คํานําสํานักพิมพ์ เจดีย์ ในศิลปะพม่า-มอญ : พัฒนาการทางด้านรูปแบบตั้งแต่ศิลปะศรีเกษตร ถึงศิลปะมัณฑเล เป็นหนังสือที่ให้ความรู้เกี่ยวกับเจดีย์ ในประเทศพม่า ซึ่งเขียนโดย ดร. เชษฐ์ ติงสัญชลี อาจารย์ประจ�ำภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร ที่สนใจศึกษาเรื่องราวเกี่ยวกับศิลปะสถาปัตยกรรมของเจดีย์ ในประเทศพม่ามากว่า ๑๐ ปี หนังสือเล่มนี้ได้แบ่งกลุ่มเจดีย์ ในประเทศพม่าออกเป็น ๒ กลุ่มใหญ่ๆ คือ เจดีย์ทรงระฆัง หรือ เซดี (Zedi) และเจติยวิหาร หรือ กู่ปายา (Gu Hpaya) ซึ่งเจดีย์ ทัง้ สองกลุม่ ได้รบั อิทธิพลมาจากศิลปะอินเดียและลังกา แสดงให้เห็นความสัมพันธ์ทาง สังคมและศิลปวัฒนธรรมระหว่างอินเดีย ลังกา และพม่าตั้งแต่สมัยแรกเริ่มในศิลปะ ศรีเกษตรหรือปยู (ประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๒) สืบเนื่องเรื่อยมาจนถึงศิลปะพุกาม อังวะ และศิลปะอมรปุระ-มัณฑเล (พุทธศตวรรษที ่ ๒๕) ซึง่ ผูเ้ ขียนได้วเิ คราะห์ ให้เข้าใจ ถึงลักษณะส�ำคัญและพัฒนาการของเจดีย์ ในศิลปะพม่ายุคต่างๆ จากทีร่ ะยะแรกได้รบั อิทธิพลทางศิลปะจากดินแดนภายนอก มีพัฒนาการและการสร้างสรรค์จนกลายเป็น เจดีย์ที่มีรูปแบบเฉพาะของแต่ละยุค เช่น เจดีย์ทรงระฆังกลุ่มพม่าแท้ เป็นต้น ส�ำหรับความสัมพันธ์กบั ดินแดนไทยนัน้ การศึกษาเจดีย์ ในศิลปะพม่านอกจาก จะสะท้อนถึงอิทธิพลของเจดียศ์ ลิ ปะพม่า-มอญทีป่ รากฏในเจดีย์ ในศิลปะไทย โดยมีการ เลือกรับปรับใช้ ให้เหมาะสมกับศิลปะและค่านิยมในสังคมไทยแต่ละยุคแต่ละถิ่นที่มี มาอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่สมัยหริภุญชัย ล้านนา สุโขทัย อยุธยา จนสมัยรัตนโกสินทร์ รวมทัง้ สมัยล้านนารุน่ หลัง ร่องรอยจากโบราณสถานเหล่านีย้ งั ช่วยเสริมให้เข้าใจความ สัมพันธ์ของผู้คนที่มีการติดต่อและการยักย้ายถ่ายเทระหว่าง “ชาวพม่า-ไทยใหญ่- มอญ” ผูอ้ าศัยอยู่ในประเทศพม่ากับชาวไทยสยาม-ชาวไทยล้านนาผูอ้ าศัยอยู่ในประเทศ ไทยปัจจุบันในอีกทางหนึ่งด้วย ส�ำนักพิมพ์เมืองโบราณ มีนาคม ๒๕๕๕ 14
| เจดีย์ในศิลปะพม่า-มอญ