VNG Magazine 2021-01

MAGAZINE VAN DE VERENIGING VAN NEDERLANDSE GEMEENTEN

THEMA MILIEU 03 19 FEB 2021

OMGEVINGSWET

De bodem in beheer

SANERING STALLEN MEIERIJSTAD HELPT STOPPENDE BOEREN

BREDE WELVAART JOKS JANSSEN OVER DE REGIONALE SCHAAL

ÉÉN JAAR CORONA BURGEMEESTERS IN DE FRONTLINIE

vng.nl

LTR_P001_LTR-TSVNG-03-2021 1

15-2-2021 13:44:18

Uw vergunningen online.

Gewoon op uw (thuis)werkplek.

Met een digitaal archief heeft u vergunningen altijd bij de hand. Thuis óf op kantoor. Snel, veilig en makkelijk. Een ideale totaaloplossing voor al uw documenten, tekeningen en berekeningen. Wilt u ook een advies op maat? Neem contact met ons op!

Meer weten?

LTR_P002_LTR-TSVNG-03-2021 2

0320 - 28 69 59

info@karmac.nl

De voordelen van digitale vergunningen: Altijd bij de hand Volledig anoniem Conform wet- en regelgeving Klaar voor de nieuwe Omgevingswet Alle type documenten in één Besparing op opslag Milieubewust Veilig

www.karmac-digitaliseert.nl

9001 // 26000 // 27001

15-2-2021 13:44:56

IN DIT NUMMER yÇww0ª ‫ ׉ׁ ظ ׃‬I0 ªÇ ªX ׂ‫ ظ ׁׂ׀‬h ªJ yJ ‫ׇׅ‬

Coverfoto: Shutterstock | Nummer 4 verschijnt op 5 maart 2021

THEMA Tjeerd van der Zwan Het bodembeheer kan alleen gedecentraliseerd worden als daar voldoende geld bij meekomt.

18 14 ALV De leden stemmen unaniem in met de VNG-inzet richting de kabinetsformatie.

THEMA Milieubeleidskader Het Rijk trekt het milieubeleid naar zich toe.

8

3 MAGAZINE

2021

22 26

THEMA Varkensstallen Varkenshouders in Meierijstad maken massaal gebruik van de subsidieregeling om hun bedrijf te saneren.

Brede welvaart Hoe kunnen gemeenten met hun ruimtelijk beleid de brede welvaart versterken? De nieuwe Tilburgse professor of practice Joks Janssen doet onderzoek.

38 Eén jaar corona Burgemeesters Hubert Bruls (Nijmegen) en Marco Out (Assen) kijken terug op één jaar coronapandemie.

EN VERDER 6 Lopende Zaken 7 Commentaar Leonard Geluk 13 Drie vragen aan 21 Thorbeckehoogleraar 28 Net uit 31 Column André Krouwel 32 Betoog 34 Personalia 37 Het netwerk van

LTR_P003_LTR-TSVNG-03-2021 3

15-2-2021 17:43:43

ACTUEEL

VNG herhaalt eis op ALV: meer geld voor gemeenten De VNG zal pas instemmen met de voorgestelde herijking van het gemeentefonds als het Rijk substantieel meer geld beschikbaar stelt voor de lokale overheden. Die boodschap werd herhaald op de Buitengewone algemene ledenvergadering (BALV) nadat onlangs de voorgestelde nieuwe verdeling van het fonds openbaar werd.

4 MAGAZINE

2021

Begin februari stuurde minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken de uitwerking van de herijking van het gemeentefonds ter advies naar de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB). Uit die adviesaanvraag bleek dat er grote verschillen zijn met de huidige verdeling van het geld voor gemeenten. Met name de gemeenten in het noorden van het land gaan er in het voorstel fors op achteruit. Ollongren stelt voor die gemeenten tijdelijk te compenseren, al laat ze een besluit daarover aan het nieuwe kabinet.

Maar die compensatieplannen nemen de zorgen in het noorden niet weg.

‘We zijn ons rotgeschrokken’, zei wethouder van financiën Bert Nederveen (ChristenUnie) van Westerkwartier tijdens de BALV. Hij wees erop dat gemeenten die straks slechter af zijn, in de meeste gevallen de gemeenten zijn die het nu ook al moeilijk hebben, een klacht overigens die sinds de cijfers bekend zijn gemaakt vaker wordt geuit. Het is niet eerlijk om gemeenten die het al moeilijk hebben, verder over de rand te duwen, zei Nederveen.

Wethouder Victor Everhardt (D66) van Amsterdam is voorzitter van de VNG-commissie Financiën. Hij zei tijdens de BALV de zorgen van de gemeenten te begrijpen. Hij riep gemeenten op vooral te reageren op de voorstellen voor de herijking. De VNG zal dat zelf later doen, als ook het ROB-advies er ligt. Naar verwachting is dat in maart. In een brief aan de gemeenten stelde de VNG wel opnieuw de eis dat ‘de financiële positie van gemeenten substantieel verbeterd moet worden voordat een nieuwe verdeling ingevoerd kan worden’. Everhard: ‘Dit past allemaal in het bredere verhaal: de koek móét groter’.

Het herijkte gemeentefonds kent minder maatstaven, waardoor de verdeling eenvoudiger maar globaler is geworden. Ook zijn aan de maatstaven andere waarden toegekend. Bijna de helft van de gemeenten (46 procent) merkt relatief weinig van de herverdeling, omdat het effect beperkt blijft tot 25 euro per inwoners, in de plus of in de min. (RvdD) ← Meer over de BALV op pagina 6 en op 14/15.

Partners met Buitenlandse Zaken Waarom met twee wagens en acht man uitrukken naar een brandje in een koekenpan?

Oud-brandweercommandant Leen Schaap schreef een kritisch boek over de brandweercultuur in Amsterdam, Trouw 13 februari

LTR_P004_LTR-TSVNG-03-2021 4

De VNG en Buitenlandse Zaken gaan de komende vijf jaar samenwerken aan internationale vraagstukken.

Minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) en VNG-voorzitter Jan van Zanen lanceerden een nieuw partnerschap, dat voortbouwt op een al veel langer bestaande relatie.

VNG International zet zich in voor het versterken van lokaal bestuur in ontwikkelingslanden en helpt bij de opbouw na een grote crisis of ramp. Kaag sprak hiervoor haar waardering uit. Van Zanen zag het partnerschap als een erkenning voor het feit dat VNG International met haar werk resultaten boekt. (LM) ←

15-2-2021 17:52:45

Download voor meer nieuws de VNG Nieuwsapp

Buma: kunst beter beschermen Kunst in handen van gemeenten moet beter beschermd worden. Daarvoor pleit de Commissie Collectie Nederland (CCN) die in opdracht van het kabinet het beleid rond de bescherming van cultureel erfgoed onder de loep nam.

De commissie wordt geleid door Sybrand van Haersma Buma, burgemeester ɨƊȁ mƵƵɐɩƊȲƮƵȁ‫ خ‬JƵǿƵƵȁɈƵȁ ǘƵƦƦƵȁ ɨƵƵǶ DzɐȁȺɈ Ǟȁ ƦƵɹǞɈ‫ خ‬ðȌ ǞȺ ƮƵ ȲǞƵ˜ƵɹƵȁƮƵ Vrouw van Johannes Vermeer (foto) eigendom van Amsterdam. De stukDzƵȁ DzɐȁȁƵȁ ɨƵƵǶ ǐƵǶƮ ɩƊƊȲƮ ɹǞǯȁ‫ خ‬yɐ ƮƵ ˛ȁƊȁƧǞǁȁ ȌȁƮƵȲ ƮȲɐDz ȺɈƊƊȁ‫ ة‬DzƊȁ ǘƵɈ aantrekkelijk zijn de kunstwerken te gelde te maken. Zo gaan er in de Amsterdamse gemeenteraad stemmen op om werk van de Amerikaanse kunstenaar Roy Lichtenstein, dat hangt in het Stedelijk Museum, te verkopen om met de ȌȯƦȲƵȁǐȺɈ ƮƵ ƧɐǶɈɐȲƵǶƵ ȺƵƧɈȌȲ ˛ȁƊȁƧǞƵƵǶ ɈƵ ȺɈƵɐȁƵȁ‫خ‬ De CCN vraagt zich af of de bescherming van ‘roerend cultureel erfgoed in publiek bezit’ wel goed geregeld is. Een complicatie daarbij is dat lang niet altijd inzichtelijk is welke kunstwerken een gemeente in bezit heeft, waardoor het de vraag is hoe voorkomen kan worden dat deze kunst wordt verkocht. (RvdD) ←

5

Verplichte screening wethouders

MAGAZINE

2021

Het kabinet wil het integriteitsonderzoek naar kandidaatwethouders wettelijk verplichten.

Een wetsvoorstel daartoe is gepubliceerd op internetconsultatie.nl.

De bedoeling was al dat wethouders in spe voor hun benoeming een verklaring omtrent het gedrag (VOG) moeten overleggen. Op verzoek van de Tweede Kamer komt daar nu een risicoanalyse bij. In veel gemeenten is zo’n screening al gebruikelijk, maar dat is te vrijblijvend, vindt nu ook het kabinet.

De aanvulling is nodig, omdat een VOG alleen een terugblik bevat op eventuele begane strafbare feiten. Mogelijke andere potentiële kwetsbaarheden in de integriteit van de beoogd wethouder komen niet aan bod. Met een screening is dat wel zo.

Het kabinet maakt haast met de wijziging. De bedoeling is dat de verplichte screening al wettelijk is ingevoerd bij de gemeenteraadsverkiezingen van volgend jaar maart. (RvdD) ←

LTR_P005_LTR-TSVNG-03-2021 5

Vogelbescherming Nederland roept gemeenten op terughoudend te zijn in het verwijderen van struiken en kleine bosjes. Het zijn namelijk ideale schuilplekken voor vogels.

Met haar actie ‘Spaar de struik’ wijst Vogelbescherming Nederland erop dat het niet goed gaat met de vogels in de stad. Sinds 2007 nemen soorten als merel, roodborst, staartmees, zanglijster en winterkoning in aantal af. Het verwijderen van struiken en heggen in tuinen en het openbaar groen draagt hieraan bij. (LM) ←

15-2-2021 17:52:47

LOPENDE ZAKEN

Meer over de commissies en het vergaderschema: vng.nl/vereniging TEKST: VNG

Gemeenten steunen VNG-inzet voor kabinetsformatie Met 100 procent van de stemmen is de resolutie ‘Herstel van bestuurlijk Ƶȁ ˛ȁƊȁƧǞƵƵǶ ɨƵȲɈȲȌɐɩƵȁٚ Ȍȯ ƮƵ ɐǞɈƵȁǐƵɩȌȁƵ ƊǶǐƵǿƵȁƵ ǶƵƮƵȁٌ vergadering van 12 februari aangenomen. Dit betekent dat de VNG pas afspraken maakt met het ȁǞƵɐɩƵ DzƊƦǞȁƵɈ ȌɨƵȲ ƊǿƦǞɈǞƵȺ ƊǶȺ ƮƵ ˛ȁƊȁƧǞǁȁ Ƶȁ ǞȁɈƵȲƦƵȺɈɐɐȲǶǞǯDzƵ verhoudingen op orde zijn.

6 MAGAZINE

2021

De kabinetsformatie is voor gemeenten cruciaal. Op dat moment kunnen er met het nieuwe kabinet afspraken worden gemaakt voor de toekomst.

Dat is hard nodig, want veel gemeenɈƵȁ DzƊǿȯƵȁ ǿƵɈ ƵȲȁȺɈǞǐƵ ˛ȁƊȁƧǞǁǶƵ problemen.

De tekorten, die voortkomen uit keuzes van eerdere kabinetten, tasten de autonomie en slagkracht aan. De taken en middelen zijn niet in balans, onderzoek na onderzoek wijst uit dat er een structurele oplossing nodig is.

Xȁ ƮƵ ȲƵȺȌǶɐɈǞƵ ȺɈƊƊȁ ƮƵ ˛ȁƊȁƧǞǁǶƵ Ƶȁ interbestuurlijke verhoudingen dan ook centraal.

HERSTEL FINANCIËLE POSITIE RƵɈ ǘƵȲȺɈƵǶǶƵȁ ɨƊȁ ƮƵ ˛ȁƊȁƧǞǁǶƵ ȯȌȺǞɈǞƵ van gemeenten op langlopende dossiers is een belangrijke voorwaarde om verder te kunnen op andere terreinen. Onderliggend is het onderzoek naar de tekorten in de jeugdzorg, maar ook het artikel 2-onderzoek naar het Klimaatakkoord, de opschalingskorting, de herijking van het gemeentefonds, het abonnementstarief in de Wmo, de normeringssystematiek (trap-op, trap-af) en een groter lokaal belastinggebied.

BALANS GEMEENTEN EN RIJK De interbestuurlijke verhoudingen tussen gemeenten en de rijksover-

LTR_P006_LTR-TSVNG-03-2021 6

heid moeten in balans worden gebracht. Op korte termijn kan dat door duidelijke afspraken te maken.

Voor de lange termijn werkt de VNG aan een compleet nieuw wetsvoorstel: de Wet op het decentraal bestuur, waarin onder meer de versterking van het evenwicht tussen bestuurslagen wordt geregeld.

EERST LEKKEND DAK REPAREREN Als het lekkende dak is gerepareerd, kunnen we samen weer bouwen.

Gemeenten gaan dan pas verder met het leveren van een bijdrage aan maatschappelijke opgaven als wonen, de uitvoering van het Klimaatakkoord, regionale economie en digitalisering.

En ook niet onbelangrijk: een goede impuls geven aan de kwaliteit van dienstverlening. De menselijke maat moet daarin leidend zijn.

BRIEF AAN KABINET Naast de afspraken die we met het nieuwe kabinet willen en moeten maken, hebben de gemeenten het VNG-bestuur opnieuw opgeroepen Ȍǿ ƮƵ ǘɐǞƮǞǐƵ ȯȲƵƧƊǞȲƵ ˛ȁƊȁƧǞǁǶƵ situatie onder de aandacht van het huidige kabinet te brengen.

Direct na de BALV is daarom een brief gestuurd aan het kabinet waarin we ons standpunt duidelijk maken, met de resolutie in de bijlage.

TERUGBLIK ALV Wat is er allemaal besproken en besloten op de Buitengewone ALV van 12 februari? Dat leest u op vng.nl/alv.

VOORZITTER JAN VAN ZANEN BENOEMD VOOR NIEUWE TERMIJN Tijdens de BALV hebben de leden unaniem ingestemd met de benoeming van de door de adviescommissie Governance voorgedragen kandidaten voor het VNG-bestuur en enkele VNG-commissies. Onder anderen voorzitter Jan van Zanen is daarmee benoemd voor een nieuwe termijn.

VAN ZANEN: ‘ZONDER GEMEENTEN GEEN HERSTEL’ Een jaar na de uitbraak van de coronacrisis hebben we één ding harder nodig dan ooit: perspectief. Zorgen dat we samen, als één overheid, kunnen optreden. Daarvoor zijn vitale gemeenten nodig, en dus moet de koek nu én structureel groter. Dat is de boodschap van Jan van Zanen in zijn speech op de BALV. Bij alle uitdagingen die ons na de coronacrisis te wachten staan, vervulǶƵȁ ǐƵǿƵƵȁɈƵȁ ƵƵȁ ƵȺȺƵȁɈǞǁǶƵ ȲȌǶ‫ خ‬ Die rol kunnen gemeenten alleen uitvoeren als zij daarvoor de middelen krijgen. Het kabinet moet niet alleen voor structurele oplossingen zorgen, maar moet ook nu de acute zorgen verlichten. Dat is een harde eis.

15-2-2021 17:44:28

Leonard Geluk

COMMENTAAR

Algemeen directeur VNG leonard.geluk@vng.nl, @GelukLeonard

EEN SCHONE LEI

O

ver een paar weken is het zover: dan mogen we weer stemmen. Door de coronacrisis en de maatschappelijke ontwikkelingen zijn de verkiezingen van 17 maart 2021 uniek.

Ook voor ons, gemeenten, is de uitkomst van de verkiezingen enorm spannend. Ter voorbereiding op de formatie van het nieuwe kabinet hebben wij de afgelopen maanden als VNG, in nauw overleg met de leden, een duidelijke agenda opgesteld. Deze agenda bevat vier sporen die door alle gemeenten onderschreven worden. In de eerste plaats moet er een oplossing komen voor onze financiële problemen. Ook willen wij de positie van decentrale overheden sterker maken met een wet op het decentraal bestuur, waar we een voorstel voor hebben gemaakt. Als de financiële problemen van gemeenten zijn opgelost en we, dankzij de Wet op het decentraal bestuur, uit die beroerde financiële positie wegblijven, komen wij toe aan de volgende twee sporen: een sterk inhoudelijk aanbod aan het nieuwe kabinet, opgesteld samen met het IPO en de Unie van Waterschappen, en een voorstel om veel meer aandacht te besteden aan uitvoerbaarheid van beleid.

Deze vier sporen zijn neergelegd in een resolutie die tijdens de afgelopen ALV unaniem door de gemeenten is aangenomen. Maar dit is niet het enige instrument waarmee we onze belangen voor het voetlicht brengen in Den Haag. De afgelopen maanden heb ik gesproken met de lijsttrekkers van verschillende politieke partijen. Ik heb ze aan de tand gevoeld over hun visie op gemeenten en het lokaal bestuur.

In die gesprekken werd duidelijk dat gemeenten financieel in staat moeten worden gesteld om hun werk te doen. Alle lijsttrekkers die we gesproken hebben benoemen dat, en zien dat het anders vastloopt. Zonder voldoende structurele middelen kunnen gemeenten hun opgaven niet meer vervullen.

De gesprekken hebben we opgetekend in de verkiezingsspecial die u bij deze editie van VNG Magazine ontvangen heeft. U leest hierin niet alleen de interviews met lijsttrekkers, maar ook een analyse van verschillende verkiezingsprogramma’s.

Deze inspanningen moeten tot concrete resultaten leiden. Ik kijk er erg naar uit om als gemeenten financieel in balans te komen, om de komende jaren niet steeds weer het gesprek over geld te moeten voeren. Ik kijk ernaar uit om met een schone lei te beginnen.

Na corona staan ons grote opgaven te wachten. Gemeenten willen en kunnen de sleutelrol vervullen in de wederopbouw van Nederland. Woningbouw, leefbaarheid, energietransitie, versterking economie, veerkracht in de samenleving: ook het Nederland na corona is een land van gemeenten. ←

7 MAGAZINE

2021

OOK HET NEDERLAND NA CORONA IS EEN LAND VAN GEMEENTEN

LTR_P007_LTR-TSVNG-03-2021 7

15-2-2021 17:44:40

À0j²À‫ ب‬w ªÀ0y wDzj00 ‫ ے‬00m(‫ ب‬m0å (0 R y‫§غ‬0ª² Ǫ0 Ç y ª( ²À

THEMA TJEERD VAN DER ZWAN

‘Bodembeheer op de 8 MAGAZINE

2021

hoort

bestuurstafel’ GEMEENTEN KRIJGEN HET COMPLETE PAKKET BODEMBEHEER IN PORTEFEUILLE. DE DECENTRALISATIE VAN DIT GROTE EN BELANGRIJKE BELEIDSTERREIN GAAT ECHTER ALLEEN DOOR ONDER BEPAALDE VOORWAARDEN. ZO NIET DAN TREKT HET LOKAAL BESTUUR DE HANDEN ERVAN AF, ZEGT TJEERD VAN DER ZWAN.

T

jeerd van der Zwan zegt het in niet mis te verstane bewoordingen. Gemeenten, wijs geworden door eerdere decentralisaties, willen de zaken rond financiën, kennis en systeemverantwoordelijkheid eerst geregeld hebben. Anders gaat de overdracht niet door.

De belangen zijn groot, zegt Van der Zwan. Behalve burgemeester van Heerenveen is hij lid van de VNGcommissie Economie, Klimaat, Energie en Milieu, met het bodembeheer in zijn portefeuille. Het was voorheen niet gebruikelijk om bodem en ondergrond mee te nemen in het ruimtelijk beleid, zegt hij. Maar de tijden zijn veranderd. De grote maatschappelijke opgaven maken duidelijk dat bodem en ondergrond totaal verweven zijn met de fysieke leefomgeving. Van der Zwan adviseert gemeenten hun bodemkwaliteitskaarten op orde te brengen. ‘Zorg ervoor dat bodem en ondergrond op de bestuurstafel komen en niet in sector blijven.’

De bodem en ondergrond vallen bij de invoering van de Omgevingswet onder verantwoordelijkheid van gemeenten. Wat betekent dat?

‘Gemeenten krijgen het toezicht op de kwaliteit van de bodem erbij, de taken die nu nog belegd zijn in de Wet bodembescherming. De beslissingsbevoegdheid wordt lokaal vastgelegd als onderdeel van de grote

LTR_P008_LTR-TSVNG-03-2021 8

ruimtelijk decentralisatie. Bodembescherming is nu belegd bij de provincies en 29 gemeenten, maar wordt doorgedecentraliseerd naar alle gemeenten. Dat betekent nogal wat. Vanuit de VNG zijn we nu met het IPO en de Unie van Waterschappen met het ministerie van IenW in overleg over hoe we dat op een goede manier kunnen vormgeven.

Het toezicht op de bodemkwaliteit is uiterst belangrijk voor ons leefmilieu en in ieders belang.’

Een belangrijke taak dus. Wat hebben gemeenten daarbij nodig?

‘We concentreren ons op enkele punten die we goed moeten regelen. Grote vraag is of gemeenten wel voldoende middelen meekrijgen om de taken uit te kunnen

15-2-2021 17:44:51

‘Het toezicht op de bodemkwaliteit is

uiterst belangrijk

voor ons leefmilieu’

LTR_P009_LTR-TSVNG-03-2021 9

15-2-2021 17:45:11

Wie is...

Tjeerd van der Zwan is sinds juni 2011 burgemeester van Heeren-

voeren. Bij eerdere decentralisaties zijn daar grote problemen ontstaan. Zo gaan we dat bij de overdracht van de bodembescherming niet doen. Tegelijkertijd is het ingewikkeld om te kunnen beoordelen of de middelen voldoende zijn, omdat er diverse geldstromen en regelingen mee zijn gemoeid. Het is een ingewikkelde klus om dat te ontrafelen, en het laat zien hoe verkokerd het Rijk eigenlijk functioneert. Om alles samen te laten komen in de regio, moeten we af van die barrières in de bureaucratie.’

veen. Daarnaast is hij lid van de VNG-commissie Economie, Klimaat, Energie en Milieu en voorzitter van het platform voor gemeenten met kleine gasvelden.

Wat zijn de verdere aandachtspunten?

‘Een goede definitie over de systeemverantwoordelijkheid van het Rijk, want die blijft bestaan. We hebben nu te maken met de pfas-problematiek. Dat is onderdeel van een veel groter conglomeraat aan zogeheten Zeer Zorgwekkende Stoffen, ZZS, waarvan we er veel nog niet kennen. Al die stoffen zitten wel in het water, de lucht en de bodem. De saneringsopgave daarvan en het voorkomen van verdere verspreiding in het milieu, raakt in grote mate de systeemverantwoordelijkheid van het Rijk. We willen hierover afspraken maken waar gemeenten zich comfortabel bij voelen en het Rijk aanspreekbaar blijft. Lokaal is het de opgave om verontreinigde bodems aan te pakken, maar de systeemverantwoordelijkheid blijft van het Rijk. Daarnaast moeten er afspraken komen over de kennisinfrastructuur. Bij de ruimtelijke decentralisatie blijft men in gebreke om de medeoverheden voldoende aan te sluiten op de landelijke kennisinfrastructuur.

De kennisvraag van gemeenten zal een heel andere zijn dan die op rijksniveau. De kennisinstellingen krijgen gelden vanuit de departementen gericht op de informatie die zij willen. Bij gemeenten gaat het om het handelingsperspectief. Dan gaat het over kennis

‘Hier moeten we niet mee marchanderen’ LTR_P010_LTR-TSVNG-03-2021 10

15-2-2021 17:45:18

‘Grote vraag is of gemeenten wel voldoende middelen meekrijgen’ van de ZZS, maar ook over verzoeken om gebruik te mogen maken van de bodem voor mijnbouw, opslag, geothermie of warmtenetten. Gemeenten horen over onafhankelijke kennis te beschikken in hun gesprekken met marktpartijen, om het publieke belang goed te borgen. Dat is nog lang niet voor elkaar. Het Rijk moet zorgen dat ook de kennisstromen naar de regio gaan.

De financiën, de kennis en de systeemverantwoordelijkheid zijn de drie zaken waar we in het komend jaar duidelijke afspraken over willen maken. Anders kan die decentralisatie niet doorgaan.’

Gemeenten moeten dit jaar in hun omgevingsvisie beschrijven wat de bijdrage van de bodem en ondergrond aan de maatschappelijke opgaven kan zijn. Het gaat om veel onderwerpen: van geothermie tot warmtenetten en kabels. Hoe breng je al die onderwerpen bij elkaar?

‘Dat is een enorme opgave. De zaken die geregeld moeten worden voor de overdracht van bodembevoegdheden zijn concreet. De echte uitdaging voor gemeenten vormt het feit dat de bodem en ondergrond een grote rol spelen in de maatschappelijke vraagstukken rond de energietransitie en klimaatadaptatie. Wat ons nu een beetje tegenzit, is dat die sector altijd heel gesloten en ambtelijk is geweest.

Daar zitten de medewerkers met veel verstand en kennis van wat er onder de grond gebeurt. Als we die sector niet aan de bestuurstafel krijgen, dan ontstaan allerlei misverstanden en missen we de benodigde kennis. Kijk in een verstedelijkte omgeving eens naar wat daar allemaal al in de grond ligt. Daar moet straks ook ruimte komen voor warmtenetten en allerlei andere zaken. De ondergrond is net zo belangrijk als de bovengrond waar wel alles geordend is.’

De ondergrond was nooit een aansprekend onderwerp om mee te scoren bij de inwoners.

‘Vroeger moest de riolering op orde zijn, dat was met name een financiële kwestie. Tegenwoordig krijgt de wethouder een bedrijf op bezoek met een vergunning voor geothermie. Vervolgens komt in dezelfde week het waterleidingbedrijf langs dat wil praten over de

LTR_P011_LTR-TSVNG-03-2021 11

bescherming van het grondwater, en een mijnbouwbedrijf die een vergunning wil voor gasopslag. Daarbij zijn er gemeenten die ook nog eens te maken hebben met de problematiek van het veenweidegebied en de bodemdaling. Daar hoort de bestuurder in samenhang beslissingen over te nemen vanuit het algemeen belang. Dat missen we nu voor een deel omdat de analyse niet integraal gemaakt wordt. Het vraagt wel wat van de decentrale overheden om te organiseren.’

Wat is de rol van gemeenten in die verbeterslag?

‘Zij zitten dicht op de plekken waar het gebeurt. Het moet een samenspel zijn tussen Rijk en decentrale overheden. We pleiten er eigenlijk voor het niet alleen te beperken tot de bodem, maar ook water en lucht meteen mee te nemen. Het Rijk moet normen vaststellen die we moeten toepassen als het gaat om gezondheid en grondgebruik. Zie het pfas-dossier. Het Rijk bepaalt waaraan bepaalde grondsoorten moeten voldoen en waar de milieugrens ligt. Vervolgens inventariseren de overheden samen waar de risicovolle plekken zitten. Daarna is het decentrale niveau aan zet om de locaties nader te bekijken, en te bepalen waar wel en niet wordt gesaneerd en waarvoor een bepaalde plek wel of niet te gebruiken is. Daar zijn kennis en geld voor nodig. De schaarse middelen bepalen dan of je wel of niet handhaaft.’

11 MAGAZINE

2021

Dat lijkt me geen wenselijke situatie.

‘Daarom willen we dat echt goed geregeld hebben.

De ellende rond de jeugdzorg willen we niet meer.

Dat was een harde en wijze les. Als we daar bij deze decentralisatie geen akkoord op kunnen geven, moeten we dit gewoon niet doen. Dat moeten we niet alleen zeggen, maar ook echt voet bij stuk houden.

We zijn altijd geneigd om bestuurlijk te denken over oplossingsrichtingen en hoe het wel zou kunnen om die verantwoordelijkheid te nemen. Maar hier moeten we niet mee marchanderen. Dat is terecht een harde boodschap die ik ook steeds overbreng aan de staatssecretaris. Zo zijn we ook op pad gestuurd, op de ALV in september is de VNG opgeroepen hier zeer scherp op te zijn.’ ←

15-2-2021 17:45:18

ACTUEEL Invoering Omgevingswet kost ruim 1 miljard (Ƶ ǞȁɨȌƵȲǞȁǐ ɨƊȁ ƮƵ ǿǐƵɨǞȁǐȺɩƵɈ ǐƊƊɈ ƮƵ ǐƵǿƵƵȁɈƵȁ Ǟȁ ƮƵ ȯƵȲǞȌƮƵ ׂ‫ ׆ׁ׀‬ɈȌɈ Ƶȁ ǿƵɈ ׂ‫ ׉ׂ׀‬ȁƊƊȲ ȺƧǘƊɈɈǞȁǐ ׁ‫ ׁة‬ɈȌɈ ׁ‫ ׇة‬ ǿǞǶǯƊȲƮ ƵɐȲȌ DzȌȺɈƵȁ‫ خ‬

Dat staat in een onderzoek van adviesbureau KPMG. De invoering van de Omgevingswet kost de overheden gezamenlijk naar schatting 1,3 tot 1,9 miljard euro. Veruit het grootste deel hiervan, 1,1 tot 1,7 miljard, komt voor rekening van gemeenten. Alle transitiekosten worden meegenomen.

Volgens KPMG gaat het om de brutokosten, waarin ook de uren zijn meegenomen die vanuit de reguliere organisatie beschikbaar worden gesteld. (MM) ←

12 MAGAZINE

2021

AGENDA

webinars

23 FEBRUARI

9.00-17.00 uur |

Verkiezingen: werken

ɨɨǿ‫خ‬ǞȁǏȌ

200

miljoen euro stelt het kabinet beschikbaar voor welzijn in coronatijd.

Bron: ministerie VWS

Actieagenda Wonen inzet bij formatie

in een nieuwe politieke werkelijkheid

4 MAART

13.45-15.15 uur | caop.nl

ƊȲƮǐƊȺɨȲǞǯƵ àǞǯDzƵȁ‫ ب‬ ²ƊǿƵȁ ǶƵȲƵȁ ƮȌȌȲ ɈƵ

23, 24, 25 FEBRUARI,

doen

1, 2, 3, 4, 8 OF 11 MAART

12.30-16.45 uur |

RƵȲɹǞƵȁǞȁǐ ˛ȁƊȁƧǞǁǶƵ

ƊƊȲƮǐƊȺɨȲǞǯƵɩǞǯDzƵȁ‫خ‬ȁǶ

verhouding ƦǞɈ‫خ‬Ƕɯ‫˛ش‬ȁƊȁƧǞƵǶƵɨƵȲǘȌɐ-

8 MAART

ding

yƊɈǞȌȁƊǶƵ ßȲȌɐɩƵȁƮƊǐ‫§ ب‬ȌǶǞɈǞƧƊ Ǟȁ ƮƵ

25 FEBRUARI

spotlight

àƵɈ ƮƵƧƵȁɈȲƊƊǶ ƦƵ-

12.30-13.30 uur |

stuur – spoor 2 VNG-

ȲƊƊƮȺǶƵƮƵȁ‫خ‬ȁǶ

ǞȁɹƵɈ DzƊƦǞȁƵɈȺǏȌȲǿƊɈǞƵ 11.00-12.00 uur |

9 MAART

ɨȁǐ‫خ‬ȁǶ‫ش‬ƊǐƵȁƮƊ

Online verkiezingsƮƵƦƊɈ ٙJȲȌƵȁ ǘƵȲȺɈƵǶ

26 FEBRUARI

ɨƊȁ yƵƮƵȲǶƊȁƮٚ

ßƵȲDzǞƵɹǞȁǐȺƮƵƦƊɈ

15.30-17.00 uur |

ȲɐǞǿɈƵ Ƶȁ ɩȌȁƵȁ

ɨȁǐ‫خ‬ȁǶ‫ش‬ƊǐƵȁƮƊ

15.00 uur-17.00 uur | platform31.nl

11 MAART JǶȌƦƊǶ JȌƊǶȺ

ׂّׄ w ªÀ

ǐƵǿƵƵȁɈƵȁ wƵƵɈٌɐȯ

JȲȌɈƵ DzǶǞǿƊƊɈ ȌȯǶȌȺ-

13.00-16.45 uur |

ȺǞȁǐƵȁ ƧȌȁǐȲƵȺ

ɨȁǐ‫خ‬ȁǶ‫ش‬ƊǐƵȁƮƊ

LTR_P012_LTR-TSVNG-03-2021 12

0Ƶȁ ƦȲƵƮƵ ɩȌȌȁƧȌƊǶǞɈǞƵ ɨƊȁ ȲɐǞǿ ɈɩǞȁɈǞǐ ȯƊȲɈǞǯƵȁ‫ ة‬ɩƊƊȲȌȁƮƵȲ ƮƵ ßyJ‫ ة‬ɩǞǶ ǘƵɈ ɩȌȁǞȁǐɈƵDzȌȲɈ ƊƊȁȯƊDzDzƵȁ Ƶȁ ǘƵɈ ɩȌȌȁDzǶǞǿƊƊɈ ɨƵȲƦƵɈƵȲƵȁ‫ خ‬ (Ƶ ƊǏȺȯȲƊDzƵȁ ɹǞǯȁ ɨƊȺɈǐƵǶƵǐƮ Ǟȁ ƮƵ ƧɈǞƵƊǐƵȁƮƊ àȌȁƵȁ‫ ة‬ ƵƵȁ ǞȁǞɈǞƊɈǞƵǏ ɨƊȁ ƵƮƵȺ‫ ة‬ƮƵ DzȌƵȯƵǶ ɨƊȁ ɩȌȁǞȁǐƧȌȲȯȌȲƊɈǞƵȺ‫ خ‬ RƵɈ ȺɈȲƵɨƵȁ ǞȺ Ȍǿ ƮƵ DzȌǿƵȁƮƵ ɈǞƵȁ ǯƊƊȲ ׁ ǿǞǶǯȌƵȁ ǘɐǞɹƵȁ ɈƵ ƦȌɐɩƵȁ‫ ة‬ɹȌƮƊɈ ƵȲ ǿƵƵȲ ƦƵɈƊƊǶƦƊȲƵ ǘɐɐȲٌ Ƶȁ DzȌȌȯɩȌȁǞȁǐƵȁ ƦƵȺƧǘǞDzƦƊƊȲ DzȌǿƵȁ‫( خ‬ǞɈ Ȍǿ ȺɈƊȲɈƵȲȺ‫ ة‬ƮȌȌȲȺɈȲȌǿƵȲȺ Ƶȁ ƊǶǶƵ ǞȁDzȌǿƵȁȺ Ƶȁ ǐƵȁƵȲƊɈǞƵȺ ƵƵȁ ǐƵȺƧǘǞDzɈƵ ɩȌȁǞȁǐ ɈƵ ƦǞƵƮƵȁ‫ خ‬ ÀƵǐƵǶǞǯDzƵȲɈǞǯƮ ɹƵɈɈƵȁ ƮƵ ȯƊȲɈǞǯƵȁ Ǟȁ Ȍȯ ǘƵɈ ɨƵȲƦƵɈƵȲƵȁ ɨƊȁ ƮƵ ǶƵƵǏƦƊƊȲǘƵǞƮ Ǟȁ ƦɐɐȲɈƵȁ‫ ة‬ɹȌȲǐ ɨȌȌȲ ƮƵ ƦƵɩȌȁƵȲȺ Ƶȁ ǘƵɈ ɨƵȲƮɐɐȲɹƊǿƵȁ ɨƊȁ ƮƵ ɩȌȁǞȁǐɨȌȌȲȲƊƊƮ‫ خ‬ yƵƮƵȲǶƊȁƮ DzȌǿɈ ǞȁǿǞƮƮƵǶȺ ǿƵƵȲ ƮƊȁ ‫ ׀׀׀خ׀׀׃‬ǘɐǞɹƵȁ ɈƵDzȌȲɈ‫( خ‬ƊƊȲƮȌȌȲ ɩȌȲƮɈ ɩȌȁƵȁ ȌȁƦƵɈƊƊǶƦƊƊȲ ɨȌȌȲ ƵƵȁ ȺɈƵƵƮȺ ǐȲȌɈƵȲƵ ǐȲȌƵȯ ǞȁɩȌȁƵȲȺ‫ خ‬0Ƶȁ ǘƵǶƵ ǐƵȁƵȲƊɈǞƵ ƮȲƵǞǐɈ ƮƵ ƊƊȁȺǶɐǞɈǞȁǐ Ȍȯ ƮƵ ɩȌȁǞȁǐǿƊȲDzɈ ɈƵ ɨƵȲǶǞƵɹƵȁ‫( خ‬Ƶ ǶƵƵǏƦƊƊȲǘƵǞƮ Ǟȁ ƵƵȁ ƊƊȁɈƊǶ ɩǞǯDzƵȁ ǐƊƊɈ ƊƧǘɈƵȲɐǞɈ‫ ة‬Ƶȁ ƮƵ ɨƵȲƮɐɐȲɹƊǿǞȁǐ ɨƊȁ ɩȌȌȁ ɩǞǯDzƵȁ DzȌǿɈ ȁǞƵɈ ȺȁƵǶ ǐƵȁȌƵǐ ɨƊȁ ƮƵ ǐȲȌȁƮ‫ خ‬ (Ƶ ȯƊȲɈǞǯƵȁ ȯȲƵȺƵȁɈƵȲƵȁ ƮƵ ƧɈǞƵƊǐƵȁƮƊ àȌȁƵȁ ƊǶȺ ǘɐȁ ƊƊȁƦȌƮ ƊƊȁ ǘƵɈ ɨȌǶǐƵȁƮƵ DzƊƦǞȁƵɈ‫( خ‬Ƶ ɨȌȌȲȺɈƵǶǶƵȁ ɹǞǯȁ ǘƊƊǶƦƊƊȲ ƊǶȺ ƮƊɈ ƊƧɈǞƵǏ ǿƵƵɩƵȲDzɈ Ƶȁ ƵƵȁ ƊƊȁɈƊǶ ȲƊȁƮɨȌȌȲɩƊƊȲƮƵȁ ȲƵǐƵǶɈ‫( خ‬Ƶ ȯƊȲɈǞǯƵȁ ɨȲƊǐƵȁ ɨƵȲƦƵɈƵȲǞȁǐ ɨƊȁ ǞȁɨƵȺɈƵȲǞȁǐȺƧȌȁƮǞɈǞƵȺ‫ ة‬ƵƵȁ ƊƊȁɈƊǶ ȁǞƵɐɩƵ ƦƵǶƵǞƮȺٌ ǿƊƊɈȲƵǐƵǶƵȁ Ƶȁ ƵƵȁ ƊƧɈǞƵɨƵ ȲȌǶ ɨƊȁ ǘƵɈ ªǞǯDz Ȍȯ ƮƵ ɩȌȁǞȁǐǿƊȲDzɈ‫ خ‬0Ƶȁ ǿǞȁǞȺɈƵȲ ɨȌȌȲ àȌȁƵȁ ǿȌƵɈ ƮƵ ȌȯǐƊɨƵȁ ƦǞȁȁƵȁ ǘƵɈ ɩȌȁƵȁ ƧȌȖȲƮǞȁƵȲƵȁ‫ ة‬ƊǶƮɐȺ ƊǶǶƵ ȌȯȺɈƵǶǶƵȲȺ ɨƊȁ ƮƵ ƊƧɈǞƵƊǐƵȁƮƊ‫( خ‬MM) ←

15-2-2021 17:45:42

Download voor meer nieuws de VNG Nieuwsapp

3 VRAGEN AAN...

Jacqueline Cramer In het Betonakkoord zijn afspraken gemaakt over het verduurzamen van de betonsector.

Jacqueline Cramer, oud-minister van VROM, is voorzitter van het akkoord. De hulp van gemeenten is nodig bij de uitvoering, zegt ze.

Wat is het Betonakkoord?

‘Dat is een akkoord tussen marktpartijen, publieke en private opdrachtgevers en de overheid om in tien jaar tijd de betonsector geheel te verduurzamen. We streven per 2030 naar ten minste 49 procent CO2-reductie. Ook moeten alle betonresten uit sloop geheel worden hergebruikt of gerecycled. Verder willen we gebieden waar zand of grind wordt afgegraven, qua biodiversiteit beter achterlaten.

Tot slot wordt circulair ontwerpen een leidend principe. Met name cementproductie heeft een hoge CO2-footprint. De cementindustrie is wereldwijd één van de topvervuilers. Het doel is om al het cement met een hoge CO2-voetafdruk te vervangen door duurzame bindmiddelen die steeds meer voorradig zijn. Een tweede vraagstuk is het bouwafval.

Dat wordt nu grotendeels laagwaardig toegepast onder de wegen als wegverharding. Die prima materialen willen we in de bouw zelf terugbrengen.’

13 MAGAZINE

2021

Waarom moeten gemeenten zich aansluiten bij dit initiatief?

‘Wij kunnen niet zonder de inzet van alle gemeenten. Zonder level playing field gaat het niet werken. Opdrachtgevers zijn de sleutel om dit proces tot een succes te maken. Die bepalen in hun aanbesteding wat er wordt ontwikkeld en gebouwd, de markt reageert daarop. Binnenkort zijn de aanbestedingsrichtlijnen en daarbij behorende bestekken voor CO2-arm en circulair beton gereed. Ze zijn gebruiksvriendelijk en sluiten goed aan bij bestaande methodieken. De aanpak biedt mogelijkheden om via gunningscriteria de markt nog verder uit te dagen dan de aanbestedingseisen in de bestekken. Een grote groep opdrachtgevers, waaronder de provincies en enkele grote gemeenten, heeft deze standaard voorbereid. Daarbij is nauw afgestemd met het netwerk BouwCirculair waarmee verschillende gemeenten al samenwerken.’

Dus gemeenten kunnen bijdragen aan een substantiële verlaging van de milieudruk van beton?

‘Absoluut. Wij hebben de markt gevraagd een inventarisatie te maken van de CO2-reductiemogelijkheden. Met alles wat deels al op de plank ligt en wat binnen vijf jaar is ontwikkeld, kunnen we de uitstoot met zeker 50 procent verminderen. Om het circulair slopen goed te organiseren en tot optimale verduurzaming te komen, is het ook van belang dat gemeenten regionale hubs opzetten voor de tijdelijke opslag van de teruggewonnen reststromen, zand, grind en bindmiddelen. Via een digitale marktplaats kunnen die dan worden verhandeld.’ (MM) ←

Beeld: Jan Vonk

LTR_P013_LTR-TSVNG-03-2021 13

15-2-2021 17:45:55

TEKST: REDACTIE

BALV

‘De

koek

moet groter’ 14 ‘DIT ZIJN OOK UW INWONERS’ MAGAZINE

2021

VNG-voorzitter Jan van Zanen had in zijn toespraak tijdens de Buitengewone Algemene Ledenvergadering (BALV) een duidelijke boodschap aan de politici die zich nu warmlopen voor een plek in de Tweede Kamer.

De partijen denken misschien dat de financiële nood bij gemeenten geen belangrijk thema is bij de komende verkiezingscampagne – ‘want: gemeenten brengen geen stem uit’ – maar dan vergissen zij zich, zei Van Zanen. ‘Als gemeenten hun taken niet meer uit kunnen voeren, dat gaat niet zozeer over gemeenten, maar over onze inwoners. En voor alle duidelijkheid: dat zijn ook uw inwoners. En uw kiezers.’

VNG: THUISWERKVERGOEDING OPNEMEN IN CAO De VNG wil dat een thuiswerkvergoeding wordt opgenomen in de cao. Dat zei Ton Heerts, burgemees-

LTR_P014_LTR-TSVNG-03-2021 14

Van Zanen: ‘Tegen die Kamerleden zeg ik: laat dat niet gebeuren. Breng ons niet in de positie dat we onmogelijke keuzes moeten maken, want dan komen de bestuurlijke verhoudingen verder onder druk.’ Als gemeenten niet de financiële ruimte krijgen om hun werk te kunnen doen, heeft heel Nederland een probleem, zei Van Zanen. Het verdelen van de tekorten is niet aan de orde. ‘Daar zijn gemeenten uiteindelijk niet mee geholpen. De koek moet groter.’

CLAIM

Als het aan de VNG ligt, wordt het dossier van de gemeentefinanciën niet ‘de zoveelste claim op de grote stapel van de kabinetsinformateur’: ‘Wij zijn een medeoverheid die het vervullen van haar

ter van Apeldoorn en voorzitter van het College voor Arbeidszaken van de VNG, op de BALV. Burgemeester Jos Wienen van Haarlem riep de VNG op snel werk te maken van de vergoeding in de onderhandelingen

primaire taak ten behoeve van alle inwoners heel serieus neemt.’

Los de financiële problemen op en de beloning zal zoet zijn, beloofde Van Zanen.

Want dan staan gemeenten klaar om de hand aan de ploeg te slaan. Investeren in woning, de energietransitie, economisch en sociaal herstel na de crisis en, vooral: ‘Wij willen een betere overheid zijn, een overheid met een gezicht die heeft geleerd van fouten uit het verleden.’ Maar daarvoor is wel perspectief nodig. De uitdagingen zijn talrijk. ‘Scholieren hebben achterstanden opgelopen, de tweedeling in de samenleving is toegenomen, ondernemers hebben tikken gekregen en inwoners raken moe en gefrustreerd. En bij de aanpak van al die uitdagingen vervullen gemeenten een essentiële rol.’ (LM) ←

met de vakbonden. Heerts: ‘We hadden gemikt op een snelle tussentijdse afspraak voor 2021, maar dat bleek van de zijde van de vakbonden niet mogelijk. Zij hebben meer tijd nodig.’ (RvdD) ←

15-2-2021 17:47:33

DUIDELIJKHEID OVER KOSTEN WARMTE De warmtetransitie vraagt om een integraal vormgegeven energiesysteem, met daaraan gekoppeld ǞȁɈƵǐȲƊǶƵ ɩƵɈǐƵɨǞȁǐ Ƶȁ ˛ȁƊȁƧǞƵȲǞȁǐ‫ خ‬ ȁƮƵȲȺ ƦƵȺɈƊƊɈ ǘƵɈ ȲǞȺǞƧȌ ƮƊɈ ƵȲ ƵƵȁ onevenredige kosten verdeling over ƮƵ ǞȁɩȌȁƵȲȺ ȯǶƊƊɈȺɨǞȁƮɈ‫ خ‬

De Hengelose wethouder Claudio Bruggink (D66) kon het niet duidelijker zeggen: Een ongelijke ordening van vitale energie-infrastructuren, is niet wenselijk.

Hij diende met negen medeondertekenaars een motie in over de warmtetransitie. De motie, met positief advies van het VNG-bestuur, werd door de leden met 99,74 procent van de stemmen aangenomen.

Gemeenten sturen de VNG daarmee op pad om hierover met het Rijk tot overeenstemming te komen. Daartoe gaat de koepel het gesprek aan met de departementen Economische Zaken, Binnenlandse Zaken en Financiën gezamenlijk. Dit om toe te werken naar een samenhangende aanpak van vraagstukken in de wijken, buurten en dorpen, om zo de doelen van de warmtetransitie beter te borgen.

Gemeenten zijn eerder akkoord gegaan met het Klimaatakkoord, waarvan de warmtetransitie onderdeel uitmaakt,

Energieneutrale nieuwbouwwoningen in Stede Broec.

onder drie randvoorwaarden, waaronder de vergoeding voor de uitvoeringslasten.

Bruggink: ‘We nemen onze verantwoordelijkheid voor het Klimaatakkoord. De warmtetransitie is complex en vraagt om nadrukkelijke regie van gemeenten.

Daar zijn voorwaarden voor gesteld en we constateren dat nog niet voor alles afspraken zijn gemaakt. Werk toe naar één integrale energiewet en geeft duidelijkheid over de omvang van de rekening van de warmtetransitie en waar die terechtkomt.’

UITVOERINGSKOSTEN

Op de ledenvergadering werd ook een motie van Assen aangenomen, met 99,73 procent van de stemmen. Daarin wordt

de VNG opgeroepen op korte termijn met het Rijk in gesprek te gaan over de reële en volledige compensatie van de uitvoeringskosten waarmee gemeenten zich geconfronteerd zien.

Burgemeester Marga Vermue van Sluis bracht namens de dertien Zeeuwse gemeenten steun uit aan de motie en het positieve advies van het bestuur. Wel maakte zij zich zorgen over het tempo waarmee de afspraken kunnen worden gemaakt en de gevolgen voor Zeeland.

Lot van Hooijdonk, wethouder van Utrecht (GroenLinks), gaf namens het VNG-bestuur aan dat de koepel zo snel mogelijk in overleg gaat met het Rijk, met daarbij een groot accent en prioriteit op 2022. (MM) ←

15 MAGAZINE

2021

REGIE GEMEENTE BIJ VERLENGDE SCHOOLTIJD De VNG moet bij de kabinetsformaɈǞƵ ˛ȁƊȁƧǞǁǶƵ ȲɐǞǿɈƵ ƧǶƊǞǿƵȁ ɨȌȌȲ ǯȌȁǐƵȲƵȁ ƮǞƵ ǘɐȁ ɨƵȲǶȌȲƵȁ ȌȁƮƵȲɩǞǯȺɈǞǯƮ ǿȌƵɈƵȁ ǞȁǘƊǶƵȁ‫ خ‬

Een motie die daartoe oproept, werd op de ledenvergadering met massale instemming aangenomen.

De motie, ingediend door Lelystad en ondersteund door negen andere gemeenten, roept de VNG op ervoor te zorgen dat gemeenten en scholen hiervoor extra

LTR_P015_LTR-TSVNG-03-2021 15

geld krijgen zodat zij samen, in onderling overleg maar onder regie van gemeenten, die verlengde schooltijd kunnen invullen.

Lelystad wees erop dat in coronatijd, ondanks grote inspanningen van het onderwijs, kinderen achterstand hebben opgelopen die ze niet zonder extra ijver kunnen inhalen. Het kabinet heeft al 224 miljoen euro vrijgemaakt voor het ondersteunen van inhaal- en ondersteuningsprogramma’s, maar gemeenten willen weten inzicht krijgen in hun individuele

situatie zodat zij het geld gericht kunnen inzetten.

Het VNG-bestuur nam de motie over.

‘Voor de korte en middellange en lange termijn overleggen wij met het ministerie van OCW. Dit moet leiden tot een “Nationaal plan onderwijs na Corona” met als doel dat alle achterstanden als gevolg van corona uiterlijk in 2028 zijn ingelopen. De rol van gemeenten moet in dat Nationale plan worden herkend en erkend’, zo reageerde het bestuur. (LM) ←

15-2-2021 17:47:36

IN BEELD

LTR_P016_LTR-TSVNG-03-2021 16

15-2-2021 17:46:10

00m(‫ ب‬ª Xy ß y m yjRÇXh²0y‫ غ‬y§

CORONAPROEF Is het mogelijk om tijdens de coronapandemie toch al grootschalige evenementen te organiseren, en onder welke voorwaarden dan?

Fieldlab Evenementen, een gezamenlijk initiatief van de publieksevenementensector en de overheid, doet daar de komende tijd onderzoek naar. Het eerste evenement vond afgelopen maandag plaats in het Beatrix Theater in Utrecht. Daar spraken 500 mensen uit de evenementensector over de toekomst van hun branche. Deelnemers moeten een recente negatieve test kunnen overleggen, en bij binnenkomst wordt nog een sneltest afgenomen, net als vijf dagen na het evenement.

LTR_P017_LTR-TSVNG-03-2021 17

15-2-2021 17:46:14

TEKST: PIETER VAN DEN BRAND

THEMA NATIONAAL MILIEUBELEIDSKADER

Niet opleggen, maar

verleiden

18

HET KABINET WIL DE TEUGELS AANHALEN OP GROTE OPGAVEN ALS DE ENERGIETRANSITIE EN DE CIRCULAIRE ECONOMIE. HET VERTREKPUNT IS HET NIEUWE NATIONAAL MILIEUBELEIDSKADER ‫ن‬ywj‫ خه‬Xh J0w00yÀ0y ß0ªR00ª²À ß ª m²y J ²!0§²X²‫ خ‬ٙHOU NOU EENS OP MET TELKENS WEER NIEUW MILIEUBELEID MAKEN.’

MAGAZINE

2021

H

et ontwerp van het milieubeleidskader werd afgelopen zomer gepubliceerd op internetconsultatie, maar leidt dus tot kritiek. Met de hoofdlijn van de milieubeleidsnota is op zich niks mis, zegt wethouder Jurgen van Houdt (ChristenUnie) in Enschede. ‘Het kader gaat in op milieuproblemen en geeft vergezichten hoe die op te lossen, al staan de ambities nogal abstract geformuleerd en kan ik er weinig vernieuwends in ontdekken.’

Nederland heeft een lange traditie van milieubeleidsnota’s. Eind jaren tachtig verscheen het eerste Nationaal Milieubeleidsplan (NMP). Dat NMP, dat zelfs in het Russisch en het Chinees werd vertaald, vormde de blauwdruk voor Europese beleidsplannen en stond bol

LTR_P018_LTR-TSVNG-03-2021 18

van voorzienigheid. Het concept van de circulaire economie stond er al in en ook het klimaatbeleid werd geagendeerd. Met de NMP’s lukte het de overheid de milieubelasting sterk terug te dringen, maar hardnekkige knelpunten als de stikstofemissies en de mest- en ammoniakuitstoot bleven. Het vierde

plan uit 2001 was het laatste NMP. De glans leek eraf. In de Wet milieubeheer staat nog altijd de verplichting voor bewindslieden op milieu om elke vier jaar een strategisch milieuplan op te stellen, maar daar had geen enkel kabinet meer een boodschap aan.

SCHETS

Met het Nationaal Milieubeleidskader (NMK) ligt er na lange tijd weer een schets van nationaal milieubeleid. De ontwerpnota is bedoeld als voorbode van een nieuw Nationaal Milieubeleidsprogramma (NMP) dat in 2022 verschijnt.

Het NMK spreekt de urgentie van ambitieus milieubeleid uit. Met een opvallend accent: hernieuwde rijkssturing. De grote opgaven als de duurzame energievoorziening, de circulaire economie en de kringlooplandbouw vergen een lange adem. Een strakke regie vanuit het Rijk is nodig, zo stelt het nieuwe milieubeleids-

15-2-2021 17:46:30

Gemeenten in de Gooi en Vechtstreek hebben een digitaal materialenplatform opgezet voor herbruikbare producten en bouwmaterialen.

kader, om al deze opgaven een slinger te geven.

Dat laatste is een belangrijk kritiekpunt voor gemeenten. Van Houdt: ‘Je praat wel over beleid dat een grote impact heeft op gemeenten. Daar ligt immers een groot deel van de uitvoering en daar is in deze nota nog onvoldoende rekening mee gehouden. Waarom laat je gemeenten niet vanaf het vroegste begin meedenken?

Maak gebruik van onze kennis en kunde, zou ik zeggen.’

In Borger-Odoorn mist wethouder Freek Buijtelaar (Gemeentebelangen) eveneens de nuttige inbreng van gemeenten.

‘Om de stikstofemissies aan te pakken, heeft het Rijk zichzelf nadrukkelijk in positie gebracht. Stikstofdepositie is inderdaad een groot probleem. Dan is het vreemd dat wij daar als gemeenten niet over gaan. Zo kunnen we geen invulling geven aan onze taak. Je moet zo’n vraagstuk met z’n allen oppakken, maar dat gebeurt niet. Ook laat je zo eventuele koppelkansen met andere thema’s liggen. De middelen om de stikstofproblematiek aan te pakken, worden te sectoraal ingezet. Het NMK verandert daar niets aan.’

STRAKKER

Het Rijk wil overduidelijk de regie naar zich toe trekken, proeft wethouder Pieter Neven (PCG) van Buren. ‘Terwijl

LTR_P019_LTR-TSVNG-03-2021 19

gemeenten meer in netwerkverband zijn gaan werken en zich als partner opstellen om met hun stakeholders en andere overheden dingen voor elkaar te krijgen, maakt deze nota juist een tegengestelde beweging. Het Rijk wil er strenger en strakker op gaan zitten. Op een aantal gebieden is dat logisch, denk aan landelijke normen voor pfas. Maar dat is niet overal het geval, en je zult de samenleving op moeten zoeken. Neem kringlooplandbouw. Bij zo’n ingrijpende transitie heb je de boeren zelf hard nodig. Dus moet je draagvlak creëren.

Dat doe je niet door de regie te nemen.

Juist in de uitvoering moet je dingen loslaten. Dat mis ik in deze nota.’

Een van de kritiekpunten uit de internetconsultatie van het ontwerpkader is dat de nota weinig aandacht heeft voor steden en kernen. ‘Gemeenten komen er bekaaid vanaf’, zegt ook Neven. ‘We pakken juist steeds meer onze rol op de energietransitie, de circulaire economie en

een belangrijk thema als klimaatadaptatie, wat nadrukkelijk op het bordje van gemeenten ligt. Ook zijn we allemaal druk met het maken van warmteplannen. Dat zit allemaal in de startfase en er moet nog veel gebeuren. Geef gemeenten de ruimte. We zijn van goede wil. Dan is het de vraag of zo’n NMK wel op het juiste moment komt. In elk geval is daar weinig waardering voor.’

19 MAGAZINE

2021

OMGEVINGSWET

Een sectorale rijksopdracht op milieugebied, stelt Van Houdt, doorkruist de uitgangspunten van de Omgevingswet, die veel verantwoordelijkheid bij gemeenten neerlegt om samen met inwoners en bedrijven van onderop ontwikkelingen vorm te geven. ‘Laat ons nou eerst op lokaal niveau in de geest van deze wet de integrale afwegingen maken, zonder sectorale directieven. In onze omgevingsvisie gaan we proberen de milieudoelen te integreren met de an-

‘Je moet zo’n vraagstuk met z’n allen oppakken, maar dat gebeurt niet’ 15-2-2021 17:46:34

‘Het Rijk moet stimuleren dat milieu en klimaat

prominent in de lessen

terugkomen’

20 MAGAZINE

2021

dere beleidsterreinen. Overigens hebben we in Enschede geen enkel probleem om de milieudoelen in de Omgevingswet te realiseren. We voldoen bijvoorbeeld al aan de normen voor lucht, bodem en geluid. We hebben nu geen behoefte aan nieuw beleid voor deze thema’s.’

In Rotterdam deelt wethouder Arno Bonte (GroenLinks) de kritiek dat het NMK nog te veel sectoraal is ingestoken en daarmee haaks staat op de integrale aanpak van de Omgevingswet. Een kritiekpunt dat ook de VNG in haar inbreng op het ontwerp-milieubeleidskader naar voren brengt (zie kader).

Bonte: ‘Een van de hoofdsporen in onze omgevingsvisie is een “Gezonde Stad”.

Die kun je alleen maar realiseren als je over beleidsvelden heen samenwerkt. Als wethouder milieu heb ik mijn collega’s van haven, mobiliteit en ruimtelijke ordening hard nodig om echt stappen te kunnen zetten. De afweging tussen deze belangen kunnen we bij uitstek lokaal maken.’

MEEDENKEN

Wethouder Peter Hoek (SGP) van Tholen constateert dat het NMK eveneens schuurt met de Nationale Omgevingsvisie (NOVI). Daarin staan meewerken en -denken centraal. ‘Dat is een veel

positievere insteek. Dat moet je niet aan komen zetten met sectoraal beleid. In Zeeland werken we aan een klimaatadaptatiestrategie. Zo’n strategie kun je niet realiseren zonder de integraliteit met andere beleidsdomeinen. We zien zoveel dwarsverbanden lopen met onder meer onze Regionale Energiestrategie.

Water is ook een energiebron. Het is niet meer van deze tijd om te denken dat je de klimaatopgave alleen met het milieuspoor aan kunt vliegen.’

ONDERWIJS

Neven wijst erop dat de nota nog een belangrijk veld onbesproken laat: het onderwijs. ‘Daar staat precies één zin over in. Bewustwording bij kinderen is essentieel.’ De gemeente Buren faciliteerde onlangs een ‘klimaatdag’ van een basisschool. Uit de presentaties van schoolkinderen rolde maar één wens: wanneer komen de windmolens? ‘Waar volwassenen vaak nog twijfels hebben’, vertelt Neven, ‘blijken kinderen er toch heel anders in te staan. Het Rijk moet stimuleren dat milieu en klimaat prominent in de lessen terugkomen.’

Gemeenten zijn nu aan zet in de Omgevingswet, stelt Van Houdt. Zij hebben juist behoefte aan een steuntje in de rug. ‘De grote opgaven als de klimaat-

adaptatie en de energietransitie zijn ons bekend. Het probleem is niet dat er op die terreinen extra of scherpere normen moeten komen, maar dat er voldoende middelen moeten zijn om er daadwerkelijk mee aan de gang te gaan. Een rijksoverheid die het oplossen van deze opgaven serieus neemt, zorgt ook voor voldoende middelen voor het uitvoerend niveau. Leg ons dus niets op maar verleid ons en geef ons de mogelijkheden. En hou nou eens op met telkens weer nieuw beleid maken. Zorg dat je het bestaande beleid kans geeft om te werken door het te voorzien van adequate financiering.

En dan helpt het weer als gemeenten zichzelf niet hoeven op te eten door de tekorten van tientallen miljoenen in het sociale domein.’

Op uitvoerbaarheid gaat het NMK niet in, constateert ook wethouder Buijtelaar in Borger-Odoorn: ‘Gemeenten zijn al met zoveel thema’s bezig. Wat komt hier straks weer extra bij kijken? Krijgen we daar het instrumentarium bij en hebben we daar de capaciteit en afdoende financiële middelen voor? We kunnen het wel over de doelen en de inhoud hebben, maar als dat soort randvoorwaarden niet zijn geregeld, zal het beleid zonder twijfel mislukken. Dan sterft het in goede bedoelingen.’ ←

VNG: graag een impactanalyse De VNG kan zich op hoofdlijnen vinden in de principes van het NMK, bleek afgelopen najaar. Wel zijn er zorgen, over de uitvoerbaarheid, de samenhang tussen de verschillende sectoren en de rol van gemeenten. Lees de hele brief op: vng.nl/brieven/reactie-nationaal-milieubeleidskader.

LTR_P020_LTR-TSVNG-03-2021 20

15-2-2021 17:46:35

Download voor meer nieuws de VNG Nieuwsapp

Beste Thorbeckeprofessor, IK BEN ER VOORSTANDER VAN OM ONS REGLEMENT VAN ORDE VOOR DE RAAD TE

‘In Frankrijk vinden ze mijn gemeente Dongen van 26.000 inwoners enorm groot.

PUBLICEREN ALS ALGEMEEN VERBINDEND VOORSCHRIFT. MAAR IS HET EIGENLIJK WEL EEN VERORDENING? ROBIN REICHRATH, JªXIIX0ª JÇm§0y٬àXÀÀ0w

Geachte heer Reichrath, Burgemeester Marina Starmans van Dongen is geen voorstander van grotere gemeenten, BN De Stem 9 februari

Publicatie van een Reglement van Orde is zonder meer een goed idee.

Voor raadsleden zijn de regels uit het Reglement juridisch bindend. Dat betekent dat er niet kan van worden afgeweken, tenzij het Reglement dat zelf mogelijk maakt.

Rli-advies: digitaal duurzamer

Van dergelijke bindende regels moet een inwoner kennis kunnen nemen als die zich verdiept in de werkwijze van de gemeenteraad. Dan lijkt mij het wel logisch en handig om daarvoor technisch de vorm van een verordening te kiezen.

Daar zou ik ook als burger het eerste gaan zoeken.

Om duurzaamheid te bevorderen, moet de overheid veel krachtiger ingrijpen in, en gebruikmaken van de digitale wereld. Dat staat in het advies Digitaal duurzaam van de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli).

ßȌȌȲ ƮƵ ˛ǯȁȯȲȌƵɨƵȲȺ‫ ب‬ƵƵȁ ªƵǐǶƵǿƵȁɈ van Orde bevat doorgaans overwegend intern werkende voorschriften, zodat geen sprake is van échte algemeen verbindende voorschriften zoals in de APV staan. ←

De Rli concludeert dat digitale technologie en datagebruik de samenleving ingrijpend veranderen. Dit heeft grote gevolgen voor de duurzaamheid van de leefomgeving. Hoewel digitalisering en duurzaamheid onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden, is hiervoor geen aandacht in het overheidsbeleid.

De overheid voert actief beleid om de leefomgeving te verduurzamen, maar de digitale kant krijgt daarbij volgens de Rli onvoldoende aandacht.

Een voorbeeld van positieve gevolgen van digitalisering voor duurzaamheid is het efficiënter maken van productieprocessen door de zon- en windenergie in het energiesysteem te integreren. Maar digitalisering leidt niet vanzelfsprekend tot een duurzamere samenleving, staat in het advies. Het jaagt ook consumptie aan, zorgt voor een groei van de grondstofintensieve industrie en voor een toename van de uitstoot van broeikasgassen. (MM) ←

LTR_P021_LTR-TSVNG-03-2021 21

21 MAGAZINE

2021

Geerten Boogaard, Thorbeckehoogleraar Ook een vraag voor Geerten Boogaard? wƊǞǶ ȁƊƊȲ‫ ب‬ thorbeckehoogleraar@ vngmagazine.nl.

15-2-2021 17:46:49

LTR_P022_LTR-TSVNG-03-2021 22

15-2-2021 17:47:02

TEKST EN BEELD: SANNE VAN DER MOST

THEMA SANERING VARKENSHOUDERIJEN

Minder

stenen,

meer groen

GEUROVERLAST EN FIJNSTOFUITSTOOT VAN GROOTSCHALIGE VARKENSSTALLEN LEIDEN TOT EEN ONAANTREKKELIJKE LEEFOMGEVING EN GEZONDHEIDSRISICO’S. IN MEIERIJSTAD WORDT FLINK GEBRUIKGEMAAKT VAN DE SANERINGSREGELING. NEGENTIGDUIZEND VIERKANTE METER VARKENS MAAKT PLAATS VOOR AANTREKKELIJKE HERBESTEMMING.

23 MAGAZINE

2021

D

e door het Rijk in het leven geroepen Subsidieregeling sanering varkenshouderijen moet zorgen voor een beter een aantrekkelijker leefklimaat door gezondere lucht en minder geuruitstoot. Boeren die willen stoppen, krijgen een compensatie én ondersteuning vanuit de gemeente bij het realiseren van nieuwe ideeën. In het Brabantse Meierijstad is het enthousiasme om mee te doen ‘enorm’, zegt wethouder Jan Goijaarts (CDA) van economische zaken, financiën en ruimtelijke ontwikkeling.

‘Maar liefst 42 boeren hadden interesse in de regeling. Dat is tien procent van het totaal aantal veehouders dat zich landelijk heeft aangemeld. Niet zo gek als je bedenkt hoeveel varkenshouderijen we hier hebben.’

FAMILIEBEDRIJVEN

Varkenshouder Wil Smits maakt gebruik van de saneringsregeling.

LTR_P023_LTR-TSVNG-03-2021 23

Veel animo dus in Meierijstad. Tegelijkertijd heeft de regeling natuurlijk enorme impact. Goijaarts: ‘Bij ons in de regio zijn het bijna allemaal familiebedrijven. Stel je voor, je hebt het bedrijf van je vader overgenomen, je opa leeft nog en dan moet je ineens op korte termijn beslissen om te stoppen. Dan staat je leven wel even op zijn kop.’

Kort was de termijn inderdaad. Tussen het bekendmaken van de regeling

15-2-2021 17:47:04

‘Sommige veehouders hadden goed voor ogen wat ze in de toekomst willen gaan doen’ en het verkopen van alle varkens en slopen van de stallen zit anderhalf jaar. ‘Begin 2020 werd het besluit bekendgemaakt en binnen twee maanden moesten de boeren beslissen of ze interesse hadden om mee te doen’, ligt Goijaarts toe. ‘Dat zijn lastige keuzes.’

Boeren die al aan de pensioengerechtigde leeftijd zitten en geen opvolging hebben, maken over het algemeen graag gebruik van de regeling. Goijaarts: ‘Ze slopen hun stallen, zorgen dat hun huis op orde is zodat ze er ook na hun pensioen kunnen blijven wonen en oud kunnen worden. Voor jongere agrariërs kan de keuze lastiger zijn. Zij kunnen nu wel gaan verkopen en slopen en compensatie krijgen, maar wat dan? Als alles achter de rug is, zijn ze misschien net veertig en moeten ze nog heel wat jaren voor inkomen zorgen. Daarom adviseren we de boeren tijdens het traject al vast na te denken over een alternatief voor de toekomst.’

24 MAGAZINE

2021

REKENSOM

De vergoeding voor het beëindigen van hun varkensbedrijf en de sloop van hun stallen verschilt per agrariër. ‘Het is een rekensom die wordt gemaakt op basis van het aantal vierkante meters, de leeftijd van de stallen en die van de initiatiefnemer’, legt Goijaarts uit. ‘Dat laatste dwong een aantal initiatiefnemers sneller een besluit te nemen. Een maand langer wach-

ten, betekende soms dat je een jaar ouder bent en dat had weer impact op de hoogte van de vergoeding. Ook dat leverde uiteraard een enorme druk op de initiatiefnemers op. Vanuit de gemeente hebben we daarom geprobeerd de veehouders zo veel mogelijk te ondersteunen. Dat doen we onder meer door het voeren van keukentafelgesprekken bij de boeren thuis over wat ze nodig hebben, hoe we ze verder kunnen helpen om uiteindelijk dat lastige besluit te kunnen nemen en wat vervolgens interessante alternatieven kunnen zijn. Want sommige veehouders hadden heel goed voor ogen wat ze in de toekomst willen gaan doen en andere weer helemaal niet. Ook daarin proberen we als gemeente mee te denken.’

Boeren die extra advies en ondersteuning willen bij het realiseren van dat alternatief, konden bij de gemeente een voorstel indienen in de vorm van een principeverzoek. ‘Die verzoeken zijn vervolgens voorgelegd aan het college’, legt Goijaarts uit. ‘Kunnen we ermee uit de voeten? Past het in het bestemmingsplan? Wat is nodig om de nieuwe plannen te realiseren en hoe kan de gemeente een rol spelen door te faciliteren, belemmeringen weg te nemen en vergunningen te verlenen? Tot nu toe hebben wij als college in vijfentwintig gevallen medewerking aan een principeverzoek verleend.’

Er zijn varkenshouders die met paarden aan de slag willen.

Beeld: Shutterstock

LTR_P024_LTR-TSVNG-03-2021 24

15-2-2021 17:47:09

HORECA

Het zijn vijfentwintig uiteenlopende plannen. Zo zijn er varkenshouders die een paardenhouderij of een boomkwekerij willen starten. Anderen willen hun boerderij uitbreiden met een zorgfunctie. En er zijn plannen voor het ontwikkelen van woningen op basis van een subsidieregeling van de provincie NoordBrabant, en voor het opzetten van een horecagelegenheid in een grote lichte kas midden in het groen.

Aangescherpte regels wegen ook mee bij de beslissing van de ondernemer. ‘Vaak hebben ze nog niet voldaan aan de aangepaste emissienorm voor stalsystemen die in Brabant gaat gelden’, legt Goijaarts uit. ‘De investeringen die daarvoor nodig zijn, verschillen enorm per stal. Dus ook al doe je nu niet mee aan de regeling, dan nog moet je voor 2024 voldoen aan die norm.’

De aanvrager maakt dus zelf de afweging en neemt die berekening mee in zijn voorstel. Moet je tóch al investeren, dan kan het interessant zijn om mee te doen aan de regeling. Alles wat je overhoudt, kan in het nieuwe plan worden gestoken. ‘Want zo gaat het natuurlijk ook’, weet Goijaarts. ‘De gesprekken zijn soms emotioneel maar er komt ook veel rationaliteit bij kijken. Het zijn uiteindelijk wél ondernemers en die kunnen goed onderhandelen.’

GEUR

Over het algemeen kijkt Goijaarts positief terug op het afgelopen jaar. ‘Het is fijn dat zoveel varkenshouders van de regeling gebruik willen maken en dat wij ze als gemeente kunnen ondersteunen en maatwerk kunnen bieden. De verminderingen rond geur- en fijnstofuitstoot gaan ook zeker verschil uitmaken.’

Over de manier waarop de regeling door Den Haag bij de gemeenten is neergelegd, is hij wat minder enthousiast. ‘De tijdspanne waarbinnen alles moest gebeuren, was te kort. In anderhalf jaar alle varkens verkopen, stallen slopen met alles wat daarbij op je pad komt én je nieuwe initiatief klaar hebben liggen, bleek niet praktisch uitvoerbaar. Zo’n beslissing is heel ingrijpend in het leven van mensen en in de toekomst van gezinnen. Dat moet je niet overhaasten.

Dat vraagt tijd en rust. Het had geholpen als het Rijk daarover op voorhand met de gemeenten overlegd had. Als die tijd er wél was geweest, hadden nog meer varkenshouders gebruikgemaakt van de regeling, denk ik.’ ←

LTR_P025_LTR-TSVNG-03-2021 25

Varkenshouder Wil Smits begint een boomkwekerij

‘IK WORD BINNENKORT VIJFTIG EN IK HEB GEEN OPVOLGER’ ‘Het is gek hoor. Mijn hele ochtendroutine is anders.

Vroeger deed ik altijd eerst de varkens. Daar was ik lang zoet mee. Nu kijk ik even hoe de lege stal erbij ȺɈƊƊɈ Ƶȁ ƮƊȁ ǐƊ ǞDz ɩƵƵȲ ȁƊƊȲ ƦǞȁȁƵȁ ɨȌȌȲ ƮƵ DzȌǏ˛Ƶ‫خ‬ Mijn vader had vroeger koeien en varkens. Op een gegeven moment hebben we dat gesplitst. Mijn broer ging door met de koeien en ben ik in 1983 samen met mijn vrouw Ellie met de varkens verder gegaan op deze locatie. In 1992 nam ik het bedrijf over en heb ik het verder uitgebouwd. Toen we hoorden over de regeling rond het saneren van varkensbedrijven dacht ik eerst dat het niet echt iets voor mij was. Mijn boekhouder dacht er anders over. Het gaat wel om serieus geld, zei hij. Ook mijn zus vond dat ik het moest doen. Jezelf opgeven kan altijd toch?

Eigenlijk hadden ze wel gelijk. Ik word binnenkort vijftig dus ik moet ook wel over mijn toekomst gaan nadenken. Onze drie kinderen zien geen toekomst op de boerderij. Die hebben andere plannen. Een opvolger heb ik niet dus na mij zou het bedrijf doodlopen. Tja, wat doe je dan? Ik ben er toch maar over gaan nadenken. Het is toch een bedrag met meer dan zes nullen. Maar goed, ik moet er ook een hoop van betalen. De stallen slopen, mijn ǘɯȯȌɈǘƵƵDz Ɗ˜ȌȺȺƵȁ Ƶȁ ǞDz ƦƵȁ ɨƊȁ ȯǶƊȁ ǘǞƵȲȁƊ ƵƵȁ boomkwekerij te beginnen. Dat kost allemaal geld.’

25 MAGAZINE

2021

15-2-2021 17:47:13

TEKST: LEO MUDDE | BEELD: MARC BOLSIUS

RUIMTELIJK BELEID EN BREDE WELVAART

Nieuw

kompas

26

MET DE AANSTELLING VAN JOKS JANSSEN ALS PROFESSOR OF PRACTICE ‘BREDE WELVAART IN DE REGIO’ WIL DE TILBURGSE UNIVERSITEIT EEN WETENSCHAPPELIJK KADER BIEDEN VOOR GEMEENTEN, DIE MET HUN RUIMTELIJK BELEID DE BREDE WELVAART KUNNEN VERSTERKEN.

MAGAZINE

2021

De menselijke maat De menselijke maat in de publieke dienstverlening geldt als een diffuus begrip. In een serie artikelen poogt VNG Magazine antwoorden te vinden.

Dit is artikel 3.

B

rede welvaart, het is een term die nog niet zo heel lang geleden weinig werd gebruikt. Maar in korte tijd is ze vast onderdeel geworden van het overheidsjargon. Ruim een jaar geleden introduceerde Rabobank-econoom Otto Raspe het begrip bij gemeenten, tijdens een bestuurdersdag van de VNG. Zijn boodschap: stop met het nemen van het Bruto Binnenlands Product (BBP) als uitgangspunt voor beleid en vervang het door de Brede Welvaartsindicator, de BWI. Waar het BBP alleen uitgaat van economische groei, geeft een BWI een veel genuanceerder beeld van de welvaartsgroei. De staat van onderwijs, gezondheid, milieu, de balans tussen werk en privé, subjectief welzijn – allemaal thema’s die in de BWI worden meegenomen.

Joks Janssen gaat zich in Tilburg vooral bezighouden met het omgevingsbeleid. Omgevingsplannen die bepalen hoe onze dagelijkse leefomgeving wordt ingericht en georganiseerd, zijn direct verbonden met de kwaliteit van leven. Hoe kan het beleid voor de fysieke leefomgeving bijdragen aan het versterken van brede welvaart? Hoe zorgen we ervoor dat niet alleen de economische groei centraal staat, maar ook de mens en zijn welbevinden?

Brede welvaart is op zichzelf geen nieuw begrip, zegt Janssen. ‘Het is eigenlijk nieuwe taal voor een wat ouder verhaal van duurzame

26-27 LEESVERHAAL_Menselijke maat.indd 26

ontwikkeling. Die discussie speelt op lokaal en regionaal niveau al vanaf de jaren tachtig. Brede welvaart geeft het een nieuwe impuls. Het denken hierover nam een grote vlucht na de financiële en economische crisis van 2008. Economen gingen zich toen realiseren dat het BBP misschien toch niet het geschikte kompas was om op te koersen.’

Economische wildgroei had een grens, zo bleek. Sinds een jaar of zes wordt de Wellbeing Economy ook in Nederland omarmd. ‘Zeker nadat de Tweede Kamer de nationale planbureaus heeft gevraagd het brede welvaartsconcept verder uit te werken. Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft de vertaalslag gemaakt naar de wereld van het lokaal en regionaal bestuur’, zegt Janssen.

16-2-2021 16:17:14

Gemeenten moeten in staat worden gesteld de slag naar de brede welvaart te maken, zegt Joks Janssen.

inwoners op orde zijn, dan is er een grote kans dat ze ook op de arbeidsmarkt zullen slagen en later minder onder het kopje Uitkeringen op de gemeentebegroting terugkomen.’

NIEUW KADER

REGIONALE SCHAAL

Janssen gaat zich in Tilburg vooral richten op de regionale schaal. ‘Brede welvaart gaat over kwaliteit van leven en kwaliteit van de leefomgeving, en de interactie tussen die twee. De regio is eigenlijk de maat van ons dagelijks bestaan. Voor onderwijs, gezondheid en arbeidsmarkt moet je bijna altijd naar dat niveau kijken. Maar het echte werk moet natuurlijk ook voor een groot deel lokaal plaatsvinden.’

De vraag is, hoe je brede welvaart kunt vangen in de harde cijfers van een gemeentebegroting. Wat een parkeerplaats oplevert, is goed te begroten. Maar welbevinden, welke kosten en opbrengsten hang je daaraan?

Janssen vindt het sociaal domein een goed voorbeeld hoe het kán: ‘Als je merkt dat lokaal preventiebeleid in de sfeer van gezondheid ervoor zorgt dat minder mensen aanspraak gaan maken op zorgvoorzieningen, dan vertaalt zich dat in euro’s. Uiteindelijk is het voor gemeentebestuurders beter om aan de voorkant te sturen dan aan het eind van de pijplijn. Als je ervoor zorgt dat het welzijn en welbevinden van je

26-27 LEESVERHAAL_Menselijke maat.indd 27

Had het BBP-kompas z’n beperkingen, met brede welvaart krijgen gemeenten een nieuw, meer integraal afwegingskader in handen om koers te houden in wat Janssen de ‘golven van verandering’ noemt: de coronapandemie, de klimaatopgave, de biodiversiteitscrisis. Is dit ook het moment voor een complete reset van de samenleving, zoals vaak wordt gezegd?

‘Het perspectief van brede welvaart dwingt je in ieder geval anders naar economische groei te kijken’, zegt hij. ‘Wat draagt deze sociaal bij, en ecologisch?

Alleen maar koersen op economische productiviteit is misschien op de korte termijn voordelig, voor de huidige generatie, maar je moet ook denken aan je kinderen en kleinkinderen.’

Maar gemeenten moeten wel in staat worden gesteld om de slag naar de brede welvaart te maken, en daar maakt Janssen zich zorgen over. ‘Gemeenten krijgen niet de middelen om hun taken goed uit te kunnen voeren. Dat zie je ook bij de nu voorgestelde verdeling van het gemeentefonds. En als je die middelen niet hebt, moet je als gemeentebestuur moeilijke keuzes maken. Het sociaal domein is dan het koekoeksjong dat andere domeinen wegdrukt uit de gemeentebegroting: cultuur, de leefomgeving. Dan maak je het voor de brede welvaart wel heel ingewikkeld.’

Wat mogen gemeenten van zijn werk aan Tilburg University verwachten? Janssen: ‘We krijgen verschillende vragen van gemeenten, bijvoorbeeld over de monitoring van brede welvaart. Hoe breng je die in beeld? Wat komt daar allemaal bij kijken?

In de Academische Werkplaats “Brede welvaart in de regio” gaan we samen met gemeenten onderzoek doen. Met mensen uit de lokale beleidspraktijk, science practitioners, gaan we gemeenten helpen met concrete thema’s die met brede welvaart samenhangen. Dus gemeenten mogen veel verwachten, we gaan ze dicht op de huid zitten.’ ←

Wie is...

Joks Janssen is Professor of Practice ‘Brede welvaart in de regio’ aan Tilburg University.

27 MAGAZINE

2021

‘De regio is eigenlijk de maat van ons dagelijks bestaan’ 16-2-2021 16:17:20

NET UIT

Zo bestuur je een slimme stad Als gevolg van de digitalisering zijn tal van bedrijfstakken de afgelopen twintig jaar radicaal veranderd. De politiek zal niet achterblijven, stellen de auteurs van de bundel Zo bestuur je een slimme stad.

28

Big data hebben invloed op beleid, maar politici en bestuurders moeten die data leren begrijpen en leren interpreteren, zodat ze beslissingen nemen die niet alleen meer welzijn brengen, maar ook de democratie versterken. Onder meer acht wethouders en een burgemeester komen aan bod.

Digitalisering en technologisering

hebben niet alleen invloed op de inhoud van het werk, de manier van werken verandert er ook door. Daarnaast is er aandacht voor de gevolgen voor het beleid en worden concrete instrumenten aangereikt om aan de slag te gaan. Het eerste exemplaar van het boek werd aangeboden aan Franc Weerwind, burgemeester van Almere en voorzitter van de VNGcommissie Informatiesamenleving.

Zo bestuur je een slimme stad. De democratie versterken met een digitaliserende samenleving, future-city.nl/ slimbesturenboek. De digitale versie is gratis, het papieren boek kost € 29,00.

MAGAZINE

2021

Leren van crises De containerramp in het Waddengebied, de aanslag in de tram, de moord op advocaat Derk Wiersum en de cyberaanval op Maastricht University.

In de bundel Lessen uit crises en minicrises 2019, de achtste in een reeks, wordt opnieuw lering getrokken uit calamiteiten die Nederland troffen. Het zijn niet alleen de grote rampen die aan bod komen, maar ook kleinere gebeurtenissen.

Vina Wijkhuijs en Menno van Duin (red.), Lessen

JƵɹƊǐ ɨƊȁ ƮƵ ǐȲǞǏ˛ ƵȲ RȌƵ ɹǞƵȁ ȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ ƵȲȺ ǘɐȁ ǐƵɹƊǐȺٌ positie? In een onlangs verschenen bundel wordt die vraag aan ǐȲǞǏ˛ ƵȲȺ ɹƵǶǏ ǐƵȺɈƵǶƮ‫ خ‬

Het ambt werd ingevoerd bij de invoering van de dualisering in 2002 en is nog redelijk jong. Maar gezag is belangrijk, constateren de onderzoekers. Een gezagsvolle raadsgriffier als hoofd van een goed toegeruste griffie is van grote waarde voor het functioneren van de raad als hoogste bestuursorgaan van de gemeente.

Toch is het voor veel raden nog zoeken welke ondersteuning ze precies nodig hebben van de griffier. Het gezag van de raadsgriffier is de derde uitgave in een reeks bundels waarin de Stichting Beroepseer onderzoek doet naar het gezag binnen de lokale democratie. In 2018 stond de wethouder centraal, in 2019 de gemeentesecretaris.

uit crises en

LTR_P028_LTR-TSVNG-03-2021 28

mini-crises 2019,

Corné van der Meulen, Gerard van Nunen, Thijs Jansen en Niels

Boombestuurs-

Karsten, RƵɈ ǐƵɹƊǐ ɨƊȁ ƮƵ ȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˸ ƵȲ, Stichting Beroepseer. Gratis

kunde, € 29,00.

te downloaden op beroepseer.nl.

15-2-2021 17:50:47

BEELD: DIMITRY DE BRUIN

CIJFERS IN BEELD ER IS SPRAKE VAN EEN STIKSTOFCRISIS, MAAR DE AFGELOPEN DERTIG JAAR STOOTTE NEDERLAND STEEDS MINDER STIKSTOF UIT. MAAR OOK DE EUROPESE UITSTOOTPLAFONDS DALEN. BRON: Waarstaatjegemeente.nl en Ministerie van IenM.

Blootstelling aan stikstofdioxide per gemeente in 2018 (microgram (μg) per kubieke meter). < 12 12 < 14 15 < 16 17 < 18 ‫׈ׁ ڝ‬

UITSTOOT STIKSTOF AFGELOPEN 30 JAAR, PER SECTOR (Kiloton‫ه‬

Verkeer

Industrie, ƵȁƵȲǐǞƵ ‫ ۋ‬ȲƊǏ˛ ȁƊƮƵȲǞǯƵȁ

Landbouw

Consumenten

Handel, diensten en overheid en bouw

1000

Totaal sectoren

800

600

Plafond 400

200

29 Infographic DEF.indd 29

20 20

20 19

20 18

20 15

20 10

20 05

20 00

19 95

19 90

0

15-2-2021 18:03:01

Melany maakt als Digital Young Professional de Instagram-data van een grote gemeente écht relevant!

Ontdek hoe Young Professionals jou helpen versnellen in digitale communicatie.

Lees het hele verhaal op SchaalX.nl/DYP. SchaalX voor vernieuwing en versnelling in marketing en communicatie

SchaalX2021 AdvertentieVNG 210x297 v1 indd 1 LTR_P030_LTR-TSVNG-03-2021 30

11-02-2021 10:59 15-2-2021 17:48:13

André Krouwel Oprichter Kieskompas

COLUMN

politicoloog Vrije Universiteit andre.krouwel@vu.nl @AndréKrouwel

VERVUILING

V

eel gemeenten worstelen met het vinden van een goed afvalsysteem. Vaak willen wethouders de stroom afval inperken door inwoners zelf het afval te laten scheiden en hen te laten betalen per zak aangeboden afval.

Een vermindering van die afvalstroom wordt vaak genoemd als belangrijkste voordeel van dit diftarsysteem, waar burgers per aangeboden hoeveelheid afval betalen, in plaats van een vast bedrag per jaar. Het idee is dat mensen zich meer bewust worden van de hoeveelheid afval als zij per afvalzak moeten betalen. Ook motiveert het hen om hun afval te scheiden omdat materialen die kunnen worden hergebruikt, gratis kunnen worden aangeboden.

Maar diftar ligt al jaren onder vuur, omdat het systeem leidt tot veel zwerfvuil en dumping van restafval. Sommigen proberen de kosten te ontlopen door hun restafval in de containers te gooien die daar niet voor zijn bedoeld, waardoor het recyclen duurder of zelfs onmogelijk wordt. Het is niet altijd kwade wil: mensen die kleinbehuisd zijn, hebben soms simpelweg te weinig ruimte om afval te scheiden in verschillende zakken of bakken. Maar een deel van de weerstand, blijkt uit onderzoek, komt voort uit perceptie. Van belang is dat mensen zien dat er recycling plaatsvindt. Als ze het gevoel hebben dat het systeem uitsluitend wordt ingevoerd om meer inkomsten voor de gemeente te genereren, zijn ze minder geneigd zich aan de ‘afspraken’ te houden.

Een ander nadeel van diftar is dat het een flinke investering betekent voor gemeenten om alle afvalbakken met een registratiesysteem uit te rusten en burgers van een pasje te voorzien. Een bedrag in één keer innen is eenvoudiger en goedkoper. Ook kan differentiatie leiden tot negatieve financiële effecten bij zwakke groepen, zoals chronisch zieken en ouderen, bijvoorbeeld als zij veel verband gebruiken. Nog een oneerlijkheid: supermarkten en winkels gebruiken veel verpakkingsmateriaal, dat door de koper moet worden afgevoerd.

Het principe van ‘de vervuiler betaalt’ gaat daarom niet volledig op. Zeker niet voor mensen die door een schraal aanbod van winkels of vanwege hun geringe budget niet zo makkelijk naar alternatieve producten kunnen uitwijken.

Financiële prikkels kunnen helpen bij het oplossen van milieuvraagstukken, maar veel belangrijker zijn de politieke oriëntatie en milieuvoorkeuren van mensen. Linkse, progressieve en ‘groene’ burgers zijn bereid meer te doen en te betalen voor een schoner milieu dan inwoners op de rechterflank van het politieke spectrum. Echter, juist in stedelijke gebieden waar meer kiezers zijn die een ‘groene’ politiek aanhangen, zien we een relatief hoge afvalproductie, veel restafval en een heel laag scheidingspercentage.

Je krijgt enorm medelijden met wethouders die verantwoordelijk zijn voor de vuilophaal.

31 MAGAZINE

2021

VAN BELANG IS DAT MENSEN ZIEN DAT ER RECYCLING PLAATSVINDT

LTR_P031_LTR-TSVNG-03-2021 31

15-2-2021 17:48:24

BETOOG

PIETER KOS

De sociale werkplaats is een serieus bedrijf

32

De Tweede Kamer steunt een plan van CDA en SP om een nieuw netwerk van sociale ontwikkelingsbedrijven te ontwikkelen, waar mensen met een arbeidsbeperking kunnen werken in een beschermde omgeving. Dat gebeurt al, schrijft wethouder Pieter Kos.

MAGAZINE

2021

U

iteraard is dat plan een goed idee. Maar de sociale werkplaats bestaat gewoon nog, dus gooi niet voor de tweede keer het kind met het badwater weg.

In 2015 gebeurde dat voor het eerst. Het kabinet besloot de Wsw-regeling (Wet sociale werkvoorziening) te stoppen, althans er kwam geen nieuwe instroom meer van mensen met een indicatie op basis van de Wsw. Daarmee verdwenen de mensen die veel baat hadden bij zo’n indicatie natuurlijk niet. In de gemeenten worden die mensen gezien. Daarom kozen wij ervoor onze sociale werkplaats te continueren. Den Helder, Hollands Kroon en Schagen bleven investeren in de sociale werkplaats Noorderkwartier – tegen de stroom in weliswaar, maar dat moet soms.

‘Gooi niet voor de tweede keer het kind met het badwater weg’

LTR_P032_LTR-TSVNG-03-2021 32

Om twee redenen. Ten eerste omdat deze veilige omgeving voor een grote groep inwoners de beste plek is om zich te ontwikkelen. Om trots te zijn op hun werk, om erbij te horen. En ten tweede omdat het bedrijf werk levert waar echt behoefte aan is. De sociale werkplaats biedt invulling voor de banen die in de efficiëntiedrift van dit land zijn verdwenen.

Bijvoorbeeld de conciërges op scholen, die elk kind kennen en zorgen voor een veilige en nette speelomgeving op het schoolplein.

ONGEKEND GEMOTIVEERD

Na 2015 bleef uiteraard niet alles hetzelfde. Want natuurlijk wordt de kans gegrepen om iemand te plaatsen in het reguliere bedrijfsleven als dat kan.

En natuurlijk is de sociale werkplaats inmiddels veel meer een ontwikkelomgeving voor mensen geworden dan alleen maar een beschermde werkplek. De sociale werkplaats is een serieus bedrijf. Waar gemeenten werk aanbesteden, maar ook omdat het reguliere bedrijfsleven opdrachten aan de werkplaats gunt.

Omdat ze kwaliteit leveren, met ongekend gemotiveerd personeel.

Het werk is zeer divers. Postbezorging, inpakken, conciërges, receptie, assemblage, groenonderhoud en

15-2-2021 17:48:34

Schrijf ook een betoog voor VNG Magazine: redactie@vngmagazine.nl

33 Beeld: gemeente Den Helder MAGAZINE

2021

schoonmaak zijn voorbeelden. Op die manier kan er voor iedereen passend werk worden gevonden. Binnen of buiten. Zelfstandig of in een team. Voor iedereen een plek en een soort werk waar men via een individueel ontwikkelingsplan het beste uit zichzelf kan halen. Waarbij men, uiteraard met ondersteuning, zelf regie heeft op die ontwikkeling. Bijvoorbeeld door een nieuwe taak uit het plan op te pakken. En dat werkt.

Wanneer ik de mensen spreek, zijn ze trots. Ze vertellen graag over wat ze doen en wat ze hebben bereikt.

Met twinkelende ogen, omdat ze vooruitgaan. Omdat ze meedoen. En omdat ze een bijdrage leveren aan onze samenleving in plaats van thuis te zitten.

SOCIALE ONTWIKKELOMGEVING

Met de toevoeging van mensen met een beschutwerkindicatie kon ons sociaal werkbedrijf het werk niet aan. Onze oplossing was om met inzet van loonkostensubsidie mensen, voor wie deze plek goed past, een fijne werkomgeving te bieden. Op die manier hebben we als Schagen, Hollands Kroon en Den Helder voor onze inwoners kunnen zorgen, en de sociale werkplaats overeind kunnen houden. Precies op de manier waar de Tweede Kamer nu toe oproept, een sociale ontwikkelomgeving.

LTR_P033_LTR-TSVNG-03-2021 33

‘Bedenk niet vanachter de tekentafel een nieuw concept’ Mijn betoog richting kabinet is dan ook om nu niet vanachter de tekentafel een nieuw concept te bedenken. Kijk in het land naar gemeenten die, de afgelopen jaren met volle tegenwind vanuit Den Haag, oplossingen hebben bedacht voor de inwoners die baat hebben bij een beschermde ontwikkelomgeving.

Dat zijn niet alleen onze drie gemeenten, want gelukkig zijn er in het land meer mooie voorbeelden. Sluit bij die werkelijkheid aan en maak het ons mogelijk op dat pad verder te gaan. Anders gooien we voor de tweede keer het kind met het badwater weg. ← Pieter Kos (Stadspartij) is in Den Helder wethouder onderwijs, inkomen, arbeidsmarkt en bestuurlijke vernieuwing.

15-2-2021 17:48:36

PERSONALIA OVERLEDEN Thijs Heemskerk, SP-raadslid en fractievoorzitter in Culemborg, is op 6 februari op 61-jarige leeftijd overleden. Hij leed al enige tijd aan kanker. Heemskerk zat sinds 2006 in de gemeenteraad.

OVERSTAP

34 MAGAZINE

2021

Wendy Pelk Wendy Pelk wordt de nieuwe eilandsecretaris/algemeen directeur van Bonaire. Zij is nu directeur bij de gemeente Alkmaar.

Vanwaar deze overstap?

‘Ik heb een nimmer aflatende passie voor het integraal openbaar bestuur. Ik heb meer dan veertig jaar in het publieke domein gewerkt, inclusief de gezondheidszorg. Altijd ben ik bezig geweest met verandering en ontwikkeling. Al die ervaring komt nu van pas in deze functie op Bonaire. Samen met de organisatie en het bestuur van deze bijzondere gemeente kan ik gaan bouwen aan een mooie toekomst voor de inwoners en ondernemers.’

Hoe gaat u te werk?

‘Ik ken Caribisch Nederland nog vanuit mijn opleiding, ik deed op Curaçao onderzoek. En mijn zoon woont er. Over Bonaire heb ik al veel gelezen en ik heb goed geluisterd naar betrokkenen. Ik ben open en hou van gezelligheid, op het werk moet je het ook leuk hebben. Deze zaken neem ik mee, plus mijn gevoel om de juiste stappen samen te maken. Ik probeer strategie en tactiek te verbinden met pragmatisme en creativiteit om gezamenlijk resultaat te bereiken.’

Wat laat u achter?

‘Een mooie gemeente, waar het heerlijk werken is in een moderne organisatie en dito directieteam. Een schitterend programma voor de toekomst, Alkmaars Kanaal, waar ik directeur van was.

Dertigduizend inwoners die veilig, gezond, duurzaam, en met allemaal voorzieningen dicht bij het kanaal kunnen wonen. Een prachtig historisch centrum, de zee, dicht bij Amsterdam, kortom een prachtstad. En ik laat natuurlijk mijn maatjes achter, op wie ik altijd kon bouwen, en een bestuur dat mij veel ruimte en vertrouwen heeft gegeven.’ (LM) ←

Burgemeester GertJan Nijpels van Opmeer is in de nacht van 7 op 8 februari plotseling overleden. Nijpels (VVD) was sinds 15 juni 2004 burgemeester van Opmeer.

Het eerste jaar van die periode was hij waarnemend burgemeester, zijn kroonbenoeming ging in op 15 mei 2005. Eerder was hij wethouder in Den Helder (1990-1999). Nijpels zou op 1 juli met pensioen gaan.

Hij werd 69 jaar oud.

GEMEENTEN Burgemeester Marina Starmans-Gelijns van Dongen is op 2 februari begonnen aan haar tweede termijn. Starmans, lid van de VVD, is sinds februari 2015 in functie in de Brabantse gemeente.

Eerder was ze wethouder in achtereenvolgens Son en Breugel, Dongen en Waalre.

Marjon de Hoon-Veelenturf is voorgedragen voor een tweede termijn als burgemeester van Baarle-Nassau.

Haar eerste termijn eindigt op 1 juni. Voordat ze in 2015 aan de slag ging in BaarleNassau, was de CDA’er wethouder in Zundert waar zij eerder ook raadslid was.

Burgemeester Jan-Frans Mulder van Hulst mag nog

LTR_P034_LTR-TSVNG-03-2021 34

15-2-2021 17:48:47

redactie@vngmagazine.nl

een vierde termijn blijven.

Mulder (CDA) werd op 3 juni 2003 geïnstalleerd als eerste kroonbenoemde burgemeester van Hulst.

In 2009 en 2015 werd hij herbenoemd. Tussen 2000 en 2003 was hij burgemeester van Axel, dat inmiddels onderdeel is van Terneuzen.

Gemeentesecretaris Martiene Branderhorst van Gouda vertrekt per 1 maart.

Ze wordt algemeen directeur bij de gemeente Den Haag. Branderhorst begon in oktober 2016 in Gouda. Ze is ook lid van de Raad voor het Openbaar Bestuur.

Elsa Weijenberg is op 1 feƦȲɐƊȲǞ ƦƵǐȌȁȁƵȁ ƊǶȺ ǐȲǞǏ˛ ƵȲ van de gemeenteraad van Buren. Zij volgde daar Gerard van Droffelaar op, die in september vorig jaar vertrok. Sindsdien is PeterPaul Moors waarnemer.

Weijenberg was vanaf juni ׂ‫ ׇׁ׀‬ȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ ƵȲ Ǟȁ mƊȁٌ derd en daarvoor controller bij de gemeente Uden. In mƊȁƮƵȲƮ ǞȺ Leny van Leersum ȁɐ ǞȁɈƵȲǞǿٌǐȲǞǏ˛ ƵȲ‫خ‬ Toon Cornelissen is op 1 februari aan de slag gegaan ƊǶȺ ǞȁɈƵȲǞǿٌǐȲǞǏ˛ ƵȲ Ǟȁ àƊƊǶٌ wijk. Hij verving daar Guus Kocken, die met pensioen ging. Cornelissen was eerƮƵȲ ǐȲǞǏ˛ ƵȲ ɨƊȁ ƮƵ ǐƵǿƵƵȁٌ teraad van Boxmeer en ǞȁɈƵȲǞǿٌǐȲǞǏ˛ ƵȲ Ǟȁ (ȌȁǐƵȁ en Bergen.

Hanna Jansen is gestopt ƊǶȺ ǐȲǞǏ˛ ƵȲ ɨƊȁ ƮƵ ǐƵǿƵƵȁٌ teraad van Harlingen. Van 16 maart 2009 tot 1 juni 2015 was ze in die gemeente als raadsadviseur werkzaam en daarna tot februari dit

LTR_P035_LTR-TSVNG-03-2021 35

ǯƊƊȲ ƊǶȺ ǐȲǞǏ˛ ƵȲ‫ خ‬ðƵ ǘƵƵǏɈ ƵƵȁ nieuwe baan aanvaard bij Waterschap Zuiderzeeland.

Ingezonden mededeling

ANDERE ORGANISATIES Pim van Vliet is op 11 februari benoemd als nieuwe voorzitter van de Vereniging van Gemeentesecretarissen (VGS). Van Vliet is sinds 2018 gemeentesecretaris Ǟȁ mƵǞƮƵȁ‫ خ‬ðƵ ɨȌǶǐɈ ƦǞǯ ƮƵ VGS Ingrid Geveke op, die per 1 februari vertrok als gemeentesecretaris van Zwolle vanwege een nieuwe baan in het bedrijfsleven.

ǪJ0w00²À0ª²ّ VACATURE De burgemeestersvacature van Vlaardingen (circa 73.400 inwoners), vacant sinds 20 december 2019, is opengesteld. Het salaris bedraagt € 10.133,05 bruto per ǿƊƊȁƮ‫( خ‬Ƶ ȯȲȌ˛ ƵǶȺƧǘƵɈȺ kan worden aangevraagd via 070-4416446 en is te vinden op zuid-holland.nl/ sollicitatieburgemeester.

Sollicitaties vóór 2 maart sturen naar de CdK in de provincie Zuid-Holland.

De burgemeestersvacature van Bergen (circa 29.900 inwoners), vacant sinds 3 maart 2020, is opengesteld. Het salaris bedraagt € 8.620,48 bruto per ǿƊƊȁƮ‫( خ‬Ƶ ȯȲȌ˛ ƵǶȺƧǘƵɈȺ staat op noord-holland.nl/ bestuur/gemeenten/ burgemeestersvacatures.

Sollicitaties vóór 9 maart sturen naar de CdK in de provincie Noord-Holland.

Ontwikkel u verder Juist in deze tijd is het belangrijk om ‘connected’ te blijven. Kennis te blijven delen, op de hoogte te blijven van de laatste vaktrends en samen scenario’s te verkennen en te blijven verbinden. Dit doen we met deze online opleidingen en congressen. Daarbij sluiten wij vanzelfsprekend aan op de doelstellingen die de VNG voor 2021 heeft.

Onze tips Masterclass Omgevingsplan in één dag 1 maart

35 MAGAZINE

2021

Beweging in kwetsbaarheid start 2 maart Masterclass Succesvol adviseren in een politiek-bestuurlijke context 9 maart 2-daagse leergang Democratische rechtsorde 9 en 25 maart Leiderschapsprogramma: leidinggeven op afstand 10 en 17 maart Eendaagse basiscursus i ii Ìiw > V l Û À ÜiÌ Õ`iÀÃ 19 maart Basiscursus Aansprakelijkheid en verzekeringen 23 maart Belastingconferentie 30 maart NOVI Conferentie 31 maart Ons hele aanbod vindt u op vngconnect.nl

15-2-2021 17:48:48

LTR_P036_LTR-TSVNG-03-2021 36

15-2-2021 18:31:16

HET NETWERK VAN...

Marjan Leijen, hoogheemraad Hollands Noorderkwartier ‘Marjan is een groot voorstander van samenwerking in de waterketen. Van daaruit wordt slim bijgedragen aan gezamenlijke opgaven zoals wateroverlast en waterkwaliteit.’

Jacco de Wit, medewerker beleidsrealisatie riolering, water en klimaat Heemskerk ‘Jacco is de bedenker en drijvende kracht achter het duurzame en reinigbare leidingsysteem in de waterbergende weg.’

Gaatze de Vries

Haydar Erol, Wethouder duurzaamheid gemeente Beverwijk ‘Haydar en ik werken nauw samen op het gebied van klimaatadaptatie. Met Beverwijk geven we invulling aan het vasthouden van water in tijden van droogte en goede afvoer bij te veel water.’

Ted Veldkamp, Onderzoeker/docent Water Hogeschool van Amsterdam ‘Ted doet namens de hogeschool onderzoek naar het functioneren van waterbergende wegen als maatregel tegen wateroverlast en droogte. Heemskerk draait in het onderzoek mee als living lab.’

LTR_P037_LTR-TSVNG-03-2021 37

Alle straten die in Heemskerk worden vernieuwd, worden vervangen door een waterbergende weg. Heemskerk heeft de techniek daarachter verfijnd. Wethouder Gaatze de Vries (VVD) is er verantwoordelijk voor. Met wie praat hij hierover?

Cees Loggen, gedeputeerde van de provincie Noord-Holland voor Klimaat en energie ‘Cees heeft goede contacten over het neerzetten van innovatieve projecten die zorgen voor een beter waterbeheer. De waterbergende weg is hier een goed voorbeeld van.’

37 MAGAZINE

Klazien Hartog, hoogheemraad bij Hollands Noorderkwartier ‘Klazien is de aanjager voor het thema klimaatadaptatie. Samen met gemeenten en andere partijen werkt ze aan een van de grootste uitdagingen van deze tijd.’

2021

Christiaan Leerlooijer, Beleidsadviseur water en klimaatadaptatie Heemskerk ‘Christiaan coördineert en verbindt partijen in de regio.

Hij deelt graag zijn kennis en ervaring over water en klimaatadaptieve maatregelen.

Zo kunnen we gezamenlijk tot een betere oplossing komen.’

15-2-2021 17:49:27

TEKST: LEO MUDDE

EEN JAAR CORONA

Met

gogmede

crisis te lijf 38

ׂ‫ ׅ‬ǪJ0w00²À0ª²‫( ة‬0 ß ªðXÀÀ0ª² ß y (0 ß0XmXJR0X(²ّ REGIO’S, STAAN SINDS HET CORONAVIRUS EEN JAAR GELEDEN DE KOP OP STAK IN DE FRONTLINIE VAN DE CRISIS. WAT HEEFT EEN JAAR CORONA MET HEN GEDAAN, EN WAT WAREN DE GEVOLGEN VOOR DE GEMEENTEN ZELF?

MAGAZINE

2021

J

e zou verwachten dat het een tropenjaar was voor Hubert Bruls en Marco Out, de burgemeesters van Nijmegen en Assen.

Beiden zijn voorzitter van hun veiligheidsregio, Bruls is bovendien voorzitter van het Veiligheidsberaad, het gezamenlijk overleg van de voorzitters van de 25 regio’s.

Telde dit tropenjaar dubbel? ‘Ik heb juist het idee dat ik niet ouder ben geworden’, zegt Out. Ik ben het afgelopen jaar 50 geworden en dat moment is niet zo feestelijk geworden als ik voor corona had gepland. Ik heb mijn verjaardag dus nog steeds tegoed. Maar serieus: het was heel intensief. Als voorzitter van een veiligheidsregio heb je er eigenlijk een baan bij gekregen. Het was ook bijzonder om zo kort op de bal te zitten, niemand van ons zal dit snel vergeten.’

LTR_P038_LTR-TSVNG-03-2021 38

Ook Bruls heeft geen last van extra vermoeidheid. Sterker nog, elke winter heeft hij wel een dagje griep of even last van verkoudheid, maar dit jaar helemaal niet. ‘Ik hoor het van veel mensen. Die anderhalve meter afstand is schadelijk voor alle virussen, dus ook voor griep. Ik kijk wel uit naar het einde van de crisis, maar er zijn zoveel uitdagingen, daar krijg je ook weer energie van.’

VOORBEREID

Waren ze voorbereid op een crisis als deze? Out: ‘Een grieppandemie stond wel in alle risicoprofielen benoemd. We wisten dat we er een keer aandacht aan moesten gaan besteden, we zijn nu door de tijd ingehaald. We hebben nu live kunnen ervaren hoe het is. Het rare is: bij een virus dacht je altijd aan ebola of SARS. Dit virus is heel anders, met overvolle intensive-careafdelingen en grote over-

sterfte, maar toch met heel andere getallen dan we bij ebola en SARS hebben gezien, dat waren onze referentiebeelden.

Achteraf is het verbazingwekkend dat die uitbraken redelijk aan Europa zijn voorbijgegaan, als je ziet hoe snel zo’n virus zich wereldwijd kan verspreiden.’

Er was geen ‘nationaal plan’ voor de bestrijding van een pandemie als deze, zegt Bruls. ‘In de witte sector zijn er natuurlijk wel plannen en structuren om een virus te bestrijden, die zijn ook gewoon gebruikt. Maar de maatschappelijke effecten ervan zijn ongekend, daar hadden we ons niet op voorbereid.

De afgelopen twee, drie jaar waren we als veiligheidsregio’s en met het Rijk hier wel over in gesprek: de volgende crisis zou weleens een virus kunnen zijn, of een grootschalige ICT-storing. Maar dat gesprek liep nog, we hebben nu heel veel tijdens de rit uitgevonden en opgezet.

15-2-2021 17:48:59

Tijdens de crisis gaat de dienstverlening gewoon door, zoals de aanvraag van een invalidenparkeerplaats in Nissewaard. (foto: Arie Kievit)

‘Aan de andere kant, en dat is het goede nieuws, een crisis heeft altijd een aantal basiskenmerken, zoals het werken in basisteams en de communicatie. Dat zijn natuurlijk dingen waar we al jarenlang op hebben geoefend en ook ervaring mee hebben met kleinere crises. Ik heb nooit het idee gehad dat we half maart opeens in paniek waren omdat we niet wisten wat we moesten doen. Alles stond betrekkelijk snel in de steigers.’

BEVOLKINGSZORG

In het Veiligheidsberaad heeft Out de portefeuille Bevolkingszorg, een verzamelnaam voor een aantal taken die op het bord van de gemeente liggen.

‘Crisiscommunicatie, of het begraven van grote aantallen doden na een explosie, dat soort zaken’, zegt Out. ‘Ik zag dat veel gemeenten nu aan het zoeken waren: wat gaan we nu precies doen? Wat valt onder de crisisorganisatie, en wat is de taak van de staande organisatie? Hoe gaan we met de jeugd om, of met eenzaamheid?’

Bruls zegt dat de bevolkingszorg en de gemeenten dé verrassing van de crisis waren, ‘in positieve zin’. ‘Mijn ervaring met oefeningen is dat bevolkingszorg in de gemeentelijke kolom niet altijd even goed kwam opdraven, de piketregeling was niet altijd even goed geregeld. Dat is anders dan bij brandweer en politie die strak georganiseerd zijn. Maar

LTR_P039_LTR-TSVNG-03-2021 39

gemeenten moesten nu vanaf de eerste dag teams organiseren die elkaar nog nooit hadden gezien of samengewerkt.

Dat hebben ze perfect opgepakt, het gros van het werk komt op die mensen neer. Natuurlijk, politie en boa’s moesten handhaven, maar dat is werk wat ze altijd al deden. Iemand bekeuren omdat hij te dicht op een ander zit is wel wat anders dan omdat hij een ander op de neus slaat, maar het is dezelfde lijn van werk. De mensen van de gemeente moesten situaties interpreteren, honderden vragen afvangen, communicatieboodschappen opzetten. En dat dag in, dag uit. Dat hebben ze perfect gedaan, daar had geen oefening tegenop gekund.’

SAAMHORIGHEID

Hebben al die uitdagingen binnen de gemeentelijke organisatie ook tot een nieuw elan geleid, een groot gevoel van saamhorigheid? Out: ‘Voor een deel wel.

De mensen die echt met de crisis bezig

zijn, die trekken echt heel intensief samen op. Maar anderen, die daar minder op waren aangehaakt, gingen thuiswerken en dat is niet per definitie goed voor de saamhorigheid.’

‘Er zijn mensen die vanaf maart vorig jaar geen enkele stap over de drempel van het gemeentehuis hebben gezet’, zegt Bruls. ‘Ik bespeur nu wel een bepaalde moeheid en irritatie, zeker als je ook nog thuis de zorg voor je kinderen hebt die niet naar school kunnen. Er ontstaat een soort lethargie, dat is een groot risico. De organisatie raakt wat vermoeid, na de zoveelste digitale pubquiz of teamborrel geloven mensen het wel.’

Gemeenten zijn wel naar elkaar toe gegroeid, is Bruls’ ervaring. ‘Hier in Gelderland-Zuid komen we als burgemeesters fysiek elke week bij elkaar, dat voelt echt als een uitje.’ Out heeft dezelfde ervaring: ‘De onderlinge samenwerking, de wil om dingen samen op te pakken, dat is een van de grootste

39 MAGAZINE

2021

‘Ik heb nooit het idee gehad dat we opeens in paniek waren’ 15-2-2021 17:49:03

Gaat u goed voorbereid de verkiezingen in?

Reserveer nu alvast!

Kieswet en Kiesbesluit editie 2021 Kieswet en Kiesbesluit bevat de volledige en actuele teksten van zowel de Kieswet als het Kiesbesluit. Daarnaast zijn de Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 en het Tijdelijk besluit verkiezingen covid-19 opgenomen.

Handig in gebruik: Bijna alle wetsartikelen zijn voorzien van kopjes in de marge.

U ziet in één oogopslag precies waar het artikel over gaat.

Een uitgebreid en overzichtelijk trefwoordenregister maakt het extra praktisch.

Onmisbaar voor de afdeling Burgerzaken en op de tafel van elk stembureau! isbn 978 90 12 40676 5

Verkrijgbaar vanaf medio februari.

Meer informatie en bestellen op sdu.nl/shop

LTR_P040_LTR-TSVNG-03-2021 40

15-2-2021 17:49:06

‘Wij hebben minder verstand van wetgeving, maar wel van uitvoering’ winstpunten van het afgelopen jaar. Ik heb dat als heel bijzonder ervaren.’

Als veiligheidsregio’s zijn we niets anders dan samenwerkende gemeenten, zegt Bruls. Hij vindt het heel bijzonder dat Nederland ervoor heeft gekozen om de uitvoering van het overheidsbeleid in handen van de decentrale overheden te leggen, in plaats van de noodtoestand uit te roepen met de bijbehorende centrale sturing. ‘Dat was toch wel een risico, we hadden ook 25 heel verschillende regio’s kunnen hebben. We zijn toch in staat gebleken om één lijn te trekken. Deze crisis laat zien dat in dit land de uitvoerende macht echt bij de decentrale overheden ligt. We hebben ongelofelijk veel werk verricht: de communicatie, de ondersteuning, de boa’s niet te vergeten, de GGD’s die in principe ook gemeentelijke instellingen zijn.’

EIGEN AFWEGINGEN

De eerste negen maanden van de crisis was sprake van een GRIP 4-situatie, wat inhoudt dat de leiding van de crisisaanpak ligt bij de voorzitter van de veiligheidsregio. Sinds 1 december is dat teruggedraaid, nu heeft iedere burgemeester weer dezelfde bevoegdheden. Toch heeft dat niet tot grote veranderingen tussen gemeenten geleid. Het opgebouwde teamverband is in stand gebleven. ‘Dat zit er zo sterk in, zelfs nu een burgemeester de ruimte heeft om eigen afwegingen te maken, zie je dat hij dat toch eerst afstemt binnen het geheel. Dat is ook belangrijk, omdat je dan altijd kunt zeggen dat je iets hebt besproken met je collega’s, waardoor burgemeesters niet tegen elkaar uitgespeeld kunnen worden.’

LTR_P041_LTR-TSVNG-03-2021 41

Out: ‘Ik vond het spannend, die verandering op 1 december. Elke maatregel die aan de voorkant wordt genomen, roept duizend vragen aan de achterkant op.

Welk antwoord geven gemeenten dan?

Daarvoor hadden we toch een structuur waarin afstemming plaatsvond, die viel weg. Ik merk nu dat de eenheid bewaard blijft. Wat ontzettend heeft geholpen, is dat de mensen die dicht bij de uitvoering zitten ook de mensen zijn die de antwoorden kunnen geven.

In de torens van Den Haag kunnen ze niet inschatten hoe de uitvoering van de maatregelen die daar worden bedacht, uitpakt. Daarvoor zit toch behoorlijk wat gogme bij gemeenten, daar kan het Rijk z’n voordeel mee doen.’

Bruls: ‘Je hebt elkaar nodig. Bij de winkelsluiting kreeg je veel discussie: wie mag wel open, wie niet? Daarvan zeg ik: had ons daar nou een paar dagen eerder bij betrokken en niet, zoals nu gebeurde, pas toen het besluit al was genomen. Daarvan zeg ik tegen het kabinet: wij hebben minder verstand van wetgeving, maar wel van de uitvoering.

Ieder z’n vak.’

Ach, relativeert Out, af en toe moet je accepteren dat iets niet helemaal goed verloopt. ‘Dit waren zulke ingrijpende maatregelen dat ze onder de tijdsdruk van tevoren niet volledig waren uit te tekenen. Maar na een paar dagen was de gewenste duidelijkheid er meestal wel.’

DIENSTVERLENING

Niet onbelangrijk: welke gevolgen had de crisis voor de dienstverlening aan de inwoners? Die ging gewoon door, zeggen de burgemeesters. Er was wat ongemak,

bijvoorbeeld met spatschermen bij de balies, maar belangrijke dossiers hebben geen grote achterstand opgelopen. Het heeft ook mooie dingen opgeleverd. Out: ‘Dankzij de digitale participatie zijn nieuwe doelgroepen opgekomen. De categorie jonge ouders bijvoorbeeld, mensen die normaal gesproken heel druk zijn.

Even een uurtje zoomen en meepraten, dat lukt voor hen wel. Dat is heel anders dan naar een zaaltje toekomen, hoe leuk dat zaaltje ook is.’

41 MAGAZINE

2021

METAALMOEHEID

Ten slotte: hoelang mag deze crisis nog duren voor de gemeentelijke organisatie door de hoeven zakt? ‘Ik bespeur nog geen metaalmoeheid’, zegt Bruls. ‘Maar er ontstaat wel degelijk schade. Het doet psychisch iets met mensen als je lang thuis moet werken, daarvoor ben je geen ambtenaar of bestuurder geworden. Aan de andere kant: ik ben positief getroffen door de flexibiliteit die we als gemeente aan de dag leggen. Dit kan niet oneindig duren, maar we zullen ons aanpassen, we zullen wel moeten.’

Uiteindelijk blijft het toch mensenwerk.

Bruls: ‘Deze crisis heeft mij wel duidelijk gemaakt wie een goede crisisbestrijder is en wie die competentie wat minder heeft. Daar moeten we van leren. We selecteren mensen nu op een heleboel kwaliteiten, maar kijken we ook naar hun crisisbestendigheid? Het is wel goed om te zien hoe soms ook mensen die helemaal geen formele positie hadden, boven kwamen drijven omdat ze gewoon ontzettend goed waren om projectteams aan te sturen. Die heb je gewoon erg hard nodig in crises als deze.’ ←

15-2-2021 17:49:08

VACATURES Hét overzicht van vacatures binnen gemeenten voor hoger opgeleiden.

ÇÀ w ÀX²0ªXyJ‫غ‬ ICT Senior medewerker ICT

Serviceplein Utrecht Teamleider programma’s en projecten Veenendaal

BESTUURLIJK Gemeentesecretaris/

42 MAGAZINE

2021

algemeen directeur De Ronde Venen Coördinator beleid en ontwikkeling Edam-Volendam Strategisch communicatieadviseur/woordvoerder Lansingerland Jurist Schiedam JȲǞǏ˛ ƵȲ SED organisatie (Bovenkarspel)

IXy y!X00m‫غ‬ ECONOMISCH Senior concernauditor

Amstelveen Financieel adviseur

Capelle aan den IJssel

Voor een overzicht van alle vacatures en meer informatie zie www.gemeentebanen.nl.

Concerncontroller

Opgaveregisseur wonen

WOZ-medewerker

De Bilt Inkoopadviseur Lelystad ƮɨǞȺƵɐȲ ˛ ȁƊȁƧǞǁȁ Ƶȁ control Maassluis ÀƵƊǿǶƵǞƮƵȲ ˛ ȁƊȁƧǞǁȁ‫ ة‬ belastingen en HR Soest Strategisch inkoopadviseur Veenendaal ²ȯƵƧǞƊǶǞȺɈ ˛ ȁƊȁƧǞǁȁ Weststellingwerf Fiscaal juridisch beleidsmedewerker Zaanstad

en ruimtelijke ordening Zaanstad

Ontwerpadviseur

y(0ªàXh²‫غ‬ à0À0y²!R §‫غ‬ CULTUUR Teamleider erfgoed

(interim) Haarlem Beleidsmedewerker onderhuisvesting Katwijk

OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID Projectleider

ondermijning Amstelveen Contractmanager dagelijks beheer en onderhoud Haarlem

§0ª² y00m‫غ‬ ORGANISATIE Salarisadministrateur

Veenendaal

RUIMTELIJKE ORDENING Assetmanager openbare

ruimte Altena WOZ-medewerker/ afhandelaar bezwaren Capelle aan den IJssel Bestuursjurist ruimte Den Haag Assetmanager civiele kunstwerken Gooise Meren Bouwkundig vastgoedregisseur Hattem Adviseur vastgoed Katwijk Projectleider Lansingerland Medewerker verkeer Leiden Medewerker vergunningverlening Meppel Juridisch medewerker omgevingsrecht Nunspeet

Opmeer verkeer Tilburg Groepshoofd bedrijfsbureau Utrecht Senior medewerker bouw- en woningtoezicht Westland

² !X m0 ð j0y‫غ‬ WERKGELEGENHEID Klantmanager aanvragen

levensonderhoud Lelystad Sociaal rechercheur Nunspeet Beleidsadviseur sociaal domein West Betuwe

WELZIJN Teamleider samenleving

Amstelveen Beleidsmedewerker

maatschappelijke zorg Katwijk Strategisch accountmanager inkoop jeugdhulp Lansingerland Administratief medewerker Wmo Leiden Wmo-consulent Vijfheerenlanden

Colofon ßyJ wƊǐƊɹǞȁƵ ǞȺ ǘƵɈ ȌǏ˛ ƧǞǁǶƵ ȌȲǐƊƊȁ ɨƊȁ ƮƵ ßƵȲƵȁǞǐǞȁǐ ɨƊȁ yƵƮƵȲǶƊȁƮȺƵ JƵǿƵƵȁɈƵȁ Vragen aan de VNG? Bel het team Informatievoorziening, tel. 070-373 83 93, info@vng.nl

Mis niets!

Uitgever Dineke Sonderen, Sdu Uitgevers, tel. 070-378 99 24 Hoofdredactie Esther Bunnik Chef redactie Rutger van den Dikkenberg Redactie Leo Mudde, Marten Muskee, Monique Westenbroek Medewerkers Geerten Boogaard, Sandra Braakmann, Pieter van den Brand, Jiri Büller, André Krouwel, Sanne van der Most, Martijn van der Steen, Marleen Stikker Redactiesecretariaat tel. 070-378 96 39, redactie@vngmagazine.nl Ontwerp Fier.media Vormgeving Monique Westenbroek Druk Senefelder Misset, Doetinchem Advertenties Cross Media Nederland, Tom Lammertink, 010-760 73 24, tom@crossmedianederland.com Abonnementen JȲƊɈǞȺ ɨȌȌȲ ƦɐȲǐƵǿƵƵȺɈƵȲȺ‫ ة‬ɩƵɈǘȌɐƮƵȲȺ‫ ة‬ǐƵǿƵƵȁɈƵȺƵƧȲƵɈƊȲǞȺȺƵȁ‫ ة‬ȲƊƊƮȺǶƵƮƵȁ‫ ة‬ȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ ƵȲȺ‫ ة‬ȯƊȲǶƵǿƵȁɈƊȲǞǁȲȺ Ƶȁ ambtenaren vanaf schaal 10 bij gemeenten. Aanvragen en wijzigingen: www.vng.nl, vngleden@vng.nl of 070-373 83 93.

Betaalde abonnementen Prijs jaarabonnement: 163 euro (excl. btw). Sdu Klantenservice, www.sdu.nl/service, tel. 070-378 98 80.

Schriftelijk opzeggen uiterlijk twee maanden vóór het einde van de abonnementsperiode bij Sdu Klantenservice, Postbus 20025, 2500 EA Den Haag.

Neem nu een jaarabonnement op VNG Magazine via sdu.nl/service of bel naar 070-378 98 80

© 2021, ISSN 1566-1636

LTR_P042_LTR-TSVNG-03-2021 42

15-2-2021 17:50:01

De ruimte om ons heen ontwerpen we steeds vaker samen

Omgevingswet, energietransitie of burgerinitiatief? Waar heb jij een participatiewebsite voor nodig?

Mett voldoet aan alle toegankelijkheids-, veiligheids- en privacyeisen van de overheid Snel online en makkelijk in gebruik 20 jaar ervaring en meer dan 800 klanten

Wil je weten hoe andere gemeenten Mett inzetten en wat hun ervaring is?

Bezoek onze website of vraag een demo aan.

www.mett.nl/vng • 030 711 5777

LTR_P043_LTR-TSVNG-03-2021 43

15-2-2021 13:45:07

Snel een accuraat beeld van het financiële resultaat van uw grondexploitaties en exploitatieplannen Eenvoudig in gebruik Méér dan 60 gebruikers Gemeenten

Rapportages op maat Koppeling fin. systeem mogelijk Overal werken in de cloud (SaaS)

Provincies

Voor nieuwe en bestaande exploitaties

Projectontwikkelaars

Projectdocumenten online beschikbaar Modules voor Haalbaarheid, Risico en Vpb Koppeling met Civieltechnisch Prijzenboek

Kijk voor informatie op www.grexmanager.nl of neem direct contact op: grexmanager@metafoor.nl of 088-00 66 166.

LTR_P044_LTR-TSVNG-03-2021 44

15-2-2021 16:24:06