Sjees magazine voorjaar 2017

Bredaas Fietsmagazine

Voorjaar 2017

Dit magazine is gratis

ALLEDAAGSE RITJES FIETSBELEID, NET EVEN ANDERS TECHNOLOGIE EN BELEVING

BOEK

Heel 076 fietst

Heel 076 Fietst is hét fietsboek van Breda. Met pareltjes van verhalen over Bredanaars en de passie voor hun fiets. Het boek, gemaakt door ­lokale fietsfanaten, heeft een ­beperkte oplage en zal in 2017 in de winkels liggen. Kun je niet ­wachten? Bestel het dan alvast via heel076fietst.nl.

2 – SJEES

VOORWOORD

‘ Het instrument om de stad te leren kennen’

Sjezen Daar istie dan. Sjees. Dit Bredase woord voor fiets drukt het beste wat het is. Een stads magazine. ­Alledaags.

Vrolijk. Zijn we dan zo’n fietsstad? Ja, zeker. Maar we hoeven onszelf niet op de borst te kloppen hoor. Want in een land met 21 miljoen fietsen per se de beste, ­gezondste of mooiste fietsstad willen zijn, lijkt ons een onnozel streven. We kijken liever naar hoe we de beste fietsstad voor Breda kunnen zijn. Daar hebben we ­immers samen het meeste aan.

Een buitenlandse gast vertelde aan het eind van een zomerse winterdag over een heerlijk gevoel dat ze ’s ochtends ervoer op de fiets die ik haar leende.

Het ­gevoel echt deel uit te maken van het leven van de stad. Dat gevoel wil Sjees versterken. Met de fiets als ­instrument dat uitnodigt om anders te kijken naar de stad. En met de verhalen van mensen over de ­interactie met die stad waarvan je deel wilt uitmaken.

Veel sjeesplezier!

Fietsen is nauw verbonden met het leven van alledag.

De sjees brengt ons naar school, de supermarkt en het werk. En verder. Naar duurzaamheid en veiligheid, sport en gezondheid cultuur en identiteit, vriendschap en gezelligheid. En terwijl veel landen met bewondering kijken naar dat malle fietsland, klagen wij over wat ons irriteert of onderzoeken we hoe het toch nog beter kan.

Bas Meijerink & Nanda Verpaalen Redactie Sjees >> redactie@sjeesmagazine.nl

SJEES – 3

4 – SJEES

INHOUD

Verhalen 10 – Smartphoneleed

Over appen en opletten

15 – Fietsblijheid

Fietsbeleid, maar dan net even anders

24 – Stadsfietsenverzameling

Het fietsdepot en de foutparkeerder

32 – Boschstraat Fietsstraat

Ondernemers in de Bredase fietsstraat

35 – Breda bereikbaar

Rubrieken

Wethouder Boaz Adank

37 – Doortrappers

Bezorgen en vervoeren

43 – De Virtuele Fietsstad

6 – Aan dit nummer werkte mee

7 – Ik sjees

52 – Fietsers in het Wild

14 – Sjezen of swipen

Technologie en beleving Waar zet je ‘m neer?

21 – Prikbord 28 – Op de grote plaat 31 – Ga toch fietsen 34 – Instagram 42 – Snufjes 50 – Sjeesfun 54 – Agenda 56 – Achterop

Laat h et logo sjezen maga door h zine s et nel va n acht naar v eren oren t e blad eren.

SJEES – 5

AAN DIT NUMMER WERKTE MEE

Bas Meijerink

Nanda Verpaalen

Koen van Neerven

Woordgrappig. Sportman. Fietsreiziger.

Kampeerder. Praat met vreemden. Creatief strateeg. Sociaal ondernemend. Rock ’n roll en Hollandse soul. Voormalig fietsreisleider, campingkok, postbode en fietskoerier.

Zo Bredaas als De Bommel. Grafisch vormgever. Boekontwerpster. Moeder van Fries (8), Jules (4), en Biek (2). Kleurrijk. Zonaanbidder. Gespecialiseerd in alledaagse ritjes tussen huis, school en stad.

Verkeersadviseur en fotograaf. Muziekliefhebber. Dertiger zonder kinderzitje. Met fiets­tassen door Litouwen, Letland, Frankrijk, Tsjechië, India en IJsland. Belcrummer.

Scrabblewoord: Groeneschoenendrager.

>> redactie

basmeijerink.com

>> ontwerp

sunshine-apples.nl

Rick Berkelmans >> illustratie

>> fotografie

enverkeersadvies.nl

Colofon Sjees is stads magazine over hoe de fiets ons vooruit brengt. Vanuit een

Studio Hedof. Kleurt zich door de wereld.

Print en paint. Deed honderdvijftig lessen en vijf pogingen over zijn rijbewijs maar pakt nog steeds altijd zijn tweewieler.

fietsperspectief brengt Sjees alledaagse verhalen die een verfrissend beeld geven van de stad Breda.

Concept Bas Meijerink & Nanda Verpaalen

hedof.com

Tekst Bas Meijerink Ontwerp Nanda Verpaalen Fotografie Koen van Neerven Illustraties Rick Berkelmans Druk NPN Drukkers, Breda Oplage 1.0000 Dit magazine is mede mogelijk gemaakt door Gemeente Breda.

6 – SJEES

Rick Berkelmans >> illustratie

Aqui coribus, vel ium aci niscitatur adit, omnis aut optiberero quia conse ma nem et et ut rernatur? Quissunte sin et laborerIdessed quamusdae idel is con consedio toria desciis sitate poria quament la vendel ipsantibus et que od ullorrum etur? Otatur? Bisquam, qui beatium hit voluptat re

IKSJEES

Even de fiets pakken, om de trein te halen, voor een boodschap, een afspraak met vrienden of om naar school te gaan. We sjezen dagelijks wat af. Met elektrische aandrijving, met muziek als motiverende brandstof, met boodschappentassen als obstakels aan het stuur en zelfs onder tijdsdruk blijven we stug doortrappen. >>> SJEES – 7

ALLEDAAGSE RITJES

IK SJEES ... naar mijn werk ... naar school ... naar de markt ... naar stad ... naar vrienden ... naar school ... naar de supermarkt ... naar huis ... naar mijn moeder ... naar jou

8 – SJEES

locatie : Jumbo Dr. Struyckenplein >> tijdstip 11:32 >> naam Charlotte Broeder (32)

locatie Vismarktstraat >> tijdstip 10:15 >> naam Myrthe Schaepkens (17)

Het vergt wat organisatie, maar het gaat altijd goed. De volgende keer moet het wel anders. Want het is niet zo veilig, met boodschappentassen, kids Ella (4) en Amélie (1) en een baby in mijn buik, die nu niet meer achter het stoeltje past.

De fiets op de foto gaf een week later de geest en werd opgevolgd door een zwarte omafiets met roze banden.

Deze opvallende oranje fiets heb ik ge­ wonnen toen ik een talencursus deed in Malaga. Nu wacht ik op Yasmine (18) en dan sjezen we naar school. Niet naar de les hoor. Maar om te werken aan een project. Voor een bedrijf maken we een tactisch marketingplan. En we zijn te laat dus we moeten echt gaan.

locatie Kaasboer op de markt >> tijdstip 09:17

locatie Valkenbergpark >> tijdstip 08:50 >>

>> naam Erik Corduwener (49 )

naam Anna de Jong (24)

Ik sjees naar mijn werk. Dat is Society Shop in de Veemarktstraat. Deze fiets heeft heel wat landen gezien. Nu reis ik er niet meer mee. Maar zo’n fiets doe je natuurlijk niet weg. Tegenwoordig trap ik zo’n 8.000 kilometer per jaar weg op de mountainbike.

Ik sjees naar de KMA vanaf de Zoudt­ landtkazerne na een afspraak bij de fysio­ therapeut. Doordeweeks woon ik in Breda en in het weekend ben ik in Alkmaar. Op dit moment ben ik bezig om officier te worden bij de Landmacht. Hoog op mijn bucketlist staat de wens om ooit Machu Picchu te bezoeken.

locatie Avans >> tijdstip 16:08 >> naam Sander Patijn (24)

locatie Roosbergseweg, Bavel >> tijdstip 15:40 >> naam Inge Lippens (42 )

locatie Centraal Station >> tijdstip 15:45 >> naam Boyd van Kaauwen (19) en Ruby ­Wilson (18)

Ik heb net jeugdstrafrecht gehad. Mijn laatste les voor vandaag. Ik volg de ­opleiding integrale veiligheid. Op de fiets luister ik nagenoeg altijd naar muziek, harde muziek, zoals house en hardstyle.

Dat werkt voor mij dan het beste.

Dit is echt de beste aankoop in mijn ­leven. Een tweedehands elektrische fiets.

Daarmee rijd ik 8,5 km van en naar mijn werk in Breda. Daarna haal ik de kinderen op van school en breng ik ze naar tennis of vriendjes. Ik race wat af. Een collega woont in de buurt, en gaat met de auto.

Maar die doet er meestal toch langer over.

Ruby is mijn beste vriendin. We kennen elkaar uit Nijmegen. Ik haal haar op van het station voor een ouderwets stap­ avondje. Eerst bijkletsen, eten maken, daarna indrinken en door naar een feest in Kerkplein, een dönertje en dan slapen.

Achterop zitten kan alleen voor de foto, want het is een echte stadsfiets.

locatie Monsieur Leijtenstraat >>

locatie NHTV Hopmanstraat >> tijdstip 13:25

locatie Claudius Prinsenlaan >> tijdstip 16:21 >>

tijdstip 13:52 >> naam Joris van der Meere (16)

>> naam Lizzie Wredden (18 )

naam Jan Bergsma (62)

Vanuit Oosterhout fiets ik altijd naar school in Breda. Dat doe ik met IndieRock, Alternative Rock of Folk in mijn oren. Het fietst een stuk prettiger, als je lekker met muziek kunt Jammen.

Ik vertrek altijd ruim op tijd zodat ik me niet hoef te haasten, want daar heb ik een hekel aan.

Het is mijn eerste jaar in Breda. Ik kom uit Kent en wat me opvalt in Breda is dat er bijna elk weekend wel een ander festival is in de stad. Mijn speciale fiets­ playlist zorgt ervoor dat ik sneller fiets, het maakt een monotone activiteit ­plezierig en het is een goede manier om de dag te beginnen. Zelfs als het ’s ochtends ijzig koud is.

Ik ben onderweg naar mijn moeder in de IJpelaar. Vroeger had ik achterop bij de bagagedrager een speciaal rekje voor mijn tas. Maar dat ging vorig jaar kapot.

Ik heb toen tijdelijk mijn tas op de stang geplaatst en eigenlijk gaat dat heel goed.

Dus nu rijd ik sinds een jaar zo naar mijn werk op de NHTV.

SJEES – 9

VEILIGHEID

Smartphoneleed Slimme oplossingen brengen vaak nieuwe problemen met zich mee. Was welvaart en vooruitgang niet de uitvinder van stress en burn-outs? Ook de smartphone bezorgt ons leed. We kijken ­gemiddeld 220 keer per dag op onze smartphone en doen dat vaak ook in het verkeer. Die afleiding blijkt logischerwijs aanleiding voor veel ongevallen. Het aantal verkeersdoden gaat de laatste ­jaren niet omlaag. Appende ­verkeersdeelnemers vormen dus een gevaar. In sommige landen is er dan ook een verbod op appen ­tijdens het fietsen. Ook in Nederland lijkt dat een kwestie van tijd. Als het aan Minister Schultz ligt is fietsend appen of bellen binnenkort verboden. Campagnes, om gedrag te beïnvloeden en ter voorlichting, hebben volgens haar niet het gewenste resultaat.

Sommige deskundigen beweren op hun beurt dat die juist averechts werken. Gelukkig zien we steeds meer mensen creatieve oplossingen voor moderne problemen.

Vier manieren om smartphoneleed te voorkomen:

Sjeesfeitje

Een op de tien fietsongevallen wordt veroorzaakt door de smartphone die de aandacht afleidt van het verkeer. Onder jongeren tussen (12-17) is dat zelfs een op de vijf. Van hen gebruikt 77% de mobiele telefoon ook weleens op de fiets (VVN). In de meeste gevallen om te appen (GFK).

10 – SJEES

1.

Apps tegen appen

2.

Beschermende gadgets

Sjeesfeitje

70% van de Nederlanders stoort zich aan mensen die hun telefoon gebruiken tijdens het fietsen (GFK) 60% van de jongeren geeft aan hun mobiele telefoon te gebruiken op de fiets (GFK).

Fietsmodus Met de fietsmodus app kun je punten verdienen en mooie prijzen als beloning voor het niet gebruiken van je telefoon in het verkeer.

Alarmbel Tweehonderd dodelijke slachtoffers per jaar door een fietsongeval zijn er tweehonderd te veel, vinden Interpolis en SAP. Ze zochten naar manieren om ongevallen voor te zijn. In een hackathon ontstond het idee voor SafetoBike, een slimme fietsbel in combinatie met een app die je waarschuwt voor gevaarlijke situaties.

Beat the Street Veilig Verkeer Nederland en Samsung ontwikkelden Beat the Street, speciaal voor 13- en 14-jarigen. Met virtual reality ervaren ze de gevaren van ­muziek luisteren of Whatsappen op de fiets.

Hippe hoedjes Met e-bikes, en toegenomen fietssnelheden, maakt de helm een opmars. Op highspeed e-bikes (max. 45 km p/uur) zijn helmen vanaf 2017 verplicht. Wat te denken van de EcoHelmet, een papieren fietshelm die opvouwbaar en dus makkelijk mee te nemen is. MOEF raakte geïnspireerd door de speelgoedpoppetjes van PlayMobil en Lego. En met 3D print ontwierpen zij deze pruikhelm. En leuk voor de kids, een zebra op je kop of een tijger, met de helmen van Crazy Safety.

SJEES – 11

VEILIGHEID

3.

Vallen of opvallen

4.

De slimme fietser

Tech jasje Smartphones kunnen ook helpen om veilig thuis te komen. DDB ontwikkelde voor Vodafone een smart jacket die communiceert met andere weggebruikers via 300 led lichtjes. Of je ‘m aan zou doen mag je zelf zeggen. Maar het bewijst wel dat mobiele telefonie toch een positieve invloed kan hebben in het verkeer.

Opfriscursus Veiligheid in het verkeer begint er natuurlijk mee goed beslagen ten ijs te komen. Kennis van de geldende verkeersregels dus. Sinds april 2016 heeft Veilig Verkeer Nederland een opfriscursus speciaal voor fietsers. opfriscursus.vvn.nl

Sjeesfeitje

Symbolisch Meer zichtbaarheid betekent vaak verlichting. Maar het kan ook op een andere manier. Dat laten de 076-fietstsymbolen zien die het Bredase verkeerslandschap sieren. Ze staan op belangrijke fietskruispunten en zijn reflecterend, ­zodat automobilisten jou als fietser niet over het hoofd zien.

12 – SJEES

Fietsers die van rechts komen hebben voorrang op gelijkwaardige kruisingen, dit is in Nederland pas sinds mei 2001 zo.

Daarmee kwam een einde aan de uitzonderings­positie van Nederland in Europa wat betreft de voorrangsregels.

SJEZEN OF SWIPEN

Positive Drive Een gamification app die ­positief fietsgedrag beloont met geld, punten, prijzen en badges.

On frame De Bredase BMX’er Koen de Laat laat je zijn skills zien. “Don’t try this at home” of wees voorzichtig.

Strava Klimtijdrit Amphia

Beat the stig

Op 17 september 2016 vond een klimtijdrit plaats.

Niet op de Alpe d’Huez, maar in de parkeergarage van het Amphia Ziekenhuis.

The Stig sjeesde in 1:22 @busbaan langs het spoor.

Wil je ‘m verslaan? Download dan de Strava app en kijk of jij sneller bent.

Bike Stealing Championships

Rush hour race

900.000 fietsen. Zoveel worden er in Nederland jaarlijks gestolen. Rome en Praag kunnen er ook wat van. Deze ludieke wedstrijd van een tijdje terug laat zien welke stad zich kampioen mag noemen.

Wie is het snelst in Breda? Een automobilist, een busreiziger, een fietsers op een speed pedelec, een e-bike of een stadsfiets?

14 – SJEES

Ben je een sportieve fietser en een beetje competitief?

Registreer je fietsritjes en deel ze met je vrienden.

B-Riders Neem de fiets in plaats van de auto naar het werk en spaar punten voor mooie cadeaus.

Al ruim 5.000 B-Riders gingen je voor.

Fiets

beleid

Blijheid >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> SJEES – 15

UITGESPROKEN

EVEN VOORSTELLEN achterop >> Martijn Geervliet (43) zorgt

onder andere voor marketing en acties om Breda nog mooier te maken. Hij ontwikkelde het logo van 076 Fietst.

Zijn inspiratie put hij uit social media en wat hij zelf beleeft, hoort en ziet op straat. Martijn bezit fietsen zoals een vrouw tassen. Voor elke gelegenheid is er een. Waar Martijn en Rob het volledig over eens zijn: Breda is de meest mediterrane stad van Nederland.

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> voorop >> Rob Temme (49) is al 25 jaar werkzaam in de mobiliteitswereld en adviesfuncties. Rob bezit zelf een Speed pedelec, MTB en trekkingfiets voor de vakanties. Hij wordt vrolijk van praten met mensen met een passie voor vernieuwing. Dat stimuleert om telkens net even anders naar iets te ­kijken. Iets wat ook zijn twee puberdochters hem leren.

16 – SJEES

Gewoon beginnen. Dat is het devies van Rob en Martijn. Ze combineren het met een heldere visie en aanstekelijk enthousiasme die leidden tot de ontwikkeling van het merk 076 Fietst en een groeiende lokale fietscommunity. Maar, vernieuwing is soms stoempen met tegenwind en wie vooruit wil loopt kans om een keer uit de bocht te vliegen. Het verhaal van twee Bredase fietsmarketingpioniers over marketing en data, toekomstdromen en spontane acties.

‘ We gaan het net iets anders doen.’

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Martijn: Zijn we nou een autostad, een fietsstad of beide? Hoe gaan we het beleid nieuw leven inblazen? Dat vroegen we ons af toen we begonnen. Het ging al goed in Breda. De voorzieningen waren netjes.

Maar het fietsaandeel bleef gelijk, want er werd wel meer gefietst, maar ook meer autogereden. Wij wilden juist dat er meer wordt gefietst.

Rob: In onze structuurvisie (het document dat de langetermijndoelen omschrijft, red.) wilden we een schaalsprong maken.

Om dat te realiseren moest er wel iets gebeuren. Daarom besloten we: We gaan het net iets anders doen. De beoogde groei spreidden we over auto, lopen, fiets, bus en trein. En de fiets kreeg een andere positie naar de toekomst toe. Zo zijn we vijf jaar geleden samen begonnen vanuit de drie sporen die we benoemden: Gedrag, infrastructuur en snelfietsroutes.

Sjeesfeitje

Martijn Geervliet ontwierp het 076 Fietst logo heeft ontworpen. Nu is het op heel plekken in Breda te zien, waaronder het gezien-teken bij verkeerslichten.

‘ Als je een fietsstad wilt zijn moet je dat gewoon uitstralen.’

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> Martijn: Breda wordt een fietsstad. Niet dé fietsstad. Onze drive is minder ideologisch. Dus niet groen en goedkoop. Het is gewoon fijn om te fietsen. Een duurzame transitie is een gevolg daarvan. Tegen de auto schoppen doen we niet. Dat was tot de jaren tachtig gebruikelijk, maar dat werkt niet meer. We gaan het samen doen.

Niet door een fietsbeleidsplan te maken.

Maar door het een leidend onderdeel te maken van de structuurvisie.

‘ We denken dat we met marketing meer mee kunnen bereiken dan met alleen asfalt.’

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> Rob: In 2015 lieten we de fietsersbond kijken naar het fietsersnetwerk in de vijf grote Noord-Brabantse steden. Iedere stad kreeg er van langs. In diezelfde maand hadden we via een marktonderzoeksbureau een panel benaderd, en daar scoorden we een dikke 7,6 gemiddeld.

We krabden ons achter de oren en zagen twee mogelijke conclusies: De fietser in Brabant is niks gewend. Of: Wellicht is de relatie tussen fietsinfrastructuur en fietsen niet zo sterk als de fietsersbond veronderstelt.

Martijn: Waar het eerste onderzoek hoofdfietsroutes beoordeelde op technische aspecten als de afmetingen van het fietspad keek het tweede onderzoek ook naar de routes daaromheen, naar beleving en de bekendheid van het merk 076 Fietst.

Het was grappig om twee uitersten te zien in de beoordeling. Voor ons was dat een eyeopener; infrastructuur is belangrijk.

Maar daar gaat het niet alleen om. Het gaat om het gevoel van de fietser.

‘ Best gek. We investeren miljoenen in het verkeers­ systeem van een stad, en we weten niet eens wat de gebruiker wil.’

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> Rob: We denken vaak op basis van demografische gegevens dat we weten welke keuzes mensen maken. Dat is niet zo.

Wat beweegt nou de fietser in Breda? Om die vraag te beantwoorden lieten we een ­leefstijlenanalyse uitvoeren. Veel mensen fietsen al of fietsen nooit. Richt je marketingactiviteiten op de mensen die twijfelen om te gaan fietsen. Op basis van deze en andere inzichten hebben we ons marketingplan geschreven om de fietser te ­verleiden vaker te gaan fietsen. Dankzij onderzoek weten we steeds meer van onze gebruiker. Het heeft ons verhaal, en dus de positie van de fietser, sterker gemaakt.

SJEES – 17

UITGESPROKEN

‘ Als je voor vernieuwing bent, zal je merken:De ene helft lukt heel makkelijk, en de andere helft pas na heel veel weerstand.’

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

SNELLE FIETSEN Rob: Vroeger had je de brommer, nu is er de speed pedelec die een alter­ natief biedt voor de auto. Vanwege verhoogde snelheid dienen fietspaden nodig te worden verbreed. Intussen komen er scheepladingen e-bikes aan vanuit China. Je ziet ook al ­bedrijven met e-bike leaseconcepten voor hun medewerkers. Het is de enige concurrent voor de auto op de middellange afstand. Het komt er gewoon. En onze steden zijn er nog niet klaar voor.

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

ONZE DROOM

We willen dat er voor ons pensioen een fietsenkelder in de binnenstad is. >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Rob: Niet iedereen stond te springen voor onze marketingplannen. Ook binnen de fietswereld schuurt het. Voordat ze beginnen ging ik bij twee fietsmarketinggoeroes langs. Ze hoorden mijn verhaal aan. En daarna kreeg ik een lading kritiek over me heen. “Dit kan echt niet,” vonden ze. Een ­illusie armer stapte ik een uur later naar buiten. Op de gang zei een van hen nog: “Ik vind het niks. Maar ik hoop wel dat je het doet…” Toen wisten we genoeg: We gaan door. Je merkt nu wel dat andere ­steden ons in de gaten houden. Binnen Noord-­Brabant is er niet één die het qua fietsmarketing doet zoals wij. Het gaat ­alleen niet zonder slag of stoot.

‘ Er was geen social­ mediaplan. We zijn gewoon ­begonnen.

Op een zaterdag­avond, thuis op de bank.’

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> Martijn: Gemeentelijk socialmediabeleid was er nog niet. Voor de Facebookpagina schreven we dan ook niet eerst een plan.

We zijn gewoon begonnen, op een zaterdagavond, thuis op de bank. En nu merken we dat daar juist veel creatieve ideeën uit voortkomen en we zien snel hoe iets landt.

Rob: Binnen onze wereld is het gangbaarder om een stuurgroep en een klankbordgroep op te starten voordat je iets doet. Maar wij zijn gewoon begonnen. Dat is een verschil.

Met de keuze om het anders te doen namen we wel een risico.

18 – SJEES

‘ Het zijn juist de kleine acties voor sfeer zorgen.’

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> Martijn: Als er een leuk ideetje ontstaat, dan voeren we het gelijk uit. Zoals met de kerstkaarten. Dan staat er volgende week een pallet dozen in de hal. We merken dat die kleine acties tussendoor juist de sfeer maken. Voor een advertentie in de krant ben je hetzelfde kwijt. Maar daar praat niemand over. Maar kijk eens hoeveel mensen die kaarten willen hebben. Het is dubbel. We krijgen te horen dat we ermee moeten stoppen, maar daarnaast loopt ­iedereen binnen bij ons voor gadgets en relatiegeschenken.

Rob: We gaan nu ook meten of onze acties succes hebben of niet. We zetten bijvoorbeeld een panel in om acties te beoordelen en meten de bekendheid van het merk in de stad.

‘ Eigenlijk is het een merk van de stad. Dat is juist wat we wilden.’

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> Rob: We zien nu vier sporen: hardware, mindware, software en orgware. Hardware is de infrastructuur, dat zal zeker een focus blijven, alleen bij de andere drie is voor ons de winst te behalen. Mindware is het gedrag en software de techniek. De laatste noemen we orgware. We doen het niet meer alleen, maar samen met de stad. Mei is bijvoorbeeld Fietsmaand en dat is opgepakt door FietsFiesta.

Martijn: De stad neemt het eigenlijk van ons over. Dat is mooi om te zien. Juist doordat we 076 Fietst los zien van de gemeente, kun je zo’n community bouwen.

TOEKOMSTBEELD Martijn: Voor ons pensioen moet de binnenstad een fietskelder hebben.

Dat is onze grote droom. Het kost veel geld, maar ook een hoop lef.

Rob: Tot niet zo lang geleden stonden er auto’s op de Markt. Het veroor­ zaakte een hoop heibel om die eraf te halen. Nu kun je je een parkeerplaats op de Markt niet meer voorstellen.

Daar ergens in de buurt moet een stalling komen en moeten vier snel­ fietsroutes samenkomen. De eerste, vanuit Etten-Leur, moet nog een ­beetje landen in de binnenstad. De tweede waar we voor vechten is de route I­ gnatiusstraat via de Boschstraat en Vlaszak. Daarnaast moet er een route naar het zuiden lopen en op de lange termijn een vierde route naar ­Woensdrecht en Terheijden.

MEETMOMENTEN Martijn: Tot vorig jaar wisten we nooit waar mensen fietsten. Nu hebben we de hoofdroutes zoals wij denken dat ze worden gereden. Dankzij de nieuwe data zien we ook routes door de wijken die veel belangrijker blijken te zijn dan de hoofdroutes die we ooit bedacht hebben. Dat geeft ons een nieuwe kijk op beleid en fietsroutes in de stad.

Rob: Volgend jaar houden we twee meetmomenten. Met Positive Drive verzamelen we datasets om te zien waar mensen fietsen, waar ze wachten en waar de olifantenpaadjes zijn.

Door de app te installeren kan ­iedereen meebouwen aan de stad.

SJEES – 19

KIJK VOOR HET PROGRAMMA OP WWW.FACEBOOK.COM/076FIETST

7 ME I 1 3 ME SERVA I I 18 ME VLS TO S KNAVEN C LASSIC I F ERTOC 20 ME H I E T T S N I 21 ME E-BIKE AAR JE WER I Z KDAG TESTD 28 ME I A J G W I E L I 28 ME TWEED RENT CCP R I W IT R IDE 28 ME I E L E R I S R TART F ONDE T GIN N IETSFI ESTA EKEN

BERICHTEN

Prikbord Bike Guerilla Speelse en ludieke acties om het bewustzijn van fietsers en automobilisten in de openbare ruimte te beïnvloeden. Dat zijn de bike guerilla’s die plaatsvinden in Breda. Derdejaars­ ­urban designstudenten van NHTV worden uitgedaagd om deze acties te ontwikkelen. ­ De een wat meer geslaagd dan de andere. Met een beperkt budget en twee weken de tijd gaan de projectteams aan de slag om een ode aan de fiets te brengen. Daarna moeten ze hun concept uitwerken, pitchen en uitvoeren in de openbare ruimte. Uit dit doorlopende project ontstond een verzameling van twintig beproefde acties die ieder Noord-Brabants dorp of stad zelf kan doen. Deze zijn aangeboden aan de Provincie.

oproep jouw fietsclubje in de volgende editie

BEKIJK ZELF DE FILMPJES

Pitstop

The Fun & The Fast Lane

Als je dan toch moet wachten bij een verkeerslicht, kun je de tijd net zo goed nuttig besteden. Zo wordt het een vlugge pitstop.

Er zijn twee banen. Fietsers kunnen kiezen voor de funbaan of er langs sjezen. Doel van deze bike guerilla is om mensen te ­laten ervaren dat fietsen snel maar ook fun kan zijn.

Heb je een groepje waarmee je wekelijks fietst? Of je nu serieus koerst of uitblinkt in gezelligheid, we horen graag van je. Mailen kan naar redactie@sjeesmagazine.nl

POLL wat moet er zeker in de volgende editie?

Onder de brug

Rondhangen in de stad

Wat als een donkere fietstunnel, waar je het liefst zo snel mogelijk doorheen sjeest, een plek wordt waar je juist in de remmen knijpt omdat het zo gezellig is.

Een wirwar aan wildgeparkeerde fietsen in het centrum belemmert je bewegingsvrijheid en ziet er rommelig uit. Maar waar moeten ze heen?

Reisverhalen Mooiste fietsroutes Wielrennen Columns Fietscafé’s Lezerspost Laat het weten op Facebook @076Fietst

SJEES – 21

BERICHTEN

Prikbord Ik ben op de fiets ♥ Op de fiets moet je altijd scherp zijn.

Het kan zomaar gebeuren. In het voorbijgaan zie je een leuke jongen of meisje. Dan knijp je in de remmen. Met nog drie tot vijf seconden om het ijs te breken, zet je fiets op de standaard en je openingszin op origineel. Nou, zeg het maar… #Standaardzinnen

Mag ik

achterop?

Liefs

WaUW

vette ketting!

Liefs

Woensdagmiddagspits locatie Sint Josephschool >> tijdstip woensdag 12:15

Voor veel basisscholen is dit een herkenbaar dagelijks ritueel. Aan de voorkant van het schoolgebouw staat een haag van ouders hun kroost op te wachten om te voet of met de auto huiswaarts te keren. Aan de achterkant staan brigadiers klaar om kinderen en ouders vanuit de fietsenstalling de Ceresstraat op te begeleiden. Toen die straat na een bouwperiode weer open ging, werd het zo druk rond de school dat er iets moest gebeuren. Al gauw ontstond een vast clubje brigadiers van ouders en medewerkers. Na een korte cursus van de politie werden zij gecertificeerde klaar-overs. In oranje verkeersjassen en bewapend met stopbord en fluitje leiden ze de verkeersdrukte in goede banen.

POST Rond de wereld De aarde warmt op. Maar Mark Koelen ziet de wereld juist verkoelen. In een tijd van veel chaos en angst ontstaan wantrouwen en vervreemding.

Met zijn project Global Koeling wil hij een statement maken om meer in contact te komen met medemensen en natuur. Vanaf april 2017 fietst Mark de wereld rond: ‘Dat is behoorlijk heftig. Maar ook mooi en een ­intense en oprechte manier om met mezelf en andere mensen in contact te komen. Want de ontmoetingen, daar gaat het uiteindelijk om. Die ­geven je de energie om weer verder te gaan, met eenzaamheid om te gaan en dagen lang bergen op te fietsen. Het is een tegenreactie tegen de ver­koelende maatschappij, een positief signaal naar onze w ­ ereld.’

Het mooie van dit project is dat je de reis zelf op verschillende manieren mee kunt maken. www.cyclingforstars.com

22 – SJEES

REPORTAGE

Stadsfietsen­ verzameling

Het fietsdepot bij De Faam herbergt een indrukwekkend aantal fietsen.

Op sommige momenten staan er wel 1.000. Vele komen er terecht omdat ze zwierven over straat, andere brachten de veiligheid in gevaar. In dit asiel staan zowel fraaie als uitgeleefde rijwielen werkeloos achter een hek. De foutief geparkeerde fiets vindt in één op de twee gevallen zijn baasje weer terug.

De weesfietsen wacht een ander lot.

24 – SJEES

Sjeesfeitje

Op www.verlorenofgevonden.nl kun je zelf kijken of je fiets door de handhavingsdienst is verwijderd.

Fietsenhandhaving ‘We verwijderen fietsen alleen als we er 100% zeker van zijn dat er sprake is van een overtreding.’

Na twee keer snoozen kom je moeizaam uit bed. Na een korte douche spring je op de fiets, terwijl je in alle haast een klein ontbijtje wegkauwt. Je bent laat. Op het station aangekomen verspringt de grote wijzer van de klok, je mikt je fiets in de stalling en rent naar het perron. Trein gehaald. Maar stond je fiets nou wel in het rek? Als het zo is gegaan zie je ‘m waarschijnlijk pas terug bij het fietsdepot in De Faam en is dit wat er in de tussentijd is gebeurd.

Hoe het werkt De handhavingsdienst voert controle uit in het stationsgebied en het centrum. Op straat worden fietsen gelabeld. Er kan dus niks zomaar verdwijnen. Op een reguliere dag komen er 60 tot 100 fietsen binnen bij het depot in De Faam. Deze worden door de medewerkers van de handhaving geregistreerd in het systeem. Wanneer je aangifte doet van diefstal bij de politie, geven zij aan dat je eerst dient te checken of je fiets niet door de handhaving verwijderd is.

Sjeesfeitje

In 2015 zijn er in totaal 5.185 fietsen geruimd, in 2014 was dit nog 2.747.

Daarvan zijn 1.946 fietsen weer opgehaald bij het fietsdepot, dit is 48% van het totaal, exclusief weesfietsen en wrakken.

SJEES – 25

REPORTAGE

Sjeesfeitje

>> Yurr Rozenberg >>

‘Ik kreeg wel een waarschuwing, maar geen kans om die te ontvangen.’

Station Breda heeft ruimte voor ongeveer 6000 fietsen. Aan de Belcrumzijde is er een bewaakte fietsenstalling voor 3000 fietsen.

Fiets ophalen?

Het fietsdepot zit in De Faam aan de Liniestraat 25.

Op de internetportal bij de entree kun je jouw fiets zelf zoeken. Elke fiets heeft een nummer gekregen.

Als je het sleuteltje kunt overhandigen dat op het slot past, dan mag je vijfentwintig euro aftikken en jouw fiets meenemen. In het depot worden de fietsen maximaal dertien weken bewaard. Daarna gaan ze naar ATEA. Mensen met afstand tot arbeidsmarkt gaan aan de slag in de sociale werkplaats. Uiteindelijk komen ze terecht in de winkel van Vindingrijk. Verder wordt een aantal geschonken aan goede doelen.

AANTAL GERUIMDE FIETSEN IN BREDA OMGEVING STATION

OMGEVING BINNENSTAD

3.500

16.000

3.000

14.000

‘Hoe bereiken we studenten?’

12.000

2.500

1.000 >> Monique Deckers >> Projectmanager fietshandhaving/fietsparkeren

2.000 800 1.500

600

1.000

400

500 0

200 2014

2015

0

2014

2015

VIER SOORTEN FIETSEN Weesfietsen krijgen een tie-wrap om het achterwiel. Bij verplaatsing springt deze kapot. Na 28 dagen stalling krijgt ie een label. Je hebt dan vierentwintig uur om de fiets weg te halen voordat de handhaving dat doet.

Foutief geparkeerde fietsen zet de handhavingsdienst (indien mogelijk) in een rek. Anders krijg je een uur de tijd om een foutief geparkeerde fiets te verplaatsen.

Gevaarlijk geparkeerde fietsen belemmeren bijvoorbeeld de doorgang voor hulpdiensten, en worden direct verwijderd.

Fietswrakken op straat worden verwijderd. Als je er zelf een ziet dan kun je een melding openbare ruimte maken via de website van de gemeente.

26 – SJEES

Het drukste fietsknooppunt, de omgeving van het station bezorgt Monique weleens hoofd­ brekens. Zij is verantwoordelijk voor de hand­ having van gemeentelijke wetgeving. ‘Het gaat ons er niet om zo veel mogelijk geld binnen te halen. En foutief parkeren is vaak zo onnodig.’

Volgens Monique is een gedragsverandering noodzakelijk. Want terwijl de rekken aan de belcrumkant uitpuilen, ziet ze aan de zuidzijde nog zo’n 600 lege plekken. Studenten blijken vaak geziene ‘klanten’ bij het fietsdepot. De voorlichting bij het station aan het begin van elk studiejaar en in de Studenteninformatie­ gids blijken niet voldoende. ‘Het is voor ons een doelgroep die lastig te bereiken is. Hoe zouden we hen anders kunnen benaderen? vraagt Monique zich hardop af. ‘Het zou mooi zijn als we de student zo ver kunnen ­krijgen dat ze die vijfentwintig euro aan een drankje besteden in plaats van het fietsdepot.’

De Foutparkeerder >> Yurr Rozenberg fiets waarschijnlijk meegenomen door de handhaving en stond bij het depot.’

Communicatie

Je wilt de dag opstarten met een verse kop koffie en een paar vruchtbare uurtjes werken. Vervolgens stap je naar buiten en schrikt. Fiets weg. Het overkwam Yurr Rozenberg. Naast een onwetende foutparkeerder is hij designer en een echte fietsenliefhebber. Sjees vroeg hem naar zijn ervaringsverhaal en wat hij graag anders zou zien.

Rustig opstarten ‘Ik heb een ontwerpbureau. En we groeien.

Sinds dit jaar zijn we met vier mensen.

Dat is soms best hectisch. Daarom had ik me voorgenomen om elke dag rustig op te starten. Met een kop koffie bij Coffee & Cream mijn mail doorlezen en dingen doen waar ik anders niet aan toe kom. Ik kon daar een tijd blijven werken. Dat was erg fijn. Totdat ik enkele uren later mijn fiets niet meer terug vond. Die had ik gewoon naast de andere fietsen neergezet die er stonden geparkeerd. Maar ze stonden buiten de gemarkeerde vakken. En daar hoorden ze niet. Ik wist dat ie niet gejat was. Want die fiets valt zo op; hij is felblauw en mijn naam staat erin. Bovendien was ineens de hele rij fietsen weg. De eigenaresse van Coffee & Cream vertelde over het nieuwe parkeerbeleid, en wees me erop dat ze sinds kort streng handhaven. Dus was de

‘Kortgeleden is de Willemsstraat heropend.

Dus de situatie was compleet anders in vergelijking met de laatste keer dat ik daar kwam. Je dient je fiets te parkeren in een gemarkeerd vak, waar zo’n zes à zeven fietsen op een standaard kunnen staan.

Dan staat het vol. Vaak staan er al fietsen lang geparkeerd. Naast de veranderde ­situatie wist ik ook niet dat er zo streng werd gecontroleerd. Ik vond het gewoon vervelend dat mijn fiets weg was. Zonder waarschuwing. Die er wel was. Maar ik had geen kans gehad om die te krijgen.

Natuurlijk, er is een nieuwe wet. Moest ik dat zelf opzoeken? Een beetje tolerantie had ik wel gewaardeerd. Van ‘Hoi, je fiets staat verkeerd, dus let even op.’ Nu krijgt je fiets een label, en vervolgens heb je een uur de kans om ‘m weg te halen voordat de handhavingsdienst dat doet. Dat is nogal lastig, als je langer dan een uur weg bent.

Qua communicatie zou het anders moeten.’

Naar het fietsdepot ‘Eerst ben je boos. Uiteindelijk snap je dus dat het niet mag. Maar dat is allemaal achteraf. Anders had ik het niet gedaan. Op internet zocht ik op waar het fietsdepot zich bevindt. Daar kwam ik, nog net op tijd, aan om iets voor vijf uur. Het leek een donker hol. Achter het glas zat iemand die heel rustig probeerde uit te leggen dat het ­beleid volgens het boekje is gehandhaafd.

Ze gaf aan dat je bezwaar kunt maken.

Dat vond ik niet nodig. Ik heb mijn waarschuwing wel gehad. Mijn fiets stond er en was heel, dus dat was fijn. Maar het had van mij ook op een andere manier gemogen.

Na mij kwam er nog iemand binnenstormen.

Die was het er ook niet mee eens. Dus volgens mij moeten ze wel vaker ontevreden ‘klanten’ ontvangen. ‘

Wat is het probleem?

‘Waar ik moeite mee heb, is dat je het voor fietsers dan moeilijker maakt, terwijl je ­auto’s uit de stad wilt weren. Dat vind ik niet zo slim. Straffen leert me om het om het niet nogmaals te doen. Maar ik weet niet of het straffen van fietsers een goed signaal is. Ik vind dat je het fietsen juist ­extreem makkelijk zou moeten maken.

In plaats van een boete zou ik bij wijze van spreken een beloning moeten krijgen ­omdat ik op de fiets ben gegaan. Maar wat is het probleem? Het probleem is dat het straatbeeld verstoord wordt. Fietsen ­moeten netjes in een vakje staan voor het straatbeeld. Dan wordt het design belangrijker dan het praktische nut. Dat lijkt mij niet de bedoeling.’

Fietsen faciliteren ‘Ik vind het tof als een stad het statement maakt ‘we worden een goede fietsstad.’

Faciliteer dat dan. Ik snap het beleid goed dat je je fiets moet opruimen. Logisch. De stad moet er netjes uit zien. Maar ik ben ook voor gemak. Beleid verschilt met het gedrag van mensen in de praktijk. Er zijn fietsenstallingen waar je je fiets neer kunt zetten. We zijn gemaksdieren, dus als je je fiets neer kunt zetten bij het pand waar je moet zijn, dan doen we dat natuurlijk.

En als er een fiets geparkeerd staat, dan volgt de rest vanzelf. Het is dus deels een mentaliteitskwestie. Ik heb absoluut geen pasklare oplossing. Maar we kunnen met creativiteit vast intelligentere oplossingen verzinnen om mensen te verleiden tot ­ander gedrag.’

SJEES – 27

OP DE GROTE PLAAT

KLEURRIJK VERLEDEN Een wielerwedstrijd op de wielerbaan van Sportpark Ginneken. De baan lag tussen de Galderseweg en de Reeptiend, nabij uitspanning de Zeven Heuveltjes, en werd in de Tweede Wereldoorlog verwoest door neerstortende V-1’s. Als de wereldtop er reed, zat het met 15.000 toeschouwers stampvol. Deze zwart-witfoto komt uit het stadsarchief en is ingekleurd door Gerard Kamps van het Bredase merk Coloriginals. De plaat is te bestellen bij Galerie Lijstenmakerij Jan d’Art. Prijs: afhankelijk van formaat € 195,- (± 70x50 cm)

30 – SJEES

GA TOCH FIETSEN

21% van de verplaatsingen in Breda vindt plaats met de fiets.

Er zijn in Nederland 22,7 miljoen fietsen in omloop.

Dat is gemiddeld 1,3 fiets per persoon, in BelgiĂŤ is dit ongeveer 0,5 fiets per persoon.

1888 vroeg John Dunlop een patent aan op luchtgevulde fietsbanden, maar dit patent werd later weer ingetrokken omdat Robert Thomson deze uitvinding in 1845 al had gedaan.

Breda telt 245 kilometer vrij liggend fietspad.

De langste tandem ooit gemaakt was 20 meter lang en had 35 zitplaatsen.

In Breda is een fietser gemiddeld 10% eerder op zijn bestemming dan een automobilist.

In Nederlandse steden is dit gemiddeld 5%.

De allereerste Amstel Gold Race in 1966 startte vanuit Breda.

Tussen 8:00 en 9:00 uur en 14:00 en 16:00 uur is er in Breda het meeste fietsverkeer.

1865 werd de eerste fiets met trappers gemaakt.

49% van de Bredase fietsers fietst zonder licht.

In de gratis stallingen van Breda is plaats voor meer dan 3.000 fietsen.

De openbare ruimte in Breda heeft plek voor 6.000 fietsen.

Binnen een half uur fiets je alle calorieĂŤn van een frikadel eraf.

Als je reflecterende kleding draagt, ben je in het donker voor weggebruikers op 150 meter afstand te zien.

De afgelopen zes jaar zijn er 9.047 fietsendiefstallen gemeld in Breda.

De Bredanaar beoordeelt de fiets als vervoermiddel met een 7,6.

In Breda is op afstanden tot 3 km de fiets meestal het snelste vervoermiddel.

SJEES – 31

FRAMEWERK

Ralf Verheul >> Kamu

Boschstraat fietsstraat ‘Als je allemaal iets op je eigen manier doet kan het elkaar versterken. Zo zorgen we dat dit echt een fietsstraat wordt.’

Waar is ie gebleven? De fietsenmaker van weleer met zijn besmeurde overall, sleutelend tussen spatborden en spaken, in een naar kettingolie en fietsbanden geurende werkplaats. Het aantal fietsenzaken is in dertig jaar tijd gehalveerd. In de Boschstraat, sinds dit jaar officieel fietsstraat, ­zitten drie. De een richt zich op stadsfietsen en ­reparatie, de ander gaat mensen leren sleutelen in de geur van verse koffie. En weer een ander duikt, terwijl de fietsverkoop terugloopt, in de ­immer groeiende markt voor e-bikes.

32 – SJEES

Bij Kamu is het de bedoeling dat mensen ook zelf in de werkplaats komen sleutelen. Dat sociale aspect zoek ik bewust, want de afstand tussen met de klant is in een normale fietsenzaak erg groot. Als je een winkel of een werkplaats binnenkomt, stapt er iemand op je af.

Ik voel me dan altijd een beetje opgelaten. Alsof je gelijk iets moet kopen. En als je je fiets naar de werkplaats brengt, heb je geen idee wat ze doen en dus ook niet of je te veel betaalt. Volgens mij kun je ook geld verdienen door mensen wel wat bij te brengen. Dan doe je het op een andere manier. Mensen bestellen onderdelen online. Dat is de huidige tijd. Maar ze weten vaak nog niet hoe ze het op de fiets moeten zetten. Dan bieden we toch die mogelijkheid. Zodat ze dan zeggen ‘he, das tof’ en vervolgens komen ze hier vaker om te lunchen of als ze iets nodig hebben, Ik geloof heel erg in die gedachte. Zo gaat het ook steeds meer werken. En bovendien. Appie kan snel en goedkoop stadsfietsen repareren. Waarom zou ik dat dan ook doen? Dan vind ik het leuker om mensen naar hem te verwijzen. Als je allemaal iets op je eigen manier doet kan het elkaar versterken. Zo zorgen we dat dit echt een fietsstraat wordt.

Appie >> Appie’s fietsen

Maaike Schietecat >> Schietecat

‘Je mag hier wachten. Maar je kunt ook aan de overkant tussen mooie fietsen een kopje koffie drinken.’ Zo maakt Appie van Kamu een luxe wachtkamer.’

‘De benoeming tot fietsstraat is positief.

En het is nieuw, dus natuurlijk zijn er nog onduidelijkheden. De logo’s die zijn geplaatst op de weg helpen al enorm.’

Via een smal steegje kom je uit aan de achterkant van de Boschstraat.

Daar word je ontvangen door Appie, een rustige, vriendelijke man met een achtergrond als elektromonteur die voor de lol begon met het repareren van fietsen. Zijn hobby is inmiddels vast werk. geworden ‘Ik begon met banden plakken, en ook dat doe ik nog steeds. Dat vind ik nog steeds leuk om te doen.’ Dat zijn werkplaats een beetje verstopt zit, vindt hij niet erg. Want mensen worden toch wel hierheen gestuurd via mond-tot-mond reclame, bijvoorbeeld onder studenten die hier een tweedehands fiets komen kopen. Nieuwe fietsen verkoopt Appie niet, want dat laat hij liever aan Schietecat over. ‘Voor mij zijn tweedehands fietsen en reparaties genoeg. Als ik daar mijn boterham mee kan verdienen ben ik tevreden. En die boterham gun ik een ander ook. Zo helpen we elkaar verder hier in deze straat, die dit jaar officieel fietsstraat is geworden. Soms komen er mensen met een scooter of elektrische fiets. Dan verwijs ik die netjes naar Schietecat. En wanneer ik een bandje moet plakken zeg ik soms tegen klanten: “je mag hier wachten, maar je kunt ook aan de overkant een lekker kopje koffie drinken terwijl je naar mooie fietsen kijkt. Dan gaan ze naar Kamu, en komen een half uur later terug.”

Vouwfietsen, mountainbikes, scooters en elektrische fietsen. ‘Hier in het centrum doen we wat andere dingen dan winkels in de wijken,’ vertelt Maaike in het familiebedrijf Schietecat waar haar opa 62 jaar geleden begon. Zeven losse pandjes werden door de jaren heen ­samengevoegd om de huidige zaak te vormen op de hoek van de Boschstraat. ‘De benaming Fietsstraat is positief,’ vindt Maaike. Ze merkt dat er nu minder hard wordt gereden. ‘In het begin bestond er veel onduidelijkheid. De logo’s van 076 Fietst die inmiddels op de weg prijken, helpen al enorm.’ Ze ziet ook verbeterpunten. ‘In tegenstelling tot voorheen zijn mensen nu geneigd om vanaf de parkeerplaats linksaf tegen de rijrichting in te gaan. Als je de bebording ziet is dat niet verbazingwekkend. ‘Soms staan er wel vijf borden onder elkaar. Dan werkt het niet meer.’ Terwijl auto’s langzamer rijden, ziet ze de fietssnelheid toenemen. ‘Vaak willen mensen de kostbare tweede auto de deur uit doen. Zij zien in de e-bike een uitkomst.

‘Toch gebruiken mensen de e-bike soms verkeerd, vindt Maaike. ‘Ze moeten de e-bike eigenlijk gebruiken om minder moe aan te komen, en op het zelfde tijdstip. Maar ze willen sneller aankomen en dus net zo moe. Dat verhaal proberen we uit te leggen en mensen te ­la ­ ten testen zodat ze voor de juiste motor kiezen.’

SJEES – 33

#076FIETST

Instagram

Kijk ze roteren die wielen. Kijk ze gaan die klimmers, racers en freewheelers. Het snot voor de ogen. Het welverdiende schuim aan de lippen. Door herfstbladeren. Op zomeravonden. Langs de Mark en in de Marken. We blijven je volgen. Overal. #076Fietst

34 – SJEES

Bereikbaar Breda Breda bereikbaar houden. Wethouder Boaz Adank houdt zich er dagelijks mee bezig. En het is een hele klus. Na de wegwerkzaamheden die plaats vonden om de bereikbaarheid van het stationsgebied te verbeteren, staat de komende jaren ook op andere plekken in de stad een hoop te gebeuren. ‘Het is duidelijk dat dit niet gaat lukken met één oplossing, maar alleen met een totaalaanpak waarbij we het hele verkeersplaatje van Breda voor ogen houden.’ Wethouder Mobiliteit Boaz Adank (35) over de maatregelen die moeten zorgen dat Breda zowel per auto, openbaar vervoer als per fiets goed bereikbaar blijft.

1 Investeren in fietspaden ‘Breda investeert behoorlijk in de aanleg van fietspaden. En ik geloof daarin,’ zegt Boaz, ‘maar ik geloof daarnaast ook in een gezonde balans tussen de verschillende vervoersmiddelen. Als je je weekendboodschappen moet doen of je gaat naar de bouwmarkt is de auto misschien handiger, maar voor korte ritjes binnen de stad is de fiets vaak sneller en ook nog gezonder.

Iedereen wil zijn kind wel met de fiets naar school brengen, maar als het regent, pakken we allemaal de auto.’

2 Vlotte doorstroming ‘Op dit moment ontwikkelen we maatregelen zoals een groene golf voor autoverkeer op de Beverweg, een snelle openbaar vervoersverbinding (HOV) tussen station en Amphia. Ook verleiden we de automobilist op de singel om een andere route te nemen, buiten de spits te reizen, de bus te pakken of de fiets. We willen ook zo snel mogelijk een Groene golf voor fietsers in Breda introduceren. Daarbij maken we zoveel mogelijk gebruik van technische innovaties die al ­beschikbaar zijn zoals slimme apps,’ aldus Boaz.

SJEES – 35

BEREIKBAAR BREDA

3 Snelle verbindingen

Sjeesfeitje

Volgens de statistieken van het KNMI regent het bijna nooit. Gemiddeld is het 93,5 procent van de tijd droog.

Verkeersaders onder druk Recente berekeningen van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) laten zien dat de drukte op wegen in steden tijdens de spits fors gaat toenemen in de komende vijf jaar.

Ook middelgrote steden als Breda gaan ’s ochtends en ’s avonds dichtslibben. Auto­ mobilisten zullen veel vaker stapvoets rijden en stil staan met draaiende motor. ‘Tel daarbij op de milieuoverlast, economische schade en oplopende irritatie bij zowel de verkeersdeelnemers als de vele bewoners. Als we niets doen ontkomt ook Breda niet aan een verkeersinfarct’, aldus de wethouder. ‘En voor korte ritten in de stad blijkt de fiets vaak een prima alternatief. En het is ook nog eens ­gezond om te fietsen.’ Tijd voor actie dus.

36 – SJEES

‘We overleggen met de grote instellingen in Breda om hun medewerkers en studenten te stimuleren meer gebruik te gaan maken van de fiets en het openbaar vervoer. Dit werkt alleen als er voldoende goede alternatieven beschikbaar zijn. Vandaar de aanleg van een snelle (H)OV-verbinding en ruime snelfietspaden op de belangrijkste routes tussen de binnenstad (singel) en het Brabantpark. Tot 2018 investeren we ruim negen miljoen euro in de bereikbaarheid van de oostkant van onze stad. Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu en de Provincie Noord-Brabant dragen hier samen voor de helft aan bij.’

4 Lifestylemarketing ‘We beseffen dat alleen het aanbieden van goede voorzieningen niet genoeg is. Het fietsen moet echt bij de Bredanaars tussen de oren komen. Hierbij maken we gebruik van inzichten uit de reclamewereld zoals op levensstijlen gerichte marketing. We doen het dus anders dan vroeger. We doen het niet meer alleen, maar samen met de stad.

En we doen het innovatief. Het is gewoon lekker fietsen in Breda! We willen graag dat elke Bredanaar dat beseft.’

Doortrappers Je komt ermee naar je werk. Maar je kunt natuurlijk ook je werktijd doorbrengen op het zadel in plaats van een bureaustoel. Voor deze mensen is de fiets onderdeel van hun dagelijkse werk. Met hun inzet dragen ze bij aan kinder- en ouderenzorg, snelle, duurzame bezorging en verse oesterzammen.

SJEES – 37

DOORTRAPPERS

Een bakkie vol drab >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> Waarom komt bij sommige Bredase koffiebars toch iedere week de schil­ der langs? Dat is geen onlogische vraag. Want elke dinsdag- en donder­ dagochtend parkeert Leo zijn fiets met aanhanger voor de deur bij Doppio. En even later stapt hij naar buiten met in elke hand een tot de rand gevulde plastic emmer. Maar schilder, dat is Leo al een tijdje niet meer. Hij moest noodgedwongen stoppen met zijn vak vanwege ­problemen met zijn rug. ‘Ik kon nog zat andere dingen doen, maar ze kozen voor anderen. “Ga maar thuis zitten,” daar kwam het eigen­ lijk op neer.’ Maar dat zag Leo niet zitten op zijn vijftigste. Hij hoorde over een cursus Oesterzwammen Kweken in Rotterdam. Dat leek hem wel wat. Dus fietst hij nu zijn vaste ronde door de binnenstad langs de koffiebars waar hij in totaal tien ­emmers vol met koffiedrab in zijn fietskar laadt. Het ingezamelde ­residu vervoert hij naar Stek. Daar begint het kweekproces. ‘Het koffie­ dik meng ik met broed en stro, die hang ik op in een worstvormige zak.

Het duurt vervolgens acht weken voordat de zwammen opkomen.

Dat gebeurt tweemaal.’ De eerste oogst verkoopt hij aan horecazaken in Breda. Maar daarmee eindigt de koffiedikcyclus nog niet. Daarna is de prut bruikbare compost geworden voor de kruidentuin die Leo wil gaan maken op het dak van de zeecontainer die dient als vestiging van Leo’s bedrijf: Bredaas GeZwam.

En daarmee is niets gelogen. Hoe meer koffie, hoe meer gezwam.

38 – SJEES

Sjeesbankje >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> Is het een riksja? Is het een ­rijdende loveseat? Nee, het is een becak. Een wat? Een becak is een Indonesische ­fietstaxi die lijkt op een riksja, met het verschil dat bij een becak de passagiers voorop zitten. Riksja stamt af van het Japanse woord jinriksja (een op mensenkracht aan­ gedreven voertuig) dat op elke fiets van toepassing is.

In Breda rijden er sinds ­oktober 2016 twee rond.

Het project is geïnspireerd op ­Cycling without Age; een beweging die in 2012 ontstond in ­Denemarken om ouderen een actievere rol te geven in lokale gemeenschappen.

Hiervan onderscheidt Breda zich vanwege de bredere doel­ groep. De overtuiging dat een simpel ­ritje op het stalen rijtuig ­levensgeluk kan vergroten blijft onveranderd. De visie van wethouder Zorg Mirjam Haagh is om ontmoetingen te creëren in de stad. Bijvoor­ beeld voor een nieuwkomer die de stad wil leren kennen.

Stel je voor, je komt in Breda wonen. In plaats van een ­geprinte stadsgids in de bus krijg je een stadgenoot die je inwijdt in je nieuwe woonplaats.

Hoe leuk is dat?

SJEES – 39

DOORTRAPPERS

Racen door de stad >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> Het is de ideale bijbaan voor een sportieve freelance cartoonist.

Bob Powers (71) staat bekend als de o­ udste fietskoerier van het land. ­Afgelopen jaar stopte hij. Hij is nog steeds oproepbaar, maar niet meer continu zoals de afgelopen vijftien jaar. ‘Fietsen is nog steeds heerlijk.

Zowel racefietsen en mountainbiken als fietsreizen in het buitenland.

Sporten heb ik altijd gedaan. ­Vroeger vond met het wel raar, een kunstenaar die ook sportman was.’ V ­ anwege zijn fietsbenen werd Bob gevraagd voor Pijlsnel, het fiets­koeriersbedrijf van Piet-Hein ­Scheltens. ‘Het bedrijf ontstond vanuit milieuoogpunt. Eigenlijk hadden we toen weinig kennis van fietskoerieren. Maar we pakten alles aan en losten alles op. Dat vonden klanten fijn aan ons. Ik reed bijvoor­ beeld voor de gemeente, apotheken en reclamebureaus.’ Het feit dat sommige werkdagen wel 100 kilo­ meter telden had een bijkomend voordeel. ‘In het weekend reed ik met gemak wedstrijden zonder ­extra training.’ Wanneer het echt snel moet is Bob in zijn element.

Hoewel er ook opdrachten zijn waarbij dat niet hoeft. ‘Het gebeurde weleens dat ik een spoedopdracht kreeg. Dan kwam ik een kantoor binnenstormen en keken de mensen me verdwaasd aan met een blik van wat kom jij doen? Op een bakfiets pakketjes afleveren vind de fiets­ koerier maar niks. ‘Laat mij maar zwoegen en zuchten. Zo veel moge­ lijk ritten aan elkaar breien. Ondanks mijn leeftijd vind ik de snelheid, het ­crossen op de racefiets gewoon nog steeds het allerleukste.’

40 – SJEES

Kinderlimousine >>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> Het heeft drie wielen, twaalf ogen en beweegt zich voort met een zacht geroezemoes en een snelheid van 20 kilometer per uur: De bakfietsen van Woelewippie. Drie jaar geleden startte het kinderdagverblijf met buitenschoolse opvang. Om de af­ stand naar de school te overbruggen, werden vier tweedehands fietskarren aangeschaft. Neeltje en Belén zitten vaak in het zadel. Twee keer per dag rijden ze naar de Sint Josephschool, elk beladen met een handjevol ­kinderen in het bagageruim. Ze keuvelen honderduit. De bestuurder overziet het gezellige zithoekje van bovenaf en vangt veel van de ge­ sprekken op. ‘Af en toe denk ik: hoe komen ze erop,’ zegt Belén.

‘Zo ging het laatst over liefde. Over wie er een vriendje en vriendinnetje hadden gehad. En wie het uit had uitgemaakt. Daar vertellen ze ge­ woon heel open over.’ Het onboard entertainmentprogramma bestaat uit zelfbedachte spellen voor onder­ weg. ‘Een daarvan is kentekenbingo,’ vertelt Neeltje. De cijfers van ­nummerborden worden voorgele­ zen totdat er iemand hard roept “ja, bingo!” Op de smalle Speelhuislaan blijken de twaalf ogen aan boord ook nog eens een vernuftige inhaal­ sensor. Een van achteren naderende auto wordt tijdig en luid gesigna­ leerd, zodat de gezagvoerder kan uitwijken en de auto passeren. ­Tijdens de rit zwaaien de passagiers blijmoedig naar andere kinderen die samen met hun ouders naar huis l­open en wijzen vingertjes de huizen aan waar ze wonen. Belén lacht.

‘Telkens wanneer we door deze buurt rijden, voel ik me zo populair.

We kennen hier werkelijk iedereen.’

SJEES – 41

INNOVATIE

Snufjes Sloten, banden, zadels, bellen. Deze items maken je fietsreis een stuk veiliger, nuttiger en aangenamer. De ene uitvinding is wat nuttiger dan de andere.

Doe er je voordeel mee.

Navigatiebel

Yanko

Siva Atom

Blubel wijst jou de weg naar je bestemming en hoopt zo fietsen toegankelijker te maken.

Onze tip: De weg vragen aan een voorbij­ ganger is niet verboden en misschien wel net zo leuk.

De Barbapappa onder de fietszadels. Het verandert in een mum van tijd in een slot ­zodat er niemand zomaar wegrijdt op jouw fiets.

Een minigenerator slaat de energie van je pedaalslag op in een kleine accu. Fietsend je telefoon opladen. Best logisch.

Mechanische doping

Linka Smart Lock

Frolic Bike Bell

Een ingenieus middel uitgevonden ergens in de jaren ’80(?) om de motor van je fiets op te voeren en indruk te maken op dat leuke buurmeisje.

Dit slot is slimmer dan zijn soortgenoten. Als er aan je fiets gerommeld wordt stuurt het je een bericht op je telefoon. Daarnaast helpt het alarm van 100 decibel je om dieven weg te jagen.

In alle haast parkeer je ’s ochtends op het station. ’s Middags verzuip je in een zee van fietsen. De Bike Bell vertelt je waar ie ook al weer stond.

42 – SJEES

De Virtuele Fietsstad Terwijl je vooruitgaat verandert onder je wielen het pad van kleur. Ineens verschijnt er een middenberm met bomen. Dit is geen scene uit Alice in Wonderland, maar de Boschstraat in een Virtual Reality (VR) omgeving. Een kleine aanpassing kan je gevoel van veiligheid beïnvloeden, en misschien zelfs wel je humeur. En bovendien, het gedrag van fietsers is onvoorspelbaar. Dat laten data keer op keer zien. ­Vernieuwend onderzoek en interactieve manieren van ontwerpen zijn dan ook onmisbaar. Gemeente Breda, NHTV en Atlantis Games werken samen om te ­ontdekken hoe de inzet van VR kan bijdragen aan een fietsvriendelijke stad.

Drie artikelen over de rol van data, technologie, gedrag in het vormgeven van e en fietsstad op basis van de beleving van de fietser.

SJEES – 43

DE VIRTUELE FIETSSTAD

<< Bike data >>

Zien hoe ze fietsen

Data en meetmomenten worden steeds belangrijker. De inzichten die daaruit voortvloeien zijn soms verrassend. Deze zetten gemeentes aan om hun beleid anders in te richten. Een product dat ontstond uit een bulk aan data uit de app Positive Drive App maakt kaarten die laten zien hoe mensen nou daadwerkelijk door de stad fietsen.

Het ter discussie stellen van aannames en het stellen van nieuwe vragen helpen om nieuwe kennis op te doen.

44 – SJEES

De Gemeente Breda ontwikkelde de Positive Drive App, die je beloont voor de fietskilometers die je maakt. Wat kunnen we doen met de verzamelde GPS data die overblijven? Was de vraag waaruit het idee ontstond om die te ­gebruiken voor het project Bike Print.

Joost de Kruijf: ‘Daarmee vertalen we GPS data in online kaarten, om te laten zien hoe mensen fietsen; Waar treedt vertraging op? Welke routes kiezen mensen? Wat zijn de snelheden? Zo willen we meer inzicht krijgen op wat Breda doet op de fiets.’ De resultaten deden wel enkele wenkbrauwen fronsen.

“Wat vreemd. Dat klopt niet.” Was de eerste reactie. Toch was het wat fietsers kennelijk deden in de stad, want het stond nu zwart op wit. Er ontstond een levendige discussie onder gemeentelijke beleidsmakers. Iemand zei: “Ja, maar zo fiets ik wel. Dan vermijd ik verkeers­ lichten en de route is mooier, want je rijdt langs een parkje. Je doet er misschien langer over, maar je vermijdt een aantal moeilijke punten.” “Oh, zo heb ik er nog nooit over nagedacht,” zei een ander toen. Zo zette het mensen aan om anders te denken over gedrag. Elke fietser neemt andere beslissingen. ‘Het is grappig om die discussie te voeren. Op de singel ligt bijvoorbeeld een heel mooie fietsinfra­ structuur. Maar de fietser kiest meestal de binnenring, want daar heb je minder

last van auto’s en vertraging vanwege stoplichten. De kracht van data schuilt erin om te kijken of dingen wel zo l­ogisch zijn’, vindt Joost. En fietswaarheden zijn niet universeel. Het simpelweg ­kopiëren van de Nederlandse norm is er niet bij. Naast elkaar fietsen, met één hand aan het stuur, terwijl we in de ­andere hand een paraplu vasthouden of een telefoon zijn typisch Nederlands.

‘Een van de dingen waarin de Nederlandse fietscultuur zich duidelijk onderscheidt is de beleving van veiligheid. Die is zo hoog dat je tijd hebt om andere dingen te doen.’ Andere landen kloppen met andere vragen aan in Breda. Hoe richt je een stad met een Amerikaanse blok­ kenstructuur en veel verkeerslichten, fietsvriendelijk in? Hoe krijgen we meer mensen op de fiets in een land waar dat niet vanzelfsprekend is? Dat zijn vragen die we hier niet eens stellen, omdat ze te veel voor de hand liggen,’ aldus Joost. Zelfs als je denkt dat je expert bent, kun je gelukkig altijd nog nieuwe kennis opdoen.

Joost de Kruijf >> Research & Business Innovator Urban Development NHTV SJEES â&#x20AC;&#x201C; 45

DE VIRTUELE FIETSSTAD

<< Technologie >>

De Virtual Reality bril

“Wauw!” is vaak de eerste reactie wanneer mensen de bril afzetten.

Met deze ‘duikbril’ op waan je je even in de Boschstraat. Alhoewel, in een klein deel Boschstraat dat telkens wordt herhaald. Door steeds een stukje toe te voegen aan de Virtual Reality ervaring ontstaat een database aan bouwstenen zoals woonhuizen en straten. Een team van developers bij Atlantis Games ontwikkelt de fietssimulator die een belangrijke rol heeft in gedragsonderzoek. De ontwikkeling van virtuele realiteit doet sommigen duizelen.

46 – SJEES

De nabootsing van de werkelijkheid is een toffe wauw-ervaring, maar de techniek biedt steeds meer interessante mogelijkheden dan alleen entertainment.

Waar de eerste versie nog vrij kaal was, kun je in de huidige versie zaken aan­ passen zoals ondergrond, dag of nacht en de mogelijkheid om dingen te toetsen door te spelen met meer of minder ­bomen of geparkeerde auto’s aan de linkerkant. Een volgende functie waar de developers op focussen is eye-tracking.

Daarmee leg je vast waar mensen naar kijken. Je zou bijvoorbeeld de reclame­ borden langs de weg kunnen toetsen.

In plaats van de antwoorden van deel­ nemers, zie zeggen iets wel of niet gezien te hebben, beschik je over een heat map die je dat allemaal vertelt. Door dat soort uitbreidingen leveren onderzoeken steeds meer bruikbare data op. Een andere toepassing is denkbaar in leeromgevin­ gen, waarbij deelnemers in VR-trainin­ gen je spelenderwijs dingen oefenen.

Daarnaast is er nog Augmented Reality (AR), dat is een virtuele toepassing in de echte wereld. Met een 3D wereld kun je mensen bijvoorbeeld trainen in het onderhoud van een vliegtuig zonder dat ze met echt materieel hoeven te werken. Om erachter te komen hoe lang mensen erover doen of te zien wat ze goed en fout doen. In de eerste versies kwam er alleen een ongewenst praktisch

probleempje om de hoek kijken. ‘Mensen werden snel misselijk of hadden de ­neiging om zelfs van de fiets te vallen,’ vertelt projectmanager Peter van Dranen van Atlantis Games. ‘Het probleem is dat je een prikkel krijgt wanneer je naar een bocht stuurt. Je lijf reageert meteen door tegen te hangen. Zo zijn we nou eenmaal geconditioneerd vanaf dat we peuter waren.’ Intussen droomt Peter al van de versie waarbij je kunt sturen in plaats van alleen rechtdoor rijden, en ook frictie kunt toevoegen, zodat je hobbels voelt of een stijging als je naar boven rijdt. ‘Langzaam maar zeker ont­ staat een completer geheel.’ Maar dat vergt eerst nog het nodige werk, keuzes op basis van klantvragen en strakke budgeten. En om de mogelijkheden van duizelingwekkende techniek te schikken naar onze eigen menselijke beperkingen.

SJEES â&#x20AC;&#x201C; 47

DE VIRTUELE FIETSSTAD

<< Beleving >>

De stad verkennen

Fietsers zijn onvoorspelbaar. Dat moeten we accepteren. Urban planning is geen kwestie van het toepassen van een handboek met regels en richtlijnen. Breda zet in op onderzoek op voorkeur, beleving en gedrag van fietsers in verschillende omgevingen te meten. Het benutten van data en Virtual Reality (VR) kan helpen om betere keuzes te maken in fietsbeleid en bij infrastructurele aanpassingen.

48 – SJEES

Virtual Reality biedt die nieuwe manier van interactie. Je kunt de dialoog aangaan op basis van beleving in plaats van in­ gewikkelde 2D of 3D tekeningen. Dan kunnen mensen op een inspraakavond met VR bijvoorbeeld zelf ervaren hoe een straat eruit kan zien. ‘En mensen vinden VR gewoon natuurlijk gewoon heel gaaf,’ zegt Peter van Dranen van Atlantis Games. ‘Alleen daarom al is het een mooie stap.’ Ook stedelijke vormge­ vers die op zoek naar nieuwe manieren om de burger betrekken bij veranderin­ gen in de stad worden er blij van. Zij kunnen aannames vooraf testen en het uiteindelijke ontwerp baseren op relevante resultaten uit onderzoek. Want de theorie werkt vaak anders in de praktijk. Fietsers zijn nou eenmaal onvoorspelbaar. ‘Uit de kaarten die we hebben gemaakt blijkt wel dat fietsers anders fietsen dan we van tevoren bedacht hebben,’aldus Joost de Kruijf. Tijd, wind, zon, humeur.

Er zijn veel meer factoren van invloed op onze keuzes dan de kortste route of een strak fietspad. Wanneer je goedge­ mutst bent, ben je eerder geneigd een kilometer extra te fietsen over die mooie route langs het water. ‘Eigenlijk ben je als fietser altijd aan het verkennen,’ zegt Geert de Leeuw. Hij houdt zich als ­projectmanager Cycle Spaces bij NHTV bezig met onderzoek naar fietsgedrag.

De vrijheid om te variëren is volgens

hem een charme van het fietsen die je moet bevorderen in plaats van tegen­ gaan. ‘We zetten vaak al onze middelen in op één hoofdroute, terwijl je ook juist op bepaalde plekken de vrijheid om links of rechts te gaan kunt stimuleren.

Bovendien, als een hoofdroute te succes­ vol en dus druk wordt dan gaan mensen vanzelf op zoek naar alternatieven.’

Door een aanpak van testen en aan­ passen kun je in een vroeg stadium ­problemen signaleren en oplossen, is het een investering die zich achteraf ­terugbetaalt. En volgens Peter is alles te testen. ‘Je kunt honderd man op een fiets zetten en met één muisklik ver­ schillende opties uittesten. Dat is waar we naartoe willen.’

Geert de Leeuw >> Projectmanager Cycle SPACES NHTV

SJEES â&#x20AC;&#x201C; 49

FUN

Sjeesfun oo

ij m an j

tk Wa

n!

re u e l ik

DE PAS OP VOOR

HAAN

Pas op: loslopende fietsers SELFIE SPOT

Welk verkeersbord zou er volgens jou moeten zijn?

Ontwerp er zelf een.

50 â&#x20AC;&#x201C; SJEES

en z e j S I

Fietspuzzel Als je de puzzel oplost, staat er in de roze vakjes een fiets onderdeel.

1

2 3

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

Ander woord voor een crossfiets.

Fiets zonder trappers voor jonge kinderen.

Fiets voor twee personen.

Hoe noem je de fietssport.

Het zit op je fiets en zegt ringring.

Zo heten de ijzeren staafjes aan de wielen.

Stad die van fietsen houdt.

Een fiets met een bak.

Handig om je bagage achterop je fiets mee vast te maken.

10. Hier zit je op.

4 5 6 7 8

Fietsmoppen

9

Een man rent een fietsenwinkel binnen en vraagt: “Mag ik even bellen?” “Ga uw gang,” zegt de winkelier. “Er staan hier fietsen genoeg.”

10 Antwoord: Binnenband

Ben je op de juiste weg?

Fiets de juiste weg naar het stadscentrum.

Zou dit de juiste zijn?

Een wereldkampioen boksen gaat op de fiets naar de bioscoop. Omdat daar altijd fietsen worden gestolen, hangt hij een bordje aan zijn fiets met: “Niet stelen, want anders.....­ wereldkampioen boksen.” Na de film blijkt toch zijn fiets te zijn gestolen.

Er ligt een bordje met: “Achtervolgen heeft geen zin.....wereldkampioen wielrennen.”

Een agent houdt een fietser aan en zegt: “Meneer, uw bel is kapot, uw remmen weigeren en uw licht doet het niet. dat gaat u dan 50 euro kosten”.

“Oke, dat is goed. Maar dan moet mijn fiets wel morgen klaar zijn.”

SJEES – 51

FIETSENSTALLING FIETS DEPOT

Rechtbank

DE FAAM

Liniestraat 19

NS Station Terh

Belasting

eijd

aat Meerten Verhoffstr

aat

Omegaplein

Willemstraat

Emmastraat

Spoorstr

Academiesingel

raat enst

Stationsweg

el

Oranjesingel

ng

tsi

a lpr

eu

Soph

e w in ad

nk e

erla

an st Ve

ost Klo Clau

dius

Prins

Stadskantoor

enlaa

n

el

ilh

elm

ina

ng

W

ési Ch ass

llen e Sta

Mols

Breda’s Museum t

St. JoostKapel

Acht

Concordiastraat

nveld

sin g

el

Ou

traat Waters

Markendaalseweg

Stadsarchief MeZZ

Cootp

lein

se we g

Nieuwe traat Ginnekens

l aa en d

Ginneken

t

tensstraa

rt Mon

Godevae

ein

tpl

oo

nC

Va

He

Van

olw

erk

at

tB

at tra ers dhe Lan

Holland Casino

Chassé Theater

Stadsgalerij

Lang

Vissers aat irst r asim

aan

Ak

er de

traat

n ve

m ero

Kloo

rstraa

de ka en ns

Ha

k dij Ha

ht Ac

t traa

Pasb

Chasséveld

Nonne

Houtmarkt

raat kerst

t

E. C

raat

Bleekst

Het Turfschip

in

le sterp

Chasséparking

Houtmarkt

straa eken

iers

ak

e

t

stra

k Mar

uw

arkt

Ginn

ord

Vlasz

at stra

eno

at

Eind

eg

aat

Politie Nie

Club Solo

Houtm

van Hoornestr

Fell

stra

t

w

sew

eg

aal

de

BeyerdVlaszak

raa

St. Antoniuskerk

at Karnemelkstra

Centrum

Oe

aat

eu Ni

R

an

Bisschoppelijk Paleis

De Nieuwe Veste Bibliotheek

t ers

idd

st r aa t

ew

nd

uw

rke

Nie

Ma

ia

Odil

at

stra

alm

S

t raa

Pathé Bioscoop

ba

t

traa

nst

Ja int

estr

De Barones

Pa s

Willem Merkxtuin

rkts

ma Vee

Mark

Karr

at

S van

Grote

t

Lange Brugstraat

t

tra

ens

serf Stad Lutherse kerk

Grote kerk

traa

ens

ag

Stadhuis

Tor

gstraa

‘t Sas

MOTI

nna

Pri

Havermarkt

De Barones

Rei n

t

t

Waalse kerk traat Catharinas

St. A

Rondvaart boten

Synagoge Reigerstraat

de

Kraa nstra at

aat

Tolbru

Gasthuisvelden/ Arsenaalpad

traa

aa

str

ch

s Bo

Keize

an Bergenstr

Begijnhof

Huis van Brecht (KMA) Clingelstraat

Kasteelplein

v an

ria

v Gra

saus

a

Spanjaardsgat

Ad

Valk

an

ell

dd

Mi

Nas

raat

enst

Park Valkenberg

Kasteel van Breda

De Prins

52 – SJEES

we ra eu st Ni osch B

at

se

e

at

iastra

Pr

g sin

ids

rh

singel

Ni

el

jve

Maurits

Maurits

Se

l

ge

sin

am

Ni

el

ing

gs eli

Nederlandse defensie Academie (KMA)

Tr

straat

De

Vi

er

Zuidpoort Go Van

at tra ors

w

in

de

ns

tra

at

De fietsenstalling Achter de Lange Stallen wordt per 1 juni 2017 gesloten.

Fietsers in het wild We zijn kuddedieren. Iemand ­besluit zijn fiets te parkeren, waarop andere fietsers hun rijwiel netjes aansluiten. Zo ontstaat een rijtje ordelijk maar wildgeparkeerde fietsen. En om zo dicht mogelijk bij de ingang te zijn, stallen we onze fiets nou eenmaal liever op plekken waar het niet mag in plaats van overdekt, gratis en bewaakt. ­Ruimtegebrek is niet het probleem.

Want het centrum van Breda telt naast ruim 3.000 overdekte stallingsplaatsen ook nog eens 6.000 plaatsen buiten in de openbare ruimte.

Sjeesfeitje

Je fiets overdag stallen is gratis, daarna betaal je het overnachtingstarief van € 1,- per nacht.

Buggy’s en bakfietsen Het imago van de fietsenstalling is niet dat van paradepaardje, maar een even suffig als noodzakelijk kwaad dat, in tegenstelling tot autoparkeerterreinen, de gemeente alleen maar geld kost. Toch ontpopt het gemeentelijk parkeerbedrijf zich op dit gebied steeds meer als faciliteerbedrijf. Een fietsenstalling bood al veel meer extra diensten dan de fiets­pomp en het oplaadpunt. Voor de behoeften van de klant zijn er steeds meer aanverwante diensten. Je kunt er nu rollators en buggy’s huren en een kluisje of een bakfiets gebruiken voor je spullen. Er is een automaat met bandenplaksets, paraplu’s en lichtjes.

Servicestation De gemeente als facilitator van je verblijf in de stad. De stalling is overdag een steunpunt van de VVV en op uitgaansavonden een EHBO hulppost. In de fietsenkelder van een middelbare school stond ooit een rek, daarboven een hing bordje met de tekst “stalling leraren”. Een oplettende leerling had er met watervaste stift onder gekrabbeld “ook voor fietsen”. Het nodigt uit om je voor te stellen wat de stalling nog meer kan zijn. Een opfrispunt voor een snelle verwaaid-kapsel-check?

Een fietswasstraat? Een parkpicknick bolderkarservice? Een servicestation. Natuurlijk ook voor fietsen.

Piet van Oers >> procescoördinator van Parkeerbedrijf Breda >>

‘We zijn het fietsland bij uitstek. Ik rijd thuis weg, en ik rijd door tot aan de deur van de winkel. Dat zijn we gewend.

Maar we kunnen simpelweg niet allemaal onze fiets voor de deur stallen.’

SJEES – 53

Agenda Meimaand Fietsmaand

FietsFiesta

1 mei - 31 mei 2017

28 mei - 5 juni 2017

Ook Breda daagt je met toffe events uit om de omgeving te ontdekken vanaf de fiets.

13 mei >> VLS toertocht 60, 90 of 120 kilometer. Start vanaf 07:30.

18 mei >> Fiets naar je werkdag Doe mee en winnen leuke prijzen.

20 mei >> E-bike testdag Advies bij het aanschaffen van een e-bike.

21 mei >> LenteTocht Gezelligheidstocht van 80 en 130 kilometer in de omgeving van Breda.

Dit jaar vindt het eerste FietsFiesta plaats. Een klein idee dat ontstond uit enthousiasme voor fietsen en uitgroeide tot een event nadat steeds meer burgers en ondernemers aanhaakten. Het doel van dit burgerinitiatief is dan ook om de passie voor fietsen te vieren. Als liefhebberij, sportieve uitdaging of creatieve uiting. Om welke reden dan ook, het is een sociale activiteit waar we blij van worden. Het programma staat bol van de fietsactiviteiten. We trappen af met een Tweed Ride; een bonte stoet veelal besnorde en goedgeklede mannen en elegante vrouwen op mooie rijwielen. Ook kun je aansluiten bij de woensdagavondrit, je kennis testen bij de wielerquiz en genieten van mooie wielerfilms. Het laatste onderdeel is een fietstocht “terug in de tijd” vanuit Maastricht naar Breda, waar in 1966 de eerste Amstel Gold Race startte. Daar sluiten we af met een fietsmarkt en een barbecue. Heb jij nog wilde ideeën? Je bent welkom om aan te haken. Neem dan contact op via crank@fietsfiesta.nl - www.fietsfiesta.nl

Rondjes Breda Wekelijkse wielertochtjes.

Moeke’s Koffierit >> Elke zondagmorgen in de zomer Ongeveer 60 kilometer, gemiddeld 28 km/u.

Check Facebook voor data en tijden.

28 mei >> Tweed Ride Nostalgische fietstocht naar een fijne picknickplek (www.tweedride.nl).

54 – SJEES

Kamu’s Woensdagavondrit >> Woensdagavond Ongeveer 50 kilometer. Check Facebook voor data en tijden en spring op de fiets.

Palm Parkies

Elke dinsdag, vanaf 12 juli - 23 aug 2017 Tijdens je parkpicknick en rond de optredens kom je het promotieteam van 076 Fietst weer tegen. Het optreden in het Valkenbergpark start om 20.15 uur en eindigt om 22.30 uur.

Volgende Sjees Hopelijk bezorgt dit magazine je veel leesplezier, waarschijnlijk binnen, misschien tijdens een warme chocomel met slagroom. Toch kijken wij nu al uit naar de tijd van avondritjes, kleedjes in het park, blote kuiten op de trappers en de geur van zonnebrand. De volgende editie wordt een zomers nummer, dat beloven we.

Met de leukste fietsclubjes, mooie rondjes en de beste appeltaart­ adressen. Tot dan, veel Sjeesplezier

SJEES â&#x20AC;&#x201C; 55

Achterop…

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>> In deze rubriek rijdt een Bredanaar je rond. Deze keer springen we op de bagagedrager van Tanja Steenhorst (37), ­initiatiefnemer van FietsFiesta.

Mooiste fietsherinnering >> Dat zijn er veel.

Maar zeker op de fiets met mijn zoontje Oscar die in het zitje voorop hoor- en zichtbaar geniet van zijn eerste fietservaring.

Langste rit >> Gevoelsmatig is dat de rit van school naar huis tussen Eindhoven en Mierlo.

Dat was slechts dertien kilometer, maar oersaai rechttoe rechtaan en zeker in de laatste kilo­ meters nog maar weinig schoolgenoten naast je.

Heimelijk >> Het verlangen om concepten op te zetten met de fiets als verbinding tussen mensen, zodat we echt weer in connectie met elkaar zijn en daarmee Nederland iets mooier maken.

Kroeg >> Met een biertje of wijntje lekker ­bijpraten bij Zeezicht.

Dáánse >> Heerlijk! Thuis in de woonkamer met de kids, muziek hard en dansen maar. Maar misschien wordt het tijd om toch eens naar Mezz 90’s NOW te gaan.

Bakske leut >> Thuis met de enige echte ­Moccamaster en koffiebonen van Simon Lévelt of in de zomer op het terras van Villa Nova.

Kielegat >> Een feestje vieren moet je doen wanneer je dat wil. Ik heb geen echte carnavalsroots, maar gelukkig probeert mijn tennisteam me elk jaar toch weer me over de streep te trekken.

En het is ze gelukt.

Nostalgie >> “Het innerlijk verlangen naar wat voorbij is.” Dat heb ik even opgezocht. Als je naar iets verlangt, zou je toch zelf weer ervoor kunnen zorgen dat het er weer is? Zoals de stoomlocomotief van Backer & Rueb die laatst weer over de Speelhuislaan reed. Wat voorbij is, hebben we even weer herbeleefd in de Belcrum.