Op 2 en 3 november 2023 vindt de 5e editie van het BOA Event plaats op de Politieacademie in Apeldoorn. Om het jaar wordt dit event georganiseerd door het BOA-platform en het BOAexpertisecentrum.
De dagen staan in het teken van het updaten van je kennis en het ontmoeten van vakgenoten. Dus zien we jou op 2 of 3 november?
• 2 november: Domeinen I en IV
• 3 november: Domein II
HETBOAEVENT.NL
Ron Meyer ‘Het is hoopvol dat maatschappelijke panelen nu verschuiven.’ Ron Meyer over de aanpak van de oorzaken van armoede.
Bestaanszekerheid
In een essay bepleit de VNG meer aandacht voor bestaanszekerheid. ‘Deze belofte moeten we waarmaken.’
Lokale partijen Lokale partijen winnen ook de formaties, blijkt uit nieuw boek van het Montesquieu Instituut.
Brede welvaart Bijzonder hoogleraar Aleid Brouwer breekt een lans voor het basisinkomen.
Sociale isolatie Eenzaamheid is niet alleen een welzijnsvraagstuk, zien ze in Assen.
Tienskip Fries initiatief om jongeren bij de politiek te betrekken maakt school.
Vertrouwenspersonen Ook in de gemeenteraad komt ongewenst gedrag voor. Een externe vertrouwenspersoon
raad van Haarlemmermeer.
De bestaanszekerheid verkeert in een crisis. De aanpak daarvan vraagt om fundamentele keuzes. Om een menswaardig bestaan veilig te stellen, moet het tij worden gekeerd.
Met die inzet presenteerde de VNG deze week het essay Bestaanszekerheid als belofte waarin ze de lijnen uitzet voor een langetermijnvisie met betere maatschappelijke kosten en baten. De VNG nodigt het rijk en maatschappelijke organisaties uit hierover het gesprek aan te gaan. Het uiteindelijke doel is een doorbraak te realiseren naar een ‘lokale agenda bestaanszekerheid’.
Omdat Den Haag niet levert, zetten gemeenten het thema nu op de agenda, licht VNG-bestuurder Peter Heijkoop in VNG Magazine toe. De gemeenten dringen al jaren bij het rijk aan op een deltaplan voor de bestaanszekerheid. Heijkoop: ‘Er kwam niets. Dan kunnen we als gemeenten wel blijven afwachten, maar daarvoor hebben we niet gekozen.’
In het essay doet de VNG drie nieuwe beloftes: een inkomen dat weer genoeg is om van te leven, iedereen ontwikkelt mee in de maatschappij, en de overheid vertrouwt de bewoner en wordt zelf ook betrouwbaar. De VNG noemt het essay een nieuw maatschappelijk ‘Akkoord van Wassenaar’ dat uiteindelijk zou moeten
leiden tot een Wet op de bestaanszekerheid. Als die er eenmaal is, kunnen gemeenten van daaruit een lokale agenda bestaanszekerheid vormgeven.
Steeds meer huishoudens hebben moeite het hoofd boven water te houden, daarom willen gemeenten hun inwoners zekerheden bieden in een onzekere wereld, zo staat in het essay: een voldoende en voorspelbaar inkomen, een dak boven het hoofd en werk.
Volgens Heijkoop is het eigenlijk bizar dat deze beloften nodig zijn, omdat ze tot de grondwettelijke plichten van de overheid horen. Des te meer reden om nu door te pakken, vindt de VNG, ‘vanuit onze verantwoordelijkheid om naast onze inwoners te staan’.
Het essay beperkt zich niet tot een visie, maar schetst ook een aantal doorbraken die nodig zijn om een ‘pad uit het moeras’ te vinden. (LM) ←
Er komt 17,5 miljoen euro beschikbaar om de kansen te vergroten van mensen om volwaardig mee te doen aan de maatschappij, ook als zij niet direct aan het werk kunnen.
Om het contact met de gemeente Kaag en Braassem persoonlijker te maken, sprak burgemeester Astrid Heijstee het complete telefonische keuzemenu in, AD Groene Hart 24 maart.
Het geld komt uit het Europees Sociaal Fonds. Participatieminister Carola Schouten sluist het door naar gemeenten, die vanaf begin april aanvragen kunnen indienen. Centrumgemeenten van de 35 arbeidsmarktregio’s kunnen tot eind oktober van dit jaar subsidie aanvragen. Het gaat om projecten met een maximale looptijd van twee jaar, waarbij het Europees Sociaal Fonds 40 procent van de kosten draagt.cieren. (LM) ←
Ik ben in die korte tijd al drie verschillende inwoners tegengekomen die zeiden dat ze me nog ‘hadden gesproken’ of mijn stem herkenden van het bandje.Lees het interview met Peter Heijkoop op pagina 14.
Het kabinet komt met extra maatregelen om de veiligheid van burgemeesters en wethouders te vergroten. Dat schrijft minister Hanke Bruins Slot van Binnenlandse Zaken aan de Tweede Kamer. BZK wil met de maatregelen vooral de veiligheid rondom de woning verhogen.
Het gaat vooral om preventieve maatregelen in situaties waarin ‘dreiging (nog) niet concreet is’. De verruwing in de samenleving en de stijging van ervaren agressie en intimidatie vormen de aanleiding voor de extra maatregelen. Door landelijke maatregelen te nemen, hoopt Bruins Slot de beveiliging ‘buiten de politieke sfeer’ te plaatsen.
Burgemeesters en wethouders krijgen volgens de nieuwe plannen een beveiligingsadvies op maat, waarin zowel fysieke als elektronische en online maatregelen worden meegenomen. Ook moet er een betere aansluiting komen met het stelsel van beveiligen en bewaken.
Bruins Slot gaat de regeling de komende tijd verder uitwerken met de VNG en de koepels van provincies en waterschappen. (RvdD) ←
De VNG vindt de subsidieregeling die het kabinet in het leven roept voor lokale politieke partijen ‘uitermate teleurstellend’. Dat komt onder meer door de tijdelijke duur van de subsidieregeling, die voor drie jaar is geregeld.
Dat blijkt uit de reactie van de VNG op het voorstel voor een Wet op de Politieke Partijen (Wpp). Minister Hanke Bruins Slot van Binnenlandse Zaken regelt in dat wetsvoorstel dat ook lokale politieke partijen subsidie krijgen. Dat begint met een basisbedrag van 250 euro per zetel, aangevuld met een variabel deel.
De VNG heeft zich lang ingezet voor de ondersteuning aan lokale partijen en pleitte eerder voor een basisbedrag per partij van 1.500 euro per jaar, aangevuld met 1.000 euro subsidie per zetel. Het is goed dat er nu meer aandacht is voor onder meer de financiële steun aan lokalen, zegt de VNG, maar de uitwerking is dus te summier. ‘Het kan niet zo
zijn dat na drie jaar de lokale politieke partijen weer met lege handen staan,’ aldus de VNG.
De VNG staat niet alleen in de kritiek op het wetsvoorstel. Ook het Kennispunt Lokale politieke partijen maakt zich zorgen over de subsidie. Het kennispunt, dat lokale partijen ondersteunt, wijst erop dat de voorgestelde subsidieregeling niet bijdraagt aan het gelijke speelveld tussen lokale partijen en landelijke partijen. Het is daarom beter om de verdeelsleutel aan te passen, aldus het kennispunt. (RvdD) ←
Het kabinet heeft de spreidingswet ingediend bij de Kamer. Kritiek van gemeenten is daarin niet meegenomen. De VNG vreest nu een onuitvoerbare wet.
De spreidingswet is bedoeld om te zorgen voor voldoende opvangplekken voor asielzoekers, met een evenwichtige verdeling over het land. Het kabinet wil gemeenten stimuleren voldoende plekken te realiseren, maar kan, als de aantallen achterblijven, overheden ook verplichten locaties beschikbaar te stellen.
De VNG vindt het voorstel niet uitvoerbaar. ‘Op deze manier bestaat het grote risico dat de wet niet gaat werken, dat zorgt voor nog meer verlies aan vertrouwen bij inwoners’, zegt Rutger Groot Wassink van de Tijdelijke VNG-commissie Asiel & Migratie. (RvdD) ←
Meer over de commissies en het vergaderschema: vng.nl/vereniging
BESTUURSVERGADERING
16 MAART 2023
Voorzitter Jan van Zanen opent de bestuursvergadering met een terugblik op de verkiezingen voor provinciale staten en waterschappen. Het bestuur ziet de hoge opkomst en de grote winst van de BoerBurgerBeweging (BBB) als een duidelijk signaal van de inwoners.
De instroom in de Wlz is hoger dan verwacht en dat brengt voor het rijk extra kosten met zich mee. Het ministerie van VWS zal naar verwachting maatregelen nemen om de instroom te beteugelen. Gemeenten krijgen daar ook mee te maken.
INVOERING OMGEVINGSWET
De Eerste Kamer heeft ingestemd met de invoering van de Omgevingswet per 1 januari 2024. Het bestuur is blij met deze mijlpaal, maar er moet nog veel gebeuren. Zo worden over de randvoorwaarden nog gesprekken gevoerd en ook het Digitaal Stelsel
zullen nog terugkomen op de agenda van het bestuur.
REGIE VOLKSHUISVESTING
Het bestuur bespreekt de concept-
reactie op het wetsvoorstel Versterking regie volkshuisvesting. Liesbeth Grijsen, voorzitter van de commissie Economie, Klimaat, Energie en Milieu (EKEM), licht de reactie toe: het wetsvoorstel voorziet in de wettelijke vertaling van het hernemen van regie op de volkshuisvesting door overheden; het instrumentarium moet helpen het woningtekort op te lossen; het voorstel vormt de basis om tot een meer evenwichtige woningvoorraad te komen die ook past bij de behoeften van mensen met een midden- of laag inkomen; het wetsvoorstel bevat voorstellen tot wijziging van de Omgevingswet, de Woningwet, de Huisvestingswet en de Wmo.
Het bestuur stemt in met de conceptreactie.
DIVERSE ARBEIDSZAKEN
De ledenraadpleging over de Cao Gemeenten sluit op vrijdag 31 maart. Voorzitter van het College voor Arbeidszaken, Ton Heerts, meldt dat de VNG aanstaande september samen met het A&O fonds Gemeenten een congres over de arbeidsmarkttekorten bij gemeenten organiseert. Binnenkort wordt onder de leden een enquête over de Cao Aan de slag uitgezet.
DIENSTVERLENINGSZAKEN
1 FEBRUARI
Het College voor Dienstverleningszaken en de Taskforce Samen Organiseren brachten twee dagen met elkaar door ‘op de hei’. Het college vergaderde daarnaast over een aantal zaken.
Om de dienstverlening op het gebied van inkomenszekerheid te verbeteren, nemen gemeenten samen het initiatief om op basis van ervaringen goede
oplossingen te bedenken die snel en eenvoudig toepasbaar zijn. Op dit moment doen tien gemeenten mee aan de GBI. Er wordt advies gevraagd aan het college over het standaardiseren van de GBI, omdat dit zorgt voor gezamenlijk draagvlak richting leveranciers. Na een tweejarige pilot is een evaluatie gepland om het gebruik bij gemeenten te onderzoeken. Daarna wordt er gekeken naar mogelijkheden om GBI uit te rollen naar alle gemeenten.
Het college vindt het goed en nuttig om de noodzaak van de GBI helder te hebben en wat deze ontwikkeling betekent voor de gemeenten die nog niet meedoen. Daarnaast moet kritisch gekeken worden of een standaard de oplossing is voor dit vraagstuk.
2024
Het College voor Dienstverleningszaken kreeg presentaties van de proposities voor de GGU-kadernota 2024. Dit zijn: Ontwikkelagenda gezond leven IZA/GALA, de Hervormingsagenda Jeugd, de programma’s fysieke leefomgeving, collectieve inkoop, VNG Academie, en arbeidsmarktvraagstukken. De proposities worden de komende maanden verder uitgewerkt en komen weer terug op de agenda van het college.
Kunnen we met 342 gemeenten een stap naar voren zetten op het terrein van de ruimtelijke inrichting van Nederland? Is het wijs om dat te doen? Deze vragen houden me bezig. Klimaatverandering, verduurzaming en het woningtekort maken flinke ruimtelijke ingrepen in Nederland noodzakelijk. Waar bouwen we nieuwe woonwijken, wegen en bedrijventerreinen? Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) publiceerde recent de Ruimtelijke Verkenning 2023 met vier scenario’s waarin het de toekomst voorstelbaar maakt.
In de scenario’s worden dilemma’s steeds anders uitgewerkt, bijvoorbeeld hoe water en bodem leidend zijn voor de ruimtelijke ontwikkeling in het landelijk gebied, en hoe natuur kan worden uitgebreid. Of welke weg we inslaan met energie-infrastructuur: zetten we vooral in op een zwaarder net of op netwerkoptimalisatie in een meer decentraal systeem? Waar willen we nieuwe woonwijken bouwen? Is de bevolkingsontwikkeling sturend of willen we zelf een andere richting kiezen? De scenario’s zijn geen weergave van hoe het zal gaan, en er is er ook niet één het beste. Ze zetten aan tot nadenken over de vraag wat voor land we willen zijn. En wat de effecten zijn van de keuzes die we maken. De Ruimtelijke Verkenning is een hulpmiddel om het er met elkaar eens over te hebben. Is het raadzaam dat wij dat als gemeenten samen ook doen?
Het gesprek over ruimtelijke ordening betreft niet altijd gedeelde belangen.
Sommige onderwerpen vragen afwegingen tussen gemeenten die voor Nederland als geheel noodzakelijk zijn, maar voor afzonderlijke gemeenten tot onwenselijke resultaten leiden. Het is bijvoorbeeld goed om water en bodem sturend te maken voor de ruimtelijke ordening. Maar in een gemeente doet het pijn wanneer dit ten koste gaat van een nieuwe woonwijk die hard nodig is.
De bestaansreden van onze vereniging is de krachten bundelen en elkaar versterken. Met een debat over de ruimtelijke inrichting van Nederland lopen we een risico dat gemeenten verdeeld raken. Dat is het laatste wat ik wil. Tegelijk is het zo dat dat we als gemeenten al lang aandringen op een samenhangende langetermijnvisie voor Nederland. Elke gemeente heeft last van het kortetermijndenken en de onzekerheid die dit met zich brengt. Wat doen we als we zelf voor de keuzes staan? Kunnen we met onze kennis van de lokale werkelijkheid een visie maken die goed is voor het hele land?
Ik zou het interessant vinden om het te proberen, om te beginnen met een gesprek over de betekenis van de scenario’s. Ik zou dat graag organiseren. Voelt u daar ook voor? U bent van harte welkom. Stuur een mail naar algemeendirecteur@vng.nl. ←
VAN ACTIVIST TOT DIRECTEUR. RON MEYER MAAKTE EEN BIJZONDERE ONTWIKKELING DOOR, MAAR HIELD ALTIJD VAST
AAN ZIJN MISSIE: HET AANPAKKEN VAN DE OMSTANDIGHEDEN DIE ARMOEDE EN ZIEKTE VEROORZAKEN. HIJ WEET WAAR HIJ HET OVER HEEFT, HET GAAT OVER ZIJN EIGEN SOCIALE KLASSE.
Toen Ron Meyer een jaar geleden begon als directeur van het Nationaal Programma Heerlen-Noord (NPHLN), een alliantie van bewoners, bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties die de komende 25 jaar samen werken aan een betere toekomst voor dit stadsdeel, was dat ook de afsluiting van een periode van zestien jaar als lid van de gemeenteraad. Maar zijn missie veranderde niet: de strijd tegen de armoede, of beter gezegd tegen de omstandigheden die armoede veroorzaken. Met zijn boek De onmisbaren blies hij het begrip ‘sociale klasse’ nieuw leven in. VNG Magazine zocht Meyer op in ‘zijn’ Heerlen, waar hij is geboren en nooit meer weggegaan, in het NPHLN-bureau boven de bibliotheek. Het gebouw staat op de plek waar ooit een van de Limburgse kolenmijnen stond. Meyer: ‘Waar vroeger de kolen naar boven kwamen, wordt nu kennis opgehaald.’
Dat Heerlen-Noord straatarm is, komt vooral door het mijnverleden. De witteboordeneconomie die voor de mijnindustrie terug kwam, was niet besteed aan de duizenden kompels die op straat kwamen te staan. Het was toenmalig PvdA-premier Joop den Uyl onder wiens bewind in 1974 de laatste Limburgse mijn in Heerlen werd gesloten. Dezelfde Den Uyl had negen jaar eerder de sluiting van de mijnen al aangekondigd. Meyer oor-
deelt mild over Den Uyl. Hij heeft diens memorabele speech waarin hij Bertolt Brecht parafraseert, vastgezet bovenaan zijn Twitteraccount: Man sieht nur die im Lichte, die im Dunkeln sieht man nicht
Uw boek gaat over die onzichtbare sociale klasse, úw klasse. Volgens een nieuwe analyse van het Sociaal en Cultureel Planbureau telt Nederland zeven socia le klassen. Klasse lijkt ineens helemaal terug in het publieke debat.
‘Klasse is terug van nooit weggeweest. Alleen, we hebben ons in slaap laten sussen, tot voor kort hoorde je het woord niet meer. Het was verbannen uit de maatschappelijke discussie. Je moest wel
‘Had dat kind dan moeten wegkruipen uit de schoot waaruit het geboren werd?’
Ron Meyer is sinds april 2022 directeur van het Nationaal Programma Heerlen-Noord. Tussen 2006 en 2022 zat hij voor de SP in de gemeenteraad van Heerlen. Ook was hij voorzitter van de SP (2015-2019) en vakbondsbestuurder en campagneleider bij de FNV. In 2021 verscheen zijn boek De onmisbaren. Een ode aan mijn sociale klasse.
knettergek zijn om het te gebruiken. Zelfs in de vakbond waren er mensen die dachten dat actievoeren of staken ouderwets was. Het zijn allemaal voorbeelden van een dominante liberale ideologie die zichzelf presenteert als pragmatisch, praktisch, redelijk en constructief. De macht die zegt: het kán niet anders. Die liberale dominantie heeft effect gehad op de instituties die haar juist zouden moeten bestrijden, ook op politieke partijen. Dan is klasse niet meer het eerste woord dat je uitspreekt.
‘Maar het is wel hoopvol dat de maatschappelijke panelen nu verschuiven. Neem gezondheid, dat is een fundamentele verschijningsvorm van sociale klasse. Daarvan werd voortdurend gezegd dat het een individuele verantwoordelijkheid is. Ben je ongezond? Dan had je maar moeten studeren, dan had je maar minder frikandellen moeten eten. Er zijn nu veel mensen die fanatieker en overtuigender zeggen dat gezondheid een effect is van grote sociaaleconomische verschillen. Dus niet andersom, dat individueel gedrag ziekte veroorzaakt. Nee, armoede is de oorzaak. Als de omstandigheden zo van invloed zijn op mensen, laten we de omstandigheden dan meer menselijk maken. Je hoeft geen marxist te zijn om dit te begrijpen of te zien.’
Ziet u dat nieuwe inzicht ook bij liberale partijen die de individuele verantwoordelijkheid voorop hebben staan?
‘Burgemeester Roel Wever van Heerlen is voorzitter van de alliantie Heerlen-Noord. Hij is de enige VVD’er die ik “kameraad” noem. Tachtig tot negentig procent van wat hij zegt, had ik ook kunnen zeggen. Je ziet
‘Voor mij is dit de mooiste plek van de wereld’
Wie is...
ook bij anderen dat ze de sociale omstandigheden niet langer negeren. Je kunt in dit soort wijken echt niet volhouden dat een kind dat hier wordt geboren en opgroeit in schimmelwoningen die de corporaties niet hebben gerenoveerd, in onveilige buurten waar de overheid de politieagent heeft weggehaald, armoede aan zichzelf te wijten heeft. Wat had dat kind in de wijk Heerlerheide of Zeswegen dan moeten doen, wegkruipen uit de schoot waaruit het werd geboren?’
Het is u wel gelukt.
‘Dat hoor ik vaak: jij bent een sociale stijger. Ik heb een probleem met dat begrip. Ik zeg niet dat er niet zoiets is als een individuele verantwoordelijkheid, maar het ontkennen van de omstandigheden suggereert dat er twee ladders zijn en dat de een die bovenaan staat beter kon klimmen dan de ander. Maar als één ladder op beton staat en de ander in het moeras, dan komt degene op die tweede ladder geen tree omhoog, die ladder zakt verder het moeras in. Als we dat blijven ontkennen, blijven we de oorzaak van de problemen niet zien en kunnen we ze niet oplossen.’
Wat was het beton onder uw ladder?
‘Ik groeide op in een arm maar warm gezin. Ik hoor nog de echo van mijn moeder die altijd zei: ga studeren, doe je best, leer zo goed als je kunt, dan krijg je het beter dan wij het hebben. Toen ik uiteindelijk fiscaal recht ging studeren, wist ik na anderhalf jaar al dat ik met die studie niet veel zou doen. Toch heb ik het afgemaakt, omdat mijn moeder zei dat je moet afmaken waar je aan begint. Een buurtvriend uit die tijd werd thuis niet verteld dat hij moest gaan leren, zijn ladder stond niet op beton. Is het dan mijn verdienste dat ik deze ouders had, is het zijn falen dat hij die niet had?’
In uw boek schrijft u over Heerlen-Noord: ‘Achter het spoor zijn de lonen lager, wonen we vaker belabberd en gaan we eerder dood.’ Dat woordje ‘we’ is veelzeggend.
‘Ik ben een kind van Heerlen-Noord, voor mij is Heerlen de mooiste plek van de wereld, ik ben hier
geboren en ga niet meer weg. Ik hou van de veerkracht van de stad, daarom word ik ook boos als ik zie met welk gemak grote maatschappelijke problemen in de arme wijken worden neergelegd. De meeste Oekraïense vluchtelingen worden gehuisvest in de armste buurten, evenals de meeste statushouders. Die mensen zijn niet het probleem, maar ze komen hiernaartoe met een verhaal waarvoor een stabiele ondergrond nodig is. Hoe kan het dan dat ze bijna altijd terechtkomen in de armste buurten? In de top20 van armste Limburgse wijken liggen er tien in Heerlen, waarvan acht in Heerlen-Noord. We moeten maar eens stoppen met het over de schutting gooien van alle problemen bij de allerarmste buurten.’
En dat eerder doodgaan?
‘Dat mensen met lage inkomens minder lang in gezondheid leven en jaren eerder overlijden dan mensen met hogere inkomens, dat is bekend. Zorgverzekeraar CZ is hier een van onze partners. Alleen al in Heerlen-Noord geeft CZ 25 miljoen euro uit aan wat ze tot voor kort “onverklaarbare kosten” noemden. Per jaar. Inmiddels weten ze dat de 60.000 mensen die hier wonen gemiddeld veel ongezonder zijn en relatief meer zorg nodig hebben. Dus er is ook een institutioneel belang om armoede nu aan te pakken. Daar is een langdurige inzet voor nodig, armoede bestrijd je niet met één aanvalsplannetje of een project dat na een paar jaar weer stopt.’
Hoe belangrijk is de rol van de gemeente daarbij?
‘Heel belangrijk. Heerlen, maar dat geldt ook voor andere gemeenten, stopt meer dan de helft van haar begroting in het sociaal beleid. Dat moet ook wel, het is net als lopen op de loopband: je moet net zo hard lopen als de band anders val je eraf.
‘De gemeente heeft zich gerealiseerd dat ze het niet alleen kan, dat je daarvoor een netwerk nodig hebt: gemeente, rijk, politie, scholen, woningbouwcorporaties en een zorgverzekeraar. Burgemeesters zijn daarvoor cruciaal, als zij hier niet voor durven te staan dan is een netwerksamenwerking bijna onmogelijk.’←
Lees een uitgebreide versie van dit gesprek op vng.nl/magazine of scan de QR-code:
‘Ik hoor nog de echo van mijn moeder die altijd zei: ga studeren’
Het kabinet komt met een monitor waar gemeenten goede voorbeelden van burgerparticipatie met elkaar kunnen delen.
Minister Hanke Bruins Slot (BZK) wil inwoners meer betrekken bij maatschappelijke opgaven, laat ze aan de Tweede Kamer weten. Uit onderzoek door Berenschot blijkt dat er al veel mogelijkheden zijn, zowel landelijk als op decentraal niveau. Bruins Slot diende in september het Wetsvoorstel versterking participatie op decentraal niveau in. Daarin staan extra voorstellen om de betrokkenheid van inwoners te vergroten, zoals het uitdaagrecht. (RvdD) ←
Kosten nemen onder meer toe door overhead, gebouwbeheer, gestegen rentekosten en het inboeken van loon- en prijsstijgingen. Bron: CBS
AGENDA
Het experiment met de basisbaan is in Groningen zo succesvol verlopen dat het een vervolg krijgt.
actief.
Burgemeester Marcel Thijsen van Tynaarlo maakt zich zorgen: het wordt steeds moeilijker om drugspanden te sluiten, omdat de rechter terughoudender is geworden. Dat voelt onrechtvaardig, zegt Thijsen.
Wat is het probleem?
‘De Wet Damocles geeft burgemeesters de bevoegdheid een woning te sluiten als daar bijvoorbeeld drugs worden verhandeld. Maar dat instrument is bot. Tot twee jaar geleden kregen we van de rechter nagenoeg altijd het voordeel van de twijfel. De laatste twee jaar krijgt juist de eigenaar van het pand vaker dat voordeel. De laatste twee keer ben ik door de rechter teruggefloten. Daarvoor zijn we zes keer gehonoreerd. Ik ben niet de enige die dit merkt, andere collega’s zien dit ook. Het bestuursrecht is niet bedoeld om te straffen, maar om in dit geval de rust in de buurt te herstellen. Maar burgemeesters zijn meer en meer crimefighter geworden. Dan voelt het onrechtvaardig als de instrumenten niet werken. De rechter zegt nu vaker dat een sluiting niet evenredig is. Als een drugspand is opgerold, is de rust in de buurt al teruggekeerd. Dan hoef je een pand ook niet te sluiten. Maar dat is niet zo: mensen blijven vaak komen. Een complicerende factor is dat de FIOD en het OM ook onderzoek doen. Die onderzoeken duren lang, omdat er weinig capaciteit is. Vaak wordt een zaak dan uiteindelijk door het OM geseponeerd. Ik vind het maatschappelijk onacceptabel dat er dan niets gebeurt.’
Vorig jaar oordeelde de Raad van State dat burgemeesters bij een woningsluiting meer rekening moeten houden met verzachtende omstandigheden als de aanwezigheid van kinderen. En volgens strafrechtdeskundige Henny Sackers gaan burgemeesters vaker tot woningsluiting over, ‘zonder dat daar eigenlijk voldoende bewijs voor was’. Gaan burgemeesters niet te snel over tot het sluiting?
‘Ik kan alleen voor mezelf spreken: er heeft nog geen rechter gezegd dat er te weinig bewijs was. Ik baseer de sluitingen op bestuurlijke rapportages van de politie. Daar staat gewoon in wat er allemaal op heterdaad is aangetroffen. Lampen, cocaïne, noem maar op. En natuurlijk kun je kinderen niet de dupe laten worden van het sluiten van een woning. Daar houden burgemeesters al rekening mee.’
Wat moet er veranderen?
‘Op het moment dat onze instrumenten bot worden, moet er een ander instrument komen. Dan hebben we een duidelijke wet nodig. De burgemeester hoeft daar vanuit het bestuursrecht niet als crimefighter op te treden. Structureel zou het strafrecht hier een rol in moeten spelen, waarbij een rechter vooraf toetst of een pand dicht moet. Maar het moet dan niet te lang duren voordat zo’n pand op slot gaat.’ (RvdD) ←
Beeld: Elmer Spaargaren
MET EEN AMBITIEUS ESSAY ZETTEN GEMEENTEN HET THEMA BESTAANSZEKERHEID STEVIG OP DE AGENDA. HET IS HOOG TIJD VOOR EEN VISIE EN ALS DEN HAAG NIET LEVERT, DAN MOETEN DE GEMEENTEN DAT DOEN, ZEGT PETER HEIJKOOP.
Ambities koesteren mag, maar om een essay over bestaanszekerheid nou te vergelijken met het legendarische Akkoord van Wassenaar, dat gaat heel ver. Toegegeven, het is een zeer belangrijk onderwerp, maar trekken gemeenten niet een te grote broek aan met hun visie op een toekomst met bestaanszekerheid voor iedereen?
Misschien wel, zegt Peter Heijkoop, wethouder (CDA) in Dordrecht en voorzitter van de VNG-commissie Participatie, Schuldhulpverlening en Integratie die het essay voorbereidde. ‘Maar dat was geen reden om op onze handen te blijven zitten. Ik heb de afgelopen jaren meermaals, on en off the record bij bewindslieden aangegeven dat er echt een structurele visie moet komen, een deltaplan om de bestaanszekerheid te borgen. Dat is een grondwettelijke taak van de overheid. Maar er kwam niets. Dan kunnen we als gemeenten wel blijven afwachten, maar daarvoor hebben we niet gekozen.’
Gemeenten, vooral de inwoners van gemeenten, kunnen het zich niet veroorloven te wachten tot Den Haag klaar is met wat Heijkoop noemt ‘politiek gedoe’: ‘Dat er allerlei crises tussendoor kwamen en dat je dan direct moet handelen, begrijp ik. Daarin hebben we als overheden ook samen opgetrokken, maar het blijft pleisters plakken. Daarom is het zo belangrijk dat de boel structureel op orde wordt gebracht. Maar als er dan ook nog politieke onmacht of onenigheid is over de oplossingen en het belang van
bestaanszekerheid, dan zetten we als gemeenten de stap naar voren en gaan aan de slag.’
In het essay Bestaanszekerheid als belofte wordt samenhang aangebracht tussen alle factoren en het beleid dat invloed heeft op bestaanszekerheid. Zo’n integrale visie was er nog niet, stelt Heijkoop. Natuurlijk zijn er veel adviezen en rapporten verschenen over deelonderwerpen, zoals de positie van werkende armen, kinderarmoede of de effecten van het toeslagenstelsel, maar dit is het eerste stuk waarin alles samenkomt.
HOOG TIJD
Het was ook hoog tijd, zegt Heijkoop. Als commissievoorzitter loopt hij al heel wat jaren de deur plat bij diverse departementen
over een breed palet aan onderwerpen. ‘Steeds weer moest ik zeggen: beste mensen, dit gaat gewoon elke keer over bestaanszekerheid. Of het nou de doorgeslagen flexibilisering van arbeid was, of het lage minimumloon, of de enorme complexiteit van het toeslagenstelsel, het ging altijd over de onzekerheid bij mensen en het gegeven dat het bestaansminimum niet op orde is. Wij willen niet praten over de aanpak van menstruatiearmoede, vervoersarmoede of energiearmoede, maar over de wijze waarop we er met elkaar voor zorgen dat mensen kunnen rondkomen.’ Heijkoop zegt dat er lang sprake was van een bepaalde beeldvorming in Den Haag. ‘Bijvoorbeeld dat de bijstand een hangmat zou zijn. Dat beeld kantelt gelukkig. Je weet nu gewoon dat veel mensen met een uitkering ook een arbeidshandicap hebben, en je weet ook dat heel veel mensen die elke ochtend om half acht naar het werk gaan en toch niet rond kunnen komen. Zo zwart-wit is het niet. Ik zie dat partijen als de VVD en ook mijn eigen CDA zich wel bewust worden dat ze hiermee aan de slag moeten. Maar het kabinet is alleen maar bezig te overleven, daar komt weinig visie vandaan. Dat maakt het lastig.’
Dat er een klimaatcrisis is, een migratievraagstuk en een oorlog op een dagreis hiervandaan, dat alles mag geen reden zijn om het thema bestaanszekerheid maar even te parkeren. Heijkoop: ‘Juist al die crises hebben het vergrootglas gelegd op het feit dat die basis voor veel mensen niet op orde is. We gaan straks misschien voor het derde jaar op rij onder hoge druk een energietoeslag uitkeren. Dat betekent gewoon dat de uitkeringen en het wettelijk minimumloon by far niet genoeg zijn om van rond te komen, en dat het nog steeds niet loont om vanuit een uitkering te gaan
‘Wij beloven een inkomen voor iedereen dat genoeg is om van te leven.’
werken omdat je dan jezelf in de onzekerheid stort. Dat is allemaal ongelofelijk hard aangetoond, ook het afgelopen jaar toen de koopkracht finaal onderuit ging. Dus ik zou zeggen: de bestaanszekerheid is een van de eerste dingen we nu moeten regelen om de impact van de andere crises minder groot te laten zijn voor onze kwetsbaarste inwoners.’
Het woord belofte in de titel van het essay wekt verwachtingen. Dat het vertrouwen in de overheid daalt, komt mede doordat beloften lang niet altijd zijn ingelost. Heijkoop is zich daarvan bewust. ‘Als je beloften niet nakomt, veroorzaakt dat heel veel schade. Tegelijkertijd heeft de samenleving behoefte aan een overheid die zegt: hier willen wij ons voor inzetten en we gaan het waarmaken. Wij beloven een inkomen voor iedereen dat genoeg is om van te leven en we pakken de schuldenindustrie aan omdat kwetsbare inwoners geen verdienmodel mogen zijn.’
Eigenlijk, zegt Heijkoop, is het bizar dat zo’n belofte nodig is. Het is immers de grondwettelijke taak van de overheid om daarin te voorzien. ‘Het is een kernwaarde dat je iedereen mee wilt laten doen. Als je zelfs hier niet op kunt leveren, dan ben je geen overheid die inwoners leidt en beschermt, maar ze eerder in de weg zit. Dat moeten we ons aantrekken en daarom moeten we die belofte waarmaken, en ik vind dat de rijksoverheid zich hier ook aan moet committeren.’
En de gemeenten? Die moeten zich ook achter de oren krabben, zegt Heijkoop. Ook die kunnen nog een slag maken als het gaat over integraal werken en naast de inwoners staan in plaats van ertegenover. ‘Dit stuk is ook een oproep aan onszelf. Wij zijn onderdeel van diezelfde overheid en wij moeten ons ook kwetsbaar durven opstellen en op het gebied van bestaanszekerheid waar nodig onze werkwijze aanpassen. Onze sociale diensten maken nu de omslag van het benaderen van mensen op basis van vertrouwen in plaats van systemen en regels voorop te stellen. De ene gemeente maakt die omslag sneller dan de andere, maar wij erkennen in ieder geval dat we met elkaar één grote opdracht hebben.’ ←
Lees het essay op vng.nl/essaybestaanszekerheid of scan de QR-code.
‘Dit is een van de eerste dingen we nu moeten regelen’
STATIEGELDFLESSEN
Bij een inzamelbedrijf in Utrecht worden de gesorteerd.
Sinds ruim twee jaar zit er statiegeld op kleine
er al toe dat sindsdien zo’n 80 procent van de wordt ingeleverd, en dus niet meer op straat belandt.
Vanaf 1 april wordt er ook op blikjes statiegeld geheven.
ZELF EEN OPLOSSING ZOEKEN VOOR STRAATINTIMIDATIE OF STRESS OP SCHOOL. GROEPJES FRIESE JONGEREN LUKTE DAT MET BEHULP VAN TIENSKIP, DAT MET SUCCES JONGEREN MOBILISEERT VOOR DE LOKALE POLITIEK. INMIDDELS LOPEN OOK ANDERE PROVINCIES WARM VOOR HET IDEE.
Als je via de zijingang het stadhuis in Leeuwarden binnenkomt, merk je niet direct iets van de grandeur van dit monumentale pand uit 1715. Dat verandert als je doorloopt naar het voorste gedeelte waar burgemeester en wethouders zetelen. Onderweg valt het vele glas op dat is gebruikt voor de renovatie van het achterste deel van het pand en een modern contrast vormt met de achttiende-eeuwse buitenkant. Het classicistische gebouw heeft een voorgevel met 27 ramen die uitkijken over de historische binnenstad. Hier bevindt zich ook de prachtige metershoge vergaderzaal, waar de statige bestuurders van voorheen vanaf de wand op de huidige bestuurders neerkijken. Een plek dus waarvoor je alleen al de politiek in zou gaan.
Ook voor jongeren is het een inspirerende werkomgeving, vertelt de lokale fractievoorzitter van GroenLinks, Wim Spoelman. Hij is met zijn 24 jaar het jongste raadslid in Leeuwarden. Net als veel andere jongeren had hij als zestien- en zeventienjarige geen bovenmatige interesse in de politiek. Dat veranderde toen hij op zijn twintigste in aanraking kwam met de organisatie Tienskip. Die wil jongeren niet alleen bewust maken van de democratische beginselen van de rechtsstaat, maar ook laten zien wat hun eigen inbreng kan zijn.
Wat de interesse in politiek en democratie onder jongeren betreft, wijkt Friesland niet veel af van andere provincies. Kort gezegd, die interesse is niet groot en vaak geheel afwezig. Reden voor de toen zeventienjarige Jeppe Kok om in 2015 samen met Hindrik Talsma hun profielwerkstuk op de middelbare school hieraan te wijden en met een plan te komen voor jongerenparticipatie. Daarin speelde ook mee dat het Kok op die leeftijd niet lukte om in het dorp waar hij woonde de aanleg van een voetbalveldje bij de gemeente geregeld te krijgen. ‘Ik had alles voor elkaar, we konden binnen het dorp veel van het regelwerk en financiën op ons nemen,
er was alleen nog een vergunning nodig. Die bleef uit, omdat ik niet bij de juiste ambtenaar terechtkwam.’ Wat begon als een werkstuk, mondde na een bezoek aan toenmalig minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken uit in een stichting die nu zo’n drieduizend Friese jongeren per jaar laat kennismaken met de lokale politiek en democratie.
Tienskip, afgeleid van het in Friesland alom bekende mienskip, kort omschreven als gemeenschapszin, mobiliseert jongeren in de leeftijd van 16 tot 20 jaar via middelbare scholen en het mbo. Dat gebeurt via projectdagen, waar de jongeren aan de hand van een zelf ingebracht idee of probleem in groepjes aan de oplossing hiervan werken en die aan het einde van de dag aan elkaar presenteren. Dit doen ze onder leiding van een expert, meestal een raadslid, wethouder of andere ambtenaar.
Jeppe Kok (25), intussen zelf politicoloog, licht de werkwijze toe. ‘Volgens Tienskip is dit de beste manier om jongeren die ver van politiek, democratie en burgerparticipatie af staan enthousiast te krijgen. We kunnen hiermee alle jongeren bereiken. Als je jongerenparticipatie probeert te organiseren via jongerenraden of -platforms, dan komen daar toch meestal alleen mensen op af die al enige interesse in het onderwerp hebben.’
Door de samenwerking met de scholen lukt het Tienskip daadwerkelijk om veel jongeren bij elkaar te krijgen. Het verplichte karakter van de projectdagen helpt daar zeker bij.
GROEIEND ENTHOUSIASME
Kok beaamt dat. ‘En dan nog is het niet altijd eenvoudig om iedereen mee te krijgen.’ Voorafgaand aan een projectdag bezoeken Kok en vrijwilligers van Tienskip voor een voorbereidende les de betreffende klas van de school die meedoet. In die les moeten de jongeren dan al hun idee of probleem in kaart brengen en inleveren. Soms zit daar wel eens een totaalweigeraar tussen. Kok: ‘Kort geleden gebeurde dat bij een bezoek aan een mbo. Een van de jongens had er echt geen zin in en weigerde mee te doen. Omdat het verplicht was, verscheen hij wel op de bewuste projectdag, waar ik hem zelf een groepje heb laten kiezen om zich bij aan te sluiten. Dat ging nog altijd met flinke tegenzin. Totdat het sein voor de eerste pauze werd gegeven: de betreffende jongen wilde helemaal geen pauze, ze waren nu zo lekker bezig, hij wilde doorgaan. Mooi om dat te zien gebeuren.’
Kok ziet meer jongeren gedurende de projectdagen gemotiveerd raken. ‘Wij leggen het er niet dik bovenop, we laten ze onder begeleiding hun gang gaan, maar geven ze tussen de regels door natuurlijk wel kennis mee over de lokale democratie en politiek.’
Wim Spoelman fractievoorzitter GroenLinks Leeuwarden
‘We kunnen hiermee alle jongeren bereiken’
GroenLinks-fractievoorzitter Spoelman is niet als leerling maar als vrijwillig begeleider geïnspireerd geraakt door Tienskip. ‘Vanwege familieomstandigheden was ik tijdelijk gestopt met mijn studie econometrie en vanuit Groningen, waar ik studeerde, weer teruggekeerd naar Friesland. Om mijn zinnen te verzetten, meldde ik mij aan bij Tienskip. Het was heel leuk om te zien wat daar gebeurde met die jongeren tijdens zo’n projectdag. Dat je het besef zag ontstaan dat je ook als je jong bent deel kunt uitmaken van de lokale democratie of politiek.’
Bij Spoelman begon langzaam ook zijn eigen politieke interesse vorm te krijgen, legt hij uit. ‘Bij ons thuis, een gezin met negen kinderen, werd weinig over politiek gepraat. Mijn ouders hebben hun eigen overtuiging, maar hebben ons hier vrij in gelaten. Zelf was ik in die jaren tussen mijn zestiende en achttiende met heel andere dingen dan politiek bezig. Tienskip bracht daar verandering in.’
Net als de politieke debatten tussen PVV-leider Geert Wilders en toenmalig fractieleider Alexander Pechtold van D66 in die tijd. Spoelman: ‘Heel interessant om te zien hoe dat eraan toeging. Dat waren nog eens debatten.’
Deze ervaringen leidden ertoe dat de latere fractievoorzitter al op jonge leeftijd zelf de eerste schreden in de politiek zette. Tienskip zag hij uitgroeien tot ‘een hartstikke mooi initiatief, waar mét jongeren in plaats van over jongeren wordt gesproken’.
Zo’n politieke bliksemcarrière is natuurlijk niet weggelegd voor alle deelnemers aan de projectdagen van Tienskip. ‘Wel gaat zo’n 10 procent na de projectdag met behulp van Tienskip door met hun idee of probleemoplossing’, vertelt Kok. ‘Deze jongeren laten zien hoe ze zelf een actieve bijdrage leveren aan de oplossing van de problemen die ze om zich heen zien. Zo lukte het een groep om ondervonden straatintimidatie onder de aandacht te
krijgen van de gemeente, door een eigen campagne op te zetten. Ze schreven onder meer met krijt levensgroot de leuzen op de stoep die zij regelmatig naar hun hoofd geslingerd kregen. Een ander groepje ervoer veel stress op school en kreeg het voor elkaar dat ze tot de eindexamens een middag per week terechtkunnen in de bibliotheek voor gratis bijles.’ Kok is blij met deze successen en hoopt dat er meer van dergelijke initiatieven ontstaan uit de projectdagen.
Stichting Tienskip wordt mede gefinancierd door de gemeente Leeuwarden, die de organisatie een warm hart toedraagt. Wethouder Abel Reitsma (CDA), onder meer van economische zaken en hoger onderwijs, gaf zelf met veel plezier tien jaar les op het mbo, tot hij in oktober 2021 toetrad tot het college. ‘Ik vind het ontzettend knap wat Tienskip met jongeren bereikt. Daar heb ik echt bewondering voor. Het is mooi om te zien hoe ze ook veel mbo-leerlingen mee kunnen krijgen.’ De organisatie kent hij al uit de tijd dat hij raadslid was. Ook begeleidt hij al enige tijd twee keer per jaar als expert een groepje leerlingen op een projectdag. ‘Ik denk dat het mede zo goed werkt omdat Tienskip geen politiek vertegenwoordigende organisatie is.’
Reitsma juicht de initiatieven toe die voortkomen uit de projectdagen, zoals dat over straatintimidatie. ‘Als gemeente moeten we hier iets mee doen, net als met andere burgerinitiatieven. Naar aanleiding hiervan hebben we bijvoorbeeld een avond georganiseerd voor jongeren.’
Tienskip groeit intussen door, ook buiten Friesland. In Overijssel loopt al een pilot en ook andere provincies tonen interesse. Als het aan de wethouder ligt, buigt de gemeente zich intussen over de vraag wat de vervolgstappen op het werk van Tienskip kunnen zijn. ‘Hoe bereiken we bijvoorbeeld dat jongeren sneller ons mooie stadhuis binnenlopen om hun mening of problemen te delen?’
Met een eigen campagne brachten jongeren straatintimidatie onder de aandacht van de gemeente
Abel Reitsma wethouder Leeuwarden
Rutte noemt het een gaaf land, maar ik ben inmiddels een andere mening toegedaan. De onderwereld trekt de bovenwereld in.
Het kabinet stelt versneld 200 miljoen euro beschikbaar voor het tegengaan van energiearmoede door de inzet
Samen met gemeenten, corporaties en andere betrokkenen wordt alles op alles gezet om vóór de komende winter de energiefixteams uit te breiden en zoveel mogelijk huizen te bezoeken. Hierbij is er extra aandacht voor de twintig stedelijke focusgebieden van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid. Energiefixteams gaan huis-aan-huis langs in buurten of complexen met woningen die slecht geïsoleerd zijn en waar mensen met een laag inkomen wonen. Zij ondersteunen bewoners onder meer bij het goed afstellen van de verwarmingsinstallatie en het plaatsen van radiatorventilatoren, radiatorfolie, tochtstrippen en ledlampen waarmee het energieverbruik daalt. Grotere isolatiemaatregelen zijn nodig om het energieverbruik verder te verlagen. Dat betekent zoveel mogelijk slecht geïsoleerde woningen zo snel mogelijk aanpakken. Daarvoor wordt dit jaar 100 miljoen euro extra beschikbaar gesteld. (MM) ←
Beste Thorbeckeprofessor, DE RECHTER HEEFT GEOORDEELD DAT
LEDEN ONDER DE REIKWIJDTE VAN DE WET
EEN STUK BELANDT IN EEN MAILBOX DIE
VOOR DE PRAKTIJK?
PETER VAN VUGT, GRIFFIER VEENENDAAL
Geachte heer Van Vugt
Onder de Woo is het niet de bedoeling dat de ambtelijke ondersteuning van raadsleden openbaar wordt. De wet maakt zelfs een algemene uitzondering voor het verkeer tussen raadsleden enken gaat het echter om (specialistische) bijstand van ambtenaren die niet bij de -
menten op in mailboxen van ambtenaren die wél onder de Woo vallen. De rechter accepteert overigens zonder veel omhaal ook dat de conceptamendementen en -moties van raadsleden eveneens onder de uitzonderingen vallen. Zolang dat zo blijft, is het een juridisch technische discussie. Maar het is natuurlijk altijd beter als raden zorgen dat hun huis hebben om buiten het bereik van de Woo raadsleden te ondersteunen. ←
Geerten Boogaard, Thorbeckehoogleraar
Ook een vraag voor Geerten Boogaard?
Mail naar: thorbeckehoogleraar@ vngmagazine.nl.
LOKALE PARTIJEN ZIJN ALLANG GEEN MARGINAAL VERSCHIJNSEL MEER. BIJ ELKAAR OPGETELD ZOUDEN ZE GROTER ZIJN DAN DE BBB BIJ DE JONGSTE STATENVERKIEZINGEN. MAAR ZE WINNEN NIET ALLEEN VERKIEZINGEN, ZE WINNEN OOK DE FORMATIES
Na de verkiezingen van maart 2022 leverden lokale partijen de meeste wethouders (bijna 500), bijna 25 procent meer dan vier jaar eerder. Dat is nog niet alles: ze haalden ook meer wethoudersposten binnen dan op grond van de verkiezingsuitslag mocht worden verwacht. In Barendrecht won Echt voor Barendrecht (EVB) twintig van de 29 zetels en levert drie van de vier wethouders. Ook in Hilvarenbeek haalde HOI Werkt een absolute meerderheid en levert daar nu alle wethouders – overigens nadat collegeonderhandelingen met twee andere partijen waren stukgelopen. Barendrecht en Hilvarenbeek zijn nog uitzonderingen, maar dat lokalo’s de macht steeds meer overnemen van gevestigde, ‘landelijke’ partijen valt niet te ontkennen. Anders dan landelijke partijen, die kunnen worden gezien als het verlengstuk van de Haagse politiek waar steeds meer kiezers zich van afkeren, appelleren de lokale partijen aan een ‘thuisgevoel’. Joop van den Berg, emeritus hoogleraar parlementaire geschiedenis en voormalig hoofddirecteur van de VNG, stelt dat kiezers een sociologisch motief hebben om op een lokale partij te stemmen: ‘Ze willen ergens bij horen. De tijd dat mensen zich thuis voelden bij een kerk of een ideologische stroming ligt ver achter ons. Met het minder relevant worden van religie en het afkalven van de grote partijen, zoeken ze het nu bij de lokale partijen die hun taal spreken en opkomen voor hun directe leefomgeving.’
Van den Berg schreef het voorwoord voor de bundel Van barricade naar bestuur, de doorbraak van de lokale partij van het Montesquieu Instituut, die onlangs werd gepresenteerd in het gebouw van de VNG. Bij die gelegenheid voerde ook politicoloog en oud-journalist Pieter Maessen het woord. Hij doet onderzoek naar de politieke praktijk in kleine Limburgse gemeenten. Volgens Maessen steken lokale partijen de klassieke partijen de loef af doordat ze handig zijn met (sociale) media en internet en het ‘lokalisme’ cultiveren. Nog een opmerkelijke observatie van Maessen: de gemiddelde lokale partij wordt geleid door één sterke man (geen vrouw) en positioneert boven aan de kieslijst mensen met grote persoonlijke
netwerken of lokale bekendheid. Ze zijn bijvoorbeeld voorzitter van de politieclub, columnist in het lokale huis-aan-huisblad, een populaire kroegbaas of artiest, of Prins Carnaval. ‘Of ze zitten al heel lang in de politiek waardoor iedereen hun naam of partij kent.’
Lokale partijen hebben vaak niet meer dan enkele tientallen actieve leden. Maar die weten wel veel los te maken, omdat ze handig zijn met publiciteit in huis-aan-huisbladen en zeer actief zijn op sociale media. ‘Je ziet dat een kleine groep mensen zo een hele gemeente kan bespelen’, zegt Maessen.
In het boek constateren Maessen en politicoloog Paul Andriessen, op basis van een analyse van de politieke praktijk in tien middelgrote gemeenten, dat de dominante partijen in het algemeen ‘volks’ en ‘dorps’ zijn, met een hoog gezelligheidskarakter en met nauwe banden met het lokale verenigingsleven. De raadsleden en wethouders doen, met andere woorden, graag mee aan de derde helft in de voetbalkantine. Wat ook opvalt, is dat lokale partijen – zeker wanneer zij in de oppositie zitten – niet vies zijn van Trumpachtige politiek. Er wordt bewust gepolariseerd. ‘Ze zoeken met genoegen het conflict op en spelen het spel hard op de man en de vrouw. Dit heeft in sommige gemeenten geleid tot onfrisse verhoudingen en trumpiaanse scènes waarbij geprobeerd is wethouders en raadsleden van andere partijen persoonlijk te beschadigen.’ En blijven dat doen, ook als burgers in lokale media zich beklagen over het gekibbel en geruzie in de gemeenteraad.
Als het uiteindelijk aankomt op collegevorming, dan maakt het lokale partijen niet veel uit met wie
ze in zee gaan. De inhoud is ondergeschikt aan de persoonlijke chemie. ‘Ze kijken met wie ze door één deur kunnen, met wie het klikt.’
In het boek laat Andriessen de Waalwijkse SGP-fractievoorzitter Richard Tiemstra hier zijn frustraties over uiten. Tiemstra vindt het ‘heel verkeerd’ dat de grote lokale partij Lokaal Belang geen grondslag heeft. ‘Ze kunnen vanuit hun sterke positie altijd over links of over rechts, maakt ze niet uit. Ze winnen altijd. We konden na de verkiezingen in een driekwartiergesprek ons zegje doen, maar aan het eind van de rit was het gewoon wel of niet tekenen bij het kruisje. Het gesprek had geen zin, Lokaal Belang had de gewenste samenstelling van het college allang in zijn hoofd.’
Van den Berg nuanceert het beeld van de polariserende lokalo’s. Ook andere partijen maken zich daar schuldig aan, en sowieso is het politieke klimaat in gemeenteraden verruwd. Daarnaast oordeelt hij mild over het ‘volkse’ karakter van de lokale partijen. ‘Democratie is niet “alleen voor nette mensen”, zij is ook bestemd voor wie zich niet erg thuis voelt in de eigen woonplaats en die ook wil worden gehoord. Dominantie van lokale partijen hoeft voor het goede bestuur van een gemeente geen probleem te zijn.’ ←
Van barricade naar bestuur: de doorbraak van de lokale partij, Boom Juridisch, € 25,00.
‘Democratie is niet alleen voor nette mensen’
EENZAAMHEID IS EEN GROEIEND MAATSCHAPPELIJK PROBLEEM DE TOENEMENDE VERGRIJZING, DE INDIVIDUALISERENDE SAMENLEVING EN DE LOCKDOWNS TIJDENS CORONA MAKEN HET ALLEEN MAAR ERGER. IN ASSEN PAKKEN ZE HET SERIEUS AAN.
Sociale eenzaamheid en gebrek aan binding spelen in de wijk Pittelo meer dan in andere wijken in Assen. ‘Pittelo is een gemixte wijk, met redelijk wat nieuwbouw en hoge en lage inkomens door elkaar’, vertelt wethouder Jan Broekema (SP) tijdens een kop koffie in wijkgebouw de MaasStee aan de rand van Pittelo, als VNG Magazine met hem meeloopt om de eerste effecten in de wijk te bekijken. ‘Mensen hebben steeds minder aansluiting met elkaar en zoeken elkaar minder op.’ Dat bleek ook uit de nulmeting die de gemeente twee jaar geleden hield in het kader van het wijkonderzoek. Daar kwamen opmerkelijke resultaten uit. ‘Natuurlijk is eenzaamheid onder ouderen een bekend probleem’, zegt Broekema. ‘Maar uit onze meting kwam ook een nieuwe groep naar voren. De eenzaamheid in de wijk Pittelo bleek namelijk het grootst bij mensen tussen de 45 en 55 jaar. Daar zitten relatief veel gescheiden mensen tussen en eenoudergezinnen. Juist voor die groep is het blijkbaar lastig om aansluiting te vinden. Sinds de lockdowns zijn ook de eenzaamheid en het sociaal isolement onder jongeren toegenomen.’
SAMENKOMEN
Het college besloot alles op alles te zetten om deze ontwikkeling een halt toe te roepen en een omgekeerde beweging tot stand te brengen. Na
de nulmeting is de gemeente bijeenkomsten gaan organiseren. ‘“Co-designsessies” noemen wij ze’, aldus Broekema. ‘Van onderop, vanaf het begin samen met inwoners aan het werk. Tijdens de sessies hebben we ze onder meer gevraagd naar hun favoriete ontmoetingsplekken in de wijk. Welke ideeën ze bij die plekken hebben en hoe we ze met elkaar beter kunnen inrichten zodat bewoners er weer naar toe kunnen om te genieten en elkaar te ontmoeten.’ Wijkgebouw de MaasStee is zo’n plek. ‘Voorheen was er wel een andere multifunctionele accommodatie, samen met de scholen’, vertelt Broekema. ‘Maar daar maakten de inwoners geen gebruik van. Het voelde niet als een welkome plek. De MaasStee stond er ook al een tijd. Behoorlijk verscholen tussen torenhoog groen aan de rand van de wijk. De biljartclub zat er, maar verder gebeurde er weinig. Mensen kenden het nauwelijks. Ze fietsen er weleens langs maar hadden eigenlijk geen idee wat er gebeurde. Terwijl, zo bleek uit onze rondvraag, er juist wel veel behoefte was aan een dergelijke accommodatie. Een plek om samen te komen, elkaar te leren kennen en met elkaar activiteiten te ondernemen.’
En zo geschiedde. Het groen werd gekort, de locatie was weer zichtbaar en het gebouw krijgt een metamorfose. Het biljarten bleef maar inmiddels gebeurt er veel meer in de MaasStee. Broekema: ‘Het is nu echt een thuis voor de buurt waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en waar nieuwe ideeën ontstaan.’ Een van de ruimtes is omgetoverd tot locatie voor ‘Mijn Buurt Assen’, een samenwerking tussen de gemeente, de welzijnsorganisatie en de woningbouwcorporatie. Daar is nu elke week spreekuur rond zaken als financiën, toeslagen en huurwoningen’, vertelt Broekema. ‘Daarnaast organiseren ze verschillende activiteiten en koffieochtenden. In de toekomst willen we nog meer met elkaar gaan doen. Workshops gezond koken voor een laag budget bijvoorbeeld. Als gemeente hebben we wat geld beschikbaar gesteld om komend jaar te verbouwen en een mooie keuken neer te zetten waar mensen samen kunnen koken. Een plan dat breedgedragen wordt door de bewoners in de wijk.’
Aansluitend op dat samen koken, is ook gestart met
‘Eenzaamheid en sociaal isolement zijn niet alleen een welzijnsvraagstuk’
een plan voor het aanleggen van een voedselbos in het Pittelose park. Ook een idee van de bewoners. Wat is er mooier dan samen met de buren appeltaart bakken met appels uit je eigen park? ‘De eerste fruitbomen zijn al geplant’, wijst Broekema later in het Pittelose park aan. ‘Dit park was een van de andere aandachtspunten die uit de gesprekken met de inwoners naar voren kwam. Het is een oase van groen. Een parel, maar wel een verborgen parel die de laatste jaren toch wat verwaarloosd is geraakt. In de gesprekken met de inwoners werd met zoveel passie en vuur gesproken over dit park. En er waren zoveel mooie ideeën. Meer groen, educatieve natuurwandelroutes, een barbecueplek, meer bankjes op gezellige plekken, een boost voor het verwaarloosde skatepark én een hondenspeeltuin om lekker actief met je hond te zijn en – alweer – om elkaar te ontmoeten.’ Daar wordt inmiddels al flink gebruik van gemaakt, blijkt even later in gesprek met twee enthousiaste hondenbezitters in het park.
HERSTEL VAN VERTROUWEN
Allemaal mooie ideeën dus, gericht op verbinding, samen zijn, groen en duurzaamheid. ‘Maar ook heel
tastbaar en concreet en door iedereen gedragen’, zegt Broekema. ‘Eenzaamheid en sociaal isolement zijn niet alleen een welzijnsvraagstuk. Het vraagt iets van alle disciplines. En dat komt in onze aanpak heel mooi samen in de samenwerking met inwoners, welzijnsprofessionals en vrijwilligers uit de wijk en met studenten van de Hogeschool NHL Stenden. Als gemeente laten we zien dat we een betrouwbare partner zijn die goed luistert naar wat de inwoners belangrijk vinden en die dingen waarmaakt. Heel belangrijk, zeker in deze tijd waarin het vertrouwen in de overheid en dus ook in de gemeente toch wat verder te zoeken is. Kwesties als de toeslagenaffaire of de omgang met de aardbevingsellende in Groningen stralen ook uit op de gemeente. Mensen stappen toch minder snel op ons af als ze ergens mee zitten. Daardoor was ons contact met de burger ook wel wat verwaterd. Als wij serieus wat willen doen aan eenzaamheid, dan moet onze aanpak ook gericht zijn op het herstel van dat vertrouwen. Met onze wijkaanpak zijn we goed op weg. De eerste positieve resultaten zijn zichtbaar. De wijkonderzoeken uit 2022 laten zien dat in Pittelo de eenzaamheid, ondanks corona, aantoonbaar minder is gestegen in vergelijking met andere wijken in Assen. Een trendbreuk is zichtbaar. Het gaat in Pittelo dus zelfs beter dan in andere Assense wijken.’
EUROPEES PROJECT: FROM ISOLATION TO INCLUSION
De gemeente Assen participeert als enige Nederlandse gemeente in het Europees project From Isolation to Inclusion (I2I), dat tot doel heeft innovaties te ontwikkelen die helpen om eenzaamheid te bestrijden en sociaal isolement te verkleinen. In maart tijdens een internationale partnerbijeenkomst kreeg Assen bezoek van een delegatie van Europese steden die ook deelnemen aan I2I. Tijdens het eindcongres op 30 juni 2023 dat vanuit Grimstad (Noorwegen) georganiseerd wordt, deelt Assen de kennis die de afgelopen jaren is opgedaan.
Lees meer over de Assense deelname op bit.ly/AssenI2I of scan de QR-code.
WERK VERTEGENWOORDIGT MEER DAN ALLEEN ECONOMISCHE WAARDE. WIE VANUIT BREDE WELVAART KIJKT, ZIET OOK MAATSCHAPPELIJKE WAARDE EN ZINGEVING BIJZONDER
HOOGLERAAR ALEID BROUWER: ‘IN EEN WERKELIJK INCLUSIEVE
MAATSCHAPPIJ IS ER ANDERS DAN BIJ ZIEKTE GEEN REDEN OM NIET TE KUNNEN WERKEN.’
VNG Magazine
blikt dit jaar vooruit naar Nederland en gemeenten in 2040, naar aanleiding van het initiatief van de VNG en De Argumentenfabriek om
te werken aan een nieuw verhaal voor Nederland (toekomstnederland2040.nl).
Dit is deel 4.
Veel mensen verrichten waardevol werk waar ze niet voor krijgen betaald. Daarnaast, terwijl er sprake is van een groot personeelstekort, heeft ruim een miljoen Nederlanders geen toegang tot de arbeidsmarkt. Hoe kun je dat inclusietekort opheffen en participatie te bevorderen? Economisch geograaf Aleid Brouwer, verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen, ziet dat kansengelijkheid een rol speelt. Pas wanneer overheid, onderwijs en werkgevers dat echt serieus oppakken, doen ook de mensen mee die nu aan de zijlijn staan, niet per se in een fulltime baan in economische zin, maar ze doen wel mee. ‘Ik denk dat een basisinkomen daar een heel grote bijdrage aan kan leveren.’
Brouwer verwonderde zich al vroeg over de oneerlijke verschillen tussen landen, regio’s, plekken en mensen. Als kind wilde ze die ongelijkheid oplossen door bij een missie te gaan werken. Het werd een studie geografie. ‘Als je weet hoe die verschillen ontstaan, kun je ze ook oplossen’, stelt ze. Brouwer ziet een toekomst van kansengelijkheid en inclusie voor zich. ‘Er valt niet te sturen op voorkeuren en talenten, maar onderwijs zorgt voor minder onvrede en armoede, voor een meer gelijkwaardiger wereld waar iedereen prettig woont.’
ONBETAALD WERK
Veel activiteiten zoals ouderschap, mantelzorg, ouderenzorg en vrijwilligerswerk vallen volgens de bijzonder hoogleraar ook onder werk. Daar staat nu geen inkomen tegenover. Tegelijkertijd doet de overheid wel een beroep op mensen om samen de maatschappij te dragen. De ene ouder besteedt de zorg uit aan de kinderopvang en betaalt daarvoor. Een ander niet, maar die verricht óók werk. ‘Met een basisinkomen kunnen mensen bewust de keuze maken om zorgtaken uit te voeren, zonder het gevoel dat dit werk er niet toe doet. Onbetaald werk doet ertoe.’
Diverse gemeenten experimenteren met een vorm van basisinkomen. Brouwer werkte voorheen
bij NHL Stenden Hogeschool in Leeuwarden, en was daar betrokken bij het initiatief gedeeld kapitaal. Een groep legde geld in een potje waarmee één persoon een jaar lang een basisinkomen kreeg. Iedereen kon zich inschrijven, degene met het beste verhaal kreeg het. ‘Een zeer interessant experiment. Het zet echter geen zoden aan de dijk, het gaat slechts om enkele personen en het inkomen is voor één jaar dus niet structureel.’
Een inclusieve samenleving vraagt om een andere benadering door de overheid, zegt Brouwer. Ouders die zorgen voor een gehandicapt kind moeten elke keer opnieuw zorggeld lospeuteren. Dat kost veel energie en het is altijd voor een bepaalde periode. Dat maakt het volgens Brouwer moeilijk om ook nog eens mee te doen op de arbeidsmarkt. ‘Het kind verandert niet in de zorghulpvraag, ouders hebben blijvend ondersteuning nodig. Waarom dan telkens opnieuw zorgbudget aanvragen?’ Haar advies: zorg voor budget totdat een kind volwassen is of in ieder geval voor meerdere jaren. Dan weten mensen waar ze structureel aan toe zijn en ontstaat ruimte in het hoofd om ook iets anders te doen. Datzelfde geldt voor mensen in een uitkering. ‘Die zijn veel tijd kwijt met het organiseren van hun leven om te kunnen blijven bestaan, met alle kans op stress of een burn-out. Kinderen uit gezinnen met problemen of weinig geld zijn meteen al achtergesteld op de lagere school.’
Iemand in een uitkeringssituatie telt nu niet mee op de arbeidsmarkt. Om die persoon mee te laten doen, mogen werkgevers de hand in eigen boezem steken, zegt Brouwer. Zijn werkgevers echt inclusief bezig,
hebben ze inderdaad mensen met een handicap op de werkvloervloer, vraagt Brouwer zich af. Mensen in een rolstoel hebben altijd een achterstand bij het solliciteren. Meestal komen ze tijdelijk via een pilot aan het werk. De kans op ontslag is groot wanneer de subsidie ophoudt. Vervolgens moeten ze opnieuw allerlei subsidies zien te krijgen om te kunnen leven van een uitkering. ‘Geef die mensen gewoon een vast contract als ze de baan willen. Mensen met een handicap komen ook op mijn colleges. Ik zie ze vervolgens niet terug op de werkvloer. Waar blijven ze dan?’
In deze tijd van grote transities is het belangrijk dat mensen flexibeler worden op de arbeidsmarkt. De overheid stuurt daarop. Brouwer vraagt zich af of mensen ook echt flexibel willen zijn. De vraag is ook of er straks voldoende banen zijn waarin mensen van de ene naar andere baan kunnen overstappen. Los daarvan vraagt elke baan andere competenties. Die moeten dan al vroeg via het onderwijs worden aangeleerd.
Al voorbeeld noemt ze kinderen die al uit de voeten kunnen met beeldschermapparatuur. Ze zijn echter
‘Ik zie mensen met een handicap niet terug op de werkvloer’‘Met een basisinkomen kunnen mensen bewust de keuze maken om zorgtaken uit te voeren, zonder het gevoel dat dit werk er niet toe doet.’
vooral bedreven in alles wat op het scherm gebeurt, maar weten niets van de processen achter het scherm. In de toekomst ziet zij een tweedeling ontstaan tussen mensen die kunnen programmeren en mensen die dat niet kunnen. Tegelijkertijd wordt bij steeds meer banen vertrouwd op computerprogramma’s. Ook vaardigheden als ‘creativiteit’ en ‘buiten de box denken’ worden belangrijker. ‘Kinderen zullen op school ook praktische zaken moeten leren. Als we werkelijk willen dat mensen flexibel worden, begint het op alle niveaus van onderwijs en op de basisschool: rekenen, Nederlands, Engels en programmeren.’
Leven Lang Ontwikkelen (LLO) hoort daar ook bij: het continu blijven kijken naar alle competenties die iemand heeft. Zijn die voldoende om over vijf jaar nog steeds aantrekkelijk te zijn voor de arbeidsmarkt? Bij die verdere ontwikkeling hoeft het aldus Brouwer niet meteen om een arbeidscompetentie te gaan. ‘Persoonlijk welzijn is ook heel belangrijk om te functioneren op de arbeidsmarkt.’
Brouwer onderzoekt momenteel op regionale schaal enkele aspecten van LLO. ‘Het blijkt voor kleine bedrijven lastig om hun medewerkers vrij te roosteren voor scholing. Dat scheelt zo een dag productie in een klein team. Vraag is hoe de overheid het mkb daarin kan ondersteunen.’ Daarbij kijkt ze ook naar het cursusaanbod, en of de vraag daarnaar gestimuleerd is vanuit de werkende situatie.
Daarnaast vindt in Noord-Nederland een grote uitvraag plaats onder werknemers en niet-werknemers hoe zij de scholingsmogelijkheden zien. Weten ze ervan, maken ze er gebruik van? Is het aanbod afgestemd op de vraag en wil men überhaupt leren? Zo niet, waarom dan niet?
Volgens Brouwer worden de principes van brede welvaart in steeds bredere kring omarmd als richtinggevend voor een toekomstbestendige samenleving. Brede welvaartsindicatoren zijn op landelijk niveau gemeengoed geworden. De regionale planbureaus ge-
ven daar nu ook invulling aan. De indicatoren krijgen een cijfer en dat levert een welvaartsindex op. Hoe daar vervolgens regionaal of lokaal handen en voeten aan te geven is ‘vooralsnog een ingewikkeld verhaal’. Elke regio kent zijn eigen geschiedenis die doorklinkt. Iedere regio vraagt ook om andere vaardigheden van bewoners, mede afhankelijk van de benodigde voorzieningen en het noodzakelijke werk.
De brede welvaartsmonitor Groningen is net uit en scoort niet zo goed. ‘Toch zijn we best tevreden, ondanks de aardbevingsproblematiek. Komt dat omdat we een optimistisch volkje zijn dat bewust geniet van de ruimte hier’, vraagt Brouwer zich af. ‘Of hebben we ons neergelegd bij het feit dat we het altijd wat minder hebben dan de rest? Eigenlijk moet je waarde geven aan zaken die geen monetaire waarde hebben zoals bezit en inkomen. We kijken nog steeds naar brede welvaart in termen van geld.’
Als voorbeeld noemt Brouwer de waarde van het basisinkomen voor iemand die mantelzorg verleent. Als dat is gerelateerd aan het aantal uren mantelzorg, dan kijk je weer naar de economische waarde, maar wat is de maatschappelijke waarde?
‘Hoeveel waarde heeft een dorpshuis in een krimpgebied? Het is duidelijk dat een kleine kern de exploitatie niet rondkrijgt. De overheid zet in op efficiëntie en stoot vervolgens de voorziening af. De waarde van het dorpshuis voor de gemeenschap wordt losgelaten, terwijl die heel groot kan zijn omdat er verder niets is. Er is een systeemverandering nodig waarin zaken die ook waarde hebben niet per se omgerekend hoeven te worden naar monetaire waarde.’ ←
Aleid Brouwer is bijzonder hoogleraar Brede Welvaart en Kansen(on)gelijkheid aan de Rijksuniversiteit Groningen. Dat combineert ze met een functie als senior onderzoeker brede welvaart bij kenniscentrum
CMO STAMM en haar onderzoeksbureaus Sociaal Planbureau Groningen en Trendbureau Drenthe.‘Onderwijs
Als raadslid van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) mocht ik de regering adviseren over regionale achterstanden, samen met de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) en de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB). Ons onderzoek, dat maandag werd gepresenteerd, bevestigt wat in regio’s dagelijks wordt gevoeld: Nederland kent niet te rechtvaardigen verschillen. In sommige regio’s leven mensen jaren korten en is de kans op een gezond leven kleiner. Verschillen zijn veel te groot en belemmeren mensen in het leven.
Deze achterstanden zijn geen natuurfenomenen. Ze zijn deels het gevolg van beleidskeuzes in Den Haag. De afgelopen decennia was economisch beleid gericht op het sterker maken wat sterk is. Daarmee kregen sterke gebieden meer, wat automatisch betekende dat zwakkere gebieden minder kregen. Via trickle down zouden zwakke regio’s daardoor vanzelf ook versterken. Het tegenovergestelde is gebeurd. Sterke delen trekken de zwakkere leeg. Talent en economische activiteit verdwijnen, als gevolg van een dolgedraaide rendementsmachine.
Dezelfde machine draait op elk vakdepartement. Elk ministerie maakt nationale beleidskeuzes met grote gevolgen voor de spreiding van onderwijs, zorg, politiebureaus, rechtbanken, infrastructuur en openbaar vervoer. Die voorzieningen bepalen het leven van mensen. De afwegingen worden gemaakt
met berekeningen die zijn gebaseerd op doelmatigheid en volumes. Waar de volumes laag zijn verdwijnen de voorzieningen, terwijl ze daar juist nodig zijn. Dit proces is al decennia aan de gang. En het gaat door. Kinderen zijn uren onderweg om hun middelbare school of beroepsopleiding te bereiken. De huisarts is vertrokken, de spoedeisende hulp is op afstand. Dit doelmatigheidsdenken heeft basale voorzieningen opgeschaald naar niveaus waar ze er op papier nog zijn, maar uit het zicht van mensen zijn verdwenen. Den Haag kan de achterstanden ook keren. Daarvoor doen wij een aantal voorstellen. Allereerst moeten we het doelmatigheidsdenken stopzetten. Elk ministerie moet zich bij beleidskeuzes afvragen wat verdeelsleutels betekenen voor de regio. Dat kan door brede welvaart centraal te stellen in plaats van volume en consequent de vraag te stellen wat regionale gevolgen van beleid zijn. Vervolgens moet het rijk voor regio’s langjarige investeringsprogramma’s inrichten. Regio’s stellen daarvoor zelf hun agenda op, het rijk ondersteunt met raad, daad, financiering en langjarig commitment. Samen gaan rijk en regio’s verbindingen voor twintig jaar aan, om zo weer structureel te kunnen investeren in wat regionaal van betekenis is. Zodat we de komende decennia werkelijk kunnen zeggen: elke regio telt. ←
burgemeesters omarmd instrument, het online gebiedsverbod, staat haaks op de rechtsstaat en maakt gemeenten niet veiliger. Juist om de rechtsstaat en de rol van de burgemeester te beschermen, zijn extra bevoegdheden voor de burgemeester onwenselijk.
Het is geen nieuw fenomeen: burgemeesters die de grenzen van hun bevoegdheden opzoeken. Burgemeester Sharon Dijksma van Utrecht deed het vorig jaar toen ze een minderjarige jongen, die nota bene niet eens in haar gemeente woonde, een ‘online gebiedsverbod’ oplegde. Ook de burgemeester van Delft wil dit instrument gebruiken.
De rechter floot Dijksma terug. De burgemeester heeft namelijk geen bevoegdheden om in te grijpen
in het online gedrag van burgers. Bovendien werd met het verbod de vrijheid van meningsuiting, een grondrecht, ingeperkt. Dat kan alleen de landelijke wetgever doen. Burgemeesters uit het hele land lieten hun ongenoegen over de uitspraak horen. De minister moet aan de slag om hun bevoegdheden uit te breiden, betogen ze. De Raad van State en tal van experts zijn daar kritisch over: de burgemeester als “crimefighter” past niet in het Nederlandse staatsbestel.
In de afgelopen jaren hebben we te vaak gezien wat het voor burgers betekende wanneer de overheid haar eigen wetgeving niet serieus nam; denk aan het stikstofbeleid en de toeslagenaffaire. Dat is een groot probleem voor het vertrouwen in de rechtsstaat. Wij vinden het zorgwekkend dat burgemeesters het signaal dat de rechter uitzendt, niet serieus opvolgen. In Utrecht gaat de burgemeester in hoger beroep en in Delft dreigt de burgemeester een onlangs breed aangenomen motie, waarin de gemeenteraad oproept het instrument niet te gebruiken, naast zich neer te leggen.
Kunnen burgemeesters dan niets doen om online opruiing tegen te gaan? Dat klopt: zélf kunnen ze dat niet. Maar ze kunnen wel beter en sneller samenwerken met het Openbaar Ministerie en de politie wanneer er sprake is van een online uiting die strafbaar is.
Zo werden recentelijk aankondigers van de bezetting van de A12 opgepakt en vervolgd, waarna burgemeester Jan van Zanen van Den Haag een gebiedsverbod oplegde. Er kan dus wel degelijk al via de strafrechtelijke route worden ingegrepen wanneer online wordt opgeroepen tot lokale ongeregeldheden, zonder dat het verder uitbreiden van de bevoegdheden van de burgemeester nodig is. Wanneer opruiende content op het internet wordt geplaatst, is het wel van belang dat deze zo snel mogelijk wordt verwijderd, zodat zo min mogelijk mensen die te zien krijgen.
De strafrechtketen is zelf niet altijd in staat die uitingen op te sporen, dus blijft er dringend behoefte aan aanvullend beleid. Niet op lokaal niveau, maar op landelijk niveau kan daar een gespecialiseerde autoriteit voor aangesteld worden. Bijvoorbeeld zoals
de Autoriteit Online Terroristisch en Kinderpornografisch Materiaal is aangesteld.
Wij roepen de burgemeesters op om de heldere uitspraak van de rechter serieus te nemen. Dit betekent dat per direct gestopt moet worden met het onwettig experimenteren met online gebiedsverboden. Het is niet aan de burgemeester om te oordelen over onze uitingen. De minister is nu aan zet om met een alternatieve aanpak van online opruiing te komen. ←
Maarten Koning en Janne Gerritsen (beiden D66) zijn raadslid in respectievelijk Utrecht en Delft.
Er moet direct gestopt worden met het onwettig experimenteren met online gebiedsverboden
‘Dit is een baan waar ik als kind al van droomde. Eigenlijk dwaalde ik een beetje af, toen ik bij mijn eerste gemeente Nunspeet aan de slag ging als juridisch medewerker handhaving. Wel bleef het altijd kriebelen. De vraag bij zo’n functie is ook wanneer je er zelf klaar voor bent. Het moet daarnaast ook lukken om door de selectieprocedure te komen. In Elburg adviseerde ik over bestuursrecht. Ik vond de gang naar de rechtbank een van de leukste onderdelen van het werk. Als een zaak bij de rechter ligt, is het soms een principekwestie geworden, juist voor de inwoner. Het is goed dat een onafhankelijke partij dan duidelijkheid biedt.’
Overijssel wenst dat een rechter op minimaal twee rechtsgebieden rechtspreekt. In mijn geval wordt dat strafrecht en bestuursrecht. Dat laatste sluit aan bij mijn werkervaring. Ik weet hoe het in gemeenteland werkt en dat het niet altijd even gestroomlijnd gaat. Als een zaak op het vakgebied sociaal domein bij de rechter ligt, zit de gemeente met regelmaat met de handen in het haar. Moeten ze de wetgeving strikt toepassen of is er enige ruimte mogelijk? Daar zit een enorm spanningsveld.
Wanneer laat je regels los, wanneer niet? Daar kan ik zeker een bijdrage aan leveren. Het is een zoektocht waarbij de rechtspraak helpt en richting geeft.’
‘Een groep enthousiaste raadsleden en commissieleden in Hattem. Die zijn zich de afgelopen jaren meer bewust geworden wat ze aan een griffier kunnen hebben. Dat is wat ik veel terugkreeg bij het afscheid. Na de laatste gemeenteraadsverkiezingen hebben we als griffie in Hattem een mooi inwerkprogramma afgerond en de nieuwe raadsleden op weg geholpen. De griffie is daarnaast veel professioneler ingericht dan enkele jaren terug. Mijn opvolger vindt een goed lopende griffie.’ (MM) ←
Cor Lamers stopt op 1 juni als burgemeester van Schiedam. Na dertig jaar burgemeesterschap, waarvan ruim tien jaar in Schiedam, wil hij het stokje overdragen aan een opvolger. Lamers (CDA) begon op 4 december 2012 als burgemeester in Schiedam. Daarvoor was hij burgemeester in Houten (2001-2012) en Bleiswijk (1993-2001). Ook was hij wethouder in Spijkenisse. Lamers is met dertig jaar burgemeesterschap de op één na langstzittende burgemeester in Nederland.
De gemeenteraad van Culemborg heeft burgemeester Gerdo van Grootheest (GroenLinks) voorgedragen voor een tweede termijn. Die gaat op 9 juni in. Hij begon in juni 2017 als burgemeester van Culemborg. Eerder was hij raadslid (2006-2017) en wethouder (2010-2017) in Maastricht.
Henk Lambooij mag van de gemeenteraad van Putten in juni beginnen aan een derde ambtstermijn als burgemeester. De raad heeft hem voor herbenoeming aanbevolen. SGP’er Lambooij begon op 15 juni 2011 als burgemeester. Daarvoor was hij raadslid en wethouder in achtereenvolgens Hoevelaken en Nijkerk.
De gemeenteraad van Borsele heeft Gerben Dijksterhuis voorgedragen voor een tweede termijn van zes jaar als burgemeester. Die termijn start op 15 juni,
zes jaar nadat Dijksterhuis (ChristenUnie) in Borsele werd geïnstalleerd. Voordat hij burgemeester werd, was hij onder meer raadslid en wethouder in Zeewolde.
Frank Streng (VVD) heeft aangegeven niet in aanmerking te willen komen voor een derde termijn als burgemeester van Medemblik. Hij kampt al enige tijd met gezondheidsklachten en wordt sinds 12 september vorig jaar vervangen door partijgenoot Dennis Straat. Strengs tweede ambtsperiode eindigt 30 juni. Voordat hij in 2011 begon als burgemeester, was hij onder meer lid van provinciale staten van Zeeland en wethouder in Middelburg.
Wim Hillenaar is voorgedragen als burgemeester van Maastricht. Hij wordt de opvolger van Annemarie Pen-te Strake, die per 1 juli stopt. De CDA’er was tot februari dit jaar waarnemend burgemeester van de fusiegemeente Land van Cuijk, daarvoor was hij elf jaar
burgemeester van Cuijk. Tussen 2002 en 2011 was hij raadslid in Gouda. Hillenaar werkte eerder onder meer bij de VNG en daarna bij de gemeente Rotterdam als hoofd Openbare Orde en Veiligheid. Hij wordt op 10 juli in Maastricht geïnstalleerd.
Burgemeester Ronald Wortelboer van Stede Broec is door de gemeenteraad voorgedragen voor een tweede termijn. Die begint op 13 juli. Wortelboer is lid van de VVD en sinds 2017 burgemeester in de Westfriese gemeente. Voordat hij burgemeester werd, was hij sectormanager kabinet bij de provincie Noord-Holland. Eerder werkte hij bij het kabinet van de commissaris van de Koning in Utrecht.
Frank Petter (CDA) stopt per 1 september als burgemeester van Bergen op Zoom. Dan is het precies tien jaar geleden dat hij daar begon. In april vorig jaar werd bekend dat hij de ziekte van Parkinson
Marco Oosterwijk is voorgedragen als burgemeester van Ridderkerk. Oosterwijk (SGP) was al korte tijd wethouder in Ridderkerk, van januari 2019 tot mei 2022. Daarvoor was hij wethouder in Krimpen aan den IJssel. In Ridderkerk wordt hij de opvolger van PvdA’er Anny Attema; zij gaat met pensioen. Naar verwachting begint Oosterwijk op 15 mei.
heeft. Voordat Petter in 2013 naar Bergen op Zoom kwam, was hij burgemeester van Woudrichem en lid van provinciale staten van Noord-Brabant.
Burgemeester Henri Lenferink van Leiden stopt per 1 september. Hij is dan ruim twintig jaar, sinds mei 2003, burgemeester geweest in de sleutelstad. Lenferink (PvdA) begon zijn politieke loopbaan als raadslid in Arnhem, tussen 1986 en 2002. Tussen 1994 en 2003 was hij ook wethouder in die stad.
kingsverband van AlphenChaam, Baarle-Nassau en Gilze en Rijen. Geurts werkt nu als afdelingsmanager Veiligheid en Vergunningen bij die ABG-organisatie. Voor die tijd werkte hij in diverse adviesfuncties bij de gemeente Tilburg. In Baarle-Nassau wordt hij de opvolger van Michel Tromp, die per 1 juni vorig jaar naar Waalwijk vertrok. Sindsdien wordt de functie waargenomen door Michel Antens
Jeroen Sanders wordt per 1 mei gemeentesecretaris van Veldhoven. Hij is op dit moment gemeentesecretaris van Stein, daarvoor vervulde hij die functie in Reusel-De Mierden. In Veldhoven wordt hij de opvolger van Noud Bex, die op 1 januari aan de slag ging als senior adviseur bij Geerts & Partners. Bex werd sinds mei vorig jaar om gezondheidsredenen al vervangen door achtereenvolgens Miriam Oosterwijk en Eric Bergmeester
Burgemeester Tjeerd van der Zwan (PvdA) van Heerenveen vertrekt per 1 oktober. Hij is sinds 2011 burgemeester van deze gemeente. Voordat hij in Heerenveen begon, was hij vier jaar burgemeester van Achtkarspelen. Tussen 1990 en 2007 was hij politiek actief in Lelystad, als raadslid en later als wethouder.
Paul Geurts begint op 1 mei als de nieuwe gemeentesecretaris van Baarle-Nassau. Hij wordt ook een van de directeuren van de ABGorganisatie, het samenwer-
Ruud Kleijnen start op 1 mei als gemeentesecretaris van Westerkwartier. Hij werkt nu nog als gemeentesecretaris in De Ronde Venen. Eerder bekleedde hij die functies in achtereenvolgens Montfoort, Veghel, Roosendaal en Maastricht. Kleijnen volgt in Westerkwartier Astrid Schulting op, die afgelopen oktober directeur werd van GGD IJsselland.
Wouter Kolff (VVD), burgemeester van Dordrecht en voorzitter van
de Veiligheidsregio ZuidHolland Zuid, begint op 1 april als voorzitter van het Veiligheidsberaad. Hij is de opvolger van Hubert Bruls (CDA), burgemeester van Nijmegen en voorzitter van de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid, die de functie sinds oktober 2016 bekleedt. Bruls heeft zijn maximale termijn als voorzitter volgemaakt. Kolff is nu nog portefeuillehouder brandweer binnen het Veiligheidsberaad. Deze functie wordt op 1 april overgenomen door Jack Mikkers (VVD), burgemees-
ter van ’s-Hertogenbosch en voorzitter van de Veiligheidsregio Brabant-Noord. Het Veiligheidsberaad bestaat uit de 25 burgemeesters die ook voorzitter zijn van een veiligheidsregio.
De volgende burgemeestersvacatures zijn opengesteld.
Bladel (circa 20.800 inwoners), vacant sinds 1 februari 2023. Het salaris bedraagt
€ 8.365,93 bruto per maand.
bit.ly/vacaturebladel. Sollicitaties vóór 5 april sturen naar de CdK in de provincie Noord-Brabant.
Heerde (circa 19.000 inwoners), vacant sinds 1 januari 2021. Het salaris bedraagt € 8.365,93 bruto per maand.
bit.ly/vacatureheerde. Sollicitaties vóór 7 april sturen naar de CdK in de provincie Gelderland.
Roermond (circa 59.200 inwoners), vacant sinds
Ingezonden mededeling
Ons aanbod
Congres: Van Opvang tot en met Integratie 8 mei, Utrecht
VNG Jaarcongres
1 november 2022. Het salaris bedraagt € 9.845,92 bruto schets staat op bit.ly/ vacature_Roermond. Sollicitaties vóór 11 april sturen naar de CdK in de provincie Limburg.
Bloemendaal (circa 23.800 inwoners), vacant per 6 september 2023. Het salaris bedraagt € 8.365,93 bruto per maand. De bit.ly/vacaturebloemendaal. Sollicitaties vóór 13 april sturen naar de CdK in de provincie Noord-Holland.
Laat u inspireren door onze opleidingen en congressen
Om welk vakgebied het ook gaat: als geen ander weten we hoe complex de inhoud van beleid en wet- en regelgeving kan zijn. Kom daarom naar een van onze inspirerende en verdiepende congressen.Voor heldere en praktische handvatten én om vakgenoten uit het hele land te ontmoeten.
13 & 14 juni (save the date)
Dag van de Stad: Arnhem 9 oktober
TIP!
Training Woonbeleid op maat (incompany)
Leeratelier Regionale samenwerking (incompany)
Strategische Personeelsplanning; een praktische handreiking (incompany)
Ons hele aanbod vindt u op
RAAD VOORBAARN BAARN WERK
voelde ik meteen: dit wil ik de rest van mijn leven doen. Ik wisselde van studie en één van de solisten werd mijn eer-
GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG KOMT OOK VOOR IN DE GEMEENTERAAD. MAAR DE BURGEMEESTER KAN VANUIT ZIJN
ONAFHANKELIJKE ROL NIET ALTIJD GOED ANTWOORD GEVEN OP KLACHTEN. EEN EXTERNE VERTROUWENSPERSOON BIEDT UITKOMST, ZEGT GRIFFIER EN RAADSLID JOHN VAN DER RHEE.
De aandacht voor de omgangsvormen op het werk nam toe na de veelbekeken
uitzending van het programma BOOS over misstanden bij
The Voice of Holland, vorig jaar januari. Daarna volgde er berichtgeving over de angstcultuur bij De Wereld Draait
Door, ongewenst gedrag bij voetbalclub
Ajax en recent de meldingen over het onveilige werkklimaat bij NOS Sport. Die aandacht voor het werkklimaat, meldde bedrijfsmaatschappelijk dienstverlener
Gimd in februari, leidde ertoe dat steeds meer mensen de moed krijgen om zelf tot actie over te gaan. Het aantal mensen dat naar de vertrouwenspersoon stapte, steeg vorig jaar fors.
Haarlemmermeer heeft, bij het actua-
liseren van het integriteitsbeleid, een externe vertrouwenspersoon voor de gemeenteraad aangesteld. Een onafhankelijke adviseur en klachtenfunctionaris heeft ‘absoluut’ meerwaarde, zegt raadsgriffier John van der Rhee. ‘Niet omdat er dagelijks gebruik van wordt gemaakt. Maar zo’n vertrouwenspersoon is een extra handvat voor de raad om aandacht te geven aan zaken waar raadsleden mee zitten, maar die niet altijd goed in procedures en regels zijn te vatten.’
WETSVOORSTEL
Werkgevers zijn niet verplicht een vertrouwenspersoon te hebben, al spreekt de Tweede Kamer binnenkort verder over een wetsvoorstel van GroenLinks om elke werknemer wel recht te geven op toegang tot een vertrouwenspersoon. De vertrouwens-
persoon, intern of extern, is een belangrijke succesfactor bij goed beleid tegen ongewenste omgangsvormen, concludeerde TNO al in 2002. Ook veel gemeenten hebben al vertrouwenspersonen voor het ambtelijk apparaat aangesteld.
Voor raadsleden is de situatie anders. Zij zijn niet in dienst bij de gemeente en worden volgens de wet niet gezien als werknemer. Mocht een gemeente al een vertrouwenspersoon hebben aangesteld, dan betekent dat dus niet automatisch dat raadsleden daar ook contact mee kunnen opnemen.
THE VOICE
De vertrouwenspersoon in Haarlemmermeer kwam er op suggestie van raadslid Abdelaziz Salhi (HAP), ontstaan na de onthullingen over The Voice. Ook in de
raad van Haarlemmermeer hadden zich incidenten voorgedaan die niet door de beugel konden, zegt Salhi. ‘Mensen werden verkeerd bejegend, vooral de vrouwen. Er werden foute grappen gemaakt en er waren ruzies. Wij zijn een afspiegeling van de samenleving. En ook al zijn we maar met 39 raadsleden, ook hier gebeurt dit soort dingen dus.’ Voor raadsleden kan de gang naar de burgemeester echter een te grote stap zijn, ziet Salhi.
Gemeenteraadsleden kunnen elkaar ook aanspreken op situaties waarbij grenzen worden overschreden. Volgens Salhi gebeurt dat ook wel. Maar voor slachtoffers is dat niet altijd makkelijk, zeker als er sprake is van ongelijke machtsverhoudingen. En niet altijd zijn er getuigen.
Gemeenteraden kennen strenge integriteitsregels die toezien op een groot deel van het handelen van de leden. Omkoping, bevoordelen en machtsmisbruik zijn uit den boze, discriminatie en seksuele intimidatie ook. Maar niet al het ongewenst gedrag is meteen een integriteitsschending volgens de letter van de wet of de integriteitscode, zegt Van der Rhee. ‘Er zijn zaken die niet bij
wet verboden zijn, maar die wel vreselijk zijn om mee te maken. Die moeten wel gehoord worden.’
Een raadslid kan zich in die gevallen natuurlijk melden bij de burgemeester of de griffier. Die route weten raadsleden ook wel te vinden, zegt Van der Rhee. ‘Maar als een klacht verder gaat dan een klein meningsverschil dat niet politiek van aard is, maar een heel ander karakter heeft, en ook niet past binnen de formele integriteitsregels, dan kom je als burgemeester of griffier in een lastige positie. Dan moet je arbitreren in iets waar geen regels over zijn. Daardoor dreigt het risico dat een persoonlijke discussie al heel snel politiek wordt gemaakt’, stelt hij. ‘Als voorzitter van de raad is de burgemeester juist neutraal. Datzelfde geldt voor de griffier.’ Zo ontstaat er een vacuüm waarbij
raadsleden mogelijk geen gehoor vinden voor hun klachten, zag Van der Rhee in de praktijk. ‘Er kwamen op enig moment klachten binnen over de onderlinge verstandhouding en hoe mensen anderen verbaal en non-verbaal benaderden. Dat is niet oké, dat gevoel is volkomen terecht. De vertrouwenspersoon kan dan als klankbord worden gebruikt en bijvoorbeeld een gesprek initiëren, of adviseren om een formele klacht in te dienen. Zo geef je een klacht de aandacht die nodig is.’
Gemeenteraden worden diverser van samenstelling. Ze zijn allang geen bastions meer van oude witte mannen. Het aantal vrouwen in de raad neemt langzaam toe, net als het aantal raadsleden met een andere culturele achter-
‘Ook al zijn we maar met 39 raadsleden, ook hier gebeurt dit soort dingen’
Stand van zaken per 1-1-23
Tekst & toelichting Participatiewet vormt een compleet en systematisch naslagwerk, dat is geschikt voor iedereen die betrokken is bij de uitvoering van de Participatiewet. Met de Participatiewet wordt beoogd de zelfredzaamheid van de burger maximaal te faciliteren en te stimuleren. Goede ondersteuning, goede gezondheid en actieve deelname aan de maatschappij zijn namelijk niet alleen een zaak van de overheid. Burgers zijn samen met hun netwerk in de eerste plaats zelf verantwoordelijk.
Desalniettemin moeten mensen die het echt nodig hebben, kunnen blijven rekenen op de ondersteuning door de overheid. Ondersteuning die aansluit bij de behoeften van burgers en aansluit bij hun mogelijkheden. Dit boek beperkt zich tot een toelichting op de Participatiewet. De wet- en regelgeving in deze uitgave is bijgewerkt tot 1 januari 2023.
Auteur: drs. W.F.A. Eiselin
grond. Seksuele intimidatie komt voor in de raden, zei gemeenteraadslid Nathalie Nede (ChristenUnie, Arnhem) vorig jaar november nog in VNG Magazine. ‘Mannen domineren sowieso in de maatschappij, dus ook in de gemeenteraad. Ik denk dat sommige vrouwen zich daar in schikken, of er niet veel van durven zeggen.’ Ook komen nieuwe partijen in de raad, die zich verzetten tegen de politieke consensus en daarbij soms op een andere manier debatteren dan de langer zittende partijen gewend zijn.
‘In de gemeenteraad komen meerdere werelden samen’, zegt Van der Rhee. ‘Dat is het mooie aan de democratie, maar daardoor ontstaat wel meer wrijving. Dat kan goed zijn, maar het kan ook negatieve gevolgen hebben. Begrijp me niet verkeerd: dertig jaar geleden waren de omgangsvormen niet per se beter. Als ik als jongeling toen een gemeenteraad was binnengekomen vol oudere, sigaren rokende mannen die het wel even zouden regelen, dan was ik ook snel bij een vertrouwenspersoon terechtgekomen.’
Ook volgens raadslid Salhi is de praktijk niet zo zwart-wit. Het inclusiever en diverser worden van de gemeenteraad, zegt hij, is geen excuus voor slechtere mores. ‘Het toont juist aan dat het belangrijk is om aandacht te blijven schenken aan de omgangsvormen’.
TOEGANG
De vertrouwenspersoon is aangesteld op basis van een raamovereenkomst, waarin de beschikbaarheid is afgesproken, en een uurtarief. Het aantal uren dat de
vertrouwenspersoon beschikbaar is, is bewust niet gemaximeerd om de toegang niet onnodig te belemmeren. ‘Voor zover ik weet, wordt er niet veel gebruikgemaakt van de mogelijkheid’, zegt Van der Rhee. Zicht op de werkzaamheden is er alleen aan de hand van de facturen die worden ingediend, de gesprekken zelf zijn vertrouwelijk. De raadsleden weten wel dat er een vertrouwenspersoon is, zegt Van der Rhee. ‘En anders kan de burgemeester, of ik als griffier, ze daar op wijzen.’
ALKMAAR
De praktijk in Haarlemmermeer bevalt de griffier. Van der Rhee is naast zijn werk in Haarlemmermeer ook gemeenteraadslid namens de VVD in zijn woonplaats Alkmaar. In Alkmaar zijn de onderlinge verhoudingen als moeilijk te typeren. In september vorig jaar klapte het college van burgemeester en wethouders na ruzie over de opvang van asielzoekers. Dat had niet louter een politieke redenen, zei onder meer politiek onderzoeker en journalist Chris Aalberts, een volger van de lokale politiek, tegen NH Nieuws.
‘Vooral persoonlijke houdingen lijken verzuurd.’
Een externe vertrouwenspersoon werd aangesteld na aan aangenomen motie van Van der Rhee en D66-raadslid Simone Meijnen. ‘Ik heb daarbij volop profijt gehad van het inzicht dat ik in Haarlemmermeer heb gekregen,’ zegt hij. De aanstelling van een vertrouwenspersoon zou ervoor moeten zorgen dat ‘zaken buiten de politieke arena tot rust, reflectie en gesprekken kunnen leiden’.
ASIELOPVANG
Alkmaar bevindt zich echter nog steeds niet in rustiger politiek vaarwater. In maart viel het college opnieuw over de asielopvang, waarbij uiteindelijk alle wethouders naar huis werden gestuurd. Volgens Van der Rhee, wiens VVD geen deel uitmaakte van de gevallen coalitie, is de ontstane situatie puur politiek, en niet het gevolg van de slechte onderlinge verhoudingen. ‘Het zittende college had geen meerderheid meer achter zich. Maar dat het allemaal uiterst onprettig is, lijkt me niet meer dan logisch en menselijk.’ ←
‘De vertrouwenspersoon kan als klankbord worden gebruikt en bijvoorbeeld een gesprek initiëren’
‘Er zijn zaken die niet bij wet verboden zijn, maar die wel vreselijk zijn om mee te maken’
Voor een overzicht van alle vacatures en meer informatie zie www.gemeentebanen.nl.
Hét overzicht van vacatures binnen gemeenten voor hoger opgeleiden.
Functioneel applicatiebeheerder
Baarn Information security
Veenendaal
Adviseur informatiemanagement Waddinxveen
BESTUURLIJK
Communicatiemedewerker
BEL Combinatie (Eemnes)
Juridisch adviseur
Haarlem
Ambtelijk secretaris ondernemingsraad
Schiedam
Strategisch adviseur economie
Dordrecht
adviseur
DUO+ (Ouderkerk aan de Amstel)
Jurist subsidies en staatssteun
Zaanstad
Teamleider belastingen heffen en innen
Zaanstad
Beleidsmedewerker onderwijs
De Bilt
Toezichthouder erfgoed SED organisatie (Bovenkarspel)
Collectiebeheerder archief
Veenendaal
OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID
Beleidsadviseur
integrale handhaving
Lelystad
Coördinator interventieteam openbare orde en veiligheid
Vlaardingen
P&O-adviseur rechtspositie/ arbeidsvoorwaarden
Krimpenerwaard
Teamleider P&O Nieuwegein
Beleidsadviseur verkeer
Alphen aan den Rijn
Beleidsadviseur milieu en duurzaamheid
Deventer
Senior stedenbouwkundige
Deventer
Adviseur beheer ruimte
Dijk en Waard
Senior beheerder wegen
Dijk en Waard
Bouwhistoricus
Dordrecht
Beleidsadviseur water
Eindhoven
Beleidsadviseur
grondstoffen
Haarlem
Stedenbouwkundige
Hoorn
Teamleider toezicht en handhaving (FUMO)
Leeuwarden
Senior adviseur
implementatie Wkb
Leeuwarden
Beleidsadviseur verkeer
Maasdriel
Senior ontwerper openbare ruimte/ landschapsarchitect
Maashorst
Vragen aan de VNG? Bel het team Informatievoorziening, tel. 070-373 83 93, info@vng.nl
Uitgever Dineke Sonderen, Sdu BV, tel. 070-378 99 24 Hoofdredactie Esther Bunnik Chef redactie Rutger van den Dikkenberg
Programmamanager openbare ruimte
Zaanstad
Casemanager garantiebanen en beschut werk
Capelle aan den IJssel Beleidsadviseur gebiedsgericht werken sociaal domein
Eindhoven
Business controller sociaal domein
OVER-Gemeenten (Wormer)
Beleidsmedewerker sociaal domein
Scherpenzeel
Beleidsmedewerker participatie, inkomen en armoede
Westland
WELZIJN
Senior beleidsadviseur zorg en welzijn
Amstelveen
Toezichthouder Wmo/ Jeugdwet
Gouda
Jeugdconsulent
Haarlemmermeer
Consulent Wmo
Krimpenerwaard
Mis
Redactie Leo Mudde, Marten Muskee, Monique Westenbroek Medewerkers Marije van den Berg, Geerten Boogaard, Sandra Braakmann, Jiri Büller, Annemieke Diekman, André Krouwel, Sanne van der Most, Martijn van der Steen
Contact redactie tel. 070-378 96 43, redactie@vngmagazine.nl Ontwerp Fier.media Vormgeving Monique Westenbroek
Druk Senefelder Misset, Doetinchem
Advertenties Cross, Julia Franken, 010-760 73 24, julia@cross.nl
Abonnementen
ambtenaren vanaf schaal 10 bij gemeenten. Aanvragen en wijzigingen: www.vng.nl, vngleden@vng.nl of 070-373 83 93.
Betaalde abonnementen Prijs jaarabonnement: 183 euro (excl. 9% btw). Sdu Klantenservice, www.sdu.nl/service, tel. 070-378 98 80.
jaarabonnement op VNG Magazine via sdu.nl/service of
Heeft u als deskundige in uw dagelijkse praktijk regelmatig comptabele gegevens nodig op het gebied van sociale zekerheid, maatschappelijke dienstverlening, gezondheid, belastingen, huurtoeslag en arbeidsmarktmaatregelen?
Of bijvoorbeeld op het gebied van de wet WOZ, loonbelasting, premieheffingen en zorgverzekering.
Met deze nieuwe actuele wettenbundels van Sdu wordt u optimaal geïnformeerd.
We willen graag dat opa Cees in de buurt van zijn kleinkinderen kan wonen. Dat is belangrijk voor opa Cees, maar ook voor de buurt. Wonen moet voor iedereen betaalbaar blijven. Daarom hebben we BPD Woningfonds opgericht. Hiermee werken we samen met gemeenten en woningcorporaties aan meer energiezuinige middenhuurwoningen door heel Nederland. Van Alkmaar tot Almelo en van Groningen tot Rosmalen.
Meer weten over onze projecten, zoals bijvoorbeeld in Den Haag of Diemen? Kijk op bpd.nl/woningfonds
Bouwen aan het
hart van de buurt
