VNG Magazine nr. 7-2023

GEZONDHEIDSEFFECTEN

Hitte in de stad

WESTERGOUWE GOUDSE WIJK ZET WATER CENTRAAL

NIEUW BOS WEERT PLANT DUIZENDEN BOMEN

SPIONAGE STOPPEN GEMEENTEN MET TIKTOK?

OMGEVINGSWET WIJ MAKEN DE WETTEN EN REGELS BEGRIJPELIJK

De ingangsdatum van de Omgevingswet is uitgesteld naar 1 januari 2024. Ondanks de uitstelling is de omvang en impact van de wet behoorlijk groot en dus is een goede voorbereiding van belang. Met het cursusaanbod van Sdu Opleidingen ben je altijd op de hoogte.

ACTUALITEITEN GEBIEDSONTWIKKELING EN STIKSTOF - ONLINE CURSUS

Vergroot je kennis in dit actuele dossier en voorkom onnodige risico’s!

20 april 2023 | 3 NOvA

HET OMGEVINGSPLAN

Heb jij het belangrijkste instrument voor normering van de fysieke leefomgeving al op orde?

8 juni 2023 | Breukelen | 5 NOvA

BESTUURLIJKE HANDHAVING IN HET OMGEVINGSRECHT - ONLINE CURSUS

Praktijkgerichte verdiepingscursus voor juristen die werkzaam zijn op het gebied van het omgevingsrecht | 19 juni 2023 | 4 NOvA

GEBIEDSONTWIKKELING EN STIKSTOF

Juridisch kader en ontwikkelingen vertaalt naar de praktijk

27 juni 2023 | Breukelen | 5 NOvA

VERGUNNINGVERLENING ONDER DE OMGEVINGSWET

Goed voorbereid op de omgevingsvergunning onder Omgevingswet

10 oktober 2023 | Veenendaal | 5 NOvA

SDUJURIDISCHEOPLEIDINGEN.NL/OMGEVINGSWET

SCAN DE QR CODE EN GA DIRECT NAAR ONS AANBOD

IN DIT NUMMER

Coverfoto: Shutterstock | Nummer 8 verschijnt op 28 april 2023

Mariëlle Vavier

Den Haag was een van de eerste gemeenten met een lokaal hitteplan.

TikTokverbod

Nu het rijk de Chinese videoapp in de ban heeft gedaan, lijken ook gemeenten overstag te gaan.

Weert legt twintig hectare nieuw bos aan. Een winwinsituatie, aldus de Limburgse gemeente.

Tussenheid

Het Hilvarenbeekse burgerinitiatief Tussenheid laat inwoners doen waar ze goed in zijn.

THEMA Westergouwe

Een nieuwe Goudse woonwijk, gebouwd op -5,5 meter NAP. Toch houden inwoners droge voeten.

THEMA Wethouder

THEMA Klimaatcontract Eindhoven en Helmond willen al in 2030 klimaatneutraal zijn.

THEMA Bos

Raad van State: stikstofgrens is ‘toelaatbaar’

Voor elk project dat stikstof veroorzaakt, moeten de stikstofgevolgen tot op een afstand van maximaal 25 kilometer berekend worden, en niet verder. Dat heeft de Raad van State geoordeeld in een tussenuitspraak.

De raad deed de tussenuitspraak vanwege het grote maatschappelijk belang. De bouwwereld en het kabinet kunnen voorlopig ademhalen op het stikstofdossier. Ook diverse gemeenten reageren opgelucht dat de Raad van State de rekenmethode voor de stikstofneerslag goedkeurt.

WAALWIJK

In Waalwijk kan een bouwproject met tweehonderd woningen dat stillag nu doorgaan. Wethouder Ad de Jong (Lokaal Belang) zei in EenVandaag ‘superblij’ te zijn. ‘We hebben drie jaar moeten wachten op duidelijkheid, terwijl we dachten dat we alles geregeld hadden. De provincie Noord-Brabant zit echt op slot

als het gaat om stikstof. Het maakt het allemaal heel erg moeilijk, maar vandaag kunnen we verder.’

Een negatieve uitspraak van de Raad van State zou grote gevolgen hebben voor vergunningen van andere bouwprojecten. Afgelopen november nog werd een streep gehaald door de

bouwvrijstelling waarmee stikstofuitstoot in de bouw niet meetelde voor de vergunningaanvraag. Het kabinet stelde de zogeheten afkapgrens van 25 kilometer in 2021 vast na een oordeel van de Raad van State. Tot die tijd werd gewerkt met een grens van vijf kilometer.

KWETSBAAR

Tegenstanders zijn het daar niet mee eens. De aanleg en het extra verkeer zouden voor nog meer stikstof op beschermde Natura 2000-gebieden in de buurt zorgen. Kwetsbare planten- en diersoorten sterven daardoor.

De Raad van State stelt nu dat elk rekenmodel een grens heeft waarbuiten het geen wetenschappelijke betrouwbare uitspraken meer kan doen, omdat het te onzeker is of de berekening nog overeenkomt met de werkelijkheid. Voor het model om de stikstofgevolgen van projecten te berekenen, is die rekengrens bij 25 kilometer een goede optie. (MM) ←

Nieuwe gemeente-cao

Gemeenten hebben met ruime meerderheid ingestemd met de nieuwe cao voor gemeenten. Daarmee zijn de

Gemeenten en vakbonden kwamen onder meer een loonsverhoging overeen, waarbij de nadruk ligt op de eerste schalen van het loongebouw. De salarissen stijgen met gemiddeld 13 procent in de basis tot bijna 7 procent in schaal 11. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt over een vergoeding voor hybride werken.

Wethouder Marjolein Moorman (PvdA, Amsterdam) begrijpt niet waarom de btw op gezond voedsel niet direct wordt afgeschaft, Op1 5 april.

Ook wordt het derde ziektejaar afgeschaft en vervangen door een werkgeversbijdrage aan een individuele arbeidsongeschiktheidsverzekering. (RvdD) ←

Als we in dit land niet eens meer weten wat groente en wat fruit is, zoals de premier zegt, dan zijn we wel heel ver heen.

Nog altijd gif op sportvelden

Het aantal gemeenten dat gewasbestrijdingsmiddelen gebruikt op grassportvelden, is het afgelopen jaar nauwelijks afgenomen, ondanks voornemens om er wel mee te stoppen.

Dat blijkt uit onderzoek van het Mulier Instituut in samenwerking met de Vereniging Sport en Gemeenten (VSG). Ongeveer één op de vijf gemeenten zegt vorig jaar nog gif te hebben gebruikt bij het onderhoud van onder meer de voetbalvelden die ze in beheer hebben. Dat gebeurt dan voornamelijk in uitzonderlijke gevallen, aldus de onderzoekers. Met ingang van 1 januari van dit jaar is het gebruik van gif op sportvelden verboden. Desondanks is een aantal gemeenten niet van plan om nu te stoppen met de gewasbeschermingsmiddelen, zien de onderzoekers. Negen op de tien gemeenten zijn zelf verantwoordelijk voor het onderhoud van de gemeentelijke sportvelden. Verreweg de meeste huren daarvoor een professioneel groenbedrijf in en vragen dat bedrijf geen chemische middelen te gebruiken. (RvdD) ←

VNG kritisch op voorstel nieuwe huisvestingswet

Bij de regelgeving rond de woningbouw en de huisvesting van aandachtsgroepen, bemoeit het rijk zich te veel in detail met de uitvoeringspraktijk van gemeenten.

Dat zegt de VNG in een reactie op het wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting. Minister Hugo de Jonge voor Volkshuisvesting wil met de wet regelen dat het rijk met gemeenten en provincies meer regie krijgt op de volkshuisvesting. Daardoor hebben overheden meer grip op de bouwopgave.

Volgens de VNG moet het rijk niet op voorhand meeschrijven op de inhoud van de volkshuisvestingsvisie. Ook de provincies krijgen volgens de VNG een te brede verantwoordelijkheid in het volkshuisvestingsbeleid.

Op zich is de VNG positief over de kabinetsinzet om tot meer betaalbare woningen en een betere organisatie van de huisvesting van urgent woningzoekenden te komen. Tegelijkertijd plaatsen

de gemeenten kanttekeningen bij de manier waarop dat gebeurt. Gemeenten zien liever dat medeoverheden hun verantwoordelijkheid gaan oppakken om belemmeringen voor gemeenten in de woonopgave weg te nemen. De VNG wil geen detailsturing vanuit de Omgevingswet op de volkshuisvesting, en wil de gemeentelijke woonvisie die nu in de Woningwet staat behouden. Volgens de VNG vormen de woonvisie en het omgevingsplan samen een beter uitgangspunt dan sectorale rijksprogramma’s op de volkshuisvesting.

Ook krijgen gemeenten te weinig instrumenten aangereikt om de sturing van het volkshuisvestingsbeleid vorm te geven. Zo pleit de VNG voor een registratie van het aantal sociale huurwoningen, moet er een kwantitatief beeld komen van de woonopgave voor aandachtsgroepen en moet er meer zicht komen op het aantal arbeidsmigranten. (MM) ←

Dubbele achternaam vanaf 1 januari

Kinderen die na 1 januari 2024 worden geboren, kunnen een gecombineerde achternaam krijgen. De wetswijziging kost gemeenten structureel tussen de 100.000 en 200.000 euro per jaar, berekende de VNG.

De Eerste Kamer heeft onlangs ingestemd met de wijziging. Door de nieuwe wet kunnen kinderen zowel de achternaam van de vader als die van de moeder krijgen. Uit een impactanalyse van de VNG blijkt dat de invoering van de wijziging eenmalig in totaal 300.000 euro kost, vanwege het aanpassen van de systemen en voor het overgangsrecht. Kinderen die na 2016 zijn geboren, mogen met terugwerkende kracht alsnog een combinatienaam krijgen. VNG verwacht jaarlijks zo’n 9.000 aangepaste aktes. (RvdD) ←

LOPENDE ZAKEN

Meer over de commissies en het vergaderschema: vng.nl/vereniging

TEKST: VNG

INSCHRIJVING VNG

JAARCONGRES 2023 IN GRONINGEN GEOPEND

Op 13 en 14 juni vindt het VNG Jaarcongres in Groningen plaats. De inschrijving is geopend voor alle raadsleden, gemeentesecretarissen, grif-schap en praktijk voor oplossingen

met elkaar, en vooral: hóé komen voren zetten op urgente thema’s alsklimaat en energie en de inrichting

dienen zo als inspiratie voor andere gemeenten.

UW VOORBEELD INZENDEN

Op het aanmeldformulier geeft u een

MAGAZINE 2023

eigen gemeente met elkaar te delen.

GEMEENTEN ZETTEN EEN STAP NAAR VOREN

grote maatschappelijke vraagstuk-

Deze en nog veel meer vragen komen en ruim vijftig middagsessies. Op Ledenvergadering. U kunt zich vngjaarcongres.nl.

DOE MEE MET DE GLOBAL GOALS

GEMEENTEVERKIEZING

mee naar de titel Meest Inspirerende Global Goals gemeente en gemeente voor 28 april aan voor de

deskundigen met diverse achtergronden, kijkt niet alleen naar de grootte van het project of de meest omvangrijke impact. Ook een kleinschalige aanpak of een pilotproject kan een

kunt inzenden, vindt u op

WINNAAR BEKENDGEMAAKT

Leonard Geluk Algemeen directeur VNG leonard.geluk@vng.nl, linkedin.com/in/leonardgeluk

NIET ENKEL RENDEMENT

In een bocht loopt de Waddenzeedijk om het dorp Wierum. De kille wind van zee speelt met de rode baard van wethouder Aant Jelle Soepboer, gemeente Noardeast-Fryslân. Garnalenvisserij is hier een belangrijk middel van bestaan, vertelt hij. De vissers hebben een onmogelijk dilemma. Ze moeten investeren in schone motoren voor hun visvergunning. Maar op het ministerie weet niemand of de visserij in de toekomst kan doorgaan vanwege de natuurbescherming. Vissers lopen het risico te investeren in een bodemloze put. Als de visserij zou verdwijnen, valt ook het doek voor de visafslag in Lauwersoog, voor toeleveranciers en visverwerkende bedrijven.

Bijna 46.000 mensen wonen in de uitgestrekte gemeente met één stad, Dokkum, en 52 dorpen en buurtschappen. In het lege landschap zijn reguliere buslijnen verdwenen. Met een beetje geluk kunnen bewoners de Opstapper gebruiken. Die rijdt vanuit een kern naar een overstappunt. Onrendabel is ook de verzwaring van het elektriciteitsnet. Bedrijven en werkgevers zijn ervan afhankelijk om te kunnen verduurzamen. Zonder stroom kunnen ze niet van het gas af. In een van de dorpen valt de verduurzaming van een blok sociale woningen van de haak. Geen subsidie vanwege de te kleine, niet optimale schaal.

De logica van Haagse macromodellen, geënt op maximaal rendement uit investeringen, pakt slecht uit in plattelandsregio’s. Dat is ook de boodschap van het rapport Iedere regio telt! van Rli, RVS en ROB. Onderzoekers stellen

HEID TUSSEN REGIO’S MOET PROMINENTER OP DE AGENDA KOMEN

vast dat er grote, onwenselijke verschillen zijn tussen regio’s. In plattelandsregio’s is de levensverwachting lager, evenals als het gemiddeld inkomen. Er zijn minder scholen, ziekenhuizen en openbaar vervoer. Jonge mensen trekken weg, winkels sluiten; er is een spiraal van verschraling. Inwoners herkennen zich niet meer in de overheid. De adviesraden vinden dat het rijk langjarig moet investeren in regionale ontwikkeling en in spreidingsbeleid. Het rijksbeleid zou meer gericht moeten zijn op brede welvaart in alle regio’s. Soepboer pleit ervoor dat de VNG het voortouw neemt met een nieuwe commissie voor de leefbaarheid van het landelijk gebied. Op zichzelf komt het onderwerp in elke commissie wel op tafel, maar de ongelijkheid tussen regio’s is urgent en moet prominenter op de agenda komen. De VNG neemt het pleidooi uit Noardeast-Fryslân ter harte. Plattelandsgebieden ondervinden te vaak onevenredige schade door wetgeving. De gemeenten hebben geld en regelruimte nodig voor lokale maatwerkoplossingen, waarbij de leefwereld centraal staat in plaats van sectorale regelgeving. Hoe precies? Laten we erover nadenken, want als het op zoveel plaatsen spaak loopt, moet de overheid het beter gaan doen. ← Reageren? Stuur een mail naar algemeendirecteur@vng.nl.

Gezond de zomer door

DE DRIE WARMSTE ZOMERS SINDS HET KNMI IN 1901 BEGON MET METEN, DEDEN ZICH

VOOR IN DE LAATSTE TWINTIG JAAR: 2003, 2018 EN 2022. GEMEENTEN ZETTEN ZICH

SCHRAP MET LOKALE HITTEPLANNEN. DEN

HAAG WAS EEN VAN DE EERSTE.

THEMA

‘Voor de communicatie is het beter om aan te sluiten bij de hittegolven’

Mariëlle Vavier is sinds 27

september 2022

wethouder (volksgezondheid) in Den Haag.

Daarvoor zat ze vier jaar voor GroenLinks in de Haagse gemeenteraad.

Het staat er letterlijk, in het Haags Hitteplan: hittestress kan dodelijk zijn. In de hittegolf van augustus 2020 overleden in Nederland ongeveer 650 mensen als gevolg van de hitte. Veertien jaar eerder waren dat er bij een hittegolf duizend. En in de warme zomer van 2018 schatte het CBS dat er per week honderd mensen meer overleden dan in een gemiddelde zomer. Daarnaast zijn er de grote aantallen mensen die klachten ondervinden als gevolg van de hitte. Hoe groot de oversterfte van hitte in Den Haag was, is niet bekend. Het zal iets boven het landelijk gemiddelde liggen, vermoedt wethouder Mariëlle Vavier, want in grote steden wonen nu eenmaal relatief meer kwetsbare mensen, zoals dak- en thuislozen en mensen met een chronische ziekte. Ook zij horen, samen met ouderen, gehandicapten en heel jonge kinderen tot de groepen waar in hete zomers meer aandacht naar uit gaat.

Sinds 2021 heeft Den Haag een lokaal hitteplan, een uitvloeisel van het Nationaal Hitteplan (2007) waarin het RIVM organisaties, professionals en vrijwilligers die zijn betrokken bij de zorgverlening aan ouderen en chronisch zieken extra alert maakt op de komst van een langere warme periode. Zo kunnen zij passende maatregelen nemen om mensen goed te verzorgen en negatieve gezondheidseffecten beperken. Dat klimaatverandering óók gezondheidseffecten heeft, blijft nog weleens onderbelicht in de apocalyptische berichten over de stijgende zeespiegel, meer en heftigere regenbuien, hardere stormwinden en, inderdaad, een toenemend aantal hittegolven.

De steeds vaker voorkomende hete zomers waren voor Den Haag in ieder geval aanleiding als een van de eerste Nederlandse gemeenten een lokaal hitteplan op te stellen. Met als doel ‘het beperken van de gezondheidsrisico’s als gevolg van langdurige hitte voor kwetsbare Hagenaars’. Het is vooral bedoeld, zegt Vavier, om de lokale partners, het maatschappelijk middenveld, goed te betrekken. ‘Om met elkaar

dezelfde dingen te doen, te weten wat je aan elkaar hebt en hoe je elkaar kunt vinden.’

Eigenlijk is het toch best logisch wat je moet doen bij hitte. Is het echt nodig om zo’n lokaal hitteplan op te tuigen?

‘Je zou inderdaad denken dat het vanzelfsprekend is dat je veel moet drinken en niet in de volle zon moet gaan zitten, zeker niet op het midden van de dag. Toch zijn er veel mensen die dat niet doen of daar niet over nadenken, of aan wie zo’n landelijke hittecampagne gewoon voorbijgaat. Dan is een lokale versie nuttig en nodig om de hele stad te bereiken, te beginnen bij met de meest kwetsbaren. Het helpt als je dan een plan hebt waarin in ieder geval de zorgorganisaties en de organisaties die contacten hebben met onze oudere inwoners, zijn meegenomen.’

U had dit ook aan de GGD kunnen overlaten. ‘We hebben het hitteplan samen met de GGD gemaakt. Maar het is belangrijk om je als gemeente zo scherp mogelijk op je eigen lokale veld te richten. Zeker als je iets breder kijkt dan alleen naar de maatschappelijke instellingen, is het goed om als gemeente hierin voorop te gaan.’

Sommige groepen zijn notoir lastig te bereiken: laaggeletterden, anderstaligen, mensen in achterstandswijken. Daar zitten veel kwetsbaren tussen. ‘Daar houden we rekening mee. Wij communiceren in principe in het Nederlands en Engels, maar ook in het Arabisch en in delen van de stad waar veel OostEuropese arbeidsmigranten wonen bijvoorbeeld ook in het Pools of Bulgaars. Daarnaast hebben we natuurlijk contact met het formele netwerk – zorgorganisaties, welzijnsinstellingen, bibliotheken – maar ook met het informele netwerk met bijvoorbeeld kerken, levensbeschouwelijke instellingen en vrijwilligersorganisaties. Tijdens de coronapandemie was dat heel effectief om de vaccinatiegraad te verhogen, en nu ook om onze armoederegelingen onder de aandacht te brengen. Met hen gaan we ook het gesprek aan over

‘Er zijn veel mensen aan wie zo’n hittecampagnelandelijke gewoon voorbijgaat’

het hitteplan, wanneer dat noodzakelijk is. Maar dan nog zal het altijd zo zijn dat je niet iedereen bereikt. We hebben ervaringen opgedaan met korte filmpjes, animaties. Op advies van vrijwilligersorganisaties in de Schilderswijk zijn we filmpjes gaan maken die heel gemakkelijk via WhatsApp konden worden verspreid. We hebben daar nog niets over besloten, maar ik kan me voorstellen dat we dat ook met het hitteplan gaan doen.’

Wanneer treedt het Haags Hitteplan in werking?

‘Het ligt voor de hand dat te doen wanneer er daadwerkelijk een hittegolf is volgens de criteria van de KNMI. Vorig jaar was er één hittegolf, maar we hebben het hitteplan toen twee keer gebruikt. Ik zie wel een parallel met onze winterkouderegeling; de opvang gaat open zodra de gevoelstemperatuur onder het vriespunt daalt. De vier grote steden hebben ook met elkaar afgesproken dat we die regeling ook uit de kast pakken bij hevige storm of regen. Die gevoelstemperatuur zou ook een criterium kunnen zijn voor de inwerkingtreding van het hitteplan. Maar voor de communicatie is het beter om aan te sluiten bij de hittegolven, dan weten mensen ook waar ze aan toe zijn.’

Den Haag was koploper met zijn lokale hitteplan, wat adviseert u andere gemeenten die nog niet zover zijn?

‘De belangrijkste vragen die je moet stellen zijn: hoe bereiken we onze kwetsbare inwoners en hoe organiseren we het zonder elkaar voor de voeten te lopen? Je moet je lokale campagne op orde hebben. We weten dat de landelijke campagne niet iedereen bereikt, dus zorg ervoor dat je je lokale instrumenten klaar hebt: wat past bij jouw stad, aan welke vormen van communicatie zijn jouw inwoners gewend? Wij hebben de afgelopen winter bijvoorbeeld een aparte lokale campagne gevoerd om onder de aandacht te brengen dat mensen niet alleen subsidie konden krijgen voor zonnepanelen, maar ook voor isolatiematerialen. Als een gemeente een herkenbaar, zichtbaar smoel heeft, slaat dat veel eerder aan dan een landelijke campagne.’

Als elke gemeente straks een lokaal hitteplan heeft, is het Nationaal Hitteplan dan nog wel nodig?

‘De rijksoverheid en met name de minister van Volksgezondheid heeft wel een verantwoordelijkheid om dit te organiseren. Het is heel goed om daar als gemeente op aan te sluiten, want zo’n rijkscampagne doet wel veel. Dat hebben we ook gezien met de energietoeslag, dat was vooral een landelijke campagne waardoor wij een flink bereik onder onze inwoners konden realiseren.’

Ligt een lokaal koudeplan ook niet voor de hand?

‘Dat hebben we. Vorig jaar hebben we dat voor het eerst ingezet, ook naar aanleiding van de energiecrisis en de stijgende gasprijzen waardoor veel mensen hun verwarming niet meer durfden open te draaien. Toen hebben we het winterkoudeplan in werking gezet en in de stad warmtekamers geopend waar mensen naartoe konden.’ ←

MAGAZINE 2023

Verdubbeling raadsleden BES-eilanden

De bijzondere Caribische gemeenten Bonaire, Sint Eustatius en Saba krijgen grotere eilandsraden. Dat is een gevolg van ‘voortschrijdend inzicht’ met betrekking tot de werkdruk van de raadsleden.

De eilandsraden, vergelijkbaar met de gemeenteraden in Europees Nederland, tellen nu slechts 9 (Bonaire) en 5 (Sint Eustatius en Saba) leden. Dat worden er, als het aan staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Koninkrijksrelaties) ligt, 19 voor Bonaire, 11 voor Sint Eustatius en 9 voor Saba.

Ook het aantal gedeputeerden gaat omhoog. Op Bonaire van 3 naar 5, op de beide andere eilanden van 2 naar 3. (LM) ←

-14,2% Gemiddelde daling van de hondenbelasting in 2022

AGENDA

17 APRIL Communiceren met moeilijk bereikbare inwoners

Delft, 14.00-16.30 uur | vng.nl/agenda

17 APRIL

Burgemeestersconferentie: aanpak high impact crimes

Zaanstad, 15.00-18.00 uur | vng.nl/agenda

18 APRIL

Serious game: 1 uur in de bijstand Online, 15.00-16.30 uur | divosa.nl

Raad en Rekenkamer: een nieuwe verbinding

Breda, Maasgouw, Gouda, Ede, Hoorn, Assen, Leeuwarden, Apeldoorn, 19.00-21.30 uur | raadsleden.nl

Minister: Limburg kan leren van Fryslân

19 APRIL

Het algoritmeregister

Online, 10.30-12.00 uur | bit.ly/algoritmeregister

19 APRIL

Online, 15.00-16.30 uur | platform31.nl

20 APRIL

Dag van de Financiële

’s-Hertogenbosch en online, 14.00-16.15 uur | raadopenbaarbestuur.nl

20 APRIL

Dag van de Digitale

Provincie

Zwolle, 10.00-16.30 uur | dagvandedigitaleprovincie.nl

20 APRIL

Veelzijdig immaterieel erfgoed

Amersfoort, 13.00-17.00 | erfgoedacademie.nl

Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) zegt dat Limburgse gemeenten met hun taalbeleid een voorbeeld kunnen nemen aan Fryslân.

In elke Friese gemeente is beleid ontwikkeld om de Friese taal te beschermen en te ontwikkelen, in Limburg is dat nog niet het geval. De provincie Limburg kan daarom

van het CDA. Bruins Slot wil de aanbeveling van de Raad van Europa, om het Limburgs te bevorderen, samen met de provincie oppakken.

Het CDA had ook voorgesteld de taalrechten voor het

de basisschool kan het Limburgs naast het Nederlands

kan het als extra vak worden aangeboden. (LM) ←

Bron: Atlas van de lokale lasten, COELO.

3 VRAGEN AAN...

Anke van Extel-van Katwijk

Met een manifest wil Asten de lokale democratie en de gemeenteraad vitaal houden. Het document bevat afspraken over onder meer de samenwerking tussen raad en college, zegt burgemeester Anke van Extel-van Katwijk, en moet de raad goed in positie brengen.

Waarom dit Astens Manifest?

‘Het is belangrijk dat we investeren in de gemeenteraad, zodat die toekomstbestendig is. Het gaat erom de raad centraal te stellen als hoogste bestuursorgaan, gericht op het belang van onze inwoners. Dit betekent behoorlijke veranderingen in de bestuurscultuur, ook van het college en de organisatie die de raad ondersteunt. Iedereen werkt eraan mee. Daarom is het Astens Manifest de start van het proces, niet het sluitstuk. Ik ben zelf nog maar kort burgemeester en ook de raad is sinds de verkiezingen nieuw, dus dit was een mooi moment. Het is een pilot van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Onze griffier kwam bij mij: of het niet wat voor ons zou zijn om mee te doen. Ik werd er wel enthousiast over, en ben dat nog steeds. De hele raad omarmde het initiatief. De belangrijkste afspraken gaan over de samenwerking op basis van gemeenschappelijke waarden. Goed bestuur, integriteit, elkaar aanspreken op het gedrag, respectvol omgaan met elkaar, niet alleen binnen de raad maar ook met college en organisatie. Dat klinkt logisch, maar wat zijn dan die goede omgangsvormen? Is het respectvol als je moties alleen voorafgaand aan het debat met elkaar deelt, of mag je ook tijdens de vergadering een motie indienen? Daar gaan we het nu over hebben.’

Asten heeft nadrukkelijk de inwoners betrokken bij dit manifest. Waarom, en hoe?

‘De vraag stellen, is ’m beantwoorden. We doen het voor onze inwoners. We vinden het in Asten te weinig om hen maar eens in de vier jaar ergens naar te vragen. Voor ons was het vanzelfsprekend om de inwoners hierbij te betrekken, omdat we dat wel vaker doen, via ons burgerplatform TipAsten. Ze gaven aan dat transparantie en integriteit de belangrijkste eisen zijn. Die zijn daarom een belangrijk deel van het manifest.’

Deze pilot loopt tot het einde van de raadsperiode. Wanneer bent u tevreden?

‘We zijn goed begonnen, ik ben tevreden als we hiermee op deze manier doorgaan. Dit moet daarom ook niet iets zijn waar we jaarlijks een keer over praten. Het moet in ons DNA komen. We gaan het verder vormgeven; vanavond hebben we weer overleg met de werkgroep van de raad, zodat het blijft leven. Er zijn veel enthousiaste ideeën. Dat moeten we blijven ondersteunen en faciliteren. Het is uiteindelijk iets van de raad, college en organisatie. De griffier en ik als burgemeester moeten zorgen dat dat ook zo blijft. Ik vind het belangrijk genoeg om raadsleden hier als voorzitter op te blijven aanspreken.’ (RvdD) ←

Beeld: Doris van Gool/DCI Media

SPIONAGE

Een

block op TikTok?

DE RIJKSOVERHEID DOET TIKTOK IN DE BAN. OOK GEMEENTEN OVERWEGEN EEN BLOKKADE VAN DE POPULAIRE CHINESE

VIDEOAPP

WERDEN DOOR JONGEREN GOED BEKEKEN.

Het gebruik van TikTok leidt tot veel debat: hoe veilig is de Chinese app, en hoe groot is het risico op spionage door de Chinese staat? Het rijk stelde vorige maand het beleid bij. Rijksambtenaren wordt na advies van de AIVD ontraden om apps uit landen ‘met een offensief cyberprogramma’ op hun telefoon of laptop te installeren. Het gaat dan niet alleen om China, maar ook apps en programma’s uit Rusland, Iran en Noord-Korea. Het leidde ertoe dat rijksambtenaren TikTok binnenkort niet meer kunnen installeren op hun werktelefoons en -laptops. De Europese instellingen gingen eerder al over tot een TikTokverbod. Moeten gemeenten ook overstag? Zij moeten zelf een afweging maken over het wel of niet toestaan van de videoapp. Eindhoven maakte het installeren van TikTok op smartphones van de gemeente in november al technisch onmogelijk. Ook is het sindsdien niet meer mogelijk om vanaf de werkplek in te loggen op de website van de videoapp. De afweging is gemaakt naar aanleiding van onder meer antwoorden op Kamervragen, laat een woordvoerder weten. Ook andere gemeenten overwegen een TikTokblokkade, meldde het AD

JONGEREN

Zaanstad was eind maart een van de eerste gemeenten die het gebruik

van TikTok expliciet verbood voor ambtenaren. En dat terwijl de gemeente in mei vorig jaar juist enthousiast de app inzette voor de eigen communicatie. Burgemeester Jan Hamming zag in TikTok een mooi middel om het contact met vooral jongere inwoners van zijn gemeente aan te halen. Op die manier kan Zaanstad beter zien wat er leeft onder jongeren, én toelichten waar de gemeente mee bezig is. ‘Het klopt dat er zorgen waren over TikTok, maar geen andere dan die over andere socialemedia-apps als Facebook, Instagram of WhatsApp’, zegt een woordvoerder. ‘We hebben voorafgaand aan de start nogmaals bekeken of gegevens van Zaanstad risico zouden lopen. Naar onze inschatting was dit niet het geval.’

De afgelopen maanden kantelde het beeld over TikTok. Het telde in 2022 zo’n 3 miljoen Nederlandse gebruikers, 75 procent meer dan een jaar eerder. Maar er is ongerustheid. De app is door het ontwerp van het algoritme niet alleen superverslavend, ook zijn er grote zorgen over de privacy en over de invloed die de Chinese overheid via de app kan hebben op gebruikers en zo de publieke opinie kan bespelen. In december paste TikTok de gebruikersvoorwaarden in Europa aan, waardoor het mogelijk werd dat ook Chinese medewerkers toegang hebben tot de persoonsgegevens. Eerder zouden Amerikaanse journalisten van Forbes, die juist onderzoek deden naar TikToks moederbedrijf ByteDance, door TikTok bespioneerd zijn. ByteDance zelf zegt overigens dat er niet zoveel aan de hand is.

SUCCES

Zaanstad heeft de app nu dus geblokkeerd. De gemeente volgt daarmee het rijksbeleid, zegt de woordvoerder. De blokkade gaat Hamming aan het hart. De filmpjes van de burgemeester waren vol-

Burgemeester Jan Hamming wilde via TikTok het contact met vooral jongere inwoners aanhalen.

gens de woordvoerder een succes. ‘Vooral de video’s met een inhoudelijke boodschap werden erg goed bekeken en er kwamen veel reacties op.’ Hammings video’s gingen onder meer over het messenverbod, preventief fouilleren en het messenverbod op de kermis. Het leidde er ook toe dat de bekendheid van de burgemeester onder de Zaanse jongeren toenam. De burgemeester werd regelmatig aangesproken op de filmpjes.

Het Haagse gemeenteraadslid Janneke Holman (PvdA) gebruikte TikTok om uit te leggen waar ze als raadslid allemaal mee bezig is. ‘Met de filmpjes kan ik goed laten zien waar ik als raadslid mee bezig ben en me hard voor maak,’ zei ze in januari 2022 tegen VNG Magazine. Ook zij is de laatste tijd terughoudender geworden met het gebruik van de app. ‘Ik ben de laatste weken zelf niet meer actief’, zegt ze.

Ze heeft de app nog niet van haar telefoon gehaald, ‘maar ik denk er wel over na’. Holman: ‘Als TikTokgebruiker zie ik hoe het algoritme werkt. Maar ik kom er zelf nooit achter wat er met mijn persoonsgegevens gebeurt. Daarom volg ik de discussie goed. Ik voel me als raadslid overigens geen doelwit. Ik denk dat rijksambtenaren of Europese ambtenaren voor China interessanter zijn.’

Moet de gemeente overgaan tot een TikTokverbod? ‘Ik zie dat veel gemeenten dat adviseren’, zegt Holman. ‘De ChristenUnie heeft daar in Den Haag ook toe opgeroepen. Ben ik daar ook voor? Tja... better safe than sorry.’

HANDREIKING

De VNG werkt aan een handreiking voor gemeenten over hoe om te gaan met TikTok. Een verbod lijkt volgens de VNG nu echter minder zinnig dan ‘in het algemeen afspraken maken met medewerkers over het privégebruik van zakelijke apparatuur en het gebruik van privéapparatuur voor zakelijke doeleinden’. Immers, niet alleen TikTok heeft risico’s, ook via andere apps kan gespioneerd worden, aldus de VNG. ←

werden

‘Vooral de video’s met een

PROTEST VOOR NIEUW DORPSHUIS

Inwoners van Loon op Zand protesteren voorafgaand aan de gemeenteraadsvergadering voor het nieuwe dorpshuis. De grote renovatie van het pand waar de instelling zou moeten komen, staat op losse schroeven. Maar het oude pand gaat na dit jaar dicht. Inwoners maken zich zorgen, maar de gemeente bezweert: het nieuwe dorpshuis komt er.

THEMA KLIMAATCONTRACT

‘Dit

is van ons allemaal’

EINDHOVEN EN HELMOND WILLEN AL IN 2030 KLIMAATNEUTRAAL ZIJN. DAARTOE WORDT DIT JAAR EEN KLIMAATCONTRACT OPGESTELD VAN EN VOOR ALLE INWONERS KLIMAATADAPTATIE EN KLIMAATMITIGATIE GAAN DAARBIJ HAND IN HAND.

De Brabantse steden Eindhoven en Helmond werken als duostad mee aan de EU-missie om de CO2-uitstoot versneld te verkleinen. De aanpak maakt deel uit van de voornemens om Europa in 2050 klimaatneutraal te maken. Vanwege de kennisregio waarin de twee gemeenten liggen, verbreedt de duostad deze missie om in 2030 al een zo klein mogelijke ecologische voetafdruk te zetten.

De enorme klimaat- en biodiversiteitscrises zijn wereldwijde fenomenen.

Desondanks vindt wethouder Rik Thijs (GroenLinks) dat Eindhoven daarin verantwoordelijkheid hoort te nemen. De effecten van de klimaatverandering zijn immens en dichtbij waarneembaar, zegt hij.

‘Als we ergens oplossingen kunnen bieden met alle kennis, innovatie en samenwerking, dan is het wel hier in Helmond en Eindhoven.’

Hoewel de definitie van klimaatneutraal nog niet geheel helder is, gaat de duostad uit van drie pijlers. Een van de belangrijkste pijlers is ‘hardcore fossielvrij worden’. De tweede pijler draait om circulariteit en mate riaalgebruik. Daarnaast zetten de twee gemeenten in op klimaatadapta tie, het bestendig inrichten van de stad. Thijs: ‘Door het vraagstuk breder op te pakken, wordt het ook meer integraal.’

Om tot het klimaatcontract dit najaar te komen, startten de gemeenten met een zogeheten doorbraaklab. Zo moest bepaald worden voor welke opgaven in de stad echt een doorbraak moet komen. Daar werden

specifieke partijen voor uitgenodigd: het bedrijfsleven, kennisinstellingen, woningcorporaties en andere overheden. In totaal zijn dertig doorbaken benoemd die in de weken daarna in een solution lab werden uitgewerkt. Onlangs, na het interview dat Thijs had met VNG Magazine, stond in beide steden een klimaatconferentie met inwoners op de rol. Thijs: ‘De nadruk daarbij ligt op het perspectief van de inwoners. Dit is wat we hebben opgehaald, hoe kunnen jullie daaraan bijdragen?’ Thijs hoopt dat daar niet alleen inwoners naartoe komen die intrinsiek gemotiveerd zijn, maar ook de mensen die het een lastig onderwerp vinden. ‘Dit is iets van ons allemaal.’

Ook deze ideeën worden uitgewerkt in het solutionlab. Vervol-

Rik Thijs wethouder Eindhoven

gens komt er een gezamenlijke eindconferentie en wordt het Klimaatcontract later dit jaar gepresenteerd.

GESCHEIDEN WERELDEN

Klimaatadaptatie en -mitigatie (het beperken van klimaatverandering om niet boven 1,5 graad stijging uit te komen) kunnen en moeten elkaar zo veel mogelijk versterken. In een paper van Deltares en de TU Eindhoven, dat eind vorig jaar in opdracht van het Deltaprogramma werd opgesteld, wordt dat uitgewerkt. Voor beslissers blijkt het vaak ingewikkeld om beide beleidsterreinen recht te doen. Het zijn nog te veel gescheiden werelden, in beleid en in de wetenschap.

De Eindhovense casus is een van de voorbeelden die in het document worden uitgelicht. De gemeente krijgt daarbij een pluim van de onderzoekers. Volgens Thijs startte Eindhoven vijf jaar geleden met de gezamenlijke aanpak van mitigatie en adaptatie door de klassieke rioleringsaanpak los te laten. Het streven werd het water in de stad zowel boven- als ondergronds langer vast te houden en op te slaan. Ambtenaren werken tegenwoordig niet langer met een gemeentelijk rioleringsplan, maar met het gemeentelijk waterklimaatadaptatieplan. In de komende vier jaar investeert de gemeente in zo veel mogelijk bovengrondse oplossingen en in opslag. Thijs: ‘Dat betekent een grote kwaliteitsverbetering voor de stad. Dit is een andere manier van denken, waarbij we de middelen ook anders inzetten.’

Een mooi voorbeeld is De Vestdijk, ooit een prominente verkeersader door de binnenstad. In het kader van een autoluw centrum is er een eenbaansweg van

gemaakt en werd veel groen toegevoegd. Onder de grond ligt waterbuffering voor de halve binnenstad.

‘Dat is een goed voorbeeld hoe je werk met werk kunt maken. De auto krijgt een andere plek waardoor ruimte ontstaat voor groen en waterberging.’

VERDICHTINGSVISIE

De onderzoekers geven Eindhoven de pluim echter voor de Verdichtingsvisie, het vergroten van de bevolkingsdichtheid binnen de ring. Dit is gunstig voor mitigatie vanwege minder reisbewegingen. Datzelfde geldt voor de ambitie om de woningen CO2neutraal te maken. Elke woning krijgt acht vierkante meter groen. Dat is voor adaptatie en mitigatie gunstig Eindhoven kiest heel bewust voor binnenstedelijke verdichting. Van de 40.000 extra woningen worden er 21.000 in het centrum gebouwd. Daar is mobiliteit een belangrijke component van.

Om niet in discussies te verzanden, liet de stad onderzoek uitvoeren om deze componenten te objectiveren. Onderzocht werd wat die woningtoevoeging van het mobiliteitssysteem en van de openbare ruimte vraagt voor een gezond leefklimaat. Daaruit kwam een normering naar voren van acht vierkante meter

‘Dit is een andere manier van denken’

Het versteende Clausplein werd getransformeerde tot een groene oase. (Beeld: gemeente Eindhoven)

groen per nieuwe woning. Dat krijgt nu z’n beslag in regelgeving.

‘De aanleg van 21.000 keer acht vierkante meter groen is een enorme opgave’, erkent Thijs. In eerste instantie is het een taak van de ontwikkelaar om het groen op de bouwlocatie te ontwikkelen. Haalt die het aantal vierkante meters niet, dan moet de ontwikkelaar deelnemen in bijvoorbeeld het naastgelegen park dat nog niet geheel gefinancierd is. ‘De gemeente neemt verantwoordelijkheid om de stad leefbaar te houden. Die woningen staan hier minstens honderd jaar. Dat vraagt om een kwalitatief goede openbare ruimte.’

RUIMTEGEBREK

De onderzoekers concluderen dat ruimtegebrek een grote rol speelt om mitigatie en adaptatie tegelijkertijd op te pakken. Thijs erkent dat er een ruimtevraagstuk is, maar gelooft niet in een gebrek aan ruimte. Wel moeten er keuzes gemaakt worden.

Toonaangevend voorbeeld is het 145 hectare landgoed

De Wielewaal van de familie Philips dat Eindhoven aankocht voor 29 miljoen euro. De gemeente maakt daar een publiek park van, er wordt geen woning op gebouwd. ‘Dat zijn keuzes. Misschien gaat het eerder over politiek en bestuurlijk lef, om afscheid te nemen van oude gedachten van wie de ruimte is en hoe we daarmee moeten omgaan.’

Volgens Thijs zijn er drie aandachtspunten. Financieel zijn gemeenten niet voldoende toegerust. In 2019 is landelijk het Klimaatakkoord getekend. Uit onderzoek bleek wat lokale overheden nodig hadden om de eerste stap te zetten, weet Thijs. ‘Dit jaar krijgen we voor de eerste keer structureel geld voor drie jaar. Dan moet je zelf maar het lef hebben en draagvlak krijgen om mensen voor de langere termijn in te huren. Voor de rest was het de afgelopen vier jaar pappen en nathouden met duurzaamheidsfooitjes voor gemeenten.’

Het financiële vraagstuk gaat ook over bestuurlijke keuzes. ‘Maken we die keuzes nu niet, dan gaat het ons uiteindelijk veel meer geld kosten.’

EIGEN ENERGIEBEDRIJF

Daarnaast spelen technische en juridische kwesties, die voor Thijs steeds meer hand in hand gaan. ‘Technisch kunnen we het vraagstuk wel oplossen, zeker in deze kennisregio. Dat kan echt. We moeten daar dan wel juridisch toe in staat worden gesteld.’

De wethouder doelt onder meer op de discussie rond de netcongestie. Dat zorgt voor juridische barrières waardoor bedrijven al dan niet energie aan elkaar mogen leveren. ‘Ik loop tegen barrières aan als ik lokaal verantwoordelijkheid wil pakken om de energietransitie voor iedereen te laten zijn. Eindhoven is bezig met een verkenning over het opstarten van een eigen energiebedrijf. Dat kan straks hopelijk via de nieuwe wetgeving.’

De grootste uitdaging voor Thijs is het sociale vraagstuk rond het klimaat en de energietransitie. Zo’n 20 procent van de inwoners gaat erop vooruit. Die installeert een warmtepomp en kan een elektrische auto betalen. De grote middengroep wil misschien best stappen zetten, maar niet opgelegd krijgen dat ze morgen een elektrische auto moeten kopen en hun huis moeten verduurzamen. ‘Die groep heeft het moeilijk om het maandelijks financieel rond te krijgen. Ik wil voorkomen dat klimaatverandering de splijtzwam wordt in onze samenleving. We staan echt op het punt dat dit kan gebeuren. Het is mijn taak als wethouder die groepen te verbinden, maar daarvoor mis ik bestuurlijke handvatten. De overheid hoort het voor alle inwoners makkelijker te maken mee te gaan in die transitie.’ Eenduidig langjarig klimaatbeleid zoals in Duitsland, kan daar bij helpen. Daar zit volgens de wethouder de crux. In Nederland is het beleid versnipperd met allerlei subsidies. Thijs is ervan overtuigd dat Helmond en Eindhoven in de regio Brainport echte mogelijkheden kunnen bieden om de noodzakelijke klimaattransitie te versnellen. ‘Het Klimaatcontract is een gezamenlijke verantwoordelijkheid, ook van Europa en het rijk. Zonder middelen of regelruimte gaat het ons niet lukken. Dat betekent: boter bij de vis.’ ←

‘De gemeente neemt verantwoordelijkheid om de stad leefbaar te houden’

De groene en autoluwe Vestdijk. (Beeld: Nanda Sluijsmans)

Dorpsgenoten stonden

Burgemeester Nadine Stemerdink van Voorschoten reageert op het treinongeluk in haar gemeente, Leidsch Dagblad 4 april

Centrale registratie hondenbeten

Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft een centraal register opgesteld om incidenten met honden vast te leggen. Zo’n vijftig gemeenten zijn inmiddels aangesloten.

Jaarlijks vinden er naar schatting 150.000 incidenten plaats met honden. Het gaat dan zowel om bijtgevallen als om andere vormen van overlast. Het nieuwe Landelijk Hondenbijt- en overlast Dossier (LHD) moet deze gevallen beter in kaart brengen. Het gaat om de registratie van gegevens van afwijkend en individueel gedrag van individuele honden. Zo kunnen toezichthouders na een bijtincident sneller zien of er vaker voorvallen zijn geweest met het dier. Onder meer gemeenten kunnen dan beter optreden tegen agressieve honden, maar ook tegen hun eigenaren.

In 2018 voerde het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) in opdracht van LNV een onderzoek uitgevoerd naar preventie van bijtincidenten. Het landelijke register is daar een uitvloeisel van. De eerste vijftig gemeenten hebben zich inmiddels aangesloten op het LHD. (RvdD) ← Meer informatie en aanmelden: info@toezichtregistratie.nl.

Beste Thorbeckeprofessor, WAT IS DE WETTELIJKE STATUS VAN EEN COALITIEAKKOORD? KAN EEN COLLEGE VERWIJZEN NAAR HET COALITIEAKKOORD BIJ DE BEANTWOORDING VAN EEN VRAAG?

MAARTEN REUDERINK, GEMEENTERAADSLID SCHIEDAM

Geachte heer Reuderink,

Het coalitieakkoord heeft geen wettelijke status: het is een politieke afspraak tussen fracties. Afspraken in het coalitieakkoord kunnen dus ook geen afbreuk doen aan wettelijke rechten en verplichtingen uit de Gemeentewet, zoals het individuele vragenrecht van raadsleden. Uiteraard gaat het college, op zijn beurt, over zijn eigen antwoorden. Als een raadslid vindt dat de antwoorden onvoldoende zijn, dan kan die dat aan de raad als geheel voorleggen. Die zal dan beslissen of het college aan zijn wettelijke verplichtingen heeft voldaan. ←

Geerten Boogaard, Thorbeckehoogleraar

Ook een vraag voor Geerten Boogaard?

Mail naar: thorbeckehoogleraar@ vngmagazine.nl.

klaar voor alle mensen in nood, van boer Freek tot de huisarts. Ongelofelijk bedankt.

THEMA KLIMAATADAPTATIE

‘Wij laten zien

dat het wél kan’

OVERSTROMINGEN, WATEROVERLAST EN BODEMDALING. DOOR DE KLIMAATVERANDERING WORDEN LAAGGELEGEN GEBIEDEN STEEDS KWETSBAARDER EN LASTIGER BEWOONBAAR. IN DE GOUDSE WIJK WESTERGOUWE DIE VOOR EEN KWART UIT WATER BESTAAT EN OP MIN 5,5 METER NAP LIGT, GAAN ZE DAAR SLIM MEE OM.

De Polderwijk is een woonwijkje met eengezinswoningen en appartementen, gemixt met veel groen en water. ‘Vanaf de provinciale weg loopt een groene wig helemaal door de wijk heen die onbebouwd blijft’, vertelt wethouder Rogier Tetteroo (PvdA), verantwoordelijk voor onder meer ruimtelijke ordening en wonen. ‘De mensen die daar wonen, krijgen nooit achterburen. Alleen de schapen die er lopen.’ Dan wijst hij naar een plukje struiken en bomen. ‘Daarachter begint 45 hectare “Groenblauwe zone”, een stuk recreatief polderlandschap met veel watergangetjes, gelegen in het laagstgelegen stuk watergebied. Al het water dat hier in het Polderpark overtollig is, wordt daar uiteindelijk naar afgevoerd. En alle regen die hier valt, gaat van de straten de kolken in. Zo houdt iedereen hier droge voeten. Uiteindelijk wordt het op de Ringvaart afgevoerd naar de boezems van het waterschap.’

Wethouder Rogier Tetteroo van Gouda: ‘Levend en zuurstofrijk water is schoner en gezonder.’

SCHONER WATER

De Polderwijk is een onderdeel van Westergouwe, een relatief nieuwe wijk die is ontworpen in het kader van klimaatadaptief bouwen. Een

De windmolentjes in Westergouwe zorgen voor het opwekken van energie voor de gemalen in de wijk.

wens van het kabinet waarbij water en bodem sturend zijn in ontwikkelingen rond bouwen en wonen. ‘Westergouwe ligt onder de zeespiegel’, zegt Tetteroo, ‘en wordt daarom gebouwd naar een half cascademodel. Van hoog naar laag dus, zodat de niet-bebouwde delen onder water kunnen lopen bij flinke regenval. Daarnaast is er veel aandacht en ruimte voor grachten en sloten, investeren we in groen en bomen om hittestress tegen te gaan en nemen we extra maatregelen om de waterkwaliteit op peil te houden.’ Het gemaalsysteem in de Polderwijk is daar een mooi voorbeeld van. ‘Dat heeft enerzijds een pompfunctie om het water af te voeren, anderzijds zorgt het ervoor dat het water in beweging blijft’, zegt Tetteroo. ‘Levend en zuurstofrijk water is schoner en gezonder en heeft een veel hogere kwaliteit dan stilstaand water.’

GEMAAL

‘Deze windmolens zorgen voor het opwekken van energie voor de gemaaltjes’, wijst hij omhoog. ‘Zo ontstaat een leuke en natuurlijk omgeving voor de bewoners én een geweldige speelplek voor de kinderen die

ook nog eens heel educatief is. Je ziet het hier letterlijk gebeuren en we brengen het ook vol in beeld. Op het gemaal staat letterlijk “gemaal”. Dat is natuurlijk niet nodig, maar dan weten mensen wel meteen dat het een waterbouwkundig werk is.’

Goed zichtbaar ook is de halfverharding die is aangelegd bij deze parkeerplaatsen. Tetteroo: ‘Onder de grond zit een heel drainage- en filtreersysteem van waterdoorlatende kiezels en een laag van een absorptiemateriaal. Dat zorgt dat het water snel de grond in gaat, daar een tijdje wordt vastgehouden en later pas doorvloeit.’

Via de Burgemeester van Dijkesingel en de brug over de Westergouweplas gaat de wethouder naar het ‘Eerste Eiland’. Tetteroo wijst naar de middenberm van de singel. ‘Die is interessant want de middenberm is omgevormd tot wadi. In het diepste punt kan het water wegzakken.’

De Westergouweplas – met 5 meter onder NAP het allerlaagste punt van de hele wijk – heeft een belang-

‘In het diepste punt kan het water wegzakken’

rijke functie voor de waterberging. ‘Het is een enorm oppervlak aan water’, legt Tetteroo uit. ‘En daar kan zelfs ook nog een paar meter water worden opgezet. Zo kunnen we er dus een enorme hoeveelheid water opvangen.’

De plas heeft nóg een functie. ‘Door het hoge grondwater is de kweldruk hier erg groot’, zegt Tetteroo. ‘Daarom is het heel logisch om hier die plas te hebben en hem niet vol te storten met zand. We laten hem gewoon z’n gang gaan en we bouwen er mooie huizen omheen. Een win-winsituatie dus. Nederland is een dichtbevolkt land met een beperkte ruimte, vooral in stedelijke gebieden. Ook in Gouda is een groot tekort aan woningen. Om aan de enorme vraag te kunnen voldoen, hebben we in het convenant Klimaatadaptief Bouwen afgesproken dat we toch bouwen in laaggelegen gebieden en voldoende maatregelen nemen om de risico’s te minimaliseren. Natuurlijk is dat spannend, maar door onze manier van bouwen en ontwikkelen laten we juist zien dat het wél kan. En hoe. Want wie wil er nu niet omringd door water wonen of midden in het groen?’

DAMFUNCTIE

Nog een plas op de route; aan de IJsseloogwal en de Texellaan op het Eerste Eiland. ‘Dat heet zo omdat er ook een Tweede Eiland is en er waarschijnlijk ook een derde komt’, zegt Tetteroo. Op de bodem van dit water ligt een bijzondere archeologische vondst: restanten van oeroude nederzettingen. Een van de eerst bewoonde plekken in Nederland dus. En nu wordt er weer omheen gewoond.’

Aan de andere kant van de archeologische plas hangt een rij woningen over het water heen. ‘Deze kadewoningen staan letterlijk op een keerwand die voldoet aan de normen van het waterschap’, licht Tetteroo toe. ‘De rivieren daar waar je de auto’s ziet rijden,’ wijst de wethouder, ‘zijn de Hollandsche IJssel, de Gouwe en het Ringvaartkanaal. Drie stromen die hier samenkomen bij de Julianasluizen. Mocht daar ooit een dijkdoorbraak zijn, dan kan deze keerwand de vloedgolf tegenhouden. Het inundatiepeil is vloerpeil dus de mensen houden droge voeten. De rest van de wijk blijft ook droog, want via deze plas wordt het water dan afgevoerd. Deze wand heeft dus echt een damfunctie. Het is een waterstaatkundig werk met daarop woningen. Best uniek eigenlijk.’

SAMENWERKING

‘Het is sowieso bijzonder, als je bedenkt dat dit tot 2015 allemaal boerenlandschap was’, zegt Tetteroo. ‘Inmiddels zijn er zo’n 1.200 woningen gerealiseerd. We werken toe naar 4.500 en misschien zelfs 5.000. Allemaal klimaatadaptieve woningen. En die kunnen we alleen ontwikkelen dankzij een robuust watersysteem. Om dat te bereiken, werken we als gemeente vanaf het begin intensief samen met het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, de provincie Zuid-Holland, het ministerie en met marktpartijen en externe deskundigen. ‘Natuurlijk loopt er een hele discussie in Nederland over waar we moeten en kunnen bouwen. Wij laten zien dat het hier wel degelijk kan. De kennis is er, de bouwstromen zijn er en de bouwplek is er. En als we dan toch bezig zijn, dan maken we er meteen iets bijzonders van.’ ←

‘Wie wil er nu niet omringd door water wonen of midden in het groen,’ vraagt wethouder Rogier Tetteroo zich af.

Van 0 naar 1.000 in 3 jaar

BPD Woningfonds verhuurt de 1.000 ste betaalbare huurwoning

In het nieuwbouwproject Havenkade in Nijmegen is de 1.000 ste woning van BPD Woningfonds in de verhuur gegaan. Een duurzame nieuwbouwwoning, met lage energielasten, tegen een betaalbare middenhuur. Overigens geldt dit voor alle woningen van BPD Woningfonds. Huurwoningen bestemd voor mensen met een inkomen van 1 tot 2 keer modaal. Met maandelijkse huren tussen 700 en 1.100 euro. BPD Woningfonds ontwikkelt deze woningen door heel Nederland. Van Alkmaar tot Bergen op Zoom en van Groningen tot Den Haag. De volgende 3.000 woningen zijn ingekocht en worden de komende jaren ook verhuurklaar gemaakt. Samen in uw gemeente met BPD Woningfonds aan de slag? Kijk op bpd.nl/woningfonds.

BPD Woningfonds, onderdeel van BPD | Bouwfonds

Gebiedsontwikkeling, is een uniek Nederlands woningfonds dat bestaat uit duurzame, betaalbare nieuwbouwhuurwoningen bestemd voor huishoudens met een middeninkomen - (her)starters, gezinnen en senioren. De woningportefeuille bestaat uit appartementen en

eengezinswoningen in stedelijke omgevingen binnen en buiten de Randstad, met betaalbare huren. Daarmee bedient het fonds de groeiende groep mensen die niet in aanmerking komt voor sociale én voor dure huur, of voor wie een koopwoning vooralsnog buiten bereik ligt.

Tak Lam, fondsdirecteur BPD Woningfonds: “Sinds de oprichting van BPD Woningfonds zetten we ons in om de woningmarkt ook voor huurders bereikbaarder te maken. Met het toevoegen van Havenkade aan onze portefeuille zijn we op koers naar 15.000 middenhuurwoningen in 2030. De verwachting is dat we hierna substantieel verder gaan groeien.”

BPD | Bouwfonds Gebiedsontwikkeling is de grootste gebiedsontwikkelaar in Nederland. Sinds de oprichting in 1946, toen nog onder de naam Bouwspaarkas

Drentsche Gemeenten, heeft BPD de bouw van ruim 380.000 woningen mogelijk gemaakt. Vandaag wonen meer dan één miljoen mensen in woonwijken waarin de hand van BPD zichtbaar is. Ga voor meer informatie over BPD naar www.bpd.nl.

HET KLIMAAT VERANDERT. HET WORDT WARMER EN LANGERE

PERIODES VAN REGEN WISSELEN ZICH

VAKER AF MET PERIODES WAARIN ER JUIST EEN NEERSLAGTEKORT IS. WATER VASTHOUDEN WORDT

DAAROM BELANGRIJKER.

BRON: KLIMAATDASHBOARD KNMI

CIJFERS IN BEELD

GEMIDDELDE JAARTEMPERATUUR

Tussen 1900 en 2020 in ºC

NEERSLAGHOEVEELHEID

Tussen 1900 en 2020 in mm

NEERSLAGTEKORT

Tussen 1900 en 2020 in mm

WAT KUNNEN GEMEENTEN DOEN? WADI’S EN BERGINGEN

WADI’S vangen regen op in bassins die vollopen tijdens zware regenbuien waarna het water naar het grondwater sijpelt.

Ondergrondse bergingen houden de regen vast in ingegraven, poreuze buizen die het riool ontlasten.

THEMA BOSSENSTRATEGIE

De

groene vingers van Weert

HECTARE

Twintig hectare nieuw natuurbos met inheemse soorten, én vijfduizend bomen in stedelijk gebied: de ambities in Weert zijn groot. Een kwart van die vijfduizend bomen staat straks letterlijk in de stad: straatbomen en parkbomen. Inwoners zelf hebben ook nog eens vijfduizend bomen geplant. Voor het einde van dit jaar staat aan de rand van de stad een voedselbos annex parkloopgebied voor inwoners in de steigers. Wethouder Wendy van Eijk (VVD) probeert de ruimtepuzzel zo goed mogelijk te leggen.

De ambitie werd in 2019 uitgesproken, maar de gemeente besteedde altijd al aandacht aan groen en de ontwikkeling daarvan. Weert ligt in een groene omgeving. Het gebied won al eens prijzen

in de categorie groenste regio. Van Eijk: ‘Groen is altijd een belangrijk strategisch doel geweest van de gemeente, maar echte bosontwikkeling is van de laatste jaren. Dat staat nog los van de landelijke Bossenstrategie die het rijk in het najaar van 2020 vaststelde. Wij startten eerder vanuit eigen ambitie en plannen om bosontwikkeling in gang te zetten, parallel aan het plan van de provincie Limburg om één miljoen bomen te planten.’

EXTRA INSPANNINGEN

In de Bossenstrategie spreken rijk en provincies af in Nederland voor 2030 37.000 hectare nieuw bos te realiseren, zo’n 10 procent extra ten opzichte van de huidige situatie. Afgesproken is dat de gemeenten daarvan 1 procent per jaar voor hun rekening nemen. Dat zou neerkomen op zo’n vijfduizend hectare in 2030. Uit onderzoek van Stichting

TWINTIG

Probos van vorig jaar kwam naar voren dat gemeenten bos en bomen belangrijk vinden, maar dat vertaalt zich nog niet direct in ambitieuze doelstellingen. Volgens Probos zijn extra inspanningen dus nodig. Gemeenten vinden het vooral lastig geschikte locaties voor bosuitbreiding te vinden. Daarnaast is er gebrek aan (financiële) middelen, capaciteit en aan kennis van wat speelt bij rijk en provincies.

Onder meer herstel van de natuur en de klimaatverandering liggen ten grondslag aan de Weertse ambitie. Bossen dragen daarnaast ook bij aan de gezondheid en het welzijn van mensen. ‘Groen nodigt inwoners uit om te recreëren, te bewegen en om naar buiten te gaan. Belangrijke maatschappelijke doelen, daarom zetten wij dit in gang’, aldus Van Eijk. ‘Groenstrategie als opgave komt nu bij iedereen terecht in het kader van het

Nationaal Programma Landelijk Gebied en de klimaatdoelen. Iedereen zal aan de slag moeten, maar je moet dan wel de juiste partijen bij elkaar vinden en de beschikbaarheid over grond hebben om het ook echt voor elkaar te krijgen.’

AGRARISCHE GRONDEN

Weert beschikte niet over die gronden en kon alleen wat kleine percelen inbrengen. De grote inbreng komt vanuit Natuurmonumenten. Dat bezit voormalige agrarische gronden die al eerder zijn verworven. De gronden worden nu ingezet voor natuurontwikkeling, waarbij de gemeente vooral een faciliterende rol speelt, bij bijvoorbeeld de planologische procedures als de vergunningverlening. Voor de bosontwikkeling levert de gemeente ook een financiële bijdrage. Die komt uit het Kwaliteitsfonds Buitengebied, ingesteld op basis van de Structuurvisie 2013, zegt Van Eijk. ‘Dat fonds maakt het mogelijk om toegestane bebouwing in het buitengebied, zoals een begraafplaats, te compenseren. Dit gebeurt in de vorm van een kwaliteitsbijdrage om het verlies aan groen te compenseren. Die middelen zetten we nu ook in om bosontwikkeling mogelijk te maken, naast financiële middelen vanuit de provincie en van andere partners.’ Volgens Van Eijk hoeft de opgave die Weert heeft in het landelijk gebied van-

wege de bosdoelen niet te betekenen dat veel landbouwgrond weg moet. ‘We moeten nadenken over welke ontwikkeling past op welke plek. Dat betekent soms iets verwerven, soms met iets schuiven of iets ruilen. Zo proberen we de puzzel op de een of andere manier te leggen.

Daarbij hoort ook ruimte te zijn voor bosontwikkeling om aan die nationale strategie te voldoen, zegt hij. ‘Als de lokale overheden, waterschappen en de drie grote terreinbeherende organisaties (tbo’s: Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en de provinciale landschapsorganisaties, red.) jaren eerder een actiever grondbeleid hadden gevoerd, was het wellicht niet zo’n ingewikkeld vraagstuk geweest.’

VUURWERK

Werner Mentens, beleidsadviseur groen, natuur en landschap van de gemeente

Weert, erkent dat ruimtegebrek gemeenten parten speelt bij natuurontwikkeling en dat Weert hier een zondagskind is. De gemeente werkte samen met Stichting ARK, een particuliere natuurorganisatie die initiatieven neemt voor natuurbescherming en natuurbeheer. Mentens: ‘Andere gemeenten kunnen misschien wel iets leren van de systematiek die we met Stichting ARK en Natuurmonumenten hebben toegepast.’

Vanwege de toenmalige opgaven voor de Ecologische Hoofdstructuur ging de stichting in 2010 aan de slag met vrijwillige kavelruil. Slechtere gronden werden opgekocht om als ruilgrond in te zetten, net als goede landbouwgrond die vrij op de markt beschikbaar was. Primaire doel daarbij is natuurontwikkeling op de juiste plek te kunnen realiseren. Zo zijn er intussen honderden hectares van eigenaar veranderd en is tweehonderd hectare natuur gerealiseerd.

Wethouder Wendy van Eijk wordt geïnterviewd op de plek waar het nieuwe bos komt. (Beeld: gemeente Weert)

‘We moeten nadenken over welke ontwikkeling past op welke plek’

Dat was een hele operatie die in het stadhuis van Weert voor veel vuurwerk zorgde. Er was veel weerstand uit de agrarische sector en vanuit de dorpen. Mentens: ‘Dat was toen niet anders dan nu. Zij voelden een bedreiging van natuurontwikkeling ten nadele van de landbouw en het landschap veranderde in snel tempo. De agrariërs die meededen aan zo’n kavelruil kregen echter betere gronden of gronden met een drainagesysteem. Daarbij bleef het productiepotentieel op een kleiner oppervlak gelijk als voorheen. Het was echt een grote verdienste van ARK om aan de slag te kunnen gaan met bosontwikkeling.’

MAATSCHAPPELIJKE WAARDE

Voor de ontwikkeling van twintig hectare bos bracht de gemeente 250.000 euro in. De provincie deed hetzelfde. Natuurmonumenten bracht de grond als kapitaal in. Voor het totaalplan, inclusief de stedelijke bomen, heeft Weert 675.000 euro gereserveerd. De wethouder: ‘Dat is de financiële afweging in dit verhaal. Maar kijkend naar de maatschappelijke waarde van groen bij aspecten als gezondheid, beleving, welvaart en het genieten van natuur, kun je dit bijna niet in euro’s uitdrukken.’ Het college vindt dit zo belangrijk dat groen onder de noemer de natuurlijke en landschappelijke kwaliteit versterken ‘expliciet als volledig hoofdstuk’ is opgenomen in het coalitieprogramma 2022-2026. ‘De grote opgave die we met elkaar hebben en de transitiegelden die daar vanuit de overheid in meegaan, moeten het uiteindelijk mogelijk maken de puzzel goed te leggen.’

Natuurmonumenten heeft nog meer

grond beschikbaar die eventueel ingezet kan worden voor bosaanplant, ook in Weert. Met de uitwerking van het Limburgs Programma Landelijk Gebied, wordt duidelijk waar uitbreiding van bossen mogelijk is. Vervolgens kijkt Weert wat dat voor de eigen gemeente betekent en waar de kansen liggen bij alle ruimteclaims. ‘We proberen iedere ontwikkeling op de goede plek te krijgen en gaan zeker nog een inspanning leveren en de mogelijkheden voor extra natuur in kaart brengen.’

In eerste instantie is het een regionale uitvraag waar ontwikkeling nog zou kunnen plaatsvinden en geen marsorder. Bij elkaar opgeteld doen de Limburgse gemeenten uiteindelijk een bod richting de provincie hoe invulling te geven aan de te behalen doelen. ‘Idealiter tellen we de voorstellen bij elkaar op en hebben de gemeenten het goed gedaan. Zo niet, dan moeten we opnieuw aan de slag.’

Mentens heeft de provinciale opgave voor de nationale Bossenstrategie al onder de loep genomen en vertaald naar Weert. Hij komt uit op tussen de 200 en 300 hectare bos die Weert nog extra zou moeten aan-

planten. ‘Dat staat los van de keuzes die we uiteindelijk maken. We maken ook de keuze om de landbouw te extensiveren en de energietransitie door te maken. We hebben ook ruimte nodig voor water en woningbouw. Die puzzel moet gelegd worden en iedere regio en gemeente maken daar ook nog eens eigen keuzes in. Het kan zomaar zijn dat de opgave voor Weert groter wordt, of kleiner.’

Bij alle ontwikkelingen kijkt Weert naar mogelijkheden om opgaven te verbinden. Een van de uitgangspunten in de lokale Omgevingsvisie is meerdere doelen in een bepaald gebied te realiseren, als het een win-winsituatie oplevert. Volgens Van Eijk zijn natuur- en wateropgaven prima te combineren. Het lokaal bestuur moet hierin de regie voeren. Bij kleinere uitbreidingsplannen kijkt de gemeente ook naar de opvang van water en de inrichting met groen in het openbaar gebied. ‘Die plannen zien er anders uit dan die van twintig jaar geleden. De combinatie van woningen, groen en water levert veel op. Op het ene doel haal je wat meer binnen dan op het andere doel. Dat is de manier om de ruimte in te vullen. Sterker nog, het zal wel moeten, anders lukt het niet. Nederland is te klein.’ ←

Kinderen planten nieuw bos aan tijdens de Boomfeestdag in Weert.

Beeld: Landal GreenParks

‘Groen nodigt inwoners uit om naar buiten te gaan’

‘We hebben ook ruimte nodig voor water en woningbouw’

André Krouwel Oprichter Kieskompas politicoloog Vrije Universiteit andre.krouwel@vu.nl @AndréKrouwel

NIKS AAN DE HAND

De kans is groot dat ook in uw gemeente de BBB als grootste partij uit de bus is gekomen bij de provinciale statenverkiezingen. Sommigen beschreven die uitslag als de ‘revolte van het platteland tegen de stedelijke elite’. Maar deze propagandamachine van de agromiljardenindustrie werd ook de grootste partij in veel grote steden (buiten de Randstad).

In maar liefst negentien G40-gemeenten werd de boerenpartij de grootste en ook in de vijftig middelgrote gemeenten (M50) scoorde deze ‘boerenpartij’ goed. Net als na de statenverkiezingen in 2019, waar een nog extremere populistische partij de grootste werd, riepen commentatoren dat ‘de gevestigde politiek ten dode opgeschreven is’. De werkelijkheid is dat premier Rutte en zijn coalitiegenoten al sinds 2010 gewend zijn aan een minderheid in de senaat.

De VVD probeerde het een race te maken tussen ‘de linkse wolk en de rechtse ratio’, maar de echte politieke strijd in Nederland gaat al jarenlang tussen extreemrechtse populistische partijen en gematigd rechts. Dat populistische blok blijft echter impotent door de constante versplintering. Inmiddels hebben we vijf radicaal-rechtse partijen in het parlement en in provincies en veel gemeenten zijn allerlei populistische varianten te vinden. Onderzoek laat zien dat het plafond voor populisten net boven de twintig procent

ligt. Ruim driekwart van de Nederlanders zal niet snel op een rechts-radicale partij stemmen.

Andere hysterische journalisten beschreven de BBB-winst als ‘de Brexit van Nederland’, burgers zouden ‘massaal voor boeren hebben gekozen’, waardoor ‘het stikstofbeleid op losse schroeven’ staat. De werkelijkheid is dat meer dan 60 procent van de kiezers stemde op een partij die de stikstofuitstoot wil verminderen.

Er zullen geen grote wijzigingen komen op klimaatvraagstukken. Voor een meerderheid in de Tweede Kamer heeft de regering D66 nodig; in de senaat PvdA en GroenLinks. Allemaal ‘groene’ partijen. Ook de electorale toekomst is groen: langzamerhand worden oudere kiezers vervangen door generatie X en millennials. En die zijn vaker voorstander van milieumaatregelen dan oudere generaties.

De radicalisering van boeren is het logische gevolg van hun machts- en statusverlies. Als kleine beroepsgroep doen boeren een disproportioneel beslag op de ruimte in Nederland en hadden ze onevenredig veel macht via het CDA. Laat u zich niet verblinden door deze laatste stuiptrekkingen van een eens zo machtige groep. U heeft in de gemeente hun landerijen nodig om huizen te bouwen.

BETOOG ELS BOERS

De griffier moet nog altijd zijn positie bevechten

Meer dan twintig jaar na de invoering van het dualisme moeten veel griffiers zich nog altijd invechten in de gemeentelijke organisatie om te krijgen wat ze vragen. Dat is de ervaring van Els Boers. Ze werkt veel als interim-griffier.

Het is de hoogste tijd dat elke gemeente volwassen duaal opereert: dat burgemeester, gemeentesecretaris en griffier daadwerkelijk gelijkwaardig zijn. En dat voor de ambtelijke organisatie duidelijk is dat de gemeentesecretaris de leidinggevende is die de opdrachten uitzet namens het college, en de griffier de opdrachtgever is namens de gemeenteraad én de griffie en hiervoor standaard toestemming en overleg heeft met de gemeentesecretaris.

De dubbelrol van de gemeentesecretaris als adviseur van zowel college als raad verdwijnt. Sinds 2002 is er de griffier, de adviseur van de gemeenteraad. De gemeentesecretaris blijft verantwoordelijk voor de ambtelijke organisatie naast de rol van adviseur van

het college, de griffier heeft een eigen afdeling, de griffie.

BEVECHTEN

Alweer 21 jaar is de Gemeentewet duidelijk over deze verdeling. Helaas denkt menig ambtenaar, of voor de ambtelijke organisatie werkenden, nog altijd dat de gemeentesecretaris over de griffier gaat en dus ook over de griffie en aangelegenheden van de gemeenteraad.

In den beginne, dus de eerste jaren na 2002, was het voor elke griffier zaak de eigen positie, letterlijk, te bevechten. Bijna niemand op het gemeentehuis had indertijd benul van wat een griffier überhaupt is en doet, laat staan welke de positie de raadsgriffier precies heeft. Een vast overleg van de driehoek van de burgemeester, de gemeentesecretaris en de griffier kwam op veel plekken maar moeizaam op gang.

Anno 2023 is de ambtelijke organisatie vooral een bedrijf, dat dan ook zo veel mogelijk bedrijfsmatig opereert. Tenminste: die indruk wordt graag gewekt. Menig gemeente heeft de verantwoordelijkheid van de gemeentesecretaris opgesplitst: adviseur van het college, de gemeentesecretaris en apart de directeur van

‘Anno 2023 is de ambtelijke organisatie vooral een bedrijf’

de ambtelijke organisatie – al dan niet in een samenwerkingsverband.

Het bedrijf, de ambtelijke organisatie, richt zich vooral op inhoudelijke kennis en vaardigheden en minder op het benul van een gemeentebestuur, de politiek en de verhoudingen daarbinnen. Dit geldt vooral bij ict’ers en mensen van de afdeling P&O. Zij zijn in dienst van de gemeente, binnengehaald als deskundigen op hun vakgebied. Veel ambtenaren denken daarmee daadwerkelijk zelf het laatste woord te hebben. Men is verontwaardigd als het college niet besluit wat is voorgesteld. Daarnaast leeft de gedachte dat de teamleider dan wel de directeur – of vooruit: de gemeentesecretaris – degene is die ‘mee mag beslissen over de werkzaamheden’.

TAKEN UITOEFENEN

In de lange rij gemeenten waar ik de afgelopen jaren als interim-griffier mocht dienen, is er slechts een enkele gemeente waar ik geen ‘gevecht’ hoefde te leveren om snel te kunnen beschikken over wat ik nodig heb om mijn taken en verantwoordelijkheden uit te kunnen oefenen. Ict’ers die vinden dat zij beslissen over waar ik wel of niet recht op heb. P&O’ers die niet snappen wie wel zaken mogen

Schrijf ook een betoog voor VNG Magazine: redactie@vngmagazine.nl

tekenen en wie zeker niet. Menig griffier maakt maar zelf verordeningen die de raad aangaan, omdat het anders niet of niet goed gebeurt. Uiteindelijk is het mij overal wel gelukt, al rekende ik niet alle tijd. Elke griffier geeft graag uitleg en advies, of is bereid te klankborden over raadsvoorstellen of andere documenten voor de raad. Hoogste tijd nu voor de reactie die elke griffier zou willen horen als de griffier iets vraagt: ‘Ja, natuurlijk doen we dat, vanzelfsprekend.’ ←

Els Boers is interim-griffier en eigenaar van Krachtig Lokaal Bestuur.

‘P&O’ers die niet snappen wie wel zaken mogen tekenen en wie zeker niet’

Sigrid Sengers

Vanwaar deze overstap?

‘Ik ben nu 50 en dat is een logisch moment om na te denken over: wat nu? Ik heb al veel gedaan en nog best een tijd voor me liggen. En als je dan nagaat wat je leuk vindt en waar je goed in bent, dan komt dat bij mij toch uit op belangenbehartiging, netwerken, een boegbeeld zijn, externe relaties. Ik heb altijd in die rollen gezeten en als je dat allemaal bij elkaar legt, dan rolt het ambt van de burgemeester eruit. Druten was de enige gemeente die in aanmerking kwam. Ik ben hier geboren en opgegroeid. Volgens de profielschets zou de nieuwe burgemeester midden in de samenleving moeten staan en actief de verbinding moeten zoeken, en tegelijkertijd Druten strategisch sterker positioneren in de regio. Ik was tot 2016 permanent vertegenwoordiger van Noord-Nederland bij de Europese Unie, alle kennis en ervaring die ik in die functie heb opgedaan kwamen hier samen. De cirkel is nu rond.’

Wat wilt u bereiken?

‘Dat kun je samenvatten in twee woorden: groeien en bloeien. Dat geldt zowel voor de mensen die hier wonen als voor de gemeente als geheel. De mensen hier kijken naar elkaar om, hoe kunnen we dat behouden en liever nog versterken? Ik wil vooral een burgermoeder zijn, juist in een samenleving waarin het schuurt en het voor mensen lastig is om dat ideaal van gelijke kansen voor iedereen waar te maken. En hoe kunnen we Druten als geheel klaarmaken voor de toekomst?’

Wat laat u achter?

‘Ik zal mijn hechte Vlaamse en internationale kennissenkring gaan missen. Aan de andere kant: Brussel is maar twee uur rijden. Ik neem vooral heel mooie herinneringen mee, die houden voor altijd een speciaal plekje in mijn hart. En het bourgondische leven? Sowieso is Nederland een stuk minder bourgondisch dan Brussel, maar ik was aangenaam verrast door alle restaurantjes en cafeetjes die hier in de gemeente zijn gekomen.’ (LM) ←

OVERLEDEN

Op zondag 26 maart is burgemeester Paul Rüpp van de gemeente Maashorst overleden. Hij is 65 jaar geworden. De CDA’er had al eerder aangegeven dat hij zich per 1 april terugtrok als burgemeester omdat de behandeling van zijn ziekte niet het gewenste effect had. Rianne Donders (CDA) is sinds 15 december 2022 waarnemend burgemeester. Rüpp was eerder raadslid en wethouder in Uden, gedeputeerde in NoordBrabant en bestuursvoorzitter van Avans Hogeschool. Rüpp werd op 1 januari 2022 waarnemend burgemeester van de nieuwe gemeente Maashorst, een fusie van Landerd en Uden. In september vorig jaar werd hij daar de eerste kroonbenoemde burgemeester.

GEMEENTEN

Frank Petter stopt per 1 juli als burgemeester van Bergen op Zoom. Volgend jaar is het precies tien jaar geleden dat hij in Bergen op Zoom begon. Hij vindt het tijd om de bakens te verzetten en ruimte te maken voor andere interesses, zoals onderzoek doen voor het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA. Petter studeerde rechten en theologie. In april 2022 werd bekend dat hij de ziekte van Parkinson heeft. Voordat hij in 2013 naar Bergen op Zoom kwam, was Petter burgemeester van Woudrichem en lid van provinciale staten van Noord-Brabant.

Beeld: John van Gelder

Gregor Rensen start op 15 april als waarnemend burgemeester van Maassluis. Rensen was tot 1 januari van dit jaar burgemeester van Brielle. Dat ambt bekleedde de PvdA’er acht jaar. Die gemeente fuseerde tot Voorne aan Zee. Eerder was hij wethouder in Leidschendam-Voorburg. Rensen volgt in Maassluis zijn partijgenoot Edo Haan op, die onlangs is benoemd tot waarnemend burgemeester van Zwartsluis.

Vanessa Gosselink-van Dijk wordt per 15 mei de nieuwe gemeentesecretaris van

Heerlen. Gosselink heeft ervaring als (waarnemend) gemeentesecretaris in Dronten, Hardenberg en De Wolden. In Heerlen is Dennis Huurdeman nu waarnemend gemeentesecretaris.

CARIBISCH NEDERLAND

Edison Rijna stopt per 18 april als gezaghebber van het openbaar lichaam Bonaire. Met ingang van die datum is hij benoemd tot speciaal gezant voor Caribisch Nederland voor EU-fondsen, VN-fondsen en

economische betrekkingen met Latijns-Amerika. In die hoedanigheid gaat hij zich voor de ‘bijzondere Caribische gemeenten’ Bonaire, Sint Eustatius en Saba inzetten voor betere toegang tot fondsen van de Europese Unie en de Verenigde Naties. Daarnaast gaat hij economische missies van en naar omliggende Midden- en Zuid-Amerikaanse landen leiden om Caribisch Nederland betere toegang te bezorgen tot omliggende markten. Rijna is sinds 2014 gezaghebber van Bonaire. Nolly Oleana wordt waarnemend gezaghebber.

Ingezonden mededeling

redactie@vngmagazine.nl

Zien we u op het VNG Jaarcongres?

Gemeenten zetten een stap naar voren

Gemeenten hebben een hoofdrol in grote maatschappelijke vraagstukken. In de uitvoering boeken we op veel van deze vraagstukken tastbare resultaten. Maar we kunnen meer. Omdat we zo dicht bij de inwoners staan, hebben we een scherp beeld van hun zorgen, wensen en behoeften. Waarom zouden wij dan ook niet vaker zelf het voortouw nemen? Een stap naar voren zetten?

Op het VNG Jaarcongres 2023 in Groningen bieden we inspirerende ideeën uit de wetenschap en praktijk voor oplossingen voor de grote opgaves waar u voor staat.

VNG Jaarcongres | 13 en 14 juni | Groningen

Meer info en inschrijven: www.vngjaarcongres.nl

BURGEMEESTERS VACATURE

Belangstellenden kunnen solliciteren naar het burgemeestersambt van de gemeente Hoeksche Waard (circa 88.800 inwoners), vacant sinds 15 maart 2022. Het salaris bedraagt € 10.669,10 bruto per

kan worden aangevraagd via tel. 070-4416446 en is eveneens te vinden op zuid-holland.nl/sollicitatieburgemeester. Sollicitaties vóór 18 april sturen naar de CdK in de provincie ZuidHolland.

Laat je inspireren in Groningen!

Met onder meer:

Jan van Zanen

Voorzitter VNG

Koen Schuiling

Gastheer en burgemeester van Groningen

Mohamed Yusuf Boss

Choreograaf, danser en winnaar BNG Bank Dansprijs 2022

Myron Hamming

Spoken word-artiest en stadsdichter van Groningen

Delegatie van Het Noordpool Orkest

Tim van Hattum

Wageningen University & Research (WUR)

Johan Remkes

Oud politicus en winnaar Machiavelliprijs 2022

Voorzitter VNO-NCW

Interview wethouders

Annalies Usmany-Dallinga (Lokaal Belang Eemsdelta), Esmah Lahlah (GroenLinks, Tilburg) en Marinus Biemans (DOE!, Deurne): lokaal aan de slag met de grote maatschappelijke opgaven

Austerlitz doet het zelf

Austerlitz is een eigenwijs dorp. Al tien jaar lang laat zorgcoöperatie Austerlitz Zorgt zien dat burgerinitiatieven ook op complexe beleidsterreinen kunnen slagen.

Uit leefbaarheidsonderzoek bleek dat er in het dorp (1.700 inwoners, gemeente Zeist) meer behoefte was aan zorgwoningen, zodat inwoners van het dorp zo lang mogelijk in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven wonen. De coöperatie Austerlitz Zorgt werd opgericht om dat te organiseren, met steun van de gemeente. Inmiddels geldt Austerlitz als modeldorp dat met een meergeneratiegebouw met school, peuterpeelzaal, dorpshuis én

De Grondwet uitgelegd

Nederland heeft een van de oudste grondwetten ter wereld. Maar de artikelen zijn weinig bekend en soms haast onzichtbaar in de alledaagse samenleving.

In zijn nieuwe boek Onze constitutie legt hoogleraar staatsrecht Wim Voermans de achtergronden van de Grondwetsartikelen uit. Want, stelt hij: je gaat de context van de constitutie beter gebruiken als je weet op welke vraagstukken ze een antwoord proberen te geven.

Wim Voermans, Onze constitutie, Prometheus

€ 55,00.

woningen voor zowel starters als zorgbehoevenden zelf de zorg regelde. De belangrijkste les is volgens de gemeente dat het initiatief bij de initiatiefnemers zélf moet blijven. De gemeente kan hooguit faciliteren, maar neemt de organisatie niet over. Het boek leest als een eerbetoon aan tien jaar Austerlitz Zorgt, maar biedt ook handvatten aan burgerinitiatieven en gemeenten in de rest van Nederland.

Jan Snijders en Wim Oerlemans, Austerlitz doet het zelf. Hoe een dorp zijn zorg regelde Uitgeverij SWP € 29,90.

Podcast aanbesteden

Gemeenten kopen bijna 70 procent van hun jaarbegroting in. In een nieuwe podcast bespreekt aanbestedingsexpert Kim Schofaert met bestuurders over de impact van inkoop.

De vierdelige podcastserie gaat onder meer in op de kansen die goed aanbesteden biedt bij het uitvoeren van politieke ambities. Zo kan bij inkoop rekening worden gehouden met duurzaamheid, biodiversiteit en inclusiviteit. Met oud-wethouder Stephan Brandligt wordt stilgestaan bij het maatschappelijk effect van inkoop.

Podcast Beter Aanbesteden, PIANOo; te beluisteren via Pianoo.nl en via verschillende podcastplatforms. aanbieders.

Tim Rooijakkers

RAAD VVD UTRECHTSE HEUVELRUG WERK DEVELOPMENT MANAGER VAKANTIEPARKEN

‘Als development manager ben ik van het eerste tot het nieuwe parken van Landal GreenParks. Het gaat dan vooral om nieuwe locaties maar ook om uitbreidingen van bestaande parken of parken die bij ons willen aansluiten. We ontwikkelen deze parken niet zelf, dat doen we met derde partijen.

In dit werk komen mijn recreatieachtergrond en politieke achtergrond goed samen. Ik weet hoe processen lopen en kan daardoor goed anticiperen op wat er speelt. Ook gaan we vaak bij nieuwe ontwikkelingen met het college in gesprek. We willen altijd dat onze parken wat toevoegen aan de omgeving, en dat bezoekers eropuit gaan. Dat vinden gemeenten vaak prettig.’

BURGERINITIATIEF

Tussenheid

neemt nooit over

GEMEENTELIJKE REGELGEVING EN BURGERINITIATIEVEN

BOTSEN

ELKAAR KRIJGEN WAARAAN LOKAAL BEHOEFTE IS. IN HILVAREN

BEEK IS DAAR EEN OPLOSSING VOOR BEDACHT: TUSSENHEID.

‘HIERDOOR KUNNEN BURGERS DOEN WAAR ZIJ GOED IN ZIJN.’

Tussenheid

Als inwoners iets van de grond willen krijgen, lopen ze bij de gemeente soms tegen een muur aan. Ze moeten voldoen aan inkoopvoorwaarden, aanbestedingsregels, er moet een subsidieplan komen met bovendien verantwoording over het bestede geld. Met andere woorden: veel bewonersinitiatieven passen niet in de procedures die overheden hebben bedacht. En het lukt gemeenten soms niet om hun inwoners blijvend bij het uitvoeren van beleid te betrekken als ze dat top-down in gang zetten. Met elkaar komen tot structureel kansrijke initiatieven valt dus niet altijd mee.

Inwoners van plattelandsgemeente Hilvarenbeek hebben daar iets op gevonden. Alweer een decennium geleden richtte een groep betrokken burgers met steun van onder meer de gemeente Tussenheid op, een beweging die maatschappelijk, economisch en ruimtelijk beleid verbindt. Tussenheid ondersteunt bewonersinitiatieven en ontzorgt de gemeente.

Met als motto: we regelen het gewoon, zoals een van de grondleggers, Wiet van Meel, samenvat.

Van Meel: ‘Tussenheid is onderkoepelend, niet overkoepelend. Als groep ondernemende burgers ondersteunt Tussenheid mensen door de beno-

digde kennis en ervaring te verbinden. Het initiatief blijft altijd bij de mensen uit de buurt of het dorp –Tussenheid neemt het nooit over. Uit onze inventarisatie blijkt dat de 450 verenigingen en stichtingen in Hilvarenbeek behalve geld, communicatie en vrijwilligers behoefte hebben aan strategische kennis en een integraal loket. Want de gemeente heeft verschillende afdelingen en kijkt daardoor niet altijd integraal naar vraagstukken. Dat hiaat proberen we te verhelpen, om het organiserend vermogen van de gemeente met de samenleving te versterken.’

HAALBAARHEID

De ondernemende groep inwoners

Wiet van Meel medeinitiatiefnemer

kijkt naar de haalbaarheid van bewonersinitiatieven en ondersteunt bij het nader uitwerken en realiseren van een projectplan. Niet dat Tussenheid een initiatief afkeurt, stelt Van Meel, ‘maar de voorwaarde is dat een voorstel duurzaam kan worden ingezet, geen commercieel oogmerk heeft, draagvlak heeft in de gemeenschap en zelfstandig kan voortbestaan als het uiteindelijk tot stand is gekomen.’

Een burgerinitiatief heeft blijvend kans van slagen als er een mix van leveranciers/bedrijven, inwoners en partners betrokken is. Ook stuurt Tussenheid erop aan dat elk initiatief een relatie heeft met de overheid, het onderwijs, ondernemers en de omgeving.

BETROUWBAAR EN BETROKKEN

Voor de gemeente vormt Tussenheid een betrouwbare, betrokken partij, die weet waarover ze het heeft. Dat verlaagt de drempel om bepaalde initiatieven mogelijk te maken of mee te denken hoe het initiatief werkelijkheid kan worden. Het inmiddels opgebouwde Tussenheidfonds maakt overbruggende financiering mogelijk als de gemeente nog bezig is met de subsidieaanvraag of wanneer bedrijven en organisaties die willen meebetalen de middelen nog niet voorhanden hebben. Zo wordt voorkomen dat het lang duurt voordat ideeën om een maatschappelijk vraagstuk op te lossen ook werkelijk tot uitvoering komen.

Wat tot stand komt, varieert enorm. Van kleinere woningen voor ouderen of met jongeren gebouwde huizen tot de inrichting van een landgoed waarbij educatie over natuur ook een rol krijgt. Van lespro-

gramma’s voor kinderen over kunst, waaraan ook de plaatselijke metaalfabriek invulling geeft tot de lege kerk die omgebouwd is tot school. Of het noodlijdende dorpscafé dat een belangrijke functie als ontmoetingsplek had en nieuw leven werd ingeblazen met de bewoners van het dorp als eigenaar.

KLETSEN

Burgemeester Evert Weys van Hilvarenbeek is blij met Tussenheid in zijn gemeente en schuift regelmatig aan bij de initiatiefavonden, waarbij initiatiefnemers vertellen hoe het staat met hun project. ‘Dat lijkt wellicht op “een beetje kletsen over wat je voor elkaar krijgt”, maar juist op die avonden ontstaat uitwisseling van kennis en ondersteuning. Blijkt het ingewikkeld om een begroting op te stellen bij een project? Dan biedt een ander zich spontaan aan daarbij te ondersteunen. En projecten worden eerder aan elkaar gekoppeld.’ Springt Tussenheid niet in een gat dat de gemeente eigenlijk zelf zou moeten dichten? Medeoprichter Van Meel: ‘Alle gemeenten in Nederland hebben moeilijke

Bezoek van de koning aan kunstwerk De Melkfabriek in Esbeek waar tientallen vrijwilligers aan meewerkten. (Beeld: gemeente Hilvarenbeek)

‘Het organiserend vermogen in steden is onvergelijkbaar’

Evert Weys burgemeester van Hilvarenbeek

Sdu heeft al decennialang een sterke band met de overheid en publieke sector. Binnen het team Government ondersteunen we de professionals die werkzaam zijn binnen deze sector met juridische kennis en software oplossingen. Ben jij de professional die hierin een bepalende rol wil gaan vervullen? Dan is deze vacature iets voor jou!

WIJ ZIJN OP ZOEK NAAR EEN PRODUCT MANAGER (32-36 UUR)

SALARIS: BIJ AANVANG VANAF € 4.000 BPM

WAT GA JE DOEN?

Jij bent de kartrekker van de commerciële strategie, de redactionele koers, de doorontwikkeling van bestaande producten en waar mogelijk de ontwikkeling van nieuwe oplossingen in de publieke sector. Door je te verdiepen in het werkproces van de klant, weet je een vertaling te maken zowel naar de marketing & sales aanpak als naar de doorontwikkeling van de bestaande producten.

WIE ZOEKEN WIJ?

Je hebt minimaal een hbo werk- en denkniveau en ervaring met businessontwikkeling en het uitzetten van een marketingstrategie. Ook ben je in staat om leiding te geven aan projecten met mensen uit verschillende teams. Zo weet jij de werelden van content, webtechniek, commercie en de dagelijkse werkomgeving van onze klanten aan elkaar te verbinden.

INTERESSE?

Is deze vacature iets voor jou of iemand uit jouw netwerk? Neem bij vragen contact op met Tamara de Jong (Segmentmanager), via mail: t.d.jong@sdu.nl of telefonisch: 06 13 24 34 76.

‘Ambtenaren zijn soms nog te veel regisseur van hun dossier’

regels voor burgers en missen soms een integrale kijk op wat en wie nodig is in de samenleving. Dat kun je ze niet verwijten. Het gemeentelijk apparaat inbedden in de gemeenschap is lastig.’

Burgemeester Weys denkt dat alleen een integraal loket bij de gemeente niet de oplossing is om participatie van de burgers te bevorderen. ‘De toegevoegde waarde van Tussenheid is het meedenken, de adviesrol en met name de verbinding met andere mensen en krachten. Het gaat immers om veel meer dan dat een burgerinitiatief aan wet- en regelgeving voldoet.’

SOCIALE COHESIE

Vrijwilligersorganisaties kunnen de kloof tussen gemeentelijke voorwaarden en behoeften uit de samenleving ook niet altijd overbruggen. Weys: ‘Een paar vrijwilligers die de kar moeten trekken, is een kwetsbaar geheel. Met Tussenheid kunnen burgers doen waar zíj goed in zijn.’ In die zin rijdt Tussenheid de vrijwilligersorganisaties ook niet in de wielen, maar werkt nauw met ze samen.

De vraag is of Tussenheid ook een optie is voor grotere gemeenten dan Hilvarenbeek met zijn 16.000 inwoners in zes dorpskernen. Van Meel heeft het concept al eens uitgeprobeerd in Tilburg. ‘Het organiserend vermogen in steden is onvergelijkbaar. De sociale cohesie is minder, ook doordat er grote verschillen zijn tussen wijken. Mogelijk is de afstand tussen burger en gemeente nog groter, vanwege de omvang van de gemeentelijke organisatie. Daarom richt Tilburg zich nu meer op het ondersteunen van sociale ondernemingen en minder op wijkinitiatieven.’

Burgermeester Weys formuleert het zo: ‘In kleine kernen hebben inwoners meer het gevoel: als niemand dit oppakt, gebeurt het niet. Dat vergroot de intrinsieke motivatie en de energie om zich ergens voor in te zetten. Als het echt in de samenleving begint, voelen mensen zich meer aangesproken om zelf een bijdrage te leveren dan wanneer de gemeente als instituut het organiseert.’

REGISSEUR

Natuurlijk zijn er nog hobbels te nemen. Vertrekt een wethouder, dan kan het zomaar zo zijn dat de volgende nog onvoldoende zicht heeft op een lopend project: met vertraging tot gevolg. Van Meel: ‘En ambtenaren zijn soms nog te veel regisseur van hun dossier in plaats van de faciliterende partij.’ Om beter te kunnen inspelen op de veranderende vraag in de samenleving, is een cultuurverandering gewenst.’

Maar Tussenheid is zo succesvol dat er al prijzen zijn uitgedeeld, zoals de nationale en provinciale Dorpsontwikkelingsprijs, de Kern met Pit voor lokale buurtprojecten, van het Europees parlement de Star of Europe voor lokale ontwikkeling en in 2020 de gouden medaille van de Europäischer Dorferneuerungspreis.

De VNG kijkt intussen met belangstelling naar deze en andere vormen om betrokkenheid en verantwoordelijkheidsgevoel van burgers bij de samenleving te vergroten.

De Hilvarenbeekse burgemeester Weys juicht Tussenheid toe. ‘Je kunt de grotere opgaven als landbouw, duurzaamheid, huisvesting niet zo gemakkelijk van bovenaf sturen. Je moet dat doen in samenwerking met je gemeenschap. Deze vorm, met de kennis en ervaring uit verschillende disciplines, de middelen en de handjes, kan een manier zijn om op een nieuwe, democratische manier samen vorm te geven aan de samenleving. Niet met leuke, losse projectjes als doel, maar als werkwijze om mensen structureel te betrekken bij de leefbaarheid van hun omgeving.’ ←

Meer informatie

Meer over Tussenheid staat op tussenheid.nl en informatie over burgerparticipatie is te vinden op programmasamen.nl (een samenwerking van Oranje Fonds, VSB Fonds, Stichting DOEN en VNG).

VACATURES

Voor een overzicht van alle vacatures en meer informatie zie www.gemeentebanen.nl.

Hét overzicht van vacatures binnen gemeenten voor hoger opgeleiden.

ICT

Business intelligence specialist / data-engineer

Gouda

Specialist informatiebeheer

Medemblik

Senior netwerkbeheerder

Westland

BESTUURLIJK

Junior adviseur participatie

Amstelveen

Communicatiemedewerker

BEL Combinatie (Eemnes)

Projectleider

Koggenland

Adviseur organisatieontwikkeling

Soest

Communicatieadvieur

Zoeterwoude

FACILITAIR

Teamleider web en telefonie

Dordrecht

Colofon

Afdelingshoofd publiekszaken/lid managementteam

Middelburg

ECONOMISCH

Financieel medewerker

BEL Combinatie (Eemnes)

Afdelingscontroller cluster CGB/OCD

Dordrecht

Strategisch adviseur

Schagen

adviseur

Zoeterwoude

CULTUUR

Leerplichtambtenaar

Woerden

OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID

Beleidsadviseur

openbare orde en veiligheid, crisisbeheersing en rampenbestrijding

BEL Combinatie (Eemnes)

Beleidsmedewerker

openbare orde en veiligheid

Vlaardingen

Regisseur ondermijning

Voorschoten

ORGANISATIE

HR-adviseur

Leeuwarden

Salarisadministrateur

Schiedam

HRM-beleidsadviseur

Westland

RUIMTELIJKE ORDENING

Beleidsadviseur verkeer

Alphen aan den Rijn

Planjurist

Alphen aan den Rijn

Casemanager Wabo/ plantoetser

De Bilt

Senior jurist grondzaken

Dordrecht

Beleidsmedewerker

openbare ruimte

DUO+ (Uithoorn)

Afdelingshoofd energietransitie en circulariteit

Eindhoven

Beleidsadviseur RO

Gooise Meren

Adviseur parkeren

Leiden

Projectleider ruimte

Medemblik

Beleidsadviseur wonen

Texel

Vragen aan de VNG? Bel het team Informatievoorziening, tel. 070-373 83 93, info@vng.nl

Uitgever Dineke Sonderen, Sdu BV, tel. 070-378 99 24 Hoofdredactie Esther Bunnik Chef redactie Rutger van den Dikkenberg

Adviseur fysieke

leefomgeving

Westland

Projectleider gebiedsontwikkeling

Vijfheerenlanden

Beheerregisseur leefbaarheid openbare ruimte Zuidplas

WERKGELEGENHEID

Juridisch adviseur sociaal domein

Middelburg

Consulent Participatiewet

Velsen

Teammanager sociaal domein

Westland

Afdelingscontroller samenleving

Zaltbommel

WELZIJN

Regisseur regieteam

Eindhoven

Specialist jeugd Eindhoven

Beleidsmedewerker

Wmo

Ouder-Amstel

Jeugdconsulent toegang

SED organisatie (Hoogkarspel)

Redactie Leo Mudde, Marten Muskee, Monique Westenbroek Medewerkers Marije van den Berg, Geerten Boogaard, Sandra Braakmann, Jiri Büller, Merel van Dorp, André Krouwel, Sanne van der Most, Martijn van der Steen

Contact redactie tel. 070-378 96 43, redactie@vngmagazine.nl Ontwerp Fier.media Vormgeving Monique Westenbroek

Druk Senefelder Misset, Doetinchem

Advertenties Cross, Julia Franken, 010-760 73 24, julia@cross.nl

Abonnementen

ambtenaren vanaf schaal 10 bij gemeenten. Aanvragen en wijzigingen: www.vng.nl, vngleden@vng.nl of 070-373 83 93.

Betaalde abonnementen Prijs jaarabonnement: 183 euro (excl. 9% btw). Sdu Klantenservice, www.sdu.nl/service, tel. 070-378 98 80.

Schriftelijk opzeggen uiterlijk twee maanden vóór het einde van de abonnementsperiode bij Sdu Klantenservice, Postbus 20025, 2500 EA Den Haag. © 2023, ISSN 1566-1636

voorkom een zoektocht naar de juiste kengetallen zorg

dat u op de hoogte bent !

Vanaf 24leverbaarfebruari

Heeft u als deskundige in uw dagelijkse praktijk regelmatig comptabele gegevens nodig op het gebied van sociale zekerheid, maatschappelijke dienstverlening, gezondheid, belastingen, huurtoeslag en arbeidsmarktmaatregelen?

Of bijvoorbeeld op het gebied van de wet WOZ, loonbelasting, premieheffingen en zorgverzekering.

Met deze nieuwe actuele wettenbundels van Sdu wordt u optimaal geïnformeerd.

HET BOA EVENT 2023

2 & 3 NOVEMBER 2023

POLITIEACADEMIE APELDOORN

Op 2 en 3 november 2023 vindt de 5e editie van het BOA Event plaats op de Politieacademie in Apeldoorn. Om het jaar wordt dit event georganiseerd door het BOA-platform en het BOAexpertisecentrum.

De dagen staan in het teken van het updaten van je kennis en het ontmoeten van vakgenoten. Dus zien we jou op 2 of 3 november?

• 2 november: Domeinen I en IV

• 3 november: Domein II

HETBOAEVENT.NL