MEDE #5

kwartaalblad van Skanfonds | zomer 2015 | nummer 5

STICHTING WEERBAARHEID: ‘En nu is het afgelopen!’

MOEDIGE MOEDERS: ‘Verslaafd aan je kind’

paars: PMS 2425 oranje: PMS 166

kwartaalblad van Skanfonds | zomer 2015 | nummer 5

De kracht van kwetsbaarheid Kwetsbare mensen. Daar maakt Skanfonds zich sterk voor. Maar wat maakt een mens kwetsbaar? Dat kan eenzaamheid zijn, of een taalbarrière die meedoen in de samenleving lastig maakt. Maar ook een onverwachte gebeurtenis of een verkeerde keuze kan mensen in een kwetsbare situatie brengen, zoals een financiële tegenvaller of verslaving. Uit de aangrijpende verhalen van de drie Moedige Moeders in dit blad blijkt dat de impact van dat laatste probleem groter is dan op het eerste gezicht lijkt.

Bij Skanfonds vinden we kwetsbaarheid geen synoniem voor zwakte.

Kwetsbaarheid kan ons dichter bij elkaar brengen. Het werkt saamhorigheid en compassie in de hand. En levert soms prachtige ontmoetingen op. De WijkSafari van theatergezelschap Zina illustreert treffend dat oprechte verbinding mogelijk is wanneer je kwetsbaar durft te zijn en je jezelf openstelt.

Henriëtte Hulsebosch, directeur Skanfonds

Inhoud [dossier]

3

Stichting Weerbaarheid [Skanfonds &]

8

Leven met een beperking [de vrijwilliger]

9

Hans Beute [fotoreportage]

10

WijkSafari in de Bijlmer [dossier]

12

Moedige Moeders [missie]

16

Respijthuis Maison Patrick [column]

17

Dick Couvée

18

Mededelingen [coververhaal]

19

MEDE | Twe e d e ja a r g a n g | n u mm er 5 | Zo m er 2015 MEDE is een uitgave van Skanfonds en verschijnt vier keer per jaar. Skanfonds maakt zich sterk voor kwetsbare mensen. Wij vinden dat ieder mens telt en geloven in een samenleving waarin mensen naar elkaar omzien. Daarom ondersteunen wij al meer dan een halve eeuw initiatieven die dicht bij huis kwetsbare mensen helpen. Het werk van Skanfonds wordt mede mogelijk gemaakt door de bijdragen van Lotto en Nederlandse Postcode Loterij.

MEDE niet meer ontvangen? Stuur een e-mail met uw naam en adres naar mede@skanfonds.nl

Weekend Academie

Volg Skanfonds op Facebook Te k s t & c onc e p t S c h r ijf -S c hr i j f , U t re c h t O nt w e r p A be l De r k s Fot ogr a fi e

M a r tijn va n d e G r i e n d t ,

T im on J a c o b , J e roe n Die t z D r uk w e r k

A ltijddr u k w e r k

dossier

Kappen Ze zijn vaak het doelwit van pesterijen, flauwe grappen en intimidatie. Kinderen en jongvolwassenen met een verstandelijke beperking. Voor zichzelf opkomen doen ze niet zo snel; ze weten niet goed hoe dat moet. In de trainingen van Stichting Weerbaarheid leren ze dat ze niet alles hoeven te pikken. En wat ze kunnen doen in lastige situaties. k wa r ta a lbla d va n S k a n f o n d s

[3]

DE voorzitter

‘Rechtop staan, niet wegduiken’ ‘Mensen met een verstandelijke beperking draaien meer dan ooit mee in de samenleving. Dat willen en kunnen ze ook. Maar het vraagt ook veel van ze.’ Aan het woord is Piet Bulthuis, voorzitter van Stichting Weerbaarheid in Groningen. ‘Deze jongeren groeien vaak beschermd op, met ouders, leerkrachten en verzorgers die problemen veelal voor hen oplossen. Daardoor leren ze niet om dit zelf te doen. Voor zichzelf opkomen, rekening houden met anderen en aangeven wat ze wel en niet willen − dat alles is voor hen niet zo makkelijk. Het maakt hen kwetsbaar. Voor kleine pesterijen, maar ook voor seksueel misbruik.’

Lastig bespreekbaar Stichting Weerbaarheid wil kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking helpen om weerbaarder te worden. Zij begon daar twee jaar geleden mee op tien scholen voor speciaal onderwijs in Groningen, Friesland en Drenthe. Bulthuis, zelf voormalig directeur in het speciaal onderwijs, merkte dat leerlingen er behoefte aan hadden. ‘Ook leerkrachten worstelen met dit onderwerp. Ze vinden het lastig om deze dingen bespreekbaar te maken.

Daarom geven we ook trainingen aan docenten en groepsbegeleiders, zodat zij handvatten hebben om zelf met de leerlingen aan de slag te gaan.’

Op dit moment biedt Stichting Weerbaarheid de trainingen aan in kleine woonvormen. Daar leven acht tot tien jongeren of volwassenen met een beperking samen met groepsbegeleiding. De weerbaarheidstrainingen bestaan uit tien bijeenkomsten. ‘De inhoud daarvan is altijd op maat’, vertelt trainster Marieke van Veen van Wijs Weerbaar. ‘Maar in samenspraak met ouders en begeleiders ga ik dieper in op onderwerpen die spelen. Zoals gepest worden, seksualiteit en veiligheid op straat. De jongeren in deze

[4]

k w a r t aalblad van S k a nfond s

woonvormen zijn wat ouder, rond de achttien jaar en best zelfstandig. Sommigen hebben een werkplek midden in de maatschappij, gaan alleen over straat, en zitten op een sport of club. Zo komen ze allemaal wel eens in een situatie waarin ze hun grenzen moeten aangeven. Wat doe je als iemand voordringt bij de kassa? Hoe ver wil je lichamelijk gaan als je verkering hebt? En hoe reageer je op iemand die iets onaardigs tegen je zegt?’

‘Ook leerkrachten worstelen met dit onderwerp’ Lichaamstaal De trainingen bestaan uit rollenspellen en fysieke oefeningen die op alle niveaus goed te volgen zijn. De eerste stap is volgens Van Veen dat jongeren leren stilstaan bij wat ze precies voelen. ‘Hebben ze een ‘ja’-gevoel of juist het tegenovergestelde? Of misschien allebei? Dat verschilt per situatie en per persoon. De één wil niet dat iemand een arm om hem heen slaat, de ander vindt het juist heel fijn.’ Daarna oefenen de jongeren met aangeven dat je iets niet wilt. Van Veen: ‘Lichaamstaal is daarbij belangrijk. Niet wegduiken en mompelen, maar rechtop staan en duidelijk praten. Niet alles weglachen, maar er serieus bij kijken. Dat is voor deze jongeren niet vanzelfsprekend, maar ze kunnen het wél leren.’ www.stichtingweerbaarheid.nl

DE DEELNEMER

‘En nu is het afgelopen!’

‘Het liefst had ik hem een dreun teruggegeven.’ Dirk balt zijn vuisten, zijn gezicht verstrakt. Onder zijn linkeroog is een blauwe zwelling zichtbaar. Veroorzaakt door de klap van een collega op de houtwerkplaats. Dirk vertelt hoe hij voor het eerst de weerbaarheidstraining in de praktijk moest brengen. ‘Ik zei iets tegen een collega, een ander begon zich ermee te bemoeien. En toen – béng – kreeg ik een dreun. Ik moest echt de verdediging in. Ik drukte hem heel hard naar de grond. “En nu is het afgelopen!”, riep ik. Ik was zo boos. Ik was in staat om hem een dreun terug te verkopen.

Maar daar bereik je helemaal niks mee. Ik ben er trots op dat ik me wist te beheersen.’

‘De leiding vroeg daarna: “Hoe komt het dat je zo goed voor jezelf opkomt?” Nou, dat heb ik in de cursus geleerd. Rustig blijven, en in een verdedigende houding staan. Met je armen voor het gezicht gekruist. Je kunt ook een schopbeweging maken om een aanval te stoppen. Dat hebben we allemaal geleerd. Die cursus is niet zomaar iets. Die krijg je om er iets mee te doen. Daar ben ik nu heel hard mee bezig. Ik ben wel bang dat het nog een keer gebeurt, want die collega is heel sterk. Maar ik voel me ook wel veiliger. Ik kan mezelf tenminste verdedigen.’

Dirk Loonstra (43), bewoner van wooninitiatief Borgheerd in Haren. k wa r ta a lbla d va n S k a n f o n d s

[5]

De deelnemer

Janneke durfde vroeger niet voor zichzelf op te komen.

Grenzen stellen op persoonlijk en lichamelijk gebied vond ze moeilijk.

Maar nu laat ze niet meer over zich heen lopen.

Dankzij de weerbaarheidstraining.

‘Toedeloe, bekijk het maar!’

Op het schoolplein pakte een jongen ineens haar borsten vast. ‘Ik dacht: ga weg! Maar ik durfde niks te zeggen. De juf zag het gelukkig meteen. Ze trok mij weg, en nam hem mee naar binnen. Als ze niks had gezien, had ik er misschien later wel iets van gezegd.

Maar misschien ook niet.’ Als zoiets opnieuw gebeurt, dan zou Janneke Witter (18) heel anders reageren, zegt ze stellig. ‘Ik zou meteen zeggen: “Hou daarmee op!” Of een klein duwtje geven om hem uit mijn buurt te houden. En als dat niet werkt, ga ik iemand om hulp vragen. Dat heb ik geleerd van de training.’

Superknap De weerbaarheidstraining was een initiatief van de woongroep in Assen waar Janneke sinds haar dertiende woont. Jannekes moeder Geke vond het direct een goed idee. ‘Als kind liet Janneke al makkelijk over zich heen lopen. Ik hoopte vooral dat ze bij de training zou leren om voor zichzelf op te komen.’ Dat Janneke daarin is geslaagd, bleek onlangs op haar werk bij een naai- en kledingatelier. ‘Laatst ben ik naar mijn begeleider gegaan om te vertellen dat ik het op donderdag altijd te veel te doen had. Ik vroeg of iemand me kon helpen. Nu hoef ik niet meer alles zelf te doen. Ik ben echt voor mezelf opgekomen.’

Superknap, vindt moeder Geke. ‘Dat had ze een halfjaar geleden echt

[ 6 ][ 6k]w ak rwt aalblad art aalblad vanvan Ska Snfond k a nfond s s

niet gedaan. Dan had ze aan mij of aan haar persoonlijk begeleider van de woongroep gevraagd om mee te gaan.’

‘Soms mag je ook best een schop verkopen, tegen het scheenbeen.

Nou, dát doet zeer’ Stappen ‘Het geeft een veiliger gevoel dat Janneke ook fysiek weerbaarder is’, vindt Geke. ‘Er kan zomaar iets gebeuren, bijvoorbeeld als Janneke alleen naar haar werk fietst.’ Zo’n voorval vond enige tijd geleden plaats, vertelt Janneke. ‘Op het fietspad liepen drie jongens naast elkaar. Daardoor kon ik er niet langs. Dus ik belde, wel drie keer. Maar ze gingen niet aan de kant. Ik zei: “Kun je aan de kant gaan, ik kan er niet langs.” Toen gingen ze heel boos doen. Ik heb niet gereageerd en ben met een boogje eromheen

gefietst. Toedeloe, bekijk het maar!’ Janneke voelt zich veiliger nu ze heeft geleerd om zichzelf te verdedigen. ‘We hebben veel geoefend. Bijvoorbeeld als je naar de stad gaat en iemand doet iets bij je. Dan zijn er drie stappen. De eerste keer moet je rustig zeggen dat je het niet wilt. De tweede keer moet je iets bozer zijn. En de derde keer moet je echt boos worden. En als degene dan nog niet ophoudt, mag je best wel een duw geven. En soms mag je ook best een schop verkopen, tegen het scheenbeen. Nou, dát doet zeer.’

Seksueel Janneke geeft nu ook op seksueel gebied duidelijker haar grenzen aan, vertelt Geke. ‘Ze had vorig jaar een vriendje. Die jongen heeft een ander beeld van vriendschap dan zij. Hun begeleiders vonden allebei dat het niet goed ging, en zijn met hen in gesprek gegaan.

Nu zien ze elkaar alleen nog maar bij de disco. De manier waarop Janneke ermee omgaat, bewijst voor mij dat de training heel veel heeft gedaan.’ Ze hebben duidelijke afspraken gemaakt, vult Janneke aan. ‘We houden het bij de disco. Dat vind ik voldoende. En als dat goed gaat, kunnen we met kleine stapjes verder. Als hij meer wil, dan zeg ik: “Wat hadden we nou afgesproken?” En dan weet hij het weer. Zo probeer ik ermee om te gaan.’

Steun aan mensen met een beperking Skanfonds steunt verschillende initiatieven die voorkomen dat mensen met een beperking buiten de boot vallen. Initiatieven als True Blue Delft, de Oude Keuken en Horsterpark voorzien in zinvolle (arbeidsmatige) dagbesteding. Stichting Spindo en de Nederlandse Unie van Speeltuinorganisaties (NUSO) richten zich meer op het toegankelijk maken van vrijetijdsbesteding. Het Rotterdamse project Willie Webwijs leert mensen met een licht verstandelijke handicap veilig om te gaan met internet.

Kijken: Mensen met een verstandelijke beperking lopen meer risico het slachtoffer te worden van grensoverschrijdend gedrag.

Brandpunt ging er op 7 april van dit jaar dieper op in. De uitzending, ‘Beperkt weerbaar’, is te zien op: http://brandpunt.kro.nl.

k wa r ta a lbla d va n S k a n f o n d s

[7]

&

Skanfonds

Leven met een beperking Tegenslag omzetten in kansen

‘Op je eigen manier deelnemen aan de samenleving en daarin een veilige plek vinden.

Dat moet voor iedereen mogelijk zijn, vinden wij. En sommige mensen hebben daarbij af en toe een steuntje in de rug nodig. Ook mensen met een beperking. Naar school gaan, werken, anderen ontmoeten, gebruik maken van moderne media, dat is niet altijd even vanzelfsprekend. Mensen met een verstandelijke beperking zijn bijvoorbeeld sneller slachtoffer van groepsdruk en grensoverschrijdend gedrag, zoals pesten, intimidatie en seksueel misbruik. Een ontmoetingssite in een veilige internetomgeving kan hen helpen om nieuwe vrienden te maken die ze daarna, vergezeld door een maatje, ook kunnen ontmoeten. Als mensen met een verstandelijke beperking zich veilig voelen en hun grenzen kunnen aangeven, groeien ze. Dat blijkt uit het verhaal van Janneke op pagina 6 en 7, die veel had aan de training van Stichting Weerbaarheid.

In deze tijd, waarin bezuinigingen eerder regel dan uitzondering zijn, zien we bovendien creatieve en inspirerende projecten ontstaan.

‘Aan de slag in de speeltuin’, een project van NUSO, bijvoorbeeld.

Nu het vervoer naar speciale dagbesteding vaker wegvalt, zitten jongeren met een beperking sneller thuis. Waarom zouden ze niet in de

[8]

k w a r t aalblad van S k a nfond s

speeltuin en de buurt klusjes doen? Dan zijn ze niet alleen aan het werk, maar ontmoeten zij ook andere wijkbewoners. Een fraai voorbeeld van tegenslag omzetten in kansen.’

Frédérique van Middelkoop, projectadviseur bij Skanfonds

Meer mooie voorbeelden: FUN-IE-FIT Ouderen en jongeren, kinderen. Validen en minder validen. Rolstoelgebruikers en topsporters. In dit centrum voor sport en virtuele games kan iedereen sporten en gamen. www.funiefitcentrum.nl De TechniekFabriek voor Kids Kinderen met autisme hebben vaak een bijzonder talent op het gebied van techniek. Dat talent wordt niet altijd gezien, vaak is er meer aandacht voor hun beperking. In de TechniekFabriek kunnen zij samen met andere kinderen genieten van hun talent en dat verder ontwikkelen. www.detechniekfabriek.nu Skanfonds is ook een van een deelnemende fondsen van www.aanvraag.nl, een site speciaal voor organisaties die projecten opzetten voor en door mensen met een beperking.

DE vrijwilliger

Naam: Hans Beute (62) Project: Bijzonder Thuisafgehaald sinds: een jaar

BIOLOGISCH ‘Vorig jaar ontdekten mijn vrouw en ik Thuisafgehaald, een platform om mensen zelfbereide maaltijden te laten verkopen aan buurtgenoten. We meldden ons aan en begonnen met koken. Gezonde voeding, biologisch en vers, lokaal en niet uit pakjes of zakjes. Bovendien koken we op verzoek gluten- en lactosevrij en vaak vegetarisch. Onze eerste klant was een vrouw met een bijzondere achtergrond. Ze was niet in staat om zelf te koken en at vrijwel alleen diepvriespizza’s en brood. Naarmate ze vaker van onze maaltijden had genoten, zagen we haar blik frisser worden. Ze werd vrolijker, positiever. Dat was heel bijzonder om te zien! We twijfelden dan ook geen moment toen Thuisafgehaald

[

werker

]

ons belde met de vraag of we ook wilden koken voor Bijzonder Thuisafgehaald.’

MAALTIJDEN ‘Bijzonder Thuisafgehaald richt zich specifiek op mensen die niet zelf kunnen koken. Die bijvoorbeeld slecht ter been zijn en daardoor het huis niet uit kunnen of net uit het ziekenhuis zijn ontslagen. Of mensen met een psychische aandoening.

Als vrijwillige thuiskok kook je voor deze mensen en breng je de maaltijd vaak zelf langs. In een gemiddelde week koken we ongeveer negen extra maaltijden. Meestal voor onze ‘vaste klanten’ van

‘Wij bieden een luisterend oor’

Thuisafgehaald en Bijzonder Thuisafgehaald.’

OPSTAPJE ‘Ik schrik soms van wat er allemaal aan problemen achter voordeuren schuilgaat. Mensen zijn vaak eenzaam, durven niet om hulp te vragen. Wij bieden een luisterend oor voor hun verhaal. Maken een praatje met onze klanten. Dat wordt gewaardeerd. Wij vinden het fijn om iets te kunnen betekenen voor buurtbewoners. Voor ons is het een kleine moeite om wat extra te koken. En we genieten ervan om ook zó de buurt beter te leren kennen en nieuwe mensen te ontmoeten. Het is in deze maatschappij belangrijk dat we elkaar een opstapje bieden om weer mee te draaien.’

k wa r ta a lbla d va n S k a n f o n d s

[9]

[ 10 ]

k w a rt aalblad van S k a nf ond s

wat WijkSafari waar de Bijlmer, Amsterdam wanneer vrijdag, 11.00 uur

Theater achter de voordeur Ieder jaar organiseert theatergezelschap Zina een WijkSafari, een theatertour waarbij de verhalen van buurtbewoners centraal staan.

‘Dit jaar waren we in de Amsterdamse Bijlmer’, vertelt theaterproducent Elly Ludenhoff. ‘Vanuit een basiskamp daar verkenden de theatermakers de wijk, voerden gesprekken met bewoners, maakten een praatje met de wijkagent en nodigden de buurt uit om elkaar te ontmoeten. De spelers van WijkSafari lieten zich vervolgens een tijdje adopteren door de wijkbewoners. Ze woonden en leefden samen en leerden elkaar goed kennen. De levensverhalen van de bewoners vormden de basis van de voorstellingen.’ In mei en juni konden geïnteresseerden vervolgens achter op de scooter door de wijk om bij de bewoners thuis naar de korte voorstellingen te kijken. ‘Met het ondersteunen van de WijkSafari dragen we bij aan het vergroten van wederzijds begrip, respect en verbondenheid. Mensen kunnen via dit project dichter bij de ander komen en elkaar leren kennen,’ legt projectadviseur Janneke Hazelhof van Skanfonds uit. ‘Het speelt zich af in wijken waar veel mensen in kwetsbare situaties wonen, vaak wijken met een mix van culturen. De WijkSafari geeft hen zelfvertrouwen en trots, het gevoel gezien te worden.’ www.zinaplatform.nl

k wa r ta a lbla d va n S k a n f o n d s

[11]

DOSSIER

‘Als ouder ben je ook verslaafd.

Aan je kind’ Schaamte. Schuldgevoel. Teleurstellingen. Een verslaafd kind kan de ouders tot wanhoop drijven. In 2004 besloten enkele moeders uit Volendam een werkgroep op te richten om de gezinnen achter de verslaafde kinderen te ondersteunen en te versterken. Mede dankzij Skanfonds bieden inmiddels veertien werkgroepen van Moedige Moeders in Nederland kennis, informatie, steun, lotgenotencontact en weerbaarheidstrainingen.

[ 12 ]

k w a rt aalblad van S k a nf ond s

‘Al op zijn 17e ging het mis met Robby. Hij rookte jointjes, experimenteerde met GHB en cocaïne. Ik probeerde instanties ervan te overtuigen dat hij hulp nodig had. Maar die hulp was blijkbaar pas mogelijk als hij het diepste punt had bereikt. Maar hoe ver is dat in hemelsnaam? Mijn kind zwierf overal en nergens. Thuis was hij niet meer welkom sinds hij meerdere keren van ons gestolen had.

Nadat mijn man overleed, plukte ik Robby toch weer van straat en nam hem in huis. Ik ben zijn moeder, ik moét hem helpen. Het leek goed te gaan. Tot ik erachter kwam dat hij geld stal om cocaïne te kunnen kopen.

De zwartgeblakerde lepels stonden in de vaatwasser. Ik was ten einde raad. Hij ook.

Hij kon niet meer. Zijn neusschotje had hij letterlijk kapotgesnoven. Gelukkig kon hij afkicken in Kaapstad. Via Skype zag ik voor het eerst sinds lange tijd weer mijn mooie zoon terug. Terwijl hij daar zat, ging bij mij ’s nachts regelmatig de deurbel. Stonden er dealers voor de deur die nog geld kregen van Robby. Mijn grootste vrees was altijd: een overdosis of een mes tussen zijn ribben. Ze dreigden met van alles. Ik heb ze nooit een stuiver gegeven.’

‘Drie weken na zijn terugkeer was Robby terug bij af. Ik weigerde hem in huis te nemen. Hij woonde in een tentje. Ik waste zijn kleren, hij douchte hier. Eten en drinken zetten we voor hem in de voortuin als we niet thuis waren. Het werd net herfst toen hij op de trein stapte naar Duitsland. Daar is hij gepakt met drie kilo wiet. Hij kreeg 2,5 jaar. Zijn 25e verjaardag vierde hij in een Duitse cel. Ik ben nu in overleg met de reclassering om terugval te voorkomen als hij naar Nederland komt. Misschien slagen zij waar de hulpverlening altijd heeft gefaald.

Toen ik het boek ‘Cokepunt’ las voelde ik me voor het eerst begrepen. In het colofon stond iets over Moedige Moeders. Ik heb gebeld en bijna twee uur gepraat. Sindsdien bezoek ik regelmatig bijeenkomsten met lotgenoten. Dat voelt als thuiskomen.’

‘ZIJN VERJAARDAG VIERDE HIJ IN EEN DUITSE CEL’

José Postema, Moedige Moeder k wa r ta a lbla d va n S k a n f o n d s

[13]

‘Op zijn 24e ging Nick op zichzelf wonen, in een anti-kraakpand. Net begonnen aan zijn eerste fulltimebaan in de accountancy.

In de weekenden gebruikte hij GHB, een drug die vroeger gebruikt werd als narcosemiddel. Het ging lang goed. Ik had niks in de gaten, tot mijn dochter zei: ik denk dat Nick verslaafd is. We zochten hem op en troffen hem in bed aan. Hij had zichzelf bevuild en was volledig out. De daaropvolgende jaren deed hij verschillende afkickpogingen. Keer op keer probeerden we te helpen. Maar je kunt als ouders niet helpen. Sterker nog: door er steeds maar voor hem te zijn help je de verslaving in stand te houden. Het vangnet moest weg.’

‘Om je kind los te kunnen laten is heel veel liefde nodig. Het is makkelijker om iemand te helpen, dan om dat vanuit liefde juist niet te doen. Toen hij me letterlijk vanuit de goot belde, ben ik hem niet gaan halen.

Diezelfde avond is hij op straat gevonden, in zijn onderbroek. Meer dood dan levend is hij op de intensive care beland. De internist zei: “Als je zo doorgaat, ben je over een jaar dood.” Toen ging er bij hem een knop om. Hij is nu 31 en ruim een jaar clean. Ik ben blij en dankbaar, maar ik blijf op mijn hoede. Als de lamellen dag en nacht dicht zitten, schiet ik weer in de stress.

De bijeenkomsten van Moedige Moeders hielpen me om in te zien hoe zijn verslaving ons gezin ontwrichtte. Daardoor konden we besluiten om verder te gaan, desnoods zonder hem. Het is belangrijk om verslaving uit de taboesfeer te halen. Het zijn geen zwervers die onder een brug liggen.

Er zit een heel gezin achter.’

Bep Kuijsters, Moedige Moeder en werkzaam voor de werkgroep in Drimmelen P.S. Kort voor de afronding van MEDE heeft Nick een terugval gehad. Hij werkt nu aan zijn herstel.

[ 14 ]

k w a rt aalblad van S k a nf ond s

‘Het vangnet moest weg’

‘Na mijn scheiding veranderde mijn zoon.

Paul spijbelde veel, was drukker dan anders. Op een dag kwam aan het licht dat hij al weken niet op school was geweest. Speed, xtc, blowen – hij bleek het allemaal te doen.

Ik zocht hulp, maar hij weigerde mee te werken en verplichten konden we het hem niet. Paul bleek zelf ook te dealen voor een paar zware jongens, die achter hem aanzaten toen hij niet kon betalen. Ze hebben mij ook gebeld, met doodsbedreigingen. “Nou, ik zie je wel verschijnen dan,” zei ik. Zover is het gelukkig niet gekomen.’

‘IK LEERDE MIJN MOEDERINSTINCT TE ONDERDRUKKEN’

‘Manipulatie. Daar zijn verslaafden goed in.

Als ze in de shit zitten, weten ze je te vinden. Ik heb Paul zó vaak geholpen. “Als je nou dit even doet, mama, dan ben ik eruit.”

Dat oergevoel, het moederinstinct om altijd je kind te helpen, heb ik leren onderdrukken door de trainingen van de Moedige Moeders. Zij leerden me dat je als ouder ook verslaafd bent. Aan je kind. Je moet ‘nee’ leren zeggen. Afstandelijk naar de problematiek kijken. Daar ben ik beter in geworden. Hij belde een keer vanuit Frankrijk, waar hij was opgepakt voor onbetaalde boetes. Of ik 700 euro kon sturen. Ik zei: “Je zoekt het maar uit, het is jouw probleem.”

Een verstandig besluit, maar ik sliep er niet beter van. Paul is nu 37, en hij gebruikt nog steeds. Al sinds ik me in 2007 aansloot bij de Moedige Moeders ben ik dankbaar voor het begrip dat ik daar krijg. Ze geven me het gevoel dat ik niet de enige ben die zo stom is om er elke keer weer in te trappen.’

Corrie Dupon, Moedige Moeder, bestuurslid Moedige Moeders Nederland en werkzaam voor de werkgroep in Goeree-Overflakkee

k wa r ta a lbla d va n S k a n f o n d s

[15]

missie

“

Aandacht en steun voor hulpvrager én mantelzorger Respijthuis Maison Patrick

”

Een tweede thuis voor volwassenen die tijdelijk vervangende mantelzorg nodig hebben. En een mogelijkheid voor mantelzorgers om hierdoor even bij te tanken. Daarin voorziet Respijthuis Maison Patrick in Bleskensgraaf bij Dordrecht.

De overheid wil dat ouderen zo lang mogelijk thuis blijven wonen.

‘Maar dat vraagt veel van de mantelzorgers’, zegt Patrick Konings, oprichter van Maison Patrick. ‘De meesten doen het met liefde – zorgen voor hun partner, vader of moeder. Dat zag ik ook bij mijn eigen moeder, toen ze voor mijn oma zorgde. Maar mantelzorgers moeten het ook kunnen volhouden. Wat als iemand dag in dag uit ondersteuning nodig heeft?’

Als manager bij een verzorgingshuis kreeg Konings regelmatig verzoeken voor tijdelijke logeerplekken. ‘Mantelzorgers hadden geen alternatieven. Dat inspireerde me drie jaar geleden om Maison Patrick op te richten: een respijthuis waar volwassenen voor een korte periode terechtkunnen. Hier is een huiselijke sfeer en volop persoonlijke aandacht. Mensen kunnen zo echt even met

[ 16 ]

k w a rt aalblad van S k a nf ond s

vakantie zijn, terwijl het tegelijkertijd aanvoelt als een tweede thuis. Ook de mantelzorgers zelf zijn overigens welkom om hier samen met hun familielid even tot rust te komen.’

Maison Patrick werkt samen met zorginstanties, sociale wijkteams en huisartsen in de regio. En sinds kort ook met een mantelzorgmakelaar. ‘Ik ben ervan overtuigd dat je met mijn concept zorggeld kunt besparen. Wel vind ik het jammer dat de zorg vooral een financieel verhaal is geworden. Zorg gaat over bezieling, liefde en vertrouwen. Met hart en ziel werken. Respect hebben voor mensen. Zodat zij langer thuis kunnen blijven wonen.

Dat is waar Maison Patrick voor staat.’ www.maisonpatrick.nl

Column

Onvoorwaardelijke barmhartigheid Wetten en regels scheppen orde in de chaos, daar ben ik me sterk van bewust. Toch vind ik, als dominee én als mens, dat er iets boven het recht uitstijgt: barmhartigheid. Je ontfermen over mensen die het moeilijk hebben. Zonder daar voorwaarden aan te verbinden.

De ontwikkelingen in de samenleving staan haaks op die overtuiging. Je moet aan allerlei voorwaarden voldoen om erbij te horen.

De taal spreken, aantonen wie je bent. Fundamentele rechten veranderen langzaam maar zeker in gunsten. Dat geldt voor iedereen, maar het treft vooral een grote groep vluchtelingen.

‘Maar dat zijn gelukszoekers’, zegt men vaak. Misschien, maar zoeken we niet allemáál naar geluk? Deze mensen vluchten naar ons land in de vurige hoop op een veilig en beter onderkomen. Onderweg spelen zich vaak ten hemel schreiende taferelen af. Eenmaal hier, merken ze dat hun hoop ijdel was. Voedsel, onderdak en medische zorg blijken hier ook niet voor iedereen weggelegd.

Terwijl ieder mens daar recht op heeft.

Bed, bad en brood. Dat is wel het minste wat wij deze buitengewoon kwetsbare mensen kunnen bieden. En dat doen we dan ook, vanuit de Pauluskerk. Onvoorwaardelijk. Telkens weer verbaas ik me over de onvoorstelbare kracht van deze mensen. Ik zie hen veranderen. Eerst zijn hun ogen dof. Ze voelen zich hopeloos en gedesillusioneerd. Maar na verloop van tijd bloeien ze op. Krijgen ze weer energie, enthousiasme en hoop. Het is zoals de vader in het bijbelverhaal over de verloren zoon zegt: ‘Mijn zoon was dood, maar is weer levend geworden. Kom en vier feest met mij.’

Barmhartigheid kan niet bestaan zonder gerechtigheid. Als kerk strijden wij daarom voor rechtvaardige wetten en regels. Net als Jezus. Hij ging voortdurend in gesprek en kwam in verzet tegen de status quo van zijn samenleving. Overheid en gezag zijn nodig en waardevol. Maar zodra hun daden haaks staan op menselijke waardigheid, dien je ogenblikkelijk je stem te verheffen en te zorgen voor verandering.

Dick Couvée is dominee van de Pauluskerk in Rotterdam.

[

leven

]

Van aalmoes tot ziekenbezoek Het ‘katholiek sociaal denken’ is de bril waarmee Skanfonds naar de samenleving kijkt. Het is een manier van denken maar vooral van doen - om problemen in de maatschappij vanuit menselijk perspectief op te lossen. Respectvol, van onderaf, en uitgaande van mogelijkheden in plaats van beperkingen. Op deze pagina vertellen mensen hoe zij dit gedachtengoed in de praktijk brengen.

Meer lezen over katholiek sociaal denken?

Bestel dan bij Skanfonds het boek ‘Proeven van goed samenleven’ van Thijs Caspers. Stuur een e-mail o.v.v.

‘Proeven van goed samenleven’ naar mede@skanfonds.nl en vermeld daarin uw naam, adresgegevens en IBANbankrekeningnummer. Prijs: € 19,50 inclusief verzending.

k wa r ta a lbla d va n S k a n f o n d s

[17]

[

delingen

] Beppen en hangen

Een kopje thee, even naar de stad of gewoon lekker kletsen. Veel meiden hebben behoefte aan contacten met leeftijdgenoten. Iemand die er alleen voor hen is. Voor jonge meiden in een anonieme opvangvoorziening is dat evenwel niet zo makkelijk. Fier!, een expertise- en behandelcentrum op het terrein van geweld in afhankelijkheidsrelaties, wil daar iets aan doen. Voor de locaties in Rotterdam en Friesland zoekt de organisaties met spoed bijzondere vriendinnen en big sisters die iets kunnen en willen betekenen voor deze meiden.

Aanmelden kan op www.fier.nl/voor-professionals/bijzonderevriendschappen

Skanfonds in woord en beeld

Wat doet Skanfonds eigenlijk? En hoe verliep 2014 voor de organisatie?

Antwoorden hierop staan niet alleen in ons jaarverslag, maar komen ook aan bod in een kort animatiefilmpje, te zien op vimeo.com/skanfonds.

Het (online) jaarverslag van Skanfonds is te lezen op onze site, www.skanfonds.nl/jaarverslag2014

Diaconie onder de loep

Mede door de herinrichting van de zorg, bezuinigingen en de discussie over brood, bed en bad komen meer kwetsbare mensen in de knel. Gaat de katholieke kerk daar adequaat mee om, of is het tijd om eens kritisch naar de rol van de diaconie te kijken? Mariënburg, de Vereniging van Kritische Katholieken, vraagt tijdens een congres op 31 oktober de leiders en leden van de Rooms-Katholieke Kerk de blik te verruimen en kritisch deel te nemen aan het maatschappelijk debat. Er zijn diverse sprekers, onder wie staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Jetta Kleinsma, en ’s middags is er een debat tussen verschillende deskundigen. Lunch is bij de prijs (€ 20,00) inbegrepen.

Mariënburg Congres 2015, 31 oktober in het Beatrixtheater in Utrecht. Informatie en aanmelden: www.marienburgvereniging.nl of 033-469 0070.

Genadebrood

Sinds de eerste voedselbank in Nederland in 2002 de deuren opende heeft het fenomeen een stormachtige ontwikkeling doorgemaakt. In 2013 werden wekelijks 35.000 voedselpakketten vanuit ruim 155 lokale voedselbanken uitgedeeld en zijn ongeveer 85.000 Nederlanders afhankelijk van de voedselbank. In zijn boek ‘Genadebrood, de opmars van de voedselbank’, gaat auteur Peter Verschuren langs tal van betrokkenen, onder wie de oprichters van de eerste voedselbank in Rotterdam, vrijwilligers, klanten, staatssecretaris Jetta Klijnsma en ambassadeur René Froger. Het resultaat: een even informatief als ontluisterend boek.

‘Genadebrood, de opmars van de voedselbank’. Auteur: Peter Verschuren.

ISBN 97890 5452 2973: NUR 740. Prijs: € 13,90

[ 18 ]

k w a rt aalblad van S k a nf ond s

[

mens

]

‘Vroeger had ik moeite met begrijpend lezen, maar nu ben ik de op twee na beste van de klas. De Weekend Academie is leuker dan school, vind ik. Je kunt hier alles verwachten. Er komt vaak iemand praten over zijn werk, in de lessen Sociale Vaardigheden. Er was een keer een schrijver, en iemand die op een vrachtschip werkt. Heel cool. Zelf wil ik profvoetballer worden, dus ik zou het geweldig vinden als er een keer een voetballer langskomt. De docenten geven leuk les. Als we dictee hebben, zegt de juf wel eens: “Jongens, wie meer dan drie fout heeft, moet voor de klas gaan dansen.” Ik heb hier vaak lol, maar ik leer ook veel.’

Deniz Süslü (10)

Ieder kind een rolmodel School op zaterdag. Terwijl veel kinderen er niet aan moeten dénken, gaan de leerlingen van de Weekend Academie met plezier elk weekend huiswerk maken, taalen rekenles volgen, sporten en luisteren naar mensen die vertellen over hun werk.

Oprichter Oguz Dulkadir: ‘We geven ze net dat zetje in de rug dat ze nodig hebben om de wereld met zelfvertrouwen en algemene kennis tegemoet te treden.’

‘Als raadgever bij een organisatie voor maatschappelijke dienstverlening merkte ik tot mijn verbazing dat nog steeds veel kinderen na de basisschool met een taal- en onderwijsachterstand worstelen. Die had ik ook, toen ik op mijn zestiende vanuit Turkije naar Nederland kwam. Maar zij zijn híer geboren. Hun achterstand heeft niet zozeer te maken met hun capaciteiten, eerder met hun omgeving. Ouders weten niet altijd hoe zij hun kinderen kunnen ondersteunen op school en in hun persoonlijk ontwikkeling. Dat is jammer. Afkomst moet hun toekomst niet bepalen. Ik kwam op mijn negentiende een Turkse rechtenstudent tegen die me inspireerde om ook te gaan studeren. Ieder kind in Nederland verdient zo’n rolmodel. Zo kwam ik op het idee om de Weekend Academie op te richten. In het weekend zitten veel kinderen zich te vervelen.

Wat ligt er meer voor de hand dan het weekend te gebruiken om hun talenten te ontwikkelen en hun wereld te vergroten?

In 2006 ging de eerste Weekend Academie open, en inmiddels zijn er negen locaties in heel Nederland. Daarnaast zijn we bezig met het ontwikkelen van een Ouder en Kind Academie, om ouders vaardigheden bij te brengen die ze in staat stellen hun kinderen de begeleiding te geven die zij nodig hebben.

We geloven niet alleen in het talent van het kind, maar ook in het talent van de ouders.’

Oguz Dulkadir, oprichter Weekend Academie k wa r ta a lbla d va n S k a n f o n d s

[19]

‘De Weekend Academie is leuker dan school’ Deniz Süslü (10), leerling aan de Weekend Academie Slotervaart zie pa gin a

[19]