Archief
door © Rien van den Brand in samenwerking met Bergen Toen en Nu
Geschiedkundige notities over Bergen aan de Maas Eerste vermelding
De Angelsaksische Benedictijnermonniken
Tijdens de regering van koning Karel III de
hadden een grote verering voor de apos-
Jonge (876-888) woonden er onvrije, horige
tel Sint-Petrus, vandaar de toewijding van
boeren in de nederzetting bij de stuifzand-
de parochiekerk aan St. Petrus. Misschien
bergen te Bergon (=Bergen) op de oostelij-
speelde ook de Keulse kathedraal Sint
ke Maasoever, dit is tevens de oudste ver-
Pieter hierin nog een rol. In de gehele
melding van ‘Bergen’. De boeren moesten
middeleeuwen hoorde de oerparochie
jaarlijks een bepaalde hoeveelheid bijen-
Bergen met andere Noord Limburgse
was leveren voor kaarsen aan de voormali-
parochies tot de grote kerkelijke aartsdia-
ge kloosterkerk van de Benedictijnen te
conale organisatie van het kapittel van de
Werden aan de Ruhr, nabij Essen (Dld).
Dom van Xanten.
Betalingen gebeurden toen nog in natuur-
Er waren veel heidegebieden (ook nu nog)
producten. Eremfrid en Adalwi uit boeren-
Rond 1559 komt de parochie Bergen bij
met bijenvolken.
families namen deze kerkbelasting op zich.
het nieuwe bisdom Roermond. Van cruci-
Jammergenoeg zijn in latere bronnen
De abdij Werden had meerdere opbreng-
ale historische betekenis van Bergen zijn
geen vermeldingen gevonden, die de
sten in natura uit het Maaslandse gebied.
de oudste kerkelijke gegevens.
identificatie Bergon = Bergen bevestigen.
Kardinaal-legaat Otto die verbonden is
van de martelaar St. Victor en zijn gezel-
aan de Dom van Xanten, bevestigt in 1230
len. Dit is een voorname geschiedkundige
de benoemingsrechten van de pastoors
bron over Bergen. Theoderich was als
van elf parochiekerken in het Land van
geestelijke verbonden aan het ‘officium in
Maas en Waal, Rijk van Nijmegen en het
Wese’ (Weeze). Op 7 mei 1549 verklaarde
huidige Noord-Limburg. Hierbij wordt het
Jan Vlammertz, dat hij het ‘höfchen te
patronaatsrecht over de kerk van Barge
Bergen’ gepacht had.
(=Bergen)
uitdrukkelijk
genoemd.
Godfried was toen proost of voorzitter van het kapittel van seculiere kanunniken oftewel domheren. In 1269 bepaalde Henricus, de priester van de kerk van ‘Bargen’, met instemming van Theoderich, in zijn testament een schenking aan het kapittel van Xanten ter grootte van anderhalve boerenhoeve in Bergen tot heil van zijn ziel en tot eer en verering
Parochie Bergen
van deze vermoorde christen bouwde
De parochie Bergen viel zeker tot in de
men een gebedshuis, vervolgens een
dertiende eeuw onder het aartsdiaco-
kerk en tenslotte de dom.
martelaar St. Victor (Wikipedia)
naat Xanten en bisdom Keulen. Zij
46
benoemden ook de pastoor. Het bede-
Tot na de Tweede Oorlog wisselden of
huis, de latere dom van Xanten, werd in
‘vigterden’ de boerenmeiden en knech-
de
de
ten in Noord-Limburg van jaarlijkse
Romeinse hoofdman St. Victor, die tussen
dienstbetrekking bij een heerboer. Deze
348 en 363 bij Xanten is vermoord omdat
verandering geschiedde altijd op de
hij als christen weigerde aan hun hei-
feestdag van St. Victor, 1 mei, vandaar
dense goden te offeren. Boven het graf
het werkwoord ‘vigteren’.
Frankische
tijd
gewijd
Topic Regi o m a g a z i n e
aan
N r . 4 2021
abdij van St. Victor 1655 (Wikipedia)
