ARCHITEKTURA REALIZACJE
Granity, piaskowce i marmury Renowację kamiennej elewacji zachodniej wykonano już w latach 2000 – 2005. Przeprowadziły ją Pracownie Konserwacji Zabytków Oddział w Poznaniu, a konkretnie Pracownia Rzeźby w Kamieniu w składzie: Mieczysław Król, Maciej Latanowicz, Henryk Szkudlarski i Marek Zie-
www.RynekKamienia.pl
Renowacja zachodniej elewacji Bazaru prowadzona w latach 2000 - 2005
RYS. MATERIAŁY INWESTORA
Drugi etap Na początku lat 80. XIX wieku powstała inicjatywa powiększenia gmachu od strony zachodniej. Wykupiono kamienicę Łąckich, by uzyskać prestiżową działkę. Autorem projektu skrzydła zachodniego był architekt Roger Sławski. W latach 1899-1900 powstał pięciokondygnacyjny gmach z reprezentacyjną fasadą od strony placu Wolności i Alej Marcinkowskiego, ówczesnej ul. Wilhelmowskiej. Neobarokowa fasada posiadała portalowe wejście na osi i piaskowcowe pilastry dochodzące do czwartego piętra. Prestiż gmachu podnosiły wyszukane formy opraw okiennych i balkonów, a także wieńczące gzyms wazony oraz malowane alegorie przemysłu i rolnictwa. Koszt inwestycji wynosił 740 tys. marek. Niezwykle ważnym wydarzeniem w historii Bazaru Poznańskiego był przyjazd Ignacego J. Paderewskiego i jego płomienne przemówienie wygłoszone z okna pierwszego piętra hotelu w dniu 26 grudnia 1918 roku. Dało to impuls do wybuchu zwycięskiego powstania wielkopolskiego. Z biegiem lat wnętrza bazaru były modernizowane, np. przed Powszechną Wystawą Krajową w 1929 r. Urządzono wówczas łazienki i zamontowano drzwi obrotowe w głównym wejściu. W czasie zaciętych walk o Poznań (styczeń i luty 1945 r.) budynek Bazaru został zniszczony w 70 proc. Nacierający od południa 236 pułk 74. gwardyjskiej dywizji piechoty pod dowództwem D. Bakanowa natrafił na zorganizowaną obronę Niemców, z gniazdem oporu w pobliskim gmachu Biblioteki Raczyńskich. Większość pomieszczeń oraz dachów spłonęła doszczętnie, zwłaszcza od strony ul. Paderewskiego. W roku 1949 częściowo odbudowany gmach przekazano przedsiębiorstwu Orbis, a od 1991 r. odzyskali go dawni właściciele, czyli Spółka Akcyjna „Bazar Poznański”. Oddane budynki były w bardzo złym stanie technicznym. Z oryginalnego przedwojennego wystroju pozostały tylko uszkodzone marmurowe schody z balustradą, brama od ul. Paderewskiego oraz fragment XIX-wiecznych piwnic winnych. Projekt restauracji i przebudowy wykonali architekci Wojciech Łakiński i Zbigniew Pyda (Biuro Architektoniczne ASPA & ZAPA). Zaproponowany zakres prac rekonstrukcyjnych i konserwacyjnych godzi historię ze współczesnością. Znaczny udział w przywróceniu dawnej świetności Bazaru mają kamieniarze.
FOT. M. ZIELONKA
Towarzystwo Ludoznawcze, Towarzystwo Wykładów Ludowych, Kasyno Polskie.
Schemat posadzek parteru według projektu Joanny Woś-Matuszewskiej i Zbigniewa Pydy
103
NK 66 (2/2013)