SkateNL Magazine November 2022

De rookworst zit weer in de maand.

Worldcup

De kop is eraf, het schaatsseizoen 2022-2023 is de nitief van start gegaan in alle disciplines. De shorttrackers hebben er al een halve wereldreis naar Canada opzitten, de marathonschaatsers zitten al op een derde van de Marathon Cup, en de langebaanschaatsers werken zich door de eerste helft van het Worldcup-circuit.

Dat laatste is natuurlijk aardig omdat op dit moment de eerstvolgende stop Heerenveen is. Daar kijkt iedereen naar uit. De Friese schaatstempel heeft nog altijd een grote reputatie bij de rijders, die willen genieten van de sfeer, van volle tribunes en goede wedstrijden. Dat is ook precies waar Thialf z’n reputatie aan te danken heeft.

Toch is er aan ’maar’. Het kwali catietoernooi voor de Worldcups was het eerste toernooi van het seizoen. En dan denk je dat de liefhebbers weer staan te trappelen om de tribunes te bevolken en de topschaatsers weer live aan te moedigen.

Bij het WCKT viel dat tegen. Op zaterdag waren er nog wel fans, maar een dag eerder was het uitgesproken rustig, en een dag later viel het ook niet mee.

Dat kan. Zo’n kwali catietoernooi zonder echte prijzen spreekt wellicht niet bij iedereen tot de verbeelding, ook al was de topsport nog zo mooi en werd er net zo hard gereden als in elke andere wedstrijd. Maar het kan ook zijn dat twee jaar Covid wel degelijk iets veranderd heeft. Dat mensen toch minder staan te trappelen om grote sportevenementen te bezoeken, zeker als die binnen plaatsvinden. Je ziet ook in het dagelijks leven overal om je heen toch nog voorzichtigheid. Dat kan je ervaren als overdreven, maar er zijn blijkbaar nog steeds mensen die hun redenen hebben om het leven niet meteen weer in de hoogste versnelling te zetten. We gaan het zien.

Natuurlijk hopen wij dat het WCKT gewoon een momentopname was. Dat de tribunes van Thialf eind november drie dagen lang volstromen met schaatsfans die eindelijk weer hun idolen in levenden lijve aan het werk kunnen zien.

En dat zijn misschien niet eens alleen maar de Nederlanders. Want over de grens wordt ook al hard gereden.

Wat te denken van Jordan Stolz, die piepjonge sensatie uit de Verenigde Staten. In Stavanger was hij alles en iedereen de baas op zowel de 1500 meter als de 1000 meter. En net zoals Heerenveen uitkijkt naar Stolz, kijkt Stolz uit naar Heerenveen. Hij verwacht zelfs dat hij in Thialf nog wel wat harder kan.

Ook zijn landgenote Erin Jackson zal er zijn, de olympisch kampioene op de 500 meter. Net als de Noorse Ragne Wiklund, die in eigen land Irene Schouten een zeldzame nederlaag toediende. En ook dát is natuurlijk altijd goed om te zien: een getergde Schouten. Want reken maar dat de Noord-Hollandse voor eigen fans de orde zal willen herstellen.

En dan hebben we het nog niet eens over de andere Nederlanders met revanchegevoelens.

Kortom: het wordt zonder twijfel een prachtige Worldcup in Thialf. En of je nu kijkt op de tribune, of voor de televisie: geniet ervan. Veel leesplezier!

Eric Korver, Ingmar Kuper

Jorrit Bergsma over olympisch goud, Jumbo-Visma, Sven Kramer en slaapproblemen

Jens Zwitser richt in 2012 een waar slagveld aan op de Weissensee

Het Yvonne van Gennip Talent Fonds gunt kansen aan jonge talenten

Dylan Hoogerwerf stopte als shorttracker en stapte in de wereld van inkt

Johan de Wit, de voomalig bondscoach van Japan gaat nu verder met Miho Takagi

Jorrit Bergsma bij

samen met oude rivaal Sven Kramer Hoop op de laatste rookworst

door Jens Olde Kalter

Al ruim een decennium jaagt hij wereldwijd op hoofdprijzen; van rookworsten in Bidding huizen tot aan goud in Berlijn, Salt Lake City en Sochi. Altijd kwam hij om te vechten. Om zijn wil genadeloos op te leggen of om net zo genadeloos ten onder te gaan. Van Alexis Contin tot Sung Hoon-Lee. Van Douwe de Vries tot Joey Mantia. Stuk voor stuk gingen ze eraan. Met één man, wellicht de grootste aller tijden, vocht hij complete veldslagen uit. Veldslagen waarvoor je in je auto stapte om in Thialf met tienduizend anderen gedurende vijf entwintig ronden op de banken te stampen. Die allergrootste vindt het nu wel mooi geweest. Jorrit Bergsma gaat wel nog even door, uitgerekend bij de ploeg van zijn voormalige übergegner. Hoe lang, dat weet hij niet. De tank is nog niet leeg en er ontbreekt tenslotte nog één rookworst. ,,Dit is het mooiste vak ter wereld.’’

Verzamelen bij koning

Het is begin mei 2022 als Sven Kramer thuis in Heerenveen op zijn racefiets stapt voor een ouderwets rondje trappen met zijn makkers van de Jumbo-Visma schaatsploeg. Ouderwets omdat hij én sinds drie maan den schaatser-af is en er sindsdien niet meer collectief bij huize Kramer wordt verzameld. Vanaf nu vertrekt men vanaf Thialf, dat veel centraler ligt. Als Kramer net op weg is, ter hoogte van de golfbaan, ziet hij iemand in

het kenmerkende geel-zwart van Jumbo zijn kant op fietsen. Hoewel de man op de fiets nog te ver weg is om te zien wie het is, heeft Kramer wel een idee. Hij glimlacht bij de gedachte aan de nooit aflatende humor en practical jokes in de ploeg. Even de ‘new kid’ fucken, ook al is die ‘new kid’ meervou dig wereld-en Olympisch kampioen. ’Hee kerel’, roept Kramer als hij Jorrit Bergsma nadert. ’Wat doe jij nou hier? Je weet toch dat we bij Thialf verzamelen? Bergsma blijkt de avond ervoor enkel een appje van de groep te hebben ontvangen met daarin twee woorden: ‘morgenochtend’ en ’10.00 uur.’ Kramer lacht opnieuw van binnen. Omdat hij zijn huis eronder wil verwedden dat ploegmaat Chris Huizinga de afzender van het bericht is en hij het - na de onder linge rivaliteit van het afgelopen decennium en die van hun respectieve kampen - bijna komisch vindt nu samen met Bergsma in het zwart-geel op te fietsen. ‘En’, zegt Kramer. ‘Zin in een rondje knallen?’

Stoelendans

Na het zware Olympisch seizoen en de rond uit ongezellige ‘lockdown-Spelen’, hebben de meeste schaatsers lekker kunnen doen waar zo’n behoefte aan was; uitrusten en bij tanken. Dat geldt niet voor hun ploegen en hun management. Het rommelde nogal op de transfermarkt. Zeker bij Jumbo-Visma, dat opeens drie vacatures in de allround ploeg heeft. Want naast het ‘pensioen’ van icoon Kramer ruilen zowel Marcel Bosker als kopman Patrick Roest de geel-zwarte bri gade in voor een avontuur bij die andere

grootmacht, Schaatsteam Reggeborgh. En dus valt er niet alleen een gat in de per sonele bezetting. Talent genoeg nog met onder meer Beau Snellink, maar talent moet wel worden ondersteund met ervaring, bij voorkeur in de persoon van iemand die ook individueel kan scoren. Iemand als Jorrit Bergsma misschien, van wie rondzingt dat hij na meer dan tien jaar wellicht naar een andere ploeg uitkijkt. Zou hij zijn carrière bij Jumbo-Visma willen afsluiten? Op de lange baan en in de nog vrijwel nieuwe ploeg van de marathon?

Gemaakt voor marathon ’Meteen wegwezen’, denkt marathoncrack Douwe de Vries in 2010 bij het NK Natuurijs op het Zuidlaardermeer. Nu de koers door scheuren, sneeuwduinen en een ijzige wind wordt geteisterd biedt een snelle demar rage uit de kopgroep de grootste kans op succes. Een slimme zet, zo blijkt als hij lange tijd solo en soeverein op een vrijwel zekere titel afstevent. Maar met nog slechts twee rondjes te gaan duikt er iemand in zijn spie gels op. Een mindere god, denkt De Vries, omdat ‘oppergod’ Ingmar Berga nooit zal toestaan dat er een andere topper bij hem wegrijdt. Als de man zo dichtbij is dat De Vries hem kan horen, vloekt hij van bin nen: ‘Fuck. Het is Jorrit’, denkt hij, zijn inmid dels aardig tot wasdom geraakte ex-ploeg genoot.

Waar mannen als De Vries vaak al jong opvielen en zo via het gewest naar de lan delijke divisies opklommen, was daar voor Bergsma nooit plek. Begonnen op natuurijs

voor de deur van de ouderlijke woonboot in het Friese Aldeboarn, gaat hij lessen op Thi alf. Bij jeugdwedstrijden langebaan valt hij niet op. Pas wanneer hij rond zijn zestiende een eerste marathon in de regionale C3, C2 en al gauw C1 rijdt, merkt hij dat dit onder deel hem ligt. Hij herstelt sneller dan ande ren, kan dan juist weer versnellen. En hij vindt het spelletje leuk.

Maar dat geldt op dat moment voor meer spelletjes. Want waar Sven Kramer zomers fietsend achter zijn vader Yep de ‘Alpe d’Huez’ afdendert (Yep wachtte nooit) om nog beter aan de start van het nieuwe sei zoen te verschijnen, zit Jorrit Bergsma niet onverdienstelijk in een zeilboot. Als Bergsma ooit mee wil doen met de grote jongens van de A-divisie, zal hij die boot ‘s zomers toch echt voor de fiets moeten inruilen.

Sleutelen

Verstand van hard fietsen heeft Bergsma niet, behalve dat hij als bijbeunende fiet senmaker weet hoe hij eraan moet sleu telen. In zijn eerste fietswedstrijd wordt hij dan ook volledig aan gort gereden. Hij finisht niet eens. Maar door wekelijks te koersen wordt hij beter. En niet alleen op de fiets. Met hier en daar succes in de lan delijke B-categorie marathon, mag hij vanaf het seizoen 2006/2007 als 20-jarige met de echte mannen meedoen. Het jaar erop meldt hij zich bij de A-divisie. Twee jaar later, in ‘de hel van het Zuidlaarder meer’, is Jorrit Bergsma behalve een bege nadigd technicus ook een gewiekste afma ker. Een tacticus die op het juiste moment

Jumbo-Visma

Jorrit Bergsma, thuis in Aldeboarn, de plek waar hij het liefste is. (Foto Timsimaging / Neeke Smit)

het juiste doet; rechtop staan, afzakken, twijfel zaaien, om er dan met met zijn paardenlongen weer vandoor te gaan. Meermaals stond hij ondertussen al op het podium. Zelfs op de hoogste trede, zodat topcoach Jillert Anema hem al snel onder diens hoede neemt. Het begin van een oneindige zegenreeks.

‘P ’, denkt Douwe de Vries nu met Bergsma in zijn nek. ‘Dat zeikertje dat twee jaar terug dikwijls zijn herstel van Pfei er als excuus gebruikte om niet op kop te rijden of om er na een half uur trainen de brui aan te geven was gewoon een volwassen vent die zijn grenzen afbakende. Een vent die een week geleden nog de 200 kilometer van de Weissensee had gewonnen en hem nu hier in bloedvorm op zat je jagen.’ De Vries is de man met de hogere topsnelheid. Maar in de sprint van vandaag gaat Bergsma er met de titel van door.

Svenloos jaar

Drie dagen nadat Jorrit Bergsma de Nederlands titel op natuurijs pakt, doet Sven Kramer op de Olympische Spelen van Vancouver waarvoor hij is gekomen; Olympisch goud pakken op de 5000 meter. Zijn feestje moet daarna compleet worden met het goud op de tien kilometer. Maar als Kramer na driekwart van de rit de verkeerde baan induikt, kijkt heel Nederland minutenlang naar de meest beklemmende beelden uit de nationale sporthistorie. In plaats van het goud op voor hem de mooiste afstand, keert Sven Kramer huiswaarts met een zwarte vlek op het schilderij van zijn carrière. Het seizoen erop meldt hij zich af, mede als gevolg van een hardnekkige beenblessure. Even herstellen en op adem komen. Ook in zijn hoofd.

Bij de NK Afstanden in november 2010 wordt er gretig van zijn afwezigheid gebruik gemaakt. Door de ‘usual suspects’, zoals de Olympisch kampioen van 2006 op de 10.000 meter Bob de Jong. Maar wie vooral opvalt is die nieuwe knakker uit dezelfde BAM-ploeg: marathonrijder Jorrit Bergsma. Zijn 6.23 min op de 5 kilometer is niet alleen goed voor het brons, het is ook maar 3 seconden langzamer dan de tijd die Kramer het jaar ervoor op dezelfde afstand klokt. Een man dus om in de gaten te houden.

Hand van Jillert

Het is niet voor het eerst dat marathonrijders hun geluk wagen op de langebaan. Maar meestal zonder succes. Van een werkpaard kan je nou eenmaal geen racepaard maken. Maar wel van Jorrit Bergsma en (een jaar later) ook van Douwe de Vries. Mannen die soepel een bocht uitzwieren om zes rake klappen verder weer de volgende bocht in te duiken.

Als Bergsma in 2009 onder de hoede van Jillert Anema komt moet zijn duurvermogen omhoog en moet hij hardheid opdoen. Harder naar de klote gaan als het erop aankomt. Er volgen oeverloze duuren tempotrainingen. Soms tot hij achterstevoren op zijn ets zit om na a oop thuis bij Jillert urenlang op de bank te crashen omdat hij nauwelijks meer kan zitten. Daar leert hij een andere Jillert kennen. Niet die druktemaker die langs de baan vaak loopt te tetteren en een mening

heeft over alles en iedereen. Maar een trainer die ook naar hem privé vraagt, naar zijn mening over tactiek en toekomst en die daarnaast ook tijd noch moeite spaart om sfeer en groepsgevoel binnen het team te creëren.

Zo is er voorafgaand aan ieder nieuw seizoen een teamweekend waarbij er bijvoorbeeld een stuk van de Elfstedenroute per kano wordt afgelegd, per sportvliegtuig van Eelde naar Ameland wordt gevlogen, om van daar per oude reddingsboot naar Terschelling te varen voor een huttentocht. Wellicht het belangrijkste is wat Anema zijn BAM-ploeg en met name Bergsma inprent: ’je weet nog niet half hoe goed je bent. In aanleg heb je goud in handen. Je moet het alleen nog ophalen.’ Op jacht naar goud dus. Op jacht naar Sven Kramer.

Wak in Astana

Tssss, denkt Jorrit Bergsma met nog enkele rondes te gaan bij zijn Worldcup rit op de 5.000 meter in de Kazachse hoofdstad Astana. Het is november 2011 en hij is - met onder meer goud op de 5 kilometer bij de NK Afstanden een paar weken eerder - bezig aan een aardige winning streak. Zelfs Sven Kramer moest er op zijn ‘eigen’ 5 kilometer aan geloven. Maar op een toernooi van Kramer winnen terwijl je zelf tegen ‘Bob, Wouter of Douwe’ rijdt is iets heel anders dan wanneer Kramer naast je aan de startlijn verschijnt. Er is nou eenmaal geen betere ‘racer’ op de planeet dan Sven Kramer.

Geen stayer die een rit zo goed kan uitkienen, een tegenstander kan opnaaien om hem daarna in een wak te laten rijden.

Binnen een ronde neemt Kramer al een seconde voorsprong, laat Bergsma vervolgens weer bijkomen en overnemen, om dat telkens weer te herhalen. Alsof ze minutenlang met elastiek aan elkaar zitten.

Dan weer Kramer op kop, dan weer Bergsma. Steeds sneller en sneller. Tot Kramer op driekwart van de rit, wanneer Bergsma echt niet harder kan, nog één nale punch uitdeelt. Hoewel ook Kramer dit nooit tot de eindstreep volhoudt, schiet hij weg bij Bergsma, die pas beseft wat een strateeg en powerhouse Kramer is, als de Olympisch kampioen haast rechtop schaatsend zijn laatste ronde ingaat. Gewoon omdat hij zich dat kan permitteren. Had deze race in een vol Thialf plaatsgehad, dan had het publiek de tent afgebroken. Maar Astana is geen Thialf en er is nauwelijks publiek.

Jorrit Bergsma. Slaapproblemen overschaduwden zijn olympische prestaties van 2018 in Pyeongchang. (Foto Timsimaging / Neek Smit)

Toch heeft Jorrit Bergsma ondanks zijn verlies indruk op tenminste één fan gemaakt; zijn Amerikaanse collega van de sprint Heather Richardson. Als hij drie weken later bij de World Cup in Heerenveen de tien kilometer voor eigen publiek wint stuurt ze hem een berichtje via zijn Twitteraccount. ‘Hey, cool race. I think we should hang out.’

Bergsma, die zijn ogen bij al die toernooien kennelijk ook niet in zijn zak had zitten, vindt dat wel een goed idee. En ook prettig voor hem, als niet al te assertieve Fries, dat Richardson irt zoals ze schaatst: vol de beuk erin.

Vanaf dat moment houdt Bergsma zelf ook aardig de beuk erin. En niet alleen op het liefdesvlak. Een paar maanden later – het is februari 2012 – wordt hij tweede op de tien kilometer rijdens het WK Afstanden. In november van dat pré-olympisch jaar pakt hij goud op diezelfde afstand tijdens de NK door ploegmaat Bob de Jong te verslaan. Dat hij overduidelijk de man in vorm is blijkt in het vroege voorjaar van 2013 bij de WK Afstanden in de Olympische Adler Arena van Sochi. Precies daar waar het een jaar later moet gebeuren deelt Jorrit Bergsma een tik uit aan Sven Kramer, door de tien kilometer met liefst twee seconden verschil te winnen. Sportief komt Kramer daarna naar Bergsma (wat hij altijd zou doen) om hem te feliciteren met zijn titel. Op de tien kilometer is Jorrit Bergsma nu de snelste man ter wereld. Blik op Sochi Als wereldkampioen een olympisch seizoen ingaan: beter kan haast niet.

Maar meer dan een indicatie dat men op de goede weg zit, is het niet. En dus wordt er vanaf mei 2013 weer volle bak getraind, onder meer met een door Jillert Anema georganiseerd trainingskamp op Tenerife. Even weg van de huiselijke beslommeringen en focussen op dat wat belangrijk is: volume draaien op de ets en daarmee een basis leggen. Eten, trainen, slapen. Eten, trainen, slapen.

Vrijwel direct na terugkomst in Nederland heeft de KNSB een teambuildingsdag op Vlieland gepland voor de selectie van de team pursuit, waarvoor naast Koen Verweij, Jan Blokhuijsen en Sven Kramer ook Jorrit Bergsma is uitgenodigd. Maar Anema ziet dat niet zitten. Het zit te kort op het trainingskamp en strookt bovendien niet goed met hun verdere trainingsagenda. Als de bondscoach naar Bergsma belt en hem - volgens Bergsma - voor de keuze stelt ’team pursuit of je eigen trainer volgen’, hoeft Bergsma niet lang na te denken. Zijn prioriteit ligt bij de 5 en 10 kilometer op de Spelen. Hij komt niet.

Close to Perfect Olympische Spelen in Sochi, de dag van de 10.000 meter. Als ik doe wat ik kan, kan ik hier vandaag winnen, zegt Jorrit Bergsma meer dan eens tegen zichzelf. Hoewel hij nog altijd wereldkampioen is en dik in vorm steekt, is niet hij maar Sven Kramer favoriet voor het goud. De maestro op de lange afstanden heeft zijn titel op de 5000 meter al met succes geprolongeerd en liet Bergsma - zowel bij het NK in oktober als op het OKT vijf weken terugzijn hakken zien in

onderlinge, regelrechte spektakelstukken. Op het NK sloopte ’underdog’ Kramer (zoals Anema hem tevoren had genoemd) de wereldkampioen door in de laatste drie rondes van de tien kilometer doodleuk een halve baanlengte bij hem weg te sprinten.

Maar dat was mano a mano, weet Bergsma. Vandaag staat er iemand anders naast hem in de baan en bovendien rijdt hij de in de rit voor Kramer. Niemand om zich druk om te maken dus en gewoon zijn eigen race rijden.

Niet te hard ook gaan in het begin. En als het even kan ervan genieten. Als hij na twaalf minuten en vierenveertig seconden over de streep komt, zit er een dikke, voldane grijns op zijn gezicht en op dat van zijn coach Jillert Anema. Ze vliegen elkaar in de armen. Want al is Sven Kramer tot alles in staat, Bergsma heeft zojuist een olympisch record en wereldrecord laagland gereden. Kom daar maar eens aan Kramer.

In een dan weergaloze race waar Bergsma weinig van meekrijgt omdat hij als een zombie zijn schaatsen zit af te drogen, lijkt Sven Kramer het toch weer te gaan ikken. Op 6800 meter, met nog acht ronden te gaan, is zijn voorsprong liefst 3,5 seconde. Een ronde later nog maar drie seconde, een ronde daarna nog maar twee. Als Kramer twee ronden voor de streep zijn voorsprong kwijt is, staat Anema al te juichen. Jorrit Bergsma doet dat in stilte. Hij kan het nog niet bese en. Vier jaar terug was hij nog een marathonrijder die met een paspoort van Kazachstan een Olympisch startbewijs voor de langebaan wilde ritselen. Goddank voor Bergsma dat de ISU het niet toestond. Nu is hij Olympisch kampioen.

Genaaid en gebruikt

Bijna vier jaar verder, in aanloop naar de spelen van Pyeongchang in Korea, is het team van Jillert Anema op trainingskamp in Inzell. Jorrit Bergsma deelt een kamer met Heather Richardson-Bergsma. Inderdaad, zijn vrouw sinds 2015 en sind s 2014 ook zijn ploeggenoot. Zo’n Skype relatie, dat was voor beide maar niks en bovendien kon Richardson wel een totaal andere impuls gebruiken na de voor haar (en de rest van de Amerikaanse ploeg) dramatisch verlopen Spelen van Sochi. Ze trekt in bij Jorrit en voelt zich tevens thuis in diens schaatsploeg. ‘Jillert is so great at creating great environments’ zou ze later over haar coach zeggen. Onder zijn leiding wordt ze wereldkampioen op de 500, 1000 en 1500 meter.

Jorrit Bergsma schaatst zelf ook nog steeds geweldig, gezien zijn verzameling medailles, van goud bij het NK-marathon op kunstijs tot zilver en goud op de WK’s in 2015, 2016 en 2017. En Sven Kramer en hij, die trappen elkaar nog steeds minstens een paar keer per jaar onder het ijs. Op naar Korea dus, op naar nieuw goud en ongetwijfeld weer een geweldige strijd met zijn grote rivaal. Maar wat eigenlijk niemand echt weet; het gaat helemaal niet goed met de Olympisch kampioen.

‘What are you doing’, vraagt Heather Richardson als ze midden in de nacht wakker wordt en haar man op de hotelbank een potje Sudoko ziet spelen. Ze heeft geen idee dat hij al vaker nachten wakker ligt en het probleem zichzelf in stand houdt door er telkens over in de stress te schieten. Nacht na nacht gaat hij door de hel, soms rillend en trillend. Soms alsof er een vrachtwagen op zijn borst ligt.

Jorrit Bergsma in het geelzwart van Jumbo-Visma, dat hem na dertien seizoenen weghaalt bij Jillert Anema. (Foto Timsimaging / Neeke Smit)

Johan de Wit werkt met Japanse topschaatsster aan nieuwe ploeg Bouwen op Miho Takagi

door Eric Korver

Johan de Wit haalde het Japanse schaatsen uit het slop, bouwde een geheel nieuwe ploeg op, en was in zeven jaar uiterst succesvol met wereldkampioenen en olympische titels. Een mooie kans, een mooie tijd, maar wie denkt dat De Wit de gevierde man was in het land van de rijzende zon, komt bedrogen uit. Dit jaar werd er afscheid genomen. Nu doet hij het op zijn manier, in een miniploeg met als enige lid misschien wel de beste schaatsster van de wereld: Miho Takagi.

Johan de Wit nestelt zich in de hoek van de bar van het fraaie hotel Van der Valk in Leeuwarden, dat deze weken dienst doet als uitvalsbasis voor de coach, zijn kleine staf en de enige rijdster van het team, Miho Takagi. Hij is blij weer terug te zijn in Neder

land, vaker zijn vrouw Paula en hun twee jongens van vijf en twee jaar te zien. Na zeven jaar waarin hij het gros van de tijd in Japan verbleef of op reis was, heeft hij weer iets van een gezinsleven. Al was er natuur lijk ook de tijd waarin het jonge gezin in het Japanse Obihiro woonde.

Het waren zeven wonderlijke jaren. Vol suc cessen, vol mooie momenten. Maar achter de schermen ook vol strijd. Zeven jaren die eindigden toen in maart zijn contract niet werd verlengd, waar De Wit zelf nog wel door wilde. ,,Maar niet in de functie waarin ik zat. Die was te groot, te veelomvattend.

Als coach van het nationaal team had ik ook te veel macht, had ik invloed op te veel zaken. Ik stuurde vier groepen schaatsers aan, stuurde de coaches aan, maakte pro gramma’s voor de rijders en schreef taak omschrijvingen voor de staf. Het liep als een trein, maar zo hoort het niet, vind ik. Het is niet goed als coaches zoveel invloed hebben op deze processen.’’

Tot een herijking van zijn takenpakket kwam het niet. De Japanse bond nam afscheid van de coach, iets wat De Wit zelf op zich niet verraste. Het was meer de manier waarop die hem verbaasde. ,,Gewoon, via een mailtje: ’Bedankt, doei’. Ik vind dat niet netjes, vind dat je zo niet met elkaar om hoort te gaan. Je kan best van mening verschillen, en ik was ook echt niet de makkelijkste, had mijn eigen kijk op zaken en er is best weleens heibel geweest. Dat is men in Japan niet gewend.’’

Beslissingen

De Wit had er moeite mee dat er beslis singen werden genomen voor de ploeg, waarbij er geen inspraak mogelijk was. ,,Neem het coronajaar. De bond besloot dat wij niet naar de Worldcups en het WK gingen in de bubbel van Heerenveen, ook al was dat de veiligste wedstrijd ooit geor ganiseerd tijdens corona. Wij gingen daar dus niet heen. Dat was besloten, zonder

overleg. Daar was ik het niet mee eens, daar was de staf het niet mee eens en daar waren de rijders het niet mee eens. Maar ons werd niets gevraagd. Mensen denken dat ik heel wat te vertellen had in Japan, maar dat was echt alleen over wat onder mij zat. Daarmee kon ik, zeg maar, doen wat ik wilde.’’

Maar van bovenaf werkte dat ook zo. ,,Pre cies. Ik ging ertegen vechten, maar de boodschap is dan dat je gewoon je mond moet houden. Ik werd lastig, en ik denk dat ik daarom weg moest.’’

De gang van zaken verbaast De Wit uit eindelijk niet. ,,Maar ontnuchterend is het wel. En het doet me heel veel zeer. Ergens snap ik nog wel dat ze afscheid nemen van een coach die zeven jaar heeft gewerkt. Maar iederéén moest eruit, álle kennis. Dat is opmerkelijk voor een land dat zelf geen opleiding voor coaches heeft en ook niet probeert deze kennis te behouden. Er wordt nu veel hetzelfde gedaan, maar

Johan de Wit en Miho Takagi. ,,We willen dit uitbouwen en werken aan de beste ploeg ter wereld, met de beste schaatsers en de beste staf.’’ (Foto Timsimaging / Neeke Smit)

dat is vooral omdat ze niet precies weten hoe het anders zou kunnen. Dat de nieuwe bondscoach wel probeert de schaatsers zo hard mogelijk te laten rijden, is duidelijk. Dat hebben we ook gezien in Stavanger.’’

Inspraak

Hij vindt het moeilijk te zien wat er nu gebeurt, vooral voor de rijders met wie hij in de afgelopen jaren een band opbouwde. ,,De rijders hebben geen inspraak. Ze krijgen een nieuwe coach en hebben te doen wat hij zegt. Gelukkig is dat mijn oude assistent-coach Toshihiko Itokawa.

Dat is de beste die ze konden kiezen. Maar hij heeft geen opleiding, heeft alleen met mij meegelopen. Hij doet nu mijn programma, past dat naar eigen inzichten aan, en doet dat enkel op gevoel. Als hij interval doet en denkt ’we doen er twee meer’, weet hij niet waarom.’’

De Wit ziet veel van wat hij de voorbije zeven jaar opbouwde nu wegvallen. Maar dat, zegt hij, maakt hem niet eens zoveel uit. ,,Ik vind het gewoon jammer voor die rijders. Dat zijn zulke mooie mensen allemaal. Ze werken zó hard, geven echt álles op. Japan is een enorm land, en ze moeten wonen in Obihiro om te kunnen trainen.

Dan maken ze nog wel de highschool of universiteit af, maar studeren daarna niet meer door omdat ze gaan schaatsen. Ze geven veel op en gaan helemaal voor het schaatsen. Als je dan een bond hebt met zó ontzettend veel middelen, die daar dan geen gediplomeerde coach op zet. Dat kan gewoon niet. Die rijders hebben daar geen inspraak in, geen invloed. Heel sneu. Ik houd van al die gasten. Ze zijn voor mij door het vuur gegaan en ik voor hen. Dan zie ik ze nu op de baan en denk ik er even over naar ze toe te gaan. Maar ik moet me er niet mee bemoeien. Ze zijn nu bij een andere coach. Dat is moeilijk, maar het is zoals het is.’’

Jutta Leerdam Hij bracht een paar maanden thuis door in Bergen, deed heel veel met z’n gezin, bezocht familie. ,,Een prachtige tijd.’’ De Wit stond ook in de belangstelling. Er kwamen veel mooie dingen langs, maar niet precies wat hij wilde. ,,Op één ding na. Worldstream met Jutta Leerdam. Maar dat kon helaas niet doorgaan omdat de sponsoring niet rondkwam, anders had ik dat heel graag gedaan. Daar was ik zelf ook al uit. En dat was aan de andere kant hetzelfde. Jutta wilde graag, Koen wilde graag. Toen waren ze nog bij elkaar.’’ Hij sprak nog met een aantal Nederlandse ploegen, sprak met de bond. ,,Allemaal heel gaaf, maar niet helemaal wat ik zocht.’’

Op het moment dat De Wit bedacht dat hij toch iets zou moeten kiezen – ‘De hypotheek moet wel betaald worden’ – kwam de oplossing uit Japan. Miho Takagi had contact gehouden met De Wit en wilde graag bij hem blijven trainen. ,,We hebben een speciale band. Ik had haar eigenlijk naar Worldstream willen halen, maar nu vroeg ze of ik haar coach wilde worden. Dat is wel meer de richting die ik op wilde, namelijk sporters op heel hoog niveau begeleiden en samen nog veel beter worden. Ook als staf. Enige waar we nu tegenaan liepen, is dat het er maar eentje is, en

ook nog eens vreselijk goed. Daar moeten wel atleten bij komen. Trainingspartners voor haar, maar ook voor onze eigen ontwikkeling als staf.’’

Beste ploeg

Dat gaat dit seizoen niet meer gebeuren. De Wit werkt wel door aan zijn ambitie. ,,We willen de beste ploeg ter wereld bouwen. Daar zoeken we rijders bij, maar daarin zijn we wel heel selectief.’’ Vooralsnog staat er nu een miniploeg, waarin alles draait om het enige lid, Miho Takagi. Het budget daarvoor komt ook uit de zak van de Japanse. ,,Miho betaalt alles’’, vertelt De Wit. ,,Zij heeft een aantal persoonlijke sponsoren waarmee ze dit kan bekostigen. Daarnaast hebben we nu in Nederland een sponsor gevonden in Proud People. Die nemen de kosten hier voor hun rekening. De auto, brandstof, trainingskampen. Zijn we heel blij mee, anders kwam ook dat voor rekening van Miho. En we zijn nog bezig met meer dingen. Als we groter willen, meer rijders, meer staf, dan kan dat niet op kosten van Miho, maar zal het anders moeten.’’

Voordeel is wel dat De Wit nu zijn onverdeelde aandacht aan Takagi kan geven. ,,Is wel even wennen, ook voor haar. Af en toe vindt ze het genoeg. Dat zegt ze ook wel, en ik zie het ook aan haar. Maar ik vind dit mooi, ben ook echt weer coach, sta heel dicht op het ijs. We trainen in Leeuwarden soms met Team Frysk, vind ik ook prachtig. Ik zit echt weer een beetje in mijn rol van ALO-docent, en dat is ook meer waar mijn hart ligt. Dat andere werk was leuk, mensen aansturen en zo, maar ik merkte ook welk dat ik daarin ver van de rijders stond. Nu kan ik er veel meer in kwijt wat ik wil. Dat is even wennen voor Miho en ook voor mij, maar het is voor beide wel heel gaaf.’’

Vervelen

En het is in ieder geval een stuk overzichtelijker geworden. De Wit lacht. ,,Nou, ik verveel me’’, zegt hij dan. ,,Dit is geweldig werk, hartstikke leuk en het gaat hartstikke goed. Maar ja, als ik bij een wedstrijd ben zit ik de hele dag te wachten voor twee minuten. Dat vind ik jammer. Dan kunnen we best nog een paar schaatsers helpen.’’

Johan de Wit overlegt met Siep Hoekstra van Team Frysk. ,,We trainen regelmatig met Tea, Frysk, dat vind ik prachtig.’’

Miho Takagi leidt het treintje in de Elfstedenhal. ,,We doen geen concessies. Er wordt echt héél hard getraind.’’ (Foto’s Timsimaging / Neeke Smit)

Vervolg van pagina 8-9

Het is in ieder geval een heel groot avon tuur, vervolgt De Wit, maar wel relaxter dan de afgelopen jaren. ,,We zijn nu met z’n tweeën, en vandaag met bewegingswe tenschapper Jeroen Rietvelt erbij met z’n drieën. Dan zijn we heel flexibel. Bij wijze van spreken kunnen we in de ochtend nog beslissen of we negen of tien uur weggaan om te fietsen. Dat was in het verleden wel anders. Met zóveel mensen moest er een

heel duidelijke structuur zijn. Voor wedstrij den werd alles uitgeschreven. Reisschema’s, coaching schema’s. Nu zijn we met twee, met de eigen auto. Heel makkelijk. Maar we trainen wel met de kop erbij. Daarin wor den geen concessies gedaan. Er wordt echt héél hard getraind.’’

Dat gebeurt deels in Nederland, maar ook nog steeds in Japan. Heel normaal, legt De Wit uit. ,,Japanners trainen alleen in Japan. Die gaan niet op trainingskamp naar Ita lië of zo, wat wij Nederlanders wel doen.

Schaats mee door Nederland

Nederland is een schaatsland. Daarom geeft PostNL een prachtig postzegelvel Typisch Nederlandsschaatsen uit.

De nieuwste postzegelserie van Typisch Nederlands staat dit jaar in het teken van sporten waarin Nederlanders uitblinken. We trappen af met het oer-Hollandse thema schaatsen.

Die gaan daar gewoon naar het zuiden, maar blijven wel in Japan. Dat is de tradi tie.’’ Maar dat is niet precies wat De Wit zelf wil. ,,Als dit verdergaat, wil ik dat ze ook veel in Nederland trainen. Dat ze zes weken komen, overdag trainen, en in Bergen in een hotel gaan, zodat ik ook gewoon thuis kan zijn. Zo hebben we dat van de zomer ook een beetje gedaan. Miho is drie weken hier geweest, maar moest terug voor aller lei feesten en partijen. Ze had natuurlijk vier medailles gewonnen op de Spelen en werd

daarom voor van alles uitgenodigd. Dat leverde ook best wat geld op, dus je kon niet zeggen ’vergeet het maar’.’’

Eervol

Voor de Noord-Hollander zijn het eervolle jaren geweest in Japan, die hem successen en aanzien hebben gebracht. En het moet ook zijn ego strelen dat één van de beste schaatssters van de wereld per se met hem wil werken en daarvoor letterlijk heel ver gaat. ,,Dat is prachtig’’, stelt De Wit. ,,We zijn altijd eerlijk naar elkaar geweest. Open, en hard. Nu ben ik ook hard voor haar. Maar als je met de juiste intenties werkt, dat gaat dat. Dan kun je elkaar de waarheid zeggen en gewoon lekker verder. Alles op basis van vertrouwen en respect.’’

In de loop der jaren bouwde hij ook een hechte band op met Takagi, die verder gaat dan de gewone verhouding tussen coach en sporters. ,,Absoluut. Ze is bijna als fami lie. Ze komt ook bij ons over de vloer, en we kunnen vreselijk met elkaar lachen.’’

De constructie rond Miho Takagi staat voor alsnog voor een periode van twee jaar. Takagi, vertelt hij, heeft het vizier nog niet gericht op de Spelen in Milaan. ,,Maar we willen met deze ploeg wel iets neerzetten dat verder kan. Zelf denk ik niet dat ik dit na Milaan nog zal doen. Ik weet zelfs niet eens ik Milaan wel haal. Maar als Miho eer der stopt, zou het gaaf zijn als het team wel kan doorgaan.’’

Bestel ze online!

Postzegels Typisch Nederlands - schaatsen online bestellen?

Deze en andere bijzondere postzegels bestel je gemakkelijk online in onze Collect Club webshop postnl.nl/collect. Of via onze klantenservice op telefoonnummer 088 - 868 99 00.

Johan de Wit en Miho Takagi. ,,Ze is bijna als familie. Ze komt ook bij ons over de vloer, en we kunnen vreselijk met elkaar lachen.’’ (Foto Timsimaging / Neeke Smit)

Keerzijde

Johan de Wit geniet van zijn werk, maar bokst steeds meer op tegen de keerzijde. Hij heeft jarenlang niet vaak bij zijn gezin kunnen zijn, uitgezonderd de periode waarin ze met elkaar in Obihiro woonden, en ook nu is dat nog lastig. ,,Het is moeilijk mijn gezin niet zoveel te zien. Als ik in Nederland ben, kan ik wel even snel heen en weer. Maar ik ben ook al elf weken in Japan geweest en ga straks ook weer vijf weken weg. Dat is iets wat Johan de Wit geniet van zijn werk, maar bokst steeds meer op tegen de keerzijde. Hij heeft jarenlang niet vaak bij zijn gezin kunnen zijn, uitgezonderd de periode waarin ze met elkaar in Obihiro woonden, en ook nu is dat nog lastig. ,,Het is moeilijk mijn gezin niet zoveel te zien. Als ik in Nederland ben, kan ik wel even snel heen en weer. Maar ik ben ook al elf weken in Japan geweest en ga straks ook weer vijf weken weg. Dat is iets wat ik eigenlijk niet meer wilde, en ook niet meer wil. Dit jaar zijn we de ploeg aan het opbouwen, en hebben we de situatie maar gewoon geaccepteerd, maar eigenlijk wil ik dit niet meer.’’

Niet alleen voor zichzelf, maar zeker ook voor zijn vrouw en hun jongens. ,,Ik wil meer bij haar zijn, wil ook dat zij niet alleen de jongens grootbrengt. Weet je, we hebben verder niet iemand die even oppast als dat zo uitkomt, hebben samen de volledige zorg voor de kinderen. Paula is altijd met de jongens bezig, en dat is gewoon

best pittig.’’

Inmiddels is de eerste internationale krachtmeting achter de rug voor Miho Takagi, die in Stavanger deed wat Johan de Wit al voorzag: hard rijden. ,,Ik was benieuwd hoe ze zou zijn ten opzichte van anderen, maar ik had in de wereld nog niet veel indrukwekkends gezien. Miho heeft alheel indrukwekkend gereden in Nagano, en ik weet ook hoe ze daarvoor was. Ze

heeft kneiterhard getraind naar de Japanse afstandskampioenschappen, komt nu een beetje tot rust, maar gaat in dit seizoen gewoon beter worden. Ons doel is Heerenveen, en als ik haar nu zie rijden en bewegen, gaat ze ook daar hard rijden.’’ o

GLOVE CUTPROOF

Ook in zwart leverbaar

op z’n kop

Sneller dan ooit

Stefan Westenbroek zorgde tijdens het kwali catietoernooi voor de Worldcups voor een schokgolf in Thialf. Het talent uit Ommen zette het sprinterswereldje even op z’n kop door de 500 meter te winnen en zo alle erkende toppers achter zich te laten. De euforie maakte een paar dagen later plaats voor teleurstelling. Door een ongelukje in het krachthonk moest Westenbroek in ieder geval de eerste Worldcup in Stavanger aan zich voorbij laten gaan. Hij kan alleen hopen erbij te zijn in Heerenveen.

Naar omstandigheden gaat het goed met hem, stelt Stefan Westenbroek als wordt geïnformeerd naar zijn situatie. Een paar dagen eerder liet hij in de gym een halter vallen, wat uiteindelijk een breukje opleverde in de grote teen van zijn linkervoet. Al snel werd duidelijk dat er een streep kon door een optreden in Stavanger. ,,Ontzettend balen natuurlijk. Het herstel gaat nu best wel goed. Ik kan al veel. Fietsen, krachttraining. Maar schaatsen wil nog niet helemaal. We gaan kijken of dat binnenkort wel lukt.’’ De Worldcup in Heerenveen komt misschien toch te vroeg. ,,Lastig te zeggen. Ik hoop heel erg dat ik dat red, want hoe vet is het een Worldcup te kunnen rijden in Thialf. Ik hoop het, ik wil het, maar het moet wel verantwoord zijn en niet ten koste gaan van de rest van het seizoen.’’

Zo lijkt de 20-jarige schaatser van Reggeborgh ineens van de hemel in de hel te belanden. ,,Dat is misschien een beetje te sterk’’, zegt hij lachend. ,,Maar inderdaad wel een milde vorm daarvan, dat klopt. Zo rijd je hartstikke goed in het WCKT en ben je daar ontzettend blij mee, en dan gebeurt er zoiets en baal je ontzettend. Ik kon mezelf echt wel voor m’n kop slaan. Maar een ongelukje zit echt in een klein hoekje, dat blijkt wel weer.’’

Sensationeel

In ieder geval was Stefan Westenbroek sensationeel tijdens dat Worldcup Kwali catie Toernooi. Over twee races zette hij de snelste tijd op de klokken, en dat was echt een stunt. Daar hield hij na de eerste omloop geen rekening mee. ,,Ik begon met 35,14, en dat was op z’n zachtst gezegd klote. Ik had dit seizoen al best goede tijden staan, reed al een 34’er, en verwachtte best wel veel, verwachtte een plek bij de eerste vijf. Ik reed de vierde tijd, maar wist meteen dat die niet goed genoeg zou zijn. Het was geen vlekkeloze rit. Te wild, technisch niet goed. Dan baal je ontzettend en ga je nadenken. Afvragen of je je misschien niet goed voelt, of er iets aan de hand is. Jezelf een beetje gek maken dus.’’

Zijn trainers maanden hem tot rust. Hij moest gewoon zijn taken doen en dan reed hij gewoon hartstikke goed, was de boodschap. ,,Heb ik even wat rust genomen, weer een warming-up gedaan.

Ondertussen zie je tijden voorbijkomen en dan ga je automatisch een beetje rekenen. Dat wil je niet doen, maar je hoort die tijden en dan denk je toch ‘shit’. Toen ik aan de start stond, was ik zevende. Maar ik startte hartstikke scherp in 9.5. Zo snel had ik nog nooit geopend. Fantastisch. Je hoort die tijd ook over de speaker en dan denk je ‘holy shit, hoe moet dit nog fout gaan?’. Dan rijd je uit en pak je met 34,87 de eerste tijd plus een persoonlijk record. Dat is echt geweldig.’’

Westenbroek is geen nieuwkomer in de nationale schaatstop, maar dat hij zich zó laat zien, ik wel nieuw. ,,Twee jaar geleden reed ik mijn eerste wedstrijd bij de senioren en dat ging in principe goed. Vorig jaar werd ik zevende in het WCKT, maar omdat een aantal rijders koos voor de voorbereiding op de Spelen mocht ik toch twee Worldcups rijden. Hartstikke leuk. Maar nu ik echt meedoe in de top vijf is dat helemaal vet.’’ Zijn prestatie deed denken aan die van Merijn Scheperkamp in het olympisch kwali catietoernooi. ,,Ik principe verras ik wel iedereen, maar Merijn reed nog wel viertiende harder, haha.’’

Reggeborgh

Maar dit zijn wel de resultaten waarvoor hij vorig seizoen van team TalentNED naar Reggeborgh kwam. ,,Een geweldig leuk team en een goeie stap, zeker. Alleen ben ik er nog niet. Dit is allemaal leuk, maar uiteindelijk wil ik dit ook doen in een NK en in de toekomst als het goed gaat bij de wereldtop.

Maar laat ik eerst

maar eens beginnen bij de Nederlandse top. Zo’n WCKT winnen is supervet, maar ik kijk wel direct verder. Ik had gehoopt daarvoor de Worldcup te gebruiken, maar dat loopt nu dus wat anders.’’

En dat terwijl de sportcarrière van Stefan Westenbroek zich eerst een heel andere kant uit leek te bewegen. Weliswaar bleek bij ijsclub Stokvisdennen al snel zijn talent op skeelers en op de schaats, maar als voetballer kon hij nog beter uit de voeten. Hij kwam als rechterspits zelfs nog uit voor FC Twente en PEC Zwolle. ,,Ik heb gevoetbald tot mijn zeventiende, maar uiteindelijk waren die jongens bij Twente en PEC allemaal net wat technischer en was ik net niet goed genoeg. Jammer, maar het is wat het is.’’

Voor de schaatssport was dat goed nieuws. Maar Westenbroek – die drie jaar terug in een trainingswedstrijdje nog zijn kuitbeen brak – is ook eerlijk. ,,Als ik voor voetbal had kunnen kiezen, bij Twente had kunnen spelen, dan had ik dat misschien wel gedaan. Dat is toch de droom van elke jonge voetballer. Ik houd ook heel erg van teamsporten, ben een echte teamplayer, en merk dat ik dat af en toe mis. Natuurlijk, als schaatser zit ik ook in een team, maar uiteindelijk moet je het zelf doen. Juichen met z’n allen als je een goal scoort, is fantastisch. Je wint met z’n allen en verliest met z’n allen. Nu sport ik individueel, en daar kies je voor, maar je verliest in je eentje en wint in je eentje. Natuurlijk is er je coach, teamgenoten, familie en vrienden, maar zo is het uiteindelijk wel. Dat is wel wennen.’’

Stefan Westenbroek zet Nederlandse sprinttop

Stefan Westenbroek schreeuwt het uit van vreugde. ,,Dit is allemaal leuk, maar uiteindelijk wil ik dit ook doen in een NK en in de toekomst als het goed gaat bij de wereldtop.’’ (Foto Timsimaging

/ Neeke Smit)

Hotel Arlbergerhof Vital

Familiehotel Arlbergerhof Vital is sinds vele jaren onze thuisbasis voor de schaatsvakanties. Een mooie goed verzorgde accomodatie met zorg en aandacht van het vriendelijke personeel. Laart uw smaakpapillen verwennen door uitmuntende streekgerechten en culinaire hoogstandjes bereid door gastvrouw en che ok Christine Schwarzenbacher en haar team. Ook de vegetarische keuken kent voor Christine geen geheimen. Gastheer en hoofd van de familie Peter Schwarzenbacher leidt dit alles in goede banen zodat u zich snel thuis zult voelen in dit hotel.

Pruisscher leidt in Amsterdam een treintje van Zaanlander, met achter zich Marijke Groenewoud en Irene Schouten. ,,Ik kan mijn vermogen op het ijs zetten. Dat geeft echt veel vertrouwen.’’

Arianna Pruisscher levert

door Eric Korver

Arianna Pruisscher maakte de laatste jaren vooral naam als wielrenster. Ze werd zelfs professional, kwam uit voor een Franse ploeg, en kon ook winnen op dat niveau. Toch stapte ze deze zomer over naar het schaatsen. Omdat oude liefde écht niet roest, maar vooral omdat ze in de overgang naar team Albert Heijn Zaanlander van Jillert Anema de ideale stap zag om haar ambities op het ijs te verwezenlijken. Prompt maakt ze straks haar debuut in de Worldcup.

Met een stralende lach liep Arianna Pruisscher tijdens het World Cup Kwali catie Toernooi door de catacomben van Thialf. De race over vijfduizend meter had haar een vierde plaats opgeleverd en daarmee een ticket voor de Worldcup half december in Calgary. Voor die stappen kwam ze naar Albert Heijn Zaanlander. Maar dat het zó snel zou gaan, nee, dat had ze zelf ook niet verwacht. ,,Het was eerst de intentie de trainingswedstrijden mee te pakken en te zien waar het eindigt. Maar gelijk al deze sprongen maken, nee, dat was niet de bedoeling. Maar het is natuurlijk wel een super gevoel dat ik naar de Worldcup mag.’’

Dat is een primeur voor Pruisscher, die nooit eerder in Calgary was, en zich zelfs nooit eerder over de grens op het ijs kon meten. Op de langebaan was dat zelfs in eigen land al nieuw voor haar. ,,Ik hoop dat ik daar iets moois kan laten zien. Voor mezelf vind ik het in ieder geval heel gaaf dat ik bewezen heb dat dit kan. Ik ben echt benieuwd,

vooral naar wat ik internationaal kan. Helaas rijd ik eerst nog wel in de B-groep, maar een tijd is een tijd, en die kan ik zeker vergelijken.’’

Het is allemaal nieuw in het leven van Arianna Pruisscher, dat sinds deze zomer toch al behoorlijk op z’n kop staat. Het leventje dat ze de laatste jaren leidde, zette ze rigoureus aan de kant. Vijf jaar lang zette ze alles op wielrennen, eigenlijk vanaf het moment dat ze doodrong tot de nationale selectie voor junioren en kans maakte te worden uitgezonden naar het WK in Qatar. ,,De KNWU had een huis in Sittard, en zo ben ik naar Limburg verhuisd.’’

Vaarwel

Na het WK bleef ze daar hangen, om te etsen en te studeren. Twee jaar terug rondde ze haar studie tandtechniek af, en deze zomer keerde ze terug naar Drenthe, naar het ouderlijk huis in Nieuw-Dordrecht. Deze zomer etste ze nog, voor de Franse ploeg Stade Rochelasi Charante-Maritimes, waarvoor ze vorig jaar de openingsrit won in de Tour Charente-Maritimes. ,,Maar ik heb het etsen nu vaarwel gezegd, wil me richten op één ding, en dat is het schaatsen. Dit is zó een uitgelezen kans, daar wil ik alles voor doen.’’

Die ’uitgelezen kans’ is een plek in het team Albert Heijn Zaanlander van Jillert Anema en olympisch kampioene Irene Schouten. Ze zette zelf de eerste stap voor die overgang, nadat ze vorig seizoen nog uitkwam voor het kleine PTH Groep/Schaatsshop Drenthe. ,,Mensen zeiden weleens dat ik wel bij Zaanlander paste. Dan ga je daar eens over nadenken, en uiteindelijk heb ik

het gewoon geprobeerd. Wie niet waagt, die niet wint. In Thialf ben ik in contact gekomen met Jillert Anema. Dat was een leuk gesprek, en zo is het balletje gaan rollen. Na de Spelen kreeg ik een belletje dat hij me er graag bij wilde hebben.’’ Pruisscher had natuurlijk vorig seizoen al haar visitekaartje afgegeven met een tweede plek in het NK op kunstijs, achter Schouten. ,,Precies daarna is het gaan spelen’’, vertelt Pruisscher. ,,Ik had al een goed seizoen en die tweede plek gaf een beetje extra, gaf me ook iets meer bekendheid.’’ Maar een plan toen ze Anema benaderde, nee, dat had ze niet echt, bekent de Drentse. ,,Als je iets wilt, moet je wat proberen. Nee had ik, ja kon ik krijgen. Ik wilde graag beter worden en zag die ploeg als enige manier om de stap hogerop te maken. Het is de beste ploeg die er is, daar wil ik dan graag voor uitkomen.’’

Over de streep

Het was naar verluidt haar verhuizing van Limburg terug naar Nieuw-Dordrecht die Jillert Anema over de streep trok om Pruisscher aan zijn ploeg toe te voegen. Pruisscher lacht. ,,Dat heb ik ook gehoord, maar dat heeft hij nooit zelf tegen mij gezegd.’’ Zij had zelf wél een boodschap voor Anema. ,.Ik heb gezegd dat ik graag ook op de langebaan wil rijden, niet alleen marathons, en dat ik graag wil winnen. Die motivatie sprak Anema wel aan.’’

En Arianna Pruisscher levert meteen. Op de marathon reed ze drie keer top vijf en stond ze in Heerenveen op de één na hoogste trede naast Irene Schouten. En in het WCKT was er dus die plaatsing voor de Worldcup.

Zelf is ze niet eens écht verbaasd. ,,Voor mij zijn de trainingen zó veranderd. Je komt alleen uren etsen naar heel wat uren skeeleren, sprint-training, tempotrainingen op de ets; allemaal dingen die ik niet gewend was. Dan is de vraag of je lichaam dat gaat trekken, en wat gaat dat doen op het ijs. Maar ik ben heel blij dat het zo goed heeft uitgepakt, dat ik mijn vermogen op het ijs kan zetten. Dat geeft echt veel vertrouwen.’’

Lossen

De vooruitgang bespeurde ze ook al in de trainingen. Pruisscher werd in de eerste weken soms hard met de neus op de feiten gedrukt. ,,Ik moest eerst al lossen als ze lekker rustige rondjes aan het rijden waren. Nu hoef ik er pas af als er echte tempo-rondjes worden gereden. Technisch maak ik ook veel stappen en daardoor gaat het meteen ook een stuk harder.’’

Ze geniet ook van het werken in een echt team. Ze ziet haar ploeggenoten bij Albert Heijn Zaanlander inmiddels als een soort tweede familie. ,,Het is heel hecht en superleuk. Veel beter dan etsen in een Franse ploeg waar niemand Engels spreekt. Dat was echt anders. Veel meer op mezelf, veel meer zelf trainen. Hier spenderen we heel veel tijd met elkaar, dat vind ik veel leuker.’’

En ze is al aardig gewend aan Jillert Anema. ,,Jawel hoor’’, beaamt ze met een lach. ,,Ook aan de opmerkingen die hij af en toe heeft. Maar ik vind het zelf juist heel jn dat hij zo direct is. Als het niet goed is, hoor je dat gelijk. Prima. Er wordt er niet omheen gedraaid, dat vind ik heel belangrijk.’’

Nieuwkomer bij Albert Heijn Zaanlander meteen naar de Worldcup

Arianna

(Foto Timsimaging / Neeke Smit)

MARATHONS

Jens Zwitser

door Eric Korver

Naast het ijs moet hij één van de meest bescheiden marathonschaatsers ooit zijn geweest, maar eenmaal óp het ijs kon Jens Zwitser transformeren in een meedogenloze sloper. Vooral op natuurijs had de man uit Katwijk een reputatie. Die maakte hij volledig waar op die vierde februari van 2012. Een dag waar weinig schaatsers goede herinneringen aan bewaren, maar voor Jens Zwitser blijft dat altijd de dag waarop hij op de Weissensee de Alternatieve won.

Jens Zwitser was de ene helft van de twee schaatsende broers uit Katwijk, die jarenlang deel uitmaakten van het peloton. Ralf – zelf ook goed voor een aantal mooie zeges – was de andere helft. Een derde broer, Frank, is ook actief in de schaatswereld, maar dan als scheidsrechter. Jens Zwitser (45) woont tegenwoordig in Elspeet, en zoals zo vaak verhuisde ook hij voor de liefde. ,,Ik woon hier alweer tien jaar met mijn vrouw Iris. Eigenlijk waren we net aan het verhuizen toen ik won op de Weissensee.’’

Want dát is inmiddels ook alweer tien jaar geleden. Jens Zwitser was in die jaren een gevreesde opponent op natuurijs, waar ook echt zijn kwaliteiten lagen. Dat had hij in het verleden al meerdere malen bewezen. Ook in 2012 liet hij het peloton weer lijden onder zijn machtige klappen. Die brachten hem de mooiste overwinning in zijn loopbaan. ,,Dat was het echt, de mooiste’’, zegt Zwitser zonder daar een seconden over te hoeven nadenken. Als hij terugdenkt aan die dag, staat er nog veel helder op het netvlies. Het weer bijvoorbeeld, dat niet altijd een factor is, maar die keer zeker wel. ,,Het was echt wel koud’’, weet Zwitser nog. ,,Min vijftien of zo. En het waaide nogal. Als je dan aan een Alternatieve Elfstedentocht denkt, dan denk je aan zwaar, aan afzien. Dat laatste

was zeker wel mijn ding, maar ik heb die dag helemaal niet afgezien. Ik had eigenlijk nergens last van, het was alsof het vanzelf ging. Op die manier kijk ik ook terug alsof het voor mij een heel makkelijke wedstrijd was.’’

Hulpverleners

Daarover zullen de meningen verschillen, want achter de rug van Jens Zwitser was het een slagveld. Van de 122 rijders die vroeg in de ochtend nog trappelend aan de start had gestaan, haalden er slecht 23 de nish, waar her en der schaatsers als hoopjes ellende op koelboxen zaten. Hulpverleners kwamen bijna isolatiefolie te kort om onderkoelde rijders weer op temperatuur te krijgen, en de medische dienst hield nadrukkelijk de fysieke toestand van meerdere mannen in de gaten.

Jouke Hoogeveen eindigde als tweede en zag er gesloopt uit. Nummer drie Robert Bovenhuis leek zelfs totaal van de wereld. Hij moest bij de huldiging zelfs ondersteund worden. ,,Dat iedereen zo gesloopt was, verbaasde mij echt’’, vertelt Zwitser. ,,Iedereen zat daar onder die foliedekentjes, alsof hun laatste uur geslagen had. En ik had nergens last van. Je hebt van die dagen dat alles lukt, dat alles op z’n plek valt. Alsof je dan extra energie hebt. Dit was daar het perfecte voorbeeld van, want ik had zo’n dag. Met de omstandigheden heeft iedereen te maken. De vraag is alleen hoe je ermee omgaat. Natuurlijk heb je wind tegen. Maar je hebt ‘m ook een keertje mee. En daar speel je dan een beetje mee.’’

Zwitser zat samen met ploeggenoot Klaas de Weerd vrij voorin. ,,Ik weet nog dat ik tegen Klaas zei dat hij moest rijden omdat er aan de voorkant een groepje wegreed. Klaas reed dat gat dicht en bracht mij zo bij dat groepje. Voor mij was dat hét moment in die wedstrijd.’’ Laatst kwam hij De Weerd nog tegen, vervolgt Zwitser. ,,’Weet je dat nog’, zei ik tegen hem. Maar hij wist dat eigenlijk niet meer zo goed. Ik

wel. Dat soort dingen vergeet je niet.’’

Te vroeg Eenmaal bij dat voorste groepje vond Jens Zwitser het snel tijd om te vertrekken. Meer dan dertig kilometer was er nog te gaan, ruim drie rondjes op het Oostenrijkse bergmeer. ,,Dan rijd je daar en denk je bij jezelf ‘ben ik niet te vroeg gegaan?’ Maar de anderen zaten goed stuk, dat had ik wel gezien. Als je dan weg rijdt, is dat een gok. Jan-Martien van de Wetering, mijn ploegleider bij Husqvarna, kneep ‘m ook, dacht ook dat ik te vroeg was gegaan. Maar ik reed zo’n slag, ging zó goed, dat ik voelde dat ik nog wel honderd kilometer kon doorgaan als ik zo bleef rijden. Ik had het gevoel dat ik kon blijven gaan, en dat is machtig. Dat is het gevoel van schaatsen, alles klopt dan op zo’n moment. En dan maakt het niet uit dat je alleen bent. Sterker, in de groep sloopte ik mezelf meer dan dat ik alleen reed. Nu kon ik precies doen wat ik zelf prettig vond.’’ In de laatste ronde voelde Jens Zwitser dat het niet meer mis kon gaan. ,,Dat besef kwam bij het ingaan van die laatste ronde, die laatste tien kilometer.’’ Hij hoefde eigenlijk nog maar één ding te doen: blijven staan. Want Zwitser had een prima voorbeeld van hoe het nog mis gaan: vijf jaar eerder won Zwitser zelf de Aart Koopmans Memorial over – die editie – 150 kilometer, nadat Tristan Loy in dik gewonnen positie onderuit was gegaan. ,,Daar denk je inderdaad aan terug. Maar als ik naga hoe vaak ik op een 200 kilometer ben gevallen. Dat is misschien twee of drie keer. Ik viel bijna nooit. Ja, weleens omdat andere vielen. Maar over de scheuren stappen en rijden was eigenlijk mijn ding.’’ Lachend: ,,Als ik in een groep reed, zocht ik altijd de scheuren op, want ik wist dat er altijd wel eentje inreed. Dat vond ik het mooiste, daar een beetje mee spelen. Maar inderdaad dacht ik terug aan

Marathonschaatsen is al tientallen jaren een sport die boeit. Op kunstijs, maar zeker op natuurijs. Vooral dáár geldt het recht van de sterkste, en slechts een enkele keer dat van de gelukkigste. De schaatsers van de lange adem zijn avonturiers, doorzetters, de cowboys van het ijs. En ze maakten door de jaren heen ink wat mee. In deze serie verhalen haalt SkateNL voor de liefhebbers de mooiste en meest memorabele momenten terug. Deze keer de Alternatieve Elfstedentocht van 2012 op de Weissensee. Een helse editie.

Jens Zwitser komt eenzaam over de streep als winnaar van de Alternatieve Elfstedentocht. ,,De mooiste zege in mijn loopbaan.’’ (Foto Timsimaging / Neeke Smit)

Zwitser richt slagveld aan

2007. Als je valt, is je ritme helemaal weg, en dan is twee minuten zo dichtgereden.’’

Tristan Loy

Even terug nog naar 2007, naar die wedstrijd in een jaar dat er door dooi eigenlijk helemaal niet kon worden gereden op de Weissensee. Een jaar waarin alles zelfs werd afgelast, maar door plotselinge strenge vorst het peloton weer werd teruggeroepen door competitieleider Teun Breedijk. Een echte Alternatieve was te veel, daarom rolde er een AKM uit van 150 kilometer. De Fransman Tristan Loy lag daarin mijlenver voor, maar zelfs Bretons beton bleek op enig moment kwetsbaar.

,,Ik reed in een groepje met Lars Hoogenboom en Martijn van Es achter Loy’’, weet Zwitser nog heel goed. ,,Hij was al een tijdje weg en we hadden geen hoop meer op de winst.

Maar op een gegeven moment kwamen we toch steeds dichterbij, en ik had even het gevoel dat we hem nog konden pakken als we gas bleven geven. Maar op een kilometer van de streep liet ik die hoop varen. Ik was op dat moment weggereden bij Lars en Martijn en zou tweede worden.’’ Maar in zijn ooghoek zag hij in de linkse bocht naar de nish iemand vallen. ,,’Dat is Tristan’, schoot het door mijn hoofd. Ik zag hem gaan staan, weer vallen. Hij kón niet meer, kon niet meer schaatsen. En dan gaat het allemaal zó snel. Je

gereden. Maar valt Loy niet, dan word ik tweede.’’

Zo stond er altijd nog een ’maar’ achter zijn naam, die ook niet werd bijgeschreven op het beroemde bord met fameuze winnaars. ,,Van die ’maar’ was ik na 2012 wel verlost. Die was weg. En mijn naam kwam eindelijk ook op dat bord.’’

Vraag

Soms wordt hij nog herinnerd aan die mooie zege. Laatst ook nog, vertelt hij. ,,Waren we aan het werk in Nunspeet, bij

blijkbaar gaan opzoeken, want even later kreeg ik de vraag of ik de Alternatieve Elfstedentocht had gewonnen. Ook ja. Zo komt dat nog weleens ter sprake. En dan ben je ineens weer Jens de schaatser.’’

Daaruit blijkt toch steeds weer de enorme impact van de Alternatieve Elfstedentocht, ook al is dat niet de echte. ,,Het is de afstand die aanspreekt. Mensen zien dat toch als iets heel zwaars. Zelf had ik het liefst in 2012 ook nog de echte gereden. We waren net terug uit Oostenrijk en het had hier hartstikke hard gevroren. We ston-

MIJN ENERGIEREKENING VERLAGEN

Meer weten? Doe de GAMMA huisscan of kom langs bij onze duurzaamheidsadviseur.

Volg ons op Instagram: gamma_fan_van_schaatsen

Bekijk de video wat Merijn in huis heeft aangepakt.

Waanzinnige rit

Ondanks zijn slaapgebrek schaatst hij een waanzinnige rit op de Olympische tien kilometer. Alleen jammer voor hem (en voor Sven Kramer) dat Neder-Canadees Ted-Jan Bloemen net wat beter schaatst.

In oktober 2018 worden Jorrit en Heather Bergsma vader en moeder van zoon Brent. De mooiste prijs die ze samen ooit hebben gewonnen. Wekenlang heerlijk op de roze babywolk. Het komt zijn slaapritme niet ten goede. Maar het is duidelijk van een andere categorie. Hij slaapt tenminste en wordt juist wakker door de kleine man in huis. In aanloop naar grote toernooien mocht hij willen dat hij überhaupt in slaap viel. Dieptepunt is het WK Afstanden van 2020 in Salt Lake City. Daar ijsbeert hij ’s nachts uit wanhoop maar door en rond het hotel. Het is zo erg dat hij de bondsarts uiteindelijk om slaapmedicatie vraagt. Dokter Mirjam Steunebrink vraagt hem later of hij wel eens van EMDR-therapie heeft gehoord, waarbij de patiënt onder een soort hypnose wordt gebracht en men op zoek of teruggaat naar een trauma veroorzakende ervaring.

In het geval van Bergsma blijkt dat terug te voeren op zijn weigering op de Spelen in Sochi in 2014 nog langer deel uit te maken van de team pursuit. Hoewel net Olympisch kampioen geworden leerde hij (welkom in het digitale tijdperk) wat voor een riool Twitter en Facebook kunnen zijn. Van een held met Olympisch goud was hij ineens ‘een rat’ en ‘een landverrader’. Een gevoel dat hij maar niet van zich af kon schudden. Niet op de ‘feestvlucht’ terug

naar huis. En zelfs jaren erna nog niet. November 2022. Jorrit Bergsma zit thuis aan de keukentafel in zijn geboortedorp Aldeboarn. De plek waar hij het allerliefste is. Op schoot zit zoontje Brent (5), met wie hij dan weer in het Fries praat om later weer over te schakelen op Engels. De taal van zijn moeder Heather die verderop in de woonkamer speelt met Brent’s tweejarige zusje Barbara Jean.

Die ochtend nog draaide Bergsma wat rondjes op zijn thuisbaan Thialf. Niet in het turquoise-blauw van Team Zaanlander, Jillert Anema en Irene Schouten, maar in het geel-zwart van coach Jac Orie en diens nieuwe ploegdirecteur Sven Kramer. Zowel Kramer als Bergsma joegen begin dit jaar nog op goud bij de Spelen in Peking. Tevergeefs. Hoewel er nog genoeg gas in de tank van de meervoudig wereld- en Olympisch kampioen zat, had zijn carrosserie het nu de nitief begeven. De prijs die Kramer betaalde voor al het succes.

Met de carrosserie van Jorrit Bergsma lijkt er in dat pré-olympisch seizoen weinig mis. En met een 5000 meter die hij binnen 6.07 a egt kan hij nog wel wat jaartjes en en een paar medailles mee. Wat hem betreft doet hij dat bij de ploeg waar hij dan al dertien jaar schaatst: bij Team Zaanlander. Maar nu de Spelen dichterbij komen en een nieuw contract uitblijft, hoe meer het gevoel beklijft dat de liefde niet wederzijds is.

Budget

Wanneer hij in Peking nog steeds geen nieuw contract heeft maar hoort dat ploegmaatjes Irene Schouten en Marijke Groenewoud al wel hebben getekend voor een verlenging, ziet hij al waar dit heen-

gaat. Er is maar een bepaald budget voor de ploeg en als er niet een inke worst voor de neus van succesnummer Schouten wordt gehouden, dan is de blonde vogel gevlogen.

Als Patrick Roest na de Spelen steeds nadrukkelijker met Team Reggeborgh irt en Jumbo-Visma straks wellicht meer dan één stoeltje vrij heeft, begint men in Veghel te schakelen. ‘Ik wil ervoor gaan met jou’, zegt die andere succescoach Jac Orie, in een eerste gesprek met Jorrit Bergsma. Orie weet hoe ‘retegoed’ Bergsma kan schaatsen en dat het gezien die recente vijf kilometer qua houdbaarheid ook wel goed zit. Orie wil Bergsma vooral nog sneller laten schaatsen. E ciënter op de topsnelheid die hij nu al wel heeft, zodat hij die langer kan volhouden. Komt vanzelf, weet Orie, als hij hem maar vaak genoeg laat aanhaken bij de snellere mannen in de Jumbo-ploeg. Mannen die niet alleen snel zijn op het ijs maar ook op de ets. Mannen als Chris Huizinga, Thomas Krol en af en toe nog de nieuwe ‘director business development’: Sven Kramer. Niet omdat het bij zijn functieomschrijving hoort, maar omdat hij het gewoon niet kan laten. Gezellig met de jongens op pad. Lekker samen door de stoplichtloze landerijen van Friesland ‘boren’.

Grijns

Terwijl Bergsma ink op zijn kiezen moet bijten om de nieuwe Jumbo-trein bij te houden, ziet hij hoe Sven Kramer grijnzend over zijn schouder kijkt. Precies die grijns die hij had toen hij Bergsma vijftien jaar eerder bij een etskoers in een sprint de pas afsneed. De grijns van de racer. Wie had dat gedacht, denkt Bergsma, dat ze na al hun veldslagen nog eens

samen in dezelfde kleuren zouden etsen. Als het tempo uiteindelijk zakt dobberen de olympisch kampioenen zij aan zij en dwaalt Kramer af naar zijn jeugd. Met soms losse, bij vlagen gebarende handen vertelt hij hoe hij als jochie de marathonwedstrijden van zijn vader Yep heeft beleefd. Met name de Elfstedentocht van 1997, die Yep Kramer met gebroken ribben uitreed, heeft grote indruk op diens zoon gemaakt. Jorrit Bergsma op zijn beurt, is weer onder de indruk van de verhalen van Kramer en de passie waarmee hij die vertelt.

Weken later, in oktober, staan beide mannen aan de start op de Jaap Edenbaan voor de aftrap van het marathonseizoen. Jorrit Bergsma namens Jumbo-Visma in de Topdivisie. Sven Kramer in neutrale kleuren bij de Beloften. Volgens Kramer hebben hij en Bergsma naast aardig wat tegenstellingen vooral veel overeenkomsten, zegt ook hij thuis aan de keukentafel in aanloop naar de Worldcups. ‘We kunnen beide natuurlijk aardig schaatsen. En als je alles afpelt, zijn we gewoon boeren uit Friesland die het liefst de hele dag schaatsen en etsen. En als we er niet mee bezig zijn, dan kijken we ernaar of lullen we er over’.

Bergsma op zijn beurt wil dat wel beamen. Volgens hem vallen ze elkaar eigenlijk reuze mee en hebben ze – als ras Friezen – inderdaad veel meer gemeen dan gedacht. Eén ding weet hij zeker. Dat hij nog lang niet klaar is met ’het mooiste vak ter wereld’. En dat hij - net als Kramer - al z’n medailles zou inruilen voor die ene dag, die in hun beider dromen steeds dichterbij komt.

’Maar die rookworst. Die is straks wel voor mij.’

Rivalen met respect. Jorrit Bergsma feliciteert de dit keer winnende Sven Kramer. ,,Als je alles afpelt zijn we gewoon boeren uit Friesland die het liefst de hele dag schaatsen en fietsen.’’ (Foto Timsimaging / Neeke Smit)

Vervolg van pagina 7

Geef ijsplezier cadeau!

O.A. TE KOOP BIJ: de ijsbanen en via www.schaatscadeaukaart.nl

O.A. TE KOOP BIJ: de ijsbanen en via www.schaatscadeaukaart.nl

Geef ijsplezier cadeau! diverse schaatswinkels, de ijsbanen en via www.schaatscadeaukaart.nl Perfect Skate in Groningen - Haico Bouma Thialf - Heerenveen - Duo Sports schaatsles

Voor de buitenwacht kwam het als een verrassing, de mededeling van Dylan Hoogerwerf dat hij per direct zijn loopbaan als shorttracker afsloot. Binnen het team, zegt hij, zagen ze dat wel aankomen. Hoogerwerf vult zijn dagen nu heel anders, als eigenaar van een tattooshop in hartje Heerenveen. En hij schroomt niet ook af en toe zelf de naald te hanteren.

Het apparaat in de hand van Dylan Hoogerwerf zoemt monotoon. De naald doet zijn werk. Inkt kleurt langzaam de arm van de klant in de stoel. Het is wat onwennig Dylan Hoogerwerf zo te zien, en niet als de shorttracker die hij zo lang was. Maar die tijd is echt geweest, maakt hij duidelijk. Met twee Spelen, meerdere EK’s en WK’s en drie nationale titels achter zijn naam zette hij resoluut een punt achter dat bestaan.

Dylan Hoogerwerf (27) heeft daar eigenlijk amper over getwijfeld. ,,Ik voelde aan alles dat ik toe was aan iets anders’’, vertelt hij. ,,Ik had tijdens trainingen en wedstrijden niet meer de drive die ik normaal had.

De motivatie was minder.’’

Voor de buitenwereld misschien een verrassing, erkent hij. Maar de mensen die dichtbij hem staan, de rijders met wie hij de kleedkamer deelt, zagen dit aankomen. En bijna was Hoogerwerf zelfs al eerder gestopt. ,,Na de Spelen verloor ik mijn A-status bij NOC*NSF. Dat kreeg ik in april te horen. In eerste instantie dacht ik toen meteen ’ik kap ermee’. Want die mededeling kwam voor mij echt als een verrassing. Ze vonden dat ik niet goed genoeg had gepresteerd. Ik was naar de Spelen geweest, was voor de derde keer Nederland kampioen geworden, en dan dat. Ik kreeg het te horen tijdens een vakantie op Curaçao, in mijn rustperiode. Gelukkig was dat al een beetje op het einde, anders was de lol er snel vanaf. Maar ik baalde er wel van.’’

Sponsoring

Zijn eerste reactie was dat hij dan lekker iets anders ging doen. ,,Als je 20 of 21 bent, ligt dat misschien anders.

Van ijs naar inkt

Maar ik ben 27, dan ga ik geen geld meer vragen bij mijn ouders.’’ Nadat de boodschap iets bezonken was, lag dat anders. ,,Ik heb wat sponsoring kunnen regelen en heb zo toch de hele zomer doorgetraind, tot de trials. Maar die hele zomer was ik ook druk om het nanciële plaatje rond te krijgen, terwijl ik ook nog de tattooshop heb geopend. Door al die extra dingen verscheen ik minder t op de trainingen, en had ik ook minder motivatie om te trainen. Ik merkte op een gegeven moment ook dat ik meer passie voelde om mijn tijd in de shop te steken dan in het schaatsen.’’

De poging die hij nog waagde, duurde niet lang. Na de twee weekenden van de trials vond Dylan Hoogerwerf het mooi en stopte. En dat terwijl het schaatsen nog steeds goed ging, zegt hij. ,,Maar ik merkte dat het klaar was. Ik presteerde niet zoals ik hoopte, merkte dat ik er geen motivatie meer uit haalde. Even heb ik nog gedacht het in januari op het NK nog te proberen om zo het tweede deel van het seizoen te kunnen rijden. Maar zelfs als ik dat haal, en ik mag naar een Worldcup of het WK… Dat heb ik ook al acht jaar lang gedaan. Daar haal ik geen voldoening meer uit. Dan weet je dat het klaar is.’’

Sindsdien richt Hoogerwerf zich helemaal op de tattooshop Goons & Queens, waarvan hij mede-eigenaar is, samen met de manager en zijn vrouw. ,,Met z’n drieën halen we artiesten uit heel Europa naar de shop om klanten te tatoeëren, en soms ga ik zelf ook even los op iemand.’’

Creatief

Hij was altijd al creatief, vervolgt Hoogerwerf. Naast het schaatsen was hij bezig met muziek, met tekenen, ontwerpen en Photoshop. ,,Maar het ontwerpen van tattoo’s en zelf tatoeëren doe ik

pas sinds een jaar.’’ Dat is iets wat je niet zomaar kunt, maar Hoogerwerf heeft de skills. ,,Je moet kunnen tekenen en creatief zijn, en dat ben ik wel. Ik kan tekenen, heb een gra sche opleiding gedaan. Dan is het een kwestie van gewoon een machine kopen en oefenen. Eerst vooral op mezelf. Maar mensen zagen wat ik bij mezelf zette, vonden dat mooi en boden zich aan. Dan zet je een keertje wat bij je vader, bij vrienden, en zo rol je er langzaam in.’’ Jezelf tatoeëren lijkt moeilijk, maar het is het makkelijkste dat er is, stelt Hoogerwerf. ,,De enige fuck-up die je maakt, is op jezelf en niet op iemand anders. Als ik iets op mezelf zet boeit het me niet heel veel als het minder mooi is, want dan is het nog steeds van mezelf. Is het wel mooi, dan is dat meegenomen. Het hele ding van tatoeëren is dat je iets bij iemand zet dat levenslang blijft. Dat vind ik fascinerend. Het ontwerpen van plaatjes vond ik al heel leuk en deed ik altijd al. Sinds een jaar is dat meer tattoo-gerelateerd. Nu vind ik het heel mooi een plaatje te ontwerpen aan de hand van iemands verhaal of een wat diegene wil, en dat vervolgens op iemand te tatoeëren. Die draagt dat dan levenslang mee. Vind ik mooi.’’.

Hij had inmiddels ook al in ieder geval één shorttracker in de stoel. ,,Jens van ’t Wout. Die was er al heel vroeg bij. Ik denk dat hij mijn vijfde tattoo heeft.’’

Overbodig te zeggen dat Dylan Hoogerwerf rijkelijk in de inkt zit. Twee met een betekenis, vertelt hij. ,,De eerste die ik liet zetten waren de olympische ringen in kleur met het jaar 2018 eronder, na mijn deelname in Pyeongchang. En de ander is de trouwfoto van mijn ouders op mijn arm, alleen de outline met hun namen. En de rest? Random dingetjes die ik leuk vind of zelf geoefend heb. Eigenlijk kun je mijn hele reis in tatoeages op mijn eigen lichaam terugzien.’’

Dylan Hoogerwerf aan het werk in zijn tattooshop. ,,Dat iemand een tatoeage die je hebt gezet levenslang meedraagt, dat vind ik mooi.’’ (Foto’s Timsimaging / Neeke Smit)

Shorttracker Dylan Hoogerwerf stopt en gaat door met tattooshop

door Eric Korver

Jeroen Janissen jubelt nadat hij in Amsterdam de eerste zege van zijn marathonloopbaan heeft binnen gehaald. ,,Het was echt geweldig.’’ (Foto Timsimaging / Neeke Smit)

Janissen geniet van primeur

Jeroen Janissen drukte al vaker zijn neus tegen het venster. De alleskunner uit de ploeg van OKAY / KPMS stond al vaker na een marathon op het podium en ventileerde voor het seizoen nog dat hij graag meer wilde dan dat. In de eerste de beste wedstrijd van de competitie voegde hij al de daad bij het woord door de opening in Amsterdam op zijn naam te schrijven.

Het was een prachtig moment voor Jeroen Janissen (25), die op de Jaap Edenbaan inzicht koppelde aan lef. In de groep van acht mannen die twee rondjes voorsprong op het peloton hadden genomen hoorde Janissen niet echt tot de kanshebbers.

Die rol was er voor sprinters als Bart Hool werf, Harm Visser en olympisch kampioen Bart Swings. Bovendien moest hij als een ling opboksen tegen twee tandems: die van Jumbo-Visma en die van Royal A-ware. Maar

op het moment dat die ploegen allebei een mannetje hadden opgerookt, zag Janissen zijn kans schoon. Hij reed weg en blééf weg om uiteindelijk ver voor zijn medevluchters solo over de streep te komen.

Als hij terugkijkt, is het nog steeds gewel dig, zegt Janissen. ,,En ook nog steeds ver rassend. Maar ik heb in de drie wedstrijden daarna ook gezien dat ik niet won omdat ik toevallig een goeie dag had. De afgelopen wedstrijden zijn een bevestiging van het feit dat ik op dit moment bij de top tien rij ders in het peloton hoor. Daarmee heb ik de lijn van vorig seizoen doorgetrokken.’’

Zo’n overwinning in de eerste wedstrijd van het seizoen is altijd een lekkere start, zowel voor een rijder als voor de ploeg. Dat kan ook meteen wat druk wegnemen. Aan de ene kant wel, vindt Janissen. ,,Want het is natuurlijk inderdaad ontzettend lekker zo het seizoen te beginnen, met het beha len van je grootste doel. Aan de andere kant maakt dat het ook wel weer lastig, als

je eenmaal gewonnen hebt. Daar betrapte ik mezelf ook op. Als je de volgende niet wint heb je het gevoel dat het toch niet zo’n goede wedstrijd is geweest, want je hebt al een keer gewonnen. Dat is best even wennen. Maar als ik alles bij elkaar optel, is het heel erg mooi dat het is gelukt, en ik durf ook wel te zeggen dat de wedstrijd in Amsterdam ook heel eerlijk is in die zin dat iedereen erin gaat met de voorbereiding die hij in de zomer heeft gedaan. Voor mij was dit ook een enorme bevestiging dat de manier waarop ik mijn sport beleef voor mij ook een heel succesvolle manier is.’’

Reacties

En als je dan toch een keer een cupwed strijd moet winnen, is de openingswed strijd in Amsterdam wel meteen de mooiste om te pakken. ,,Dat is het absoluut’’, beaamt Janissen. ,,Dat heb ik ook wel gemerkt aan de hoeveelheid reacties die ik heb gehad, aan de interviews die ik moest afleggen.

Heel bijzonder.’’ Zijn zege deed ook iets met de ploeg van OKAY / KPMS, voor wie win nen na het afscheid van Bart de Vries een zeldzaam iets was geworden. ,,Het heeft ons absoluut een boost gegeven. We heb ben er met z’n allen ook heel erg van kun nen genieten. Maar buiten het feit dat ik die overwinning pak, vond ik het ook ont zettend mooi dat de twee debutanten Lars Woelders en Ruben Ligtenberg al meer dere keren in de kopgroep hebben geze ten en ook al die rondjes hebben gepakt. En ook Daan Besteman en Marco van der Tuin laten zien hoe goed zij hun eigen rol in het team uitvoeren door ook mee te gaan in de aanvallen. Maar op het moment dat wij door het koersverloop de vooruitgeschoven mannen zijn, offeren zij ook hun eigen kan sen op misschien een pelotonsprint op om ons zo goed mogelijk te ondersteunen. Dat zegt heel veel over de sfeer in de ploeg. Het is een fijn team waarin iedereen elkaar res pecteert.’’

Rijder OKAY / KPMS wint in Amsterdam voor het eerst

door Eric Korver

De naam van Sylvia Karres doet nog wel wat belletjes rinkelen in de sportwereld. Terecht, want voormalig tophockeyster Karres heeft haar sporen wel verdiend, zowel bij de club Amsterdam als in het Nederlands elftal, waarmee ze in 2006 nog wereldkampioen werd. Haar huidige werk is dan misschien wat minder bekend, meer zeker niet minder belangrijk. Met haar bedrijf De SportMaatschappij helpt ze voormalig topsporters weer op weg na hun carrière. En dat blijkt vaker nodig dan menigeen denkt.

Sylvia Karres: ,,Sporters delen tijdens de eerste bijeenkomst hun verhaal en dan is er letterlijk het gevoel van ’ik ben niet de enige, ik ben hier thuis’. Dan valt er zoveel van hun schouders.’’ (Foto WorldSportPics / Frank Uijlenbroek)

ik afscheid nam van de topsport, voelde het oprecht alsof ik met lege handen stond. Ik miste mijn teamgenoten, ik miste een programma, een doel, een reden om ergens voor te gaan. En dat gevoel werd versterkt door mijn onzekerheid over waar ik toe in staat was. Wist ik veel: ‘geef mij een stick in handen en dán ben ik succesvol’. Zonder stick besloot ik gewoon keihard te gaan werken. En zo zwom ik alle kanten op.’

Was getekend: Sylvia Karres in een post op LinkedIn.

Het zijn de twijfels die niet alleen de nu 46-jarige Karres kende, nadat ze in 2008 haar loopbaan afsloot. Nee, veel meer topsporters worstelen vanaf het moment dat ze stoppen. Sommigen al eerder, sommigen pas later. Dat laatste was ook bij Karres het geval. ,,Toen ik net stopte, was ik vooral bezig met zo snel mogelijk weer een leven leiden dat een beetje vergelijkbaar was, denk ik. Dus de eerste twee jaar kocht ik een huis, raakte zwanger, kreeg een fulltime baan. Achteraf denk ik dat ik gewoon alles om mij heen zo snel mogelijk aan het verzamelen was om maar weer een gestructureerd duidelijk leven te hebben. Maar zonder na te

Sylvia Karres helpt topsporters De strijd ná

denken wat mijn volgende stap nou zou zijn, zonder even terug te kijken hoe ik het eigenlijk allemaal heb ervaren, wie ik eigenlijk ben. Ja, al die levensvragen. Die heb ik mezelf natuurlijk niet gesteld. Dat is niet goed of slecht. Maar ik zat wel midden in een soort maalstroom van een nieuw leven zonder na te denken wat ik was.’’ Dat waren de tijden waarin er veel minder aandacht was voor re-integratie van topsporters in de maatschappij. Maar het was ook de tijd waarin het nog iets makkelijker was zaken te combineren, stelt Karres. ,,Dat is daarna steeds lastiger geworden. Wij hadden Randstad. Die hielpen je aan een baan als je stopte. Dat kón in ieder geval, maar het was te weinig, absoluut. Niemand nam verantwoordelijkheid.’’

Moeilijker

Sindsdien is het voor topsporters steeds moeilijker geworden bijvoorbeeld de loopbaan en een studie te combineren. Simpelweg omdat topsport veel intensiever is geworden. ,,Als ik kijk naar mijn eigen sport, dan trainden we nog niet drie dagen per week op Papendal. Maar ook voor ons werd het al lastiger omdat we soms ook een periode intern moesten. Tegenwoordig moet je héél gedisciplineerd en weten wat je wilt, alleen dan kun je naast je sport nog een studie doen.’’

Vanuit haar eigen ervaring rijpte bij Karres het plan iets te doen in het begeleiden van gestopte topsporters. Samen met Arlette van der Meulen-van Clee – die als 20-jarig talent haar loopbaan al moest afbreken door een blessure – richtte ze De SportMaatschappij op. ,,Dat was op het moment dat Randstad stopte met hun link met NOC*NSF en wij een lobby konden opstarten om dit thema op de agenda te krijgen.’’

En er werd veel gelobbyd. ,,Bij VWS, bij NOC*NSF, bij de bonden. We hebben aan heel veel bureaus gezeten.’’

Uiteindelijk was het judoka Henk Grol die het laatste zetje gaf. ,,Hij heeft hardop geroepen dat het niet klopte met de begeleiding, en daarna is het balletje langzaam gaan rollen. VWS stelde geld beschikbaar aan NOC*NSF om dit te organiseren. Dat is nu vier, vijf jaar geleden. Daar zijn we echt gestart.’’

Sindsdien bekommert De SportMaatschappij zich actief om voormalig topsporters, waarbij nog steeds duidelijk wordt dat er tijdens een actieve carrière weinig tot niets wordt gedaan aan voorbereiding op het moment van stop-

pen en de terugkeer in de ’gewone’ maatschappij. Dat gebeurt wel steeds meer, stelt Karres. ,,Je ziet dat TeamNL@Work nu veel meer aanbiedt, ook aan actieve sporters. Er wordt meer gedaan aan de duale carrière, de combinatie van studie en topsport. Er is in de afgelopen zes jaar veel veranderd, maar je krijgt gewoon te maken met de spagaat dat heel veel sporters gewoon volledig gefocust zijn op hun sport en het moeilijk vinden daar iets naast te doen. Als ze al weten wat ze willen doen.’’

Topsportleven

,,De goede voorbeelden die je in de media ziet, zijn vaak van sporters die weten wat ze willen. Zie Epke Zonderland. Die studeerde medicijnen omdat hij wist dat hij daarin verder wilde. Als je weet wat je wilt, is het te combineren, al moet je daar nog wel je best voor doen. Maar als je al niet weet wat je wilt, is het moeilijk. Zeker voor jonge talenten, die soms ineens topsporter zijn omdat ze geselecteerd zijn of zich ergens voor hebben gekwali ceerd. Die zitten opeens midden in dat topsportleven. Als je dan nog eens een studie moet kiezen of een sociaal leven moet opbouwen, da’s best lastig.’’

Karres ziet bij De SportMaatschappij een grote variatie aan sporters voorbijkomen. Ook schaatsers uiteraard, zoals bijvoorbeeld Annette Gerritsen. ,,Dat is zó divers, daar verbaas ik me elk programma weer over. Bijna elk programma is er wel een sport die niet eerder heeft meegedaan. We hebben álles. Teamsport, individueel, mannen, vrouwen, paralympisch, olympisch, jonge sporters. Zo hadden we een voetbalster die na Jong Oranje geblesseerd raakte en nooit haar eigen leven op de rit heeft gekregen. Maar ook een hockeyster die al tien jaar was gestopt en nog steeds aan het zwemmen was.’’

De criteria om je als sporter te kunnen aanmelden bij De SportMaatschappij zijn best ruim. Karres heeft daar ook zelf weleens over nagedacht. ,,Wat is nou eigenlijk de voorwaarde om bij ons in het programma te stappen? Dat is toch wel als je topsportleven dusdanig aanwezig is dat je de rest er wel echt omheen moet plannen. We hebben een enkele keer een sporter gehad die vroeg of die wel in aanmerking kwam, maar over het algemeen kunnen mensen zich vinden in wat we op de site schrijven. We krijgen echt niet snel een aanmelding dat ik denk: tja…’’

Groepsprogramma

Voormalig topsporters die zich melden, worden opgenomen in het groepsprogramma van de SportMaatschappij. ,,Vanaf het begin hebben we dat groepsprogramma, het Krachtprogramma, gehad

ná de carrière

omdat we heel erg geloven in het delen van elkaars proces met gelijkgestemde sporters. Zeker ook omdat die allemaal wegvallen als je stopt. Gemiddeld zitten er acht sporters per groep in dat programma, en die gaan een traject in van drie maanden met individuele coaching en groepsdagen om met zichzelf aan de slag te gaan.’’

De eerste dag, zegt Karres, is altijd heel bijzonder. ,,Dan delen ze hun verhaal en dan is er letterlijk het gevoel van ’ik ben niet de enige, ik ben hier thuis’. Dan valt er zoveel van hun schouders.’’

Dat delen van ervaringen is belangrijk. Karres heeft dat zelf ook ervaren. ,,Ik stopte, wist echt niet wat ik wilde, en mijn omgeving zei ’ga gewoon ergens beginnen, we zijn allemaal ergens begonnen’. Die begrepen dus niet dat ik van een heel ander energielevel kwam. Dat ik echt iets in de kast heb moeten leggen om iets anders te doen, dat ik een stukje van mezelf opzij heb moeten zetten. Dat is wat die sporters wél bij elkaar vinden. Die denken ’o, heb jij dat ook’. Vaak denken dat ze enige zijn die

hiermee te maken heeft.’’

Ze merkt constant dat haar werk in een behoefte voorziet. ,,Echt zéker. Twee, drie keer per jaar starten we een groep, en dan is het soms wat lastig sporters te vinden omdat die niet altijd zelf het probleem direct erkennen en ons dan moeilijk weten te vinden. Maar nu we zo’n zes, zeven jaar bestaan komen viavia de meeste sporters wel binnen. Ze verwijzen elkaar door.’’ Toch is er nog een drempeltje. ,,Sporters vragen zich vaak af of dit wel echt problematisch is, of ze het niet eerst even zelf moeten uitzoeken allemaal. Vaak horen we dat ze ons al een jaar of langer volgen, maar dan uiteindelijk toch besluiten de stap te zetten.’’ Dat is, realiseert ze zich, ook wel een beetje topsporter-eigen. ,,Ja, die willen het eerst zelf doen. Denken ’kom op, ik heb jarenlang prestaties neergezet of een WK gespeeld, dan moet ik dit ook zelf kunnen’. Dat is heel erg aanwezig, ja.’’

Confronterend

Voor sporters is het mentaal soms confronterend als ze erachter komen dat ze dit

Carien Kleibeuker: ’Zeker aanbevelen’

Carien Kleibeuker wendde zich al voor het einde van haar schaatsloopbaan tot de SportMaatschappij. Ze volgde eerst zelf het Krachtprogramma en sloot daarna nog een traject zelf aan als coach.

Ook de nu 44-jarige Kleibeuker was zoekende aan het einde van haar carrière. ,,Zeker. Wat ik heel erg had en waar zij me heel erg bij hebben geholpen, is dat het voor heel veel mensen leuk is dat je topsporter bent geweest, en helemaal als je kunt zeggen dat je een olympische medaille hebt. Maar aan de andere kant heb je gewoon keihard een gat in cv. Hoe vul je dat in? Ik vond dat lastig, en dat vind ik eigenlijk nog steeds.’’

,,Het mooie van het programma vond ik dat ik dacht dat ik de enige was, maar dat alle sporters er met exact dezelfde problemen zaten. Dat maakt het heel erg leuk. In het dagelijks leven trej je nauwelijks ex-topsporters die zo’n idiote gedachtenpatroon hebben, en daar zaten we ineens met een stuk of tien gelijkgestemden. Allemaal met zo’n achterlijke topsportmindset. Hoe buig je dat om naar iets positiefs, zodat je ook wat te brengen hebt in de maatschappij? Dat vond ik heel erg waardevol.’’

Kleibeuker heeft, zegt ze, nu een hartstikke leuke baan als Programmamanager Inno-

vatie in het Groningse Martini Ziekenhuis, maar merkt nog steeds de gevolgen van haar topsportleven. ,,Ik heb gewoon niet de werkervaring die de meeste van mijn collega’s hebben. En dan heb ik nog twaalf jaar gewerkt in een fysiotherapiecentrum, heb ik studies teammanagement en kwaliteitsmanagement gedaan én een universitaire master. Maar waar iedereen fulltime met de carrière bezig is, besteedde ik stiekem toch tachtig procent van de tijd aan schaatsen en deed ik het werk erbij. Dat kun je nooit meer compenseren.

Hoe ga je daarmee om? Hoe accepteer je dat? Dat vond ik heel positief binnen het Krachtprogramma. Ze hebben mij ook helpen ontdekken waar mijn kracht ligt: hoe ik mijn topsportmindset kan vertalen, ook naar mensen die niet gesport hebben. Ik vond het allemaal heel waardevol, en raad anderen zeker aan dit te doen als je de kans hebt.’’

Carien Kleubeuker. (Foto Timsimaging / Neeke Smit)

níet zelf kunnen oplossen. ,,Ja, maar veel sporters hebben ook te maken met meerdere uitdagingen dan alleen de vraag ’wat nu’ als ze stoppen. Faalangst komt veel voor. Voor sommigen is het ook een stukje rouwverwerking. Als er het gevoel is nooit iets bereikt te hebben, als ze geblesseerd zijn afgehaakt. Wat dan? Dan komen de vragen. Wie ben ik eigenlijk? En was dit het allemaal wel waard? Dat zijn heel grote vragen. Maar we hebben ook sporters die gewoon zeggen: ik heb een studie gedaan, heb jarenlang alles opzijgezet voor sport, en nu wil ik gewoon ontdekken hoe het werkt in het normale leven en waar ik goed in ben. Het is echt heel divers.’’ Voor heel veel sporters, stelt Karres vast, is er nog altijd een afscheid zonder gedegen opleiding. ,,Neem de volleyballers, die vaak in het buitenland spelen en om de één of twee jaar naar een andere club gaan. Van Italië naar Turkije of zo. Tja, start dan maar eens een opleiding. Zo zijn er meer sporters. De schaatsers, die schaatsen in de winter en zijn in de zomer aan het wielrennen in het buitenland, om het heel zwartwit te stellen. Dat is best pittig als je daar dan nog een studie bij wilt doen.’’

Verbinden

De SportMaatschappij helpt die sporters op weg, maar zorgt weer niet voor banen. ,,We werken wel met

bedrijven die scholar ships doneren, dus betalen voor de programma’s van de sporters. Maar we beloven nooit een baan. Dat kan ik niet waarmaken. Ik geloof er ook in dat sporters er meer vertrouwen in hebben dat ze die baan zelf wel vinden, zeker in deze tijd. Dus we verbinden, maar we bemiddelen nooit.’’

In het verleden zijn er ook oud-topsporters betrokken bij het programma, maar sinds een jaar is er een samenwerking met Fanbased, een team van coaches die allemaal topsporters zijn of zijn geweest. Daar zijn onder anderen ook oud-hockeyer Tim Jenniskens en huidig international Dennis Warmerdam bij betrokken. ,,Fanbased biedt mensgerichte coachprogramma’s aan om groei te versnellen bij individuen, teams en organisaties uit het bedrijfsleven en topsport. Dat gaat heel erg over het groeien van mensen, over persoonlijke ontwikkeling. We hebben de krachten gebundeld en werken nu samen om het programma uit te voeren.’’

Dat er oud-topsporters betrokken zijn bij de begeleiding verlaagt de drempel. ,,Je bent snel met iemand tot de kern, want ik weet precies waar ze het over hebben. Ze hoeven ook niet veel uit te leggen. En ze vinden het jn om ook onze weg te horen, want dat is ook niet altijd een rechte lijn geweest. Dat helpt.’’

Annette Gerritsen maakte ook gebruik van de programma’s van De SportMaatschappij. (Foto Timsimaging / Neeke Smit)

Alle kansen gunnen

Als Yvonne van Gennip terugdenkt aan haar eigen jaren waarin ze nog het stempeltje ‘talent’ kreeg opgedrukt, dan overheerst het gevoel dat ze het redelijk goed had. Maar als het schaatsicoon nu kijkt, ziet ze dat de situatie voor jonge talenten niet beter is geworden. Eerder minder. Daarom kwam ze enkele jaren geleden met het Yvonne van Gennip Talent Fonds, een initiatief dat in de loop der tijd alleen maar veelomvattender is geworden.

Topsport kost geld. Zeker de weg naar die top kan behoorlijk in de papieren lopen. En dat geld is er lang niet altijd, constateerde Yvonne van Gennip. ,,Iedereen denkt wel dat een bond de kosten voor talenten betaalt, of dat NOC*NSF daar een potje voor heeft. Maar zo werkt het niet. Veel talenten hebben het best lastig omdat ze zelf heel veel zaken moeten bekostigen. En dat kan ten koste gaan van hun loopbaan.’’ Het balletje voor Yvonne van Gennip ging rollen in de tijd dat ze zelf nog werkzaam was bij Sportservice Noord-Holland. In een olympisch netwerk kwamen allerlei talenten over de vloer met vragen. Over de combinatie van topsport en onderwijs, over voeding. ,,Maar de belangrijkste vraag die elke keer terugkwam, was of we geld hadden voor ze. Want alles zo duur. Maar wij hadden zelf ook geen geld. Vanaf dat moment ben ik wel gaan denken over een manier om dat te tackelen.’’

Ze werd gewezen op de mogelijkheid van crowdfunding, wat in die tijd nog een nieuw fenomeen was. ,,Maar het was het proberen waard, alleen kostte ook dat geld, onder andere voor het bouwen van een platform. Uiteindelijk ben ik naar de provincie NoordHolland gegaan en heb ik subsidie aangevraagd. In principe waren we er voor NoordHollandse talenten, maar al vrij snel hebben we het opengegooid voor heel Nederland.’’

Adviezen

Talenten wisten snel de weg te vinden naar de nieuwgebouwde site van het crowdfunding platform Talentboek. En dat was niet

enkel een kwestie van boodschapje plaatsen en daaraan een nancieel doel hangen. ,,Ze moesten echt zelf hun omgeving enthousiast maken om ze te steunen. Wij gaven daar ook adviezen bij, gaven workshops. Je leert die talenten zo mooi zichzelf in de markt te zetten, een fanbase op te bouwen. Daar hebben ze verder in hun carrière ook wat aan. Als topsporter moet je ook wat doen om sponsors te werven en vast te houden, bedenken wat je daarvoor terug doet. Daarom was het zo jammer dat het bedrijf ermee stopte omdat het hen enkel geld kostte. We boden de service namelijk gratis aan. Maar in de tussentijd hadden we wel vijf ton opgehaald met al die kleine donaties.’’ Maar Van Gennip gaf niet op, en kreeg steun van meerdere kanten. Na het oprichten van het Yvonne van Gennip Talent Fonds kreeg ze de Vriendenloterij mee, een rol die inmiddels is overgenomen door de Nationale Postcodeloterij. ,,Daardoor konden we niet alleen het crowdfunding platform voortzetten, we konden ook geld géven aan talenten die dat het meest nodig hadden.’’ Daar hing wel een strenge procedure aan. ,,Eén keer per jaar kunnen talenten een aanvraag doen. Die aanvraag moet worden onderschreven door de coach. Talenten met een talentstatus van NOC*NSF gaan voor, maar er zijn ook takken van sport die geen talentstatus geven.

Dan proberen we ook te helpen.’’ ,,Tevens hebben we samen met NOC*NSF en het Jeugdfonds Sport en Cultuur en met subsidie van de ministeries van VWS en OCW een speciale voorziening opgezet voor talenten waarvan de ouders een inkomen hebben rondom het sociaal minimum’’, vervolgt ze. ,,Voor deze talenten kunnen sportbonden een aanvraag indienen.’’ Maar Talentboek blijft voor het Yvonne van Gennip Talent Fonds het mooiste middel. ,,Omdat het talenten ook iets leert, namelijk hoe ze zelf actief aan de slag kunnen gaan.’’

Voorbeeld

Talentboek heeft in de loop der jaren al veel talenten geholpen naar een loopbaan als topsporter. Esmee Visser is misschien wel het meest sprekende voorbeeld. De schaatsster probeerde het ene moment nog geld bij elkaar te krijgen voor nieuwe ijzers en werd vervolgens olympisch kampioen op de vijf kilometer. ,,Naar de afgelopen Spelen in Tokyo en Beijing zijn uiteindelijk zo’n vijftig sporters gegaan die ooit op Talentboek hebben gestaan of geld hebben gekregen, zoals kunstrijdster Lindsey van Zundert en snowboarder Glenn de Blois.’’

Er is nu zelfs een aparte schaatspagina, die wordt gesteund door Daikin en Lynk&Co. ,,Daarmee hebben we toch al 225.000 euro opgehaald. Bovendien geeft de KNSB ook jaarlijks 2500 euro aan ons fonds ten

behoeve van schaatstalent.

Het zou mooi zijn als meer sportbonden dat gaan doen en we meer speci eke sportpagina’s gesponsord kunnen krijgen.”

Goed voor elkaar

Nooit heeft ze gedacht ’was dit er in mijn tijd maar geweest’. ,,Nee, en dat is ook één van de redenen waarom dit is opgezet. Toen ik zelf een jaar of zestien was en in Jong Oranje zat, hadden we het redelijk goed voor elkaar. Trainingskampen werden betaald, we hadden een fysio, arts en kleding en kregen schaatsen van Viking plus een ets in bruikleen. We kregen geen salaris, maar wel dat. En als ik dan om me heen keek naar andere sporten, zag ik al dat het niet eerlijk was. Die hadden het veel moeilijker. Als je dan in dat olympisch netwerk al die talenten over de vloer krijgt, merk je dat er niets is veranderd. Dat het er zelfs niet beter op is geworden. Ook schaatsers moeten nu betalen om in een talententeam te zitten. Ik vond dat we daar iets aan moesten doen.’’

Het werk geeft voldoening, maar trots is, zegt ze, niet het juiste woord. ,,Welbeschouwd is sport bijna elitair aan het worden, zeker als je richting de top wilt. Die weg is duur. Weet je, ik heb alle kansen gekregen, en dat gun ik anderen ook. Want het is een fantastische route.’’

Yvonne van Gennip Talent Fonds in de bres voor talenten

Schaats Cadeaukaart opent de weg naar de ijsbanen Geef schaatsen cadeau!

Als vorst Nederland in de greep heeft, weten miljoenen mensen de weg naar het ijs wel te vinden. Maar wanneer het buiten niet vriest, wordt die gang naar schaats-ijs ineens een stuk moeilijker. Dat hoeft niet. Met de Schaats Cadeaukaart is het niet alleen makkelijk, maar ook nog eens leuk om gewoon een ijsbaan te zoeken en daar de ijzers onder te binden.

De Schaats Cadeaukaart. Niemand hoeft zich schuldig te voelen als je daar nog nooit van hebt gehoord, maar dat gaat wel snel veranderen. De kaart werd vorig jaar geïntroduceerd en groeit sindsdien snel in populariteit. En als het aan Bart van Schijndel ligt, gaat dat vanaf nu alleen nog maar sneller. ,,Er is de VKN veel aan gelegen om de Schaats Cadeaukaart onder de aandacht te brengen van de Nederlandse consument. Sinds dit seizoen zijn alle banen in Nederland aangesloten. Daarnaast komen we binnenkort ook met landelijke marketing acties, maar daar kunnen we op dit moment nog verder niets over zeggen. In ieder geval moet

de kaart echt een begrip worden, en niet alleen voor de al actieve schaatsers in Nederland.’’

Het idee achter de Schaats Cadeaukaart is op zich eenvoudig. Het gaat om de promotie van de schaatssport, zegt Van Schijndel, die verder ook actief is met de Sports Giftcard. ,,We willen het laagdrempelig maken voor mensen om in contact te komen met schaatsen en daarvoor is dit een uitstekend middel. Mensen krijgen een Schaats Cadeaukaart cadeau of geven er zelf eentje weg. Hoe dan ook is dat voor de ontvanger een uitnodiging een paar uur door te brengen op een ijsbaan en te ervaren hoe geweldig schaatsen is.’’

De kaart is niet geldig voor een beperkt aantal ijsbanen, maar voor alle banen die zijn aangesloten bij de Vereniging Kunstijsbanen Nederland, de VKN, die samen met Van Schijndel de kosten draagt voor dit initiatief. ,,Het is een landelijke kaart, dus niet voor één ijsbaan of één winkel, Alle ijsbanen zijn aangesloten, en juist dat maakt het mooi.’’

Hoe werkt het? Dat is eigenlijk vrij simpel allemaal. Je kunt een kaart kopen bij de ijsbanen of er eentje online bestellen. De

waarde die aan een kaart wordt toegekend, kan variëren tussen vijf en honderdvijftig euro. Vanaf het moment dat er een bedrag aan de kaart hangt, heeft de ontvanger twee jaar de tijd om het bedrag uit te geven. Dat kan aan toegang voor ijsbanen, maar ook aan schaatslessen of zelfs schaatsmateriaal. Onder de acceptanten is namelijk ook een aantal schaatswinkels, zoals de bekende shop van Haico Bouma in Thialf. Daarnaast accepteert bijvoorbeeld ook Duosport de kaart. ,,Alle acceptanten staan vermeld op de site, en dat aantal wordt continu uitgebreid.’’

Betaalmiddel

Ook goed om te weten: je hoeft de Schaats Cadeaukaart niet ineens te besteden. De kaart is plat gezegd niet meer dan een betaalmiddel, en het bedrag is gewoon in delen opneembaar. Op de website van de kaart staat vervolgens een handige saldo checker, waarmee je precies kunt zien hoeveel je kaart nog waard is. Sinds de introductie vorig jaar loopt de verkoop van de Schaats Cadeaukaart in ieder geval goed. ,,De kaart is enthousiast ontvangen, zeker bij de ijsbanen. Voor hen is het interessant zelf de kaart te verkopen,

maar ook om de mensen te ontvangen die de kaart cadeau hebben gekregen’’, aldus Van Schijndel, die blij is dat uiteindelijk alle banen zijn aangesloten. ,,Dat was nog best lastig omdat je te maken hebt met diverse soorten eigenaren. Dat varieert van commerciële en private eigenaren. Ook de VKN is heel tevreden dat iedereen nu meedoet. Iedereen ziet ook het positieve in van dit initiatief.’’

Het meervoudige gebruik van de Schaats Cadeaukaart opent ook de deur naar nieuwe toepassingen. Zo ziet Van Schijndel al hoe de kaart wordt ingezet voor bijvoorbeeld kinderfeestjes en bedrijfsuitjes. ,,Maar nu is er ook interesse om de kaart toe te voegen aan kerstpakketten. Wat is er mooier dan een heerlijk winters pakket samenstellen voor je werknemers en die daarbij ook nog eens actief op het ijs te krijgen?’’ Dat geldt niet alleen voor werknemers. We zijn met z’n allen gek van ijs zodra dat op de sloten en de plassen ligt. Met miljoenen staan we dan op de schaats, maar datzelfde enthousiasme is er doorgaans niet voor de ijsbanen. ,,Op deze manier hopen we de mensen dus vaker aan het schaatsen te krijgen. Dat is voor iedereen leuk.’’

Kalender Langebaan

NOVEMBER

18 november ISU World Cup 2 Langebaan Heerenveen

19 november ISU World Cup 2 Langebaan Heerenveen

Sprint League 1 Pure sprint NNB

20 november ISU World Cup 2 Langebaan Heerenveen

26 november ISU Junior World Cup 1 Langebaan Seinajoki (FIN)

27 november ISU Junior World Cup 1 Langebaan Seinajoki (FIN)

DECEMBER

3 december

ISU Junior World Cup 2 Langebaan Seinajoki (FIN)

Landelijke sel NK Allround Jun A Alkmaar

Landelijke sel NK Allround Jun B Alkmaar

4 december ISU Junior World Cup 2 Langebaan Seinajoki (FIN)

Landelijke sel NK Allround Jun A Alkmaar

Landelijke sel NK Allround Jun B Alkmaar

9 december ISU World Cup 3 Langebaan Calgary (CAN)

10 december ISU World Cup 3 Langebaan Calgary (CAN)

Holland Cup 3a / Gruno Bokaal Groningen

Holland Cup 3s / Utr City Bokaal Utrecht

11 december ISU World Cup 3 Langebaan Calgary (CAN)

Holland Cup 3a / Gruno Bokaal Groningen

Holland Cup 3s / Utr City Bokaal Utrecht

16 december ISU World Cup 4 Langebaan Calgary (CAN)

17 december ISU World Cup 4 Langebaan Calgary (CAN)

Sprint League 2 Pure sprint Enschede

18 december ISU World Cup 4 Langebaan Calgary (CAN)

27 december Daikin NK Allround & Sprint Heerenveen

28 december Daikin NK Allround & Sprint Heerenveen

JANUARI

6 januari ISU EK Allround en Sprint Hamar (NOR)

7 januari ISU EK Allround en Sprint Hamar (NOR)

Holland Cup 4 Hoorn

8 januari ISU EK Allround en Sprint Hamar (NOR)

Holland Cup 4 Hoorn

Mass start competitie 5 Hoorn

14 januari NK Jun A/B Allr, Afst & Mass start Groningen

15 januari NK Jun A/B Allr, Afst & Mass start Groningen

28 januari Landelijke sel NK Sprint Jun A/B Groningen 29 januari Landelijke sel NK 3000m Jun A/B Groningen

Kalender Marathon

NOVEMBER

19 november Marathon Cup 5 Haarlem 19 november Marathon Cup 5 Haarlem 26 november Marathon Cup 6 Hoorn

DECEMBER

10 december Marathon Cup 7 Deventer 17 december Marathon Cup 8 Breda

JANUARI 1 januari NK Marathon Amsterdam 7 januari Marathon Cup 9 Heerenveen NK Masters Heerenveen 14 januari Marathon Cup 10 Tilburg 22 januari Marathon Cup 11 Alkmaar 26 januari Grand Prix 1 – AKM Weissensee ONK M en C Weissensee

januari ONK Marathon Weissensee 30 januari Grand Prix 2 Weissensee

Kalender Shorttrack

NOVEMBER

Allergrootste supporter van TeamNL