VNG Magazine 2021-04

mAGAZINE VAN DE VERENIGING VAN NEDERLANDSE GEMEENTEN

04 05 mrt 2021

Nadya Aboyaakoub

Kinderrechten als moreel kompas

Vrijwilligers Gemeenten hebben goud in handen

verkiezingen Raadsleden op weg naar Den Haag

sociale media harde toon remt vrouw in de politiek

vng.nl

01 COVER.indd 1

2-3-2021 18:09:53

De ruimte om ons heen ontwerpen we steeds vaker samen

Omgevingswet, energietransitie of burgerinitiatief? Waar heb jij een participatiewebsite voor nodig?

Mett voldoet aan alle toegankelijkheids-, veiligheids- en privacyeisen van de overheid Snel online en makkelijk in gebruik 20 jaar ervaring en meer dan 800 klanten

Wil je weten hoe andere gemeenten Mett inzetten en wat hun ervaring is?

Bezoek onze website of vraag een demo aan.

www.mett.nl/vng • 030 711 5777

LTR_P002_LTR-TSVNG-04-2021 2

1-3-2021 12:06:30

IN DIT NUMMER yÇww0ª ׄ ‫ ׅ ظ‬w ªÀ ׂ‫ ظ ׁׂ׀‬h ªJ yJ ‫ׇׅ‬

Coverfoto: Jiri Büller | Nummer 5 verschijnt op 19 maart 2021

Nadya Aboyaakoub De Nijkerkse wethouder stelt kinderen centraal, zeker in coronatijd.

Internationale Vrouwendag 8 maart is het Internationale Vrouwendag. In dit nummer van VNG Magazine laten we alleen vrouwen aan het woord. Ondanks deze voorbeelden zijn nog steeds te weinig vrouwen actief in de lokale politiek.

14 Cittaslow In Zuid-Limburg is het leven goed, en de menselijke maat leidend.

Vrijwilligers Dit jaar is het het Jaar van de Vrijwillige Inzet.

Vrijwilligers zijn belangrijk voor de gemeenschap.

8

3 MAGAZINE

2021

18 22

Verkiezingen Wat hebben de partijprogramma’s voor gemeenten in petto?

38

De Kamer in Van de lokale naar de landelijke politiek: zes raadsleden op kandidatenlijsten vertellen over hun landelijke ambities.

28 Duo Bella De nieuwe burgemeester Sophie maakt zich op voor haar eerste collegevergadering.

Een kort verhaal voor de ‘Week vol Boeken’.

EN VERDER 6 Lopende Zaken 7 Commentaar Ali Rabarison 13 Drie vragen aan 21 Thorbeckehoogleraar 31 Column Marleen Stikker 32 Betoog 34 Personalia 36 Net uit 37 Raad en werk

LTR_P003_LTR-TSVNG-04-2021 3

1-3-2021 17:37:07

ACTUEEL

Meer geld naar gemeenten, maar het is niet genoeg Gemeenten krijgen er na de verkiezingen waarschijnlijk meer geld bij. Maar het bedrag dat politieke partijen in hun verkiezingsprogramma’s hiervoor opzijzetten, is niet genoeg om de tekorten weg te werken.

4 MAGAZINE

2021

Dat blijkt uit de doorrekeningen van het Centraal Planbureau (CPB). Het CPB keek naar de programma’s van tien politieke partijen die deze maand meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen en die hun programma voor de doorrekening beschikbaar hadden gesteld. De partijen stellen 0,4 miljard (SGP) tot 4 miljard euro (PvdA) beschikbaar voor gemeenten via het gemeentefonds. Het CPB herleidt vervolgens aan de hand van berekeningen waar dat geld terecht zou komen.

én bij de Wmo. Een ander deel van het bedrag is geoormerkt voor bijvoorbeeld de bibliotheken, hulp aan daklozen en het armoedebeleid.

D66 heeft 1,6 miljard euro over voor gemeenten. De democraten strepen 400 miljoen weg bij de opschalingskorting en hebben 300 miljoen over voor het gemeentelijk klimaatbeleid. Daardoor blijft er volgens het CPB zo’n 0,6 miljard euro over voor de jeugdzorg en de Wmo. LAGER

gemeenten in totaal 1,6 tot 1,8 miljard euro bedraagt. Dat bedrag wordt in geen van de doorgerekende programma’s gehaald.

GEOORMERKT

Uit de analyses blijkt dat met de bedragen die de partijen noemen de tekorten bij gemeenten niet verdwijnen.

In december bleek uit onderzoek van AEF dat het tekort op de jeugdzorg voor

De PvdA komt het dichtst bij. De sociaaldemocraten stellen in totaal 4 miljard euro extra over te willen maken. Daarvoor zou volgens het CPB zo’n 1,6 miljard euro terechtkomen bij de jeugdzorg

Bij de andere partijen is het bedrag dat gemeenten extra krijgen voor jeugdzorg en Wmo significant lager. Bij de ChristenUnie gaat het om een half miljard euro, bij GroenLinks en SP om 400 miljoen Denk en 50Plus komen uit op 300 miljoen euro. Bij VVD, CDA en SGP blijft de teller steken op 200 miljoen. (RvdD) ← Lees vanaf pagina 38: Wat hebben de politieke partijen voor gemeenten in petto?

VNG Magazine analyseerde de verkiezingsprogramma’s.

Tweede ronde woningbouwimpuls Ik zeg geen nee, als de vraag komt. We zijn nu ook bezig met een nieuwe burgemeester. Ik hoop dat dit een vrouw wordt.

Herriët Brinkman, de nieuwe CDA-fractievoorzitter in Staphorst, zou best de eerste vrouwelijke wethouder willen worden, RTV Oost 21 februari.

LTR_P004_LTR-TSVNG-04-2021 4

Dankzij de woningbouwimpuls van het ministerie van BZK kunnen in 28 gemeenten door heel Nederland binnenkort 44.666 nieuwe woningen worden gebouwd.

BZK heeft hiervoor 266 miljoen euro vrijgemaakt. Het geld is bedoeld voor projecten die anders moeilijk of traag tot stand DzȌǿƵȁ ȌǿƮƊɈ ɹƵ ƵƵȁ ˛ȁƊȁƧǞƵƵǶ ɈƵDzȌȲɈ ǘƵƦƦƵȁ‫ خ‬ De woningen die worden gebouwd, zijn voor het grootste deel bedoeld voor starters en mensen met een middeninkomen. Gemeenten en provincies dragen zelf ruim 340 miljoen euro bij. Samen met de eerste tranche van 51.021 woningen, kunnen dankzij de woningbouwimpuls tot nu toe 95.687 nieuwbouwwoningen worden gebouwd. (MM) ←

1-3-2021 17:37:55

Download voor meer nieuws de VNG Nieuwsapp

SCP: Sociaal vertrouwen daalt Waar in de eerste maanden van de coronapandemie saamhorigheid heerste, is het sociaal vertrouwen tijdens de tweede golf afgenomen en ervaart men meer wrijving tussen groepen.

De verschillen tussen groepen worden onder invloed van corona groter. Dat blijkt uit het rapport Een jaar met corona van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Het SCP blikt hierin terug op de sociale en maatschappelijke effecten van de coronacrisis tot het najaar van 2020.

De crisis is een gezondheidscrisis, een economische crisis en een sociaalmaatschappelijke crisis en raakt iedereen. De economische gevolgen lijken, mede door de economische steunmaatregelen voor veel mensen relatief beperkt. Als de economie echter verder krimpt en de werkgelegenheid daalt, kan dat op termijn ook leiden tot een lager welbevinden en tot een daling van het sociaal en politiek vertrouwen.

Daarnaast zijn effecten van de crisis als eenzaamheid en psychische druk en eenzaamheid nu al zichtbaar. (MM) ←

Burgemeestersambt verder onder druk Het burgemeestersambt staat steeds meer onder druk. Dat is de conclusie van een nieuw rapport dat BZK-minister Kajsa Ollongren naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Als niet wordt ingegrepen, bestaat de kans dat het ambt in de toekomt verzwakt.

Het onderzoek is in opdracht van BZK uitgevoerd door bestuurskundige Marcel Boogers van de Universiteit Twente en vier andere experts. De onderzoekers zien toenemende spanningen tussen de verschillende rollen die horen bij het burgemeesterschap. De meeste burgemeesters kunnen daar nu goed mee omgaan, maar ‘dat neemt niet weg dat deze spanningen het burgemeestersambt in de toekomst kunnen verzwakken’.

Zo is het ambt veel politieker geworden, onder meer door de toegenomen taken op het gebied van openbare orde en veiligheid.

Daarnaast is het takenpakket van de burgemeester ‘omvangrijker en complexer’ geworden. De decentralisaties, de financiële druk op gemeenten, de complexe regionale bestuurlijke context, de

LTR_P005_LTR-TSVNG-04-2021 5

toegenomen polarisatie en het feit dat er steeds meer nieuwe politieke partijen zijn met ‘onervaren wethouders’ hebben het takenpakket verzwaard. Ook dreigen burgemeesters tijd tekort te komen om alle taken uit te kunnen voeren.

NEUTRALITEIT

De onderzoekers doen voorstellen om het ambt toekomstbestendig te maken.

Als de politisering geaccepteerd wordt, dan ligt het voor de hand het takenpakket daarop aan te passen. Zo zouden

5 MAGAZINE

2021

taken waarvoor neutraliteit vereist is, weggehaald kunnen worden.

Een tweede optie is om de taken die hebben geleid tot polarisatie, vooral op het gebied van openbare orde en veiligheid, weer weg te nemen bij de burgemeester.

Een derde optie is het versterken van de eigenstandige positie van de burgemeesters. Een mogelijkheid daarvoor is dat de burgemeester voortaan rechtstreeks gekozen wordt. Maar ook een ‘zuivere kroonbenoeming’ leidt tot een meer eigenstandige positie.

Ollongren geeft nog geen inhoudelijke reactie op het rapport van Boogers. Ze wil eerst adviezen inwinnen, onder meer van het Nederlands Genootschap van Burgemeesters (NGB), de VNG en de commissarissen van de Koning.

De VNG en het NGB laten in een reactie weten geen reden te zien om direct maatregelen te nemen. De discussie over de burgemeester moet samengaan met een discussie over het gehele lokale democratische bestel. Beide partijen zien geen grote knelpunten, maar wel ‘aandachtspunten voor de toekomst’. Dan gaat het onder meer om de positie van de gemeenteraad. (RvdD) ←

1-3-2021 17:37:57

LOPENDE ZAKEN

Meer over de commissies en het vergaderschema: vng.nl/vereniging TEKST: VNG

À0ªÇJ mXj ßyJّ COMMISSIE RAADSLEDEN EN GRIFFIERS 21 JANUARI In deze vergadering werd uitgebreid stilgestaan bij de zogenaamde midterm review, het moment halverwege de bestuursperiode 2018-2022. (Ƶ ƧȌǿǿǞȺȺǞƵ ªƊƊƮȺǶƵƮƵȁ Ƶȁ JȲǞǏ˛ƵȲȺ werd twee jaar geleden als nieuwe commissie aan de VNG-structuur toegevoegd.

6 MAGAZINE

2021

MIDTERM REVIEW EN PRIORITEITEN KOMENDE TWEE JAAR Wat hebben we als commissie de afgelopen twee jaar bereikt om de positie van raadsleden en gemeenteraden te verbeteren en welke prioriteiten zien we voor de tweede helft van deze bestuursperiode? Belangrijke onderwerpen die werden besproken: z Het blijvend beter positioneren van raadsleden binnen de VNG. z Het vergroten van de zichtbaarheid en doorzettingspositie van de commissie binnen de VNG. z Het verbeteren van de ondersteuning van raadsleden in de praktijk, onder meer door een goede en ȺɈȲƊɈƵǐǞȺƧǘƵ ǐȲǞǏ˛Ƶ‫خ‬ z Het uitbreiden van de informatievoorziening aan raadsleden over VNG-zaken in samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en de Vereniging van JȲǞǏ˛ƵȲȺ‫خ‬ GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 2022 De commissie heeft uiteraard ook vooruitgekeken richting de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022 en alvast benoemd welke onderwerpen dit jaar moeten worden besproken om raadsleden zo goed mogelijk te ondersteunen.

TERUGBLIK COMMISSIE RUIMTE, WONEN EN MOBILITEIT OP 21 JANUARI De commissie RWM vergaderde over de visie op wonen bij onze inzet voor de kabinetsformatie. Daarnaast sprak

LTR_P006_LTR-TSVNG-04-2021 6

ƮƵ ƧȌǿǿǞȺȺǞƵ ȌɨƵȲ ƮƵ ˛ȁƊȁƧǞǁȁ ɨƊȁ de Omgevingswet. De VNG wil de invoeringskosten van de Omgevingswet in kaart brengen om te kunnen onderhandelen over compensatie.

EEN VISIE OP WONEN VOOR HET NIEUWE KABINET Er lagen twee conceptstukken voor aan de commissie gericht op een nieuw kabinet. De VNG bereidt samen met het Interprovinciaal overleg (IPO) en de Unie van Waterschappen (UvW) een gezamenlijk aanbod voor. En de VNG werkt met 23 andere partijen aan een Actieagenda wonen (zie kader).

De grote lijn van de VNG-inzet voor de kabinetsformatie is als volgt: eerst ƮƵ ǐƵǿƵƵȁɈƵ˛ȁƊȁƧǞǁȁ ǐȌƵƮ ȲƵǐƵǶƵȁ (spoor 1). Vervolgens een Wet decentraal bestuur om te voorkomen dat er in de toekomst taken naar gemeenten overgaan zonder de benodigde middelen (spoor 2). Vervolgens zijn er drie inhoudelijke onderwerpen, waarvan wonen en leefomgeving voor deze commissie relevant zijn (spoor 3). De andere onderwerpen zijn regionale economie en klimaat en energie. En tot slot verbetering van de uitvoeringskracht van gemeenten (spoor 4). De commissie besprak het onderwerp wonen en leefomgeving en besluit een volgende versie voor te leggen aan het VNG-bestuur.

Onder leiding van Aedes (branchevereniging van woningcorporaties) is een Actieagenda Wonen gemaakt.

Het belangrijkste onderwerp is de bouw van 100.000 nieuwe woningen per jaar. De tekst is nog in ontwikkeling. In de commissie wordt hierover een stevige discussie gevoerd. Die discussie is zowel principieel – is dit het goede moment voor stellingname?

– als inhoudelijk van aard. Aangezien het stuk voor de verkiezingen af moet zijn, wordt afgesproken dat de commissie tussentijds schriftelijk wordt geraadpleegd. Daarna kan het VNGbestuur een besluit nemen over het wel of niet ondertekenen.

ACTIEAGENDA WONEN ONDERTEKEND ‘Belangrijk voor gemeenten is dat met deze Actieagenda een brede coalitie ontstaat’, aldus Harriët Tiemens, voorzitter van de VNG-commissie Ruimte, Wonen en Mobiliteit (RWM).

‘De woningopgave, leefbaarheid en het gasloos maken van onze wijken en het huisvesten van bijvoorbeeld de groeiende groep ouderen vraagt om een kordate, gezamenlijke inzet. Dat maakt deze coalitie waardevol, want gemeenten en provincies alleen kunnen niet alle inwoners een passende woning bieden.

Het gaat zowel om een enorme bouwopgave met bijbehorende voorzieningen, zoals wegen en stations, als om investeringen, sociaal en fysiek, in toekomstbestendige wijken en dorpen.

Wij weten waar de opgaven liggen. Samen met deze partijen en het Rijk willen we hieraan werken.’

Voorop blijft staan dat gemeenten zélf op lokaal en regionaal niveau afspraken kunnen maken over de brede aanpak van wonen. Daarnaast heeft de VNG de Actieagenda ondertekend onder de uitdrukkelijke ɨȌȌȲɩƊƊȲƮƵ ƮƊɈ ƵƵȲȺɈ ƮƵ ˛ȁƊȁciën en bestuurlijke verhoudingen worden verbeterd, zoals ook is opgenomen in de Resolutie kabinetsinzet van de VNG.

1-3-2021 17:38:12

COMMENTAAR

Ali Rabarison Directeur beleid inclusieve samenleving Ƶȁ ˛ȁƊȁƧǞǁȁ ßyJ ali.rabarison@vng.nl @AliRabarison

GELIJKE KANSEN

I

n het kader van Internationale Vrouwendag heeft deze editie van VNG Magazine een speciaal karakter: voor dit nummer zijn alleen vrouwelijke bestuurders geïnterviewd. Vandaar dat dit voorwoord, normaal gesproken de plek van algemeen directeur Leonard Geluk, aan een vrouwelijke directeur is afgestaan. Ik ben sinds vier jaar directeur bij de VNG en verantwoordelijke voor het sociaal domein.

Ook het thema inclusie hoort bij mijn portefeuille.

7

Dat we op 8 maart aandacht besteden aan het belang en de positie van vrouwen wereldwijd, is wat mij betreft nog steeds een goede zaak. Hoewel vrouwen in Nederland hun achterstandspositie inlopen en steeds beter vertegenwoordigd zijn in topposities in het bedrijfsleven en in het publieke domein, is de ongelijkheid nog te groot.

Bij de overheid en binnen het openbaar bestuur waren vrouwen lange tijd in de minderheid. Toen ik zo’n twintig jaar geleden bij het ministerie van Financiën werkte, zat ik vaak als enige vrouw in overleggen met alleen maar mannen in krijtstreeppakken. Dat beeld is de laatste jaren echt veranderd. Je ziet het terug in de bestuurdersfuncties en in de ambtelijke top bij de gemeenten. En er zijn steeds meer vrouwelijke burgemeesters.

Maar het gaat niet vanzelf. Daarom blijft het van belang dat we bewuste keuzes maken bij de invulling van posities en samenstelling van teams en dat we alle inspanning verrichten om vrouwen aan boord te krijgen. Het is onzin als er wordt gezegd dat ze er niet zijn; je moet gewoon beter en anders zoeken.

Uit onderzoeken blijkt keer op keer dat een goed, divers samengesteld team veel beter functioneert.

JE MOET GEWOON BETER EN ANDERS ZOEKEN

LTR_P007_LTR-TSVNG-04-2021 7

MAGAZINE

2021

Diversiteit en inclusie gaan niet alleen over de man-vrouwverhoudingen. Het gaat er ook om dat je als lokale overheid kunt omgaan met verscheidenheid op het gebied van etniciteit, gender in brede zin en inwoners met beperkingen.

Het uitgangspunt van inclusiviteit is dat iedereen gelijke kansen krijgt om mee te doen in de samenleving.

Door de coronacrisis zien we dat de uitvoering van dit beleid nog verder onder druk komt te staan. Veel inwoners zullen hun bestaanszekerheid verliezen.

De kansenongelijkheid neemt eerder toe dan af. Gelukkig zien we dat het kabinet met financiële ondersteuningsprogramma’s komt en investeert in programma’s voor arbeidsmarkt, gezondheid, cultuur en onderwijs.

Gemeenten spelen bij die programma’s een wezenlijke rol, maar moeten daar wel toe in staat worden gesteld. Alleen met voldoende middelen en de juiste randvoorwaarden kunnen wij bijdragen aan een inclusieve samenleving, met gelijke kansen voor iedereen. ←

1-3-2021 17:38:23

TEKST: LEO MUDDE | BEELD: JIRI BÜLLER

JONGEREN EN CORONA

8

Kindvan de

MAGAZINE

2021

rekening

CORONA RAAKT IEDEREEN, MAAR KINDEREN ZIJN EXTRA KWETSBAAR. DAN HELPT HET ALS JE AL EEN BELEID HEBT WAARIN HET BELANG VAN KINDEREN ALTIJD LEIDEND IS. WETHOUDER NADYA ABOYAAKOUB OVER HET KINDERRECHTENVERDRAG ALS HET MOREEL KOMPAS VAN NIJKERK.

LTR_P008_LTR-TSVNG-04-2021 8

1-3-2021 17:41:29

‘Via een schermpje iemand geruststellen, lukt niet altijd’

LTR_P009_LTR-TSVNG-04-2021 9

1-3-2021 17:41:39

‘De belevingswereld van kinderen moet altijd leidend zijn, niet de systeemwereld’

‘W

10 MAGAZINE

2021

Wie is...

Nadya Aboyaakoub (PRO21) is sinds september 2015 wethouder in Nijkerk (o.a.

Jeugd, Jeugdzorg, Onderwijs

e willen dat Nijkerkse kinderen en jongeren opgroeien in een veilige omgeving met een goed sociaal netwerk.’

Dat is de ondertitel van het meerjarenprogramma Een kind- en gezinsvriendelijke gemeente. Zowel die veilige omgeving als dat sociale netwerk stond het afgelopen jaar door corona onder druk. Dat was in Nijkerk niet anders. De scholen gingen dicht. Het netwerk – de sportclub, de docent, de chillplek – ging op zwart. Hoe hou je, als wethouder Jeugd, dan vast aan je ambitie om kinderen mentaal en fysiek gezond te houden, ontplooiingskansen te bieden? Hoe laat je ze ‘meedoen’, als scholen en verenigingen sluiten?

Kortom, hoe zorg je ervoor dat gewone kinderen geen kwetsbare kinderen worden?

Die laatste term zal wethouder Nadya Aboyaakoub van PRO21, een lokaal samenwerkingsverband van D66, PvdA en GroenLinks, nooit gebruiken. Zij spreekt consequent van ‘kinderen in kwetsbare situaties’.

Nijkerk hanteert eigenwijs z’n eigen terminologie.

De leerplichtambtenaar heet daar de ‘consulent leerrecht’. Kinderen hebben in de eerste plaats recht op onderwijs, dat is positiever, legt Aboyaakoub uit. ‘Ze moeten dat recht natuurlijk wel verzilveren, willen ze later kansen hebben in het leven.’

en Coördinatie sociaal domein) en lid van de VNG-commissie Zorg, Jeugd en Onderwijs.

LTR_P010_LTR-TSVNG-04-2021 10

Wat heeft corona met de gezinnen van Nijkerk gedaan?

‘Gezinnen die voor de crisis een zesje of een zeventje scoorden, haalden nu ineens een onvoldoende. De euforie van de eerste golf – “we komen hier samen wel doorheen” – is nu wel voorbij. De lange adem wordt op de proef gesteld, vooral als je nog steeds geen baan hebt. Van fysieke keukentafelgesprekken gingen we naar online. Via een schermpje iemand geruststellen, lukt niet altijd. Dus we doen nog steeds huisbezoeken als dat nodig is. Mensen hebben soms gewoon iemand nodig. Juist nu hun cocon heel klein is geworden, is

het belangrijk dat je even in hun leefwereld stapt om wat structuur te brengen en te kijken wat er écht nodig is. Gemeente, onderwijs en onze mensen van het gebiedsteam trekken daarin samen op.’

Er zijn zorgen over de gevolgen van corona voor kinderen: ze zouden achterstand op school oplopen, depressief worden, slachtoffer van huiselijk geweld.

‘Dit is niet de allerfijnste tijd om op te groeien. De situaties waarin kinderen floreren, zijn weggevallen. Geen school, geen feestjes, geen vakantie. Het is voor veel kinderen ook een angstige tijd. Corona is natuurlijk eng en als er iemand overlijdt of je oma in het ziekenhuis ligt, komt het erg dichtbij. Als gemeente hebben we elke twee weken afstemming met het onderwijs en kinderopvang. Waar lopen zij tegenaan? Achterlopen op school kan voor kinderen en hun ouders aanvoelen als falen. Dan moeten wij, de systeemwereld, helpen. Niet alleen kijken naar het onderwijs, maar ook naar de thuissituatie. Overigens zie ik ook lichtpuntjes: kinderen die op school werden gepest, waren daar eindelijk van verlost. Dus er zijn ook kinderen die sociaal-emotioneel zijn gegroeid.’

Nijkerk staat bekend als een stabiele, hechte gemeente. Heeft het vangnet van die gemeenschap gewerkt?

‘Wij hebben gemerkt dat echtscheidingen in coronatijd wel een belangrijke factor waren voor de problemen bij kinderen. We hebben al jaren te maken met veel echtscheidingen, Nijkerk is daar geen uitzondering op. We zien ook een toename van huiselijk geweld, daar zijn we allemaal op gespitst. Als er in het weekend of ’s avonds iets gebeurt, krijgt onze consulent leerrecht dat te horen van de politie. Hij geeft dat signaal vervolgens door aan de school. De leerkracht kan dan, zonder te weten wat er precies is gebeurd, rekening houden met dat kind in de klas.

Dat systeem hadden we net opgestart toen de lockdown inging. Toch hebben we gezegd: we moeten die signaleringsfunctie vasthouden. Gelukkig is het nog maar één keer gebeurd. Wat niet wil zeggen dat we

1-3-2021 17:41:42

alles in beeld hebben. Er zullen altijd kinderen onder de radar blijven. Kinderen zijn heel loyaal naar hun ouders en willen niet de vuile was buiten hangen. We blijven daar heel sensitief voor. Onze gebiedsteams proberen op een zachte manier de ondersteuning via de school voor elkaar te krijgen. Dwang en drang liggen gevoelig, dus we moeten daar zorgvuldig mee omgaan. Want de behoefte is er.’

Om hulp vragen is een drempel voor veel ouders.

‘Mensen komen er inderdaad niet graag voor uit dat ze financieel krap zitten of in aanmerking komen voor een regeling. Ik ben heel blij dat we hier een gezin hebben dat er gewoon over praat, ook met de media.

Die moeder vertelt dat ze heel blij is met de hulp van de gemeente. Zij maakt het bespreekbaar, waardoor de hulpvraag voor anderen een minder grote stap wordt.’

Het college van Nijkerk is politiek heel divers samengesteld. U heeft dit stevig op de agenda gezet. Hoe houdt u de collega’s betrokken?

‘In een gemeente moet je intern samenwerken om elkaar beter te maken en te versterken. Dus ook over je eigen politieke schaduw heen kijken, de krachten bundelen. Het Kinderrechtenverdrag is ons moreel kompas en beleidskader. Maar om dat ook recht te kunnen doen, heb ik mijn collega’s nodig. Dat geldt ook voor de ambtenaren. De ambtenaar Wonen moet de ambtenaar Werk en inkomen gemakkelijk kunnen vinden. We moeten integraal naar kinderen kijken.

Als de burgemeester van de politie iets hoort over huiselijk geweld, is het wel handig als ik daar ook van weet, want er zijn kinderen bij betrokken.’

Ik kan me voorstellen dat ook uw gemeente financiële keuzes moet maken. Dat kan ten koste gaan van de jeugd.

‘Op het sociaal domein moeten wij 2,6 miljoen euro bezuinigen. Het leerlingenvervoer wordt bijvoorbeeld als maatwerkoplossing gevraagd. Dan is er wel overleg nodig met de collega die daarover gaat omdat daar ook een financiële uitdaging ligt. Door met elkaar

LTR_P011_LTR-TSVNG-04-2021 11

in gesprek te blijven over het belang van het kind en wat ouders of het netwerk zelf kunnen, kom je al ver. Uiteindelijk is ons jeugdbeleid gebaseerd op de kinderrechten: we moeten ervoor zorgen dat kinderen niet in een kwetsbare positie komen. Vroeger heette dat positief jeugdbeleid: ervoor zorgen dat de openbare ruimte, sport en cultuur, onderwijs, bibliotheek goed geregeld is voor die 90 tot 95 procent van de jeugd die geen problemen heeft. Als die basis in orde is, hou je de meesten van hen gezond en vitaal.’

11 MAGAZINE

Is de Nijkerkse jeugd gelukkig?

‘Als ik zie wat wij hier te bieden hebben, en afgezien van corona, denk ik: ja, meer dan 90 procent van onze jeugd is gelukkig. Wij zien de problemen, maar we proberen met onze structuur daarop in te spelen. Dat betekent je partners, het onderwijs en de kinderopvang, heel dicht bij je houden. Maar het is niet alleen maar school, er is ook nog een normaal leven daarnaast, op straat, op de sportclub. Ook die structuur moeten we met z’n allen goed in de gaten houden.

Uiteindelijk moet de belevingswereld van kinderen altijd leidend zijn, niet de systeemwereld waar de gemeente deel van uitmaakt. Als de systeemwereld dicteert dat je iets moet doen ten koste van dingen die moreel goed zijn voor de jeugd, dan raak je de kinderen kwijt. Als gemeente moet je je altijd afvragen: zijn we bezig met kansen pakken, of zijn we kansen aan het afpakken? Ben ik hier om mijn organisatie in stand te houden, of ben ik bezig voor de kinderen?’ ←

2021

‘Zijn we bezig met kansen pakken, of zijn we kansen aan het afpakken?’

1-3-2021 17:41:44

ACTUEEL ‘Ozb stijgt door hoge kosten sociaal domein’ De Vereniging Eigen Huis doet een dringend beroep op het kabinet om nu afspraken te maken met gemeenten over extra geld. De vereniging van huizenbezitters vreest dat gemeenten anders volgend jaar de ozb opnieuw fors moeten verhogen.

Volgens de VEH stijgt de ozb dit jaar met gemiddeld 5,3 procent.

Ook de afvalstoffenheffing gaat omhoog, met 7,8 procent. De VEH wijst erop dat gemeenten steeds hogere kosten maken voor de Wmo en de jeugdzorg. Zonder financiële steun van het Rijk rest de lokale overheden niets anders dan de lokale belastingen te verhogen.

(RvdD) ←

12 MAGAZINE

2021

AGENDA

webinars

8 MAART

in aardgasvrije wijken

Comité van de

13.00-15.00 uur |

Regio’s: for more

platform31.nl

women in politics 9.15-15.45 uur | bit.ly/

12 MAART

womeninpolitics2021

Grip op grote projecten

8 MAART

15.00-16.00 uur|

Internationale

raadsleden.nl

Vrouwendag: Politica in de spotlight

17 MAART

12.30-13.30 uur |

Gebiedsontwikkeling:

raadsleden.nl

invloed van corona op binnensteden en

8 MAART

innovatie in de stad

Financiering

12.00-13.00 uur | vvg.nl

Klimaatakkoord 15.00-17.00 uur |

18 MAART

vng.nl/agenda

Direct duidelijk op social media

9 MAART

10.00-10.45 uur |

Strijd tegen opruk-

bit.ly/directduidelijk-

kende kinderarmoede

socials

20.00-22.00 uur | bit.ly/ kinderarmoedeNL

22 MAART De toekomst van het

11 MAART

raadslidmaatschap

Commerciële

19.30-21.00 uur |

utiliteitsgebouwen

raadsleden.nl

LTR_P012_LTR-TSVNG-04-2021 12

65

In 65 gemeenten werd vorig jaar meer ingebroken dan in 2019.

Bron: CBS.

‘Gemeenteraad gebaat bij meer diversiteit’ De gemeenteraad zou baat hebben bij meer diversiteit.

Dat zeggen raadsleden in een enquête van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden (NVvR). De NVvR ondervroeg de raadsleden uit de 31 grootste gemeenten.

De helft (51 procent) van de ondervraagden vindt dat de raad geen goede afspiegeling is van de samenleving. Dat blijkt ook uit de cijfers: 36 procent van de inwoners van de grote gemeenten heeft een migratieachtergrond, in de raad is dat 21 procent. Ook zitten er te weinig vrouwen in de raad om een goede afspiegeling te zijn van de inwoners in de gemeente. De raad zou baat hebben bij meer diversiteit, vindt 59 procent van de raadsleden; 71 procent zegt zelfs dat een meer diverse gemeenteraad beter in staat is de belangen van de samenleving te verdedigen. Wel zegt 85 procent van de raadsleden dat ze goed in staat zijn de belangen van andere inwonersgroepen te behartigen.

Vooral raadsleden met een migratieachtergrond zeggen het moeilijker te hebben. Eén op de zes raadsleden zegt dat het voor hen lastiger was om raadslid te worden dan wanneer ze een Nederlandse achtergrond zouden hebben; 64 procent vindt overigens dat dat niet zo is. Eveneens 16 procent vindt dat het feit dat ze een migratieachtergrond hebben, een negatieve invloed heeft op de bejegening door andere raadsleden; 56 procent zegt dat dat niet zo is, de rest spreekt zich er niet over uit. (RvdD) ←

1-3-2021 17:42:10

Download voor meer nieuws de VNG Nieuwsapp

3 VRAGEN AAN...

Sharon Dijksma De komende Tweede Kamerverkiezingen vragen vanwege corona meer van gemeenten dan gebruikelijk. Utrecht is er klaar voor, zegt burgemeester Sharon Dijksma. Van uitstel van verkiezingen wil zij niets weten.

De verkiezingen worden een grotere operatie dan gebruikelijk: andere locaties, drie dagen stemmen, ouderen die per brief mogen stemmen. Wat betekent dit voor de organisatie?

‘Het is een enorme toer. We hebben zo’n 180 locaties beschikbaar die helemaal coronaproof worden ingericht. Daarnaast kan op 22 locaties al op maandag en dinsdag worden gestemd. En we doen mee met het experiment voor centrale stemopneming. Dat betekent dat op de verkiezingsdag op de stembureaus de stemmen per lijst worden geteld, maar dat we een dag later op een centrale plek, het Jaarbeurscomplex, de stemmen op kandidaatsniveau tellen. Bij de herindelingsverkiezingen in november bleek het moeilijk om in het stembureau bij het tellen op kandidaatsniveau de anderhalve meter afstand te bewaren. Daarnaast doen we met een aantal steden iets bijzonders. We richten een stemstraat in waar mensen in een soort drive-thru vanuit de auto hun stem kunnen uitbrengen. En we hebben een mobiele stemtrailer die groot genoeg is om veilig in te stemmen. Dit kunnen we alleen dankzij heel veel vrijwilligers. Normaal hebben we er zo’n duizend nodig voor verkiezingen, nu zijn er ongeveer 2700 mensen beschikbaar.’

13 MAGAZINE

2021

Is Utrecht er klaar voor?

‘We lopen op schema met de voorbereidingen. Er moeten nog wat puntjes op de i gezet worden. We doen er alles aan om het stemproces zo goed mogelijk te laten verlopen. En ik denk echt dat we dit ook kunnen, anders hadden we wel aan de bel getrokken. Ik hoop nu vooral dat mensen ondanks corona wel van hun stemrecht gebruikmaken. Met de maatregelen die we nemen, kunnen we de mensen goed bedienen.’

Een aantal burgemeesters pleitte de afgelopen tijd voor uitstel van de verkiezingen. U bent daar niet voor?

‘Nee. We hebben koers gehouden en het is belangrijk dat het kabinet dat ondubbelzinnig onderstreept, anders is het ook voor onze vrijwilligers lastig. Mijn wedervraag is: wanneer zou het dan wel kunnen?

Het virus is niet weg en het vaccineren gaat nog wel even duren. We zitten nu al, in een crisissituatie, met een demissionair kabinet. Ik ben van mening dat er snel weer een missionair kabinet moet zijn. Daarbij zou het uitstellen van de verkiezingen een ongekend signaal zijn naar de Nederlandse bevolking. Sommige mensen zijn nu al achterdochtig over het coronavirus. Als je dan de verkiezingen uitstelt, voed je die achterdocht. Juist het feit dat de verkiezingen doorgaan, laat zien dat de democratie normaal functioneert. De pandemie blijft nog wel in ons midden, daar moeten we mee leren omgaan.’ (RvdD) ←

Beeld: Femke van den Heuvel

LTR_P013_LTR-TSVNG-04-2021 13

1-3-2021 17:42:23

À0j²À‫ ب‬m0 wÇ((0 ‫ ے‬00m(‫ ب‬J0w00yÀ0 JÇm§0yّàXÀÀ0w

CITTASLOW

Waar het leven

goedis

14

ðÇX(ّmXw ǪJ R00IÀ X0À² à À ÇyX0j X² Xy (0 à0ª0m(‫ خ‬R0À X² (0 0yXJ0 §m0j w0À (ªX0 y00yJ0²m À0y J0w00yÀ0y (X0 R0À j0Ǫw0ªj ß y CITTASLOW w J0y (ª J0y‫ ب‬0Xh²(0yّw ªJª À0y‫ ة‬ ß m² 0y JÇm§0yّàXÀÀ0w‫ خ‬à ª (0 w0y²0mXhj0 w À m0X(0y( X²‫خ‬

MAGAZINE

2021

De menselijke maat De menselijke maat in de publieke dienstverlening geldt als een ƮǞǏǏɐɐȺ ƦƵǐȲǞȯ‫ خ‬Xȁ ƵƵȁ serie artikelen poogt VNG Magazine antwoorden te vinden.

Dit is artikel 4.

T

oen Nicole Ramaekers in 2017 burgemeester van Gulpen-Wittem werd en merkte dat twee van de buurgemeenten de Cittaslowstatus hadden, dacht ze: als zij dat kunnen, kunnen wij dat ook. Een jaar later kreeg ook haar gemeente het stempel van goedkeuring.

Cittaslow is het internationale keurmerk voor gemeenten die, zoals Ramaekers het samenvat, zich bewust zijn van hun leefomgeving en daar zorgvuldig mee omgaan. Wereldwijd telt Cittaslow meer dan 220 gemeenten in dertig landen, gemeenten ‘waar het leven goed is’ volgens de website cittaslow.org. De beweging was in 1999 het initiatief van Paolo Saturnini, voormalig burgemeester van Greve in de Italiaanse regio Chianti. Zijn idee dat de kwaliteit van leven aan de basis moet staan voor de ontwikkeling van gemeenten, sloeg aan. Belangrijkste doel van Cittaslow was, en is dat ruim twintig jaar later nog steeds, de verbreding van de slowfood-filosofie naar lokale gemeenschappen: een eerlijke, duurzame en betaalbare voedselproductie, met respect voor milieu, landschap en de cultuur.

DUURZAAMHEID

Die filosofie past bij haar gemeente en de regio, zegt Ramaekers. Het is geen toeval dat vijf van de elf Nederlandse Cittaslowgemeenten in Limburg liggen. ‘Dat wij uniek zijn met drie aaneengesloten gemeenten,

LTR_P014_LTR-TSVNG-04-2021 14

geeft wel aan dat dit een bijzonder gebied is. Een mooi landschap, met lokale tradities en kleine dorpjes met gemeenschapszin en saamhorigheid, en natuurlijk met heel mooie producten en de link met duurzaamheid. In de supermarkt kan ik het hele jaar blauwe bessen kopen, maar die komen uit Peru. Terwijl hier in Wahlwiller gewoon een blauwebessenkweker zit. Of neem de aardappelen.

Landbouwers moeten hier megagrote schuren bouwen, wat we eigenlijk niet willen in dit landschap, om hun aardappelen op te slaan tot er schaarste is en de prijs een beetje omhooggaat. En in de supermarkt liggen aardappelen uit Israël. Wij proberen onze inwoners daar een beetje bewust van te maken.’

Maar dat mooie landschap

1-3-2021 17:43:53

geweest, doordat ze veel vaker wandelen of op de fiets stappen. De rust, het landschap, dat doet iets met je bovenkamer. En we doen boodschappen bij het winkeltje op de hoek om die kleine ondernemer te steunen.’

Wie is…

SLAK

heeft ook z’n beperkingen. ‘Op elke hoek staat een veldkruisje, er zijn heel veel beschermde landschapselementen. Agrariërs moeten daaromheen manoeuvreren. Dat is heel anders dan in de Flevopolder of Friesland waar je moderne technieken letterlijk over het land kunt uitrollen. Het is hier een uitdaging om kleinschalig, met eerbied voor het landschap, je brood te verdienen in een wereld van grootschalige massaproductie.’

CITTASLOWPARAGRAAF

Elk beleidsvoorstel dat in Gulpen-Wittem wordt behandeld moet, voor het naar het college of de gemeenteraad gaat, voorzien zijn van een Cittaslowparagraaf: hoe draagt dit bij aan een betere leefomgeving? ‘Als dat niet het geval is, dan moet je wel heel goede redenen hebben om dat besluit toch te nemen. Het dwingt ons elke keer weer terug te gaan naar de basis, naar de leefomgeving van onze inwoners en onze bezoekers.’

In Gulpen-Wittem zijn inmiddels negen lokale ondernemingen officieel Cittaslowambassadeur, omdat zij de filosofie ook daadwerkelijk uitdragen. De bekendste daarvan is de Gulpener Bierbrouwerij, die bier maakt met door mergel gezuiverd water uit eigen bronnen, milieuvriendelijke hop uit eigen tuin en gerst, tarwe, rogge en spelt betrekt van lokale boeren.

Maar ook een Bed & Breakfast in Eys die uitsluitend lokale producten gebruikt en een schaapskooi in Epen die werkt met duurzame begrazing.

Volgens Ramaekers heeft de coronacrisis de inwoners meer bewust gemaakt van de eigen omgeving.

‘Mensen wonen al jaren in een vijfsterrenlandschap en komen nu op plekken waar ze nooit eerder zijn

LTR_P015_LTR-TSVNG-04-2021 15

Het symbool van Cittaslow is een slak met op z’n huis een symbolische gemeente. De slak staat niet voor stilstand, maar draagt alle verworvenheden met zich mee, rustig aan. Slakken doen niet mee aan de ratrace van de 24-uurseconomie, zij gaan vooruit in een tempo dat iedereen kan bijhouden.

Cittaslowgemeenten zijn geen openluchtmusea waar nooit iets verandert. De burgemeester geeft de schutterijen als voorbeeld. Schutterijen vormen, met hun eeuwenoude tradities, de kern en de identiteit van een Limburgs dorp. Maar door open te staan voor verandering, zoals het aanwijzen van een schutterskoningin in plaats van de traditionele schutterskoning, blijven het levende verenigingen. ‘Dat is de crux: niet stilstaan, maar doordacht en behoedzaam doorontwikkelen.’

Om de filosofie op een volgende generatie over te dragen, presenteerde de gemeente vorig jaar het kinderboek Citta de slak. Ramaekers: ‘De schrijver, Jean-Philippe Rieu, heeft op onze scholen en in onze hoeskamers met jongeren en ouderen gefilosofeerd over wat Cittaslow voor hén inhoudt. Zijn opdracht was: ‘Doe je ogen dicht, loop over een brug en beschrijf wat je aan de overkant van de brug ziet’. Dan blijken de beelden superuniverseel te zijn. Een regenboog, vogels, kabbelende riviertjes, opa’s en oma’s die er niet meer zijn, een picknick, de geur van vers gemaaid gras. Een droomwereld die voor iedereen hetzelfde is. Niemand wil milieuvervuiling, iedereen wil vrienden om zich heen, en geen ruzies.

‘Iemand begon tijdens die gesprekken spontaan te huilen, omdat ze zich eenzaam voelde. Nu gaan mensen met haar wandelen. Zo’n hulpvraag durf je alleen te stellen in een gemeenschap die is teruggebracht naar de menselijke maat, waarin je je veilig en geborgen voelt. Dan kun je als samenleving bergen verzetten.’ ←

Nicole Ramaekers is sinds mei 2017 burgemeester van Gulpen-Wittem. Daarvoor was zij raadslid en wethouder in Veldhoven.

In 2018 won zij de Vrouw in de Media Award Limburg, een prijs voor vrou-

15

welijke experts en rolmodellen voor hun zichtbaarheid in de

MAGAZINE

2021

media.

Beeld: Johannes Timmermans

‘De rust, het landschap, dat doet iets met je bovenkamer’ 1-3-2021 17:43:56

IN BEELD

LTR_P016_LTR-TSVNG-04-2021 16

1-3-2021 17:44:20

00m(‫ ب‬ª0wj (0 à m‫ غ‬y§

AFTELLEN NAAR SONGFESTIVAL De Rotterdamse klok die aftelt naar het Eurovisie Songfestival in mei, wordt handmatig een dag verder gezet. Na een jaar uitstel vanwege corona gaat het Europese liedjesfestijn dit jaar wel door, maar zonder publiek. De klok is een ontwerp van het Rotterdamse kunstcollectief Mothership. Dat collectief is één van de vijf citydressers die door de organisatie, waaronder de gemeente Rotterdam, is aangesteld om de stad artistiek aan te kleden.

LTR_P017_LTR-TSVNG-04-2021 17

1-3-2021 17:44:28

TEKST: MARTEN MUSKEE

MENSEN MAKEN NEDERLAND

Vrijwilligers

dragen de

gemeenschap 18

MENSEN MAKEN NEDERLAND, DAT IS HET MOTTO VAN HET NATIONAAL JAAR VRIJWILLIGE INZET 2021. DOEL: ONDANKS DE 7 MILJOEN VRIJWILLIGERS DIE NEDERLAND TELT, MEER MENSEN ENTHOUSIAST MAKEN. VOLGENS MARIANNE BESSELINK HEBBEN GEMEENTEN MET VRIJWILLIGERS GOUD IN HANDEN.

MAGAZINE

2021

Marianne Besselink voorzitter van de NOV en

K

oningin Máxima trapte het Nationaal Jaar Vrijwillige Inzet 2021 eind vorig jaar af. De campagne Mensen Maken Nederland is georganiseerd door de Vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk (NOV) en gefinancierd door het ministerie van VWS. Intussen pleit directeur Joke van Lonkhuijzen van het Rode Kruis ervoor de banden met gemeenten verder aan te halen om samen op te trekken in de strijd tegen de coronapandemie.

burgemeester van Bronckhorst

Marianne Besselink, voorzitter van de NOV en burgemeester van Bronckhorst, is zeer content met de website mensenmakennederland.nl van de campagne. ‘Een prachtige site’, zegt ze, ‘Met handvatten, scholing en zogeheten expedities waar vrijwilligers en organisaties veel inspiratie kunnen opdoen. Er staat ook een toolkit op waarmee gemeenten gratis en snel op maat een campagne kunnen starten om alle vrijwillige inzet te waarderen. Een ontzettende energieboost richting alle vrijwilligers. Dat is nodig ook, want zij dragen de lokale gemeenschap.’

Bijna de helft van de Nederlanders van 15 jaar en ouder doet vrijwilligerswerk. Een opvallend cijfer, gezien de individualisering van de samenleving. Tegelijkertijd leren cijfers van het CBS dat minder mensen zich minder uren vrijwillig inzetten voor anderen of de samenleving.

LTR_P018_LTR-TSVNG-04-2021 18

SOCIALE COHESIE

Besselink loopt al wat langer rond in de vrijwilligerssector. Ze is niet verbaasd over het cijfer: ‘Het geeft gelijk het belang aan van de impact van vrijwilligerswerk in onze samenleving. Stel je eens voor welke kleur verdwijnt, als je alles wegdenkt wat deze mensen doen. En het is dubbelop prijs voor de sociale cohesie en inclusie. Mensen doen het niet alleen samen, ze organiseren ook van alles voor anderen. Er zijn rond de 7 miljoen mensen die op de een of andere manier iets doen in de samenleving. Ik kan geen domein verzinnen waar geen vrijwilliger aan te pas komt.’

Gemeenten hebben met vrijwilligers goud in handen. ‘We zijn echt afhankelijk van de vrijwilligers,’ zegt Besselink. ‘Zonder hen

1-3-2021 17:44:53

Vrijwilligers van het Rode Kruis helpen op riviercruiseschip Aurora waar extra opvang van dak- en thuislozen kwam. (beeld: Arie Kievit/ANP)

houden we een heel schraal beeld van de samenleving over.’

Ook haar eigen Bronckhorst ‘drijft’ op de brede inzet van vrijwilligers. De gemeente constateerde twee jaar geleden dat 63 procent van de inwoners vrijwilligerswerk doet. ‘Dat is echt heel veel. Inwoners zijn op allerlei fronten actief en dragen het dorp.’

Bronckhorst werkt veel samen met organisaties zoals het Rode Kruis, maar kent ook een lokale vrijwilligerspool. Via een burgerinitiatief, dat werd ondersteund door de gemeente, is Meedoen in Bronckhorst opgezet, een vrijwilligerscentrale waar vraag en aanbod samenkomen. Besselink: ‘Er vindt een verschuiving plaats binnen het vrijwilligerswerk.

Niet iedereen wil zich meer structureel binden.

Daarom bieden vrijwilligersorganisaties ook ruimte aan initiatieven waarbij inwoners zich op een klus kunnen inschrijven, zoals iemands tuin fatsoeneren op zaterdagmiddag.’

PARTNER

Besselink is ook blij met de hulp die het Rode Kruis nu biedt bij het bestrijden van de coronacrisis. ‘Het is opmerkelijk hoe die organisatie zo snel op lokaal niveau heel concreet mensen inzet om hulp te bieden.

Ze doen bijvoorbeeld boodschappen of bieden een luisterend oor. In samenwerking met de gemeente leggen de mensen van het Rode Kruis contact met hulpbehoevenden. We hebben regelmatig overleg wie waar op af gaat.’

Het Rode Kruis onderhoudt veel contact met partijen als de GGD en gemeenten, maar wil een nóg inniger relatie met de lokale overheden opbouwen.

De hulporganisatie telt 197 afdelingen. Nog niet alle

LTR_P019_LTR-TSVNG-04-2021 19

19

gemeenten zijn in contact met het Rode Kruis. Joke van Lonkhuijzen, directeur Nationale Hulp en Verenigingsmanagement van het Nederlandse Rode Kruis: ‘Via de maatschappelijke organisaties komen we in die gemeenten vaak alsnog de meest kwetsbare inwoners wel op het spoor. Gemeenten zijn voor hen verantwoordelijk, wij willen daarbij graag partner zijn in alle gemeenten.’

Van Lonkhuijzen is een enthousiaste directeur, mede dankzij het potentieel aan vrijwilligers. De hulporganisatie beschikt over zo’n 17.000 vrijwilligers met een EHBO-diploma die worden ingezet bij evenementen, hulpverlening, noodhulp en bevolkingszorg, terwijl de tak burgerhulpverlening Ready2Help in het afgelopen jaar groeide naar 91.000 vrijwilligers. ‘Dat zijn ruim 100.000 vrijwilligers die zich inzetten voor de meest kwetsbare mensen in Nederland.’

MAGAZINE

2021

BLIJVENDE AANDACHT

In het sociaal domein zijn veel vrijwilligers actief.

Gemeenten staan behoorlijk onder druk om hun taken allemaal rond te krijgen. ‘Onze zorg is dat hierdoor het vrijwilligerswerk een beetje in de knel komt en minder aandacht en ondersteuning van gemeenten krijgen’, zegt Besselink. ‘Vrijwilligers verdienen blijvende aandacht. Professionals in de zorg worden

Vrijwilligerswerk voegt altijd iets extra’s toe’ 1-3-2021 17:44:55

‘Ik kan geen domein verzinnen waar geen vrijwilliger aan te pas komt’ strak op tijd en efficiënt ingezet. Het is de vrijwilliger die langskomt voor een kopje koffie en een gesprek.

Juist daaraan is de behoefte groot.’

Van Lonkhuijzen is ruim een jaar in dienst van het Rode Kruis. Net nadat ze de gehele organisatie had leren kennen, brak de coronapandemie uit. Het leidde tot de grootste noodhulpactie in Nederland sinds de watersnoodramp, zegt ze. ‘We zochten contact met maatschappelijke organisaties en gemeenten om bij te springen op diverse terreinen: van zorg en psychosociale ondersteuning tot onderdak aan dak- en thuislozen en de voedselhulp. Dat alles dankzij onze vrijwilligers.’

De Rode Kruisdirecteur onderhoudt een goed contact met VNG-voorzitter Jan van Zanen, die het vrijwilligerswerk actief een warm hart toedraagt. Ook is ze enthousiast over het contact met de VNG. ‘We kennen elkaar natuurlijk vanuit onze hulpverlenende rol, waarin we overheden ondersteunen bij het verlichten van menselijk lijden in noodsituaties of bij rampen.’

20 MAGAZINE

2021

Nationale Vrijwilligersprijzen Bij de landelijke vrijwilligersprijzen, met Marianne Besselink als juryvoorzitter en VNG-voorzitter Jan van Zanen als één van de juryleden, draait het dit jaar om ‘nieuwe gezichten’. Een commissie selecteert op wat organisaties doen waardoor nieuwe gezichten zich bij de organisatie of het initiatief thuis voelen.

Zie ook: vrijwilligersprijzen.nl.

LTR_P020_LTR-TSVNG-04-2021 20

CORONAPANDEMIE

De prioriteit voor het Rode Kruis ligt nu op het ondersteunen in de bestrijding van de coronapandemie, maar ondertussen kondigt zich ook een economische recessie aan.

Van Lonkhuijzen vraagt zich af welke schade corona straks blijkt te hebben aangericht. ‘Denk aan de werkloosheid en kinderen met leerachterstanden. Mensen verliezen hun baan of opdrachten, komen net niet in aanmerking voor de voedselbank en kloppen vol schaamte bij ons aan. Aan het begin van de pandemie deelden we ruim tweeduizend boodschappenkaarten per week uit, nu zijn dat er zesduizend. Ondertussen zijn 300 duizend kinderen afhankelijk van de voedselbank, dat is heel schrijnend. Gemeenten en het Rode Kruis kunnen veel voor elkaar betekenen. Laat ons samen optrekken.’

Waar kun je vrijwilligers inzetten? Besselink kijkt eerst naar wat mensen kunnen. ‘Een deel van hen is buitengewoon professioneel, dus inhoudelijk

kan er een heleboel. Maar betaald werk mag nooit worden verdrongen. Een gemeente kan niet zeggen wat vrijwilligers moeten doen. Dat is de omgekeerde volgorde. Vrijwilligerswerk voegt altijd iets extra’s toe.

Ik zou willen dat ze daar ook iets meer erkenning voor krijgen, al was het maar door ze te laten meepraten over oplossingen.’

BUURTBUS

Er moet ook goed worden nagedacht over de eisen voor vrijwilligersorganisaties. Het gaat om de proportionaliteit, stelt de NOV-voorzitter. ‘Zadel vrijwilligersorganisaties niet op met administratieve rompslomp. Tegelijkertijd kennen we de excessen in bijvoorbeeld de sportwereld, waarbij ook vrijwilligers waren betrokken. Dat mag niet gebeuren. Kinderen moeten veilig kunnen sporten. Het is terecht dat daar zekerheden worden ingebouwd. Soms slaat dat wat door, soms kun je goed beredeneren waarom regelgeving nodig is. Hoe groter het evenement of kwetsbaarder de behoeftige persoon, hoe meer eisen er worden gesteld. In het schaalverschil zit de proportionaliteit. En aan iemand die op de buurtbus rijdt, mag je eisen stellen.’

Besselink vindt vrijwilligerswerk een prima activiteit voor inwoners met een bijstandsuitkering. Het werk helpt mensen de samenleving weer in. Ze raadt iedereen die route aan. ‘Maar we moeten dit niet verplichten. Probeer inwoners te verleiden om vrijwilligerswerk te doen. Ik ben ook enthousiast over de maatschappelijke diensttijdprojecten. Bijvoorbeeld de proeftuin in Den Haag waar wordt gekeken of jongeren gemotiveerd kunnen worden om vrijwilligerswerk te doen. Daar borrelen mooie initiatieven op waar jongeren ook zelf veel plezier aan beleven. Soms gaan dingen niet vanzelf en vormt de overheid de motor om mensen een mooie ervaring te geven. Natuurlijk met een welbegrepen eigenbelang, want zo’n ervaring kan voor de jongere de opstap zijn naar een studiekeuze of een betaalde baan.’ ←

1-3-2021 17:44:58

Download voor meer nieuws de VNG Nieuwsapp

Beste Thorbeckeprofessor,

‘Ik wil het gezicht naar buiten worden. Dat mensen het gevoel hebben: daar heb je Mieke, daar is Lelystad.’

WIJ WILLEN INTERNATIONALE VROUWENّ DAG IN HET STADHUIS VIEREN EN DAAR ALLEEN VROUWEN VOOR UITNODIGEN. MAG DAT? EEN VROUWENORGANISATIE

Beste organisatoren,

Aankomend burgemeester Mieke Baltus van Lelystad committeert zich voor langere tijd aan haar nieuwe gemeente, De Stentor 19 februari

Omgevingswet zonder noodfonds Er komt geen noodfonds om mogelijke ongewenste ˛ȁƊȁƧǞǁǶƵ ǐƵɨȌǶǐƵȁ ɨȌȌȲ ǐƵǿƵƵȁɈƵȁ ƦǞǯ ǞȁɨȌƵȲǞȁǐ ɨƊȁ ƮƵ ǿǐƵɨǞȁǐȺɩƵɈ ɈƵ ƮƵDzDzƵȁ‫ خ‬

Een motie van GroenLinks en SP, waarin de regering werd gevraagd te onderzoeken of zo’n noodfonds kan worden ingericht, kon niet rekenen op een meerderheid van de Tweede Kamer. De coalitiepartijen stemden tegen, net als Forum voor Democratie.

Volgens de indieners van de motie kan de invoering van de wet er mogelijk toe leiden dat provincies, gemeenten en waterschappen voor hogere kosten komen te staan dan voorzien. Kosten die niet worden gedekt door de te verwachten inkomsten bij de uitvoering. Een noodfonds kan in dat geval uitkomst bieden. De VNG, het IPO en de Unie van Waterschappen hadden aangedrongen op steun voor de motie.

Een andere motie, waarin werd aangedrongen op uitstel van de invoeringsdatum (1 januari 2022) van de Omgevingswet, werd eveneens verworpen. De indieners van de motie betoogden dat het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) nog niet gereed is. Ook zijn er twijfels over het benodigde budget, en de coronacrisis zorgt voor vertraging bij de voorbereiding. (MM) ←

LTR_P021_LTR-TSVNG-04-2021 21

Onderscheid op geslacht in een publieke ruimte als het gemeentehuis is ontzettend lastig te rechtvaardigen. Het College voor de Rechten van de Mens is daar heel scherp op. Bovendien zal dat ook politiek acceptabel moeten zijn.

Ik herinner mij dat er in Leiden ooit zo’n feestje was. Op een zondag, wanneer het gebouw normaal gesloten is. Het was bovendien een feestje op uitnodiging en het idee was ook dat sommige vrouwen sneller zouden komen als er geen mannen zouden zijn. Maar ook onder die omstandigheden kwamen er raadsvragen over en bleek de wethouder er niet onverdeeld gelukkig mee.

21 MAGAZINE

2021

Ik zou er dus niet aan beginnen. ← Geerten Boogaard, Thorbeckehoogleraar

Ook een vraag voor Geerten Boogaard?

Mail naar: thorbeckehoogleraar@ vngmagazine.nl.

1-3-2021 17:45:12

LTR_P022_LTR-TSVNG-04-2021 22

1-3-2021 17:46:04

TEKST: RUTGER VAN DEN DIKKENBERG

RAADSLEDEN VERKIESBAAR

De raad uit, de

Kamerin

ZE NEMEN HUN GEMEENTELIJKE ERVARINGEN MEE NAAR DEN HAAG, DE RAADSLEDEN DIE VERKIESBAAR ZIJN VOOR EEN PLEK IN DE TWEEDE KAMER. VNG MAGAZINE INTERVIEWDE ER ZES. ‘JE MOET IN DEN HAAG ZIJN OM WAT TE KUNNEN DOEN VOOR HEEL NEDERLAND.’

23 MAGAZINE

2021

HANNEKE VAN DER WERF Raad: fractievoorzitter Den Haag | Lijst: #9, D66

‘V

Hanneke van der Werf, D66-raadslid Den Haag.

(Beeld: Arenda Oomen)

LTR_P023_LTR-TSVNG-04-2021 23

oor mij is de gemeenteraad een onmisbare leerschool geweest.

Als ik de Kamer in ga, heb ik zeven jaar in de raad gezeten. Ik heb daar het ambacht van de politiek geleerd.’

De Haagse D66-fractievoorzitter Hanneke van der Werf maakt in maart zeer waarschijnlijk de overstap naar het Binnenhof. Het is voor haar bekende grond: van 2010 tot 2018 werkte ze als voorlichter van de Kamerfractie.

‘Maar het werk achter de schermen is toch anders dan wanneer je zelf in de spotlights staat. Als medewerker adviseer je en reik je mensen argumenten aan, maar uiteindelijk maakt iemand anders de afweging. Toen ik in 2014 zelf mijn eerste debat in de raad voerde, vond ik dat toch echt wel spannend. In 2019 heb ik de onderhandelingen gedaan over een nieuw coalitieakkoord voor Den Haag. Dat is een hele verantwoordelijkheid, maar het was ook een heel leerzame periode.’

Een andere belangrijke les voor Van der Werf: in de gemeenteraad leer je wat de effecten van beleid zijn in de praktijk. ‘Je moet als Kamerlid altijd een stapje terugzetten en nadenken over hoe regelgeving daadwerkelijk uitvalt. Dat is denk ik makkelijker te doen als je het hebt meegemaakt. De mensen die het daadwerkelijk moeten gaan uitvoeren, weten hoe realistisch plannen zijn. En de landelijke overheid vraagt heel veel van gemeenten.’

1-3-2021 17:46:06

‘Elke landelijke politicus moet ten minste één termijn in de raad hebben gezeten’ ELLEN VERKOELEN Raad: fractievoorzitter Rotterdam | Lijst: #3, 50Plus

‘I 24 MAGAZINE

2021

k zou ontzettend graag in de raad blijven, ik ben er in hart en nieren geschikt voor. Maar ik doe het niet. Ik heb ervaring op landelijk niveau, en 50Plus heeft die ervaring in Den Haag nodig.’

Raadslid Ellen Verkoelen maakt na de verkiezingen mogelijk de overstap van de gemeenteraad van Rotterdam naar de Tweede Kamer. Het wordt voor haar een spannende stembusgang: Verkoelen staat op plaats 3 bij de ouderenpartij, die in de Peilingwijzer op twee zetels staat. Het raadswerk ligt Verkoelen na aan het hart. ‘Ik ben hier als een vis in het water en voel me echt een volksvertegenwoordiger. Ik houd er ongelooflijk van om te knokken voor de mensen uit de stad, dat is waanzinnig belangrijk’.

Maar Den Haag roept. Van de huidige Kamerfractie is niemand meer verkiesbaar, en dus heeft de landelijke fractie ervaring nodig. Verkoelen brengt die mee, zegt ze. Voordat ze de Rotterdamse raad inging – ‘een fulltime baan’ – was ze namens het CDA lid van provinciale staten in Zuid-Holland. En ze was actief in de milieusector en als rijksambtenaar.

Haar periode in de raad biedt haar ‘gigantisch veel voordelen’, zegt ze. ‘Mijn advies: elke landelijke politicus moet ten minste één termijn in de raad hebben gezeten. De gemeente is uitvoerder. Pas dan zie je wat er echt speelt.’

hoopt 17 maart gekozen te worden in de Tweede Kamer.

Als voormalig jeugdzorgjongere maakte ze zelf mee hoe het systeem werkt. Dat moet anders, vindt zij, en als raadslid wilde ze daar wat aan doen. ‘Maar uiteindelijk loop je als raadslid ook tegen grenzen aan. Je moet in Den Haag zijn om wat te kunnen doen, niet alleen voor Apeldoorn, maar voor heel Nederland.

Heel veel inwoners zijn keihard de dupe geworden van het kabinetsbeleid. Het is beschamend. Terecht wordt gezegd dat de menselijke maat moet terugkomen.’

Binnen de SP, zegt Biharie, wordt nauw samengewerkt tussen de diverse afdelingen en fracties. Als lid van de landelijke fractie houdt ze korte lijnen met gemeentelijke afdelingen. ‘De landelijke fractie stelt nu ook vragen over problemen die in gemeenten voorkomen.’

Ervaring doet ze al op: sinds enige tijd werkt ze als fractiemedewerker in Den Haag. Ze houdt zich bezig met sociale zaken. ‘Ik word daar bevestigd in wat ik al dacht: heel veel antwoorden zijn geen antwoorden.

Maar daar kunnen wethouders ook wat van.’

APRIL RANSHUIJSEN Raad: fractievoorzitter Nijmegen | Lijst: #11, GroenLinks

D SUNITA BIHARIE Raad: fractievoorzitter Apeldoorn | Lijst: #11, SP

‘P

olitiek is nooit mijn ambitie geweest. Maar daar zit wel de macht en daar moet je zijn om voor mensen op te komen die anders worden vermorzeld. Kijk naar de toeslagenaffaire.’

De Apeldoornse SP-fractievoorzitter Sunita Biharie

LTR_P024_LTR-TSVNG-04-2021 24

e spierziekte die April Ranshuijsen als kind trof, waardoor ze in een rolstoel zit, was voor haar de drijfveer om politiek actief te worden.

‘Ik heb meegemaakt wat het betekent om anders te worden behandeld en hoe ontzettend je moet knokken om normaal te worden bejegend. Ik wil graag toe naar een samenleving waarin iedereen kan meedoen.’

Het Nijmeegse raadslid wil zich inzetten voor de emancipatie van mensen met een beperking. Politici met een beperking zijn er nauwelijks: naar schatting heeft slechts 0,5 procent van de raadsleden en bestuurders een beperking. ‘We zijn zwaar ondervertegenwoordigd. Dat komt deels omdat onze maatschappij daar niet op is ingesteld.’

Sinds 2014 is Ranshuijsen raadslid. In 2018 werd ze fractievoorzitter van de grootste partij in Nijmegen.

1-3-2021 17:46:07

Dat vereiste allerlei nieuwe vaardigheden. ‘Je gaat in één keer over alles, en iedereen wil met jou praten, zowel over positieve dingen als over negatieve dingen.’

Die ervaringen sterken Ranshuijsen in het idee dat ze klaar is voor de overstap naar Den Haag. Daar wil ze zich hard maken voor de positie van gemeenten.

Neem de Participatiewet. ‘Ik vind echt dat gemeenten de vrijheid moeten krijgen om dingen te proberen.

Gemeenten lopen nu aan de leiband. Het zijn uitvoeringsorganisaties van het Rijk geworden. Dat kan niet IȌɈȌ‫ ب‬0ǶǞȺƊƦƵɈǘ mƊȁɹ IȌɈȌǐȲƊ˛Ƶ de bedoeling zijn.’

één zetel staat, gaat Hoogwerf ervanuit dat ze de oversteek naar Den Haag maakt. Zo is er de steun van inmiddels vijftig lokale politieke partijen die zich bij de beweging hebben aangesloten.

QUEENY RAJKOWSKI Raad: raadslid Utrecht | Lijst: #13, VVD

TANYA HOOGWERF Raad: raadslid Leefbaar Rotterdam | Lijst: #3, Code Oranje

‘E

en goede vriendin van mij was het slachtoffer van stalking en huiselijk geweld. Ik wilde haar helpen, maar werd overal van het kastje naar de muur gestuurd, heel frustrerend. Ik wilde daar wat mee doen, daarom heb ik me in 2014 aangemeld bij Leefbaar Rotterdam.’

Het Rotterdamse raadslid Tanya Hoogwerf staat derde op de lijst van Code Oranje, de nieuwe beweging die ‘ombudspolitiek’ wil bedrijven en de politiek dichter bij de inwoners wil brengen. Ze komt uit een ‘Leefbaar-nest’: haar moeder Ans Hartnagel is medeoprichter van Leefbaar Capelle en nu wethouder in Capelle aan den IJssel. ‘De bestaande partijen hebben niet altijd meer oog voor de directe zorgen en problemen van hun inwoners. Daar zijn partijen als Leefbaar op ingesprongen.’

Hoogwerf heeft werk genoeg in de gemeente Rotterdam, maar ze heeft, zegt ze, te vaak gehoord dat de gemeente niets kan doen in een bepaald dossier, omdat het nu eenmaal rijksbeleid is. ‘Daar heb ik het echt mee gehad. De grote dossiers worden in Den Haag behandeld: veiligheid, seksueel misbruik, huiselijk geweld.’

Het raadslid staat derde op de lijst van Code Oranje.

Hoewel die beweging in de peilingen op maximaal

LTR_P025_LTR-TSVNG-04-2021 25

‘N

ee’, zegt Queeny Rajkowski, ‘politiek is geen droombaan’. ‘Ik was altijd wel met de maatschappij bezig, maar ik vond politiek een show. Ik had niet gedacht dat het iets voor mij zou zijn, ik wilde écht werk doen. Maar inmiddels merk ik dat de impact van de gemeentepolitiek op het leven van mensen veel groter is dan ik dacht.’

Sinds 2014 zat Rajkowski in de raad van Utrecht, onlangs nam ze afscheid om campagne te voeren. Ik zou wel honderd jaar raadslid kunnen zijn. Het lidmaatschap is een verrijking: je komt met iedereen in aanraking en je kunt je echt inzetten voor je gemeente.’

Maar haar aandacht verschoof de laatste jaren naar problemen die op landelijk niveau opgelost moeten worden. ‘Zodra het weer beter gaat met het land, moeten we ervoor zorgen dat dat niet alleen uit rapporten blijkt, maar dat de mensen thuis het ook voelen.’

Daarvoor is een herwaardering nodig voor ondernemers, middeninkomens en van de publieke sector.

Ze geeft een voorbeeld. In Utrecht werd de raamprostitutiezone gesloten. De stad wil graag een nieuwe zone openen, maar stuit bij de ontwikkeling op het feit dat de rijksoverheid talmt met nieuwe wet- en regelgeving. ‘Zo kunnen wij niet verder. Er zijn meer van dit soort voorbeelden waarin het voor de lokale overheid van belang is dat die wetgeving er doorheen komt. Dan doe ik het zelf wel, denk ik nu.’ Haar raadservaring versterkt het werk in de Kamer, denkt Rajkowski. ‘Ik ga goed kijken of Haagse plannen wel uitvoerbaar zijn.’ ←

25 MAGAZINE

2021

1-3-2021 17:46:09

Ingezonden mededeling

“Samenwerken op digitalisering was nooit eerder zo belangrijk” De coronacrisis hakt flink in op al beperkte gemeentelijke budgetten en op de organisatie. En dat terwijl een aantal grote opgaven op tafel ligt: woningbouw, klimaatadaptatie, energietransitie en informatiesamenleving. In digitale oplossingen schuilt een groot potentieel om juist die gemeenschappelijke opgaven het hoofd te bieden. Daarop werken Rijk en gemeenten echter nog onvoldoende samen. Een gemiste kans, want samenwerking zorgt bij uitstek voor snelle opschaling én een efficiënte inzet van middelen. In een aanbod van de G40 beschrijft Capgemini Invent waarom die samenwerking snel concreet moet worden.

I

“

n het collectief is het meeste al een keer bedacht”, zegt Hans Teuben, Director Strategy and Innovation Public Sector bij Capgemini Invent, dat vorig jaar in samenwerking met de G40 en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) ruim vierhonderd G40 smart city-projecten en pilots in kaart bracht. “Veel digitale oplossingen zijn er al, maar kennis en ervaring wordt onvoldoende gedeeld. Met een enorme versnippering van tijd, geld en mankracht tot gevolg, juist in een tijd waarin we daarop extra scherp moeten zijn en willen versnellen.”

Gemeenten worstelen volgens Teuben allemaal met dezelfde grote en complexe opgaven. Zo moeten er in Nederland 1 miljoen huizen worden gebouwd, waarvan 40 procent in de G40. Tegelijkertijd moet de uitstoot van CO2 en NOx worden teruggebracht en zijn ingrijpende maatregelen nodig om de risico’s op wateroverlast en hittestress in binnensteden te beperken. Ondertussen leggen ook sociale opgaven een groot beslag op budget en organisatie en zorgt corona voor extra gaten op de gemeentelijke begroting.

Het Rijk heeft eveneens een grote uitdaging, omdat vele programma’s op het digitale en fysieke domein los van elkaar op gemeenten worden gericht. “Samenwerken op digitalisering was nooit eerder zo belangrijk”,

LTR_P026_LTR-TSVNG-04-2021 26

zegt Teuben. “Want daar zit echt veel potentieel om op deze opgaven integraal snel stappen te maken.” Afgelopen februari bracht de Raad voor de Leefomgeving en infrastructuur (Rli) nog twee adviezen uit waarin hij het belang van digitalisering, een integraler bereikbaarheidsbeleid en meer samenwerking expliciet benadrukt.1 Slim en efficiënt Die noodzaak tot meer samenwerking ziet Teuben ook bij het Rijk.

Zo wordt voor de energietransitie aan regionale energiestrategieën (RES) gewerkt, maakt het ministerie van Binnenlandse Zaken voor de woonopgave afspraken met steden en lopen er vanuit het ministerie van IenW meerdere digitaliseringsprogramma’s, zoals Talking Traffic en Mobility as a Service in het kader van de mobiliteitstransitie. Wanneer elk departement eigen initiatieven en instrumenten heeft en afzonderlijk afspraken met regio’s en steden maakt, worden synergievoordelen gemist. Door meer samenwer-

1

Digitaal Duurzaam (februari 2021),

zie: www.rli.nl/publicaties/2021/advies/ digitaal-duurzaam

Naar een integraal bereikbaarheidsbeleid (februari 2021), zie: www.rli.nl/publicaties/2021/advies/naar-een-integraalbereikbaarheidsbeleid

king binnen het Rijk, maar ook in de afstemming met steden, kan veel winst worden geboekt. “Uit ons onderzoek blijkt dat het beter, efficiënter en sneller kan wanneer je de steden en Rijk op meerdere thema’s samenbrengt. Door de combinatie van simpele (beleids) maatregelen en digitale oplossingen kunnen investeringen veel lager uitvallen, terwijl meerdere beleidsdoelen beter bereikt worden.”

Een voorbeeld: bij de planning van nieuwe woonwijken wordt ingezet op een lagere parkeernorm van 0,3 tot 0,7 auto’s per woning in plaats van 1,7 tot 2. De ruimtewinst is te gebruiken voor meer groen in de nieuwe wijk: dat versterkt de kwaliteit van leven, draagt bij aan een gezonde leefomgeving, kan zorgen voor een betere afvoer van overtollig regenwater en vermindert hittestress.

Tegelijkertijd wordt CO2 bespaard bij de aanleg van de wijk. Minder auto’s in de wijk betekent ook minder dure infrastructuur voor aan- en afvoer van verkeer. Tegelijkertijd moeten in de wijk wel alternatieven komen met digitale ondersteuning: hubs voor logistiek en deelmobiliteit en een goede aansluiting op het openbaar vervoer. Zo’n aanpak vergt samenwerking tussen Rijk en steden, samenwerking tussen betrokken beleidsafdelingen en het opschalen en toepassen van digitale (smart city-)toepassingen.

1-3-2021 17:11:24

Samen regisseren en opschalen Om te komen tot slimme digitale oplossingen voor grote maatschappelijke opgaven, moet de focus dus liggen op meer samenwerking.

Gemeenten staan voor dezelfde uitdagingen en samen optrekken loont.

En dat geldt ook voor Rijksdepartementen, vindt Capgemini Invent.

Daarom stelt het een gezamenlijke governance, programmering en organisatievorm voor, waarbij in ieder geval de ministeries van Binnenlandse Zaken, Economische Zaken en IenW en de G40 (en G4, M50, K80 en P10 met VNG) samenwerken aan digitale toepassingen voor de grote maatschappelijke opgaven.

Hiermee geeft de G40 een concrete invulling aan het bredere aanbod van de VNG op spoor 3,

LTR_P027_LTR-TSVNG-04-2021 27

Aanbod aan het Kabinet op wonen, klimaat, regionale economie en digitalisering, en spoor 4 om de uitvoering te versterken. “Het gaat om meer dan samen innoveren, het gaat vooral ook over organiseren en uitvoeren”, zegt Teuben. “Met relatief minder menskracht en middelen kun je zo meer bereiken. Als elke gemeente zelf het wiel

probeert uit te vinden, brengt dat de oplossing niet dichterbij. Wanneer koplopers samen oplossingen bedenken die andere steden vervolgens kunnen overnemen, kom je samen sneller verder. Zo worden digitale oplossingen voor maatschappelijke opgaven beter bereikbaar, betaalbaar en toepasbaar voor anderen.”

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de G40 themagroep Smart Cities droegen bij aan het rapport Samenwerking G40 en Rijk: Slimme duurzame verstedelijking van Capgemini Invent. Dit staat vanaf uiterlijk 15 maart op www.g40stedennetwerk.nl. Lees ook het eerdere onderzoeksrapport Smart Cities in de G40: overzicht versnellers en knelpunten op: www.g40stedennetwerk.nl/files/2020-09/rapport-Smart-Cities-in-de-G40.pdf

1-3-2021 17:11:24

TEKST: RENÉ VERHULST | BEELD: REINOUT DIJKSTRA

WEEK VOL BOEKEN

Duo Bella, een kort verhaal 28

SPECIAAL VOOR ‘HET VOORWOORD VAN DE BOEKENWEEK’, DAT DE NAAR DE ZOMER VERPLAATSTE BOEKENWEEK VERVANGT, PUBLICEERT VNG MAGAZINE DEZE WEEK EEN KORT VERHAAL OVER HET THEMA VAN DE BOEKENWEEK: TWEESTRIJD.

MAGAZINE

2021

René Verhulst is de auteur van de Stadhuis-serie, vier sleutelromans over de Utrechtse gemeentepolitiek. Hij schreef ook enkele jeugdboeken. In 2012 won hij de schrijfwedstrijd van de VNG met het verhaal De terugkeer

S

ophie doet haar lokken goed voor de spiegel. Zelfs het toilet waar ze nu in staat, is historisch. De wandtegels zijn van de potten- en tegelbakkerijen die hier in de zestiende eeuw al stonden. In prachtig paars en blauw, ambachten, maar ook Bijbelse tableaus van vier en zelfs een voorstelling die uit zestien tegels bestaat. Waarom de voorstelling waar Potifars vrouw Jozef probeert te verleiden in het vrouwentoilet is aangebracht, is dan weer lastig te begrijpen. Ze had wel begrepen dat haar voorgangster zich een paar jaar geleden intensief had bemoeid met de restauratie en de inrichting van dit prachtige stadhuis.

van de burgemeester.

In juni 2013 maakte hij samen met tekenaar Danker Jan Oreel het stripboek De banneling van Tobago.

Verhulst is nu burgemeester van Ede.

LTR_P028_LTR-TSVNG-04-2021 28

Sophie stapt het toilet uit en loopt naar haar kamer. De brede planken kraken onder haar voeten. De burgemeesterskamer, de fraaiste van het stadhuis. Door het glas in lood zicht op de Oude Markt, het gebouw van de vroegere Admiraliteit, de kerk en de hoge pakhuizen van weleer.

Anton Pieck had het niet mooier kunnen tekenen.

Uitgestorven nu, dat wel. Hoe laat is het? De antieke Engelse staande klok geeft kwart voor negen aan. Uit 1790 is deze klok. Gesigneerd: Walker, Birmingham. Toen de stad nog rijk was.

Zo meteen haar eerste collegevergadering. Eigenlijk wordt dat ook haar eerste daad als burgemeester. Nog even achter het statige bureau plaatsnemen en haar nieuwe ambt op zich in laten werken.

De sollicitatieprocedure was intensief geweest. Zeker voor een zij-instromer. Sophie had er lang over nagedacht en het met haar vriendinnen besproken. Was het burgemeesterschap iets voor haar?

Na haar studie rechten in Utrecht had zij de gelederen van de toenmalige RAIO-opleiding doorlopen, je was dan rechterlijk ambtenaar in opleiding. Jarenlang griffier, op je deur stond gerechtssecretaris, honderden proces-verbalen van zittingen uitgewerkt, maar ook geleerd om getuigen te ondervragen en vonnissen te schrijven.

Vooral de cursussen hoe je omging met burgers op zittingen had zij interessant gevonden. Dat was ook haar sterke kant, het omgaan met mensen.

‘Jij bent de ideale burgemeester, burgermoeder Sophie, haha’, had

1-3-2021 17:46:30

een van haar jaargenoten gezegd. Om daar in één adem aan toe te voegen: ‘Die van ons is zo’n aardige vent.’

Ze had zich vervolgens wat verdiept in hoe je dat dan moest worden, burgemeester. Een ander clubgenootje kende een commissaris van de Koning en daar was zij gaan theedrinken. Die had haar verteld hoe het werkte en dat, ook al kwam je niet uit de politiek, je toch kon solliciteren. Goede vrouwen, zoals zij, maakten zeker een kans, had hij haar verzekerd.

‘Gewoon doen Sophie’, had hij opstaande uit zijn stoel gezegd. ‘Er wordt een inhaalslag gemaakt voor vrouwen in het ambt. En je bent partijloos, dat is ook geen nadeel’, had hij, toen hij haar uitliet, er nog aan toegevoegd.

Inhaalslag voor vrouwen, dreunde het bij haar na, toen zij het provinciehuis uitstapte. Dat was een halfjaar geleden.

Zij was zich eens wat nader gaan verdiepen en had de achtergrond van verschillende vrouwelijke burgemeesters bekeken. Haar leeftijd van 50 had zij niet tegen, haar juridische achtergrond ook niet. Weliswaar had zij geen man en gezin, maar daar stond tegenover dat haar achternaam in een groot deel van het land een bekende connotatie had. Je mocht dat nooit zo zeggen, maar mensen reageerden toch altijd anders dan als je Jansen of De Vries heette. En iedereen gebruikt toch zijn of haar sterke punten in dat soort procedures. ‘En Sophie’, had haar beste vriendin gezegd. ‘Jij was altijd de beste van ons om iemand in te palmen.’ Dat deed zij nooit bewust, dat liep meestal zo.

Het gesprek met de vertrouwenscommissie was een feest geweest. Een behoorlijk gezelschap, de raad

LTR_P029_LTR-TSVNG-04-2021 29

29

bestond uit veel kleine lokale partijen en ook de griffier en twee wethouders waren erbij geweest.

‘Wij hechten aan een veilige landing van onze nieuwe burgemeester’, had de voorzitter van die commissie haar verzekerd. Iedereen had geknikt, behalve de twee wethouders die geen woord hadden gezegd en haar bleven aanstaren. Of had zij zich dat verbeeld?

Sophie had uit de profielschets gehaald dat men een verbinder en ambassadeur zocht. Dat kon zij wel en zij had ook begrepen dat haar voorgangster, al had die een prachtig afscheid gekregen en hing er een enorm geschilderd portret van haar in de hal, niet echt bindende capaciteiten had.

Een van de commissieleden had zich laten ontvallen dat het in de nadagen wel oorlog op het stadhuis had geleken. ‘Verbinding en empathie mevrouw Van Harinxma thoe Slooten, daar gaat het ons om’, had het raadslid van de lokale partij Pro D haar gezegd.

Daarbij ging zijn baard in de richting van de twee wethouders die snel de andere kant opkeken. Het zou wel goed komen, dacht Sophie. Zij was de verbinder pur sang.

De griffier had geen enkele vraag gesteld.

MAGAZINE

2021

‘Er wordt een inhaalslag gemaakt voor vrouwen in het ambt’ 1-3-2021 17:46:33

Ook niemand, wel een prachtige kamer met eiken lambrisering,

boeken en schilderijen ‘Hoe kijkt u aan tegen inclusie en bewonersparticipatie?’ vroeg een van de jongere commissieleden.

Daar wist Sophie wel raad mee.

30 MAGAZINE

2021

Verder lezen?

Lees het vervolg van dit korte verhaal op vng.nl/duobella.

LTR_P030_LTR-TSVNG-04-2021 30

Tijd om naar de collegevergadering te gaan. Ze had eigenlijk verwacht dat de gemeentesecretaris haar wel zou komen ophalen, maar in het hele stadhuis was nog niemand te zien geweest. Van de secretaresse wist zij dat die vanuit huis werkte. Dat waren de instructies in verband met corona.

Eindelijk zou zij dan kennismaken met de derde wethouder die ze gezien noch gesproken had. Ook op een kleine introductiebijeenkomst een paar dagen geleden, met de raadsleden, enkele ambtenaren en de twee wethouders, had Bella van den Brink geschitterd door afwezigheid, zoals Sophies secretaresse dat genoemd had. ‘Let op haar’, was Sophie nog toegefluisterd.

Sophie had wel gezien dat Bella, die met een nieuwe zelf opgerichte partij met drie zetels in de raad was gekomen en meteen wethouder was geworden, haar mannetje stond. Een doordouwer die wist wat zij wilde, was haar conclusie. Dat soort vrouwen mocht zij wel. Niks gepraat over glazen plafonds, gewoon je werk doen.

Sophie pakte haar spullen en liep naar de collegekamer. Die lag aan het einde van de gang. Tussen haar kamer en de collegekamer zat het secretariaat en een kamer waar de archivaris huisde. De deur stond halfopen en Sophie neusde even de kamer in. Ook niemand, wel een prachtige kamer met eiken lambrisering, boeken en schilderijen. Sophie stapte naar binnen en snoof een vage lucht op. Het aroma van Coopvaert-pijptabak, wist zij feilloos. Dat rookte haar vader vroeger ook. Haar aandacht werd getrokken door een paar grote schilderijen. Natuurlijk de roofmoord op een bekende missionaris lang geleden, het bloedbad van de furie die de stad in de Tachtigjarige Oorlog had getroffen en taferelen van zeeslagen met wapperende vlaggen voor Gibraltar.

Sophie kende de geschiedenis. Het bekende spiegel-

schip van de admiraliteit had als credo dat men niet aan gevangenmaken deed. Je zag op het schilderij drenkelingen van de Spaanse schepen met de dood in de ogen stukken mast omklemmen en naar de bodem van de zee gaan. Schip en bemanning dus.

Een morbide fascinatie had de archivaris wel, dacht Sophie. Ze deed de deur voorzichtig dicht, liep verder naar de collegekamer en pakte de koperen klink van de zware deur. Op slot. Ze had een cilindersleutel gekregen, maar die paste niet op dit oude slot.

Ze keek de zijgang in en zag nog een deur. Daar paste de sleutel gelukkig wel op. Maar ook die deur bleef dicht, hoe zij ook duwde. Het leek alsof er aan de binnenkant een grendel op zat. Nou ja, een burgemeester die niet eens de collegekamer in kan.

Zij was nu op de eerste verdieping, de bovenste op nog een zolder met nogal wat kamers na, zo was haar verteld. Hieronder moesten dan de wethouders zitten.

Aan het eind van de zijgang was een trap naar beneden. Ze passeerde de kamer van de gemeentesecretaris, ze klopte. Niets, en ook die deur was hermetisch gesloten. Vanaf de trap keek ze door het glas in lood op een klein plein. De Vleesmarkt wist ze, daar stond een leuk huis te koop. Ze was al beneden in een mooie betegelde gang. De eerste deur links stond open en ze hoorde wat. Eindelijk een levende ziel die ochtend. ←

1-3-2021 17:46:35

COLUMN

Marleen Stikker directeur van Waag en oprichter van De Digitale Stad @marleenstikker

²À0w Dzّ AKKOORD

E

ind februari klonk er gejuich op de socialemediakanalen: hadden we het goed gelezen? Werd open source nu wettelijk vastgelegd in de Wet digitale overheid?

We hadden het goed gelezen. Aan de Eerste Kamer schrijft de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken: ‘[Ik zeg] uw Kamer toe het commercieel uitnutten van gegevens door private partijen te verbieden, privacy by design te verplichten en open source te verankeren.’ Hij laat er geen onduidelijkheid over bestaan: ‘Ik herhaal (…) de gedane toezegging dat ik het gebruik van open source wettelijk zal bevorderen door het principe als toelatingscriterium te verankeren. Ik zal hiertoe een wetswijziging indienen.’

Wat wordt hier precies beloofd? Met een verbod op commerciële uitnutting van privégegevens wordt het onmogelijk voor bedrijven om geld te verdienen aan onze persoonlijke gegevens, wat vaak zonder ons medeweten gebeurt. Het toepassen van privacy by design zorgt dat gegevensbescherming een terechte plek krijgt in het ontwerpproces en daardoor beter verankerd wordt in de technologieën waarop onze overheid draait. En het verplichten van open source maakt niet alleen een einde aan exorbitante IT-aanbestedingen van de overheid, maar zorgt voor software die veiliger, inclusiever en transparanter is.

Laat deze belofte nu net essentieel zijn om het internet te kunnen repareren.

De uitgangspunten die de staatssecretaris noemt, zijn ook terug te vinden in het ‘stembusakkoord’ dat de Digitale Vier (Waag, Open State, Bits of Freedom, Amnesty International) tijdens het digitaliseringsdebat aankondigden en is voorgelegd aan politieke partijen om te implementeren in een volgende kabinetsperiode. Een stembusakkoord formuleert een agenda voor de toekomst van digitalisering in Nederland. Het is een agenda met onderwerpen die niet ter discussie zouden moeten staan. Als het akkoord wordt ondertekend, en dat staat voor maart op de planning, komen de partijen overeen zich tijdens de komende coalitieonderhandelingen en regeringsperiode in te spannen om deze agenda uit te voeren. En het lijkt er dus op dat dat gaat lukken.

Het stembusakkoord bevat nog meer zaken die vanzelfsprekend zouden moeten zijn, zoals toezicht en een bindende mensenrechtentoets op het gebruik van data en impactvolle algoritmes, het ontwikkelen van beleid om de digitalisering van de publieke ruimte in goede banen te leiden, en de waarborg dat mensen in de openbare ruimte niet zonder verdenking gemonitord of gevolgd worden.

Het is goed om te zien dat de landelijke overheid vat probeert te krijgen op digitalisering. Het is daarnaast een goed moment om dezelfde vraagstukken op gemeentelijk niveau te adresseren: met de voorbereiding van de gemeenteraadsverkiezingen volgend jaar is er voldoende tijd om deze uitgangspunten goed doordacht in de verkiezingsprogramma’s op te nemen. ←

31 MAGAZINE

2021

DEZE BELOFTE IS ESSENTIEEL OM HET INTERNET TE REPAREREN

LTR_P031_LTR-TSVNG-04-2021 31

1-3-2021 17:46:47

BETOOG

MANJA VAN DER WEIT

Online haters houden vrouwen uit de politiek

32

Te weinig vrouwen zetten de stap om politiek actief te worden. De vrouwen die wel actief zijn, stoppen sneller dan hun mannelijke collega’s. De enorme hardheid op sociale media is hiervan een van de oorzaken, stelt Manja van der Weit.

MAGAZINE

2021

A

lweer wat jaren geleden zat ik samen met enkele collega’s op een VVD-congres en plaatste daarvan een foto op mijn Facebookpagina. Een mij onbekend persoon reageerde met de opmerking: ‘Kijk die kankerkoppen’. Die opmerking… daar kan ik nog steeds enorm kwaad over worden. Of heel recent had Eveline Tijmstra, wethouder van Purmerend, op Facebook een foto gezet van een verkiezingsbord met haar afbeelding erop. Waarop iemand schrijft: ‘Ik hou niet van narcisten!’ Dan denk ik: waaróm? Je kent die vrouw helemaal niet!

En dit zijn nog relatief milde reacties, ik ken ook veel voorbeelden van seksistische of racistische uitingen op sociale media. Anoniem geplaatste, onaardige, soms keiharde opmerkingen die niet over de inhoud

‘Dat schrikt af: waarom zou je je nek uitsteken?’

LTR_P032_LTR-TSVNG-04-2021 32

gaan, maar puur op de persoon zijn gericht. Van mensen die je nooit hebt ontmoet, nooit hebt gesproken en die je helemaal niet kennen. Om je dat niet aan te trekken, moet je wel echt een dikke huid hebben. Vrouwen hebben die niet vaak.

DREMPEL

UvA-politicoloog Liza Mügge werpt in haar column Voelen vrouwen zich veilig in de Noord-Hollandse politiek? een terechte vraag op. Ik denk dat dat ‘veilig voelen’ lang niet altijd het geval is. In de lokale politiek is gemiddeld slechts 30 procent vrouw. Ook in de gemeenteraad van Purmerend. Ondanks het al enkele jaren geleden door mij gestarte politiek neutrale initiatief VIPPs (Vrouwen In de Purmerendse Politiek), waarmee we proberen meer vrouwen te activeren om politiek actief te worden, blijft het aandeel rond die 30 procent schommelen. Vanuit VIPPs spreek ik regelmatig vrouwen die twijfelen of ze de politiek in zullen gaan. Daarbij worden de harde en onterechte reacties op sociale media vaak als reden opgegeven. Het is dus echt een drempel.

Je bent als raadslid maatschappelijk betrokken, je zet je vol enthousiasme in voor je directe leefomgeving.

1-3-2021 17:46:57

Schrijf ook een betoog voor VNG Magazine: redactie@vngmagazine.nl

33 MAGAZINE

2021

En vervolgens word je geconfronteerd met ongefundeerde, harde en onterechte reacties op sociale media.

Dat schrikt af: waarom zou je je nek uitsteken?

Het veroorzaakt niet alleen twijfel bij de aspirantpolitica, het raakt ook haar directe omgeving. Immers, je kinderen, partner of ouders: zij lezen het ook. Op het moment dat je jouw ambities met hen bespreekt, beïnvloedt dat hun steun. En als die steun afkalft, moet je wel enorm gedreven zijn om je ambities waar te maken.

Raakt het alleen vrouwen? Nee, iedereen die politiek actief is, wordt geconfronteerd met de negatieve kant van de sociale media. Maar uit onderzoek blijkt wel dat het eerder vrouwen dan mannen raakt en dat jonge vrouwen en vrouwen met een kleur nog erger worden geraakt.

‘Moeten vrouwen dan gewoon maar een olifantshuid kweken?’

STEEDS GUURDER

zien het als onaardige handelingen van enkelen maar niet als een maatschappelijke trend. Maar het is tijd te erkennen dat mede door de retweetknop, het klimaat voor vrouwen steeds guurder wordt.’

Volgens Buitenweg is het belangrijk om meer onderzoek te doen naar sociale media en de impact op vrouwen, zowel in de landelijke als de gemeentelijke politiek. Ik sluit me daar volledig bij aan. ←

Moeten we al die online haat dan maar accepteren?

Moeten vrouwen dan gewoon maar een olifantshuid kweken? Ik meen van niet.

Zoals GroenLinks-Kamerlid Kathalijne Buitenweg in haar essay Vogelvrije vrouwen in De Groene Amsterdammer al schreef: we vinden in Nederland het praten over vrouwenhaat al snel overdreven. ‘We

Manja van der Weit (VVD) is gemeenteraadslid in Purmerend en initiatiefnemer van VIPPs. In 2020 won zij de Ribbius Peletier-penning van de provincie NoordHolland, een onderscheiding voor vrouwen die zich verdienstelijk maken voor de positie van vrouwen in de politiek.

LTR_P033_LTR-TSVNG-04-2021 33

1-3-2021 17:47:00

PERSONALIA Beeld: Wim Roefs

OVERSTAP

34

Aly van Berckel Aly van Berckel wordt per april de nieuwe gemeentesecretaris van Tilburg.

Zij is nu hoofddirecteur van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).

MAGAZINE

2021

Vanwaar deze overstap? ‘Kijkend naar alle bewegingen in de samenleving, is duidelijk dat gemeenten een ontzettend belangrijke bijdrage kunnen en moeten leveren. Met name ook als het gaat om het kwetsbare vertrouwen van burgers in de overheid. Deze vacature past goed bij me, ik heb er heel veel zin in. Tilburg is een stad waar veel te doen is, een gemeente met veel ambitie en energie om dingen steeds beter te doen. Tilburg kent een mooie, moderne netwerkorganisatie, gefocust op resultaat. Er zitten prachtige thema’s bij waar de gemeente volop mee aan de slag is, zoals wijkgericht werken en regionale samenwerking.

Daar wil ik graag, dicht bij de inwoners en het bedrijfsleven, aan bijdragen.’

Wat kunnen collega’s verwachten? ‘Ik ben een manager die samen met de medewerkers het werk mensgericht wil uitvoeren, maar uiteraard met het resultaat dat ons voor ogen staat. Ik wil graag snel kennismaken met de medewerkers en de stad en gun mezelf enige weken om te kijken wat de opgave wordt. Met alle decentralisaties komt er veel op gemeenten af, dat maakt de functie buitengewoon interessant. Mooi om te zien hoe alles bij elkaar komt in een stad als Tilburg.’

Wat laat u achter? ‘Een organisatie die een fantastische maatschappelijke opgave heeft – het toelaten van asielzoekers – en die ook een bijdrage levert aan de economie. Denk aan kennismigranten en studenten. Bij de IND werken zeer deskundige, betrokken en loyale medewerkers. Ik heb diep respect gekregen voor het werk dat zij doen. De besluiten die zij moeten nemen, hebben niet alleen een enorme impact op asielzoekers, maar ook op medewerkers zelf. De IND is niet vaak positief in het nieuws en verdient meer waardering.’ (MM) ←

LTR_P034_LTR-TSVNG-04-2021 34

OVERLEDEN Het Purmerendse gemeenteraadslid Paul Khoe (PvdA) is op 15 februari plotseling overleden, vermoedelijk aan een hartstilstand. Hij zat sinds 2018 in de raad.

Khoe is 58 jaar geworden.

Carla Fenijn, raadslid voor Doe mee! Molenlanden, is op 18 februari onverwachts overleden. Dat maakte haar partij bekend. Fenijn zat sinds 1 oktober 2019 in de gemeenteraad van Molenlanden.

GEMEENTEN Onno van Veldhuizen (D66) gaat op 15 maart weer aan de slag als burgemeester van Enschede. Na een afwezigheid van ruim vier maanden is hij voldoende hersteld van corona.

Henk Jan Meijer (VVD) blijft tot die tijd als waarnemend burgemeester in functie.

Daan Prevoo is door de gemeenteraad van Valkenburg aan de Geul voorgedragen als nieuwe burgemeester. Prevoo was namens de SP van 20072015 lid van Provinciale Staten en van 2015-2018 lid van Gedeputeerde Staten van Limburg. Sinds een ƧȌȁ˜ǞƧɈ ǿƵɈ ǘƵɈ ȯƊȲɈǞǯٌ bestuur in 2018 is Prevoo geen lid meer van de SP. Prevoo volgt in Valkenburg Jan Schrijen op, die op 21 maart stopt.

Erik van Merrienboer (PvdA) is voorgedragen als de nieuwe burgemeester

1-3-2021 17:48:06

redactie@vngmagazine.nl

van Terneuzen. Hij wordt daar de opvolger van partijgenoot Jan Lonink, die in april met pensioen gaat. Van Merrienboer was van 2006 tot 2010 wethouder in Eindhoven en van 2015 tot 2020 gedeputeerde in de provincie NoordBrabant. In 2010 was hij interim-gemeentesecretaris van Eindhoven om daar een nieuwe ambtelijke organisatie op te bouwen. Van Merrienboer wordt begin mei in Terneuzen geïnstalleerd.

Bas van Spréw is op 1 maart in Gouda gestart als interim-gemeentesecretaris. Van Spréw werkte eerder bij de gemeente Amsterdam als programmadirecteur voor de fusie Weesp-Amsterdam en hij was algemeen directeur/ stadsdeelsecretaris Amsterdam-Zuidoost. Als interimgemeentesecretaris volgde hij Martiene Branderhorst op, die algemeen directeur Dienst Stadsbeheer van de gemeente Den Haag werd.

Nardy Beckers wordt per 15 maart de nieuwe gemeentesecretaris van de gemeente Horst aan de Maas. Zij werkt nu nog als directeur sociale zaken Maastricht Heuvelland bij de gemeente Maastricht.

Daarvoor werkte ze onder meer voor de gemeenten Alphen aan den Rijn en Schoonhoven. In Horst aan de Maas wordt ze de opvolger van Hans van der Noordt. Die vertrok eind vorig jaar omdat hij elders een andere baan had gekregen.

LTR_P035_LTR-TSVNG-04-2021 35

Caroline Bos is per 1 april de nieuwe gemeentesecretaris van de gemeente Schiedam. Ze is dat nu nog in Gorinchem en daarvoor was ze onder meer gemeentesecretaris van Zuidplas. Ze wordt de opvolger van Karin Handstede, die in oktober 2019 vertrok.

Sindsdien wordt de functie waargenomen door Marlies van den Hende.

Marianne Luiting heeft op 15 februari na bijna achttien jaar afscheid genomen als ǐȲǞǏ˛ ƵȲ ɨƊȁ ƮƵ ǐƵǿƵƵȁɈƵٌ raad van Elburg. Ze blijft wel bij deze gemeente werken, ze wordt daar directiesecretaris/programmamanager inwonerparticipatie. Het ǐȲǞǏ˛ ƵȲȺƧǘƊȯ ɩȌȲƮɈ ɈǞǯƮƵǶǞǯDz waargenomen door Jeroen van Spijk.

Werner Damman is per 17 februari door de gemeenteraad van Harlingen benoemd als ǞȁɈƵȲǞǿٌȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ ƵȲ‫ خ‬RǞǯ vervangt voor zes maanden Hanna Jansen, die naar het Waterschap Zuiderzeeland vertrok. Damman was van 2003 tot september 2020 ǐȲǞǏ˛ ƵȲ ɨƊȁ ƮƵ ǐƵǿƵƵȁɈƵٌ raad van Noordenveld. ªƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ ƵȲ Anita van Meerveld is uit Ermelo vertrokken. Ze begon op 1 maart bij adviesbureau BMC. Van Meerveld werkte 28 jaar bij de gemeente Ermelo, waar ze begon als beleidsmedewerker.

In 2010 ging ze voor de gemeenteraad werken, eerst als raadsadviseur en ȯǶƊƊɈȺ ɨƵȲɨƊȁǐƵȁƮ ǐȲǞǏ˛ ƵȲ‫ ة‬ en sinds november 2011 als ȲƊƊƮȺ ǐȲǞǏ˛ ƵȲ‫خ‬

Ingezonden mededeling

Digitale congressen en online opleidingen Kennis blijven delen, op de hoogte blijven van de laatste vaktrends en samen scenario’s verkennen en blijven verbinden. Dat is in deze tijd belangrijker dan ooit. Daarom focussen we juist nu met onze virtuele congressen en online opleidingen op wat u nodig heeft. Met inhoudelijke trainingen die aansluiten op de doelstellingen van de VNG, opleidingen die inspelen op vaardigheden voor uw persoonlijke ontwikkeling en sprankelende digitale evenementen die u juist nú nodig heeft.

35 MAGAZINE

2021

Onze tips Leiderschapsprogramma: Leidinggeven op afstand 10 en 17 maart Omgevingsveiligheid voor Ruimtelijke Planmakers 16 en 29 maart Omgevingsveiligheid in de vergunningverlening 18 en 30 maart Beweging in kwetsbaarheid 25 maart, 22 april, 27 mei en 24 juni Belastingconferentie 30 maart NOVI Conferentie 31 maart Leren werken met de Omgevingswet 22 maart en 1 april Online training de BAG de baas start 1 april Ons hele aanbod vindt u op vngconnect.nl

1-3-2021 17:48:07

NET UIT

Het land moet bestuurd worden Nederland is politiek versplinterd, maar toch werden er de afgelopen tien jaar grote systeemveranderingen doorgevoerd. Hoe komt dat toch, vraagt de Leidse hoogleraar Wim Voermans zich in zijn nieuwe boek af.

36

en naar het bestuur, maar ook naar de geschiedenis. Want polderen zit in onze aard.

Voermans concludeert dat ‘besturen’ de afgelopen jaren belangrijker is geworden, én technischer. En de bestuurders werden professioneler. Ze overvleugelen de volksvertegenwoordigingen en onttrekken zich steeds meer aan instanties die hen moeten controleren. De toeslagenaffaire liet dat zien en de coronacrisis lijkt die tendens te versterken, constateert de Leidse hoogleraar.

De arbeidsmarkt, wonen, pensioenen, het zorgstelsel en de bankensector gingen het afgelopen decennium op de schop, terwijl de kabinetten-Rutte moesten opereren zonder vaste parlementaire meerderheid.

In Het land moet bestuurd worden gaat Voermans, hoogleraar staats- en bestuursrecht in Leiden, in op de mogelijke verklaringen. Hij kijkt naar de politiek

Wim Voermans, Het land moet bestuurd worden. Machiavelli in de polder. Uitgeverij Prometheus, € 22,50.

MAGAZINE

2021

Lokale democratie in de praktijk Hoe functioneren lokale partijen in de praktijk?

In een speciale bundel worden de uitkomsten van verschillende onderzoeken naast elkaar gezet. De geschiedenis van de lokalen wordt beschreven, de partijprogramma’s komen aan bod, net als het gedrag van de fracties in de raad en de manier waarop wethouders van lokale partijen opereren.

Julien van Ostaaijen (red.), Lokale partijen in de praktijk.

Te downloaden

DNA van Dalfsen In 2015 werd bij opgravingen in Dalfsen een aantal historische schatten gevonden.

De jaren daarna trokken de Historische Vereniging Ni’jluusn van vrogger uit Nieuwleusen en de Historische Kring Dalfsen intensief op om de stukken in kaart te brengen, daarbij gesteund door de gemeente Dalfsen en de provincie Overijssel. Het resultaat is de website dnavandalfsen.nl, een website vol verhalen over bijzondere mensen, locaties en objecten.

Een interactieve kaart van de gemeente toont een overzicht van locaties met een historisch verhaal. Dat van kasteel Rechteren bijvoorbeeld, maar ook dat van de Bisschopsschans, in 1665 aangelegd om de bisschop van Munster – Bernard van Galen of Bommen Berend – tegen te houden.

via lokaledemocratie.nl.

LTR_P036_LTR-TSVNG-04-2021 36

www.dnavandalfsen.nl.

1-3-2021 17:48:22

RAAD & WERK

TEKST: RUTGER VAN DEN DIKKENBERG | BEELD: MARTINE SPRANGERS

Joseth Mulders RAAD: DGP IN MOOK EN MIDDELAAR WERK: CHEMISCH ANALIST ‘Op school had ik een heel leuke natuurkundeleraar, die me enthousiast maakte voor de laboratoriumschool. Nu werk ik bij Byondis. We doen onderzoek naar kankermedicijnen, we zijn op dit moment met name gericht op borstkanker. Ik werk er op de afdeling quality control. In het lab doen we onderzoek naar de gehaltes van stoffen in medicatie en naar eventuele verontreiniging.

LTR_P037_LTR-TSVNG-04-2021 37

Dat laatste moet natuurlijk voorkomen worden, want de bedoeling is dat de medicijnen uiteindelijk vrijgegeven kunnen worden voor klinische studies waarbij ze in verschillende fases getest worden.

Het gestructureerde en analytische denken spreekt me aan: wat zijn de gevolgen van bepaalde handelingen? Dat analytische probeer ik ook te gebruiken als raadslid.’

1-3-2021 17:48:46

TEKST: REDACTIE

VERKIEZINGEN TWEEDE KAMER

De

plannen voor

gemeenten

38

WEL OF GEEN GEKOZEN BURGEMEESTER? WELKE ROL SPELEN GEMEENTEN STRAKS BIJ DE AANPAK VAN DE WONINGNOOD? EN HOE WORDT DE SLECHTE FINANCIËLE POSITIE VAN GEMEENTEN AANGEPAKT? VNG MAGAZINE ( j Xy (0 ß0ªjX0ðXyJ²ّ PROGRAMMA’S VAN ZEVENTIEN PARTIJEN.

MAGAZINE

2021

FINANCIËN Geld. Voor gemeenten hét thema voor de komende verkiezingen.

Verreweg de meeste politieke partijen willen wat doen aan de slechte financiële positie van gemeenten. Voor de meeste betekent dat: meer geld naar de lokale overheid. Het gemeentefonds moet groter (PvdA, GroenLinks, SP, ChristenUnie, SGP, Volt), of in ieder geval stabieler (VVD, D66). D66 wil daarnaast ‘waarborgen dat gemeenten voldoende middelen hebben voor hun taken’. Dat betekent, zei lijsttrekker Sigrid Kaag onlangs in de verkiezingsbijlage van VNG Magazine, dat de opschalingskorting van tafel moet, het Wmo-abonnementstarief wordt geschrapt en dat er ‘structureel extra middelen voor de jeugdzorg’ komen.

Daarnaast wordt gepleit voor meer mogelijkheden voor gemeenten om zelf belasting te heffen (CDA, D66, ChristenUnie, PvdA, SGP), en de op-

VVD: pensioenleeftijd voor burgemeesters verhogen naar 75 jaar LTR_P038_LTR-TSVNG-04-2021 38

schalingskorting moet eraf (D66, CU, VVD). Het Wmo-abonnementstarief verdwijnt deels of geheel bij CDA, GroenLinks, SGP, PvdA en D66. De SP schrijft dat gemeenten voldoende geld moeten krijgen om zelf beleid en keuzes te maken voor hun inwoners. Veel genoemd: bij een overdracht van taken naar gemeenten moet er aandacht zijn voor de financiële dekking.

Forum voor Democratie (FvD) en JA21 willen daarentegen niet dat gemeenten de ozb ‘met sprongen’ verhogen om gaten in de begroting te dekken. De VVD pleit voor een ‘micro-norm’ om grote belastingverhogingen te voorkomen. Van 50Plus mogen de lokale belastingen niet harder stijgen dan de inflatie. Denk wil juist ‘meer mogelijkheden’ voor gemeenten om beleid te voeren met de ozb.

1-3-2021 17:49:00

TOEGANKELIJKHEID De overheid moet toegankelijk zijn én toegankelijkheid stimuleren. Bij1 wil dat gemeenten doelgerichte budgetten krijgen om bijvoorbeeld stoepen veilig te maken voor mensen met een beperking of om het openbaar vervoer aan te passen. Overheidsbrieven moeten voor iedereen toegankelijk zijn. En de partij wil een ‘breed onafhankelijk onderzoek’ naar racisme bij de overheid. De PvdD vraagt aandacht voor de leesbaarheid van overheidsbrieven.

BURGERPARTICIPATIE

BURGEMEESTERS In de afgelopen kabinetsperiode werd de benoemingswijze van de burgemeester uit de Grondwet gehaald.

Dat maakt het eenvoudiger om de gekozen burgemeester in te voeren. Een aantal partijen kiest daarvoor: D66, PVV, JA21, 50Plus, Code Oranje, Denk en Volt pleiten voor een door de inwoners gekozen burgemeester, net als FvD, dat de gekozen burgemeester inzet als wapen tegen het ‘partijkartel’. Volt gaat verder en wil onderzocht zien of ook wethouders gekozen kunnen worden. De PvdA en GroenLinks willen dat de gemeenteraad de burgemeester kiest.

Aan de andere kant staan de partijen die vasthouden aan de kroonbenoemde burgemeester: CDA, CU en SGP. De burgemeester is voor inwoners herkenbaar en staat boven de partijen, legt het CDA uit. De VVD ‘koestert de neutrale positie van de burgemeester’, maar heeft nog geen standpunt ingenomen over de gekozen burgemeester. De partij wil de pensioenleeftijd voor burgemeesters verhogen naar 75 jaar.

GEMEENTERAAD Het werk van raadsleden is de afgelopen jaren complexer geworden. Een aantal partijen pleit daarom voor versterking van de positie van de raad. Bijvoorbeeld de SGP en D66. De VVD wil tussentijdse raadsverkiezingen bij ‘een vastgelopen gemeentebestuur’.

GroenLinks, SGP en D66 willen meer democratische controle op gemeenschappelijke regelingen.

Om te voorkomen dat de gemeenteraadsverkiezingen worden overheerst door de landelijke politiek, stelt 50Plus voor de raadsverkiezingen uit te smeren. Op alfabetische volgorde zijn dan op 26 verschillende woensdagen andere gemeenten aan de beurt.

LTR_P039_LTR-TSVNG-04-2021 39

Wensen voor bestuurlijke vernieuwing zijn er ook. Neem het (bindend correctief) referendum op gemeentelijk niveau, dat is opgenomen in de programma’s van PVV, SP, D66, FvD, JA21 en de PvdD. Het uitdaagrecht, nog altijd niet wettelijk geregeld, is opgenomen in de programma’s van D66, CDA en CU. Die laatste partij wil daarnaast een wettelijk recht op overname. Buurthuizen, speeltuinen en andere ‘bezittingen van bijzonder publiek belang’ mogen niet verkocht of gesloten worden voordat de lokale gemeenschap de kans heeft gekregen om deze over te nemen.

In het Bij1-programma maken burgerfora hun opwachting, net als bij de PvdD. Ook de PvdA wil collectief burgerschap stimuleren, ‘binnen democratische kaders’. Dat betekent: ruimte voor meer burgerinitiatieven op allerlei niveau, met specifieke aandacht voor initiatieven op buurtniveau. Dat wil ook Code Oranje.

39 MAGAZINE

2021

HERINDELINGEN Wat is de goede schaal voor een gemeente? D66 gaat het verst: ‘Wij werken toe naar een model van grotere gemeenten’. Die grote gemeenten moeten de provincies op termijn overbodig maken. De ratio hierachter: gemeenten werken steeds meer samen in gemeenschappelijke regelingen. Maar dat gaat ten koste van de democratische controle. Kleine gemeenten die te afhankelijk worden van deze samenwerkingsverbanden moeten fuseren. Als gemeenten fuseren, moet daar overigens wel draagvlak voor zijn bij de inwoners. Dat vinden ook de VVD en het CDA. Het CDA stelt voor gemeenteraden twee keer te laten stemmen over een herindeling, met tussentijds verkiezingen.

Daar staan FvD en JA21 lijnrecht tegenover.

50Plus: raadsverkiezingen uitsmeren

over 26 woensdagen

1-3-2021 17:49:03

Bij1: een breed onafhankelijk onderzoek naar racisme bij de overheid FvD brengt in herinnering dat Nederland ooit 1.100 gemeenten telde, nu nog slechts 352. Die schaalvergroting leidt tot verlies aan identiteit. Mocht er toch een fusie komen, dan alleen na een referendum.

JA21 kiest een vergelijkbare lijn.

ARMOEDEBELEID

40 MAGAZINE

2021

In Nederland maakte 6,2 procent van de Nederlanders in 2019 deel uit van een huishouden met een inkomen tot de lage-inkomensgrens, meldde het CBS in december. Zij lopen het risico op armoede. En alhoewel het aandeel iets lager is dan een jaar eerder, maken partijen zich zorgen over deze groep. Dus wordt flink ingezet op armoedebeleid, en de bal ligt bij gemeenten.

De VVD wil prestatieafspraken om te voorkomen dat mensen in armoede raken door lokaal minimabeleid.

Ook krijgen gemeenten van de liberalen de mogelijkheid om overheden die schuldeiser zijn, mee te laten werken aan de gemeentelijke schuldhulpverlening.

D66 en SP willen één gemeentelijk loket voor mensen met schulden.

GroenLinks en PvdA willen extra geld voor gemeenten om armoede te bestrijden en geven gemeenten de mogelijkheid om zelf bewind te voeren bij inwoners met schulden. De SGP wil dat gemeenten ‘voldoende ruimte’ krijgen om vanuit de bijzondere bijstand inwoners met schulden te helpen. De VVD wil een plan om laaggeletterdheid aan te pakken, omdat dat vaak tot schulden leidt. Het CDA belooft een ‘concreet plan’ om het aantal kinderen dat in armoede opgroeit in vier jaar te verminderen.

JEUGDZORG Over de gemeentelijke rol in de zorg en het sociaal domein is in de verkiezingsprogramma’s veel te lezen. Gemeenten komen geld tekort, en dus pleiten veel partijen voor extra geld voor de jeugdzorg (CDA, Denk, D66, ChristenUnie, SGP, GroenLinks, PvdA, SP). Het CDA wil daarnaast ‘met gemeenten scherper kijken’ welke zorg jongeren echt nodig hebben, om de oplopende kosten aan te pakken. Bij1 en SGP willen

LTR_P040_LTR-TSVNG-04-2021 40

beleid dat voorkomt dat jongeren die 18 worden en geen recht meer hebben op jeugdzorg, tussen wal en schip vallen.

SOCIAAL DOMEIN Over de vraag in hoeverre gemeenten het sociaal beleid zelf kunnen invullen, verschillen de partijen van mening. De zorg is in elke gemeente ‘gelijkwaardig’, zegt de PvdD: ‘Welke zorg je kan ontvangen, mag niet afhangen van de gemeente waar je woont.’ Om verschillen te voorkomen, pleiten SP en Denk voor een gemeentelijk basispakket voor bijvoorbeeld huishoudelijke hulp en dagbesteding. De SGP wil dat gemeenten stoppen met het ontmoedigen van een aanvraag voor een pgb in de Wmo. FvD pleit voor het uitbreiden van thuiszorg en huishoudelijke hulp.

Een groot aantal partijen wil af van het abonnementstarief in de Wmo en de regeling weer inkomensafhankelijk maken. De VVD verwacht een ‘strakkere regie van gemeenten’ bij het toewijzen van hulp en ondersteuning in de langdurige en ouderenzorg. ‘Zo vergroten we de doelmatigheid en betaalbaarheid van gemeentelijke zorgtaken.’ De ChristenUnie wil gemeenten financieel belonen als ze voorkomen dat ouderen een beroep moeten doen op de Wet langdurige zorg (Wlz). De PvdA wil dat gemeenten met zorgverzekeraars en verpleeginstellingen in kaart brengen hoeveel instroom er de aankomende jaren wordt verwacht, zodat daarop kan worden ingespeeld.

INKOMENSONDERSTEUNING De bijstand moet omhoog, vindt GroenLinks, en de kostendelersnorm van tafel. En wie een bijstands- of Wajong-uitkering heeft, maar geen werk kan vinden, moet kunnen rekenen op een basisbaan, gefinancierd door gemeenten, die van het Rijk daarvoor extra geld moeten krijgen.

Het zijn punten die in andere vormen ook terug te vinden zijn bij andere partijen. Gemeenten moeten meer maatwerk kunnen voeren bij de kostendelersnorm, zegt het CDA. De PvdA wil de tegenprestatie in

1-3-2021 17:49:05

Gemeentehuis Groningen.

FvD: nieuwe overheidsgebouwen alleen bouwen in neoklassieke stijl de bijstand van tafel, en ook dat gemeenten kunnen experimenteren met vormen van het basisinkomen.

WONEN Ook het woningtekort krijgt veel aandacht. De regie komt bij het Rijk, al dan niet in de vorm van een terug te keren minister van Volkshuisvesting, Wonen, of Ruimtelijke Ordening zoals wordt bepleit door CDA, SP, PvdA en CU. Het Rijk gaat woningbouwlocaties aanwijzen, zeggen VVD, SP, Denk, PVV en CDA. Bij het CDA gaat dat in overleg met gemeenten en provincies, de VVD wil ‘harde afspraken’ maken met de decentrale overheden. De SGP laat de regie bij gemeenten, maar het Rijk of de provincie kan wel optreden als zich daar knelpunten voordoen. PvdA en VVD willen gemeenten financieel stimuleren meer woningen te bouwen.

Waar moeten al die extra die woningen komen? Binnenstedelijk lijkt de voorkeur te hebben, maar is niet altijd mogelijk, vinden bijvoorbeeld D66, VVD en PVV. En dus moeten gemeenten ook gestimuleerd worden meer bouwgrond beschikbaar te stellen. Een irritatie voor een aantal partijen is dat projectontwikkelaars bouwgrond braak laten liggen. Een speciaal ozb-tarief voor onbebouwde woningbouwgrond moet grondspeculatie tegengaan, stelt de VVD voor. De PvdA wil bouwen ook stimuleren door een bouw- en ontwikkelplicht in te voeren, de SGP wil dat gemeenten en provincies maatregelen kunnen nemen.

D66 wijst ook plekken aan waar nieuwe wijken mogen komen, om de druk op de Randstad te verlichten. JA21 gaat verder en pleit voor het stichten van een geheel nieuwe stad, met 100.000 tot 150.000 inwoners. FvD vindt dat nieuwbouw moet passen in het historisch aangezicht. Forum wil ook dat nieuwe overheidsgebouwen worden gebouwd in neoklassieke stijl.

KLIMAAT Overheden zouden duurzaam moeten inkopen, vindt de PvdD, die een grote klimaatparagraaf in haar verkiezingsprogramma heeft opgenomen. De partij pleit voor meer milieuzones, meer groen en

LTR_P041_LTR-TSVNG-04-2021 41

een natuurvriendelijke aanpak van de eikenprocessierups. GroenLinks tapt uit hetzelfde vaatje: ook die partij pleit voor grotere en strengere milieuzones. En het wil dat gemeenten meer financiële en juridische mogelijkheden krijgen om wijken aardgasvrij te maken. Ook wil GroenLinks fietsen stimuleren door de aanleg van snelfietspaden tussen gemeenten en meer fietsenstallingen bij stations.

De ChristenUnie stelt een eenmalige rijkssubsidie voor van 50 procent, zodat gemeenten in totaal 100.000 nieuwe bomen kunnen aanplanten en groenstroken kunnen maken. Dat is goed voor de biodiversiteit, de leefbaarheid, de schone lucht en werkt tegen de hitte.

De SGP wil een rijksfonds om te voorkomen dat in het kader van klimaatadaptatie, de energietransitie en gebiedsontwikkeling steeds de straat moet worden opengebroken. Het fonds moet gemeenten in staat stellen deze werkzaamheden in één keer te kunnen uitvoeren.

Voor FvD en PVV hoeft al dat klimaatbeleid dan weer niet. Stoppen met ‘van-het-gas-af’, schrijft Forum, en ook de PVV wil alle plannen ‘door de shredder halen’.

41 MAGAZINE

2021

VEILIGHEID Tot slot het veiligheidsdossier. Gemeenten hebben ook hier meer taken gekregen, onder meer vanwege de strijd tegen ondermijning. Het CDA wil een deltaplan Ondermijning invoeren. ‘Alle relevante partijen’, waaronder de gemeenten, moeten daarbij worden betrokken. Ook andere partijen vragen aandacht voor ondermijning.

En er is aandacht voor de boa’s. De SP ziet dat er steeds meer gemeentelijke handhavers worden aangesteld, ‘door de tekorten bij de politie’. ‘Wij willen meer agenten’, zegt de SP. De VVD wil dat boa’s bewapend worden met wapenstok en pepperspray, en ook hun bevoegdheden uitbreiden. De opbrengst van de boetes die boa’s uitschrijven, vloeit naar de gemeentekas, als het aan de VVD ligt. Gemeenten moeten meer invloed kunnen uitoefenen op de inzet van politie, vindt de SGP. ←

Verantwoording Voor dit artikel is gekeken naar de verkiezingsprogramma’s van de dertien partijen die nu in de Tweede Kamer vertegenwoordigd zijn, aangevuld met Code Oranje, JA21, Bij1 en Volt.

Die vier partijen maken volgens de peilingen ook kans op één of meerdere zetels.

1-3-2021 17:49:08

VACATURES Hét overzicht van vacatures binnen gemeenten voor hoger opgeleiden.

ÇÀ w ÀX²0ªXyJ‫غ‬ ICT

Voor een overzicht van alle vacatures en meer informatie zie www.gemeentebanen.nl.

Adviseur huisvesting en

Clustermanager

Teamleider omgevings-

facilitair beleid Tilburg Medewerker burgerzaken Woerden

ondermijning Utrecht Medewerker toezicht en handhaving Wijdemeren

vergunningen Leiden Medewerker vergunningverlening Meppel Manager ruimte Oegstgeest Juridisch adviseur vastgoedrecht Utrecht Jurist bestemmingsplannen Westland

IXy y!X00m‫غ‬ ECONOMISCH

Allround informatie-

42

analist Amstelveen Strategisch informatiemanager Den Helder ICT Servicedeskmedewerker Leeuwarden Privacy- en security ȌǏ˛ ƧƵȲ Utrecht Allround onderzoeker/ data scientist Vlaardingen

MAGAZINE

2021

BESTUURLIJK

Financieel adviseur/

business partner BAR organisatie (Barendrecht) Financieel consulent Borne Financial controller Haarlemmermeer Inkoper Hoeksche Waard Strategisch adviseur economie Nijkerk

(X0y²Àß0ªm0yXyJ‫غ‬ FACILITAIR Bedrijfsjournalist

(junior) BAR organisatie (Barendrecht)

Business partner/

HR-adviseur Katwijk Adviseur HRM en arbeidsvoorwaarden Lansingerland P&O-adviseur Zwartewaterland

y(0ªàXh²‫غ‬ à0À0y²!R §‫غ‬ CULTUUR Beleidsmedewerker

onderwijs Ouder-Amstel Beleidsmedewerker sport en bewegen Tilburg

OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID Vergunningcoördinator

Tilburg

² !X m0 ð j0y‫غ‬ WERKGELEGENHEID Werkmakelaar

RUIMTELIJKE ORDENING Medewerker verkeer en

Senior juridisch beleids-

adviseur Borne Communicatieadviseur Deurne

§0ª² y00m‫غ‬ ORGANISATIE

vergunningen Alphen aan den Rijn Informatieadviseur ruimtelijk domein Altena Teamleider buitendienst BEL Combinatie (Eemnes) Gebiedsbeheerder De Bilt Technisch specialist tunnels Den Haag Functioneel beheerder fysiek domein Omgevingswet Haarlemmermeer

Amstelveen Juridisch kwaliteits-

medewerker sociaal domein Coevorden Bedrijfseconomisch medewerker sociaal domein Tilburg Strategisch adviseur planning & control sociaal domein Vlaardingen

WELZIJN Wmo-consulent

De Ronde Venen Wijkconsulent Wmo

Medemblik

Colofon ßyJ wƊǐƊɹǞȁƵ ǞȺ ǘƵɈ ȌǏ˛ ƧǞǁǶƵ ȌȲǐƊƊȁ ɨƊȁ ƮƵ ßƵȲƵȁǞǐǞȁǐ ɨƊȁ yƵƮƵȲǶƊȁƮȺƵ JƵǿƵƵȁɈƵȁ Vragen aan de VNG? Bel het team Informatievoorziening, tel. 070-373 83 93, info@vng.nl

Mis niets!

Uitgever Dineke Sonderen, Sdu Uitgevers, tel. 070-378 99 24 Hoofdredactie Esther Bunnik Chef redactie Rutger van den Dikkenberg Redactie Leo Mudde, Marten Muskee, Monique Westenbroek Medewerkers Geerten Boogaard, Sandra Braakmann, Jiri Büller, André Krouwel, Sanne van der Most, Martijn van der Steen, Marleen Stikker Redactiesecretariaat tel. 070-378 96 39, redactie@vngmagazine.nl Ontwerp Fier.media Vormgeving Monique Westenbroek Druk Senefelder Misset, Doetinchem Advertenties Cross Media Nederland, Tom Lammertink, 010-760 73 24, tom@crossmedianederland.com Abonnementen JȲƊɈǞȺ ɨȌȌȲ ƦɐȲǐƵǿƵƵȺɈƵȲȺ‫ ة‬ɩƵɈǘȌɐƮƵȲȺ‫ ة‬ǐƵǿƵƵȁɈƵȺƵƧȲƵɈƊȲǞȺȺƵȁ‫ ة‬ȲƊƊƮȺǶƵƮƵȁ‫ ة‬ȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ ƵȲȺ‫ ة‬ȯƊȲǶƵǿƵȁɈƊȲǞǁȲȺ Ƶȁ ambtenaren vanaf schaal 10 bij gemeenten. Aanvragen en wijzigingen: www.vng.nl, vngleden@vng.nl of 070-373 83 93.

Betaalde abonnementen Prijs jaarabonnement: 163 euro (excl. btw). Sdu Klantenservice, www.sdu.nl/service, tel. 070-378 98 80.

Schriftelijk opzeggen uiterlijk twee maanden vóór het einde van de abonnementsperiode bij Sdu Klantenservice, Postbus 20025, 2500 EA Den Haag.

Neem nu een jaarabonnement op VNG Magazine via sdu.nl/service of bel naar 070-378 98 80

© 2021, ISSN 1566-1636

LTR_P042_LTR-TSVNG-04-2021 42

1-3-2021 17:49:26

Ingezonden mededeling

Vertrouw op modulair bouwen en los het woningtekort op We lezen het steeds vaker: uit onderzoeken blijkt dat er de komende tien jaar bijna 850.000 woningen gebouwd moeten worden om het woningtekort in Nederland op te lossen. Een mooie uitdaging dus, die laat zien dat we in de vastgoedsector anders moeten gaan denken.

e 1ij=ers van de a=geloren ঞjd laten zien dat er iets moet veranderen in de vastŊ goedse1torķ want _et woningtehort loort orĺ et is een uitdaging die we als se1tor met beide _anden moeten aangrijrenĺ aar is _et vraagstuh wel zo groot als we denhenĵ ij an "nel zien we dat niet zoĺ De uitdaging is voor ons niet de manier van bouwenķ maar dat de vastgoedse1tor nu eens e1_t anders moet gaan denhenĺ Want slimmer, sneller en schoner bouwen kan! ,o bouwden wij in sle1_ts twinঞg wehen ƓƔ hantŊenŊhlare grondgebonden woningen in orrersumķ in ƑƔ wehen vier_onderd studentenwoningen in &tre1_tķ in twaal= wehen ƐƏѵ arrartementen in ssenķ in zes maanden drie_onderd studentenwoningen in ind_oven en in sle1_ts derঞen wehen een woon1omrle met ƐƓƐ arrartementen in msterdamĺ = _et nu gaat om gestarelde bouw o= een grondgebonden woningķ rermanente bouw o= ঞjdelijhe bouwķ hoor o= so1iale _uurĹ alles is te realiseren met modulaire bouwĺ m

LTR_P043_LTR-TSVNG-04-2021 43

ervoor te or]en d-t de onin]en een _o]e h -liteitsst-nd--rd _ebbenķ l--r ]een een_eids orst ijnķ holt er bij ieder rroje1t een -r1_ite1t --n te r-sĺ -n "nel erht n- s-len let v-hh ndi]e -r1_ite1ten die ervoor zorgen dat gebouwen een eigen gezi1_t hrijgenĹ een bijrassende voorgevel zodat de woning in _et straatbeeld rastĺ r1_ite1ten on erlen zi1_ zowel over _et design als over andere est_eঞs1_e asre1tenĺ en est_eঞs1_e bijdrage van rroŊ du1tdesigners is voor rrodu1ten ontze end belangrijhĺ ls lodulair bouwbedrij= blij[ an "nel _et _er_alenĹ we loeten in ederland e1_t anders gaan bouwen als we de uitdaginŊ gen die we _ebben willen orlossenĺ r zijn enorl veel nieuwe woningen nodig de hoŊ lende jaren en daar is een slille aanrah voor nodigĺ ngewihhelde bouwrro1essen duren onnodig lang en zijn daardoor al snel _eel duurĺ aten we alle starren die we hunnen ze en ol de woningbouw in eŊ derland in een stroolversnelling te hrijgenķ ooh e1_t ze enĺ )ij doen dit bijvoorbeeld door ons rrodu1ঞerro1es voortdurend te

verbeteren en door te blijven investeren in - tol-ঞserenķ l--r ooh door s-len te erhen let -nderen en voor-l door steeds eer n--r de lo]elijh_eden te blijven hijhenĺ )-nt de toeholst v-n de v-st]oedŊ se1tor li]t bij lod l-ir bo enĺ

an "nel is sinds ƑƏƑƏ een do1_terŊ onderneming van Daiwa ouseĺ Daiwa ouse is _et grootste industriŊ ele bouwbedrij= ter wereldĺ an "nel en Daiwa ouse willen samen de homende jaren de grote vraag naar woningen in urora gaan orlossen door middel van industri࣓le bouwĺ ij industri࣓le bouw wordt er in de =abrieh gerrodu1eerd onder ge1ondiŊ ঞoneerde omstandig_eden en ligt de =o1us or de hwaliteit te verbeterenķ _et bouwrro1es te versnellen en 1irŊ 1ulariteit te sঞmuleren door een zero waste beleid en ƑŊredu1ঞeĺ

1-3-2021 12:06:40

Gaat u goed voorbereid de verkiezingen in?

Reserveer nu alvast!

Kieswet en Kiesbesluit editie 2021 Kieswet en Kiesbesluit bevat de volledige en actuele teksten van zowel de Kieswet als het Kiesbesluit. Daarnaast zijn de Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 en het Tijdelijk besluit verkiezingen covid-19 opgenomen.

Handig in gebruik: Bijna alle wetsartikelen zijn voorzien van kopjes in de marge.

U ziet in één oogopslag precies waar het artikel over gaat.

Een uitgebreid en overzichtelijk trefwoordenregister maakt het extra praktisch.

Onmisbaar voor de afdeling Burgerzaken en op de tafel van elk stembureau! isbn 978 90 12 40676 5

Verkrijgbaar vanaf medio februari.

Meer informatie en bestellen op sdu.nl/shop

LTR_P044_LTR-TSVNG-04-2021 44

1-3-2021 12:06:54