Poppenroede’s Grand Canal getekend door Jan Arends in 1771. Op meerdere Walcherse buitenplaatsen waren dit soort kanalen, vaak aanwezig in de h oofd-as van de aanleg. Het Grand Canal van Poppenroede was indrukwekkend, een kleine twintig meter breed en ongeveer 250 meter lang. Het kanaal bevond zich aan de noordzijde van de woning, als een los element buiten de overige a anleg. Ruimtelijk vormde het kanaal de link tussen de aanleg en het toen ook al open poelgebied van de Zandvoortseweihoek.
4.28
4.29 A Het conceptplan voor ‘de Hofstede Poppenroede Ambagt’ van mr Daniël Rademacher uit 1763. 4.29 B De opzet van de hoofd-as is ook in het uitgevoerde plan terug te vinden. De invulling van de tuinruimten van de zij-assen is in het uitgevoerde plan echter zeer verschillend van het conceptplan van Rademacher. Het uitgevoerde plan heeft meer schwung dan het enigszins stijve plan van Rademacher. De verbindingen tussen de tuinkamers zijn ook geraffineerd vormgegeven.
Een tijdelijke buitenplaatscultuur Jan Willem Bosch
150
4.28
Poppenroede is aangelegd door de Middelburger mr Daniël Rademacher, Heer van Nieuwerkerk. Bij een openbare verkoping op 30 december 1762 was hij eigenaar geworden van Poppenroede Ambacht, dat toen bestond uit een herenhuis met o pstallen en de bijbehorende boerderij ‘Groot Driewegen’. R ademacher stamde uit een rijk Middelburgs koopmansgeslacht en had grote belangstelling voor natuurwetenschappen en muziek. Hij woonde aan de Dam en bezat daar ‘De Groote en Kleine C hristoffel’. Hij maakte reizen naar het buitenland. Uit een reisjournaal blijkt dat hij in Frankrijk tuinen heeft bezocht en deze met grote interesse voor de maatverhoudingen heeft bekeken. Hijzelf heeft dan ook de eerste schets voor zijn toekomstige buiten vervaardigd. (4.29 A) Dit plan brengt de indeling van de
tuin en het huis (op de begane grond) in beeld. Huis en tuin zijn duidelijk in samenhang met elkaar o ntworpen. De aanleg van het park, waarmee men in 1763 begon, week op een aantal punten af van het c onceptplan van Rademacher. (4.29 B) Het belangrijkste verschil was de toevoeging van het Grand Canal in het verlengde van de hoofdas. Op de topografische kaart van 1912 (verkend in 1909) is het Grand Canal van Poppenroede nog aanwezig. Opvallend is verder dat de basisopzet van Rademacher is aangehouden, maar dat de invulling van de verschillende tuindelen geraffineerder is vormgegeven. Dit roept de vraag op of Rademacher nog ‘professionele’ hulp gehad heeft bij de uitwerking van zijn conceptplan.