Bryan magee felsefenin öyküsü

Page 22

SOKRAT ES USTA SORGUCU Sokrates, aslında ahlak felsefesinin kurucusuydu. Aynı zamanda sürekli soru sorarak hakikate ulaşma yöntemini yerleştiren de oydu. çek im m erkezi

Sokrates güzel bir adam değildi. Onunla ilgili elimizdeki bütün tarif ve tasvirlerde küçük burunlu buldog suratlı biri olarak resmedilir. Fakat büyük bir ironi duygusuna sahipti. Aynı zamanda güçlü bir karizması vardı. Zamanın bütün yetenekli insanları, onun etrafında toplandı ve merkezinde Sokrates’in yer aldığı parlak bir çevre oluştu.

SOKRATES, doğuştan Atinalı ilk büyük Yunanlı filozoftu. Atina’nın altın çağı olarak adlandırılan dönemde yaşadı. MÖ 470’te doğdu ve arkasında karısıyla birlikte üç çocuk bırakarak MÖ 399’da öldü. Gençken, bugün “Sokrates öncesi filozoflar” olarak anılan ve çevremizdeki doğal dünyayı farklı yollardan giderek anlamaya çalışan dönemin moda filozoflarının eserlerini okudu. Bu filozoflarda Sokrates’i özellikle etkileyen ve ona göre bu filozofların zayıf yanlarını oluşturan iki şey vardı. Birincisi, birbirleriyle olan anlaşmazlıklarıydı. Adeta birbiriyle çatışan kuramlar bulamacıydılar. Aralarında bir karara varmanın doyurucu bir yolu yok gibi görünüyordu. Dünya hakkında heyecan verici düşünceler ileri sürmekle birlikte, eleştirel yönteme pek itibar etmiyorlardı; o yüzden, aralarında böyle Bir kuram varsa bile, hangisinin doğru olduğunu söylemek olanaksızdı. Fakat, Sokrates’in ikinci itirazı şuydu: Bu kuramlardan

GÖBEK TAŞI Delphoi, dünyanın merkezi kabul ediliyordu. Yunanlılar, dediklerine göre dünyanın merkezini gösteren dev bir taş koydular oraya. Daha sonra bu taşa kutsal bir nesne olarak saygı gösterildi.

DELPHOİ TAPINAĞI

Delphoi’deki bilici, işlerin gerçek doğasıyla ilgili bilgeliğin son kaynağı olarak kabul edilmişti.

ATİNA OKULU 1508-11 arasında Raffaello tarafından yapılan bu muhteşem freskte eski Y unan’m en ünlü düşünürleri tasvir edilmektedir. Tam ortada yan yana Platonla (solda) Aristoteles (sağda) durmaktadır. Onların solunda yer alan Sokrates çevresindekilere hitap etmektedir.

hangisinin doğru olduğunu bulabilsek bile, bunun uygulamada bir yararı olmayacaktı. Güneşin yerdeı ne kadar uzakta olduğunu ya da Peloponnesos kadar mı yoksa dünyadan daha mı büyük olduğum bilmenin günlük yaşamımız üzerinde nasıl bir etkis olurdu? Bu tür bir bilginin davranışlarımızı herhang bir biçimde etkilemesi olanaksızdı. Bilmemiz gereken şey, yaşamımızı nasıl sürdüreceğimizdir. Bizim için ivedi sorular daha çok şöyle sorulardı: İyi nedir? Doğru nedir? Adalet nedir? Bu soruların yanıtlarını bilirsek, bunun yaşam yolumuz üzerinde derin etkileri olacaktı. Sokrates, bu soruların yanıtlarını bildiğini düşünmüyordu. Fakat bilen birine de rastlamadı. Delphoi’deki bilici, ona insanların en bilgesi olduğunu söylediğinde, bunun olsa olsa hiçbir şey bilmediğini bilen tek kişinin kendisi olduğu anlamına gelebileceğini düşündü. Doğal dünya hakkında sağlam temellere dayanan bir bilginin olmadığı o dönemde, nerede kaldı insan işleriyle ilgili dünya hakkında bir bilgiden söz edilebilsin.


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.