Wijkjaarverslag Binnenstad 2009

Dienst Wijken

Binnenstad

wijkjaarverslag 2009

Mooi hè … … al die inspanningen van binnenstadsbewoners en -ondernemers om hun wijk levendig, vrolijk en opgeruimd te houden. Dat vinden wij nou ook, en daarom steunen we die plannen graag. Alle projecten, acties en bijeenkomsten in dit wijkjaarverslag kregen vorig jaar een bijdrage uit het leefbaarheidsbudget. Ze vormen maar een kleine selectie, want er gebeurde nog veel meer. En toen kwam er ook nog eens zo’n weids wit cadeau uit de lucht vallen. Alsof de Binnenstad nog niet mooi genoeg was.

Zelf is hij sinds jaar en dag

Treurwilg weer van Emma

bewoner van de binnenstad.

Daarom moest wethouder Floris de Gelder even wennen toen hij vorig jaar wijkwethouder werd van zijn

Aan het begin van de oorlog hing

eigen buurt en zijn eigen

hij er nog: de plaquette waarmee

straat. Als fervent liefhebber

de treurwilg op het Lepelenburg

van de binnenstad laat hij de

was opgedragen aan koningin

stad graag aan anderen zien.

Emma. Daarna verdween hij. Wijk-

“Want er zijn zoveel verhalen te

bureau Binnenstad ging op zoek.

vertellen. En met elke bezoeker die ik rondleid, kijk ik zelf weer met andere ogen, en zie ik nieuwe dingen.”

Nelleke Nagtegaal toont trots de plaquette in Smederij Attevelt.

Els Leicher en Floris de Gelder

De brievenbus van de wethouder Als wijkwethouder besteedt De Gelder veel aandacht aan de relatie met ondernemers. Daarom werkt hij graag samen met het in 2009 opgerichte Centrum Management. “Een leuke, nieuwe club met allerlei winkeliers, horeca, musea – eigenlijk iedereen die beroepshalve graag meedenkt met de gemeente over de inrichting van de binnenstad en de bevordering van bedrijvigheid.”

Gezamenlijk je best doen voor je eigen stad en wijk. Dat kan de wijkwethouder erg waarderen. Hij zag het afgelopen jaar veel langskomen aan mooie initiatieven voor het leefbaarheidsbudget. Zoals de hanging baskets, de veegacties, en de bijdrage voor aanpak van graffiti. Soms wierpen bewoners hun ideeën per brief bij de wethouder thuis door de bus. “Prachtig, toch? Op zulke momenten zie je hoezeer de binnenstad een kleine en hechte gemeenschap is.”

Minder, maar genoeg Wijkmanager Els Leicher kan dat beamen. “De mensen kennen elkaar hier even goed als op een dorp. Ook dat maakt de Binnenstad tot een bijzondere wijk.” Maar het is tegelijk

2

een wijk die intensief gebruikt wordt door veel verschillende mensen.

“Daarom ging ook in 2009 een groot deel van het budget naar projecten in de openbare ruimte: een pleintje opknappen, bloembakken plaatsen, veegacties houden.”

“De mensen kennen elkaar hier even goed als op een dorp.”

Voor dit jaar is een leefbaarheidsbudget van 7 ton beschikbaar. “Minder dan voorheen, maar gelukkig nog ruim voldoende om weer veel projecten van bewoners te steunen.” En van ondernemers. Want die komen tot Leichers tevredenheid ook vaak met goede plannen naar het wijkbureau. En meestal ook nog met projecten waaraan de ondernemers zelf bijdragen, in onderlinge samenwerking. “Zoals rond de feestverlichting in de Voorstraat en Wittevrouwenstraat”, zegt Leicher.

“Dat zien we als gemeente graag: dat we samenwerkende ondernemers of bewoners kunnen steunen om de Binnenstad mooier te maken.”

Goed idee?

Doe er iets mee!

Raakt u geïnspireerd door alle verhalen in dit wijkjaarverslag en heeft u ook een goed idee om uw buurt leuker en leefbaarder te maken? Dien dan een aanvraag in voor het leefbaarheidsbudget van de gemeente.

Neem contact op met het wijkbureau of kijk op www.utrecht.nl/leefbaarheidsbudget.

Het begon in 2008. Maliebaanbewoonster mevrouw Huijbrechsen vroeg het wijkbureau de plaquette van de Emmaboom op te sporen. In 1941 kwam Huijbrechsen als dertienjarige op de Maliebaan wonen. De gedenkplaat zat toen nog op het hek rond de wilg. Schoolkinderen hadden de boom in 1934 geplant, na Emma’s overlijden.

“Waarschijnlijk is de plaat in de oorlog

verwijderd door de Ortscommandant die de villa bewoonde waar de boom tegenover stond”, vermoedt Nelleke Nagtegaal van het wijkbureau. Zij ontdekte dat in 1989 al een oproep in het Utrechts Nieuwsblad had gestaan voor opsporing van de plaquette. Net als toen leverde ook Nagtegaals zoektocht weinig op. “Niemand herinnert zich de plaquette. Er zijn zelfs geen foto’s

van.” Wel vond ze op internet de tekst van de plaat. Om de gedenkboom alsnog in oude luister te herstellen, liet het wijkbureau een replica van de plaquette maken. Mevrouw Huijbrechsen onthult die op 2 maart, samen met wijkwethouder De Gelder. De kans dat het origineel ooit nog opduikt, acht Nagtegaal zeer gering.

Weten hoe je buren heten Ze woont er al vijftien jaar. Toch kende Manuela Prooijen sommige buren in de Vrouwjuttenhof nauwelijks. Een straatfeest afgelopen voorjaar bracht daar verandering in.

“Een kennis wees mij op het Klimaatstraatfeest”, vertelt Prooijen. “Een landelijke wedstrijd waarbij straten zoveel mogelijk energie moeten besparen.”

Prooijen, zelf actief in het bewonerscomité, kreeg haar buren zover dat ze meededen. De Vrouwjuttenhof eindigde zelfs bij de eerste honderd. De prijs?

Driehonderd euro voor het organiseren van een straatfeest. “We besloten het te laten aansluiten op onze jaarlijkse straatschoonmaakactie”, zegt Prooijen.

Om alle feestactiviteiten te kunnen

bekostigen, deed de Vrouwjuttenhof met succes een beroep op het leefbaarheidsbudget. Met een bijdrage hieruit organiseerden bewoners in 2009 ook andere straatfeesten en barbecues, onder meer in de Kockstraat, de Breedstraat, de Justus van Effenstraat en de Vaartsebuurt. Goed besteed geld, vindt Prooijen. “Buren die elkaar eerder nauwelijks groetten, komen nu bij elkaar op de koffie. Dit jaar houden we zeker weer een feest.”

Dit jaar komt er zeker weer een buurtfeest in de Vrouwjuttenhof.

3

Ridders en jonkvrouwen

Metalen zelfvertrouwen

Ze willen graag dat hun kinderen het schooljaar gedenkwaardig afsluiten.

Daarom organiseert een groep ouders ieder jaar een eindfeest op de Agatha Snellenschool in het Museumkwartier. Ook buurtbewoners zijn daarbij graag van de partij. Met hulp van ondernemers uit de buurt toverden de ouders vorig jaar in juli de school om tot een middeleeuwse wereld. Compleet met burcht, koning, prinses en een Slechterik tegen wie de verklede kinderen aan het eind van de dag een heuse strijd leverden.

Een groepje Utrechtse jongeren kreeg van Cumulus Welzijn de kans zelf iets voor leeftijdsgenoten te organiseren. Dat lieten ze zich geen twee keer zeggen. In 2007 organiseerden ze voor het eerst Pit-Stop: een heavy metal-evenement (snoeihard!) voor beginnende bandjes. Ook de derde editie, vorig jaar in Tivoli, was een doorslaand succes. Begeleider en jongerenwerker Paul Gleisberg van Cumulus: “Prachtig om te zien hoeveel zelfvertrouwen deze jongeren hiervan krijgen.”

Dank u voor die bloemen!

Opnieuw reed vorig jaar in mei een wagen door de binnenstad die de straten opfleurde met zo’n 550 hanging baskets. Nieuw was dat behalve woonstraten ook het winkelgebied een bloemetje kreeg.

Met dank aan de samenwerking van de gemeente met Centrum Management, een belangengroep voor Utrechtse binnenstadsondernemers.

4

In de gloria

Nog even wachten

Hoe viert een zangvereniging haar vijftienjarig bestaan? Uiteraard met een indrukwekkend concert. Binnenstadskoor Zangria koos voor haar kristallen jubileum de zeventiende-eeuwse opera The Fairy Queen, van Henry Purcell. Gezongen en gespeeld voor een bomvolle zaal in de Utrechtse Stadsschouwburg. Behalve een bijdrage uit het leefbaarheidsbudget kreeg Zangria van de gemeente Utrecht ook een activiteitensubsidie voor amateurkunst.

Ze moeten eerst een maand of tien wortelen en groeien. Maar komende september zullen de duizend wilde Turkse cyclaamknollen in de binnenstad massaal in al hun roze pracht boven de grond verschijnen. Ze zijn geplant tijdens de Natuurwerkdag in november, door zo’n zeventig binnenstadsbewoners, jong en oud. Initiatiefnemer is Wim Horst, parkcoördinator voor het Zocherpark/Singelgebied en het Griftpark. Hij verheugt zich op september. “Het zijn van die lieve, roze bloempjes. Prachtig!”

Muurburgemeester ‘Besturen is niets anders dan met kracht en gemakkelijkheid wel te doen.’ Solide woorden, vereeuwigd op de zijmuur van een huis in de Van Asch van Wijckskade. Evenals het portret van degene die deze woorden sprak. Het gaat hier om de naamgever van deze kade, de heer Hubert van Asch van Wijck, burgemeester van Utrecht tussen 1827 en 1839. In plaats van op een kale muur hebben omwonenden sinds eind augustus uitzicht op het gelaat en het citaat van de negentiende-eeuwse burgervader.

5

Levenslang in de Binnenstad?

Bewoners met bezems

Een ontmoetingscafé voor senioren in het Bartholomeus Gasthuis, meer aangepaste huurwoningen en een digitale

Je eigen stoep schoonvegen.

woningtest voor (oudere) huis-

“Vroeger was dat heel

eigenaren. Het is maar een greep

normaal”, weet Oudegracht-

uit de vele ideeën en afspraken die

bewoonster Mia de Lorenzo.

woningbouwcorporaties, zorginstel-

Dankzij haar is dit nu een

lingen, welzijnsorganisatie Cumulus

wekelijkse gewoonte van

en de gemeente hebben gemaakt in

de bewoners van de

het ‘Wijkakkoord Binnenstad’. Maar wat

Grachtstegen.

vinden bewoners van deze afspraken?

De gemeenteraad vroeg het hun tijdens

Han van Dobben het Stationsgebied.

Bewoners van deinGrachtstegen vegen wekelijks hun straatje.

Ieder weekend belt het bestuurslid van de Vereniging Grachtstegen aan bij haar buren. “Als iedereen meedoet, is het vegen zo gebeurd”, zegt De Lorenzo. “Het ruimt op én draagt bij aan saamhorigheid.” Met de veegacties ‘Winterklaar’ en ‘Zomerklaar’ ondersteunt het wijkbureau vegende bewoners. De Lorenzo is ‘ontzettend

Han van Dobben in het Stationsgebied.

blij’ met deze steun, in de vorm van bijvoorbeeld vegers van Stadswerken, materialen en natuurlijk koffie en thee met iets lekkers. Ook in de rest van de stad houden bewoners en ondernemers met veegacties hun straten schoon. Zoals in de Twijnstraat, waar de Albert Heijn voor de vegers een ontbijtje verzorgde.

See you in 2030, hear you in 2010 Het Stationsgebied gaat de komende jaren flink op de schop, onder de vlag van CU2030. Er komt weer water in de singel en al het verkeer gaat straks via andere routes. De wijkraad Binnenstad maakt zich grote zorgen

Verlichting voor veilige Voorstraat ’s Winters is de Utrechtse binnenstad feestelijk verlicht. En sinds 2008 ook de Voorstraat, dankzij Gemeente Utrecht en adviesbureau Seinpost, ingehuurd door de gemeente om de leefbaarheid in de Breedstraatbuurt te vergroten. Dit jaar neemt de Winkeliersvereniging Breedstraatbuurt – met vernieuwd bestuur – het over. “Verlichting helpt voor de

veiligheid in de straat”, stelt café-eigenaar Wilfred Jager, één van de nieuwe bestuursleden. “Wij voelen ons als lokale ondernemers verantwoordelijk voor het aanzicht van de straat.

De verlichting regelen is een manier waarop wij een steentje kunnen bijdragen.” De vereniging zorgt in 2010 ook voor verlichting in de Wittevrouwenstraat.

Begrip gaat door de maag De sfeer was uitstekend. En met 150 gasten was het buurtkerstdiner van het Willem Arntsz Huis ook ‘zeer geanimeerd’.

Aldus Corrie Drok, staf- en communicatiemedewerker bij Altrecht Talent. Het Willem Arntsz Huis is onderdeel van Altrecht, en biedt specialistische zorg aan mensen met een psychiatrische stoornis. Op 17 december schoven cliënten, medewerkers én buurtbewoners van het Huis

6

met elkaar aan tafel voor een kerstdiner. “Buurtbewoners hebben soms last van de cliënten”, weet Corrie Drok. “Door een maaltijd te delen, leren ze elkaar kennen. Zo ontstaat meer begrip.” Cursisten van de horecaopleiding van Altrecht Talent verzorgden het diner. Altrecht Talent begeleidt mensen met een psychiatrische achtergrond of sociale kwetsbaarheid naar burgerschap en baan. Drok: “Mensen krijgen een ander beeld van onze cliënten als ze zien dat die een flink kerstdiner kunnen bereiden en serveren.”

over de aansluiting van het vernieuwde stationsgebied op de oude binnenstad. En peilt de mening van binnenstadsbewoners.

“Voetgangers moeten door een rustige, niet-commerciële omgeving van het station naar de Binnenstad kunnen lopen, zowel tijdens als na de werkzaamheden”, legt Han van Dobben uit. Hij is voorzitter van de wijkraad Binnenstad. “Wij vinden het daarom belangrijk dat de looproute via Moreelsepark en Mariaplaats blijft bestaan.

Die is nu al onveilig, omdat fietsers vanaf het station gedwongen worden om tegen het verkeer in het Willemsviaduct over te steken. Straks, met de sloop van het viaduct, wordt de situatie nog onoverzichtelijker. Daarvoor moet de gemeente nu al oplossingen zoeken. Ook tijdens de bouw, want die gaat vele jaren duren.” In 2010 wil de raad de mening van binnenstadsbewoners peilen. “Zij blijven vooralsnog erg stil over de werkzaamheden”,

vindt Van Dobben. “Terwijl het toch om ingrijpende veranderingen gaat.

Met behulp van bewonerspanels die de ontwikkelingen in het Stationsgebied gaan volgen, hopen we beter te ontdekken wat hún mening is.”

Wijkraad Binnenstad Elke Utrechtse wijk heeft een wijkraad.

Die bestaat uit een groep betrokken bewoners, en vertegenwoordigers van ondernemers, musea en podia. De wijkraad Binnenstad adviseert burgemeester en wethouders over van alles wat de binnenstad aangaat, zoals horeca, wonen, verkeer en de kwaliteit van de openbare ruimte.

een bezoek aan de wijk.

In november 2009 gingen leden van de gemeenteraad in gesprek met senioren in de binnenstad. Hoe ervaren die het wonen?

Welke voorzieningen kunnen beter? De raadsleden hoorden het graag. Duidelijk was dat het onderwerp leeft bij bewoners: het was een volle bak in buurthuis De Sjuut. De aanwezigen bleken goed te spreken over de plannen in het wijkakkoord.

Zij hopen dat deze zullen resulteren in een meer woonvriendelijke omgeving voor senioren. De gemeenteraad volgt de ontwikkelingen op de voet.

Elk jaar trekt de gemeenteraad de tien Utrechtse wijken in om van bewoners en ondernemers te vernemen wat er speelt.

En om te bekijken of de vragen die er leven op de politieke agenda kunnen komen. Een verslag van de bezoeken, en informatie over de raadsbezoeken in 2010, staat op www.utrecht.nl/gemeenteraad. Het ‘Wijkakkoord Binnenstad’ is te downloaden op www.utrecht.nl/binnenstad.

Volle bak in buurthuis De Sjuut.

Meer weten?

Ga naar www.wijkraadbinnenstad.nl.

7

Wijkbureau Binnenstad: de gemeente in uw wijk Het wijkbureau is hét aanspreekpunt van de gemeente voor bewoners, ondernemers en bezoekers van de Utrechtse binnenstad. U kunt bij de medewerkers van het wijkbureau onder andere terecht voor: • • • • • • • •

al uw vragen over de gemeente; alles wat u wilt weten over uw wijk of buurt; het leefbaarheidsbudget en hoe u een aanvraag kunt doen; meldingen over speelplekken, groen, straten en verkeer; meldingen over (jongeren)overlast en veiligheid; uw vragen over participatie en inspraak; het maken van een afspraak met de wijkwethouder; het in contact komen met de wijkraad.

In het Informatie Centrum Utrecht op de Neude vindt u de publieksbalie van wijkbureau Binnenstad.

Informatie Centrum Gemeente Utrecht Neudeflat, Vinkenburgstraat 26 Maandag t/m vrijdag 9.00 – 17.00 uur Donderdag 9.00 – 21.00 uur Zaterdag 10.00 – 13.00 uur

Blijf melden

Aantal meldingen 2009

Wijkbureau Binnenstad ontving in 2009 totaal 3.927 meldingen van bewoners, ondernemers en bezoekers van de Binnenstad. Van alle meldingen ging ruim 40% over vervuiling. Het is belangrijk dat u meldingen doorgeeft, zodat de gemeente weet wat er speelt en passende maatregelen kan nemen.

Meldingen kunt u doorgeven aan de balie van het Informatie Centrum (Vinkenburgstraat 26), via telefoon 286 00 00 of e-mail binnenstad@utrecht.nl. Op www.utrecht.nl/binnenstad onder het kopje ‘Bewonersmeldingen’ vindt u een digitaal meldingenformulier.

4%

4%

Vervuiling (41%)

2%

Straatmeubilair (17%)

5%

Wegen (13%) 8%

Openbare verlichting (6%) Verkeer (8%)

6%

Openbare orde (5%) 41%

13%

Groen (4%) Riolering en grondwater (4%)

17%

Milieu(2%)

Colofon Uitgave Gemeente Utrecht Wijkbureau Binnenstad Adresgegevens Postbus 8395 3503 RJ Utrecht Telefoon 030 - 286 00 00 E-mail binnenstad@utrecht.nl www.utrecht.nl/binnenstad

8

Tekst Schrijf-Schrijf, wijkbureau Binnenstad

Drukwerk OBT Opmeer, Den Haag

Fotografie Willem Mes Photography, Jan Lankveld, Sigrid Leerink, Dick Boes, Merijn van der Vliet, Utrecht

Oplage 8.900

Vormgeving Diet Rademaker, Utrecht

Datum februari 2010 2010-0486.1