Zaproszenie do Siewierza
G
mina Siewierz leży w centralnej części województwa śląskiego w powiecie bę-
dzińskim. To piękne miejsce – będące kiedyś sławnym na całą Polskę Księstwem Siewierskim – może poszczycić się wieloma zabytkami, ciekawymi pod względem przyrodniczym i turystycznym miejscami oraz niezwykle gościnnymi mieszkańcami i urodziwymi mieszkankami, o czym świadczy ludowa pieśń: „Od Siewierza jechał wóz, malowane panny wiózł…” Świadkami ciekawej i długiej historii są zabytki znajdujące się na terenie gminy. Ruiny zamku książąt siewierskich, gdzie często odbywają się turnieje rycerskie, zabytkowy układ urbanistyczny Rynku czy perła architektury romańskiej – kościół św. Jana Chrzciciela – to tylko nieliczne z wielu zabytków, które zachęcają do poznawania historii odwiedzanych miejsc. Czysta woda i powietrze, lasy, nieczynne kamieniołomy, jaskinie, łąki zachęcają do uprawiania turystyki pieszej, rowerowej, wodnej. Stąd niedaleko także do serca Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Tu można odpocząć od wielkomiejskiego zgiełku, dobrze zjeść, delektując się gęsimi żołądkami, naturalnie wypiekanym chlebem, z którego Siewierz słynie w całym regionie, siewierskim żurkiem o pilnie strzeżonej recepturze, aktywnie spędzić czas, korzystając z nowoczesnych obiektów sportowych. Można usiąść na rynku i po prostu delektować się niepowtarzalną atmosferą tego miasta. Gmina leży na skrzyżowaniu drogi krajowej nr 1 łączącej aglomerację śląską z Warszawą, Łodzią, Gdańskiem oraz drogi krajowej nr 78 Gliwice – Kielce, co – przy nowoczesnej obwodnicy miasta – poprawia komfort podróżowania po jej terenie. Ponadto niedaleko od Siewierza leży Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice – Pyrzowice, skąd korzystając z bogatej oferty różnych linii lotniczych, można dotrzeć w każde miejsce Europy. Nie pozostaje nic innego, jak zaprosić Państwa do Siewierza znanym, staropolskim zawołaniem: „Waszmościowie! Zechcijcie zwolnić i zajechać do nas. Księstwo Siewierskie otworem stoi i gości wyczekuje, by zaznajomić Mości Dobrodziejów z urokami jego”. Zdzisław Banaś Burmistrz Miasta i Gminy Siewierz
Invitation to Siewierz
S
iewierz and its municipality is situated in the central part of Silesia region, in Będzin
county. This beautiful town – which once was famous throughout of Poland principality – is proud of its monuments, interesting, natural and tourist places and very hospitable citizens. And beautiful girls, who were described by the folk song: “From Siewierz a carriage went, carrying beautifully painted girls …..” The monuments, which are situated in the community of Siewierz, are the witnesses of a long and interesting history. The ruins of the castle of Siewierz dukes, where knights tournaments often take place, historic layout of the town square or the pearl of Roman architecture – John the Baptist’s Church – are only a few of many monuments, which encourage tourists to learn about the history of these places. Clear water and air, forests, closed quarries, caves and meadows encourage hiking, biking or water sports. The area is located near the Polish Jurassic Highland (Jura KrakowskoCzęstochowska). Here you can relax from the hustle and bustle of the city, eat well while enjoying goose gizzards, naturally baked bread, of which Siewierz is famous in the region, sour rye soup made of guarded recipe or spend time actively using modern sport facilities. One can just sit in the town square and simply enjoy the unique atmosphere of the town. The municipality lies at the crossroads of National Road No.1 connecting the Silesian agglomeration with Warsaw, Łodź or Gdańsk and National Road No. 78, connecting Gliwice with Kielce. The modern ring road of the town improves travelling comfort. Moreover, Siewierz is located near the international airport Katowice-Pyrzowice, where you can choose from a wide variety of airlines and get to every place in Europe. There is nothing more like to invite you to Siewierz with an old polish call: “Gentlemen! Please slow down and come over to us. The duchy of Siewierz is open, waiting for gracious benefactors to make them familiar with its charm”. Zdzisław Banaś Mayor of the Municipality of Siewierz
Zamek w Siewierzu
Castle in Siewierz
la został przeniesiony w okolice obecnego Rynku, a w jego pobliżu powstała pierwsza drewniano-ziemna budowla obronna. Książęta bytomscy na początku XIV w. rozpoczęli w miejscu warowni budowę murowanego zamku w stylu gotyckim. W owym czasie zamek składał się z wieży ostatniej obrony, tzw. stołpu, murów obronnych i budynku mieszkalnego. W roku 1443 zamek wraz z całym przyległym obszarem został sprzedany ówczesnemu biskupowi krakowskiemu – Zbigniewowi Oleśnickiemu. Sporządzony dokument kupna ustanowił władzę książęcą dla obecnego i kolejnych biskupów krakowskich. Zamek zaczął pełnić rolę administracyjnej i politycznej siedziby Księstwa Siewierskiego. Biskupi rozbudowali zamek, nadając mu renesansowy wystrój i rezydencjonalny charakter. Z biegiem czasu wzmocniono również funkcje militarne budowli poprzez budowę wieży ogniowej, barbakanu i murów obronnych, które oblewała fosa zasilana wodami z pobliskiej Przemszy. Zamek stanowi obecnie tzw. trwałą ruinę z zachowanym pełnym obwodem murów, wieżą bramną i zrekonstruowanym barbakanem. Przez ostatnie lata systematycznie prowadzono intensywne prace remontowo-konserwatorskie. Powstała m.in. platforma widokowa wraz ze schodami w wieży bramnej zamku. Zrekonstruowano działający drewniany most zwodzony wraz z kładką dla pieszych. Ponadto: wybrukowano dziedziniec zabezpieczając przy tym jego oryginalne fragmenty, odbudowano i zabezpieczono kolejne części murów, przebudowano płytę nad piwnicą zamku z dostosowaniem stropu do użytkowania jako scena oraz odrestaurowano pomieszczenia piwniczne, w których umożliwiono ekspozycję odkryć archeologicznych. Zamek w Siewierzu jest obecnie najlepiej rozpoznawalnym symbolem miasta w województwie. Warownia i zielone tereny wokół stały się centrum kulturalno-rozrywkowo-rekreacyjnym. Organizowane są tu imprezy o szerokim zasięgu, m.in.: połączona z konferencją naukową wielka inscenizacja 720-lecia bitwy pod Siewierzem, multimedialne widowisko teatralne „Komnata Natchnień”, happening historyczny wykorzystujący cyfrowe technologie „Multimedialna podróż w czasie na zamku w Siewierzu”, koncerty gwiazd muzyki i wiele innych. Rozbudowywana jest również baza sportowo-rekreacyjna.
transferred into the vicinity of the present market square and it was the first wooden and earth fortification unit. At the beginning of the 14th century, the dukes of Bytom began the construction of a castle in a gothic style in the place of the fortification unit. At that time, the castle comprised of a defensive tower along with defensive walls and a housing estate. In the year 1443 it was sold to the bishop of Cracow - Zbigniew Oleśnicki, along with the entire nearby areas. The purchase document assigned the authority of duke for the contemporary and subsequent bishops of Cracow. The castle began to function as the administrative and political seat of the Duchy of Siewierz. Bishops extended the stronghold giving it renaissance interiors and making the castle more residential. With time, military functions of the castle were also strengthened by building the armament tower, barbican and defensive walls, moated with waters from the nearby Przemsza river. At present, the castle constitutes so called stable ruin with full surrounding of walls, the gate tower and reconstructed barbican. For the last years, intensive restoration and renovation works were permanently performed. For example, a watching platform with stairs in the gate tower of the castle were built. A wooden drawbridge was reconstructed along with a footbridge. Moreover: the courtyard was paved along with protecting original fragments, reconstructed and protected other parts of walls, the slab over the castle cellar was also reconstructed with accommodation of the ceiling to use it as the stage as well as cellar rooms were also restored in which archaeological findings have been exposed. The stronghold in Siewierz is currently the most recognizable symbol of the town in the province. The castle and the green areas around have changed into the centre of culture, recreation and entertainment. Many significant events are organized here, for example: the Great Staging in the 720th anniversary of the Battle of Siewierz combined with conference, sound and light spectacle the ‘Chamber of Inspirations’, digitalized historical happening ‘Multimedia Journey Through Time in the Castle in Siewierz’, concerts with music stars and many other attractions. Also sport and recreation base is currently being extensively expanded.
istoria zamku sięga najprawdopodobniej XII wieku, kiedy to stary gród siewierski zlokalizoH wany wokół kościoła pod wezwaniem św. Jana Chrzcicie-
2
he history of the castle probably dates back to the 12th century, when the old town of Siewierz was T located around the Saint John the Baptist church and later
gps: 50° 28’ 02.68”N, 19° 14’ 31.09”E
2 1
1
Ruiny zamku w Siewierzu – widok od strony północnej Ruins of the castle in Siewierz – view from the north
2
Barbakan – widoczny mechanizm przeciwwagi mostu zwodzonego oraz okienka strzelnicze w ścianach Barbican – visible counterbalance mechanism of the drawbridge and firing windows at the walls
3
1
4
1
Pokaz walk rycerskich na tle ruin siewierskiego zamczyska Chivalry fight show on the background of the ruins of the severian castle
2
Wymarsz oddziałów zbrojnych z zamku Armed troops marching out from the castle
3
Inscenizacja lochu. Księstwo Siewierskie znane było z surowych praw i kar za przewinienia. Złoczyńców sądzono na zamku w sali sądowej. The staging of the dungeon. The Principality of Siewierz was known of strict laws and penalties for infractions. The criminals were judged in the castle’s courtroom
4
Odrestaurowana piwnica pod skrzydłem zachodnim służy m.in. do ekspozycji makiety XVIII-wiecznego Rynku, wykopalisk i replik rycerskiego oręża Restored cellar under the west wing is used for exposure of the XVIII-century marketplace’s scale model, excavations and knightly weapon replicas
2 3
4
5
Rynek i średniowieczny układ urbanistyczny
Market and medieval urban development
skład średniowiecznego układu urbanistycznego w Siewierzu oprócz Rynku wchodzą również zewnętrzne w stosunku do centrum ulice: Marszałka Piłsudskiego, teren kościoła parafialnego pod wezwaniem św. Macieja Apostoła, droga do zamku, ul. Kościuszki oddzielająca południowy kwartał przyrynkowy, ul. Długosza i Plac Strażacki wraz z obustronną zabudową i parcelami wylotów ulic: Ludowej i Krakowskiej, ul. Bytomskiej oraz ul. Częstochowskiej. Sam Rynek został wytyczony podczas lokalizacji Siewierza w 1276 roku i stanowił centrum handlowe i polityczne miasta. Od 1523 do 1869 r. na środku Rynku stał ratusz – siedziba władz miasta. W 2009 roku przebudowano cały Rynek, w tym: jego płytę i nawierzchnię dróg, wzbogacono o fontannę z pięknymi pannami siewierskimi, ławki oraz zagospodarowano zieleń. Po otwarciu południowej obwodnicy Siewierza został on odciążony od tranzytu ciężkich pojazdów i stał się przyjemnym miejscem do spędzania wolnych chwil, kontemplacji uroków życia i degustacji wyśmienitych potraw kuchni siewierskiej.
he medieval urban development in Siewierz, apart from the market, represents also an external street of the town centre: Piłsudskiego street, the territory of Maciej the Apostle Church, castle way, Kościuszki street separating the southern market neighbouring quarter, Długosza street and Strażacki square with two-side development and plots at the exit streets of Ludowa and Krakowska, Bytomska and Częstochowska. The market itself was established during the location of the town of Siewierz in 1276 and it constituted the political and trade centre. The town hall was located in the centre of the market from 1523 to 1869 – seat of town authorities. In 2009, the entire market was reconstructed, including: its platform, road surface and enriched with a fountain with beautiful ladies of Siewierz, benches and greenery. After the opening of the southern ring road of Siewierz, the town has eliminated traffic of heavy vehicles and became a nice place to spend free time, contemplate beauties of life and taste or exquisite meals of cuisine of Siewierz.
W
T
GPS: 50° 28’ 08.72”N, 19° 14’ 10.63”E
6
1
2
3
1
Rynek w Siewierzu w słoneczny letni dzień zachęca do odpoczynku Market square in Siewierz in a sunny summer day invites you to take a rest
2
Tablica na fragmencie odtworzonego muru upamiętniająca nieistniejący już siewierski Ratusz The plaque on the reconstructed wall commemorates non-existing town hall on the marketplace
3
Tańczące na Rynku panny siewierskie. Motyw ze znanej piosenki „Od Siewierza jechał wóz, malowane panny wiózł” The statue of the famous „Dancing Ladies of Siewierz” on the marketplace. Their name come from the words of popular song
7
Kościoły
Churches
K
ościół św. Macieja Apostoła w Siewierzu jest największą budowlą sakralną Siewierza. Obecnie pełni on funkcję kościoła parafialnego parafii rzymskokatolickiej w Siewierzu. W początkach historii Siewierza ośrodkiem parafialnym był kościół pw. św. Jana Chrzciciela, natomiast kościół św. Macieja Apostoła był kościołem filialnym. Powstanie kościoła datuje się na czasy lokacji miasta. Kształt, który możemy obserwować obecnie świątynia uzyskała w latach 1782–1784, po rozbudowie prowadzonej przez biskupa krakowskiego Kajetana Sołtyka. Świątynia jest orientowana, a więc zbudowana na osi wschód – zachód, jednonawowa, z prezbiterium zamkniętym trójbocznie. Przy nawie znajdują się dwie prostokątne kaplice: Matki Boskiej Różańcowej i Pana Jezusa Ukrzyżowanego. W centralnym miejscu ołtarza głównego znajduje się obraz św. Macieja Apostoła – patrona świątyni. Fasada zdobiona jest portalem kamiennym w stylu barokowym. Nad portalem znajduje się tablica z dekoracją rokokową, monogramem i herbem biskupa Kajetana Sołtyka z datą 1783 r. Budynek kościoła otoczony jest otynkowanym murem z trzema bramami. Najciekawszą bramą jest trójarkadowa tzw. brama biskupia.
S
aint Maciej the Apostle church in Siewierz is the greatest sacral building in Siewierz. At present, it functions as the church of a Roman and Catholic parish in Siewierz. At the beginning of the history of Siewierz, the central parish was Saint John the Baptist Church and Saint the Apostle Church was merely a branch church. The beginning of the church dates back to the time of the town’s location. The shape of the church, which we may now observe, was obtained in the years 1782–1784 after the extension conducted by the bishop of Cracow Kajetan Sołtyk. The temple is oriented and built on the axis east-west, a single nave with the chancel is closed with a triangle shape. Two rectangular chapels are located at the nave: Lady of the Rosary and Jesus Christ Crucified. In the central part of the main altar is the painting of Saint Maciej the Apostle - the patron of the church. The facade is decorated with a stone portal in a baroque style. Over the portal, there is a table with a decorative Rococo monogram and a crest of bishop Kajetan Sołtyk dated 1783. The church is surrounded with plastered wall with three gates. The most interesting is a three-arcade gate so called the bishop gate.
GPS: 50° 28' 08.78"N, 19° 14' 20.79"E
K
8
ościół św. Jana Chrzciciela w Siewierzu jest najstarszą budowlą na terenie gminy, jednocześnie jedną z najstarszych na terenie Górnego Śląska, wybudowaną prawdopodobnie w pierwszej połowie XII wieku lub nieco wcześniej – u schyłku XI wieku. Jest on pozostałością po istniejącej tu wcześniej osadzie targowej, która z czasem rozrosła się w gród kasztelański. Obiekt został wykonany z ciosów piaskowca o grubych na 1 metr murach. Wnętrze przykryto sklepieniem burgundzkim. Kościół został założony na planie prostokąta o wymiarach 9 x 6 m z półkolistą absydą. Wejście prowadzi przez jedyne drewniane drzwi od strony zachodniej. Otwór drzwiowy jest w kształcie prostokąta, od góry półkolisty. W trakcie prowadzonych w 2005 roku badań georadarowych odkryto istniejące pod powierzchnią kościoła krypty. Z informacji zawartych w księgach parafialnych wynika, że
S
aint John the Baptist church in Siewierz is the oldest building within the territory of the commune and one of the oldest in the territory of Upper Silesia. It was probably built around first half of XIIth century or even earlier – at the close of 11th century. It is a remnant after the former trade settlement which became a castellan town. The structure was made of sandstone blocks with wall thickness of 1 m. The inside was covered with a Burgund vault. The church was settled on the plan of a square with dimensions of 9 x 6m with a semicircular apse. The entrance goes through the only wood door from the west. The door opening is like a rectangle, semicircular on the top. During the GPR studies performed in 2005, the existing fresco was discovered under the platform of the church crypt. The information included in parish registers states that Silesian dukes were buried in the crypts even in 1920s.
1
Kościół św. Macieja Apostoła w Siewierzu The church of Saint Matthias the Apostle in Siewierz
2
Ołtarz z obrazem patrona kościoła – św. Macieja Apostoła The altar with the painting of the patron of the church – St. Matthias the Apostle
3
Kościół św. Barbary i Walentego The church of Saints Barbara and Valentine
4
Kościół św. Marcina i Doroty w Wojkowicach Kościelnych The church of Sts. Martin and Dorothy in Wojkowice Kościelne
3 4
5
Majestatyczna, trójarkadowa „Brama Biskupia” z lat 40. XVIII w. – najciekawsza z trzech bram w murze okalającym kościół św. Macieja w Siewierzu The majestic tri-arcade “Bishops Gate” from 40’s XVIII century – the most interesting of the three gates in the wall surrounding the St. Matthias the Apostle’s church in Siewierz
6
XII-wieczny kościół św. Jana Chrzciciela w Siewierzu XIIth century church of Saint John the Baptist in Siewierz Nocą kościół św. Jana Chrzciciela przyciąga szczególną uwagę kierowców jadących pobliską trasą DK1 At night the John the Baptist’s church attracts special attention of drivers going the route nearby DK1
7
5
1 2
6 7
w kryptach grzebano tutejszych księży jeszcze w latach 20. ubiegłego wieku. Kościół należy do najstarszych świątyń w Polsce i jest jednocześnie jednym z najstarszych zabytków polskiej architektury romańskiej. Wokół kościółka znajduje się cmentarz grzebalny, który istnieje tu już od końca XIX w. wieku. Niedawno zainstalowana iluminacja powoduje, że budowla nocą wprawia w zachwyt kierowców na jednej z najruchliwszych tras w kraju.
The church belongs to the oldest temples in Poland and, at the same time, it is one of the oldest monuments of Polish Roman architecture. Around the church a cemetery is located, which has been here from the end of the 19th century. Recently installed white light illumination allows passing by drivers to admire this symbol of Christian Culture and Polish history, from one of the busiest routes in the country.
GPS: 50° 27’ 15.93”N, 19° 13’ 49.05”E
K
ościół pod wezwaniem świętej Barbary i Walentego w Siewierzu powstał w 1618 r. na południe od Rynku, na miejscu drewnianej świątyni z XVI wieku. Został wybudowany staraniem i z funduszy mieszczan siewierskich i pełnił funkcję kościoła szpitalnego. W XVII–XVIII wieku w kościele odbywały się również sejmiki szlachty Księstwa Siewierskiego. Samodzielna parafia szpitalna istniała do 1840 r., opiekując się położonym obok szpitalem. Przy kościele działało Bractwo Męki Pańskiej oraz Stowarzyszenie Konfraterni Literackiej. Kościół jest murowany i otynkowany, zbudowany na rzucie prostokąta, zamkniętego od południa półkolistą absydą.
S
aint Barbara and Valentine Church in Siewierz was established in 1618, located south from the market square, in the place of a wood temple from the 16th century. It was erected thanks to the efforts and funds of townspeople of Siewierz and had the position of a hospital church. In the 17th and 18th century, the church held gatherings of the gentry council from the Duchy of Siewierz. The independent hospital parish lasted until 1840, caring for the nearby hospital. The church is made of stone and brick and plastered, built in a rectangular shape, closed with a semicircular apse from the south.
GPS: 50° 27' 59.04"N, 19° 14' 19.51"E ościół Parafialny św. Marcina i Doroty w Wojkowicach Kościelnych został wzniesiony w XIII K wieku, a następnie przebudowany. Kościół jest murowany,
tynkowany, posiada romańską metrykę, bowiem pochodzi w pierwotnej postaci z lat 1200–1229, kiedy to został zbudowany przez ówczesnego właściciela wsi, pochodzącego z rodu Nowina. W wyniku wielokrotnych przekształceń, świątynia nie ma aktualnie wyraźnych cech stylowych. Najstarszą jej częścią jest romańskie, prostokątne prezbiterium, zbudowane z ciosów kamiennych, dawna zakrystia po stronie północnej i niewielka partia nawy. Ozdobą kościoła jest gotycki obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, pochodzący z lat 1440–1450, znajdujący się obecnie w ołtarzu głównym.
10
S
aint Martin and Dorothy Parish Church in Wojkowice Kościelne was erected in the 13th century and then rebuilt. The church is made of stone and brick, plastered and has Roman origins as it dates back in its original form to the years 1200–1229, when it was erected by the owner of the village coming from the Nowin family. As a result of many transformations, the temple does not have any visible style features. The oldest part is a Roman, rectangular chancel, built from stone blocks, former sacristy from the north and a small nave. The church is decorated with a gothic painting of Lady with a Child, from 1440-1450, located in the main altar.
GPS: 50° 24' 40.30"N, 19° 12' 15.06"E
Izba Tradycji i Kultury Dawnej
O
Chamber of Tradition and Ancient Culture
A
part from Saint Maciej the Apostle Church in bok kościoła parafialnego pw. św. Macieja ApoSiewierz located in Kościuszki street, there is a stoła w Siewierzu przy ulicy Kościuszki znajduje historic building of the commune office. It was purchased się dawny budynek urzędu gminy. Został on zakupiony ze from the dwellers’ contributions and assigned for the składek mieszkańców i przeznaczony na siedzibę urzędu seat of the office in the year 1982. After the office was w roku 1892. Po opuszczeniu budynku przez urząd obiekt transferred, the structure was adapted to a play school. The został zaadaptowany do utworzonego w nim przedszkola. building represents a late classical character and has only a Budynek ma charakter późnoklasycystyczny, parterowy ground floor with garrets, two-bay with an entrance hall z facjatkami, dwutraktowy z sienią na osi. Cechą charaktein the axis. The characteristic feature is the mansard roof rystyczną jest dach typu mansardowego podbity gontem. lined with shingle. The genesis of the historic court dates Geneza tego zabytkowego dworku sięga XVIII wieku. back to the 18th century. Budynek jest obecnie siedzibą Izby Tradycji i KultuAt present, the building is the seat of the Chamber of ry Dawnej – lokalnego muzeum i punktu informacji tuTradition and Ancient Culture – the local museum and tourist rystycznej. W Izbie znajduje się blisko 2 tys. eksponatów information point. More than 2 thousand exhibit items are obejmujących rzemiosło dawne, zabytki archeologiczcollected, encompassing historic handicraft, archaeological ne prace malarskie, rzeźbę, rękodzieło artystyczne oraz monuments, paintings, sculptures and a scale model of the makieta Zamku Siewierskiego odzwierciedlająca jego Castle of Siewierz reflecting its state from the end of 18th stan z końca XVIII w. i makieta XVI-wiecznego ratusza century and a scale model of the 16th century town hall. miejskiego. GPS: 50° 28' 07.46"N, 19° 14' 18.96"E
11
Przyroda i rekreacja
Nature and recreation
otrzebujesz chwili oddechu? Planujesz rodzinny weekend „w plenerze”? Szukasz miejsc, w których P mógłbyś odpocząć?
eed to take a breath? Are you planning a family weekend “on location”? Looking for places N where you could rest?
Czysta woda i powietrze, okazałe zielone lasy oraz obfitujące w piękne widoki ścieżki rowerowe sprawią, że szybko nabierzesz sił i z pewnością będziesz chciał przyjeżdżać do nas częściej. Planując wypoczynek na łonie natury, warto odwiedzić: • Zbiornik Kuźnica Warężyńska – miejsce, gdzie możesz wygodnie wypocząć, uprawiać sporty wodne czy też korzystać z trasy dla rolkarzy i rowerzystów, • błonia siewierskie – tereny wokół zamku, idealne do rodzinnych pikników i romantycznych spacerów, również miejsce wielu imprez kulturalnych i rozrywkowych, • siewierskie lasy – idealne dla grzybiarzy i miłośników przyrody, pełne malowniczych i tajemniczych miejsc ukrytych przed zabieganą codziennością, • kompleks sportowo-rekreacyjny przy zamku – wielofunkcyjny obiekt, który może stać się zarówno dodatkiem do wycieczki jak i celem samym w sobie, • ścieżkę rowerową – trasa o długości 12,6 km, wiodąca od zamku do Zbiornika Kuźnica Warężyńska.
Clean water and air, magnificent green forests and cycle paths with beautiful sights make you re-gain your internal strength quickly and, for sure, you will want to come to us more often. If you plan to stay close to nature it is worth to visit: • Reservoir Kuźnica Warężyńska - a place where you can comfortably relax, enjoy water sports or use the route for skaters and cyclists, • The common (meadow) - the areas around the castle, ideal for family picnics and romantic strolls, place of many cultural and entertainment events, • Forests - ideal for mushroom pickers and nature lovers, full of beautiful and mysterious places hidden from busy everyday life, • Sport base near the castle - a multifunctional object, which can be either an addition to the sightseeing tours as well as the first point on the list, • Bike path - a route length of 12.6 km, leading from the castle to Reservoir Kuźnica Warężyńska.
GPS: 50°24’14.91”N, 19°12’42.08”E (Zbiornik Kuźnica Warężyńska / Reservoir Kuźnica Warężyńska), 50° 28’ 02.68”N, 19° 14’ 31.09”E (tereny rekreacyjne wokół zamku / sport base near the castle)
12
1
2
3 4 1
Zbiornik Mały Korczak The reservoir Little Korczak
2
Bajeczna panorama ze wzniesień w Brudzowicach The fabulous panoramic view of the hills in Brudzowice
3
Domki dla turystów w malowniczej scenerii siewierskiego lasu Houses for tourists in the picturesque scenery of the forest
4
Stadnina koni w Siewierzu The stud farm in Siewierz
5
Popularna plaża nad Zbiornikiem Kuźnica Warężyńska Popular beach by the Reservoir Kuźnica Warężyńska
6
Fragment nowoczesnej bazy sportowej w pobliżu ruin zamku A part of modern sport base near ruins of the castle
5 6
Kulinaria
S
iewierz to nie tylko zabytki, to również smakowita tradycja. Strudzony wędrówką czy wypoczęty, z pewnością zapragniesz skosztować czegoś dobrego, sytego a zarazem oryginalnego i niepowtarzalnego. Zapraszamy Cię do naszych karczm, w których będziesz mógł rozsmakować się w tradycyjnych, regionalnych potrawach przygotowanych z myślą o Tobie. Tutaj nasycisz się książęcym jadłem i skosztujesz wyśmienitych trunków. Polecamy szczególnie: • chleb siewierski – pyszny i naturalny, zachwycający swą chrupkością i niezwykłym aromatem, • siewierską gęś pieczoną – słynną potrawę regionalną wpisaną na listę produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa, • żołądki z gęsi – uczta dla podniebienia! Wielokrotnie nagradzane w różnych konkursach kulinarnych, m.in. „Nasze Kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów 2008 r.”, • żurek siewierski – o pilnie strzeżonej recepturze, zachwycający smakiem, pomimo swej prostoty. Wszystko to można znaleźć w okolicy Rynku w Siewierzu. Po skończonym posiłku zapraszamy do jednego z naszych hoteli, by odpocząć przed kolejnym dniem pełnym wrażeń i zachwytów.
14
Culinaries
S
iewierz stands not only for monuments, it also a tasty tradition. Regardless of whether you’re tired of travelling or rested, you will want for sure to taste something good, energetic yet original and unique. We invite you to our inns, where you can plunge straight into the traditional, regional dishes prepared with you in mind. Here you will eat princely courses and taste delicious drinks. We especially recommend: • Bread made in Siewierz – a delicious and natural, charming with its unique crunchiness and flavor, • Roast goose from Siewierz – famous regional dish put on an official Ministry of Agriculture’s list of traditional products, • Stomachs of geese – a feast for the palate! The awardwinning dish in various culinary competitions, including “Our Culinary Heritage – Tastes of the Regions 2008”, • Unique sour flour-based soup – has a securely guarded recipe, delicious flavor, despite its simplicity. All this can be found around the market square in Siewierz. After finishing your meal we invite you to one of our hotels to rest before another day filled with impressions and delights.
Contents
Spis treści Zaproszenie do Siewierza Zamek w Siewierzu
2
Rynek i średniowieczny układ urbanistyczny 6 Kościoły
8
Izba Tradycji i Kultury Dawnej
11
16
14
12
1
Invitation to Siewierz Castle in Siewierz
2
Market and medieval urban development Churches
Przyroda i rekreacja Kulinaria
1
6
8
Chamber of Tradition and Ancient Culture Nature and recreation Culinaries
14
11 12