Hét onafhankelijke studentenblad van de Universiteit Gent
Jaargang 42 // #5756// 27 februari 2017// tweewekelijks tijdens het academiejaar
‘k zal eens in ùw
bestuurscollege zetelen
COLOFON Oplage 5000 exemplaren op gerecycleerd papier, gratis verspreid in alle faculteiten, resto’s en homes van de UGent. Verschijnt tweewekelijks tijdens het academiejaar. VU Laura Massa Hoveniersberg 24, 9000 Gent Druk Geers Offset
HOOFDREDACTEUR GEKROOND TOT RODDELPRINSES
Eekhoutdriestraat 67, 9041 Gent Hoofdredacteur
Chef Eindredactie
Laura Massa
Emilie Devreese
Coördinator
Chef Cultuur
Pieterjan Schepens
Shauni De Gussem
Chef Reclame & PR
Chef Wetenschap
Selin Bakistanli
Nicolas Van Laere
Chef Lay-out
Chef IT
Elisabeth Goethals
Maxim Lippeveld
Redacteurs Shauni ‘Happy Cherries’ De Gussem, Suzanne ‘Toverbal’ Grootveld, Aaricia ‘Zoethout’ Lambrigts, Laura ‘Wine Gums’ Massa, Pieterjan ‘Napoleon’ Schepens, Tom ‘Gumdrop’ Antonissen, Selin ‘Dragibus’ Bakistanli, Laetitia ‘Zure Matten’ Mouton, Arthur ‘Vampierentanden’ Joos, Kasper ‘Balla Balla Red’ Van Parys, Nicolas ‘Miami Pik’ Van Laere, Elena ‘Pasta Basta Fruity Mix’ De Bacquer, Roxanna ‘Smurfen’ Deleersnyder, Loïs ‘Maoam Mao Mix’ Savat, Wouter ‘Zure Tuutjes’ De Rycke, Emilie ‘Chupa Chups’ Devreese, Maxim ‘Cuberdon’ Lippeveld, Sarah ‘Marshmallow’ Van Meel, Timme ‘Snickers’ Craeye, Elisabeth ‘Perzikjes’ Goethals, Lieselot ‘Speculoos’ Le Comte Medewerkers Michelle ‘Kinder Surprise’ De Baene, Chloë ‘Marsepein’ Van Gelder, Sarah ‘Nougat’ Devreese Illustraties Sarah Devreese, Ine T’Sjoen Foto’s Arthur Joos, Marthe ‘Smoeletrekker’ Thys, Shauni De Gussem Eindredactie Laura Massa, Shauni De Gussem, Timme Craeye, Selin
DE STRIJD OM HET RECTORSCHAP Voor wie het compleet gemist heeft:
van Rik Torfs op zal gaan", vulde
- en dat zou begrijpelijk zijn, pal in
iemand anders aan. Wie is de man die
de examenperiode - de strijd om het
zich voor zijn plezier afpeigert met
rectorschap
aan
de
Universiteit Gent is losgebarsten.
Zoals
onlangs goedgekeurd werd, moeten de duo's voortaan bestaan uit een man en een vrouw. Zo
wil
minister
Hilde Crevits meer
marathons? En wie is
"Na de Optima- en Publipartaffaire is iedereen op zijn hoede voor
foto's als een moeder haar studenten in de ogen kijkt? Wat zijn hun
plannen
met
onze universiteit? En
belangenver-
waarom wordt er nog
menging."
ceerd over de precieze
genderevenwicht aan de top. Mooie, moedige
de vrouw die op alle
niet
gecommuni-
timing van de rector-
maatregel,
verkiezing?
Hoe
maar het blijkt voor sommige duo's
verwachten ze campagne te maken
moeilijk om een maatje van het juiste
midden in de paasvakantie?
geslacht te vinden. Des te merkwaar-
Ondertussen wordt er in de wandel-
diger was het (te vroege?) startschot
gangen
van Rik Van de Walle, decaan van
mogelijke duo's. Over de mysterieuze
de
Ingenieurswetenschappen,
gefluisterd
over
andere
en
invloed van de loge bij de verkiezing.
Mieke Van Herreweghe (Vakgroep
Na de Optima- en Publipartaffaire is
Taalkunde), op het eerste gezicht
iedereen immers op zijn hoede voor
complete tegenpolen, maar wel van
elke mogelijke vorm van belangenver-
het 'juiste' geslacht.
menging. Ook daarover is de tandem
In een eerste interview in De Standaard
Van de Walle-Van Herreweghe slim
gaf Rik Van de Walle aan dat hij meer
aan het communiceren. Zo beweren
wou bijdragen aan het maatschap-
ze geen enkele politieke connectie te
pelijke
wij
hebben, iets wat Anne de Paepe wel
uiteraard ook meer over weten. Onze
af en toe verweten werd. Ook zij werd
Lippeveld, Marthe Thys, Olivier ‘Mars’ Vander Bauwede,
interviewers waren enthousiast na
al gevraagd of ze zichzelf wil opvolgen,
Lieselot Le Comte
thuiskomst: "die man is een waterval",
maar daarop kwam voorlopig nog
Cover
zei er eentje. "Ik moet zeggen dat ik
geen eenduidig antwoord. Wordt
Arthur Joos
wel een beetje vrees dat hij de kant
vervolgd!
Bakistanli, Wouter De Rycke, Joline ‘Colaatjes’ Vermeulen, Pieterjan Schepens, Emilie Devreese, Maxim
debat.
Daar
wilden
“Ik ben van de universiteit en een beetje van mijn vrouw”
06
4 5 6 10 12 14 16 18 21 22 24
Kort en tijdlijn
ONDERWIJS
On the Origin of: de Geus van Gent Dubbelinterview rectorkandidaten Internationaal: Le Pen président? Nieuw bijlesbureau: FluoTopics Grensoverschrijdend gedrag UGent Update hervorming academiejaar Alain Van Hiel over extremen Achterklap Lezersbrief InQuizitie
WETENSCHAP Wetenschapskort 26 Klimaatbos van de unief 27 Moeder waarom protesteren wij? 30 Wetenschapsbattle 32 Maakt literatuur ons empathischer? 34
34
“Past mijn snor in het kader?” Kader
Iedereen Blandino?
CULTUUR
36 Cultuuragenda 37 Kader Abdolah in het MSK 40 Volksfiguur Els Pieters 40 Gat in uw cultuur 43 Lijstje 45 Recensies
37
46 De Liegende Reporter 47 Horoscoop
SATIRE
KORT
DOOR SUZANNE GROOTVELD
Ik begin te fantaseren over de onbekende harten die bij
Opnieuw draai ik verder in mijn stoel, ook mijn nek
deze onbekende gezichten horen en fantaseer waar deze
begint mij nu te pijnigen. Mijn nieuwsgierige blik wordt
onbekende harten sneller van gaan kloppen. Wellicht wil
ontweken, de blikken blijven even strak. Ik fantaseer over
een onbekend hart hier eigenlijk liever helemaal niet zitten
de onbekende gedachten die bij deze onbekende gezichten
en de boeken opgeven. Mogelijkerwijs zoekt een ander
horen. Zijn deze onbekende gedachten aan het opletten
onbekend hart passie en affectie, is het aan het overwegen
wat er in de les aan het gebeuren is, of zijn ze - net zoals ik -
om te gaan speeddaten in de Agora op 1 maart (VTK,
aan het dromen? Ik zou ze geen ongelijk geven. Misschien
VLK, VLAK) of naar de Crazy dating goliarde (6 maart,
denken ze na over het nachtspel in het oude Gent (8
Delta, VTK) te gaan. Tegenover elkaar, klamme handen,
maart, VPPK)?
zullen de onbekende ogen elkaar even ernstig aanstaren.
Ik draai mij terug om, kijk weer recht voor me uit.
Hopelijk zitten de stoelen daar beter. Is het al bijna pauze?
Krampen beginnen doorheen mijn benen te trekken. Ik
Mijn rug begint op te spelen.
heb nog vijf minuten, dan kan ik hier weg. Dus denk ik
Nieuwsgierig kijk ik verder om mij heen. Een rij naast
nog even na over alle onbekende gezichten die met mij
mij zie ik een onbekend been heftig op en neer wippen, ik
in het auditorium zitten. Ik maak een simpele rekensom
hoor een onbekende nies. Ik fantaseer over de onbekende
en tel de onbekende gezichten op bij hun onbekende
lichamen die bij de onbekende gezichten horen. Eén
harten samen met hun onbekende lichamen en onbekende
met te lange armen, wellicht. Een winterbuikje, een
gedachten. De uitkomst is een geheel onbekend mens. De
bierbuikje anders. Eentje die net iets te veel zweet. Eentje
les is voorbij, ik stel mij eindelijk recht. Terwijl het bloed
met stinkvoeten. Harige tenen. Zouden deze lichamen
weer actief door mijn lichaam kan stromen loop ik naar
zwemmen in het GUSB (2 maart, Home Bertha). Of
buiten toe. Ik denk nog vluchtig na over alle onbekenden,
anders Muurklimmen (2 maart, Bleau, VGK)? Een potje
tot ik jouw bekende gezicht in de verte zie.
badminton (4 maart, GUSB, InSAG) misschien?
200 JAAR STUDENTENHUIZEN
JAAR 1896
UNIVERSITEIT GENT TECHNICUM
1896 1882 VERNEDERLANDSING
DOOR SELIN BAKISTANLI
In de jaren 30 heerste er een ware bouwkoorts aan de UGent. We skippen voor het gemak de Boekentoren even, dat kreng krijgt al genoeg aandacht als vierde toren van Gent. In 1934 startte men met het ontwerp van het Technicum, beter bekend als ‘die mottige gebouwen aan de Muinkschelde’. Deze moesten dienen als technische laboratoria. Voordat de UGent de gronden innam, stond er een textielfabriek, Feyerick genaamd. Daarvoor behoorde het terrein toe aan de wijngaarden van de Sint-Pietersabdij. Het Technicum is een gans gebouwencomplex bestaande uit verschillende blokken, die zich sinds de gedeeltelijke uittrede van de ingenieurs tot veel andere invullingen hebben geleend. Van 1949 tot 1960 bevond resto De Brug zich er bijvoorbeeld. In de thermische centrale vinden we vandaag de Therminal (ebdem?) terug. In de andere blokken zitten er nu diverse faculteiten en vakgroepen. In de toekomst zal ook de Faculteit Sociale en Politieke Wetenschappen verhuizen naar het Technicum.
4
www.schamper.be
- ON THE ORIGIN OF -
DE GEUS VAN GENT U kent het soort wel. Ze willen op kot bij de Blandijn maar snijden liever hun polsen door met een roestig broodmes dan dat ze tegen de proleten in de Overpoortstraat moeten aanschuren. Na de verdrijving van de oude bohemiens, is de Geus van Gent – in de volksmond ook wel bekend als het Geuzenhuis - de habitat van de instagram-hoer geworden. DOOR CHLOË VAN GELDER
Het is hetzelfde gepeupel dat achteloos voorbij de omlijste
keren dat alles koek en ei was, trakteerde de schrijver zijn
foto in de biljartkamer loopt. Op de foto staat de meester der
broers op een weekje Texas. De foto die ze daar lieten maken,
Vlaamse literaturen, Hugo Claus naast zijn twee broers, Guido
hing in de Hotsy Totsy tot Motte Claus het meenam naar de
en Johan. De broers hadden de neiging om elkaar goed bij de
Geus van Gent. De Hotsy Totsy moet het nu stellen met een
kloten te nemen. Enkel
reproductie.
figuurlijk
dan, al heb ik daar het raden naar.
GRAND DAME ACHTER DE TAP
BRICOLAGE De Hotsy Totsy De
gebroeders
werd overgelaten;
Claus meesterden
Guido en gezellin
zich
in
oplich-
Motte
terij
en
obscure
verkasten
Claus naar
praktijken, vooral
het
in het verkopen en
Terwijl je je in
opwaarderen van
de
panden.
even kan wanen
Zo
verzamelde Johan renovatiespullen voor Hugo’s huis door in leegstaande huizen te roven. Bricoleren zat hen in de genen, een talent overgeërfd van vader Claus. Zoals alleen moeders dat kunnen, fungeerde Germaine Claus als de gravitas in de familie. Eén van de panden die Guido van Johan Claus aangesmeerd kreeg, was dat van de Hotsy Totsy.
Geuzenhuis. Hotsy
als
Totsy
figurant
een
van
Edward
Hopper-schilderij, heeft de Geus van Gent meer een je ne sais quoi-interieur. Het is gedecoreerd met het starterspakket
van elk Gents café: kruisbeelden, eighties-kookboeken en Boudewijnmemorabilia. Motte Claus, de grande dame achter de tap, kreeg een legendarische status toegemeten waar misschien
Guido maakte het café aan de Oude Houtlei tot dé literaire
enkel aan getipt kan worden door Rococo’s Betty. In 2009
tempel van Vlaanderen, met als culminatie de voorstelling van
verliet ze als laatste van de Claus-clan het Gentse nachtleven.
‘Het verdriet van België’ in 1983. Tijdens één van de zeldzame
onderwijs
5
"IK ZAL NIET DE RECTOR ZIJN DIE INTERVIEW KANDIDAATRECTOR EN -VICERECTOR
"Met dromen alleen kom je er niet" Van de Walle
In het voorjaar vinden er nieuwe rectorverkiezingen plaats. Deze zijn voor de gelegenheid in een nieuw jasje gestoken: kandidaturen komen in de vorm van genderneutrale koppels en de studenten kunnen zelf stemmen voor hun favoriet.
DOOR SUZANNE GROOTVELD, AARICIA LAMBRIGTS FOTO’S DOOR ARTHUR JOOS
De eerste kandidaten zijn bekend. Rik Van de Walle (professor en decaan aan
gesteld als rector en vicerector?
universiteit, maar ook dankzij de rector,
de Faculteit Ingenieurswetenschappen en
Rik Van de Walle: “In eerste instantie om
Rik Torfs, erg nadrukkelijk aanwezig is
Architectuur) komt op voor het mandaat
vorm te geven aan de universiteit van de
in het maatschappelijke debat. Individuele
van rector en Mieke Van Herreweghe
toekomst. Ook willen we heel graag dat
professoren en onderzoekers nemen zeker
(professor en onderzoeksdirecteur aan
de universiteit zeer nadrukkelijk aanwezig
deel aan het maatschappelijke debat. Maar
de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte)
is in het maatschappelijk debat. Als univer-
onze universiteit blijft als geheel soms
voor het mandaat van vicerector. Na de
siteit voed je niet enkel het debat, maar
wat onzichtbaar en neemt niet zo vaak
problematiek van de vorige verkiezingen
hoor je het ook aan te sturen. Op dat vlak
standpunten in.”
rond de aanduiding van een gender-
kunnen we méér doen dan op dit moment
neutraal rector-en-vicerector-duo, is er
het geval is.”
besloten dat de kandidaten nu op eigen voet koppels vormen. Ook kunnen alle studenten en personeelsleden aan de universiteit zelf een stem uitbrengen,
Daarmee maakt u een vergelijking met andere universiteiten in Vlaanderen?
Volgens u is het vertrouwen binnen de universiteit te laag. Kunt u deze uitspraak toelichten? Van de Walle: “Als zaken fout lopen dan moeten die aangepakt en niet ontkend
goed voor zestien procent van de uitein-
Van de Walle: “En hierna zal u mij
worden. We moeten meer energie steken
delijke uitslag.
vragen onze universiteit te vergelijken
in het oplossen van problemen en minder
met de KU Leuven (lacht). Ik denk dat
in het uitvinden van nieuwe reglementen
het duidelijk is dat de KU Leuven als
die de zaken enkel complexer maken.
Waarom heeft u zich kandidaat 6
www.schamper.be
E ANDEREN DE LES SPELT" Dromen is prima en je moet ambitie Laten we uitgaan van vertrouwen in zijn
een wisselwerking zijn tussen degenen
hebben, maar met dromen alleen kom
algemeenheid.”
die beleid voeren en degenen die beleid
je er niet. Je moet dromen omzetten in
moeten goedkeuren.”
daden. Dat kan je een punt van kritiek
Van Herreweghe: “Samenwerking is
noemen. Dit impliceert ook dat je niet
hierin belangrijk. Je moet ervan uitgaan
35 verschillende dromen kan najagen, je
dat mensen aan de universiteit er niet enkel
moet durven keuzes maken. Beleid voeren
Van de Walle: “Het heeft te maken met
zitten om hun eigen zaak te verdedigen.
betekent ook durven te zeggen wat je niet
de manier waarop je tot een beleid komt.
Als de voorstellen op een RvB gedragen
gaat doen.”
In essentie kan dit op twee manieren. De
worden door de verschillende geledingen
Van Herreweghe: “Uiteindelijk moet je
eerste is het rector- en vicerectorschap als
dan geef je de verantwoordelijkheid aan
tot beslissingen komen. Van een overleg-
leidersteam. Zij komen tot voorstellen
de mensen die in een bestuur zitten om
cultuur wordt vaak gezegd dat dit tot
en gaan dan bijvoorbeeld naar de Raad
mee te denken en te discussiëren over
oeverloos babbelen leidt. We moeten
van Bestuur (RvB) om deze te fiatteren.
mogelijkheden van een voorstel. Door
destilleren uit de zaken die gezegd worden
Zo zal in de praktijk een strijd ontstaan
mensen bij de start te betrekken komt er
en uiteindelijk tot beslissingen komen die
tussen de rector met zijn of haar achterban
een sterker debat.”
voor de universiteit van belang zijn. Als
Hoe bent u concreet van plan het vertrouwen aan de universiteit te verbeteren?
en de RvB. Hier willen wij vanaf. Ik wil uitgaan van een overlegmodel en niet van een conflictmodel. Ik ben niet het soort
Is dat ook een belangrijk punt van kritiek van u op de universiteit nu?
dat voor sommigen niet goed is, dan is dat nu eenmaal zo. Je kan nooit iedereen tevreden stellen.”
decaan en ik zal niet het soort rector zijn
Van de Walle: “Mocht ik vinden dat alles
die zich opsluit op het bureau en anderen
perfect loopt, dan zou ik geen kandidaat
de les spelt. Voorstellen komen niet alleen
zijn. Ik vind dat er nu te weinig overleg
bij de rector en vicerector te liggen, maar
is.”
ook bij de verschillende geledingen,
Van Herreweghe: “Momenteel is het
Van de Walle: “Kleine richtingen moeten
die de gezamenlijke voorstellen zullen
vertrouwen wat zoek. Je moet niet alleen
bekeken en geëvalueerd worden. Je moet
verdedigen en toelichten in de RvB. Ik
spreken over vertrouwen, je moet het ook
durven nadenken over de vorm waarin
denk dat dit een heel belangrijk element
uitstralen en concretiseren. Op die manier
je een opleiding aanbiedt. Een belangrijk
is van vertrouwen. Soms ontstaat er
zorg je voor een positievere dynamiek in
punt dat daaraan gekoppeld is, is dat
hierbij discussie, dan moet je bereid zijn
je universiteit.”
we ons ook moeten afvragen wat onze
om de elementen die aan bod komen
Van de Walle: “Het woord 'dromen'
maatschappelijke rol is. Ik begrijp niet
mee te nemen en te analyseren. Er moet
wordt vaak gebruikt aan de universiteit.
dat op het moment van migratieproblemen
Wat kunt u zeggen over het afschaffen en snijden in kleine richtingen?
"Alle studenten kunnen hun stem uitbrengen" - Van Herreweghe
onderwijs
7
melden van problemen moet extreem laag zijn. Als problemen zich stellen en schuld is bewezen dan vind ik dat er geen commissies moeten worden opgericht of grote denkoefeningen moeten worden gedaan om nieuwe regels uit te vaardigen voor iedereen. Het is onze overtuiging dat regels toevoegen en complexer maken soms het averechtse effect zal geven. Laat ons problemen die er zijn case by case
oplossen en de hulp inroepen van externe instanties als die nodig zijn.” Van Herreweghe: “Ook op dat vlak willen we vertrekken vanuit het idee van vertrouwen. We gaan ervan uit dat personeel en studenten weten waar de grenzen liggen. Maar als zich een probleem voordoet dan moet er ook het vertrouwen zijn dat het aangepakt zal worden en niet
"Onze universiteit blijft als geheel soms wat onzichtbaar"
in een doofpot zal belanden.” Van de Walle: “Het kan niet dat we collectief gaan culpabiliseren, zoals nu soms gebeurt. Ik vind dit zeer onrechtvaardig, er is een teneur ontstaan waarbij we onze leidinggevenden in de gaten moeten houden.” Van
in de EU de opleiding Slavistiek geschrapt wordt. Wanneer er duidelijke maatschappelijke problemen zijn moeten wij als universiteit juist dat soort opleidingen aanbieden. Dat wil niet zeggen dat geen
huis hebben.”
Zijn er nog standpunten die jullie zeker mee willen geven aan de studenten?
Herreweghe:
“Je
wordt
erop
aangesproken ook. Mij werd de afgelopen jaren meermaals gevraagd of ik als vrouw wordt onderdrukt in de faculteit, iets wat compleet niet aan de orde is.”
Deze verkiezingen kunnen de studenten een stem uitbrengen op een kandidaatrector en -vicerector. Hoe zijn jullie van plan hierop in te spelen?
enkele opleiding kan worden afgeschaft.
Van de Walle: “Ik denk dat wij als univer-
De context waarin een universiteit leeft
siteit eens heel goed moeten nadenken
en ageert wijzigt. Een universiteit moet
over de vraag hoe wij omgaan met onze
nadenken over de vraag hoe de context
gebouwen. De staat van onze gebouwen,
er over tien of twintig jaar uitziet. We
homes en auditoria moet verbeteren.
moeten jongeren opleiden met het zicht
We moeten naar de overheid stappen,
Van de Walle: “Ik denk dat we drie
op de toekomst. Het onderwijsdebat gaat
hen overtuigen van de slechte staat van
studentengroepen moeten onderscheiden.
te vaak over details en te weinig over de
sommige gebouwen en extra geld vragen.
Je hebt de studenten die heel actief zijn
grote problemen.”
Ik vind dat wij ons als universiteit moeten
in raden en commissies. Zo hebben wij
Van Herreweghe: “Je moet ook kijken
durven inzetten, durven erkennen dat
gesprekken gehad met het bestuur van
naar wat er in de Vlaamse gemeenschap
het een probleem is. Daarop inzetten zal
de Gentse Studentenraad en we hebben
aanwezig is, door in dialoog te gaan met
betekenen dat je andere dingen niet doet,
hen gevraagd om ons te voeden met
de verschillende universiteiten. Verder
so be it."
enkele standpunten die leven binnen de
heeft het opleidingsaanbod van een universiteit natuurlijk ook veel te maken met de expertise binnen het professorenkorps. Je moet geen dingen aanbieden waarvan je denkt dat we geen experten in 8
U spreekt over het bespreekbaar maken van problemen. Hoe wil u dat verbeteren aan de universiteit? Van de Walle: “De drempel voor het
Studentenraad. Hetzelfde doen we met de tweede groep aan studenten, die van de studentenkringen. Dan heb je natuurlijk ook de 40.000 extra studenten. Die hopen wij te bereiken door aanwezig te zijn op www.schamper.be
sociale media. Er gaat ook een website
zijde, hoe kijkt u daar naar?
Van Herreweghe: “Bovendien als je
komen, waarop verschillende aandachts-
Van de Walle: “Daar kijk ik zeer
rector en vicerector bent, ben je dit van de
punten uitgelicht worden. Maar ik denk
positief naar, maar wat ik heel belangrijk
gehele universiteit, met alle gezinden en
dat het heel belangrijk zal zijn dat de
vind, is dat die steun uit verschillende
alle opinies. Je moet als universiteit zaken
boodschap mondeling verspreid wordt
politieke hoeken komt. Ik ben een
proberen te bewerkstelligen, maar dat doe
onder studenten.”
politiek ongebonden kandidaat. Politiek
je niet door enkel met één partij samen te
Van Herreweghe: “Daar is nog wat werk
is belangrijk, een universiteit opereert
werken.”
aan de winkel. Vroeger hadden studenten
immers in een politieke context. Dus ik
ook een stem via lidmaatschap van de
vind dat je een verstandhouding moet
faculteitsraden. Alleen is het zo dat deze
hebben
keer álle studenten hun stem kunnen
actoren. Ik vond het heel erg fijn om te
uitbrengen.”
zien dat ik uit verschillende hoeken werd
Van de Walle: “Door standpunten in te
aangemoedigd om kandidaatrector te zijn.
nemen en door daar duidelijk in te zijn.
Die verschillende actoren weten dat ik
Bijvoorbeeld na de aanslagen in Parijs
met verschillende partijen spreek. Na een
heeft de universiteit niet onmiddellijk
gesprek mag die partij niet denken ‘dat is
een statement gemaakt. Dat heeft mij
Van de Walle: “Er zijn mensen die uitgaan
er een van ons’. Ik ben van niemand. Ik
ongelooflijk ontgoocheld en gestoord.
van een ander bestuursmodel, namelijk de
ben van de universiteit en een beetje van
Via Minerva heb ik toen voorgesteld dat
rector zit aan de top, bereidt voorstellen
mijn vrouw.”
we de komende les zouden beginnen
Zijn er volgens u mensen die minder enthousiast zijn met het stemrecht voor de student?
voor en laat die dan goedkeuren door bestuursorganen. Dan wordt het belang van de stem van de studenten eigenlijk
met
verschillende
politieke
U pleit tegen het hokjesdenken, hoe zou u dit aanpakken?
Verder gaat u hard in tegen extremisme, hoe zou u dit als universiteit uitdragen?
met vijf minuten stilte. Ik heb nog nooit zoveel stress gehad voor een les. Maar het moment waarop de les zou starten, was
minder groot, omdat je meer belang hecht
Van de Walle: “Door daarboven te staan.
magisch. Het was alsof een volumeknop
aan je eigen stem. Je hoort mij niet zeggen
Ik laat mezelf niet in een hokje steken. Er
werd dichtgedraaid. Het geroezemoes
dat de ene visie legitiem is en de andere
is veel meer dat ons verbindt, over hokjes-
van de studenten nam af en het werd
niet, maar je hoort mij wel zeggen dat ik
grenzen heen. Pluralisme is trouwens iets
muisstil. Zonder dat ik ook maar één
heel erg geloof in die visie die gebaseerd is
dat vervat moet zitten in het duo rector
woord had moeten zeggen. Ik vond dat
op gedragen zijn vanuit een brede univer-
en vicerector. Ik zou het moeilijk hebben
een ongelooflijk krachtig statement van
sitaire gemeenschap.”
met een vice die mij wordt aangeleverd
de studenten. Ik vind dat we als univer-
of zelfs opgedragen vanuit een specifieke
siteit dergelijke statements vaker moeten
hoek.”
maken.”
U heeft veel steun, ook uit politieke
"Ik ben van de universiteit en een beetje van mijn vrouw" Van de Walle
onderwijs
9
INTERNATIONAAL
LE TOUT NOUVEAU PRÉSIDENT In 2016 was de politieke wereld in de ban van de Verenigde Staten, maar komende lente wordt het ook dichter bij huis heel spannend. Frankrijk kiest een nieuwe president, en voorlopig weten we enkel dat zijn of haar naam niet Sarkozy of Hollande luidt. DOOR ELENA DE BACQUER, LOÏS SAVAT
onthouding. Het toont dat er interesse is,
Gabriel: “Ik volg het wel een beetje,
maar dat je gewoon geen goede kandidaat
ondanks het feit dat ik zelf niet echt
gevonden hebt.”
geïnteresseerd ben. Ik vind het moeilijk
Stéphan (25): “Ik ga ook stemmen,
om mijn mening er dan ook over te
waarschijnlijk op Hamon (Parti socialiste),
geven, aangezien ik niet echt een duidelijk
omdat ik mezelf wel kan herkennen in
standpunt heb. Maar met sociale media,
zijn programma en ik vind dat het goed
vooral Facebook, is het inderdaad veel
steek houdt. Hij toont een andere kant
makkelijker om er iets over te leren.
van de socialistisch partij dan het vorige
Aan de Amerikaanse verkiezingen kan
bewind, dat vind ik goed.”
je inderdaad niet onderuit, die waren
Gabriel (19): “Ik wil ook graag stemmen,
overal.”
maar ik heb echt geen idee op wie. Al zeker niet Le Pen. Ik weet niet wie er nog in de running zal blijven, dus ik zie wel wie overblijft.”
In de voorverkiezingen wist François
Zouden jullie zeggen dat jullie geïnteresseerd zijn in Franse en internationale politiek, of eerder niet?
OPKOMST CENTRUMPARTIJEN Wat zijn de meningen over de huidige kandidaten? Hebben jullie een bepaalde voorkeur, of een voorspelling wie zal winnen? Inès: “Ik heb nog niet alle programma’s
Fillon rechts de meeste hartjes voor zich
Inès: “Internationale politiek niet echt,
kunnen lezen, maar ik denk niet dat er het
te winnen en Benoît Hamon werd de
nee. Aan de Amerikaanse politiek kan je
typische ‘rechts versus links’ komt. Ik denk
grootste linkse rakker. Onafhankelijken
niet echt onderuit omdat je er bijna mee
echt dat het deze keer helemaal anders zal
Macron en Mélenchon strijden ook nog
gebombardeerd wordt, maar ik neem er
liggen. Naar mijn mening zal het Macron
mee, maar velen zien Marine Le Pen als
zelf geen initiatief voor. Met de politiek
de belangrijkste uitdager van klassieke
in mijn eigen land was ik tot voor kort
(onafhankelijk ‘En Marche!’) tegen Le Pen
orde. U vraagt zich vast af wat de Franse
zelf ook niet bezig, omdat ik nog nooit
jeunesse en Google Translate daarvan
gestemd had. Nu ik kan gaan stemmen
te vermeerderen tijdens de verkiezingen
volg ik het wel.”
en Macron deed er goed aan zich los te
Stéphan: “Ik volg het zeker op de voet.
scheuren van de socialistische partij. Dat
Ik denk dat in heel Europa deze generatie
leverde hem veel stemmen. Dat is wel een
vinden.
In Frankrijk is er geen opkomstplicht. Gaan jullie stemmen?
(Front National) worden. Le Pen heeft heel veel aanhang die alleen maar lijkt
de actualiteit en dus ook de politiek meer
heel nieuwe situatie in Frankrijk.”
Inès (20): “Ik ga zeker stemmen. Ik weet
begint te volgen, ook door sociale media.
Stéphan: “Ik denk ook dat het een
nog niet of er een kandidaat zal zijn
Het is nu veel gemakkelijker om zowel in
uitzonderlijke situatie wordt. We hebben
die mij echt ligt, in het slechtste geval
binnen- als buitenland de laatste ontwik-
nog nooit een centrumpartij gehad die
stem ik blanco. Dat is niet hetzelfde als
kelingen te volgen.”
overheerste zoals nu met Macron. Op dit
10
www.schamper.be
"De situatie is behoorlijk uitzonderlijk nu, en dat brengt nieuwe ideeën en mogelijkheden naar boven"
immigranten zijn, wordt er ook veel meer op extreemrechts gestemd dan in het noorden.”
Vrezen jullie een beetje voor de toekomst van Frankrijk bij deze verkiezingen of hebben jullie eerder hoop? Inès: “Er gaat sowieso veel veranderen deze keer en dat geeft wel wat hoop, maar in het geval van Le Pen ook wel wat angst. Ik ben echt benieuwd welke kant het uitgaat.” Stéphan: “Het is inderdaad behoorlijk uitzonderlijk nu, en dat brengt nieuwe ideeën en mogelijkheden naar boven. Dat geeft natuurlijk wel hoop. Het idee van landen op zichzelf zonder de Europese Unie, een volledig nieuwe weg inslaan - dat toont voor mij dat de burger iets te zeggen heeft in de democratie en alternatieven zoekt, wat wel hoop geeft.”
FREXIT?
Gabriel: “Ik ben eerder optimistisch
moment hebben we ook een heel sterk
en nog niet helemaal overtuigd of deze
extreemrechts, wat volgens mij ook veel te
verkiezingen echt wel zo veel zullen
Wat denk je is de reden is dat maken heeft met protest, een stem tegen extreemrechts zo sterk is geworden het establishment. Vroeger werd extreem in Frankrijk? rechts eerder gedemoniseerd. Wie ervoor
veranderen. Ik hoop van wel. Bij ons is het namelijk al een lange tijd dat gekozen moet worden uit dezelfde politieke ‘salade’
stemde durfde het amper toe te geven. Nu
Inès: “Ik denk dat het te maken heeft
om het zo te zeggen, en in deze generatie
is dat niet meer zo, ze hebben zich echt
met de omstandigheden van deze verkie-
begint er een deur open te gaan voor
geïnstalleerd in het politieke leven.”
zingen en misschien ook de campagne die
nieuwe actoren. Dat geeft wel hoop.”
Inès: “Dat vind ik niet, volgens mij heeft
Le Pen gevoerd heeft. Zoals Stéphan al zei
extreemrechts nog altijd zo’n slechte
zullen er ook best wel wat proteststemmen
naam. Ik heb dat nog nooit iemand horen
bij zitten.”
toegeven.”
Stéphan: “Wat nu ook anders is, is dat
Denken jullie dat Le Pen de verkiezingen kan winnen en dat er sprake zou zijn van een Frexit?
Gabriel: “Ik heb nog niet echt een keuze,
ze minder geïsoleerd zijn. Ze hebben een
Inès: “Dat Le Pen zou winnen denk ik
sowieso al niet extreemrechts en ik ben
veel groter netwerk en worden minder
niet. En zonder haar is de Frexit ook niet
ook niet echt een socialist. Ik vind een
langs de kant gezet en gestigmatiseerd
echt mogelijk.”
voorspelling maken op dit moment ook
zoals vroeger. Een grote groep militanten
Stéphan: “Ik denk het ook niet. Het zou
heel moeilijk, vooral omdat het een heel
die achter hen stond zoals bij het klassieke
heel sterk zijn, ik zie het niet gebeuren.”
andere situatie is dan normaal.”
rechts en links hadden ze nooit, tot nu.”
Gabriel: “Er is volgens mij ook weinig
Gabriel: “Ik denk dat ze ook wel focussen
kans dat ze de tweede ronde haalt.”
op hun populariteit in bepaalde regio’s. In het zuiden bijvoorbeeld, waar meer
onderwijs
11
BLIJF BIJ DE (BIJ)LES! Bijles nodig? Dan moet je als student meestal diep in de buidel tasten. Uurtarieven van 55 euro per uur (excl. BTW, uiteraard) zijn immers gangbaar. Leerkrachten bij bijlesbureaus krijgen bovendien vaak de instructie om aan een opdracht zoveel mogelijk uren te besteden. DOOR LAETITIA MOUTON CARTOON DOOR SARAH DEVREESE
12
www.schamper.be
Als studentenvertegenwoordiger beslis je in de Raad van Bestuur mee over het budget dat UGent uittrekt voor studiebegeleiding en de inhoud van de aangeboden studiebegeleiding. Is er geen gevaar voor belangenconflicten?
Om hier een tegengewicht aan te bieden,
is dat dan bijna een besparing van 100 euro
richtte Michiel Haegeman, studen-
voor de studenten. Het is de bedoeling om
tenvertegenwoordiger bij de Raad van
de prijs naar de toekomst toe nog lager
Bestuur van de Universiteit Gent, het
te maken, bijvoorbeeld door samen te
bijlesbureau Fluotopics op. De uurtarieven
werken met bedrijven. Daarnaast gaat er
zijn lager, de leerkrachten meer gemoti-
ook zo’n 25 à 30 euro per lessenreeks naar
veerd en als klap op de vuurpijl gaat een
het Kinderkankerfonds. In de toekomst
deel van de opbrengst naar goede doelen
hopen we een nog grotere marge van
zoals het Kinderkankerfonds. Toch uitten
onze winst aan goede doelen te kunnen
“Voor bepaalde dossiers kan er inderdaad
enkele studenten tijdens de Algemene
doneren. In de beginfase zijn er nog heel
een belangenconflict optreden. Ik sta er
Vergadering van de Gentse Studen-
wat onzekerheden bovenop de opstart-
dan ook op om hierover open te communi-
tenraad hun bezorgdheid over mogelijke
kosten, zoals provincie- en gemeentebe-
ceren met medebestuursleden. Indien
belangenvermenging.
lastingen."
Wat was je drijfveer om Fluotopics op te richten?
Bijgevolg zullen leerkrachten bij Fluotopics minder verdienen dan bij een ander bijlesbureau. Is het moeilijk om leerkrachten te vinden?
“Voorheen gaf ik gedurende een tweetal jaar bijles bij verschillende bijlesbureaus. Met sommige bijlesbureaus had ik als leerkracht een zeer goede ervaring, zoals
"In de toekomst hopen we een nog grotere marge van onze winst aan goede doelen te kunnen doneren." er zaken behandeld worden waarbij een
bij Tutorial Gent, bij anderen had ik echt
“Momenteel werken er al een twintigtal
belangenconflict kan optreden, zal ik de
een slecht gevoel. Stel je voor dat je tien uur
enthousiaste leerkrachten bij Fluotopics.
vergadering verlaten. Sas Van Rouveroij,
nodig hebt om over een bepaalde materie
Het zijn stuk voor stuk mensen die zich
de voorzitter van de Raad van Bestuur,
bijles te geven. Bepaalde bureaus dragen
ook niet goed voelden bij de werking en
heb ik op de hoogte gebracht van mijn
je dan als leerkracht op om er veertien uur
de vereisten van concurrerende bijlesbu-
initiatief. Van Rouveroij heeft me dan
aan te spenderen. Daar kon ik me echt niet
reaus. Natuurlijk is het als leerkracht niet
ook laten weten dat er zich geen enkel
in vinden. Tijdens de Student Kick-Off
evident om te kiezen voor een bijlesbureau
probleem stelt zolang er maar open over
liep ik een studente tegen het lijf die ik
met minder hoge verloning. Wij trekken
wordt gecommuniceerd. Hij juicht mijn
van een 7/20 naar een 17/20 had geholpen
leerkrachten aan die onze filosofie steunen
ondernemerschap zelfs toe.”
en die overliep van dankbaarheid. Dat is
en deze actief willen uitdragen. Studenten
waar je het als leerkracht voor doet.”
weten dan ook zeker dat de leerkracht die
"Met sommige bijlesbureaus had ik als leerkracht een zeer goede ervaring, bij anderen had ik echt een slecht gevoel." MAN MET EEN PLAN Hoeveel kan een student besparen door bij Fluotopics bijles te volgen? “Momenteel kost het 26 euro per uur om
ze voor zich zullen krijgen extra gemotiveerd is.”
“De
Voor welke vakken kunnen studenten bij Fluotopics terecht? "Wiskunde,
monitoraten
leveren
werk. In tijden van besparing is het evenwel niet aangewezen om nog extra personeel in te zetten bij de monitoraten. Studenten die begeleiding op maat
wetenschappen,
nodig hebben, kunnen dan aankloppen bij een bijlesbureau. Het is echter zeker
geneeskunde. Wat betreft wetenschappen
niet de bedoeling om met de UGent te
gaat het dan vooral om scheikunde
gaan concurreren. Bijlesbureaus zijn een
en natuurkunde. Uiteraard is dat een
tijdelijke oplossing om tekorten op te
nog redelijk beperkt pakket, maar we
vangen. Ik zou blij zijn mochten monito-
staan garant dat onze leerkrachten over
raten in de toekomst over de capaciteit
voldoende kennis van zaken beschikken."
beschikken om iedereen een geïndividualiseerde
BELANGENCONFLICT?
begeleiding
aanbieden."
euro per uur. Voor een pakket van tien uur
onderwijs
fantastisch
statistiek en het ingangsexamen
bij ons bijles te volgen. De meerderheid van de bijlesbureaus vraagt minstens 35
Vind je dat de UGent voldoende inzet op studiebegeleiding?
13
te
kunnen
GEEN AQUARIA, WEL PREVENTIE BESTUURSCOLLEGE UGENT BUIGT ZICH OVER ADVIES EXTERNE COMMISSIE De Universiteit Gent riep vorige zomer van dit academiejaar een externe commissie in het leven als reactie op de problematiek van grensoverschrijdend gedrag. Deze commissie kwam in december naar buiten met een rapport waarin een aantal adviezen voor de UGent zijn geformuleerd. Slechts een vodje papier in het licht van een mediastunt of is er echt verandering op komst?
DOOR SELIN BAKISTANLI, ARTHUR JOOS FOTO’S DOOR ARTHUR JOOS
dossierkennis, onvoldoende betrokken bij De Raad van Bestuur (RvB) van de UGent
het vormen van het advies. Als zoethoud-
nam op 13 januari 2017 kennis van het
ertje wordt dan vaak aangehaald dat we
rapport van de externe commissie. Op
ook in het Bestuurscollege een vertegen-
In het Bestuurscollege zouden een aantal
vraag van de rector bevestigde de RvB
woordiger hebben, maar dat volstaat
leden zich scherp hebben uitgelaten
(die de strategische lijnen van de univer-
niet.”
over het document. De problematiek
siteit uitzet) de ernst van de problematiek
Rector Anne De Paepe benadrukt echter
en de vaststellingen zouden bovendien
en besliste om het Bestuurscollege (dat
dat, juist omdat de problematiek ook
geminimaliseerd worden door enkelen:
bevoegd is voor operationele kwesties)
studenten kan betreffen, studentenver-
dergelijke zaken komen toch ook niet
te belasten met de verdere bespreking
tegenwoordigers zeker betrokken zullen
zo veel voor aan onze alma mater? De
van de voorstellen in het rapport en de
worden bij de verdere uitwerking van
Paepe geeft toe dat enkelen op de eerste
uitwerking van maatregelen.
de adviezen. “We gaan een commissie of
formele
werkgroep oprichten voor de aanpak naar
zo’n wijze gereageerd hebben. “Deze
studenten toe. Een specifiek aandachtspunt
uitspraken zijn achteraf herroepen. Bij
is het doorverwijzen van studenten naar
een recent informeel Bestuurscollege was
Vanuit de studentengeleding binnen de
de vertrouwenspersonen zoals artsen en
de teneur helemaal anders. Ik wil absoluut
RvB werden enkele bedenkingen geuit
psychologen.” Volgens de rector maken
niet dat het probleem geminimaliseerd
over de uitwerking van het dossier. Sarah
immers vooral personeelsleden gebruik
wordt en hecht hier ook veel belang aan.
Van
studentenvertegenwoor-
van deze aanspreekpunten. Daarnaast
Anderzijds moet er ook geen hype van
digster in de RvB, klaagt het gebrek aan
wil ze ook een sensibiliseringscampagne
gemaakt worden. We moeten er met zin
transparantie naar de studentenverte-
lanceren, specifiek gericht op studenten.
voor realiteit en openheid over kunnen
STUDENTENGELEDING ONTSTELD
Acker,
“ZO ERG IS HET TOCH NIET?”
bijeenkomst
inderdaad
op
genwoordigers toe aan: “Studentenver-
spreken.”
tegenwoordigers werden, ondanks hun
Dat dat niet evident is, ontkent de rector niet. Ze wil er echter wel op wijzen dat het bestuur er verveeld mee zit dat in de communicatie over het rapport de indruk is gewekt dat de universiteit nu pas zal beginnen met de feitelijke aanpak van grensoverschrijdend
gedrag.
Volgens
De Paepe kan in het merendeel van de gevallen wel tegemoet gekomen worden aan problemen. “We hebben aan de UGent heel wat procedures lopen en we zijn wettelijk volledig in orde hierin. We staan zelfs verder dan andere universiteiten. Dat maakt het extra betreurens-
“We gaan hier geen weken 14
over laten gaan” - De Paepe
www.schamper.be
waardig dat bepaalde dingen zo gelopen zijn”, legt ze uit. “We zien natuurlijk in een aantal gevallen, zeker specifiek bij seksueel grensoverschrijdend gedrag, dat er een heel grote drempel is om het te melden. Slachtoffers gaan door een heel moeilijke periode, waar het hen vaak ontbreekt aan kracht. Wat ze zoeken is erkenning en ondersteuning. Dat heb ik meermaals zelf kunnen ondervinden. In zo’n gevallen zijn de bestaande kanalen en procedures, hoe correct ze ook zijn, natuurlijk onvoldoende en is het niet makkelijk om een probleem op te lossen
DE AFVALLERS Op het informele Bestuurscollege werden de verschillende adviezen besproken, en werd gekeken welke punten concreet uitgewerkt zullen worden binnen de
voegt hier wel aan toe dat de UGent kan
leden van het subcomité Preventie en
UGent. De Paepe wenst twee zaken die
samenwerken met deze centra en mensen
Bescherming op het Werk (PBW). Deze
in de media als toekomstige maatregel
ernaartoe kan verwijzen wanneer ze
werkgroep zal verdere acties uitwerken
geponeerd werden te ontkrachten. “We
verdere ondersteuning nodig hebben.
waarover het Bestuurscollege verder over
gaan absoluut niet beginnen met het
Daarnaast zijn er op Vlaams niveau nog
zal beslissen. Dit zal op zeer korte termijn
verbieden
één-op-ééngesprekken.
andere ontwikkelingen. “De minister van
gebeuren, verzekert de rector ons. “We
We hebben er vertrouwen in dat onze
van
Onderwijs is, samen met een werkgroep
gaan hier geen weken over laten gaan.
mensen op een correcte manier met
waar vertegenwoordigers van de univer-
De vergaderingen liggen al vast en de
elkaar omgaan. Dat is wat wij hopen en
siteiten lid van zijn, bezig met de ontwik-
werkgroep komt eerstdaags samen.”
we denken dat dat in het in de meeste
keling van
maatregelen
Het is de bedoeling om ten eerste
omstandigheden zo is. Daarnaast is het
die in Vlaanderen genomen kunnen
preventieve maatregelen te nemen, met
zeker niet zo dat wij iedereen gaan
worden”, zegt de rector. Ze ziet dit als iets
name de bundeling van informatie en
verplichten om in glazen ruimtes te zitten.
positiefs. “We kunnen nu met de nodige
sensibilisering, om de bewustwording
Dat is volledig uit de context gerokken.
aandacht en nuancering kijken naar de
te vergroten zodat mensen zich meer
De externe commissie heeft vooral willen
problematiek. We moeten niet iedereen
beschermd zullen voelen. Het Bestuurs-
wijzen op het stimuleren van een open en
culpabiliseren of verdacht maken, en aan
college staat volledig achter het advies
transparante vergadercultuur. Dat doen
de andere kant ook voldoende kordaat en
om alle informatie te centraliseren. “De
wij echter al langer, en we gaan daar ook
ondersteunend optreden als er zich iets
informatie is er momenteel al, maar staat
rekening mee houden in het ontwerp van
voordoet.”
op het intranet verdeeld op verschil-
preventieve
onze nieuwe gebouwen. Niet specifiek om die reden overigens, transparantie heeft voordelen op heel wat vlakken.
lende plaatsen. De commissie heeft erop
PREVENTIE EN INTERNE VERFIJNING
De externe commissie heeft in haar advies
gewezen dat dit overzichtelijker kan. Daarnaast zullen we ook extern een webpagina maken.” Het Bestuurscollege
ook de oprichting van een bijzonder
Het Bestuurscollege heeft nog niets finaal
erkent ook dat er wat interne verfijning
centrum waar mensen terecht kunnen
besloten, maar er is zeker draagvlak voor
nodig is over de bestaande tuchtproce-
opgenomen. Dat zal de UGent niet
bepaalde punten uit het rapport. Er is in
dures. Alle procedures zijn er al, maar alles
zelf doen: de centra zullen geïnstalleerd
ieder geval beslist om een werkgroep
moet nog op elkaar afgestemd worden.
worden door de overheid, maar De Paepe
op te richten bestaande uit onder andere
onderwijs
15
“ER ZULLEN ZAKEN VERANDEREN” STAND VAN ZAKEN ACADEMISCHE KALENDER In december sloegen de voorstellen voor de hervorming van de academische kalender in als een bom in het studentenlandschap aan de Universiteit Gent. Dylan Couck, bestuurslid Onderwijs van de Gentse Studentenraad, legt uit hoe het momenteel zit met de plannen. DOOR SELIN BAKISTANLI FOTO DOOR ARTHUR JOOS
Veel studenten reageerden boos op de
ieder geval beter.”
DEADLINES
berichten in de media. Vier weken les en een week examens: het leek te gek voor
De agenda ziet er in ieder geval goed
GROEPSTHERAPIE
woorden. Onderwijsdirecteur Ilse De
gevuld uit. Een eerste deadline ligt in
Bourdeaudhuij probeerde in Schamper
In
een
mei: dan kunnen de voorstellen van de
575 de gemoederen te bedaren: het
werkgroep en een projectgroep opgericht
twee groepen geëvalueerd worden in
gaat slechts om een denkoefening die
die zullen werken rond de hervormingen.
de Onderwijsraad. Dit is relatief snel,
de universiteit aan het maken is, er is
De projectgroep zal zich voornamelijk
waarmee meteen duidelijk wordt gemaakt
nog steeds niets beslist. Inmiddels is de
focussen op activerende werkvormen.
dat het geen discussie is die even gevoerd
Onderwijsraad al eens samengekomen.
Hoe kunnen we lesgevers en opleidingen
wordt om daarna terug weggestoken
Wat zijn de ontwikkelingen?
ertoe aanzetten om deze werkvormen toe
te worden. Een hervorming lijkt bijna
te passen en wat zijn de goede methoden?
onvermijdbaar. “Niemand is vragende
Dylan
van
partij voor algemeen verplichte modules,
KEIZER AUGUSTUS
de
Onderwijsraad
benadrukt
de
werden
noodzaak
verandering op dit vlak: “De onderwijs-
maar of het nu aan de kalender is of de
“De standpunten van de verschillende
cultuur in Vlaanderen loopt hier achter.
werkvormen, er zullen zaken veranderen.”
geledingen zijn op die vergadering
We zijn helemaal niet vertrouwd met
Zeg niet dat Dylan het niet gezegd heeft!
bijeengelegd. Over het algemeen zit
activerende werkvormen, maar hier zit
iedereen op dezelfde lijn”, vertelt Dylan.
meer toekomst in dan in ex cathedra-on-
“Het afschaffen van de tweede zit is van
derwijs (hoorcolleges, red.)."
tafel en zo goed als iedereen is het ermee
“De
groepen
zelf
beslissen
niks,
eens dat een blokperiode voor de examen-
maar bereiden nota’s voor voor de
periode voorzien moet worden. Daarnaast
Onderwijsraad, op basis waarvan de
is er vraag naar flexibiliteit om modules in
Onderwijsraad een advies uitwerkt”, legt
te kunnen lassen in opleidingen waar dit
Dylan de rol van de groepen uit. Hij voegt
nodig lijkt te zijn.”
hier meteen aan toe dat studenten veel te
Er werd ook gekeken naar het splitsen
zeggen zullen hebben in deze groepen:
van de tweede zit. De tweede zit zoals
drie à vier van de tien leden per groep
die nu bestaat is een overblijfsel van
zullen
het jaarsysteem, toen er enkel examens
zijn. “Er zal enorm geluisterd worden
georganiseerd werden in juni, en is
naar de studenten. De kans is groot dat
nooit mee geëvolueerd. “Pedagogisch
zaken heroverwogen zullen worden als
zou het splitsen voor de meerderheid van
studenten allemaal tegen zijn.” Dit maakte
de studenten een voordeel zijn, omdat
rector Anne De Paepe ook duidelijk
de leerstof niet een gans semester blijft
tijdens haar rede op de Gala-avond der
liggen en studenten effectief snel de
Studentenverenigingen:
leerstof kunnen bijspijkeren waar nodig.
beslissing genomen worden die niet
Dit moet echter nagekeken worden en
gedragen wordt door de studenten.
studentenvertegenwoordigers
er
zal
geen
onderbouwd zijn. Intuïtief voelt het in
16
www.schamper.be
column
DOOR SARAH VAN MEEL
"Hoera voor groene energie.
“Too hot to handle” schreeuwde blauwe ceshirt
Greenpeamet
brandende
TOO HOT TO HANDLE
hangend
Tot we in een recessie zitten."
het een aardbol,
aan
mijn
13-jarige lijf. Een statement
over de klimaatopwarming werk, voel ik een
om U tegen te zeggen gecombi-
ijskoude wind die zich langs mijn kleren een weg
neerd met een prikkelend gevoel voor humor;
naar boven baant. Een kille wind afkomstig van een
de ultieme combinatie in mijn piepjonge brein.
heel ander soort klimaat: het maatschappelijke. Het
Rondrijdend in mijn kneuterige plattelandsdorpje,
zweet droogt op en al snel staan alle haren van m’n
hoopte ik dat mijn brandend actuele boodschap een
arm rechtovereind bij het lezen van talloze artikels
ware klimaatrevolutie zou ontketenen bij menig
in de krant. Over vluchtelingen die men liever niet
onwetend parochiaan. We zijn nu tien jaar later, het
wil ontvangen, over het beleid van een persoon
shirt werd ingeruild voor een modieuzer geval en
die in termen van “great again” denkt, partijen die
het dorpsschooltje werd een universiteit. Maar voor
angst voor andersgelovigen misbruiken. In onze
de rest blijft de situatie zoals ze was: heet.
maatschappij komt er een stroming voor die een
We warmen met z’n allen op, er is niemand die
temperatuur heeft die gelijk staat aan het oorspron-
ontsnapt aan dit gepeperde eenpansgerecht. Dat
kelijke warmteniveau van de ijskappen. Nederland,
de een het harder zal voelen dan de ander, dat staat
Frankrijk, de VS, … Het lijkt wel alsof er onder al
al vast. Maar dat iemand het niet zal voelen, dat is
deze landen een rioolnetwerk zit dat tegelijk begint
werkelijk utopisch. Ook ik zal dit wellicht aan den
over te lopen.
lijve ondervinden. De klok tikt steeds luider en
Hoe tegenstrijdig bedacht ik me, we warmen met
terwijl ik dit typ spelen diverse scenario's zich af :
z’n allen tezamen in de klimaatoven op, maar tegelij-
overstromingen, de verwoestijning, het uitsterven
kertijd zit onze maatschappij op een ander niveau in
van diersoorten en Tuvalu dat verdwijnt in de
een ijskast. Tien jaar geleden zou de 13-jarige puber
oceaan. Het zweet breekt me uit en mijn okselvijvers
geopperd hebben voor een wissel, een bestrijding
worden werkelijke zwembaden bij de gedachte aan
van de klimaatopwarming en een opwarming van
het ultieme horrorscenario: het bereiken van het
de maatschappij. Dat de maatschappelijke tendens
tipping point van twee graden Celsius, het moment
wel zal keren na verloop van tijd en dat de wereld
waarop alle gevolgen onomkeerbaar worden.
vol loopt met warme mensen. Dat de race tegen de
Hoewel we het met z'n allen op een gillen zouden
tijd en tegen de thermometer er eentje is die kan
moeten zetten zoals het in een goede horrorfilm
gewonnen worden, mits voldoende inspanning.
betaamt, blijft het stil. Te stil naar mijn goesting.
Wel, ik geef ze gelijk.
Milieu moet het onderspit delven tegenover economie, hetwelk zichzelf in stand houdt door het "groei of sterf" idee. Hoera voor de groene economie, totdat we in een recessie zitten. Terwijl ik me al puffend en zwetend door rapporten
onderwijs
17
"Wij zijn geen forum voor concrete politieke stemmen"
INTERVIEW MET ALAIN VAN HIEL
"UNIVERSITEIT IS VAN NATURE EEN 18
www.schamper.be
“De universiteit zelf moet meer aanwezig zijn in de belangrijke maatschappelijke debatten en ze ook aanwakkeren”, vindt kandidaatrector Rik Van de Walle. Gewapend met deze stelling legden wij ons oor te luisteren bij professor Sociale Psychologie Alain Van Hiel. DOOR SELIN BAKISTANLI FOTO’S DOOR ARTHUR JOOS
Alain Van Hiel laat meteen weten dat hij het eens is met de stelling. Toch
concreet voorbeeld van hoe je jezelf als
nuanceert hij al snel door hieraan toe
universitair naar de wereld kan richten: “Ik
te voegen dat dit zo is omdat hij als
heb het geluk dat ik aan veel studenten les
academicus zelf probeert bij te dragen
mag geven, maar we moeten proberen om
aan het maatschappelijk debat. “Er zijn
bij zaken die zodanig belangrijk zijn in
tal van redenen die verklaren waarom
de maatschappij een groter publiek te
sommige van mijn collega’s wellicht níet
bereiken. Dat kan door er een boek over
akkoord gaan met de stelling. Bijdragen
te schrijven, maar eigenlijk is dat een
aan het maatschappelijk debat staat gelijk
druppel op een hete plaat: het draait om
met in de media komen. Academici zijn
alle media-aandacht ernaast, die bepaalt of
vaak niet zo bijster geïnteresseerd om in
je boodschap de mensen bereikt of niet, of
de pers te komen. Sommige academici
die mensen aan het denken gezet worden
hebben daar de kwaliteiten voor, anderen
en even uit de waan van de dag treden.”
niet. Academici worden niet geselec-
Toch blijft het voor Van Hiel belangrijk dat
teerd op die vaardigheid”, stelt prof Van
onderzoekers naar buiten treden, anders
Hiel. “Daarnaast gaat de media vaak voor
bestaat de kans erin dat anderen er iets
sensationele verhalen die lezers aantrekken,
over zeggen op een minder gefundeerde
terwijl een wetenschapper juist meer
wijze. “De academicus probeert het
genuanceerd is en zich daardoor vaak in
feitelijke naar voor te brengen. Een
het centrum van het debat bevindt.”
feitelijke stem bevindt zich automatisch in het midden. Typisch aan extreme
OP MEDIATRAINING BIJ TORFS
denkkaders is dat ze de werkelijkheid vernauwen en alles vanuit enkele principes
In een artikel dat verschenen is in De
proberen vormgeven. Vaak zijn er echter
Morgen, wordt beweerd dat het bij veel
verschillende perspectieven en botsende
UGent’ers steekt dat de KU Leuven zowel
realiteiten en kan je zaken op zes of zestig
het maatschappelijke als het politieke
verschillende manieren bekijken.”
debat domineert. Van Hiel reageert verwonderd. “Mij is nooit opgevallen dat onze Leuvense collega's daar meer
MAATSCHAPPELIJKE IRRELEVANTIE?
bedreven in zijn. De rector (Rik Torfs) is zelf een communicatiekanon en als de
De
maatschappelijke
baas van de unief veel in de media komt,
een
onderzoek
valt dit natuurlijk op."
Hiel niets af aan de waarde van een
Zelf schreef Van Hiel vorig jaar het boek
onderzoek. Integendeel. In de criteria
'Iedereen Racist'. Van Hiel ziet dit als een
bij het toekennen van projecten heeft
doet
relevantie
van
volgens
Van
N DAM TEGEN EXTREMEN" onderwijs
19
de maatschappelijke impact niet zoveel gewicht, stelt hij. Toch is het een criterium dat aan belang wint bij beslissingen over het al dan niet subsidiëren van een onderzoeksaanvraag. “Zelf sta ik hier ook bij stil. Ik word betaald door belastinggeld. De natuurlijke reflex is dan toch om na te denken wat de return on investment is voor degene die mij betaalt?” Volgens
Van
Hiel
is
wetenschap-
pelijk onderzoek dus best iets waar onze maatschappij wat aan heeft. Bij fundamenteel onderzoek is dit maatschappelijk belang niet altijd even duidelijk. Bij dit soort onderzoeken, te weten 'zuivere' wetenschap, is een concrete toepassing niet nodig. "Dat er rond een ster vijf planeten draaien die leven kunnen herbergen, honderd lichtjaren ver, zal niet direct ons leven veranderen, maar toch is het interessant. Ook dat soort onderzoek is natuurlijk meer dan zijn belastinggeld waard.
DURF DENKEN In
Nederland
beschuldigden
politici
onlangs enkele sociale wetenschappers ervan dat ze te veel onderzoek in de progressieve richting deden. Professor Van Hiel erkent dat mensen die academisch geschoold
zijn
over
het
algemeen
progressiever zijn dan diegenen die niet academisch geschoold zijn. Aan de unief zitten, zorgt ervoor dat we meer links worden. Toch benadrukt hij dat hij het geen goed idee is om de academische pet te gebruiken voor politieke boodschappen. “Aan een universiteit zie ik liever neutra-
"Een feitelijke stem bevindt zich
liteit dan dat er een bepaalde richting
automatisch in het midden"
een positieve maatschappelijke rol. We
wordt uitgegaan. Een universiteit heeft kunnen niet zomaar wat uit onze ivoren toren roepen, of slechts één richting uitgaan en telkens dezelfde politieke ideologische
opinies
ondersteunen.
Maar goed, ik denk niet dat er bij ons zo’n exemplaren rondlopen. Ik heb zelf
20
www.schamper.be
ooit eens enkele studenten, Jongsocialisten
waarschijnlijk,
berispt nadat
die in het auditorium begonnen te juichen nadat Daniël Termont de eerste keer verkozen werd. Mocht het om een Open Vld'er of iemand van Groen gaan, zou ik juist hetzelfde gedaan hebben: wij zijn geen forum voor concrete politieke stemmen.” Hoewel hij graag neutraliteit ziet aan
ETTER ETWIEN ETWOAR ETWOASCHEN ETWA GEZIEN?
universiteiten, geeft Van Hiel ook toe dat er niet zoiets bestaat als waardenvrij en
Toen de statuten van het Werkgroepen en Verenigingen
ideologievrij onderzoek. "Als instelling
Konvent (WVK) vorig academiejaar herschreven moesten
hebben we kernwaarden en die moeten
worden, zagen de voorzitter en vicevoorzitter hun kans
wij uitdragen. Dit zorgt ervoor dat we
schoon om de alertheid van hun Algemene Vergadering (AV)
niet ideologieneutraal zijn, maar dat is iets
te testen. In de statuten hadden ze het zinnetje "De AV van het
anders dan partijpolitiek. Ik probeer mij
WVK bestaat uit: nerds" opgenomen. Dat zinnetje is echter
zo neutraal en zo feitelijk mogelijk op te
onopgemerkt gebleven, waarna de statuten goedgekeurd
stellen, maar wel met die kernwaarden,
werden door de AV, na controle van de juridische dienst van
zoals verbondenheid en bedachtzaamheid.
de UGent, en bekrachtigd werden door het Bestuurscollege,
Ik ben niet gebonden aan een politieke
het hoogste operationele orgaan van de UGent. Pas enkele
partij of drukkingsgroep en ik zit niet in
weken geleden kwam de voorzitter erachter dat het beruchte
de Loge (lacht). Mijn onderzoeksterrein
zinnetje nooit werd aangepast.
is onder andere politieke psychologie en ik zou het heel onprofessioneel vinden
'T IS EEN OERE
mochten mijn eigen opvattingen terug te vinden zijn in mijn onderzoek dat gaat
De werkgroep Onderwijs- en Examenreglement is druk bezig
over de bronnen van ideologieën. En zelfs
met het herschrijven van het OER. Een punt van discussie
mocht ik politiek geprofileerd zijn, zou ik
was het toiletbezoek tijdens examens. De werkgroep heeft
proberen om het neutraliteitsprincipe aan
besloten dat dit niet belangrijk genoeg is om op te nemen
te houden. Ik denk dat de meeste collega's
in het reglement zelf, maar heeft er wel een onderwijstip van
dit ook wel op die manier doen."
gemaakt. De richtlijn luidt dat een toiletbezoek niet geweigerd
Volgens Van Hiel moeten universi-
kan worden en er genoeg surveillanten aanwezig moeten zijn
teiten niet hun best doen om extremen
om studenten te begeleiden naar het toilet. Overigens wordt
te bekampen. “Als instelling vormen wij
aangeraden om één surveillant per 50 studenten te voorzien.
hier van nature al een dam tegen. Als
Schoeiselvoorschriften (geen hakken!) vonden we helaas niet
de meerderheidsopinie morgen echter
terug.
extreem wordt, zullen we misschien wel uit ons kot moeten komen. In die
PAKT JE ZAK EN GA WEG
fase zitten we gelukkig niet.” Van Hiel verwijst hiervoor naar de UGent-leuze
Studentenvertegenwoordiger Lennert Noppe, die zetelt in
‘Durf Denken’. “Als universiteit moet
het hierboven vermelde Bestuurscollege, mocht in het kader
je dát uitstralen in plaats van mensen te
van zijn mandaat een bezoekje brengen aan onze campus in
verbieden ergens op te stemmen.”
Zuid-Korea. Dat Lennert dit zeteltje niet vanwege orde en netheid heeft gekregen is op een pijnlijke manier duidelijk geworden. Bij het naar eigen zeggen haastig invullen van papieren bij het customs office verloor hij zijn paspoort. Een dag later kreeg hij echter het verlossende nieuws dat
de reispas terecht was. En wij maar hopen dat hij daar zou blijven. onderwijs
DOOR SELIN BAKISTANLI
21
PRESIDENT TRUMP MADE POSSIBLE BY CLINTON & CO.
OVER DE NERDCLAUSULE
De nachtmerrie is uitgekomen. De nieuwe president
van de Verenigde Staten is de racistische en nationa-
de ‘Derde Weg’, de op neoliberale leest geschoeide
listische miljardair Donald Trump. Hoe is dat kunnen
hervorming van de sociaaldemocratie. “Breaking up the
gebeuren? In heel het land gingen minder Democraten stemmen
banks won’t end racism or sexism” zei Bill Clinton. En
hij dereguleerde de banken en leidde met NAFTA het
dan normaal. OPEN Het BRIEF enthousiasme VAN DE voorDECAAN Hillary Clinton DER
Een tijdperk eerstevan vraag de vrijhandel stelt zich. Isinnerdschap (en racisme eenenvoorafseksisme
ontbrak. FACULTEIT Opmerkelijk: Trump RECHTSGELEERDHEID (“grab ‘em by the pussy”)
gaande bleven voorwaarde bestaan). De omgrieven zelfs maar vanverkiesbaar gewone, werkende te zijn,
won TER méér stemmen ONDERSTEUNING bij blanke vrouwen VAN dan Clinton. DE
of Amerikanen betekent verkiezing werden tot nietdemeer Algemene gehoord, Vergadering terwijl de
Trump NERDCLAUSULE (“they’re rapists”) won méér stemmen bij latino’s
ipso industrie facto dat vertrok de verkozene naar Mexico een nerd of China. is? Mijns Metinziens de crisis
terwijl Clinton daar minder goed scoorde dan Obama.
de inkomen statutenverloren van hetsoelaas Konvent in het bevatten verzoenende ook verkiebetoog
In Michigan gingen zes keer meer Democraten wel
zingsprocedure. van Barack Obama. In onsMaar Vrijealweer Westen veranderde is het onwaarer niets.
stemmen Geachte voor collega’s, de lokale studenten, of regionale verkiezingen
schijnlijk En dus koos dat de een partijen groot eerst deel een van persoon hen voor zouden de ‘fuck
zonder Ik tehoorde stemmen onlangs voor de dat presidentsverkiezing, de Afdeling Juridische dan
laten you’-kandidaat, verkiezen, hoewel om hembijna vervolgens de helftonverkiesbaar van zijn kiezers
dan Gent, de vorige 22 februari Republikeinse 2017 presidentskandidaat,
het aantal Zaken kiezers van dat onze Trump universiteit er uiteindelijk konventsstatuten meer haalde
verdient van 2008dezochten tweede miljoenen benaderinggezinnen de voorkeur. die hun Immers, huis en
te aangeeft verklaren. reservaties Bovendien (sic.) te moet hebben worden over gelet de persoon op
dan Clinton. heeft goedgekeurd Dat eigenaardige met volgende fenomeenbepaling: kwam ook “De in
de Trump formulering zelf. van de bepaling: zo subtiel als het
andere Algemene traditionele Vergadering blue states voor. van het Michigan, KonventWisconsin bestaat uit
verschil Hillary wezen Clintonmag, was erdestaat enige nietkandidaat “De Algemene die kón
en Pennsylvania nerds.” Niets kozen ongewoons zelfs voor daar, het eerst leek het in decennia mij, tot in ik
Vergadering verliezen vanvan Trump. het Konvent Symbool dient vanslechts het establishment, uit nerds
meerderheid besefte dat voor mijn de gesprekspartner Republikeinen, dat waardoor met misprijzen Trump
te lidbestaan”, van een machtige of zelfs “Geen politieke persoon dynastie, dan de gesteund nerd zal door
tegenvermeldde. alle verwachtingen De Afdeling in de verkiezingen Juridische Zaken won. had
tot Wall de Street Algemene en goedgekeurd Vergaderingdoor worden de traditionele verkozen”.media.
Dit zijn dergelijke geen staten clausule waarmoeten vrouwen tegenhouden! compleet ontbreken Wat een
De Zelfs bepaling wie voor heefthaar dus stemde, slechts louter deed een dat beschrijvend vaker uit vrees
of minder onbegrip minderheden van de fundamenten wonen dan van elders onze (in juridische Michigan
karakter. voor Trump Wat dan bedoelden uit sympathie de auteurs voor ervan haar.dan, Natuurlijk toen
wonen ordebijvoorbeeld - de contractvrijheid, meer Afro-Amerikanen de wilsautonomie,dan de
zij kunnen in hun we wijsheid niet en goedkeuren wilsautonomie dat samenzaten mensen om omeen
gemiddeld vrijheidinvan de vereniging! VS). Wel liggen Wat hadden deze staten de auteurs in de
de statement leden van te maken hun Konvent gaan stemmen tot nerds voor uitextreemrechts, te roepen?
zogenaamde van dezeRust statuten Belt,moeten de regio doen in- het wachten noordoosten op een
Geloofden maar we moeten zij dat het hethele wel Konvent kunnenuitbegrijpen nerds bestaat, en een
die ooit ministeriële befaamd omzendbrief was voor haar diemaakindustrie definieert wat-denk een
en gepast dat daarom antwoord sowieso vinden. slechts Uitnerds alle peilingen tot de Algemene in de VS
aan de nerd automobielindustrie is? Nee, zij zagen een in probleem, Detroit- waar en zijsinds grepen de
Vergadering bleek bijvoorbeeld zoudendat worden het linkse verkozen? anti-establishment Dat moet
jarendankbaar ’80 en ’90despectaculair oplossing veel aan jobs die zijn Vrouwe verdwenen. Justitia
worden kandidaatuitgesloten, Bernie Sanders gezienmet dergelijke gemiddeld interpre10,2% (!)
Hele hen dorpen bood. en De stadswijken Afdeling liggen Juridische er alZaken jaren heeft verlaten de
tatie voorsprong de clausule had zonder kunnen betekenis winnen van zou Trump maken: -dezou
en verroest nerdclausule bij. Sommige terecht goedgekeurd. ex-arbeiders hebben het geluk
Algemene hij niet gesaboteerd Vergadering zijn zou geweest dan door altijddeuittopnerds van de
om voor Immers, eenbij derde interpretatie van hunvan voormalige deze clausule loondient achter de
bestaan, Democratische of de clausule partij. Zijn nu geschreven programmastond keerde of niet. de afkeer
de balie jurist van deeen bedoeling hotel tevan werken, de partijen de meesten te respecteren. leven in
Mijns van het inziens status heeft quo niet de bepaling tegen migranten, een veel subtieler maar tegen
werkloosheid Hij mag niet omdat zomaar de verdwenen zijn toevallige jobs maatschappesimpelweg
doel: de topzij1% laatdie hetsinds Bestuur de crisis van haar het Konvent fortuin spectaculair toe de
nooitlijke zijn voorkeuren teruggekomen. aan hen opdringen. Wat bedoelde
Algemene zag toenemen. Vergadering Laat het een efficiënter les zijn voor te leiden. wie inMen Europa
Al dertig het jaar Konvent tellen met de eisen de van bepaling deze working “De Algemene class niet
geconfronteerd wordt met de opgang van extreem-
meerVergadering in het Amerikaanse van hetpolitieke Konventtoneel. bestaatInuit denerds”? jaren ‘90 herschikten de Clintons de Democratische partij volgens
22
rechtse demagogie.
DOOR OLIVIER GOESSENS
www.schamper.be
DE GLEUF beelde zich de situatie in, waarin de clausule niet
kan het Bestuur antwoorden: “Je kan daar niet
bestaat. Moge het Bestuur dan een teambuilding
tegen zijn, want je bent een nerd.”
willen organiseren. Het vrage aan de leden van
Dit is toch een bijzonder knappe juridische
de Algemene Vergadering welke activiteit hen
constructie, nietwaar? De Afdeling Juridische
het meeste zou bevallen: een bowlingavond, een
Zaken heeft haar niet zomaar laten passeren. Zij
paintballnamiddag, een speeddate? Veel commotie
kon niet anders, verbluft als ze zal geweest zijn
zou dan ontstaan, want de paintballpartizanen
ten aanzien van dergelijke ingeniositeit van een
zullen niet willen wijken voor de bowlinglief-
superieur juridisch brein.
hebbers. Een teambuilding zal dan niet zozeer de
groepsgeest bevorderen, maar haar vernietigen!
Hoogachtend,
Men beelde zich nu de situatie in waarin de
nerdclausule wel bestaat. Het Bestuur kan dan
Mike Tijson
beslissen dat de teambuilding zal bestaan uit
Decaan der Faculteit Rechtsgeleerdheid
een computerspelletjesavond. Is een lid van de
DOOR PIETERJAN SCHEPENS
Algemene Vergadering daarover ontevreden, dan
RECLAME
Taalreizen overal ter wereld Reis, studeer, ontdek
EARLY
BIRD
SPECIA LE A AN B IEDING EN
Zelf een lezersbrief schrijven? Stuur dan een mail met als onderwerp “lezersbrief” naar schamper@ schamper.ugent.be of een brief naar Schamper.
Antwerpenonderwijs Wolstraat 29
t 03 206 22 65
www.esl-taalreizen.com 23
24
www.schamper.be
onderwijs
25
WETENSCHAPSKORT
DOOR EMILIE DEVREESE
DOUCHEBAG GRANDPA Vraag jij je soms ook af wie je vroegste millimeter lang met een mond die hoogstvoorouders geweest zouden zijn? Hoe waarschijnlijk ook dienst deed als anus. Dit zagen ze eruit? Waren het grote leiders wezentje, dat in fossielen nabij de kust van of simpele slave? We komen het wellicht China ontdekt werd en de naam Sacchornooit te weten, maar wetenschappers van hytus draagt, leefde zo'n 540 miljoen jaar Cambridge University vermoeden wel dat geleden tussen het zand op de bodem van onze tot nu toe oudste bekende voorva- de zee en zou een gemeenschappelijke deren echte zakken waren. Microsco- "voorouder" zijn van heel wat gewervelde pisch kleine zakken van ongeveer één diersoorten.
KWALHALLA We blijven nog even in het thema van
naar de poliepfase, waardoor een nieuwe
de zakvormige zeedieren, want ook
kolonie aan poliepen gevormd wordt die
over ieders favoriete steekbeest, de kwal,
later opnieuw tot "nieuwe" individuele
valt iets interessants te melden. Er is
kwallen zullen uitgroeien. Dit kan dankzij
namelijk een kwallensoort, de turritopsis
een soort proces van celtransdifferentiatie
dohrnii, die biologisch onsterfelijk is. Een
waarbij de oorspronkelijke functie van
seksueel volwassen T. Dohrnii kan bij
cellen verandert.
blootstelling aan ziekte, koude, agressie of andere vormen van stress regresseren
FANTOOMBERICHTEN Ooit
al
Syndrome’
van
‘Phantom
gehoord?
Vibration
Misschien
door de realisatie dat je helemaal niet
niet,
zo belangrijk bent, dus. De precieze
maar de kans dat je er al mee te maken
oorzaak van PVS is nog onbekend, maar
hebt gehad, is groot. Phantom Vibration
een mogelijkheid is dat mensen, zeker
Syndrome, ook wel ‘fauxcellallarm’ of ‘,
wanneer ze telefoon verwachten, andere
‘ringxiety’ genoemd verwijst namelijk
geluiden die ongeveer dezelfde frequentie
naar de overtuiging dat je je gsm hoort
van ongeveer 1000 tot 6000 Hz moeilijker
trillen terwijl dit niet het geval is. Het
kunnen identificeren.
“omg-ik-heb-vrienden”-gevoel gevolgd
26
www.schamper.be
PLANTEN PLANTEN DOOR NICOLAS VAN LAERE
De afgelopen weken profileerde de UGent zich als ware groene jongens, onder andere met het reflectiedebat een jaar na de klimaattop in Parijs en de aanleg van een klimaatbos. Ook voor groentjes.
FOTO’S DOOR MAITÉ (DENKEN WE)
‘t Schijnt dat het niet goed gaat met de
een portie kritiek op Joke Schauvliege inwoners van Melle kunnen compen-
aarde. Dat weten we al langer, maar nu
later, waren we nog niet veel wijzer. seren. Anke van Hengel, Event Manager
moeten we er ook daadwerkelijk iets aan
Vandaar dat de UGent oproepte tot actie. bij Green Office Gent sluit nog af met
beginnen doen. Anders leven je kleinkin-
Met hun - naar onze mening een beetje de volgende bemoedigende woorden:
deren in een manifestatie van de hel op
random en ongepaste - slogan “The next “Ondanks dat er elke dag nog altijd
aarde. Serieus. Met vuur en zo. En - indien
big thing will be a lot of small things” stukken bos verdwijnen in Vlaanderen,
Donald zich op de een of andere manier
deelden ze de boodschap dat iedereen een is er duidelijk een andere beweging in
onsterfelijk weet te maken - ook met de
verschil kan maken. Vandaar dat meer dan opmars. Daarom is bij dezen iedereen
duivel. Concreet zal tegen het jaar 2050
200 gemotiveerden naar Melle trokken van harte uitgenodigd voor de aanleg van
het gebruik van fossiele brandstoffen sterk
om het klimaatbos aan te planten. Dit UGent Klimaatbos 2.0.” Bomen planten is
moeten dalen. De CO2-uitstoot moet
klimaatbos zal de CO2-uitstoot van acht zowaar hip en trendy. Mijn mama zal blij
jaarlijks met 6% dalen, én daarbovenop
moet er 550 gigaton CO2 uit de atmosfeer
zijn.
gehaald worden. Dat kan bijvoorbeeld door het aanplanten van bossen. En die redenering maakte de Universiteit Gent ook, waardoor ze het initiatief namen om een klimaatbos van 2,5 hectare in Melle aan te planten, met meer dan 4000 bomen van vier verschillende soorten. Dit klimaatbos wordt ook een openluchtlaboratiorium om te onderzoeken of meer soortenrijke bossen meer CO2 kunnen opslaan. De aanleiding tot de aanleg van dit klimaatbos kwam er als reflectie over de Klimaattop in Parijs, die een jaar geleden plaatsvond. Men vroeg zich af hoeveel effect deze actie gehad heeft, en wat er nog te doen staat. Onder andere kwamen Wouter Deprez en Serge De Gheldere samen om kritisch te evalueren wat er allemaal gebeurd was. Een reeks cijfers en
wetenschap
27
SCHAMPER
5eaking Bomb SCHAMPER RADICALISEERT MEE Hoe moeilijk is het om met alledaagse producten een bom te maken in deze tijden van huis-tuin-en keukenterrorisme, paranoia en no-fly zones?
DOOR KASPER VAN PARYS, ELENA DE BACQUER, MARTHE THYS FOTO’S DOOR MARTHE THYS
First things first, wat stelt dat nu voor, schokgolven supersonisch zijn spreken we
ontploffingsmethode
die
we
uitpro-
een ‘bom’? Een explosie of ontploffing dan weer over detonaties. Bij de bekendste
beerden. Neem een luciferdoosje en
wordt gekenmerkt door een plotselinge chemische explosieven vindt veelal een
knip het strijkvlak uit de zijkant. Snij dit
volumetoename van een hoeveelheid snelle en heftige oxidatiereactie plaats.
strijkvlak in stukken zodat het bovenaan
materie en het abrupt vrijkomen van Hierbij geeft een stof elektronen af aan
in het doosje past. Om ervoor te zorgen
energie. Dat gaat gewoonlijk gepaard een andere stof. Bij deze reactie zal een
dat het stripje op dezelfde plaats blijft,
met de vorming van gassen op hoge van deze stoffen een grote hoeveelheid
gebruik je best wat plakband. Zorg er
temperaturen. Deze explosie veroorzaakt gas produceren die zich naar buiten
nu voor dat alle lucifers met het kopje
schokgolven in het medium waarin hij wurmt. En voilà, iemand is een oog
op het strijkvlak liggen. Hierna kom je al
optreedt en kan potentieel grote schade kwijt! Daarom probeerden wij het voor
aan de laatste stap: het doosje intapen met
veroorzaken. Explosies worden als deflag- u uit in enkele volledig verantwoorde
plakband. Het is belangrijk dat het doosje
raties, explosieve verbrandingen van een experimentjes met al dan niet ontvlambaar
volledig en goed dichtgeplakt is langs alle
stof, gecategoriseerd als de schokgolven materiaal, the soft edition.
zijden, bij voorkeur quasi luchtdicht. Laat
subsonisch zijn of lager dan de snelheid Experiment 1: luciferdoosjes
het nu ontploffen door het hard tegen
waarmee geluid zich voortplant. Als deze Dit is veruit de snelste en minst ambitieuze
de muur te gooien of erop te slaan met een stuk hout of een hamer, liefst met behoud van alle ledematen. Door deze
"Opvliegende vogens en verschrikte wandelaars gegarandeerd"
beweging zullen alle lucifers tegelijk ontsteken en de gassen van de vlam, die niet kunnen ontsnappen, zullen een kleine ontploffing veroorzaken. Duct tape geeft de luidste ontploffing, door zijn betere afdichtingseigenschappen en
schilder-
stape geeft meer spectaculaire vlammen door zijn meer papierachtige structuur. Onze testobjecten ten slotte, enigszins beroerd door de kleine schokgolf, leken echter weinig geschaad door de beperkte warmteontwikkeling. Dat is dan weer een troost voor uw kroost, dat hun Playmo-
28
www.schamper.be
bil-figuurtjes
mening
bomexperiment
te lopen. In deze ontstopper zit namelijk
gegarandeerd. Enige voorzichtigheid is
zullen overleven.
natriumhydroxide. Wanneer dit oplost in
echter geboden, aangezien natriumhy-
Experiment 2: azijn en bakpoeder
water komt er veel warmte vrij en vormt
droxide een vrij corrosieve stof is. Dit
Een kleine bom maken uit huishoud-
het een sterke base. Dit alles corrodeert
goedje kan dan ook tot erg branderige en
materialen is a piece of cake. Cake met
het aluminium (als onedel metaal) onder
onaangename gevoelens leiden. En dan
azijn. Men neme een plastic flesje, dat
ontwikkeling van warmte en waterstofgas.
men voor ongeveer de helft vult met
Als de fles hermetisch afgesloten wordt
spreken we niet over temptation-jeuk in
azijn. Vervolgens strooi je enkele zakjes
zal deze uiteindelijk exploderen als de
aangewezen om een hippe duik-veilig-
bakpoeder in het flesje en schud je het
druk hoog genoeg wordt. De ontploffing
heidsbril en dito rubberen handschoenen
flesje gedurende twee minuten. Nu zou
vreet zich een weg door de zijkanten van
aan te trekken. We hebben empirisch
het helemaal hard en opgeblazen moeten
de bovenste helft van het flesje. Dit alles
ondervonden dat dat niet echt nodig
zijn. Als je je bom nu een tiental meter
gaat vergezeld van een vrij impressionante
was. En ook dat Schamperleden niet echt
de lucht in gooit op een hard oppervlak,
en enigszins bevredigende knal. Opvlie-
dapper zijn.
zal er een teleurstellende ontploffing
gende vogels en verschrikte wandelaars
de schaamstreek. Het leek ons dan ook
ontstaan. Of zo was het toch bij ons. Het basische bakpoeder reageert met het zure keukenazijn en daarbij ontstaat een gas, koolstofdioxide. De koolstofdioxide heeft meer ruimte nodig dan het bakpoeder en het azijn, waardoor de druk in het flesje toeneemt. Als het flesje dan uit elkaar springt, krijgen we een kleine ontploffing. Deze teleurstellende explosie bestond dan
"Bommen gemaakt uit keukenbenodigdheden zijn lame"
ook vooral uit een afgeschoten dopje. We hebben empirisch ondervonden dat bommen gemaakt uit keukenbenodigdheden redelijk lame zijn. Waarmee we niet
willen gezegd hebben dat het experiment een ontgoocheling was. Maar het was wel degelijk een ontgoocheling. De bom lijkt trouwens ook wel een kinderklassieker, aangezien het internet gevuld is met twaalfjarigen die graag hun chemische skills tentoonspreiden. Leuk voor op familiefeestjes! Experiment 3: Croftybom Nog eentje waar een zichzelf respecterende terrorist zich nooit mee bezig zou houden. Deze bom is dan ook vernoemd naar een merk van ontstopper. En iedereen weet dat terroristen zich meer bezighouden met verstoppen dan met ontstopper. In een flesje giet je voor de helft water, waar je vervolgens kleine bolletjes aluminiumfolie bij doet. Vervolgens giet je er ontstoppingsmiddel bij, draai je de dop op het flesje en zoek je veiliger oorden op zonder enige van de testobjecten omver
wetenschap
29
LEREN PROTESTEREN
HOE PROTESTEREN BETER KAN
"Als de vakbonden vandaag één grote fout maken, dan is dat dat zij falen in massacommunicatie"
Occupy Wall Street, de Women’s March, #jesuistheo … Protesten vullen bijna dagelijks vele krantenpagina’s. Toch verandert er schijnbaar weinig. De vraag rijst: is protest wel functioneel? En als dat niet het geval is, waar loopt het dan fout?
DOOR ELISABETH GOETHALS, MAXIM LIPPEVELD FOTO’S DOOR ARTHUR JOOS
“Kom me maar even interviewen”, mailde professor Jan
in al zijn varianten, is één van de meest effectieve manieren om
Dumolyn en met die gevleugelde woorden bevonden we ons
tot resultaten te komen. Het tegendeel lijkt echter waar te zijn.
een aantal uur later bij de vakgroep Geschiedenis. Omgeven
Met z’n allen verzamelen we op straat, met z’n allen leggen we
door lijvige kronieken en stoffige geschiedschrijvingen gingen
het verkeer op belangrijke kruispunten stil, met z’n allen nemen
we met Dumolyn op zoek naar een verklaring op de vraag ‘Is
we trommels te hand om de uitspraak ‘de maat is vol’ nog wat
protest wel zo nuttig?’
meer kracht bij te zetten. Maar veel resultaat zien we niet. Hoe komt dat toch? Teren we collectief op een illusie van impact?
HET PROTESTILLUSIE SYNDICALISME IN DE VRIEZER “Er is doorheen de geschiedenis eigenlijk geen enkele sociaal-economische verandering die door de mens zomaar ten goede werd
Dumolyn zoekt zijn verklaring in de huidige trend van het
gedaan. Alles is afgedwongen door strijd”, vertelt Dumolyn.
antisyndicalisme, een trend die volgens hem deels ontstond
“Neem nu bijvoorbeeld het algemeen stemrecht. Men vergeet dat
door de geschiedkundige nalatigheid waar de jongere generaties
er drie grote stakingen hebben plaatsgevonden om dat algemeen
gezamenlijk last van hebben. Wat vakbonden ons ten goede
stemrecht af te dwingen, dat er mensen in die strijd het leven
hebben gebracht in het verleden, zijn we vergeten. We zien het
hebben gelaten.” Geen enkele historicus zal het ontkennen: strijd,
nut er niet van in. Vakbonden duiken wel vaker op in de media,
30
www.schamper.be
maar meer om pek en veren over hun
heden ook onlosmakelijk verbonden met
protestacties heen te gieten dan om hun
de kracht en reikwijdte van het internet.
verwezenlijkingen in de verf te zetten.
Het is nooit makkelijker geweest om
Deels ligt de schuld ook bij henzelf, laat
je meningen te uiten en je gal te spuien
Dumolyn ons weten. Vakbonden worden
richting de rest van de wereld. Met een
succesvolle en gesteunde acties brachten
door de Y-generatie beschouwd als een
paar rake slagen op het toetsenbord of
een protest op gang en maakten zo het
oud, in carreaux gekleed comité dat
het oprichten van een Facebookgroep
verschil.
zijn dagen slijt rond tonvuurtjes en zijn
kun je een protest starten. Deze vorm van
stembanden door de zoveelste slogan aan
protest wordt vaak bestempeld als slackti-
flarden heeft geschreeuwd. De vakbonden
visme: een vorm van activisme die weinig
zijn zodanig opgegaan in het protest
engagement vraagt van de ‘activist’. Een
… maar vooral uit je comfortzone, dat is de
dat ze vergaten te moderniseren en daar
simpele klik op het internet gehuld in de
conclusie. Wat levert er echt resultaten op?
lijdt hun imago onder. “Je mag namelijk
anonimiteit die ermee gepaard gaat, meer
De boel afzetten. Pickets zetten, niemand
niet vergeten dat er ook nog iets is als
is er schijnbaar niet nodig om actie te
doorlaten, een kruispunt blokkeren …
de publieke opinie. Daar moet je ook
ondernemen.
kortom de confrontatie aangaan.“Dat
op voorbereid zijn. Als de vakbonden
Het fenomeen slacktivisme kan door
betekent niet dat je met de politie moet
vandaag één grote fout maken dan is het
iedereen gebruikt worden om snel een
gaan vechten, dat is dom. Hou je gewoon
dat zij, in tegenstelling tot de nieuwere,
beweging op poten te zetten voor eender
bij de simpele dingen: ambetant zijn,
hippere
welk initiatief: één van rond de kerktoren
lastig zijn. Dat is iets dat doorheen de
of met wereldwijd bereik. Dat toonde
geschiedenis voor de meerderheid van
Anders
de
de bevolking iets heeft opgebracht.” De
Universiteit van Copenhagen aan met
softies ten spijt, een protest moet gevoeld
zijn Stork Fountain experiment. In dit
worden. Het is een kwestie van duidelijke
Maar vakbonden stellen precies datgene
(qua methodologische waarde betwij-
organisatie, een duidelijke ideologie en
voor wat de jongere generatie in z’n
felbare) experiment slaagde hij erin om in
het uitsluiten van gratuit geweld.
protesten
protestbewegingen,
falen
in
massacommunicatie”, aldus Dumolyn.
VAKBONDEN UIT DE KAST
mist:
structuur.
Naast
Colding-Jørgensen
van
de
twee weken 27.000 mensen te verzamelen
duidelijke problemen van een gebrek aan
in een Facebookgroep die opgericht was
ideologie, leiderschap en een eenduidig
om de afbraak van de Storkfontein te
doel tijdens het protest, situeert het grootste
voorkomen. Er was echter helemaal geen
probleem zich in wat er na het protest
plan om die fontein ooit af te breken, wat
gebeurt. Soms eindigt een protest in een
meteen het probleem van slacktivisme
gewelddadige confrontatie met de politie
blootlegt. De gemiddelde slacktivist geeft
en vaker wel dan niet dooft de protestbe-
minder om het probleem zelf en meer om
weging gewoon uit. Achter de schermen
het sussen van zijn of haar geweten.
van grote demonstraties schuilt er zelden
En toch hoeft activisme op het internet
een goed draaiende en meer permanente
niet steeds gedegradeerd te worden tot
organisatie die zich met de opvolging
slacktivisme. Websites als avaaz.org of
bezighoudt. Een organisatie die ervoor zorgt dat de eisen van de demonstranten
men moet aanwezig zijn. IRL, zoals dat dan heet.” Dat is tevens iets wat een blik
op de victories-pagina van Avaaz bevestigt. Zeven van de tien volgens hen meest
BREEK UIT JEZELF
"De softies ten spijt, een protest moest gevoeld worden"
change.org tonen het tegendeel aan. Ze
bieden een platform om een beweging op
zich een weg weten te banen doorheen de
poten te zetten en stellen iedereen die het
ingewikkelde en langdradige processen
wil daarmee in staat om aan te tonen dat ze
van de politieke wereld om vervolgens
een grote groep medestanders achter zich
effectief een structurele verandering te
hebben. Al moet die goednieuwsshow
bewerkstelligen.
vaak ook met een korrel zout genomen worden. Slacktivisme loert ook hier steeds
#SLACKTIVISM
om de hoek. “Het mag niet te vrijblijvend, te gemakkelijk worden”, meent Dumolyn.
Naast het fysieke aspect is protest in het
wetenschap
“Er moet fysiek gemobiliseerd worden,
31
WETENSCHAPSBATTLE OP ZOEK NAAR DE EINSTEINS VAN MORGEN Einstein zei ooit: ‘Als je het niet uitgelegd krijgt aan een zesjarige, begrijp je het zelf niet’. Toen Hans Van De Water drie jaar geleden samen met zijn dochter op de Kinderuniversiteit van de UAntwerpen was, dacht hij net hetzelfde. DOOR ROXANNA DELEERSNYDER
Hij stelde vast dat wetenschappers er
Anderzijds kunnen ook alle onderzoekers
veel beter in slagen om hun onderzoek
zich
helder en overtuigend uit te leggen als er
doctorandi aan de verschillende univer-
kinderen op de eerste rij zitten. Vandaar
siteiten in Vlaanderen, maar ook bijvoor-
het idee van de ‘Wetenschapsbattle’: een
beeld kandidaten die werken aan een
wedstrijd voor wetenschappers, die hun
onderzoek in een bepaald bedrijf. Tijdens
onderzoeksthema moeten uitleggen aan
de voorrondes krijgen zij elk 15 minuten
kinderen uit de lagere school.
om hun onderzoek uit te leggen aan het
inschrijven.
Dit
zijn
meestal
jonge publiek. Van De Water is zelf politicoloog
HOE ZIT HET PRECIES IN ELKAAR?
van opleiding, maar heeft een sterke interesse in wetenschappen en vooral in
THE HALL OF FAME
Enerzijds kan elke lagere school van
wetenschapscommunicatie. Zijn groot
Vlaanderen en Nederlandstalig Brussel
voorbeeld was Hans Rosling, de Zweedse
Martijn Peters doctoreert aan de vakgroep
zich inschrijven om een wetenschaps-
statisticus die allerlei data probeerde uit te
Organische en Bio-polymere Chemie aan
battle te hosten. De expertenjury selecteert
leggen aan de hand van simpele grafieken
de Universiteit Hasselt en was de winnaar
en klare, heldere taal. Het project
van de Wetenschapsbattle 2016. Hij
"Het nuttige met het aangename
van Hans Van De Water en
legde nanotechnologie voor hersenon-
combineren, het creative met
zijn
derzoek uit aan de hand van lichtgevende
ligt in dezelfde lijn: complex
Minions.
wetenschappelijk
het intellectuele, dat is wat mij fascineert en energie geeft"
collega
Toon
Verlinden onderzoek
“Ik heb wetenschapscommunicatie al
uitleggen aan leerlingen uit de
altijd iets superplezant gevonden, een
lagere school. Ze benadrukken de
passie die ik vroeg in mijn doctoraat heb
belangrijke rol van de kinderen
ontdekt. Mensen op een entertainende
in dit project: “Wij zijn alleen
manier informeren over wetenschap is iets
vervolgens één school per provincie
verantwoordelijk voor het selecteren van
uniek. Het nuttige met het aangename
op basis van criteria zoals originaliteit,
de scholen zelf. Nadat die keuze gemaakt
combineren,
samenhorigheid en diversiteit. Volgens
is, ligt alles in de handen van het publiek,
intellectuele, dat is wat mij fascineert en
organisator
Hans
De
creatieve
met
het
Water
namelijk de kinderen. Zij kiezen welke
energie geeft."
selecteert de jury een mix van scholen
wetenschappers ze willen uitnodigen op
Martijn had voorheen geen ervaring met
met ervaring en scholen met kansarmere
hun school, wie de voorrondes wint en
lesgeven aan kinderen, maar hijhad wel
kinderen, waarvan ze weten dat het
ook wie er uiteindelijk de grote finale
een duidelijke aanpak. Hij vroeg vooral
project een grote impact op de leerlingen
wint." Met de Wetenschapsbattle willen
veel rond over wat de kinderen interes-
zal hebben. Er vindt één voorronde per
de organisatoren dan ook bewijzen dat
seert. Waar zijn ze mee bezig? Waar
provincie plaats en om af te sluiten is er de
kinderen ideale coaches kunnen zijn voor
praten ze over met hun vrienden en
grote finale in Technopolis, Mechelen.
volwassenen.
vriendinnetjes? Eenmaal hij een antwoord
32
Van
het
www.schamper.be
"Je moet jezelf open en kwetsbaar opstellen om op hun niveau te kunnen denken er werken"
had op deze vragen, was hij twee weken
was de winnares van de eerste editie in
voelen ze zich verkleuterd en daar hebben
bezig met de presentatie voor te bereiden.
2015. Zij doctoreerde toen aan de faculteit
ze een hekel aan!”
Volgens Martijn is het heel moeilijk om je
“Geneeskunde
gezondheidsweten-
De winnares van de UGent had wel een
onderzoek simpel uit te leggen. Je moet
schappen” en legde haar onderzoek over
toneel- en een lerarenopleiding gevolgd,
het echt tot in de kern begrijpen en heel
leukemie uit aan de hand van marshmallows
waardoor ze wat meer voeling had met
goed kennen om het op zo’n manier te
(witte bloedcellen) en rode m&m’s (rode
haar publiek. Toch vond ze het ook
vereenvoudigen.
bloedcellen). “Rekening houden met het
een grote uitdaging aangezien ze niet
De winnaar van de Wetenschapsbattle
leeftijdsverschil van de kinderen vond ik
opgeleid was om les te geven aan zo’n jong
2016 kijkt heel positief terug op deze
de grootste uitdaging: de kinderen van
publiek. “Ik maak af en toe wetenschappe-
ervaring en raadt iedereen aan om mee
het eerste leerjaar kunnen nauwelijks
lijke analyses voor Canvas en ik vind het
te doen: “Je wordt er behandeld als een
lezen, terwijl die van het zesde leerjaar
heel interessant om wetenschappelijke
rockster: ze willen je handtekening en
zich al voorbereiden op het middelbaar.
thema’s uit te leggen aan zowel kinderen
samen op de foto gaan ... de energie die
Daardoor kan je bijvoorbeeld niet veel
als volwassenen. Na het winnen van de
de kinderen je geven is echt geweldig!”
woorden plaatsen op je slides, maar moet je
Wetenschapsbattle heb ik meerdere keren
Zijn
deelnemende
vooral met afbeeldingen werken.” Hetty
mijn presentatie gedaan en vaak zaten er
wetenschappers is om de eigen leefwereld
gaf tijdens haar presentatie vaak ook extra
ook ouders bij. Die spraken me achteraf
los te laten en zich te verdiepen in die
uitleg aan de oudere kinderen en stelde de
vaak aan om hun interesse te tonen in het
van de kinderen. “Je moet jezelf open en
jonge generatie gerust indien ze het niet
onderwerp en dat deed me echt plezier.
kwetsbaar opstellen om op hun niveau
begrepen. Volgens Hetty zit het geheim
Zo zie je maar dat veel mensen geïnteres-
te kunnen denken en werken”, Aldus
in afstand nemen van je onderzoek, kijken
seerd zijn in wetenschap, maar dat ze er
Martijn.
naar het groter geheel en er structuur in
gewoon weinig over weten. Door goede
Ook de Universiteit Gent werd in het
brengen. Haar ultieme tip voor de nieuwe
wetenschapscommunicatie kunnen we
verleden succesvol vertegenwoordigd op
kandidaten is om de dingen simpel, maar
wetenschap dichter brengen bij het groot
de Wetenschapsbattle: Hetty Helsmoortel
ook niet te eenvoudig voor te stellen
publiek."
advies
voor
de
&
en uit te leggen aan de kinderen. “Dan wetenschap
33
BINNENKORT IEDEREEN EEN BEETJE BLANDINO?
TOLSTOJ EN AUSTEN BINNENKORT VERPLICHT IN DE BOEKENKAST VAN ELKE STUDENT. OF NIET HEUS? Onderzoek toont aan dat mensen die literatuur lezen vaker een hoog empathisch vermogen hebben. Tijd om dan maar de leeslijsten bij alle studierichtingen van het hoger onderwijs in te voeren als ingepakte lesjes menselijkheid? DOOR SHAUNI DE GUSSEM, LIESELOT LE COMTE
Als het over empathie in literatuur gaat, vatte Dostojevski in zijn ‘Aantekeningen
scher zou maken, maar er is zeker geen
uit het dodenhuis’ het in vijf woorden
eenduidig
perfect samen: “Ook hij had een moeder.”
duidelijk dat literatuur waardevol is en
Maar gaat de stelling verder dan enkel
ons in staat stelt om bepaalde vormen van
wat geleuter van de vijftigjarige blanke
kennis te ontwikkelen die we niet echt
leidster van de lokale leesclub?
op andere manieren kunnen verwerven.
bewijs.
Het
is
FOTO DOOR SHAUNI DE GUSSEM
weliswaar
We kunnen in de journalistiek terecht voor de feitenkennis - tot voor kort
LEUGENS, VERDOMDE LEUGENS EN STATISTIEK
toch -, maar wat je in literatuur vindt, is de kennis die gebaseerd is op mogelijk-
Raymond Mar en Keath Oatley, twee
heden. Literatuur wordt een laboratorium
onderzoekers uit Canada, zijn in studies
waarin je gedachten kunt uitproberen.
uit 2006 en 2009 afzonderlijk tot de
Een van de kwalen van vandaag is dat
conclusie gekomen dat individuen die
alles heel eenduidig wordt voorgesteld.
vaak fictie lezen andere mensen beter
De boodschap die literatuur kan brengen,
lijken te begrijpen en een beter vermogen
is dat de wereld complex is. Laten we
hebben om de wereld door hun ogen
recht doen aan die complexiteit door die
te zien. “Maar die correlatie kan ook
verschillende perspectieven een plaats
verklaard worden doordat empathische
te geven. Literatuur is een waardevolle
mensen net andere realiteiten in literatuur
bron naast filosofische, historische en
sneller opzoeken dan minder empathische
wetenschappelijke kennis die we kunnen
mensen”, legde professor in de Letter-
aanbieden in verschillende disciplines
kunde Bart Keunen vorig jaar uit met
zoals
een 'kip en het ei'-discussie. Maar Mar
wetenschappen.”
politicologie
en
de
‘hardere’
en Oatley hadden zulke opmerkingen voorzien en zelfs na het incalculeren
UTOPISCH IDEE?
van die mogelijke verklaring, bleef hun stelling staan.
Laten we ervan uitgaan dat literatuur een effectieve meerwaarde kan bieden, hoe haalbaar is het idee om literatuur
GEDACHTENEXPERIMENTEN
te introduceren in de niet-humanitiesLars
de
richtingen? Bernaerts is daar iets scepti-
Nederlandse Letterkunde, nuanceert: “Er
Bernaerts,
professor
in
scher over: “Het misschien utopisch om
zijn aanwijzingen dat literatuur empathi-
te denken dat we dat kunnen realiseren. Mensen
34
zijn
moeilijk
te
motiveren www.schamper.be
als je hen iets oplegt. Daarbij kan je
ontwikkeling’ op het programma kwam,
voor literatuur. Vroeger had iedereen al
niet gewoon een leeslijst opleggen en
waarin belangrijke concepten in verband
heel wat gelezen voor ze aan de universiteit
studenten aan hun lot overlaten. Er is toch
met sociale verhouding en wereldpo-
kwamen studeren. Tegenwoordig komt er
wat begeleiding nodig. Het werk moet
litiek worden gedoceerd. Laat staan dat ze
zodanig veel op ons af dat het onmogelijk
gekaderd worden door bijvoorbeeld een
een boek zouden moeten lezen. Maar als
is om nog mee te zijn of om zelfs maar
introductiesessie, feedbackgesprekken of
keuzevak zou het wel kunnen aanslaan,
de klassiekers te lezen. Toch zou het mooi
discussies over de thematiek.”
toch als er voldoende duiding is waarom
zijn mocht er weer aandacht komen voor
De studenten geneeskunde staan alvast
literatuur nuttig kan zijn voor onze
literatuur in alle richtingen. En dan liefst
niet te popelen om een boek open te
richting.”
toegespitst op de opleiding zelf, omdat je
slaan. Los van hun desinteresse voor
het niet allemaal gelezen kunt hebben. Hij
de perikelen van Anna of Dorian is de
Professor Georges Martyn, die onder
geeft een concreet voorstel mee: “Vraag
werkdruk hun voornaamste bezorgdheid.
meer ‘Law and Literature’ doceert, vreest
aan elke prof om bij zijn vak een citaat
Ook Lore, studente Agro- en Biotechno-
eveneens dat het idee om literatuur
uit een roman te plaatsen die thematisch
logie, twijfelt aan het enthousiasme van
algemeen in te voeren nooit werkelijkheid
verband houdt met de leerstof om zo
haar medestudenten: “Er was al enorm
zal worden: “We moeten zo veel materie
studenten te triggeren om aan het lezen te
veel weerstand toen het vak ‘duurzame
over ons eigen vakgebied zien dat het
slaan. Of plaats op Minerva een ‘citaat van
moeilijk wordt om ruimte vrij te maken
de dag’ of een stukje poëzie.”
"De boodschap die literatuur kan brengen, is dat de wereld complex is."
>LARS BERNAERTS
cultuur/wetenschap
35
CULTUURAGENDA
AMBER HAZE, FRANCESCA PALAMIDESSI 04/03, Huis van Alijn
DOOR ROXANNA DELEERSNYDER
LA NUIT AMERICAINE 28/02. KASK cinema
CONCERT - Blut, maar toch een concertje meepikken op
FILM - Voor de oude filmliefhebbers speelt KASK Cinema op
zaterdagavond? Dan is het Huis van Alijn the place to be. De
dinsdag 28 februari de klassieker ‘La Nuit Américaine’. De film
Italiaanse Francesca Palamidessi is momenteel op tournee door
gaat over een filmploeg die een langspeelfilm draait, maar die heel
Europa om haar nieuwe cd 'Amber Haze' voor te stellen. Op
wat tegenslagen kent, waardoor de ploeg in de problemen komt
zaterdagavond 4 maart stopt ze ook even in Gent voor een intiem
en moet roeien met de riemen die ze hebben. François Truffaut,
concert op de zolder van het Huis van Alijn. Ze omschrijft haar
die de film schreef en regisseerde, speelt ook de regisseur in de
muziek zelf als een combinatie van radicale improvisatie, elektro-
hoofdrol. Het metaniveau gaat nog verder, want Truffaut stak ‘La
nische muziek en zang. Voor dit concert wordt ze bovendien
Nuit Américaine’ vol met referenties naar zijn eigen films, zijn
vergezeld door SCHNTZL: Hendrik Lasure op piano
lievelingscineasten en naar Hollywood. Een ode aan film maken
en effecten en Casper Van De Velde op drums en objects. De
en cinema volgens velen - vol doordenkers, dus stay alert!
toegang is gratis, dus allen daarheen!
L’HOMMMM, FÜNF LEICHTE TANZSPIELE 01/03-02/03, De Vooruit
BLIND CHOICES 22/05-05/03, Blanco
THEATER/DANS - Kan je niet kiezen tussen een theater- of een
TENTOONSTELLING - Ooit al een blind date gehad met een
dansvoorstelling? Geen probleem, want ‘Fünf Leichte Tanzspiele’
kunstwerk? Dit is je kans! Conrad Willems en Joan Hus, twee
is het beide! De voorstelling gaat over taal. Niet de taal waarin
kunstenaars, tonen een selectie tekeningen en beeldend werk.
wij spreken maar een oertaal, een spel, een verbeelding die vóór
De tekeningen staan genummerd opgesteld met de rug naar de
het begrijpen komt. Het illustreert hoe snel taal ontstaat, hoe
toeschouwers en de bezoekers trekken een nummer uit twee
makkelijk we iets onvatbaars begrijpen en hoe vanzelfsprekend
stapels. Deze nummers stemmen overeen met een tekening van
een wereldbeeld zich uittekent. De voorstelling neemt je terug
elk van beide kunstenaars, die vervolgens worden omgedraaid
naar het sérieux van het kind-zijn, waarbij elke vorm ontdekt
en opgehangen. Het resultaat van de trekking is een persoon-
moet worden, waarbij inhoud nog abstractie is en abstractie heel
lijke tentoonstelling met slechts twee werken. Door ze te isoleren
normaal.
krijgen deze tekeningen bijzondere aandacht. Klinkt als een unieke ervaring, dus why not give it a try?
36
www.schamper.be
"IRANIËRS ZIJN NET ZO LIEF EN CORRUPT ALS BELGEN" KADER ABDOLAH IN GENT "Weggaan, weggaan, weggaan." Kader Abdolah herhaalt het thema van zijn lezing tot het bij elke aanwezige in het Museum voor Schone Kunsten is binnengedrongen. De Iraans-Nederlandse schrijver spreekt uit ondervinding. Al doet hij zijn levensverhaal vaak een stuk luchtiger uitschijnen dan de werkelijkheid.
DOOR LAURA MASSA, PIETERJAN SCHEPENS, TOM ANTONISSEN FOTO’S DOOR SHAUNI DE GUSSEM
cultuur
37
Iran. Een godvergeten stad hoog in de
IRAANSE REVOLUTIE
bergen. Het huis achter de moskee. Dat
het natuurlijk ook heel wat makkelijker dan Hossein Sadjadi Ghaemmaghami
is de setting waar Abdolah opgroeide.
Vrouwelijk schoon bracht hem ook
Als kind had hij twee dromen: president
dichter bij zijn tweede ambitie - hij trok
Farahani, zijn echte naam.
van het vaderland worden of een groot
naar de universiteit van Teheran om daar
dichter zijn. Beiden geen evidentie: er
Natuurkunde te studeren, in de hoop zo
was weinig ruimte voor presidenten in het
later een vrouwenmagneet te worden.
In 1985 vlucht Kader uit Iran. Eerst naar
Iran van de sjah, en de grote huisbiblio-
Aan de universiteit raakte hij verzeild in
Istanbul, om uiteindelijk in Nederland
theek, stampvol met de meesterwerken
een linkse verzetsgroep tegen het regime
te belanden. Het was de goedkoopste
van eeuwen Perzische literatuur, deden
van de sjah. De Iraanse Revolutie van 1979
bestemming, beweert hij, die de mensens-
hem wanhopen dat alles al geschreven
bracht echter geen heil. Kader verloor
mokkelaars - ‘een normaal beroep’ - hem
was. Toen streken Amerikaanse pockets -
vrienden aan de repressie zowel door de
konden aanbieden, want het was er koud
detectives en meer - neer in zijn geboor-
sjah als door de Islamitische Republiek
en de taal was veel te ingewikkeld. Een
testad. Schandaal! Op de kaften stonden
van de ayatollahs. Aan twee van hen
mening die Kader ook was toegedaan.
vrouwen in korte rokken - en de kortste
ontleent hij zijn pseudoniem: Kader en
Tot driemaal toe probeerde hij met een
rok werd meteen het eerste boek dat
Abdolah. De schrijver spreekt tijdens de
vals paspoort naar de Verenigde Staten te
Kader naar huis smokkelde. “Als schrijven
lezing overigens vaak over Kader Abdolah
vliegen, maar elke keer werd hij staande
over korte rokken kan gaan, kan ik het
wanneer hij het over zichzelf heeft. Het
gehouden. In plaats van in het glamoureuze
ook”, aldus Abdolah.
is één van de vele kleine technieken die
New York eindigde zijn migratietocht na
hij gebruikt om zich te profileren - al bekt
tweeënhalf jaar in landelijk Overijssel. In
JIP EN JANNEKE
"Ik ben niet supergetalenteerd."
38
www.schamper.be
het eerste huis dat hij toegewezen kreeg, achter de kerk van een door en door gereformeerd dorp met zo'n zwaar dialect dat hij er met zijn gebrekkige ‘Ik heet Kader’ als enige Algemeen Nederlands sprak, besloot hij zich bij zijn Hollandse toekomst neer te leggen en dan maar een beroemd Perzisch-Nederlands schrijver te worden. Hij trok naar de bibliotheek in het nabije Zwolle, en op zijn ‘urgente vraag’ aan de bibliothecaresse om hem iets te geven waarmee hij Nederlands kon leren, stak ze hem 'Jip en Janneke' in handen.
SCHRIJVEN ALS ROEPING De hulp van Annie M.G. Schmidt wierp haar vruchten af. Kader maakte zich het Nederlands snel eigen, sloeg aan het schrijven en de rest is geschiedenis. Verhalenbundels, romans en columns verschenen in zijn geheel eigen schrijfwijze: zonder dure of poëtische woorden,
een masker van een bijna manische
maar in een stijl die een combinatie is
vertelstijl, met een gevoel voor timing
'Ooggetuigen’
van de Perzische verteltradities en de
dat het publiek keer op keer in lachen
grootste deel ingenomen door
Nederlandse helderheid. Tijdens de lezing
doet uitbarsten. Zijn moeder de week
schetsen en schilderijen van de
drukt hij het ons nog eens op het hart:
ervoor voor het eerst in jaren terugzien
Spaanse
"Ik ben niet supergetalenteerd." In die
- in Dubai, want hij mag Iran niet in en
Goya. De 18e-eeuwse ‘meester
valse bescheidenheid is hij niet helemaal
zij is te oud om naar Nederland te vliegen
van de marteling’ oogt bijzonder
oneerlijk. Schrijver worden was veeleer
- vertelt hij als een reeks grappig quotes,
modern,
een doel dan een roeping. Terwijl zijn
en werkt hij af met het nemen van foto's
door bewerking van de Iraanse
familie en vrienden geen optie hadden om
van het publiek om naar haar te sturen.
kunstenares Farideh Lashai. In
Iran te verlaten of zelf slachtoffer werden
Een publiek waarin hij zich overigens
installaties
van het regime, geraakte hij wél in het
thuis voelt, want “Belgen zijn net zo lief
personages uit de landschappen,
Westen. Dat schuldgevoel drijft hem
en corrupt als Iraniërs." Hij schetst zijn
om de aandacht van de kijker
ertoe steeds betere boeken te schrijven. En
levensverhaal als een tragikomedie, die
even op de technische waarde
Nederland lijkt het te waarderen: in 2007
niet verstoord zal worden door harde
van de achtergrond te richten. Ook
verkozen lezers ‘Het huis van de moskee’
politiek analyses of oprechte vragen uit
de indrukwekkende organische
tot het op één na beste Nederlandstalige
het publiek. Kader Abdolah is een fascine-
installatie van planten, beenderen
boek aller tijden.
rende mythe over een vluchteling die
en oude nokia's doet het MSK
zich succesvol heruitvond in zijn nieuwe
eer aan. Voor wie even tijd
thuisland, maar zoals zovele mythen biedt
heeft: om het hoekje wordt nog
hij meer vraagtekens dan antwoorden.
steeds het Lam Gods gerestau-
IMPOSANTE POSEUR Betekent dit dat de vluchteling een
wordt
voor
grootheid
zowel
Francisco
origineel
schrapt
zij
als
Goya’s
reerd. Tot 2019 te bezichtigen!
canonieke status bereikt heeft? Misschien. Kader verbergt zich de hele avond achter
cultuur
het
39
"AL DIE AANDACHT STOORT MI
EEN INTERVIEW MET DE VROUW ACHTER DE FIGUUR VAN "DE GENTSE DAME M Els Pieters, of eerder bekend onder de naam ‘dame met bloem’, geniet grote bekendheid op het internet, op partijcongressen van sp.a en ook in de Gentse straten. Zij leeft volgens haar eigen YOLO-levensvisie en die deelt ze nu graag met ons. Een interview. DOOR SHAUNI DE GUSSEM FOTO’S DOOR SHAUNI DE GUSSEM
De meeste mensen kennen jou van het internet als de dame met bloem die regelmatig gespot wordt op sp.a-congressen en lessen Belgisch Publiekrecht. Hoe ver gaat jouw interesse voor politiek?
"Ik volg graag die lessen omdat ze zo
was. Jonge mensen hebben ook meer het
leerrijk zijn. Dat is mijn manier om
lef om eraan te beginnen, en dat vind ik
politieke kennis op te doen en bij te leren
wel tof."
over de structuren, want het is allemaal zeer complex in België. Ik volg allerlei
Heb je zelf gestudeerd na je middelbaar?
Pieters: "Ik schaar me helemaal achter
vakken, maar specifiek het vak Staats-
de visie van de sp.a. Ik vind dat ze een
recht (tegenwoordig Belgisch Publiek-
"Ik heb nog aan buitenlandse universi-
uitstekend programma hebben. Ze voelen
recht, red.) vind ik heel belangrijk. Om de
teiten in de Verenigde Staten, Engeland,
situaties te kunnen volgen in de kranten
Frankrijk en Duitsland gestudeerd om de
meeste politiekers heden ten dage niet
en het nieuws moet je toch wel goed op
talen te bestuderen. Ik had Boekhouden
meer doen. Integendeel, die kennen een
de hoogte zijn van hoe het werkt."
gestudeerd en daarna ben ik me heel
met de gewone mens mee, iets wat de
complete apathie ten opzichte van wat de modale Vlamingen denken en voelen. Sp.a heeft een minder hautaine houding en daar kan ik me achter scharen."
Heb je zelf politieke ambities?
Je komt in de lessen natuurlijk in aanraking met de studenten. Wat vind je van de studenten aan de UGent? "Ik vind ze fantastisch, echt gewoon
"Ik zou graag politiek adviseur zijn van
fantastisch. Er is altijd een zeer goede
een van de sp.a-politiekers. Dat is mijn
sfeer."
droom."
Waarom als adviseur? Waarom word je zelf geen politicus?
Voel je jezelf ook een echte Gentse student?
specifiek gaan specialiseren in het spreken van talen."
Wat doe je nu van werk? "Het liefste zou ik advies geven aan een minister of politicus."
Mensen spotten jou over heel Vlaanderen. Is het rondreizen in Vlaanderen jouw hobby? "België is zo tof om in rond te lopen en
"Ik heb me al mijn volledige leven student
ik verken dat graag. Ik ben graag toerist
"In de politiek is het uiteindelijk belangrijk
gevoeld. Ik vind het belangrijk om te
in eigen land. In de steden als Gent,
om bekend en intelligent te zijn. Je moet
blijven leren en om mee te zijn met alles,
Brugge, Antwerpen en Brussel is ook
ook een pak ervaring hebben om de
want alles evolueert zo snel."
zoveel te doen en te zien. Je moet leven
sociale en economische problemen te kunnen aanpakken. Hoe je de economie recht trekt tijdens een crisis, ... Sommige
Vind je dat de studenten doorheen de tijd veranderd zijn?
uiteindelijk. Je moet meepakken wat er te beleven valt."
Je zit vaak alleen, waarom?
politici hebben daar veel meer ervaring
"Tegenwoordig gaat alles met de PC,
mee. Daarom zou ik hen willen bijstaan
vroeger was alles met papier en krijt. De
"Ik shop graag en ik doe graag terrasjes.
en adviseren in plaats van zelf kopfiguur
studenten moeten naar mijn indruk meer
Ik zit dan in de zon met een biertje erbij
te worden."
leerstof verwerken en hebben veel meer
en dan spot ik mensen. Ik blijf zo lang
druk om te slagen in hun opleiding en
zitten als ik wil en ik ben volledig op
het leven. Ze krijgen meer kansen om te
mijn gemak. Ik leef intens in het nu en ik
gaan studeren, wat vroeger niet het geval
geniet daarvan."
Je bent vaak in de lessen rechten van de Universiteit Gent, ben je daar student? 40
www.schamper.be
IJ IN FEITE NIET"
MET BLOEM"
maar ik ga nooit mezelf gaan zoeken op Google. Sommige mensen houden bij
Hoe ga je om met je bekendheid? Vind je dat tof?
en Spanjaarden. Ik kom die in de verschil-
waar er iets over hen verschijnt, maar dat
lende Vlaamse steden tegen. Die kunnen
doe ik totaal niet."
"Ik heb daar geen last van. Ik vind het
mij niet voorbij of die moeten een foto
wel tof als mensen bij mij komen en
hebben. Dan is het kunnen spreken van
vragen om een foto. Overlangs sprak een
talen ook wel handig."
madame in Gent mij aan op een terras en
zei: “Ik heb een foto van jou gezien in de Verenigde Staten terwijl jij op dit eigenste terras ook iets zat te drinken." Dat was wel grappig. Ik heb grote fans bij de Japanners
Foto’s verschijnen dan meestal online. Ben je zelf vaak online en check je jezelf op het internet? "Nee, totaal niet. Ik ben online aanwezig
Ga je je soms naar je bekendheid gedragen? "Op terras kom je veel mensen tegen. Schoolkinderen bijvoorbeeld. Dan wuif je daarnaar en die wuiven terug, dat is tof. Op den duur is dat een gewoonte, iedereen wuift terug. Mijn modekeuze is niet speciaal gekozen om in de spotlight te lopen. Ik ga vaak voor zwart en modieuze stukken. De bloemen in mijn haar en mijn juwelen vind ik gewoon mooi om te dragen."
Wat is de zotste toer die je al meegemaakt hebt met fans? "Niet veel speciaals. Vaak willen ze gewoon foto’s en daar blijft het bij. Dat zijn meestal Japanners, Chinezen, Spanjaarden of andere toeristen. Ze blijven allemaal wel beleefd. Ik heb nog nooit iets onbeleefds meegemaakt."
“Geniet van het leven, leef in het nu.”
Studio Brussel heeft op Facebook ooit een foto van jou online gezet waarbij een grapje werd gemaakt ten koste van jou. Daar zijn veel reacties op gekomen. Stoort dat jou? "Mij stoort het niet dat er grapjes gemaakt worden. Ik zit ook al eens met andere mensen te lachen. Iedereen lacht al eens met iets. Ik vind iets belachelijk wat andere mensen niet belachelijk vinden. Opinies verschillen, keuzes verschillen. Mij stoort het absoluut niet."
Heb je nog raad aan studenten bij het begin van het tweede semester? "Geniet van het leven, leef in het nu. Dat pas ik ook toe. En ja, studeer hard. Haal je diploma. Maar bovenal, geniet." cultuur
41
GAT
IN UW
De gustibus et coloribus non disputandum est. Maar een goede raad op tijd en stond kan nooit kwaad. DOOR LOÏS SAVAT
>AMBER FABRÉ >21 JAAR >STUDENT RECHTEN
HUBERT< 79 JAAR< LEVENSGENIETER<
“Ik hou ervan om naar podcasts te luisteren. Dat
“In mijn ogen is er wel een groot cultureel
kunnen serieuze zijn, over politiek of economie,
aanbod, alleen weten veel mensen er niet van.
maar ook gewoon podcasts om te lachen. Bij de
Neem nu bijvoorbeeld boeken. Ik lees al eens
Amerikaanse verkiezingen was het wel handig,
graag
dan krijg je een duidelijk overzicht van wat er
gewoon Vlaamse zoals die van Pieter Aspe, maar
zoal gebeurd is. Ik volg bijvoorbeeld ook Radiolab,
eigenlijk worden er nog maar weinig boeken
die brengen bijzondere verhalen die je anders niet
gelezen. Er wordt te weinig over gesproken denk
hoort. Die kunnen echt over vanalles gaan. Bij veel
ik, al is dat wel afhankelijk van je omgeving.
podcasts komt er wekelijks een nieuwe, dan is het
Hier op den buiten is dat toch echt anders dan
een beetje zoals een televisieserie die je volgt. Ze
hedendaagse
detectiveverhalen,
ook
in de stad. Boeken en andere dingen worden
zijn niet zo populair en dat komt wellicht doordat
je minder aangereikt. Mensen gaan bijvoor-
het moeilijker is om je te concentreren als er visueel
beeld ook minder toneel of opera opzoeken als
niks is en dat is wel jammer. Het is misschien niet
ze daarvoor buiten hun gemeente moeten gaan.
ideaal voor iedereen, vooral in het begin is het
Het is jammer dat velen geen goesting hebben
wat moeilijk. Ik doe ook wel dingen tussendoor,
om te lezen, al moet je mensen ook niet gaan
maar je moet je aandacht erbij kunnen houden
dwingen om te lezen. Het hangt denk ik ook af
natuurlijk. De meerwaarde die het biedt is dat er
van je opleiding, dat wakkert lezen wat aan. Nu
thema’s aan bod komen die je anders zelf echt actief
krijgt iedereen wel meer kansen dan vroeger,
moet gaan opzoeken. Voor mij is het interessanter
iedereen gaat langer naar school en komt zo wat
dan radio. Uiteindelijk wil je vaak nog veel meer
meer in contact met boeken. Televisie kijken
over die onderwerpen te weten komen."
is misschien makkelijker, maar een goed boek lezen heeft zeker een meerwaarde. Je moet gewoon een grotere inspanning willen doen om je te ontspannen.”
42
www.schamper.be www.schamper.be
HET LIJSTJE MET SCHIJNBAAR WILLEKEURIGE ONDERWERPEN DIE TOCH EEN RODE DRAAD HEBBEN Hoe meer zielen, hoe meer vreugd! Maar met z’n drieën is het vroeg of laat altijd ambras. Hieronder enkele noemenswaardige driehoeksverhoudingen in de cinema uitgelicht. DOOR MICHELLE DE BAENE
Te beginnen bij dé klassieker ‘Casablanca’ van Michael Curtiz. Rick (Humphrey
1
Bogart) en Ilsa (Ingrid Bergman) beleefden ooit een liefdesvol avontuur in Parijs waarna de wegen van de twee oude geliefdes opnieuw kruisen, hetzij nu met Ilsa's man ... Hoewel haar hartje nog altijd sneller slaat voor Rick wint rationaliteit het van de liefde. Kiezen is verliezen maar we’ll always have Paris. Einde love triangle, snif.
2
De titel van de Mexicaanse roadmovie ‘Y tú mama también’ vrij vertaald in 'en ook je moeder' spreekt al voor zich. Een vrouw tegen de dertig en twee bronstige jongemannen, tevens beste kameraden, ondernemen samen een roadtrip door Mexico met alle amoureuze
perikelen van dien. Mucho sol, amor maar bovenal mucho sexo. Olé!
3
Een depressieve Joaquin Phoenix is van twee walletjes aan het eten in ‘Two Lovers’. De film van James Gray is een grote middelvinger naar de geïdealiseerde liefdesrelaties in de romantische Hollywood cinema. Maar ook al hunkeren velen naar een Helena, op ’t einde kiest men altijd voor Penelope, de veilige thuishaven (ik verklap niets).
4
Je pense comme toi qu'en amour, le couple n'est pas l’idéal. ‘Jules et Jim’ is een Nouvelle Vague-klassieker van François Truffaut bestaande uit een mix van l’amour, Parijs, een femme fatale en twee hartsvrienden Jules en Jim. Moraal van het verhaal: vertrouw nooit een vriend.
5 cultuur
Dit lijstje afsluiten doen we in stijl met Bertolucci’s ‘The Dreamers’ waarin een tweeling met een incestueuze relatie opduikt. Broer en zus strikken een naïeve buitenlandse student om bij hen in te trekken en vervolgens knusse slaappartijtjes te houden. Want geef toe, met drie is het toch altijd gezelliger, nietwaar?
43
ONZE PASSIE IS
FOTO
THE LIGHT BETWEEN OCEANS Derek Cianfrance
OMDAT
5 CINEMA’S + FILMCAFÉ Auteurs- en wereldfilms in de beste omstandigheden. Digitale cinema in een uniek kader en een gezellig filmcafé met ‘coole’ drank en muziek.
Studio Skoop | Sint-Annaplein 63, 9000 Gent | Tel: 09 225 08 45 info@studioskoop.be | www.studioskoop.be | volg ons op 44
en www.schamper.be
MUZIEK
BEBE REXHA - ALL YOUR FAULT: PT.1 Up and coming superster Bebe Rexha bracht onlangs de eerste
DOOR TIMME CRAEYE
een samenhangend geheel te vormen zonder in te boeten op
helft uit van haar tweedelige
avontuurlijke zijsprongen die elke
debuutalbum 'All Your Fault'. Met
song een eigen karakter geven,
zes liedjes houdt Rexha het kort,
van
naar eigen zeggen omdat ze wil
'Gateway Drug' tot de ontspannen
dat élk nummer met zorg gesmaakt
vibe van 'Atmosphere'. De thema’s
en
van zelfvertrouwen en de your-lo-
beoordeeld
wordt.
Zo’n
ambitieuze opzet brengt risico’s met zich mee als het materiaal blijkt
de
nostalgische
violen
in
ve-is-my-drugromantiek zijn dan
misschien wel weer wat afgezaagd
tegen te vallen, maar Bebe Rexha
in 2017. Zo zijn titels als 'Fuck Fake
lijkt een juiste beslissing te hebben
Friends' en lyrics à la ‘I can only
genomen met haar strategie. De EP staat volgeschreven met oorgas-
take you in small doses’ wat minder
indrukwekkend, maar Bebe weet
mische hooks die tot leven gebracht
ze tenminste met overtuiging te
worden door Bebe’s unieke (lees:
brengen. Over het algemeen is deel
nasale, maar toch uitstaanbare)
één van Rexha’s debuut veelbe-
stem. Haar talent als singer-song-
lovend en we verlangen al naar het
writer staat daarom terecht niet ter discussie op 'All Your Fault'. De productie op de tracks slaagt er bovendien in om
vervolg dat in april uitkomt. Watch out girls, want met 'All Your Fault' bewijst Bebe Rexha dat ze klaar is voor haar rol als pops nieuwste Bad Bitch (feat. Ty Dolla $ign).
SIMON BOCCANEGRA
OPERA DOOR SARAH VAN MEEL
Op een druilerige dinsdagavond waag ik mij aan een pareltje van
verschillende hoogtepunten maar de scène waarin Het Laatste
Verdi: 'Simon Boccanegra'. Weliswaar in het operagebouw van
Avondmaal van Da Vinci werd afgebeeld sprong erbovenuit.
Antwerpen, aangezien daar minder palen
De hele opera was één grote
in de weg staan dan in Gent. Het kost je
vloeiende voorstelling, maar
een ticket op de trein, maar het genot
je moest wel bij de pinken
van een ‘paalloos’ uitzicht is dat waard.
zijn. Tip: lees op voorhand
Soit, de opera was zoals een goede opera
het verhaal. Zoals het een
moest zijn. Een opera waar de kostuums
opera betaamt, was een het
eindelijk aangepast zijn aan het verhaal,
een hoorspel vol drama,
zonder al te veel moderne frullen. Verder
rollende ogen, wapperende
had ik het uitzicht op een draaitoneel
handen en onrustwekkende
dat bleef fascineren met sfeerbelichting
uitspraken
waarover duidelijk is nagedacht. De
klaringen,
kwaliteit van de muziek en zang waren
vergiffenisklaagzang
uitmuntend, zeker de stukken waarbij het
als
liefdesver-
haatuitingen, en
bedreiging. De dood is nooit
koor de registers opentrok. De sfeer was duister, net als het verhaal
veraf en het noodlot kwam er hoe dan ook wel aan, maar dit
zelf. Een politieke thriller zich afspelend tijdens de eenmaking
werd met zoveel overdaad verkondigd dat het uiteindelijk iets
van Italië in de 19e eeuw, hoewel er heel wat tijdssprongen
tragikomisch kreeg. Al bij al ietwat te gepolijst, en misschien
en anachronismen werden gebruikt. De voorstelling kende
mocht er een tikje meer rauwheid in zitten.
cultuur
45
DE LIEGENDE REPORTER
GENERATIE GISTEREN
Elke maand werpt een oud-hoogleraar van de universiteit zijn of haar licht op de meest beloftevolle jonge Vlaamse leeuwen uit het culturele veld. Want jong geweld en de oude garde hebben vaak meer gemeen dan ze zouden toegeven. Deze week: Maarten Boudry.
DOOR WOUTER DE RYCKE
De warmte die de eerste heldere dag van
opnieuw van zo dichtbij ging moeten zien,
een zin voor die mij is bijgebleven. ‘Hoeveel
februari achterliet op de Gentse kasseien
omdat ik, kortom, niet slaafs elk dogma van
is alweer verdwenen wanneer in een
de academische orthodoxie volg, dat meneer
ironische distantie kan de literatuur nog aan?' Je
café
buitengewoon
direct aanneemt dat ik een zwaardbroeder
hoogleraar Vroegmoderne Engelse Letter-
in zijn kruistocht ben? Als hij toch zo graag
kunde Herman Vincke vertelt over zijn
mijn maat wil worden, waarom gaat hij niet
hernieuwde levenslust: “Eigenlijk is het
eens mee naar mijn maat dikke Marcel in
denis van Cyrano de Bergerac. Onze maat
te belachelijk voor woorden. Ik zit hier
de Matonge? Hoe, meneer is gehaast? Hoe,
Cyrano was dichter en erg verliefd op
op mijn gemak aan de toog als een brave
meneer wil zijn date niet teleurstellen? En
Roxane. Dat was technisch gezien zijn
intellectuel-dégénéré een sigaretje te roken
godver, ’t was precies nog waar ook. (werpt
nichtje, maar in die tijd zeurde men nog
goedkeurende blik op de jongedame die een klap
niet om de minste banaliteit. Helaas was zijn
het niets word aangesproken. (hardop naar
in het gezicht geeft van de jongeman, die daarop
verslagen de zaal verlaat, strak nagekeken door
zag in zijn knappe kompaan, die op zijn
in
de
binnenstad
en een pintje te drinken, wanneer ik uit een verschrikt opkijkend koppel achter in het café) Ja, ’t is over u dat ik het heb, ventje.
kan daar gemakkelijk van maken: hoeveel ironische distantie kan de liefde nog aan?
(nipt van pint) Ik zie dat ge niet mee zijt. Laat
ik het illustreren met de tragische geschie-
neus veel te groot, waardoor Roxane meer beurt dan weer even goed kon flirten als
Ge moet niet zo kijken! (steekt sigaret op;
een aseksuele wasbeer met afasie. Cyrano
daar een ganse parlee af. Over hoe hij ‘mijn
verschool zich in de struiken onder het
blik strak op de jongeman gericht) Steekt die
toonde zich evenwel een groot man, en
moed als academicus’ bewondert en hoe ik
balkon van ons Roxane, en fluisterde zijn
‘de hypocrisie van links aan de kaak stel’.
maat de juiste woorden in. Puur opdat zijn
Had zijn tong nog wat verder in mijn gat
geliefde gelukkig zou zijn. En dát, mijn
gezeten, we hadden gemuild. Ja ja, ’t zal wel
jongen, is ware erotiek. Dát is eros. Dát
gaan, dacht ik, maar wanneer ie begint over
is thanatos. Dát is liefde zoals je die enkel
hoe hij het ‘spijtig vond dat ik over de islam
in het ancien régime kon inbeelden, maar
altijd zo stil ben gebleven’, besluit ik mij
in feite tijdloos is. Praktisch toegepast: ik
toch eventjes te amuseren. (aan het tafeltje
wil dat ge op die hete trees daar afstapt die net van die pummel aan het bekomen
van het koppel ontstaat er intussen een heftige
discussie) Wat meneer zich wel niet permit-
teert, antwoord ik striemend met ijzeren blik en stalen stem, na eerst genadeloos een stilte te hebben ingelast die net lang genoeg duurde om pijnlijk te zijn. Dat puur omdat
is, en dat ge haar zelfzeker de volgende Vincke, met enorme waardigheid van zijn pint
zoete waarheden influistert: “Odi et amo.
Misschien dat er toch nog iets uit deze avond
fieri sentio et excrucior. Als ge dan op het
nippend) Hah! Ze is blijven zitten. Ideaal. te halen valt, kameraad.”
ik het verschil tussen politiek en letterkunde ken, omdat ik weet hoe ik mijn mes en
OUDE ROMANTICUS
aan de bar met hun Westmalle staat te schimmelen, garandeer ik u dat je nooit
onapologetische elitist ben, omdat iedereen
"Er zijn kwatongen die beweren dat
weet dat kereltjes met dreadlocks altijd in
literatuur geen enkel praktisch nut heeft. Dat
eerste zit slaagden voor mijn mondeling
zijn zeveraars. In het ‘West-Vlaams versier-
46
eind van de avond samen nog een portootje bestelt, terwijl de concurrentie intussen
mijn vork moet vasthouden, omdat ik een
examen zodat ik hun kop zeker niet
Quare id faciam fortasse requiris? Nescio, sed
nog een eenzame nacht hebt. (steekt sigaret op) En dan zeggen ze dat Vincke geen romanticus is."
handboek’ van Thomas Blondeau komt er www.schamper.be
HOR
SCOOP DOOR EMILIE DEVREESE CARTOON DOOR INE T’SJOEN
RAM Een vriend is kwaad op u nadat u vorige week de deur van zijn kot geramd hebt in een beschonken bui. Maak het goed door hem te trakteren op een broodje kebab.
STIER U gaat een wonderlijke week tegemoet! U bent
WEEGSCHAAL Neem tijdens dat nachtje Overpoort geen onevenwichtige beslissingen. U zal er later spijt van krijgen.
SCHORPIOEN U komt deze week wat giftig uit de hoek.
dan ook te intelligent om onverstandige beslissingen te nemen, ongelooflijk knap en daarnaast ook nog eens bescheiden, en dat stiert u!
TWEELING U krijgt een harde klap te verwerken wanneer uw “BFF” beslist om zich uit te schrijven voor dat
BOOGSCHUTTER Deze week is uw week! Shoot for the stars!
buisvak waar jullie samen voor zouden gaan.
KREEFT Iemand probeert u uit uw vertrouwde aquarium te rukken om u vervolgens in een
STEENBOK U belandt deze week in bed met dat ene domme geitje van het werkcollege Statistiek.
pot kokend water te gooien. Jammer.
LEEUW Wist u, dat u weerhaakjes op uw penis hebt? Kinky.
WATERMAN U hebt hoge verwachtingen van deze week maar pas op dat u aan het einde van de rit niet van een koude douche terugkomt.
MAAGD Ook deze week blijft u een ongeplukte bloem.
VISSEN U hebt het gevoel dat uw geheugen niet meer is wat het geweest is. Ook krijgt u last van déjà vu's. U hebt het gevoel dat uw geheugen niet meer is wat het geweest is.
satire
47
WIE wordt onze nieuwe
RECTOR
VOLG VOLG DE DE VERKIEZINGEN VERKIEZINGEN VIA VIA GENTSE GENTSE STUDENTENRAAD STUDENTENRAAD EN EN STEM STEM MEE MEE #UGENTKIEST #UGENTKIEST #GENTSESTUDENTENRAAD #GENTSESTUDENTENRAAD
VOLG VOLG DE DE GENTSE GENTSE STUDENTENRAAD! STUDENTENRAAD! Gentste Gentste Studentenraad Studentenraad
Gentse Gentse Stud Stud
Gstudentenraad Gstudentenraad