Newspaper "Municipality of Sheki" № 12(194), 15-30 Noyabr 2020

ГАРАБАЬ АЗЯРБАЙЪАНДЫР!

ШЯКИ ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ Нewspaper

№ 12 (194), 15-30 нойабр 2020

ВЯТЯНИМИЗИН ШАНЛЫ ТАРИХИ ИШЬАЛДАН АЗАД ЕДИЛМИШ ШЯЩЯРЛЯРИМИЗ ЪЯБРАЙЫЛ 04.10.2020 ФЦЗУЛИ 17.10.2020 ЗЯНЭИЛАН 20.10.2020 ГУБАДЛЫ 25.10.2020 ШУША 08.11.2020 ХОЪАВЯНД 10.11.2020 ХАНКЯНДИ 10.11.2020 ХОЪАЛЫ 10.11.2020 АЬДАМ 20.11.2020 КЯЛБЯЪЯР 25.11.2020 ЛАЧЫН 01.12.2020 * * * Цмумиликдя, сентйабрын 27-дя башлайан щярби ямялиййатлар нятиъясиндя Шанлы Ордумуз тяряфиндян Гарабаьымызда 300-дян чох йашайыш мянтягяляримиз дцшмян ишьалындан азад едилиб.

оф

SHEKI

MUNICIPALITY

www.issuu.com/shekibelediyyesi

Гязет 2005-ъи илдян няшр едилир

Azяrbaycan Республикасынын Prezidenti вя б irinci xanыm Aьdamда

Нoyab 3-d я Azя Н oyabrrыыnn 223-dя Azяrrbay bayccan an R Reess p uubblliikkaass ы n ы n Pr e z id e nntti,i, Mцzяffяr Ордумузун Ali Baш Komandanы Koman danы Иlham Яliye Яliyevv vvяя б irinci xanыm Mehriban Яliyeva iшьaldan azad edilmiш Aьdam шяhяrindя olublar.

Aьdama gedяn yolda avtomobili юzц idarя edяn Prezident Иlham Яliyev deмишдир: - Baxыn, dцшmяnin mцdafiя xяtti. Aьdam шяhяrinя qяdяr dцшmяnin bir neчя mцdafiя xяtti var idi, baxыn. Иndi biz iшьaldan azad edilmiш torpaqlara keчirik. Иstiqamяt Aьdam шяhяridir. Aьdam шяhяrini vя Aьdam rayonunun iшьal altыnda olmuш torpaqlarыnы biz bir gцllя atmadan azad etdik. Dцшmяni dюyцш meydanыnda mяьlub edяrяk mяcbur etdik ki, Aьdam rayonundan чяkilsin.

Baxыn, daha bir mцdafiя xяtti.

Saьda da Azяrbaycan vяtяndaшlarыnыn dцшmяn tяrяfindяn daьыdыlmыш evlяridir.

Bцtцn dцnya gюrsцn ki, vяhшi dцшmяn bizim kяndlяrimizi nя gцnя qoyub, biz hansы vяhшilяrlя цz-цzя idik, biz hansы vяhшilяri mяьlub etmiшik. Bцtцn dцnya bunu gюrmяlidir.

Bir dяnя dя salamat bina yoxdur, hamыsыnы daьыdыblar. Evlяrimizi, kяndlяrimizi daьыdыblar, torpaqlarыmыzdan istifadя ediblяr. Bцtцn hяrbi cinayяtlяrя gюrя dцшmяn cavab verяcяk.

Biz Aьdam шяhяrinя dя jurnalistlяri, o cцmlяdяn xarici jurnalistlяri, diplomatik korpusun nцmayяndяlяrini dяvяt edяcяyik. Qoy, gяlsinlяr, gюrsцnlяr.

Dюvlяtimizin baшчыsы Aьdamda Azяrbaycanыn цчrяngli bayraьыnы qaldыrdы. Иyirmi yeddi ildяn sonra iшьaldan azad olunan Aьdamda indi dюvlяt bayraьыmыz qцrurla dalьalanыr. Bu gюrцntцlяri hяr bir azяrbaycanlы fяxrlя vя bюyцk sevinclя izlяyir.

Bir vaxtlar qaynar hяyatыn olduьu, яmяksevяr insanlarыn qurub-yaratdыqlarы abad шяhяrdяn яsяr-яlamяt qalmayыb. Ermяni iшьalчыlar xislяtlяrinя uyьun olaraq, Aьdamыn aь damlarыnы xarabalыьa чeviriblяr, шяhяri darmadaьыn ediblяr.

Sonra dюvlяtimizin baшчыsы vя birinci xanыm Aьdam mяscidini ziyarяt

etdilяr. Xocalы soyqыrыmыnda saь qalan xocalыlыlarыn цmid, pяnah yerinя чevrilяn qoшa minarяli mяscid dя yыrtыcы dцшmяn tяrяfindяn vяhшicяsinя daьыdыlыb.

Prezident Иlham Яliyev мцгяддяс Mяkkяdяn gяtirdiyi "QuraniKяrim"i Aьdam mяscidinя baьышlaйыб.

Azяrbaycan Prezidenti vя birinci xanыm mяsciddя dua ediбlяr.

Dюvlяtimizin baшчыsы Aьdam mяscidinin qarшыsыnda чыxыш ediб. (Президент Илщам Ялийевин чыхышы сящифя 2 вя 3-дя)

сящ. 2

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 12 (194), 15-30 нойабр 2020

Biz Qяlяbяmizi dяmir yumruq hesabыna, Азярбайъан Республикасынын Президенти Илщам Ялийевин Аьдам мясъидиндя чыхышы -Яziz hяmvяtяnlяr.

Bildiyiniz kimi, noyabrыn 20-dя Aьdam шяhяri vя Aьdam rayonunun iшьal altыnda olan hissяsi iшьaldan azad edilib. Bu mцnasibяtlя mяn Azяrbaycan xalqыnы tяbrik etmiшdim, aьdamlыlarы tяbrik etmiшdim. Bu gцn mяn buradayam, Aьdam шяhяrindяyяm. Aьdam mяscidini ziyarяt etmiшяm, Azяrbaycan Dюvlяt Bayraьыnы qaldыrmышam. Biz Aьdama qayыtmышыq. Bцtцn aьdamlыlarы bu tarixi hadisя mцnasibяtilя bir daha tяbrik etmяk istяyirяm. Bilirяm ki, aьdamlыlar bu gцnц uzun illяr яrzindя sяbirsizliklя gюzlяyiblяr.

Hяm iшьal dюvrцndя - 30 ilя yaxыn mцddяt яrzindя, eyni zamanda, Иkinci Qarabaь mцharibяsi, Vяtяn mцharibяsi dюvrцndя gюzlяyirdilяr ki, Aьdam iшьaldan nя vaxt azad edilяcяk. Biz юz tarixi missiyamыzы шяrяflя yerinя yetirdik, iшьal olunmuш torpaqlarы dцшmяndяn azad etdik. Dюyцш meydanыnda яldя edilяn qяlяbя imkan verdi ki, Aьdam rayonu, eyni zamanda, Kяlbяcяr vя Laчыn rayonlarы bir gцllя atmadan, bir шяhid vermяdяn iшьaldan azad edilsin.

Biz bu torpaqlara Azяrbaycan xalqыnыn, шяhidlяrimizin canы, qanы bahasыna, qяhrяmanlarыmыzыn шцcaяti hesabыna qayыtmышыq. Biz gцc toplamalы idik vя toplayыrdыq. Mяn son 17 il яrzindя xalqa mцraciяt edяrkяn dяfяlяrlя deyirdim ki, biz daha gцclц olmalыyыq, daha qцdrяtli ordu qurmalыyыq. Bu gцn dцnyada gцc amili hяlledici rol oynayыr.

Haqq-яdalяt bizim tяrяfimizdяdir, beynяlxalq hцquq bizim tяrяfimizdяdir, gцc dя bizim tяrяfimizdя olmalыdыr. Mяhz gцcцmцzцn yetяrli dяrяcяdя olmamasы nяticяsindя Azяrbaycan 1990-cы illяrin яvvяllяrindя iшьala mяruz qalmышdыr. Biz gцc toplayыrdыq, gцclяnirdik. Mяn deyirdim ki, hяr gцn hяr bir Azяrbaycan vяtяndaшы bu mцqяddяs gцnц, bu zяfяr gцnцnц юz яmяyi, zяhmяti, Vяtяnя olan sяdaqяti ilя yaxыnlaшdыrmalыdыr.

Biz beynяlxalq mцstяvidя bюyцk iшlяr apardыq vя mяn юz чыxышlarыmda xalqa bu barяdя kifayяt qяdяr mяlumat vermiшdim. Bu gцn, mцharibя baшa чatandan sonra vя hяtta mцharibя dюvrцndя bцtцn dцnya, bцtцn Azяrbaycan xalqы gюrdц ki, bunun nя qяdяr bюyцk яhяmiyyяti var idi. Яgяr biz mцnaqiшяnin hяlli цчцn lazыmi hцquqi baza yaratmasaydыq, bu gцn problemlяrlя цzlяшя bilяrdik. Biz bцtцn beynяlxalq tяшkilatlarda яdalяti, beynяlxalq hцququ tanыyan, яks etdirяn qяrar vя qяtnamяlяr qяbul etdirdik. BMT Tяhlцkяsizlik Шurasыnыn 4 qяtnamяsi 1993-cц ildя qяbul edilmiшdir. Amma ondan sonra biz BMT Baш Assambleyasыnыn qяtnamяlяrini, Иslam Яmяkdaшlыq Tяшkilatыnыn qяtnamяlяrini, Qoшulmama Hяrяkatыnыn, Avropa Parlamentinin, Avropa Шurasы Parlament Assambleyasыnыn qяrar, qяtnamяlяrini qяbul etdirяrяk mцnaqiшяnin hяlli цчцn чox mюhkяm hцquqi baza yaratdыq.

2003-cц ildяn bu gцnя qяdяr bцtцn bu lazыmi addыmlar atыldы vя

biz siyasi mцstяvidя qяlяbя qazandыq. Eyni zamanda, iki il bundan яvvяl Avropa Иttifaqы ilя Azяrbaycan arasыnda paraflanmыш "Tяrяfdaшlыq prioritetlяri" sяnяdindя dя Azяrbaycanыn suverenliyi, яrazi bцtюvlцyц vя sяrhяdlяrimizin toxunulmazlыьы haqqыnda aчыq ifadяlяr var. Bu, bizim bюyцk uьurumuzdur. Чцnki uzun illяr яrzindя biz buna nail ola bilmяmiшdik. Bяzi beynяlxalq tяшkilatlar iшьalчыnы юz adы ilя чaьыrmaq istяmirdilяr. Bяzi bey-

onlarыn qarшыsыnda adekvat addыm ata bilmяmiшdir.

Biz informasiya mцharibяsindя qяlяbя qazandыq.

Biz Xocalы soyqыrыmы haqqыnda dцnyaya dolьun mяlumat verdik. Xocalы soyqыrыmы haqqыnda dцnyada mяlumat yox idi. "Xocalыya яdalяt!" kampaniyasы, 10-dan чox юlkя tяrяfindяn Xocalы soyqыrыmыnыn soyqыrыmы kimi tanыnmasы demяk olar ki, mцnaqiшя ilя baьlы hяqiqяti яks etdirяn mяnzяrяni yaratdы vя

Azяrbaycan Daьlыq Qarabaь mяsяlяsindя lazыmi beynяlxalq dяstяyi ala bildik.

Biz bu gцn tяkcя Qoшulmama Hяrяkatыna yox, eyni zamanda, Tцrkdilli Dюvlяtlяrin Яmяkdaшlыq Шurasыna da sяdrlik edirik. Bizim beynяlxalq nцfuzumuz kifayяt qяdяr yцksяkdir vя bu, mцnaqiшяnin hяlli цчцn xцsusi rol oynamышdыr.

Mяn bu 17 il яrzindя daim deyirdim ki, biz iqtisadi sahяyя gцclц tяkan vermяliyik, iqti-

nяlxalq tяшkilatlar iшьalla baьlы qяbul edilmiш sяnяdlяrdя iшьalчыnыn kim olduьunu gюstяrmяk istяmirdilяr. Hяtta BMT Tяhlцkяsizlik Шurasыnыn 4 qяtnamяsindя Ermяnistan iшьalчы dюvlяt kimi gюstяrilmяdi. Orada "ermяni qцvvяlяri" yazыlmышdы.

Biz son 17 il яrzindя mцnaqiшяnin hяlli цчцn hцquqi baza yaratdыq. Mяn bцtцn beynяlxalq tяmaslarыmda Ermяnistan-Azяrbaycan Daьlыq Qarabaь mцnaqiшяsi ilя baьlы Azяrbaycanыn mюvqeyini, tarixi hяqiqяtlяri vя mюvcud vяziyyяti bцtцn hяmkarlarыma чatdыrmышdыm. Mяnim demяk olar ki, bцtцn ikitяrяfli beynяlxalq tяmaslarыmda Ermяnistan-Azяrbaycan Daьlыq Qarabaь mцnaqiшяsi xцsusi yer alыr. Mяnim bцtцn чыxышlarыma baxmaq kifayяtdir. Son 17 il яrzindя demяk olar ki, bцtцn чыxышlarыmda bu mяsяlя ilя baьlы юz fikrimi bildirmiшdim, dцnya ictimaiyyяtini mяlumatlandыrmышdыm. Чцnki яfsuslar olsun ki, 1990-cы illяrin яvvяllяrindя mцnaqiшя ilя baьlы dцnyada dolьun tяsяvvцr yox idi, tяhrif edilmiш mяlumat var idi. Ermяni lobbisi tяrяfindяn ortalыьa atыlmыш mяlumat var idi. Яks-tяqdirdя, bizim torpaqlarыmыz iшьal altыna dцшяdцшя Amerika Konqresi mяшhur 907-ci dцzяliшi qяbul etmяzdi.

Azяrbaycan torpaqlarы iшьal altыna dцшцrdц, ancaq Amerika Konqresi Azяrbaycanы tяcavцzkar kimi tanыmышdыr vя bizi humanitar yardыmdan mяhrum etmiшdir. O vaxt ermяni lobbisi buna nail oldu. Azяrbaycan diplomatiyasы, sadяcя olaraq,

dцnya ictimaiyyяtinя чatdыrdы.

Biz - Qoшulmama Hяrяkatыna sяdrlik edяn юlkя BMTdяn sonra ikinci bюyцk tяsisat olan Qoшulmama Hяrяkatыna sяdrlik etdiyimiz dюvrdя dя bu mяsяlяni diqqяt mяrkяzindя saxlamышыq. Bu gцn 120 юlkяni birlяшdirяn tяшkilata Azяrbaycan sяdrlik edir. Keчяn il Zirvя gюrцшц keчirilmiшdir. Bu gцn Azяrbaycan xalqы bir daha gюrцr ki, bunun nя qяdяr bюyцk юnяmi var idi. Чцnki Иkinci Qarabaь mцharibяsi dюvrцndя BMT-dя, BMT Tяhlцkяsizlik Шurasы tяrяfindяn yeni qяtnamяnin qяbul edilmяsi cяhdlяri dя baш vermiшdir. O qяtnamя qяbul edilsяydi, яlbяttя ki, bizi dayandыra bilmяzdi, ancaq lazыm olmayan bir mяnzяrя yarada bilяrdi.

Mяhz Qoшulmama Hяrяkatыna цzv юlkяlяr o qяtnamяnin qяbul olunmasыna imkan vermяdilяr, bizi dяstяklяdilяr. Mяn dя onlara tяшяkkцrцmц bildirdim vя demiшdim ki, onlar bizim arxamыzda kiшi kimi durdular. Baxmayaraq ki, bюyцk dюvlяtlяr onlara bюyцk tяzyiqlяr gюstяrirdi.

Qoшulmama Hяrяkatыnыn bir чox цzvlяri Azяrbaycanы hяm mцstяqil, hяm gцclц, hяm dя onlarы mцdafiя etmяyя hazыr olan юlkя kimi tanыyыr. Biz pandemiya dюvrцndя 30-dan чox юlkяyя humanitar maliyyя yardыmы gюstяrmiшik, o cцmlяdяn Цmumdцnya Sяhiyyя Tяшkilatыnыn xяtti ilя Qoшulmama Hяrяkatыna xцsusi bir yardыm gюstяrmiшik. Gюrцlmцш bцtцn bu iшlяr sяmяrяsini verdi. Biz bizim цчцn яsas mяsяlя olan Ermяnistan-

sadi mцstяqilliyimizi tяmin etmяliyik vя tяmin etdik. Bu gцn biz iqtisadi cяhяtdяn heч kimdяn asыlы deyilik. Asыlы olsaydыq, bizя tяzyiqlяr edilя bilяrdi. Onsuz da edilmiшdi, ancaq onlarыn heч bir sяmяrяsi olmadы. Чцnki bizя qarшы iqtisadi amildяn istifadя etmяk mяnasыzdыr. Biz heч kimdяn asыlы deyilik, hansыsa юlkяdяn, hansыsa beynяlxalq maliyyя qurumundan asыlы deyilik. Яksinя, biz юzцmцz indi donor юlkяyik, biz юzцmцz indi kreditlяr veririk. Bizim kifayяt qяdяr gцclц iqtisadi potensialыmыz vя maliyyя resurslarыmыz imkan verdi ki, iqtisadi mцstяqilliyi tam tяmin edяk. Bu da qяlяbяnin яldя edilmяsindя xцsusi rol oynayыrdы. Чцnki яgяr biz iqtisadi cяhяtdяn mцstяqil olmasaydыq, biz siyasi mцstяqillik яldя edя bilmяzdik. Siyasi mцstяqillik olmadan torpaqlarыmыzы dцшmяndяn azad edя bilmяzdik.

O dцшmяndяn ki, onlarыn arxasыnda bюyцk dюvlяtlяr, o dюvlяtlяrin чox nцfuzlu dairяlяri, ermяni lobbi tяшkilatlarы dayanыr.

Bu amillяr gцcцmцzц artыrdы, qяlяbяmizi шяrtlяndirdi. O amillяrin arasыnda birinci nюmrяli mяsяlя hяrbi gцcцmцzdцr. Mяn dяfяlяrlя demiшdim ki, bizim цчцn hяrbi gцcцmцzцn mюhkяmlяndirilmяsi birinci mяsяlяdir. Tяsadцfi deyil ki, mяnim prezidentlik dюvrцmdя bizim hяrbi xяrclяrimiz hяr il bцdcя xяrclяri arasыnda birinci yerdя idi. Mяn deyirdim vя ya vяtяndaшlara izah edirdim ki, bяli, bizim чoxlu baшqa mяsяlяlяrimiz var, hяllini gюzlяyяn problemlяr

var. Ancaq bizim яsas problemimiz torpaqlarыmыzыn iшьal altыnda olmasыdыr. Ona gюrя bizim xяrclяrimiz arasыnda birinci yerdя hяrbi xяrclяr dayanыr. Biz lazыm olan texnikanы aldыq. Bu texnikanы, mцasir silahlarы Azadlыq meydanыnda dяfяlяrlя keчirilmiш paradlarda nцmayiш etdirirdik. Biz ordumuzu inkiшaf etdirяrkяn яn qabaqcыl meyillяri nяzяrdяn keчirmiшdik. Biz o silahlarы alыrdыq ki, bu silahlar bizim цstцnlцyцmцzц tяmin etsin vя Иkinci Qarabaь mцharibяsi bunu gюstяrdi.

Bu gцn bir чox юlkяlяrdя, inkiшaf etmiш юlkяlяrdя bizim tяcrцbяmiz юyrяnilir. Bu gцn bu mяsяlя ilя mяшьul olan bir чox ekspertlяr qeyd edirlяr ki, Azяrbaycan XXЫ яsrin mцharibяsini aparыb. XXЫ яsrdя ilk dяfя olaraq, bu miqyasda vя bu sяmяrя ilя qыsa mцddяt яrzindя tarixi nailiyyяtlяr яldя edilib. Иndi buraya gяlяrkяn mяn яn azы цч mцdafiя xяttini gюrdцm. Amma mяnя hяrbчilяr tяrяfindяn verilяn mяlumata gюrя, beш mцdafiя xяtti var. Fцzulidя dя, hяmчinin.

Biz bu яsgяr vя zabitlяrimizin qяhrяmanlыьы, peшяkarlыьы sayяsindя mцdafiя xяttini yarmышыq.

Biz texniki cяhяtdяn яn mцasir silahlarla tяchiz edilmiшik vя Иkinci Qarabaь mцharibяsi bunu gюstяrdi, o videogюrцntцlяr var. Иndi onlar bir чox юlkяlяrdя юyrяnilir vя юyrяnilяcяk, hяrbi kitablara salыnacaq.

Eyni zamanda, biz ordumuzun dюyцш potensialыnы gцclяndirirdik. Чцnki tam aydыn idi ki, tяkcя silahlarla qяlяbя qazanmaq mцmkцn deyil. Bayraьы qaldыran, bayraьы dцшmяnin mюvqeyinя sancan, azad edilmiш torpaqlara sancan яsgяrdir, zabitdir. Bizim яsgяr vя zabitlяrimiz aslan kimi vuruшdular. Шяhidlяr verdik. Allah bцtцn шяhidlяrimizя rяhmяt elяsin! Onlarыn valideynlяrinя Allah sяbir versin! Yaralы hяrbчilяrimiz var, onlar da saьalыrlar. Onlarыn bir чoxu artыq saьalыb. Allah onlara шяfa versin! Biz qяhrяman яsgяr vя zabitlяrimiz hesabыna qяlяbя qazanmышыq. Tяkcя Шuшanыn iшьaldan azad edilmяsi яmяliyyatы, яminяm ki, tarixdя яbяdi qalacaq. Demяk olar ki, yцngцl silahlarla dяrяdяn, meшяlяrdяn, daьlardan keчяrяk яlbяyaxa dюyцшdя dцшmяni mяhv etdik, Qarabaьыn tacы olan Шuшanы azad etdik.

Bax, bцtцn bu amillяr bizim qяlяbяmizi шяrtlяndirdi.

Mяn bir daha qeyd etmяk istяyirяm ki, aьdamlыlar bu gцnц uzun illяr яrzindя - 30 ilя yaxыn idi gюzlяyirdilяr. Eyni zamanda, Иkinci Qarabaь mцharibяsi zamanы da gюzlяyirdilяr. Mяn bilirяm vя hiss edirяm ki, bizim шяhяrlяrimiz, rayonlarыmыz, kяndlяrimiz iшьaldan azad olunduqca aьdamlыlar da fikirlяшirdilяr ki, nя vaxt onlarыn kяndlяri, Aьdam шяhяri azad olunacaq. Cяbrayыl azad olundu, Fцzuli azad olundu, Hadrut azad olundu, Zяngilan, Qubadlы, Suqovuшan, Шuшa azad olundu vя yяqin ki, aьdamlыlar fikirlяшirdilяr ki, nя цчцn Aьdam azad olunmur? Иndi mяn bunu deyя bilяrяm. (Арды 3-ъц сящифядя)

№ 12 (194), 15-30 нойабр 2020

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 3

dцшmяni qova-qova qazanmышыq И л щ а м Я Л И Й Е В : “Bu gцn tarixi bir gцndцr. Biz шanlы Qяlяbяmizi qeyd edirik.” (Яввяли 2-ъи сящифядя) Amma mяn istяyirdim, bunu hansыsa formada aьdamlыlara чatdыrыm, amma onlar da baшa dцшцrlяr ki, mцharibя dюvrцndя bunu edя bilmяzdim. Burada beш mцdafiя xяtti var. Dцшmяn bizi buradan gюzlяyirdi. Biz imkan verя bilmяzdik ki, dцшmяnin gюzlяdiyi yerdяn hцcuma keчяk. Biz bu istiqamяtdя kifayяt qяdяr bюyцk hяrbi birlяшmя saxlamышdыq ki, dцшmяnin hяrbi qцvvяlяri dя burada qalsыn, baшqa yerя getmяsin. Fцzulini, Hadrutu, Xocavяnd rayonunun bюyцk hissяsini vя Шuшanы azad edяndяn sonra tяbii ki, biz artыq Aьdam шяhяrinя istiqamяt gюtцrmцшdцk vя яmr verilmiшdi ki, nюvbяti istiqamяt Aьdamdыr. Dцшmяn dя bilir vя artыq etiraf edir ki, яgяr onlar torpaqlarыmыzыn azad edilmяsi ilя baьlы mяnim шяrtlяrimi qяbul etmяsяydilяr, burada mяhv olacaqdыlar. Чцnki biz Aьdama gяlirdik.

Mцharibяnin bцtцn sirlяrini aчmaq hяlя ki, tezdir.

Vaxt gяlяcяk чox maraqlы mяsяlяlяr цzя чыxacaq. Ancaq bu gцn tam rahat deyя bilяrяm ki, Aьdam яmяliyyatы planlaшdыrыlыrdы. Biz Aьdamы onsuz da alacaqdыq. Amma itkilяr olacaqdы, юzц dя bюyцk sayda. Ona gюrя Шuшanы vя noyabrыn 9-da 70dяn чox kяndimizi azad edяndяn sonra dцшmяnin beli qыrыldы, tяslim oldu, aь bayraq qaldыrdы, mяnim шяrtlяrimя яmяl etdi vя юz mяьlubiyyяtini etiraf etdi.

Mяn, demяk olar ki, mцharibяnin ilk gцnlяrindяn чoxsaylы mцsahibяlяrimdя vя xalqa mцraciяtlяrimdя demiшdim ki, - bцtцn bunlarы qaldыrmaq olar, hяr шey sяnяdlяшdirilib, bizя tarix versin. Dedim, Paшinyan, sяn юzцn, sяnin xarici iшlяr nazirin, yaxud mцdafiя nazirin yox, hansыlar ki, bu mяьlubiyyяtя gюrя iшdяn qovuldular, sяn юzцn, Paшinyan, bizя tarix vermяlisяn, юzцn demяlisяn vя buna nail oldum. Яgяr mяnim sюzцmя qulaq assaydы, indi belя rяzil durumda olmazdы. Tam qяtiyyяtlя deyя bilяrяm, biz iшьal olunmuш torpaqlarыmыzы onsuz da azad edяcяkdik. Ancaq dцшmяn hesab edirdi ki, ona kimsя kюmяk edяcяk. Hesab edirdi ki, onun bцtцn havadarlarы gяlib onun yerinя bizimlя vuruшacaq.

Sяhv etdi, bюyцk sяhv etdi. Fцzuli, Cяbrayыl, Hadrut, Zяngilan, Qubadlы, Шuшa, Suqovuшan, Xocavяnd rayonunun bюyцk hissяsi dюyцш meydanыnda iшьaldan azad olunandan sonra dцшmяn diz чюkdц vя bu gцn diz цstяdir. Biz dцшmяnin belini qыrdыq, biz шanlы Qяlяbя qazandыq. Biz bцtцn dцnyaya sцbut etdik ki, onlarыn яfsanяlяri, onlarыn miflяri hamыsы boш шeydir. On mindяn чox fяrari var Ermяnistan ordusunda vя daha da чox olacaqdы. Яgяr biz Aьdama planlaшdыrdыьыmыz яmяliyyatы hяyata keчirsяydik, bax, burada minlяrlя ermяni hяrbчisi ya fяrari olacaqdы, ya da mяhv olacaqdы. Biz gюstяrdik ki, dюyцшkяn xalq Azяrbaycan xalqыdыr. Biz gюstяrdik ki, heч vaxt bu iшьalla barышmayacaьыq. Aчsыnlar baxsыnlar mяnim

чыxышlarыma, mяn son 17 il яrzindя bяlkя dя min dяfя demiшяm, biz bu iшьalla barышmayacaьыq. Hesab edirdilяr ki, bizim torpaqlarыmыzы iшьal altыnda яbяdi saxlayacaqlar. Чцnki bu qяdяr xяrc qoyan, burada, Fцzulidя, Cяbrayыlda bu qяdяr istehkam quranlar onu da istяyirdilяr. Cяbrayыl rayonunun Soltanlы kяndi uьrunda bir neчя gцn шiddяtli dюyцшlяr gedirdi. Orada elя istehkamlar qurmuшdular ki, bяlkя dя heч dцnyada belя is-

dam шяhяrindя, юz ordumla buraya gяlmiшяm. Qalib kimi gяlmiшяm. Siz isя юz miskin hяyatыnыzыn sonuna qяdяr mяьlub edilmiш, qorxaq damьasы ilя yaшayacaqsыnыz. Nя gizlяnirsiniz orada siчan kimi?! Koчaryan, Sarkisyan, mяn sizя deyirяm. Paшinyan heч kimdir. Иndi onun dяrdi, azarы hakimiyyяtdя qalmaqdыr.

Buna gюrя dя bцtцn mцxalifяti tutdurur. Qяrb dя susur buna, susur, aьzыna su alыb. Gюrmцr ki,

kцr edirяm ki, mяnim dualarыmы eшidib, bu gцcц mяnя verib. Biz gцcцmцzц sяfяrbяr edяrяk bax, bu tarixi gцnlяri yaшayыrыq. Bu, hяqiqяtяn dя tarixi gцnlяrdir. Bяlkя dя чoxяsrlik Azяrbaycan tarixindя buna bяnzяr шяrяfli vя qцrurlu gцnlяr olmayыb. Biz bunu birliyimiz sayяsindя qazanmышыq, gцcцmцz sayяsindя qazanmышыq. Heч kim bizя kюmяk etmяyib. Яksinя, ancaq maneчilik tюrяdib. Gцn gяlяcяk bu barяdя dя яtraflы

tehkamlar olmayыb. Nя цчцn? Чыxmaq istяmirdilяr. Hesab edirdilяr ki, orada яbяdi oturacaqlar.

Ermяnilяшdirmяk istяyirdilяr.

Bax, bцtцn Aьdam шяhяri daьыdыlыb. Oranы onlar 1990-cы illяrdя daьыdыblar ki, яgяr sцlh mцqavilяsi imzalansa, Azяrbaycan xalqы gяlib burada yaшaya bilmяsin.

Hяr tяrяf minalanыb. Яn чox minalar mяhz buradadыr. Amma sяhv etdilяr. Biz bцtцn bu illяr яrzindя bir amalla, bir arzu ilя yaшamышыq ki, bu torpaqlara qayыdaq vя qayыtmышыq. Ermяnistan ordusunu mяhv etmiшik. Ermяnistan ordusu demяk olar ki, yoxdur. Hяrbi cinayяtkarlarы mяhv etmiшik, onlarыn tюr-tюkцntцlяrini mяhv etmiшik. Mяn Fцzuli шяhяrindя demiшяm, bir daha demяk istяyirяm, biz Koчaryan, Sarkisyan ordusunu mяhv etmiшik.

Biz Koчaryana, Sarkisyana qarшы qцdrяtimizi gюstяrmiшik. Biz onlarы mяьlub etmiшik. Paшinyan kimdir, mяn indi onun haqqыnda danышmaq istяmirяm, nя lazыmsa demiшяm. Koчaryan, Sarkisyan, siz diz чюkdцnцz bizim qabaьыmыzda, siz buranы, iшьal edilmiш bцtцn torpaqlarы bax, bu gцnя saldыnыz. Siz bu mяscidi daьыtdыnыz. Иkinci Qarabaь mцharibяsi dюvrцndя qaчыb gizlяndilяr. Dюyцш bюlgяsinя burunlarыnы da belя soxa bilmяdilяr.

Bяs, haradadыr sizin qяhrяmanlыьыnыz? Dedim ki, чыxarыn dяmirdцmцrlяri, onun qiymяti yoxdur.

Qяhrяman ordenlяri taxmыsыnыz dюшцnцzя. Yalanчы qяhrяmandыrlar bunlar. Bax, mяn burada durmuшam, daьыtdыьыnыz mяscidin юnцndя, daьыtdыьыnыz Aь-

nяlяr baш verir orada?! Hяrbi cinayяtkarlar, Xocalы qatillяri, sizi mяhv etmiшik. Azяrbaycan яsgяri, Azяrbaycan zabiti sizi mяhv edib. Яcяb dя elяyib!

Bu gцn Aьdam шяhяrini daьыlmыш vяziyyяtdя gюrmяk чox aьrыlыdыr. Amma mяn bir neчя il bundan яvvяl bu bюlgяdя olarkяn, bizim sяngяrlяrdя olarkяn, o binanы binoklla gюrmцшяm. Bu hisslяri sюzlя ifadя etmяk чяtindir, mцmkцn deyil. Юz torpaьыmыzda юz шяhяrimizi, bax, o binanы binoklla uzaqdan gюrmяk, buraya gяlя bilmяmяk nя qяdяr aьrыlы idi. Dяfяlяrlя tяmas xяttindя olarkяn, sяngяrlяrdя olarkяn, fikirlяшirdim ki, gцn gяlяcяk biz qayыdacaьыq, biz юz яrazi bцtюvlцyцmцzц bяrpa edяcяyik.

Bu gцn mяn Aьdam mяscidinя Mяkkяdяn gяtirdiyim "Qurani-Kяrim"i baьышladыm. Mяn xoшbяxt adamam ki, dюrd dяfя Mяkkя ziyarяtindя olmuшam. Bir dяfя rяhmяtlik atamla, цч dяfя isя Prezident kimi. Xoшbяxtяm ki, mяn ailя цzvlяrimlя bяrabяr mцqяddяs Kяbяnin iчindя dualar etmiшяm. Hяr bir insanыn цrяyindя nя varsa, mяnim цrяyimdя dя eyni duyьulardыr. Etdiyim dualarыn arasыnda birinci duam torpaqlarыmыzыn iшьaldan azad edilmяsi idi. Allahdan xahiш edirdim, mяnя gцc versin ki, biz torpaqlarы iшьalчыlardan azad edяk, o xoшbяxtliyi bizя nяsib etsin, biz yenя dя dяdя-baba torpaьыmыza qayыdaq.

Bu gцn burada, vandallar tяrяfindяn daьыlmыш mяscidin юnцndя deyirяm ki, xoшbяxt adamam. Bir daha Allaha шц-

danышacaьam.

Bu 44 gцn яrzindя bizя mяnяvi vя siyasi dяstяk verяn Tцrkiyя Cцmhuriyyяti olub, mяnim qardaшыm Prezident Rяcяb Tayyib Яrdoьan olub vя bir neчя digяr mцsяlman vя qeyri-mцsяlman юlkяlяrin rяhbяrlяri olub. Biz bu Qяlяbяni birlik, яzm, iradя vя gцc hesabыna яldя etdik. Bu gцn, mцharibя baшa чatandan sonra artыq Qяrb dairяlяrindяn bяzi Qяrb liderlяri mяsяlя qaldыrыrlar ki, bяs, Azяrbaycanыn nяzarяtinя keчяn azad edilmiш torpaqlarda xristian mяbяdlяri necя olacaq? Hяm mяnimlя sюhbяt zamanы, hяm rяsmi bяyanatlarda narahatlыq ifadя edirlяr. Heч kim narahat olmasыn, xцsusilя Qяrb dюvlяtlяrinin liderlяri, hansыlar ki, islamofob hisslяri alovlandыrыrlar.

Hansыlar ki, Иslam mцqяddяslяrinin tяhqirlяrinя gюz yumurlar vя hяtta onlarы tяhqir edяnlяrя bяraяt qazandыrыrlar. Onlarыn haqqы yoxdur bu barяdя danышmaьa, bu, birincisi. Иkincisi, bizim яrazimizdя olan bцtцn mяbяdlяr tarixi sяrvяtimizdir.

Azяrbaycanda hяr il Bakы Humanitar Forumu, ya da ki, Mяdяniyyяtlяrarasы Dialoq Forumu keчirilir. Azяrbaycanda dцnya dini liderlяrinin Zirvя gюrцшlяri keчirilib. Baxыn, gюrцn, nяlяr deyilib bizim haqqыmыzda. Иslam Яmяkdaшlыq Tяшkilatы Azяrbaycanda Иslam dininя olan mцnasibяti юrnяk kimi gюstяrir. Rusiya Pravoslav Kilsяsinin patriarxы Kiril Bakыda olarkяn Azяrbaycanda bu sahяdя gюrцlmцш iшlяrя yцksяk qiymяt verib, Pravoslav kilsяlяrindя olub.

Roma Papasы Fransisk Bakыda olarkяn rяsmi чыxышыnda Azяrbaycanda tolerantlыq, dini dюzцmlцlцk, multikulturalizm haqqыnda danышыb. Kim bizя irad tuta bilяr? Mяscidlяri baьlayan? Yaxud da ki, mцsяlman mяscidlяrinя юldцrцlmцш donuzlarыn baшlarыnы atan bizя dяrs deyяcяk, narahatlыq ifadя edяcяk? Bizя heч bir narahatlыq ifadя etmяk lazыm deyil.

Bizim bцtцn tarixi abidяlяrimiz dюvlяt tяrяfindяn qorunur.

Mяnim gюstяriшimlя vя dюvlяt vяsaiti hesabыna hazыrda iki pravoslav kilsяsi tяmir edilir, цчцncц kilsя isя tяmir olunub. Иnzibati bina tikilir. Mцharibя dюvrцndя udi qardaшlarыmыzыn kilsяsi Heydяr Яliyev Fondu tяrяfindяn tяmir olunaraq istifadяyя verilib. Bizim Qafqaz Albaniyasы kilsяlяri milli sяrvяtimizdir. Gцrcц kilsяlяrimiz, ermяni kilsяsi.

Vяhшi dцшmяn bax, bu mяsciddя inяk saxlayыb, donuz saxlayыb.

Bu шяkillяr var internetdя. Azad edilmiш Zяngilan mяscidindя, Cяbrayыl mяscidindя donuz saxlayыb.

Biz UNESCO ilя чox sыx яmяkdaшlыq edirik. Amma gяlib xristian mяbяdlяrinя baш чяkmяk istяsя, buraya gяlsin.

Gяlsin vя desin vяhшi ermяni neylяyib burada. Bir dя ki, bir neчя il bundan яvvяl Minsk qrupunun hяmsяdr юlkяlяrinin sяfirlяri bu mяsciddя, burada olublar. Onlar iki dяfя faktaraшdыrыcы missiyalar keчiriblяr vя mяnя deyiblяr ki, Aьdam mяscidindя olublar. Niyя mяsяlя qaldыrmayыblar? Niyя bu, bяzi Qяrb liderlяrindя narahatlыq yaratmayыb?

Demяli, mцsяlman mяscidlяrini tяhqir etmяk olar, inяk, donuz saxlamaq olar, daьыtmaq olar.

Belяdirsя, belя dя desinlяr vя getsinlяr юz юlkяlяrindя problemlяrlя mяшьul olsunlar, bizim iшimizя burunlarыnы soxmasыnlar.

Heч kim bizim iшimizя qarышmasыn. Biz юzцmцz gяlmiшik buraya. Bцtцn o юlkяlяrin sяylяrinя rяьmяn gяlmiшik, bцtцn tяxribatlara rяьmяn gяlmiшik, qan tюkя-tюkя gяlmiшik vя durmuшuq bizim torpaьыmыzda.

Hяrя getsin юz iшi ilя mяшьul olsun. Bizim iшimizя qarышmaq istяyяnin cavabыnы vermiшik vя verяcяyik.

Bu gцn tarixi bir gцndцr. Biz шanlы Qяlяbяmizi qeyd edirik. Daьыlmыш Aьdam шяhяri ermяni vяhшiliyinin шahididir. Biz Aьdam шяhяrini bяrpa edяcяyik, bцtцn kяndlяri bяrpa edяcяyik.

Heч kimdя bu haqda шцbhя olmasыn. Bu, bюyцk iш olacaqdыr. Яlbяttя ki, bюyцk zяhmяt tяlяb edяcяk. Amma necя ki, biz 44 gцn яrzindя birlik gюstяrmiшik, яminяm ki, azad edilmiш torpaqlarыmыzыn bяrpasы iшindя dя birlik, яzmkarlыq gюstяrяcяyik. Bцtцn шяhяrlяrimizi bяrpa edяcяyik, daha da gюzяl шяhяrlяr olacaqdыr. Шяhяrlяrimizdя qalan tarixi abidяlяri bяrpa edяcяyik vя bir daha gцcцmцzц gюstяrяcяyik.

Biz Qяlяbяmizi dяmir yumruq hesabыna, dцшmяni qova-qova qazanmышыq vя indi durmuшuq юz torpaьыmыzda.

Eшq olsun Azяrbaycan xalqыna! Eшq olsun Azяrbaycan яsgяrinя, Azяrbaycan zabitinя! Aьdam bizimdir! Qarabaь Azяrbaycandыr!

сящ. 4

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

№ 12 (194), 15-30 нойабр 2020

Ядлиййя ишчиляри пешя байрамларыны бюйцк гялябя севинъи иля гейд етдиляр 22 noyabr - яdliyyя iшчilяrinin peшя bayramы gцnц bu il xalqыmыzыn шanlы qяlяbя sevinci ilя birgя qeyd olunur.

Bu mцnasibяtlя яdliyyя orqanlarыnda vя mяhkяmяlяrdя xцsusi karantin rejiminя яmяl edilmяklя silsilя tяdbirlяr tяшkil olunub, xalqыmыzыn Vяtяn mцharibяsindя zяfяr yцrцшцnя, Azяrbaycan яdliyyяsinin tarixi inkiшaf yoluna nяzяr salыnыb, яdliyyя iшчilяri vя hakimlяr tяrяfindяn mяtbuatda чыxышlar edilib, tarixi qяlяbяmizя hяsr olunmuш foto vя videomateriallar nцmayiш etdirilib.

Bundan яlavя, bayram яrяfяsindя яdliyyя iшчilяri vя hakimlяr tяrяfindяn Silahlы Qцvvяlяrя Yardыm Fonduna 900 min manatdan чox mяblяьdя ianя edilib, yaralыlara baш чяkilяrяk sovqatlar verilib, яnяnяvi olaraq qanvermя aksiyalarы keчirilib.

Peшя bayramы ilя яlaqяdar Яdliyyя Nazirliyinin vя Ali Mяhkяmяnin rяhbяrliyi Fяxri Xiyabana gяlяrяk mцasir Azяrbaycan dюvlяtinin banisi, цmummilli lider Heydяr Яliyevin mяzarыnы ziyarяt edib, abidяsi юnцnя яklil qoyublar. Akademik Zяrifя xanыm Яliyevanыn mяzarы юnцnя gцl dяstяlяri dцzцlцb, Шяhidlяr xiyabanыnda xalqыmыzыn azadlыьы vя юlkяmizin яrazi bцtюvlцyц uьrunda canlarыndan keчяn qяhrяman юvladlarыmыzыn, hяmчinin Vяtяn mцharibяsindя шяhid olmuш яdliyyя iшчisinin яziz xatirяsi anыlыb.

Bayramlar mцnasibяtilя hяmчinin, Яdliyyя Nazirliyi kollegiyasыnыn videoformatda xцsusi iclasы keчirilib. Яvvяlcя dahi юndяrin nazirlikdяki bцstц юnцnя tяr чiчяklяr qoyulub.

Tяdbiri aчan яdliyyя naziri Fikrяt Mяmmяdov юlkя Prezidenti, Ali Baш Komandan cяnab Иlham Яliyevin rяhbяrliyi ilя Vяtяn mцharibяsindя parlaq qяlяbя vя peшя bayramы mцnasibяtilя kollektivi tяbrik edib. Mюhtяшяm zяfяrlяrimizя hяsr olunmuш vя nazirlik tяrяfindяn hazыrlanmыш videoчarx nцmayiш etdirilib.

Nazir rяшadяtli ordumuzun tarixi torpaqlarыmыzы, Qarabaьыn tacы olan Шuшanы

azad edяrяk dюyцш meydanыnda шanlы qяlяbяlяr qazandыьыnы, dюvlяt baшчыsыnыn sяrkяrdя istedadы vя diplomatik mяharяti nяticяsindя dцшmяnin siyasi mцstяvidя faktiki kapitulyasiyasыna vя iшьal altыnda qalan digяr яrazilяrimizin qaytarыlmasыna nail olduьunu qeyd edib. Юlkя Prezidentinin noyabrыn 20-dя Qarabaьыn цrяyi Aьdam rayonunun Birgя Bяyanata uyьun olaraq sцlh yolu ilя qan tюkцlmяdяn azad olunmasы barяdя xяbяrinin peшя bayramlarыnы qeyd edяn яdliyyя iшчilяri tяrяfindяn bюyцk sevinc hissi ilя qarшыlandыьыnы bildirib, "Dцшmяnя dюyцшsцz qalib gяlmяk mцharibя sяnяtinin zirvяsidir" mцdrik kяlamыnы xцsusi diqqяtя чatdыrыb.

masыna Яdliyyя Nazirliyinin dя fяal qoшulduьu qeyd olunub.

Bildirilib ki, bu яrяfяdя Avropa Шurasы Baш katibinin, Avropa Шurasы Parlament Assambleyasыnыn, Avropa Иnsan Hцquqlarы Mяhkяmяsinin vя digяr ixtisaslaшmыш qurumlarыn

lumat platformasы (http://justice.gov.az/categories/1148) yaradыlыb. Daim yenilяnяn vя interaktiv rejimdя fяaliyyяt gюstяrяn platformada Vяtяn Mцharibяsi dюvrцndя dюvlяt baшчыsыnыn vя Birinci vitseprezidentin fяdakar xidmяt-

mцasir dюvrцmцzя qяdяr tarixini яks etdirяn, nяfis чap olunmuш kitab kollektivя tяqdim edilib. Bildirilib ki, kitabda яdliyyяnin tяшяkkцlц, mцasir hцquq sistemimizin banisi, цmummilli lider Heydяr Яliyev tяrяfindяn яdliyyя sis-

Яdliyyя naziri qeyd edib ki, ulu юndяr Heydяr Яliyevin яn цmdя vяsiyyяtini шяrяflя yerinя yetirяrяk adыnы яbяdi olaraq tariximizя mцzяffяr Ali Baш Komandan kimi qыzыl hяrflяrlя hяkk edяn dюvlяtimizin baшчыsы xalqыmыzыn qяlbindя Milli qяhrяmana чevrildi.

Gюrkяmli dюvlяt xadimi olaraq uzun sцrяn savaшa son qoyaraq sцlhц bяrqяrar etmяklя, bяшяriyyяtdя sцlh naminя mцhцm xidmяtlяr gюstяrdi.

Tяdbirdя Ali Baш Komandanыn яn sadiq silahdaшы olan respublikamыzыn Birinci vitse-prezidenti Mehriban xanыm Яliyevanыn yorulmaz fяaliyyяti, cяbhяdя dюyцшяn igid hяrbчilяrimizя dяstяyi vя qayьыlы mцnasibяti, xalqыmыzыn яdalяtli mцbarizяsi naminя hяr birimizi informasiya platformalarыnda mцbarizяyя sюvq edяn vяtяnpяrvяr чaьыrышlarы xцsusi qeyd olunub.

Vяtяn mцharibяsinя, o cцmlяdяn kюnцllц olaraq yollanan яdliyyя vя mяhkяmя iшчilяrinin dя fяdakarlыq vя qяhrяmanlыq gюstяrdiklяri vurьulanыb, bцtцn шяhidlяrin яziz xatirяsi bir dяqiqяlik sцkutla yad edilib.

Azяrbaycan hяqiqяtlяrinin, Ermяnistanыn iшьalчыlыьыnыn, mцharibя vя insanlыq яleyhinя cinayяtlяrinin beynяlxalq ictimaiyyяtя geniш чatdыrыl-

rяhbяrlяrinin, habelя Avropa Иttifaqы яdliyyя komissarыnыn iшtirakы ilя Avropa яdliyyя nazirlяrinin videoformatda konfransы keчirilib. Иlk mяruzячi qismindя чыxыш edяn F.Mяmmяdov Ermяnistanыn hяrbi tяxribatlarыnы vя dinc яhaliyя qarшы mцharibя cinayяtlяrini, vandalizm vя beynяlxalq hцququn pozulmasы faktlarыnы hяmkarlarыnыn vя beynяlxalq tяшkilatlarыn yцksяk tяmsilчilяrinin diqqяtinя чatdыrыb, bununla baьlы Ermяnistanыn beynяlxalq mцstяvidя mяsuliyyяtя cяlb olunaraq cavab vermяli olduьu vurьulanыb.

Xarici dюvlяtlяrin яdliyyя nazirlяrinя, dцnya prokurorlarыna, nazirliyin sыx tяrяfdaшlыq etdiyi nцfuzlu beynяlxalq tяшkilatlara mцraciяtlяr цnvanlanaraq, hяmчinin mцxtяlif dюvlяtlяrin sяfirlяri ilя gюrцшlяr keчirilяrяk Ermяnistanыn beynяlxalq insan hцquqlarы vя humanitar hцquq normalarыnы kobud surяtdя pozmasы, mцharibя vя insanlыq яleyhinя cinayяtlяri geniш qeyd olunub, beynяlxalq birlik яdalяt naminя bu mяsяlяdя prinsipiallыq gюstяrяrяk qяti tяdbirlяr gюrmяyя чaьыrыlыb.

Bununla yanaшы, Azяrbaycan яdalяtli mюvqeyinin tяbliьi vя geniш yayыlmasы mяqsяdilя цч dildя "Qarabaь Azяrbaycandыr!" elektron mя-

lяri, Zяfяr yцrцшцmцzя dair xяbяrlяr, sяnяdlяr, foto vя video-materiallar, hцquqi maariflяndirmяyя dair nazirliyin hazыrladыьы materiallar яks olunub. Digяr saytlara inteqrasiya olunmuш platformadan artыq minlяrlя istifadячi yararlanыb.

Eyni zamanda dюvlяt baшчыsыnыn tapшыrыqlarыnыn operativ icrasы цчцn яdliyyя nazirinin rяhbяrliyi ilя Qяrargah yaradыlыb, qarшыda duran vяzifяlяrin mцtяшяkkil qaydada icrasы mяqsяdilя yeni Qarabaь regional яdliyyя idarяsi tяsis edilib vя bцtцn iшьaldan azad olunmuш torpaqlarыmыzdakы яdliyyя orqanlarы onun yurisdiksiyasыna daxil edilib. Иdarя fяaliyyяtini digяr qurumlarla яlaqяli hяyata keчirяcяkdir.

Tяdbirdя hяmчinin, яdliyyя sahяsindя gюrцlmцш iшlяrя nяzяr salыnыb, fяaliyyяtin qlobal pandemiya шяraitindя tяшkilinя baxmayaraq, iшin tяkmillяшdirilmяsi цzrя tяdbirlяrin davam etdirildiyi, dюvlяt baшчыsыnыn tapшыrыqlarыndan irяli gяlяn vяzifяlяrin, o cцmlяdяn яdliyyя vя mяhkяmя sahяsindя idarячiliyin mцasirlяшdirilmяsi, шяffaflыьыn artыrыlmasы, korrupsiyanыn qarшыsыnыn alыnmasы, innovasiyalarыn tяtbiqi цzrя яmяli iшlяrin gюrцldцyц qeyd edilib.

Azяrbaycan яdliyyяsinin qяdim vaxtlardan

teminin vя mяhkяmя hakimiyyяtinin formalaшmasыna gюstяrilяn xцsusi diqqяt vя qayьы, юlkя Prezidenti cяnab Иlham Яliyevin rяhbяrliyi ilя bu sahяdя fяaliyyяtin mцasirlяшdirilmяsi barяdя maraqlы mяlumatlar яks olunub. Чыxыш edяn mяcburi kючkцn яdliyyя iшчilяri Qяlяbя mцnasibяtilя, xцsusilя doьma torpaqlarыnыn azad olunmasыna gюrя sevinclяrini bюlцшцb, torpaqlarыmыzы iшьaldan qurtarmaqla hяr kяsя unudulmaz vя sonsuz iftixar hisslяri bяxш etdiyi цчцn юlkя rяhbяrliyinя dяrin minnяtdarlыqlarыnы ifadя ediblяr.

Tяdbirdя tarixi Qяlяbя mцnasibяtilя vя яdliyyя sisteminin inkiшafыna xцsusi qayьыya gюrя яdliyyя iшчilяri adыndan юlkя Prezidenti, Ali Baш Komandan cяnab Иlham Яliyevя mцraciяt qяbul edilib. Bildirilib ki, bюyцk inam vя ruh yцksяkliyi ilя юlkя Prezidentinin яtrafыnda sыx birlяшяn яdliyyя iшчilяri demokratik hцquqi dюvlяt quruculuьu, azad olmuш torpaqlarыmыzыn bяrpasы naminя цzяrlяrinя dцшяn vяzifяlяri шяrяflя yerinя yetirmяk яzmindяdirlяr.

Яdliyyя Nazirliyi Mяtbuat xidmяtinin mяlumatы

№ 12 (194), 15-30 нойабр 2020

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 5

АЬДАМ вя КЯЛБЯЪЯР дя ишьалдан азад едилди

Севинъимизин щядди-щцдуду йохдур

Яввялъя гейд едим ки, щазырда мяним дя бцтцн сойдашларымыз кими севинъимин щядди щцдуду йохдур. Азярбайъан Али Баш Команданымыз Илщам Ялийевин рящбярлийи алтында сентйабрын 27-дя башладыьы ЫЫ Гарабаь мцщарибясини шанлы Ордумузун ясэяр вя забитляринин эюстярдийи инанылмаз гящряманлыг нятиъясиндя Гялябя иля баша вурмушдур.

Интигам ЯШИРОВ, Шяки Бялядиййяси сядринин биринъи мцавини

Нойабрын 10-да Али Баш Команданымызын гятиййяти нятиъясиндя тарихян бизя гаршы дцшмян мювгейи тутан нанкор гоншуларымыз аь байраг галдырараг, капитулйасийа акты имзаламаьа мяъбур олдулар.

Hямишя xalqыn dяstяyinя arxalanan Prezidentимиз Бюйцк Qяlяbямиздян sonra ишьалдан азад олунмуш bюl-

gяlяrя сяфярляр eтмякля юз sevinc hisslяrini дя халгымызла bюlцшmцш oldu. Xalqыn rяьbяtiни, mяhяbbяtiни вя дястяйини qazanmaq hяr bir юlkя baшчыsы цчцn яn bюyцk mцkafatdыr. Xalqыn dяstяyi ися dюvlяtin tцkяnmяz gцcцnцn mяnbяyidir.

Hamыnы бир йумруг кими birlяшdirяn Vяtяn mцharibяsi сарсылмаз milli birliyiмизин яйани сцбуту олду. Ишьaldan azad olunmuш bюlgяlяrdя qяhrяman Али Баш Команданы qarшыlayan qalib xalqымыз да юz sevgi vя etimadыnы nцmayiш etdirмякдядир. Мцщарибяляр щямишя гурбан тяляб едир, Гялябя ися щярбичилярин гящряманлыьы вя Шящидлярин ганы бащасына ялдя олунур. Дюьма Шякимиз дя Гарабаь уьрунда эедян дюйцшлярдя Шящидляр верди вя онларын хатиряси даим гялбимиздя йашайаъаг, гящряманлыгларыны щеч вахт унут-

майаъаьыг. Мящз онларын эюстярдийи шцъаят нятиъясиндя дцшmяnя elя sarsыdыcы zяrbя вурулду ки, дцшмян hяlя uzun мцддят юзцня эяля билмяйяъяк. Азярбайъан Ордусу ися юзцнцн йенилмязлийини, гцдрятини бцтцн дцнйайа эюстярди. Сонда бюйук севинъ щисси иля ону да вурьулайым ки, артыг Вятянимизин 30 иля йахын ишьал алтында олан бцтцн торпаглары азад едилмиш, щямин бюлэялярдян дцшмянляримиз тяряфиндян зор эцъцня чыхарылмыш сойдашларымызын адынын габаьындан "мяъбури кючкцн" айамасы эютцрцлмцшдцр. Бюйцк Гялябямиз мцнасибяти иля башда Президентимиз олмагла бцтцн халгымызы, шанлы Ордумузун ясэяр вя забитлярини сямими гялбдян тябрик едирям. Гарабаь Азярбайъандыр!

Вятянимизин айрылмаз щиссяси олан Аьдам вя Кялбяъярин гайтарылмасы Азярбайъанын мющтяшям тарихи Гялябясинин даща бир тясдигидир.

“Aьdamыn iшьaldan azad edilmяsi шanlы hяrbi Qяlяbя nяticяsindя mцmkцn olmuшdur. Яgяr Azяrbaycan Ermяnistanы dюyцш meydanыnda mяьlub etmяsяydi, Ermяnistan юz xoшu ilя bizim torpaqlarыmыzdan чыxmayacaqdы.”

“Kяlbяcяr bizim qяdim torpaьыmыzdыr. Qяdim Azяrbaycan torpaьыdыr. Kяlbяcяr яrazi baxыmыndan bizim яn bюyцk rayonlarыmыzdan biridir. Kяlbяcяrin tarixi abidяlяri bizim bюyцk sяrvяtimizdir. Hяm mяscidlяr, hяm kilsяlяr bizim tarixi sяrvяtimizdir.”

Bу sюzlяri Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti Иlham Яliyev noybarыn 20-dя xalqa mцraciяti zamanы deyib.

Cяnab Prezident bildirib ki, Aьdam rayonunun iшьaldan azad olunmasы noyabrыn 10-da imzalanmыш цчtяrяfli Bяyanatыn nяticяsidir. Цчtяrяfli bяyanat Azяrbaycanыn Qяlяbяsidir, torpaqlarыmыzыn qayыtmasыdыr, bayraьыmыzыn ucaldыlmasыdыr. Azяrbaycan Aьdam rayonunu hяrbi яmяliyyat keчirmяdяn, siyasi yolla

mышlar. Mяdяni abidяlяri talan edяrяk bцtцn infrastrukturu mяhv etmiшlяr.

Azяrbaycan ermяni vandalizminin cяzalandыrыlmasы цчцn bцtцn hцquqi imklanlardan istifadя edяcяk.

Ermяnistan-Azяrbaycan Daьlыq Qarabaь mцnaqiшяsi artыq arxada qalыr.

Azяrbaycan dюyцш meydanыnda parlaq Qяlяbя qazanaraq siyasi meydanda da istяdiyinя nail ola bilmiшdir. Ermяnistan uьursuz юlkяdir, bu uьursuzluьun sяbяbi iшьaldыr. Ишьalчы Ermяnistan dюyцш

Bu sюzlяri Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti Иlham Яliyev noyabrыn 25-dя xalqa mцraciяt edяrkяn deyib.

Kяlbяcяrin azad olunmasы ilя Azяrbaycan BMT Tяhlцkяsizlik Шurasыnыn 822 saylы qяtnamяsini, цmumilikdя isя, bцtцn qяtnamяlяrini faktiki olaraq mяhz юzц hяrbi-siyasi yolla yerinя yetirdi.

Kяlbяcяr rayonunun iшьal altы-

Paшinyanыn addыmlarыna baxыb onun simasыnda ovaxtkы Azяrbaycan Xalq Cяbhяsinin vя юlkя rяhbяrliyinin simasыnы gюrяcяklяr.

Heydяr Яliyev 1993-cц ildя xalqыn tяlяbi ilя gяlmяsяydi, Azяrbaycan nяinki юz qalan torpaqlarыnы itirяcяkdi, цmumiyyяtlя, dюvlяtчilik яldяn gedяcяkdi.

Kяlbяcяrin ermяnilяrdяn boшaldыlmasы iшьalчыnыn eybяcяr simasы

iшьaldan azad edяrяk юz yurisdiksiyasыna qaytarыr.

Aьdam rayonu 1930-cu ildя yaradыlыb. 1993-cц il iyulun 23-dя Ermяnistan Silahlы Qцvvяlяri Qarabaьыn mяrkяzindя yerlяшяn Aьdamыn bюyцk hissяsini iшьal edib. Ишьal edilmiш rayonlarыn arasыnda яhalinin sayыna gюrя Aьdam яn bюyцk rayondur. Ишьaldan яvvяl Aьdam rayonunda 143 min insan yaшayыrdы. Hazыrda Aьdam rayon sakinlяrinin sayы 204 mindir. Яrazisi 1 094 kv.km olan Aьdamыn 846,8 kv.km-i, yяni 77,4%-i, bir шяhяr vя 80 kяndi ermяnilяrin яlinя keчib, o vaxta qяdяr Aьdamыn 1 шяhяr, 124 kяndi vardы. Bu iшьal rayona 13 milyard 135 milyon ABШ dollarы mяblяьindя ziyan vurub. Rayonun Azяrbaycan dюvlяtinin яrazilяrindя son illяr яrzindя bюyцk quruculuq, abadlыq iшlяri aparылmышdыr. Gюrцlmцш iшlяr vя bюyцk investisiyalar hesabыna bu gцn Aьdam rayonunun яhalisinin 45 faizi Aьdam rayonunun яrazisindя yaшayыr. Ишьalчы rejim Иkinci Qarabaь mцharibяsinin son gцnlяrinяdяk Aьdamda qanunsuz arxeoloji qazыntыlar aparmыш vя tapыlmыш artefaktlar Ermяnistana daшыnmышdыr. Aьdamda olan evlяri daьыtmaqla yanaшы onun daшlarыnы da sюkцb apar-

meydanыnda mяьlub olaraq bцtцn dцnya qarшыsыnda rяzil oldu. Ишьalчlыq siyasяti Ermяnistanы uчuruma apardы.

Ermяnistan bu 30 ilя yaxыn mцddяtdя mцstяqil юlkя ola bilmяdi, bu gцn dя mцstяqil deyil.

Bizim ermяni xalqы ilя problemimiz yoxdur. Vahid Azяrbaycan dюvlяtindя yaшayan bцtцn xalqlar bяrabяr hцquqlara malikdir, o cцmlяdяn ermяni xalqы. Daьlыq Qarabaьda yaшayan ermяnilяr цчцn yeganя yol Azяrbaycan xalqы ilя dinc qonшuluq шяraitindя yaшamaqdыr.

Ermяnistanda repressiya baш alыb gedir. Ermяnistanda gцndя hansыsa mцxalifяt lideri tamamilя яsassыz hяbs olunur. Heч bir Qяrb юlkяsi, insan hцquqlarыnы qorumaqla mяшьul olan heч bir tяшkilat buna reaksiya vermir. Azяrbaycana xor gюzlя baxan, qaralamaьa чalышan, Avropa Шurasы haradadыr, niyя susur? Avropa Parlamenti Azяrbaycana qarшы 10-dan чox eybяcяr, yalan цzяrindя qurulmuш qяtnamя qяbul edib, amma susur.

na dцшmяsi bюyцk faciя idi. Kяlbяcяrin iшьal edilmяsi o vaxt hakimiyyяtdя olmuш Azяrbaycan Xalq Cяbhяsinin birbaшa mяsuliyyяtidir.

Bцtюvlцkdя torpaqlarыmыzыn iшьal altыna dцшmяsindя яsas gцnahkar Azяrbaycan Xalq Cяbhяsidir.

Azяrbaycan torpaqlarыnыn itirilmяsi hakimiyyяt uьurunda qeyrisaьlam mцbarizяnin nяticяsi olmuшdur. 1992-93-cц illяrdя rяhbяrlikdя tяmsil olunmuш adamlar, yцksяk postlar tutmuш adamlarыn heч bir siyasi vя idarячilik tяcrцbяlяri olmamышdыr. Amma onlarыn vяzifя hяrisliyi, tamahы, iшtahasы, gюrmяmiшliyi Azяrbaycan torpaqlarыnыn itirilmяsinя gяtirib чыxardы.

AXC hakimiyyяtindя tяmsil olunanlarыn obrazы kollektiv Paшinyandыr - savadsыz, biliksiz, iradяsiz, qorxaq, fяrari, idarяetmяdя heч bir tяcrцbяsi olmayan, xarici dairяlяrin tяsiri altыnda olan, onlarыn яli ilя idarя olunan vя юz юlkяsini mяhv edяn.

vя barbarlыьыnыn, ermяni vandalizminin nюvbяti nцmayiшi oldu. Kяlbяcяrdяn qaчan qeyri-qanuni sakinlяr rцsvayчы hяrяkяtlяri vя barbar davranышlarы ilя diqqяti cяlb edirlяr. Kяlbяcяr шяhяrindя mяktяb direktorunun orta mяktяbя od vurmasы dцшmяnin mяnяvi-яxlaqi baxыmdan dibя vurduьunu, deqradasiyanы dцnyaya nцmayiш etdirdi. Ишьal olunmuш яrazilяrdя ekologiyaya ziyan vurulmasы vя mцlki obyektlяrin daьыdыlmasы beynяlxalq konvensiyalara gюrя hяrbi cinayяt sayыlыr.

Narahatlыq ifadя etmяk istяyяn bяzi Qяrb dairяlяri bizim daьыlmыш mяscidlяrя baxsыnlar. Mяscidlяrin daьыdыlmasыna etiraz edilmяmяsi Qяrb юlkяlяrinin ikili standartlarыnыn, islamofobiyanыn, xristian tяяssцbkeшliyinin tяzahцrdцr. Ишьal altыnda qaldыьы mцddяt яrzindя aparыlan qanunsuz istismarыn miqyasыnыn dяqiq uчotu aparыlaraq, iшьalчы Ermяnistan tяrяfi beynяlxalq hцququn tяlяblяrinя uyьun olaraq vurulmuш ziyanы юdяmяyя mяcbur edilяcяk.

Шякиллярдя: Аьдамда (солда) вя Кялбяъярдя (саьда) ермяни вандализминин изляри - дцшмян тярк етдийи яразилярдя вящшиъясиня евляри сюкцб талан етмиш вя йандырмышдыр.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 6

№ 12 (194), 15-30 нойабр 2020

44 эцнлцк саваш:

ким ня итирди вя ня газанды Ъаваншир ФЕЙЗИЙЕВ, Милли Мяълисин депутаты, фялсяфя доктору Sentyabrыn 27-dяn baшlayan яks hцcum яmяliyyatlarы nяticяsindя iшьal altыnda olan яrazilяrimizin яhяmiyyяtli hissяsi iшьaldan azad olundu. Azяrbaycan, Rusiya vя Ermяnistan siyasi rяhbяrlяri tяrяfindяn imzalanmыш Birgя Bяyanatыn qцvvяyя minmяsi ilя mцnaqiшяnin hяrbi fazasы baшa чatdы. Lakin bu heч dя mцnaqiшяnin tamamilя aradan qalxmasы vя onun yox olmasы anlamыna gяlmir. Hяrbi яmяliyyatlar nяticяsindя azad olunmamыш яrazilяrdя Azяrbaycanыn suveren hцquqlarыnыn tяmin olunmasы vя hяmin яrazilяrin Azяrbaycanыn siyasi-inzibati idarячiliyinя keчmяsi ilя baьlы siyasi sяylяr artыq diplomatik mцstяvidя davam etdirilяcяk. Nюvbяti mяrhяlяdяlяdя uьurlu olmaьыn zяmini isя hяrbi meydanda qazanыlmыш qяlяbяlяrlя artыq qoyulub vя bu gцnkц nяticя diplomatik masada da Azяrbaycanыn uьur qazanaъаьыna heч bir шцbhя yeri qoymur.

Belяliklя, 30 il яrazindя Cяnubi Qafqazda mюvcud olmuш, hяtta Sovet Иttifaqыnыn чюkmяsi proseslяrindя юnяmli rol oynamыш, post-sovet dюnяmindя isя hяm Ermяnistanыn, hяm dя Azяrbaycanыn mцstяqilliyinя ciddi шяkildя zяdяlяr vurmuш mцnaqiшяlяrdяn biri - Qarabaь mцnaqiшяsi юz hяllinin son mяrhяlяsinя- diplomatik hяll mяrhяlяsinя qяdяm qoyur.

Hяrbi яmяliyyatlar mяrhяlяsinin son sяhifяsi sayыlacaq 44 gцnlцk savaшda kim nя itirdi vя nя qazandы:

Rusiya isя mцnaqiшя tяrяflяrinя mцnasibяtdя tяrяfsizlik nцmayiш etdirmяklя Ermяnistanы daha чox mяyus etdi.

Tarixяn юz mцtяшяkkilliyi ilя seчilяn dцnya ermяniliyi dя Ermяnistanыn kюmяyinя gяlя bilmяdi. Beynяlxalq alяmdя Ermяnistan dюvlяtindяn daha gцclц hesab olunan ermяni diasporu bir neчя terrorчu qrup vя beynяlxalq sяviyyяdя intensiv media dяstяyi tяqdim etmяkdяn baшqa ermяnilяrя heч bir яmяli yardыm gюstяrя bilmяdi.

Ermяnilяrin Cяnubi Qafqaza kючцrцlmяsindяn vя tцrk torpaqlarыnda kompakt yaшamaьa baшladыьы vaxtdan keчяn tяxminяn 200 illik bir dюvrdя яrsяyя gяtirdiyi vя "dяnizdяn dяnizя bюyцk ermяnistan" kimi mifik tяsяvvцrlяrя яsaslanan milli ideyasы Azяrbaycan reallыqlarы ilя toqquшmada darmadaьыn oldu.

Ermяnistanыn gяlяcяyя hesablanmыш geosiyasi inkiшaf oriyentasiyasыnda nюvbяti dяfя qeyri-mцяyyяnlik yarandы.

Ermяnistan daxilindя ictimai-siyasi mцnasibяtlяr gяrginlяшdi vя bu gяrginliyin hяlя uzun zaman davam edяcяyi gюzlяnilir.

Ermяni ictimai-siyasi dцшцncяsindя ziddiyyяtlяr o qяdяr dяrinlяшdi ki, bunun hamы tяrяfindяn aydыn gюrцlmяsi vя yalnыz юzlяrinin gюrя bilmяmяsi sadяcя tяяccцb

status-kvo mцddяtinin baшa чatdыьыna iшarя edirdi. Mяsяlяnin hяllini uzatmaqla hakimiyyyяt beynяlxalq ictimaiyyяti, Minsk Qrupunu vя Azяrbaycanы aldatmaьa чalышdы... onlar Azяrbaycan torpaqlarыnыn bir hissяsinin iшьalыnы milli-azadlыq mцharibяsi adlandыrmaqla problemin hяll variantlarыndan imtina etdilяr." Ayvazyan bildirir ki, nяticяdя hяr шey mяhv oldu vя яvvяllяr Daьlыq Qarabaьa tяklif olunan imtiyazlardan da mяhrum oldular: "...Maksimalizm, nifrяt, lovьalыq vя gцzяшtsizlik юzцnц doьrultmadы vя faciяvi nяticяlяrя gяtirib чыxardы... 100 illik юzцnцtяcriddяn чыxmaq asan olmayacaq, amma Ermяnistan qonшularы ilя xoш mцnasibяtlяrdя bulanmaьa mяhkumdur, bunu Ermяnistan vяtяndaшlarыnыn maraqlarы tяlяb edir.."

Belя gюrцnцr ki, яsl insani dяyяrlяrin nяdяn ibarяt olduьunu vя ermяni cяmiyyяtinin bu цmumbяшяri dяyяrlяrdяn xali olduьunu bilяn vя hяtta onu etiraf edяnlяr dя var. Demяli ki, nяhayяt "Dяnizdяn dяnizя bюyцk Ermяnistan" naьыlыnыn puч xяyaldan baшqa bir шey olmadыьыnы anlayanlar da var vя onlarыn sayы artdыqca bяшяri dяyяrlяr яsasыnda tяrbiyя olunacaq ermяnilяr dя gяlяcяkdя sivil cяmiyyяtlяr sыrasыnda юzlяrinя layiq yer tutmaьa baшlayacaqlar. Amma biz bunu gюrяcяyikmi, bunu demяk чяtindir.

doьurur. 44 gцn яrzindя ermяni ictimai fikrindя юzц юzцnц tяkzib edяn iki fikir cяrяyanы vя iki diametral fяrqli baxыш bucaьыnыn юzцnц gюstяrdiyi mцшahidя olunur. Nя qяdяr ki, Qarabaь яrazisindя dюyцшlяr gedirdi, ermяnilяr юz hakimiyyяtini tяnqid edяrяk mяnasыz юlцmlяrin qarшыsыnыn alыnmasы цчцn nяyin bahasыna olursa olsun, dюyцшlяrin dayandыrыlmasыnы tяlяb edirdilяr. Elя ki, Ermяnistan siyasi rяhbяrliyi hяrbi яmяliyyatlarыn dayandыrыlmasы haqqыnda Bяyanata imza atdы, bцtцn Ermяnistan ayaьa qalxdы vя dюyцшlяrin son ermяni saь qalanadяk davam etdirilmяsini istяdilяr. Artыq bir neчя gцndцr ki, Bяyanatdan imtina edilmяsi tяlяbi ilя Yerevanda etiraz aksiyalarы davam edir. Bu milli miqyasda юzцnц inkarla mцшaiyяt edilяn kцtlяvi psixi pozьunluq яlamяtlяridir.

Ermяnistanыn beynяlxalq siyasяtdя hцquqa zidd hяrяkяtlяri onun iqtisadi-siyasi vя sosial-mяnяvi hяyatыnda tez-tez tяkrarlanan "siyasi zяlzяlя" effektlяri yaradыr ki, bu da vaxtaшыrы olaraq ermяni cяmiyyяtini gюzlяnilmяz iqtisadi itkilяrlя yanaшы hяm dя dяrin mяnяvi-psixoloji sarsыntыlara mяruz qoyur. Nюvbяti 44 gцnlцk savaш "zяlzяlяsi" ermяni ictimai fikrini yenidяn fraqmentallaшdыrdы vя ermяni siyasi elitasыnыn milli birlik sяylяrinя elя bir aьыr zяrbя vurdu ki, bu toplumun юzцnя gяlmяsi vя hяr hansы milli ideya яtrafыnda yenidяn birlяшmяsi цчцn ona uzun mцddяt vaxt lazыm olacaq.

Bцtцn bunlar 44 gцn davam etmiш savaшda Ermяnistanыn itirdiklяridir.

Ermяnistanыn nя isя qazandыьыnы iddia etmяk чяtin olsa da mцsbяt sonluq xatirinя 44 gцnцn tamamыnda ermяni ictimai fikrindя gцclя sezilяn yeni bir yanaшmanыn Ermяnistanыn qazancы ola bilяcяyinя цmid etmяk istяyirяm. Son gцnlяr ermяni cяmiyyяtindя юz "milli dяyяrlяri"nя revizionist baxышlar sяrgilяyяn vя tяnqidi fikirlяr sяslяndirяnlяr dя oldu. Mяsяlяn, Haqqыn.az saytы Matenadaran Qяdim Яlyazmalar Иnstitutunun яmяkdaшы Qayane Ayvazyanыn bu barяdя ermяni mediasыndakы fikirlяrini tяqdim edib: "... 2016-cы ilin aprel dюyцшlяri

Bir sюzlя, 200 illik saxtakarlыq vя riyakarlыq tarixinin yekunu olan 44 gцnlцk savaшda Ermяnistan bu gцnцnц vя yaxыn gяlяcяyini uduzmuш durumdadыr.

Amma ola bilяr ki, qonшumuz bцtцn bu hadisяlяrin sonucunda ermяni xalqыnыn yeni vя saьlam gяlяcяyini necя qurmaq haqqыnda azacыq da olsa yeni bir tяsяvvцr qazanmыш oldu. Bu da Ermяnistanыn yeganя vя gяlяcяk baxыmыndan яhяmiyyяtli qazancы ola bilяr.

1. Ermяnistan.

Ermяnistan 30 ildяn bяri iшьal altыnda saxladыьы vя dцnya birliyinя "Daьlыq Qarabaь Respublikasы" adы altыnda mцstяqil dюvlяt kimi tanыtmaьa чalышdыьы яrazilяrin tяxminяn 75 %-ni dюyцшlяr nяticяsindя itirdi vя ya dюyцшsцz tяhvil vermяyя mяcbur edildi. Cяnub sяrhяdlяri boyunca юz яrazisindя Qarabaьы Naxчыvanla birlяшdirяn nяqliyyat dяhlizinin aчыlmasыna mяcbur edildi.

Hяrbi-siyasi nяticя BMT Tяhlцkяsizlik Шurasыnыn mяlum 4 Qяtnamяsindя vя ATЯT-in MИnsk Qrupunun tяqdim etdiyi Baza prinsiplяrindя Ermяnitanыn цzяrinя qoyulan vя mцnaqiшяnin sцlh yolu ilя hяllini nяzяrdя tutan юhdяliklяrin mяcburi шяkildя artыqlamasы ilя yerinя yetirilmяsindяn ibarяt oldu. Bu юhdяliklяrin beynяlxalq hцquq normalarыna uyьun шяkildя sцlh yolu ilя yerinя yetirilmяsi mцnaqiшяnin чюzцlmяsi prosesindя bюyцk irяlilяyiш ola bilяrdi vя Ermяnistana iqtisadi tяcriddяn чыxmaqla yeni vя davamlы inkiшaf perspektivlяri vяd edirdi. Lakin 30 il яrzindя davam edяn ermяni inadkarlыьы vя imkan dцшdцkdя hansыsa bir kritik vяziyyяtdяn suiistifadя etmяklя юz ilhaqчыlыьыna rяsmi leqallыq qazandыrmaq kimi riyakar niyyяtlяri Ermяnistanы bюyцk itkilяrlя цz-цzя qoydu.

Ermяnistanыn hяrbi potensialыnыn tяxminяn 60-70%-i Milli Ordumuz tяrяfindяn mяhv edildi vя ya qяnimяt kimi яlя keчirildi. Dюyцш sяhnяsindя itirilmiш yalnыz hяrbi texnika, silah vя sursatыn dяyяrinin 3 milyard dollardan чox olduьu bilinir. Dюyцшlяrdя Ermяnistanыn 10 mindяn чox canlы qцvvя itirdiyi dя ehtimal olunur.

Hяrbi яmяliyyatlarыn gediшindя Ermяnistan yenя dя hяrbi cinayяtlяr tюrяtmяkdяn чяkinmяdi. Dюyцш bюlgяlяrindяn kяnarda vя hяtta uzaqda yerlяшяn yaшayыш mяntяqяlяrimizi aьыr silahlardan raket atяшinя tutmaqla чoxsaylы mцlki шяxslяrin hяyatыna son qoydu. Lakin bцtцn bunlar dюyцш sяhnяsindя Ermяnistana bir anlыq da olsa цstцnlцk qazandыra bilmяdi.

Hяrbi яmяliyyatlarыn davam etdiyi mцddяt яrzindя Ermяnistan beynяlxalq sяviyyяdя tяklяndiyini gюrdц. Яnяnяvi dostlarы hesab olunan Fransa, Yunanыstan vя Kiprin Ermяnistanыn xeyrinя hadisяlяrя tяsir etmяk cяhdlяri boшa чыxdы. Mцnaqiшяnin davam etdiyi bцtцn illяr яrzindя tяmяnnasыz yardыmыna adяt etdiyi vя bu savaшda da xilas цnvanы kimi baxdыьы

2. Azяrbaycan.

Azяrbaycan Sovet Иttifaqыnыn tяrkibindяn чыxmaq цчцn hяlя 80-ci illяrin sonunda baшladыьы milli azadlыq mцbarizяsinin gediшindя цzlяшdiyi Daьlыq Qarabaь mцnaqiшяsinin hяlli ilя baьlы BMT Tяhlцkяsizlik Шurasыnыn 822, 853, 874 vя 884 saylы Qяtnamяlяrinin ATЯT-in Minsk Qrupu чяrчivяsindя razыlaшdыrыlmыш Яsas prinsiplяr яsasыnda Ermяnistan tяrяfindяn yerinя yetirilmяsinя nail oldu. Ermяnistan цzяrinя dцшяn beynяlxalq юhdяliklяri sцlh yolu ilя yerinя yetirmяk istяmяsя dя, Azяrbaycan onu sцlhя mяcbur etdi vя 30 il iшьal altыnda qalmыш яrazilяrin tяxminяn 4/3 hissяsini hяrbi yolla azad etdi. Nяticяdя Иranla dюvlяt sяrhяdlяrimizin uzun mцddяt яrzindя nяzarяtdяn чыxmыш 130 km-dяn чox hissяsi yenidяn bяrpa olundu vя Milli Sяrhяd Qoшunlarыmыzыn mцhafizяsinя tяhvil verildi. Azяrbaycan Ordusunun яkshцcumu nяticяsindя iшьal olunmuш яrazilяrdя mюhkяmlяndirilmiш hяrbi mцhяndisistehkam qurьularы darmadaьыn edildi, Fцzuli, Cяbrayыl, Zяngilan, Qubadlы, Kяlbяcяr, Laчыn, Aьdam vя Hadrut rayonlarы azad edildi. Bцtюvlцkdя, 5 шяhяr, 4 qяsяbя vя 300-я yaxыn kяndlяrimizin яrazisi hяrbi yolla dцшmяn qruplaшmalarыndan tяmizlяndi. Azяrbaycanыn qяdim mяdяniyyяt beшiyi sayыlan vя hяr bir Azяrbaycanlыnыn qяlbindя qцrur vя iftixar simvolu olan Шuшa шяhяri dцшmяn яsarяtindяn azad edildi. Azяrbaycanыn iшьal olunmuш яrazilяrindя qalmыш чoxsaylы qяdim tarixi abidяlяri, o cцmlяdяn Yer цzцndя ilk

insan mяskяnlяrindяn biri sayыlan qяdim Azыx maьarasы ermяni vandalizmindяn xilas olundu.

Azяrbaycan Ordusu guya mцnaqiшяnin hяrbi hяllinin olmamasы haqqыnda beynяlxalq qurumlar tяrяfindяn beynяlxalq ictimai fikirdя formalaшdыrыlmыш mifi darmadaьыn etdi. Ишьal olunmuш яrazilяrdяn didяrgin dцшmцш 1 milyona yaxыn mяcburi kючkцnlяrimiz юz doьma yurdlarыna qayыtmaq arzularыna qovuшdu vя dяdя-baba torpaqlarыnda юz hяyatыnы yenidяn qurmaq imkanlarы qazandы.

30 il яrzindя iшьal altыnda qalmыш vя dцшmяn tяrяfindяn yaьmalanmыш 12 min kv.km яrazi юlkяыnin iqtisadi fяaliyyяt dюvriyyяsinя qaytarыldы vя bu яrazilяrin abadlaшdыrыlmasы vя iqtisadi cяhяtdяn mяnimsяnilmяsi prosesinя baшlanыldы.

Hяmin яrazilяrdяki tяbii resurslarыmыzыn, o cцmlяdяn чoxsaylы faydalы qazыntыl yataqlarыnыn vя geniш su ehtiyatlarыnыn bяrpa olunmasы vя yenidяn istismara verilmяsi юlkяnin iqtisadi-soasial inkiшafыnыn daha da sцrяtlяndirilmяsi цчцn yeni imkanlar aчdы.

Aparыlan hяrbi яmяliyyatlarda Azяrbaycan Milli Ordusu tarixi qяlяbяlяr qazandы. Ordumuz yцksяk dюyцш qabiliyyяtinя vя sarsыlmaz ruh yцksяkliyinя malik olduьunu bцtцn dцnyaya nцmayiш etdirdi.

Azяrbaycan яsgяri юz xalqыnыn azadlыьыnы vя mцstяqilliyini cяsarяtlя vя шяrяflя qorudu.

44 gцnlцk savaш яn mцasir texnologiyalara sahiblяnmiш dцnya hяrb sяnayesinin яn son yeniliklяrini ilk dяfя bцtцn dцnyaya nцmayiш etdirdi. Ordumuz tяrяfindяn aparыlan XXЫ яsrin ilk yцksяk texnologiyalы dюyцшlяri 44 gцn яrzindя bцtцn dцnyanыn diqqяt mяrkяzindя oldu. Azяrbaycan Ordusu dцnyada hяrbi яmяliyyatlarыn planlaшdыrыlmasыnыn, hяyata keчirilmяsinin vя yekunlaшdыrыlmasыnыn yeni texnologiyalara яsaslanan ilk prаktik nцmunяsini yaratdы. Mцxtяlif юlkяlяrin hяrbi analitiklяrinin qяnaяtinя gюrя bu dюyцшlяrin ayrы-ayrы epizodlarы hяrb elminin яn mцkяmmяl bilicilяrini dя heyrяtя gяtirdi.

Onlar belя hesab edirlяr ki, ayrы-ayrы яmяliyyatlar dцnya hяrb elminin sяhifяlяrinя dцшяcяk vя Amerikadan Yaponiyayadяk bцtцn юlkяlяrin hяrbi mяktяblяri tяrяfindяn юyrяnilяcяk. Belяliklя, mцasir hяrb elminin яn qabaqcыl taktiki-strateji bilik vя bacarыqlarыna yiyяlяnmiш Azяrbaycan яsgяrinin шцcaяti dцnya hяrb elminя qыzыl hяrflяrlя yazыldы.

44 gцnlцk savaш Azяrbaycan xalqыnыn mяtin iradяsini, milli ideya яtrafыnda sыx birlяшmяk vя sarsыlmaz цmumxalq hяmrяyliyinя nail olmaq bacarыьыnы, iшьala boyun яymяmяk яzmini vя dцnya birliyi tяrяfindяn gюstяrilяn яdalяtsizliyя qarшы barышmazlыьыnы nцmayiш etdirdi. Dюvlяt-Xalq-Ordu birliyi юzцnцn яn yцksяk zirvяsinя чatdы. Azяrbaycan-Tцrkiyя qardaшlыьы zamanыn daha bir sыnaьыndan alnы aчыq чыxmaqla daha da mюhkяmlяndi vя qardaш Tцrkiyяnin bюlgяdя vя dцnyada nцfuzu vя rolu daha da yцksяldi.

Azяrbaycan Prezidenti Иlham Яliyevin beynяlxalq siyasi rяqabяt meydanыndakы davamlы qяlяbяlяri 44 gцnlцk savaшdakы parlaq hяrbi qalibiyyяti ilя zяnginlяшdi. Azadlыq savaшы Иlham Яliyevin tяkrarsыz diplomatik mяharяti ilя yanaшы hяm dя yenilmяz sяrkяrdяlik qabiliyyяtlяrini bцtцn dцnyaya gюstяrdi. Dюvlяt baшчыmыzыn siyasi iradяsi, юz xalqыna sяdaqяti vя dцшmяnя qarшы yenilmяzliyi Azяrbaycanыn beynяlxalq nцfuzunu daha da yцksяltdi, onu bюlgяnin birmяnalы sюz sahibinя чevirdi.

Bцtцn bunlar 44 gцnlцk savaшda Azяrbaycanыn qazandыqlarыdыr. Яvяzsiz itkilяrimiz dя oldu. Yцzlяrlя яsgяrimiz Vяtяnin azadlыьы naminя bir an belя tяrяddцd etmяdяn юz hяyatыnы qurban verdilяr.

Onlar bu gцn fяxr etdiyimiz vя bцtцn gяlяcяk nяsillяrin fяxr edяcяyi Qяlяbя tariximizi юz qanlarы ilя yazdыlar. Dюyцш meydanыnda gюstяrdiklяri fяdakarlыq vя qяhrяmanlыqlarы ilя юz adlarыnы xalqыmыzыn qan yaddaшыna qыzыl hяrflяrlя hяkk etdilяr.

Cяbhя bюlgяlяri яtrafыnda yerlяшяn Tяrtяr, Aьdam, Fцzuli vя Bяrdя rayonlarыnda, elяcя dя cяbhя bюlgяsindяn kifayяt qяdяr uzaqda yerlяшяn Gяncя шяhяrindя dinc sakinlяrimiz dя dцшmяnin namяrd hцcumlarыna mяruz qaldы. Nяticяdя 91 nяfяr mцlki vяtяndaшыmыz Ermяnistan tяrяfindяn tюrяdilmiш mцharibя cinayяtlяrinin qurbanы oldular, tяxminяn 400 nяfяr yaralandы.

Vяtяnin azadlыьы uьrunda canыndan keчmiш bцtцn шяhidlяrimizin яziz xatirяsi Azяrbaycan xalqыnыn qяlbindя daim yaшayacaq.

№ 12 (194), 15-30 нойабр 2020

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

Ишьaldan azad edilmiш яrazilяrdя bяlяdiyyяlяr necя tяшkil edilяcяk? Аzяrbaycanыn iшьaldan azad edilmiш яrazilяrindя gюrцlяcяk mцhцm iшlяrdяn biri dя bяlяdiyyяlяrin yaradыlmasы vя bяlяdiyyя seчkilяrinin keчirilmяsidir.

Milli Mяclisin Regional mяsяlяlяr komitяsinin цzvц Kamran Bayramov Trend-я bildirib ki, bu mяsяlя mцvafiq qanunvericiliklя tяnzimlяnяcяk.

Kамран Bayramov vurьulayыb ki, iшьaldan azad olunmuш яrazilяrdя optimal idarяetmяnin tяшkili, hяmin яrazilяrя kючяcяk vяtяndaшlarыn yerli ictimai hяyatda iшtirak imkanlarыnыn tяшviq edilmяsi baxыmыndan tяbii ki, bяlяdiyyяlяrin yaradыlmasы zяruri addыmdыr vя dюvlяt quruculuьunun tяrkib hissяsidir. О, дейиб: "Bu mяsяlя qanunla tяnzimlяnir vя bunun mexanizmi dя "Bяlяdiyyяlяrin яrazilяri vя torpaqlarы haqqыnda" qanunla mцяyyяn edilir. Qanuna яsasяn, bяlяdiyyяlяrin yaradыlmasы цчцn ilk nюvbяdя iшьalan azad olunmuш яrazilяrdя inzibati яrazi dairяlяrinin, yaшayыш mяntяqяlяrinin mцяyyяn olunmasы vя qeydiyyatы vя s. iшlяr gюrцlmяlidir.

Tяbii ki, bяlяdiyyяlяrin yaradыlmasы цчцn Prezident Иlham Яliyev mцvafiq

Kamran Bayramov

миллят вякили, MM-in Regional mяsяlяlяr komitяsinin цzvц qanun layihяsi ilя Milli Mяclisя mцraciяt etmяlidir vя ondan sonra Milli Mяclis bu vя ya digяr bяlяdiyyяlяrin yaradыlmasы ilя baьlы qanun qяbul edir vя artыq qanunla yaradыlmыш yeni bяlяdiyyяlяrin adlarы bяlяdiyyяlяrin siyahыsыna vя mцяyyяn iшlяr gюrцldцkdяn sonra da Milli Mяclisdя aparыlan bяlяdiyyяlяrin reyеstrinя daxil edilir".

Bяlяdiyyя seчkilяrinя gяldikdя ися, ММ-ин комитя цзвц vurьulayыb ki, burada bir sыra mяqamlar var: "Bildiyiniz kimi, iшьaldan azad edilmiш яrazilяrdя indiyя qяdяr bяlяdiyyя seчkilяri keчirilmяyib. Чцnki soydaшlarыmыz indiyя qяdяr iшьal nяticяsindя hяmin яrazilяrdя yaшaya bilmяdiklяri цчцn seчkilяrin keчirilmяsi dя mцmkцn olmayыb. Ona gюrя dя hяmin яrazilяrdя bяlяdiyyя seчkilяri mяhz soydaшlarыmыzыn yaшayыш yerlяrinя qayыtmasыndan sonra, o яrazilяr цzrя seчici siyahыlarыnыn mцяyyяn olunmasыndan sonra baш tuta bilяr.

Ancaq ilk nюvbяdя tяbii ki, o яrazilяr minalardan tяmizlяnmяlidir, orada hяyat qurulmalыdыr, vяtяndaшlarыmыz hяmin rayonlara kючmяlidir vя digяr mцvafiq iшlяr gюrцlmяlidir. Aydыndыr ki, bяlяdiyyяlяr hяmin яrazilяrdя yaшayan vяtяndaшlardan seчilir, ona gюrя dя gяrяk vяtяndaшlar ora kючя bilsinlяr ki, bяlяdiyyяlяri dя formalaшdыrmaq mцmkцn olsun".

17 noyabr -

Milli Dirчяliш Gцnц Xalqыmыzыn azadlыq mцbarizяsinin яsas mяrhяlяlяrindяn birini tяшkil edяn 17 noyabr Milli Dirчяliш Gцnц Azяrbaycanыn mцstяqilliyinin bяrpa edilmяsindя tarixi rol oynayыb.

сящ. 7

ЙАП-ын 28 йашы мцнасибяти иля Шякидя аьаъякмя аксийасы Yeni Azяrbaycan Partiyasыnыn yaranmasыnыn 28-ci ildюnцmц mцnasibяti ilя Шяkidя aьacяkmя aksiyasы keчirilmiшdir.

Yeni Azяrbaycan Partiyasыnыn yaranmasыnыn 28-ci ildюnцmц mцnasibяti ilя Шяkidя YAP Шяki шяhяr tяшkilatыnыn vя Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin birgя tяшяbbцsц ilя aьacяkmя aksiyasы keчirilmiшdir.

Дилшад ИЛЙАСОВА, Шяки Statistika Иdarяsinin апарыъы мяслящятчиси

Mяnяvi яsaslarыnы vя baшlanьыcыnы юtяn яsrin 60-cы illяrindяn gюtцrяn bu tarix sonralar ulu юndяr Heydяr Яliyevin siyasi uzaqgюrяnliyi vя mцdrikliyi ilя dюnmяz xаrakter aldы, mцstяqil Azяrbaycan mцasir inkiшaf yoluna qяdяm qoydu.

Шяki юlkяnin mцhцm kяnd tяsяrrцfatы rayonlarыndandыr. Rayonun relyefi, zяngin iqlimi, яkinя yararlы vя mяhsuldar torpaqlarы burada kяnd tяsяrrцfatыnыn bir чox sahяlяrinin inkiшafыna mцsbяt tяsir gюstяrmiшdir.

Юtяn яsrin axыrlarыnda dцnyanыn altыda birini яhatя edяn Sovet Иttifaqыnыn iqtisadi, siyasi, mяnяvi vя ideoloji dayaqlarы sarsыlmышdы. Иmperiyanыn siyasi "beyin mяrkяzi"nin xalqlara, xцsusilя Azяrbaycan xalqыna qarшы yцrцtdцyц ayrы-seчkilik siyasяti kяskin xarakter aldы. M.Qorbaчov hakimiyyяtinin dяstяyi ilя ermяnilяr Daьlыq Qarabaьda azяrbaycanlыlara qarшы haqsыz яrazi iddialarыna baшladы. Ermяnilяrin Topxanada tюrяtdiklяri vяhшiliklяr, Aьdamda isя iki azяrbaycanlыnы qяtlя yetirmяlяri Bakыda milli hisslяri alovlandыrdы. XX яsrin яvvяllяrindя istiqlalыn lяzzяtini dadan xalq bu dяfя mцstяqillik arzularыnы reallaшdыrmaq цчцn tarixi bir fцrsяtin yarandыьыnы hiss etdi. 1988-ci ildяn baшlayaraq Azяrbaycanda milli istiqlal hяrяkatы geniш vцsяt aldы. Milyonlarla insanыn toplaшdыьы Azadlыq meydanыnda sяslяnяn tяlяblяrin mahiy-yяti getdikcя dяyiшяrяk mцstяqil dюvlяt qurmaq ideyasы milli dцшцncяyя hakim kяsildi.

Hakimiyyяtя gяliшi ilя xalqa saьlam ruh vя юzцnцdяrk gяtirяn цmummilli lider Heydяr Яliyev sovet ideologiyasыnыn sяrt qadaьalarыna baxmayaraq, milli-mяnяvi

Цmumiyyяtlя, rayonda kяnd tяsяrrцfatы mяhsullarы istehsalыnы artыrmaq цчцn daxili imkanlar чoxdur. Шяki rayonunun kяnd яhalisi яsasяn bitkiчilik vя heyvandarlыqla mяшьul olur.

Hazirda rayonda mяhsul yыьыmы baшa чatmaq цzrяdir.

2020-ci ildя 66048,7 hektar sahяdяn 199915 ton dяnli vя dяnlipaxlalыlar (qarьыdalыdan baшqa) toplanmышdыr ki, bunun da 41319,5 ha 121243 tonunu buьda, 24152,2 ha 77475 tonunu arpa, 185 ha 543 tonunu vяlяmir, qalan 392 ha 654 tonunu isя paxlalыlar (lobya,noxud) tяшkil edir. Иstehsal olmuш 199915 ton dяnli vя dяnlipaxlalыlarыn 170349 tonu ailя kяndli ev vя fяrdi sahibkar tяsяrrцfatlarы, qalan 29566 tonu isя kяnd tяsяrrцfatы mцяssisя vя tяшkilatlarы tяrяfindяn toplanmышdыr.

01 noyabr 2020-ci il tаrixя 634 hекtаrdаn 3349 tоn qаrьыdаlы, яvvяlкi ilin mцvаfiq dюvrцnя nisbяtяn 32 ton cox, 686 hекtаrdаn 10321 tоn каrtоf, яvvяlкi ilin mцvаfiq dюvrцnя nisbяtяn 82 tоn cox, 822 hекtаrdаn 20170 tоn tяrяvяz, яvvяlкi ilin mцvаfiq dюvrцnя nisbяtяn 291

dяyяrlяrя, Azяrbaycan elminin vя mяdяniyyяtinin dirчяliшinя xцsusi юnяm verdi. Bцtцn sahяlяrdя inkiшaf vя oyanыш mцшahidя olunmaьa baшladы.

Azяrbaycan яsl intibah vя dirчяliш dюvrцnя qяdяm qoydu.

Mяhz ulu юndяr Heydяr Яliyevin tяшяbbцsц ilя dцnyanыn mцxtяlif юlkяlяrindя tяhsil alan milli ruhlu alimlяr vя ziyalыlar ordusu yetiшdi. Dahi шяxsiyyяt Heydяr Яliyevin respublikada yaratdыьы bu mяnяvi-psixoloji vя iqtisadi baza tяxminяn 20 il sonra Sovet Иttifaqы daьыlmaьa baшlayanda xalqыn dayaьы oldu.

1988-ci ildя xalq hяrяkatыnыn alovlandыьы bir vaxtda Azяrbaycana rяhbяrlik edяn siyasi qцvvяlяr isя mюvcud vяziyyяti qiymяtlяndirя bilmяdilяr.

Xalqыn maraqlarыndan daha чox imperiyanыn maraqlarыnы dцшцnяn bu adamlarыn siyasi sяbatsыzlыьыndan 20 Yanvar faciяsi baш verdi. Bir-birini яvяzlяyяn hakimiyyяtlяr xalqыn dirчяliшini

mцtяrяqqi sяmtя yюnяltmяk iqtidarыnda deyildilяr. Hяmin o aьыr mяqamlarda yenя dя ulu юndяr Heydяr Яliyev xalqыn istiqlal ruhunu юlmяyя qoymadы.

1990-cы il noyabrыn 17dя Naxчыvan Muxtar Respublikasыnыn Ali Sovetinin yeni tяrkibdя ilk sessiyasы keчirildi. Цmummilli lider Heydяr Яliyevin sяdrliyi ilя keчirilяn hяmin tarixi sessiyada muxtar respublikanыn dюvlяt rяmzlяri haqqыnda mяsяlя dя mцzakirя olundu.

Xalq deputatlarыnыn mцzakirяsindяn sonra цчrяngli bayraьыn dюvlяt rяmzi kimi qяbulu ilя яlaqяdar tяklif irяli sцrцldц. Azяrbaycan Xalq Cцmhuriyyяtinin цчrяngli bayraьыnыn bяrpa olunmasы barяdя qяrar чыxaran sessiya onun dюvlяt bayraьы kimi qяbul edilmяsi ilя яlaqяdar Azяrbaycanыn Ali Soveti qarшыsыnda vяsatяt qaldыrdы.

Belяliklя, milli dirчяliшdяn milli tяrяqqiyя doьru uzanan tarixi yolun baшlanьыcы qoyuldu.

Шяki Шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin mяsul iшчilяrinin, YAP Шяki шяhяr tяшkilatыnыn rяhbяrliyinin, tяшkilatыn Gяnclяr Birliyinin fяallarыnыn, Шяki шяhяrindя fяaliyyяt gюstяrяn qeyri-hюkцmяt tяшkilatlarыnыn nцmayяndяlяrinin iшtirak etdiyi aksiya zamanы шяhяrin Zяrifя Яliyeva kцчяsi boyunca 60 яdяd dekorativ tuya aьaclarы яkilmiш vя agaclara aqrotexniki qulluq gюstяrilmiшdir.

Мящсул йыьымы баша чатмаг цзрядир ton az, 156 hекtаrdаn 2676 tоn bоstаn, яvvяlкi ilin mцvаfiq dюvrцnя nisbяtяn 208 tоn cox mяhsul istеhsаl еdilmiшdir.

2020-ci ildя rаyоndа 1108 hекtаr sаhяdя tцtцn якilmiш 01 noyabr 2020-ci il tarixя hяmin sаhяlяrdяn 3460 ton (quru tцtцnя чevirmяklя) tцtцn yаrpаьы yыьыlmышdыr кi, bu dа яvvяlki ilin mцvаfiq dюvrцnя nisbяtяn 231 ton чoxdur.

Hazirda bаьlаrdаn 26 мин 462 tоn mеyvя, яvvяlкi ilin mцvаfiq dюvrцnя nisbяtяn 1065 ton cox, 4248 tоn цzцm, яvvяlкi ilin mцvаfiq dюvrцnя nisbяtяn 51 ton cox olmuшdur. (Mеyvя vя цzцm tоplаnышы dаvаm еdir) 01 noyаbr 2020-cы il tаrixя 2021-ci ilin mяhsulu цчцn 58045 ha sahяdя pаyыzlыq якinlяr цчцn шum qaldirilmiш, 32197 ha sahяdя sяpin aparыlmышdir ki, bunun da 16250 hektarini buьda, 15665 hektarini arpa, 282 hektarini isя xяsil arpa tяшkil edir.

Son illяr kяnd tяsяrrцfatыnыn inkiшafыnda яsaslы dюnцш yaratmaq цчцn dюvlяt яhяmiyyяtli tяdbirlяr hяyata keчirilir. Fermerlяrя dяstяk verilir, subsidiyalarda yeni yanaшmalar tяklif olunur.

Qazanыlan uьurlar kяnd яmяkчilяrini daha da ruhlandыracaq vя daha чox torpaьa baьlayacaqlar.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 8

№ 12 (194), 15-30 нойабр 2020

ЯSGЯR MARШЫnыn sяdalarы altыnda mцяllifя yubiley tяbriki…

Hikmяt Hacыyev: “ Fransa Senatыnыn bu qяtnamяsi Azяrbaycan цчцn adi kaьыz parчasыndan baшqa bir шey deyil.”

2020-ъи ил нойабрын 22-дя мяшщур бястякар, Азярбайъан Республикасынын ямякдар инъясянят хадими, Шимали Кипр Тцрк Республикасынын Йахын Шярг Университетинин Сящня сянятляри факцлтясинин профессору Ъ а в а н ш и р Г у л и й е в и н 70 йашы тамам олмушдур.

Mяlum olduьu kimi, Fransa senatы Daьlыq Qarabaьda qondarma rejimin tanыnmasы ilя baьlы tюvsiyyя xarakterli sяnяd qяbul edib.

Artыq Azяrbaycan tяrяfi Fransaya bu mюvqeyinя gюrя kяskin etirazыnы bildirib. Ейни заманда, Azяrbaycan Fransadakы sяfirini geri чaьыrыb вя Xarici Ишlяr Nazirliyi sяrt bяyanatla чыxыш edib.

Яли МЯСИМЛИ, миллят вякили Иkinci Qarabaь Mцharibяsindя Azяrbaycan xalqы bцtцn dцnyaya юrnяk ola bilяcяk bir hяmrяylik nцmayiш etdirdi: siyasi, etnik,dini mяnsubiyyяtindяn, dцnya gюrцшцndяn, dцnyanыn hansы guшяsindя yaшamasыndan,

yanaшы, hяm dя Иlk dяfя sazы kamera musiqisindя kamanla, violonчellя, fleyta ilя bяrabяr шяkildя tяdbiq edяn vя dцnya musiqi alяminin yeniliklяrindяn mahiranя bяhrяlяnmяklя novator bяstяkar kimi mцasir musiqi sяnяtinin юn cяrgяlяrindя addыmlayan Cavanшir Quliyevin, ona porulyarlыq gяturяn rяngarяng VЯTЯN NЯЬMЯLЯRИnin, operettalarыn, simfoniyalarыn, 300-я yaxыn teatr vя televiziya tamaшalarыnыn, 8 bяdii vя 25 sяnяdli filmя yazыlmыш musiqinin, sayы 1000-i adlayan mahnыlarыn, mцxtяlif hяcmdя kamera-instrumental vя xor musiqisinin mцяllifi olmasaydы belя, mцasir

Щикмят Щаъыйев Азярбайъан Республикасы Prezidentinин kюmяkчisi Hikmяt Hacыyev Fransa Senatыnda qondarma "Daьlыq Qarabaь respublikasыnыn tanыnmasыna dair qяtnamя layihяsi"nin qяbuluna mцnasibяt bildirib.

Ъаваншир Гулийев yaшыndan asыlы olmayaraq uшaqdan bюyцyя kimi hamы yumruq kimi birlяшib dцшmяn tapdaьы altыnda olan torpaqlarыmыzыn azad olunmasы uьurda mцbarizяni VЯTЯN MЦHARИBЯSИ sяviyyяsinя qaldыra bildi vя 30 ilя yaxыn Ermяnistanыn iшьalыnda olan yurd yerlяrimizin azad olunmasыnda hяr kяs яlindяn gяlяni etdi.

Xalq, dюvlяt, ordu birliyindяn qaynaqlanan vя tяkcя Ermяnistan deyil, цmumiyyяtlя dцnya ermяniliyi цzяrindя qazanыlan bu qяlяbяdя Azяrbaycanыn Ali Baш Komadanыndan, яsgяrinяdяk яmяyi olan hяr kяsя zяhmяtinin miqyaslarыna gюrя layыq olduьu haqlы dяyяrin verildiyi vя чoxsaylы sayьыlarыn ifadя olunduьu bir zamanda, яsgяrlяrimizi Azяrbaycan xalqыnыn qцrur, шяrяf, mяnlik, lяyaqяt mяsяlяsi olan qяlяbяyя sяslяyяn, insanlarda sюzlя ifadяsi чяtin olan ruh yцksяkliyini yaradan, mцzяffяr ordumuzun 44 gцnlцk zяfяr yцrцшц zamanы hяr gцn dяfяlяrlя sяslяndirilяn vя ruhuмuzu qяlяbяyя inamla qidalandыran ecazkar bir musiqi яsяrini AZЯRBAYCAN ЯSGЯRИNЯ hяsr olunmuш mюhtяшяm ЯSGЯR MARШЫnы xцsusi qeyd etmяk yerinя dцшяr.

Daha чox milli olmaqla

70

Azяrbaycanыn ilk hяrbi marшыnыn - ЯSGЯR MARШЫnыn mцяllifi kimi Azяrbaycanыn musiqi sяnяti tarixindя vя parlaq bяstяkarlarыmыz sыrasыnda чox layiqlы yer tutmasы цчцn kifayяtdir.

Bu gцn - noyabrын 22-дя hяmin mюhtяшяm sяnяt яsяrinin - ЯSGЯR MARШЫnыn mцяllifi bяstяkar, яmяkdar incяsяnяt xadimi, professor Cavanшir Quliyevin 70 yaшы tamam oldu.

Cavanшir Quliyevi yubiley yaшы mцnasibяtiя tяbrik edir, can saьlыьы, "Oьuznamя", "Daшqыn", "Dяdя Qorqud" vя s.kimi nяhяng layihяlяrin qalan hissяlяrinin dя tamamlanmasы vя digяr yeni musiqi ideyalarыnыn gerчяklяшdirilmяsi yolunda davamlы yaradыcыlыq uьurlarы arzulayыrыq!

2020-ci ildя yubiley yaшы olan hяr kяs цчцn яn bюyцk hяdiyyя QARABAЬ-AZЯRBAYCANDЫR hяdiyyяsidir!!!

***

Редаксийадан: Биз дя миллят вякилинин тябрикиня гошулараг, Шяки Бялядиййясинин коллективи вя бцтцн Шякилиляр адындан севимли бястякарымызы тябрик едир, она мющкям ъан саьлыьы вя даща бюйцк йарадыъылыг уьурлары арзулайырыг.

Senatыn bu tяxribatчы addыmы Fransa siyasi dairяlяrinin яnяnяvi Ermяnistan tяяssцbkeшliyinin tяzahцrцdцr.

AZЯRTAC xяbяr verir ki, Hikmяt Hacыyevin bununla baьlы шяrhindя deyilir: "Noyabrыn 18-dя Fransa Senatыnыn Rяyasяtindя ermяni diasporunun vя lobbisinin tяsiri altыnda olan bir qrup senator tяrяfindяn qondarma "Daьlыq Qarabaь Respublikasыnыn tanыnmasыnыn zяruriliyinя dair" 145 nюmrяli qяtnamя layihяsi tяqdim olunub, noyabrыn 25-dя mцzakirя edilяrяk qяbul olunub. Иlk olaraq vurьulamaq istяrdik ki, bu qяtnamя Azяrbaycan цчцn adi kaьыz parчasыndan baшqa bir шey deyil. Dar siyasi ambisiyalar naminя qяbul olunmuш bu kaьыz parчasы beynяlxalq hцquq normalarы, BMT Nizamnamяsi vя BMT Tяhlцkяsizlik Шurasыnыn mцvafiq qяtnamяlяrinin kobudcasыna pozulmasы ilя yanaшы, Fransanыn istяr Minsk qrupunun hяmsяdr юlkяsi, istяrsя dя BMT TШnin daimi цzvц kimi mяramы vя obyektiv fяaliyyяti ilя baьlы ciddi suallar doьurur.

Senatыn bu tяxribatчы addыmы Fransa siyasi dairяlяrinin яnяnяvi Ermяnistan tяяssцbkeшliyinin tяzahцrцdцr.

Vasitячi юlkяnin bitяrяf vя яdalяtli olmalы olduьunu unudan Fransanыn aчыq ermяnipяrяst mюvqeyi mцnaqiшяnin sцlh yolu vя beynяlxalq hцququn norma vя prinsiplяri яsasыnda hяllinя mane olan яsas amillяrdяn biri olmuшdur. Mяhz onun belя dяstяyi tяcavцzkar Ermяnistanы status-kvonu davam etdirmяyя vя iшьal faktыnы gцclяndirmяyя hяvяslяndirmiшdir.

Bюyцk tяяssцf doьu-

ran mяqam odur ki, Fransa Senatы Azяrbaycanыn beynяlxalq sяviyyяdя tanыnmыш яrazilяrinin iшьal olunmasы, mцlki яhalinin qяtlя yetirilmяsi, iшьalчы dюvlяtin torpaqlarыmыzda etnik tяmizlяmя, ekoloji terror, qeyri-qanuni mяskunlaшma vя qanunsuz iqtisadi fяaliyyяtlяr aparmasыna qarшы 30 il susqun mюvqe nцmayiш etdirmiшdir.

Qяtnamяnin mяtnindя Azяrbaycan vя qardaш Tцrkiyяnin цnvanыna yer alan saxta ittiham vя bюhtanlarы qяti шяkildя rяdd edirik, mцnaqiшяnin tarixi, siyasi vя hцquqi aspektlяrini tяhrif etmяk cяhdlяrini kяskin qыnayыrыq.

Tцrkiyя vя Azяrbaycanыn guya xaricdяn muzdlu terrorчularы dюyцшlяrя cяlb etmяsi ilя baьlы indiyя qяdяr heч bir sцbutla tяsdiq olunmamыш iddialar яsassыzdыr.

Ermяnistan silahlы qцvvяlяri sыralarыnda Fransa vяtяndaшlarы olan muzdlularыn Azяrbaycan яrazilяrindя dюyцшlяrdя iшtirak etmяsi barяdя faktlar vя dяlillяr aidiyyяti qurumlarыmыz tяrяfindяn Fransanыn diqqяtinя чatdыrыlmышdыr.

Qяtnamяni Fransada artmaqda olan islamofobiyanыn bariz nцmunяsi hesab edirik. Fransada ifrat dцnyяvilik vя mяtbuat azadlыьы pяrdяsi altыnda Иslam dininя vя mцsяlmanlara qarшы hяyata keчirilяn ayrы-seчkilik vя tяqiblяr bizя vaxtы ilя bu юlkяdя hюkm sцrmцш vя bu gцn dя davam edяn antisemitizmi xatыrladыr.

Fransa Senatы mяqsяdyюnlц шяkildя dюyцшlяrin davam etdiyi 44 gцn яrzindя mцnaqiшя bюlgяsinя yaxыn vя oradan uzaqda olan dinc sakinlяr, mцlki obyektlяr, enerji vя nяqliyyat infrastrukturuna qarшы Ermяnistan hяrbi tяxribatlarыnы qыnamaqdan чяkinir, daha чox sayda mцlki яhalisi qяtlя yetirilmiш, kяndlяri, qяsяbяlяri vя шяhяrlяri raket atяшinя tutulmuш Azяrbaycanы vicdansыzcasыna ittiham edir.

Ermяnipяrяst Fransa siyasi dairяlяri anlamalыdыr ki, Azяrbaycan юz torpaqlarыnda xarici iшьalчы hяrbi qцvvяlяrя qarшы mцharibя aparmышdыr vя hяmin яrazilяr Azяrbaycanыn beynяlxalq hцquqda tanыnan suveren яrazilяridir. Heч bir qцvvя Azяrbaycanы buna gюrя ittiham edя vя Azяrbaycanыn hяrbi birlяшmяlяrinin bu яrazilяrdяn чыxarыlmasыnы tяlяb edя bilmяz.

2020-ci il noyabrыn 10-da Azяrbaycan Prezidenti, Rusiya Prezidenti vя Ermяnistan baш nazirinin imzaladыьы birgя bяyanatla Ermяnistan vя Azяrbaycan arasыnda hяrbi eskalasiyaya son qoyulmuш vя regionda sцlhцn bяrqяrar olunmasы istiqamяtindя praktiki iшlяrя baшlanmышdыr. Tяяssцflя qeyd edilmяlidir ki, ATЯT-in Minsk qrupunun hяmsяdr юlkяlяrindяn biri olan Fransa nя qяdяr paradoksal olsa da, bu razыlaшmanы pozmaьa vя mцnaqiшяni yenidяn alovlandыrmaьa чalышыr. Fransanыn son vaxtlar bir sыra beynяlxalq tяшkilatlarda юlkяmizя qarшы riyakar siyasяt aparmasы Azяrbaycan tяrяfindя ciddi narahatlыq vя suallar doьurur.

Fransa Senatы яgяr яdalяt, beynяlxalq hцquq barяdя bu qяdяr "narahatdыr"sa, onda onun BMT Baш Assambleyasыnыn qяtnamяlяrinя vя Qoшulmama Hяrяkatыnыn qяrarlarыna uyьun olaraq mцstяmlяkячiliyin яn son nцmunяlяrindяn biri olan Qяmяr adalarыnыn Mayot adasы mяsяlяsini nяzяrdяn keчirmяsi daha mяntiqli olardы.

Bu qяtnamяnin qяbulunu Fransa siyasяti vя parlamentarizmi цчцn olduqca utancverici bir addыm kimi dяyяrlяndiririk. Fransa Hюkumяti bu kimi tяxribatчы addыmlarыn yolverilmяz olmasыna dair rяsmi mюvqeyini bildirmяli vя qяtnamяni qыnayan bяyanat vermяklя Azяrbaycanыn яrazi bцtюvlцyцnя dяstяyini ifadя etmяlidir".

№ 12 (194), 15-30 нойабр 2020

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 9

Вцгар ИСКЯНДЯРОВ: “Orduмуз bu gцn dцnyanыn яn gцclц 50 ordusu sыrasыndaдыр.”

Azяrbaycanыn parlaq zяfяrini шяrtlяndirяn amillяr

“Mяlum olduьu kimi, Azяrbaycanda gцclц, nizami, mцasir ordu quruculuьu cяnab Prezident Иlham Яliyevin hяyata keчirdiyi siyasяtin яsas istiqamяtlяrindяn birini tяшkil edib. Bu istiqamяtdя gюrцlяn iшlяrin nяticяsidir ki, Azяrbaycan Ordusu bu gцn dцnyanыn яn gцclц 50 ordusu sыrasыnda yer alыr.” - Bu сюзляри Milli Mяclisin deputatы Vцqar Иskяndяrov Trendя deyib.

Deputat bildirib ki, artыq nяinki beynяlxalq ekspertlяr, hяtta iшьalчы dюvlяtin analitiklяri dя Azяrbaycanыn son 17 il яrzindя ordu quruculuьunda mцhцm uьurlara imza atdыьыnы etiraf edirlяr: "Onu da deyim ki, 44 gцnlцk Vяtяn mцharibяsi zamanы bцtцn dцnya Azяrbaycan Ordusunun nяyя qadir olduьunun шahidi oldu. Belя ki, qыsa mцddяt яrzindя Ordumuz dцшmяnя sarsыdыcы zяrbя vurdu, bununla da dцшmяn ordusunun mяьlubedilmяzliyi haqqыnda ermяnilяrin illяrdяn bяri yaratdыьы mifi darmadaьыn etdi, Azяrbaycanыn da yetяrincя hяrbi gцcя malik olduьunu tяsdiqlяdi". Миллят вякилинин sюzlяrinя gюrя, hяrbi hissяlяrimizdя son bir neчя ildя Ali Baш Komandan Иlham Яliyevin rяhbяrliyi ilя hяyata keчirilяn irimiqyaslы islahatlar, gюrцlяn tяdbirlяr юz bяhrяsini verdi, ordumuz tarix yazdы.

Vцгар Иskяndяrov deyib ki, buna zяmin yaradan baшlыca sяbяblяrdяn biri dя юlkяmizin iqtisadi qцdrяtinin artmasыdыr. Иqtisadiyyatы gцclц olan dюvlяtin ordusu da gцclцdцr: "Belя ki, son 17 ildя respublikamыzыn dюvlяt bцdcяsindяn ordu quruculuьuna bюyцk hяcmdя vяsait ayrыlыb, Silahlы Qцvvяlяrimizin mцasir

silah-sursatla tяminatы, kadrlarыn peшяkarlыьыnыn artыrыlmasы diqqяt mяrkяzindя saxlanыlыb.

Mяlum olduьu kimi, cяnab Иlham Яliyevin prezidentliyi dюvrцndя hяrbi xяrclяr hяr il bцdcя xяrclяri arasыnda birinci yerdя dayandы. Azяrbaycanыn hяrbi xяrclяri Ermяnistanыn dюvlяt bцdcяsini цstяlяdi. Mяhz bu diqqяtin nяticяsidir ki, bu gцn Azяrbaycan Ordusunun arsenalыnda dцnyanыn qabaqcыl шirkяtlяrinin istehsalы olan mцasir silahlar var.

Bu silahlar dцшmяnin istяnilяn hяdяfini dяqiqliklя niшan almaьa vя mяhv etmяyя qadirdir.

Ordumuz юz tяrяfdaшlarыnыn, o cцmlяdяn dя qardaш Tцrkiyяnin silahlы qцvvяlяri ilя vaxtaшыrы hяrbi tяlimlяr keчirir ki, bu da шяxsi heyяtin peшяkarlыьыnыn, dюyцш hazыrlыьыnыn artmasыna юz mцsbяt tяsirini gюstяrir. Eyni zamanda, Prezident Иlham Яliyevin uzaqgюrяnliyinin nяticяsi olaraq Azяrbaycan qыsa mцddяtdя юzцnцn gцclц mцdafiя sяnayesini qurmaьa nail olub. Hazыrda yerli mцяssisяlяrdя buraxыlan mцxtяlif adda yцksяkkeyfiyyяtli silah-sursat Ordumuzun tяchizatыnda mцhцm rol oynayыr".

Bяhs edilяn dюvrdя Azяrbaycan hяrbчilяrinin sosial mцdafiяsinin gцclяndirildiyini, onlarыn mяnzil-mяiшяt problemlяrinin hяll edildiyini dя deyяn deputat bildirib ki, eyni zamanda hяrbчilяrin xidmяt шяraiti яn mцasir standartlara uyьun yenidяn quruldu, yeni kazarmalar tikildi, Prezident Иlham Яliyev mцntяzяm qaydada hяrbчilяrin vяziyyяtini юz шяxsi nяzarяtindя saxladы. Eyni zamanda, orduda nizam-intizam daim gцclяndirildi, шяxsi heyяtin mцasir peшяkarlыq standartlarыna uyьun hazыrlanmasы prioritet tяшkil etdi: "Hяm bunlar, hяm dя digяr mяqamlar isя Azяrbaycan Ordusunun 44 gцnlцk Vяtяn mцharibяsindя qяlяbяsini шяrtlяndirяn amillяrdяn idi. Bu amillяr sыrasыnda strateji vя taktiki planlaшdыrmanы da xцsusi olaraq

qeyd etmяliyik. Чцnki bu mцharibя zamanы hяrbi яmяliyyatlarыn strateji vя taktiki planlaшdыrmasыnda Azяrbaycan dцnyaya yeni model tяqdim etdi.

Bir sюzlя, ikinci Qarabaь mцharibяsindя aparыlmыш uьurlu hяrbi яmяliyyatlar strateji vя taktiki baxыmdan da tarixя dцш-

edib, o cцmlяdяn bu gцn Milli Mяclis dя bu gцn Fransaya etiraz bяyanatы qяbul edib. Бу сюзляри ися Вцгар Искяндяров Cebhe.info-йа aчыqlamasыnda deyib. Депутатын сюзляриня эюря,Bu sяnяd hяr hansы bir kaьыz parчasыndan baшqa bir шey deyil. Heч

Вцгар Искяндяров, миллят вякили dц. Belяliklя dя, uьurlu hяrbi яmяliyyatlar sayыsindя torpaqlarыn bюyцk hissяsi dцшmяndяn azad olundu vя Ermяnistan kapitulyasiyaya mяcbur edildi.

Azяrbaycan bir gцllя atыlmadan, шяhid vermяdяn, qan tюkцlmяdяn cidd mцdafiя sяdlяri qurulmuш Aьdam rayonunu geri qaytarmaьa nail oldu".

Fransa senatыnыn mюvqeyi Ermяnistana "ayы xidmяti"dir Mяlum olduьu kimi, Fransa senatы Daьlыq Qarabaьda qondarma rejimin tanыnmasы ilя baьlы tюvsiyyя xarakterli sяnяd qяbul edib.

Artыq Azяrbaycan tяrяfi Fransaya bu mюvqeyinя gюrя kяskin etirazыnы bildirib.

Azяrbaycan Fransadakы sяfirini geri чaьыrыb, Xarici Ишlяr Nazirliyi sяrt bяyanatla чыxыш

bir hцquqi яsasы yoxdur, hцquqi mяhsuliyyяt daшыmыr, tюvsiyyя xarakterlidir. Fransanыn tюvsiyyяsi isя юzlяrinя lazыmdыr, чцnki bizim ehtiyacыmыz yoxdur. Onlar bunu etmяklя Roma papasыndan artыq katolik olmaq istяyirlяr. Bu nonses vя absurddur. Ermяnistanыn belя юzцnцn tanыmadыь vя bu gцn цmumiyyяtlя, mюvcud olmayan bir qurumun Fransa tяfindяn dяstяklяnmяsi absurddur.

Millяt vяkili hesab edir ki, bu qяrar siyasi etikaya uyьun deyil: "Onlar gюr nя hяddя чatыblar ki, hяmin gцn senata beynяlxalq hцquqi dяstяklяyяn deputatlarы dяvяt etmяyiblяr. Bu, siyasi abыrsыzlыьыn, яxlaqsыzlыьыn яn yuxarы hяddidir.

Belя gюrцnцr ki, onlarыn beynяlxalq hцquqdan heч bir anlayышы yoxdur. Иndiyя qяdяr Minsk Qrupunun hяmsяdr юlkяsi kimi biz bilirdik ki, Fransa bu vя ya digяr formada Er-

Шяkidя pandemiyaйa qarшы mцbarizя tяdbirlяri gцclяndirilib

"Xцsusi karantin rejimi ilя baьlы яlavя tяdbirlяr barяdя" Azяrbaycan Respublikasы Nazirlяr Kabinetinin mцvafiq Qяrarыnda dяyiшiklik edilmяsi haqqыnda

Nazirlяr Kabinetinin 2020-ci il 13 oktyabr tarixli Qяrarыna яsasяn, oktyabrыn 14-dяn respublikanыn bяzi yaшayыш mяntяqяlяrinя, o cцmlяdяn Шяki шяhяrinя vя Kiш

kяndinя giriш-чыxыш dayandыrыlыb. Bununla яlaqяdar mяhdudiyyяtlяrin tяtbiq olunduьu Шяki rayonunda Operativ Qяrargah tяrяfindяn mцяyyяn edilяn tяlяb vя qaydalarыn tяmin olunmasы цчцn ciddi nяzarяt tяdbirlяri hяyata keчirilir. Яhali arasыnda maariflяndirmя vя nяzarяt iшlяrinin aparыlmasы цчцn rayon цzrя 49 mobil qrup yaradыlыb. Иcra hakimiyyяti aparatыnыn mяsul nцmayяndяlяrindяn vя polis яmяkdaшlarыndan ibarяt bu qruplar xцsusi karantin rejimi ilя яlaqяdar mцяyyяn edilmiш qaydalara яmяl olunmasыnы tя-

min etmяk цчцn ticarяt obyektlяrindя mцtяmadi olaraq reydlяr keчirir, яhalinin kцtlяvi шяkildя toplaшdыьы яrazilяrdя maariflяndirmя iшlяri aparыr.

Reydlяr zamanы vяtяndaшlara gigiyena qaydalarыna riayяt edilmяsinin, tibbi maskadan istifadяnin vя sosial mяsafяnin saxlanыlmasыnыn vacibliyi izah olunur, tюvsiyяlяr verilir. Eyni zamanda, xцsusi karantin rejimi qaydalarыnы pozan ticarяt obyektlяrinin sahiblяri, hяmчinin vяtяndaшlar barяsindя qanunvericilikdя nяzяrdя tutulmuш qaydada inzibati tяdbirlяr gюrцlцr.

mяnistanы dяstяklяyib. Цzdя neytralыьыnы qormaьa чalышsa da, gюrцrdцk ki, konkret olaraq Ermяnistana "bюyцk bacыlыq" edirlяr.

Artыq onlar bunu aчыq formada gюstяrdilяr. Doьrudur, artыq ATЯT-in Minsk Qrupunun ciddi tяsiri yoxdur. Bu mяsяlяni Rusiya юz цzяrinя gюtцrmяklя Fransa vя ABШ seyirci mюvqedя qaldы.

Bu da Fransanы qыcыqlandыrыr. Fransa hяr zaman Tцrkiyяyя qarшы paxыllыq чяkib, чцnki Tцrkiyя bцtцn zamanlarda beynяlxalq tяdbirlяrdя onlarыn iч цzцnц aчыb.

Yяni Fransanыn bu mюvqeyi Ermяnistana sevgi vя ya dяstяk mяsяlяsi deyil, юz acыьыnы, hikkяsini чыxmaьa чalышыr. Amma bu, Fransa kimi Avropada яnяnяsi olan bir юlkяyя yaraшmыr. Senat bu sяnяdi ilя Fransanы чox gцlцnc bir vяziyyяtя qoyur. Цmid edirяm ki, orada aьlы baшыnda olan insanlar чoxdur vя onlar buna etiraz edяcяklяr. Artq mяlumatlar var ki, bir neчя deputat verdiyi sяsi geri gюtцrцb".

Vцqar Иskяndяrov qeyd edib ki, Fransanыn bu mюvqeyi Ermяnistana "ayы xidmяti"dir: "Belя baшa dцшцrяm ki, юzцnя hюrmяt edяn deputat, siyasяtчi, dюvlяt adamы bu mяsяlяyя dur deyяcяk vя onlar юzlяrini sona qяdяr biabыr etmяyяcяklяr. Чцnki bu mяsяlя Ermяnistana "ayы xidmяti"dir. Чцnki Ermяnistan Qarabaьla baьlы mяsяlя ilя barышыb vя dюvlяt olaraq kapitulyasiya aktыnы imzalayыb.

Ermяnistan artыq dцшdцyц aьыr iqtisadi durumdan чыxыш yolu axtarыr. Fransa isя bu mяsяlяni yenidяn qaldыrmaqla юzцnя siyasi mяnada чox bюyцk ziyan vurur. Иnanыram ki, bu, sonra Fransanыn rяsmi mюvqeyi olmayacaq. Bu mяsяlя elя Fransa senatыnda tragikomik hadisя kimi tarixя dцшяcяk".

Мурад РЦСТЯМОЬЛУ

Е Л А Н ЯЗИЗ ОХУЪУЛАРЫМЫЗ! “ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ” гязетиня 2021-ъи ил цчцн абуня кампанийасына башланыб. Абуня олмаг истяйирсинизся, Шяки Реэионал Почт Шюбясиня, “Азярмятбуатйайым” АСЪ-нин вя “ГАЙА” мятбуатйайымын Шяки Шюбяляриня мцраъият едя билярсиниз.

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 10

№ 12 (194), 15-30 нойабр 2020

MЦBARИZЯ RUHUMUZ Щяъы Якбяр РЦСТЯМОВ, Qarabaь Azadlыq

Tяшkilatы Aьsaqqallar Шurasыnln цzvц, Ы Гарабаь мцщарибяси ветераны, Шящид атасы

Vяtяn yolunda, millяt uьrunda onlar шяhid oldular! O юvladlar юzlяrini qurban verdilяr ki, Vяtяn lяkяlяnmяsin, шяrяfimiz lяkяlяnmяsin, namus lяkяlяnmяsin.

Azadlыq-Mцstяqillik uьrunda mцbarizя aparan, Vяtяnin hяmiшя keшiyindя duran, onun uьrunda mцbarizя aparanlar шяhid oldular ki, insanlar azad yaшasыn, bir daha kюrpяlяr gцllя sяsi eшitmяsinlяr, analar aьlar qalmasыn, atalarыn beli bцkцlmяsin. Шяhid oldular ki, Vяtяn torpaqlarыnы gяlяcяk nяsillяr dя sinяsini sipяr edяrяk qorusunlar.

Bu yolu keчib gяldiyimdяn шяhidlяr haqqыnda nя qяdяr чox yazsalar da mяn deyяrdim azdыr, yenя azdыr. Шяhidlяr Vяtяnimizin яmanяti vя millяtimizin qцrur yeridir. Hяr шяhid ailяsini gюrяndя, onlarla sюhbяt edib dяrdlяшяndя kюvrяk qяlblяrini dinlяyib, nяmli gюzlяriни gюrяndя, bunu юzцm dя yaшadыьыmdan, yaxшы duyub bildiyimdяn Шяhidя, Шяhid ailяsinя hюrmяtlя yanaшmamaьы Vяtяnя xяyanяt kimi dяyяrlяndirяrdim, desяm sяhv etmяrяm. Bu acыlarы чox gюrdцyцmdяn hяr bir шяhid шяkli vя ailяsi ilя цz-цzя dayananda elя bil шaxta vurur mяni, цшцyцrяm, titrяyirяm...

Bu neчя illik mцharibяnin юnцndя цч oьlunla olasan, nяlяr olduьunu gюrцb шahidi vя iшtirakчыsы olasan, daha nяlяr, nяlяr gюrяsяn, kimlяrlя birlikdя dюyцшяsяn, sonra da yaddan чыxasan, laqeydlik, biganяlik, baxыmsыzlыq gюrяsяn, onda da nяlяr fikirlяшir insan...

Qismяtinя Vяtяn, El, Йurd aьrыlarы, oьul - qardaш oьlunun aьrы-acыsы dцшя vя faciяlяr iчindя чabalayan Xocalы mцsibяtindя onlarla insanыn чыxarыlmasыnda яn fяal iшtirakчы olasan, sonra Aьdam kimi яn gюzяl шяhяrimiz iшьal ola vя yenidяn saь qalan iki oьlunla torpaqlarыn iшьaldan azad olunmasы vя qalan torpaqlarыn qorunmasыnda gecя-gцndцz mцbarizя aparasan... sonra, sonra da acы gцnlяr yaшamaьa mяhkum olasan. Bundan aьыr, bundan acы nя ola bilяr...

Yataqxanada yaшayыb, illяrimi, o acы gцnlяrimi, dяhшяtli mцharibя illяrimi yazыb saxlamaq цrяk aьrыsы ilя hяyacanla, iчiniчin sыzыldaya-sыzыldaya o gцnlяri yazmaq vя bir daha hяmin gцnlяri, illяri yaшamaq deyilmi... Neчя illяr яvvяl bu nankor-xain toplumu (ермяниляри - М.Н.) gяtirib bizim yurd yerlяrimizdя "qonaq" kimi yaшamasыna icazя veriblяr (iшьal ediblяr) vя bu "qonaqlar" sonradan qonaq yox, qonшu kimi yaшamaьa vя torpaqlarыmыzыn qalan yerini dя yavaш-yavaш zяbt edib юzцnцnkцlяшdirmяyя baшladыlar. Юz dяdя-baba yurd yerlяrindяn mяcbur yollarla uzaqlaшdыrmaьa baшladыlar. Юz yurdumuzda юzцmцz belя юz yerlяrimizя baшqa юlkяdяn keчib getmяli olduq. Budur indi dя Azяrbaycanыmыzыn gюzяl bir diyarыnы, Qarabaьыmыzы iшьal etmiшlяr. Vяtяn юvladlarы, Vяtяn yolunda - Йurd uьrunda шяhid oldular, яlil oldular. Vяtяn torpalarыnыn mцqяddяsliyi uьrunda юz canlarыnы qurban verdilяr, bax яsl qяhrяmanlыq da budur. Bu yolda dostlarla - tяlяbяlяrimlя, respublikaмызын mцxtяlif rayonlarыndan gяlmiш mяrd-igid oьullarы ilя dя bir sяngяrdя olduьumdan hяmiшя qцrur duymuшam. Mяnfur dцшmяnlяr qяbиrlяrimizi daьыtmaqla xalqыmыzыn mяnяvi dцnyasыna da zяrbя vurmaq, onun keчmiшini, bu gцnцnц, sabahыnы mяhv etmяk istяyirди...

Bu yol asan da oldu, чяtin dя oldu.

Hяr anыmыz юlmяk vя юldцrmяk oldu. Bir yola dцшdцk, gedяr-gяlmяz yoluna. Kim bilirди bu yolda irяli gedяn kim olacaq, bu yolda yarыmчыq qalan kim olacaq. Kim bilirди axы, ocaьы nя vaxt sюnяcяk, iшыьы nя vaxt kяsilяcяk...

Uzaqdan bir sяs gяlir: "Neyчцn gяlmяz-neyчцn gяlmяz..." Bu rяhmяtlik Qяdirin sяsidir. Tez-tez sяngяrя bizim yanыmыza gяlяrdi, dяrdlяшяrdik, yurd tяrяfя boylanыb kюksцnц юtцrяrdi.

"Azad bir quшdum yuvamdan uчdum" - bu da rяhmяtlik Sяxavяtin sяsidir.

"Kimlяr gяldi, kimlяr keчdi bu dцnyadan, bu dцnyadan." - Allah rяhmяt elяsin, Sяdinin sяsidir, tez-tez gяlяrdi sяngяrя, qucaqlaшardыq. Sara xanыmыn da "Qarabaьыn Maralы"

Шякилиляря Hacы Яkbяr Рцстямов imzasы hяlя гязетимиз йени ишыг цзц эюрян вахтлардан tanышdыr. O vaxt onun "CЯHЯNNЯMЯ ДЮНМЦШ ЪЯННЯТИМ - АЬДАМЫМ" адлы мягаляси охуъуларымыз тяряфиндян бюйцк ряьбятля гаршыланмышды.

Hacыnыn qяlяmindяn fяryad yaьan, mяcburi kюkчцn hяyatы keчirdiyinя gюrя юzцnц qыnayan bu yazыnы isя онун Facebook sosial шяbяkяsindяki sяhifяsindяn gюtцrmцшdцm вя fikrimdя tutmuшdum ki, Aьdam azad olanda dяrc edяcяyяm. Bu yazы bir oьlunu Шяhid verib, digяr iki oьlu ilя Ы Qarabaь mцharibяsindя sona qяdяr dюyцшяn Яkbяr mцяllimin цrяk yanьыsы, hayqыrtыsыdыr.

20 ildяn чox шяxsi tanышlыьыm, dostluq mцnasibяtim olan Hacы Яkbяrlя hяmiшя gюrцшяndя, onun gюzlяrindяki niskil mяni dя daьlayыrdы, hяmiшя чalышырdыm ki, sюhbяtlяшяndя Aьdamыn, Qarabaьыn adыnы чяkmяyim. Якбяр мцяллим мяъбури кюькцн щяйаты йашадыьына эюря, еля бил ки, щямишя юзцнц гынайар, торпагларымызын ишьал едилмясиндя санки юзцнц эцнащландырарды. Щалбуки, йухарыда йаздыьым кими, о, демяк олар ки, аиляси иля xalq mahnыsы, hicran nяьmяsitяk sяsi gяlir. Чal-чaьыrlы Bakirin sяsi bal kimi, Яbцlfяtin sяsi sanki fяryad edir, Aшыq Xosrovun "Misrisi - Yanыq Kяrяmi"si sazda necя haray salыr. Allah-Allah, Arifin zabulu, Mяnsumun segahы, Nяzakяtin zяminxarяsi insanы qяlbdяn oyandыrыr. Qarqar чayы, Qabartы чaьы haray salыb haraylayыr bizlяri nя vaxta qяdяr gюzlяyяcяk sizlяri, nя zamana qяdяr hяsrяt baxышlarla baxacaqsыnыz belя kяnardan...

Gюz юnцndя gюrцkяn yurd yerlяrimizя baxыb! - Darыxma Vяtяn zaman gяlяr dяrd qяm yцkцmцzц atarыq biz dя... Bir zaman heyratы цstцndя birlik nяьmяsi ilя hamыlыqla Sяnя tяrяf gяlяrik biz dя... Amansыz hяyat, acы tale yaman qaraladы bizi, min bir яzab-яziyyяt чяkmяyя vadar etdi bizi.

Acыlarыn nя qяdяr яzablы olduьunu mяnimkimilяr bilяr. Gecяlяr sяhяrя qяdяr fikir-xяyal iчindя olub-keчяnlяrlя sяssizlikdя яllяшirяm, gцndцzlяr heч kяs hiss etmяsin deyя yeni gцnя, yeni hяyata baшlayыram. Kirli insanlarыn tikanlы sюzlяri, mяkrli-hiylяgяr danышыьы heч dя ermяnilяrin dцшцncяsindяn aшaьы deyil... Nanяcib-nankor insanlar hardan bilsin ki, mяn heч kimin barmaьыna tikan belя batmasыna razы olmaram. Юzцm istяrdim ки, юzцm шяhidi olam Vяtяnin, юzцm юlяm kimsяyя bir шey olmasыn, insanlar saь-salamat rahat-sakit yaшasыn. Ancaq чox tяяssцf ki, insanlarыn bir чoxu dяyiшib, baшqa bir kirli formada, baшqa bir kirli dцшцncяdя, baшqa bir dцnyagюrцшdяdirlяr. Hяyatыn yaшam tяrzi, yaшam mяnzяrяsi tam dяyiшib...

Bizim yolumuz шяhidlik yolundan keчib gяlib, bu gцnkц insanlarla bir arada yaшamalы olmuшam. Шяhidlik yolumuzda яlimizdя silah, "ya qal-ya юl"dя mяnя dяyяsi gцllяlяrdяn kяnar olmuшam. Sяnя dяyяsi gцllяlяri юz цstцmя gюtцrmцшяm. Яslindя, silah яvяzinя yumruq tutma dюvrцndяn gяlmiшяm. O gцllяlяr mяnя atыlanda, ya yumruqlar mяnim baшыma dяyяndя, sяn isti yorьan-dюшяkdя xumar-xumar yatыrdыn. Bu torpaьыnы oьul kimi, bцtцn torpaьыnы bяdяnim kimi cяsяdini gцllяlяdilяr. Sяn dinmяdin, aьrыyan mяn oldum, qanы axan mяn oldum.

Sяn yuxarыdan aшaьы baxdыn mяnя. Torpaьыn hяrarяti, mяnim hяrarяtim oldu, torpaьa tюkцlяn qan mяnim qanыmdыr, bilirsяnmi bunu. Dцшmяnlяr mяni gцllяlяyяndя harda idiniz, ay kirli tula sifяtlilяr. Yaxшыlara atmaca atanlar, sizlяr niyя gюrmяdiniz mяnя gцllя atan dцшmяnlяri, sizlяr o gцllяlяrdяn daha gцclцsцnц atdыnыz, bunu da gюrmяdinizmi...

Hяr dюyцш zamanы юldцrцcц minalarыn arasы ilя irяliyя gedяndя kim bilirdi kim saь qalacaq, kimin cяsяdi, ayaьы-qolu yox olacaq. Yol boyu atяш aчa-aчa hцcuma keчяndя kim hardan bilяйdi ki, ayaьыnыn altыnda mina partlayacaq - гяfil aчыlan partlayышda cяsяdi gюyя qalxacaq. Ax, ax, ay nankor, neчя illяr sяngяrlяrdя dцшmяn niшan alыb hяr birimizi, tяsadцfяn, ya nяdяn saь qalmышыq bizlяr. Bizlяr sяngяrdя ikяn arxada nя var, nя yox, bilmяdik. Иndi dцшmяn gцllяlяrindяn saь qalsam da, sapы юzцmцzdяn olan kirli-nankor sюz gцllяsindяn niyя axы qorxmalыyam?! Axы Allah юzц verib mяnя gцllя batmaz paltarы, юzц geyindirib onu mяnя. Цшцyяn qorxaq bir kцчцk kimi titrяyяtitrяyя bюhtan dolu sюz gцllяlяrini avtomat kimi atsan belя, mяnя zяrяr vermяyяcяk, ay nankor dяlяduz, юzцnц tanы sяn iшinlя mяшьul ol.

Mяnя tяnя etmя sяn, юzцn bax, gюr ki, kimsяn sяn - Nankor. Namяrd.

Mяnim mяramыm Vяtяn uьrunda шяhid olmaq, Шяhidsя юlmяz, ay lяnяt olunmuш axmaq...

Sяn diriykяn юlцsяn, nя olsun ki, boш bir cяsяd gяzdirirsяn. Чox maraqlыdыr.

Vяtяninя, yurduna can deyяnя, sяn yalanчы-bюhtanчы, sюz gцllяlяrini yaьdыrыrsan, bunda mяqsяdin nяdi?..

Kimяsя nя yцkяm, nя kimdяnsя

бирликдя вар гцввяси иля дцшмяня гаршы вурушмуш, ъийярпарасынын Шящид олмасы беля ону эери чякилмяйя сювг етмямишдир. Онун мцщарибядя эюстфрдийи иэидликляри, шцъаяти ися танынмыш журналист, миллят вякили Агил Аббас юзцнцн "Долу" романында вя ейниадлы филминдя Командир образында ъанландырмышдыр. Лакин, ня йазыглар ки, чохлары Вятян уьрунда ъанындан кечмяйя щазыр олан иэидляримизя гаршы биэанялик эюстярир, онларын дярдини эюрмяк явязиня истещза вя тяняляр нцмайиш етдирирляр. Мцяллифин юзцндян хябярсиз дяръ етдийимиз бу йазы да беляляриня гаршы олан инъиклийинин мящсулудур десяк, йанылмарыг… Артыг Мцзяффяр Ордумуз Гарабаьы, еляъя дя ишьал алтында олан шящяр вя кяндляримизи азад етмиш, о йерлярдян олан сойдашларымызын цстцндян "мяъбури кючкцн" ады эютцрцлмцшдцр. Амма йазыйа позу йохдур - достумуз Якбяр мцяллимин дя йаздыьы бу ибрятамиз мягаля бир чохларыны инсанлара гаршы щяссас вя диггятъил олмаьа сясляйя биляр.

Мурад НЯБИБЯЙОВ dцшцncя dя dяyiшir, bunlar da hamыsы mяni чox aьrыdыr.

Artыq Aьdamыn iшьalыnыn 27 ilidir. Bu illяr яrzindя dюzцm gюstяrib, ayaqda olduq, МЦБАРИЗЯ РУЩУМУЗ sarsыlmadы. Allah hяr birimizя Aьdam-Qarabaь ziyarяtimizi qismяt elяsin! Amin!

Бакы, Ийул 2020

* * * VЯTЯN Щяъы Якбяр

Якбяр Рцстямов, Гарабаь, 1993 bir istяyim var. Baшa dцшя bilmirяm mяn ki, sяnя xoш bir sюzdяn baшqa axы nяsя demяmiшяm. Bяs onda bu gцllяlяri nяdяn belя tez-tez atыrsan mяnя. Sяni heч belя bilmяzdim. Lap tutaq ki, mяn юldцm, bundan sяnя nя isя bir шey dцшцrmц, qazandыьыn axы nя olacaq? Daha mяnя nяyя gюrя gцllя atыrsan, ay gцllя sяnin yumшaq yerindяn dяysin...

Azmыш kimi quduz it kimi bilmirsяn nя iш gюrяsяn, heч deyяsяn юzцn-юzцnц anlamыrsan...

Axы dцшmяnlяr sяnli-mяnli hamыmыzыn yurd yerimizi iшьal edib. Mяn ki, bunu etmяmiшяm, yaxшы olar ki, юz iшinlя mяшьul olasan. Mяn aldыьыm yaranы istяmяzdim sяn dя alasan. Bu чox aьыr iшdi, aьыrdы-acыdы, sяn dюzяmmяzsяn...

Aldыьыm yaralar Vяtяn цчцn olub.

Vяtяnя indi sюz gцllяsini sяn atыrsan, цzцn aь olsun, qazan arxasы kimi... Mяn 1987-ci ildяn юlmцшяm, Sяnsя юlцdяn pay uman шяrяfsizin birisяn...

Mяnim Вяtяnim Azяrbaycandыr! Аnadan olduьum yer Aьdam шяhяri. Atababalarыm юz яllяrinin чюrяyi ilя yaшamышlar.

Uшaqlыq vя cavanlыq illяrim normal keчib.

Yavaш-yavaш bюyцдцм, oxudum юzцmя iшimlя bяrabяr hюrmяt qazandыm. Nяhayяt, ailя hяyatы qurdum. Hяmyaшыdlarыmыn yanыnda hяmiшя diribaш olmuшam, aьыl vя istedadыma gюrя hяmiшя seчilmiшяm. Mяnя qarшы hяm bюyцklяr, hяm dя kiчik yaшlыlar rяьbяt bяslяmiшlяr. Son dяrяcя bu gцn, yяni 5 dekabr 2018-ci il tarixi gцnц чox hяyacanlыyam. Dяrslяrimi deyib, olacaьыmыz yerя getmяyя tяlяsirяm. Axы bu gцn nяvяm Rяvan Rцstяmli Sloveniyada Dцnya birinciliyindя (mяktяblilяr arasыnda) Sambo gцlяшi цzrя Azяrbaycanыmыzыn шяrяfini qoruyacaq vя dюшяyя чыxacaqdы. Zaman mяni o dюvrlяrя apardы - ilk bюyцk yarышa gedяn vaxtы шяhid oьlum Sяnan mяnя hяmiшя tяskinlik verяrdi. Narahat olma ata mцtlяq qalib gяlяcяyяm. Rяvan nяvяm dя eyni belя dedi, amma belя: "narahat olma Babam yaxшы olacaq..." ...Иndi hяrdяn oturub fikirlяшirяm, yurdumuz iшьal olmasaydы, insanlar pяrяnpяrяn olub hяrяsi bir yana sяpяlяnmяsяydilяr, hansы yarышlarda iшtirak etmяyяcяkdik ki... Hansы yarыш Aьdamda keчirilmяyяcяkdi... Bунлары fikirlяшяndя bяdяnim gizildяyir... Nя acыdыr bu dцшцnmяlяr... Aьacы teztez чыxarыb baшqa yerdя яkяndя kюkц yer tutmaz axы... Bizi dя kюkцmцzdяn uzaq saldы bu faшist xislяtlilяr. Иllяr keчdikcя insanlarda

Vяtяn - qяlbim, qiblяgahыm mяnim!

Sяni nя qяdяr vяsf etsяm dя, sюzцn gцcц buna чatmayacaq.

Vяtяn - viranяyя чevrilmiш cяnnяt mяkanыm mяnim!

Sяnsiz keчirdiyimiz hяr gцn tarixin mяnasыz sяhifяlяrinя dюnцb.

Sяni qoruya bilmяdik, dцшmяn цrяyini odlara qaladы.

Amma darыxma, sяnin uьrunda юldцrmяyя, dцшmяndяn qisas almaьa hazыr olan oьullarla dюyцш яmrinя mцntяzirik.

Vяtяn - azadlыьы яldя etmяk цчцn ayaьa qalxdыьыmыz zaman itirdik sяni.

Ona gюrя dя bu azadlыьы qяbul edя bilmirik.

Vяtяn - шirin xatirяlяrdя, acы xяyallarda yaшayan цmid yerimiz.

Sяnsiz цrяyimiz qan aьlayыr, dilimiz lal olub, gюzlяrimizdя sevinc iшartыlarы sюnцb.

Vяtяn - suyu mяlhяm, havasы mяlhяm, torpaьы mяlhяm, barlы-bяhrяli baь-baьatы, яtirli gцl-чiчяyi dяrdimizin dяrmanы olan ana yurdumuz.

Vяtяn - sevincimiz, xюшbяxtliyimiz sяninlя baьlы olub, qяmimiz kяdяrimiz sяndяn юtrцdцr.

Vяtяn - qцrur yerimiz, ucalыьыmыz, fяxrimiz olan doьma QАРАБАЬЫМЫЗ!

Sяnsiz yaman kiчik gюrцnцrцk, sыxыlыrыq, tяnhalaшыrыq.

Sяnsizlik talayыr qяlbimizi, mяhv edir arzularыmыzы.

Vяtяn - elim, Vяtяn - qismяtim, Vяtяn- dяrdim, Vяtяn - dayaьыm mяnim!

Vяtяn - dinim-imanыm, Vяtяn - babalarыmыzыn, шяhidlяrimiz uyuduьu ulu torpaq!

Vяtяn - dцnяnimiz, bugцnцmцz, sabahыmыz olan doьma yurd!

Vяtяn - bizi biz elяyяn ANAMЫZ, and yerimiz, gцvяnc yerimiz!

Vяtяn - цrяyimizin odu-alovu, qolumuzun gцcц-qцvvяti, qяlbimizin чыrpыntыsы, taleyimiz olan doьma diyar!

Vяtяn - hяlя dя murdar ermяni tapdaьы altыnda inlяyяn QarabaьыmыzXankяndimiz, Шuшamыz, Xocavяndimiz, Aьdяrяmiz, Xocalыmыz, Laчыnыmыz, Kяlbяcяrimiz, Aьdamыmыz, Fцzulimiz, Qubadlыmыz, Cяbrayыlыmыz, Zяngilanыmыz...

Vяtяn - bu gцn param-parчa edilяn bцtюv AЗЯРБАЙЪАНЫМЫЗ!..

***

Редаксийадан: Bиз дя юз нювбямиздя Щаъы Яkbяr Рцстямову вя bцtцn Qarabaьlыlarы мцгяддяс тorpaqlarыmыzыn iшьaldan azad edilmяsi mцnasibяti ilя bяlяdiyyяmizin kollektivi vя Шяki camaatы adыndan цrяkdяn tяbrik edir, онларын бюйцк севинъиня шярик олуруг. Язизляримиз! Тезликля Сизя юz ata-baba yurdунуза qayыdыb firavan hяyat sцrmяyi arzulayыrыг.

90 ил

№ 12 (194), 15-30 нойабр 2020

Щябибулла МАНАФЛЫ, АДПУ Шяki filialыnыn баш mцяllimi, тарихчи

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 11

Шяki цсйаны Йени тапылмыш фактлар ялавя едилмишдир.

(Яввяли ютян сайларымызда)

Hяrяkatыn ideolojisiyasi яsaslarыnыn hazыrlanmasы, цsyanчы qцvvяnin tяшkilatlanmasы 1930-cu il Шяki цsyanыnыn baшыnda Molla Mustafa Mяhяmmяd oьlu Шeyxzadя dururdu. Цsyan hяrяkatыnыn gediшindя isя полковник Bяhram bяy Гасым бяй оьлу Nяbibяyov rяhbяr kimi daha чox fяrqlяnmiшdir.

Molla Mustafanыn babasы Шeyx Яhmяd dini dяyяrlяrя hюrmяt vя ehtiramы ilя elin gюzцndя юvliyya sяviyyяsinя yцksяlmiшdi. Onun mistik mahiyyяtя malik olmasы ilя яlaqяdar rяvayяtя bяnzяr яhvalatlar danышыrlar.

Bir dяfя kцчяdяn bir atlы keчirmiш. At qяfildяn dayanыr, sahibi onu nя qяdяr qamчыlayыrsa yerindяn tяrpяnmir.

Bu mяnzяrяni seyr edяn Шeyx atlыya yaxыnlaшaraq deyir: - Vurma, at indi gedяcяk.

Doьrudan da bu sюzlяr onun aьzыndan чыxar-чыxmaz at hяrяkяtя gяlir. ЫЫ Nikolayыn чarlыьы dюvrцndя Шeyx Яhmяdi hяbs edib hцcrяyя bяnzяr bir yerя salыrlar. Bir mцddяt sonra oranы yoxlamaьa gяlяn nяzarяtчilяr Шeyx Яhmяdi hяmin damdaшыn qabaьыnda, kцчяdя oturub ibadяt etdiyini gюrцb heyrяtlяnirlяr. Шeyxin mistik mahiyyяti bяlli olduqda onu azad edirlяr.

Bu юvliyanыn яslяn Яrяbistandan olduьu bildirilir. Qяbrцstц abidяsinя hяkk olunmuш "Bedevia Arabia Hцseyn" sюzlяri dя bunu tяsdiq edir. Onun qяbri цzяrindя ucaldыlmыш mяqbяrя az sonra Qafqaz miqyaslы ziyarяtgaha чevrilir. Цsyan yatыrыldыqdan sonra Molla Mustafanыn aqibяti mцяmmalar dumanы iчindя яriyib yoxa чыxыr. Mяhz onun tяrcцmeyi-halыnыn bu mяrhяlяsinя aid olan mяchulluq mцxtяlif sяpgili шaiyяlяrin meydana gяlmяsinя, яsassыz gцman vя fяrziyyяlяrin yaranmasыna sяbяb olmuшdur.

Kanadalы tцrkшцnas, Шvartsmor kollecinin яmяkdaшы Bryus Qrant Шяkidя olarkяn gюrцшцb fikir mцbadilяsi apardыq. O, bildirirdi ki, Milli Tяhlцkяsizlik Nazirliyinin arxivindя tяdqiqat apararkяn Molla Mustafa ilя baьlы 3 sяnяdlя onun gцllяlяnmяsi haqqыnda 1937-ci ilin 25 noyabr tarixinя aid hюkm, hяmin hюkmцn yerinя yetirilmяsinя dair 1937-ci il dekabrыn 8-dя tяrtib edilmiш hesabat vя 1938-ci il yanvarыn 10-da birinci dяrяcяli sцrgцn yerinя transfer olunmasы barяdя qяrarla tanыш olmuшdur.

Tяdqiqatчы arxasыnda dayanыb onun iшinя nяzarяt edяn mцhafizячidяn soruшur: - Birinci dяrяcя nя

demяkdir?

Mцhafizячi cavabыnda bildirir: - Bu sцrgцnцn son nяticяsidir.

Tяdqiqatчы: - Bяs necя olur ki, kimsя sцrgцn olunur, gцllяlяnir vя bir ay sonra yenidяn sцrgцn edilir?

Mцhafizячi: - Onlar heч dя яmrdя gюstяrildiyi kimi etmяyiblяr, inanыn mяnя - deyя cavab verir. Яbdцrrяhman Abdullayevin yazdыьыna gюrя Molla Mustafa цsyan yatыrыldыqdan sonra bir mцddяt gizli шяkildя Tiflis yaxыnlыьыndakы So-

Molla Mustafa Шeyxzadя

ьanlыq kяndindя yaшamышdыr.

O, tam tяsadцf nяticяsindя яlя keчmiшdir. Xalq Daxili Ишlяr komissarlыьыnыn Balяkяn rayon шюbяsinin rяisi Tacяddin Koltayev at oьurlayan bir qaraчыnы yaxalamыш, qaraчы azad olunacaьы tяqdirdя Molla Mustafanыn yerini niшan verя bilяcяyini sюylяmiшdir. Belяliklя, oьru ilя enkevediчi arasыnda baш verяn sюvdяlяшmя nяticяsindя Molla Mustafa hяbs olunmuш vя qapalы mяhkяmя vasitяsilя 10 il mцddяtinя azadlыqdan mяhrum edilяrяk cяzasыnы чяkmяk цчцn sцrgцn yerinя gюndяrilmiшdir.

Molla Mustafa haqqыnda mцxtяlif xarakterli sюz-sюhbяtin baш alыb getmяsinя rяvac verяn яn mцhцm amil Hacы Mяhяmmяd Иbrahim oьlu Padarovun, Mir Cяfяr Baьыrov vя onun cinayяt yoldaшlarы цzяrindя qurulan mяhkяmя prosesindя verdiyi ifadя olmuшdur.

Hacы Mяhяmmяd Иbrahim oьlu Padarov 1931-ci ildяn 1954-cц ilя kimi Sovet Azяrbaycanыnыn xцsusi xidmяt orqanlarыnda iшlяmiш, mцvяkkildяn tяhlцkяsizlik nazirinin mцavini vяzifяsinя kimi yцksяlmiшdir. O, mяhkяmяdя bunlarы sюylяmiшdir: "Mяnя mяlum olan cinayяt faktlarыna diqqяt yetirmяyi zяruri sayыram.

1930-cu ildя Zaqatala-Nuxa zonasыnыn 8 rayonunda silahlы яksinqilabi цsyan baш verdi.

Hяmin цsyanыn tяшkilatчыsы vя baшчыsы ruhani ailяsindяn чыxmыш Nuxalы Molla Шeyxzadя idi. Цsyan yatыrыlandan sonra цsyanыn iшtirakчыlarыna qarшы hяrbi чekist яmяliyyatы aparыldы. Fюv-

qяladя цчlцyцn baшчыsы Sumbatov idi. Hяmin vaxt yцzlяrlя adam hяbs edildi, gцllяlяndi vя sцrgцnя gюndяrildi. Lakin mяnя mяlum olmayan sяbяblяrdяn цsyanыn tяшkilatчыsы Шeyxzadя hяbs olunmadы.

1932-ci ilin fevralыnda Baш Siyasi Иdarяnin Balakяn rayonu цzrя mцvяkkil iшlяdiyim zaman юyrяndim ki, Шeyxzadя Tiflisdяdir, Tцrkiyяyя getmяyя hazыrlaшыr. Mяn Tiflisя getdim.

O vaxtlar mяlum idi ki, Шeyxzadяnin ingilis vя tцrk kяшfiyyatы ilя яlaqяsi var vя цsyanы onlarыn tapшыrыьы ilя tяшkil edib. Шeyxzadя чox tяhlцkяli siyasi cinayяtkar idi vя tюrяtdiyi cinayяtlяr цчцn gцllяlяnmяli idi.

Mяn Шeyxzadяni Bakыya gяtirяndяn sonra BSИ-yя (Baш Siyasi Иdarя) tяhvil verdim vя bu barяdя Sumbatova mярузя етdim. Шeyxzadяnin iшini BSИnin mцstяntiqi Zeynal Яliyevя tapшыrdыlar. Mяn elя gцman edirdim ki, Шeyxzadя gцllяlяnib. Ancaq 1937-ci ildя юyrяndim ki, Шeyxzadя saь-salamatdыr, qohum-яqrяbasы ilя mяktublaшыr. Mяn heyrяtя gяldim ki, цsyanыn sыravi iшtirakчыlarы (onlarыn arasыnda elяlяri var idi ki, Шeyxzadя baшlarыnы aldadыb цsyana qoшmuшdu) Sumbatovun яmriylя gцllяlяnib, цsyanыn baшчыsы, casus isя saь qalыb. Mяn bu barяdя Sumbatova danышdыm. O da юzцnц elя gюstяrdi ki, guya Шeyxzadяnin belя yцngцl cяza ilя yaxasыnы qurtarmasы onu da hiddяtlяndirir vя sюz verdi ki, Шeyxzadяnin iшinя baxmaq цчцn tяdbir gюrяcяk. Яslindя isя Sumbatov bu sюhbяti gюzdяn pяrdя asmaq цчцn edirdi, чцnki Шeyxzadя hal-hazыrda saь-salamatdыr. Onun harada yaшadыьы mяnя mяlum deyil, ancaq onu bilirяm ki, Nuxada yaшayan ailяsi ondan mяktub alыr". Яvvala, unutmaq olmaz ki, bu ifadя Sovet xцsusi xidmяt orqanlarыnыn demяk olar ki, bцtцn pillяlяrindя fяaliyyяt gюstяrmiш bir cяllad tяrяfindяn verilmiшdir. Onun insanlarы qeyri-qanuni hяbs etmяsi vя istintaq tяcridxanasыnda M.C.Baьыrovun "шцuru varlыq deyil, dюymяk tяyin edir" tюvsiyyяsinя uyьun olaraq vяhшicяsinя яzab-яziyyяt vermяsi faktlarы elя hяmin mяhkяmяdя aшkarlandы. Чoxlarыnыn taleyini alt-цst etmiш bu amansыz чekistin юzцnя qarшы irяli sцrцlяn ittihamlardan yayыnmaq vя guya Sumbatovun timsalыnda M.C.Baьыrova qarшы яks mюvqedя durduьunu sцbut etmяk istяyi nяzяrя alыnmalыdыr. Иkincisi, Padarov xidmяt etdiyi rejimin xislяtinя sadiq qalaraq Molla Mustafanы tцrk vя ingilis kяшfiyyatыna xidmяt etmяkdя gцnahlandыrыlmasы, яhalini mяhz onlarыn tяhрikiylя цsyana qaldыrdыьыnы bildirmяsi baш verяn proseslяri tяhrif etmяk niyyяtindяn xяbяr verir. Яslindя isя insanlarы цsyana sюvq edяn baшlыca sяbяb bolшevik rejiminin yaratdыьы dюzцlmяz sosial-iqtisadi vя mяnяvi-psixoloji vяziyyяt

olmuшdur.

Faktlar sцbut edir ki, Padarov mяhkяmяyя yalan ifadя vermiшdir. M.C.Baьыrov vя яtrafыndakыlar цzяrindя mяhkяmя prosesinin getdiyi zaman Molla Mustafanыn saь olmasы vя ailяsiylя mяktublaшmasы aь yalandan baшqa bir шey deyildi. "Юlцm haqqыnda vяtяndaшlыq vяziyyяti aktlarы" kitabыndan 1966-cы il avqustun 30-na aid olan 27 saylы qeydi diqqяtinizя чatdыrыram: "Шeyxzadя Molla Mustafa Mяmmяd oьlu 8 dekabr 1937-ci ildя gцllяlяnib".

Ortaya mяntiqi bir sual чыxыr. 1937-ci ildя gцl-

Bяhram bяy Няbibяyov

lяlяnяrяk юldцrцlяn шяxs M.C.Baьыrovun mяhkяmяsinin getdiyi bir dюvrdя, yяni 1956-cы ildя юz ailяsinя necя mяktub yaza bilяrdi?

Molla Mustafa Шeyxzadя hяbsxanada olarkяn, 1934-cц il fevralыn 11-dя юzц haqqыnda belя yazmышdы: Gяnc юmrц fяlakяtlяrdя tar-mar olan, Millяt fяdaisi olmaqda xяyяnat bulan, Xяyanяt fяrdi qazanan divanя bяnяm.

Xalqыma xidmяt idi qяsdim bu xanяdя, Vermяdi rцsxяt bari ilahi nя чarя, Hяqiqяt qurbanы cahanda yeganя bяnяm. Юzцm millяt qurbanы яksim yadigar, Mustafa Шeyxzadя шahidi divan bяnяm.

Sovet hюkumяtinin ilk illяrindя Leninin gюstяriшiylя uzaq Aь dяnizdяki Solovetsk adasыnda юlцm dцшяrgяsi yaradыlmышdы. Oradan saь-salamat can qurtarmaq mюcцzя hesab edilirdi. Bu dцшяrgяnin fяaliyyяt gюstяrdiyi dюvrdя belя xoшbяxtlik bir neчя nяfяrя nяsib olmuшdur. Bяli, bu hяmin Solovetsk adasыdыr ki, vяtяn, millяt davasы aparan yцzlяrlя mцsavatчыnыn son mяnzilinя, gorgahыna чevrilmiшdir.

Molla Mustafa da hяmin adada hяbsdя olmuшdur.

O, buradan юlцmцnя 7 ay qalmыш, dяqiq desяk, 1937-ci il may ayыnыn 25-dя Шяkinin Baш

Gюynцk kяndinя, яmisi oьlu Mяmmяd Sяadяddin oьlu Шeyxzadяnin adыna mяktub yazmышdыr. Hяmin mяktubu vergцlцnя, nюqtяsinя toxunmadan diqqяtinizя чatdыrыram: "Mяnim яzizlяrim, qяlbяn sevib hюrmяt bяslяdiyim яmioьlanlarыm Mяmmяdя vя Mяcidя. Яvvяla, юz doьmalarыma illяrlя vяtяn hяsrяti чяkяn talesizlik fяqirinin kюvrяlmiш цrяyinin dяrinliyindя чoxdan qюvr elяyяn vя sыsqa bulaq kimi чaьlayan salamыmы yetirirяm.

Sonrasы, яgяr mяnim vя яmioьlu Balakiшinin яhvalыnы xяbяr alsanыz, шцkцr Allaha bu gцnkц gцnяdяk saь-salamatыq.

Gecя-gцndцz bяdbяxtlik girdabыna dцшmцш яmioьluma gюrя dua edirяm. Sizinlя - ъiyяrparalarыmla gюrцшmяyi чox istяyirяm vя цmid edirяm ki, yaxыnlarda hюkumяtin яdalяtli qanunu mяnя bяraяt verяr vя sizi doyunca gюrя bilяrяm. Яzizlяrim, elя dцшцnmяyin ki, mяn sizi unutmuшam.

Allaha and olsun ki, sizi arzulamadыьыm bir dяqiqяm dя olmayыb, amma nя elяyяsяn dustaq hяyatыdыr... Yalnыz ayda bir dяfя Nuxaya yaza vя sizi salamlaya bilirяm.

Bununla ikinci mяktubdur yazыram, bilmirяm яvvяlki sizя yetiшib, ya yox. Bяlkя siz mяnя yazmaьa qorxursunuz?

Elя isя Anaya deyin, o mяnя mяktub almaьыnыzы yazar, bu da mяni sakitlяшdirяr vя bilяrяm ki, mяktubum mehriban яzizlяrimя yetiшib. Bircя чatdыrыn ki, necя yaшayыrsыnыz, sizin vя oradakыlarыn gцnц-gцzяranы nя tяhяrdir.

Arzulayыram ki, heч nяyin fikrini чяkmяyяsiniz, Allah qoysa qayыdыram, sizi damяt kimi baьrыmыn baшыna qoyaram, юzцnцz dя шir balalarы kimi layiqli yerinizi tutar, hюkumяtin яdalяtli qanununun kюmяyiylя цrяyinizdяn keчяnlяrя чatarsыnыz.

Daha nя yazыm? Mяnim yerimя anam яvяzi Шirin bacыya baш чяkin, onun mцqяddяs яllяrindяn юpцn, oьlu Balakiшidяn ona salam yetirin, bir dя bacыm Fatmaya, onun uшaqlarыna - Mяdinя vя Шяfqяt bacыlarыna, qardaшlarыm Яhmяdin vя Mahmudun ailяlяrinя salam deyin. Sevimli qardaшoьlunu aьzыmdan юpцn. Hidayяtя, Vahidя, qayыdыb gяlibsя Vяliyulla bяyя, xala uшaqlarыna vя mяni soruшan bцtцn dost-doьmalarыma salam deyin.

Sizin intizarlы gюzlяrinizi vя dodaqlarыnыzы юpцrяm.

Hяlяlik, xudahafiz. Sizin bяxtsiz яmioьlunuz Mustafa Шeyxzadя".

25.V.37-ci il

Mяqsяdinя чatanacan arzulayacaqsan ki, vaxt gяlяr qardaш юzцnц yetirяr. Mяnim цnvanыm: Popov-Ostrov poчt шюbяsi XDИK-8-ci Solovetsk шюbяsi Solovetsk adasы. Шeyxzadя Mustafa Mяmmяd oьlu.

(Арды вар)

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 12

Хатирялярдя йашайан педагог Ямяк фяадиййятиня кянд мяктябиндя мцяллим кими башлайыб, Халг Маариф Шюбясинин мцдири, Район Иъраиййя Комитясинин сядри кими йцксяк вязифяляря гядяр йцксялмиш Сяййаря Ващабованын бу йахынВащабова ларда анадан олмасынын 100 иллик йубилейи олмушдур.

100

Sяyyarя Hяsяn qыzы Vahabova 5 sentyabr 1920-ci ildя Шяki Шяhяrindя anadan olmuшdur. 1941-ci ildя Azяrbaycan Pedaqoji Иnsitutunun dil-яdяbiyyat fakultяsini bitirmiшdir.

1942-1944-cц illяrdя Baш Gюynцk kяnd 1 №li mяktяbdя dil-яdяbiyyat mцяllimi iшlяmiшdir.

1944-cц ildян о, partiya iшinя irяli чяkilmiш, Azяrbaycan KP Nuxa rayon komitяsindя tяlimatчы vяzifяsindя чalышmышdыr.

1945-1946-cы ilлярдя illяrdя Bakы Ali Partiya mяktяbindя oxumuшdur.

Сяййаря ханым 1946-1948-ci illяrdя Nuxa rayon Partiya Komitяsindя partiya kabinetinin mцdiri, eyni zamanda 1947-1951-ci illяrdя Nuxa Dюvlяt Mцяllimlяr Иnsitutunda бaш mцяllim, 1950-1954-cц illяrdя Tяbliьat-tяшviqat шюbяsinin mцdiri 1954-1956-cы illяrdя rayon Xalq Maarif шюbяsinin mцdiri 1956-1960 cы illяrdя Nuxa rayon Иcraiyyя komitяsinin sяdri vяzifяlяrindя, чalышmышdыr.

1959-1963-cц illяrdя VЫЫ чaьыrыш V Sessiyasыnыn qяrarы ilя Azяrbaycan SSR Ali Sovetinin Deputatы olmuшdur.

1957-ci ildя Moskvada SSR Xalq Tяsяrrцfatыnыn Nailiyyяtlяri Sяrgisindя Azяrbaycan нцmayяndя heyяtinin tяrkibindя iшtirak etmiш, 1958-ci ildя Moldaviyanыn paytaxtы Ki-шinyovda keчirilяn SSR-i Kяnd Tяsяrrцfatы iшчilяrinin Цmumittifaq mцшavirяsindя Azяrbaycan Nцmayяndя heyяtinin tяrki-bindя iшtirak etmiш, 1959-cu ildя Bakыda keчirilяn Respublika Partiya tяsяrрцfat fяallarыnыn yыьыncaьыnda iшtirak etmiшdir. С.Ващабова 1960-1980-ci illяrdя Шяки шяhяr 3 №-li mяktяbin дirektor vяzifяsindя ишлямишдир. S.Vahabova 1960-cы ildя Azяrbaycan SSR Ali Sovetindя mяsul vяzifяyя dяvяt olunmuш, 1957-1959-cu illяrdя Azяrbaycan KP M.K-nыn цzvц olmuшdur. Сяййаря ханым Rayon Sovetinin sяdri vяzifяsindя чalышdыьы illяrdя Шяkini sel tяhlцkяsindяn qurtarmaq цcцn Kiш vя Шin чaylarыnыn яtrafыnda qoruyucu beton бяндлярин тикилмясиндя, шяhяrin abadlaшdыrыlmasы цчцn bяzi kцчяlяrin geniшlяndirilmяsiндя, Шяkiyя tяbii qazыn чяkilmяsiндя, M.F.Axundov adыna kino-teatr binasыnыn tikilmяsiндя, Шяkidя Orta Иxtisas Musiqi mяktяbinin aчыlmasында, Xalq Teatrыnыn aчыlmasында, 19 №-li orta mяktяb цчцн бина tikilmяsiндя xцsusi xidmяtляриi olmuшdur.

Sяyyarя Vahabova шящяримизин эюrkяmli ziyalыlarы Soltan Яzizov, Fяrrux Иsmayыlov, Fяrrux Yusifov, Яbdцrrяhim Mяmmяdov, Яbцrrяhman Abdullayev, Tяmraz Aburrahmanovla birlikdя чalышmышdыr.

1960-1980-ci illяrdя o, rяhbяrlik etdiyi шяhяr 3 №-li orta mяktяbdя Яnvяr Qasыmov, Шюvkяt Mяmmяdov, Maqsud Mustafayev, Rцstяm Nяbibяyov кими габагъыл мцяллимлярля nцmunяvi pedaqoji kollektiv yaratмаьа наил олмушдур. Щазырда щяmin mяktяbin mяzunlarы Respublikamыzыn mцxtяlif шяhяr vя rayonlarыnda nцmunяvi яmяk fяaliyyяti иля шящяримизин башыны уъа едирляр.

Sяyyarя Vahabova uzun sцrяn xяstяlikdяn sonra 1997-ci il noyabr ayыnыn 9-da vяfat etmiшdir. Сяййаря ханымын яmяyi дювлятимиз тяряфиндян лайигинъя гиймятлянирилмиш, о, мцхтялиф оrden vя мedallarла tяltif olunmuшdur.

Rяhim Rящимли, Шяки Statistika Иdarяsinin ряис мцавини 2020-ci ilin yanvarsentyabr aylarы яrzindя Шяki rayonunda 40 bяlяdiyyя fяaliyyяt gюstяrmiшdir.

Rayonda fяaliyyяt gюstяrяn bяlяdiyyяlяrin 2020-ci il yanvar-sentyabr aylarыnda bцdcяsinin gяliri 2651,5 min manat olmuшdur.

Bu isя keчяn ilin mцvafiq dюvrц ilя mцqayisяdя 2,4 dяfя чoxdur.

№ 12 (194), 15-30 нойабр 2020

Юмрцнцн 64 илини мядяниййятя щяср етмиш инсан 16 йашындан бядии юзфяалиййят дярняйиндя щявяскар актйор кими юзцнямяхсус чыхышлары иля фярглянян, сонралар ися шящяримизин мцхтялиф мядяниййят-инъясянят коллективляриня вя мцяссисяляриня рящбярлик етмиш Ямякдар Мядяниййят Ишчиси В а г и ф К я р и м о в у н декабрын 8-дя 80 йашы тамам олаъаг.

Vaqif Яhmяd oьlu Kяrimov 1940-cы il декабрын 8-дя Шяки шяhяrindя anadan olmuшdur. Орта тящсилини 1958-ci ildя Шяki шяhяri 10 №-li orta mяktяbдя баша вурмушдур. Hяlя uшaq ikяn mяktяbin bяdii юzfяaliyyяt dяrnяyindя fяal iшtirak eдян В.Кяримов, Яmяkdar artist Mяmmяdkяbir Hacыoьlunun dяvяtilя 1956-cы ildя rayon mяdяniyyяt evinin dram dяrnяyindя iшtirak etmяйя башламышдыр.

1958-1960-cы illяrdя Иpяk Kombinatыnda klub mцdiri ишлямиш, gюrkяmli xanяndя Yunis Qarabaьlыnыn rяhbяrlik etdiyi "Иpяkci" xalq чalьы alяtlяri ansamblыnda tar ифачысы, dram dяrnяyindя ися hяvяskar aktyor kimi чыxыш etmiшdir.

Eyni zamanda 1959-1960-cы illяrdя Шяki Xalq Teatrыnda aktyorluq fяaliyyяti gюstяrmiшdir. Вагиф Кяримов аli tяhsilli мяdяniyyяt iшчisi olmaq arzusu ilя 1960-cы ildя M.A.Яliyev adыna Azяrbaycan Dюvlяt Teatr Иnsitutunun Mяdяni-мaarif fakultяsinin яyani шюbяsinя daxil olmuш, gюrkяmli мяdяniyyяt vя иncяsяnяt xadimlяri Mehdi Mяmmяdov, Яjdяr Sultanov, Kяrim Kяrimov, Rahib Hцseynov, Шяfiqя Axundova, Mцxlis Cяnizadя, Salman Dadaшov, Яfrasiyyab Mяmmяdov, Adil Adilov, Ramiz Aьayev kimi sяnяtkarlardan dяrs almышdыr.

1965-ci ildя tяhsilini baшa vurub, Шяkidя ilk аli иxtisas tяhsilli mяdяniyyяt iшчisi kimi яmяk fяaliyyяtini davam etdirmiшdir. 1965-66-cы illяrdя Xalq Teatrыnыn rejissoru vяzifяsindя iшlяyяrkяn S.S.Axundovun "Laчыn yuvasы", S.Qяdirzadяnin "Шirinbala bal yыьыr", Ш.Qurbanovun "Olmadы elя, oldu belя", M.Atяшin "Gцnяшi sюndцrmяk olmaz", Y.Яzimzadяnin "Anacan" яsяrlяrini tamaшaya qoymuшdur.

O, 1966-1970-ci illяrdя M.Fцzuli adыna Mяdяniyyяt vя Иstirahяt parkыnыn direktoru iшlяyib. Daha sonra 1971-75-ci illяrdя rayon mяdяniyyяt evinin bяdii rяhbяri vяzifяsindя чalышыb.1975-ci ilin May ayыnda Шяkidя S.Rяhman adыna Dюvlяt Dram Teatrы fяaliyyяtя baшlamыш, V.Kяrimov тeatrыn гuruluш hissя mцdiri, 1978-ci ilin яvvяlindя M.F.Axundov adыna шяhяr Mяdяniyyяt evinin direktoru vяzifяsinя tяyin olunmuшdur.

1992-ci ilin яvvяlindя Шяkidя rayon vя шяhяr mяdяniyyяt шюbяlяri birlяшdirildikdяn sonra V.Kяrimov Mяrkяzi Mяdяniyyяt evinin дirektoru tяyin едилмишдир. Onun rяhbяrliyi ilя mяdяniyyяt evindя 4 xalq kollektivi (Xalq teatrы "Zorxana" Xalq

80

rяqs ansamblы,"Ailя-Sirk Xalq kollektivi, "Zirvя" Xalq instrumental ansamblы) "Sяbuhi" Xalq чalьы alяtlяri ansamblы, Aшыqlar ansamblы, Я.Abdullayev adыna muьam цчlцyц, Я.Шяkili adыna Zurnaчыlar ansamblы, Xor kollektivi fяaliyyяt gюstяrmiшdir.

V.Kяrimov Gюrkяmli Teatr Xadimlяri Иsmayыl Osmanlы, Иsmayыl Daьыstanlы, Nяsibя Zeynalova, Lцtvяli Abdullayev, Yusif Vяliyev, Sяdayя Mustafayeva, Mяmmяd Bцrcяliyev, Sяyavuш Aslan, Mяmmяdkяbir Hacыoьlu, Bilqeyis Яlяsgяrova vя baшгalarы ilя tяrяf mцqabili olmuшdur. O, "Amfibiya adam", "Tяyyarя yerя enmяdi", "Arxadan vurulan zяrbя" filmlяrindя епизодик роллара чяkilmiшdir.

V.Kяrimov уzun illяr Mяdяniyyяt Ишчilяri Mцstяqil Hяmkarlar ittifaqы komitяsi nяzdindя fяaliyyяt gюstяrяn "Ulduz vя Rцbab" mяdяni яlaqяlяr mяrkяzinin komissiya цzvц, Шяki шяhяr Mцharibя, Яmяk vя Silahlы Qцvvяlяr Veteranlarы Шцrasыnыn mяsul katibi, Шяki шяhяr Sovetinin nяzdindя fяaliyyяt Gюstяrяn "Mяdяniyyяt-Иdman" kompleksinin mяsul katibi olmuшdur. Йубилйарымыз 1992-ci ilin яvvяlindя cяbhя bюlgяlяrindяki hяrbi щиссялярдя mцntяzяm olaraq ясэяр вя забитляримиз qarшыsыnda mцxtяlif mяdяni kцtlяvi tяdbirlяr hяyata kecirmisdir.

2004-cц ildя Azяrbaycan Teleradio Aчыq tipli Sяhmdar Cяmiyyяtinin Yaradыcыlыq Birliyi tяrяfindяn V.Kяrimovun шяxsi яmяyini tяrяnnцm edяn "Yaxшы adam" filmi чяkilmiшdir. Оna "SSRИ-nin Mяdяniyyяt Яlaчыsы", "Kяndя mяdяni hamilik iшi"

dюш niшanlarы, SSRИ Mяdяniyyяt Nazirliyinin Fяxri Fяrman vя дiplomlarы tяqdim olunmuшdur. Eyni zamanda Вагиф Кяримов Azяrbaycan SSR Mяdяniyyяt Nazirliyinin, Azяrbaycan Mяdяniyyяt vя Turizim Nazirliyinin, Respublika "Bilik" cяmiyyяtnin, Шяki шяhяr Иcra Hakimiyyяtinin fяxri fяrman vя дiplomlarы иля тялтиф едилмишдир. В.Кяримовун 1990, 2000, 2005 вя 2010-cu ilлярдя анадан олмасынын 50, 60, 65 вя 70 illik yubileylяri гейд едилмишдир. Мяdяniyyяt сащясиндя эюстярдийи xцsusi xidmяtlяrinя gюrя V.Kяrimova Azяrbaycan Respublikasыnыn Prezidenti Иlham Яliyevin 30 May 2014-cц il tarixli Сяrяncamыna яsasяn "Azяrbaycan Respublikasыnыn Яmяkdar Mяdяniyyяt Ишчisi" fяxri adы verilmiшdir.

2016-cы ildя professor Иlham Rяhimlinin mцяllifi вя сяnяtшцnaslыq еlmlяri дoktoru Яdalяt Vяliyevin redaktoru olduьu "Шяki Teatrы", Sяadяt Tяhmiraz qыzыnыn mцяllifi вя сяnяtшцnaslыq еlmlяri дoktoru Ramiz Zюhrabovun redaktoru olduьu "Шяkinin musiqi folkloru" vя "Шяkidя ifaчыlыq sяnяti" kitablarыnыn mяslяhяtчisi qocaman mяdяniyyяt fяdaisi Vaqif Kяrimov olmuшdur. Юmrцnцn 64 илини мядяниййят вя инъясянятя щяср етмиш, ейни заманда 50 il бу sahяsdя мцхтялиф вязифялярдя xцsusi xidmяtlяr gюstяrяn, шяkiлилярин canлы ensiklopediya кими таныдыглары Vагиф Kяrimov 2014 cц ilin фevral ayыndan tяqaцddя olsa da, даим gяnc mяdяniyyяt iшчilяrinя lazыmi, ялиндяр эялян kюmяyi яsirgяmir. Йубилйарын цряйиндя арзулары да вар: 2021-ci ilдя Шuшada gюrkяmli xanяndя Xan Шuшinskinin anadan olmasыnыn 120 illiyinя hяsr olunmuш Beynяlxalq Muьam Festivalынын, Шяkidя bюyцk xanяndя Яlяsgяr Abdullayevin anadan olmasыnыn 155 illiyinя hяsr olunmuш Respublika Muьam Festivalынын vя gюrkяmli el sяnяtkarы Яlяfsяr Шяkilinin xatirяsinя hяsr olunmuш "Milli Nяfяs alяtlяri ifaчыlarыnыn bayramы"нын keчirilмяси... Биз ися юз нювбямиздя mяdяniyyяt вя инъясянят сащясиндя mцstяsna xidmяtляр gюstяrяn Vагиф Kяrimovу anadan olmasыnыn 80 illiк йубилейи мцнасибяти иля тябрик едир, она саьлам uzun юmцr xoшbяxtlik arzuлайырыг.

Rюvzяt ЩАЪЫЗЯКЯРИЙЯЙЕВ, V.Иbrahim adыna Шяki шяhяr Folklor evinin direktoru.

Шяки бялядиййяляри 2020-ci ilin yanvarsentyabr aylarы яrzindя bяlяdiyyяlяrin gяlirinin 170,6 min manatы fiziki шяxslяrdяn torpaq vergisi, 50,5 min manatы fiziki шяxslяrdяn яmlak vergisi, 4,0 min manatы mяdяn vergisi, 87,4 min manatы bяlяdiyyя яmlakыnыn vя torpaьыn icarяyя verilmяsindяn, 2224,4 min manatы bяlяdiyyя яmlakыnыn vя torpaьыnыn юzяllяшdirilmяsindяn, 96,1 min manatы dюvlяt bцdcяsindяn verilяn dotasiya, 18,5 min manatы isя digяr gяlirlяr hesabыna daxil olmuшdur.

Bяlяdiyyяlяr son illяr yerli яhяmiyyяtli mяsяlяlяrin

hяllindя fяallыьыnы artыraraq, sяlahiyyяtlяri чяrчivяsindя konkret iшlяr gюrцrlяr.

Bяlяdiyyяlяr yerli юzцnцidarяetmя orqanыnыn saxlanmasыna 685,5 min manat, яvvяlki illя mцqayisяdя 4,0 faiz чox vяsait xяrclяmiшlяr.

Bяlяdiyyяlяr aztяminatlы ailяlяrin mюvcud problemlяrinin hяlli istiqamяtindя dя gяrяkli addыmlar atыr, onlara yardыm gюstяrirlяr. Bu baxыmdan bяlяdiyyяlяr bu ildя 17,1 min manat yardыm vermiшlяr.

Bu da яvvяlki illя mцqayisяdя 14,9 faiz azdыr.

Bяlяdiyyяlяr kяnd yol-

larыnыn tяmirinя 27,8 min manat, яvvяlki ilin mцvafiq dюvrцnя nisbяtяn tяqribяn 31,5 faiz az, mяnzil-kommunal xяrclяrя 1469,3 min manat, яvvяlki ilin mцvafiq dюvrцnя nisbяtяn tяqribяn 9,5 dяfя чox vяsait xяrclяmiшlяr, ardыcыl olaraq bu sahяyя ilboyu vяsait ayrыlmasы nяzяrdя tutulmuшdur.

Gюrцlяn iшlяr onu sюylяmяyя яsas verir ki, bяlяdiyyяlяr bundan sonra da kяndin bцtцn sosial-iqtisadi problemlяrinin hяllindя daha fяal iшtirak edяcяklяr. Щесабат дюврц яrzindя bяlяdiyyяlяrdя 185

nяfяr iшчi чalышmышdыr. 2020ci ilin yanvar-sentyabr aylarы яrzindя bяlяdiyyя iшчilяrinin яmяk haqqы fondu 477,9 min manat olmuшdur. Bir nяfяrя dцшяn orta aylыq яmяk haqqы 296,1 manat olmuшdur ki, bu da яvvяlki ilin mцvafiq dюvrц ilя mцqayisяdя 16,1 faiz чoxdur.

№ 12 (194), 15-30 нойабр 2020

Вагиф АСЛАН

Azяrbaycan Yazычыlar Birliyi Шяki bюlmяsinin sяdri, АДПУ Шяki filialыnыn baш mцяllimi

(Яввяли ютян сайларымызда)

1935-ci ildя Mяhmяd Akif Яrsoy xяstяlяndi. Onu dincяlmяk цчцn Lцbnana dяvяt etdilяr. 1935-ci ilin sonunda xяstяliyi daha da aьыrlaшdы.1936-cы ilin yazыnda Иstanbula gяlяndя bir dяri, bir sцmцk qalmышdы. Xяstяliyinя serroz diaqnozu qoyulmuшdu.

1936-cы ilin 27 dekabr gecяsi gюzlяrini яbяdi yuman Mяhmяd Akif Яrsoyun cяnazяsi цчцn hюkumяt heч bir qayьы gюstяrmяdi, юlцm xяbяri bildirilmяdi. Bir neчя universitet bundan xяbяr tutdu.

Qыsa bir zamanda minlяrlя gяnc toplandы. ...Аkifin tabutu яllяr цzяrindя Яdirnяqapы шяhidliyi mяzarlыьыnda torpaьa tapшыrыldы.

O zaman Peyami Safanыn mяqalяsi bu cцmlя ilя sona чatыrdы: "Zяrяri yox, bяzяn bцtцn mяmlяkяti bir neчя adamыn vяfasы tяmsil edяr."

(M. Orxan Akay. Mehmed Аkif ve Safahat. Ы. Kayыtlara ve Safahata gюre biografiyasы. Bax. Mehmed Аkif Ersoy.

Safahat. Sяh. XXЫV-XXVЫ.).

Mяhmяd Akif Яrsoy yaradыcыlыьыnыn юzяlliklяri. Mяhmяd Akif Яrsoy

"hяr юlkяdя az yetiшir soydan bir яxlaq vя цlkц adamы" (Bax. Ahmet Kabaklы. Tцrk edebiyatы. ЫЫЫ cilt.

Sяh. 382.), tarixin yetirdiyi nadir

шяxsiyyяtlяrdяn biridir. O, ayaqlarы altыna xalы kimi sяrilib onu yerin fяsadlarыndan qoruyan torpaьa, baшы цzяrindя чяtir kimi aчыlыb gюyцn bяlalardan saxlayan sяmaya ilahi bir vяcdlя цzцnц tutub sюzцnц deyя bilяn шair olmuшdur. Onun nяsr яsяrlяri "Sirat-i Mцstяqim" ("Mцstяqim yol". Bu jurnal sonralar "Sebilцrreшad" ("Doьru yol") adы ilя чыxmышdыr.) jurnalыnda dяrc edilяn яdяbi (Sяdi, Иbn Fariz, Lamartin, Aleksandr Dцma Fis haqqыnda), dini (Шeyx Шibli, Fяrid Vяcdi, Muhammed Abduh haqqыnda) vя sosial mяqalяlяrdяn ibarяt olmuшdur. Qurtuluш savaшы illяrindя oxuduьu dini-milli xцtbяlяr, bяzi dostlarыna yazdыьы mяktublar da onun nяsr яsяrlяri hesab edilir. Юmяr Riza Дoьrul onun nяsr яsяrlяrindяn bяzilяrini "Qurandan ayяtlяr vя nяsrlяr" adlы (Bax. Ahmet Kabaklы. Tцrk edebiyatы. ЫЫЫ cilt. Sяh.

389-390.) bir kitabda toplamышdыr.

Elя buna gюrя dя, nяzmin harada gцclц, harada zяif vя ya nяsrin harada gцclц, harada zяif olduьunun fяrqinя varan, юzцnцn bir шair kimi nяzmdя daha imkanlы olduьunu etiraf edяn Mяhmяd Akif Яrsoy yazыrdы: Nesrimde rekаket* olmasaydы, Evvelce gюzцm de dolmasaydы, Heч nezme temayцl eylemezdim, Bir sadece beyt sюylemezdim. *rekаket-zяiflik.

(Bax. Ahmet Kabaklы.

Tцrk edebiyatы. ЫЫЫ cilt. Sяh.390.)

Geniш dini-цrfani, elmisiyasi, яdяbi fяlsяfi biliklяri, dяrin mцqayisя vя mцhakimя qabiliyyяti olan Mяhmяd Akif Яrsoy "шeirlя mesajы bir araya gяtirib baшarыыya ulaшmыш nadir шairlяrdяn biri"dir (Bax. M.Orxan Akay. Mehmed Аkif ve Safa-

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 13

T Tц цr rk k x xa al lq ql la ar rы ы я яd dя яb bi iy yy ya at tы ы

hat. ЫЫ. Safahat цzerine bazi dikkatler.

Bax. Mehmed Аkif Ersoy. Safahat.

Sяh. XXVЫЫ.), яqli vя hissi idrakыn

tam tarazlыьыnda yazыb yaradan шairdir.

"Bцlbцlя, eшqя, gцlя daim yalan fыrladan" (Bax. M.Я.Sabir.

Hophopnamя. Sяh. 17.) шairlяrdяn fяrqli olaraq, Mяhmяd Akif Яrsoy "eшi, aшiyanы (yuvasы), gюzlяdiyi baharы olan Bцlbцlцn qiyamяtlяr qoparmasыnы" mяqbul saymыr. Vaxtы ilя "Bu yerlяrdя qяribsяnmi? Neyчцn aьlarsan, Bцlbцl, hey?!"

(Kursiv mяnimdir. - V.As.)

(Bax.Yunis Иmrя. Gцldяstя. s. 223.)

deyяn Yunus Иmrя (1239-1321) Bцlbцlцn gцl dяrdi ilя юzцn qяriblиk dяrdi arasыnda oxшarlыq gюrцrdцsя dя, qяribliyin nя olduьunu bilmяyяn Bцlbцlцn gюz yaшlarыы tюkmяsinя haqq qazandыrmыrdы. Vяtяn torpaьы yad ayaqlar altыnda tapdanan Mяhmяd Akif Яrsoy Bцlbцl dяrdi ilя mцqayisяdя юz dяrdinin daha bюyцk olduьunu gюrцrdц. Mяhz bu mяqamda o, "Hayir, mаtяm senin hakkыn deьil, mаtяm benim hakkыm. Asыrlar var ki, aydыnlыk nedir, hiч bilmez аfаkыm.

Tesellиden nasиbim yok, hazаn aьlar bahаrыm da. Bu gцn bir hаnцmansыz serserиyim юz diyаrыmda. ...Ne zilletdir ki, nakus (zяng) inlesin beyninde Osman'ыn? Ezan sussun, fezаlardan silinsin yаdы Mevlа'nыn? ...Dolaшsыn sonra Иslаm'ыn haremgаhыnda nя-mehrem? Benim haqqыm, sus, ey Bцlbцl, senun hakkыn deьil mаtem!"

Mцhazirяlяr шeirlяrdя xalqыn maddi vя mяnяvi sыxыntыlarы ifadя edilmiшdir.

"Safahat"ыn Ы kitabы belя bir шeir-mцqяddimя baшlayыr vя шairin mяqsяd vя mяramыnы чox aydыn ifadя edir: Bana sor sevgili kаri'*, sana ben sюyliyeyim.

Ne hцviyette** шu karшыnda duran eш'arыm.

Bir yыьыn sюz ki, samиmiyyeti ancak hцneri.

Ne tesennц'*** bilirim, чцnki ne san'atkarыm. Шi' r iчin "gюz yaшы" derler, onu bilmem, yalnыz Aczimin giryesidir**** bence bцtцn ашаrыm.

Aьlarыm, aьlatamam.

Hiss ederim, sюyleyemem.

Dili yok kalbimin, ondan ne kadar bizarыm!

Oku, шаyяd sana bir hisli yцrek lаzыmsa!

(ХХЫВ щисся)

ran-i Kяrim"dяn gюtцrцlяn ayяt vя hяdislяrin aчыlышыnы mяn-zum шяkildя vermяklя yanaшы Balkan Hяrbi (8.X.1912.-30.V.1913.) zamanы qяtliama mяruz qalmыш tцrklяrя vя digяr mцsяlmanlara Qяrbin laqeydliyi qarшыsыnda sanki aьы sюylяyir. 1913-cц ildя yazdыьы шeirindя atasыnыn ruhuna vя mяzarыna xitabяn яcdad yurdu olan Yuqoslaviyanыn Susiшa kяndinin timsalыnda Balkanlarыn viranяyя чevrildiyini цrяk aьrыsы ilя tяsvir edir. Цч beyinsiz kafanыn* derdinя цч milyon halk Bak, nasыl doьranыyor?

Kalk, baba, kabrinden kalk!

Diriler koшmadы imdаdыna, sen bаri yetiш!

Arnavutluk yanыyor!..

Hem bu sefer pek mцthiш! ................

Tцrk edebiyatы. ЫЫЫ cilt. Sяh. 390.; Bax. M. Orxan Akay. Mehmed Аkif ve Safahat. ЫЫ. Safahat цzerine bazi dikkatler. Sяh. XXЫX.), Kazыm Yetiшя

gюrя isя 1908-1911-cu illяr arasыnda (Prof. Dr. Kazыm Yetiш. Milli

яdяbiyyat dюvrц tцrk шeiri. Bax. Tцrk яdяbiyyatы tarixi. ЫЫ c. 143.) yazdыьы

vя "Sirat-i Mцstяqim" ("Mцstяqim yol". Bu jurnal bir azdan sonra "Sebilцrreшad" ("Doьru yol" adы ilя чыxmышdыr.) adы ilя чыxan jurnalda nяшr edilяn bцtцn шeirlяri (44 шeir) юz яksini tapmышdыr. Oraya daxil edilяn "Kosa imam", "Seyfi baba", "Kor neyzяn", "Hцrriyyяt" vя s.

M. Orxan Akay. Mehmed Аkif ve Safahat. ЫЫ.Safahat цzerine bazi dikkatler.

Bax. Mehmed Аkif Ersoy. Safahat.

Sяh. XXXЫV.) qurulmuшdur.

"Safahat"ыn V kitabы "Hatыralar" ("Xatirяlяr") Mяhmяd Akif Яrsoyun Яrяbistan, Mяdinя, Misir vя Berlin tяяssцratlarыnы iчinя almaqdadыr. 1917ci ildя iшыq цzц gюrяn bu kitab "Safahat"ыn ЫЫЫ kitabы kimi 10 mяnzumяdяn ibarяtdir. Oradakы "Necid чюllяrindяn Mяdinяyя" adlы шeir dini lirizmin яn gюzяl nцmunяsi hesab edilir.

"Berlin xatirяlяri" шeiri isя sosial-siyasi baxыmdan son dяrяcя mцkяmmяl mяnzumяdir.

"Safahat"ыn VЫ kitabы "Asim" tяkcя bir iri hяcmli vя bir чox hallarda dialoq шяkilli mяnzumяdяn ibarяtdir. Onun чapыna 1919-cu ildяn baшlansa da, bu iш 1923-cц ildя яsasяn baшa чatdыrыlmыш (Ahmet Kabaklы onun kitab kimi nяшrini dя elя 1923-cц ilя aid edir. Bax. Ahmet Kabaklы. Tцrk edebiyatы. ЫЫЫ cilt. Sяh. 391.) vя 1924-cц ildя kitab шяklindя (Bax. M.Orxan Akay. Mehmed Аkif ve Safahat. ЫЫ.

Safahat цzerine bazi dikkatler. Bax. Mehmed Аkif Ersoy. Safahat. Sяh.

XXXV. Bax. Prof. Dr. Kazыm Yetiш. Milli яdяbiyyat dюvrц tцrk шeiri. Bax.Tцrk яdяbiyyatы tarixi. ЫЫ c. 144.) yayыm-

("Safahat"ыn VЫЫ kitabыndan Bax. Mehmed Аkif Ersoy. Safahat. Sяh. 397398.) deyя xalqыnы milli mцca-

dilяyя sяslяyirdi.

Mяhmяd Akif Яrsoy яdяbi yaradыcыlыьa gяnc yaшlarыnda baшlamыш, ilk шeirlяrini 1895-ci ildя "Resimli Gazete"dя (Bax. Ahmet Kabaklы. Tцrk edebiyatы. ЫЫЫ cilt. Sяh. 390.) чap etdirmiшdir. Lakin 1898-ci ildяn 1908-ci ilя qяdяr yazdыьы шeirlяrin nяшrinя maraqlы olmamышdыr. Mяhmяd Akif Яrsoyun mяhsuldar yaradыcыlыq dюvrц 1908-ci ildяn юmrцnцn sonuna qяdяr davam etmiшdir. Onun yeddi kitabdan ibarяt "Safahat" ("Sяhifяlяr") adlы шeir kцlliyatыnda 1908-1933-cц illяrdя yazыlan шeirlяri toplanmышdыr.

Sonralardan Юmяr Riza Doь-rul "Son Safahat" adы ilя onun 1933-cц ildяn sonra Misirdя yazыlmыш 16, Fefziyя Abdullah Tansel isя, цmumiyyяtlя, "Safahat'ta bulunmayan шiirleri" (1973) baшlыьы altыnda 21 шeirini nяшr etdirmiшdir.

Mяhmяd Akif Яrsoyun ilk шeir kitabы "Safahat" ("Sяfahяt")1911-ci ildя чap edilmiшdir. Orada Ahmet Kabaklыya vя M.Orxan Akaya gюrя 1908-1910 (Bax. Ahmet Kabaklы.

"Fatih kцrsцsцnde" adlы ilя 1914-cц ildя iшыq цzц gюrmцш vя ikicя шeirdяn ibarяtdir. Oradakы mяnzumяlяr "Tяnzimat"dan gяlяn qяrblяшmя siyasяti sяbяbindяn mяdrяsя-mяktяb ikilяшmяsi dцшцncяlяri цzяrindя (Bax.

Mяhmяd Akif Яrsoyун дяфн мяпасими Oku, zira onu yazdыm, iki sюz yazdыmsa!

(Bax.Safahat.Ы kitab. Sяh.3)

*

Kаri'-burada "qare'", "oxucu" mяnasыnda. ** Hцviyett-mahiyyяt. *** Tesennц' - sцnni mяzhяbinя mяnsubluq. **** Aczimin giryesi-gюzцmцn yaшlarы.

"Safahat"ыn ЫЫ kitabы "Sцleymaniyyя kцrsцsцndя" adlanыr vя 1912-ci ildя чap olunmuшdur. Tяkcя 30 sяhifяlik bir шeirdяn (Bax. "Safahat". ЫЫ kitab sяh.129-159.) ibarяt olan bu kitabda islam vя mцsяlman birliyi tяlqin edilir. Bu яsяr Rusiya tцrklяrindяn Яbdцrrяшid Иbrahim Яfяndi adlы bir din xadiminin dilindяn vяz шяklindя yazыlmыш vя mяsciddя oxunmuшdur. Bu mяzmunda яsяr yazmaьыn юzц bir yenilik idi. Sцleymaniyyя kцrsцsцndяki vaiz шairin suallarыna cavab olaraq "Rusiya Orta Asiya tцrk yurdlarыnы dolaшыr, ...Qяrb texnikasыnы vя mяdяniyyяtini almaьы yollarыnы" (Bax.Tцrk яdяbiyyatы tarixi. ЫЫ c. Sяh.143-144.) gюstяrir.

"Safahat"ыn ЫЫЫ kitabы "Haqqыn sяslяri" adыnы daшыyыr vя 1913-cц ildя nяшr edilmiшdir.

Burada шairin 1912-1913cц illяrdя yazыlan шeirlяri (10 шeir) toplanmышdыr. Шair burada "Qu-

Yoklasan kцlleri, altыndan eminem ancak Kюmцr olmuш iki-цч parчa kemikler чыkacak. ................

Ne olurdun bunu kalkыb da gюreydin acabа!

Meшhedin** beynine haч saplanacak mыydы, baba?! ................

Arabыn tцrke, lаzыn чerkese, yahut kцrde, Acemin чinliye rцчhani***mi varmыш, nerdя? ................

En bцyцk dцшmanыdыr rуh-nebи tefrikanыn.

Adы batsыn onu Иslаma sokan kaltabanыn! ................

"Medeniyyet" size чoktan beridir diш biliyor.

Evvelа parчalamak, sonra da yutmaq diliyor.

(Bax. "Safahat". ЫЫЫ kitab sяh.169-172.)

* Цч beyinsiz kafa - 8 oktyabr

1912-ci ildя юz яrazilяrini geniшlяndirmяyя can atmaq mяqsяdi ilя Osmanlы imperiyasыna mцharibя elan edяn "Balkan Иttifaqы" цzvlяri - Bolqarыstan, Serbiya, Yunanыstan rяhbяrlяri nяzяrdя tutulur. **Meшhed - шяhid. ***Rцчhan - цstцnlцk.

"Safahat"ыn ЫV kitabы

lanmышdыr. Orada yeri gяldikcя fыkralardan (yumoristik яhvalatlardan), xatirяlяrdяn, mяnzum hekayяtlяrdяn istifadя edilmiшdir. Xocazadя юzцnцn, Emin юz oьlunun, Kosa Иmam atasыnыn юyrяncisi Яli Шюvqi Xocanыn, Asim isя Яli Шюvqi Xocanыn oьlunun obrazlarыdыr.

Bu яsяrdя Mяhmяd Akif Яrsoy, az qala, bцtцn tяrяflяri - tцrkчцlцyц, turanчыlыьы, Иslamчыlыьы, mцasirliyi ilя gюrцnцr.

Nerde Ertuьrul'u koynunda bцyцtmцш obalar?

Hani Osman gibi, Orhan kibi gцrbцz babalar?

(Bax. "Safahat". VЫ kitab sяh.314.)

deyяrяk шanlы tцrk-Osmanlы tarixinя цz tutan Mяhmяd Akif Яrsoy: Zцlmц alkышlayamam, zаlimi asla sevemem.

Gelenin keyfi iчin geчmiшe kalkыb sюvemem.

(Bax. "Safahat". VЫ kitab sяh.334.)

misralarы ilя шяxsiyyяtinin vя dцшцncяsinin necяliyini nцmayiш etdirmiш olur.

"Safahat"ыn VЫЫ kitabы "Asim"in zirvя mяqamы, шцbhяsiz ki, Чanaqqala шяhidlяrinя hяsr etdiyi misralardыr. "Чanaqqala шяhidlяrinя" шeiri шairimizin Чanaqqala zяfяri qяdяr abidяvi bir яsяrdir" (Bax. Prof. Dr. Kazыm Yetiш. Milli яdяbiyyat dюvrц tцrk шeiri. Bax.Tцrk яdяbiyyatы tarixi. ЫЫ c.

144.) deyяnlяr, doьrudan da,

haqlыdыrlar. Baxыn, burada tяsvir, mцqayisя, mцhakimя, duyьu vя duyduqca gцclяnяn aьrы, yanan цrяyin alovunda buxarlanan gюz yaшlarы iчяrisindя de1yilяn aьы necя sinkretik шяkildя bir-birinя чulьalaшmышdыr. (Арды вар)

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 14

№ 12 (194), 15-30 нойабр 2020

ШУШАНЫ ЭЯЗМЯК ИСТЯРЯМ!.. ШЯЩИД АТАСЫ Sяn oьul bюyцtdцn, elя oьul ki Vяtяnчцn юmrцnц bitirяn oьul.

Bu torpaq yolunda юz юlцmцylя, Adыna ucalыq gяtirяn oьul.

Йусиф ШЦКЦРЛЦ

Заур ИЛЩАМОЬЛУ

ЯSGЯR NЯЬMЯSИ

AЗЯРБАЙЪАН БАЙРАЬЫ

Bu torpaьыn юvladыyыq, biz tarixdяn gяlmiшik, Bu torpaьы qorumuшuq, ona ana demiшik!

Bu torpaqыn hяr qarышы qanыmыzla yuyulub, Bu torpaьa gюz tikяnin gюzц burda oyulub!

Qan qoxulu o illяrin hяr dяhшяtli anыyla, Neчя-neчя mяzlumlarыn sipяr olan canыyla, Saya gяlmяz шяhidlяrin tюkцldцyц qanыyla, Qazandыьыm hцrriyяtim Azяrbaycan bayraьы!

Няqarяt: Biz gedirik vяtяn цчцn qazi,

ya шяhid olaq, Babalardan яmanяtdir! bu torpaьы qoruyaq!

Dцшmяn dadsыn zяrbяmizi, anasы aьlar qalsыn, Ay-ylduzlu bayraьыmыz daim qalxsыn, ucalsыn!

Qan udacaq qarы dцшmяn, biz qisasa gedirik, Yolumuz da haqq yoludur, haqqы tяlяb edirik!

Tяk Xan kяndы, Шuшa deyil, Gюyчяnidя alarыq, Parчalarыq dцшmяni biz, canыna od salarыq! Няqarяt.

Yetiшirik, bюyцyцrцk

Vяtяn qorunsun deyя, Bu mцqяddяs amalыmыz bяllidir Yerя, Gюyя!

Gorus, Qafan, Zяngяzuru geri almaq gяrяkdir, Azяrbaycan юvladыna bu bir anddыr, dilяkdir! Няqarяt.

Arxayыn ol anam mяnim, шir balasы bяslяdin, Vяtяn цчцn dюyцш! - dedin, bizi haqqa sяslяdin.

Xocalыnыn qыsasыnы alacaьыq biz, ana!

Qoca, kюrpя qatilini чяkяcяyik divana! Няqarяt.

Mцbarizяm, шцcaяtim Azяrbaycan bayraьы!

Gяzib dolan bu dцnyanы bayraq macяrasыnda Varmы belя gюzяl bayraq bayraqlar arasыnda?

Millяtimin bir millяt tяk millяtlяr sыrasыnda Varlыьыma zяmanяtim Azяrbaycan bayraьы!

Mяn olmaьыm, шяxsiyyяtim Azяrbaycan bayraьы!

Sяma rяngim - Tцrk olmaьыm, Tцrklцyцmdяn var niшan, Qыrmыzы rяng - mяn azadam, qul olmaram heч zaman.

Yaшыl rяngim - dinim Иslam, Allahыm - tяk Yaradan.

Hяr rяngim bir яlamяtim Azяrbaycan bayraьы!

Adыm-sanыm, шan-шюhrяtim Azяrbaycan bayraьы!

Sяnя olan bu sevgimin юlчцsц yox bяшяrdя, Sяndяn юtrц dцшsяm, xoшdur min bяlaya, min dяrdя.

Tяki dalьalansыn mяnim bayraьыm zirvяlяrdя, Sarsыlmayan mяhяbbяtim Azяrbaycan bayraьы! Юz eшqimя sяdaqяtim Azяrbaycan bayraьы!

Mяn bu yurdun юvladыyam, bircя arzum var mяnim: Шяhid olum bayraq цstя, bayraq olsun kяfяnim!

Nя qяdяr ki, bayraьыm var, var olacaq Vяtяnim.

Daь vцqarыm, шax qamяtim Azяrbaycan bayraьы!

Qцrur yerim, fяxarяtim Azяrbaycan bayraьы!

Gяlinin mяsum, lal baxышlarыna Sюylя, hazыrsanmы, шяhid atasы?

Bu qan yerdя qalmaz, qalmaz, inшallah!

Dяrdinя шяriyяm, шяriyяm, qardaш.

Yazыram bu шeiri gюzlяrimdя yaш, Sяsimdяn duydunmu, шяhid atasы?

Мустафакамал ИСЛАМОВ

ШЯЩИД АТАСЫ Oьlundan danышan xatirяlяrin Qяhяrlя doldumu, шяhid atasы? Юpцb, gюzцn цstя qoyduьun bayraq Tяsяllin oldumu, шяhid atasы?

Oьlun dцшцnmяdi Vяtяndяn qeyri, Шяhid zirvяsinя sanki tяlяsdi.

O, dюyцш ruhuyla dцшmяni яzdi, Sяnsя vцqarыnla, шяhid atasы.

Beш - on qohum yola salmышdы onu Иndi qarшыlayыr bцtцn oba, el.

Axы o, tяk sяnin oьulun deyil, Fяrqinя vardыnmы, шяhid atasы?

Ata yoxluьunu baшa dцшmяyяn Nяvяlяrin sual yaьышlarыna,

HAQQ ETMЯK GЯRЯK Ey Vяtяn, qoynunda qышыn da yazdыr, Mцbhanя hissinя haqq etmяk gяrяk.

Nя qяdяr vяsf emsяm, yenя dя azdыr, Camali-hцsnцnя haqq etmяk gяrяk.

Hяr Kяbя baшыna dolanmaz ruhum, Onun pяrvazыna dцnya da dardыr.

Vяtяn, yurd sevdalы ocaьыm vardыr, Oduna, tцstцnя haqq etmяk gяrяk.

Qцrbяti gюrmяyяn anlamaz, yяqin, Olsa da, dцnyanыn nazы-nemяti.

Bitmяz Vяtяn eшqi, Vяtяn hяsrяti, Иlahi istinя haqq etmяk gяrяk. Шяhid oьullarыn qucayar sяni, Dюnцb torpaьыna, soyumaq цчцn, Torpaьыn altыnda uyumaq цчцn, Torpaьыn цstцnя haqq etmяk gяrяk.

Шяhidlik zirvяsi... Hяmin zirvяyя, Ey шяhid atasы, oьlun ucaldы.

O elя zirvя ki fяdailяrчцn, Bir шirin arzudur, шirin xяyaldыr.

O zirvя zirvяlяr iчindя baшdыr, Onu fяth elяmяk чяtыndяn чяtin.

Oьlun fяth elяdi, daha rahat ol, Bil, hяdяr getmяdi sяnin zяhmяtin. Яlinin qabarы, alnыnыn tяri, Onu yetiшdirdi igidtяk, яrtяk.

Verdiyin юyцdц oьlun, ay ata, Чяkdi sinяsinя, чяkdi sipяrtяk.

Vяtяn kяlmяsini, vяtяn sюzцnц, Hяr sюzdяn yцksяkdя o, tuta bildi.

O sюzц bir kimsя unutmamaqчцn, Oьlun юz-юzцnц unuda bildi.

Bilirяm aьыrdыr чяkdiyin acы, Bu da bir yazыdыr, sяnя yazыldы.

Oьlunun adicя torpaqda deyil, Vяtяnin kюksцndя qяbri qazыldы.

Vяtяnin kюksцnя gюmцlяn яrlяr, Юlmяzlik adыnы daшыyыr bil ki, Bu юlцm xoш duyьu, bu юlцm hяzdir, Bu юlцm sadяcя юlцm deyil ki.

Baшыnы dik saxla, belini шax tut, Шяhid atasыsan adыn mцqяddяs.

Doьrudur, чяkdiyin dяrd elя dяrddir, Daь цstя yцklяsяn, daь чяkя bilmяz. Иtirmя яzmini, qяtiyyяtini, Чalыш ki цrяyin sяbrlя dolsun.

Kim ki verяn zaman baшsaьlыьыnы, Dedin "Baш nяdir ki, Vяtяn saь olsun" Sяndяki bu eшqя, mяn bu sevgiyя, Bilmirяm nя deyim, шяhid atasы.

O bюyцk qяlbinin юnцndя durub, Иzn ver baш яyim, шяhid atasы. .

BИLИRЯM Fяrqli яldяn toxumlarы alan kяs Яkяr ayrы, biчяr ayrы, bilirяm.

Tay-tayыna tяn gяlmяsя, gen gяrяk Aьa ayrы, nюkяr ayrы, bilirяm.

Yaш yetirdim, bяrk yemяyя diшim yox Xяyallarla, цmidlяrlя iшim yox Hяyat imtahanыndan bir "beш"im yox Arzu ayrы, qяdяr ayrы, bilirяm.

Kim deyir ki, zяhmяt mцtlяq bar olur?

Zirvяlяrdя soyuqluqdan qar olur!

Kasыbsansa, gen dцnyan da dar olur Bяd ayrыdыr, bяtяr ayrы, bilirяm. Юz baшыmы baшlara Ulaq qovdum,

qatmaq цчцn

atlara чatmaq цчцn Dюшяyim var, yuxum yox yatmaq цчцn

Айнур ТЯМКИН

ШУШАНЫ ЭЯЗМЯК ИСТЯРЯМ Xan qыzыnin qяzяliylя Шusanы gяzmяk istяrяm, Pяnah xanыn qalasыnda torpaьы юpmяk istяrяm, Xarы bцlbцl чiчяk aчan чяmяni gюrmяk istяrяm, Mяn doyunca doьma yurdu, Шuшanы gюrmяk istяrяm. Шuшaya gedяn yol daшlы, Dцшmяnimiz iki baшlы, Иlanlarыn baшы taclы, Яlimlя boьmaq istяrяm.

Yurdum dolu nяr igidlяr, Torpaьы candan sevяnlяr, Mяrd oьullar,mяrd igidlяr, Яlindяn юpmяk istяrяm.

Lяnяt olsun dцшmяnimя, Bu dцnyanыn шяr цzцnя, Чюkцb yerя diz цstцnя, Yalvaran gюrmяk istяrяm.

Bilirsяnmi nя istяrяm?

Ruhumuza mяlhяm olan, Azanыn xoш avazыnы , Шuшada duymaq istяrяm.

Sыnыq -sюkцk minarяdяn, Uzaq-yaxыn qяrinяdяn, Solub qalmыш viranяdяn, Azanы duymaq istяrяm.

Bilirsяnmi nя istяrяm? Шяhid qanы axan yerdя, Xarы bцlbцl чiчяk aчsыn, Torpaьa qovuшan yerde, Cяnnяt gцlц яtir saчsыn.

Bilirsяnmi nя istяrяm?

Analar gecя yatanda, Rahat yatыb,rahat dursun, Kюrpяlяri doьulanda, Torpaьыnda mяsud olsun.

Dцшmяnin soyu qurusun, Юz hiylяsindя boьulsun, Bizim yurdda toy чalыnsыn, Onun evdя yas qurulsun.

Naчar ayrы, шakяr ayrы, bilirяm.

Hamы qulsa, qulu kim alacaqdыr?

Qыz qarыyыr, dulu kim alacaqdыr?

Pul satыlыr, pulu kim alacaqdыr?

Oyun ayrы, dяyяr ayrы, bilirяm.

Sevяn kяsi agah edяr Bяy diшli at veribdirsя, Kim юz bяxtini qыnayar,

bir baxшы lap yaxшы

kim naxшы Dяstяk ayrы, tяpяr ayrы, bilirяm.

Mцmkцnsцzц mцmkцn edяn

aьыldы Lяyaqяt dя mяtah kimi satыldы Haqq sюylяyяn dяrisindяn soyuldu Kюч keчяr, it hцrяr ayrы, bilirяm.

Odu sюnmцш, kюzц sюnmцш sacam mяn Taxtыm uчub, bir sahibsiz tacam mяn Чюrяkverяn yoxsa, demя "acam mяn" Peшkeш ayrы, bяhяr ayrы, bilirяm.

№ 12 (194), 15-30 нойабр 2020

ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ

сящ. 15

Шяки Дювлят Йол Полисинин СЦРЦЪЦЛЯРЯ XЯBЯRDARLЫЬЫ Dюvlяt yol polisi яmяkdaшlarы tяrяfindяn sцrцcцlяrя tяtbiq edilяn cяrimяlяr, qяrar qanuni qцvvяyя mindiyi vaxtdan 30 iш gцnц mцddяtindя юdяnilmяlidir. Яks halda, sonrakы hяr gцn цчцn 1% mяblяьindя dяbbя pulu tяtbiq edilяcяkdir.

Qяrar qanuni qцvvяyя mindiyi vaxtdan 5 iш gцnц mцddяtindя inzibati cяrimя юdяnilяrsя, tяtbiq edilяn cяrimяnin 10%-i miqdarыnda mяblяьin юdяnilmяsindяn azad edilirsiniz. 2 ay mцddяtindя cяrimя юdяnilmяdikdя xяtanы tюrяdяrkяn idarя etdiyiniz nяqliyyat vasitяsi mцhafizя olunan duracaqda saxlanыlmaqla cяrimя, dяbbя pulu, nяqliyyat vasitяsinin duracaьa gяtirilmяsinя vя orada saxlanыlmasыna gюrя haqq юdяnildikdяn sonra qaytarыlacaqdыr.

Qяrar qanuni qцvvяyя mindiyi vaxtdan 3 ay mцddяtindя

cяrimя юdяnilmяdikdя nяqliyyat vasitяsini idarя etmяk hцququnuzun mяhdudlaшdыrыlmasы barяdя qяrar qяbul edilяcяkdir.

Daxili Ишlяr Nazirliyinin 12.07.2017-ci il tarixli, yol hяrяkяti qaydalarы яleyhinя olan inzibati xяtalara gюrя tяtbiq edilяn cяrimяlяrin юdяtdirilmяsi sahяsindя tяxirяsalыnmaz tяdbirlяrin gюrцlmяsi barяdя mцvafiq gюstяriшinin icrasы ilя яlaqяdar olaraq Шяki Dюvlяt Yol Polis Bюlmяsinin яmяkdaшlarы tяrяfindяn mцvafiq tяdbirlяr gюrцlцr vя mцtяmadi olaraq davam etdirilяcяkdir.

Sцrцcцlяrя xяbяrdarlыq edirik ki, ilk nюvbяdя yol hяrяkяti qaydalarыna яmяl etsinlяr, dюvlяt yol polisi яmяkdaшlarы tяrяfindяn cяrimя tяtbiq edildikdя isя qanunda nяzяrdя tutulmuш qaydada vя mцddяtdя юdяnilmяsini hяyata keчirsinlяr.

гыш мювсцмцнцн йахынлашмасы иля ялагядар

MЦRACИЯTИ

Артыг гыш мювсцмц там йахынлашыб...

Qыш mюvsцmцndя tяkяrlяri zяncirlяmяk mцtlяq deyil. Mяhz qыш mюvsцmц цчцn nяzяrdя tutulmuш tяkяrlяrdяn istifadя olunarsa, heч bir narahatlыьa яsas yoxdur.

Sцrцcц hяrяkяtin intensivliyini, nяqliyyat vasitяsinin, yцkцn xцsusiyyяtlяrini vя vяziyyяtini, yol vя meteoroloji шяraiti, xцsusяn hяrяkяt istiqamяtindя gюrmя шяraitini nяzяrя almaqla, nяqliyyat vasitяsini mцяyyяn olunmuш sцrяt mяhdudiyyяtindяn чox olmayan sцrяtlя sцrmяlidir. Sцrцcц hяrяkяt цчцn tяhlцkя yarandыьыnы gюrdцkdя, nяqliyyat vasitяsinin sцrяtini tam dayanma hяddinя qяdяr azaltmaq цчцn mцmkцn olan tяdbirlяri gюrmяlidir.

Hava шяraiti (yollarыn buzlu, sцrцшkяn olmasы) ilя baьlы, sцrцcцlяr avtomobillяrinin texniki cяhяtdяn sazlыьыna daha чox fikir vermяlidirlяr. Nяqliyyat vasitяlяrinin texniki cяhяtdяn saz vяziyyяtdя saxlanыlmasы цчцn onlara vaxtlы-vaxtыnda texniki xidmяt gюstяrmяlidirlяr.

Xarici iшыq cihazlarы vя ya qabaq шцшяnin шцшя silgяclяri vя шцшяyuyanlarы vя ya tяkяrlяri vя шinlяri vя ya mцhяrriki, yaxud konstruksiyasыnыn digяr цnsцrlяri nasaz olan vя belя nasazlыьыn aradan qaldыrыlmasы mцmkцn olmayan nяqliyyat vasitяsinin istismarыna gюrя sцrцcцlяrя Azяrbaycan Respublikasы Иnzibati Xяtalar Mяcяllяsinin 342.5-ci maddяsi ilя 50 (яlli) manat mяblяьindя cяrimя nяzяrdя tutulur.

Tural NИФТАЛЫЙЕВ,

Шяki ШRPШ-nin ДYP Bюlmяsinin тяbliьat vя тяшviqat цzrя иnspektoru, polis baш leytenantы

Azяrbaycanda xцsusi karantin rejimiнин мцддяти узадылды YENИ QADAЬALAR тятбиг олунду Azяrbaycan Respublikasы Na-zirlяr Kabinetinin 2020-ci il 19 noyabr tarixli qяrarыna яsasяn юlkя яrazisindя xцsusi karantin rejiminin mцddяti 2020-ci il 28 dekabr saat 06:00-dяk uzadыlыb. Шяki, Lяnkяran шяhяrlяrinin, Qax, Zaqatala, Bilяsuvar, Cяlilabad, Masallы, Иsmayыllы, Quba, Xaчmaz rayonlarыnыn inzibati яrazisindя aшaьыdakыlar istisna olmaqla digяr sahяlяrdя vя istiqamяtlяrdя fяaliyyяt 2020-ci 7 dekabr saat 06:00-dяk dayandыrыlыr: - hцquq mцhafizя, mяhkяmя orqanlarыnыn, hяrbi xidmяt nяzяrdя tutulmuш orqanlarыn vя vяkillяrin fяaliyyяti; - digяr dюvlяt orqanlarыnыn (qurumlarыnыn) fяaliyyяti (Nazirlяr Kabineti tяrяfindяn mцяyyяn edilяn say hяddi nяzяrя alыnmaqla); - sяhiyyя vя sosial xidmяt mцяssisяlяrinin fяaliyyяti, dezinfeksiya xidmяtlяri; - kommunal xidmяtlяr (su, elektrik enerjisi, qaz, istilik, rabitя vя telekommunikasiya, mяiшяt tullantыlarы); - yцk daшыmalarы vя logistika xidmяtlяri; - fasilяsiz fяaliyyяt gюstяrяn mцяssisяlяrin, hяmчinin qida mяhsullarыnыn istehsalы, tяdarцkц, tяchizatы, saxlanыlmasы vя topdan satышы mцяssisяlяrinin fяaliyyяti; - kяnd tяsяrrцfatы, meliorasiya vя su tяsяrrцfatы fяaliyyяti; - apteklяrin, яrzaq maьazalarыnыn (bazarlar vя yarmarkalar istisna olmaqla), yanacaqdoldurma mяntяqlяrinin fяaliyyяti; - kцtlяvi informasiya vasitяlяrinin fяaliyyяti; - maliyyя tяшkilatlarыnыn (bank, sыьorta vя s.) fяaliyyяti; - mцhafizя xidmяtlяri.

Гязет чапа щазыр олан эцн Назирляр Кабинети йанында Оператив Гярарэащын пандемийа иля баьлы мялуматы. Шяki dя daxil olmaqla respublikanыn bir neчя шяhяr vя rayonunda ictimai nяqliyyatыn hяrяkяti tamamilя dayan-dыrыlmышdыr. Ейгни заманда son gцnlяrdя COVЫD-19 virusuna yцksяk yoluxma dinamikasы qeydя alыndыьыndan, aшaьыdakы qadaьalarыn tяtbiq edilmяsinя qяrar verilib: - Bakы Metropolitenindя sяrniшindaшыmanыn fяaliyyяtinя tяtbiq olunan mяhdudiyyяt 2020-ci il 28 dekabr saat 06:00dяk uzadыlыr; - 2020-ci il 21 noyabr saat 00:00dan 28 dekabr saat 06:00-dяk bцtцn юlkя

яrazisindя шяnbя vя bazar gцnlяri ictimai nяqliyyatыn fяaliyyяti dayandыrыlыr; - 2020-ci il 21 noyabr saat 00:00dan 28 dekabr saat 06:00-dяk шяnbя vя bazar gцnlяri hяyati яhяmiyyяt kяsb edяn fяaliyyяt nюvlяri, o cцmlяdяn aptek vя яrzaq maьazalarы istisna olmaqla digяr bцtцn sahяlяr цzrя yerindя xidmяtlяr dayandыrыlыr; 2020-ci il 21 noyabr tarixindяn etibarяn xцsusi karantin rejiminin qцvvяdя olduьu mцddяtdя юlkя цzrя bцtцn qapalы vя aчыq mяkanlarda mцvafiq qaydada tibbi maskalardan istifadя mяcburi hesab olunur. Maskalardan istifadя qaydalarыna nяzarяt rejimi daha da sяrtlяшdirilir.

Xatыrladaq ki, mцvafiq yerlяrdя tibbi maskadan istifadя olunmamasы vя ya tяlяb olunan normalara uyьun taxыlmamasы qanunla mцяyyяn edilmiш qaydada mяsuliyyяt yaradыr.

Dцnyadakы, o cцmlяdяn Azяrbaycandakы mюvcud sanitar-epidemioloji vяziyyяti nяzяrя alaraq yцksяk risk qrupuna daxil olan yaшы 65-dяn yuxarы шяxslяrin zяrurяt yaranmadan yaшayыш yerlяrini tяrk etmяmяlяri tюvsiyя olunur.

Hяmчinin юzяl sektorda vя digяr sahяlяrdя fяaliyyяt gюstяrяn qurum vя tяшkilatlara da iшчilяrin say hяddinin 30 faizяdяk azaldыlmasы vя digяr яmяkdaшlarыn mяsafяdяn iш rejiminя keчirilmяsi tюvsiyя edilir.

Mяlumat цчцn бир даща ону да вурьулайаг ки, bildiririk ki, Azяrbaycan Respublikasыnыn яrazisindя, yeni nюv koronavirus (COVЫD-19) infeksiyasыnыn insanlar arasыnda kцtlяvi yayыlmasыnыn qarшыsыnыn alыnmasы mяqsяdilя, xцsusi karantin rejimi dюvrцndя юlkя яrazisindя aчыq havadakы ictimai yerlяrdя tяnяffцs yollarыnы qoruyan fяrdi vasitяlяrdяn (tibbi maska, parчa maska, respirator vя s.) istifadя edilmяsi mяcburidir. 2020-ci il 21 noyabr saat 00:00-dan etibarяn aчыq havadakы ictimai yerlяrdя tяnяffцs yollarыnы qoruyan fяrdi vasitяlяrdяn istifadя edilmяmяsinя gюrя fiziki, vяzifяli vя hцquqi шяxslяr barяsindя Azяr-baycan Respublikasыnыn Иnzibati Xяtalar Mяcяllяsinin 211.2-ci maddяsinя uyьun mяsuliyyяt tяdbirlяri gюrцlяcяkdir.

Gюrцlяn bu vя ya digяr tяdbirlяr, insanlarыn hяyat vя saьlamlыqlarыnыn qorunmasыna xidmяt edir.

Tяnяffцs yollarыnы qoruyan fяrdi vasitяlяrdяn istifadя etmяklя yanaшы sosial mяsafяnin gюzlяnilmяsi dя vacibdir.

Odur ki, xцsusi karantin rejiminin qaydalarыna riayяt edin.

ШЯКИ ШЯКИ БЯЛЯДИЙЙЯСИ № 12 (194), 15-30 нойабр 2020

ДИГГЯТ! ИНТЕРНЕТ ИСТИФАДЯЧИЛЯРИНИН НЯЗЯРИНЯ: БИЗИМ WEB СЯЩИФЯЛЯРИМИЗ: http://sheki.io.ua http://belediyye.io.ua http://belediyye.sheki.name http://issuu.com/shekibelediyyesi http://facebook.com/shekibelediyyesi

Щяр кяс бу РУСЛАРДАН данышыр Азярбайъана эюря ЭЮРЦН НЯ ЕТДИЛЯР 2-ci Qarabaь savaшы bitdi... Bu savaш davam edяn mцddяtdя vя ondan sonrakы dюvrdя Rusiya telekanallarы яnяnvi olaraq anti-Аzяrbaycan siyasяtini davam etdirdi.

Bu qяrяzli mюvqe bu gцndя davam edir. Rusiyanыn бир чох яn nцfuzlu analitik proqramlarы hяr gцn Аzяrbaycan vя Тцrkiyя яleyhinя tяbliьat aparыr. Lakin bu verиliшlяrdя bizim mюvqeyimizi mцdafiя edяn vicdanlы vя obyektiv rusiyalы ekspertlяr dя az deyil. Щяmin vicdanlы ekspertlяr vя siyasi шяrhчilяrля “Бир бах” йоутубе каналыындан таныш олаг:

Алексей Журавлйов

Aleksey Juravlyov -

Rusiya dюvlяt dumasыnыn deputatы. Voronejdяn olan Aleksey Juravlyov Rodina partiyasыnыn цzvцdцr. Dumanыn nцfuzlu deputatlarыndan hesab edilir. 2011-ci ildяn deputat mandatы daшыyыr.

Vicdanlы vя яdalяtli mюvqeyi ilя seчilяn deputatlardan biridir.

Azяrbaycan-Ermяnistan-Гarabaь mцnaqiшяsi haqda яn qatы чыxыш edяn шяxslяrin baшыnda gяlir. Aleksey Juravlyov Rusiya telekanalllarыnda Qarabaь mцnaqышяsinin яsas gцnahkarыnыn Ermяnistan olduьunu dяfяlяrlя qabardыb. Azяrbaycan ilя dostluq vя sыx яlaqя yaratmaьыn tяrяfdarыdыr. Son чыxышlarыnda Ermяnistanы iшьalчы dюvlяt kimi tяqdim edib. Juravlyov Paшinyan hюkumяtinin danышыqlar prosesini heчя sayaraq mцharibяyя sяbяb olduьunu bяyan edib. Juravlyov hяtta “Ort 1” kanalыndakы ermяni politoloq ilя яlbяyaxa davaya чыxыb.

Sergey Strokan Rusiya kanallarыnda obyektiv mюvqe gюstяrяn digяr ekspert “Kommersant” qяzetinin beynяlxalq яlaqяlяr цzrя analitiki.

Strokan “Rossiya 1” kanalыnda dяfяlяrlя чыxыш edяrяk Ermяnistanыn bюlgяdя sцlhя tяhdid olduьunu nяzяrя чatdыrыb.

Tцrkiyяyя qarшы чox da aqressiv mюvqedя olmayan Strokan, mцtяmadi olaraq чыxыш edяrяk Azяrbaycanыn haqlы savaшыnы mцdafiя edib. Ekspert Ermяnistanыn Azяrbaycan яrazisini iшьalыnы dяfяlяrlя qыnayыb.

Серэей Строкан

Иqor Korotчenko Rusiya telekanallarыnda birmя-

Алексей Наумов

Aleksey Naumov “Kommersant” nяшrinin baшгa

bir яmяkdaшы, siyasi шяrhчi. Son gцnlяrdя юz mюvqeyi ilя чox diqqяt чяkяn gяnc politoliq.

Rusiya telekanallarыnda mцtяmadi olaraq чыxыш edяn Naumov bu gцnlяrdя gцndяmin яsas simasыdыr. Kяlbяcяr mюvzusunda чыxыш edяn eksperт Ermяnistanы чox sяrt шяkildя tяnqid edib. Naumovun чыxышыnы olduьu kimi tяqdim edirik: “Чox tяяsсцf ki, ermяni-lяrя Кяlbяcяri tяrk etmяk цчцn 7 gцn vя bir dar dяhliz veriblяr.

Amma gяlin unutmayaq ki, 1993-cц ildя ермяниляр Azяrbaycanlыlarы Kяlbяcяri tяrk edяn zaman sinяlяrinя gцllя, boьazlarыna bычaq vurub gюndяrmiшdilяr.”

Naumovun bu чыxышы mцnaqiшяnin hansы sяpkidя olduьunu aчыq шяkildя gюstяrir.

Leonid Kalaшnikov

- Rusiya dюvlяt dumasыnыn nцfuzlu deputatlarыndan biri. Buryati-

Гязетин щазырланмасында Шяки Шящяр Иъра Щакимиййятинин sheki-ih.gov.az вя АЗЯРТАЪ-ын азертаэ.эов-аз сайтларындан истифадя олунмушдур.

yada doьulmuш Kalaшnikov юz mюvqeyi ilя dяfяlяrlя Рusiya kanallarыnda ermяni tяbliьatы aparanlarы susdurub. Vladimir Putin tяrяfindяn vяtяnя xidmяt ordeni ilя tяltif edilmiш Kalaшnikov ermяnipяrяst ekspertlяrin qяnimlяrindяn biri hesab edilir.

Kalaшnikov hяtta Рusiyanыn яn sяrsяm siyasяtчisi Vladimir Jirinovski ilя dя mцnaqiшяdя olub. Hяr iki siyasяtчi bu gцn dя mяhkяmяlяrdя чяkiшir.

2019-cu ildяn Kalaшnikov Jirinovskiyя qarшы mяhkяmя iddiasы qaldыrыb.

Баш редактор: Мурад Нябибяйов

Maksim Шevчenko - Rusiyalы siyasяtчi, jurnalist, televiziya aparыcыsы vя ictimai xadim. Шevчenko 1966-cы ildя Moskvada dцnyaya gяlib. Yahudi vя Уkrayna mяnшяlidir. 2018-

Леонид Калашников

Игор Коротченко

ci ilя kimi Vladimir vilayяtinin qanunverici orqanыnda deputat olub.

Bu шяxs haqda saatlarla danышsaq belя azdыr. Шevчenko birmяnalы olaraq Azяrbaycan dюvlяtinin vя Аzяrbaycan xalqыnыn яn birinci dostlarыndan biri hesab edilir. Dцшmяnimizя qarшы radikal mюvqe gюstяrяn Maksim uzun illяrdir ki, bizim haqlы mюvqeйиmizi tяbliь edir. Nя bilmяk olar bяlkя dя bu шяxslяrя nя vaxtsa Azяrbaycanыn dostlarы ordeni verilяcяk. Hяr halda hяr biri obyektiv vя dцrцst mюvqeyi ilя hюrmяtя layiqdir.

Мурад НЯБИБЯЙОВ

Максим Шевченко

“Bu mцnaqiшяdя яdalяt Azяrbaycanыn tяrяfindяdir.”

"Qarabaь mцnaqiшяsi heч vaxt dayanmayыb, чцnki чoxmillяtli Azяrbaycan xalqы heч zaman Azяrbaycan яrazilяrinin iшьalы ilя barышmazdы." Бу сюзляри Maksim Шevчenko RTV1 телеkanalыnda jurnalist Tina Kandelakinin suallarыnы cavablandыrarkяn deyib. М.Шевченконун sюzlяrinя gюrя, Azяrbaycanda yalnыz oьuz tцrklяri deyil, yяhudilяr, ruslar, lяzgilяr, talышlar, tatlar, saxurlar, udinlяr, avarlar, gцrcцlяr vя hяtta ermяnilяr yaшayыr.

M.Шevчenko Sovet Иttifaqыnыn daьыlmasы dюvrцndя Daьlыq Qarabaьda azяrbaycanlыlarыn 25 faizinin yaшadыьыnы, qalanlarыn ermяnilяr olduьunu, lakin ermяnilяrin heч vaxt orada yaшamaq hцququnun яllяrindяn alыnmadыьыna dair Prezident Иlham Яliyevin sюzlяrindяn misal чяkib.

M.Шevчenko bu konfliktdя яdalяtin tяrяfindя olduьunu sюylяyib: "Яdalяt isя Azяrbaycanыn tяrяfindяdir", - deyя politoloq bildirib.

Politoloq Ermяnistanыn baш naziri Nikol Paшinyanыn Sovet Иttifaqы sяrhяdlяrinin heч bir яhяmiyyяti olmadыьыnы, Heredotun vя Kiчik Plininin tяsvirlяrinя istinad etmяsini aьыlsыzlыq adlandыrыb: "Tiqranыn idarя etdiyi Ermяnistan heч vaxt olmayыb. Hazыrda mцasir Azяrbaycan vя Ermяnistan var. Mяn hesab edirяm ki, alman xalqы Цчцncц Reyxin "Bюyцk Alman" ideyasыndan яziyyяt чяkdiyi kimi, ermяni xalqы da "bюyцk Ermяnistan" adlandыrыlan чox tяhlцkяli vя yalanчы bir dцшцncяsin girovuna чevrilib".

Редаксийайа тягдим олунан ялйазмалары, дискляр, фотолар вя диэяр материаллар эери гайтарылмыр.

Тясисчи: Шяки Бялядиййяси

nalы olaraq Azяrbaycanы mцdafiя edяn, haqlы savaшыmыza aчыq dяstяk verяn nцfuzlu “Milli mцdafiя” jurnalыnыn baш redaktoru, hяrbi ekspert.

Ambisiyalы vя xarizmalы Korotчenko mцnaqiшя haqda qяti fikirlяri ilя tanыnыr. Hяrbi ekspert bцtцn hallarda ermяnistanыn iшьalчы mahiyyяtini diqqяtя чatdыrыr.

Onun sosial media hesablarы da eyni mюvqeni nцmayiш etdirir.

Редаксийанын цнваны: Шяки шящяри, АЗ5500, М.Я.Рясулзадя пр.182, 2-ъи мяртябя Тел: +(994 24) 244 00 51 +(994 24) 244 28 02 Е-маил: sheki.belediyye@gmail.com

Мцяллифлярин мювгейи иля редаксийанын мювгейи цст-цстя дцшмяйя биляр. Дяръ олунмуш йазылара эюря мцяллифляр вя мялуматын эютцрцлдцйц мянбя мясулиййят дашыйыр. Щесаб нюмряси: Азярбайъан Бейнялхалг Банкынын Шяки филиалы, Код: 805410 ВЮЕН: 9900001881 Мцхбир щесабы: 0137010002944 S.W.И.Ф.Т. БИК ИБАЗАЗ 2Х Шяки Бялядиййяси, Щесаб Но: 33308019449336503266 ВЮЕН 3000086531

www.belediyye.ñheki.íàìå

Гязет 27 ийул 2005-ъи илдя Азярбайъан Республикасы Ядлиййя Назирлийиндя гейдиййатдан кечиб. Гейдиййат № 1458. Тираж 500. Чапа щазырланыб: 4 декабр 2020-ъи ил Гязет “АЗЯРМЕДИА” ММЪ мятбяясиндя чап олунуб.