6,3

6,2 6,0

5,3

BACTIM SŁOMA 2 l/ha + 30 kg N/ha

KUKURYDZA – wpływ zastosowanych preparatów na odczyn gleby [pH w KCl].

pH gleby

6,5

08.12.2015 r.

26.10.2015 r.

08.12.2015 r.

26.10.2015 r.

7 6

KONTROLA

pH gleby

10,6

9 8

6,0

11,7 10,6

26.10.2015 r.

10,0

08.12.2015 r.

10,5

6,0

12,6

11,5

08.12.2015 r.

zawartość potasu w glebie [mg K2O / 100 g]

5,4

4,0

5,2 26.10.2015 r. mocznik (30 kg N/ha) BACTIM SŁOMA 1 l/ha + 30 kg N/ha BACTIM SŁOMA 2 l/ha + 30 kg N/ha

08.12.2015 r. KONTROLA BACTIM SŁOMA 1 l/ha BACTIM SŁOMA 2 l/ha

KONTROLA

BACTIM SŁOMA 1 l/ha

BACTIM SŁOMA 2 l/ha

Preparat Preparat porównawczy porównawczy 1 2

AGROINNOWATOR

RZEPAK – wpływ preparatów na zawartość próchnicy w glebie pod uprawą rzepaku ozimego odmiany Adriana.

1,6

1,38

1,37

1,28

1,30

1,26

1,19

1,20

zawartość próchnicy w glebie [%]

1,40

KUKURYDZA – wpływ preparatów na zawartość próchnicy w glebie.

1,54 1,51 1,5 1,42 1,4 1,3

1,26

1,2 1,1

1,10 KONTROLA

BACTIM SŁOMA 1 l/ha

BACTIM SŁOMA 2 l/ha

Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ

WYŻSZA ZAWARTOŚĆ PRÓCHNICY to:

BACTIM SŁOMA 1 l/ha

KONTROLA

Preparat Preparat porównawczy porównawczy 1 2

BACTIM SŁOMA 2 l/ha

Preparat Preparat porównawczy porównawczy 1 2

większa pojemność kompleksu sorpcyjnego gleby mniejsze straty składników pokarmowych z gleby zwiększenie efektywności stosowanych nawozów doglebowych ograniczenie naturalnego procesu zakwaszania gleby intensyﬁkacja życia mikrobiologicznego gleby wzrost pojemności wodnej gleby mniejsze zużycie paliwa przy wykonywaniu zabiegów uprawowych oraz mniejsze zużycie maszyn.

Wpływ preparatów na biomasę roślin. RZEPAK – preparaty zastosowano przed siewem rzepaku w dniu 25.08.2015 r., biomasę zbadano 20.10.2015 r., zdjęcie wykonano 01.06.2016 r. KUKURYDZA – preparaty zastosowano na słomę (po pszenicy) 08.09.2015 r., zdjęcie wykonano 01.06.2016 r. RZEPAK – wpływ preparatów służących do rozkładu resztek pożniwnych na rozwój części nadziemnych roślin.

sucha masa korzeni [g/m2 ]

40 35 29,64

28,85

28,73

26,62

25 20

18,91

15 10 5 0 KONTROLA

BACTIM SŁOMA 1 l/ha

BACTIM SŁOMA 2 l/ha

Preparat Preparat porównawczy porównawczy 1 2

RZEPAK – wpływ preparatów służących do rozkładu resztek pożniwnych na wzrost i rozwój roślin rzepaku ozimego.

KONTROLA

BACTIM SŁOMA 1 l/ha

BACTIM SŁOMA 2 l/ha

Preparat porównawczy 1

sucha masa części nadziemnych [g/m2 ]

RZEPAK – wpływ preparatów służących do rozkładu resztek pożniwnych na wzrost i rozwój systemu korzeniowego.

151,2

160

140,7

140 120

115,7

105,6

114,4

100 80 60 40 20 0 KONTROLA

BACTIM SŁOMA 1 l/ha

BACTIM SŁOMA 2 l/ha

Preparat Preparat porównawczy porównawczy 1 2

KUKURYDZA – wpływ preparatów służących do rozkładu resztek pożniwnych na wzrost i rozwój roślin kukurydzy.

Preparat porównawczy 2

KONTROLA

BACTIM SŁOMA 1 l/ha

BACTIM SŁOMA 2 l/ha

Preparat porównawczy 1

Preparat porównawczy 2

AGROINNOWATOR

RZEPAK – wpływ preparatów służących do rozkładu resztek pożniwnych na plonowanie rzepaku ozimego (12% wilgotności ziarna).

3,33

65,57

3,3 3,1 2,9 2,61

2,7 2,5

2,36

2,49

2,3 2,1

2,0

plon świeżej masy [t]

plon rzepaku ozimego [t/ha ]

3,5

KUKURYDZA – wpływ preparatów służących do rozkładu resztek pożniwnych na plon kukurydzy zbieranej na zielonkę.

62,5

60,5

64,07

57,52 55,38

54,75 50,38 50

50,86

48,64

1,9 1,7 40

1,5 KONTROLA

BACTIM SŁOMA 1 l/ha

BACTIM SŁOMA 2 l/ha

Preparat Preparat porównawczy porównawczy 1 2

Zakończyliśmy pierwszoroczne doświadczenia nad wpływem biopreparatu przyspieszającego rozkład resztek pożniwnych BACTIM SŁOMA na poprawę właściwości gleby, wzrost i rozwój roślin rzepaku i kukurydzy, a także ich plon. Oczywiście, aby ostatecznie potwierdzić skuteczność produktu, uzyskać powtarzalność i miarodajność wyników pozytywnego wpływu zastosowania biopreparatu BACTIM SŁOMA na parametry gleby i roślin, powtarzamy doświadczenia w tym sezonie wegetacyjnym. Doświadczenia, z których wyniki prezentujemy w tym artykule, przeprowadzone zostały w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym IUNG PIB w Grabowie nad Wisłą. W dn. 10.11.2016 r. po zakończeniu pierwszego sezonu doświadczeń i po rozpoczęciu drugiego – na temat biopreparatu BACTIM SŁOMA zechcieli wyrazić swoje opinie: Ŕ Pan Marek Sowiński – Dyrektor Rolniczego Zakładu Doświadczalnego IUNG PIB w Grabowie oraz Ŕ Pan Witold Stasiak – Główny Specjalista ds. Doświadczeń Polowych. Na zdjęciu w trakcie rozmowy, od lewej: Autor artykułu – Radosłw Wilk, Dyrektor Rolniczego Zakładu Doświadczalnego IUNG PIB w Grabowie – Marek Sowiński, Główny Specjalista ds. Doświadczeń Polowych - Witold Stasiak.

bez N KONTROLA BACTIM SŁOMA 1 l/ha BACTIM SŁOMA 2 l/ha

+ 30 kg/N Preparat porównawczy 1 Preparat porównawczy 2

Ŕ R. WIlk: Czy biopreparat BACTIM SŁOMA wpłynął na poprawę plonowania rzepaku i kukurydzy ? Ŕ Dyrektor Marek Sowiński: Doświadczenia nad wpływem biopreparatu BACTIM SŁOMA w uprawach rzepaku ozimego i kukurydzy w naszym gospodarstwie prowadzone były metodą długich pasów na powierzchni 45 arów w 4 powtórzeniach. Preparat stosowaliśmy na resztki pożniwne w ilości 1 l/ha i 2 l/ha przy zmniejszonym o 30% nawożeniu PK. Zaobserwowaliśmy istotną zwyżkę w plonowaniu w doświadczeniach zarówno z rzepakiem, jak i kukurydzą. Ŕ R. Wilk: Czym można byłoby wytłumaczyć tak dobre wyniki badań? Ŕ mgr inż. Witold Stasiak: Sezon wegetacyjny 2015/2016 charakteryzował się równomiernym rozkładem opadów, w okresie krytycznego zapotrzebowania roślin na wodę. Zarówno w uprawie kukurydzy, jak i rzepaku miało to niewątpliwie pozytywny wpływ na ich plonowanie. W doświadczeniach z rzepakiem, gdzie był stosowany biopreparat BACTIM SŁOMA, zaobserwowaliśmy przede wszystkim lepszy rozwój roślin jesienią. Większy i lepiej rozwinięty system korzeniowy, większą masę korzeni, większą masę zieloną części nadziemnej i bardziej rozbudowaną rozetę (więcej liści w rozecie). Prawdopodobnie miało to istotny wpływ na lepsze przezimowanie roślin i wzrost odporności na niską temperaturę, co w efekcie zwiększyło ich plonowanie. Ŕ R. Wilk: Czy zaobserwowali Panowie w doświadczeniach nadmarznięcia roślin rzepaku, spowodowane styczniowym oziębieniem? Jak to wyglądało na poletkach gdzie zastosowano BACTIM SŁOMA? Ŕ mgr inż. Witold Stasiak: Zaobserwowaliśmy nadmarznięcia w uprawach rzepaku ozimego, jednak widoczne były różnice pomiędzy poszczególnymi kombinacjami. Tam gdzie zastosowano biopreparat BACTIM SŁOMA rośliny rzepaku były wyższe, bardziej zielone i lepiej rozwinięte. Sugeruje to lepszą i szybszą regeneracje roślin po mrozach, co niewątpliwie przełożyło się na różnice w wydanym plonie. Będziemy obserwować czy podobne rezultaty powtórzą się w tym sezonie wegetacyjnym.

AGROINNOWATOR

Ŕ R. Wilk: Czy zaobserwowali Panowie jakieś istotne cechy poprawy wyglądu roślin w uprawach kukurydzy? Ŕ mgr inż. Witold Stasiak: W doświadczeniach z kukurydzą zaobserwowaliśmy widoczne różnice w wysokości roślin oraz w rozwoju systemu korzeniowego. W doświadczeniach gdzie stosowany był biopreparat BACTIM SŁOMA rośliny były zastymulowane i lepiej rozwinięte. Podobnie jak w doświadczeniach z rzepakiem, rośliny były wyższe i zieleńsze, a system korzeniowy bardziej rozwinięty. Kukurydza była zbierana na zielonkę. Najlepsze rezultaty w plonowaniu zaobserwowaliśmy w kombinacji, gdzie zastosowano na resztki pożniwne biopreparat BACTIM SŁOMA w ilości 2 litry na hektar. Z zaciekawieniem będziemy prowadzić dla

ﬁrmy INTERMAG tegoroczne doświadczenia z zastosowaniem biopreparatu BACTIM SŁOMA i z chęcią o wynikach opowiemy w przyszłym roku. Ŕ Dyrektor Marek Sowiński: W sezonie wegetacyjnym 2016/2017 prowadzimy dalsze doświadczenia i będziemy obserwować działanie preparatu BACTIM SŁOMA, aby potwierdzić wyniki pierwszorocznych badań. Musimy to zrobić, ponieważ jednoroczne wyniki badań nie są na tyle miarodajne, aby można było jednoznacznie potwierdzić skuteczność działania danego preparatu. To standardowa procedura dla wszystkich nowych preparatów. Ŕ R. Wilk: Bardzo dziękuję za rozmowę.

BACTIM SŁOMA został zastosowany w sezonie 2016 na ponad 10 tysiącach hektarów. Farmerzy, którzy testowali produkt jesienią 2015 r., bardzo pozytywnie ocenili jego działanie na glebę oraz rośliny i w tym sezonie zastosowali BACTIM SŁOMA na całym swoim areale. Swoimi spostrzeżeniami podzielili się z nami Pan Jan Jaroń z Brzezinki i Pan Robert Herian z Morawicy. Pan Jan Jaroń: Gospodarstwo rolne „JAN JAROŃ” znajduje się w województwie małopolskim, w odległości 10 km od Krakowa. Powierzchnia gospodarstwa to 450 ha. Głównie uprawiana jest pszenica, a także kukurydza i rzepak. Preparat BACTIM SŁOMA zastosowaliśmy po raz pierwszy w 2015 r. i już w pierwszym roku zyskał nasze zaufanie. Zastosowaliśmy go bezpośrednio na resztki pożniwne, które zauważalnie szybciej się rozłożyły. Zanotowaliśmy również pozytywny wpływ na zwiększenie plonu oraz wigoru roślin. W tym sezonie z chęcią zastosowaliśmy biopreparat BACTIM SŁOMA na całym areale i będziemy prowadzić dalsze obserwacje wpływu na naszą produkcję.

Pan Robert Herian: Naszą produkcję prowadzimy w gospodarstwie o powierzchni 400 ha, gdzie uprawiamy m.in. pszenicę odmiany Artist i Tobak. Preparat BACTIM SŁOMA zastosowaliśmy w sezonie 2015 r. w celu przyspieszenia ich rozkładu oraz poprawy żyzności gleby. Preparat spełnił nasze oczekiwania – zauważyliśmy lepsze rozłożenie słomy oraz lepsze wschody, które przełożyły się bezpośrednio na zwyżkę plonu. W tym roku również wykonaliśmy oprysk biopreparatem BACTIM SŁOMA i czekamy na pozytywne wyniki.

BACTIM SŁOMA to produkt zainspirowany naturą i mechanizmami, które od zawsze towarzyszą procesom zachodzącym w ekosystemie glebowym. INTERMAG dołoży starań, aby każdy z zainteresowanych Rolników mógł w najbliższym czasie, na swoim polu, przekonać się do efektów jakie można uzyskać po zastosowaniu biopreparatu BACTIM SŁOMA na resztki pożniwne.

AGROINNOWATOR

FUNKCJONALNOŚĆ, która WYRÓŻNIA W nadchodzącym sezonie 2017 r. ﬁrma INTERMAG rozszerza asortyment innowacyjnych biopreparatów zwiększających wydajność i produktywność upraw. Obok wprowadzonego w 2016 r. do pilotażowej sprzedaży biopreparatu BACTIM SŁOMA, w ofercie pojawią się nowe produkty oparte o zestaw najlepszych mikroorganizmów, dedykowanych w szczególności dla sektora warzywniczego.

Tekst: Radosław Wilk

ikroorganizmy ekosystemu glebowego odgrywają kluczową rolę w cyklu biogeochemicznym najważniejszych pierwiastków niezbędnych do prawidłowego wzrostu i rozwoju roślin takich jak m.in. węgiel, azot, fosfor, potas, siarka czy magnez. Dzięki nim zachodzą procesy rozkładu materii organicznej znajdującej się w glebie, która jest źródłem cennych składników odżywczych dla roślin oraz związków próchnicotwórczych decydujących o pojemności sorpcyjnej gleby, jej strukturze oraz właściwościach ﬁzycznych i chemicznych. Dodatkowo, specyficzne interakcje, jakie zachodzą w glebie pomiędzy roślinami, a wybranymi szczepami bakterii i grzybów w ryzosferze odpowiadają m.in. za prawidłowy i intensywny wzrost systemu korzeniowego i biomasy nadziemnej, zwiększenie odporności roślin na choroby, lepsze zaopatrzenie w składniki pokarmowe, substancje biologicznie czynne i wodę, wzrost aktywności biologicznej i żyzności gleby oraz jakość i ilość wydanego plonu. Symbioza jaką tworzą korzenie roślin z mikroorganizmami przynosi obopólne korzyści polegające na wymianie składników pomiędzy biomasą mikroorganizmów, a roślinami wyższymi. Dzięki temu możliwy jest zarówno wzrost bioróżnorodności i aktywności biologicznej gleby, jak i wydajności i produktywności roślin. W świecie nauki bakterie i grzyby odpowiadające za te pozytywne interakcje klasyﬁkuje się w dwóch głównych grupach: Plant Growth Promoting Rhizobacteria, Plant Growth Promoting Fungi (PGPR, PGPF) oraz Plant Health Promoting Rhizobacteria, Plant Health Promoting Fungi (PHPR, PHPF).

Pośrednie i bezpośrednie mechanizmy oddziaływania mikroorganizmów z grupy PGPR, PGPF, PHPR, PHPF na rośliny opierają się przede wszystkim na trzech głównych filarach, którymi są: synteza związków biologicznie aktywnych (w tym fitohormonów) silnie stymulujących tym samym tempo wzrostu roślin ułatwianie i wspieranie procesów związanych z pobieraniem składników pokarmowych zapewniających jednocześnie prawidłowe odżywienie roślin biologiczna ochrona przed fitopatogenami oraz indukowanie i wspieranie naturalnej odporności roślin na choroby.

Dlaczego warto stosować biopreparaty? Wyselekcjonowane mikroorganizmy zawarte w biopreparatach z serii BACTIM oddziałują bezpośrednio na rośliny pobudzając ich wzrost i rozwój poprzez m.in. biosyntezę szerokiej gamy hormonów roślinnych, takich jak auksyny, cytokininy, gibereliny, które biorą udział w najważniejszych procesach życiowych roślin – stymulują m.in. ich kiełkowanie, tworzenie korzeni czy podziały komórkowe.

Specyﬁczne związki produkowane przez mikroorganizmy ryzosferowe obniżają stężenie etylenu w bezpośrednim otoczeniu korzeni stymulując jednocześnie ich wzrost. Kolejną niezwykle istotną funkcjonalnością jest zdolność do efektywnej solubilizacji uwstecznionych składników odżywczych, takich jak fosfor. Przekształcenie fosforu znajdującego się w glebie (zarówno tego ze związków organicznych, jak i nieorganicznych) do formy, którą roślina może szybko i łatwo pobrać (H2PO4- , HPO42-) to jedno z głównych zadań wybranych mikroorganizmów znajdujących się w biopreparatach BACTIM. Bakterie z rodzaju Pseudomonas i Bacillus znajdujące się w preparatach, poprzez syntezę mieszanin kwasów, takich jak m.in. glikolowy, szczawiowy, octowy, cytrynowy, malonowy, kompleksują jony wapnia, które uwsteczniają fosfor. Oprócz fosforu biopreparaty BACTIM powodują wzrost dostępności również innych ważnych dla rozwoju roślin makro- i mikroelementów, poprawiają odporność na stres, sprzyjają procesom prowadzącym do tworzenia się agregatów glebowych poprawiając jej strukturę i zwiększając zawartość próchnicy. Biopreparaty z serii BACTIM dzięki zestawowi wybranych mikroorganizmów ryzosferowych, w tym grzybów mikoryzowych i saproﬁtycznych, wykazują silne działanie indukujące odporność roślin oraz ograniczające źródło infekcji. Mikroorganizmy, w oparciu o które zostały stworzone nowe produkty z serii BACTIM, dodatkowo ograniczają kumulację szkodliwych substancji w roślinie, pozytywnie wpływają na parametry jakościowe plonu oraz ograniczają skutki stresów na które narażone są rośliny w trakcie sezonu wegetacyjnego.

Biopreparaty z serii BACTIM to najwyższej jakości produkty oparte o zestaw wyselekcjonowanych i wysokoskoncentrowanych mikroorganizmów wspomagających plonowanie roślin i zwiększających biologiczną aktywność gleby w całym okresie wegetacji roślin. Zawierają wyłącznie wybrane, efektywnie wspierające rozwój roślin, mikroorganizmy pozyskane z naturalnego ekosystemu glebowego.

AGROINNOWATOR

BACTIM STARTER Biopreparat przeznaczony do zaprawiania nasion warzyw i kwiatów uprawianych z siewu wprost do gruntu. Zawiera wysokoskoncentrowany zestaw unikatowych mikroorganizmów ryzosferowych o działaniu silnie biostymulującym i zwiększającym biologiczną aktywność gleby.

Przyspiesza i wyrównuje wschody. Specyﬁczne interakcje bakterii promujących wzrost i rozwój roślin, które efektywnie kolonizują ryzosferę, zapewniają optymalne warunki do intensywnych i wyrównanych wschodów.

Stymuluje wzrost i rozwój systemu korzeniowego. Aktywnie wspomaga rozwój korzenia pierwotnego, zwiększa liczbę korzeni bocznych i włośników zapewniając głębsze ukorzenienie roślin.

Poprawia zaopatrzenie roślin w fosfor i azot. Dzięki obecności unikatowych szczepów bakterii zdolnych do asymilacji azotu atmosferycznego oraz solubilizacji fosforu zwiększa poziom odżywienia roślin w te składniki w całym okresie wegetacji roślin.

Ogranicza podatność roślin na stresy abiotyczne i biotyczne. Mikroorganizmy zawarte w biopreparacie wykazują działanie ochronne zabezpieczające ryzosferę przed groźnymi ﬁtopatogenami, a także indukują naturalne mechanizmy obronne roślin. BACTIM STARTER zawiera unikalne bakterie z grupy PGPR (Plant Growth Promoting Rhizobacteria) oraz PHPR (Plant Health Promoting Rhizobacteria), które silnie i bezpośrednio stymulują rozwój roślin poprzez produkcję cennych ﬁtohormonów. Dzięki wytwarzanym sideroforom wspomagają transport składników odżywczych, przez co rośliny są lepiej odżywione, a system korzeniowy większy i zdrowszy. Mikroorganizmy po wprowadzeniu do środowiska glebowego szybko rozmnażają się, aktywnie pobudzając wzrost i rozwój roślin. SKŁAD SKŁAD

bakterie ryzosferowe: Bacillus spp., Pseudomonas spp., bakterie ryzosferowe: Azospirillum spp., Azotobacter spp.

DOSTĘPNE OPAKOWANIA: 50 g

BACTIM MIXER Biopreparat w formie granulowanej szczególnie polecany do przygotowania podłoży do siewu, pikowania, sadzenia i przesadzania roślin oraz do stosowania wraz z sadzeniem roślin na miejsce stałe. Zawiera zestaw starannie dobranych, wysokoskoncentrowanych bakterii ryzosferowych, grzybów mikoryzowych i drożdży silnie stymulujących wzrost i rozwój roślin oraz zwiększających biologiczną aktywność gleby.

Ogranicza stres przesadzania. Zapewnia szybkie i głębokie ukorzenienie roślin w glebie po przesadzeniu, ułatwiając im odpowiednie zaopatrzenie w wodę oraz składniki pokarmowe. Stymuluje procesy ﬁzjologiczne związane z utrzymaniem prawidłowego uwodnienia tkanek i turgoru całej rośliny.

Pobudza wzrost i rozwój systemu korzeniowego. Aktywnie wspomaga rozwój korzenia pierwotnego, zwiększa liczbę korzeni bocznych i włośników zapewniając głębsze ukorzenienie roślin.

Zapewnia harmonijny wzrost i rozwój roślin. Aktywnie wspiera proces wzrostu i rozwoju roślin dostarczając roślinom łatwoprzyswajalne związki biostymulujące, hormony roślinne oraz siderofory.

Zwiększa odporność roślin na stresy abiotyczne i biotyczne. Mikroorganizmy zawarte w biopreparacie wykazują działanie ochronne zabezpieczające ryzosferę przed groźnymi ﬁtopatogenami, a także indukują naturalne mechanizmy obronne roślin i wspierają odporność na niekorzystne warunki atmosferyczne.

Poprawia zaopatrzenie roślin w wodę i składniki pokarmowe. Zwiększa pobieranie składników odżywczych oraz zapewnia lepszą biodostępność makro- i mikroelementów. Wspiera pobieranie wody z gleby. Grzyby mikoryzowe zawarte w biopreparacie BACTIM MIXER zasiedlając system korzeniowy roślin ułatwiają im pobieranie fosforu i cynku. Wspomagają także rośliny w procesie pobierania wody – rośliny stają się mniej wrażliwe na jej okresowe niedobory. Występowanie zjawiska mikoryzy powoduje także niezakłócony wzrost korzeni na długość. Bakterie i grzyby ryzosferowe są dla roślin źródłem wielu substancji, w tym substancji bioaktywnych. Mikroorganizmy zawarte w produkcie są zdolne do syntezy między innymi hormonów roślinnych, elicitorów, sideroforów i innych substancji wpływajjących y bezpośrednio i pośrednio na metabolizm uprawianych roślin, aktywnie pobudzając ich wzrost.

SKŁAD

grzyby mikoryzowe: Glomus spp. bakterie ryzosferowe: Agrobacterium spp., Bacillus spp., Streptomyces spp. grzyby saproﬁtyczne: Pochonia spp., Trichoderma spp. drożdże: Pichia spp.

DOSTĘPNE OPAKOWANIA: 5 kg

AGROINNOWATOR

BACTIM RUTER Biopreparat szczególnie polecany do przygotowywania rozsad warzyw i roślin ozdobnych przeznaczony do podlewania siewek roślin. Zawiera zestaw wyselekcjonowanych, wysokoskoncentrowanych, unikatowych szczepów bakterii, grzybów saproﬁtycznych oraz grzybów mikoryzowych.

Wzmacnia ukorzenianie roślin. Wpływa na znaczące zwiększenie masy i zasięgu oraz zdrowotność systemu korzeniowego. Zwiększa liczbę korzeni bocznych i włośników.

Zwiększa odporność na stres suszy. Intensyﬁkuje rozwój systemu korzeniowego oraz wspiera proces pobierania składników pokarmowych i wody z gleby w całym okresie wegetacji roślin, przez co zapewnia im większą odporność na stres suszy.

Poprawia zaopatrzenie roślin w składniki pokarmowe. Zwiększa pobieranie składników odżywczych oraz zapewnia lepszą biodostępność makro- i mikroelementów.

Zmniejsza podatność roślin na stresy abiotyczne i biotyczne. Mikroorganizmy zawarte w biopreparacie wykazują działanie ochronne zabezpieczające ryzosferę przed groźnymi ﬁtopatogenami, a także indukują naturalne mechanizmy obronne roślin.

Intensyﬁkuje fotosyntezę. Zwiększenie intensywności procesu fotosyntezy zapewnia zwiększoną pulę energii i większą ilość cukrów niezbędnych do prawidłowego rozwoju roślin.

Zestaw grzybów saprofitycznych i mikoryzowych w biopreparacie BACTIM RUTER jest uzupełniony o bakterie Bacillus subtilis, Bacillus megaterium i Pseudomonas fluorescens, które odpowiadają za udostępnianie uwstecznionego fosforu w glebie i udostępnianie go dla roślin, a także za silną biostymulację poprzez produkcję fitohormonów roślinnych takich jak m.in. auksyny, cytokininy i gibereliny. Zawiera także bakterie Azospirillum brasilense, Azotobacter chroococcum odpowiedzialne za wiązanie azotu atmosferycznego. Zastosowanie preparatu polecane jest w szczególności w produkcji wysokiej jakości rozsad. Mikroorganizmy, po wprowadzeniu do środowiska glebowego roślin, szybko rozmnażają się oraz aktywnie pobudzają wzrost i rozwój roślin. SKŁAD

grzyby mikoryzowe: Glomus spp. bakterie ryzosferowe: Bacillus spp., Paenibacillus spp., bakterie ryzosferowe: Pseudomonas spp., Azospirillum spp., Azotobacter spp. grzyby saproﬁtyczne: Gliocladium spp., Trichoderma spp.

DOSTĘPNE OPAKOWANIA: 50 g

BACTIM FERTIMAX Biopreparat szczególnie polecany w uprawach warzyw pod osłonami oraz do przygotowania rozsad warzyw kapustnych. Zawiera zestaw wysoce skoncentrowanych mikroorganizmów silnie wspomagających plonowanie roślin oraz zwiększających biologiczną aktywność gleby.

Stymuluje wzrost i rozwój roślin w całym okresie wegetacji. Wpływa na znaczące zwiększenie masy, zasięgu oraz zdrowotność systemu korzeniowego. Zwiększa liczbę korzeni bocznych i włośników.

Intensyﬁkuje procesy fotosyntezy. Zwiększenie intensywności procesu fotosyntezy zapewnia zwiększoną pulę energii i większą ilość cukrów niezbędnych do prawidłowego rozwoju roślin.

Zwiększa zdrowotność systemu korzeniowego. Zapewnia wzrost odporności systemu korzeniowego na oddziaływanie niektórych patogenów, a także poprawę odporności na stresy biotyczne i abiotyczne.

Poprawia zawiązywanie pąków kwiatowych. Wspiera procesy udostępniania fosforu, który jest jednym z kluczowych pierwiastków niezbędnych dla prawidłowego zawiązywania pąków kwiatowych, kwitnienia i zawiązywania owoców, nasion, ziaren.

Zwiększa masę i jakość owoców. Dostarcza roślinom wiele łatwo przyswajalnych związków biostymulujących, hormonów roślinnych oraz sideroforów, aktywnie wspierając proces plonowania roślin.

Mikroorganizmy zawarte w biopreparacie BACTIM FERTIMAX po wprowadzeniu do gleby szybko namnażają się i kolonizują ryzosferę roślin. Bakterie i grzyby ryzosferowe są dla roślin źródłem wielu cennych substancji, w tym m.in hormonów roślinnych, sideroforów, enzymów i związków bioaktywnych. Mikroorganizmy z rodzaju Bacillus sp. odpowiadają za procesy udostępniania roślinom uwstecznionego fosforu. Dzięki dynamicznemu zasiedlaniu ryzosfery mikroorganizmy zawarte w biopreparacie ograniczają możliwość wystąpienia wielu chorób powodowanych przez patogeny odglebowe. SKŁAD

bakterie ryzosferowe: Bacillus subtilis, Bacillus megaterium, bakterie ryzosferowe: Paenibacillus polymyxa, Pseudomonas fluorescens grzyby saprofityczne: Trichoderma harzianum, Trichoderma reesei, grzyby saprofityczne: Trichoderma viride, Gliocladium virens

DOSTĘPNE OPAKOWANIA: 1 kg

AGROINNOWATOR

BACTIM RECEPTOR Biopreparat szczególnie polecany do podlewania, fertygacji upraw warzyw i kwiatów narażonych na występowanie nicieni. Zawiera wysokoskoncentrowany zestaw grzybów mikoryzowych, grzybów saproﬁcznych oraz bakterii.

Zapewnia dynamiczny rozwój systemu korzeniowego i lepsze wschody. Aktywnie stymuluje rozwój korzenia pierwotnego, zwiększa liczbę korzeni bocznych i włośników zapewniając głębsze ukorzenienie sadzonek.

Ogranicza porażenia systemu korzeniowego przez nicienie i inne ﬁtopatogeny. Zapewnia wzrost odporności, zawartości enzymów, przeciwutleniaczy i polifenoli. Wpływa na pogrubienie warstwy ściany komórkowej kory korzeni.

Poprawia zaopatrzenie roślin w składniki pokarmowe oraz wodę w całym okresie wegetacji. Zwiększa pobieranie składników odżywczych oraz zapewnia lepszą biodostępność makro- i mikroelementów. Wspiera pobieranie wody z gleby.

Ogranicza kumulację szkodliwych substancji w roślinie. Redukuje zawartość azotanów w produktach spożywczych oraz pozostałości pestycydów w owocach i warzywach.

Dzięki obecności bakterii ryzosferowych BACTIM RECEPTOR zapewnia w całym okresie wegetacji ciągłe dostarczanie roślinom cennych substancji biostymulujących w postaci hormonów roślinnych i sideroforów, a także poprawia aktywność biologiczną gleby oraz dostępność składników odżywczych. Dzięki dynamicznej kolonizacji gleby i systemu korzeniowego roślin, mikroorganizmy działają szybko, dodatkowo skutecznie ograniczając możliwość wystąpienia wielu agrofagów glebowych, szczególnie nicieni. Mikroorganizmy po wprowadzeniu do środowiska glebowego roślin szybko rozmnażają się, aktywnie pobudzają wzrost i rozwój roślin.

SKŁAD

grzyby mikoryzowe: Glomus spp., Rhizophagus spp. bakterie ryzosferowe: Streptomyces spp. grzyby saproﬁtyczne: Pochonia spp.

DOSTĘPNE OPAKOWANIA: 50 g

BACTIM VIGOR Biopreparat szczególnie polecany do stosowania poprzez opryskiwanie, podlewanie gleby i roślin, bądź z wykorzystaniem systemów do nawadaniania. Zawiera wysokoskoncentrowany zestaw grzybów mikoryzowych, bakterii i grzybów ryzosferowych oraz drożdży.

Stymuluje rozwój systemu korzeniowego. Aktywnie wspomaga rozwój korzenia pierwotnego, zwiększa liczbę korzeni bocznych i włośników zapewniając głębsze ukorzenienie roślin.

Poprawia zaopatrzenie roślin w składniki pokarmowe oraz wodę. Zwiększa pobieranie składników odżywczych oraz zapewnia lepszą biodostępność makro- i mikroelementów. Wspiera pobieranie wody z gleby.

Zwiększa aktywność mikrobiologiczną gleby. Duża bioróżnorodność mikroorganizmów zawartych w preparacie zapewnia możliwość przemian biochemicznych i wykorzystania wielu różnych substratów znajdujących się w glebie.

Obniża podatność roślin na stresy abiotyczne i biotyczne. Mikroorganizmy zawarte w biopreparacie wykazują działanie ochronne zabezpieczające ryzosferę przed groźnymi ﬁtopatogenami, a także indukują naturalne mechanizmy obronne roślin i wspierają odporność na niekorzystne warunki atmosferyczne.

Bakterie ryzosferowe, grzyby saproﬁtyczne i mikoryzowe oraz drożdże zawarte w biopreparacie BACTIM VIGOR, poprzez syntezę pożądanych przez rośliny związków aktywnych wpływają na zwiększanie jakości i ilości plonów, wspomagają mechanizmy obronne przed ﬁtopatogenami, a także ograniczają ich rozwój w ryzosferze roślin. Rośliny dzięki zastosowaniu tego biopreparatu są lepiej ukorzenione, lepiej odżywione oraz lepiej radzą sobie w warunkach np. stresu suszy. Łatwość adaptacji do różnych warunków środowiska zapewnia im szybkie tempo wzrostu oraz zdolność do metabolizowania wielu różnych substancji. Zastosowanie preparatu zwiększa bioróżnorodność gleby oraz poprawia stosunki powietrzno-wodne w glebie.

SKŁAD

grzyby mikoryzowe: Glomus spp., Rhizophagus spp. bakterie ryzosferowe: Bacillus spp., Streptomyces spp. grzyby saproﬁtyczne: Trichoderma spp. drożdże: Pichia spp.

DOSTĘPNE OPAKOWANIA: 1 kg

AGROINNOWATOR

Sprawdzone

NA PLANTACJACH Opisane w poprzednim artykule nowe biopreparaty z serii BACTIM testowaliśmy na wielu plantacjach w sezonie 2016. Przeprowadziliśmy szereg doświadczeń i wdrożeń, m.in. w uprawach warzyw.

Tekst: Marcin Oleszczak Jan Wcisło

adaliśmy wpływ biopreparatów z serii BACTIM na wzrost, rozwój i plonowanie warzyw zarówno w uprawie polowej, jak i pod osłonami.

tów BACTIM. To właśnie Oni, jako pierwsi zapoznali się z metodami aplikacji biopreparatów BACTIM i jako pierwsi poznali efekty działania tych produktów.

Interesował nas szczególnie wpływ naszych biopreparatów na parametry systemu korzeniowego roślin, tempo rozwoju korzeni, możliwość ograniczania stresu replantacji (związanego z przesadzeniem lub wysadzeniem roślin na miejsce stałe uprawy), wielkość oraz jakość plonów poszczególnych warzyw. Bardzo ważne były dla nas obserwacje i opinie Plantatorów, u których prowadzone były doświadczenia z zastosowaniem bioprepara-

Doświadczenia w uprawach warzyw, w sezonie 2016 prowadziliśmy w 6 lokalizacjach. Badaliśmy wpływ biopreparatów BACTIM na plonowanie cebuli, warzyw korzeniowych (pietruszki, marchwi, selera), pomidora w uprawie pod osłonami oraz papryki w uprawie polowej i pod osłonami.

W tym artykule przedstawiamy Państwu kilka z tych doświadczeń. 1. CEBULA Doświadczenia w uprawie cebuli prowadziliśmy w gospodarstwie Jana Wcisło, na polach zlokalizowanych w okolicy Skalbmierza (woj. świętokrzyskie). Doświadczenie składało się z trzech kombinacji. Na kombinacji kontrolnej nie stosowaliśmy żadnych biopreparatów. W drugiej kombinacji stosowaliśmy tylko preparat BACTIM VIGOR przed siewem niezaprawionych nasion. W trzeciej kombinacji zaprawiliśmy nasiona cebuli preparatem BACTIM STARTER w ilości 50 g na ilość nasion, jaką wysialiśmy na 1 ha. Dodatkowo zastosowaliśmy przed siewem biopreparat BACTIM VIGOR w ilości 2 kg/ha.

1. KONTROLA 0/0; 2. BACTIM VIGOR 2 kg/ha, opryskiwanie gleby przed siewem; 3. BACTIM STARTER 50 g/ha zaprawianie nasion + BACTIM VIGOR 2 kg/ha opryskiwanie gleby przed siewem.

Wyraźnie korzystny wpływ zastosowanych biopreparatów był zauważalny już w okresie kiełkowania i wschodów roślin cebuli, w postaci wyrównanych i przyspieszonych wschodów oraz szybszego tempa rozwoju systemu korzeniowego.

Zastosowane zabiegi biopreparatami BACTIM wpłynęły istotnie na zwyżkę plonów cebuli. 60,0

plon ogólny cebuli [t/ha]

57,67 53,0

55,0 50,0 42,0 40,0 35,0 30,0 KONTROLA

BACTIM VIGOR

BACTIM STARTER BACTIM VIGOR

AGROINNOWATOR

2. PIETRUSZKA i MARCHEW

BACTIM STARTER i BACTIM RECEPTOR w uprawie pietruszki W uprawie pietruszki doświadczenie składało się z trzech kombinacji. Pierwsza to oczywiście kontrola, gdzie nie stosowaliśmy żadnych biopreparatów. W drugiej kombinacji zaprawiliśmy nasiona pietruszki biopreparatem BACTIM STARTER w ilości 50 g na porcję nasion przeznaczoną na 1 ha uprawy. W trzeciej kombinacji dodatkowo, poza zaprawianiem nasion, zastosowaliśmy przed formowaniem redlin BACTIM RECEPTOR w dawce 2 kg/ha.

BACTIM STARTER i BACTIM VIGOR w uprawie marchwi. W uprawie marchwi, założyliśmy doświadczenie składające się z trzech kombinacji. Pierwsza kombinacja to kontrola, gdzie nie stosowaliśmy żadnych biopreparatów. W drugiej kombinacji zastosowaliśmy przed formowaniem redlin BACTIM VIGOR - 2 kg/ha. W trzeciej kombinacji zaprawiliśmy nasiona marchwi przy użyciu 50 g/ha biopreparatu BACTIM STARTER i dodatkowo przed formowaniem redlin wykonaliśmy opryskiwanie gleby biopreparatem BACTIM VIGOR w dawce 2 kg/ha.

W uprawach pietruszki i marchwi, tam gdzie stosowaliśmy biopreparaty z serii BACTIM, zaobserwowaliśmy w trakcie sezonu: Ŕ wyrównane wschody roślin, lepszą obsadę docelową Ŕ dynamiczny wzrost początkowy siewek Ŕ większe plony korzeni, większą masę pojedynczego korzenia Ŕ lepszą jakość zewnętrzną i wewnętrzną korzeni Ŕ większy udział plonu handlowego w plonie ogólnym Ŕ mniejszą ilość odpadu w plonie ogólnym Ŕ poprawę parametrów ﬁzycznych gleby Ŕ mniejszą spoistość gleby Ŕ trwalszą strukturę gruzełkowatą gleby Ŕ bardziej efektywną pracę kombajnu przy wykopkach Ŕ lepsze odżywienie roślin w składniki pokarmowe Ŕ większą odporność roślin na stresy biotyczne i abiotyczne

zawartość karotenoidów w korzeniach marchwi [mg / g św. m.]

W przypadku marchwi zaobserwowaliśmy wzrost zawartości karotenoidów, a w korzeniach pietruszki wzrost zawartości witaminy C. 0,150

0,148

0,145

0,143

0,140 0,135 0,131 0,130 0,125 0,120 KONTROLA

zawartość witaminy C w korzeniach pietruszki [mg / 100 g św. m.]

Na sąsiednich polach, w tym samym gospodarstwie przeprowadziliśmy doświadczenia z zastosowaniem biopreparatów:

BACTIM VIGOR

BACTIM STARTER + BACTIM VIGOR

57,29

57 56 55 54,24 54 53 52 KONTROLA

BACTIM STARTER + BACTIM RECEPTOR

W przypadku uprawy pietruszki obserwowaliśmy także wpływ biopreparatu BACTIM RECEPTOR na ograniczenie uszkodzeń korzeni powodowanych przez nicienie. Wynikało to z ograniczania populacji nicieni (korzeniaków) zasiedlających i uszkadzających korzenie pietruszki. skuteczność BACTIM RECEPTOR wobec nicieni zasiedlających tkanki korzeni pietruszki [%]

100%

64% 50% 28%

0% skuteczność ogólna

skuteczność wobec korzeniaków

KONTROLA bez biopreparatów (normalna standardowa zaprawa)

BACTIM STARTER 50 g/ha zaprawianie nasion

BACTIM STARTER 50 g/ha zaprawianie nasion BACTIM RECEPTOR 2 kg/ha opryskiwanie gleby przed formowanie redlin

Sprawdzaliśmy również parametry jakościowe plonu – zawartość ważnych dla konsumentów składników pokarmowych w korzeniach pietruszki i marchwi.

skuteczność BACTIM RECEPTOR wobec nicieni wolnożyjących [%]

Podobną skuteczność obserwowaliśmy w przypadku nicieni (korzeniaków) wolnożyjących: 100% 87%

50% 33%

0% skuteczność ogólna

skuteczność wobec korzeniaków

AGROINNOWATOR

3. PAPRYKA w uprawie polowej

4. PAPRYKA w uprawie pod osłonami

Zastosowanie naszych biopreparatów m.in. w uprawie papryki polowej testowaliśmy w specjalizującym się w uprawie warzyw gospodarstwie Państwa Pawłowskich, znajdującym się w okolicach Brzeska (woj. małopolskie). Skupiliśmy się tutaj na biopreparatach służących do przygotowywania rozsad.

Główną naszą lokalizacją badawczą w uprawie papryki pod osłonami było największe zagłębie produkcji papryki pod osłonami – okolice Potworowa (woj. mazowieckie).

Testowaliśmy granulowany biopreparat BACTIM MIXER – stosowany w ilości 10 kg na każdy m3 substratu, na etapie przygotowania podłoża pod produkcję rozsady.

W gospodarstwach Panów Pawła Zakrzewskiego, Grzegorza Markowskiego oraz Sławomira Solińskiego badaliśmy nasz biopreparat do stosowania pod osłonami – BACTIM FERTIMAX. Produkt był stosowany w uprawie papryki pod osłonami wraz z zabiegami fertygacji. W pierwszym zabiegu stosowaliśmy fertygację roślin dawką 0,5 kg/ha biopreparatu BACTIM FERTIMAX. W kolejnych zabiegach stosowaliśmy mniejsze dawki biopreparatu – 0,25 kg/ha. Łącznie, w całym sezonie wegetacyjnym, zastosowaliśmy 1 kg/ha biopreparatu BACTIM FERTIMAX.

Rośliny, w których stosowaliśmy zabiegi fertygacji przy użyciu biopreparatu BACTIM FERTIMAX miały większy wigor, były lepiej odżywione składnikami pokarmowymi, wiązały więcej owoców, a parametry owoców były znacznie lepsze – owoce były większe, miały grubszą ściankę. Rośliny papryki były ponadto zdrowsze, obserwowaliśmy znacznie mniejsze nasilenie chorób odglebowych w tunelach, gdzie stosowaliśmy BACTIM FERTIMAX.

1. KONTROLA 0/0; 2. BACTIM MIXER

Łatwo zauważyć na zdjęciu różnice w wielkości systemu korzeniowego roślin papryki. Bogaty system korzeniowy przełożył się na bardzo dobre przyjęcie się rozsady, brak stresu replantacji i oczywiście na plonowanie papryki.

wzrost plonu papryki w uprawie polowej w stosunku do kontroli [%]

KONTROLA kontrola bez produktów

BACTIM MIXER 10 kg/m3 przygotowanie substratu

PREPARAT PORÓWNAWCZY 12 kg/m3 przygotowanie substratu

150 131% 120% 100% 100

0 KONTROLA

BACTIM MIXER

PREPARAT PORÓWNAWCZY

plon ogólny papryki w uprawie pod osłonami [kg/m2]

KONTROLA

BACTIM FERTIMAX

10,5

10,25

10,0 9,5 9,0

8,7

8,5 8,0 7,5 KONTROLA

BACTIM FERTIMAX

AGROINNOWATOR

5. SELER KORZENIOWY W trakcie przygotowywania rozsady selera (w gospodarstwie Państwa Pawłowskich) stosowaliśmy biopreparat BACTIM RUTER do podlewania siewek tuż po pikowaniu – w dawce 5 g biopreparatu / 1000 roślin selera. Zastosowanie biopreparatu BACTIM RUTER w uprawie rozsady selera, prowadzi do lepszego rozwoju systemu korzeniowego siewek, co następnie przekłada się na lepsze przyjęcie się rozsady oraz wzrost jakości i ilości plonu. średnia masa 1 oczyszczonego korzenia [g]

700 580

600 500

490 430

400

W gospodarstwie Państwa Pawłowskich, założyliśmy jeszcze jedno doświadczenie w uprawie selera. Nasi Gospodarze narzekali na uszkodzenia warzyw korzeniowych przez nicienie na jednym z pól. Na tym polu założyliśmy doświadczenie składające się z dwóch kombinacji. Pierwsza kombinacja to kontrola, gdzie nie stosowaliśmy żadnych biopreparatów. W drugiej kombinacji przed sadzeniem rozsady selera wykonaliśmy zabieg opryskiwania gleby biopreparatem BACTIM RECEPTOR – 2 kg/ha. W składzie produktu znajduję się grzyb o nazwie Pochonia, znany z możliwości ograniczania występowania nicieni. Efekty działania biopreparatu BACTIM RECEPTOR możemy zaobserwować na zdjęciu. Wyraźnie widzimy mniej uszkodzeń powodowanych przez nicienie oraz mniejszą „brodę” korzeniową na korzeniu pochodzącym z kombinacji gdzie stosowaliśmy BACTIM RECEPTOR.

300 200 100 0

średni udział odpadów w masie pojedynczego korzenia [%]

KONTROLA 30

BACTIM RUTER

PREPARAT PORÓWNAWCZY

Ograniczenie występowania nicieni w selerze pozwala na uzyskanie większych plonów i lepszej jakości korzeni.

27,12% 23,44%

25 18,31%

20 15 10 5 0 KONTROLA

BACTIM RUTER

PREPARAT PORÓWNAWCZY

1. KONTROLA 0/0; 2. BACTIM RUTER; 3. PREPARAT PORÓWNAWCZY;

1. KONTROLA 0/0; 2. BACTIM RECEPTOR

WNIOSKI Z DOŚWIADCZEŃ Przeprowadzone przez nas doświadczenia wykazały, że biopreparaty z serii BACTIM przyczyniają się do wzrostu efektywności produkcji poprzez: Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ

lepsze przyjęcie się roślin, lepszą obsadę docelową brak stresu replantacji dynamiczny wzrost początkowy siewek i rozsady większy system korzeniowy rozsady lepsze zaopatrzenie roślin w składniki pokarmowe zwiększony wigor roślin wzrost odporności roślin na stresy biotyczne i abiotyczne lepsze plonowanie

poprawę parametrów ﬁzycznych gleby Ŕ mniejsza spoistość gleby Ŕ trwalsza struktura gruzełkowata gleby wyższą jakość plonów Ŕ większa zawartość witaminy C Ŕ większa zawartość karotenoidów Ŕ większy udział plonu handlowego w plonie ogólnym mniejsze porażenie systemu korzeniowego przez nicienie.

AGROINNOWATOR

ANALIZA to podstawa W nowoczesnej uprawie analiza chemiczna materiału roślinnego jest niezbędna, aby optymalizować nawożenie, poprawić jakość plonu, a przede wszystkim obniżyć ponoszone koszty na nawozy.

d ubiegłego sezonu, w ramach świadczonego przez INTERMAG doradztwa, oferujemy Rolnikom i Ogrodnikom należącym do KLUBU AGROINNOWATORA, kompleksową usługę – przeprowadzenie analiz materiału roślinnego w laboratorium INTERMAG razem z pobraniem prób i opracowaniem zaleceń nawozowych.

Pobieranie próbek materiału roślinnego

Pobraniem reprezentatywnych próbek materiału roślinnego oddających kondycję roślin z całego pola lub sadu zajmują się Doradcy agrotechniczni INTERMAG. Wielkość pobieranej próby materiału roślinnego jest uzależniona od wielkości pola. Staramy się z 10 ha zebrać od 100 do 300 liści (im więcej tym bardziej dokładna analiza). Próbki pobiera się łanu roślin uprawnych: 20–30 próbek pojedynczych z przekątnej pola lub idąc zygzakiem. W sadach owocowych próbki liści pobierane są między 15 sierpnia

a 15 września, w zależności od rejonu. Z 20 drzew każdej odmiany pobiera się po 10 liści – do analiz trafia około 200 liści. Pobrane próbki pakowane są do plastikowych torebek. Próbki z dokumentacją w postaci protokołu pobrania, w którym zapisuje się: datę pobrania materiału, lokalizację plantacji, informację o gatunku (ewentualnie o odmianie) i fazę rozwojową rośliny jeszcze tego samego lub następnego dnia trafiają do laboratorium analityczno-doświadczalnego INTERMAG w Osieku (koło Olkusza), gdzie poddawane zostają analizom składu chemicznego na zawartość makro- i mikroelementów.

Przygotowanie materiału do analiz

W laboratorium przed rozpoczęciem analiz każda próbka otrzymuje indywidualny numer rejestracyjny. Następnie laborantka przygotowuje rośliny do analizy, np. w przypadku rzepaku rośliny pozbawia się korzeni, a liście trafiają do ponumerowanych cylindrów. Przygotowane w ten sposób próbki traﬁają do suszarki laboratoryjnej na 24 godziny, gdzie poddawane są procesowi suszenia w temperaturze 105°C. Po wysuszeniu próbka trafia do laboratoryjnego młynka, gdzie jest rozdrabniana, a następnie przeciera się ją na specjalnych sitach, aby ujednolicić badany materiał i uzyskać jak najdokładniejszy wynik badania. Aby przygotować materiał do kolejnego etapu badania, jakim jest mineralizacja materiału roślinnego, specjalistka odmierza określoną porcję materiału. Zmielone i przetarte drobiny liści zalewa się kwasem azotowym

Tekst: Marta Rytel Piotr Lubaszka

AGROINNOWATOR

mikroelementów – B, Fe, Cu, Mn, Zn, Mo, Si i Ti. Czas od dostarczania materiału do laboratorium do przygotowania zaleceń nawozowych wynosi zazwyczaj 72 godziny. Aby zagwarantować jak najlepszą jakość badania, każda próba badana jest w dwóch lub trzech powtórzeniach. Otrzymane wyniki zostają uśrednione, przedstawione w tabeli i traﬁają do kolejnego działu ﬁrmy.

5. dochodzi do całkowitego rozpadu substancji organicznych, a w konsekwencji do ekstrakcji pierwiastków do roztworu. Po schłodzeniu zmineralizowany materiał jest przelewany do kolb miarowych i rozcieńczany.

Analiza jakościowa materiału roślinnego

Końcowy etap to umieszczenie próbek w spektrofotometrze optycznym ze wzbu-

Przygotowanie zaleceń nawozowych

Przygotowaniem zaleceń nawozowych zajmuje się Dyrektor Handlowy i zarazem Doradca Agrotechniczny – Piotr Lubaszka. Aby precyzyjnie przygotować program nawożenia dla danego gospodarstwa konieczne jest zebranie informacji na temat zasobności danego stanowiska w składniki pokarmowe, nawożenia doglebowego, które było wcześniej prowadzone, przedplonu i plonu jaki we wcześniejszym sezonie uzyskano na tym stanowisku

Po otrzymaniu wyników z laboratorium analitycznego porównuje się je z liczbami granicznymi dla danego gatunku w określonej fazie rozwojowej, które są wyznacznikiem jakie powinny być optymalne zawartości składników pokarmowych. Sporządzona zostaje informacja o przypuszczalnej przyczynie ewentualnego niedoboru lub niskiej zawartości składnika pokarmowego oraz konkretne zalecania z dawkami preparatów i terminami wykonania zabiegu lub zabiegów. z dodatkiem czynnika utleniającego. Całość przelewana jest do teﬂonowych tygli, które umieszcza się w specjalnych kasetach i zakręca kluczem dynamometrycznym.

Mineralizacja materiału roślinnego

Następnie próbki zostają umieszczone w laboratoryjnym piecu mikrofalowym. Pod wpływem wysokiej temperatury i ciśnienia

dzeniem w plazmie (iCAP 7400). Urządzenie rozpyla mgiełkę analizowanego płynu a plazma argonowa spala ją. Pierwiastki, które zostają rozdzielone na atomy emitują charakterystyczne fale, które analizowane są na detektorze z dokładnością rzędu 1 ppm. Otrzymane dane liczbowe i wykresy odczytywane są następnie na komputerze. Podczas analiz określana jest zawartość makroelementów – P, K, Ca, S i Mg oraz

Podsumowując, regularne przeprowadzanie analiz materiału roślinnego pozwala precyzyjnie nawozić rośliny i uzyskać optymalny plon, a przy tym zadbać o zasobność własnego portfela. z

AGROINNOWATOR

AKADEMIA NAWOŻENIA

INTERMAG AKADEMIA NAWOŻENIA INTERMAG – pod tą nazwą kryje się cykl praktycznych ﬁlmów doradczych poświęconych nowoczesnej uprawie najpopularniejszych gatunków roślin rolniczych i ogrodniczych. Filmy zrealizowane zostały na plantacjach w różnych regionach Polski, w trakcie sezonu wegetacyjnego 2016.

olnicy i Ogrodnicy zawsze mogli i mogą liczyć na szeroko pojęte doradztwo uprawowe ze strony firmy INTERMAG. Oprócz wizyt naszych Przedstawicieli w gospodarstwach, organizujemy: konferencje, szkolenia, warsztaty polowe, dni pola oraz dostarczamy kompleksowe programy dokarmiania różnych gatunków roślin i foldery szczegółowo omawiające poszczególne preparaty, a także książkowe Poradniki Uprawowe.

Tekst: Marta Rytel

Obecnie nowoczesna produkcja roślin nie ogranicza się do prawidłowej uprawy i nawożenia gleby, wysiewu wysokiej jakości nasion oraz zwalczania chorób i szkodników. To również odpowiednie dokarmianie dolistne i biostymulacja, które to zabiegi nie tylko dostarczają roślinom niezbędne składniki pokarmowe, ale także wzmacniają rośliny i uodparniają na stresy, co przekłada się na wysokość i dobrą jakość plonów, a w konsekwencji większy zysk.

AGROINNOWATOR

W cyklu „AKADEMIA NAWOŻENIA INTERMAG” Doradcy agrotechniczni ﬁrmy prezentują pola, plantacje i sady owocowe, na przykładzie których przybliżają podstawowe problemy uprawowe i podpowiadają w jaki sposób je skutecznie i efektywnie, a zarazem ekonomicznie rozwiązać. Wyjaśniają rolę kluczowych składników pokarmowych w określonych fazach rozwojowych roślin (i wskazują, jak budować wysoki plon nie tylko w oparciu o właściwą strategię nawożenia i biostymulacji, ale i poprzez wspomaganie naturalnej odporności roślin (Stress Control System).

Dostępne ﬁlmy z serii AKADEMIA NAWOŻENIA INTERMAG:

Wszystkie filmy można obejrzeć na stronie internetowej www.intermag.pl, na Facebooku, na portalu agroFakt oraz na kanale YouTube. Zapraszamy do oglądania! z

Playlista Akademia Nawożenia INTERMAG

Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ

Pszenica ozima (trzy ﬁlmy) Kukurydza Marchew Brokuł Cebula Jabłoń Wiśnia Kalaﬁor Rzepak ozimy (jesień) Kapusta (jesień) Analiza materiału roślinnego Rozkład resztek pożniwnych

AGROINNOWATOR

Kation

W KLESZCZACH Prawidłowe odżywianie roślin jest jednym z podstawowych warunków uzyskiwania dobrych plonów o parametrach jakościowych spełniających wysokie wymagania konsumentów, zarówno tych bezpośrednich, jak również pośrednich – producentów żywności.

pośród składników pokarmowych niezbędnych dla roślin, mikroelementy odgrywają rolę szczególną. Choć koncentracja mikroelementów w roślinach nie przekracza 0,1% w suchej masie (<1000 mg/kg), wpływają one istotnie na niemal wszystkie procesy fizjologiczne w roślinach, decydujące o prawidłowym wzroście roślin, ich plonowaniu oraz o jakości plonu.

Mikroelementy powszechnie występują w glebie, a niektóre z nich nawet w znacznych ilościach – np. średnia zawartość żelaza (Fe) wynosi 5%, a manganu sięga 0,8%. Niestety, tak obﬁta obecność mikroskładników w glebie nie oznacza, że rośliny mogą z nich bez problemu korzystać. Przyczyny małej dostępności mikroelementów z gleby dla roślin są złożone, ale niektóre czynniki mają tu zasadnicze znaczenie: występowanie mikroelementów w formach nierozpuszczalnych w wodzie – najczęściej związanych z minerałami obecnymi w skorupie ziemskiej odczyn gleby (pH) – wraz z jego wzrostem (zmniejszeniem kwasowości gleby) maleje dostępność żelaza (Fe), manganu (Mn), cynku (Zn) i miedzi (Cu), zaś rośnie dostępność molibdenu (Mo) przemiany chemiczne zachodzące w glebie, które sprawiają, że dostępne dla roślin formy mikroelementów szybko przechodzą w formy nierozpuszczalne w wodzie. Zdolność mikroelementów do szybkich przemian chemicznych w glebie sprawia, że dostarczanie mikroelementów w formie prostych soli w nawozach doglebowych lub przy sporządzaniu wieloskładnikowych roztworów nawozowych, wiąże się z wysokim ryzykiem utraty zdolności składników do pozostania w formach dostępnych dla roślin. Jedynie stosowanie nawozów mikroelementowych w postaci schelatowanej jest skutecznym sposobem utrzymania ich pełnej dostępności dla roślin, bez względu na sposób nawożenia.

Czym są chelaty? Chelaty należą do grupy związków, w których kation (najczęściej mikroelementowy) związany jest z komponentem organicznym, zwanym ligandem. Ligandami mogą być różne związki organiczne mające zdolność do tworzenia wiązań z kationami. Dzielimy je na dwie podstawowe grupy: substancje chelatujące i substancje kompleksujące. Dopuszczone do stosowania w produkcji nawozów substancje chelatujące i kompleksujące ujęte są w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego 2003/2003. Substancje chelatujące: EDTA, HEEDTA, DTPA, [o,o] EDDHA, [o,p] EDDHA, [o,o] EDDHMA, [o,p] EDDHMA, EDDCHA, EDDHSA, IDHA, HBED, [S,S] EDDS. Substancje kompleksujące: kwas lignosulfonowy–LS, kwas heptaglukonowy–HGA.

Tekst: Grzegorz Cieśliński

Każdy z wymienionych ligandów, w połączeniu z mikroelementem, zabezpiecza kation przed zmianami chemicznymi, takimi jak utlenianie, redukcja, wytrącanie z roztworu itp., tak by kation pozostawał w niezmiennej, wciąż w pełni dostępnej dla roślin formie.

Słowo chelat pochodzi od greckiego Chele, co oznacza kleszcze kraba. Stąd nazwa „chelat” odnosi się do sposobu, w jaki ligand wiąże składnik mineralny – kation jest otoczony cząsteczką ligandu = wzięty „w kleszcze” –

+– –

–

+–

– czynnik chelatujący

– kation metalu

schelatowany metal

Chelaty cechuje budowa przestrzenna. Takie wiązania są znacznie trwalsze od tych, które występują w związkach kompleksujących, których struktura przestrzenna jest zazwyczaj płaska.

Dlaczego chelatowanie jest ważne? Wymownym przykładem może być mangan (Mn). Rośliny pobierają mangan wyłącznie w postaci kationu dwuwartościwego Mn2+. Jest to jednak forma bardzo nietrwała – łatwo i szybko ulega utlenieniu do Mn4+ lub Mn6+, które są dla roślin niedostępne. W przypadku kationów cynku (Zn), miedzi (Cu) lub żelaza (Fe) zagrożeniem dla ich dostępności dla roślin jest wysoka reaktywność tych pierwiastków i zdolność do tworzenia związków nierozpuszczalnych w wodzie. Zatem głównym zadaniem chelatacji tych mikroskładników jest utrwalenie formy mikroelementów dostępnej dla roślin w środowisku glebowym lub roztworze nawozowym. Nawozy zawierające chelaty mogą być również z powodzeniem stosowane do dokarmiania pozakorzeniowego roślin. Forma chelatowa sprawia, że z jednej strony mogą być mieszane z innymi agrochemikaliami, z drugiej zaś wspomagane jest pobieranie składników pokarmowych z powierzchni liści. Składniki pokarmowe zastosowane na powierzchnię liścia, przed ich włączeniem w metabolizm rośliny muszą najpierw przeniknąć przez ochronne warstwy liścia, m.in. warstwę woskową,

AGROINNOWATOR

kutykulę właściwą, ścianę i błonę komórkową. Struktury te chronią roślinę przed oddziaływaniem czynników zewnętrznych – między innymi ograniczają straty wody przez rośliny, ale równocześnie utrudniają przenikanie do komórek liści składników pokarmowych znajdujących się w roztworach nawozów. Barierę tę można łatwiej pokonać stosując nawozy chelatowe lub kompleksowe. RYSUNEK 1. Transport składników pokarmowych w postaci neutralnych cząsteczek (schelatowanych lub skompleksowanych) z powierzchni liścia do jego wnętrza (schemat).

Spośród wszystkich chelatów nawozowych najbardziej wrażliwy na odczyn gleby lub roztworu jest chelat żelaza (Fe). Dlatego w przypadku tego mikroelementu bardzo ważne jest odpowiednie dobranie produktu do warunków uprawowych. Chelaty miedzi (Cu), manganu (Mn) i cynku (Zn) są trwałe w znacznie szerszym zakresie pH 2–10 i dzięki temu efektywniejsze w działaniu w glebach lub roztworach alkalicznych. WYKRES 1. Przedział odczynu (pH) środowiska, w którym żelazo w postaci chelatu jest w pełni dostępne dla roślin. CHELATY Fe EDTA Fe DTPA Fe EDDHA Fe HBED

Oprócz właściwości chemicznych, oferowane rolnikom i ogrodnikom chelaty nawozowe różnią się również właściwościami ﬁzycznymi. INTERMAG jest jednym z niewielu producentów chelatów w formie ultragranulatu – MIKROCHELAT, które cechuje bardzo wysoka skuteczność w nawożeniu. WYKRES 2. Wpływ stosowania nawozów MIKROCHELAT Mn-13 i Zn-15 na plonowanie soi odmiany TMG 7262 RR Inox, stan Parana, Brazylia, 2016 r.

5,2

5,08

Rozpuszczone w wodzie składniki pokarmowe przenikają z powierzchni do komórek wewnątrz liścia przede wszyskim przez pory (ektodesmy), sięgające aż do błony komórkowej. Ściany ektodesm mają ładunek ujemny. Gdy do ektodesm wnikną wolne jony, zwłaszcza o ładunku dodatnim (kationy) – np. wapnia, magnezu, żelaza, manganu, cynku itd., to część z nich jest wiązana przez ładunki ujemne, co ogranicza prędkość przemieszczania się tych jonów w głąb liścia. Dzięki procesowi chelatacji lub kompleksowania wolnych kationów, następuje zneutralizowanie dodatniego ładunku elektrycznego składnika mineralnego. Taka neutralna cząsteczka organiczno-mineralna bez przeszkód może być pobierana i przemieszczana w komórkach miękiszu, a także przemieszczana w tkankach przewodzących, które rozprowadzają składniki pokarmowe po całym organizmie rośliny. Stąd też wysoka skuteczność takich nawozów w podnoszeniu plonowania roślin.

Jak poprawnie wybrać odpowiedni chelat nawozowy? Nawozy, w których składniki pokarmowe występują w formie schelatowanej różnią się między sobą przede wszystkim trwałością wiązania kationu (metalu) z chelatorem, a zatem stopniem ochrony składnika pokarmowego przed ewentualnym wpływem niekorzystnych warunków glebowych, takich jak obecność innych składników w roztworze glebowym, czy niewłaściwy odczyn (pH) gleby.

plon nasion [t/ha]

5,0 4,8 4,60

4,6 4,4

4,31

4,2 4,0 3,8 KONTROLA

MIKROCHELAT Mn-13

MIKROCHELAT Zn-15

Dawki: MIKROCHELAT Mn-13: 2 x 0,5 kg/ha (BBCH 14 i BBCH 17) Dawki: MIKROCHELAT Zn-15: 2 x 0,3 kg/ha (BBCH 14 i BBCH 61)

Serię chelatów nawozowych MIKROCHELAT, wyróżniają też bardzo dobre właściwości użytkowe, takie jak: szybka i dobra rozpuszczalność dzięki unikalnej strukturze ultragranul całkowita rozpuszczalność – roztwór powstały po rozpuszczeniu ultragranul jest pozbawiony osadu bardzo dobra rozpuszczalność także w zimnej i twardej wodzie brak pylenia podczas wsypywania do zbiornika z wodą wysoka odporność na czynniki zewnętrzne podczas magazynowania (brak zbrylania). z Trzy z chelatów nawozowych: MIKROCHELAT Cu-15, MIKROCHELAT Mn-13 i MIKROCHELAT Zn-15 we wrześniu 2016 roku zostały zakwalifikowane przez IUNG-PIB w Puławach do stosowania w rolnictwie ekologicznym. Produkty te zostały umieszczone w wykazie nawozów i środków poprawiających właściwości gleby, który dostępny jest na stornie internetowej IUNG (www.iung.pl). Obecnie oczekujemy na analogiczną kwaliﬁkację MIKROCHELAT Fe-13.

AGROINNOWATOR

TUNEL agrodynamiczny W końcu września bieżącego roku nasz Dział Badań i Rozwoju wzbogacił się o nowy obiekt badawczy – tunel eksperymentalny

en nowoczesny, profesjonalny obiekt został usy tuowany w sąsiedztwie budynku laboratoryjnego, w którym znajduje się komora fitotronowa prezentowana w AGROINNOWATORZE nr 6. Tunel zajmuje powierzchnię 200 m 2 (wymiary zewnętrzne 20 m x 10 m), a wysokość w szczycie sięga 5,5 m. Ściany tunelu wykonane są z podwójnej warstwy folii o dużej wytrzymałości i wysokich parametrach przepuszczalności promieniowania słonecznego. Przestrzeń pomiędzy warstwami folii wypełniona jest powietrzem pod ciśnieniem, które uzupełniane jest w zadanych cyklach (obecnie, co 25 minut).

Takie rozwiązanie konstrukcyjne zapewnia obiektowi parametry izolacyjne zdecydowanie wyższe niż w przypadku szklarni – czynnikiem izolującym jest tutaj nie tylko warstwa materiału o wysokiej gęstości (dla tunelu dwie warstwy folii, dla szklarni jedna warstwa szkła), ale – co najważniejsze – poduszka powietrzna. Przypomina to strukturę puchowej kurtki lub ptasiego upierzenia, gdzie izolatorem (jednym z najlepszych znanych izolatorów) jest również powietrze. Taka budowa ścian obiektu pozwala na podniesienie jesienią temperatury o około 3oC w najchłodniejszym punkcie doby (między godziną 4 a 6 rano) i nawet o 20oC w ciągu dnia, przy słonecznej pogodzie, bez zastosowania dodatkowego systemu grzewczego.

Tekst: Sebastian Żmudzki

AGROINNOWATOR

Klimat wewnątrz tunelu jest modelowany nie tylko przez budowę ścian, ale także przez zastosowanie zautomatyzowanego systemu wietrzenia i cieniowania obiektu. Sterownik, przeznaczony dla potrzeb ﬁrmy INTERMAG, nadzoruje pracę wietrznika dachowego o powierzchni około 25 m2 biegnącego pod szczytem obiektu na całej jego długości oraz kurtyn termoizolacyjnych (cieniujących) zamykających, zgodnie z potrzebami, przestrzeń trzy metry nad powierzchnią podłogi. Zastosowanie tych dwóch rozwiązań pozwala chłodzić obiekt do zadanej temperatury w ciągu dnia oraz zatrzymać ciepło w dolnej części obiektu w ciągu nocy (zasunięcie kurtyn termoizolacyjnych).

Budowa tunelu pozwala na zainstalowanie w przyszłości systemu ogrzewania, jeżeli okaże się on konieczny. Podłoga tunelu została starannie wykończona płytami chodnikowymi oraz warstwą tłucznia ułożonego na geowłókninie. Usprawnia to pracę personelu, pozwala na utrzymanie nienagannej czystości oraz częściowo izoluje eksperymenty od środowiska gleby znajdującej się pod budowlą.

Na dachu tunelu zamontowano małą stację meteorologiczną, która reguluje pracę wietrznika w zależności od warunków atmosferycznych – siły wiatru i intensywności opadów, tak, aby zabezpieczyć obiekt przed gwałtownymi żywiołami.

Obecnie w tunelu prowadzone są prace związane z zainstalowaniem zautomatyzowanego systemu nawadniania indywidualnego opartego o zbiornik retencyjny, sterownik i elektrozawory oraz dozowniki proporcjonalnego mieszania pożywki.

Wewnątrz tunelu stanęło 5 stołów przesuwnych o łącznej powierzchni około 150 m2. Takie zagospodarowanie przestrzeni pozwala na jednoczesne utrzymanie od 3000 do 4000 doniczek produkcyjnych o pojemności 3 l każda.

Zastosowanie takiego rozwiązania pozwoli na kontrolowane, precyzyjnie określone nawodnienie i dokarmienie roślin w trakcie prowadzonych eksperymentów. Razem z dokładną kontrolą klimatu oraz odizolowaniem od losowych czynników środowiska zewnętrznego pozwoli to na prowadzenie zaawansowanych prac badawczych na najwyższym poziomie. Obecnie w obiekcie prowadzone są eksperymenty z późną odmianą rzodkiewki i oziminami. Dzięki tym eksperymentom określimy jak długo bez zastosowania dodatkowego ogrzewania tunel może być używany jesienią i zimą. Nowoczesny obiekt badawczy nie może obejść się bez nowoczesnego zaplecza w postaci wysokiej klasy urządzeń pomiarowych – napiszemy o nich w następnym numerze AGROINNOWATORA. z

AGROINNOWATOR

OPTYSIL

Tekst: Anna Konieczny

podróżuje przez świat

yniki badań są wiarygodnym dowodem skuteczności rozwiązań INTERMAG. Wprowadzenie produktów na nowy rynek poprzedzone jest rzetelnymi badaniami biologicznymi, które w danych warunkach środowiska potwierdzają ich efektywność w praktyce rolniczej i ogrodniczej.

Prezentujemy Państwu wyniki doświadczeń potwierdzających pozytywny wpływ stymulatora OPTYSIL na plonowanie roślin. Doświadczenia zostały przeprowadzone w 2015 roku we Włoszech, Wielkiej Brytanii, a nawet dalekiej Brazylii, gdzie obiektem badań był ryż, gatunek dla nas dość egzotyczny. Z pewnością będą one kontynuowane.

BRAZYLIA Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ

WIELKA BRYTANIA

GATUNEK: ryż ODMIANA: IRGA 424 RI LOKALIZACJA: Triunfo, stan Rio Grande do Sul DAWKA I TERMIN APLIKACJI: 2 × 0,5 l/ha BBCH 14 – rozwój liści; czwarty liść w pełni rozwinięty BBCH 33–37 – strzelanie w źdźbło; trzecie kolanko co najmniej 1 cm nad drugim – widoczny nierozwinięty liść flagowy, kłos zaczyna pęcznieć

WYKRES 1. Wpływ stymulatora OPTYSIL na plon ziarna ryżu.

Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ

GATUNEK: pszenica ozima ODMIANA: KWS Santiago LOKALIZACJA: Bishop Burton DAWKA I TERMIN APLIKACJI: 3 × 0,5 l/ha BBCH 13 – rozwój liści; trzeci liść w pełni rozwinięty BBCH 25 – krzewienie; widoczne piąte rozkrzewienie BBCH 31 – strzelanie w źdźbło; pierwsze kolanko co najmniej 1 cm BBCH 31 – nad węzłem krzewienia

WYKRES 2. Wpływ stymulatora OPTYSIL na plon ziarna pszenicy ozimej.

14,5 7,64 plon ziarna [t/ha] przy 15% wilgotoności

plon ziarna [t/ha]

9,0 8,0 7,0 6,0

6,64

5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0

12,78

12,5 12,0 KONTROLA

OPTYSIL

WŁOCHY

WYKRES 3. Wpływ stymulatora OPTYSIL na plon owoców jabłoni.

60,0 47,81 42,78

40,0 30,0 20,0 10,0 0 KONTROLA

OPTYSIL

Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ

GATUNEK: pomidor ODMIANA: Pixel LOKALIZACJA: Falciano Del Massico, region Campania DAWKA I TERMIN APLIKACJI: 4 × 0,5 l/ha BBCH 16 – rozwój liści; rozwinięty szósty liść na pędzie głównym BBCH 53 – rozwój kwiatostanu; widoczny trzeci pąk kwiatowy BBCH 63 – kwitnienie; otwarty trzeci kwiat BBCH 71 – rozwój owoców; pierwszy owoc osiągnął typową wielkość i kształt

WYKRES 4. Wpływ stymulatora OPTYSIL na plon handlowy owoców pomidora.

plon handlowy owoców pomidora [t/ha]

GATUNEK: jabłoń ODMIANA: Jeronime LOKALIZACJA: Verzuolo, region Piemont DAWKA I TERMIN APLIKACJI: 6 × 0,5 l/ha co 7 dni początek: BBCH 55–56 – rozwój kwiatostanów; widoczne pąki kwiatowe – początek: BBCH 55–56 – faza zielonego pąka koniec: BBCH 72 – rozwój owoców; owoc osiąga wielkość do 20 mm

plon owoców jabłoni [t/ha]

13,0

OPTYSIL

WŁOCHY

50,0

13,5

11,5 KONTROLA

Ŕ Ŕ Ŕ Ŕ

13,86

14,0

47,0

50,0 40,0

38,5

30,0 20,0 10,0 0 KONTROLA

OPTYSIL

Wniosek: W przeprowadzonych doświadczeniach wykazano pozytywny wpływ stymulatora OPTYSIL na plonowanie roślin. Rośliny traktowane tym preparatem charakteryzowały się wyższym plonem w porównaniu do roślin kontrolnych. Uzyskane wyniki potwierdzają skuteczność stosowania stymulatora OPTYSIL w uprawie różnych gatunków roślin, w odmiennych warunkach geograﬁcznych.

AGROINNOWATOR

Gleby w Brazylii zawierają dużo żelaza, ale niewiele cynku i manganu, niezbędnych w uprawie soi.

MIKROCHELATY na testach w Brazylii Brazylia – kraj kojarzony przede wszystkim z pięknymi plażami, widokami i atrakcjami turystycznymi – jest jedną z potęg w produkcji rolniczej na świecie.

owierzchnia użytków rolnych w Brazylii wynosi 75,6 milionów ha, co stanowi zaledwie około 8,8% całkowitej powierzchni tego kraju, która wynosi 8 511 965 km2, czyli prawie 30 razy więcej niż Polski. Rolnictwo jest jedną z ważniejszych gałęzi gospodarki w Brazylii, bowiem stanowi ok. 28% PKB, na co w ponad 70% składa się produkcja roślinna. Produkty rolnicze Brazylii są też mocnym elementem działalności eksportowej – stanowiąc ponad 40% wartości całego eksportu brazylijskiego. INTERMAG od kilku lat rozwija działalność w tym tak ciekawym i nieco egzotycznym dla nas kraju. Na rynku nawozowym w Brazylii oferujemy między innymi nowe formulacje mikroelementowe, których skuteczność w tamtejszych warunkach glebowych i klimatycznych musi być sprawdzona, zwłaszcza w uprawie soi, kukurydzy i zbóż – najważniejszych dla Brazylii upraw roślinnych.

Tekst: Grzegorz Cieśliński

∠ Copacabana – jedna z najsłynniejszych plaż świata i atrakcja turystyczna Rio de Janeiro.

AGROINNOWATOR

Badania efektywności nawozów przeprowadzane są w Brazylii przez wytypowane jednostki naukowo-wdrożeniowe i prowadzone są pod kierunkiem wysoko wykwaliﬁkowanych specjalistów. Jednym z nich jest Profesor Adriel Ferreira da Fonseca, pracownik naukowy Uniwersytetu Stanowego w Ponta Grossa.

Adriel Ferreira da Fonseca Jest profesorem na Wydziale Gleboznawstwa i Agrotechniki Uniwersytetu Stanowego w Ponta Grossa (UEPG) w stanie Paraná w Brazylii. Profesor Fonseca studiował na Uniwesytecie w Ponta Grossa (UEPG). Studia zakończył w 2002 roku. W 2005 roku uzyskał tytuł doktora nauk rolniczych na Wydziale Rolniczym (ESALQ) Uniwersytetu w São Paulo (USP) w dziedzinie uprawy i nawożenia roślin. W latach 2005 do 2007 odbywał staż podoktorancki w Centrum Wykorzystania Energii Nuklearnej dla Rolnictwa (CENA). Od 2007 roku Profesor Ferreira da Fonseca pełni funkcję profesora/wykładowcy na Uniwersytecie Stanowym w Ponta Grossa prowadząc zajęcia dla studentów z nawożenia i uprawy roślin oraz nawożenia gleby na Wydziale Rolniczym i Zootechniki. W latach 2009-2015 był również promotorem wielu prac magisterskich z dziedziny rolnictwa, nawożenia gleb oraz obiegu składników pokarmowych w systemach produkcyjnych w rolnictwie. Prof. Fonseca jest również koordynatorem Laboratorium Agrochemicznego (www.uepg.br/ www.lab.nutricaodeplantas.com.br) oraz Dyrektorem Studiów magisterskich i doktoranckich Uniwersytetu Stanowego w Ponta Grossa. Pełni również funkcję członka Rady Wydawniczej czasopism naukowych Revista Ciência Agronômica oraz Ciencia Rural.

Zapytaliśmy Profesora o opinię na temat testowanych produktów INTERMAG.

∠ Pola z soją ciągną się po horyzont…a nawet dalej.

Ŕ G. Cieśliński: Testowanie i weryﬁkacja skuteczności nawozów – jak ważnym zagadnieniem jest to w Brazylii? Ŕ Prof. Adriel Ferreira da Fonseca: Gleby w Brazylii są bardzo zmienne. Najczęściej są to gleby kwaśne, o dość słabej strukturze, charakteryzujące się niską zasobnością w dostępny dla roślin fosfor. Zdecydowana większość upraw w Brazylii to zboża, soja i pastwiska. W uprawie zbóż na powierzchni ok. 62% całego areału wykorzystuje się technologię bez mechanicznej uprawy gleby (no-tillage). W tym właśnie przypadku niezmiernie ważne jest testowanie nawozów w różnych agrosystemach w Brazylii. ∠ Badania z naszymi nawozami prowadzone były na specjalnie oznakowanych poletkach doświadczalnych.

Ŕ G. Cieśliński: Jakie są najważniejsze cele testowania nawozów w Brazylii? Ŕ Prof. Adriel Ferreira da Fonseca: To zależy przede wszystkim od typu nawozu i jego stosowania. W przypadku nawozów doglebowych priorytet stanowią nawozy o kontrolowanym działaniu, a zwłaszcza ich efektywność w klimatyczno-glebowych warunkach Brazylii. W przypadku nawozów dolistnych skupiamy się przede wszystkim na testowaniu nawozów mikroelementowych w wybranych uprawach. Mówimy tu głównie o roli cynku, manganu i boru w uprawie soi, kukurydzy oraz pszenicy.

AGROINNOWATOR

W pełni potwierdzam ich wysoką skuteczność w naszych trudnych warunkach uprawowych. Ŕ G. Cieśliński: Czy uważa Pan, że stosowanie tych produktów może być zatem korzystne dla brazylijskiego rolnictwa? Ŕ Prof. Adriel Ferreira da Fonseca: Zdecydowanie tak. W doświadczeniach, które prowadziłem, dzięki zastosowaniu tych nawozów rozwiązano problem słabego zaopatrzenia roślin w cynk i mangan. Produkty te są zatem doskonałą alternatywą dla obecnie stosowanych nawozów w celu uniknięcia niedoborów Zn i Mn. Ma to szczególne znaczenie w uprawie soi, która jest najważniejszym gatunkiem uprawnym w Brazylii. ∠ MIKROCHELATY Zn-15 i Mn-13 testowane były w Brazylii również na wielkoobszarowych farmach.

∠ Soja tuż przed zbiorem.

Ŕ G. Cieśliński: Czy według Pana, stosowanie nowych formulacji nawozów mikroelementowych, o których Pan wspomniał, ma istotne znaczenie w Brazylii? Ŕ Prof. Adriel Ferreira da Fonseca: Tak, zdecydowanie tak. Te nowe formulacje są szczególnie ważne w uprawie zbóż, a moim zadaniem jest weryfikacja i ocena obiecujących rezultatów testów i wdrożeń prowadzonych w gospodarstwach rolnych. Jestem pewien, że te nowe formulacje znaleźć mogą zastosowanie zwłaszcza w uprawie soi w regionie Cerrado w Brazylii, gdzie niedobory cynku i manganu w glebie stanowią duży problem dla rolników.

Ŕ G. Cieśliński: Jakie byłyby zatem Pana zalecenia dla rolników? Ŕ Prof. Adriel Ferreira da Fonseca: Bez wahania mogę polecić MIKROCHELATY Zn i Mn rolnikom w moim regionie, gdzie były testowane. Byłoby świetnie, gdyby można było sprawdzić ich skuteczność także w innych regionach Brazylii – o odmiennych warunkach klimatyczno-glebowych. Ŕ G. Cieśliński: Bardzo dziękuję za rozmowę. z ∠ Soja – „złoto” Brazylii ∠ Zbiór kukurydzy na ziarno

Ŕ G. Cieśliński: Właśnie zakończył Pan testowanie nawozów mikroelementowych MIKROCHELAT z ﬁrmy INTERMAG z Polski. Jaka jest Pana opinia o tych produktach? Ŕ Prof. Adriel Ferreira da Fonseca: W czasie mojej pracy poznałem bardzo wiele różnych nawozów zawierających mikroelementy. Spośród nich produkty firmy INTERMAG, a zwłaszcza MIKROCHELAT Zn i MIKROCHELAT Mn, wyróżniają się wyjątkową jakością oraz skutecznością w ich zastosowaniu. Wyniki doświadczeń, które prowadziłem tu w Brazylii wskazują, że są to bardzo obiecujące produkty, zwłaszcza w uprawie zbóż, kukurydzy i soi.

AGROINNOWATOR

STRACH ma wielkie oczy Ameryka Południowa od kilku lat znajduje się w obszarze naszych ﬁrmowych zainteresowań i w związku z tym konsekwentnie rozpoznajemy możliwości pozyskania nowych rynków zbytu na tym kontynencie.

olnictwo odgrywa w gospodarkach krajów Ameryki Południowej ważną rolę. Obok tradycyjnych, niewielkich gospodarstw, produkujących żywność na własne potrzeby, priorytetowe znaczenie ma wielkoobszarowe rolnictwo. W produkcji roślinnej przeważają monokultury roślin przemysłowych i używek (np. kawa), z których plony przeznaczone są głównie na eksport.

Swoisty charakter rolnictwa południowoamerykańskiego, odmienne uprawy oraz warunki klimatyczne stanowią dla nas niejednokrotnie poważne wyzwanie. Wymagają indywidualnego podejścia, dokładnego zbadania skuteczności preparatów w tamtejszych warunkach, a także dostosowania technologii do lokalnych praktyk uprawowych. Wyzwaniem są również bariery formalno-prawne, procesy rejestracyjne, a także odległość. Decydując się na rozpoznanie nowego dalekiego rynku i wyjazd w nieznane, trzeba przełamać przede wszystkim barierę lęku. Jednak poznawanie specyﬁki krajów południowoamerykańskich, spotkania z lokalnymi przedsiębiorcami, a także obserwacje o charakterze kulturowym i przyrodniczym, wzbogacają naszą wiedzę i pozostają na długo w pamięci. Dlatego gdy otrzymaliśmy zaproszenie z Ambasady Kolumbii do uczestnictwa w Międzynarodowych Targach Rolniczych organizowanych w Medellin w Kolumbii, przyjęliśmy je z zaciekawieniem. Przed wyjazdem do Medellín czuliśmy lekki niepokój, ale silniejsza była chęć poznania nowych obszarów Ameryki Południowej (potencjalnego rynku dla naszych produktów).

Tekst: Joanna Kardasz

Jeszcze niedawno, bo około dwadzieścia lat temu, Medellín było najbrutalniejszym miastem na świecie i słynęło z narkobiznesu. Ta światowa stolica kokainy zbudowana została przez kartel narkotykowy Pablo Escobara. Był on jednym z najpotężniejszych, a jednocześnie najbardziej bezwzględnych i brutalnych baronów narkotykowych w historii. U szczytu działalności przestępczej jego gang kontrolował 80% światowego rynku kokainy, a sam Pablo Escobar znajdował się w pierwszej dziesiątce najbogatszych ludzi świata magazynu Forbes. Choć Escobar był wrogiem dla rządów Kolumbii i USA, to w rodzinnym Medellín cieszył się dużą popularnością. Sponsorował stadiony i kluby piłkarskie, rozdawał pieniądze biednym, tworzył wizerunek współczesnego Robin Hooda. W rewanżu miejscowa ludność często pomagała mu ukrywać się przed policją. Po zabiciu barona narkotykowego rząd kolumbijski przejął całą jego fortunę i za te pieniądze w samym Medellín powstało m.in. nadziemne metro, które jest dzisiaj dumą mieszkańców miasta. Metro dociera do odległych przedmieść, dzielnic biedoty, położonych wysoko w górach.

AGROINNOWATOR

Obecnie w Medellín jest względnie bezpiecznie, choć w mieście nadal działają grupy przestępcze. Aktualnie miasto szybko rozwija się i zmienia swój dotychczasowy wizerunek. Miasto Medellín położone jest w górach w paśmie Kordylierów u podnóża Andów. Jest to region, w którym znajdują się największe plantacje kawy. Uprawa wysokogatunkowej kawy wymaga określonych warunków klimatycznych tj. nasłonecznionych przez cały rok stoków leżących na wysokości 1200–1800 m n.p.m., stałej temperatury 17–23 oC, wilgotnego klimatu i odpowiedniej gleby. Położenie Kolumbii spełnia wszystkie te wymogi, dlatego uprawiana tam kawa, charakteryzująca się delikatnym i mocno owocowym smakiem, uznawana jest za najlepszą na świecie. Kawa to skarb narodowy Kolumbii i główny produkt napędzający całą gospodarkę kraju. Kolumbia jest trzecim po Brazylii i Wietnamie największym producentem i eksporterem kawy na świecie. Oprócz kawy w Kolumbii uprawia się również banany, bawełnę, trzcinę cukrową, tytoń, kwiaty i konopie. Hoduje się bydło, owce, trzodę chlewną i kozy. Targi w Medellín były doskonałą okazją do zaprezentowania oferty produktowej INTERMAG. Duże zainteresowanie wzbudzały nowatorskie preparaty biostymulujące, a także produkty prozdrowotne dla zwierząt hodowlanych. Wyjazd do Medellín okazał się bardzo interesującym doświadczeniem, nawiązaliśmy liczne kontakty i wierzymy, że uda się rozpocząć współpracę handlową, choć nie będzie to proces szybki i łatwy. Ta podróż kolejny raz potwierdziła, że w każdej dziedzinie życia, a zwłaszcza zawodowej, należy przełamywać strach, nie bać się angażować i podejmować wyzwania bo dzięki temu praca, którą wykonujemy sprawia nam satysfakcję, a my czujemy się zadowoleni z życia. z

AGROINNOWATOR

NA BAŁKANACH

Tekst: Marek Skawiński

o hodowli

czerwcu i we wrześniu 2016 roku Kierownik Działu Produktów Prozdrowotnych naszej ﬁrmy – kolega Marcin Majcher oraz autor niniejszego tekstu, gościli na trzech konferencjach poświęconych hodowli zwierząt. Odbyły się one w Serbii oraz Bośni i Hercegowinie, a zgromadziły wśród publiczności przede wszystkim hodowców z całej byłej Jugosławii. Stowarzyszenie Weterynarzy tejże republiki odbyła się w mieście Teslić w północnej części Bośni w dniach 8.–11. czerwca. Na program konferencji złożyły się wystąpienia poświęcone epizootiologii i patologii klinicznej zwierząt gospodarskich (epizootiologia to jedna ze specjalności lekarza weterynarii – kolegi Marcina Majchera), chirurgii i farmakologii, higienie i technologii żywności pochodzenia zwierzęcego, patologii klinicznej małych zwierząt. Pod względem sektorowym dominowały wystąpienia o charakterze wielokierunkowym oraz dotyczące hodowli bydła.

Pierwsza z konferencji, pod hasłem Ochrona zdrowia, selekcja i reprodukcja świń zorganizowana przez Specjalistyczny Instytut Weterynaryjny we współpracy z Izbą Weterynaryjną Serbii odbyła się w dniach 2.–4. czerwca w Veliko Gradište nad Dunajem, w pobliżu granicy z Rumunią. Zaprezentowano na niej referaty i prezentacje posterowe poświęcone selekcji i ekonomii hodowli świń, współczesnej technologii chowu i reprodukcji świń, higienie żywności i regulacjom prawnym oraz – najbardziej obszerne i nas interesujące – ochronie zdrowia z referatami dotyczącymi odporności, a także poszczególnych infekcji wirusowych i bakteryjnych.

We wrześniu pojechaliśmy na doroczną konferencję Drobiarstwo, w której uczestniczyliśmy już po raz drugi. Tradycyjnie odbywa się ona w Parku Narodowym Tara w Serbii. Tym razem nasza obecność była pełniejsza niż przed rokiem. Oprócz zorganizowanego stoiska zaprezentowaliśmy referat autorstwa Marcina Majchera pt. Kokcidin – skuteczna proﬁlaktyka kokcydiozy. Wystąpienie nasze cieszyło się dużym zainteresowaniem, czego świadectwem było aż kilkanaście pytań zadanych nam z sali podczas dyskusji po wystąpieniu.

Stoisko na konferencji dot. trzody chlewnej w Veliko Gradište w Serbii cieszyło się zainteresowaniem uczestników.

Druga konferencja, pod hasłem Medycyna weterynaryjna i zdrowie publiczne, miała charakter wielosektorowy. Zorganizowana przez Izbę Weterynaryjną Republiki Serbskiej oraz

W bośniackim Tesliću przeprowadziliśmy wiele rozmów, przygotowane przez nas w języku serbskim materiały informacyjne cieszyły się dużym zainteresowaniem, a pracownicy ﬁrm z którymi rozpoczynamy współpracę, uzyskiwali szczegółowe informacje.

Na konferencji w Tarze prezentowaliśmy referat dotyczący mechanizmu działania i skuteczności KOKCIDINU.

AGROINNOWATOR

Referat został opublikowany w specjalistycznym dwumiesięczniku pt. Živinarstvo, którego bieżący numer był dostępny na konferencji, a którego wydawca jest zarazem jej organizatorem. Konferencja ta, choć liczbą wystąpień mniejsza (co zrozumiałe) niż wielosektorowa konferencja w Bośni, a zbliżona do tej poświęconej trzodzie chlewnej, nosiła wyraźnie bardziej międzynarodowy charakter, bowiem większość wystąpień zaprezentowali autorzy spoza b. Jugosławii, oprócz Polski również z Węgier, Wielkiej Brytanii, Holandii i Niemiec.

przez naszego chorwackiego dystrybutora nawozów w okolicach Požegi w środkowej Slawonii. Tyle o pracy... O pięknych krajobrazach, które podziwialiśmy i o trudnej histroii Bałkanów, ślady której są jeszcze widoczne – wymowniej zaświadczy krótki fotoreportaż.

Szeroko rozlany Dunaj wpływa do przełomu Żelaznej Bramy.

Referat Marcina Majchera – lekarza weterynarii, opublikowany został w specjalistycznym dwumiesięczniku Živinarstvo.

Udział w opisanych konferencjach umożliwił nam zaprezentowanie naszej oferty produktowej wielu hodowcom zwierząt i specjalistom zajmującym się tematyką hodowli. Mogliśmy przedstawić im nasze propozycje rozwiązań wielu problemów, z którymi borykają się w pracy ze zwierzętami, jak i nowatorskich możliwości w działaniu na rzecz wzrostu efektywności hodowli. Na naszych stoiskach, odwiedzający je Goście otrzymywali komplet materiałów informacyjnych w języku serbskim (powszechnie znanym w całej b. Jugosławii). Zarazem nasza oferta produktów gotowych była prezentowana również na stoiskach ﬁrm, z którymi dokonujemy ustaleń o dystrybucji w Serbii oraz Bośni.

Położony nad nim zamek w Gołębcu był świadkiem śmierci Zawiszy Czarnego, poległego w walce przeciwko Turkom w 1428 r.

W Bośni nie sposób nie dostrzec, że pokój jest kruchy. O niedawnej wojnie przypominają liczne zgliszcza i ruiny.

Na szczęście, życie toczy się dalej, wszystkie kraje byłej Jugosławii prężnie się rozwijają. Mamy tam wielu poważnych partnerów biznesowych i bywamy na Bałkanach coraz częściej. z

Dni Pola w okolicach Požegi w Chorwacji

Korzystając z okazji, podczas obydwu podróży odbyliśmy również kilka spotkań w terenie: z prof. Dejanem Škorjancem z Uniwersytetu w Mariborze na temat doświadczeń na brojlerach i nioskach; kilka spotkań w Chorwacji z dystrybutorami potencjalnymi i już z nami współpracującymi; w Banja Luce (w Bośni) oprócz spotkania na konferencji odwiedziliśmy siedzibę i poznaliśmy infrastrukturę naszego nowego dystrybutora; wreszcie w czerwcu, po drodze z konferencji w Serbii na konferencję w Bośni gościliśmy na Dniu Pola zorganizowanym

AGROINNOWATOR

KOKCIDIN

alternatywa dla chemioproﬁlaktyki Kokcydioza jest obecnie jedną z najpoważniejszych chorób drobiu na świecie. Chorobę wywołują pierwotniaki z rodzaju Eimeria.

d wielu lat odpowiedzią na problem kokcydiozy jest szeroko stosowana chemioprofilaktyka. Ze względu na pojawiające się zjawisko oporności coraz częściej poszukuje się alternatyw lub wspomagania już istniejących rozwiązań, przy użyciu produktów opartych na surowcach pochodzenia roślinnego.

Jelita kur zasiedla aż siedem specyficznych gatunków pierwotniaków z rodzaju Eimeria, choć najbardziej patogennymi są E. tenella, E. necatrix i E. brunetti. Wszystkie te gatunki są bardzo szeroko rozpowszechnione i mogą występować jednocześnie w różnych kombinacjach. Namnażanie się i rozwój tych pasożytów w jelitach gospodarza może skutkować pogorszeniem wskaźników produkcyjnych i dużą liczbą sztuk padłych w stadzie. Wzrost padnięć oraz ograniczone przyrosty wpływają zdecydowanie na obniżenie opłacalności chowu drobiu. Rozwój i namnażanie się kokcydiów w zasiedlanym odcinku jelit prowadzi do powstania charakterystycznych uszkodzeń, np.: rozszerzenia jelita, wybroczyn, wysięku śluzowatego z krwią. Ich następstwem jest upośledzenie czynności trawiennych i obniżenie przyswajalności składników pokarmowych.

Tekst: Marcin Majcher

Preparat KOKCIDIN jest unikalną, odpowiednio dobraną kompozycją naturalnych ekstraktów roślinnych o działaniu proﬁlaktycznym przeciw kokcydiozie, którego skład został opracowany i przebadany przez zespół ekspertów z zakresu żywienia drobiu. Z racji różnorodnego zastosowania, KOKCIDIN może stanowić rozwiązanie problemu narastającej oporności pierwotniaków na chemioterapię i wyjść naprzeciw oczekiwaniom konsumentów w odniesieniu do wymagań jakościowych mięsa drobiowego i jaj oraz wspomagać stosowane już kokcydiostatyki paszowe. Swoją skuteczność preparat zawdzięcza wysokiej zawartości kilkuset składników aktywnych, w tym takich jak: tymol – 5%, karwakrol – 5% oraz allicyny, kwas chlorogenowy. Działanie fenoli prostych zostało naukowo udokumentowane poprzez określenie najmniejszych stężeń hamujących (MIC) rozwój drobnoustrojów w badanych składnikach olejowych. W konsekwencji odpowiednio wyselekcjonowane i dobrane ekstrakty stanowią o zabezpieczeniu przed wystąpieniem kokcydiozy. Pozytywny efekt zastosowania preparatu KOKCIDIN nie wynika jedynie z jego bezpośredniego wpływu na pasożyta, ale także

AGROINNOWATOR

ze złożonego, szerokiego oddziaływania substancji aktywnych. Dochodzi m.in. do stabilizacji mikroflory bakteryjnej (działanie bakteriostatyczne), stymulacji odbudowy kosmków jelitowych, łagodzenia stanu zapalnego jelita oraz aktywizacji procesów odpornościowych. Wykazano, iż odpowiednie stężenie używanych ekstraktów w stadzie o umiarkowanym statusie epizootycznym jest w stanie zapobiegać zarówno rozwojowi pasożytów z rodzaju Eimeria, jak i niektórych szczepów bakterii oraz grzybów. Trwające 8 lat badania i testy nad specjalnie wybraną grupą ekstraktów z produktu KOKCIDIN, pozwalają stwierdzić, że produkt może stanowić zarówno jedyną proﬁlaktykę przeciwko kokcydiozie np. na fermach typu BIO, jak również być dodatkowym zabezpieczeniem podczas stosowania typowego programu ochronnego.

W drugim przypadku, wykonane badania fermowe wykazały, iż podawanie produktu jednocześnie z chemicznymi kokcydiostatykami wykazywało współdziałanie w określonym zakresie aktywności. Poziom oocyst zmniejszał się, zmniejszało się zużycie paszy na kilogram przyrostu, a wskaźnik efektywności odchowu znacznie wzrastał. Końcowy okres tuczu jest wrażliwym okresem, w którym hodowcy brojlera często borykają się z ekonomicznym problemem proﬁlaktyki kokcydiozy. Zapobieganie chorobie w takiej okoliczności przy użyciu kokcydiostatyków paszowych może okazać się utrudnione ze względu na wysoki koszt kuracji lub często z powodu wymaganego okresu karencji. Dlatego dobrym rozwiązaniem może być zastosowanie preparatu KOKCIDIN. z

Tabela 1. Działanie wybranych wyciągów roślinnych zawartych w preparacie KOKCIDIN. Czosnek pospolity

Tymianek

Lebiodka pospolita

Szałwia lekarska

Jeżówka purpurowa

Rozmaryn

Działanie przeciwbakteryjne, przeciwpasożytnicze Immunostymulacja Usprawnienie wchłaniania Działanie przeciwzapalne Zwiększenie sekrecji enzymatycznej Schemat 1. Wpływ kokcydiozy na strukturę komórek.

zdrowa komórka

komórka zaatakowana przez wolne rodniki

komórka uszkodzona przez stres oksydacyjny

zdrowa komórka

Dlaczego warto stosować KOKCIDIN® w proﬁlaktyce kokcydiozy?

nie wymaga karencji, można go stosować przez cały okres odchowu nie odnotowano oporności kokcydii na substancje czynne zawarte w wyciągach roślinnych dodatkowo wykazuje działanie bakteriostatyczne i immunostymulujące jest bogatym źródłem przeciwutleniaczy poprawia wykorzystanie paszy i zwiększa przyrosty powoduje wzrost wydzielania żółci zwiększa aktywność enzymatyczną błony śluzowej jelit płynna forma produktu umożliwia jego szybkie włączenie do żywienia

AGROINNOWATOR

Certyﬁkat GMP+ Z dumą informujemy, że w dniu 25.10.2016 r. nasz Dział Produktów Prozdrowotnych uzyskał certyﬁkat GMP+B1.

Tekst: Marta Rytel

ystem GMP+ stanowi wyższy standard zarządzania jakością w rolnictwie, umożliwiający zaawansowane zarządzanie jakością i ryzykiem.

siębiorstwa system GMP+ kładzie również duży nacisk na gwarancję jakości ze strony dostawców surowców i usług, w tym ﬁrm transportujących towar na nasze zlecenie.

Standard GMP+ (Good Manufacturing Practice) został opracowany przez holenderską organizację Productschap Diervoeder (PDV) w 1992 r. jako część programu “Feed for Food”. Program ten ma na celu zapewnienie pełnego bezpieczeństwa paszy stosowanej w żywieniu zwierząt, przeznaczonych do celów konsumpcyjnych. Standard ten został opracowany w zgodzie z wymaganiami europejskiego prawa paszowego oraz systemem HACCP.

Wdrożenie systemu GMP+ zwiększa wymagania technologiczne i organizacyjne w naszej firmie, ale stwarza też wiele możliwości, m.in.: zaawansowane zarządzanie jakością i ryzykiem nowe możliwości sprzedaży i dotarcie do klientów, którzy oczekują najwyższej jakości produktów uznawanie certyfikatu przez inne międzynarodowe systemy certyfikacji jakościowej spełnienie wymagań międzynarodowych partnerów handlowych możliwość śledzenia najwyższej jakości produktu poprzez monitoring całego łańcucha paszowego potwierdzenie solidności producenta – firma zrównoważona, odpowiedzialna społecznie, dbająca o jakość i bezpieczeństwo; podlegająca ciągłemu doskonaleniu włączenie firmy do globalnego systemu bezpieczeństwa pasz (certyfikat GMP+ uznawany jest przez ponad 66 krajów na świecie). z

Wprowadzenie standardów GMP+ do praktyki produkcyjnej firmy INTERMAG gwarantuje, że nasze prozdrowotne dodatki paszowe są bezpieczne dla zwierząt i dla ludzi oraz że cechuje je najwyższa jakość. Realizacja produktu w łańcuchu GMP+, czyli od dostarczania surowców, poprzez transport tych surowców, wytwarzanie produktu, magazynowanie i dostarczenie go do klienta – jest gwarancją najwyższej jakości. Poza określeniem standardów produkcyjnych dla naszego przed-

Zawsze może być

LEPIEJ

ruga połowa roku to czas wytężonej pracy dla służb remontowych i Działu Technicznego. Co prawda wdrożony system produkcji i bardzo dobrze działające Centrum Magazynowo-Logistyczne w znacznym stopniu pozwalają ograniczyć niekorzystne z punktu widzenia organizacji produkcji zjawisko sezonowości, jednak okres lata i jesieni jest najodpowiedniejszy do przeprowadzenia poważnych remontów obiektów i modernizacji instalacji produkcyjnych.

Zasadniczo, w bieżącym roku skoncentrowaliśmy swoje działania remontowo-modernizacyjne na obiektach i urządzeniach w Zakładzie Produkcyjnym w Osieku. Zmiany i unowocześnienia, które zrealizowaliśmy są istotne dla ﬁrmy z punktu widzenia poprawy warunków pracy, wydajności produkcji, a także ochrony środowiska i estetyki obiektów.

Remontom poddano urządzenia w Hali nr 10, gdzie produkowane są wodorozpuszczalne nawozy biostymulujące. W posadzce hali została wykonana nowoczesna instalacja umożliwiająca mycie posadzki i automatyczne odprowadzenie ścieków do pojemników, dzięki czemu uniemoż-

Tekst: Tadeusz Woszczek

AGROINNOWATOR

liwione jest przedostanie się ścieków do środowiska. Posadzka została pokryta specjalną chemoodporną powłoką żywiczną. Oddzielenie części produkcyjnej hali od stanowisk naważania i konfekcji, jak również wyposażenie ich w dodatkowe urządzenia pomocnicze, w znacznym stopniu poprawiło warunki pracy przy pakowaniu produktów.

Odnowieniu zostały poddane elewacje Hali Magazynowej nr 4 i wiat magazynowych, a także gruntownie wyremontowany został zbiornik retencyjny wód opadowych, co w znacznym stopniu poprawiło estetykę obiektów w Osieku.

Wśród poważnych inwestycji drugiej połowy roku 2016 należy odnotować postawienie specjalistycznego tunelu foliowego dla celów badawczych, który prezentujemy w artykule Tunel agrodynamiczny (str. 24) oraz namiotu magazynowego na surowce, dla których wcześniej brakowało miejsca pod zadaszeniem.

Kolejnym przykładem istotnej zmiany poprawiającej warunki pracy jest wykonanie i uruchomienie nowej instalacji do konfekcjonowania nawozów granulowanych. W odnowionej nawie Hali nr 3 został zainstalowany zespół urządzeń do konfekcji nawozów granulowanych wyposażony m.in. w automatyczną wagę i urządzenia pomocnicze, które w istotny sposób ograniczają nakład pracy ﬁzycznej.

Do ważnych, zrealizowanych w tym roku prac zaliczyć można odnowienie Hali nr 1 wraz z gruntownym remontem, a właściwie wykonaniem nowej instalacji zasilającej urządzenia napełniające oraz instalacji odprowadzającej ewentualne przecieki do specjalnego zbiornika magazynowego.

W niniejszym artykule prezentujemy jedynie część efektów naszych działań – te najbardziej widoczne i pożądane, bo w gruncie rzeczy Służby Utrzymania Ruchu mają pełne ręce roboty niezależnie od pory roku. Jednak właściwe przygotowanie urządzeń w sezonie letnio-jesiennym pozwala na spokojniejszą pracę całej załogi w okresach wzmożonej produkcji. z

AGROINNOWATOR

WYRÓŻNIENIA zobowiązują Wszystkie nagrody i wyróżnienia są bardzo ważne i mobilizujące dla Zarządu i Pracowników INTERMAG. Potwierdzają one i wzmacniają wizerunek ﬁrmy jako wiarygodnego partnera biznesowego oraz atrakcyjnego pracodawcy, a także są wyrazem uznania dla wysokiej jakości naszych produktów.

Tekst: Marta Rytel

W mijającym 2016 roku mieliśmy wielką satysfakcję i radość z otrzymania tak ważnych wyróżnień jak: „TROJAK OLKUSKI” 21 maja 2016 r. firma INTERMAG została uhonorowana pierwszą, historyczną Nagrodą Burmistrza Miasta i Gminy Olkusz – „Trojak Olkuski”. M W Władze naszego miasta, ustanawiając tę nagrodę, chcą podkreślić jak ważne dla lokalnej społeczności i rozwoju regionu są przedsiębiorstwa funkcjonujące w Olkuszu i okolicy. n Ugruntowana pozycja rynkowa, odpowiedzialne zarządzanie, ciągły rozwój oraz otwartość na U potrzeby lokalnego społeczeństwa są tymi atutami, które Kapitułę Nagrody przekonały do przyp znania jej naszej firmie. z Cieszymy się, że „wśród swoich” INTERMAG ma opinię rozwojowej firmy, rzetelnego pracodawcy C sponsora aktywnie wspierającego działania instytucji edukacyjnych, kulturalnych i spori szczodrego s towych w naszym mieście. to

„CERTYFIKAT JAKOŚĆ ROKU” w kategorii innowacja W lipcu 2016 r. INTERMAG został nagrodzony „Certyfikatem JAKOŚĆ ROKU ®” w pierwszej turze 11. edycji prestiżowego konkursu „Certyfikat JAKOŚĆ ROKU® 2016” w kategorii innowacja. Kapituła doceniła naszą firmę za nowy biopreparat BACTIM SŁOMA – pierwszy z serii produktów mikrobiologicznych będący efektem prac w ramach innowacyjnego projektu rozwojowego „Nowa generacja biopreparatów poprawiających właściwości gleby na bazie aktywnych mikroorganizmów”. Organizatorem inicjatywy JAKOŚĆ ROKU® jest fundacja Qualitas – członek uznanych organizacji działających w obszarze jakości, który od początku swojego istnienia stawia sobie za cel wspieranie i promowanie idei jakości oraz dobrych praktyk w biznesie.

„MAŁOPOLSKA NAGRODA GOSPODARCZA 2016” w kategorii średnich ﬁrm W październiku 2016 r. INTERMAG znalazł się wśród liderów małopolskiej gospodarki jako laureat „Małopolskiej Nagrody Gospodarczej 2016” w kategorii średnich ﬁrm. „M W Wyróżnienie to jest przyznawane od 2009 roku najprężniej działającym małopolskim przedsiębiorstwom. Laureatów nagrody wskazuje Małopolska Rada Gospodarcza, czyli grono ekspertów skust piające przedstawicieli regionalnych środowisk biznesowych i naukowych, którzy wspierają działania p samorządu swoją wiedzą i doświadczeniem w sferze gospodarki. sa Nagroda promuje najaktywniejszych przedsiębiorców z terenu województwa małopolskiego, ich N postawy proinwestycyjne oraz konkretne dokonania w zakresie innowacji. W efekcie przyznania p nagrody INTERMAG stał się kandydatem do „Nagrody Gospodarczej Prezydenta RP”. z n

AGROINNOWATOR

MIŁE WSPOMNIENIA ŚWIĘTO PLONÓW w Zawadzie k. Olkusza Dożynki w Gminie Olkusz mają wieloletnią tradycję. W tym roku odbyły się 4. września w podolkuskiej Zawadzie. INTERMAG od lat jest jednym ze sponsorów tego gminnego święta. W tym roku, dodatkowo, drobne upominki rozdawane przez nasze Koleżanki sprawiły radość wielu dzieciom. Wśród upominków były też odblaskowe opaski, których celem jest zwiększenie bezpieczeństwa pieszych na drodze. Podczas dożynkowego święta rozstrzygnięto konkurs na „Najpiękniejszą zagrodę w Zawadzie”. Tegorocznym laureatom nagrody wręczał Burmistrz Miasta i Gminy Olkusz. INTERMAG przekazał laureatom kosze z bogatym zestawem preparatów do pielęgnacji roślin. W ten sposób chcemy podkreślić, że wspieramy wszelkie działania, których celem jest dbałość o piękno regionu, w którym żyjemy i pracujemy.

Wieczór W TEATRZE W piątek 16.09.2016 r. Pracownicy INTERMAG wraz z osobami towarzyszącymi, mieli okazję wybrać się do Teatru Rozrywki w Chorzowie na spektakl „Kogut w rosole”, do którego tekst opracował Samuel Jokic, zainspirowany znanym brytyjskim ﬁlmem ”Goło i wesoło”. Sztuka o tematyce z pozoru banalnej, a nawet frywolnej, w istocie porusza poważne tematy związane z dramatyczną sytuacją osób, którym zlikwidowano dotychczasowe miejsca pracy i którzy z determinacją próbują poradzić sobie w tej nowej sytuacji. Temat przedstawiony w formie lekkiej komedii i brawurowo zagrany (także zaśpiewany i zatańczony) przez znakomitych aktorów, sprawił, że cała widownia bawiła się świetnie i oklaskom nie było końca. Po trzygodzinnym spektaklu i wspólnej kolacji wróciliśmy do domów wprawdzie późno, ale bardzo zadowoleni.

INTERMAG biega W dniu 17.09.2016 r. w Olkuszu odbył się Bieg Uliczny „Srebrna Dziesiątka” w ramach I Memoriału im. Kazimierza Chechelskiego. START i META zlokalizowane były na malowniczym rynku Olkusza, a licząca 10 km trasa biegu prowadziła ulicami miasta. Pomimo deszczowej pogody w biegu wzięło udział 260 uczestników. Wśród nich nie zabrakło pracowników ﬁrmy INTERMAG. Jesteśmy bardzo dumni – nasza Koleżanka Ania Konieczny z Działu Handlu Zagranicznego zajęła drugie miejsce w rywalizacji kobiet. Serdecznie gratulujemy Zwycięzcom i wyrażamy ogromne uznanie dla wszystkich Uczestników Biegu, którzy wykazali się znakomitą kondycją i wytrwałością. Organizatorem pierwszej w historii miasta „Srebrnej Dziesiątki” była grupa zapalonych biegaczy – OLKUSZ BIEGA. Jednym ze sponsorów tego wydarzenia była oczywiście ﬁrma INTERMAG.

QUIZ DLA CZYTELNIKÓW !!! Dla uważnych Czytelników przygotowaliśmy quiz, w którym do wygrania jest 15 atrakcyjnych nagród. Wystarczy odpowiedzieć na 5 pytań związanych z treścią naszego biuletynu, aby wziąć udział w quizie i wygrać praktyczne nagrody. Pytanie 1. Podaj nazwę biopreparatu przyspieszającego rozkład resztek pożniwnych, a testowanego już przez rolników w sezonie 2015–2016. Pytanie 2. Co kryje się pod nazwą „Akademia Nawożenia INTERMAG”? Pytanie 3. Podaj co najmniej cztery wyciągi roślinne zawarte w preparacie KOKCIDIN. Pytanie 4. Jaka jest powierzchnia nowego tunelu eksperymentalnego Działu Badań i Rozwoju? Pytanie 5. Które 3 nawozy z serii MIKROCHELAT od września 2016 roku mogą być stosowane w rolnictwie ekologicznym?

Do wygrania 15 eleganckich teczek na dokumenty opatrzonych logo elitarnego KLUBU AGROINNOWATORA Podstawowe zasady konkursu: 1. Quiz polega na udzielaniu prawidłowych odpowiedzi na przedstawione pytania i przesłaniu ich drogą korespondencji elektronicznej na adres e-mail: quiz@intermag.pl, z podaniem imienia, nazwiska oraz danych adresowych i numeru telefonu osoby biorącej udział w konkursie (Zgłoszenie). 2. Niezbędnym elementem zgłoszenia jest wyrażenie zgody na przetwarzanie danych osobowych Uczestnika przez Organizatora dla celów przeprowadzenia Quizu. Szczegóły dotyczące przesłania prawidłowego Zgłoszenia znajdują się w Regulaminie. 3. Konkurs trwa od 01.12.2016 do 31.12.2016 r. W tym czasie można przesyłać zgłoszenia. Zgłoszenia dokonane przed 01.12.2016 r. i po 31.12.2016 r. nie będą ważne. 4. Każda z pierwszych 15 osób, które przyślą poprawne odpowiedzi, otrzyma powyżej opisaną teczkę na dokumenty. O przyznaniu nagrody decyduje kolejność zgłoszeń! 5. O wygranej Uczestnik zostanie powiadomiony po zakończeniu konkursu drogą korespondencji elektronicznej na adres e-mail, z którego dokonał zgłoszenia. 6. W konkursie nie mogą brać udziału pracownicy INTERMAG sp. z o.o.

Formularz zgłoszeniowy oraz pełny Regulamin konkursu przedstawione są na stronie www.intermag.pl Zwycięzcy Quizu z AGROINNOWATORA nr 6, to: Pan Michał z Nagłowic, Pan Eugeniusz z Kamienia Wielkiego, Pan Dominik ze Starego Cykarzewa, Pan Zbigniew z Przemkowa, Pani Joanna ze Szprotawy, Pani Monika ze Szprotawy, Pan Wojciech z Boleszkowic, Pan Grzegorz z Kluczborka, Pani Małgorzata z Kęt, Pan Marek z Krakowa, Pan Julian z Bytomia Odrzańskiego, Pan Zbigniew z Niegosławic, Pani Beata z Białej Rawskiej, Pani Anna z Olkusza, Pan Wojciech z Sierakowic.

Wesołych Świąt Radosny czas oczekiwania na zbliżające się Święta to okres, w którym odczuwamy szczególną potrzebę wyrażenia naszej sympatii i dobrych życzeń dla wszystkich Państwa, do których dotrze ten biuletyn. Życzymy wszystkim naszym Klientom, Kontrahentom i Współpracownikom oraz wszystkim Czytelnikom AGROINNOWATORA, aby nadchodzące Święta Bożego Narodzenia były pełnym wytchnienia i radości czasem spędzonym w ciepłej rodzinnej atmosferze. Z okazji zbliżającego się 2017 roku składamy najserdeczniejsze życzenia zdrowia i pomyślności w życiu osobistym oraz wielu sukcesów w pracy zawodowej. Z pozdrowieniami Zarząd