VNG Magazine 2021-14

MAGAZINE VAN DE VERENIGING VAN NEDERLANDSE GEMEENTEN

THEMA ZORG 14 24 SEP 2021

JEUGDHULP

Werken aan een lerend stelsel STATUSHOUDERS GEMEENTEN WILLEN TAAKSTELLING HALEN

PREVENTIE TEXEL OMARMT IJSLANDS MODEL

INCLUSIE GEZOCHT: RAADSLID MET BEPERKING

vng.nl

01 COVER THEMA.indd 1

20-9-2021 14:13:42

VNG Nieuwsapp verbindt bestuurders

Download de app via vng.nl/nieuwsapp 02 Advertentie.indd 2

20-9-2021 14:12:57

IN DIT NUMMER yÇww0ª ׁׄ ‫ ׂׄ ظ‬²0§À0w 0ª ׂ‫ ظ ׁׂ׀‬h ªJ yJ ‫ׇׅ‬

Coverfoto: Roos Koole/ANP | Nummer 15 verschijnt op 8 oktober 2021

THEMA Lerend jeugdstelsel In de jeugdzorg wordt te weinig geleerd, zegt VNGambassadeur Peter Dijkshoorn.

18 14 Huisvesting statushouders Creativiteit is nodig om voldoende woonruimte te vinden voor asielzoekers met een verblijfsvergunning.

THEMA Toegang sociaal domein Het is soms te lastig voor inwoners om een beroep te doen op voorzieningen.

8 22

3 MAGAZINE

2021

38 28

THEMA IJslands preventiemodel IJsland ontwikkelde een manier om jongeren van de drank en drugs te houden. Texel nam het over, met succes.

THEMA Wonen en zorg Een woonzorgvisie helpt gemeenten om te voldoen aan de groeiende vraag naar woonruimte voor kwetsbare inwoners. De regio Alkmaar is op stoom.

Raadsleden met een beperking In één op de drie gemeenten moet na de verkiezingen een raadslid met een beperking actief zijn. Broodnodig, zeggen ervaringsdeskundigen.

EN VERDER 6 Lopende Zaken 7 Commentaar Leonard Geluk 13 Drie vragen aan 21 Thorbeckehoogleraar 31 Column Martijn van der Steen 32 Betoog 34 Personalia 37 Het netwerk van

03 Inhoud.indd 3

20-9-2021 17:22:02

ACTUEEL

Lees alles over Prinsjesdag op de VNG Nieuwsapp: vng.nl/nieuwsapp.

Advies over toekomstscenario’s voor jeugdzorg De plannen van de VNG en het rijk om de jeugdzorg te hervormen, bevatten ‘veel inspiratie voor ene herijking van de jeugdbescherming’.

Dat stelt de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) in een advies. Tegelijkertijd waarschuwt het adviesorgaan wel dat gemeenten in de aanpassingen van het stelsel het perspectief van zowel kinderen als hun ouders niet uit het oog moeten verliezen.

4 MAGAZINE

2021

De VNG en het rijk werken aan een nieuwe organisatie voor de jeugdbescherming. Door het stelsel te vereenvoudigen, willen ze bereiken dat kinderen en gezinnen beter geholpen kunnen worden. In het scenario dat nu door de RSJ is doorgelicht, willen ze meer uitgaan van vertrouwen en van de kracht van het gezin.

Volgens de raad is zo’n stelselwijziging

hoe kinderen en ouders zich gezien en gehoord voelen’.

Ook moet geborgd worden dat het advies aan de rechter, die uiteindelijk een besluit neemt over uithuisplaatsingen, op tijd af is en van hoge kwaliteit, ‘zonder dat dit de noodzakelijke besluiten vertraagt’.

BASISPRINCIPES

Gemeenten toonden zich voor de zomer enthousiast over onderdelen van het toekomstscenario, bleek uit een consultatie die de VNG hield onder de leden. De gemeenten onderschreven onder meer de urgentie en de ambities, maar schaarden zich ook achter de basisprincipes van het scenario. (RvdD) ← inderdaad nodig. Wel vraagt de raad aandacht voor het perspectief van kind en ouder, dat leidend moet zijn. In de uitwerking van het scenario moet aandacht worden besteed ‘aan de vraag

Lees ook vanaf pagina 8: een interview met Peter Dijkshoorn. Hij is namens de VNG de landelijk ambassadeur voor een lerend jeugdstelsel.

Hulp bij toestaan permanente bewoning De slang van de zware criminaliteit bleef lang onder de grond, maar nu komt de kop boven de grond.

Burgemeester Sharon Dijksma (Utrecht) bepleit een steviger aanpak van ondermijnende criminaliteit. De Telegraaf, 16 september.

04-05 ZAP_berichten.indd 4

Een nieuw kwaliteits- en afwegingskader moet gemeenten helpen om de toekomst van een niet-vitaal vakantiepark te bepalen, In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken is het Kwaliteits- en afwegingskader Wonen in een recreatiewoning gemaakt.

Wanneer vakantieparken niet vitaal zijn is het interessant om deze afweging te maken. Het mogelijk maken van permanente bewoning helpt lokaal de druk op de woningmarkt te verlichten. Ook kan de gemeente besluiten het vakantiepark te vitaliseren. Dan wordt de toeristische functie nieuw leven ingeblazen. (MM) ←

20-9-2021 17:22:47

Download voor meer nieuws de VNG Nieuwsapp

Aboutaleb beste burgemeester Ahmed Aboutaleb is gekozen tot World Mayor van 2021. De burgemeester van Rotterdam krijgt de prijs onder meer omdat hij alle inwoners van zijn stad beschouwt als ‘Rotterdammers’, ongeacht hun achtergrond.

VOORSTAD Aboutaleb deelt de prijs met burge-

STIL VAN Tegen de NOS zegt Aboutaleb ‘stil’ te zijn van de verkiezing. ‘Het is een eer dat Rotterdammers mij hiervoor hebben voorgedragen. Ik voel me dan ook zeer gewaardeerd door de inwoners van deze mooie stad.

Een stad waar zo veel verschillende mensen samen leven. Ik heb de allermooiste baan die je je maar kan bedenken.’

In andere categorieën won onder meer de burgemeester van Raqqa in Syrië. Burgemeester Leila Mustapha van de stad kreeg de juryprijs voor

Beeld: Marc Nolte

Zonder die benadering, schrijft de jury, ‘is het niet mogelijk om een sterkere en eerlijke stad’ te bouwen. Ook wordt de Rotterdamse burgemeester geroemd om zijn ‘moed, geduld en bescheidenheid’.

De prijs voor beste burgemeester van de wereld wordt sinds 2004 elke twee jaar uitgereikt door de City Mayors Foundation. Niet eerder won een Nederlandse burgemeester.

meester Philippe Rio van Grigny, een voorstad van Parijs en één van de meest arme steden van Frankrijk. De jury roemt Rio als ‘gepassioneerd en vastberaden bestrijder van armoede en sociale exclusie’.

haar opbouwwerk na de bezetting van de stad door Islamitische Staat.

De terreurbeweging gebruikte Raqqa als hoofdstad van het kalifaat.

5

(RvdD) ← MAGAZINE

2021

Burgemeesters bepleiten legale softdrugs Om ondermijnende criminaliteit nu eens écht slagen toe te brengen, is het onder meer nodig softdrugs te legaliseren. Dat haalt het verdienmodel voor de onderwereld weg.

Tientallen burgemeesters ondertekenden een manifest dat vier kernpunten formuleert om ondermijnende criminaliteit succesvol aan te pakken. Het manifest geldt als noodkreet aan het nieuwe ka-

04-05 ZAP_berichten.indd 5

binet. De kernpunten richten zich op het pakken en plukken van criminelen, het legaliseren van softdrugs, het mobiliseren van de samenleving en het weerbaar maken van met name jongeren tegen de verlokkingen van het grote geld.

Vijf burgemeesters en een wethouder schreven het manifest. Theo Weterings, burgemeester van Tilburg: ‘We zijn in de zomer als betrokken en bezorgde bestuurders virtueel bij elkaar gaan

zitten, om onze gedachten en oplossingsrichtingen aan het papier toe te vertrouwen. Papier dat geduldiger is dan wij, wil ik daar wel even aan toevoegen.’

Voor de actuele strafrechtelijke praktijk konden de schrijvers putten uit de kennis en ervaring van Greetje Bos (VVD), oudofficier van justitie en nu wethouder in Breda. ‘Het is te eenvoudig in ons land om met een paar plantjes te beginnen, en binnen enkele jaren de carrièreladder van de misdaad te beklimmen. In mijn loopbaan bij het OM heb ik te vaak mensen te gemakkelijk helemaal zien ontsporen.’

Vooral de oproep softdrugs te legaliseren zal gefronste wenkbrauwen ontmoeten, vermoedt Koen Schuiling, burgemeester van Groningen. ‘Je mag je afvragen of het aan bestuurders is daar hardop iets van te vinden. Toch doen we dat deze keer wel. Beschouw het als een signaal dat er op gemeentelijk niveau echt grote zorgen heersen.’ (MM) ←

20-9-2021 17:49:00

LOPENDE ZAKEN

Meer over de commissies en het vergaderschema: vng.nl/vereniging TEKST: VNG

À0ªÇJ mXj § (0 ßyJّ BESTUURSVERGADERING VAN 16 SEPTEMBER 2021 De voorzitter opent de vergadering met het welkom heten van twee nieuwe (tijdelijke) bestuursleden: Ojanne de Vries-Chang (raadslid in Heerenveen) en Ed Anker (wethouder in Zwolle). Ed Anker is tevens de nieuwe voorzitter van de commissie Ruimte, Wonen en Mobiliteit (RWM).

Ook feliciteert de voorzitter bestuurslid Franc Weerwind, die door zijn gemeenteraad is voorgedragen voor een tweede termijn als burgemeester van Almere.

6 MAGAZINE

2021

ACTUALITEITEN Het bestuur bespreekt de stand van zaken van de herijking van het Gemeentefonds. De voorzitter van de commissie Financiën, Victor Everhardt, geeft aan dat het advies van de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) in oktober wordt verwacht, waarna de consultatie onder gemeenten kan starten. Ook heeft de VNG op maandag 6 september deelgenomen aan het Bestuurlijk Overleg Financiële verhoudingen (BOFv).

Lot van Hooijdonk, voorzitter van de commissie Economie, Klimaat, Energie en Milieu (EKEM), meldt dat het demissionaire kabinet naar verwachting in de begroting 2022 (eenmalig) extra geld vrijmaakt voor de inzet van gemeenten voor het Klimaatakkoord.

Dit betekent dat de personele inzet bij

gemeenten voor het Klimaatakkoord op de korte termijn niet in gevaar komt. Overigens moeten er nog steeds afspraken met het rijk gemaakt worden over de uitvoeringskosten van het Klimaatakkoord die de komende jaren hoog oplopen.

0²ÀÇǪ(0ª²( J 0y ‫ ه ن‬mß § ߪXh( J ׂ‫ ׆‬y ß0w 0ª Xy NIEUWEGEIN Op vrijdag 26 november organiseert de VNG de jaarlijkse Bestuurdersdag met aansluitend de Algemene Ledenvergadering (ALV). De Bestuurdersdag is deels online te volgen en de ALV geheel. Uiteraard vindt de fysieke bijeenkomst plaats met inachtneming van de dan geldende coronamaatregelen.

Op vrijdag 29 oktober worden de ALVstukken naar de leden verzonden. ß0ªR J(0 ²X0mXy²Àª w Theo Weterings, commissievoorzitter Bestuur en Veiligheid, praat het bestuur bij over de stand van zaken met betrekking tot de verhoogde instroom van asielzoekers (zie ook pagina 14).

Er wordt over deze problematiek een landelijke regietafel voorbereid.

De doorstroming van statushouders vanuit de COA-locaties is een belangrijk onderwerp, waaraan door alle gemeentebesturen en door de provinciale regietafels hard wordt gewerkt. ! mm0J0 ß y ª 0X(²ð j0y Bestuurslid Ton Heerts, voorzitter van het College voor Arbeidszaken, praat het bestuur bij over de stand van zaken van de cao-onderhandelingen voor gemeenteambtenaren. Het bestuur stemt in met de uitkomst van de ledenraadpleging over de Cao Sociale Werkvoorziening 2021-2025.

Verder wordt de notitie Op weg naar gelijkwaardige verhoudingen – PosiɈǞȌ ȁƵȲǞȁǐ ɨƊȁ ƮƵ ǏɐȁƧɈǞƵ JȲǞǏ˸ƵȲ ƦǞȁȁƵȁ de lokale democratie besproken. De notitie is opgesteld onder aanvoering van bestuursleden Robbert Lievense (commissievoorzitter Raadsleden en JȲǞǏ˛ƵȲȺ‫ ف‬Ƶȁ ÀȌȁ RƵƵȲɈȺ ‫ـ‬ɨȌȌȲɹǞɈɈƵȲ

06 Lopende Zaken.indd 6

College voor Arbeidszaken), op basis van het advies van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden. Het bestuur is blij met het advies en de waardering voor de rol en positie ɨƊȁ ƮƵ ǐȲǞǏ˛ƵȲ‫ خ‬RƵɈ ƊƮɨǞƵȺ ɹƊǶ ƊƊȁ ƮƵ gemeenten worden aangeboden ten behoeve van de werkgeverscommissies. Ten slotte stemt het bestuur in met de VNG Position Paper klimaatadaptieve gemeenten die door Ed Anker, voorzitter commissie RWM, wordt ingebracht.

HERVORMINGSAGENDA JEUGD Samen met het ministerie van VWS, zorgaanbieders, cliënten(vertegenwoordigers) en professionals stelt de VNG op dit moment de Hervormingsagenda Jeugd 2022-2028 op. De ƊǐƵȁƮƊ ǞȺ ȌȁƮƵȲƮƵƵǶ ɨƊȁ ƮƵ ˛ȁƊȁƧǞǁǶƵ afspraken die de VNG op 2 juni 2021 met het rijk heeft gemaakt over de jeugdzorg. De Hervormingsagenda Jeugd heeft een transformatiedoelstelling en moet leiden tot een inhoudelijke vernieuwing die de kwaliteit van de jeugdzorg verhoogt.

In de bestuurlijke afspraken is vastgelegd dat gemeenten in 2022 € 1,3 miljard extra krijgen voor de jeugdzorgtekorten. Hierbij zijn ook afspraken gemaakt om aan de slag te gaan met maatregelen in 2022 die tot een verbetering en besparing kunnen leiden. Begin 2022 moet de agenda klaar zijn. In september 2021 brengen we de belangrijkste inhoudelijke thema’s in kaart.

20-9-2021 17:24:16

COMMENTAAR

Leonard Geluk Algemeen directeur VNG leonard.geluk@vng.nl, @GelukLeonard

WOONHUIS

D

e oude buren kwamen. In de najaarszon zaten we samen in de tuin met een drankje. Zoals zo vaak in de jaren dat we met drie gezinnen naast elkaar woonden. De straat was in een Vinex-wijk, niet ver van waar ik nu woon. We konden bij elkaar terecht voor de grasmaaier, steeksleutel 10, een vergeten boodschap en een hart onder de riem.

De ene buur vertelt dat hij een huis heeft gekocht voor z’n zoon die begint met werken en gaat samenwonen. De andere buren kunnen dat niet doen. Zij vertellen over de vergeefse zoektocht van hun dochter. Over kijkdagen met dertig andere stellen, het steeds overboden worden en de absurde bedragen die worden betaald voor een flatje van niks.

De wooncrisis is de nieuwe sociale kwestie. Dit grote begrippenpaar is op z’n plaats; de woningnood verdeelt de samenleving in mensen met en zonder koopwoning. In mensen die wel en niet hun kinderen kunnen helpen. Jonge volwassenen moeten hun leven on hold zetten omdat ze geen huis kunnen kopen of huren. Of hebben stress omdat hun tijdelijke huurcontract afloopt.

Het is een ernstig en urgent probleem. Gemeenten kunnen en willen graag hun rol pakken, maar ze kunnen het niet alleen. Het gaat niet zonder leiderschap van een nieuw kabinet waarmee je afspraken kunt maken.

Veel grond en steeds meer woningen zijn in handen van beleggers of projectontwikkelaars. Het ontwikkelen van sociale huurwoningen gebeurt te weinig, om maar te zwijgen over het huisvesten van bijzondere doelgroepen. Het levert geen winst op. Sinds het instellen van de verhuurderheffing in 2013 hebben corporaties de helft minder sociale huurwoningen gebouwd. Laatst was ik op werkbezoek in de Noordoostpolder. Potentieel is daar veel ruimte om te bouwen, maar dit vereist ruimtelijke ordening, het afwegen van de ruimtelijke claims van woningbouw, klimaat en landbouw. Regie en visie van het rijk zijn daarbij onontbeerlijk.

Gemeenten hebben elke dag te maken met wanhopige woningzoekenden.

Politieagenten en leraren die niet kunnen wonen in hun eigen stad, gescheiden mensen, statushouders en andere doelgroepen. Het is niet te doen; de woningen zijn er niet. De 1 miljard euro die het kabinet eenmalig beschikbaar stelt in 2022 is goed nieuws, maar er is veel meer nodig. Deze sociale kwestie vraagt een samenhangend stelsel van maatregelen. Net zoals het sociaal domein, de economie en de energietransitie. Er is dringend heel veel te doen waarvoor langjarige financiële afspraken en leiderschap noodzakelijk zijn.

De urgentie staat in schril contrast met het gedraal van de kabinetsformatie.

Met het kissebissen over beeldvorming, de achterban en de macht; de beschamende achterkant van de politiek. Aan de voorkant zitten idealen, visie en leiderschap. Hoog tijd voor een nieuw kabinet dat leiderschap toont. ←

7 MAGAZINE

2021

GEMEENTEN HEBBEN ELKE DAG TE MAKEN MET WANHOPIGE WONINGZOEKERS

07 COMMENTAAR Leonard Geluk.indd 7

20-9-2021 17:24:37

TEKST: LEO MUDDE | BEELD: MARTINE SPRANGERS

THEMA PETER DIJKSHOORN

‘We leren in de

te weinig

jeugdhulp’

8 MAGAZINE

2021

LEREN VAN ERVARINGEN OM TE KOMEN TOT EEN BETER STELSEL VOOR DE JEUGDHULP. DEZE BOODSCHAP PROBEERT PETER DIJKSHOORN OVER TE BRENGEN BIJ GEMEENTEN. OMDAT DE FOUTEN VAN VANDAAG NIET WORDEN VASTGELEGD, WORDEN ZE MORGEN WEER GEMAAKT. EN OVER TIEN JAAR NOG STEEDS.

S 08-11 INTERVIEW_Dijkshoorn.indd 8

inds vorig jaar is Peter Dijkshoorn namens de VNG ‘landelijk ambassadeur voor een lerend jeugdstelsel’. Hij denkt in het Ondersteuningsteam Zorg voor de Jeugd met de VNG, gemeenten, het ministerie van VWS en cliëntenen jeugdhulporganisaties mee over hoe de jeugd-ggz, de jeugdzorg en de jeugdbescherming beter kunnen en beter versterkt kunnen worden in de samenleving.

Dijkshoorns grootste missie is van de jeugdhulp en -zorg een ‘lerend stelsel’ te maken. Want we hebben wat aangemodderd de afgelopen decennia, verzucht hij. Iedereen rende van crisis naar crisis, zonder nou eens goed te analyseren wat aan die crises ten grondslag ligt. En als je dat niet weet, blijf je steeds dezelfde fouten maken. Dat geldt niet alleen voor de inhoud, zegt Dijkshoorn, maar ook voor de wijze waarop het stelsel ingericht is.

Hoe kon het zover komen?

‘Ik heb me laten vertellen dat de jeugdzorg voortkomt uit zorgen die men had over ouders van kinderen die niet goed werden opgevoed.

Het idee was dat mensen die niet in die categorie vielen, wél konden opvoeden. Zo werden kinderen in tehuizen geplaatst en bij nietgeschoolde ouders. Anders dan in de ggz was het in de jeugdhulp niet de gewoonte om dat domein wetenschappelijk meer te ontwikkelen.’

U noemt uzelf consequent niet-praktiserend kinderpsychiater. Is die achtergrond relevant?

‘De wetenschappelijke achtergrond wel. Want als je ziet hoeveel beleid over jeugdhulp wordt gemaakt door mensen die er geen verstand van hebben, dat is ronduit zot.’

Hoe uit zich dat in de praktijk?

‘Laat ik een pijnlijk voorbeeld geven. We hebben in Nederland 40.000 uit huis geplaatste kinderen, in 1997 was dat de helft.

20-9-2021 17:25:01

‘Vandaag doen wat moet, maar tegelijkertijd leren of het ook niet anders kan’

08-11 INTERVIEW_Dijkshoorn.indd 9

20-9-2021 17:25:21

Wie is...

Peter Dijkshoorn is namens de VNG landelijk ambassadeur voor een lerend jeugdstelsel. Tot vorig jaar was hij kinder- en jeugdpsychiater en bestuurder

Al die jaren is nooit enig onderzoek gedaan of het wel zo goed was om ze uit huis te plaatsen, ook niet naar de oorzaken waarom het zo slecht ging bij de kinderen thuis. En dus ook geen onderzoek naar wat we in de levens van die kinderen en die gezinnen eerder kunnen doen om te zorgen dat het niet uit de hand loopt. In de zorg is het gebruikelijk om te kijken hoe je iets behandelt, maar ook hoe het is ontstaan. Zo is de relatie tussen roken en kanker ontdekt. Naar zulke relaties is nooit gezocht in de jeugdhulp. Een heel groot deel van de kinderen in de jeugdbescherming is opgegroeid in armoede, een heel groot deel heeft ook getraumatiseerde ouders. En eigenlijk hebben we daar tot nu toe niks mee gedaan. Daar proberen we nu meer aandacht voor te vragen: laten we dat nou eens uitzoeken en daar dan ook conclusies aan verbinden.’

bij Accare. Ook was hij onder meer bestuurslid van GGZ Nederland en expert effectieve jeugdhulp bij het Nederlands Jeugdinstituut.

Zo’n lerend stelsel ontwikkelen, dat vergt veel dataverzameling en die data moeten ook goed ontsloten worden. Geen gemakkelijke klus.

‘Toch moeten we dat veel meer gaan doen. Het is niet anders dan het behandelen van een lichamelijke ziekte. Als je iemand met kanker behandelt en je hebt een niet-werkend middel gegeven omdat je niet beter weet, dan gaat hij dood, uiteindelijk. Daar kun je van leren. Dat doen we in de jeugdhulp te weinig. Betekent dat nu dat we moeten stoppen met kinderen uit huis plaatsen? Natuurlijk niet. Als er met de ouders geen goede oplossingen zijn en er door deskundigen goed over is nagedacht, dan moet het gebeuren. Maar het kan heel goed zijn dat we over één, vijf of tien jaar systematisch en wetenschappelijk terugblikken en we met de kennis die we dan hebben opgedaan, nu een

‘Zoeken, ontdekken, een beetje duwen en trekken’ 08-11 INTERVIEW_Dijkshoorn.indd 10

20-9-2021 17:25:41

‘We moeten ophouden met steeds veranderen’ betere oplossing hebben. We moeten vandaag doen wat moet, maar tegelijkertijd leren of het niet anders kan. Dat laatste doen we veel te weinig.’

Gemeenten doen al aan vroegsignalering, door in gezinnen met heel jonge kinderen te kijken naar risicofactoren als verslaving en armoede.

‘Het programma van de eerste 1000 dagen. Mooi dat die route is ingezet, maar de uitdaging is de volgende stap. Van jeugdbeschermers horen we bijvoorbeeld dat ze heel veel trauma bij ouders tegenkomen. Daar kunnen zij niks mee, maar als samenleving moet je bedenken: als zoveel uit huis geplaatste kinderen getraumatiseerde ouders blijken te hebben, moeten we dan niet terug gaan kijken naar de levens van die ouders en wat we voor hen kunnen betekenen? Tot een jaar geleden was ik psychiater en bestuurder bij Accare Kinder- en jeugdpsychiatrie. Daar hebben we de gezinstraumabehandeling ontwikkeld. We zagen dat als we het trauma van die ouders gingen behandelen, de gedragsproblemen van kinderen beter oplosten. Dat betekent dat we als samenleving die getraumatiseerde ouders eerder moeten vinden en helpen.’

Dan laat je dus veel aan de professionals over, terwijl gemeenten de regie willen houden, ook om greep te houden op de kosten.

‘Om greep op de kosten te houden, moet je wel aan deskundigen vragen wat de meest effectieve en kostenefficiënte oplossing is. Jeugdhulp en gemeenten zullen daar met inzet van de wetenschap samen in moeten leren. Er zijn mensen, zeker ook bij overheden, die zeggen dat het zoeken naar trauma’s bij ouders een vorm van medicaliseren is, al zijn het er gelukkig steeds minder. Het is slecht voor de kinderen als je het niet doet, en daarmee duurkoop. Er zijn veel voorbeelden van.’

Het is uw taak om dit soort oplossingen uit te venten?

‘De kern van mijn opdracht is ervoor te zorgen dat wij steeds beter worden in het vormgeven van oplossingen. Zoeken, ontdekken, een beetje duwen en trekken

08-11 INTERVIEW_Dijkshoorn.indd 11

en ervaringen delen. Als ik in Zeeland iets hoor, geef ik dat in Deventer terug. Zo verbind ik de wetenschap met het vormgeven van jeugdhulp. Nu gaat er extra geld naar gemeenten en moet er een hervormingsagenda komen. Ik vind dat een irritant begrip. Hervorming beleef ik als: het moet weer anders. We moeten ophouden met steeds veranderen. We moeten analyseren wat er niet goed gaat en wat wel goed gaat. En erkennen wat we zelf niet goed doen. Wat goed gaat, daar ga je meer van doen, en van wat niet goed gaat, analyseer je wat beter kan. En maak gebruik van de kennis die er is. Eigenlijk weet niemand wat ze aan moeten met een vechtscheiding, waar heel veel mensen het slachtoffer van zijn. Laat daar dan niet nog meer padvinders op los, maar vraag een hoogleraar orthopedagogiek daar eens over na te denken. Gemeenten zien de problemen, maar vragen nog te weinig aan deskundigen om te helpen bij de oplossing.’

11 MAGAZINE

2021

U bent medeoprichter van de Beweging van 0, met als doel: nul kinderen die niet optimaal thuis opgroeien. Daarmee ligt de lat wel erg hoog.

‘Als de jeugdhulp dat niet haalt, betekent dat nog niet dat ze heeft gefaald. Het gaat om de ambitie om steeds dichter bij die 0 te komen. In ons boekje Op de groei beschrijven we het zo: de samenleving is niet per se maakbaar, maar het blijven streven naar verbetering is wel een morele plicht. Die verbetering betekent niet: meer zorg. Voor gemeenten kan dat heel praktisch worden ingevuld. Een voorbeeld: zij kunnen met hun zorgaanbieders afspreken dat ze voor ieder kind in de zorg dat per jaar meer dan pakweg 5000 euro kost, een goede verklarende analyse moeten hebben. Dat is nu echt niet op orde, terwijl dat de voorwaarde is voor optimale zorg, en ook voor de keuze geen zorg te bieden. Leer aanbieders dat er nul kinderen met complexe zorg mogen zijn die niet zo’n analyse hebben.

Het is mooi als je dan na vijf of zes jaar bij die kinderen een dalende lijn ziet. Hebben ze die analyse niet, dan moet je daar zakelijke afspraken over maken. Het bespaart bakken met geld, het maakt de werkvreugde van veel mensen groter en het allerbelangrijkst: ook de kinderen worden er gelukkiger van.’ ←

20-9-2021 17:25:54

ACTUEEL Kenniscentrum Oorlogsresten open Ruim 75 jaar na de Tweede Wereldoorlog liggen in de Nederlandse grond en waterbodem nog ontplofbare oorlogsresten. Het nieuwe online Kenniscentrum Ontplofbare Oorlogsresten (Kenniscentrum OO) biedt gemeenten kennis over het omgaan met deze explosieven.

Deze kennis kunnen gemeenten gebruiken om te zorgen dat werkzaamheden in de bodem veilig kunnen worden uitgevoerd.

Gemeenten moeten zorgen dat oorlogsresten geen risico vormen.

Het voornaamste doel van het kenniscentrum is het opstellen van een afwegingskader voor gemeenten, zodat zij een beslissing kunnen nemen over het ruimen van bommen. (MM) ←

12 MAGAZINE

2021

AGENDA 28 SEPTEMBER

webinars wethoudersvereniging.nl

109 bedrijven gingen in augustus failliet, een historisch laag aantal.

Bron: CBS.

VNG wil met bonden in overleg over de cao

Digitalisering omgevingsvisie

30 SEPTEMBER

13.00-15.00 uur |

De toekomst van de

aandeslagmetdeom-

digitale democratie

gevingswet.nl

14.00-15.30 uur | lokale-democratie.nl

28 SEPTEMBER Handhaving en

30 SEPTEMBER

gedrag

Dag van de integriteit

10.00-14.30 uur |

13.30-16.45 uur | caop.nl

hetccv.nl 30 SEPTEMBER 29 SEPTEMBER

Introductie digitale

Antennes en

toegankelijkheid

gezondheid

13.00-13.45 uur |

19.30-21.00 uur |

accessibility.nl

antennebureau.nl 5 OKTOBER 29 SEPTEMBER

Gemeente als partner

Flexwonen

in digitale veiligheid

9.30-11.00 uur |

11.00-12.00 uur |

platform31.nl

weerbaredigitaleoverheid.nl

29 SEPTEMBER Wethouderschap

8 OKTOBER

voor mensen met een

Participatiedemocratie

migratie-achtergrond

10.30-15.00 uur |

19.00-21.30 uur |

vng.nl/agenda

12 ZAP_Agenda_links.indd 12

De VNG wil het overleg met de vakbonden over een nieuwe cao ‘snel kunnen hervatten en afronden’. Dat laat de gemeentekoepel weten in reactie op het bericht van de vakbonden dat mogelijk acties dreigen als er niet voor 11 oktober overeenstemming is met de bonden.

De cao voor gemeenten is op 1 januari van dit jaar afgelopen, maar tot nieuwe afspraken is het nog niet gekomen. De vakbonden braken het overleg in februari al af, sindsdien ligt het overleg stil. De VNG, die namens de gemeenten met de bonden onderhandelt over de arbeidsvoorwaarden, deed eerder al een oproep aan de bonden om terug te keren aan de onderhandelingstafel.

De bonden dreigden vorige week met acties als niet aan de eisen van de werknemersverenigingen wordt voldaan.

FNV Overheid wil onder meer een salarisverhoging van 3,5 procent. Werkgevers hebben daar eerder al een bod van 0,5 procent tegenover gezet, aangevuld met een eenmalige uitkering voor al het gemeentepersoneel van 300 euro. Zo’n eenmalige uitkering heeft vooral voor lage inkomens effect.

Ook wil de koepel graag afspraken maken over thuiswerken en over verlof en vitaliteit.

In een reactie op het statement van de bonden laat de VNG nu weten het overleg te willen hervatten. ‘Goede medewerkers verdienen een goede cao’, stellen de werkgevers.

‘Daarom gaan de werkgevers kijken of er nieuwe ruimte is voor een akkoord waarin werkgevers én medewerkers zich kunnen vinden.’ (RvdD) ←

20-9-2021 17:26:51

Download voor meer nieuws de VNG Nieuwsapp

3 VRAGEN AAN...

Ton Strien Een campagne moet bewoners in het politiedistrict IJsselland weerbaar maken tegen drugscriminaliteit. Elf gemeenten in het gebied werken samen met het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV). Burgemeester Ton Strien van Olst-Wijhe waarschuwt niet naïef te zijn.

Wat is er aan de hand in de IJsselstreek? Dit is toch een fenomeen uit het zuiden des lands?

‘Dat is een naïeve gedachte. Ondermijnende criminele verbanden zijn ook in de rest van Nederland te vinden. Het zou een illusie zijn dat in het paradijselijke Olst-Wijhe niet op zijn minst de dreiging van ondermijnende activiteiten aanwezig is. We hebben hier ook een buitengebied met steeds meer leegstaande bedrijfsgebouwen. Daarnaast heerst er een zekere cultuur van geslotenheid. Men bemoeit zich niet te veel met het erf van de buren. Criminelen benaderen de noodlijdende boeren op slinkse en creatieve manieren. Ga je er één keer op in, dan kom je er niet meer los van.’

Hoe ziet die campagne rond bewustwording en weerbaarheid eruit?

‘Er zijn veel erfbetreders, zoals dierenartsen, medewerkers van veevoederbedrijven en mensen van de omgevingsdienst en de wildbeheereenheid. Dat zijn de ogen en oren in het buitengebied. De vraag is of ze elkaar kennen en weten wat hun handelingsperspectief is als zij iets signaleren. Zijn gemeenten en politie daar duidelijk genoeg over? We zetten deze mensen rond de tafel. We doen ook mee aan de campagne Meld Misdaad Anoniem. Voor deze groepen worden ook verschillende workshops georganiseerd in de komende Week van de Veiligheid.

Deventer, Olst-Wijhe en Raalte werken al langer samen aan dit onderwerp. We hebben de eerste ster van het Keurmerk Veilig Buitengebied ontvangen. Samen staan we sterk en kunnen de veiligheid in buitengebied dienen.’

13 MAGAZINE

2021

Wat gebeurt er verder om de criminaliteit te bestrijden?

‘De provincie Overijssel subsidieert erfcoaches. Mensen die bekend zijn met het boerenbedrijf, waar boeren terechtkunnen voor een gesprek of advies over hun bedrijfsvoering of wanneer ze benaderd worden door criminelen. Veel boeren maken daar gebruik van. Tegenover de georganiseerde misdaad zetten we een georganiseerde overheid neer waarin alle partijen samenwerken. Daarvoor zijn ook de inwoners nodig, daar werken we nu aan. Dit project is maar klein deeltje van het verhaal, naast de bestrijding van criminaliteit is ook flankerend beleid nodig. Vanuit het oogpunt van de ruimtelijke ordening werken we bijvoorbeeld actief aan de Rood voor Rood-regeling. Daarmee kan een boer in ruil voor de sloop van een schuur een nieuwe woning bouwen.

Ik ben daar een groot voorstander van. Het gaat verpaupering tegen, het buitengebied wordt mooier, de leefbaarheid neemt toe en je maait criminelen het gras voor de voeten weg.’ (MM) ←

Beeld: Ruben Schipper

13 Drie vragen aan.indd 13

22-9-2021 15:41:41

TEKST: SANNE VAN DER MOST | BEELD: DIRK JANSEN PHOTOGRAPHY

OPVANG STATUSHOUDERS

Woningtekort vraagt om

creativiteit

14

DOOR DE VASTGEROESTE WONINGMARKT KUNNEN ASIELZOEKERS MET EEN VERBLIJFSVERGUNNING NIET DOORSTROMEN NAAR EEN EIGEN WONING. DAARDOOR ZIJN DE ASIELZOEKERSCENTRA PROPّ VOL, EN MET DE RECENTE VLUCHTELINGEN UIT AFGHANISTAN WORDEN DE PROBLEMEN ALLEEN MAAR NIJPENDER. GEMEENTEN ZETTEN ALLES OP ALLES OM HUN TAAKSTELLING TE HALEN.

MAGAZINE

2021

Adam Elzakalai wethouder Wonen Lelystad.

(Beeld: Studio Wierd)

‘H

et liefst bouwen we natuurlijk in rap tempo een heleboel nieuwe huizen’, zegt de Lelystadse wethouder wonen Adam Elzakalai (VVD). ‘Dan kunnen de statushouders doorstromen en is er weer lucht in de azc’s.’ Niet alleen statushouders zitten klem. Ook senioren en starters kunnen vaak letterlijk nergens heen. Toen Lelystad met woningbouwcorporatie Centrada om de tafel ging zitten, ontstond het idee van ‘Lars’ en ‘Lily’.

Elzakalai: ‘Wij hebben een groot stuk grond beschikbaar dat de komende dertig jaar braak zou liggen. Hoe mooi zou het zijn als we daar kant-enklare woningen kunnen plaatsen die tijdelijk wat ruimte geven?’

En zo geschiedde. Lars fase 1 – vernoemd naar de Larserdreef waar de woningen verrezen – is vorig najaar opgeleverd en telt 152 verplaatsbare units, waarvan een derde is bestemd voor statushouders en de rest voor starters, senioren en alleenstaanden. Later dit jaar komen daar dankzij zusje Lily nog eens 147 wooneenheden bij. ‘Op die manier kunnen we dus toch aan onze taakstelling voldoen’, merkt Elzakalai op.

GEEN GETTO

De locatie ligt op de invalsroute van Lelystad en dus behoorlijk in het zicht. ‘Belangrijke voorwaarde was dus dat het er wel een beetje fraai

14-15 LEESVERHAAL_Asielzoekers.indd 14

uitziet en geen “containergetto” zou worden’, legt hij uit. En dat is goed gelukt. ‘De woningen in Lars en Lily zijn echt bedoeld als tijdelijke oplossing. Uiteindelijk is het natuurlijk de bedoeling dat mensen doorstromen naar een eigen woning in de gemeente en daar ook hun bestaan opbouwen.’

Om die beweging te stimuleren, zijn de kant-en-klare woningen relatief aan de prijs. Elzakalai: ‘Voor een studiootje met een keuken betaal je ongeveer 600 euro. Er zijn één-, twee- en driepersoonskamers en een aantal voorzieningen deel je met elkaar.

Een beheerder leidt alles in goede banen en zorgt dat potentiële ruzietjes worden gesust.’ Toch gaat het er over het algemeen behoorlijk harmonieus aan toe.

20-9-2021 17:28:17

‘Lars’ en ‘Lily’, kant-en-klare woningen voor statushouders in Lelystad.

REGIETAFEL

Lelystad is niet de enige gemeente die hard op zoek is naar oplossingen voor het doorstroomprobleem.

Van de opvangcapaciteit van 29.000 plekken in de asielzoekerscentra zijn er op dit moment 27.000 bezet, waarvan 11.000 door vergunninghouders die eigenlijk al lang recht hebben op een eigen woning. Zo’n 6.000 van hen wacht zelfs al langer dan de maximaal afgesproken veertien weken. ‘Dat is echt een groot probleem’, zegt Theo Weterings, burgemeester van Tilburg en als voorzitter van de VNG-commissie Bestuur en Veiligheid betrokken bij de landelijke regietafel Migratie, onder voorzitterschap van de minister van Binnenlandse Zaken, waarin naast gemeenten ook het rijk, de provincies en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) zijn vertegenwoordigd. Vaststaat volgens Weterings dat het in elk geval anders moet dan in 2015; toen de vluchtelingencrisis er toe leidde dat overal noodopvang moest komen. ‘We weten tot welke maatschappelijke onrust dat leidde en dat willen we nu voorkomen.’

De regietafel roept gemeenten dan ook op om de uitstroom van toegelaten statushouders te versnellen.

‘Dat is nodig om weer nieuwe vluchtelingen op te kunnen vangen op COA-locaties die hun maximale capaciteit hebben bereikt’, legt Weterings uit. ‘Als gemeenten creatieve ideeën hebben om statushouders via collectieve huisvesting versneld onderdak te geven, zoals bijvoorbeeld in Lelystad gebeurt, kunnen ook de integratie, de inburgering en de weg naar werk voor hen sneller beginnen. Een doel dat de VNG als prioriteit steeds heeft bepleit. Het COA zou dan ook niet langer alleen moeten kijken naar de toewijzing van statushouders per individuele gemeente maar regionale

14-15 LEESVERHAAL_Asielzoekers.indd 15

15

samenwerking moeten bevorderen om die taakstelling te behalen. Vervolgens kunnen we samen kijken naar de mogelijkheden voor werk en opleiding. Dat is in het verleden nauwelijks gebeurd. Mensen werden los van hun eigen wensen en ambities op grond van de taakstelling in gemeenten geplaatst. Gemiste kansen, zowel voor de statushouder zelf als voor de gemeenschap. Dat gaan we nu wezenlijk anders aanpakken.’

MAGAZINE

2021

HOOPVOL

‘Op zich een goed idee’, vindt Elzakalai. ‘Al blijft het ingewikkeld, want de banen zijn er nu wel maar er blijven alsnog te weinig huisvestingsmogelijkheden.’

Gemeenten zijn nu beter voorbereid, zegt hij. ‘In 2015 kwamen onverwacht een heleboel vluchtelingen in één keer. Onze samenleving was er totaal niet klaar voor en geen enkele gemeente was voorbereid met alle maatschappelijke spanningen van dien. Vandaag de dag weten we wél wat ons te wachten staat. Het woningtekort waar we nu mee kampen, maakt het een stuk gecompliceerder. Wij hebben de taakstelling gehaald en we hebben beide facetten – wonen én werken – nu aardig gecovered dus ik zie de toekomst toch wel hoopvol tegemoet.’ ←

Theo Weterings burgemeester Tilburg.

‘Het liefst bouwen we in rap tempo nieuwe huizen’ 20-9-2021 17:28:35

IN BEELD

EXTRA GELD VOOR WONINGBOUW Het demissionaire kabinet trekt opnieuw 1 miljard euro uit om sneller woningen te bouwen, zoals hier op de foto in Den Haag. Die Prinsjesdagmaatregel lekte vorige week al uit. Ook in 2019 werd er al eens eenmalig een miljard euro uitgetrokken om de vastgelopen woningbouw vlot te trekken. Demissionair minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken wil nu geen structurele maatregelen voorstellen: dat is aan het komende kabinet.

16-17 In beeld.indd 16

20-9-2021 17:29:30

00m(‫ ب‬ª w y ß y Imæw0y‫ غ‬y§

16-17 In beeld.indd 17

20-9-2021 17:29:49

TEKST: ANA KARADAREVIC

THEMA TOEGANG VOORZIENINGEN

Sociaal domein van het 18 MAGAZINE

2021

slot

VOOR CLIËNTEN IS HET NIET ALTIJD MAKKELIJK OM TOEGANG TE KRIJGEN TOT ZORGVOORZIENINGEN UIT HET SOCIAAL DOMEIN. EEN VERBETERTRAJECT VAN DE VNG MOET HET MAKKELIJKER MAKEN EEN BEROEP TE DOEN OP DE VOORZIENINGEN. WAT STEKEN DE DEELNEMENDE GEMEENTEN MIDDELBURG EN OOSTERHOUT OP VAN HET VERBETERTRAJECT?

I

n het Verbetertraject Toegang werken gemeenten aan structurele verbetering van de toegang tot hulp en ondersteuning binnen het sociaal domein. Aan het traject doen nu twintig gemeenten mee, maar de hoop is dat meer gemeenten baat zullen hebben bij het traject.

De toegang tot het sociaal domein loopt sinds 2015 via de gemeenten, als gevolg van de decentralisaties van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de Jeugdwet en de Participatiewet. Een belangrijke verwachting hierbij was dat gemeenten problemen bij burgers eerder konden signaleren. De praktijk blijkt weerbarstig, zo blijkt uit een vorig jaar verschenen evaluatie van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Uit Sociaal domein op koers? blijkt dat het stelsel nog steeds erg complex is, en dat de informatievoorziening over de toegang voor cliënten van met name de Wmo en de Jeugdwet voor verbetering vatbaar is.

SLAG GEMAAKT

Lokale overheden hebben sinds 2015 ‘een enorme slag gemaakt’ om de toegang tot het sociaal domein te verbeteren. Esther Sarphatie, vanuit de VNG projectleider van het Verbetertraject Toegang, vindt het belangrijk om dit eerst te zeggen. Want gemeenten hebben met de decentralisatie

18-20 LEESVERHAAL_Toegang zorg.indd 18

taken op hun bord gekregen waar ontzettend veel bij kwam kijken, zo is de afgelopen jaren gebleken.

Er gaat veel goed, zegt Sarphatie.

Tegelijkertijd erkent ze dat de toegang voor mensen die zorg of hulp nodig hebben, beter kan. Om die reden is het Verbetertraject Toegang in het najaar van 2020 van start gegaan.

SAMENWERKING

In het traject werkt de VNG samen met Movisie, die gemeenten begeleidt om de toegang samen met inwoners en professionals te verbeteren. Deelnemende gemeenten wisselen regionaal en landelijk kennis en ervaringen met elkaar uit. Het doel: de toegang tot ondersteuning voor inwoners

20-9-2021 17:30:14

Beeld: gemeente Oosterhout/Josanne van der Schoot

Oosterhout richt zich op het verbeteren van de toegang op Wmo, Jeugdzorg en Participatiewet.

merkbaar verbeteren. Gemeenten werken daarvoor samen met cliënten, inwoners en maatschappelijke partners.

Het verbetertraject duurt officieel twee jaar, maar Sarphatie verwacht dat deelnemende gemeenten vijf of zes jaar bezig zullen zijn om de plannen door te voeren in de praktijk. Volgens haar is er namelijk sprake van een flinke veranderopgave. Kortom: gemeenten die deelnemen, moeten bereid zijn er tijd en energie in te steken.

GOEDE TIMING

Dit laatste was voor de gemeente Middelburg reden om heel goed na te denken over de vraag of men wil meedoen aan het verbetertraject, zegt Evelien de Schipper. Zij is afdelingshoofd Samenleving bij de gemeente. ‘We hebben er intern lang over gesoebat, want we hebben het al druk genoeg met de toegang tot het sociaal domein. Bovendien heeft Middelburg, zoals veel gemeenten, een tekort aan mensen die zich bezighouden met het sociaal domein bij de gemeente.’

Middelburg besloot het afgelopen voorjaar toch aan te sluiten bij het traject omdat de timing goed was.

Sinds 2018 is de gemeente namelijk druk bezig geweest om de toegang tot het sociaal domein voor inwoners goed in te regelen. ‘De administratieve processen zijn inmiddels op orde, dus het leek ons een goed moment om de thermometer in de organisatie te steken.’

Middelburg heeft een indruk van de manier waarop mensen de toegang bij de gemeente zien. Er komen weleens klachten binnen bij de gemeente over de toegang. Daaruit komt het beeld naar voren dat

18-20 LEESVERHAAL_Toegang zorg.indd 19

19

cliënten ontevreden zijn over bijvoorbeeld de snelheid van de besluitvorming en de communicatie vanuit de gemeente. Om nog beter zicht te krijgen op hoe inwoners en betrokken organisaties uit het sociaal domein naar de toegang bij de gemeente kijken, gaat Middelburg een toegangsscan uitvoeren. Dit wordt een nulmeting. Na het verwerken van de resultaten hoopt de Zeeuwse gemeente voor het einde van het jaar een verbeterplan voor de toegang op te stellen.

Daarna gaan zij van start met een klantreis, een verdiepende verkenning van de ervaringen van cliënten en van de processen.

MAGAZINE

2021

AAN DE SLAG

De gemeente Oosterhout doet wel al vanaf het begin mee aan het traject. Oosterhout kon in 2020 voortvarend aan de slag gaan met het verbetertraject omdat de gemeente toevallig al drukdoende was om een visie op het sociaal domein te ontwikkelen, en zocht naar een instrument deze tot uitvoer te brengen. Het verbetertraject sloot daar mooi op

Gemeenten die deelnemen, moeten bereid zijn er tijd en energie in te steken 20-9-2021 17:30:35

‘Hoe ervaart een inwoner het contact met de gemeente?’ aan, zegt Rachel Bakker. Zij is senior projectleider sociaal domein bij de gemeente.

VERBETERCYCLUS

20 MAGAZINE

2021

Oosterhout heeft de toegangsscan al uitgevoerd.

Inwoners, professionals en maatschappelijke partners werden hierbij betrokken in een klankbordgroep. Aan de hand van deze scan en gesprekken zijn verbeteropgaven opgesteld en momenteel wordt druk aan deze opgaven gewerkt. ‘We zijn inmiddels bezig met de vraag hoe we de volgende verbetercyclus willen inrichten’, zegt Bakker. Oosterhout gaat er een jaarlijkse cyclus van maken. Bakker: ‘We zijn een integraal cliëntervaringsonderzoek aan het opzetten waardoor we de ervaring van de inwoner op het toegangsproces gaan meten. En we kijken hoe we een nieuwe klankbordgroep kunnen opstarten’.

De Brabantse gemeente richt zich op het verbeteren van de toegang op alle drie de decentralisatiedomeinen: Wmo, Jeugdzorg en Participatiewet. Dat geldt niet voor alle deelnemers aan het Verbetertraject Toegang. De verschillen tussen gemeenten zijn groot, zegt Sarphatie. Daardoor maken gemeenten verschillende keuzes. ‘Middelburg kiest heel duidelijk voor een focus op regie en zeggenschap van cliënten. Maar er zijn ook gemeenten die eerst de interne processen op orde willen krijgen voordat ze aan de slag gaan met regie en zeggenschap.’

OLIEVLEK

Momenteel doen twintig gemeenten mee aan het Verbetertraject Toegang. Toch denkt Sarphatie dat de impact groter zal zijn. ‘We worden regelmatig benaderd door gemeenten die weliswaar niet deelnemen aan het verbetertraject, maar toch graag willen weten hoe ze de toegang kunnen verbeteren.

Ze vragen ons bijvoorbeeld: hoe zorgen we ervoor dat de caseload van de toegangsmedewerker behapbaar wordt?’

Het is voorstelbaar dat er een olievlekwerking

18-20 LEESVERHAAL_Toegang zorg.indd 20

ontstaat als alle 352 gemeenten in Nederland kennis over de toegang met elkaar kunnen uitwisselen, zegt Sarphatie. Het is de bedoeling dat er een lerend netwerk komt voor alle Nederlandse gemeenten.

Volgens Bakker komt dit echter nog niet echt van de grond, wat te verklaren is uit het feit dat de deelnemers druk zijn met de dagelijkse werkzaamheden. Ook zit elke gemeente in een andere fase van uitvoer.

Movisie organiseert alvast bijeenkomsten voor de deelnemers aan het verbetertraject. Evelien de Schipper van Middelburg is enthousiast: ‘Je leert uiteindelijk het meeste van je collega’s. Het is heel nuttig om andere gemeenten te kunnen vragen hoe zij bepaalde dingen aanpakken.’

Haar valt op dat veel lokale overheden tegen dezelfde problemen rond toegang aanlopen. Elke gemeente worstelt met het organisatiemodel voor de toegang, ongeacht of er gekozen is voor een integraal of een specialistisch team. En ongeacht of er wel of niet met de een of andere vorm van een wijkteam wordt gewerkt.

LOGISCHE REFLEX

De Schipper heeft hoge verwachtingen van het traject, waar haar gemeente relatief kort geleden is ingestapt. Ze hoop meer inzicht te krijgen in het cliëntperspectief. ‘Hoe kijkt een inwoner naar onze website? Dat weten we niet echt. En hoe ervaart een inwoner het contact met de gemeente? Hoe ziet de klantreis eruit?’

Door mee te doen aan het traject, wordt De Schipper zich al meer bewust van het cliëntperspectief.

‘Als iemand een klacht indient bij de gemeente over de toegang, hebben we de neiging om direct de interne werkprocessen te verbeteren. Op zich is dat een logische reflex van ons, maar de ontevreden cliënt wil helemaal niet dat wij het werkproces gaan verbeteren. Die schiet daar niets mee op, en wil natuurlijk gewoon contact en uitleg over zijn individuele geval.’ ←

20-9-2021 17:30:53

Download voor meer nieuws de VNG Nieuwsapp

Beste Thorbeckeprofessor,

Er moet met de gemeenteraad een soort gelijkwaardigheid blijven.

Het kan niet zo zijn dat ik daar met een enorme kennisvoorsprong zit.

INMIDDELS PROBEREN ZE IN DEN HAAG EEN MINDERHEIDSKABINET IN ELKAAR TE ZETTEN. ZIJN BIJ GEMEENTEN EIGENLIJK MINDERHEIDSCOLLEGES MOGELIJK? EN KOMEN ZE VOOR? EEN VRIEND VAN DE REDACTIE

Geachte vriend, De Zwolse wethouder Ed Anker (ChristenUnie) stopt na twee termijnen. ‘Dat vind ik een gezonde tijd.’ De Stentor, 18 september.

Landelijke inzamelactie messen Ruim 200 gemeenten doen tussen 11 en 17 oktober 2021 mee aan de inzamelweek waar jongeren (anoniem en straffeloos) steekwapens kunnen inleveren.

De nieuwe campagne Drop je knife en doe wat met je life is van start gegaan om het messenbezit onder jongeren tegen te gaan. De campagne ontmoedigt wapenbezit door jongeren op te roepen hun messen in te leveren. In een deel van de deelnemende gemeenten is het daarnaast ook mogelijk vuurwapens in te leveren.

De campagne is een gezamenlijk initiatief van minister Ferdinand Grapperhaus van Justitie en Veiligheid en minister Sander Dekker voor Rechtsbescherming. Ze maakt onderdeel uit van het actieplan Wapens en Jongeren, dat wordt uitgevoerd met meerdere partijen. Het actieplan is vorig jaar november vastgesteld. Sindsdien werken de betrokken partijen nauwer samen om jongeren en hun ouders bewust te maken van de risico’s van wapenbezit en -gebruik.

Grapperhaus verwacht eind dit jaar een wetsvoorstel in consultatie te doen om de verkoop van legale messen te verbieden aan minderjarigen. (MM) ←

21 ZAP_Thorbecke.indd 21

Minderheidscolleges in de zin van colleges met wethouders van wie de politieke kleur in de raad niet optelt tot een meerderheid zijn zeker niet verboden. Sterker nog, het gemeenterecht is aangeboren blind voor partijpolitieke structuren, zoals coalitiesamenwerkingen. In de praktijk komen dergelijke minderheidscolleges inderdaad voor, vaak als noodoplossing, net als nu in Den Haag.

Wel is er een belangrijk verschil tussen de lokale en de nationale situatie: gemeenteraden benoemen de wethouders en de Koning benoemt de ministers. Anders dan in Den Haag moet er dus bij een minderheidscollege altijd wel een raadsmeerderheid zijn die actief instemt met de benoeming ervan. Anders gezegd: in de Gemeentewet is een minimale vorm van gedoogsteun verzekerd en zonder gedoogsteun kom je nergens.

21 MAGAZINE

2021

Met vriendelijke groet, Geerten Boogaard, Thorbeckehoogleraar Ook een vraag voor Geerten Boogaard?

Mail naar: thorbeckehoogleraar@ vngmagazine.nl.

20-9-2021 17:31:16

22-25 FEATURE_Texel.indd 22

20-9-2021 17:32:42

TEKST: ANNEMIEKE DIEKMAN

THEMA PREVENTIEMODEL

Op zoek naar IJslands geluk HET LUKTE IJSLAND OM MET EEN PREVENTIEF OVERHEIDSBELEID ß y ß0ª§mX!RÀ0 ²§ ªÀّ 0y ²§0m !ÀXßXÀ0XÀ0y R0À R J0 (ª yjّ 0y (ªÇJ²J0 ªÇXj y(0ª h yJ0ª0y FORS TERUG TE DRINGEN. ÇXÀ 00y §ª 0I Xy ð0² y0(0ªm y(²0 J0w00yÀ0y mXhjÀ ( À DE METHODE OOK HIER AANSLAAT. VNG MAGAZINE KEEK MEE OP TEXEL, DAT ENTHOUSIAST IS OVER DE WERKWIJZE.

23 MAGAZINE

2021

H Kinderen kunnen via organisatie ACT. kosteloos leren surfen, golfen, ǿƊƊȲ ȌȌDz ƊȁǞǿƊɈǞƵ˛ǶǿȺ maken of haken. (Beeld: Evalien Weterings)

22-25 FEATURE_Texel.indd 23

et is moeilijk om niet geraakt te worden door de overweldigende natuurlijke schoonheid van IJsland.

Het land doorkruisend over de enige rondweg, is de zee nooit ver weg. Zwarte lavavelden zover je kunt kijken, afgewisseld door ijsmeren, gletsjers, watervallen en wildkolkende rivieren waar je de fourwheeldrive doorheen stuurt. De bevolking is grotendeels geconcentreerd in hoofdstad Reykjavik en tweede stad Akureyri in het noorden, de rest van het land is dunbevolkt.

Afgezien van de natuur en de twee steden is er weinig vertier. Al helemaal niet voor de jeugd. Het sociale leven bestaat grappig genoeg voor een deel uit socializen in het – met IJslands thermische bronnen – verwarmde zwembad aan het einde van de dag. Biertje erbij en kletsen maar. Maar dit vermaak is verre van genoeg, zo bleek twintig jaar geleden. Toen wees een grootschalig onderzoek uit dat er een groot drank- en drugsprobleem was onder jongeren tussen de 12 en 18 jaar. De IJslandse regering greep hard in met verplichte preventieve programma’s die de jeugd aan het sporten en spelen moesten krijgen. Het IJslands model was geboren. En werd een groot succes. Van de grootverbruikers in Europa van drank, drugs en sigaretten gebruikt de IJslandse jeugd nu het minst van alle Europese jongeren. In Nederland bleef dit succes niet onopgemerkt.

20-9-2021 17:52:06

‘Uit onderzoek bleek dat de jongeren hier meer drinken, roken en drugs gebruiken’ NEDERLANDSE CONTEXT

24 MAGAZINE

2021

²ɐȲ˜ƵȺ ƦǞǯ ²ɐȲǏ !ƵȁɈƵȲ §ƊƊǶ ‫ خ׉‬ ‫ ـ‬ƵƵǶƮ‫ ب‬0ɨƊǶǞƵȁ àƵɈƵȲǞȁǐȺ‫ف‬

22-25 FEATURE_Texel.indd 24

Voor het Trimbos-instituut en het Nederlands Jeugdinstituut was het IJslandse succes in 2018 aanleiding om te onderzoeken of het model ook vertaald kon worden naar de Nederlandse context. Tijdens het drie jaar durende leertraject hebben vijf gemeenten en een gemeentelijk samenwerkingsverband de IJslandse werkwijze geïmplementeerd. Uit het afsluitende rapport van het Trimbos-instituut dat recent verscheen, Het IJslands preventiemodel in Nederland, blijkt dat ‘de positieve, integrale langetermijnvisie op het jeugdbeleid op enthousiasme kan rekenen in alle deelnemende gemeenten’. Amersfoort, Hardenberg, Súdwest-Fryslân, Texel, Urk en het samenwerkingsverband Kempengemeenten (Bergeijk, Bladel, Eersel, Reusel-De Mierden) waarderen volgens het rapport dat wetenschap en lokale cijfers de basis vormen voor dit beleid. ‘Resultaten worden snel teruggekoppeld en daardoor lukt het gemeenten om meer draagvlak

en urgentiegevoel te creëren bij lokale partners.’ Voor duidelijke veranderingen in het middelengebruik onder jongeren in de zes gemeenten vindt Trimbos het nog te vroeg voor een conclusie.

ONGELUKKIGE JONGEREN

Kort voordat het Trimbos-instituut met de pilot van het IJslands model kwam, diende – toen nog raadslid – Remke van de Belt (PvdA) een motie in: ‘Texelse jeugd verdient meer geluk’. Daarvoor waren twee aanleidingen, vertelt Van de Belt, die nu wethouder is op het Waddeneiland. ‘Uit terugkerend GGD-onderzoek bleek dat de jongeren hier meer drinken, roken en drugs gebruiken dan gemiddeld in de rest van Nederland. Ook was duidelijk dat er in de dertig jaar daarvoor nauwelijks iets was veranderd. Jongeren hadden nog steeds te maken met een tekort aan aandacht van hardwerkende ouders, en met een cultuur waarin een biertje drinken op jonge leeftijd niet ongebruikelijk

20-9-2021 17:52:33

is. Er was op dat moment geen samenhangend jeugdbeleid en uit de Jongerenmonitor kwam bovendien naar voren dat onze jongeren ongelukkiger zijn en minder ontplooiingskansen zien en dus niet lekker in hun vel zitten. Dat kan toch niet op ons kleine lieflijke eiland. De pilot kwam daarom als geroepen, we waren blij dat we als gemeente mee mochten doen.’

LOKALE DATA

Bij het afrijden van de boot bij ’t Horntje bekruipt je eenzelfde gevoel als op de rondweg in IJsland. Van een andere orde en met een heel andere natuur, maar op weg naar Paal 9 bieden de duinen, meertjes en als je geluk hebt een kudde langharige hooglanders een prachtige aanblik. Maar net als in IJsland is er ook op Texel weinig te beleven voor de jeugd. ‘Er zijn zeker overeenkomsten, maar ook verschillen met IJsland, vervolgt Van de Belt. ‘Wij zijn hier aan de slag gegaan met het IJslands model op basis van vijf principes.

Een daarvan is het veranderen van de sociale omgeving van jongeren. Verder het stimuleren van meer acties vanuit de community zelf, een belangrijk onderdeel van het succes in IJsland. Zo kunnen we vraag en aanbod van activiteiten beter op elkaar aan laten sluiten. Ook baseren we ons op harde lokale data, volgens het adagium meten is weten. En heel belangrijk is dat onderzoekers, beleidsmakers en praktijkprofessionals de jeugdproblematiek gezamenlijk aanpakken. Daarbij zetten we in op de lange termijn.’

De afgelopen tijd zijn er verschillende initiatieven gestart. Zo kunnen kinderen via organisatie ACT. kosteloos leren surfen, golfen, maar ook animatiefilms maken of haken. En een sportschool in Den Burg geeft jongeren het vertrouwen door ze een sleutel mee te geven, zodat ze kunnen komen sporten wanneer ze dat willen. ‘Dat vertrouwen is nog niet beschaamd’, aldus de wethouder. ‘Het uiteindelijke doel is het middelengebruik onder jongeren te verlagen door ze meer bezig te houden op een positieve manier.’

STRANDTENT

Aan het strand bij Paal 9 staat de gelijknamige strandtent van René Jager, geboren en getogen Texelaar. Hij zet zich vrijwillig en los van de gemeentelijke pilot in voor de jongeren uit zijn dorp Den Hoorn. Om hun verveling tegen te gaan, die vaak gepaard gaat met

22-25 FEATURE_Texel.indd 25

bier drinken of blowen, heeft hij op het strand een kleine surfschool opgezet, Surf Center Paal 9. Na een paar honderd meter lopen vind je op het strand een geschilderd houten gebouwtje, geflankeerd door containers die als opbergplaats voor de surfplanken dienen. Texelse kinderen uit de omgeving kunnen hier na school of in het weekend een plank komen halen en het water opgaan of gewoon gezellig chillen.

Zonder bier, dat dan weer wel, het sportieve heeft de overhand. ‘Ik wil ze juist weghalen uit hun normale dagelijkse ritme, ze wat leuks te doen geven en ze de liefde voor het strand bijbrengen’, zegt Jager. Toeristen die een dagje komen surfen, betalen hem wel en zorgen zo indirect dat de plaatselijke jeugd gratis kan sporten.

Zelf groeide Jager op in De Koog. Hij kent de problematiek van overmatig drinken uit zijn eigen jeugd. Zijn hardwerkende ouders in de horeca zag hij gedurende het zomerseizoen nauwelijks. Hij heeft vrienden van toen zien afglijden en zet zich mede daarom in voor de jeugd van nu. ‘We moeten dat toch kunnen fixen hier, het gaat om een betrekkelijk kleine groep jongeren die echt gevaar loopt, zo’n 10 procent van het totaal. Ik schat zo’n 60 tot 70 kinderen op heel Texel. Geef ze aandacht, houd ze erbij, sleep ze desnoods aan de haren naar de voetbaltraining.’ Aan het aantal professionals dat zich bezighoudt met de jeugd ligt het volgens hem niet. ‘Die zijn er meer dan genoeg, maar er wordt nogal langs elkaar heen gewerkt.’

Lees meer over het

AANRADEN

de website van het

25 MAGAZINE

2021

IJslands model IJslands model op

‘Dat gaat intussen beter’, zegt wethouder Van de Belt.

‘We geven meer gezamenlijk richting aan ons jeugdbeleid. Dat is echt een van de positieve uitkomsten van de pilot.’ Maar hij erkent ook dat zijn gemeente er nog niet is. Daarom is hij blij met de betrokkenheid en de surfschool van Jager. ‘IJsland heeft er twintig jaar over gedaan en het op landelijk niveau veel rigoureuzer aangepakt, met een avondklok voor jongeren, verplichte activiteiten na school en verplichte ouderbetrokkenheid. Er heeft daar een cultuuromslag plaatsgevonden. Je vindt er nu jongeren die nog nooit een sigaret hebben gezien. Maar IJsland is een land, wij zijn een eilandgemeente. Als lokale overheid is het lastiger. Maar we gaan door op de ingeslagen weg en raden andere gemeenten zeker aan om ook op de “IJslandse manier” te gaan werken.’ ←

Trimbos-instituut: trimbos.nl, of scan de QR-code.

Gemeenten die ook met het preventiemodel aan de slag willen, kunnen zich via de site tot 4 oktober aanmelden.

20-9-2021 17:33:50

NET UIT

Effecten van decentralisaties Sinds de jaren ’80 is er wereldwijd veel gedecentraliseerd. Ook in Nederland namen lokale overheden taken over van rijk en provincie.

26

Het idee: decentralisaties leiden tot beter bestuur, meer democratie en betere dienstverlening. Maar is dat ook zo? In de lijvige studie Effecten van decentralisatie gaan emeritus hoogleraar bestuurskunde Fred Fleurke en de politicologen en bestuurskundigen Rudie Hulst en Piet de Vries (alle drie verbonden aan de VU) in op die vraag. Aan de hand van zestien casestudies – van de volkshuisvesting en het grotestedenbeleid tot decentralisaties in het sociaal domein in 2015 – maken ze een gedegen analyse.

De auteurs concluderen dat er bij de decentralisaties weinig aandacht is geweest voor een principiële discussie over de taakverdeling tussen de overheidslagen, waardoor er vaak ‘inconsistenties’ zijn in de verhoudingen tussen verantwoordelijkheden en bevoegdheid.

Ten tweede is er bij het overhevelen van taken naar gemeenten te weinig stilgestaan bij de vraag of de lokale overheid ook het geschikte niveau was om deze taken uit te voeren.

Fred Fleurke, Rudie Hulst en Piet de Vries, Effecten van decentralisatie. Een analyse van zestien bestuurlijke stelsels.

Boombestuurskunde, € 46,00.

MAGAZINE

2021

Communicatie-ABC Overheidscommunicatie is een vak apart. Want waar wijzigt het bestuur nou elke vier jaar, en zijn de lijntjes tussen bestuur en journalistiek nou zo kort als bij de gemeente?

Communicatieadviseur Wanda Dijkstra, onder meer actief voor de gemeente Utrecht, schreef en bracht in eigen beheer een handzaam ABC uit. Daarin komen alle aspecten van gemeentecommunicatie aan bod, van aanbesteden tot zetelroof.

Wanda Dijkstra, Het ABC van de

Het sociaal domein Ruim twee miljoen mensen in Nederland krijgen in het sociaal domein hulp van hun gemeente. Maar hoe zit dat stelsel eigenlijk in elkaar?

In Zó werkt het sociaal domein wordt antwoord gegeven op tal van praktische vragen over Wmo, jeugdzorg en Participatiewet. Wie maakt er gebruik van? Hoe lopen de geldstromen tussen rijk en gemeente en wie heeft welke rol? En: welke wetten zijn relevant?

Het boek over het sociaal domein is het negende boek van het platform Zó werkt de zorg, waarvan de VNG met zeventien andere partners deel uitmaakt. Eerder verschenen er al publicaties over de werking van de publieke gezondheidszorg, de gehandicaptenzorg en de ouderenzorg.

gemeentelijke communicatie,

Gertrude van Driesten en Sara Blink, Zó werkt het sociaal domein.

wandadijkstra.nl,

Platform Zó werkt de zorg, € 25,00.

€ 22,50.

26 ZAP_Net uit.indd 26

20-9-2021 17:34:17

BEELD: DIMITRY DE BRUIN

IN NEDERLAND BELANDEN JAARLIJKS BIJNA 47.000 ‫§ّׅ׆‬mDz²0ª² y 00y VALPARTIJ Xy R0À ðX0j0yRÇX²‫ خ‬ 00y jà ªÀ ß y R0y JmXh(À ÇXÀ I ²ÀªÇXj0mÀ‫ خ‬ J0w00yÀ0y jÇyy0y Ç(0ª0y (X0 ²m0!RÀ À0ª 00y ðXhy ßX (0 àw y(0ª²À0ÇyXyJ X0(0y‫خ‬

CIJFERS IN BEELD

BRON: WAARSTAATJEGEMEENTE.NL

ß m yJ0ß mm0y ‫§ّׅ׆‬mDz w0À ðX0j0yRÇX² §y w0 per 10.000 65-plussers

8% 9%

Val van hoogte

Val van vaste trap, stoep,

25 %

ladder, steiger

Uitglijden/ struikelen

46

%

12 % Val onbekend

Val (overig)

J0w00yÀ0y w0À w00²À0 VALONGEVALLEN DOOR ÇXÀJmXh(0y I ²ÀªÇXj0m0y (in procent van totaal aantal valongevallen) Hellevoetsluis

61 %

JȌƵȲƵƵٌ ɨƵȲ˜ ƊDzDzƵƵ

61 %

West Maas en Waal Tiel Weert

27 Infographic.indd 27

58 % 57 % 55 %

20-9-2021 17:34:37

TEKST: MARTEN MUSKEE

THEMA WOONZORGVISIE

De

waardevolle

wijk

28 MAGAZINE

2021

MET DE TOEKOMSTIGE WOONZORGVISIE IN DE HAND GELDT DE GEMEENTE ALS REGISSEUR EN AANJAGER, OM AAN DE GROEIENDE VRAAG VAN OUDEREN EN KWETSBARE INWONERS NAAR PASSENDE HUISVESTING TE VOLDOEN. PARTIJEN IN DE REGIO ALKMAAR ZIJN AL EEN EIND OP WEG DANKZIJ EEN VRIJ UNIEKE SAMENWERKING.

D

e landelijke Taskforce Wonen en Zorg wil dat elke gemeente dit jaar een woonzorgvisie maakt om ouderen en kwetsbare inwoners geschikte woningen aan te kunnen bieden. Geen eenvoudige opgave, gezien het woningtekort dat ook deze doelgroepen treft.

Volgens de taskforce, waar ook de VNG deel van uitmaakt, zijn alle gemeenten doordrongen van de urgentie van de woonzorgopgave. De woonzorgvisie vormt de basis voor afspraken tussen gemeenten, corporaties, huurdersorganisaties en zorginstellingen op het gebied van wonen, leefbaarheid, welzijn en zorg. Het is geen onbekende werkwijze: de instanties werken al met prestatieafspraken op basis van de sinds

28-30 LEESVERHAAL_Wonen en zorg.indd 28

dit jaar verplichte woonvisie. Maar hoe kom je tot zo’n woonzorgvisie? In de regio Alkmaar sloegen zorgaanbieders, woningcorporaties en gemeenten, later aangevuld met het zorgkantoor VGZ, in 2018 al de handen ineen. Met het pact ‘Wonen met ondersteuning, commitment op leefbaarheid’ willen ze inspelen op de huisvestingsbehoefte van inwoners die afhankelijk zijn van ondersteuning en zorg. Het pact heeft een drieledige opdracht: voldoende huisvesting realiseren voor uitstroom uit de jeugdzorg, datzelfde voor de uitstroom van volwassenen uit de maatschappelijke opvang en onderzoek doen naar de toekomstige woonzorgvraag van ouderen.

stroef, want de woningmarkt zit verstopt.

De toekomstige woonzorgopgave voor ouderen wordt nu in alle gebiedsdelen in de regio via een bepaalde methodiek onderzocht. Zo gaan we bijvoorbeeld per dorp of wijk in gesprek over de opgaves.

Gemeenten kunnen de analyse vervolgens gebruiken voor hun woonzorgvisie.’

De voorzitter wijst erop dat niet alleen woningen nodig zijn, het gaat ook om de leefbaarheid en de voorzieningen. Is een buurt bijvoorbeeld rolstoelvriendelijk?

Duidelijk is al wel dat er een grote

Taskforce De taskforce Wonen en Zorg bestaat uit de

WOONALTERNATIEF

VNG, de ministeries van VWS en BZK, Aedes,

Voorzitter van de stuurgroep Thierry van der Weide: ‘Met de eerste twee opdrachten zijn we al even bezig. Het loopt

ActiZ en Zorgverzekeraars Nederland.

Kijk voor meer informatie op taskforcewonenzorg.nl.

20-9-2021 17:35:35

Bouw van Start me up in Alkmaar: duurzame woonstudio’s waar ook jongeren onder begeleiding zelfstandig kunnen wonen. (Beeld: Erna Faust)

opdracht ligt ten aanzien van de doorstroming. Om ouderen in beweging te krijgen, moet er een aantrekkelijk woonaanbod komen, want veel van hen wonen volgens Van der Weide fantastisch. ‘Bied iets waar ze geen “nee” tegen kunnen zeggen, zoals een gelijkvloerse woning waar ook de kleinkinderen kunnen logeren, met zorgdiensten en cultuuraanbod in de buurt. We hebben de verzorgingshuizen geliquideerd, maar eigenlijk hebben we allerlei voorzieningen en woonvormen nodig die tussen het thuis wonen en het verpleeghuis inzitten.’

GORDIAANSE KNOOP

Volgens Van der Weide kan de woonzorgvisie onderdeel uitmaken van de omgevingsvisie, de woonvisie en de visie op het sociaal domein. Hij waarschuwt tegelijkertijd wel voor een gordiaanse knoop. Bijzonder is dat de raamafspraken uit het pact integraal in de woonvisies zijn opgenomen, waarmee de woningcorporaties en gemeenten prestatieafspraken maken. Een soort woonzorgvisie in spe. ‘Maak heldere afspraken op de uitvoering, door heel lokaal met alle partijen via een demografische verkenning te onderzoeken wat nodig is. Dat helpt op het schaalniveau van de wijk of het dorp om wonen, zorg en welzijn goed te organiseren.’

In het pact zijn duidelijke afspraken

28-30 LEESVERHAAL_Wonen en zorg.indd 29

gemaakt over leefbaarheid. De partijen vinden het belangrijk dat mensen die uitstromen uit de maatschappelijke opvang op een fatsoenlijke manier in de wijk terechtkomen. De leefbaarheidsafspraken vormen ook onderdeel van de contracten die gemeenten sluiten met zorginstellingen, zodat ook zij er bekend mee zijn.

Van der Weide: ‘Houd het werk praktisch en heel dicht bij wat een zorginstelling, woonconsulent of woningbemiddelaar doet. Wij proberen mensen op een waardevolle manier de juiste plek in de samenleving te geven. Dat is geen vanzelfsprekendheid, daar moeten we met elkaar van alles voor organiseren.’

bouwplannen. ‘Van de 1400 nieuwe woningen realiseren we 50 procent in het sociale segment’, zegt wethouder Antoine Tromp (D66). ‘Dat percentage hebben we hard nodig om de opgave te adresseren. Daarmee maken we een goed begin.’

Enkele jaren geleden ondertekende Tromp, toen nog wethouder in Uitgeest, namens die gemeente het pact. Dat staat los van de woonzorgvisie, maar het pact helpt zeker om zaken in de wijk te realiseren met corporaties en zorgorganisaties. ‘De uitvoering vraagt om een goede afstemming en door de raamafspraken weten we elkaar beter te vinden.’

NIEUWBOUWPLANNEN BERGEN

AMBULANTE JEUGDZORG

De gemeente Bergen (Noord-Holland) denkt begin volgend jaar een conceptwoonzorgvisie opgesteld te hebben.

Binnenkort spreekt de gemeenteraad over het Meerjaren Perspectief Grondexploitaties met daarin de nieuw-

Wonen, zorg, welzijn en participatie zijn allemaal even belangrijk. Maar de eerste is het moeilijkste vraagstuk, vanwege het woningtekort. Er zijn veel partijen nodig om hier een oplossing voor te vinden.

‘We zijn best ver in de regio om mensen

29 MAGAZINE

2021

‘De gemeente is de sleutelpartij in het beschikbaar krijgen van woonlocaties’ 20-9-2021 17:36:00

‘Bied ouderen iets waar ze geen “nee” tegen kunnen zeggen’

30 MAGAZINE

2021

te laten participeren’, zegt Tromp. ‘Ons welzijnsaanbod kan altijd beter, maar dat hebben we redelijk op orde. Voor mensen met een wat grotere hulpvraag die in een wijk komen wonen, zitten we goed aan het stuur. Wel moeten we nog een tandje bijzetten zodat ze adequaat ondersteund blijven. Ook zijn we bezig met de doorontwikkeling van de ambulante jeugdzorg, om lange trajecten in verblijf te voorkomen. Dat bekent ook dat zorginstellingen naar hun vastgoedportefeuille zullen kijken. Daar kunnen gemeenten met elkaar regionaal kansen benutten. Dat lukt niet alleen met je eigen woonzorgvisie. Ook daar biedt het pact meerwaarde.’

WIJKPLANNEN

Vanuit zijn portefeuille sociaal domein wil Tromp de woonzorgvisie zo praktisch mogelijk invoeren en zo actief mogelijk houden. Wat hem betreft gebeurt dat via de afspraken met de woningcorporatie.

Daarbij helpt het dat er al afspraken liggen en een manier van werken is afgesproken tot diep in de organisaties.

Mensen weten elkaar te vinden. Om de neuzen verder dezelfde kant op te krijgen, werkt een aantal gemeenten in de regio met wijkplannen. Nu is het wijkplan nog iets waar alleen het sociaal team mee werkt, de bedoeling is dat alle belanghebbenden in de wijken straks betrokken zijn.

Tromp adviseert gemeenten met de verschillende betrokkenen goed na te denken over de woonzorgvisie, en nu al praktisch en pragmatisch aan de gang te gaan in allerlei samenwerkingsvormen.

‘Weet elkaar te vinden, niet alleen op

28-30 LEESVERHAAL_Wonen en zorg.indd 30

bestuurlijk niveau, maar zorg ook dat er werkafspraken liggen zodat je aan gemeenschappelijke doelen kunt werken.

Voer gesprekken over kansen die er zijn, dat levert nieuwe inzichten op die je kunt gebruiken voor de woonzorgvisie.

Wij willen hier bijvoorbeeld los van het pact in geheel Noord-Holland Noord de informatie gebruiken die bij de GGD en zorgverzekeraar zit. Ook dat kan gemeenten helpen.’

Joke van den Berg is directeur-bestuurder bij corporatie Woonwaard, actief in Heerhugowaard, Langedijk en Alkmaar. Zij geeft aan dat de corporaties in het pact hun woonzorgvisies al klaar hebben. De sociale huisvesters onderkennen dat er steeds meer huurders met een ondersteuningsvraag komen en dat de huurderspopulatie ouder wordt. De visie geeft een beeld hoe daar met de woningvoorraad en zorg voor de leefbaarheid, op een goede manier op in te spelen.

‘We hebben onze visies gedeeld met de gemeenten en onze huurdersorganisaties. Binnenkort hebben we een gesprek met hen over het thema wonen en zorg.

Daarbij sluiten ook de gemeenten aan.

Dat vormt de opmaat voor de lokale

Ondersteuning Het kabinet stelt voor 2021 een bedrag van 50 miljoen euro beschikbaar voor brede huisvesting van aandachtsgroepen. Verder werkt minister Kajsa Ollongren (BZK) een regeling uit waarbij voor zowel 2021 als 2022 een bedrag van 20 miljoen beschikbaar komt voor het stimuleren van geclusterd wonen voor ouderen.

prestatieafspraken die we dit jaar weer maken. Bij de prestatieafspraken zit een paragraaf over de opgave rond wonen en zorg, waarin integraal wordt verwezen naar de raamafspraken uit het pact. Heel fijn, want hiermee zijn we al in de lijn van de opgave bezig voordat de woonzorgvisie op papier staat.’

GEDEELD BEELD

De raamafspraken bieden een gedeeld beeld over de omvang van de opgave, de benodigde woningen en wat erbij komt kijken als mensen zelfstandig gaan wonen vanuit een zorgsetting. Dan kan het bijvoorbeeld gaan om ondersteuning bij een zinvolle dagbesteding of ondersteuning zodat mensen niet met betalingsachterstanden te kampen krijgen. Van den Berg: ‘Dat zorgt voor een gemeenschappelijke inspanning. Het pact regelt welke gemeente welk aandeel voor haar rekening neemt en welke corporatie in die gemeente haar aandeel. Hierdoor werken we veel doelgerichter.’

Om tot integrale oplossingen te komen, is het voor de corporaties van belang om van de gemeenten in het kader van de Wmo te horen wat er op hen afkomt.

Om de woonruimtebemiddeling, ook voor de bijzondere doelgroepen, goed uit te voeren, is het verder nodig dat gemeenten in hun huisvestingsverordening met passende kaders komen. En dan speelt natuurlijk het gebrek aan locaties voor sociale nieuwbouw. ‘Er is een groot tekort aan sociale huurwoningen in algemene zin en voor specifieke doelgroepen.

De gemeente is de sleutelpartij in het beschikbaar krijgen van locaties op allerlei plekken in de stad.’ ←

20-9-2021 17:36:21

Martijn van der Steen Co-decaan NSOB en

COLUMN

bijzonder hoogleraar EUR steen@nsob.nl, @martijnvdsteen

DE WEG VAN DE REGIO

I

n de rubriek Beste Thorbeckeprofessor stellen lezers van VNG Magazine vragen aan professor Geerten Boogaard, die de Thorbecke Leerstoel bekleedt. Elke week komen interessante staatsrechtelijke thema’s aan de orde en ik lees met graagte de immer wijze antwoorden. Zelf loop ik ook rond met een vraag, die ik graag zou willen stellen aan de Thorbeckeprofesssor. En ook gewoon aan alle lezers van dit magazine.

Hoe verder met regionale samenwerking?

Er is de afgelopen periode veel geschreven over de democratische legitimiteit van regionale samenwerkingsverbanden. Bij de analyses krijg ik een apocalyptisch gevoel. Het is alsof zich in Nederland via een onzichtbare onderstroom een dictatuur ontvouwt, waarin onzichtbare bestuurders, buiten de controle van échte democratische organen, de toekomst van het land bepalen. En dat dan ook nog eens voor de meest belangrijke vraagstukken.

Maar als ik kijk naar de samenwerkingen, dan bekruipt me een ander gevoel.

Die onzichtbare bestuurders zijn ‘gewoon’ wethouders en burgemeesters die elke week beschikbaar zijn voor debat in raadsvergaderingen of commissies en voor contact met inwoners. Geen mensen die stiekeme snode plannen er via de weg van de regio door proberen te drukken. Ik zie vooral bestuurders die hard bezig zijn met maatschappelijke vraagstukken, die heel lastig binnen gemeentegrenzen zijn op te pakken. En dat lukt ze nog best goed ook vaak.

Ik snap veel van de rechtsstatelijke, democratische en politiek-filosofische bezwaren tegen regionale samenwerking. Maar wat mij tegenstaat, is dat een probleem in de democratische controle wordt gesublimeerd. Alsof het tekort ‘fundamenteel’ is in plaats van reparabel. En alsof het beperkte zicht dat volksvertegenwoordigers hebben meteen betekent dat er niets gebeurt. Of dat de verkeerde dingen gebeuren. Zo is het volgens mij helemaal niet.

De kritiek gaat ook voorbij aan iets anders. Samenwerkingsverbanden moet je óók beoordelen op wat het alternatief is: zijn ze beter dan wat er anders was geweest? Ik kan mij voor allerlei belangrijke vraagstukken niet voorstellen dat individuele gemeenten in staat zijn om voldoende kwalitatief hoogwaardige resultaten te behalen. Dat gaat niet alleen. Daarvoor is de problematiek te ingewikkeld. Pragmatisme mag niet de vervanger van democratische principes zijn, maar het is óók raar om het weg te strepen. Burgers willen leven in een land dat werkt.

Eigenlijk is mijn vraag dus simpel. Hoe kunnen we problemen in democratische legitimiteit van regionale samenwerkingsverbanden verbeteren, zonder dat we de majeure opbrengsten ervan verliezen? Zodat we niet alleen weten wat de regionale verbanden tekortkomen, maar vooral hoe we er mee verder kunnen.

Beste Thorbeckeprofessor, ik zie uit naar uw antwoord. En ook, beste lezers, naar de antwoorden van u! ←

31 MAGAZINE

2021

BURGERS WILLEN LEVEN IN EEN LAND DAT WERKT

31 COLUMN_Martijn van der Steen.indd 31

20-9-2021 17:36:42

BETOOG

MARLIES TAL

Breng jongeren weer bij cultuur

32

Doordat corona leidde tot gesloten culturele instellingen, kwamen kinderen en jongeren veel minder in aanraking met cultuur. Voor gemeenten ligt er een belangrijke taak om jongeren weer bekend te maken met het aanbod, schrijft Marlies Tal van cultuurorganisatie LKCA.

MAGAZINE

2021

D

e mentale veerkracht van kinderen en jongeren en de bekostiging van de zorg daarvoor staan al een tijd onder druk. Het afgelopen coronajaar heeft dit nog versterkt. Kinderen en jongeren kwamen minder vanzelfsprekend in aanraking met activiteiten om zich te ontwikkelen of die ze uitdaagden. Naast aandacht voor onze fysieke gezondheid moeten we ook zorgen voor het mentaal welbevinden van onze samenleving en de toerusting van de jeugd. Cultuur heeft daarop een antwoord dat het waard is om te overwegen.

Tijdens de coronalockdowns heeft een groot deel van het culturele aanbod stilgelegen. Daardoor is

‘Ga voor het versterken van die veerkracht en zet daar onder meer cultuur voor in’

32-33 BETOOG.indd 32

een grote groep kinderen en jongeren anderhalf jaar lang minder in aanraking gekomen met kunst en cultuur. Dat heeft de kloof op het gebied van cultuurbeoefening vergroot. Want hoger opgeleide en cultuurminnende mensen – en daarmee hun kinderen – blijven hun weg wel vinden.

EMOTIONELE WEERBAARHEID

Voor een grote groep kinderen en jongeren is de school of het buurthuis de enige plek waar ze iets aan cultuur doen. En juist op die plekken heeft cultuurbeoefening stilgelegen en is de kansenongelijkheid vergroot. Daardoor is de persoons- en talentontwikkeling van kinderen en jongeren gestagneerd en hun emotionele weerbaarheid gedaald.

Recent bleek uit CBS-cijfers dat een kwart van de jongeren psychische problemen heeft. Het stilvallen van sociale interacties wordt als belangrijkste reden genoemd naast toenemende prestatiedruk. Door de lockdown hebben zij niet de veiligheid, vrijheid en experimenteerruimte die nodig zijn voor hun ontwikkeling. Dit kan grote gevolgen hebben voor participatie in de samenleving en de druk op de zorg. Ga voor het versterken van die veerkracht, met het oog op de toekomst en zet daar onder meer cultuur voor in.

20-9-2021 17:37:03

Schrijf ook een betoog voor VNG Magazine: redactie@vngmagazine.nl

33 Beeld: Hans Roggen MAGAZINE

2021

MEEDRAAIEN

Vaardigheden die jongeren opdoen via cultuur, vergroten hun kansen om in de samenleving mee te draaien. Cultuur beoefenen helpt kinderen en jongeren zichzelf te leren kennen en uitdrukken. Jezelf durven presenteren is een vaardigheid die van wezenlijk belang is op de arbeidsmarkt. Kunst en cultuur dragen ook bij aan het begrijpen van andermans wereld, in een polariserende samenleving waarin mensen steeds vaker verstrikt raken in hun eigen online fuik. Mensen die culturele activiteiten beoefenen, zijn ook meer geneigd om ook op andere manieren te participeren.

Nederland kan lering trekken uit de strategie van het Verenigd Koninkrijk. Daar koos de overheid er tijdens lockdowns voor om culturele activiteiten voor kinderen en jongeren open te houden om hen betekenisvolle tijdsbesteding te bieden. In Nederland wordt al meerdere jaren cultuur op doktersrecept voorgeschreven voor ouderen, maar zou dat niet ook voor kinderen en jongeren goed zijn? Gemeenten moeten bij het rijk aandringen kunst en cultuur wettelijk te verankeren. Elke gemeente faciliteert dan de toegang tot vrijetijdsvoorzieningen, zowel via de ondersteuning van faciliteiten als door ruimte voor cultuur in zorg en welzijn.

32-33 BETOOG.indd 33

‘Cultuur beoefenen helpt kinderen en jongeren zichzelf te leren kennen en uitdrukken’ SPORT

Daarnaast is een bredere inzet van (combinatie)functionarissen sport & cultuur van groot belang om de tweedeling tussen kansarme en kansrijke jongeren tegen te gaan. Zij kunnen jongeren maatwerk bieden over de volle breedte van het domein, aansluitend bij hun talent. Het is zaak dat gemeenten deze functionarissen blijven inzetten en zorgen voor een betere balans tussen sport en kunst en cultuur. ← Marlies Tal is werkzaam als leidinggevende cultuurparticipatie bij het Landelijk Kenniscentrum Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA).

20-9-2021 17:37:19

PERSONALIA GEMEENTEN

OVERSTAP

34 MAGAZINE

2021

Sander de Rouwe De Friese gedeputeerde Sander de Rouwe gaat zijn provincie uit: op 1 oktober begint hij als burgemeester van Kampen. Het oudKamerlid maakt in de Hanzestad een frisse start.

Vanwaar deze overstap? ‘Het mooiste meisje van de klas kwam vrij. Ik begon als 21-jarige in de gemeenteraad van Bolsward. Nadat ik dat vijf jaar heb mogen doen, vond het CDA dat ik klaar was voor de Tweede Kamer. Al de eerste dag dat ik over de Afsluitdijk naar Den Haag reed, dacht ik: ooit ga ik terug naar het lokaal bestuur. Ik heb de afgelopen twintig jaar veel voor mijn partij mogen doen: ik was raadslid, Kamerlid en nu gedeputeerde. Maar ik ben een straatbestuurder, ik sta graag midden in de samenleving. In Kampen komt al het goede samen. Het heeft de allure van een stad, maar ook de dorpse saamhorigheid. Ik ga nu Friesland uit. Ik ben hier geboren en getogen en inmiddels zo lang actief, dat het ook too much kan zijn, omdat je dan bij alles betrokken raakt. In Kampen kan ik op nul beginnen. Dat is fijn.’

Wat gaat u doen?

‘Het gaat hier best goed, maar de stad mag zich wat meer laten zien. Dat ga ik ondersteunen. De gemeenteraad is het hoofd van Kampen en moet aangeven wat nodig is, maar ik kan helpen, faciliteren en het contact onderhouden richting Den Haag en in de regio. Het aardige is: als ik de raad stimuleer om dit te doen, dan ben ik ervan overtuigd dat we onze ambities waarmaken.’

Wat heeft u geleerd?

‘In Friesland ben ik betrokken geweest bij de brede welvaart. We moeten af van het idee dat we alleen maar geld moeten verdienen. De brede welvaart draait om meer dan alleen de getallen. We hebben in het bestuursakkoord geluk op plaats één gezet. Alles staat in dat teken. En ik hoop dat het kabinet dat ook overneemt.’ (RvdD) ←

34-36 PERSONALIA.indd 34

Berry Link is sinds 15 september de nieuwe burgemeester van Veendam. De CDA’er was tot maart 2019 burgemeester van GeldropMierlo. Daarvoor was hij burgemeester van Schinnen en lid van provinciale staten van Noord-Brabant.

In Veendam is hij de opvolger van Sipke Swierstra (VVD), die al sinds 1 november 2013 waarnemend burgemeester is. Hij moest Veendam voorbereiden op een gemeentelijke herindeling, maar vorig jaar besloot Veendam zelfstandig te blijven waarna de zoektocht naar een kroonbenoemde burgemeester begon.

Burgemeester Mark Slinkman van Berg en Dal begon op 16 september aan zijn tweede termijn. Slinkman (CDA) werd in 2015 de eerste burgemeester van de fusiegemeente die ontstond na het samengaan van Groesbeek, Millingen aan de Rijn en Ubbergen.

Eerder was hij burgemeester van Rijnwaarden en ȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ƵȲ Ǟȁ ƵȲDzƵǶǶƊȁƮ en Oegstgeest. Ook was hij lid van provinciale staten van Gelderland.

Karel van Soest (VVD) nam op 17 september afscheid als burgemeester van Boxmeer. Per 1 januari 2022 maakt deze gemeente deel uit van Land van Cuijk. Deze nieuwe gemeente ontstaat door samenvoeging van Cuijk, Boxmeer, Grave, Mill en St. Hubert en Sint Anthonis. Van Soest begon op 1 september 2003 als burgemeester in Boxmeer na een

20-9-2021 17:37:41

redactie@vngmagazine.nl

burgemeestersreferendum.

Eerder was hij wethouder in Waddinxveen en burgemeester in Heel.

Govert Veldhuijzen (CDA) wordt op 1 oktober waarnemend burgemeester van Barendrecht. Op die dag gaat burgemeester Jan van Belzen (SGP) met pensioen.

Veldhuijzen heeft eerder als waarnemend burgemeester opgetreden: tussen 2015 en 2019 bekleedde hij die functie in achtereenvolgens Gorinchem, Nissewaard en Hoeksche Waard. Ook was hij raadslid en wethouder in Dordrecht en gedeputeerde in Zuid-Holland. Na de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar maart wordt de procedure opgestart voor een nieuwe kroonbenoemde burgemeester.

Peter de Baat (VVD) keert niet meer terug als burgemeester van Montferland. Hij meldde zich op 23 augustus ziek vanwege hartklachten en burn-outverschijnselen.

De Baat gaat zich richten op re-integreren elders. De

Baat werd in januari 2017 burgemeester van Montferland. Eerder was hij raadslid en wethouder in Alkmaar en lid van provinciale staten in Noord-Holland. Harry de Vries (CDA) is per 1 oktober voor minimaal 1 jaar als waarnemer benoemd. Hij was eerder burgemeester van Lingewaard (2007-2013), en waarnemend burgemeester in Neerijnen (20162018) en in Scherpenzeel (2019-2020).

Theo Bovens (CDA) wordt per 2 oktober waarnemend burgemeester van Enschede. Bovens was bijna tien jaar commissaris van de Koning (gouverneur) in de provincie Limburg en daarvoor onder meer negen jaar wethouder in de gemeente Maastricht. De burgemeestersvacature in Enschede is ontstaan door het vertrek van Onno van Veldhuizen (D66).

Annette van der WerfBramer is op 1 september in Kaag en Braassem gestart als interim-gemeentesecretaris. Ze is de tijdelijke opvolger van Marja Spreij,

Peter Koekoek begint op 27 september als gemeentesecretaris in Tynaarlo. Hij is de opvolger van Johannes van Nieukerken, die eind 2020 vertrok. Sindsdien is Oeds de Jager waarnemend secretaris. Op dit moment is Koekoek griffier van de gemeenteraad van Tynaarlo. Eerder was hij adviseur politiek-bestuurlijke besluitvorming en bestuurlijke vernieuwing bij BMC.

Astrid Heijstee-Bolt wordt de nieuwe burgemeester van Kaag en Braassem. Ze is nu nog wethouder (namens de Weesper Stads Partij) en locoburgemeester in Weesp. In Kaag en Braassem wordt ze de opvolger van Marina van der Velde (VVD), die op 2 november met pensioen gaat. De dag daarop wordt Heijstee geïnstalleerd.

die in het naastgelegen Alphen aan den Rijn lid is geworden van het directieteam. Van der Werf was gemeentesecretaris in Altena, waar ze in januari 2019 bij de, toen nieuwe gemeente, begon. Voorafgaand was ze er al kwartiermaker. Van 2007 tot 2010 was Van der Werf gemeentesecretaris in Scherpenzeel. Aansluitend bekleedde ze diezelfde functie in de toenmalige gemeente Rijnwoude. Na de fusie van die gemeente met Alphen aan den Rijn op 1 januari 2014 had ze in die gemeente diverse managementfuncties.

Diane Kassing wordt de ȁǞƵɐɩƵ ǐȲǞǏ˛ƵȲ ɨƊȁ ƮƵ Elburgse gemeenteraad.

Zij begint op 29 september. Kassing was eerder ȯǶƊƊɈȺɨƵȲɨƊȁǐƵȁƮ ǐȲǞǏ˛ƵȲ van provinciale staten van Overijssel. Ook werkte zij als senior juridisch adviseur bij de provincies Utrecht en Overijssel. In Elburg volgt zij Marianne Luiting op, die sinds 1 maart directiesecretaris in die gemeente is.

Vivian Pouw is de nieuwe

34-36 PERSONALIA.indd 35

gemeentesecretaris van Loon op Zand. Zij begint daar 1 oktober. Pouw werkte hiervoor ruim 12,5 jaar bij de gemeente Rotterdam, het laatst als programmamanager SBDOC (Strategie, Beleid, Data, Onderzoek en Communicatie) Corona bij de GGD/GHOR van de Veiligheidsregio Rijnmond.

In Loon op Zand is zij de opvolger van Coen Derickx, die sinds juli 2020 wethouder in Krimpen aan den IJssel is. Sindsdien werd de functie waargenomen door Ad de Kroon.

35 MAGAZINE

2021

Ruud Bakker is per 1 oktober tot gemeentesecretaris van Gouda benoemd. Hij is de opvolger van Martiene Branderhorst, die per 1 maart is vertrokken.

Sindsdien is Bas van Spréw interim-secretaris. Bakker is momenteel directeur Maatschappelijke Ondersteuning bij de gemeente Rotterdam. Hij is sinds 2017 werkzaam voor deze gemeente. Eerst als adjunctdirecteur bij de directie Veiligheid en daarna als directeur Maatschappelijke Ondersteuning, cluster

20-9-2021 17:37:54

Ingezonden mededeling

Maatschappelijke Ontwikkeling.

Welkom terug op onze events Als geen ander weten we hoe complex de inhoud van beleid, wet- en regelgeving kan zijn. Met onze congressen en opleidingen sluiten we daarom aan op de doelstellingen van de VNG en zetten de inhoud om tot heldere en praktische evenementen en bijeenkomsten. Zo verbinden wij mens en kennis.

Ons aanbod

36 MAGAZINE

2021

Voor de Jeugd Dag (online) 27 september Online masterclasses: Zo werkt de zorg binnen gemeenten 13 oktober & 17 november Leercirkel: Preventie dakloosheid start 14 oktober Tweedaagse training: Van gelijk hebben naar gelijk krijgen, door effectief communiceren 14 oktober & 4 november Masterclass: Sociaal domein verandermanagement 26 oktober 5-daagse leergang: Duurzame inzetbaarheid start 1 november Dag van de Stad: Heerlen 1 november Masterclass: Scenario denken 2 november & 9 december VNG Juridische 2-daagse (online) 8 & 9 november Gemeentelijk Grondstoffencongres 2022 24 maart 2022

Ons hele aanbod vindt u op vngconnect.nl

34-36 PERSONALIA.indd 36

Martin van Vliet wordt de nieuwe gemeentesecretaris van Bergen op Zoom. Hij start uiterlijk 1 oktober in deze gemeente. Van Vliet vervult op dit moment dezelfde functie bij de gemeente Vlissingen. Hij volgt in Bergen op Zoom Theo Wingens op, die in januari 2021 vertrok. Sindsdien is Johan Rutten interimsecretaris.

Esther Apeldoorn-Feijts is ƮƵ ȁǞƵɐɩƵ ǐȲǞǏ˛ ƵȲ ɨƊȁ ƮƵ gemeenteraad van Peel en Maas. Zij volgde daar met ingang van 13 september Nick Jansen op, die bij de gemeente werkzaam blijft als strategisch adviseur.

Apeldoorn was bestuurssecretaris bij de gemeente Venlo. Eerder was ze ruim ɈǞƵȁ ǯƊƊȲ ȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ ƵȲ Ǟȁ Beesel.

Katinka Vons is op 16 september door de gemeenteraad van West Maas en Waal benoemd als raadsǐȲǞǏ˛ ƵȲ‫( خ‬Ƶ ƦƵȁȌƵǿǞȁǐ ɨƊȁ Vons volgt op het vertrek van Joyce Satijn, die op ׁ ȺƵȯɈƵǿƦƵȲ ȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ ƵȲ in Berkelland werd. Vons was tot haar benoeming raadsadviseur in Arnhem.

Martin van EngelshovenHuls is per 17 september benoemd als interim-grif˛ ƵȲ Ǟȁ (ǞƵǿƵȁ‫ خ‬RǞǯ ɨƵȲɨɐǶɈ de functie in ieder geval tot na de komende gemeenteraadsverkiezingen. Zijn tijdelijke benoeming volgt op de pensionering van Hans Nubé, die sinds januari 2011 ǐȲǞǏ˛ ƵȲ ɩƊȺ‫ خ‬ßƊȁ 0ȁǐƵǶȺǘȌٌ

ven heeft lange ervaring als ǐȲǞǏ˛ ƵȲ‫ ب‬ɈȌɈ ɹǞǯȁ ƦƵȁȌƵǿǞȁǐ Ǟȁ (ǞƵǿƵȁ ɩƊȺ ǘǞǯ ǐȲǞǏ˛ ƵȲ Ǟȁ àƵƵȺȯ‫( خ‬ƊƊȲɨȌȌȲ ƦƵDzǶƵƵƮƮƵ hij die functie in Beverwijk en Lansingerland. Ook was hij actief als statenlid in Zuid-Holland.

Wytze Spoelstra is voorǐƵƮȲƊǐƵȁ ƊǶȺ ȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ ƵȲ van de gemeenteraad van Meppel. Hij is nu nog ȯǶƊƊɈȺɨƵȲɨƊȁǐƵȁƮ ǐȲǞǏ˛ ƵȲ van de gemeenteraad van Steenwijkerland. Sinds mei van dit jaar is hij ook actief ƊǶȺ ǞȁɈƵȲǞǿٌǐȲǞǏ˛ ƵȲ Ǟȁ Meppel, als opvolger van Femke Koekoek. Het is de bedoeling dat Spoelstra op 1 oktober in Meppel begint.

Geert Andringa wordt de ȁǞƵɐɩƵ ȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ ƵȲ Ǟȁ ƧǘɈDzƊȲȺȯƵǶƵȁ‫( خ‬Ƶ ɩƵȲDzٌ geverscommissie van de gemeenteraad heeft hem voorgedragen. Andringa is nu nog manager dienstverlening en ondersteuning in Harlingen. Hij begint op 1 oktober en volgt Jellie van Hoppe op, die eind augustus met pensioen is gegaan. (Ƶ ǐȲǞǏ˛ ƵȲ ɨƊȁ ƮƵ ðɐȁƮƵȲɈȺƵ gemeenteraad, Jan Jaap Rochat, gaat op 18 november met pensioen. Hij is ƮƊȁ ƦǞǯȁƊ ȁƵǐƵȁ ǯƊƊȲ ǐȲǞǏ˛ ƵȲ Ǟȁ ðɐȁƮƵȲɈ ǐƵɩƵƵȺɈ‫( خ‬ƊƊȲٌ voor werkte hij als (plaatsɨƵȲɨƊȁǐƵȁƮ‫ ف‬ǐȲǞǏ˛ ƵȲ Ǟȁ ǿٌ sterdam (stadsdeel Oost), Zoetermeer en Amersfoort.

Mark van Oosterwijk wordt zijn opvolger. Hij werkt nu nog voor de gemeente Oisterwijk als raadsadviseur en plaatsvervangend ǐȲǞǏ˛ ƵȲ‫خ‬

20-9-2021 17:38:06

HET NETWERK VAN...

Leo Stamsnieder, voorzitter gehandicaptenplatform Tubbergen Met het platform hebben we het VN-manifest Iedereen doet mee! ondertekend. De samenwerking richt zich op het inclusiever en toegankelijker maken van Tubbergen.’

Harry Gerichhausen, Speciaal Onderwijs Twente en Oost Gelderland (SOGON) ‘Harry heeft een schat aan kennis als het gaat om het onderwijs. In Twente ben ik met Harry een van de bestuurlijke trekkers van de Twentse transformatieen ontwikkeltafel zorg-intensief.’

Hilde BerningEverlo

37 MAGAZINE

Leonie Oude Luttikhuis, betrokken bij het sport- en preventieakkoord ‘Leonie heeft een goed beeld van wat inwoners met een beperking nodig hebben en waar ze goed in zijn. Met haar praat ik over de inzet van mensen met een beperking bij bijvoorbeeld sportverenigingen.’

2021

Beeld: Foto Danielle

Chantal Veltman, procesmanager jeugd en Wmo, Noaberkracht Dinkelland Tubbergen ‘Met Chantal bespreek ik complexe casuïstiek op het gebied van Wmo en jeugd en hoe beleid en uitvoering elkaar raken en waar maatwerk wenselijk is.’

Met een interventieplan brengt de gemeente Tubbergen met succes de kosten in de zorg terug. Wethouder Hilde Berning-Everlo (CDA) is verantwoordelijk voor de maatregelen. Met wie praat zij over dit onderwerp?

Marleen Wagenaar, directeur welzijnsstichting en partner in Schakel ‘Als gemeente en welzijnsstichting werken we intensief samen in Schakel. Dat is het loket – de toegang – waar inwoners terechtkunnen met hun vragen over welzijn, inkomend, jeugd en zorg.’

37 Het netwerk van.indd 37

Rian Stamsnieder, programmaregisseur Sociaal domein: Noaberkracht Dinkelland Tubbergen ‘Rian kijkt samen met de teamcoach Marloes Ottenhof naar de huidige situatie, trends en ontwikkelingen in de zorg.

Met haar spar ik over innovaties en nieuw beleid.’

Sandrine Wermelink, voorzitter Adviesraad Sociaal Domein Tubbergen ‘De adviesraad is voor mij en voor ons als gemeente een belangrijke partner. Vanuit de betrokkenheid in de samenleving, kunde en onafhankelijk geeft de raad gevraagd en ongevraagd advies. Ons beleid wordt daar sterker van.’

20-9-2021 17:38:42

TEKST: RUTGER VAN DEN DIKKENBERG

RAADSLEDEN MET EEN HANDICAP

Beperkt,maar niet belemmerd

38 MAGAZINE

2021

MENSEN MET EEN BEPERKING ZIJN VAAK MAATSCHAPPELIJK BETROKKEN, MAAR ZELDEN POLITIEK ACTIEF. DAT MOET NA DE KOMENDE GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN VERANDEREN. ‘ER WORDT NU NOG VOORAL GEPRAAT ÓVER MENSEN MET EEN BEPERKING.’

M

ensen met een beperking zijn flink ondervertegenwoordigd in het lokaal bestuur. Naar schatting nog geen half procent van de 12.000 raadsleden en bestuurders heeft een beperking of een chronische ziekte, in de samenleving als geheel is dat tussen de 10 en 15 procent.

Dat moet omhoog, en dus startte het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties een campagne.

Na de gemeenteraadsverkiezingen van komend voorjaar moet er in ten minste één op de drie gemeenten een raadslid of bestuurder met een beperking zijn.

‘Een diverse samenstelling vergroot de herkenbaarheid en kwaliteit van het bestuur en versterkt onze democratie’,

38-41 LEESVERHAAL_Raadsleden met beperking.indd 38

schreef verantwoordelijk minister Kajsa Ollongren (BZK) vorig jaar in een brief waarin ze de pilots uit de campagne uiteenzette.

pezen en banden niet goed. Bewegen gaat moeilijk, waardoor ze sinds enige tijd in een rolstoel zit. En omdat ook haar maag en darmen niet goed werken, krijgt ze voeding via een sonde.

OPROEP

Het is belangrijk dat meer raadsleden met een beperking actief zijn, zegt ook Esther Hagelaar, GroenLinks-raadslid in Almere. ‘De gemeente beslist over heel veel onderwerpen. En als je een beperking hebt, krijg je ook vaak met beperkingen te maken.’

Ze deed in juni via de lokale media en via sociale media een oproep aan mensen met een beperking om politiek actief te worden. ‘Ik hoop dat door de publiciteit op te zoeken, mensen zich geroepen voelen’, zei ze bij de lokale omroep 1Almere.

Hagelaar heeft zelf een beperking: door een bindweefselziekte werken haar

BEWUST

In de praktijk merkt ze dat in alle dossiers rekening gehouden moet worden met mensen met een beperking, en dat het niet alleen aan de woordvoerder is die binnen de fractie de zorg in portefeuille heeft. Ook in de ruimtelijke ordening is het perspectief van mensen met een handicap van belang, zegt Hagelaar. ‘Hoe richt je een plein in? Hoe zit het met de toegang tot het station en bushaltes? Daar heeft de gemeente een grote rol in. Hetzelfde geldt voor het beleid rond arbeid en inkomen.’

Het is niet zo dat raadsleden zonder beperking deze dossiers niet goed

20-9-2021 17:39:23

Esther Hagelaar, GroenLinks-raadslid in Almere. (Beeld: Jan Vonk)

kunnen behandelen, haast Hagelaar zich te zeggen. ‘Maar áls je een beperking hebt, ben je je heel goed bewust van wat je allemaal tegenkomt. Neem de verbouwing rond het centraal station van Almere: daar is weinig aandacht voor de gevolgen voor mensen met een handicap.

Als je zelf een beperking of belemmering hebt, neem je dat automatisch mee in alle aspecten van het raadswerk.’

Dit jaar lopen twee proeven om te onderzoeken of drempels die het raadswerk voor mensen met een beperking moeilijker maken, weggenomen kunnen worden. Zo kunnen raadsleden persoonlijke ondersteuning krijgen, bijvoorbeeld bij het reizen naar een werkbezoek, of begeleiding bij het doornemen van de stukken voor raadsleden die slechtziend of blind zijn.

GEHEUGEN

Raadslid Ludo Bolders uit Woensdrecht is praktisch blind. Door een aangeboren oogziekte neemt zijn zicht steeds verder af. Hij heeft nog 3 tot 5 procent zicht.

‘Ik zie het best als het al donker is en de straatlantaarns aan zijn.’ Bolders, fractievoorzitter van de lokale partij Alle Kernen Troef (AKT), is raadslid sinds 2010. Zijn grootste belemmering is de grote stapel stukken die je als raadslid moet verwerken. Een ziend persoon kan dat zelf lezen, Bolders heeft een

38-41 LEESVERHAAL_Raadsleden met beperking.indd 39

apparaat dat voorleest. Dat kost meer tijd en omdat hij de tekst niet kan nalezen, vraagt het ook wat van zijn geheugen.

‘Als een ander tijdens een debat een interruptie krijgt, dan kan hij de cijfers er nog bij zoeken. Of je hoort gebliep, dan weet je dat een medewerker die cijfers via WhatsApp doorstuurt. Voor mij werkt dat niet. Mensen die slecht zien, trainen hun geheugen heel goed. Ik moet me heel goed voorbereiden en de cijfers goed in mijn hoofd opslaan.’

BETROKKEN

Minister Ollongren wil bevorderen dat meer mensen met een beperking als politiek ambtsdrager aan de slag gaan en zich kandidaat stellen voor de gemeenteraadsverkiezingen in maart volgend jaar. Een groot aantal mensen met een beperking is maatschappelijk betrokken, bijvoorbeeld in belangengroepen, maar de stap naar de lokale politiek wordt nauwelijks gemaakt. De Tweede

Kamer vroeg het kabinet daarom in een motie van de toenmalige Kamerleden Linda Voortman (GroenLinks) en Otwin van Dijk (PvdA), nu respectievelijk wethouder in Utrecht en burgemeester in Oude IJsselstreek, om actie.

39 MAGAZINE

2021

GETEMPERD

Het ministerie van Binnenlandse Zaken liet inventariseren wat de moeilijkheden zijn voor mensen met een beperking, en concludeert dat de interesse van mensen met een beperking voor een functie in het lokaal bestuur ‘getemperd’ wordt, door de beperking zelf. Die kan het onmogelijk maken een politiek ambt te vervullen, maar zorgt ook voor extra ‘management’ om in het eigen bestaan te voorzien, en er dus te weinig tijd voor een nevenfunctie resteert.

En omdat de arbeidsparticipatie van mensen met een handicap lang niet altijd wordt gestimuleerd, ‘ontbreekt het aan werkervaring, geloof in zichzelf en

‘Als je een beperking hebt, krijg je ook vaak met beperkingen te maken’ 20-9-2021 17:39:52

ingezonden mededeling

RES 2.0? Check!

Transitievisies warmte? (bijna) Check! Maar wat nu?

De Regionale Energiestrategieën en Transitievisies warmte staan grotendeels op papier. Een aantal contouren is hierin geschetst, maar vaak nog niet wáár de windmolens of wannéér bewoners van het aardgas af gaan. Dus wat nu? En vooral hóe? Want we willen allemaal een gedragen plan, waar bewoners en bedrijven zelf mee aan de slag gaan. Aan het woord is Roel Woudstra, directeur van Stichting Buurkracht.

bodem voor participatietrajecten kun je je bijna niet wensen.”

Hoe plukken de RES’en en Transitievisies warmte hier de vruchten van?

“Het grote winstpunt is dat er structurele verbinding ontstaat.

Tussen bewoners onderling, en tussen bewoners en de gemeente.

Daarnaast heb je als gemeente een helder aanspreekpunt in de buurt.

Een collectief dat niet alleen zichzelf maar een brede groep bewoners vertegenwoordigt. Dat meedenkt en bijdraagt aan draagvlak én participatie in de buurt. Zo ontstaat Wat is essentieel voor een

effectieve buurt- en wijkaanpak?

“Een lange adem. Daarmee bedoel ik dat er meer voor nodig is dan samen met de buren een zonnepanelenactie organiseren.

Bewonersinitiatieven moeten een structureel karakter krijgen. Door langere tijd samen plannen te maken en acties te ondernemen om stap voor stap te bouwen aan de energie- en warmtetransitie.

Dat structurele karakter ontstaat niet zomaar en vergt dus een lange adem. Maar door gericht en gedoseerd te ondersteunen op proces, communicatie en technische kennis kunnen veel initiatieven uitgroeien tot een blijvende samenwerking tussen bewoners en op termijn helemaal op eigen benen staan.”

Klinkt mooi, maar werkt dit in de praktijk ook zo?

“In de buurten waar Buurkracht actief is, zien we deze groeicyclus

38-41 LEESVERHAAL_Raadsleden met beperking.indd 40

van bewonersinitiatieven steeds vaker terug. Het begint allemaal met een buurtidee van een of meerdere bewoners die zich vervolgens verenigen in een buurtteam. In teamverband gaan zij dat idee uitwerken om daarna de rest van de buurt te betrekken en enthousiasmeren mee te doen. Wat

de versnelling die nodig is om de wijkaanpak én de uitvoering van de regionale energiestrategie en Transitievisies succesvol te maken.

Bewonersinitiatieven zorgen bovendien voor versterking van de sociale structuren in de wijk en buurt. Een niet te onderschatten bijvangst.”

dan ook gebéurt: een individuele isolatieactie mondt vaak uit in een actie waar het gros van de buurt aan meedoet.”

Meer weten?

Stichting Buurkracht brengt al

En zo is er een nieuw kiempje

in beweging en ondersteunt onder meer gemeenten bij hun burgerparticipatietrajecten.

gelegd?

“Precies! Want zo’n eerste buurtsucces smaakt vaak naar meer; dezelfde of juist andere bewoners staan te popelen een nieuwe actie op te zetten. En dan begint het proces van initiëren, activeren en bestendigen opnieuw.

Zo ontstaat er een vliegwieleffect, met steeds meer initiatiefnemers, meer deelnemers en meer activiteiten. Een vruchtbaardere

meer dan acht jaar buurtbewoners

Regelmatig organiseert Buurkracht webinars en kennissessie, zoals binnenkort Hoe leiden de RES

en Transitievisies Warmte tot structurele inzet van bewoners zélf?. Aanmelden kan via stichtingbuurkracht.nl/webinars.

Meer weten over de werkwijze en groeicyclus van Buurkracht? stichtingbuurkracht.nl/werkwijze

20-9-2021 17:40:07

De samenleving is nog onvoldoende ingericht op mensen met een beperking zelfstandigheid’, aldus de inventarisatie.

‘Dan is politiek functioneren helemaal niet in het vizier.’

Veel mensen met een handicap twijfelen ook over de toegankelijkheid voor de functie. Zo is lang niet altijd duidelijk wat de gevolgen zijn van het aanvaarden van een raadszetel voor de arbeidsongeschiktheidsuitkering. De toelage van raadsleden kan van invloed zijn op de hoogte van bijvoorbeeld de Wajonguitkering, maar wat precies de gevolgen zijn, is lang niet altijd voor iedereen even inzichtelijk.

HOKJES

Dat laatste herkent April Ranshuijsen, fractievoorzitter van GroenLinks in Nijmegen. ‘Ik heb gemerkt dat het ontzettend veel moeite kostte om uit te zoeken welke consequenties het raadslidmaatschap had voor mijn financiële situatie.’ Ranshuijsen is raadslid sinds 2014 en heeft een spierziekte waardoor ze aan een rolstoel gebonden is.

Haar ziekte ‘heeft zeker invloed gehad’ op de keuze om politiek actief te worden, zegt Ranshuijsen. Ze werd van meet af aan al voorzichtiger behandeld en ‘in hokjes geduwd’. Onnodig, vindt ze zelf. ‘Ik werd als kind naar speciaal onderwijs gestuurd, maar eigenlijk is dat gek. Waarom niet naar gewoon onderwijs? Dat hoorde gewoon niet. Er werd gehandeld vanuit bezorgdheid en betutteling. Toen ik op mijn achttiende mijn Wajonguitkering kreeg, was ik eigenlijk al afgeschreven. Toen ik toch wilde gaan werken, werd ik steeds bang gemaakt voor wat er dan mis zou kunnen gaan. Dat hoor ik ook heel vaak terug

38-41 LEESVERHAAL_Raadsleden met beperking.indd 41

van generatiegenoten, die dit allemaal herkennen. Naar onze mogelijkheden werd niet gekeken.’

Inmiddels is dat anders. Vanuit de Participatiewet worden mensen met een beperking gestimuleerd om aan te slag te gaan. Er is ruim aandacht voor de emancipatie van andere doelgroepen, zoals vrouwen en mensen met een andere culturele achtergrond. En ook het VN-verdrag Handicap, in Nederland sinds 2016 geldend, eist dat de positie van mensen met een beperking wordt verbeterd. Een mooi streven, zegt Ranshuijsen, ‘maar dan moeten de randvoorwaarden wel goed zijn. We zijn er nog lang niet.’

DIVERSITEIT

Het belang is groot, zegt ze. ‘Het is algemeen erkend dat diversiteit en inclusie op de werkvloer belangrijk zijn, omdat iedereen op zijn of haar eigen manier kijkt. Maar nu wordt nog vooral gepraat óver mensen met een beperking. Maar als je zelf een beperking hebt, weet je veel beter wat de impact daarvan is op het dagelijks leven. Dat kun je je niet voorstellen als je geen handicap hebt, net zomin als ik me kan voorstellen hoe het is om een donkere huidskleur te hebben.’ Tegelijkertijd, zegt Ranshuijsen, is het belangrijk dat zichtbaar is dat mensen met een beperking ook politiek actief kunnen zijn.

Fysieke toegankelijkheid is een eerste vereiste, zegt ze. ‘Als ik naar een gebouw moet zonder liften, dan word ik gehandicapt gemaakt door mijn omgeving.’ Maar dat is niet genoeg. De samenleving is nog onvoldoende ingericht op mensen met

een beperking. Dat geldt ook voor het raadswerk. ‘Als je bepaalde voorzieningen nodig hebt om te horen of te lezen of een vergadering bij te wonen, dan moeten die er gewoon zijn. Daar moet je niet voor hoeven vechten.’

De onderzoekers kijken in de inventarisatie die BZK liet uitvoeren, ook naar politieke partijen. Zij richten zich in de werving van nieuwe raadsleden niet specifiek op mensen met een beperking, omdat ‘kwaliteit in politieke zin’ leidend is. ‘Levenservaring en ervaringsdeskundigheid worden hierbij niet betrokken.’

Als iemand met een beperking zich meldt bij een politieke partij, stuiten ze overigens niet op terughoudendheid.

Maar het initiatief ligt dus vooral bij het individu. Partijen zouden zich hier actiever op kunnen richten, aldus de onderzoekers.

41 MAGAZINE

2021

KOFFIE

In Woensdrecht voelt Bolders dat hij gesteund wordt. Tijdens raadsvergaderingen zit hij vlak bij het spreekgestoelte, zodat hij daar eenvoudig kan komen. ‘In de opinieraden blijven we lekker zitten.’

Hij heeft ondersteuning bij het lezen van teksten, al zijn bouwtekeningen voor hem wel complex. ‘Dan legt een collega uit hoe het zit.’ Bij werkbezoeken gaat de griffier altijd mee ter ondersteuning, en naderhand kan hij altijd wel meerijden met een raadslid. En bij vergaderingen van de gemeenschappelijke regeling, haalt ook burgemeester Steven Adriaansen soms koffie voor hem. ‘Ik word aan alle kanten geholpen. Het is helemaal niet onmogelijk om als slechtziende het raadswerk goed te doen.’ ←

20-9-2021 17:40:30

VACATURES Hét overzicht van vacatures binnen gemeenten voor hoger opgeleiden.

ÇÀ w ÀX²0ªXyJ‫غ‬ ICT Functionaris gegevens-

bescherming Den Helder Senior informatieadviseur De Ronde Venen Databasebeheerder Haarlem Business intelligence ontwikkelaar Westland

42 MAGAZINE

2021

Voor een overzicht van alle vacatures en meer informatie zie www.gemeentebanen.nl.

(X0y²Àß0ªm0yXyJ‫غ‬ FACILITAIR

OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID

Juridisch beleids-

Handhavingsjurist

medewerker burgerzaken Leeuwarden Klantmanagers Leiden Medewerker burgerzaken Leiderdorp ƊƧDzȌǏ˛ ƧƵǿƵƮƵɩƵȲDzƵȲ burgerzaken Opmeer Regisseur service en ondersteuning en projectleider huisvesting Velsen

BAR organisatie (Barendrecht) Beleidsadviseur jeugd en veiligheid Gouda Buurtcoördinator Hilversum Assistent-teamleider Utrecht

BESTUURLIJK

IXy y!X00m‫غ‬ ECONOMISCH

Gemeentesecretaris

Controller

Bodegraven-Reeuwijk Verandercoach De Bilt

Amstelveen Teamleider BAR organisatie (Barendrecht) Adviseur planning en control Koggenland Financieel consulent SED organisatie (Bovenkarspel) Teamleider belastingen en basisregistraties Veenendaal Senior business controller sociaal domein Zaanstad

Bestuursadviseur

wethouder Delft Senior jurist publiek/ privaatrecht Haarlem Communicatieadviseur sociaal domein en veiligheid Hoorn Senior juridisch adviseur bestuursrecht Servicepunt71 (Leiden)

§0ª² y00m‫غ‬ ORGANISATIE HR-beleidsadviseur

SED organisatie (Bovenkarspel)

RUIMTELIJKE ORDENING Beleidsmedewerker

stedelijk water Bloemendaal Vergunningverlener Wabo Bloemendaal Juridisch beleidsadviseur verkeer Gooise Meren Projectleider stedelijke ontwikkeling Tilburg Ruimtelijk adviseur energietransitie Veenendaal

Beleidsmedewerker

infrastructuur West Betuwe Teammanager ruimte Westland Specialist RO Wijk bij Duurstede Beleidsmedewerker ruimtelijke ordening Zoeterwoude

² !X m0 ð j0y‫غ‬ WERKGELEGENHEID Medewerker sociaal

team Amstelveen Coördinator inburgering Leusden

WELZIJN Beleidsadviseur

huiselijk geweld en kindermishandeling Den Haag Schuldhulpverlener

Gouda Toezichthouder

zorgfraude (Wmo en Jeugdwet) Haarlem Beleidsmedewerker Wmo en maatschappelijke zorg Oegstgeest Teamleider Wmo en jeugd Vlissingen

Colofon ßyJ wƊǐƊɹǞȁƵ ǞȺ ǘƵɈ ȌǏ˛ ƧǞǁǶƵ ȌȲǐƊƊȁ ɨƊȁ ƮƵ ßƵȲƵȁǞǐǞȁǐ ɨƊȁ yƵƮƵȲǶƊȁƮȺƵ JƵǿƵƵȁɈƵȁ Vragen aan de VNG? Bel het team Informatievoorziening, tel. 070-373 83 93, info@vng.nl

Mis niets!

Uitgever Dineke Sonderen, Sdu Uitgevers, tel. 070-378 99 24 Hoofdredactie Esther Bunnik Chef redactie Rutger van den Dikkenberg Redactie Leo Mudde, Marten Muskee, Monique Westenbroek Medewerkers Geerten Boogaard, Sandra Braakmann, Jiri Büller, Annemieke Diekman, Ana Karadarevic, André Krouwel, Sanne van der Most, Martijn van der Steen, Marleen Stikker Contact redactie tel. 070-378 96 43, redactie@vngmagazine.nl Ontwerp Fier.media Vormgeving Monique Westenbroek Druk Senefelder Misset, Doetinchem Advertenties Cross Media Nederland, Tom Lammertink, 010-760 73 24, tom@crossmedianederland.com Abonnementen JȲƊɈǞȺ ɨȌȌȲ ƦɐȲǐƵǿƵƵȺɈƵȲȺ‫ ة‬ɩƵɈǘȌɐƮƵȲȺ‫ ة‬ǐƵǿƵƵȁɈƵȺƵƧȲƵɈƊȲǞȺȺƵȁ‫ ة‬ȲƊƊƮȺǶƵƮƵȁ‫ ة‬ȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ ƵȲȺ‫ ة‬ȯƊȲǶƵǿƵȁɈƊȲǞǁȲȺ Ƶȁ ambtenaren vanaf schaal 10 bij gemeenten. Aanvragen en wijzigingen: www.vng.nl, vngleden@vng.nl of 070-373 83 93.

Betaalde abonnementen Prijs jaarabonnement: 163 euro (excl. btw). Sdu Klantenservice, www.sdu.nl/service, tel. 070-378 98 80.

Schriftelijk opzeggen uiterlijk twee maanden vóór het einde van de abonnementsperiode bij Sdu Klantenservice, Postbus 20025, 2500 EA Den Haag.

Neem nu een jaarabonnement op VNG Magazine via sdu.nl/service of bel naar 070-378 98 80

© 2021, ISSN 1566-1636

42 Vacatures en colofon.indd 42

20-9-2021 17:41:02

Voorkom een zoektocht naar de juiste kengetallen Zorg dat u op de hoogte bent!

Heeft u als deskundige in uw dagelijkse praktijk regelmatig comptabele gegevens nodig op het gebied van sociale zekerheid, maatschappelijke dienstverlening, gezondheid, belastingen, huurtoeslag en arbeidsmarktmaatregelen?

Of bijvoorbeeld op het gebied van de wet WOZ, loonbelasting, premieheffingen en zorgverzekering.

Met deze nieuwe actuele wettenbundels van Sdu wordt u optimaal geïnformeerd.

Meer informatie: sdu.nl

43 Advertentie.indd 43

20-9-2021 14:11:47

Zonder het te weten verliest uw gemeente heel veel geld Sinds 2019 heeft het Verbond van Verzekeraars de Wmo-overeenkomst voor de afkoop van het regresrecht beëindigd. Dat betekent dat gemeenten de kosten die zij maken voor Wmo-voorzieningen nu zelf moeten verhalen op aansprakelijkheidsverzekeraars. Toch blijkt uit onderzoek van BSA BV dat veel gemeenten dit nog steeds achterwege laten. Hierdoor laten ze miljoenen euro’s liggen. Zonde van het geld natuurlijk. Per slot van rekening kan uw gemeente dit geld wel beter besteden.

Gelukkig organiseert BSA 14 oktober a.s. het webinar Regres Wmo-voorzieningen. Het verhalen van deze schade vergt tijd en kennis. Zo vindt er vaak een juridische discussie plaats over aansprakelijkheid, (medische) causaliteit en verhaalbaarheid. Martin Dijkshoorn laat u aan de hand van een aantal cases precies zien hoe

44 Advertentie.indd 44

je snel en efficiënt de kosten voor Wmo-voorzieningen verhaalt. Deze kosten kunnen enorm oplopen. Zo kunt u voor het plaatsen van een traplift al snel € 5.000,- tot € 8.000,- euro terugvorderen op de veroorzaker van het ongeval. Voor het toegankelijk maken van een woning of het plaatsen van een aanbouw zelfs wel € 15.000,- tot € 20.000,-. Het proces van regres kunt u eenvoudig aan ons uitbesteden.

Het webinar vindt 14 oktober vanaf 11:00 uur plaats en zal ongeveer een uur in beslag nemen.

En deelname is helemaal gratis. Ook weten wat Wmo-regres voor uw gemeente kan betekenen? Schrijf u dan vandaag nog in op bsabv.nl/regreswmogemeenten. U ontvangt dan meteen een digitale uitnodiging. We kijken uit naar uw deelname!

20-9-2021 14:12:18