VNG Magazine nr. 1-2024 by Sdu Uitgevers

MAGAZINE VAN DE VERENIGING VAN NEDERLANDSE GEMEENTEN

01 19 JAN 2024

ARJEN DUBBELAAR

De lessen van het Haagse cultuurpaleis

GROENBEHEER GRONINGEN PLANT DUIZENDEN BOMEN BIJ

SHARON DIJKSMA DE VNG NEEMT HET VOORTOUW

RAMPENPLAN LEIDEN BLAAST DE BB NIEUW LEVEN IN

vng.nl

01 COVER.indd 1

12-1-2024 13:16:56

The Family in Delft voorziet in een grote behoefte: : 94 betaalbare en duurzame middenhuur woningen voor gezinnen in de stad

In Delft is het appartementencomplex The Family

op groene daken gebufferd en de energie komt uit

gebouwd door BPD | Bouwfonds Gebiedsontwikkeling

zonnepanelen op het dak.

met woningen speciaal ontworpen voor diverse gezinssamenstellingen: eenoudergezinnen, jonge gezinnen,

De woningen in The Family zijn aangekocht en worden

parttime-gezinnen en samengestelde gezinnen.

verhuurd door BPD Woningfonds, het zusje van BPD |

The Family is een antwoord op het betaalbaar houden

Bouwfonds Gebiedsontwikkeling. “De belangstelling voor

van wonen in de binnenstad, mits die appartementen

de woningen is groot. ” zegt Rebecca Haasdijk, Senior

aan individuele woonwensen kunnen worden aangepast

Asser Manager bij BPD Woningfonds. “Het is interessant

en als er goede gedeelde voorzieningen zijn. Stads

om te zien dat er naast starters, veelal jonge stellen, op dit

wonen draait om het doordacht omgaan met de ruimte.

moment ook echt gezinnen met thuiswonende kinderen in

The Family is daar een geslaagd voorbeeld van. Gezinnen

The Family hun nieuwe thuis hebben gevonden. Een ander

zijn belangrijk voor de diversiteit en leefbaarheid van

waardevol aspect zijn de lage woonlasten, de bewoners

de stad.

van The Family betalen geen bijdrage voor warmte en warm tapwater omdat het WKO systeem in eigendom is genomen

Wicher Mol, ontwikkelingsmanager van BPD licht het

door BPD Woningfonds.”

woonconcept toe: “De eerste plannen voor The Family werden gemaakt in 2017. We zagen dat mensen langer

“Van gezinnen gaat dynamiek uit,” zegt Wicher Mol.

in de stad bleven wonen. Deels omdat ze geen andere

“Ze zorgen voor een mooie mix. Ze zijn goed voor de

optie hadden, deels omdat jonge gezinnen dat ook echt

middenstand, het onderwijs, voor de saamhorigheid

willen. Stedelijk wonen was in. En dat is het nog steeds.”

in een samenleving.” Het woningaanbod moet daarom goed afgestemd zijn op de specifieke woonwensen van

The Family bestaat uit compacte appartementen, tussen

stadsgezinnen. BPD bracht die woonwensen in kaart,

50 en 120 vierkante meter, waar efficiënt met de ruimte

toegespitst op afmetingen, aantal kamers, privéruimte,

wordt omgegaan. Er is een grote diversiteit in woning-

plattegronden en speelvoorzieningen.

typen. Gezinnen kunnen gebruik maken van vele collectieve ruimtes, zoals een leefdek waar kinderen kunnen spelen, een daktuin, een speelgalerij, en een gezamenlijke huiskamer, klusruimte en (bak)fietsstalling. Daardoor is er in de woning zelf meer ruimte, bijvoorbeeld voor een extra kamer. De woningen zijn duurzaam: ze zijn allemaal voorzien van een bodemwarmtepomp. Regenwater wordt

MEER INFORMATIE? Neem dan contact op met Rebecca Haasdijk, Senior Asset manager van BPD Woningfonds via r.haasdijk@bpd.nl of met Wicher Mol, ontwikkelingsmanager van BPD | Bouwfonds Gebiedsontwikkeling via w.mol@bpd.nl.

Bouwen aan het hart van de buurt

23215 BPD Advertenties_VNG_Adv 1/1_210x297mm.indd 1 02 Advertentie.indd 2

09-01-2024 17:49 12-1-2024 13:17:55

IN DIT NUMMER yÇww0ª ׁ ‫ ׉ׁ ظ‬h yÇ ªX ׂ‫ ظ ׂׄ׀‬h ªJ yJ ‫׈ׇ‬

Coverfoto: Jiri Büller | Nummer 2 verschijnt op 2 februari 2024

Arjen Dubbelaar Hoe krijg je als gemeenteraad grip op grote projecten? Raadslid Arjen Dubbelaar leidde een enquête naar cultuurpaleis Amare.

14 Bestaanszeker Elk mens heeft een toereikend en voorspelbaar inkomen nodig, zegt wethouder Peter Heijkoop. De VNG organiseert een bestaanszekerheidstop.

18 Werkgeverscommissie De gemeenteraad is ook ɩƵȲǲǐƵɨƵȲ ɨƊȁ ƮƵ ǐȲǞǏ˛Ƶ‫ خ‬ Wettelijke kaders kunnen daarbij helpen.

3 MAGAZINE

2024

22 Bomen planten Groningen gaat als eerste Nederlandse gemeente aan de slag met een Urban Forest Masterplan.

Sharon Dijksma Gemeenten nemen het voortouw voor de aanpak van grote maatschappelijke problemen, zegt VNG-voorzitter Sharon Dijksma.

38 Rampenplan De gemeente Leiden onderzoekt de herintroductie van de oude Bescherming Bevolking. Die zou kunnen inspringen bij klimaatrampen.

EN VERDER 6 Lopende Zaken 7 Commentaar Leonard Geluk 13 Drie vragen aan 21 Thorbeckehoogleraar 31 Column André Krouwel 32 Betoog 34 Personalia 37 Raad & Werk

03 Inhoud.indd 3

12-1-2024 13:19:33

ACTUEEL

Gemeentelijke hulp aan exgedetineerden schiet tekort De hulp aan mensen die na een gevangenisstraf terugkeren in de maatschappij schiet tekort. Veel gemeenten hebben hun regiefunctie niet op orde, waardoor de kans op terugval in de criminaliteit groter wordt.

4 MAGAZINE

2024

Volgens de Landelijke Cliëntenraad (LCR) is de basis voor re-integratie van ex-gedetineerden vaak niet voldoende. Gemeenten horen de regie te voeren over de verschillende instanties waarmee deze groep te maken krijgt, maar op vijf terreinen is sprake van ‘aanzienlijke problemen’, schrijft de LCR in zijn publicatie Nieuwe start na detentie. OP STRAAT

Mensen komen na hun vrijlating zonder iets op straat te staan, terwijl het hebben van onderdak en een baan juist belangrijk zijn voor het voorkomen van recidive. Maar uit onderzoek blijkt dat slechts één op de vijf ex-gedetineerden na twee jaar werk heeft, in de helft van

de gevallen is dat ook nog eens tijdelijk (uitzend)werk. ‘Er zijn uitzonderingen, maar er kan gerust worden vastgesteld dat er geen landelijk dekkend integraal stelsel van dienstverlening bestaat’, stelt de Landelijke Cliëntenraad. ‘In veel gevallen kan geen maatwerk worden geleverd aan exgedetineerden. Dit is wel nodig.’ NIEUWE START

Om een nieuwe start te kunnen maken

is ondersteuning nodig bij het regelen van zaken als een identiteitsbewijs en een bankrekening, een uitkering of werk, huisvesting, schulden en zorg. In de praktijk blijken dit vaak obstakels te zijn voor een goede terugkeer in de samenleving. De LCR noemt dit ‘ernstig’. Daarnaast is het nodig een aanbod voor kortgestraften (3 tot 4 maanden detentie) te ontwikkelen omdat dit niet of nauwelijks bestaat en juist deze groep een hoge recidive kent, aldus de LCR. (LM) ←

æƵɀǞǶǐȖɹ‫ ب‬Ǟȁ ǐƵȺȯȲƵǲ ȌɨƵȲ ǘȌȌǏƮƮȌƵǲǯƵȺ ƦȌƊٚȺ Als we ons geheim weten, kunnen we het delen met de rest van het land. Want Nederland kan wel wat Wageningen gebruiken.

Burgemeester Floor Vermeulen van Wageningen zegt in zijn nieuwjaarstoespraak dat zijn stad ‘bijna het paradijs op aarde’ is, de Gelderlander 9 januari

04-05 ZAP_berichten.indd 4

Minister Dilan Yesilgöz van Justitie en Veiligheid wil met de VNG in gesprek over het toestaan van hoofddoekjes en andere religieuze uitingen bij boa’s. Als het aan de minister ligt, zijn deze uitingen niet toegestaan, omdat boa’s, en ook politieagenten, een neutrale uitstraling moeten hebben. De gemeente Arnhem besloot in december juist dat boa’s wel een hoofdoek, keppeltje of tulband mogen dragen, na een aangenomen motie. De Arnhemse raad vindt dat de mogelijkheid om zichtbare religieuze uitingen te dragen ‘bijdraagt aan de gemeentelijke ambities op het vlak van een divers personeelsbeleid’, aldus de motie. (RvdD) ←

12-1-2024 13:20:08

Verkeersdrukte neemt toe Automobilisten in alle Nederlandse steden verloren in 2023 meer tijd in het verkeer veroorzaakt door drukkere spitsuren. (ƊɈ ƦǶǞǯǲɈ ɐǞɈ ƮƵ ƮƵȲɈǞƵȁƮƵ ƵƮǞɈǞƵ ɨƊȁ ƮƵ ÀȌǿÀȌǿ ÀȲƊǏ˛Ƨ XȁƮƵɮ‫( خ‬Ƶȁ RƊƊǐ ǐƵǶƮɈ ƊǶȺ ɐǞɈȺƧǘǞƵɈƵȲ‫ خ‬ßȌȌȲ ƵƵȁ ȲȌɐɈƵ ɨƊȁ ɈǞƵȁ ǲǞǶȌǿƵɈƵȲ ǘƵƵȁ Ƶȁ ɈƵȲɐǐ ɈǞǯƮƵȁȺ ƮƵ ȺȯǞɈȺ ɹǞǯȁ ƊɐɈȌǿȌƦǞǶǞȺɈƵȁ Ǟȁ (Ƶȁ RƊƊǐ Ȍȯ ǯƊƊȲƦƊȺǞȺ ‫ ׇׂ‬ɐɐȲ Ƶȁ ‫ ׈׃‬ǿǞȁɐɈƵȁ ǶƊȁǐƵȲ ȌȁƮƵȲɩƵǐ ƮƊȁ Ǟȁ ׂ‫ خׂׂ׀‬ȁƮƵȲ ƊƊȁ ƮƵ ǶǞǯȺɈ ȺɈƊƊɈ ǶǿƵȲƵ ɩƊƊȲ ƮƵ ƊɐɈȌǿȌƦǞǶǞȺɈ Ȍȯ ǯƊƊȲƦƊȺǞȺ ׂ‫ ׅ‬ɐɐȲ Ƶȁ ‫ ׂ׃‬ǿǞȁɐɈƵȁ ƵɮɈȲƊ ǲɩǞǯɈ ǞȺ Ǟȁ ǘƵɈ ɨƵȲǲƵƵȲ‫( خ‬ƊƊȲƦǞǯ ɹȌȲǐƮƵ ƮƵ ɨƵȲǲƵƵȲȺƮȲɐǲɈƵ ɨȌȌȲ ǘȌǐƵȲƵ 0ßٌǲȌȺɈƵȁ Ƶȁ ǿƵƵȲ ! ‫ٌ״‬ɐǞɈȺɈȌȌɈ ƮƊȁ Ǟȁ ׂ‫خׂׂ׀‬ ßƊȁ ƊǶǶƵ yƵƮƵȲǶƊȁƮȺƵ ȺɈƵƮƵȁ ɨƵȲɨɐǞǶɈ ƵƵȁ ƦȲƊȁƮȺɈȌǏƊɐɈȌ Ǟȁ ǿȺɈƵȲƮƊǿ ǘƵɈ ǿƵƵȺɈ ǿƵɈ ǐƵǿǞƮƮƵǶƮ ׁ‫ ׂ׃׆‬ǲǞǶȌ ! ‫ٌ״‬ɐǞɈȺɈȌȌɈ ȯƵȲ ƊɐɈȌ‫( خ‬ǞɈ ǲƊȁ ǲȌǿƵȁ ƮȌȌȲ ƵƵȁ ȌȁǐɐȁȺɈǞǐƵ ǞȁǏȲƊȺɈȲɐƧɈɐɐȲ‫ ة‬ɩƊƊȲƮȌȌȲ ƊɐɈȌǿȌƦǞǶǞȺɈƵȁ ƦǞǯɨȌȌȲƦƵƵǶƮ ɨƵƵǶ ǿȌƵɈƵȁ ȲƵǿǿƵȁ Ƶȁ ȌȯɈȲƵǲǲƵȁ‫ خ‬Xȁ mƵǞƮƵȁ ɨƵȲƦȲɐǞǲɈ ƵƵȁ ƦȲƊȁƮȺɈȌǏƊɐɈȌ ǘƵɈ ǿǞȁȺɈ ɨƊȁ yƵƮƵȲǶƊȁƮ ‫ ׇׁׅׄـ‬ǲǞǶȌ‫ خف‬hƊƊȲǶǞǯǲȺ ȺɈȌȌɈ ƮƵ ǐƵǿǞƮƮƵǶƮƵ ƦȲƊȁƮȺɈȌǏƊɐɈȌ Ǟȁ yƵƮƵȲǶƊȁƮ ׁ‫ ׃ׅׄ‬ǲǞǶȌ ! ‫ ״‬ɐǞɈ‫( خ‬MM) ←

Gemeenten subsidiëren biodivers zaaigoed boeren Melkveehouders in twaalf gemeenten kunnen met korting hun land inzaaien met biodivers zaaigoed.

Voor vijftienduizend euro krijgt een gemeente er minimaal honderd hectare kruidenrijk grasland bij. Dit zorgt voor een kruidenrijk grasland wat de biodiversiteit ten goede komt. Elke ingezaaide hectare scheelt vijfhonderd kilo kunstmest. Dat levert een besparing op van duizend kilo CO₂. CROWDFUNDING

Het initiatief komt van Urgenda en LTO Nederland. Die startten de crowdfun-

04-05 ZAP_berichten.indd 5

dingscampagne 1001 Hectare Kruidenrijk Grasland. De deelnemende gemeenten betalen geld waarmee hun melkveehouders korting op biodivers zaaigoed ontvangen. De boeren uit de betreffende gemeenten kunnen ieder maximaal voor drie hectare zaaigoed met korting bestellen, zodat er veel boeren mee kunnen doen. Afgelopen zaaiseizoen deden nog vijf gemeenten mee. De betrokken boeren realiseerden daar dankzij de campagne 320 hectare kruidenrijk grasland. Met de zeven gemeenten die het aankomend seizoen aanhaken komt daar nog eens zo’n honderd hectare bij. (MM) ←

Geen goed beeld agressie ambtenaren

5 MAGAZINE

2024

Omdat een betrouwbaar, landelijk beeld van agressie en geweld tegen ambtenaren ontbreekt, is niet duidelijk hoeveel aangiftes er worden gedaan en hoeveel veroordelingen er zijn. Dat schrijft demissionair minisɈƵȲ (ǞǶƊȁ æƵɀǞǶǐȖɹ ɨƊȁ hɐȺɈǞɈǞƵ Ƶȁ ßƵǞǶǞǐǘƵǞƮ ƊƊȁ ƮƵ ÀɩƵƵƮƵ jƊǿƵȲ‫ خ‬ ǿƦɈƵȁƊȲƵȁ Ƶȁ ǘɐȁ ɩƵȲǲǐƵɨƵȲȺ ɹȌɐƮƵȁ ǞȁƧǞƮƵȁɈƵȁ ƊǶɈǞǯƮ ǿȌƵɈƵȁ ǿƵǶƮƵȁ ƦǞǯ ƮƵ ȯȌǶǞɈǞƵ‫ خ‬ǶǶƵƵȁ ƮƊȁ ǶɐǲɈ ǘƵɈ ȯȌǶǞɈǞƵ Ƶȁ ǯɐȺɈǞɈǞƵ Ȍǿ ɩƵǶ ƵƵȁ ǐȌƵƮ ƦƵƵǶƮ ɈƵ ǲȲǞǯǐƵȁ‫ خ‬ǶȺ ƵȲ ƮƊƊƮɩƵȲǲƵǶǞǯǲ ƊƊȁǐǞǏɈƵ ɩȌȲƮɈ ǐƵƮƊƊȁ‫ ة‬ǿȌƵɈ ƮƊƊȲȁƊƊȺɈ ƮɐǞƮƵǶǞǯǲ ɩȌȲƮƵȁ ǐƵǿƊƊǲɈ ƮƊɈ ǘƵɈ ǐƊƊɈ Ȍǿ ǐƵɩƵǶƮ ɈƵǐƵȁ ƊǿƦɈƵȁƊȲƵȁ‫خ‬ Ȍǲ ɩǞǶ ǘƵɈ ǲƊƦǞȁƵɈ ƮƊɈ ɩƵȲǲǐƵɨƵȲȺ Ǟȁ ƵƵȲȺɈƵ ǞȁȺɈƊȁɈǞƵ ƮɐǞƮƵǶǞǯǲ ǿƊǲƵȁ ɩƵǶǲƵ ǐƵƮȲƊǐ ȲǞƧǘɈǞȁǐ ƊǿƦɈƵȁƊȲƵȁ ɩƵǶ Ƶȁ ȁǞƵɈ ǿƊǐ‫( خ‬ƊƊȲȁƊƊȺɈ ǿȌƵɈƵȁ ƊǿƦɈƵȁƊȲƵȁ ƊǐȲƵȺȺǞƵ Ƶȁ ǐƵɩƵǶƮ ƊǶɈǞǯƮ ǿƵǶƮƵȁ ƦǞǯ ƮƵ ɩƵȲǲǐƵɨƵȲ‫ ة‬ȺƧǘȲǞǯǏɈ æƵɀǞǶǐȖɹ‫( خ‬RvdD) ←

12-1-2024 13:20:12

LOPENDE ZAKEN

Meer over de commissies en het vergaderschema: vng.nl/vereniging TEKST: VNG

Vooraankondiging: bijeenkomsten GALA, IZA en Sportakkoord II Om gemeenten te ondersteunen bij de uitvoering van en de verbinding tussen de akkoorden organiseren de VNG en de VSG in samenwerking met GGD GHOR Nederland, GGD’en, het RIVM en kennis- en ondersteuningspartners komend voorjaar (in de maanden maart, april en mei) meerdere

À0ªÇJ mXj 0²ÀÇÇª²ّ VERGADERING 13 DECEMّ BER 2023

6 MAGAZINE

2024

De laatste vergadering van het VNG-bestuur in 2023 was een fysieke bijeenkomst in Den Haag. Voorzitter Sharon Dijksma heette bij de opening het nieuwe bestuurslid Jan Martin van Rees, wethouder in Almelo, welkom. Hij volgt Liesbeth Grijsen op als voorzitter van de VNG-commissie Ruimte, Wonen en Mobiliteit (RWM). TERUGBLIK OP BESTUURDERSDAG EN ALV Het bestuur keek kort terug op de Bestuurdersdag en ALV van vrijdag 1 december. De dag werd energiek afgetrapt door politicoloog en VNG Magazine-columnist André Krouwel met een duiding van de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023. ’s Middags vond de algemene ledenvergadering (ALV) plaats, waarbij onder meer een aantal lokaal bestuurders werd ‘uitgezwaaid’ die op 6 december 2023 zijn benoemd als lid van de Tweede Kamer. Tijdens de ALV stemden de leden unaniem in met de resolutie Gebruik de kracht van het lokaal bestuur die zich richt tot de formerende partijen. INZET KABINETSFORMATIE Het bestuur besprak verschillende onderwerpen die belangrijk zijn richting de kabinetsformatie. De resolutie Gebruik de kracht van het lokaal bestuur vormt hiervoor de

06 Lopende Zaken.indd 6

bijeenkomsten. In de bijeenkomsten gaan we in op actuele ontwikkelingen rondom de akkoorden, organiseren we themasessies en faciliteren we uitwisseling. Daarbij spelen we zoveel mogelijk in op vraagstukken die in de verschillende regio’s leven. Meer informatie vindt u op vng.nl.

basis; bestaanszekerheid – voldoende inkomen voor de vaste lasten en toegang tot zorg – is hierin een belangrijk thema. De VNG houdt eind januari een tweedaagse ‘Top Bestaanszeker Nederland’ (zie ook pagina 14). Naast onze eigen gemeentelijke achterban worden voor deze top uitgenodigd: maatschappelijke partners, publieke dienstverleners, kennispartners en anderen. Samen met Aedes, de koepelorganisatie van de woningcorporaties, wordt in februari ook een brede top over wonen georganiseerd. Hiervoor zijn als genodigden niet alleen de koepels en overheidspartners in beeld, maar bijvoorbeeld ook pensioenfondsen en investeerders.

RAPPORT ELKE REGIO TELT! In januari bespreekt het bestuur de conclusies en aanbevelingen van de adviesgroep die zich heeft gebogen over het rapport Elke regio telt!. Dit rapport van de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli, maart 2023) is gericht aan het kabinet, maar ook gemeenten willen bijdragen aan het in praktijk brengen van de aanbevelingen. Vicevoorzitter van het VNGbestuur en voorzitter van de adviesgroep is Mark Boumans. In januari zal dit onderwerp opnieuw op de agenda van het bestuur staan. PROPOSITIE ‘DE WAARDE VAN HET SOCIAAL DOMEIN’ Commissievoorzitters Cathalijne Dortmans (Zorg, Jeugd en Onderwijs) en Peter Heijkoop (Participatie, Schuldhulpverlening en Integratie) legden de aangescherpte en geactualiseerde versie van de propositie sociaal domein voor aan het bestuur. Begin 2024 wordt deze aan de leden gepresenteerd. De propositie verwoordt de inzet richting het nieuwe kabinet. Het bestuur stemde in met het concept dat nu voorligt. UITSLAG LEDENRAADPLEGING CAO’S SW EN AAN DE SLAG Het onderhandelaarsresultaat van 15 november 2023 voor de cao’s Sociale Werkvoorziening (SW) en Aan de slag is via één ledenraadpleging voorgelegd aan de leden, die hiermee hebben ingestemd. Het bestuur bekrachtigde de onderhandelingsresultaten.

12-1-2024 13:21:56

Leonard Geluk

COMMENTAAR

Algemeen directeur VNG leonard.geluk@vng.nl, linkedin.com/in/leonardgeluk

DOORZETTEN

itte atleten passeren links en rechts. Mijn nicht en haar vriend zijn allang uit het zicht verdwenen, maar wie doet me wat? Ik heb de goede cadans, de spieren warm en soepel. Op deze zaterdag voor kerst voert de halve marathon van Linschoten me gestaag richting het nieuwe jaar. Het is een landschapsfeest van oer-Hollands kronkelwater met knotwilgen, veenweiden en onverwachts snel al de historische binnenstad van Oudewater. Polderland, met zorg opgericht uit verschillende belangen en de historische noodzaak tot samenwerken. ‘Hop, hop, doorgaan, goed!’ Het klappen en roepen vanaf een boerenerf doet me goed. En het is waar: het gaat echt fijn. Het lijkt op hoe de afgelopen maanden als vanzelf de puzzelstukken in elkaar vielen voor de Bestaanszekerheidstop van eind januari. Talrijke onderzoeken en adviezen van departementen, commissies en de Ombudsman verschenen met dezelfde boodschap: de bestaanszekerheid in Nederland wankelt, doe er iets aan! Gemeenten en de VNG signaleerden het al eerder. Mensen met een minimuminkomen redden het niet en het stelsel van inkomensondersteuning is veel te ingewikkeld. Steeds vaker zoeken gemeenten de menselijke maat aan de randen van de starre Participatiewet. Op de Bestaanszekerheidstop (29 en 31 januari) bundelen we de kracht van gemeenten, ervaringsdeskundigen en uitvoerders in het stelsel van bestaanszekerheid. Samen gaan we een bestaanszekerheidsagenda maken voor het nieuwe kabinet. De kracht van gemeenten is dat wij weten wat de impact is van alle regelingen die op gezinnen afkomen, en hoe belangrijk het is perspectief te bieden. Ik vind dat dit verder strekt dan de meest kwetsbaren. Ook mensen die het nu nog goed hebben zijn bang dat ze het straks niet meer redden door de hogere prijzen, klimaatmaatregelen en vergrijzing. De overheid moet inwoners het vertrouwen teruggeven dat niemand door het ijs zakt. Maar hoe maken we dit concreet? Bestaanszekerheid vindt iedereen belangrijk, maar de vraag wat we precies gaan doen, roept verschillende beelden op en triggert allerlei belangen. De eensgezindheid komt onder druk te staan. In de staart van de halve marathon liggen de flow en het weelderige landschapsschoon ineens ver achter me. Het is nog drie kilometer voortploegen op een saaie polderweg. Geen souplesse meer, wel harde tegenwind. Het is taai en het duurt schijnbaar eindeloos voor de finish in zicht komt en ik het juichen van m’n familie hoor. Wat voelt dat goed! En m’n tijd blijkt ook nog aardig mee te vallen. Ik wil maar zeggen dat het soms flink doorzetten is, maar we geven niet op en we komen er wel. ←

7 MAGAZINE

2024

(0 00y²ّ GEZINDHEID KOMT ONDER DRUK TE STAAN

07 COMMENTAAR Leonard Geluk.indd 7

12-1-2024 13:23:50

TEKST: RUTGER VAN DEN DIKKENBERG | BEELD: JIRI BÜLLER

RAADSENQUÊTE AMARE

‘Maak

inzichtelijk

welk

belangje nastreeft’

8 MAGAZINE

2024

BIJ DE BOUW VAN HET HAAGSE CULTUURPALEIS AMARE GING VAN ALLES MIS. RAADSLID ARJEN DUBBELAAR LEIDDE DE ENQUÊTEّ COMMISSIE DIE HARDE NOTEN KRAAKTE EN VOORSTELLEN DOET OM DE GEMEENTERAAD MEER GRIP TE LATEN KRIJGEN OP DIT SOORT OMVANGRIJKE EN LANGLOPENDE DOSSIERS.

et was een stevig rapport, dat de Haagse enquêtecommissie in september op de mat legde: bij de bouw van het Haagse cultuurpaleis Amare, pal naast het stadhuis, ging alles mis. De kosten werden fors overschreden, er trad flinke vertraging op en bovenal werd de gemeenteraad meerdere malen misleid. Het publieke belang van Amare is ‘verwaarloosd’, aldus de commissie, die onder voorzitterschap stond van raadslid Arjen Dubbelaar (Hart voor Den Haag). De gemeenteraad, constateerde de enquêtecommissie, werd niet behandeld als het hoogste orgaan van de gemeente, ‘maar als een horde die moet worden genomen’. Het Amare-dossier kent een lange voorgeschiedenis. In 2010 besloot het Haagse college dat op de plaats van onder meer het Lucent Danstheater een nieuw theatercomplex gebouwd moest worden, waar ook plek zou moeten zijn voor het Koninklijk Conservatorium en het Residentie Orkest. Het plan voor het Spuiforum kon destijds alleen rekenen op de steun van de toenmalige Haagse coalitie, en bleef omstreden. Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 trok de nieuwe coalitie de stekker uit het plan, en kwam er een nieuw voorstel – Amare – dat goedkoper moest worden. Kern van dat plan was een nieuwe, geïntegreerde manier van aanbesteden. In een design, build & maintain (DBM)-contract zou de exploitant

08-11 INTERVIEW_Arjen Dubbelaar.indd 8

verantwoordelijk worden voor de bouw én het onderhoud van het cultuurpaleis: op papier een goede prikkel om slim en onderhoudsvriendelijk te bouwen. ‘Dat was een point of no return’, zegt Dubbelaar nu. ‘Want toen ging de gemeente een proces in waar ze nog heel moeilijk onderuit kon.’ Van een kostenbesparing was geen sprake. Van de initiële 170 miljoen euro liep de teller op naar 520 miljoen, inclusief toekomstige verplichtingen. Het rapport leidde bij het raadsdebat afgelopen december tot een motie van afkeuring, maar niet tot politieke slachtoffers. Dat was ook nadrukkelijk niet de bedoeling, zegt Dubbelaar. ‘Het is een foutenfestival geweest’, vat hij

12-1-2024 13:25:12

‘Het is te complex geworden voor veel mensen’

08-11 INTERVIEW_Arjen Dubbelaar.indd 9

12-1-2024 13:25:19

Wie is...

samen. ‘Dat moeten we oplossen, en daar willen we van leren. Hoe is dit nou zo gekomen? Hoe kunnen we voorkomen dat dit nog verder uit de hand loopt? En hoe kunnen we voorkomen dat we het in de toekomst weer op deze manier doen?’

Arjen Dubbelaar is sinds 2014 gemeenteraadslid in Den Haag namens Hart voor Den Haag. De afgelopen periode was hij voorzitter van de enquêtecommissie Amare. Sinds oktober 2022 is hij lid van de VNG-commissie Raadsleden & JȲǞǏ˛ƵȲȺ‫خ‬

Den Haag is niet de enige gemeente met zulke grote projecten als Amare. Hoe krijg je als raad hier wel grip op? ‘Wij doen daar verschillende aanbevelingen voor. Ten eerste: het is lastig om grip te krijgen als je bij dit soort majeure projecten niet vooraf inzichtelijk maakt welk publiek belang je precies wilt nastreven. Zolang dat in beeld blijft en je tussentijds nog kunt bijsturen, dan zou het voor een groot deel goed moeten komen. Het betekent ook dat een traject openbaar en transparant is, want anders kun je niet toetsen of de belangen wel worden nagestreefd. Dat is ook een van onze aanbevelingen. Bij Amare werd een proces in gang gezet waar we nog moeilijk onderuit konden, ook omdat kritiek op het proces moeilijk verteerd werd. Het gebouw moest er nou eenmaal komen, dat was in 2014 afgesproken. Een andere aanbeveling is daarom dat de tegenspraak beter geregeld moet worden.’ U bent ook kritisch op de informatievoorziening aan de raad. Hoe kan dat beter? ‘Ik weet uit eigen ervaring dat gemeenteraadsleden soms worden overspoeld met informatie, die soms heel specifiek is en niet altijd goed begrepen wordt. Het is te complex geworden voor veel mensen. Bij de afgelopen raadsvergadering bespraken we achthonderd pagina’s aan informatie. Er is geen enkel

‘Raadsleden worden soms overspoeld met informatie’ 08-11 INTERVIEW_Arjen Dubbelaar.indd 10

12-1-2024 13:25:24

‘Het voelde soms alsof we aan ons lot waren overgelaten’ raadslid dat al die pagina’s gelezen heeft. Daardoor worden er besluiten genomen waarbij raadsleden niet altijd volledig doordrongen zijn van waar ze nu precies over stemmen. ‘Dat is niet alleen zo hier in Den Haag. Ik zit ook in de VNG-commissie Raadsleden & Griffiers, daar zie ik dat ze hier ook in kleinere gemeenten tegenaanlopen. Een andere aanbeveling is daarom om met rapporteurs te gaan werken, en meer met raadsadviseurs. We zijn een lekenbestuur, we hebben niet overal verstand van. Hier in de stad geven we jaarlijks ruim 3 miljard euro uit. We willen als raad daarvoor de kaders bepalen en die ook nog kunnen controleren. Het is dan helemaal niet gek dat je daar extra capaciteit voor inhuurt.’ Hoe gaan die rapporteurs idealiter te werk? ‘We hebben het presidium van de raad gevraagd dit verder uit te werken. Maar waar we aan denken is het aanstellen van twee rapporteurs, een van de coalitie en een van de oppositie. Dan hebben ze draagvlak vanuit de hele raad, dat is belangrijk. Het idee is dat ze voorstellen gaan beoordelen op bijvoorbeeld het publiek belang en de financiën. Het is wel belangrijk dat ze worden ondersteund door externe deskundigen, iemand die zegt: “Joh, die financiële onderbouwing die jullie krijgen voorgespiegeld, is onduidelijk. Zo kun je geen besluit nemen”. Nu overheerst bij dit soort onderwerpen vaak het politieke: de oppositie moppert dan, en de coalitie houdt de wethouder de hand boven het hoofd. Maar uiteindelijk willen we een zo breed mogelijk gedragen besluit nemen. Rapporteurs en die extra ondersteuning helpen daarbij.’ Is de raad wel opgewassen tegen wat u in het rapport een ‘wethouderscultuur’ noemt, waarbij de trein maar doordendert? ‘Ik denk dat het compleet scheefgegroeid is. Er komt heel veel op ons bordje. Het is meer dan een fulltimebaan, maar de vergoeding is er niet naar. Als ik fulltime bij de Albert Heijn ga werken, verdien ik meer. En dan is Den Haag nog een grote gemeente met een hogere vergoeding, in kleine gemeenten is de vergoeding lager en moet je er wel fulltime bij

08-11 INTERVIEW_Arjen Dubbelaar.indd 11

werken. Dan is er nog minder tijd om je te verdiepen in dossiers.’ De enquête was een enorme klus die 15 maanden heeft geduurd, met 5.800 documenten, 82 interviews en 25 getuigenverhoren. U constateert droogjes dat het enquêterecht een groot tijdsbeslag kent. Hoeveel tijd was u ermee kwijt? ‘Er waren weken dat ik er naast mijn gewone raadswerk vier uurtjes mee bezig was. Maar er waren ook weken dat het er meer dan veertig waren, bijvoorbeeld tijdens de verhoren. Dan ga je door tot ’s avonds laat, daarna nog wat lezen, naar bed met vierkante ogen en de volgende ochtend douchen, scheren en weer door.’

11 MAGAZINE

2024

Wist u waar u aan begon? ‘Ik heb contact gehad met Amsterdam, waar ze een enquête hebben gedaan naar de Noord-Zuidlijn. Maar we moesten veel zelf uitvinden. Ik heb me bijvoorbeeld verbaasd over de financiële kant van de enquête. Die heeft 1,6 miljoen euro gekost. We hebben een aanbesteding gehad voor een bureau dat de commissie heeft ondersteund. Ik vond dat echt bizar, zoveel geld. Maar is het realistisch? Het maakt nogal wat uit of je tien of honderd mensen verhoort. We zijn echt zeer terughoudend omgegaan met de uitgaven, omdat het publiek geld is. En ik kan het allemaal verantwoorden. Maar het zou helpen als daar meer ondersteuning mogelijk is. Ik wil ook in de raadsledencommissie van de VNG de vraag opwerpen of het niet een goed idee is om een handleiding op te stellen, of een draaiboek, waarin staat waar je rekening mee moet houden als je een enquête start. Dat heb ik echt wel gemist. Het voelde soms wel alsof we aan ons lot waren overgelaten.’ Hoe nu verder? ‘De raad en het college hebben de aanbevelingen in december overgenomen. Ik wil zorgen dat de aanbevelingen uit mijn rapport op een fatsoenlijke manier in de organisatie landen. Daar ben en blijf ik op verschillende manieren bij betrokken. Daarmee wil ik een erfenis achterlaten, zodat het ook in de toekomst beter gaat.’ ←

12-1-2024 13:25:25

Staatsalmanak 2024

Heldere organisatieschema’s en gegevens Uitgebreide persoons - en zaakregisters Contactgegevens afdelingshoofden isbn 978 90 12 40932 2

te bestellen via: www.sdu.nl 12 Advertentie.indd 12

12-1-2024 13:25:50

TEKST: RUTGER VAN DEN DIKKENBERG | BEELD: MARCEL VAN DEN BERGH

3 VRAGEN AAN...

Frank Groen De toekomst van de vijftig Gelderse veerponten is ongewis nu de provincie van plan is om na 2027 ƮƵ ˛ ȁƊȁƧǞƵȲǞȁǐ ɈƵ ȺɈȌȯȯƵȁ‫( خ‬Ƶ ÀǞƵǶȺƵ ɩƵɈǘȌɐƮƵȲ IȲƊȁǲ JȲȌƵȁ ‫§ـ‬ƊȲɈǞǯ ɨƊȁ ƮƵ ɐȲǐƵȲȺ‫ ف‬ɈȲƵǲɈ ƊƊȁ ƮƵ ƦƵǶ‫ خ‬

Wat is er aan de hand? ‘De provincie Gelderland heeft een aantal jaren geleden besloten te stoppen met het aanvullen van de pot van de Stichting Veren Gelderland, waar ik als wethouder bestuurslid van ben. Er is een jaarlijks exploitatietekort van 1,5 miljoen euro. Daarvan wordt één miljoen door de provincie gedekt, de rest door de gemeenten. Dat besluit kwam voor ons als een donderslag bij heldere hemel. Er kwam een andere gedeputeerde die zich meer bewust was van de importantie van de veren. Vanuit de VNG Gelderland hebben we begin vorig jaar een rapport opgesteld waarin staat wat er zou moeten gebeuren. Zo zou er jaarlijks een overleg tussen provincie, gemeenten en exploitanten moeten zijn om de situatie rond de veren te bespreken. Ook zou de provincie een nieuw fonds instellen om vernieuwing en verduurzaming van de veren te betalen. Daar hebben we allemaal onze handtekening onder gezet. Maar het nieuwe Gelderse college zegt nu dat het die afspraken niet ziet zitten en wil zijn handen ervan aftrekken. Nou, dan zijn we uitgepraat.’

13 MAGAZINE

2024

Wat is het belang van die veerponten? ‘In Gelderland hebben we zo’n vijftig veren. Het gaat jaarlijks om 10 miljoen overzettingen, met een economisch belang van 100 miljoen euro. Bij ons in Tiel hebben we een fiets- en voetveer. Die wordt onder meer gebruikt door scholieren die van West Maas en Waal naar Tiel komen. Zonder pont moeten ze vijftien kilometer omfietsen, enkele reis, terwijl ze nu voor een appel en een ei de pont nemen. Dat willen we de kinderen niet aandoen. Het gaat ook om bereikbaarheid. Niet alle kernen hebben nog een bakker of een slager. De mobiliteit moet daarom goed zijn. Dat doen we met goede autowegen en provinciale wegen, maar ook met de pontjes. Daarnaast is er nog het belang voor recreatie en toerisme. En de veerboten hebben een grote cultuurhistorische waarde.’ Wat is uw oplossing? ‘Het begint met eigenaarschap. Als mensen zich verantwoordelijk voelen, dan kom je er samen uit. We stellen een verdeelsleutel voor: een derde voor de provincie, een derde voor de oevergemeenten en een derde voor de exploitant. Maar uiteindelijk moeten we uitvinden waar de tekorten vandaan komen en hoe we dat oplossen. Dat verschilt per veerpont. Soms gaat het om het verhogen van de tarieven, soms om andere vaartijden, dan weer om verduurzaming. Het gaat ons daarbij niet alleen om het geld, maar vooral om de betrokkenheid van de provincie om tot een oplossing te komen. Dat gesprek moeten we met elkaar voeren, en ik hoop dat de provincie weer aan boord komt.’ ←

13 Drie vragen aan.indd 13

12-1-2024 13:26:41

TEKST: LEO MUDDE

Inwoners aan het BESTAANSZEKERHEID

stuur

HET WORDT EEN BONT GEZELSCHAP DAT OP 29 JANUARI NAAR DRIEBERGEN KOMT. IN CONGRESCENTRUM ANTROPIA KOMEN, OP INITIATIEF VAN DE VNG, WETHOUDERS, MAATSCHAPPELIJKE PARTّ NERS VAN GEMEENTEN ÉN BURGERS BIJEEN OM TE PRATEN OVER BESTAANSZEKERHEID.

MAGAZINE

2024

Peter Heijkoop wethouder Dordrecht (foto: Ronald van den Heerik)

mdat die dag, de eerste van de tweedaagse Top Bestaanszeker Nederland, het perspectief van de inwoner centraal staat, zullen veel wethouders ook ‘een burger’ meenemen. Want om de inwoners gaat het natuurlijk, bestaanszekerheid. Daarom willen de gemeenten ongefilterd van hen horen wat er nu écht en als eerste moet worden aangepakt. Zoals Peter Heijkoop, wethouder in Dordrecht en voorzitter van de VNG-commissie Participatie, Schuldhulpverlening en Integratie, zegt: ‘We moeten onze inwoners mede aan het stuur zetten. Want als we alleen met elkaar in gesprek gaan als overheden en uitvoeringsorganisaties, dan ben ik bang dat we te veel over de hoofden van de mensen heen gaan doen.’ ESSAY

De Top Bestaanszeker Nederland is een uitvloeisel van het ambitieuze essay over bestaanszekerheid waarmee de VNG in maart vorig jaar de stap naar voren zette en deed wat achtereenvolgende kabinetten hadden nagelaten. In het essay beloven gemeenten een visie te ontwikkelen op een toekomst met bestaanszekerheid voor iedereen. Het is tijd, zo vinden zij, voor een nieuw Akkoord van Wassenaar, maar dan in het sociaal domein. Een dure belofte en gemeenten gaan die waarmaken, beloofde Heijkoop destijds in gesprek met VNG Magazine.

14-15 LEESVERHAAL_Top bestaanszekerheid.indd 14

Wat in ieder geval is bereikt, is dat bestaanszekerheid ineens hot werd in de politiek. Toen het essay verscheen, moest het kabinet nog vallen. Dat gebeurde pas ruim twee maanden later. In de verkiezingscampagne die daarop volgde werd bestaanszekerheid een van de belangrijkste thema’s. Het is dit soort praktijken dat mensen tot wanhoop drijft en dat ook niet past in het plaatje van Nederland in 2040, het toekomstbeeld dat de VNG de afgelopen maanden heeft geschetst. De aanpak van bestaansonzekerheid is volgens Heijkoop een vooruitgeschoven post. ‘Het is het eerste wat we beet willen pakken, omdat het zo ontzettend dicht bij mensen staat. Elk mens heeft een toereikend en voorspelbaar inkomen

12-1-2024 13:27:34

Elk mens heeft een toereikend en voorspelbaar inkomen nodig, waarmee je een dak boven je hoofd kan betalen en eten op tafel kan zetten.

nodig, waarmee je een dak boven je hoofd kan betalen en eten op tafel kan zetten. Zorg moet toegankelijk zijn, en door te werken moet je in je bestaan kunnen voorzien. Dat klinkt allemaal vanzelfsprekend, maar het is op dit moment gewoon niet op orde.’ STRESS

De onzekerheid over de eigen toekomst zorgt voor veel stress, ook in gezinnen met kinderen. En dat onlangs bekend werd dat het geboortecijfer van Nederland lager is dan ooit, heeft hier ook alles mee te maken, zegt Heijkoop. Mensen zijn bang dat ze straks onvoldoende inkomen hebben, of geen huis, om een gezin te onderhouden en te huisvesten. ‘Dat zijn eigenlijk allemaal uitvloeisels van het feit dat het kabinet zijn grondwettelijke taak om de bevolking zekerheid te bieden, niet op orde heeft.’ Heijkoop ergert zich aan de ‘soms wat luie analyses’ die Den Haag maakt, waaruit zou blijken dat de armoede niet toe- maar juist afneemt. ‘Daar valt het nodige op af te dingen. Zo hanteert Nederland een andere definitie van armoede dan de rest van Europa.’ Bovendien, zegt Heijkoop, was er de Commissie sociaal minimum, door het kabinet zelf ingesteld, die afgelopen zomer constateerde dat niet alleen het sociaal minimum moet worden verhoogd, maar dat er ook structureel beleid nodig is om ervoor te zorgen dat mensen kunnen rondkomen en kunnen meedoen aan de maatschappij. Ook de beleving van de mensen zelf wordt onvoldoende door Den Haag gehoord. Heijkoop: ‘Het echte verhaal komt onvoldoende tot uiting in een plat getal in euro’s of een koopkrachtwolkje.’ Toch krijgt hij nu wel de indruk dat Kamerleden en bewindspersonen

14-15 LEESVERHAAL_Top bestaanszekerheid.indd 15

zich gaan realiseren dat ze ‘te lang en te makkelijk’ voorbij zijn gegaan aan het feit dat onzekerheid echt een verlammende werking heeft op huishoudens. Op de Top Bestaanszeker Nederland gaan gemeenten, publieke dienstverleners als UWV en SVB en inwoners met elkaar in gesprek over een gezamenlijke boodschap aan het nieuwe kabinet. Vooral de inbreng van de inwoners mag niet worden onderschat, zegt Heijkoop. ‘Wat nodig is, is een tienjarenplan waaraan alle partners en alle departementen zich verbinden, dat nadrukkelijk is opgesteld vanuit het perspectief van de leefwereld, niet van de systeemwereld.’ Als wethouder heeft het hem enorm geholpen dat hij niet met alleen een werkboekje in de hand aan de slag ging. ‘Door je echt intrinsiek te verdiepen in waar inwoners tegenaan lopen, in de onzekerheid die wij als overheid mede veroorzaken, vallen de schellen echt van je ogen. Dan zie je pas hoe destructief beleid vaak uitwerkt op het leven van mensen. We werken veel te vaak vanuit bepaalde veronderstellingen, vooroordelen soms, en vanuit een systeem. Omdat het systeem op een bepaalde manier werkt, moeten mensen zich daar ook maar allemaal naar voegen. Dat is zo ontzettend níét waar.’ ←

15 MAGAZINE

2024

De Top Bestaanszeker Nederland wordt gehouden op 29 januari (Driebergen) en 31 januari (Den Haag). Meer informatie: vng.nl/ bestaanszeker of scan de QR-code.

‘Dan zie je pas hoe destructief beleid vaak uitwerkt’ 12-1-2024 13:27:38

IN BEELD

16-17 In beeld.indd 16

12-1-2024 13:28:06

BEELD: FRANK DE ROO

§mÇJ ‫§ ۋ‬m æّRÇX² In de Bockenbergstraat in Gouda zijn binnen een week zestien woningen geplaatst. Het gaat om zogeheten duurzame plug & play-woningen. Deze worden in de fabriek gemaakt en zijn bedoeld voor starters op de woningmarkt. De woningen hebben een woonoppervlakte van vijftig vierkante meter en bestaan uit drie woonlagen. Ze staan vast op een fundering en voldoen aan het Bouwbesluit. Dat maakt ze echter nog wel verplaatsbaar. Meer dan 85 procent van de materialen is circulair.

16-17 In beeld.indd 17

12-1-2024 13:28:11

TEKST: PAUL VAN DER ZWAN

WERKGEVERSTAAK RAAD

Hulptroepen aanstellen 18 MAGAZINE

2024

DE RAAD IS WERKGEVER VAN DE GRIFFIE. DIE TAAK DELEGEREN RADEN BIJ EEN WERKGEVERSCOMMISSIE, MET LEDEN UIT DE RAAD. MAAR HET FUNCTIONEREN VAN DIE COMMISSIES KAN BETER, BIJVOORBEELD DOOR HET STELLEN VAN WETTELIJKE KADERS.

e meeste raadsleden realiseren het zich bij hun aantreden niet, maar vanaf dat moment zijn ze als lid van de raad formeel werkgever. En wel van de griffier en de medewerkers van de griffie. Raadsleden gaan de politiek in om inwoners te vertegenwoordigen, de hoofd-

lijnen van het collegebeleid te bepalen en het college te controleren. ‘Een rol als werkgever was zeker niet mijn motivatie’, zegt raadslid Ricus Tiekstra (Groen Drimmelen) uit Drimmelen, lid van de werkgeverscommissie. Nieuwe raadsleden worden snel gerustgesteld: in de praktijk krijgen ze weinig te maken met dat werkgeverschap. De meeste raden stellen namelijk een aparte werkgeverscommissie in. Met daarin

‘De inschaling van de griffier is natuurlijk wel van belang voor de raad’ 18-20 LEESVERHAAL_Werkgeversfunctie raad.indd 18

enkele vertegenwoordigers uit de raad aan wie ze die verantwoordelijkheid delegeren. Jan Smits, raadslid (VVD) in Tynaarlo, maakt deel uit van de werkgeverscommissie van de raad. Hij wist als beginnend raadslid wél dat hij een werkgeverstaak zou krijgen. Smits was daarvoor namelijk tien jaar lid van provinciale staten van Drenthe. De laatste jaren ook als voorzitter van de werkgeverscommissie. ‘Om die reden vroeg de raad van Tynaarlo mij als voorzitter van de werkgeverscommissie.’ GESPANNEN ARBEIDSMARKT

Volgens de Gemeentewet wijst de raad de griffier aan, die de leiding heeft over de medewerkers op de griffie. De werkgeverstaak van de raad gaat over die griffie. Collega-raadsleden van Smits beseffen doorgaans nauwelijks wat daar bij komt

12-1-2024 11:33:53

(Ƶ ǐȲǞǏ˛ƵȲ ǘƵƵǏɈ ƵƵȁ ȺȯƊȲȲǞȁǐȯƊȲɈȁƵȲ ȁȌƮǞǐ‫ ة‬ƮƊɈ ǲƊȁ ƮƵ ɩƵȲǲǐƵɨƵȲȺƧȌǿǿǞȺȺǞƵ ɹǞǯȁ‫خ‬

kijken. ‘Als ik het vertel, gaat er een wereld voor hen open.’ Naast de formele kant zoals correspondentie voeren, functiewaardering en declaraties afhandelen, gaat het ook om het invullen van vacatures. ‘Tijdens de huidige raadsperiode van anderhalf jaar moesten we al twee vacatures binnen de griffie opvullen,’ zegt Smits. ‘Dan ben je als werkgeverscommissie echt aan de beurt om dit samen met de griffier op te pakken. Het levert namelijk veel werk op. Ook wij merken dan de effecten van de gespannen arbeidsmarkt.’ De werkgeverscommissie moet de griffier de positie verschaffen waarin hij zijn ondersteunende taak voor de raad het best kan verrichten. Tiekstra spreekt van ‘een zeer belangrijke opdracht’. ‘We moeten echt voor de griffier gaan staan als hij kritiek krijgt, bijvoorbeeld als de oppositie vindt dat de griffier te veel aan de kant van de coalitie staat of omgekeerd. En hij moet zich ook veilig voelen om de raad zo nu en dan een spiegel voor te houden.’ Raden dienen zuinig te zijn op de griffie. ‘De medewerkers van de griffie vormen de belangrijkste hulptroepen van de raad.’ Tot de belangrijke momenten van de werkgeverstaak van de commissie behoort uiteraard de aanstelling van een nieuwe griffier. Tiekstra: ‘Dan moeten we bepalen wat voor griffier bij ons als raad

18-20 LEESVERHAAL_Werkgeversfunctie raad.indd 19

past. Dat hangt weer af van de vraag wat voor soort raad wij willen zijn. Het kan zin hebben dat de werkgeverscommissie zich hierbij laat adviseren door externen.’ DEZELFDE SCHAAL

Met de rechtspositionele kant van het werkgeverschap heeft de werkgeverscommissie doorgaans zijdelings te maken, maar die behoort wel tot haar taken. De rechtspositieregeling van gemeenteambtenaren is eveneens van toepassing op de griffie. Tiekstra: ‘De inschaling van de griffier is natuurlijk wel van belang voor de raad. De hoogte daarvan is van invloed op de positie van de griffier ten opzichte van de burgemeester, de gemeentesecretaris en ook van de griffiemedewerkers. Mijn voorkeur: de griffier heeft dezelfde schaal als de gemeentesecretaris of één lager.’ Smits wijst ook op het nut van het gesprek over doelen voor

de griffie voor een vastgestelde periode. ‘Die vormen een kapstok voor de activiteiten die de griffier en de griffiemedewerkers uitvoeren.’ De positie van de griffier kan volgens Smits eenzaam zijn. ‘Hij hoort erbij, maar ook weer niet. Daarom heeft de griffier een sparringpartner nodig, dat kan de werkgeverscommissie zijn.’

19 MAGAZINE

2024

VERSTERKEN

De meeste raadsleden hebben er, zoals gezegd, weinig weet van, maar er komt veel af op de leden van de werkgeverscommissie. Maar wie zitten daar eigenlijk in? Doorgaans gaat het om een raadslid van een coalitiepartij en één van de oppositie plus een voorzitter. Petra Paulides, adviseur overheden en begeleider van de werkgeversrol van de gemeenteraad: ‘Commissies kunnen daar adviseurs aan toevoegen. Dat gebeurt ook vaak, doorgaans gaat het om een

‘We moeten echt voor de griffier gaan staan als hij kritiek krijgt’ 12-1-2024 11:33:58

‘Ook wij merken de effecten van de gespannen arbeidsmarkt’

20 MAGAZINE

2024

medewerker van de afdeling Personeel en Organisatie. Erg verstandig; ik raad een commissie vaak aan dat de eerste die zij bij de hand moet nemen iemand is van P&O.’ Paulides is één van de auteurs van het in september verschenen rapport Eigenstandig en (on)afhankelijk. Nieuwe spelregels voor sterkere griffie(r)s. Het rapport wijst onder meer op de mogelijkheid om de positie van de griffier te versterken door de werkgeverscommissie te formaliseren. Paulides: ‘Deze staat nu alleen impliciet in de Gemeentewet.’ Het kan betekenen dat er wettelijke kaders komen voor de werkgeverscommissie. ‘Bijvoorbeeld kaders over de samenstelling – drie tot vijf leden –, over de ondersteuning door een personeelsadviseur en over jaarlijks overleg tussen de commissie en de griffier over het jaarplan van de griffie.’ Smits kan zich goed vinden in wettelijke kaders voor de commissie. ‘In feite werken we in Tynaarlo al conform deze kaders. We hebben ondersteuning van een personeelsadviseur, er is jaarlijks overleg over het griffieplan en bij dat overleg schuift ook de burgemeester, als voorzitter van de raad, aan. Dat werkt prima.’

NATUURLIJK GEZAG

De samenstelling van de werkgeverscommissie moet volgens Paulides nog eens extra onder de loep worden genomen. Zij ziet een belangrijke rol weggelegd voor de vicevoorzitter van de raad. ‘Deze fungeert niet zelden als voorzitter van de raad en heeft op grond van positie, ervaring en relaties ook een natuurlijk gezag.’ Paulides denkt dat de vicevoorzitter waardevol kan zijn als voorzitter van de werkgeverscommissie. ‘Nu kiezen de leden van die commissie hun voorzitter vaak nogal terloops. Op de vraag wie voorzitter wil worden, steekt er altijd wel iemand zijn hand op. Die wordt het dan. Een ervaren voorzitter als de vicevoorzitter van de raad, die ook een rol heeft in de vertrouwenscommissie van de burgemeester, lijkt me een goed alternatief.’ Tiekstra vindt dat er ‘iets te zeggen is’ voor een formele rol van de vicevoorzitter van de raad binnen de werkgeverscommissie. Maar Smits twijfelt sterk: ‘De vicevoorzitter van de raad en de voorzitter van de commissie worden op verschillende profielen gekozen. De eerst is vooral een bindende persoon die structuur moet aanbrengen in de soms

chaotisch verlopende raadsvergaderingen. Een voorzitter van de commissie heeft andere eigenschappen nodig. Dat natuurlijke gezag van de vicevoorzitter vind ik overigens wel een sterk punt. Dat zou de commissie ten goede kunnen komen.’ VERTROUWELIJK

Om de band tussen de raad en de werkgeverscommissie te versterken behoren de raadsleden de verslagen van de commissievergaderingen te ontvangen. Daarover zijn Smits en Tiekstra het eens. Maar wel vertrouwelijk. Smits: ‘En ook niet standaard. De vergaderingen gaan soms ook over personen en hun functioneren. Met het naar buiten brengen van die informatie moeten we zorgvuldig zijn.’ Een goede uitoefening van de werkgeverstaak van de raad hangt voor een groot deel af van het functioneren van de werkgeverscommissie. Daarin valt nog wel wat te winnen. Met als perspectief volgens Tiekstra vooral nog betere griffies en griffiers. ‘Daar plukt de raad dan de vruchten van, en daarmee komt de democratie binnen een gemeente beter tot haar recht. Het is dus de moeite meer dan waard.’ ←

yǞƵɐɩƵ ȺȯƵǶȲƵǐƵǶȺ ɨȌȌȲ ȺɈƵȲǲƵȲƵ ǐȲǞǏ˛ Ƶ‫ـ‬Ȳ‫ف‬Ⱥ ªƊƊƮȺǶƵƮƵȁ Ƶȁ ȺɈƊɈƵȁǶƵƮƵȁ ǲǶƊǐƵȁ ȌɨƵȲ ɩƵȲǲƮȲɐǲ‫ ة‬ǿƊƊȲ ǿƊǲƵȁ ‫ـ‬ɈƵ‫ ف‬ɩƵǞȁǞǐ ǐƵƦȲɐǞǲ ɨƊȁ ǘɐȁ ǐȲǞǏ˛ ƵȲȺ‫ خ‬JȲǞǏ˛ ƵȲȺ ǐƵɨƵȁ ƊƊȁ ȁǞƵɈ ƊǶɈǞǯƮ ƮƵ ȲɐǞǿɈƵ ɈƵ ǲȲǞǯǐƵȁ Ȍǿ ȌȌǲ ǞȁɨɐǶǶǞȁǐ ɈƵ ǐƵɨƵȁ ƊƊȁ ƮƵ ȲȌǶ ɨƊȁ ƵƵȲȺɈƵ ƊƮɨǞȺƵɐȲ ɨƊȁ ƮƵ ȲƊƊƮ ȌǏ ȺɈƊɈƵȁ‫ خ‬àƊƊȲȌǿ ǞȺ ƮƊɈ‫ د‬àƵǶǲƵ ǞȁɈƵȲɨƵȁɈǞƵȺ Ǟȁ ǘƵɈ ȌȁɈɩƵȲȯ ɨƊȁ ǘƵɈ ƮƵƧƵȁɈȲƊƊǶ ƦƵȺɈɐɐȲ ɹȌɐƮƵȁ ƮƵɹƵ ȯƊȲƊƮȌɮ ǲɐȁȁƵȁ ȌȯǘƵǏǏƵȁ‫( د‬ƊɈ ǞȺ ǘƵɈ ȌȁƮƵȲɩƵȲȯ ɨƊȁ ǘƵɈ ȲƊȯȯȌȲɈ 0ǞǐƵȁȺɈƊȁƮǞǐ Ƶȁ ٛȌȁٜƊǏǘƊȁǲƵǶǞǯǲ‫ ى‬yǞƵɐɩƵ ȺȯƵǶȲƵǐƵǶȺ ɨȌȌȲ ȺɈƵȲǲƵȲƵ ǐȲǞǏ˸ ƵٛȲٜȺ‫ ل‬te downloaden ɨǞƊ ƦǞɈ‫خ‬Ƕɯ‫ش‬ȲƊȯȯȌȲɈǐȲǞǏ˛ ƵȲȺ‫خ‬

18-20 LEESVERHAAL_Werkgeversfunctie raad.indd 20

12-1-2024 11:34:01

ACTUEEL Beste Thorbeckeprofessor,

30.678 statushouders werden in 2023 door gemeenten gehuisvest.

MOGEN DE RAADSLEDEN BIJ EEN BESLUIT OOK ANONIEM STEMMEN? VRIENDELIJKE GROET, JOOST GIELEN

Geachte heer Gielen,

Dat zijn er meer dan een jaar eerder, maar minder dan het doel van 38.800. Bron: BZK.

AGENDA 25 JANUARI

Utrecht, 13.00-17.00 uur |

Atriumlezing VNG:

vng.nl/agenda

betekenis uitvoering

Geheime stemmingen vinden volgens de Gemeentewet alleen plaats als het om individuele personen gaat, zoals bijvoorbeeld bij de benoeming van wethouders of voordrachten voor burgemeesters. De gedachte is dat raadsleden voldoende vrijheid moeten voelen om buiten het zicht van de betrokkene tegen diens benoeming te stemmen. Maar voor alle andere besluiten is de hoofdregel dat de stemming hoofdelijk geschiedt. Aanwezige raadsleden zijn dan zelfs verplicht om óf voor óf tegen te stemmen. Blanco stemmen is geen optie en wie zich wil onthouden moet zorgen dat hij of zij even uit de zaal is. De gedachte daarachter is dat we juist van onze volksvertegenwoordigers mogen verwachten dat zij tot een conclusie komen en namens ons een standpunt innemen. Hoofdelijk stemmen is echter tijdrovend, zodat de meeste besluiten in de praktijk met handopsteken of zonder stemming worden genomen. Maar ook dan zal telkens zichtbaar worden wie tot de voorstanders en wie tot de tegenstanders worden gerekend. ←

energietransitie voor

29 JANUARI

de gemeentelijke

Top Bestaanszeker

organisatie

Nederland: dag 1

Den Haag, 14.30-17.00

Driebergen, 12.00-17.00

uur | vng.nl/agenda

25 JANUARI

31 JANUARI

Dag van de economi-

Top Bestaanszeker

sche veerkracht van

Nederland: dag 2

vrouwen

VNG Den Haag,

Utrecht, 14.00-18.00 uur |

12.00-17.00 uur |

zonmw.nl

vng.nl/agenda

27 JANUARI

1 FEBRUARI

Raden in verzet:

Burgerzaken, terug

zonder geld geen

naar de toekomst

gemeenten

VNG Den Haag, 15.00-

Ook een vraag voor

Utrecht, 10.30-14.30 uur |

17.00 uur | vng.nl/agenda

Geerten Boogaard?

raadsleden.nl

MAGAZINE

2024

Geerten Boogaard, Thorbeckehoogleraar

Stuur een mail 6 FEBRUARI

naar: thorbecke-

29 JANUARI

Aedes-lezing 2024:

hoogleraar@

Bestuurlijke conferen-

De waarde van wonen

vngmagazine.nl.

tie aanpak milieu-

Den Haag, 15.30-18.00

criminaliteit

uur | aedes.nl

21 ZAP_Thorbecke.indd 21

12-1-2024 11:35:21

22-25 FEATURE_Urban Forest.indd 22

12-1-2024 11:35:54

TEKST: MARTEN MUSKEE

GROENBEHEER

Bomen

baten

GRONINGEN GAAT ALS EERSTE NEDERLANDSE GEMEENTE AAN DE SLAG MET EEN URBAN FOREST MASTERPLAN. EEN INTEGRAAL PLAN ROND BOOMBEHEER VOOR EEN TERMIJN VAN MAAR LIEFST DERTIG TOT VIJFTIG JAAR. UNIEK DAARBIJ IS DAT HET ZOWEL OM BOMEN VAN DE GEMEENTE ZELF GAAT ALS OM DIE VAN PARTICULIEREN.

23 MAGAZINE

2024

limaatadaptatie maakt dat gemeenten inzetten op meer groen in de wijken. Een Urban Forest Masterplan (UFMP) geeft stedelijk boombeheer handen en voeten. Dat blijkt uit ervaringen in Amerikaanse steden, waar ze al langer met zo’n totaalplan werken. Het plan brengt alle beleid van visie tot beheer samen vanuit het perspectief van bomen. Dat voorkomt versnippering, waardevolle bomen zijn blijvend in beeld. Particuliere bomen zijn vaak oud en belangrijk voor ecologische verbindingen. ‘We investeren fors in het klimaatadaptief maken van onze openbare ruimte. Willen we de gemeente leefbaar houden, dan moeten we ook de particuliere bomen in ons beleid opnemen’, zegt Mirjam Wijnja, wethouder (GroenLinks) Groen en Klimaatadaptatie. ‘Dat is nodig omdat van het totaal areaal aan bomen in Groningen slechts een klein deel, 20 procent, van de gemeente zelf is.’

MEESTE BATEN

Groningen wil een optimaal bomenplan creëren om tot een samenhangende groene ruimte te komen. ‘Het gaat zowel om bomen in de stad als die

22-25 FEATURE_Urban Forest.indd 23

12-1-2024 11:35:58

‘Uitzicht op groen draagt bij aan de mentale gezondheid’

24 MAGAZINE

2024

22-25 FEATURE_Urban Forest.indd 24

in de dorpen en het buitengebied,’ zegt Wijnja. In het masterplan worden alle bestaande boombeleidsplannen geïntegreerd. Zo wordt duidelijk op welke locaties nieuw aan te planten bomen het hardst nodig zijn. ‘Daarmee leveren die bomen ook de meeste baten op voor onze inwoners en de biodiversiteit.’ De gemeente heeft al veel bomen, maar nog niet genoeg, volgens Wijnja. Groningen wil daarom jaarlijks duizend bomen bijplanten, zegt de wethouder. ‘Net als andere gemeenten staat Groningen voor grote maatschappelijke opgaven als klimaatadaptatie, het vergroten van de biodiversiteit en het streven naar een gezonde leefomgeving voor inwoners. Bomen leveren daaraan een belangrijke bijdrage. Door meer bomen aan te planten zorgen we voor minder hittestress, betere waterbuffering en groene verbindingen.’ Het belangrijkste voordeel van het masterplan is

dat de gemeente meetbare doelen kan stellen en die monitort. Meetbare doelstellingen staan centraal. Wieteke de Boer is senior beleidsmedewerker groen bij stadsbeheer in Groningen. Zij noemt als voorbeeld het percentage boomkroonbedekking als doel. ‘Stel, je zet dat percentage in een bepaalde wijk op 30. Dat kan betekenen dat er bij de nulmeting extra aanplant nodig is om die bedekking te laten toenemen. Een meting na enige jaren laat zien of het de goede kant op gaat of dat extra maatregelen nodig zijn.’ UITZICHT OP GROEN

Het Engelse Birmingham stelde in 2021 een stadsbosplan op waar de Wageningse hoogleraar Cecil Konijnendijk aan meewerkte. Hij is grondlegger van de 3:30:300-vuistregel. Die houdt in dat iedereen vanuit zijn woning minimaal drie bomen ziet, buurten een

12-1-2024 11:36:03

minimale boomkroonbedekking van 30 procent hebben en iedereen op driehonderd meter van zijn woning een groene verblijfsplek of een park heeft. De vuistregel helpt nu ook Groningen op weg. De Boer: ‘Dat is voor ons meer een hulpmiddel dan een doel op zich. Het is bewezen dat 30 procent boomkroonbedekking gezondheidsvoordelen oplevert voor inwoners. Uitzicht op groen draagt bij aan de mentale gezondheid.’ Gevraagd naar de houdbaarheid van een langjarig bomenplan, erkent Wijnja dat de grote maatschappelijke opgaven schaarse ruimte claimen. Het lastige in juist de stad is dat er diverse belangen spelen: groen, de woningbouwopgave, parkeren en ondergrondse kabels en leidingen. ‘Ook de beschikbare ondergrond is beperkt. Daarom is het zo belangrijk samen met de stad en dorpen een bomenplan te maken. Het UFMP gaat uit van cocreatie.’

door al die partijen. Op die manier komen we het verst’, zegt Wijnja. ‘Dat zorgt voor het draagvlak dat nodig is voor deze grote ambitie.’ Groningen krijgt ook te maken met de Europese natuurherstelwet. ‘Die gaat ook over de vergroening van steden. Dus die opgave ligt er straks sowieso.’ Letterlijk bij het ingaan van dit nieuwe jaar start Groningen met het opstellen van het UFMP. In november is het conceptplan gereed en ligt dan ter inzage voor inspraak. In maart 2025 wordt het definitieve plan ter besluitvorming aan de gemeenteraad voorgelegd. De Boer kan daarom nog geen gedetailleerd beeld geven van het komende traject. ‘Zeker is wel dat we inwoners gaan betrekken. Verder bewandelen we natuurlijk de officiële inspraakroute. Inspraak levert echter vaak niet zoveel respons op. We zullen echt andere manieren moeten vinden om inwoners te bereiken en te betrekken.’ ←

25 MAGAZINE

2024

GROTE AMBITIE

Groningen betrekt bij de opstelling van het bomenplan alle belanghebbenden: inwoners, lokale natuurorganisaties, vrijwilligersorganisaties, bouw en infra en diverse afdelingen binnen de gemeentelijke organisatie zelf. ‘We willen een plan dat gedragen wordt

22-25 FEATURE_Urban Forest.indd 25

12-1-2024 11:36:10

AEDES:

“Bouwen aan huizen is bouwen aan vertrouwen” Door de wooncrisis kunnen veel mensen geen stappen zetten in hun leven. Maar niet alleen dat: woningschaarste kan ook leiden tot spanningen in de samenleving. Dat moeten we zien te voorkomen. Het is bittere noodzaak om zo snel mogelijk extra woningen te bouwen voor álle woningzoekenden. Aedes doet een dringende oproep aan de formerende partijen: maak van wonen een absolute topprioriteit en kom met een échte crisisaanpak. Laat zien dat de overheid serieus werk maakt van het bestrijden van de wooncrisis. Nieuwe woningen bouwen is óók bouwen aan vertrouwen.

nu al wél kan. Samen met gemeenten, Rijk, provincies én marktpartijen. Aedes werkt op dit moment, samen met de VNG en vele anderen, aan een concrete Uitvoeringsagenda Wonen. We presenteren die eind februari op de Woontop die we met de VNG organiseren. Met onze voorstellen

30% sociale huur

met geborgde leningen te kunnen doen, net

kan een nieuw kabinet, samen met u, een

Daarvoor hebben we ook gemeenten keihard

als bij sociale huur.

vliegende start maken met het bestrijden van de wooncrisis.

nodig. Sociale huur moet weer voldoende ruimte en voorrang krijgen. In elke regio,

Locaties, locaties, locaties

in elke gemeente, in elke buurt moet in alle

Helaas is er nog steeds een tekort aan bouw-

nieuwbouwplannen minimaal 30% van de

locaties waar we op korte termijn aan de slag

huizen een sociale huurwoning zijn. Niet op

kunnen. We blijven erop aandringen dat het

basis van een politieke keuze, maar simpelweg

Rijk die zo snel mogelijk aanwijst, in overleg

op basis van de behoefte in de samenleving.

met provincies en gemeenten. Tegen een

Want zeker een derde van de mensen is aan-

betaalbare grondprijs voor sociale huur. Op

gewezen op betaalbare sociale huisvesting.

locaties waar op wat langere termijn woning-

Daar staan woningcorporaties voor.

bouw gepland is, willen we snel verplaatsbare

Martin van Rijn, voorzitter Aedes

flexwoningen neerzetten. Die geven lucht Middenhuur

aan de oververhitte woningmarkt en zijn een

Daarnaast is er een forse groep huishoudens

flexibele schil voor de toekomst.

die niet in aanmerking komt voor een sociale huurwoning, maar ook geen dure huurwoning

Corporaties kunnen het niet alleen

kan betalen of een huis kan kopen. Voor hen

Corporaties staan in de startblokken en hebben

bouwen corporaties graag meer middenhuur-

geld vrijgemaakt. Maar we kunnen het niet

woningen. We pleiten ervoor dat voortaan

alleen. We beginnen graag direct met wat

26 Advertentie.indd 26

12-1-2024 11:36:43

NET UIT

Democratie onder vuur Een goed gevoel voor timing kan de ˛ ǶȌȺȌǏƵȁ Ʈ ßƵȲƦȲɐǐǐƵ Ƶȁ ÀǘƵȌ ƮƵ Wit niet worden ontzegd. Onlangs verscheen onder hun redactie de bundel De liberale democratie onder vuur‫ خ‬ÀǞƵȁ ƮƵȁǲƵȲȺ ǶƊɈƵȁ ƮƊƊȲǞȁ ǘɐȁ licht schijnen over een wereld die ineens niet meer zo vertrouwd is.

de westerse democratievorm bedreigde. In 2020 al opperde essayist Arnold Heumakers – een van de auteurs – dat het tegen deze dreigende achtergrond zinnig zou zijn om intellectuele critici en vijanden van de liberale democratie aan het woord te laten en serieus te nemen. Mogelijk zouden zij behulpzaam kunnen zijn bij het zichtbaar maken van de blinde vlekken van de liberale democratie. Mede aan de hand van zogenoemde ‘foute denkers’ worden die ongemakkelijke vragen in deze bundel aan de orde gesteld.

Het boek verscheen ongeveer tegelijkertijd met de Tweede Kamerverkiezingen. De uitslag en de formatiebesprekingen waarin ineens de Grondwet en daarmee het fundament van de rechtsstaat onderwerp van discussie werd, maken het boek actueler dan de auteurs zelf vermoed zullen hebben. Terwijl er toch al genoeg aan de hand was in de wereld dat

Ad Verbrugge en Theo de Wit (red.), De liberale democratie onder vuur, Uitgeverij

De Nieuwe Wereld, € 24,95. MAGAZINE

2024

Gemeentewet

Compensatiemaatschappij

De nieuwe editie van De Gemeentewet in eenvoudig Nederlands maakt de wet en de recente wijzigingen toegankelijk voor raadsleden en anderen die actief zijn in het lokaal bestuur.

Het calvinistische adagium dat iedereen zijn eigen schade moet dragen, lijkt voorgoed ingewisseld te zijn voor het idee dat alle pech moet worden gecompenseerd, constateert hoogleraar bestuursrecht Jacobine van den Brink.

In een handig overzicht bieden Els Boers en Douwe Brongers op eenvoudige wijze inzicht in wat wel en niet mag op basis van de Gemeentewet. Els Boers en Douwe Brongers, De

Maar de compensatie van schade is lang niet altijd bevredigend. Zie bijvoorbeeld de steun voor de toeslagenouders of van de aardgasschade. Dat komt mede doordat er geen regels zijn voor compensatie, en het onduidelijk is wanneer de overheid wel en niet compenseert. Volgens Van den Brink is zo’n wettelijke regeling wel nodig.

Gemeentewet in eenvoudig

Jacobine van den Brink, De compensatiemaatschappij, Wolters

Nederlands,

Kluwer, € 30,00.

editie 2024, Sdu, € 43,70.

27 ZAP_Net uit.indd 27

12-1-2024 11:37:21

TEKST: LEO MUDDE

ßyJّß ªðXÀÀ0ª ²R ª y (Xhj²w

leemte

vullen

28 MAGAZINE

2024

m² yX0Çà0 ßyJّß ªðXÀÀ0ª w 0²À ²R ª y (Xhj²w (Xª0!À ß m y (0 j À 0y R0À j Xy0À ²ÀªÇXj0m(0 ß0ª (0 ²X0mXy²Àª w‫ خ‬00y R mIh ª m À0ª y00wÀ (0 ßyJ y(0ª R ª m0X(XyJ R0À ß ªÀ Çà ß ª (0 y§ j ß y Jª À0 w À²!R §§0mXhj0 ßª J²ÀÇjj0y‫ خ‬R0À ð0mI 0àÇ²ÀðXhy IS Jª À0ª ( y XÀ‫ خ‬

e was nog maar een paar weken voorzitter van de VNG toen het kabinet viel. In plaats van ‘de eerste honderd dagen’ kon ze slechts drie weken genieten van een rustige gewenningsperiode. ‘Toen kwam alles in een stroomversnelling’, blikt Sharon Dijksma nu terug. Want hoe moest de VNG erop reageren? Maar vooral, hoe moesten gemeenten ervoor zorgen dat Nederland niet tot stilstand kwam? ‘Onze oproep om dat te voorkomen, landde goed in het parlement. Er waren veel onderwerpen waarvan wij zeiden: geef duidelijkheid, stel ons in staat ons werk te doen. Dat is in the end gelukt. Ook de spreidingswet. Die is nu weer onzeker, maar voor de verkiezingen was er een Kamermeerderheid die vond dat die gewoon moest worden behandeld. De problemen zijn er en die moeten worden opgelost. Die boodschap is goed overgekomen.’ VNG Magazine spreekt met Dijksma als de behandeling van de spreidingswet door de Eerste Kamer nog moet plaatsvinden. In Groningen dient as we speak het kort geding van de gemeente Westerwolde tegen het COA dat zich niet heeft gehouden aan de afspraak dat in het aanmeldcentrum in Ter Apel niet meer dan tweeduizend asielzoekers zouden worden opgevangen. In de praktijk zijn dat er honderden meer. De

28-30 LEESVERHAAL_Sharon Dijksma.indd 28

rechtszaak is de zoveelste akte in de Groningse asieltragedie met als hoofdrolspelers burgemeester Jaap Velema van Westerwolde en zijn Groningse collega’s. Bij herhaling laten zij zich kritisch uit over gemeenten elders in het land die geen ruimte beschikbaar stellen om Ter Apel te ontlasten. DIEP RESPECT

De voorzitter van de gemeentelijke koepelorganisatie zou dit als ongemakkelijk kunnen ervaren, maar Dijksma is er helder over: ‘Als VNG hebben we met een democratische meerderheid besloten dat de spreidingswet er moet komen. Die solidariteit binnen gemeenten is ook erg nodig, en de wet

12-1-2024 11:37:53

Sharon Dijksma: ‘Bestaanszekerheid is een basisvoorwaarde voor een evenwichtige en stabiele samenleving.’ (Foto: Arenda Oomen)

is geamendeerd waardoor ze uitvoerbaar wordt. De samenleving begrijpt dat het niet zo kan zijn dat alle ballen op Groningen gaan. Dat kan écht niet. Ik heb diep respect voor de collega’s in Groningen die tegen de klippen op proberen te doen wat nodig is.’ Maar, zegt Dijksma, ‘het is wel nodig dat andere gemeenten een stap naar voren zetten. Het kan niet zo zijn dat maar een deel van het land op de bres staat en de rest niet. In mijn eigen regio merk ik dat kleine gemeenten best iets willen doen, maar niet voor honderd mensen tegelijk. Als je het makkelijker maakt door het kleinschaliger te doen, dan zul je zien dat die vermeende weerstand niet zo groot is als die lijkt. Het is niet altijd een kwestie van “niet willen”, het is vaak een kwestie van schaal en organisatiekracht.’ Haar eigen veiligheidsregio, waarvan Dijksma als burgemeester van Utrecht de voorzitter is, ontlast de Utrechtse gemeenten door een belangrijk deel van de organisatie, zoals de administratie en werving van personeel, op zich te nemen en gemeenten te ontlasten. ‘Ook al is dat formeel niet de taak van de veiligheidsregio.’

bestaanszekerheid en het bouwen van woningen. En dan is er ook nog de visie op het Nederland van 2040, een pakket van 37 concrete aanbevelingen aan het nieuwe kabinet voor een toekomst van het land. Dat moet klaarliggen zodra de inhoudelijke formatiebesprekingen gaan beginnen. Doen gemeenten nu wat achtereenvolgende kabinetten hebben nagelaten? Dijksma: ‘Laat ik het zo formuleren, we helpen graag een handje. Op onze ledenvergadering in december duidde politicoloog André Krouwel de verkiezingsuitslag. Die verbond hij aan het gevoel van grote economische onzekerheid bij mensen. Bestaanszekerheid en wonen zijn de minst controversiële thema’s. Wij hebben daar veel kennis over, dus we hebben ook echt iets te bieden aan welke onderhandelaars in Den Haag dan ook. Dit is een passend antwoord op de verkiezingsuitslag en op wat het land nodig heeft.’

MAGAZINE

2024

MOMENTUM

‘Als ook de VVD-leider zegt: we moeten de problemen van gewone mensen serieus nemen – nou, bestaans-

BESTAANSZEKER

De asielkwestie is één crisis, er zijn er meer. Op twee van de grote dossiers zet de VNG een stap naar voren. Volgende week wordt op initiatief van de gemeenten de Top Bestaanszeker Nederland (zie ook pagina 14) gehouden, en later, waarschijnlijk eind februari, volgt de Woontop. Samen met maatschappelijke partners en inwoners willen gemeenten komen tot een gezamenlijke verklaring richting het nieuwe kabinet, een handreiking om nu écht werk te gaan maken van

28-30 LEESVERHAAL_Sharon Dijksma.indd 29

‘Ik heb diep respect voor de collega’s in Groningen’ 12-1-2024 11:37:57

‘Bouwen, bouwen, bouwen tot je erbij neervalt’

30 MAGAZINE

2024

zekerheid ís het probleem van heel veel gewone mensen. Er is nu momentum om op dit onderwerp stappen naar voren te zetten. Als zelfs mensen met twee banen zich afvragen of ze hun hypotheek wel kunnen betalen… De Verenigde Staten kennen het fenomeen van the working poor, dat zien we hier nu ook. Dat maakt dat een heleboel mensen het gevoel hebben dat de toekomst voor hen en vooral die van hun kinderen er somberder uitziet dan in het verleden. Bestaanszekerheid is een basisvoorwaarde voor een evenwichtige en stabiele samenleving. Als je daar geen antwoord op formuleert, ben je geen knip voor de neus waard.’ Datzelfde geldt voor de wooncrisis, daar moet ‘een soort Marshallplan’ voor komen, zegt Dijksma. Natuurlijk ziet ze ook dat de problemen gigantisch zijn, daarom is er volgens haar een noodoperatie à la de Crisis- en herstelwet nodig om mee aan de slag te gaan. ‘Ik merk in mijn eigen stad hoeveel discussie er is over de toewijzing van woningen aan statushouders, ex-gedetineerden, vrouwen die een veilig huis nodig hebben, die moeten we allemaal helpen en dat leidt tot heel veel argwaan bij mensen die ook al heel lang op een wachtlijst staan en het gevoel hebben dat ze nagenoeg kansloos zijn. De woningnood ondermijnt de stabiliteit van ons land. Als je iets aan die spanning wilt doen is er maar één antwoord: bouwen, bouwen, bouwen tot je erbij neervalt.’ KLIMAAT

Op het gebied van klimaat is de VNG op dit moment minder zichtbaar. Toch gebeurt er achter de schermen veel, zegt Dijksma. ‘Bijvoorbeeld over de Warmtewet hebben we uitgebreid onderhandeld en ook flinke stappen gezet. Niet alles komt in beeld, maar er gebeurt ontzettend veel. Ik ben internationaal ook actief om de positie van steden wereldwijd binnen de Verenigde Naties sterker te maken. De secretarisgeneraal heeft mij ook gevraagd voor een adviesgroep die hem gaat helpen de lokale overheden mee een plek te geven binnen de VN-instituties.’

28-30 LEESVERHAAL_Sharon Dijksma.indd 30

Ze noemt een internationale oriëntatie van gemeenten ‘heel belangrijk’. Toen ze nog staatssecretaris was, mocht ze zich in het buitenland minister noemen. ‘Dat was wel grappig. Ik heb in die tijd een goed netwerk opgebouwd. Daardoor snap ik dat we hier in Nederland niet op een eiland leven en dat het nodig is ons te blijven verhouden tot wat er elders gebeurt. De dijken ophogen, de gordijnen sluiten en teruggaan naar de jaren vijftig, dat is het niet het antwoord voor een land als Nederland.’ NEDERLAND IN 2040

En dan is er nog het verhaal van Nederland in 2040, een ‘inspirerend toekomstbeeld’ waarvan de VNG en De Argumentenfabriek samen met een groot aantal experts de afgelopen maanden de contouren hebben geschetst. Dijksma licht alvast een tipje van de sluier op over de 37 aanbevelingen voor het nieuwe kabinet. De Denktank heeft drie hoofdthema’s uitgewerkt: De grote vereenvoudiging, Van gezondheidszorg naar kwaliteit van leven, en Een schoner Nederland door normeren en beprijzen. ‘Hier geldt een Chinees gezegde: de reis is net zo belangrijk als de bestemming. Het nadenken over de grote onderwerpen waar dit land en de wereld voor staan, samen met experts, onze eigen mensen, onze bestuurders, onze raadsleden – alleen al als proces is dat zinvol. Dat betaalde zich uit toen het kabinet viel, wij konden al plannen neerleggen die ook langjarig bepalend kunnen zijn voor waar het naartoe moet. Dus het feit dat die vragen door de Denktank zijn gesteld, op al die domeinen, maakt ook dat we die twee toppen kunnen organiseren. Wij weten waar we staan en wat we eruit willen halen.’ Dat klinkt zelfbewust en zo bedoelt Dijksma het ook. ‘Wij voelden de noodzaak om een leemte te vullen. Op het moment dat we een toekomstvisie voor het land nodig hebben maar Den Haag met zijn carrousel van kabinetten te instabiel is om dat te organiseren, dan moet er iemand opstaan en zeggen: die kant gaan we op. Nou, laten wij, de eerste overheid, dat dan maar doen.’ ←

12-1-2024 11:38:01

André Krouwel Oprichter Kieskompas

COLUMN

politicoloog Vrije Universiteit andre.krouwel@vu.nl @AndréKrouwel

0²À y²ّ ONZEKERHEID

ijdens de verkiezingscampagne claimden rechtse partijen het thema bestaanszekerheid. Politiek links was vrijwel onzichtbaar in dat debat over de financiële kwetsbaarheid van grote groepen Nederlanders in de onder- en middenklasse. De alliantie tussen GroenLinks en PvdA faalde in het mobiliseren van de progressief-linkse kiezers en links Nederland behaalde het slechtste verkiezingsresultaat in meer dan veertig jaar met slechts 26 procent van de stemmen. Het besteedbaar inkomen wordt al decennia ondermijnd, omdat de productiviteitsstijging van bedrijven naar aandeelhouders gaat en niet naar werknemers. Daarnaast is voor brede middengroepen huisbezit vrijwel onbereikbaar geworden en zijn de huren sterk gestegen, waardoor middenklasse-inkomens verder eroderen. Bezuinigingen hebben de welvaartsstaat uitgehold. Daardoor is er geen vangnet meer als er iets misgaat. Veel gezinnen voelen zich economisch zeer kwetsbaar en zien hun kinderen economisch ploeteren. Een belangrijke motor achter financiële bestaanszekerheid, zeker over generaties, is huisbezit. Nu voor veel jonge gezinnen de aankoop van een huis onbetaalbaar is, zeker naast hoge studieschulden, wordt de welvaart in ons land structureel ondermijnd. Kiezersonderzoek laat zien dat een groot deel van deze squeezed middle niet langer geloven dat de traditionele politieke krachten – christendemocratie, sociaaldemocratie en liberalisme – een oplossing kunnen bieden voor hun economische uitzichtloosheid. En dus stapte een groot deel van kiezers uit het politieke midden over naar antisysteempartijen PVV, BBB en NSC. Door de implosie van VVD en CDA is het antisysteemblok nu groter dan het traditioneel rechtse blok. Het is natuurlijk afwachten of dat ultrarechtse kabinet er daadwerkelijk komt, maar zeker is dat Nederland een zeer ongewisse en instabiele politieke en economische periode ingaat. Lokale bestuurders en raadsleden zullen met de gevolgen van ultrarechts beleid worden geconfronteerd. Het einde van linkse herverdelingspolitiek, waar de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen, en het afbreken van de christendemocratische intergenerationele rechtvaardigheidspolitiek via huisbezit, zal de economische kwetsbaarheid nog verder vergroten. Dat werkt niet alleen door in de schuldenproblematiek en grotere armoede bij gezinnen, maar ook op het mentale vlak. Economische onzekerheid leidt tot meer lichamelijke klachten, eenzaamheid en depressiviteit, tot meer gezinsproblematiek en echtscheidingen en slechtere schoolprestaties van kinderen. Kiezers hebben zichzelf in de voet geschoten. En de kleine pleistertjes die gemeenten kunnen aanbieden, zullen het bloeden niet stoppen. ←

31 MAGAZINE

2024

KIEZERS HEBBEN ZICHZELF IN DE VOET GESCHOTEN

31 COLUMN_Andre Krouwel.indd 31

12-1-2024 11:38:34

BETOOG

HANS VOLLAARD

Scepsis over lokale partijen is misplaatst

De verschillen tussen raadsleden van landelijke en van lokale partijen zijn beperkt, ziet politicoloog Hans Vollaard. Raadsleden van beide stromingen vinden de rollen van vertrouwenspersoon en democratische procesbewaker het meest belangrijk.

MAGAZINE

2024

emeenteraadsleden van landelijke partijen verwachtten in 2014 weinig van lokale partijen. Die zouden inwoners niet beter met hun gemeentebestuur kunnen verbinden. Lokale partijen vonden begrijpelijkerwijs het tegendeel. Daarin viel Jan van Zanen hen later bij. Bij zijn afscheid als VNG-voorzitter stelde hij dat landelijke partijen kunnen leren van de verbindende opstelling van lokale partijen. Dat roept de vraag op of lokale partijen zich inderdaad onderscheiden van landelijke partijen in de manier waarop zij inwoners en gemeentebestuur verbinden. Daarbij is hier de aandacht gericht op de volksvertegenwoordigende rol van raadsleden. Vullen raadsleden van lokale partijen die rol nu anders en beter in dan raadsleden

Sluit die rolinvulling aan bij de voorkeuren van mensen met weinig politiek vertrouwen?

32-33 BETOOG.indd 32

van landelijke partijen? Draagt die rolinvulling bij aan de electorale aantrekkingskracht van lokale partijen? En sluit die rolinvulling aan bij de voorkeuren van mensen met weinig politiek vertrouwen, waarmee juist nu verbinding wordt gezocht? VOLKSVERTEGENWOORDIGING

In deze bijdrage staan vier vormen van volksvertegenwoordiging centraal: a. de raad als afspiegeling van de bevolking; b. een raadslid als vertrouwenspersoon die op basis van kennis over de lokale samenleving, deskundigheid en onderling debat zijn eigen inzicht volgt bij besluiten; c. een raadslid als partijganger die bij besluitvorming de partijlijn volgt en opkomt voor zijn partij en haar kiezers; en d. een raadslid als democratische procesbewaker die zich inzet om inwoners zo veel mogelijk te laten mee besluiten en bij besluitvorming zo veel mogelijk rekening houdt met alle betrokken belangen. De verwachting vooraf is dat raadsleden van lokale partijen minder belang hechten aan de rol van partijganger, omdat ze meer actief zijn voor het behoud van hun gemeente, wijk of dorp en niet zozeer voor een (partij)ideologie. Daarnaast is de verwachting dat lokale partijen de rol van democratische procesbewaker belangrijker vinden, omdat ze kritischer zijn op

12-1-2024 11:39:03

Schrijf ook een betoog voor VNG Magazine: redactie@vngmagazine.nl

33 Beeld: Dirk Hol MAGAZINE

2024

burgerparticipatie en ook vaker een protestkarakter hebben. De analyses bevestigen deze verwachtingen. Niettemin zijn de verschillen beperkt. Raadsleden van zowel lokale als landelijke partijen vinden de rollen van vertrouwenspersoon en democratische procesbewaker het belangrijkst. VERSCHILLEN TUSSEN KIEZERS

De verschillen tussen kiezers van lokale en landelijke partijen blijken eveneens beperkt. Beide groepen hechten vooral belang aan de rollen van vertrouwenspersoon en democratische procesbewaker. Raadsleden en kiezers van lokale partijen hechten daarnaast aan afspiegeling, terwijl raadsleden en kiezers van landelijke partijen de rol van partijganger ook van belang vinden. Ondanks de grote onbekendheid van raadsleden kan de volksvertegenwoordigende wijze van lokale partijen aantrekkingskracht hebben gehad, omdat kiezers van lokale partijen veruit het meest belang hechten aan lokale politiek bij hun stemkeuze. De voorkeurswijzen van volksvertegenwoordiging van raadsleden van zowel lokale als landelijke partijen bieden aansluiting bij de voorkeuren van mensen met weinig politiek vertrouwen. Omdat lokale partijen net als mensen met weinig politiek vertrouwen de rol van democratische procesbewaker het belangrijkst

32-33 BETOOG.indd 33

Raadsleden en kiezers van lokale partijen hechten aan afspiegeling vinden, is evenwel te stellen dat ze beter aansluiting vinden bij hen. De slotsom is dat de verschillen in voorkeurswijze van volksvertegenwoordiging tussen raadsleden van lokale en landelijke partijen beperkt zijn. Scepsis over lokale partijen is daarom misplaatst. De rol van democratische procesbewaker is voor beide groepen raadsleden een recept om de lokale democratie een impuls te geven. Door zichtbaar inbreng op te halen bij inwoners én terug te koppelen wat ze daarmee hebben gedaan, kan de vertrouwensrelatie tussen inwoners en gemeentebestuur worden versterkt. ← Hans Vollaard is universitair hoofddocent politicologie aan de Universiteit Utrecht. Deze tekst is een verkorte versie van de eerste Jan van Zanen-lezing die hij op 12 januari bij de VNG hield.

12-1-2024 11:39:06

PERSONALIA OVERLEDEN Raadslid Nald Rietbergen uit Leerdam is overleden. Dat maakte de burgemeester van Vijfheerenlanden, waar Leerdam onder valt, op 4 januari bekend. Rietbergen maakte sinds 2 januari 2019, toen de fusiegemeente van start ging, deel uit van de VVD-fractie in de raad van Vijfheerenlanden.

OVERSTAP

34 MAGAZINE

2024

Mark de Man Voormalig advocaat Mark de Man, oud-wethouder in SúdwestFryslân en tot december vorig jaar raadslid (VVD) aldaar, wordt volgende week de nieuwe burgemeester van Bernheze.

Vanwaar deze overstap? ‘Het openbaar bestuur is een prachtig gebied om werkzaam in te zijn. Je komt met zoveel verschillende inwoners en professionals in contact en je betekent echt wat in het dagelijks leven van mensen. Dat trekt enorm, net als het enthousiasme dat uit de profielschets van Bernheze sprak. Tijdens de gesprekken met de commissaris van de Koning en de vertrouwenscommissie groeide het vertrouwen. Bernheze is een gemeente die zelfbewust in de regio opereert. Een mooie plattelandsgemeente met ook kenmerken van verstedelijking, met meerdere kernen verschillend in omvang en in karakteristiek. Die verscheidenheid spreekt mij aan.’

Wat kan Bernheze verwachten? ‘Een doortastende burgemeester met oog voor de menselijke maat. Dat is voor mij een belangrijke balans. Ik begon als strafrechtadvocaat en stond mensen bij met psychiatrische aandoeningen die verplicht zorg nodig hadden. Met uithuisplaatsing en ondertoezichtstelling grijpt de overheid fors in het leven van mensen in. Ik heb de bijzondere kanten van de samenleving gezien. Dat geeft context bij de vraag hoe mensen tot bepaalde handelingen komen. Dat laat onverlet dat de beslissing misschien dezelfde is.’

Wat laat u achter? ‘Súdwest-Fryslân is ontstaan uit meerdere fusies. Er staat nu een gemeente waar de dorpsraden en stadsbelangen echt positie hebben. Men zet in op de kracht van de gemeenschap. Iedere kern wordt op een eigen manier benaderd passend bij de couleur locale. Waar ik heel trots op ben is dat ik als wethouder jongerenparticipatie op de agenda heb gezet met de Kinderconferentie. Leerlingen van verschillende scholen uit Súdwest-Fryslân komen dan bij elkaar om mee te denken en mee te doen met de gemeente.’ (MM) ←

34-36 PERSONALIA.indd 34

Raadslid Djuna Maes, fractievoorzitter van GroenLinks/PvdA in Etten-Leur, is op 7 januari plotseling overleden. Ze zat sinds maart 2022 in de gemeenteraad. Maes werd 36 jaar.

GEMEENTEN Burgemeester Peter Oskam van Capelle aan den IJssel is op 19 december ׂ‫ ׃ׂ׀‬ƦƵǐȌȁȁƵȁ ƊǶȺ ǐȲǞǏ˛ƵȲ van de Tweede Kamer. De CDA’er was sinds 4 januari 2016 burgemeester van Capelle aan den IJssel, daarvoor lid van de Tweede Kamer, rechter bij de rechtbank in Den Haag en vicepresident van de rechtbank in Arnhem en Amsterdam. Ook werkte hij bij het Openbaar Ministerie en de politie. Oskam is bij de Tweede Kamer Simone Roos opgevolgd, die in november 2022 opstapte vanwege het onderzoek naar oud-Kamervoorzitter Khadija Arib. Sindsdien nam Geert Jan Hamilton de functie waar. Marja van der Tas (CDA) is op 1 januari begonnen als waarnemend burgemeester van Bronckhorst. Ze is

12-1-2024 11:39:33

redactie@vngmagazine.nl

de opvolger van Marianne Besselink (PvdA), die per dezelfde datum voorzitter van het college van bestuur bij het Zone.college werd. Van der Tas was lid van het algemeen bestuur van Waterschap Vallei en Veluwe. Daarvoor was ze onder meer burgemeester van Steenwijkerland en wethouder in Apeldoorn. Roel Cazemier (VVD) is op 2 januari begonnen als waarnemend burgemeester van Terschelling. Hij is daar de tijdelijk opvolger van partijgenoot Caroline van de Pol, die is voorgedragen als burgemeester van Castricum. Cazemier was eerder burgemeester van Ruinerwold, Ameland, Dongeradeel, Dinkelland en Krimpenerwaard. Van 2008 tot 2009 was hij ook directeur van Omrop Fryslân. De gemeenteraad van Heeze-Leende heeft Teun Heldens (VVD) voorgedragen als burgemeester. Hij was ruim negen jaar raadslid in Peel en Maas, waarvan

drie jaar als fractievoorzitter. In september van dit jaar stopte hij als raadslid om tijdelijk als wethouder aan de slag te gaan in Nederweert. Hij volgt partijgenoot Paul Verhoeven op, die eerder dit jaar bekendmaakte per 1 februari met pensioen te gaan. Heldens wordt op die datum in Heeze-Leende geïnstalleerd en is dan de jongste burgemeester (30) van Nederland. Burgemeester Mieke Baltus van Lelystad gaat op 5 februari weer aan het werk. Ze legde in januari 2023 haar werk neer, nadat er bij haar kanker was geconstateerd. Inmiddels is ze voldoende hersteld om weer aan de slag te gaan. Baltus (CDA) is sinds juni 2021 burgemeester van Lelystad. Sinds haar ziekmelding neemt Ineke Bakker (VVD) het burgemeesterschap waar. Frank van der Meijden wordt de nieuwe burgemeester van Tiel. Hij wordt op 15 februari beëdigd.

Sietske Poepjes (CDA) is voorgedragen als burgemeester van Olst-Wijhe. De planning is dat ze op 27 februari start. Poepjes was tot afgelopen zomer gedeputeerde in Fryslân, waar ze in 2011 begon. Eerder was ze lid van provinciale staten in Fryslân en hoofd juridische zaken van de gemeente Lemsterland. In Olst-Wijhe volgt ze Ton van Strien (CDA) op, die per 1 september 2022 vertrok als burgemeester. Sindsdien is Yvonne van Mastrigt (PvdA) waarnemer.

34-36 PERSONALIA.indd 35

Ahmed Aboutaleb, burgemeester van Rotterdam, vertrekt in de loop van dit najaar. De precieze datum van zijn vertrek wordt in overleg met het presidium bepaald. Aboutaleb is sinds januari 2009 burgemeester van Rotterdam. Daarvoor was de PvdA’er staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (2007-2008). In Amsterdam was hij van 2004 tot 2007 wethouder. Hij begon zijn loopbaan als journalist en voorlichter. (Foto: Marc Nolte)

De CDA’er is nu nog burgemeester van Laarbeek, waar hij in 2016 begon. Eerder was hij raadslid in Bergeijk. Daarvoor was hij in diverse staffuncties werkzaam bij de Koninklijke Landmacht en als manager bij defensiecateraar Paresto. Van der Meijden is in Tiel de opvolger van Hans Beenakker (VVD), die op 8 januari is gestart als burgemeester van Krimpenerwaard. Burgemeester Alex van Hedel van de gemeente Brummen heeft zijn vertrek aangekondigd per 29 februari. De VVD’er begon zijn loopbaan bij de Haagse en Valkenswaardse politie. In 1990 werd hij raadslid in Valkenswaard en van 19941998 en van 2002-2008 was hij daar wethouder. In de tussenliggende jaren had hij een adviesbureau. In 2011 werd hij burgemeester in Neerijnen. In februari 2014 stapte hij over naar de gemeente Brummen waar hij waarnemend burgemeester werd. In maart 2015 werd Van Hedel daar

geïnstalleerd als burgemeester. Burgemeester Otwin van Dijk van Oude IJsselstreek vertrekt per 1 maart. Van Dijk wordt voorzitter van de raad van bestuur van het Slingeland Ziekenhuis in Doetinchem. Hij is sinds juli 2016 burgemeester van Oude IJsselstreek, daarvoor was de PvdA’er vier jaar lid van de Tweede Kamer. Tussen 2005 en 2023 was hij wethouder in Doetinchem.

35 MAGAZINE

2024

Caroline van de Pol is voorgedragen als nieuwe burgemeester van Castricum. Ze wordt naar verwachting op 28 maart beëdigd. Van de Pol was burgemeester van Terschelling. De VVD’er begon haar politieke loopbaan in Koggenland. Daar was ze eerder, tussen 2007 en 2014, raadslid en daarna zes haar wethouder. In Castricum wordt ze de opvolger van partijgenoot Toon Mans, die in juni 2023 schoolbestuurder werd. Sindsdien neemt Karen Heerschop de functie waar.

12-1-2024 11:39:36

Martin Rommers is per 21 december benoemd als gemeentesecretaris van Bronckhorst. Hij was eerder onder meer interimsecretaris in Rheden en Stichtse Vecht. Hij volgt in Bronckhorst Bart Drewes op, die gemeentesecretaris in Rheden werd.

36 MAGAZINE

2024

Theo Kemper begint in januari als tijdelijk gemeentesecretaris in de gemeente Heiloo. Kemper is een ervaren interim-manager en organisatieadviseur, die werkzaam was bij diverse gemeenten en bij organisaties in de publieke en ȁȌȁٌȯȲȌ˛ɈȺƵƧɈȌȲ RǞǯ ɹƊǶ ȁƊƊȲ verwachting drie maanden de functie van interimsecretaris vervullen, als tijdelijk opvolger van Ciska de Jong, die op 1 januari als gemeentesecretaris in Harderwijk begon. Mari-An Gerits stopt per 1 februari na vier jaar als gemeentesecretaris van Eijsden-Margraten. Tot er een nieuwe gemeentesecretaris is gevonden,

Elke Pastoors

neemt de huidige directeur François Koole de functie waar. Johan de Jager gaat op 15 februari aan de slag als gemeentesecretaris van Nijkerk. Hij is daar sinds eind mei 2023 al interimsecretaris, als opvolger van Dick van Huizen, die naar Oostzaan ging. De Jager werkte voor zijn komst naar Nijkerk bij diverse gemeenten als (interim-) gemeentesecretaris. Gemeentesecretaris GertWillem van Weel van Alphen-Chaam vertrekt. Hij begint in februari als programmamanager bedrijfsvoering bij de provincie Noord-Brabant. Van Weel werkte drie jaar als gemeentesecretaris bij Alphen-Chaam en als directeur bij de overkoepelende ABP-organisatie. Eerder was Van Weel onder meer manager bedrijfsvoering bij de gemeente Grave en afdelingshoofd bestuursondersteuning bij de gemeente Vught.

wordt op 1 maart de nieuwe griffier van de gemeenteraad van Berg en Dal. Pastoors was tussen 2006 en 2015 lid van de gemeenteraad van Millingen aan de Rijn. Nu werkt ze nog als ambtelijk secretaris van de cliëntenraad van het Radboudumc en als toezichthouder in de zorgen welzijnssector. In Berg en Dal wordt ze de opvolger van Göran Winters, die per 1 november stopte. Sindsdien is Jan van Workum interim-griffier.

34-36 PERSONALIA.indd 36

Rob van Reijswoud begint op 1 februari als gemeentesecretaris van Enkhuizen. Hij vervult nu dezelfde functie sinds december 2020 in Ouder-Amstel. Hij wordt de opvolger van Nanda Hellingman, die op 1 januari stopte. Eerder was Van Reijswoud onder meer directeur en locosecretaris bij de gemeente Lelystad. Hij kent Enkhuizen goed: tot maart 2021 zat hij daar in de gemeenteraad.

Giovanni Wouters stopt per 1 maart als gemeentesecretaris van GemertBakel. Hij vertrekt dan naar de Metropoolregio Eindhoven, het netwerk waarin 21 regiogemeenten samenwerken aan strategische gemeentegrensoverschrijdende opgaven. Hij wordt daar de nieuwe secretarisdirecteur. Wouters is sinds september 2020 gemeentesecretaris van de gemeente Gemert-Bakel, daarvoor was hij onder meer locosecretaris in de gemeenten Helmond en Horst aan de Maas. Gemeentesecretaris Wim van Esch van de gemeente JȌƵȲƵƵٌ ɨƵȲ˜ƊǲǲƵƵ ǐƊƊɈ eind april met pensioen. Van Esch is sinds augustus 2016 gemeentesecretaris in de Zuid-Hollandse gemeente. Daarvoor was hij directeur bedrijfsvoering van de veiligheidsregio Haaglanden en directeur bij de gemeente Vlaardingen. In de jaren ’80 en ’90 werkte Van Esch bij de (gemeente)politie in Spijkenisse en RotterdamRijnmond.

Peter van Boxtel begon op ׁ ǯƊȁɐƊȲǞ ƊǶȺ ǐȲǞǏ˛ƵȲ ɨƊȁ ƮƵ gemeenteraad van Druten. Van Boxtel was locogrif˛ƵȲ ɨƊȁ ȯȲȌɨǞȁƧǞƊǶƵ ȺɈƊɈƵȁ van Noord-Brabant; eerder ɩƊȺ ǘǞǯ ǐȲǞǏ˛ƵȲ Ǟȁ ƮǞɨƵȲȺƵ gemeenten, waarvan Gemert-Bakel als laatste (2008-2022). In Druten is hij de opvolger van Elsa Weijenberg, die in juni 2023 haar werkzaamheden beëindigde. Daarna werd de functie op interimbasis waargenomen door achtereenvolgens Jan Jaap Rochat en Lia Randsdorp. Marlies Bongers wordt op 7 februari door de gemeenteraad van Barneveld aangewezen als raadsǐȲǞǏ˛ƵȲ‫ خ‬ðƵ ƦƵǲǶƵƵƮɈ ƮǞƵ functie sinds september op interimbasis. Ze is de opvolger van Iede Bakker, die per 1 augustus aan de slag ging als senior juridisch adviseur bij de Kiesraad. Sindsdien neemt plaatsverɨƊȁǐƵȁƮ ǐȲǞǏ˛ƵȲ Janneke Hooijer de functie waar. Bongers werkte eerder onder meer als plaatsverɨƊȁǐƵȁƮ ǐȲǞǏ˛ƵȲ‫ش‬ȲƊƊƮȺ ƊƮ ɨǞٌ seur in Amersfoort en Best.

12-1-2024 11:39:38

TEKST: RUTGER VAN DEN DIKKENBERG | BEELD: MARTINE SPRANGERS

RAAD & WERK

John Vogels RAAD CDA, ROERDALEN WERK EIGENAAR FEESTCAFÉ ‘Ons café ligt in het centrum van Montfort. We hebben een eetcafé, feestzaal en een terras. Bijna veertig jaar geleden begonnen we als dorpsdiscotheek, inmiddels ɹǞǯȁ ɩƵ ȺɈƵƵƮȺ ǿƵƵȲ ȌɨƵȲƮƊǐ ȌȯƵȁ‫ خ‬RǞƵȲ ǲȌǿƵȁ ɨƵƵǶ ˛ƵɈȺٌ routes langs en er zijn veel toeristen, bijvoorbeeld van het Pieterpad. De mensen en de verenigingen uit de regio weten ons ook te vinden.

37 RAAD en WERK.indd 37

Dit is mijn vierde periode in de gemeenteraad. Iedere keer ben ik er op eigen kracht ingekomen. Het café helpt daarbij, al zijn er ook mensen die niet meer komen als we in de politiek iets doen wat ze niet aanstaat. Maar aan de bar in het café wordt van alles besproken. Daardoor hoor ik veel en krijg ik veel informatie. Met die signalen ga ik aan de slag.’

12-1-2024 11:40:09

TEKST: SASKIA KLAASSEN

BESCHERMING BEVOLKING

In de

haarvaten

38 MAGAZINE

2024

LEIDEN ONDERZOEKT EEN HERINTRODUCTIE VAN DE BESCHERّ MING BEVOLKING, DE BB. EEN !XßX0m0 RÇm§ß0ªm0yXyJ²ّ ORGANISATIE w 0À Xh ‫ن‬jmXw À‫ه‬ª w§0y 0y !ªX²0² jm ªّ STAAN VOOR INWONERS. GEMEENTERAADSLEDEN LAURA DELVER 0y yy0mX0² ß y ß ªj y w0y R0À XyXÀX ÀX0I ß ª R0À §m y‫ خ‬

et plan van de Leidse gemeenteraadsleden kwam niet uit de lucht vallen. Toen in juni vorig jaar de raad een plek voor het klimaat opeiste in het integrale veiligheidsplan, werd kort daarna de klimaatnoodtoestand uitgeroepen. Net als steden als Amsterdam, Utrecht en Groningen

gaf de Leidse raad hiermee een signaal af dat het Leidse college beter z’n best moet doen om inwoners bij een klimaatramp te beschermen. CIVIELE ORGANISATIE

Kort na beide moties lezen Laura Delver (Partij voor de Dieren) en Annelies van Vark (CDA) op de opiniepagina van de Volkskrant een pleidooi voor de herintroductie van de Bescherming

‘Dit plan is echt ontstaan vanuit een persoonlijke zorg’ 38-41 LEESVERHAAL_Bescherming bevolking.indd 38

Bevolking (BB). Deze civiele organisatie werd ooit in de Koude Oorlog opgericht om de bevolking bij oorlogsdreiging te helpen. Maar na een reorganisatie van de rampenbestrijding in 1986 werd de BB opgeheven. Inmiddels schreeuwt de klimaatcrisis om herintroductie van de BB, betogen docent verpleegkunde Annemarie Bergsma en klimaatonderzoeker Jaap van der Stel. Een goed plan, vinden Van Vark en Delver. In de Volkskrant zien de opinieschrijvers twee taken weggelegd voor de nieuwe BB. Ten eerste kan de organisatie worden ingezet bij nood- en evacuatieplannen, het aanleggen van centrale noodvoorraden en het in gang zetten van waarschuwingssystemen. Daarnaast heeft de BB de potentie om lokale activiteiten rondom milieu en klimaat op te starten. Denk aan wijken vergroenen tegen hittestress, het aanleggen van wijkmoestuinen en

12-1-2024 11:44:20

De klimaatcrisis vormde de primaire aanleiding voor de motie. Op de foto zandzakken in Deventer tegen de hoge waterstand in de IJssel.

-voedselbossen en bijvoorbeeld het faciliteren van kringloopinitiatieven en groene mobiliteit. VACUÜM

Met dat laatste onderdeel, zegt Laura Delver van de Partij voor de Dieren, is Leiden al volop bezig. ‘Ik denk dat we met klimaatadaptatie als stad vooroplopen.’ De duurzame wijkvernieuwing loopt in Leiden best goed, vult Annelies van Vark (CDA) aan. Maar als het gaat om een grootschalige klimaatramp of crisis bevindt de hulpverlening zich in een soort vacuüm. ‘Je moet een netwerk hebben tot in de haarvaten van de Leidse wijken, dat dan gelijk in actie kan komen.’ De twee dienden een motie in voor een vrijwillige hulpverleningsorganisatie bij (natuur)rampen en crises, die door de raad werd aangenomen en door burgemeester Peter van der Velden werd omarmd. ‘Dit plan is echt ontstaan vanuit een persoonlijke zorg’, zegt Delver. ‘Als ik kijk naar de mogelijke klimaatgerelateerde rampen die op ons afkomen, zie ik dat we daar als samenleving nog niet klaar voor zijn.’ Volgens Delver ontbreekt het nog aan een connectie op straatniveau. ‘Mensen die in een noodsituatie echt kunnen bijspringen bij het regelen van het verkeer,

38-41 LEESVERHAAL_Bescherming bevolking.indd 39

het evacueren van mensen en het opzetten van grootschalige noodlocaties.’ Hoewel de klimaatcrisis de primaire aanleiding vormde voor de motie, hebben Delver en Van Vark ook andere crises voor ogen. Van Vark: ‘Denk aan een moedwillige verstoring van de elektriciteitsvoorziening of de drinkwatervoorziening door kwaadwillenden.’

leraar veiligheidskunde aan de TU Delft. De gemeenteraadsleden hebben volgens hem een punt wanneer ze stellen dat de brandweer, politie en andere hulpdiensten handen tekort zullen komen bij een grootschalige klimaatramp. ‘Maar voor extra handjes bij rampsituaties denk ik toch in eerste instantie aan het leger.’

NOODVOORRADEN

GOEDE REGIE

‘In early warning van klimaatrampen zijn we in Nederland best goed’, vult Van Vark aan. ‘Het is de early action waaraan het nog schort. Dat terwijl hulpverlening door de overheid bij een omvangrijke ramp of crisis tijd nodig heeft om op gang te komen en iedere inwoner geacht wordt zich de eerste 72 uur na een ramp of crisis zelf te kunnen redden.’ Inderdaad is praten altijd makkelijker dan de handen uit de mouwen steken, reageert Pieter van Gelder. Hij is hoog-

Goede regie is cruciaal bij grootschalige rampen. Als het aan Van Gelder ligt, blijft daarbij de bal bij de overheid liggen. ‘Het gevaar is groot dat partijen elkaar anders voor de voeten gaan lopen, dubbel werk uitvoeren of dingen missen.’ Op lokaal niveau is er bovendien het Rode Kruis, ‘een rijdende trein waarbij ik eerder zou aansluiten’. Hij doelt op het onderdeel Ready2Help, het flexibele burgerhulpnetwerk met meer dan honderdduizend vrijwilligers

39 MAGAZINE

2024

‘Het gevaar is groot dat partijen elkaar voor de voeten gaan lopen’ 12-1-2024 11:44:23

DRIEDAAGSE OPLEIDING

AI & GEMEENTE

START: 27 FEBRUARI 2024 | UTRECHT | € 1.895,- EXCL. BTW

BLIJF RELEVANT VOOR JOUW GEMEENTE MET UP-TO-DATE EN SOLIDE KENNIS OVER AI Maak kennis met AI, machine learning, advanced analytics, algoritmes, ChatGPT. Wat is nou wél en vooral ook niet AI en welke verschillende types zijn er? Wat zijn ontwikkelingen, kansen en bedreigingen als het gaat om weten regelgeving, ethische vraagstukken en privacy? Wat is de impact ervan op de gemeentelijke organisatie? De opleiding wordt gegeven door AI-specialisten en advocaten om zowel de technische, ethische als juridische facetten van AI zo goed en grondig mogelijk te behandelen. De docenten hebben bovendien ruime ervaring met de toepassing van AI in gemeentelijke organisaties. Dag 1 Toepassingen, verschijningsvormen en impact van AI Dag 2 Hoe maak je AI tot een succes & Ethiek Dag 3 Wet- en regelgeving & Build your own AI Uniek Deze opleiding is helemaal gericht op de toepassing van AI in gemeenten. Geen generieke informatie dus, maar theorie en casuïstiek zijn toegesneden op processen, beleidsontwikkelingen en wettelijke kaders die gelden voor gemeenten.

BEKIJK HIER HET PROGRAMMA EN SCHRIJF JE VANDAAG IN

AI & Gemeenten 210x297 210x297.indd indd 1 38-41 LEESVERHAAL_Bescherming bevolking.indd 40

21-12-2023 21 12 2023 16:53 12-1-2024 11:44:27

Hulpverlening van de Bescherming Bevolking eind juni 1967 na een zeer zware windhoos in Tricht waarbij er doden en gewonden vielen en honderden mensen dakloos raakten. (Beeld: Anefo/Wikimedia Commons)

‘De vraag is niet of maar wanneer we met een natuurramp te maken krijgen’ dat wordt opgeroepen wanneer er extra handen nodig zijn. Het Rode Kruis beschikt bovendien over de benodigde ervaring op het gebied van coördinatie en communicatie. Voor het beheer van noodvoorraden zijn lokale supermarkten een logische partner. Van Gelder: ‘Dat zijn gewoon de plekken waar alles binnenkomt.’ Bij grote rampen voorziet hij bovendien risico’s voor de vrijwilligers van een moderne BB. ‘Zij zullen eerst hun eigen familie in veiligheid willen brengen voordat ze toekomen aan de mensen in de straat.’ Interessant dat Pieter van Gelder voor extra handjes in eerste instantie aan het leger denkt, zegt Delver. ‘Annelies en ik werken allebei bij Defensie, Annelies als burger en ik als marineofficier. Wij zien de moderne BB juist als een onmisbare aanvulling, omdat militairen getraind zijn om te opereren in de volle breedte van het geweldsspectrum. Dat zijn niet zomaar “handjes”.’ Een moderne BB kan volgens de raadsleden juist professionals ontlasten door een schakel te vormen tussen inwoners en hulpverleners. Delver: ‘Zij zijn de ogen en oren in de wijken, dat kan ook Ready2Help niet bieden.’ STRAATNIVEAU

Deskundige Van Gelder ziet voor een moderne BB meer in de tweede taak waarover in het opiniestuk wordt gerept: het faciliteren van groene mobiliteit, het stimuleren van hernieuwbare energiebronnen en het stimuleren van concrete samenwerking met buren en wijkbewoners. ‘Dat sluit ook aan bij de huidige

ontwikkeling met burgerparticipatie.’ Een BB nieuwe stijl speelt wat hem betreft vooral een rol bij de ‘sluipende trends’, de lokale ongemakken die ontstaan door klimaatverandering. ‘Denk aan het ondersteunen van ouderen die last hebben van de hitte en het leegpompen van tunnels na extreme regenval. Dat zijn taken die goed door deze vrijwilligers kunnen worden opgepakt.’ Al plaatst hij ook daarbij een kanttekening. Door vergrijzing in de samenleving is het vinden van vrijwilligers geen sinecure, bovendien ziet niet iedereen het klimaat als een urgent probleem. ‘Veel Nederlanders maken zich meer zorgen over het halen van het einde van de maand dan over het einde van de wereld.’ Hooguit de grote steden zullen gemakkelijk vrijwilligers voor een moderne BB kunnen werven. ‘Aan de verkiezingsuitslag zie je dat de prioriteit voor veel Nederlanders elders ligt. Bij de zorg, het woningtekort en de migratiestromen.’ Aan Ready2Help, de vrijwilligersorganisatie van het Rode Kruis, hebben de twee Leidse raadsleden ook gedacht, evenals buurthuizen en actieve wijkverenigingen. De partijen kunnen elkaar alleen maar versterken, denken Delver en Van Vark, die alle bestaande initiatieven beter willen verknopen. De meerwaarde van een moderne BB is juist dat zij op straatniveau kan worden ingezet. GROTERE ROL

De Leidse waarnemend burgemeester Peter van der Velden ziet zelfs een grotere rol voor de nieuwe BB dan alleen

Leiden. Hij gaat in januari in gesprek met de Veiligheidsregio Hollands Midden. De twee raadsleden zien al voor zich dat het plan verder in het land wordt uitgerold. ‘Het zou mooi zijn als de VNG daarin een voortrekkersrol neemt’, zegt raadslid Van Vark.

HEVIGE SNEEUWVAL

Van Vark en Delver hebben ook al gesprekken gevoerd met een civiele hulporganisatie in de VS. Daar beschikken Community Emergency Response Teams (CERT’s) over een nooduitrusting waarmee ze buren bij een ramp direct kunnen helpen. Toch is de situatie in Nederland niet goed vergelijkbaar met de VS, merkt hoogleraar Van Gelder op. ‘De cultuur is daar anders, men is bereid tot veel grotere risico’s, daardoor is er minder aandacht voor preventie. New Orleans had een waterkeringssysteem dat gemiddeld eens in de vijftig jaar kon falen. Terwijl dat bij ons eens in de tienduizend jaar is. Als het misgaat, ruimen ze het in de VS later op.’ Ondanks deze cultuurverschillen heeft Van Vark veel van het gesprek met het team opgestoken. In Amerika gaan inwoners er minder vanuit dat de overheid alles voor ze oplost, zegt ze. ‘Wat dat betreft zijn we in Nederland verwend geraakt. Of hebben we gewoon niks meegemaakt in het recente verleden.’ Kijk naar de hevige sneeuwval in grote delen van Europa, de recente aanhoudende regen, de droogte van afgelopen zomer, zegt Delver. ‘De vraag is niet of maar wanneer we met een natuurramp te maken krijgen. Dan wil je gewoon voorbereid zijn.’ ←

MAGAZINE

2024

23 16:53 6:53

38-41 LEESVERHAAL_Bescherming bevolking.indd 41

12-1-2024 11:44:29

VACATURES Hét overzicht van vacatures binnen gemeenten voor hoger opgeleiden.

ÇÀ w ÀX²0ªXyJ‫غ‬ ICT Functioneel beheerder

(MS 365) Baarn Informatieadviseur Bodegraven-Reeuwijk Senior adviseur informatiebeheer De Ronde Venen

BESTUURLIJK Junior juridisch adviseur

42 MAGAZINE

2024

Bedrijfsvoeringsorganisatie West-Betuwe (Culemborg) Raadsadviseur Huizen Bestuursadviseur communicatie Maassluis Raadsadviseur/ ƧȌǿǿǞȺȺǞƵǐȲǞǏ˛ ƵȲ SED organisatie (Bovenkarspel) Jurist (privacybeheer) Waddinxveen

IXy y!X00m‫غ‬ ECONOMISCH

Voor een overzicht van alle vacatures en meer informatie zie www.gemeentebanen.nl.

Contract- en leverancier-

Projectleider civiele

Beleidsadviseur verkeer

manager Deventer Senior medewerker ˛ ȁƊȁƧǞǁǶƵ ƦƵƮȲǞǯǏȺƊƮǿǞȁǞȺٌ tratie/boekhouder Eindhoven Adviseur subsidiewerving Nieuwegein

projecten Baarn Beleidsadviseur openbare ruimte Capelle aan den IJssel Unithoofd projecten ingenieursbureau Capelle aan den IJssel Beleidsadviseur milieu De Ronde Venen Casemanager Omgevingswet De Ronde Venen Beleidsmedewerker omgevingsrecht Dienst Dommelvallei (Nuenen) Projectleider gebiedsontwikkeling Elburg Regisseur groen en reiniging Hoorn Beleidsadviseur mobiliteit en parkeren IJsselstein Projectleider ruimtelijke projecten en gebiedsontwikkeling IJsselstein Beleidsadviseur verkeer en vervoer Staphorst Adviseur lokale energiestrategie Wassenaar Stedenbouwkundige Westland

en mobiliteit Wijk bij Duurstede Senior beleidsadviseur ruimtelijke plannen Woerden

y(0ªàXh²‫غ‬à0ّ À0y²!R §‫!غ‬ÇmÀÇÇª Beleidsmedewerker

jeugd(hulp) met aandachtspunt onderwijs Leiden

OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID Adviseur OOV – jeugd en

veiligheid Gooise Meren

§0ª² y00m‫غ‬ ORGANISATIE HR-beleidsadviseur

Dijk en Waard HR-adviseur Voorschoten

RUIMTELIJKE ORDENING Senior vergunning-

Business controller

Bodegraven-Reeuwijk

verlener omgevingsrecht Alphen aan den Rijn

² !X m0 ð j0y‫غ‬ WERKGELEGENHEID Beleidsadviseur

jongeren, onderwijs en arbeidsmarkt Alphen aan den Rijn Strategisch adviseur sociaal domein Alphen aan den Rijn Senior beleidsadviseur Capelle aan den IJssel Beleidsadviseur werk en inkomen Deventer Medewerker handhaving/toezichthouder Participatiewet Haarlemmermeer Consulent inburgering

uitvoering sociaal domein Leeuwarden Klantmanager aanvragen levensonderhoud Lelystad Consulent inburgering en bijzondere bijstand Medemblik Adviseur participatie, inburgering, werk en inkomen Nieuwegein

Colofon ßyJ wƊǐƊɹǞȁƵ ǞȺ ǘƵɈ ȌǏ˛ ƧǞǁǶƵ ȌȲǐƊƊȁ ɨƊȁ ƮƵ ßƵȲƵȁǞǐǞȁǐ ɨƊȁ yƵƮƵȲǶƊȁƮȺƵ JƵǿƵƵȁɈƵȁ Vragen aan de VNG? Bel het team Informatievoorziening, tel. 070-373 83 93, info@vng.nl Uitgever Dineke Sonderen, Sdu BV, tel. 070-378 99 24 Hoofdredactie Esther Bunnik Chef redactie Rutger van den Dikkenberg Redactie Leo Mudde, Marten Muskee, Monique Westenbroek Medewerkers Marije van den Berg, Geerten Boogaard, Sandra Braakmann, Dimitry de Bruin, Saskia Klaassen, André Krouwel, Martijn van der Steen, Paul van der Zwan Contact redactie tel. 070-378 96 43, redactie@vngmagazine.nl Ontwerp Fier.media Vormgeving Monique Westenbroek Druk Senefelder Misset, Doetinchem Advertentie-exploitatie !ȲȌȺȺ‫ ة‬ɈƵǶ‫ ة׀ׂ ׀ׁ ׇׂٌׄ׀ׁ׀ خ‬ɈȲƊǏ˛ Ƨ‫ۊ‬ƧȲȌȺȺ‫خ‬ȁǶ Abonnementen JȲƊɈǞȺ ɨȌȌȲ ƦɐȲǐƵǿƵƵȺɈƵȲȺ‫ ة‬ɩƵɈǘȌɐƮƵȲȺ‫ ة‬ǐƵǿƵƵȁɈƵȺƵƧȲƵɈƊȲǞȺȺƵȁ‫ ة‬ȲƊƊƮȺٌ Ƶȁ ƧȌǿǿǞȺȺǞƵǶƵƮƵȁ‫ ة‬ȲƊƊƮȺǐȲǞǏ˛ ƵȲȺ‫ ة‬ parlementariërs en ambtenaren bij gemeenten en stads- en streekgewesten. Aanvragen en wijzigingen: www.vng.nl, vngleden@vng.nl of 070-3738393 Betaalde abonnementen Prijs jaarabonnement: 198 euro (excl. 9% btw). Sdu Klantenservice, www.sdu.nl/service, tel. 070-378 98 80. Schriftelijk opzeggen uiterlijk twee maanden vóór het einde van de abonnementsperiode bij Sdu Klantenservice, Postbus 20025, 2500 EA Den Haag

Mis niets! Neem nu een jaarabonnement op VNG Magazine via sdu.nl/service of bel naar 070-378 98 80

42 Vacatures en colofon.indd 42

12-1-2024 11:44:58

VNG MAGAZINE Gratis voor alle bestuurders, raadsleden en ambtenaren

43 Advertentie.indd 43 210x297 v1.indd 1 2023 VNGMag advert

12-1-2024 11:45:27 11-12-2023 13:25

7 ) + 1 ) 28 ,qX STPIMHMRKWMRWXMXYYX ZSSV HI SZIVLIMH

3SO R] E T Q S G MR IP I Z N M [ R OYRRI R I R I O I X FI %P QIIV HER NEEV MW 7IKQIRX LqX STPIMHMRKWMRWXMXYYX ZSSV HI TYFPMIOI WIGXSV 1IX SR^I STPIMHMRKIR EHZMI^IR IR XVEMRMRKIR SRHIVWXIYRIR [MN LIX WXVIZIR REEV EPWQEEV ZIVHIVI TVSJIWWMSREPMWIVMRK 3J LIX RY KEEX SQ HI WGLSPMRK ZER IIR IROIPI QIHI[IVOIV SJ IIR SVKERMWEXMIFVIIH EHZMIW SJ PIIVXVENIGX 7IKQIRX LIIJX EPXMNH XSITEWFEVI STPIMHMRKIR IR XVEMRMRKIR FIWGLMOFEEV IR EPXMNH ZERYMX HI GSRXI\X ZER HI OPERX 7IKQIRX MW 'IHIS KIGIVXM´GIIVH

7)+1)28 &IOMNO SRW EERFSH ST [[[ WIKQIRX RP 44 Advertentie.indd 44

12-1-2024 11:45:52