Beleid
Beleid
‘Voorstel wijziging belastingstelsel ontbeert deugdelijke onderbouwing’
‘Samenwerking heeft baat bij maatwerk’
De Unie van Waterschappen wil het belastingstelsel van de waterschappen toekomstbestendiger maken. VEMW plaatst vraagtekens bij die voorgestelde aanpassingen. “Wat juist nodig is zijn integrale oplossingen die een optimaal maatschappelijk effect sorteren. Lang niet alle oplossingen die nu voorliggen, laten zo’n breed effect zien.”
Roy Tummers, directeur Water van VEMW, is kritisch over de aanpassingen die nu ter tafel liggen. “Het advies is vanuit het perspectief en het belang van de waterschappen geschreven. Zo’n ééndimensionale benadering leidt meestal niet tot de meest kostenefficiënte en duurzame oplossingen. In de circulaire economie kan het bijvoorbeeld zinvol zijn als niet de waterschappen maar juist bedrijven maatregelen nemen die zijn gericht op het valoriseren van hun eigen afvalwater, of op het hergebruik van componenten, zoals energie. We betreuren dat die integrale blik in de voorstellen ontbreekt. Van maatwerk is maar beperkt sprake.” Tummers is wel blij dat de nieuwe zuiveringsheffing meer dan de huidige op werkelijke kosten is gebaseerd. De door de CAB in stand gehouden verontreinigingsheffing acht hij volstrekt overbodig. “De bescherming van het oppervlaktewater wordt al adequaat geborgd via vergunningverlening. De verontreinigingsheffing drukt nu op een kleine groep bedrijven. Dit belemmert hen om zelf te investeren in duurzame oplossingen. En dat is een gemiste kans.”
Jules van Lier
De Commissie Aanpassing Belastingstelsel (CAB) van de Unie van Waterschappen presenteert medio juni haar advies. Dit wordt na goedkeuring van de waterschappen aangeboden aan de minister van Infrastructuur en Waterstaat.
8
Kritisch VEMW staat niet alleen in haar kritiek. De Delftse hoogleraar afvalwateringzuivering en milieutechnologie Jules van Lier is ook kritisch over het voorstel van de commissie. “De vernieuwing van het ‘heffingenstelsel zuiveringslasten’ zou de langetermijn politiek-maatschappelijke doelstellingen moeten ondersteunen. En milieumaatregelen dienen zich te richten op verhoging van de duurzaamheid. Daaronder valt ook: de vervuiler betaalt. Om die maatregelen zo optimaal mogelijk uit te kun-
VEMW INZICHT
Roy Tummers
nen voeren moet je streven naar maatwerk in een belastingstelsel, aangezien lokale condities daarvoor cruciaal zijn. Die ruimte voor maatwerk ontbreekt nog veel teveel in de huidige CABvoorstellen.” Dom besluit Hij legt uit dat er verschillende meetmethoden zijn voor het vaststellen van de hoeveelheid organische materie in afvalwater. “De commissie komt nu met een voorstel om een andere methode te gaan gebruiken. Op technisch-wetenschappelijke gronden is die wijziging niet aan te bevelen, omdat die indruist tegen het principe dat de vervuiler betaalt. Sterker: elke theoretische onderbouwing hiervoor ontbreekt. Ze leidt bovendien tot oneerlijkheid in de wetgeving, waarbij de vervuiler juist anderen voor de kosten laat opdraaien. En dat kan toch niet de bedoeling zijn. Een dom besluit.”
‘De voorstellen van de CAB zijn vooral geschreven vanuit de optiek van waterschappen’ Bedrijven blijven stimuleren Van Lier vindt dat de CAB er op moet blijven toezien dat bedrijven hun eigen problemen oplossen. “Dit betekent dat bedrijven moeten blijven worden gestimuleerd om eigen zuiveringen toe te passen. Dat biedt hen ook de mogelijkheid om gezuiverde
JUNI 2018
“Heineken spant zich samen met haar omgeving en partners in, waaronder het waterschap, om te verduurzamen”, zegt Wilfried Aarsen, Safety, Health en Environment manager van Heineken en tevens voorzitter van de VEMW Beleidsgroep Water. “Maar wat we nu vooral zien is dat afvalwater door de CAB wordt gezien als één soort afvalwater. Terwijl afvalwater in werkelijkheid veel gedifferentieerder is. Daarom is het goed dat er een nieuwe heffing komt die kijkt naar de kostencomponenten. Soms heeft afvalwater zelfs waarde als input voor de energie- of grondstoffenfabriek. Onze brouwerij in Den Bosch levert bijvoorbeeld met haar afvalwater warmte. Die warmte is positief voor het denitrificatieproces op de rioolwaterzuiveringsinstallatie. We gaan onze processen optimaliseren waardoor het afvalwater kouder wordt, maar wellicht is het slimmer om deze warmte te blijven leveren. Dat zou in het kostenplaatje verdisconteerd moeten kunnen worden, maar kan ook met de nieuwe heffingsformule niet.” In het voorstel voor de heffingsberekening dat er nu ligt, zit een aantal goede componenten, maar ook een paar die niet juist zijn, vindt Aarsen. “Dat hebben we vanuit VEMW aangereikt aan de commissie. Daarnaast is het bijna onmogelijk om allerlei soorten afvalstromen in één formule te krijgen. Je zou met een waterschap een zakelijk contract moeten kunnen overeenkomen dat is gebaseerd op de werkelijke kosten in de keten. Dus heb je maatwerk nodig om daar op een juiste manier invulling aan te geven.”
effluent terug te winnen voor hergebruik als proceswater. En, een zuivering op de industriële locatie past volledig bij het uitgangspunt om ons land duurzamer in te richten. Die stimulans heeft nu juist in de afgelopen decennia geleid tot vele technologische innovaties waarmee Nederland mondiaal voorop loopt. Denk daarbij ook aan het terugwinnen van chemische gebonden energie in de vorm van biogas. Of het terugwinnen van thermische energie en minder verlies van primaire grondstoffen door het sluiten van industriële watercycli.” Geen visie Het zijn met name die zaken waar de commissie zich hard voor zou moeten maken, zegt Van Lier. “Nu blijven haar voorstellen te veel hangen in de eigen waterschapsfeer, en ontbreekt de visie van duurzaamheid en toekomstbestendigheid op nationaal niveau. Daar zou dit belastingstelsel zich primair en krachtig op moeten richten.”
9