GRAD GRADOVA SVIH
Svi putevi vode u Rim...
pa i putevi srca Tekst i foto: Mirsad Filipović
Jedan od najznačajnijih, najstarijih i najljepših evropskih gradova je svakako - Rim. To čudesno mjesto traži da mu se često vraćaš, jer uvijek imaš nešto novo vidjeti, doživjeti. Rim je kroz svoju dugu i zanimljivu historiju nazivan ”Glavom svijeta” i ”Vječnim gradom”, jer svi putevi vode u taj fantastični grad.
Rim je smješten na Apeninskom poluostrvu u regionu Lacio, gdje se spajaju rijeke Anijen i Tiber. Uže sjedište grada je udaljeno oko dvadesetak kilometara od Tirenskog mora, a sama komuna se prostire na 1.285 km², uključujući mnoštvo zelenih površina. Računa se da grad ima blizu 2,800 000 stanovnika, a šire područje oko 4 miliona što ga svrstava po veličini na šesto mjesto u Evropi, a na četvrto mjesto u EU. Kraća historija Legenda kaže da je Rim nastao 753. godine prije nove ere i smatra se da je to najstarija prijestolnica poslije Atine. Osnovao ga je, prema priči historičara Titusa Livijusa, Romul (Romulus), sin Reje i boga Marsa, i brat blizanac Rema (Remusa), koga je on lično ubio. Bačeni su po rođenju u rijeku Tiber a spasila ih je vučica koja ih je dojila. Našao ih je pastir Faustulos i othranio. Grad je bio tada smješten na sedam brežuljaka i to: Kapitol (Capitolinus mons, nadmorske visine 50 m), Palatin (Palatium, 47 m), Aventin (Aventinus, 51 m), Celij (Caelius mons, 50 m), Eskvilin (EsŠEHER 28 BANJA LUKA
quiliae, 65 m), Viminal (Viminalis collis, 60 m) i Kvirinal (Quirinalis, 61 m). Sve smo ih obišli jer se nije bilo teško popeti na te male visine. Grad se polako širio i u svom zlatnom dobu, računa se, da je imao između jedan i dva miliona stanovnika, što ga je činilo, u to vrijeme, pa sve do 19. stoljeća, najvećim gradom na svijetu. Kroz svoju burnu historiju Rim je nekoliko puta spaljivan, pogađale su ga i prirodne katastrofe, bolesti, epidemije Nakon prebacivanja najvažnijih funkcija carstva u Carigrad u četvrtom vijeku, te nakon propasti Zapadnog carstva u petom vijeku, broj stanovnika se kontinuirano smanjivao, da bi grad 530. godine imao oko 100.000 stanovnika. Rim je na početku bio središte Rimskog kraljevstva kojim je upravljalo sedam kraljeva, zatim Rimska republika, kojom je upravljao Senat, i Rimsko carstvo kojem su vladali carevi. U moderno doba u Italiji je bila Monarhija, a pogubljenjem fašiste Musolinija, 1946. godine, država postaje Republika. Rim je i poseban grad u svijetu po tome što sadrži i dva suverena entiteta. Jedan je Sveta stolica koja je politički i religijski entitet koji upravlja