RUSKE SLOVO 21

ТИЖНЬОВНІК ПО РУСКИ РОК ЬХХУ!!! ЧИСЛО 21 (3994) НОВИ САД, 27. МАЙ 2022.

ЛИТЕРАТУРНЕ СЛОВО: ПОЕЗИЯ, ПРОЗА И ПОДОБОВО ПРИЛОГИ

утю.гизкезіоуо.сот ЦЕНА 40 ДИНАРИ

її

■

і

і

№І

ПРЕДСТАВЕНА ПЕРСОНАЛ ИЗОВАНА ЧАСЦ РУСКЕЙ КУЛТУРИ

ЧАС НАС ОГАНЯ Пише: Ирина ГАРДИ КОВАЧЕВИЧ, писателька и предсидателька НАР Два исти меновнїки и у наднаслове и у наслове, редактор- зуме кед ше роздумує о стратеґиї як далєй, бо обставини, нє ски нєправилне, а новинарски оправдане. Рубрика ше так лєм национални, дружтвени и социялни, алє и ґеополитичвола, а причина тексту котри ше пише за ню праве час, од- ни яки нєшка у швеце нє мож поровновац з тедишнїма. носно, особне роздумованє на тему котра, наздавам ше, Приблїжованє нашей церкви ґу рускей култури и просвити трапи шицких котри заинтересовани, та и превжали часц институцийом, як ше и случує, а приблїжованє ґу дакедиодвичательносци за руску националну будучносц - о тим шньому моделу националней мобилизациї можебуц наисце як преходносц труши нашу численосц. Час тот цо нас ога- спомалши асимилацию. То улога каждей манифестациї и ня, вон ноши швидки пременки котри бизме сцели у ходу акциї у образованю, информованю и култури, алє питанє прилапиц и присподобиц ше ґу нїм, а котри (думам на час) чи нам потребна ище єдна институция, „шапка” за шицки условює нашо можлївосци поробиц шицко цо бизме сцели обласци од националного значеня у часох кед зме, як и цаже бизме ше як заєднїца отримали голєм на тим уровню ли швет, 24 годзини на дзень єдни з другима повязани и кед креативного розвою яки зме досягли, кед нє и предлужели зме ше на велїх уровньох зровнали и зоз своїм окруженьом, далєй, як ше швечи єдней освидоменей заєднїци. та и зоз цалим шветом. То ше окреме одноши на тих Тото цо кажди єден освидомекотри на даяки способ умреже- На Националним швету Руснацох и на „Ружовей ни Руснак може видзиц то тото заградки” (хтори достойно заменєли або ше ни у националних институцийцо видно як резултати тих инох наведзених и у Анатомиї ве- зровнали зоз славу дакедишнїх кирбайох!) нєдавно ституцйох: акциї и манифестацейдеценийского дїяча у рускей отриманих, видно було же Руснаци ище вше жадни циї о яких ше стараю, по хтосхадзаня, стретаня и заєднїцкого уживаня култури, Дюри Латяка. Вон дал рих ше ясно виказує и превипиу власней култури. А видно було, цо нас цеши, особне видзенє стану и їх оспотує статус нациї, та и хто и кеи же ше змена ґенерацийох успишно окончує, собеносци бориц ше процив то­ льо и цо твори, хто на нїх учаго цо ше нам децениями случує правда у габох, цо природне, и же тоти габи маю ствує як актер, а хто и кельо як - опадованя числа Руснацох плиму и осеку, алє успишно пополнюю вичерпани конзумент. На двох остатнїх мадолїнки же би ше нє видзели пуклєнїни. (голєм тих цо ше так вияшнюю, совних после пандемиї отрима­ И перша и друга манифестация мала и досц без огляду чи бешедую по руних, на Националним швету числену и досц заинтересовану публику ски и чи су заинтересовани за Руснацох и на „Ружовей заграднационалне отриманє). Пред ки” (хтори достойно заменєли самим пописом жительства котри нас уж на єшень чека та­ або ше зровнали зоз славу дакедишнїх кирбайох!) нєдавно ки теми ше, лоґично, актуализую, а и застарюю. О тим у отриманих видно було же Руснаци ище вше жадни схадзаистей рубрики писал и автор Иван Канюх котри бешедую- ня, стретаня и заєднїцкого уживаня у власней култури. А ци о активносцох Роботногио цела за младих Национално- видно було, цо нас цеши, и же ше змена ґенерацийох успиго совиту Руснацох, медзи иншим, подцагнул же єдно зоз шно окончує, правда у габох, цо природне, и же тоти габи найвекших виволаньох то попис жительства котри ше маю плиму и осеку, алє успишно пополнюю вичерпани доотрима на єшень, наглашуюци же млади и знука и звонка лїнки же би ше нє видзели пуклєнїни. И перша и друга маРоботного цела муша вжац учасц у порушованю припаднї- нифестация мала и досц числену и досц заинтересовану пукох нашей заєднїци же би ше вияшнєли як Руснак або Ру- блику, нє завадзали анї ґенерацийни анї ґеоґрафийни роздаскиня. Бо, як далєй толкує, у зависносци од того числа з ро- лїни. Людзе ше радовали директним контактом, можлївока на рок буду завишиц и нашо права. сци задоволїц потребу видзиц познатих и упознац дакого, та Спомнути автор Латяк ше пита чи нє час обновиц Руске аж вец и видзиц програми котри и так було можлїве провадннародне просвитне дружтво, очивисно думаюци на моби- зиц и прейґ радия, и прейґ телевизиї. лизацийни модел тей орґанизациї котрей ше удало навра- Приємно було у фоаєу Сербского народного театра видзиц циц асимилацийни процес и однародзованя Руснацох пред и вельке число младих, котрих би, кед би нє були заинтере­ войну. Нє мам одвит на його питанє, и нє знам чи його идея совани, нє могол нїхто нагнац одрекнуц ше од своєй узвивиходзи зоз реалносци, чи зоз факта же нам у националней чаєней дружтвеней активносци за вечари викенда. Кед же свидомосци РНПД остал як позитивни приклад мобилиза- то з часци було и прето же сцели на сцени видзиц своїх циї Руснацох на националним освидомйованю. Очивисно, парнякох и то позитивни драгоказ яки активносци з нацитот модел функционовал у тедишнїм чаше, кед цала новоо- оналним предзнаком можу анимировац векше число мласнована держава була залапена зоз рухом националного буд- дих, а же би за нїма пришли и други їх парняки! зеня, чувства заєднїцтва и моци народу, цо по нєшка ореол на малюнку тедишнєй историйней хвильки. Вшелїяк же тот У тим контексту треба спомнуц, без скарженя, алє нє и без заприклад и тоти искуства и сами його резултати стимулатив- думаносци, же ше праве медзи младима чуло углавним, сербни, алє реално, як и шицко добре з прешлосци ошвицене з ску бешеду. Берме то и з обгрунтованьом же дахто гоч и нє романтичну шветлосцу, хтора нє одкрива шицки бриґи и Руснак по походзеню провадзи руску културу, ужива у змистох наших манифестацийох, та часто и участвує у нїх. Тре­ муки през котри ше преходзело док ше доходзело по витворенє задуманого. Шведкох того часу уж нєт, а були би нам ба ценїц и єдно и друге, та аж и потримовац бо нам, окреме драгоцини їх искуства за преберанє акцийох на заобрату нє- пре минимални средства з хторима ше знаходзиме отримац и жаданих рушаньох яки нас залапюю. Реално, анї у жеми анї розвивац свою културу, кажда єй часточка барз значна.^ медзи народом нє тоти обставини як цо були теди - нє тот Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє то швет котри бул пред сто роками! То ше муши мац на ро­ вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

2 РУСКЕ СЛОВО

27. МАЙ 2022.

УВОДНЇК

ЗМИСТ

РУСКЕ ■ Тиж ньовнїк 5. Дюрови Папуґови награда Василь Турок Гетєш

■ Н аш о места 6. Дзень Руснацох у Републики Горватскей

■ Економия 10-11. Найлєпше зоз аґрару на єдним месце

■ Култура и просвита 14-15. Збогацени фонд кнїжкох Семинарскей библиотеки за славистику

■ Литературне слово 19-22. Поезия, проза и подобово прилоги

■ Людзе, роки, живот 24-25. Наш госц: Янко Хома, дакедишнї директор Школи

■ Д уховни живот 29. Священїцке служенє то саможертва

■ Информатор 30-34. Мали оглашки и Іп тетогіат

■ Спорт 36. Красни акциї, ище красши ґоли

■ Интермецо 39. Горуци тепши Н а с л о в н и б о к: Мултимедиялни проєкт „Агз е їеттіп а” у Културней станїци „Едьшеґ” А в т о р к а ф о то ґр а ф и ї: В ер о н и ка Вуячич

Пише: Олена ПЛАНЧАК-САКАЧ, главна и одвичательна редакторка

ТРИ РУСКИНЇ, ТРИ ИРИНИ, ТРИ УМЕТНЇЦИ У рамикох рочней манифестациї Нови Сад - Европска престолнїца кул­ тури у Мултимедиялним проекту „Ага є ґе т т іп а ” и у цалосци под назву „Дзевец Войводянки” участвовала и наша поетеса, писателька и редак­ торка Ирина Гарди Ковачевич. През два днї у Културней станїци „Едь­ шеґ” представели ше дзевец уметнїци, представнїци националних заеднїцох Войводини и Нового Саду: Сербкиня, Мадярка, Рускиня, Ромкиня, Горваткиня, Єврейка, Румунка, Немица и Словачка, указуюци на медзисобне почитоване и уважоване, толеранцию, мултикултуралносц, мултинационалносц и послали упечатлїве поручене хторе едукуе нови ґенерациї и отвера нови можлївосци за сотруднїцтво у интеркултуралносци. През тот проект визначена племенїта улога жени уметнїци, а источасно з иновативним и креативним приступом у представяню историйних подобох, але и наших сучаснїцох, Новосадяном врацена їх драгоцина скарбнїца, як и паметане. Тоти жени витворени, препознати и припознати у своей творчей роботи, повязани през рижни уметносци як цо то музика, ґлума, литература и визуална уметносц, а заступени не лем розлични народносци, односно язики на хторих бешедую, але и розлични файти уметносцох зоз хторима ше занїмаю. Ирина Гарди Ковачевач свою часц наволала „Три Ирини”, понеже як значни особи, жени з нашей заеднїци, представела оперску шпивачку Ирину Давосир Матанович, хтору паметаю велї Новосадяне як примадону у Опери СНТ и першу югославянску филмску ґлумицу Ирину Колесар, хтору памета биоскопска публика по главней улоги у филму „Славица”. А, представяюци себе, Ирина пречитала свою поезию. И так на креативни способ повязани нашо три героїни зоз трох розличних уметносцох. Ирина Гарди Ковачевич у рускей явносци анґажована на вецей польох, у културно-уметнїцкей, литературней, театралней, як и у дружтвено-политичней дїялносци. Штири децениї робела у новинарстве, була редакторка наших виданьох, „Литературного слова”, младежского ча­ сопису МАК, тижньовнїка „Руске слово”, а кариеру закончела у новосадским „Дневнику”. Як ґлумица витворела велї паметлїви улоги, поезию писала и за дзеци и за старших, а ей збирка приповедкох „Небо над Керестуром” дожила вельку популарносц и за кратки час е розпредата. Рецензентка е велїм нашим кнїжком, антолоґичарка поезиї и нешка пише и твори. Дзекуюци Ирини Гарди Ковачевич Рускинї вошли до програми Евопскей престолнїци култури, же би ше не забуло успишни и значни шлїд на­ ших героїнох, наших трох Иринох. Можеме ше лем цешиц же у нашей на­ ционалней скарбнїци маме таки три познати и квалитетни уметнїци. гшке.гейакІогка@§таі1.сот

РУСКЕ СЛОВО

* „РУСКЕ СЛОВО” - гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ „Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло др БОРИС ВАРҐА 15. юния 194-5. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ *** „Руске слово”, Футожска 2/ІІІ, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторе/ки - Иван Сабадош, Ясмина Главна и одвичательна редакторка Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Шанта * редакторе/ки ОЛЕНА ПЛАНЧАК-САКАЧ рубрикох - Мирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, Мартица Тамаш, Славица Ф ейса, Вероника Вуячич * новинаре/ки - Мария Афич, Влада Дїтко, Андреа Медеши, Оля Русковски, Марина Джуджар * лекторка - Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редакторка - Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки - М ария Гудак, Таня Салонтаї * Телефон: 021/6613-697 * Предплата за цали рок: у жеми 2 000 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Вапса Іпїеза а.гї. Веодгагї 160-923244-82 * Девизнирахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня „ М а х іта дгаГ’ Петроварадин * Е-таі1: гегїаксуа@ги§ке§1оуо.сот * ^ еЬ §іїе: ^™^.ги§ке§1оуо.сот * І88N 0350-4603 * СОВІ88 8К-ГО 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директор

27. МАЙ 2022.

Новини „Руске слово” одликовани зоз Орденом братства и єдинства зоз стриберним венцом 1970. року.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК

СХАДЗКА РОБОТНОГО ЦЕЛА ПРОЄКТНИ БИРО НАЦИОНАЛНОГО СОВИТУ РУСНАЦОХ

ОД 39 ПРОЄКТОХ ПЕЙЦ УЖ ПОДПИСАНИ Анализа роботи Роботного цела Проєктни биро по законченим першим проєктним циклусу указала же Цело апликовало зоз 39 проєктами. За пейц, як на схадзки поведзене, мож повесц же буду реализовани прето же контракти уж подписани. Охрабрує и податок же од спомнутих проєктох з хторима ше апликовало на рижни адреси и фонди ище дзешец маю реални шанси достац „желєне шветло” Руским културним центру у Новим Садзе, пияток, 20. мая, отримана седма, порядна, схадзка Роботного цела Проєктни биро. На схадзки присуствовали штири члени Цела, як и предсидатель Националного совиту Руснацох Бори­ слав Сакач, предсидатель Вивершного одбору НС Желько Ковач и секретар НС Таня Арва Планчак.

У

і

І

І'

і

1

^ Ш

Ш

І І І

ЛИЦЕНЦИ И НОВИ МОЖЛЇВОСЦИ На схадзки члени Цела анализовали резултати хтори посцигнути на конкурсох у тим року, односно у першим тогорочним конкурсним циклу­ су. Як поведзене на схадзки Цело апликовало зоз 39 проєктами, а потераз за пейц уж подписани контракти, цо значи же буду реализовани. Но, надпомнуте же ище голєм дзешец проєкти достаню потримовку и „желєне” шветло за реализацию. З другима словами, кед ше голєм трецина од спомнутих 39 проєк­ тох подпише контракт о реализациї, за нашу малу заєднїцу то будзе вельки успих. З другого боку, Цело на початку идуцого мешаца апликує з вецей проєктами хтори у вязи зоз прейґгранїчним сотруднїцтвом. Тиж так важне надпомнуц же достата ИПАРД лиценца хтора отвера ище вецей можлївосци за нови проєкти тей файти.

- Кед слово о першим конкурсним циклусу, за перши три мешаци, удало нам ше послац 39 проєкти од хторих затераз пейц сиґурно оддобрени и то з векшима средствами. За дзепоєдни ше чека одвити и даскельо нам одбити. При концу писанє ИПАРД проєкту зоз Босну и Герцего­ вину и пририхтуєме ше писац проєкт тей файти зоз Републику Горватску и Сербию. Вшелїяк же важне надпомнуц же зме у тим периоду даскелїх членох послали на дзепоєдни едукациї же би достали одредзени лиценци. То важна ствар прето же дзепоєдни конкурси вимагаю одредзени квалификациї. Початком юния почина други конкурсни циклус и уж маме даяки идеї и у тим другим циклусу пошлєме коло 40 - 50 проєкти. Мушим припознац же сом задовольни з посцигнутима резултатами, насампредз прето же нам одобрени дзепоєдни проєкти за хтори зме ше нє назадавали же прейду - гварел Елемир Джуджар, член Роботного цела Проєктни биро. СТАТИСТИЧНИ ПОДАТКИ На схадзки визначени и дзепоєдни проблеми кед сло­ во о роботи Роботного цела у вязи зоз податками хтори статистичного характеру, як и вше обачлївшим проблемом нєдостатку пенєжу хтори на розполаганю нашим

4 РУСКЕ СЛОВО

институцийом за реализацию своїх програмох. То ше одноши на средства хтори доставаю з рижни фондох.

- Правни рамики хтори реґулую правни статус и положенє националних меншинох давно одредзени и реґуловани. Ту вецей нїч нє мож вименїц, евентуално дзепоєд­ ни финеси. Медзитим, по моїм думаню, на шоре числа и статистика. Национални совити ше мало интересовали за пенєж. На розуме вше було же нєт досц пенєжи за на­ ционални меншини, алє ище нїхто нє шеднул направиц даяки биланс хтори би указал кельо єдна национална заєднїца рочнє достава пенєжи през рижни механізми хто­ ри держава дава. Мнє окреме интересує проєктне финансованє, бо то явна политика у Сербиї. Интереснтне би було, по моїм, кед би кажда заєднїца мала податок ке­ льо на уровню єдного року здруженя гражданох, нєвладови сектор, достава средства зоз державних фондох за свойо потреби. Вшелїяк и кельо поєдинєчни институциї доставю за єден рок, кельо достава образованє, театер итд. Насампредз прето бизме ше ровнали зоз другима заєднїцами и кед ше водзи диялоґ зоз державу же чи нам мало пенєжи, же бизме поведли же кельо то у числу ма­ ло. Друге, кед слово о проєктним финасованю, за двацец роки ше назберало одредзене искуство, позитивне и неґативне. Окреме кед слово о неґативних искуствох би требало бешедовац же би ше их ришело, лєбо голєм зменшало. Ту насампредз думам на компликовану про­ цедуру, административни вимоги и подобне. Думам же уж час же би ше и ту направело даяки рухи и злєпшаня - гварела Єлена Перкович, член Роботного цела Проєктни биро. Два члени уж длугши час пре (нє)оправдани причини нє сполнюю обовязки хтори маю у роботи Цела. За идуцу схадзку, як порадзене, буду порихтани и предклади за пополньованє Цела зоз новима членами.■ А. Паланчанин 27. МАЙ 2022.

ІІ2піоупіік@ги5кезІоуо.сот

НА БИЄНАЛУ ЛЕМКОВСКЕЙ КУЛТУРИ У КРИНЇЦИ У ПОЛЬСКЕЙ

ДЮРОВИ ПАПУҐОВИ НАГРАДА ВАСИЛЬ ТУРОК ГЕТЄШ На 11. Биєналу Лемковскей култури у Кринїци у Польскей, хтори отримани 20. и 21. мая, Дюра Папуґа, длугорочни активиста и предсидатель Рускей матки, приял найзначнєйшу награду Шветовей ради Руснацох Русинох Лемкох, з меном Василь Турок Гетєш. Папуґови награду уручел предсидатель ШР Стефан Лявинец, а добитнїк Дюра Папуґа визначе ни як актив ни дїяч РМ, длугороч ному пред си дате ль ови Шве то во го конґ ре су РРЛ, редактор глашнїка „Руснак” и писатель руского слова. На гра ди Про арте Рутенорум, за русинске ма­ ляр ство то го ро ку лауреат бул Стефан Прокоп, по знати ма ляр аматер зоз Поль скей, хтори, нажаль, умар пред 40 днями, та награду прияла його супруга. Тоту награду додзелюю вєдно ШР и город Вац з Мадярскей. Под час Биєнала отримане и зашеданє ШР РРЛ на хторей у делеґациї РМ бул попри Папуґу и нововибрани предсидатель РМ др Михайло Фе­ й са. На днь овим шо ре на йве цей було беше ди о ро боти член ских орґ ани за ци йох ШР у ча ше ко рони, як и о збуваньох у України. ШР остала при становискох яки у окремним Оглашеню дала у фебруару, гоч на тот завод було и даяки иншаки вимоги. Становиско ШР же осудзує войну у України и вимага єй застановйованє, алє од України вимага припознанє русинскей заєднїци як окремного народу. Потвердзене и же отримованє 17. Шветового конґресу РРЛ будзе нарок лєм у Новим Садзе, (гоч ше вимагало же би єден дзень бул и у Румуниї), а шлїдуюце зашеданє ШК РРЛ будзе на єшень у Петровцох под час манифестациї „Кед голу бица лє це ла”. У културно-уметнїцкей часци Биєнала участвовало и Дружтво Руснацох „Руснак” зоз Петровцох з Републики Горвацкей, як и култур ни ан сам бли зоз Сло вац кей, Поль скей и України, найвецей зоз шпивацким русинским репертоаром. М. Афич

СТАНОВИСКА Пише: Александар САВАНОВИЧ, новинар

ЧУДО Цо вас остатнї днї знємирює? Од чого ше окреме боїце, цо вам виволує страх од хторого нє можеце сцекнуц? Цо можеце пременїц, а нє сцеце, бо вам комфорни и таки живот котри вам ше нє пачи, место же бисце пробовали нове, можебуц вельо лєпше од того, алє нє сиґурне же будзе щешлїви конєц? Можебуц шицки тоти питаня здабу як на уводнїк реклами за „лайфкоучинґ”, упутства гевтих цо о живоце знаю лєпше як ви (лєбо ше так представяю доказуюци свою теорию у зарабяню ваших пенєжох за, можебуц, и добри совити), алє справди то даяки питаня котри нас, свидомо лєбо нє, провадза нєпреривно. З дзепоєднима ше нє стретаме у длугшим периодзе, а дзепоєдни нам каждодньово пред очми и носом и спозорюю нас же наш живот щешлїви пра­ ве тельо кельо и на яки способ тоти проблеми и бриґи доживюєме. Чи як терху котру нє можеме ношиц на плєцох, чи як спо­ кусу котру можеме ришиц. Но, у каждим случаю у таких ситуацийох добре кед ше случи даяка нєсподзивана подїя котра тоти проблеми, лєбо єден проблем, розриши, як саме од себе. Нє знам чи постої така особа на швеце котрей ше дацо таке нє случело голєм раз у живоце. Чудо. Лєбо дацо таке спонтане цо ше чежко може пояшнїц. Просто, интервенция у остатанєй хвильки. Велї з нас праве пре таки чуда маю нагоду дихац тот жемски воздух, бо ше у одредзеней животней хвильки случело дацо цо нам дало ище єдну можлївосц. Чи ше роби о живоце чи о шмерци, чи ше роби о дзепоєдних чежких ситуацийох. Кед моци нєстанє, кед идеї пресуша, кед ше шветло гаши, кед сцигнє дияґноза котру сце нє обчековали, остава надїя же ше дацо добре случи, же ше случи даяке чудо котре нам пременї тоту ситуацию на лєпше. У таких ситуацийох ше при катего­ ричних атеистох знаю зявиц знаки побожносци, а при вирнїкох ше зна змоцнїц вира. Єст и гевтих котри, у одсустве чеканого чуда страца виру. Алє за велї ситуациї праве чудо нам треба. Аж и за ситуациї котри од нас завиша. Бо, кед сом бешедовал зоз хаснователями установи за бездомних, єдна од часто повторе­ них словох була же у важних ситуацийох нє мали щесца и остали без шицкого. Алє, цикаве же и тоти людзе веря до чудох, же ше можебуц дацо случи цо им радикално пременї живот. Война у України, енерґетска криза, инфлация, финансийна нєстабилносц, нєизвесносц котра пред нами на ґлобалним и локалним уровню, нашо особни проблеми... шицко тото випатра же ше нє риши без даякого чуда. А чуда постоя. Лєм питанє кельо ми можеме допринєсц же би ше дзепоєдни чуда и витворели. Дакому помогнєме, дакого почасциме зоз ошмихом, на концу, най будземе лєпши як цо зме тераз и ґу себе и ґу дру­ гим. И най ше радуєме каждому новому дню, колориту фарбох котри упиваме през очи, з руками и ногами котри нам дати по родзеню, а наука на штучни екстремитети потрошела милиярди, же бизме могли бешедовац, шпивац, шмеяц ш е . „Чуда нє у про цив но сци зоз при роду, у про цив но сци су лєм зоз тим цо знаме”, думка святого Авґустина. И зато верим до чудох. Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражуюушорйовацку политику новинох„Руске слово” ГЧ\ //"> \Г\— /->п /Л П /Л

с

НАШО МЕСТА

ДЗЕНЬ РУСНАЦОХ У РЕПУБЛИКИ ГОРВАТСКЕЙ

ПРЕДЛУЖОВАНЄ И ПАМЕТАНЄ ПОХОДЗЕНЯ Як здогадованє на 25. май 1836. року кед, спрам матрикулох, формована перша руска грекокатолїцка парохия на просторе терашнєй Републики Горватскей, у Петровцох, вибрани тот дзень у маю же би бул Дзень Руснацох у Републики Горватскей Т Т зень Руснацох у Републики ГорватД Дскей вше ше означує всоботу хтора найблїзша 25. маю, дню хтори зарисовани як официйни датум преслави того швета. Тогорочни Дзень Руснацох, пер­ ши по утаргованю строгих епидемийних мирох, отримани 21. мая у просто­ ре Горватского дома у Вуковаре. После покладаня венцох при крижу на улїву рики Вуки до Дунаю, визначни госци и нащивителє мали нагоду опатриц ви ста ву ма люн кох Вла ди ми ра Провчия. Владимир Провчи, родом з Миклошевцох, а длуго роки жиє у Матульох, векшини Руснацох познати як маляр, алє у остатнї час ше зявює и як поета. Тогорочна вистава мала символичне значенє - ружи и ладї на округлей подлоги. Ружи як традицийни руски квет зоз хторим прикрашоване вельо койчого при Руснацох, од мальованя хижох, прейґ рускей свадзебней лади, та по облєчиво и свадзебни ручнїки, а ладї як средство путованя, медзи иншим и нашим людзом хтори у свой час одходзели до Америки. Округле платно як символ безконєчносци могли бизме повязац зоз жаданьом же би Руснаци, з колєна на колєно, предлужовали свою лозу и паметали свойо походзенє. Шветочна Академия започала з интонованьом гимни Републики Горватскей и Шветочней писнї Руснацох у РГ, а потим ушлїдзели привитни слова уважених политичних, церковних и културних дїячох, медзи котрима були у мено жупана Вуковарско-сримскей жупаниї, його заменїк Франьо Орешкович, висланїк крижевского владики, о. Олеґ Закалюк, а у мено предсидателя Совиту за национални меншини РГ, Звонко Костелник. Присутних привитал и парох найстаршей грекокатолїцкей парохиї у Горватскей по чиїм снованю ше одредзел национални Дзень Руснацох у РГ, о. Владимир Седлак, а чули ше и привитни слова представнїкох городу Вуковару, та Координациї националних меншинох ВСЖ. На концу, шицких присутних привитала и предсидателька Союзу Русинох РГ, Дубравка Рашлянин, и предси­ датель Ради рускей националней меншини ВСЖ, Яким Ерделї. Медзи визначнима госцами привитани и шицки присутни политични и културни дїяче, а окреме делеґация Националного совиту Руснацох Републики Сербиї на чолє зоз предсидательом Совиту Бориславом Сакачом. Замерковали зме и державного секретара за людски и меншински права при Влади Републики Сербиї, Олену Па­ пуґа, хтора часто видзени госц при Руснацох у Горватскей.

6 РУСКЕ СЛОВО

На Шветочней Академиї ше зменьовали рецитаторе и шпиваче, вибрани репрезенти з наших културно-уметнїцких дружтвох. Медзи рецитаторами хтори читали свойо, лєбо цудзи твори були: Томислав Кетелеш, Звонимир Барна, Томислав Рац и Владимир Дудаш, та Любица Гаргай. Шпиваче того року були у меншим чишлє пре числени обовязки хтори ше, кед почнє красна хвиля, културноуметнїцким дружтвом так збию же нє можу постарчиц на шицки боки. Прето зме того року нє мали представнїкох з Миклошевцох, алє зме мали з Вуковару, Мария Закалюк и Кристиян Миклош, з Осиєку, Оґнєн Здравкович, а з Петровцох бул Михайло Голик. Конферансу водзели Вера Павлович и Томислав Рац. По законченей официйней часци, у голу Горватского дому, були виложени найновши виданя Союзу Русинох РГ, хтори нащивителє могли безплатно вжац. Вечера, то найчастейше место дзе ше на марґинох офици йней подїї од буваю кон крет ни ро згвар ки и по ра ди, и у будучносци укаже же хасновитосц нащивох Руснацох з обидвох бокох Дунаю велька и треба ю пестовац ище ча­ сте йше. Най надпомнєме же патраче ТВ Нови Сад мали тиж на­ году видзиц репортажу о Дню Руснацох у РГ, хтору знял Яким Винаї, а як и там гварене, идуца значна манифестация Руснацох у Горватскей будзе „Петровски дзвон”, хтори ше отрима 10. и 11. юния у Петровцох.■ А. Балатинац 27. МАЙ 2022.

те5Іа@ гизке5Іоуо.сот

ҐЕРОНТОЛОҐИЙНИ ЦЕНТЕР ВЕРБАС

ДОСТАЛИ 4,5 МИЛИОНИ ДИНАРИ ОД ПОКРАЇНСКЕЙ ВЛАДИ Предсидатель Покраїнскей влади Иґор Мирович уручел прешлого штвартку, 19. мая, контракти за унапредзенє социялней защити у Войводини, з надпомнуцом же Влада водзи одвичательну социялну политику и од 2016. року и до тей обласци уложене милиярду и 500 милиони динари, пренєсол вербаски општински сайт. З тим конкурсом додзелєне 160 милиони дина­ ри за реализацию 74 контрактох, 35 установом за змесценє хасновательох и центрох за социялну роботу, котри ше одноша на набавку медицинскей и другей опреми, реконструкцию, отримованє и адаптацию обєктох социялней защити и потримовку порядним програмом у директней роботи зоз хаснователями. Ґеронтолоґийному центру Вербас припадли средства за реализацию трох контрактох, вредносци вецей як штири милиони динари. Ґеронтолоґийни центер Вербас зоз одобренима средствами реализує три проєкти, а контракти за нїх у Покраїнскей влади прияла и подписала директорка Ґеронтолоґийного центру Вербас Радмила Мусич. Спрам того, за Усоглашованє зоз новим законом о електронским фактурованю видвоєне 1 180 000 динари, за проєкт „Безпечни превоз старих у ҐЦ Вербас” 2 400 000 динари, а за проєкт „Як з дланю до дланї” 1 000 000 динари. Того року опредзелєне и 100 милиони динари за вибудов обєкту за дньове пребуванє у Дому за одроснутих и старших „Святи Василиє Острожки Чудотворец” у Новим Бечею, тиж почали роботи вибудови нових и реконструкциї иснуюцих обєктох у Дому за душевно охорени особи

у Чуроґу. По Мировичових словох, у наиходзацим периодзе ше обчекує инвестициї до Дому у Старей Моравици, як и до обєктох котри нє у системи социялней защити, як цо то Специялни психиятрийни шпиталь у Ковину. Медзи иншим, средства обезпечени и за реконструкцию, отримованє и адаптацию ґеронтолоґийних центрох у Бачкей Паланки, Зомборе, Вершцу, Зренянину, Дзецинским валалу у Сримскей Каменїци, Дом за особи зоз завадзанями у менталним розвою „Отхон” у Старей Моравици, за набавку медицинскей опреми у ґеронтолоґийних центрох у Новим Садзе и Кикинди, домох у Чуроґу, Ветернику и Старим Лецу, як и за набавку другей опреми у домох „Мирослав Антич Мика” у Зомборе, „Обезпечованє” у Панчеве и „Колїска” у Суботици. На подїї присуствовал и покраїнски секретар за социялну политику, демоґрафию и родну ровноправносц Предраґ Вулетич. О. Р.

ЗОЗ ШКОЛИ „ПЕТРО КУЗМЯК” У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

АКЦИЯ ЗБЕРАНЯ СТАРОГО ПАПЕРУ Основна и штредня школа „Петро Кузмяк” з Руского Керестура тих дньох докончела гуманитарну акцию збераня ста­ рого паперу, и за заробени пенєж купене квеце хторе посадзене у школи. Акцию збераня паперу у Основней школи порушали з нагоди 22. априла, Дня планети жеми, акция була 28. и 29. априла, алє у самей школи вона почала ище початком рока. Уж теди до шицких класох покладзени окремни шкатули за папер и зберали го сами школяре. Так назберане 160 кг старого паперу, а у самей акциї вельку потримовку Школа достала од пароха о. Владислава Варґу, т. є. од керестурскей парохиї дзе назберане 2 420 кг, потим подприємство „Електромонтажа” тиж даровала 400 кг нєпотребного паперу, а приношели го и людзе з валалу. Так

вєдно школяре назберали и предали 2 980 кг паперу, а за достати пенєж купене квеце. Квеце до жардинєрох посадзели школяре 7б оддзелєня зоз наставнїцу Єлену Шомодї на годзини ґаздовства и зоз нїм украшели длугоки уходни конк до школи, як и простор коло бисти „Петра Кузмяка”. Як дознаваме, у Школи планую же би Дзень планети и надалєй означовали на таки способ, а акция збераня старого паперу тирва и далєй и до нєй ше можу уключиц шицки жителє з валалу. Попри старого паперу, у Школи ше уж єден час збера и пластични затички, з чим ше тиж помага у гуманитарних акцийох, а у планє зберац и батериї и плехово пикслочки. М. А.

РУСКЕ СЛОВО

НАШО МЕСТА

ПРЕДСТАВНИКИ ЛОКАЛНЕЙ САМОУПРАВИ У ЄВАНГЕЛСКЕЙ ЦЕРКВИ У КОЦУРЕ

ПОТРИМОВКА РОМСКИМ ДЗЕЦОМ З нагоди Шветового дня културней рижнородносци за диялоґ и розвой, заменїца предсидателя општини Вербас Тияна Алексич и членїца Општинскей ради Ясна Бєлица нащивели Євангелску церкву у Коцуре, дзе ше у тей хви­ льки реализує проєкт „Помоц дзецом у ученю”. Други рок за шором дзеци зоз ромскей наци­ оналней заєднїци зазберую ше всоботу у просторийох за друженє дзе ше уча, робя домашні задатки и пририхтую ше за наставу у порядней школи. За тоту нагоду локална самоуправа дзецом подаровала школски прибор, же би им пра­ ве тоти стретнуца и ученє були єдноставнєйши и успишнєйши. По словох пастора Євангелскей церкви Александра Суботина, през друженє у їх учальнї ше ришує школски проблеми ромских дзецох, у сотруднїцтве зоз учительками и наставнїцами.

- Тема котрей зме тераз окреме пошвецени, то справованє у дружтве, справованє у обисцу и на явних местох, понеже жадаме же би з тих дзецох виросли прави людзе порихтани за живот на каждим месце. Дзеци после часци у котрей ше уча и робя маю и ужину, а потим шицки вєдно одходзиме до загради, садзиме квеце и учиме ше робиц. Квеце ко­ тре познєйше предаваме приноши нам средства за финансованє Народней кухнї и других проєктох котри запровадзуєме - визначел Суботин. Каждей соботи позбераю ше од 20 по 30 хлапци и дзивчата и, гоч проєкт наменєни Ромом, дзвери учальнї отворени шицким дзецом и до проєкту уключени и дзеци з других националних заєднїцох. По Суботинових словох, барз им ва­ жне же резултати котри витворюю, указую и резултати у коцурскей школи, а дзеци котри участвую у тей програми злєпшали свой успих. Потримовка од локалней самоуправи порядна, додал, а як реґисторвана вирска заєднїца маю по­ моц за реализацию проєктох тиж и потримовку Месней за­ єднїци Коцур.

Членїца Општинскей ради Ясна Бєлица з тей нагоди визначела же општина Вербас ценї и почитує пошвецену ро­ боту пастора Александра Суботина и його сотруднїкох, а проєкт наменєни дзецом школского возросту потвердзенє и їх одлуки же би промововали прави вредносци, як цо ученє и културне справованє.

- Як локална самоуправа намагаме ше шицким дац потри­ мовку и сиґурно же сотруднїцтво предлужиме и у будучносци - гварела Бєлица. Здогаднїме, Главна скупштина УНЕСКО-а усвоєла 21. мая 2001. року Общу декларацию о културней рижнородносци чий циль помогнуц державом же би у своїх стредкох почитовали и промововали културни рижнородносци, а шлїдуюцого року 21. май преглашени за Шветови дзень култур­ ней рижнородносци за диялоґ и розвой. У нашим, вше рижнороднєйшим швеце, защита култур­ ней рижнородносци то етични императив, нєрозлучни од почитованя людского достоїнства, людских правох и основ­ них шлєбодох. Шицки култури и цивилизациї доприноша богатству чловечества, а културна рижнородносц представя моц розвою вибудованого на толеранциї, медзисобним почитованю, порозуменю и прилапйованю. О. Р.

ОПШТИНСКА НАРОДНА БИБЛИОТЕКА „ВЕЛЬКО ПЕТРОВИЧ” ЖАБЕЛЬ

ИНСПИРАТИВНИ МУЗЕЙНИ ВЕЧАРИ У складу з манифестацию „Музеї за 10” хтора отримана прешлого тижня у просторийох Општинскей народней библиотеки „Велько Петрович” у Жаблю була виложена музей­ на и ґалерийна поставка Библиотеки у рамикох манифестациї Музейни вечари. Манифестация почала 18. мая, на дзень означованя Медзинародного дня музейох, а тирвала по 19. май. Музейна збирка библиотеки часц пренєшеней збирки музея зоз Спомин-подручя „4. януар” на Тиси. Библиотека ма общу збирку археолоґиї, общу збирку етнолоґиї, нумизматичну збирку, збирку старих оружийох, збирку жридлових уметнїцких сликох зоз 20. и 21. вику, як и леґат Владислава Райчетича. Першого дня Манифестациї було преподаванє археолоґа Станка Трифуновича на тему „Археолоґия - тераз о стрета-

8 РУСКЕ СЛОВО

ню”. Вон отримал инспиративне преподаванє о будучносци археолоґиї як науки хтора реконструує прешлосц хтора нє записана у кнїжкох, окрем у єдней, як сам гварел, у кнїжки жеми. Тиж так присутни мали нагоду чуц дацо вецей и о проєкту Археолоґийного парку Чуроґ, хтори резултат вецейдеценийней роботи на викопох. Другого дня манифестациї пензионовани професор историї жабельскей штреднєй школи Радица М. Туцаков отримал преподаванє о шайкашкей прешлосци општини Жабель. Преподаваня були провадзени з рижнима активносцами за младих и дзеци, а нащивителє мали нагоду упознац ше з рижнима експонатами после преподаваньох, розпатраюци саму поставку и презентациї хтори були доступни на платну. Л. В.

27. МАЙ 2022.

те5Іа@ гизке5Іоуо.сот

ОЗНАЧЕНА СЛАВА МЕСНЕЙ ЗАЄДНЇЦИ ШИД

ПРИПОЗНАНЄ ДР ҐОРДАНИ ТУМАРИЧ На швето Преношеня мощох святого оца Миколая, познатше як святи Миколай лєтнї, 22. мая, Месна заєднїца Шид и Сербска православана церква означели свою славу. Означованє почало у Месней заєднїци внєдзелю рано зоз святочну схадзку Совиту Месней заєднїци. По традициї шлїдзел обряд пошвецаня славского колача, пошвецел го священїк СПЦ протоєрей Дьордє Марич, а кум слави бул Тихомир Стаменкович, актуални предсидатель СО Шид. Священїк Марич з тей святочней нагоди пожадал же би и надалєй святи отец Миколай бул защитнїк того городу и його жительох. Додал же 19. юния будзе велька церковна святочиосц, бо мощи святителя буду пренєшени з Церкви святого оца Миколая до Церкви святого княза Лазара, дзе, як гварел, и припадаю. Предсидатель Совиту МЗ Шид Милан Ґербер визначел же през историю Шид прешол рижни розвойни фази, и войново часи, и часи мира, а и часи розвою. Гварел же и того року додзелєне найзначнєше припознанє Шиду, а то „Святоникольске припознанє” и же нє було лєгко принєсц одлуку хто ю достанє, бо було шейсц предкладаня, алє на концу одлучене же би ю достала др Ґордана Тумарич, специялиста оториноларинголоґиї з Дома здравя у Шидзе, по походзеню з Вишнїчева. За награду ю предложело Здруженє женох „Филип Вишнїч” з Вишнїчева. Пре оправдани причини др Тумарич нє присуствовала на святочносци, а награду прияла и подзековала на нєй єй дзивка Ивана.

Окрем главного припознаня додзелєни и подзекованя, а доста­ ли их - Здруженє гражданох хторе ше стара о ушореню Сотского озера, потим Ґалерия малюнкох „Сава Шуманович”, поетеса Снежана Михайлович, новинарка РТВ „Коперникус” Шид Блаженка Дєрчан и познати бициґлиста и гуманиста Иван Младенович зоз Шиду. На тей святочносци присуствовал предсидатель СО Шид, Тихомир Стаменкович, заменїк предсидателя општини Дьордє Томич и други општински функционере. После святочносци означованє предлужене зоз святу литурґию у Храме Преношеня мощох святого оца Миколая, после хторей процесия прешла през главни городски улїци, а члени СКУД „Святи Сава” отримали програму у церковней порти. Вл. Дї.

У ВЕРБАШЕ

ЕКОЛОҐИЙНЕ УШОРЕНЄ На основи ришеня Оддзелєня за инспекцийни роботи Општинскей управи Вербас, у цеку ушорйованє будовательней депониї у Вербаше, сообщене зоз вербаского Явного комуналного подприємства „Комуналєц”. На депониї будовательного материялу роботнїки ЯКП наишли на будовательни одпад, а нєсовисни гражданє на тот простор руцаю комуналне и нєзґрабне вельке шмеце. За кратки час шмеце дошло по висину од єдного метера, а приходна драга тиж була заруцана. По сообщеню, насампредз мушела буц розчисцена приступна драга ґу депониї, як би ше оможлївело польопривреднїком войсц до своїх парцелох. На терену булдожер, камион и ровокопач, а роботнїки ше намагали у цо кратшим року розчисциц тоту поверхносц. По словох руководителя Роботней єдинки ,Чистота” Алена Булаїча, тоту депонию би требало хасновац виключно за будовательни одпад же би ше єй вик предлужел. Як додатни проблем зявює ше заруцованє каналох за одводзенє атмосферских водох котри ше находза коло шмециска, цо роботнїком очежує и предлужує 27. МАЙ 2022.

роботу, визначел Булаїч. З тей нагоди компетентни апеловали на шицких гражданох, односно физични и правни особи же би звишок водох випущовали на городску депонию. Тих дньох екипи вербаскей Роботней єдинки „Водовод и канализация” започали роботи на отримованю атмосферскей канализациї же би ше зопарло затримованє поверхносних водох на драгох. На основи контрактох подписаних зоз Општинску управу Вербас, РЄ „Водовод и канализация” у рамикох порядного отримованя атмосферскей канализациї, водза рахунку о 700 злївнїкох и роштельох на рижних позицийох на подручю Вербасу. Моцни паданя часто затикаю и заґушую ярчки, роштелї, шахти и простор за одвод водох з поверхносци. По сообщеню вербаского компетентного подприємства, отримованє атмосферскей канализациї на завидним уровню, понеже и у случаю упартих и моцних паданьох драги и приходи нє прекрити з воду, як то часто случай у вельо векших городох и општинох. О. Р.

РУСКЕ СЛОВО

9

ЕКОНОМИЯ

У НОВИМ САДЗЕ ОТРИМАНИ 89. МЕДЗИНАРОДНИ ПОЛЬОПРИВРЕДНИ САЯМ

НАЙЛЄПШЕ ЗОЗ АҐРАРУ НА ЄДНИМ МЕСЦЕ Пише: Мартица ТАМАШ

Найвекша програма Новосадского сайма, 89. Медзинародни польопривредни саям отримани у стандардним ярнїм термину, од 21. по 27. май, у традицийним формату, у завартим и отвореним просторе. Участвовали 1 100 викладаче зоз Сербиї и 21 жеми. Жем партнер Польопривредного сайма Република Мадярска, ґенерални спонзор Ґлобос осиґуранє, Банка партнер - Поштанска шпоровня, а златни спонзор Ал Дахра

На отвераню Сайма у Новим Садзе, предсидатель Сербиї Александар Вучич и премиєр Мадярскей Виктор Орбан

редсидатель Сербиї Александар Ву­ чич и премиєр Мадярскей Виктор Ор­ бан 21. мая святочно отворели 89. Медзи­ народни польопривредни саям и визначели же ше у тих чежких часох потвердзує блїзкосц одношеньох двох народох и двох державох. Дзекуюци на потримовки велькому приятельови Сербиї Викторови Орбанови, предсидатель Вучич визначел же напредованє у моцнєню економских одношеньох Мадярскей и Сербиї импресивне. Вон гварел же у польопривредно-поживовей обласци тарґовинска черанка премахує 200 милиони еври, як и же Сербия єдну часц енерґентох будзе чувац у складзискох у Ма­ дярскей, же бизме порихтани дочекали наиходзацу жиму и обкеровали кризу хтора залапела швет. Як приклад успишного сотруднїцтва двох жемох, предсидатель Вучич визначел модернизацию и вибудов гайзибанскей драги за вельки швидкосци од Беоґраду по Будапешт и подзековал

П

10 РУСКЕ СЛОВО

Мадярскей же у централней Сербиї будує фабрики за преробок овоци и желєняви.

ВЄДНО Л Є ГЧ ЕЙ Ш Е ВИ СЦ ЗОЗ ЧЕЖ КОСЦОХ Дзекуюци на красним привиту, предси­ датель Орбан спозорел же висока инфлация, рост ценох, глад у велїх часцох швета и воєни зраженя у України нє допущує опущованє. Вон гварел же у тих кризних часох Сербиї чежко, бо є нє членїца Европскей униї, а Мадярским чежко, бо є єй членїца. Вон оценєл же добре же ше модернизує гайзибанску драгу Беоґрад-Будапешт, бо у условийох нєсиґурного транспорту през Україну, постава значна транспортна линия од греческих пристанїщох ґу цен­ тралней Европи. Гварел и же нашо два же­ ми маю моцну польопривреду, же су безпечни бо маю и єдзеня и ґазу и же су порихтани за жиму, хтора годна буц чежша як 27. МАЙ 2022.

екопотуа@ ш5ке5Іоуо.сот

цо ше очекує. Як чловек по походзеню з валалу, мадярски премиєр здогаднул же у Мадярскей на моци закон хтори власнїка жеми обовязує же би ю робел, а тот ше закон нє шме потупиц и жем ше муши обрабяц. Мадярски премиєр Орбан здогаднул и на новосадского поднїмателя Дюлу Гайоша, на чию инициятиву, од 11. по 26. авґуст 1923. року орґанизована Перша новосадска вистава ремеселских, индустрийних и польопривредних продуктох, зоз хторей вироснул и терашнї Польопривредни саям. Предсидатель Сербиї Александар Вучич подзековал златному спонзорови 89. Польопривредного сайма Компаниї Алдахра, як и нашим польопривреднїком дзекуюци хторим и Сербия, и добра часц реґиона, буду мац надосц єдзеня. Вон визначел же важне повязац польопривреду, поживову индустрию и енерґетику, вредно робиц и на час ше порихтац за наиходацу жиму.

ЗОЗ М А Д ЯРС К ЕЙ 50 КО М П А НИ Ї Дзень жеми партнера тогорочного Польопривредного сайма - Мадярскей, бул 23. май и вона ше представела на трох локацийох и то у Гали 1 на Националним штанду, дзе орґанизовани вецей деґустациї специялитетох мадярскей кухнї и винох, а и блїзко 50 компаниї мали поєдинєчни наступи. Ище у Аули Новосадского сайма и у Новосадским театре представене мадярске културне и историйне нашлїдство. Попри Мадярскей, на сайму свойо найлєпши продук­ ти представели Италия, Ческа, Голандия, Шпания, Турска, Индонезия, Горватска, Сиверна Македония, Словения, Данска и Французка, Босна и Герцеґовина, Чарна Гора, Мароко, вкупно 21 жем.

СИ ЛА Ж Н И КО М БА ЙН ПРЕДАТИ ЗА 450 000 ЕВРИ Нащивителє могли видзиц виставу тракторох, комбайнох и польопривредней механїзациї найновшей ґенерациї, хтора була на отвореним просторе Новосадского са­ йма, дзе ше представели членїци Дїловного здруженя увожнїкох и вивожнїкох польопривредней механїзациї. То Аґровойводина-механїзация, Аґромеханїка АЦ, Аґриматко, ИТН Аґротех - Масей Ферґусон, КИТЕ ДОО, Амекс - Клас, Аґромаркет Машинери - комбайни СА8Е и трактори Башак, ИМТ, Ливона, МБВ Аґрокула, Коса Траде, Делта аґрар, Аґро Тех ПМД, РТИ, Милурович комерц, Агроглобе, Интер Аґрар, Аґроцесла, Аґроуниверзал, Аґростефан и ФПМ Аґромеханїка. Свойо польопривредни машини виложели и фирми зоз Сербиї и хтори нє членїци того здруженя, як и компаниї з Италиї, Турскей, Австралиї, Словениї, Шпаниї, Румуниї, Болгарскей и Ческей. Найдрагши експонат того року находзел ше на штанду компаниї Ай-Ти-Ен ґруп, самоходни силажни комбайн марки Кгопе ВЮ X модел 680, чия вредносц 450 000 евра без пдв, и предати є першого дня сайма.

Н А Й ЧЕЖ Ш И БУЯК ВЕЛИША У рамикох провадзацей програми Польопривредного сайма, нащививителє мали нагоду присуствовац на явним оценьованю квалитета рогатого статку, коньох и овцох, дзе було виложене коло 900 фалати статку. Стреду 25. мая орґ27. МАЙ 2022.

Сопково Деян и Даниєла и їх дзеци Анамария, Апекса и София

СОПКОВО З КЕРЕСТУРА БУЛИ ОПАТРИЦ ЦО ЄСТ НОВЕ Гоч стреда, 25. май, предвидзена же би була фамелийни дзень за нащиву сайма, велї фамелиї, пре свойо обовязки хтори маю през тидзень, на Польопривредним сайму були внедзелю, 22. мая. У розпатраню сайма була и Сопкова фамелия з Руского Керестура, Деян и Даниєла и їх дзеци Алекса, Анамария и София.

- Приходзиме на саям кажди рок, маме досц познатих цо викладаю, поопатраме статок, трактори и комбайни, висликуєме ше при нїх. Не занїмаме ше з польопривреду, я робим у млекари у Зомборе, а супруга воспитачка, але барз любиме присц на саям, поопатрац цо ест нового, то за нашу фамелию прекрасни вилет - гварел Деян Сопка.

анизовани Препонски камп у орґанизациї Конїцкого цен­ тра „Новосадски саям”, а истого дня було и змаганє у обегованю на коньох зоз прескакованьом препонох (препреченьох). На Дзень статкарох, 26. мая, уручени припознаня и отримани дефиле наградзеного статку. Найвекша атракция бул буяк Велиша, хтори ма 1 700 кили, сименталскей є ра­ си, а його власнїк Польопривредне ґаздовство Браца Єремич, з општини Боґатич. Того дня отримана и фиякерияда. На сайму свойо продукти представели и компаниї Ру­ снацох, як цо ВОС Система ДОО зоз Жаблю Любки и Славомира Тиркайла, подприємство „Априверде” вла­ снїка Владимира Ерделя зоз Сенти, Компания Бест (Везі & со іпіегпаїіопаї дгоир йоо) з Вербасу, чий власнїк Силвестер Полдруги. У орґанизациї Министерства польопривреди, традицийно, у гали 1 отримана вистава орґанских продуктох 8егЬіа Огдапіса, продуктох з ознаку ґеоґрафского походзеня и з ознаку „Сербски квалитет”. Свойо продукти ви­ ложели и нащивительом представели мали продукователє ремеселского пива, як и продукователє меду, позберани до Союзу пчоларских орґанизацийох СПОС и їх по­ гон „Наш мед” хтори мали штанди у гали 23. У Конґресним центру „Мастер” отримани вецей фа­ хово промоциї и презентациї, 25. мая бул треци Дзень овоцарох, а штварток, 26. мая, Вечар шампионох, пошвецени найлєпшим по квалитету продуктох и услугох представних на тогорочним Польопривредним сайму. ■

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ

ҐОРАН МАРЧЕТА ЗОЗ КОЦУРА

ЯГОДИ С Ц У РОБОТУ И ДОПАТРАНЄ Ридко єст таких цо нє любя червени, сладки плоди и з нєсцерпеньом чекаю ярнї дні же би ошвиженє нашли у юшковитих и швижих ягодох. Та гоч преробена до найсмачнєйших маджунох, сокох, и як швижи плод, тота овоц велім облюбена лакотка Пише: Оля РУСКОВСКИ

берачка ягодох тих дньох у полним розмаху, и тих цо ше их продукує у защицених условийох и тих цо рошню на полю, при котрих дозреванє пре нєвигодни хвильово условия тей яри кус пожнї. О пе сто ва ню ягодох и єй по тен ци ял них предносцох у одношеню на други култури бешедовал нам Ґоран Марчета зоз Коцу ра. Наш собешеднїк прешлого року вошол до продукциї ягодох, так же мож повесц же є у пестованю тей рошлїнскей култури початнїк. А же би ше одлучел за хованє праве тей овоци, помогнул му колеґа и приятель зоз Вербасу, котри тиж ма одред зе ни по верх но сци же ми за сад зе ни з ягодами.

О

ПОЧАТОК ДОБРИ, ПЛАН П РЕШ И РИ Ц П ОВЕРХНОСЦИ - Штири роки ше занїмам зоз продукцию паприґи, а тераз перши рок як сом почал продуковац ягоди. Зоз колеґом зме вєдно вошли до тей роботи и вон ме, так повесц, нагварел же бим ше опробовал и у тим. Вон тиж початнїк, так же ше вєдно учиме и бориме випродуковац найкрасши и найслад ши плоди тей ово ци - почи на при по ведку Ґоран. У тей сезони ягоди посадзел на пол гольта, алє уж роздумує о преширйованю поверхносци, а планує посадзиц и до пластенїка.

- У сущносци, робота коло ягодох почина у авґусту кед почина розсадзованє, а у маю тирва оберачка, гоч шицко найвецей завиши од хвилї. Того року дозреванє яго­ дох кус пожнї, познєйше рушела и оберач­ ка пре хвильово условия. Ягоди найволя слунко и цеплу хвилю, як и кед им ше дава достаточно води и прикарми. Поверхносци котри под ягоду затераз мам на отвореним, на полю, алє того року ше наздаваме же нам ше поспиши преруциц их и до пластенїкох на поверхносц од голєм 1 000, 1 500 квадратни метери. Лєм най будземе здрави,

12 РУСКЕ СЛОВО

Ґоран Марчета и його дзивка, як гвари, його найвекша потримовка

та увидзиме як будзе далєй исц - щиро тол кує Марче та.

У КЛЮ ЧЕН А Ц А Л А Ф АМ ЕЛИЯ До цалей роботи и коло допатраня и пестованя и продукциї ягодох уключени и його родичи, супруга, дзивка, а як гвари наш собешеднїк, хто кеди кельо сцигнє и хто кельо ма часу - помага у роботи. На даяки способ мож повесц же то и фамелийна робота, з ошмихом припознава Ґоран. Тераз, при обераню, анґажуєме и роботнїкох, прето же сами нє можеме шицко посцигнуц. Период обераня тирва даяки мешац, а понеже нам то и перша сезона ро­ боти, спрам потерашнїх упечаткох можем повесц же крашнє зродзело, добри урожай, лєм най останє так и будзе добре - задовольно гвари наш Коцурец и предлужує 27. МАЙ 2022.

дньово наобераме коло 100, 150 килограми швижи яго­ ди и то шицко попредаме того истого дня. Зоз пласманом ягодох нє маю проблеми, предаваю ко­ ло поля, понеже ше парцела находзи при драги Коцур-Вербас, та вше єст преходнїкох котри станю купиц швижи плоди. Тиж, Марчетово ягоди мож купиц и опрез їх обисца у валалє на главней улїчки.

- Пополадню идземе оберац же бизме мали порихтани ягоди на предай уж од шлїдуюцого рана. Намагаме ше у понукнуцу мац вше швижи плоди, а мала то поверхносц та ше нам и поспишує тото витвориц, а нашо муштериї то видза и наисце вше шицко попредаме. Кед ше случайно трафи же ше попреда шицко цо наоберане, а же нєт вецей узрети плоди, вец причекаме и дзень, два кед тре­ ба же би ягоди крашнє почервенєли и теди аж обераме. Нєдосц узрети плоди нє рушаме.

БУЛО П РО БЛЕМ И , А Л Є Н ЇЧ О ЗБИ Л ЬН ЄЙ Ш Е Кажди дзень су коло тей роботи зоз ягодами анґажовани 3, 4 годзини, понеже, окрем обераня, вше потребне и оплєц коло рошлїнох, витаргац траву, окопац дзе по­ требне, або розруцовац сламу.

- У априлу було проблеми, мрази ягодом кус начкодзели, понеже су на отвореней поверхносци, алє зме их потим третирали зоз амино-квашнїнами же бизме их кус ожили, и добре прешло. Було менши проблеми и зоз инсектами и чкодлївцами, алє зме поряднє пирскали, и зоз такима поряднима третманами зме ше добре виборели зоз шицким и зопарли зме векши чкоди. Найважнєйше же нє було нїч екстремнєйше и озбильнєйше - гвари Ґоран. Кед сло во о суб вен ци йох и помо ци од оп шти ни и дер жави у продукциї ягодох, затераз ище нїч нє глєдал и нє придавал нїяки вимоги. Того року, планує, накадзи прешири поверхносци под тоту културу, глєдац помоц там дзе буду розписани конкурси. На концу, Марчетово упечатки позитивни, з потерашню продукцию тей овоци є задовольни, а задовольни є и зоз цену.

- Початна цена ягодох, по якей и ми почали предавац, була 500 динари по килограму, и така цена була даяки 10, 15 днї. Потим зме спущели на 400, алє вше то єст людзох котрим и таки цени високи. Тераз зме цену ище кус спущели и ягоди предаваме по 300 динари за килограм, алє задовольни зме, то добра цена - щири наш Коцурец, и предлужує - важне же зоз тим цо ше зароби мож покриц шицки трошки, вимаганя, а вше дакус и останє. Хто сце робиц и хто будзе робиц, тот вше и заро­ би, алє без роботи и труду нє мож нїч - визначел Ґоран.

АНҐА Ж ОВА Н Є И КОЛО П АП РИҐИ Окрем роботи коло ягодох, тих дньох Марчета почал пресадзовац и червену рогову паприґу, а того року пла­ нує посадзиц и бабуру, и опробовац ше у пестованю и тей рошлїнскей култури.

- Паприґу сом прешлого року посадзел на поверхносц од пейц гольти, алє рок бул чежки, нєвигодни за тоту културу, та на концу нє було так як сом обчековал и як сом плановал. Того року садзиме ознова, обчекуєм же врацим тото цо ше прешлого року на нєй страцело, а найщирше можем повесц же од паприґи нїґда нє одуста27. МАЙ 2022.

нєм - покля мам моци и можем робиц коло паприґи, зоз ню и будзем робиц. Ґоран придал и вимоги за субвенциї и помоц за папри­ ґу, котра ше находзи на поверхносци од три гектари. Цени шицкого висши, укладаня вельо векши, и як и сам гвари, векшина польопривреднїкох наисце зоз тим нєзадовольна.

- Наприклад, прешлого року тона штучного гною коштала коло 50, 60 тисячи динари, а того року ше цени за исте количество рушаю коло 100, 120, 130 тисячи дина­ ри, цо наисце велька розлика и вельки проблем. Хемия пошла горе, шицко драге, мож повесц же и дупло подрагшело, алє бориме ше якош, та ше озда и вибориме приповеда наш собешеднїк и додава - цо можеме, нє шмеме ше придац, мушиме робиц и далєй. Кед даме кул­ тури котру пестуєме тото цо вимага и цо єй потребне, вец да и вона нам. А кед єй нє даме, вец цо можеме обчековац од нєй кед нє достала тото цо єй требало?

ОБЧЕКУЄ Ш Е ДО БРИ РОК Кед слово о паприги, Ґоран обчекує добри рок. Пре г шлого року була досц добра цена, гвари, гоч могла буц и кус лєпша - перша класа ше рушала коло 60, 70 динари, а друга класа була 35 динари. Алє, понеже того року шицко подрагшело и векши укладаня, у тей хвильки нє зна анї яку цену паприґи обчековац.

- Урожай паприґи на прешлорочним уровню бул до­ бри, найвекши проблеми углавним були зоз одкупом па­ приґи другей класи у Руским Керестуре. Слабо куповали, вивоз нє барз добре ишол, а окрем того, було нас и досц паприґарох та ше озда зявело презасиценє на тарґовищу. Того року, кельо сом упуцени, будзе менєй продуковательох паприґи як прешлого, та озда шицко добре прейдзе, увидзиме уж накадзи почнєме оберац концом авґуста. Тераз у цеку пресадзованє, наздавам ше же по конєц мая будзе и закончене, а вец паприґу будземе допатрац, мерковац на ню, давац єй шицко цо єй потребне и - лєм чекац - визначел на концу наш собешеднїк Ґоран Марчета зоз Коцура. ■

РУСКЕ СЛОВО 13

КУЛТУРА И ПРОСВИТА

ОДДЗЕЛЄНЄ ЗА РУСИНИСТИКУ ФИЛОЗОФСКОГО ФАКУЛТЕТА УНИВЕРЗИТЕТА У НОВИМ САДЗЕ

ЗБОГАЦЕНИ ФОНД КНЇЖКОХ СЕМИНАРСКЕЙ БИБЛИОТЕКИ ЗА СЛАВИСТИКУ Пише: Вероника ВУЯЧИЧ

ВИКИПЕДИЯ ПО РУСКИ Зоз реґистрованьом нашого руского язика по медзинародним стандарду 150 369-3 (РСК) достало ше и можлївосц оформиц бок на Википедиї по руски. Проф. др Михайло Фейса наявел же ше, початком юния, планує орґанизовац сновательну схадзку на хторей би ше направело редакцию за видаванє Енциклопедиї Руснацох, хтора би була у паперовей и електронскей форми, а одреднїци зоз Енциклопедиї би були обявени и на Википедиї по руски.

Публикациї хтори подаровал Институт русинского язика и култури Прешовского универзитета и Академиї русинскей култури зоз Прешова, представени и уручени до Семинарскей библиотеки за славистику Филозофского факултета Универзитета у Новим Садзе

к провадзаци резултат програми Еразмус плус, Семинарска библиотека за славистику Филозофского факултета збогацена за карпаторуски виданя. Публика­ циї зоз иножемства хтори обезпечел проф. др Михайло Фейса, под час реализо ва ня че ран ки на став но го ка дру у ра ми кох европскей програми Еразмус плус у Прешове у Словацкей, 19. мая уручени Семинарскей библиотеки за славистику Филозофского факултета Универзитета у Новим Садзе.

- Жадам подзековац програми Еразмус плус же того року оможлївела єдному профе со ро ви по йсц на Пре шовски уни вер зи тет и там отримац 6-7 преподаваня. З тей нагоди принєшене коло 160 кнїжки русин ских видавательох зоз хторима збогацена наша славистична библиотека и тоти кнїж­ ки свойофайтови леґат. Принєшени кнїжки найновши виданя у остатнїх дзешец рокох, и то карпаторусински виданя на їх РУЕ ко­ ду - гварел проф. др Михайло Фейса, учашнїк у програми Еразмус плус.

Я

ПОДАРОВАНИ ЗНАЧНИ ЗБИРКИ Проф. др Янко Рамач здогаднул же кед ше основало Катедру за руски язик 1982.

14 РУСКЕ СЛОВО

року, на Филозофским факултету нє було литератури з тей обласци. Катедра за початок купела 250-280 кнїжки од учителя Михала Ковача. Познєйше ше купело вельку збирку кнїжкох, ко­ ло два и пол тисячи кнїжки и часописи од линґвисти професора Гавриїла Г. Надя, то бул вельки фонд. Тота библиотека була добра и велька, а було и ридки кнїжки, даєдни теди нє було анї на факултету, лєм у тей нашей збирки. З часом фонд кнїжкох ше звекшовал и тераз єст и вецей леґати. Оформе ни ле ґ ат Ми коли М. Кочи ша, ле ґ ат етнолоґа Любомира Медєша, новинар и писатель Михал Рамач вєдно зоз Анамарию Рамач Фурман тиж подаровали век­ шу збирку кнїжкох, а и остатня донирована векша збирка кнїжкох будзе леґат културно-политичного роботнїка Дюри Варґи, чийо кнїжки подаровали його син Дюра Варґа и дзивка Ясна Варґа Бєлобрк - виприповедал проф. др Янко Рамач и додал же и новинар и публициста Мирон Жирош понукнул кнїжки зоз його библи­ отеки, алє понеже таки кнїжки уж було на факултету, а и ту єст проблем зоз просто­ ром за одкладанє и чуванє кнїжного фон­ ду, гоч би бли оте ка на Фи ло зоф ским фа култету друга по велькосци у Войводини, 27. МАЙ 2022.

киІІига@гизке5Іоуо.сот

його кнїжки подаровани до библиотеки у Руским Керестуре. Тиж и же ше библиотека збогацовала так же ше кнїжки доставало на дарунок, заняти на факултету приношели нови наслови зоз конференцийох и зоз жеми и зоз иножемства, а тиж их приношели и професоре хто­ ри приходзели до нащивох. Нєшка, у Семинарскей библиотеки за славистику Филозофского факултета, Оддзелєнє за русинистику ма кнїжни фонд у хторим єст блїзко пейц и пол тисячи прикладнїки. У семинарскей библиотеки змесцена приручна библиотека у хторей ше находза кнїжки хтори нє мож виношиц зоз тей просториї, а доступна є и студентом, а векша часц фонду ше находзи у централней библиотеки. ЧИСЛО ЗА ЯЗИК НА ХТОРИМ ПУБЛИКАЦИЯ Проф. др Михайло Фейса наявел же тераз, кед наш бачко-сримски руски язик реґистровани по медзинародним стандарду, єст можлївосц же би и кажда І8ВК

(Іпїетаїіопаї 8їапйагй Воок КишЬег - Медзинародне стандардне число кнїжки) публикация, хтора ма СІР (Саїаіодшпд іп РиЬІісаїіоп) у хторим єст число за язик на хторим обявена публикация, мала и ознаку за наш руски язик.

проф. др Михайло Фейса

ДЗЕНЬ СТВОРЕНИХ ДЗВЕРОХ На Филозофским факултету прешлого викенду, бул отримани Дзень отворених дзверох за школярох стреднїх школох. З тей нагоди представели ше шицки студийни програми Основних академских студийох на ФФУНС, а главна тема була примаци испити. На Оддзеленю за русинистику коло заинтересованих но­ вих студентох анґажовали ше Ана Римар Симунович и Александер Мудри.

- Нам тераз тот Дзень отворених дзверох бул окремни прето же зме под час корони таке не мали, але ше шицко одвивало онлайн и вец то не исте. Тераз зме дочекали будуцих студентох на факултету. Було наисце и заинтере сованих, не лем так ин формативно, але ше розпитовали о студийох русинистики. Указали зме им и учальнї и библиотеку, и факултет, и думам же то досц значело - гварела Ана Римар Симунович. Вона додала же планую ище рижни активносци коло промоциї Оддзеленя за русинистику. Обдумали и кратку форму на Фейсбуку зоз хтору промововали алумни стох Русини стики, цо було вид но же люд зе досц опатрали. Александер Мудри уж отримал промоцию наживо у керестурскей Ґимназиї, дзе планую ище раз пойсц, але ґу школяром трецей класи же би на час достали ин формациї. За тоту нагоду Александер Мудри обдумал и марке­ ри за кнїжки на хторих ест р к код хтори заинтересо­ ваних такой унапрями на веб-сайт Филозофского фа­ култета и на бок о успису на основни студиї.

- Дотераз наш руски язик бул подводзени | под русийски, словацки, українски лєбо як други славянски язики, понеже зме достали РСК код, на остатнєй схадзки Наставно-науковей ради на Филозофским факултету достал сом согласносц же бим котактовал зоз релевантнима институциями же би ше словни код І8 0 369-3 (РСК) претворело до нумеричного виразу за потреби каталоґизациї кнїжкох на руским язику. Тото число будзе состойна часц у СІР ознаки цо будзе означовац же публикация на нашим руским язику гварел проф. Фейса.^

РУСКЕ СЛОВО 15

КУЛТУРА И ПРОСВИТА

НОВИ САД - ЕВРОПСКА ПРЕСТОЛНЇЦА КУЛТУРИ

ИРИНА ГАРДИ КОВАЧЕВИЧ НА „АРС ФЕМИНА” Мултимедиялни проєкт „Арс фемина”, и цалосц „Дзевец Войводянки” отримани у Святочней сали Културней станїци „Едьшеґ”, а у проєкту участвовала и наша визначна писателька и новинарка Ирина Гарди Ковачевич рез два вечари, 19. и 20. мая, у рамикох манифестациї Нови Сад Европска престолнїца култури у про­ єкту „Арс фемина” и часци женского уметнїцкого виразу Дзевец Войводян­ ки представели ше дзевец уметнїци, представнїци часци националних заєднїцох Войводини и Нового Саду. Нїтка хтора их повязала же тоти жени видлїви у своєй творчей роботи, повязани през рижни уметносци як цо то музика, ґлума, литература и визуална уметносц. Перши вечар участвовали штири уметнїци, а други пейц. При виборе за участвованє патрело ше же би були заступени нє лєм розлични на­ род но сци, одно сно язи ки на хторих бешедую, алє и розлични файти уметносци зоз хторима ше то ти жени занїмаю.

П

ТРИ ИРИНИ Ирина Гарди Ковачевич ше пред ста ве ла як новинарка, писателька и окрем же у сали були ви ложе ни єй кнїж ки, но во сад скей пу бли ки пречи та ла сво йо пи снї на руским язику, док на видео-биму ишол преклад тих писньох по сербски. Свою часц веча ра Ири на Гарди Ко ваче вач на вола ла Три Ири ни, по не же як знач ни особи, жени з нашей заєднїци представела и оперску шпивачку Ирину Давосир Матанович, и ґлумицу Ирену Колесар зоз биоґрафиями и филмскима виривками.

- Моя програма ше вола Три Ирини. Так ми вишло. Першу филмску ґлумицу Ирену Колесар сом поробела кед сом рихтала моноґрафию о нєй, а оперску шпивачку Ирену Давосир Матанович сом упознала як новинарка и я треца Ирина, Рускиня, будзем читац поезию, и так ми вишло же представим и три розлични уметносци - гварела Ирина Гарди Ковачевич, наша новосадска героїна, и додала ище же ше и вона чувствує так як и героє - во­ ни ше боя, алє уходза до того зоз чим ше треба бориц, та так и вона мала трему, алє прилапела ше и вошла до то­

16 РУСКЕ СЛОВО

го проєкту, та з помоцу веліх коло себе витирвала у пририхтованю то­ го веча ра. ДЗЕВЕЦ ВОЙВОДЯНКИ Окрем нашей новинарки, писательки, глумици и литературней критичарки Ирини Гарди Ковачевич, у уметнїцким виразу Дзевец Войводян ки ище уча ство вали и са мо сто йна подобова уметнїца Саня Зиво, пиянисткиня и музични педаґог Ана Фрлин, ґлумица Исидора Влчек, етномузиколоґ Александра Александрович, подобова уметнїца Ґабриела Хайзлер, драмска уметнї­ ца Отилиа Пескариу, музична уметнїца Єлена Симонович Кова­ чевич и драмска и музична уметнї­ ца Аґота Виткаи Кучера. Сценско-музични проєкт „Арс фемина” припада луку Героїни, хтори унапрямени на представянє женскей кул­ тури на манифестациї Европска престолнїца култури у Новим Садзе и пошвецени є дзепоєдним з найзначнєйших уметнїцох, науковкох, активисткиньох и других женох хтори зоз своїм закладаньом меняли швет, з огляднуцом на Нови Сад, а подзелєни є на штири часци: Матица, Милева, Вила и Милица. „Арс фемина” припада програмскей шеми Матица, хтора представя женски уметнїцки вираз през три часци: Дзевец Войводянки (дзе представена и Ирина Гарди Ковачевич), Писма далєкей милей и Новинаре ше питаю героїном. ■ В. Вуячич 27. МАЙ 2022.

киІІига@гизке5Іоуо.сот

МЕДЗИНАРОДНЕ МУЗИЧНЕ ЗМАГАНЄ „ФАНТАСТ 2022”

ИВАН ФЕЙДИ И ИВАН ПЛАНЧАК ОСВОЄЛИ ПЕРШИ МЕСТА На 9. Медзинародним музичним змаганю „Фантаст 2022” хторе отри­ мане од 16. по 22. май у Бечею, Иван Фейди и Иван Планчак зоз Руского Керестура, школяре 4. и 5. класи керестурского оддзелєня Школи за основне музичне образованє (ШОМО) з Кули, освоєли 1. Места. Оби двоме граю на тамбури и школяре су наставнїци Гелени Гарвильчак з рускокерестурского оддзелєня. После двох рокох павзи, пре пандемию, Музич на школа „Пе тар Ко ньо вич” зоз Бечею дзевяти раз орґанизовала Медзинародне змаганє на хто­ рим, пред публику и фаховим жирийом, свойо музичне знанє и схопносц на своїм инструменту указали вкупно 294-еро школяре зоз 55 музичних школох и зоз 49 городох шицких державох бувшей Югославиї и Мадярскей. Млади таланти ше змагали на даєдним од пейцох инструментох - виолини (42 змагателє приявени), ґитари (32), клавиру (122), кларинету (25), тамбури (38), и гармоники (35), а хтори ше виучує у спомнутей бечейскей школи. Жири на Фантасту, окрем змагательом, подзелєл награди и наймладшому учашнїкови, наставнїкови и школи зоз найвецей учашнїками на змаганю.

Так, од можлївих 100 бодох, Иван Фейди зоз класичну композицию „Кончертино Ґе-дур” и з єдну традицийну „Циґан барон” освоєл 98 боди, а Иван Планчак 97 боди осво­ єл зоз композициями „Концерт Ґедур 1. став”, и традицийну компози­ цию „Два ґитари”. Окрем того же су обидвоме совисни и вредни школяре, вецей раз су и наградзовани под час свойого музич­ ного школованя, та єдну од тих наградох талантовани музичаре освоє­ ли и нєдавно на 18. Фестивалу войводянскей тамбури хторе отримане у Бачкей Паланки, дзе обидвоме тиж освоєли 1. награду. Планчак теди од жирия достал 96,67, а Фейди 94, 67 боди, а наступели з истима компози­ циями. Интересантне спомнуц же за розлику од прешлих ро­ кох кед ше музичне змаганє Фантаст отримовало у атрактивним амбиєнту єдного спомедзи найпознатших дворцох Боґдана Дундєрского у Войводини, хтори потим пременовани до готелу „Фантаст”, а хтори у медзичаше заварти, того року манифестация отримана у дру­ гим, алє єднак приємним и живописним амбиєнту готела „Златна обала” нєдалєко од Тиси. Ан. М.

ШВЕТОЧНИ КОНЦЕРТ З НАГОДИ ОЗНАЧОВАНЯ СЛАВИ ШИДУ

ОДГУКОВАЛИ И РУСКИ ШПИВАНКИ З нагоди 22. мая, швета Преношеня мощох святого оца Миколая, або святого Миколая лєтнього, хтори як свою Славу означує Месна заєднїца Шид и Сербска право­ славна церква хтора пошвецена тому защитнїкови, всоботу 21. мая у сали Културно-образовного центру отри­ мани Шветочни концерт СКУД „Святи Сава” на хторим наступели и руски дружтва.

Концерт отворел Народни оркестер под руководством Дарка Ґалонї, а потим наступели и танєчнїки виводзацкого ансамблу „Святого Сави”, хтори одтанцовали танци з Левачу у хореоґрафиї Радован Ґрчича. После танцу представела ше Старша шпивацка група КПД „Дюра Киш” зоз венчиком руских народних шпиванкох под уметнїцким руководством Снежани Лазич и руководителя орхестри Драґана Макивича. Ознова домашнї танєч­ нїки виведли танци зоз Студеници, а после нїх ше пред­ ставела и Младша шпивацка група КПД „Дюра Киш“ з руководительку Наташу Еделински Миколка з венчиком руских народних шпиванкох. Танєчнїки „Святого Сави”, потим виведли танци зоз околїска Княжевцу, а вец ознова одгукла руска народна шпиванка у виводзеню Шпивацкей групи КПД „Иван Котляревски” зоз Бикичу под руководством Драґани Ґлувня Бабич. На концу, танєчнїки „Святого Сави” одтанцовали танци з Црноречя ( Пошле Моме) цо публика наградзела з аплавзами та ше танцовало и на бис. Концерт з нагоди швета источасно бул и Општинска смотра фолклору и народней традициї, а Зонска смотра будзе тримана у Печинцох 12. юния. Вл. Дї.

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА

ВИСТИ ЗОЗ ШКОЛИ „ПЕТРО КУЗМЯК” У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

НОВИ УСПИХИ НА ЗМАГАНЬОХ Керестурски штредньошколки, на тот завод зоз напряму туристично-готелиєрски технїчар, були успишни на проєкту „Мой город, Европска престолнїца 2022. року” у Новим Садзе, як и на „Културней домияди” у Школярским центре Беоґрад сновна и штредня школа зоз домом школярох „Петро Кузмяк” з Руского Керестура, участвовала на змаганю у ришованю студиї случая з меном „Мой город, Европска престолнїца 2022. ро­ ку”, у орґанизациї Универзитета Синґидунум у Новим Садзе. Керестурска школа мала свойо представнїци зоз напряму туристично-готелиєрски технїчар, хтори успишно презентовали свойо роботи, та 2. место освоєли школярки 3. року - Мила Карлаш, Бояна Божичич и Маша Керекеш, а 3. место освоєли школярки 4. року - Наташа Вуякович и Николина Прерадов. Школярки наступели у провадзеню сво­ їх менторкох - Бояни Милянич, Ренати Зорич и Єлени Миркович. Того року керестурска Штредня школа зоз домом школярох мала свою представнїцу Зорицу Бенарик на Змаганю На змаганю у орґанизациї Универзитета Синґидунум штредньошколцох зоз културней творчосци з цалей Сербиї. Културна домияда отримана, 14. и чосц зоз 12 учашнїками, а хтору провадзела воспитачка 15. мая, у Школярским центре Беоґрад. Зорица Бенарик, Любица Няради. На републичней Домияди, т.є. змаганю школярка IV року напряму туристично-готелиєрски тех­ штредньошколцох зоз домох школярох з цалей Сербиї нїчар, хтора ше змагала у дисциплини литературна твор- хтори виборели пласман, участвовали змагателє у рижних обласцох културней ЕЛЕНА ШОМОДЇ ИДЗЕ НА РЕПУБЛИЧНЕ творчосци, а шветочно ю отворел министер просвити и нау­ ЗОЗ ТРАНСПОРТУ кового розвою Бранко Ружич. Елена Шомодї, школярка керестурскей ОШШ „Петро Кузмяк” завжала То було други раз же ше дахто перше место на Окружним змаганю зоз технічного „Цо знаш о транспорту”, з керестурскей Школи на Кул­ а концом мешаца будзе мац чесц змагац ше и на републичним уровню. Окру­ турней домияди, пласовал по жне змагане отримане у Кули у републични уровень змаганя. Ище єдна вистка сцигла з кеОШ „Иса Баїч”, 7. мая. Шомодїре стур скей Школи, а то же ку йова освоєла 293 од 300 максизмяковка Бояна Божичич, малних бодох, гоч нє була фаво­ школярка III року напряму ту­ рит за перше место, и зочела ше зоз некоректним поступаньом, ристично-готелиєрски технї­ бо нє мала нагоду робиц тести чар, путує на фахову праксу до на руским язику (доручени лєм Польскей. Пракса ше отрима у Польтести на сербским и мадярским язику), а познєйше пре ґумиде- скей, у городу Вроцлав, у рафект, и практичну часц на по- мику проєкта INТЕКVЕТ. На лиґону мушела одробиц на би- конкурс требало послац биоґрафию и краткоминутови вициґли на котрей нє вежбала. Републичне змаганє будзе део котри Бояна зняла на анґотримане у Беоґрадзе, 27. и 28. ли й ским язи ку. По при пракси, мая, а змагац ше буду лєм 25 хтора ше здобува док тирва дзивчата, односно побиднїци проєкт, Бояни плацени драгозоз шицких округох у нашей во трошки, змесценє, костирадержави. М. Дж. нє, а достанє и на трошок.^ М. Афич

О

18 РУСКЕ СЛОВО

27. МАЙ 2022.

МАЙ

Л

2022. рок

я

ЧИСЛО 5

ш

ш

н

е

п

м

т

ц

ш

------ -СЛОВО

Михаела Еделински

З ДРУГОГО БОКУ СНА Яке лєм красне чувство кед шнїєш и кед ци шицко офарбене и нєстварне. За таке щесце нє знаш анї кед попиєш, бо ци шерцо нїґда нє було таке гласне. Блукаш по улїчкох и патриш на нєбо на котрим видзиш текстуру шлєбоди, а кед попатриш долу под свойо ноги видзиш квеце котре квитнє з лагоди. Видзиш цела и души котри преходза коло тебе полни з цеплоту и радосцу, радуєш ше и ти, гоч вони лєм одходза до швета котри их дочека зоз старосцу. Нєт красшого чувства як кед шнїєш, кед любиш, чувствуєш и пребачуєш, бо теди нє бриґуєш чи у шерцу гнїєш, о миру у глави и души сам одлучуєш. Спущує ше ноц, гвизди на нєбе швица, приходзи час кед треба шнїц престац. Шлєбода и кридла ту як на нєбе птица, нїґда вецей нє жадаш з тей жеми нєстац. И свойо и цудзи гранїци преходзиш, два сни ше стретаю и мило поздравяю. Рихташ ше нєсцерпезлїво и одходзиш, пущаш сни най рики мриї преплїваю...

27. МАЙ 2022.

РУСКЕ СЛОВО 19

Лшнеіимицше Марина Хома

ЕҐОЇЗЕМ ловек по природи дружтвене єство и як та ке жада буц у заєднїци зоз дру кима людзми. То можебуц єдно з найцитиранших Аристотелових виреченьох. И наисце, гоч котри аспект чловекового живота вежнєме, видзи ше же вше якош бешеда о заєднїци. „Треба ше тримац вєдно“, „вєдно по конєц швета“, „вєдно зме моцнєйши“ итд. Держава, город, малженство, фамелия... Шицко якош муши буц вєд­ но зоз дачим другим. А цо кед дахто нє сце буц „вєдно“ алє робиц дацо друге? Ниа, єден кажднодньови парадокс. Наприклад, вам ше патри серия котру поряднє провадзице на телевизиї, а ваш партнер би патрел фодбал. До конца ви

Ч

20 РУСКЕ СЛОВО

победзуєце, алє вам партнер преруцує же сце еґоїста, бо сцеце робиц тото цо ше вам роби, а нє тото цо би вон сцел. Хто ту, у ствари, еґоїстични? Нормално, ту нє будземе бешедовац о компромису и хлопско-женских одношеньох же би нє вишло же хлопи лєбо жени еґоїстичнєйши. Тераз ше врацме до Аристотелового полису дзе панує аристократия котра ше водзи з власнима еґоїстичнима интересами и котрей ше подредзую интереси рабох. Кед же вообще и мож бешедовац о їх интересох. Свидоми своєй нємоци же би менял власц, цо чак сто случай и у нєшкайшим чаше, чловек ше поцагує до себе, занїма ше зоз собу - постава еґоїста! Так сцигуєме до шлїдуюцей дефинициї еґоїзма: Кед ше смисел чловекового дїйствованя одноши на ньго са­ мого у нї нач инше, вон еґоїста. Кед вон свою субєктивносц видзи як цошка цал ком обєккивне, то тиж еґоїзем. То поняце котре було и остало характери­ стика велїх монархох и вообще людзох на власци. Здогаднїме ше лєм Макиявелийового „Владара“ кок три кральови допущує абсолутну власц з подполним одсуством етики. „Циль оправдує средство“ часте га­ сло еґоїстичних индивидуох, з оглядом на тото же им

27. МАЙ 2022.

Іііегаіигпе@гизкезІоуо.сот

други людзе нє значни. Е, ту еґоїзем престава буц лєм поняце, а почина буц про­ блем. То цошка цо Кант наволує морални еґоїзем, кед власну одредзуюцу причину сценя нє находзиме у представи длужносци, алє у власним щесцу и хасну. Вон тиж бешедує о естетичним и лоґичним еґоїзме. Перши то кед чловек дума же його смак найвалиднєйши, а други кед дума же його суд найлєпши. Видзи ше же якош найбаржей бешедує о моралним еґоїзму прето же успих чловекови барз значна ствар у живоце. И вшадзи ше то визначує и повторює. „Як посцигнуц успих“, „Ствари котри робя успишни людзе“ итд. лєм даєдни з насловох, а барз мало уваги ше пошвецує ученю о тим як у його посцигованю „нє ґажиц прейґ мертвих11. К. Баєр гвари же наволац дакого еґоїста значи приписац му морални недостаток, жадане же би заступал свой интерес аж и понад того цо морално допущене. Попри тим, твердзи же иснує и психолоґийни еґоїзем, еґоїзем як средство за заєднїцки хасен, рационални и етични еґоїзем. Пси­ холоґийни еґоїзем учи же у сущносци шиц­ ки людзе еґоїсти, гоч то можебуц нє видно на перши попатрунок. Друга теория видзи еґоїзем як унапредзованє власного хасну, а праве вон найлєпше унапредзує и общи хасен. Рационални и етични еґоїзем толкую еґоїзем як средство за витворйованє практично-етичних идеалох. Випатра же еґоїзем ствар перцепциї, та чи вон про­ блем, чи цошка позитивне, завиши од того з якого аспекту патриме. Же є заш лєм добри думал и нємецки филозоф М. Штирнер, чийо контроверзни становиска були процив дружтва прето же нам воно, як думал, усадзує фикс-идеї котри нас зопераю и пре котри зме нє шлєбодни дїйствовац як сами сцеме, цо и циль дружтва и держави - контрола и манипулация. З оглядом на тото же нам фикс-идея нє да же бизме мерковали на власни интереси, Штирнер гва­ ри же чловек треба же би бул еґоїстични бо то його права прирда, котру, прето же єе дружтвено и морал­ но нєприлапена, муши скривац. Понеже спреведа и себе и других, чловек постава нагнївани, алє то тиж нє шме указац. Ришенє у тим же би ше престало спреведац и припознац же нам на першим месце наш особни интерес. На тот способ постанєме самостойни и смодостаточни. Штирнеровски чловек трез ба же би одруцел идею „чловека“, бо и то фикс-идея котра нам надрилєна и гвари же „кед почитуєш чловека у мнє, нє почитуєш мнє“. Алє то нє шицко. Шиц­ ки зме розлични и єдинствени, и лєм як таки можеме сотрудзовац же бизме посцигли заєднїцки циль. То союз котри Штирнер наволує уния еґоїстох котра престава исновац кед ше циль витвори. Компромис нє ришенє, бо лєгчейше сотрудзовац з людзми котри роздумую исто як правиц компромис з нєистодумнї-

27. МАЙ 2022.

ками. Чловек так нє лєм еґозстична єдинка, алє и припаднїк ґрупи розличних алє з єдна ким цильом. Одпаднїк од дружтва и анархиста источашнє. Таких маме и нєшка, вироятно вшадзи у швеце. Углавним нє дотикаю власц, алє у рамикох своїх малих шветох ше им удава витвориц свойо идеали лєбо идеали своїх унийох. З єдного боку маме ґрупочки еґоїстох, а з друзого тиж ґрупочку еґозстох на власци, гоч коз три историйни период у питаню. Шицки еґоїсти. Шиц­ ки сцу буц окремни, єдинствени и визначени. Я, я, я - шицко моя перспектива. Можебуц бизме наисце требали припознац себе же зме еґоїстични єства, идентификовац проблем и положиц го под контролу. То нє борба процив себе, алє розуменє са мого себе и робота на себе. Робота з котру бизме ше упознали зоз своїм „Я“ и зоз тим цо нам у власци, лєбо нє. Кед маме власц можеме надвладац свойо афекти и виконтроловац себе и свойо поступки. А кажда робота у котрей ше занїмаме саз ми зоз собу у конєч ней инстанци заш лєм еґоїстични акт. На концу, шицко походзи од еґа, лєм питанє дзе ше закончи. (Обявене першираз у Руским християнским календаре за 2017. рок)

РУСКЕ СЛОВО 21

Л и т е т п щ іш е

------ -СЛОВО

ЗОЗ ОСТАТНЄЙ ФИЙОВКИ Провчи

ПРИ ФИШКАЛУ рафело ше раз, же єден чловек пришол першираз до варошу, да дацо преда, а за пенєж да купи солї и муки. Як намирел шицко цо мал, войдзе нука до варошу, варош поопатрац. Идзе вон по главней улїци вароша и видзи на єдним месце улїци як людзе уходза и виходза з єдней велькей хижи. Нє мог ше уж стримац, а да ше нє опита єдного чловека цо край нього стал: - Дзе то людзе ходза, чи то церква даяка, чи даяки пияц?

- Анї єдно, анї друге - одпове нєпознати чловек - ту бива Фишкал! Чловек цо нє чул нїґда за мено Фишкал зачудовано пита ше далєй: - А цо же то Фишкал?

- Чловек як и други людзе, а предава розум за пенєж - одповед му исти чловек. На то во йдзе и вон до Фишкала и шеднє як и други людзе на лавочку, та чека. Як уж були людзе готови, порозходзели ше дому. На концу и його Фишкал повола та запита: - Цо би ти одо мнє жадал? Чи маш з даским суд? Чловек гвари же нє.

- Но, а цо же би ши сцел одо мнє?

- Мило ми, же Вас видзим и сцел би сом ше опитац почим предаваце розум? Фишкал патри простого хлопа, па го з жарти опита: - Як Вам мено? Чловек одповед же ше Грицко вола.

- А як же ше пишеце?

- Керепадовски! Фишкал запише то на папер и ище там цошка дода па му гвари: Дай коруну за робо­ ту. Чловек му заплаци коруну а писмо окруци до рендочки па запха го до пазухи. При­ шол зоз нїм дому. Жена накеди ше врацел гвари му: - Гайде, фришко жито треба зоз гумна спораїц, бо ше на диждж збера, годно ище падац. Но, хижна челядз ше тому спроцивела. Єден гвари нє будзе падац, други опет охабме го до ютра! А чловек цо бул у Фи­ шкала скричи: - Чекайце, чекайце, ша я мам у пазухи ро­ зум за кажду роботу. Кед писмо отвори, а у писму стої написане: - Грицку Керепадловски, цо ґод лєм мо­ жеш зробиц нєшка нє одкладай до ютра.

- Га! - гвари Грицко - цо то значи глупота. На здравє му коруна! Кажди до роботи!

Т

(Обявене у Руским календаре за 1921. рок. Ознова обявене як вид означованя забутей сторочнїци уметнїцкей прози по руски) Число ушорел Саша Сабадош

22 РУСКЕ СЛОВО

Подобово прилоги: Лара Петкович 27. МАЙ 2022.

киІІига@гизке5Іоуо.сот

ЛИТЕРАТУРНИ ВЕЧАР У КОЦУРЕ

САТИРА, ГУМОР И ЛЮБОВ НА ЄДНИМ МЕСЦЕ У просторийох Подручней канцелариї Националного совиту Руснацох у Коцуре всоботу, 21. мая, отримани литературни вечар - промоция трох кнїжкох писательки Павици Вельович. З тей нагоди пред коцурску публику бешедоване о писательковей потерашнєй творчосци, а представени єй кнїжка афоризмох „Сизифе, премень руку”, кнїжка писньох „Циґанка, то сом ци” и роман у приповедкох „Юстицийо, дзвигнї главу”. Па ви ца по фаху меди цин ска ше стра котра ро би як здравствени роботнїк у єдней беоґрадскей школи. Народзена є у Новим Садзе, алє уж даскельо роки жиє у Сурчину, у Беоґрадзе. Окрем професиї у здравстве, вона и писателька, поетеса и афористичарка, и вецей як дзе­ шец роки є присутна на явней литературней сцени. Творчосц почала з писаньом афоризмох, прейґ романа, по збирку писньох, а поспишує ше єй своїх читательох тримац на громадки з добру енерґию и окремним литературним словом котри велї з нїх ширя далєй як народни присловки. Єй твори обявйовани у числених новинох, антолоґийох, писала за велї портали, а достала на­ граду новинох „Вечарши новосци” (,В ечерье новости”) за афоризем рока. Тот вечар у коцурским Руским доме бул пошвецени литератури претканей зоз сатиру, гумором и любову, зоз читаньом и чераньом добрей енерґиї и читательских искуствох. На друженю з публику, авторка бешедовала и о своїм живоце, о интересантних, алє и о нє таких приєм­ них ситуацийох през котри прешла, у котрих єй писанє

було, як сама визначела, сцеканє од реалносци, а роман „Юстицийо, дзвигнї главу” пошвецела своїм дзивком. Павица тиж була барз заинтересована и вислухац приповедку о Руснацох, рускей заєднїци и Руским доме и поопатрац руске народне облєчиво. На концу вечара, виражела и жаданє облєчиц ше до рускей широкей сукнї, цо єй орґанизаторе того друженя, на чолє зоз координа­ тором Подручней канцелариї НСР и предсидательку КУД „Жатва” Меланию Мали, и оможлївели. Писателька Павица Вельович на концу подзековала орґанизатором и публики на приємним друженю, а Малийова ю поволала же би вєдно зоз свою фамелию була госц и на тогорочней манифестациї „Коцурска жатва” у юлию. О. Р.

СТРЕДНЯ ФАХОВА ШКОЛА „4. ЮЛИЙ” У ВЕРБАШЕ

РОЗВИВАЮ МУЛТИКУЛТУРАЛНИ ВРЕДНОСЦИ У Стреднєй фаховей школи „4. юлий” у Вербаше прешло­ го тижня отримани „Днї демократскей култури” зоз чим ре­ ализовани проєкт „Квалитетне образованє за шицких”. Циль проєкту унапредзенє квалитету образованя з пориваньом демократскей култури у формалним образованю, як и афирмация и применка анти-дискриминаторного приступу ґу шицким школяром, наведзене у сообще­ ню котре пренєсол општински сайт. По словох професорки у СФШ „4. юлий” и членїци тиму котри роби на реализациї проєкту „Квалитетне образо­

ванє за шицких” Снежани Милянич, школяре тей школи уж два роки у тим проєкту и шицки вєдно, од двацец демократских компетенцийох, вибрали же би ше усовершовали у схопносцох за ришованє зраженьох, емпатиї, як и же би ше отворели ґу другим културом. Отвореносц ґу другим културом приказали през виставу на котрей представена рижнородносц нацийох котри жию у тим городзе, їх подобносци и розлики, алє, насампредз, блїзкосц котра характеристика мултинационалней заєднїци у Вербаше. Школяром и професором помогли Културно-просвитне дружтво „Карпати”, КУД „Сирмаи Кароль” з Вербасу, Чарногорске културне просвитне дружтво „Принцеза Ксения” и КУД „Петар Петрович Нєґош” з Ловченцу, КУД „Вук Караджич” з Темерину, Културни центер Вербас, алє и гражданє котри им уступели рижни предмети, народне облєчиво и сувенири котри помогли же би ше приказало мултикултурални вредносци Вербасу. За тоту нагоду у школскей святочней сали поставени столїки на хторих виложени часци народного облєчива, ручни роботи, єдла, музични инструменти и други предмети ко­ три характеристични и у вязи су зоз заєднїцу Сербох, Ру­ снацох, Українцох, Чарногорцох, Словацох и Ромох. О. Р.

РУСКЕ СЛОВО 23

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ

НАШ ГОСЦ: ЯНКО ХОМА, ДАКЕДИШНЇ ДИРЕКТОР КЕРЕСТУРСКЕЙ ШКОЛИ

ВШЕ ТО БУЛ ТИМ Пише: Мария АФИЧ

ДОПРИНОШЕНЄ И У СПОРТУ Наш собешеднїк вше любел спорт. Як млади тренирал фодбал при Малацкови Цвирипови, а кед пришол до школи, вон му предложел водзиц одбойкашску секцию и женску рукометну. Гоч ше обавал, пошло якош, и пионирки рукометашки реґистровани у новим ЖРК „Русин”, 1983. року, чий Хома бул тренер 30 роки. Посцигнути и значни резултати, госцованя у Словацкей, України, три раз орґанизовал и одбойкашски медзина­ родни турнир у новей гали. Мушиме спомнуц Хомово доприношенє и у забавним и дружтвеним живоце младежи у валалє дзе бул часц руководства у инициятиви за Фешту на базену, Керестурияду, а участвовал и на вельких роботних акцийох бувшей держави.

24 РУСКЕ СЛОВО

Приблїжує ше ище єден Дзень школи „Петро Кузмяк” у Руским Керестуре. На тот завод без єй професора ґеоґрафиї и длугорочного директора Янка Хому, котри однєдавна пошол до заслуженей пензиї. А праве цали роботни вик препровадзел у тей нашей значней установи, дзе зоз вельку пожертвовносцу зохабел глїбоки шлїди, и материялни и гевти людски у школярох, у колективе. И нє лєм там. Познате же Хома дружтвени и спортски роботнїк ище од своєй вчасней младосци нко Хома и свойо основне школованє закончел у Керестуре, а потим и як єден зоз школярох другей ґенерациї обновей Ґимназиї як вербаского оддзелєня, ко­ трим оддзелєнски старшина бул Юлиян Гербут. Красни памятки ше роя на тот найкрасши период живота, на товаришох ко­ трих було зоз шицких наших местох, на тото цо посцигли, дзе су нєшка... Даєдних уж давно нєт. Високе образованє Хома предлужел у Новим Садзе на Природно-математичним факултету на напряме ґеоґрафия, и цеши ше же медзи колеґами бул и славни Дьордє Балашевич.

- Ламал сом ше чи вибрац историю, чи ґеоґрафию, алє заш лєм тото друге превагло. И пре професора у ґимназиї, и прето же ме вше прицаговало знац о державох, о швеце, о космосу... На студийох зме були барз добре дружтво, и пре Балашевича ко­ три теди починал, и вельо зме путовали, У керестурскей Основней и штреднєй аж 90 днї на екскурзийох и видзел сом школи Янко почал робиц 1981/82. року, о швета - поздогадовал ше Хома. рок мушел одслужиц войско, а вец шлїдзели роки роботи, перше у фаху, а познєйше УВЕДОЛ НАПРЯМ и на месце директора школи. Тоту длуТУРИСТИЧНИ ТЕХНЇЧАР жносц од 1993. року окончовал у вецей мандатох, нєполни 20 роки и за тот час ве- Дипломовал сом у юлию и конкуровал льо то го поро бене, як на ин ве сти ци йох, за роботу, та ме прияли и у Малим Зворни- так и иновацийох у самей образовней си­ ку, Чантавиру и Жеднику. Кед сом уж мал стеми. Най здогаднєме, директор Хома инвибрац дзе пойд- цировал и школского 2008/2009. року до зем робиц, у кере­ штреднєй школи уведол нови напрям тустурскей школи ше ристични технїчар. указало шлєбодне - По теди зме у штреднєй школи мали лєм ме сто, бо на став нї - ґимназию, єдно руске и два сербски оддзеца Кан драчо ва лєня. З часом ше число школярох у сербпрешла за заменїка ских оддзелєньох почало осиповац, и зоз ди рек то ра. Зна же школскей управи нам уж предкладали збиц же сом волєл остац на єдно оддзелєнє. Почали зме роздумовац у своїм валалє, бо цо зробиц. Як колектив зме часто були на сом ту уж бул ак- друженьох по велїх местох, и раз у Вершцу тивни и у младеж- ми їх директор дал приклад же у Ковину скей орґанизациї, и отворели тот атрактивни напрям. Так и ми у спорту - гвари вибрали, и ту сцем наглашиц же кед би нє вон. було нашого секретара Веселинки Бачич,

Я

27. МАЙ 2022.

УисІ2е@ги5ке5Іоуо.сот

нїґда би ше тото нє витворело, бо вона поробела барз вельки административни роботи. Требало нам и кадер и случайно сом ше здогаднул дакедишнєй нашей школяр­ ки у ґимназиї Єлени Петкович нєшка Миркович, з Кули. Була закончени туризмолоґ, а нє мала роботу, та була прещешлїва до нас присц и, ту є и нєшка. Було и други проблеми коло ґимназиї и у општини, алє вше зме мали потримовку до Покраїни як школа од окремного значеня - памета дакедишнї директор Хома. ЗАПОЧАЛ ПРОМОЦИЇ ШКОЛИ, ПРИШЛИ ШКОЛЯРЕ З УКРАЇНИ Праве пре прицагованє школярох до керестурскей школи, директор вше мал на розуме цо шицко на тото може уплївовац. Дзбал поволовац дзеци з наших руских местох, а тиж и з околних, на преслави Дня школи, на спортски змаганя, иницировал купиц комби превозку на котрей ше вец почало одходзиц на промоциї перше до Коцура и Дюрдьова, а вец и индзей, а комби ше хасновало и за спортски змаганя. И як гвари, уключели ше до того и наставнїки, поготов Владимир Бесерминї котри тоти промоциї барз добре обдумал. Нє мож нє спомнуц же док тирвал мандат Янка Хому витворел ше и приход школярох до рускей ґимназиї и зоз України зоз Закарпатя. Тота идея була заєднїцка и нашим другим предняцким институцийом, а Хома вше мал слуха за шицко цо допринєсло як самей школи, так и рускей заєднїци. Сво­ йо велї познанства, и прейґ спорту и других анґажованьох, вихасновал же би и Школу и заєднїцу повязовал зоз людзми з других крайох и державох.

- Вше сом любел путовац, та сом до того уключовал и нашу школу, и колектив и школярох и витворели зме ве­ лї сотруднїцтва, а ту вше бул попреплєтани и спорт, та то скоро чежко було розлучиц. Почали зме сотрудзовац зоз єдну школу у Медзилаборцох їх делеґациї наставнїкох и школярох приходзели до нас на Дзень школи, а ми од ходзели на жимованя, и то вше було вигодне. Тиж зме були и у Македониї, а там нам драгу преправел Керестурец Юлиян Кашовски, потим прейґ єдней директорки зоз Сутомору, єдно лєто три автобуси з нашима школя­ рами були на лєтованю. З туристами, и нашима ловара-

У Хомових през штири поколєня традиция була же би ше зачувало и мено Янко

ми, були зме и у Италиї, у Бечу и на велїх других екскурзийох - толкує Хома. БУЛО И КАПИТАЛНИ ИНВЕСТИЦИЇ Мали нам тот новински простор же бизме облапели шицки анґажованя нашого собешеднїка. Прето можеме лєм поспоминац и велї капитални инвестициї значни за кере стур ску школу.

- Преправели зме ровни закрица над интернатом, и у других часцох школи, интернат зме преширели на 70 места, бо було тельо школярох, та и вецей, а и лифт за кух­ ню зме направели. Оградзена школа Замок зоз муриком, бо ше дзешка нашло слику як випатрало дараз, коло новей школи зме тиж поставели ограду и вельки паркинг опрез школи справели. А перша инвестиция ми була пре ши рй о ва нє мо сци ка, бо ка ми он з наф ту нє мо гол во йсц нука. Гоч нє шицки з колективу вше шицко розумели и потримовали, вельо з того ше указало як добре. Патрели зме и най то будзе з вигоднима средствами дзекуюци велїм познанством. Сцем лєм наглашиц же сом вше коло себе мал добри тим и нїч сом сам нє могол витвориц - визначує Янко Хома, хтори як директор оста нє за па мета ни и по тим же вше почитовал своїх колеґох, бул нєпоштредни и кед слово о одношеню ґу школяром, хтори го наисце любели.

- Дзеци треба любиц и розумиц и наймилше ми було кед ме дакедишнї школяре препознали даґдзе, з радосцу пооблапяли, а велї бу­ ли ам ба са доре на шей школи у сво їх штред кох. Задовольни сом як прешол мой роботни вик, гоч ми дакус жаль же найчастейше пре мойо анґажованя церпела моя фамелия, супруга Натка и синове Яни и Мирко. Но, вироятнє бим ознова так робел, кед би требало заключел на концу Янко, у приємним амбиєнту свойого двора, дзе ужива у желєнїдлу и квецу и древкох хтори сам посадзел.^

Колектив зоз школярами на екскурзиї у Бечу

27. МАЙ 2022.

РУСКЕ СЛОВО 25

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ

ЧАСОПИС „ЗАГРАДКА” ОЗНАЧУЄ 75 РОКИ ОД ПОРЯДНОГО ВИХОДЗЕНЯ (V)

ЗАГРАДКА - „РУСКЕ СЛОВО” ЗА ДЗЕЦИ Пише: Дюра ЛАТЯК

Мешачни часопис „Заградка” виходзи як нашлїднїк часопису за руски дзеци „Наша заградка”, котри виходзел од септембра 1937. по 6. април 1941. року. Од юния 1947. по 1991. рок виходзел под меном „Пионирска заградка”, а од 1. януара 1991. року ноши нєшкайше мено „Заградка” ерше число „Пионирскей заградки” вишло у юнию 1947. року у истим формату (16х23 цм) як цо виходзела и „Наша Заградка” од 1937. по 1941. рок. Уж число 2 у 1947. ро ку, у септембру, меня свой формат на 29х20 цм. Як зме спомли, пер­ ши глав ни и одви чате льни редактор „Пионирскей заградки” бул Штефан Чакан, алє уж у школским 1947/48. року на тей длужносци ше находзи Дюра Варґа хтори за Редакцию одви тує од но вем бра 1947. року. Чакан у Заград ки пред лужує сотрудзовац, пише басни.

П

і •

*

■

ПЕРША ДЕЦЕНИЯ Означуюци першу рочнїцу виходзеня, у чишлє 10 од юния 1948. року (бок 7), Редакция обявює слїдующи текст:

нІІЩ>Іф<н! і ї "» ї

.. <«■

іп .іл 'іу ІК ІД Д ІІ

>. ,

^ :.\іі.

< о іх и х г . .л *

26 РУСКЕ СЛОВО

( ід

Т»»*л

и *с^ .'ч з

, и к І І м і І Л ^ О і Г , Д ії

к > к і». „Млади читателє пионире! Ви шицки любице читац зос „Пионирскей Заградки“. Велї од вас пишу до нєй и свойо писньочки и складаю крижальки. То барз крашнє. Алє пред роком ви ище нє мали свойо пионирски новини. Зато ше постарали нашо старши товарише да и ви як и други пионире маце на сво-м язику свойо новини. Вони пред роком почали друковац „Пионирску заградку“. Кед пред ро ком ви шло пер ше чи сло „Пи онир скей заградки“, пионир Яни од радосци скричал наглас у школи: „Но уж и ми руски

Зос НІЙ О.Ґ іКІїХІ-»" СМОЛ

сускк

н е

Т *і« >

і і ї ііч А і х л !« » •( 4 >

к і мСТУР.

#

яму а р

Р^і

зл .

| і \ г л ; а »>

*

чис:ю

школяре маме свойо - тераз я будзем писац.“ И наисце, Яни ше нє поциґанєл. Вон пише шорово. Алє то нє досц. Треба да пишеце шицки, бо то ваша новинка. То дзепоєдни пионире похопели. То ви и сами видзели през цали рок. То нам указали конкурси на котрих участвовали пионире - дописователє. Так, красне число пионирох наградзене. Особено за приклад як до­ бру пи онир ку и сви дому може Редак ция похвалїц Киш Олґицу зос Вуковару, котра нашла 20 нових читательох. За єй роботу 27. МАЙ 2022.

УисІ2е@ги5ке5Іоуо.сот

Редакция ю и наградзела. И у других местох було вредних пионирох котри исто щиро писали до „Заградки“ . Алє, дороги пионире, то мале число. Ви знаце же то бул перши рок виходзеня „Пионирскей Заградки“ . Медзитим, у другим року виходзеня главна задача школярох-пионирох є: да кажди чита „Пионирску Заградку“ и да найдзе предплатнїка укельо єст таких цо нє сцу читац. Крем того кажди треба у новим року да пише до „Заградки“ . Кед будзеце писац зос каждого нашого валалу, теди „Пионирска За-

ИНЖ. ШТЕФАН ЧАКАН (1922-1987) Народзени 1922. року у Руским Керестуре. Бул пер­ ши редактор новинох „Руске слово” и наставнїк у ке­ рестурскей ґимназиї. Як инженер аґрономиї робел у Беоґрадзе, а вец як новинар у Рускей редакциї Радио Нового Саду, потим знова як новинар у „Руским слове”, одкаль пре хороту пошол до скорейчасовей пензиї. Вон бул перши ре­ дактор „Пионирскей заградки”. Под його редакторством вишло перше число у юнию 1947. року. Медзитим, и познейше активне робел на видаваню и ширеню часопи са.

ВЛАДИМИР КОСТЕЛНИК (1930-2012) Народзени 1930. року у Петровцох. На ход зел ше на длужно сци новинара у Винковцох и Вуковаре, а вец постал главни и одвичательни редак­ тор часопи су „Но­ ва думка” котри ви да ва Со юз Руснацох и Українцох Горватскей у Вуковаре. Такой по законченю малей матури у керестурскей ґимназиї постал редактор часописа: од фебруара по марец 1948. року и од септембра 1948. по април 1949. року. градка“ будзе ваша и ви ю будзеце щиро читац. Крем того вона будзе и вельо красша як у першим року свойого виходзеня. Прето, дороги пионире, през тоти два мешаци думайце о „Пионирскей Заградки“, ваших новинкох. Зберайце дописи, пишце о шицким цо сце прежили през лєто и пошлїце до першого числа котре видзе септембра мешаца.” Редакция НЄ БУЛО УЗВИЧАЄНЕ ПОДПИСАЦ ШЕ ПОД АВТОРСКИ ТЕКСТ

ДЮРА ВАРҐА (1925-2003) Народзени 1925. року у Дюрдьове. Находзел ше на длужносци редактора новинох „Руске слово”, потим и як директор подприемства од 1951. по 1965. рок. Вец преходзи на длужносц редактора и помоцнїка дирек­ тора до Покраїнского заводу за видава­ не учебнїкох у Но­ вим Садзе, а отамаль 1977. року, по одход до пензиї 1987. року, за секретара Кул тур но-про сви тей заєднїци Нового Саду. Як редактор часо­ пису робел на вецей заводи: од новембра 1947. по фебруар 1948. вец од априла по юлий 1948. року, од децембра 1954. по май 1955. року, и од 1958. по 1964. рок.

27. МАЙ 2022.

Цо ше змисту у тим чишлє дотика, поведли бизме же „Заградка” постала „Руске слово” за дзеци. (Бо пише таке: „Дзе ше упишеме по сконченей малей матури“ „Яке свидоцтво хто достанє“, „Пейцрочнїца Пиятей нєприятельскей офанзиви“, Уж ше будую задружни доми“, „Народни герой Светозар Маркович -Тоза“ , „Ошлєбодзенє Керестура“ „Зєдинєнє СКОЮ и Народней младежи до єдней орґанизациї“ и подобне, та преклади „Родительска любов“ И. Турґенєва, „Лїсце и жили“ Крилова, итд. Од септембра 1948. року одвичательни редактор „Пионирскей заградки” постал Владимир Костелник, а пременєл ше и видаватель. Од тераз то „Покраїнске вече Нар. младежи Войводини”. Лектор вироятно бул професор Гавриїл Надь, тедишнї директор керестур­ скей ґимназиї, бо вон теди лекторовал и тексти у „Ру­ ским слове”. Вон вироятно и писал значне число статьох од самого початку виходзеня того часопису, алє теди нє бул звичай подписовац ше под свойо написи. Тиж так, нєт подписи прекладательох статьох и литературних творох странских писательох, та тераз нє мож зоз сиґурносцу утвердзиц авторство. Подписовани лєм авторе писньох (и то нє шицких!) и мена школярох-дописовательох.^ (Предлужи ше)

РУСКЕ СЛОВО 27

ДУХОВНИ ЖИВОТ І

БОГОСЛОВ МАТФЕЙ ШАХИН БИВАЛ У АМЕРИКИ, МОСКВИ И КИЄВЕ, А ТЕРАЗ Є У СРИМСКЕЙ КАМЕНЇЦИ

СВЯЩЕНЇЦКЕ СЛУЖЕНЄ ТО САМОЖЕРТВА Зоз коренями и предками у Сириї, 25-рочни богослов Матфей Шахин бивал у Америки, Москви и Києве, а тераз є у Сримскей Каменїци и то була нагода побешедовац зоз нїм, як познавательом и славянских народох и Руснацох огослов Матфей Шахин народзени у ЗАД, Огаю, блїзко Кливленду, у реґиону Вельких озерох. Його мац тиж народзена у Америки, алє, як гварел, його предки Сирийци грекоправославного обряду. До 2018. року Матфей жил у ЗАД, дзе два ро­ ки бул на богословиї у Святотройскей православней семинариї, у Ню Йорку, у месце Джорданвил. Потим ше преселєл до Русиї, до Мо­ скви, же би предлужел богословске образованє, а отадз пришол до православней Києвскей духовней академиї и семинариї. На ньго уплївовал його родзина митрополит Михаил Шахин, хтори познати и по тим же зєдинєл Антиохийску православну Церкву у ЗАД.

- Митрополит Михаил ме и научел же священїцке служенє то саможертва - гвари Матфей.

- Тераз сом на трецим року студийох, а сцем и докторовац теолоґию и кед Бог да, сцем буц оженєти священїк. Интересує ме литурґика, потим история Цер­ кви у югозаходней Русиї и карпатского реґио­ ну. Тиж, и период святого митрополита києвского галицкого и цалей Русиї Петра Могили, як и история византийней империї. По Матфейових словох, вон як млади служел у церкви, хтора му була як други дом. Люби Службу Божу, святи тайни и буц у храме. лУтдзецинстве, у Америки, А гблїзко ■■ при його “ доме гбула православна румунска церква до хторей ходзел и так видя „ гроснул медзи Румунами, Молдавцами, Русиянами, а бутт г~ ло и даскельо Руснацох. Любел тото окруженє и тамтей-

Б

шу културу.

28 РУСКЕ СЛОВО

„ „ - Сумировано, мож повесц же гоч сом Сириєц грече■' ґ ґ ґ ского походзеня, вироснул сом у славянским окруженю, ’ ґ ■' медзи людзми зоз карпатского реґиону и Балкана. ” ^ * -1„ Ходзел сом и до церкви Собор русийскей православ„ ” .. ТІ ней Церкви загранїчней. Интересантне ми же славянска култура вельо иншака од култу­ ри у Америки, з тим же ше мнє барз пачи стара култура у Европи. Уж пишем и кнїжку зоз греческей и славянскей митолоґиї. Сцем виучовац и историю и културу Руснацох, бо сом дзепоєдних познал од дзецинства. Бог дава каждому же би му могол служиц зоз своїма талан­ тами. На драги Божих планох и витво ре ня Божей волї нєт слу ча й но сци, як цо дахто дума, алє коин ци ден циї - за ключує Мат фей Шахин. Сайт на хторим обявює свойо искуства то ^тегизушосіеіусот/агсйуе ■ М. Горняк Кухар 27. МАЙ 2022.

■'

сІиИоупі@ги5ке5Іоуо.сот

УЖАБЛЮ

ВИСТАВА „ПОРТРЕТИ ПАТРИЯРХА ПАВЛА” Вистава „Портрети Патриярха Павла”, автора Хаджи Марка Вуїчича отворена 16. мая у Општинскей народней биб­ лиотеки „Велько Петрович” у Жаблю. Жабельска општинска библиотека орґанизовала тоту виставу фотоґрафийох у сотруднїцтве зоз Сербску православну церквну општину Жабель и намеснїком о. Миладином Бокорцем. Виставу отворел о. Миладин Бокорац, як орґанизатор, у мено Сербскей православней церковней општини Жабель. По отвераню, наставнїца Станислава Темеринац пречитала порученє автора. Автор наглашел же тот памятнїк на служенє церкви и Богу за живота патриярха аманет будуцим ґенерацийом, нє лєм на здогадованє, алє и на творчосц и вирносц його словом и любови. На концу ше ґу шицким присутним обрацела и редакторка културней програми

Библиотеки, Варя Нешич. особа у часу хтору аж у будучносци нє шмеме прескочиц кед будземе бешедовац о гуманосци и справованю ґу дру­ гим, на чим ше у нєшкайшим чаше барз инсистує. Гуманизем, як подлога демократского дружтва, на хтори ше операме, ше снує на єдним виреченю: Будзме людзе закончела Варя Нешич. Нащивителє могли послухац и аудио знїмки доступних интервюох хтори патриярх Павле дал за живота. Вистава орґанизована у рамикох святочносци з нагоди Кирбаю, под назву „Святониколаєвски днї”. На отвераню вистави присуствовал и предсидатель Општини Жабель, Урош Раданович. Л. В.

ЛИТУРҐИЯ ПОМИРЕНЯ СПЦ И МПЦ - ОХРИДСКЕЙ АРХИЕПИСКОПИЇ

КОНЄЦ ПОЛВИКОВНОГО РОЗКОЛА Патриярх сербски Порфириє и архиепископ охридски и македонски Стефан, 19. мая служели у Храму Святого Сави у Беоґрадзе Литурґию помиреня, зоз хтору ше запровадзує медзисобне литурґийне и канонске сотруднїцтво (сербски општенє, та можебуц общенє, общество...) двох шестринских Церквох, а у складзе з одлуку Собору д Сербскей Православней Церкви, хтори за Македонску Церкву прилапел статус найширшей можлївей автономиї. З тим ше кладзе точку на спор длугши як пол вика, пренєсли медиї. М. Г. К.

КАЛЕНДАР ПОДЇИОХ

ВОДИЦОВ ТИДЗЕНЬ У Марийовим святилїщу Водици, на швето Вознесениє Господнє, 26. мая почина традицийни Водицов ти дзень и того дня Служба у Водици будзе на 10 годзин. У тим тижню, понеже май у Церкви пошвецени Мариї Богородици, у Водици кажди дзень по 31. май, буду Служби Божо, вечарами на 19 годзин. Водицов тидзень ше закончує зоз нєзаповеданим шветом Царици Богородици и тиж Литурґию на 19 годзин.

27. МАЙ 2022.

ПРЕПОДАВАНЄ ЗА МЛАДИХ На пияток, 27. мая, у просторийох Пакт Рутеноруму у Младежским доме на 19,30 годзин, будзе Преподаванє за младих, на тему „Правди и предрозсуди о християнстве” (ту спадаю обичаї, суєверє и вира, чи Церква старо­ модна, чи вира гамує, чи ше релиґия проциви науки?) Преподавач будзе теолоґ Марко Радулович зоз Зомбора, а орґанизаторе з Пактом, Парохийни каритас св. Миколая Руски Керестур и Рух фоколарох. М. А.

ЕМИСИЇ РАДИО МАРИЇ НА РУСКИМ ЯЗИКУ

НОВИ РЕДАКТОРЕ Емисиї на руским язику на Радио Мариї, од децембра прешлого року ушорює малженска пара Анто и Оксана Недич зоз Коцура, а пред тим, тринац роки тоти емисиї ушорйовала Новосадянка Ксения Саванович. Полугодзинову емисию на руским язику, у реґиону Нового Саду на габох 90,0 МНг, ше емитує раз у тижню, стреду на 17,30 годзин, а реприза на 20 годзин. У програми Євангелию читаю паноцове, а окрем того єст прилоги духовних змистох. Радио Марию Суботици мож слухац и на интернету, дзе єст програма нєпреривно, 24 годзини. М. Г. К.

РУСКЕ СЛОВО 29

іггїогтаІог@ги5ке5Іоуо.сот ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 19. мая 2022. року занавше нас зохабела наша мила супруга, мац, баба и прабаба

АМАЛИЯ ОРОС народзена Гарди (1939-2022) з Руского Керестура

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 25. мая 2022. року, наполнєли ше 40 днї як ше до вичносци преселєла наша мила мац, баба и прабаба

ИРИНА КРЕНЇЦКИ народзена Варґа (1937-2022) з Руского Керестура

Красни памятки на ню занавше буду чувац: супруг Дюра, дзеци Мелания, Еуфемия, Дюра зоз супругу Весну, унучата и праунучата Най спочива у мире Божим!

У красних памяткох ю навики буду чувац дзивка Златка, унуки Сашо, Кимо и Мая зоз фамелиями Най спочива у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 1. юния 2022. року наполнї ше чежки, жалосни и боляци рок од нєсподзиваного розходу зоз нашу милу маму, швекру и бабу

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 1. юния 2022. року наполнї ше боляци рок як моя мила шестра вецей не з нами

ВЕРУНА ЧОРДАШ народзена Будински (8. XII 1946 - 1. VI 2021) з Кули

ВЕРУНА ЧОРДАШ народзена Будински (1946-2021) з Кули

Остала велька пражнїна у наших животох. Навики чуваме красни памятки у наших шерцох. Дзекуєме ци за твою любов и пожертвовносц хтори ши мала за нас. Вично ожалосцени: твоя дзивка Оленка зоз супругом Андрийом и унуки Андриїца и Марко, нєвеста Весна и унуки Ивана зоз фамелию и Єлена зоз фамелию

Мила моя шестро, жиєш з нами у наших думкох, словох и приповедкох. Хибиш нам барз. Док жиєме, будземе це чувац у своїх шерцох и молитвох. Ожалосцена шестра Гелена зоз дзивку Даяну и єй фамелию

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 30. мая наполня ше 40 жалосни днї як нас зохабела наша мила мац, баба и прабаба

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 21. авґуста 2022. року наполня ше 7 роки як сце нас нєсподзивано зохабели у вичним смутку

НАТАЛИЯ БУДИНСКИ народзена Грубеня (1942-2022) з Руского Керестура

ВЛАДИМИР БУДИНСКИ (1935-2015) з Руского Керестура

Пошли сце на драгу зоз хторей нєт врацаня. Днї преходза, а боль и жаль остали у наших шерцох. Здогадуєме ше любови и доброти хтори сце нам нєсебично даровали. Занавше вас у своїх шерцох ноша: дзивка Фемка зоз фамелию, дзивка Оленка зоз фамелию и дзивка Марча зоз дзецми Спочивайце у мире!

З любову и почитованьом паметаме вас як доброго оца, дїда и прадїда. Красни памятки на вас нїґда нє виблядню. Боль у наших шерцох нїхто нє вилїчи. Вично ожалосцени вашо наймилши: дзивка Фемка зоз фамелию, дзивка Оленка зоз фамелию и дзивка Марча зоз дзецми Спочивайце у мире!

НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 29. мая 2022. року наполня ше штернац смутни роки як нас занавше зохабела наша наймилша

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 30. мая наполня ше 8 роки як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец, швекор и дїдо

АМАЛКА САБАДОШ народзена Тиркайла (1953-2008) з Дюрдьова

Памятку на ню вично чуваю Иван, Марина, Влада и Марко, Мирослав, Оля, Максим и Андрей и Мирко Спочивай у мире Божим!

30 РУСКЕ СЛОВО

ВЛАДИМИР ГАРВИЛЬЧАК (1954-2014) з Руского Керестура З любову и почитованьом памятки у своїх шерцох чуваю його наймилши Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ На милих нам: брата Вла­ дим ира, Марчу, мацер и оца Харвильчакових, фа­ мелию Станоєвич, Джуня, на кума Янка Нярадийового, на фамелию Джуджар, Лацко, М итра, на Дюрчових, Марчу Шовшову, Ива­ на Сопкового, на паноца Л ю бомира Семанового, М ирка М алацкового, на дружтво „Циберея”. З любову и почитованьом Йоаким Харвильчак з фамелию

27. МАЙ 2022.

іггїогтаІог@ги5ке5Іоуо.сот СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 31. мая 2022. року наполня ше два роки як нас занавше зохабел наш мили

ЯНКО ГОЛИК (1949-2020) овласцени ревизор у пензиї з Нового Саду Занавше будземе чувац памятки на ньго. Супруга Любица, синове Янко, Петро и Микола, нєвеста Єлена и унук Виктор Спочивай у мире Божим!

НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 29. мая наполня ше два роки як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец и дїдо

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 30. мая 2022. року наполнї ше жалосни рок як вецей нє з нами наш мили супруг, оцец, и дщо

ЙОВҐЕН ЧАПКО (1956-2021) з Руского Керестура

Час преходзи, алє ти занавше оставаш у наших думкох. Твойо наймилши Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 30. мая 2022. року наполнї ше рок як нас занавше зохабел мой мили брат и бачи

ЙОВҐЕН ЧАПКО (1956-2021) з Руского Керестура У найкрасших памяткох навики го буду чувац його наймилша шестра Веруна зоз супругом Лацийом и дзивку Ясенку зоз супругом Аристидом и дзецми Даниєлом и Давидом Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Наполнєл ше рок як ше до вичносци преселєл наш мили оцец, дїдо и прадїдо, а буду 20 роки як нє з нами наша мила мац, баба и прабаба

ВЛАДИМИР САБАДОШ (1953-2020) з Нового Саду

Ґ

Мили наш, у шерцох ши нам зохабел вичну любов и почитованє, у душох смуток и вельки боль. У наших думкох и молитвох лем ти! Час преходзи, алє ши часц наших бешедох и чувствох кажди дзень. Памятки на твой ошмих, щесце, любов и потримовку хтору ши нам сердечно давал будземе чувац навики. Барз нам хибиш! Занавше ожалосцени твойо наймилши: супруга Славица, дзивки Анита и Мая, унукове Иван и Лука, унуки Андєла и Мила, жецове Микола и Милош Спочивай у мире Божим!

У своїх шерцох красни памятки на нїх чуваю їх наймилши Спочивайце у мире Божим!

Покраїнски секретарият за урбанизем и защиту животного штредку, на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС” чс. 135/04 и 36/2009) обявює

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду N на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ О принєшеним ришеню о приступаню виробку студиї о преце­ ньованю вплїву на животни штредок Покраїнски секретарият за урбанизем и защиту животного штредку, дня 17. 05.2022. року, принєсол ришенє о приступаню виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок ПРОЄКТА Пренаменьованє маґазинско - лоґистичного пословног комплекса до севесо попошореня, на к.п. ч. 336/1 КО Нови Сад I, ношителя проєкта „Зауасоор” д.о.о. Нови Сад, улїца Теодора Мандича ч. 9. Ришенє о приступаню виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок за предметни проєкт мож достац на увид роботни дзень од 10 г до 14 г у просторийох Покраїнского секретарияту за урба­ низем и защиту животного штредку Булевар Михайла Пупина 16 (прижемє канцелария чс. 39. Заинтересована явносц може виявиц жалбу на принєшене ришенє у чаше од 15 днї од обвйованя того обвисценя.

ЮЛИЯН САБО АНА САБО (1941-2021) народзена Дудаш з Руского Керестура (1947- 2 ° ° 2)

ОБВИСЦЕНЄ о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплї­ ву на животни штредок проєкта Подприємство ,,^-ЬШ Е ” гї.о.о. зоз Беоґраду, по овласценю ношителя проєкта „А1 ЗгЬуа гї.о.о. Веодгагї”, Милутина Миланковича 1ж, Нови Беоґрад поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта радио базней станїци мобилней телефоні „НС2392_01 НС_Сримска_Каменїца_3”, у улїци Бранислава Букурова 33, у Сримскей Каменїци 1, на катастерскей парцели 4135/10, К.О. Сримска Каменїца, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110а, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

ч» 27. МАЙ 2022.

РУСКЕ СЛОВО 31

ИНФОРМАТОР МАЛИ О ГЛ А Ш К И ПРЕДАВАМ комби КепаиМ ІгаШс БСІ 115. Направени е 2011. року, реґистровани до конца 2022. року. Сервисирани у сервису „Рускаї”. Еделински Юлин 063 502734

МАЛИ О ГЛ А Ш К И НВУ „РУСКЕ СЛОВО” ПРЕДАВА ПОЛОВНИ АВТО 8койа ІаЬіа сіаччіс, 2007. рок. Прешол - коло 380 000 км, реґистровани до новембра. Початна цена - 1800 евра. Явиц ше и понукац цену на: 069 673301, або на: гчйп@гичкеч1оуо.сот. Опатриц мож у Вербаше або Новим Садзе. НВУ „РУСКЕ СЛОВО” КУПУЄ ХИЖУ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ, за потреби канцеларийох и дописовательства. Гледаме добре очуване обисце (може и на поверх) блїзко при центру, квартельни нукашнї простор котри би мал минимум 120т2 (и векши простор пре архиву), зоз цо меншим простором за отримоване желених поверхносцох. Волац на телефон 069 67 33 01. Городска управа за зашиту животного ш тредку Городу Нового Саду на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни ш тредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ о принєшеним ришеню же не потребне преценьоване вплїву на животни штредок вплїву на животни ш тредок проекта Н ош итель проєкта „РЯ Е ^^2Е С Е 2А ТЯООУЮ Т I Р Я О I2 V О ^ N ^ ^ ЬЕ8М Ш А 8 ’’ ^.О .О . Беоґрад - Нови Беоґрад, Партизанскей авияциї число 14/6, хторого у предметним поступку заступа „АХІ8 ^Я А В Е V IN 8К I ВІЯО ’’ гї.о.о. Сримска Каменїца, Войводи Путнїка число 79, поднєсол вимогу за одлучованє о потре­ би пеценьованя вплїву на животни ш тредок проєкта „Вибудов предайно - маґазинского обєкта поверхносци прижемє и поверх (П+1) бруто розвитей будовательней поверхносци 9.826,00 ш2 зоз паркинґом ’’, на катастерскей парцели число 287/28, у улїци Вельки рит число 173, К.О. Нови Сад III, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку, Городска управа за заш иту животного ш тредку дня 23. мая 2022. року принєсла риш енє число VI-501-340/22 же нє потребне преценьованє вплїву на животни штредок. Увид до предметного риш еня мож окончиц у просторийох Городскей управи за заш иту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин, на сайту Городскей управи за заш иту ж ивотного ш тредку епуігопоуі§агї.огд.г§. Заинтересована явносц може виявиц жалбу процив того ришеня у чаше од 15 днї од дня його обявйованя у средствох явного информованя, по тим орґану.

32 РУСКЕ СЛОВО

Ь уецоЬ уЬ уе *

У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ ФЕСТИВАЛ ТРАДИЦИЙНИХ РУСКИХ ЄДЛОХ „СМАКИ ТРАДИЦИЇ” У Руским Керестуре першираз того року будзе отримани Фестивал традицийних руских єдлох „Смаки традициї” хтори заплановани за соботу, 4. юния у чаше од 14 по 21 год­ зин. Фестивал будзе отримани коло Спортскей гали, а заинтересовани того дня годни покоштовац рижни файти сладких и сланих традицийних руских єдлох. Окрем домашніх, на фестивалу буду участвовац и госци зоз України хтори на окремним штанду буду презентовац свойо традицийне єдзенє, а окремни штанд будзе и зоз мадярскима єдлами. Ґу тому, у пополадньових годзинох нащивителє годни уживац и у наступу КУД „Иван Сенюк” зоз Кули, окрестра Дома култури Руски Керестур, як и дзецинских шпиванкох младших фолклорашох, а у рамикох того фестивалу запланована и промоция кнїжки „Мацерова руска кухарка”, хтору нєдавно видала Новинско-видавательна установа „Руске слово” .

ТРОЙНЇСТА ПРОМОЦИЯ У КОЦУРЕ На пондзелок 6. юния 2022. року на 18 г. будзе промоция „Правопису руского язика зоз правопис­ ним словнїком”, „Словнїка компютерскей терминолоґиї” и „Малей историї Русинох” у Народней биб­ лиотеки Данило Киш - Библиотека Коцур у орґанизациї месних одборох Рускей матки и Културнопросвитного дружтва ДОК - Нови Сад. ***

КОНСТИТУОВАНЄ РЕДАКЦИЇ ПЕРШЕЙ РУСКЕЙ ЕНЦИКЛОПЕДИЇ На штварток 9. юния 2022. року на 18 г. будзе перша схадзка пошвецена виробку капиталного дїла роботней назви „Енциклопедия Руснацох” у Славистичним семинару Филозофского факултета. Редакция будзе робиц паралелно и на Рускей википедиї и на моноґрафиї Значни Рускинї и Руснаци зоз очми сучаснїкох. Контакт: проф. др Михайло Фейса (062 590 341).

27. МАЙ 2022.

іпТогтаІог@ги5ке5Іоуо.сот

ДЗЕ МОЖ КУПИЦ КНЇЖКИ „РУСКОГО СЛОВА”

У КОЦУРЕ при Милки Фейса у Кнїжкарнї „Анни”, на адреси Ошлєбодзеня 5б (прейґ драги Школи) и на телефон моб: 062 85 10 341.

У ШИДЗЕ при колпортерови Владимирови Гарвильчакови, на адреси Саве Шумановича 129а и на телефон моб: 062 44 09 74.

МАИСКИ МАК

„У фокусу” майского числа МАК-у тема о уписованю до штреднїх школох и на факултети, а ту и условия Конкурсу за софинансованє младежских проєктох у рускей заєднїци за 2022. рок, хтори розписало Роботне цело за младих. У „МАК-овим колажу” мож пречитац розгварку зоз Алексейом Виславскийом зоз Дюрдьова, басистом бенда „РгЦауа Ггекуепсуа”, а „Русинистика и я” и у тим чишлє представя бувших студентох Оддзелєня за русинистику. Рубрика „Швет науки и технолоґиї” пошвецена проблему фалшивих висткох на интернету, а „Спорт и рекреация” тогорочному Шветовому купу у фодбалу. У рубрики „МАК-ово 50 роки”, хтора виходзи з нагоди пол вика часопису МАК, у розгварки зоз бувшу главну и одвичательну редакторку Славицу Шовш мож дознац о тим як було ушорйовац МАК у периодзе осемдзешатих и дзеведзешатих рокох. „АЛТ шоу у МАК-у” представя „Кивуп Ьііегаїиге 8осіеІу”, а „Власни печац” проєкт „Учите русински са нама”. М. З. Г.

На нашим сайту находзи ше и Каталоґ зоз шицкима кнїжками и ценами. Кнїжки „Руского слова” мож наручиц прейґ сайту НІІр8 ://кпіІ2 кіроги8 кі.сот/.

МАЛИ О ГЛ А Ш К И ДИХТОВАНЄ облакох и дзверох. Щици од витру, жими, праху, галайку, инсектох. МОНТИРАМЕ: ■ РОЛЕТНИ ■ ГАРМОНИКОВО ДЗВЕРИ ■ ПАНТЛЇКОВО ДЗВЕРИ ■ МРЕЖИ ОД СУНЬОҐОХ ■ ВЕНЕЦИЯНЕРИ Телефон: ■ ОПРАВКИ 025/5827-710, 060/5088-433 27. МАЙ 2022.

РУСКЕ СЛОВО 33

СПОРТ/ИНФОРМАТОР

І

У ВИДАНЮ НВУ „РУСКЕ СЛОВО” ВИШЛА „МАЦЕРОВА РУСКА КУХАРКА” „Мацерову руску кухарку” релизовал тим: Тексти напи­ сала и рецепти порихтала ре­ дакторка виданя Блажена Хо­ ма Цветкович, коавторка у пририхтованю рецептох и єдла приготовела Любица Няради, авторка фотоґрафийох Ивана Медєши, директор и ношитель проєкта Борис Варґа, лекторованє и коректу­ ра Ясмина Дюранїн, рамики и дизайн нукашнїх бокох Иґор Орсаґ. Вельку часц того проєкту финасовал руски привреднїк, котри тарґує зоз Китайом, а котри жада остац анонимни. „Мацерова руска кухарка” нє лєм кухарка з рецептами, алє и историйни прегляд и толкованє о тим у яких ше нагодох и у котрих рочних часцох єдло одредзени руски єдла, як и детальни приказ святочного стола за Крачун, Вельку ноц, Кирбай и дисновтор. Кнїжку зоз розкошнима фотоґрафиями, грубима рамиками и зоз вецей як 90 рецептами руских єдлох годно купиц по цени од 1.500 динари. Попуст 33%: „Мацерова руска кухарка” на попусту од 33% за шицких тих цо ше предплаца на новини „Руске слово”, РОР електронске виданє „Руске слово”, часопис „Шветлосц” и часопис МАК. За тото треба доказац зоз вимирену уплатнїцу за 2022. рок. Рахунок вимиреней предлати муши буц виписани на мено купаца кнїжки, а єдна вимирена предплата - єдна „Мацерова руска кухар­ ка” 33% туньша. Тоти цо уж уплацели предплату за 2022. рок, маю право на по­ пуст 33%. Особи котри маю безплатно виданя НВУ „Руске слово” нє маю право на туньшу Кухарку Цена пакетох на попусту: - Новини „Руске слово” - рочна предплата 2.000 дин. + „Маце­ рова руска кухарка” 1.000 дин. = 3.000 дин.

- РОР електронске виданє „Руске слово” - рочна предплата 2.000 дин. + „Мацерова руска кухарка” 1.000 дин. = 3.000 дин.

- Часопис „Шветлосц” - рочна предплата 800 дин. + „Мацерова руска кухарка” 1.000 дин. = 1.800 дин.

- Часопис МАК - рочна предплата 1.000 дин. + „Мацерова руска кухарка” 1.000 дин. = 2.000 дин. „Мацерову руску кухарку” мож купиц прейґ колпортерох по на­ ших местох (треба наволац и наручиц), у представительствох НВУ „Руске слово” у Новим Садзе на новей адреси Футожска 2, ІІІ по­ верх, роботнї днї од 9 по 14 годзин, телефон 021 6613 697. У Ру­ ским Керестуре у будинку дакедишнєй Друкарні' на ІІ поверху и на телефон РК 025 703 311, роботнї днї од 9 по 13 годзин. Кнїжку ше годно купиц и у онланй кнїжкарнї НВУ „Руске слово” на сайту Шрз ://кгуігкірогшкі.сот/, алє без попусту (прейґ Пост експресу), значи по цени од 1.500 дин. До иножемства ПТТ: Тиж так, „Мацерову руску кухарку” мож наручиц и до иножемства, цена 15 евра, 20 америцки долари, 25 канадски долари + поштански трошки. Контактуйце нас на мейл: г8Йп@гшке8Іоуо.сот. Напишце нам мено, презвиско, адресу и кельо кнїжки сцеце купиц. Сцигнє вам одвит кельо будзе пакет коштац, зоз инструкциями плаценя и числом девизного рахунку НВУ „Руске слово”. После уплати (будзе евидентована на виводу) будзе вам по пошти послана „Мацерова руска кухарка”.

34 РУСКЕ СЛОВО

ПИОНИРЕ ФОДБАЛСКОГО КЛУБУ „РУСИН”

РОВНОПРАВНИ ЗОЗ ПРОЦИВНЇКОМ

Пионире Фодбалского клубу „Русин” прешлей стреди, 18. мая, у Сивцу одбавели два змаганя процив домашнєй екипи ФК „Полет” дзе єдно змаганє одбавели нєришено з резултатом 1:1, а у другим страцели 2:0 од домашнїх. За Русин наступели дзеци мишаного возросту, народзени 2009. и 2010. року, а перше на терен вишла старша екипа хтора указала же ше може цалком ровноправно ношиц зоз процивнїком. Ґол за свою екипу дала Валентина Кочиш, а наступели и - Плавшич, Джуня, Малацко, Чизмар, Штранґар, Фа, Стойков, Вуйович и Орос. Другей екипи хибело кус вецей тимского бависка же би ше могло надвладац процивнїка, та за младших наступели - Драґутинович, Провчи, Орос, Виславски, Сопка, Стойков, Настасич, Колошняї, Макаї, Будински, Вуйович. Пионирох предводзи їх тренер Деян Йолич. Ан. М.

КОЦУР - ШАХ

ОМЛАДИНЄЦ ОДБАВЕЛ НЄРИШЕНО У рамикох 3. кола Войводянскей шаховскей лиґи ґрупа Суботица коцурски Омладинєц всоботу процив екипи Чаки Йожеф зоз Старей Моравици одбавел нєришено, а резултат бул 3:3. Побиду на тим змаганю зазначел Карло Бала, реми одбавели Владимир Лазор, Споменко Павичевич, Ґавра Коларич и Любомир Турович, а страцел Ґоран Попович. После 3. кола Омладинєц на 5. месце на таблїчки зоз 4 освоєнима бодами. У шлїдуюцим колє Омладинєц у Коцуре дочека Полет зоз Растини. З. К.

27. МАЙ 2022.

5рогІ@гизке5Іоуо.сот

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА СУБОТИЦА

ИСКРА СТРАЦЕЛА ПОСЛЕ ШЕЙСЦ КОЛОХ Остатні' шейсц змаганя Искра нє страцела, а на остатніх трох зазначела побиду и то бул знак добрей форми пред стретнуцом у Дюрдїну внєдзелю, 22. мая, хторе, медзитим, закончене з резултатом Дюрдїн-Искра 3:1. Ґол за Искру дал Ненад Надь Екипа Дюрдїну позната як права домашня екипа котра на своїм терену чежко траци боди. Млада и швидка екипа на змаганю процив Искри потвердзела тот епитет. Од почат­ ку змаганя було видно же домашнї нє думаю так легко пущиц же би боди пошли до Коцура. Домашнї од першей минути були лєпши, а найвецей проблеми одбрани Искри правел центарфор Дюрдїну Вукович, котри на концу зоз двома Голами и ришел змаганє. На перши Гол ше чекало коло 15 минути кед спомнути бавяч зоз 20 метерох потрафел кут Искрового Гола и принєсол предносц домашнєй екипи. После Гола фодбалере Дюрдїна ище баржей звекшали прицисок и таке бависко дало резултат после 5 минутох, кед уж було 2:0 за Дюрдїн,

та було ясне же ше Искра чежко враци до змаганя. После другого Гола прицисок домашнїх дакус ослабел, та и Искрово фодбалере кеди нєкеди вошли до шанси за Гол. Надїю же ше Искра годна зоз Дюрдїну врациц нєпоражена принєсол Надь у 60. минути кед розлику у Голох зменшал на 2:1. У тим пе­ ри одзе бавело ше ров но прав нєйше, оби два екипи мали свойо шанси, а домашнї єдну од своїх вихасновали при самим концу змаганя, у 86. минути кед и поставени конєчни резултат 3:1. За Искру бавели: Новаков, Секулич, Комлєнович, Човс, Сердар, Малацко, ДраГоєвич (Надь), Бокан (Дакич), Николич, Юрчук, Барович (Колошняи). По конєц першенства остало одбавиц ище 3 кола, а Искра у тей хвильки на 13. месце на таблїчки зоз 25 бодами. За Искру барз важне шлїдуюце змаганє кед у Коцуре будзе госцовац предостатня екипа у лиГи, Бачка зоз Молу. З. К.

МЕДЗИОПШТИНСКА ФОДБАЛСКА ЛИҐА СРИМ, ҐРУПА ЗАХОД

БИКИЧАНЄ ОДНЄСЛИ БОДИ З БАЧИНЦОХ У 24. колє Медзиопштинскей фодбалскей лиГи Срим, група Заход, фодбалере ОФК Бикич на госцованю у Бачинцох победзели ОФК Бачинци зоз 3:0. Фрушка Гора з Руми победзела Змай з Ночаю зоз аж 6:0, а у Кузмину Ґраничар победзел ЛСК з 6:1, у Руми домашнї ФК Єдинство победзел Ердевик 2017 з 5:0, БСК з Бешенова бул лєпши од Гайдука з Вишнїчева и победзел з 2:0, у Адашевцох домашнї Ґраничар победзел Срим зоз Сримскей Рачи зоз 3:1, а у Равню Зека Булюбаша победзел Обилич 1993 з Куковцох з 4:3. На таблїчки, и попри пораженя, Гайдук з Ви­ шнїчева затримал перше место з 58 бодами, алє ше му приблїжел други Ґраничар з Кузмину з 57 бода­ ми, Обилич 1993 треци з 54 бодами, штварти Зека Булюба-

ша и пияте Єдинство з Руми маю по 53 боди. ОФК Бикич шести з 42 бодами, ЛСК з Латяарку седми з 28 бодами, БСК осми ма 27 боди, а Ґраничар (А) дзевяти ма 26 боди. Ердевик 2017 дзешати з 25 бодами, Змай єденасти ма 24 боди, ОФК Бачинци дванасти з 22 бодами, Срим предостатнї тринасти з 12 бодами, а остатня штернаста Фрушка Гора ма 9 боди. У 25. колє Фрушка Гора дочекує ОФК Ба­ чинци, дерби ше будзе бавиц у Вишнїчеве дзе Гайдук бави дома з ОФК Бикич, Змай дочекує Зеку Булюбашу, Обилич 1993 будзе домашнї Єдинству, Ердевик 2017 будзе домашнї Ґраничару (К), а ЛСК будзе домашнї Ґраничару (А). Вл. Дї.

ОПШТИНСКА ФОДБАЛСКА ЛИҐА ШИД

НАПРЕДАК ШОРУЄ ПОБИДИ У 16. колє Општинскей фодбалскей лиГи Шид, Напредак з Вашици на госцованю у Люби победзел Єдинство зоз 4:0, Єдинство з Моровичу на госцованю у Соту победзело Братство зоз 6:0, у Илинцох Борец прешвечлїво по­ бедзел Єдноту зоз Шиду зоз 4:0, БинГула дома победзела Омладинєц з Батровцох зоз 4:3, а у Ямени домашнї Ґрани­ чар и Синдєлич з Ґибарцу одбавели нєришено 0:0. На таблїчки Напредак перши зоз 46 бодами, Єдинство (М) друге ма 41 бод, Синдєлич треци зоз 24 бодами, а те27. МАЙ 2022.

льо боди ма и Єднота на штвартим месце. Ґраничар пияти зоз 22 бодами, Борец шести ма 19 боди, Єдинство (Лю) седме ма 18 боди, БинГула осма зоз 17 бодами, Омладинєц дзевяти зоз 14 бодами, и остатнє дзешате Братство ма лєм три боди. У 17. колє Ґраничар дочекує Братство, Синдєлич бави дома зоз ОФК БинГулу, Омладинєц будзе домашнї Єдинству (Лю), Напредак бави дома з Борцом, а Єднота будзе домашня Єдинству (М). Вл. Дї.

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА ЗОМБОР

КРАСНИ АКЦИЇ, ИЩЕ КРАСШИ ҐОЛИ ФК „Русин” - ФК „Будучносц” (Параґе) 5:0 (2:0) РУСИН - Деян Кронич, Деян Чернок, Деян Павлович, Владан Вуйович, Боян Голик, Филип Вуйович (Марио Иличич), Александар Тома (Лука Или­ чич), Боян Бран кович (Алексан дар Зорич), Дарко Сушич, Матей Саянкович, Оґнєн Маркович. У 27. колу Подручней фодбал­ скей лиґи Зомбор, хторе одбавене внєдзелю, 22. мая, на Ярашу, фод­ балере Русина одбавели змаганє процив екипи Будучносц зоз Параґох. На нових трибинох, тераз уж и закритих, вецей як 250 любительох фодбалу могли лєм уживац, як у новим закрицу, так и у бависку хторе указали домашнї фодбалере. У досц вименєним составе, з оглядом на тото же хибели Неманя Кулич, Андрей Малацко и Реля Ланчужанин, як и покалїчени Янко Кулич, подмладзени состав адекватно заменєл стаємних першотимцох. Змаганє було релативно ровноправне цо ше дотика штредку терена, но акциї хтори правели нападаче Русина були, нєскромно мож повесц - майсторски. Перши ґол за Русин дава Дарко Сушич, хтори внєдзелю бул и найрозположенши за бависко. Сушич у єдним дуелу на штредку терена виходзи як побиднїк, зоз вжату лабду предриблує ище трох бавячох зоз охрани, и то було 1:0 за Русин. Нєодлуга шлїдзи акция Бранкович - МаркоДарко Сушич хтори и у вич, но без резултату. Потим шлїдзи прекрасна ПОЛОЖЕНЕ ЗАКРИЦЕ акциї при самим концу акция Сушич - Саянкович, алє судия писка оф­ идеално находзи Марко­ НАД ТРИБИНИ сайд. Нєодлуга ище лєпша акция Саянкович вича и то було 5:0 за Ру­ Сушич, алє лабда закончела понад ґола. Млади После вибудованих квалитетнейших, син. Александар Тома, аґилни у першим полчасу, Красна хвиля и права скоро зоз корнер линиї трафя Марковича, и то бетонских трибинох, тих дньох постабуло 2:0, а такой и конєц першого полчасу. Бул вене и закрице над трибини на Ярашу. спортска атмосфера, фер то идеални резултат за початок другей часци Коло трибинох положена нова ограда, змаганє зоз обидвох бобудзе преширени и мурик, а на трибини кох, фодбал полни кра­ змаганя. ище буду поставени и древени фосни за сних акцийох и ище красПредлуженє ище динамичнєйше, акциї цо єдноставнєйши то красши, а ґу тому и ефика- шедзенє, после хторих у планє покласц ших ґолох, но ище лєм 3 и пластични шедзиска. Роботи на ста- кола остали по конєц снєйши. Резултат на 3:0 звекшує Саянкович кед диону окончовала фирма зоз Зреняни- Першенства. му Маркович додава лабду на 16 метерох, пре- ну, а финансовала их Месна заєднїца Терашнї состав Русина руцуюци ю прейґ даскельо бавячох зоз охрани Руски Керестур под покровительством здобул убавеносц як екигосцуюцей екипи. Млади Александар Зорич, Општини Кула. па, и чкода би було кед би гоч бавяч охрани у подростку Русина, внєдзетаки состав нє остал и у лю бавел у нападу, дава ґол, но помоцни судия дзвига заставку, и попри тим же зоз тей акциї нє могло си- шлїдуюцей сезони, окреме же ше приблїжує 100-рочнїца ґурно потвердзиц офсайд. До конца змаганя вредзи визна- од снованя нашого Фодбалского клубу. На нєдзелю 29. мая, у 28. колу Русин госцує у Ґложану чиц акцию Саянкович - Сушич и то було 4:0 за Русин. Чежко нє похвалїц шицких домашнїх фодбалерох, гоч за дзе одбави змаганє процив Будучносци.^ Ан. Медєши ниянсу заш лєм епитет найлєпшого на терену заслужел

36 РУСКЕ СЛОВО

27. МАЙ 2022.

5рогІ@гизке5Іоуо.сот

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА НОВИ САД

ГОСЦИ БУЛИ ЛЄПШИ ФК „Бачка 1923" - ФК „Борац" (Нови Сад) 1:2 (0:0) Дюрдьов - у 26. колу Подручней фодбалскей лиґи Нови Сад, хторе одбавене 22. мая, фодбалере ФК „Бачка 1923” зоз Дюрдьова страцели на домашнім терену од фодбалерох новосадского ФК „Борац” з резултатом 1:2. Ґол за Бачку дал Стефан Вуй­ ович у 75. минути. Главни судия бул Филип Акин зоз Футоґу, а помоцнїки були - Петар Каплиєв и Стефан Радич зоз Нового Саду. БАЧКА - Владимир Радишич, Драґан Тривунович, Стефан Вуйович, Стефан Максимович, Янко Вуйович, Душан Чеґар, Ненад Иґнїч, Илия Данґубич, Милан Роґич, Стефан Деянович, Деян Тривунович у резерви - Никола Балоґ, Срдян Тривуно­ ґолу и виєдначел резултат на 1:1. Щесце дюрдьовских вич, Стефан Топчиов и Желимир Максимович. Бачка добре почал стретнуце, анґажовано и нападац- фодбалерох нє потирвало длуго, бо уж у 77. минути до­ ки. Борели ше за лабду на шицких часцох терена, алє по стали ище єден ґол и тото стретнуце закончене зоз ко конєц першого полчасу нє дали ґол, гоч за тото було да- нєчним резултатом 1:2 за госцох. После того кола Бачка и далєй на 6. месце на таблїчки скельо добри нагоди. Госци у другим полчаше вельо лєпше бавели и свой зоз 36 бодами. У шлїдуюцим колу дюрдьовских фодба­ перши ґол дали у 53. минути. У 75. минути Стефан Ву­ лерох дочекаю фодбалере першопласованей екипи, Л. В. йович копнул до лабди котра закончела у процивнїцким ОФК „Славия” зоз Нового Саду.

ПОРАЖЕНЄ У ДЕРБИЮ КОЛА ФК „Черве на гвизда" - ФК „Бачка 1923" 3:1 (1:0) Нови Сад - у 25. колу Подручней фодбалскей лиґи Но­ ви Сад, хторе одбавене 18. мая, фодбалере ФК „Бачка 1923” зоз Дюрдьова страцели у стретнуцу зоз фодбалерами Червеней гвизди зоз Нового Саду, на їх стадиону з резултатом 3:1. Ґоли за Бачку дал Стефан Максимович у 90. минути. Главни судия бул Петар Каплиєв зоз Нового Саду, а помоцнїки були - Єлена Василєвич и Никола Милоєвич зоз Нового Саду. Бачка - Владимир Радишич, Душан Чеґар, Никола Ба­ лоґ, Стефан Максимович, Янко Вуйович, Драґан Триву­ нович, Ненад Иґнїч, Илия Данґубич, Милан Роґич, Сте­ фан Деянович, Деян Тривунович, у резерви - Неманя Иґнїч, Срдян Тривунович, Желимир Максимович и Милош Миловац.

Фодбалере домашнєй екипи добре почали стретнуце, анґажовано и нападацки. Таке бависко дало плод, бо перши ґол на стретнуцу дали уж у 1. минути. Фодбалере зоз Дюрдьова ше намагали злєпшац резултат у другим полчаше, алє им то нє пошло од рук. Домашнї вельо лєпше бавели и по конєц стретнуца ище два раз лабда затресла Бачков ґол, у 78. и у 84. минути. На самим концу стретнуца, у 90. минути, Стефан Максимо­ вич копнул до лабди и дал перши и єдини ґол за Бачку. После того кола Бачка ише вше на 8. месце на таблїч­ ки зоз 36 бодами. У шлїдуюцим колу дюрдьовски фод­ балере на домашнїм терену дочекую фодбалерох ФК „Борац”. Л. В.

РУСКЕ СЛОВО 37

СПОРТ

У ЗРЕНЯНИНУ 9. СПОРТСКА ОЛИМПИЯДА ШКОЛСКЕЙ МЛАДЕЖИ

ЗМАГАЛИ ШЕ И ШКОЛЯРЕ З КЕРЕСТУРА У Зренянину на 9. Спортскей олимпияди школскей младежи Войводини, хтора тирвала од 19. по 22. май, участвовали и школяре з Основней и штреднєй школи „Петро Кузмяк”, хтори ше змага ли у столним тенису. За екипу основней школи наступели - Иґор Фейди, школяр 7. класи и Матей Макаї зоз 6. класи и екипно завжали 4. место од 8 екипох. Фейди ше змагал и поєдинєчно и бул сед ми. Штредню школу представяли шестри Мария и Наталия Жирошово, школярки 1. и 2. класи Ґимназиї, хтори були се дми. На змаганє их проводзели наставнїк Слав­ ко Пап и професор Любомир Орос, хтори викладаю физичне воспитанє. Перши дзень Олимпияди з керестурскей школи зоз атлетики ше змагала Ивона Рац, школярка 6. класи. Ивона у дисциплини скок

ТРЕЦА РУКОМЕТНА ЛИҐА „СИВЕР”

ПОБИДА ЗА КОНЄЦ ПЕРШЕНСТВА РК „Русин” - РК „Кляїчево” 37:32 (15:13)

У остатнїм 14. колу Рукометней лиґи Сивер, хторе одбавене всоботу, 21. мая, у Спортскей гали у Руским Керестуре, рукометаше Русина одбавели змаганє процив РК „Кляїчево” хтори победзели з резултатом 37:32 (15:13). Одбавене змаганє одлучовало о пласованю на 5, односно 6. место, у зависносци од резултату. Була то праве першенствене змаганє дзе ше резултат менял раз за єдну, раз за другу екипу.

38 РУСКЕ СЛОВО

У першим полчасу госци лєпше почали змаганє и вецей раз мали предносц у резултату, но по конєц перших 30 минутох, русиновци здобули малу, алє заслужену предносц од 15:13. Подобна ситуация ше одвивала и у першей половки другого полчасу, а як ше змаганє приводзело ґу концу, домашнї бавяче були вше сиґурнєйши у нападу, алє и охрана вше сиґурнєйше функционовала. У остатнїх 5-ох минутох кед ше резултату звичайно „ламе”, госци дали З голи, а домашнї 7, цо ришело хто будзе конєчни побиднїк. За Русин бавели - Даниєл Милинкович, Михайло Мудри, Виктор Микита 8, Иван Рац 1, Славко Гербут 8, Борис Югик, Мирослав Виславски 1, Владислав Салак 7, Филип Орос 8, Филип Тома 4 и Петар Пирожек. После того змаганя Русин забера 5. место, док рукометаше зоз Зомбора перши на таблїчки, та у идуцим календарским року буду ше змагац у висшей лиґи. Ан. М.

27. МАЙ 2022.

ГОРУЦИ ТЕПШИ

Пририхтали: Лю. Цвеїч и Т. Салонтаї

Танана и Сале Паланчанин, Нови Сад

Сармочки зоз желєного лїсца

і-

Потребне: і кила млєтого меса і 100 ґрами рискаши і цибуля векша і цеску 2-3 струча і веґета, соль, попер, мелка паприґа і пошекане лїсце зоз петрушки і коло 40 фалати желєного лїсца (зеля)

Поступок: Надзиванє (полнєнє) исте як и за сарму, лєбо полнєти паприґи, розлика лєм же месо закруцаме до желєного длуговастого лїсца, хтори дава смак яри.

Шсце очисциц од кореньчкох (жилкох), прецагнуц през цеплу посоле­ ну воду най кус змегча и посипац зоз оцтом. Закруцац исто як сармоч­ ки. Поскладай до глїбшей шерпенї, усипац води, повеґетовац, посолїц и вариц дас годзину. Мож направиц подбивку, а и нє муши ше. Кед уж сармочки начерпаце до танєра по верху можеце положиц и ложку-два шметанки, та будзе смачнєйше.

Ясмина Дюранїн ■ ■ Фокача то старе италиянске єдло. Даєдни податки гваря же походзи ище зоз 1300. року! Но, найчастейпе го поровную зоз пицу, алє єст розлики у тим як фокачу треба приготовиц. Тото без чого нє мож то маслинов олєй, як и розмария Потребне за цесто: (кед ше прави по тим рецепту). Фокачу мож справиц и на сладко, зоз ■ 500 ґр муки медом и сухим гроженком, а од горе посипац зоз мелким цукром. Я ше на тото завод опредзелєла за слану вариянту и були зме одушевени!

■ ложка сухого квасу ■ ложка цукру Так треба приготовиц: ■ ложка солї До муки змишац квас, цукер и ■ 350 мл цеплей води соль, а олєй усипац до води и вец ■ 3 ложки маслинового загнєсц цесто. Воно люби кед ше го гнєце, та най вас нє мержи дакус длужей. Потим го положце на цепле най кишнє, а дас о 45 мину­ Прелїв: ти (лєбо док ше здогаднєце) тре­ ба го ище раз прегнєсц.

■ коло 50 мл маслинового Готове цесто треба з пальцами олєю (нїяким концом зоз розвалку) ■ два на дробно пошекани розцагнуц у тепши и зоз пальца­ струча цеску ми добре поприцискац так най ■ швижей лєбо сухей останю углїбеня. Потим зоз розмариї по смаку щеточку розмасциме олєй, це(ми любиме, та сом нє снок и розмарию, а до углїбеньох ла на пицу. То було єдно ошвижушпоровала) покладзме парадички и маслини. юце єдло котре нам барз смакова■ попер Од горе посолїме. Печеме у це­ ло, бо зме ше цошка шицкого наєИ ище: плей релни дас 15 минути. Готова дли. Предпоставям же ю мож при■ чери парадичи є кед нам од сподку влапи фарбу. рихтац и за фриштик, або вечеру ■ маслини кельо любице Єме цепле и уживаме зоз шиц- - лєм нє у нас. Я так вчас нє ста­ кима чулами! вам, а за вечеру ше нє сцеме оєсц.

■ мед П. С. И ище єдно надпомнуце - зоз ■ гималайскей солї, лєбо Нароком сом нє положела ориґ- розмарию, цеском, черийом и ма­ велькей морскей, кед ано, лєбо даяку шунку и сир, бо слинами нїґда нє мож преверсом нє сцела же би фокача здаба- шиц! Смачного!

27. МАЙ 2022.

РУСКЕ СЛОВО

39

НОВИ САД - ЕВРОПСКА ПРЕСТОЛНЇЦА КУЛТУРИ

МЕДЗИ ГЕРОЇНАМИ И ТРИ РУСКИ ИРИНИ ултимедиялни проєкт „Арс фемина”, и цалосц „Дзевец Войводянки” отримани у Святочней сали Културней станїци „Едьшеґ”, а у проєкту участвовала и наша визначна писателька и но­ винарка Ирина Гарди Ковачевич. Сценско-музични проєкт „Арс фе­ мина” припада луку Героїни, хтори унапрямени на представянє женскей култури на манифестациї Европска престолнїца култури у Новим Садзе и пошвецени є дзепоєдним з найзначнєйших уметнїцох, науковкох, активисткиньох и дру­ гих женох хтори зоз сво-м закладаньом меняли швет. В. В.