Pompen tegen verzilting Creatieve engineering tijdens droogte-maatregelen

De zomers in Nederland worden steeds droger. Voor veel gebieden betekent dit dat verzilting op de loer ligt. Zo ook in het stromingsgebied van de Vecht achter het Muiderslot bij Muiden. Er moest een oplossing worden gezocht om voor voldoende zoet water te zorgen voor het Naardermeer, de Spiegelplas en de Ankeveense Plassen. Om dit te doen bleek overpompen boven rijksmonument De Stenen Beer naast het Muiderslot de beste locatie, omdat de overlast hier beperkt is. Maar hoe pomp je grote hoeveelheden water over een dergelijk oud rijksmonument zonder beschadiging? VanderKamp kwam met een innovatieve aanpak.

Het engineeringsteam kwam al snel tot de conclusie dat een pompinstallatie op een ponton naast het Muiderlsot de meeste voordelen bood. Toch waren er genoeg uitdagingen. Het bouwen van een forse pompinstallatie op een ponton betekent allereerst dat je een geschikte ponton moet vinden. Dat is niet eenvoudig. Een te groot ponton hindert immers het scheepvaartverkeer, terwijl een te klein ponton niet stabiel genoeg zou zijn. Ook de gewichtsverdeling is belangrijk. Daarnaast was voor de uitstroom belangrijk dat het water niet met een krachtige straal naar beneden mocht vallen om uitspoeling en schade aan De Stenen Beer te voorkomen. Niet in de laatste plaats diende de capaciteit voldoende te zijn om verzilting van het achterland te voorkomen.

Balanceren op 518 m2

Het opbouwen van de ponton op of dichtbij de uiteindelijke pomplocatie bleek niet mogelijk, door het ontbreken van een geschikte kade waar een kraan geplaatst kon worden. Dus moest er worden uitgeweken naar een locatie in Rotterdam. Dit bracht echter wel weer een extra uitdaging met zich mee, namelijk de doorvaartbreedte van de Oranjesluizen waar dan doorheen moest worden gevaren. Hierop werden de afmetingen van het ponton uiteindelijk aangepast. Een beperking in de vaardiepte was ook een factor om rekening mee te houden. De pompen hangen iets lager dan de bodem van de ponton, waardoor direct schade op zou treden als tijdens het varen de bodem zou worden raakt. Mede hierdoor mocht de installatie niet te zwaar worden, want door dit extra gewicht zou de ponton te diep in het water kunnen komen te liggen. Zo speelden gewichten tijdens het tekenwerk een grote rol; de balans tussen stuurboord en bakboord moest goed in evenwicht zijn. Maar ook de balans tussen het voorschip en achterschip van de ponton. Als hier in de tekenfase een fout gemaakt zou worden, zou dat in de realisatie een aanvaring met de Stenen Beer kunnen betekenen. Iets wat absoluut voorkomen moest worden.

Speciale douchekopopening

Op de beoogde pomplocatie achter de Stenen Beer bleek het moeilijk om een bodembescherming aan te brengen binnen de beoogde mobilisatietijd. Dit betekende echter dat de grote hoeveelheden vallend water een probleem zouden kunnen geven voor de waterbodem achter de Stenen Beer. Dit resulteerde in een zelf geëngineerde oplossing aan boord van het pompponton. Aan het einde van de leidingen werden

T-stukken geplaatst met meerdere kleinere openingen, om zo de kracht van de straal te breken.

Modelleren

Dit was nog niet eerder toegepast. Er moest een juiste grootte van de gaten worden bepaald. Te kleine gaten zouden ervoor zorgen dat de pomp onnodig hard moest draaien, wat verspilling van energie zou betekenen. Met behulp van schetsen is er een simulatie van het vallende water gemaakt. Het resultaat van deze berekeningen was positief. Omdat de tijdsdruk hoog was werd het T-stuk direct in productie genomen.

Cruciale planning

Eenmaal op de plek aangelegd, kun je niet meer met een kraan bij het ponton komen. Met andere woorden een probleem betekent dus terugvaren. Dat zou resulteren in veel tijdsverlies. Het was dus van belang dat het ontwerp direct goed zou functioneren en dat de krappe planning zou worden gehaald. Dat is uiteindelijk allemaal gelukt.

Laura Oosterbroek, Vanderkamp Pompen

Project in opdracht van Waternet - Waterschap Amstel, Gooi en Vecht. Technische projectinformatie te vinden op https:// www.vdkamp.eu/nl/projecten/muiden.