Σκινοφάραγγο 63

το

Σκινοφάραγγο

ΤΡΙΜΗΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΣΚΙΝΙΑΝΩΝ - ΛΑΓΟΥΤΙΑΝΩΝ - ΒΑΚΙΩΤΙΑΝΩΝ “Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ” ΤΕΥΧΟΣ 63 Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2016 Γραφεία: Δημητρακοπούλου 2 Αθήνα 11141 web-site: www.skinofaraggo.gr

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΑΡΧΟ ΜΑΣ

Τ

ην Παρασκευή 26 Αυγούστου 2016 και από ώρα 09:30 μέχρι 11:30 έλαβε χώρα στο Γραφείο του Δημάρχου

του Δήμου Μινώα Πεδιάδας κ. Ζαχαρία Καλογεράκη σύσκεψη του κ. Δημάρχου με ομάδα δημοτών του Τοπικού Δημοτικού Διαμερίσμα-

27-8-2016. Η νότια πλευρά της Υδατοδεξαμενής. Έχει απομείνει ελάχιστο νερό που δεν πρέπει να καταναλωθεί γιατί ότι ζωντανό υπάρχει εκεί μέσα θα ψοφήσει. Συνέχεια στη σελ. 4

ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΟΝ 15ΑΥΓΟΥΣΤΟ ΤΟ ΠΑΣΧΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ

Λαό που δε βαστά γερά, θεό και παραδόσεις δεν έχει ρίζες κι εύκολα θα τόνε ξεριζώσεις

Την 15η Αυγούστου 2016 έγινε και φέτος η πανήγυρις στον Ιερό Ναό της Παναγίας στον Σοροκιανό. Την παραμονή παρουσία πλήθους κόσμου εψάλλησαν τα εγκώμια της Παναγίας σ’ ένα κλίμα κατάνυξης και μυστηριακής ατμό-

σφαιρας που δημιουργούσαν η ήπια νύκτα, το ημίφως των κεριών που τρεμόπαιζαν στις πνοές του ανέμου, στο φως των αστεριών που στόλιζαν το στερέωμα σαν διαμαντένιο πέπλο. Συνέχεια στη σελ. 13

8

ΚΩΔΙΚΟΣ 01-5900

Ν Ε Α Τ ΟΥ Δ Η Μ ΟΥ ΜΙΝΩΑ ΠΕΔΙΑΔΑΣ Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Μινώα Πεδιάδας για το προσφυγικό Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μινώα Πεδιάδας στη συνεδρίασή του τη Δευτέρα 19 Σεπτεμβρίου 2016, αποφάσισε ομόφωνα και στηρίζει την πρόταση της ΠΕΔ Κρήτης για το προσφυγικό. Συγκεκριμένα, λέει ναι στη φιλοξενία 2.000 προσφύγων στην Κρήτη με τη χρήση της ευρείας διασποράς σε κατοικίες και διαμερίσματα. Η κατανομή των προσφύγων θα γίνει με βάση την αναλογικότητα του πληθυσμού ανά Περιφερειακή Ενότητα και Δήμο, σε συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ η οποία διαχειρίζεται αντίστοιχα προγράμματα.

Λέει όχι στις ανοικτές δομές φιλοξενίας και περιμένει τις απαραίτητες διευκρινίσεις που θα δοθούν από τον αρμόδιο Υπουργό και την απόφαση της ΠΕΔ για το πότε θα ξεκινήσουν οι διαδικασίες.

Άνοιξέ μου γρα να μπω. Άνοιξέ μου να βάλω το μικρό μου δακτυλάκι. Άνοιξέ μου γρα να βάλω το ποδαράκι μου. Άντε να σου κάνω την χάρη. Στο τέλος η γρα βρέθηκε έξω από το σπίτι και ο μουσαφίρης έγινε ιδιοκτήτης. Άντε βγάλε τον έξω μετά… Δεν είναι Έλληνες! Δεν είναι Χριστιανοί! Δεν αφομοιώνονται!… Συνέχεια στη σελ. 14

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΚΙΝΙΑ - ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2016

Π

λούσιο σε δραστηριότητα ήταν το φετινό καλοκαίρι για το Σύλλογό μας. Οι εκδηλώσεις μας πραγματοποιήθηκαν κυρίως το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουλίου αλλά και το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου.

Ετήσια χοροεσπερίδα

15 Αυγούστου 2016. Σοροκιανός η γιορτή της Παναγίας

ΠΑΠΑΓΟΥ

Ξεκινήσαμε με την ετήσια χοροεσπερίδα μας, νωρίτερα από προηγούμενα έτη, στις 23 Ιουλίου. Μας διασκέδασε μέχρι το πρωί το συγκρότημα των Γ. Καλλέργη-Κ. Φασουλά. Η λύρα και το λαγούτο τους μας έκαναν να διασκεδάσουμε ως το πρωί. Αυτό όμως που μας ξεσήκωσε πιο πολύ ήταν η ασκομαντούρα που με τον μοναδικό της ήχο, έδωσε την ένταση και το χρώμα που ανεβάζουν τους παραδοσιακούς μας χορούς στα ύψη. Ο καιρός ήταν με το μέρος μας και η βραδιά εξελίχθηκε μοναδικά. Τα δώρα που δόθηκαν με τη λαχειοφόρο αγορά ήταν πολλά και καλά. Οφείλουμε να ευχαριστήσουμε όλους τους δωροθέτες χωριανούς και μη, γιατί

πραγματικά ξεπέρασαν κάθε προσδοκία. Επίσης ένα μεγάλο ευχαριστώ ανήκει στους εθελοντές χωριανούς, που όπως κάθε χρόνο βοήθησαν στη διοργάνωση, στο φαγητό και στα τραπεζοκαθίσματα. Επίσης ευχαριστούμε το Βασίλη Βερβελάκη που και φέτος έβαλε τη νόστιμη πινελιά του στο φαγητό, τον Πανακάκη Μανόλη της Μαργ. για το φορτηγό–ψυγείο που μας παραχώρησε και τα πολλά δώρα που μας διέθεσε, την εταιρεία Χαλαμπαλάκη για το φορτηγό που μας παραχώρησαν, την εταιρεία Φιλιππάκη για τα υπέροχα δώρα, τα καταστήματα του Αρκαλοχωρίου που κάθε χρόνο ανταποκρίνονται, τον Παύλο Τσαμπά για τη βοήθειά του στο φωτισμό, τον Παύλο Θεοδοσάκη για το τσαπάκι, τους Συλλόγους Δεματίου και Λαγούτας για τα τραπεζοκαθίσματα και τέλος την Πρόεδρο του τοπικού συμβουλίου Χαλαμπαλάκη Μαρίνα αλλά και το Δήμο Μινώα Πεδιάδος για την παραχώρηση του χώρου του πρώην Γυμνασίου. Συνέχεια στη σελ. 12

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Στην κλήρωση της λαχειοφόρου αγοράς για μια τηλεόραση 40’’ Samsung τυχερός ήταν ο κ. Δημήτρης Μπριτζολάκης με το Νο 718 κουπόνι.

2

το Σκινοφάραγγο

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΘΑΝΑΤΟΙ ― Απεβίωσε στις 29-6-2016 η Ελένη Βερβελάκη του Βασιλείου, 86 ετών. ― Απεβίωσε στις 16-7-2016 η Χαλαμπαλάκη-Ασπρά Μαρία του Κων/νου, 53 ετών από την Λαγούτα. ― Απεβίωσε στις 3-9-2016 η Συμισακάκη Σοφία του Δημητρίου, 86 ετών. Συλλυπητήρια στους οικείους τους.

ΓΑΜΟΙ ― Ο Λουλάκης Δημήτριος του Εμμ. και της Νίκης και η Τσουράκη Σοφία του Χρήστου και της Ειρήνης παντρεύτηκαν στα Πεζά στο κέντρο “IRIDA” στις 20/8/16. Το γλέντι κράτησε μέχρι αργά με πολύ κέφι και χαρά. ― Ο Μπουρμπαντωνάκης Θεόφιλος του Νικολάου και της Ξανθούλας και η Κορναράκη Κωνσταντίνα του Γεωργίου και της Δήμητρας Βαμβακά παντρεύτηκαν με πολιτικό γάμο στον Τσούτσουρο στις 7-9-2016 από τον Δήμαρχο Καλογεράκη Ζαχαρία παρουσία πολλών συγγενών και φίλων των οικογενειών τους. Η βραδιά ήταν καταπληκτική, το περιβάλλον ειδυλλιακό, η διάθεση για χορό μεγάλη. Τα φαγητά μαγειρεμένα από την Ξανθούλα και τις φίλες - ξαδέλφες της και από τους Νίκους στο φούρνο το ένα καλύτερο από το άλλο. Το γλέντι κράτησε μέχρι το πρωί. ― Ο Νίκος Σπανάκης του Μιχαήλ και της Αργυρώς και η Μαρίνα Χαλαμπαλάκη της Ισμήνης Γρηγορ. Χαλαμπαλάκη παντρεύτηκαν στις 17 Σεπτεμβρίου 2016 στον Ιερό Ναό Αγίου Υακίνθου στα Πεζά. Το γαμήλιο γλέντι έγινε στο κέντρο “Λαβύρινθος”. Ευχές και στα τρία ζευγάρια να ζήσουν ευτυχισμένοι όλη τη ζωή τους και να δημιουργήσουν καλές οικογένειες.

ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ ― Το ζεύγος Γαβριλάκη Μαρία και Διαμαντόπουλος Παναγιώτης απέκτησαν δίδυμα (αγόρι-κορίτσι) στις 11-7-2016. ― Το ζεύγος Μπριτζολάκης Απολλόδωρος του Ιωάννη και Γαλανάκη Κατερίνα του Μιχαήλ απέκτησαν κορίτσι στις 228-2016. Να τους ζήσουν.

το Σκινοφάραγγο ΤΡΙΜΗΝΗ ΕΚΔΟΣΗ

Σηφάκη Σταυρούλα

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ

Ζαμπουλάκης Στέφανος

Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2016

ΕΠΙΤΥΧΟΝΤΕΣ ΣΕ ΑΕΙ-ΤΕΙ ΚΑΤΑΓΟΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΑΣ 1. Στρατάκη Κων.-Ματθίλδη του Γεωργίου, Κομοτηνή, Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού.

2. Αεράκη Γεωργία του Γεωργίου, Χίος, Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης.

3. Μουδατσάκη Καλλιόπη του Εμμανουήλ, Ρέθυμνο, Ιστορίας και Αρχαιολογίας.

4. Μαγκουφάκης Κων/νος του Εμμανουήλ, Σάμος, Μαθηματικών - Στατιστικής και Αναλογιστικών.

5. Στραταντωνάκη Ειρήνη του Νικολάου, Θεσσαλονίκη, Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού.

6. Κόντρα Ευαγγελία του Στεφάνου, ΑΕΙ Πάτρας, Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών.

7. Μπουμπάκης Εμμανουήλ του Γεωργίου, Ρέθυμνο, Οικονομικών Επιστημών.

8. Νικολουδάκη Ελευθερία του Αποστόλου, Πτολεμαΐδα, Μαιευτικής.

9. Φιλιππίδη Μαρία του Ιωάννη, Χανιά, Αρχιτεκτόνων Μηχανικών.

10. Κιρμιζάκης Μιχαήλ του Παναγιώτη, Λαμία, Πληροφορικής.

11. Παναγιωτάκη Ζωή του Μιχαήλ, Τρίκαλα, Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού.

12. Καραβαλάκη Πολύμνια του Εμμ., Ηράκλειο, Λογιστικής και Χρηματοοικονομίας.

13. Ζαμπουλάκης Ηρακλής του Ιωάννη, Ληξούρι, Τεχνολογίας και Μουσικών Οργάνων.

14. Χανιαλάκης Γρηγόριος, Ρέθυμνο, Οικονομικό Τμήμα. Εάν υπάρχει κάποιος-κάποια που εισήχθη και δεν περιλαμβάνεται στην παραπάνω κατάσταση παρακαλούμε να μας ενημερώσει σχετικά στο 2106515701. Στους επιτυχόντες ευχόμαστε καλές, επιτυχείς σπουδές. Και να μην ξεχνάτε τον τόπο μας.

Α Ν Ε Κ Δ Ο ΤΑ Ο ΠΛΟΥΣΙΟΣ ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΚΑΙ Η ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΙΑ Ένας πλούσιος και παντρεμένος Αθηναίος έχει μια παράνομη σχέση με μια Θεσσαλονικιά. Όταν αυτή του λέει πως είναι έγκυος, μη θέλοντας να χαλάσει το γάμο του, της λέει να γυρίσει Θεσσαλονίκη και αυτός θα της πληρώσει όλα τα έξοδα για τη γέννα και επίσης θα της στέλνει ένα μεγάλο ποσό για το παιδί κάθε μήνα, όλα αυτά υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα επικοινωνήσει καθόλου μαζί του για να μη τον πάρει χαμπάρι η γυναίκα του. Εκείνη το σκέφτηκε, το ξανασκέφτηκε και στο τέλος συμφώνησε. Τον ρώτησε όμως πως θα επικοινωνήσει μαζί του για να τον ενημερώσει για τη γέννα και εκείνος της λέει: —Αν όλα πάνε καλά θα μου στείλεις μια καρτ ποστάλ και να γράψεις τη λέξη ΜΑΚΑΡΟΝΙΑ. Έτσι θα ξέρω πως γεννήθηκε το παιδί και θα αρχίσω να στέλνω τα χρήματα. Μετά από 7-8 μήνες του λέει η γυναίκα του ότι έλαβε μια παράξενη καρτ ποστάλ. Παίρνει την κάρτα αυτός στα χέρια του ταράζεται, χλωμιάζει και λιποθυμά. Η κάρτα έγραφε.. Μακαρόνια, Μακαρόνια, Μακαρόνια, τα δύο με γαρίδες, το ένα χωρίς.

ΑΓΓΕΛΙΑ ΤΟΥ ΤΣΙΓΚΟΥΝΗ Πηγαίνει ένας τσιγκούνης σε μια εφημερίδα για να βάλει αγγελτήριο για την κηδεία της γυναίκας του.

— Ένα ευρώ κοστίζει η λέξη, του λέει ο υπάλληλος. ― Πόσο; Ένα ευρώ η λέξη; Πολύ ακριβά είναι. Τέλος πάντων γράψε Μαρίκα πέθανε-. ― Δεν γίνεται του λέει ο υπάλληλος, πρέπει το κείμενο να έχει τουλάχιστον πέντε λέξεις. ― Καλά του λέει ο τσιγκούνης. Τότε γράψε -Μαρίκα πέθανε- πωλείται Fiat Punto.

ΣΚΙΝΙΑΝΩΝ - ΛΑΓΟΥΤΙΑΝΩΝ

Διόρθωση Κειμένων:

- ΒΑΚΙΩΤΙΑΝΩΝ

Σηφάκη - Χριστόφη Μαρία

ΔΕΝ ΤΟΝ ΞΕΡΩ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ

«Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ»

Αντιπρόσωπος Σκινιά:

Κάθονται στο καφενείο τρεις φίλοι και παίζουν χαρτιά. Κάποια στιγμή μπαίνει ένας τύπος μέσα και λέει στον ένα. ― Καλά ρε Γιάννη είσαι τελείως βλάκας; Εσύ κάθεσαι εδώ και παίζεις χαρτιά και η γυναίκα σου κουνάει την αχλαδιά με τον κουμπάρο σου στο σπίτι σας; Ταραγμένος ο Γιάννης φεύγει για το σπίτι αλλά σε δέκα λεπτά επιστρέφει.

— Τι έγινε ρε φίλε; — Βλακείες έλεγες… Τον άνθρωπο αυτό ούτε τον ξέρω, ούτε τον έχω ξαναδεί. Ο νόμος της βαρύτητας ποτέ δεν έχει σφάλει. Κι ότι θ’ ανέβει στα ψηλά κάτω θα πέσει πάλι.

Δημητρακοπούλου 2 Α. Πατήσια

Γαλανάκη Μαρία

Τ.Κ. 11141 ΑΘΗΝΑ

Αντιπρόσωπος Λαγούτας:

ΤΗΛ.-FAX: 210 6515701

Παναγιωτάκη Φρειδερίκη

63ο ΦΥΛΛΟ - 16ο ΕΤΟΣ

Ηλεκτρονική σελιδοποίηση

Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2016

-Εκτύπωση:

Εκδότης - Διευθυντής:

Εκδόσεις - Γραφικές Τέχνες

Ιωάννης Δ. Γαρεφαλάκης

Καρπούζη Αριστέα & Υιοί Ο.Ε.

Επιτροπή Σύνταξης:

Θεοδοσίου 23 Ίλιον Τ.Κ. 13121

Εργαζάκης Αντώνης

Τηλ./Fax: 210 2619003

Σιδηρόπουλος Κυριάκος

e-mail: karpouzi@otenet.gr

Αντωνάκης Μανώλης

ΠΑΛΙΕΣ

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ

Ήταν του 1956 καλοκαίρι, μέρα Παρασκευή. Θυμάμαι ήμουνα στο σπίτι η ώρα 7:30 το απόγευμα. Ξαφνικά ακούω: ― Μπρε επαέ είσαστε; Ο πατέρας μου: ― Μπρε καλώς την κουνιάδα, επαέ είμαστε μόνο έλα μέσα. Μπαίνει μέσα η θεία μου η Θεοδοσία. Ο μπαμπάς μου: ― Ήντα καιρός σ’ έφερε στο φτωχικό μας; Χαμήλωσε. ― Μπρε δε θα κάτσω, μόνο ήθελα την Αμπλά μου να τση πω. ― Περίμενε και στο μουτουπάκι είναι και α τση φωνιάξω. Βαγγελία! Ε, Βαγγελία! Η μάνα μου βγαίνει στην πόρτα. ― Ήντα θες μπρε και εξεταλάγιασες τη γειτονιά; ― Α, η αμπλά μου είναι και σκουπίζει τα χέρια της στη μαντίλα. Και αφού χαιρετιχτήκανε και φιληθήκανε: ― Κάτσε, κάτσε. Καθίζουνε. ― Ήντα κάνουνε στο Αρκαλοχώρι τα κοπέλια; Καλά είναι; Και ήντατονε δα τούτονα. Εγώ παρακολουθώ όλο το σκηνικό και περίμενα καμιά φλόκα καραμέλα ή και να με στείλει ο πατέρας μου σε δουλειά. Ξέχασα να σας πω ότι

τότε ήμουνα 8 χρόνων. ― Άκου Βαγγελία. Να σηκωθούμε τ’ ασκέρου την ταχηνή να πάρομε τσι κολοντέρους να πάμε πάλι στον ποταμό στα λενικά όπως και οπέρυσι να τα ξεβρωμίσομε μια ολιά γιατί μωρή Βαγγελία δα βερεμιάσουνε να τοσέ βγάλουμε τσι ψείρες και τσι ψύλλους. Εσύ ήντα λες; ― Έντονε και ότι πει. Ο πατέρας μου: ― Να πάτε και να πάρεις και τα ρούχα μου. Η θειά Βαγγελιά λέει τση μάνας μου: ― Θεοδοσία να το πούμε μωρή και τση αμπλάς μας τση Ειρήνης. ― Ναι μωρή Θεοδοσία να τα πάρομε όλα τα κοπέλια, όλα τα ρούχα να το κάμομε σαν οπέρυσι. Σηκώνομαι εγώ την επαύριο νύχτα πηγαίνω στον πετρά (κάμπο) φέρνω τσι γαϊδάρους και αφού είχαν όλοι ετοιμαστεί, δηλαδή εγώ, η μάνα μου, οι αδερφάδες μου Γαρεφαλιά, Μαρίνα, Ελένη, η θεία μου η Θεοδοσία με τα κοπέλια της Στάθη, Γιώργη, Ελένη, Καλλιόπη, Μαρίκα και η θεία μου η Ειρήνη, ξέχασα και η Ζαχαρένια η αδερφή μου που μαζί με την Καλλιόπη κάνανε τσι κορασοπούλες φεύγομε και κινούμασταν σαν τσιγγάνικο καραβάνι και φθάνομε στα Λενικά. Κάνουμε τρεις παραστιές στην άκρη του κήπου,

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ 1. 479 2. 480 3. 481 4. 482 5. 483 6. 484 7. 485 8. 486 9. 487 10. 488 11. 489 12. 492 13. 493 14. 494 15. 495 16. 496 17. 497 18. Β51 19. Β52 20. Β53

3

το Σκινοφάραγγο

Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2016

Σακαβέλης Νικόλαος του Κων/νου ....................10/7/16 ..................20,00€ Σακαβέλη Ναυσικά του Νικολάου ......................10/7/16 ..................20,00€ Γαλανάκης Μιχ. του Εμμ. ..................................12/7/16 ..................10,00€ Τζαγκαράκης Εμμ. του Νικολάου ......................12/7/16 ..................10,00€ Βερβελάκης Βασίλειος ......................................16/7/16 ..................10,00€ Θεοδοσάκη Κατερίνα ........................................16/7/16 ..................30,00€ Σερεπέτσης Γεώργιος ........................................16/7/16 ..................20,00€ Μαρκοπούλου Γεωργία ......................................16/7/16 ..................20,00€ Ζαμπουλάκη-Κοσκινά Μαρία ..............................20/7/16 ..................20,00€ Ζερβάκης Ανδρέας του Ζαχαρία ........................25/7/16 ..................10,00€ Ζαμπουλάκης Εμμ. του Κων/νου και της Θεοδώρας ..............................................25/7/16 ..................10,00€ Παπαδάκη Ειρήνη του Γεωργ. ............................28/8/16 ..................30,00€ Παπαδάκη Χαρούλα του Γεωργ. ........................28/8/16 ..................25,00€ Παπαδάκη Ξένια του Γεωργ. ..............................28/8/16 ..................25,00€ Μαγκουφάκης Εμμ. του Ιωάννη............................4/9/16 ..................10,00€ Μαγκουφάκη Αθηνά ............................................4/9/16 ..................10,00€ Μπριτζολάκης Σπύρος του Ιωάννη ......................5/9/16 ..................20,00€ Ζαμπουλάκης Ιωάννης του Γεωργίου ................20/8/16 ..................10,00€ Ζαμπουλάκης Νικήτας του Φώτη ......................20/8/16 ..................10,00€ Μπριτζολάκης Μιχ. του Εμμ. και της Μαρίας ..20/8/16 ..................10,00€

ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ 21. 490 Ζαμπουλάκης Εμμ. του Κων/νου και της Θεοδώρας ..............................................25/7/16 ..................20,00€ εις μνήμη του πατέρα του Κων/νου

ΙΣΤΟΡΙΕΣ στένομε τρία σιδεροτσίκαλα με νερό για να βράσει γιατί έτσι λέγανε ότι καθαρίζουν τα ρούχα πιο καλά από τις ψείρες και τους ψύλλους, δηλαδή γενικώς. Το νερό βράζει τα ρούχα, πηγαίνουμε και το βραστό νερό στον ποταμό κι αρχίζουν με τα κόπανα αφού πρώτα τα είχαν μοσκέψει με φάρμακο, σαπούνι τζετ. Και έτσι άρχισε ο καθαρισμός. Εμάς τα κοπέλια μας έγδυσαν τελείως, τη μια κολυμπούσαμε στον ποταμό, την άλλη έναν έναν τον ξεψειρίζανε. Καπνούς τα κόπανα κολύμπι, τα ρούχα απλωμένα για να στεγνώσουν στις σφάκες στους Απλατάνους φωνές, καλαμπούρια. Είχα φέρει και γω καπράκια μούρνα, σύκα, σταφύλια, η Ζαχαρένια και η Καλλιόπη είχαν μαζέψει από τον κήπο φασόλια, κολοκυθάκια, πατάτες και είχαν μαγειρέψει. Και όλα αυτά άλλο πράγμα να τα γράφεις και άλλο να τα ζεις. Το μεσημέρι όλοι μαζί καθόμαστε τρώμε και τα ρούχα αναμεταξύ στέγνωσαν και ετοιμαζόμαστε σιγά-σιγά να φύγομε. ― Μωρή Ειρήνη! Ω παναγιά μου ηντάπαθα; ― Ήντα μωρή Βαγγελία. ― Εξέχασα μωρή τσι καμιζόλες του Γιάννη και αν δε του τσι πλύνω αλίμονό μου. Αμέσως τις έπλυνε και σε λίγο ήμασταν ακόμη έτοιμοι να φύγομε με μικρή καθυστέρηση. Φύγαμε τελικά κουρασμένοι αλλά κι ευχαριστημένοι γι’ αυτή την ονειρεμένη για μένα ημέρα και θα θυμάμαι για πάντα αυτό το καλοκαίρι γιατί είμαστε όλοι μαζί, θείες, η μάνα μου, αδέρφια, ξαδέρφια και τώρα είναι ο ένας εκεί, ο άλλος αλλού. Εδώ μείναμε εμείς και όλοι όσοι ήμασταν εκεί φαντάζομαι ότι θα νοσταλγούν κείνη την παραμυθένια μέρα. Αλλά τι να κάνομε δεν γυρίζουν ποτέ πίσω αυτά τα παλιά χρόνια με τις όμορφες στιγμές.

Coffee & Snack

Skinos

ΠΑΓΚΑΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΚΙΝΙΑΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΤΗΛ.: 28910 91144

4

το Σκινοφάραγγο

Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2016

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΑΡΧΟ ΜΑΣ iii. Της παρατεταμένης ξηρασίας που έχει σαν αποτέλεσμα τα δέντρα να απαιτούν μεγαλύτερες ποσότητες νερού για να συντηρηθούν και τα νερά που αντλούνται από τις δυο (2) γεωτρήσεις να μην επαρκούν. Η υδατοδεξαμενή να αδειάσει γρηγορότερα από ότι προβλεπόταν και επειδή δεν γίνεται η αναπλήρωση των αποθεμάτων της από το δίκτυο των γεωτρήσεων από τις 15-8-2016 η περιοχή που αρδεύεται από αυτήν να μένει απότιστη. β. Θεωρούμε αναγκαίο να γίνουν άμεσα: i. Να τεθεί σε λειτουργία η 3η γεώτρηση. ii. Να γίνει σύζευξη των δύο δικτύων και να αναπληρώνεται το νερό της υδατοδεξαμενής από

ii. Να διορθωθεί η άναρχη εικόνα που επικρατεί παντού. ζ. Να κατασκευασθούν μικροφράγματα στους τος Σκινιά. Συμμετείχαν ο Αντιδήμαρχος κ. Ταποταμούς: μιωλάκης Γιώργος, η Πρόεδρος του Τοπικού Συμi. Κολοκύθη βουλίου Σκινιά κ. Μαρίνα Χαλαμπαλάκη και τα ii. Μπαρίτη ή Διακονιάρη μέλη του Τοπικού Συμβουλίου Σκινιά κ. Ζαμπουiii. Μεγάλο Ρυάκι λάκης Ευριπίδης, που εκτελεί και χρέη υδρονομε καθαρισμό της κοίτης με ύψωση των οχμέα της ίδιας περιοχής και ο κ. Νικολουδάκης θών όπου απαιτείται ώστε να μην απαιτηθούν πουΕμμ. του Μιχαήλ. Επίσης συμμετείχε και ο κ. Ποθενά απαλλοτριώσεις, με τα οποία θα επιτυγχάλύβιος Πλουμίδης ως γνώστης των προβλημάτων νεται η αποθήκευση μεγάλων ποσοτήτων νερού της Λαγούτας καθ’ όσον είχε διατελέσει επί 4ετία για την αναπλήρωση των υπόγειων υδατοδεξαΠρόεδρος του Τοπικού Δημοτικού Συμβουλίου Σκιμενών, των γεωτρήσεων και της επίγειας υδανιά. τοδεξαμενής του Σκινιά - Λαγούτας. Από πλευράς Δημοτών παρέστησαν ο κ. Παη. Να γίνουν σε κάθε κατεύνακάκης Μανώλης του Σταύρου, ο οποίθυνση (Περιφέρεια - αρμόδια ος είχε την πρωτοβουλία της συνάντησης, Υπουργεία - ντόπιους Βουλευτές ο κ. Σιδηρόπουλος Παύλος Αξκός της Πο- Υπουργούς - Πρωθυπουργό) λεμικής Αεροπορίας εν αποστρατεία και ενέργειες να τους ενημερώσουκτηματίας και ο εκδότης της εφημερίδας με ότι η ερημοποίηση της περιομας κ. Γαρεφαλάκης Ιωάννης. χής είναι προ των πυλών και ότι Ξεκαθαρίστηκε από την αρχή ότι η εκτός από τα ημίμετρα υπάρχει πρωτοβουλία και η αίτηση για την συκαι η οριστική λύση που λέγεται νάντηση είναι ιδιωτική και οι παριστάμεΦΡΑΓΜΑ ΑΝΑΠΟΔΙΑΡΗ ΠΟΤΑνοι δεν αντιπροσωπεύουν το σύνολο των ΜΟΥ όσον το δυνατόν νοτιότερα κατοίκων της περιοχής Δημ. Διαμερίώστε οι ποσότητες που θα αποσματος Σκινιά όμως όσα θέματα θα θιγούν θηκεύονται να λύσουν δια παντός κατά το μεγαλύτερο μέρος τούς αφορούν. το πρόβλημα άρδευσης της ευΩς θέματα προς συζήτηση τέθηκαν: ρύτερης περιοχής.

1ον. Η άρδευση των καλλιεργειών.

2ον. Για τον Βιολογικό Κα2ον. Το χρονίζον σύστημα Βιολογικού θαρισμό ανέφερε: Καθαρισμού. Βιολογικό Καθαρισμό ακούμε 3ον. Η αποκομιδή των μη ανακυκλώκαι Βιολογικό Καθαρισμό δεν σιμων σκουπιδιών. βλέπουμε. Από την εποχή της 4ον. Η αποκομιδή των ανακυκλώσιμων 27-8-2016. Η βόρεια πλευρά της Υδατοδεξαμενής γεμάτη λάσπη. προηγούμενης Δημοτικής Αρχής σκουπιδιών. όλο σχεδιάζεται, όλο εντάσσεται 5ον. Η ασφαλτόστρωση τμημάτων των το νερό του δικτύου των γεωτρήσεων όποτε χρεισε πρόγραμμα. (Ξέρουμε ότι η έκταση για την εγδρόμων των τριών χωριών Σκινιά - Λαγούτας - Βαάζεται. κατάσταση των δεξαμενών υπάρχει αλλά μέχρι κιώτες. iii. Να ορισθούν και να κοινοποιηθούν κανόνες εκεί), αλλά έργα δεν βλέπουμε, τι σκοπεύετε να 6ον. Ο καθαρισμός των αγροτικών δρόμων και λειτουργίας των δικτύων άρδευσης ώστε αμέσως κάνετε; Η δυσοσμία το καλοκαίρι στο χωριό είη στρώση τους με αμμοχάλικο όπου είναι αναγια την υπόλοιπη περίοδο να γίνουν οι απαραίναι ανυπόφορη αφού τα λύμματα πάνε στο Μεγκαίο. τητες διορθωτικές ενέργειες και για το επόμενο γάλο Ρυάκι (ιδιαίτερα όταν φυσάει νοτιάς), νό7ον. Η τσιμεντόστρωση ορισμένων δύσκολων έτος να εφαρμοσθούν εξαρχής και να μην υπάρτια από τον οικισμό. σημείων. χουν διακρίσεις, αυθαιρεσίες, παράπονα.

3ον. Για την αποκομιδή απορριμμάτων επεΤην 1η εισήγηση έκανε, μετά τα καλωσορίγ. Να ενισχυθεί ο υδρονομέας με άλλον ένα σημάνθη το γεγονός ότι πολλοί κάδοι είναι σπασματα του κ. Δημάρχου, ο κ. Πανακάκης Μανώκαι να μοιρασθούν τα δίκτυα, στον ένα το δίκτυο σμένοι, ότι οι κάδοι των ανακυκλώσιμων υλικών λης, ο οποίος παραπονέθηκε ότι κινδυνεύει να κατων γεωτρήσεων και στον άλλο το δίκτυο της χρησιμοποιούνται για τα απλά απόβλητα, ότι δεν ταστραφεί η καλλιέργεια της πατάτας του πατέρα υδατοδεξαμενής. γίνεται πλύσιμο των κάδων και βρωμάνε από ματου για την οποία έχουν ξοδέψει πολλά χρήμαδ. Να εξοπλισθεί ο υδρονομέας ή υδρονομείς κριά, ότι δεν λειτουργεί η διαδικασία της ανακύτα, λόγω της ανεπάρκειας του νερού άρδευσης με τα απαραίτητα εργαλεία εφόδια, με αυτοκίκλωσης. και της ανυπαρξίας προγράμματος σειράς ποτίνητα του Δήμου να τους δίδονται τα απαραίτη4ον. Για την ασφαλτόστρωση των δρόμων σματος. Μετά απ’ αυτό απεχώρησε λόγω εκτάτα καύσιμα και τα απαραίτητα για την συντήρηεπεσήμανε ότι στον οικισμό του Σκινιά από την κτου συμβάντος και τηλεφωνικής ειδοποίησης. ση των οχημάτων έξοδα γιατί η σημερινή κατάβόρεια είσοδο μέχρι τον εθνικό δρόμο (νότιος Μετά απ’ αυτό ο κ. Σιδηρόπουλος Παύλος τοσταση, να χρησιμοποιεί τα δύο αυτοκίνητά του άξονας) και από το καφενείο του Ευριπίδη του ποθέτησε τα θέματα και πρότεινε συγκεκριμένες (αγροτικό και ΙΧ), να πληρώνει τα έξοδα κίνησης Βερβελάκη μέχρι την εθνική οδό νοτίως του οιενέργειες που θα πρέπει να γίνουν στο μέτρο του και τα έξοδα συντήρησης και να πληρώνεται με κισμού μέχρι την εκκλησία της θείας Ανάληψης δυνατού προκειμένου να διορθωθούν ορισμένα 480 ευρώ μηνιαίως πιστεύουμε ότι είναι επιεικώς οι δρόμοι είναι γεμάτοι λακούβες και χρειάζονπράγματα και έτσι να αλλάξει προς το καλύτερο απαράδεκτη. ται άμεση επισκευή με άσφαλτο. η σημερινή κατάσταση. ε. Να ορισθούν τα όρια των περιοχών που θα 5ον. Για τους Αγροτικούς δρόμους ανέφερε 1ον. Αναφορικά με την άρδευση ανέφερε: ποτίζονται και να επιβάλλονται σχετικά μέτρα ότι ο χρόνος των τριών (3) ημερών που διετέθη α. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του κ. στους παραβάτες με άμεση διακοπή της παράτο γκρέιντερ ήταν ανεπαρκής καθόσον το δίκτυο Ζαμπουλάκη Ευριπίδη ως υδρονομέα και ολόνομης παροχής ή επέκτασης του δικτύου. της περιοχής μας είναι πολύ μεγάλο και δεν ήρκληρου του Τοπικού Συμβουλίου υπάρχουν προ“ΠΡΟΣΟΧΗ” κεσε παρά για πολύ μικρή περιοχή. Απαιτείται να βλήματα λόγω: στ. Να προγραμματισθεί η σταδιακή υπογειδιατεθεί για τουλάχιστον πέντε (5) ημέρες ακόi. Της ανεπάρκειας του εξαγομένου από τις οποίηση των δικτύων από τα κολλεκτέρ προς τα μη σε συνδυασμό με χαλικόστρωση τουλάχιστον δύο γεωτρήσεις νερού, χωράφια ομαδικά ώστε: στα πιο ευαίσθητα σημεία. ii. Της έλλειψης καθορισμένου τρόπου διαi. Να αποφευχθούν οι καταστροφές ή φθορές χείρισης της υπάρχουσας ποσότητας και Συνέχεια στη σελ. 5 των σωλήνων.

Συνέχεια από τη σελ. 1

Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2016

5

το Σκινοφάραγγο

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΑΡΧΟ ΜΑΣ Συνέχεια από τη σελ. 4

6ον. Τσιμεντόστρωση απαιτείται να γίνει σε ορισμένα σημεία όπως είναι ο δρόμος προς Αγία Παρασκευή και Άγιο Παντελεήμονα που ορισμένες στροφές τον χειμώνα με τις βροχές γίνονται επικίνδυνες λόγω της λάσπης, της ολισθηρότητας και της μεγάλης κλίσης.

7ον. Ο δρόμος Σκινιά-Γαρύπα είναι ένας οδικός άξονας που εξυπηρετεί ανάγκες των κατοίκων των δύο χωριών όπως και των γύρω. Θεωρούμε ότι είναι ανάγκη να διανοιχθεί, να χαλικοστρωθεί, να πατηθεί με οδοστρωτήρα ή ακόμα και να ασφαλτοστρωθεί που θα είναι η καλύτερη λύση. Μετά τα παραπάνω τον λόγο έλαβε ο κ. Δήμαρχος ο οποίος αναλυτικά και εμπεριστατωμένα ανέλυσε μία-μία τις ιδιαιτερότητες των τεθέντων ζητημάτων, επεσήμανε το υπάρχον δυσμενές οικονομικό περιβάλλον και ενημέρωσε τους παρευρισκομένους για τις δυνατότητες που έχει ο Δήμος και τοποθέτησε τις εξελίξεις όπως παρακάτω: 1. Θέμα Άρδευσης - Ύδρευσης α. Όρισε τις προτεραιότητες όπως στη συνέχεια: i. Ύδρευση Οικισμών ii. Άρδευση Κήπων iii. Άρδευση Δένδρων iv. Άρδευση Ελαιοδένδρων β. Είπε στον παριστάμενο αρμόδιο Αντιδήμαρχο κ. Ταμιωλάκη να κανονίσει σύσκεψη με το Τοπικό Συμβούλιο του Σκινιά με τους υδρονομείς (κεντρική σχετική υπηρεσία του Δήμου - Υδρονομέας της περιοχής Σκινιά) στην οποία θα παραστεί και ο ίδιος με αντικείμενα της σύσκεψης: i. Να καθορισθεί η γεωγραφική έκταση στην οποία θα επιτρέπεται η άρδευση. ii. Να καθορισθούν οι κανόνες λειτουργίας των δικτύων και να ανατεθούν αρμοδιότητες. Οι

κανόνες αυτοί θα πρέπει να δοκιμασθούν στην πράξη, να βελτιωθούν, να οριστικοποιηθούν αφού πρώτα τοποθετηθούν σε δημόσια διαβούλευση με κάποιο τρόπο και να οριστικοποιηθούν αμέσως μετά ούτως ώστε για την υπόλοιπη φετινή περίοδο να γίνουν διορθωτικές παρεμβάσεις όπου είναι δυνατόν και στην επόμενη χρονιά (2017) να εφαρμοσθούν εξαρχής για όλους χωρίς διακρίσεις και αυθαιρεσίες. iii. Να μελετηθούν από ειδικούς μηχανικούς και μηχανικούς τοπογράφους οι τοποθεσίες των ποταμών όπου μπορεί να γίνουν μικροφράγματα για την αποταμίευση ποσοτήτων νερού, για τον εμπλουτισμό των υπόγειων υδάτων, για την επαναπλήρωση της μεγάλης υδατοδεξαμενής και το πιθανό πότισμα των ελαιοδέντρων με μοτέρ.

2. Φράγμα Αναποδιάρη Ποταμού Ανέφερε πως υπάρχει έτοιμο σχέδιο για δημιουργία φράγματος αποταμίευσης 70.000.000 m3 πλην όμως αναμένεται η κατάλληλη χρονική στιγμή για να επιχειρηθεί η ένταξη του έργου σε κάποιο πρόγραμμα.

3. Για τον Βιολογικό Καθαρισμό είπε: Ότι όλα είναι έτοιμα και αναμένεται μέσα στο 1ο εξάμηνο του 2017 να ξεμπλοκάρουν τα κονδύλια και να αρχίσει η υλοποίησή του. Έχει προβλεφθεί κονδύλιο 840.000€.

4. Για την αποκομιδή των οικιακών κ.λπ. απορριμμάτων μας ενημέρωσε ότι κατασκευάζεται σταθμός μεταφόρτωσης των απορριμματοφόρων σε μεγάλα κοντέινερ και έτσι θα κερδιθεί από τα απορριμματοφόρα πολύτιμος χρόνος μεταφοράς και θα γίνει δυνατή η αύξηση της συχνότητας περισυλλογής και έτσι οι υπάρχοντες κάδοι (πράσινοι) θα επαρκούν.

5. Για την αποκομιδή ανακυκλώσιμων υλικών: α. Είχε σταματήσει λόγω μεγάλης απεργίας των υπαλλήλων του εργοστασίου επεξεργασίας. Η απεργία έληξε και σιγά σιγά η κατάσταση ομαλοποιείται.

β. Αυτή τη στιγμή λειτουργούν 48 σημεία αποκομιδής. γ. Προωθείται η διαδικασία αγοράς 300 νέων κάδων που θα αντικαταστήσουν κατεστραμμένους ή θα τοποθετηθούν σε νέα σημεία όπου οι ανάγκες είναι μεγάλες και οι υπάρχοντες δεν επαρκούν.

6. Ασφαλτοστρώσεις Ευρίσκεται σε εξέλιξη εργολαβία 300.000€. Μέσα σ’ αυτό θα συμπεριληφθεί το Τοπικό Διαμέρισμα Σκινιά. Το Τοπικό Δημοτικό Συμβούλιο Σκινιά πρέπει να είναι έτοιμο να ενημερώσει για τις ανάγκες της περιοχής του.

7. Καθαρισμός Αγροτικών Δρόμων - Χαλικοστρώσεις Για τον καθαρισμό αγροτικών δρόμων είπε ότι θα διατεθεί το γκρέιντερ για 3-4 ημέρες και για τις χαλικοστρώσεις ανέφερε ότι είναι στο στάδιο κλεισίματος συμφωνίας με την εταιρία “ΤΙΤΑΝΑΣ” για την προμήθεια αμμοχάλικου από τα νταμάρια της. Το Τοπικό Συμβούλιο με τον αρμόδιο Αντιδήμαρχο να ορίσουν τις θέσεις που χρειάζεται χαλικόστρωση.

8. Υδατοδεξαμενή Σκινιά - Λαγούτας α. Εκτός από τα αναφερθέντα στην παράγραφο (1) υπεσχέθη να προσπαθήσει να ανεύρη τα απαιτούμενα κονδύλια για τον καθαρισμό της από λάσπη ιδιαίτερα στην βόρεια πλευρά και η οποία έχει μειώσει την χωρητικότητά της κατά πολύ. β. Να επανεξετασθεί η δυνατότητα αξιοποίησης της υπερύψωσης των τοιχωμάτων της κατά 5 σχεδόν μέτρα αν είναι τεχνικώς δυνατόν και ασφαλές καθόσον οι ενδείξεις μέχρι σήμερα είναι αρνητικές. Αν όμως με κάποιο τρόπο γίνει τεχνικά δυνατόν τότε το όφελος, αύξηση της χωρητικότητας, θα είναι πολύ μεγάλο. Έτσι έληξε η σύσκεψη - ενημέρωση και δεν έχουμε παρά να περιμένουμε την υλοποίηση των υπεσχημένων. Ι. Γαρεφαλάκης

6

το Σκινοφάραγγο

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2016 ΣΤΟ ΣΚΙΝΙΑ

Ό

πως κάθε χρόνο η εποχή του καλοκαιριού όπως περνάει αφήνει πολλά γεγονότα που επηρεάζουν τη ζωή μας άλλα προς το καλύτερο, άλλα προς το χειρότερο. Έτσι φέτος π.χ. οι καιρικές συνθήκες μας τάραξαν με τους αέρηδες που ασταμάτητα φυσούσαν και οι ζέστες, ο καυτός αέρας που σου θερμαίνει το κορμί και σε κάνει να ιδρωκοπάς, έκανε ζημιά στα κηπευτικά με αποτέλεσμα να έχουμε μειωμένη παραγωγή κατά 50% περίπου. Το νερό του δικτύου άρδευσης λιγοστό, πολλές βλάβες στο σύστημα (γεωτρήσεις - σωλήνες - κολλεκτέρ - δεξαμενές) με αποτέλεσμα ο ένας ν’ ανοίγει τις βάνες για να ποτίσει, ο άλλος να τις κλείνει για να ανοίξει τις δικές του και να πάει το νερό πιο ψηλά και η ιστορία να επαναλαμβάνεται. Μύλος! Όλοι να κατηγορούν τους άλλους ενώ όλοι κάνουν τα ίδια. Το νερό του φράγματος έφτασε στο σημείο που από κει και πέρα δεν επιτρέπεται να παίρνουμε νερό και έτσι τα δέντρα που μέχρι 15 Αυγούστου ποτίζονταν θα κινδυνέψουν να ξεραθούν αν δεν βρέξει. Θα πρέπει η δεξαμενή (φράγμα) να παίρνει νερό από τις γεωτρήσεις, έτσι να μπορεί να συνεχισθεί το πότισμα και απ’ αυτό μέχρι να βρέξει. Κλοπές! Δεν σταματούν συνεχίζονται! Μάλλον οι κλέφτες είναι οι ίδιοι αλλά τα θύματα κάθε φορά και άλλα. Ότι κινείται, ότι καλλιεργείται, ότι τρώγεται, ότι είναι χρήσιμο, είναι υποψήφιο να κλαπεί. Έτσι φέτος έκλεψαν τα κουνέλια του Ρουσοχατζάκη, τα κρεμμύδια της Μαρίας Πανάκη και του Μαθιού του Ρερεράκη μέσα από τους κήπους τους. Κάτι πρέπει να γίνει σ’ αυτό το θέμα, παράγινε το κακό! Αύριο θάναι η σειρά σου! Το χωριό μας όμως έχει πολλά άλλα προβλήματα! Κανείς όμως δεν κάνει κάτι για να λυθούν. Όλοι κάθονται στα καφενεία και σχολιάζουν και δίνουν λύσεις. Αν μπορούσαν να εφαρμοστούν ότι λένε στα καφενεία δεν θα υπήρχαν προβλήματα. Όπως έχω παρατηρήσει ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού μας προχωράει αργά αλλά με σταθερά βήματα και μπράβο τους. Όπως το Καρναβάλι, οι χοροεσπερίδες, η καθαριότητα, οι εκδρομές. Έτσι το χωριό μας γίνεται πιο ελκυστικό για να έρχονται άνθρωποι από την Αθήνα, το Ηράκλειο, από άλλους τό-

πους δικοί μας ή ξένοι και έτσι να αποκτήσει ζωντάνια, να ζωντανέψει όπως παλιά που οι δρόμοι του βούιζαν από τις παιδικές φωνές. Αν νά ’ταν πάντα όπως παλιά να πηγαίνουν τη μέρα στη θάλασσα ή στην ύπαιθρο και τα βράδια να γεμίζουν οι δρόμοι και τα καφενεία και να τα κεράσματα και να τα πειράγματα και να οι λύσεις για όλα τα προβλήματα! Δεν περνά καλοκαίρι και χωρίς τη γιορτή της μητέρας του Σωτήρα μας Ιησού Χριστού και δικιά μας μητέρα που την επικαλούμαστε στις δύσκολες στιγμές. Έτσι και φέτος στη χάρη της πήγαμε την παραμονή στο Σοροκιανό στον εσπερινό όπου ψάλλαμε τα εγκώμια και ανήμερα κόσμος πολύς από τα γύρω χωριά τίμησε την γιορτή της. Βουνό οι άρτοι, ωραίες ψαλμωδίες - λιτανεία - αρτοκλασία ήταν το κάτι άλλο. Πήγαινα και θα πηγαίνω μέχρι να μπορώ να νιώθω μέσα μου ανθρωπιά, γαλήνη, σεβασμό. Φίλες και φίλοι κάθε μέρα από το χωριό περνάει το υπεραστικό λεωφορείο παίρνει επιβάτες για το Αρκαλοχώρι ή το Ηράκλειο και το βράδυ τους φέρνει πίσω. Υπάρχει όμως και ένα αόρατο υπεραστικό λεωφορείο που περνάει ξαφνικά, παίρνει κάποιους επιβάτες και μαζί τους χάνεται. Δεν έχει γυρισμό. Αυτό το πράγμα επαναλαμβάνεται και κάθε φορά ο επιβάτης είναι άλλος, αλλά ποτέ δεν τον φέρνει πίσω! Έτσι και φέτος το καλοκαίρι το αόρατο λεωφορείο πέρασε τρεις φορές και πήρε μαζί του δικούς μας ανθρώπους. Ένας απ’ αυτούς ήταν η ανιψιά μου η Μαρία του αδελφού μου του Κωστή. Δίπλα της μέχρι την στιγμή του οριστικού μισεμού ο αδελφός της ο Μανώλης. Το λεωφορείο πέρασε στις 12:00 η ώρα την ημέρα της Αγίας Μαρίνας, 17 Ιουλίου 2016. Είχε πεθάνει την παραμονή στο νοσοκομείο. Μαζευτήκαμε όλα τα αδέλφια να συμπαρασταθούμε στον Κωστή. Μαύρη ώρα, μαύρη στιγμή, η χειρότερη του καλοκαιριού. Έτσι η Μαρία μας έφυγε για πάντα, καλό κατευόδιο. Εμείς που μένουμε πίσω προσπαθούμε να στηρίξουμε ο ένας τον άλλο να εκδηλώσουμε την αγάπη μας, τον αλληλοσεβασμό μας, να απαλύνουμε τον αβάσταχτο πόνο του αδελφού μας. Αυτό το καλοκαίρι ήταν για μας μαύρο και άραχνο. Ας πάει και ας μη ξαναγυρίσει. Καλό σου ταξίδι Μαρία μας.

Ο θείος σου Σπύρος Χαλαμπαλάκης

Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2016

H ΑΝΕΚ LINES ανακηρύχθηκε “Εθνικός Πρωταθλητής” στα European Business Awards H ANEK LINES, ανακηρύχθηκε National Champion και θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα European Business Awards. Τα European Business Awards είναι ο κορυφαίος διαγωνισμός της Ευρώπης και στοχεύει στην ανάδειξη της αριστείας και των καλών πρακτικών στην ευρωπαϊκή επιχειρηματική κοινότητα.

Η διοργάνωση των European Business Awards, πραγματοποιείται για δέκατη συνεχή χρονιά και υποστηρίζεται από ηγέτες επιχειρήσεων, ακαδημαϊκούς και πολιτικούς εκπροσώπους από όλη την Ευρώπη. Αυτή τη χρονιά, πάνω από 33.000 επιχειρήσεις από 34 χώρες πήραν μέρος στον διαγωνισμό. Η ΑΝΕΚ LINES πέρασε την πρώτη φάση μετά από την αξιολόγησή της από ανεξάρτητη επιτροπή. Η αξιολόγηση αφορούσε τις βασικές αξίες της καινοτομίας, ηθικής και επιτυχίας όπως ορίζονται από τα European Business Awards. Ως National Champion, η ΑΝΕΚ LINES θα έχει την ευκαιρία να πει τη δική της, μοναδική, ελληνική ιστορία στην επόμενη φάση του διαγωνισμού, δίνοντας ένα στίγμα προόδου και αισιοδοξίας για το μέλλον της χώρας μας, στο μεγάλο πανευρωπαϊκό κοινό των European Business Awards.

Κ Α ΤΕΡΙΝ Α • ΚΕΝΤΗΜΑΤΑ • ΥΦΑΣΜΑΤΑ • ΛΕΥΚΑ ΕΙΔΗ • ΨΙΛΙΚΑ • ΑΞΕΣΟΥΑΡ ΜΟΔΑΣ ΜΙΧΕΛΙΔΑΚΗ & ΒΟΥΡΒΑΧΩΝ (ΜΕΪΝΤΑΝΗ) ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΤΗΛ.: 2810 281994 - FAX: 2810 285538

Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2016

7

το Σκινοφάραγγο

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ - ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ - ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΠΑΝΑΚΑΚΗΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΣ 1875-1913

Γ

εννήθηκε στο Σχοινιά (σήμερα Σκινιάς) της επαρχίας Μονοφατσίου Ηρακλείου Κρήτης το 1875 από τον Ιωάννη Πανακάκη και τη Ζαμπία, το γένος Θεοδοσάκη Θεόδωρου. Ήταν το πρώτο παιδί από τα πέντε που απέκτησαν οι γονείς του. Τα υπόλοιπα ήταν ο Γεώργιος, η Μαρία, η Αικατερίνη και η Ελένη. Η γέννησή του και το μεγάλωμά του συμπίπτουν στα χρόνια που συνυπάρχουν γενικός αναβρασμός, κινήσεις για ξεσηκωμό, επαναστατικό κλίμα, συγκρότηση αντάρτικων σωμάτων. Όλα έδειχναν πως μέσα στις ψυχές των υπόδουλων είχε ωριμάσει η ιδέα να πάψουν να περιμένουν, να πάρουν την τύχη στα χέρια τους, να πολεμήσουν με κάθε τρόπο, να ελευθερωθούν. Ο μικρός Κωνσταντίνος μεγαλώνοντας σ’ αυτό το κλίμα ονειρεύονταν! Η φαντασία του τον οδηγούσε να γίνει πολεμιστής, να γίνει αντάρτης ελευθερωτής της πατρίδας, προστάτης των κατατρεγμένων, φόβητρο των Τούρκων που καταδυνάστευαν τον τόπο και τους συμπατριώτες του ομόθρησκους Έλληνες χριστιανούς. Του άρεσε να διαβάζει, να μαθαίνει. Η ιστορία της πατρίδας Κρήτης και της μεγαλύτερης της Ελλάδας, τα ανδραγαθήματα των ηρώων που η λαϊκή παράδοση και Μούσα διατηρούσε αναλλοίωτα παρά τον κατατρεγμό και τους διωγμούς από τον αλλόθρησκο και βάρβαρο κατακτητή ήταν το υπόβαθρο πάνω στο οποίο στέρεα θεμελιώνονταν η ψυχοσύνθεση του αντάρτη πολεμιστή του νεαρού Κωνσταντίνου. Το 1889 σε ηλικία μόλις 15 ετών πηγαίνει μαζί με τον συγχωριανό του και αδελφικό του φίλο Εμμανουήλ Νικολ. Προεστάκη στο χωριό Χάρακα όπου ο αρχηγός της επαρχίας Μονοφατσίου Ιωάννης Αγιονικολιώτης θα μοίραζε όπλα στους εθελοντές Επαναστάτες. Παρουσιάστηκαν και ζήτησαν να πάρουν και αυτοί όπλα και να τους εντάξουν στα αντάρτικα σώματα να πολεμήσουν τον Τούρκο, να ελευθερώσουν την πολύπαθη πατρίδα. Ο αρχηγός θαύμασε το φρόνημα των νεαρών, όμως τα όπλα ήταν λίγα, δεν έφθαναν ούτε για τους μεγάλους. Έτσι τους υποσχέθηκε πως στην επόμενη παραλαβή, θα είχαν το όπλο τους και τότε θα τους έπαιρνε στην προσωπική του φρουρά. Συγκινημένος δε από τα αισθήματα εθελοθυσίας και προσφοράς των δύο νέων παρουσία και του συγχωριανού τους οπλαρχηγού της επαρχίας Ριζοκάστρου Εμμανουήλ Αντωνίου Μαρκατάτου είπε: “Αγαπητοί μου αφού έχουμε τέτοια παιδιά η Κρήτη μας θα ελευθερωθεί γρήγορα”. Κατά την Επανάσταση του 1896-1897 ένοπλος επαναστάτης πλέον εντάσσεται στην Σχοινιανή Επαναστατική δύναμη του οπλαρχηγού Εμμανουήλ Αντωνίου Μαρκατάτου και μεταβαίνουν στις Αρχάνες όπου ήταν το Επαναστατικό Κέντρο, συμμετέχουν σε μάχες κατά των Τούρκων, όπου ο Κων/νος διακρίνεται για το θάρρος, την τόλμη και την μαχητικότητά του. Είναι μόλις 21 χρόνων! Στις Αρχάνες γνωρίζει τον Ιωάννη Νταφώτη, αρχηγό του Τάγματος των Επιλέκτων Κρητών όπου και εντάσσεται ως εθελοντής. Το 1899 προσέρχεται στην ακμάζουσα τότε Ιερά Μονή Παναγίας Κουδουμά και ζητά να γίνει Μοναχός. Παραμένει εκεί ως δόκιμος δύο (2) χρόνια και το 1901 γίνεται από τον μετέπειτα όσιο Ευμένιο ηγουμενεύοντος του μετέπειτα οσίου Παρθενίου η χειροτονία του (κουρά του) σε μοναχό και μετονομάζεται σε ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ σε ηλικία είκοσι έξι (26) χρόνων. Το 1902 μαζί με άλλους δυο μοναχούς μεταβαίνουν στο Μαριδάκι με την ευλογία του Ηγουμένου Οσίου Παρθενίου για μεγαλύτερη άσκηση και ησυχία. Έκτισαν κελιά γύρω από το ναό του Αγ. Παντελεήμονος και άρχισαν να επιδίδονται σε εξημέρωση της γύρω περιοχής και να την καλλιεργούν για τις ανάγκες τους. Όμως οι Αχεντριανοί κτηνοτρόφοι τους θεώρησαν απειλή για τα κοπάδια τους και τους παρενοχλούσαν. Έτσι αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στη Μονή Κουδουμά. Το 1908 με την ευλογία του Ηγουμένου, Οσίου Ευμενίου, αναχωρεί για τα Ιεροσόλυμα, τα δε σχετικά έγγραφα υπέγραψαν εκτός από τον Ηγούμενο και οι Σύμβουλοι Ιερομόναχοι Μελέτιος Σεβαστάκης και Παρθένιος Βελανδάκης. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού προς τα Ιεροσόλυμα, πέρασε από το νησί της Καρπάθου, όπου προσήλθε να χαιρετήσει το Μητροπολίτη του νησιού Ευγένιο Μαστοράκη. Ο Μητροπολίτης εκτιμώντας την

επαναστατική του δράση και τη σοβαρότητά του, τον κράτησε στη Μητρόπολη και στις 8-4-1909 στο Μητροπολιτικό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στην κωμόπολη Απέρι Καρπάθου, τον χειροτόνησε διάκονο με το όνομα Ευγένιος. Την 9η Αυγούστου του ιδίου έτους (1909), στο Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος στην κωμόπολη Φρυ της Κάσου τον χειροτόνησε σε πρεσβύτερο (ιερομόναχο). Στη συνέχεια αμεταβαίνει στα Ιεροσόλυμα όπου ο Πατριάρχης με γραπτή άδεια του επιτρέπει να ιερουργεί στα διάφορα προσκυνήματα που θα επισκέπτονταν ως προσκυνητής (29-09-1910). Για 3 μήνες και πλέον επισκέπτεται διάφορα προσκυνήματα των αγίων τόπων και καταλήγει αρχές του 1911 στη Μονή Θαβωρίου στο όρος Θαβώρ όπου μονάζει για οκτώ περίπου μήνες εκτελώντας και χρέη εφημερίου (σχετική πιστοποίηση από τον Ηγούμενο της Μονής Διόδωρο Σκανδαλόπουλο με ημερομηνία 29-11-1911). Μετά την Μονή Θαβωρίου επισκέπτεται και παραμένει για επτά μήνες στη Μονή Σταυρού Ιεροσολύμων όπου και εκεί εκτελεί χρέη εφημερίου (σχετική πιστοποίηση από τον Ηγούμενο της Μονής Σταυρού Μακάριο Μηλιαρά με ημερομηνία 27-032012). Από τη Μονή του Σταυρού επέστρεψε στο χωριό του Σχοινιά Μονοφατσίου, φιλοξενήθηκε από τον αδελφό του Γεώργιο, στον οποίο πούλησε ολόκληρο το μερίδιο της περιουσίας του, με ένα σκοπό κι ένα όνειρο: να μονάσει στο Μαριδάκι, στη νότια παραλία της Κρήτης, διαβεβαιώνοντας τους κτηνοτρόφους του Αχεντριά ότι η δημιουργία ησυχαστηρίου στο Μαριδάκι δε θα τους δημιουργούσε κανένα πρόβλημα. Το 1912 ο ιερομόναχος Ευγένιος Πανακάκης, με τα χρήματα που εισέπραξε από την πώληση της πατρικής περιουσίας, μαζί με τους μοναχούς Κύριλλο και Ιωασάφ της Μονής Κουδουμά ξεκίνησαν το έργο της ανοικοδόμησης εκ θεμελίων του Ιερού Ναού και των κελιών, στον οποίο Ναό αργότερα θα τοποθετούσαν τις εικόνες που είχε φέρει από τα Ιεροσόλυμα.

Ο Ελληνοτουρκικός πόλεμος

Την 5η Οκτωβρίου 1912 κηρύσσεται ο Ελληνοτουρκικός πόλεμος. Τότε ξυπνά και πάλι μέσα στην ψυχή του Ευγένιου ο επαναστάτης αγωνιστής, ο Τουρκομάχος Κρητικός, ο οποίος θεωρεί πλέον ότι αποτελεί ιερό καθήκον η υπεράσπιση και η απελευθέρωση της Μακεδονίας και των νησιών του Αιγαίου. Διακόπτει τις εργασίες ανακατασκευής του Ιερού Ναού στο Μαριδάκι και των κελιών του ησυχαστηρίου. Αναχωρεί για το Άγιο Όρος για να προσευχηθεί και να ζητήσει τη βοήθεια του Θεού για τον αγώνα που θα ξεκινούσε και επιστρέφει στη Θεσ/νίκη όπου

στρατολογεί ντόπιους Κρήτες και Μακεδόνες εθελοντές από την περιοχή Θεσ/νίκης - Λαγκαδά με τους οποίους στις 12-11-1912 αναχωρεί για την Μυτιλήνη όπου έχει ξεσπάσει επανάσταση για την απελευθέρωση της νήσου Λέσβου και φθάνει στις 14-111912. Εν τω μεταξύ στις 8 Νοεμβρίου 2012 ο Ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης με 14 πλοία με ναυαρχίδα του Στόλου το θωρηκτό “ΑΒΕΡΩΦ”, με αποβατική επιχείρηση είχε ελευθερώσει την πόλη της Μυτιλήνης, είχε αποβιβάσει ελληνικές δυνάμεις 1.600 ανδρών υπό τους Κων/νο Μελά υποπλοίαρχο και Ταγματάρχη Αλέξανδρο Μανουσάκη Δκτή Τάγματος Πεζικού. Την ίδια ημέρα 8 Νοεμβρίου 1912 κατά παράβαση της ιεραρχίας και παρά την διαφορετική εισήγηση του Ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη ως στρατιωτικός Δκτής ορίσθηκε ο υποπλοίαρχος Κων/νος Μελάς, αδελφός του Μακεδονομάχου ήρωα Παύλου Μελά, από τον τότε Υπουργό Ναυτικών Νικόλαο Στράτο. Ενώ ο Τχης (ΠΖ) Αλέξανδρος Μανουσάκης ορίσθηκε υπεύθυνος για την εκκαθάριση και της υπολοίπου νήσου. [Αρχείο Δ.Ι.Σ.-ΓΕΣ Νοέμβριος 1912 Γεγονότα Μυτιλήνης Τμήμα 6 φάκελλος 1678/Γ/2 σελ. 13]. Η δυαρχία αυτή είχε σαν αποτέλεσμα να μην υπάρξει καλή συνεργασία μεταξύ των δύο ανδρών, να καθυστερήσουν οι επιχειρήσεις, να ανασυνταχθούν οι Τούρκοι και έτσι χάθηκε η ευκαιρία να ανακαταληφθεί ολόκληρη η νήσος σχεδόν αναίμακτα ενώ στην πράξη χρειάστηκαν περισσότερες δυνάμεις, πολύς χρόνος (1½ μήνα σχεδόν) και υπήρξαν άσκοπες πολλές απώλειες και από τις δύο πλευρές. ΟΡΕΣΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ “Σκέψεις τινες και αναμνήσεις” στο Πανελλήνιο Ημερολόγιο Λέσβου 1914, Έκδοση εφημερίδος “Λέσβος” σελ. 246. Στις 14 Νοεμβρίου 1912 φθάνει λοιπόν ο Ευγένιος στη Μυτιλήνη με εξήντα (60) άνδρες εθελοντές, παρουσιάζεται στον Στρατιωτικό Δκτή Κων/νο Μελά και την ίδια ημέρα του ζητά να τον εντάξει στη δύναμή του, όμως αυτός, ανεξήγητα του αρνείται λέγοντας “δεν έχομε ανάγκη από ανταρτικά σώματα” παρότι με την πράξη διορισμού του από τον Υπουργό Ναυτικών Νικόλαο Στράτο ως Στρατιωτικός Δκτής Μυτιλήνης διετάσσετο να συγκροτήσει σώμα πολιτοφυλακής για την τήρηση της τάξεως και εμπέδωση του αισθήματος ασφαλείας στις απελευθερούμενες περιοχές οι κάτοικοι των οποίων είχαν δεινοπαθήσει από τους Τούρκους. Σύμφωνα με την εφημερίδα “Λαϊκός Αγών” την 16-11-1912 ο Στρατιωτικός Δκτής Υποπλοίαρχος Κων/νος Μελάς αναθεωρεί τη διαταγή απαγόρευσης και εκδίδει νέα με την οποία επιτρέπει στον Ευγένιο να συγκροτήσει ένοπλο τμήμα από εξήντα (60) εθελοντές και να καταταγεί στο Σώμα Πεζοναυτών υπό τας διαταγάς του αξκού Τηλέμαχου Κουρμούλη. Αναλαβών δε από την στρατιωτική Διοίκηση εφόδια και οπλισμό του ανετέθη η αποστολή να δράσει με τους άνδρες του στα χωριά του κόλπου Γέρας, νότιο-ανατολικά της πρωτεύουσας Μυτιλήνης, στα οποία η εκεί Δημογεροντία είχε υψώσει την Ελληνική Σημαία αλλά δεν είχαν ακόμη απελευθερωθεί από τις ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις και υπέφεραν από τη δράση των Τούρκων ανταρτών. Στις 19 Νοεμβρίου 1912 σύμφωνα με την εφημ. “Λαϊκός Αγών” στις επιχειρήσεις του Ευγένιου Πανακάκη και των εθελοντών ανταρτών του από 16 έως 19 Νοεμ. 1912 στα χωριά του κόλπου Γέρας συνέλαβαν 31 Τούρκους (κακοποιά στοιχεία) και ανακάλυψε θαμμένα σε “βρωμεράς κρύπτας” τα όπλα των, 4 βόμβας και σφαίρας. Τούτους παρέδοσεν εις τον Δκτή του Πεζοναυτικού Σώματος κ. Τηλέμαχο Κουρμούλη. Επί πλέον έφερε και παρέδωσε στην Α.Σ. τον Μητροπολίτη 5 γυναίκες με τα παιδιά τους που είχαν εξισλαμισθεί “λόγω ανοίας, πενίας και κοινωνικών καταθλίψεων” και μετανοήσασαι εζήτουν να επανέλθουν εις την ιερά ημών πίστιν. Ανέφερεν επίσης ότι δύο σουβαρίδες Τούρκοι (ένοπλοι χωροφύλακες) μετεμφιεσμένοι εις επαίτας συνελήφθησαν και παρεδόθησαν στον Δήμαρχο όπου και φυλάσσονται. Στο βιβλίο “Το φως των Παίδων” του Ιωάννη Καραγιάννη εκδόσεως 1912-1913 ο ίδιος ο Ευγένιος αφηγείται πως στις επιχειρήσεις στον κόλπο Γέρας συνελήφθησαν 31 Τούρκοι αντάρτες και απ’ αυτούς

Συνέχεια στη σελ. 8

8

το Σκινοφάραγγο

Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2016

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ - ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ - ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΠΑΝΑΚΑΚΗΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ Συνέχεια από τη σελ. 7 οι 29 μετεφέρθησαν και παρεδόθησαν στην Στρατ. Διοίκηση. Κατά τη διάρκεια της μεταφοράς δύο (2) από τους αιχμαλώτους οι Χασάν Κομιαλής και ο Ατσίγγανος Αλή Ιμπραήμ προσπάθησαν να δραπετεύσουν υβρίζοντας τους αντάρτες και την Ελληνική Σημαία. Τότε αυτός θυμωθείς τους πυροβολεί και τους αφήνει νεκρούς! Αφού ανέφερε το συμβάν εις τον Στρατ. Δκτή εκείνος τον φυλακίζει παρά τις εξηγήσεις που έδωσε. Παραμένει στη φυλακή μέχρι τις 28 Νοεμ. 1912 οπότε αποφυλακίζεται με Δγή του Στρατ. Δκτή Κων/νου Μελά και διατάσσεται να σπεύσει στα μη απελευθερωμένα ακόμη χωρία Κόμη και Μπαλτζίκ για να επιβάλει την τάξη. Τούτο και πράττει συλλαμβάνοντας και μεταφέροντας στην Μυτιλήνη Τούρκους αντάρτες. Εφημερίδα “Σάλπιγξ” δικηγόρος και εκδότης Ν. Πατρίτσης “Ο Μυτιληναϊκός λαός εξήνεγκε την αθωωτικήν του ετυμηγορία και ότι την αυτήν ετυμηγορία εξήνεγκε αυτή η στρατιωτική αρχή της νήσου διότι μετά το γεγονός της 19ης Νοεμβρ. αυτή αύτη απεφυλάκισε τον κατηγορούμενο, ώπλισεν, έθηκεν επί κεφαλής ανταρτικού σώματος και απέστειλεν εις Κώμη και Βαλτσίκ, ως αναδεικνύουσι τα σχετικά έγγραφα. Η εντολή άρα της 28 Νοεμ. αποδεικνύει ότι αι αρχαί δεν εθεώρησαν εγκληματίαν τον κατηγορούμενον. Μετά την επιχείρηση στα χωρία Κώμη και Μπαλτζίκ ο Κων/νος Μελάς φυλακίζει για 2η φορά τον π. Ευγένιο για τον φόνο των δύο Τούρκων ανταρτών στα χωρία της Γέρας. Ανεξήγητη συμπεριφορά!” Στις 1-12-1912 καταφθάνουν ενισχύσεις 1.000 άνδρες τακτικού Ελληνικού Στρατού (19ο ΣΠ) υπό τον Τχη Παυλόπουλο και άγημα 200 πεζοναυτών. Την ίδια μέρα με το ατμόπλοιο “ΕΛΔΑ” της Αχαϊκής αφίχθησαν 193 Κρήτες αντάρτες με επικεφαλής τον γενναίο Παπαδράκο ως και πέντε άλλους παπάδες στο δρόμο για την Χίο που ήταν ο προορισμός τους. Όταν επληροφορήθηκαν την φυλάκιση του Ευγένιου Πανακάκη μετέβησαν στη φυλακή και τον ήρπασαν εις το πλοίο για να τον πάρουν μαζί τους. Εφημερίδα “Λαϊκός Αγών” Λέσβου και “Εμπρός” Αθηνών Προς στιγμή ηπειλήθη ρήξις μεταξύ του Στρατού και των ανταρτών δια το συμβάν. Την ταραχή επέτειναν οι πυροβολισμοί ους κατά εκατοντάδες έρριπταν εκ του πλοίου εις τον αέρα οι Κρήτες. Κατόπιν όμως επεκράτησαν νηφαλιώτεραι σκέψεις και ο εφ. ανθλγός Ι. Χρυσάφης εκάλεσε τον Ιερομόναχο Ευγένιο να παραδοθεί και να επιστρέψει μαζί του όπερ και εγένετο μετά προθυμίας του Ευγενίου παραδοθέντος οικειοθελώς στην Μητρόπολιν. Την επομένη 2/12/1912 με εντολή του στρατιωτικού Δκτή Μυτιλήνης υποπλοιάρχου Μελά Κων/νου τρία αντάρτικα σώματα με τους οπλαρχηγούς: α. Ιερομόναχο Ευγένιο Πανακάκη β. Ευστράτιο Λαγίδη γ. Δημήτριο Στεφάνου υπό την γενική αρχηγία του Έφεδρου Ανθλγού Ιωάν. Χρυσάφη προήλασαν κατά των Τούρκων σε συνδυασμό με τις δυνάμεις εμπροσθοφυλακής του Τακτικού Στρατού στην καθοριστική μάχη στην περιοχή του χωριού Κλαπάδος στο βόρειο τμήμα της Λέσβου. “Σχετική διαταγή αρχηγού επιχειρήσεων” Το υπό τον ανθυπολοχαγόν Ι. Χρυσάφη απόσπασμα προσκόπων (σ.σ. ανταρτών) θα εκκινήση την 7η πρωινή εκ Πηγής και βαδίζον 2 περίπου χιλιόμετρα ανατολικώς της δεξιάς φάλαγγος θα μεταβεί εις Κολομηδάδες. Άπασαι αι φάλαγγαι δέον εξασφαλίσωσι την μεταξύ των συνδιαλλαγή κατά την διάρκεια της πορείας. Την 4 Δεκ. 1912 όπως καταγράφει ο παπα-Γιώργης Ράλλης στα απομνημονεύματα ο Ευγένιος με τους αντάρτες του εισήλθε πρώτος στην μέχρι τότε τουρκοκρατούμενη κωμόπολη Αχερώνης Καλλονής και προελαύνοντας για το Κλαπάδο πολέμησε ηρωικά στην πρώτη γραμμή. Ο παπα-Ράλλης περιγράφει: “Ξαφνικά, εκεί που με αγωνία παρατηρούσαμε απ’ το παράθυρο, βλέπουμε δύο ρασοφόρους αρματωμένους σαν αστακούς, με τα φυσέκια σταυρωτά στο στήθος, με όπλο γκρα στο χέρι, με ένα άσπρο σταυρό στο καλυμαύχι τους.

Πίσω τους καμιά πενηνταριά ίσως και περισσότεροι αντάρτες (...). Μετά από το σώμα των ανταρτών περνούσε κάτω απ’ τα παράθυρά μας το πυροβολικό φορτωμένα κανόνια πάνω στα μουλάρια. Στο πρώτο μουλάρι πάνω στο σαμάρι είχαν ένα πετεινό που στεκόταν όρθιος, χωρίς να είναι δεμένος, λεύτερος! Σε κάθε κανόνι πίσω ακολουθούσε έφιππος ένας αξκός. Μου έκαναν εντύπωση τα πηλήκιά τους που τα βλέπαμε από ψηλά, ήταν στολισμένα με χρυσά σιρίτια σχηματίζοντας σταυρό. Κατόπιν άλλοι αξκοί. Ύστερα πεζοναύτες, ο στρατός και στο τέλος η Λεσβιακή Φάλαγγα, παιδιά του νησιού μας που ήλθαν από διάφορα μέρη της Ελλάδας, ακόμη και από την Αμερική επί τούτου, για να πολεμήσουν για την λευτεριά του νησιού μας. Η Μάχη του Κλαπάδου έγινε από 5-8 Δεκ. 1912 μεταξύ των ελληνικών δυνάμεων υπό τον Συνταγματάρχη Συρμακέζη και των Τούρκων υπό τον Γκάνη Μπέη και είχε ως αποτέλεσμα την ολοκληρωτική ήττα των Τούρκων και την απελευθέρωση ολοκλήρου της νήσου που ολοκληρώθηκε στις 24 Δεκ. 1912 όταν απελευθερώθηκε και το τελευταίο χωριό της Ανεμωτίας. Απώλειαι Στρατιωτικοί: Ελλήνων: 19, Τούρκων: 200. Πολίτες - Αντάρτες: Ελλήνων: 95, Τούρκων: 263. Σύνολο Ελλήνων: 114 Τούρκων: 463.

14-12-1912 3η προφυλάκιση - Επιστολή του π. Ευγενίου στον Τχην Μανουσάκη Στις 14-12-1912, 6 ημέρες μετά την νικηφόρα μάχη στο Κλαπάδο με την συμμετοχή του π. Ευγενίου στην 1η γραμμή ως προανεφέρθη ο Κωνσταντίνος Μελάς (για επιβράβευση!!!) τον φυλακίζει για 3η φορά για τον φόνο των δύο Τούρκων ανταρτών της περιοχής Γέρας. Από εκεί ο Ευγένιος μαθαίνει ότι ο Τχης Μανουσάκης φεύγει με τις δυνάμεις του για τη Χίο για να κάνει εκκαθαριστικές επιχειρήσεις. Του αποστέλει τότε την παρακάτω συγκινητική επιστολή με την οποία αποδεικνύεται ο άδολος και άφθαστος πατριωτισμός του. «Αξιότιμε Κύριε Κύριε Ταγματάρχα Μανουσάκη. Μυτιλήνη τη 14 Δεκεμβρίου 1912 Γονυκλινώς σας παρακαλώ όπως διατάξετε την αποφυλάκισίν μου και σας ακολουθήσω εν Χίω. Εξ υμών Κυρ. Ταγματάρχα εξαρτάται το μέλον της ζωής μου. Εδαφιαίως σας παρακαλώ σπεύσατε να με παραλάβετε μαζύ σας και θα θεωρήσω ότι ευρίσκομε εν τη μεγαλυτέρα δόξα. Θα καυχώμε θα σκιρτώ και θα αγάλομε εάν παραπλεύρως σας ευρεθώ και ρίψω δύο σφαίρας κατά του εχθρού. Την μεγαλυτέραν χαράν θα αισθανθώ όταν ακούσω εξ υμών να διατάσσωμε να πολεμήσω τον εχθρόν. Παρακαλώ όπως εισακουσθή η δέησίς μου και με παραλάβετε εν Χίω και να πολεμήσω με τετιμημένους άνδρας όπως υμείς. Εύελπις εις τα ευγενή σας αισθήματα ότι θέλω τύχη του ποθουμένου. Μετά μεγάλης υπολήψεως και σεβασμού. Το ευπειθές τέκνον θρησκείας έθνους και πατρίδος. Ευγένιος Ι. Πανακάκης Ιερομόναχος». Στις 23-2-1913, φυλακισμένος ακόμα στο φρουραρχείο Μυτιλήνης, παραπέμφθηκε από τον Κωνσταντίνο Μελά στο Στρατοδικείο για το φόνο δύο Τούρκων ανταρτών της Γέρας, όπως γράφει η εφημερίδα “Σάλπιγξ”. «ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΕΙΣ ΤΟ ΣΤΡΑΤΟΔΙΚΕΙΟΝ: Αι κατά του Αρχιμ. Ευγενίου ανακρίσεις έληξαν ήδη. Ως μανθάνομεν ο κατηγορούμενος παραπέμπεται εις το Στρατοδικείον ίνα δικασθή». Επίσης για τις 22-3-1912, σύμφωνα με τον αντιστράτηγο ε.α. Στρατή Χαραλάμπους, στο βιβλίο “Midilli’nin Isgal Gunlugu-1912, (Ημερολόγιο κατάληψης της Μυτιλήνης-1912), Κωνσταντινούπολη Μάρτιος 2010”, του Τούρκου Idris Bostan, καταγράφεται ότι: «Από τους εθελοντές Κρητικούς παπάδες σκοτώθηκε ο φημισμένος Χασάν Μπέη από την Κώμη, στην Ερεσσό 27, Σκαλοχώρι 15, Φίλια 9, Κλαπάδο 15, Υψηλομέτωπο 4, Pilye (μάλλον Πελόπη) 13, Μεσότοπο 12, Άγρα 5 και Καλλονή 4». Και ότι «Πλέον των εθελοντών, που έφθασαν στο νησί από την ηπειρωτική Ελλάδα και τους ντόπιους εθελοντές, στα γεγονότα κατά των μουσουλμάνων, σύμφωνα πάντα με τον Τούρκο συγγραφέα Idris Bostan, έλαβαν μέρος και χριστιανοί από τη Μικρά Ασία. Συγκεκριμένα δύο από την Πέργαμο, δύο από το Αϊβαλί, ένας από το Μοσχονήσι, ένας από τη Μενεμένη και ένας από το Δικελί. Συ-

νολικά επτά άτομα, με επικεφαλής το γιο του μάγειρα Μιχάλη, Νικόλα Πετρέλλη, που ήταν δάσκαλος στη Λέσβο, οργάνωσαν συμμορία. Μετά τα γεγονότα, από μαρτυρίες μουσουλμάνων της Λέσβου που είχαν φύγει στην απέναντι μικρασιατική ακτή, καταδικάστηκαν από το στρατοδικείο της Σμύρνης. Σύμφωνα με τα πρακτικά του στρατοδικείου της 13ης Φεβρουαρίου 1913, οι κατηγορούμενοι αποδέχτηκαν ότι είχαν μεταβεί στη Μυτιλήνη, αλλά αρνήθηκαν ότι συνεργάστηκαν με τον Ελληνικό Στρατό. Τελικά, με φιρμάνια του Σουλτάνου Μεχμέτ Ρεσάτ (Mehmet Resad), απαγχονίστηκαν οι παρακάτω: - Στις 19 Μαρτίου 1913, ο Νικόλας Πετρέλλης, για επίθεση κατά της οικογένειας του χαλβατζή Αχμέτ. - Στις 22 Μαρτίου 1913, ο Παντελής Κασάπογλου, για μετάβαση στη Μυτιλήνη και συμμετοχή στη συμμορία του παπα-Ευγένιου. Στις 5 Απριλίου 1913, ο γιος του καπετάνιου Κωνσταντή, Μιχάλης, για συμμετοχή σε ένοπλη συμμορία». Ι) στις 17-5-1913: Η εφημερίδα της Λέσβου “Σάλπιγξ” δημοσιεύει το παρακάτω κείμενο για την αθωωτική απόφαση του πενταμελούς στρατοδικείου Μυτιλήνης που αφορά τον π. Ευγένιο Πανακάκη: «ΣΤΡΑΤΟΔΙΚΕΙΟΝ Αθώωσις ιερομονάχου Ευγενίου. Χθες το Στρατοδικείον εξεδίκασε την εναντίον του εν τω Φρουρίω προ 6 μηνών κρατουμένου ιερομονάχου Ευγενίου, Κρητός, κατηγορίαν επί εναιρέσεσι λαβούσαις χώραν την 19ην Νοεμβρίου 1912 εις θέσιν “Γαδαρανήφορος”. Συνεκροτείτο από τους κ.κ. συνταγματάρχην Συρμακέζην πρόεδρον (σ.σ. τον αρχηγόν των ελληνικών δυνάμεων της απελευθερωτικής μάχης της Λέσβου στην τοποθεσία Κλαπάδος στις 5-8 Δεκεμβρίου 1912), Μαύρον, Δεκαβάλλαν, Ταμβακίτην, υπολοχαγούς και Σκοπελίτην σημαιοφόρον, στρατοδίκας, Κ. Μελάν υποπλοίαρχον, Β. Επίτροπον και Π. Σταματέλλον, σημαιοφόρον, γραμματέα. Η συνεδρία έλαβεν χώραν εν τη βορεία αιθούση του μεγάρου των Δικαστηρίων διασκευασθείσα καταλλήλως. Εικών κεντητή του Εσταυρωμένου κρέμαται ύπερθεν της εξέδρας των κ.κ. Στρατοδικών. Φρουρά πολυάριθμος με την λόγχην εφ’ όπλου τηρεί την τάξιν. Ακροατήριον πυκνότατον κατέκλυσε την αίθουσαν. Την 9ην π.μ. ακριβώς εισέρχεται το Δικαστήριον και κηρύσσεται η έναρξις της συνεδρίας. Καλείται ο κατηγορούμενος, ερωτάται περί της ταυτότητός του και εάν έχη συνηγόρους. Διορίζει δε τους κ.κ. Βάρφην, ταγματάρχην χωροφυλακής και Ν.Κ. Παρίτσην, Δικηγόρον (σ.σ. ο Παρίτσης ήταν ο εκδότης της εφημερίδας της Λέσβου “Σάλπιγξ”). Ο κ. Γραμματεύς αναγιγνώσκει την διαταγήν του Ναυάρχου, το εγκλητήριον και τον κατάλογον των μαρτύρων της κατηγορίας. Η υπεράσπισις δηλοί ένα μάρτυρα, ζητεί δε να μη εξετασθώσιν οι εκ των μαρτύρων της κατηγορίας το πρώτον επ’ ακροατηρίου δηλούμενοι συνωδά τω άρθ. 100 της Ποιν. Νομοθεσίας. Ο κ. Β. Επίτροπος ζητεί να απορριφθή η ένστασις. Το Δικαστήριον δέχεται την αίτησιν της υπερασπίσεως. Ο κ. Β. Επίτροπος ζητεί τότε αναβολήν της δίκης. Αντικρούει η υπεράσπισις. Το Δικαστήριον εξέρχεται προς διάσκεψιν. Επανελθόν απαγγέλλει την απόφασίν του καθ’ ήν απορρίπτει την αίτησιν του κ. Β. Επιτρόπου, επιφυλαττόμενον να αποφασίση εάν παραστή ανάγκη κατά την εξέλιξιν της δίκης. Διατάσσεται η πρόοδος της δίκης και καλούνται οι μάρτυρες, οίτινες κατέθεσαν ότι οι φονευθέντες ηθέλησαν να δραπετεύσωσιν οδηγούμενοι εκ Γέρας υπό συνοδείαν ενταύθα επωφελούμενοι του σκότους της αρξαμένης νυκτός, αφού εξύβρισαν τον κατηγορούμενον, ηθέλησε δε να επιτεθή κατ’ αυτού ο έτερος των φονευθέντων αθίγγανος Αλή Ιβραήμ. Ο μάρτυς της υπερασπίσεως κατέθηκεν ότι ο ιερεύς απήλθεν εις Γέραν τη αδεία του αξιωματικού του φρουρούντος εις “Γαδαρανήφορον”. Καλείται είτα εις απολογίαν ο κατηγορούμενος. Διηγείται πως και διατί ήλθεν εις Μυτιλήνην, πως ωπλίσθη υπ’ αξιωματικού ίνα τεθή επί κεφαλής σώματος ενόπλων, πως μετέβη εις Γέραν και παρέλαβε παρά της Δημογεροντίας 31 στοιχεία επικίνδυνα εις την τάξιν και ασφάλειαν του τόπου, μετά γυναικών τινων βία εξισλαμισθεισών άλλοτε. Εκθέτει πως έγινεν ο φόνος, πως ευρέθη εν αμύνη κατά του Αθιγγάνου Αλή Ιβραήμ θελήσαντος να επιτεθή κατ’ αυτού και να δραπετεύση και διά τούτο φονευθέντος, πως είτα ο έτερος έσπευσεν εν τω σκότει να εξαφανισθή και εκώφευσεν εις την τριπλήν αυτού διαταγήν,

Συνέχεια στη σελ. 9

Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2016

9

το Σκινοφάραγγο

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ - ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ - ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΠΑΝΑΚΑΚΗΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ Συνέχεια από τη σελ. 8 όπως σταθή και πως επί τέλους ηναγκάσθη να πυροβολήση προς την διεύθυνσιν εξ ης ήρχετο ο κρότος των οπλών του ίππου και να τον φονεύση. Ο κατηγορούμενος υποστηρίζει ότι λαβών εντολήν να κομίση τους αιχμαλώτους και έχων οιονεί στρατιωτικήν αποστολήν εφρόνει ότι έπραττεν το καθήκον του, διά την εκτέλεσιν δε ταύτην αναμένει την απόφασιν του δικαστηρίου. Η απολογία του υπήρξεν πειστική και ζωηρά. Μετά 5λεπτον διάλειμμα τον λόγον λαμβάνει ο Β. Επίτροπος κ. Κ. Μελάς υποστηρίξας το κατηγορητήριον ευφραδώς και ζητήσας να κηρυχθή ένοχος ο κατηγορούμενος δύο αναιρέσεων μετά του ελαφρυντικού βαρείας ύβρεως και ονειδισμών των αναιρεθέντων κατ’ αυτού. Μετά τον Β. Επίτροπον ήρξατο της συνηγορίας ο Ταγματάρχης της Χωροφυλακής κ. Βάρφης, όστις δι’ αγορεύσεως νευρώδους υπεστήριξεν ότι ο κατηγορούμενος λαβών εντολήν παρά της αρχής και έχων στρατιωτικήν χροίαν έπραξε το καθήκον του πυροβολήσας εναντίον των εχθρών της πατρίδος ζητησάντων να δραπετεύσωσιν. Εζήτησε την αθώωσιν του κατηγορουμένου επί τη βάσει του άρθρου 104 του Κ.Π. νόμου καθορίζοντος ότι όταν ο προσβληθείς υπερβή τα όρια της αμύνης από το αιφνίδιον, τον υπερβολικόν φόβον ή από ταραχήν του νοός η υπέρβασις αύτη δεν καταλογίζεται αυτώ. Καταλήγων εξώρκισε το δικαστήριον να λάβη υπ’ όψιν την τότε κατάστασιν και την ιερατικήν ιδιότητα του κατηγορουμένου και να αθωώση αυτόν. Μετά τον κ. Ταγματάρχην Βάρφην, ο έτερος των συνηγόρων κ. Ν. Παρίτσης, δι ωραίας αγορεύσεως εζωγράφισε την κατά Νοέμβριον κατάστασιν της νήσου, τα βάσανα και τα παθήματα των κατοίκων των κωμοπόλεων και χωρίων προ της αιχμαλωτίσεως του τουρκικού στρατού, τας ατιμώσεις, τας βεβηλώσεις, τας ληστείας, τους εμπρησμούς και όλα τα στοιχεία της αναρχίας των τουρκικών στρατευμάτων· υπέμνησε τι υπέστησαν ο Μανδαμάδος και η Στύψη και τα Γέλοια και η Κάπη και η Πέτρα και τα Τελώνια· εζήτησε δε να δικασθή ο κατηγορούμενος ωσεί διετρέχομεν τον μήνα Νοέμβριον του 1912 και όχι τον Μάιον του 1913 ότε την ασφάλειαν και την ησυχίαν του τόπου και την άρσιν των φυλετικών παθών επέβαλεν η Κυανόλευκος. Συνεχίζων υπεστήριξεν ότι ο Μυτιληναϊκός λαός εξήνεγκε την αθωωτικήν του ετυμηγορίαν. Και ότι την αυτήν ετυμηγορίαν εξήνεγκεν αυτή η στρατιωτική αρχή της νήσου διότι μετά το γεγονός της 19 Νοεμβρίου αυτή αύτη (σ.σ. εννοεί τον τότε στρατιωτικό διοικητή Κων/νο Μελά) απεφυλάκισε τον κατηγορούμενον, ώπλισεν, έθηκεν επί κεφαλής ανταρτικού σώματος και απέστειλεν εις Κώμην και Βαλτσίκ, ως αποδεικνύουσι τα σχετικά έγγραφα. Η εντολή άρα της 28 Νοεμβρίου (σ.σ. προς Κώμην) αποδεικνύει ότι αι αρχαί δεν εθεώρησαν εγκληματίαν τον κατηγορούμενον. Επομένως η αθώωσίς του χρονολογείται έκτοτε. Εζήτησε δε την αθώωσιν του κατηγορουμένου διότι ούτος εκτελών το στρατιωτικόν καθήκον του ανήρεσε τους δύο αιχμαλώτους ζητούντας να δραπετεύσωσιν, ως θα το έπραττε πας έντιμος άνθρωπος έχων ομοίαν αποστολήν, και διότι ευρέθη εν αμύνη. Ο Ν. Παρίτσης εν ωραίω επιλόγω εζήτησε την απονομήν δικαιοσύνης εν συνδυασμώ προς την επιείκειαν, ης άνευ δικαιοσύνη δεν υπάρχει, προς ιερέα, Κρήτα και εθελοντήν επιτελέσαντα το καθήκον του, ως τυχόντα ήδη της αθωωτικής ετυμηγορίας του Μυτιληναϊκού λαού, όστις υπέρ πάντα άλλον είνε εις θέσιν να γνωρίζη την κατάστασιν του 9βρίου 1912 και τας συνεπείας του φυλετικού αγώνος του λήξαντος την 8 Δ/βρίου. Μετά τον κ. Ν. Παρίτσην εδευτερολόγησεν ο κ. Β. Επίτροπος (σ.σ. Κων. Μελάς) αποκρούσας τον στρατιωτικόν χαρακτήρα της αποστολής του κατηγορουμένου και την οιονεί αμνήστευσίν του διά της ακολουθησάσης αποστολής του υπό την στρατ. αρχήν, απήντησεν η υπεράσπισις επιμείνασα εις την γνώμην της, ηρωτήθη ο κατηγορούμενος εάν είχε να προσθέση τι και εκηρύχθη το πέρας των συζητήσεων αποσυρθέντος του δικαστηρίου εις διάσκεψιν. Μετά ημίωρον επανήλθε το δικαστήριον και της φρουράς παρουσιαζούσης όπλα απήγγειλεν ο κ. Πρόεδρος την απόφασιν καθ’ ήν ο ιερομόναχος Ευγένιος εκηρύχθη αθώος διά ψήφων 3 κατά 2. Ζωηρά χειροκροτήματα και ζητωκραυγαί διεδέχθησαν την απαγγελίαν της αποφάσεως».

Ελληνοβουλγαρικός πόλεμος Οι κομιτατζήδες, τα βασανιστήρια και το φρικτό τέλος Την 17η/6/1913 κηρύσσεται ο Ελληνοβουλγαρικός πόλεμος. Ο ιερομόναχος-οπλαρχηγός Ευγένιος Πανακάκης με το σώμα του φεύγει από την απελευθερωμένη Μυτιλήνη και περνά στη Μακεδονία. Εκεί, σε συνεργασία με τον Ελληνικό Στρατό, αναλαμβάνει την καταδίωξη των Βουλγάρων κομιτατζήδων (ανταρτών) και μεταβαίνει στην περιοχή της Προσοτσάνης - Δράμας, όπου οι κομιτατζήδες ενοχλούσαν σοβαρά τον Ελληνικό Στρατό. Οι Βούλγαροι κομιτατζήδες στην περιοχή αυτή είναι πολλοί. Το έργο του Ευγενίου είναι δύσκολο κι επικίνδυνο. Όμως ο Ευγένιος και τα παλικάρια του δε λογαριάζουν εμπόδια και κινδύνους. Καταδιώκουν τους κομιτατζήδες και το αντάρτικο σώμα του Κρητικού παπά έγινε ο τρόμος και ο φόβος των Βουλγάρων, οι οποίοι ετρέποντο σε άτακτη φυγή, ακόμα και όταν κυκλοφορούσε η φήμη ότι πλησίαζε στα κρησφύγετά τους. Η εξόντωση μεγάλου αριθμού κομιτατζήδων και ο εξαναγκασμός των υπολοίπων, αντί να δρουν κατά των Ελλήνων, να κρύπτονται για ν’ αποφύγουν την εξόντωσή των εδημιούργησε στους αρχικομιτατζήδες σοβαρότατο πρόβλημα. Γι’ αυτό το λόγο αποφάσισαν συνεργαζόμενοι όλοι μαζί να τον χτυπήσουν την κατάλληλη στιγμή και να τον εξοντώσουν. Προς το σκοπό αυτό, οι Βουλγαρίζοντες της περιοχής παρακολουθούσαν τις κινήσεις του αντάρτικου σώματος του Κρητικού παπά και ειδοποιούσαν τους Βούλγαρους κομιτατζήδες. Ο Κρητικός παπάς και τα παλικάρια του κινούνταν συνεχώς καταδιώκοντας τους Βουλγάρους, είχαν πολύ κουραστεί κι απεφάσισαν να ξεκουραστούν λίγο. Στην περιοχή Προσοτσάνης, επανερχόμενος από αναρρωτική άδεια, ο συγχωριανός και συμπέθερός του στρατιώτης Γεώργιος Κων. Μπριτζολάκης κατευθυνόμενος στη μονάδα του συνάντησε τον Ευγένιο. Εκεί, όλως αυτοβούλως, ο Γεώργιος Κ. Μπριτζολάκης εντάχθηκε στο αντάρτικο σώμα του Ευγένιου, αφού μαζί του θα πολεμούσε τους Βούλγαρους, και έγραψε σχετική επιστολή στην αδελφή του Πελαγία. Στο χωριό Παλαιό Καλοπότι (σήμερα Πανόραμα), στο εξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου, τέλη Ιουνίου αρχές Ιουλίου 1913 αποφάσισαν ο Ευγένιος με τους άνδρες του να διανυκτερεύσουν εκεί. Την παραμονή των αυτήν πληροφορήθηκε ο αρχικομιτατζής Πανίτσα κι έκρινε τη θέση κατάλληλη να τον χτυπήσουν και προσκάλεσε να προστρέξουν προς αυτόν όλοι οι κομιτατζήδες της ευρύτερης περιοχής. Μεγάλη δύναμη Βουλγάρων κομιτατζήδων πλέον των 200 εκύκλωσε το εξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου κι άρχισε ολονύκτιος σκληρός και αιματηρός πόλεμος. Το Ελληνικό Αντάρτικο Σώμα του Κρητικού παπά περικυκλωμένο από παντού μαχόταν ηρωικά αναμένοντας βοήθεια και ενίσχυση από τον Ελληνικό Στρατό ή από άλλο αντάρτικο σώμα. Όμως βοήθεια δεν έφτασε ποτέ. Το αίμα των αγωνιστών έρρεε άφθονο. Τα ξημερώματα, όσοι εκ των αμυνομένων είχαν μείνει ζωντανοί και όσοι τραυματίες μπορούσαν να περπατήσουν απεφάσισαν να ενεργήσουν έξοδο, να διασπάσουν την πολιορκία και αν εσώζονταν να ενωθούν με τον Ελληνικό Στρατό ή με τα άλλα αντάρτικα σώματα. Η έξοδος έγινε, μα οι εχθροί ήσαν πολλοί και όσοι δε σκοτώθηκαν πιάστηκαν ζωντανοί και βασανίστηκαν από τους Βούλγαρους κομιτατζήδες, στην κυριολεξία κατακρεουργήθηκαν. Μεταξύ εκείνων που πιάστηκαν ζωντανοί ήταν ο ιερομόναχος Ευγένιος Ιωαν. Πανακάκης και ο στρατιώτης Γεώργιος Κων. Μπριτζολάκης κι ένας ακόμη αντάρτης αγνώστων στοιχείων από το Λαγκαδά της Μακεδονίας. Και οι τρεις αυτοί μαρτύρησαν στην κυριολεξία από τα βασανιστήρια που υπέστησαν και στο τέλος εσφαγιάσθησαν και τους πέταξαν μέσα στο παρακείμενο πηγάδι. Τα σκληρότερα βασανιστήρια υπέστη ο ιερομόναχος-οπλαρχηγός Ευγένιος Ιωαν. Πανακάκης, ο Ελληνοχριστιανός καλόγερος, ο φλογερός και αγνός πατριώτης, ο θαρραλέος και ο τολμηρός ήρως Εθνομάρτυρας για του Χριστού την πίστη την Αγία και της πατρίδας την ελευθερία. Στο Παλαιό Καλοπότι (σημερινό Πανόραμα) το 1937 υπηρετούσε στο Δημοτικό Σχολείο η δασκάλα Αμπατζή και σε απάντηση επιστολής του Εμμαν. Κων. Μπριτζολάκη, αδελφού του φονευθέντος, έγραφε: «Κατά τις πληρο-

φορίες μου, στο εξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου έγινε μεγάλη μάχη μεταξύ του ελληνικού Αντάρτικου Σώματος και των Βουλγάρων κομιτατζήδων. Εκεί περικυκλώθηκε κι έπεσαν όλοι, καθώς και ο επικεφαλής τους Κρητικός παπάς». Τέλος, στο από 18/8/1997 απαντητικό έγγραφό του προς τον ερευνητή κ. Γεώργιο Μιζεράκη ο οποίος του είχε στείλει δύο σχετικές επιστολές ο τότε πρόεδρος της Κοινότητος Πανοράματος Δράμας του έγραφε τα εξής: «Σε απάντηση των δύο επιστολών σας, σας γνωρίζουμε ότι μετά από έρευνα που κάναμε το μόνο που καταφέραμε να μάθομε είναι ότι: Στο εξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου, στην είσοδό του είναι θαμμένος ένας παπάς, του οποίου δε γνωρίζει κανείς το όνομά του. Δεν υπάρχουν πληροφορίες, γιατί οι κάτοικοι στο σύνολό τους είναι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στο χωριό μας μετά το 1920. Οι ντόπιοι που υπήρχαν εδώ βρίσκονται στη Βουλγαρία». Ο Επίσκοπος Αρκαδίας το 1998, ερωτηθείς σχετικώς, απήντησε ότι ουδέν προκύπτει από τα αρχεία της Επισκοπής. Μόνο ο Αρχιμανδρίτης-Πρωτοσύγκελος της Μητροπόλεως Γορτύνης και Αρκαδίας Χρυσόστομος Παπαδάκης σε ερώτηση του κ. Γεωργίου Μιζεράκη ασχολήθηκε με τον Εθνομάρτυρα Ευγένιο Ιωάν. Πανακάκη και συμπληρώνοντας την έρευνά του δημοσίευσε στην εφημερίδα «Αντίλαλος της Μεσσαράς» την 25η Νοεμβρίου 2003 την βιογραφία του με τίτλο «Ευγένιος Πανακάκης, ο Εθνομάρτυρας Αρχιμανδρίτης, αδελφός της Ιεράς Μονής Κουδουμά».

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ - ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΠΑΝΑΚΑΚΗ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ - ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑ 1875 Γέννηση εις Σκινιά.

1889 Αίτηση να πάρει όπλο-να καταταγεί εθελοντής, αντάρτης.

1896 Εντάσσεται στην ανταρτική ομάδα του Σκινιανού Εμμανουήλ Αντωνίου Μαρκατάτου - Συμμετοχή σε μάχες κατά των Τούρκων.

1897 Εθελοντής στο Τάγμα Κρητών Επιλέκτων του Ιωάννη Νταφώτη στην περιοχή Αρχανών.

1899-1901 Δόκιμος μοναχός στη Μονή Παναγίας Κουδουμά.

1901 Χειροτονία από όσιο Ευμένιο (κουρά) σε μοναχό. Μετονομάζεται σε Θεοδόσιο.

1902 Μετάβαση στο Μαριδάκι μαζί με άλλους δύο Μοναχούς - προσπάθεια εγκατάστασης πέριξ της εκκλησίας του Αγ. Παντελεήμονος - Παρενόχληση, απειλές από κτηνοτρόφους της περιοχής - Επιστροφή στον Κουδουμά.

1908 Αναχώρηση για Ιεροσόλυμα με άδεια του Ηγουμένου Οσίου Ευμενίου μέσω της νήσου Καρπάθου.

08-04-1909 Χειροτονείται στον Μητροπολιτικό Ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην κωμόπολη Απέρι νήσου Καρπάθου ως Διάκονος από τον Μητροπολίτη Ευγένιο Μαστοράκη με το όνομα ΕΥΓΕΝΙΟΣ.

09-08-1909 Χειροτονείται από τον ίδιο Μητροπολίτη στο Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος στην κωμόπολη Φρυ της νήσου Κάσου σε πρεσβύτερο (ιερομόναχο).

29-09-1910 Βρίσκεται στα Ιεροσόλυμα - Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων του χορηγεί άδεια να ιερουργεί στα διάφορα προσκυνήματα που θα επισκέπτονταν.

29-09-1910 - Τέλος 1910 Επισκέπτεται διάφορα προσκυνήματα των Αγίων Τόπων. Αρχές 1911 - Αύγουστος 1911 Εγκαθίσταται στη Μονή Θαβωρίου στο όρος Θαβώρ όπου παραμένει για οκτώ μήνες εκτελώντας και χρέη εφημερίου. [Σχετικό πιστοποιητικό από τον ηγούμενο της Μονής Θαβωρίου Αρχιμανδρίτη Διόδωρο Σκανδαλόπουλο]. Αύγουστος 1911 - Μάρτιος 1912 Προσέρχεται στη Μονή Σταυρού Ιεροσολύμων όπου παραμένει για επτά μήνες εκτελώντας χρέη εφημερίου. [Σχετικό πιστοποιητικό από Ηγούμενο της Μονής Μακάριο Μηλιαρά, 27-03-2012]. Απρίλιος 1912 Επιστροφή στο χωριό του - Πώληση πατρικής περιουσίας στον αδελφό του - Προσπάθεια ανακατασκευής ναού Αγ. Παντελεήμονος στο Μαριδάκι.

5 Οκτ. 1912 Κηρύσσεται ο Ελληνοτουρκικός πόλεμος - Τα εγκαταλείπει όλα. - Πηγαίνει για ευλογία στο Άγιο Όρος και αμέσως μετά στη Θεσ/νίκη - Λαγκαδά όπου στρατολογεί εθελοντές και συγκροτεί Αν-

Συνέχεια στη σελ. 10

10

το Σκινοφάραγγο

Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2016

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ - ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ - ΕΥΓΕΝΙΟΣ ΠΑΝΑΚΑΚΗΣ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ Συνέχεια από τη σελ. 9 τάρτικο Σώμα Εθελοντών.

12/11/12 Με τους αντάρτες του πηγαίνει στη Λέσβο όπου εν τω μεταξύ έχει απελευθερωθεί μόνο η Μυτιλήνη και το Πλωμάρι για να συμμετάσχει στην απελευθέρωση του υπόλοιπου νησιού.

14/11/12 Παρουσιάζεται στον Στρκό Δκτή Κων. Μελά Υποπλοίαρχο και θέτει τον εαυτό του στη διάθεσή του. Αυτός αρνείται λέγοντας “δεν έχουμε ανάγκη από αντάρτες”.

16/11/12 Ο Στρκός Δκτής αναθεωρεί την απόφαση απαγόρευσης και με νέα διαταγή τον τοποθετεί στη δύναμη του Αξκού Τηλέμαχου Κυρμούλη με αποστολή να εκκαθαρίσει τα χωριά της περιοχής του κόλπου Γέρας από Τούρκους αντάρτες και κακοποιά στοιχεία.

16/11/12 - 19/11/12 Επιχειρεί στην περιοχή Γέρας, συλλαμβάνει 31 αιχμαλώτους και συλλέγει ποσότητες όπλων και πυρομαχικών. Πηγαίνοντας τους αιχμαλώτους στη Μυτιλήνη εκτελεί δύο απ’ αυτούς οι οποίοι προσπάθησαν να δραπετεύσουν. Αναφέρει το γεγονός στον Κων/νο Μελά και εκείνος τον φυλακίζει.

19/11/12 - 28/11/12 Παραμένει έγκλειστος στις φυλακές.

28/11/12 Αποφυλακίζεται με εντολή του Στρ. Δκτή και του ανατίθεται αποστολή να εκκαθαρίσει την περιοχή των χωρίων Κώμη και Μπαλτζίκ. Εκτελεί την διαταγή και επιστρέφει στη Μυτιλήνη με αιχμαλώτους και ποσότητες πολεμικού υλικού.

29/11/12 Ο Στρκός Δκτής διατάσσει την φυλάκισή του για 2η φορά.

1/12/12 Κρήτες αντάρτες (193) ταξιδεύοντας με το πλοίο “ΕΛΔΑ” για την απελευθέρωση της Χίου μαθαίνουν για την φυλάκιση του Ευγένιου και τον αποφυλακίζουν με τη βία για να τον πάρουν μαζί τους. Ο Ευγένιος για να μην γίνουν επεισόδια παραδίδεται οικειοθελώς στον Ανθλγό (ΠΖ) Χρυσάφη Ιωάννη.

2/12/12 Με εντολή του Στρ. Δκτή Μυτιλήνης Κων/νου Μελά συγκροτείται Σώμα Προσκόπων αποτελούμενο από τα αντάρτικα σώματα: α) Του Ιερομόναχου Ευγενίου Πανακάκη ο οποίος αποφυλακίζεται, β) Του Ευστράτιου Λαγίδη και γ) Του Δημήτριου Στεφάνου υπό την γενική ηγεσία του Ανθλγού Πεζικού Ιωάννη Χρυσάφη και τους ανατίθεται η αποστολή να καλύψουν το δεξιό πλευρό της εμπροσθοφυλακής του τακτικού στρατού στην επακολουθήσασα καθοριστική μάχη στην περιοχή του χωριού Κλαπάδος.

4/12/12 - 8/12/12 Συμμετέχει στη Μάχη στο Κλαπάδο. Μπαίνει πρώτος με τους αντάρτες του στην Αχερώνη Καλλονής και εκτελώντας πλήρως την διαταγή της πλαγιοκάλυψης του Τακτικού Στρατού πολέμησε ηρωικά και συνέβαλε τα μέγιστα στην τελική νίκη.

14/12/12 Ο Στρκός Δκτής διατάσσει την φυλάκισή του για 3η φορά. Ο Ευγένιος αποστέλλει επιστολή στον Τχη Μανουσάκη για να τον πάρει μαζί του στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στη νήσο Χίο.

23/2/13 Φυλακισμένος στο φρουραρχείο Μυτιλήνης παραπέμπεται να δικασθεί στο Στρατοδικείο.

17/05/13 Αθώωση από το Στρατοδικείο.

17/6/13 Κηρύσσεται ο Ελληνοβουλγαρικός Πόλεμος και ο Ευγένιος με τους άντρες του μεταβαίνει στη Μακεδονία στην περιοχή της Δράμας όπου γίνεται ο φόβος και ο τρόμος των κομιτατζήδων. Αρχές Ιουλίου 1913 Προδίδεται από Βουλγαρίζοντες κατοίκους της περιοχής Προσοτσάνης, κυκλώνεται στο εξωκλήσι του Αγ. Γεωργίου από κομιτατζήδες με επικεφαλής τον Αρχικομιτατζή Πανίτσα. Επιχείρησαν έξοδο όμως οι εχθροί ήταν πολλοί, οι περισσότεροι σκοτώθηκαν, ο Ευγένιος πιάστηκε ζωντανός και κατακρεουργήθηκε.

Πηγές:

1. Εφημερίς Λέσβου “Λαϊκός Αγών” 14-11-1912, 16-11-1912, 17-11-1912, 19-11-1912, 25-11-1912, 2-12-1912.

2. Αρχεία της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού του Γενικού Επιτελείου Στρατού Δεκ. 1912.

3. “Η Λέσβος τις μέρες της Απελευθέρωσης” Φ. Δήμου - Γ. Καραμάνος - Αθ. Παρασκευαΐδης, Μυτιλήνη 1962.

4. Γραπτές ανέκδοτες ή δυσεύρετες Μαρτυρίες, περ. “Λεσβιακά” 2014 του Στρατή Αναγνώστου.

5. Φως των παίδων, του Ιωάννη Καραγιάννη, έκδοσης 1912-1913.

6. Εφημ. Λέσβου “Σάλπιγξ”, εκδότης Ν. Παρίτσης, 23-2-1913, 18-5-1913.

7. 15νθήμερη εφημ. Λέσβου “Χαραυγή”, Σάββατο 1-12-1912.

8. Εφημ. “Εμπρός” των Αθηνών, 12-12-1912.

9. “Τα Απομνημονεύματα της ζωής μου” παπα-Γεωργίου Ράλλη από Αχερώνη Καλλονής Λέσβου, έκδοση “Συλλόγου Καλλονιατών Λέσβου” Αθήνα 2001.

10. “Η απελευθέρωση της Λέσβου 8 Νοεμ. - 8 Δεκ.

1912” Λεσβιακά τόμος ΚΔ΄ σελ. 55, Στρατή Χαραλάμπους, έκδοση 2014.

11. Απαντητική επιστολή της δασκάλας Αμπατζή το 1937 στο Παλαιό Καλοπότι, σημερινό Πανόραμα, στον Εμμ. Κων. Μπριτζολάκη.

12. Απαντητικό έγγραφο στον κ. Μιζεράκη Γεώργιο την 12-8-1997 του τότε Προέδρου της Κοινότητας Πανοράματος.

13. Εφημ. “Αντίλαλος της Μεσσαράς” της 25 Νοεμ. 2003 κείμενο του Αρχιμανδρίτη - Πρωτοσύγκελου της Μητροπόλεως Γορτύνης και Αρκαδίας, Χρυσοστόμου Παπαδάκη.

14. Άρης Κυριαζής, “Τα Φόβια” του 1912 εισήγηση στο Συνέδριο Ιστορίας “Λέσβος 1912 από την Οθωμανική στην Ελληνική Επικράτεια”, η δράση των ένδεκα γνωστότερων οπλαρχηγών που με τους αντάρτες τους πολέμησαν ηρωικά για την απελευθέρωση της Λέσβου. Η έρευνα και η συγκέντρωση στοιχείων έγινε από τους: 1. Μιζεράκη Γεώργιο, Αξκό Χωροφυλακής σε σύνταξη, τουλάχιστον για 25 χρόνια περίπου.

2. Καρτσάκη Κων/νο του Δημητρ. εκπαιδευτικό - συγγραφέα - ποιητή. Την επιμέλεια των κειμένων για την εφημερίδα είχε ο Γαρεφαλάκης Ιωάννης του Δημ., Αξκός Στρατού σε σύνταξη - εκδότης της εφημ. “Σκινοφάραγγο”.

ΠΡΟΤΟΜΗ ΤΟΥ ΗΡΩΟΣ ΣΤΟ ΣΚΙΝΙΑ

Μετά από την μακροχρόνια έρευνα του κ. Μιζεράκη Γεωργίου και του κ. Καρτσάκη Κων. στη Μονή Κουδουμά στην Μητρόπολη Γορτύνης και Αρκαδίας στη Λέσβο, στη Μακεδονία, στους Αγίους Τόπους, στο Σκινιά και στα Αρχεία της Ιστορίας Στρατού του Γενικού Επιτελείου Στρατού ήρθαν στο φως πολλά στοιχεία ικανά να συγκροτήσουν το βιογραφικό του ιερομόναχου Ευγενίου Ιωάν. Πανακάκη, από την γέννησή του στο Σκινιά, την άνδρωσή του, την προσπάθειά του να υπηρετήσει το Θεό ως μοναχός, την πορεία του στους Αγίους Τόπους και τέλος την απόφασή του να πολεμήσει ως Ιερομόναχος επικεφαλής ανταρτικού σώματος για την απελευθέρωση της νήσου Λέσβου, τις περιπέτειές του στο νησί, την διαπεραίωσή του στη Μακεδονία, τον αγώνα του εναντίον των Βουλγάρων κομιτατζήδων και την τελική θυσία του στο εξωκλήσι του Αγ. Γεωργίου στο Καλοπότι (Πανόραμα) Δράμας μετά από προδοσία ντόπιων φίλα προσκείμενων προς τους Βουλγάρους. Ο κ. Κων/νος Καρτσάκης του Δημητρίου είχε την ιδέα, που την μοιράστηκε με τον κ. Γεώργιο Μιζεράκη, με τον αιδεσιμώτατο ιερέα της ενορίας Σκινιά παπα-Νικήτα Καπελάκη, με την Πρόεδρο του Τοπικού Δημοτικού Συμβουλίου κα Χαλαμπαλάκη Μαρίνα, με το Συμβούλιο του Πολιτιστικού Συλλόγου Σκινιά, με το Συμβούλιο του Πολιτιστικού Συλλόγου των Απανταχού Σκινιανών - Λαγουτιανών και Βακιωτιανών που εδρεύει στην Αθήνα, την Συντακτική Επιτροπή της εφημερίδας “Σκινοφάραγγο”, τον κ. Ανδρέα Εμμ. Γαλανάκη, πτυχιούχο Εκκλησιαστικής Ακαδημίας και πολλούς συγγενείς του ήρωος να στήσουμε την προτομή του εθνομάρτυρα χωριανού μας ιερομόναχουκαπετάνιου Ευγενίου (κατά κόσμο Κων/νου) Ιωάννου Πανακάκη σε περίοπτη θέση, σε δημόσιο χώρο, στο χωριό μας για να θυμούνται οι παλιοί και να παραδειγματίζονται οι νέοι. Τιμώντας τον εθνομάρτυρα Ευγένιο Ιωάν. Πανακάκη, τη ζωή του, το έργο του, τους αγώνες του, την τελική εθελοθυσία και τον μαρτυρικό του θάνατο συνειδητοποιούμε με πόσους και τι είδους αγώνες η πατρίδα μας μπόρεσε μετά από τετρακόσια (400) χρόνια σκλαβιάς και κατατρεγμού να ελευθερωθεί, να μεγαλώσει, να γίνει κράτος όπως είναι σήμερα. Λίγοι εναντίον πολλών, άοπλοι σχεδόν εναντίον πάνοπλων, ανοργάνωτοι εναντίον οργανωμένων μα αποφασισμένοι! Καλύτερα μιας ώρας Ελεύθερη ζωή... τους έμαθε να τραγουδούν ο Ρήγας Φεραίος. Τετρακόσια (400) χρόνια μέσα στα στήθη των υπόδουλων Ελλήνων η φλόγα σιγόκαιγε, ο καημός για τη χαμένη πατρίδα, η λαχτάρα να ξαναγίνουν λεύτεροι μεταδίδονταν από γενιά σε γενιά, οι θρύλοι και οι παραδόσεις για τους ήρωες και τα κατορθώματά

τους, τους κράτησαν ζωντανούς. Ο Τούρκος δεν κατάφερε να τους αφομοιώσει! Κρατήθηκαν! Και όταν ήρθε η ευλογημένη η ώρα το γιαταγάνι και το καρυοφύλι άστραψε και αντήχησε στα βουνά και στα λαγκάδια. Ξεσηκώθηκαν και λευτερώθηκαν. Σκοτωμοί - αίματα - αμέτρητα! Αγώνες-θυσίες! Μα ποιος νοιάζεται ποιος τα υπολογίζει αυτά! Τα παιδιά μας πρέπει να ζήσουν λεύτερα. Έτσι σκέπτονταν. Και ύστερα έπρεπε να λευτερωθούν και οι υπόλοιποι από τα αδέλφια μας, η Ήπειρος, η Μακεδονία, τα νησιά μας, η Κρήτη. Κι άλλοι αγώνες κι άλλες θυσίες! Μα ποιος νοιάζεται! Η πατρίδα πρέπει να μεγαλώσει, πρέπει η αγκαλιά της να τους χωρέσει όλους. Έτσι κι έγινε. Και πώς να μην γίνει όταν υπήρχαν άντρες σαν τον ιερομόναχο Ευγένιο Ιωαν. Πανακάκη που τα παράτησε όλα και διέθεσε τα πάντα στην υπηρεσία της πατρίδας και σφράγισε την προσφορά του με την ύστατη θυσία, τον μαρτυρικό θάνατό του; Τιμώντας τον χωριανό μας εθνομάρτυρα Ευγένιο Ιωάν. Πανακάκη, υπενθυμίζουμε στους εαυτούς μας και παραδίδουμε παρακαταθήκη στους νεότερους, στα παιδιά μας και τα εγγόνια πως τούτη η Πατρίδα είναι στημένη πάνω σε τάφους ηρώων, σε εκατόμβες νεκρών, σε ποταμούς αιμάτων. Και πως χρέος όλων μας είναι να την διατηρήσουμε με κάθε θυσία ακέραιη λεύτερη. Με τις σκέψεις αυτές και για τους λόγους αυτούς όλοι οι ερωτηθέντες συμφώνησαν πως το έργο αυτό είναι σωστό και πρέπον να γίνει και συγκροτήθηκε αμέσως επιτροπή με αποστολή να ανεύρει το χώρο να συλλέξει τα απαραίτητα χρήματα να αναθέσει την φιλοτέχνηση της προτομής σε κατάλληλο γλύπτη και όταν όλα ετοιμαστούν να οργανώσει τα αποκαλυπτήρια σε σχετική πανηγυρική τελετή. Η Επιτροπή συγκροτήθηκε από τους: 1. Αιδεσιμώτατο ιερέα της ενορίας Σκινιά παπαΝικήτα Καπελάκη.

2. κ. Χαλαμπαλάκη Μαρίνα, Πρόεδρο του Τοπικού Δημοτικού Διαμερίσματος Σκινιά.

3. κ. Μιζεράκη Γεώργιο του Εμμ. Αξκό Χωροφυλακής σε αποστρατεία, ακούραστο ερευνητή.

4. κ. Καρτσάκη Κων/νο του Δημητρίου, εκπαιδευτικό σε σύνταξη - συγγραφέα - ποιητή και ερευνητή.

5. κ. Γαρεφαλάκη Ιωάννη του Δημητρίου, Αξκό Στρατού σε αποστρατεία, Πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου των Απανταχού Σκινιανών - Λαγουτιανών και Βακιωτιανών Αθήνας και εκδότη της εφημερίδας “Σκινοφάραγγο”.

6. κ. Πανακάκη Εμμ. του Νικολ., πρώην Πρόεδρο της πρώην Κοινότητας Σκινιά.

7. κ. Πανακάκη Εμμ. του Δημητρίου και της Μαργαρώς, επιχειρηματία.

8. κ. Γαλανάκη Ανδρέα του Εμμ. και της Ρούλας Πανακάκη, πτυχιούχο της Εκκλησιαστικής Ακαδημίας. Ο χώρος βρέθηκε και προσφέρθηκε από το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο της Ενορίας Σκινιά, είναι ο χώρος μπροστά από το Ενοριακό Πνευματικό Κέντρο. Το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο προσφέρθηκε να αναλάβει και τα έξοδα του βάθρου και της στήλης πάνω στα οποία θα τοποθετηθεί η προτομή. Πολλοί συγχωριανοί έχουν εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους και την επιθυμία τους να συνεισφέρουν οικονομικά προκειμένου να ολοκληρωθεί το έργο. Εθελοντής ταμίας είναι ο κ. Γαλανάκης Ανδρέας που είναι το νεότερο μέλος της Επιτροπής και ο οποίος θα συλλέγει τις προσφορές έναντι αποδείξεως. Μέχρι την ώρα της εκτύπωσης της εφημερίδας έχουν συνεισφέρει για την πραγματοποίηση της φιλοτέχνησης - κατασκευής της προτομής οι παρακάτω: 1. Οικογένεια Δημητρίου και Ευαγγελίας Ζαμπουλάκη................1.000€ 2. Καρτσάκης Κων/νος του Δημητρίου Εκπαιδευτικός-Συγγραφέας ................1.000€ 3. Τσαγκαράκης Μιχαήλ του Γεωργίου ......500€ 4. Χανιαλάκη Κυριακή του Μενελάου πρώην Επίτροπος Ελεγκτικού Συνεδρίου ..........300€ 5. Πανακάκης Εμμ. του Νικολάου πρώην Πρόεδρος Κοινότητας Σκινιά ......150€ 6. Στραταντωνάκης Στυλιανός του Νικολάου Κτηματίας ................................................300€ 7. Ιερομόναχος Καρακωνσταντάκης Ευγένιος ................300€ 8. Μικελάκης Γεώργιος του Φωτ. Ιατρός ....300€ Στο επόμενο φύλλο μας θα συνεχισθεί η δημοσίευση των ονομάτων των επόμενων δωρητών. Πληροφορίες: Καρτσάκης Κων/νος 6941467887

11

το Σκινοφάραγγο

Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2016

Ο Ποντιακός Ελληνισμός και η Γενοκτονία του Του Χρήστου Μπολώση, Στρατηγού ε.α. Συνέχεια από το προηγούμενο φύλλο

Γενοκτονία Ποντιακού Ελληνισμού Ο Ποντιακός Ελληνισμός, από την πτώση της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας το 1461, γνώρισε συνεχείς διωγμούς, σφαγές, ξεριζωμούς και προσπάθειες για το βίαιο εξισλαμισμό και εκτουρκισμό του, με αποκορύφωμα τη συστηματική και μεθοδευμένη εξόντωση - γενοκτονία του αιώνα μας. Επτά χρόνια μετά την άλωση της Πόλης, οι Οθωμανοί κατέλαβαν την Τραπεζούντα. Η οθωμανική κατάκτηση του μικρασιατικού Πόντου, μπορεί να διαιρεθεί σε τρεις Περιόδους: α. Η Πρώτη αρχίζει με την άλωση της Τραπεζούντας από τους Οθωμανούς το 1461 και λήγει στα μέσα του 17ου αιώνα. Την περίοδο αυτή, οι Τούρκοι κρατούν μάλλον ουδέτερη στάση κατά των Ελλήνων του Πόντου. β. Η Δεύτερη αρχίζει στα μέσα του 17ου αιώνα και λήγει με το τέλος του πρώτου ρωσοτουρκικού πολέμου. Χαρακτηρίζεται με τη θρησκευτική βία κατά των χριστιανικών πληθυσμών. Κατά την περίοδο αυτή πραγματοποιούνται οι ομαδικοί εξισλαμισμοί των ελληνικών πληθυσμών. γ. Η Τρίτη περίοδος, που τελειώνει το 1922 υποδιαιρείται σε δύο υποπεριόδους.

(1). Η Πρώτη αρχίζει με τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή, το 1774, με την οποία τερματιζόταν ο πρώτος Ρωσοτουρκικός Πόλεμος. Η υποπερίοδος αυτή, χαρακτηρίζεται από τη συστηματική προσπάθεια των τοπικών αρχών, να μην εφαρμόζουν, προς όφελος των χριστιανών, τους φιλελεύθερους νόμους.

(2). Η Δευτέρα υποπερίοδος, αρχίζει το 1908 και χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη του τουρκικού εθνικισμού. Από τους Βαλκανικούς Πολέμους και μετά, οι Γερμανοί, επίσημοι πλέον σύμβουλοι των Οθωμανών, δίδαξαν τους Νεότουρκους, ότι μονάχα με την εξαφάνιση των Ελλήνων και των Αρμενίων θα έκαναν πατρίδα τους τη Μικρά Ασία. Οι διάφορες μορφές βίας δεν αρκούσαν για να φέρουν τον εκτουρκισμό. Η απόφαση για την εξόντωσή τους, πάρθηκε από τους Νεότουρκους το 1911 και εφαρμόστηκε κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και ολοκληρώθηκε από το Μουσταφά Κεμάλ, το διάστημα από το 1919 έως το 1923. Το Νεοτουρκικό Κομιτάτο «Ένωση και Πρόοδος», ιδρύθηκε το 1889. Στο συνέδριό τους, που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1911 πάρθηκε η απόφαση, ότι η Μικρά Ασία πρέπει να γίνει Μωαμεθανική χώρα. Η απόφαση αυτή καταδίκασε σε θάνατο διάφορες εθνότητες. Οι Τούρκοι στον Πόντο άρχισαν με την επιστράτευση όλων των αρρένων από 15 έως 45 ετών και την αποστολή τους σε Τάγματα Εργασίας. Παράλληλα αμφισβήτησαν το δικαίωμα των Ελλήνων να ασκούν ελεύθερα τα επαγγέλματά τους και επί πλέον απαγόρευσαν στους μουσουλμάνους να συνεργάζονται επαγγελματικά με τους Έλληνες, με την ποινή της τιμωρίας από τις στρατιωτικές Αρχές. Κατ’ αρχάς οι άτακτες ορδές των Τούρκων, επιτίθονταν στα απομονωμένα ελληνικά χωριά και τα έκαιγαν αφού προηγουμένως έκλεβαν, δολοφονούσαν και βίαζαν νέα κορίτσια. Από κάθε γωνιά του Πόντου και της Μικράς Ασίας έρχονται καταγγελίες. Οι σποραδικές δολοφονίες αρχίζουν να αυξάνονται. Οι διωγμοί, εκδηλώθηκαν αρχικά με τη μορφή κρουσμάτων βίας, καταστροφών, απελάσεων και εκτοπισμών. Φαίνονταν σαν να προέρχονταν από ανεύθυνα κυρίως στοιχεία. Πολύ γρήγορα όμως, έγιναν συστηματικοί, πιο οργανωμένοι και εκτεταμένοι και στρέφονταν τόσο κατά των Ελλήνων όσο και κατά των Αρμενίων.

Εμπνευστής και εγκέφαλος αυτής της επιχείρησης της γενοκτονίας ήταν ο Μεχμέτ Ταλαάτ πασάς, υπουργός των Εσωτερικών της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Με δικές του εντολές, που καλούσαν τις αρχές να μη δείχνουν κανένα έλεος για τους χριστιανούς, εξαπολύθηκαν οι διωγμοί κατά των «ανεπιθύμητων» εθνοτήτων, σε μια τεράστια έκταση. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο αναγκάστηκε, σε ένδειξη πένθους να εκδώσει «Μαύρη Βίβλο» και να κλείσει στις 15 Μαΐου του 1914 όλες τις εκκλησίες και τα σχολεία. Παραλλήλως κατήγγειλε στις Μεγάλες Δυνάμεις τους νέους διωγμούς. Δεν πέτυχε όμως τίποτε, επειδή κηρύχθηκε στο μεταξύ ο Α΄ Π. Πόλεμος, στον οποίο η Τουρκία έλαβε μέρος ως σύμμαχος της Γερμανίας, έχοντας πια την ευχέρεια να εφαρμόσει πλήρως το παλιότερο σχέδιο της εξόντωσης των χριστιανών.

Οι διωγμοί των Ελλήνων του Πόντου Η εφαρμογή αυτής της πολιτικής ανάγκασε χιλιάδες Έλληνες των παραλίων της Μικρασίας να εγκαταλείψουν τις προαιώνιες εστίες τους και να μετοικήσουν, μετά από πολυήμερες εξοντωτικές πορείες. Σε μια έκθεση της Ελληνικής Πρεσβείας, με ημερομηνία του Ιουνίου του 1915, είναι γραμμένα τα εξής: «Οι εκτοπιζόμενοι από τα χωριά τους, δεν είχαν δικαίωμα να πάρουν μαζί τους ούτε τα απολύτως αναγκαία. Γυμνοί και ξυπόλητοι, χωρίς τροφή και νερό, δερόμενοι και υβριζόμενοι, όσοι δεν εφονεύοντο, οδηγούντο στα όρη από τους δημίους τους. Οι περισσότεροι από αυτούς πέθαιναν κατά την πορεία από τα βασανιστήρια. Το τέρμα του ταξιδιού δεν σήμαινε και τέρμα των δεινών τους, γιατί οι βάρβαροι κάτοικοι των χωριών, τους παρελάμβαναν για να τους καταφέρουν το τελειωτικό πλήγμα…….». Σκοπός των Τούρκων ήταν, με τους εκτοπισμούς, τις πυρπολήσεις των χωριών και τις λεηλασίες, να επιτύχουν την αλλοίωση του εθνολογικού χαρακτήρα των ελληνικών περιοχών και να καταφέρουν ευκολότερα των εκτουρκισμό εκείνων που θα απέμεναν.

Το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου Η ήττα της Τουρκίας από τις δυνάμεις της Αντάντ και το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, έφερε μια προσωρινή ανάπαυλα στο απάνθρωπο σχέδιο των Νεότουρκων. Η νέα τουρκική κυβέρνηση, υποχρεώνεται από τις νικήτριες δυνάμεις να δώσει άδειες επιστροφής στους λίγους εξόριστους που είχαν απομείνει.

Το τελικό πλήγμα Το 1919, αρχίζει νέος διωγμός κατά των Ελλήνων από το κεμαλικό καθεστώς, πολύ πιο άγριος κι’ απάνθρωπος από τους προηγούμενους. Ο διωγμός αυτός, υπήρξε η χαριστική βολή για τον ποντιακό ελληνισμό. Στις 19 Μαΐου, με την αποβίβαση του Μουσταφά Κεμάλ στη Σαμψούντα, αρχίζει η δεύτερη και σκληρότερη φάση της Ποντιακής Γενοκτονίας. Με τη βοήθεια μελών του Νεοτουρκικού Κομιτάτου, ο Κεμάλ κηρύσσει το μίσος εναντίον των Ελλήνων και σχεδιάζει την ολοκλήρωση της εξόντωσης του Ποντιακού Ελληνισμού. Αυτό που δεν πέτυχε το σουλτανικό καθεστώς στους πέντε αιώνες της τυραννικής διοίκησής του, το πέτυχε μέσα σε λίγα χρόνια ο Κεμάλ. Εξόντωσε τον ελληνισμό του Πόντου και της Ιωνίας. Η Τρομοκρατία, τα Τάγματα Εργασίας, οι Εξορίες, οι Κρεμάλες, οι Πυρπολήσεις των χωριών, οι Βιασμοί και οι Δολοφονίες ανάγκασαν τους Έλληνες του Πόντου να ανέβουν στα βουνά, οργανώνοντας αντάρτικο για την προστασία του αμάχου πληθυσμού. Τα θύματα της Γενοκτονίας θα ήταν πολύ πε-

ρισσότερα, αν δεν υπήρχε το επικό και ακατάβλητο ποντιακό αντάρτικο. Με την επικράτηση του Κεμάλ, οι διωγμοί συνεχίζονται με μεγαλύτερη ένταση. Στήνονται στις πόλεις του Πόντου τα διαβόητα έκτακτα Δικαστήρια Ανεξαρτησίας, που καταδικάζουν και εκτελούν την ηγεσία του ποντιακού ελληνισμού. Το τέλος του Πόντου πλησιάζει. Οι φωνές που αντιδρούν, λιγοστεύουν. Τον επίλογο της τραγικής ποντιακής γενοκτονίας, αποτελεί ο βίαιος ξεριζωμός των επιζώντων μετά τη νίκη της Τουρκίας. Με τη συνθήκη της ανταλλαγής των πληθυσμών έρχονται στην Ελλάδα και τα τελευταία ζωντανά υπολείμματα. Οι ξεριζωθέντες εγκαταλείπουν την πατρώα γη και όλα τα υπάρχοντά τους. Παίρνουν μαζί τους ιερά κειμήλια και λίγο χώμα από τη γη του Πόντου. Αφήνουν πίσω τη Μαύρη Θάλασσα και μπαίνουν στην Άσπρη Θάλασσα. Φτάνουν στην Ελλάδα.

Η προσφορά των Ελλήνων του Πόντου στο ελληνικό κράτος Πάμφτωχοι, έχοντας αφήσει πίσω τους περιουσίες και πλούτη, έφτασαν ταλαιπωρημένοι από τις διώξεις, με το φόβο ακόμη ζωντανό μέσα τους, κι εγκαταστάθηκαν δίχως να χάσουν το θάρρος τους, εδώ κι εκεί στη νέα ελληνική πατρίδα. Σκόρπισαν σε χωριά και πόλεις της Μακεδονίας και της Θράκης, στους συνοικισμούς της πρωτεύουσας και σε άλλες περιοχές, με μοναδικό εφόδιο την αυτοπεποίθηση, την αισιοδοξία, την αγάπη στη γη και τα γράμματα ή τις τέχνες. Αλλά και με την τραγική θέση της η Ιωνία, ήλθε να διαδραματίσει τον εθνικό της ρόλο. Μοναδική αλλά και μεγάλη παρηγοριά ότι οι ξεριζωμένοι πρόσφυγες, οι αιώνιοι Ακρίτες, θωράκισαν τη Μακεδονία και τη Θράκη. Περισσότεροι από 700.000 πρόσφυγες από τη Μικρασία και τον Πόντο εγκαταστάθηκαν στη βόρεια Ελλάδα. Οι Ίωνες, με μια πλούσια πολιτισμική και εθνική παράδοση, συνέβαλαν στην επιβεβαίωση της εθνικής ταυτότητας. Μέσα από αντιξοότητες και εμπόδια, κατόρθωσαν τόσο αυτοί όσο και αργότερα τα παιδιά τους, με την επιμονή και την υπομονή που τους διακρίνει, όχι μόνο να επιβιώσουν, αλλά και να διεισδύσουν στους χώρους των επιστημών και των τεχνών, της πολιτικής και του συνδικαλισμού, και να διακριθούν, συντελώντας καίρια την ανύψωση του βιοτικού επιπέδου, στην πρόοδο της επιστήμης και στην πολιτική ανάπτυξη του τόπου.

«Άφαντη» η ιστορία των Ποντίων Στα χρόνια που ακολούθησαν, το επίσημο Ελληνικό Κράτος, με την ένοχη σιωπή του για τα τραγικά εκείνα γεγονότα του Πόντου και της Μικράς Ασίας, την προσκόλλησή του στο ΝΑΤΟϊκό δόγμα της ακεραιότητας της Τουρκίας και την πολιτική προσέγγισή της, μέσω της δήθεν «ελληνοτουρκικής φιλίας», διέπραττε ακόμη ένα έγκλημα εις βάρος του Ελληνισμού. Η ιστορία της καταστροφής και το χρονικό της συγκλονιστικής Γενοκτονίας, έχει φτάσει στις μέρες μας μόνο με τον λυγμό των ξεριζωμένων. Διάσπαρτες αφηγήσεις. Όσα κρατάει ο νους. Όσα μπορεί και θέλει να συγκρατήσει. Νωπές είναι οι αναμνήσεις, αδιάψευστα τα στοιχεία και οι καταθέσεις των προσφύγων εκείνων, που μόλις είχαν γλιτώσει από του Χάρου τα δόντια. Κι όλοι στηρίζουν το αίτημα που τόσο έχει βραδύνει. Να αναγνωριστεί η γενοκτονία του Μικρασιατικού Ελληνισμού και να καταδικαστεί η Τουρκία έτσι όπως καταδικάστηκε στην ιστορική συνείδηση της ανθρωπότητας και η ναζιστική Γερμανία. Βεβαίως καμία πολιτική ή κομματική σκοπιμότητα δεν θα πρέπει να ρίχνει στη λήθη και την γενοκτονία επί Στάλιν, όταν πάνω από 38.000 πόντιοι δολοφονήθηκαν στα Γκουλάγκ. Συνέχεια στο επόμενο φύλλο

12

το Σκινοφάραγγο

Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2016

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΚΙΝΙΑ - ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2016 Συνέχεια από τη σελ. 1

Παράσταση Καραγκιόζη Στις 24 Ιουλίου δόθηκε στο χώρο του παλιού Δημοτικού παράσταση Καραγκιόζη για μικρούς και μεγάλους από το θίασο Σκιές και γέλια-Αφοί Θε-

οδωρόπουλοι. Γελάσαμε και απολαύσαμε για άλλη μια φορά τον κατεργάρη Καραγκιόζη και την παρέα του.

Διήμερο βιωματικό σεμινάριο κρητικών χορών Για πρώτη φορά στο χωριό μας πραγματοποιήθηκε βιωματικό σεμινάριο με τους ξεχασμένους και μη χορούς της Κρήτης. Η διδασκαλία των χο-

Η βραδιά όμως ήταν και πολύ «γλυκιά» γιατί συνοδευόταν από υπέροχα ξεροτήγανα και καλιτσούνια που έφτιαξαν νοικοκυρές του χωριού μας ενώ η έκπληξη της βραδιάς ήταν οι ζαχαρωτές μαντινάδες, ένα παλιό έθιμο, που με τη βοήθεια της κ. Λένας Ηγουμενάκη, προέδρου του Πολ. Συλλ. Αποστόλων προσπαθήσαμε να το θυμηθούμε. Τα γλυκά έφτιαξαν και οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στις: Γαλανάκη Ρούλα, Ιωάννα Καραβαλάκη, Μαρία Συμιανάκη του Ζαχ., Μαγκουφάκη Γιαννούλα, Μαρία Συμιανάκη του Γ., Γαλανάκη Καίτη, Μαθιανάκη Νατάσα και Γεωργία, Χαλαμπαλάκη Ισμήνη και Μαρίνα, Καμπά Ρένα, Γαλανάκη Ευανθία, Ζαμπουλάκη Ευαγγελία του Ιω., Ζαμπουλάκη Ασπασία, Γαρεφαλάκη Φωτεινή, Πανακάκη Ρένα, Χανιαλάκη Ροδούλα. Χωρίς τη βοήθεια των παραπάνω, η εκδήλωση θα ήταν πολύ «φτωχιά».

Δημιουργικά πρωινά–χαρούμενα απογεύματα Αφιερώσαμε κι ένα δημιουργικό διήμερο στα μικρά παιδιά στις 11, 12 Αυγούστου. Τα πρωινά κατασκευάσαμε φιγούρες Καραγκιόζη ενώ τα βράδια παρακολουθήσαμε δύο ωραίες παιδικές ταινίες.

Μαθήματα φωνητικής Παράλληλα με τις εκδηλώσεις μας απολαύσαμε κι ένα διήμερο σεμινάριο φωνητικής από την Αγάπη Παπαμήτσου. Δοκιμάσαμε τις φωνητικές μας ικανότητες, πήραμε συμβουλές και γενικά το απολαύσαμε.

Ημερήσια εκδρομή Ο κύκλος των δράσεών μας έκλεισε με την ημερήσια εκδρομή μας. Φέτος κινηθήκαμε ανατολικά. Επισκεφτήκαμε τη Σητεία, τη Μονή Τοπλού, το Βάι και την Ιεράπετρα. Η εκδρομή είχε πολύ μεγάλη συμμετοχή και κλεί-

ρών έγινε από το «Παραδοσιακό εργαστήρι» και τον καταξιωμένο χοροδιδάσκαλο Γιώργο Κουγιουμουτζή και τη Μαρία Τριτσάρη. Στο σεμινάριο, που έλαβε χώρα στις 30-31 Ιουλίου συμμετείχαν πάνω από είκοσι άτομα και ήρθαν σε επαφή με τους ωραίους αλλά ξεχασμένους χορούς της Κρήτης. Εκτός από τους γνωστούς, γνωρίσαμε τον Εθιανό, τον Τριζάλη, τον Ιεραπετρίτη, τον Πρινιώτη, τον Μπρεμιανό, το Λαζώτη, το Ρόδο, το Μικρόμικράκι και άλλους χορούς.

νοντας μας άφησε μια ευχάριστη αίσθηση και μας προετοίμασε να υποδεχθούμε και το φετινό φθινόπωρο.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ Ο Π. Σ. Σκινιά νιώθει την ανάγκη να ευχαριστήσει τον συγχωριανό μας, κάτοικο Καναδά, κ. Αντρέα Χαλαμπαλάκη, ο οποίος αν και μακριά, θυμάται πάντα το χωριό του και μας χορήγησε δωρεά ύψους διακοσίων ευρώ (200). Αυτά τα χρήματα ήταν πολύ σημαντικά για το Σύλλογό μας, γιατί μας έδωσαν τη δυνατότητα να καλύψουμε το μεγαλύτερο μέρος της συμμετοχής στο διήμερο σεμινάριο χορού κι έτσι δώσαμε τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να παρακολουθήσουν τα μαθήματα δωρεάν. Τη διαφορά κάλυψε ο Σύλλογος. Τη δεύτερη μέρα το βράδυ η εκδήλωση κορυφώθηκε με παρουσίαση της κρητικής φορεσιάς από τη Μαρία Τριτσάρη ενώ με τη λύρα του νέου καλλιτέχνη Ζαχαρία Ρακιντζάκη χορέψαμε τους χορούς και περάσαμε ένα αξέχαστο βράδυ.

Καλό φθινόπωρο σε όλους. Μαρία Γαλανάκη, Πρόεδρος Πολιτιστικού Συλλόγου Σκινιά

Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2016

13

το Σκινοφάραγγο

ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΟΝ 15ΑΥΓΟΥΣΤΟ ΤΟ ΠΑΣΧΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ Συνέχεια από τη σελ. 1

Την ημέρα της γιορτής υπό το φως της ημέρας έγινε η ιερά ακολουθία - η λιτανεία της Ιεράς Εικόνας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και η ευλογία των άρτων. Κόσμος πολύς από όλα τα γύρω χωριά συμμετείχε στην σπουδαία αυτή γιορτή και απεχώρησε μετά το πέρας πλήρης συναισθημάτων ψυχικής ικανοποίησης και ευχαριστιών προς την Θεοτόκο. Ο προϊστάμενος της ενορίας μας αιδεσιμώτατος παπα-Νικήτας Καπελάκης απηύθυνε το παρακάτω κήρυγμα προς όλους τους παρευρεθέντες με καθαρό και μεστό λόγο και ύφος. Εορτή μεγάλη και πανήγυρις λαμπρά αγαπητοί μου αδελφοί η εορτή της Κοιμήσεως τη Θεοτόκου. Τη γιορτάζει με πολλή χαρά ο Ορθόδοξος κόσμος σ' όλη την οικουμένη. Τρέχουμε οι πιστοί στους Ναούς μας, μάλιστα σ' αυτούς που είναι αφιερωμένοι στην Κοίμηση της Θεοτόκου, τρέχουμε με αγαλλίαση και ευφροσύνη να ψάλουμε τους θαυμάσιους ύμνους της εορτής, να πούμε τα εγκώμια της Παναγίας μας και να γιορτάσουμε με χαρά τη μεγαλύτερη θεομητορική εορτή του έτους, το Πάσχα του καλοκαιριού. Χαρά, εορτή, πανηγύρι! Γιατί όμως; Γιατί όλη αυτή η λαμπρότητα και ο ενθουσιασμός; Γιατί οι ύμνοι και οι ευχές, και η τόση χαρά στα πρόσωπα και στις ψυχές μας; Θάνατο έχουμε, και ο θάνατος πάντοτε ήταν θλιβερό γεγονός. Από τότε όμως που γεύθηκε τον θάνατο ο Υιός του Θεού, ο Κύριος Ιησούς Χριστός, και Ανέστη εκ νεκρών, κατήργησε τον θάνατο για όλο το ανθρώπινο γένος. Όσοι πιστεύουν στον Σταυρωθέντα και Αναστάντα Κύριο δεν φοβούνται πλέον τον θάνατο, διότι γνωρίζουν ότι αυτός είναι ένα πέρασμα από τα επίγεια στα ουράνια, από τα πρόσκαιρα στα αιώνια, από τα λυπηρά στα ευχάριστα, στα μακάρια και δοξασμένα. Ο θάνατος του πιστού δεν είναι μόνο γεγονός που προκαλεί τον πόνο και τα δάκρυα. Είναι γεγονός που προκαλεί πιο πολύ τη χαρά. Πολύ περισσότερο ο θάνατος των αγίων είναι η ημέρα της λυτρώσεώς τους από τα θλιβερά της επιγείου ζωής και της θριαμβευτικής εισόδου τους στον άφθαρτο και πανένδοξο κόσμο του ουρανού, στη μακάρια ζωή της Βασιλείας του Θεού. Γι’ αυτό τους αγίους τους γιορτάζουμε περισσότερο στην ημέρα της Κοιμήσεώς τους. Αλλά αν αυτά ισχύουν για κάθε πιστό και πιο πολύ για τους αγίους μας, τι πρέπει να ισχύει για την Παναγία, τη στολισμένη με εξαιρετικές χάριτες από τον Θεό γυναίκα, που έφερε στον κόσμο τον νικητή του θανάτου, για εκείνη που ο ουρανός την αναγνώ-

ρισε ως ευλογημένην εν γυναιξί, ευλογημένη από τον Θεό όσο καμιά άλλη γυναίκα, γι’ αυτήν που αξιώθηκε να γίνει η Μητέρα του Θεού; Ο θάνατος της υπερευλογημένης Μητέρας του Θεού είναι ένας θρίαμβος, η Κοίμησή Της η πιο μεγάλη γιορτή. «Η των ουρανών υψηλοτέρα υπάρχουσα, και των Χερουβείμ

Διά της Θεοτόκου και εξαιτίας αυτής η ιστορία όλου του κόσμου εισήλθε σε νέα τροχιά, ασύγκριτα μεγαλειώδη και ανώτερη απ' ο,τι υπήρχε πριν από Αυτήν. Δεν μπορούσε και ούτε μπορεί κάποιο δημιούργημα να γίνει τελειότερο από Αυτήν, ούτε η ίδια μπορούσε να γίνει τελειότερη από ό,τι είναι. Αλλά

15 Αυγούστου 2016 Σοροκιανός. Η γιορτή της Παναγίας. Βουνό οι αρτοκλασίες.

ενδοξοτέρα, και πάσης κτίσεως τιμιωτέρα, αυτή που είναι πιο ψηλά από τους ουρανούς, και έχει δόξα μεγαλύτερη από τη δόξα των χερουβικών δυνάμεων, αυτή που είναι πιο τιμημένη απ’ όλη τη δημιουργία του Θεού, που λόγω της υπερθαύμαστης καθαρότητάς της, δέχθηκε μέσα της τον αΐδιο Θεό. Την Παναγία, την πανάμωμη, την ελεύθερη από κάθε κηλίδα κακού ψυχή της, την παραδίδει στα άγια και άχραντα χέρια του Υιού και Θεού της. Χαίρει, χαίρει μεγάλη χαρά η ίδια που βρίσκεται στους κόσμους του ουρανού, δέχεται τα αιώνια βραβεία της απαράμιλλης αρετής της και την αμοιβή της ταπεινής υπακοής της και απολαμβάνει και αντανακλά την απερίγραπτη δόξα του Υιού της. Μαζί της γεμίζουν από ανεκλάλητη χαρά τα σύμπαντα, όλος ο κόσμος του ουρανού και της γης συμμετέχει στη χαρά της. Χαίρουν οι άγγελοι του ουρανού και δοξάζουν την Κοίμησή της. Ο Κύριος μας διαβεβαίωσε ότι μεγάλη χαρά έχουν οι άγγελοι του ουρανού όταν ένας αμαρτωλός άνθρωπος μετανοεί και επίσης ότι άγγελοι συνοδεύουν αυτούς που πορεύονται προς τη ζωή της αιωνιότητας. Πόση επομένως χαρά έχουν, πώς πανηγυρίζουν και πώς υποδέχονται στους ολόφωτους κόσμους του ουρανού αυτήν που έγινε η Μητέρα του Λυτρωτή όλου του κόσμου; Η Παναγία Θεοτόκος μετά την Κοίμησή Της καθίσταται η Μητέρα της νέας κτίσεως της Εκκλησίας του Χριστού. Έγινε η ευεργέτιδα πάσης της φύσεως και κτίσεως, γι' αυτό προσκυνείται από όλη την κτίση ως Κυρία και Δέσποινα, Βασίλισσα και Θεομήτορα.

και σύμφωνα με τους Πατέρες τρία πράγματα δεν μπορούσε να κάνει τελειότερα ο παντοδύναμος Θεός. Την σάρκωση του Θεού Λόγου, την Παρθένο Θεοτόκο και την μακαριότητα που θα απολαμβάνουν οι σεσωσμένοι. Η Παναγία μετά την ανάσταση του Χριστού ήταν το στήριγμα των αποστόλων και της νεοϊδρυθείσης Εκκλησίας του Χριστού. Αυτή δίδασκε τους νέους χριστιανούς, τους καθοδηγούσε, τους παρηγορούσε στις θλίψεις τους. Στον κατά πλάτος βίο Της διαβάζουμε ότι ο αρχάγγελος Γαβριήλ τρεις ημέρες πριν από την Κοίμησή Της, την επισκέπτεται όπως και στον Ευαγγελισμό, και της αναγγέλλει την ένδοξη μετάστασή Της από τον θάνατο στην ζωή. Κατόπιν το Άγιο Πνεύμα με τρόπο θαυματουργικό συγκέντρωσε όλους τους αποστόλους στην Γεσθημανή, στον οίκο της Θεοτόκου, για να παραστούν στην οσία ταφή Της και να πάρουν την ευλογία Της. Αφού εγκωμίασαν την υπερύμνητο Μητέρα του Θεού την παρακαλούσαν να τους πει κάποια τελευταία διδαχή Της ως παρακαταθήκη. Τότε η Θεοτόκος τους λέγει μία παραβολή, στην οποία ο κόσμος τούτος παρομοιάζεται με μία εμποροπανήγυρη, και όποιος κάνει την καλή εμπορία, όποιος δηλαδή κάνει την καλύτερη αγορά αυτός είναι και ο πιο κερδισμένος. Και στην συνέχεια τους εξηγεί ότι έτσι είναι και στα πνευματικά. Όποιος τηρήσει με μεγαλύτερο ζήλο και ακρίβεια τις εντολές του Χριστού, αυτός θα πετύχει το μεγαλύτερο κέρδος, θα δοξασθεί περισσότερο στην βασιλεία των ουρανών. Και τους προτρέπει να

επιμένουν στον καλόν αγώνα. Πράγματι πόσο ευαρεστείται η Παναγία μας όταν βλέπει ότι αγωνιζόμαστε για την σωτηρία μας! Και η ίδια όμως πόσο αγωνίστηκε επί της γης με αφανή τρόπο ενώ ως αναμάρτητη δεν όφειλε να το κάνει, το έκανε όμως για να μας αφήσει παράδειγμα τελείας ασκήσεως. Στην Γεσθημανή εκεί που έμενε, μετά την Κοίμησή Της, βρήκαν στις πλάκες όπου έκανε μετάνοιες να έχουν σχηματισθεί βαθουλώματα, δηλαδή λακούβες από την πολλή χρήση και τριβή. Ας μιμηθούμε και εμείς την άμεση υπακοή Της, την προσφιλή Της ταπείνωση, την μυστική εσωτερική Της πνευματική εργασία, την προσευχή Της, την συνεχή νήψη που ασκούσε, τον θείο έρωτά Της, τον πνευματικό πόνο που ως ρομφαία ένιωσε κάτω από τον Σταυρό του Υιού Της. Σε όσους αγωνίζονται Αυτή γίνεται «υπέρμαχος σύμμαχος», ασχέτως αν πριν ζούσαν ασώτως. Ας θυμηθούμε ότι και για την οσία Μαρία την Αιγυπτία η Θεοτόκος έγινε η «Εγγυήτρια» για την μετάνοιά της. Και αφού η οσία Μαρία αναχώρησε στην έρημο, όπου εκεί αγωνιζόταν με απαράκλητο τρόπο, η ίδια η Παναγία την παρηγορούσε με τις θείες εμφανίσεις Της. Η Θεοτόκος ως κουροτρόφος των μοναχών είναι και η χορηγός των θείων χαρίτων για τους μοναχούς και ιδιαίτερα για τους Αγιορείτες. Αυτή έδωσε το χάρισμα της νοεράς προσευχής στον άγιο Μάξιμο τον Καυσοκαλυβίτη, τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, τον άγιο Σιλουανό τον Αθωνίτη, αλλά και σε πολλούς άλλους Πατέρες. Γι’ αυτό αγαπητοί μου ο σύγχρονος άνθρωπος θα πρέπει να αξιοποιήσει την μεσιτεία της Θεοτόκου, η οποία είναι σωστική. Σε κάθε θλίψη και πρόβλημά του να μην ξεχνά ότι υπάρχει «η των θλιβομένων βοηθός, η προστάτις, η αντιλήπτωρ, η παραμυθία των ολιγοψυχούντων» στην οποία μπορεί να προστρέχει και να βρίσκει παρηγορία, άμεση λύση και απάντηση. Ευχόμεθα η Κυρία Θεοτόκος, η οποία «μετέστη προς την Ζωήν», να δίδει πάντοτε την ευλογία Της, την σκέπη Της σε όλους μας ώστε να περάσουμε την παρούσα ζωή όσο το δυνατόν αβλαβή και ακίνδυνη από τις πλάνες και μεθοδείες του πονηρού και να μάς αξιώσει της επουρανίου βασιλείας του Υιού και Θεού Της Αμήν. Έτσι άλλη μια σπουδαία γιορτή πέρασε κατά τον καλύτερο τρόπο αφού στα πνευματικά (δεήσεις προσευχές - λιτανείες - αρτοκλασία) προστεθούν και οι εξαιρετικές - πολύτιμες προσπάθειες του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου για την διευκόλυνση των πιστών. Ι. Γαρεφαλάκης

14

το Σκινοφάραγγο

ΝΕΑ

Τ ΟΥ

Συνέχεια από τη σελ. 1

9η ΜΙΝΩΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΛΥΚΤΟΣ - ΔΙΚΤΑΙΟΝ AΝΤΡΟΝ Ο Δήμος Μινώα Πεδιάδας, ο ΔΟΠΑΠ, ο Δήμος Οροπεδίου Λασιθίου και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Κασταμονίτσας διοργάνωσαν την Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2016 και ώρα 7:30 π.μ. την 9η Μινωική Διαδρομή Λύκτος-Δικταίον Άντρον. Οι περιπατητές πραγματοποίησαν πεζοπορία διάρκειας περίπου τεσσάρων ωρών με αφετηρία την Αρχαία Λύκτο στις 7:30 π.μ. και τερματισμό στο Ψυχρό - Δικταίον Άντρον. Τεκμηρίωση της Μινωϊκής Διαδρομής Λύκτος-Δικταίον Άντρον με ιστορικά στοιχεία και αρχαίες πηγές Από τον Ι.Μ. Καραβαλάκη Το Οροπέδιο Λασιθίου αποτέλεσε κατά την αρχαιότητα την τέταρτη περιοχή της Επικράτειας της Λύκτου, οι Λασύνθιοι ήταν ένα από τα τέσσερα μέρη των Λυκτίων και η ύπαρξή τους βεβαιώνεται από επιγραφικά στοιχεία. Είναι επίσης γνωστό ότι στο Δικταίον Άντρον ασκήθηκε κατά την περίοδο ακμής του Μινωϊκού πολιτισμού η λατρεία του νεαρού αναγεννωμένου θεού της βλάστησης, λατρεία που πέρασε στον αστικό ιστό της Λύκτου τα ιστορικά χρόνια ως λατρεία του Βελχάνου (επίθετο του Δία στην Κρήτη), κληρονόμου του νεαρού θεού της βλάστησης. Η γέννηση του Δία Η πρώτη δυναστεία των θεών (Ουρανός-Γη) εκθρονίστηκε από τον Κρόνο, ο οποίος φοβούμενος μήπως εκθρονιστεί και ο ίδιος με τη σειρά του από κάποιον από τους γιούς του, κατέπινε τα παιδιά του μόλις γεννιόντουσαν. Αγανακτισμένη η γυναίκα του από την κατάσταση αυτή και με συμβουλή των γονέων της έφυγε κρυφά στην Κρήτη, προκειμένου να γεννήσει εκεί. Να πως διηγείται ο Ησίοδος την γέννηση του Κρηταγενούς Δία: «Πέμψαν δ’ ες Λύκτον, Κρήτης ες πίονα δήμον, Οππότ΄αρ΄οπλότατον παίδων τέξεσθαι έμελλε, Ζήνα μέγαν τον μεν οι εδέξατο Γαία πελώρη Κρήτη εν ευτείη τραφέμεν ατιταλλέμεναί τε Ένθα μιν ίκτο φέρουσα θοήν δια νύκτα μέλαιναν Πρώτην ες Λύκτον κρύψεν δε ε χερσί λαβούσα Άντρω εν ηλιβάτω, ζαθέης υπό κεύθεσι γαίης Αιγαίω εν όρει πεπυκασμένω υληέντι». (Θεογονία στιχ. 477-484) Μετάφραση: Και την στείλανε λοιπόν στη Λύκτο, στην πλούσια της Κρήτης χώρα, την μέρα που ήταν να γεννήσει το πιο νέο από τα παιδιά της, τον μεγάλο Δία και δέχθηκε το βρέφος η πελώρια γη στην Κρήτη την μεγάλη να τον θρέψει και να τον φροντίζει. Και τότε, μεσ’ από της γρήγορης νύχτας τα σκότη φέρνοντάς τον, ήρθε στην Λύκτο πρώτα και παίρνοντάς τον με το χέρι της, σ’ απάτητη τον έκρυψε σπηλιά μέσα στης άγιας γης τα βάθη, στο Αιγαίο βουνό το κατασκέπαστο από βλάστηση. Στους οκτώ παραπάνω στίχους που αναφέρονται στη γέννηση του Δία παρατηρούμε ότι γίνεται δύο φορές λόγος για τη Λύκτο και μία για την «απάτητη σπηλιά» και το «κατασκέπαστο από βλάστηση» βουνό. Στενή, λοιπόν, κατά τη Θεογονία τόσο η σχέση μεταξύ Λύκτου, σπηλιάς και βουνού, όσο και η μεταξύ τους επαφή. Όσο και αν τα δύο τελευταία δεν κατονομάζονται ρητά, όμως εύκολα ταυτοποιούνται, η μεν σπηλιά με το σπήλαιο του Ψυχρού, το δε βουνό με την Δίκτη. Είναι, λοιπόν, λογικό ότι ένας μεγάλος δρόμος, μια επιβλητική ιερά οδός, ένωνε την Μητρόπολη της Λύκτου τόσο με το ιερό σπήλαιο της Δίκτης,

Δ Η Μ ΟΥ

ΜΙΝΩΑ

τόπο γέννησης του πολιούχου της Βελχάνου, όσο και με την εύφορη πεδιάδα του Οροπεδίου Λασιθίου. Ο μεγάλος ανασκαφέας των περισσότερων αρχαιολογικών χώρων του Οροπεδίου, ο ακούραστος περπατητής των Μινωϊκών δρόμων της Κρήτης, ο Άγγλος αρχαιολόγος J.D.S. PENDLEBURY γράφει στο πολύ ενδιαφέρον έργο του «The Archαeology of Crete. An Ιntroduction» για τους Μινωϊκούς δρόμους: «η πιο συνηθισμένη δυτική έξοδος από το Λασίθι είναι από το Κάτω Μετόχι προς Λύκτο σε τέσσερις ώρες». Πράγματι, ο δρόμος που περνά από τον «πόρο της Χορτασάς», σημερινό «Τσούλη μνήμα», ένα από τα λιγοστά περάσματα επικοινωνίας του Οροπεδίου με το υπόλοιπο νησί, αποτελούσε κατά την Μινωϊκή εποχή την σημαντικότερη αρτηρία επικοινωνίας του Λασιθίου, η οποία όμως αργότερα, στους ιστορικούς χρόνους, με την ανάπτυξη των οικισμών Παπούρας, Ντονατί κ.λ.π. περιέπεσε σε δευτερεύουσα μοίρα για να γνωρίσει όμως αργότερα, επί Τουρκοκρατίας, μέρες παλιάς δόξας. Τέσσερα χρόνια μετά την εγκαθίδρυση της Κρητικής Πολιτείας, το νεοσύστατο κράτος χρηματοδότησε μεταξύ των άλλων δημοσίων έργων και την επισκευή της οδού Κασταμονίτσας - Οροπεδίου Λασιθίου μέσω Τσούλη μνήμα. Για πολλές δεκαετίες αργότερα πάγιο αίτημα των κατοίκων του Οροπεδίου ήταν η κατασκευή αμαξωτού δρόμου στην αρχαία Μινωϊκή διαδρομή. Το 1964 το παλιό Λασιθιώτικο αίτημα φάνηκε να υλοποιείται από την ΜΟΜΑ, που άρχισε τη διάνοιξή του. Δυστυχώς μισό σχεδόν αιώνα μετά, το έργο δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί. Σημείωση: Tα στοιχεία για τη σύνταξη του παρόντος ελήφθησαν από: • Διεθνές Επιστημονικό Συμπόσιο «Λύκτος Ευκτισμένη», εισηγήσεις καθηγητού κ. Ν. Φαράκλα, αρχαιολόγου Α. Βασιλάκη, Καστέλλι Πεδιάδος 911 Νοεμβρίου 2007.

• Άρθρα Ιωάννου Καραβαλάκη «Μυθολογία του Ν. Λασιθίου» στο συλλογικό έργο «Ιστορία του Ν. Λασυθίου» (ανέκδοτο) και «Τσούλη μνήμα, ένας πόρος εισόδου στο Λασύθι», εφημ. «Φιλελεύθερη Δύναμη», Ηράκλειο 10-6-1989.

Μήνυμα Δημάρχου κ. Καλογεράκη Ζαχαρία για τη νέα σχολική χρονιά Η έναρξη κάθε σχολικής χρονιάς είναι ημέρα χαράς, αισιοδοξίας και αυξημένων προσδοκιών για τη σχολική περίοδο που αρχίζει. Στους μαθητές, τις μαθήτριες, τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς, εύχομαι μέσα από την καρδιά μου, υγεία, υπομονή και δύναμη στο ταξίδι τους στους δρόμους της γνώσης και της πνευματικής τους καλλιέργειας. Η Δημοτική αρχή Μινώα Πεδιάδας, σε συνεργασία με μαθητές, γονείς και δασκάλους, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων και δυνατοτήτων του Δήμου, θα είναι πάντοτε πρόθυμη ώστε να φροντίζουν για την εξασφάλιση των προϋποθέσεων εκείνων που καθιστούν το έργο αυτό ευκολότερο και πληρέστερο, καθώς οι σχολικές μονάδες αποτελούν για μας απόλυτη προτεραιότητα. Καλή, δημιουργική και παραγωγική σχολική χρονιά.

• Αποχαιρέτησαν σήμερα Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου οι πολίτες του Δήμου Μινώα Πεδιάδας τον πρώην Δήμαρχο του Δήμου Καστελλίου Ιωάννη Δοκιανάκη, στη γενέτειρά του την Πολυθέα Πεδιάδος. Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μινώα Πε-

Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2016

ΠΕΔΙΑΔΑΣ διάδας με ψήφισμά του αναφέρει:

ΨΗΦΙΣΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μινώα Πεδιάδας, μόλις πληροφορήθηκε τον αδόκητο χαμό του Ιωάννη Δοκιανάκη, πρώην Δημάρχου Καστελλίου Πεδιάδος, συνήλθε σήμερα Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου 2016 σε έκτακτη και κατεπείγουσα συνεδρίαση με πρόταση του Δημάρχου κ. Ζαχαρία Καλογεράκη και πρόσκληση του Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Εμμ. Φραγκάκη, προκειμένου να αποδώσει την πρέπουσα τιμή στον άνθρωπο που υπηρέτησε με όλες του τις δυνάμεις τα συμφέροντα του πρώην Δήμου Καστελλίου και των δημοτών του, τόσο μέσα από το θεσμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όσο και με τη συνολική παρουσία του στους κοινωνικούς αγώνες. Ο Ιωάννης Δοκιανάκης ως αιρετός της αυτοδιοίκησης υπηρέτησε με πάθος και συνέπεια τον τόπο και τους πολίτες και αγωνίστηκε με σθένος για την πρόοδο και την ανάπτυξη της περιοχής. Άφησε πολύτιμη παρακαταθήκη. Στη διάρκεια της πολυετούς επιτυχημένης προσφοράς του στα κοινά του τόπου κινήθηκε πάντα με αίσθημα χρέους απέναντι στον άνθρωπο και την κοινωνία. Αφουγκραζόμενος τις ανάγκες της περιοχής, βρισκόταν πάντα στο πλευρό των αγροτών, ανοίγοντας γι’ αυτούς νέους δρόμους. Ως οικογενειάρχης υπήρξε υπόδειγμα τιμής και αξιών. Σε ένδειξη πένθους και ελάχιστου φόρου τιμής προς τον πρώην Δήμαρχο Καστελλίου Ιωάννη Δοκιανάκη, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μινώα Πεδιάδας αποφάσισε ομόφωνα: 1. Να δοθεί το όνομά του σε οδό της γενέτειράς του.

2. Να εκφράσει προς την οικογένεια του εκλιπόντος τη βαθιά του θλίψη και τα ειλικρινή του συλλυπητήρια.

3. Να παραστεί σύσσωμο στη νεκρώσιμη ακολουθία.

4. Να επιδοθεί το παρόν ψήφισμα στην οικογένεια του εκλιπόντος και να δημοσιευτεί στον τοπικό τύπο και την ιστοσελίδα του Δήμου. Ο Δήμαρχος, ο Πρόεδρος και τα Μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου Μινώα Πεδιάδας Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μινώα Πεδιάδας μετά από πρόταση του Δημάρχου κ. Ζαχαρία Καλογεράκη, προχώρησε στην έκδοση του παρακάτω ψηφίσματος:

27-6-2016 ΨΗΦΙΣΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΗΜΟΠΡΑΤΗΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟΥ ΚΑΣΤΕΛΛΙΟΥ Το 2003 με απόφασή της, η τότε κυβέρνηση, ανακοίνωσε τη δρομολόγηση, με μελέτη κατασκευή και σύμβαση παραχώρησης, τη δημιουργία νέου αεροδρομίου στο Καστέλλι Πεδιάδας, ένα έργο που θα αποτελούσε την κύρια πύλη εισόδου και βάση για την παραπέρα τουριστική ανάπτυξη στο νησί μας. Ο Δήμος μας επιλέχτηκε για να φιλοξενήσει αυτό το μεγάλο εθνικής εμβέλειας έργο υποδομής, επηρεάζοντας και επαναπροσδιορίζοντας αναμφίβολα τα μέχρι τότε περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά δεδομένα της περιοχής, όπως συμβαίνει εξάλλου σε κάθε μεγάλο έργο. Συνέχεια στη σελ. 15

Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2016

ΝΕΑ

Τ ΟΥ

Συνέχεια από τη σελ. 14

Δυστυχώς από το 2003 και για 13 (δεκατρία) χρόνια, το έργο αν και έχει εξαγγελθεί από 5 (πέντε) Πρωθυπουργούς και περίπου 15 (δεκαπέντε) Υπουργούς Υποδομών, παραμένει ακόμη στην φάση της δημοπράτησής του. Η περιοχή μας παραμένει όλα αυτά τα χρόνια σ' ένα καθεστώς ιδιότυπης «ομηρίας» στα πλαίσια των ανακοινώσεων υλοποίησης ή μη του έργου, σταματώντας κάθε αναπτυξιακή δραστηριότητα στην περιοχή, σε επίπεδο αναβάθμισης και ενίσχυσης της πρωτογενούς παραγωγής, της δόμησης, καθώς και στις μεταβιβάσεις ακινήτων μέσω αγοραπωλησιών. Κάθε προσπάθεια ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή περιορίζεται από το γεγονός ότι ακόμα δεν έχει δημοπρατηθεί το νέο αεροδρόμιο. Μάλιστα τους τελευταίους μήνες έχει μέσω ΦΕΚ κηρυχτεί η περιοχή που είναι οριοθετημένο το νέο αεροδρόμιο και οι κόμβοι σύνδεσής του με τους οδικούς άξονες, προς απαλλοτρίωση σταματώντας οριστικά την οποιαδήποτε δραστηριότητα στην εν λόγω περιοχή. Κάθε μεγάλο έργο έχει τόσο θετικές όσο και αρνητικές συνέπειες από την κατασκευή και τη λειτουργία του. Δυστυχώς στην περίπτωσή μας η αναμονή της κατασκευής έχει επηρεάσει αρνητικά την τοπική οικονομία. Μετά την πρόσφατη παρουσία και ενημέρωση από τον Υπουργό Υποδομών κ. Σπίρτζη στο Καστέλλι, όπου παρουσίασε τη νέα φιλοσοφία της πολιτικής ηγεσίας, θέτοντας μια άλλη αντίληψη για το ρόλο της τοπικής κοινωνίας και του κράτους στο έργο με την παρουσίαση των νέων επικαιροποιημένων τευχών δημοπράτησης, θέση που μας βρίσκει απολύτως σύμφωνους, δεσμεύτηκε παράλληλα για την δημοπράτηση του έργου στις 6 Μαΐου 2016. Δυστυχώς αντί της ανωτέρω ημερομηνίας είχαμε μια νέα παράταση για τις 27 Ιουνίου 2016 και στη συνέχεια εξαγγέλλεται νέα παράταση για τα τέλη Ιουλίου. Πληροφορηθήκαμε όμως ότι μετά από αίτημα των εταιρειών που επίκειται να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό, η νέα ημερομηνία δημοπράτησης ορίστηκε την 30ή Σεπτεμβρίου 2016. Οι συνεχείς αναβολές σε συνδυασμό με τα 13 (δεκατρία) χρόνια στασιμότητας του έργου, οδηγούν τους φορείς και τους πολίτες της περιοχής μας να πιστεύουν ότι το σήριαλ της κατασκευής του νέου αεροδρομίου στο Καστέλλι δεν έχει τέλος, με την ομηρία της περιοχής να συνεχίζεται, με ότι αυτό σημαίνει για τον τόπο μας, τους πολίτες και την Κρήτη. Σήμερα το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μινώα Πεδιάδας, καλεί τους φορείς της Κρήτης, της Περιφερειακής Ενότητας του Ηρακλείου, τους πολίτες και δημότες της περιοχής μας, σε μια κοινή απόφαση, θέση και στάση. Η νέα ημερομηνία δημοπράτησης που ορίστηκε την 30ή Σεπτεμβρίου 2016 είναι καταληκτική και τελευταία, δίνουμε πίστωση χρόνου στο αρμόδιο Υπουργείο και στην κυβέρνηση, ευελπιστώντας αυτή τη φορά να υπάρξει θετική εξέλιξη για την δημιουργία του νέου αεροδρομίου. Σε διαφορετική περίπτωση ξεκινούμε μια ευρεία ενημέρωση όλων των εμπλεκόμενων φορέων και πολιτών, προκειμένου ν’ απαλλαγεί η περιοχή του Καστελλίου από αυτή την ιδιότυπη «ομηρία» της κατασκευής του νέου αεροδρομίου στην περιοχή μας. Η περιοχή δεν μπορεί να αντέξει άλλο την ιδιότυπη ομηρία, ας επιλέξουν τελικά νέο τόπο και χώρο για την εγκατάσταση του νέου αεροδρομίου. Παράλληλα θέλουμε να επισημάνουμε ότι το

15

το Σκινοφάραγγο

Δ Η Μ ΟΥ

ΜΙΝΩΑ

έργο της κατασκευής του νέου αεροδρομίου όπως και κάθε μεγάλο έργο δεν θα πρέπει και δεν μπορεί να αποτελεί αντικείμενο μικροκομματικής εκμετάλλευσης αλλά απαιτεί μια ευρεία συνεννόηση και διακομματική συναίνεση και συνεργασία όλων των φορέων γιατί το συγκεκριμένο έργο δεν αφορά μόνο την περιοχή μας αλλά την Κρήτη ολόκληρη. Επισημαίνουμε ότι στα πλαίσια της συμμετοχής της τοπικής κοινωνίας και το ρόλο της όπως παρουσιάστηκε από τον αρμόδιο Υπουργό, έχουμε καταθέσει τις προτάσεις μας, τις οποίες και περιμένουμε να γίνουν αποδεκτές. Με βάση τα ανωτέρω προχωρούμε στην ενημέρωση των φορέων και των πολιτών και αναμένουμε την 30ή Σεπτεμβρίου 2016. Ημερομηνία κατά την οποία το σήριαλ της δημοπράτησης και κατασκευής του νέου αεροδρομίου θα σταματήσει είτε θετικά είτε αρνητικά. Επιπροσθέτως επιφυλασσόμαστε για κάθε νόμιμο δικαίωμά μας.

ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΣΤΙΓΜΗΣ Νέα αναβολή της ημερομηνίας κατάθεσης των προσφορών για την 27η Οκτωβρίου 2016. Μετά την ανακοίνωση της αναβολής κατάθεσης των προσφορών για την κατασκευή του αεροδρομίου Καστελλίου ο Δήμαρχος Μινώα Πεδιάδας έκανε την παρακάτω δήλωση: «Η νέα αναβολή της ημερομηνίας κατάθεσης των προσφορών για την 27η Οκτωβρίου σε συνδυασμό με τα 13 (δεκατρία) χρόνια στασιμότητας του έργου, οδηγούν τους φορείς και τους πολίτες της περιοχής μας να πιστεύουν ότι το σήριαλ της κατασκευής του νέου αεροδρομίου στο Καστέλλι δεν έχει τέλος, με την ομηρία της περιοχής να συνεχίζεται, με ότι αυτό σημαίνει για τον τόπο μας, τους πολίτες και την Κρήτη. Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μινώα Πεδιάδας έχει τοποθετηθεί με την 106/2016 (27.06.2016) Απόφασή του και η Δημοτική Αρχή έχει ήδη ζητήσει συνάντηση για ενημέρωση από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου, για τους λόγους που οδήγησαν στη μετάθεση της ημερομηνίας κατάθεσης των προσφορών, προκειμένου την ερχόμενη εβδομάδα, σε νέα συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, να καθοριστεί η περαιτέρω στάση μας. Εκείνο που θέλω να επισημάνω, είναι ότι πρέπει απαραίτητα να τηρηθούν οι ημερομηνίες για την ολοκλήρωση των απαλλοτριώσεων καθώς και να οριστικοποιηθούν οι δεσμεύσεις του αρμόδιου Υπουργείου για την άμεση υλοποίηση των προτάσεών μας στα πλαίσια της ανταποδοτικότητας του Δήμου Μινώα Πεδιάδας προς όφελος των πολιτών και των κατοίκων της περιοχής».

ΨΗΦΙΣΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΜΙΝΩΑ ΠΕΔΙΑΔΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΤΩΝ ΥΠΟΘΗΚΟΦΥΛΑΚΕΙΩΝ ΑΡΚΑΛΟΧΩΡΙΟΥ ΚΑΙ ΚΑΣΤΕΛΛΙΟΥ Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Μινώα Πεδιάδας μετά από πρόταση του Δημάρχου κ. Ζαχαρία Καλογεράκη, προχώρησε στην έκδοση του παρακάτω ψηφίσματος: - Το Δημοτικό Συμβούλιο, εκφράζοντας την αγανάκτηση των πολιτών και των Φορέων της περιοχής μας εκφράζει την πλήρη αντίθεσή του στην προωθούμενη νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, η οποία αφορά την κατάργηση των Υποθηκοφυλακείων Αρκαλοχωρίου και Καστελλίου και την μεταφορά τους στο Υποθηκοφυλακείο Ηρακλείου και ζητά την άμεση από-

ΠΕΔΙΑΔΑΣ συρση της σχετικής διάταξης του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου.

- Η εν λόγω νομοθετική πρωτοβουλία, θα στερήσει την περιοχή μας από την ύπαρξη μιας ακόμη νευραλγικής σημασίας κρατικής υπηρεσίας. Επιπλέον θα προσθέσει οικονομική επιβάρυνση και ταλαιπωρία στους δημότες μας δημιουργώντας πολίτες δύο ταχυτήτων. Η δυσμενής αυτή εξέλιξη έρχεται σε συνέχεια της κατάργησης και μη αποκατάστασης μέχρι σήμερα του Ειρηνοδικείου Αρκαλοχωρίου, με αποτέλεσμα την καθημερινή ταλαιπωρία εκατοντάδων συμπολιτών μας.

- Καλούμε τους εκπροσώπους του νομού μας στο Κοινοβούλιο, να υποστηρίξουν το παρόν δίκαιο αίτημα του Δήμου μας.

- Το παρόν να κοινοποιηθεί στον Υπουργό Δικαιοσύνης, και στους κ.κ. Βουλευτές του Ν. Ηρακλείου και στον Περιφερειάρχη Κρήτης.

“Το Μεγάλο μας Τσίρκο” Έπεσε η Αυλαία Την 14-9-2016 στο κηποθέατρο “Νίκος Καζαντζάκης” στο Ηράκλειο δόθηκε η τελευταία φετινή παράσταση του θεατρικού έργου του Ιάκωβου Καμπανέλλη “Το μεγάλο μας τσίρκο” που προπαρασκευάστηκε κι ανέβηκε στη σκηνή σε θεατρικούς χώρους στο Αρκαλοχώρι απ’ όπου ξεκίνησε, στο Καστέλλι, στο Θραψανό, στους Δήμους Αρχανών - Αστερουσίων, Βιάννου, Αγ. Νικολάου, Ρεθύμνου, Φαιστού, Ηρακλείου από την εθελοντική θεατρική ομάδα του Δήμου Μινώα Πεδιάδας “Δρώντες επί Σκηνής” με τη συμμετοχή της Δημοτικής Χορωδίας. Τις εντυπώσεις “έκλεψαν” οι ερασιτέχνες ηθοποιοί και χορωδοί που με την καταπληκτική απόδοσή τους ενθουσίασαν το κοινό σ’ ένα διαχρονικό έργο που με αναφορές στο χθες παραπέμπει στο σήμερα. Θερμό ευχαριστήριο μήνυμα απηύθυνε ο Δήμαρχος “ΜΙΝΩΑ ΠΕΔΙΑΔΑΣ” κ. Ζαχαρίας Καλογεράκης σε όλους τους συντελεστές της παράστασης: Την σκηνοθέτιδα κ. Μαρκοπούλου Ευαγγελία. Τους ερασιτέχνες ηθοποιούς. Την κ. Αργυρώ Ρέππα για την μουσική επιμέλεια. Τους μουσικούς και τους τραγουδιστές. Τα μέλη της Δημοτικής Χορωδίας του Δήμου Μινώα Πεδιάδας. Τους ανθρώπους που δούλεψαν πίσω από τις κάμερες και τα φώτα. Την Περιφέρεια Κρήτης. Τον Δημοτικό Οργανισμό Πολιτισμού του Δήμου. Τους Πολιτιστικούς Συλλόγους Αρκαλοχωρίου-Καστελλίου-Θραψανού που στήριξαν την προσπάθεια αυτή από την αρχή μέχρι το τέλος. Τέλος ευχαρίστησε θερμά τους χιλιάδες θεατές που ανταποκρίθηκαν και παρέστησαν και αφού απήλαυσαν χειροκρότησαν μια άρτια παράσταση. Και κατέληξε λέγοντας πως η επιτυχία του όλου επιτυχημένου αυτού εγχειρήματος απέδειξε πως ο πολιτισμός, ο αθλητισμός, οι ποιοτικές εκδηλώσεις μπορούν να προέλθουν από την ενδοχώρα από ανθρώπους με όρεξη, με μεράκι και αγάπη για αυτό που κάνουν και έχουν διάθεση να προσφέρουν στον τόπο μας. Απέδειξε πως ο εθελοντισμός και η συνεργασία πέρα από τις λέξεις είναι στάση ζωής που μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να έχει. Σας ευχαριστώ όλους. Καλή συνέχεια.

16

το Σκινοφάραγγο

Ιούνιος - Ιούλιος - Αύγουστος 2016

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΛΑΓΟΥΤΑΣ - ΒΑΚΙΩΤΕΣ

Ο Ιερός Ναός των Αγίων Αναργύρων ανακαινισμένος! Έγινε πανέμορφος, στολίδι όχι μόνο της Λαγούτας αλλά και ολόκληρης της γύρω περιοχής. Ο σχετικός αγιασμός έγινε από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ.κ. Ανδρέα.

Χοροεσπερίδα στις 22-7-2016. Αριστερά ο Πρόεδρος κ. Κασαπάκης Νίκος απευθύνει χαιρετισμό στους παρευρισκομένους και δεξιά ομάδα κυριών ζωγραφίζει χορεύοντας.

Από την καθιερωμένη καλοκαιρινή διαβίωση «συστήματος» προσκόπων έξω από το Πολιτιστικό Κέντρο Λαγούτας.

Το δασύλλιο Λαγούτας φωταγωγημένο