Samenspel Informatie van uw gemeente • jaargang 41 • nummer 5
winter 2010/2011
Bekijk de Klantwijzer van…
Van een fietsende naar een schrijvende burgemeester En alweer lag de straat open...
In 2011 weer Gemeente van het Jaar?
Over van alles... De keerlus bij de Goese Polder • Laatste nieuws over Tafeltje Dekje • Veiliger oversteken voor fietsers en voetgangers • Goes wil ‘Beste Binnenstad’ worden • Hondenhalte zonder zakjes?
4 t/m 9
Stadskantoor Postadres: Postbus 2118, 4460 MC Goes Bezoekadres: M.A. de Ruijterlaan 2, 4461 GE Goes Telefoon: (0113) 249 600 (bij calamiteiten buiten kantooruren: 06 5329 8184) E-mail: stadskantoor@goes.nl Website: www.goes.nl Openingstijden afdeling Publiekszaken Maandag t/m vrijdag 9.00-12.30 uur Donderdagavond 17.00-20.00 uur Zaterdagmorgen 10.00-12.00 uur > Op maandag- t/m donderdagmiddag kunt u alleen na telefonische afspraak geholpen worden. > Op vrijdagmiddag zijn alle gemeentelijke diensten gesloten.
14 t/m 17
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
Het Weten Waard
Volg de gemeente via Twitter • Fairtrade route ‘De Eerlijke Weg’ • Gemeente van het Jaar, wat merkt u ervan? • Het spoor: meten is weten
2
Meldingen en vragen over uw leefomgeving? Bel 249 770! Gemeenteraad
22 t/m 26 Zo gaat ‘t worden aan de rand van Goes-Oost • Nieuwe verlichting Middelburgsestraat • Stand van zaken Goese Schans • Op zoek naar Slot Oostende • Samenspel zwaaide burgemeester uit
...en nog ‘s wat Rubrieken en artikelen Klemmende Kwestie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Van een fietsende naar een schrijvende burgemeester . . . . . . . . . . . . . . . . 10 In een Goes’ Blaadje staan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Wat vindt úw partij hiervan? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 De Opdracht: Groene omgeving langs ringbaan Goes-Oost . . . . . . . . . . . . . 19 En alweer lag de straat open... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Een wandeling in de 18e eeuw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 De Ganzenveer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
De vergaderingen van de gemeenteraad zijn openbaar en worden aangekondigd in Info Goes, de voorlichtingspagina in de Bevelandse Bode en op www.goes.nl. Bij de receptie in het Stadskantoor zijn de vergaderstukken in te zien. Voorafgaand aan de vergadering kunt u zich melden en vervolgens meepraten over een specifiek onderwerp in ‘Met de raad aan tafel’. Zowel individuen als belangenverenigingen zijn welkom. De raadsvergaderingen zijn live te volgen via goes.raadsinformatie.nl.
Colofon Samenspel is een uitgave van de gemeente Goes (afdeling Communicatie) en wordt viermaal per jaar huis-aan-huis in de gemeente verspreid. Samenspel biedt zo juist mogelijke informatie; er kunnen geen rechten aan worden ontleend. Overname van teksten en foto’s is alleen toegestaan na overleg met de eindredactie en met bronvermelding. Redactie:
Joke Boel, Rutger Fokke, Heidi de Jager, Guusta van Loo, Willy van Meegen, Marjan van de Vreugde, Yvonne van der Weele en Arend van der Wel Hoofdredactie: Guusta van Loo en Arend van der Wel Eindredactie: Arend van der Wel Contact redactie: Telefoon: (0113) 249 871 E-mail: samenspel@goes.nl Foto’s: LimitFotografie, afd. Communicatie, Robert de Jonge e.a. Productie: Nilsson creatieve communicatie, Goes Oplage: 18.000 ex.
Klemmende Kwestie Bezuinigingen ‘We moeten snoeien om te groeien’ is de boodschap van het nieuwe kabinet. Dat gemeenten een steen moeten bijdragen aan de 18 miljoen die het kabinet wil bezuinigen op overheidsuitgaven, wordt ook in Goes gevoeld. Elk jaar stopt het Rijk een deel van de belastingopbrengsten in het gemeentefonds en verdeelt dit over alle gemeenten. Daarnaast ontvangen gemeenten van het Rijk geld voor bepaalde doelen zoals de Wmo. Door het ‘snoeien’ ontvangt Goes de komende jaren minder geld van het Rijk. Al met al wordt rekening gehouden met een te bezuinigen bedrag van € 4 miljoen in 2011 tot € 8 miljoen in 2014. Waar minder binnenkomt, kan ook minder worden uitgegeven. Dit betekent dat de gemeente voor keuzes staat. Wethouder financiën Loes Meeuwisse legt uit welke keuzes de gemeente Goes maakt om financieel gezond te blijven.
Dus er komen minder ambtenaren? “Een groot deel, namelijk 1,1 miljoen euro, wordt inderdaad intern opgevangen. Dit betekent op dit moment niet dat er mensen uit moeten, maar wel dat er minder arbeidsplaat-
Jo-Annes de Bat wethouder, o.a. ruimtelijke ordening en volkshuisvesting, jeugd, onderwijs, sport, milieu, landschap en natuur; dorpen en wijken: ’s-Heer Arendskerke/Eindewege, Kloetinge, Noordhoek/Mannee, Goes-Zuid, Overzuid, Ouverture/Aria, Goes-West
Loes Meeuwisse wethouder, o.a. verkeer en vervoer, openbare ruimte en reiniging, binnenstad, economische zaken, recreatie en toerisme; dorpen en wijken: Wolphaartsdijk/OudSabbinge, ’s-Heer Hendrikskinderen, GoesCentrum, Goese Meer
sen komen door natuurlijk verloop. Daarnaast bezuinigen we door de salarissen minder te laten stijgen, door het verlagen van rentebijschrijvingen op reserves en door de stofkam nog eens door alle budgetten te halen. Maar dan is de rek er wel zo’n beetje uit.”
En dan gaat het mes in andere zaken? “Ja, juist omdat we intern al veel oplossen, ontkomen we daar helaas niet aan. Een bekend voorbeeld is natuurlijk bezuinigen op uitgaven voor cultuur. Maar we zoeken ook naar besparingen op andere terreinen zoals openbare ruimte. De afgelopen jaren hebben we heel veel geïnvesteerd in het onderhoud en beheer van de openbare ruimte. Daardoor kunnen we nu het onder-
Er zijn gemeenten die de belasting verhogen, dat kan Goes toch ook doen? “Met de huidige vooruitzichten kunnen we met maatregelen die we nu nemen onze begroting op orde krijgen. Dit college wil lastenverzwaring voor de inwoners tot het uiterste vermijden. De belastingen stijgen mee met de inflatie zoals dat altijd gebeurt, maar worden niet extra verhoogd. Wanneer het kabinet nog meer bezuinigt dan waar we nu rekening mee houden, dan ben ik bang dat we niet ontkomen aan pijnlijke beleidsmatige bezuinigingen of zelfs lastenverzwaring.”
Dan maar een paar geldverslindende, prestigieuze projecten overboord gooien? “Als je structureel wilt bezuinigen, moet je ook structurele maatregelen nemen. Door eenmalige uitgaven te schrappen, los je een blijvend probleem niet op. Daarnaast is het zo dat voor de lopende projecten al geld gereserveerd is. Het is een misvatting dat dit de gemeente heel veel geld oplevert. Ik vind dat we met de huidige maatregelen een goed pakket hebben, maar leuk is het natuurlijk nooit en het echte voelen komt nog.”
René Verhulst burgemeester, o.a. openbare orde en veiligheid, vergunningen en handhaving, samenwerking op de Bevelanden.
Jan de Pooter wethouder, o.a. sociale zaken/Wmo, welzijn en zorg, cultuur/cultureel erfgoed, dienstverlening; dorpen en wijken: Kattendijke, Wilhelminadorp, Goese Polder, Goes-Oost
3
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
“We zijn een dynamische gemeente met een goed woon- en leefklimaat. Door onze regiofunctie hebben we veel voorzieningen en een uitgebreide infrastructuur. Onze inkomsten worden lager, terwijl de gemeente nog steeds groeit. Het kan niet anders dan dat inwoners dit gaan merken. Dit college van B&W doet er alles aan om dit te beperken door structurele bezuinigingen te zoeken, waarbij interne bezuinigingen op de eerste plaats komen.”
houd en beheer voor 1,2 miljoen euro op een lager pitje zetten, zonder dat ons motto ‘schoon, heel en veilig’ wordt aangetast.”
Over van alles... Het CJG is er voor u en voor jou Een heleboel kinderen, jongeren en opvoeders maakten op vrijdag 22 oktober kennis met het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Op de Grote Markt in Goes genoten zij van een flink aantal springkussens, de voetbalclinic door Gérard de Nooijer en de dansles van Moves! Dance Warehouse. Normaal gesproken zijn de professionals van het CJG te vinden in de brede school Goese Polder en in het gemeentehuis in Wissenkerke. Meer informatie? Kijk dan op www.goes.nl.
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
Nieuwe openingstijden Sinds kort kan iedereen ook op donderdagavond terecht bij het CJG in Goes. Het centrum is dan namelijk open van 14.00 tot 20.00 uur. Op maandag en woensdag is het CJG nog steeds geopend van 14.00 tot 17.00 uur. Een afspraak maken is niet per se nodig.
4
De keerlus: gewoon een voorrangsplein Het kruispunt Ringbaan West/Troelstralaan heeft een complete metamorfose ondergaan. De verkeerslichten zijn ingeruild voor een zogeheten keerlus met fietstunnel. Een keerlus is het beste te vergelijken met een traditioneel voorrangskruispunt. Verkeer op de hoofdroute, de Ringbaan West, heeft voorrang op de zijstraten. Om de doorstroming te waarborgen is het voorrangskruispunt geoptimaliseerd. Linksafslaand verkeer op de hoofdroute kan in het middeneiland opstellen. Hierdoor wordt het doorgaande verkeer op de Ringbaan West niet opgehou-
den. Verkeer vanuit de zijstraten kan alleen rechtsaf de Ringbaan West oprijden. Doordat hierbij op de hoofdroute slechts rekening moet worden gehouden met één richting, kan men relatief snel de ringbaan oprijden. De keermogelijkheid in het middeneiland zorgt er voor dat ook verkeer vanuit de zijstraten alsnog een linksaf beweging kan maken. Het voorrangsplein is vooraf uitvoerig getest met verkeersmodellen en een praktijkproef. Ook een vrachtauto kan de keerbeweging maken. Voor fietsers en voetgangers is het tunneltje een grote verbe-
tering van de verkeersveiligheid. Ze komen niet meer in conflict met autoverkeer op de drukke Ringbaan West. Daarnaast is bij het ontwerp veel aandacht besteed aan de sociale veiligheid van fietsers en voetgangers. De huidige vormgeving is in principe definitief, al moeten er nog een aantal zaken worden uitgevoerd. Op basis van ervaringen van weggebruikers en eigen waarnemingen worden indien nodig en mogelijk wel verbeteringen uitgevoerd. Zo wordt de keerwand tussen fietspad en Ringbaan West verlaagd, zodat vrachtauto’s bij verkeerd insturen geen schade veroorzaken. Binnenkort worden de ‘rammelstroken’ in de bochten naar de Troelstralaan en Westerstraat aangepast en komen er doorgroeitegels langs de Ringbaan West om spoorvorming tegen te gaan. Ook wordt nog gekeken of het mogelijk is een aantal fietspaden rondom het voorrangsplein open te stellen voor fietsverkeer in twee richtingen.
...en nog ‘s wat Even bellen met Openbare Ruimte
beetje lachen om de mevrouw. Hij weet dat ze nooit de zakjes gebruikt, maar als smoes is het wel handig, natuurlijk. “Gemeente Goes, afdeling Openbare Ruimte, met Corrie,” hoort hij na 249 770 gedrukt te hebben. Corrie luistert naar zijn verhaal. Hij vraagt ook nog of de gemeentemensen die bekeuren, als ze toch in de buurt zijn, er ook op willen letten of de hondenhaltes nog gevuld zijn en zo niet, of ze dat dan even doorgeven aan hun collega’s van Openbare Ruimte. Corrie schrijft alles op, ook de tip. De volgende avond komt meneer Van H. de mevrouw weer tegen, vlakbij de gevulde hondenhalte. Hij trekt er een zakje uit en geeft het aan de mevrouw: “Alstublieft, alvast voor straks.”
Naar een bruisend 2011! De Stichting Goes Promotie heeft in 2010 weer een breed en gevarieerd aanbod van evenementen geprobeerd te bieden aan de bewoners, ondernemers en toeristen van Goes. Door de vele enthousiaste en positieve reacties kunnen we concluderen dat dit weer gelukt is! Dit alles was niet mogelijk geweest zonder onze vele vrijwilligers en onze sponsoren: Schipper accountants, ABN-Amrobank, AutoTeam Goes, Rom Marsaki BV, Frantzen & van Sisseren Notarissen, SBeffect, Bison International, Ondernemers Organisatie Goes (OOG), Koninklijk Horeca Nederland afdeling Goes en de gemeente Goes. Hartelijk dank! Ook danken we de ‘Vrienden van Goes Promotie’ (verschillende Goese winkels en bedrijven) voor hun jaarlijkse bijdragen. Zo maken we samen van Goes een levendige stad waar bewoners en toeristen zich thuis voelen! We kijken terug op een wervelend jaar vol activiteiten en
gaan enthousiast 2011 tegemoet! Namens het bestuur en de adviesraad van Goes Promotie een bruisend 2011 toegewenst. Tom de Koning, coördinator Stichting Goes Promotie
Een van de succesvolle evenementen van het afgelopen jaar: Proms aan de Kade.
5
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
Per jaar krijgt de afdeling Openbare Ruimte zo’n vijfduizend telefoontjes van inwoners over ongemakken in de woonomgeving. Met deze telefoontjes is de gemeente blij, want zo kunnen bijvoorbeeld gevaarlijke oneffenheden in de bestrating, verstopte straatkolken en kapotte straatverlichting sneller worden verholpen. Wilt u ook iets melden? Bel dan 249 770. Meneer Van H. uit de grootste en groenste wijk van Goes deed dat vorige maand ook.
“Dat is nu al een week dat er geen zakjes in de hondenhalte zitten,” zegt een kwaaiige mevrouw tegen meneer Van H, terwijl hun honden verstrikt raken in elkaars riemen. “Nou ja,” zegt meneer Van H., “dat is wel te snappen, want op basis van het gebruik weten ze bij de gemeente dat ze hier om de drie weken moeten vullen. Maar nu hebben kwajongens de boel leeggehaald en weggesmeten. Kijk maar,” en hij wijst naar de struiken achter de hondenhalte. Daar liggen inderdaad heel wat doorweekte zakjes. “En ondertussen zijn ze wel aan ’t bekeuren. Mooi is dat, terwijl je niet eens een zakkie kan pakken!”, moppert de mevrouw verder. “Maar ze moeten bij de gemeente wel wéten, dat de zakjes op zijn en het hier een troep is. Ze gaan echt niet elke week overal een controlerondje doen,” vindt meneer Van H. “Belt u of bel ik?” De mevrouw ontwart de hondenriemen en zegt: “Dat helpt toch niet.” Thuisgekomen moet meneer Van H. wel een
Over van alles... Exposities in het Stadskantoor In de publieksruimte van het Stadskantoor is ruimte voor tentoonstellingen. Wilt u daar gebruik van maken, dan kunt informatie aanvragen bij het gemeentearchief (Mirjam Louisse, e-mail m.louisse@ goes.nl). De voorwaarden treft u aan op www.goes.nl > Gemeentearchief > Tentoonstellingen. Tentoonstellingspanelen en materialen zoals lijsten en passe-partouts stelt de gemeente beschikbaar. Hier leest u welke tentoonstellingen in de komende maanden in het Stadskantoor te bekijken zijn. Uitgebreidere informatie over deze exposities kunt u vinden op de genoemde website.
2
JANUARI Olieverfschilderijen van Joke van Dijk-Altena Voornamelijk landelijke en klassieke afbeeldingen, die zowel in een modern als klassiek interieur tot hun recht komen. De Goese Joke van Dijk schildert sinds ze in 2006 aan een workshop in Ootmarsum meedeed.
FEBRUARI Kunst uit Kenia / Houtsnijwerk / sieraden via Stichting Funds for Hope
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
Unieke, handgemaakte sieraden en voorwerpen van hout, vervaardigd tijdens verschillende werkgelegenheidsprojecten in Kenia. Door deze werkstukken te verkopen kunnen de makers in hun onderhoud voorzien.
MAART Natuurlijk waterkleur / Aquarellen van Ineke de Kok Naar de natuur geschilderde aquarellen, met een eigen interpretatie. Ineke de Kok uit ’s-Heer Arendskerke gebruikt daarbij een intensief kleurenpalet om sfeer te creëren. De onderwerpen variëren van bloemen en vogels tot zeegezichten en Afrikaanse dieren.
6
1
Wordt u vrijwilliger bij Tafeltje Dekje? Het dagelijks contact met de vrijwilliger die de warme maaltijd komt brengen, is voor de gebruikers van Tafeltje Dekje zeer belangrijk. Dagelijkse bezorging is echter alleen mogelijk met hulp van veel vrijwilligers. Ook hier geldt: veel handen maken licht werk! De Unie van Vrijwiligers (UVV) in Goes zoekt voor Tafeltje Dekje vrijwilligers die minimaal één dag per week (u hoeft zich dus niet voor een hele week beschikbaar te stellen) tussen 11.00 en 13.00 uur tijd hebben én de beschikking hebben over een auto. Daarnaast is het belangrijk dat u het leuk vindt om met (oudere) mensen om te gaan. Voor uw hulp krijgt u een onkostenvergoeding van de gemeente Goes en van de gebruikers ontvangt u veel dankbaarheid. Wilt u zich aanmelden of wilt u meer informatie? Neem dan contact op met Piet van Zunderen, tel. 212 104. Hij kan u alles vertellen over Tafeltje Dekje en het vrijwilligerswerk. U kunt ook een keer met een route meerijden om een indruk te krijgen van het werk.
Bezorgen voor Tafeltje Dekje is dankbaar werk!
3
...en nog ‘s wat Vanaf januari levert het Nijverheidscentrum Tafeltje Dekje-maaltijden door de hele gemeente Goes.
Tafeltje Dekje Goes breidt uit met drie dorpen
Wmo-cijfer Goes blijft hoog In alle Zeeuwse gemeenten is ook dit jaar weer een tevredenheidsonderzoek over de individuele Wmo-voorzieningen uitgevoerd. Het onderzoek is door Scoop verricht in de vorm van een schriftelijke enquête onder vijfhonderd cliënten die in 2009 een aanvraag hadden ingediend voor een ‘individuele voorziening’. Het onderzoek is bedoeld om een beeld te krijgen van hoe Wmo-cliënten het proces van de eerste aanvraag tot en met de beschikking hebben ervaren en hoe tevreden zij zijn over de kwaliteit van de ondersteuning. In de enquête van 2009 was de waardering van de ondervraagden voor de uitvoering van de Wmo in Goes gestegen naar een 7,6. Dit hoge rapportcijfer hebben we in 2010 kunnen handhaven. In de enquête van 2010 vallen in positieve zin op:
• bij de aanvraag wordt goed begrepen welke ondersteuning men nodig heeft; • het percentage aanvragen dat binnen vier weken wordt afgehandeld, is opnieuw toegenomen; • de uitleg over een afgewezen aanvraag is sterk verbeterd. Ook begrijpen veel meer aanvragers waarom een aanvraag werd afgewezen. Goes scoort hier duidelijk beter dan de regio en de rest van Zeeland. Helaas waren er ook minder goede resultaten: • met de aanvragers worden in onvoldoende mate de mogelijkheden besproken om het netwerk (familie, vrienden, buren) te benutten bij de ondersteuning; • bij afwijzingen is het voor de aanvragers niet altijd duidelijk waarom de aanvraag wordt afgewezen; • er wordt onvoldoende aandacht besteed aan de keuzemogelijkheid tussen een persoonsgebonden budget en zorg in natura. De gemeente Goes streeft ernaar in 2011 de goede resultaten vast te houden en te werken aan de punten waar Goes minder goed scoorde. Er wordt nu al meer tijd genomen voor het eerste gesprek met een nieuwe klant, zodat er meer informatie kan worden verstrekt en beter uitgelegd kan worden waarom bepaalde besluiten worden genomen. Voor het aanschaffen van bijvoorbeeld een scootmobiel kunnen cliënten kiezen tussen een persoonsgebonden budget of zorg in natura.
7
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
De warme maaltijden van Tafeltje Dekje voor klanten in Wolphaartsdijk, ’s-Heer Arendskerke en ’s-Heer Hendrikskinderen worden nu nog bereid in verzorgingshuis De Kraaijert in Lewedorp. Met ingang van 1 januari 2011 zullen deze maaltijden, net als in de rest van de gemeente Goes, worden geleverd door het Nijverheidscentrum, een stichting die verbonden is aan de gemeente Goes. Voor de gebruikers in deze drie dorpen zal de dienstverlening van Tafeltje Dekje zoveel mogelijk hetzelfde blijven. De bezorging zal door dezelfde vrijwilligers worden uitgevoerd en op hetzelfde tijdstip. Met ingang van 1 januari 2011 veranderen er voor de gebruikers ook een paar dingen. Er hoeft niet meer een volledige maaltijd (met een voor- en een nagerecht) te worden afgenomen; de klant kan er nu ook voor kiezen om geen voor- en/of nagerecht te nemen, waardoor de prijs lager wordt. Bovendien wordt de keuze groter: in plaats van een keuze uit twee maaltijden, kan de klant vanaf 1 januari uit vijf hoofdmaaltijden kiezen. Het Nijverheidscentrum is in 2010 begonnen met de levering van warme maaltijden onder de naam Tafeltje Dekje Goes. Inmiddels worden per jaar meer dan 35.000 warme maaltijden geleverd bij de mensen thuis. Door de uitbreiding zal dit aantal in 2011 naar verwachting stijgen naar 43.000 per jaar. De maaltijden worden door vrijwilligers van de Unie van Vrijwilligers bezorgd. Voor meer informatie over de mogelijkheden van Tafeltje Dekje kan telefonisch contact worden opgenomen met één van de volgende personen. Voor Wolphaartsdijk: de heer P.J. de Wild (581 548); voor ’s-Heer Arendskerke en ’s-Heer Hendrikskinderen: de heer G. Bonefaas (563 506) en voor Goes en de overige kernen: de heer P.J. van Zunderen (212 104).
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
Over van alles...
8
De oversteekplaats aan de Middelburgsestraat. Voetgangers hebben voorrang, fietsers niet. Dit gaat in de loop van dit jaar veranderen: zowel fietsers als voetgangers krijgen hier voorrang. Tot die tijd (en altijd natuurlijk!) nog even goed opletten.
Veiliger oversteken voor fietsers en voetgangers In onze gemeente zijn oversteekplaatsen waar de situatie veiliger kan en dat gaat in de komende tijd dan ook gebeuren. Het zijn vooral de plaatsen waar fietsers en voetgangers tegelijk oversteken (zie foto). Voetgangers hebben hier vaak voorrang (zebrapad), terwijl fietsers juist voorrang moeten verlenen (haaientanden). Dat zorgt voor onveilige situaties.
Bij een oversteek op een drukke weg hebben overstekende fietsers en voetgangers in principe geen voorrang. Alleen op wegvakken of kruispunten waar door veel voetgangers of fietsers wordt overgestoken kan een uitzondering worden gemaakt, bijvoorbeeld ter hoogte van rotondes en op hoofdfietsroutes. Hoe dan ook: per oversteekplaats wordt de voorrangssituatie voor fietsers en
voetgangers hetzelfde. Waar mogelijk wordt ook een middeneiland aangelegd, zodat in twee fasen kan worden overgestoken. Bij nieuwe situaties, zoals de keerlus Ringbaan West, wordt dit principe van uniformiteit voortaan toegepast. Bestaande dubbele oversteekplaatsen zullen in de loop van het jaar eenduidig worden gemaakt, tegelijk met regulier onderhoudswerk.
De nieuwe situatie bij oversteekplaatsen: fietsers en voetgangers hebben allebei geen voorrang (links) of fietsers en voetgangers hebben allebei wel voorrang (rechts).
...en nog ‘s wat Goes wil ‘Beste Binnenstad’ worden (en maakt een goede kans) Goes wil meedingen naar de titel ‘Beste Binnenstad van Nederland 2011-2013’ in de categorie middelgrote steden. Voorbeelden van steden die de titel eerder haalden, zijn Bergen op Zoom en Breda. Wat heeft het die steden opgeleverd? Veel publiciteit en meer bezoekers.
Nu de eerste fase van het Masterplan Binnenstad bijna is afgerond en de tweede fase begint, is het een mooi moment om onze mooie binnenstad onder de aandacht van een groot publiek te brengen.
Wat is er allemaal al gebeurd?
Nu of binnenkort Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan de verbetering van de entree van de parkeergarage Westwal. Daar was nog steeds een tijdelijke oplossing. De plek krijgt nieuwe verkeerslichten en een betere wegindeling. Tegelijk is de entree van de Zusterstraat aangepast. De tijdelijke
Tweede fase Masterplan Binnenstad In deze fase krijgt de Beestenmarkt een nieuwe inrichting en wordt dit plein gedeeltelijk autovrij. Verder zijn er nog straten die net als de winkelstraten een nieuwe inrichting krijgen. Dat zijn de Wijngaardstraat, Stalstraat, Ostendestraat, Korte Vorststraat, Sint Jacobstraat, Pyntorenstraat, Blauwe Steen en het Vuilstraatje. In deze straten is de riolering de afgelopen periode aangepast en binnenkort kan het werk beginnen.
Ook een Parkeergarage Oostwal? In het masterplan is opgenomen dat het parkeerterrein Oostwal deel gaat uitmaken van de groenstructuur van de veste, maar dat dit niet ten koste mag gaan van de parkeergelegenheid. Voor het evenwicht van de binnenstad is belangrijk dat er aan beide zijden van de binnenstad (west en oost) een grote parkeergelegenheid aanwezig is. Een ontwerpstudie naar de haalbaarheid van een ondergrondse parkeergarage met een verdubbeling van het aantal parkeerplaatsen aan de Oostwal en een verfraaiing van het maaiveld is recent afgerond en wordt half januari voorgelegd aan de gemeenteraad.
9
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
In de eerste fase van het masterplan zijn de volgende projecten afgerond. • herinrichting winkelstraten en pleinen • nieuwe bestrating en nieuw straatmeubilair • Theater de Mythe • parkeergarage Westwal • bewegwijzering voor toeristen • verlichting van het Stadhuis en de Grote Kerk • verlichting van de voorzijde van de rooms-katholieke kerk (zijkant en koepel volgen na restauratie) • verlichting bomen Grote Markt • kunstwerken Oude Vismarkt, hoek Lange Vorststraat/ Ganzepoortstraat, Stenen Brug en Westwal • honderden extra fietsparkeerplaatsen • overdekte fietsenstalling met videobewaking • steeds meer wonen boven winkels • sanering van het Bleekveld • ondergrondse afvalinzameling • sfeerbrengers (’s zomers bloemenmanden en ’s winters kroonluchters)
aanpassingen worden vervangen door een definitieve inrichting. Asfalteringswerk is hierin meteen meegenomen. Het werk aan deze belangrijke verkeersroute zorgt onvermijdelijk voor overlast, maar steeds is het verkeer over een van de rijbanen mogelijk gebleven, om de binnenstad en de parkeergarage bereikbaar te houden. De Singelstraat, ook wel eens het kerkplein genoemd, krijgt binnenkort meer groen. De uitstraling van het gebied heeft nog een te stenige uitstraling en er is een plan gemaakt voor extra bomen en groen. Daarna kan de tweede fase van het masterplan starten.
In gesprek met de gaande en komende eerste burger van Goes
Van een fietsende naar een schrijvende burgemeester De één heeft een enerverende afscheidsweek achter de rug, de ander heeft zojuist zijn eerste collegevergadering voorgezeten. Dick van der Zaag en René Verhulst, hoewel partijgenoten (CDA), kenden elkaar tot begin november niet, toen Verhulst na zijn benoeming bij Van der Zaag in Goes op de koffie kwam. Samenspel arrangeerde vervolgens begin december een zeer informeel overdracht-
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
gesprek, in de burgemeesterskamer uiteraard.
10
De burgemeesterskamer in het Stadskantoor is niet meer zijn domein, maar erg onwennig lijkt Van der Zaag niet. “Wat vind je van die schilderijen?,” vraagt hij wijzend en met een intonatie alsof hij het antwoord al weet en er bovendien alle begrip voor heeft. Verhulst aarzelt wat: “Ze zullen niet snel mijn favorieten worden…” “Dan kunnen ze toch ergens anders opgehangen worden!?” is de tip van Van der Zaag. Samen kijken ze naar een schilderij dat ze wél allebei prachtig vinden: gezicht op de Grote Kerk van de kunstschilder Gerard Menken. Op de vrijkomende plekken in zijn kamer zou Verhulst graag iets moois van het buitengebied of de dorpen willen hangen.
Vanuit Utrechts perspectief? Van der Zaag kwam in 1993 in de stad Goes vanuit achtereenvolgens de dorpen Zuidhorn en Vriezenveen. Van klein naar groot dus. Verhulst doet het andersom, al was hij geen burgemeester van de vierde stad van Nederland, Utrecht, maar wethouder. Beïnvloedt deze carrièregang hun visie op Goes? Was na Vriezenveen in Goes alles groot en anders voor Van der Zaag? “Nee, bovendien was ik daarvoor ook nog een tijd gemeenteraadslid in Groningen, dus het stadse was me niet vreemd. Maar naar Goes gaan vanuit Vriezenveen heb ik helemaal niet als een grote overgang ervaren, omdat ik het juist geweldig vond: een historische stad, met alle voorzieningen en een echte streekfunctie; Goes was en is bestuurlijk heel interessant!” En hoe is dat bij Verhulst? Is alles hier klein en gezapig, gezien vanuit Utrechts perspectief? “Absoluut niet. Goes is net als Utrecht een stad met alles erop en eraan, alleen
Rene Verhulst: “Ik hoor tijdens het hardlopen het liefst de vogels en de wind.”
de schaal is anders. Allebei hebben ze ook een goed sociaal leven, vind ik. Het wordt van Goes wel gezegd, maar ik vond het vaak ook op Utrecht van toepassing: een groot dorp.”
Stappen in Goes Als geboren en getogen Kapellenaar is Verhulst als jongeling in Goes niet alleen naar school, maar ook ‘uit’ gegaan. Waar ging hij stappen? “Onze route was zo’n beetje Nationaal, El Toro en Toreador. Ja, we hebben ’t wel over meer dan dertig jaar geleden, hè!?” Hij heeft goede herinneringen aan het uitgaan in Goes. Wat vindt hij nu als kersverse verantwoordelijke voor orde en veiligheid van het Goese beleid om tijdens stapavonden camera’s en bikers van de politie in te zetten? “Door deze vraag herinner ik me nu dat ik een
keer een klap heb gekregen. Die dingen gebeuren, maar het is goed als het binnen de perken blijft en dat is nu het geval in Goes. Tien jaar geleden was cameratoezicht nog nieuw en vond men het een tikje bedreigend vanwege de privacy. Maar het wordt verantwoord gebruikt en is een goed hulpmiddel gebleken. Nee, nog geen idee of ik naar uitbreiding van het aantal camera’s ga streven.” Van der Zaag, destijds een fervent voorvechter van camera’s in het uitgaansgebied: “De camera’s doen goede diensten om overtreders te traceren en als bewijsmateriaal. En de man achter de beeldschermen stuurt de bikers aan, zodat die ergens op tijd kunnen zijn, zodat de boel niet uit de hand loopt.”
Politiek fatsoen
Dick van der Zaag, met het schilderij van Menken op de achtergrond: “Goes was en is bestuurlijk heel interessant!”
Reflectie op jezelf De fietsende burgemeester heeft zijn banden opgepompt en is vertrokken. De schrijvende burgemeester hing zijn pen in de wilgen, zo lijkt het tenminste. Eind november verscheen zijn laatste column in De Nieuwe Utrechter, een digitale krant. Deze slotcolumn was geen scherpscherend afscheidsstukje, maar een ingetogen kort verhaal over een heer en zijn horige; misschien wel een parabel, maar dat weten we in Goes niet. Dat Verhulst na vier boeken over de Utrechtse politiek (de laatste was ‘Stadshart’ uit 2006) iets dergelijks over Goes gaat presteren, ligt in zijn rol als samenbindende burgervader niet echt voor de hand. Dan zal wellicht eerder een nieuw jongensavontuur met Bob Evers, Arie Roos en Jan Prins in de burgemeesterswoning ter wereld komen. Wel schrijft Verhulst voor www.goes.nl wekelijks een persoonlijk getinte tekst over zijn werk als burgemeester: “Geen proza voorlopig, wel dit weblog. Schrijven is ook reflectie op jezelf.”
11
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
Een burgemeester vergadert, speecht, hakt knopen en knipt linten door, biedt troost en feest mee. Het moet je allemaal maar liggen… “Je gaat niet voor niets in dit mooie ambt,” reageert Van der Zaag. “Ik heb tot aan het eind dit werk met ongelooflijk veel plezier gedaan. Aanspreekbaar en respectvol zijn vind ik heel belangrijk en ik heb gemerkt dat dit is gewaardeerd. Dat doet me echt goed.” Verhulst kijkt nu nog een beetje tegen ‘dit mooie ambt’ aan, maar heeft als gemeenteraadslid en wethouder in Utrecht de burgemeesters Ivo Opstelten en Annie Brouwer van nabij meegemaakt. “Dat zijn inspirerende voorbeelden,” zegt hij. Wat kan een burgemeester doen om ‘de politiek’ dichter bij de mensen
te krijgen of in ieder geval ze er minder van te laten vervreemden? Verhulst: “Politici denken te vaak dat ze goed bezig zijn als ze ten koste van elkaar punten scoren. Maar dat komt helemaal niet zo positief over bij de mensen; ook daardoor vervreemden ze juist van de politiek. Ik hoop als burgemeester én als mens bij te kunnen dragen aan politiek fatsoen, in een sfeer van rust en overleg.”
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
Händel en Rammstein
12
Een vraagje aan de fietsende burgemeester: schrijft u wel eens? “Nee, die neiging heb ik helemaal niet. Ik houd wel van mooie taal, maar dan meer om te lezen. Veel meer dan brieven schrijf ik niet. Momenteel zijn dat er heel wat, trouwens: bedankbrieven vanwege mijn afscheid.” Als die epistels de deur uit zijn, lonkt wat meer vrije tijd voor het echtpaar Van der Zaag, dat in hun huis in Goes-Oost blijft wonen. Uiteraard wordt die vrije tijd gevuld met fietstochten en eropuit gaan met de caravan. Hij houdt een paar bestuursfuncties, onder meer als voorzitter van de Stichting Zeeuws Landschap. Verder gaat Van der Zaag zich ook op zijn tuin werpen. En ’s avonds zullen ze samen weer wat vaker samen naar muziek- of theatervoorstellingen gaan. Zo komt het gesprek op muziek. Van der Zaag verheugt zich op aanstaand concertbezoek: de Messiah van Händel en het Zwanenmeer van Tsjaikovski. “Ik ga nu echt meer aan cultuur doen!” Verhulst heeft enigszins andere muziekvoorkeuren. Hij pakt zijn iPod en laat de index zien: Golden Earring, Pink Floyd, Herman Brood, Talking Heads, Rolling Stones en zo verder. “Ik ben wel wat in de jaren ’70 en ’80 blijven hangen, geloof ik.” Maar dan verschijnt Rammstein als een iets eigentijdsere eend in het wak van de iPod. “Jaah, ook mooi!”
Vogels en wind De schrijvende burgemeester heeft nog een vraag te goed. Fietst hij ook? “Jawel, nu nog in de omgeving van Utrecht, maar als we straks naar Goes verhuizen, koop ik een nieuwe fiets. Dit is echt een omgeving om te fietsen. Maar mijn sport is hardlopen, iets van tien kilometer momenteel. Ik wil graag in groepsverband gaan trainen met een goede warming-up en ook technisch beter leren lopen, dus ik word straks lid van AV’56. Nee hoor, als ik hardloop in de polder blijft m’n iPod thuis; ik hoor het liefst de vogels en de wind.”
Samenspel arrangeerde een informeel overdrachtgesprek in de burgemeesterskamer.
Tekst: Arend van der Wel
In een Goes’ Blaadje staan
m a i re - Me i j a a rd
kende elkaar van de ‘bewaarschool’ aldaar, trouwde in 1950 ook
De foto’s op deze pagina zijn achtereenvolgens gemaakt of geleverd door Henri Schrijver, Corrie Vogels, Willem Mieras (2x), Cobie van den Boomgaard en Historisch Museum De Bevelanden.
aldaar en vierde hun diamanten bruiloft in hun huis aan de J.A. van der Goeskade in Goes, alwaar loco-burgemeester Jo-Annes de Bat de feestvreugde kwam verhogen. Ook diamant was het huwelijksfeestje van het echtpaar BroijlKaboord uit Wolphaartsdijk, waar burgemeester Verhulst zijn debuut als feliciterende burgervader maakte. Over dit bezoek schrijft hij in zijn weblog: “Alle familie bij elkaar. Aan het eind van de middag wordt meneer Broijl moe van het bezoek. Ontroerend hoe een kleinzoon zegt dat hij zijn opa zo meteen wel even in bed zal tillen. Opa zal ook ooit zijn kleinzoon in de armen hebben gehouden.” Sam Drukker - kent u hem nog? Geboren (1957) en getogen in Goes, maar naar de kunstacademie gegaan en vervolgens levend en werkend in Parijs, Barcelona en Amsterdam. Toch plaatsen we hem met gepaste trots in deze rubriek, want Sam Drukker werd in november gekozen tot Nederlands Kunstenaar van het Jaar 2011. Dit schilderij van toenmalig premier Jan-Peter Balkenende van zijn hand hangt in het Historisch Museum De Bevelanden aan de Singelstraat.
13
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
In de laatste maanden van 2010 reikte burgemeester Van der Zaag zijn laatste drie vrijwilligerslegpenningen van de gemeente Goes uit. Op 24 september werd de 66-jarige Piet Harinck uit ’s-Heer Hendrikskinderen ermee verrast. Hij was voorgedragen voor de penning vanwege zijn inzet als veelzijdig vrijwilliger voor de Oranjevereniging en als voetbalscheidsrechter in weer en wind tot 1989. Het bestuurswerk van de Oranjevereniging legt hij neer, maar in 2009 pakte hij alweer een nieuwe uitdaging op: lid van de technische commissie van VV Goes. Wat droger en stoffiger lijkt het vrijwilligerswerk van Rinus de Regt, die begin novemer de vrijwilligerslegpenning ontving vanwege zijn enthousiaste inzet voor de Heemkundige Kring De Bevelanden en het Gemeentearchief, waar hij onder meer boekbind- en herstelwerk deed. Ook droeg hij zijn steentje bij aan het jaarlijkse welslagen van de Open Monumentendag in Goes. Begin oktober tenslotte werd Frank Traas met de legpenning verrast tijdens een bijeenkomst van Jeugdkorps Confetti, waarvan hij in 1993 aan de wieg stond en sindsdien de stuwende kracht was. Ook blies hij zijn partijtje mee in de organisatie van Taptoe Goes, samen met Goes Promotie. We stappen over naar de zeer bestendige huwelijksbanden. Het echtpaar Esser-Schneider vierde het vijfenzestigjarig huwelijk en kreeg burgemeester Van der Zaag op de koffie in hun woning in de Erasmusflat. Dit paar van Haagse komaf woont pas sinds 2007 in Goes, dichtbij hun dochter in Kloetinge. Het in Wemeldinge geboren echtpaar Ver-
Tips voor deze rubriek? Mail naar: goesblaadje@goes.nl
Over van alles... Hoe ver zijn we met de Millenniumdoelen? (1)
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
Armoede en honger
14 Goes is in 2010 uitgeroepen tot Meest Inspirerende Millennium Gemeente van Nederland. Goes ondersteunt de acht doelen die de Verenigde Naties zich bij de millenniumwisseling gesteld hebben. Goes levert een concrete bijdrage aan de doelen 7 en 8, duurzaam leefmilieu en eerlijke handel. Het is echter de moeite waard om voor alle doelen te bekijken of we er wat mee kunnen: als gemeente, maar ook als individu of als vereniging, instelling of bedrijf. Daarom gaan bespreken we in dit en in de komende nummers van Samenspel de acht doelen die in 2015 moeten zijn bereikt.
Doel 1a: Halvering van de armoede
Heeft u of uw organisatie pr ojecten die direct met Millenniumdoel 1 te maken hebben ? Laat het ons weten do mailtje te stur or een en fairtradegemee naar nte@ goes.nl.
Het percentage mensen dat in extreme armoede leeft, moet in 2015 ten minste voor de helft zijn teruggebracht ten opzichte van 1990. Extreme armoede betekent dat iemand minder dan één euro per dag te besteden heeft. In 1990 leefde 41,7% van de wereldbevolking in extreme armoede. Het ziet ernaar uit dat we dit doel gaan bereiken Dat komt door de sterke economische groei van landen in Azië. In Afrika is veel minder vooruitgang te zien. Minder armoede is alleen haalbaar als meer mensen werk hebben. Juist in arme landen hebben mensen vaak slecht betaald, tijdelijk of onveilig werk. Dit probleem doet zich vooral voor onder vrouwen en jongeren. Aan de positie van jongeren en van vrouwen is weinig verbeterd.
Doel 1b: Halvering van de honger In 2015 moet ook het percentage mensen dat honger lijdt, zijn gehalveerd. In 1990 had één op de vijf mensen honger en was één op de drie kinderen ondervoed. Het deel van de bevolking in de arme landen dat ondervoed is, daalde naar één op de zes in 2007. Ondanks deze winst zal bij een onveranderd tempo de doelstelling niet worden gehaald in 2015.
Volg de gemeente via Twitter! Wilt u elke dag op de hoogte blijven van het laatste nieuws van de gemeente Goes? Volg ons dan via twitter.com/ gemeentegoes. Twitter is een internetdienst waarmee korte mededelingen (tweets) verstuurd worden. Het grote voordeel van Twitter is dat het snel, kort en bondig boodschappen overbrengt. U kunt gratis een account aanmaken via www. twitter.com. Vervolgens kunt u zich via twitter.com/ gemeentegoes aanmelden om de tweets van de gemeente Goes te volgen.
Bron: www.millenniumdoel.nl
Toekomstplannen Goes nog even niet online In de vorige Samenspel stond over de structuurvisie (waarin de gemeente de toekomstplannen schetst) dat u de belangrijkste onderwerpen hieruit vanaf december 2010 alvast kon bekijken op de gemeentelijke website. Omdat momenteel nog volop gewerkt wordt aan het actualiseren van het toekomstscenario van Goes, is dit voorlopig nog even niet mogelijk. Zodra een en ander de lucht in kan en ook de datum van de informatiemarkt over alle plannen bekend is, hoort u weer van ons!
...en nog ‘s wat Fairtrade route ‘De Eerlijke Weg’ Bij de VVV en in het Stadskantoor is gratis een speciale fairtrade route verkrijgbaar. De eerlijke route voert langs 23 fairtrade winkels in de gemeente en 15 historische handelsplaatsen in de Goese binnenstad. De werkgroep Fairtrade Gemeente Goes heeft de route gemaakt. In deze werkgroep zijn naast de gemeente Goese winkels en horeca, de Wereldwinkel en andere organisaties vertegenwoordigd. U kunt de route ook downloaden via www. fairtradegemeentegoes.nl.
de eerlijke weg
WANDELEN LANGS 23 FAIRTRADE BEDRIJVEN EN 17 BEZIENSWAARDIGHEDEN IN GOES GOES HANDELSSTAD
Onder het stadhuis in Goes bewaart men in die tijd de maten en gewichten die als voorbeeld dienen voor de handelaren. Stadsambt enaren houden toezicht op de maten en gewichten , op de uren dat de mark t open is, en handhaven het verbod op de productie van goederen bij kaarslicht (wegens brandgevaar en het ontstaan van te grote voorraden). Kopers van goederen zijn zo verzekerd van de goede kwaliteit van de spullen. Nadat Goes in 1405 stad is geworden, neemt de handel verde r toe. Diverse straten, kade n en markten komen tot stand , die vaak worden geno emd naar de producten die daar worden aangevoerd of verhandeld. Denk maar aan de Bierkade, Turfkade, Oude Vismarkt, Vlasmarkt, Beestenmarkt, Kreukelma rkt en Koepoort. >>
EERLIJKE GOESE MIDDENSTANDERS (3)
‘Fairtrade is niet meer dan normaal’ PWG Bedrijfsveilige Kleding BV te Goes is het eerste Nederlandse bedrijf dat fairtrade bedrijfs- en veiligheidskleding produceert. Sinds vorig jaar verwerkt het bedrijf daar waar mogelijk Fairtrade/BIO-katoen, bijvoorbeeld in de overalls, jacks, parka’s, bodywarmers en broeken. “Halverwege volgend jaar willen we het merendeel van onze voorraad van deze artikelen door fairtrade artikelen vervangen hebben,” vertelt algemeen directeur Marcel Westveer. Kleding die nog niet fairtrade is, wordt namelijk eerst ‘opgemaakt’. “We gooien die natuurlijk niet weg; dat zou trouwens ook niet duurzaam zijn.” Voor een ander deel van de producten zal de fairtrade-status nooit gehaald kunnen worden, simpelweg omdat daar geen katoen in verwerkt zit, denk bijvoorbeeld aan brandweerkleding die uitsluitend van kunststof doek gemaakt wordt.
Geen dozenschuiver Voor PWG was het overgaan op fairtrade een logische keuze. Sinds 2005 is het bedrijf lid van Fairwear, wat inhoudt dat bij de productie gelet wordt op goede werkomstandigheden, zoals geen kinderarbeid, een redelijk loon en het recht om lid van een vakbond te zijn. Het ontwerpen en certificeren van de kleding gebeurt in Goes. De productie vindt plaats in Polen. “En daar zit het wel goed met de arbeidsomstandigheden. Denk maar aan de vakbond van Lech Walesa destijds in Gdansk. Wij willen geen dozenschuiver zijn die alles uit China haalt.” Fairwear was niet genoeg voor het bedrijf in de zoektocht naar zo
Marcel Westveer met zijn zus en compagnon Angelique. In het midden pop Max, in fairtrade gekleed.
duurzaam en eerlijk mogelijk produceren. Zo kwam het importeren van fairtrade katoen in beeld, uit Burkina Faso en Mali. Toen bleek dat dit voldeed aan allerlei normen en eisen zoals wasbaarheid en zichtbaarheid, vroeg het bedrijf bij Max Havelaar het keurmerk aan, en dat werd verleend. Bij het bedrijf in de Poel II werken 28 mensen en daarnaast biedt PWG werk aan 125 mensen in Polen. Het bedrijf levert de kleding in heel Nederland en ook daarbuiten. Westveer bemerkt een groeiende belangstelling voor fairtrade. “We gaan er zelf de markt mee op, maar klanten vragen er ook uit zichzelf naar. Het is ook niet meer dan normaal. Denk maar aan chocoladeletters, die kun je bijna alleen nog maar fairtrade krijgen en Douwe Egberts is sinds kort ook over de streep.” Op de hoogte blijven van Fairtrade in Goes? Meld u aan voor de kwartaalnieuwsbrief via fairtradegemeente@goes.nl.
15
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
“Kom naar ons”, staat er met veel omhaal van woorden in de middeleeuwse Goese privil eges geschreven, “en neem voora l je handelswaar mee”. Eerlij ke handel, fairtrade, daarom draait het in Goes vanaf het allereerste begin . Elke plaats, of het nu een dorp of een stad is, wil handel, dus Goes ook. Eerlijke handel betek ent in deze tijd vooral beschermin g van de kooplieden en de leden van de Goese gilden, die allerlei producten fabriceren.
IN WELKE WINKELS IN GOES KUNT U FAIRTRADE ARTIKELEN KOPEN? DEZE WANDELROUTE DOOR HET HISTORISCH HART VAN GOES VOERT U LANGS DE MOOISTE BEZIENSWAARDIG HEDEN VAN DE STAD, MET DE NADR UK OP HANDELSPLAATSEN. TEVENS KOMT U LANGS 23 WINK ELS MET EEN KLEIN OF GROOT ASSORTIMENT FAIRT RADE-ARTIKELEN EN ANDER E GECERTIFICEERDE DUURZAME PRODUCTEN.
Over van alles... Gemeente van het Jaar, mooi hoor, maar wat merkt u ervan?
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
Contact met de gemeente, je ontkomt er niet aan als je een nieuw paspoort of rijbewijs nodig hebt. Soms is het juist leuk om het stadskantoor binnen te lopen. Bijvoorbeeld arm in arm met je geliefde, omdat je gaat trouwen of wanneer je trots de geboorte van je zoon komt aangeven. Natuurlijk kan het ook gebeuren dat contact met de gemeente een minder leuke oorzaak heeft, zoals wan-
neer je een klacht over je woonomgeving hebt of te horen krijgt dat je vergunningaanvraag is afgewezen. In alle gevallen vinden we het belangrijk dat u goed geholpen wordt. Dit betekent dat u vriendelijk te woord wordt gestaan, maar ook dat er na het eerste contact gewerkt wordt om uw vragen, verzoeken of opmerkingen correct en tijdig af te handelen. Om te laten zien
dat de gemeentelijke dienstverlening niet ophoudt bij de balie, opende het Stadskantoor op zaterdagmiddag 2 oktober de deuren. Elke gemeentelijke afdeling liet zien op welke manier zij een steentje bijdraagt aan onze dienstverlening. Ongeveer vijfhonderd bezoekers van alle leeftijden maakten van deze gelegenheid gebruik om een kijkje in de keuken van de gemeente Goes te nemen.
Niet alleen tijdens de open dag zijn de medewerkers van de afdeling Vergunningen & Handhaving bereid om tekst en uitleg te geven. Wist u dat wij een speciaal vergunningenloket hebben, waar iedereen terecht kan met alle vragen over gemeentelijke vergunningen?
16
De Goese brandweermensen staan doorgaans met beide benen op de grond, maar soms werken ze op hoog niveau. Waaghalzen en durfals gingen dertig meter de lucht in met de ladderwagen. Anderen vonden het hanteren van de brandweerslang avontuurlijk genoeg!
Er viel heel wat te zien en te beleven voor jong… en oud!
Aan de tand gevoeld door meneer Samen-Spel.
Op de open dag kon in de kraam van de afdeling Financiën geraden worden hoeveel munt-geld er in een pot zat. Het was € 16,32. Winnaar werd Lisa Westerweel met € 15,95.
...en nog ‘s wat
Hoe wij u graag van dien
st zijn
Klantwijzer
Het spoor: meten is weten
Tijdens de open dag is de Klantwijzer geïntroduceerd. Hierin zijn de normen van de dienstverlening vastgelegd. In deze folder staat wat u mag verwachten als u contact legt met de gemeente Goes. De Klantwijzer is op halen bij de balie, maar u vindt de informatie uit de Klantwijzer ook op www.goes. nl > Inwoner > Publiekszaken > Klantwijzer.
Griffier Hans Scherpenzeel (links) legt uit dat de gemeenteraad uiteindelijk bepaalt wat er wel en niet gebeurt in Goes. Ook gemeenteraadsleden zelf (rechts) kwamen een kijkje nemen op de open dag.
Wat gebeurt er met de resultaten?
Extra metingen in oktober
Andere maatregelen langs het spoor
De spoorbak kost vele miljoenen euro’s en wordt betaald door de gemeente Goes, provincie Zeeland, Zeeland Seaports, ministerie van Infrastructuur & Milieu en ProRail samen. Omdat het belangrijk is om van te voren zo goed mogelijk te kunnen bepalen wat precies de effecten zijn van de spoorbak, besloot de gemeente om door twee onafhankelijke bureaus (Peutz en TNO) een ‘nul-meting’ te laten uitvoeren. Dit betekent dat de trillingen van de situatie zonder spoorbak nauwkeurig worden gemeten, zodat na de aanleg bepaald kan worden welk effect de spoorbak precies heeft. Tijdens de voorbereidingen voor de nulmeting heeft ProRail aangegeven dat een permanente snelheidsbeperking tot 60 km/u misschien tot de mogelijkheden behoort om de overlast tegen te gaan. Dit is een mogelijkheid die de gemeente Goes toejuicht en heel graag serieus wil onderzoeken. Door het oorspronkelijke meetplan iets aan te passen, kon ook deze optie meegenomen worden in de metingen in oktober langs het tracé van de geplande spoorbak.
Hoewel de spoorbak de gemoederen het meest bezighoudt, bestaat het spoorproject ook uit andere maatregelen om overlast en onveiligheid rondom het spoor tegen te gaan. Hierover kan gemeld worden dat er een begin is gemaakt met een plan van aanpak voor een ongelijkvloerse kruising van het spoor met de Van Hertumweg. Bij het aanleggen van deze tunnel voor alle verkeer moet rekening worden gehouden met de effecten op het verkeer, de veiligheid en de toekomstige ontwikkelingen in het gebied. De keuze van de exacte plek van de tunnel hangt hier onder andere vanaf en staat op dit moment nog niet vast. Hetzelfde geldt voor de aan te leggen fiets- en voetgangerstunnel. Ter hoogte van de Willem Zelleweg bevat het spoor een zogenoemde kruiswissel, die wordt gebruikt om treinen van baan te laten wisselen. Dit gaat gepaard met extra geluid en trillingen en is de reden dat Goes aan ProRail gevraagd heeft om deze wissel te verplaatsen naar een andere plaats, waar deze minder hinder veroorzaakt, bij voorkeur buiten Goes.
Binnenkort geven de meetresultaten duidelijkheid over wat de invloed van snelheid is op de trillingen die rijdende treinen veroorzaken. In elk geval wordt verwacht dat er naast de snelheidsbeperking aanvullende maatregelen nodig zijn om de trilling terug te brengen tot een niveau dat ook aanvaardbaar is als er in de toekomst meer goederentreinen langsrijden. Omdat het een gezamenlijk project is moet er samen met de andere partijen een besluit worden genomen. Gemeente Goes hoopt dat dit begin 2011 gebeurt.
17
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
Service van de Servic gem e vaneen de geme teente Goe Goess
Goes maakt zich al jaren sterk om de overlast van geluid en trillingen voor omwonenden van het spoor tegen te gaan. Railbeheerder ProRail is verantwoordelijk voor de maatregelen om geluidoverlast binnen de wettelijke normen te houden. Dit gebeurt bijvoorbeeld door het plaatsen van geluidschermen. Omdat Goes liever geen schermen ziet die de stad in tweeën verdelen en omdat het ook iets wil doen tegen de overlast van trillingen is er gewerkt aan een alternatief. Dit leidde tot het plan om een spoorbak van ongeveer een kilometer lengte aan te leggen die geluid en trilling beperkt.
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
Wat vindt úw partij hiervan?
18
Wanneer er bezuinigd moet worden, is dat altijd lastig. Het is makkelijker geld weg te geven dan geld weg te nemen. Er zullen langetermijnafwegingen moeten worden gemaakt. Je kunt niet lukraak snijden zonder na te denken over de gevolgen op langere termijn. Tegelijkertijd moet je zorgen dat bezuinigingen niet de mensen raken die het al het moeilijkst hebben in deze maatschappij. De stelling gaat er van uit dat bepaalde beleidsterreinen eerst uitgekleed moeten worden, alvorens naar het volgende over te gaan. Zo werkt het natuurlijk niet. Daarom zijn we het niet eens met deze stelling, deze manier van bezuinigen staat GroenLinks niet voor. Gemeentelijk beleid hoort samenhang te vertonen, nu en in de toekomst.
Eens. Om belastingen niet te hoeven verhogen moet de overheid zuinig zijn. Goes heeft voldoende nieuwbouwplannen om de komende jaren bewoners en bedrijven onderdak te bieden. Gezien de beperkte groeiverwachting is daar geen haast bij. De aandacht zal meer op de kwaliteit van wonen en welzijn moeten worden gericht. Gelet op de vergrijzing van de bevolking valt er weinig op zorg te bezuinigen. We willen tenslotte allemaal oud worden. Door toekomstgericht organiseren blijven de kosten beheersbaar. Cultuur is het zout in de pap. Besef dat het al weinig kost en zonder wordt het een smakeloze hap. Cultuur is inspiratie en daar heeft iedereen baat bij.
Het is van belang dat mensen goed kunnen wonen, maar moet er nog veel bijgebouwd worden? Bouwen naar behoefte dient de hoogste prioriteit te krijgen. Betaalbare woningen voor jongeren en senioren. Maar een stad kan niet alleen bestaan uit steen. Hoe we met elkaar willen leven, dat is waar het om gaat. In een aangenaam leefklimaat zal de bereidheid groter zijn er voor elkaar te zijn en te zorgen. In een stad waar ook cultuur vanzelfsprekend een plaats heeft, kunnen we zelf onze talenten beoefenen en is er cultureel aanbod. Dat draagt bij aan de leefbaarheid, kwaliteit en identiteit van Goes, waar we graag willen wonen. Eerst mensen, dan stenen. Marlize Laport, raadslid PvdA
Pieter Romijn, fractievoorzitter D66 Carel Bruring, fractievoorzitter GroenLinks
‘Eerst bezuinigen op bouwplannen, dan pas op zorg en cultuur.’ Het is lastig bezuinigen op woningbouwplannen die al zijn ingezet, en Goes ontwikkelt geen nieuwe woningbouwplannen. Bouwplannen voor een betere bereikbaarheid van Goes zullen op termijn bijdragen aan een plezierigere woon/werkomgeving, waardoor nieuwe inwoners zich eerder in Goes zullen vestigen. Nieuwe inwoners die op hun beurt weer een bijdrage leveren aan de voorzieningen. Bezuinigen betekent voor de VVD weloverwogen zoeken naar kostenbesparing door samenwerking en efficiëntie en soms schrappen van taken. Het schrappen bijvoorbeeld van ambtelijke en bestuurlijke ondersteuning bij het Museum zal naar onze mening niet leiden tot verarming van de cultuur, maar wel tot verbetering met minder kosten. Dick van der Velde, fractievoorzitter VVD
De SP heeft in de verkiezingscampagne steeds benadrukt dat er in Goes te grote bouwplannen zijn. De bevolking is afgelopen vijf jaar al gekrompen. Meer dan 2000 woningen bouwen vinden wij dus geen goed plan. Het gevaar bestaat dat de woningprijs nog verder inzakt als er teveel gebouwd wordt. Maar met minder bouwen kunnen we niet bezuinigen. Verkopen van grond levert juist geld op. Toch staat de SP achter de stelling, wij kiezen liever voor mensen dan voor steen. En goede zorg en cultuur dragen meer bij aan de leefbaarheid van een stad dan - pak hem beet - een luxe aquaduct. Floor van Lamoen, fractievoorzitter SP
Het gaat bij bezuinigen om prioriteiten stellen en een goede balans bij de verdeling van lasten. Onze prioriteit is: ‘mensen zijn belangrijker dan stenen’. Goede zorg is een basisbehoefte voor mensen en moet beschermd worden. Echter, ook de zorg ontkomt niet aan bezuiniging. Cultuur, zolang niet in strijd met de Bijbel, is belangrijk. Dit moet gesteund worden, maar wel pragmatisch. Van instellingen die alleen van subsidiegeld bestaan moet de subsidiëring heroverwogen worden. Directe bezuiniging op bouw is niet altijd mogelijk door contractafspraken. Wij pleiten voor een herbezinning, een andere visie op nieuwbouwontwikkeling waarbij nog meer naar behoefte en vraag wordt gebouwd. A.W.J. Verschuure, steunfractielid SGP/ ChristenUnie
Nee, natuurlijk niet. Je kunt bouwen niet vergelijken met zorg en cultuur. Het CDA kiest voor investeren in wat nodig is en bezuinigen op wat overbodig is. Dit betekent goede woningen, goede zorg en een passend aanbod aan cultuur. Het is als kiezen tussen een woning met een lekkend dak en een Rembrandt aan de muur, of een prachtige villa met lege kamers. Geen van twee is wenselijk. Je gaat voor een comfortabele woning met een prettige inrichting. En zo is het ook met de balans tussen bouwen, zorg en cultuur! Ad de Wit, raadslid CDA
WIE? Elia ter Wisscha, programmacoördinator Sport bij de afdeling Samenleving.
WAT? Het realiseren van een groene omgeving langs de ringbaan in Goes-Oost. Het wordt er zo ingericht dat het de bewoners daar, zowel jong als oud, uitnodigt tot gezond gedrag: bewegen, spelen en ontmoeten.
WAAROM? Omdat er steeds meer aandacht is voor de relatie tussen groen en gezondheid. De gemeente wil hier ook graag invulling aan geven. De provincie Zeeland helpt ons. Ons project is een zogenoemd demonstratieproject van ze, dat betekent dat het later ook elders in het Zeeuwse gerealiseerd moet kunnen worden.
VOOR WIE? In principe is iedereen er welkom, maar we hopen vooral op veel kinderen, jongeren en ouderen in het gebied. De omgeving moet een stimulans zijn om, in het geval van de jeugd, achter die computer vandaan te komen. Voor de ouderen worden straks in het gebied ook activiteiten georganiseerd, onder andere tegen eenzaamheid en overgewicht.
HOE? Omwonenden en vertegenwoordigers van bedrijven en organisaties in de directe omgeving van het gebied denken met ons mee; zij zijn verenigd in een speciale klankbordgroep voor het project. En zij zijn echt aan zet. Hun programma van eisen is namelijk leidend voor het uiteindelijke ontwerp. Op zich ook logisch, want anders wordt het gebied straks niet optimaal gebruikt.
MET WIE? De klankbordgroep dus, maar ook met andere toekomstige gebruikers (zoals de volkstuinvereniging, het Technasium van het Goese Lyceum en Zorgcentrum Randhof) wordt volop overlegd over de inrichting. Uiteindelijk moet er ook een stichting komen die over de activiteiten gaat.
WANNEER KLAAR? Dat duurt nog even! Op dit moment wordt eerst het voorlopig ontwerp getoetst - kijk op pag. 22 voor meer informatie hierover. De realisatie van het project vindt zoals het er nu naar uitziet plaats tussen september 2011 en mei 2012.
19
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
DE OPDRACHT
Een medewerker van de gemeente over ‘haar’ project
Wat is er aan de hand met de riolering?
En alweer lag de straat open… Tegenwoordig hebben we te maken met veel heviger regenbuien dan vroeger. De riolering krijgt dan flink wat water te verwerken en nog niet overal kan het stelsel dat aan. Het afgelopen jaar heeft de gemeente een flinke slag gemaakt in het vervangen van de riolering. Dat verklaart waarom er altijd wel een straat open lag. Vervelend, maar noodzake-
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
lijk. Dit artikel biedt u een natte rondgang door de gemeente.
20
Het baggeren van een waterpartij, zodat er meer water in terecht kan, is ook een middel om hier en daar wateroverlast na een regenbui te voorkomen.
In de binnenstad was de nieuwe bestrating die de overgebleven straten binnenkort krijgen, de aanleiding om eerst de riolering aan te pakken, net zoals dat gebeurde bij de winkelstraten die al eerder opnieuw bestraat zijn. Maar meestal was het de onderhoudsplanning van de straten, die aangegrepen werd om de waterafvoer te verbeteren.
Her en der straten open
Wateroverlast in de zomer van 2007 in de Goese Polder. Sindsdien is her en der in de gemeente het rioolstelsel verbeterd, maar tegen enorme wolkbreuken is geen enkel normaal riool opgewassen.
Tekst: Willy van Meegen
De onderhoudsplanning was ook de directe aanleiding om in Wilhelminadorp het rioolstelsel te verbeteren. In de I.G.J. van den Boschsstraat en de straten er omheen was een paar jaar geleden een enorme wateroverlast. Straten en zelfs woningen stonden toen blank. Na inventarisatie van de knelpunten konden nu maatregelen genomen worden. Het probleem is de piekbelasting bij grote wolkbreuken. Om het riool niet langer te belasten, is aan de Meestoofweg een sloot verlegd en een extra rioolstelsel aangelegd om het hemelwater van wegen en een deel van de daken direct naar deze sloot te lozen. Een vergelijkbaar werk is in de Koninginneweg in Oost en de Indira Gandhilaan in de Goese Polder uitgevoerd. Voorafgaand aan de herbestrating werd daar een extra regenwaterstelsel aangelegd. In Wolphaarts-
dijk is de Meulenweie op de schop genomen. Hier was sprake van verstoppingen, veroorzaakt door verzakking in het riool. De rioolbuizen onder de weg zijn inmiddels vervangen en bovendien is in het openbare groen een nieuw hemelwaterriool aangelegd, dat het dakwater van het geplande appartementencomplex aan de Oostkerkestraat gaat opvangen. Soms biedt het uitbaggeren van een vijver soelaas, zoals gebeurde bij de brede school in de Goese Polder. De vijver heeft daardoor, en door nog andere aanpassingen, nu een veel grotere opvangcapaciteit. En een mooiere uitstraling bovendien, door nieuwe natuurvriendelijke oevers.
Platte daken Voorlopig is het werk aan de riolering nog niet klaar. In bepaalde woonstraten in Goes is de wateroverlast erger dan elders. Dat is onder meer in delen van de Goese Polder, de omgeving van de Appelstraat in Zuid, de ’s-Heer Elsdorpweg en de westelijke zijde van de Buys Ballotstraat. Maar de kroon spant industrieterrein De Poel IV, waar na afloop van een flinke bui na een half uur nog steeds vijf centimeter water op straat staat. Oorzaak: de vele platte daken. De gemeente gaat daarom stimuleren dat bedrijven aan een
oplossing hiervoor bijdragen, in het kader van de revitalisering. In De Poel III speelde hetzelfde, maar daar zijn de problemen inmiddels opgelost. Voor 2011 staat renovatie en vervanging van de riolering in Goes-West op het programma.
Wadi’s
Creatieve oplossingen In de nieuwbouwwijk Wolphaartsdijk-Oost is een dubbel rioolstelsel aangelegd, voor schoon en vuil water. Het
Op uw eigen terrein Als uw tuin vol tegels ligt, kan het water geen kant uit. Onder de verharding kan een grintpakket het water tijdelijk opvangen. In de brochure Watertuinen zijn allerlei ideeën opgenomen hoe u in uw tuin voor een waterbuffer kunt zorgen. U kunt deze downloaden via www.goes. nl > Inwoner > Milieu en Afval > Natuur en Landschap > Watertuinen. Sinds kort kunnen gemeenten u verplichten om waterberging op eigen terrein te regelen. De gemeente Goes wil zover niet gaan, maar stimuleert dat door voorlichting.
21
Het Waterloket, voor al uw vragen over water
In de nieuwe wijk Riethoek wordt het regenwater van straat en dak via een open goot afgevoerd.
Werk aan het riool in De Poel III.
Voor al uw vragen en opmerkingen over wateroverlast kunt u zich wenden tot de gemeente. Ook wanneer het gaat over zaken waarvoor het waterschap verantwoordelijk is. Dat is zo geregeld in de nieuwe Waterwet. Als u bijvoorbeeld na hevige regenval water in de kelder hebt, belt u naar 249 770. Een gemeentemedewerker bekijkt dan waar het euvel zit en adviseert u wat u eraan kunt doen. Afhankelijk van de situatie verhelpt de gemeente, het waterschap of de provincie het probleem, maar het kan ook zijn dat u het advies krijgt voor eigen rekening een loodgieter, tuinbedrijf of een aannemer in de arm te nemen. Voor de huisaansluiting op het openbaar riool bent u zelf verantwoordelijk, ook al ligt die grotendeels in gemeentegrond. Als de huisaansluiting bijvoorbeeld beschadigd is door verkeer of door wortels van gemeentelijke bomen, dan zijn de kosten voor de gemeente. De gemeente vergoedt echter nooit kosten als zij pas achteraf op de hoogte gesteld is. Meer informatie vindt u op www.goes.nl > Inwoner > Milieu en Afval > Water en Riolering > Grondwater.
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
Bij nieuwbouw wordt een afdoende waterafvoer vanzelfsprekend in de plannen meegenomen. Steeds vaker worden dan wadi’s toegepast, zoals in Ouverture ook al gebeurde. Bij de nieuwbouw van de Zevenbladhof in Goes-West buffert een wadi het regenwater dat op de weg valt, om het vervolgens af te voeren naar het riool. Het filterpakket in de wadi maakt dat stoffen als lood en olie niet in het milieu terechtkomen. Aan de achterkant van de woningen zorgt waterpasserende verharding op het terrein van de woningbouwvereniging ervoor dat het water in de voegen kan verdwijnen en geleidelijk naar het zogeheten IT-riool gaat (IT staat voor infiltratie en transport). Kolken zijn bij dit systeem niet nodig. Ook in de nieuwe wijk Riethoek zijn het wadi’s die voor geleidelijke afvoer van water zorgen. Het water van de wegen en de meeste daken gaat naar vijf wadi’s. De achterpaden hebben kolken die aangesloten zijn op het infiltratie-transportriool. Dakwater dat niet naar de wadi’s kan, gaat hier ook naar toe via leidingen in de kruipruimtes. Een deel van het water in Riethoek verdwijnt naar het stelsel van de Annie M.G. Schmidtlaan, voor het overige deel is centraal in de wijk een gemaal aangelegd.
schoonwaterriool is uitgevoerd als IT-riool en heeft een drainerende werking. Het hemelwater wordt over de staat afgevoerd, zodat het minder snel naar het achterliggend gebied stroomt. Als de verbindingsweg met een nieuwe afslag van de A58 doorgaat, wordt meteen een waterberging in het groen opgenomen. Er worden overigens steeds vaker creatieve manieren bedacht om overtollig water te bergen. In de ontwikkeling van de oostrand van Goes bijvoorbeeld wordt de ontoereikende afvoer van de Stelleweg opgelost door een nieuwe afvoer via de Oranjeweg. In het plan worden de waterpartijen zo ontworpen dat ze geschikt zijn voor spelende kinderen. Zorgen voor waterbuffers hoort bij duurzaam bouwen, dat intussen bijna standaard geworden is. De klimaatverandering roept ook de vraag op welke normen gesteld moeten worden voor waterafvoer. De afvoer wordt afgestemd op een bepaalde norm. Als de buien intenser worden, heeft dat gevolgen voor de vereiste capaciteit van de stelsels.
Over van alles...
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
Zo gaat ’t worden aan de rand van Goes-Oost
22
Op donderdag 16 december overhandigden de leden van de klankbordgroep Natuur & Gezondheid hun schetsontwerp voor een ‘groene omgeving’ langs de ringbaan in GoesOost aan wethouder De Bat (foto). In het ontwerp (dat vooral geldt voor het bovenste gedeelte van het plangebied tussen Kloetinge, Mannee, Noordhoek en Goes-Oost) is in principe voor ieder wat wils opgenomen, maar speciale aandacht tijdens het ontwerpen is uitgegaan naar kinderen, jongeren en ouderen. Zo wil de klankbordgroep graag gescheiden fiets en wandelpaden (die tevens toegankelijk moeten zijn voor recreanten met een rollator of een scootmobiel) en een zogenoemd aightplein, een ontmoetingsplek voor jongeren van natuurlijk materiaal. In het
ontwerp zijn verder nog een vliedberg verwerkt (om over de polders uit te kunnen kijken), verschillende waterpartijen, een aantal fruit-, pluk- en beleeftuinen en fietspaden. Wilt u reageren op het voorstel of meer informatie, dan kan dit via onze website: www. natuurengezondheidgoes.nl. Dit schetsontwerp is het resultaat van vijf drukbezochte werkbijeenkomsten met de klankbordgroep van het project. Ook zijn verschillende overleggen met specifieke doelgroepen uit het gebied gevoerd. Zie voor meer informatie over dit project ook de rubriek De Opdracht op pag. 19. Naast genoemde klankbordgroep is inmiddels ook die voor de nieuwbouw van Het Goese Lyceum (Pontes) aan de slag. Later volgt nog de klankbordgroep voor de sportvoorzieningen op De Weitjes. Wat betreft de school denken de leden (omwonenden, vertegenwoordigers van de brandweer, de belangenverenigingen uit de buurt, de school en andere belangstellenden) vooral mee over het nieuwe gebouw en de directe omgeving daarvan. Een dezer weken bijvoorbeeld gaat de groep ook met de architect van de school om tafel. Waarschijnlijk start in het voorjaar de procedure voor het nieuwe bestemmingsplan.
Wees op uw hoede voor zakkenrollers Al een tijdje worden bezoekers van de binnenstad met posters op de ramen van winkels gewaarschuwd voor zakkenrollers. Op de poster staat een foto van iemand die ‘gerold’ wordt en daarnaast de boodschap om alert te zijn op zakkenrollers en tips om het zakkenrollen te voorkomen. Slachtoffers worden bovendien aangespoord om via 112 melding te doen bij de politie. De poster is een initiatief van de Politie Zeeland, Ondernemersorganisatie Goes, Horeca Nederland en de gemeente Goes. Met een regelmatig wisselende poster, die de boodschap steeds herhaalt, wordt geprobeerd mensen alert te houden op het gevaar van zakkenrollen en uiteindelijk het zakkenrollen te verminderen. Hierbij ziet u de nieuwste versie. Meer informatie en tips op: www.politie.nl/zeeland/ projecten/zakkenrollen.
Kleine weergave van het schetsontwerp. Het is op groter formaat te raadplegen op de genoemde website.
Laat ze niet pikken... Berg uw spullen veilig op!
Laat ze pakken! Gerold of iets gezien? Bel direct 112 Doe altijd aangifte!
www.goes.nl/Veilighei
Kijk ook op:
d en www.politie.nl/zee land
/projecten/zakkenrolle
n
...en nog ‘s wat Weer Gemeente van het Jaar? Ú mag het zeggen! Veel prijzen Goes doet het de laatste jaren erg goed in allerlei verkiezingen. Zo was Goes in 2010 de meest inspirerende Millenniumgemeente van Nederland en in 2009 samen met Groningen de eerste Fairtrade Gemeente van het land. Uit een onderzoek van COS Zeeland bleek onlangs dat Goes de meest actieve Zeeuwse gemeente is waar het om internationale samenwerking gaat. Bijna werd Goes ook nog Jongerenhoofdstad van Europa; we eindigden wel in de top 4. En misschien mag Goes zich binnenkort de stad met de Beste Binnenstad noemen.
Worden we weer Gemeente van het Jaar? U kunt tot en met 27 maart uw mening laten weten. De gemeente blijft in ieder geval goed haar best doen om de titel te behouden!
Raad van State keurt bestemmingsplan Waterstad Goese Schans niet goed Op 22 december heeft de Raad van State goedkeuring onthouden aan het bestemmingsplan Waterstad Goese Schans. Dit is gebeurd op basis van drie beroepsgronden: de aanpassing van de geluidszone die nog voor het oude havengebied gold, de financiële uitvoerbaarheid van het plan die voortkomt uit de onzekerheden over het verplaatsen van Haringman Betonwaren bv en het onderzoek naar de vleermuizen binnen het plangebied. De Raad van State reageert met deze uitspraak op het beroep van Haringman Betonwaren bv en een omwonende. Andere beroepen, die waren ingesteld tegen onderdelen als waterhuishouding, verkeer, archeologie, luchtkwaliteit, planschade, bodem,
de MER-beoordelingsrapportage, bouwhoogten en het natuurwaardenonderzoek zijn overigens door de Raad van State ongegrond verklaard. Ook is niet gebleken dat de prognose die als uitgangspunt heeft gediend voor de woningbehoefte ondeugdelijk is. De beroepen van overige bezwaarmakers, die betrekking hebben op het Goese Diep, zijn ook allemaal ongegrond verklaard. De gemeente Goes is verrast door de uitspraak. Momenteel wordt deze geanalyseerd om te bezien wat de consequenties zullen zijn. Daarnaast vindt overleg plaats met de bouwende partijen. De gemeenteraad wordt hierover in januari geïnformeerd. Kopers van woningen in het Goese Diep worden over deze ontwikkelingen geïnformeerd door de verkopende partijen.
Of u nu voor het UWV, de afdeling Activering & Inkomen of gewoon voor Publiekszaken naar het Stadskantoor komt, u kunt terecht bij de algemene receptie. Vanaf 1 december zitten deze recepties namelijk bij elkaar. Nu is het nog zo dat de kennis verdeeld is over de drie mensen aan de centrale receptie, maar het komende half jaar wordt gebruikt om deze kennis onderling over te dragen. Daarna kunt u een willekeurige medewerker van de receptie/infobalie aanspreken die u van alle basisinformatie zal voorzien.
23
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
Vanaf 10 januari kunt u weer een beoordeling geven van uw gemeente via de website www.gemeentevanhetjaar.nl. In 2010 was Goes Gemeente van het Jaar voor heel Nederland, in 2009 was Goes het al van Zeeland. Dat betekent dat de inwoners van Goes in het algemeen tevreden zijn over hun leefomgeving. Zo vonden ze in 2010 dat goed gewerkt is aan jeugd en welzijn, werk en ondernemen en aan veiligheid. Ook de dienstverlening van de gemeente scoorde goed. De gemeente probeert die voortdurend verder te verbeteren, via allerlei projecten en onderzoeken. Dit jaar komt er een klantenpanel, waarin inwoners van Goes kunnen meedenken over dit verbeterproces.
Eén receptie in het Stadskantoor
Over van alles...
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
Limonade en taart voor de winnaars 180 kleurplaten, 76 boerenschuren, een kleine duizend ballonnen met kaartjes in de lucht en 41 teruggestuurde kaartjes. Dat was het resultaat van de wedstrijd voor basisschoolkinderen op Open Monumentendag dit jaar. De winnende ballon maakte maar liefst een reis van 240 kilometer naar Holten. De winnares werd met de winnaars van de kleur- en bouwplatenwedstrijd op 1 november uitgenodigd voor limonade en taart. Ze kregen van wethouder Jo-Annes de Bat een mooie prijs uitgereikt. Alle prijswinnaars staan op de foto. Ballonnen: Monica den Boer (5). Kleurplaten: Loes en Pien Provoost (7), Mette Kribbe (6), Levi van Zweden (7) en Jesse Ruis (5). Bouwplaten: Amy Nieuwenstein (11), Woula Loukanikas (9) en Celina van Velzen (7).
24
Zeeuws Fietsjaar voorbij? Vorig jaar was uitgeroepen tot Zeeuws Fietsjaar. Het doel was om Zeeland onder de aandacht te brengen als dé regio voor een toeristische fietsvakantie. In Goes is afgelopen jaar ook van alles gebeurd op het gebied van fietsen, van de doorkomst van de Tour de France tot nieuwe toeristische kunst- en fietsroutes, van een nieuw mountainbikeparkoers tot extra fietsparkeerplaatsen en van een nieuw fietstunneltje tot een expositie van oude fietsen. Goes was altijd al een fietsstad, dankzij decennialang beleid voor veilige fietsroutes. Wist u dat Goes de enige stad in Nederland is, waar meer mensen op de fiets naar hun werk komen dan met de auto? Het fietsjaar is dan wel afgelopen, maar de aandacht voor veilige en aantrekkelijke fietsroutes blijft onverminderd doorgaan.
Samenspel rde oplage • uitzwaainummer • gelimitee Informatie van uw gemeente
november 2010
Afscheid van de burgemeester van de…
Met stille trom? Burgemeester Dick van der Zaag met pensioen
Samenspel zwaaide burgemeester uit Voor het afscheid van burgemeester Dick van der Zaag is in december in een kleine oplage een speciale Samenspel gemaakt. Deze uitzwaai-editie bevat een interview met de echtgenote en de broer van Van der Zaag, een puzzel en heel veel foto’s uit de ruim zeventien jaren dat Van der Zaag burgemeester van Goes is geweest. Er zijn nog exemplaren over en liefhebbers kunnen die (zolang de voorraad strekt) ophalen in het Stadskantoor.
Interviews met ‘de vrouw van’ en ‘de broer van’
...en nog ‘s wat Nieuwe verlichting Middelburgsestraat De verlichting van de Middelburgsestraat en Westsingel op de doorgaande route is vorig jaar vernieuwd. De nieuwe lichtgekleurde masten zijn voorzien van energiezuinige armaturen, die dimbaar zijn conform de wettelijke regels. Het licht is nu wit en een duidelijke verbetering ten opzichte van de vroegere gele lampen. Het gedeelte van de Koepoort tot Ockenburg is inmiddels ook voor een groot gedeelte aangepast. Voor dit jaar staat het deel van de doorgaande route tot de Oranjeweg op de planning. Uiteindelijk wordt heel het traject tot Kloetinge vernieuwd, afhankelijk van het verloop van het spoorproject.
Goes Beter Bereikbaar en de variaties op de varianten In februari vorig jaar presenteerde de gemeente aan belangstellenden twee tracés voor de zogenoemde zuidelijke verbindingsweg. Dit is de weg die verkeer vanaf de nieuwe afslag A58 naar het centrum van Goes leidt. Variant A loopt vanaf de Nansenbaan over de Columbusweg/Scottweg naar de Elvis Presleylaan en sluit aan op de Van Hertumweg. Variant B loopt langs de toeristische spoorlijn en sluit ter hoogte van de brede school aan op de Elvis Presleylaan en vervolgens op de Van Hertumweg. Beide tracés riepen bezwaren op bij omwonenden. Met de opmerkingen van februari in het achterhoofd is verder gewerkt aan de
varianten. Het resultaat werd op 18 oktober gepresenteerd tijdens een drukbezochte informatiebijeenkomst in het Stadskantoor. Wat is er precies veranderd? De rotonde in variant A heeft in de variant A1 plaatsgemaakt voor een vloeiende bocht waardoor de route qua reistijd gunstiger wordt. Variant B1 loopt niet meer over de Columbusweg, maar voorziet in een parallelweg langs de Columbusweg. Hiermee is tegemoet gekomen aan het bezwaar dat bedrijfsverkeer, dat de erven aan de Columbusweg verlaat, niet meer wordt gemengd met doorgaand verkeer. Een andere aanpassing in
beide varianten is dat de nieuwe weg niet meer langs de wijk Goes-Zuid loopt, maar verplaatst is naar de andere kant van het bosgebied langs de Poel III. Voordat het college van B&W in het voorjaar van 2011 een besluit neemt over welk tracé we straks rijden, gaan drie klankbordgroepen meedenken over de verdere verfijning van de tracés. Dit kan bijvoorbeeld gaan over de exacte route, de inrichting qua groen of de inrichting van kruisingen of rotondes. Meer informatie én kaartjes van de varianten vindt u op www.goes.nl > Inwoner > Verkeer en vervoer > Goes Beter Bereikbaar.
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
25
Over van alles... Culturele variatie in Goes
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
Wethouder Jan de Pooter bij de ondertekening van het convenant met Variant Goes.
26
Na een succesvol 2010 staat Variant Goes weer klaar om ook in 2011 integratieactiviteiten op te zetten. Stichting Variant Goes is een samenwerkingsverband tussen allochtonen en autochtonen, dat werk maakt van het samenleven met als slogan ‘Samenleven doe je met elkaar’. “We kijken op een positieve manier aan tegen de multiculturele samenleving”, vertelt voorzitter Luc Willem. “We willen er iets van maken. Variant Goes
droomt van een samenleving in Goes waar mensen ongeacht afkomst en kleur betrokken zijn bij hun woonplaats en bij elkaar. We zijn niet naïef en signaleren ook knelpunten. We staan positief tegenover een integratie die van twee kanten komt. Als we bang zijn voor elkaar of elkaar niet kennen wordt het nooit wat. Variant Goes wil stimuleren dat mensen vanuit verschillende culturen elkaar ontmoeten. Hiervoor werkt
Op zoek naar Slot Oostende De voorstudies zijn bijna afgerond en binnenkort begint het archeologische onderzoek naar de restanten van Slot Oostende, ook wel Torenburg genoemd. Deze restanten bevinden zich onder de vroegere bioscoop en onder het voormalige Griekse restaurant aan de Singelstraat. Deze panden zijn door de gemeente aangekocht en inmiddels leeg. Van het slot lijken nog veel restanten over te zijn. Archeologische en bouwhistorische blootlegging moet dit uitwijzen. Na het archeologisch onderzoek kan begonnen worden met plannen maken. Maken we de gewelven zichtbaar? Wordt het een toeristische attractie? Dat zal afhangen van de kosten en de raad zal daar een besluit over nemen.
de stichting samen met tal van individuen en organisaties.” In het activiteitenplan 2011 ligt de nadruk op ontmoeting en educatie. Luc Willem denkt hierbij aan het organiseren van Kleurrijk Goes in het centrum van Goes, ontmoetingen in de wijk, een multiculti-kookclub, het kunstproject Van Ginder en Hier, zwemmen en ontmoetingsavonden voor vrouwen, een Afrikaanse avond, ouderenactiviteiten en voorlichting voor scholen en andere geïnteresseerden. “Omdat we open staan voor samenwerking, laten we ruimte in onze plannen voor nieuwe ideeën die te maken hebben met een positieve integratiegedachte,” nodigt hij uit. Op 10 december vorig jaar heeft Variant Goes een convenant ondertekend met de gemeente Goes, waarin afspraken staan over de uitvoering van de activiteiten door Variant Goes in samenwerking met de gemeente Goes. Naast de organisator van activiteiten is Variant Goes ook gesprekspartner van de gemeente Goes over het integratiebeleid. www.variantgoes.nl
Tekst: Joost Adriaanse
Een wandeling in de 18e eeuw (31)
Bij de molenaar van ‘De Koornbloem’ Zicht op zeven molens
De Goese molengeschiedenis De molenaar van ‘De Koornbloem’ nodigt ons gastvrij in zijn molen. Hij vertelt ons de boeiende geschiedenis van de talrijke Goese molens. In de 15e eeuw kwam het in gebruik om windmolens op de stadswal te bouwen. Uit oude archiefgegevens is af te leiden dat de eerste molens werden gebouwd tussen
1350 en 1490. De oudste afbeelding van een windmolen in Goes vinden we op de kaart van Jacob van Deventer uit 1560. Het gaat dan over de ‘noordmolen’, een standerdmolen ter hoogte van het tegenwoordige Bastion. In de 17e eeuw komen er geleidelijk meer windmolens. Doorgaans zijn er in de 18e eeuw negen à tien windmolens. Daarnaast functioneren de waterkorenmolen aan de Kleine Kade (nummer 43), de boekweitrosmolen in het van 1525 daterende pand ‘De Hazaert’ aan de Sint Jacobstraat (nummer 52), de van 1591 daterende ros-oliemolen aan de Kreukelmarkt (nummer 8) en de rosoliemolen tussen de twee poorten. De molenaar van ‘de Koornbloem’ geeft een globale schets van de windmolens van Goes.
De drie molens aan de Westwal Allereerst zien we naar het zuiden toe oliemolen ‘De Hoop’. Eerst stond hier de in 1610 gebouwde standerdmolen ‘De Catte’ op de hoog oplopende kop van de Westwal, de Katteberg. Deze molen waait in 1780 om. De eigenaar laat hier in 1783 een nieuwe oliemolen ‘De Hoop’ bouwen. Deze wordt in 1783 verkocht aan de ‘Sociëteit van de Olymolen de Hoop’. In 1898 is de molen gesloopt. Verderop, op het Ravelijn de Groene Jager, staat oliemolen ‘De Hoogkamer’. Deze molen is gebouwd in 1594. De molenaar kreeg recht van overpad over het aangrenzende kloosterhof van het kruisbroedersklooster (dit is de latere Beestenmarkt). Deze molen, toen eigendom van Marynis Smytegelt, waait in 1703 om en is niet meer herbouwd. Nog verder naar het zuiden, op het Ravelijn de Grenadier, staat vanaf 1664 de gort- en pelmolen ‘De Grenadier’. Gortmolenaar Steven
Van links naar rechts korenmolen ‘De Vijf Gebroeders’ op het Bastion, houtzaagmolen ‘De Eendracht’, de oliemolen aan de Paardeweg (nu korenmolen ‘De Koornbloem’) en oliemolen ‘De Hoop’ op de Westwal
Poelman krijgt in 1741 toestemming om behalve gort ook boekweit te malen. In 1744 wordt deze molen afgebroken en een in Dordrecht gesloopte molen wordt op dezelfde plaats opgebouwd. In 1777 verwerft de eigenaar het recht om ook cacaobonen uit Suriname te malen en te verwerken tot chocolade. In 1810 wordt de molen verkocht aan Pieter Remijn, die dan ook eigenaar is van ‘De Koornbloem’ en ‘De Vijf Gebroeders’. De molen is in 1856 afgebroken.
De vier molens aan de noordkant Naar het oosten toe zien we als eerste houtzaagmolen ‘De Eendracht’. Deze molen dateert van 1701 en was bijna twee eeuwen bezit van de familie Harinck. De molen ligt buiten de stadswal op een strekdam in het molenwater. Het veelal uit Letland afkomstige hout gaat aanvankelijk via de getijmolen aan de Kleine Kade naar het molenwater. In 1901 is de zaagmolen gesloopt. Even verderop zien we, hoog verheven op het Bastion aan de noordwal, windkorenmolen ‘De Vijf Gebroeders’. Hier stond de oudste molen van Goes. Het was een uit 1497 daterende standerdmolen. De houten molen is in 1801 gesloopt en in 1823 vervangen door een nieuwe stenen molen ‘De Vijf Gebroeders’. Deze is in 1897 afgebroken. Verderop, op het noordoostelijke bolwerk ten noorden van de Bleekveldse Poort (ongeveer waar nu de houtloodsen staan), zien we de van 1692 daterende oliemolen ‘De Dubbele Arent’. In 1832 is deze met riet gedekte molen afgebrand. Op de westcourtine nabij de Westerschans zien we oliemolen ‘De Windhond’. Deze is in 1715 verkocht en in 1720 afgebroken.
27
Samenspel Samenspel winter dec. ‘10/’11 2010
Vanaf het Bastion wandelen we over de noordwal naar de Paardenweg. Al eeuwenlang is hier, op de hoog gelegen stadswal ten noorden van de westpoort, een molenerf. Op een kaart van 1650 komt de molen al voor. Al vanaf 1595 staat hier een oliemolen met de naam ‘De Treurniet’. In 1771 brandt deze zogenoemde standerd-oliemolen af. Molenaar Pieter Remijn krijgt in 1801 toestemming “om op de moolberg benoorden de ’s-Heer Hendrikskinderenpoort een nieuwe stene windkorenmole te stichten”. Dit is de enige van de twaalf achttiende-eeuwse molens die tot in de 21e eeuw blijft bestaan. Vanaf het molenerf van ‘De Koornbloem’ hebben we een fraai uitzicht op de overige zeven windmolens van Goes in de 18e eeuw. Naar het zuiden toe zijn dat achtereenvolgens oliemolen ‘De Hoop’ op de zogeheten Katteberg op de Westwal, oliemolen ‘De Hoogkamer’ op het Ravelijn de Groene Jager en gortmolen ‘De Grenadier’ op het Ravelijn de Grenadier. Naar het oosten toe zien we achtereenvolgens houtzaagmolen ‘De Eendracht’, korenmolen ‘De Vijf Gebroeders’ op het Bastion, oliemolen ‘De Dubbele Arent’ op het noordoostelijke bolwerk buiten de Bleekveldse poort en oliemolen ‘De Windhond’ op het westcourtin bij de westerschans.
De Ganzenveer Vier vragen aan een ‘onbekende bekende’ Goesenaar, gefotografeerd op zijn favoriete plek in onze gemeente. Deze keer praten we met Joannathan Duinkerke (21), Nederlands kampioen wielrennen weg én tijdrit in de ID-categorie (verstandelijke beperking). Hij wint prijzen aan de lopende band (kijk maar eens op www.joannathanduinkerke.nl), maar de meeste bekendheid verwierf hij toch door in mei van dit jaar tijdens de Giro-etappe over Walcheren een paar kilometer mee te koersen met de profs. Was dat nu een vooropgezet plan van Joannathan? “Nee, helemaal niet. Ik fietste een beetje mee op de parallelweg om het goed te kunnen zien. Ik reed hetzelfde tempo, merkte ik. Die groep had net een grote valpartij achter de rug, vandaar. Ik zag toen ergens ineens een opening om op het parkoers te komen en dat deed ik in een opwelling. Ik kon best makkelijk aanpikken.” Joannathan doet veel voor zijn sport. Hij traint dagelijks vier uur, met één rustdag per week. Dan maakt hij rond Goes een flinke toer, meestal alleen, maar soms met zijn trainingsmaat die bij Rabobank in de opleidingsploeg zit. “Die is natuurlijk veel beter, maar dat is goed voor me!” Na de rust van deze winter gaat Joannathan in het vroege voorjaar weer vol aan de bak. Heeft hij een speciaal doel volgend jaar? “Nee, niet echt. Het is ook niet verstandig om je op één prijs te focussen, want als je dan verliest, krijg je een mentale opdonder, dan win je niks meer. Maar ik denk wel vaak aan de
Samenspel Samenspel winter juni dec. ‘10/’11 2010
Special Olympics in Athene, komende zomer. Ik heb me al geplaatst voor de wegwedstrijd en ik hoop daar ook met het tijdrijden mee te doen.”
28
Wat heb je met Goes? “Als baby ben ik in Goes bij mijn ouders gekomen en nooit echt weg geweest. Ik woon in Nieuw-West en werk halve dagen bij De Betho. M’n trainingsrondes doe ik uit huis, dus ik ken Goes en omgeving op m’n duimpje. Ik fiets trouwens in Team BeeBikes uit Kapelle en ik ben ook lid van ZRTC Theo Middelkamp. Ik ga in de wintermaanden ook graag uit in Goes. Het is hier gezellig en niet te druk.”
Waarom is de Kattendijksedijk je favoriete plek? “Hier rij ik bijna dagelijks, het is een prachtige plek. Ik geniet zeker van het landschap en het water als ik train. En verder is de Kattendijksedijk voor wielrenners gewoon erg speciaal: smal, bochtig en altijd wind tegen, lijkt het. In allerlei wedstrijden zoals de ZLM Tour en de Delta Profronde is de Kattendijksedijk vaak de scherprechter. Pas sprak ik de prof Servais Knaven, die begon gelijk over de Kattendijksedijk!”
Wat is je Goese hartenwens? “Eigenlijk heb ik niets te wensen. Ik heb het in Goes prima naar mijn zin. Er zijn winkels en sportmogelijkheden genoeg, om maar wat te noemen. Ik vis graag en dat kan ook veel plekken. Het enige wat ik mis, haha, zijn heuvels om te fietsen. Ik klim graag en volgens mij ook best goed. Nu klim ik alleen als ik een weekendje bij mijn oom in Limburg ben.”
Welke ‘onbekende bekende’ Goesenaar prijkt volgende keer op deze plek? “Rein-Jan Elenbaas, een Goese fysiotherapeut die heel veel mensen blij en beter maakt!”