VNG Magazine 2022-03 by Sdu Uitgevers

MAGAZINE VAN DE VERENIGING VAN NEDERLANDSE GEMEENTEN

THEMA VEILIGHEID EN NALEVING 03 4 MRT 2022

BRANDWEER

Zijn er nog vrijwilligers? HENK VAN ESSEN POLITIECHEF ZOEKT DE SAMENWERKING

RONDREIZENDE BENDES WEES BEWUST VAN MOBIEL BANDITISME

#GR2022 VIJF FINALISTEN VERKIEZINGSPOSTER

vng.nl

01 COVER THEMA.indd 1

28-2-2022 13:09:46

Gaat u goed voorbereid de verkiezingen in? Reserveer nu alvast!

Kieswet en Kiesbesluit editie 2022 Kieswet en Kiesbesluit bevat de volledige en actuele teksten van zowel de Kieswet als het Kiesbesluit, inclusief de tijdelijke wetgeving covid-19, zoals die gelden op 1 januari 2022. Handig in gebruik: Bijna alle wetsartikelen zijn voorzien van kopjes in de marge. U ziet in één oogopslag precies waar het artikel over gaat. Een uitgebreid en overzichtelijk trefwoordenregister maakt het extra praktisch. Onmisbaar voor de afdeling Burgerzaken en op de tafel van elk stembureau! isbn 978 90 12 40783 0

Meer informatie en bestellen op sdu.nl/shop

02 advertentie.indd 2

28-2-2022 12:49:58

IN DIT NUMMER yÇww0ª ‫ ׄ ظ ׃‬w ªÀ ׂ‫ ظ ׂׂ׀‬h ªJ yJ ‫׆ׇ‬

Coverfoto: Shutterstock | Nummer 4 verschijnt op 18 maart 2022

THEMA Henk van Essen Boa’s en wijkagenten kunnen elkaar versterken, mits er wordt samengewerkt, zegt de korpschef.

18 14 #GR2022 àƵǶǲƵ ɨǞǯǏ ƊǏ˛ƧǘƵȺ ǘƊǶƵȁ ƮƵ ȺƵǶƵƧɈǞƵ van de verkiezing van de beste verkiezingsposter?

THEMA Brandweer Het wordt steeds lastiger om brandweervrijwilligers te vinden.

THEMA Interventieteams De integrale aanpak van gesjoemel in de sociale zekerheid werkt.

THEMA Reizende bendes Gemeenten kunnen meer doen tegen mobiel banditisme.

3 MAGAZINE

2022

38 40

Desinformatie Hoe weet je of informatie klopt of niet? Een nieuwe handreiking biedt handvatten.

Verkiezingscampagnes Voor veel partijen is de eigen website inmiddels de kern van de verkiezingscampagne.

EN VERDER 6 Lopende Zaken 7 Commentaar Leonard Geluk 13 Drie vragen aan 21 Thorbeckehoogleraar 31 Column André Krouwel 32 Betoog 34 Personalia 37 Raad & Werk

03 inhoud.indd 3

28-2-2022 17:01:46

ACTUEEL

Onderzoek naar politieke cultuur bij gemeenten en de aantrekkelijkheid van het raadslidmaatschap te stimuleren. Een goede duale politieke cultuur kan daar volgens haar aan bijdragen. Naast het aangekondigde onderzoek, gaat ze ook in gesprek met gemeenten over de vraag of aanvullende maatregelen om het gemeentebestuur en de gemeenteraad te versterken, nodig en wenselijk zijn. Ze wijst erop dat er de afgelopen jaren al veel gedaan is, zoals het pas afgeronde programma Democratie in Actie.

STIMULEREN

MAGAZINE

2022

BZK-minister Hanke Bruins Slot laat onderzoek doen naar de politieke cultuur van gemeenten en provincies. Dat moet leiden tot een ‘zelfdiagnose-instrument’ waarmee gemeenten het gesprek kunnen aangaan over politieke cultuur. En dat moet uiteindelijk weer bijdragen aan de aantrekkelijkheid van het raadslidmaatschap.

Dat schrijft de minister in antwoord op Kamervragen. Volgens Tweede Kamerlid Mark Strolenberg (VVD) stoppen veel raadsleden door de werkdruk, de slechte sfeer in de gemeenteraad of de grote druk van buiten in de vorm van bedreigingen en intimidatie. Bruins Slot stelt in haar reactie dat het ‘van groot belang’ is om het raadswerk

Die kan je nooit ﬁnancieel rendabel krijgen, maar het is zo belangrijk voor een gezonde stad dat de gemeente dat op zekere hoogte subsidieert. Journalistiek en Nieuwe Media Jaap de Jong (Leiden) zegt dat je lokale journalistiek moet zien als een merit good, net als het zwembad of de bibliotheek, NRC 28 februari

04-05 ZAP_berichten.indd 4

De minister vindt ook dat sommige raden te weinig gebruikmaken van de bestaande mogelijkheden om hun controlerende en kaderstellende taak te versterken. ‘Ik wil gemeenteraden stimuleren om gebruik te maken van de beschikbare middelen voor de eigen ondersteuning’, schrijft ze. ‘Dat draagt ook bij aan vermindering van de werkdruk.’ (LM) ←

‘Inhaalslag nodig voor informatiehuishouding’ Het kost de decentrale overheden 454 miljoen euro om de informatiehuishouding in te richten conform de nieuwe Wet open overheid. De koepels VNG, IPO en UvW willen daarvoor een tegemoetkoming van het rijk. Dat schrijven ze in een position paper. Als gevolg van de Wet open overheid, die op 1 mei 2022 ingaat, moeten digitale documenten al na tien jaar aan het archief worden overgebracht, in plaats van na twintig jaar. Gemeenten, provincies en waterschappen zijn echter nog niet zover. Ook het rijk loopt nog achter met de archivering. De rijksoverheid heeft zelf 800 miljoen euro gereserveerd om haar eigen informatiehuishouding op orde te brengen. (RvdD) ←

28-2-2022 17:04:07

Download voor meer nieuws de VNG Nieuwsapp

Omgevingswet gaat 2023 in De datum voor inwerkingtreding van de Omgevingswet is vastgesteld op 1 januari 2023. Het kabinet en de koepels IPO, UvW en de VNG staan achter de doelstellingen en samenhangende aanpak van de wet. Ze zetten zich in voor een verantwoorde invoering. Eind januari bleek dat er meer tijd nodig is om verder te werken aan de stabiliteit van het Digitaal Stelsel Omgevingswet, het DSO. In de afgelopen weken zijn er constructieve gesprekken gevoerd met de softwareleveranciers, de stedenbouwkundige bureaus en het bevoegd gezag. Daardoor is er nu scherper in beeld hoe het DSO en de keten robuuster kunnen worden gemaakt, en hoe de planningen eruitzien voor de plansoftware die noodzakelijk is om goed te kunnen oefenen met de keten. De VNG heeft met de partners afspraken gemaakt over het versterken van de serviceketen en het inrichten van het calamiteitenmanagement. Dat zorgt voor parate hulp die voor, tijdens en na de inwerkingtreding het bevoegd gezag en andere ketenpartners zo goed mogelijk ondersteunt. (MM) ←

‘Meer regie BZK bij decentralisaties’

MAGAZINE

2022

De minister van Binnenlandse Zaken moet binnen het rijk een sterkere regierol krijgen over de taken die gemeenten en provincies in medebewind uitvoeren. Dat moet voorkomen dat ministeries los van elkaar taken decentraliseren.

Dat is de kern van een advies van bestuurskundige Douwe Jan Elzinga dat BZK-minister Hanke Bruins Slot naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Elzinga constateert in zijn rapport dat er een woud van decentrale bestuursvormen bestaat, met veel onduidelijkheid over de taken die zij zouden moeten uitvoeren. De huidige invloed van de minister van BZK op deze sterk verkokerde taaktoedeling is nu ‘minder dan marginaal’ met als gevolg dat op papier de gemeenten beschikken over beleidsvrijheid en autonomie, maar dat zij zich in de praktijk steeds meer tot uitvoeringskantoren van de nationale overheid hebben ontwikkeld, aldus Elzinga. (LM) ←

04-05 ZAP_berichten.indd 5

Vanaf 1 juli 2022 kan iedereen onder de 18 jaar gratis lid worden van de bibliotheek. De Eerste Kamer heeft ingestemd met deze wetswijziging. Nu mogen gemeenten nog een bijdrage vragen aan leden onder de 18. Dat mag niet meer zijn dan de helft van wat een volwassene betaalt. Staatssecretaris Günay Uslu (Media en Cultuur) is blij met het besluit van de Eerste Kamer: ‘Voor jonge mensen mogen kosten geen drempel zijn om naar de bibliotheek te gaan’, zegt zij. Door de wetswijziging kunnen alle jongeren straks kosteloos gebruikmaken van alles wat de bibliotheek fysiek en online te bieden heeft: van boeken tot muziek, en van cursussen volgen tot anderen ontmoeten. (LM) ←

28-2-2022 17:04:23

LOPENDE ZAKEN

Meer over de commissies en het vergaderschema: vng.nl/vereniging TEKST: VNG

URGENTIE IN BOUWSTENEN VOOR BETER BESTUUR De VNG onderschrijft volledig de urgentie en noodzaak tot het verbeteren van de interbestuurlijke en ˛ȁƊȁƧǞǁ ǶƵ ɨƵȲǘȌɐƮǞȁǐƵȁ ƮǞƵ ȺȯȲƵǲƵȁ uit de ‘Bouwstenen beleidskader ȌȯƵȁƦƊƊȲ ƦƵȺɈɐɐȲٚ‫ ة‬ƮǞƵ ǿǞȁǞȺɈƵȲ RƊȁǲƵ Bruins Slot van Binnenlandse Zaken ȁƊƊȲ ƮƵ ÀɩƵƵƮƵ jƊǿƵȲ ȺɈɐɐȲƮƵ‫خ‬

6 MAGAZINE

2022

REACTIE VAN BESTUURSLID THEO WETERINGS Xȁ ǘƵɈ ȲƊȯȯȌȲɈ Naar nieuwe vormen van decentraal bestuur beschrijft ƵǿƵȲǞɈɐȺ ǘȌȌǐǶƵȲƊƊȲ (ȌɐɩƵ hƊȁ 0ǶɹǞȁǐƊ ƊƊȁƦƵɨƵǶǞȁǐƵȁ ɨȌȌȲ ǿƵƵȲ ƧȌȁȺǞȺɈƵȁɈǞƵ Ƶȁ ȲƵǐǞƵ Ǟȁ ǘƵɈ ȌȯƵȁƦƊƊȲ ƦƵȺɈɐɐȲ‫( خ‬Ƶ ƊƊȁƦƵɨƵǶǞȁǐƵȁ ǿȌƵɈƵȁ goede interbestuurlijke verhoudingen en een sterk binnenlands bestuur ƧȲƵǁȲƵȁ‫ خ‬RƵɈ ȲƊȯȯȌȲɈ ƦȌɐɩɈ ɨȌȌȲɈ Ȍȯ ȲƊȯȯȌȲɈƵȁ ɨƊȁ ȌȁƮƵȲ ǿƵƵȲ ƮƵ ªƊƊƮ ɨȌȌȲ ǘƵɈ ȯƵȁƦƊƊȲ ƵȺɈɐɐȲ Ƶȁ ƮƵ ªƊƊƮ ɨƊȁ ²ɈƊɈƵ‫ خ‬ٙàƵ ɹǞƵȁ ƮƵ ƦȌɐɩstenen als ondersteuning van ons ǞȁǞɈǞƊɈǞƵǏ ɨȌȌȲ ƵƵȁ àƵɈ Ȍȯ ǘƵɈ ƮƵƧƵȁɈȲƊƊǶ ƦƵȺɈɐɐȲ‫ة‬ٚ ɹƵǐɈ ƦƵȺɈɐɐȲȺǶǞƮ ÀǘƵȌ àƵɈƵȲǞȁǐȺ ɨƊȁ ƮƵ ßyJ‫ خ‬ٙ Ȍǲ ȁɐ ɩƵƵȲ ɩȌȲƮɈ ɹȌɩƵǶ ƵǿȯǞȲǞȺƧǘ ƊǶȺ ȺɈƊƊɈٌ ǲɐȁƮǞǐ ƮƵ ȁȌȌƮɹƊƊǲ ɈȌɈ ǏɐȁƮƊǿƵȁɈƵǶƵ

06 Lopende Zaken.indd 6

verbetering onderbouwd van hoe ȌɨƵȲǘƵƮƵȁ ȺƊǿƵȁɩƵȲǲƵȁ Ǟȁ yƵƮƵȲǶƊȁƮ‫ خ‬0Ȳ ǿȌƵɈƵȁ ȁɐ ƵƧǘɈ ȺɈƊȯȯƵȁ worden gezet in de interbestuurlijke Ƶȁ ˛ȁƊȁƧǞǁǶƵ ɨƵȲǘȌɐƮǞȁǐƵȁ‫ خ‬àƵ ǐƊƊȁ ƮƊȁ ȌȌǲ ǐȲƊƊǐ ǘƵɈ ǐƵȺȯȲƵǲ ƊƊȁ ǿƵɈ ƮƵ ǿǞȁǞȺɈƵȲ‫خ‬ٚ MEER CONSENSUS 0Ȳ ǶǞǯǲɈ ȺɈƵƵƮȺ ǿƵƵȲ ƵƵȁ ǞȁǘȌɐƮƵǶǞǯǲƵ ƧȌȁȺƵȁȺɐȺ ɈƵ ǲȌǿƵȁ ȌɨƵȲ ƦƵǶƊȁǐȲǞǯǲƵ ƊȺȯƵƧɈƵȁ ɨƊȁ ǘȌƵ ƮƵ ȁȌȌƮɹƊǲƵǶǞǯǲƵ verbetering in de verhouding tussen ȌɨƵȲǘƵƮƵȁ ɨȌȲǿ ǿȌƵɈ ǲȲǞǯǐƵȁ‫ خ‬RƵɈ ƧȌȁƧƵȯɈƦƵǶƵǞƮȺǲƊƮƵȲ ƮƊɈ ƊƊȁ ƮƵ jƊǿƵȲ ǞȺ ɨƵȲɹȌȁƮƵȁ‫ ة‬ƦǞƵƮɈ ǿƵƵȲɩƊƊȲƮƵ ȌǿƮƊɈ ǘƵɈ ɨȌȌȲɈƦȌɐɩɈ Ȍȯ ȲƵƧƵȁɈƵ ƊȁƮƵȲƵ ƊƮɨǞƵɹƵȁ‫ ة‬ƮƊɈ ƧȌǿƦǞȁƵƵȲɈ ǿƵɈ een stevige staatkundige fundering en ȲǞƧǘɈǞȁǐ ǐƵƵǏɈ‫ خ‬RƵɈ ƦƵǶƵǞƮȺǲƊƮƵȲ ƦǞƵƮɈ ǐȌƵƮƵ ǘƊȁƮɨƊɈɈƵȁ Ƶȁ ǿȌǐƵǶǞǯǲǘƵƮƵȁ Ȍǿ ƮǞƵ ǯɐȲǞƮǞȺƧǘƵ ƦȌȲǐǞȁǐ ɨƵȲƮƵȲ ɨȌȲǿ ɈƵ ǐƵɨƵȁ‫خ‬ IN GESPREK Xȁ ƮƵ ȲƊȯȯȌȲɈƵȁ ȺɈƊƊȁ ȌȁƮƵȲɩƵȲȯƵȁ ƮǞƵ ȁƊƮƵȲƵ ɐǞɈɩƵȲǲǞȁǐ‫ ة‬ƮǞȺƧɐȺȺǞƵ Ƶȁ ȌȁƮƵȲɹȌƵǲ ɨȲƊǐƵȁ‫ خ‬Ȍǲ ƦǞǯ ǐƵǿƵƵȁɈƵȁ zijn er nog vragen over bijvoorbeeld verbetering van de regionale saǿƵȁɩƵȲǲǞȁǐ‫ ة‬ɩƵǶǲƵ ƊȲȲƊȁǐƵǿƵȁɈƵȁ

ƮƊƊȲ ƮƊȁ ǘƵɈ ƦƵȺɈƵ ƦǞǯ ȯƊȺȺƵȁ Ƶȁ ǘȌƵ ƮƵ ƮƵǿȌƧȲƊɈǞȺƧǘƵ ǶƵǐǞɈǞǿǞɈƵǞɈ ǲƊȁ ɩȌȲƮƵȁ ɨƵȲǐȲȌȌɈ‫ خ‬ɨƵȲ ƮƵ ƧȲǞɈƵȲǞƊ ɨȌȌȲ ɈƊƊǲɈȌƵƮƵǶǞȁǐ‫ ة‬ƮƵ ǘƵȲɹǞƵȁǞȁǐ ɨƊȁ ˛ȁƊȁƧǞǁǶƵ ƊȲȲƊȁǐƵǿƵȁɈƵȁ‫ ة‬ǘƵɈ ȲƵǐǞȌȁƊƊǶ ƦƵȺɈɐɐȲ Ƶȁ ɨȌȲǿƵȁ ɨƊȁ ƧȌȁ˜ǞƧɈƦƵȺǶƵƧǘɈǞȁǐ ǐƊƊȁ ɩƵ ǐȲƊƊǐ ɨƵȲƮƵȲ Ǟȁ ǐƵȺȯȲƵǲ ǿƵɈ ȌȁɹƵ ƊƧǘɈƵȲƦƊȁ‫ ة‬ ǘƵɈ ǿǞȁǞȺɈƵȲǞƵ‫ ة‬ǘƵɈ X§ Ƶȁ ƮƵ ÇȁǞƵ ɨƊȁ àƊɈƵȲȺƧǘƊȯȯƵȁ‫خ‬

CAMPAGNE SDG NEDERّ LAND VOOR DUURZAME COLLEGEAKKOORDEN wƵɈ ƮƵ ǐƵǿƵƵȁɈƵȲƊƊƮȺɨƵȲǲǞƵɹǞȁǐƵȁ Ȍǿ ƮƵ ǘȌƵǲ ȲȌƵȯɈ ²(J yƵƮƵȲǶƊȁƮ inwoners en vervolgens raadsleden Ȍȯ ɈƵ ȺɈƵǿǿƵȁ ɨȌȌȲ ƵƵȁ ƮɐɐȲɹƊƊǿ ƧȌǶǶƵǐƵƊǲǲȌȌȲƮ‫ خ‬JƵǿƵƵȁɈƵȁ ȺȯƵǶƵȁ een belangrijke rol bij het bereiken van de Global Goals (of Sustainable (ƵɨƵǶȌȯǿƵȁɈ JȌƊǶȺ‫( خف‬ƵɹƵ ɹƵɨƵȁɈǞƵȁ ƮȌƵǶƵȁ ǘƵǶȯƵȁ Ȍǿ ɨƊȁ ƮƵ ɩƵȲƵǶƮ ƵƵȁ ƦƵɈƵȲƵ ȯǶƵǲ ɈƵ ǿƊǲƵȁ Ǟȁ ׂ‫ خ׀׃׀‬ àǞǶɈ ɐ ǿƵƵȲ ǶƵɹƵȁ ȌɨƵȲ ɩƊɈ ɐɩ ǐƵǿƵƵȁɈƵ ǲƊȁ ƮȌƵȁ Ȍǿ ƊƊȁ ƮƵ ȺǶƊǐ ɈƵ ǐƊƊȁ ǿƵɈ ƮƵ JǶȌƦƊǶ JȌƊǶȺ‫ د‬wƵƵȲ ǞȁǏȌȲǿƊɈǞƵ ɨǞȁƮɈ ɐ Ǟȁ ƮƵ ǘƊȁƮȲƵǞǲǞȁǐƵȁ Ȍȯ ɨȁǐ‫خ‬ȁǶ‫ش‬ǐǶȌƦƊǶǐȌƊǶȺǐƵǿƵƵȁɈƵȁ‫خ‬

28-2-2022 17:07:17

COMMENTAAR

Leonard Geluk Algemeen directeur VNG leonard.geluk@vng.nl, @GelukLeonard

EEN BEGIN VAN LENTE

wee kloeke rapporten en een aanbiedingsbrief. Wat is daarvan het gewicht? Minister Hanke Bruins Slot van Binnenlandse Zaken stuurde onlangs het rapport Naar nieuwe vormen van decentraal bestuur van Douwe Jan Elzinga naar de Tweede Kamer, tegelijk met een onderzoek van bureau B&A naar de knelpunten in het decentraal bestuur. Het advies van Elzinga gaat over betere interbestuurlijke en financiële verhoudingen. Het sluit deels aan op de proeve van een Wet op het decentraal bestuur die Elzinga opstelde in opdracht van de VNG. De Groningse hoogleraar staatsrecht zegt verstandige dingen, bijvoorbeeld dat verschillende bestuursvormen gelijkwaardig zijn, dat in beleid en wet de norm van ‘voldoende financiering’ in ere moet worden hersteld en dat een arbitrageprocedure nodig is voor geschillen over geld. De minister schrijft in de begeleidende brief dat ze samen met het decentraal bestuur gaat kijken welke aanbevelingen worden opgepakt en uitgewerkt. Is dat iets om blij mee te zijn of een lege huls? Optimisme is een opdracht voor een bestuurder, toch moet ik denken aan het gevecht om het geld voor de jeugdzorg. Jarenlang gingen gemeenten er bijna aan onderdoor omdat ze wel de wettelijk taak kregen, maar veel te weinig geld voor de uitvoering. De Commissie van Wijzen deed de uitspraak dat gemeenten hiervoor moeten worden gecompenseerd. In de wet staat immers dat het rijk gemeenten adequaat moet vergoeden voor nationale wetgeving die ze in medebewind moeten uitvoeren. Daar is geen woord Spaans bij. Desondanks legt het kabinet de uitspraak van de Commissie van Wijzen naast zich neer door in het regeerakkoord vanaf 2024 extra te bezuinigen op de jeugdzorg, bovenop de besparingen die al waren ingeboekt met het oog op de hervorming van de jeugdzorg. Dit voert me naar een sombere vaststelling: het rijk houdt zich niet afspraken, niet aan de wet en het veronachtzaamt uitvoering. Anderzijds kan dit een begin zijn van lente. Stel, dat we eerder interbestuurlijke afspraken hadden gehad in de lijn van Elzinga, dan was het slepende gevecht om de jeugdzorg niet nodig geweest. Mogelijk wint deze notie ook terrein rond het Binnenhof. Het feit dat de minister van BZK het advies van Elzinga aan de Tweede Kamer aanbiedt, vergezeld van een welwillende brief, is een hoopvol teken. Gemeenten spelen een essentiële rol in de veranderopgaven in het sociaal en ruimtelijk domein. Er moet ontzettend veel gebeuren. In dat licht kan de overheid het zich niet permitteren dat telkens energie weglekt in ruzies door een verouderde bureaucratische ordening. Een flinke voorjaarsschoonmaak van het stelsel is een must. Het gewicht van de adviezen van Elzinga moet daarom op waarde worden geschat en leiden tot betere interbestuurlijke afspraken. ←

7 MAGAZINE

2022

OPTIMISME IS EEN OPDRACHT VOOR EEN BESTUURDER

07 COMMENTAAR Leonard Geluk.indd 7

28-2-2022 17:08:27

TEKST: RUTGER VAN DEN DIKKENBERG | BEELD: HENRIËTTE GUEST

THEMA KORPSCHEF HENK VAN ESSEN

Samen 8 MAGAZINE

2022

de wijkin

DOOR CAPACITEITSGEBREK IS DE POLITIE MINDER ZICHTBAAR. GEMEENTEN SPRINGEN NOODGEDWONGEN IN HET GAT DOOR EXTRA BOA’S AAN TE NEMEN OM TOCH TE KUNNEN HANDHAVEN. KORPSCHEF HENK VAN ESSEN ZIET GEEN CONCURRENTIE ONTSTAAN, MAAR ZOEKT VOORAL DE SAMENWERKING.

08-11 INTERVIEW_Henk van Essen.indd 8

28-2-2022 17:09:43

‘Het kan op dit moment echt niet allemaal tegelijk’

08-11 INTERVIEW_Henk van Essen.indd 9

28-2-2022 17:09:51

Corona heeft het

maatschappelijk ongenoegen

verder aangewakkerd, verdiept en verhard’

10 MAGAZINE

2022

Wie is... Henk van Essen is sinds 1 mei 2020 korpschef van de nationale politie. Hij begon bij de gemeentepolitie

ijn beginjaren bij de gemeentepolitie in Den Haag vormden het denken van Henk van Essen over de rol die de politie moet spelen in de samenleving. In 1979 begon de huidige korpschef van de politie aan zijn opleiding, in 1983 werd hij agent. Het toen net verschenen rapport Politie in Verandering betekende een koerswijziging: de politie zou voortaan tussen de burgers staan. Van Essen: ‘We willen een politie zijn die dienstbaar is aan de samenleving. Dat gaat nog altijd goed, er is in de politie meer vertrouwen dan in andere instituties. Dat vind ik knap, want het is een moeilijke tijd. De politie is er uiteindelijk om de samenleving te beschermen. De wijkagent is daar het symbool van geworden.’ Maar dat symbool staat onder druk. De politie kampt met een personeelstekort. Dit jaar zijn er 1400 agenten en rechercheurs te weinig. De verwachting is dat de bezetting in 2025 in balans is. Aan aspiranten op de opleiding is geen gebrek, maar het kost tijd om mensen op te leiden. Tot die tijd, zegt Van Essen, moeten er door het gezag – de burgemeester, officier van justitie en de politieleiding samen, ook wel de ‘driehoek’ genoemd – ‘scherpe keuzes’ gemaakt worden over de inzet van de schaarse politiecapaciteit. Het personeelstekort diende zich al aan. De afgelopen tijd gingen veel agenten met pensioen. Het leidde tot een discussie met het ministerie. Van Essen: ‘Op de vraag of we meer mensen mochten werven voor de toekomst is om financiële reden “nee” geantwoord. Daar betalen we nu de prijs voor.’

in Den Haag en was later onder meer hoofdcommissaris in Den Haag en plaatsvervangend korpschef van de politie.

08-11 INTERVIEW_Henk van Essen.indd 10

Hoe hoog is die prijs? ‘Hoewel het aantal aspiranten toeneemt, hebben we een groot tekort aan volledig opgeleide mensen. Dat voelen de basisteams, die met de wijkagent de basispolitiezorg op zich nemen. Ten tweede zijn we door corona en het maatschappelijk ongenoegen elk weekeinde veel mensen kwijt aan het begeleiden van demonstraties. Ten derde vraagt de inzet op bewaken en beveiligen veel van onze mensen. Dat komt door het

excessieve geweld door criminele bendes. Ik schat dat we ongeveer duizend mensen per dag daarvoor inzetten. Voor een groot deel komen die collega’s óók uit de basisteams. Dat gaat ten koste van onze aanwezigheid in de wijk en van onze preventieve taak. We willen in de wijk actief zijn, probleemgroepen aanpakken, opsporingstaken doen. Maar het kan op dit moment niet allemaal tegelijk. Het belangrijkste is dat de burger in nood erop moet kunnen rekenen dat de politie komt als hij 112 belt. Dus we moeten scherpe keuzes maken.’ Wat is het gevolg van die maatschappelijke onrust voor de politie? ‘Daar heb ik zorgen over. Corona heeft het maatschappelijk ongenoegen verder aangewakkerd, verdiept en verhard. Dat gaat veel verder dan alleen het coronatoegangsbewijs. Eronder ligt de vraag: vertrouwt de burger de overheid nog wel, en beschermt de overheid de burger nog wel voldoende? De gasproblematiek in Groningen en de toeslagenaffaire hebben ervoor gezorgd dat dat gevoel is afgenomen, net als het klimaatdebat en het woningtekort. Dan krijg je demonstraties. De politie is dan het eerste gezicht van de overheid. Wij hebben de afgelopen twee jaar vaker een demonstratie moeten begrenzen en geweld moeten gebruiken dan ons lief is. De agressie richtte zich ook direct tegen de politie. Het geweld in Rotterdam eind november was een van de dieptepunten. Wij hebben juist de intentie demonstraties mogelijk te maken. Mijn oproep is: zorg dat ook in het publieke en politieke debat de grenzen worden aangegeven.’ Hoe vaak moet u nee verkopen als een burgemeester vraagt om politie-inzet? ‘Dat vink ik niet af. Maar de discussie wordt op dit moment op het scherpst van de snede gevoerd door het lokaal gezag. Het wordt spannend: het evenementenseizoen komt er weer aan, de samenleving gaat weer open. Maar wij kunnen nu niet alles accommoderen.’ Wat betekent dat voor de wijkagent? ‘We willen dat de wijkagent 80 procent van zijn tijd

28-2-2022 17:09:57

in de wijk is, maar dat lukt nu niet. Het gaat ten koste van onze informatiepositie. Preventie is belangrijk, de politie is niet alleen repressief. Veiligheid vergroten begint bij voorkomen. Een wijkagent die voorkomt dat er in een portiek wordt geürineerd door te zorgen dat de woningcorporatie het portiek afsluit, doet ook goed politiewerk. Maar helaas is daar niet altijd oog voor. Wat je voorkomt, kun je niet meten. Hoe zorg je er nou voor dat nieuwe jonge criminelen niet doorgroeien? Van wijkagenten verwacht je dat ze die signalen ontvangen. Maar als je minder in de wijk bent, word je later geconfronteerd met dingen die voorkomen hadden kunnen worden als er eerder was ingegrepen.’

U ziet de opkomst van de boa niet als een teken van wantrouwen? Gemeenten die zeggen: als de politie niet levert, dan doen wij het wel. ‘Dat hoor ik ook. Of dat er een nieuwe gemeentepolitie wordt gevormd. Dat het voortkomt uit de notie dat men vindt dat er te weinig politie is, snap ik wel. Maar wij moeten keuzes maken. Toen ik begon bij de gemeentepolitie schreven we nog parkeerboetes uit. Dat is bijna helemaal door de gemeente zelf overgenomen. Als er een handhavingsbehoefte is die niet door de politie kan worden ingevuld, dan is het prima dat dat op deze manier wordt aangevuld. Zolang er maar samenwerking en afstemming is, en eventueel regie vanuit de politie.’

Brabantse burgemeesters trokken onlangs aan de bel over het tekort aan wijkagenten. ‘Ik ken het signaal. De afspraak is dat er per vijfduizend inwoners gemiddeld één wijkagent moet zijn. Met 17 miljoen inwoners moeten we er dus ongeveer 3400 hebben. Die hebben we. Maar in sommige delen van het land hebben we één wijkagent op twee- of drieduizend, op andere plekken één op zeven- of achtduizend. Dat heeft ook te maken met de karakteristieken van het gebied. Op Prinsjesdag heeft de Tweede Kamer geld vrijgemaakt voor zevenhonderd extra agenten in de wijk. Daar ben ik blij mee, maar het duurt nog even voordat die mensen inzetbaar zijn. Ik hoop over twee of drie jaar zover te zijn.’

Boa’s hebben niet alle bevoegdheden die agenten hebben. Waar ligt de grens? ‘De boa is een bijzonder opsporingsambtenaar en mag bepaalde strafbare gedragingen verbaliseren. Dat pakket is de afgelopen jaren uitgebreid. Door samen te werken, kun je het volledige palet bedienen. Boa’s zijn veel in de wijken, en daarmee kunnen ze ons helpen de informatievoorziening op peil te houden. Ik heb er begrip voor dat ze zich moeten kunnen verweren. Daarom doen we de pilots met de wapenstokken. Maar belangrijker is dat vooraf beter wordt gewogen in welke gevaarlijke situaties zij terecht kunnen komen. We moeten voorkomen dat boa’s mogelijk met geweld te maken krijgen. Dat kun je nooit helemaal voorkomen, maar het is vragen om gedoe als je boa’s bijvoorbeeld inzet in de nachtelijke uren van de horeca. Dan is het belangrijk om samen op te trekken met de politie. En ik hecht aan het geweldsmonopolie van de politie.’ ←

Nu de politie minder aanwezig is, zetten gemeenten vaker buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) in. Is dat concurrentie voor de politie? ‘We zijn partners met een gezamenlijke opgave. Als overheid moeten we zorgen dat een wijk schoon, heel en veilig is. Dat kan alleen als we goed samenwerken, niet alleen in tijden van schaarste. In de jaren negentig was ik verantwoordelijk voor de Haagse wijk Segbroek. Daar hebben we toen een handhavingsteam opgericht, met boa’s en wijkagenten. Die gingen samen de wijk in. Dan versterk je elkaar juist. Ik vond dat een prachtige vorm. Het team bestaat volgens mij nog steeds, maar wordt nu aangestuurd door de gemeente.’

08-11 INTERVIEW_Henk van Essen.indd 11

11 MAGAZINE

2022

‘Veiligheid vergroten begint bij voorkomen’ 28-2-2022 17:09:58

ACTUEEL OVV: crisisstructuur niet klaar voor corona Nederland bleek onvoldoende voorbereid op de coronacrisis. De crisisstructuur, met daarin ook een rol voor de veiligheidsregio’s en GGD’en, is vooral gericht op kortdurende crises, en niet op een ‘langdurige crisis met brede landelijk impact’.

Dat concludeerde de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV). Nederland was niet voorbereid op een grootschalige uitbraak van een infectieziekte. Daardoor ging de aandacht in de beginmaanden van de crisis vooral uit naar de bestrijding van de ziekte en de druk op de ziekenhuizen, en bleven andere maatschappelijke belangen onderbelicht. (RvdD) ←

12 MAGAZINE

2022

AGENDA

webinars

10 MAART

16 MAART

Kansrijke oplossingen

Op weg naar zero-

voor economisch

emissie stadslogistiek

daklozen

13.00-16.00 uur |

14.00-16.00 uur |

opwegnaarzes2022.nl

53%

van de buurten in grote gemeenten voldoet niet aan de norm van 75 vierkante meter groen per woning.

Bron: Natuur & Milieu.

Minder coronaregels nodig in stembureau Door de versoepeling van de coronaregels zijn er bij de gemeenteraadsverkiezingen op 14, 15 en 16 maart minder maatregelen nodig.

platform31.nl 16 MAART 10 MAART

Onderzoek vermogen

Inclusief leiderschap

buitenland

(Internationale

13.30-15.00 uur |

Vrouwendag)

vng.nl/agenda

19.00-20.45 uur | gelderlandacademie.nl

17 MAART Transitie naar een

11 MAART

groene stad

De grote gezamen-

10.00-15.00 uur |

lijke Q&A over

bit.ly/groenestad

raadsakkoorden 16.00-17.30 uur

17 MAART

in Amsterdam |

Bouwen aan

raadsakkoord.nl

vertrouwen 15.30-17.00 uur |

11 MAART

caop.nl

Denktank Digitale Gemeente 2035:

21 MAART

cybersecurity

Afvoeren en opslaan

11.30-13.00 uur |

van inboedels

aeno.nl/digitale-

10.00-11.30 uur |

gemeente-van-2035

vng.nl/agenda

12 ZAP_Agenda_berichten.indd 12

Zo vervalt de verplichte anderhalve meter afstand, maar BZK-minister Hanke Bruins Slot adviseert gemeenten wel de stembureaus zodanig in te richten dat voor wie dat wil die anderhalve meter mogelijk blijft. Zij heeft dit in een brief aan de burgemeesters laten weten. Het coronatoegangsbewijs (CTB) en het verplichte mondkapje zijn sinds 25 februari vervallen; dat geldt dus ook voor de stembureaus. Gemeenten zouden vanuit hun zorgplicht als werkgever wel een gezichtsmasker van het type II-R beschikbaar moeten stellen aan de stembureauleden en tellers die dat willen, adviseert de minister. Het verplichte desinfecteren bij de ingang van het stemlokaal komt ook te vervallen; er moet wel desinfectiemiddel beschikbaar zijn. Stembureauleden en tellers moeten wel vooraf een gezondheidscheck doen. Om de organisatie van het stemproces te ontlasten, krijgen zij een formulier toegestuurd. De voorzitter van het stembureau moet erop toezien dat hieraan is voldaan. Stembureauleden hoeven geen verplichte zelftest te doen. In haar brief aan de burgemeesters wijst Bruins Slot erop dat verkiezingsdebatten moeten worden gezien als een ‘evenement’. Dat betekent dat voor debatten met meer dan vijfhonderd bezoekers het 1G-beleid geldt en iedereen een negatieve test moet laten zien. (LM) ←

28-2-2022 17:11:24

Download voor meer nieuws de VNG Nieuwsapp

3 VRAGEN AAN...

Jelmer Schreuder Utrecht is, volgens journalistiek platform Follow the Money, een van de 120 gemeenten met een contract met het Russische staatsgasbedrijf Gazprom. Gemeenteraadslid Jelmer Schreuder (D66) uit Utrecht wil van het contract af, nu Rusland buurland Oekraïne de oorlog heeft verklaard.

Waarom wilt u van het contract af? ‘We voelen ons al langer ongemakkelijk met het contract. De gemeente heeft in 2020 getekend voor drie tot vijf jaar. Hoe graag we ook zouden willen, we kunnen niet in één stap zonder aardgas. Utrecht heeft bij de aanbesteding eerst gekeken naar groen gas, maar daar was te weinig van. We hebben toen aanbesteding uitgeschreven, met de eis van CO2-compensatie. Gazprom voldeed daaraan. Zij compenseerden het gas met de bouw van een windmolenpark in Turkije. Maar we werden er toen al niet vrolijk van, onder meer vanwege de verwevenheid met de Russische oligarchie en vanwege de koppeling van Rusland met MH17. Gazprom is ook niet de meest duurzame van alle gasleveranciers. Ze richten behoorlijk wat schade aan in bijvoorbeeld het Noordpoolgebied. We hebben toen al gesteld dat de aanbesteding aan Gazprom zo kort mogelijk moest duren; drie jaar was het minimum. Maar dit was uiteindelijk niet waar we naar op zoek waren. De Russische aanval op Oekraïne is nu een nieuw feit. We willen daarom weten: kunnen we nu stoppen met Russisch gas? Daar heb ik vragen over gesteld aan het college. Duurzaamheid was altijd een zorg, en we willen zeker niet financieel bijdragen aan een oorlog.’

13 MAGAZINE

2022

Uitsluiten toen was geen mogelijkheid? ‘Nee. Gazprom heeft technisch voldaan aan de aanbesteding, zegt het college. Je kunt bij een aanbesteding individuele bedrijven niet uitsluiten. Daar moeten objectieve criteria voor geformuleerd zijn, maar die hebben we toen niet gevonden. Uiteindelijk was de aanbesteding dus niet goed genoeg. Hopelijk hebben we ervan geleerd. En we vragen ook aan het college hoe we herhaling kunnen voorkomen.’ U kijkt hiervoor ook naar de landelijke overheid. Wat heeft u nodig van het rijk? ‘Individuele gemeenten kunnen geen eigen buitenlands beleid voeren. Maar als gemeente kun je wel bepaalde eisen stellen bij een aanbesteding. Van het rijk hebben we daar handvatten voor nodig, zodat we bijvoorbeeld eisen kunnen stellen aan de keten, zodat Gazprom ook niet via bijvoorbeeld een Nederlandse holding meedoet. Liever heb ik een oplossing die niet alleen Gazprom raakt, maar ook andere bedrijven die niet duurzaam zijn.’ (RvdD) ←

Beeld: Ruben Schipper

13 Drie vragen aan.indd 13

28-2-2022 17:12:32

TEKST: RUTGER VAN DEN DIKKENBERG

#GR2022

Vijf

ﬁnalisten

verkiezingsposter 14

DRIE LOKALE PARTIJEN EN TWEE LOKALE AFDELINGEN VAN LANDELIJKE PARTIJEN HEBBEN DE FINALE BEREIKT VAN DE WEDSTRIJD OM DE BESTE VERKIEZINGSPOSTER VAN DE CAMPAGNE VAN 2022. VOLGENS JURYVOORZITTER CHRISTIAN BURGERS WAS DE KWALITEIT VAN DE INGEZONDEN POSTERS ‘OVER HET ALGEMEEN HEEL GOED’.

MAGAZINE

2022

r is enthousiast gereageerd op de oproep van VNG Magazine om verkiezingsposters in te sturen voor de derde editie van de wedstrijd ‘Beste verkiezingsposter’. De redactie ontving maar liefst 108 affiches: 68 van lokale partijen, 40 van landelijke partijen. JURY

Juryvoorzitter Christian Burgers prees de ‘enorme diversiteit’ van de ingezonden posters. Burgers is hoogleraar Communicatie en Organisatie aan de Universiteit van Amsterdam. Hij verdiept zich onder meer in de effectiviteit van organistionele communicatie: wanneer is een communicatieboodschap precies

14-15 LEESVERHAAL_Verkiezingsposters.indd 14

effectief? Dat was voor hem ook een belangrijk criterium bij het bepalen van de vijf finalisten. Naast Burgers, die aan de UvA ook de Logeion-leerstoel Strategische Communicatie bezet, bestond de jury uit de redactieleden van VNG Magazine. VERSCHEIDENHEID

‘De verscheidenheid aan posters viel me op’, zegt Burgers. Die diversiteit toont zich onder meer in de afzenders: van links tot rechts was het politieke spectrum aanwezig. Maar ook in de vormgeving toonden partijen hun creativiteit. Sommige affiches zijn heel strak, andere weer wat voller. Op ongeveer de helft van de posters staan mensen: alleen de lijsttrekker, of juist meer kandidaten. De andere helft kiest voor een stilistische poster en zet in

op beelden en symbolen. Er zijn algemene posters, en affiches die specifiek inspelen op lokale kwesties of lokale beelden. AFLEIDEN

Maar wat maakt een poster nou heel goed? Burgers: ‘Zelfs als je niet bekend bent met de lokale politieke situatie, of als je als inwoner minder bij de politiek betrokken bent, moet je kunnen afleiden waar de partij voor staat, in tekst en beeld.’ De kwaliteit van de inzendingen was dus over het algemeen hoog. Dat maakte het voor de jury niet eenvoudig om tot een definitieve selectie van vijf te komen. Het is nu aan u: tot en met donderdag 10 maart kunt u stemmen via bit.ly/VNGposters. ←

28-2-2022 17:13:37

DE BOSSCHE GROENEN, ٚ²ّR0ªÀ J0y ²!R

J0w00yÀ0 0m yJ0y‫ ة‬ R0À R J0m y(

§ß( ‫ ة‬m0X(0y

De poster is een waar kunstwerk. De

Veel politieke partijen kiezen ervoor hun

verkiezingen, en de PvdA Leiden werkt

retrostijl valt op en het stilistische beeld van

lijsttrekker prominent op de poster af te

ƮƊɈ Ȍȯ ƮǞɈ ȌȯɨƊǶǶƵȁƮƵ Ƶȁ ǲȁƊǶȲȌƮƵ ƊǏ˛ ƧǘƵ

de cactus is een gewaagde keuze. De partij

drukken; we kiezen bij de raadsverkiezing

perfect uit. De lay-out is visueel sterk en

laat zowel in beeld en in kleur zien waar ze

immers personen. Bij de poster van

mooi opgebouwd en sluit sterk aan bij de

voor staat: groen en duurzaamheid. Ook

GemeenteBelangen Het Hogeland is dat

slogan Thuis in jouw buurt. De PvdA plaatst

toont het beeld dat De Bossche Groenen

mooi gelukt. De voeten in de letterlijke klei

zich in het hart van de poster en daarmee

de armen uit de mouwen willen steken, hoe

tonen dat de politicus dichtbij staat. En het

in het hart van de wijk. Goed ook is de

stekelig de kwestie ook is. Daarnaast pakken

geel, in de opvallende 1, het logo én – goed

afwerking, met enkele prominente Leidse

de details goed uit.

detail – de laarzen, komt goed tot zijn recht.

gebouwen. Deze poster is een schot in de

Al met al een poster die in balans is.

roos.

De gemeenteraadsverkiezingen zijn lokale

15 !RªX²À0yÇyX0‫ ة‬ª ÀÀ0ª( w De ChristenUnie speelt in deze poster op

MAGAZINE

2022

een geslaagde manier met zowel de eigen vormgeving als met de stad Rotterdam. RƵɈ ƊǏ˛ ƧǘƵ ǞȺ ǘƵȲǲƵȁƦƊƊȲ ƊǶȺ !ǘȲǞȺɈƵȁÇȁǞƵٌ poster door het kleurgebruik, maar bevat directe en indirecte verwijzingen naar Rotterdam, die op een subtiele manier in het beeld en de tekst verwerkt zijn. Ten eerste is daar de skyline van Rotterdam, ten tweede de verwijzing naar het kunstwerk De verwoeste stad van Zadkine. Dat werk brengt de vernietiging van de stad in de Tweede Wereldoorlog in herinnering, en heet in de volksmond ook wel de Stad zonder hart.

ª ²0y( m‫ ة‬ ª ²0y( m²0 mXh²À Voel je thuis bij de Roosendaalse Lijst, is de boodschap die de lokale partij uitdraagt in haar campagne. In de poster is dat

jX0² (0 0²À0 ß0ªjX0ðXyJ²§ ²À0ª ׂ‫ׂׂ׀‬

uitgewerkt op een herkenbare en speelse manier. Lijsttrekker Inge Raaijmakers is de buurvrouw bij wie je altijd terechtkunt voor ƵƵȁ ǲȌȯ ǲȌǏ˛ Ƶ‫ خ‬0ȁ ɩǞƵ ǐȌƵƮ ɹȌȲǐɈ ɨȌȌȲ ƮƵ planten – en dat doet ze – zorgt ook goed voor de kiezer, toch?

14-15 LEESVERHAAL_Verkiezingsposters.indd 15

Lezers van VNG Magazine hebben tot en met donderdag 10 maart de tijd om hun stem uit te brengen op de beste verkiezingsposter van 2022. Ga daarvoor naar bit.ly/VNGposters. De winnaar wordt op 17 maart bekendgemaakt. Alle 108 inzendingen zijn terug te zien op vng.nl/verkiezingsposter.

28-2-2022 17:13:44

IN BEELD

16-17 In beeld.indd 16

28-2-2022 17:15:59

BEELD: WILBERT BIJZITTER

VERVEN VOOR OEKRAÏNE Net als veel andere gemeenten wilde Steenwijkerland zich direct solidair verklaren met Oekraïne dat vorige week door Rusland werd aangevallen, door de Oekraïense vlag voor het gemeentehuis te hijsen. Toen bleek dat die niet diezelfde dag geleverd kon worden, pakten burgemeester Rob Bats en gemeentesecretaris Judith de Groot zelf de rollers op en verfden de ramen van de raadzaal blauw en geel. Inmiddels is de vlag wel ontvangen. Ook de Steenwijker toren werd uitgelicht, waarmee de gemeente zich voegde in een lange rij gemeenten die hun stadhuizen of markante bouwwerken in een blauw-gele gloed zetten.

16-17 In beeld.indd 17

28-2-2022 17:16:04

TEKST: MARTEN MUSKEE

THEMA MOBIEL BANDITISME

Reizende

rovers

RONDZWERVENDE CRIMINELE BENDES ZORGEN VOOR VEEL OVERLAST. IEDERE GEMEENTE KENT ZWAKKE PLEKKEN. INWONERS, ONDERNEMERS EN JUSTITIE KUNNEN GEZAMENLIJK BARRIÈRES OPWERPEN TEGEN DE REIZENDE ROVERS, ZEGT BURGEMEESTER RIANNE DONDERS. EEN INTEGRALE AANPAK MAAKT NEDERLAND EEN MINDER AANTREKKELIJK DOELWIT.

MAGAZINE

2022

Rianne Donders burgemeester van Roermond. (Beeld: ǏȌɈȌǐȲƊ˛Ƶ jɐǞɈ‫ف‬

inkeldiefstal, babbeltrucs, zakkenrollerij, diefstal uit vrachtwagens en inbraken in woningen en bedrijfspanden. Voor rondreizende bendes kan het allemaal lucratief zijn. Voor alles wat gestolen wordt, bestaat immers een markt. Mobiel banditisme is een groeiend en bijna ongrijpbaar probleem. Het kenmerkt zich door de snelheid en de vluchtigheid: rondreizende bendes blijven nooit lang op één plek. Gemeenten en locaties die langs snelwegen liggen, of dicht bij de landsgrens, zijn vaker doelwit van de bendes dan gemeenten die moeilijker bereikbaar zijn. Duidelijk is dat de plegers in georganiseerde netwerken opereren, en dat het gaat om geplande acties – niet alleen in de handelswijze en delicten, maar ook in de locaties en momenten. Dat is een groot verschil met individuele gelegenheidsdieven die een toevallige kans zien. En deze vorm van criminaliteit wordt al snel gekoppeld aan de toetreding van Oost-Europese landen tot de EU. Relatief vaak zijn er namelijk mensen uit die landen bij betrokken. Burgemeester Rianne Donders van Roermond is voorzitter van de Landelijke Taskforce Mobiel Banditisme. Zij pleit voor meer bewustzijn over het fenomeen. Elke gemeente telt aantrekkelijke en interessante

18-20 LEESVERHAAL_Mobiel banditisme.indd 18

locaties voor deze criminelen, en zij moeten ook ergens verblijven of plekken vinden om hun buit te verbergen of te verkopen. Ook gemeenten met grote en bekende festivals zijn doelwit van mobiele bendes. GEZAMENLIJKE MISSIE

Als burgemeester van Roermond heeft Donders de nodige ervaring opgedaan met mobiel banditisme. De plaatselijke outlet is zo’n locatie waar zakkenrollers graag op afkomen. Ze is er daarom al langer van overtuigd dat er een gezamenlijke missie nodig is om mobiel banditisme een halt toe te roepen. ‘Deze vorm van criminaliteit is alleen oplosbaar als we dat samen met alle betrok-

28-2-2022 17:17:03

Elke gemeente telt aantrekkelijke en interessante locaties voor rondzwervende criminele bendes.

crimineel, en mensen staande houden puur op basis van hun afkomst kan niet. ‘Dat vormt ook meteen het probleem bij de aanpak van mobiel banditisme’, zegt Donders. ‘Daarom zoekt de taskforce naar methodes waarmee je boeven kunt vangen, ongeacht wie ze zijn. Dat voorkomt etnische profilering.’ Als voorbeeld noemt Donders de auto met daarin zes Bulgaren. Mag je die aanhouden of niet? Het is een lastig ethisch vraagstuk. ‘We leven in een land waar vrijheid een groot goed is en we weg willen blijven van etnisch profileren. Tegelijkertijd is er kennis en ervaring opgedaan door arrestaties en aanhoudingen, waardoor wel degelijk duidelijk is dat bij bepaalde bewegingen sprake is van georganiseerde criminaliteit. In dat spanningsveld zitten we nu en daar moeten we iets mee.’ Roermond heeft een grote outlet waar honderdduizenden bezoekers per jaar op afkomen. Tegelijk kent de stad een hoog percentage zakkenrollers. Door de coronapandemie zakte dat percentage drastisch. Er is dus een verband tussen bezoekersaantallen en zakkenrollerij. De politie zoekt naar andere manieren om deze vorm van criminaliteit aan te pakken. Een pilot moet uitsluitsel bieden. Daarbij is een systeem van camera’s ingezet, Sensing genaamd, dat kenmerken registreerde om vooraf te analyseren of bepaalde gedragingen leiden tot criminaliteit.

19 MAGAZINE

2022

ZORGVULDIG

kenen doen die er last van hebben. De taskforce richt zich vooral op het bewust maken van de problematiek van mobiel banditisme in alle gremia. Bedrijfsleven, inwoners, gemeenten, politie en het Openbaar Ministerie moeten samen tot een aanpak komen die criminelen ontmoedigt.’ Donders vraagt zich af waarom mensen dit gedrag vertonen. Het is heel gemakkelijk om hen als boeven te bestempelen. ‘Je kunt van ieder mens een crimineel maken, maar we weten dat het ook gaat om vormen van mensenhandel en uitbuiting waarbij mensen gedwongen worden om dit te doen. Zo wordt in het thuisland bijvoorbeeld gedreigd familieleden iets aan te doen wanneer iemand niet meewerkt. Het vraagstuk is niet zo eenvoudig.’ ETNISCHE PROFILERING VOORKOMEN

De voorzitter heeft er moeite mee om een dadergroep aan te wijzen. Bekend is dat het vaak om mensen uit Oost-Europa gaat, Roemenen en Bulgaren bijvoorbeeld. Maar niet iedere Bulgaar in Nederland is een

18-20 LEESVERHAAL_Mobiel banditisme.indd 19

De taskforce kijkt ook naar nieuwe manieren van opsporing. De discussie over datagedreven werken loopt daarbij meteen spits toe. ‘We willen niet etnisch profileren, wel willen we de kennis en ervaring gebruiken om de verkeerde bewegingen te herkennen. Over de vraag hoe dat zorgvuldig te doen, ben ik ook met Amnesty International in gesprek. Ik weet heel goed waar zij het over hebben, maar tegelijkertijd moet ik mijn burgers beschermen. Dat is lastig. Dit ruikt ergens naar een oplossing, maar we hebben hem nog niet.’

‘Deze vorm van criminaliteit is alleen oplosbaar als we samenwerken’ 28-2-2022 17:17:07

Roermond kent een heel hoog percentage

zakkenrollers

20 MAGAZINE

2022

Bij het voorkomen van criminaliteit werkt Donders in de taskforce samen met alle partijen die daar invloed op kunnen uitoefenen. Er zitten partijen aan tafel die vanuit hun expertise en ervaring invloedrijk zijn binnen hun eigen branche en achterban en daar het bewustzijn kunnen kweken. Tegelijkertijd is in de keten aandacht nodig voor de aanpak door OM en politie. Dat is het meest effectief tegen deze criminaliteit. Donders: ‘Bij best veel gemeenten zal mobiel banditisme echt niet in de top tien staan van op te lossen criminaliteit, omdat het zich ook niet altijd zo manifesteert. Het komt en gaat heel snel en de vraag is dan wat je er lokaal aan kunt doen. Zorg ervoor dat iedere partij die gevoelig is voor mobiel banditisme werkt aan de eigen weerbaarheid.’ Roermond beschikt over een retail-interventieteam dat bij verdachte bewegingen de winkeliers waarschuwt en kijkt hoe onveiligheid ter plekke kan worden voorkomen. Ook treedt het team op bij bedreigende situaties. Winkeliers die zich bedreigd voelen, moeten zeker weten dat er meteen hulp komt. ‘Zo zijn er allerlei vormen van barrières denkbaar om criminaliteit te ontmoedigen. Denk bijvoorbeeld aan veilige en bewaakte parkeerplaatsen waar vrachtwagenchauffeurs kunnen overnachten zonder dat hun lading wordt gestolen.’ WEERBAARHEID IN DE SAMENLEVING

De taskforce vraagt aandacht voor het probleem om te zorgen dat iedereen zijn verantwoordelijkheid pakt. Dit vraagstuk valt niet alleen op te lossen via de weg van opsporing en aanhouding. ‘Als je bewust bent dat mobiel banditisme bestaat, kun je ook weerbaarheid in de samenleving organiseren en barrières opwerpen. Het is in deze tijd gemakkelijk uit te zoeken wat de kwetsbare plekken zijn. Dat is in het voordeel van criminelen.’ Bij een georganiseerde golf van inbraken in een wijk zijn vaak vooraf spotters actief. In één nacht werken inbrekers vervolgens een straat af en vertrekken weer.

18-20 LEESVERHAAL_Mobiel banditisme.indd 20

Inwoners in een wijk kunnen daar alert op zijn en elkaar waarschuwen bij verdachte bewegingen. ‘Zorg voor een goed systeem van opvolging, geef signalen door aan de wijkagent. Dat ontmoedigt criminelen.’ Winkeliers kunnen ook veel zelf doen om te voorkomen dat ze slachtoffer worden van winkeldiefstal. Dat gaat verder dan alleen het kostenplaatje, waarin preventieve maatregelen worden vergeleken met eventuele schade na een kraak of inbraak. KETEN VAN MENSENHANDEL

Donders roept op tot bewustwording. Mobiel banditisme omvat meer dan alleen de snelle inbraakgolf of onbetrouwbare klusjesmannen. Het staat voor georganiseerde internationale misdaad. De beweging van mobiel banditisme wordt door elke inbraak of ondermijning versterkt. ‘Er ligt een maatschappelijke verantwoordelijkheid om deze vorm van criminaliteit zo veel mogelijk terug te dringen. Handhaving is daarbij het sluitstuk. Het begint bij preventie waarmee ook het veiligheidsgevoel in de stad en van inwoners toeneemt.’ Op drukke dagen in de outlet in Roermond blijkt duidelijk dat de politie overbelast raakt door capaciteitsgebrek. Ook daarom is innovatie belangrijk, zegt Donders. ‘Als we de dingen op de oude manier blijven oplossen, dan kunnen we de nieuwe problemen niet aan. Onderschat niet dat ook de criminele wereld gebruikmaakt van innovatieve manieren om niet betrapt te worden, dat lukt ze ook.’ Er wordt ook hard gewerkt aan de betrokkenheid van thuislanden. In Roermond is al twee keer een delegatie van Roemeense politieagenten op bezoek geweest. Daarbij zijn aan weerskanten lessen geleerd. ‘Ik snap dat die landen van ver komen en grote armoede kennen. Dat maakt mensen gevoelig voor de verkeerde dingen. Maar als je lid wilt zijn van de EU, dan moet je hier ook naar kijken om jezelf niet te diskwalificeren. We werken samen om het voor mobiele bandieten zo onaantrekkelijk mogelijk te maken.’ ←

28-2-2022 17:17:10

ACTUEEL

Download voor meer nieuws de VNG Nieuwsapp

Beste Thorbeckeprofessor, IK HEB ME BESCHIKBAAR GESTELD ALS

Zelfs toen ik me over het maaibeleid van de gemeente uitsprak, werd ik bedreigd.

STEMBUREAULID. TOT MIJN VERBAZING WERD IK AFGEWEZEN OMDAT IK ‘POLITIEK GELIEERD’ ZOU ZIJN. IK BEN IN 2017 UIT DE POLITIEK GESTAPT EN IK BEN NIET EENS LID VAN EEN PARTIJ. MIJN WERK OP DE GRIFFIE ZOU DE REDEN ZIJN. MAAR JUIST EEN GRIFّ FIE IS POLITIEK VOLSLAGEN NEUTRAAL. MAG IEMAND ZOMAAR GEWEIGERD WORDEN WANNEER AAN ALLE WETTELIJKE VOORّ WAARDEN IS VOLDAAN?

ªƊƊƮȺǶǞƮ wƊȲǯȌǶǞǯȁ wǞǯǶǞȁǐ ‫ ة (!ـ‬yǞǯǿƵǐƵȁ‫ ف‬ɹǞƵɈ dat mensen agressie en dreigende taal steeds

EEN STEMBUREAUVRIJWILLIGER

ǿƊǲǲƵǶǞǯǲƵȲ ɐǞɈƵȁ‫ ة‬de Gelderlander‫ ׃ׂ ة‬ǏƵƦȲɐƊȲǞ

Beste vrijwilliger,

Minder vrouwelijke raadsleden De afgelopen vier jaar is het aantal vrouwelijke gemeenteraadsleden gedaald. Kort na de verkiezingen van 2018 was 34 procent van de raadsleden vrouw, nu is dat nog maar 31 procent.

Dat blijkt uit een telling van de stichting Stem op een Vrouw, die zich inzet voor het verhogen van het aantal vrouwelijke politici, samen met LocalFocus en persbureau ANP. Volgens de stichting is de daling van het aantal vrouwelijke raadsleden geen verrassing: uit eerder onderzoek bleek al dat vrouwen structureel korter raadslid zijn dan mannen. Bovendien verlaten vrouwen de gemeenteraad vaker na één periode. Dat komt onder meer vanwege online haat en omdat de werkomgeving niet is ingericht op vrouwen, aldus de stichting. De stichting telde ook wat de meest voorkomende voornaam is van gemeenteraadsleden. De top-10 bestaat volledig uit mannennamen. Mannen genaamd Jan, Peter, Henk, Hans, Wim, Jos, Bert, Paul, Erik, Frank en Frans vormen samen meer dan 10 procent van alle raadsleden. ‘De raad kampt met een enorm overschot aan witte mannen’, zegt Devika Partiman van Stem op een Vrouw. (RvdD) ←

21 ZAP_Thorbecke.indd 21

De benoeming van stembureauleden is een bevoegdheid van het college van burgemeester en wethouders. Het college kan daarbij een beleid hanteren om geen politiek gelieerde kandidaten te benoemen. Steeds meer gemeenten bewegen in die richting. Maar iemands ȯȌǶǞɈǞƵǲƵ ȯȲȌ˛ƵǶ Ɗ˜ƵǞƮƵȁ ɐǞɈ ɹǞǯȁ ȌǏ ǘƊƊȲ ɩƵȲǲ Ȍȯ ƮƵ ǐȲǞǏ˛Ƶ ǐƊƊɈ ɩƵǶ ǘƵƵǶ ɨƵȲ Ƶȁ komt ook niet op voorhand logisch over. ƵɹɩƊƊȲ Ƶȁ ƦƵȲȌƵȯ ɈƵǐƵȁ ƦƵȁȌƵǿǞȁǐȺbesluiten is wettelijk niet mogelijk. Een klacht bij het College voor de Rechten van de Mens kan wel. Het maken van een direct onderscheid op basis van politieke ǐƵɹǞȁƮǘƵǞƮ ‫ـ‬ɩƊȁɈ ƮƊɈ ǞȺ ǘƵɈ‫ ف‬ǿƊǐ namelijk alleen als dat een redelijke eis is. Daar kun je in dit geval over twisten. ←

21 MAGAZINE

2022

Geerten Boogaard, Thorbeckehoogleraar Ook een vraag voor Geerten Boogaard? Mail naar: thorbeckehoogleraar@ ɨȁǐǿƊǐƊɹǞȁƵ‫خ‬ȁǶ‫خ‬

28-2-2022 17:18:23

22-25 FEATURE_Brandweer.indd 22

28-2-2022 17:19:41

TEKST: SASKIA KLAASSEN | BEELD: SHUTTERSTOCK

THEMA BRANDWEER

strijdom de

vrijwilliger 23 IN NEDERLAND DOEN BRANDWEERVRIJWILLIGERS PRECIES HETZELFDE WERK ALS BEROEPS, MAAR DAT BLIJKT IN STRIJD MET EUROPESE REGELGEVING. EEN DENKTANK EN EEN STUURGROEP GINGEN AAN DE SLAG OM HET BRANDWEERSTELSEL TE REPAREREN. GAAN DE PLANNEN OOK HELPEN BIJ DE DREIGENDE TEKORTEN AAN NIEUWE VRIJWILLIGERS?

e Europese regel bestaat al twintig jaar, maar bij de brandweer gingen nooit de alarmbellen af. Ook de burgemeesters en later de veiligheidsregio’s waren zich van geen kwaad bewust. Toch is het huidige brandweerstelsel in strijd met de Europese deeltijdrichtlijn. De landsadvocaat waarschuwde in 2018 als eerste, nadat in België een brandweervrijwilliger door het Europese Hof in het gelijk werd gesteld. Daarna bevestigden ook andere juristen het probleem. In Nederland doen alle operationele brandweermensen dezelfde intensieve opleiding en werkzaamheden, ongeacht of ze in dienst zijn bij de veiligheidsregio of vrijwilliger. Zo’n tachtig procent van de 23.000 brandweermensen behoort tot deze laatste groep, rond de vierduizend beroepsbrandweermensen werken voornamelijk in de grote steden. Het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) besloot dat het huidige brandweerstelsel op de schop moest. Een denktank onder voorzitterschap van burgemeester Wouter Kolff van Dordrecht ging met het vraagstuk aan de slag. Het duurde twee jaar voordat die met een oplossing kwam, maar inmiddels is een stuurgroep met dezelfde voorzit-

22-25 FEATURE_Brandweer.indd 23

MAGAZINE

2022

Wouter Kolff burgemeester Dordrecht. (Beeld: Ronald van den Heerik)

28-2-2022 17:19:43

‘Mensen zijn nog steeds bereid om iets voor de samenleving te doen’ ter druk bezig met een implementatieplan. Een hoofdpijndossier wil Kolff de hersteloperatie niet noemen, maar taai is het proces wel. De opdracht stelde de veiligheidsregio’s, als werkgever van de brandweer, voor ‘een enorm dilemma’, constateert hij. ‘Dat gelijk werk gelijk moet worden beloond, is volstrekt logisch. Tegelijkertijd hebben we te maken met een uniek systeem in Nederland, waarbij de vrijwillige brandweer verankerd is in de samenleving. Dat wilden we zoveel mogelijk intact houden.’

24 MAGAZINE

2022

Brandweervrijwilliger zijn vergelijkt Kolff met het lidmaatschap van een vereniging, met het bijbehorende clubgevoel. ‘Er zijn korpsavonden waar het hele gezin heen gaat en waar de burgemeester vrijwilligers in het zonnetje zet. Vaak gaat deze rol in families zelfs van vader op kind over.’ Iedereen beroeps maken zou volgens hem dit culturele aspect ondermijnen. Nog los van de vraag af of vrijwilligers zelf een vaste baan bij de brandweer willen. Zij hebben immers al een baan. Iedereen in dienst bij de veiligheidsregio kost tussen de 70 en 100 miljoen euro. Toch is dit volgens hem niet de belangrijkste reden dat deze optie in de denktank uiteindelijk afviel. ‘Met geld kun je de betrokkenheid van vrijwilligers namelijk niet kopen.’ Politiek, veiligheidsregio’s, vrijwilligers zelf, eigenlijk niemand liep warm voor deze optie. Daarmee bleef er maar één mogelijkheid over om aan de Europese regels te voldoen: meer onderscheid maken, bijvoorbeeld in taken. BORDJE

Het bleek een gevoelig onderwerp, dat op veel verzet stuitte. Opeens werd gekeken naar minder specialismen, zoals duiken en natuurbrandbeheersing, voor vrijwilligers en méér voor beroeps. Met name de Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers verzette zich hevig tegen deze taakdifferentiatie. Waarom zou je iets veranderen dat al vijftig jaar goed gaat? Waar Kolff als voorzitter van de denktank vooral bezig was met het verkennen van mogelijkheden, hadden de vrijwilligers het gevoel dat de hervormingen een voldongen feit waren. ‘Dat heeft geleid tot onnodige onrust, die achteraf volledig onnodig blijkt.’ Het minst gevoelige onderscheid, over het verplichtende karakter van de brandweerfuncties, bleek voor alle partijen bespreekbaar. Waar beroeps tijdens een zogenoemd piket verplicht zijn om bij een oproep te verschijnen, worden vrijwilligers hiervan in de toekomst gevrijwaard. Daarnaast hoeven zij niet meer op de kazerne te wachten op een uitruk. Na onderzoek van juristen bleek deze aanpassing in het brandweerstelsel robuust genoeg om een eventuele rechtszaak bij het Europese Hof te doorstaan. Financieel is deze hervorming het minst ingrijpend. Tussen de 30 en 45 miljoen euro is nodig om de

22-25 FEATURE_Brandweer.indd 24

28-2-2022 17:19:47

vrijwilligers op de kazerne te vervangen door beroepsbrandweerlieden. Dat is voor sommige veiligheidsregio’s nog steeds ‘een majeure beweging’, stelt burgemeester Kolff, die effect zal hebben voor ruim vierduizend vrijwilligers en bijna tweehonderd posten. De kazernes moeten blijven draaien,er komen dus meer voltijdsbanen voor beroeps beschikbaar. De kosten komen wat Kolff betreft op het bordje van de minister van JenV. ‘De veiligheidsregio’s hebben dat geld niet. Dit zou betekenen dat de hervorming ten koste gaat van de kwaliteit. Terwijl de minister vooraf heeft bepaald dat deze behouden moest blijven. Bovendien gaat het om een stelselwijziging, en dat hoort op het bordje van de minister.’

om de roosters rond te krijgen.’ Zo lukt het in Drenthe op sommige posten nauwelijks om doordeweeks de bezetting te organiseren. ‘Soms kiezen we er dan voor om met minder mensen uit te rukken. Als het nodig is kunnen we altijd een beroep doen op een verder gelegen eenheid.’ ADEMLUCHT

Inmiddels lopen in verschillende regio’s experimenten om meer vrijwilligers te werven. Zo geeft een aantal gemeentes in de veiligheidsregio’s Utrecht en Hollands Midden brandweervrijwilligers voorrang bij een sociale huurwoning. In andere regio’s krijgen werkgevers belastingvoordeel als ze een brandweervrijwilliger in dienst nemen. Noord-Holland Noord experimenteert met een brandweervrijwilliger light: de brandweerassistent. Volgens Out een kansrijke proef. ‘De assistent doet laagrisicotaken en krijgt een verkorte opleiding van zes maanden in plaats van anderhalf jaar.’

KORTSTONDIG

Toch blijft de vraag of dit voldoende is, want de brandweer kampt ook nog met een wervingsprobleem. Iedere veiligheidsregio heeft wel een post die moeite heeft om mensen te werven, zegt burgemeester Marco Out van Assen. En dat gaat in de toekomst waarschijnlijk alleen maar meer knellen. ‘Maar iedere veiligheidsregio heeft ook posten waar de werving uitstekend gaat. Het is een divers beeld.’ Out is voorzitter van de stuurgroep Programma vrijwilligheid in het Veiligheidsberaad. Hij verwijst naar een rapport van Het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) naar de knelpunten bij het werven. Mensen hebben drukkere banen en meer hobby’s, die zich lastig laten combineren met de eisen en verplichtingen van het brandweervak. Niet alleen de uitrukken en de oefenavond, maar ook de sociale verplichtingen zoals personeelsavonden. Het is een probleem waar ook andere organisaties tegenaan lopen, vult Kolff aan. ‘Mensen zijn nog steeds bereid om iets voor de samenleving te doen, maar meer kortstondig en projectmatig.’ Bovendien kunnen steeds minder vrijwilligers aan de eis voldoen dat ze in de buurt van de post wonen en werken. Bij jonge mensen speelt daarnaast een tekort aan betaalbare woningen, waardoor met name starters gedwongen worden om te verhuizen buiten hun stad of dorp. Ook blijken werkgevers minder happig om personeel voor een uitruk af te staan. Toch wil Marco Out niet beweren dat door het wervingsprobleem de veiligheid in gevaar is. ‘Het vraagt van de veiligheidsregio wel meer improvisatietalent

22-25 FEATURE_Brandweer.indd 25

25 MAGAZINE

2022

Marco Out burgemeester Assen.

Moeten alle vrijwilligers gelijk zijn? Het is een vraag die volgens Out alle veiligheidsregio’s bezighoudt. ‘De brandweer zoekt fitte mensen, voor de allround brandweertaken is dat ook nodig. Maar er zijn genoeg rollen waar we minder sportieve vrijwilligers kunnen inzetten, bijvoorbeeld als brandweerchauffeur.’ Er zijn dus er veel meer mogelijkheden om tegemoet te komen aan de wensen van potentiële vrijwilligers, denkt ook Kolff. Hij noemt het voorbeeld van een gepensioneerde vrachtwagenchauffeur, die best een dag op de tankautospuit wil rijden maar niet een hele opleiding wil volgen om met ademlucht een brandend huis in te gaan. Ook dat moet volgens hem mogelijk worden. ‘Zolang het maar een vrijwillige verandering is, past het prima in het stelsel zoals we dat nu kennen.’ Zo zie je maar, vult Marco Out aan. Taakdifferentiatie blijkt alsnog de oplossing om de vrijwillige brandweer toekomstbestendig te maken. ‘Niet als technocratische oplossing voor de hele organisatie, maar wel om als brandweer aantrekkelijk te blijven voor vrijwilligers. Zolang we maar in de gaten houden dat de ene post de andere niet is. ‘Veel goede ideeën komen daarbij uit de kazernes zelf, laat dus ruimte aan de manschappen om met oplossingen te komen.’ ←

28-2-2022 17:19:49

Ingezonden mededeling

‘ROEMER-PROOF’ HUISVESTING VOOR INTERNATIONALE MEDEWERKERS VERMINDERT DRUK OP WONINGMARKT Steeds meer wethouders zien in grootschalige huisvestingslocaties voor internationale medewerkers de ideale oplossing voor urgente woningmarktproblemen. Daadkrachtige gemeenten pakken de handschoen steeds vaker op door de markt te benaderen met kansrijke locaties. KaFra Housing bouwt nu al ‘Roemer-proof’.

e grootschalige locaties hebben grote voordelen. Hardwerkende internationale medewerkers worden er geholpen aan een fatsoenlijke leefplek dicht bij het werk. Lokale bedrijven hoeven voor hun tijdelijke werknemers niet langer woningen te onttrekken in de wijken. Lokale starters ervaren minder druk op de woningmarkt. En gemeenten zelf kunnen er in overleg met de huisvester ook tijdelijk plek bieden aan urgent woningzoekenden of statushouders.

Vorig jaar riep de Tweede Kamer het kabinet op om de aanbevelingen van het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten van Emile Roemer in concreet beleid om te zetten. Inmiddels heeft het nieuwe kabinet de aanbevelingen van de CommissieRoemer omarmt in het nieuwe regeerakkoord. De maatschappelijke urgentie is groot. Niet voor niets gaf het aanjaagteam het rapport de titel Geen Tweederangsburgers. Roemer-proof huisvesting Conform het advies van het aanjaagteam heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen die de regering vraagt om eigen slaapkamers en minimaal vijftien vierkante meter leefoppervlakte per persoon. Of dit op korte termijn voor alle huisvesting voor internationale

26-27 26 - spread.indd All Pages VNG3Advertentie.indd - KAFRA 137494

medewerkers gerealiseerd kan worden is de vraag, want vanuit de markt wijst het Expertisecentrum Flexwonen op het feit dat er nu al tekort is aan 150.000 verblijfplaatsen. Tegelijk laat de markt zien dat de aanbevolen normen voor nieuwe huisvesting haalbaar zijn. KaFra Housing bouwt nu al ‘Roemer-proof’. Zo verrees begin 2021 de eerste KaFra Tower in Venray. Deze nieuwste innovatieve huisvestingsoplossing voor internationale medewerkers, urgent woningzoekenden, statushouders en studenten biedt mensen volledig ingerichte appartementen met ruime woonkamers, eigen slaapkamers, en fitness- en ontspanningsmogelijkheden. De accommodatie is duurzaam, modulair en veel ruimer dan de landelijke normen van de Stichting Normering Flexwonen. Succeslocaties De huisvestingsmarkt voor tijdelijke internationale medewerkers laat zien dat overheden, inwoners en bedrijven een voorkeur hebben voor grootschalige locaties aan de rand van de bebouwde kom. Die locatiekeuze heeft meerdere voordelen. Zo is er daar meer draagvlak dan midden in woonwijken. Service en beheer naar bewoners en omwonenden kunnen op grotere

schaal optimaal worden ingeregeld. Woon-werkverkeer kan geminimaliseerd worden. En de tijdelijke bewoners hebben nog steeds ruime toegang tot maatschappelijke voorzieningen. Gemeente en inwoners hebben te winnen bij een verminderde druk op de reguliere woningvoorraad en de positieve impact op het lokale mkb. Omdat het om shortstay-locaties met een logiesfunctie gaat, kan er op basis van een tijdelijke omgevingsvergunning worden gebouwd. Die biedt aanzienlijk meer snelheid dan het doorlopen van een bestemmingsplanprocedure. Internationale medewerkers die besluiten te blijven in Nederland, kunnen na hun shortstay-start, hun wooncarrière vervolgen op de lokale woningmarkt. Het is deze combinatie van factoren die zorgt voor succeslocaties.

28-2-2022 17:21:20

Emile Roemer, Frank van Gool en voormalig burgemeester van Venray Luc Winants.

Welfare officers Bij KaFra Housing verzorgen speciaal opgeleide welfare officers 24/7 service en begeleiding op locatie. Zij bieden de mensen informatie, registratiehulp, technisch onderhoud en desgewenst ook educatie. De welfare officers fungeren voor de tijdelijke bewoners en de omwonenden als centraal aanspreekpunt en zorgen ervoor dat de brede omgeving netjes blijft. Het gaat immers om het welzijn van de bewoners én de omwonenden. Om dat welzijn te maximaliseren worden beide groepen met elkaar verbonden via een blijvende omgevingsdialoog. Met in enkele gevallen het succes dat een aanvankelijk kritische omwonende later ambassadeur wordt van het project. Actie van gemeenten noodzakelijk Bij de presentatie van zijn rapport zei Emile Roemer dat gemeenten een grote verantwoordelijkheid hebben bij het realiseren van goede huisvesting van internationale medewer-

26-27 Advertentie.indd 27

kers. Volgens het aanjaagteam kan het niet zo zijn dat nieuwe logistieke centra met open armen worden ontvangen, maar dat gemeenten wegkijken als er wordt gevraagd om huisvesting van de internationale medewerkers die er komen werken. Dankzij de inzet van het aanjaagteam pakken steeds meer gemeenten nu met lef de handschoen op. Tekorten lokale woningmarkt In ons land worden naar schatting 40.000 reguliere woonhuizen gebruikt voor het huisvesten van tijdelijke internationale medewerkers, terwijl er grote lokale huisvestingstekorten zijn. Door goede huisvesting voor internationale medewerkers te realiseren, komen deze woningen weer beschikbaar voor vaste bewoners, wordt verdringing tegengegaan en worden de wijken leefbaarder. Virtual Tour Benieuwd hoe de KaFra Tower er van binnen uitziet? Bekijk dan de

virtual tour op www.kafrahousing.com/ virtual-tour/ of via de volgende QR code:

KaFra Housing KaFra Housing heeft inmiddels 14 huisvestingslocaties gerealiseerd voor 3.500 internationale medewerkers. Momenteel zijn er 8 nieuwe locaties in ontwikkeling en lopen er met veel gemeenten gesprekken. KaFra Housing heeft de ambitie om de komende jaren huisvesting voor 20.000 internationale medewerkers te realiseren.

Contact Neem voor meer informatie contact op via info@kafrahousing.com / 088-5237200. Of kijk op www.kafrahousing.com..

28-2-2022 25/02/2217:21:21 5:34 PM

À0j²À‫ ب‬m0 wÇ((0 ‫ ے‬00m(‫ ب‬j 0y ß0ªR0Xh(0y‫ غ‬y§

THEMA INTERVENTIETEAMS

Misstanden in samenhang aangepakt 28

BIJNA VIJF JAAR GELEDEN, IN MAART 2017, ONDERTEKENDEN NEGEN GEMEENTEN DE SAMENWERKINGSOVEREENKOMST VOOR INTERVENTIETEAMS. INMIDDELS ZIJN DAT ER MEER DAN 150. DE AANPAK LIJKT TE WERKEN, MAAR OM DEZE DUURZAAM TE MAKEN IS BLIJVENDE AANDACHT NODIG.

MAGAZINE

2022

Sjors Peeters wethouder Venlo.

e gemeentelijke founding fathers – Apeldoorn, Capelle aan den IJssel, Eindhoven, Emmen, Gouda, Hoorn, Tilburg, Utrecht en Zwolle – namen met het plaatsen van hun handtekening het voortouw om de handhaving in het socialezekerheidsdomein meer integraal te benaderen. Zij wilden, in gewoon Nederlands, het misbruik van uitkeringen en toeslagen effectief aanpakken. Andere partners van het convenant waren de ministeries van Veiligheid en Justitie en Sociale Zaken en Werkgelegenheid, UWV, de Sociale Verzekeringsbank, de Belastingdienst, het Openbaar Ministerie en de politie. Het middel waarvoor werd gekozen, was dat van de interventieteams. De partners werken daarin projectmatig samen wat zou moeten bijdragen tot meer duurzame oplossingen. Niet alleen op het gebied van uitkeringsfraude, maar bijvoorbeeld ook overtredingen van de arbeidswetgeving en daarmee samenhangende misstanden kunnen hiermee worden aangepakt, of problematiek op recreatieterreinen en een wijkgerichte aanpak van sociale en maatschappelijke problemen. Voor de methode werd ook een afkorting bedacht: LSI, de Landelijke Stuurgroep Interventieteams. De stuurgroep ziet erop toe dat op een

28-29 LEESVERHAAL_Interventieteams.indd 28

verantwoorde manier de privacygevoelige gegevens van de betrokken partijen worden gedeeld. COMPLEET BEELD

De methode heeft zich bewezen. Eind 2020 sloot Venlo zich als honderdste gemeente aan, sindsdien zijn er nog eens vijftig bijgekomen. De drempel is ook laag, want aan deelname zijn voor gemeenten geen kosten of verplichtingen verbonden. En wie meedoet, kan rekenen op steun van VNG Naleving. Onder de vlag van LSI krijgt een gemeente die zich geconfronteerd ziet met een grote problematiek in het sociaal domein toegang tot informatie die, eenmaal bij elkaar gevoegd, een compleet

28-2-2022 17:22:52

In het Venlose stadsdeel Blerick, waar Klingerberg deel van uitmaakt, speelden zich in het recente verleden een aantal drugsgerelateerde schietincidenten af.

beeld oplevert van problematiek in een wijk of op een adres. Een van de eerste acties in Venlo was een controle in de wijk Klingerberg. Naast de genoemde partners doet ook de Immigratie- en Naturalisatiedienst mee in het interventieteam. De opbrengst van die actie: een woning die illegaal was gesplitst in vier brandgevaarlijke appartementen, drie panden die volgens de administratie van de gemeente onbewoonbaar waren maar waar wél arbeidsmigranten woonden, een stel dat al vier jaar in Venlo woonde en door het uitzendbureau werd ontmoedigd zich in te laten schrijven, en een stel – met een kind – dat volgens de Basisregistratie Personen niet meer samenwoonde. ‘Dat had natuurlijk gevolgen voor de uitkeringen en toeslagen’, zegt beleidsadviseur Veiligheid Marjolein Verhoeff. De drie onbewoonbare panden bleken van één eigenaar. Verhoeff: ‘Daarmee is dat interessante informatie voor het RIEC, het Regionaal Informatieen Expertisecentrum dat zich richt op ondermijning. Kijk, de LSI-aanpak is nadrukkelijk een bestuurlijke aanpak. Natuurlijk kun je van daaruit echt problemen aanpakken. Maar je kunt ook voorwerk doen voor een bredere, op het strafrecht georiënteerde ondermijningsaanpak.’ ARBEIDSMIGRANTEN

Dat Venlo voor zijn LSI-pilot koos voor de wijk Klingerberg is geen toeval. De leefbaarheid en veiligheidsbeleving staan er onder druk. Onterechte uitkeringen, veel illegale huisvesting van grote aantallen arbeidsmigranten, een fataal drugsincident – wethouder

28-29 LEESVERHAAL_Interventieteams.indd 29

Sjors Peeters (VSP, Venlose Senioren Partij) schudt de voorbeelden uit zijn mouw. Hij vindt het nog te vroeg om LSI een succes te noemen. ‘We hebben ons in december 2020 aangemeld, maar zijn eigenlijk pas in september echt van start gegaan. Die eerste maanden moest eerst nog van alles worden geregeld op het gebied van gegevensdeling en zo. En toen kwam corona, dus we hebben nog maar drie acties gehad.’ De aanleiding om het convenant te ondertekenen was voor Venlo de problematiek met de arbeidsmigranten, zegt Peeters. ‘Daar wordt veel geld aan verdiend. En het gebeurt altijd in de sociaal zwakke wijken, precies de plekken waar de criminaliteit zich concentreert. Het een hangt met het ander samen, het is onmogelijk het los van elkaar te zien. Voor ons is de LSI-aanpak een zegen, omdat daarin alle partijen bij elkaar komen.’ Peeters was niet verrast door de problematiek waarmee hij werd geconfronteerd toen hij in 2018 aantrad. ‘Ik heb hiervoor 25 jaar als ambtenaar vooral op het gebied van overlast en leefbaarheid gewerkt, dus ik wist dat het bestond. Maar het is wel frustrerend dat het ons als overheid maar niet lukt om eerder in te grijpen. We moeten ons aan zoveel regeltjes houden en binnen structuren werken, dat we altijd achter de feiten aanlopen. Daar valt nog wel de nodige winst te behalen, LSI kan daaraan bijdragen.’

29 MAGAZINE

2022

FOCUS HOUDEN

Maar, zegt hij, het succes staat of valt met een duurzame aanpak die verder gaat dan de looptijd van het convenant. ‘Het klinkt leuk, al die partners die samenwerken, maar hierna begint het pas. Een convenant zou alleen nodig moeten zijn als je het niet met elkaar eens bent. De kunst is om ook hierna niet te verslappen en de focus te houden. Vergelijk het met een gevaarlijk kruispunt: als er jaren niks gebeurt doe je er niets aan, tot er een dodelijk ongeval plaatsvindt. Als overheid zijn we het vertrouwen van de burger, die de overlast als eerste ervaart, kwijtgeraakt. Dat kunnen we alleen terugwinnen als we de meerwaarde van deze aanpak zien en eraan vasthouden. Het is echt een uitdaging voor mij, mijn opvolgers en de organisatie om scherp te blijven.’ ←

‘De kunst is om niet te verslappen en de focus te houden’ 28-2-2022 17:22:55

BEELD: DIMITRY DE BRUIN

TWEE OP DE DRIE JONGE VROUWEN ZEGGEN LAST TE HEBBEN VAN STRAATINTIMIDATIE. GEMEENTEN KUNNEN HIERTEGEN OPTREDEN DOOR OP PLEKKEN WAAR DAT GEBEURT, VAKER TE HANDHAVEN.

CIJFERS IN BEELD

BRON: CBS

LASTIGGEVALLEN VROUWEN TUSSEN DE 12 EN 25 JAAR Meer dan 10 keer

ƧǘɈƵȲȁƊǐƵǶȌȯƵȁ‫ش‬ ƊƧǘɈƵȲɨȌǶǐƮ yƊǐƵȺǞȺɈ ȌǏ ȁƊǐƵǲǶƊǲɈ

1,3%

5,4%

yƊǐƵȲȌƵȯƵȁ

4,6%

yƊǐƵ˜ ȌɈƵȁ

ȁƮƵȲȺ

9,8%

3,1%

§0ª!0yÀ J0 h yJ0 ßª Çà0y (X0 à0m00y² ðXhy m ²ÀXJJ0ß mm0y 66,7% 72,7% 71%

21 tot 25 jaar 18 tot 21 jaar 16 of 17 jaar

67,8%

14 of 15 jaar

49,3%

12 of 13 jaar

18 tot 21 jaar 16 of 17 jaar 14 of 15 jaar 12 of 13 jaar

30 infographic.indd 30

ɨƊȁ ƮƵ ɨȲȌɐɩƵȁ ɈɐȺȺƵȁ ƮƵ ׁׂ Ƶȁ ׂ‫ ׅ‬ǯƊƊȲ ǘƵƵǏɈ ɩƵǶƵƵȁȺ ɈƵ ǿƊǲƵȁ ǿƵɈ ȺɈȲƊƊɈ ǞȁɈǞǿǞƮƊɈǞƵ‫خ‬

§0ª!0yÀ J0 h yJ0 w yy0y (X0 à0m00y² ðXhy m ²ÀXJJ0ß mm0y 21 tot 25 jaar

66,8

,4 %

28,4% 34% 34,9% 36,8%

ɨƊȁ ƮƵ ǿƊȁȁƵȁ ɈɐȺȺƵȁ ƮƵ ׁׂ Ƶȁ ׂ‫ ׅ‬ ǯƊƊȲ ɩȌȲƮɈ ɩƵǶƵƵȁȺ ǶƊȺɈɈǞǐǐƵɨƊǶǶƵȁ‫خ‬

39,5%

28-2-2022 17:24:52

André Krouwel Oprichter Kieskompas

COLUMN

politicoloog Vrije Universiteit andre.krouwel@vu.nl @AndréKrouwel

MISBRUIK OF BONUS?

n Bodegraven-Reeuwijk ontstond een conflict tussen de coalitiepartijen en de oppositie over vermeend misbruik van publiek geld door wethouders. Wethouders gaven op een met gemeenschapsgeld betaalde website interviews over hun prestaties in de afgelopen jaren. De oppositie verweet de wethouders partijpropaganda te bedrijven en hun formele machtspositie te misbruiken in ‘verkapte vorm van campagne voeren’. Een ‘onacceptabele besteding van publiek geld door arrogante machthebbers’, zo klonk het vanuit de oppositiebanken. Ook premier Rutte werd een dergelijk misbruik verweten. Rutte schoof aan bij Jinek terwijl Poetin Oekraïne binnenviel. Onze premier sprak uitgebreid over ‘de kracht van Nederland’. Het verhaal leek verdacht veel op een VVDcampagneslogan in plaats van een bespreking van regeringsbeleid en de Russische inval. De vraag is: zijn dergelijke media-optredens machtsmisbruik of simpelweg de politieke beloning voor het winnen van verkiezingen en nemen van bestuurlijke verantwoordelijkheid? In recente verkiezingscampagnes gaat het overgrote deel van de mediaaandacht uit naar politici en partijen die aan de macht zijn, en naar extremistische partijen. Wat betreft die eerste categorie: het is voor journalisten en burgers uiteraard relevant om te horen wat machthebbers denken en willen doen. Zij nemen immers de besluiten die ons allemaal raken. Ook is er niets mis met onafhankelijke journalisten die besluiten om een machthebber te interviewen in plaats van een oppositielid. Maar als die mediabedrijven of kanalen afhankelijk zijn van financiële geldstromen vanuit de overheid of deze overheid letterlijk ‘zendtijd’ koopt, dan is het democratisch wel problematisch. Zeker als het heel dicht op het tijdstip van verkiezingen gebeurt. Er is dan immers geen gelijk speelveld voor coalitie en oppositie. Geld en aandacht trekken altijd naar de macht. Donoren geven meer geld aan partijen die een grotere kans maken op de macht. Daarnaast hebben partijen die aan de macht zijn toegang tot allerlei staatsmiddelen om hun beleid te ‘propageren’. Immers, wethouders kunnen leunen op een arsenaal aan persvoorlichters, adviseurs, soms ook spindoctors en lobbyisten die een goed woordje kunnen doen. Of ambtenaren die op het juiste moment informatie naar buiten brengen en daarmee het debat sturen. Journalisten gebruiken ook eerder officiële informatie uit persberichten en beleidsstukken omdat zij vaak geen tijd en middelen hebben om zelf uitgebreid onderzoek te doen. Wethouders en ministers verdienen een zekere ‘machtsbonus’ omdat ze de verkiezing wonnen. Maar de medialogica met disproportionele aandacht voor machthebbers en extremisten is funest voor onze democratie. Gematigde partijen die een constructieve oppositie voeren, krijgen dan onvoldoende kans om het alternatief voor te leggen aan de bevolking. ←

31 MAGAZINE

2022

GELD EN AANDACHT TREKKEN ALTIJD NAAR DE MACHT

31 COLUMN_Andre Krouwel.indd 31

28-2-2022 17:26:44

BETOOG

MARTINA HUIJSMANS

Een gezonde leefomgeving is beter

32 MAGAZINE

2022

De komende jaren gaat Nederland 100.000 woningen per jaar bouwen. In al die nieuwe wijken en buurten moeten meerdere generaties na elkaar in gezondheid samen kunnen leven. Daarom is het belangrijk dat gezondheid wordt meegenomen in de keuzes voor de fysieke leefomgeving, schrijft Martina Huijsmans.

at gezondheid moet worden meegewogen bij het inrichten van de leefomgeving, is de boodschap van Samenwerken aan de gezonde leefomgeving, de position paper die de VNG over dit onderwerp uitbrengt. Ik sluit me aan bij die boodschap. Juist op gemeentelijk niveau liggen hier veel kansen. Het is tijd dat we een gezonde leefomgeving integraal onderdeel maken van de ruimtelijke opgave waar we als gemeenten in Nederland voor staan. De inrichting van de sociale en fysieke leefomgeving heeft grote invloed op onze gezondheid. Dat heeft de coronapandemie ons nog extra duidelijk gemaakt. Zo zijn we meer op onze directe woonomgeving

‘In de toekomst groeit de behoefte aan een groene leefomgeving’

32-33 BETOOG.indd 32

aangewezen en werken we veel thuis. Geluidsoverlast, slecht geventileerde woningen met schimmelvorming of beperkte bewegingsruimte geven extra druk op de gezondheid en zijn reden voor toenemende stress. We hebben meer behoefte aan bewegen, ontspannen en ontmoeten in onze wijken en buurten. Mensen maken ommetjes, plannen wandelafspraken met koffie to go en gaan hardlopen en fietsen. En dan blijkt dat er niet altijd voldoende ruimte is op onze fietspaden en in onze parken. GELIJKE KANSEN

In de toekomst groeit de behoefte aan een groene leefomgeving, aan rustige plekken in de stad. De verschillen in gezondheid tussen bevolkingsgroepen nemen toe: ook voor je gezondheid maakt het uit waar je opgroeit en waar je oud wordt. Om inwoners gelijke kansen te bieden, is het belangrijk dat we werk maken van een gezonde buurt. Zowel in wijken met sociaal-economische problematiek als bij nieuwe gebiedsontwikkelingen. De komende jaren gaat Nederland flink op de schop. Wanneer we de gezonde leefomgeving als een ontwerpopgave integraal aanpakken, hebben we de

28-2-2022 17:27:29

Schrijf ook een betoog voor VNG Magazine: redactie@vngmagazine.nl

33 MAGAZINE

2022

Beeld: Guus Schoonewille/gemeente Delft

kans om tegelijkertijd te werken aan het toevoegen van groen, beperken van mobiliteit, minder geluid en minder fijnstof. Het klinkt misschien als een complexe opgave, maar juist omdat we veel investeren in de leefomgeving zijn er legio meekoppelkansen. Als we een straat openleggen vanwege nieuwe riolering of warmte, kunnen we gelijk rekening houden met betere verkeersveiligheid, extra bomen of een meer inclusieve inrichting. En de renovatie van sociale huurwoningen is een goede aanleiding om gelijk ook een groene openbare ruimte aan te leggen.

‘We kunnen een wijk gezonder maken door te vergroenen’ marktpartijen ook om met het thema aan de slag te gaan. Waar duurzaamheid inmiddels vanzelfsprekend onderdeel uitmaakt van gebiedsontwikkelingen, moet dat ook voor gezondheid zo zijn.

ZELF INVLOED

Als gemeente kunnen we een wijk gezonder maken door een park aan te leggen of door te vergroenen. Gemeenten kunnen gebiedsgericht en integraal werken aan een gezonde leefomgeving. Het is belangrijk dat we daarbij de kracht uit de samenleving gebruiken en aansluiten bij de behoeften van bewoners. Met participatie zorgen we ervoor dat inwoners zélf invloed hebben op hun eigen buurt. Tot slot is het belangrijk dat we zaken als hitte en afkoeling, beweging, ruimte voor sport en spel opnemen in de gemeentelijke Omgevingsvisie. Zo stimuleren we

32-33 BETOOG.indd 33

GEZONDHEID

Een gezonde leefomgeving is een omgeving die de mentale en fysieke gezondheid waarborgt, die gezond gedrag bevordert, die groen en veilig is en waar aandacht is voor milieukwaliteit en ontmoeting. Daarom: nu aan de slag met een gezonde leefomgeving, daar worden we allemaal beter van. ←

De position paper wordt eind maart 2022 in het VNG-bestuur vastgesteld en daarna

Martina Huijsmans (D66) is wethouder ruimtelijke ordening in Delft en lid van de VNG-commissie Ruimte, Wonen en Mobiliteit.

gepubliceerd op de VNG-website.

28-2-2022 17:27:38

PERSONALIA GEMEENTEN Burgemeester Rob van der Zwaag van Veere stopt, hij gaat op zoek naar ‘een nieuwe uitdaging’. De CDA’er was sinds januari 2006 burgemeester van Veere. Eerder was de geboren Limburger wethouder in Venlo. Van der Zwaag blijft aan tot er een opvolger is gevonden.

OVERSTAP

34 MAGAZINE

2022

Nancy Mosterman ªɐǞǿ ƮƵȲɈǞƵȁ ǯƊƊȲ ɩƊȺ yƊȁƧɯ wȌȺɈƵȲǿƊȁ ǐȲǞǏ˛ƵȲ‫ ة‬ȁɐ ȁȌǐ Ǟȁ mƵǶɯȺɈƊƮ‫ خ‬ jȌǿƵȁƮƵ ǿƊƊȁƮ ɨƵȲɈȲƵǲɈ ɹƵ ɐǞɈ ǘƵɈ ǶȌǲƊƊǶ ƦƵȺɈɐɐȲ‫ ب‬wȌȺɈƵȲǿƊȁ ɩȌȲƮɈ ȺɈȲƊɈƵǐǞȺƧǘ ȌǿǐƵɨǞȁǐȺǿƊȁƊǐƵȲ ƦǞǯ ɩƊɈƵȲƦƵƮȲǞǯǏ ßǞɈƵȁȺ‫خ‬

Vanwaar deze overstap? ‘Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid. Ik wil mezelf blijven ontwikkelen. Het ambt van griffier is mooi, maar na meer dan dertien jaar wilde ik wel wat anders gaan doen. Ik ben langer in Lelystad gebleven dan de bedoeling was, omdat er veel gebeurde: er was een coalitiecrisis en een burgemeestersprocedure. En de raad had vanwege corona een stabiele griffie nodig om digitaal vergaderen mogelijk te maken. Maar ik ben me wel gaan bezinnen: waar ben ik goed in en welke functies passen daarbij? Ik kan de rol van adviseur goed invullen. Relatiemanagement vind ik interessant. En ik heb ooit milieukunde gestudeerd en daarvoor een jaar in Australië gewoond. Daar zag ik wat droogte betekent. Het onderwerp water heeft me altijd getrokken.’

Wat gaat u doen?

‘Als strategisch omgevingsmanager houd ik me bezig met de waterwinning in onder meer Flevoland en Utrecht. Het drinkwater van Utrecht komt goeddeels uit Flevoland. De provincies geven ons een vergunning voor het oppompen van een bepaalde hoeveelheid water. Daarbij spelen allerlei belangen: de toenemende droogte, huizen met aardwarmtewinning, boeren die water nodig hebben voor de landbouw. Dat heeft allemaal impact op de kwaliteit en de kwantiteit van het beschikbare drinkwater. Ik ga me inzetten voor een toekomstbestendige drinkwaterwinning.’

Wat heeft u geleerd? ‘De blinde vlek in Den Haag voor het lokaal bestuur is heel groot. De minister van BZK heeft onlangs, bij de “Klaar voor 4 jaar-tiendaagse” van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden nog gezegd dat er voorlopig geen extra geld komt om de werkdruk van gemeenteraden te verminderen, terwijl er duidelijke rapporten liggen die stellen dat er investeringen nodig zijn om de lokale democratie op peil te houden. Ik vind dat ontluisterend.’ (RvdD) ←

Michiel Ruis werd op 15 februari gemeentesecretaris van Haarlemmermeer. Hij werkte sinds september 2015 als directeur bij deze gemeente en was al waarnemend gemeentesecretaris. Hij volgt Carel Brugman op, die per 1 januari de gemeente verliet. Jan Dirk Pruim is per 28 februari benoemd als interim-secretaris van Almere. Hij was daar tot zijn pensioen in april vorig jaar negentien jaar lang raadsǐȲǞǏ˛ƵȲ‫( خ‬Ƶ ɨƵȲɩƊƧǘɈǞȁǐ ǞȺ dat Pruim een jaar aanblijft als interim-secretaris. Pruim is in Almere de opvolger van Richard Wielinga, die eind februari begon als lid van de raad van bestuur van de Sociale Verzekeringsbank. Renger Starke trad per 1 maart terug als gemeentesecretaris van Lochem. Nadat Starke zijn taken heeft overgedragen aan zijn opvolger neemt hij verlof op. Zijn dienstverband eindigt op 1 oktober, precies 25 jaar nadat hij in Lochem begon. De laatste acht jaar was hij gemeentesecretaris. Robert van Zijl is sinds 1 maart gemeentesecretaris

34-35 OVERSTAP en PERSONALIA.indd 34

28-2-2022 17:32:36

redactie@vngmagazine.nl

van Kaag en Braassem. Hij volgde interim-secretaris Annette van der Werf op, die de functie tijdelijk invulde na het vertrek van Marja Spreij eind augustus vorig jaar. Van Zijl was werkzaam als directeur sociaal domein, bedrijfsvoering en dienstverlening en locosecretaris bij de gemeente Noordwijk. Eerder was hij onder meer raadslid en plaatsvervangend voorzitter van de gemeenteraad in Albrandswaard. Ruud Lathouwers begon op 1 maart als gemeentesecretaris in Goirle. Hij was bij die gemeente domeinmanager Bedrijfsvoering en locosecretaris. Lathouwers kwam via de gemeente Rucphen in 2002 bij Goirle terecht waar hij diverse leidinggevende functies vervulde. Als gemeentesecretaris volgde hij Jolie Hasselman op, die gemeentesecretaris van Best werd. Jo Steinbusch is per 1 maart gestopt als gemeentesecretaris van Veere. Hij werd adviseur bij het bureau Geerts & Partners. Steinbusch was sinds 2015 gemeentesecretaris. Daarvoor werkte hij onder meer als gemeentesecretaris in Eijsden. Ben Pikula is op 1 februari ǐƵȺɈȌȯɈ ƊǶȺ ǐȲǞǏ˛ ƵȲ ɨƊȁ ƮƵ gemeenteraad van Losser. Hij ging met pensioen. Hij volgde in 2008 raadsgrif˛ ƵȲ Jan Bouke Zijlstra op. Op 1 februari trad Robin Meinen aan, die tien jaar bij de gemeente Doetinchem werkte. Zijn laatste functie daar was die van beleidsadviseur regie & samenleving.

Hanneke van DongenHermans werd per 1 maart ƮƵ ȁǞƵɐɩƵ ǐȲǞǏ˛ ƵȲ ɨƊȁ ƮƵ gemeenteraad van ReuselDe Mierden. Ze is de opvolger van Maarten Olthuis, die sinds 1 september werd vervangen door Hans van Berkel. Van Dongen werkte ƮƊƊȲɨȌȌȲ ƊǶȺ ȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ ƵȲ Ǟȁ Bergeijk. Anna Dam is per 1 maart ƮƵ ȁǞƵɐɩƵ ȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ ƵȲ Ǟȁ Tytsjerksteradiel. Ze was ƊƮǯɐȁƧɈٌȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ ƵȲ Ǟȁ diezelfde gemeente. Ze is de opvolger van Onno de Vries‫ ة‬ƮǞƵ ȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ ƵȲ ɩƵȲƮ in Westerkwartier. Dam werkte ruim dertien jaar in Tytsjerksteradiel. Ze was er eerder juridisch medewerker ruimtelijke ordening. Sinds 2017 werkte ze op ƮƵ ǐȲǞǏ˛ Ƶ‫ ة‬Ƶȁ Ǟȁ ǘƵɈ ȁƊǯƊƊȲ van 2018 was ze al even op ǞȁɈƵȲǞǿٌƦƊȺǞȺ ǐȲǞǏ˛ ƵȲ‫خ‬ Esther van der Mark startte ׁ ǿƊƊȲɈ ƊǶȺ ȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ ƵȲ Ǟȁ Roosendaal. Ze was plaatsɨƵȲɨƊȁǐƵȁƮ ǐȲǞǏ˛ ƵȲ‫ش‬ȲƊƊƮȺٌ adviseur in Vlissingen. In Roosendaal volgt ze Magda Jansen-van Harten op, die sinds 11 januari burgemeester van Woudenberg is. In de periode daarna was Jan Jaap Rochat ǞȁɈƵȲǞǿٌǐȲǞǏ˛ ƵȲ‫خ‬ Ricus Tiekstra is sinds ׁ ǿƊƊȲɈ ɈǞǯƮƵǶǞǯǲ ǐȲǞǏ˛ ƵȲ Ǟȁ Goirle. Hij vervangt daar Berry van ’t Westeinde, die na 19 jaar aan het werk gaat voor een adviesbureau. De aanstelling is voor vier maanden. Tiekstra is zelfstandig adviseur ǐƵǿƵƵȁɈƵȲƊƮƵȁ Ƶȁ ǐȲǞǏ˛ ƵȺ en was onder meer (plaatsɨƵȲɨƊȁǐƵȁƮ‫ ف‬ȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ ƵȲ Ǟȁ Moerdijk.

Ingezonden mededeling

Neem de regie over uw eigen loopbaan Om welk vakgebied het ook gaat: als geen ander weten we hoe complex de inhoud van beleid en weten regelgeving kan zijn. Start het nieuwe jaar goed met een van onze verdiepende masterclasses of leergangen voor heldere en praktische handvatten en vaardigheden.

MAGAZINE

2022

Ons aanbod Leergang: Gemeentelijke regie gezondheid start 8 maart VNG leergang: Het maken van een omgevingsplan start 10 maart Masterclass: Sociaal Domein Verandermanagement start 16 maart VNG Belastingconferentie 22 maart (Arnhem) Gemeentelijk Grondstoffencongres 24 maart (Hart van Holland) Leergang: De Gemeentejurist in een complexe bestuurlijke omgeving start 24 april Ons hele aanbod vindt u op vngconnect.nl

VNG Connect_Advertentie_VNG-mag_Agenda_220217.indd 1

34-35 OVERSTAP en PERSONALIA.indd 35

17-02-2022 14:06

28-2-2022 17:32:38

ingezonden mededeling

Boa Registratie Systeem helpt boa’s bij hun taken Vaak werken boa’s met twee petten op. Als handhaver en als toezichthouder houden zij zich zowel bezig met bestuurlijke- als met strafrechtelijke afdoening. Veel gemeenten weten echter niet precies aan welke weten regelgeving boa’s moeten voldoen. Het Boa Registratie Systeem (BRS) helpt hen daarbij, zegt ambtelijk secretaris Hans Liekens van gebruikersorganisatie SupBRS. Het Boa Registratie Systeem is zowel een bekeurings- als een compleet mutatiesysteem, waarin de boa werkzaamheden vastlegt en verantwoordt. ‘Dit zijn de strafrechtelijke registraties van alle handhavingshandelingen, waarnemingen, waarschuwingen, verbalen, geweldshandelingen en maatregelen’, legt Liekens uit. ‘Het Toezicht Registratie Systeem (TRS) dat precies om die reden is ontwikkeld, dicht het hele bestuurlijke traject af. Van fiscaal tot complexe controles op bijvoorbeeld milieu, vergunningverlening, de Horecawet, prostitutie, BAG en controle.’ Wensen van gebruikers In het TRS zijn de bestuurlijk opgebouwde dossiers met één druk op de knop over te zetten naar het BRS voor verdere verwerking en strafrechtelijke afdoening onder de Wet politiegegevens (Wpg). Liekens: ‘Beide systemen beschikken over een TPM audit en zijn daarmee AVG-compliant. Daarnaast is de BRS aantoonbaar Wpg-proof.’ Belangrijk is dat de wensen van de klant gebruikers centraal staan, zegt Liekens. ‘De common Ground functionaliteit in TRS en BRS wordt vastgesteld door de samenwerkingsverbanden SupTRS en SupBRS.’ Dat zijn het Samenwerkingsverband

36 Advertentie.indd 36 VNG editie 3 - IM NatuurNetwerk - 137654.indd 5

uitwisseling politiegegevens BRS en het Samenwerkingsverband uitwisseling persoonsgegevens TRS. De gebruikersorganisaties zijn vertegenwoordigd in een aantal Technische Gebruikersgroepen (TGG’s). Zij sturen op de ontwikkeling en wensen van gebruikers van beide systemen. De samenwerkingsverbanden hebben vertegenwoordigers vanuit de TGG’s in een Regiegroep. ‘Vanuit dit besturingsmodel wordt provider NatuurNetwerk als verwerker aangestuurd’, aldus Liekens. Interne en externe audits In de Wpg is een aantal zaken opgenomen met betrekking tot het uitvoeren van interne en externe audits. Liekens: ‘De verwerkingsverantwoordelijke, oftewel werkgever van de boa, moet jaarlijks een interne audit uitvoeren en om de vier jaar een externe audit. Voor gebruikersorganisaties van het BRS wordt jaarlijks een WpgAssuranceverklaring afgegeven. Hiermee is het systeem Wpg-proof. In die verklaring is ook opgenomen dat het systeem op aantoonbare wijze voorziet in onder andere het autorisatiebeleid, logging, art. 8, 9 en 13-informatielabeling, de rol van de bevoegd functionaris en de bewaartermijnen. Daarnaast is er een uitgebreide DPIA beschikbaar voor de gebruikersgroepen.

Organisaties die het BRS gebruiken voldoen dus meteen aan de gestelde eisen.’ Landelijk Honden Dossier In opdracht van het ministerie van LNV wordt de komende maanden met behulp van TRS en BRS het Landelijk Honden Dossier uitgerold over alle Nederlandse gemeenten. Geregeld komen ernstige incidenten met gevaarlijke honden voor. ‘De rijksoverheid wil daarom het risico op bijtincidenten met honden zoveel mogelijk terugdringen’, legt Liekens uit. Met dit project is een landelijk common ground-platform ontwikkeld voor het landelijk delen van bestuurlijke informatie. Naar verwachting zal dit platform worden uitgebreid met aanvullende informatie. Denk bijvoorbeeld aan het delen van milieuinformatie tussen gemeenten en omgevingsdiensten. Op dit moment maakt 85 procent van de omgevingsdiensten al gebruik van TRS en BRS of van één van de twee.’

Neem contact op via info@supbrs.nl of info@boaregistratie.nl Of scan de QR-code voor meer informatie.

28-2-2022 23/02/22 17:33:38 3:09 PM

TEKST: RUTGER VAN DEN DIKKENBERG | BEELD: MARTINE SPRANGERS

RAAD & WERK

Anne Duizer RAAD CHRISTENUNIE ALTENA WERK ARCHITECT ‘Er zijn heel weinig architecten politiek actief. Maar juist in de gemeenteraad wordt veel gesproken over de ruimtelijke ordening. Ik zette me achter de schermen al langer in voor de ChristenUnie toen de fractievoorzitter me vroeg of ik politiek actief wilde worden. Dat heb ik gedaan. Als vormgever begrijp je de complexiteit van de besluitvorming en wat de effecten zijn op de inrichting van de ruimtelijke ordening.

37 RAAD en WERK.indd 37

Ik was lang terughoudend om de politiek in te gaan. In mijn werk heb ik ook veel met gemeenten te maken, bijvoorbeeld als er voor een bouwproject een bestemmingsplan moet worden gewijzigd. Dan kan het gaan knellen, omdat de raad dat besluit moet nemen. Inmiddels is mijn architectenbureau gevestigd in een andere gemeente en heb ik veel opdrachten buiten Altena.’

28-2-2022 17:34:31

À0j²À‫ ب‬m0 wÇ((0 ‫ ے‬00m(‫ ب‬ª Xy ÇÀª0!RÀ‫ غ‬y§

OMGAAN MET DESINFORMATIE

Blijf bij de 38

feiten

DESINFORMATIE, NIEMAND ONTKOMT ERAAN. OOK DE NIEUWE RAADSLEDEN NIET. DAAROM ZOU HET EEN BELANGRIJK ONDERDEEL VAN HET INTRODUCTIEPROGRAMMA MOETEN ZIJN, VINDT DE GOUDSE RAADSGRIFFIER ELEONORE KARMAN. EEN NIEUWE HANDREIKING KAN DAARVOOR ALS BASIS DIENEN.

MAGAZINE

2022

Eleonore Karman ȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ƵȲ Gouda.

38-39 LEESVERHAAL_Desinformatie.indd 38

an de vooravond van de gemeenteraadsverkiezingen publiceerde het ministerie van BZK de Handreiking omgaan met desinformatie. Met handvatten voor ambtenaren en bestuurders hoe desinformatie te voorkomen, hoe de eigen informatiepositie te verstevigen en hoe te reageren. Het tijdstip is geen toeval, zeg griffier Eleonore Karman van de Goudse gemeenteraad: ‘Het is goed om nieuwe raadsleden vanaf het begin bewust te maken van de risico’s.’ Gouda is een buurgemeente van Bodegraven-Reeuwijk. Dat werd een jaar geleden geconfronteerd met complotdenkers die vanuit het hele land bloemen kwamen leggen bij kindergraven op de plaatselijke begraafplaats. Omdat die kinderen slachtoffers zouden zijn een satanistisch pedonetwerk. Het zorgde voor veel commotie in Bodegraven, niet in de laatste plaats bij toenmalig burgemeester Christiaan van der Kamp die de rust moest herstellen zonder ergens op terug te kunnen vallen. Het Zakboek Openbare orde en veiligheid, een standaardwerk op het bureau van elke burgemeester, bleek nutteloos. Dat zou moeten worden uitgebreid met een paragraaf over de digitale wereld, zei hij in VNG Magazine. Dat zal nog wel even duren, want er is pas een herziene druk uitgekomen. Maar nu is er de handreiking van het ministerie van BZK die voor een deel in de behoefte voorziet. Aan de handreiking werd meegeschreven door

burgemeester Sjoerd Potters van De Bilt, lid van de VNG-commissie Bestuur en Veiligheid, en griffier Karman, lid van de VNG-commissie Raadsleden en Griffiers. KLOPT DIT WEL?

In Gouda valt het met de desinformatie nog wel mee, zegt Karman. Toch krijgt ook zij wel vragen van haar raadsleden: klopt dit wel? ‘Na Bodegraven-Reeuwijk realiseerde ik me dat zoiets ook hier kan gebeuren. Dus ik ben blij met deze handreiking. Als griffie moet je ook alert zijn op wat partijen of raadsleden framen. Als iets echt niet klopt, hoe reageer je er dan op? Wij doen dat feitelijk, we gaan niet in op de inhoud want dan word je als griffie onderdeel van een discussie en dat is niet wenselijk.’

28-2-2022 17:35:14

Bodegraven-Reeuwijk werd geconfronteerd met complotdenkers die bloemen legden bij kindergraven op de plaatselijke begraafplaats.

In de handreiking wordt desinformatie gedefinieerd als ‘het doelbewust, veelal heimelijk, verspreiden van misleidende informatie, met het doel om het publieke debat, democratische processen, de open economie of nationale veiligheid te schaden of te verstoren’. Daarbij wordt direct aangetekend dat desinformatie als zodanig niet verboden is. Er is immers ook nog zoiets als vrijheid van meningsuiting. Die is niet onbeperkt, maar er moeten zwaarwegende redenen zijn om in te grijpen. Gemeenten moeten dus een modus vinden om ermee om te gaan. Desinformatie kan maatschappelijke effecten hebben en brandstof zijn voor complottheorieën en polarisatie. Organisaties, zoals gemeenten en gemeenteraden, kunnen zich hierop voorbereiden, bijvoorbeeld door de organisatie erop in te richten (draaiboek, communicatie, format voor een standaardreactie) en door het gesprek met de inwoners aan te gaan. HAMBURGER

Gevraagd naar wat zij het belangrijkste deel van de handreiking vindt, zegt Karman: ‘Ik ben gecharmeerd van het beeld van het hamburgermodel. Centraal daarin staat dat het geen zin heeft om continu te zeggen dat iets niet waar is, maar dat je met feiten moet reageren. Mijn advies aan raadsleden zou dan ook zijn: word geen onderdeel van de discussie over de inhoud, maar blijf bij de feiten.’ De raadsgriffie verzorgt de informatiestroom naar de gemeenteraad. Loopt de griffier, die de informatie zeeft, daarmee niet het risico onderdeel van het probleem te worden, bijvoorbeeld als bepaalde informatie niet wordt doorgestuurd naar de raadsleden? ‘Iedere inwoner heeft het recht een raadslid aan

38-39 LEESVERHAAL_Desinformatie.indd 39

te schrijven, dus ik zal dat niet tegenhouden’, zegt Karman. ‘Maar als er echt correspondentie binnenkomt over een onderwerp dat op de agenda van een vergadering staat, dan laten we het intern checken en doen er een oplegger bij, als een soort waarschuwing. Ook dan is het belangrijk het feitelijk te houden.’

39 MAGAZINE

2022

GEDOSEERD BRENGEN

Desinformatie is in Gouda straks onderdeel van het introductieprogramma voor nieuwe raadsleden. Dat is wel ingewikkeld, zegt Karman: ‘Mensen gaan in de raad omdat ze iets goeds wilen doen voor hun gemeente, dorp of stad. Dan worden ze geconfronteerd met vraagstukken over integriteit en desinformatie en blijkt dat meer komt kijken bij het raadswerk dan ze eerst misschien dachten. Dus je moet ze niet afschrikken en het gedoseerd brengen. Want het is natuurlijk in de eerste plaats ook leuk om in de raad te zitten.’ Ze hoopt dat de handreiking in alle gemeenten wordt gebruikt bij de introductie, maar dan ook goed: ‘Dus niet alleen maar doorsturen als onderdeel van een heel pakket informatie, ik zou er echt een workshop of een ander soort bijeenkomst aan wijden. Je moet er iets mee doen, anders wordt het niks.’ ←

‘Het is natuurlijk in de eerste plaats ook leuk om in de raad te zitten’ 28-2-2022 17:35:21

TEKST: RUTGER VAN DEN DIKKENBERG

#GR2022

Online

krijgt de campagne

diepgang

ONLINE CAMPAGNEVOEREN WAS AL IN OPMARS, MAAR CORONA HEEFT DAT NOG EENS VERSNELD. ONLINE UITINGEN ZIJN VOOR VEEL POLITIEKE PARTIJEN INMIDDELS DE KERN VAN DE CAMPAGNE GEWORDEN, ZIET HOOGLERAAR CLAES DE VREESE.

MAGAZINE

2022

Verkiezingen 2022 Dit is een artikel in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart 2022.

n de tweede week van februari gaven politieke partijen zo’n 60.000 euro uit aan internetadvertenties, bleek uit een analyse door persbureau ANP van de rapporten van internetbedrijven Google en Meta, het moederbedrijf van Facebook en Instagram. Dat bedrag komt voornamelijk uit de campagnekas van de landelijke partijen. Lokale partijen gaven 13.500 euro uit. Een fiks bedrag bij elkaar, maar meestal gaven partijen niet meer dan 100 euro uit aan online reclame. Hoogleraar politieke communicatie Claes de Vreese, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam, is niet verbaasd over het bedrag dat partijen spenderen aan de online campagne. Barack Obama won de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2008 met een campagne waarin internet en sociale media een belangrijke rol speelden. Sindsdien verschoof de strijd om de kiezer meer en meer van de straat naar het web. De Vreese: ‘En de Tweede Kamerverkiezingen vorig jaar waren de eerste nationale verkiezingen waarvan de campagnes bijna volledig online plaatsvonden.’ De coronaregels maakten fysieke bijeenkomsten lange tijd onmogelijk. De meeste zijn inmiddels versoepeld, maar voor de campagnes komen die versoepelingen laat: veel partijen hebben hun acties al lang gepland. ZWAARTEPUNT VERLEGD

Een rondgang langs de leden van het lezerspanel van VNG Magazine bevestigt dat er meer aandacht wordt besteed aan de online campagnes. ‘Het zwaartepunt is verlegd naar online. We gaan minder op bezoek bij

40-41 LEESVERHAAL_Online campagnes.indd 40

bedrijven en dorpshuizen’, zegt Liesbeth Vos-van de Weg, de nummer 2 van de ChristenUnie in Oldebroek. Sicco Rypma, opnieuw kandidaat voor de Fryske Nasjonale Partij in Súdwest-Fryslân, schat de investering in tijd tussen offline en online op 50/50, waar dat vier jaar geleden nog 60/40 was. Nog altijd gaat het leeuwendeel (naar schatting 75 procent) van het campagnebudget van zijn partij op aan offline uitingen. Fysiek reclamemateriaal zoals sandwichborden, flyers – de partij bestelde er 33.000 – en advertenties in de huis-aan-huisbladen zijn nu eenmaal duurder dan online banners en tweets. Volgens De Vreese zijn de online uitingen inmiddels de kern geworden van de campagnes. ‘We zien dat de fysieke campagnes zich ook richten op het versterken van

28-2-2022 17:36:31

de online campagne. Je krijgt op de markt allang niet meer een gedrukt verkiezingsprogramma mee, hooguit een flyer met wat bulletpoints. Maar wel met een verwijzing naar de website, waar het hele programma te lezen is.’ Internet is echt niet alleen de plek van vluchtige oneliners, zegt hij. ‘Het is ook de plek waar de campagne diepgang krijgt.’ TWEE VORMEN

De Vreese maakt onderscheid tussen twee vormen van online campagne voeren. Ten eerste zijn daar de kanalen van kandidaten en partijen zelf: de eigen website en sociale media als Twitter, Facebook en TikTok. En er zijn de betaalde campagnes op Facebook en Google – Twitter laat geen betaalde politieke advertenties meer toe. ‘Vooral bij die laatste vorm vindt een enorme verschuiving plaats’, zegt De Vreese. Facebook en Google weten veel van hun gebruikers, waardoor adverteerders voor een relatief bedrag heel gericht en fijnmazig kunnen bepalen wie ze willen bereiken. In campagnetijd zullen partijen zich in die betaalde berichten vooral richten op de twijfelaars, zegt De Vreese. Zij zijn nog over de streep te halen. ‘Je moet heel lang op de markt staan voor je dezelfde mate van aandacht van die groep hebt.’ De Vreese plaatst wel een kanttekening: of en hoe de advertenties precies bij de doelgroep terechtkomen, is vaak niet helder. ‘We weten slecht hoe de praktijk werkt. Die spelregels zijn onduidelijk.’ Naarmate de gemeenteraadsverkiezingen dichterbij komen, wordt dit probleem urgenter. Kiezers wisselen steeds vaker van partij en het moment waarop ze bepalen naar wie hun stem gaat, schuift steeds verder op

40-41 LEESVERHAAL_Online campagnes.indd 41

richting de verkiezingsdag zelf. Een goede campagne houdt daar rekening mee, met als gevolg dat de concurrentie op de advertentiemarkt groeit naarmate 16 maart dichterbij komt. Dat leidt tot stijgende prijzen. De lokale partij Zó! Zoetermeer zette vier jaar geleden nog betaalde online advertenties in, maar ziet daar deze stembusgang vanaf. ‘We adverteren niet meer op Facebook en Google’, zegt lijsttrekker Marijke van der Meer. ‘Dat is heel lastig geworden voor politieke partijen, en je weet nooit wat ervan terechtkomt.’ De regels op Facebook zijn strenger geworden, ziet ze. ‘En bij Google heb je helemaal geen idee wat er gebeurt en of je waar voor je geld krijgt.’

41 MAGAZINE

2022

HERINDELINGEN

Een ander aspect dat de gang naar online heeft versneld, zijn de gemeentelijke herindelingen. Gemeenten worden groter: meer inwoners, en vooral meer kernen. ‘Offline campagnevoeren is een flinke klus’, zegt FNP’er Sicco Rypma. ‘Zijn’ Súdwest-Fryslân is de grootste gemeente van Nederland, met maar liefst 89 kernen. In alle dorpen komen weliswaar sandwichborden te staan, maar een fysiek bezoek aan alle kernen is ondoenlijk. ←

‘Online is ook de plek waar de campagne diepgang krijgt’ 28-2-2022 17:36:35

VACATURES Hét overzicht van vacatures binnen gemeenten voor hoger opgeleiden.

Voor een overzicht van alle vacatures en meer informatie zie www.gemeentebanen.nl.

y(0ªàXh²‫غ‬ à0À0y²!R §‫غ‬ CULTUUR Leerplichtambtenaar

ÇÀ w ÀX²0ªXyJ‫غ‬ ICT ICT/informatiearchitect

Capelle aan den IJssel Beleidsmedewerker cultuur Veenendaal

Velsen

BESTUURLIJK

OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID

Communicatie-

Bibob-specialist

medewerker IJsselstein Communicatieadviseur duurzaamheid Westland

Amstelveen Senior juridisch adviseur VTH Leeuwarden Bibob-coördinator Zaanstad

(X0y²Àß0ªm0yXyJ‫غ‬ FACILITAIR

MAGAZINE

Afdelingshoofd

2022

burgerzaken Bonaire Medewerker burgerzaken Oegstgeest

IXy y!X00m‫غ‬ ECONOMISCH Inkoopadviseur

Baarn WOZ-taxateur woningen Middelburg Beleidsadviseur economische zaken Velsen

§0ª² y00m‫غ‬ ORGANISATIE Beleidsadviseur HRM

en organisatieontwikkeling Haarlem Senior HR-adviseur Schouwen-Duiveland

RUIMTELIJKE ORDENING Beleidsadviseur

maatschappelijk vastgoed Baarn Projectleider mobiliteit Capelle aan den IJssel

Planeconoom

Adviseur bedrijven-

Den Haag Senior beheerder riolering en waterhuishouding Dijk en Waard Regisseurs beheer openbare ruimte Haarlem Senior adviseur ruimtelijke ordening IJsselstein Manager gebiedsontwikkeling Valkenhorst Katwijk Jurist omgevingsrecht Leiden Programmamanager Omgevingswet Leiden Beleidsmedewerker stedenbouw Middelburg Projectleider gebiedsontwikkeling Middelburg Medewerker grondzaken Oldebroek Medewerker verkeer SED organisatie (Bovenkarspel) Juridisch adviseur omgevingsrecht Servicepunt71 (Leiden) Projectmanager Utrecht Strategisch adviseur beheer openbare ruimte Vlaardingen

terreinen Zaanstad

² !X m0 ð j0y‫غ‬ WERKGELEGENHEID Consulent preventie

en vroegsignalering schulden Edam-Volendam Financieel kwaliteitsadviseur sociaal domein Heerde Beleidsmedewerker sociaal domein Nunspeet Allround consulent werk Olst-Wijhe

WELZIJN Praktijkondersteuner

GGZ Jeugd Amstelveen Allround beleidsadviseur maatschappij BAR organisatie (Barendrecht) Jeugdconsulent BEL Combinatie (Eemnes) Wmo-consulent De Ronde Venen Consulent jeugd Gouda Beleidsadviseur gezondheidsbeleid Nunspeet

Colofon ßyJ wƊǐƊɹǞȁƵ ǞȺ ǘƵɈ ȌǏ˛ ƧǞǁǶƵ ȌȲǐƊƊȁ ɨƊȁ ƮƵ ßƵȲƵȁǞǐǞȁǐ ɨƊȁ yƵƮƵȲǶƊȁƮȺƵ JƵǿƵƵȁɈƵȁ Vragen aan de VNG? Bel het team Informatievoorziening, tel. 070-373 83 93, info@vng.nl

Mis niets!

Uitgever Dineke Sonderen, Sdu BV, tel. 070-378 99 24 Hoofdredactie Esther Bunnik Chef redactie Rutger van den Dikkenberg Redactie Leo Mudde, Marten Muskee, Monique Westenbroek Medewerkers Geerten Boogaard, Sandra Braakmann, Jiri Büller, Saskia Klaassen, André Krouwel, Sanne van der Most, Martijn van der Steen, Marleen Stikker Contact redactie tel. 070-378 96 43, redactie@vngmagazine.nl Ontwerp Fier.media Vormgeving Monique Westenbroek Druk Senefelder Misset, Doetinchem Advertenties Cross Media Nederland, Tom Lammertink, 010-760 73 24, tom@crossmedianederland.com Abonnementen JȲƊɈǞȺ ɨȌȌȲ ƦɐȲǐƵǿƵƵȺɈƵȲȺ‫ ة‬ɩƵɈǘȌɐƮƵȲȺ‫ ة‬ǐƵǿƵƵȁɈƵȺƵƧȲƵɈƊȲǞȺȺƵȁ‫ ة‬ȲƊƊƮȺǶƵƮƵȁ‫ ة‬ȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ ƵȲȺ‫ ة‬ȯƊȲǶƵǿƵȁɈƊȲǞǁȲȺ Ƶȁ ambtenaren vanaf schaal 10 bij gemeenten. Aanvragen en wijzigingen: www.vng.nl, vngleden@vng.nl of 070-373 83 93. Betaalde abonnementen Prijs jaarabonnement: 170 euro (excl. 9% btw). Sdu Klantenservice, www.sdu.nl/service, tel. 070-378 98 80. Schriftelijk opzeggen uiterlijk twee maanden vóór het einde van de abonnementsperiode bij Sdu Klantenservice, Postbus 20025, 2500 EA Den Haag.

Neem nu een jaarabonnement op VNG Magazine via sdu.nl/service of bel naar 070-378 98 80

42 Vacatures en colofon.indd 42

28-2-2022 17:37:37

Open brief

Oproep aan gemeenten Beste gemeenteraadsleden, wethouders en beleidsbepalers, Nederland kruipt uit een crisis, een crisis met een ongekende impact. Door problemen met gezondheid, eenzaamheid of verlies van werk en inkomen zijn mensen teruggeworpen op zichzelf. Voor velen kwam het leven stil te staan. Als er een ding duidelijk is geworden, dan is het dat mensen sociaal contact nodig hebben. Contact met naasten, buren, bekenden en collega’s. En als er nog iets duidelijk is geworden, is dat als het sociale vangnet wegvalt, het van kwaad tot erger gaat. We weten allemaal hoe dat kan uitpakken. Hoe jongeren kunnen ontsporen als ze geen perspectief zien. Hoe mensen met een laag inkomen vechten tegen de negatieve spiraal van schulden. Hoe ouderen aarzelen om hulp te vragen. Het kan ook anders. Met onverwachte steun op straat neemt een jongere een betere afslag. Met vertrouwen en een paar tips, weten mensen weer een zinvol leven op te pakken. En met een zorgzaam en wakend oog knapt een eenzame oudere zienderogen op. Daar waar het nodig is, stappen sociaal werkers in. Zo maakt sociaal werk het verschil. De jongerenwerkers, schuldhulpverleners, ouderenwerkers, opbouwwerkers; ze haken mensen weer aan. Zij zijn het, die zich dag in dag uit sterk maken voor mensen in soms knap kwetsbare posities. Ze voorkomen een stille ramp in onze samenleving. Zij zijn er als eerste bij om erger leed te voorkomen. Zo verdient sociaal werk zich terug. Met meer welzijn hebben mensen minder zorg nodig bij de GGZ, jeugdzorg en ziekenhuizen, komen minder mensen in aanraking met politie, hervinden meer mensen hun productiviteit. Ieder mens telt weer mee. Sociaal werk is het begin van de positieve spiraal en herstel van vertrouwen. Zet daarom welzijn op 1 bij het maken en uitvoeren van het beleid. Want we weten sinds deze crisis dubbel en dwars hoe belangrijk ons welzijn is. Sociaal werkt! Met vriendelijke groeten, Sociaal Werk Nederland, FNV Zorg & Welzijn, CNV Zorg & Welzijn, Sociaal Werk werkt!

PS: Wist u dat sociale investeringen gemiddeld 60% meer opleveren dan ze kosten? Lees meer hierover en ander klinkende cijfers op www.sociaalwerk-werkt.nl.

43 Advertentie.indd 35

28-2-2022 12:52:03

7XEVX WITXIQFIV

3TPIMHMRK 'S}VHMREXSV 8SI^MGLX IR ,ERHLEZMRK (I IRMKI TVEOXMNOSTPIMHMRK MRKIWGLEEPH ST RMZIEY 205*

:SSV XSIOSQWXMKI WIRMSV FSE«W GS}VHMREXSVIR [MNOFSE«W

)V [SVHX MR XSIRIQIRHI QEXI ZIIP ZER NSY EPW LERHLEZIV ZIV[EGLX 6SP IR XEEOMRLSYH KVSIMIR QII QIX HI WXIIHW WRIPPIV ZIVERHIVIRHI WEQIRPIZMRK IR [SVHIR KVSXIV IR GSQTPI\IV (I VIPEXMI QIX HI TSPMXMI [SVHX KIPMNO[EEVHMKIV IR IV ^EP WXIIHW QIIV WEQIR STKIXVSOOIR QSIXIR [SVHIR (MX ZVEEKX OIRRMW IR ZEEVHMKLIHIR ST IIR ERHIV STPIMHMRKWRMZIEY (I 7IKQIRX &S%GEHIQMI FMIHX EPW IRMKI MR 2IHIVPERH HI STPIMHMRK 'S}VHMREXSV 8SI^MGLX IR ,ERHLEZMRK EER (I^I ERHIVLEPJ NEEV HYVIRHI RMZIEY STPIMHMRK MW IIR MHIEEP ZIVZSPK ST HI STPIMHMRK LXZ RMZIEY .I PIIVX SRHIV ERHIVI TVSFPIQIR MR NI [IVOKIFMIH :IVWXIVO NI XI EREP]WIVIR EGXMITPERRIR XI QEOIR IR SQ XI KEER EREP]XMWGLI IR QIX GSQTPI\I ZVEEKWXYOOIR EPW NIYKHSZIVPEWX GSEGLIRHI [SSRSZIVPEWX IR SRHIVQMNRMRK

ZEEVHMKLIHIR

1IIV MRJSVQEXMI IR MRWGLVMNZIR ST [[[ FSEGEHIQMI RP

(I 205* )5* MRWGLEPMRK MW REXMSREEP IR MRXIVREXMSREEP ZIVKIPMNOFEEV QIX ERHIVI ST RMZIEY MRKIWGLEEPHI STPIMHMRKIR IR MW MR 2IHIVPERH ^IPJW HI IRMKI STPIMHMRK ZSSV FSE«W ST HMX RMZIEY

[[[ WIKQIRX RP

$G & GL I E 44 Advertentie.indd 44

L GG

28-2-2022 12:52:47