RUSKE SLOVO 50

♦

І

’

ГЛАСНІК ПО РУСКИ

І&ЯЖ* *■■Р**'

РОК ЬХХУІІІ ЧИСЛО 50 (3971) НОВИ САД, 10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

[О]

ууут.ги зке зіо уо .сот

„ДЮРА

Фото: Мария Афич

ЦЕНА 30 ДИНАРИ®

*

■ у новим ш дзш ачАдиі ДНЇ МИКОЛИ М к о чи ш А 9 770350

460007

ЕРА5МІІ5+ ШАНСА ЗА КУЗМЯКОВЦОХ Пише: мр Наталия БУДИНСКИ, директорка Основней и штреднєй школи зоз Домом школярох „Петро Кузмяк”

ствую партнере зоз Финскей, Мадярскей и Австриї и вон финансує сотруднїцтво общого, фахового и високого будзе тирвац ище єден рок. образованя, як и образованя одроснутих, а тиж и активМ едзитим, ту Еразмус приповедка за керестурску школу носци цо ше дотикаю младих и спорта. Мено програми инспироване зоз голандским филозофом и ренесансним нє станула. Провадзаци поглєдованя у образованю за 21. гуманистом Еразмом Ротердамским, хтори ше трима за вик и жадаюци одвитовац на виволаня хтори модерни споєдного з найвекших интелектуалцох Ренесанси. Инсти- соб живота и образованя поставя пред просвитних роботтуциї и орґанизациї Европскей униї, алє и других дер- нїкох, школа вжала учасц у ище трох Еразмус проєктох. Як жавох, а медзи нїма и Сербия, можу участвовац у про- добри и одвичательни партнер ше указала на Словацким Еразмус проєкту „Кагізеі роІгеЬпі, грамох и партнерствох и на рижни способи витвориц со- Окрем за наставнїкох, Еразмус проекти ако зроїгеЬпі”, дзе наставнїки преширели свойо компетенциї у труднїцтво. Нови круг Ерадобра нагода за учене и за наших змус+ програми почал 2021. обласци еколоґиї. Окреме значни школярох. Так и попри очежаних и тирва до 2027. року, а за акнаш найновши Еразмус проєкт условийох путованя пре пандемию, тивносци обезбечени коло 26 Оеотеігісіап’з уіе^ основани зоз найлєпши школяре туристичного милиярди евра. боку французкей орґанизациї напряму того школского року фахову „Ьез МаїЬз еп 8сепе” и шейсц П роєкти ше дзеля на три праксу окончовали у Солуну, дзекуюци партнерох зоз Горватскей, Гречеключни активносци хтори праве Еразмус проекту „КетоТЗ” скей, Италиї, Румуниї, Сербиї и наволани КА1, КА2 и КА3, Шпаниї, дзе наставнїки свойо як и окремна часц - Жан Моне. До проєктох у рамикох ключней активносци КА1 иновативни идеї презентую у форми лекцийох и виставох припадаю проєкти мобилносци у хторих ше здобува хтори повязую математику и уметносц. нови знаня и схопносци. До проєктох КА2 припадаю О крем за наставнїкох, Еразмус проєкти добра нагода проєкти сотруднїцтва институцийох на иновацийох и за ученє и за наших школярох. Так и попри очежаних черанка добрих праксох, док до проєктох КА3 припа­ даю потримовки реформох образовних политикох и на- условийох путованя пре пандемию, найлєпши школя­ менєни су институцийом хтори их креїраю и реализую. ре туристичного напряму того школского року фахову праксу окончовали у Солуну, дзекуюци праве Еразмус Жан Моне проєкти наменєни академским програмом. проєкту „К етоТ З”. Детальнєйши приказ проєктох ше Ш кола „Петро Кузмяк” до першого Еразмус проєкту во- находзи на сайту школи ^ ^ ^ .р е їго к и гт іа к .с о т . шла 2019. року як партнер на проєкту „ЬодіГасез: аіаіоИ нформациї о апликованю за проєкти мож найсц на са­ дие д а те Гог дідіїаі тіпдз”, а керестурски професорки йту Фондациї Темпус хтора ше стара за реализованє нащивели школу Лаудер у Будапешту у цилю розвиваня Еразмус проєктох у нашей держави. методолоґиї применьованя ЬодіГасе бависка у настави през розвиванє математичного роздумованя, креативни А пликованє поглєдує досц часу и представянє рижних активносци, бависко и виглєдованє. На тим проєкту уча- информацийох, у зависноци од файти проєкта, алє вшелїяк же квалитетни прияви и добри идеї нє останю нєзамерковани. Прияви препатраю фаховци, та и кед приява нє прилапена, обргрунтованя детальни и хасновити за даяки будуци проєкти. Е размус+ програма Европскей униї прейґ хторей ше

З оз нашого искуства важне надпомнуц же за реализова-

нє таких проєктох нєобходна ускладзена тимска робота, сцерпезлївосц и витирвалосц, алє и иновативносц и креативни идеї, а то праве квалитети цо велї у колективу Школи „Петро Кузмяк” маю. И гоч часто оддвоюю и свой шлєбодни час, Кузмяково наставнїки прейґ Еразмус проєктох лапаю крочай зоз Европу, бо то велька шанса за афирмованє єдней такей малей и єдинственей школи у руралним штредку.^ Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и не вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

2 РУСКЕ СЛОВО

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

ЗМИСТ

УВО ДНЇК РУСКЕ

слово

Пише: Олена ПЛАНЧАК-САКАЧ, главна и одвичательна редакторка

■ Тижньовнїк 4. Достоїнствене и одвичательне новинарство

■ Нашо места 9. У Шидзе додзелєни два „Децемберски награди”

■ Економия 10-11. Квалитетна овоц дава добре вино и палєнку

■ Мозаїк 14-15. Студентка на двох факултетох Мануела Кучмаш

■ Руске словечко 16-17. Новорочни квиз

■ Култура и просвита 21. Вишол Руски християнски календар за 2022. рок

■ Людзе, роки, живот 26-27. Штерацец роки Оддзелєня за русинистику на Филозофским факултету у Новим Садзе

■ Духовни живот 28. Прицагує нас приклад доброго святителя

■ Информатор 30-34. Мали оглашки и Іп тетогіат

■ Спорт 36-37. Домашнї були иницияторе змаганя

■ Интермецо 38-39. Горуци тепши Насловни бок: На Швето св. Миколая у керестурскей катедралней церкви Авторка фотоґрафиї: Мария Афич

МИКОЛАЙ СИМВОЛ ДАРОВАНЯ Уж зме навелько у децембру, кус-покус квици ше городи и валали, квици ше ядловци у наших домох. Децембер мешац у котрим ше найвецей купує дарунки и дарує, а дарованє як дїя иснує од самих початкох цивилизациї. Остали шлїди же ище людзе у пещерох медзи собу черали дарунки з любови, вирносци и почитованя. У чаше Рима почал обичай дарованя з нагоди Нового року и тот обичай сцигол и по нашо дні. Фаховци твердза же дарованє барз важне за людску интеракцию. З таким ґестом дефиную ше одношеня медзи людзми, змоцнюю партнерски, фамелийни и приятельски вязи. И дарованє и приманє да­ рунку ма свой смисел, свою моралну, емотивну и психолоґийну вредносц. Уж саме виберанє дарунка виполнює нас з радосцу, бо зоз дарун­ ком и убудуце будземе емотивно повязани з особу котру зме даровали. През рок єст вельо нагоди за дарованє, алє децембер праве тот ме­ шац у року котри ше окреме видвоює, у котрим ше чувствує якаш еуфория дарункох и дарованя, кед ше о тим найвецей роздумує, кед ше дарунки купує и кед ше найвецей дарує. Тих дньох було швето св. Миколая, архиепископа мирликийского, по новим Григориянским календаре, алє вон як святитель прилапени у цалим християнским швеце. На заходзе вон ше слави як дзецинске швето и теди ше дарує добри и послушни дзеци. Святому Миколайови пошвецена и катедрална церква у Руским Керестуре, а и нашо владичество ноши його мено. Святи Миколай народзени у городу Патара у обласци Ликия у Малей Азиї, од оца Теофана и мацери Нони у чаше римского цара Валерияна. Свой духовни живот розпочал у манастире Нови Сион, дзе ше замонашел. После шмерци родительох цале нашлїдство роздзелєл бидним. И праве на памятку такому ґесту дарованя хторе ше памета вика­ ми, ми ище вше и нєшка на тото швето даруєме дзеци, а вони уж у найвчаснєйшим дзецинстве, як першого святителя, упознаю праве святого Миколая. Святи Миколай защитнїк нє лєм дзецох, алє и путнїкох, окреме морякох. Дарованє то дружтвена гумана дїя, дїя любови и почитованя, а вредзи лєм теди кед є добродзечне и без обчекованя. Єдна арабска присловка глаши: „Кед маш вельо, дай од свойого богатства, кед маш мало, дай од шерца”, а мнє ше окреме пачи думка Ани Франк же „нїхто нїґда нє постал худобнєйши з даваньом”. У децембру пра­ ва нагода обрадовац найблїзших, алє и ширшу родзину, познатих и приятельох, тих котрих ридше видзиме и стретаме. Зоз щирим да­ рунком витвориме и змоцнїме гевти глїбши, людски и психолоґийни вязи, та вихаснуйме нагоду и даруйме. гшке.гейак!огка@§таі1.сот

РУСКЕ СЛОВО

* ”РУСКЕ СЛОВО” - гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ „Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 194-5. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ „Руске слово”, Футожска 2/ІІІ, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторе/ки - Иван Сабадош, Ясмина Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Шанта * редакторе/ки рубрикох - Мирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, Мартица Тамаш, Славица Ф ейса, Вероника Вуячич * новинаре/ки - Мария Афич, Влада Дїтко, Андреа Медєши, Оля Русковски * лекторка - Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редакторка - Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки - М ария Гудак, Таня Салонтаї * Телефон: 021/6613-697 * П редплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Вапса Іпїеза а.гї. Веодгагї 160-923244-82 * Девизни рахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня ,,М ах іта дгаГ’ Петроварадин * Е-таі1: гегїаксі|а@ги$ке$1оуо.сот * ^ еЬ «ііе: тегете.ги$ке$1оуо.сот * I88N 0350-4603 * СОВІ88 8К-ГО 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директор др БОРИС ВАРҐА *** Главна и одвичательна редакторка ОЛЕНА ПЛАНЧАК-САКАЧ

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

Новини „Руске слово” одликовани зоз Орденом братства и єдинства зоз стриберним венцом 1970. року.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖ Н ЬО В НЇК

МИНИСТЕРСТВО ЗА ЛЮДСКИ И МЕНШИНСКИ ПРАВА И ДРУЖТВЕНИ ДИЯЛОҐ

ДОСТОЇНСТВЕНЕ И ОДВИЧАТЕЛЬНЕ НОВИНАРСТВО Палата Сербиї и Министерство за людски и меншински права и дружтвени диялоґ, на чолє зоз министерку Ґордану Чомич, початком децембра, були домашнї 21. Дружтвеного диялоґа на тему „Як до достоїнственей роботи у медийох и одвичательного новинарства”. На сходу присуствовали и други ресорни министерства з домена новинарства и роботи у медийох, представителє еснафских синдикатох, як и представителє асоцияцийох новинарох рамикох своїх компетенцийох за диялоґ, отримани 21. сход, диялоґ з чим ше потвердзело же ресорне Мини­ стерство за людски и меншински права и дружтвени диялоґ сполнює свою значну функцию. Опредзелєнє же би диялог бул фундаментална форма спатраня и ришованя проблемох и на тот завод указало же спомнуте министерство доцильно запровадзує тото цо у його ресору. Як у уводним викладаню надпомла министерка Ґордана Чомич, опредзелєнє за ришованє проблемох през диялоґ то орудиє зоз хторим ше виказую становиска и афирмую идеї у стварносци. Тото бу­ ло обецане на початку єй мандата.

- То основна причина прецо зме ше на инициятиву Син­ дикату новинарох Сербиї зишли побешедовац и найсц ришеня за роками нагромадзени проблеми у тей значней обласци живота. Достоїнствена робота у медийох и одвичате­ льна робота у новинарстве насампредз значна за кажде дружтво хторе ше притримує принципох демократиї - гварела у уводним викладаню министерка Ґордана Чомич. Як надпомла, творенє култури людских правох и компромису у функциї владаня права. Роботни права и социоекономске положенє загрожени кед иснує природа моци и кед ше хаснує же би було над даким, а нє як моц за дацо. Без

У

ПОВЕЛЯ О МЕНШИНСКИХ ЯЗИКОХ Концом юния того року општина Канїжа зоз приношеньом локалней Повелї о реґионалних лєбо меншинских язикох постала перша локална само­ управа на тих просторох хтора ратификовала тот документ. Инициятиву потримал и Совит Европи, а з документом ше конкретизує уставни и законски норми хтори утвердзую язични права и шлєбоди гражданох, насампредз припаднїкох националних меншинох, а у тим случаю мадярскей меншини. Конференция хтора отримана вовторк, 7. децембра, у Канїжи мала за циль указац на значносц то­ го докумета, як и значносц у применьованю у живоце националних меншинох на тих просторох. Сходу присуствовал предсидатель Националного совиту Руснацох, Борислав Сакач: - Повеля ма за циль ускладзованє зоз европску реґулативу и нормами, то обовязуюци документи котри исную ище од 1990. року, а одноша ше на охрану и права службеного хаснованя язикох. То културне нашлїдство Европи котре ше витворює през мултилинґвалносц и мултикултуралносц. Од 47 державох тоту Повелю по тераз ратификовали лєм 25 европски держави. У Войводини од 45 општинох у 41 єст голєм єден меншински язик у службеним хаснованю. Наша сербска реґулатива служи як приклад на европским уровню - гварел Сакач.

4 РУСКЕ СЛОВО

огляду на хторей є позициї, кед ше дахто так справує, злохаснує свою моц. Кед маме новинарох хторим ше загро­ жую социоекономски права, то еквивалентне загрожованю потупйованя правох у обласци етики лєбо шлєбоди виражованя. Прето о теми о хторей було бешедоване на сходу, диялоґу, можебуц требало бешедовац и скорей. Бо, як над­ помла министерка Ґордана Чомич, без новинарох нєт демо­ кратиї у дружтве, а без почитованя елементарней сиґурносци и почитованя, новинаром онєможлївена робота. На тим значним сходу на хторим присуствовал и главни одвичательни редактор Другей програми Радио-телевизиї Войводини, Мирко Канюх, спозорене на чежки стан у хторим ше находза медиї и новинаре, як и факт же час же би ше направело перши крочаї у ришованю проблемох.

- Схадзка ше закончела зоз прилапйованьом обовязуюцих поступкох, крочайох, хтори би требали превжац синди­ кати у медийох, як и сами учашнїки сходу. У тим напряме би у наиходзацих мешацох требала буц оформена роботна ґрупа хтора би утвердзела главни проблеми у почитованю роботних правох новинарох и роботнїкох у медийох у Републики Сербиї. Потим би одредзени нормативни ришеня требали формуловац Министерство за роботу и обезпечованє роботи и борецки и социялни питаня, як и Министер­ ство за културу и информованє. Тот диялоґ бул ище єдна нагода же би представителє новинарских здруженьох, синдикатох и фахових службох компетентних министерствох спозорели на даскельо факти: же ше о спомнутей теми нє бешедує часто, же роботни статус новинарох у реґресиї, же страх од траценя роботи найвекши цензор, же глїбоки подзелєня на медийней сцени у Сербиї спричинюю траценє довирия до новинарскей роботи. Тиж так визначене же, без огляду же ше зна кельо єст медиї у Сербиї, нє зна ше и нє мож дойсц до податкох кельо єст новинарох у Сербиї. Бо, розширена пракса роботи „на чарно”. Як причина за таки стан на сходу визначени нє лєм глїбоки подзелєня на политичней сцени, алє и приватизация медийох и нєтранспарентносц власнїцкей структури - гварел одвичательни ре­ дактор Програми на Руским язику, Радио- телевизиї Войводина Мирко Канюх.^ А. Паланчанин 10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

ІІ2піоупіік@ги5кезІоуо.сот

СПОМИН ПЛОЧА О ПРИСЕЛЄНЮ РУСНАЦОХ У ЗОМБОРЕ

УТВЕРДЗЕНИ ШИЦКИ ПОДРОБНОСЦИ Бачку населєла Мария Терезия у осемнастим вику, шицки контракти о насельованю тей тери­ торії подписовани у нєшкайшей Ґрашалковичовей палати, та там подписани и контракт о насельованю Руснацох до Руского Керестура, теди Велького Керестура, одкаль ше потим Руснаци розсельовали и до других местох. Поставянє троязичней спомин плочи иницировал Одбор за урядове хаснованє язика и писма при Националному совиту Рускей националней меншини, предклад прилапел и Национални совит, цо потим урядово предложене у кабинету городоначалнїка Зомбора Антониа Ратковича, а и з вельким одушевийом прилапене, бо то лєм потвердзенє мултикултуралного и мултинационалного характеру котри ше пестує у Зомборе. З тей нагоди, предсдидателька Одбору за урядо­ ве хаснованє язика и писма, Олена Папуга, и историчар архивиста заняти у зомборским Архиву, Саша Сабадош, докторанд на историї, почат­ ком прешлого тижня нащивели началнїцу Городскей управи у Зомборе Єлену Велебит дзе на схадзки утвердзени деталї коло плочи о приселєню Руснацох на тоти простори, котра би мала буц поставена на Ґрашалковичовей палати у Зомборе.

- Велебитова уж мала порихтану одлуку Городскей управи же тоту таблу мож положиц, понеже Ґрашалковичова палата припада Городу Зомбору, и защицена є як културни памятнїк пер­ шого шора. Вона нас прияла, и вєдно зме пошли до Музею подунайских Швабох, за початок тота табла будзе положена на уходзе до того музею, а после реконструкциї вона найвироятнєйше будзе преложена на главни уход до будинку, ґу амфор капури. Як нам поведзене, Ґрашалковичова пала­ та будзе претворена до ґалерийох, музейох, а явни подприємства буду виселєни на други локациї - визначела Олена Папуга. На историчарох остава же би ше консултовали коло точного тексту написа, потим будзе потребне пририхтац текст на трох язикох - руским, сербским и анґлийским, та наручиц мраморову плочу у каменьорезача, а шветочне одкриванє спомин-плочи би мало буц 17. януара 2022. року, символично на Дзень Руснацох у Сербиї. З тим ше охаби даяки тирваци материялни шлїд, понеже велї нє знаю же контракт подписани у Зомбо­ ре, праве у тим будинку. Папуґова здогадла и на факт же под час першей нащиви Зомбору, вона препомла и предложела городоначалнїкови Ратковичови, же би по­ сле реконструкциї Ґрашалковичовей палати можебуц могло праве ту направиц и єден музей ко­ три будзе пошвецени шицким националним меншином, а на таку идею Раткович реаґовал пози­ тивно. М. Джуджар 10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

СТАНОВИСКА

Пише: Мария ПЕРКОВИЧ, новинарка и активистка

ПРАВО НА ПОБУНУ И ПИТАНЄ НАСИЛСТВА Прешол рок як проф. др правних наукох Весна Ракич Водинелич обявела на медийним порталу „Пещаник” текст под насловом „Кеер ІідЬі - право на побуну” даваюци нам, лаиком, кратке огляднуце през историю правного видзеня права на побуну. З єй тексту, а у вязи зоз блокадами ширцом Сербиї, та и у Новим Садзе, берем даскельо приклади. Ракич Водинелич нас здогадує же у 2. вику нашей ери Тибериє Ґрах, побуну процив Марка Октавия, пояшнєл з тим же „владар страцел чесц”. Тото нас здогадує и на Мадпа Сагіа ЬіЬегІаїиш зоз 1215. року, хтора тиж племству дава за право на побуну кед же монарх загрожи заґарантовани права праве зоз Мадпа СагІош, и водзи нас до Монтескєа хтори, наводзи Ракич Водинелич, у єдним зоз своїх текстох пише же „основа обовязкох поданїкох ґу владарови престава теди кед их вон загрожує и упрепасцує.” Кед их загрожує и упрепасцує, а Монтескє, уж, так повесц, наша епоха и модерна держава. Та, же бизме сумирали - назадок два тисячи роки, гражданє Ри­ ма, штредньовиковне племство, поданїки абсолутистичних монархийох, та, ознова - гражданє модерней держави маю право на побуну. Уткане до правней думки и закону, а нє лєм як епске народ­ не нашлїдство, або материя з историї литератури. Теди кед владар, або власц у модерних институцийох парламентарней демократиї, потупи свой бок контракту, кед нє сполнює свойо обовязки и загро­ жує дружтво, други бок нє муши буц пасивни до шлїдуюцого кру­ гу виберанкох. Ма право на побуну. И тото потолковане з множеством текстох з историї правней науки. З исту причину - блокади ширцом Сербиї и у Новим Садзе врацаю нас на єден есей проф. др Ґая Петровича (професор филозофиї на заґребацким Филозофским факултету) под насловом „Моц насилства и гуманосци”, од пред пол вика. То час студентских про­ тестах ширцом швета кед ше розправяло чи насилство, або з нєнасилнима акциями ше швет водзи до праведнєйшого дружтва. После искуства двох шветових войнох, антиколониялних войнох, револуцийох (та искуство цалей цивилизациї) насилство, як средство, виволало и виволує одуперанє. И гоч жиєме у винїмково насилним швеце, у нємилосердних капиталистичних условийох, у котрих стотки милиони и буквално и нєпотребно умераю пре нєлюдски условия роботи, глад, нєришену инфраструктуру, а милиярди умераю помали вичерпани з тим рядошлїдом - людзе дзечнєйше вибераю нєнасилне одуперанє. У тим смислу, здогадованя на югославянского филозофа Петро­ вича и його есей барз важне. Ґайо Петрович, пред пол вика, ясно нам гвари же НАСИЛСТВО може окончовац лєм гевтот хтори ма НАДМОЦ, а то держава. Ми, хтори маме право на побуну, ми хто­ ри нє маме надмоц власци и владара, ми у своїм праву на побуну хаснуєме СИЛУ, же бизме одбранєли свойо животи, свойо людске достоїнство. Ознова - гражданє на улїцох, зоз правом побунєни и з уфундаментованим правом на побуну, хасную силу. И у тим случаю, побунєного гражданства, лєм держава ма телю моц, точнєйше над­ моц, же би окончовала насилство. Держава окончує насилство, прето врацене зоз силу, зоз средствами нашого права на побуну. Становиска еислоеени у тим тексту виключно аетороео и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

РУСКЕ СЛОВО 5

НАШО МЕСТА У ГУМАНИТАРНЕЙ АКЦИЇ ДУДАШОВЕЙ ФАМЕЛИЇ З РУСКОГО КЕРЕСТУРА КУПЕНА ХИЖА

ЖИМСКИ ШВЕТА ДОЧЕКАЮ У СВОЇМ ОБИСЦУ Кед им у вельким нєщесцу хторе ше случело 12. септембра того року, за даскельо минути пред очми згорела хижа и шицко за цо роками робели, фамелия Дудашова з Руского Керестура анї нє шнїла же за нєполни два мешаци, дзекуюци численим гуманим людзом, достанє хижу єодлуга, после иєщесца, порушана велька гуманитарна акция до хторей ше уключел цали валал, людзе зоз других местох и зоз иножемства, як и даскельо институциї з Керестура и Кули, а главни орґанизатор акциї бул секре­ тар Месней заєднїци Михайло Пашо. Хижу за биванє ше глєдало мешац, понеже, як виприповедал Пашо, у валалє було надосц хижи на предай, алє мало тоти до хторих ше могло такой уселїц.

- У валалє єст досц хижи на предай, алє найвецей або хижи хтори тунї, алє до нїх треба вельо уложиц, або нови хтори маю векшу вредносц. Патрели зме купиц хижу од 10 до 17 тисячи евра, понеже зме нє знали кельо средства назбераме. Нашли зме єдно обисце у улїци Бориса Кидрича, власнїки хижи зоз Коцура, хтори за хижу питали 15 000 евра. Бали зме ше же зме таки пенєж нє годни назберац, но барз зме ю сцели купиц, понеже хижа наисце квалитетна. Нє требало нїч до нєй укладац, нука були покладзени и ламинати, було обилєне, лєм нє мала мебель. Нє требало аж анї павучину ометац - у франти приповеда Пашо. У акциї були покладзени шкатули за добродзечни прилоги на седем локацийох по валалє, а векши виноси пенєжу могло уплациц на жиро-рахунок Дудашовим, або однєсц до Месней заєднїци.

- Пенєж хтори людзе приношели до Месней заєднїци нє бул мали и прето перше мушим барз похвалїц Керестурцох, бо наисце указали же су гумани и дзечни помогнуц. О пенєжу хтори ше ношело до Месней заєднїци водзели зме евиденцию и шицко зме записовали. Кед сом видзел же ше вельо динари приноши и же я то нє годзен сам попровадзиц, предложел сом Марини Дудашовей, хтора як педагог роби у школи, же би ми помогла водзиц финансийну евиденцию. Мали зме и комисию од седем членох, людзох з валалу, же бизме мали шведкох кед ше чита пенєжи, понеже организовац таку вельку гуманитарну акцию зна буц и нєподзековна робота. Дзекеди зна буц вшелїяки коментари, прето сом сцел же би шицко було транспарентне - припо­ веда организатор акциї, Михайло Пашо. За нєполни два мешаци, за Дудашову фамелию - Зорана (36), Миряну (34), Александра (12), Николу (9) и Зоранового нєрухомого оца Якима, назберане 384 200 динари и 1 720 евра у Месней заєднїци Руски Керестур, зоз шкатулох за добродзечни прилоги у валалє назберане коло 180 000 динари, на динарски рахунок Дудашовим уплацене 80 000 динари, 70 000 динари єднократней помоци доста­ ли, як социялно загрожена катеґория, од Општини Кула, а ту и 3 500 евра хтори Дудашово достали зоз предаваньом порти на хторей погорела їх хижа. У акциї участвовали и керестурски тапетаре хтори Дудашовим подаровали мебель.

Н

6 РУСКЕ СЛОВО

Як потолковал Пашо, у цеку акциї зявел ше єден позитивни „проблем”, кед Дудашовим сцигла информация же по конкурсу Министерства за бригу о валалу, на хтори тиж конкуровали, достали и милион и двасто тисячи динари за купованє хижи.

- Того дня кед им бул одобрени конкурс, а за хтори зме нє були сиґурни чи прейду, понеже потеди аж два фамелиї з Керестура достали хижу, ми уж мали назберане коло 14 000 евра. Вец зме направели схадзку и принєсли одлуку же бизме єдну часц тей суми, 5 000 евра хтори понукнул єден чловек зоз Суботици, Зоранова родзина, же бизме му тот пенєж врацели, так же на концу нам остал „звишок” од коло 400 000 динари - гвари вон. Зоз того „звишку”, як гварел Пашо, Дудашовим буду виплацени длуства хтори направени пре вибудов месарскей и тишлїрскей роботнї за хижу и купованє потребного алату, а окрем того, у плану купиц и менши трактор, або приколичку, же би Зоран, на тот способ, могол предлужиц зоз свою потедишню роботу месара и тишлїра.

- Мушим визначиц и бувших власнїкох тей хижи, хтори зоз Коцура, а хтори тиж допринєсли акциї, понеже зоз 15 000 евра, цену хижи спущели на 14 000. Вони Дудашових пущели бивац до хижи, и попри тим же их нє познали и же Зоран теди нє мал пенєжи за капару. Тиж, сцел бим похвалїц Керестурцох, хтори указали кельо того можу зробиц кед су зложни и гумани, бо кед сом колегом по других местох гуторел же збераме таки вельки пенєж, велї сумняли же чи нам ше уда. Но, то и Зоранова велька заслуга же людзе у нїм препознали вредного, доброго и чесного чловека, хтори вшелїяк же заслужел помоц - заключел Пашо. Ґу його словох надовязали ше и Дудашово, и з тей нагоди виражели огромну подзековносц шицким хтори участвовали у акциї, и помогли им же би жиму и жимски швета дочекали у цеплим и, насампредз, своїм обисцу. ■ Ан. Медеши 10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

те5Іа@ гизке5Іоуо.сот

СХАДЗКА СКУПШТИНИ ОПШТИНИ КУЛА

ОДЛУКА О ФОРМОВАНЮ РЕҐИОНАЛНОГО ШМЕЦИСКА На XXI схадзки Скупштини општини Кула зоз векшину гласох присутних одборнїкох прилапена Одлука о формованю ЯКП „Реґионални центер за управянє зоз шмецом Ранчево”, а попри тим прилапена и Одлука о возспоставяню медзиопштинского сотруднїцтва Городу Зомбор, општинох Кула, Оджак, Апатин и Бач, цо будзе реализоване зоз заключеньом спорозуменя о реґионалним сотруднїцтве у цилю управяня зоз комуналним шмецом. Зоз спомнутим проєктом Реґионалного шмециска, шицки локални самоуправи ше обовязали на здружованє своїх финансийних, простор-

них и кадрових потенциялох, после вибудови Реґионалного центру, запла­ новане же би його снователє, односно хаснователє престали хасновац потерашнї шмециска. Зоз истим спорозуменьом, општини, односно город, ше обовязую стари депониї ревитализовац и окончиц их санацию, найпознєйше у периодзе од трох рокох после отвераня Реґионалного центру Ранчево. Основни циль Ранчева, хторе на подручу Зомбора, то формованє длугорочней системи за управянє зоз шмецом, цо значи же би ше векшина шмеца селектовала и рецикловала, понеже у шицких локалних самоуправох иснує

„РУСКОМ” ПОНУКА УСЛУГУ ВИЦАГОВАНЯ И ВИВОЖЕНЯ ОДРУТНИХ ВОДОХ

ЗА ФИЗИЧНИ ОСОБИ ЦЕНА 1 500 ДИНАРИ Явне комуналне подприємство „Руском”, зоз купованьом новей цистерни за вицагованє одрутних водох, штредком новембра, преширело дїялносц своїх роботох, а прешлого тижня обвисцело гражданох Руского Керестура же почина окончовац и услугу вицагованя и одвоженя одрутних водох зоз септичних дзирох. Понеже и Керестур и Крущич под инґеренцию „Рускома”, а анї у єдним валалє нєт канализацийней мрежи, гоч є пла­ нована у будучносци, „Руском” перше одлучел купиц нову цистерну продукователя „Маєвица” капацитету 3 200 литри, з чим ше виєдначує зоз услугами котри понукаю комунални подприємства у других местох општини, а потим валалчаньом понукнул и услугу вицагованя и одвоженя одрутних водох зоз септичних дзирох. Тоту услугу „Руском” будзе окончовац по цени 1 500 динари за физични особи и 2 750 за правни особи, та шицки заинтересовани, кед им потребна така услуга, можу заказац каждого роботного дня од 7 по 15 годзин, на число телефона 705-330, а одвоженє одрутних водох будзе пиятками. Ан. М.

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

озбильни проблем зоз шмецисками. Иснуюци явни комунални подприємства би одвожели шмеце зоз своїх територийох на реґионалне шмециско Ранчево котре би свойо услуги наплацовало, и так би требало буц самоотримуюце. Просторни, материялни и технїчни условия, як и векшину финансийних средствох би мал обезпечиц Город Зомбор. Одборнїки СО Кула потим вигласали предаванє нєрухомосци у власносци Општини Кула на териториї Червинки, а дате и позитивне думанє на двойнїсту явну функцию заменїка предсидателя Општини Кула, Кароля Валку. М. Дж.

ПО КОНКУРСУ ЗА МЛАДИХ НА ВАЛАЛЄ

ИЩЕ ЄДНО ОБИСЦЕ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

У просторийох Министерства за бриґу о валалє, 3. децембра подписани ище два контракти за купованє хижох на валалє на териториї општини Кула, єдна у Крущичу и єдна у Руским Керестуре. З Руского Керестура, контракт за обисце, на тот завод, подписали млада малженска пара Весна и Ацо Зарубица, а попри нїх на истим конкурсу потераз того року подписани ище шейсц контракти за купованє хижи у нашим валалє. На таки способ обисца купели - млади польопривреднїк Мирослав Чизмар, Деян Кренїцки и Ивана Бонич, Деян и Катарина Русковски, Зоран и Миряна Дудашово, як и Чосичово зоз Кули котри ше опредзелєли за обисце у Руским Керестуре. На териториї општини Кула того року подписани вкупно 24 контракти. Р. Дж.

РУСКЕ СЛОВО

7

НАШО МЕСТА ЯКП „КОМУНАЛЄЦ” ВЕРБАС

ПОРИХТАНИ ЗА ШНЇГ Традицийна смотра Жимскей служби Явного комуналного подприємства „Комуналєц” Вербас отримана у кругу Дїловней єдинки ,Чистота”, на котрей потвердзене же Жимска служба порихтано дочекує перши шнїгово паданя, з добре пририхтану механїзацию и достаточним количеством солї, ризли и другима средствами. На смотри Жимскей служби були предсидатель општини Вербас Предраг Роєвич, о. д. директора ЯКП „Комуналєц” Иґор Шкундрич, началнїк Полицийней станїци Вербас Деян Дробняк, як и други функционере и службенїки явней управи и державних органох. По словох о. д. директора „Комуналєц” Иґора Шкундрича, тото вербаске подприємство порихтане одвитовац на шицки хвильово условия з роботнїками и пририхтану комплетну механїзацию, на лаґеру маю 61 тону солї, 16 тони ризли и два тони маґнезиюм-хлориду, а обезпечели и додатни 350 тони солї, 50 тони ризли и штири тони маґнезиюм-хлориду. Орґанизовани и зменово служби и розпо­ рядки роботох, визначел Шкундрич, драги о котрих ше стараю ясно дефиновани, а кед будзе потреби, розчисца и часци котри нє у їх компетентносци же би гражданє були безпечни.

Предсидатель општини Вербас Предраг Роєвич з тей нагоди гварел же ше з општинского буджету видзелює значни средства кед у питаню Жимска служба и безпечносц транспорту, та так того року видвоєне 10 милиони динари. Жимска служба будзе водзиц рахунок о транспортнїцох длужини 210 километери. Порихтаносц Жимскей служби оценєли и представнїки Полицийней станїци Вербас, котри под час тирваня жимскей сезони буду у нєпреривней координациї з роботнїками на драгох, пренєсол општински сайт. О. Р.

СУМИРОВАНЄ НА КОНЦУ РОКА У МЕСНЕЙ ЗАЄДНЇЦИ НОВЕ ОРАХОВО

ВЕКШИНА ЗАПЛАНОВАНОГО И ПОРОБЕНЕ При концу рока у Месней заєднїци у Новим Орахове Вивершни одбор розпатрел резултати роботи у прешлим року и констатоване же векшина запланованого и поробене. У 2021. року пре зменшани финансийни можлївосци мушело ше кориґовац тото цо заплановане за тот рок. Пробовало ше поробиц цо вецей, насампредз закончиц тото цо започате. Реновиранє Дома култури почало 2020. року и остало ище увесц процивогньову линию, цо условиє же би ше достало урядове допущенє за хаснованє Дома. У цеку пририхтованє потребней документациї. Виробени и проєкти за зогриванє и розхладзованє сали, опреманє кухнї и оправка и фарбенє вонкашнєй фасади. Памятнїк погинутим у Першей и Другей шветовей войни, як и за погинутих у войни дзеведзешатих рокох и у револуцийох 1948. и 1956. року, пошвецени 22. октобра на теметове. На памятнїку наглашени и два мена: Петер Гуняди, котри погинул у остатнєй войни и др Райки Марк, котри народзени у Новим Орахове, а погинул у Мадярскей револуциї 1956. року. При памятнїку поставени дзвон и направени места за урни. Конєчно ше закончує асфалтованє Улїчки Матиї Ґубца, а вредносц роботи 4 милиони динари. Асфалтованє ше

8 РУСКЕ СЛОВО

одлужело прето же ше фирма котра окончовала роботу нє притримовала подписаного контракта. Прецагнути и асфалт на спортским терену у школи, тиж у цеку и монтиранє лавочкох коло терену. Поплатани дзири на драгох по улїчкох, а порихтани и проєкт за преширенє Пекарскей улїчки. Вредносц проєкта коло 20 милиони динари, цо сама Месна заєднїца нє може вифинансовац, та ше будзе вимагац помоц од Општини Бачкей Тополї. Вичисцени ярки и офарбени пешацки преходи на главней драги. Пешацки преходи ше у валалє фарби вецей раз у року, понеже драга през Орахово реґионалного ранґу и барз є обтер хована, праве пре авто-драгу Е 75. За єден дзень през валал прейду вецей стотки рижни превозки, та и терховни камиони. Треба наглашиц же велї дзеци, кед иду до школи, два раз преходза главну драгу, а так и кед ше врацаю дому. Пред школу поставени семафор. Подписани контракт за уводзенє газней мрежи на териториї Општини Бачка Тополя. Роботи почню 2022. року у марцу. Заплановане же би ше у першей фази облапело валали Нове Орахово, Ґунарош, Победа и Нєґошево, а заинтересованим будзе оможлївене одплацованє у ратох. Лю. Р.

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

те5Іа@ гизке5Іоуо.сот

У ШИДЗЕ ОЗНАЧЕНИ ДЗЕНЬ ОПШТИНИ И 77-РОЧНЇЦА ОД ОШЛЄБОДЗЕНЯ

ДОДЗЕЛЄНИ ДВА „ДЕЦЕМБЕРСКИ НАГРАДИ” З нагоди означованя Дня општини Миладинович, бициґлиста и гумаи 77-рочнїци ошлєбодзеня у Другей ниста зоз Шиду, хтори водзел акциї шветовей войни, 6. децембра у сали за помоц хорим дзецом и на бициґли, а и пешо сцигол до Русиї, Културно-образовного центру отри­ мана Шветочна схадзка Скупштини Китайского мура и до Єрусалиму. општини Шид зоз пригодну акадеЗа вельке доприношенє у здравственей обласци награду достал дохмию. Шветочносц почала зоз держав­ ну гимну Боже правде, хтору одшпитор Зоран Ґаврич, хтори перше бул вал хор „Хоршидея”. Потим предсиу Доме здравя у Шидзе, а тераз є датель СО Шид Тихомир заняти у Общим шпиталю у Стаменкович отворел схадзку и здоСримскей Митровици. З тей швегаднул на подїю од пред 77 роками, точней нагоди додзелєни и ПОЛОЖЕНИ ВЕНЦИ кед вчас рано 6. децембра 1944. року „Децемберски подзекованя”, а дос­ Шид ошлєбодзени. тали их Наташа Колар, руководитеКажда часц општини би могла Означоване Дня општини и ошлебодзеня почало лька шпивацкей ґрупи у СКУД даскельо днї скорей з покладаньом венцох на виприповедац єдну жалосну припо- памятнїки борцом. У Бикичу венци покладзени 4. „Єднота” зоз Шиду, потим ведку, бо ше гинуло вельо, а ми нєшка децембра, а при памятнїку погинутим панахиду Здруженє гражданох „Сримска колдлужни шицким, хтори дали свойо служел парох о. Владимир Еделински Миколка. басияда и забивачка”, Веселин животи за нашу шлєбоду. Войовали Внєдзелю, 5. децембра, венци покладзени и на Вучкович, писатель за дзеци, Каяк зме и победзели и прето мушиме памятнїк погинутим у Беркасове. Пондзелок венци и кану клуб „Филип Вишнїч” зоз чувац памятки на погинутих и то пре- покладзени на памятнїк борцом на городским теме- Вишнїчева, Душанка Пестелек, ношпиц на нови поколєня. Нєшка зоз тове у Шидзе и священїк СПЦ служел панахиду. наставнїца и предсидателька свою роботу и закладаньом мушиме Пригодни стихи гуторели поетове Дюрица Здруженя за помоц ментално буц их шлїдбенїки - гварел предсида- Еделински и Слободан Цвиткович. Венец положе- нєдостаточно розвитим особом. ни и на спомин таблу на будинку Културно-образов- Тиж подзекованє достали и шицки тель Стаменкович. Потим шлїдзел видео-запис о тим ного центра у Шидзе. дохторе, медицински шестри и рентґен технїчаре зоз Дома здравя у цо поробене за єден рок од прешлого децембра по нєшка зоз инфраструктурнима роботами, привред- Шидзе, хтори робя у Ковид амбуланти и дали вельке доприноним розвою, як цо приход инвеститорох, потим вибудов драгох, шенє у зопераню пандемиї вируса корона. У уметнїцкей часци академиї хтора потим шлїдзела, виведзеушоренє валалох, отримованє манифестацийох и подобне. Предсидатель општини Зоран Семенович потим повинчовал ни кратки драмски приказ „Балада о Стойковичових”, автора швето шицким и здогаднул же през историю на тим подручу Любомира Симовича у виводзеню ґлумцох Аматерского театра прешли рижни войска, алє же народ вше жадал шлєбоду и вибо- „Бранислав Нушич” зоз Шиду у режиї Цветина Аничича и рел ше за ню. Поручел же нєшка шицки гражданє єднаки у шлє- потримовку школярох ОШ „Бранко Радичевич” и „Сримски боди и своїх правох и же и будуци поколєня треба же би почи- фронт” зоз Шиду. Часточку богатей музичней творчосци потим товали геройох хтори ше жертвовали за шлєбоду. Тиж додал и представел и академски хор „Колеґиюм музикум” зоз Беоґраду же у року хтори за нами досц зробене на розвою општини и же под управу дириґентки Драґани Йованович. Восботу вечар отримани концерт под назву „Аматере свойому городу”, а настаки намаганя буду ище вецей предлужени. Потим предсидатель Семенович придал „Децемберски награ- тупели младши и старши шпиваче КПД „Дюра Киш” зоз Шиду. Вл. Дї. ди”, найвисше општинске припознанє, хторе достали Иван

ОБЩИ ШПИТАЛЬ ВЕРБАС

ПОШВИДКО НОВЕ ОПРЕМАНЄ Покраїнска влада на схадзки отриманей концом прешлого мешаца принесла даскельо заключеня о набавяню, до явней власносци, медицинску опрему вредносци 71,6 милиони дина­ ри.

Нову медицинску опрему достанє Институт за здравствену защиту дзецох и младежи Войводини, як и общи шпиталї у Вербаше, Сримскей Митровици, Вершцу и Панчеве, а тиж и доми здравя у Ади и Вершцу. Покраїнска влада, як визначене на тей схадзки, обезпечела и помоц у поживових продуктох и средствох за гиґиєну вредносци 39,2 милиони динари за социялно загрожене жительство на териториї АП Войводини. Вкупно 14 670 пакети помоци буду дистрибуовани соци­ ялно загроженим особом и фамелийом у 45 городох и општинох АП Войводини, пренєсол сайт Општини Вербас, а помоц, як назначене, обезпечена и за потреби Червеного крижа Войводини. О. Р.

РУСКЕ СЛОВО

9

ЕКОНОМИЯ ПРОФЕСОР НА ТЕХНОЛОҐИЙНИМ ФАКУЛТЕТУ У НОВИМ САДЗЕ ДР ВЛАДИМИР ПУШКАШ

КВАЛИТЕТНА ОВОЦ ДАВА ДОБРЕ ВИНО И ПАЛЄНКУ Пише: Мартица ТАМАШ

За каждодньове трошенє, кед сцеце попиц лєгке, питке, ошвижуюце вино, вельо лєпше мац на розполаганю цо вецей вина штреднєй катеґориї, хтори прилаплїви и по цени, и по квалитету

ПРИРУЧНІКИ ЗА ПРОДУКОВАТЕЛЬОХ Др Пушкаш написал вельо роботи и вецей кнїжки зоз обласци технолоґиївина и палєнки. Медзи нїма єден значни Приручнїк за физичнохемийне и сензорне випитованя вина за студентох, за технолоґох хтори робя у продукциї и у погонских лабораторийох. Написал и Моноґрафию о продукциї овоцових винох. Ма и два приручнїки за малих продуковательох, хтори продукую менши количества и то Приручнїк за сучасне винарство и Приручнїк за продукцию овоцових палєнкох. яоноряіунеокавівиотскд

Р Р ІР ІІС Н ІК 2А

Р Р 0 2 \/0 0 М Л І УО С М ІН Р А К И А

10 РУСКЕ СЛОВО

орядни професор на Технолоґийним факултету у Новим Садзе, на Катедри за биотехнолоґию и фармацеутске инжинєрство, др Владимир Пушкаш, по походзеню з Коцура, у нашей жеми єден з найвекших фаховцох за квалитет вина и моцни алкоголни напої. Обласц його виглєдованьох биотехнолоґия, технолоґия вина, технолоґия моцних алкоголних напойох и як професор, студентом трима преподаваня з тих предметох. Координатор є и Оддзелєня за контролу вина и моцних алкоголних на­ пойох, у рамикох акредитованей Лабораториї за випитованє поживових продуктох на Технолоґийним факултету у Новим Садзе, сотрудзує зоз привреду прейґ Лабораториї и участвує на виглєдовацких проєктох. Професор др Пушкаш гвари же тот рок за квалитет грозна бул и вецей як добри, же грозно було од максималней оцени 5 по 4, 4+, у хторей як винїци, и у хторим реону. Бишалма добре зродзела, а шицки други овоци барз мало, та и шлївка, так же цена шлївки и бишалми на кванташох того року була скоро иста. Прето ше треба тримац травила, кед вельо зродзи, тот рок тре­ ба печиц палєнки, бо можебуц нарок менєй зродзи, та будзе драге, а чкода з драгей овоци печиц палєнку. Кайса кажди 5-ти рок приступачна и квалитена.

- Вина з тогорочней оберачки маю єден цалком добри, нє спектакуларни, алє до­ бри, стандардни квалитет. Вяри зме мали

П

вельо дижджу, вец горуце лєто, цо у просеку досц добре же було, алє нє було найлєпше розпоредзене, окреме кед температури у питаню. Остатнїх рокох ше пременєли условия дозреваня, маме у природи проце­ си хтори ше поступнє меняю, чи то лєм приповедка о ґлобалним оцепльованю, а чи ту єст ище даяки причини, увидзи ше з роками - гутори професор Пушкаш. АРОМАТИЧНИ МАТЕРИЇ, ФЕНОЛНА УЗРЕТОСЦ По його словох, од каждей сорти грозна мож направиц и добре и подле вино, а у нас єст углавним добри вина.

- Зна ше же краль чарних винох кабер­ не совиньон, мерло, краль билих винох совиньон блан (били), або шардоне, цо хто баржей преферує, або ґрашац, або италиянски ризлинґ, старшим познати як ґрашевина, барз интересантна и заступена сорта хторей єст досц у нас. Ту и интересантни нови сорти як цо пробус, або и сила, хтора направена зоз селекцию пред вецей як 20 роками, хтора нє ма потенциял за длуге одлєжованє, бо то вино за швидке трошенє, треба го попиц за рокдва. Єст рижни катеґориї винох, вельки вина, хтори длуго стоя и добри вина, хто­ ри нє треба же би длуго стали. Вино и ствар технолоґиї, сорти и аґротехнїки, а важне и яка хвиля у периодзе дозреваня 10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

екопотуа@ ги5ке5Іоуо.сот

грозна. Дакеди ше винаре занєшу, та сцу мац вельки ви­ шкей гори, од грознох за чарне вино даваю: пробус, на. Шицко то супер, алє, за каждодньове трошенє, кед франковка, кадарка, може и мерлот, хтори нє баш таки сцеце попиц смачне, лєгке вино, ошвижуюце вино, ве­ як у Шумадиї, алє є добри. Цо ше дотика билих винох, льо лєпше мац на розполаганю цо вецей вина штреднєй добри резултати у Войводини даваю: сила, ризлинґ, пе­ катеґориї, хтори прилаплїви и по цени и по квалитету, тра, неопланта, шардоне и райнски ризлинґ, з тим же мож их крашнє конзумовац скоро касовиньон и шардоне лєпши на Фруждодньово. Вельки вина нє за каждоднь­ шкей гори. ове хаснованє, вони глєдаю вельо вецей ЛЄПШИ ГОРДОВИ З ИНОКСУ шицкого, и єдзенє и амбиєнт хтори ше з нїма уклопи, же би ше у нїх цалком ужи­ Применьованє сучасних фенолоґийвало - гутори професор. них средствох и технїки барз важна. Даєдни людзе маю винїци и традицию продукциї вина, на цо треба обрациц увагу.

- Ясне же мали продукователє нє мо­ - Важне пред садзеньом овоцох або ви­ жу вельо инвестовац, и же робя з принїци порихтац жем и консултовац ше зоз руч ни ма сред ства ми. То може буц до фаховцами з Институту за жем на Польобре кед ше водзи рахунка о гиґиєни, у привредним факултету, або з Польоприкаждей фази, кед ше водзи рахунка о вредней фаховей служби. Треба зробиц на й ви год нє й шим мо мен ту обе рач ки анализу жеми же би ше видзело чи єй грозна, кед ше уклопи фенолна узретреба дацо додац, же би продукция и кватосц, ароматична узретосц, пх вред­ литет грозна и вина були добри. Спрам носц, сласц грозна и активна кважеми и клими у тим реону, треба вибрац шносц. сорту. Винїцу треба засадзиц на найлєпДакеди ше тримало же количество цукру барз важне за квалитет вина, ше можлїве, на добре ослунковане место, з добру циркулацию воздуху, а ва­ медзитим, його вше єсц досц, дакеди Владимир Пушкаш жне и яки на тим терену жимски темпе­ аж и превельо. Дакус старши познаваратури, же би нє пришло до вимарзованя. Добре грозно телє и конзументи вина знаю же дакеди на етикетох пи­ значи добре вино. Вибор сорти важни и зоз аспекта до- сало же вино ма 11, або12 проценти алкоголу, а тераз зреваня. Нє треба у Войводини засадзиц вранац, бо вон на етикетох мож видзиц же алкоголу у вину єст 14,5 нє за тото поднєбє. Ту добри резултати, а окреме на Фру- або 15 проценти, а часто и вецей - гвари др Пушкаш. Професор толкує же ше били вина найлєпше отримаю у гордовох з иноксу, озбильнєйши червени вина ше до­ ЧЛЕН КОМИСИЙОХ ЗА ОЦЕНЬОВАНЄ бре складаю з древом, лєм умерено, а слабши червени И РОБОТНИХ ҐРУПОХ вина нє найлєпше иду з древом, бо воно надвладує сма­ Професор др Владимир Пушкаш член велїх комисийох ки и пахи, страци ше грозно, страци ше сорта. Кажде ви­ за оценьованє квалитета вина на: Новосадским сайму, Бено глєда дацо свойо. Стари древени гордови чежко же оґрадским сайму, член комисиї за Вельке оценьованє видобри за хаснованє, часто су контаминировани, вино у нох Сербиї, у орґанизациї Союзу Винїцарох и винарох Сер­ нїх барз швидко стареє, погуби ше. Иншак, древени биї, Комисиї за Националне оценьованє палєнки, хтору гордови и досц драги и чежки за отримованє, та вец лєп­ орґанизує Союз продуковательох палєнки Сербиї. ше у таких ситуацийох купиц инокс, лєгко ше отримує, - Вино ма голєм три уровнї пахняцих материйох, прилєгко ше умиє, може после чарного вина, кед ше го до­ марни уровень зоз грозна, секундарни зоз алкоголного бре умиє, до гордова положиц биле вино. Мож го хладвреня, з ферментациї и терциялни, єст при старших визиц при ферментациї, бо теди температура барз важна за нох хтори формую буке кед одлєжа у длугшим периодзе. квалитет вина. Єст винариї хтори пошвецени вину и поГармония смакох, постояносц смакох и арома, то нє гевсцигую високи резултати кед у питаню квалитет. Нє тре­ то цо напахаме з носом, алє то ретроназалне паханє, кед завреме уста и видихнєме през нос почувствуєме цалба ше тримац заблуди „мой дїдо робел так, та будзем и ком други пахняци компоненти, у одношеню на тих хто­ я”. Треба продуковац модерни типи вина. Квалитет, пах ри почувствуєме лєм зоз паханьом - толкує др Пушкаш. и смак хтори ше нєшка глєда мож посцигнуц аж и кед то Член є ґрупох за защиту ґеоґрафского походзеня за камала винария, або гоби винария. ■ жди район у Сербиї и Роботней ґрупи за виробок нарисох за ко нох.

- Ми нє можеме нїч звонка того цо нам диктує Европска уния, маме єден простор шлєбоди, алє даєд­ ни ствари нє можеме зробиц иншак, кед нам их уж Европска уния предписала, а ми єй часц. Вше ше уклопює вельо параметри, нїч ту нє нїчия шлєбодна воля, роби ше на тим же би шицким було лєпше, а вше єст и задовольних, и нєзадовольних. У роботних ґрупох нє лєм ми, професоре, алє и представнїки продуковательох, малих и вельких, вински фаховци и сомелиєре и вински новинаре, досц рижнородни состав тих роботних ґрупох, патри ше рижни аспекти - гвари др Пушкаш.

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ ПРОДУКЦИЯ ЄШЕНЬСКЕЙ КАПУСТИ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ЦЕНА БУЛА ВЕКША, АЛЄ МЕНЄЙ ЗРОДЗЕЛО

Марина ДЖУДЖАР

Цена єшеньскей капусти тей сезони нєсподзивала шицких, и продуковательох, а окреме купцох. Початком октобра ше ю тарґовело по цени од 50 динари за килограм, медзитим, цена нєпреривно росла, тераз є и до 80 динари. На пияцох ше ю глєда ище вше, а як дознаваме, найвецей купую тоти котри ю нє сцигли порихтац за квашенє, або тоти цо чекали же можебуц цена дакус спаднє

ВАЖНА И ФАЙТА Сумираюци упечатки вецей продуковательох, дознаваме же найчежше випестовац праву футожску капусту, сорту котра ма традицию, алє и з причину глаши як найлєпша за квашенє. Футожска капуста перши польопривредни продукт котри у Сербиї защицени зоз ознаку ґеоґрафского походзеня. Єй лїсца барз ценки и специфичней фарби, зоз векшим количством цукру, алє найлєпша є за квашенє, бо кажда ґаздиня гвари же до таких лїсцох крашнє закруцац сарму. Векшина капусти на пияцох у ствари рижни други гибриди, алє єст зато и надосц други сорти котри здабу на футожску, а мож повесц же су задоволююцого квалитету, мегчейшого су типа и прето их и лєгчейше наквашиц. Важне же би купци при вибору капусти за квашенє нє брали ткв. жимску капусту, котрей главки барз збитей структури, зоз меншим процентом води, цо у ствари така капуста идеална за чуванє и предаванє през цалу жиму.

12 РУСКЕ СЛОВО

о конєц сезони и цена навелько була векша од початней на пияцох, накупци тераз понукаю и 60 динари, алє капусти уж скоро нєт. Як дознаваме, и цена готовей квашеней капусти и крижалкох у предавальньох поросла, найтуньша гобльована ка­ пуста, вона коло 200 динари за килограм, док главка у вакум пакованю кошта до 250 динари, а пакованє лєм лїсцох за сарму аж до 300 динари. Прешлей соботи зме ше прешейтали по кере стур ским пи я цу, то го вовтор ку по кул ским, та мож повесц же капусти наисце мало єст, а по конєц пияца попреда ше ско­ ро шицка. Донєдавна на пияцу у Керестуре було и на тракторским прикочу, понукала ше и готова гобльована уж насолєна ка­ пуста, а тих дньох було лєм на даскельо тезґох. Купци ище купую навелько за квашенє, та мож повесц же ше тераз уж за цену скоро анї нє питаю. Керестурски заградкар, Владо Сопка уж роками познати у валалє же садзи, а потим и предава на домашнїм пияцу. Звичайно садзи тоту заградкарску културу як єдину на парцелу, односно вон нє чека же би ка­ пуста була други урожай после ярцу або жита, як то пракса при векшини продуко­ вательох. Уж два тижнї як зретал шицку

П

капусту, а гвари нам же людзе ище вше заинтересовано волаю чи му дацо нє остало.

- Од самого початку як капуста почала доходзиц предавал сом ту на пияцу, алє поряднє приходзели и накупци. Интересованє було вельке, та ше швидко и попредало, а можем повесц же и цена була задоволююца. Тота сезона була специфична у про­ дукциї, нє було лєгко випестовац капусту, швидко пришли горучави, та єй хвиля нє одвитовала - потоловал нам Сопка. НАЙЛЄПШЕ ПОСЛЕ ЯРЦУ, АБО ЖИТА Єшеньска капуста ше углавним пестує як други урожай у сезони, после витлаченого ярцу, або ридше жита, польо ше пририхта и садзи ше капусту. Того року цалком нєзвичайно хвиля одступела од звича­ йного шаблону, скоро цали май и юний бу­ ли жимни, а вец нагло пришли горучави. Фаховци гваря же ше єшеньску капусту шеє остатнього тижня у маю и першого ти­ жня у юнию. По шицким, кед ше шало бу­ ло жимно, чежко сходзела у заградох, бо пре диждж и жим ни пе ри оди ше зя вй овал фузариюм, цо ше озбильно одражело на квалитет и количество пресади. Такой по­ сле жимного периоду наступело тропске 10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

екопотуа@ ги5ке5Іоуо.сот

лєто, цо наисце очежало початок пестованя капусти на отвореним полю. Ридки хто од продуковательох цалком задовольни, векшина ше поносує на менши урожай. Попри традицийней продукциї паприґи у Руским Керестуре, на польопривредним ґаздовству Медєшових ше пестує и велї други култури, поряднє ходз а и на пияц до Кули, дзе зме их стретли и вихасновали нагоду повипитовац ше яке искуство маю того року зоз капусту. Дупло менши урожай, дупло векша цена, та по шицким, на истим зме як и скорейших рокох. Нє знам причину прецо менши урожай, бо исту файту садзиме уж роками. Якош ше нє дало, нєзвичайно вельо инсекти и други чкодлївци ше зявйовали. Вшелїяк же цена уплївовала и на менше количество купованя, сиґурно же и людзе менєй квашели того року, обачлїво менши количества брали, може буц и полу менєй як по други роки. Просеково, скорей людзе куповали по 60 ки­ ло гра ми за оби сце, а тераз векшином до 30. Од лужела ше веґетация, ище вше нє дошла шицка, главки за ниянсу менши, алє вельку векшину зме уж зрезали, та тераз помали закончуєме сезону - дознаваме од продукователя капусти Михайла Медєша. ДОСЦ ЗАВИШИ ОД СПОСОБУ ПРОДУКЦИЇ Пресаду мож виховац пошату на жем, або у контейнерох, цо знова ви ма га век ши тро шки укла да ня. Потим ту и можлївосц пестованя на отвореним полю на голей жеми, або на поставеней малч фолиї, хаснуюци залївну систему капка по кап ка. Модер нє йши си сте ми подрозумюю и векши финансийни трошки у продукциї, алє и векши, та и сиґурнєйши урожай. На керестурским пияцу капусти було и на тезґи при Ванеси Ликов, та зме ше опитали за упечатки зоз тогорочней сезони.

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

- Капусту садзиме на меншей поверхносци попри карфиолу. Карфиол зме пестовали за одкуп до хладзальнї. Карфиол зме тих дньох зрезали цалком, дакус нам остало и капусти, рахуєме же и то будзе попредане до конца тижня. Хвиля очежала продукцию, и глав ки були углавним мен ши то го року, а садзели зме исту файту як и ро ка ми, и поряд нє ше при три мо вали препорученьох за прикарму и защиту. Медзитим, цена надополнєла зменшани урожай, та и тогорочни урожай мож повесц же бул у просеку - визначела наша собешеднїца. Нє таке позитивне искуство пренєсол нам ище єден продукователь капусти зоз валалу, алє праве прето и сцел най го нє подписуєме.

- Роками пестуєме на полю ка­ пусту попри карфиолу, паприґи, парадичох и рижних других за-

градкарских културох. Щиро, нє па ме там та ки нє ви год ни рок. Пре саду зме дали услужно одховац ис ку сному роз сад нї ку, цо ше на концу нє указала як найлєпша од­ лука. Дали зме нашенє котре ми купели за поверхносц коло 2 гольти, алє ше пресада нє удала, та нам зоз тельо нашеня вишло на кус вецей як ферталь гольта. Видзи ше нам же того року досц пожнї зоз доходзеньом, ище вше зме нє зрезали шицко, а надосц єст глав­ ки котри нїяк же би доросли и дозрели. Но, найвироятнєйше же тоти нєдостатки коло позного дозреваня и ґенерално менших главкох, надополнї цена котра того року наисце векша, ми за тельо роки нє паметаме таку цену, та, ниа, тераз предаваме по 70 динари. ■

У ШИДЗЕ ОДРЕДЗЕНИ ЦЕНИ ЗАКУПУ ЗА ДЕРЖАВНУ ЖЕМ

ПО ГЕКТАРЕ 25 000 ДИНАРИ Општинска комисия за утвердзованє цени за даванє до закупу державней польопривредней жеми у Шидзе, нєдавно принєсла одлуку о ценох жеми хтори ше даваю статкаром по праву першенства. Цени утвердзени по кла-

сох жеми и то за гектар поля першей класи 263,21 евро, другей класи 239,52, трецей 213,20, штвартей 189,51, пиятей 165,82, шестей 134,24 и седмей класи 110, 55 еври по гектаре. За луки трецей класи цена 106,60 еври, а за пасовиска трецей класи 42,64, штвартей класи 37,90, пиятей класи 33,16 и шестей класи 26,85 еври по гектаре. Як дознаваме, мерадло за утвердзованє ценох була просекова тророчна цена закупу на подручу општини хтора нє може буц висша од просековей републичней цени закупу тиж у периодзе од три роки. З оглядом на тото же просекова цена на подручу шидскей општини виноши 233,64 еври односно 27 471,33 динари по гектаре, и висша є од просековей републичней цени хтора 213,20 еври односно 25 068,06 динари и одноши ше на польо трецей класи, утвердзена нїзша цена. Як нам гварела Весна Брдар, задлужена за питаня польопривреди у Општинскей управи, уплатнїци закупцом порихтани же би могли уплациц утвердзену цену. По єй словох, по праву першенства державну польопривредну жем достали 100 статкаре у поверхно­ сци коло 1 000 гектари. Вл. Дї.

РУСКЕ СЛОВО 13

СТУДЕНТКА НА ДВОХ ФАКУЛТЕТОХ МАНУЕЛА КУЧМАШ

МОЖ ШИЦКО ПОСТАРЧИЦ, ЛЄМ ТРЕБА БУЦ УПАРТИ ^

Пише: Тамара САЛАҐ

осле законченей основней школи у Коцуре, и Ґимназиї у Руским Керестуре, Мануела Кучмаш ше школовац предлужела у Новим Садзе. Того року ше уписала на два факултети и хвильково студира фотоґрафию на Арс академиї и руски язик и литературу на Оддзелєню за русинистику на Филозофским факултету.

- Док сом була у основней школи, ходзела сом на змаганя зоз руского язика, а потим сом ше уписала до Ґимназиї у Руским Керестуре. Там сом бивала у интернату и ходзела сом на фото-секцию, посилала сом фотоґрафиї на Домияду, а єдного року зме завжали друге место приповеда Мануела Кучмаш.

П

Кед ше дахто двої на хтори би ше факултет любел уписац и кед ше вага цо би волєл студирац, вец найлєпше пробовац уписац ше на обидва. Мануела Кучмаш зоз Коцура так и поробела, та є тераз студентка першого рока студийох на двох факултетох у Новим Садзе - Прето же барз любим фотоґрафиї одлучела сом ше уписац на Арс академию. Студиї на тей школи тирваю рок и думала сом же ми тот час укаже, чи ше упишем на даєден факултет, чи дакус причекам зоз студиями хтори тирваю длужей. Односно док нє одлучим же чи бим сцела ище дацо студирац. Потим професор Михайло Фейса пришол до Ґимназиї презентовац студиї Оддзелєня за русинистику на Филозофским факултету и мушим припознац же ми ше и тот напрям попачел, та сом ше вец уписала и ту у другим уписним термину гвари Кучмашова.

ВАЖНЕ ЛЮБИЦ НЄОДЛУЧНОСЦ У ВИБОРІ Фотоґрафовац Мануела люби оддавна, алє кед ше требало одлучиц за студиї, нє барз була сиґурна же чи наисце жада зоз того ремесла и зарабяц цали живот, чи ше лєм сце усовершовац же би єй тото було лєм гоби.

ТОТО ЦО ШЕ РОБИ Як студентови на першим року студийох на двох високошколских установох, Мануели сиґурно нє лєгко постарчиц шицки обовязки. Вироятно же дахто дума же нє мож посцигнуц шицко як треба, на два боки. Но, вона твердзи же заш лєм

мож, лєм треба любиц тото цо ше роби и треба буц упарти.

- Думала сом же сом нє годна посцигнуц и єдно и друге. Но, заш лєм сом ришела пробовац. Можем повесц же за тераз посцигуєм шицко. Вецей єст ученя и обовязки на Русинистики, прето же на академиї нєт тельо вельо теориї, баржей ше фокусуєме на праксу, алє заш лєм ми ше пачи и на Катедри и вообще на Филозофским факултету. Любим литературу, и тераз мам можлївосц научиц странски язики, потим ме интересую Мануела Кучмаш (треца з лївого боку) зоз професорами и колеґинями зоз и предмети вязани за Оддзелєня за русинистику на промоциї Словнїка компютерскей терминолоґиї нашу историю, обичаї. на Филозофским факултету

14 РУСКЕ СЛОВО

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

т о 2 а ] ік @ г и 5 к е 5 І о у о .с о т

Як студентка на першим року на Оддзелєню за русинистику, Мануела ше анґажовала и уж участвовала и у активносцох и промоциї студийох русинистики.

ЗДОБУВАМЕ И ИСКУСТВО, И ЗНАНЄ Студийни ґрупи хтори Мануела вибрала нє повязани директно, алє ше можу надополньовац. Окрем же є вредна у тим цо люби, вона на интересантни способ упознава и варош и подїї хтори ше у нїм одвиваю и през обєктив на

збуваня ше припатра зоз иншакого угла.

- Барз ми ше пачи и на академиї. Прето же там робим и учим тото цо любим. Окрем же маме класични годзини зоз теориї на академиї, зоз професором идземе и провадзиме рижни збуваня хтори треба фотоґрафовац и так здобуваме и искуство, и знанє - закончує Мануела. Попри шицкого того, Мануела гвари же вше найдзе часу и за друженє. У шлєбодним чаше люби знїмац и монтирац видео знїмки, а люби и читац кнїжки. Цо ше дотика будучносци, гвари же ище вше нє ма даяки одредзени плани. ■

37. ФАМУС - ФЕСТИВАЛ АКУСТИЧНЕЙ МУЗИКИ У СИВЦУ

М УЗИКА, ЛЮ БОВ И П РИ Я ТЕЛ Ь С ТВ О На 37. фестивалу акустичней музики ,,Фамус” и того, як и прешлого, року приявела ше Валентина Салаґ зоз Дюрдьова хтора ше представи зоз авторску писню по руски ,,Кед ше здогаднєм”. Специялни госци буду Лена Хрвоєвич, прешлорочна побиднїца и Илия Илич и Бобан Джеверданович. Фестивал акустичней музики у Сивцу ,,Фамус” основани 1977. року зоз цильом же би промововал акустичну музику и же би афирмовал младих, талантованих музичарох и композиторох. Основал го Максим Мудринич з помоцу музичарох ентузиястох зоз Сивцу и Дома култури Сивец. ,,Фамус” змагательного характеру, а учашнїкох оценює фахови жири. Тот фестивал ма медзинародни характер, участвую млади як зоз Сербиї, так и зоз швета, а тиж так, на тим фестивалу участвовали и нашо Руснаци. Фестивал, Фамус” будзе отримани на соботу, 11. децембра, у Доме култури Сивец а почнє на 19 годзин. Уход будзе 250 динари. Дом култури Сивец наисце ше намага же би ,,Фамус” бул вично символ „Музики, любови и приятель­ ства” як цо вше и бул. Т. Салаґ 10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

НАШО МАСТЕРАН Мено и презвиско: МАРИЯНА ВЕНЧЕЛЬОВСКИ

Датум народзеня и место одрастаня: 21. авґуст 1996, Ветерник

Здобути ступень: Мастер филолоґ, Русийски язик и литература

Тема мастер роботи и датум мастерованя: Дїєслова думаня (уегЬа т е п іа ііз) у русийским и сербским язику (Глаголи м и ш ^ е ^ а (уегЬа те п іа ііз ) у руском и српском іезику), датум одбрани: 15. септембер 2021.

г*

Основни студиї: Русийски язик и литература, Филозофски факултет, Универзитет у Новим Садзе

Штредня школа: Ґимназия ,,Исидора Секулич”, Нови Сад

4

Роботне место: У тей хвильки нєт.

Награди и специялизациї: Друга и треца награда на конкурсу прекладаня зоз славянских язикох ,,Без границ" (,,Без гранїцох") зоз Нїжного Новгороду, Русия

Язики: Сербски, руски, русийски, анґлийски, словацки, нємецки, шпански

Интересованя и гобиї: Фолклор, учене странских язикох, читане, патренє русийских филмох.

Контакт: тагуапаУепсеУоУ5кі21@ дтаіІ.сот

Плани за будучносц: Надалєй ше усовершовац и найсц роботу у фаху.

УУ.у<>У<>уУ<>.У»<><Л>0^У»ууУ<>у<?уу<>У9О»)

РУСКЕС

і

Число 44 Пририхтала: Славица ФЕЙСА

с

Л

О

В

Е

Ч

К

О

НОВОРОЧНИ к в и з Тото децемберске „Руске словечко” кус иншаке як потераз, а и швечи ше му, бо пред нами крачунски и новорочни швета, та ше сцеме з вами и дружиц и подаровац вам дарунки. Пред Вами Новорочни квиз, нє чежки, лєм ше треба здогаднуц того цо уж, вериме же знаце. Ми ше Вам опитали, а ви нам одвитуйце так же пошлєце писемко лєбо нам по мейлу одвитуєце на питаня. Тройо найщешлївши хтори точно одвитую достаню по три нашо найновши кнїжки за дзеци.

1 . Як по руски повеме сербски слова іелка, а як новогодишньи украс (кугла)?

2 . З хторима

словами привитаме дакого?

а) Добре нам пришли! б) Витайце! ц) Здрави будзце!

3. Як з єдним

словом воламе крачунски шпиванки?

4. Веселинка то: а) Веселе дзивчатко б) Вешелє у Новим Орахове ц) Дзецинска манифестация у Новим Садзе

16 РУСКЕ СЛОВО

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

5Іоуеско@ гизке5Іоуо.сот

у ар 5 . Як ше вола дзецински часопис по руски?

6. Раз зме

7. Кеди

вам у „Словечку” писали о манґох. Цо то манґи?

Руснаци преславюю свойо Националне швето?

8. „Червену ружу” маме у Руским

Керестуре, а хтора лєтня манифестация позната у Коцуре?

Ік мено основней школи у Дюрдьове?

За кого гвариме же є оцец рускей писменосци?

Одвити нам пошлїце найпознєйше по 23. децембер, а щешлївих добитнїкох обявиме у остатнім чишлє наших тижньових новинох „Руске слово”, пред Новим роком. Наша адреса: НВУ „Руске слово” я г Футожска 2/ііі 21000 Нови Сад, ф ; Имейл: гесІаксца@гизкезІоуо.сот -і Обовязно назначце (ЗА „РУСКЕ СЛОВЕЧКО”)

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ДРУЖТВО ЗА РУСКИ ЯЗИК, ЛИТЕРАТУРУ И КУЛТУРУ

ПОЧАЛИ 31. ДНІ МИКОЛИ М. КОЧИША Зоз стихами руского линґвисти и поети Миколи М. Кочиша почала манифестация хтора ноши його мено, а хтору 31. раз орґанизує Дружтво за руски язик, литературу и културу. З тей нагоди представене нове число Зборнїка роботох „ЗїиСіа Риїіїепіса”, кнїжка Блажени Хома Цветкович „Язични аларм - поради з язика” и Мултиязични часопис „Нови мост” просторийох Руского културного центра у Новим Садзе пияток, 3. децембра, отримана 7. схадзка Управного одбору Дружтва за руски язик, литературу и културу, а бул то и урядови початок 31. Манифестациї Дні Миколи М. Кочиша. Схадзка Управного одбору Дружтва мала пейц точки на дньовим шоре, а на предклад предсидательки Блажени Хома Цветкович додата ище єдна точка на дньови шор, а то о видавательней дїялносци Дружтва у периодзе од 2020. по 2022. рок. Єдногласно прилапени Записнїк зоз 6. схадзки УО Дружтва и звит о активносцох Дружтва медзи двома схадзками.

У

ПРИПОЗНАНЄ ЗА ДЇЛОВНИ СТАНДАРДИ Ирина Папуґова сообщела присутним же Дружтво за руски язик, литературу и културу достало Припознанє компаниї за сиґурносц Сош рапу^аіі й.о.о. хторе ше додзелює орґанизацийом хтори зоз своїм дїлованьом витворюю високи критериюми и други дїловни стандарди, и з тей нагоди подзековала Любици Малацковей и єй аґенциї на сотруднїцтве. Припознанє ше, насампредз, додзелює за одвичательносц и дисциплину у финансийним дїлованю, хторе ше провадзи прейг Аґенциї за привредни реґистри. На схадзки Управного одбору зоз минуту цихосци дата почесц длугорочному членови Дружтва Владимирови Задрипкови (1941-2021) зоз Бачинцох. Надалєй слова було о тим же пре епидемию, заплановани активносци означени по секцийох и информативно прейг електронских медийох. Тиж порадзене же ше на подобни способ означа и реализую и наиходзаци збу­ ваня и рочнїци, хтори заплановани у програми актив­ носцох Дружтва, же би требало, кед буду вигодни

18 РУСКЕ СЛОВО

условия пойсц и обисц секциї Дружтва, а там дзе нєт представнїкох анґажовац нови особи. Бешедовало ше и о Подобовей колониї хтора ше каждого року отримує у Ґосподїнцох, же би ше малюнки хторих тераз єст уж вецей як 400 дало на аукцию. З тих пенєжох би ше направело бисту Стевана Боднарова, кед би ше нашло скулптора. Вшелїяк, шицко би ше одвивало у поради з Месну заєднїцу у Ґосподїнцох, општину Жабель и компетентнима особами. У предлуженю схадзки було бешеди и о нових виданьох. Зоз стихами Миколи М. Кочиша почала 31. Мани фестация, Днї Миколи М. Кочиша, и з тей нагоди представени нови виданя - Зборнїк роботох „8іийіа Ки-Ьепіса” число 27, кнїжка Блажени Хома Цветкович „Язични аларм - поради з язика” и Мултиязични часо­ пис „Нови мост” числа 5, 6 и 7. У Зборнїку роботох „8іийіа КиїЬепіса” число 27 обявена друга часц прилогох зоз 6. науково-фахового сходу, хтори отримани 4. децембра 2020. року, а у рамикох Програми означованя 50 роки од снованя Дружтва за руски язик, литературу и културу и 30. Днї Миколи М. Кочиша, зоз назву „Руски язик, литература, култура, просвита и публицистика”. Заключене же прилоги зоз 6. науково-фахо­ вого сходу обявени у двох числох Зборнїка роботох „8їийіа КиїЬепіса” у чишлє 26 и 27, а же друковани 38 роботи и 6 кратки приповедки. У чишлє 27 ище 10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

киІІига@гизке5Іоуо.сот

обявени и прилоги о новших виданьох, рецензиї и прикази, вец и здогадованя на упокоєних членох Дружтва, та и хронїка Дружтва. ПРАКТИЧНИ ПОРАДИ НОВИНАРОМ Авторка кнїжки „Язични аларм - поради з язика” Блажена Хома Цветкович гварела же тота кнїжка вишла зоз єй длугорочней роботи як лекторки у НВУ „Руске слово”, дзе упарто роками зазначовала части гришки у текстох хтори лекторовала и же то єден приручнїк зоз язика дзе швидко мож найсц приклад и розришиц найчастейши дилеми. Мр Гелена Медєши о кнїжки гварела же барз добре же авторка нє толковала, и нє „ґраматикализовала”, алє же указала же є авторитет, бо велї роки роби як лекторка.

- Барз добре же дати тоти 20 правила на концу кнїжки. И мушим буц тераз субєктивна, бо так як кед учитель пове же як му мило кед го його школяре надросли, мнє так мило же Блаженка видала тоту кнїжку, бо твердзи же я була тота на хтору ше спатрала. Тот бренчок цо на кнїжки указує же кед забренка, як у школи, треба войсц до учальнї у слухац учителя - гварела мр Гелена Медєши. Ирина Г арди Ковачевич тиж винчовала авторки на тей хасновитей кнїжки: - Праве така кнїжка треба у новинарскей роботи, бо ти кед почнєш новинарови толковац же ши му дацо виправела пре тоти, лєбо тоти ґраматични правила, вон це нє

НАЩИВИ ШКОЛЯРОМ У рамикох м аніф естант 31. днї Миколи М. Кочиша, вовторок 7. децембра представителє Дружтва за руски язик, културу и литературу нащивели школярох хтори уча руски язик у Савиним Селу. Школяром хтори у тим валалє ходза на годзини мацеринского язика подаровани кнїжки за одвитуюци возрост на руским язику. Шлїдуюцого викенду, 11. децембра, ше нащиви школя­ рох хтори уча руски язик у Вербаше.

будзе слухац. Место того, ту у тей кнїжки дати напрям­ ки прецо ше дацо гутори так, а нє иншак - похвалєла писателька Ирина Гарди Ковачевич. У щирей бешеди ище було слова о напрямкох за даль­ шу таку подобну роботу Блажени Хома Цветкович и совит же би могла предлужиц зоз видаваньом таких кнїжкох-приручнїкох зоз вецей рижних обласцох. На концу представени и нови числа Мултиязичного часопису „Нови мост”.^ В. Вуячич 10. ДЕЦЕМБЕР 2021

ВИВЕДЗЕНА ДЗЕЦИНСКА ПРЕДСТАВА „ВИВОЛАМ ВАМ ТАЙНУ”

ШКОЛЯРЕ ПОСЛАЛИ ЕКОЛОҐИЙНЕ ПОРУЧЕНЄ Школяре штвартей и пиятей класи основней школи „Петро Кузмяк”, штварток, 2. децембра, у Велькей сали Дома култури у Руским Керестуре, виведли представу

„Виволам вам тайну”, єдну спомедзи двох дзецинских представох хтори требали буц виведзени у рамикох тогорочного 53. Драмского мемориялу Петра Ризнича Дядї, а премесцени су за познєйши датум пре проблем зоз зогриваньом. Режию и адаптацию представи, по тексту Беноа Копеа, поробела учителька Ксения Бодянец, а текст драматизовал и преложел на руски язик Владимир Бодянец. У реализованю представи помогли шицки учительки керестурскей Школи, як и наставнїк Музичней школи Мирко Преґун, а ґлумели школяре штвартей и пиятей класи основней школи - Исак Новта, Доротеа Рамач, Патрик Варґа, Яна Сивч, Денис Ковач, Тони Орос, Звонимир Мудри, Луция Бульчик, Валентина З. Гарди, Валентина В. Гарди, Валентина Тот, Лена Зелич, Тадей Виславски, Ксения Катрина и Урош Плавшич. Представа була едукативного карактеру, зоз тему о еколоґиї, а за циль мала розвиц еколоґийну свидомосц при дзецох. Виприповедана є у двох часцох - у першей школяре приказую дакедишнї випатрунок Керестура хтори бул чисти и ушорени, а заградки и желєнїдла опрез обисцох допатрани, док друга часц представи приказує процивносц тому, нєшкайши еколоґийни стан планети Жеми, хтора затрепана зоз шмецом и отровнима хемийнима одрутками. Слово о представи хтору школяре першираз виведли того року у керестурскей Школи, у рамикох еколоґийних проєктох - Желєни школи и проєкт Еразмус плус, а хтори реализовани зоз колеґами зоз Словацкей и Ческей.

- Представа требала буц виведзена влонї на Драмским мемориялу, медзитим пре пандемию нє була, та зме ю одлучели вивесц того року, у юнию, у Школи, у рамикох еколоґийного проєкту. Тераз зме ю лєм обновели, мали зме даскельо раз проби на бини, дакус зме уруцели шветла, рухи, пременєли зме ґардеробу, алє дзеци уж знали текст. Дзеци ше барз цешели же наступя на бини пред своїма парняками, и думам же ю добре одробели гварела учителька Ксения Бодянец. Представа закончена зоз руску писню о еколоґиї и паролами о важносци очуваня животного штредку, а школяре послали и ясне порученє же треба чувац приро­ ду, та и вона будзе нас. Ан. М.

РУСКЕ СЛОВО 19

КУЛТУРА И ПРОСВИТА У НОВИМ САДЗЕ ОТРИМАНИ 19. ФЕСТИВАЛ МАЛИХ СЦЕНСКИХ ФОРМОХ „ДЮРА ПАПГАРГАЇ”

НАЗДАВАНЄ ЖЕ ЮВИЛЕЙНЕ ВИДАНЄ БУДЗЕ У ПОЛНИМ ФОРМАТУ На репертоаре Фестивалу анї того року нє було живи представи, алє емитовани знїмки на видео-биму. Орґанизаторе ше наздаваю же шлїдуюци, ювилейни Фестивал малих сценских формох нарок будзе отримани у традицийним формату зеветнасти Фестивал малих сценских формох „Дюра Папгаргаї” отримани всоботу, 4. децембра, у просториД иох Руского културного центру у Новим Садзе. На репер­

будзе Европска престолнїца култури, треба робиц у тим напряме, же би ше цо квалитетнєйше порихтало програму за 20. Фестивал малих сценских формох „Дюра Папгарга'ї” - заключел Сакач.

тоаре тогорочного фестивалу хтори орґанизує Матка Дружтво Руснацох Нового Саду - ВоИводини, як и влонї, нє було „живи” представи, алє преИґ видео-биму емитова­ ни знїмки. Цали Фестивал бул преношени наживо и прейґ ФеИсбук боку Дружтва. Як спред орґанизаторох потолковал Владимир Гар гаї, причина прецо фестивал и того року отримани у таким формату, же епидемия вирусу корона ище тирва, як и же актуални представи хтори евентуално могло вивесц на Фестивалу, нє могли присц на госцованє до Нового Саду у тим термину. За Фестивал зме достали финансийну потримовку од Националного совиту Руснацох и од ПокраїнскеИ влади, алє зме нє обчековали же епидемия будзе тирвац ище и скоро цали тот рок, по термин кед ше Фестивал отримує. Малочислена публика, чийо число пре епидемийни мири Прето фестивал и того року идзе насампредз прейґ дружтвених мрежох - гварел Гаргаї и здогаднул же фестивал було огранїчене, мала нагоду видзиц знїмки двох предстадараз тирвал по два лєбо три днї. вох. Перше емитоване „Мацерово шерцо” - представа за Нашо дружтва з хторима зме контактовали, того року дзеци зоз циклусу „Вандровкаш” по тексту Ирини Гарди лєбо нє маю представу, лєбо нє могли присц у тим терми- Ковачевич, у виводзеню Емила Нярадия, у продукциї АРТ ну. Наздаваме ше же нарок будзе иншак - заключел „Дядя” зоз Руского Керестура, а у режиї Владимира Надя Владимир Гаргаї. Ачима, а потим и „Сон шмишного чловека” драмского Предсидатель Националного совиту Руснацох Борислав ансамблу Дома култури зоз Руского Керестура по тексту Сакач хтори отворел Фестивал гварел же того року найваж- Фйодора Михайловича Достоєвского, у виводзеню Мирос­ нєйше же предлужена традиция и отримани континуитет лава Малацка, у режиї Владимира Надя Ачима, обидва зоз Фестивалу малих сценских формох „Дюра Папгаргаї”, а же сезони 2020/21. ше орґанизаторе потрудза же би нарок ювилейне виданє Як гварене, вибор репертоару диктовала ситуация. Фестивалу хтори ноши мено нашого визначного уметнїка и Медзитим, остава упечаток же нє лєм епидемия, алє и нєдоаєна руского театру було прикладне рочнїци. достаток комуникациї медзи актерами нашого театралноНарок нас чека ювилей. Наздаваме ше же Фестивал годно го живота одвичательни за скромне виданє тогорочного врациц на сцену, же би бул у полним Фестивалу. Наприклад, одлична монодрама „Сон шветлу, з моно и дуодрамами, може- шмишного чловека” хтору новосадска публика вшелїяк буц и привесц госцуюци представи. З заслужела патриц у полним розкошу ище актуална и жиє оглядом на тото же и нарок Нови Сад на сцени, и пред тижньом-двома є виведзена на Мемориялу. Подобна ситуация и зоз дуодраму „Вина”, а ґу тому, до концепту фестивалу би ше пре камерни харак­ ДЗЕЦИНСКИ ШВЕТ ЯК тер уклопела и представа „Скорей як когут закукурика” ИНСПИРАЦИЯ новосадского РКЦ за хтору тирва вельке интересованє „домашнєй” публики. Гоч тота нагода препущена, остава У рамикох Фестивалу нащивителе наздаванє же спомнути представи у даєдним другим термали нагоду опатриц виставу диґиталмину заш лєм буду ознова виведзени и у Новим Садзе, бо них илустрацийох Ивани Бучко зоз Бачинцох, хтора дипломото на хасен шицким - и публики, и аматерским ансамблом вала ґрафични дизайн на Академиї уметносцох у Новим хтори их пририхтали. Садзе, а тераз є на мастеру за илустрациї. Вона влєце уж вик­ Отримованє 19. Фестивалу малих сценских формох ладала у Шидзе, на Мелодийох Руского двору, а всоботу єй „Дюра Папгаргаї” финансийно потримали Национални була перша вистава у Новим Садзе. Виложени були єй илустрациї виробени у диґиталних технїкох, насампредз з дзецинсовит Руснацох и Покраїнски секретарият за културу, явне ску тематику, понеже як гварела, дзецински швет єй тирваца информованє и одношеня з вирскима заєднїцами.^ и нєвичерпна инспирация. И. Сабадош

20 РУСКЕ СЛОВО

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

киІІига@гизке5Іоуо.сот

ВИШОЛ РУСКИ ХРИСТИЯНСКИ КАЛЕНДАР ЗА 2022. РОК

КНЇЖКА ЗА ЧИТАНЄ ПРЕЗ ШВЕТА Тих дньох з друку вишол Руски християнски календар за 2022. рок. И того року, Календар ше зявює як заєднїцке виданє НВУ „Руске слово” и Християнского часопису „Дзвони”. Обсяг му 296 боки оглядом на тото же ше у року за нами наполнєло 20 роки од пошвецаня за владику и 40 роки його священства, тогорочни Календар починаме зоз пригодним интервюом з владиком кир Георгийом Джуджаром, хтори направел новинар Радио Нового Саду Владимир Римар. Як функционовала робота Националного совиту у року за нами, а у пандемийних условийох, у звиту о роботи, за Календар пише предсидатель Националного совиту рускей националней меншини Борислав Сакач. Специфичносци яки зме мали у 2021. року пре Ковид 19 одражели ше и на змисти и способ отримованя наших фестивалох, як и на велї други сеґменти нашого живота. О тим як ше нашо фестивали почали окрипйовац после єднорочней павзи, або онлайн презентацийох, пише нам у Календаре Олена Планчак-Сакач у статї Континуитет зачувани, традиция нє претаргнута. Блок Духовни живот отвера о. Владислав Варґа зоз авторску статю Шведоченє виродостойносци Христовей науки. У статї вон наглашує важносц каритативней роботи за оживйованє церковного живо­ та. Сотруднїк Календара зоз Словацкей, о. Мирослав Данчак нам попровадзел нащиву папи грекокатолїком у Словацкей. У статї наглашена велька прихильносц вирного народу нашого старого краю своєй церкви и єй поглаварови. Смутна подїя нас нєсподзивала у тим року же нагло умар парох керестурски, редактор християнского чаопису Дзвони и єден зоз видавательох Календара, о. Михайло Малацко. О його пастирскей и добродїйскей роботи през богати священїцки живот, пише наш поета Михал Рамач. Ище єдна смутна подїя нас заста­ ла у року за нами, а то же нас занавше зохабела, у 101. року и мала шестра Кристина, хтора, попри тим же є по народзеню зоз Швайцарскей, найвекшу часц свойого живота, од 1973. року препровадзела праве у Руским Керестуре, у Манастире Исусових малих шестрох на Циґлашоре. О єй богатим духовним живоце статю подписую Исусова мала шестра Блаженка и Мария Афич. У рубрики далєй шлїдза теолоґийни статї о. Юлияна Раца, Буц як дзецко, о. мр Дарка Раца, Прецо ше модлїме за

З

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

покойних и о. Владимира Еделинского Миколки, У християнскей онтолоґиї. Тоти статї богато илустровани зоз фото вистками, як и фотоґрафиями зоз важнєйших подїйох хтори ше одбули у живоце нашей церкви. Так, наприклад, попровадзене означованє 40-рочнїци шмерци владики Букатки, або пошвецанє диякона Славка Чизмара, родом зоз Руского Керестура, за священїка у Паризу, у українскей грекокатолїцкей парохиї св. Владимира. Наглашиц би же у Календаре дати и красни фотоґрафиї зоз першей причасци у Руским Керестуре, Коцуре, Кули и Дюрдьова, як и зоз дру­ гих важних подїйох. У рубрики Наша прешлосц Микола М. Цап пише о двасто трицец рочнїци церкви Успения Пресвятей Богородици у Коцуре, а проф. др Янко Рамач подписує статю Улога церкви и священства у чуваню релиґийного и националного идентитета Українцох у Босни, Славониї и Войводини, з хтору Календар оз­ начує 130-рочнїцу приселєня Українцох до Босни. Наш сотруднїк Юлиян Пап подписує статю Микола Шугай карпатски гайдук, а мр Славомир Олеяр статю Од Русини по Українци (трансформация нашого народного мена). Блок Литература отвера Михал Рамач, а свойо прилоги дали и Ирина Гарди Ковачевич, Олена Планчак-Сакач, Микола Шанта, Агнетка Костелник Балатинац, Владимир Кирда Болхорвес, Валентина Чизмар, Саша Сабадош, Кристина Афич, Славко Афич, Вера Медич, Деян Дионизий Николич и Иван Лїкар.

Рубрика Руснаци у швеце почина зоз статю о животу Руснацох у Горватскей, а Мария Тот направела смутни запис о щезованю руских фамелийох у Петровцох. Литвански драгописатель Никодем Штиґловски того року нащивел Руснацох Войводини и о його дожицу Руснацох написал красну репортажу хтора обявена по словенацки, польски, литвански и українски. Репортажа ма наслов Йоже Плечник медзи полями войводянскей кукурици и слунечнїка. У рубрики Психолоґия и филозофия статї подписую Мирон Горняк Кухар, Соня Алексич и Мирослав Кевежди, а у рубрики Дом и фамелия, Мелания Римар представела числену Тимкову фамелию зоз Коцура хтора ма єденацецеро дзеци. Рубрику Польопривреда творя два красни статї. Мартица Тамаш нам представела поднїмателя Владимира Ерделя, власнїка подприємства „Априверде” зоз Сенти хторе на тогорочним саяму достал високе припознанє, Вельку златну медалю и награду - Шампиона квалитета за свой продукт № Іоу сгай (крем) намазка „НО № ¥ ”, а Михайло Катона написал обсяжну статю Приватизация польопривредного комбинату „Перши май” зоз Руского Керестура. Рубрика Спорт нам понука на читанє статю Александра Паланчанина Попатрунок до будучносци и Йоакима Грубенї Пипова ера. Як гумористи зявюю ше Бачи Дюра з Керестура, Славимир Шанта, Силвестер Д. Макаї, Серафина Макаї и Владимир Дудаш Иванов. Календар по цени од 500 динари мож купиц у НВУ Руске слово у Новим Садзе, як и при заступнїкох Руского слова. У Руским Керестуре у дописовательстве и при Ксениї Макаї Орос (Иви Лоли Рибара 148/а, 025/703-757 и 064 0666 884); у Коцуре при Милки Фейсовей (062 851­ 03-41), у кнїжкарнї; и при Любомирови Русковскийови (060 0727-562); у Дюрдьове при Звонкови Салаґови (Светозара Милетича 25, 021/838-055); у Вербаше при Миронови Нярадийови (Сивч Йовґена 86, 064/120-2607); у Кули при Елемирови Мудрого (Блок 6/а, 025/721-404); у Шидзе (Беркасово, Бачинци, Бикич Дол) при Владимирови Гарвильчакови (Сави Шумановича 129/а, 062/440-974).^ М. Шанта

РУСКЕ СЛОВО 21

КУЛТУРА И ПРОСВИТА МОНОҐРАФИЯ З НАГОДИ 50-РОЧНЇЦИ МУЗЕЯ НАЇВНЕЙ УМЕТНОСЦИ „ИЛИЯНУМ” У ШИДЗЕ

ЮВИЛЕЙ У КНЇЖКИ Наївна уметносц маляра Илиї Башичевича Босиля нє була такой припозната у академских кругох подобових фаховцох, алє ше тото становиско з часом пременєло. Моноґрафия о „Илиянуму” документує Босильову творчосц, алє и пременку перцепциї наїви у нашей култури Музею наївней уметносци „Илиянум” у Шидзе пияток, 3. децембра, отримана промоция моноґрафиї „Илиянум - перши 50 роки 1971-2021”, авто­ ра Радована Сремца. Промоция почала з пригоднима стихами хтори гуторела рецитаторка Миа Продич, школярка Основней школи „Бранко Радичевич” у Шидзе. После привитних словох директорки „Илиянума” Любинки Пантич, бешедовала рецензентка моноґрафиї др Тияна Палковлєвич Буґарски, управнїца Ґалериї Матици сербскей з Нового Саду. Вона визначела же видаванє моноґрафиї ма вельке значенє у култури и уметносци нє лєм за Шид, алє и за Сербию и почитовательох творчосци Илиї Башичевича Босиля и прихильнїкох наївней умет­ носци. Додала же Ґалерия Матици сербскей през рок з виставами презентує ґалериї и музеї у Войводини, та так презентовала у Новим Садзе и творчосц Илиї Башичевича Босиля. Рецензентка на почат­ ку своєй бешеди щиро при познала же давного 1971. року руководзци Матици сербскей нє мали порозуменє за творчосц Босиля, и були процив снованя музею у Шидзе. Вона

У

вох, по податки од снованя музею и його розвою и занятих хтори робели у музею. Автор Радован Сремац з тей нагоди гварел же у писаню моноґрафиї мал значну потримовку колеґох: - Людзом Босиль нє достаточно познати як цо нап риклад Сава Шуманович. Медзитим, наївну творчосц треба похопиц на єден окремни уметнїцки способ и нє поровновац ю з академскима малярами. Паметам же ше знало случиц же кед школски дзеци нащивели Шумановичову ґалерию, кед вец такой пришли и до „Илиянуму”, опитали ше ми чи то малюнки Шумановича кед бул дзецко - виприповедал интересантну анеґдоту Радован Сремац. Ивана Башичевич Антич, Босильова унука, гварела же Босиль мал автентични визуални вираз и ИЛИЯ БАШИЧЕВИЧ же його творчосц так требало спатрац и розумиц. БОСИЛЬ Медзитим, вона виповедла и оштрейши слова и же за прешли 50 роки нє було шицко лєгко. Илия Башичевич Босиль (1895-1972), шидски самоуки Нє шмело ше у єдним чаше дошлєбодзиц же би маляр, єден з найзначнєйших представительох югославянскей, Шумановичова ґалерия и Босильов музей були сербскей и войводянскей наївней уметносци. У медзинародних фахових кругох, його робота и творчосц, хтору характеризує „под истим закрицом”, односно єдна установа, бо вецейнїста алеґоричносц баржей як дескриптивносц, описує то анї нє було його жаданє. Кед пришли 90 роки ше як класика такв. марґиналней уметносци (Аг! Ьги!). прешлого вику стан бул погоршани, бо ше Босильово роботи находза ше у релевантних подобових колек- нєдостаточно водзело рахунка о малюнкох и їх безцийох ширцом швета, а коло його леґату хтори пред конєц печносци и чуваню и прето Босильов син аж поруживота подаровал явносци, формовани Музей наївней уметнос­ шал судски поступок процив локалней самоуправи ци „Илиянум” у Шидзе. як снователя музею. Медзитим, на щесце, после 2000. року ше стан пременєл и музей и малюнки достали третман, так як и заслужую - гварела Ивана Бато охарактеровала як тедишнє нєдостаточне порозумешичевич Антич, додаваюци же ше уметнїк родзи як та­ нє за наївну уметносц, цо ше през час пременєло. Вона тиж похвалєла автора Радована Сремца же облапел ки, и же то ноши одредзени печац у його живоце. Вечар у „Илиянуму” прикрашели и школяре ОШ шицки сеґменти од уводного поглавя и вец далєй ушорйовал часци о самим малярови чийо твори основа „Бранко Радичевич” зоз Шиду.^ Вл. Дїтко збирки „Илиянуму”, його творчосци, малюнкох, виста-

22 РУСКЕ СЛОВО

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

киІІига@гизке5Іоуо.сот

„КОЦУРСКА ЧУТКА 2021”

РИЖНОРОДНИ И БОГАТИ ЗМИСТИ У просторийох Дома култури у Коцуре през дні викенду, 11. и 12. децембра, у орґанизациї Културно-просвитного дружтва ДОК - Нови Сад будзе отримани Медзинародни фестивал гумору и сатири „Коцурска чутка 2021”, того року єденасти по шоре. На соботу, 11. децембра, з початком на 18 годзин, у голу Дома култури будзе отверанє вистави карикатурох. На єдним з двох паноох будзе представена ретроспектива потерашнїх карикатурох, а на дру­ гим паноу будзе вибор зоз дзешецрочних активносцох Дружтва, понеже, як визначели орґанизаторе, дзешата рочнїца Медзинародного фестивалу гумо­ ру и сатири нє була означена. Першого дня Фестивалу, после вистави, будзе и промоция кнїжкох лауреатох котри буду обявени того вечара. На нєдзелю, 12. децембра, на 17 годзин почина Централна манифестация „Коцурскей чутки 2021” . Перша часц програми, „Коцурска чуточка”, пошвецена дзецом и плановане же би ше ту представели наймладши зоз музичнима и ґлумецкима точками. Наступя и школяре зоз коцурскей Основней школи „Братство єдинство” котри ше представя зоз даскелїма скечами и танєчнима точками, а будзе одбавена и кратка театрална представа котру написала Катарина Фейди. Друга часц Централней манифестациї того вечара то „Коцурска чутка”, дзе ше у музичней часци

представя учашнїки зоз Руского Керестура, Вербасу, Нового Саду, як и домашнї зоз Коцура. То­ го вечара преглашени бу­ ду и побиднїки по шицких конкурсох котри бу­ ли розписани з нагоди тогорочного Фестивалу гумору и сатири „Коцурска чутка” . По законченю програ­ ми, у голу Дома култури буду и етно столи котри пририхтаю членїци Ак­ тиву женох Културноуметнїцкого дружтва „Жатва”, та ше шицки нащивителє годни ошвижиц, коштовац рижни слани и сладки лакотки и препровадзиц приємни хвильки у друженю. Фестивал уключени до гуманитарней акциї збераня помоци за хлапца Панайотов Йована зоз Коцура, за чийо лїченє и регабилитацию ше уж длугши час орґанизую рижни акциї. Манифестацию Медзинародни фестивал гумору и сатири „Коцурска чутка 2021” потримал Национални совит Руснацох, Завод за културу Войводянских Руснацох и ґенерални покровитель Туристична орґанизация општини Вербас. О. Р.

ДРУЖТВО СЛОВЕНЦОХ „КРЕДАРИЦА” З НОВОГО САДУ

ДНЇ СЛОВЕНСКЕЙ КУЛТУРИ Женска вокална ґрупа „Уегзе” и Хлопска ґрупа „Рап^'е” зоз хторима руководзи Борут Павлич одшпивали вецей музични нумери у Новосадскей синаґоґи 4. децембра. У рамикох Манифестациї IX дні словенскей култури 2021, отримани XVIII Вечар словенских шпиванкох на хторим наступели словенски хори и шпивацки ґрупи зоз Сербиї и Босни и Герцеґовини. У познатим акустичним просторе єден за другим наступали шпиваче зоз Сараєва, Суботици, Зренянину, Беоґраду и домашнї з Нового Саду и отримали концерт прекрасней музи­ ки, зоз репертоаром хтори вредзело послухац. В. В.

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

РУСКЕ СЛОВО 23

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ І

НАША ГОСЦИНСКА: МАРИНА ХОМА ЗОЗ НОВОГО САДУ

ЧАРИВНОСЦ ЯК ИНСПИРАЦИЯ Марину Хома з Нового Саду упознали зме пред даскельома роками як телевизийну новинарку и презентерку, а познаме ю и як ґлумицу зоз представох Руского културного центру. Гоч Марина по фаху мастер филозоф, однєдавна роби як пи-ар, а ґу тому є барз креативна и талантована за уметносц Пише: Мая ЗАЗУЛЯК ГАРДИ

ЕКОЛОҐИЯ И ВЕҐЕТАРИЯНСТВО Ище єдна сфера хтора Марину барз а Инстаґрам профилу Ждкітага Лгі интересує то еколоґия, Марина обявює фотоґрафиї цеґерох и а од пред даскельома нєзвичайних округлих древкох по хторих роками є и сама малює, найчастейше даяки чаривни веґетариянка. мотиви, цо єй вше инспирация. Намагам ше - Кед сом почала робиц на цеґерох, пер­ рецикловац, каждодньово ше сом мальовала з водовима фарбами на провадзим цо ше папер, потим сом то скенирала, ушорела у случує, вельо сом фотошопу и аж вец принтала. Тераз малю­ виучовала, патрим єм директно на цеґери зоз фарбами за теквидеа, читам о тим и стил. Понеже ми нє да мира, мушим дацо так ше намагам жиц. правиц, робиц, пришла сом на идею мальШейсц роки и як сом овац на округлих древкох, дахто то вола и веґетариянка, алє сом, най так повем, пняк, лєбо древени плочочки. Перше сом нє аґресивна, бо анї куповала древка, а потим ми оцец почал сама нє любим кед ше помагац, та их тераз вон пилї и шмирґла. людзе хтори так жию То робим зоз акрилнима фарбами. По при­ справую як кед би роди сом ескаписта и, нормално, думам же були мудрейши. уметносц треба же би була и анґажована, То єдноставно одбива людзох. Интересантне алє тото цо я правим, любим же би було же и моя мац даскельо якеш сцеканє од реалносци и приблїжовароки после мнє нє сказки ґу реалносци. Любим чаривни престала єсц месо, мотиви, мешац, гвизди, ноц, кришталї, єлеа тиж и моя найлєпша нї, вивирки, єднороги, хтори думам же ми пайташка и найпопуларнєйши мотив потераз - гвари - приповеда вона.

Н

Марина и додава же свойо роботи даскельо раз предавала и на базарох, алє похопела же єй баржей одвитує онлайн предаванє.

- Углавним ме провадза людзе хтори и сами дацо правя и хтори любя таку файту

24 РУСКЕ СЛОВО

роботи, односно, хтори то знаю ценїц. Лю­ бим длобац, то ме опущує и змирює, а з другого боку сом барз нєсцерпезлїва и кед мам идею, такой ю мушим положиц на древко, лєбо на папер - визначує Марина. ТРАДИЦИЙНЕ ПЕРШЕ, А ВЕЦ ДИҐИТАЛНЕ Пред даскельома роками, кед престала робиц у Телевизиї, Марина почала експери мен товац и зоз ди ґ итал ну илу стра цию, та єден час була анґажована на вельких проєктох хтори могло видзиц и по Новим Садзе.

- Мастеровала сом на филозофиї и ду­ мала сом же будзем робиц у фаху, алє судьба ме 2015. року одведла до Рускей редакциї Телевизиї Нови Сад, дзе сом робела по 2019. рок. Потим сом почала робиц як фриленсер. Теди ме барз интересовало пробовац даяки други ствари, та сом поча­ ла експериментовац зоз диґиталну илустрацию. Робела сом вельки проєкти за ОПЕНС, наприклад, 3Д мапинґи на бу­ динку Синаґоґи, Войводянскей банки итд. На тих проєктох сом сотрудзовала зоз леґиньом, понеже вон монтажер и аниматор. То були анимировани филми, хтори ишли як позадина за даяки перформанси. Вше 10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

УисІ2е@ги5ке5Іоуо.сот

сом мала прихильносц ґу уметносци, ґу рисованю, та ми то нє було нїч нове, окрем того же сом теди купела свою першу ґрафичну таблу за рисованє. Медзитим, без огля­ ду на тото же сом робела и зоз диґиталну илустрацию, традицийне ми заш лєм баржей лєжи и баржей ме виполнює - припознава вона. Тераз уж даскельо мешаци Марина роби як пи-ар (одношеня з явносцу) и як менаджер за дружтвени мрежи Фестивалу еколоґийного театру у Бачкей Паланки.

- То орґанизация хтора уж 28 роки орґанизує тот фестивал. Пачи ше ми робота, бо ма вязи з медиями, у чим мам искуства, лєм же сом тераз з другого боку - нє поставям питаня, алє одвитуєм на нїх. Мойо задлуженє давац информациї до медийох, участвовац на конференцийох, креїровац пости за дружтвени мрежи, участвовац на шицких збуваньох, односно - представяц орґанизацию. Ту сом вельо научела о дружтвених мрежох и то те­ раз можем применїц и у тим мо-м гобию, нє повем бизнису, бо є ище вше нє тото - дума Марина.

Марина робела 3Д мапинґи на познатих будинкоху Новим Садзе

У ТЕАТРУ ПОБЕДЗЕЛА СТРАХ ОД ЯВНОГО НАСТУПУ Гоч бизме тераз то нє поведли, Марина нам виприповедала же як дзецко була барз ганьблїва и нєдружелюбива, а же би то превозишла, на студийох ше одшмелєла и пошла на авдицию до єдного театру.

- Пред дзевец роками сом пошла до Клубу Уметнїкох Бина на авдицию. То бул способ же бим победзела трему од явного наступу. Нагнала сом ше превозисц тот страх, бо сом знала же ми у живоце будзе требац само- Руского културного центру, перше як суфлерка, а потим довирия. После Бини, уключела сом ше и до представох и як ґлумица. Ґлумела сом у „Бабушки”, „Потворох”, „Обсесиї”, и тераз у найновшей представи „Скорей як когут закукурика” - начишлює Марина, хтора дзешец роки була и балерина, а почала кед мала лєм три и пол рока. Тиж так, вона пише и прозу, углавним приповедки и есеї на руским и сербским язику, хтори єй обявени у наших медийох и зборнїкох, як и у даскелїх сербских. Паралелно зоз роботу у телевизиї, Марина ше теди помали почала уключовац и до дружтвеного и културного живота Руснацох, цо пришло, гвари, якошик природно и спонтано.

- Можебуц то чудно звучи, алє понеже сом дома вше бешедовала по руски, а так приповедаме и кед пойдземе до родзинових до Керестура и Нового Орахова, кед сом почала ходзиц до Матки, мала сом чувство же сом медзи фамелию, односно, так ше чувствуєм вше кед сом медзи Руснацами - визначує Марина на концу. ■ Уметнїцки талант нашлїдзени и од мацери

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

РУСКЕ СЛОВО 25

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ

ШТЕРАЦЕЦ РОКИ ОДДЗЕЛЄНЯ ЗА РУСИНИСТИКУ НА ФИЛОЗОФСКИМ ФАКУЛТЕТУ У НОВИМ САДЗЕ (1)

КАТЕДРА НАЙМОЦНЄЙШИ РУСИНИСТИЧНИ ЦЕНТЕР

Пише: А Славица ФЕЙСА

Того 2021. року оддзелєня за русинистику означує 40-рочнїцу од свойого снованя и исто тельо роки як на универзитетским уровню описани язик, литература и история Руснацох. Теди поставени фундаменти русинистичней универзитетскей дисциплини, Катедра постава, а и нєшка є, наймоцнєйши русинистични центер у швеце. Потреба за високим образованьом по руски и його реализованьом, зявела ше ище пред пейцома децениями, и прето Фельтон починаме од того часу другей половки прешлого вику у рускей култури и просвити почувствовала ше потреба за кадра­ ми з високим образованьом, та ру­ ски културни роботнїки и орґанизациї порушали инициятиву при Покраїни и Новосадским универзитету же би ше руски язик и литературу почало виучовац и на универзитет­ ским уровню. Зоз согласносцу Покраїни и Универзитета 1. децембра 1972. року на Филозофским факутету у Новим Садзе отворене роботне место за лектора за руски язик, на хторе прияти дипломовани слависта Юлиян Рамач (пред тим робел як лектор за руски язик у Рускей редакциї Радио Нового Саду). На початку лєтного семестра школского 1972-1973. року Юлиян Ра мач почал три мац пре пода ва ня з руского язика. Так почал робиц наш Лекторат за руски язик. На початку то бу­ ла факултативна настава за студентох Филозофского факултета и Новосадского универзитета: заинтересовани студенти слухали преподаваня, алє испити нє по­ кладали. Року 1975. на Филозофски факултет за асистента приправнїка за руску литерату­ ру прияти Юлиян Тамаш. Професоре Ра­ мач и Тамаш тримали курс з руского язи­ ка и литератури, но, теди руски студенти по 1975. рок тот предмет слухали штири семестри як факултативни предмет, а од 1975. року и як виборни язик, тиж штири семестри. Єден час руски язик як виборни могли слухац и студенти шицких наставних ґрупох Филозофского факултета. Од 1979. року Лекторат преходзи до со­ ставу Института за педаґоґию, а того истого року на Институту починаю пририхто-

У

26 РУСКЕ СЛОВО

ваня за снованє Студийней групи за руски язик и литературу. ОСНОВАНА СТУДИЙНА ҐРУПА ЗА ПЕДАҐОҐИЮ Року 1981, точнєйше, 13. априла, при Институту за педаґоґию основана Студийна ґрупа за руски язик и литературу, а за його ше фа ме но вани мр Юли ян Тамаш. Студийна група уписує перших студентох школского 1981/82. року, а з доктором литературних наукох и вибором Юлияна Тамаша за доцента за руску литературу, снує ше Катедру за руски язик и литературу (1983). З тим на Филозофским факултету почали штирирочни студиї руского язика и литератури. Настава на Одсеку двопредметна, студенти студираю паралелно два фахи: Руски язик и литературу и Сербски 10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

УисІ2е@ги5ке5Іоуо.сот

язик и литературу. Дипломовни студенти Одсека здобу­ ваю фахову назву Професор руского язика и литератури и професор сербского язика и литератури у школох з ру­ ским наставним язиком. Студенти першей ґенерациї ма­ ли за вибор як паралелни фах и Руски язик и литературу. На Катедри теди стаємно заняти: академик Юлиян Тамаш, порядни професор за предмети Руска литература и Українска литература з общу литературу, др Юлиян Рамач, порядни професор за предмети Руски язик и Українски язик, др Янко Рамач за предмет История Руснацох, др Михайло Фейса, доцент за предмет Руски язик и Ксе­ ния Сеґеди, лектор за Руски язик. Он вонкашнїх професорох вшелїяк треба спомнуц и др Якова Кишюгаса, доцента за предмет Методика настави руского язика и литератури и др Людмилу Попо­ вич, позарядову професорку за предмет Українски язик и литература. У медзичаше траґично умар мр Владимир Ґарянски, асистент за предмет Руска литертура.

На Катедри з колеґами и визначнима госцами

ЗАНАВШЕ ЗАПИСАНЕ

Професор Юлиян Рамач главни редактор двотом­ ного Сербско-руского словнїка (I т. 1995, II т. 1997), єднотомного Руско-сербского словнїка (2010) и дво­ ЮЛИЯН РАМАЧ, ПОЗНАТИ ПО СВОЄЙ томного Словнїка руского народного язика (2017). Ав­ НЄСЕБИЧНЕЙ ПОШВЕЦЕНОСЦИ тор є Рускей лексики (приручнїка з лексиколоґиї за студентох Катедри), Ґраматики руского язика за I, II, Ясне же би без велїх наших людзох, професорох интеIII и IV класу ґимназиї (2002, 1-615. б.), хтора напи­ лектуалцох нєшка нє могло бешедовац о рочнїци Катесана обширнєйше же би послужела и як приручнїк дри, о тим цо на нєй витворене, о єй досягох у науковим за студентох русинистики и преподавательох руско­ и образовним смислу. го язика. Автор и коавтор є вецей приручнїкох з ру­ Професор др Юлиян Рамач єден з тих хтори на нашей ского язика за основну и штредню школу, обявел ко­ Катедри дал свойо вельке доприношенє нє лєм як про­ ло сто науково и фахово роботи з обласци язика, фесор, алє нєповторлїви по своєй творчей енерґиї. пририхтовал за друкованє, прекладал... Попри Ґра­ - Нє тримам же сом на самим початку роботи Лекто- матики за ґимназию написал и вецей други прирата дал вельо од себе, бо, поправдзе и я знова бул сту­ ручнїки за руских школярох ґимназиї и за студентох дент на постдипломских студийох. На Филозофским фа­ русинистики (Руска лексика, 1983). култету у Новим Садзе теди ище нє були постдипломски студиї, та зме ше поуписовали на постдипомски на бео- язику”: мал сом обробиц сербизми у нашим язику и їх ґрадски Филолоґийни факултет. Два роки сом два раз до пари у нашим народним и литературним язику. Влапел тижня путовал на наставу до Беоґраду и покладал испи- сом ше до теми, нашол информаторох (старших люд­ ти. Ментор маґистерскей роботи ми бул професор Петар зох) по наших местох. Почал сом записовац лексични Дьордїч. Вон ми предложел тему „Стратификация дублети (т. є. синонимски пари): сербске патиц ше / / наосновного лексичного фонду у руским язику”. Страти­ шо народне мучиц ше, трапиц ше, сербске ладя // нашо фикация значи „пасма”. Мал сом обробиц лексични па­ нар. шифа итд. Алє и ту нє мож було заобисц нашо карсма у руским язику по походзеню: мал сом видзелїц у патске походзенє, та аж и тему „хто зме и цо зме”, бо нашим язику славянску лексику, мадяризми, ґермани- скоро шицки нашо народни слова походза зоз карпатскозми, сербизми и др. Я ше од тей теми дакус бал, бо вона го ареалу и маю свойо карпатски паралели. Затримал би вироятно „заходзела” и до теми „хто зме и цо зме”. сом тему „Дублети у руским язику”, алє сом охабел Професор ми вец предложел тему „Дублети у руским предходну концепцию (сербизми // народни слова) и обробел сом тему по лексичних пасмох як сом мал зробиц у першей теми (Стратификация...). У роботи сом видзельовал руску карпатску лексику (хтору зме принєсли з Горнїци) и нову лексику хтору зме прияли по приселєню (сербизми и нови литературни слова). Одбранєл сом те­ му 1981. року. Тоту маґистерску роботу сом дополнєл и видал ю на нашим Факултету под насловом Руска лекси­ ка. У тим блуканю страцел сом даскельо мешаци и, нажаль, информациї хтори сом почал зберац од информа­ торох, тераз сом мало вихасновал. Информаторе указали добру дзеку помогнуц ми - бешедує о своєй роботи про­ фесор Юлиян Рамач, хтори на початку своєй кариєри робел як преподаватель руского язика и новинар, преподавал русийски язик, робел як лектор руского язика, а по­ тим, як спомнуте, преподавал на Лекторату, а вец и на Оддзелєню русинистики. Шеф Катедри бул (2005-2006), Професор Рамач зоз студентами на Лекторату а до пензиї пошол 2008. року.^ (Предлужи ше) стредком 70-тих рокох 10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

РУСКЕ СЛОВО 27

ДУХОВНИ Ж ИВО Т

У КЕРЕСТУРСКЕИ ПАРОХИІ ПРЕСЛАВЕНЕ ШВЕТО СВ. МИКОЛАЯ

ПРИЦАГУЄ НАС ПРИКЛАД ДОБРОГО СВЯТИТЕЛЯ У катедралней церкви св. оца Миколая, 5. децембра вечар по Всеночним, а пред своїм шветом, наймладших Керестурцох нащивел св. Миколай и подзелєл вецей як 350 дарунки. На саме швето означени и 10 роки священства капелана о. Владимира Медє ша. Всеночне служели домашнї парох о. Владислав Варґа, парох з Бачинцох о. Дарко Рац и домашнї капеланє о. Владимир Медєши и о. Михайло Шанта, а 12 члени Цер ковного одбору були швичкаре. До церкви потим зоз ангелами пришол св. Миколай, хторого привитал парох о. Ва­ рґа и ґрупа школярох зоз Дружтва св. Ми­ колая з двома шпиванками. Дзеци и ангелох пририхтали ш. Авґустина и ш. Ми хаїла, Миколайови дзелїц пакецики помогли члени Церковного одбору, а пририхтали их Каритасово во­ лонтере. Попри дарункох котри финансовали родичи, того року вецей як сто финансо­ вали - даровали и парохиянє, за цо парох о. Варґа окреме подзековал и визначел як красни приклад нашлїдованя живота св. Ми­ колая, и поволал же бизме так жили цали рок и пома­ гали єдни другим у каждей файти потреби. Од подаро­ ваних пакецикох 56 однєО. Медєшови повинчована шени до Школи „Петро Ку­ 10-рочнїца священства змяк” за школярох з фаме -

Миколая у Катедрали дочекали вецей як 350 дзеци и їх родичи

лийох у потреби, а гевти коло сто тиж подаровани вечар у церкви. На швето св. Миколая владики мирликийского и чудотворца, чийо мено ноши и нашо владиче ство, котрому по шве це на и кере стур ска цер ква, а тераз катедрала, були Служби Божо, на 8 годзин, на 10 и на 17 годзин. З тей нагоди парох о. Владислав Варґа на шицких Службох повинчовал и 10-рочнїцу священства керестурскому капеланови о. Владимирови Медєшови. Пово­ лал вирних же би ше модлєли за своїх паноцох, поготов за младих на котрих остава наша Епархия, а на концу шицки о. Медєшови одшпивали мно голїт ствиє. Отец Ме дє ши тиж под зе ковал на потримовки на його священїческей драги и през пригодну приповедку поведол же служел Церкви тельо кельо могол. Капеланови о. Медєшови за його рочнїцу скромни привит и дару­ нок пририхтали и члени Церковного одбору нашей катедралней церкви. М. А.

АКЦИЯ КЕРЕСТУРСКОГО КАРИТАСУ ЗА ПРИТУЛЬНИ ДОМ

НАШО МАЛО ДАКОМУ ВЕЛЬО Парохийни Каритас зоз Руского Керестура внєдзелю, 28. новембра, успишнє витворел акцию збераня половного облєчива и обуї за дзеци зоз Притульного дому (Свратиште) у Но вим Сад зе. По словох Каритасовей координаторки Сонї Алексич, парохиянє ше барз крашнє одволали, и углавним приношели глєдане очуване половне жимске облєчиво и обуй за дзеци од

28 РУСКЕ СЛОВО

15-19 роки. До акциї ше придружели и вирни зоз нашей парохиї у Суботици котри тиж назберали и послали два мехи глєдани шмати. Волон те ре шиц ким цо при но ше ли шмати подаровали мали дару­ нок як подзекованє, та же би дожи­ ли же зробели цошка гумане за других. Єдна часц шматох до Притульного дому однєшена такой пондзелок, а

до конца тижня однєшена и друга часц назбераней помоци. Акция витворена так же Каритасо­ во волонтре реаґовали на поволанку о тей потреби котру Притульни дом обявел на дружтвених мрежох. Як визначела Алексичова, у Притульним центре були барз подзековни за тоту помоц Керестурцох, и наздаваю ше же годно и далєй сотрудзовац. М. А.

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

сІиИоупі@ги5ке5Іоуо.сот

КИРБАЙ У КОЦУРСКИМ КАРИТАСУ

ШВЕДОЧИМЕ ЛЮБОВ ҐУ БОГУ И ҐУ БЛИЖНІМ У просторийох парохиялного Каритасу „Марийов дом” у Коцуре, 4. децембра, преславени Кирбай, котри активисти и волонтере на швето Воведениє уж пар роки означую. Координатор парохиялного Каритасу Янко Салонтаї привитал шицких присутних котри пришли возвелїчац тото швето, и як визначел, то нагода же би ше шицки здогадли красного Марийового прикладу служеня тим котри у потреби. Присутних привитал и предсидатель парохиялного Каритасу у Коцуре парох коцурски о. Владислав Рац, и як гварел, значне же ше на тот дзень шицки вєдно можу здогаднуц прешлосци, алє и спатриц чому би требало пошвециц час, шведочиц любов ґу Богу и ґу ближнїм.

- Привитуєм шицких присутних наших госцох з Руского Керестура, як и директора Епархийного Каритасу о. Владислава Варґу, длугорочного и початного роботнїка у тей сфери церковного живота, окреме у Коцуре и у шицких парохийох. Нєшка важне вєдно буц. Так як и вериме, и любиме, и почитуєме, а вшелїяк же кед вериме, вец то и у правим смислу понука на дїлотворну любов. Здрави будзце же зме вєдно - гварел о. Рац. Окрем домашніх, на преслави Кирбаю у коцурским Каритасу були и представнїки парохиялного Каритасу зоз Руского Керестура, на чолє зоз директором Епархийного

Каритасу о. Владиславом Варґом и його координатором Елемиром Джуджаром.

- Мило ми же сом у Коцуре, а понеже сом тераз блїжей, наздавам ше же ше будземе и вецей раз стретац, бо дзешка шицко почало з Коцура давних рокох. За нєшка можем повесц же сом барз радосни же тота идея постої же ше озна­ чує тот вельки дзень Марийов, Воведениє. Мария, вошла до храму як мале дзивче и слухала Боже слово. Кажде у себе ма тот „ґен любови”. Бог ма план зоз каждим, кажди иншаки. Шицки зме браца и шестри, шицки зме од єдного Нєбесного Оца - гварел о. Владислав Варґа. З тей нагоди визначел и же би таки друженя требали буц отримовани частейше. О. Р.

НОВИ ПРОЄКТ ДУХОВНОГО ЦЕНТРУ ЙОСАФАТА

ДОБРЕ ЗА ДОБРО У Руским Керестуре, 5. децембра, у читаней дзецинскей Служби Божей на пол дванастей, членох новооснованого Дружтва св. Миколая парох керестурски о. Владислав Варґа поблагословел зоз мощами св. Миколая. Дзеци потим вимодлєли молитву до св. Миколая и зашпивали писню тому святительови. Покойни парох керестурски о. Михайло Малацко и ш. Авґустина Илюк радзели ше о тим ище скорей, алє тераз пришло до тей релизациї, з потримовку нового пароха о. Владислава Варґи. Благословяци дзеци, о. Варґа гварел: Нєшка достанєце окремни благослов святого Миколая, зоз мощами того святого, же бисце могли свою длужносц членох Дружтва чесно и ревно окончовац. Тоту часточку мощох з Барию у Италиї принєсол о. др Яков Кулич до нашей Епархиї. Дзеци котри нащивюю духовно пасторални центер Йосафата, источашнє и члени Дружтва св. Миколая. Вони 10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

ше буду намагац помагац своїм ближнїм прейґ рижних проєктох и буду ше баржей анґажовац у активносцох на дзецинскей, полдванастовей Служби Божей. Так уж тей нєдзелї члени Дружтва участвовали як швичкаре, а то обичай котри остатнїх рокох бул занєдзбани у керестурскей церкви. Центер Йосафата розпочал зоз ише єден проєкт „Добре за добро!” З тим проєктом жада ше помогнуц чежко хорим дзецом. Кажде хто ше жада уключиц до того проєкту, може направиц окремни прикраски, вишиц ґомбулю, направиц погляднїцу... Направене ше преда, а з пенєжом котри ше назбера помогнє ше у лїченю хорих дзецох. Цо сце зробели єдному з тих найменших, мнє сце зробели, гварел Исус! По словох ш. Авґустини, стретнуце будзе у центру Йосафата каждого вовоторку и штвартку од 9 до 12 годзин и од 14 по 17 годзин. Шицки можу присц до Центру. Ол. Ж.

РУСКЕ СЛОВО 29

іггїогтаІог@ги5ке5Іоуо.сот ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 2. децембра зохабел нас у вичней жалосци наш мили супруг, оцец и дїдо

ОСТАТНІ ПОЗДРАВ НАШЕИ МИЛЕИ

ЦЕЦИЛИІ АБРАХАМСКИ народзеней Хромиш (1931-2021) Остали нєвиповедзени слова и смуток. Твою любов и доброту будземе паметац: жец Дюра Скубан, Татияна зоз фамелию, Мариєта и Ясмина з дзецми СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 9. децембра наполнює ше жалосни рок як нє з нами наша мила мац и баба

ДЮРА СОПКА (19. II 1940 - 2. XII 2021) з Руского Керестура Ожалосцена супруга Меланка, дзивки Лїляна и Соня, жецове Дюра и Срдян, та унуки Петрик, Стефан и Сара Навики будзеш з нами у наших шерцох и думкох. Спочивай у мире Божим! ОСТАТНІ ПОЗДРАВ Дня 2. децембра зохабел нас наш добри и мили шовґор

МАРИЯ РАМАЧ народзена Сивч (1941-2020) з Руского Керестура Мамко наша, прешол єден чежки рок одкеди це нєт. Дзекуєме ци на твоєй доброти и вше красних словох. Дзекуєме ци на шицким цо маме. Ожалосцени син Мирко, дзивка Терезия, жец Раде и унучкове Алекса и Дарко Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 15. децембра 2021. року наполнї ше полни рок як нас нєсподзивано зохабела наша мила супруга, мац, баба и швекра

ДЮРА СОПКА (1940-2021) з Руского Керестура

Будзе нам навики у найкрасших памяткох! Марча Ґалускова зоз мужом и дзецми Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ

АМАЛИЯ МАКАІ (1957-2020) з Коцура

ШТЕФАН НЯРАДИ ЛЮБИЦА НЯРАДИ (1922-1991) (1923-1996) Прешли велї роки як вас нєт. Памятки на вашу любов, доброту и пожертвованосц у своїх шерцох и здогадованьох чуваю вашо наймилши, дзивка Марча и унуки Ясмина и Анамария зоз фамелиями Спочивайце у мире Божим!

30 РУСКЕ СЛОВО

Час преходзи, алє наш вельки боль нїч нє може загоїц. Жиєш у наших шерцох, думкох и молитвох. Найкрасши памятки и найщешлївши роки препровадзени з тобу даваю нам моци исц напредок и шлїдзиц твою пожертвованосц и щиру любов. Твойо наймилши: супруг Онуфри, синове Славко, Златко и Звонко, нєвеста Александра, унукове Стефан, Неманя, унучки Тамара, Луна, Анабела и Ваня Най це ангели чуваю! Спочивай у мире Божим!

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

іггїогтаІог@ги5ке5Іоуо.сот ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 6. децембра занавше нас зохабела наша мац и баба

МЕЛАНИЯ БИРКАШ народзена Иван (1940-2021) з Руского Керестура

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 7. децембра 2021. року преселєла ше до вичносци моя мила супруга

МАРИЯ ФЕИДИ народзена Задрепко (1939-2021) з Вербасу

Красни памятки на ню буду чувац син Кимо зоз супругу Соню и унуки Марина и Валентина Най спочива у мире Божим!

Красни памятки на 60 роки заєднїцкого живота будзе чувац супруг Йовґен Спочивай у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 6. децембра занавше нас зохабела наша мила андя

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 7. децембра 2021. року преселєла ше до вичносци наша мила мац и баба

МЕЛАНИЯ БИРКАШ народзена Иван (1940-2021) з Руского Керестура

З любову и почитованьом памятку на ню чуваю Михал Папбиркаш зоз дзивку Саню и єй фамелию, и Оленка и Владо Кишпетьово Спочивайце у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 7. децембра наполнели ше шейсц смутни роки як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец и дїдо

МАРИЯ ФЕИДИ народзена Задрепко (1939-2021) з Вербасу

Красни памятки на ню буду чувац дзивка Єлена зоз супругом Звонком и унучата Давид, Тамара и Валентина Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 7. децембра 2021. року преселєла ше до вичносци наша мила мац, баба и прабаба

МАРИЯ ФЕИДИ народзена Задрепко (1939-2021) з Вербасу Красни памятки на ню буду чувац дзивка Люпка зоз супругом Ґораном, унук Деян зоз супругу Иовану, унук Дарко, унуки Желяна и Дуня и праунучата Димитриє и Миня Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 7. децембра 2021. року преселєла ше до вичносци наша мила мац, баба и прабаба

ЕМИЛ ГУДАК (1936-2015) з Руского Керестура З любову и почитованьом памятку на ньго навики буду чувац супруга Злата, син Златко, нєвеста Оленка, дзивка Емилия, жец Слободан и унуки Борис и Мартина, Дарян зоз супругу Дарю и Ана Най спочива у мире Божим!

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

МАРИЯ ФЕИДИ народзена Задрепко (1939-2021) з Вербасу Красни памятки на ню буду чувац дзивка Амалия зоз супругом Драґолюбом, унук Боян зоз супругу Славицу, унука Бояна зоз супру­ гом Бояном, унука Дияна и праунучата Виктор, Реля, Лара, Андрей и Алексей Спочивай у мире Божим!

РУСКЕ СЛОВО 31

іггїогтаІог@ги5ке5Іоуо.сот

СМУТНЕ И БОЛЯЦЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 8. децембра наполнєл ше чежки, жалосни и боляци рок як ши нас, душо, наймилша наша, нєсподзивано зохабела у слизох, превельким болю и чежким жалю.

ЦЕЦИЛИЯ ЧЕЛЬОВСКИ народзена БЕСЕРМИНЇ (1950-2020) з Коцура Вично останє боляце здогадованє, на 8. децембер 2020. року, на дзень кед ше нєсподзивано звалєл цали єден швет полни любови. СТАНУЛ ЖИВОТ. У шерцу жаданє остало... Мила душо, души нашей, хибиш нам кажди дзень вше вецей и вецей. Хибиш нам до безконєчносци. Жиєш у наших снох, у наших думкох, у наших молитвох, у нас, ЗАНАВШЕ. Вшадзи у нашим доме твойо шлїди. Остало празне твойо место. Нєт слова зоз хторима мож виповесц превельки и чежки боль. Доокола ше чувствує твой цепли и мили глас и у каждей хвильки чувствуєме ЖЕ ШИ ТУ, ПРИ НАС. Єдного дня стретнєме ше медзи гвиздами и предлужиме там дзе зме станули... Твойо наймилши, дзивка Славка и супруг Ґабор, вично це буду чувац у своїм шерцу и своїх молитвох. Мила, най це ангелчки чуваю у мире Божим! Будземе жиц у надії до воскресеня!

32 РУСКЕ СЛОВО

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

іпїогтаІог@ги5ке5Іоуо.сот

ЖАЛОСНЕ ЗДОГАДОВАНЄ НА ЄДИНОГО СИНА Дня 8. децембра 1991. року мучени и забити у Осєку

РОМКО ОЛЕЯР (1954-1991) дипл. економиста и резервни капитан першей класи з Руского Керестура

Сину мой мили. Надїйо мойого живота. Наполнєли ше 30 жалосни роки, як ши нас зоз оцом зохабел и свойо ище нєвельки дзеци. Радосци без Тебе нєт. Час преходзи, а жалосц, боль и рана у шерцу, до края живота нам останє. Постої любов хтору шмерц нє може претаргнуц. А жалосц, хтору час нє лїчи. Як нам чежко без Тебе, знаме лєм ми, котри зме Це щиро любели. А з Твоїм одходом шицко страцели. Твоя доброта, любов и щиросц, занавше оста­ нє у наших шерцох. Остатнї Твойо слова на розходзе були: Чувайце мойо дзеци, бо су ище нєвельки. Дзекуєме ци на шицкей любови. У шерцу Це чуваю Твойо наймилши: мац Ирина, син Владко зоз супругу Марину и дзецми Валентину и Николину и дзивка Наташа зоз супругом Зораном и їх дзеци Андрей и Ивана Вукасово Спочивай у мире Божим, дзе нєт жалю и болю! ЖАЛОСНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня, 11. януара 2022. року наполня ше 27 роки як ме зохабел мой добри супруг и свойо унуки и праунуки. Пошол ґу свойому єдиному милому синови.

ЯНКО ОЛЕЯР културни и просвитни роботнїк (1928-1994) з Руского Керестура Здогадованє на доброго супруга-оца, дїда и прадїда нїґда нє прежалїме. Нє дочекал най голєм унуки подрошню, а праунуки анї нє видзел. Боль котри ношел у шерцу и души, бул моцнєйши и занавше го однєсол ґу його єдиному и любеному синови. Нам ши зохабел смуток у шерцу и души. На синов гроб нїхто нє положел квиток, анї швичку нє запалєл, бо гроба нєт. Цали свой живот подаровал ши фамелиї зоз свою любову, ошмихом, зоз цалим шерцом. Зоз Твоїм одходом нєт вецей радосци и поцешеня. Остала лєм велька пражнїна до конца живота нашого. Дзекуєме Ци на Твоєй доброти, любови и почитованю. Спочивай у мире Божим коло свойого єдиного нєналюбеного сина. Твойо наймилши: супруга Ирина, унук Владко зоз супругу Марину и дзецми Валентину и Николину, унука Наташа (Олеярова) Вукасова єй дзеци Андрей и Ивана и супруг Зоран 10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

РУСКЕ СЛОВО 33

іггїогтаІог@ги5ке5Іоуо.сот СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 6. децембра наполнєл ше жалосни рок як нє з нами наша мила супруга, мац и баба

ҐЕНКА ОРОС народзена Орос (1949-2020) з Руского Керестура

ргіш.

Гоч час преходзи ми це навики будземе чувац у красних памяткох, з любову и подзекованьом. Твойо наймилши Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 10. децембра наполнєли ше 4 роки як нє з нами наша мила мац, баба и прабаба

МЕЛАНА СИВЧ народзена Джуня (1937-2017) з Руского Керестура З любову и почитованьом памятку на вас чуваю вашо наймилши. Спочивайце у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Наполнєли ше 10 смутни роки як нас занавше зохабела наша мила супруга, мац, баба, шестра, андя

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 14. децембра наполня ше 40 Дня 30. децембра наполня ше 10 смутни днї як нас занавше зохабе- смутни роки як нас занавше зохала наша мила андя бел наш мили бачи

іїіґ рЬ

МЕЛАНИЯ НАДЬ <*ір1. іп§. СВЯТОСЛАВ НАДЬ народзена Хромиш (1928-2011) (1938-2021) зоз Нового Саду Най вас навики чуваю нєбесни ангели, а ми вас вично будземе чувац у наших думкох. Остали красни памятки на час препровадзени з вами, хтори вше будземе чувац у наших шерцох. Вашу любов, доброту и пожертвовносц будземе паметац. Вашо: Мария, Йосип, Желько, Биляна, Славко и Адрияна Ловренчичово Спочивайце у мире Божим! НА ЗДОГАДОВАНЄ У юнию будзе 16 роки як нас занавше зохабел наш мили оцец, дїдо и швекор

ЛЕОНА ХОМА (1926-2018) з Руского Керестура Вше их буду паметац и чувац на нїх памятки їх наймилши

ЯКИМ ХОМА (1927-2007)

ЯНКО ХОМА (1953-2012)

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Наполнєли ше смутни 12 роки Того мешаца ше наполнєли 3 як нас занавше зохабела наша роки як нас занавше зохабел мила наш мили

Спочивайце у мире Божим!

ґ~

РУСКЕ М№№ . г и з к е з іо у о . с о т

КСЕНИЯ ПАВЛОВИЧ народзена НАДЬ (1943-2011) з Руского Керестура Єй подобу у своїх шерцох вше будземе чувац. Твойо наймилши Спочивай у мире Божим!

0ГЛАШ0ВАНЄ ДЮРА ТИРКАИЛА ИРИНА ТИРКАИЛА (1951-2018) народзена НАДЬ (1954-2009) з Руского Керестура Час преходзи, алє ви з нами у думкох и шерцох. Вашо наймилши Спочивайце у мире Божим!

Покраїнски секретарият за урбанизем и защиту животного штредку, на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС” чс. 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ О поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок Ношитель проєкта НИС а.д. Нови Сад, улїца Народного фронта чс.12 зоз Нового Саду, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби виробку сту­ диї о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта Вибудов дочасових маґазинох заолєйованих одруткох на маґазину НИС ад Нови Сад , на кп. чс. 2498/18 КО Нови Сад 3. Податки и документация зоз вимоги мож достац на увид у просторийох Покраїнского секретарияту за урбанизем и защиту животного штред­ ку Булевар Михайла Пупина 16 (прижемє канцелария чс. 39), на телефон 021/4874690 або на упит на адресу 0ііуега.уисіпіс@у0]у0^іпа.§0у.г5 и паїа5а.кпе2еуіс@у0] уо^іпа.доу.гз. Шицки заинтересовани у чаше од 10 днї од обявйованя того обвисценя можу доручиц свойо думанє у писаней форми на адресу Секретарияту.

Нови Сад И И Ш , 069/673328 ш и л : іпГогтаіог@ги8ке8Іоуо.сот

' -------------------------------------------------------------------------- \ Покраїнски секретарият за урбанизем и защиту животного штредку, на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС” чс. 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ О поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок Ношитель проєкта МодЕколо д.о.о. Беоґрад, улїца Герцеґовачка чс. 13а зоз Беоґраду, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта Мобилне пошоренє за третман неопасних и опасних одруткох у рамику комплекса НИС Рафинерия нафти Нови Сад, на кп. чс. 2498/18 КО Нови Сад 3. Податки и документация зоз вимоги мож достац на увид у просторийох Покраїнского секретарияту за урбанизем и защиту животного штредку Булевар Михайла Пупина 16 (прижемє канцелария чс. 39), на телефон 021/4874690 або на упит на адресу 0І^ега^исіпіс@^0^0ГЇіпа.§0^г5 и паїа5а.кпе2еVІс@V0^V0^іпа.§0V.^5. Шицки заинтересовани у чаше од 10 днї од обявйованя того обвисценя можу доручиц свойо думанє у писаней форми на адресу Секретарияту.

V________________________________________ /

34 РУСКЕ СЛОВО

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот

1дзе ц о

5рогІ@ ги5ке5Іоуо.сот

ОТРИМАНЕ ПРИЯТЕЛЬСКЕ СТРЕТНУЦЕ ФК „РУСИН” - ФК „СУТ’ЄСКА”

будзе * дзе ц о будзе*

НА ПИЯТОК ПРЕМИЄРА ПРЕДСТАВИ ЗА ДЗЕЦИ „МЕШАЦОВО СЛИЗИ”

ДВА РОВНОПРАВНИ ЕКИПИ

У Доме култури Руски Керестур на пияток, 10. децембра премиєрно будзе виведзена представа за дзеци зоз циклусу „Вандровкаш”, робена по сказки „Мешацово слизи” Ирини Гарди Ковачевич, у режиї Владимира Надя Ачима, хтору спред Руского народного театру „Петро Ризнич Дядя” одбави Емил Няради. Представа почнє на 11,30 годзин, а уход шлєбодни. ***

НАСОБОТУ У ДЮРДЬОВЕ ПРОМОЦИЯ НОВЕЙ КНЇЖКИ ДЮРИ ЛАТЯКА На соботу, 11. децембра, на 18 годзин у просторийох КУД „Тарас Шевченко у Дюрдьове будзе промоция новей кнїжки Дюри Латяка „Национални препород Русинох у Бачкей и Сриме и Руске народно просвитне дружтво (1919-1941)”, хтору видал Союз Руснацох Українцох Сербиї початком того мешаца. О кнїжки на промоциї, после привиту предсидателя Союзу Боґдана Виславского, буду бешедовац историчар др Дюра Гарди, рецензент Велимир Паплацко и автор Дюра Латяк. Орґанизаторе промоциї Союз Руснацох Українцох Сербиї и КУД „Тарас Шевченко”. ***

НА НЄДЗЕЛЮ У КЕРЕСТУРЕ КРАЧУНСКИ ВАШАР Тогорочни Крачунски вашар, у керестурскей парохиї будзе орґанизовани на нєдзелю, 12. децембра, у простори­ йох Каритасу, т. є. пре вельке интересованє у церковней порти. На вашаре годно купиц рижнородни крачунски прикраски, колачи, бобальки и други лакотки, козметику и инше. Тиж так годно купиц и кнїжки з видавательства НВУ „Руске слово”, по акцийних знїжених ценох за 30 одсто, а вельки вибор и дзецинских кнїжкох, котри тиж вигодни за крачунски пакецики. Крачунски вашар будзе тирвац од 8,30 по 13 годзин. ***

На приятельским стретнуцу хторе отримане всоботу, 4. Н децембра, у Руским Керестуре, [ , 5 наймладши фодбалере Русина привитали своїх парнякох фодбалского клубу „Сут’єска” зоз Бачкого Доброго Поля, процив хторих одбавели два змаганя. У першим змаганю, у хторим наступела старша ґрупа бавячох, дзеци народзени 2008. и 2009. року, русиновци однєсли прешвечлїву побиду з резултатом 7:2, док друга, младша Група дзецох, хтори народзени 2010. и 2011. року, од госцох поражени з резултатом 5:0. Змаганя ше отримовали два раз по 20 минути, а у екипи бавели 5 плус 1 бавяч. Пред солидним числом навиячох, углавним родичох, перши на терен Спортскей гали вишла старша ґрупа дзецох, хтора процивнїцку екипу звладала зоз резултатом 7:2, а интересантне визначиц же у тим змаганю, аж три ґоли за свой тим дала Хана Будински. Ридко кеди ше случує же бавяч да тельо ґоли на єдним змаганю, а окреме же тот бавяч дзивче. Окрем Хани, побиди допринєсли и Теодор Штранґар зоз посцигнутима аж двома ґолами, а ту и Лука Фа и Даниєл Надь, хтори дали по єден ґол.

ПАКЕЦИКИ НА МИКОЛАЯ У НОВИМ САДЗЕ У Новим Садзе, на нєдзелю, 19. децембра, на швето Св. Миколая, после Служби Божей на 17 годзин, Миколай будзе дзелїц дзецом пакецики, хтори треба уплациц по 600 динари. Увидзи ше кельо будзе приявених за пакецики, та ше вец спрам того и орґанизує дзелєнє, у складзе з епидемийнима мирами.

'

\

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Ношитель проєкта „КАТАЙА ККЕМЕКОУЮ К ^ Р Ш А С РК РОШ УКА Ш ОТКЕВА КА2УК8ТА№Н МАТЕКI^А^А - ^ЕV МЕТА^ КОУІ §А ^” Нови Сад” Вельки рит 9а, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби пеценьованя вплїву на животни штредок проєкта „Маґазинованє и пририхтованє нєопасних одруткох за транспорт” на катастарскей парцели 14/3 К.О. Нови Сад III, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110а, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

Ч___________________________________________ / 10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

За Русин у першей часци змаганя наступели - Тадия Гарди, Йован Плавшич, Кристиян Малацко, Даниєл Надь, Лука Фа, Хана Будински, Теодор Штранґар, Андрей Провчи, Стефан Настасич, Филип Ноґо, Андрей Чизмар и Матеа Югик. У другей часци змаганя наступела младша екипа дзецох, хтора од госцох страцела з резултатом 5:0, та мож повесц же процивнїцка екипа була искуснєйша и убавенша. За Русин у тей ґрупи наступели - Лазар Плавшич, Єлисей Пап, Никола Планчак, Дюла Фаркаш, Марко Илич, Алекс Цвайґ, Николая Рац, Марко Драґутинович, Тони Орос, Тадей Виславски, Лука Стойков, Матей Макаї, а за младших наступели и Андрей Провчи и Стефан Настасич. Бавяче госцуюцих екипох ше по квалитету и уровню бавеня ука­ зали приблїжно як и Русиново, чому шведочи и сам резултат, а окреме треба визначиц фер и коректне справованє як самих бавячох, так и госцуюцих тренерох, хторе нєшка, наисце, права ридкосц. Русиново тренере на змаганю були Зденко Шомодї, Деян Йолич и Сани Колошняї, а судзел Мирослав Накич. На соботу, 11. децембра, Русиново фодбалере одбавя реванш змаганє у госцох, у Бачким Добрим Полю. Ан. М.

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ

СПОРТСКИ БАВИСКА ,,ЯША БАКОВ” - ТУРНИР У ОДБОЙКИ У ДЮРДЬОВЕ

ДОМАШНЇ БУЛИ ИНИЦИЯТОРЕ ЗМАГАНЯ У Дюрдьове всоботу бул турнирски дзень. У рамикох Спортских бавискох „Яша Баков” отримани змаганя у одбойки. На два заводи бул одказовани, алє дзекуюци упартосци орґанизаторох, турнир отримани. На турнире участвовали штири екипи, а найлєпша була екипа Спортского дружтва „Русин” зоз Руского Керестура Пише: Тамара САЛАҐ

рамикох ХХХ Спортских бави­ скох ,,Яша Баков”, всоботу, 4. де цембра, у Дюрдьове отримане змаганє у одбойки. Гоч тото змаганє на два заво­ ди було заказоване, а потим и одказоване у Руским Керестуре, дзекуюци инициятиви и анґажованю Оливери Пап и потримовки чолних особох КУД „Тарас Шевченко”, тото змаганє заш лєм отри­ мане. Одбойка ше бавела у спортскей сали у Основней школи „Йован Йованович Змай”.

- Тото цо ме мотивовало же бим була єден од орґанизаторох змаганя у одбойки у Дюрдьове то же барз любим участвовац у наших бавискох ,,Яша Баков”, любим тоти друженя, нови познанства. Тиж так, понеже сом длуго роки тренирала одбойку, и вообще, любим тот спорт, то ище єдна причина же бим иницировала за тото змаганє. Мило ми же ше заш лєм отримало и дзекуєм шицким хтори ше одволали уча­ ствовац, а то тот тимски дух, хтори мнє мотивує - гва­ рела Оливера Пап, єдна зоз иницияторкох и орґанизатор кох зма ганя у одбойки.

У

ДЮРДЬОВЧАНЄ У ЖЕНСКИМ СОСТАВЕ На змаганю участвовали штири екипи: Спортске дружтво „Русин” зоз Руского Керестура, Руски културни центер Нови Сад, а домашнї КУД „Тарас Шевченко” Дюрдьов мал два екипи. За екипу Спортске дружтво „Русин”, Руски Керестур бавели: Мирко Надь, Стефан Дюрко, Павле Венчельовски, Иван Дудаш и Деян Чернок.

За екипу Руски културни центер Нови Сад бавели: Вла­ димир Иван, Иван Горняк, Саша Загорянски, Борис Загорянски, Иґор Виславски, Желько Венчельовски, Иван Колбас и Александар Исаков. За екипу КУД „Тарас Шевченко”, Дюрдьов I бавели: Оливера Пап, Кристина Горняк, Тамара Калайджич, Златия Ракич, Петро Хромиш и Станислава Радонич. И за екипу КУД „Тарас Шевчен­ ко”, Дюрдьов II бавели: Теодора Маркович, Тияна Маркович, Анастасия Врекич, Зорана Дюкич и Тияна Цвиянович. ШЛЇДЗА ИЩЕ ТРИ ТУРНИРИ 1. место завжали Спортске дру­ жтво „Русин” - Руски Керестур, 2. место завжали Руски културни центер - Нови Сад, 3. место завжали КУД „Тарас Шевченко” - Дюрдьов II екипа и

36 РУСКЕ СЛОВО

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

5рогІ@гизке5Іоуо.сот

ТУРНИР У МИНИ-РУКОМЕТУ ЗА ШКОЛЯРОХ

ЗНАЧНИ ПЕРШИ СТРЕТНУЦА

4. место завжали КУД ,,Тарас Шевченко” - Дюрдьов I екипа. Кажда екипа бавела зоз кажду. Тото цо би могло наглашиц за тото змаганє то факт же екипи КУД ,,Тарас Шевченко” I и II у составе мали лєм єдного хлопа, шицки други були дзивки, цо можебуц понука отримованє окремного змаганя у одбойки за жени. По законченю змаганя, у просторийох КУД ,,Тарас Шевченко”, предлужене зоз додзельованьом припознаньох, полудзенком и друженьом. До конца рока буду отримани ище три спортски змаганя, и то у пикаду екипне за жени, хлопох и у микс конкуренциї, як и два поєдинєчни змаганя у пикаду за жени и хлопох. Так же ше у рамикох ХХХ Спортских бавискох ,,Яша Баков”, од планованих 17 екипних змаганьох, отрима 16 и, як заплановане, 8 поєди­ нєчни змаганя. То наисце вельки успих кед знаме же нам над карком виши одлука позарядовей Скупштини о гашеню Спортского здруженя Спортски бависка ,,Яша Баков” пре нєможлївосц финансованя єй роботи. И попри того, сцем на тот способ подзековац шицким орґанизацийом по наших местох, а окреме поєдинцом хтори зоз свою роботу, окреме финансийну помоц, по­ могли же би ше отримали ювилейни ХХХ Спортски бависка. Почали зме 1992. року зоз штирома змаганями жадаюци и на тот способ, прейґ спорту, зблїжовац людзох и места дзе жию Руснаци. Тота потреба препозната по наших местох през тоти ХХХ Спортски змага­ ня ,,Яша Баков”, а наздавам ше же наша заєднїца найдзе способ за ришованє финансийних проблемох нашо­ го здруженя - гварел предсидатель Спортского здруженя Спортски бависка ,,Яша Баков” Иван Папуґа. Предсидатель СБ „Яша Баков” Иван Папуґа, наглашел же без тей потримовки младих хтори иницияторе таких, а и подобних збуваньох, у таких условийох анї би бавискох нє було. З тей нагоди поволал шицких дру­ гих же би ше зобудзели, же би ше уключели до орґанизацийох, алє и же би були свидоми пяки єст проблеми у нашей заєднїци.^ 10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

Школяре секциї минирукомету у Основней шко­ ли „Петро Кузмяк” концом прешлого тижня були домашнї турниру на котрим участвовали и дзеци зоз Оджаку и Крущичу. Вкупно участвовали ко­ ло 50-еро дзеци зоз трох местох, бавели кажде зоз каждим и посцигнути кра­ сни резултати. За шицки екипи барз значне же участвовали на таким турниру, понеже векшини то бу­ ло праве перше змаганє, перши стретнуца и нагода же би ше опробовали и преверели у потераз нау­ ченим.

Орґанизацию турнира помогли родичи домашнїх дзецох, вони пририхтали закуску и ошвиженє за шицких учашнїкох. Секцию мини-рукомету у Руским Керестуре водза тренер Славко Надь и старша рукометашка Марияна Сивч, хтора предвидзена за тренинґи зоз дзецми од першей по штварту класу. Заинтересовани ше можу приключиц ище вше. Тренинґи ше отримую у школскей физкултурней сали каждого вовторку од 16,45 и штвартками од 17 годзин. М. Дж.

РУСКЕ СЛОВО 37

ГОРУЦМ Т'ЕПШіЛ Лариса Цвеїч

Потребне: ■ 400 ґрами муки ■ 270 ґрами масла або марґари і лєбо 180-200 ґрами масци ■ 2 вайца ■ ванелийов цукер ■ 150 ґрами мелкого цукру ■ сок з єдного лимуну ■ маджун по виборе, „нутела”, лє бо чоколадови крем по виборе

Шицки состойки зєдиніц и замишиц так же би цесто було гладке. Охабиц го у фрижидеру дас пол годзини же би цесто одпочинуло. Зоз розвалку го сценшац, винїмац зоз фурмочку и складац до тепши на хтору сце пред тим положели папер за печенє. Печиц на 180 ступнї нє длужей од 8 минути, лєп­ ши су кед ше менєй печу. Кед ше охладза, вец на єден колачик по­ ложи ц маджун, або чоколаду и залїпиц зоз другим. Можеце даєдни колачики лєм поцифровац, та уж будзеце мац вецейфарбово рижни колачики на танєру. Укажце свою креацию на каждим колачику. Надпомнуце: М ожебуц вам ше будзе видзиц же цесто мегчейше, но, нїч ше нє старайце, алє додайце кус муки та увидзице чи ше мож формовац лабдочку, та кед мож, цесто вец добре загнєцене. Охабце го кус у фрижидеру и годни сце лєгчейше правиц рижни фурми з цеста. Хаснуйце рижни фурмочки як цо то ядловец, гвизда, мешац, „чловечок”, чи „бабочка”, шерцо. Купце билу и чарну чоколаду, хтору кед розпущице положце до мещка, кущичко розштригнїце єден углїк и можеце цифровац колачики. Можеце купиц и рижнофарбово перлочки за єдзенє у рижних формох и зоз тим поукрашовац. Уключице до того и дзеци, най вєдно з вами прикрашую.

38 РУСКЕ СЛОВО

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

ГОРУЦИ ТЕПШИ Пририхтапи: Лю. Цвеїч и Т. Салонтаї

Америцки чоколадово колачики Потребне: 125 ґрами масла 120 ґрами цукру вайцо ложка ароми зоз ванелиї 160 ґрами муки пол ложички содабикарбони мала полна ложичка ґустину (кукурични скроб) кус солї 115 ґрами чоколадово лабдочки 75 ґрами лїсковци Поступок: Масло, цукер и вайцо охабиц на хижней температури дас 20 минути же би ше шицко кус розпущело. Вимиксовац масло зоз цукром, вец додац вайцо и арому ванелиї и шицко добре змишац. Преошивац муку зоз содабикарбону, ґустином и кус солї. Додац муку до мишанїни з вайца и цу­ кру, добре зоз варешку премишац, и до­ дац чоколадово лабдочки (єст их купиц у предавальньох здравей поживи). Лїсковци очисциц, упечиц и потлучиц так же би вам остали векши фалаточки лїсковцох. Додац лїсковци до мишанїни и формовац лабдочки. Складац до тепши до хторей сце пред тим положели папер за печенє, алє водзиц рахунку же бисце медзи нїма охабели места, бо кед ше буду печиц нарошню. Надпомнуце: 1) Цесто охабиц у фрижидеру 45 ми­ нути скорей як цо почнєце правиц лаб­ дочки, вельо лєпше сце их годни формовац.

2) Кед направице лабдочки и кед сце направели на дуплей мери, можеце лабдочки змарзнуц и кед вам ше буду єсц колачики, а нє будзеце мац часу, винєце их зоз змарзовача, охабице най ше розпуща на хижней температури 20-30 минути и вец их можеце печиц. Таки змарзнути лабдочки можу стац у змарзовачу и даскельо мешаци.

3) На лабдочки, кед су уж у тепши, можеце ище кус поприцискац чокола­ дово лабдочки, вец наисце буду мац тот прави випатрунок.

10. ДЕЦЕМБЕР 2021.

ЖИМСКА НОЗОСАДСКА На новосадскей площи у центре вароша жимни днї прикрашела манифестация Новосадски Зимзоленд, хтори ше того року отримує од 26. новембра по 29. децембер. На Площи шлєбоди у Новим Садзе єст вецей заквецени хижки зоз хторих ше ширя пахи цукрикох, покерайох, цимету.., хтори здогадую на кра­ чунски и новорочни швета. Атракция наволана новорочни фиякер кажди вечар понука нащивительом превезсц ше по центре, а дзвончки заквачени на конї дополнюю шветочну атмос­ феру. Ґу тому мож одслухац шпивачох на бини, хтора монтирана як єден вельки ядловец, а викенди резервовани за рижни рободтнї за дзеци, тиж и млади музичаре наступаю на бини, а кед нєт наступи зоз розгласу ше розлїваю крачун­ ски мелодиї. В. В.

оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботП нї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґ­ рафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу за културу войводянских Руснацох на число телефона 021/654-65-34, лєбо на мейл: гауо<!ш зіПі@ атаіІ.сот.

Даєдни фотоґрафиї обявюємє вецей раз, понеже за нїх дотераз нєт нїяки податки.

Завод за културу войводянских Руснацох ма нове число телефона 021/654-65-34