Watermanagement & Watertechnologie
Voorwoord Topsector Water staat voor Maritieme, Delta- en Watertechnologie. De enorm sterke kanten van ‘Nederland Waterland’ worden op mondiale schaal uitgebouwd en geëxporteerd. De innovatie- en concurrentiekracht wordt gestimuleerd door een verbeterde samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid of ook wel de gouden driehoek. Ondernemingen zoeken nieuwe markten, ontwikkelen producten en diensten. Omstandigheden in Nederland bepalen de concurrentiepositie op de internationale markt. De overheid heeft veelal een dubbele rol: die van opdrachtgever én regelgever. Innovatie, kwaliteit en duurzaamheid zijn kernpunten voor
Het verdubbelen van onze exportpositie in 2020 geeft vele uitdagingen, ook het gebied van menselijk kapitaal. In totaal zijn er tot die tijd 40.000 nieuwe mensen nodig. We zijn daarom erg actief om leerlingen van middelbare scholen, MBO, HBO en Universiteiten voor de Watersector te interesseren. Het Centrum voor Innovatief Vakmanschap Water en het Centre of Expertise Watertechnologie in Leeuwarden is een onderdeel van onze Human Capital agenda. De motivatie van alle partijen is enorm en dat inspireert mij.
de toekomst. Doorbraakprojecten zijn bepalend voor onze exportpositie. Innovatieve proefprojecten zoals Blue Energy bij de Afsluitdijk, het onderzoekprogramma bij de IJkdijk en het produceren van gas bij waterzuiveringsinstallaties zijn zeer interessante projecten. Bij mijn bezoek deze maand aan Wetsus op de groeiende WaterCampus in Leeuwarden bleek weer hoe de hechte samenwerking op de campus tussen MKB-ers en onderzoekers van vele (ook buitenlandse) universiteiten tot verrassende innovaties leidt. Mooi aspect is dat we op het gebied van Watertechnologie complementaire
Ik wens u veel leesplezier in deze speciale water editie! top kennisinstellingen hebben in Friesland en de Randstad die steeds hechter samenwerken. De nieuwe stimulerende financieringsregelingen voor alle Topsectoren dragen hier ook aan bij.
Hans Huis in 't Veld Boegbeeld Topsector Water
Slimme watervindingen uit Snits roterende beweging energie worden opgewekt. In Nederland zijn vanwege het vrijwel ontbreken van verval weinig hydrovijzels actief. Wel levert Landustrie binnenkort een eerste hydrovijzel voor het Wilhelminakanaal in Noord-Brabant. Inmiddels draaien er door heel Europa al zeker 40 installaties van Landustrie. Zo is onder andere Windsor Castle aan de Theems van stroom voorzien door de slimme vinding uit het Friese Sneek.
Landustrie in Sneek viert dit jaar haar eeuwfeest. Aanvankelijk alleen actief in polderbemalingen, richtte de onderneming zich in de opbouwjaren na de Tweede Wereldoorlog op het realiseren van complete afvalwaterzuiveringsinstallaties.
Een van de initiatieven waar Landustrie de nationale en internationale pers mee haalde is de decentrale waterzuivering. Daarbij wordt in een wijk in Sneek het huishoudelijk afvalwater direct al bij de bron gescheiden en gezuiverd waarbij energie en meststoffen worden gewonnen. De pilot is het eerste in de wereld op deze schaal en is een samenwerking tussen Wetterskip Fryslân, Woningstichting de Wieren, STOWA, gemeente Sneek, DeSaH BV en Provincie Fryslân. Het project won in 2012 de Waterinnovatieprijs.
Landustrie BV Pieter Zeemanstraat 6, Sneek (0515) 48 68 88 www.landustrie.nl Hydrovijzel in Warburg (D)
Met de ontwikkeling van de waterkrachtvijzel heeft Landustrie het ruim tweeduizend jaar oude principe van de vijzel een nieuwe dimensie gegeven. Wanneer het water door de hydrovijzel
naar beneden stroomt, start de rotatie van de vijzel. Met toepassing van de juiste aandrijving en aanpassing van het stortpunt, kan met deze
Opening door (toen nog) prins Willem-Alexander van het waterzuiveringsproject Noorderhoek in Sneek.
Bioplastic uit tomaten en paprika's
Een tomatenplant die overeind wordt gehouden wordt door een draad van bioplastic vervaardigt uit... een tomatenplant. Met het project 'Waddenkas' werken provincie Fryslân, projectbureau A7Westergo en LTO Noord samen aan het realiseren van innovatieve en duurzame oplossingen in het glastuinbouwgebied Noordwest-Fryslân, zoals het maken van bioplastic uit plantenresten en afvalwater.
Noordwest- Fryslân kent ruim 100 hectare glastuinbouw met de potentie om door te groeien tot maximaal 450 hectare. De provincie Fryslân heeft in haar streekplan opgenomen dat die glastuinbouw duurzaam dient te zijn en zo weinig mogelijk maatschappelijke hinder mag opleveren. Dirk Osinga, projectcoördinator Waddenkas: “In het project Waddenkas testen we innovatieve en duurzame technieken in de praktijk. Het spreekt de glastuinders aan om minder afhankelijk te zijn van fossiele energie en op zoek te gaan naar alternatieven. Alternatieven zijn het terugwinnen van biogas uit plantenresten of het maken van biopolymeren.”
Biopolymeren zijn de grondstof voor plastic op basis van natuurlijke materialen zoals maïs, zetmeel of suiker. Maar ook op basis van plantenresten van tomaaten paprikaresten. Osinga: “De tomatenplant is een eenjarige plant. Elk najaar worden tonnen afval uit de kassen gereden, op een hoop gegooid en op een goed moment door boeren over het veld uitgereden. Middels een vernuftig technologisch proces wordt nu in een pilotproject niet alleen energie lees: warmte- aan het afval onttrokken, maar worden deze plantenresten omgezet tot een grondstof voor bioplastic. Deze grondstof wordt vervolgens aan afvalwater, dat de juiste bacteriën bevat, toegevoegd om biopolymeren te maken.”
De biopolymeren zijn volledig biologisch afbreekbaar. “Ze kunnen het antwoord zijn op het probleem van de 'plastic soep'. De enorme drijvende eilanden in de oceanen bestaande uit plasticdeeltjes -gemaakt van fossiele brandstoffen- die uiteindelijk in de ecosystemen terecht komen. Het bioplastic -polyhydroxyalkanoaat of kortweg PHA- is onder andere geschikt voor bevestigingsdraad dat gebruikt wordt om tomatenplanten te begeleiden tijdens de teelt. Onder de juiste omgevingscondities verteren de draden binnen enkele weken, waardoor tuinders en verwerkers niet
meer met plastic afval blijven zitten. Op een recent gehouden symposium voor onder andere diverse waterschappen uit Nederland waar de pilot werd gedemonstreerd, toonden de aanwezigen zich zeer enthousiast, met het Wetterskip Fryslân voorop. En twee weken geleden tekenden de provincie Fryslân en multinational Veolia een intentieverklaring om voor de productie van bioplastics uit die polymeren in 2014 een fabriek te gaan bouwen.” www.waddenkas.nl