Samsam: 'Anders? Nou en!' (2015/2)

Page 1

Groep 7 + 8

SAMSAM – midden in de wereld

De wheelie van Robert uit Zambia

? S ! n NDER e Au No

Een slangenbeet veranderde Christabels leven

‘t g e jn z “Ik t mi n” me nde ha


................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . Inhoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nou ............................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Anders? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . en! ..................................................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . .in . . . . . . . . . . .Samsam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Christabel . . . . . . . . . . . . . . . . . Zambia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ALLEBEI ............................... . . . . . . . . . . . . . deze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .vertelt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .uit . . . . . . . . . . . . . hoe . . . . . . . . . . . . . . . . . .uit . . Nederland . . . . . . . . .en ............... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Emma . . . . .uit . . . . . . . . vertellen .................. . . . . . . . . . .het . . . . is . . .om . . . . .er . . .niet . . . . . bij . . . .te . . .horen . . . . . . . .sinds . . . . . . .ze . . . een . . . . . .handicap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Grace . . . . . . . Zambia ........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .wat . . .ze . . . . . .goed ...................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .kunnen. . . . . . heel .......................... . . . . . . . . . .heeft: . . . . . . . .“Opeens . . . . . . . . . . .doen . . . . . . .kinderen . . . . . . . . . . . alsof . . . . . . .ik . . niet . . . . . .meer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kijk ......................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .op . . . . . . . .4.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pagina ............................. . . . . . . . . . .normaal . . . . . . . . . . .ben.” . . . . . . .Vanaf . . . . . . . pagina . . . . . . . . .5. . lees . . . . . .je . . .dat . . . . ze . . . .als . . . .klein ............................................. ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . .meisje . . . . . . . . . . . . . . .een . . . . . . . . . . . . is . . . . . . . . . . . . . . Daardoor . . . . . . . . . . . . . . . . . .de ........................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . door . . . . . . . . . . . . slang . . . . . . . . . .gebeten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .zijn ................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . .spieren . . . . . . . . . in . . . haar . . . . . . linkerhand . . . . . . . . . . . . . .verlamd. ...................................................................... ................................................................................................................ . . . . . . . . . .Dit . . . . . . . . . . . . . . . maakten . . . . . . . . . . . . . . . .samen . . . . . . . . . . . . . . het ......................................................... . . . . . . . . . . . . . .nummer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .we . . . . . . . . . . . . .met . . . . . . . . . .Liliane .................................................... ................................................................................................................ . . . . . . . . . .Fonds. . . . . . . . . .Deze . . . . . . .organisatie . . . . . . . . . . . . . .helpt . . . . . . .gehandicapte . . . . . . . . . . . . . . . . .kinderen ................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . .in . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kinderen . . . . . . . . . . . . . . . . . een ........................................................ . . . . . . . . . . . . .ontwikkelingslanden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .met . . . . . . . . . . .beperking .................................................. ................................................................................................................ . . . . . . . . . .worden . . . . . . . . . .vaak . . . . . .raar . . . . . .aangekeken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . en . . . .soms . . . . . . . ook .................................................. ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . .gepest. . . . . . . . . . . . . . . slaat . . . . . . . . . . . . . . . . . op, . . . . . . . . . . . .zijn . . . . . . . . .niet .................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dat . . . . . . . . . . . .nergens . . . . . . . . . . . . . . .want . . . . . . . . . . . .we ...................................................... . . . . . . . . . .allemaal . . . . . . . . . . .anders . . . . . . . . .dan . . . . .de . . . .ander? . . . . . . . . .Kortom: . . . . . . . . . . anders? ...................................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . .Nou ...................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . .en! ................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Mirjam .............................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Bonting, ...................................................................... ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .hoofdredacteur .............................................................................. ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . .Covermodel ..................................................................................................... ................................................................................................................ . . . . . . . . . . .Robert . . . . . . . . . . . . .zambia ........................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .uit ............................................................................................ . . . . . . . . . . .Robert . . . . . . . . doet ............................................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . (11) . . . . . . . graag ......................................................................................... . . . . . . . . . . .trucjes . . . . . met . . . .z’n . . rolstoel. .......................................................................................... . . . . . . . . . . .Hij. .kan . . . heel . . . .lang . . . .op . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .nederland .................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . z’n ...................................................................................... . . . . . . . . . . .achter . . . . ­w . .ielen . . . .balanceren. ........................................................................................... . . . . . . . . . . .Bekijk . . . . . . . filmpje .............................................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . .het . . . . . . . . op: ........................................................................................ . . . . . . . . . . .WWW.SAMSAM.NET ..................................................................................................... ................................................................................................................ ...........................................g ..................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .n. ic . . . . a. . .u. a. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .a. r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c. u. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .s.o. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .r.a.Ç. a. o . . . . . . . . . . . . . . . a. .f.a. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .b.u.r. k. in ................................................. ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . z. a. .m. b. ia ......................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . .2 . . . . . . . . . anders? . . . . . . . . . .en! ..................................................................................... . . . . . . . . . . . samsam . . . . . . . . . . . . nou ......................................................................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................

landen in dit nummer


................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Later ...................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .word ................................................. . . . . . . . . .pagina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ik ...................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dokter! .................................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pagina ...................................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pagina ...................................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . .zo . . . . . . . . . . . . . . het ........................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . .werkt ................................................................................................. . . . . . . . . . .Rafie . . . . (11) . . . uit . . .Hoorn . . . . . leert . . . . je. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .gebarentaal . . . . . . . . . . . . . . . . . .10. .................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .op. .pagina .......................................................................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pagina ...................................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Samsam ............................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . .gaat . . . .over . . . . . . . . . . . . . . . . . . . samsam ......................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . wereldwijd. . . . . . . . . .kinderen .Samsam . . . . . . . . . . . . . . . . . =. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .samen ........................................................................ . . . . . . . . . . . . . . .laat . . .zien . . . .hoe .......................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . samen . . . . . .leven, . . . .kinderen .spelen, ...................................................................................... ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . .delen, . . . . .leren . . . . . . .samen ..................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . .verantwoordelijk . . . . . . . . . en ........................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .zijn ................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . voor . . . . de . . wereld. ......................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . Wereldburgerschap ................................................................................................. ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .heet . . . .dat. ........................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.6 . . . . . . . . . .en. .nog . . . . . . . .24 . . . .L.ekker ........................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .V.an. .alles . . . . . . . . . wat . . . . . . . . ............................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 . . . . .O.nder . . . .de . . Loep . . . . . . . . . .25 . . . Puzzel ............................. ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 . . . . .R.eportage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Quiz ............................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27 ................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . .Samsam ..................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . gaat ............................................................................................... . . . . . . . . . . .altijd . . . .over ................................................................................................. . . . . . . . . . . .kinderrechten. ..................................................................................................... ................................................................................................................ . . . . . . . . . . .Ieder . . . .kind ................................................................................................. . . . . . . . . . . .heeft . . . . . . . . . . . . .eten . . . . . . . . gezond. . . . . . . .onderwijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . spel . . . . . . . . .eigen . . . . . . . . . . .geloof, . . . . . . bescherming . . . . . . . . . . bescherming ................. . . . . . . . . . . . . . . .recht . . . . . . . . . . . .en. . . . .heidszorg . . . . . . . . . . . . . . . . . .schoon . . . . . . . . . . . . . . . . .mening . . . . . . . .eigen . . . . . taal, . . . . . . . . .oorlog ....................... . . . . . . . . . . .op: . . . . . . . . . . . . .drinken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . milieu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .cultuur, .identiteit . . . . . . . . . tegen .en. .geweld . . . . . . . tegen kinder­ ................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . arbeid ............... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . samsam . . . . . . . . . . . . .nou ......3 .......... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .anders? . . . . . . . . .en! ............. ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................

5

nieuwsbegrip naar 2 scholen

12 14 18

5x samen naar school POSTER friends 4ever

interview met suhainy

En verder


Allebei

Kijk ’s wat ik kan! Emma uit

Nederland Emma is dyslectisch. Geen ernstige handicap, maar wel lastig op school. Spelling en lezen vindt ze een hele uitdaging. “Hardop voorlezen in de klas vind ik moeilijk. Dan word ik helemaal rood en zenuwachtig.” Maar Emma is een kei in tekenen. Als ze een tekening maakt, vergeet ze alles om zich heen.

S

P

E Foto Felix Kalkman Tekst Karin Wesselink

Zambia

“Ik dans al vanaf dat ik kon staan! Mijn ene been was vroeger korter dan het andere; daardoor ging het dansen veel moeilijker. Door deze prothese zijn mijn benen nu even lang. Het ziet er wel raar uit, die twee voeten, maar ik ben het gewend. En ik kan nu veel beter dansen!” Tip: Dans vanuit je heupen, dan komt de rest vanzelf!

L L I

Tip:

Ze zeggen dat kinderen met dyslexie makkelijk Chinees leren. Omdat het een taal met ­tekeningetjes is en niet met letters.

4

Grace uit

samsam anders? xxxx nou en!

N

G Grace swingt de pan uit in een filmpje op samsam.net. Emma laat zien hoe ze een tekening maakt.

Foto Chris de Bode Tekst Marlies Pilon

Kinderen maken overal ter wereld hetzelfde mee. Of niet? In deze Allebei vertellen Emma (12) uit Amsterdam en Grace (12) uit Lusaka en wat ze heel goed kunnen.


Foto’s Chris de Bode Tekst Marlies Pilon

“Ik voel me anders, maar ik hoor erbij.”

LEVEN

in twee werelden

Christabel (12) uit Zambia lag heerlijk te slapen toen ze werd gebeten door een grote gifslang. Ze denkt er bijna elke dag aan terug, want sinds die beet is haar leven voorgoed veranderd: de spieren in haar linkerhand zijn verlamd. Ze kan haar hand niet meer gebruiken en daarom wordt ze gepest.

samsam anders? nou en!

5


Nieuwsbegrip

Warm In een klein huisje waar nauwelijks daglicht naar binnen komt, zit Christabel met haar jongere broertje en zusje op het grote bed. Ze zit rechtop terwijl ze vertelt, maar haar linkerarm houdt ze verborgen achter haar rug. Het is warm in Zambia, maar buiten en op school houdt Christabel het liefst de trui van haar school­uniform aan. Die heeft namelijk lange mouwen en ze hoopt dat daardoor niemand ziet dat er iets mis is met haar linkerhand. De spieren in haar arm zijn verlamd, maar zo is ze niet geboren.

Jungle Zes jaar geleden ging ze met haar moeder op bezoek bij haar oma in Congo, een buurland van Zambia. “We zaten wel dertien uur in de bus. Mijn oma heeft een mooi huis met een grote tuin, die grenst aan de jungle. ‘s Nachts toen ik sliep, voelde ik plotseling dat er iets over mij heen bewoog. Het was een hele grote slang! Voor ik weg kon rennen, beet hij me in mijn arm. Het deed zo veel pijn dat ik drie uur achter elkaar moest huilen. Er was geen ziekenhuis in de buurt, dus het gif heeft heel lang in mijn arm gezeten. Vrienden van mijn oma wilden helpen: ze smeerden vaseline op mijn arm, maar daardoor ging mijn huid juist heel erg branden. De dag erna gingen

Plotseling kroop er een slang over me heen

we naar een ziekenhuis. De arts die me behandelde, stelde voor om mijn arm te amputeren, maar dat wilde mijn moeder niet.” twee scholen Christabel gaat naar twee scholen: naar een gewone en naar een speciale school. De eerste jaren na het ongeluk ging ze alleen naar de speciale school. De meeste kinderen daar zijn geboren met een afwijking. Anderen, zoals Christabel, kunnen door een ongeluk of een ziekte niet meer wat ze daarvoor wel konden. Christabel volgt een revalidatie­ programma waarin ze met oefeningen probeert om haar arm sterker te maken. Dankzij de fysiotherapie kan ze nu haar vingers weer een beetje bewegen, maar schrijven lukt helaas niet. “Dat hoeft ook niet, want gelukkig schrijf ik met rechts. Maar ik voel me altijd anders dan de rest, vooral op de gewone school. Omdat het wat beter gaat met mijn arm, ga ik daar nu twee dagen per week naartoe.”

anders Op haar gewone school voelt Christabel zich anders.

6

samsam anders? nou en!


Liliane Fonds Zambia is een arm land. Voor kinderen met een handicap zijn er bijna geen speciale scholen. Bovendien zijn deze scholen voor de meeste ouders te duur. Christabel heeft veel geluk, want haar schoolgeld wordt betaald door het Liliane Fonds. Dat is een Nederlandse organisatie die gehandicapte kinderen in ontwikkelingslanden helpt.

De juf is heel tevreden. “Christabel is altijd als eerste klaar!”

Het Liliane Fonds steunt deze kinderen én zorgt dat zij geaccepteerd worden door hun familie en omgeving. Dankzij deze hulp horen Christabel en tienduizenden andere kinderen erbij.

Slim

Kreupel Behalve dat ze sommige dingen nu niet meer kan, vindt Christabel iets anders nog veel moeilijker. “Kinderen op straat schreeuwen soms naar me dat ik kreupel ben; ze denken dat ik gek ben, maar dat ben ik niet. Door die arm is alles anders geworden.” Christabel kan haar ouders en broertjes en zusjes niet meer helpen met klusjes in huis. Omdat haar vader meestal werkloos is, heeft het gezin nauwelijks een inkomen. In een arm gezin in Zambia helpen normaal gesproken alle kinderen mee met het huishouden; vaak verdienen ze ook wat geld om aan hun ouders te geven. Maar Christabel kan dat niet en daar schaamt ze zich voor. Want wie in Zambia niet mee kan helpen, telt ook niet echt mee. Sommige mensen in de buurt denken dat zij ongeluk brengt, omdat een slang symbool staat voor slechte dingen. “Maar ik kan er toch niets aan doen dat die slang mij heeft gebeten?”

Christabel verstopt haar arm altijd in haar mouw.

MOUW samsam anders? nou en!

7


Nieuwsbegrip Groot geheim Vandaag is het donderdag en dan gaat Christabel naar de gewone school, waar ze altijd heel stil is. “Ik heb hier weinig vrienden, alleen mijn beste vriendin Memory weet van mijn geheim.” Als de les begint, zakt Christabel onderuit in haar schoolbank. De juf geeft de leerlingen de opdracht om een brief in het Engels te schrijven. Tijdens de uitleg staart Christabel naar buiten, het lijkt alsof haar gedachten heel ergens anders zijn. Pas als iedereen aan de slag gaat, schiet Christabel overeind: ze pakt haar pen, begint ijverig te schrijven en na een paar minuten is ze al klaar. De juf, die langsloopt om het werk te controleren, zegt: “Dit is echt een perfecte brief, Christabel!” Christabel is dan wel verlegen, maar ze is wel de slimste van de klas en ze haalt altijd hoge cijfers. Doktersjas Maar op de andere, speciale school voelt Christabel zich eigenlijk het meeste thuis. “Daar ben ik niet anders, want iedereen heeft wel iets: de één is spastisch en zit in een rolstoel, de ander mist een been. Ik voel me daarom vrijer en zelfverzekerder en door de behandelingen leer ik misschien mijn arm weer bewegen.” Maar of haar spieren zich weer herstellen of niet, één ding weet Christabel zeker: later wil ze dokter worden. “Het liefste wil ik een ziekenhuis in mijn eigen tuin laten bouwen. Iedereen mag bij mij komen, ook patiënten die geen geld hebben voor een behandeling. Ik draag een witte doktersjas en ik kan iedereen beter maken, dan hoeven mensen zich nooit meer te schamen!”

vertrouwen “Memory is mijn beste vriendin. Haar kan ik écht vertrouwen.”

8

samsam anders? nou en!


Meer Tjin & Charlie op samsam.net Scenario Mirjam Bonting, Eric Heuvel Strip Eric Heuvel

Tjin & Charlie vervolg van de achterpagina

Wordt vervolgd! samsam anders? nou en!

9


Zo werkt het gebarentaal

SAMEN

ALLEEN

IK

JIJ

ANDERS

HETZELFDE

MOOI

GRAPPIG

JONGEN

1

2

MEISJE

10

samsam anders? nou en!

3


Rafie (11) uit Hoorn is doof. Hij leert je een paar belangrijke gebaren. Meer weten? Kijk op samsam.net

1

ben

2

LIEF

SAAI

GEK

1

veiligheid

2

3

2

3

1

Foto’s Fotogeus Met dank aan Kentalis Signis

HOE HEET JIJ?

Ik HEET ... samsam anders? nou en!

11


5 x samen naar school

Ik hoor er wel/niet bij Foto’s Felix Kalkman, Victoruro Sepúlveda, Solange Hendrikse, Chris de Bode

In een schoolklas is iedereen anders. Maar hoe is het als jij de enige bent die blind is of geen benen heeft? Wat is dán de betekenis van vriendschap? TIP: Probeer iemand te vertrouwen

Amine

Dani Amine is heel handig met een bal. Kijk maar op www.samsam.net

AMINE (11) uit nEDERLAND

had tot een half jaar geleden een grote opgezwollen moedervlek op zijn lip. Na de operatie is er bijna niets meer van te zien. “Op mijn nieuwe school was het eerst best moeilijk om vrienden te maken. Ik had slechte ervaringen op mijn vorige school. Daar werd ik vaak uitgescholden en gepest. Ik vertrouw er nu op dat iedereen aardig tegen me is. Maar ik moest dat vertrouwen wel leren te krijgen. Gelukkig heb ik nu ook een paar écht goede vrienden.”

12

samsam anders? nou en!


TIP: Gewoon veel lol maken

kyle

DIANA

Girvendrick

TIP: Steun elkaar

Diana (14) uit nicaragua kan door een hersenbeschadiging alleen op haar tenen lopen. Haar pols en rechterhand zijn gedraaid en ze kan ook niet goed praten en horen. Maar Diana doet op school aan alles mee. Ook met de dansles op het schoolplein!

TIP: Doe veel dingen samen

Kyle (11) uit Curaçao is een paar maanden geleden geopereerd in Nederland. “Er zit nu een apparaatje vlak onder mijn huid dat mijn hart helpt pompen. Ik mag geen balsporten meer doen. Op mijn vorige school werd ik veel gepest. Gelukkig heb ik nu een heel goede vriend: Girvendrick.”

TIP: Iedereen heeft iets aan tips

ERNEST

peter

aguiara

Loraine

Aguiara (13) uit Burkina Faso

Peter (10) uit Zambia zit in een

is blind. Net als een paar andere kinderen op haar school. De leraren daar hebben geleerd hoe je blinde kinderen het beste les kunt geven. Aguiara’s beste vriendin en klasgenoot Loraine (10) kan wel zien. Zij haalt Aguiara elke ochtend op om samen naar school te lopen.

rolstoel. Zijn beste vriend Ernest (11) duwt hem elke ochtend naar school. Hun gesprekken gaan maar over één ding: voetbal. “Ik geef Ernest tips, want hij moet zijn techniek verbeteren. Als Ernest straks profvoetballer is, ga ik als zijn coach mee op reis.”

samsam anders? nou en!

13


Poster bestfriends4ever

BĂŠatrice

LOL :-) NĂŠmata (13) uit het Afrikaanse land Burkina Faso kan door haar beugel net zo veel doen als haar vriendinnen.

14

samsam anders? nou en!


NĂŠmata

Foto Morad Bouchakour

Wendenda

samsam anders? nou en!

15


................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . .Van . . . . . . . . . . . . . . . .en . . . . . . . . . . . .wat ........................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . .alles . . . . . . . . . . . . . nog ................................................................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ij. n .................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .E.r. .z. . . . e. n ................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Braille . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .il. .j.o. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. .,4. .m . . . .d. e. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .b.l.in . . . . . . .p. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Met . . .het . . .brailleschrift . . . . . . . . . . kunnen . . . . . . .blinden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .r.e. n . .o ................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .lezen . . . . en . . .schrijven. . . . . . . . .Braille . . . . .‘lees’ . . . . je. . . . . . . . . . . . . . . . . .k. i.n. d . .e. . . . .l.d. .. . . . . . . . . . . . . . . .........................................................................................w . . . . .e. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .met . . . . . . . . . . . . . . . . De . . . . . . . . . zijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .e. . . e. r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . je. .vingertoppen. . . . . . . . . . . . . . .puntjes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .d .......................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .verdikkingen . . . . . . . . . . . . .het ........................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .op . . . . . .papier. ..................................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .A. . . . . . B ..............D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .G . . . . . . . . . . . . . . .I. . . . . .J. . . . . . .K. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .C . . . . . . . . . . . . . . .E. . . . . . F . . . . . . . . . . . . . .H .......................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . .L. . . . . . M . . . . . . . .N . . . . . . .O . . . . . . .P . . . . . . .Q . . . . . . .R . . . . . . . S. . . . . . .T. . . . . . .U . . . . . . .V. . . . . . .W ................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .vul . . . . . . . . . . . . . je . . . . . . . . . . . . . in: ......................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .hier . . . . . . . . . . . naam .................................................. ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .X. . . . . . .Y. . . . . . Z ............................................................................. ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . .Even . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nooit . . . . . . . . . . . . . . .laat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .kleuren ............................. . . . . . . . . . . . . . . . . . .lachen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .te . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ALLe ..................................... . . . . . . . . . .Say . . . cheese! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voel . . . . . de . . .tijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .voor . . . . . .slimmeriken ............................... ................................................................................................................ . . . . . . . . . .Een . . . . . . . . . .waarop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Een . . . . . . . . . . met . . . . . . . . . in. . . . . . . . . . . . . .De . . . . . . . . .van . . . . . .blokjes ...................... . . . . . . . . . . . . . camera . . . . . . . . . . . . .je. .kunt . . . . . . . . . . . . . . . . . .horloge . . . . . . . . . .cijfers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .kleuren . . . . . . . . . de ......................... . . . . . . . . . .voelen . . . . . .hoe . . .je. .foto . . . .eruit . . . .ziet! . . . . . . . . . . . . . braille. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .staan . . . . .in. .braille . . . . .op . . deze ....................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .kubus. ..................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . 16 . . . . . . . . . . .anders? . . . . . . . . .en! .................................................................................... . . . . . . . . . . . . .samsam . . . . . . . . . . . .nou ....................................................................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ Foto’s Touch Sight, OOSH Braille Watch, Isopixel

Super-handig!


................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . In . . .het ........................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25% ............................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kinderrechten................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . SOMS . . . . . .GEPEST ............................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .verdrag . . . . . . . . . . . . .dat ................................................... . . . . . . . . . .WIST . . . . . . JE . . . .DAT? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .staat ........................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .kinderen .............................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . met ...................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . een . . . . .handicap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65% ...................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10% ......................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .recht . . . . . hebben . . . . . . . . op . . . . . . . . . . .vaak . . . . . . . . . . . . . . . . . . .NIET ..................... ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . speciale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .gepest . . . . . . . . . . . . . . . . . . .GEPEST ...................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .zorg. ...................................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoor . . . . . . . . . . . .erbij? .......................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .jij .............................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .De . . .meeste . . . . . .Nederlandse . . . . . . . . . . kinderen . . . . . . . .van ................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Niet . . . . . . . . . . . . .school . . . . . . . . . . . . . . . . hebben . . . . . . . . . .gevoel . . . . . . . . hun . . . . . . . . .8-12 .............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .naar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .jaar . . . . . . . . . .het . . . . . . . . dat . . . . . . .klasgenoten ................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .hen . . . accepteren . . . . . . . . . .zoals . . . . ze . . .zijn. . . . Eén . . . .op . . de ............... . . . . . . . . . . . . . . .kinderen . . . . . . . .in. .Nederland ....................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . gaan . . . . . . . .naar ...................9 . . . . . . . . . . de . . . . . . . . . . . . . . . .tien . . . . . . . . . . .wordt . . . . . . . . .gepest. ........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .niet . . . . . . .school. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .van . . . . . . . . . . . .10 . . . . . . . . . . . . . kinderen . . . . . . . . . . . . .vaak ............................ . . . . . . . . . . . . . . . . Vaak . . . . .omdat . . . . . ze . . .een . . . . . . . . . . . . . In . . ontwikkelingslanden . . . . . . . . . . . . . . . . .gaat ................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . maar . . . . . . . . van .............................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . (ernstige) . . . . . . . . handicap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .één . . . . . . .de. .tien ........................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . hebben. . . . . . . . Een . . . .aantal . . . . . . . . . . . . . . . kinderen . . . . . . . .met . . . . . . .handicap ....................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . een . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .90.000 ....................... . . . . . . . . . . . . . . . .moet . . . . én . . .wil . . .wel . . .naar . . . . . . . . . . . . . naar . . . . school. .................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Het ...................... . . . . . . . . . . . . . . . . .school, . . . . . . . . . . .gaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lililane ................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . maar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Fonds . . . . . helpt ................. . . . . . . . . . . . . . . . niet. . . . . Er . . is. .geen . . . . school . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .jaarlijks . . . . . . .méér ............... . . . . . . . . . . . . . . . .in. .hun . . . buurt . . . . . waar . . . . .ze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .dan . . . 90.000 ................... . . . . . . . . . . . . . . . . .écht . . . . . . . . passen. ....................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .gehandicapte ...................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .kinderen ...................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .in. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ontwikkelings...................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Nieuw .................................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .been . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .landen. ...................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Wat . . . . . . . . . . je? ............................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zeg . . . . . . . . . . . . . . .Kinderen . . . . . . . . . . .een ....................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .die . . . . . .been­ .................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Doven . . . . . .en . . . . . . . . . . . . . .prothese . . . . . . . .(kunstbeen) . . . . . . . . . .dragen, ................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . slechthorenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .krijgen . . . . . .één . . . keer . . . . per . . . jaar .................................................. ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kunnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .een . . . . . . . . . .beenprothese. ........................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .goed . . . . . . . . . . . . . . . . nieuwe ............................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . liplezen! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Zoals . . . . .alle . . .kinderen . . . . . . . .groeien .................................................. ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ook . . . zij . . .ieder . . . . jaar . . . .een . . .paar ................................................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .centimeters, . . . . . . . . . . maar . . . . .hun ................................................... ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .prothese . . . . . . . . . . . . .niet ..................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .groeit . . . . . . . . mee. .................................................. ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Chandrapal . . . . . . . . . .(11) . . .uit . . .India .................................................. ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . eefje ...................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . wentelteefje ............................................................................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . samsam . . . . . . . . . . . . nou . . . . . . . 17 ........... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . anders? . . . . . . . . . .en! .............. ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................

16.000

Strip Studio de Leijer Foto Morad Bouchakour

In de groei


Interview met Suhainy Ik ben dan wel doof, maar ik dans als de beste

Favo ri et Dr an kj e : bus ta (priklimonade) li e ve li ng s ete n : Alles , ik ee t heel veel .

Hob by ’s : dansen en knut selen

Favoriete Vak : Papia ment s en rekenen

li e ve li ngs Dier: Pekinees

18

samsam anders? nou en!


Stel: je gaat naar een speciale school omdat je slechthorend bent. Suhainy (11) uit Curaçao vertelt hoe dat is en hoe zij vrienden maakt. “Ik stap gewoon op iemand af.” Kun je mij horen? “Nee, maar ik kan goed liplezen en als juf Sandra jouw vragen rustig vertaalt in het Papiaments, dan gaat het wel. Mijn Nederlands is niet zo heel goed. Normaal draag ik het hoor­apparaat dat ik van school heb gekregen. Maar dat is stuk en moet gemaakt worden.” Je stem klinkt wel een beetje anders. “Oh ja? Dat hoor ik zelf niet. Maar ik kan wel een beetje aanvoelen of ik hard of zacht praat. Dat heb ik geleerd tijdens logopedie. Bijna iedereen begrijpt me gewoon. Versta je me?” Nee, maar dat ligt niet aan jou. Ik versta geen Papiaments. Wat vind je van school? “Ik vind het fijn, want hier zijn andere kinderen met iets speciaals. Sommigen hebben autisme of ADHD, of op een andere manier problemen met praten. Dan ben ik tenminste niet de enige. En ik heb hier één vriendin, die ook slechthorend is.

De juf heeft meer aandacht voor je omdat de klassen kleiner zijn. En ze praat rustiger zodat ik haar beter kan volgen.” Praat je met gebaren? “Die heb ik niet nodig. Andere kinderen gebruiken ze wel, maar ik kwam later op deze school en heb alleen de letters van het gebarenalfabet geleerd.” Heb je veel vrienden? “Ik heb het geluk dat ik heel makkelijk contact maak met nieuwe mensen. Ik ben niet verlegen en ik maak snel nieuwe vrienden. Ik vraag gewoon je naam en of je vrienden met me wil zijn.” Word je wel eens gepest? “Op school niet, maar soms lachen buurkinderen me uit omdat ik bepaalde woorden niet goed uitspreek. Maar kinderen op de naschoolse opvang, helpen me juist met mijn uitspraak. Ik vind de letter S bijvoorbeeld heel moeilijk.”

Wat kun jij beter dan horende mensen? “Ik let heel erg op details. Als je naar de kapper bent geweest of nieuwe kleren hebt, zie ik dat meteen! Veel mensen denken dat ik niet kan dansen of zingen, maar dat kan ik wel. Ik zet gewoon YouTube heel hard aan en dan zing ik mee met gospelmuziek.” Hoe zie jij de toekomst? “Mijn moeder is taxichauffeur, ze haalt vaak mensen op van het vliegveld. Dat is interessant werk, want het is afwisselend. Ik word liever accountant. Dat is een vak waarvoor het niet erg is dat ik niet goed hoor. Het is met cijfers en niet zo veel met andere mensen. En ik houd van sommen maken, vooral van optelsommen.”

kn uts e le n na school m a ak ik g r a ag ie t s moois

samsam anders? nou en!

19

Foto’s Solange Hendrikse Tekst Karin Wesselink

Versta je me?


Onder de Loep

Digitale dokter Gewapend met een loep onderzoekt Maurice Lede uitvindingen. Vandaag krijgt hij zelf te maken met de mobiscopy, bedacht door TNO in Eindhoven. Handig voor landen waar specialistische artsen vaak heel ver weg zijn.

xxx

Ik voel me niet goed. Maurice is op ontdekkingsreis, ver van de bewoonde wereld.

Plotseling borrelt het in z’n buik.

Nergens een groot ziekenhuis te bekennen.

Gelukkig is er wel een dokter.

20

samsam anders? nou en!

Zo’n parasiet loop je hier makkelijk tegen het lijf.

Foto’s Rob Keeris Tekst Karin Wesselink Met medewerking van TNO Eindhoven

Misschien kunnen ze me hier helpen?


Ik weet niet veel, maar bloedprikken kan ik wel!

Gelukkig kan ik met de mobiscopy mijn smartphone aan de microscoop koppelen.

Een gezonde appel was het beste medicijn. En lekker!

De smartphone stuurt gegevens naar een groter ziekenhuis verderop. Daar onderzoekt een specialist wat Maurice scheelt.

Wat een geniale uitvinding!

Via een mailtje komt de uitslag binnen.

samsam anders? nou en!

21


Reportage Sterkamp

Niet praten over problemen Het is nog vroeg als Danika (11) uit Almere wakker wordt doordat iemand van de leiding op de deur bonkt. Ze trekt haar slaapzak over haar hoofd en draait zich nog eens om in het stapelbed. Danika is niet thuis, maar op een Sterkamp.

V

andaag is de derde dag van het kamp en er is weer een vol programma. Deelnemers komen hier niet om vakantie te vieren, maar om bijvoorbeeld meer zelfvertrouwen te krijgen. Ze leren vrienden maken, hun verlegenheid overwinnen of minder snel boos te reageren.

Glas melk Met nog natte haren van de douche zoekt Danika een plaats aan de ontbijttafel. Gelukkig: er is nog een stoel vrij naast een van de leidsters. Na de boterhammen

en een glas melk is het tijd voor ochtendgym. Buiten, in de frisse lucht. En daarna een uur theorie, met het mentorgroepje. “Met deze kinderen kom je elke dag samen. In kleine groepjes vertel je wat je hier wilt leren.”

Stevige schoenen Eén van de doelen van Danika is meer zelfvertrouwen krijgen. “Als ik in de klas iets moet zeggen, dan wil ik me zekerder voelen. Ik heb hier ook al een nieuwe vriendin gevonden, daardoor sta ik nu best stevig in m’n schoenen.” Danika denkt dat dit komt doordat iedereen een beetje in hetzelfde schuitje zit én er worden de hele

tijd complimenten uitgedeeld. Dat zijn uitgeknipte sterren die iedereen verzamelt.

Te rustig Op school en in haar ‘gewone’ leven is dat wel anders. “Vroeger ben ik gepest, omdat ik te rustig was. Toen ik een beugel kreeg, dacht ik dat het opnieuw zou beginnen. Gelukkig was dat niet zo.” Tijdens het kamp voelt Danika zich wel veilig. “Hier loopt veel leiding. Op school blijven de juffen en meesters vaak bij elkaar staan tijdens de pauze. Dan zien ze niet wat er op het schoolplein gebeurt.”

Schuimspel Tijdens het Sterkamp leer je samenwerken.

“Julia en ik vonden elkaar meteen aardig!”

22

dansje samsam anders? nou en!


Danika (rechts) en Julia zitten in hetzelfde mentor­groepje.

vriendin Falen voor topo Omdat Danika weinig zelfvertrouwen heeft, denkt ze vaak dat ze wordt uitgelachen. En ze heeft ook faalangst. “Laatst bij een topografie-toets, toen ik het blad zag, wist ik van de zenuwen helemaal niets meer.” Misschien komt het wel hierdoor dat Danika vaak last heeft van buikpijn en hoofdpijn. “Daarom slik ik pijnstillers.” Haar moeder kwam met het plan om naar dit kamp te gaan. “Ik moest wel wennen aan het idee dat ik er alleen naartoe zou gaan. Het fijne hier is: je komt niet om over je problemen te praten, maar juist om dingen te leren.”

De bedoeling De opdracht van vandaag tijdens het mentorgroepje heet ‘stoplicht’. Maar tijdens de bij­eenkomst zit Danika stil in de kring. “Ik had niets toe te voegen.” Toch vertelt ze achteraf precies wat de bedoeling van de opdracht is. Dat de kleuren van het verkeerslicht betekenen dat je in een lastige situatie (rood) even moet stilstaan om na te denken over een oplossing (oranje) en dat je die daarna kunt uitproberen (groen). “Eigenlijk rijd je zo door je gedachten. Het helpt goed in moeilijke situaties.”

“Ho! Rood! Eerst even nadenken.”

Foto’s Wineke Onstwedder Illustraties Zsuzsanna Ilijin Tekst Karin Wesselink

“Hier voel ik me wel veilig”

stoplicht

Verbinden Als je je verbonden voelt met anderen, durf je dingen die nieuw of eng zijn.

samsam anders? nou en!

23


Lekker nshima van Grace

nodig 4 2 10

kopjes maïsmeel theelepels zout kopjes water (2,5 kopje water per kopje maïsmeel)

tip: s trooi wat meel op je handen voordat je de balle tjes rolt, dan plakken ze minder .

t Wis t? a je d populaier

ti p van G r ace : lekker me t een saus me t kip of g ehak t!

is aans ima Nsh eel Afrik ar het a v in en, m l een land ft overa am. hee dere na an

maken Verwarm het water in een pan op het vuur. Als het kookt giet je langzaam lepel voor lepel de helft van het maïsmeel en het zout erbij. Roer rustig met een houten lepel. Als de massa gaat koken, zet je het vuur lager. Blijf goed roeren en dek dan af met een deksel. Na ongeveer 5 minuten voeg je de andere helft maïsmeel toe. Laat de nshima nog 1 minuut borrelen met de deksel op de pan. Dan even roeren en klaar! Maak balletjes en doop ze met je hand in een saus die je anders bij aardappels of pasta eet.

24

samsam anders? nou en!

G e e n dag zon de r n s h i m a Nshima is in Zambia ba sis voedsel . Dat be tekent dat iedereen he t elke dag ee t. Dat is nie t zo raar want nshima is makkelijk te maken , he t vult je maag én he t is goedkoop. veel Zambiaanse boeren verbouwen maïs . He t is een belang rijk g ewa s .

Foto’s Chris de Bode Illustraties Bouwe van der Molen Tekst Marlies Pilon

Grace (12) uit Zambia maakt het elke dag: nshima! Je kunt deze balletjes in plaats van pasta of aardappels eten.


................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . .Kruiswoordpuzzel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .– ............................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Engels . . . . . . . . . . . . . .Nederlands ......................................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .moet ................. ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.. . S.chrijf . . . . . . . Nederlandse ..................... . . . . . . . . . . . . . .1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . .3. . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . 5. . . . . . . . . . . . . . .6. . . . . . . . . . . . . . . . het ........................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .woord . . . . . in . . de . . .witte ................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .vakjes, ............... . . . . . . . . .7. . . . . . . . . . . . . . 8. . . . . 9. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .horizontaal . . . . . . . . . of . . verticaal. .................. ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Kijk . . . . . . . of . . . . . wel ................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .eerst . . . . . . het . . . . . . past. .............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .12. . . . . . . . . . . . . . . . . . .13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Soms . . . . .is. het . . . Engelse . . . . . . .woord ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .in. .het . . .Nederlands . . . . . . . . .precies ............... ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .hetzelfde! ............................. . . . . . . . . .14. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .15. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 ....................................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2.. . Z.et. .de . . . . . . . .met .................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . letters . . . . . . . . .dezelfde ............... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .nummers . . . . . . . .uit . . het . . . diagram ................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .in. .de ........................... . . . . . . . . .20. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . oplossingsvakjes. ......................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Als . . .je. het . . . . . . . .doet, ................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . goed ...................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .verschijnt . . . . . . . .daar . . . .een . . .zin. .............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . .26. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 ............................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30 .................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31 .................................................. ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . .32. . . . . . . . . 33 ......................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 ....................................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 ......................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36. . . . . . . . . 37 ............................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38. . . . . . . . . . . . . . . . . . .39. . . . . . . . . .40. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . .OPLOSSING ....................................................................................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . .17. . . . .38. . . . .25 . . . . .24 . . . . . 30 . . . . . 23 . . . . . .21. . . . .1. . . . . . . .29. . . . .32 . . . . . 26 . . . . . . . . 18 . . . . . 7. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . .20. . . . .35. . . . .34 . . . . . . . . . . 10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 ................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38 . . . . . . . . . . 5. . . . . .9. . . . .25. . . . . . . .20. . . . .27 . . . . . . . . . . 7. . . . . .39. . . . .13. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . .HORIZONTAAL . . . . . . . . . . . . . . . . . . (as . . . . . . . you) . . . . . . . . . . . . /. 7. .Lonely . . . . . . . . . Eccentric . . . . . . . . . . . funny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . oplossing ............... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. .You . . . . . .in. .for . . . . . . /. 4. .Father . . . . . . . . . . . . . ./ .10 . . . . . . . . . .and . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .De ................. . . . . . . . . .11 . . WC . . . ./ .12 . . Cell . . . ./.14 . . Dozen . . . . . .(12 . . .pieces) . . . . . ./. 15 . . .Pimples . . . . . . /. 17 . . .Violence . . . . . . . /. 19 . . .Onion . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .staat . . . .op ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .samsam.net ................. . . . . . . . . .20 . . Already . . . . . . ./ .21 . . Internet . . . . . . ./.23 . . .Handsome . . . . . . . . ./ .24 . . Unique . . . . . . /. .26. .Zero . . . ./. 27 . . .Well . . . .(as . . in. .Well, . . . . let . . .me ................................... ................................................................................................................ . . . . . . . . .tell . . . . . . ./ .29 . . . . . . ./ .30 . . . . . . .proper . . . . . . . . . How . . . . . . . . . . cold . . . . . . ice . . . . . . .Long ................................................ . . . . . . . . . . . .you) . . . . . . . They . . . . . . . . Neat, . . . . . . . . . . ./ .31 . . . . . . /. .32. .As . . . . . . as . . . . . /. 34 . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35 . . Loser . . . . . /. 37 . . .My . . ./ .38 . . Honour . . . . . . ./ .39 . . Furious . . . . . . ./ .41 . . Regret .................................................................. ................................................................................................................ . . . . . . . . .Verticaal . . . . . . . . . . . . . . . . . ./ .2. Yes . . . . . . . . . . . .(as . . . . . . . . . . .the . . . . . . . . ./ . 4. .False . . . . . . . .of. .tune) ...................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. .Feeling . . . . . . . . . . . /. 3. .Around . . . . . . . . .in. .around . . . . . . . . .corner) . . . . . . . . . . . . .(out . . . . . . . . . ./. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5. Finished, . . . . . . . .done . . . . /. 6. .Giant . . . . /. .8.To . . be . . .silent . . . . /. .9.Acne . . . . ./ .10 . . Girls . . . . /. 12 . . .Culture . . . . . ./. 13 . . .Chic . . . ./.15 ..................................... ................................................................................................................ . . . . . . . . .Pen . . . /. .16. .Tune . . . . /. 18 . . .Turned-up . . . . . . . . .nose . . . ./. 20 . . .On . . ./ .22 . . Ring . . . ./. 23 . . .Class . . . . /. 25 . . .Empty . . . . . ./.28 . . Parents . . . . . . ./ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................................................................................................ . . . . . . . . .29 . . . . . ./.30 . . . . . . . /. 31 . . . . . . . ./ .33 . . . . . ./. 34 . . . . . . /. .36. .Rap . . . . . . . . . ./ .37 . . . . . . /. .40. .She ......................................... . . . . . . . . . . . Sun . . . . . . . Choir . . . . . . . . .Hand . . . . . . . . Clay . . . . . . . .Line . . . . . . . . . . .(music) . . . . . . . . . With ................................................. ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .samsam . . . . . . . . . . . . nou . . . . . . .25 ........... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . anders? . . . . . . . . . en! ............... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ Puzzel Anzicht Illustratie Zsuzsanna Ilijin

Sla je slag: vertalen mag


rt

1 2 m aa KOM JIJ OOK HERRIE MAKEN?

1 2 m aa

Foto’s met dank aan: Oranje School in Waalwijk.

Vraag je juf of meester om je school nog snel aan te melden op lilianefonds.nl

rt

Donderdag 12 maart maken duizenden kinderen op het schoolplein één minuut lang zo veel mogelijk lawaai. Zij vragen aandacht voor leeftijdgenoten met een handicap in arme landen. Want zij kunnen vaak niet naar school. Vind jij dat ook oneerlijk? Trek dan op donderdag 12 maart samen met je klas aan de bel.


................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . Doe . . . . . . . . . . . . .quiz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . op: . . . . . . . .zijn . . . . . . . .antwoorden ....................................................... . . . . . . . . . . . . . . . .de . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Let . . . . . . soms . . . . . . . . meer . . . . . . . . . . . . . . . goed! ............................................. ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5 ................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . Het . . . . . . . . . .Fonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Deze . . . . . . . . . . . . gaat . . . . . . . . over .............. . . . . . . . . . . . .Liliane . . . . . . . . . . .… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Ik. ben . . . . . . . . . . . . . . .Samsam . . . . . . . . . . . niet .................. . . . . . . . . A. . . . . . . . . . . . .het . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . een . . . . . . . . . . . . . . .recht . . . . . . .… ....................... . . . . . . . . . . .b. eschermt . . . . . . . . . . . tropisch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . het . . . . . . . . op .......................... . . . . . . . . . . .regenwoud. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . paard! . . . . . . . . . . . . A. . . .onderwijs. ............................... ................................................................................................................ . . . . . . . . B. . . .steunt . . . . . .kinderen . . . . . . .met . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. . . .medische . . . . . . . . zorg. ....................... . . . . . . . . . . .een . . . . . . . . . . . in . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .sport . . . . . . . spel. ........................ . . . . . . . . . . . . . . handicap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. . . . . . . . .en .......................... . . . . . . . . . . .ontwikkelingslanden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .veilig ............................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. . . . . . . . .drinkwater. .......................... . . . . . . . . C. . . .zamelt . . . . . .geld . . . .in. .voor ......................................................................................... ................................................................................................................ . . . . . . . . . . .weeskinderen. ..................................................................................................... ................................................................................................................ . . . . . . . . D. . . .is. .opgericht . . . . . . . . . . . . prinses ....................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .door ........................................................................................... . . . . . . . . . . .Liliane. ..................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6 ................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wat . . . . leer . . . . . . . . een ...................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .je. .op . . . . . .Sterkamp? .................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. . . . . . . je . . . . . . zijn . . . . . . .je. bent. .............. . . . . . . . . . .2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .D. at . . . . mag . . . . . . . wie ................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. . . .Hoe . . . .je. .meer . . . . zelf­ ..................... ................................................................................................................ . . . . . . . . Christabel . . . . . . . . . . . . Zambia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .vertrouwen ............................... . . . . . . . . . . . . . . . . . .uit . . . . . . . . .werd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .krijgt. ..................... . . . . . . . . gebeten . . . . . . . .door . . . . een . . . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. . . .Dat . . . . . . . . . . .anders .................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . iedereen . . . . . . . . . . . . . .is.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. . . .krokodil. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. . . .Hoe . . . .het . . .heelal . . . . . in . .elkaar ................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .zit. ............................... . . . . . . . . B. slang. ........................................................................................................ . . . . . . . . C. . . . . . . . . .spin. ............................................................................................... . . . . . . . . . . .giftige ..................................................................................................... . . . . . . . . D. zeepaardje. ........................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7 ................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . .3 ...................................................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wanneer . . . . . . . . . . . . jij ...................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . voel . . . . . . je .................... . . . . . . . . Waarom . . . . . . . .schaamt . . . . . . . Christabel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . buitengesloten? . . . . . . . . . . . . . . Als . . . ... ................. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A. . . .a.nderen . . . . . .gaan . . . . fluisteren . . . . . . . . als ............ . . . . . . . . zich? . . . . . . . .…. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ik. .langsloop. ............................. . . . . . . . . A. . . . . . . . .zich ................................................................................................ . . . . . . . . . . .voelt . . . . . . . . anders. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. . . . . . . . . . niet . . . . . . . . .me ................ . . . . . . . . B. . . .kan . . . haar . . . . familie . . . . . . niet . . . .goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .iemand . . . . . . . . . .naast . . . . . . . .wil ............. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .zitten. ............................... . . . . . . . . . . .helpen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ik . . houd ........................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C. . . . . . . . . . .me ........................ . . . . . . . . C. . . .kan . . . niet . . . .goed . . . . leren. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .van . . .de. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .anderen . . . . . . . . . .negeren. ..................... . . . . . . . . D. . . .heeft . . . . .geen . . . .mooie . . . . . .kleren. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .zee! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D. . . .mijn . . . .beste . . . . .vriend(in) . . . . . . . .met .............. ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .iemand . . . . . . anders . . . . . . speelt. ................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . .4 ...................................................................................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . .Waarom . . . . . . . . . . . . .Loraine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Surf . . . voor . . . . de .............. . . . . . . . . . . . . . . . .brengt . . . . . . . . . . . . .haar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .antwoorden ..................... . . . . . . . . .buurmeisje . . . . . . . . . naar . . . . .school? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .naar . . . .samsam.net ................. ................................................................................................................ . . . . . . . . .A. . . A. guiara . . . . . . . . . . . .om ........................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . .is. bang . . . . . . . .alleen ..................................................................................... . . . . . . . . . . . te . . gaan. ................................................................................................... . . . . . . . . .B. . . Aguiara . . . . . . .weet . . . .de . . .weg . . . niet. .................................................................................... ................................................................................................................ . . . . . . . . .C. . . Aguiara . . . . . . .is. blind. ............................................................................................. ................................................................................................................ . . . . . . . . .D. . . . . . . . . .vindt . . . . . . . gezelliger. ....................................................................................... . . . . . . . . . . . Aguiara . . . . . . . . . . . dat .......................................................................................... ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . COLOFON . . . . . . . . . . . . . Redactie . . . . . .Mirjam . . . . Bonting . . . . .(hoofdredacteur), . . . . . . . . . .Marinde . . . . .Hurenkamp, . . . . . . . Hans . . . Serrarens, . . . . . . Karin . . . Wesselink, . . . . . . .Layla . . . . Rehorst . . . . .(communicatie . . . . . . . . .&.sales), ............... . . . . . . . . . Liane . . . .Verheul . . . . (marketing), . . . . . . . Madeleine . . . . . . .Vreeburg . . . . .(Samsam . . . . . Academie) . . . . . . .Verder . . . .werkten . . . . . mee . . . Jeroen . . . . .Balemans . . . . . en . . . . . .Beltramini . . . . .te.(Liliane . . . . . . . . .Chris . . .de. .Bode, . . . Carry ............. . . . . . . . . . Brugman, . . . . . . Rob . . .Keeris, . . . .Zsuzsanna . . . . . . Ilijin, . . .Dick . . .Heins, . . . .Solange . . . . Hendrikse, . . . . . . .Felix . . .Kalkman, . . . . .Maurice . . . . .Lede, . . . Anne . . . Nederkoorn, . . . .Chiara . . . .Wineke . . . . Onstwedder, . . . . . . Fonds), . .Marlies . . . . Pilon, . . . .Willem ................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . Ritstier, . . . . .Liesbeth . . . . .Schouten, . . . . . .Victoruro . . . . . .Sepúlveda, . . . . . . . . . .de. .Leijer, . . . Morad . . . . . . . . . . . Met . . . . . . aan . . . . . .Ferwerda, . . . . . .Kentalis . . . . . . . . TNO . . . Ontwerp . . . . . .en. .vormgeving .................. . . . . . . . . . Barbara . . . . . Pilipp, . . . . . . . .van . . . . .Molen . . . Lithografie . . . . . . .Studio . . druk . . . . . . Media . . . .&. Bouchakour . . . Smeets . . . . . . .dank . . . . . .Joke . .Pondres . . . . .Abonnement . . . . . . Signis, . .in. de . .klas . . .of. thuis . . . .kijk. .op. .samsam. ................ . . . . . . . . . net/leerkrachten . . . . . . . . .Bouwe . Nieuwsbegrip . . . . . der . . . .scholen . . . . .met . . een . . en .abonnement . . . . Dinq . . . op . .Samsam . . . Roto . . krijgen . . . . bij. .Adressenbeheer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................. nummer . . . . . . . . . lesbrief . . . . .of. kijk . . op . . samsam.net . . . . . . . Adres . . . . Samsam, . . . . . .Piet . .Heinkade . . . . . .181-H, . . . .1019 . . .HC. .Amsterdam . . . . .elk. .Mail . . .info@samsam.net . .een . . lesbrief . . . . .met .Web . Nieuwsbegrip . .samsam.net . . . . . . van . . .CED-groep . . . . . . .Lesopdrachten . . . . . . . . .zie. . . . . . . . . . . ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . samsam . . . . . . anders? . . . . . . nou . . . .en! . . . 27 ............ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................ ................................................................................................................

Wat anders?


Tjin & Charlie

Tjin & Charlie vinden dat anders zijn juist heel bijzonder is.

Lees verder op pagina 9.


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.