ALTIJD HEEL VEEL BOEKEN • NU vdSterren: Wereld van de Opening 1 (1.d4) € 16,98
VOF De Beste Zet
Verzendhuis voor schaakboeken, -materiaal,-computers en -software
NIEUW!
AD Dagschaak 2005- Kuijf € 8,44
Challenging the Grünfeld- Dearing € 23,99
The Modern Benoni Revealed- Pallisser € 22,95
The Petroff Defence- Raetsky/Chetverik € 22,95
The Trompowsky 2nd edition- Davies € 22,95
DVD Encyclopedia of Chess Openings 2005 € 99,99
Gratis catalogus:WGM Erika Sziva/IM Johan van Mil, Adriaan van Ostadepad 5,5684 AS Best tel:0499-460320, e-mail:johanvanmil@nederland.net,www.cybergate.nl/debestezet
schaak
Officieel orgaan van de KNSB.
112e jaargang no. 2 april 2004
Hoofdredacteur
Minze bij de Weg
Aan dit nummer werken mee:
Bas Beekhuizen (foto’s), Jeroen Bosch, Frank Clevers, Gert Devreese, René Duret, Herman Grooten, Jan van Reek, Eric van Reem, Daniel Stellwagen, Jouwert Turkstra, Karel van der Weide.
Persoonlijke leden: Aanmelding bij het Bondsbureau KNSB (zie boven). Contributie per jaar (jan-dec) voor leden in Nederland: € 44,46. Daarvoor ontvangt men zes keer Schaakmagazine. Het lidmaatschap wordt stilzwijgend verlengd. Schriftelijke opzegging voor 1 december van het voorafgaande jaar. Abonnementsprijs leden t/m 12 jaar: € 14,75. Losse nummers: leden € 2,95, niet-leden € 7,40.
Productiebegeleiding, advertenties:
Wielaard & Ranke Media BV, Postbus 4017, 5950 AA Belfeld, tel: 077-3556180, fax: 077-3556189.
Vormgeving & Lay-out: W&R Studio BV
ISSN: 1385-8807
Voorpagina: Na zijn overwinning in Linares maakte Gary Kasparov bekend dat hij stopt met schaken.
De partij Botwinnik - Alatortsev, Leningrad 1932, begon met de volgende zetten: 1.
Pb4 12. Pe5 Pbd5 13. Lg5
15. Pxd5 Pxd5 16. Lxe7 Dxe7
Hoe behaalt wit in deze stelling een belangrijk positioneel voordeel?
is aan zet
Dia gonaal
Schaakspellen in mozaïek
Temidden van de makelaars, bouwondernemingen en hypotheekverschaffers stond eind februari op een bouwbeurs in Assen een opvallende stand. Spiegels en vrij werk sierden de wanden en op een uitstaltafel stond een fraai schaakspel. Klassieke stukken in helder wit en zwart, omgeven door een fraaie rand van kleurrijk mozaïek.
❖ Het is een kwestie van puzzelen en priegelen.
Een stuk of zes mozaïeken schaakspellen heeft ze nu gemaakt. Het begon als een cadeau voor haar schakende vader. Nadeschda: “Ik ben in 1996 begonnen met het maken van mozaïeken. In de eerste jaren heb ik de techniek onderzocht, ik ben autodidact. Vanaf 2000 ben ik professioneel bezig. Ik heb me bij mijn ontwerpen laten inspireren door Andalusië in het zuiden van Spanje. Ik heb er bewust voor
gekozen praktische dingen te maken. Aanvankelijk waren dat vooral spiegels en tafels.” En nu dus schaakspellen. De schaakborden zijn gemaakt van multiplex en hebben kleine pootjes. Ze zijn bedekt met mozaïek in allerlei patronen. Het mozaïek wordt gemaakt van wandtegeltjes. De tegels worden kapotgeslagen en later eventueel met een knijptang op maat geknipt. De schaakstukken zijn
Schaken – darts
Even leek de Wintertuin van het chique hotel Krasnapolsky in Amsterdam veranderd in een grote kroeg. Zo vreemd was dat niet. Op de middag van de 28ste februari ontmoetten darts en schaken elkaar in unieke bijeenkomst. Darts bloeit in de horecagelegenheden. En schaken vond zijn verspreiding in de achttiende en negentiende eeuw vooral via de koffiehuizen. Ook nu nog behoort de term schaakcafé tot het vaste vocabulaire van de volwassen schaakspeler.
Het was dus niet vreemd dat tegen de achtergrond van hotelpersoneel met dienbladen vol hapjes en drank vier schakers en vier darters streden om de eerste wereldtitel schakendarts. Het idee was afkomstig van sponsor hotels.nl dat veel geld in darts steekt en dat op schaakgebied de Schaakclub Groningen financieel steunt. Omdat schakers niet zo goed kunnen darten en darters mati-
ge schakers zijn werd het een teamwedstrijd: ieder tweetal bestond uit een schaker en een darter. De schakers waren afkomstig uit het eerste team van Hotels.nl, de darters behoorden tot de wereldtop of tot het aanstormende talent. Het tweetal Andy Fordham en Alexandra Kosteniuk vormde visueel het meest opvallende team: tweehonderd kilo darter en hooguit zestig kilo schaak-
van standaard formaat, je zou er zo mee kunnen spelen. Wel zijn ze diep zwart en helder wit geschilderd. Iets anders dan het bruin en gelige beige waaraan de schaker gewend is. Voor de stukken zijn er aparte handgemaakte doosjes.
De prijs van een standaard schaakspel bedraagt € 295,- De maat is 55 x 55 centimeter; het bord zelf meet 34 x 34 cm. Het is mogelijk een spel op bestelling te laten maken. Wie meer wil weten kan een kijkje nemen op www.nadeschda.nl.
❖ The beauty and the beast.
elegantie. Ze presteerden ook het beste. In de finale werd het duo Raymond van Barneveld –Tea Lanchava met 4-1 verslagen. Kosteniuk deed het zware werk, ze won met 3-0 van Lanchava nadat ze in een eerdere ronde ook Yge Visser met 2-0 de baas was gebleven. Het ene puntje dat Fordham tegen Van Barneveld behaalde was voldoende voor de eindzege.
Tea Lanchava
Toch nog onverwacht kreeg Nederland er een Internationaal Meester bij. In maart maakte de FIDE bekend dat Tea Lanchava benoemd is tot IM. Dat heeft zij te danken aan de uitstekende resultaten die zij vorig jaar boekte bij Corus, in Vlissingen en op het eiland Man: drie meesterresultaten in één jaar. Na Zhaoqin Peng is Lanchava de tweede Nederlandse vrouw aan wie de FIDE de ‘algemene’ meestertitel heeft verleend.
Kasparov
stopt
Groot was de ontzetting in de schaakwereld toen Gary Kasparov na het toernooi in Linares bekend maakte met schaken te zullen stoppen. Hij mag dan officieel geen wereldkampioen meer zijn, de schakers beschouwen hem nog altijd als de sterkste. En niet ten onrechte zoals hij in de Spaanse provinciestad liet zien.
Uiteraard barstten de speculaties onmiddellijk los. Kasparov is al zo vaak met wilde plannen gekomen dat dit ook wel weer een proefballon zal zijn, was de algemene teneur. Zou het? We wachten af. Kasparov maakte bekend een politieke rol te willen spelen in de oppositie tegen de Russische leider Poetin. Dat lijkt ons pas echt een proefballon. Hoe dan ook:
Kasparov heeft onvoorstelbaar veel mooie partijen en fragmenten nagelaten. Een paar voorbeelden van licht combinatiewerk vindt u in de rubriek Combineren.
Een oproep in De Limburger leverde Jan Mercx uit Stein zo’n vijfhonderd flesjes van alle soorten en maten op. Na twee jaar puzzelen en kiezen wist hij er een fraai schaakspel uit te distilleren. Het maakt nu deel uit van zijn privé schaakmuseumpje.
Wetenswaardige weetjes
S tuur ze op
De redactie stelt het zeer op prijs als u uw wetenswaardigheden met ons en de lezers van Schaakmagazine deelt.
Ons redactieadres vind u op pagina 3 in de colofon. Stuur uw weetje naar ons toe o.v.v. diagonaal.
Predrag Nikolic leerde op zijn zevende schaken van zijn vader, die een schaakamateur was. Toen de kleine Predrag in het ziekenhuis belandde door een ernstige beenbreuk, doodde hij de tijd met het lezen van een schaakboek dat zijn vader had meegebracht. Van dan af begon Predrag partijtjes te winnen van zijn vriendjes.
Toen hij acht, negen was, verhuisde het gezin Nikolic naar Sarajevo, waar Predrag lid werd van de schaakclub Sarajevo. De resultaten kwamen snel: jeugdkampioen van Bosnië (<15) en op zijn dertiende jeugdkampioen
van Joegoslavië (<15).
Schaken bleef altijd een hobby, ook tijdens zijn studie economie, tot hij rond zijn 22ste grootmeester werd. “Toen heb ik er definitief voor gekozen beroepsschaker te worden. Ik maakte mijn universiteit nog wel af, maar alleen om het diploma op zak te hebben.”
“Mijn eerste rating was 2330. Daarna klom ik na een heel goed jaar naar 2515. In de jaren tachtig behoorde ik tot de kleine groep van de plus 2600-spelers. Begin jaren negentig meende ik dat mijn beste schaaktijden nog voor me lagen, al heb ik nooit de
Predrag Nikolic beter geïntegreerd in Nede
”Ik ben Nede
Anders dan die andere ex-Bosnische schaker Ivan Sokolov heeft Predrag Nikolic (44) de Nederlandse nationaliteit niet aangenomen. Nikolic legt in een interview omstandig het waarom van die beslissing uit. “Ik wilde er niet de oorzaak van zijn dat schaakprofs als Friso Nijboer of John van der Wiel niet meer aan het NK zouden kunnen meedoen. Ik hou helemaal niet van spanningen”. En “ik ben Nederlander, maar ook een beetje minder en een beetje meer dan dat.”
ambitie gehad wereldkampioen te worden. Maar toen brak de oorlog in Sarajevo uit.”
Najdorf
U had het geluk op een toernooi in Argentinië te vertoeven toen de oorlog uitbrak.
“Zoiets verandert je leven. Ook al was ik zelf niet in Sarajevo toen de oorlog uitbrak. Voor diegenen die daar toen wel waren, moet het nog veel erger zijn geweest. Maar toch. Ik werd van de ene dag op de andere een soort vluchteling. Ik was vertrokken naar een toernooi in Buenos Aires. Natuurlijk was de situatie toen onstabiel in Joegoslavië en Sarajevo, maar ik had niet verwacht dat het onmogelijk zou zijn terug te keren.
Tijdens dat toernooi werd Bosnië-Herzegovina erkend als een onafhankelijk land zoals Kroatië en Slovenië en werd
Sarajevo belegerd. Het was dus onmogelijk voor me om naar Sarajevo terug te keren. Sommige mensen slaagden er nog in uit Sarajevo te geraken de eerste twee weken van de oorlog, maar… Ik kon niet geloven dat die oorlog lang zou duren. Ik was op een te grote afstand om de toestand in Sarajevo goed te kunnen inschatten. Ik bleef dus in Buenos Aires, twee maanden van wachten. De joodse schaker Miguel Najdorf fungeerde als mijn gastheer, hielp me waar hij kon. Ik ging vaak met hem lunchen. Hij vertelde me dan verhalen. Verhalen die ik nu begrijp, maar toen niet. Najdorf, was onder meer zo vriendelijk voor me, denk ik, omdat ik hem deed denken aan zichzelf. Hij vertelde: “Ik kwam indertijd naar Argentinië om aan de Schaakolympiade mee te doen. Als er toen geen olympiade was geweest, was ik gewoon in Polen gebleven.” Net toen vielen
rlandse samenleving dan schaakwereld
rlander en Bosniër”
GERT DEVREESE
Hitler en zijn nazi’s Polen binnen. De meeste van Najdorfs joodse familieleden zouden omkomen in de concentratiekampen. Najdorf zei me: “Alleen omdat ik het geluk had een schaker te zijn, was ik toen niet in Polen, maar hier in Buenos Aires, en overleefde ik het.” Na twee maanden in Buenos Aires stelde Najdorf me voor de keuze (lacht). Ik vroeg hem: “Waarom bleef je hier in Argentinië?” Hij antwoordde: “Weet je, ik begreep dat ik verplicht zou worden mijn leven te veranderen. Ik hield van schaken, maar begreep dat ik door te schaken nooit een rijk man zou worden. Dus besloot ik rijk te worden!” Hij zag daartoe mogelijkheden in Buenos Aires. Najdorf vertelde me dat Capablanca hem toen hulp had geboden en regelde het dat Najdorf naar het Cubaanse Havana kon gaan. Er was daar een mediamagnaat die van schaken hield. Najdorf kon voor diens blad schaakcorrespondent worden en intussen schaken met Capablanca’s vrienden. Najdorf wees het aanbod af, omdat hij voor zichzelf had uitgemaakt dat
hij met schaken geen rijkdom zou kunnen vergaren. Hij verzekerde me dat ik, als ik een schaker wilde blijven, moest terugkeren naar Europa. Maar als ik een nieuw leven wilde starten en een andere carrière wilde, zou ik volgens hem juist in Argentinië betere vooruitzichten hebben. Ik keerde uiteindelijk toch terug naar Europa. Ik schaakte al een hele tijd en had niet het gevoel dat ik mijn leven helemaal moest veranderen. Maar Najdorf heeft een belangrijke rol gespeeld: hij legde me mijn eigen situatie en mijn mogelijke keuzes uit.
Toen kwam de schaakolympiade van ’92 in Manilla op de Filippijnen. We slaagden erin een eigen Bosnisch team samen te stellen. Vier van ons waren niet meer in Bosnië op dat moment en vormden het team. Ik was in Buenos Aires, Ivan zat in Spanje, denk ik, Dizdarevic was in Italië, Kurajica zat in Dubai. We waren dus gedwongen de Olympiade met zijn vieren te spelen, zonder reservespelers.”
Kreeg u tijdens de oorlog berichten over uw familie?
“Helemaal in het begin waren de
telefoonlijnen nog open, maar enkele maanden later waren die dicht. Er was geen sprake van voor mij om terug te keren. Na Manilla kon ik een toernooi spelen in Brussel en daarna Tilburg. Toen was het al oktober, november ’92 en aan het toernooi in Argentinië had ik deelgenomen in april, mei. Na een half jaar rondreizen begon ik te beseffen dat ik me ergens moest vestigen, niet voor een paar weken, maar voor langere tijd. Ik had kunnen terugkeren naar Argentinië of iets in de buurt van Sarajevo zoals Slovenië. Maar ik hakte de knoop door en koos voor Holland. Ik had Nederland via meerdere toernooien leren kennen als een leuk land, heel internationaal georiënteerd ook, had hier wat vrienden… Ik heb om die redenen gekozen voor Nederland en ik heb daar geen spijt van.”
Ergste periode
Wie heeft u geholpen bij de overkomst naar Nederland?
“Eerst hebben Yvette Nagel en haar vader me met de papieren geholpen. Later vernam ik dat de politicus Gerrit Valk toen ook
een positieve rol heeft gespeeld. En zodra ik in Nederland was, is de vader van Jeroen Piket, Joop Piket (toen bestuurslid topschaak van de KNSB) heel, heel behulpzaam geweest.”
Zoals bij Ivan Sokolov?
“Klopt. Toen ik mijn keuze voor Nederland had gemaakt, heb ik dat aan Ivan Sokolov, die met me meereisde, in Tilburg verteld. We hadden daarover eerder al met elkaar gediscussieerd. Wat te doen? Waar naartoe? We speelden beiden in België, we gingen beiden ook naar de Faeröer, ik vond dat ook wel een aardig land, maar toch.
Ivan vond verschillende landen geschikt om zich te vestigen (SM2003, nr. 5), maar na ons gesprek kwam hij ook tot het besluit dat Nederland geen slecht idee was. En natuurlijk, dat we in elkaars buurt konden wonen, maakte de beslissing nog makkelijker.
Ik heb bewust gekozen om in Nederland te gaan leven, maar dat ik in Oegstgeest terechtkwam, is toeval. Woorden schieten te kort om mijn dankbaarheid
tegenover Joop Piket uit te druk-
ken, voor alles wat hij heeft gedaan: hij regelde onder meer dat Ivan en ik een appartement konden huren in het aardige Oegstgeest.”
Was ’92-‘94 de ergste periode uit uw leven?
“Ja, dat was een heel onaangename periode. Zelf leefde ik in Nederland, terwijl mijn broer in Sarajevo was gebleven. Gelukkig slaagde hij erin uit Sarajevo te vluchten en kon hij zich in de winter van ’92 bij ons in Nederland voegen. Mijn ouders bleven ginder, die wilden Sarajevo niet verlaten. Het was ook een nieuw begin voor mij: ik had in Sarajevo een appartement, ik had daar wat spaargeld bij de bank dat ik helemaal ben kwijtgeraakt. Plots was mijn leven van een gewone, redelijk bemiddelde schaakspeler veranderd in dat van een vluchteling.
Ik heb geluk gehad vergeleken met andere mensen dat ik door de oorlog niet ook nog eens mijn beroep heb verloren. Voor dokters en advocaten lag dat anders: dan verloor je niet alleen alles wat je had, maar ook je beroep, je praktijk. Die mensen moesten elders van nul af opnieuw beginnen. In die zin had ik het geluk dat ik kon blijven schaken.”
Kon u zich toen wel voldoende concentreren op het schaken?
“Als de oorlog er niet was gekomen, had ik gerust een paar jaar niet kunnen schaken en nog altijd geen geldzorgen gehad. Dat maakte het niet makkelijk je op het schaak te concentreren. Om voor jezelf toe te geven: ik begin opnieuw. De eerste keer starten bij het begin is makkelijker dan de tweede keer.”
Nederland
Bent u hier intussen goed geïntegreerd?
“Ja, ik denk dat ik goed geïnte-
greerd ben in Nederland. Ik voel me goed, spreek een aardig mondje Nederlands. Tegelijk voel ik me, sinds ik mijn vaderland Joegoslavië kwijt ben geraakt, in de eerste plaats een echte wereldburger. Ik voel me heel goed in Nederland, omdat dit land heel internationaal georiënteerd is. Maar ik zou evengoed kunnen leven in een heleboel andere landen, op een heleboel andere plaatsen.
Een andere kwestie is het Nederlandse schaak. Ik heb besloten dat ik voor Bosnië blijf schaken. Ik had al veel toernooien in Nederland gespeeld voor ik hier kwam wonen: Wijk aan Zee, Tilburg, Groningen… En ik was van mening dat ik het Nederlandse schaak kon helpen met mijn ervaring. Ik had ook contacten met de Nederlandse Schaakbond, maar ik was niet gehaast om als schaker de Nederlandse nationaliteit aan te nemen.”
U heeft er dus wel over gedacht Nederlander te worden?
“Toen ik hier een tijd woonde, speelde die gedachte wel eens op, maar ik heb nooit echt de intentie gehad Nederlander te worden, om voor het Nederlandse team te schaken. Ivan deed snel mee aan het NK, maar ik stond daar weigerachtig tegenover, omdat ik het probleem begreep: door mijn deelname konden jonge en oudere Nederlandse spelers zich bedreigd voelen. Maar op een gegeven moment verzekerden mensen van de Bond me dat ik aan het NK kon meedoen, dat ik zo jonge spelers kon helpen met mijn ervaring en besloot ik mee te doen.
Blijkbaar deden Ivan en ik het te goed op die NK’s. Ik deed drie keer mee en won tweemaal. Ook Ivan won verschillende keren. Toen kreeg ik een brief van de Bond. Daarin stond dat ik, als ik voortaan nog aan het NK wilde
meedoen, bereid moest zijn om voor het Nederlandse schaakteam te spelen. Die voorwaarde vond ik op zichzelf al ietwat vreemd en tegenstrijdig. Niemand eiste dat Timman of Piket uitkwamen voor het Nederlandse team als voorwaarde om aan het NK te mogen meedoen. Maar ik begreep dat dit een onhandige manier van formuleren was van de Bond. Dit was voor hen niet het punt waar het echt om draaide.”
Een van ons
Waar draaide het dan wel om? “Wij geven u nu de kans om één van ons te worden. U moet nu beslissen of u Nederlander bent of niet. Dat is niet typisch Nederlands, zo gaat het in alle landen. De mensen hebben je graag zolang je maar volledig lid bent van de groep. Daarom ook hadden we een oorlog in exJoegoslavië. Als je geen lid wilt worden van de groep, moet je uitzonderlijk presteren. Is dat niet het geval, moet je volledig lid worden van de groep. Ik speelde wel het NK, maar speel niet voor het Nederlandse team. In de ogen van de Schaakbond ben ik niet volledig lid van de Nederlandse schakersgroep. Daarom ook kan ik niet beweren dat ik even goed ben geïntegreerd in de Nederlandse schaakwereld als in de Nederlandse samenleving in haar geheel.”
Waarom was dit zo belangrijk voor de Nederlandse schaakbond?
“Dat weet ik niet. Officieel werd uitgelegd dat als ik meedeed aan het NK, een aantal jonge Nederlandse beloften niet de kans kregen om aan het NK mee te doen. Een deugdelijk argument, waardoor ik twijfelde of ik nog wel aan dat NK moest meedoen. Ik heb immers nooit zelf gevraagd om te mogen meespelen. Het was het omgekeerde: de Bond heeft míj benaderd, zíj
hebben mij gevraagd of ik aan het NK wilde meedoen. Nog eens: door die brief werd ik gedwongen de knoop door te hakken of ik voor Nederland wilde spelen of niet. Ik besloot om voor Bosnië te blijven spelen. Omdat… Laat daar geen twijfel over bestaan: ik zou het als een grote eer beschouwen om voor het Nederlandse team te spelen. Tegelijk zag ik in dat ik een Nederlands team, bestaande uit Van Wely, laat ons zeggen Tiviakov, Sokolov en mezelf, persoonlijk niet kon erkennen als een echt Nederlands team. Ik had geen zin in een dergelijk team te spelen.
Ik begreep ook dat die kleine spanning over het feit dat ik op het NK misschien een plaats van een jong Nederlands talent innam, ooit wel eens tot een heel ernstige spanning zou kunnen uitgroeien. De plaats van een elf- of twaalfjarig talent innemen, gaat misschien nog. Het wordt wat anders als door mijn deelname schaakprofs als Friso Nijboer of John van der Wiel niet aan het NK zouden kunnen meedoen. Dat is veel ernstiger. Daar wilde ik niet de oorzaak van zijn. Ik kan mijn leven inrichten zonder het NK.”
Conclusie: u koos vooral om schaakredenen geen Nederlander te worden. “Niet alleen daarom. Ik zei het al: ik voel me nu heel internationaal. Ik woon graag in Nederland en heb respect en ben dankbaar voor de mensen die me hebben geholpen me hier te vestigen. Maar ik denk niet dat het het einde van de wereld is Nederlander te worden. Of Amerikaan, of Duitser, Fransman of eender wat… Ik houd van Nederland, ik ben Nederlander, maar ik ben een beetje minder dan dat en een beetje meer dan dat. Ik ben ook geen Joegoslaviër meer, ik ben Bosniër, maar het is toch niet hetzelfde als wonen in het land waar je bent geboren.
Zo belangrijk is mijn nationaliteit niet voor me.”
Ivan Sokolov is nu zelfs trots een Nederlander te zijn.
“Ik begrijp zijn beslissing en zijn trots daarover goed. Zijn kinderen zijn Nederlandse kinderen, Ivan leeft echt in Nederland. Ik ga vrij vaak voor langere tijd terug naar Sarajevo, terwijl Ivan slechts af en toe voor korte periodes teruggaat. Toen de oorlog voorbij was, is mijn appartement in Sarajevo min of meer bewaard gebleven. Oké, veel van mijn vrienden zijn weg, hebben het leven verloren of werden vermoord. (kucht) Iedereen eigenlijk, vooral van mijn generatie. 30-35 was de ideale leeftijd om te worden opgeroepen voor het leger. Maar mijn ouders zijn heelhuids de oorlog doorgekomen. Ik ben elk jaar toch een paar maanden in Sarajevo. Ik voel me nog steeds deel uitmaken van de Bosnische samenleving. Ik speel trouwens heel weinig schaak als ik terugga.”
Denkt u erover ooit terug te keren naar Bosnië?
“Ik sluit het niet uit. Ik hou van Bosnië, van Sarajevo, ik heb daar zolang geleefd en leef daar graag. Maar die oorlog heeft te lang geduurd, ik houd ook van de
trots op, al is mijn huidige rating minder waard dan die ik in de jaren tachtig had.”
Toch bent u de laatste tijd niet meer zo actief
Nederlandse levensstijl. En ik zie niet in waarom ik, zolang er geen financiële bezwaren rijzen, het ene land moet opgeven voor het andere.”
Schaken
Bent u tevreden met uw schaakcarrière?
“Jazeker. Ik heb veel partijen en mooie toernooien gespeeld, heb veel spelers en mensen kunnen ontmoeten. En ik ben blij dat ik nog altijd goede resultaten kan voorleggen.
Toen ik de eerste keer boven 2600 kwam, behoorde ik tot de top-15, top-20 van de wereld. In mijn topdagen, in de tweede helft van de jaren tachtig, was ik zelfs toptien. Ik heb het nog pas nagekeken: ik heb sindsdien nooit buiten de top vijftig gestaan Toen ik de ratinglijst van januari zag (waarop ik 27ste sta), besefte ik ook dat alle spelers die op de ranglijst voor me staan jonger zijn dan ikzelf. Zelfs Karpov heeft wat punten verloren en staat onder me. Vele jaren hebben mensen als Gurevich, Beliavsky en Azmaiparashvili voor me gestaan, maar dat zijn maar twee of drie namen.
Ik ben zelf verbaasd over mijn buitengewone soliditeit en stabiele positie. Daar ben ik wel
“Ik ben een schaakprof, ik wil schaken. Alleen is het schaakleven veranderd. In de jaren tachtig kon ik me veroorloven rustig de toernooiuitnodigingen af te wachten. De meeste schakers contacteren nu meestal zelf de organisatoren van toernooien met de vraag of ze alsjeblieft mogen meespelen. Ik doe daar bijna nooit aan mee. Ik wil wel spelen, maar ik ben op dat punt wellicht een beetje ouderwets. Ik speel vooral competitie: het belangrijkste is de Bundesliga waar ik voor Solingen uitkom, ik speel in Nederland een paar partijen voor Hilversum, ik speel in Slovenië.
Men vergeet ook dingen: in 2004 werd ik gedeeld eerste met Ivantsjoek op het Europees kampioenschap, al moest ik wel zelf mijn inschrijving betalen. In 2003 en 2002 speelde ik een round robin toernooi in IJsland. Tweemaal deelde ik de eerste plaats met Ivan Sokolov. 2001 was de laatste keer dat ik aan Corus meedeed. In de A-groep, die voor mij wel te sterk was. Ik speel niet zo veel, maar als ik speel, boek ik meestal goede resultaten." (Uitgezonderd dan Corus 2005, waar hij in groep B slechts 4 uit 13 scoorde, red.)
Heeft u ook andere activiteiten in het schaak?
“Op de laatste Olympiade heb ik het Turkse nationale team gecoacht. Ik ben heel tevreden over die ervaring. De Turken hadden me gepolst op het EK in Antalya. En ik dacht bij mezelf: ik ben te oud om nog iets beroepsmatigs te doen met mijn diploma economie en ik houd van schaken. Ik heb een leeftijd waarop je niet alleen meer aan je schaakcarrière moet denken en wil toch
in het schaken blijven. Ik ben dus op het aanbod ingegaan.”
Kunt u rondkomen met de opbrengsten van uw schaaktoernooien?
“Ik heb geen kinderen. Een leven zonder kinderen is zeker minder duur. In de toekomst zullen zich voor mijn profschaak interessante alternatieven aandienen, zoals het trainerschap. Voorlopig stop ik niet met mijn actieve carrière. Het zal er op aankomen een goed evenwicht te vinden tussen die twee: als ik te veel ga coachen, zou dat ten koste van mijn profcarrière kunnen gaan.”
Uw financieel beste jaren liggen wel achter u.
“Ach nee. Ik ben nooit een rijk man geweest. In 1992 ging alles ineens naar de knoppen. Ik had prima financiële vooruitzichten en zonder enige reden stortte alles ineens in en moest ik een nieuw leven beginnen. Je kan van de ene dag op de andere alles ineens kwijt geraken, dat besef ik heel goed. Je kunt geen zekerheid hebben voor de volgende tien, twintig jaar. Het heeft geen zin heel ver vooruit te kijken.
En als je echt rijk wilt worden, moet je geen schaker worden. Je moet van schaken houden, het spelen. Om in het schaken goed te boeren, moet je een absolute topper zijn.”
U hebt geen spijt dat u schaker bent geworden.
“Ik heb genoeg schaak in mijn leven, ik heb genoeg geld. Bij wijze van spreken dan, ik ben allesbehalve rijk. Maar het gaat me niet alleen om het geld. Ik waardeer de andere dingen die een schakersleven je biedt: je reist veel, ziet veel, veel mensen, veel plaatsen. Je hebt geen baas: je kruipt in en uit je bed wanneer jij dat wilt. En als er iets fout gaat, hoef je niemand anders de schuld te geven, kan je dat alleen jezelf verwijten.” (lacht)
Daniel Stellwagen laat Timman glippen in Cogas tweekamp
Voor het tweede achtereenvolgende jaar werd het Cogas weekendtoernooi in Almelo opgesierd met een toptweekamp. Het thema was dit jaar leraar tegen leerling. Daniel Stellwagen nam het op tegen Jan Timman van wie hij les heeft gehad. Frank Kroeze speelde tegen Wouter Spoelman om de hegemonie in Overijssel. Beide tweekampen kenden dezelfde formule: twee uurpartijen op vrijdag en twee partijen van twee uur op zaterdag. De leraar won in beide gevallen. Jan Timman bleef met 2"-1" de baas, Frank Kroeze met 3-1. Op verzoek van Schaakmagazine analyseerde Daniel Stellwagen zijn partijen.
■ Timman - Stellwagen
Cogas tweekamp 2005 (2)
De Cogas-tweekamp TimmanStellwagen in Almelo werd over twee dagen gespeeld. De eerste avond twee partijen van één uur per persoon per partij. De tweede dag twee partijen van twee uur per persoon per partij. Nadat de eerste rapidpartij, die vrijdagavond om zeven uur begon, op een nogal slappe wijze in remise was geëindigd hoopte ik dat de tweede partij van de avond wat interessanter zou worden. Het wèrd een interessante partij, maar alles heeft kennelijk zijn prijs....
1. e4 c6 2. d4 d5 3. exd5 cxd5 4. Ld3
Dit systeem had ik helaas nog nooit bekeken, dus ik moest achter het bord uitzoeken hoe ik me ging opstellen.
Ongelofelijk. Zelfs met weinig tijd is het heel vreemd om zo’n zet te spelen. 32. .. fxg4! was nog steeds remise, al ziet het er wel gevaarlijk uit: 34. Df6+ Kg8 34. Te5 h6= - de pointe - 35. Te2? (35. Dxh6 Dxe7; 35. Th5 De1+)
35. .. Lc8-+.
33. Df6+ Kg8 34. gxf5 Tja..., nu is Tg2 niet zo makkelijk
DANIEL STELLWAGEN
❖ Daniel Stellwagen liet twee keer de kans op de gelijkmaker liggen.
meer tegen te houden. 34. .. Lxf5 35. Dxa6 Lxh3 36. T7e3
Zwart geeft het op.
■ Timman - Stellwagen Cogas tweekamp 2005 (3)
Na het zeer onfortuinlijke verlies van de afgelopen avond hoopte ik mij in deze ochtendpartij (twee uur per persoon) te kunnen revancheren. Als een partij om negen uur ‘s ochtends begint kunnen er immers vreemde dingen gebeuren....
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6
4. La4 Pf6 5. O-O Le7 6. Te1 d6
Een tamelijk ongebruikelijke versie van de Steinitz-variant (4. .. d6) die wel interessant is.
7. c3 Lg4 8. d3
8. h3 is een iets nauwkeuriger zetvolgorde, hoewel het niet veel
beeld Td1, Td3 en b3 te spelen dan staat hij veel beter vanwege de slechte zwarte pionnenstructuur en het sterke witte paard op c4.
41. f4! was de manier om te winnen. Eerst moet de koningsvleugel afgesloten worden door een pion op f5 te zetten. Dan pas kan wit met Pd5-b4 veld d5 voor zijn koning gaan veroveren. Een variant ter illustratie: 41. .. La5 42. Pd5 Ld2 43. f5 gxf5 44. gxf5 Le1 (44. .. Kd7 45. Kb5. Hier blijkt het verschil. Zwart beschikt niet meer over ...Ke6) 45. Pb4+ (45. a4 wint ook, maar de pion op a4 geeft zwart extra mogelijkheden: 45. .. Ld2 46. Pf6 [46. Pb4+?
uitmaakt: 8. .. Lxf3 (8. .. Lh5 9. d3) 9. Dxf3 O-O en nu heeft wit de extra mogelijkheid 10. Lxc6 bxc6 11. d4.
8. .. Pd7 9. h3 Lxf3 10. Dxf3
O-O 11. Pd2 Pc5
11. .. Lg5. 12. Lxc6
12. Lc2 Lg5 levert wit geen voordeel op.
12. .. bxc6 13. d4 exd4 14. cxd4 Pe6 15. d5
15. Pb3 was het alternatief: 15. .. d5 16. Ld2! met een iets betere stelling voor wit.
15. .. Pd4 16. Dd3 Lf6 17. Pc4 Dd7 18. Le3
18. Pe3! lijkt handiger. Door de dreiging 18. Pg4 wordt zwart gedwongen tot 18. .. c5 19. Ld2 en wit staat iets beter.
18. .. cxd5 19. exd5 Df5 20.
Dxf5 Pxf5 21. g4 Pxe3 22.
Txe3 Tab8 23. Te2
Als wit tijd krijgt om zijn stelling te consolideren door bijvoor-
Het lijkt erop dat zwart iets te veel wil van zijn stelling. 29. .. axb3 30. Txb3 Txb3 31. axb3 moet remise zijn, al kan er nog wel wat geprobeerd worden.
30. Pc2 Tf4 31. Kg2
Zwart heeft zijn toren naar een enigszins twijfelachtige plaats gespeeld, maar nog steeds is er niet zo veel aan de hand.
31. .. axb3?!
Deze zet kan nog, maar ziet er erg dubieus uit. Wit mag immers gratis zijn toren activeren! 31. .. Ke8! moet natuurlijk gespeeld worden.
32. Txb3 Tc4
32. .. Ld4! was de enige zet om het evenwicht te handhaven. De loper is op weg naar c5! 32. .. Ta4 is ook niet goed vanwege 33.
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pd2 Ik had hier 3. e5 of 3. Pc3 ver-
wacht. Laf op remise spelen door een zet als 3. exd5 is niks voor Timman, ook niet in een match. 3. .. Pf6 4. e5 Pfd7 5. c3 c5 6. Ld3 Pc6 7. Pe2 cxd4 8. cxd4 f6 9. exf6 Pxf6 10. Pf3 Ld6 11. O-O Dc7 12. Lg5 O-O 13. Tc1 Ph5
Vreemd genoeg wordt deze zet bijna nooit gespeeld door zwartspelers, hoewel het er toch erg logisch uit ziet. ‘Normaal’ zijn hier zetten als 13. .. Pg4, 13. .. Ld7 en 13. .. h6. 14. Ld2
In de drie partijen die ik met deze stelling heb gehad, gingen mijn tegenstanders verder met 14. Pg3 om het volgende kwaliteitsoffer te verhinderen. 14. Pg3 Pf4 15. Lb5 (15. Lb1!?) 15. .. Db6 16. Lxc6 bxc6 17. Tc2 (17. Lxf4!?) 17. .. Pg6! 18. Te1 en nu zou 18. .. Ld7 zwart een uitstekende stelling hebben opgeleverd in Pavasovic - Stellwagen, Maribor 2005.
bBfAaAbB
rare varianten uit te rekenen na de opstoot .. e5. Het was allemaal wel interessant (zonder Fritz dan...), tot ik er achter kwam dat wit na 18. Db3 het hele huis wint, zonder dat zwart enig tegenspel krijgt. Dan toch maar gewoon 17. .. Ld7.
18. Tg1 Tf8 19. Df1 Pxf4?
20. Pxf4 Lxf4 21. Dg2 Natuurlijk!
21. .. Tf7 22. Le3
14. .. Txf3! 15. gxf3
Het is duidelijk dat zwart zeer goede compensatie heeft voor de geofferde kwaliteit. De witte pionnen op f3 en d4 zijn permanente zwaktes en de witte koning voelt zich ook verre van prettig. 15. .. De7!?
15. .. Ld7 is een andere goede mogelijkheid. Het plan is om zo snel mogelijk .. Tf8 te spelen. 16. f4!
Op den duur moet zwart de pion op f4 er toch afslaan, waarna wit twee van zijn slechte stukken kan afruilen.
16. .. Dh4 17. Kh1 Ld7
Tijdens de partij zat ik een hoop
Dit is wel een heel merkwaardige zet. Ik was even ‘vergeten’ dat wit 21. Dg2 tussendoor kon spelen. 19. .. Lxf4! is natuurlijk de manier om op f4 te slaan: 20. Pxf4 Pxf4 21. Le3 (21. Lxf4 Dxf4 22. Dg2 Dxd4! en zwart staat duidelijk beter) 21. .. Pxd3 22. Dxd3 Le8! - altijd het slechts geplaatste stuk verbeteren! - 23. Tg3 Lg6 24. Dd1 Le4+ 25. Kg1 Df6. De witte stelling ziet er niet fris uit. De loper op e4 is oppermachtig en de witte pionnenstructuur doet pijn aan de ogen.
19. .. e5 zou weer te voorbarig zijn geweest: 20. dxe5 Lh3 21. Dd1 Lg4 22. Txg4 Dxg4 23. Pg3.
partij dacht ik dat .. e5 opnieuw niet goed was, vanwege 23. Lxf4 Dxf4 24. Dxd5 maar in mijn berekeningen had ik hier Pb4 gemist, waarna zwart direct wint. 23. f4! Df6 24. Tcd1 Pe7
Op weg naar f5! Ondanks al mijn dubieuze zetten sta ik nog steeds goed. De zwarte stelling heeft simpelweg geen zwaktes, iets dat van wits stelling niet gezegd kan worden.
25. Dg5 Pf5
25. .. Lxf4 was een interessante optie: 26. Lxf4 Dxf4 27. Dxf4 Txf4 28. Tgf1 Th4 29. Tf3 Pf5 30. Lxf5 exf5. Het lijkt me dat wit remise moet kunnen maken, maar het is erg lastig.
26. Ld2?
Deze zet had ik niet overwogen. Paniek! Had ik even goed naar de stelling gekeken, dan zou het me ongetwijfeld zijn opgevallen dat ik de pion op d4 er nu wel af kon slaan....
22. Lxf4 Dxf4 23. Dg3 Dxd4 24. Txc6 Lxc6 25. Db8+ Tf8 26. Lxh7+ Kxh7 27. Dxf8 Dxb2 28. Tg3!! d4+ 29. f3 is wits beste poging om de partij te redden, maar in een partij is zoiets bijna niet uit te rekenen. Zeker niet als je dezelfde ochtend van negen tot half één al een partij hebt gespeeld.
22. .. Ld6?
Veel te passief. 22. .. Pxd4!? is de suggestie van Fritz. In een partij haal je zulke capriolen toch liever niet uit. 23. Lxd4 Lxc1 24. Lxg7 Txf2 25. Lxh7+ (25. Lf6+ Txg2 26. Txg2+ Lg5 is een belangrijke pointe) 25. .. Kf7 26. Dg6+ Ke7 27. Le5 Lxb2 28. Lg3 Df6 29. Lxf2 Dxf2 en binnenkort is het afgelopen met wit. 22. .. e5! was de aangewezen zet om wit een duw richting de afgrond te geven. Tijdens de
aAaIaAiM
26. .. Dxg5?
Na deze laatste fout heeft zwart geen voordeel meer. 26. .. Dxd4! (sla een ongedekt stuk, was dat niet stap 1?} 27. Dd8+ Lf8 28. Lc3 Dxf4 29. Tdf1 Deze stelling vond ik er om de een of andere reden gevaarlijk uitzien. Dit is erg typisch, want na 29. .. Dd6 30. Lxf5 exf5 staat zwart totaal gewonnen.
27. fxg5 g6
Met een remiseaanbod. Zowel wit als zwart heeft geen goed winstplan in deze stelling. 27. .. Pxd4 28. Lxh7+ Kh8 29. Lg6 Tf2 30. Tg2 Tf3 is onduidelijk, maar ook niet meer dan dat. (1⁄2-1⁄2)
❖ Ondanks het slopende speeltempo was Timman de sterkste.
Een spoor van schaakevenementen
MINZE BIJ DE WEG
Bijna vijfentwintig jaar is hij nu in dienst van Buitenlandse Zaken. In die tijd werkte hij op vele diplomatieke posten en meestal niet de gemakkelijkste. Kaboel, Asmara, Luanda, Tbilisi om er een paar te noemen. Bijna overal slaagde hij erin schaakactiviteiten van de grond te krijgen. Toernooien, simultaanseances, schaaklessen, verenigingen, schaakmateriaal, overal waar hij kwam werden het schaken en Nederland even op de kaart gezet. Boy Frank is schaker sinds zijn achtste en lid van het aloude Haagse DD. Schaakmagazine sprak met hem.
Laten we uw spoor over de wereld eens volgen.
“Beiroet was mijn eerste post, Singapore de tweede en de eerste waar ik iets met schaken heb gedaan. Er zitten daar veel Nederlanders, er is ook een Hollandse school, en ik heb een jeugdschaakclub opgezet voor de Hollandse club.
In Luanda zat ik toen Nederland net voorzitter van de Europese Unie was. Daar was ik waarnemend chef de poste. Ik heb een toernooi van Angola tegen de EU georganiseerd.
In Boekarest zat ik net na de periode Ceausescu. Ik heb er
❖ Verbroedering tijdens het toernooi in Kaboel.
twee toernooien opgezet en een simultaan van Timman tegen jong en oud. Dat was een groot succes, ook voor Timman zelf. We hebben ook een privé-programma voor hem samengesteld. Asmara is de hoofdstad van Eritrea, een land met een sluimerend schaakpotentieel. Ik heb er twee toernooien georganiseerd, waaraan onder andere soldaten van de vredesmacht hebben deelgenomen: Nederlanders, Denen, Hongaren. De Eritreërs hebben dat opgepikt en de ambassade heeft ze aan schaakborden en stukken geholpen.
Tbilisi was een belangrijk moment. We hebben er de First Dutch Georgian Chess Tour georganiseerd: een open toernooi en een simultaanseance door Nona Gaprindasjvili, de vroegere wereldkampioen bij de vrouwen. Bovendien heeft de ambassade ervoor gezorgd dat de plaatselijke schaakclub DGTklokken heeft gekregen. Ik heb aan die bijeenkomst nog een andere goede herinnering overgehouden, want in een vriendschappelijke partij heb ik de Georgische grootmeester in de eindspelstudies, David
Gurgenidze verslagen. Ook een amateur wint wel eens van een grootmeester.”
Kaboel
“Kaboel was heel bijzonder, het was de periode na de Taliban. Ik heb er een groot toernooi georganiseerd waaraan militairen van de internationale troepenmacht meededen.. Tien nationaliteiten en meer dan 120 spelers waren van de partij. We speelden in de open lucht, er was een geluidsinstallatie, een plaatselijke restauranthouder had voor tafeltjes gezorgd, en er was een aparte groep voor plaatselijke vrouwen. Op onze compound heb ik ze vooraf met een demonstratiebord in de open lucht les gegeven. Nee, met de anderen meespelen ging niet, zover waren ze nog niet. Ik heb daar ook geholpen bij de oprichting van de First Kabul Chess Club. Die bestaat nog steeds, ze zitten ergens in een park in een zaaltje. Moskou heeft natuurlijk een rijke schaakgeschiedenis, maar ook daar is een tekort aan geld. Nederland heeft digitale borden en klokken geschonken aan
plaatselijke schaakorganisatoren. Dat is een hele gebeurtenis geweest: de ambassadeur, Karpov en Smyslov waren er bij. Het heeft me een ‘standing invitation’ van het Aeroflot-toernooi opgeleverd, ook dit jaar hebben ze me weer uitgenodigd, maar ik heb er nog geen gebruik van kunnen maken.
In Teheran tenslotte heeft de ambassade schaakklokken geschonken aan de Iraanse schaakbond. En in Bagdad, waar ik nu zit, hoop ik de schaakbond te kunnen benaderen als het wat veiliger wordt.”
Motivatie
Waarom bent u in al die plaatsen actief geworden?
“Schaken is een heel gemakkelijke manier om voor toenadering tussen mensen te zorgen, om allerlei rangen en standen en ook nationaliteiten bij elkaar te brengen. Door de mensen achter de borden te krijgen zorg je voor communicatie tussen bijvoorbeeld militairen en de bevolking.
Door gebrek aan fondsen en infrastructuur kunnen de mensen zich in die plaatsen in onvol-
❖De opening van de First Kabul Chess Club. Derde van links Boy Frank
gezellig en sociaal evenement. Als je een locatie hebt en je kunt schaakmateriaal regelen, dan gaat het aankleden vanzelf. Er is altijd wel iemand die een poster maakt, die voor foto’s zorgt, die helpt bij de registratie.”
Waarom wordt er door de ambassades geld in die schaakprojecten gestoken?
doende mate ontplooien. Dat geldt vooral voor de jeugd.
Schaken is een manier om hen van de straat te houden. Ik heb gezien dat er in Boekarest en Tbilisi zeer sterke jeugd is, maar ze hebben nauwelijks middelen.
In Kaboel heb ik een doorbraak kunnen bereiken bij het vrouwenschaak.
Een ander positief punt is dat schaken vaak een bezigheid voor de elite is, je komt niet zomaar een club binnen. Onze activiteiten zijn voor iedereen. Mensen komen vaak van heinde en verre om mee te doen. En je kunt ze aardige prijzen aanbieden.
Voor een functie als de mijne op een ambassade is veel organisatievermogen vereist. Ik houd ervan om te organiseren, beoefen zelf de schaaksport en heb mijn contacten in Nederland.”
Hoe wordt er gereageerd?
“Heel enthousiast, het slaat onmiddellijk aan. Men vraagt vaak om een herhaling. Asmara, Tbilisi en Kaboel waren nieuwe posten en je zet op die manier Nederland meteen goed op de kaart.
Een schaaktoernooi is ook een
“Schaken heeft het voordeel dat het meer is dan een sport alleen is, het is ook een cultureel en een sociaal medium. Je kunt het gebruiken om iets te doen aan de ontwikkeling en begeleiding van de jeugd. In post-conflictgebieden kan je het gebruiken voor de teamspirit, om de mensen een gemeenschappelijk gevoel bij de te brengen, verbroedering te kweken. Projecten van de ambassade moeten aan bepaalde eisen voldoen, het moet meer zijn dan alleen schaken. Als we iets hebben opgestart leggen we ook vast dat er een voortgangsrapportage moet zijn, er is nacontrole over het gebruik van materiaal.
Schaken is ook gemakkelijk te organiseren en het gaat om een eenmalige investering. De kosten worden betaald uit de budgetten voor kleinere projecten, er is maximaal € 10.000 beschikbaar voor een project. Een ambassade heeft een eigen gedelegeerde verantwoordelijkheid en men vindt het organiseren van schaakevenementen leuk.”
“Ik ben hoofd consulaire zaken of hoofd bedrijfsvoering bij ambassades of consulaten. Volgend jaar ben ik vijfentwintig jaar in dienst. De laatste zeven jaar houd ik mij bezig met bijzondere opdrachten, zoals het openen van nieuwe posten. Dan kom je niet altijd op de gemakkelijkste plaatsen.”
PROBLEMEN
The King and I
JOUWERT H. TURKSTRA
Als de koning midden op de dag zegt dat het avond is, kijk dan naar de sterren, luidt een wijs gezegde. Die koning liegt, dat is duidelijk. Maar weerspreek hem niet, zwijg, en kijk naar boven. Vooral niks zeggen. Anders loopt het slecht voor je af. Immers, hoe dichter bij de koning, hoe dichter bij de galg.
Conquering Kings – ondertitel ‘moves, manoeuvres, and uses of the white King’ zegt al waarover het gaat - is een onlangs verschenen boekje waarin Barry Peter Barnes 300 fraaie problemen van hoofdzakelijk Britse componisten heeft bijeengebracht. De teksten zijn vol humor zoals we van Barnes mogen verwachten. Uit deze verzameling hieronder de volgende selectie. Om te beginnen een geestige tweezet met retro-analyse.
luidt de sleutel dus Kg2 gevolgd door Txc8 mat. Immers zwart mag niet meer kort rocheren! Dit probleem was opgedragen aan Alain C.White, die ooit ook eens een memorabel boekje schreef The White King.
Soldaten vechten, maar koningen zullen de helden zijn. Nou, soldaten genoeg in de volgende coproductie, alle witte pionnen staan nog op het bord.
eventueel .. axb6 er geen mat meer is door 3. Pa5 of 3. Pe5. Zwart vervolgt met schaakjes: 2. ..
Pc3+ 3. Ke5 Ld4+ 4. Kf5
Terugkeer naar veld van de sleutelzet! Door blokkades van vluchtvelden c3 en d4 volgt er nu onafwendbaar mat door òf 5. d3 òf 5. Pa5. Andere variant: 1. .. a6 2. Ke5 (dr. 3. Pa5 mat) .. Ld4+ (of .. Lg3+ 3. hxg3 Th5+ 4. gxh5 enz.) 3. Ke4 Pc3+ 4. Kf5 en weer onafwendbaar mat.
CcDiAkAe dBiAaAaA AbAaGbAa bAaAbBaJ
AaMbBhAa
jAaAaAaA
KaHhAaAa aAaAaAaA
Eveneens zelfobstructies in:
1. Lc5? b5+ (2. Kc5??)
1. Pb5? Pc6! (2. Kb5??)
1. d3? e3! (2. Kd3??)
1. c3? d3! (2. Kc3??)
1. Txd4? exf4! (2. Kd4??) Maar na tempo-sleutel 1. Pb1! heeft wit wèl die genoemde zes mats door zijn koning.
■ N.A.Macleod & H.P.Rehm 2de EV Die Schwalbe 1989 Vierzet
■ Norman A.Macleod
Chr.Science Monitor 1947 Tweezet
Er is inderdaad wat aan de hand, want hoe kan de witte koning nu schaak staan door toren en loper. Gelukkig kan bewezen worden dat voorafgegaan is 1. Db7+ Kd7-e8+ 2. g2-g4 h4xg3+ en
■ N.A.Macleod & H.P.Rehm
Schach-Aktiv 1989 Vijfzet
En inderdaad is de witte koning hier de held: 1. Kf5! Dreigt 2. Pa5/Pe5 Kd4 3. Pxb5 mat. Zwart verdedigt door veld b5 onder controle te houden: 1. .. Tb1 2. Ke4 Wit mag niet te vroeg naar veld e5 gaan omdat dan na
■ N.A.Macleod 7de Eerv.Verm. Die Schwalbe 1976 Tweezet
En hier staan zowaar alle zwarte pionnen nog op het bord. Ik geef u eerst alle verleidingen: 1. Lb4? a4! (en 2. Kb4 zou nu zo mooi geweest zijn, maar dat kan niet meer, daar staat de loper.
Hier spreekt de oplossing geheel voor zichzelf. 1. Tf7 dreigt 2. fxe6 mat. Varianten 1. .. Tf8 2. Kg2 (3. e3) .. Pc4 3. Kh3 (4. Pd3) .. Pxe5 4. Lxh6 mat. En 1. .. exf5 2. Kh3 (3. Pd3) .. c4 3. Kg2 (4. e3) .. Dc5 4. Tfxf5 mat. De samenhang met de verleidingen is frappant. 1. Kg2? (2. e3) .. Pc4 2. Kh3 (3. Pd3) .. Pxe5! En de machine loopt niet verder. Zo
ook 1. Kh3? (2. Pd3) .. c4 2. Kg2 (3. e3) .. Dc5! Zig zag, net zoals in diagram 2.
AaJaAaEa aBbAbDaA
■ N.A.Macleod
The Problemist 1943 Tweezet
Zwart beschikt over maar liefst zes schaakjes. Maar daar weet de witte koning wel raad mee. Na 1. Pb8 dreigt 2. Pd7 mat. Varianten 1. .. Txd3+, Ld2+, De2+, Df3+, gxf4+, Txe4+, Td6, Pe5, Txa4 2. Kxd3, Kxd2, Kxe2, Kxf3, Kxf4, Kxe4, Dc4, Dd4, d4 mat. Negen (!) varianten.
AaAaAaAa
aJaAbBaA
AaAhAhAa iAmKaGaJ
AaAaAaAa
aAaAaBlA
AaAhAiDa aAaAaAaA
■ B.P.Barnes & A.C.Reeves
1e prijs The Problemist 1966 Tweezet
Het zwarte e-pionnetje heeft vier zetten, een zogeheten pickaniny Twee kandidaten voor de sleutel: 1. Lxf3 .. Ke6, exd6+, e6, e5, exf6, Pe3 2. Lg4, Kxd6, Lxg2, Dg4, Pg7, Ld5 mat. Of 1. Lxf7 Ke4, exd6+, e6, e5, exf6, Pe3 2. Lg6, Pxd6, Lg6, Dg6, Kd4, Df4. Verbluffende matveranderingen na een pickanniny. U mag zelf nog uitvinden welke van de twee loperzetten de sleutel is.
1.
De beslissing van Gary Kasparov om te stoppen is voor de schaakwereld een enorme klap. We verliezen een groot speler, een mediagenieke verschijning en een gedreven professional. Samen met Bobby Fischer is hij niet alleen verantwoordelijk voor heuse schaakhypes, maar ook voor een fatsoenlijke honorering van de beroepsgroep. Het zouden nu wel eens magere jaren kunnen worden. Als eerbetoon acht combinaties uit het rijke oeuvre van Kasparov.
KAREL VAN DER WEIDE
De lezer aan zet
3.
5. Zwart is aan zet
2. Zwart is aan zet
7. Wit is aan
6.
4. Wit is aan zet
Niets is zo moeilijk als het winnen van een gewonnen stelling. In deze aflevering van De lezer aan zet kunt u zich meten met de Roemeense grootmeester Lupulescu die een voordelige stelling met scherp gepointeerd spel omzet in een vol punt.
■ Lupulescu –Timosjtsjenko
Olympiade Calvia 2004 1. e4 e5
Pf3 Pc6
Lb5 a6
La4 Pf6 5. 0–0 Le7 6. Te1 b5 7. Lb3 d6 8. c3 0–0 9. d4 Hier leidt 9. h3 tot de hoofdvarianten van het gesloten Spaans. Zoals bijvoorbeeld in de vorige aflevering van deze rubriek (KramnikSokolov, Corus 2005). 9. .. Lg4 Nu wit deze penning niet heeft voorkomen moet zwart van de gelegenheid gebruik maken om druk op d4 uit te oefenen. 10. Le3 Dankzij deze zet is het systeem met 9. d4 de laatste tijd weer in de belangstelling gekomen. Het belangrijkste alternatief is 10. d5, maar wit heeft geen voordeel na 10. .. Pa5 11. Lc2 c6 (ook goed is 11. .. Dc8 12. h3 Ld7 gevolgd door .. c6) 12. h3 Lc8 (maar niet 12. .. Ld7?! 13. Pxe5! dxe5 14. d6 en wit is in het voor-
deel) 13. dxc6 Dc7 waarna zwart voldoende controle kan uitvoeren over veld d5. 10. .. exd4 Zwart geeft het centrum op, maar hoopt met de manoeuvre ...Pa5 gevolgd door ...c5 toch voldoende centraal tegenspel te ontwikkelen. Met 10. .. d5 kan zwart de spanning in het centrum verhogen; na 11. exd5 exd4 12. Lxd4! Pxd4 13. cxd4 Lb4 14. Pc3 Lxc3 15. bxc3 Pxd5 16. Dd3 staat wit iets beter. 11. cxd4 Pa5 12. Lc2 c5 Volgens plan. Ook mogelijk is 12. .. Pc4 13. Lc1 wat een tempo lijkt te winnen, maar na 13. .. c5 14. b3 wint wit zijn tempo weer terug. Het best is nu 14. .. Pb6, waarna wit met 15. Pbd2 een voordeeltje vasthoudt. Na 14. .. Pa5 15. d5! staat wit beter dankzij het slecht gepositioneerde paard op a5, en zijn ruimtevoordeel: Fischer-Kortchnoi, Saltsjobaden 1962, en vele andere partijen. 13. dxc5 Dit is niet de kansrijkste zet in deze stelling. De Russische grootmeester Grischuk heeft in vele partijen laten zien dat 13. h3 kansrijk kan zijn. Erg populair is dan 13. .. cxd4 (ook mogelijk is 13. .. Lxf3 14. Dxf3 en nu is 14. .. Pc4 15. dxc5 wat beter voor wit. Sterker is daarom 14. .. cxd4 15. Lxd4 Pc6!?) 14.Lxd4 Lh5 en vroeg of laat zal wit g4 moeten spelen om het paard te ontpennen, waarna zwart ook tegenkansen krijgt. 13. .. dxc5 14. Pc3 Een actieve zet. Wit verdedigt zich niet tegen .. Pc4 en geeft ook zijn gepende paard op f3 geen extra steuntje in de rug. Hij hoopt in het centrum actief te kunnen worden en zet daarom zijn stukken zo agressief mogelijk neer. Inderdaad is 14. Pbd2 Pc6 15. Db1 Dc7 16. h3 Lh5 niet erg veelbelovend, zwart heeft geen problemen. 14. .. Pc4 De logische zet, wit staat nu behoorlijk onder druk. Pion b2 hangt, de loper op
e3 dreigt eventueel te worden afgeruild, en het paard op f3 staat nog steeds gepend. Bovendien lijkt het alsof zwart met zijn laatste zet wit ook de controle over het belangrijke centrumveld e5 succesvol heeft betwist. Toch is het zeker niet zo dat wit hier in de problemen is. Wel is het duidelijk dat het om een kritiek moment in de partij gaat. Trek daarom gerust de tijd uit voor uw eerste zet, en profiteer optimaal wanneer uw tegenstander de beste verdediging mist.
CaAfAcGa aAaAeBbB
Komende activiteiten
BDO Chess Tournament
Met het BDO Chess Tournament in Haarlem heeft Nederland er een nieuw meestertoernooi bij gekregen. Het toernooi is vooral bedoeld om regionale talenten en de landelijke topjeugd kans te geven op een meesterresultaat. Ook kunnen talentvolle regionale spelers in dit toernooi ervaring opdoen. Het is de bedoeling dat het toernooi de eerste uit een serie wordt. Er wordt gespeeld in twee groepen; de spelers uit de tweede groep kunnen promoveren naar de topgroep. Het toernooi zal van 27 augustus tot en met 4 september worden gespeeld in een klassieke omgeving, de Vishal in het centrum van Haarlem. Hoofdsponsor is BDO Belastingadviseurs & Accountants. Steun wordt ook gegeven door de Gemeente Haarlem, de KNSB en de kunstenaarsvereniging van de Vishal. Er wordt dagelijks gespeeld van 13.00 tot 19.00 uur. Op zondag 28 augustus is er voor relaties en belangstellenden een simultaan op de Haarlemse Grote Markt.
Deloitte NK jeugd
Van 29 april tot en met 7 mei wordt in het Noord-Hollandse Schagen voor de derde keer gespeeld om het Deloitte Nederlands Kampioenschap Jeugd. De oudste groep gaat van start op vrijdag 29 april. De groepen B en C, respectievelijk tot zestien en veertien jaar, voegen zich op maandag 2 mei bij het gezelschap. De organisatie ligt opnieuw in handen van een comité dat zijn wortels heeft in de plaatselijke schaakverenging Magnus. Alle informatie over het toernooi is te vinden op de website www.tussendetorens.nl.
Bilderbergtoernooi
De lezer heeft wit
15. e512Lxf3
16. Dxd84Lxd8
17. Lxc56Te8
18. exf62Lc6
19. Txe8+3Lxe8
20. Pd57Pxb2
21. Ld47Pc4
22. fxg73Lc6
23. Te18Pd6
24. Te38Ld7
25. h4 6 Le6
26. Pf410Lxa2
27. Lc57Lc7
28. Ph56Pc4
29. Lf87Txf8
30. Lxh7+ 41–0
Totaal100
Zie de bladzijde met oplossingen.
Het Bilderbergtoernooi zal dit jaar worden gespeeld van 2 tot en met 8 juli in Hotel De Bilderberg te Oosterbeek.
Er zijn twee groepen:
• Seniorenkampioenschap: vrije inschrijving KNSB-leden met een rating van 1900 of hoger, geboren op of vóór 31-12-1954. Data 28 juli. 7 ronden Zwitsers. De deelnemers aan het Veteranenkampioenschap en het Seniorenkampioenschap zijn ondergebracht in één groep. Veteranenkampioen is de hoogst eindigende veteraan van het Seniorenkampioenschap, geboren op of vóór 31-12-1944.
• Seniorentoernooi: vrije inschrijving mits geboren op of vóór 3112-1954. Data 4-8 juli. 5 ronden Zwitsers.
Kosten KNSB-leden: € 27,50 voor alle toernooien.
Niet-leden betalen € 30,-.
Aanmelden: H.Kuiphof, Elzenpas 14, 6666 HE Heteren, tel: 026-4722087. Inschrijfgeld overmaken op giro 6798451 t.n.v. de Stichting Seniorenschaaktoernooi te Oosterbeek.
“Het is eenvoudiger een baan te vinden dan een sponsor“
Waarom wordt het schaken geassocieerd met lang denken en saaiheid, waarom is er geen snelschaakrating, waarom zijn stukken en borden tijdens toernooien vaak onbespeelbaar, want smerig? Klagen over het uitblijven van sponsors, dat kunnen schakers prima, nadenken en helpen het imago van het schaakspel te verbeteren is er echter niet bij, uitzonderingen daargelaten. Toch zien marketingexperts als HansWalter Schmitt en Diego F.Garces mogelijkheden de mensen terug aan het bord te krijgen. Eric van Reem gaat na hoe je schaken aan de man kunt brengen.
Het jaar 2004 kende voor schaakliefhebbers een aantal hoogtepunten: de FIDE WK in Tripolis kende een verrassende winnaar, een paar maanden later werd de Dannemann tweekamp tussen Leko en Kramnik eindelijk gespeeld en als toetje vond er nog een Olympiade plaats, het grootste familiefeest in de schaakwereld. Wie over deze topevenementen eens met nietschakers sprak, zal teleurgesteld zijn geweest over de respons. In het niet-schakende deel van de wereld wordt niet of nauwelijks over het koninklijke spel bericht. Ja, over de perikelen rond Bobby Fischer wordt men als schaker wel eens aangesproken en in de afgelopen weken vroegen nieuwsgierige ooms wel eens waarom die
Kamparov, Karparov, of hoe heet die gast, nou eigenlijk ophoudt met het schuiven van houten poppetjes op een vierkant bord. Zulke berichten komen in de krant, niet de zetten van de topspelers van vandaag. Schaken is voor sponsoren en media een randsport, en de schaaksport moet oppassen niet van die rand af te vallen. Bij het schaken moet je de regels van het spel beheersen om mee te kunnen genieten van een mooie partij. De doelgroep, de beoefenaar van het spel, is daardoor numeriek te verwaarlozen. Is dat wel zo? In Nederland kennen immers meer dan een miljoen mensen de regels van het spel. Waarom is er geen schaakaanbod voor mensen die af en toe willen spelen?
Clichés bevestigen
In de eind maart uitgezonden Duitse televisiefilm Ein Fall für den Fuchs: Schachmatt had de regisseur een finale op het oog waarin de spelers met een glas whisky naast het bord en een sigaretje in de mond met groot aplomb de zetten uitvoeren en met een zwierig gebaar de klok indrukken. Rokende en drinkende nietsnutten: zo ziet de buitenwereld het schakersvolk blijkbaar en alle clichés zouden niet alleen in deze scène worden bevestigd. Gelukkig kon de nietsvermoedende regisseur nog net van zijn voornemen afgehouden worden door Hans-Walter Schmitt, voorzitter van de Chess Tigers uit Frankfurt, waar de opnamen plaats vonden. Schmitt legde geduldig uit dat geen enkele schaker heden ten dage zo aan het bord zit. Maar aan de posters waarop schaakborden in een versie met 7x8 velden waren afgebeeld kon niets meer worden veranderd…
Kramnik, maak een schandaal!
Hoe kan het beeld van de schaaksport worden veranderd? Hoe kan het schaakspel populairder worden gemaakt? Door de spelers zelf, die nauwelijks bekend zijn? Vraag een niet-schaker wie de wereldkampioen is en hij zal in negen van de tien gevallen Kasparov noemen want brave schoonzonen als Leko en Kramnik zijn bij het grote publiek nagenoeg onbekend. „Kramnik moet een keer een hotelkamer in elkaar slaan“, aldus Cock de Gorter, voorzitter van de CSVN en organisator van de bekende Aegon toernooien in de jaren negentig. „Kramnik jongen, maak een schandaal“, aldus imagodeskundige Jaap van Ginneken, in een interview met Renzo Verwer in Schaaknieuws. Van Ginneken merkt in hetzelfde interview op: „Als je iets populair wilt maken, moet het langs de weg van een spektakel. Je zou een massakamp kunnen houden tussen Nederland en
❖ Hans-Walter Schmitt in gezelschap van model Carmen Kass (links) en schaakster Antoaneta Stefanova (rechts).
Duitsland met aan beide kanten 3000 mensen en met deelname van bekende Nederlanders en Duitsers“. Het radioprogramma Man en Paard, dat in de jaren tachtig wekelijks een half uur aandacht aan het schaakspel besteedde trok rond de honderdduizend luisteraars en was volgens presentator Hans Böhm vooral een succes door de bijzondere activiteiten. Voorbeelden van ludieke activiteiten waren schaken in de gevangenissen, en schaken op het Binnenhof waaraan een interview met een politicus werd gekoppeld.
Spectaculaire flauwekul
In de laatste jaren wordt het schaakspel in spectaculaire evenementen gecombineerd met andere randsporten als darts, snooker en boksen. Onlangs vond in Amsterdam het eerste WK schaak/darts plaats met dartsgrootheden als Raymond van Barneveld en Andy Fordham.
vervelende incidenten plaats. Is het een sportief interessant toernooi. Is het een sfeervol toernooi, is er publiek aanwezig. Genereert het toernooi veel publiciteit. Blijft het toernooi binnen de begroting.
Van den Berg verder: „Om publiciteit en naambekendheid te genereren is het van belang dat een toernooi en de sponsor voor de lange termijn gaan. Vooral omdat er de eerste keer weinig publiciteit wordt gegenereerd omdat veel media dan nog de kat uit de boom kijken.“
geweldig schaaktoernooi, maar probeer met het budget van hun toernooi maar eens een toptennistoernooi te organiseren. Daar krijg je misschien twee spelers voor“.
Spelers met weinig tijd terughalen
Vorig jaar schaakten en boksten Iepe the Joker en Luis the Lawyer in Paradiso in Amsterdam en trokken daardoor ook nietschakers aan. „Het was flauwekul, maar leuke flauwekul en perfect georganiseerd, met een opzwepende spreekstalmeester, schetterende muziek op de juiste momenten en kwieke meisjes die in de ring de nieuwe rondes aankondigden“, aldus Hans Ree. Onlangs werd in Frankrijk een snelschaaktoernooi gespeeld waarin de deelnemers moesten schaken en hardlopen: de klok stond namelijk niet naast het bord, maar twaalf meter verderop! Flauwekul? Misschien, maar wel aantrekkelijk voor een sponsor.
Kleine cirkel
Jeroen van den Berg, bekend als toernooidirecteur van grote gesponsorde schaakevenementen als het Corus toernooi, denkt dat sponsoren vooral kijken naar de volgende punten. Vinden er geen
Voorzichtig, kleine stapjes, de kat uit de boom kijken: schaken blijft in een kleine knusse cirkel ronddraaien. Merijn van Delft draagt die typisch afwachtende houding uit in een interview in Schaaknieuws: „Als bedrijven geen zin hebben om schaken te sponsoren, houdt het op“. En: „Je moet schaken promoten met de schoonheid van het spel“. Een romantische gedachte, maar naïef en wereldvreemd. Sponsoren interesseren zich echt niet voor een schitterende positionele partij, maar zijn bezig met dingen als het bevestigen en vergroten van naam- en productbekendheid en het imago. Met het ondersteunen en stimuleren van sales promotion-acties. Met de motivatie van bestaande en toekomstige medewerkers. Met gratis publiciteit en het etaleren van producten en diensten.
Hoe vind je eigenlijk een sponsor? Diego F. Garces, de manager van Alexandra Kosteniuk: „Het is eenvoudiger een baan te vinden dan een sponsor. Je moet honderden brieven schrijven, reizen, gesprekken voeren, mensen overtuigen en dan heel misschien heb je een keertje beet. Het kost ongelooflijk veel tijd en ik heb de indruk dat de schaakwereld niet bereid is veel moeite te doen om sponsoren te vinden. En dat terwijl schaken niet duur is! Corus organiseert drie weken een
In het midden van de jaren negentig organiseerde de Duitser Hans-Walter Schmitt, een ervaren marketingstrateeg van FujitsuSiemens, met bescheiden middelen een toernooi dat hij Chess Classic noemde. Door partijen aan te bieden die niet langer dan een uur duren (rond de 25 minuten per persoon) kreeg het schaakspel voor sponsoren een dynamisch karakter. Rapidschaak was het toverwoord om sponsoren aan te trekken en deze snelle vorm van schaken werd in de jaren 1994-1996 door de PCA en Intel in prima schaakshows omgezet. Partijen werden zelfs op Eurosport uitgezonden! Waar de PCA faalde startte de Chess Classic door en groeide met de steun van Fujitsu-Siemens en uithangbord Vishy Anand van een klein lokaal toernooi naar een topevenement. Dat leidde tot de aanwezigheid van de top tien van de wereld in het jaar 2000. Beter kan het niet meer, dacht Fujitsu-Siemens en stopte de sponsoring.
Nieuwe sponsors waren nodig. Schmitt en zijn vereniging, de Chess Tigers, gingen nadenken over een paar essentiële vragen. Hoe krijgen we de mensen weer aan het schaakbord? Waarom stoppen hobbyspelers met het schaakspel als ze een baan krijgen, gaan trouwen en eventueel kinderen krijgen? Het antwoord is niet zo moeilijk: ze krijgen door hun veranderde sociale leven minder tijd en door een hobby af te stoten, wordt veel tijd gespaard. Kijk maar eens rond op uw club: er zijn niet zo
gek veel mensen tussen de 25 en 50 die werken, een gezin hebben en daarnaast actief schaken. Een partijtje op de club spelen of een externe wedstrijd vergen tegenwoordig veel voorbereiding: als je niet op de hoogte bent van de openingstheorie, kun je het wel vergeten. Schaken is verworden tot het uit je hoofd leren van schaakopeningen.
Chess960 als alternatief
Schmitt en zijn kompanen stortten zich daarom op Fischer Random Chess of Chess 960.
„Openingstheorie is niet belangrijk meer, ook iemand die weinig tijd heeft om te schaken kan door het spelen van Chess960 weer terugkeren in de schoot van Caissa“, aldus Schmitt. „Onderschat ook het aantal schaakliefhebbers niet dat in de hogere kringen zit en de mogelijkheid heeft geld in de schaaksport te steken. Zulke mensen moet je terug zien te krijgen aan het bord. Dat is goed voor het image van de sport. Belangrijk voor deze doelgroep is echter ook dat in een gepaste omgeving wordt gespeeld, met mooie stukken en houten borden. Schaken in een achterafzaaltje in een dorpshuis of café is niet meer van deze tijd.“ Het verhaal van Schmitt en zijn Tigers is eenvoudig: trek de schaaksport in de breedte en zorg ervoor dat schaken zonder openingstheorie, Chess960 dus, voor een grote groep mensen leuk wordt. Dat zullen kenners van de Draak en het Spaans niet graag horen, maar juist die conservatieve schakers blokkeren hardnekkig nieuwe ideeën en dus ook sponsoren, aldus Schmitt. „Het is een langdurig proces maar over een jaar of vijf á tien gaat Chess960 exploderen, let op mijn woorden”.
Inmiddels heeft Schmitt een aantal sponsoren weten te overtuigen van zijn visie. „Onze sponsoren willen zich graag iden-
tificeren met intelligentie en innovatie. Chess960 biedt sponsoren een perfect platform aan“. Dat geldschieters bereid zijn een andere weg in te slaan bleek tijdens het Chess Classic toernooi van vorig jaar. Een groot leasingbedrijf in Duitsland besloot na een bezoek aan het toernooi zijn sponsorgelden niet meer aan de Duitse Schaakbond over te
oen schaak/darts. De jonge Russin heeft echter ook al schaken met bungeejumpen en skaten gecombineerd. “Ik houd van gekke dingen. Er moeten meer nieuwe zaken verzonnen worden om schaken populair te maken. Het moet snel, het moet spectaculair. Weg met die potjes van vier uur waarbij mensen in slaap vallen.“
maken, maar zette langjarig in op Chess960. Een Chess960 Grand Prix is inmiddels gestart.
Damesschaak krikt imago op
„Chess is cool“, is het motto van de Russin Alexandra Kosteniuk die graag aan spectaculaire evenementen deelneemt. Zij werd onlangs samen met Andy Fordham de eerste wereldkampi-
„Ik ben een paar jaar geleden begonnen de website om te bouwen omdat het een perfect visitekaartje is voor een speler. Sponsoren willen hun banners op een site zien.“ Verder heeft de Zwitser ervoor gezorgd dat Alexandra een van de weinige schakers is die een aantal grote sponsoren heeft. De Russin maakt o.a. TV-spots voor het elektronicabedrijf LG en ze heeft voor de het exclusieve Zwitserse horlogemerk Balmain wereldwijd reclame gemaakt. „Voor sponsoren is het belangrijk om te zien dat Alexandra niet alleen schaakt: ze acteert, schrijft gedichten en is sportief. Een mooie, intelligente jonge vrouw die probeert te overleven in de harde schaakwereld, dat is een aantrekkelijk thema voor sponsoren. LG heeft de volgende slogan in de campagne met Alexandra gekozen: „LG, the choice of champions“. Je vindt Alexandra in heel Rusland op billboards, op bussen, posters. Dat is een ongelooflijke positieve promotie voor het schaakspel.“
Haar echtgenoot en manager
Diego F. Garces is een uitgekookte en succesvolle zakenman die met zijn marketingachtergrond, hij werkte jarenlang bij Procter & Gamble, uitstekend weet hoe hij zijn schakende vrouw in het juiste licht moet zetten. Garces houdt de website www.kosteniuk.com bij, en met rond de 4000 unieke bezoekers per dag is het een van de meest bezochte websites over schaken.
Damesschaak heeft het algemene beeld van het spel in de laatste jaren veranderd. Het aantal dames dat in Wijk aan Zee mee speelt is flink gestegen. Garces: „Vrouwen zijn veel leuker om naar te kijken. Als de partij te moeilijk is, dan kun je altijd nog naar een leuke vrouw kijken. Je kijkt toch ook liever naar het gezicht van Stefanova dan naar de kop van Ponomariov? Er zijn schakers die dagenlang hetzelfde hemd of colbertje dragen, hun haren niet kammen en er niet representatief uit zien. Zoek jij maar een sponsor voor ze! Vrouwen letten meer op hun uiterlijk en dat is voor sponsoren belangrijk.
Geen respect voor sponsors
Günther Loewentahl was van 1993 tot en met 2000 penningmeester van de KNSB. Daarnaast
DE BAAS
was hij betrokken bij de sponsoring van het Aegon toernooi. Hij zegt: „De spelers dienen na een wedstrijd of een toernooi aandacht te schenken aan het contact met de sponsors en de media. Dat stelt een sponsor op prijs.“ En wat gebeurt er anno 2005?
Een staaltje van totaal gebrek aan respect voor de geldschieter kon men in Wijk aan Zee meemaken. Tijdens het afgelopen Corus-toernooi bood de sponsor de spelers van de grootmeestergroepen aan op de vrije dag de Corus-fabrieken te bezoeken. Van de in totaal 42 deelnemers konden alleen Alexandra Kosteniuk en Daniel Stellwagen het opbrengen de sponsor een plezier te doen. Garces explodeert van woede als hij terugdenkt aan die flop. „Typisch schakers: ze doen niets, tonen geen respect voor de sponsor en willen alleen maar op tijd hun geld zien. Wanneer worden ze eens wakker en merken dat ze op den duur hun eigen glazen ingooien?“
De ultieme marketingtruc
Om te overleven in de schaakwereld schrijven schakers artikelen voor tijdschriften, geven lessen of … kleden zich uit! Maria Manakova is een Russische grootmeester die zich vorig jaar voor een Russisch tijdschrift uitkleedde en met de slogan „Meer sex in het schaakspel“ opschudding veroorzaakte.
„Vrouwen willen goed schaken en er goed uitzien, mannen willen alleen maar schaken“, aldus Manakova. Waar Alexander Roschal, de hoofdredacteur van 64 meende dat de foto´s smakeloos waren, liet wereldtopper Vishy Anand weten dat vrouwen als Manakova en Kosteniuk de noodzakelijke glamour in de droge schaaksport brengen. Een scepticus als schaakjournalist Johan Hut, die altijd heeft laten weten „stevige vraagtekens“ te zetten bij het inbrengen van vrouwelijk schoon om het schaakspel te bevorderen is bijna om: „Ja meiden, jullie kunnen ons misschien toch helpen“. Maar de ultieme truc om het schaakspel in de media te krijgen en om geld te genereren bedacht onlangs de nummer 1 van de wereld, Gary Kasparov. Hij trok zich terug uit de schaakwereld. Hoe lang zal het duren voor de sponsoren met miljoenenbedragen aan de deur van de Rus kloppen en smeken om een terugkeer of een eenmalige match? Een geniale zet van Kasparov, die rustig kan wachten op de juiste aanbieding.
Eric van Reem sprak met Diego F. Garces, manager en echtgenoot van Alexandra Kosteniuk en met HansWalter Schmitt, marketingexpert en organisator van het grootste rapidschaaktoernooi ter wereld, de Chess Classic Mainz. Tevens maakte hij gebruik van het rapport „Werfschaak“, geschreven door Dennis de Vreugt.
De baas en zijn knecht
JAN VAN REEK
Gary Kasparov schreef met hulp van Dimitri Plisetsky een vierdelig werk over zijn voorgangers als wereldkampioen. De meningen waren verdeeld. Jan van Reek legt uit waarom.
De titel My great predecessors wekte bij mij verbazing, aangezien Kasparov (‘de baas’) eerder zijn neus had opgetrokken voor Steinitz en Lasker, en hij opeens vol lof was. Toch waren de directe reacties op het eerste deel vol lof. Daarna waren Winter en Forster kritische recensenten. Zij vonden talloze tekortkomingen. Hoofdauteur bleek Dmitry Plisetsky (‘de knecht’) te zijn. Hij had veel overgenomen uit Russische bronnen. Aangezien de knecht alleen zijn moedertaal beheerst, bleef de rest van de wereld buiten beeld. Die methode had overigens prima gewerkt voor zijn boek Russians versus Fischer. Daarin had hij de strijd van de Sovjets tegen Bobby kunnen beschrijven door communistische archieven te benutten. Deze methode werkte nu niet door de talloze fouten in de Russische teksten. Als iemand de aan-knop van de computer kon vinden, leek die persoon moeiteloos analyses van ‘de grootste schaker aller tijden’ te kunnen weerleggen, maar het betrof alleen het incomplete voorwerk van de knecht. Als we het voorwerk hebben gedaan, pleeg ik tegen mijn medewerker Arend Booij te zeggen: “Nu begint het echte werk!”
Voor deel twee (Euwe tot Tal), deel drie (Petrosjan en Spasski) en deel vier (Fischer) zijn de
teksten van de knecht gecorrigeerd door Kasparov, Dvoretsky en anderen. Aangezien dat werk niet grondig werd gedaan, veranderde de analytische kwaliteit van slecht in matig. In alle delen is het opnemen van lange varianten een domme keuze. Zelfs als het werk grondig is gedaan, blijven complexe analyses een schietschijf. Door het gebruik van de volgende generatie hardware en software kan het oordeel namelijk sterk veranderen. Dat heeft een jarenlange jurering van eindspelstudies mij geleerd. Het werd moeilijk een positieve recensie te schrijven.
Aangezien een sport helden nodig heeft, was het toch bezwaarlijk de baas te treffen. Zo begon de zoektocht naar goede punten. De fraaie band van de Olms-editie werd zeer geprezen in Rochade Europa. Sadler en Timman vonden in New in Chess Magazine de boeken ondanks alle kritiek bijzonder, omdat Gary meedeed.
Wat deed de baas?
Met moeite heb ik kunnen reconstrueren, waaruit de bijdragen van de baas bestaan:
1. Aan het begin van een deel ondertekent hij steeds een algemene beschouwing.
2. Sommige analytische bijdragen worden voorzien van de initialen G.K.
3. In partijen met nieuwe analyses wordt het woord ‘ik’ vaak gebezigd.
In de eerste introductie noemt Kasparov kampioenen ‘symbolen van hun tijd’. ‘Alle culturele, politieke en psychologische veranderingen worden gereflecteerd in de stijl en ideeën van hun spel’, orakelt hij. Zo’n extreem positivisme wekt de lachlust op bij de kamergeleerden Hübner en mij. Philidor’s uitspraak over ‘de pionnen als ziel van het schaakspel’ ziet de baas als voorbode van de Franse revolutie. ‘Als Lodewijk XVI tijdig het werk van Philidor had bestudeerd, was hij de guillotine ontlopen!’ hoont Hübner. In een correspondentie tussen Hübner en mij werd het belang van Steinitz besproken. Diens beteke-
nis als publicist ligt vooral in het analytische werk. Ook niet slecht, dunkt mij. Kasparov behandelt hem nog als de grondlegger van ‘algemene principes van strategie’. Zo’n publicatie heeft Steinitz evenwel nooit geschreven. De schaakliteratuur heeft een lange traditie in gebabbel over superieure tactiek van Gutmayer tot Watson. Vroeger placht een grote meester dan een vermanend woord te spreken. Kasparov bevestigt veel vooroordelen. Zo noemt hij Lasker een groot psycholoog. Kasparov redeneert daarbij zwak.
Zoals bekend heb ik ook met een oud-wereldkampioen aan een boek gewerkt. In die tijd ontving Boris een floppy van Kasparov met geanalyseerde Spasski-par-
tijen. Later maakte de baas hiervan een kort artikel. Met zijn bekende masochisme constateerde Boris veel vraagtekens bij de partij Smyslov - Spasski (Amsterdam 1958, 0-1). Die stonden bij Kasparov en mij ongeveer op dezelfde plaats. De analyses bij de andere partijen waren niet origineel. ‘Daar moet nog veel aan gedaan worden’, dacht ik in mijn naïviteit.
Voor het derde deel heb ik vastgesteld hoeveel Spasski-partijen door de baas zijn geanalyseerd. Het betreft ongeveer één op zes, waaronder de laatste twee van het boek. Dat zijn nederlagen van Kasparov.
Getest heb ik de analyses van Kasparov - Spasski, Tilburg 1981 (partij 84 in deel III en 3.16 in Grand Strategy).
Kasparov speelde 45. Ta2 en verloor. Hij analyseert 45. Th2!? Lf6 46. g5! Le5 47. Ke4 Te7 48. Kf5 en vervolgt met 48. .. f3? 49. d6! Lxh2 50. dxe7+ Kxe7 51. g6 remise. Volgens mijn variant 48. .. Ld4! 49. d6 Txa7 50. Kxf4 Lc6 wint zwart.
Enige jaren geleden besprak ik met Spasski foute analyses van Kasparov. Om de lezer niet te vervelen beperk ik mij hier tot het bovenstaande voorbeeld. Eerdere fouten in de Informator werden door Kasparov herhaald in het derde deel.
De laatste tien jaar heeft hij zijn unieke positie als analyticus verloren. Toppers in correspondentieschaak en eindspelstudie hebben vaak onderzoekstalent en kunnen met behulp van computers op hetzelfde niveau analyseren. Aangezien ze vooral in het eigen werk geïnteresseerd zijn, zal zich geen horde op de arme baas storten.
Het algemene idee van de knecht vind ik zwak. Eerder verscheen namelijk het boek William Hartston, The Guinness book of chess grandmasters, Londen 1996. Daarin wordt de historie van eminente schakers (Lucena tot Sjirov) op een degelijke wijze behandeld. In partijen wordt steeds een kritieke stelling toegelicht. Helaas kon de arme knecht dit niet lezen. Het zou hem veel moeite bespaard hebben!
Gary Kasparov:
On my great predecessors. Part I-IV. Everyman Chess. 2003-4.
❖ De Baas
Wereldtitel voor Joop van Oosterom
Na Gert Timmerman is opnieuw een Nederlander erin geslaagd de wereldtitel bij het correspondentieschaak te veroveren. Joop van Oosterom bracht met overmacht het achttiende wereldkampioenschap op zijn naam. Hij behaalde de fenomenale score van 11 uit 14: acht overwinningen en zes remises. Het toernooi werd per e-mail gespeeld.
Op het moment dat dit stukje werd geschreven was het toernooi dat in 2003 begon nog niet helemaal afgelopen, maar duidelijk is wel dat Van Oosterom met grote voorsprong heeft gewonnen. Tweede staat voorlopig de Duitser Hans-Marcus Elwert met 81⁄2 uit 13 en nog één lopende partij. Diens landgenoot Achim Soltau sloot het toernooi voorlopig als derde af met 81⁄2 uit 14. Met een rating van 2777 staat Van Oosterom ook bovenaan in de internationale ratinglijst van correspondentiespelers. Het is de hoogste rating die ooit door een correspondentiespeler is behaald. Uiteraard komt het succes van Van Oosterom (67) niet uit de lucht vallen. In het 15e wereldkampioenschap deelde hij de tweede plaats achter Gert Timmerman en in het jubileumtoernooi ter gelegenheid van 50 jaar ICCF eindigde hij samen met Elwert als eerste. We zouden er nog vele successen aan toe kunnen voegen.
Van Oosterom is bij velen vooral bekend als schaaksponsor. Hij was mede oprichter van het ITbedrijf Volmac en verdiende met de verkoop daarvan miljarden. Die steekt hij onder andere in de schaaksponsoring. Hij maakt het
jaarlijkse uitje van de wereldtop naar Monaco mogelijk, waar de spelers een partij rapid en een partij blind tegen elkaar spelen. Tien jaar lang sponsorde hij een teamwedstrijd tussen vrouwen en mannelijke veteranen. Ook bij veel correspondentietoernooien trad hij op als geldschieter. Voor het eerst was er in correspondentietoernooien echt iets te verdienen. (MbdW)
Agressief spel
Als je de partijen van Van Oosterom uit het wereldkampioenschap naspeelt, valt het op dat er zo agressief wordt gespeeld. Niks geen voorzichtig gemanoeuvreer. Hier drie voorbeelden uit vele.
verdediging, maar dat valt na het koelbloedige antwoord tegen. 37. Kh2 Tc6 38. gxf5 Txe6 39. fxe6+ Dg6 40. Dxg6+ Kxg6 41. Tg3+ Kh5 Geen leuk veld, maar na 41. .. Kf6 42. Tf3+ heeft zwart de keuze tussen twee verliezende mogelijkheden: 42. .. Ke7 43. Lc5+ of 42. .. Kg7 43. Lxh6+. 42. e7 Te8 43. Lc5 Pc6 44. Te3, 1-0
18. b4 Een kwaliteitsoffer dat wit twee sterke verbonden pionnen
32. Ph5 f5 33. Ld5 gxh5 34. Lxe6 Pxe6 35. Txe6 hxg4 36. hxg4 Dg7 Lijkt nog een aardige
Zwart heeft een stuk geofferd en denkt op c2 iets terug te verdienen. Van Oosterom komt met een opmerkelijke riposte. 23. Lc5 Lxf3 24. Te1 Le4 25. Ld3 Door een toren terug te geven neemt wit de aanval over. 25. .. Dc6 25. .. dxc5 26. Lxe4 fxe4 27. Pxg7+ en wit wint. 26. Lxe4 fxe4 27. Df4 Le7 28. Td1 Lf6 29. Pxg7+ Lxg7 30. Df7+ Kd8 31. Dxg7+ Dxc5 32. Dxh8+ en de witte vrijpion is beslissend: 32. .. Kc7 33. g7 Kb7 34. Dh2 Tg8 35. Dh7 Dc4 36. Dg6 Tc8 37. Dg2 De6 38. Tf1 Dd5 39. Te1 Te8 40. Dg6 Tg8 41. Txe4 a5 42. Dg2 Dc6 43. Tg4 Dxg2 44. Txg2 Kc6 45. Kc1 Kd5 46. Kd2 Ke4 47. Tg1 d5 48. Tg2 Kf3 49. Tg6, 1-0
In de vorige aflevering van surftips werd een aantal websites besproken die zich bezig houden met het leven en werk van de wereldkampioenen. Een fraaie aanvulling op dat onderwerp biedt de site www.mark-weeks.com. Klik op de het ikoontje ‘World Chess Championship’ om te worden doorgelinkt naar een pagina waar u een mooi overzicht van de partijen van de beste spelers aller tijden kunt vinden. Weeks zegt op zijn site: “Stel je voor dat je geïnteresseerd bent in het koninklijke
spel en je geen idee hebt waar je moet beginnen. De verscheidenheid aan schaakliteratuur en de enorme computerdatabases zijn afschrikwekkend voor de beginner. Een goede start voor de student zijn de partijen van de wereldkampioenen.” Maar niet alleen beginners kunnen van de informatiebron van Mark Weeks profiteren. De Amerikaan geeft een overzicht van alle gespeelde matches en toernooien om de wereldtitel, maar gaat ook in op de voorgeschiedenis door een
Terug in de tijd
ERIC VAN REEM
Waar vindt u schaakgeschiedenis op het internet? Eric van Reem keek voor u rond en trof grote hoeveelheden informatie aan. Maar eerst nog iets over de wereldkampioenen.
handig overzicht van interzonale toernooien en kandidatenmatches te presenteren.
Natuurlijk kunt u enorm veel partijen in het bekende PGN formaat downloaden. Voor de speurneus staan er tussen de partijen en matches een aantal artikelen die zeer de moeite waard zijn. Zo is de link ‘FIDE vs. PCA’ een echte aanrader voor iedereen die eens na wil lezen waarom in 1993 twee WK-matches werden gespeeld en hoe de splitsing in de schaakwereld tot stand is gekomen. Als u op de link ‘site map’ klikt vindt u tevens uitgebreide informatie over WKmatches in het damesschaak en
computerschaak. Een site tjokvol informatie dus, zeer het aanklikken en doorsurfen waard.
Schaakgeschiedenis
De stap van wereldkampioenen naar het onderwerp schaakgeschiedenis is niet zo groot en een mooi startpunt is een site die enorm veel historisch materiaal aanbiedt: www.chesshistory.com. De site wordt bijgehouden door de bekende Zwitserse schaakhistoricus Richard Forster. In het ‘Chess History Center’ vindt u o.a. de bekende ‘Chess Notes’ van Edward Winter en andere interessante rubrieken zoals de boeken-
rubriek ‘The Critical Eye’ waarin Forster op geheel eigen kritische wijze boeken en CD´s bespreekt. Forster is overigens zelf auteur van één van de dikste schaakboeken aller tijden, Amos Burn: A Chess Biography, met maar liefst 984 pagina´s! Vergeet niet op de link ‘World Wide Chess Archive’ te klikken. Daar vindt u een alfabetische spelerslijst met links naar artikelen en andere websites. Het is ongetwijfeld één van de beste linksites op schaakgebied. Forster gebruikt vaak de link naar www.chessarch.com, waarbij chessarch de afkorting is voor chess archaeology. Op de beginsite kunt u kiezen uit de wat cryptisch aandoende onderwerpen ‘Journal’, ‘Library’, ‘Museum’, ‘Market’, ‘Excavations’ en ‘Legend’. Grafisch stelt de site weinig voor, maar de inhoud vergoedt gelukkig veel. Het is een site met boeiende informatie waarin het eenvoudig navigeren is. Met wat surf-, klik- en graafwerk vindt u bovendien een aantal fraaie illustraties op de
site. Zo gaat u te werk: roep de website op, klik op ‘Museum’, dan op ‘Drawings’ (tekeningen) en daarna op ‘Players’. U wordt dan beloond met een prachtige galerie met tekeningen van bekende en onbekende grootheden uit de historie van het schaakspel.
Nederland
In Nederland vinden we helaas erg weinig schaaksites die zich bezighouden met schaakgeschiedenis. Een informatieve website waar de Nederlandse schaakhistorie en sterke Nederlandse spelers worden beschreven is niet te vinden. Op zoek naar informatie komen we uit op de Engelstalige site van Schaakmagazine medewerker Jan van Reek uit Margraten. Onder www.endgame.nl worden verschillende historische onderwerpen overzichtelijk geordend, daaronder de site ‘Dutch Chess Champions’ .Van Reek geeft achtergrondinformatie over het
ontstaan van het Nederlands kampioenschap, biedt beeldmateriaal aan en als toetje kunt u een pgn-file met 88 geanalyseerde partijen van Nederlandse kampioenen downloaden. Als u toch op de site rondsurft moet u ook eens gaan linken naar de andere pagina´s, bijv. de link naar ‘Super tournaments’. Wist u dat het eerste echte supertoernooi werd gespeeld in Baden-Baden 1870? Van Reek vertelt er van alles over, heeft er scherp gescande foto´s van de spelers bij staan en biedt tevens keurig een pgn-bestand met alle partijen aan. Voor Nederlanders is de pagina ‘Dutch Glory’ interessant, waarin belangrijke toernooioverwinningen van Euwe, Donner, Timman, Piket en Timmerman worden besproken. Natuurlijk vindt u ook hier veel partijen en fraaie foto´s. Verder is de Linares pagina informatief; wist u dat de Zweed Jaan Eslon in 1978 het eerste ‘Ciudad de Linares’ wist te winnen? De webmaster is er zelfs in geslaagd een foto van de prijsuit-
advertentie
ChessBase tips
DVD´s voor het Chess Media Systeem
reiking te bemachtigen! U vindt veel meer van deze historische weetjes op de site van Jan van Reek, die regelmatig wordt ververst.
Geschiedenis van het schaakspel
Wilt u meer weten over het ontstaan van het schaakspel, dan kan ik u een site aanraden die zich bezighoudt met de ontstaansgeschiedenis van het schaakspel: www.mynetcologne.de/ nc-jostenge/index.htm. Op die site vindt u bijdragen in het Engels van leden van de ‘Initiative Group Königstein’, een vereniging van vooraanstaande schaakhistorici die aan de hand van archeologie, literatuur en andere bronnen probeert te achterhalen waar en hoe het schaakspel is ontstaan. U vindt op de site interessante bijdragen van auteurs als Kenneth Whyld, Ricardo Calvo en Yuri Averbach.
Inmiddels zijn we eraan gewend geraakt dat partijen van belangrijke toernooien live op het internet te volgen zijn. Vaak is het niveau van de partijen voor amateurs veel te hoog en daarom wordt bij veel toernooien commentaar op de partijen gegeven. Het Chess Media Systeem van ChessBase biedt fraaie nieuwe mogelijkheden om de schaaksport te presenteren op het Internet. Al u het Chess Media Systeem nog niet op de PC heeft staan kunt u uw versie van Fritz, Shredder of Junior gratis updaten op de Fritz server. U kunt alle bestanden met streaming audio en video in het Windows Media Format afspelen, daarvoor moet u wel de Windows Media Player 9 op uw systeem hebben staan. Als u een oudere player heeft, kunt u gratis bij Microsoft een aktuele versie ophalen. Niet alleen partijen kunnen worden gepresenteerd met het CMS, maar tijdens het Corus toernooi werd voor het eerst live een persconferentie aangeboden. Het fraaie en innovatieve element in het Chess Media System is dat geluid, beeld, tekst en notatie op het schaakbord kan worden gesynchroniseerd. Dat betekent dat een commentator tijdens een online-training stukken op het bord kan bewegen en tegelijkertijd gesproken commentaar kan geven, dat live te volgen is voor alle bezoekers op de Fritz server. Bovendien wordt de les op de server bewaard, zodat u ook later nog kunt bekijken en beluisteren wat er is besproken. Nu zijn er ook een aantal DVD´s op de markt gekomen die optimaal gebruik maken van het CMS. Niemand minder dan Gary Kasparov geeft op twee DVD´s uitgebreid inzicht in de achtergronden van het Damegambiet en de Najdorf variant van het Siciliaans. Kasparov vertelt een aantal anekdotes over de psychologische achtergrond van zijn openingskeuzes, zo verklaart hij waarom hij een bepaalde opening gekozen heeft op een belangrijk moment in zijn matches en welke gevolgen dat had. De levende schaaklegende Viktor Korchnoi laat op twee DVD´s „My life for Chess, Vol. 1 & 2“ hoogtepunten uit zijn lange schaakloopbaan zien. Nieuw zijn de DVD´s van de Duitse GM Thomas Luther die de ingewikkelde Aljechin verdediging nader bepreeekt en van de Engelsman Andrew Martin, die „The Basics of winning Chess „ laat zien. De DVD´s duren per stuk rond de drie uur! Meer informatie over de DVD´s vindt u op de website van ChessBase: www.chessbase.com
SV Drienerlo voor studenten, medewerkers en docenten van Universiteit Twente
FRANK CLEVERS
Schaakvereniging Drienerlo is geen doorsnee vereniging, want SV Drienerlo richt zich uitsluitend op studenten, medewerkers en docenten van de Universiteit Twente in Enschede. Een van de oprichters was wijlen IGM Lodewijk Prins. De club ontstond in 1965, kort nadat de universiteit was opgericht.
Het aantal schakers is zo'n 25. De meesten zijn student. Zoals de vereniging er nu voor staat, bevalt het de leden uitstekend. Het niveau is misschien wat bescheiden. Het eerste team speelt in de eerste klasse van de Schaakbond Overijssel. Maar de sfeer is
uitstekend. De gezelligheid viert hoogtij bij deze vereniging, die genoemd is naar de wijk in Enschede waar zij gevestigd is.
Door het karakter van de vereniging is het verloop redelijk groot. Er is sprake van een komen en gaan, hetgeen natuurlijk logisch
is bij een studentenvereniging. Niettemin vormen de leden een hechte groep schaakvrienden. Ze besteden veel aandacht aan de gezelligheid en het sociale aspect. Elke clubavond begint met een vrij uur, waarin men partijtjes snelschaakt. Voorzitter Pepijn Crouzen: “Er wordt dan luide muziek gedraaid. In dat uurtje kunnen we al ons jeugdige enthousiasme kwijt. De muziek gaat pas uit als er 'serieuze' interne competitie gespeeld wordt, maar zo stil als bij sommige clubs is het bij ons zelden. Menigeen drinkt ondertussen een biertje en na afloop wordt er enthousiast geanalyseerd en weer gevluggerd. Tja, geduld komt nu eenmaal vaak met de jaren.”
Bij een (moderne) schaakvereniging hoort natuurlijk ook een website. Met veel enthousiasme schrijven de nodige leden columns op de site www.schaken.utwente.nl. Naast het schaken komen ook andere zaken aan bod. Het enthousiasme hiervoor is altijd groot. Het staat iedereen van de vereniging vrij iets op de site te plaatsen.
Multi-simultaan
SV Drienerlo heeft ook de nodige creatieve geesten in huis. Men bedacht een leuke formule voor een nieuw toernooi, een toernooi dat multi-simultaantoernooi werd genoemd, ofwel een toernooi met de Drienerloosche indeling. In
plaats van de partijen tegen zijn (of haar) tegenstanders in de groep één voor één te spelen, speelde hier iedereen tegen iedereen in zijn groep op hetzelfde moment. Zodat iedereen in feite simultaan speelde tegen meerdere tegenstanders. Het gevolg was een tamelijk hectisch, maar juist ook daardoor, heel erg leuk en apart toernooi. Er zijn plannen om het toernooi dit seizoen weer te houden. Buiten het schaken zijn er activiteiten zoals een slotfeest met traditionele voetbalwedstrijd, regelmatig een filmuitje en bowlen. Pepijn Crouzen: “Natuurlijk bezoeken we ook toernooien, waarbij twee bijzondere gevallen niet ongenoemd gelaten kunnen worden. Allereerst is er het toernooi in Gent waar vele van onze leden naar toe gaan. Daar wordt het schaken gecombineerd met uitgaan. De prestaties zijn er misschien wat wisselvalliger door, maar het plezier is groot. Verder gaat een stevige delegatie elk jaar naar het toernooi in Koedijk, helemaal in NoordHolland. De ouders van een van onze oud-leden woonden daar in de buurt en ons (oud-)lid haalde eens een aantal anderen over om mee te doen. De eerste keer won SV Drienerlo het toernooi zelfs en zo ontstond een traditie. Om er enigszins op tijd te zijn, moet in Enschede wel al 's ochtends om half zes de eerste trein gepakt worden!”
Dit is de zevende aflevering in een serie over bijzondere verenigingen. Kent u óók een club die er geen is van dertien in een dozijn? Bel of e-mail ons dan
❖ Menigeen drinkt ondertussen een biertje.
Bestuurscrisis in KNSB is verleden tijd
Op de extra vergadering van de Bondsraad, die zaterdag 2 april bijeenkwam in Utrecht, is een eind gekomen aan de bestuurscrisis binnen de KNSB. Deze was ontstaan tijdens de Bondsraadvergadering van november 2004. Omdat de begroting tijdens die vergadering slechts met een minimale meerderheid werd goedgekeurd, constateerde het bestuur dat het draagvlak onvoldoende was en stapte op. Voorzitter Ernst Enschedé en penningmeester Bennie Steffens lieten weten niet in een nieuw bestuur te zullen terugkeren.
Een commissie van drie oudbestuursleden, bestaande uit Herman Hamers, Frans Kuipers en Bert de Weerd, kreeg de opdracht op zoek te gaan naar nieuwe bestuursleden en tevens de problemen binnen de schaakwereld te analyseren. De probleemanalyse kwam er, het zoeken naar een nieuwe penningmeester en een nieuwe voorzitter leverde slechts gedeeltelijk succes op. De Bondsraad benoemde Erik Both uit Vlaardingen tot penningmeester en het huidige bestuurslid topschaak Sytze Faber tot vice-voorzitter. Tot er een nieuwe voorzitter is zal Faber deze functie waarnemen. De zittende bestuursleden Wim Arns, Willem Bor en Harrie Muhren keren terug in het bestuur. Competitieleider Cor Roet besloot dat niet te doen. De portefeuille van Bor werd uitgebreid tot kadervorming, breedteschaak en competitie. Voor het afhandelen van technische zaken rond de competitie zal er een Hoofd Wedstrijdleider komen, die geen deel uitmaakt van het
bestuur. Nationaal arbiter Ron Bleeker zal deze taak op zich nemen.
De Commissie Hamers zal zijn zoektocht naar een voorzitter voortzetten. Ook wordt er een bestuurslid PR & Communicatie gezocht.
Prioriteiten bestuur
Faber liet weten dat het herstel van het vertrouwen tussen het bestuur en de bondsraad hoogste prioriteit heeft. Ook helderheid rond de financiën, de schaakacademie en de huisvesting van het Bondsbureau staan bij het bestuur hoog op de agenda. Na deze beloftes van de interim-voorzitter werd de aangepaste begroting 2005 zonder veel discussie aangenomen.
De Rotterdamse Schaakbond en Haagse Schaakbond drongen aan op het organiseren van een studiedag over de toekomst van het schaken in Nederland. Faber zegde toe dat het bestuur de wenselijkheid daarvan zal onderzoeken.
Erik Both nieuwe
penningmeester KNSB
Erik Both (44) volgde een opleiding in de Werktuigbouwkunde aan de Technische Hogeschool Delft, maar ging na zijn militaire dienst in de automatisering aan de slag. Hij werd door het automatiseringsbedrijf Volmac gedetacheerd bij de Staatsdrukkerij. Daar kreeg hij ondermeer te maken met de implementatie van het financieel pakket en het personeelspakket. Nadat de Staatsdrukkerij tot Sdu was verzelfstandigd trad hij daar in dienst als bedrijfseconomisch stafmedewerker. De laatste jaren was hij financieel controller van de werkmaatschappij Sdu Uitgevers.
Vorig jaar nam Both een radicale stap. Hij nam op 1 juni zijn ontslag "om een jaartje te gaan schaken". Dat is goed bevallen. In tien maanden speelde hij tien toernooien. In Wijk aan Zee en Dieren, maar ook in Andorra, Mallorca, Barcelona en Berlijn. "Ook ben ik privé training bij Job Delemarre gaan volgen. Mijn doelstelling was
om een rating van minimaal 2200 te halen. Dat is gelukt. Ik ben 150 punten gestegen en mijn FIDE-rating is nu 2233. De stap naar 2300 zie ik mezelf niet maken." Waarom heeft hij zich beschikbaar gesteld als penningmeester? "Ik las verhalen over de informatievoorziening. Je merkte dat op de bondsraad het schaken zelf uit beeld was, er werd alleen maar gesproken over geld en rapportagemodellen. Natuurlijk zijn de financiën belangrijk, maar je moet daar zo kort mogelijk over praten, het moet om het schaken zelf gaan. Ik heb me op mijn werk veel beziggehouden met informatievoorziening en ik vind het een grote uitdaging daar bij de KNSB iets aan te doen. Je moet op basis van betrouwbare informatie je klanten: het bestuur, de leden van de bondsraad en de subsidiegevers bedienen. En misschien kan het ook een beetje helpen om het schaken weer in de lift te krijgen. Ik vind het een leuke uitdaging."
Magnus Carlsen bij Deloitte NK jeugd
Het Deloitte NK jeugd zal op de eerste twee dagen worden opgesierd met een sterk bezette vierkamp. Het Noorse jeugdtalent Magnus Carlsen neemt het op
tegen de jonge Nederlanders
Daniel Stellwagen, Jan Smeets en Erwin l’Ami. Op l’Ami na zijn allen grootmeester, l’Ami zal het ongetwijfeld binnenkort worden.
Er wordt een dubbelrondige vierkamp gespeeld in het Stadskantoor van Schagen. Zaterdag 30 april wordt er gespeeld vanaf 12.00 uur, zon-
dag 1 mei vanaf 11.00 uur. Aardig detail: de Schagense schaakvereniging draagt de naam Magnus. Meer informatie op www.tussendetorens.nl.
SCHAAKARTIKELEN
502 Plastic schaakbord
503 Houten schaakbord
Art.OmschrijvingPrijs p/st. In Euro’s KLOKKEN
401DGT-timer zonder batterijen71,50
402Rolland schaakklok zwart kunststof37,20
403Rolland schaakklok beuken39,30
407Rolland schaakklok creme37,20
408Digiblitz, zonder batterijen42,50
410DGT XL, zonder batterijen84,50
SPELMATERIAAL E.D.
500Demonstratiebord oprolbaar130,00
509 Luxe stukken in cassette
530Demonstratiebord dubbelklapbaar geel-zwart op houten frame95,00
502Plastic schaakbord6,25
503Houten schaakbord32,50
504Plastic stukken Staunton, koningsh. 90mm, in kart.doos13,50
508Luxe, met lood verzwaarde stukken, Staunton, kon.87mm, in houten kistje39,75
509Idem, in cassette42,15
510Tuinspel, koningshoogte 64 cm verzendkosten € 25,00349,50
511Tuinspel, koningshoogte 30 cm89,50
514KNSB-speld, verzilverd13,50
515KNSB-Stropdas, marine8,60
517Schaakstuk, sleutelhanger3,95
520Ondergrond voor groot tuinspel verzendkosten € 10,00225,00
521Ondergrond voor klein tuinspel57,50
540Pallisander blanke stukken, Staunton 4 kon. 81 mm. verzwaard, in bruin kistje26,78
403 Rolland schaakklok beuken
401 DGT-timer, zonder batterijen
402 Rolland schaakklok zwart kunststof
510 Groot tuinspel op 520 ondergrond
916 en 936 Stap6
Gewijzigde openingstijden
541Pallisander blanke stukken, Staunton 4 kon. 81 mm. onverzwaard, in bruin kistje24,40 550Reisschaakspel in draagtas19,25
BOEKEN/FORMULIEREN
601Lekker Schaken deel 1 (cf.meth.vW/Br)9,98
602Lekker Schaken deel 2 (cf.meth.vW/Br)9,98
603Lekker Schaken deel 3 (cf.meth.vW/Br)9,98
604Lekker Schaken deel 4 (cf.meth.vW/Br)9,98
605Lekker Schaken deel 5 (cf.meth.vW/Br)9,98
621KNSB-notatieformulieren (100 vel + 100 doordrukken, 1 kleur bedruktl) per set van 100 14,57
630KNSB-notatieformulieren (100 vel + geen doordrukken, 1 kleur bedruktl) per set van 100 7,28
632Schaakvermaak 1 (Pascal Losekoot)10,95
640Meesterlijke Schaaklessen 1 (Hans Böhm en Herman Grooten)9.98
De SBS winkel zal in de komende maanden telefonisch slechts op dinsdag en donderdag bereikbaar zijn. Op dinsdag is de winkel te bereiken tot 16.00 uur, op donderdag tot 14.00 uur.
Bestellen is slechts mogelijk via internet of per fax.
Alle prijzen zijn exclusief portokosten.
Alle prijzen zijn inclusief BTW.
CD’S
709TASC chess CD (TSC Chess Tutor en Chessica op één CD-Rom)15,00
710CD-ROM Schaak? Mat!29,95 Aantal
Art.OmschrijvingPrijs p/st. In Euro’s NSVG-MATERIALEN
806Klein schaakspel, bordmaat 20x20 met stukken, niet opvouwbaar22,10 807Groot schaakspel, bordmaat 36x36 met stukken, wel opvouwbaar29,45
INSTRUCTIE-/TRAININGSMATERIAAL
Handleidingen van Wijgerden/Brunia: 911Handleiding 1e stap8,50 912Handleiding 2e stap8,50 913Handleiding 3e stap10,50 914Handleiding 4e stap8,50
915Handleiding 5e stap8,50 916Instructieboek 6e stap10,50
Werkboeken van Wijgerden/Brunia: 920Opstapje 14,60 925Opstapje 24,60 931Werkboek 1e stap4,60 932Werkboek 2e stap4,60 9325Werkboek 2e stap extra4,60 933Werkboek 3e stap4,60 9330 Werkboek 3e stap+ (aanvulling)4,60
9335 Werkboek 3e stap extra4,60 934Werkboek 4e stap4,60
9345 Werkboek 4e stap extra4,60 935Werkboek 5e stap4,60
9355Werkboek 5e stap extra4,60 vanaf 10 stuks € 4,10 per stuk4,10 vanaf 50 stuks € 3,65 per stuk3,65 936Werkboek 6e stap (geen korting bij grote afnames)9,10
Proefexamens van Wijgerden/Brunia 9411e stap, 1 x A, B, C en D1,70 9422e stap, 1 x A, B, C en D1,70 9433e stap, 1 x A, B, C en D1,70 9444e stap, 1 x A, B, C en D1,70 9455e stap, 1 x A, B, C en D1,70 946 6e stap, 1 x A, B, C en D3,40 951 Opstapje 1, 1 x A, B, C en D1,70 952 Opstapje 2, 1 x A, B, C en D1,70
REGLEMENTEN/DIVERSEN
968Reglement Incl.Zwitsers op rating (okt.96)1,50
969Reglement Incl.Zwitsers op wp (okt.96)1,50
970Bekerreglement (2001)1,50
971Competitiereglement (2003)1,50
972FIDE-Regels voor het schaakspel (vert.2005)3,00 974Doorgeefschaakreglement (2000)1,50 975Ratingreglement KNSB (mrt.1995)1,50 976Keizersysteem3,00 977KNSB ratinglijst7,00 980Los nummer Schaakmagazine/Voorloper2,95 981Verzamelband Schaak Magazine5,95
Reglementen zijn gratis te downloaden op www.schaakbond.nl. Prijzen exclusief verzendkosten. Afhalen mogelijk na afspraak vooraf.
Afleveradres:
Naam:
Straat:
Postcode/woonplaats:
Telefoonnr. overdag: Handtekening:
Factuuradres (indien anders dan afleveradres):
Naam:
Functie:
Straat:
Postcode/woonplaats:
In een gefrankeerde envelop zenden aan: SBS p/a Bondsbureau KNSB Frans Halsplein 5 2021 DL Haarlem
Bestellen per fax: 023-5254353 • Bestellen via internet: www.schaakbond.nl (klik op schaakmaterialen) U kunt niet per telefoon bestellen. Houdt u rekening met een levertijd van twee weken, die tijdens vakantieperiodes nog wat kan uitlopen. Inlichtingen: 023-5266317, dinsdag, woensdag en donderdag 9.00 - 16.00 uur. PRIJSWIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN
Als u de voortzetting 17. Lxd5 heeft bedacht, krijgt u ook bonuspunten. Na 17. .. exd5 18. Df3 mag wit ook bogen op een voordeeltje omdat zijn paard wat beter is dan de zwarte loper. Dit voordeel is slechts marginaal omdat er maar één pion op de verkeerde kleur is vastgelegd en dat is in de regel te weinig om er daadwerkelijk zaken mee te kunnen doen. Met het schijnoffer dat Botwinnik in de partij speelde, kreeg hij een veel substantiëler voordeel. Door het ruimingsoffer maakt hij de elijn open zodat de penning over deze lijn benut kan worden. Het doel, het verzwakken van de zwarte pionstructuur, is daarmee bereikt.
17. .. fxg6 18. Lxd5 Tae8 19. Te1 Db4 20. Lb3 Tf6
Het is belangrijk dat zwart de pion op d4 niet mag nemen: 20. .. Dxd4? 21. Tad1 en de loper op d7 kan niet gedekt worden; 20. .. Tf4 21. Tad1 en wit houdt alles onder controle.
Wit manoeuvreert nu tegen de zwakke pion op e6. Met de laatste zet wil hij graag dameruil forceren. 26. .. Lc6 27. Dc5
Botwinnik gaat voor de strategische oplossing, maar ook 27. Txe6 behoort tot de mogelijkheden. Zo kan zwart na 27. .. Txe6 28. Lxe6 niet verder gaan met 28. .. Lxf3 omdat wit dan 29. Dc8! speelt met de dubbele dreiging Dg8 mat en gxf3, hetgeen zwart materiaal kost. Relatief beter is dan 28. .. La4 maar na 29. Lb3 Lxb3 30. axb3 heeft wit ook riante winstkansen.
27. .. Dxc5
Zwart kan weinig anders maar zo verbetert wit zijn pionstructuur.
28. dxc5 T4f5 29. Tde1 Txe5
Oplossingen
30. Txe5 Tf5
Het lijkt nu dat zwart zich gered heeft, maar dat is bedrieglijk. De dubbelpion op de koningsvleugel is van generlei waarde, terwijl wits meerderheid op de damevleugel hem straks een dodelijke vrijpion zal opleveren. De enige kans op redding is 30. .. Ld7 maar ook hier staat wit fantastisch na bijvoorbeeld Lb3-c2 gevolgd door Lc2-e4 en b2-b4.
Wit is bereid er een pionneneindspel van maken waarin zijn virtuele pluspion de doorslag geeft.
35. .. h5 36. h3 g4 37. hxg4 fxg4 38. fxg4 hxg4 39. g3! Wit geeft de tegenstander niet meer ruimte dan nodig. Zo houdt hij de zwarte koning buiten de deur.
39. .. Kf5 40. b4 Kf6
Er is geen verdediging meer. Zowel na 40. .. a6 41. a3 Kf6 42. Ke4 als na 40. .. a6 41. a4 Kf6 42. b5 axb5
43. axb5 Lxb5 44. Lxb7 Ke7 45. Lc8 Le2 46. Ke5 is het een kwestie van techniek.
41. Ke4 Ke7 42. Lxc6 bxc6 43. Kf5
Wit verovert terrein en daarmee is de partij beslist.
43. .. a6 44. a3 Kf7 45. Kxg4
Ke6 46. Kg5
Zwart geeft het op.
(Herman Grooten)
De lezer aan zet 15. e5 Deze sterke zet blijkt toch mogelijk! Enig rekenwerk was duidelijk wel vereist. Ongevaarlijk voor zwart is 15. De2 (4 punten) Te8 (riskanter is 15. .. Pxb2 16. e5) 16. h3 Pxe3 17. Dxe3 Lxf3 18. Dxf3 Ld6 19. Tad1 Dc7 en remise gegeven vanwege 20. Pd5 Pxd5 21. Txd5 en alle muziek is uit de stelling, 1⁄2-1⁄2, Dolmatov-Psakhis, Kamp. USSR Minsk 1987.
15. Lc1 (2 punten) is passief. Na bijvoorbeeld 15. .. Dc7 staat zwart prima. 15. b3 (1 punt) Pa3!? is al vervelend voor wit (15. .. Pxe3 is ook goed natuurlijk) omdat 16. Ld3 beantwoord wordt met 16. .. Lxf3 17. gxf3 c4 18. bxc4 Lb4 met een sterk initiatief.
15. .. Lxf3 Dit is een slechte zet, waarvan wit optimaal profiteert in
de partij. Zwart moet zich of inlaten op de volgende afwikkeling: 15. .. Dxd1 16. Taxd1 Lxf3 17. exf6 Lxd1 18. fxe7 Lxc2 19. exf8D+ Txf8 20. Lxc5 Tc8 21. Pd5 - 5 bonuspunten wanneer u deze variant tot het einde toe had berekend - 21. .. Kh8 22. Ld4 nu moet zwart nog een paar accurate zetten doen om remise te maken (22. Pb6, 1⁄2-1⁄2, ZaitsevBeliavsky, Minsk 1983.) 22. .. Pd6 23. Pb4 a5 24. Pxc2 Txc2 25. h3 h6 26. Te5 a4 27. Tc5 Td2 28. Le5 a3 29. bxa3 Pc4 30. Txb5, 1⁄2-1⁄2, Bruzon-Adams, Wijk aan Zee 2005.
Of hij moet het paard terugtrekken, wat ook niet slecht is omdat alle voordelen van de zwarte stelling die na 14. .. Pc4 zijn opgesomd nog steeds gelden. 15. .. Pd7 16. Lf4 (Na 16. Le4 volgt 16. .. Pdxe5!?, een mooi kwaliteitsoffer: 17. Lxa8 Dxa8 18. Pd5 Ld6 19. Tb1 Td8 20. b3 Pxf3+ 21.
16. Dxd8 Dankzij deze zet komt zwart in grote problemen. 16. Dxf3 (2 punten) Pxe5 17. Df5 geeft wit wat compensatie voor de pion, maar na bijvoorbeeld 17. .. Pg6 heeft wit weinig beters dan zijn pion terug te halen met gelijkspel: 18. Lxc5 Lxc5 19. Dxc5.
16. .. Lxd8 Geen zet om vrolijk van te worden, maar anders hangen er teveel zwarte stukken. Onvoldoende is 16. .. Taxd8; na 17. exf6 Lxf6 18. gxf3 Pxb2 heeft wit 19. Pe4 bij de hand, waarna zwart onvoldoende compensatie heeft voor het stuk.
17. Lxc5 Sterker dan 17. exf6 (2 punten) Pxe3 18. Txe3 Lc6 of 18. .. Lh5 en wit staat maar een tikje beter. Zwak is natuurlijk 17. gxf3 Pxe5.
17. .. Te8 17. .. Pg4 18. gxf3 Pgxe5 19. Le4 en wit blijft uiteindelijk een kwaliteit voor.
19. Txe8+ Na 19. fxg7 (1 punt) Lf6 heeft zwart de nodige tegenkansen, pion b2 hangt. 19. Pd5 (2 punten) Lxf6 20. Pxf6+ gxf6 21. Ld4 en wit staat duidelijk beter, maar de partijvoortzetting is nog sterker.
20. Pd5 Ook nu geeft 20. fxg7
Lf6 21. Le4 Td8 zwart weer actieve tegenkansen. 20. Te1 Lxf6 21.Pd5! is dankzij het loperpaar dat wit gaat veroveren weer een zeer veelbelovend eindspel voor wit. 4 punten wanneer u ook 21. Pd5 nog gezien had.
21. Ld4 Evenveel punten (7 punten)krijgt u voor 21. Te1, met de volgende varianten:
21. .. Lc6 22. Ld4 Pc4 23. fxg7 is zetverwisseling met de partij
23. .. Pd6 Of 23. .. Lh4 24. Pe7+ Lxe7 25. Txe7 Te8 26. Txe8+ Lxe8 27. f4 en wit wint het eindspel zonder moeite.
24. Te3 Dit dreigt sterk 25. Lxh7+ en eventueel ook 25. Th3. Er zijn alternatieven op dit moment: 24. Te5 (8 punten) dekt het paard en dreigt Th5 en is ook sterk. 24. Pf6+ (5 punten) Lxf6 25. Lxf6 Pe8 26. Lc3 Pxg7 27. Te3 is natuurlijk ook heel goed voor wit. Minder is 24. Pe7+ (2 punten) Lxe7 25. Txe7 Te8 en zwart krijgt pion g7 terug.
25. h4 Doet iets aan de onderste rij en stelt een valstrik. Minder goed is 25. Pe7+ (2 punten) Lxe7 26. Txe7 Te8 en dankzij wits onderste rij wint zwart opnieuw pion g7 terug. Goed zijn ook: 25. Te7 (6 punten) Lc6 26. Te5 en 25. f4 (6 punten).
25. .. Le6 Niet 25. .. Lxh4? 26. Lf6 en wint op slag, maar 25. .. Tc8 was beter.
26. Pf4 Lupulescu heeft de winst accuraat berekend. De pointe blijkt op de volgende zet. Ook sterk is 26. Te5 (8 punten) Maar niet 26. Pf6+ Lxf6 27. Lxf6 Lxa2.
27. .. Lc7 Of 27. .. Tc8 28. Lxd6 en wit blijft een stuk voor.
28. Ph5 Niet 28. Te7 Tc8.
28. .. Pc4 Na 28. .. f6 29. Te7 Pe8 30. Txe8+ Txe8 31. Pxf6+ Kf7 32. Pxe8 Kxe8 33. Lxh7 is promotie niet te verhinderen.
29. Lf8 Het allersterkst, wit wint met een fraaie promotiecombinatie. Ook winnend is 29. Te8+ (5 punten) Txe8 30. Pf6+ Kxg7 31. Pxe8+ Kg8 32. Pxc7. Niet 29.Pf6+ (1 punt) Kxg7 30. Pe8+ Kg8 31. Pxc7 Pxe3 32. Lxe3 en zwart heeft nog twee gevaarlijke vrijpionnen.
29. .. Txf8 Mat is het na 29. .. Pxe3 30. Pf6, en 29. .. Ld8 30. Te8 wint ook.
Diagram 6: Vladimirov - Kasparov 1. .. Pc4!, 0-1 Wit doet niets tegen Pc7/Ta8 met damewinst.
Diagram 7: Kasparov - Topalov 1. Dxc8+! Txc8 2. Txc8+ Kh7 3. b6, 1-0 Wit wint het geïnvesteerde materiaal met rente terug op de zevende rij.
Diagram 8: Kasparov - Karpov 1. Dxd7! Txd7 2. Te8+ Kh7 3. Le4+, 1-0. Anatoli zag ook wel dat hij na 3. .. g6 4. Txd7 nog een stuk verloor.
PRIVÉLESSEN VAN EEN SCHAAK-
L EGENDE – KORTCHNOI LIVE!
Het is een belevenis schaaklessen te krijgen van toptrainers. Met het nieuwe Chess Media System worden zetten door de trainer op het scherm uitgevoerd en sychroon met tekst en beeld uitgelegd. De hier onder beschreven DVD's van schaaklegende Viktor Kortchnoi worden met de nieuwe ChessBase Reader 9 geleverd.
VIKTOR KORTCHNOI:
MY LIFE FOR CHESS VOL. 1*
Viktor Kortchnoi behoort zonder twijfel tot de belangrijkste persoonlijkheden in de geschiedenis van het schaakspel. De inmiddels 73-jarige vice-wereldkampioen imponeert niet alleen nog steeds door zijn succesvolle resultaten die hij met aantrekkelijk spel behaalt, maar ook door zijn open en eerlijke manier waarop hij zijn mening op van alles en nog veel meer geeft. U zult de oude maestro daarin herkennen op zijn nieuwe DVD's die hij voor ChessBase heeft gemaakt. Met „My life for Chess“ zorgt Kortchnoi voor een bijzonder levendig monument. In het eerste deel laat Kortchnoi acht parels uit de jaren 1949-1979 zien (o.a. partijen tegen Smyslov, Geller, Tal Hübner en
Karpov). Daarbij vertelt de auteur niet alleen uitgebreid over de partijen, maar geeft ook inzicht in de omstandigheden waarin de partijen werden gespeeld en vertelt hondertuit over zijn tegenstanders. Hij is daarin weliswaar kritisch, maar de oude meester is ook vaak vol lof over het spel van zijn tegenstanders. Zijn filosofie, de analyses en de vele verhalen over de partijen vormen een fascinerend geheel. Een hoogtepunt op de DVD is zonder twijfel de partij tegen zijn aartsvijand Karpov die hij in de match om het wereldkampioenschap in 1978 in Baguio City speelde. U vindt meer dan drie uur schaaktraining van bijzonder hoge kwaliteit op de DVD „My life for Chess Vol. 1. Als bonus vindt u een uitgebreid interview met de levende legende. Voor elke schaakfan een aanrader van jewelste!
VIKTOR KORTCHNOI: MY LIFE FOR CHESS VOL. 2*
Het tweede deel biedt u meer dan vier uur Kortchnoi live! Hier laat de schaaklegende het boeiende tweede deel van zijn grootse carriére de revue passeren. Ditmaal komen o.a. partijen tegen Kasparov (1986), Spassky (1989) en Short (1990) aan de orde. Niet alleen vertelt Kortchnoi uitgebreid over de partijen, maar net als in deel 1 komen ook op de tweede DVD allerlei interessante onderwerpen aan de orde. Voordat in wordt gegaan op de partij tegen Spassky, vertelt Kortchnoi ruim acht minuten lang over de ex-wereldkampioen. U leert ook erg veel over openingen, want de ervaren schaker Kortchnoi vertelt over openingen die hij veel heeft gespeeld, zoals het Frans, Engels en Konings-Indisch. In al zijn commentaren kunt u de liefde voor het spel bijna door het scherm voelen. Het is een indrukwekkend om te zien hoe de maestro bijzondere zetten die al tientallen jaren werden gespeeld met veel plezier en genot bespreekt. Er is geen twijfel over mogelijk dat er maar weinig geniale spelers zijn die het schaakspel zo intensief beleven als Viktor Kortchnoi. U kunt de magie meebeleven op de DVD‘s van ChessBase.
VIKTOR KORTCHNOI: MY LIFE FOR CHESS VOL. 2* 24,99 €
*) De DVD's zijn in het Engels
VIKTOR KORTCHNOI:
Systeemvereisten: Pentium II, 64MB RAM, Windows Media Player 9, Win 98 SE, Win ME, Win
