Temporaryong Silid - aklatan isinakatuparan

Bilang pag suporta ng panawagan sa pagkakaroon ng silid aklatan sa paaralan na siyang gagamitin sa muling pagbabalik ng face to face, hinati ang E-classroom ng Simon Edgar A. Garay Elementary School upang maging temporayong silid-aklatan.

Sabi ng LR

Organikong pagtatanim, sinimulan

Dahil sa layunin ng programang gulayan sa paaralan na mabawasan ang mga batang kulang sa timbang, hinikayat ng paaralan ang mga magulang at mga kabataan na mag tanim ng gulay sa paaralan at maituro sa mga batang mag-aaral kung anoano ang mga sustansiyang naidudulot sa katawan sa araw-araw na pagkain ng gulay.

Ang mga myembro ng TUPAD tumulong narin upang maipatupad ito sa paaralan. Sila ang naghanda at nagtanim ng gulay sa likod ng paaralan.

“Dapat gayod mam magtanom kay para pwede ra magamit sa bata dri sa skwelahan”, sabi ng isangnanay.

Lalo nasa panahon ngayon na parami ng parami ang wasted children, mas mainam na ituro sa paaralan ang pagkain ng gulay upang magkaroon sila ng magandang performans sa paaralan.

Bahagi ito ng Project Tanom na malakawang ipinapatupad sa paaralan.

“Presko ug natural ang gamiton nato na pataba mam para tambok gayud ato tanom.”

Dagdag ng isang nanay na myembro ng TUPAD.

“Nanghinaot me na tana magpadayon pa ang suporta sa amoa para mapadayon ang gulayan” sabi ng isang guro.

“Maging sa tahanan ay gumagamit din kami ng organikong pataba tulad ng pinabulok na dahon at balat ng mga gulay sa compost pit. Naa pod mi gulayan sa amo balay mam nga naggamit rapod mi og organiko nga pataba.” paliwanag ni Edna Dumali na nasa iakaapat na baitang. #

Manager sa paglilibot at pag bisita niya sa paaralan upang tingnan ang silid aklatan, “ kinahanglan gayud natu na maghimo bisan temporary lang nga library para sa atong mga koleksyon aron ma preserve ni siya kay dili dali mahimo ani.”

“ Since dili pa functional ang inyong computers pwde siguro ato e temporary ug butang diha ang inyong library o collections natu sa LR” dagdag pa niya. Sa senyas ng punong guro, hinati ang e-classrom sa tatlong bahagi, Clinic, E-classroom at library. Sa tulong MOOE fund, nahati ang e-classrom at naisakatuparan ang pagkakaroon ng library sa paaralan. Maayos na din ang mga koleksyon ng LR at magkakaroon na ang mga bata ng dagdag na lugar upang magbasa tuwing tanghali. #

Malnutrisyon sa paaralan nilabanan

Naitala ngayong School Year na tumaas ang bilang severly wasted at wasted children o batang kulang sa timbang sa paaralan

Dahil dito ipinatupad ng paaralan ang SBFP o School Based Feeding Program kasama ang gulayan sa paaralan upang mabawasan ang mga batang kulang sa timbang.

“Maayo na siya para sa mga bata kay para mukaon jud sila ug gulay” sabi ng isang magulang na nagluluto para sa mga bata. Marami kasi sa mga batang ito ay hindi kumakain ng gulay sa kanilang mga tahanan.

“Makatabang siya sa bata ma’am kay mukaon man jud siya dri sa skwelahan kay naa iya mga klasmet nga kauban niya”,dagdag pa niya. Dahil din dito, hindi nag-aabsent sa paaralan ang mga batang ito.#

13%

ni: Kent Jairus Dyre M. San Jose

RA 9003, pinaigting

SPG, YES-O pinangunahan ang waste segregation

Bilang pagtugon sa RA 9003 ang tamang pamamahala ng basura sa paaralan o proper waste management disposal, ipinatupad ng paaralan ang paghihiwalay (segregation) ng mga basura.

Ang pangulo ng SPG (School Pupil Government) at Pangulo ng YES - O (Youth for Environment in Schools Organization) ay nagtalaga ng skedyul sa pangongolekta ng nakahiwalay na mga basura.

Ang bawat silid aralan sa paaralan ay may taglilimang basurahan upang maisagawa ng mga bata ang tamang pamama- hala sa basura.

Tatlong beses sa isang linggo ang pangungukolekta, tuwing lunes,

9 Sa 10

Adiksyon Sa Social Media

Hindi ipinagbabawal ang mga cellphone sa mga bata, lalo na na galing tayo sa dalawan taong pandemya na siyang naging aliw ng mga bata sa lockdown. Hindi rin bawal ang pagtitiktok, facebook post at iba pang gamit ng social media.

Subalit, hindi maiwasan na maadik ang mga kabataan sa social media lalo pa’t ginagawa nila itong libangan.

May mga di mabuting epekto ito sa mga mag-aaral lalo pa at bumalik na ang face to face classess.

Ang K-12 curriculum ay may malaking porsyento sa mga performance tasks.

Dahil dito, maraming mga mag-aaral ang bumabawi at naninigurong may maipasa o magawang performance task sa bawat asignatura. Malaking tulong ang computer shop, social media at online apps lalo na sa merkules at biyernes. Itinatapon sa MRF ang mga basurang nakolekta na siyang dinadala naman sa MRF ng barangay upang makuha ng garbage truck. #

Nangungunang mag-aaral kinilala

Meeting kung saan pinaalam ng mga guro ang kasanayan ng mga bata sa unang markahan ng 2022-2023.

Ginawa rin ang orientasyon ng DO 34, 2022 at planu tungkol sa nalalapit na family day.

Pinapirma din ang mga magulang ng mga card sa unang markahan.

Patnugutan

Punong Patnugot: mga guro, magulang at mga bisita mula sa PTA at Barangay Council. Kung saan namigay ang council ng papremyo. $ mga aralin na kailangan hanapin online.

9 sa bawat 10 kabataan sa paaralan ang pumupunta sa mga computer shop o nagseselpon pag-uwi. Hindi na na nauutusan ang iba bata sapagkat nakatutok na sa social media. Naapektuhan din ang kanilang pagaaral sapagkat mas pipiliin nilang hindi pumasok para mag selpon lang buong araw o magtambay sa mga computer shop.

Nagiging pasaway na rin ang iba may di mabuting ugali na minsan dahil sa impluwensya ng social media. May mga mag-aaral naman na di na halos maalis ang mata sa cellphone. Nagiging dahilan narin ang pagka-adik sa cellphone ang pagkasira ng mata at ang iba kamatayan dahil sa hindi sapat na tulog at hindi mabuting lifestyle. Mayroong mabuti at masamang epekto ang social media. Kailangan lang disiplina at paalala ng mga magulang

3.6 Billion

Epekto ng facebook sa pagaaral mo, positibo o negatibo?

Dania Quijote

Pangalawang Patnugot:

Francis Jessiel C. Edulan

Pamamahalang editor:

Shane Mae O. Aranquiz

Kasabay ng pagpirma ng card at General Assembly Meeting, kinilala din ang mga nangungunang magaaral sa unang mark- ahan ng sa mababang paaralan ng SEAG noong Nobyembre 12, 2022.

Kinilala ang mga nangunang mag-aaral mula Kinder hanggang ikaanim na baitang.

Nagkaroon din ng

General Assembly

Ang nasabing programa kay dinaluhan ng mga mag-aaral mula kinder hanggang ikaanim na baitang

Tagasulat:

Balita: Rachel Ann A. Reyes

Lathalain: Marjorie S. Sillador

Agham at teknolohiyang lathalain:

Shane Mae O. Aranquiz

Isports: Chloe B. Alo

Kartong Editoryal: Princess Mycah Parcotilo

Rosie R. Salazar

Punong Tagapayo

Maria Delia I. Comiling

Pangalawang Tagapayo

Ayon sa pananaliksik sa 2022. Higit 3.96 billion na ang cellphone subscribers sa buong mundo at tumaas pa ito. Nasa 100 800 000 ay gumagamit o aktibo sa facebook sa Pilipinas ng Hunyo 2022 o 87.6% ng populasyon ng bansa. Masama ang dulot nito sa mag-aaral kung ating susuriin. Kahit ang mga batang nasa elementarya ay may mga account na sa facebook.

Hindi man lahat subalit 67% ng 211 ng mga bata sa paaralan ay meron nito.

Maraming mga magaaral ang bumaba ang marka dahil nababawasan ang oras sa pag-aaral, at ang iba nawawalan ng gana sa pagkain dahil sa inaatupag nalang ang cellphone at hindi na nilalagay. Ang iba naman ay inuubos na ang baon sa pagloload o inuubos ang ipon para makaonline at ang masama pa, nangungupit na ang iba para may pang load. Sa kabilang banda, may mabuting dulot ba ito?

Ayon sa pananaliksik, ang mga gumagamit nito ay nagkakaroon ng maraming kaibigan, at naipapakita nila kung sino sila. Na kung tutuosin wala naming kaugnayan sa pag-aaral pero napapaunlad ang kompyansa sa sarili. Yun lang, nahuhubog ang iyong pagkatao, dumadami ang iyong kaibigan, subalit sila ba ay nakatulong? Para sa isang batang tulad ko, tayo nga ay nag-aaral upang mahubog ang ating pagkatao, marami naman tayong kaibigan sa paaralan hindi ba, at tsaka may mga aktibidad sa paaralan at sa silid aralan na nakakatulong upang tayoy umunlad na hindi

Problema sa basura aksyunan

Hindi na biro ang problema ng basura sa paaralan at dapat na malunasan ito sa madaling panahon. Sa bawat pagtatapos ng recess, napapansin ang mga balat ng ice candy at mga basura sa paligid.

Nagiging problema ang basura lalo na pag may dumating na mga bisita, hindi agad nalilinis ang mga kalat sapagkat lahat ng bata ay nasa loob na ng kanilang silid aralan.

Nagiging marumi ang paligid ng paaralan. Ang mga basurahan naman sa bawat klase ay masyadong malayo sa Canteen upang tapunan ng basura.

Ang paglalagay ng kahit ng basurahan na malapit sa canteen ay isang paraan upang masolusyonan ang problemang ito. Sa pamamagitan nito, nagiging malapit lang ang basurahan at maiiwasan ang pagtatapon kung saan saan.

Ang mga taong nasa canteen naman ay pwede ng magpatulong sa pagpulot ng basura habang sila ay nagbabantay ng kanilang paninda. Pwede na rin nilang linisin ang kanilang kalat sa pagtitinda at itapon ito ng mas malapit sa kanilang tinitindahan.

Maraming sites sa internet ang kadalasan na naaccess ng mga kabataan. Kabilang dito ang facebook, twitter, instagram, at mga laro tulad ng Dota, Clash of clans at kung ano ano pa. Sa isang klik lamang ay maaari ka nang mapabilang sa isa o sa lahat ng mga ito. Malaki ang impluwensiya ng media sa ating mga kabataan lalo na sa kanilang pang-araw-araw na pamumuhay at pag-iisip. Kung iyong titignan, malaki ang kaibahan ng mga kabataan noon at ngayon.

Maraming kabataan na ginagawa ang mga social networking sites na ito bilang libangan. Pero ano nga ba ang mga epekto ng mga ito sa kabataan sa panahon ngayon?

Unang bagay dito ay ang pagiging tamad ng mga kabataan sa pag aaral dahil sa mga sites na mayroon ay nahahati ang kanilang atensyon. Mas marami pa silang ginugugol na oras sa pag access o paglalaro kaysa sa pag aaral. Mas nagiging interesado sila sa mga bagay na makikita sa sites kesa pagtityaga sa mga aralin sa paaralan. Dahil din sa mga social networking sites na ito ay nagiging aktibo ang mga estudyante sa latest na bagay at sa kung anong uso. Dahil din sa mga social sites na ito, marami sa kanila ang nalululong sa mga larong kinasisira ng kanilang pag aaral. May pagkakataon pa na hindi sumisipot ang ibang magaaral makapaglaro lamang ng mga

Dota o clash of clans ang iba naman pumapasok nga pero di naman nakikinig sa guro dahil nagfacebook lamang.

Sa kabilang banda, magagamit ito sa kasamaan para manloko ng kapwa. Maraming naibabalita sa telebisyon ang mga ganitong eksena na sa pamamagitan ng media ay maraming nabibiktima sa mga panloloko.

Dapat tayong maging maingat sa paggamit ng mga media. Sa mga magulang ng ating kabataan, gabayan ang inyong mga anak ng sa gayon ay hindi nila magamit sa kasamaan ang media. Ipaliwanag sa mga anak ang kanilang nakikita sa mga website na kanilang pinupuntahan. Alam na ninyo ang impluwensiya ng media at kung paano ito magagamit sa mabuti at masamang paraan. Disisyon na ninyo kung anong paraan ninyo ito gustong gamitin. Basta ito may tamang gabay at may takdang oras kung kailan ito gagamitin upang mapangalagaan din ang kalusugan ng ating mga kabataan.

Mental Health isyu ba?

Ni: Shane Mae O. Aranquiz

Ipresenta ng Department of Education na umabot sa 404 estudyante ang nasawi sa pagpapakamatay habang 2,147 naman ang nag-suicide attempt noong taong 2021.

Ano ang Mental Health?

Kasama sa mental health ang emotional, psychological, at social well-being o pagiging magaling at mabuti ng bawat isa. Tumutulong ito kung paano natin hinaharap ang stress o mga pagsubok sa buhay, paano ang ating pakkipaghalu-bilo sa iba. Iba iba ang mental health sa bawat bahagi ng ating buhay, mula sa pagkabata hanggang sa pagtanda. (https://www.ritemed.com.ph/mental-health)

Sikolohikal na dahilan

Kalungkutan

Ayon sa napakaraming pag-aaral ang kalungkutan ay may malaking ugnayan sa mental health ng isang tao. Kung saan, ang pagkawalay ng kabataan sa kanilang mga kaklase, kaibigan, at magulang ay maaaring magdulot ng matinding kalungkutan sa kanila at pagbigat ng kanilang pakiramdam, dahil sa pag-aakalang nag-iisa sila.

Online Class

Para maituloy ang pag-aaral sa gitna ng pandemya. Ang Pilipinas ay sumailalim sa online class, kaya’t ‘di na nakapagtataka kung ang mga kabataan ay madalas na nakaharap sa gadgets at matagal silang nakakababad sa screen. Ang matagal na exposure sa gadgets ay maaaring iugnay sa pagtulog ng isang tao dahil nawawalan sila ng sapat na tulog sa paggamit nito.

Marami ring kondisyon sa kalusugan ang maaaring palalain ng kawalan ng sapat na tulog tulad ng pagkakaroon ng mababa at hindi malusog na mental health.

(https://hellodoctor.com.ph/fil/pagiging-magulang/mental-health-ng-kabataan/)

Halos lahat ng nabanggit ay naranasan ng mga kabataan lalo ng ng panahon ng pandemya. Hind natin naranasan kailanman ang pandemya, hindi natin alam paano ito malampasan at lalong hindi natin alam ang kinabukasan.

Plastic Surgery

Tinanong namin ang ilang mga bata sa highschool at senior highschool. Ito ang ilan sa kanilang mga sagot.

Pulso ng Masa uban tao na dili makakaya sa operation then dapat kabalo ta makuntento kung unsay naa sa atong kaugalingon og kung unsa ang gihatag sa atoa sa Ginoo” – Jhanicha

“Hindi ok, even do it will change the physical appearance of an individual it cannot change you as a person and sooner there are side effects on medicines used in surgery and we should be contented on what we have.” –Flordiwena lawas ang opera ikapatay gud na ...then.isa pa ka reason na dli na liable is dapat makontento nalang sa kong unsa ang physical apperance nimo, di f naa manang bully2, discrimination or whatever, ignore nalang basta kay di mn cguro sala ang pag ka maot, pag ka mubo sa ilong ..etc”

- Christine Dave

ito po ay nagpapababa ng kompyansa sa ating sarili at pagkatao, nawawala an gating pagkatotoo sa sarili at magiging mitsa ng depresyon”

Pwede rin na maging sanhi ng kanilang kalungkutan ang pagkakaroon nila ng isyung pampamilya dahil sa mga epekto ng pandemic sa kanilang pamumuhay.

Pag-aalala

“Ok napod kay if mag pa surgery man ko, body ramn nako ang mag bag o, dli mn akoa attitude” – Dave

Paano kung may mag sponsor?

Kahit sa paaralan, hindi tayo tinuruan paano mapanatiling maganda ang mental health. Kung mayroon man tayong nagawa o ginawa ng mga magulang sa atin hindi rin natin alam kung maganda ba ito sa mental health.

“ Dili na good, although maka pagwapa gwapo or whatever ng surgery, dili gihapon na maayo kay the main reason is daghan gud side effets ana na maka cause ug death especially during sa operation if dli kaya sa imong

“No, because even if it changes your personality, but are we happy to change what our lord has given to us, because for me you have to accept what he given to us, no matter who we are, as long as we do good to our neigbors, and do our responsibility as a person” – Jordan

”Para sa ako kay dili kay first of all dili siya maayo para sa atong lawas kay naay

“Ok lang, kung yan ang nakapagpapasaya sayo, sino ba sila para pigilan ka as long as wala kang sinasaktang iba.” –

Sir Edwin “ I believe hindi, ito po ay isang kalapastanganan, dahil po ang katawan natin ay isang templo, gawa mula sa imahe ng Diyos,

“Hindi pa rin po ako papayag, dahil mas lalo po akong magiging estranghero sa sa sariling ako”

Sa panahon ng pandemya hangga’t maaari kailangan nasa bahay lamang ang mga kabataan, at ang ganitong konsepto ay nagreresulta sa pagkainip ng kabataan at ang kawalan ng kontak sa ibang tao na pwedeng makaapekto sa mental health ng kabataan. Dagdag pa rito, madalas na nagkakaroon din ng alalahanin ang kabataan sa hindi pagpasok sa paaralan na nagdudulot sa kanila ng pag-iisip tungkol sa walang katiyakang hinaharap.

Mga Pangkapaligiran na Dahilan Social Media

Panandaliang katanyagan lang po ang ma aangkin ko, dahil mula sa umpisa alam na ng nakararami ang aking kawangis, tanggapin man nila ako, pero sa kabila ng kanilang pagpupuri, nandoon po ang pangungutya.” – Teacher Karen

Isa sa mga epekto ng pandemya ay ang pagyakap pa nang gusto sa digital na mundo at dahil dito mas lalong na-expose ang mga kabataan sa social media. Ang social media ay isa sa naging libangan at ginamit na paraan para sa pakikipag-usap ng kabataan, at ayon kay Keith N. Hampton, PhD mananaliksik sa Michigan State University’s Department of Media & Information, lumalabas na ang paggamit ng social media ay humahantong sa pagbaba ng mental health ng kabataan. Dahil nalaman ni Hampton na ang mga active user ng social media ay 63% na mas nakararanas ng depresyon sanhi ng mga nababasang impormasyon online.

Dapat tayo maging positibo sa buhay. Kung nakararanas tayo ng panghihina ng loob, mas mabuti parin na makipag-usap tayo sa magulang o kaibigan upang mabawasan ang bigat na nararamdaman. hindi solusyon ang pagpapakamatay sapagkat hindi naman nito makakalutas ng problema.

2021 panahon ng pandemya

404 estudyante ang nasawi sa pagpapakamatay

2,147 nag-suicide attempt