Sa! week 35 2015

Sa!

kijkt anders

Woensdag 26 augustus 2015

Jaargang 2 Nummer 34

www.sa24.nl

LANDGOED LIEFDE PAGINA 16 BUURT SCHRIKT

DOOR HET VELD

NIEUW INITIATIEF

HERTEN WEG

TSJERKEKUIER

LANDGOEDDAGEN

Talant heeft grote plannen voor de herinrichting van het voorste deel van locatie De Wissel in Beetsterzwaag. Plannen die voor de direct omwonenden als een verrassing komen. Ze voelen zich tot nu toe niet gehoord en eisen dat ze over de verdere plannen mee mogen praten.

Liefhebbers wandelden afgelopen zaterdag langs het historische Pastoriepad tussen de kerken van Langezwaag, Nij Brongergea en De Knipe. Deels over boerenland dat normaal niet toegankelijk is. De wandelaars werden getroffen door de stilte midden in het veld.

Zeven landgoedeigenaren in Beetsterzwaag en Olterterp hebben de handen ineen geslagen.

Samen willen ze hun bezit beter onder de aandacht brengen. Op weg naar een toekomstbestendig beheer. Komend weekend organiseren ze de eerste editie van de Landgoeddagen.

PAGINA 3

PAGINA 5

PAGINA 13-20

Woning van de week

Burgemeester selhorststraat 8a gorredijk Vraagprijs  175.000,– K.K. www.sierdmoll.nl

Familieberichten overleden Vandaag is de dag Hij komt maar één keer Geniet Want morgen, dan is het Vandaag al niet meer (naar Toon Hermans)

Zomaar, zo plotseling. Ze ging gewoon wandelen.

Tot ons verdriet hebben wij voorgoed afscheid moeten nemen van mijn lieve vrouw, onze (schoon)moeder en onze “Oma Fiat”

Anna Maria van Loon-Smarius Ank

Ammerzoden * 22 december 1939

Groningen † 21 augustus 2015 Jan Marieke en Hans Isabelle en Guido Liselore Eveline Daniëlle

Lange Singel 16, 9243 KJ Bakkeveen

Vrijdag is na een kort ziekbed ingeslapen

Ank van Loon-Smarius Zo sportief, zo sociaal en zo bewogen.

Ank, we zullen je missen.

We wensen Jan, de kinderen en kleinkinderen heel veel sterkte toe.

De buren van de Singels: Hans en Manja te Loo Gerke en Griet ten Hoor Hans en Geralda Kooi Jorrit Zuidema en Baukje Dijk Herman en Gonda Reinderink Maarten en Nynke Durk en Yvonne Kasemier Douwe en Ellie Wagenaar Alie Kooistra Liekele van der Heide Harry en Gea Arjen en Wilma Maurice en Tineke Johan en Miranda Rolf en Julia

familie F.E. Papilaja Jaap en Ans Kruidenier Henk en Mariëlle Oosterhof Johan Sieswerda Jochem en Silde Eit en Janke van der Veen Anton en Sylvia Holleboom Peter en Gretha Rinzema familie Beintema familie Lukje Fokko en Elly Henk en Anita Mevr. D. Wijtsma-Visser Pieter en Akkelyn Jelmer en Tjitske

En alle kinderen

De crematieplechtigheid heeft inmiddels plaatsgevonden.

Onverwacht is overleden ons zeer gewaardeerd lid en oud-bestuurslid

Ank van Loon-Smarius Haar positiviteit, enthousiasme en haar gedrevenheid zullen we heel erg missen.

We wensen de familie veel sterkte toe.

Het bestuur, de leiding en de leden van Gymnastiekvereniging “KWIEK” te Bakkeveen

Familieberichten in Sa! Sa! wil graag dicht bij haar lezers staan. Daarom bieden wij ook de mogelijkheid tot het plaatsen van familieberichten.

Neem voor de mogelijkheden contact op met Rik Dijkstra: rik@sa24.nl of 06- 2189 4828.

Speciaal voor liefhebbers van rundvlees

Rundergehaktschnitzel Bereid van Robuust rundvlees.

Gevuld met brie, kaas of pesto.

Deze week elke 4e gratis

Sa!

26 augustus 2015

3

www.sa24.nl

Hertenkamp maakt plaats voor kinderboerderij

Buurt schrikt van plannen Talant Talant heeft grote plannen voor een herinrichting van het voorste deel van locatie De Wissel in Beetsterzwaag. Buurtbewoners maken zich zorgen en willen meepraten.

BEETSTERZWAAG Het hertenkampje van Borneroord (nu Talant) is al jaren een begrip in Beetsterzwaag. Fraai gelegen in het verlengde van de tuin achter het Lycklamahûs en de speeltuin. De herten zijn echter al een tijdje weg. En ze komen ook niet weer terug.

Het hertenkampje gaat op de schop, als het aan Talant ligt.

Er komt een kinderboerderij voor in de plaats. “Wij hopen dat deze nieuwe voorziening een opening naar het dorp wordt. Dat bewoners van locatie De Wissel meer contact krijgen met dorpsbewoners en omgekeerd”, vertelt Ronald van der Meer van Talant.

Stienstra. Hij woont dicht bij het hertenkamp en de historische Freulesingel. Stienstra is het gedrag van Talant eigenlijk wel zat. “It fertrouwen is fuort.

Talant komt ôfspraken net nei.”

Stienstra schrok zich rot enkele weken geleden toen hij de vergunningsaanvraag van Talant in de krant zag staan.

“Yn fakânsjetiid, dat in soad minsken ha it mist.” Stienstra klom met buurtbewoners en andere dorpsgenoten in de pen en tekende protest aan bij zowel het college van B en W als de gemeenteraad. Bij de ondertekenaars zijn maar liefst drie Opsterlandse oud-wethouders. “Dat seit wol wat.”

De buren van Merkelân hadden liever gewild dat de leiding van Talant wat meer openheid over de plannen had gegeven en wat eerder contact met hen had gezocht.

Zij zijn niet blij met de gang van zaken. “Wy wolle meiprate oer de plannen. Dat is ús yn it ferline ek tasein”, aldus Jaap

De tientallen ondertekenaars eisen van het gemeentebestuur een uitgebreide vergunningsprocedure. Ze willen niet alleen maar bezwaar kunnen aantekenen, maar ook meepraten over wat er gaat gebeuren. Volgens Stienstra staat er nogal wat op het spel.

Opsterland maakt zich druk

Het hertenkamp is leeg. FOTO: MARIJE GEERTSMA

over landgoederen. “Mar it grien rûn de Freulesingel is ek ûnderdiel fan in landgoed.

Dat moat bewarre bliuwe.” Terwijl het volgens Talant juist de bedoeling is het gebied rond De Freulesingel weer in oude luister te herstellen. Bovendien maken de direct aanwonenden zich, na bestudering van de plannen, zorgen over hun privacy en fysieke leefomgeving. Stienstra is wantrouwend tegenover Talant. Er zijn naar zijn idee in het verleden al veel te vaak dingen anders uitgevoerd dan afgesproken of toegestaan.

Volgens Ronald van der Meer loopt het allemaal zo’n vaart

Steun verduurzaming dorpshuizen LUXWOUDE De gemeente Opsterland wil dorpshuizen helpen te investeren in verduurzaming. De exploitatie van dorpshuizen is lastig, schrijft het college van B en W in een raadsvoorstel. De energiekosten spelen in de exploitatie een belangrijke rol. Investeringen in bijvoorbeeld dubbel glas of andere isolatiemaatregelen drukken de energielasten en dat kan in de exploitatie een slok op een borrel schelen.

Deze extra steun wordt naar alle waarschijnlijkheid onderdeel van het nieuwe dorpshuizenbeleid waaraan op het gemeentehuis in Beetsterzwaag

wordt gewerkt. Hierop vooruitlopend wil het college van B en W het nieuwe dorpshuis in Luxwoude voor dit doel alvast 15.000 euro schenken. Het gemeentebestuur adviseert het dorpshuisbestuur een vergelijkbaar bedrag aan te vragen bij de provincie. Ook op het Provinciehuis is een subsidieregeling voor duurzame maatregelen in dorpshuizen.

Vrijwilligers in Luxwoude leggen deze week de laatste hand aan het nieuwe dorpshuis, zodat de voorziening kan worden gebruikt bij het dorpsfeest halverwege september. Volgens dorpshuisbestuurder Joop

Petter is de bouw duurder uitgevallen dan de oorspronkelijk geraamde 320.000 euro. “De zelfwerkzaamheid wie minder as dat wy tochten. De minsken woene wol, mar mei bygelyks in elektryske ynstallaasje ha jo wol te meitsjen mei risiko’s en ferantwurdlikens. Dat is lêstich mei allinnich frijwilligers.“ Opsterland draagt nog eens 10.000 euro extra bij aan het dorpshuis, omdat er bij de nieuwbouw extra moest worden geïnvesteerd in verband met achterstallig onderhoud van de gemeente. Eerder stelde Opsterland al 112.500 euro beschikbaar.

nog niet. Met de vergunningsaanvraag is nog maar een eerste stap gezet. “We hebben het nu over de indeling van het terrein. Waar kunnen we bouwen en hoe hoog? We zijn van plan gebouwen van vijf en zeven etages te slopen en er gebouwen van maximaal

twee etages met kap voor in de plaats te zetten.” Talant is al een aantal jaren bezig met het renoveren van locatie De Wissel. Veel gebouwen stammen uit begin jaren zeventig en voldoen niet meer aan de eisen van de tijd. Begin oktober is het achterste gedeelte van het plan, aan de bosrand, klaar. Daarna is het voorste deel van het terrein aan de beurt.

Talant gaat eind deze week het gesprek aan met Stienstra en mede-buurtbewoner Albert Sprokholt, in aanloop naar een bijeenkomst volgende week met alle bewoners van It Merkelân. Om onduidelijkheden weg te nemen, volgens Van der Meer. Stienstra heeft aangegeven vooral te willen luisteren om daarna terug te koppen naar zijn medestanders.

Oogsten op Stoppeldei NIJ BEETS Op de jaarlijkse Stoppeldei, zaterdag 29 augustus (10.00-17.00 uur), is het weer hard werken tijdens de oogst in het openluchtmuseum Damshûs. Met paarden, oude tractoren, dorsmachines en ploegen. Een stuk weiland is bebouwd met voederbieten, aardappelen, rogge en haver. Na het dorsen wordt de rogge direct vermalen tot meel en dezelfde dag gebakken tot pannenkoeken. Het bouwland wordt na de oogst

meteen winterklaar gemaakt.

Een schaapsherder en zijn hond drijven de schapen.

Ook de tuigmaker, hoefsmid en siersmid zijn van de partij. Het maaien gebeurt zelfs in wedstrijdverband. Net als vorig jaar is er ook een oogsten ambachtsmarkt met onder andere paling, worst, spek, boerenkaas en ambachtelijk schepijs. Een ringrijderij maakt het sfeervolle oogstfeest compleet. Entree: 6 euro; kinderen 3 euro. www.damshus.nl

Eerste Flaeijelkuier Nostalgisch wandelen kan op zaterdag 29 augustus tijdens de eerste editie van de Flaeijelkuier. Een wandeltocht met vier verschillende afstanden om op een leuke manier in aanraking te komen met de wandelsport.

Onderweg op de routes (42, 28, 15 en 8 kilometer) worden de wandelaars vermaakt met Flaeijelfiguranten, toneel, de-

NIEUWEHORNE

monstraties en muziek. Ze kunnen ook nog helpen met gerst oogsten. Dit alles met een kwinkslag naar het Flaeijelfeest. Van tevoren opgeven is niet nodig.

Start bij De Gouden Hoanne tussen 8.00 en 10.00 uur (42 en 28 km) De kortere afstanden (8 en 15 km) starten iets later, van 10.00 tot 13.00 uur. www.doelgerichtwandelen.nl

Gezellige koffieochtend

Rechtgezet zuivelfabriek

GORREDIJK Thuiszorg De Friese Wouden, locatie Gorredijk, organiseerde maandag een koffie-ochtend voor ouderen.

Het was de bijdrage van de medewerkers van team Gorredijk-Lippenhuizen aan de actie ‘Wie nodig jij uit deze zomer?’ over zomereenzaamheid onder ouderen. De medewerkers gebruikten de uitnodigingskaartjes om de mensen bij wie zij altijd over de vloer komen eens uit te nodigen voor een bezoek aan het kantoor van De Friese Wouden. Taxibedrijf Moll zorgde voor gratis vervoer. Albert Heijn bood wat

HEMRIK

In het artikel over de voormalige zuivelfabriek in Hemrik, vorige week in Sa!, is de fabriek per abuis als ‘De

Volharding’ gedoopt. De fabriek gaat echter al sinds de bouw in 1902 als ‘De Nijverheid’ door het leven.

TIP van On Tour Tweewielers ...

U laat een nieuwe antilek buitenband, Schwalbe Marathon Plus, monteren!

Wij garanderen 1 jaar geen lekke band!

2

0m 1.40 SEN FIET lekkers bij de koffie aan en accordeonist Johan Huizinga

speelde belangeloos vrolijke muziek.

2

m 400 /ATB E RAC

De Kromten 12 Gorredijk Tel. 0513 46 05 36 www.ontourtweewielers.nl

VOORGERECHTEN

• Een heerlijke pittige iets wat zoete tomatensoep met stukjes vlees • Licht gebonden mosterdsoep met Friese droge worst • Kippensoep met vermicelli en peterselie • Mandje stokbrood met huisgemaakte kruidenboter • Rundercarpaccio met huisgemaakte pesto, zonnebloempitten en kaas ( meerprijs € 2,50 ) • Salade met brie, komkommer en appel gegratineerd met honing • Frisse galia meloen met rauwe ham • Salade met dun gesneden gebraden kipfilet, sinaasappel, pijnboompitten en kerriesaus • Tonijnsalade met komkommer, tomaat, augurk en ui • Duo van Noorse garnalen met cocktailsaus en gefrituurde garnalen in filodeeg ( meerprijs € 2,00 ) • Gerookte forel met bieslookmayonaise op een bedje van sla Al onze gerechten zijn ook los te bestellen.

Diverse kindergerechten.

HOOFDGERECHTEN

• Huisgemaakte kipsaté met satésaus en kroepoek • Varkenshaasje met champignonroomsaus ( meerprijs € 2,50 ) • Varkensschnitzel met champignonroomsaus • Gebakken reepjes gyros met tzatziki • Wrap gevuld met gekruid gehakt, maïs, ui en paprika met kaas uit de oven en tacosaus • Roergebakken ossenhaaspuntjes (diamant haas) in teriyakisaus ( meerprijs € 3,50 ) • Gegrilde kipspiesjes met pestoroomsaus • Combinatie van spareribs en chickenwings met chilli- en knoflooksaus (meerprijs € 3,50) • Gebakken pangafilet met remouladesaus • Gebakken kabeljauw met kruidenkorst • Zalmstokjes geserveerd met een dip van mayonaise, yoghurt, wasabi en bieslook ( meerprijs € 3,50 ) • Vegetarische ravioli met roerbakgroenten en een topping van oude kaas en rucola

Wij heten u van harte welkom!

NAGERECHTEN

• Boerenroomijs met slagroom • Dame blanche met slagroom • Boerenroomijs met advocaat en slagroom • Vers fruit met mangosorbetijs en slagroom ( meerprijs van € 1,50 ) • Vanille / aardbeien ijstaart met aardbeien saus en slagroom • Sinaasappelbavarois met slagroom • Slagroomsoesjes met chocoladesaus en boerenroomijs • Griekse yoghurt met verse aardbeien en aardbeiensaus • Huisgemaakte cheesecake met siroop en slagroom ( meerprijs € 1,50 ) • Koffie / thee of cappuccino met lekkernij • Alcoholische koffie : Irish/Spanish/Italian/ Friese Coffee ( meerprijs € 3,00 )

Sa!

26 augustus 2015

5

www.sa24.nl

Pastoriepad door het boerenveld De Tsjerkekuier kun je op twee manieren wandelen: vanaf Langezwaag of vanaf De Knipe.

Het pad is maar twee keer open: afgelopen zaterdag en opnieuw op zaterdag 12 september. Een aangenaam initiatief dat verder reikt dan de drie kerkgebouwen, hoe origineel hun exposities en hoe lekker hun versnaperingen ook zijn.

TEKST: HESTER DIJKSTRA

In De Knipe ben ik de eerste; het bord met ‘kerk open’ leidt me naar de indrukwekkend nette begraafplaats rond de Nij Brongergea Tsjerke. Glaskunstenaar Edith Benedictus zet haar fusion-kubus met witte tiewraps in elkaar. De ruimte laaft zich aan de prachtige kleuren van haar werk. Na het eerste kopje koffie ga ik op pad, op Pastoriepad, zoals de oorspronkelijke benaming luidt. Waarschijnlijk ontstaan in de 16e eeuw tijdens de eerste verveningsperiode. Het geasfalteerde Lang’ Ein was nog in geen velden of wegen te bekennen. Bovendien was het Pastoriepad door de weilanden de helft korter, dus werd er eeuwenlang druk gebruik van gemaakt. Totdat in 1937 dankzij openstaande hekken te veel koeien het hazenpad kozen. Het eerste deel van de wandeling leidt

LANGEZWAAG

langs de Meyerweg. Ik zwicht niet voor de aangeboden verleidingen van nummer 120: courgettes voor 50 cent en bramen/wijnbessenjam voor 2,10 euro. Bij het imposante landschap van beeldend kunstenaar Frans Ram kies ik voor de stille kant van het water. Als ergens bomen langs de sloot herinneren aan schilder Jan Mankes, dan is dat juist hier.

Onverwachte watertjes, groener dan groen, schilderen onder de witte bruggetjes door.

De huizen zijn vriendelijk, de tuinen bloeiend, de bewoners groetend. Het is prettig wandelen in De Knipe.

Vrouwelijke dominee

In het sobere Doopsgezinde Kerkje aan de Ds. Veenweg vertelt Anneke Durkstra bij ‘in stikje koeke’ over Bovenen Benedenknijpe en over de schilderijen, de veenge-

Lopers ervaren de stilte van het open veld. FOTO: MARIJE GEERTSMA

zichten van Jelle Schotanus.

Anne Zernike beklom in 1911 als eerste vrouwelijke dominee de witte preekstoel. Ze was getrouwd met schilder Jan Mankes. Ik wacht niet op de soep van Anneke, maar ga tegenover de tweede brug de

weilanden in. Onderweg zie ik dat er een klokkenstoel geluid wordt aan de overkant van het water.

De stilte

Boeren Bart Brouwer en Sjoerd Groen, de grondeige-

naren, gaven toestemming voor de Tsjerkekuier. En meer dan dat, want de route ligt er strak en netjes gemaaid bij.

Met het zachte geruis van de manshoge maisstengels links van me en een bloeiende slootkant rechts, nader ik de eerste wandelaars uit Langezwaag. “Wat een mooi initiatief. En die stilte hier midden in het veld……” Even verderop ligt de negen weken oude Benthe in haar kinderwagen te dutten, terwijl aan de picknicktafel blokjes kaas van A-ware genuttigd kunnen worden. Een kikker verdwijnt met een grote sprong in de sloot, ‘swanneblommen’, uitgebloeide barchjes, kattestaarten, kamille en watermunt sieren de oevers. ‘Waar ga je naartoe?’, staat er op een bord langs het pad. Kan ik gewoon ‘Langezwaag’ zeggen of wordt er van me verwacht dieper te spitten? Via het erf van familie Groen bereik ik de Mattheüskerk aan ’t Hou met een prachtige tentoonstelling en een lekkere kop thee. Aan de wensboom in de kerk lees ik dat Langezwaag graag bankjes bij het Dorpshuis wil. In gedachten hang ik mijn wens ernaast: dat op 12 september nog meer wandelaars kiezen voor de Tsjerkekuier. Het is goed toeven in de velden van boer Bart.

Poten-in-de-klei-yoga in vier variaties WIJNJEWOUDE Yoga heeft voor veel mensen nog altijd iets zweverigs. En dat is volgens Nynke Blom niet terecht.

“Yoga staat voor verbinding, samenbrengen en is daarmee juist een techniek die de mensen weer met de voeten op de vloer wil zetten.” Nynke is een van de vier yogadocenten die komend seizoen een frisse wind laten waaien door Kirtan, het yoga- en meditatiecentrum in Wijnjewoude. Wie ter hoogte van de Weinterper Slûs over de Tjalling Harkeswei rijdt, heeft grote kans Kirtan voorbij te rijden. Maar verscholen op nummer 75 zit wel degelijk een mooie oefenruimte.

Het centrum, 27 jaar geleden in Utrecht opgericht door Bauke Raadgever en Petra Flantua, verhuisde in 1997 naar Wijnjewoude. “Zij geven hier nog steeds lessen, maar ze worden ook een dagje ouder.

september extra cursussen geven.” Naast Joyce en Nynke zijn Petra Flantua en Mark van der Galiën de docenten.

Alle vier geven ze een andere vorm van yoga. “Er zijn zoveel verschillende manieren.

Iedereen kiest wat het best bij hem of haar past.” Mark geeft lessen Hatha Yoga, de meest bekende vorm met de zo karakteristieke yogahoudingen.

Petra stelt in haar adem- en bewegingsyoga de adem centraal. Nynke richt zich met Yin Yoga op het zelfherstellend vermogen van bindweefsel en Joyce legt zich toe op Mindfulness Yoga.

De ruimte wordt dus maar beperkt gebruikt”, vertelt Joyce de Rozario. “Dat vinden wij zonde en dus gaan we vanaf

Verschillende vormen, maar wel met een centrale lijn. Alle yogavormen zijn erop gericht om de bewustvorming van lichaam en geest te vergroten, onder andere via adem, aanspanning, ontspanning, rek en ‘mindful’. Joyce: “Een gespan-

25.000 bezoekers Dúndelle BAKKEVEEN Het mooie weer van de maand augustus maakt het zomerseizoen voor veel zwembaden een stuk aantrekkelijker dan het zich eerst liet aanzien. Zo ook voor Dúndelle in Bakkeveen dat de afge-

lopen weken dagen kende met 1.300 bezoekers. Afgelopen zaterdag passeerde de 25.000e bezoeker van dit zwemseizoen de kassa. De gelukkigen zijn Hans, Agnes en Silas Jelsma uit Bakkeveen.

Zij ontvingen een prachtig boeket en een gratis zwemabonnement voor volgend jaar. De familie Jelsma komt regelmatig in Dúndelle zwemmen, zeker nu zoon Silas in het zwembad op zwemles zit.

nen lijf kan niet ontspannen ademen, maar je kunt jezelf wel uit de stress ademen.”

Yoga is volgens de dames een goede methode om in de huidige stresserige samenleving meer grip op lijf en leven te krijgen. “Dat kun je oefenen, cursisten voelen zich vaak direct een stuk beter.” De vier docenten van Kirtan starten in de eerste week van september een nieuwe lessenserie, te beginnen met een open

les. Joyce: “Wij willen mensen het graag laten ervaren. Het is zo jammer dat er vaak nog een spirituele waas rond yoga hangt. Dat schrikt mensen in de praktijk af, terwijl yoga zich zodanig westers heeft ontwikkeld, dat het nu veel meer op lijf en geest en niet op de spiritualiteit gericht is.” www.kirtan.nl

De grootste voorraad in Noord-Nederland

Shop nu ook online op:

www.eppinga.nl Hout

Plaat

IJzerwaren

Bouw

Tuin

Webshop

www.eppinga.nl • 0512 300 600 • Marconilaan 5 • 9207 JC Drachten

Gemeentehuis Hoofdstraat 82, 9244 CR Beetsterzwaag Postbus 10.000, 9244 ZP Beetsterzwaag T (0512) 386 222 - E gemeente@opsterland.nl Twitter @opsterland

Wo. 26 augustus 2015

Mededelingen van de gemeente

Storing openbare verlichting T (088) 945 02 50 Openingstijden Publiekscentrum ma. t/m vrij. 09.00 – 12.30 uur do.

17.00 – 20.00 uur ’s middags kunt u alleen op afspraak terecht

Inloopavond Herinrichting Hegedyk en de Nijewei, komt u ook?

Op 3 september van 19.00–21.00 uur is er een inloopavond over de herinrichting van de Hegedyk en de Nijewei in De Skâns te Gorredijk (Rondezaal).

Tijdens deze avond worden de plannen toegelicht en zijn suggesties en opmerkingen welkom.

Voor meer informatie neemt u contact op met Arnold Bosma, via arnold.bosma@opsterland.nl

Publicatie ontwerp omgevingsvergunning (rectificatie)

Burgemeester en wethouders van Opsterland maken bekend dat met ingang van 28 augustus 2015 gedurende zes weken een ontwerp omgevingsvergunning ‘Nije Heawei’ ter inzage ligt in het gemeentehuis, Hoofdstraat 82 in Beetsterzwaag. Het ontwerp is digitaal raadpleegbaar via www.ruimtelijkeplannen.nl.

Het planidentificatienummer is: NL.IMRO.0086.17OVNijeHeawei-0201. Meer informatie over inhoud en zienswijzen vindt u op www.opsterland.nl Deze publicatie vervangt de eerdere publicatie in de Sa! van 22 juli jongstleden.

Ingediende aanvragen omgevingsvergunning - isoleren van dak en aanbrengen nieuwe pannen, Van Boelenslaan 5 - kappen van 11-tal beuken, Beetsterweg 2 Verlengen beslistermijn - kap- een aanlegvergunning De Wissel 1 - bouw- en kapvergunning Engbert Pierswei 4 Verleende omgevingsvergunning - bouw bijgebouw, Kerkepad West 7 - plaatsen van een dakkapel, Healwei

Hemrik

Gorredijk, Schansburg 1 (bibliotheek) ma. 13.30 - 16.30 uur

Ingediende aanvragen omgevingsvergunning - vestigen bedrijf dagbesteding voor mensen met zorgvraag, Binnenwei 8

Langezwaag

Gorredijk Ingediende aanvragen omgevingsvergunning - wijzigen kozijn in voorgevel, De Bakkert 6 - renoveren en energie notaloos maken van 4 woningen, Heerenacker 25 t/m 31 - vervangen stalen raampartij door hardhouten kozijnen, Jodocus Heeringastraat 4 Verleende omgevingsvergunning - kappen 1 eik en 1 beuk, Ra’anana 16

Ureterp, Lijteplein 9 (bibliotheek) wo. 15.00 - 17.00 uur T (0512) 386 222 - E gebiedsteam@opsterland.nl

Ingediende aanvragen omgevingsvergunning - verbouwen van de woning, Tsjerkeleane 19

Luxwoude Verleende evenementenvergunning - dorpsfeest op 11 september van 18.00-02.00 uur, op 12 september van 10.00-02.00 uur en op 13 september van 10.00-01.00 uur, Hegedyk 38a

Nij Beets Ingediende aanvragen omgevingsvergunning - verlengen van de ligboxenstal , Legewei 6

Bekendmakingen Beetsterzwaag

Bekendmakingen

Gebiedsteam Opsterland Beetsterzwaag, Hoofdstraat 82 (gemeentehuis) ma. t/m vr. 09.00 - 12.30 uur

Verleende omgevingsvergunning - spoedkap 2 kastanjes aan Leppedyk

Siegerswoude Ingediende aanvragen omgevingsvergunning - de kap van een eik en een els, Foarwurk 43

Terwispel Ingediende aanvragen omgevingsvergunning - kappen van populieren en wilgen, Alde Dyk 10

Tijnje Ingediende aanvraag evenementenvergunning - dorpsfeest op 10 september 2015 van 18.00 - 02.00 uur, 11 september van 10.00 - 02.00 uur, 12 september van 09.00 - 02.00 uur en op 13 september van 12.00 - 23.00 uur, feestterrein aan de Breewei Verleende omgevingsvergunning - kap van twee eikenbomen met herplant, Selmien East, Tsjerkeleane Theehûs Verleende evenementenvergunning - voor het houden van zomerfeest 2015 op 2 en 3 september 14.00 - 00.00 uur, 4 september 14.00 - 02.00 uur en op 5 september 10.00 - 02.00 uur, evenemententerrein

Kijk voor meer informatie op www.opsterland.nl

Help haar met protheses en revalidatie op lilianefonds.nl

Drachten

-

Drentse

grens

augustus 2015

Afsluiting N381 tussen Oosterwolde zuid en Smilde Vrijdagavond 28 augustus tot maandagochtend 31 augustus

Massage, weldaad voor lichaam en geest

* * * * * *

* shiatsumassage ayurvedische massage * klassieke massage dornmethode * stoelmassage bedrijfsmassage *

met of zonder doorverwijzing van arts (deel) vergoeding ziekte kostenverzekering lid beroepsvereniging NVST Lid SRBAG/RBCZ

massagepraktijk Marijke de Jong Domela Nieuwenhuisweg 92 - 9245 VC Nij Beets T. 0512 - 462260 - 06 13585512 / www.massagenijbeets.nl

g n i t i u l Afs VRIJDAGAVOND 28 AUGUSTUS TOT MAANDAGOCHTEND 31 AUGUSTUS De weg N381 tussen Drachten en Drenthe gaat op de schop. De N381 wordt tussen Oosterwolde zuid en Smilde afgesloten voor alle verkeer van vrijdagavond 28 augustus 18.00 uur tot maandagochtend 31 augustus 6.00 uur. De omleidingsroutes worden met borden aangegeven. Meer informatie is te vinden op www.n381.nl.

Tot eind 2015 krijgt u op de N381 te maken met wegwerkzaamheden.

Provincie Frysl창n werkt hier aan een veilige weg en goede bereikbaarheid voor Zuidoost Frysl창n.

n381@fryslan.nl

www.n381.nl

@projectN381

Sa!

26 augustus 2015

Binnenwei 15, Siegerswoude

Boerderijtje, Engeland, oldtimers en de hond Achter op het erf klinkt getimmer. Een knalgele MG cabrio uit 2002 staat op de oprit. Voor de zekerheid bellen we toch even aan. Niemand, dan maar achterom. “Folk yn?”, roept de Sa!-verslaggever. Een Border Collie komt kwispelend aanrennen. In de verste hoek van het erf treffen we Hilda Eilers.

SIEGERSWOUDE In het prachtige rode tuinhuisje legt ze haar hamer op de trap. “Willen jullie koffie?” Een pas geverfd plankje ligt op de Sa! te drogen. Border Collie Cooper ‘hoedt’ een aantal piepende kuikens.

“Zo, een mooie gelegenheid voor mij om even te pauzeren.” Hilda serveert koffie aan de picknicktafel. “Stukje Postcodeloterijkoek erbij?” We treffen het, vandaag is ze vrij.

“Dat heb je met onregelmatige diensten.” Ze werkt voor de overheid in Groningen, net als echtgenoot Eric. De vrije tijd gebruikt ze vandaag om te klussen in ‘haar huisje’. “Dat is zo lekker. Als Eric bijvoorbeeld binnen voetbal wil kijken, zit ik

lekker in mijn huisje met het kacheltje aan. En ook een lekker chillhok voor de kinderen als ze thuis zijn, ze studeren alle drie.”

Hier getrouwd

Eric woont sinds 2000 in de voormalige varkensboerderij.

Na zijn scheiding trouwde hij vier jaar geleden met Hilda.

“We zijn hier in huis getrouwd met aansluitend het feest in de tuin, dat is een van de voordelen van buiten wonen.” Eric heeft een zoon van 20, Hilda een dochter van 24 en zoon van 21. De jongste zoon van Eric is 13 jaar geleden overleden bij een verkeersongeluk.

Hilda: “Dat is nog altijd heel zwaar. Door alle verhalen die ik heb gehoord zie ik wel he-

9

www.sa24.nl

Zoveel mensen, zoveel verhalen. Een verslaggever van Sa! belt in een willekeurig gekozen dorp in een willekeurige straat aan op nummer 15.

lemaal voor me hoe hij hier heeft rondgelopen.” Eric en Hilda zijn Engeland-fan. “Dat hadden we al voordat we elkaar leerden kennen. Nu gaan we ieder jaar in september sowieso naar de autobeurs in Beaulieu in Zuid-Engeland.

Auto’s zijn wel een beetje ons ding. Het eerste cadeautje dat ik van Eric kreeg, was de gele MG die op de oprit staat.”

Waar vroeger de varkens op stal stonden, staan nu diverse oldtimers in verschillende stadia van restauratie. Triumph is Eric’s favoriete merk. Hilda trekt het dekzeil van de vuurrode Spitfire. “Dat was zijn eerste, daar heeft hij veel prijzen mee gewonnen.”

Schapenhoeder

De schaarse vrije tijd besteden Hilda en Eric voor een belangrijk deel aan het boerderijtje uit eind 1800. “Er is al heel veel gedaan, maar ik bedenk altijd wel weer wat nieuws.” En ja, ze klust zelf lekker mee. “Ik kijk vooral goed hoe Eric het doet.

Dan moet je het zelf toch ook kunnen.” Haar grootste hobby

is Cooper, de hond. Ze traint met hem als schapenhoeder.

“Ik wilde zelf ook schapen om mee te trainen. Maar dat lukt in de praktijk niet. Ze kennen Cooper te goed. Dan zie je ze denken: ik weet niet wat jij doet maar dit is mijn polletje gras.” We wandelen terug over

het laantje tussen het huis en de voormalige varkensstal.

St. Hilda Road staat op het gietijzeren bord aan de gevel.

“De eerste de beste keer dat we samen in Engeland waren, vond Eric dat bord. Het heeft zo moeten zijn.”

Hop-over voor vleermuizen WIJNJEWOUDE Het nieuwe tracé van de N381 kruist niet alleen allerlei bestaande wegen, maar ook routes van dieren.

Uit onderzoek blijkt dat er in het gebied bijvoorbeeld tien verschillende soorten vleermuizen voorkomen. De vliegroutes van deze nachtdieren kruisen ook de N381. Op sommige plekken is de weg ook nog eens vierbaans en dus voor vleermuizen breed om over te steken. Zeker wanneer daar eerder rijen bomen stonden, de natuurlijke oriëntatiepunten voor de vleermuizen.

Vleermuizen hebben maar een beperkt zicht. Ze oriënteren zich door hoogfrequente geluiden te produceren die terugkaatsen op objecten zoals bomen. Zonder natuurlijke oriëntatiepunten bestaat het risico dat ze de weg kwijt raken en door automobilisten worden aangereden.

Ontwerpen

De Provincie Fryslân helpt de dieren bij het oriënteren en oversteken via drie zogenaamde hop-overs in de middenberm. Maandag draaiden

leerlingen van de Toptalentklassen van Tjongertalent de laatste moeren aan van de eerste hop-over nabij de Heechfeanswei tussen Wijnjewoude en Hoornsterzwaag. Zij kregen in 2013 van de Provincie de vraag een hop-over voor vleermuizen te bedenken. Om inzicht te krijgen in de eisen voor een hop-over, volgden ze masterclasses over verhoudingen, schaalberekeningen en natuurlijk over de vleermuis en zijn omgeving. Resultaat: diverse ideeën, schetsen en maquettes. De uiteindelijke hop-over kreeg de vorm van een boomstam, versierd met een pompeblêd van cortenstaal en een duidelijke pijl. Een beetje slimme vleermuis weet nu waar hij heen moet als hij wil oversteken.

Vrijwilligers preventief huisbezoek

Eigen boodschappenauto BEETSTERZWAAG Rennie van der Broek (links) en Janneke Kootstra ontvingen maandagmiddag de sleutels van een nieuwe Renault Twingo. Als

prijwinnaars van een kassabonnenactie bij de nieuwe Plus supermarkt van Germ Berkenbosch mogen zij de auto een half jaar gebruiken.

BEETSTERZWAAG Sinds 2006 bezoeken vrijwillige seniorenvoorlichters Opsterlandse ouderen om informatie te geven over het zelfstandig kunnen blijven wonen. Ze gebruiken hiervoor een vragenlijst over onder andere de woonsituatie, de veiligheid in de buurt, gezondheid en voorzieningen voor ouderen.

De seniorenvoorlichters wijzen de ouderen op passende mogelijkheden, bijvoorbeeld

activiteiten in het dorp, mogelijkheden voor mantelzorgers, vervoersmogelijkheden en het Gebiedsteam. De antwoorden geven ook inzicht in wensen en behoeften van de ouderen, waardoor duidelijk wordt wat voor hen nodig is om zelfstandig te blijven wonen. De groep van zeven vrijwillige seniorenvoorlichters zoekt zeven nieuwe collega’s. De seniorenvoorlichters krijgen een goede voorbereiding, met scholing in

gespreksvaardigheden, het omgaan met vertrouwelijke informatie en kennis van de mogelijkheden voor ouderen.

Er zijn regelmatig terugkombijeenkomsten rond interessante thema’s en om ervaringen uit te wisselen. Timpaan Welzijn Beetsterzwaag verzorgt de coördinatie. Belangstellenden voor deze vrijwilligerstaak kunnen zich aanmelden bij Tina Kraai (06-5120 3428 of t.kraai@timpaanwelzijn.nl)

Meest verantwoorde

2015

super

markt

BRON: GfK CONSUMENTENONDERZOEK

Geldig in week 35 (zondag 23 t/m zaterdag 29 augustus 2015)

!

N E L L AANVU

1+1

4 VOOR

12.

N

2 HALEN 1 BETALE

99

Tierra Buena Seleccion Especial

Cabernet Sauvignon, Chardonnay of Merlot, fles 75 cl, combineren mogelijk 2 flessen

Douwe Egberts Senseo pads

11.98

5.99

Alle zakken à 28-36 stuks

of Aroma Rood pads

Alle zakken à 36 stuks, combineren mogelijk 4 zakken 15.96-16.60

PLUS Varkenshaas lang Per 500 gram

8.00 500 GRAM

4.

99

Pampers Baby dry, Easy ups, Active fit of New baby

Alle varianten, combineren mogelijk 4 pakken 38.16-39.96

Heineken Pils

Krat 24 flesjes à 30 cl

14.19

9.

49

4 VOOR

24.

+ GRATIS Limited edition glas t.w.v. € 2.99 bij 1 krat, OP=OP

99

Alle pakken à 1 liter, combineren mogelijk 2 pakken** Bijv. Melkunie Milk & Fruit aardbei-kers, 2 pakken à 1 liter 2.44

PLUS Perziken of nectarines Los Per 500 gram

1GRATIS +1

Melkunie Milk & Fruit

1.22

Weekendpakker

do vr za

Alléén geldig op 27, 28 en 29 augustus

PLUS Croissants

500 GRAM 1.99

0.

69

Alle vers afgebakken varianten, combineren mogelijk 4 stuks 2.36-3.40

4 VOOR

1.

99

35/15

Aanbiedingen zijn niet bestemd voor wederverkopers en/of grootverbruikers. Prijswijzigingen en/of zetfouten voorbehouden.

Voor alle producten in deze advertentie geldt, tenzij anders vermeldt, maximaal 5 dezelfde aanbiedingen per klant. *De ‘NERGENS GOEDKOPER’ garantie geldt ten opzichte van alle supermarkten in dezelfde vestigingsplaats als uw PLUS; kijk voor overige voorwaarden op plus.nl/nergensgoedkoper. **De prijs kan per gewicht verschillen, uw korting wordt aan de kassa verrekend.

Wilt u per mail op de hoogte blijven van de laatste aanbiedingen bij PLUS? Meld u dan nu aan via plus.nl

Openingstijden: ma - wo 8.00 - 20.00 | do - vr 8.00 - 21.00 | za 8.00 - 20.00 | zo 13.00 - 18.00

Berkenbosch | Molenlaan 8 | 9244EA Beetsterzwaag | T: 0512 - 381232

www.plus.nl

De Club van Sa!

Ja, ik meld me aan voor de Club van Sa!

Sa! kijkt anders Vooral breder en dieper. Interessant nieuws uit uw eigen regio in berichten, reportages, interviews, video’s.

Met een wekelijkse krant en altijd online. Vaak verrassend, soms onthullend, maar altijd onderscheidend.

Steun deze unieke aanpak en word voor 25 euro per jaar lid van de Club van Sa! Uw bijdrage helpt ons om Sa! verder uit te bouwen. Als tegenprestatie organiseren wij voor Clubleden:

Voornaam + achternaam Straat + huisnummer Postcode + Plaats Geboortedatum

· Excursies, lezingen, bijeenkomsten en evenementen · Speciale kortingsaanbiedingen · Een heerlijk gevoel van betrokkenheid

GRATI S BOEK

Nieuwe leden ontvangen als welkomstcadeau het boek ‘Opsterland, van alle kanten bijzonder’.

De Club van Sa!: daar wil je bij horen Aanmelden?

• Via www.sa24.nl • Telefonisch via 06 - 25 17 87 64 • Vul de bon in uit de krant

Stuur deze bon naar: Sa! Media Wetterwille 10L 8401 GB Gorredijk

Sa!

26 augustus 2015

14

www.sa24.nl

650 hectare landgoed sinds 2012 in andere handen

Verzekeraar verbindt mens en natuur Rentmeester Luuk Geerts is er blij mee dat het Landgoed Olterterp-Lauswolt komend weekend volop in de schijnwerpers staat. Hij ervaart de relatie tussen mens en natuur als boeiend en uitdagend. “Deze Landgoeddagen zijn een resultaat van wat mij bezighoudt. Ik heb geleerd dat mensen en natuur elkaar heel goed kunnen verdragen.”

TEKST: SIKKE MARINUS

Luuk Geerts is de rentmeester van Landgoed Olterterp-Lauswolt.

Het 650 hectare metende landgoed bestaat voor 250 hectare uit bos, heide en parkterrein. De rest is cultuurlandschap met boerderijen en woningen. Het landgoed is sinds 2012 in handen van a.s.r. verzekeringen. Voor deze verzekeringsclub vervult Geerts al 35 jaar het rentmeesterschap.

OLTERTERP

Zandlanen en apostelen

Geerts heeft, zoals hij dat zegt, een afwisselend en boeiend beroep. De relatie mens en natuur komt hij dagelijks tegen. “Iedereen heeft daar wel een mening over. Daar luister ik graag naar, ik laat me graag inspireren.” Regelmatige wandelaars in de Olterterper bossen hebben allang ontdekt dat er op het landgoed veel werk wordt verzet.

“We zitten in een rijdende trein”, ver-

telt Geerts. “Landgoedeigenaren in de omgeving van Beetsterzwaag werken samen in de ‘Opsterlandse Groene Parels’. Samen hebben we een plan gemaakt, een soort framewerk. Dat is onze leidraad.” Een van de uitgangspunten is dat de lanenstructuur weer zichtbaar wordt. “Dat betekent soms veel kap en verjonging van de bomen.”

De lanen die vanaf het Koningsdiep tot soms over de Van Harinxmaweg lopen zijn karakteristiek voor het parkbos.

Zowel eiken als beuken begeleiden de lange zandlanen. De Twaalf Apostelen, een kring van twaalf beuken, worden opnieuw aangeplant. Ze maakten vroeger deel uit van de overtuin van de state van de adellijke familie Van Boelens.

Ook de vijvers en de slingerpaadjes in ‘Het kleine bospark’ maken deel uit van de adellijke historie. In de ontwik-

kelingen van de parkbossen rondom Beetsterzwaag en Olterterp speelt verzekeraar a.s.r. een prominente rol. De verzekeraar ziet in het eigendom van natuur en landgoederen meer dan een solide belegging. In de bossen van Olterterp heeft dat onder andere geleid tot vernieuwing en verbetering van de parkeerplaatsen aan de Poostweg. Al meer dan 125 jaar belegt a.s.r. in landelijk vastgoed. De verzekeraar bezit in totaal 34.000 hectare landbouwgronden, waarvan 4.600 hectare verdeeld is over zes landgoederen. Al deze landgoederen hebben een gemengde samenstelling en bestaan net als Landgoed Olterterp-Lauswolt uit bos, park, vennen, heide, landbouwgronden en boerderijen. “Al onze bossen zijn toegankelijk voor het publiek. Je kunt verzekeringsgeld zien als iets gezamenlijks van de verzekerden, dan moet ook iedereen ervan kunnen genieten. Dat heet tegenwoordig maatschappelijk ondernemen”, stelt Geerts.

Hij kijkt dan ook uit naar de komende Landgoeddagen die volgens de rentmeester perfect in de filosofie van a.s.r. passen. “Het is een prachtige activiteit om mensen kennis te laten maken met de historie en de natuur van dit indrukwekkende landschap.”

FOTO: SIETSE DE BOER

Yolt IJzerman gaat komend weekend genieten

De Opsterlandse Groene Parels blinken Voor Yolt IJzerman zijn de Landgoeddagen in Olterterp een hoogtepunt. Als secretaris van Opsterlandse Groene Parels (OGP) is hij de motor achter de samenwerking tussen de verschillende eigenaren van bossen, heide en weidegronden rondom Beetsterzwaag en Olterterp.

TEKST: SIKKE MARINUS

BEETSTERZWAAG “Ik ha it net allinne dien hear”, zegt IJzerman met nadruk. “Ik ha myn bêst derfoar dien, mar sûnder al dy oaren wie it net fan de grûn kaam.”

De Landgoeddagen zijn het resultaat van een brede samenwerking.

De in 1950 geboren Yolt IJzerman en de natuur zijn een eenheid. Zijn wieg stond weliswaar in Amsterdam, maar zijn jongensjaren bracht hij grotendeels door in de Wassenaarse duinen.

Daar ontstond zijn liefde voor de natuur. Via het Groningse Haren kwam hij in Wageningen terecht, waar hij afstudeerde in de bosbouw en de biologie.

Hij werkt sinds 35 jaar voor Staatsbosbeheer.

Belangrijke motor

Yolt IJzerman. FOTO: MARIJE GEERTSMA

Ook al is Yolt geen geboren Fries, hij spreekt de taal perfect. Als relatiebeheerder van Staatsbosbeheer komt dat goed van pas. Yolt is een man die zich graag tussen de mensen beweegt en altijd op zoek is naar oplossingen. Niet iedereen heeft immers altijd dezelfde belangen. “As natuurbeheerder wolle wy soms graach in hegere wetterstân, boeren wolle dat meastens net.” Het is maar een voorbeeld van zaken waar hij zich vanuit Staatsbosbeheer mee bezighoudt. Dat zijn visie op relatiebeheer verder gaat dan de contacten met vanzelfsprekende partijen als het waterschap en het provinciebestuur, blijkt uit de totstandkoming van de vereniging Opsterlandse Groene Parels.

Yolt doet er liever wat bescheiden over, maar het is een feit dat hij een belangrijke motor, zo niet de belangrijkste, achter dit samenwerkingsverband is.

Nog niet zo lang geleden was er geen

sprake van structurele samenwerking tussen de zeven bos- en natuureigenaren rond Beetsterzwaag, elk ging voor zijn eigen stuk. Dat is nu helemaal veranderd. Het zevental ontwikkelde een gezamenlijke visie. Samen klopten ze bij de overheden en andere mogelijke participanten aan. Het leverde veel goodwill en financiën op om de soms verwaarloosde bossen aan te pakken.

Met de bestrijding van de bospest is een mooi begin gemaakt en historische elementen van de bosparken zijn weer zichtbaar. De adellijke geschiedenis komt weer tot leven.

Net misse

Yolt kijkt met genoegen naar huidige ontwikkelingen, zoals de aangelegde mountainbikeroutes die door de bossen van alle eigenaren lopen. “Soks kin allinne mar as je gearwurkje.” Door als eenheid met plannen naar de overheden te stappen, krijgen ze veel meer voor elkaar. “Wy krije in soad stipe foar ús fisy op de takomst. Wy binne troch de provinsje foardroegen foar de lannelike regeling, dat wie oars net bard.”

Yolt geniet, nu hij ook merkt dat het draagvlak bij de burgers in het gebied groeit. “As je neat dogge oan ûnderhâld, dan ferdwine de oarspronkelike kenmerken, dan rekket it yn ferfal. Wy geane no de oare kante wer út. Wy moatte dit mei syn allen dwaan, mei de eigners, mei de oerheid, mei de mienskip, mei eltsenien dy’t mar meidwaan wol.” Voor het komend weekend roept Yolt iedereen op om alleen maar te genieten. “Wy ha in prachtich programma foar de Landgoeddagen, dat meie je net misse.”

Sa!

26 augustus 2015

15

www.sa24.nl

Henk de Vries, directeur It Fryske Gea:

‘Natuur en cultuur kunnen best samen’ Tussen de boseigenaren van Beetsterzwaag neemt It Fryske Gea een bescheiden plaats in. Slechts twee hectare meet het grondoppervlak van Huize Olterterp, het hoofdkantoor van de vereniging. En hoewel rijk beboomd, is het strikt genomen geen bos maar een landgoedpark.

TEKST: WIM BRAS

Toch neemt It Fryske Gea met andere partijen graag het voortouw bij de eerste editie van de Landgoeddagen, zegt directeur Henk de Vries. “Achter het ontstaan en gebruik van de landgoederen gaat namelijk een verhaal schuil, dat verteld moet worden. De bossen stonden hier niet zomaar. Het gebied vormde een keten van economische activiteit, noodzakelijk voor de instandhouding. En dat is nog altijd zo.”

OLTERTERP

Het huis met Roodbaardtuin behoorde vroeger toe aan de adellijke familie Van Boelens, evenals de omringende bossen en landerijen, zo’n duizend hectare in totaal. Om dat allemaal gaande te houden was buiten het kapitaal van de adel een legertje aan arbeidskrachten nodig: bosarbeiders, jachtopzieners, pachtboeren en toeleveranciers. Maar ook de veger om de paden te ontdoen van blaadjes voordat de jonkvrouwen

uit wandelen gingen, vertelt De Vries.

“Op de Landgoeddagen 2015 willen we de samenhang tonen, laten zien hoe zo’n gemeenschap destijds functioneerde.”

De verenigingsdirecteur heeft hoge verwachtingen van de Landgoeddagen. “We hebben Huize Olterterp al eens eerder voor het publiek opengesteld en toen kregen we duizend bezoekers over de vloer, benieuwd naar hoe de adel hier leefde.” Dat It Fryske Gea als pleitbezorger en beschermer van de wildernis in Friesland kantoor houdt te midden van bij uitstek bedachte en aangelegde natuur, ziet De Vries niet als een wezensvreemde tegenstelling. “Natuur en cultuurhistorie hoeven elkaar niet te bijten. Ook hier in het landgoedpark leggen we de nadruk op behoud. Je kunt de vorm prima in stand houden en tegelijkertijd de natuurwaarden omhooghalen.” Rozenperken kom je niet meer tegen rond

Henk de Vries bij Huize Olterterp. FOTO: SIETSE DE BOER

Huize Olterterp en de gazons worden niet gemillimeterd. Door minder te maaien komen pinksterbloemen op en krijgt de ringslang ruimte om zijn ‘broeihopen’ te bouwen. Aan de andere kant schroomt It Fryske Gea niet om in te grijpen als de cultuurhistorische vorm dat behoeft, maakt De Vries duidelijk.

Net als de andere landgoedeigenaren geniet It Fryske Gea fiscale voordelen, maar daar staan verplichtingen tegenover: openstelling voor het publiek én

de zorg voor behoud. “We hebben hier twee prachtige vijvers; laten we die dichtgroeien of houden we ze actief open? We kiezen voor het laatste.

Dat geldt ook voor de oude beukenlaan waarvan een deel van de bomen afstierf. Plant je er nieuwe exemplaren tussen dan heb je geen laan meer. Dus kiezen we in zijn geheel voor een nieuwe dubbele rij, ook al duurt het een paar jaar voordat de opstand tot wasdom komt.”

Overkoepelende geschiedschrijving landgoederen

Met dank aan de veepest Landschapsarchitect Peter Verhoeff en historicus Ronald van Immerseel legden bloot dat de huidige landschapsstructuur van Beetsterzwaag, zowel in het dorp als in de landelijke omgeving, vrijwel één op één is terug te voeren naar het verkavelingspatroon uit de middeleeuwen.

TEKST: WIM BRAS BEETSTERZWAAG De kiem van het herboren besef over het bijzondere parklandschap in en om Beetsterzwaag werd al in 2011 gelegd. In opdracht van de Vereniging Opsterland Groene Parels (OPG) deed Stichting In Arcadië uit Amersfoort onderzoek naar de koppeling tussen landschapsarchitectuur en historische ontwikkelingen. Een dergelijk overkoepelende geschiedschrijving kende Beetsterzwaag nog niet; binnenkort verschijnt de populaire versie in boekvorm.

nog weer later”, vertelt Peter Verhoeff.

“De bossen zijn voor het overgrote deel pas eind negentiende en begin twintigste eeuw aangeplant. In die tijd zie je ook het toerisme naar Beetsterzwaag op gang komen.” Voorloper in het bebossen van de kale heidegronden was Ambrosius Ayzo van Boelens. Eind achttiende eeuw erfde Van Boelens de schrale gronden rond Ol-

De landverdeling van ‘boerenzathen’ in het gebied ontstond aan de oever van het Koningsdiep en strekte zich in de loop van de tijd uit naar de hogere heidegronden, waar uiteindelijk de dorpsbewoning plaatsvond. De veepest in het midden van de achttiende eeuw betekende de nekslag voor de kleinere boeren en stelde de rijkere families in staat om op grote schaal aaneengesloten land te verwerven. De veepest lag daarmee aan de basis van de adellijke landgoederen.

Aantrekkingskracht

Van Boelens

“Anders dan veel mensen wellicht denken, ligt de oorsprong van de bossen

terterp en bouwde er een slot, op de plek waar nu Huize Olterterp staat. Zijn landerijen met de gehuchten Olterterp en Heidehuizen transformeerde hij in een dichtbebost parklandschap. In schaal maar ook in aard ongeëvenaard in die dagen, aldus Verhoeff. “Uit zijn nagelaten dagboeken weten we dat Van Boelens een man van de Verlichting was. In zijn jonge jaren reisde hij veelvuldig door Europa en documenteerde nauwkeurig wat hij aan landschapsontwikkelingen tegenkwam. De positivistische Van Boelens ontpopte zich als een ‘fysiocraat’, iemand die meende dat ontginningen de aarde en de mensen die erop leefden beter maakten. Nut en sier sloten elkaar daarbij niet uit. Van Boelens wilde op het landgoed ook verhalen vertellen, vaak met stichtende ondertoon. Zo liet hij het huisje ‘Arm en Rijk’ bouwen; de ene kamer ingericht als donkere plaggenhut, de andere weelderig gestoffeerd en met uitzicht op de vijverpartij.”

Peter Verhoeff van Stichting In Arcadië

De mode van romantische natuurbeleving en vooral de opkomst van vervoersverbindingen als de tram brengen aan het einde van de negentiende eeuw de toeristische stroom naar Beetsterzwaag op gang. Krantenartikelen over uitstapjes en ansichtkaarten getuigen van de aantrekkingskracht van de adelsbossen op de gegoede burgerij, vertelt Verhoeff. Zo ontstaat in het dorp een verzorgingseconomie met uitspanningen, attracties en hotels.

Eind jaren twintig komt daar echter de

klad in door verslechterende economische omstandigheden. Omstreeks die tijd gaan ook de landgoederen door uitsterving van de oude families over in andere handen, veelal stichtingen en instituties als verzekeringsmaatschappijen. Verhoeff: “Het bezit raakt versnipperd en de nieuwe eigenaren richten zich vooral op de opbrengstkant, het esthetisch beheer wordt verwaarloosd als parkbos.”

Ingrijpen noodzakelijk

Nu, zo’n tachtig jaar later, constateert Verhoeff dat de oude boslaanstructuren voor het merendeel nog altijd herkenbaar zijn, maar dat voor verder behoud onmiddellijk ingrijpen noodzakelijk is. “Er moet wat gebeuren anders stort het kenmerkend parklandschap in.” Het herstel is in eerste aanleg een zaak van de eigenaren zelf, maar zij kunnen dat niet in hun eentje bolwerken, aldus de landschapsarchitect.

“We moeten zoeken naar een nieuwe slimme manier van beheer. Het publiek moet terugkomen naar de bossen en dat lukt als we hen bijzondere ervaringen kunnen laten beleven. We hoeven niet alles te reconstrueren maar enkele follies, opzettelijk bizarre bouwwerken, zoals uit de tijd van Van Boelens, zouden daar zeker bij helpen.” Peter Verhoeff verzorgt zondag tijdens de landgoeddagen een rondleiding door het landgoed van Olterterp. “Ik wil het publiek de allure van het gebied laten zien. Karakteristieke landgoederen op deze schaal komen in Nederland nauwelijks nog voor.”

Sa!

26 augustus 2015

16

www.sa24.nl

De enthousiaste vrijwilligers van de Routegroep

Spitten en graven voor betere paden Mooie wandelroutes rond Beetsterzwaag, goed begaanbare bospaden. De vrijwilligers van de Routegroep werken zich er letterlijk voor in het zweet.

TEKST: BELINDA FALLAUX FOTO’S: MARIJE GEERTSMA BEETSTERZWAAG Een zonnige woensdagmorgen, rond de klok van negen.

Op de hoek van de Zandlaan, net buiten de bebouwde kom van Beetsterzwaag, verzamelt zich een groepje vrijwilligers van de Routegroep. Vijf mannen en één vrouw, allemaal in hun oude plunje en op rubber laarzen. Ze schudden handen - het is vakantie geweest, dus ze hebben elkaar een tijd niet gezien - en wisselen nieuwtjes uit. Jan is net opa geworden, van een tweeling. Felicitaties volgen. Dan vraagt coördinator Jaap Stienstra om de aandacht. “Vandaag gaan we naar de grote vijver bij de Witte Singel”, meldt hij. “De paden daar staan blank. We gaan die plekken ontgraven, zodat ze weer begaanbaar worden.” Met een stapel spades op de schouders fietst het groepje richting Olterterp en vervolgens rechtsaf, een bospad op. Na een paar honderd meter komt de vijver in zicht. De paden zijn hier inderdaad erg modderig. Dan gaat de eerste schep de grond in. Al kletsend en lachend graven Frans, Jan en Jelly gezamenlijk een afwateringsgeul, terwijl Lex en Tammerus een paar meter verderop vochtige grond afsteken.

Bittere noodzaak

De Routegroep is een werkgroep van de stichting Beetsterzwaag Natuurlijk Genieten. De groep bestaat uit vrijwilligers die elke veertien dagen een ochtend onderhoud plegen aan de paden in de Beetsterzwaagse bossen. Dat onderhoud is bittere noodzaak, aldus Stienstra. “Vroeger werd het door de landgoedeigenaren zelf verzorgd. Dat was in de tijd dat de houtopbrengst van de landgoederen nog economisch voordeel gaf. Tot in de vijftiger jaren waren er alleen al op landgoed Olterterp vijftig personen in touw om de paden, lanen en andere landschapselementen in goede staat te houden.

Maar de tijd is veranderd. De eigenaren hebben geen geld en mankracht meer beschikbaar voor het werk. Het gevolg is dat veel paden minder goed begaanbaar zijn geworden. Erg jammer. De afgelopen jaren is er door landeigenaren, gemeente, provincie en onze stichting nagedacht hoe we met elkaar de landgoederen in stand kunnen houden en waar nodig kunnen herstellen. Dat heeft onder meer concreet geleid tot het ontstaan van deze werkgroep. Sinds november 2014 zijn we met vrijwilligers actief bezig met onderhoudswerk in de bossen.”

Beulen

De Routegroep telt twaalf vrijwilligers, stuk voor stuk mensen die begaan zijn met hun omgeving en de landgoederen. Het zijn meest actieve vutters, met een gemiddelde leeftijd van iets boven de zestig. “Onze oudste vrijwilliger is bijna 80 en hij komt trouw. Toevallig had hij vandaag andere verplichtingen, anders was hij er zeker bij geweest”,

lacht Stienstra. Het werk bestaat vooral uit ontwateren en droogleggen. Dat betekent spitten, greppels graven en zand opbrengen. Fysiek best pittig, maar er wordt rekening gehouden met ieders beperkingen. “Het is soms beulen wat we doen”, mengt Jelly zich in het gesprek. “Een natuurlijke manier van fitness! Maar ook een leuke vorm van vrijwilligerswerk. Het is fijn om een steentje bij te dragen aan het onderhoud van het bos.” Volgens Stienstra is het werk ‘een uitje’. De sfeer in de groep is gemoedelijk. “Als je aan het werk bent in het bos vallen de zorgen van je af.”

Opknappen

Er is al veel resultaat geboekt. Zo is het Kerkepad Oost, dat slecht toegankelijk was, volledig door de vrijwilligers hersteld. Een pad achter Lauswolt, dat met name ’s winters onbegaanbaar was, is weer in prima conditie gebracht. Ook is de rondwandeling van Beetsterzwaag naar Olterterp en vice versa bijna klaar, evenals het pad langs ‘It Skjer’, zuidelijk van Beetsterzwaag. Het is dankbaar werk, vinden de vrijwilligers. Stienstra: “We krijgen tientallen positieve opmerkingen van wandelaars, in de trant van ‘wat knappen de paden hiervan op’ en ‘wat zijn we blij dat jullie dit doen’. Als deze groep er niet was, zou het wandelnetwerk in Zuidoost-Friesland een

stuk kleiner zijn en de beleving van de landgoederen hier een stuk minder mooi. Op dit moment moeten we soms ook herstelwerk verrichten omdat sommige mountainbikers afwijken van de officiele MTB-route en op de wandelpaden fietsen. Soms rijden ze de bochten er volledig uit. Gelukkig houden de meeste mountainbikers zich aan de regels.”

“OF IK NU HARDLOOP IN ‘T BOS OF ER AAN HET WERK BEN, IK ZWEET EVEN HARD”

Het is tijd voor koffie, inmiddels. Nadat de vakantieverhalen zijn uitgewisseld komt het gesprek op de vraag: waarom doe je dit? “Het is lekker om in de natuur te zijn. Ik heb m’n hele leven een kantoorbaan gehad en dit is heel wat anders”, vindt Tammerus. “Ik hou van bewegen en ik doe graag wat voor het dorp”, vat Jan zijn motivatie samen.

Ook Frans heeft zo zijn redenen. “Het is een gezellige ploeg en we doen sa-

men iets voor de omgeving. Trouwens: of ik nu hardloop in ‘t bos of er aan het werk ben, ik zweet even hard.”

Er is altijd ruimte voor nieuwe vrijwilligers, zowel bij de Routegroep als bij andere initiatieven op en rond de landgoederen. “Buiten actief bezig zijn is een leuke manier om vrijwilligerswerk te doen,” zegt Lex. “Ik kan het iedereen aanraden.”

Sa!

26 augustus 2015

17

www.sa24.nl

Al jong met z’n allen de natuur in Landschapsbeheer Friesland en het Natuur & Milieu Educatie-centrum (NME) De Naturij organiseren al 20 jaar biologiedagen voor de groepen 7 en 8 van basisscholen in de regio. Geen droge theorielessen, maar met z’n allen de natuur in. Alleen al uit Beetsterzwaag gingen zo’n 5.000 kinderen ‘op ‘e strún’ in de bossen en over de heide.

TEKST: BELINDA FALLAUX FOTO’S: NME DE NATURIJ

BEETSTERZWAAG “De kinderen maken op deze dagen kennis met de natuur en leren op een speelse manier wat zorg voor het landschap inhoudt”, aldus Jan Piet de Boer van Landschapsbeheer Friesland. “De kracht zit in de combinatie van educatie, verzorgd door het NME en praktisch natuurbeheer. Een biologiedag begint met een klassikale excursie, gegeven door een enthousiaste vrijwilliger of boswachter. Een deel van de groep doet vervolgens een speurtocht, waarbij de kinderen educatieve veldopdrachten uitvoeren zoals grondboringen en het meten van boomhoogtes. De andere groep houdt zich onder begeleiding van mensen van Landschapsbeheer bezig met praktisch natuurbeheer. Ze gaan met takkenscharen en zagen aan de slag om overwoekerende struiken en bomen af te zagen en weg te slepen, of doen ander onderhoudswerk.

Na de pauze wisselen de taken.”

Een van de deelnemende scholen is cbs De Paedwizer in Beetsterzwaag.

Sinds jaar en dag trekken de oudste leerlingen van de school er in het najaar op uit. Schooldirecteur Ludwin Hiemstra: “Wij zijn heel blij met dit initiatief. Jonge kinderen worden tegenwoordig erg beïnvloed door internet en televisie. Ze moeten weten dat er meer is dan alleen beeldschermen. Het is fijn dat deze lessen ‘panklaar’ worden aangeboden. Het is een kant-en-klaar concept waar wij zo mee aan de slag kunnen.” Het schoolgebouw van De Paedwizer staat letterlijk zo ongeveer met één been van de landgoedbossen.

“We worden er door omringd en dat is een voordeel. Aandacht voor de natuur en landgoederen is voor ons als school een speerpunt. We zien het als onze taak om onze leerlingen respect voor hun omgeving bij te brengen. Hoe ga je om met elkaar, met de natuur, met de planten en de dieren? We willen hen ervan bewust maken dat je verantwoordelijkheid niet eindigt buiten je eigen vierkante meter. Bovendien is het goed om de leerlingen erop te wijzen dat het best een rijkdom en luxe is dat we in zo’n mooie omgeving wonen met zo’n rijke historie. Dat we daar met z’n allen zuinig op moeten zijn. Daar staan ze natuurlijk niet elke dag bij stil en dat hoeft ook niet, als je ze die waardering maar bijbrengt.”

Takkenschaar

Kinderen zijn graag buiten, merkt Jan Piet de Boer. En al helemaal als ze zelf de handen uit de mouwen mogen steken. “Ze vinden het heerlijk, is mijn ervaring. Logisch; hoe vaak mag je als kind een boom omzagen? Het is meestal een compleet spektakel, ze zijn heel direct en intensief met de natuur en het bos bezig. Ze voelen, beleven en rui-

ken van alles, de hele dag door. Sommige kinderen beginnen zo’n dag een beetje recalcitrant, zo van: meneer, dit is kinderarbeid, dat mogen we niet doen hoor. Maar als ze eenmaal bezig zijn, vinden ze het geweldig. Aan het eind van de dag moet je ze de takkenschaar bij wijze van spreken uit de handen rukken.” Dat beaamt ook Hiemstra.

“De kinderen zijn enthousiast. Ze graaien in slootjes, verwonderen zich over de dingen die ze zien. Alles wat ze fysiek ervaren, beklijft beter dan een les uit een boekje of via een YouTube-filmpje. Zelf voelen hoe ruw die bast van een boom is, zelf zien hoeveel torretjes en pissenbedden eronder vandaan komen: dát is leren.”

Cultuurhistorie

Tot nu toe lag het accent van de biologiedagen vooral op de natuurwaarden van de bossen. Het is de bedoeling om in de toekomst ook op de cultuurhistorische aspecten van het landschap in te gaan. Hoe zijn landgoedbossen ontstaan, welk verhaal zit erachter? De Boer: “Op toekomstige biologiedagen hopen we die extra informatie toe te kunnen voegen en zo nog meer verdieping aan te brengen in de educatie.”

Vooralsnog is het voornaamste doel van de educatiedagen om kinderen een leuke natuurbeleving in hun nabije omgeving te geven. De Boer: “De kinderen van nu zijn de volwassenen van de toekomst. Als er maar iets van deze dagen blijft hangen wat ze in hun leven en hun werk meenemen, is dat al de moeite waard.” Dat is ook het idealisme van Hiemstra. “Als ze later in een groot kantoorpand in de stad werken, hopen we dat ze niet vergeten zijn dat er meer is dan alleen beton.”

De onmisbare vrijwilligers BEETSTERZWAAG De omliggende bossen, heide en het beekdal van het Ald Djip. Samen met de monumentale landhuizen, parken, lanen, paden en vijvers hebben de Friese adel en rijke boeren een bijzonder landgoederenlandschap nagelaten. Onderhoud is nodig om deze rijke natuurlijke en cultuurhistorische erfenis in stand te houden. Samen met het gevarieerde aanbod van het dorp zelf – historische panden, kunst, gespecialiseerde winkels en diverse restaurants – maken deze rijkdommen Beetsterzwaag tot een unieke plek.

De stichting Beetsterzwaag Natuurlijk Genieten (BNG) zet zich in voor het landgoederenlandschap rond Beetsterzwaag. Dat gebeurt voornamelijk met de inzet van vrijwilligers. Frank van den Haak van BNG: “Onze stichting

neemt onder meer deel aan het project ‘De 7 bossen van Beetsterzwaag’, dat zich richt op het gebied van Beetsterzwaag tot Oud Beets en van Olterterp tot Heidehuizen. Dit project omvat het onderhoud van de bossen en paden en de restauratie van cultuurhistorische elementen, zoals de parken,

“DIT IS EEN MOOIE MANIER OM IETS TERUG TE DOEN.”

bij de organisatie van de vanaf dit jaar jaarlijks georganiseerde Landgoeddagen, het geven van rondleidingen en excursies of PR-werkzaamheden. Wij zijn op zoek naar mensen die zich op diverse manieren willen inzetten voor het behoud van deze mooie omgeving. We genieten er allemaal van en dit is een mooie manier om iets terug te doen.” BNG biedt haar vrijwilligers ondersteuning bij alle werkzaamheden en de mogelijkheid om deel te nemen aan exclusieve activiteiten zoals excursies en scholing.

vijvers en beelden. BNG ondersteunt en faciliteert vrijwilligersinitiatieven en werkgroepen die gericht zijn op bijpassende activiteiten. Een ervan is de Routegroep, die zich bezighoudt met het onderhoud van paden. Ook zijn er vrijwilligers nodig die mee willen helpen

Geïnteresseerden die zich vrijwillig willen inzetten voor het behoud van het prachtige landgoederenlandschap rond Beetsterzwaag kunnen contact opnemen met Karin van Rijs via 06-87610161 of mailen naar tip@beetsterzwaagnatuurlijk.nl.

Sa! Programma Zaterdag 29 augustus Bezichtiging Sint Hippolytuskerk 12.00-17.00 UUR Bekijk het rond 1500 gebouwde karakteristieke en fraai gelegen kerkje.

Het interieur van de kerk dateert uit de 18e eeuw. De kerk beschikt over een aantal grafstenen van de families Van Boelens en Lycklama à Nijeholt. De toren dateert uit 1744. Met doorlopende Powerpoint-presentatie over Landgoed Olterterp in vroeger dagen, aan de hand van een artikel in het Nieuws van den Dag van 16 juni 1890.

Op zoek naar de geheime plek Tocht voor kinderen (8 t/m 12 jaar) Startpunt: Sint Hippolytuskerk 21.00-23.00 UUR Een spannende groepstocht naar de geheime plek in het schemerige bos van Olterterp, met onderweg verhalen en opdrachten. Deelname: gratis. Maximaal 20 deelnemers. Inschrijven via: www.itfryskegea.nl.

Lezing Historie Landgoed Olterterp Locatie: Sint Hippolytuskerk 20.00-21.00 UUR Jaap Stienstra, kenner van de landgoedgeschiedenis, vertelt over het ontstaan en de ontwikkeling van Landgoed Olterterp. Deelname: gratis.

Opgeven via: de7bossen@beetsterzwaagnatuurlijk.nl Barbecue & Bal Champêtre Locatie: Het Witte Huis 18.00 UUR BARBECUE 20.30 UUR BAL CHAMPÊTRE Op het versierde terras barbecueën met streekproducten waaronder vlees van de Sweachster Angus. Deelname: 25 euro. Aansluitend is er een feestelijk bal: Bal Champêtre. Een landelijk bal zoals het vroeger ook in Het Witte Huis werd gegeven. Ontspannen buiten dansen met muziek van Frilly Fish uit Beetsterzwaag. Toegang: 5 euro (inclusief hapjes). Deelnemers aan de barbecue hebben gratis toegang. Reserveren voor beide activiteiten: www.wittehuisolterterp.nl

26 augustus 2015

18

www.sa24.nl

Landgoeddag Zondag 30 augustus

Rondleiding Huize Olterterp Locatie: Huize Olterterp 12.00-17.00 UUR Het huidige hoofdkwartier van It Fryske Gea werd in 1907 gebouwd als vervanging van het in 1793 gebouwde Slot Boelens. Met doorlopende Powerpoint-presentatie over Landgoed Olterterp in vroeger dagen, aan de hand van een artikel in het Nieuws van den Dag van 16 juni 1890.

Picknicken in het park Locatie: Park Huize Olterterp 12.00-17.00 UUR U kunt een picknickdoos kopen in het park. Nog beter is van tevoren een picknickdoos bestellen via www.wittehuisolterterp.nl.

Workshop Schilderen naar de Natuur door Gosse Koopmans Locatie: Park Huize Olterterp 12.15-16.30 UUR Als de zon tijdens het middaguur op zijn hoogst staat, weerkaatsen de zonnestralen in de parkvijver van Huize Olterterp ongehinderd door de omringende bloedbeuken. Het reflecterend licht met op de achtergrond het donkere geboomte is een kolfje naar de hand van kunstschilder Gosse Koopmans. Het is dan ook niet voor niks dat de Friese buitenschilder zijn workshop Schilderen naar de Natuur op dat tijdstip laat beginnen. Koopmans staat bekend om zijn voorliefde voor het spel van het buitenlicht door alle seizoenen heen. Mensen die zijn verwondering delen en ook nog een beetje overweg kunnen met de penseel, zijn welkom om met de kunstenaar mee te doen.

Hij helpt de amateurschilders op weg bij de keuze van hun onderwerp, deelt adviezen uit over de opzet van het gekozen tafereel, en geeft handige tips om het natuurlicht op doek of papier te vangen. Koopmans is zelf van alle markten thuis, dus de keuze van de techniek – olieverf, aquarel, kleurpotlood of viltstift – is aan de deelnemers zelf. Zonnehoedje mee. Deelname: 30

euro. Deelnemers nemen zelf schildersmateriaal mee. Inschrijven via: de7bossen@beetsterzwaagnatuurlijk.nl.

Rondleidingen Landgoed Olterterp Locatie: Park Huize Olterterp 12.30 EN 15.30 UUR Historische rondleiding 12.30 EN 15.30 UUR Natuurrondleiding Per keer maximaal 20 deelnemers.

Deskundigen vertellen alles over natuur en historie van het landgoed. Kaarten verkrijgbaar bij de promotiewagen van It Fryske Gea. Rondleiding Peter Verhoeff Locatie: Park Huize Olterterp 14.00 UUR Anderhalf uur durende rondleiding door onderzoeker Peter Verhoeff, mede-auteur van het boek ‘Statig Friesland, de landgoederen van Beetsterzwaag’ dat in november verschijnt.

Maximaal 35 personen. Kaarten verkrijgbaar bij de promotiewagen van It Fryske Gea.

Speciaal voor de kinderen Locatie: Park Huize Olterterp 12.00-17.00 UUR Allerlei activiteiten voor de jeugd: boogschieten, klimwand, zagen, boomhoogte meten, broodjes bakken, knutselen, natuurschilderijtjes maken.

Dierensporen zoeken in het bos Locatie: Park Huize Olterterp, promotiewagen It Fryske Gea 13.00-14.00 EN 15.00-16.00 UUR Per keer maximaal twintig kinderen kunnen met een deskundige mee op zoek naar sporen van dieren in het bos. Deelname: gratis.

Muziek door Ars Musica 12.00-13.30 UUR Barokensemble Cascade o.l.v. Paul van der Voort 13.45-15.15 UUR Saxofoonorkest Arundo o.l.v. Jelle Visser 15.30-17.00 UUR Vrouwenkoor Femmes Vocales o.l.v. Claartje van Dokkum Het barokensemble Cascade speelt muziek uit de achttiende eeuw, de tijd dat de stichter van het parklandgoed

Sa!

26 augustus 2015

Olterterp

Olterterp Ambrosius Ayzo van Boelens opgroeide. In die dagen vierden onder andere componisten als Vivaldi, Albinoni en Telemann hoogtij. Het achtkoppige Cascade brengt hun werken in een waterval van muziekklanken; het ene moment verstild, dan weer in de stroomversnelling.

kunnen zien, of de bard Bernlef, het Spook van de Langesloot, Grote Gjalt en Kleine Gjalt, of Fostedina met het gouden oorijzer. Maar daar komt verandering in. Hun beeltenissen bestaan wel degelijk, al zitten die nog verscholen in de boomstammen van het bos in Olterterp.

Van heel andere orde is het saxofoonorkest Arundo. Het blaasorkest telt maar liefst twintig leden, allen behept met de liefde voor de saxofoon; van de lichte sopraansax tot en met de zware bariton. Het repertoire overspant de eerste speciaal voor saxofoon gecomponeerde stukken uit de negentiende eeuw tot en met de swing van Broadway. Een wervelwind van latin, jazz en poppy grooves.

De bonte galerij van legendarische Friese personages komt rond de Groote Vijver van Landgoed Olterterp te staan. Tijdens de Landgoeddagen bevrijden vijf kettingzaagkunstenaars ter plekke de tot de verbeelding sprekende figuren uit het hout. Zo ontstaat ‘Een bos vol verhalen’, vertelt Frank den Oudsten die op verzoek van a.s.r. een thema zocht. “We hebben naar tien aansprekende namen gezocht die de fantasie prikkelen.”

De 24 koorleden van Femmes Vocales sluiten de muziekmiddag op het landgoed af met driestemmig vocaal vuurwerk. Verwacht mag worden dat de dames een proeve van hun kunnen ten gehore zullen brengen met het ‘Laudi Alla Vergine Madre’ van Giuseppe Verdi. Maar Femmes Vocales switcht net zo gemakkelijk over op eigentijds repertoire van moderne klassieken als Badings en De Klerk tot folksongs van Ierse makelij. Stuk voor stuk gecomponeerd dan wel bewerkt voor drie stempartijen, het visitekaartje van het koor.

Barokmuziek in de Sint Hippolytuskerk Locatie: Sint Hippolytuskerk 13.45-17.00 UUR Doorlopende barokmuziek in wisselende samenstellingen.

Demonstratie van vijf kettingzaagkunstenaars Locatie: Rond Groote Vijver BEIDE DAGEN: 12.00-17.00 UUR Wat hebben Bonifatius, de heks Rixt, Grutte Pier en koning Redbad met elkaar gemeen? De verhalen over hen maken deel uit van de collectieve Friese verbeelding, maar we weten niet hoe zij eruitzagen. Net zo min als we het vrouwtje van Stavoren voor ons

De keuze van de tien mythische personages verliep moeilijker dan verwacht, vertelt Den Oudsten. Hij ging daarvoor onder andere te rade bij Tresoar. “De bron met Friese volksverhalen is rijkelijk gevuld, maar de fantasiepersonen moesten wel aan een aantal selectiecriteria voldoen.” Alle figuren moeten beschikken over duidelijke visuele kenmerken en karaktertrekken die met een grof instrument als de kettingzaag overtuigend in beeld zijn te brengen.

19

www.sa24.nl

Natuurfavorieten aanstippen op ‘Greenmapper’ In het kader van ‘De 7 bossen van Beetsterzwaag’ gaat een team van de Rijksuniversiteit Groningen de meerwaarde onderzoeken van de investeringen voor het herstel en de instandhouding van de landgoederen van Beetsterzwaag. “Als onderzoeksinstrument bij het maken van de kosten-batenanalyse zetten de faculteit Ruimtelijke Wetenschappen en het Kenniscentrum Landschap daarbij de nieuwe website Greenmapper.nl in”, vertelt Frans Sietsma van de RUG. “We willen weten wie de ‘fans’ zijn en waar ze vandaan komen.”

Inzicht

Ieder kind en iedereen die kind is geweest heeft weleens het ‘identiteitsspelletje’ gedaan: ik ben die en die, woon op nummer zoveel, in deze straat, van die wijk, in dat dorp of die stad, van Nederland, in Europa, op de aarde, en nog verder. De onderzoekers van de RUG gaan dat principe gebruiken om inzicht te krijgen in de natuur die mensen waarderen en bezoeken.

Op de website Greenmapper.nl kunnen deelnemers - met als startpunt de eigen postcode op Google maps - hun favoriete natuurplekken aanstippen. Bij

hen om de hoek, in de wijdere omgeving, de provincie, Nederland, en uiteindelijk in de rest van de wereld.

Sietsma: “Onder andere met Greenmapper krijgen we zo inzicht in de ‘fans’ van Beetsterzwaag. Hoeveel zijn dat er, waar komen zij vandaan, en wat vinden ze er van hun gading?

Een natuurgebied als dat van Beetsterzwaag overstijgt de lokale aantrekkingskracht; wij willen ook de fans uit bijvoorbeeld Drachten, Leeuwarden en verder in kaart brengen.” Een van de baten zou het ‘stedelijk welzijn in ruraal gebied’ kunnen zijn, wat financiële ondersteuning van de provincie of buurgemeenten van Opsterland kan rechtvaardigen, aldus Sietsma.

Aanbevelingen

Sietsma verwacht de onderzoekresultaten in samenhang met andere gegevens over een jaar te kunnen presenteren. Naast het gebruikelijke rapport geven de onderzoekers dan ook aanbevelingen over hoe met de ‘mobilisatie van sociaal kapitaal’ (ondernemersinitiatieven, inzet betrokken burgergroepen) nieuwe coalities kunnen worden gesmeed om de landgoederen overeind te houden.

“Interessant aan ‘Een bos vol verhalen’ is dat de vertellingen loskomen van boek en papier. Historische figuren als Redbad en Bonifatius hebben elkaar voor het laatst in Dokkum ontmoet in 754, nu komen ze elkaar weer tegen in Olterterp. Een boekje met de verhalen over de personages in het bos is over enkele maanden verkrijgbaar bij Het Witte Huis.

De vijf kettingzaagkunstenaars zijn: Erik van der Leur (Assen), Roel van Wijlick (Venlo), Colin James Richards (Den Haag), Rolf Doderlein de Win (Boornbergum) en Thomas Weijenberg (Voorst).

Zaterdag 29 augustus & Zondag 30 augustus Nagenoeg alle activiteiten zijn gratis toegankelijk. De organisatie hoopt wel op een gulle gift als bijdrage voor de landgoederen.

www.beetsterzwaagnatuurlijk.nl

Sa!

26 augustus 2015

20

www.sa24.nl

Gerben Bergstra, Het Witte Huis:

‘Beetsterzwaag zet zichzelf op de kaart’ Het begint te bruisen in Beetsterzwaag en omgeving, merkt Gerben Bergstra van Hotel Restaurant Het Witte Huis. “Ik kom veel in Groningen en Drenthe en daar hoor je dat de naam Beetsterzwaag steeds bekender wordt.”

TEKST: AREND WANINGE

Bergstra ziet de ontwikkelingen ook in zijn eigen bedrijf. Vorig jaar draaide Het Witte Huis zijn beste jaar sinds hij de exploitatie een aantal jaren geleden overnam. En ook over dit jaar is Bergstra optimistisch. Vaste gasten uit de omgeving komen vaker langs en de aantrekkende economie speelt natuurlijk mee. Maar het is ook de manier waarop Beetsterzwaag zich steeds nadrukkelijker op de kaart zet.

Mooi voorbeeld is de extra parkeergelegenheid naast Het Witte Huis die in het kader van het project ‘De 7 bossen van Beetsterzwaag’ is aangelegd. Een extra service voor mensen die van de bossen willen genieten. “De aanleg van de MTB-routes helpt ook mee. Ik zie steeds vaker mountainbikers hier even snelle suikers tanken via cola en appelgebak.”

OLTERTERP

Meer samenwerking

Volgens Bergstra zijn de veranderingen deels een gevolg van de koerswijzigingen bij de landgoedeigenaren.

De overgang van grote terreinen van Aegon naar Verzekeringsmaatschappij a.s.r. brengt direct leven in de brouwe-

rij. “Aegon had niet zoveel plannen.

Het onderhoud was summier. De jongere generatie rentmeesters brengt nieuw elan. Zij zetten zich in voor onderhoud en restauratie, zodat de bossen weer landgoederen worden. Dat is toegevoegde waarde.” Het is nu bovendien een stuk eenvoudiger om partijen bij elkaar te krijgen, ervaart de horecaondernemer. “Partijen zien een gezamenlijk belang om het gebied onder de aandacht te brengen. De landgoedeigenaren beseffen dat openstelling en activiteiten belangrijk zijn voor de toekomst.”

En iedereen profiteert mee. Beetsterzwaag staat al langer bekend als kunstdorp. “Maar creatieve mensen hebben wel eens moeite publiek te vinden.

Nu er meer samenwerking met ondernemers is, zie je ook direct dat je een ander publiek trekt.” Resultaat: tal van extra activiteiten. Dit voorjaar trok het Kunstweekend al meer publiek en nu staat de eerste Landgoeddag voor de deur. Het Witte Huis doet er volop aan mee. En terecht. Al in de 19e eeuw be-

hoorde ‘uitspanning Het Witte Huis’ tot een van de trekkers van Landgoed Olterterp. Meerdere generaties hebben nog herinnering aan de speeltuin die er lang was. In het weekend van 11 en 12 september volgt opnieuw een bruisend weekend in Beetsterzwaag, met onder andere het evenement Bourgondisch Beetsterzwaag. Ook dan is Het Witte Huis van de partij. www.wittehuisolterterp.nl

Kritisch publiek

Beetsterzwaag en omgeving heeft volgens Bergstra veel te bieden voor de nog steeds groeiende leisuremarkt, zoals hij het noemt. Met name de groeiende groep 60-plussers biedt veel kansen: een doelgroep met tijd en budget. “Maar het is ook een heel kritische groep die ontwikkelingen en actie wil zien. Een veeleisend publiek, maar dat biedt ondernemers weer ruimte om te ontwikkelen. En dan zitten we hier toch op een geweldige plek.”

Gerben Bergstra. FOTO: SIETSE DE BOER

Wethouder Piet van Dijk

Opsterland wil experimenteren Samen draagvlak creëren voor nieuwe ontwikkelingen en minder regels. Dat is wat wethouder Piet van Dijk van de gemeente Opsterland wil. Hij volgt de ontwikkelingen rond de landgoederen en de nieuwe Omgevingswet met meer dan gemiddelde belangstelling.

TEKST: AREND WANINGE BEETSTERZWAAG De wieg van wethouder Piet van Dijk stond in het huis tegenover Lyndestein. De overtuin was zijn achtertuin, hij speelde er veel. Zijn vader werkte bij de Cornelia-Stichting en verzekeraar AGO, twee landgoedeigenaren. “Later woonden we in de boerderij naast Lauswolt. Mijn hele

jeugd speelde zich dus af op en nabij landgoederen.” Van Dijk is daarom geboeid door de huidige ontwikkelingen rond de landgoederen. “Vroeger verdienden de landgoedeigenaren hun geld via de turfwinning, daarmee investeerden ze in de ontwikkeling van hun landgoederen. Maar de turf is al

Wethouder Piet van Dijk. FOTO: MARIJE GEERTSMA

lang geen inkomstenbron meer en de subsidies voor het beheer van de landgoederen nemen af. Gevolg is dat de kwaliteit onder druk staat en een zoektocht nodig is naar een nieuw model dat kosten en maatschappelijke opbrengsten weer in balans brengt.” De wethouder is daarom benieuwd naar de uitkomsten van de maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA). “Bij een MKBA wordt gekeken naar het rendement, zeg het maatschappelijk nut, van de geïnvesteerde euro. Dat kan ook voor landgoederen, zodat je investeringen kunt beoordelen en gericht kunt kiezen. Kijk, de aanleg van MTB-routes is mooi, maar kan de landgoedeigenaar daarmee straks ook de investeringen en het beheer van het bos beter financieren? Dat is de vraag.”

De ontwikkelingen in de landgoederen sluiten aan bij de veranderende rol van de gemeente Opsterland. “In de klassieke rol proberen we met regelgeving een dergelijk gebied te beschermen.

Dat staat vaak gewenste ontwikkelingen in de weg. Dat gaan we anders doen. In het landgoedproject delen alle betrokken partijen samen de aanwezige kennis. Die is er volop. Samen bepalen ze dan ook de verschillende waarden. Ben je het daarover eens, dan zijn strenge regels niet nodig en ontstaat er ruimte voor ontwikkeling.

We gaan meer uit van vertrouwen, minder van wantrouwen.” De wethouder weet nog dat zijn vader nachtenlang wakker lag van de verdubbeling van de golfbaan bij Lauswolt. “Bosgedeel-

tes waar hij zo lang voor gezorgd had, werden gekapt. Dat was wat. En kijk nu hoe de uitbreiding gezorgd heeft voor verrijking van het gebied.”

Op het gemeentehuis in Beetsterzwaag ligt een nieuwe omgevingsvisie in concept klaar. Daarin staat het beleid nieuwe stijl, zoals Van Dijk het graag ziet. “We brengen de situatie in kaart en definiëren de vragen, de uitdagingen. Maar in tegenstelling tot het verleden formuleren we geen kant-en-klare oplossingen. We faciliteren wel het vinden van de oplossingen, maar ze moeten uit ‘de mienskip’ komen.” Dit beleid sluit ook aan bij de nieuwe landelijke Omgevingswet, die veel meer verantwoordelijkheden legt bij betrokken partijen. “Minder regels, meer overleg. De nieuwe wet dwingt partijen meer samen te werken. Alleen achterover hangen en tegen zijn kan niet meer. Dan zet je jezelf buitenspel. Het is zoeken naar nieuwe evenwichten en grenzen. Ik heb in Den Haag al aangegeven dat Opsterland voor de nieuwe Omgevingswet graag experimenteerruimte wil bieden. Met onze gezamenlijke kennis en landschappelijke kwaliteiten zijn we interessant. En met onze korte onderlinge communicatielijnen moeten we in staat zijn de basisprincipes van de nieuwe Omgevingswet hier te benutten. Bovendien levert dat vast nog wat financiële ondersteuning op en ook dat kunnen we goed gebruiken voor ons mooie landschap en onze landgoederen.”

Sa!

26 augustus 2015

21

www.sa24.nl

De Sloot

AGENDA

GORREDIJK De expositie rond de oer-Hollandse sloot trok de afgelopen maanden bezoekers uit het hele land. De dertig kunstenaars tonen de sloot in zowel traditionele als moderne, abstracte kunstwerken: geschilderd, gefotografeerd, geborduurd, in de vorm van bronzen, houten en ijzeren installaties, in keramiek en in sieraden. De expositie is nog te bezoeken tot en met 30 augustus. www.museumopsterlan.nl

Project WNDRKMMR

JUBBEGA Wie in het Europa van

de 16e of 17e eeuw rijk en erudiet was, had vaak een Wunderkammer in huis, een curiositeitenkabinet. Een ruimte vol zeldzame en opmerkelijke voorwerpen, waarin de familie haar kennisdorst kon etaleren. In zo’n curiositeitenkabinet bevonden zich boeken, skeletten, juwelen, schelpen, kunstvoorwerpen, planten, mineralen, opgezette dieren, stenen en allerlei exotische voorwerpen. Het waren de voorlopers van de huidige musea. Kunstenaars Caro Kroon en Paul Andringa werkten de afgelopen twee jaar tijdens de zomerperiodes in ateliers in Spanje en Hongarije. Zij stellen hun Wunderkammer open van 30 augustus tot en met 20 september. Tijdens de expositie is ook de installatie ‘Knit your Paradise’ te zien, bestaande uit gebreide beelden.

Voor verdere uitbreiding worden nog wildbreiers gezocht. www.kunsthuisloof.nl

De Kleine Prairie

Atelier Ton ter Linden Op zaterdag 29 en zondag 30 augustus (13.0017.00 uur) is er in de kleinschalige galerie van Ton ter Linden werk te zien van verschillende kunstenaars. Ineke Carolus toont viltkunst met een knipoog, Lammy Cremer colliers

NIJ BEETS

van natuurlijke materialen, Gert Tabak detailfoto’s uit de natuur op extreem groot formaat en naamgever Ton ter Linden toont aquarellen en pastels. www.tonterlinden.com

Schilderen op Fûgelhelling Vanaf 2 september geeft de bekende Drachtster kunstschilder Jannes Kleiker teken- en schilderles in het vogelopvangcentrum ‘De Fûgelhelling’. De lessen, met persoonlijke begeleiding, worden onder andere gegeven in een

URETERP

nieuwe ruime zaal met uitzicht op een vijver vol eenden, ganzen en zwanen. Onderwerp en materiaalkeuze zijn vrij.

Iedere woensdagmiddag van 15.00 tot 17.30 uur. www.janneskleiker.nl www.fugelhelling.nl

Paulus Jakje zoekt leden Trekharmonicavereniging Paulus Jakje zoekt voor komend seizoen nieuwe leden. De trekzak is een traditioneel instrument voor volksmuziek. Kleiner dan een accordeon en met minder knoppen. Noten kunnen lezen is niet echt nodig. Een ervaren docent geeft de lessen in

JUBBEGA

kleine groepjes. De dinsdag is clubavond. Het is mogelijk een instrument te huren. Ook voor oud-leden en liefhebbers is er nog plaats in een van de groepen. De lessen beginnen in september/oktober en eindigen in april. Info op 0513- 463 320 en j.teijma@zonnet.nl. www.paulusjakje.nl

REDACTIE

Arend Waninge 06 – 52 47 10 13 redactie@sa24.nl Kopij aanleveren voor maandag 12.00 uur.

ADVERTENTIEVERKOOP Rik Dijkstra 06 – 21 89 48 28 advertenties@sa24.nl Henk Hilbrands 06 – 31 04 59 56 henk@sa24.nl Advertenties aanleveren voor vrijdag 17.00 uur

OPMAAK Evert Wilstra Kreaasje Ureterp

Bokkehûske

Komend weekend (10.00-17.00 uur) is het Open Tuin-weekend bij Jan en Jannie van der Mossel aan de Leidijk 22. Hun tuin in Engelse cottagestijl, It Bokkehûske, viert zijn tienjarig bestaan.

Deze maand verschijnt er een artikel over de tuin in het landelijk tijdschrift Landleven.

Komend weekend zijn er extra activiteiten, waaronder verkoop van streekproducten, muziek van lokale muzikanten, een levende bok en een eendemandenvlechter. www.bokkehuske.nl

JUBBEGA

Tropische kas

BEETSTERZWAAG Op zondagmiddag 30 augustus (13.00 uur) geven vrijwilligers een rondleiding door de Tropische Kas. Niet alleen interessant voor liefhebbers van bijzondere planten. Ook de historie van de kassen, als onderdeel van het landgoed van de familie Lycklama à Nijeholt, is boeiend. Daarnaast staan de borders momenteel in volle bloei.

Entree: 3,50 euro. www.tropischekas.nl

Zwemvierdaagse

COLOFON

Sa! kijkt graag anders.

Het vroeg melden van evenementen, jubilea, bedrijvennieuws etc. geeft de grootste kans op extra aandacht.

TIJNJE Kijktuin en kwekerij De Kleine Prairie viert haar vijfjarig bestaan met een open tuin op 29 en 30 augustus (10.0017.00 uur). In de grote, natuurlijke tuin staan voornamelijk Amerikaanse planten, waaronder veel nazomerbloeiers.

In de indiaanse moestuin zijn maïs, stambonen en pompoenen te zien. De tuinwinkel bevat tuinaccessoires, indiaanse sieraden en heel veel planten. www.dekleineprairie.nl

Els van der Glas

BOORNBERGUM Op de boetseerbok in de werkkamer van Els van der Glas wordt op dit moment de laatste hand gelegd aan een opdracht van een tweetal Azawakh’s. Dit bijzondere hondenras werd tot en met de zeventiger jaren van de vorige eeuw op topniveau gefokt in landen rond de

Jeugdschakers

BEETSTERZWAAG Schaakvereniging Gorredijk, locatie Beetsterzwaag voor jeugdleden, start het nieuwe seizoen op woensdag 26 augustus om 18.45 uuur. Schaken is een prima activiteit ter stimulering

Sahel. Onlangs reisde Van der Glas naar Limburg om haar werk te toetsen aan twee echte Azawakh’s. Een leerzame reis, foto’s blijken niet alles te vertellen. De Beeldentuin van Van der Glas is komend weekend open (13.00-17.00 uur).

Adres: Krite 61. www.elsvanderglas.nl

van de hersenen en daarom zijn nieuwe jeugdleden van harte welkom.

Nieuwe leden mogen drie keer op proef meespelen. Informatie en aanmelden via 0512 – 383 213.

GORREDIJK Zwem- en Poloclub ISIS organiseert een zwemvierdaagse in zwembad De Delte van 1 tot en met 4 september. Thema: feest. ISIS bestaat namelijk 50 jaar. Met iedere avond tot 20.00 uur leuke activiteiten in en rond het zwembad. Deelname: 6 euro per persoon. www.zpc-isis.nl

Repair Café

BEETSTERZWAAG De vrijwilligers van het Repair Café staan zaterdag 29 augustus (9.30 uur) klaar met de slijpmachine en wetsteen. Dat wat bot geworden is maken zij weer scherp. De scharensliep is uit het straatbeeld verdwenen en een professional die messen, scharen, snoeimessen, schoffels en maaimachines slijpt is nog nauwelijks te vinden. Het kan niet anders dan dat veel mensen thuis botte spullen hebben liggen. De service is gratis, een fooi is welkom.

ZA 29 AUG 08:00 UUR | NIEUWEHORNE Flaeijelkuier Rest. Gouden Hoanne 09:30 UUR | BEETSTERZWAAG Repair Café It Klaverbled 10:00 UUR | TIJNJE Open Tuin Kwekerij De Kleine Prairie 10:00 UUR | NIJ BEETS Stoppeldei 2015 It Damshûs 10:00 UUR | JUBBEGA Open Tuin Bokkehûske Leidijk 22 13:00 UUR | BOORNBERGUM Open Beeldentuin Krite 61 13:30 UUR | JUBBEGA Expositie Gerda den Os De Beage

ZO 30 AUG 10:00 UUR | JUBBEGA Open Tuin It Bokkehûske Leidijk 22 13:00 UUR | BEETSTERZWAAG Rondleiding Tropische Kas Tropische Kas 13:00 UUR | BOORNBERGUM Open Beeldentuin Krite 61 14:15 UUR | NIJ BEETS Varen met turfbok it Damshûs

DI 1 SEP 18:30 UUR | GORREDIJK Start zwemvierdaagse Zwembad De Delte

WO 2 SEP 14:00 UUR | WIJNJEWOUDE Rommelmarkt Wijnjewoude Evenemententerrein

Kleinschalige gastouderopvang voor kinderen van 0-12 jaar Geregistreerd m.b.t. aanvragen kinderopvangtoeslag Flexibele breng- en haaltijden Afname en betalen per uur Huiselijke sfeer en persoonlijk contact Contact met andere kinderen en creatieve activiteiten

Start per 17-8-2015

Renskje Idzenga ‘t Corso 30, 8408 HX Lippenhuizen Tel. 06 53949101 Mail. renskjeidzenga@gmail.com

Sa!

26 augustus 2015

www.sa24.nl

25

Plan Mooi Loevestein

De tijd is rijp De signalen worden steeds groener. Er zit weer beweging in de woningmarkt.

Begin september start de verkoop van het plan Mooi Loevestein, een in veel opzichten niet-alledaags project.

TEKST: AREND WANINGE FOTO: MARIJE GEERTSMA

GORREDIJK In de media regent het positieve berichten. Het aantal verkochte huizen stijgt, de rente is laag en uit het westen komen al weer geluiden over fors toegenomen huizenprijzen. Het duurt altijd even voor de trends het noorden bereiken, maar makelaars merken de opleving ook in deze regio.

Deze gunstige omstandigheden geven ook projectontwikkelaars extra energie. Zo ook Zwanenburg Projecten uit Heerenveen, dat aan de vooravond staat van de aftrap van plan Mooi Loevestein in Gorredijk. Verdeeld over twee fasen realiseert Zwanenburg in dit uitbreidingsplan van Gorredijk 29 woningen. Op zaterdag 5 september start de inschrijving voor de eerste fase: een rij van zeven tussen- en twee hoekwoningen en zes woningen die als twee-onder-een-kap worden gebouwd.

De woningen zijn ontworpen in de jaren dertig-bouwstijl. “Bij andere projecten merken we dat deze stijl veel mensen blijft aanspreken, ook jongeren”, vertelt Anne Piek van Zwanenburg.

Niet alleen de bouwstijl is opvallend, dat geldt ook voor de afmetingen. De woningen zijn zeven meter breed, terwijl 5.40 meter vaak gebruikelijk is.

Piek: “Dat geeft veel meer mogelijkheden voor de indeling van een woning.

Bovendien krijg je door de brede kavel ook een brede tuin. Omdat de woning voor op de bouwkavel wordt gebouwd, zijn de voortuinen klein en de achtertuinen relatief diep, tot wel 22 meter.”

De kavelgrootte in de eerste fase varieert van 224 tot 293 m2. De bouw van de eerste woningen start in het tweede kwartaal van 2016. “Dat klinkt misschien nog ver vooruit, maar die tijd heeft een koper echt wel nodig om alles goed voor te bereiden”, vertelt Inge Mutsaers van Makelaardij Friesland.

“Het lijkt heel leuk om op korte termijn te starten, maar de tijd leert dat je dan veel zaken halsoverkop moet beslissen.” Makelaardij Friesland is samen met Makelaardij Sierd Moll uit Gorredijk verantwoordelijk voor de verkoop van Mooi Loevestein. Moll: “Het is een uniek project voor Gorredijk. Het is al weer een tijdje geleden dat er een vergelijkbare groep woningen is gebouwd.”

Bouwgarantie

Bij het project Mooi Loevestein kiest Zwanenburg Projecten voor een onconventionele aanpak. Kopers krijgen vooraf de garantie dat er ook daadwerkelijk gebouwd gaat worden. Dit in tegenstelling tot veel andere projecten, waar de start vaak afhankelijk is van

Sierd Moll, Rinze van Teijen, Inge Mutsaers en Anne Piek.

het aantal verkochte woningen. Piek: “Dat levert hele lange trajecten op. En wanneer je alles bijna rond hebt, haken de eerste geïnteresseerden al weer af, omdat het te lang duurt. Zo blijf je bezig.” De bouwgarantie is ook goed voor de gemeente Opsterland, die in één keer 29 kavels verkoopt en geeft ook de aannemer extra zekerheid. Ondanks dat de woningmarkt toen nog in het slop zat, durfde Zwanenburg deze stap anderhalf jaar geleden al voor te bereiden. Piek: “De rente is laag en de behoefte is hoog.” Belangstelling is er zeker, merkt Moll nu al. “Er is de afgelopen jaren toch een soort reservoir aan starters ontstaan. Woningcorporaties verkochten wel eens een woning, maar nieuwbouw was er voor starters niet zo veel. Terwijl starters zo belangrijk zijn voor de doorstroming op de woningmarkt.” Mutsaers voegt nog wel toe dat Mooi Loevestein zeker niet alleen bestemd is voor starters. “Er is ook een groeiende groep alleengaanden, al of niet met kinderen. Ook voor hen biedt dit plan veel moois. En dat geldt ook voor kopers die op zoek zijn naar een woning in het middensegment. Voor hen zijn de luxe tweekappers zeer geschikt.”

Start 5 september

De verkoop van Plan Loevestein start op zaterdag 5 september (10.00-12.00 uur).

Op de bouwlocatie Loevestein is er dan een informatiemarkt waar projectontwikkelaar, makelaars en financier iedereen te woord staan. Het is dan ook mogelijk om in te schrijven op een favoriete woning. Meer informatie over de verkoop van de woningen op www.mooiloevestein.nl

De nieuw te bouwen woningen zijn energiezuinig. Iedere woning krijgt standaard zonnepanelen en de woningen zijn heel goed geïsoleerd. Moll: “Eigenaren zijn straks meer geld kwijt aan vastrecht dan aan daadwerkelijke energiekosten. Bovendien zijn de onderhoudskosten extra laag door het gebruik van kunststof kozijnen.”

Lage rente

Investeren in een eigen woning is extra aantrekkelijk door de uniek lage rente van dit moment. Rinze van Teijen, adviseur bij de Rabobank: “We hebben nu voor de tweede week op rij de rente met 0.1 procent verlaagd. Dat is bijzonder. Als het nu niet lukt, wanneer dan wel?” Temeer omdat het in de toekomst voor starters wel steeds lastiger lijkt te gaan worden. “Wij mogen nu nog financieren tot 103% van de waarde van de woning. Dat is ook wel eens 112% geweest.” De leencapaciteit wordt lager, terwijl de kostprijs van de

woningen stijgt. Met dank aan de verplichte energiebesparende maatregelen. Daar staat wel weer tegenover dat het voor ouders nog steeds mogelijk is kinderen belastingvrij te ondersteunen bij de aankoop van de woning.

Van Teijen: “Dat is een laatste zetje dat veel potentiële kopers goed kunnen gebruiken. Er wordt veel gebruik van gemaakt.”

© 2015 Disney/Pixar

Bij elke € 25,- aan boodschappen ontvangt u van 19 augustus 2015 tot en met 22 september 2015 één gratis © Disney·Pixar DVD-voucher. Eén voucher met een bijbetaling van € 3,99 geeft recht op één © Disney·Pixar DVD naar keuze.

Kijk voor alle deelnemende winkels en de complete actievoorwaarden op Jumbo.com/disney

Jumbo Henk Split, Gorredijk, Badweg 34

Jumbo in Gorredijk is iedere zondag open van 12.00 tot 18.00 uur

P

Gratis parkeren! facebook.com/jumbosupermarkten

Henk Split Gorredijk, Badweg 34

Sa!

26 augustus 2015

28

www.sa24.nl

Sa! verkent al de hele zomer het Koningspad, een wandelroute door het beekdal van het Koningsdiep, de dna-streng van Opsterland. Als houvast gebruiken we de routes die schrijver Fokko Bosker uit Lippenhuizen uitstippelde. Deze week de vijfde etappe: Tijnje - Lippenhuizen.

KONINGSPAD Vergezichten in de Mersken De etappe van Tijnje naar de Trijehoek bij Lippenhuizen staat te boek als de kortste van het Koningspad: slechts dertien kilometer. Deze route opdelen zou al te lullig zijn, ik besluit hem in één ruk af te leggen, tenslotte ben ik inmiddels wat gewend.

TEKST: WIM BRAS FOTO’S: MARIJE GEERTSMA TIJNJE Achterlangs Tijnje door de Riperwâlden naar de Rolbrêge, vervolgens het zandpad aflopen langs de Nieuwe Vaart, op naar Terwispel, en dan nog een klein stukje. Bij de Trijehoek wil mijn vrouw me wel oppikken, ze wil toch naar de Albert Heijn in Gorredijk.

Een onverwachte bonus.

Tijnje staat te boek als een van de jongste dorpen van Opsterland. Officieel honderd jaar en een beetje, maar daar valt best wel wat tegenin te brengen. Volgens de meest recente inzichten begon de bewoningsgeschiedenis van Opsterland niet vanaf het hooggelegen oosten, zoals lange tijd werd verondersteld, maar juist vanuit het lage westen. Door overbevolking van de terpen in Westergo raakten de zeekleibewoners rond het jaar 900 op drift en zochten zij hun heil in de veendelta waar het Koningsdiep uitmondde in de Middelzee, zo luidt de huidige theorie.

We hebben het dan over het gebied om en nabij Akkrum en Aldeboarn, net als de rest van zuidelijk Friesland destijds bedekt met een metersdik veenkussen. De nieuwkomers groeven de toplaag af, ontwaterden percelen land, en boerden totdat de vruchtbare grond

door oxidatie, inklinking en de daaropvolgende vernatting onbruikbaar werd.

Vervolgens trokken de pioniers verder langs de oevers van het Koningdiep om stroomopwaarts hetzelfde kunstje te herhalen. Uiteindelijk belandden de vroege Opsterlanders al doende hogerop in het beekdal om zich vanaf de dertiende eeuw definitief te vestigen op de dekzandruggen aan weerszijden van het diep.

Met dit in gedachten zou de allereerste bewoning van Opsterland ergens in de buurt van de Ulesprong hebben kunnen plaatsvinden. Werpt toch een ander licht op Tijnje. En dat geldt goedbeschouwd ook voor de verveningsgeschiedenis, die hier minstens zulke diepe sporen heeft getrokken als in buurdorp Nij Beets. De Beetsters trekken alle aandacht naar zich toe, omdat zij dat roerige verleden gedenkwaardig hebben weten vast te leggen in laagveenderijmuseum It Damshûs.

Maar over Tijnje en Terwispel vallen vergelijkbare verhalen te vertellen, lees de streekgeschiedenis ‘Opstand in de turf’ van Kerst Huisman er maar op na.

Barte springen

Ik parkeer de auto op het door bomen omzoomde dorpspleintje met de grote zwerfkei. ‘In doarp riist ut ‘e puollen’ staat eronder. En zo is het, ruim duizend jaar na dato. Nieuw wapenfeit in aantocht is de bouw van een ambitieus multifunctioneel centrum dat het dorp zelf ter hand neemt en dat hier om de hoek zal verschijnen. Taaie Tynsters.

Langs de sportvelden loop ik de achtergelegen polder in. VV Tijnje speelt zijn eerste bekerwedstrijd, maar dat kan drie jonge toeschouwers maar matig boeien. De ‘barte’ over de sloot naast het veld is veel interessanter, als ze er tegelijk op springen buigt die zover door dat het water alle kanten opspat.

Als de voetbalgeluiden wegsterven, stuit ik op het Mûdjip of Moerdiep, een ontdekking. Ik had nog nooit van de beek gehoord, laat staan dat ik wist van het bestaan. Ooit voordat de grootscheepse inpolderingen plaatsvonden moet Tijnje een waar knooppunt van doorgaand vaarwater zijn geweest. It Mûdjip, de Wispel, de Klidse en het al in de zeventiende eeuw gegraven Lange Rak kwamen in de nabijheid van het huidige dorp bij elkaar en stonden in verbinding met het Koningsdiep. Op twee plekken - zogeheten Tynjes - bestond de mogelijkheid om het water over te steken; het dorp dankt er zijn naam aan. Rechtgetrokken of wegverkaveld valt er vandaag de dag nog maar weinig te herkennen van het waternetwerk rond Tijnje. It Mûdjip vormt een uitzondering, zij het een beperkte.

Het watertje loopt van niks naar nergens, maar heeft op sommige stukken zijn oorspronkelijke loop wel weten behouden. De aanblik van het poëtische beekje was genoeg voor Frans en Jacqueline Smits om tien jaar geleden hier met kinderen en paarden neer te strijken.

Thee drinken aan It Mûdjip

Onlangs opende het echtpaar achter huis aan het diep de Tynster Thee Tuin.

Een amalgaam van bontgekleurde terrastafeltjes en stoeltjes onder bomen, en met een pipowagen van waaruit Frans zijn zelfgebakken taarten serveert. Als communicatieadviseur heeft de crisis hem flink geraakt, vertelt hij.

“Ik heb het niet zien aankomen. De opdrachtportefeuille liep na 2007 van de ene op de andere dag zomaar leeg.”

Zijn bedrijf in Amstelveen viel als eerste ten prooi aan de malaise en niet veel later ook het bureau in Tijnje.

Pand moeten verkopen, medewerkers ontslaan; het ging hem niet in de koude kleren zitten. Frans werkt nu vanuit huis voor de klantenkring die nog resteert, maar de huidige situatie lijkt zijn optimistische natuur niet te hebben aangetast. “Ik heb meer de handen vrij om leuke dingen te doen, zoals de theetuin. Zoiets hadden we altijd al in gedachten voor als we met pensioen zouden gaan, maar nu komt het wat eerder. Al hobbyend zien we wel waar het toe leidt.”

Niet zonder spijt verlaat ik de schaduwrijke oase. Eenmaal weer onderweg verman ik mezelf: kom op, nog maar amper begonnen. De weg langs het stuk gekanaliseerd Mûdjip voert langs de buren van de Smitsen, een bio-boerderij met erfcamping en winkeltje. Ook een fijne plek om te vertoeven. Verderop sla ik de beek volgend het bos in, hier krijgt It Mûdjip zijn oude kronkelloop terug. Het welluidende Riperwâlden is een wat grootse benaming voor de aangeplante bospercelen maar maakt de wandeling er niet minder om.

De naam verwijst naar de verdwenen nederzetting De Rijp, een middeleeuwse voorloper van Tijnje. Het pad is niet meer dan een flauw spoor door hoog gras, rechts van het diep kijk ik uit over weilanden. In een verre uithoek staan drie reeën te grazen. Eentje heeft mij al opgemerkt, het volgende ogenblik

Sa!

ben ik weer alleen. Hoewel. Hoog in de lucht maken vier buizerds een kabaal van jewelste, terwijl zij volkomen surplace in de ruimte hangen. Wat betekent dit, territoriumdrift?

Vetkuif en leeghoofd

Het bospad eindigt bij de Hanebuert.

Op de T-splitsing naar de Rolbrêge zwiert een onverschrokken senior plat de bocht door op een blinkende Zündapp, de gashendel blijft onberoerd. Zou er onder die pothelm nog iets van een vetkuif over zijn? Ik steek de brug over en sla het zandpad in dat langs de Nieuwe Vaart in een lange streep naar Terwispel leidt. Al oogt de entree niet spectaculair, ik weet dat ik me op heilige natuurgrond begeef.

Hier begint De Dulf, de natuurpolder die onderdeel uitmaakt van Van Oordt’s Mersken, een van de grootste aangesloten natuurgebieden van Midden-Friesland als we de A7 wegdenken. De koekoeksbloemen zijn al uitgebloeid, maar de sloten die naar het Koningsdiep in de verte lopen zien eruit als op de oude schoolplaten van Marinus Koekkoek. Op enkele percelen natuurgrasland grazen pinken, op andere vindt rietvorming plaats nadat ze zijn afgegraven om water vast te houden. De weidsheid is overweldigend en al voortsjouwend verzink ik in een staat van gedachteloosheid die ik ook weleens beleef als ik in mijn eentje uit zeilen ga. Je hoofd leegmaken, heet dat. Al veronderstelt die uitdrukking een actieve wilsdaad, maar daarvan is geen sprake. Het overkomt je gewoon en voelt prettig.

Dat alles realiseer ik me pas als het motorgeraas van de A7 zich aandient, of beter gezegd het bandengeraas. Eigenlijk zou de snelweg hier natuurlijk niet moeten lopen, maar waar dan wel?

Ook ik gebruik hem veelvuldig, allebei de kanten op. Bij de voorbereiding van het tracé in de jaren zestig van de vorige eeuw heeft nog een alternatieve optie op de tekentafel gelegen, buiten Opsterland om. Van Heerenveen via Akkrum, Aldeboarn en De Veenhoop naar Drachten - ook een hoogst ongelukkige keuze, lijkt me. Onder het snelwegdek verwacht ik half-en-half een Syrisch vluchtelingengezin aan te treffen, het idee-fixe dringt zich op door de krantenfoto die ik vanmorgen zag. Een vader en moeder met drie kinderen dwalend door de graanvelden van Noord-Griekenland aan de grens met Macedonië, het jongste kind met vijf opgerolde slaapzakken op de rug.

Onder het viaduct is echter niemand te zien. Op de betonnen pilaren staan teksten die vrijheid en eigenheid benadrukken, maar ook emblemen van nieuwe stamvorming: Northside, yeah.

26 augustus 2015

www.sa24.nl

29

Varen naar Beets

Doorstappend ontsnap ik verbazingwekkend snel aan de geluiden van de verstedelijking. Als ik even pauzeer voor een plas in de rietkant, vliegen vier rietgorzen verontwaardigd op.

Ik vrolijk ervan op, zeker als ik in de verte een koppeltje ganzen het ophaalbruggetje over de Schipsloot zie bewaken. Eens kijken wie de sterkste is. De Schipsloot gaat verderop na de kruising met het Koningsdiep over in de oude Beetster Feart, die nog altijd tot aan Beetsterzwaag loopt. Het vroegere dorpshaventje bestaat weliswaar niet meer, maar zou het van veel onbenul getuigen om voor herstel van de historische vaarverbinding te pleiten?

Daar valt van alles tegenin te brengen, ik weet het, de kwetsbare natuurwaarden voorop. Maar sluit het een daarom het ander uit? Een fluisterbootjesonlyroute bijvoorbeeld, dwars door Van Oordt’s Mersken, ik zou me wel willen vergapen. Om daarna een terrasje te pakken in het dorp. Maar ik bedenk dat Opsterland nog wel niet toe zal zijn aan een nieuw ‘Polderhoofdkanaaldossier’.

In ieder geval zal dan de ophaalbrug volledig moeten worden geautomatiseerd. De bewoners van het brugwachtershuisje hebben namelijk het zicht aan alle kanten volledig laten dichtgroeien. Een aparte keuze op een plek als dit, maar wel met bijgaand voordeel dat werkelijk honderden mussen zich in de hoge hagen hebben genesteld.

De musdichtheid in Nederland is waarschijnlijk nergens zo hoog als hier. Ik loop om de vogelenclave heen en tref op de polderdijk een bezwete Oene Bosma, in de weer met een ouderwetse rijf om het hooi in nette regels te harken. “Swier mei dit waar? Kinst wol sizze. Mar it moat no klear, aanst komt de pakjespers.” Oene, penningmeester van het Concours Hippique in Gorredijk, heeft zelf drie Friezen lopen; het hooi komt straks in de winter goed van pas. De dijk behoort zijn buurman

Matthijs toe, maar die had geen tijd om te maaien. Dus als Oene het wilde hebben, prima, maar dan moest hij het wel zelf binnenhalen. “Sa dogge we dat, moai net?”

Waterberging

Ik ga achter het brugwachtershuis het klaphek door en volg het schapenpaadje langs de Schipsloot. Al gauw stuit ik op de grote omdijkte waterberging die ervoor moet zorgen dat de nattigheid in de blauwgraslanden van de Mersken op peil blijft. Op de dijk is het uitzicht weergaloos: langs het Koningsdiep de oude hooilanden, verderop wat plukjes heide en de bossen, de natuurpolder van het Kolderveen - hier komt alles samen. Een gewilde plek voor vogelaars lijkt me, een wolk een-

den vliegt voor me op om aan de overzijde van de plas weer neer te strijken.

Beneden in het polderland doen minstens zoveel kolganzen zich tegoed aan het malse gras. Ik hoor dat de pakjespers van Oene is gearriveerd.

Bij het voor bezoekers verst toegestane punt in de Mersken sla ik rechtsaf het met eiken geflankeerde zandweggetje in dat door de landerijen naar Terwispel loopt. Mijn schoenen beginnen inmiddels aardig te knellen, maar ik laat de Terwispelers niets merken. Een slag naar links, schelpenpaadje rechts en ik kom uit op de Bûtewei. Bijna bij de Trijehoek gaat de telefoon. Mijn vrouw.

“Doe maar rustig aan, ik ben nog wel even bezig met boodschappen doen.”

Cartograaf John van der Haak

‘Snelle hulp is mijn geluk geweest.

Daardoor kan ik het gelukkig navertellen.’

Elke dag schoppen hart- en vaatziekten honderden levens overhoop.

Zoals dat van Coen. Hij kreeg op zijn 47e plotseling een hartstilstand. Onderzoek is nodig om hart- en vaatziekten eerder te herkennen. Zodat ingrijpen mogelijk is voordat mensen onnodig overlijden of chronisch ziek worden.

De Hartstichting werkt aan een toekomst zonder hart- en vaatziekten.

Kijk wat u kunt doen op www.hartstichting.nl/doe-mee

50%

korting

AH Aardappelen iets kruimig Alle varianten, combineren mogelijk

7.78

3.89

Hertog Jan krat 24 flesjes a 0.30 liter.

12.49

10.49

Alle UNOX

Combineren mogelijk. Bijv. Goodnoodles kip. 2 zakjes a 70 gram.

50%

0.99

Vers uit onze oven. Per stuk.

1.99

korting

1.99 Los. Per 500 gram. Actieprijs per kilo 1.98

0.65

AH Roomboterappeltaartje

50%

korting

AH Kiwi

3.99

1.30

6.00 AH Hamburgers

Schaal 2, 3 of 4 stuks. Combineren mogelijk. Bijv. schaal 4 stuks. 2 schalen.

3.00

6.00

0.98 AH Sperziebonen

Los. Per 500 gram. Actieprijs per kilo 0.98

0.49

AH Rundervinken

Schaal 2 of 3 stuks. Combineneren mogelijk. Bijv. schaal 3 stuks. 2 schalen.

3.00

50%

korting

1.85 AH Goudse kaas 48+

Van de zelfbedieningsafdeling. Bijv. jong in plakken. Pak 190 gram.

0.92

Hero gekoelde sappen

Alle varianten. Combineren mogelijk. Bijv. liefde voor fruit sinaasappel aardbei. 2 flessen a 900 ml.

3.94

1.97

5.18 Knorr wereldgerechten

Alle varianten, combineren mogelijk.

Bijv. Mexicaanse burritos. 2 dozen.

2.59

4.18 A merk pastasauzen

Alle varianten, combineren mogelijk. Bijv.

Bertolli saus in zak kruidig 500 gram.

2 zakken

2.09

2=1

11.38 Berberana Dragon en Dragon Reservar. Spanje.

Alle varianten, combineren mogelijk.

5.69

9.78 ALLE Sun

Combineren mogelijk. Bijv. classic. 2 dozen a 36 tabs

4.89

6.38 ALLE Robijn

Combineren mogelijk. Bijv. wasverzachter morgenfris. 2 flessen a 30 wasbeurten.

3.19

2.50 CêlaVita Oma’s opbakaardappeltjes Normale prijs per KG € 2,78

1.25

AANBIEDINGEN GELDIG T/M 30 AUGUSTUS 2015