Ταξίδι στο χρόνο - ανακτορική αρχιτεκτονική

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

ΤΑΞΙΔΙ στο ΧΡΟΝΟ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΑΛΑΤΙΝΗΣ & ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΡΑΤΥΡΑΣ

1

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2017-18 Από τους μαθητές

1. Αρβανίτη Αριστούλα 2. Βλάχου Δήμητρα 3. Βουζιανά Ηλιάννα 4. Γκλιάγιας Μάρκος 5. Γκαραγκούνη Λιάνα 6. Γκαραγκούνης Νίκος 7. Γκίρνη Σοφία 8. Καραγεώργος Χρήστος 9. Κοτρώτσιου Αλεξάνδρα 10. Λουκά Μαρία 11. Μανώλη Γεωργία 12. Μανώλη Χριστίνα Ραφαέλα 13. Μεταξά Ιωάννα 14. Μοράβα Βούλα 15. Παπαιωάννου Θεοδώρα 16. Πάτρα Βασιλική 17. Πήτα Αθηνά 18. Πλιάτσαρης Θοδωρής 19. Τσάμπουρα Χρηστίνα 20. Τσεκρέζι Μάκης 21. Τσιάρτας Α. Γιάννης 22. Τσιάρτας Χ. Γιάννης 23. Τσίμτσιου Χαρίκλεια 24. Τσιόρκα Δέσποινα 25. Τσιούκρα Αλεξάνδρα 26. Τσιτσιγάνη Αθανασία

Συντονιστές καθηγητές: 1. Ζάμπρου Δήμητρα ΠΕ06 2. Σακελλάρης Κωνσταντίνος ΠΕ02 3. Παντσίδης Χρήστος ΠΕ03

2

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή .................................................................................................................... 3 2. Πρόλογος .................................................................................................................. 4 3. Ανάκτορο Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου ................................................................ 4 4. Μον Ρεπό ................................................................................................................... 8 5. Παλαιά Ανάκτορα ..................................................................................................... 13 6. Ανάκτορο Τατοΐου .................................................................................................... 18 7. Αχίλλειο ..................................................................................................................... 31 8. Προεδρικό Μέγαρο .................................................................................................. 36 9. Επίλογος .................................................................................................................... 39 10.Βιβλιογραφία ............................................................................................................. 39

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η εργασία που αποφασίσαμε να εκπονήσουμε έχει ως θέμα της τα ανάκτορα που χτίστηκαν στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα. Βρήκαμε το θέμα ενδιαφέρον και θελήσαμε να μελετήσουμε την ιστορία τους, την εποχή που χτίστηκαν, τους αρχιτεκτονικούς ρυθμούς που ακολούθησαν οι δημιουργοί τους και τη σχέση τους με το φυσικό περιβάλλον στο οποίο εντάχθηκαν. Το γεγονός ότι τα τρία από τα έξι ανάκτορα που υπάρχουν στη χώρα μας βρίσκονται στην Κέρκυρα μας έκανε να θελήσουμε να τα επισκεφθούμε και να τα δούμε από κοντά. Ευτυχώς, όχι μόνο τα καταφέραμε, αλλά μας άφησαν και τις καλύτερες εντυπώσεις. Ελπίζουμε σύντομα να μπορέσουμε να επισκεφτούμε και τα υπόλοιπα τρία.

3

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Στην ιστορία της Ελλάδας κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα κυριάρχησε το πολίτευμα της βασιλείας σε διάφορες μορφές. Δημιουργήθηκαν, λοιπόν, κτήρια για την διαμονή των βασιλικών οικογενειών, κυρίως στην πρωτεύουσα Αθήνα. Τα παλαιά Ανάκτορα χτίστηκαν, για να φιλοξενήσουν τον πρώτο βασιλιά της Ελλάδας, τον Όθωνα. Στη συνέχεια κατασκευάστηκε το ανάκτορο στο Τατόι και αργότερα το σημερινό Προεδρικό Μέγαρο. Επίσης, η Ελλάδα έγινε το κράτος που γνωρίζουμε σήμερα στις αρχές του 20ου αιώνα. Πολλές περιοχές της, λοιπόν, ανήκαν για πολλά χρόνια σε άλλα κράτη και γνώρισαν μεγάλη ακμή κάτω από την κυριαρχία τους. Το νησί της Κέρκυρας είναι μια τέτοια περίπτωση. Ήταν Ενετοκρατούμενη περιοχή μέχρι την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα το 1864. Στη διάρκεια της Ενετοκρατίας κατασκευάστηκαν τρία πανέμορφα ανάκτορα, για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες διαμονής σημαντικών αξιωματούχων που έμειναν στο νησί ως κυβερνήτες του. Το ανάκτορο Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου, το Μον Ρεπό και το Αχίλλειο. Ας ταξιδέψουμε στο χρόνο, λοιπόν, να δούμε την ιστορία αυτών των ανακτόρων, να μάθουμε για τους ανθρώπους που έζησαν σ’ αυτά και να πάρουμε μια γεύση για την αρχιτεκτονική της εποχής. Ευτυχώς, ιστορία δεν είναι μόνο ημερομηνίες και ονόματα!

1.ΑΝΑΚΤΟΡΟ ΑΓΙΩΝ ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Εισαγωγή Το ανάκτορο των αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου χτίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα και συγκεκριμένα στις 23 Απριλίου του 1819 από τον Sir George Whitemore για τον Sir Thomas Maitland. Η τοποθεσία όπου χτίστηκε το ανάκτορο είναι ανάμεσα στο παλιό δημαρχείο και το ενετικό κάστρο, στην οδό Καποδιστρίου 114 στην Κέρκυρα. Σήμερα το παλάτι στεγάζει το μουσείο Ασιατικής τέχνης. Η συλλογή του μουσείου άρχισε να συγκεντρώνεται το 1927 και αποτελείται κυρίως από δωρεές, με μεγαλύτερη αυτή του Γρηγορίου Μάνου με 10.500 κομμάτια.

4

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Το παλάτι τηρούσε τις εποχιακές προδιαγραφές όσον αφορά τη διακόσμηση. Δεν έλειψαν όμως και τα δείγματα πολυτέλειας και άνεσης. Η λευκή πέτρα Μάλτας , οι δύο πύλες, η μεγαλοπρεπής σκάλα, η αίθουσα του θρόνου και η επίσημη τραπεζαρία είναι η απόδειξη της πολυτέλειας και της άνεσης που προσφέρει το παλάτι στον ιδιοκτήτη του. Το κτίριο είχε συνδεθεί απόλυτα με το φυσικό περιβάλλον της περιοχής με το οποίο συνυπάρχει αρμονικά ακόμη και σήμερα. Ο χώρος ανακαινίστηκε για τη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 1994.

Η Αρχιτεκτονική του Ανακτόρου Ο Whitmore, μηχανικός του βρετανικού στρατού και αρχιτέκτονας, σχεδίασε ένα νεοκλασικό κτίσμα ρυθμού Αντιβασιλείας (Regency Style). Ακολουθώντας τις αρχές του νεοπαλλαδιανισμού και της αναβίωσης της αρχαίας ελληνικής τέχνης που επικρατούσαν στην Αγγλία, εφάρμοσε ένα συγκερασμό στοιχείων της ρωμαϊκής και αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής. Το σπουδαιότερο μνημείο της Αγγλοκρατίας, από τα πρώτα νεοκλασικού ρυθμού έργα στην Ελλάδα. Το κτήριο χτίστηκε εξ ολοκλήρου από μαλτέζικο πωρόλιθο, που μεταφέρθηκε μαζί με εξειδικευμένους τεχνίτες από τη Μάλτα. Η όψη του κοσμείται με δωρική κιονοστοιχία, που διακόπτεται από δύο μεγαλοπρεπείς πύλες μορφής θριαμβευτικού τόξου και καμπυλώνεται στα άκρα της (οριοθετώντας το βόρειο άκρο της Σπιανάδας). Το γείσο της πρόσοψης κοσμείται με την πλώρη ενός πέτρινου καραβιού, που συμβολίζει την Κέρκυρα. Παλιότερα στη θέση αυτή ήταν τοποθετημένο γυναικείο άγαλμα, που απεικόνιζε τη Βρετανική Αυτοκρατορία. Το κτήριο επιστέφεται με τα επτά εμβλήματα των Ιονίων Νήσων.

5

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Η πρόσοψη του κτιρίου εκτείνεται σε 325 περίπου πόδια, σε ένα ύψωμα του εδάφους με πέτρινα κολωνάκια, που έχει 65 πόδια μήκος. Το κυρίως κτήριο έχει διαστάσεις 145 επί 150 πόδια και ενώνεται με τις πτέρυγες με έναν ξυστό ή συνεχές προστύλιο, που αποτελείται από 32 ραβδωτές δωρικές κολώνες, αντιγραμμένες από τον Παρθενώνα. Μια διπλή σκάλα οδηγεί από το κέντρο του ξυστού στον πρόδομο. Αυτή η αίθουσα, μαζί με τον χώρο που πιάνει η μεγάλη σκάλα, είναι μεγέθους 85 επί 34 ποδιών. Η οροφή της στηρίζεται σε 14 κολώνες ιωνικού ρυθμού αντιγραμμένες με ακρίβεια από τα ερείπια του ναού της Πολιάδος Αθηνάς στην Πριήνη. Είναι τοποθετημένες σε δύο σειρές πάνω σε μια βάση ή στυλοβάτη, που διακόπτεται κάθε δύο διαστήματα μεταξύ των κολονών, από σκαλάκια που οδηγούν στα διάφορα γραφεία. Η κεντρικές πόρτες οδηγούν στις αίθουσες της Γερουσίας και της Βουλής. Η πρώτη αίθουσα έχει εμβαδόν 38 πόδια επί 25, η δεύτερη 50 επί 25. Η μεγάλη σκάλα στο βάθος του προδόμου υψώνεται με ένα πρώτο τμήμα πλάτους 12 ποδιών και ύστερα διχάζεται σε δύο χωριστές σκάλες. Το κιγκλίδωμά της είναι μπρούντζινο και κομψότατα επιχρυσωμένο. Η σκάλα καταλήγει σε έναν προθάλαμο 60 ποδιών, ύψους 25 επί 25 . Ο θόλος του στηρίζεται σε 8 κορινθιακές κολόνες αντιγραμμένες από το μνημείο του Λυσικράτη με τα πλούσια στολίσματα του πρωτοτύπου. Το δάπεδο του προθαλάμου και του προδόμου είναι μαρμάρινο. Επτά πόρτες από μαόνι οδηγούν από τον προθάλαμο στα κύρια δωμάτια. Οι τρεις επίσημες αίθουσες καταλαμβάνουν ολόκληρη την πρόσοψη του κτηρίου σε ένα συνολικό μήκος 140 ποδιών. Το μεσαίο δωμάτιο είναι στρογγυλό με διάμετρο 35 ποδιών. Το δάπεδο είναι φτιαγμένο από προσαρμοσμένα κομμάτια καρυδιάς, ελιάς, βελανιδιάς και μαονιού. Το ύψος αυτής της ροτόντας είναι 35 πόδια. Οι πλάγιες αίθουσες είναι η κάθε μία διαστάσεων μήκους 50 ποδιών επί 34 και ύψους 27. Οι τοίχοι θα καλυφθούν με λυονέζικο μετάξι. Αυτές οι αίθουσες επικοινωνούν με την αίθουσα υποδοχής και την τραπεζαρία. Επικοινωνούν επίσης και με τον προθάλαμο. Κάθε μία είναι μήκους 38 ποδιών επί 25 και ύψους 24 , με θολωτό ταβάνι, με μαονένιες πόρτες και με τζάκια στολισμένα με ωραίο μάρμαρο. Από τα δωμάτια φαγητού και υποδοχής μπαίνει κανείς στα ιδιαίτερα διαμερίσματα, που έχουν 5 δωμάτια το καθένα από κάθε πλευρά του κτηρίου και από πάνω σοφίτες. Αυτά τα δωμάτια επικοινωνούν μεταξύ τους και με διαδρόμους και ελικοειδείς σκάλες, που οδηγούν στα άλλα πατώματα. Οι πτέρυγες της κάθε πλευράς του κτηρίου στεγάζουν την βιβλιοθήκη, τους στάβλους , το φυλάκιο της φρουράς και μια δεξαμενή που χωράει 178.000 γαλόνια νερού. Το επάνω μέρος, δηλαδή οι σοφίτες, και το υπόγειο του κτηρίου περιλαμβάνουν ένα μεγάλο αριθμό δωματίων, κατάλληλων για τη χρήση για την οποία προορίζονται. Ο αρχιτέκτονας φανερά ήξερε να αξιοποιήσει κάθε δυνατότητα, για να κάνει το έργο του τέλειο.

Εσωτερικός Διάκοσμος

Το συγκρότημα ενώνεται με μια σειρά από κίονες δωρικού ρυθμού, από την οποία δημιουργούνται δύο πύλες, η πύλη του Αγίου Μιχαήλ και η πύλη του Αγίου Γεωργίου. Η στέγη του Ανακτόρου είναι διακοσμημένη με παραστάσεις ανάγλυφες, οι οποίες απεικονίζουν τα σύμβολα των Επτανήσων : η Αφροδίτη και το Δελφίνι για τα Κύθηρα, για

6

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ τη Λευκάδα ο Πήγασος με το Βελλερεφόντη, για την Ιθάκη το Κεφάλι του Οδυσσέα, οι Μυθικοί Ήρωες Κέφαλος και Ζάκυνθος για την Κεφαλονιά και τη Ζάκυνθο, η Τρίαινα για τους Παξούς και η «απήδαλος ναύς» για την Κέρκυρα. Επίσης, υπήρχε ένα άγαλμα που απεικόνιζε τη Μ. Βρετανία, όμως, όταν οι Άγγλοι έφυγαν από το νησί, το πήραν μαζί τους. Πλέον, στο σημείο αυτό υπάρχει η πλώρη κερκυραϊκού πλοίου φτιαγμένη από μάρμαρο. Το μεσαίο δωμάτιο είναι κοσμημένο με καθρέφτες και ο θόλος του με φατνώματα άσπρα, επιχρυσωμένα. Οι πλάγιες αίθουσες είναι διακοσμημένες με διαζώματα και κορνίζες, παρμένα από ελληνικά πρότυπα και έχουν κομψά τζάκια δουλεμένα σε διαλεχτό μάρμαρο. Στην μπροστινή του μεριά δεσπόζει ο ανδριάντας από χαλκό του Άγγλου Αρμοστή F. Adam, ο οποίος κατασκεύασε σημαντικά έργα στην πόλη, όπως το υδραγωγείο. Στο εσωτερικό του συγκροτήματος οι τοίχοι και οι οροφές των κυρίων αιθουσών (αίθουσα του θρόνου, αίθουσα των συμποσίων, αίθουσα της Ιόνιου Γερουσίας και Βουλής και αίθουσα συνεδριάσεων) έχουν πλούσιο διάκοσμο ανάγλυφο και ζωγραφικό.

7

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Από τους μαθητές:

Πήτα Αθηνά Παπαϊωάννου Θεοδώρα Βλάχου Δήμητρα Πλιάτσαρης Θεόδωρος

2.ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΑΛΑΙΟΠΟΛΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ Mon Repos (Μον Ρεπό)

8

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Πότε και γιατί κτίστηκε

Το ανάκτορο Μον Ρεπό ξεκίνησε να κτίζεται το 1828 κατά τα πρότυπα του νεοκλασικισμού με σχέδια και επίβλεψη του Άγγλου αρχιτέκτονα σερ Γεωργίου Ουίτμορ για τον Άγγλο αρμοστή των Ιονίων Νήσων Frederic Adam το 1831. Βρίσκεται στον χώρο της Παλαιόπολης και απέχει περίπου τρία χιλιόμετρα από την πόλη της Κέρκυρας.

Η λειτουργία του κτηρίου σήμερα

Το κτήριο, στο οποίο στεγάζεται το μουσείο, βρίσκεται σε ορατή θέση και αποτελεί διαχρονικό σύμβολο για το νησί της Κέρκυρας, καθώς περιέχει σπάνια ευρήματα αλλά έχει και μια μεγάλη ιστορία. Ανήκει στη δικαιοδοσία της Η΄ Ε.Π.Κ.Α. και πρώτο μέλημα της ίδρυσης του μουσείου ήταν η διαφύλαξη και παρουσίαση της πολιτιστικής κληρονομιάς της Παλαιόπολης (το κέντρο της αρχαίας Κέρκυρας).

Η χρήση του κτηρίου μέσα στα χρόνια

Παραδόθηκε το 1831 ως θερινή έπαυλη στον δεύτερο Άγγλο Ύπατο Αρμοστή των Ιονίων Νήσων σερ Φρειδερίκο Άνταμς (sir Frederic Adams) και στην Κερκυραία σύζυγό του Νίνα Παλατιανού. Η οικογένεια Άνταμς το χρησιμοποιεί ως το 1832, οπότε και αποχώρησαν οι Άνταμς για το Μαδράς της Ινδίας. Το 1833 μεταφέρθηκε στην Έπαυλη η Σχολή Καλών Τεχνών με διευθυντή τον Κερκυραίο γλύπτη Παύλο Προσαλέντη και το 1834 στο αγρόκτημα της έπαυλης λειτούργησαν δημόσιοι κήποι. Το 1840, επί αρμοστείας του λόρδου Howard Duglas, μεταφέρθηκε εκεί το Ιεροσπουδαστήριο όπου και έμεινε δύο χρόνια. Στην Έπαυλη φιλοξενήθηκε το 1863 και αρκετές φορές μετά η αυτοκράτειρα της Αυστρίας Ελισάβετ, η οποία μετά από κάποιο χρονικό διάστημα έκτισε στο χωριό Γαστούρι δική της έπαυλη, γνωστή και ως Αχίλλειο. Την 1 η-6ου-1864 η έπαυλη και οι κήποι παραχωρήθηκαν από το Επαρχιακό Συμβούλιο της Κέρκυρας στον ελληνικό θρόνο που κατείχε τότε ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄, ο οποίος ονόμασε το κτήμα Mon Repos (Μον Ρεπό), δηλαδή «η ανάπαυσή μου». Μέχρι και το 1967 το Μον Ρεπό χρησιμοποιήθηκε από την πρώην βασιλική οικογένεια της Ελλάδας, η οποία είχε απλώς και μόνο την χρήση της έπαυλης και του χώρου, όπως ίσχυε και για το Βασιλικό ανάκτορο της Αθήνας και την Βασιλική θαλαμηγό (η οποία ανήκε στην οργανική δύναμη του Βασιλικού Πολεμικού Ναυτικού (βλ. και Εφημερίδα Κυβερνήσεως 1913, τεύχος Α΄ φύλλο 67)). Επίσης, φιλοξενήθηκαν στο Μον Ρεπό πρωθυπουργοί, βασιλείς και πρίγκιπες από την Ισπανία και την Αγγλία. Λέγεται μάλιστα πως ο ξενώνας, ο οποίος αποτελεί ένα δεύτερο κτήριο δίπλα στην κεντρική έπαυλη, πήρε το όνομα «Τίτο» από τον ηγέτη της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Το 1967 το κτήμα επανήλθε στα χέρια του Δήμου Κερκυραίων, ο οποίος στη συνέχεια, το 1995, το παραχώρησε στο Υπουργείο Πολιτισμού για την στέγαση του Μουσείου Παλαιόπολης, το οποίο άνοιξε το 2000.

9

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Το εσωτερικό του κτηρίου

Στο ισόγειο, ο επισκέπτης μπορεί να μεταφερθεί στο κλίμα που επικρατούσε κατά τον 19 αιώνα, καθώς βλέπουμε πορτραίτα, έπιπλα, καθώς και ένα φόρεμα της πρώτης ενοίκου του ανακτόρου, Διαμαντίνας - Νίνας Παλατιανού -λαίδης Άνταμς και αντικείμενά της (δωρεά της οικογένειας Παλατιανού στο Μουσείο). Μέσω αυτών μπορεί ο επισκέπτης να σχηματίσει μια εικόνα του ύφους και ήθους των ανθρώπων των πρώτων δεκαετιών του 19ου αιώνα... ο

Τι μπορεί να δει ο επισκέπτης

Στο Μουσείο ο επισκέπτης μπορεί να δει στον 1ο όροφο την έκθεση αρχαιολογικών αντικειμένων, τα οποία έχουν βρεθεί με τις ανασκαφές στην περιοχή Παλαιόπολης. Τα αντικείμενα αυτά αποτελούν πηγή έμπνευσης, έρευνας και μελέτης της αρχαίας Κέρκυρας, καθώς προέρχονται από την αρχαϊκή μέχρι και τη ρωμαϊκή εποχή.

Αρχιτεκτονική

Αυστηρή συμμετρία χαρακτηρίζει τη σύνθεση του κτηρίου, το οποίο παρουσιάζεται σε μορφή δύο συμπαγών όγκων. Η έπαυλη αποτελεί ένα τριώροφο πολυτελές οικοδόμημα, το οποίο είναι κτισμένο με τον αρχιτεκτονικό νεοκλασικό ρυθμό, που επικρατούσε κατά την αγγλική Αντιβασιλεία. Στο κτήριο υπάρχουν απλές γραμμές με μεγάλα ανοίγματα, δίνοντας στο κτίσμα μία θέση στα πρώιμα νεοκλασικά κτήρια της Ελλάδας .

Η δομή του κτηρίου

Μπαίνοντας από την κεντρική πόρτα του κτηρίου βλέπουμε την αίθουσα, η οποία οδηγεί στις υπόλοιπες αίθουσες και στον δεύτερο όροφο περιέχει ωραίο κλιμακοστάσιο. Στην κύρια αίθουσα έχει εισιτήρια για τους επισκέπτες, ενώ στις άλλες αίθουσες έχει εκθεσιακούς χώρους. Αξίζει να επισκεφθούμε το εσωτερικό αίθριο, το οποίο βρίσκεται στην πίσω πλευρά του κτηρίου και αντικαθιστά το φυσικό περιβάλλον ως ένα σημείο, το οποίο εκπροσωπείται από έναν υφιστάμενο εικαστικό φυτικό διάκοσμο. Στο ισόγειο έχει αντικείμενα σχετικά με την παλαιότερη χρήση και την ζωή του κτηρίου. Επίσης, εκεί βρίσκονται σπάνια έγγραφα, πίνακες, έπιπλα και ευρήματα που αφορούν το ανάκτορο, όπως συλλογές έργων τέχνης του 19ου αιώνα, όπως προαναφέρθηκε. Ανεβαίνοντας από την κεντρική αίθουσα στο δεύτερο όροφο εντύπωση προκαλεί η ξύλινη στρογγυλή σκάλα του κλιμακοστασίου. Σε αυτόν τον όροφο υπάρχουν κι άλλες εκθέσεις με νεότερη θεματολογία. Ακόμη, στον χώρο αυτό οργανώνονται εκθέσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα. Στο δεύτερο κτήριο, το οποίο χρησίμευε ως ξενώνας και φέρει το όνομα του «Τίτο», στεγάζονται τα εργαστήρια συντήρησης των αρχαιολογικών ευρημάτων. Ακόμη, υπάρχει ένας μικρός αποθηκευτικός χώρος, στον οποίο φυλάσσονται σπάνια αντικείμενα που εκτίθενται κατά περιόδους.

10

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

11

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Από τους μαθητές:     

Δέσποινα Τσιόρκα Ηλιάννα Βουζιανά Νίκος Γκαραγκούνης Αριστούλα Αρβανίτη Χρήστος Καραγιώργος

12

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

3.ΠΑΛΑΙΑ ΑΝΑΚΤΟΡΑ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Τα Παλαιά Ανάκτορα είναι, από το 1929 μέχρι σήμερα, η έδρα της Βουλής των Ελλήνων και βρίσκονται στην Πλατεία Συντάγματος στην Αθήνα. Η κατασκευή του κτηρίου ξεκίνησε το 1836 και ολοκληρώθηκε το 1847. Στη δυτική πλευρά του κτηρίου διαμορφώθηκε ο χώρος σε Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, ενώ οι εξωτερικοί χώροι τόσο της ανατολικής όσο και της νότιας πλευράς διαμορφώθηκαν σε μεγάλο ενιαίο εθνικό κήπο, που υπάρχει μέχρι σήμερα.

13

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

14

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Τα σχέδια του κτηρίου της Βουλής ήταν ιδέα του Βαυαρού αρχιτέκτονα Φρειδερίκου Γκάιρντερ. Επειδή την εποχή που άρχισαν να κτίζονται τα ανάκτορα επικρατούσε η μοναρχία, ήταν ανάγκη να κτιστεί με επιβλητικότητα και πολυτέλεια. Αξιοσημείωτο είναι ότι τα τετραγωνικά του κτιρίου ήταν περισσότερα από αυτά των ανακτόρων του Μπάκιγχαμ. Η αρχιτεκτονική του αποτέλεσε χαρακτηριστικό δείγμα κλασικού κτηρίου με αυστηρές γραμμές ως προς τον όγκο του και με ανάπτυξη σε επίπεδα λόγω της κλίσης του εδάφους με κυρίαρχο στοιχείο την ευθεία και συνεχή γραμμή. Γενικά, το κτήριο χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα λιτό χωρίς να χάνει την επιβλητικότητά του. Ο ρυθμός που επικρατεί στις όψεις είναι δωρικός (προπύλαια και κολόνες) και διακρίνεται για τη λιτότητα, την αυστηρότητα και τη μνημειακότητά του από τον πιο διακοσμητικό ιωνικό ρυθμό.

ΙΣΤΟΡΙΑ Η Βουλή των Ελλήνων ήταν αρχικά βασιλική κατοικία του Όθωνα και του Γεωργίου Α'. Σήμερα είναι η Βουλή των Ελλήνων, ένα διαχρονικό σύμβολο που αποτελεί μέρος της συλλογικής μνήμης. Το ίδιο το κτήριο στο πέρασμα των χρόνων άλλαξε, προσαρμόστηκε, εκσυγχρονίστηκε. Τον Νοέμβριο του 1929 η κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου ύστερα από

15

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ συζητήσεις στη Βουλή αποφάσισε τη στέγασή της μαζί με τη Γερουσία στο κτήριο των παλαιών ανακτόρων. Στο ανακαινισμένο αυτό κτήριο εγκαταστάθηκε η Γερουσία, καθώς και η βιβλιοθήκη και το συμβούλιο της Επικρατείας το 1934, το οποίο παρέμεινε στο κτήριο ως το 1992. Την 1η Ιουλίου 1935 η Ε' Εθνοσυνέλευση άρχισε πανηγυρικά τις εργασίες της στη νέα αίθουσα της Ολομέλειας. Από το 1935 έως σήμερα, στο κτήριο στεγάζεται η Βουλή των Ελλήνων.

16

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΔΙΑΚΟΣΜΟΣ Για τον εσωτερικό διάκοσμο ο Γκαίρντερ προτίμησε την ανάλαφρη αρχιτεκτονική του ιωνικού ρυθμού. Το έργο του Σαλβαντόρ Νταλί, φόρος τιμής στους Έλληνες φοιτητές, θα κοσμεί στο εξής το εντευκτήριο των βουλευτών. Πρόκειται για το αφιέρωμα του Νταλί στους Έλληνες φοιτητές, σχέδιο σε χαρτί με κάρβουνο και πενάκι, που αφιέρωσε ο ζωγράφος το 1963.

17

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Από τους μαθητές Κοτρώτσιου Αλεξάνδρα Μανώλη Γεωργία Τσιάρτας Α. Γιάννης Τσάμπουρα Χρηστίνα

4.ΤΟ ΘΕΡΙΝΟ ΑΝΑΚΤΟΡΟ ΤΑΤΟΪΟΥ Το παλάτι αυτό υπήρξε η κύρια κατοικία των μελών της βασιλικής οικογένειας της Ελλάδος. Η αγορά του κτήματος Τατοΐου ολοκληρώθηκε μετά από αλλεπάλληλες αγορές του Βασιλιά Γεωργίου του Α' και την παραχώρηση προς τον τότε «Βασιλέα των Ελλήνων» από το ελληνικό δημόσιο έκτασης 15.000 στρεμμάτων του Εθνικού κτήματος Μπάφι. Η πρώτη αγορά έγινε το 1871. Ακολούθησαν και άλλες στη συνέχεια, ώστε στα τέλη της δεκαετίας του 1870 η συνολική έκταση του κτήματος Τατοΐου ανήλθε στα 45.000 στρέμματα. Το 1891 ο Γεώργιος ο Α' προέβη σε αμοιβαία ανταλλαγή έκτασης 1.000 στρεμμάτων στη θέση Αδάμες με διάφορους κατοίκους του Μενιδίου. Παράλληλα με τη στρεμματική του μεγέθυνση, προχωρεί δραστήρια η οργάνωση της διαχείρισής του και η ανάπτυξη της υποδομής του. Στα έργα αυτά, απολύτως πρωτοπόρα στην Ελλάδα της εποχής, προΐσταται ο Λουδοβίκος Μύντερ (1873-1892), Δανός

18

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ δασολόγος και φιλέλληνας, καθώς και, στη συνέχεια, ο διάδοχός του στη διεύθυνση του κτήματος, Ότο Βάισμαν (1893-1914). Πρώτα από όλα, όμως, το Τατόι είναι το προσωπικό δημιούργημα του Γεωργίου Α΄, που το σχεδίασε ως ένα κτήμα αναψυχής, στο οποίο κυρίαρχο λόγο θα έχει το δάσος και δευτερεύοντα τα οικοδομήματα, προς μεγάλη απογοήτευση του Ερνέστου Τσίλλερ, ο οποίος αρχικά εξέλαβε τον Γεώργιο ως έναν άλλο Λουδοβίκο της Βαυαρίας και που ήταν ο αρχιτέκτων της πρώτης βασιλικής κατοικίας.

Το πρώτο σπίτι, που περατώθηκε το 1874, ήταν ένα απλό διώροφο σπίτι ελληνοελβετικού ρυθμού, με δίρρηκτη στέγη, το οποίο παραδόξως προοριζόταν όχι ως ανάκτορο, αλλά ως βασιλικός ξενώνας, χρήση για την οποία ουδέποτε διατέθηκε. Πάνω από το ήδη χαραγμένο περιβόλι, για το οποίο επελέγησαν φυτά από ολόκληρη τη Μεσόγειο, άρχισε να οικοδομείται από τον αρχιτέκτονα Σάββα Μπούκη, το 1884 το καθ' αυτό ανάκτορο μιμούμενο μια έπαυλη του συγκροτήματος των ανακτόρων του Πέτερχοφ στην Αγία Πετρούπολη, που ανήκε στον τσάρο Αλέξανδρο Β΄, θείο της βασίλισσας Όλγας.

19

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Κατοικία

Το νέο σπίτι πρωτοκατοικήθηκε από τον Γεώργιο Α΄ το 1889, αμέσως δηλαδή μετά τον γάμο του Διαδόχου Κωνσταντίνου, στον οποίον αφέθηκε η χρήση του παλιού σπιτιού. Μέχρι το τέλος του 19ου αι. το Τατόι έχει αποκτήσει δύο ναούς -Προφήτη Ηλία (1873) και Αναστάσεως (1899)- ένα υπασπιστήριο, δυο-τρεις οικίες για αυλικούς υπηρεσίας, ένα τηλεγραφείο, την κατοικία του διευθυντή, τρία συγκροτήματα εργατόσπιτων, ένα οινοποιείο, ένα βουτυροκομείο, τρεις στάβλους, αποθήκες, εργαστήρια και καταλύματα για τη Φρουρά. Ο παλιός ανεμόμυλος μετετράπη σε πύργο, μέσα στον οποίο διαρρυθμίστηκε ένα αρχαιολογικό μουσείο με τα ευρήματα των μικροανασκαφών στην περιοχή. Την πρώτη δεκαετία του 20ού αι. θα κτισθούν οι πέτρινοι στρατώνες, στα 1913/14, δε επί Κωνσταντίνου Α΄, το κτήριο του προσωπικού. Είναι αξιοπρόσεκτο ότι παράλληλα με τον εξελληνισμό της Δυναστείας το Τατόι χάνει την αρχική αισθητική του ομοιογένεια και οπωσδήποτε όλο και πιο πολύ τον βόρειο χαρακτήρα του.

Η μεγάλη πυρκαγιά του 1916 σηματοδοτεί το τέλος της χρυσής εποχής. Καίγεται το μεγαλύτερο μέρος του δάσους, καίγονται κατά εκατοντάδες τα ελάφια που ο Γεώργιος είχε εισαγάγει από την Ουγγαρία, οι ανακτορικοί στάβλοι, ο ναός του Προφήτη Ηλία, το μουσείο και το παλιό ανάκτορο.

20

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Η ταραγμένη πολιτικά περίοδος που ακολουθεί δεν επιτρέπει την άμεση ανασυγκρότηση. Αυτή θα πραγματοποιηθεί στα χρόνια της Α΄ Αβασίλευτης Δημοκρατίας χάρη στη φροντίδα όλων των διαδοχικών κυβερνήσεων, χάρη επίσης στην επίβλεψη και την ικανότητα του νέου διευθυντή, Βασιλείου Δρούβα (1925-1961). Στα χρόνια περί το 1930 κτίζεται το συγκρότημα κατοικιών και εργαστηρίων, γνωστό ως μάνδρα, όπως, επίσης, και ο σταθμός χωροφυλακής. Η παλινόρθωση θα προσθέσει μεν στο κτήμα το κομψό διευθυντήριο, το μαυσωλείο και τα διάσπαρτα πέτρινα φυλάκια της Φρουράς, θα τραυματίσει όμως βάναυσα την ίδια την έπαυλη στη μεγάλη επισκευή των ετών 1937-39. Αρχιτέκτονες της περιόδου αυτής ο Αναστάσιος Μεταξάς, ο Εμμανουήλ Λαζαρίδης και ο Κωνσταντίνος Σακελλάριος. Από το τέλος του 1948 εγκαθίσταται στην έπαυλη μονίμως η βασιλική οικογένεια, που θα την κατοικήσει αδιαλείπτως ως το πρωί του Αντικινήματος κατά της Χούντας, στις 13 Δεκεμβρίου 1967.

21

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Το Σεπτέμβριο του 2003 το Τατόι κηρύχθηκε διατηρητέο από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, ύστερα από εισήγηση της Ελληνικής Εταιρείας για την Προστασία του Περιβάλλοντος και της Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Τον Ιούνιο του 2007 η ελληνική κυβέρνηση δήλωσε ότι σκοπεύει να μετατρέψει το κτήμα σε μουσείο.

Αρχιτεκτονικός ρυθμός

Ο αρχιτεκτονικός του κτηρίου είναι ο ελληνοελβετικός.

Ευρήματα

Τα ευρήματα στο Τατόι περιλαμβάνουν από αρχαιολογικά αντικείμενα, αυτοκίνητα και άμαξες, μέχρι έπιπλα, χαρτοϋλικό (σ.σ.: βιβλία, συμβόλαια κ.ά.), φωτογραφικό υλικό, την οικοσκευή του παλατιού και τα αντικείμενα της οικογένειας. Στο βασιλικό ανάκτορο βρέθηκαν αντικείμενα μικρής ή ευτελούς αξίας μέχρι έργα μεγάλων ζωγράφων. Το 1993, όταν η τότε κυβέρνηση επέτρεψε στον τέως βασιλιά να απομακρύνει 9 κοντέινερ με αντικείμενα, κάποια από τα οποία πωλήθηκαν το 2007 σε δημοπρασία των Christie’s, άγνωστος αριθμός αντικειμένων εκλάπη στις διαδοχικές λεηλασίες του κτήματος, από το 1974 έως το 2003. Γι΄ αυτό το λόγο δεν βρέθηκε πλήθος αντικειμένων αλλά ένα πολύ μικρό ποσοστό τους. Μερικά καταστράφηκαν από την υγρασία, στο κλειστό επί δεκαετίες κτήριο. Η μόνη πλήρης καταγραφή για ό,τι υπήρχε μέσα στο ανάκτορο έγινε επί δικτατορίας, το 1973. Τα πολύτιμα αντικείμενα, σύμφωνα με το υπουργείο Πολιτισμού, έχουν τοποθετηθεί σε κατηγορίες: - ξυλόγλυπτα αντικείμενα (έπιπλα κατά το μεγαλύτερο ποσοστό, ξυλόγλυπτα αντικείμενα λαϊκής τέχνης, μουσικά όργανα, παιχνίδια), - αρχειακό υλικό (βιβλία, περιοδικά, φωτογραφικά λευκώματα, δίσκοι βινυλίου, κινηματογραφικά φιλμ, έγγραφα), - υφασμάτινα αντικείμενα (ρουχισμός, εξοπλισμός ρουχισμού, παιχνίδια, άμφια, χαλιά) και - αντικείμενα μικροτεχνίας (όπλα, εργαλεία, συσκευές, εκκλησιαστικά αντικείμενα, νομίσματα). Ανάμεσα στα έργα που βγήκαν από τη σκόνη, τη φθορά και το χώμα είναι: - η ενδυμασία της βασίλισσας Όλγας (λευκή τσόχινη σεγκούνα), - ένα βιβλίο επισκεπτών (1955) του Ανακτόρου Τατοΐου με τις υπογραφές σημαντικών προσώπων, - ένα έγγραφο που σχετίζεται με τον γάμο του βασιλιά Γεωργίου Α’ των Ελλήνων, - μια ομπρέλα (παρασόλ) με χρυσό μονόγραμμα της βασίλισσας Όλγας, - μια μαρμάρινη μπανιέρα επί βασιλείας Γεωργίου Α’ και

22

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ - μεταλλικό ομοίωμα που παραπέμπει στον Κοιμητηριακό Ναό Αναστάσεως από τον οίκο κοσμημάτων Θ. και Π. Κατραμόπουλου.

(Φωτογραφίες από Υπουργείο Πολιτισμού)

Τα βασιλικά αυτοκίνητα που βρέθηκαν Τα οχήματα αυτά, σύμφωνα με εκτιμήσεις, είναι:  Μία μαύρη Rolls-Royce Phantom 3, κατασκευής 1939. Το όχημα έχει εισαχθεί από τη Μεγάλη Βρετανία και είναι δεξιοτίμονο  Μία σκούρα μπλε Rolls-Royce Silver Wraith, κατασκευής 1959. Το αυτοκίνητο έχει ανοιγόμενη οροφή και έχει τροποποιηθεί με την προσθήκη προστατευτικών από πλεξιγκλάς. Έχει ταυτοποιηθεί η χρήση του από τον βασιλιά Παύλο και το

23

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ 

 





τέως βασιλικό ζεύγος Κωνσταντίνου-Άννας Μαρίας Μία Rolls-Royce Silver Cloud 3, κατασκευής 1964 και χρώματος ασημί με μπλε οροφή και έχει επίσης ταυτοποιηθεί ότι χρησιμοποιούνταν από τον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο σε δημόσιες εμφανίσεις Μία Rolls-Royce Silver Cloud 3, κατασκευής 1965. Πρόκειται για μια κάμπριο λιμουζίνα, με χρώμα σκούρο μπλε με άσπρη οροφή Δύο MG, μοντέλα TD του 1952. Πρόκειται για δύο διθέσια σπορ οχήματα (το ένα πράσινο και το άλλο κόκκινο), τα οποία κυκλοφόρησαν σε περιορισμένο αριθμό (30.000 οχήματα παγκοσμίως) Δύο Fiat 500 του 1959 (αμφότερα άσπρα και μπλε), με ψάθινα καθίσματα. Πρόκειται για ειδική κατασκευή, επίσης περιορισμένου αριθμού, που προοριζόταν για γήπεδα γκολφ Δύο τρίκυκλα ηλεκτρικά οχήματα Victor Electric-Car, χρώματος γαλάζιου (άγνωστης ημερομηνίας παραγωγής). Χρησιμοποιούνταν για μικρές μετακινήσεις εντός του κτήματος Τατοΐου.

24

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

25

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Όλα τα παραπάνω αντικείμενα που έχουν βρεθεί είναι μόνο το 17% των αντικειμένων που εκτιμήθηκε πως έπρεπε να υπάρχουν μέσα στο ανάκτορο. Τα υπόλοιπα πράγματα έχουν καταστραφεί εξαιτίας της φθοράς του χρόνου αλλά και της υγρασίας που υπάρχει μέσα στο κτήριο. Μερικά από αυτά έχουν κλαπεί στις διαδοχικές λεηλασίες του κτήματος από το 1974 έως το 2003. Για τους παραπάνω λόγους δεν υπάρχουν αρκετά ευρήματα ώστε να μπορέσει το Τατόι να αναστηλωθεί σαν μουσείο, όπως υπολόγιζε η κυβέρνηση.

ΣΠΑΝΙΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΤΑΤΟΙΟΥ Ένα από τα σαλόνια των ανακτόρων, όπως ήταν το καλοκαίρι του 1930.

26

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Η γωνία με τα πορτρέτα των προγόνων του Γεωργίου Α'

Το εσωτερικό της έπαυλης, όπως ήταν το καλοκαίρι του 1930

27

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Το μαρμάρινο λουτρό

Το σαλόνι του ανακτόρου

28

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Γενική άποψη του βασιλικού κτήματος από τον λόφο του Παλαιοκάστρου

Το εσωτερικό του ανακτόρου σήμερα

29

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Σημαντικοί βασιλιάδες και βασίλισσες του ανακτόρου.

Ο Βασιλιάς Γεώργιος Β’

Η πριγκίπισσα Ελένη του Νικολάου

Ο Κωνσταντίνος και η Άννα-Μαρία

Σήμερα το Θερινό ανάκτορο Τατοΐου είναι εγκαταλελειμμένο.

Από τους μαθητές

Γκαραγκούνη Γαρυφαλλιά Γκίρνη Σοφία Μεταξά Ιωάννα και Μοράβα Παρασκευούλα

30

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

5. ΑΧΙΛΛΕΙΟΝ Βλέποντας στις μέρες μας κάποιος την εξωτερική μορφή αυτού του Ανακτόρου νιώθει πως βρίσκεται σε μια άλλη εποχή. Η αρχή έγινε με την αυτοκράτειρα της Αυστροουγγαρίας Ελισάβετ, τη γνωστή Σίσσι, η οποία το έχτισε, για να έρχεται και να ξεχνάει τον πόνο της. Μετά το θάνατό της το αγόρασε ο Κάιζερ της Γερμανίας Γουλιέλμος ο Β. Το Ανάκτορο καταλήφθηκε κατά τον Α΄και Β΄ παγκόσμιο πόλεμο και λεηλατήθηκε, αλλά ανακατασκευάστηκε, για να ανακτήσει την παλιά του αίγλη.

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Το ανάκτορο είναι σχεδιασμένο από τους Ιταλούς αρχιτέκτονες Raffaele Caritto και Antonio Landi. Ολοκληρώθηκε το 1890 με ρυθμό πομπηιανού μεγάρου. Στο εσωτερικό του υπάρχουν τοιχογραφίες σημαντικών καλλιτεχνών, ενώ στο δεύτερο όροφο βρίσκεται ένα ιωνικό περιστύλιο. Οι τοίχοι είναι διακοσμημένοι με βουκαμβίλιες και φοίνικες και ζωγραφισμένοι με πολύ έντονα χρώματα. Γύρω από το ανάκτορο βρίσκονται μεγαλόπρεποι κήποι με θέα προς Βορρά και Νότο. Το Αχίλλειο σήμερα περιλαμβάνει: 1.Το ανάκτορο 2.Το κτίριο της εισόδου (Θυρωρείο) 3.Το κτήριο της φρουράς 4.Το κτήριο των Στρατώνων και 5.Τους κήπους

31

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

ΠΟΜΠΗΙΑΝΟΣ ΡΥΘΜΟΣ

Είναι μια σειρά από ζωγραφικές τεχνοτροπίες, που πήρε το όνομά της από τις τοιχογραφίες των πόλεων στο Βεζούβιο. Διακρίνεται σε 4 ρυθμούς: 1. Στον πρώτο πομπηιανό ρυθμό οι τοιχογραφίες μιμούνται μαρμάρινους τοίχους με ορθοστάτες, σειρές και επίστεψη πλίνθων.

2. Στον δεύτερο πομπηιανό ρυθμό, που χαρακτηρίζεται από μια σειρά ζωγραφιστών κιόνων, διαμορφώνεται ένα πλαίσιο, ‘’πίσω’’ από το οποίο ζωγραφίζεται ο τοίχος με σημεία διαφυγής, για να αποδοθεί η προοπτική.

3. Στον τρίτο πομπηιανό ρυθμό παρατηρείται μια επιστροφή από το προοπτικό βάθος στην επίπεδη επιφάνεια. Και τέλος, 4. Στον τέταρτο πομπηιανό ρυθμό, που χαρακτηρίζεται από μια ισχυρή τάση για το φανταστικό αρχιτεκτονικό τοπίο, που καταλήγει σε καθαρή εκζήτηση.

ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΗ Το Αχίλλειο είναι, όπως προαναφέρθηκε, ένα οίκημα πομπηιανού ρυθμού και περιλαμβάνει έναν υπέροχο κήπο με πολλά αγάλματα αρχαϊκού τύπου.

32

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Ένα από τα πιο γνωστά έργα που βρίσκονται εκεί είναι ο Θνήσκων Αχιλλέας. Ένα μαρμάρινο άγαλμα, έργο του γλύπτη Έρνστ Χέτερ ,που παρουσιάζει τον Αχιλλέα να προσπαθεί να αφαιρέσει το βέλος από την φτέρνα του.

33

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Στο περιστύλιο του Αχιλλείου ο επισκέπτης μπορεί να δει και να θαυμάσει τα αγάλματα των εννέα μουσών από την Ελληνική Μυθολογία. Στον κήπο υπάρχουν επίσης αγάλματα που παριστάνουν τις Τρεις Χάριτες.

Στη στοά των Σοφών υπάρχουν δεκατρείς προτομές αρχαίων φιλοσόφων και του Σαίξπηρ. Το μεγαλύτερο άγαλμα του κτηρίου είναι ο Αχιλλεύς Νικών, που παρουσιάζει τον Αχιλλέα τη στιγμή της νίκης του.

34

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

Έκτος από τον εξωτερικό χώρο του Αχιλλείου ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει τα έργα και του εσωτερικού χώρου.Στο μεγαλοπρεπές κλιμακοστάσιο (είσοδος) βρίσκονται τα χάλκινα αγάλματα του Δία και της Ήρας αλλά και μικρότερα αγαλματίδια και γλυπτά.

Δεξιά υπάρχει το πορτρέτο της Σίσσι και αριστερά ένα τζάκι φτιαγμένο από μάρμαρο. Στην οροφή υπάρχει ταβανογραφία, που παρουσιάζει τις τέσσερις εποχές του χρόνου, έργο του Ιταλού ζωγράφου Γκαλόπι. Επίσης, στην κορυφή της κεντρικής σκάλας υπάρχει μια ελαιογραφία που παρουσιάζει τον Αχιλλέα να σέρνει με το άρμα του το νεκρό σώμα του Έκτορα. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά έργα στο Αχίλλειο και δημιουργήθηκε από τον αυστριακό ζωγράφο,Franz Matsch το 1892.

35

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Μέσα στο Αχίλλειο υπάρχει κι ένα καθολικό παρεκκλήσι διακοσμημένο με μια τοιχογραφία που δείχνει την Δίκη του Χριστού.

ΙΣΤΟΡΙΑ

Το Αχίλλειο χτίστηκε το 1890 από την Ελισάβετ της Αυστρίας, η οποία το χρησιμοποίησε σαν κατοικία. Μετά τη δολοφονία της αγοράστηκε από τον Κάιζερ της Γερμανίας, για να περνά της διακοπές του. Κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο χρησιμοποιήθηκε ως στρατιωτικό νοσοκομείο και αμέσως μετά το κτήριο ερημώθηκε. Το 1962 λειτούργησε ως καζίνο μέχρι το 1981.Το 1984 και έκτοτε ξαναλειτούργησε ως αξιοθέατο.

Από τους μαθητές

Γκλιάγιας Μάρκος Μανώλη Χριστίνα Ραφαέλα Τσιάρτας Χρ. Γιάννης Τσιτσιγάνη Αθανασία

6.ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΜΕΓΑΡΟ Το 1868, με αφορμή τη γέννηση του διαδόχου Κωνσταντίνου, γιου του Βασιλιά Γεωργίου Α', αποφασίστηκε να κατασκευαστεί ένα ξεχωριστό ανάκτορο διαδόχου. Είκοσι χρόνια αργότερα το κράτος ανέθεσε την κατασκευή του στον Ερνέστο Τσίλλερ. Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1891 και ολοκληρώθηκαν έξι χρόνια αργότερα, το 1897.

Αρχιτέκτονας (Ερνέστο Τσίλλερ) Ο Ερνέστο Τσίλλερ ήταν Γερμανός αρχιτέκτονας από τη Σαξονία, ο οποίος δραστηριοποιήθηκε στη Βιέννη και στην Ελλάδα κατά τον 19 ο και 20ο αιώνα. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους και διασημότερους αρχιτέκτονες στην ελληνική επικράτεια σχεδιάζοντας και επιβλέποντας εκατοντάδες κτήρια. Γεννήθηκε στη συνοικία Ζέρκοβιτς στις 22 Ιουνίου 1837 και ήταν γιος του Κρίστιαν Τσίλλερ, εργολάβου και κτηματία. Είχε εννέα αδέλφια από τα οποία οι τρεις ακολούθησαν το επάγγελμα του αρχιτέκτονα. Σπούδασε αρχιτεκτονική στη βασιλική σχολή οικοδόμησης στην Δρέσδη την περίοδο 1855-1858. Το 1859 επιστρέφει στην πατρίδα του, όπου και συμμετείχε σε διαγωνισμό ανέγερσης κατοικιών στην Τιφλίδα, διαγωνισμό όμως που εγκατέλειψε. Παράλληλα φοίτησε στην Ακαδημία καλών Τεχνών της Βιέννης, όπου τιμήθηκε με το αργυρό μετάλλιο της σχολής. Στην εθνική πινακοθήκη φυλάσσεται το αρχείο Τσίλλερ, το οποίο αγοράστηκε το 1961 από το Μαρίνο Καλλιγά και διαθέτει περί τα 400 σχέδια καθώς και διάφορα άλλα τεκμήρια από την ζωή του.

36

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Την παραμονή των Χριστουγέννων του 1909, πυρκαγιά κατέστρεψε μεγάλο μέρος των παλαιών ανακτόρων όπου διέμενε ο Γεώργιος Α΄, δηλαδή της σημερινής Βουλής και έτσι το κτήριο χρησιμοποιήθηκε περιστασιακά ως τόπος κατοικίας από τη βασιλική οικογένεια. Επίσημη βασιλική κατοικία έγινε μόλις το 1913 μετά την δολοφονία του Γεωργίου Α' και την άνοδο του Κωνσταντίνου στον θρόνο.

Αρχιτεκτονική Το Προεδρικό Μέγαρο είναι ένα νεοκλασικό τριώροφο κτήριο, με λιτή και αυστηρή πρόσοψη. Ο Τσίλλερ χρησιμοποίησε εν μέρει και ένα σχέδιο του Χάνσεν (ενός θερινού ανακτόρου που δεν κατασκευάστηκε) για την κατασκευή του, αλλά έλαβε υπ' όψιν του και επιθυμίες της πριγκίπισσας Σοφίας. Υποστηρίζεται πως δική της επιθυμία ήταν να δοθούν χαρακτηριστικά πολυτελούς μεγάρου παρά τυπικού βασιλικού ανακτόρου. Η είσοδος του κτηρίου φέρει πρόστυλο με κίονες Ιωνικού Ρυθμού και ένα μικρό κλιμακοστάσιο. Το Μέγαρο φέρει διπλή σειρά από εννέα παράθυρα, το καθένα από τα οποία στέφεται από μικρό αέτωμα. Ο Τσίλλερ επέλεξε να πλατύνει τη ζωφόρο περισσότερο του συνηθισμένου. Χαρακτηριστικά της οι γύψινες διακοσμητικές μετόπες εναλλασσόμενες με δυο ίδια ανοίγματα. Με αυτόν τον τρόπο εξασφάλισε περισσότερο φυσικό φωτισμό στον τρίτο όροφο αλλά και χώρο για τα μονογράμματα του βασιλικού ζεύγους, «Κ» για τον Κωνσταντίνο και «Σ» για τη Σοφία. Αγάλματα υπήρχαν στους γωνιακούς πεσσούς του στηθαίου, η τύχη τους όμως αγνοείται - λέγεται ότι αφαιρέθηκαν τη δεκαετία του `40 ή `50. Το 1909 προστέθηκε στο κτήριο αίθουσα χορού (σημερινή αίθουσα διαπιστευτηρίων), μιας και στην αρχή δεν προοριζόταν ως επίσημη βασιλική κατοικία. Ως χώρος υποδοχής μέχρι τότε ήταν το σαλόνι του 2 ου ορόφου. Η δεύτερη προσθήκη έγινε το 1962 με την ευκαιρία του γάμου της πριγκίπισσας Σοφίας και του πρίγκιπα Χουάν Κάρλος της Ισπανίας. Τότε κατασκευάστηκε η μεγαλύτερη αίθουσα εκδηλώσεων.

Τεχνικές λεπτομέρειες Το προεδρικό μέγαρο στεγάζεται σε ένα νεοκλασικό τριώροφο κτήριο. Στην είσοδο υπάρχουν κίονες ιωνικού ρυθμού και έχει διπλή σειρά από εννέα παράθυρα. Στο εσωτερικό του κτηρίου, στο δεύτερο όροφο, διακρίνονται ανάγλυφα σύμβολα, παραστάσεις των τεσσάρων εποχών, μονογράμματα καθώς και πολλά πρόσωπα της μυθολογίας.

Εσωτερικό κτηρίου Καταλαμβάνει συνολική έκταση 27 περίπου στρεμμάτων, μεγάλο τμήμα της οποίας κατέχει ο κήπος. Στον πρώτο όροφο υπάρχει το γραφείο του προέδρου, η αίθουσα αναμονής, το βυζαντινό σαλόνι, η αίθουσα συσκέψεων, η αίθουσα των διαπιστευτηρίων και η αίθουσα

37

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ δεξιώσεων. Στο δεύτερο όροφο υπάρχει το σαλόνι, η τραπεζαρία και η βιβλιοθήκη. Επίσης, στο δεύτερο όροφο μια σειρά από διπλά παράθυρα αφήνει ενδιάμεσα κενά, μέσα στα οποία διακρίνονται ανάγλυφα σύμβολα, παραστάσεις των τεσσάρων εποχών, τα μονογράμματα καθώς και πρόσωπα της βυζαντινής ιστορίας. Στο κτήριο δεν έχουν γίνει ιδιαίτερα σημαντικές μετατροπές, αλλά εξαίρεση αποτελεί η προσθήκη της αίθουσας χορού (αίθουσα διαπιστευτηρίων) το 1909 και η προσθήκη της πίσω πτέρυγας (αίθουσα δεξιώσεων) στις αρχές της δεκαετίας του 60'.

Το φυσικό περιβάλλον Μια από τις πιο ακριβές και προσεγμένες περιοχές του κέντρου της Αθήνας είναι η περιοχή του προεδρικού μεγάρου. Η πανέμορφη οδός Ηρώδου Αττικού και οι κάθετοι δρόμοι προσφέρουν στους τυχερούς κατοίκους ηρεμία και απρόσκοπτη θέα στο πράσινο του Εθνικού κήπου. Ο κήπος του προεδρικού μεγάρου καταλαμβάνει έκταση περίπου 25.000 τετραγωνικών μέτρων και αποτελεί έναν παράδεισο οξυγόνου στο κέντρο της Αθήνας. Κατά τα μέσα του 19ου αιώνα, αυτή η περιοχή λόγω του γόνιμου εδάφους της ήταν ο λαχανόκηπος των ανακτόρων. Μετά την κατασκευή του μεγάρου το 1897 η περιοχή που περιέκλειε τα Βασιλικά Ανάκτορα μετατράπηκε σε έναν μεγάλο διακοσμητικό κήπο. Αυτό το σχέδιο φαίνεται πως έγινε από το τεχνικό γραφείο του Τσίλλερ. Η επιλογή όμως των κατάλληλων φυτών, έγινε κατά πάσα πιθανότητα από κάποιον Έλληνα ειδικό, μιας και τα περισσότερα είναι εγχώριας προέλευσης. Από την έναρξη λειτουργίας ο κήπος είχε χωριστεί σε δύο μεγάλα τμήματα εξαιτίας της κλίσης του εδάφους. Το κτήριο βρίσκεται στο ανώτερο μέρος. Ο σχεδιασμός του κήπου στο μπροστινό μέρος του κτηρίου ήταν παρόμοιος με των άλλων νεοκλασικών κτηρίων της περιόδου. Ο κήπος ακολουθεί ένα σχετικά άκαμπτο σχέδιο γαλλικού τύπου με συμμετρικά κομμάτια χλοοτάπητα και εποχιακών φυτών. Η δομή της σύνθεσης καθώς πλησιάζουμε στην οδό Ηρώδου Αττικού συμπληρώνεται με αιωνόβια πλατάνια, φλαμουριές, φοίνικες και κυπαρίσσια. Το Προεδρικό Μέγαρο, παλαιότερα γνωστό ως Νέα Ανάκτορα, σήμερα στεγάζει την Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας και αποτελεί την επίσημη κατοικία του προέδρου της ελληνικής δημοκρατίας στην Αθήνα. Πριν την κατάργηση της Βασιλευόμενης Δημοκρατίας με το δημοψήφισμα του 1974, το κτήριο αποτελούσε τα επίσημα ανάκτορα των Βασιλέων των Ελλήνων.

Από τους μαθητές Λουκά Μαρία Πάτρα Βασιλική Τσίμτσιου Χαρίκλεια Τσούκρα Αλεξάνδρα

38

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

ΕΠΙΛΟΓΟΣ Ωραία είναι να ταξιδεύεις πίσω στο χρόνο. Να μεταφέρεσαι σε άλλες εποχές, να γεμίζεις από εικόνες του παρελθόντος και να νιώθεις μέρος της ιστορίας της χώρας σου. Να μαθαίνεις πράγματα που δεν γνώριζες πριν και ίσως δεν θα μάθαινες ποτέ, αν δεν σου δινόταν η ευκαιρία να τα μελετήσεις. Ήταν μια πολύ όμορφη εμπειρία που μας άνοιξε μια πόρτα στη γνώση με έναν τρόπο ευχάριστο και δημιουργικό. Ελπίζουμε να έχουμε και στο μέλλον την ευκαιρία να κάνουμε κάτι παρόμοιο.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Πηγές: http://gotocorfu.gr/ http://www.golden-greece.gr/politismos/kerkyra_anaktoro.html www.designhome.gr http:// history-pages.blogspot.gr file:///el.wikipedia.org www.hydra-hydrea-hydroussa.blogspot.gr http://kathimerini.gr www.achillion-corfu.gr/history odysseus.culture.gr/ http://el.wikipedia.org/wiki/ https://el.m.wikipedia.org https://www.trip2athens.com/el/ https://www.slideshare.net/ Kardamitsi-Adami Palaces in Greece Wikipedia Τουριστικό έντυπο ( travel.for.you.)

39

ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ/ ΑΝΑΚΤΟΡΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

40