magazine van Saxion
mei 2014
Special Ondernemerschap www.sax.nu
Top 50 & Tip 10
Saxionondernemers
6 Winnaar 2013 Monbeki, een jaar later
10 Saxion
Centrum voor Ondernemerschap blijft dromen van vier procent
14 Bedrijven
Van ontwerp tot 3D-printproduct
Ondernemer interviewt ondernemer
‘Je moet je passie zakelijk vertalen’
inhoud
Special ondernemerschap
Inhoud
Colofon Deze editie werd mede mogelijk gemaakt door het Saxion Centrum voor Ondernemerschap en SAX. Het Saxion Centrum voor Ondernemerschap moedigt ondernemende studenten aan het maximale uit zichzelf te halen en ondersteunt hen bij het opzetten van hun eigen bedrijf. Locatie Enschede: M.H. Tromplaan 28, kamer S1.57 Locatie Deventer: Handelskade 75, kamer D4.43 Postbus 70000, 7500 KB Enschede
4 Warming up
Kort nieuws en column
6 Interview
Monbeki, de winnaar een jaar later
9 Tips
Telefoon: 053-4871674 Internet: saxion. nl/centrumvoorondernemerschap E-mail: centrumvoorondernemerschap@saxion.nl @saxioncvo facebook.com/saxioncvo SAX is een redactioneel onafhankelijke uitgave van Saxion. SAX wordt gratis verspreid onder bijna 27.000 studenten en 2.600 medewerkers van Saxion in de vestigingen Deventer, Enschede, Apeldoorn en Hengelo. SAX verschijnt negen keer per jaar. Dit is een extra editie. Het dagelijks nieuws over Saxion en het hoger onderwijs lees je op www.sax.nu. Je vindt SAX ook op Twitter (@Sax_nu) en Facebook (Sax Media).
3
Doe hier je voordeel mee: tips & tricks voor ondernemers
10 Achtergrond
Saxion stimuleert ondernemerschap al tien jaar
6
12 Testimonials
Jouw mening over ondernemerschap
14 Fotoreportage
Redactiesecretariaat Postbus 501, 7400 AM Deventer Handelskade 75, kamer A2.09 0570-603003
Kijkje bij 3D-printbedrijf PLT Products
16 Top 50
Abonnementen/toezending communicatie@saxion.nl
Op Quote geïnspireerde lijst van Saxiongerelateerde ondernemers
Hoofdredactie Thijs Klaverstijn, Wendy van Til 053-5376098, 053-5376862 sax@saxion.nl
20 Interview
Twee ondernemers face to face
Eindredactie Désirée van Hattum, 0570-601966 info@vanhattumtekst.nl
14
Aan dit nummer werkten mee Maaike Hobbel (SCvO), Maarten Hulsman (SCvO), Yvonne de Jong (SCvO), Willem Korenromp, Monique Lubbers
22 Tip 10
Welke studentbedrijven moet je in de gaten houden?
23 Producten
Fotografie Tessa Wiegerinck (cover)
Trendy gadgets voor ondernemers
Vormgeving Sanna Terpstra, Marije van der Veen, Twin Media bv Drukwerk MediaCenter Rotterdam Advertenties Centrum voor Ondernemerschap, Saxion Beeldmateriaal en teksten mogen alleen met toestemming van de redactie door derden worden gereproduceerd.
23
Rode onderwerpen: op de cover
4
warming up
magazine van saxion
Laatste nieuws
Wil je up-to-date blijven en weten wat het Saxion Centrum voor Ondernemerschap (SCvO) allemaal doet? Volg het SCvO via Twitter (@saxioncvo) of Facebook (saxioncvo). Ook op de website kun je natuurlijk informatie vinden: www.saxion.nl/centrumvoorondernemerschap.
SAX SAX is meer dan een magazine. Check Sax.nu voor het dagelijks nieuws en lees wat er op de Saxion-vestigingen in Apeldoorn, Deventer, Hengelo en Enschede gebeurt. Of download de app (voor iPhone en Android, zoek op sax media) en blijf op de hoogte.
‘Do something you love and you’ll never have to work a day in your life’ – Confucius
Win!
Maak kans op een drukwerkpakket! Onder nieuwe aanmelders van de nieuwsbrief van het Centrum voor Ondernemerschap (CvO) wordt een drukwerkpakket verloot. Mis niets, schrijf je in voor de nieuwsbrief en maak kans op een drukwerkpakket! Meld je voor 1 juli 2014 aan voor onze
digitale nieuwsbrief via saxion.nl/ centrumvoorondernemerschap. De winnaar krijgt in de eerste week van juli bericht. Het drukwerkpakket is beschikbaar gesteld door Drukwerkdeal.nl en
bestaat uit 250 visitekaartjes, 500 vellen briefpapier en 1000 flyers.
5 column bas
Gouden regels voor effectief brainstormen ‘FF Brainstormen’ kan worden ingezet voor het genereren van ideeën voor een nieuw product of nieuwe dienst of voor commerciële acties, maar ook voor een nieuwe toepassing van een bestaand product of bestaande technologie.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
Zorg voor een heldere rolverdeling.
Scheid de drie rollen goed: probleemeigenaar, faciliteerder en resourcegroep. Een goede voorbereiding is cruciaal: helder sessieplan, juiste materialen en een goede sessieruimte.
Gebruik de juiste technieken: een inspirerend welkom.
Een sprankelende vraagstelling (op een flip-over).
Brainstormen met post-its en dan een diepere techniek.
Aandacht voor selectie met balans tussen origineel (rode stippen) en haalbaar (groene stippen). Verdiep de ideeën in een analyse van plussen en zorgen.
Sluit af met een concreet actieplan: wat, wie, wanneer.
Presenteer aan je probleemeigenaar de besluiten waarmee en hoe wordt verdergegaan.
En vooral: raadpleeg www.crenovatie.nl en download gratis de toolbox.
Wat je doet = wie je bent Het begon ooit in een vlaag van enorme frustratie. Ik schreef op een geeltje: ‘Vanaf vandaag ga ik alleen nog maar Gave Dingen Doen!’ Niet wetende dat dit zou uitmonden in een initiatief dat zich inmiddels internationaal uitstrekt onder de naam Cool Ideas Society. Bekend schrijver en econoom Umair Haque schreef al in 2012: ‘We’re on the cusp of a values-driven revolution’. Overal om ons heen is de beweging van de betekeniseconomie inmiddels in volle gang. Sociaal ondernemen, Start With Why, maatschappelijk verantwoord ondernemen en meer. Net als Gave Dingen Doen verschijnselen van deze tijdgeest. Hartbewaking We hebben in het Nederlands de uitdrukking ‘iets klopt of iets klopt niet’. Als iets niet meer klopt, dan klopt je hart er niet meer voor. Dan ben je niet meer vooruit te branden. Dit is de echte crisis achter de financiële crisis. Mensen staan ’s morgens op en vragen zich af why the f*** ze naar hun werk gaan. Het klopt niet meer. Dit is een recept voor burn-outs. Echter, op het moment dat je het gevoel hebt dat je werkt vanuit wat je echt belangrijk vindt, dat wat je doet er Echt Toe Doet, gebeurt er iets heel anders. Dan klopt je hart weer en heb je weer wind in je zeilen. Dit is waar wij als Gave Dingen Doen voor staan. Wij doen aan hartbewaking. Revolutie Om ons hart te laten kloppen kunnen we onszelf en elkaar twee hele krachtige vragen stellen: Wie ben ik? En: Wat zet ik neer? Of laagdrempeliger: Wat vind je gaaf? En: Wat heb je nodig? Het lijkt heel simpel en dat is het misschien ook wel. Het gaat er om een grondhouding te activeren waarin wat je doet, verbonden is met wie je bent. Probeer het maar eens uit. Stel elkaar deze vragen en je zult merken dat er iets verandert in de interactie. Je komt op een ander niveau terecht. Het zal je op zijn minst inspireren. Als wij inspirerend onderwijs willen geven, als wij studenten willen uitrusten voor de values-driven revolution, dan zullen wij op zijn minst onze eigen betekenis moeten kennen. Een Gave Dag gewenst!
Bas Mennink is eigenaar van GaveDingenDoen.nl
6
interview
monbeki
magazine van saxion
7
TEKST MONIQUE LUBBERS BEELD TESSA WIEGERINCK
‘We zetten Monbeki liever goed dan snel in de markt’ Afgelopen jaar werd de EW/Saxion Ondernemers Award gewonnen door Saxionstudenten Jasper van den Brink en Kiki Jaspers. Hun idee: rugzakken die je zelf kunt samenstellen en aanpassen. Hoe gaat het nu met hun bedrijf? En hoe belangrijk is de prijs – een geldbedrag plus een jaar lang begeleiding – voor hen geweest?
Wat heeft het winnen van de award voor jullie betekend? “De erkenning van ons idee door een jury van doorgewinterde ondernemers was heel fijn, begint Kiki. “Dat voelden we ook al toen we genomineerd werden, maar natuurlijk nog sterker toen we wonnen. De award was echt een aanmoediging, maar ook als we hem niet hadden gekregen, hadden we onze plannen doorgezet. We hebben vanaf het begin voor honderd procent in dit product geloofd.” Waaraan hebben jullie de 5.000 euro startkapitaal besteed? Jasper: “Onder meer aan de merkregistratie van Monbeki [de merknaam van de rugzak-
ken, red.], de productiekosten en het ontwikkelen van de website en de webshop. 5.000 euro is niet voldoende om alle kosten te dekken, dus we hebben zelf ook geïnvesteerd. Maar de prijs hielp ons wel een eind op weg.” Het andere deel van de prijs bestaat uit begeleiding van Eric Wentink, de hoofdsponsor van de award. Heb je daar veel aan gehad? “Heel veel”, aldus Jasper. “Ik denk dat dit voor ons zelfs het meest waardevolle deel van de prijs was. We konden en kunnen te allen tijde bij Eric terecht met vragen of twijfels of als we bevestiging nodig hadden en hij heeft ruimhartig zijn netwerk aan ons beschikbaar gesteld. Die hulp is
enorm waardevol geweest.” Kiki: “Bij de slogan die we hadden bedacht – Monbeki: create your own – kwam hij bijvoorbeeld met de terechte opmerking dat daaruit niet naar voren kwam wát je dan kunt creëren. De slogan luidt nu: create your own bag. Ook het belang van procesmatig werken waarop hij steeds de nadruk legde, heeft ons enorm geholpen. Stap voor stap, eerst dit, dan dat.” Wat waren de mee- en tegenvallers? “Het opstarten van de productie had we graag wat sneller zien verlopen, maar dat is deels onze eigen schuld”, lacht Kiki. “In ons perfectionisme bleven we steeds verbeteringen aanbrengen. Niet dat we
Over Monbeki Het idee voor rugzakken met een personal touch kwam van Kiki Jaspers, toen nog student fysiotherapie bij Saxion, maar inmiddels afgestudeerd. Haar vriend, ‘toevallig’ student Small Business en Retail Management, was er meteen enthousiast over en samen ontwikkelden ze een businessplan. De merknaam Monbeki is door henzelf bedacht en staat voor ‘fun, creativiteit, originaliteit en individualiteit’. “Daarnaast klinkt hij gewoon lekker, ook in andere talen”, aldus Jasper. “En hij blijft goed hangen, dat merken we nu al.” De rugzak is te personaliseren doordat diverse onderdelen, waaronder de banden, kleppen en de binnenkant van de tas in verschillende kleuren en uitvoeringen verkrijgbaar zijn. Kijk op www.monbeki.com voor meer informatie.
daar spijt van hebben. We doen er liever iets langer over om de rugzakken in de markt te zetten dan dat we met een product komen waar we niet helemaal achter staan.” “Maar
8
interview
verder hebben we geen tegenvallers gehad”, gaat Jasper verder. “Eigenlijk alleen maar cadeautjes. We zijn bijvoorbeeld heel blij met de producenten die we hebben gevonden en met onze website- en webshopbouwer. Ze hebben aan een half woord genoeg en denken echt met ons mee. We hebben een mooi team om ons heen verzameld en dat draagt belangrijk bij aan de kwaliteit en het plezier.”
monbeki
Waar staan jullie nu met Monbeki? Jasper: “Op het moment dat we de award wonnen, hadden we het bedrijfsplan klaar plus twee prototype rugzakken. Inmiddels zijn we een aardig eind verder. Het afgelopen jaar hebben we producenten gevonden, ze zijn kort geleden met de productie gestart. Verder is de webshop, een belangrijk verkoopkanaal, bijna klaar. De rugzakken
magazine van saxion
zullen vanaf deze zomer verkrijgbaar zijn.” Wat gaan de rugtassen kosten? “Dat kunnen we nog niet precies zeggen”, zegt Kiki. “Maar aangezien ze zijn gemaakt van nubuckleer en andere hoogwaardige materialen, zullen ze wel wat duurder zijn dan nylon rugzakken. Er komt een prijs voor de basisrugtas en voor alle onderdelen
‘We kijken enorm uit naar het moment dat de webshop de lucht ingaat en we daadwerkelijk gaan verkopen.’
die je eraan toe kunt voegen of die je kunt vervangen [zie kader, red.].” Hoe ziet de toekomst van Monbeki eruit? Kiki: “We kijken enorm uit naar het moment dat de webshop de lucht ingaat en we daadwerkelijk gaan verkopen. Na alle voorbereidingen zal het heel spannend zijn om te zien hoe ons product het gaat doen! Maar ondernemen betekent dat je je moet blijven ontwikkelen, dus we zijn zeker van plan de productlijn verder uit te breiden en onszelf internationaal duidelijker op de kaart te zetten. De webshop is daarvoor natuurlijk een belangrijk instrument, maar we zullen ook meer gaan doen op het gebied van marketingacties. Er is nog zoveel mogelijk!”
tips & tricks voor ondernemers StartUp Werkboek
Online netwerken is hot, maar hoe doe je dat succesvol? Start met een contentplan Communicatie is de sleutel tot succes. Wie gehoord wil worden, moet opvallen. Echter, alleen roepen is niet genoeg. Een duidelijk contentplan is essentieel. Welke boodschap richt je aan wie en op welke manier? Gebruik verschillende kanalen Gebruik verschillende kanalen, zoals Facebook, Twitter en LinkedIn, om je boodschap te communiceren. Maak een koppeling tussen je website en deze online/offline netwerken. Ga de dialoog aan Op sociale media vinden miljoenen conversaties plaats. Gebruik sociale media om de dialoog aan te gaan met je relaties. Met de inzichten die je hierdoor krijgt, kun je je strategie zonodig aanpassen. Voorkom smileys Communicatie gaat voor een belangrijk deel non-verbaal. Aangezien dat online lastig gaat, kan het riskant zijn als je het toch probeert. Als je een smiley nodig hebt om de toon van je boodschap over te brengen, schiet je eigenlijk al tekort. Wees sociaal Sociale media zijn er om informatie te delen of verbinding te maken. Adverteren doe je dus via andere kanalen! BRON: STARTERSMAGAZINE 2013-2014
9
Start je een nieuw bedrijf? Dan is dit boek iets voor jou. ‘Jouw zoektocht naar een schaalbaar en herhaalbaar businessmodel’, dat is de subtitel van het StartUp Werkboek, geschreven door Berrie Coelman. Dat het ook werkt bleek tijdens de intensieve weken waarin het Startup Center van Saxion met studentondernemers aan de slag ging met dit werkboek. Het boek is gratis te downloaden via de site van het Saxion Centrum voor Ondernemerschap, http://bit.ly/1jN5Q17
Vijf valkuilen voor starters
Bij de start van je eigen bedrijf komt er veel op je af. Er zullen dan ook zeker dingen fout gaan. De volgende valkuilen kun je zeker omzeilen!
1
3
2
4
Afspraken niet op papier Je hebt een klant en vol vertrouwen ga je aan de slag. Een contract hoeft niet, je hebt tenslotte een mondelinge afspraak. Maar wat als je klant het anders begrepen heeft dan jij? Administratie niet op orde Administratie? Dat is iets voor in de schoenendoos. Het liefst kijk je er helemaal niet naar om. Tot het tijd is voor de aangifte. Doen dus, die administratie. Zelf of uitbesteden.
Verzekeren is rompslomp Verzekeren, daar doe je niet aan. Veel te duur en je bent toch nooit ziek. Maar wat als je arbeidsongeschikt raakt? Dan rest je weinig anders dan bijstand aanvragen. Wanbetalers laten lopen Sommige klanten betalen stelselmatig te laat. Geen probleem, je zingt het
nog wel even uit. Binnenkort betalen ze heus wel. Toch?
5
Geen geld opzij leggen voor de Belastingdienst Je eerste facturen zijn betaald en je hebt je nieuwe auto al uitgezocht. Helaas valt een paar maanden later de blauwe envelop op de mat en blijk je niet zo rijk als gedacht. Door vooraf geld opzij te leggen voorkom je een boete. BRON: STARTERSMAGAZINE 2013-2014
10
achtergrond
centrum voor ondernemerschap
magazine van saxion
De droom van vier procent Tien jaar ondersteunt Saxion nu al studentondernemers bij het opzetten van hun eigen bedrijf. Aanvankelijk vanuit het Saxion Kenniscentrum Innovatie en Ondernemerschap, sinds kort vanuit het Saxion Centrum voor Ondernemerschap. Het aantal studentondernemers groeide in die periode van 190 naar bijna zevenhonderd. Als het aan directeur Theodor van der Velde ligt blijft het daar niet bij. “In 2020 willen we dat Saxion tweeduizend studentondernemers heeft.”
H
et is een ambitieuze doelstelling. Het aantal studenten dat naast hun studie een eigen onderneming heeft moet in zes jaar tijd meer dan verdubbelen. Als dat lukt, werkt vier procent van de Saxion-studenten naast zijn of haar studie in het eigen bedrijf, de droom
van de directeur van het Saxion Centrum voor Ondernemerschap (SCvO). Vier procent lijkt op het eerste oog niet veel. “Op dit moment zitten we op 2,6 procent”, zegt Van der Velde, “maar er zijn maar weinig andere hogescholen die zo hoog scoren. Vier procent klinkt misschien als weinig, maar het is immens veel.”
Stimuleren Om de doelstelling van vier procent te halen, heeft Saxion vanaf de oprichting van het Saxion Kenniscentrum Innovatie en Ondernemerschap (SKIO) in 2004 van alles gedaan om ondernemerschap onder studenten te stimuleren. “Vanuit de maatschappij ontstond in 2003 de roep om ondernemers uit het hoger
onderwijs. Vergeleken met onderzoeken uit het buitenland viel het aantal spin-offs van Nederlandse hogescholen en universiteiten erg tegen”, blikt Van der Velde terug. “Ook op Saxion. Ik ben destijds benaderd om met een team het Kenniscentrum voor Ondernemerschap op te richten. Een van de eerste dingen die we bedongen was
11
TEKST WILLEM KORENROMP
dat leerlingen bij het invullen van hun jaarlijkse aanmelding via Studielink moesten aangeven of ze ondernemer waren of niet. Zo kregen we meteen al een goed beeld van het aantal studentondernemers binnen de hogeschool.” De volgende stap van het SKIO was het creëren van randvoorwaarden om het ondernemerschap onder studenten aan te moedigen. Dat gebeurde met de oprichting van de netwerkgroep Young Business Professionals, het opzetten van cursussen, het realiseren van huisvesting en het beschikbaar stellen van rentevrije leningen. Bovendien is het SKIO de afgelopen jaren door de Ondernemerspunten op Saxion Deventer en Enschede steeds zichtbaarder geworden voor studenten. “En we hebben ons aangesloten bij het Kennispark Twente. Daardoor zijn we meer verbonden met de buitenwereld en is het
netwerk waarover we beschikken in één klap fors gegroeid. Ook zijn we in contact gekomen met oud-student Eric Wentink. Na het horen van zijn levensverhaal hebben we de EW/Saxion Ondernemers Award in het leven geroepen. Zijn verhaal, maar ook dat van andere succesvolle ondernemers die door Saxion zijn opgeleid, vormt een enorme motivatie voor studentondernemers. Verder bieden we studenten tegenwoordig de mogelijkheid om af te studeren in hun eigen bedrijf. Ook dat is een enorme stimulans.”
Paradijs Met alle mogelijkheden die het SKIO aan beginnende ondernemers biedt, is Van der Velde ervan overtuigd dat zijn
droom van vier procent in de toekomst werkelijkheid wordt. “We zijn bij het Centrum voor Ondernemerschap rasoptimisten en geloven in de kracht van jonge mensen. We hebben een omgeving gecreëerd waarin beginnende ondernemers fouten kunnen maken zonder dat die direct grote gevolgen hebben voor het bedrijf. Door de verschillende specialismen op Saxion hebben de studentondernemers bovendien erg veel kennis tot hun beschikking. Daardoor liggen er volop mogelijkheden. Dat maakt het toch tot een paradijs om hier met je bedrijf te beginnen?”
Enactus Een van de laatste ontwikkelingen is dat het SCvO zich heeft aangesloten bij Enactus, een wereldwijd netwerk van studenten, hogeronderwijsorganisaties en leiders uit het
Het centrum viel tot voor kort onder de vlag van het Saxion Kenniscentrum voor Ondernemerschap (SKIO), maar is sinds begin januari als zelfstandige afdeling gestart onder de naam Saxion Centrum voor Ondernemerschap (SCvO). “Het volstond niet meer als onderdeel van het SKIO”, zegt directeur Theodor van der Velde. “We zijn veel meer gefocust op het opstarten van bedrijven dan op de onderzoekskant. De onderzoeken gaan verder binnen de lectoraten die onder het SKIO vallen. Het jaar 2014 gebruiken we om het Saxion Centrum voor Ondernemerschap definitief neer te zetten.”
bedrijfsleven die samen actie ondernemen om een betere, duurzame wereld mogelijk te maken. Daarmee wordt ingespeeld op de ontwikkeling dat ondernemingen steeds meer maatschappelijk betrokken geacht worden te zijn. “Zeker in de toekomst gaat dit een steeds grotere rol spelen. Steeds vaker zullen we daarom businessmodellen opzetten waarin de maatschappelijke betrokkenheid ingebakken zit. Als hogeschool hebben we daar een enorme verantwoordelijkheid. Geven, delen, ruilen en creëren. Dat zullen de komende jaren kernwoorden zijn.”
12
testimonial
ondernemers
magazine van saxion
Wat is ondernemerschap? Vijf mensen die het kunnen weten vertellen wat ondernemerschap is.
Judith Lansink
r “Als onderneme moet je risico’s n durven nemen e n durven investere in iets waarin je gelooft”
Partner bij blm-architecten en docent Industrieel Bouwen en Productontwerp; Genomineerd voor Twentse Zakenvrouw 2013 en jurylid van de EW/Saxion Ondernemers Award: “Als ondernemer moet je risico’s durven nemen en durven investeren in iets waarin je gelooft. Je passie volgen en ergens voor gaan. Maar wel vanuit een heldere visie en ondersteund met kennis van je product, de markt en jezelf. De architectuurbranche heeft de afgelopen jaren flink te lijden gehad van de crisis. Juist dan moet je ondernemerschap tonen en zelf nieuwe manieren vinden om je potentiële opdrachtgevers te bereiken. Wij hebben niet gestunt met prijzen, wel met service en goed klantcontact. Zo hebben we nu een gratis inloopspreekuur op zaterdagochtend waar we mensen kennis laten maken met onze diensten. Dat verlaagt de drempel om een architect in te schakelen.”
Kees Eijkel
Directeur Kennispark Twente: “‘Ondernemen’ is niet hetzelfde als een ‘ondernemende houding hebben’. Iemand die een straatfeest organiseert voor de buurt heeft een ondernemende houding. Hij maakt zich verantwoordelijk voor dat feest, hij zorgt dat het er komt. Een ondernemer doet hetzelfde maar dan in een economische context. Dat wil zeggen dat hij er zijn brood mee verdient en ernaar streeft het bedrijf te laten groeien. Dat laatste vind ik een essentieel onderdeel van ondernemerschap: niet op je lauweren rusten, maar je voortdurend blijven ontwikkelen. Verder moet je eigenwijs genoeg zijn om de opmerkingen van doemdenkers naast je neer te leggen. En flexibel genoeg om van koers te wijzigen als dat het beste is.” Kennispark Twente is een belangrijke partner van het Saxion Centrum voor Ondernemerschap.
13
TEKST MONIQUE LUBBERS
Elke Bies
Ineke van Oldeniel
Lid van het College van Bestuur van Saxion: “Hogescholen hebben de opdracht studenten niet alleen kennis en vaardigheden bij te brengen, maar ze ook te stimuleren die in te zetten om nieuwe maatschappelijke of economische waarde te creëren. Bijvoorbeeld door een bedrijf op te richten. Succesvolle ex-studenten als Marco Aarnink die zijn bedrijf Drukwerkdeal voor 24 miljoen heeft verkocht aan Vistaprint zijn hiervan een prachtig voorbeeld. Maar je hoeft niet per se een bedrijf te beginnen om waarde te creëren. Ook als je zelf geen ondernemer bent, wordt er als hbo-professional van je verwacht dat je ondernemend, onderzoekend en inventief bent, initiatieven neemt en een gezonde dosis nieuwsgierigheid bezit waarmee je waarde toevoegt aan het bedrijf waar je werkt. Toch is er een wezenlijk verschil tussen ondernemer zijn en ondernemend zijn. Als ondernemer ben je integraal verantwoordelijk. Dat behelst niet alleen het financieel gezond houden van je onderneming, maar ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid en de zorg voor je medewerkers en de partners met wie je samenwerkt.”
Student Technische Commerciële Textielkunde en winnaar van de Summerschool Ondernemerschap 2013: “Ik heb meegedaan met de Summerschool omdat ik iets wilde leren over ondernemerschap. Ik had namelijk het idee om sieraden op de markt te brengen die onder invloed van UV-licht van kleur veranderen. Maar na gesprekken met business developers heb ik het product veranderd in bikini’s. Bikini’s draag je meestal in de zon, dus het lag gewoon veel meer voor de hand. Ik heb het afgelopen half jaar in China gezeten voor mijn minor en heb daar meerdere fabrieken bezocht. Op dit moment ben ik bezig met het voorwerk voor de samples die daar zullen worden gemaakt. Ik verwacht dat de bikini’s vanaf de zomer van 2015 te koop zijn. Ondernemerschap betekent voor mij een droom hebben en hard willen werken om die waar te maken. Eigenwijs zijn en helemaal achter je idee staan, maar je niet afsluiten voor goede ideeën en adviezen. Ik vind het heerlijk, eigen baas zijn!” De Summerschool Ondernemerschap wordt elk jaar aangeboden door het Saxion Centrum voor Ondernemerschap. Zie www.saxion.nl/summerschool
Reynier van Bommel
Directeur Schoenfabriek Van Bommel en bijzonder lector Ondernemerschap: “Ondernemen heeft onder meer te maken met je verantwoordelijk voelen voor je bedrijf, het mooier willen maken en beslissingen durven nemen. Ook als dat betekent dat je tegen een medewerker moet zeggen dat hij niet bij je bedrijf past. Daarnaast heeft het voor mij ook sterk te maken met ethiek in de zin van: wie goed doet goed ontmoet. Wees fatsoenlijk, eerlijk en vriendelijk richting je leveranciers en andere partners, medewerkers en klanten. Dan is de kans groot dat zij dat ook zijn. Dat is al negen generaties lang een uitgangspunt van ons bedrijf en ik geloof er heilig in.”
14
fotoreportage
PLT Products
magazine van saxion Een analyse waarbij de drukverdeling van de voetzolen wordt gemeten.
PLT Products op de voet gevolgd Een kijkje nemen in een bedrijf is altijd interessant. PLT Products opende zijn deuren en liet zien hoe het handmatig vervaardigen van inlegzolen een digitaal proces werd. Met de plantaire 3D scan modelleert de voetspecialist digitaal het voetbed.
Bjorn Lukkien, oud-student Small Business en Retail Management van Saxion en eigenaar van PLT Products
15
FOTO’S TESSA WIEGERINCK
Nadat het voetbed is gefreesd wordt deze handmatig tot eindproduct afgewerkt
Over PLT Products
De gefreesde leest met daarnaast het product: de custom made schaatsschoen.
PLT Products maakte zijn inlegzolen oorspronkelijk met de hand. Door de inzet van voetspecialistische kennis is dit handmatig vervaardigen inmiddels vervangen door een digitaal proces van scannen, modelleren en frezen. Behalve individueel op maat gemaakte inlegzolen ontwikkelt PLT Products in zijn eigen testtuin nog andere nieuwe toepassingen op het gebied van de voetzorg, zoals de custom made schaatsschoen. Met laserscan en tapingtechniek wordt zo digitaal een schaatsschoen geheel naar wens van de klant gemaakt.
16
achtergrond
top 50
magazine van saxion
De meest succesvolle spin-offs van Saxion
Top 50
Het Saxion Centrum voor Ondernemerschap presenteert in samenwerking met SAX voor de derde keer de Top 50 van meest succesvolle spin-off-bedrijven van Saxion. Een jury stelde op basis van groei, innovativiteit, technologie, omzet en aantal werknemers de uiteindelijke ranglijst samen.
17
8 9 10 11 12 13 14
(23) Dealerdirect BV Bas Oude Luttikhuis 3 miljoen/53 fte Online inkoopplatform voor auto’s
1 2 3
(1) EW Facility Services Eric Wentink 34 miljoen/ 1.100 fte Facilitaire dienstverlening
(2) Voortman Steel Machinery Mark Voortman 65 miljoen/ 400 fte Staalindustrie
(4) People & Print Group Marco Aarnink 26 miljoen/ 185 fte Drukwerk en grafische producten
4 5 6 7
(3) Zuivelhoeve Gerjhan Roerink 17 miljoen/150 fte Zuivelproducent
(9) antonio shining places Toni Iñiguez Najdanovski 5 miljoen/120 fte Schoonmaakbedrijf (5) Switch IT Solutions Bob Vos 16 miljoen/100 fte ICT dienstverlener (8) TWS Groep John Viester 9 miljoen/55 fte Hoogwaardige draadloze netwerken
(26) De Wilgenweard William Hekman 3 miljoen/50 fte Feest- en activiteitenlocatie (-) Innovadis Groep Walter Rijk 4 miljoen/
45 fte E-commerce
(7) Machine fabriek Boessenkool Eelco Osse 6 miljoen/44 fte Machinebouw (6) Prescan Eddy van Heel 4 miljoen/ 35 fte Medisch onderzoek (28) Younify Martijn Brand 4 miljoen/ 30 fte E-commerce (12) Quarantainenet Justin Ossevoort 4 miljoen/
28 fte Netwerkbeheer en -beveiliging
15 16
(11) Go Planet/ Fresh Today Dennis Verdriet Gegevens niet openbaar Fruitsensatie (10) PLT Products Bjorn Lukkien 4 miljoen/
18 fte Zolenvervaardiging
17 18 19 20 21 22
(13) Cohesie BV Erwin la Roi 3 miljoen/ 15 fte Arbobegeleiding (29) Moventem Maarten van Setten 800.000/
15 fte Onderzoek- en adviesbureau (25) Enerdeco Dirk Pilat, Raymond Moelard 800.000/ 14 fte Technisch ontwerp en advies (16) Skyliner Automatisering Arno Hoeve 1 miljoen/ 11 fte ICT dienstverlener (38) opwoco Patrick Bröckers 600.000/ 11 fte Mobiele apps (20) Vertaalbureau Perfect Sam van
Gentevoort 1,2 miljoen/9 fte Tekstvertalingen
23
(39) BeSite Group Richard Hinkamp, Jurgen Rutgers 800.000/9 fte Internetbureau
Bedrijven
Van elk bedrijf zijn de volgende gegevens opgenomen: naam van het bedrijf, naam van de betrokken (oud-)student of medewerker, geschatte omzet, aantal fte en een korte omschrijving van de werkzaamheden. De vorige edities van de Top 50 vind je op http://bit.ly/1kC8wzG
24 25 26 27 28
(22) Lijnrecht Niels Perik 800.000/9 fte E-commerce (46) RitAssist Nederland Ronald van Tiel 700.000/
9 fte Dienstverlening (-) NSO Beveiliging Jelle Kamphuis 300.000/
8,8 fte Beveiliging
(-) Moneybird Joost Diepenmaat 800.000/8 fte Financiële administratie (36) Say Yeah Motion Media Jan Eppink 600.000/
8 fte Beeldcommunicatie
18
achtergrond
top 50
magazine van saxion
William Hekman, De Wilgenweard
Marco Aarnink, People & Print Group
29 30 31
(15) Synensis Pool Richard Bosman 800.000/
7 fte Arbeidsbemiddeling (31) Dynteq Christiaan Haverslag 400.000/
7 fte Industrieel ontwerpbureau (33) TS24 Ruud Scholten 3 miljoen/6 fte Webwinkel
32
(34) Nationaal Forensisch Onderzoeksbureau
Rob ten Hove 400.000/6 fte Adviesbureau
33 34
(-) Appnormal. com Niels Kooiker 300.000/
6 fte Mobiele apps
(-) Coblue Yori Kamphuis 200.000/ 6 fte Software en ICT-beveiliging
35 36 37
(19) GEP Benelux Sander van Langeveld 2 miljoen/5 fte Regenwatersystemen (37) noSun reizen Martijn Boshuis 800.000/
5 fte Actieve groepsreizen (-) Velten Media Nick Velten 500.000/5 fte Internetbureau
38 39 40
(45) SUN ICT Services Roger Jaspers 200.000/
5 fte ICT dienstverlener (21) IKenIK.nl Gert-Jan Wolters 3 miljoen/
4 fte Webwinkel
(44) TB Travel AndrĂŠ Hoffstedde 700.000/ 4 fte Reisorganisatie
19
FOTOGRAFIE KARIN VAN DER MEUL, TOMA TUDOR
41 42 43 44
(-) Aardbei Communicatie Tom Mulder 200.000/4 fte Reclame- en adviesbureau (-) Susteq Marten Susebeek 100.000/
4 fte Slim waterbetaalsysteem (-) Blueprint Software Arjan Masselink 200.000/
3,5 fte ICT dienstverlener (14) Design In The Crowd Roel Masselink 800.000/
45
(27) 100%FAT Floris Schreuder, Lieven Maes, Erik Kijk in de
Vegte 300.000/ 3 fte Innovatieve kunst en techniek
46 47
(-) Benelux Gaming Frank Hassink 200.000/
3 fte Gamehosting
(48) Rensing Bouw Wilco Rensing 300.000/
2,5 fte Bouwonderneming
3 fte Ontwerpen-voor-geld.nl
Floris Schreuder, Lieven Maes en Erik Kijk in de Vegte, 100% FAT
48 49 50
(24) Explore Tanzania Marjolein Duller-Pronk 2 miljoen/ 2 fte Reisorganisatie (-) People First Martijn Bast 300.000/ 2 fte Facilitaire dienstverlening (-) Games Maken Kay Richard Francis 100.000/2 fte Softwarebedrijf
Totstandkoming
De Top 50 (en ook de Tip 10 op pagina 22) wordt samengesteld door het Centrum voor Ondernemerschap (CvO). De lijst bestaat volledig uit spin-offs van Saxion. Dat betekent dat de bedrijven zijn opgericht door (oud-) studenten of werknemers van Saxion. Deelname aan de lijst is vrijwillig: bedrijven melden zich aan door een enquĂŞte in te vullen. Dat is ook de reden dat een bedrijf als de Innovadis Groep uit het niets op plaats tien binnenkomt. Vorig jaar waren ze of niet op de hoogte van het bestaan van de Top 50 of ze stonden bij het SCvO nog niet geregistreerd als spin-off. De uiteindelijke lijst wordt samengesteld door een jury onder aanvoering van lector Han van der Meer.
Eddy van Heel, Prescan
20
interview
ondernemers
magazine van saxion
Nummers ĂŠĂŠn ontmoeten elkaar
21
TEKST WILLEM KORENROMP BEELD TESSA WIEGERINCK
De een heeft grote stappen gezet met zijn bedrijf, terwijl de ander een heel imperium heeft opgebouwd. Martin Ciesluk voert met Show Night Productions de Tip 10 aan van meest belovende studentondernemers op Saxion. Hij ontmoet Eric Wentink, met EW Facility Services voor het derde jaar op rij de nummer één in de Top 50. Samen gaan ze in gesprek over ondernemerschap. Onderscheidend vermogen Martin: “Ik ontwerp podia, voornamelijk voor evenementen en beurzen. Ik kan goed combinaties leggen tussen wat een evenementenorganisatie of bedrijf wil uitstralen. Daarbij probeer ik me steeds meer te specialiseren in het ontwerpen, programmeren en het operaten van een show. Ik probeer me te positioneren en een plek in een lastige markt te verdienen. Ik ben trots op de groei die het bedrijf maakt en de events die ik heb neergezet.” Eric: “Met EW Facility Services onderscheiden we ons door deel te nemen in het primaire proces van onze klant. In een hotel verrichten we schoonmaakwerk, maar we verzorgen bijvoorbeeld ook het linnengoed en vullen de minibar aan. We richten ons op meerdere aspecten van dienstverlening. Wij zijn ervan overtuigd dat wij zo een positieve bijdrage kunnen leveren aan de beleving van de gast.” Martin: “Heb jullie dat vanaf het begin zo gedaan?” Eric: “In eerste instantie moet je richting zien te vinden. Daarna ga je jezelf afvragen waarom je succesvol bent. Dat
ga je documenteren, waardoor je een soort DNA van het bedrijf krijgt. Daarmee bouw je verder, zodat je jezelf steeds beter in de markt kunt zetten. De klant wil daarnaast zaken doen met een dienstverlener die ‘multi services’ kan verlenen. Wanneer een medewerker meerdere werkzaamheden kan verrichten, bespaar je immers op de kosten.”
Drijfveer Wentink maakt sinds een aantal jaren geen deel meer uit van de dagelijkse leiding van EW Facility Services. Vanuit de holding Cire Invest geeft hij strategisch leiding aan zeven bedrijven waarvan EW Facility Services de grootste is. Eric: “Ik ben niet meer betrokken bij het dagelijks proces, maar houd oog op de strategie en budgetten en wat er in de markt gebeurt. De directies van de bedrijven maken strategische plannen, die controleren mijn zakenpartner Henk den Hollander en ik. Waar nodig geven we aanvullingen. Samen met Henk zoek ik daarnaast de markt af naar passende overnamemogelijkheden of proberen we via investeringen in innovatie de bestaande bedrijven
‘Niet alleen de dingen doen die je leuk vindt, maar je ook op je achilleshiel richten.’
nieuwe mogelijkheden of impulsen te geven.” Martin: “Ik werk vanuit mijn passie. Ik ben hier goed in en vind dit leuk om te doen. Daardoor kan ik groeien en krijgt het bedrijf steeds meer opdrachten. Ik probeer de onderneming steeds meer ‘body’ te geven en zoek mensen om me heen, zodat het bedrijf niet alleen om mij draait, maar Show Night steeds meer wordt gezien als een team van mensen dat gespecialiseerd is op het gebied van shows en events.” Eric: “Die passie moet je houden, die heb ik ook nog steeds. Je moet ‘m echter ook zakelijk vertalen. Niet alleen de dingen doen die je leuk vindt, maar je ook op je achilleshiel richten. Dat verzuimen startende ondernemers weleens.”
Relativeren Eric: “Relativeren van de situatie is het belangrijkste voor een ondernemer. Afstand nemen en kijken of dat wat je doet nog steeds goed is. Op die manier moet je jezelf proberen te managen.” Martin: “Ik kijk ook steeds meer naar waar ik naartoe wil en of dat te realiseren is. Ik denk bijvoorbeeld na over het aannemen van personeel. Steeds vaker krijg ik het idee om iemand anders naar voren te schuiven bij een afspraak. Er zijn echter ook opdrachtgevers die specifiek willen dat ik langskom.”
Eric Wentink
Sinds 1989 is voormalig Facility Management-student Eric Wentink eigenaar van EW Facility Services. Het door hem opgerichte bedrijf behoort tot de top 10 van spelers op de Nederlandse schoonmaakmarkt en biedt tal van andere facilitaire diensten aan. Wentink maakt tegenwoordig geen deel meer uit van de dagelijkse leiding van het bedrijf, maar stuurt samen met zijn zakenpartner Henk den Hollander zeven bedrijven aan vanuit de holding Cire Invest, waaronder ook EW Facility Services valt.
Martin Ciesluk
Martin Ciesluk is eigenaar van Show Night Productions. De student volgt de opleiding Small Business & Retailmanagement. Met zijn bedrijf ontwerpt hij podia voor evenementen en beurzen en verhuurt hij licht- en geluidapparatuur. Ook is hij inzetbaar als lichttechnicus. Show Night Productions bestaat sinds 2009.
Eric: “Als ze maar begrijpen dat de hoofdlijnen via jou worden besproken, maar dat de uitvoering door een ander gebeurt. Op een gegeven moment moet je zorgen dat je als bedrijf twee of drie projecten tegelijk hebt lopen, waarbij je alleen ter controle even hoeft langs te fietsen. Op dat moment wordt ondernemen echt leuk!”
22
achtergrond
tip 10
magazine van saxion
Veelbelovende studentenbedrijven
Tip 10
Volgens het laatste onderzoek van het Saxion Centrum voor Ondernemerschap hebben 666 Saxionstudenten een eigen bedrijf. De Tip 10 bestaat dan ook volledig uit studentenbedrijven die volgens de jury een mooie toekomst wacht. Zit hier een nieuwe multinational tussen?
1
Show Night Productions Martin Ciesluk 75.000 – 100.000/1 fte Creatieve lichtontwerpen
2 3
TwenteTools Jan Beunk 100.000 – 250.000/2 fte Witgoed
3D Printing for you Bas Molkenboer 50.000 – 75.000/1 fte 3D Printing
4
Koen Schuijl Handelsonderneming Koen Schuijl 100.000 – 250.000/ 1 fte Detailhandel
5 6 7
Plaza Pinna Alessio Pinna 50.000 – 75.000/1 fte Telefonie en reparaties Solidstep Thijs Fiselier 50.000 – 75.000/2 fte Arbeidsbemiddeling Aircraft Maintenance Netherlands Martien van Dijk 500.000 – 1 miljoen/8 fte Dienstverlening voor luchtvaart
8 9 10
EuroFibers Marcel Alberts 1-5 miljoen/3 fte Innovatieve leverancier voor de textielindustrie SvG Sound Sjors van Gerresheim 10.000 – 25.000/1 fte Drive-in shows Veko Koen van der Velden 25.000 – 50.000/1 fte Softwareproducent
23
Producten
Saxion heeft veel spin-off-bedrijven. Hier een kleine greep uit de mooie producten en diensten die ze aanbieden.
Bottlebob
Win!
Liever geen geknoei Liever geen geknoei met je drankje of vervelende wespen in je fles? Gebruik de Bottlebob!
Zuivelhoeve Boer’n Yoghurt
Zin in een onmeunig lekker toetje? Probeer de nieuwe Boer’n Yoghurt Citroentaart. Mmm!
Tablet van HP Vertel waarom we de HP ElitePad naar jou op moeten sturen. Stuur je motivatie voor 1 juli 2014 per e-mail naar centrumvoorondernemerschap@saxion.nl. De winnaar krijgt in de eerste week van juli bericht. De HP ElitePad is beschikbaar gesteld door Switch IT Solutions.
Moneybird
Online facturen versturen
Explore Tanzania
Handig voor startende ondernemers: de gemakkelijkste manier om facturen te maken en online te versturen!
exploretanzania.nl
Altijd al gedroomd van een safari in Tanzania? Boek nu op exploretanzania.nl!
IKenIK.nl Babyartikelen
De leukste en hipste online baby- en kinderwinkel van Nederland! Kijk snel op IKenIK.nl!
Zokje.nl
Beschermhoesje voor je telefoon Je iPhone beschermen én projecten in Afrika steunen? Koop een Zokje!
Wallet-TrackR Nooit meer zoeken
Altijd op zoek naar je sleutel, telefoon en andere waardevolle spullen? Niet met de Wallet-TrackR.
Saxion Centrum voor Ondernemerschap Voor een succesvolle start en groei van je eigen bedrijf. • Events • Netwerk @saxioncvo
• Traineeships • Begeleiding • Advies • Financiering facebook.com/saxioncvo
saxion.nl/centrumvoorondernemerschap