Magia Latina magazine

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE #01

M A G I A LAT I N A

15 JAAR

REIZEN WIJ AL MET U NAAR MIDDEN- EN Z U I D -A M E R I K A

JAAR Passie voor Latijns-Amerika

URBAN ENERGY 24 UUR IN O.A. MEDELLÍN EN MEXICO-STAD COASTS + FORESTS WALVISSEN SPOTTEN IN COLOMBIA REMOTE AUTORIJDEN OVER DE CARRETERA AUSTRAL CONNECT OP BEZOEK BIJ FRANCIS FORD COPPOLA LOFTY PEAKS ADEMBENEMEND: DE ARGENTIJNSE PUNA

ARCHITECTUUR IN HARMONIE MET DE OMGEVING

De mystieke schoonheid van schiereiland Chiloé

Aan de oever van het mystieke schier­eiland Chiloé, bevindt zich sinds 2014 deze heerlijke accommodatie. Het ontwerp staat in perfecte harmonie met de omgeving. Vanuit uw comfortabele kamer heeft u een geweldig uitzicht over de glooiende heuvels en dorpen met houten huisjes in verschillende kleuren. De kok staat garant voor een goed diner van verse producten direct van het land. Ontmoet lokale ambachtslieden, ontdek de afgelegen eilanden met een privéboot en bezoek de historische houten jezuïetenkerken die op de werelderfgoedlijst van UNESCO staan. Tierra Chiloé is een Tierra Hotel. Andere vestigingen hiervan liggen in de Atacama woestijn en in Patagonië.

TIERRA HOTEL

CHILOÉ, CHILI tierrahotels.com/chiloe

INHOUDSOPGAVE

VERBLIJF IN EEN PRACHTIGE OUDE HACIËNDA OP SCHIEREILAND YUCATAN. KIJK OP PAGINA 78-79

EEN ZONNIGE TOEKOMST VOOR NICARAGUA. KIJK OP PAGINA 36-37

VAN ONBEKENDE PAREL NAAR ONBEMIND PARADIJS. KIJK OP PAGINA 24

OP BEZOEK BIJ FRANCIS FORD COPPOLA. KIJK OP PAGINA 72

IN STIJL NAAR DE MACHU PICCHU. KIJK OP PAGINA 96

EEN AUTOREIS DOOR DE IJLE WOESTENIJ. KIJK OP PAGINA 88

4X DOEN IN HET ZUIDEN! KIJK OP PAGINA 52-53

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

INHOUD 10. CHAPTER 1

URBAN ENERGY 12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

20.

24 UUR IN PANAMA-STAD 24 UUR IN LA PAZ 24 UUR IN MEXICO-STAD ALS EEN VORST IN HET ALVEAR PALACE 24 UUR IN MEDELLÍN 24 UUR IN SÃO PAULO IN BEELD: RIO DE JANEIRO 4X FIËSTA

22. CHAPTER 2

COASTS + FORESTS 24.

26.

28.

30.

35.

36.

38.

39.

SURINAME, EEN ONBEKENDE PAREL MASHPI LODGE: 5 VRAGEN AAN CRUISEN DOOR DE GALAPAGOS WALVISSEN SPOTTEN IN COLOMBIA OP REIS MET DE ARIA AMAZON ZONNIG NICARAGUA GRUPO ISLITA: EEN GOUDEN DRIEHOEK WIST U DAT? 5X DIERENLEVEN

MAAK KENNIS MET MIJ EN MIJN COLLEGA’S OP PAGINA 6

54. CHAPTER 4

CONNECT

56. 2X SLAPEN IN HET ARGENTIJNSE MERENDISTRICT 58. NAAR SCHOOL IN DE HEILIGE VALLEI 60. ¡BUEN PROVECHO! 66. ONONTDEKT URUGUAY 68. MET GIDS CARLOS NAAR UAXACTUN 71. 4X HET MAYARIJK 72. PERFECTIE VOLGENS COPPOLA 76. 3X WEG VAN DE DRUKTE 78. SLAPEN IN EEN HACIËNDA 80. CHAPTER 5

LOFTY PEAKS 82.

84.

86.

88.

96.

97.

98.

IN PERU MET INKATERRA ALTO ATACAMA: 5 VRAGEN AAN DE BOLIVIAANSE HOOGVLAKTE EEN ROADTRIP DOOR NOORD-ARGENTINIË IN STIJL NAAR DE MACHU PICCHU 4X UIT DE ANDES STICHTING HOPE

ILLUSTRATIE: SITTA VON CLAER

40. CHAPTER 3

REMOTE 42.

44.

46.

51.

52.

2X SLAPEN IN PATAGONIË CRUISE LANGS DE FJORDEN EN GLETSJERS CARRETERA AUSTRAL DE MOOISTE AUTOROUTES 4X DOEN IN PATAGONIË

+

6 VOORWOORD 6 MEDEWERKERS EN COLOFON 99 STICHTING HOPE

04 | 05

VOORWOORD

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

Laat uw zintuigen prikkelen W

aarom reizen we? Wat maakt dat we steeds weer op pad willen? Voor mij is het de ultieme manier om opnieuw geprikkeld te worden.

Ik wil nieuwe gebieden ontdekken, andere mensen leren kennen, onbekende geuren ruiken en bijzondere smaken proeven.

Je kunt naar iedere uithoek van deze planeet reizen, maar toen ik voor het eerst in Latijns-Amerika arriveerde, werden mijn zintuigen meer en heftiger geprikkeld dan ooit daarvoor. Mijn eerste reis bracht me naar Guatemala, waar ik Spaans studeerde. Na mijn studie reisde ik rond in Mexico, Honduras, Peru, Bolivia en Chili. Zo maakte ik voor het eerst kennis met precolumbiaanse culturen als die van de Maya’s, de Inca’s en die van de Aymara’s in het noorden van Chili en Bolivia. Ik bezocht betoverend mooie historische stadjes als Antigua in Guatemala, San Cristobal de las Casas in Mexico en Cuzco in Peru.

Ik reisde door dichte jungle, over de hoogste toppen van de Andes, doorkruiste de droogste woestijn op aarde. Het was duidelijk dat Latijns-Amerika me in zijn greep had en me niet meer los zou laten.

Omdat ik ook andere mensen van mijn passie voor Latijns-Amerika deelgenoot wilde maken, richtte ik in 2003 Sapa Pana Travel op. De woorden sapa en pana zijn afkomstig uit het Quechua, de taal van de Inca’s.

Samen betekenen ze, vrij vertaald, Unieke Reis. Dat is precies waarnaar we altijd op zoek zijn voor onze klanten.

Inmiddels is Sapa Pana Travel 15 jaar verder en ben ik niet meer alleen. Ik werk met een fijn team van mensen die dezelfde passie voor Latijns-Amerika

COLOFON

hebben. Ik bedoel daarmee niet alleen de mede­ werkers op ons kantoor in ’s-Hertogenbosch, maar ook ons sterke en betrouwbare netwerk in de landen waarin wij reizen aanbieden. Samen organiseerden we voor enkele duizenden mensen reizen naar de meest uiteenlopende gebieden op het Latijns-Amerikaanse continent en verscheepten we meer dan honderd auto’s om er adembenemend mooie routes mee te rijden.

Reis in gedachten af naar het kleurrijkste werelddeel op aarde Het delen van onze liefde voor Latijns-Amerika zit in ons DNA. Daarom bieden we u dit magazine aan.

Hierin ziet u een aantal zeer bijzondere plaatsen.

U bezoekt verrassende steden en u maakt kennis met onze partners in verschillende landen.

Ik ga ervan uit dat we met dit magazine uw zintuigen zullen prikkelen. Dat u even wegdroomt en in gedachten afreist naar het kleurrijkste werelddeel op aarde. Veel leesplezier!

Johan van Rijswijck Founder Sapa Pana Travel

MAGIA LATINA IS EEN UITGAVE VAN SAPA PANA TRAVEL, ’S-HERTOGENBOSCH

Sapa Pana Travel | Vormgeving: Edwin Hanssen en Sjoukje Kloostra | Tekst: Sapa Pana Travel, Jurriaan Teulings | Eindredactie: Marijke Streefkerk | Illustraties: Sitta von Claer | Fotografie: Thijs Heslenfeld, Jacobien Huisman, Geja Kuiken, Jurriaan Teulings, Remon Rijper, Sapa Pana Travel | Drukwerk: NPN Drukkers | Met dank aan onze lokale partners in Latijns-Amerika 06 | 07

MEDEWERKERS

EEN HEERLIJK VERBLIJF IN HET HART VAN DE MYSTERIEUZE EN VERLOREN WERELD VAN DE MAYA’S. KIJK OP PAGINA 72

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

‘HUIS’ JOURNALIST EN FOTOGRAAF JURRIAAN TEULINGS ANKE IN BOLIVIA

JOHAN IN PERU PETRA IN MEXICO-STAD

SYLVIA IN CHILI

JOHAN VAN RIJSWIJCK

Functie: Founder Favoriete land: Colombia Nr. 1 op bucketlist: Dia de los Muertos in Mexico-stad bijwonen

SYLVIA NEDERHOFF

Functie: Co-founder Favoriete land: Chili Nr. 1 op bucketlist: Paardrijden met dochter in Argentijns Patagonië

PETRA HORSCH

Functie: Maatwerk specialist Favoriete land: Brazilië Nr. 1 op bucketlist: Trekking naar Mayastad El Mirador, Guatemala

ANKE HENDRIKS

Functie: Marketing Favoriete land: Mexico Nr. 1 op bucketlist: Zwemmen met walvishaaien in Honduras

PIP

Functie: Office dog Favoriete land: Spanje Nr. 1 op bucketlist: Spelen met Goldie op het Coral Caye resort (p. 72)

08 | 09

CHAPTER 1

URBAN ENERGY

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

CARNAVAL WILLEMSTAD, CURAÇAO

10 | 11

URBAN ERERGY | PANAMA STAD_PANAMA | 24 UUR IN...

ZIEN

PANAMAKANAAL

WWW.ELIDAESTATE.COM

De meeste bezochte plek in Panama-stad is het Panamakanaal. Terecht, want het is een wonder van menselijk technisch vernuft. Vanaf het uitkijkpunt bij de Miraflores sluizen heeft u een prachtig uitzicht op het kanaal en de sluizen. De ervaring wordt helemaal onvergetelijk als u het kanaal via een cruise leert kennen of vanuit een helikopter bewondert.

WWW.VISITCANALDEPANAMA.COM PANAMAKANAAL

KOFFIEDRINKEN BIJ BAJAREQUE COFFEE HOUSE & ROASTERY DRINKT U KOFFIE VAN AMBACHTELIJK GEBRANDE BONEN UIT BOQUETE. DE GEISHA-KOFFIE IS BEKROOND!

PANAMASTAD

DOEN

CASCO VIEJO

Het historisch centrum van Panama-stad staat bekend als Casco Viejo. Nu staat het op de UNESCO Werelderfgoedlijst, maar ooit was het de thuishaven van patrouillerende bendes. U vindt in deze gerenoveerde wijk mooie koloniale panden, boetiekhotels, prima restaurants en de beste koffietentjes van de stad.

AVENIDA CENTRAL

BIOMUSEO

Panama-stad is de meest kosmopolitische stad van Midden-Amerika. Nergens anders gaan modern en traditioneel zo goed samen als hier.

ETEN

VISMARKT

Panama-stad is grotendeels omgeven door zee. En waar zee is, wordt vis gegeten. Hier kan dat op de vismarkt bij Casco Viejo. Aan de ene kant van de markt kunt u verse vis en zeevruchten voor thuis kopen. Het andere deel bestaat uit eenvoudige eettentjes waar verse visgerechten worden geserveerd. Neem plaats aan een van de plastic tafels en bestel een lekkere ceviche terwijl de Latijns-Amerikaanse muziek vrolijk door de speakers klinkt.

AVENIDA CENTRAL

SAPA PANA MAGAZINE

ZIEN

BIOMUSEO

In dit natuurhistorisch museum, gelegen tussen het Panamakanaal en de Grote Oceaan, valt veel te leren over de inheemse flora en fauna van Panama. Het is gevestigd in een ronduit spectaculair gebouw dat werd ontworpen door Frank Gehry, ook architect van het Guggenheim Museum in Bilbao. De botanische tuin kan gezien worden als verlengstuk van het museum.

WWW.BIOMUSEOPANAMA.ORG/EN

URBAN ERERGY | LA PAZ_BOLIVIA | 24 UUR IN...

LA PAZ

In de überhippe hotspot La Paz zult u op culinair en cultureel gebied zeer positief verrast worden.

ZIEN

ARCHITECTUUR

Neem zeker een kijkje in één van de zestig cholets van de Boliviaanse architect Freddy Mamani. Hij werd geboren in La Paz’ zusterstad El Alto en is afkomstig uit het inheemse volk Aymara. Voor zijn chalets liet hij zich inspireren door de cholitas: de klederdracht dragende Boliviaanse vrouwen die met hun felgekleurde rokken en bolhoedjes het straatbeeld van La Paz domineren. Zijn kleurrijke architectuur is een hommage aan de cholitas en worden daarom cholets genoemd.

PROEVEN

KOFFIE

Tussen de bedrijven door even een heerlijke espresso, latte macchiato of cappuccino drinken doet u in The Writer’s Coffee. Hier wordt de beste koffie van de stad geserveerd in een gezellige omgeving.

WWW.THEWRITERSCOFFEE.COM

WIJK: EL ALTO

MET HAAR FELGEKLEURDE GEPOFTE ROK EN HET BOLHOEDJE IS DEZE CHOLITA TYPEREND VOOR HET STRAATBEELD IN LA PAZ.

SLAPEN

KUNSTHOTEL

In de wijk Calacoto vindt u het stijlvolle designhotel Atix. Een architectonisch meesterwerk waarvoor uitsluitend lokale materialen gebruikt zijn. Vanuit uw smaakvol ingerichte kamer met grote raampartijen kijkt u uit over een zee van huizen die tegen de omringende toppen van de Andes omhoog lijken te kruipen. Voor de kunstliefhebber is er werk te zien van Gastón Ugalde, die ook wel bekend staat als Andes Warhol.

WWW.ATIXHOTEL.COM

ETEN

TOPRESTAURANT

Het restaurant Gustú zet de natuurlijke rijkdommen van Bolivia op een creatieve manier in de spotlights.

Alle ingrediënten die in de keuken en in de bar worden gebruikt, komen uit Bolivia. Dankzij chef Kamilla Seidler staat Gustú momenteel op nummer veertien in de ranglijst van beste restaurants in Latijns-Amerika.

WWW.GUSTU.BO

12 | 13

URBAN ERERGY | MEXICO STAD_MEXICO | 24 UUR IN...

PALACIO DE BELLAS ARTES HET BELANGRIJKSTE OPERA- EN CONCERTGEBOUW VAN MEXICO-STAD

AGAVE DE AGAVEPLANT IS DE BASIS VAN MEZCAL EN TEQUILA.

LOS AMANTES

PROEVEN

MEZCAL Naast tequila is mezcal een van de bekendste drankjes

ETEN

PUJOL

in Mexico. Net als tequila wordt het van de agaveplant gemaakt, maar bij mezcal wordt er vaak gebruik gemaakt van meerdere soorten agave. Wilt u meer weten over dit drankje? Ga dan langs bij Los Amantes. De medewerkers vertellen u graag meer over hun zelfgemaakte mezcal en met keuze uit meer dan 200 verschillende soorten staat er een leuke proeverij op u te wachten.

WWW.LOSAMANTES.COM

MEXICOSTAD

PUJOL

In dit restaurant proeft u populaire Mexicaanse gerechten die onder leiding van chef-kok Enrique Olvera op een vernieuwende manier worden klaargemaakt. Olvera experimenteert graag met vergeten ingrediënten en technieken. Probeer hier zeker de mole madre en de mole nuevo, traditionele sauzen in een nieuw jasje.

WWW.PUJOL.COM.MX

Met 8,8 miljoen inwoners wordt de stad ook wel het monster genoemd. Bovenal is het een uiterst veelzijdige stad waar ontzettend veel te beleven is.

DOEN

DRIJVENDE TUINEN Net buiten het stadshart van

Mexico-stad vindt u de chinampas, de drijvende tuinen van Xochimilco.

Aan boord van een trajinera, een kleurrijke gondel, maakt u een tocht over de kanalen terwijl u langs de chinampas vaart. Terwijl u vaart komen diverse andere gondels langszij waar u typische Mexicaanse lekker­nijen kunt kopen. Voor de echte Mexicaanse gezelligheid bezoekt u Xochimilco in het weekend.

EL ROSARIO 16070, MEXICO-STAD

SAPA PANA MAGAZINE

ZIEN

MEXICAANSE CULTUUR Het Museo Nacional de Antropologia, TIP ALS U EEN MARIACHIBAND INHUURT, IS DE ERVARING PAS ECHT COMPLEET.

gelegen in het stadspark Chapultepec, vertelt de antropologische geschiedenis van Mexico. U vindt hier veel kunst en gebruiksvoorwerpen van de precolumbiaanse volkeren die hier hebben geleefd, zoals de Azteken, Zapoteken en Maya’s. Een bezoek aan dit museum geeft u een mooie inleiding in de Mexicaanse cultuur.

WWW.MNA.INAH.GOB.MX

ALVEAR PALACE HOTEL | BUENOS AIRES | ARGENTINIË

Als een vorst in het Parijs van Zuid-Amerika

D

it hotel ligt in de chique wijk Recoleta. U waant zich hier als een vorst uit de jaren dertig. Beleef de gouden tijd van Argentinië dat destijds bij de tien welvarendste landen ter wereld hoorde. Dit zeer luxe hotel bewaart sinds het in 1932 werd geopend de bijzondere uitstraling van de Belle Époque. U verblijft er in luxe kamers waar moderne faciliteiten hand in hand gaan met klassieke elementen. Uw kamer is ingericht in een Lodewijk XV-stijl met kroonluchters, fluwelen fauteuils en verguld houten lambrisering. Een verblijf in Alvear Palace verzekert u van een onvergetelijke tijd in het Parijs van Zuid-Amerika.

ALVEAR PALACE HOTEL RECOLETA, BUENOS AIRES, ARGENTINIË WWW.ALVEARPALACE.COM 34°35’15.8”S 58°23’19.3”W

14 | 15

URBAN ENERGY | MEDELLÍN_COLOMBIA | 24 UUR IN...

DOEN

VERVOER

Met het openbaar vervoer ziet u veel van Medellín en proeft u de sfeer.

Het innovatieve vervoerssysteem bestaat uit een aantal bovengrondse metrolijnen die zijn aangesloten op tramlijnen. Alle eindstations van de metrolijnen staan tevens in verbinding met kabelbaansystemen.

Hiermee zijn de buitenwijken op de heuvels in het centrum te bereiken.

WWW.METRODEMEDELLIN.GOV.CO/EN

MEDELLÍN

In de jaren tachtig runde Pablo Escobar vanuit deze stad zijn drugsimperium. Tegenwoordig is Medellín het centrum van een creatieve en kunstzinnige vibe.

KUNST DIT KUNSTWERK GENAAMD ‘ÁRBOL DE LA VIDA’ (LEVENS­ BOOM) IS EEN EERBETOON AAN DE ONTWAPENING IN DE WIJKEN VAN MEDELLÍN. 27.398 WAPENS ZIJN IN BESLAG GENOMEN EN VOOR DIT KUNSTWERK GEBRUIKT.

ETEN

VIA COCINA

In de volkswijk Buenos Aires is de Canadees Bryan Johnston neergestreken om zijn levenswerk te realiseren met Via Cocina – Food Train. Hij wil de lokale bevolking leren gezonder en goedkoper te koken. Hij financiert dit project door kookworkshops aan reizigers te geven.

Desgewenst geeft hij u er een rondleiding door de bruisende wijk bij.

De workshop wordt gegeven in zijn hippe kookstudio met professionele keuken, gezellige eetkamer en fraai dakterras met uitzicht op de stad.

WWW.VIACOCINA.WORDPRESS.COM/

ZIEN

COMUNA 13

Deze voormalige no-gozone is met hulp van de lokale overheid getransformeerd tot een hotspot die al uw zintuigen prikkelt. In de afgelopen jaren zijn hier tal van sociale projecten opgezet om de wijk voor de bewoners weer leefbaar te maken. Zo vindt u hier veel dans, muziek en alom aanwezige graffiti van de beste graffitikunstenaars uit Medellín. Ook internationale straatkunstenaars hebben hun weg naar deze wijk gevonden. Het resultaat: verbroedering door creativiteit en positieve energie.

COMUNA 13

SAPA PANA MAGAZINE

URBAN ERERGY | SÃO PAULO_BRAZILIË | 24 UUR IN...

ETEN

RESTAURANTE D.O.M. In Restaurante D.O.M. stapt u uit uw comfortzone en

beleeft u een nieuwe gastronomische ervaring. Tenminste, dat zegt chef-kok Alex Atala. En wij zijn het met hem eens. De meest authentieke smaken van de Braziliaanse keuken, zoals açaí, jambu, tucupi en mieren (!), worden tot een volwaardig en hoogstaand gerecht omgetoverd. Dit toprestaurant bezet op dit moment de derde plaats van beste restaurants van Latijns-Amerika en staat als zestiende op S. Pellegrino World’s 50 Best Restaurants.

WWW.DOMRESTAURANTE.COM.BR

ZIEN

MODERNE KUNST

Het MASP op zich is al een kunstwerk: het ‘hangt’ tussen twee bogen. Binnen vindt u werken van Van Gogh, Renoir, Velázquez, Portinari en Picasso. Het Museu de Arte de São Paulo is het bekendste kunstmuseum van de stad.

WWW.MASP.ORG.BR

SÃO PAULO Het kloppend hart van de Braziliaanse én Zuid-Amerikaanse economie. Voor liefhebbers van steden een absolute aanrader.

ETEN

MERCADO MUNICIPAL De markten in Latijns-Amerika zijn

HAVAIANAS BIJ BRAZILIË HOREN DE BEKENDE HAVAIANA TEEN­ SLIPPERS. IN DE ENORME HAVAIANA STORE AAN DE RUA OSCAR FREIRE HEEFT U ZE IN ALLE SOORTEN EN MATEN. R UA OSCAR FREIRE, 1116 – JARDINS

een ware beleving: zo ook de mercado municipal in São Paulo. Struin langs de kraampjes waar groente, fruit en kruiden worden verkocht en laat uw zintuigen prikkelen door het rijke kleurenpalet en de vele geuren.

Op de bovenste verdieping van deze markt vindt u verschillende restaurants. Proef hier een pasteitje van kabeljauw of een rijkelijk met mortadela belegd broodje.

WWW.OPORTALDOMERCADAO.COM.BR

16 | 17

URBAN ENERGY | RIO DE JANEIRO, BRAZILIË | PAULO COELHO

RIO DE JANEIRO

“ Een van mijn favoriete plaatsen op aarde is Rio de Janeiro, waar ik ben geboren. Altijd als ik hier weer ben, voel ik me sterk verbonden met mijn roots. Rio de Janeiro is een stad van uitersten. Alles kun je hier vinden: armoede, extreme rijkdom, de zee en de bergen. Je ziet zwarte mensen en er wonen blanke mensen. Wandelend langs het strand van Copacabana zie ik de gedaantewisselingen die de stad in één dag kan ondergaan. Het licht, de mensen, het weer. Dan ruik ik de zee waarvan de geur me terugbrengt naar een prachtige plaats in mijn gedachten.” PAULO COELHO, BRAZILIAANS AUTEUR.

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

18 | 19

URBAN ENERGY | LATIJNS-AMERIKA | 4X FIËSTA

4X FIËSTA

CARNAVAL, ARUBA

PRAALWAGENS EN MUZIEK

Denken wij als Brabanders goed carnaval te kunnen vieren, op Aruba pakken ze het pas echt grondig aan. Op ‘One Happy Island’ trekken ze er maar liefst een maand voor uit. Hier wordt u getrakteerd op een groot spektakel vol kleur, muziek en parades met schitterende kostuums en praalwagens. WANNEER: IEDER JAAR ROND FEBRUARI, MAART

Feestvieren zit de Latijns-Amerikanen in het bloed. Feesten en festivals zijn hier tot kunst verheven.

2 1 DÍA DE LOS MUERTOS, MEXICO-STAD, MEXICO

LEVEN EN DOOD

Tijdens deze eeuwenoude traditie komen de doden voor even terug uit hun graf om feest te vieren met de levenden. Dit gaat gepaard met veel eten, drinken, muziek en dansen. Graven worden versierd, er wordt op het kerkhof gedanst, men maakt en eet pan de muerto (dodenbrood) en mensen schminken zichzelf als skelet. De grote parade in Mexico-stad bestaat uit prachtige praalwagens en verklede mensen. Alles in het teken van de Día de los Muertos. Een geweldige ervaring. WANNEER: IEDER JAAR OP 1 EN 2 NOVEMBER SAPA PANA MAGAZINE

CULINAIR FESTIVAL IN LIMA, PERU

CULINAIR GENOT

3

Wie van goed eten houdt, bezoekt Lima, de culinaire hoofdstad, tijdens het grootste foodfestival van Zuid-Amerika: Mistura. Gerenommeerde koks en lokale boeren vanuit alle regio’s van Peru komen hier bij elkaar om de veelzijdige keuken van Peru te vieren. Geniet hier, tussen de Peruanen, van de klassieke gerechten die deze gastronomie tot een van de meest opvallende ter wereld heeft gemaakt. WANNEER: IEDER JAAR ROND SEPTEMBER, OKTOBER

4 SEMANA SANTA IN ANTIGUA, GUATEMALA

INDRUKWEKKENDE PROCESSIES Tijdens Semana Santa (de week voor Pasen) worden

in heel Latijns-Amerika indrukwekkende processies gehouden. Op houten platforms worden grote houten beelden van Christus en Maria door de straten gedragen.

Wat Antigua zo bijzonder maakt, zijn de kleurrijke tapijten gemaakt van zaagsel, bloemen en zand. Deze worden gemaakt door de bevolking van Antigua en zorgen voor een kleurrijk randje tijdens de dramatische en indrukwekkende optochten. WANNEER: DE WEEK VOOR PASEN

20 | 21

CHAPTER 2

COASTS +FORESTS

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

CAMBUTAL BEACH, CAMBUTAL, PANAMA

22 | 23

COASTS AND FORESTS | SURINAME | ONDERWEG

SURINAME We zijn geland op de luchthaven van Zanderij. Als de vliegtuigdeuren open­gaan en we het vliegtuig via de trap verlaten, slaat de klamme warmte zich als een deken om ons heen. Met de warme lucht komen de zoete geuren van tropisch fruit, bloemen en kruiden mee. We zijn in Suriname. TEKST EN FOTOGRAFIE _ JOHAN VAN RIJSWIJCK

O

nderweg naar de hoofdstad Paramaribo kruisen we straten als Vredelust en Welgedacht; de namen doen ons denken aan het Nederland van lang vervlogen tijden.

Langs de kant van de weg gonst het van de bedrijvigheid die toeneemt naarmate we dichter bij Paramaribo komen. De houten huizen die de weg markeren worden omringd door het altijd aanwezige groen van de jungle.

WERELDERFGOED

Tot aan 1975 hoorde Suriname bij het Koninkrijk der Nederlanden. Door slavenhandel kwamen mensen uit alle windstreken in dit stukje tropisch regenwoud terecht. Creolen, Hindoestanen en Javanen

SAPA PANA MAGAZINE

VAN ONBEKENDE PAREL NAAR BEMIND PARADIJS

werden op de plantages te werk gesteld. Chinezen en Europeanen kwamen daarna als contractarbeiders.

Uit al die uiteenlopende culturen ontstond de bonte smeltkroes die het huidige Suriname kenmerkt. De oorspronkelijke culturen zijn weliswaar overeind gebleven, maar bepaalde tradities en gebruiken hebben zich met elkaar vermengd. Het hart van dit bonte geuren- en kleurenpalet wordt gevormd door Paramaribo, dat eigenlijk meer aandoet als een timide provinciedorp in de Cariben dan de hoofdstad van een land. Langzaam maar zeker keert in het historisch centrum de grandeur van weleer terug.

Sinds 2002 staat het centrum van Paramaribo op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Dat brengt verplichtingen met zich mee: het land is verplicht om de vervallen staat van de gebouwen aan te pakken.

ROOD-GELE ARA’S

Het grootste deel van de ongeveer 500.000 inwoners leeft in en rondom Paramaribo. De overige Surinamers wonen in het noorden en aan de bovenloop van de Suriname Rivier. De rest van het land, dat ongeveer vijf keer groter is dan Nederland, is vrijwel verstoken van menselijke activiteit. Wij wilden die ongerepte natuur weleens ervaren. Daarom lieten we de stad achter ons en reisden door het oneindige groen van het regenwoud, door de Surinamers

lief­k ozend ‘het bos’ genoemd. Een klein vliegtuigje bracht ons van het vliegveld naar het hart van de jungle. Die jungle ziet er van bovenaf trouwens uit als een onmetelijke stronk broccoli.

Ons resort, het Kabalebo Nature Resort, ligt ruim 250 kilometer van de bewoonde wereld. Zeg maar twee weken varen in de korjaal die wij gebruiken om de vele waterwegen rondom de lodge te verkennen.

Zwermen felrood-gele ara’s vliegen boven ons hoofd en groepen apen verstoppen zich opzichtig in de struiken aan de waterkant. Het is alsof we een rondleiding krijgen door de Hof van Eden. Het paradijs bestaat en het heet Kabalebo!

MONUMENT TER NAGEDACHTENIS AAN DE EERSTE JAVANEN IN SURINAME

REPUBLIEK SURINAME

Hoofdstad: Paramaribo Aantal inwoners: 591.919 Oppervlakte: 163.820 km2 Taal: Nederlands Valuta: Surinaamse dollar Tijdsverschil: 5 uur vroeger dan in Nederland Beste reistijd: hele jaar door

DE BLAUWGELE ARA BIJ HET KABALEBO NATURE RESORT

Paramaribo lijkt meer een provinciedorp dan een hoofdstad 24 | 25

COASTS AND FORESTS | MASHPI LODGE | INTERVIEW

5 VRAGEN AAN ROQUE SEVILLA

Uniek nevelwoud op 2 uur van Quito Roque Sevilla is een echte natuurliefhebber. Daarom houdt hij zich al zijn hele leven bezig met het behoud van de rijke flora en fauna van zijn geboorteland Ecuador. In zijn kleinschalige lodge, middenin de weelderige jungle van het Masphi bos, op maar tweeënhalf uur rijden van hoofdstad Quito, deelt hij die liefde graag met zijn gasten.

SAPA PANA MAGAZINE

MASHPI LODGE, ECUADOR WWW.MASHPILODGE.COM 0°09’58.2”N 78°52’39.2”W DE MASHPI LODGE IS EEN MOOIE KLEINSCHALIGE ‘JUNGLELODGE’ VOOR DE ECHTE NATUURLIEFHEBBER. IN DE DIRECTE OMGEVING VINDT U ONDER ANDERE BIJZONDERE BOOM- EN PLANTSOORTEN EN WEL MEER DAN 500 SOORTEN VOGELS!

ROQUE SEVILLA

DE MASHPI KIKKER

3

Wat maakt de Mashpi lodge zo uniek? “De lodge bestaat voornamelijk uit glas, zodat alle gasten in nauw contact met dit ongelooflijke bos staan. We hebben de accommodatie en de omgeving door de jaren heen op natuurlijke wijze verder ontwikkeld.

Aan de buitenkant gaat de lodge op in de omgeving en de inrichting is minimalistisch en in aardetinten.

Verder hebben we boomtoppaden aangelegd en begeleiden onze gidsen gasten over natuurlijke wandelpaden en langs watervallen. Door die wandelingen laten bijzondere planten en bomen, meer dan 500 soorten vogels, apen en, als u geluk heeft, poema’s zich makkelijker ontdekken.”

4

Natuurbehoud is belangrijk, maar hoe zorg je daarvoor? “Doordat onze gidsen de gasten dagelijks

tussen het nevelwoud en het tropisch regenwoud in. Dit zorgt voor een bijzonder samenspel van de natuur. Overal waar je kijkt zie je gevarieerd, verrassend en felgekleurd dierenleven. De locatie van het hotel is dus de sleutel tot een ultieme ervaring in een gevarieerd natuurgebied.”

meenemen naar de meest bijzondere plekjes van het nevel- en regenwoud kunnen ze het gebied goed in de gaten houden. Naast het hotel bestieren we een onderzoekscentrum waardoor we de laatste jaren al veel dingen over het bos te weten zijn gekomen.

Neem de Mashpi kikker, deze kikkersoort hebben we een jaar geleden ontdekt. Door de combinatie van hotel en onderzoekscentrum kunnen we onze gasten deze bijzondere soorten direct laten zien.”

2

5

1

Waarom is de omgeving van de Mashpi lodge zo speciaal? Roque: “De Masphi lodge ligt precies

Hoe ben je hier terechtgekomen? “Ik wist dat dit specifieke stuk bos bedreigd werd en om dit te voorkomen heb ik het in 2000 gekocht. Pas later, toen ik mijn familie en vrienden meenam naar dit gebied en bleek dat zij helemaal weg waren van deze plaats, heb ik besloten dat ik hier iets mee moest doen. Het resultaat was de Mashpi lodge.”

Hoe ziet de toekomst van de Mashpi lodge en Ecuador er volgens jou uit? “Mashpi is een prima

voorbeeld van de enorme potentie die Ecuador bezit.

We kunnen zoveel doen om de ecosystemen in ons land te behouden. Deze plaatsen moeten beschermd worden. Dat is in het belang van natuur en toerisme.

Als we in staat zijn om prioriteit te geven aan deze twee aspecten, dan ben ik er zeker van dat Ecuador, voor de echte natuurliefhebber, een van de meest aantrekkelijke landen ter wereld is!”

26 | 27

COASTS AND FORESTS | GALAPAGOS EILANDEN | HAUGAN CRUISES

M/C PETREL IS EEN VAN DE DRIE SCHEPEN UIT DE VLOOT VAN HAUGAN CRUISES

DE MANNELIJKE FREGATVOGEL MAAKT INDRUK MET ZIJN KEELZAK

CRUISEN DOOR DE GALAPAGOS

Nooit hoorden de eilanden van de Galapagosarchipel bij het vasteland.

Daaraan danken ze hun unieke flora en fauna. De dieren die er leven, leven uitsluitend hier en zijn niet bang voor de mens. Dat levert geweldige, ontroerende ontmoetingen op. De drie kleinschalige, comfortabele catamarans van Haugan Cruises varen al jaren door deze archipel. Vaart u mee?

SAPA PANA MAGAZINE

HAUGAN CRUISES GALAPAGOS EILANDEN, ECUADOR WWW.HAUGANCRUISES.COM 0°44’32.7”S 90°18’34.9”W DE GALAPAGOSARCHIPEL, MET ZEKER 128 EILANDEN, LIGT OP CIRCA 1000 KILOMETER TEN WESTEN VAN HET VASTELAND VAN ECUADOR. EEN GALAPAGOS CRUISE IS EEN ‘MUST’ WANNEER U DEZE ARCHIPEL BEZOEKT.

N

iemand vergeet zijn reis naar de Galapagoseilanden, daarvoor zijn ze te bijzonder. Kjetil Haugan, eigenaar van Haugan Cruises, is nog steeds enthousiast. “Het meest bijzonder aan de Galapagos vind ik de harmonie tussen mens, dier en natuur. Er kan zomaar een nieuwsgierige zeeleeuw op je af komen zwemmen terwijl je snorkelt. Wat voel je je nederig als je oog in oog staat met een gigantische landschildpad. En het vrolijke spel van de fregatvogel die zijn felrode keelzak opblaast om indruk te maken op een vrouwtje gaat gewoon door in jouw aanwezigheid.”

UNIEKE ERVARING

Wat Kjetil zelf heeft meegemaakt, gunt hij zijn gasten ook. Samen met de bemanning van zijn cruiseschepen, de M/C Ocean Spray, M/C Petrel en de M/C Camila, doet hij er alles aan om van uw Galapagoscruise een once in a lifetime ervaring te maken. Daarom zet hij de beste, relatief kleine schepen in, krijgt u persoonlijke aandacht en bent u verzekerd van uitstekende kwaliteit. Aan boord van een Haugan-schip komt u niets tekort.

LA SELVA JUNGLE LODGE

CRUISEN VOLGENS KJETIL

“Uitkijkend over een van de eilanden, geniet u van een uitgebreid ontbijt. Elk eiland is anders, dus het landschap kan variëren van zwart, vulkanisch gesteente tot witte zandstranden. U zoekt samen met de gids naar bijzonder dierenleven, zowel op het land als in het water. Als u twee eilanden heeft bezocht, komt u terug aan boord. Stap in de jacuzzi, neem een drankje op het zonnedek en geniet daarna van een uitstekend diner. ’s Avonds vertelt de gids u in de lounge over het ontstaan van de eilanden. U sluit de

avond af met een heerlijke cocktail aan de bar. U ziet het: wij combineren het avontuur van de Galapagos met de luxe van een aangenaam en comfortabel verblijf.”

JUNGLEGELUID

Niet alleen de Galapagosarchipel, waar zijn schepen varen en hij een accommodatie bezit, heeft het hart van Kjetil gestolen. Hij is verliefd op Ecuador en de bijzondere natuur van dat land. Daarom bezit hij eveneens een ecolodge in de Ecuadoraanse Amazone. Hier, op La Selva, is hij het liefst. “Ik vind de Galapagoseilanden heel speciaal, maar niets kan

U kijkt in de ogen van een gigantische landschildpad

LANDSCHILDPADDEN KUNNEN MEER DAN HONDERD JAAR OUD WORDEN

tippen aan de Amazone. Zes jaar geleden kwam ik hier voor het eerst. Ik snapte meteen waarom de eerste eigenaar deze overweldigende plaats uitkoos.

La Selva staat voor mij voor vrede, voor weg zijn uit het drukke dagelijks leven. De geluiden van de jungle zijn heel rustgevend.”

28 | 29

COASTS AND FORESTS | NUQUI_COLOMBIA | ONDERWEG

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

The beach

In het Colombiaanse departement Chocรณ zijn de toeristische faciliteiten nog een beetje onderontwikkeld.

Is dat erg? Ware luxe is een leeg strand, met duikelende walvissen aan de horizon. TEKST EN FOTOGRAFIE _ JURRIAAN TEULINGS

30 | 31

COASTS AND FORESTS | NUQUI_COLOMBIA | ONDERWEG LA JOVISEÑA BUNGALOW

DE TUIN VAN LA JOVISEÑA

OP ZOEK NAAR DE INDRUKWEKKENDE BULTRUGWALVIS DIE BEKEND STAAT OM ZIJN SPECTACULAIRE SPRONGEN

SAPA PANA MAGAZINE

H

et vliegtuigje vanuit Medellín is amper een kwartier onderweg als onder ons het Andesgebergte in een uitgestrekte jungle uitloopt. Het groen reikt in alle richtingen, zo ver het oog kan zien. Pas als het blauw van de Stille Oceaan zich aandient, zetten we de daling in naar het kustplaatsje Nuquí. Na een grote bocht over het schitterende water scheren we zo vlak over het oerwoud dat ik de rode bloemen in het bladerdak bijna kan aanraken.

Tussen de airstrip en de terminal lopen kippen. Een man houdt mijn naambordje omhoog, en na een handdruk draagt hij mijn koffer naar een bootje dat even buiten het vliegveld ligt te wachten. Even later varen we de oceaan op, langs de kust zuidwaarts, naar ecolodge La Joviseña. Daar krijg ik een eigen hutje met een dak van palmbladeren toegewezen dat grenst aan een weelderige tuin vol hibiscusbloemen en papaja­ bomen. Aan de veranda hangt een uitnodigende hangmat. Er zit geen slot op de deur. Niet nodig.

TIENTALLEN PELIKANEN

Het strand is fabelachtig en vol leven. Bij hoogtij lijkt de jungle er zo de oceaan in te tuimelen. Met de branding op de hielen slalom ik er tussen kokospalmen en grote rotspartijen. De hoogste rotsen zijn uitkijkposten voor tientallen pelikanen. Honderden rode krabbetjes en heremietkreeftjes dribbelen over het mokkakleurige zand. Mensen zijn schaars. In het kleine uur dat ik zuidwaarts wandel kom ik alleen twee kinderen tegen; een jongen en een meisje van een jaar of acht. Samen beklimmen we een rots en spotten een school dolfijnen die zo dicht langs de kust zwemt, dat we ze in de ogen kunnen kijken.

Vlak na zonsondergang klinkt er een bel voor het gezamenlijke diner. We eten de vangst van de dag met rijst en gefrituurde bakbananen. Klokslag tien uur wordt de elektriciteit afgesloten. Het overvalt me; ik lig op dat moment nog in mijn hangmat een boekje te lezen. Als mijn ogen aan het donker zijn gewend loop ik naar het strand om de hemel te bewonderen.

In de zwoele tropennacht heeft deze iets stroperigs, waardoor de sterren als de bubbels van een lavalamp over de Melkweg lijken te dobberen.

OMRINGD DOOR BULTRUGGEN

De volgende dag maak ik een lange wandeltocht door de stromende regen. Deze regio is een van de natste op aarde. Toch is het strand zelfs onder de grijze

regenwolken nog prachtig. Ik trek urenlang langs volledig verlaten baaien en overwoekerde schiereilanden; klauter over omgevallen woudreuzen en dramatische rotspartijen. Ik ben al snel zo doorweekt dat ik de moeite niet meer neem om mijn schoenen uit te trekken om een riviertje te doorkruisen.

De regen stopt, zodat ik de laatste uren van de dag kan doorbrengen in een bootje op zee om de walvissen van dichtbij mee te maken. Het is even zoeken, maar na een uur zijn we ineens omringd door bultruggen.

Hun vinnen zijn vol littekens van de lange migraties tussen deze equatoriale wateren en die van Antarctica.

NATUURLIJKE WHIRLPOOL

’s Avonds raak ik in gesprek met Carlos, een camera­regisseur uit Bogota die zo familiair met het personeel omging dat ik even dacht dat hij de eigenaar was. Maar nee, zo vertelt hij, de eigenaar is Maximiliano, een tachtiger wiens acht kinderen en kleinkinderen de lodge en de omringende stukken land beheren. Het blijkt dat ook Carlos hier zijn paradijs gevonden heeft, sinds hij twintig jaar geleden door een storm gedwongen werd om de nacht in Nuquí door te brengen. Sindsdien is hij hier zo vaak hij maar kan. Zelfs aan het begin van de eeuw, toen de guerrilla’s en paramilitairen het hier extreem onveilig maakten, bleef hij komen. “Alles is hier aan het veran-

JURRIAAN TEULINGS

Functie/beroep: reisjournalist Favoriete land: Colombia Nr. 1 op bucketlist: Nicaragua

Er zit geen slot op de deur van mijn hutje. Niet nodig deren, voel je dat ook? Nu de oorlog voorbij is, moet men hier wennen aan toerisme.”

Hij nodigt me uit om hem de volgende middag met twee van zijn vrienden, filmproducenten uit Frankrijk, te vergezellen op een boottochtje door de jungle in de buurt van Joví, het dorpje net ten noorden van La Joviseña. De ondiepe rivier wordt bevaren in een chingo, een wiebelig bootje dat in feite niet meer dan een uitgeholde boomstam is. Een slanke gespierde jongen voorop stuwt ons behendig met een stok door een paar stroomversnellingen. We varen een zijriviertje met kristalhelder water op, totdat het zo ondiep is dat we verder moeten lopen, met het stromende water langs de enkels. Zo waden we in een kwartiertje naar de plaats waar het riviertje met veel exotische pracht over twee grote rotsen heen duikelt – een waterval van twee verdiepingen. De onderste rots 32 | 33

COASTS AND FORESTS | NUQUI_COLOMBIA | ONDERWEG

Het riviertje duikelt met veel exotische pracht over twee grote rotsen heen NUQUÍ

Nuqui is een gemeente in het westen van Colombia Aantal inwoners: 6.295 Oppervlakte: 956 km2 Taal: Spaans Valuta: Colombiaanse peso Tijdsverschil: 6 uur in de winter en 7 uur in de zomer vroeger dan in Nederland Beste reistijd: juni - oktober

is een meter of vier hoog. Langs de ene kant ervan raast de waterval door een geul die net wijd genoeg is om in te gaan staan voor een verkoelende douche.

Over het midden van de rots loopt een grof uitgehouwen trappetje met aan weerszijden twee touwen waaraan we ons voorzichtig optrekken naar de tweede verdieping van de bovenste waterval. Hier heeft het vallende water een kleine, maar diepe whirlpool uit de rotsen geslepen. Een voor een springen we er met volle overgave in. Het is een soort wasmachine: het kolkende water trekt ons beurtelings onder de waterval voor een korte watermassage, om ons aan de andere kant weer uit te spuwen voor het volgende rondje. Precies wat je verwacht van een tropisch zwemparadijs.

VERDWENEN LEGUANEN

We keren net op tijd terug voor de walvistour van die middag. Dit keer trakteert een van de reuzen ons op een bijzonder moment, door met zijn kop in plaats van de gebruikelijke staart boven de golven op te duiken. Even denken we dat het beest de fotogenieke sprong gaat maken waarmee de bestemming op toeristische posters wordt aangeprezen. Maar het blijft bij de teaser. Die levert overigens nog steeds een prachtig schouwspel op in het late middaglicht, met de groene onbewoonde kust op de achtergrond.

Tijdens het avondeten spreek ik met Carlos over het toerisme dat komen gaat. Hij hoopt dat het zich hier duurzaam zal ontwikkelen, zowel voor de natuur als de lokale bevolking. Zelf heeft hij plannen voor

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

NAAR VERLUIDT IS DIT OUDE VLIEGTUIG BIJ HET VLIEGVELD VAN NUQUÍ ACHTERGELATEN DOOR DRUGSKOERIERS

een beschermde broedplaats voor leguanen. Daar wemelde het hier vroeger van, maar ze zijn nagenoeg verdwenen door de toenemende aanwezigheid van honden die hun eieren opeten. “Het is een gevoelig onderwerp. De mensen hier zijn erg dol op hun honden.”

Na het toetje gaat een fles vinete open: een troebele moonshine van suikerriet die door de lokale bevolking wordt gestookt, en op smaak wordt gebracht met kaneel, kruidnagel en vanille. Het smaakt prima, maar op het derde glas volgt een knallende koppijn.

Daar weet Carlos wel wat op: een nachtelijke duik in de branding. Hij instrueert me om zo licht mogelijke kleding aan te trekken. Als we even later in het pikdonker in de branding staan zie ik waarom: lichtgevende algen hechten zich aan mijn T-shirt en ik licht op als een kerstboom. Dan opent het wolkendek zich boven ons en geeft het sterrendak nog eens prijs.

Tussen het getwinkel van de branding en de hemel is de magie compleet.

AQUA EXPEDITIONS | AMAZONE | PERU

In het hart van de Amazone

U

vaart met de Aria Amazon over de Amazone door een wereld van felgekleurde vogels, speelse apen, sierlijke haviken en miljoenen vlinders. Uw ruime suite met grote raampartijen lijkt op te gaan in deze bijzondere omgeving.

Het koffiearoma vult de ruimte en een uitgebreid ontbijt staat voor u klaar. Langzaam dringt tot u door dat niet veel mensen u voor zijn geweest. Sterker nog: u bent een van de weinige wereldreizigers die het afgelegen Samiria-reservaat bezoekt.

Het wemelt hier van het leven en slechts een klein deel ervan is van menselijke aard. Een dag vol nieuwe ontdekkingen breekt aan.

AQUA EXPEDITIONS PACAYA SAMIRIA RESERVE, AMAZONE, PERU WWW.AQUAEXPEDITIONS.COM 5°11’29.5”S 74°35’58.8”W

34 | 35

COASTS AND FORESTS | NICARAGUA | ONDERWEG

OPKOMEND NICARAGUA

Jan Strik weet het zeker. De toekomst van Nicaragua ziet er zonnig uit. Hij is Sapa Pana Travel-partner en werd jaren geleden verliefd op het land. Volgens hem staat Nicaragua pas aan het begin van de toeristische ontwikkeling.

DE WITTE KATHEDRAAL IN LEÓN

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

T

oen Jan Strik Internationale Studies aan de Hogeschool van Utrecht studeerde, besloot hij stage te gaan lopen bij de sandinistische krant Barricada. Dat was zijn eerste kennismaking met Nicaragua. Tijdens zijn vervolgstudie ging hij voor de tweede keer. Ditmaal om aan de universiteit van Managua te studeren. “Toen ik die studie had afgerond, bleek dat de liefde tussen mij en Nicaragua dieper zat. In 2002 keerde ik op de bonnefooi terug.

Ik zou wel zien wat het land me zou brengen.”

Nu heeft hij er een succesvol lokaal agentschap. “Dat is niet altijd eenvoudig geweest. Toen ik er aankwam had ik al contact gelegd met een Nederlandse reis­ organisatie waarvoor ik af en toe reizen begeleidde.

Op een gegeven moment bleek dat de lokale organisatie zijn zaakjes niet op orde had. Mijn Nederlandse contact zocht een alternatief. Toen besloot ik zelf maar een offerte te maken. Tot mijn stomme ver­bazing werd die goedgekeurd. Ik kon aan de slag.”

ONBEKEND LÉON

Hoewel het al populaire Granada meer voor de hand lag, vestigde hij zich in Léon. Daar zaten nog geen toeristische bureaus. Dat bleek echter niet zonder reden. Het toerisme in Nicaragua stond vijf­tien jaar geleden nog echt in de kinderschoenen. Granada oefende als toeristische trekpleister verreweg de meeste aantrekkingskracht uit op buitenlandse

toeristen en veel verder kwam men niet. León had zeker potentie, maar destijds was er nog niemand in geïnteresseerd.

Langzaam maar zeker begon het toerisme te groeien.

Vooral reizigers uit de VS en Europa wisten de weg naar Nicaragua meer en meer te vinden. Daardoor ontstond een toeristische infrastructuur: de mooie, nieuwe hotels konden zich meten met internationale standaarden. Jan Strik en zijn bedrijf profiteerden hiervan.

IDYLLISCHE KUSTLIJN

Dat het toerisme nu pas begint aan te trekken, komt volgens Jan omdat Nicaragua jarenlang als onveilig land te boek stond. Tegenwoordig is het juist een van de veiligste landen van Midden-Amerika. De infrastructuur is prima en rijden met een huurauto kan hier uitstekend. Het heeft dezelfde natuur als buurland Costa Rica. Zo is Nicaragua rijk aan prachtige vulkanen, nevelwouden en laaglandjungle.

Het heeft zowel aan de Caribische- als Pacifische kust een idyllische kustlijn. Bovendien vindt u hier twee van de mooiste historische steden van het Latijns-Amerikaanse continent: Granada en León. Jan: “Ik ben even van plan geweest om ook andere landen aan te bieden, maar ik heb besloten me te concentreren op Nicaragua en om daar de verdieping in te zoeken. Ik ben blij dat ik deze afweging heb gemaakt.”

NICARAGUA

Hoofdstad: Managua Aantal inwoners: 6.025.951 Oppervlakte: 130.373 km² Taal: Spaans Valuta: Córdoba Tijdsverschil: 6 uur vroeger dan in Nederland Beste reistijd: hele jaar door

JAN STRIK

Nicaragua heeft maar liefst twee kustlijnen HET LAND VAN MEREN EN VULKANEN

OUDE CENTRUM VAN MANAGUA

36 | 37

GRUPO ISLITA | COSTA RICA | OVERNACHTEN PUNTA ISLITA

De gouden driehoek EL SILENCIO

C

osta Rica is beroemd om zijn natuur én hoogwaardige hotels, zoals die van Grupo Islita.

Tussen smaragdgroene heuvels met uitzicht op de oceaan ligt hotel Punta Islita. Geniet vanuit uw suite met eigen terras, jacuzzi en hangmat van deze betoverende plaats. Of maak een natuurwandeling.

Lodge & Spa El Silencio is omringd door kwinkelerende vogels. Ontspan in de spa met uitzicht over het tropische nevelwoud en geniet daarna van een traditioneel Costa Ricaans diner.

Op Isla Chiquita vindt u een comfortabele glamping speciaal voor reizigers die op zoek zijn naar strand, oceaan en avontuur en de eenvoud van het leven.

GRUPO ISLITA PUNTA ISLITA, EL SILENCIO, ISLA CHIQUITA COSTA RICA WWW.GRUPOISLITA.COM

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

ISLA CHIQUITA

COASTS AND FORESTS | LATIJNS-AMERIKA | WIST U DAT

...

...

er tussen november en maart tussen de 60 en 100 miljoen monarchvlinders in Mexico over­ winteren? Ze komen in grote groepen vanuit Canada aanvliegen.

Tijdens de acht maanden durende reis ontstaan vier nieuwe generaties vlinders die op de heuvels van Michoacán, nabij Mexico-stad, samenkomen. De migratie van de monarchvlinder is een spectaculair fenomeen, dat garant staat voor een bijna surrealistisch schouwspel.

KOLIBRIE, LATIJNS-AMERIKA

de kolibrie de enige vogel ter wereld is die zowel voor- als achteruit kan vliegen? Deze sierlijke, kleine vogel is super­intelligent en kan zich elke bloem herinneren die hij ooit heeft bezocht. De vogeltjes, die in heel Amerika voorkomen (van het noorden tot Vuurland), slaan elke seconde wel 70 tot 200 keer met hun vleugeltjes.

DIEREN IN LATIJNS-AMERIKA

WIST U DAT...

MONARCHVLINDER, MEXICO

...

de aardbeikikker die op Costa Rica voorkomt, maar twee centimeter groot is? Zijn koraalrode voorkant staat in fel contrast tot zijn jeansblauwe achterzijde waardoor het lijkt of hij een spijkerbroek draagt. Zijn bijnaam ligt voor de hand: blue-jeans frog.

...

ORKA’S, PENINSULA VALDES, ARGENTINIË

BLUEJEANS FROG, COSTA RICA

...

de orka’s bij Peninsula Valdes letterlijk het strand op komen?

In de periode tussen februari en april worden de jonge zeeleeuwen geboren. Ze vormen een smakelijke prooi voor de killer whales. Hoewel geen prettig gezicht, is het een bijzonder natuurlijk fenomeen dat nagenoeg uitsluitend in deze Argentijnse regio voorkomt.

WALVISHAAI, BAY OF ISLANDS, HONDURAS

de walvishaai een vis is en geen zoogdier? Hij kan wel tot 18 meter lang worden! En houdt u van een beetje avontuur? Dan is het mogelijk om met deze reuzen te zwemmen. Een van de beste plaatsen hiervoor is Bay of Islands in Honduras. Een prachtig paradijs met hagelwitte stranden en een spectaculaire onderwaterwereld.

38 | 39

CHAPTER 3

REMOTE

SAPA PANA MAGAZINE TRAVEL MAGAZINE

MARBLE CAVES, LAKE GENERAL CARRERA, CHILI

40 | 41

REMOTE | PATAGONIË | OVERNACHTEN

THE SINGULAR PATAGONIA

EEN ARCHITECTONISCH MEESTERWERK Ooit was het een vleeskoelinstallatie, nu is het een

1

architectonisch meesterwerk. De Chileense architect Pedro Kovacic moest zich aan strenge regels houden bij de renovatie van dit pand. De belangrijkste structuren moesten intact blijven. Hoge plafonds en gerestaureerde machines herinneren nog aan de eertijds florerende schapenindustrie. Vanuit iedere kamer heeft u een schitterend uitzicht over het laatste hoop fjord, met de Andes op de achtergrond. Voor een echt spectaculair uitzicht verblijft u in de suite.

Met ramen van wel 16 meter lang, die reiken van de grond tot het plafond, is het uitzicht fenomenaal!

PUERTO NATALES, PAGATONIË, CHILI WWW.THESINGULAR.COM/EN/HOTEL/PATAGONIA 51°41’32.93”S 72°32’00.47”W

PATAGONIË

2X SLAPEN

Het ruige en ongerepte landschap in het zuiden van Latijns-Amerika is adembenemend. Bij deze twee hotels heeft u vanuit uw kamer of suite een fenomenaal uitzicht.

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

2 ARAKUR RESORT & SPA

EEN ONVERGETELIJKE HERINNERING Hotel Arakur biedt de perfecte

balans tussen rust en avontuur. Het is gebouwd op een bergrots boven Ushuaia, de meest zuidelijke stad van de wereld en omringd door natuur.

Vanuit het hotel heeft u een prachtig uitzicht over valleien, bossen, de Vincinguerragletsjer en het Beaglekanaal. Het restaurant staat garant voor hoogtepunten uit de Vuurlandse keuken. Met een verblijf in dit luxueuze en middelgrote, maar toch persoonlijke hotel doet u uzelf een onvergetelijke herinnering cadeau.

USHUAIA, VUURLAND, ARGENTINIË WWW.ARAKUR.COM 54°47’02.0”S 68°15’33.4”W

42 | 43

REMOTE | PATAGONIË_CHILI | SKORPIOS CRUISES

GLETSJERCRUISE IN PATAGONIË Dwars door de zuidelijke ijsvelden van Chileens Patagonië vaart Luis Kochifas, kapitein van de Skorpios III, de unieke en exclusieve Kaweskar-route. En u kunt mee op deze gletsjercruise. Waar enorme gletsjers uitmonden in fjorden en kanalen, waar de meren en rivieren helblauw zijn en waar de eilandjes bevolkt worden door speelse zeeleeuwen en pinguïns.

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

VAAR DWARS DOOR DE ZUIDELIJKE IJSVELDEN

AAN BOORD VAN DE SKORPIOS III WORDT U DOOR KAPITEIN LUIS KOCHIFAS MEEGENOMEN OP EEN ONVERGETELIJK AVONTUUR

BEZOEK INDRUKWEKKENDE GLETSJERS ALS AMALIA EN EL BRUJO

S

inds 1976 neemt de familie Kochifas natuurliefhebbers mee op expeditie naar dit afgelegen en wilde deel van de wereld. Het familiebedrijf is in 1957 opgericht door Constantino Kochifas, de vader van schipper Luis. Destijds had Constantino jaren hard gewerkt als visser. Hij had net genoeg verdiend om een eigen boot te kopen. De eerste jaren werd het schip als vrachtschip gebruikt. Pas 20 jaar later besloot hij over te stappen naar het toerisme.

Zo begon deze pionier in 1976 met de route naar de gletsjers. Hij wilde de schoonheid van het Chileense zuiden aan de wereld laten zien. Zijn persoonlijke favoriet was de San Rafael gletsjer.

HANGENDE GLETSJERS

Nu, vele jaren later, staat zijn zoon Luis aan het roer van de Skorpios lll, een van de twee schepen waarmee de familie de onvergetelijke cruises maakt.

Hij heeft een andere favoriet dan zijn vader: het Calvo Fjord. Luis: “Hier komen wel tien tot twaalf hangende gletsjers op dezelfde plek uit de Patagonische ijskap naar beneden. Dat is een magisch gezicht!”

KLEINE BOOT, GROOT HART

Luis geniet van de omgeving, maar die is niet eens het mooiste onderdeel van zijn werk. “Het gelukkigst ben ik als ik onze gasten leer kennen. Vaak monden die kennismakingen uit in vriendschappen. Ik houd van de familiesfeer die aan boord heerst. Daarom voelen mensen zich snel thuis bij ons. Het komt niet zelden voor dat mensen terugkomen om de reis te herhalen.

Ik zeg vaak: ‘The boat is small, but our heart is big’.”

SKORPIOS CRUISES IJSVELDEN PATAGONIË, CHILI WWW.SKORPIOS.CL 46°22’46.5”S 73°48’25.7”W

EEN GROOT AVONTUUR

De laatste jaren heeft Chili zich weten te ontwikkelen tot een aantrekkelijke bestemming voor toeristen, vooral het zuidelijke deel begint meer bekendheid te verwerven. Volgens Luis heeft Skorpios hierin veel te bieden: “Reizigers zijn op zoek naar de rust en schoonheid die in Chileens Patagonië in overvloed aanwezig zijn. Een cruise met Skorpios is één groot avontuur, maar wel een avontuur waarbij je van rust en stilte kunt genieten.”

44 | 45

REMOTE | CHILI | CARRETERA AUSTRAL

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

Carretera Austral 1240 KM MAJESTEITELIJKE SCHOONHEID

Op de kaart van Zuid-Amerika is het een nietszeggend streepje van noord naar zuid. Maar schijn bedriegt. De Carretera Austral is niet alleen één van de mooiste autoroutes van Latijns-Amerika, ook wereldwijd hoort hij bij de top. Johan van Rijswijck vertelt waarom.

46 | 47

REMOTE | CHILI | CARRETERA AUSTRAL

Johan: “Autorijden is de ultieme wijze om een gebied te ontdekken.

Je bezoekt niet alleen de zogenaamde hoogtepunten, maar hebt tevens de mogelijkheid om daartussen verrassend mooie plekken en interessante ontmoetingen te ervaren. Tijdens een autorit kun je de omgeving letterlijk zien veranderen.”

“I

DE CARRETERA AUSTRAL IS VOOR WEL 60% ONVERHARD

n de 15 jaar dat Sapa Pana Travel bestaat heb ik veel, heel veel met de auto door Latijns-Amerika gereden. Alles bij elkaar schat ik wel zo’n 80.000 kilometer. Dat is ongeveer twee keer de aarde rond.

Het begon toen we in 2008 voor de eerste keer auto’s vanuit Nederland naar Zuid-Amerika verscheepten. Het doel was een route af te leggen vanaf Belém, in het noordoosten van Brazilië, naar Ushuaia, in het zuiden van Argentinië. Vanaf dat moment was ik verkocht. We reden over eindeloze wegen, langs slaperige dorpjes en door spectaculaire landschappen. Sinds die tijd zoek ik altijd nieuwe, onontdekte routes in Latijns-Amerika. Van alle adembenemende routes die ik heb gereden, staat de Chileense Carretera Austral hoog genoteerd.”

GROTENDEELS ONVERHARD

Tot in de jaren zeventig gold Aisén, de tiende regio van Chili, als een ondoordringbaar, bergachtig en ruig gebied. In 1976 wilde dictator Pinochet hier verandering in brengen door de aanleg van de Ruta 7, de latere Carretera Austral. Dat was een gigantische klus.

Het gebied bestond uit vulkanen, meren, fjorden en dichte wouden. Pas in 1996 werd het gehucht Puerto Bungay bereikt. En in 2003 Villa O’Higgins. Daarmee telde de weg 1.240 kilometer. Waarvan meer dan 60 procent onverhard is.

Deze route start in de Chileense havenstad, Puerto Montt. Hier neemt u de Ruta 7 naar het zuiden. Als u de stad verlaat, laat u ook de bewoonde wereld achter u. De weg is niet meer verhard en slingert langs de

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

Stille Oceaan. Al snel komt u aan bij de eerste van de vier veerpontjes die u onderweg tegenkomt. Rijden over de Carretera Austral is als kijken naar een veelgeprezen natuurfilm: de mooiste landschappen trekken aan u voorbij.

CADEAUTJE VOOR CHILI

Ook op Douglas Tompkins, oprichter van buitensportmerk The North Face en kledingmerk Esprit, en zijn vrouw Kris maakte deze omgeving indruk. Avonturier Tompkins reisde in 1968 naar de regio Aisén om de Corcovado vulkaan te beklimmen. In de documentaire 180 Degrees South vertelt hij over deze bijzondere reis. Nadat hij zijn bedrijven had verkocht, keerde hij begin jaren negentig terug naar deze regio. Samen met zijn vrouw kocht hij land op om er natuurgebied van te maken dat hij uiteindelijk als beschermd natuurpark terug wilde geven aan de Chileense overheid.

Aan hem dankt Chili het Pumalín Park en het Corcovado National Park. In het laatste liggen maar liefst 82 meren en wonen poema’s. Hier komen de rivieren Corcovado en Tictoc uit in de Golf van Corcovado; een uitzonderlijk leefgebied van kustvogels, pinguïns, zeeleeuwen en blauwe vinvissen.

Douglas Tompkins overleed in 2015 door een kajak­ ongeluk. In februari 2018 schonk zijn echtgenote de 400.000 hectare natuurgebied aan de Chileense regering.

GIDSENDE DOLFIJNEN

U rijdt verder over de Carretera Austral. Nadat u het Reloncavi fjord bent overgestoken, loopt de weg door

Het is alsof je door een natuurfilm rijdt

AANLEGSTEIGER VAN DE MÍTICO PUELO LODGE

48 | 49

REMOTE | CHILI | CARRETERA AUSTRAL

CARRETERA AUSTRAL

De Chileense Ruta 7, beter bekend als de Carretera Austral, is zonder twijfel één van de mooiste autoroutes ter wereld. Rijd door een ongerept, ruig en bovenal spectaculair landschap in het uiterste zuiden van Chili.

een dicht bos. Af en toe laat de besneeuwde top van de Apagado vulkaan zich zien. Weer gaat u aan boord van een veerboot. Met wat geluk, mooi weer bijvoorbeeld, ziet u de besneeuwde bergtoppen uitsteken boven het dichte woud. Het komt zelfs voor dat dolfijnen de boot door het water gidsen. De Carretera Austral slingert eigenlijk van nationaal park naar nationaal park. In totaal rijdt u door vijf parken en drie natuurreservaten die elk op hun eigen manier adembenemend mooi zijn.

Hoewel u door één van de meest ruige en dun bevolkte delen van Zuid-Amerika rijdt, komt u toch af

De Carretera Austral slingert van Nationaal Park naar Nationaal Park en toe een dorpje tegen waar u proviand kunt kopen of kunt tanken. Misschien is de lokale bevolking wel in voor een praatje.

Als u over de helft van de route bent, bereikt u Coyhaique. Deze stad is met 60.000 inwoners het centrum van de regio. Eromheen meanderen de rivieren Simpson en Coyhaique door een weidse vallei. In het voorjaar staan hier de lupines vol in bloei. Als een zee van paars, geel en groen strekken de bloemenvelden zich voor u uit.

Verder naar het zuiden wordt de omgeving ruig en rotsachtig. Als u bij het nationale reservaat Cerro Castillo bent, is Ruta 7 niet meer dan een zeer smalle zandweg door een dicht woud. Even verderop wijken de bomen om u uitzicht te geven op General Carrera.

Een van de grootste meren van Zuid-Amerika dat op

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

de grens tussen Chili en Argentinië ligt. Argentijnen noemen dit meer trouwens Buenos Aires. Het wordt gevoed door gletsjers die zich vanaf de toppen van de Andes een weg banen. Via de Baker rivier wordt het overtollige water afgevoerd naar de Stille Oceaan.

Het is een aanrader om met een bootje een kijkje te nemen bij de grotformatie in het meer.

VARKENSSNUITSKUNK

Als u toch in Patagonië bent, kunt u net zo goed even langs bij de majestueuze Perito Morenogletsjer. Voor deze Argentijnse gigant verlaat u de Carretera en rijdt u via de Argentijnse Ruta 40 door de pampas. De gletsjer komt uit in een ijsveld met zestig meter dik ijs over een breedte van vijf kilometer.

Daarna gaat u terug naar Chili voor het Nationaal Park Torres del Paine. Dit granieten massief en het omringende landschap staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Er leven poema’s, de Chileense varkenssnuitskunk voelt zich er thuis en de machtige Andescondor vliegt er dwars doorheen. Het is een indrukwekkende afsluiting van een reis door een duizelingwekkend decor dat u langs eindeloze en ongerepte landschappen voert.

Johan: “De Carretera Austral, letterlijk ‘weg naar het zuiden’, is op de kaart misschien niets meer dan een nietszeggend streepje van noord naar zuid, voor mij is het veel meer. Wat mij betreft is deze route niet alleen één van de mooiste autoroutes van Latijns-Amerika, hij hoort ook wereldwijd tot de top.”

REMOTE | LATIJNS-AMERIKA | AUTOROUTES

PER AUTO DOOR LATIJNS-AMERIKA

Vierbaansweg en haarspeldbocht Latijns-Amerika is een fantastisch continent om met de auto te ontdekken. De afstanden zijn er eindeloos en de wegen dus ook. Terwijl u achter het stuur zit, trekken de meest uiteenlopende landschappen en culturen als een film aan u voorbij. Wij selecteerden drie legendarische trajecten.

PANAMERICANA

RUTA 40

Niet alleen is de Argentijnse Ruta 40 met zijn ruim 5000 kilometer de langste autoroute van Argentinië, het is ook één van de langste autoroutes ter wereld.

De weg begint in het uiterste noordwesten van Argentinië, niet ver van de Boliviaanse grens, en loopt via de Andes naar het zuiden, waar hij afbuigt over de pampa’s naar Rio Gallegos, een Argentijnse havenplaats aan de Atlantische kust. Wees voorbereid op haarspeldbochten, wijnstreken en de Patagonische steppe.

De Panamericana is een netwerk van wegen dat de uiteinden van de continenten van Noord-Amerika en Zuid-Amerika met elkaar verbindt.

Deze route loopt door maar liefst 13 Latijns-Amerikaanse landen. Soms rijdt u over een vierbaansweg en soms is de weg niet meer dan een karrenspoor.

DE BRAZILIAANSE COSTA VERDE

São Paulo en Rio de Janeiro zijn twee van de grootste en meest bruisende steden van Latijns-Amerika. Wat veel mensen niet weten, is dat daartussen een bijzonder mooie autoroute ligt. Via Mogi das Cruces en Bertioga bereikt u de BR-101. Deze weg slingert helemaal via de kust naar Rio de Janeiro. Deze kustlijn bestaat uit door het regenwoud van Mata Atlantica overwoekerde heuvels die in de Atlantische Oceaan lijken te verdwijnen en wordt af en toe onderbroken door dromerige baaien en okergeel gekleurde stranden.

LATINAMERICAR

Voor de meest ultieme autoritten in Latijns-Amerika, check onze nieuwe website: www.LatinAmeriCar.com 50 | 51

REMOTE | PATAGONIË | 4X DOEN

+

PROEF DE CALAFATE SOUR DE CALAFATE SOUR IS DE ZUIDELIJKE VARIANT VAN DE BEKENDERE PISCO SOUR UIT CHILI. DEZE COCKTAIL WORDT GEMAAKT MET EEN LIKEUR VAN DE CALAFATEBES DIE ZO BEROEMD IS, DAT ER EEN PLAATS NAAR IS VERNOEMD: EL CALAFATE.

IN HET ZUIDEN

4X DOEN

Patagonië en Vuurland staan bekend om hun ruige en uitgestrekte landschappen. U kunt er prachtig wandelen en heerlijk autorijden.

Maar dat is niet het enige.

PINGUÏNS IN VUURLAND

DIVERS DIERENLEVEN In het uiterste zuiden van het continent

1 IJSHIKE OP DE PERITO MORENO GLETSJER

IJSWANDELEN

In Patagonië bevindt zich een van de meest spectaculaire gletsjers ter wereld. De Perito Moreno. Deze indrukwekkende ijsmuur van 70 meter hoog en enkele kilometers breed, is één van de weinige gletsjers ter wereld die nog steeds in omvang toeneemt. Een spectaculaire manier om meer van deze gletsjer te zien is door een voettocht over de enorme ijsmassa te maken. Onder begeleiding van een gids en met klimijzers aan uw voeten maakt u een onvergetelijke wandeling en geniet u van de omgeving.

Een fantastische ervaring!

NATIONAAL PARK LOS GLACIARES, ARGENTINIË

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

vindt u de regio Vuurland. Een bijzonder ruig en ongerept schiereiland aan het Beaglekanaal. De kliffen en prachtige eilandjes zijn een uitstekende thuishaven voor divers dierenleven. Op ongeveer 1,5 uur varen van Ushuaia, de grootste plaats op Vuurland, ligt het eiland Martillo waar u verschillende soorten pinguïns kunt bewonderen.

Zo vindt u hier magelhaenpinguïns en ezelspinguïns. En soms wordt hier zelfs de koningspinguïn gespot.

VUURLAND, ARGENTINIË

2

3

EOLO LODGE, EL CALAFATE, ARGENTINIË

DE LUXE VAN EENVOUD In Patagonië, ver van de bewoonde

wereld, daar waar niets de rust en stilte lijkt te kunnen verstoren, bevindt zich de luxe en kleinschalige Eolo Lodge. Dit elegante toevluchtsoord ligt tussen het plaatsje El Calafate en de beroemde Perito Moreno-gletsjer. Het hotel is geïnspireerd op historische landgoederen uit deze regio en ademt net als de estancias ingetogen elegantie en stille charme. Vanuit uw comfortabele kamer met grote raampartijen heeft u een schitterend uitzicht over het uitgestrekte landschap van de Anita-vallei. Zoals gebruikelijk in Relais & Chateaux-accommodaties is de keuken hier subliem. In Eolo lodge geniet u van The luxury of the simple things.

EOLO LODGE EL CALAFATE, PATAGONIË, ARGENTINIË WWW.EOLOPATAGONIA.COM 50°21’55.4”S 72°34’30.3”W

PARMANTIGE PINGUÏNS OP

MACHTIG CONTINENT Een cruise naar Antarctica is voor

velen een lang gekoesterde droom.

Bij de beruchte Drake passage, kan deze droom een deukje oplopen.

Gelukkig is de beloning vele malen groter dan het ongemak. Het eerste uitzicht op het blauwe continent is groots en ontroerend. De ijsbergen maken mens en schip nietig, pinguïns en zeeleeuwen zijn uw vriend en u maakt kennis met de stille kracht van de machtige walvis.

Maar een cruise is pas compleet als hij tot in de puntjes klopt. Aan boord van het schip van One Ocean bent u hiervan verzekerd. De gemotiveerde bemanning streeft naar perfectie. En daar plukt u de vruchten van.

ONE OCEAN EXPEDITIONS ANTARCTICA WWW.ONEOCEANEXPEDITIONS.COM/ANTARCTICA 67°07’18.7”S 67°49’07.3”W

4

52 | 53

CHAPTER 4

CONNECT

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

IBITIPOCA EEN LANDGOED IN HET ATLANTISCH WOUD WAAR U MAAR EEN STAP VERWIJDERD BENT VAN DE OVERWELDIGENDE NATUURPRACHT MET MEER DAN DERTIG METER HOGE BOMEN, WEIDSE VLAKTES EN ROTSACHTIGE GEBIEDEN. RESERVA DO IBITIPOCA MINAS GERAIS, BRAZILIË WWW.IBITI.COM 21°44’13.6”S 43°54’06.3”W’

54 | 55

CONNECT | MERENDISTRICT_ARGENTINIË | OVERNACHTEN

ARGENTIJNSE MERENDISTRICT

2X SLAPEN

Besneeuwde bergtoppen, diepblauwe meren, kristalheldere rivieren en uitgestrekte, dichte wouden; enkele ingrediënten die het Argentijnse Merendistrict tot een geweldige bestemming maken.

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

2 DE SCHOONHEID VAN HET ARGENTIJNSE MERENDISTRICT

IN GALOP

1

Estancia Peuma Hue, Merendistrict, Argentinië In de schaduw van de majestueuze Andes draaft u te paard door het adembenemende Argentijnse merendistrict. Paardentrainster Chris Barrett neemt u mee over de bijzondere bos- en bergpaden, langs watervallen en over groene heuvels.

Na een indrukwekkende tocht keert u terug naar de estancia Peuma Hue die in perfecte harmonie met zijn omgeving is gebouwd. U combineert avontuur met het comfort van deze lodge. Geniet van wat de kok op tafel zet, de prachtige omgeving en kies een van de vele buitenactiviteiten.

Ervaar de rust en breng lichaam en geest in balans tijdens de yogalessen of een ontspannen massage.

NATIONAAL PARK NAHUEL HUAPI, BARILOCHE, ARGENTINIË WWW.PEUMA-HUE.COM 41°14’36.5”S 71°27’52.1”W

GOLFEN IN EEN SENSATIONELE OMGEVING

TOEVLUCHTSOORD

Llao llao, Bariloche, Argentinië Voor een fervent golfliefhebber is er niets mooiers dan een balletje slaan met een prachtig uitzicht over het uitgestrekte Argentijnse Merendistrict. Te midden van majestueuze bergtoppen, kristalheldere meren en dichte wouden ligt de bijzondere 18-holes golfbaan van het luxe Llao Llao resort. Het heeft een hoog niveau van service en dankzij de ruime, comfortabele kamers is het er aangenaam verblijven. Het omliggende gebied is een heerlijk toevluchtsoord voor prachtige wandel- en mountainbike­ tochten. In de avond kunt u ontspannen in de spa waarna u geniet van een uitstekend diner in het sfeervolle restaurant. Wat zou u zich nog meer kunnen wensen?

SAN CARLOS DE BARILOCHE, ARGENTINIË WWW.LLAOLLAO.COM 41°03’26.8”S 71°31’51.1”W

56 | 57

CONNECT | PERU | SOL Y LUNA

ONTDEK DE LOKALE CULTUUR

VERBLIJF IN EEN COMFORTABELE CASITA

5 VRAGEN AAN MARIE-HÉLÈNE MIRIBEL

Naar school in de Heilige Vallei

Marie-Hélène Miribel, door iedereen Petit genoemd, en haar man Franz willen de toekomst van (kans)arme kinderen in Peru weer glans geven.

Samen runnen ze een stichting en een succesvol hotel in de Heilige Vallei.

MAGAZINE SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE

1

Kun je ons meer vertellen over jullie stichting en school? “Onze stichting bestaat alweer twintig

jaar. Kinderen in de Heilige Vallei moesten elke dag uren lopen naar school of ze gingen helemaal niet.

We begonnen de school omdat we de kinderen in deze regio het onderwijs willen geven dat ze nodig hebben. Daardoor kunnen ze in de toekomst over hun eigen leven beslissen. Aan de andere kant wilden we de wereld laten zien dat naar schoolgaan een recht is voor alle kinderen; ongeacht waar ze vandaan komen.”

2

Daarover gesproken: ook jullie eigen kinderen gaan naar deze school. “Dat klopt. We vinden

het heel normaal dat onze kinderen samen studeren met de lokale kinderen. Wij geloven er sterk ik dat we allemaal bij dezelfde wereld horen en dat we allemaal dezelfde kansen verdienen. Daarnaast vind ik het erg belangrijk dat mijn kinderen opgroeien als fatsoenlijke mensen en uiteindelijk hun eigen pad kiezen.”

3

Wat is de link tussen de stichting en jullie boutique hotel? “We hebben hotel Sol y Luna opgericht

om de stichting te kunnen financieren. Sol y Luna is nog steeds de primaire sponsor van de stichting. We

doen er alles aan om onze gasten een onvergetelijke ervaring te geven door ze de beste accommodaties, gastronomie en excursies te bieden. Maar het overkoepelende doel is het opleiden van de kinderen uit de regio. We hebben gekozen voor een hotel, omdat we inzagen dat de Heilige Vallei aantrekkelijk is voor toeristen. Dit is een duurzame manier om onze initiatieven te kunnen financieren.”

4

Wat heeft de Heilige Vallei de reiziger te bieden?

“In de twintig jaar dat ik hier woon, heeft deze regio me nooit verveeld. Er is ontzettend veel te zien en te beleven. De vallei is perfect voor activiteiten als wandelen, mountainbiken, kajakken en paragliden.

Maar je kunt er ook heerlijk tot rust komen.”

5

CUZCO

De heilige vallei is gelegen in de regio Cuzco Aantal inwoners: 1.171.503 in de regio Oppervlakte: 71.986 km2 Taal: Spaans Valuta: Peruaanse Sol Tijdsverschil: In de winter 6 en in de zomer 7 uur vroeger dan in Nederland Beste reistijd: mei - oktober

Hoe zie je de toekomst van de stichting en het hotel voor je? “Het is belangrijk dat we ons best doen

deze prachtige regio te behouden, zodat gasten hier blijven komen om de lokale cultuur en de verbazingwekkende landschappen te ontdekken. Ons doel is dat de kinderen van Sol y Luna professionals worden en een actieve rol kunnen spelen in bijvoorbeeld het toerisme in Peru. Zij zijn de dragers van hun eigen cultuur!”

MARIE-HÉLÈNE MIRIBEL

Hotel Sol y Luna is de belangrijkste sponsor van de stichting 58 | 59

CONNECT | LATIJNS-AMERIKA | BUEN PROVECHO

ยกBuen provecho!

Latijns-Amerikanen hebben met elkaar gemeen dat ze de kunst van het genieten verstaan. Niks ingewikkelds. Een goed glas wijn, een lekkere maaltijd. En wie denkt dat verfijning daarbij ver te zoeken is, moet beter kijken. In Latijns-Amerika is een heuse culinaire revolutie gaande.

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

60 | 61

CONNECT | LATIJNS-AMERIKA | BUEN PROVECHO CASA DE UCO, WIJNREGIO ARGENTINIË

100% UCO VALLEI Bij Casa de Uco wordt de passie voor

design en architectuur gecombineerd met de liefde en waardering voor goede wijnen en verse lokale producten. Het restaurant staat onder leiding van Pablo Torres en souschef Ana Ortuño. Het menu bestaat uit heerlijke gerechten met ingrediënten die direct in de biologische moestuin worden verbouwd.

Dat de koks deze wijnregio in hun hart hebben gesloten, proeft u zonder twijfel terug in de gerechten.

Natuurlijk is een goed glas wijn uit de regio hier altijd binnen handbereik.

CASA DE UCO MENDOZA, WIJNREGIO, ARGENTINIË WWW.CASADEUCO.COM 33°35’59.4”S 69°16’57.7”W

ROOM WITH A VIEW

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

VIÑA VIK, WIJNREGIO CHILI

TOT IN DE PUNTJES VERFIJND Bij Viña Vik is alles even buitengewoon. De architectuur van het hotel, de eigen wijn van wereldklasse en de verfijnde keuken. Het hotel, ontworpen door de Uruguayaanse Marcelo Daglio, staat op een heuvel en kijkt uit over de omliggende weelderige wijngaarden die hun bestaan danken aan eigenaar Alexander Vik. In het restaurant zwaait Rodrigo Acuña Bravo de scepter. Dankzij deze chef-kok geniet u bijvoorbeeld van langzaam gegaard lamsvlees en romige risotto. Dit alles eet u in een sfeervolle omgeving, vergezeld van passende wijnen uit de eigen wijnkelder.

D

e Latijns-Amerikaanse keuken is in opkomst en Gastón Acurio uit Lima is daar mede verantwoordelijk voor. Het begon met ceviche: vis gegaard in tijgermelk, een mengsel dat met tijgers noch melk van doen heeft. Het bestaat uit limoensap, uienringen, chilipeper, zout en peper.

Acurio’s versie gold als het lokale paradepaardje. Niet voor niets is een van zijn restaurants geheel gewijd aan dit gerecht. In 2017 bekleedde hij plaats 33 op de lijst van The World’s Best Restaurants Academy. In de top tien staan twee stadsgenoten en collega’s. In Central van Virgillo Martinez is het menu gebaseerd op de verschillende hoogten in Peru. U proeft er de rijke biodiversiteit van dit Andesland. Bij collega Mitsuharu Tsumura, die in Maido zijn Japanse afkomst bepaald niet verloochent, eet u de mooiste visgerechten.

In navolging van Lima timmeren ook andere Latijns-Amerikaanse steden aan de weg. In het Braziliaanse São Paulo neemt chef Alex Athala u in D.O.M. mee op culinaire ontdekkingsreis door de Amazone. In Mexico tilt sterrenchef Enrique Olivera het beroemde Mexiaanse streetfood naar een hoger plan.

HET FABULEUZE UITZICHT UIT VIÑA VIK

VIÑA VIK SAN VINCENTE DE TAGUA TAGUA, WIJNREGIO, CHILI WWW.VIKCHILE.COM 34°32’20.2”S 71°13’45.6”W

BOLIVIAANSE WIJN

Ook wat betreft wijnen is Latijns-Amerika ten opzichte van Europa al lang geen ondergeschoven kindje meer. Nadat in 1524 in Mexico de eerste wijnranken werden aangeplant, verspreidden de druivenstokken zich over het Latijns-Amerikaanse continent. De van oorsprong Europese druivenrassen carmenère, malbec en tannat, bleken op de flanken van de Andes veel beter te gedijen, dan in hun moederland. Daarnaast bleef het

Tijgermelk heeft met melk noch tijgers van doen Latijns-Amerikaanse continent verstoken van de phylloxeraramp (druifluis), die eind negentiende eeuw Europa teisterde en waarbij vrijwel alle druivenstokken op het Europese continent verloren gingen.

Het zijn met name de Chileense en Argentijnse wijnhuizen die de aandacht van de internationale wijnliefhebber opeisen. Maar ook de tannatwijnen uit de nog onbekende Boliviaanse wijnstreek Tarija zijn zeer de moeite waard. Proost eens met een zinnenprikkelende mousserende wijn uit het zuiden van Brazilië of 62 | 63

CONNECT | LATIJNS-AMERIKA | BUEN PROVECHO VIRA VIRA, MERENDISTRICT CHILI

SMAAKVOL

De keuken van hotel Vira Vira serveert moderne en traditionele gerechten die zorgvuldig en vooral liefdevol zijn samengesteld. Vanzelfsprekend worden alleen de beste en meest verse ingrediënten gebruikt. Elk gerecht wordt begeleid door een uitstekende wijn. Zo smaakvol als de keuken van Vira Vira is, zo adembenemend zijn de landschappen om dit hotel heen. Het ligt in de buurt van verschillende nationale parken en vulkanen. De Villarrica, Lanin en Ouetrupillan liggen heel dichtbij. Laat u verrassen door deze fijne combinatie van natuur en culinair genot.

HACIENDA HOTEL VIRA VIRA

PUCÓN, MERENDISTRICT, CHILI WWW.HOTELVIRAVIRA.COM 39°15’08.8”S 71°50’28.6”W

GENIET HIER VAN DE ADEMBENEMENDE OMGEVING

CULINAIRE VERWENNERIJ

hier vanaf de kust in ongeveer 100 kilometer omhoog naar de hoogste toppen van de Andes. Het levert verschillende microklimaten op die ervoor zorgen dat in dit gebied de meest uiteenlopende wijnen worden geproduceerd.

laat u eens verrassen door de sublieme wijnen die in het noorden van de Mexicaanse staat Baja California worden geproduceerd.

VERSCHILLENDE MICROKLIMATEN

In de zestiende en zeventiende eeuw gold Peru als het belangrijkste wijnland van Zuid-Amerika. De wijngaarden waren geconcentreerd rondom de plaatsen Ica en Pisco. Nadat een aardbeving in 1687 een groot aantal wijnhuizen vernielde, besloten veel wijnbouwers over te stappen op de veel lucratievere katoenplant. Daarna nam Chili de rol van meest vooraanstaande Zuid-Amerikaanse wijnland op zich.

En deze rol vervult het land tot op de dag van vandaag.

De meeste wijngebieden in Chili bevinden zich rond de hoofdstad Santiago. Het Chileense vasteland loopt

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

CULINAIRE VERWENNERIJ

Chili is een toonaangevend Zuid-Amerikaans wijnland, maar ook buurland Argentinië kan niet meer worden weggedacht. De provincie Mendoza geldt als de belangrijkste wijnregio van het land. Mendoza ligt ter hoogte van de Chileense hoofdstad Santiago, maar dan aan de andere kant, de oostzijde van de Andes. De ontwikkeling van de wijnbouw kwam hier pas goed op gang met de opening van de spoorlijn Buenos Aires – Mendoza in 1885 en de komst van vele immigranten uit voornamelijk Zuid-Europa.

Misschien wel daarom is de Latijns-Amerikaanse keuken momenteel synoniem aan culinaire verwennerij.

De precolumbiaanse eetgewoonten zijn versmolten met die van immigranten uit andere delen van de wereld. Als liefde daadwerkelijk door de maag gaat, heeft Latijns-Amerika veel om verliefd op te worden.

RECEPT VAN CHEF-KOK RODRIGO AYALA

Chileense empanada De empanada is een hartige snack van deeg met een vulling van vlees, vis, groente en/of kaas. Oorspronkelijk komt deze snack uit Portugal, maar in Latijns-Amerika is hij op iedere straathoek te koop.

O

p het menu van restaurant Milla Milla in het Viña Vik Hotel in Chili staat een niet te versmaden empanada met kaasvulling. Voor deze speciale empanada gaf chef-kok Rodrigo Ayala zijn eigen twist aan het traditionele recept. Wij mogen het recept met u delen.

BEREIDING

• Meng in een pannetje het water, witte wijn, zout en bakvet.

• Verwarm het mengsel totdat het bakvet is gesmolten en laat het vervolgens afkoelen.

• Voeg de bloem bij het mengsel en meng het tot er een zacht deeg is ontstaan.

• Kneed het deeg ongeveer 10 minuten goed door en zet het een half uur in de koelkast.

• Meng ondertussen alle ingrediënten voor de vulling door elkaar.

• Verwarm de oven voor op 200°C. • Haal het deeg uit de koelkast, rol het met de deegroller uit tot een dunne lap en steek hieruit mooie rondjes, ter grootte van een gebaksbordje.

• Leg 1 eetlepel vulling op het deeg, vouw het deeg daarna dubbel en druk de randen goed dicht.

• Bestrijk de bovenkant van de empanada met het eigeel en leg ze naast elkaar op de bakplaat • Plaats de bakplaat in de oven en bak de empanada’s in 30 minuten gaar op 200°C.

INGREDIËNTEN DEEG • 500 GRAM BLOEM • 150 ML WATER • 90 GRAM BAKVET (CRISCO,O.A. TE VERKRIJGEN BIJ DE JUMBO) • 100 ML DROGE WITTE WIJN • 10 GRAM ZOUT • 1 GEKLUTST EI

VULLING • 1 BOLLETJE MOZZARELLA • 1 HANDJE VERSE BIESLOOK • 1 EETLEPEL OLIJFOLIE • 1 TL. GEROOKTE EN GEMALEN CHILIPEPER (MERKÉN) • SNUFJE ZWARTE PEPER

64 | 65

CONNECT | URUGUAY | ONDERWEG

ONTSPANNEN IN URUGUAY

HISTORISCH COLONIA DEL SACRAMENTO

VREEMDE EEND IN DE BIJT

URUGUAY

Uruguay is aanzienlijk rustiger dan buurlanden Argentinië en Brazilië.

Het land wordt door toeristen vaak over het hoofd gezien. Dat is ten onrechte. Anke Hendriks vertelt wat Uruguay zo bijzonder maakt.

SAPA PANA MAGAZINE TRAVEL MAGAZINE

W

e zijn alleen de Rio de la Plata maar overgestoken, maar in Colonia del Sacramento ben je de grootstedelijke hectiek van Buenos Aires meteen vergeten. Een mooiere toegangspoort tot het vaak vergeten Uruguay kan het land zich niet wensen.

Het lijkt wel alsof we terug zijn in de zeventiende eeuw.

Niet voor niets staat het historische centrum van Colonia sinds 1995 op de UNESCO Werelderfgoed­ lijst. Het is een smeltkroes van typisch Portugese én Spaanse laagbouw. De straatjes zijn onregelmatig met kinderkopjes van verschillende grootte geplaveid.

We genieten van een drankje op een van de gezellige terrasjes, beklimmen de ‘Faro’ van de stad, een vuurtoren uit de 19e eeuw en we sluiten onze dag af met een prachtige zonsondergang aan de pier.

KAASFONDUE

Niet ver van Colonia maken we kennis met het echte Uruguayaanse boerenleven. We rijden paard en genieten ondertussen van de schoonheid van het platteland. In de avond worden we verrast met een specialiteit die je eerder in Zwitserland dan in Uruguay verwacht: kaasfondue.

Toch is dat niet raar, want we zitten hier in Nueva Helvecia, een stad die in 1862 werd gesticht door Zwitserse immigranten. Tot in de late uurtjes praten we onder een heldere sterrenhemel met de vriendelijke eigenaren van de estancia waar we verblijven.

We fietsen er langs de kilometerslange boulevard en eten de bekende chivito, een rijk belegde hamburger.

Tussen de middag gaan we naar de markt in de haven. Daar brengt het Uruguayaanse kantoor­ personeel al steak etend zijn lunchpauze door.

BAREFOOT LUXURY

Uruguay heeft niet alleen een moderne hoofdstad en eenvoudig boerenleven. Dankzij de kustlijn kent het land ook een mondaine strandtraditie. Zeg maar bohemian barefoot luxury. We reizen naar Punta del Este. Op het strand staat het beroemde kunstwerk ‘Mano de Punta del Este’, gemaakt door de Chileense kunstenaar Mario Irarrázabal. Hij ontwierp het als waarschuwing voor de zwemmers, omdat de golven bij dit strand nogal ruig kunnen zijn. Samen met het plaatsje José Ignacio wordt Punta del Este ook wel het St. Tropez van Latijns-Amerika genoemd. Niet in de laatste plaats dankzij de prachtige boulevard, de luxe jachten en de betere restaurants en winkels. Hier genieten we nog een laatste keer van een magische Uruguayaanse zonsondergang; vastbesloten Uruguay nooit meer over het hoofd te zien.

LUNCH OP DE MARKT

De hoofdstad van Uruguay, Montevideo, is de stad met de hoogste levensstandaard van Latijns-Amerika.

Hij heeft bovendien een heel overzichtelijk straten­ plan. Alsof iemand een raster over een stuk land heeft gelegd en toen is gaan bouwen. Dat leidt ertoe dat het een hele klus is om als onwetende toerist in deze veilige stad te verdwalen.

URUGUAY

Hoofdstad: Montevideo Aantal inwoners: 3.360.148 Oppervlakte: 176.215 km² Taal: Spaans Valuta: Uruguayaanse peso Tijdsverschil: 4 uur vroeger dan in Nederland Beste reistijd: december - februari

In het overzichtelijke Montevideo is het bijna onmogelijk te verdwalen

MANO DE PUNTA DEL ESTE

FARO IN COLONIA

66 | 67

CONNECT | GUATEMALA | ONDERWEG

Onze man in Uaxactun Het gezelschap van een bijzondere gids kan uw reiservaring naar een (nog) hoger plan tillen. In Guatemala is dat Carlos Vivar – een man met een indrukwekkend levensverhaal. TEKST EN FOTOGRAFIE _ JURRIAAN TEULINGS

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

TIKAL, EEN VAN DE GROOTSTE MAYASTEDEN

C

arlos Vivar is, zoals elke goede gids, een geboren verteller. Wellicht omdat hij van nature oneindig veel meer waarneemt dan anderen. Zelfs vanaf de achterbank van de auto spot hij vogels. Ze zitten hoog in het gebladerte van het Bekken van Petén, de dichte jungle in het noorden van Guatemala. Een blauwkruinmotmot. Een massena trogon. Eye candy voor vogelaars die vanuit de hele wereld naar deze contreien afreizen. Als hij zoiets ziet op de route van Flores naar de ruïnes van het Mayaheiligdom Uaxactun vraagt hij de chauffeur te stoppen. Toch moet een ongetraind oog zelfs dan nog een volle minuut lang geconcentreerd tussen een wirwar van takken en lianen turen om die halve seconde uit Carlos’ ooghoek te evenaren.

MAYAHEILIGDOM

Goed, dit is dan ook Carlos’ geboortegrond. In het dorp Uaxactun wordt alle kinderen van jongs af aan geleerd hoe je in de jungle moet overleven. Het aanscherpen van alle zintuigen is daarbij onontbeerlijk. “Je kunt me hier zo midden in het reservaat droppen en me zonder problemen twee jaar later

komen ophalen. Ik ben er nog.” Hij vertelt het met het accent van de Amerikaanse archeologen van wie hij zijn eerste woordjes Engels leerde. Die archeologen kwamen voor het Mayaheiligdom dat hier begin vorige eeuw werd ontdekt en tegenwoordig bekendstaat als het oudste in zijn soort. Zij maakten de landingsbaan, die sinds de aanleg van de weg dienstdoet als dorpsplein van het dorp dat rondom de opgravingen ontstond. Tegenwoordig verdienen de dorpelingen de kost met het kweken van Mexicaanse dwergpalmen. Deze chamaedorea elegans doet het goed in boeketten van New York tot Tokio.

SJAMAAN VAN UAXACTUN

Als tiener trok Carlos al eens tachtig kilometer dwars door de jungle, van Uaxactun naar Flores. Dat was het dichtstbijzijnde stukje moderne wereld. Hij zag er voor het eerst in zijn leven een televisie en vroeg zich af hoe het mogelijk was dat er zoveel mensen in zo’n klein doosje pasten. Het was 1990. Hij was 14 en Guatemala was verwikkeld in een bloedige burgeroorlog. Zes jaar eerder was zijn vader voor zijn ogen gekidnapt, tijdens het ontbijt. Sindsdien

GUATEMALA

Hoofdstad: Guatemala – Stad Aantal inwoners: 15.460.732 Oppervlakte: 108.889 km² Taal: Spaans Valuta: Quetzal Tijdsverschil: 7 uur vroeger dan in Nederland Beste reistijd: hele jaar door

68 | 69

CONNECT | GUATEMALA | ONDERWEG

FLORES, AFGELEGEN EN KNUS

Als tiener trok Carlos 80 kilometer door de jungle om zijn vader te zoeken had niemand ooit meer iets van hem vernomen.

Misschien, zo hoopte hij, was zijn vader wel in Flores; verward, maar in leven.

Hij vond hem nooit. Zijn grootvader, de sjamaan van Uaxactun, vertelde hem dat zijn vader al bij hem was.

Door zijn eenzame expeditie naar de moderne wereld kreeg hij wel een ander levensdoel. Hij vond er een school en een leraar die zich over hem ontfermde.

Zo wist de leergierige jonge Carlos zich op te werken tot wie hij nu is: een van de meest gevraagde en best geïnformeerde gidsen van Guatemala. Zijn kennis van de natuur en historie van het leefgebied van de oude Mayabeschaving is ongekend. Er zijn weinig mensen zo trots en zo verbonden met de

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

oude beschaving als hij. Net als vroeger, toen hij elk weekend pendelde tussen Flores en Uaxactun om zijn moeder en zijn zeven broers en zussen in het dorp te helpen, is hij verknocht aan dat afgelegen dorp in de jungle, waar elektriciteit nog schaars is.

Vlak naast de restanten van de eeuwenoude tempels heeft hij een verzameling tenten neergezet. Ze zijn van alle comfort voorzien en bestemd voor de gasten die na een bezoek aan de drukbezochte ruïnes van Tikal, de beroemde Mayastad die twintig kilometer zuidelijker ligt, een wat intiemere ervaring tussen het Maya-erfgoed zoeken.

In Uaxactun is de jungle dichterbij. Het dorp loopt naadloos in de ruïnes van de oude beschaving over en de groepjes brulapen in de bomen laten zich niet wegjagen door het sporadisch bezoek. Bevriende families uit het dorp wisselen elkaar af bij het maken van de maaltijden, die ’s avonds bij een met kaarsen verlichte tempel worden geserveerd. Voor muzikale begeleiding zorgt de krekelserenade. Een bijzondere onderneming, van een unieke persoonlijkheid.

CONNECT | HET MAYARIJK | HOOGTEPUNTEN

1

1VoorCHOCOLADE de oude Maya’s groeide het

geld aan de bomen. Een van de belangrijkste handelsproducten van de Maya’s was de cacaoboon. De zaden die uit de peulen kwamen werden niet alleen in hun eigen gebied, maar ook daarbuiten verhandeld. Met als belangrijkste handelspartner de Azteken. Het was eveneens een belangrijk onderdeel op kunstobjecten. Op muurschilderingen zijn vaak tekeningen teruggevonden waarop men een chocoladedrank drinkt.

2 HOOGTIJ Het Mayarijk besloeg het Mexicaan-

2

4X MAYARIJK

Een van de meest bekende inheemse volkeren uit LatijnsAmerika zijn de Maya’s. Een eeuwenoude beschaving waarover we bijna niets wisten.

se schiereiland Yucatán en de gebieden ten zuiden daarvan in het huidige Guatemala, Belize, El Salvador en Honduras. In de hoogtijdagen leefden er naar schatting zo’n 13 miljoen Maya’s in de regio. In Tikal in Guatemala leefden ongeveer 90.000 Maya-indianen. Ook tegenwoordig wonen er nog Maya-indianen in Latijns-Amerika. Het aantal moderne Maya’s evenaart bij benadering het bevolkingsaantal in België.

3 ONBEKEND Ruim 200 jaar geleden wist de

4

wereld nagenoeg niets over het Mayarijk. Na de komst van de Spanjaarden, hebben Europese priesters vrijwel alle boeken verbrand. Veel Mayasteden zijn door tropisch oerwoud overwoekerd. Pas in de tweede helft van de 18e eeuw kreeg de Spaanse koning Karel lll een verslag onder ogen over mogelijke vreemde ruïnes bij het Mexicaanse Palenque.

Hij stuurde legerkapitein Antonio del Rio op onderzoek uit.

4 BALSPEL In het Mayarijk hoefden er niet

3

alleen maar gewerkt te worden. In hun vrije tijd speelden de Maya’s het balspel pok-ta-pok. Het spel werd zowel voor ontspanning als voor het oplossen van conflicten gespeeld.

Op diverse archeologische locaties, zoals Chichén Itzá, is het traditionele speelveld nog te zien en in de stad Mérida wordt het spel nog iedere vrijdagavond voor de kathedraal gespeeld.

70 | 71

Perfectie volgens Coppola CONNECT | GUATEMALA_BELIZE | ONDERWEG

Een avontuurlijke route door Guatemala en Belize, langs de resorts van een bijzondere regisseur.

TEKST EN FOTOGRAFIE _ JURRIAAN TEULINGS

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

MAYASTAD TIKAL

F

LA LANCHA LODGE

rancis Ford Coppola, regisseur van films als The Godfather en Apocalypse Now, is een hotelier.

Dat is misschien een beetje onverwacht. De chaos, intrige en duisternis van zijn beroemdste films zijn mijlenver verwijderd van de tropische, zonovergoten weelde van La Lancha, zijn resort aan de oever van Lago Petén Itzá, een groot meer in de jungle van Guatemala. Toch past het allemaal in een bredere context: die van avontuur.

La Lancha ligt in het hart van een mysterieuze, verloren wereld. Twintig kilometer hemelsbreed van de luxe suites rijzen de ruïnes van Tikal – de grootste en meest bekende Mayastad van Guatemala – boven de jungle uit. Ook minder bekende Maya-attracties als Uxactun, Yaxhá, Nakum en Aguateca zijn bereikbaar vanaf het resort, veelal over hobbelwegen dwars door de jungle. Wie het extra enerverend wil maken kan ook verderaf gelegen plaatsen als El Mirador en Dos Pilas per helikopter bezoeken.

ONBEKEND MAYA-ERFGOED

We arriveerden in een klein vliegtuigje uit Guatemala-Stad. Vlak voor de landing scheerden

La Lancha bevindt zich in het hart van een mysterieuze, verloren wereld we over een dichtbebost landschap vol vreemde heuvels van het Maya-biosfeerreservaat, een gebied ter grootte van Israël dat vanaf hier noordwaarts tot Mexico strekt. De hoeveelheid Maya-erfgoed die hier onder de heuvels verborgen ligt, doet archeologen nog regelmatig versteld staan. In februari 2018 nog werden er met LiDAR, een lasertechniek die wetenschappers in staat stelt dwars door het dichte bladerdak van het regenwoud te kijken, maar liefst zestigduizend voorheen onbekende bouwwerken ontdekt.

In Tikal beklimmen we de steile tempels die ruim een millennium geleden door de jungle werden verzwolgen en in de afgelopen eeuw met veel zorg van archeologische teams over de hele wereld weer tevoorschijn werden gehaald. Bovenaan reikt het zicht over een oceaan van groen, de levende, kruipende en verstikkende deken waaronder het grootste gedeelte van de stad nog weggemoffeld ligt. Het krekelconcert dat uit het gebladerte klinkt wordt er slechts onderbroken door het raspende kabaal van brulapen.

72 | 73

CONNECT | GUATEMALA_BELIZE | ONDERWEG

SPOOKACHTIGE GROT

Behalve de Mayaruïnes verdient La Lancha zelf natuurlijk ook tijd. Coppola liet er onlangs vlakbij het zwembad een mini-kabelspoorweg bouwen die gasten een steile afdaling naar het meer bespaart.

Beneden aan de oever wachten kano’s en een piertje met ligstoelen, omgeven door het uitnodigende water van het meer – dat smaragdgroen oplicht in de zon.

Vlakbij is een temazcal gebouwd – de traditionele zweethut uit deze contreien. Je zou het een Mayasauna kunnen noemen; een bezoek wordt afgeblust met een verfrissende duik in het meer.

Honderd kilometer oostwaarts, in het met naaldbossen overgroeide gebergte van centraal Belize, bevindt zich Blancaneaux, een verzameling van twintig luxesuites langs een riviertje met een imposante waterval. Ooit was dit het eerste Coppola resort – de regisseur spotte de locatie in 1981 tijdens een pleziervlucht en gebruikte de verborgen vallei een dik decennium lang alleen voor familie en vrienden.

Pas in 1993 opende hij het als een resort, maar hij bleef zeer betrokken, alsof het zijn eigen huis betreft.

Alle uitbreidingen worden met zijn kenmerkende perfectionisme aangepakt. Zo liet hij bijvoorbeeld een waterkrachtinstallatie aanleggen om het resort van duurzame elektriciteit te voorzien, kwam er een uitgebreide biologische groentetuin en een speciale pizzaoven uit Italië voor het restaurant. Wat toen hij het kocht een simpel jachthuis was, is nu voorzien van privézwembaden, een spa en een stal met zeventien paarden. De suites zijn met houtsnijwerk en traditioneel textiel van inheemse ambachtslieden ingericht. De ruïnes van Caracol – het ‘Tikal’ van Belize – liggen anderhalf uur rijden verderop, maar gasten kunnen ook in de directe omgeving wandelen, fietsen en paardrijden. Wij kiezen voor een kanotocht

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

door Barton Creek, een riviertje dat uit een diepe, pikdonkere grot stroomt. Onder begeleiding van een gids en bewapend met lantaarns, varen we stroomopwaarts een heel eind de spookachtige grot in en spotten er de overblijfselen van Maya-graven.

PRIVÉ-EILAND

De volgende ochtend rijden we over de zogenoemde Hummingbird Highway langs de boerderijen en sinaasappelboomgaarden van de lokale mennonieten naar de kust, waar de Turtle Inn, een geheel in Balinese stijl ingericht strandresort, de laatste Coppola-halte van de route is. Ook hier komt zijn perfectionisme naar voren. Alles, van het meubilair tot de deuren, en van de muren tot zelfs de stenen voor de wandelpaden werd rechtstreeks van Bali naar Belize verscheept. De communicatie tussen de kamers en receptie gaat via een zogenoemde shell phone: een intercom in een schelp. Het huis naast de strandbar is van Sofia Coppola – de regisseursdochter die met onder andere Lost in Translation zelf wereldfaam verwierf.

De grote verrassing ligt echter 13 kilometer uit de kust: Coral Caye, een bij het resort behorend privéeilandje waar gasten slechts in het gezelschap van een butler en een chef verkeren. Het werd, in tegenstelling tot het deel op het vasteland, ingericht door Martin Krediet, de Nederlandse manager van het resort. De enige permanente bewoonster, een jonge

De grote verrassing Coral Caye, 13 kilometer uit de kust

Zwitserse witte herder vernoemd naar Goldie Hawn, begroet alle gasten met ongebreideld enthousiasme.

We vangen er tijdens het snorkelen een krab die voor de lunch wordt bereid, en brengen de rest van de dag luierend door. Veel paradijselijker wordt het niet op het strand van wit koraalzand, tussen kokospalmen en mangroves. De wijn die op tafel verschijnt komt van de Francis Ford Coppola Winery, een wijngoed in de Sonoma-vallei in CaliforniĂŤ. Zo blijkt Coppola behalve regisseur en hotelier ook nog eens een begenadigd wijnboer te zijn. Maar dat is weer een heel ander verhaal.

BELIZE

Hoofdstad: Belmopan Aantal inwoners: 360.346 Oppervlakte: 22.966 km² Taal: Engels Valuta: Belizaanse dollar Tijdsverschil: 7 uur vroeger dan in Nederland Beste reistijd: hele jaar door

74 | 75

CONNECT | HOTELS | WEG VAN DE DRUKTE

VER VAN DE DAGELIJKSE DRUKTE

Met uw voeten in het parelwitte zand of in een hangmat genietend van een kleurrijke cocktail. Reizen is niet alleen ontdekken, maar ook genieten van het moment.

KICHIC, PERU

VOOR BOHEMIENS

Peru geen strandbestemming? Daar dacht Christina Gallo, eigenaresse van KiChic anders over. Nog niet zo lang geleden, in 2014, toverde de kunstenares haar eigen woning om tot dit exclusieve kleinschalige bohemienhotel in het strandplaatsje Mancora. In dit plaatsje, waar niets belangrijker lijkt dan surfen, geniet u onder de waaiende palmbomen van een eindeloos uitzicht over het strand.

KiChic staat voor het vinden van balans tussen materie en geest. Tussen uw persoonlijkheid en de ziel. Beter gezegd: voor het bereiken van de perfecte balans in het dagelijks leven. Op deze unieke plek komt u niets tekort. Kom in de ochtend tot rust tijdens de yogales, ontdek het nabijgelegen Nationaal Park Tumbes, snorkel met schildpadden en proef in de avond de verse gerechten met zeevruchten.

Deze accommodatie is speciaal voor reizigers die op zoek zijn naar ontspanning, rust en een oogverblindende natuur.

KICHIC LAS POCITAS, MANCORA, PERU WWW.KICHIC.COM 4°06’40.5”S 81°04’21.4”W

EEN PARADIJS AAN HET STRAND

CASA DOS ARANDIS, BRAZILIË

40 KILOMETER STRAND Op een tropisch schiereiland in de Braziliaanse staat Bahia staat een klein en exclusief boutique hotel. Casa dos Arandis is omgeven door 40 kilometer gouden stranden, zoetwaterplassen, bossen en mangroven. Het is een charmant gebouw dat tussen de palmbomen is opgetrokken uit duurzame materialen. Alles in dit hotel is erop gericht u een onvergetelijke, ontspannen vakantie te bezorgen.

U kunt relaxen in de natuur, snorkelen of een boottocht maken naar Hole Stone Island. Natuurliefhebbers kunnen hier hun hart ophalen. Of u nu iets drinkt aan de bar, een strandwandeling maakt of een ontspannende massage krijgt: in dit paradijs voelt u zich direct thuis.

XCASA DOS ARANDIS MARAÚ, BAHIA, BRAZILIË WWW.CASADOSARANDIS.COM 14°04’04.3”S 38°57’18.2”W

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

BEREIK DE PERFECTE BALANS IN HET DAGELIJKS LEVEN

PARATY, BRAZILIË

IDYLLISCH EN SCHILDERACHTIG PARATY Op ongeveer 240 kilometer van Rio de Janeiro en

330 kilometer van São Paulo vindt u het schilderachtige dorpje Paraty. De tijd lijkt hier te hebben stilgestaan.

Na een bezoek aan een van de omliggende Braziliaanse wereldsteden ervaart u de sfeer hier als extra ontspannen.

Het autovrije centrum bestaat uit straatjes met kinder­ kopjes en prachtige gebouwen die stammen uit de koloniale tijd. Niet alleen de architectuur maakt Paraty bijzonder ook de ligging is fantastisch. Het plaatsje is direct aan de kust gelegen en wordt omgeven door het Mata Atlantica regenwoud.

TIJDENS HET JAARLIJKS LITERAIR FESTIVAL

POUSADA LITERÁRIA, BRAZILIË

KUNST, CULTUUR EN LITERATUUR Daarnaast wordt Paraty gezien als

hét literaire hart van Brazilië en daar is de lokale bevolking erg trots op.

Zo ook de eigenaren van het chique, centraal gelegen, hotel Pousada Literária. De naam Literária is een verwijzing naar het literair festival (FLIP), dat jaarlijks in Paraty wordt gehouden. Pousada Literária heeft een fijne sfeer die de kunst en cultuur van Paraty weerspiegelt.

Hier vindt u comfort, ontspanning en verfijning. Bij Pousada Literária bent u als gast altijd de hoofdpersoon.

HOTEL VOL BOEKEN

POUSADA LITERÁRIA DE PARATY PARATY, BRAZILIË POUSADALITERARIA.COM.BR 23°13’13.6”S 44°42’52.1”W

76 | 77

CONNECT | MEXICO_YUCATÁN | HACIËNDA’S

HACIENDA TEMOZON

CENOTES: NATUURLIJKE ONDERGRONDSE WATERPARADIJSJES

HACIENDA UAYAMON

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

HACIENDA PUERTA CAMPECHE

DE HACIËNDA’S

GROOTGROND­ BEZITTERS EN LANDHEREN Het schiereiland Yucatán is een waar

HACIENDA PUERTA CAMPECHE

paradijs. De cultuur van de Maya’s is hier springlevend, de kust adem­ benemend en de traditionele gerechten overheerlijk. Daarnaast staan er her en der zeer luxe hotels. Door de jaren heen zijn veel vervallen haciënda’s gerestaureerd en verbouwd tot kleinschalige hotels. Een verblijf in een van deze oude haciënda’s heeft de ouderwetse grandeur uit de tijd van grootgrondbezitters en land­ heren. De grootsheid van vroeger met het comfort van nu.

T HE HACIENDAS, MEXICO WWW.THEHACIENDAS.COM

78 | 79

LOFTY PEAKS CHAPTER 5

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

LA PUNA, NOORD-ARGENTINIË

80 | 81

LOFTY PEAKS | PERU | INKATERRA

OVERNACHT AAN DE RAND VAN DE MACHU PICCHU HACIENDA URUBAMBA IN DE HEILIGE VALLEI

IN PERU MET INKATERRA

De vijf luxe hotels van Inkaterra zijn te vinden op de meest bijzondere locaties van Peru. In het hart van het Machu Picchu-nevelwoud. Diep in het Amazone-regenwoud. Aan de beklinkerde straatjes van het stadje Cuzco en omringd door de glooiende heuvels van de Heilige Vallei van de Inca’s. Sales & marketingdirecteur Liza Masias vertelt wat dit familiebedrijf zo bijzonder maakt.

SAPA PANA MAGAZINE

ONTSPAN NA EEN INDRUKWEKKENDE DAG

kennen en begrijpen onze klanten erg goed en zij ons. We zijn gezegend met het feit dat onze klanten zo betrokken zijn bij Inkaterra. Zo zijn bijvoorbeeld al onze hotels opgenomen in de recente Condé Nast Traveler Readers’ Choice Awards. Daar zijn we natuurlijk heel blij mee!”

INKATERRA PERU WWW.INKATERRA.COM INKATERRA HOTELS BEZIT 5 LUXE ACCOMMODATIES OP DE MOOISTE LOCATIES IN PERU. IEDER HOTEL HEEFT EEN EIGEN KARAKTER.

STRAND EN OERWOUD

LIEFDE VOOR PERU

Ze woont tegenwoordig in Brussel, maar is opgegroeid in Peru. Liza Masias heeft een sterkte band met haar geboorteland en komt er regelmatig voor haar werk én voor haar familie. “Ik woon al jaren in Europa en voel me er erg op mijn gemak, maar in Peru ben ik thuis. Peru heeft een eigen ziel. Het land heeft iets magisch en boeiends. Wie er geweest is, zal dat beamen.”

Precies die liefde voor Peru was voor Liza’s stiefvader José Koechlin de reden om er in 1971 een hotel te willen openen. Hij werkte samen met de Duitse filmmaker Werner Herzog aan een film die zich in de Amazone afspeelde en besloot dat meer mensen kennis moesten maken met dit prachtige gebied. Zo ontstond in 1975 de eerste lodge in Madre de Dios.

De karakteristieke hotels in combinatie met een prachtige natuur en cultuur maken Peru tot een bijzondere bestemming. “Peru heeft alles in zich.

Van de oude geschiedenis, waarvan de sporen nog zichtbaar zijn, denk aan Machu Picchu en Cuzco, tot de lokale bevolking met haar prachtige tradities. Ook heeft het land heerlijke stranden en kustgebieden in het noorden, heeft het de indrukwekkende Andes en het Amazone-oerwoud in het westen. Peru is mysterieus, speels en avontuurlijk.”

FAMILIEGEVOEL

Tegenwoordig bezit het familiebedrijf vijf hotels.

De familie heeft ecotoerisme en duurzame ontwikkeling hoog op de agenda staan. Aandacht voor het behoud van de prachtige flora en fauna staan bij Inkaterra centraal. Daarnaast speelt ook het knusse familiegevoel een rol. “In ons familiebedrijf zien we elk hotel als ons eigen kind met een eigen karakter en persoonlijkheid. Ik zie in de hotels vaak meubels of boeken die ik herken uit mijn jeugd.”

CONDÉ NAST TRAVELER AWARD

Liza verklaart het geheim achter het succes van Inkaterra: “Ons team werkt hard om voor iedere gast een bijzonder verblijf te creëren. Of het nu gaat om reizigers die de Machu Picchu willen bezoeken tijdens hun once in a lifetime experience of om fanatieke vogelspotters die al vaker in Latijns-Amerika zijn geweest. Het werkt dan ook twee kanten op: wij

LIZA MASIAS

‘ Soms herken ik in de hotels boeken of meubels uit mijn jeugd’

82 | 83

LOFTY PEAKS | CHILI | ALTO ATACAMA

Op een van de droogste plaatsen op aarde, middenin de ogenschijnlijk onherbergzame Atacama woestijn, is het tuinarchitect Veronica Poblete gelukt een indrukwekkende oase aan te leggen. Alto Atacama Desert Lodge & Spa is een bestemming op zich. Om er te komen reist u door het droge, maar vooral bijzondere landschap van de Chileense Catarpe Vallei. Geniet van de onverwachte tuin én begroet de lama’s.

TUINIEREN IN DE WOESTIJN

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

‘Alles wat hier leeft heeft mijn zorg nodig. Alsof het mijn kroost is’ Ze zijn dan ook erg verrast wanneer ze hier de oase van Alto Atacama zien. Meestal maken ze eerst foto’s voor ze naar hun kamers gebracht willen worden. Ik krijg veel complimenten over de onverwachte oase en ook de moestuin en mijn kudde lama’s en alpaca’s blijven voor verbazing zorgen.

5

Wat mag je bij een bezoek aan Alto Atacama absoluut niet missen? “Mijn favorieten zijn de gewel-

1

Wat maakt de Atacama woestijn zo bijzonder?

Veronica: “De Atacama woestijn is een van de droogste plekken op aarde. De omstandigheden zijn minder gunstig voor leven. Zo ligt de omgevingsvochtigheid rond de nul en zijn er grote temperatuurverschillen. Het weinige water bevriest en ontdooit dagelijks. Het regent hier bijna nooit. Wat achterblijft op dit weidse en kale oppervlak, blijft hier voor een lange tijd. Daarom moet je respectvol met dit landschap, dat ontzettend veel te bieden heeft, omgaan.”

2

dige sterrenhemel bij nacht, de natuurlijke geisers bij zonsopgang en de wandel- en fietsexcursies. Gasten leren er over de inheemse volkeren en ontdekken de kracht van de woestijn.”

VERONICA POBLETE, TUINARCHITECT VAN ALTO ATACAMA

HOTEL ALTO ATACAMA DESERT LODGE & SPA ATACAMA WOESTIJN, CHILI WWW.ALTOATACAMA.COM 22°53’22.2”S 68°13’03.4”W ALTO ATACAMA LIGT IN EEN ADEMBENEMENDE OMGEVING. WIJK VAN DE GEBAANDE PADEN EN ONTDEK WAT DEZE SCHITTERENDE OMGEVING TE BIEDEN HEEFT.

Waarom heb je als botanist voor deze omgeving gekozen? “Toen ik hier voor het eerst kwam,

ontdekte ik enkele planten en bloemen tussen de rotsen van de Andes. Ik vond het fascinerend dat het ondanks de zware omstandigheden mogelijk bleek te zijn om hier leven te creëren en planten te laten groeien. Toen wist ik meteen dat ik mezelf hier verder wilde ontwikkelen als botanicus en landschapsarchitect.” Haar aanpak resulteerde in een tuin met bomen, groenten, bloemen en een stal met vriendelijke lama’s en alpaca’s. Aangelegd volgens het ‘Andescape’-concept: naadloos opgaand in de omgeving.

DE ACHTERTUIN VAN ALTO ATACAMA

3

Hoe ziet jouw dag eruit? “Ik ben een vroege vogel en geniet graag van de zonsopgang. Daarna roepen de lama’s en alpaca’s mij en begint de dag echt. Ik loop onder de bomen door naar mijn moestuin met groente en fruit en zie de vogels en bijen ontwaken.

Alles wat hier leeft, voelt als mijn kroost en heeft mijn zorg nodig. Iedere dag ben ik hier druk mee bezig, totdat de zon zich weer achter de bergen verschuilt.”

4

Hoe reageren je gasten op de tuin? “Als mijn gasten hier aankomen, hebben ze kilometerslang niets anders gezien dan een groot kaal en droog landschap.

84 | 85

LOFTY PEAKS | BOLIVIA | SALAR DE UYUNI

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

SURREALISME IN HET ECHT Het landschap van de Boliviaanse

hoogvlakte laat zich het makkelijkst omschrijven als surrealistisch. Op een hoogte van tussen de 4000 en 5000 meter is de bewoonde wereld mijlenver weg. In de felgekleurde lagunes zoeken flamingo’s naar eten.

Het vulkanisch gesteente dankt zijn grillige vormen aan de wind die hier ongestoord zijn gang kan gaan. Het hoogtepunt is Salar de Uyuni. Deze hagelwitte zoutvlakte lijkt eeuwig door te lopen. Tussen december en februari verandert de zoutvlakte door regenval in een oneindige spiegel.

Voor een onevenaarbare ervaring overnacht u in een luxe Airstream camper op het grootste zoutmeer ter wereld!

S ALAR DE UYUNI, UYUNI, BOLIVIA 20°27’39.7”S 66°49’27.4”W

86 | 87

LOFTY PEAKS | ARGENTINIË | ONDERWEG

Adembe-nemend Hoog, droog, koud, heet: de Argentijnse Puna is op vele manieren onherbergzaam, maar het is er vooral absurd mooi. Een roadtrip door de ijle woestenij. TEKST EN FOTOGRAFIE _ JURRIAAN TEULINGS

TRAVEL MAGAZINE SAPA PANA MAGAZINE

88 | 89

LOFTY PEAKS | ARGENTINIË | ONDERWEG

I

n februari 2011 stuurde ik na een inschattingsfoutje op Google Maps mijzelf en mijn Russische reismaatje Alex in een oude Fiat Uno over een onverharde bergpas van 4.972 meter.

We waren ’s middags vertrokken uit Cafayate, een knus dorpje tussen de wijngaarden in het voetgebergte van de Argentijnse Andes, en volgden een stukje van de legendarische Ruta 40, een grotendeels onverharde, 5000 kilometer lange route die vanaf de Boliviaanse grens zuidwaarts tot de gletsjers van Patagonië strekt.

Waar wij ons nu bevonden, volgde het traject oude Incaroutes door fabelachtig vreemde landschappen.

Dat smaakte naar meer. De vermaledijde bergpas bleek echter het hoogste punt van de hele Ruta 40 te zijn: de Abra Del Acay. Pakweg 200 meter hoger dan de Mont Blanc, nauwelijks meer in gebruik en in niet al te beste staat. Alex bewees zijn stelling dat wie zich kan redden in het verkeer van Moskou, de hele wereld aankan. Met veel vloeken en herstarten haalden we de ijle bergtop en zo reden we enkele spannende uren later aan de andere kant van de pas San Antonio de los Cobres binnen. Dit door felle zon en wind gegeselde mijnstadje wordt de hoofdstad

Ontdaan van haar groene tenue, onthult Moeder Aarde op de Puna haar werkelijke leeftijd genoemd van de Argentijnse Puna, een enorme hooglandwoestijn die zich vanuit de Argentijnse provincie Catamarca noordwaarts door Bolivia tot in Peru, en westwaarts tot in Chili uitstrekt. De door honderden miljoenen jaren zon, wind en tektonisch geweld geslepen landschappen behoren tot de extreemste van de planeet. Ontdaan van haar groene tenue, onthult Moeder Aarde op de Puna haar werkelijke leeftijd. Het was alsof we door even buiten de gebaande paden te treden een abstract schilderij waren binnengereden.

Ik was verkocht. Ooit, zo nam ik me voor, zou ik hier terugkeren, zonder Fiat en mét een plan.

LAMASALAMI EN GEITENKAAS

Zes jaar later is Gaston, een professionele gids en chauffeur die met avonturiers uit de hele wereld door de woestenij van Noord-Argentinië heeft getoerd, de centrale figuur in dat plan. Hij wacht me op bij Finca Valentina, een smaakvol ingericht boetiekhotel in een

SAPA PANA MAGAZINE

boerderijwoning op een stil landgoed een uurtje ten zuiden van de provinciehoofdstad Salta. Zijn zilvergrijze Toyota Hilux is een offroadbeest dat oogt alsof het Fiatjes als lunch eet. De laadbak is volgeladen met vier dagen benzine en proviand. Voor noodgevallen is er extra zuurstof, een satelliettelefoon en een apparaatje dat op gezette tijden onze locatie doorstuurt.

Gaston is een beer van een vent met een fijnbesnaard gevoel voor muziek en literatuur. Zodra we onderweg zijn vult hij de valleien met soundtracks en verhalen.

Die van een van Salta’s literaire helden bijvoorbeeld: Juan Carlos Davalos. Diens vroeg 20ste-eeuwse roman Viento Blanco gaat over de arrieros die hun vee door de Puna en over de Andes naar Chili drijven.

Onderweg worden ze belaagd door zulke sterke ‘witte’ ijswinden dat de dieren daarin staand bevriezen.

Terwijl we door de eerste bergpas – de Cuesta del Obispo –omhoogklimmen, en de condors hoog boven ons in de lucht cirkelen, zet Gaston een folkloristische zamba van Mercedes Sosa op. Haar melancholische stem lijkt voor de desolate berghellingen te zijn gemaakt.

Bovenaan de Cuesta del Obispo pauzeren we even bij een uitkijkpunt waar in marktstalletjes pepers, kruiden en quinoapopcorn worden verkocht. Ik vermaak me in het mini-bibliotheekje op de bergrand, waar de naar het Spaans vertaalde werken van Nietzsche en Balzac op lezers wachten. Gaston schaft bij een kraampje aan de overkant geitenkaas en lamasalami aan en presenteert ze op een plankje op de motorkap.

EÉN DAG, VIER SEIZOENEN

Bij Cachi rijden we de Ruta 40 op en volgen de route zuidwaarts, langs Colomé, het oudste en meest afgelegen wijngoed van Argentinië. In de buurt van Cafayate rimpelt het landschap plotseling in scherpe, door de wind geërodeerde pieken die tientallen meters de lucht in prikken. Dit is de Quebrada de Las Flechas: een door de rijzende Andes opgewipt terrein van 15 miljoen jaar oud zandsteen. Op de weg, die er dwars doorheen steekt, volgen de dramatische panorama’s elkaar in hoog tempo op. Gaston vult ze met O Sole Mio van de Drie Tenoren. Na een kort bezoek aan Quilmes, de grootste precolumbiaanse opgraving in Argentinië, verlaten we de Ruta 40 en rijden we westwaarts richting Andes, de hoogte in. Een enorm witte zandduin markeert het begin van de Puna.

“Bereid je er maar op voor dat we vanaf nu waarschijnlijk nauwelijks mensen meer zullen zien,” zegt Gaston. Die nacht logeren we in Hosteria de Altura, een verrassend knus en comfortabel hotelletje in het ijle dorpje El Peñón – dat inderdaad uitgestorven lijkt

FINCA VALENTINA

VICUÑAS

BIBLIOTHEEK BOVENAAN CUESTA DEL OBISPO

CUESTA DEL OBISPO

GEITENKAAS EN LAMASALAMI

90 | 91

LOFTY PEAKS | ARGENTINIË | ONDERWEG FLAMINGO’S

THE ABRA DEL ACAY

Abra del Acay in La Poma, Salta, Argentinië is het hoogste punt op Ruta 40. Op een bordje staat dat het er 4.895 meter hoog is. Dat klopt niet. Het is 4.972 meter.

DESIERTO DEL LABERINTO

QUEBRADA DE LAS FLECHAS

SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

In deze woestijn wordt niets vergeven, en niets verspild HAGELWITTE DUINEN BIJ CARACHI PAMPA

te zijn. We stoken de houtkachels die onze kamers via grote stalen pijpen warm houden hoog op en gaan vroeg naar bed.

MONOCHROOM LANDSCHAP

Als een uur voor zonsopgang de wekker gaat, vriest het buiten dat het kraakt. Er wordt wel eens gezegd dat de Puna in één dag vier seizoenen beslaat: lente tussen 8 en 11 uur ’s ochtends, dan tot 4 uur ‘s middags zomer, herfst tot 7 uur en daarna een strenge winter. Onder een ijskoude sterrenhemel rijden we het dorp uit, de weg af, tot er alleen nog maar een spoor in het zand resteert. Gaston breekt de slaperige stilte tussen ons met Dos Gardenias van de Buena Vista Social Club en zingt zachtjes mee. De maan duikt weg achter een langgerekte schim aan de horizon die dichterbij een witroze labyrint van puimsteen blijkt te zijn: het Campo de Piedra Pómez. Het is er min 12. We trekken twee winterjassen over elkaar heen en wandelen nog in het donker door een door de wind gehouwen beeldentuin naar een puimsteenformatie die veel weg heeft van de Sfinx van Gizeh. De zonsopgang blijkt onze ontberingen meer dan waard te zijn: het puimsteen absorbeert het volle palet van

het ochtendgloren en gloeit op van blauw tot roze, naar oranje en geel.

De rest van de middag brengen we door rondom Carachi Pampa, een gitzwarte, langgerekte vulkaan aan de horizon. Het omringende landschap is pornografie voor geologen. Aan de ene kant van de vulkaan openbaart zich een monochroom landschap van hagelwitte duinen, en aan de andere kant, onder een rood gebergte, een lagune met roze flamingo’s.

De oever kraakt van het zout en andere gekristalliseerde mineralen die in kleine dampende stroompjes vanonder de vulkaan worden aangevoerd. Gaston heeft een verrassing in petto. Hij tovert een tafeltje met een champagnelunch tevoorschijn. We lopen inmiddels in T-shirts.

LAMASTOOFPOTJE

De tweede nacht in El Peñón slaap ik als een blok.

Dan volgt een lange rit van 340 kilometer waarbij eerst het hoogste punt van de route – 4635 meter – en dan twee enorme zoutvlaktes worden doorkruist. De eerste, het Salar de Antofalla, is de langste ter wereld: een tong van 150 kilometer die aan rode bergflanken en gitzwarte lavavelden likt. De weidsheid en leegte 92 | 93

LOFTY PEAKS | ARGENTINIË | ONDERWEG

CONO DE ARITA

voelen post-apocalyptisch, alsof de rest van de wereld is opgehouden te bestaan. Na het doorkruisen van de vlakte lunchen we in Antofalla, een piepkleine gemeenschap van herders aan de rand van de vlakte.

De lunch is een simpel maar verrassend smaakvol lamastoofpotje. De restauranteigenaar vertelt dat hij de poema die 23 van zijn 60 schapen opat eindelijk heeft weten te doden, en deze op zijn beurt heeft opgegeten. In deze woestijn wordt niets vergeven, en niets verspild.

Een halfuur rijden verderop bevindt zich Antofallita, een gehucht van twee huizen. Gaston vertelt dat ze worden bewoond door een broer en een zus van in de tachtig die elkaar niet kunnen luchten of zien.

Ze hebben al decennialang geen woord met elkaar gewisseld. De zus, Corina, wil nog wel eens met passerende reizigers babbelen, maar als we even stoppen om haar op te zoeken blijkt ze nergens te bekennen. Er ligt wel een hoop recent gehakt hout.

Ik denk aan mijn eigen tachtigjarige moeder en ik probeer me haar met een bijl in deze woestenij voor te stellen. Een verwilderde kater springt tevoorschijn en miauwt klaaglijk, alsof het onze schuld is dat het beest zich stierlijk heeft verveeld.

INTERGALACTISCHE FORENS

Het tweede zoutmeer, Arizaro, blijkt een van de meest surrealistische locaties langs de route. Recht uit het midden van de witte vlakte rijst een donkere kegel 122 meter de lucht in. Het is de Cono de Arita, een vulkaan grofweg ter grootte van de piramide van Cheops. Over de kegel doen wilde speculaties de ronde. Zo zou hij een heiligdom zijn geweest voor precolumbiaanse volkeren en ufo’s aantrekken. Op zich niet onlogisch: als vermoeide intergalactische forens zou je deze vreemde vallei zomaar met je oprijlaan in het Zevengesternte kunnen verwarren.

SAPA PANA MAGAZINE

ANTOFALLITA

DE KAT VAN CORINA

Ons einddoel, het spoorwegdorpje Tolar Grande, bevindt zich achter een barrière van roodbruine heuvels. We arriveren er tijdens het vallen van de avond, na de snijdende wind te hebben getrotseerd om een van de hogere heuvels te beklimmen en de zon achter een rij vulkanische reuzen op de grens met Chili te zien verdwijnen. De volgende ochtend maken we ons op voor een terugkeer naar de bewoonde wereld. Eerst passeren we de Ojos del Mar, een serie zoutmeren. Een krap decennium geleden werden hier de koraalachtige kalkafzettingen van bacteriën die tot de oudste levensvormen op aarde behoren, ontdekt.

De roodbruine bergrug die in de meren weerspiegelt loopt aan de andere kant uit op Desierto del Laberinto, een labyrint van zand en klei dat eruitziet alsof het van gesmolten melkchocolade is gemaakt.

De soundtrack komt van Sia, wier hese, dromerige Breathe Me een perfecte afsluiter is van onze tocht door de ijle hooglanden.

Als we arriveren in San Antonio de los Cobres zijn we zó van de bewoonde wereld vervreemd geraakt dat het mijndorp als een wervelende wereldstad aandoet.

Gaston, die inmiddels het verhaal van de Fiat Uno kent, wijst met een grote grijns naar de weg die vanaf hier omboog naar de Abra Del Acay leidt. Zou hij het in een Fiat hebben aangedurfd? Hij schudt zijn hoofd.

“Ik ben niet gek.”

BOVEN: DE ZOUTPANNEN VAN ARIZARO ROODBRUINE HEUVELS BIJ TOLAR GRANDE

94 | 95

INCA RAIL | MACHU PICCHU | PERU

In stijl naar de Machu Picchu

V

roeg in de ochtend kijkt u uit over de in mist gehulde, adembenemende Heilige Vallei die ooit als thuisbasis van de Inca’s fungeerde. In het lieflijke met kinderkopjes bestrate Ollantaytambo staat de Inca Rail voor u klaar die u meeneemt naar de indrukwekkende Machu Picchu. Dankzij de trein wordt deze bijzondere dag naar een hoger niveau getild. Terwijl door de panoramische ramen de prachtige uitzichten aan u voorbijglijden, geniet u in een comfortabele stoel van persoonlijke service en een uitgebreid driegangenmenu. Dit uitstekende begin van de dag maakt uw bezoek aan de verborgen stad compleet!

INCA RAIL MACHU PICCHU TREIN, PERU WWW.INCARAIL.COM

SAPA PANA MAGAZINE

LOFTY PEAKS | LATIJNS-AMERIKA | 4X UIT DE ANDES

1Alpaca’s ALPACAWOL zijn misschien wel de meest

1

bekende dieren uit de hooglanden.

In Nederland zien we ze steeds vaker als huisdier. In de Andes is de Alpaca vooral populair als wolleverancier.

Alpacawol is zachter dan andere soorten en heeft veel meer glans.

De wol wordt al eeuwen gebruikt voor kleding, zoals bijvoorbeeld de bekende poncho’s.

2 COCABLADEREN Hoewel de blaadjes van de cocaplant

4X ANDES

Het hoogland van Zuid-Amerika strekt zich uit over de Andes in Bolivia, Chili en Peru. Deze regio staat bekend om zijn prachtige landschappen en kleurrijke inheemse culturen, maar produceert ook onmisbare goederen.

3

4

gebruikt worden voor de productie van cocaïne is dat niet de reden dat hij zo populair is in de Andes. Hij wordt hier al eeuwenlang gebruikt voor uiteenlopende doelen. De bladeren worden gekauwd tegen medisch ongemak of geofferd aan de natuurgoden. De blaadjes zitten boordevol voedingsstoffen en zijn een welkome aanvulling op het eenzijdige dieet van de boeren in de hooglanden.

2

3 QUINOA Het is misschien wel een van de

bekendste superfoods van dit moment. In Latijns-Amerika hoort het al honderden jaren bij het dieet.

Quinoa is een graansoort die veel wordt gegeten in de hooglanden en hij kan op allerlei manieren worden verwerkt. Door de hype die in 2013 rond het graan ontstond, werd het in Peru en Bolivia zo duur dat de lokale bevolking het niet meer kon betalen.

Inmiddels is de productie verhoogd en kunnen Peruanen en Bolivianen, net als wij, weer lekker aan de quinoa.

4 AARDAPPELEN Dacht u dat aardappelen oer-

Hollands zijn? Dan heeft u het mis!

Aardappelen vinden hun oorsprong namelijk ook in de hooglanden van de Andes. Het kweken ervan gaat zelfs terug tot de tijd van de Inca’s.

Zij kweekten de papas en droogden ze in de zon. De gele aardappel die wij hier kennen steekt mager af bij zijn Peruaanse neefjes. Daarvan zijn er meer dan 400, variërend van paars tot blauw en van geel tot bruin, van bitter tot zoet.

96 | 97

SAMENWERKEN | PERU | STICHTING HOPE

Stichting HoPe Holanda Peru

Stichting HoPe Holanda-Peru is een ontwikkelings- en hulporganisatie van en voor de mensen uit Cuzco en de dorpen in de Andes. Al vele jaren ondersteunt Sapa Pana Travel het noodzakelijke werk van deze stichting.

B

egin jaren negentig ging Peru gebukt onder extreem en zinloos geweld tussen terroristische groeperingen enerzijds en leger en politie anderzijds. Niemand wist wie vriend of vijand was en niemand was zijn leven zeker in de vuile oorlog die in heel het land werd uitgevochten. In die tijd ontstond Stichting HoPe Holanda-Peru. Peruanen die in extreem armoedige omstandigheden leefden, hadden nauwelijks kansen hun eigen situatie te verbeteren, maar wilden dat wel graag. De Nederlanders Tineke Griffioen en Walter Meekes kwamen destijds in Cuzco wonen om het burgerinitiatief te ondersteunen en verder uit te breiden.

In de eerste zeven jaar werden onder leiding van Tineke en Walter projecten uitgevoerd in de achterstandswijken zelf. Scholen werden opgezet en ondersteund. Er werden waterleidingen en rioleringen aangelegd. In een gaarkeuken bereidden de moeders samen met Tineke elke dag gezonde en voedzame

maaltijden voor meer dan 100 kinderen. De kinderen en de vrouwen maakten producten die via de wereldwinkels in Nederland werden verkocht. Hierdoor konden zij zich aan de extreme armoede onttrekken.

LES IN QUECHUA EN SPAANS

Vanaf 1997 werd de aandacht verlegd van de buitenwijken van Cuzco naar de inheemse dorpen in het Andesgebergte. De indiaanse dorpen hadden geen of nauwelijks onderwijs. HoPe heeft meer dan 160 scholen gebouwd, het merendeel in afgelegen bergdorpen. Vier tot vijf uur lopen om een dorp te bezoeken, was geen uitzondering. Voor één dorp moesten de medewerkers van de stichting zelfs zeven uur lopen. Dankzij HoPe hebben duizenden kinderen uit afgelegen gebieden toegang gekregen tot goed basis- en middelbaar onderwijs.

De scholen kregen toiletten en douches met warm water op zonne-energie. Meer dan 200 scholen kregen goed schoolmeubilair. De tafels en stoelen werden in de technische school van HoPe door de leerlingen zelf gemaakt. HoPe ontwikkelde tweetalig intercultureel onderwijs. Dat gaat uit van de eigen taal en cultuur van de inheemse dorpen. Onderwijsmethoden en leer­ materialen werden opgesteld in het Quechua en in het Spaans. Niet toevallig is Quechua ook de taal waaraan Sapa Pana Travel (uw unieke reis) zijn naam dankt.

NAAR GOED ONDERWIJS

Tegenwoordig heeft de overheid nagenoeg alle onderwijsprogramma’s van HoPe overgenomen. Ze stimuleert tweetalig, intercultureel onderwijs en geeft zelf onderwijsmateriaal uit in de verschillende talen die Peru kent. HoPe richt zich op kwaliteitsverbetering van het openbaar onderwijs.

Dankzij HoPe kunnen duizenden kinderen naar school SAPA PANA TRAVEL MAGAZINE MAGAZINE

SAPA PANA EN HOPE

Walter Meekes: “Sapa Pana Travel ondersteunt al vele jaren de onderwijs­ programma’s van Stichting HoPe. Daarmee heeft het een belangrijke bijdrage geleverd aan het verbeteren van het onderwijs voor tienduizenden indiaanse kinderen in de hooglanden van Peru.”

STICHTING HOPE STICHTINGHOPE.ORG

98 | 99

Het hotel voor de echte kunstliefhebber

Hotel B ligt in de wijk Barranco. Een uitstekende uitvalsbasis om Lima te ontdekken. De wijk heeft een romantische en bohemien sfeer en is hét paradijs voor de echte kunstliefhebber. Bezoek een van de meest befaamde galeries van Lima: de Lucia de la Puente Gallery, die naast het hotel ligt. Ook in het herenhuis waarin Hotel B is gevestigd, hangt een bewonderenswaardige collectie kunst.

HOTEL B

Barranco, Lima, Peru www.hotelb.pe 12°08’34.8”S 77°01’24.3”W