RUSKE SLOVO 16

І кРОК ЬХХУІІІ ЧИСЛО 16 (3989) НОВИ САД, 22. АПРИЛ 2022.

1---------------------- Л Ч - 5 .

---------- * ------------------------

в

І

у ш ю . гизкезіоуо. с о т

Т ЦЕНА 40 ДИНАРИ

^

1

-,ч

Фото: Любомир Дудаш

£

° Е СV !

9 770350 460007

,

'

ана том\л9іЗ

В ^ ^ -^ £ у

ЧИ НЄ ЧАС ОБНОВИЦ РНПД Пише: Дюра ЛАТЯК, публициста и писатель Нєдавно у сербских информативних медийох обявена зменшує материялна потримовка держави и єй орґанох вистка же Културно-просвитне дружтво „Просвєта” на- нашим културним институцийом. Обавам ше же єдного градзело нашого визначного кинеасту Емира Кустурицу. дня годна цалком нєстац. А число припаднїкох нашей Була би то цалком звичайна вистка кед би нє побудзела у националней заєднїци з каждим роком вше менше! Зоз мнє єдну давну инициятиву. Ша, то и ми мали у свой час, коло 25 тисячох нєшка є зменшане на коло 15 тисячи, Руске народне просвитне дружтво популарно наволане або и менєй. Укаже то наиходзаци попис. „Просвита” ! Мали зме, алє го тераз нє маме. Правда, нє- Думам же уж тераз мушиме буц порихтани на тото цо шка маме тельо рижни асоцияциї и институциї, яки зме нас може застац у будучносци. Кед ше нє спреведам, ведотераз нїґда нє мали. Спомнєм лєм тоти цо думам же су рим же би нам велька помоц була обновене РНПД. Його найглавнєйши, а то: Национални совит Руснацох, Завод медзивойнова орґанизацийна структура и материялна за културу войводянских Руснацох, НВУ „Руске слово”, осно ва би мо гла у до брей ми ри за до волїц и на шо нє шка Дружтво за руски язик, литейши потреби. Спомнєм ту же ратуру и културу, Оддзелєнє Алє, дзе ту наш общи национални интерес? РНПД за два деце ниї сво його русинистики на Филозофским Хто ше о нїм стара? Вироятно би мож було иснованя змогло тельо пенєфакултету Универзитета у Но­ жи же купело свой дом и дру­ повесц же то наш Национални совит. вим Садзе, Руски редакциї при карню у центру Руского КереСкладам ше! Алє, хто м у го презентує? РТ Войводина, Новинарску стура (нєшка их валалски Чи то кажда спомнута институция асоцияцию Руснацох, Руску цо патри перше о себе? Чи асоцияция цо сце предняци зровнали зоз жему). матку, Союз Руснацох УкраїнЗ дня на дзень моцнєє економзадоволїц свой парциялни интерес? цох Сербиї, ДОК Нови Сад, Хиби ми ту хтошка цо би презентовал общи ска моц значного числа поєитд. Нє сиґурни сом же тоти дин цох у кру гу на шей на ци о национални интерес... остатнї маю и значнєйше станалней заєднїци, котри би мо­ ємне число членох, окрем тих гли фи нан со во помог нуц и за цо су у їх управних целох. А кед их и маю на евиденциї, доволїц нашо културни потреби. Ґу тому, и нашо висепитам ше чи их и наисце маю. Вони поведза же: гей, а я и лєн ци у за ход но европ ских дер жа вох и Аме ри ки вше за далєй будзем сумняц. интересованши за свою судьбу и судьбу свойого народу Шицки тоти асоцияциї и институциї оправдали свойо у матичним краю и можу го и материялно помагац у исно ванє, бо ме нєй або ве цей ви тво рюю наш на ци онал - його културних намаганьох. Нєзаменлїву улогу и у терани интерес зоз меншу або векшу финансийну подпору шнїм чаше могла би мац наша Грекокатолїцка Церква, як державних орґанох, або заинтересованих спонзорох. И то було и у чаше иснованя медзивойнового РНПД. Така то, по моїм думаню, цалком у порядку. Медзитим, кед єй улога би ище баржей подзвигла и єй угляд медзи вирспатрам кажду тоту ин сти ту цию по єди нєч но, вец вид - нїками и симпатизерами, та и у рамикох цалей нашей зим же ше кажда з нїх намага задоволїц насампредз свой националней заєднїци. власни еґзистенциялни интерес, лєм формално ше пово- Мой животни вик и здравє ми нє допущую и физично луюци на наш общи национални интерес. Мож би було ше анґажовац у евентуалней реализациї тей инициятиповесц же то цалком лоґичне, бо кед дацо иснує, та ше у ви, алє думам же би ше могло найсц млади моци котри пер шим шо ре нама га обез печиц сво йо исно ванє и у бу- би зоз анкету преверели же чи така инициятива будзе дучносци. И ту нєт нїч цо пригвариц. Шицки тоти начи- мац ширшу потримовку, або нє. шлєни институциї нам, менєй або вецей, потребни. У случаю же би значнєйше число наших людзох (окре­ Алє, дзе ту наш общи национални интерес? Хто ше о ме интелектуалцох, подрозумююци ту и священїкох) по­ нїм стара? Вироятно би мож було повесц же то наш На­ тримало таку инициятиву, думам же би ше лєгко могло ционални совит. Складам ше! Алє, хто му го презентує? одлучиц же хто би бул снователь Инициятивного одбору Чи то кажда спомнута институция цо патри перше о се­ за обнову Руского народного просвитного дружтва, зоз бе? Чи асоцияция цо сце задоволїц свой парциялни ин- своїма сновательнима актами присподобенима суча­ терес? Хиби ми ту хтошка цо би презентовал общи на- сним условийом, котре би векшина войводянских Русна­ ционални интерес, без огляду на парциялни интереси, цох прилапела як свойого репрезентанта, заступнїка и котри дзекеди медзи собу дияметрално процивни, гоч то леґалного партнера Националному совиту Руснацох у и лоґичне у демократичним дружтве, дзе кажде ма пра­ витворйованю общого националного интереса рускей во явно виражиц свою думку и бориц ше за ню. националней заєднїци у Автономней Покраїни ВойвоЯ почувствовал же би таки наш общи национални инте­ дини и Републики Сербиї.^ рес могло презентовац обновене Руске народне просвит- Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє не дружтво, окреме кед видзим же ше з рока на рок вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

2 РУСКЕ СЛОВО

22. АПРИЛ 2022.

ЗМИСТ

РУСКЕ ■ Тижньовнїк 5. Попис жительства у Републики Сербиї

■ Нашо места 8. У Вербаше награди Ярнього подобового салону 2022

■ Духовни живот 11-13. Квитна нєдзеля по юлиянским календаре

■ Култура и просвита 16-17. Воспитни и креативни активносци под єдним закрицом

■ Дом и фамелия 19-22. На шлїду християнскей духовносци

■ Економия 23. У маю будзе Медзинародни польопривредни саям

■ Людзе, роки, живот 28-29. Часопис „Заградка” означує 75 роки од порядного виходзеня

■ Информатор 30-34. Мали оглашки и Іп тетогіат

■ Спорт 35. Нєришено процив лидера

■ Интермецо 39. Горуци тепши

Насловни бок: Велька ноц у Руским Керестуре Автор фотоґрафиї: Любомир Дудаш

РУСКЕ СЛОВО

* ”РУСКЕ СЛОВО” - гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ „Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 194-5. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ „Руске слово”, Футожска 2/ІІІ, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторе/ки - Иван Сабадош, Ясмина Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Шанта * редакторе/ки рубрикох - Мирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, Мартица Тамаш, Славица Ф ейса, Вероника Вуячич * новинаре/ки - Мария Афич, Влада Дїтко, Андреа Медєши, Оля Русковски, Марина Джуджар * лекторка - Блажена Хома-Цветкович * графична редакторка - Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки - М ария Гудак, Таня Салонтаї * Телефон: 021/6613-697 * Предплата за цали рок: у жеми 2 000 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Вапса Іпїеза а.гї. Веодгагї 160-923244-82 * Девизнирахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня ,,М ахіта дгаГ’ Петроварадин * Е-таі1: гегїакеі|а@ги§ке§1оуо.еот * ^ еЬ «Не: ^™^.ги§ке§1оуо.еот * І88N 0350-4603 * СОВІ88 8К-ГО 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директор др БОРИС ВАРҐА *** Главна и одвичательна редакторка ОЛЕНА ПЛАНЧАК-САКАЧ

22. АПРИЛ 2022.

Новини „Руске слово” одликовани зоз Орденом братства и єдинства зоз стриберним венцом 1970. року.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК

ВИБЕРАНКИ 2022

ПОВТОРЕНЕ ГЛАСАНЄ, АЛЄ РЕЗУЛТАТИ НЄ ПРЕМЕНЄНИ Повторене гласанє на виберанкох за предсидателя, народних посланїкох и локалних виберанкох у дзепоєдних општинох, як сообщела Републична виберанкова комисия, прешли у найлєпшим шоре. Спрам ришеня хторе комисия принєсла, гласанє було повторене на 54 гласацких местох за вибор народних посланїкох и на 35 местох за вибор предсидателя Републики Сербиї. Спрам одлуки Городскей виберанковей комисиї, на штирох гласацких местох у Беоґрадзе були повторени и локални виберанки за Скупштину Города купне число гражданох хтори мали право ознова гласац за предсидателя Републики Сербиї то 28 687 гражданє, а за парламентарни виберанки право гласац мал 32 181 граждан. Кед слово о повторених локалних виберанкох, за одборнїкох Скупштини Города Беоґрад, вони були повторени на штирох гласацких местох у беоґрадских општинох - Бараєво, на Палилули на двох местох и на Звездари. Гласанє було повторене и у Панчеве, Валєве, Нишу, Кралєву, Краґуєвцу, Пожаревцу, Заєчару, Пироту и Шабцу Тиж так гласанє повторене и у општинох: Апатин, Арандєловац, Бабушница, Боґатич, Власотинце, Вербас, Велька Плана, Вельке Ґрадиште, Ґолубац, Петровац на Млави, Трстеник, Неґотин, Прешево, Жабари, Сврлїґ, Нови Бечей, Майданпек, Лапово, Сокобаня, Косєрич, Приєполє и Чарна Трава. Як сообщене у Републичней виберанковей комисиї, гласанє на виберанкох хтори отримани 3. априла, повто­ рени на гласацких местох на хторих компетентни локал­ ни виберанково комисиї понїщели гласанє, односно констатовали же резултати гласаня нє мож утвердзиц. Републична виберанкова комисия прецизовала же по завераню гласацких местох у шедзискох општинских виберанкових комисийох будзе окончени статистични обробок податкох. З другима словами, буду верификовани резултати гласаня по виберанкових местох, а тиж так и скениранє записнїкох о роботи виберанкового одбору. Потим ше шицки податки обяви на сайту Републичней виберанковей комисиї.

В

ЛЇСТИНА СНС МАЛА НАЙВЕЦЕЙ ГЛАСИ Спрам податкох хтори нєпоштредно по завераню гла­ сацких местох обявел Центер за виглєдованє, транспарентносц и одвичательносц на повторених виберанкох за Скупштину Беоґраду найлєпши резултати витворела коалиция „Александар Вучич - Вєдно можеме шицко” хтора освоєла 1 586 гласи, односно 59,49 одсто гласи. На другим месце по числу гласох коалиция „Душко Вуйошевич - Гайде людзе” хтора освоєла 430 гласи, односно 16,13 одсто гласи, треци по числи гласох коалиция „Владета Янкович - Зєдинєни за побиду Беоґраду” хтора освоєла 110 гласи, лєбо 4,13 одсто, штварта коалиция

4 РУСКЕ СЛОВО

СПС - ЄС зоз 102 гласами, 3,83 одсто, а на пиятим ме­ сце коалиция „Мушиме” хтора на повторених виберан­ кох освоєла 100 гласи, лєбо 3,75 одсто. Шицки други нє сполнєли цензус. Важне надпомнуц же з тей нагоди, кед слово о виберанкох за Скупштину Беоґраду, право гласа вихасновали 2 666 од вкупно 5 804 гражданох зоз спомнутих беоґрад­ ских општинох. Виходносц на гласацки места була 45,93 одсто од вкупного числа гражданох з правом гласа. СКОРЕЙЧАСОВО ВИБЕРАНКИ У БЕОҐРАДЗЕ Тема розгварки предсидателя Александра Вучича зоз лидером опозицийней странки Шлєбоди и правди Драґаном Дїласом, по отриманих виберанкох 3. априла, була о леґитимносци резултатох гласаня. Як надпомнул у вязи зоз тим предсидатель Вучич, кед же наймоцнєйша опозицийна лїстина пожада скорейчасово виберанки за одборнїкох Скупштини Беоґрад, Сербска напредна странка порихтана за исти и то будзе пред клад хтори по нук нє Пред си датель ству и Глав ному од бору СНС. Надпомнул же лоґичне же би була даяка павза после хторей би могло отримац виберанки. Даяки розумлїви термин за отримованє скорейчасових виберанкох би бул марец идуцого року, алє кед же опозиция будз е инсистовац, виберанки можу буц и пред тим. У тей 22. АПРИЛ 2022.

ІІ2піоупіік@ ги5кезІоуо.сот

ВИБЕРАНКИ 2022 хвильки то нє ствар догварки, алє сущносц у тим же здрава держава може исновац по хвильку док ше нє постави питанє леґитимитета. За тераз обставини таки же лїстина СНС-у ма векшину у Городскей скупштини (56 одборнїкох) и же спрам того, власц на уровню города буд­ зе оформена. То порядна пракса шицких демократских державох. Остава же би опозиция роздумала и же би ше дошло по догварку о отримованю, лєбо нєотримованю скорейчасових локалних виберанкох, а тиж так и о розумлївим термину. Лидер Социялистичней партиї Серби Ивица Дачич, оценєл же странка може буц задовольна зоз резултатами повторе­ них виберанкох. Насампредз прето же ре­ зултати указали же СПС друга политична моц у Сербиї. Медзитим, представитель Еколоґийного повстаня и виберанковей коалициї „Мушиме”, Александар Йованович Чута, визначел же виберанки у Беоґрадзе нє бу­ ли реґуларни. Таке становиско подкрипел з думаньом же нєможлїве же од сто уложе них жал бох и при гвар кох на ви бе ран ки у Беоґрадзе, Городска виберанкова коми­ сия прилапела лєм штири.

Но, як ствари стоя, виберанки ище нє закончени, а предстоя и консултациї зоз посланїцкима ґрупами и предкладанє мандатарох. Вшелїяк то значна робота хтору би требало цо швидше покончиц, бо пред нами чежки рок. Як оценєл предсидатель Александар Вучич, тот рок нє будзе таки добри як прешли. Будзе вельо почежкосци зачувац стабилносц, одвитовац на числени вонкашнї прициски, та прето предсидатель поволал шицки политич ни субєкти у дер жа ви на зла году з ци льом очуваня Републики Сербиї. ■ А. Паланчанин 22. АПРИЛ 2022.

ПОПИС ЖИТЕЛЬСТВА У РЕПУБЛИКИ СЕРБИЇ

ПОДАТКИ БУДУ ОД НАЦИОНАЛНОГО ЗНАЧЕНЯ Наиходзаци попис жительства, обисцох и квартельох у Републики Сербиї будзе покончени од 1. по 31. октобер того року у складзе зоз законскима предписанями хтори вигласани пред роком

Як надпомла помоцнїца дирек­ тора Републичного заводу за ста­ тистику, Снежана Лакичевич, на попису буду два формулари, єден за попис жительства, а други за попис обисцох лєбо квартельох. Достати податки од велькей националней значносци. На пер­ шим месце буду хасновани за поровнованє зоз податками хтори достати на прешлим попису.

- Достати нови податки обезпеча провадзенє цо ше случує зоз образовнима, економскима, демоґрафскима и другима характе­ ристиками нашого жительства. Тиж так податки значни и кед слово о медзинародней компарациї, же би ше видзело дзе зме у одношеню на держави Балкана, як и други европски держави. Попис будзе покончени зоз применьованьом традицийней мето­ ди хтора подрозумює же би обучени пописоваче, од дзверох до дзверох, интервюовали гражданох. За попис буду едуковани 18 000 пописоваче, а новосц у тим же, на тот завод, достати податки

буду уписовац до лаптопох (компютерох), а нє на папер - гварела, медзи иншим, заменїца директо­ ра РЗЗС Снежана Лакичевич. Пописоваче буду препознатлїви, буду мац леґитимацию зоз меном и презвиском и идентификацийним числом и числом особней карти. Тоти податки гражданє годни вихасновац кед жадаю превериц шицко цо вязане за попис. Питаня хтори пописоваче буду поставяц одноша ше на пол, державянство, малженски стан, предходни адреси биваня, датум кеди ше випитанїк приселєл на терашню адресу, число народзених дзецох, економску активносц, школску приготовку, националну припадносц, мацерински язик, виросповиданє... Предходни попис жительства у Републики Сербиї бул 2011. року. Теди ше як Руснаци вияшнєли 14 246 гражданє, а руски як мацерински язик хасновали 11 340 гражданє. А. П.

РУСКЕ СЛОВО 5

НАШО МЕСТА У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ПОСАДЗЕНИ ДРЕВКА У ЛЄШИКУ И НА ГИПОДРОМЕ У лєшику и на Гиподроме „Леї” всоботу, 16. апри­ ла, посадзенИ коло 550 древка платани, а садзенє древкох орґанизовала Месна заєднїца и Явне комуналне подприємство „Руском”. Саднїци обезпечела орґанизация „Посадз свой хладок”, хтора вєдно зоз тениским турниром „Сербия Опен” полєшує у 12 општинох, медзи хторима и наша. Дзекуюци явним комуналним подприємством, месним заєднїцом и гражданом населєних местох зоз кулскей општини посадзене 1 200 саднїци на цалей єй териториї у рамикох акциї „Єдна карта - єдно древо”. У тей еколоґийней акциї у Руским Керестуре участвовали 35 активисти, по даскельо члени зоз валалских здруженьох - Конїцкого клубу „Русин”, ЗСР „Коляк”, Добродзечного огньогасного дружтва, Месного одбору Сербскей напредней странки, школяре керестурскей Основней школи зоз наставнїками - Деяном Бучковим и Марком Новаковичовим, як и волонтере з валалу. По словох секретара Месней заєднїци Михайла Пашу, гоч саднїци требали сцигнуц ище у фебруару, орґанизаторе акциї з валалу го достали досц позно, аж у априлу пред шветами, та саднїци и слабшого квалитету.

- Чекали зме же древка достанєме у фебруару або у марцу, но, ми их достали прешлей стреди, пред Вельку ноцу. Пияток бул Вельки пияток, та зме их посадзели всо­ боту, понеже наиходзели вельконоцни швета, та би за древ­ ка то нє було добре кед би тельо стали. Знаме же ше древка садзи у фебруару и у марцу, алє, як сом спомнул, то зме нє могли поробиц понеже млади древ-

ка пожнєли - гварел Пашо и додал же векшина тих древкох посадзена на тих местох дзе ше прешлей яри древка нє прияли. Велька зме посадзели вєшенї 2020. року и вяри 2021. ше нє прияла понеже лєто було барз горуце. Три мешаци нє було дижджу, а понеже подлога писковита и нє було влаги, та и попри залїваня древка нє могло виратовац. Тераз зме гевти стари, сухи древка виняли и место нїх посадзели нови - визначел секретар и з тей нагоди подзековал шицким хтори ше одволали и на тоту, и на скорейши акциї у хторих ше ожелєньовало Керестур. У акциї посадзени увозни дворочни саднїци платанох з упутством за садзенє, з ознаку мена дружтвено одвичательней компаниї хтора потримала акцию и оможлївела безплатни саднїци. Кажда саднїца ма лоґо спонзора як и РК код прейґ хторого ше мож реґистровац и провадзиц упутства за дальши розвой саднїци. Дзекуюци любительом тенису хтори купели карти за наиходзаци Сербия опен посадзи ше вецей як 35 000 древ­ ка на вецей як 100 гектари у Сербиї. Ан. М.

ЗОЗ ПАРОХИИНОГО КАРИТАСУ

ПОМОЦ У ПАСХАЛНИМ ЄДЗЕНЮ Парохийни Каритас св. Миколая у Руским Керестуре и того року уж традицийно, на Вельку соботу, 16. априла, орґанизовал акцию збераня пасхалного єдзеня. До тей акциї, одволали ше велї парохиянє хтори при­ несли шицко цо потребне за вельконоцну кошарку сирца, писанки, шунки, колбаси, пасочки, а було и колача. Пекара „Макаї” и на тот завод даровала пасочки, як и предавальня ,,Фреш” хтора подаровала рижни продукти. Парох о. Владислав Варґа пошвецел пасхалне єдзенє хторе вец Каритасово волонтере поодношели до двацец обисцох. Як визначела координаторка Соня Алексич, Каритас на чолє з парохом барз подзековни шицким хтори у тим даровали себе и допринєсли же би пакети з пасхалним єдзеньом були

6 РУСКЕ СЛОВО

наисце ,,богати” и на вельку радосц тим хтори их достали, та и на таки способ возвелїчали швето над шветами и здогадли их же Христос Воскрес! Воистину Воскрес! М. А.

22. АПРИЛ 2022.

те 5Іа@ гизке5Іоуо.сот

ЗАКОНЧЕНИ КОНКУРС ЯКП „КОМУНАЛЄЦ” ВЕРБАС

НАГРАДЗЕНИ РОБОТИ УСПИШНИХ ШКОЛЯРОХ У сали биоскопу „Югославия” прешлого тижня отримане святочне додзельованє наградох найлєпшим учашнїком на Подобово-литературним конкурсу под назву „Вода насампредз”. З тим конкурсом Явне комуналне подприємство „Комуналєц” Вербас, по традициї, пияти рок за шором, промововує при младих важносц води як ресурсу и єй очуванє за будуци ґенерациї. Каждого року нам сцигує вше вецей роботи од дзецох и младежи, цо прави указатель же добре робиме и же учашнїки заинтересовани за таку тему. Приоритет Комуналца вода, а система подмирйованя ше нєпреривно унапредзує - гварел о.д. директора Комуналца Иґор Шкундрич. На отвераню святочносци заменїца предсидателя општини Вербас Тияна Алексич визначела же учашнїки Конкурса зоз своїма малюнками и словами шицких здогадли як ше треба обходзиц ґу води. На Конкурс сцигло коло 350 подобово роботи, а оценьовали их - др подобовей уметносци Силвиа Єлачич и мастер скулпторства Исидора Милянич. Медзи вибранима найвецей було поетични роботи котри зоз стихами, та и з цалима строфами барз ефектно потрафели сущносц проблема тематизованого през синтаґму „Вода насам­ предз”, а о тим одлучели поетове Александар Семакин и Борислав Ґвозденович, котри препатрели 80 литературни роботи. Члени жирия ше зложели же наградзени и похвалєни роботи, як и одредзене число других роботох котри сцигли на Конкурс, указали же млади котри ше школую у

општини Вербас маю здраву основу и же их їх менторе добре унапрямели. Тиж им пожадали же би ше на тей драги мальованя и писаня ище баржей розмахли и напредовали, а препоручели им и же би им еколоґия и еколоґийни питаня, на поштредни або нєпоштребни способ, остали у фокусу їх творчосци. На Конкурсу „Вода насампредз” наградзени и похвалєни школяре у катеґорийох младших основцох, старших основцох и стредньошколцох, а у подобовей часци наградзени и предшколци. Медзи наградзенима зоз вербаских стреднїх школох и основних школох з Вербасу, Бачкого Доброго Поля, Равного Села, Змаєва були о шко­ ляре з Основней школи „Братство єдинство” з Коцура. У катеґориї старших основцох за свойо литературни твори наградзени школяре пиятей класи, чия менторка була наставнїца Ясминка Олич-Илчешин - перше место завжала Ена Бесерминї, а друге место завжал Лука Ґубаш. О. Р.

„ВЕЛЬКОНОЦНИ БАЗАР” У ВЕРБАШЕ

СУВЕНИРИ, ЛАКОТКИ, ПРИКРАСКИ ЗА КАЖДОГО Манифестация под назву „Вельконоцни базар” отри­ мана початком тижня, 19. и 20. априла, на Площи Николи Пашича у Вербаше. На манифестациї шицки нащивителє могли купиц рижни сувенири, квеце, вельконоцни лакотки, як и рижни декоративни прикраски з мотивами Велькей ноци. У богатим понукнуцу котре викладаче порихтали за нащивительох нашли ше числени вицифровани писан­ ки з рижнима технїками, вельконоцни декорациї, заячки и кошарочки. За любительох сладкого було и викладачох квалитетного меду, як и рижних лакотки, колачи и вецей файти бомбонкох. У понукнуцу Вельконоцного базару було и квеца за прикрашованє заградкох, алє и хижох вочи наиходзацим шветом. Манифестация Вельконоцни базар промововала традицию и обичаї вязани за вельконоцни швета з цильом же би ше то и очувало и отримало на тих просторох. Вельконоцни базар орґанизовала Туристична орґанизация општини Вербас, а празни столїки викладательох и 22. АПРИЛ 2022.

полни мещки нащивительох котри преходзели по Площи у центру города були знак же тогорочна манифестация була винїмково успишна. О. Р.

РУСКЕ СЛОВО

7

НАШО МЕСТА ВЕРБАС

НАГРАДИ ЯРНЬОГО ПОДОБОВОГО САЛОНУ 2022 Полрочни пререз роботи и закладаня членох Здруженя подобових уметнїкох општини Вербас представени тих дньох на Ярнїм подобовим сало­ ну у Подобовей ґалериї Културного центру Вербасу. З тей нагоди виложени 32 роботи, а тогорочну селекцию окончел проф. др Оливер Томич з Беоґраду. По його упечаткох, як гварел, подобове творительство Вербасу прави микрокосмос котри пестує дух розличносцох. По оцени селектора, награди додзелєни у вецей катеґорийох. Того року, як найлєпши, видвоєли ше - Борис Барановски достал награду за автентичносц концепту за діло „Барилини” (фото-колаж на платну), Карло Конц достал награду у катеґориї дизайну за дїло „Віаск апд ^ЬііЬе Гапіаву” (акрилик на платну), Милорад Правуляц достал награду за скулптуру у жимно вареним металу под назву „Дино”, а Стоян Божич достал нараду за поетични вираз и малярске виглєдованє за дїло „Портрет лейди Б” у комбинованей техніки. Главну награду Ярнього подобового салону 2022 достала Тамара Барановски за дїло „Духи прешлосци” - комбинация материялох. Свойо роботи на Ярнїм подобовим салону 2022, попри наградзених, виложели и - коцурски познати уметнїк

Силвестер Макаї, як и Роман Макаї, Марияна Петричевич, Новак Йово Йовович, Славица Пешикан, Блаґоє Орбович и числени други уметнїки. Ярнї подобови салон, котри традицийно запровадзує Здруженє подобових уметнїкох Вербасу, и тераз бул нагода творительом же би ше у викладбеним просторе стретли зоз своїма дїлами и особнє, же би ше медзисобно поровнали, змагали, алє, насампредз же би єдни других инспировали за нови подобово подняца. Шлїдуюцу таку нагоду буду мац на Єшеньским подобо­ вим салону, уж о даскельо мешаци. О. Р.

У ДЮРДЬОВЕ

ВАШАР У ШИДЗЕ

ДОБРОДЗЕЧНЕ ДАВАНЄ КРЕВИ

ВЕЛЬО ПРЕДАВАЧОХ И КУПЦОХ

У орґанизациї Заводу за трансфузию креви Войводини з Нового Саду и Червеного крижу Жабель, 19. априла у просторийох Месней заєд­ нїци Дюрдьов, од 8 по 10.30 годзин отримана акция добродзечного даваня креви. На акцию ше одволали двацец штверо давателє, а крев после препатрунка дохтора дали двацец тройо. З тей нагоди були запровадзени шицки гиґиєнско-санитарни мири. Орґанизаторе подзековали шицким котри ше одволали на акцию. Л. В.

8 РУСКЕ СЛОВО

Каждого 15. у мешацу у Шидзе ше отримує традицийни вашар на окраїску города, на хторим ше позбераю предаваче и купци з рижних крайох, нє лєм зоз Сербиї, алє и зоз сушедних державох - Горватскей и Босни и Герцеґовини. Вашар у априлу перши ярнї вашар и на нїм було надосц предавачох хтори понукали найрижнороднєйшу робу, а тиж було и вельо купцох. Дахто пришол нароком дацо купиц, а дахто ше пришол лєм прешпацирац и поопатрац цо єст на предай. Могло обачиц же цени шицкого звекшани. Так, наприклад, хто сцел шеднуц и

фриштиковац под шатром баранчецину, або ю вжац дому, за килоґрам мушел заплациц 2 200 динари. Подрагшели и поживово про­ дукти, квеце и друге. На вашаре було и предавачаох зоз Шабцу хтори предавали кошарки з пруца. Векши стандардни кошари ше предавало по 1 000 динари, а вєльо менши за 500 динари. Вл. Дї.

22. АПРИЛ 2022.

те 5Іа@ гизке5Іоуо.сот

ОЗНАЧЕНА 77-РОЧНЇЦА ОД ПРЕБИВАНЯ СРИМСКОГО ФРОНТУ

ЗДОГАДОВАНЄ НА ГЕРОЙОХ При спомин-памятнїку Сримски фронт у Адашевцох, нєдалєко од Шиду, 12. априла означена 77-рочнїца од пребиваня Сримского фронту, єдней з найвекших воєних операцийох на зламованю фашистичних окупаторох у Другей шветовей войни и закончуюцих операцийох за ошлєбодзенє держави. Битки тирвали 175 днї, односно од ошлєбодзеня Беоґраду у другей половки октобра 1944. року по 12. април 1945. року, а у хторих погинуло коло 13,5 тисячи борцох Народноошлєбодительней войни и борцох державох союзнїцох антифашистичней коалициї. Означованє рочнїци почало у Церкви святого Стефана Штиляновича, хтора збудована при Спомин-комплексу, а панахиду служели паноцове Сербскей православней церк­ ви. Потим шлїдзело покладанє венцох на спомин-памятнїк. Венци покладли - у мено Влади Републики Сербиї министерка за занятосц, борецки и социялни питаня Дария Кисич Тепавчевич, потим представники - Министерства охрани, Войска Сербиї, дипломатичного кору, локалней

самоуправи Шид, СУБНОР-у, ОШ „Сримски фронт”, як и потомки погинутих и други. Присутним на сходзе хтори ше позберали зоз општини Шид, алє и других местох Сербиї, ше обрацели - министерка Дария Кисич Тепавчевич, представнїк СУБНОР-у, як и предсидатель Општини Шид Зоран Семенович. Потим, як и каждого року, виведзена кратша уметнїцка програма. Вл. Дї.

У БЕРКАСОВЕ

ВЕЛЬКОНОЦНИ ВАШАР

МОЛЬБА ЗА РОЗБЕРАНЄ БУДИНКУ

ДОПРИНОШЕНЄ УШОРЕНЮ ШКОЛИ

Стари дослужени парохиялни будинок у Беркасове з мольбу ше на даскельо заводи помали розберало. Перше ше вирни позберали познїмац череп, вец лати и роги. После того всоботу орґанизована нова акция, кед звалєни щити и повали и попрекладани греди. Кед шицко поробене, на концу пришол баґер хтори розвалял и мури и шицко винєшене же би остала ровна поверхносц. Як нам гварел парох о. Владимир Еделински Миколка, на розбераню парохиялного будинку участвовали вирни зоз Беркасова, Бикичу и Шиду, а тиж ше ґу нїм придружели и даєдни зоз Руского Керестура. Кед ше роби чежку роботу, треба добре и поєсц, та покля тирвали роботи, пририхтовало ше котлїк.

22. АПРИЛ 2022.

Парох Еделински наглашел же дзекуюци молитвом и закладаньом преосвященого владики кир Георгия Джуджара, финансийни средства за вибудов нового будинку обезпечени зоз донациї з иножемства. Нови будинок ше почнє будовац после вельконоцних шветох, а парох дочасово будзе пребувац у Пасторалним центре у Бикичу. Вл. Дї.

У Основней и штреднєй школи зоз домом школярох „Петро Кузмяк” у Руским Керестуре 13. априла отримани успишни Ярньо-вельконоцни вашар, на хторим школяре предавали колачи и прикраски. З тоту подїю школяре пошли на ярнї одпочивок. Вашар орґанизовани на предкладанє Школярского парламенту, а назберани пенєж будзе похасновани за естетске ушорйованє школи - купованє фарби за жардинєри, за квеце и подобне. За тему вашара вибрани колачи пре вельконоцни швета, а школяре их правели углавним дома, дзепоєдни у школи, у предлуженим пребуваню лєбо у школским интернату. Вашар отримани у школским дворе, уход бул шлєбодни и було вельо нащивительох, та шицко цо було понукнуте и розпредане М. А.

РУСКЕ СЛОВО

9

ДУХОВНИ ЖИВОТ

У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ ПРЕСЛАВЕНА ПАСХА

РУШМЕ ПО ИСУСОВЕЙ ДРАГИ Вирни парохиї св. оца Миколая у Руским Керестуре, хтора ше притримує григориянского календара прешлого тижня, преславели найвекше християнске швето Пасху - Вельку ноц вето преславене у Катедралней церкви на богослуженьох, а пред тим у Вельким або Страсним тижню, вирни ше здогадовали на глїбоки подїї Исусового страданя, церпеня и шмерци на крижу. Векшину богослуженьох предводзел владика нашей епархиї кир Георгий Джуджар з домашнїма священїками парохом о. Владиславом Варгом, капеланами о. Владимиром Медєшом и о. Михайлом Шантом, а на дзепоєдних участвовали и парох кулски єромонах Дамян Кича ЧСВВ и старовербаски о. Алексий Гудак. Внєдзелю, на Перши дзень Пасхи, рано була Служба Божа на 8 годзин, а найсвяточнєйше було на литурґиї на 10 годзин, хтору предводзел владика Георгий з домашнї­ ма священїками. Пред тим всоботу на 20 годзин вони служели и всеночне зоз Пасхалну утриню кед ше отримал и символични уход вирних до празней церкви на чолє зоз владиком хтори з крижом дурка на дзвери, цо представя прав­ ду же Воскреснути Исус так отворел нєбо, живот вични шицким вирним цо го шлїдза. На литургиї на Перши дзень Пасхи, євангелски виривок владика и священїки читали на вецей язикох, од церковнославянского, руско­ го, греческого, українского, латинского и горватского, а вец владика Георгий у казанї шицким повинчовал Пасху, швето над шветами. Владика у казанї наглашел же Исус зоз свою шмерцу на крижу и воскрешеньом даровал и нам спашенє за вични живот, алє же бизме го и здобули, мушиме дац свою часц и рушиц по Исусовей драги любови. На концу Служби парох о. Варга привитал владику, конзулку з Амбасади України у Београдзе и шицких парохиянох и їх госцох, и тиж повинчовал вельконоцни швета, та пожадал цо скорейши мир у України. По Служби, у церковней порти отримане и традицийне пошвецанє пасхалних кошаркох и велького числа присутних домашнїх и їх госцох хторих було и зоз других местох и зоз иножемства. Служба Божа и пошвецанє паскох того дня пополадню на 16 годзин були и у манастире Исусових малих шестрох на Циґлашоре. На Други дзень, Шветли пондзелок, на шицких трох Службох Божих було и мированє и окреме вельо було дзеци. Єден з вельконоцних обичайох то и облїванє, та пондзелок облївани дзивчата, дзивки и жени, а вовторок вони облївали хлапцох, леґиньох и хлопох. Швету Пасхи предходза події у вельким тижню, та на Вельки пияток на 15 годзин у Катедралней церкви була вечур-

Ш

10 РУСКЕ СЛОВО

ня зоз покладаньом плащанїци до Божого гробу хторе предводзел наш владика кир Георгий. У вечурнї було вельо вирних котри участвовали у обходу коло церкви зоз плащанїцу на хторей намальоване Исусово цело котру священїки потим „положели” до гроба. Шицки присутни у обходу коло оквеценого гроба циловали плащанїцу. Домашнї Камерни хор Катедралней церкви св. оца Миколая под руководзеньом Лидиї Пашо шпивал пригодни писнї. На Вельки пияток почала и дзевятнїца до Божого милосердия. До позних вечарших годзинох вирни приходзели помодлїц ше ґу Божому гробу, а орґанизовано були и першопричашнїки зоз вироучительку ш. Михаїлу котра им потолковала тоти подїї. Треба визначиц и богослуженя на Вельки, або Желєни штварток, дзень кед ше Церква здогадує Исусового остатнього дня пред тим як бул влапени, чежко мучени и розопяти. У Катедралней церкви вечар на 19 годзин вечурню и Василийову Службу Божу предводзел владика кир Георгий з домашнїма священїками парохом о. Владиславом Варґом и капеланами о. Владимиром Медєшом и о. Михайлом Шантом, як и старовербаским парохом о. Алексийом Гудаком. На Вельки штварток ше случела и Тайна вечера на хторей Исус умивал ноги своїм апостолом и з тим чином симоволично указал як християнє маю любиц єден другого. На спомин того у Катедралней церкви владика Георгий умил ноги 12-цом членом Церковного одбору Катедралней церк­ ви св. оца Миколая, на чолє з предсидательом Михайлом Рамачом.^ М. Афич 22. АПРИЛ 2022.

сІиИоупі@ги5ке5Іоуо.сот

КВИТНА НЄДЗЕЛЯ ПО ЮЛИЯНСКИМ КАЛЕНДАРЕ НОВИ САД

КРАЧАЙМЕ ҐУ НЄБЕСНОМУ ЦАРСТВУ Ми нєшка тиж уходзиме до церкви, дахто частейше, дахто ридше. Треба буц свидоми же Бог каждого сце зачувац, же би ше нїхто нє страцел. Нам треба исц ґу Исусови. Тота драга водзи през жемску стварносц. Бог нас водзи през тот жемски живот. Шведкове зме страшних войнох и забойствох. Алє, ми модлїме за пребаченє єдни другим, а Бог нас преслави, як и свойого Сина - наглашел на концу о. Юлиян. Тиж, парох о. Рац здогаднул же до нашей церкви у Новим Садзе Водицова икона Мацери Божей приходзи 30. априла, а програма з тей нагоди будзе на 16 годзин. М. Г. К.

У Церкви св. апостолох Петра и Павла у Новим Садзе на Квитну нєдзелю парох новосадски о. Юлиян Рац пошвецел багнїтки, хтори вирни однєсли до своїх домох. У своєй казанї, о. Рац гварел же Исус Христос зишол медзи людзох же би виратовал людзох хтори ше оддалєли од Бога. На Квитну нєдзе­ лю до Єрусалиму уходзел як цар, пошведочиц мир и правду. Алє, у тим случаю, людзе го тримали за цара лєм єден дзень, бо чекали жемске царство.

- Прето людзе потим лєгко прешли на кричанє „Розопнї го!”. А Исус ишол мирно, як ягнятко до церпеня и шмерци. И нам треба през драгу любови и хреста дойсц до воскресеня и нєбесного царства.

КОЦУР

ХРИСТОС У НАС, А НАША СУЩНОСЦ ЗОЗ НЇМ Квитна нєдзеля по юлиянским календаре, внєдзелю, 17. априла, означена и у Грекокатолїцкей церк­ ви Успения Пресвятей Богородици у Коцуре. Шицки Служби Божи того дня провадзело красне число вирних. Читану, дзецинску Службу, котра и того року була окреме нащивена, служел капелан коцурски о. Данил Задрепко, а парох коцурски о. Владислав Рац споведал вирних. У казанї о. Задрепко визначел єдну думку за тот дзень - найвецей цо зме могли зробиц то же бизме отворели душу, же би идея Исуса Христа вошла до нас и зажила, же бизме були за ниянсу лєпши людзе и на тот способ правели себе живот лєгчейши.

- Исус Христос пришол на тот швет же би нас спашел, а кажде хто тоту думку будзе тримац у себе, будзе му лєгчейше у живоце, прето же будзе знац вецей церпиц, вецей любиц, буц щирши. Най

22. АПРИЛ 2022.

нас то вше так провадзи, и з нєшкайшу багнїтку хтору береме дому най нам будзе тото вше на розуме же витаме сущносц нашого живота, же би Исус Христос бул у нас, же би наша сущносц була зоз нїм - визначел о. Задрепко. Багнїтки, котри за тото швето пририхтали члени Церковного одбору коцурскей церкви, пошвецени у Раншей Служби Божей. После каждей Служби парохиянє могли вжац багнїтки и однєсц их до своїх домох, лєбо на гроби своїх покойних на теметов, як то звичай на Квитну нєдзелю. О. Р.

РУСКЕ СЛОВО 11

ДУХОВНИ ЖИВОТ

КВИТНА НЄДЗЕЛЯ ПО ЮЛИЯНСКИМ КАЛЕНДАРЕ ОПШТИНА ШИД

СИМВОЛ БАГНЇТКОХ Внєдзелю, на Квитну нєдзелю у наших грекокатолїцких церквох у Општини Шид служени богослуженя и пошвецени багнїтки. У Шидзе Службу Божу служел парох о. Михайло Режак, а пред богослуженьом пошвецел багнїтки. У казанї визнач ел символичне значенє багнїткох и Исусов уход до Єрусалиму. Отец Режак тиж сообщел розпорядок богослуженьох з нагоди вельконоцних шветох и подзековал - . дч . і , шицким хтори да“ »ЛЧРЙР ровали гуманитарну пог > моц за загрожених у Ш -П и Д . > України. шш . чяс И у Бачинцох тиж на ^ Ш ^ швето у церкви Свято­ го апостола и євангели{ Я Р Т і >7 і'я к сти Луки було торжествено, а Службу Божу с \ ■ іШ і Иі V 4 їш служел и багнїтки пошвецел парох о. Дарко Рац. Подобнє було и у на­ ших церквох у Берка- жби Божо служел и багнїтки пошвецел парох о. Влади­ Вл. Дї. сове и Бикичу дзе Слу- мир Еделински Миколка. Бачинци

ДЮРДЬОВ И ҐОСПОДЇНЦИ

ОБНОВЕНИ ЖИВОТ У дюрдьовскей парохиї Рождества Пресвятей Богородици, на Квитну нєдзелю, на Служби Божей хтора поча­ ла на 10 годзин, а котру служел о. Михаил Холошняй, було вельо вирнїкох. У казанї, о. Михаил повинчовал вирнїком швето и повязал приповедку о Потопу, зоз кнїжки Постаня, зоз Квитну нєдзелю.

- На вчерайшим саночним, кед зме пошвецали тоти розквитнути багнїтки, читало ше молитву у хторей ше спомина розквитнути конарчок маслинового древка хтори принєсла голубица до Нойового кораблю, а котри представя символ ратунку и нового, обновеного живота.

Дюрдьов

Ґосподїнци

12 РУСКЕ СЛОВО

Тераз ше багнїтки дзелї шицким котри ше находза у на­ шим парохиялним кораблю, собраним у таким красним чишлє - гварел о. Михаил. И у церкви Святого архангела Михаїла у Ґосподїнцох парохиянє преславели Квитну нєдзелю по юлиянским календаре. На Служби, хтора почала на 12 годзин, по­ швецени багнїтки, хтори вирни однєсли до домох. Слу­ жбу служел о. Михаил Холошняй, котри пред тим висповедал парохиянох. Л. В.

22. АПРИЛ 2022.

сІиИоупі@ги5ке5Іоуо.сот

КВИТНА НЄДЗЕЛЯ ПО ЮЛИЯНСКИМ КАЛЕНДАРЕ КУЛА

ПРИВИТ СПАСИТЕЛЯ У грекокатолїцкей парохиї св. Йосафата, 17. априла тиж преславена Квитна нєдзеля, зоз красним числом вирних и пошвеценима багнїтками. Квитна нєдзеля означена и у церкви у Крущичу, дзе филияла кулскей па­ рохиї. На тот способ, як наглашене у казанї, вирни ше здогадли на євангелску подїю кед Исуса Христа зоз палмовима конарами привитали жителє Єрусалиму. У Кули литурґию на 9 годзин служел парохов сотруднїк єромонах о. Платон Салак ЧСВВ, док парох єромонах Дамян Кича ЧСВВ споведал вирних з нагоди наиходзацей Велькей ноци. А по Служби Божей парох пошвецел багнїтки хтори вирни побрали и однєсли до сво­ їх домох.

На 12 годзин парох єромонах Дамян ЧСВВ служел ли­ турґию и у Крущичу дзе тиж пошвецел багнїтки, а пред Службу и споведал вирних за Вельку ноц. Образ Водицовей икони тераз пребува у кулскей цер­ кви, а на шлїдуюцу нєдзелю, на Пасху, будзе однєшени до церкви до Крущичу, дзе литурґию на 10 годзин будзе служиц єромонах Платон ЧСВВ. М. А. У Церкви Святого Владимира у Новим Вербаше внєдзелю Службу Божу на 9 годзин служел парох нововербаски о. др Яков Кулич котри и пошвецел багнїтки. На богослуженю присуствовало вельке число вирних. По законченю Служби Божей парохиянє могли вжац багнїтки и з нїма однєсц и благослов до своїх домох. На нєдзелю, 24. априла, и у грекокатолїцкей парохиї у Новим Вербаше будзе преславене вельке християнске швето - Велька ноц. Швето почнє зоз Пасхалну утриню на 5 годзин рано, а потим ушлїдзи вельконоцна Служба Божа, а будзе и пошвецанє вельконоцних кошарочкох вербаских парохиянох. О. Р.

ИНДЇЯ

З ВЕЛЇМА МЛАДИМА У Церкви Успениє Пресвятей Богородици у Индїї, внєдзелю, по юлиянским календаре, шветочно преславена Квитна нєдзеля з велїма парохиянами. Службу Божу служел парох индїйски о. Михайло Шанта.

- Була полна церква, надосц младих, а велї ше и висповедали, внєдзелю, а и прешлого тижня. Мож повесц же Квитна нєдзеля наисце духовно преславена. Парохиянє ше остарали за пригодне украшованє и квиценє храму и за багнїтки. Було и мированє - гварел парох о. Михайло Шанта. М. Г. К.

СРИМСКА МИТРОВИЦА Квитна нєдзеля шветочно преславена и у Сримскей Митровици, у Церкви Вознесеня Господнього, у хторей Слу­ жбу Божу служел парох сримскомитровацки о. Иґор Вовк. Парох пошвецел багнїтки у присустве парохиянох, медзи хторима були дзеци, млади и старши. У своєй ка­ занї, о. Иґор здогаднул вирних на повязаносц Квитней нєдзелї и церпеня и воскресеня Господа Исуса Христа.

- Пошвецанє багнїткох нас приблїжує ґу церпеню на­ шого Спасителя Исуса Христа, а источасно у тим ти­ жню бизме требали вецей як потераз пририхтац себе за швето над шветами, славне воскресенє чловеколюбца Исуса - гварел о. Вовк. М. Г. К.

22. АПРИЛ 2022.

РУСКЕ СЛОВО 13

КУЛТУРА И ПРОСВИТА

53. ЗОНСКА СМОТРА ДРАМСКЕЙ ТВОРЧОСЦИ „ВИНКО СТУПАР”

ЯКИМ ВИНАЇ И АДРИАНА НАДЬ ДОСТАЛИ НАГРАДИ Натогорочней 53. Зонскей смотри драмскей творчосци „Винко Ступар”, хтора тирвала од 8. по 14. април у Червинки, на шлїдуюцу селекцию, попри двох представох зоз нашей општини, пласовала ше и представа Небойши Ромчевича „Вина” Драмского студия „Арт” зоз Руского Керестура у режиї Владмира Надя Ачима, а у виводзеню Адриани Надь и Якима Виная. На спомнутей смотри Адриана достала награду за найлєпшу Глумицу, а Яким за найлєпшу епизодну улогу. Винаї спред ансамблу „Вини” потолковал важносц тих припознаньох.

- Награда нам значи, красне чувство достац таке припознанє, алє нам то нє бул примарни циль. Ми тоту представу уж длуго бавиме, вельо раз зме ю виводзели, уж зме ю „вигладкали” зоз шицких углох, та нам було найважнєйше цо квалитетнєйше ю представиц, бо цала екипа хтора робела на нєй дума же є наисце добра. И у Сивцу на Општинскей смотри и тераз у Червинки зме достали барз позитивни критики так же то тото цо радує, же цошка цо зме робе-

ли, у ствари, замерковане и наградзене. Кед ше вежнє до огляду же шицки тоти селекто­ ре заш лєм школовани, фахови кед у питаню театрална дїялносц, вец награда ма окремну чежину. З оглядом на тото же представа виведзена по руски, питали зме ше селекторки у Червинки Катарини Тодорович хтора доцент Драматурґиї на Академиї уметносци у Новим Садзе, чи мала про блеми зрозумиц представу, та нам гварела же кед представа добра и кед ше ю одґлуми на таки способ, вец язик нє ма вельку улогу - гварел наградзени Яким Винаї. Окрем „Вини”, до накнадней селекциї вошла и предста­ ва „Ласици”, хтору виведли ґлумци аматере драмского сту­ дия „Луча” зоз Крущичу и представа „Ожалосцена фамелия” хтору виведол театер „Стеван Сремац” зоз Червинки. Од вибраних трох представох, односно вкупно 12 зоз шиц­ ких Зонских смотрох, селектор Симон Ґрабовац вибере 8 найлєпши хтори ше далєй пласую на Фестивал аматерских театрох Войводини хтори почнє 12. мая у Старей Пазови. Ан. М.

ПРОЄКТНИ ДЗЕНЬ У ОСНОВНЕЙ ШКОЛИ „ЙОВАН ЙОВАНОВИЧ ЗМАЙ” У ДЮРДЬОВЕ

НЄ ЗНАНЄ ЛЄМ ЗНАЦ, АЛЄ И ЗНАНЄ ДАЦ У рамикох проєкту „Квалитетне образованє за шицких”, 14. априла у дюрдьовскей Основней школи „Йован Йоваг нович Змай”, отримани проєктни дзень под слоГаном Нє знанє знанє знац, алє знанє знанє дац. Циль же би ше шко­ ла представела зоз вецей углох и же би ше указало тото цо ю найбаржей и краши, а то троязичносц и мултикултуралносц. У проєкту, дзеци виучовали животи сучашнїкох Йована Йовановича Змая. На єден дзень школяре и заняти ше врацели до 19. вику, дзе ше през облєчиво и моду, каг лендар и велї познати осо би зоз того часу здогадли пери о­ ду у хторим жил єден од найпознатших и наймилших дзецин ских пи сательох по хторим наволана їх школа.

14 РУСКЕ СЛОВО

Школяре трецей и шестей класи, котри наставу слухаю по руски, як задаток мали же би ше баржей упознали зоз Руснацами котри жили у чаше кеди и бачи Йова Змай, вельо допринєсли рускей заєднїци. Їх проєкт ношел назву „Змайово сучаснїки Руснаци” - Моя улога у проєкту була же бим Глумел Петра Кузмяка и баржей упознал моїх товаришох зоз животом нашого найпознатшого учителя и цо шицко поробел за Руснацох. Потим зме мали задаток на карти означиц драги по котрих ше рушали Гавриїл Костельник и Петро Кузмяк. Нєшка сом вельо научел. Же ше Петро Кузмяк народзел 1816. ро­ ку, же робел як учитель аж трицец осем роки и же го люд­ зе у Руским Керестуре барз почитовали, та прето нєшка керестурска школа ноши йогомено. Ище сом научел же пер­ шу при по ведку, першу Грамати ку и першу кнїжку по руски написал Гавриїл Костельник - гварел Иван Молнар, шко­ ляр шестей класи.

- Приповедали зме о Костельникови и о учительови Кузмякови. Моя класа як задаток мала одшпивац писню Бачко моя Бачко, Гавриїла Костельника. Найбаржей ми ше пачела приповедка о тим як вон пришол на идею же би видал першу кнїжку по руски - потолковал Андрей Балїнт, шко­ ляр трецей класи. Знанє то єдине богатство хторе нам нїхто нє може одняц, а воно ше звекшує кед го даваме, дзелїме и преношиме дру­ гим. То главне порученє події отриманей у дюрдьовскей школи. Л. В.

22. АПРИЛ 2022.

32. ФЕСТИВАЛ НОВЕИ РУСКЕИ ШПИВАНКИ

„РУЖОВА ЗАГРАДКА” БУДЗЕ 8. МАЯ Фестивал новей рускей шпиванки „Ружова заград­ ка” того року будзе отримани у Сербским народним театре у Новим Садзе, на нєдзелю, 8. мая, а почнє точ­ но на 20 годзин. На Фестивалє буду виведзени 15 но­ ви композициї. Уход будзе задармо, як и дотераз, алє будзе ше мушиц мац уходнїцу же би ше могло войсц до сали. Од орґанизаторох ище дознаваме же ше уходнїци годно превжац после 26. априла, у Рускей редакциї радия, лєбо телевизиї, на блаґайни СНТ и РКЦ, алє и при даєдних колпортерох звонка Нового Саду, чийо мена и контакти буду благочасно обявени.

- Тогорочну „Ружову заградку” отримаме у Серб­ ским народним театре у Новим Садзе, ознова у фестивалским формату, зоз публику у сали. Нам то барз значне, бо сала СНТ велька, капацитети векши як цо мал Студио „М”. З тей нагоди поволуєм шицких любительох новей рускей шпиванки най приду, бо места за публику будзе. Жадам визначиц и же ше єдино наш фестивал „Ружова заградка” отримал и остал як єдини фестивал РТВ по нєшкайши днї - гварела помоцнїца главного и одвичательного редактора трецей про­ грами РТВ Златица Няради. Фестивал святочно отвори заменїк ґенералного ди­ ректора РТВ Йожеф Клем. Наступя Вельки тамбурови оркестер и Народни оркестер РТВ, а водительки

програми буду Марина Сабадош и Доротеа Будински. У ревиялней часци наступи Михайло Будински. Цали Фестивал годно директно провадзиц на трецей програми радия на 92, 100 и 107,1 меґагерци, тиж и на другей програми Радио телевизиї Войводини, як и прейґ интернету. Публика годна и того року вибрац найлєпшу композицию, а уж порихтани и гласацки лїстки. Руска редакция Радио Нового Саду порихтала и зняла и ЦД и будзе ше дзелїц публики на Фестивалє. Орґанизаторе поволую шицких цо любя руску шпиванку най себе обезпеча уходнїци и випланую час так же би 8. мая пришли до Нового Саду до Сербского на­ родного театру попровадзиц тот наш популарни, змагательни фестивал „Ружову заградку”. После законченей програми шлїдзи коктел. До орґанизациї Фестивалу уключени и анґажовани шицки капацитети Радио телевизиї Войводини, а нє виостала анї потримовка спонзорох и наших руских установох Националного совиту Руснацох, Заводу за културу войводянских Руснацох и НВУ „Руске слово”. Пре актуалну ситуацию зоз пандемию термин за отримованє Фестивала того и прешлого року вименєни, алє орґанизаторе наявели же шлїдуюца, 33. „Ру­ жова заградка” будзе у узвичаєним термину - першей нєдзелї у марцу. В. В.

ДЮРА ВАРҐА (1955 - 2022) Всоботу, 16. априла того року, после длугей и чежкей хороти, у 67. року живота умар Дюра Варґа младши, дипломовани физичар, судски експерт и привреднїк, син познатого нашого културного дїяча Дюри Варґи. Дюра Варґа младши народзени у Руским Ке­ рестуре 1955. року. Там почал ходзиц до основней школи, а закончел ю у Новим Садзе, бо ше ту 1966. року приселєла його фамилия. Ґимназию и стуциї физики закончел на Природноматематичним факултету у Новим Садзе. Його биография заполнєта нє лєм зоз професийну, алє и зоз велїма дружтвенима и културнима активносцами нє лєм у рамикох рускей на­ ционалней заєднїци, алє и вельо ширше. Як дипломовани физичар бул заняти у Покраїнским секретарияту нукашнїх дїлох, у оддзелєню крим-технїки, у лабораторні за експертизу, дзе робел од 1985. по 1995. рок. У тим периодзе при Министерстве правди Републи­ ки Сербиї вон реґистровани и як стаємни судски експерт. Од 1995. року Дюра преходзи на роботу до подприємства „Мета” у Новим Садзе, чий бул и єден зоз сновательох. Под час и после политичних пременкох у нашей жеми Дюра бул активни и у дружтвено-политичним живоце 22. АПРИЛ 2022.

Нового Саду. Єден мандат бул член Управного одбору Радиодифузней установи Войводини, дзе бул вибрани и за його подпредсидателя. Дюра Варґа младши бул и член Управного одбору Фестивала авторского филма подунайского реґиона. А вельо баржей замеркована його активносц на културним планє у рами­ кох рускей националней заєднїци. Ту бул ак­ тивни член Союзу Руснацох Українцох Сер­ биї, а тиж так и як аматер у Културно-уметнїцким дружтве „Максим Горки” у Новим Садзе як шпивач у хору и у Хлопскей шпивацкей ґрупи „Новосадски товарише”, котри на­ ступали и у вецей европских державох. Покля му хорота допущовала, бул и активни член Од­ бору за привреду при Союзу Руснацох Українцох Сер­ биї, задлужени за привредне сотруднїцтво зоз иножемством. У тей функциї часто пребувал у Закарпатскей обласци України, дзе здобул велїх приятельох, котри го вибрали до Орґанизацийного одбору Медзинародного фестивала гумору и сатири у Ужгородзе и Стретнуца младих Русинох и Українцох у Ужгородзе. Вичная му памят! Дю. Латяк

РУСКЕ СЛОВО 15

КУЛТУРА И ПРОСВИТА

ДОМ ШКОЛЯРОХ ПРИ ШТРЕДНЄЙ ШКОЛИ „ПЕТРО КУЗМЯК” У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ВОСПИТНИ И КРЕАТИВНИ АКТИВНОСЦИ ПОД ЄДНИМ ЗАКРИЦОМ Пише: Мария АФИЧ

Живот у школским интернату, зоз цимерами и медзи парняками, єдинствене искуство хторе ше нє забува. Ґенерациї школярох керестурскей штреднєй школи, хтори бивали у интернату, чуваю красни памятки и товаришства хтори тирваю през цали живот. Єдине цо ше меня, то же школярски дом трима крочай з часом кед слово о условийох и стандардох змесценя, як и орґанизованє нових активносцох хтори оможлївюю квалитетно препровадзени час

ВЕЧАРИ ПОЕЗИЇ У ИНТЕРНАТУ Шветови дзень поезиї, 21. марец, традицийно означени и у Доме школярох керестурскей школи „Петро Кузмяк” зоз нащиву поетох и даскельо музичнима и литературнима точками хтори пририхтую школяре. З тей нагоди присуствовало красне число школярох зоз валалу, алє и тих котри биваю у интернату, а пред нїма власну и шветову поезию рецитовал поета Ґоран Блаґоєвич зоз Србобрану, потим наступели школяре зоз керестурского оддзелєня Музичней школи, и успишни и наградзовани рецитаторки. Орґанизаторки поетского вечара були педаґоґ и воспитач Любица Няради и професорка руского язика Люпка Малацко. М. Дж.

16 РУСКЕ СЛОВО

ом школярох при Основней и штред­ нєй школи „Петро Кузмяк” у Руским х естуре, вигодне место за биванє штредньошколцом котри ше у тей школи опредзеля за Ґимназию общого напряму на руским лєбо сербским наставним язи­ ку, або на Туристично-готелиєрски на­ прям. Окремна вигодносц же ше шицки змисти находза под єдним закрицом, та то практично значи же интернатянє лєм преходза зоз своєй хижи, до учальнї, до єдальнї, до физкултурней сали, до терховнї або на други виборни змисти, чи секциї. Зоз искуства дакедишнїх школярох вше могло чуц же позитивни бок за Школу Петро Кузмяк, голєм за родичох штредньо школ цох, же Кере стур мир ни и пи томи штредок, а заш лєм понука интересантни змисти за їх дзеци. Детальнєйше о шицким цо понука Дом школярох и цала штредня Школа бешедовали зме зоз директорку Наталию Будински и педаґоґиню и воспитачом у интер­ нату Любицу Нярадийову. Як наглашела директорка, интернат ма капацитет за 70

Й

посцелї, и кажди рок ше дацо у нїм роби же би ше цо баржей злєпшало условия пребуваня.

- Интензивно ше роби на велїх сеґментох, а окреме на реновираню хижох, а нєдавно заменєни и облаки, та зме злєпшали и енерґетичну ефикасносц. Попри самого змесценя и костираня, наша школа школяром хтори биваю у Интернату понука и квалитетни воспитни змисти дзе ше по своїх интересованьох, можу опредзелїц чи за спорт, лєбо даяки дружтвени активносци и секциї. Нашо воспитаче вельо и креативно обдумую вельо того, препознаваю таланти школярох, пестую их, унапрямую, пририхтую за змаганя и конкурованє у ве­ лїх проєктох - гварела Будинскова. УЧИ ШЕ И ЖИВОТНИ ВРЕДНОСЦИ Як випатра живот и активносци у ин­ тернату, ученє школского ґрадива, алє и других интересованьох, та и животних вредносцох и функционованя у колекти­ ве, зоз свойого особного видзеня и пракси 22. АПРИЛ 2022.

киІІига@ гизке5Іоуо.сот

потолковала єдна з воспитачох котри робя зоз школяра­ ми, педаґоґ Любица Няради.

- Робота у Доме школярох интересантна, креативна и тото цо мнє барз хибело док сом робела як педаґоґ то каждодньова нєпоштредна и директна робота зоз школя­ рами. Робота зоз младима штредньошколского возросту вше динамична пре сами характеристики пубертета и вчасней младосци кед ше ище вше глєда драга одрастаня, кед ше формує особа зоз вредноснима и моралнима характеристиками. Звикнуца заєднїцкого живота, норми и правила одрастаня у колективу, розвиванє емпатиї и почитованя потребох других, алє и усоглашованє власних потребох зоз потребами цимерох у хижи и дру­ гих младих у дому даваю и резултую зоз товариштвами котри оставаю и охабяю шлїди и памятки занавше - гвари Нярадийова. ВИПОЛНЄТИ И ДИНАМИЧНИ ДЗЕНЬ По єй словох, ученє, воспитна робота и шлєбодни час то часци роботи воспитача у доме школярох котри карактеризую каждодньови живот младих. Ученє то обовязна активносц у Дому дзе ше по потреби и на поволанку уключую до помоци и домски воспитаче у индивидуалней роботи зоз школяром, або прейґ дополнююцих годзинох дзе ше уключую и професоре зоз школи. Воспитна активносц зоз школярами ше планує и реализує спрам интересованьох школярох и спрам Програ­ ми воспитней роботи у домох школярох дзе плановани обовязни теми котри ше муша одробиц зоз школярами хтори змесцени и жию у дому. Ту у тей часци роботи зоз младима воспитаче можу буц креативни у обробку пре-

УЧАСТВУЮ У ВЕЛЇХ РОБОТНЬОХ У Доме школярох школи „Петро Кузмяк” орґанизовани роботнї зоз рижних обласцох. Недавно отримана ище єдна кухарска роботня на котрей заинтересовани школяре мали нагоду опробовац ше у традицийним рецепту правеня домашніх кексох на машинки. Руководителька роботнї була педаґоґ, воспитач у До­ ме и предсидателька Туристичного здруженя Руски Керестур Любица Няради. Нярадийова зацикавела кра­ сне число школярох, котри ше одушевели зоз поступком правеня, а потим дзечне и коштовали. М. Дж. поручених темох зоз штирох обласцох воспитней робо­ ти: адаптация на живот у дому, ученє и школска успи шносц, животни схопносци и живот у заєднїци.

- Воспитаче у догварки зоз школярами можу виберац теми и способ на хтори их сцу реализовац, спрам интересованя школярох, алє и зоз обовязних темох воспит­ ней роботи. Ту реализуєме розлични стретнуца, змаганя, преподаваня, едукациї, презентациї, означованє датумох и шветох, приводзиме госцох, або „домцох” водзиме их нащивиц музей и други институциї у валалє. У воспит­ ней роботи ше трудзиме же бизме випочитовали и ровновагу медзи нєформалним ученьом, едукацию и спортскима активносцами же би ше млади розвивали у ровноваги духа и цела. Так их водзиме и на змаганя, на уметнїцки и спортски Домияди дзе зме и того року посцигли красни резултати: перше место за поезию и треце место на турниру з одбойки. - толкує Нярадийова. У шлєбодним чаше младим „домцом” понукнути секциї по їх виборе - спортски секциї и едукативни и креа­ тивни роботнї. Спортски секциї ше реализую у школскей сали, терховнї, школским дворе, а дакеди и у велькей спортско-школскей сали. Зоз младима робя фахово просвитни роботнїки, воспитаче котри ше трудза реализовац цилї воспитней роботи. Место резимеа, зоз розгварки зоз занятима у керестур­ скей школи акцентуєме же школски интернат штредньошколцом хтори у нїм биваю понука комфорни и безпечни амбиєнт кед слово о школярским стандарду, як и инспиративне и активне окруженє у хторим школски и звонканаставни активносци у ровноваги, та млада особа хтора у найинтензивнєйшим, а и найкрасшим периодзе свойого живота, може витвориц шицки свойо потенцияли и таланти. ■

РУСКЕ СЛОВО 17

ЕКОНОМИЯ ВЛАДИМИР РОМАН ЗОЗ ШИДУ УСПИШНО ВОДЗИ СВОЙ АВТО-СЕРВИС

ОБСТАВА И ПОПРИ КОНКУРЕНЦИЇ Наш собешеднїк гвари же у Шидзе єст 12 реґистровани авто-сервиси, алє же авта єст тельо вельо же єст роботи за каждого автомеханїчара и же є нє забриґовани пре конкуренцию ладимир Роман, млади автомеханїчар зоз Шиду пейц роки водзи власни авто-сервис, хторому дал мено ,Дошео8 Оагаде”, а роботня ше находзи у дворе його обисца у улїци Мацери Євросими 56, у населєню Восток.

- Нєшкайши авта, гоч су сучаснєйши як дакедишнї, частейше ше губя, та вец єст досц роботи и за нас автомеханїчарох. Дакеди познати ґолф бул найзаступенши, а нєшка єст надосц луксузни авта, алє и вони ше губя. Як и у дохтора, перше ше окончує механїчно-електронска дияґностика. До мойого сервиса приходза вожаче рижних ґенерацийох, од 18 по 88 роки - приповеда Влади­ мир Роман.

В

РОБОТА З ДОМУ Владимир Роман дакус у франти гвари же гришка же його сервис дома у дворе. Роботни час од 9 по 17 годзин, але часто ше случи же роботи єст и скорей и после.

- Кед ши дома, вец нет роботни час. Случуе ше же ше авто погуби, муштерия придзе и после роботного часу, бо зна же сом дома. И вец, як прави професионалец у роботи, ту сом же бим помогнул - гвари Роман.

Додава же 2006. року закончел тророчну Штредню технїчну школу „Никола Тесла” у Шидзе, напрям авто­ механїчар. У школи научел гевто цо найосновнєйше кед слово о теориї, а тиж мал и практичну наставу на польопривредней механїзациї. После школи такой почал робиц, перше єден рок робел у єдного автомеханїчара, а вец ище 10 роки у другого же би на концу одлучел отвориц свой сервис. З власним пенєжом набавел потребни машини и алати и почал робиц у роботнї у дворе фамелийней хижи. Надпомина же електронїка нєшка вимага найвецей ро­ боти, бо нєшка таки и авта, пред 16 роками, кед виучел за автомеханїчара, на тих просторох електронїка автох була у зачатку. Прето, як гвари, и нєшка през роботу нєпреривно учи, бо як ше осучашнює електронїка, так и вон муши буц порихтани шицко знац, же би дияґностиковал хибу на авту и одклонєл ю. Наш собешеднїк додава и же велька гришка кед ше дошлєбодзи же би ше случели губеня на авту.

18 РУСКЕ СЛОВО

- Прето препоручуєм же авто треба привесц на такволани превентивни сервис же би ше шицко благочасово преконтроловало. На таки способ менши трошки будзе мац власнїк превозки, а авто ше будзе длужей хасновац и цо найзначнєйше, авто будзе безпечни за транспорт. Кед ше того нє притримує, алє ше одход до майстра одклада з вигварку же „ище єст часу”, вец ше случую озбильнєйши гу бе ня, та вец и опра вянє ве цей кошта - гва ри на концу Владимир Роман. ■ Вл. Дїтко 22. АПРИЛ 2022.

РОК XX ЧИСЛО 4

►

Написала и ушорела: Мартица ТАМАШ

ТЕМА: ВЕЛЬКА Н О Ц

НАШО РУСКИ ФАМЕЛИЇ

НА ШЛЇДУ ХРИСТИЯНСКЕЙ ДУХОВНОСЦИ Гоч ми Руснаци вельки вирнїки, у руских фамелийох ше почитує и люби нашу Церкву и слави швета, з роками, як приходза нови ґенерациї и як ше у живоце зявюю нови интересованя и приоритети яґод же ше оддалюєме од нашей духовносци и традициї а тот завод, медзи преславу по двох календарох, бо Велька ноц по грегориянским календаре преславена 17. априла, а по юлиянским будзе 24. априла, о тим найвекшим и найстаршим християнским швету и о його значеню за нашо фамелиї толкує протоєрей старофор о. Владимир Еделински Миколка, парох у Беркасове и Бикич Долу.

Християнє Квитну нєдзелу славя на таки способ же фамелиярно одходза до церкви дзе на богослуженю доставаю пошвецени багнїтки. По законченю богослуженя багнїтки ше зоз церкви ношело дому и кладло их ше за образ або на греду, до хлїва ґу статку, а ношело их ше и на теметов на гроби своїх покойних - гварел о. Влади­ мир Еделински Миколка и здогаднул же академик Мушинка зазначел звичай на Квитну нєдзелю дзе после швеценя багнїткох людзе єден другого (благо) били зоз ОБИ ЧА Ї ЗА КВИ ТН У Н ЄД ЗЕЛЮ багнїтками гуторяци: „Вирошнї як верба, груба яґод швиня!” Попри того зазначени и єден други обичай дзе - Остатнї тидзень Вельконоцного посту, познати ище и по виходу зоз церкви оцец и мац дзецом гуторя же и во­ як Вельки або Страстни тидзень. Почина такой по такво- ни треба же би росли як вербово древо зоз хторого наланей Квитней нєдзелї, котра у християнскей традициї резани и принєшени тоти багнїтки. означує здогадованє на Христов уход до Єрусалиму. Характеристични реквизити вязани за тото швето то коПОЧИТОВАНЄ, ЛЮ БО В И ДИ ЯЛО Ґ нарчки з верби котри ше у народу волаю багнїтки. Багнїтки у християнству символизую палмово конари з ко- Кратке огладнуце на нашо народни и церковни обитрима израилски народ тидзень пред Паску привитовал чаї вязани за Квитну нєдзелю ошвицує нам характери­ Христов уход до Єрусалиму. стику того швета по котрей видзиме же по­ при подїйох важних за християнску науку тиж и за народну традицию воно источасно пестовало и фамелийни вредносци. Ниа, уж лєм у спомнутим прикладу з багнїтками видзиме же ше ту наглашую нїжни одношеня и диялоґ медзи родичами и дзецми так родичи жадаю дзецом „же би виросли вельки як верба” (високи и здрави), цо можеме розумиц и як свойофайтови благослов дзецох з боку родичох. Потим видзиме почитованє и любов спрам обисца у ко­ трим ше жиє - то видзиме по приношеню багнїткох до обисца и їх кладзенє за образ и за греду, цо тиж файта благослову, алє тераз и обисца. Ту тиж и благослов статку з котрого фамелия жила. На концу ту и указованє почитованя спрам своїх покойних кед ше на їх гроб одноши конарчок багнїткох, цо сиґурно попровадзене зоз заєднїцку молитву. ■

Н

Квитна нєдзеля у Коцуре

22. АПРИЛ 2022.

РУСКЕ СЛОВО 19

ДОМ И ФАМЕЛИЯ НАРОДНА ТРАДИЦИЯ И ХРИСТИЯНСКА НАУКА

Фамелия колїска чловекового идентитета, вона дружтвена и релацийна, алє и божеска институция у хторей ше формую людзе, характер, одвичательносц, улоги родичох и дзецох, чуванє и допатранє потомства, старосц о старих. Ма важну улогу у социялизациї, почитованю моралних началох, успиху

язани з любову и почитованьом, родичи и дзеци можу ше у одредзеней мири заклонїц од велького прициска явного живота и других опасносцох хтори приходза з вонка, и заш лєм, рахує ше же сучасна фамелия зочена з велькима проблемами и же єй може помогнуц операнє на традицию.

- На шлїду християнскей духовносци, нашо руски фамелиї цали остатнї тидзень Вельконоцного посту тримали досц строго. У кругу фамелиї роздумовало ше и роздумує о остатнїх дньох Исусового жемского живота, його церпеню, шмерци и хованю и у яким то одношеню зоз нашим живо­ том. Стреду и пияток у тим тижню окреме строги пост, теди ше посцело, так повесц, „на сухо”, односно нє єдло ше нїч, а пило ше лєм воду. Така духовносц моцно доприношела

В

20 РУСКЕ СЛОВО

розвою фамелиярних одношеньох прето же таки строги пост вельо лєгчейше витримац у заєднїцкей фамелиярней молитви, а то моцно доприноши зблїжованю членох фамелиї и освидоменю кельо фамелия важна за каждого поєдинца, як младшого так и старшого - гутори о. Владимир Еделински Миколка и предлужує...

Ж ЕЛ ЄН И Ш ТВАРТОК И СЛУ Ж ЕНЄ ЄДНИ ДРУ ГИ М

- У Страстним тижню, штварток пред Вельку ноцу здогадуєме ше библийней події познатей и як Тайна вечера кед ше Исус и його ученїки позберали на молитву и вечеру. Ту би було добре визначиц момент кед Исус своїм ученїком умил ноги и так на своїм прикладзе указал як би требали служиц єден другому. То важне порученє за каждого чловека прето же му роздумованє о тим збуваню помага освидомиц же є состойна часц дружтва у котрим ше вон наисце ви­ творює, аж теди кед ше за тото дружтво щиро дава и на та­ ки способ го будує. Окрем того, нє шмели бизме забуц анї на науку Церкви котра гвари же фамелия то основна клітин­ ка дружтва у котрим жиєме. Зоз того можеме заключиц же чловек тельо вредзи, кельо ше з любови дава за свою фамелию, а з тим и за дружтво - толкує о. Еделински Миколка и предлужує же по традициї, кед ше закончи саночне, на Желєни штварток у церкви ше штранґи од церковних дзвонох вяже на ґузел же би ше през Вельки пияток и соботу нє дзвонєло, а одвязує их ше аж рано на Вельку ноц - Паску.

22. АПРИЛ 2022.

1атеІуа@ ги5ке5Іоуо.сот

- Записовач Олєяр зазначел же тей ноци кед ше врацело зоз саночного ґазда вжал кадило до руки, обишол три раз свойо обисце и кадзел. За тот час ше модлєл Оче наш и Бо­ городице. То ше робело прето же би з обисца посцекали патканї. Елементи того обичаю наисце давни и прави су при­ клад синкретизму християнскей науки и народней традициї - толкує о. Еделински Миколка и гвари же вироятно же ше вецей таки способ анї нє практикує, алє у здогадованю на ньго ми видзиме же ше у чаше коло Велькей ноци од давендавна народ на рижни способи пробовал остарац о безпеки обисца у котрим жиє його фамелия.

ВЕЛ ЬКИ П ИЯТОК - Вельки пияток найжалоснєйше швето у християнским календаре прето же ше того дня здогадуєме Исусовей шмерци на крижу. Прето ше того дня у церкви нє дзвонї, алє ше за оглашованє место дзвонох хаснує керепка. У церкви ше того дня служи саночне зоз покладаньом плащанїци на котрей ви­ писане мертве Христово цело так же цали тот обряд представя Исусово хованє. Того дня строги пост та ше за єдзенє пука пуканки, є ше кромплї на лупу, вари ше парадичовей юшки без запражки, або други посни єдла. Понеже то традицийно нєроботни дзень, члени фамелиї дома и у заєднїцтве зоз скромнєйшима єдлами означую тоту смутну подїю. Фамелийно ше идзе и ґу Христовому гробу дзе ше пред

плащаніцу кланя по одредзеним правилу: три раз поклон зоз жегнаньом, потим ше побочка плащанїцу и потим ознова три раз поклонї зоз жегнаньом. Кед ше тото почитованє ука­ зує по пари - родитель и дзецко, вец то наисце чин зблїжованя - визначує о. Еделински Миколка и додава же ше на тот дзень традицийно фарби вельконоцни писанки цо ше звичайно роби у фамелиярним амбиєнту и ту ше народне знанє преноши директно на младшу ґенерацию.

ОБИ ЧА Ї Ш Е ЧУВА И П ИЛНУ Є

КЕДИ ПРИХОДЗИ ВЕЛЬКА НОЦ, ЯК ШЕ РАХУЄ Христово воскресене слави ше на яр, на першу недзелю по першим ярнїм полним мешацу. Пре тот принцип рахованя швето Паски рухоме по нашим календаре. Централне случованє того швета молитвене стретнуце вирних на Служби Божей, а потим священїки пошвецаю єдзенє котре фамелиї до церкви приноша у кошаркох. Тота духовна подїя уноши радосц до шерцох, и младим, и старим, и прето ю ведно славя. Требало би замерковац же то зявене, прето же нас воно поволуе на роздумованє же прецо ше при нєшкайших ґенерацийох кажда радує на свой способ, а традицийни способ радованя занєдзбани як нєпотребна старина?

22. АПРИЛ 2022.

Мушинка толкує же ше у давни на Вельки пияток и соботу, правело ґенерални порядок у обисцу: билєло ше хижи, уми­ вало ствари, вичисцовало хлїви, орезовало овоцово древка итд... Потим визначує же тот звичай повязани зоз велїма чаривнима акта­ ми котри вицекаю зоз стародавного селянско-землєдїлского култу обнавяня. Спрам того култа на Вельку ноц людзе, углавном дзеци и млади, облєкали нови шмати, або голєм дзепоєдни нови часци шматох. Обнавянє шматох було обовязне и тот обичай зачувани аж по нєшка. Можеме заключиц же яр и мистичне чувство иснованя духа обнови природи и медзилюдских одношеньох провадзи обичаї Велькей ноци и прето вона остава як праве духовне ядро коло хторого стоя народни обичаї котри моцно доприноша очуваню фамелийних вредносцох. Добри приклад то и бриґа родичох же би своїм дзецом обезпечели потребни ствари и облєчиво зоз чим им указую лю­ бов, алє источашнє их и рихтаю же би ше могли цо лєгчейше социялизовац до ширшей заєднїци. Присловка гвари же „нє кажда ноц - Велька ноц” пояшнює о. Еделински Миколка и додава же ясне же то найвекше християнске швето прето же ше слави Христово воскресенє з мертвих. ■

РУСКЕ СЛОВО 21

ДОМ И ФАМЕЛИЯ І

И НАУКА ЦЕРКВИ ГВАРИ

Квалитет одношеня медзи членами фамелиї и способ комуникациї медзи родичами дзеци провадза и то одредзує їх познєйше справованє док вирошню лога фамелиї барз велька у формованю идентитета каждого чловека. Важне чувство фамелийного заєднїцтва, хторе значи же кажди член ма свойо место и же кажде поєдинєчно вязани за цалосц, важне є за формоване особного идентитета. Тиж, почи тованє традициї важне, а теоретичаре гваря же ше идентитет дзецка у векшей мири формує коло ритуалох и обичайох, як коло вири. То прето же так наставаю памятки на фамелийни обичаї. Барз важни и дисциплина и прилапйованє, а фамелия место дзе себе мож дошлєбодзиц гришки и дзе ше учи доброму. Огляднуце на вельконоцни швета и народни обичаї котри их провадза ошвицує нам богату ми шанїну нашого духовного нашлїдстава. Осторожне спатранє феноме ну одкрива нам же и єдна и друга ду­ ховна традиция по нас сцигує у такей форми же моцно доприноши вредносцом ко три будую и чуваю фамелию - гвари отец Влади­ мир Еделински Миколка. Вон додава и же нам ясне же чловек єство котре ше витворює у заєднїци и вец можеме розумиц и прецо нам кед познаме народни обичаї и релиґиї помагаю при формованю важних моментох на­ шого живота.

У

ЧИ ЄСТ У Н И В ЕРЗА ЛН А ФОРМ УЛА - Вшелїяк же чежко дац универзалну формулу цо би могол буц фунда­ мент фамелиї, алє кед лєм спатриме

Вельконоцни декорациї Ани-Мариї Рац

22 РУСКЕ СЛОВО

препатрени елементи нашей власней традициї и кед ґу тому додаме же Церква малженство снує у Святей тайни женїдби, то нас водзи у єдним напряме котри вше баржей постава цудзи сучасному чловекови. Сучасни чловек рационални чловек, чловек котри ра­ хує, чловек котри планує, ясно себе дефинує цилї и обчекує плановани резултати. Источашнє народна тради­ ция, алє и християнска наука, водза го у напряме котри вон керує. Так уж саме поняце Свята тайна у себе облапя поняце „тайна”, а , то саме по себе значи же ту цошка таїнствене, мистичне и не­ ясне, односно цошка нєпредвидзуюце, цошка цо нє мож планирац - гутори о. Еделински Миколка и додава же подобна ситуация зоз народну традицию ко­ тра виросла з народного искуствия и котра як уходзена коляя унапрямує особу у живоце, та и у малженстве.

ЦО СЦУ СУЧАСНИ ҐЕНЕРАЦИЇ?

- Сучасней ґенерациї, котра шлєбоду видзи як верхов­ не мерадло свойого справованя таки порученя нєпотребни. Старосц за очуванє нашого идентитету то насампредз и старанє за очуванє нашей фамелиї. Медзитим, искуство нас учи же средства за ришованє дзепоєдних проблемох дакеди находзиме на цалком нєобчекованих местох. Прето, чи би нам можебуц наша власна прешлосц могла буц драгоказ до нашей будучносци? Кед пробуєме фамелию порозумиц як тайну, котру зме и доста­ ли по Святей тайни и кед ю спатриме у духу нашей власней мистичней тради­ циї, вец би наш фамелийни живот мог постац права духовна авантура котру цали живот пробу­ єме одгаднуц. Намагаюци ше жиц мистику свойого малженства фамелия постава сила котра нас цага напредок, котра нас мотивує, котра нас будує, котра нас люби. Бо ми єства котри нє можу жиц без любови и без нєй зме нєвиполнєни, празни и худобни - толкує о. Владимир Еделински Миколка и заключує же гоч любов настава зоз залюбеносцу, же би могла тирвац и тоту любов ше з часом муши нєпреривно ошвижовац, а велька помоц у тим то праве духовна сила. ■ 22. АПРИЛ 2022.

екопотуа@ ш 5ке5Іоуо.сот

НА НОВОСАДСКИМ САЙМЕ У НОВИМ САДЗЕ

У МАЮ БУДЗЕ МЕДЗИНАРОДНИ ПОЛЬОПРИВРЕДНИ САЯМ Наступи потераз потвердзели викладаче зоз - Мадярскей, Италиї, Ческей, Голандиї, Шпаниї, Турскей, Индонезиї, Горватскей, Сиверней Македониї, Словениї, Данскей и Французкей айвекша програма Новосадского сайма 89. медзинародни польопривредни саям будзе отримани у стандардним ярнїм термину, од 21. по 27. май, у традицийним формату, у завартим и отвореним просторе. Жем партнер Польопривредного сайма Република Мадярска, як и 2010. року кед була пер­ ша жем партнер тей приредби. Ґенерални спонзор будзе Ґлобос осиґуранє, а златни спонзор Ал Дахра.

Н

8 9 . М Е О ІІМ А Р С Ю ІМ І Ддооуіні

РОиОРШ УКЕОШ 5А М М

МАВАК5КА Д М И А РА Я Т«Я

сю воз ЙАІМ 5Р0Н20Я

аІ< І; її і і “ і Л А Т М ІР0И20Я

ПОШТАНСКА ШТЕДИОНИЦА ВАМКА РАЯТМЯ

Л

21-27.таі2022.

РОКЮМІСКА АВВОРАИОМКА

ВШМ115

82.1

ВЕЛЬКЕ ИНТЕРЕСО ВАН Є За наступ на тей найвекшей програми Новосадского сайма приявели ше числени викладаче зоз Сербиї и иножемства, а затераз потвердзели приход викладаче зоз Мадярскей, Италиї, Ческей, Голандиї, Шпаниї, Турскей, Индонезиї, Горватскей, Сиверней Македониї, Словениї, Данскей и Французкей. Колективни вистави буду орґанизовац - Мадярска, Ческа, Италия, Голандия, Босна и Герцеґовина, Чарна Гора, Горватска, Шпания и Индонезия, а обєдинєни наступ наявел и Мароко. Буду отримани шицки сеґменти смотри аґрару - Ви­ става польопривредней механїзациї, приключних машинох и резервних часцох, опреми за поживову индустрию, винїцарство, овоцарство и статкарство... Нащивителє буду мац нагоду опатриц вистави статку, поживи и напою, а представя ше и осиґуруюци хижи и банки. На найвекшей националней вистави статку и вистави ґенетичних потенциялох буду найлєпши буячки, крави, конї, овци, кози, живина, а нє виостанє анї коруна виста­ ви - Дзень статкарох. Нажаль, анї того року нє будзе ви­ става швиньох, пре потенциялну опасносц од африцкей чуми. Буду орґанизовани и вистави орґанских продуктох, продуктох з ознаку ґеоґрафского походзеня, продуктох з ознаку „Сербски квалитет” и пиво з малих ремеселнїцких пиварньох. Вистави буду орґанизовани под покровительством Министерства польопривреди, лєсарства и водопривреди Републики Сербиї. У Конґресним центру „Мастер” под час Польопри­ вредного сайму буду орґанизовани числени фахово пре­ зентації на хторих буду участвовац - Мадярска, Амба22. АПРИЛ 2022.

ЗА НАЩИВИТЕЛЬОХ ПЕИЦ НАГРАДИ Нащивителе з купенима картами за награду можу достац - два трактори, прикоч, пирскачку як и розсиповач. Аґропанонка щешлївим добитнїком подарує трактор Беларус 82.1 и розсиповач ХМС-а. Пирскачку Бадили од 600 литри и прикоч Палазоґлу за до 10 тони терхи дарує МБВ, а Ките ДОО дарує трактор Джон Дир 5045Д. За участвованє у дарунок-бависку треба на купеней уходнїци написац глєдани податки и уруциц ю до шкатули хто­ ра будзе прейґ драги саймовей фонтани. Купони з менами щешлївих добитнїкох буду вицагнути штварток, 26. мая, а уручованє наградох будзе пияток, 27. мая. Цена поєдинєчней карти 600 динари, а колективни коштаю 400 динари.

сада Голандиї, Италиянска аґенция за вонкашню тарґовину ИЦЕ, нашо Министерство польопривреди, Покраїнски секретарият за польопривреду, водопривреду и лєсарство и числени компаниї.

ПОЗНАТИ П ЕРШ И Ш А М П И О Н И Оценьованє квалитету на Новосадским сайме почало ище у фебруару и уж тераз ше зна хто перши шампиони - ношитель Велького шампионского погара Новосадского сайма „Вино Калем” з Велькей Дренови, стриберни шампионски погар достала зомборска „Винария Драґич”, Погар Новосадского сайма достала „Винария Миранович” з Подґорици и „Подрум Чеґа” зоз Баноштору, Повелю Новосадского сайма достала „Винария Чока Плус” зоз Суботици, а Плакету Новосадского сайма „Винария Соколов замок” зоз Бешки. ■ М. Тамаш

РУСКЕ СЛОВО 23

ЕКОНОМИЯ ИВАН МИХАЙЛОВСКИ ЗОЗ ДЮРДЬОВА

ПРЕВЖАЛ ФАМЕЛИЙНУ ПРЕДАВАЛЬНЮ „ШАЙТОШ” Пише: Лидия ВЕРЕШ

Окрем желєняви и овоцох, єст и домашнї млєково продукти зоз млєкарнї „Маґлич”, Фрикомова змарзнута желєнява и змарзнути овоци, сотрудзую зоз Диямантом, а однєдавна у їх понукнуцу и СаііеЬаиї, найквалитетнєйша белґийска чоколада

амелия Михайловски зоз Дюрдьова длуго роки ше занїма зоз польопривреду. Наш собешеднїк закончел Правни факултет и було му жаданє постац адвокат, алє кед почал робиц у єдней адвокатскей хижи похопел же го тота робота нє цикави, и же би сцел буц свой ґазда. Понеже Иваново родичи уж тримали предавальню домашнїх продуктох, у бешеди з нїма догварели ше же вон превежнє роботу на себе.

- Кед пришло до того же да порушам свою роботу помали сом роздумовал и о мену за предавальню. Жадал сом же би було нєкаждодньове, алє и же би ше лєгко паметало. Понеже наша фамелия Михайловски, точнєйше Михальовски, у валалє позната под назвиском Шайтош, одлучел сом же ше и моя предавальня будзе так волац. Повязал сом нашо „шпицнаме”, як ми ту гуториме, и на­ шу фамелиярну роботу - гварел Иван. Предавальня отворена початком прешлого лєта. Як гварел наш собешеднїк, поча­ ток бул лєгки лєм прето же нє мал вельки укладаня. У заградох, винїцох и овоцнїку цо обрабяю було вельо того цо ше за поча­ ток могло понукнуц купцом.

Ф

24 РУСКЕ СЛОВО

- З оглядом на тото же жиєме у малим штредку дзе велька конкуренция, бо маме и пияц и ище предавальнї овоци и желєняви, у початку було чежко. То лєм ствар звикнуца. Велї кед ше науча на єдно чежко ше прилагодза на дацо нове. Дружтвени мрежи барз допринєсли тому же би ше пречуло за нас, бо то главне жридло информацийох. Гоч предавальня отворена пред седем мешацами, ище вше нам приходза людзе и гуторя же нє знаю же зме отворели предавальню. Тераз уж рушело як треба. Людзе видзели же маме добру и квалитетну робу и прешвечели ше же зме наисце любезни и же ше намагаме же бизме каждого максимално випочитовали - толкує наш собешеднїк. Основни асортиман понукнуцох з часом дополньовали и тераз, окрем желєняви и овоцох, у Шайтошових єст и домашнї млєково продукти зоз млєкарнї „Маґлич”, Фрикомова змарзнута желєнява и змарзнути овоци, сотрудзую зоз Диямантом и однєдавна у їх понукнуцу ше може найсц и СаІІеЬаиї, найквалитетнєйша белґийска чоколада. Тиж так у понукнуцу маю и домашнї резанки, маджуни и парадичанку. На питанє же 22. АПРИЛ 2022.

екопотуа@ ш5ке5Іоуо.сот

ОГНЬОГАСНИ ДРУЖТВА У ВОЙВОДИНИ

20 МИЛИОНИ ДИНАРИ ЗА НАБАВКУ ОПРЕМИ

НОВА ФИСКАЛИЗАЦИЯ Нова фискализация почала ше у нашей держави применьовац од 1. новембра прешлого року. Велї думали же то цошка барз страшне, але ше указало же не шицко таке чарне и же поєдноставює роботу. Як нам Иван гварел, вони уж прешли на нову фискализацию. Їх но­ ва фискална каса у исти час и апарат за банковни карточки. Вельо лєгчейше ше тераз роби. Єдини проблем у початку бул тот же ше мушело ознова шицки шифри уруциц до компютерскей програми.

цо купци найвецей глєдаю Иван нам у франти гварел же ше му дараз видзи же цали валал вари исте єдзенє. Случовало ше же за єден дзень двацец людзе приду купиц пасулю. Внєдзелю ше найвецей купує желєняву и резанки за юшку, а як пришла яр, купци найвецей глєдаю ягоди.

ЄДЕН З ПРОБЛЕМ ОХ, Н А Й СЦ ДО БРО ГО РО БО ТН ЇК А - Найвекши проблем ми бул найсц доброго роботнїка. Кед сом отворел предавальню робели нєвеста и я. Як ше робота ро­ звивала так нам требала помоц. Мам упечаток же шицки глє­ даю роботу, а модля ше же би ю нє достали. Велї ше явяли же би сцели робиц, алє обчековали же им плаца у початку будзе такой 70 000, а нє знаю нїч, нє сцели учиц анї слухац. Щиро, думам же тот проблем маю велї. Було днї кед сом робел од 6 по 20 годзин, вец сом ишол до набавки, а рано шицко ознова - гутори Иван. Тераз робя штверо. Маю єдну роботнїцу на стаємно и два ко­ три студираю, та ускладзую роботу спрам обовязкох на факултету. Вредни су, жадаю учиц, любезни су и нашмеяни, а то му найважнєйше.

КВА ЛИ ТЕТ Н А П ЕРШ И М М ЕСЦ Е Правилне костиранє то драга ґу лєпшому имунитету, а лєпши имунитет водзи до лєпшей одбрани од рижних вирусох, бактерийох и хоротох вообще. За оптималне функционованє орґанизма доприноша и витамини и минерали котрих найвецей єст у овоцох и желєняви. У остатнї час людзе почали вецей рахунку водзиц о здравю и вше ше вецей глєда орґански продукти.

- Думам же найвецей тому допринєсло тото же ше тераз на каждим крочаю приповеда о здравей поживи. Велї информациї тераз людзом доступни, досц того мож найсц на рижних видео знїмкох на Ю ’тюбу и думам же праве то причина же ше пременєла свидомосц при людзох и самим тим и пришло до векшого поглєдованя здравей поживи - гутори Иван. Шайтошово у понукнуцу маю велї орґански и веґански про­ дукти: орґански какао, орґански цимет, орґанску веґету. ■ 22. АПРИЛ 2022.

огньох на польопривредней жеми. Контракти о додзельованю субвенцийох представнїком добродзечних огньогасних дружтвох уручел покраїнски секретар за польопривреду, водопривреду и лєсарство Чедомир Божич. Вон з тей на­ годи визначел же Покраїнска влада и того року прейґ ресорного секретарията, субвенционовала набавку нєобходней опреми за огньогасни дружтва з цильом же би унапредзела їх активносци и помогла роботу на терену. На додзельованю у Покраїнскей влади Божич гварел же ше и шлїдуюцого року предлужи з потримовку огньогасним дружтвом, же буджет за тоту намену будзе значно векши, же би ше облапело цо вецей огньогасни дружтва у Войводини. Медзи хаснователями субвенцийох и добродзечни огньогасни дружтва зоз Ридїци и Бачкого Ґрачцу, хтори достали по 451 000 динари за на­ бавку защитних униформох за огньогасцох. Як визначели Неманя Маринкович зоз Ридїци з ДОД „Ридїца” и Душан Попович з ДОД „Бачки Ґрачац”, од початку рока у тих местох зазначене векше число интервенцийох на терену, углавним пре палєнє черякох и коровча, та ше помоц здала. На конкурсу, попри набавки опреми, потримани и пр о гра ми хтори тре ба же би допри нє сли подзвигованю свидомосци гражданох о значносци актив но сцох до брод зеч них огнь о га сних дружтвох, по пула ри зо ва ню до брод зеч но го огньогаства, як и звекшаню уровня знаня и схопносцох припаднїкох тих єдинкох. М. Т.

РУСКЕ СЛОВО 25

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ НАШ ГОСЦ: СИЛВЕСТЕР ИҐРАЧКИ ЗОЗ КОЦУРА

ЖИВОТ НОШИ РАДОСЦИ, ЛЄМ ГО СКРАВАЙ ПО СВОЄЙ МЕРИ Пише: Оля РУСКОВСКИ

Стари ремесла одвше були богати зоз креативносцу и вреднима руками правих майстрох котри мали слуха за свойо муштериї. По даєдних дефиницийох, скравец то файта ремеселнїка котри шиє и скрава шмати з розличних материялох. Алє у живоце, скравец або шнайдер - прави чародїй котри з помоцу ножнїчкох, игли и цверни твори прави уметнїцки діла. Велї Коцурци паметаю прибераня до нових шматох, соверше но ушитих панталонох, брушлїкох або реклох, котри настали у скравецким мигелю бачика Силвестера Иґрачкого

елї стари ре­ месла нєшка щезую, лєбо подполно щезли ЗА ВЕЛЬКИ ШВЕТА остатнїх децениНОВИ ШМАТИ йох. Єдно з ремеДо мигелю майстра слох котре преИґрачкого углавним шло по дирґацей заходзели млади людзе, драги концом студенти, прешлого вику стредньошколци, було и скравецке, млади котри ше алє и попри зявйодавали лєбо женєли... ованя конфекцийАлє, часто по квалитетно ушити шмати них шматох и риприходзели и водзаци жних робних особи з рижних маркох - одупарподприємствох. ло ше щезованю. Вше було так же цо А дакеди було на­ зме поробели, тото зме исце познате и наплацели, без огляду вшелїяки, и на бициґлох при по знате. чи дахто бул директор, зме ходзели до Кули, и печи обични чловек Три роки тирвало шко - цо муштерия глєдала, шо зоз га йзи бан скей ста нї ло ва нє, обо вязна була и те о то достала. Мали зме ци до Коцура, алє прешло... ретска настава, алє и кажди дакеди роботи и по три Ремесло було випечене и други дзень практична обумешаци напредок, так були зме по рихта ни шед ка, лєбо пол дня єдно, а пол же ше мушело записац нуц за шиваци машини друге. Ми припадали ґу и кед ши пристал чекац гвари з ошмихом бачи СилВербасу, алє понеже теди нє добре. Могол ши ве стер. барз було автобуси, та вец пойсц до другого майстра, алє углавним так з нами робели як им одпристали людзе ДРАГА витовало, було як могло причекац - приповеда ПО ВЛАСНИ МИГЕЛЬ почи на при по вед ку наш со Силвестер, а Амалия бешеднїк, и предлужує - репредлужує - за Вельку По законченю школи пер­ меселнїцтво теди було шицноц, Кирбай, Першу ше робел зоз своїм оцом коко приватне, та ши поконпричасц, вше ше знало Силвестер Иґрачки три тиж бул скравец, алє почел шицки дохторски преже ту будзе роботи. з младших дньох швидко ришел же сам будзе патрунки, шицко цо требало Єден час бул популарни шпивач Мики и направел контракт на одредзени час. свой ґазда. Єден час бачи робел у єдного при­ Євремович, и шпивал Дахто нє витримал, а хто дошол по конєц, ватного модного скравца у Вербаше, а потим облєчени у брушлїку вец ишол на покладанє испиту, а до Зомбо- го професийна драга приведла до „Моди”. и„звонцарох”, та вец - Було то скравецке подприємство котре ра ше ишло и на койдзеяки додатни курси и леґинє з валалу ше реформовало и настала Конфекция и додатне ученє зоз фаху. Конкретно, приходзели ушиц таки скрав ци, текстил ци ишли на текстил ну „Мода”, алє чежко робело, так же я там нє панталони и шпански технолоґию и на скраванє, фахове рисова- бул барз длуго. Видзел сом же нєт пер­ пас - паметаю нє окреме, а други заш на свойо фахи. Ве- спективи, нє було квалитетней роботней з ошмихом на шо собешеднїки. льо нас там було, було бриґи и трапези моци, анї достаточно квалификованих

В

26 РУСКЕ СЛОВО

22. АПРИЛ 2022.

УисІ2е@ги5ке5Іоуо.сот

людзох. А була то ланцова система роботи, робело ше по фазох. Наприклад, знало ше же на єдней финей рекли єст 260 фази, и то нє мож задумац док нє знаш хтори су, а у каждей фа­ зи ещи два, три операциї - толкує майстор Иґрачки. И так то, ишло док ишло, алє кед почали робиц за иножемство, за Шведску, як гвари наш собешеднїк, знал же то нє будзе исц и же пришол час заврец тото поглавє свойого живота.

- Видзел сом же нє вредзи ту нїч, лєм влапиц ше до роботи дома. Знаня було, гоч знаня нє досц нїґда, вше можеш учиц, алє було ше з чого и научиц. Перши мой мигель бул ту, до­ ма, робел сом и у обисцу, а теди ми уж пома­ гала и супруга Амалия - щиро з ошмихом гвари, а андя додава - людзе ше уж презнали, чу­ ли за ньго, дознали же робел у „Моди”, а пришол тот италиянски масовни тренд же ше приношело штофи и рижни материяли з рондьош-пияцох, та приходзели ту же би им вон зошил дацо по їх задумки. По словох бачика Силвестера, у половки 60-тих рокох стала ше єдна велька привредна реформа. Югославия у тот час привредно подло стала, гвари, а Дунай кед вилївал, те­ ди держава почала доставац пожички зоз заходних жемох.

- Привредна реформа шицкому дзигла цени, направело ше шора дакущичко, бо уж почало шкрипац. То було добре, пришол швижи капитал, почало ше улївац до привреди и людзе подоставали роботни места. Отворели ше рижни фирми и почало ше покус напредовац, бо до теди, у часох после войни, було чежко. Єдино же морал бул добри при людзох, бо ше радовали же остали живи после войни. И гоч ши мало мал, кед ши робел и ютре мал два динари вецей, то це уж порушовало. Було то вшелїяк, алє прешло... ШВАБСКА ДИСЦИПЛИНА И ПЕДАНТНОСЦ По бешеди нашого майстра, и у тот час ремеселнїкох було вшелїяких - велї були познати по тим же пожнєли з роботу, нє поробели на час, спреведли, обецали, а нє закончели... Алє, вон таку праксу нє мал.

- Мой оцец ше учел ещи у Шваба, бо ту док нє прешла война, док их нє виплашели отадз, ремеселнїки були углавним Нємци. Тоти ґенерациї як мой оцец и старши, шицки учели ремесло у Швабох, а у нїх було шора. Во­ ни мали дисциплину, були педантни, так же и мой оцец мал тоту швабску педантносц у себе, а я то прилапел и любел сом най будзе шора. У нас нїґда нє було так же ше спреведало, як було порадзене, так було зробене, и точ­ ка. А робело ше добре и квалитетно, нє як нєшка, дзе ча­ сто нїяка робота и нїяки квалитет материялу. Нам сциговал мод ни ча со пис з Лю бляни, во ни уж були напред нє й ши од нас, куповали зме и „Бурду”, як и єден часопис по мадярски „То мода”, и було з чого провадзиц. Я и нєшка мам кнїжки од пред сто роками цо их правели майстро­ ве у Будапешту за скраванє, дзе потолковане шицко до найменших дробнїцох. А кед слово о ремеселу и шицкей роботи, по бачикових словох, заш лєм найлєпше буц свой ґазда, гоч то и чежше. Треба буц вредни и мац добри приступ ґу людзом, алє хто сце приватно робиц, муши знац же будзе ве22. АПРИЛ 2022.

После законченей скравецкей школи

льо робиц, з мало шлєбодного часу, алє нїч ше нє може по ров нац зоз искру у очох за до воль ней муштериї.

- Требало ше трудзиц и вельо робиц, же сом дакеди аж и шнїл же ро­ бим - при по ве да на шме яно - и найволєл сом робиц рано, кед нє ходзи нїхто. Нє мож робиц кед ци дахто придзе шедзиц, кед ше догваряш з муштериями, а слава богу же теди нє було тоти те­ лефони, бо би ровно Амалия и Силвестер бренкали. Було вшелїяк, як супружнїки алє робиц ше мушело, а теди и строгше було. Дружтвени обовязки мушели буц виплацени, же би, по сили закона, нє пришло по „ключ до клянки”. А кед пришли часи же би могло буц кус лєпше, наишол тот чежки период 90-их рокох, та пензия, после 35 рокох роботи... ПРЕШЛИ ЧАСИ КОТРИ ШЕ НЄ ВРАЦА Велї красни памятки и нєзабути хвильки зоз живота на­ шого бачика Силвестера остали у тих просторийох, мед­ зи шивацима машинами котри роками уж закрити з пра­ хом. З мурох слики коцурского ремеселнїцкого дружтва и твари пишних и нашмеяних приватних ремеселнїкох з ча­ су на час лєм нагадню на прешли часи котри ше нє враца.

- Гваря людзе: „Албум зоз старима сликами ше опатра зоз слизами у очох”... Красни то роки, и треба то дожиц, лєм добре док чловек з главу ещи добре роздумує. Прид­ зе ци старосц, и таки емотивни часи же нє маш амбициї. Лєм ше радуєш дробнїцом, раншей кафи коло цеплого пеца, розквитнутей заградки, нашмеяним тваром наймилших дзецох, унукох, праунукох... И видзиш же живот ещи вше ноши радосци, лєм го поскравай по своєй мери - з ошмихом закончел приповедку наш майстор, скравец Силвестер Иґрачки зоз Коцура.^

РУСКЕ СЛОВО 27

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ І

ЧАСОПИС „ЗАГРАДКА” ОЗНАЧУЄ 75 РОКИ ОД ПОРЯДНОГО ВИХОДЗЕНЯ (I)

ЮВИЛЕЙ ЗОЗ 85-РОЧНИМ ИСКУСТВОМ Дюра Латяк

Мешачни часопис „Заградка” виходзи як нашлїднїк часопису за руски дзеци „Наша заградка”, котри виходзел од септембра 1937. по 6. април 1941. року. Од юния 1947. по 1991. рок виходзел под меном „Пионирска заградка”, а од 1. януара 1991. року ноши нєшкайше мено „Заградка” рхива Руского народного просвитного дружтва нє зачувана. Нє мал ю анї хто зачувац, бо єй маєток, друкарню, присвоєло ВДП „Руске слово”, а будинок Дому РНПД валалска власц уступела младежи. А кед ше младеж виселєла, та тоти просто­ р и узурпировало „Руске слово” за свой маґазин паперу. Архива бувшого РНПД нїкому „нє була потребна” и просто ше єй страцел шлїд. Дзепоєдни особи зачували лєм подаєден документ, алє и вон чежко доступни явносци. Прето єдине виродостойне жридло податкох и о часопису за ру ски дзе ци „На ша за град ка” то „Ру ски новини”, на котре ше операме, з найвейкшей часци, пишуци о тим як настала „На­ ша заградка”, предходнїк нєшкайшей „Заградки”.

А

МЕШАЦ ПРЕД ТИМ Одушевени з одлуку о будуцим видаваню часопису за руски дзеци, котри достал мено „Наша заградка”, наш поета Янко Фейса у „Руских новинох” (число 29 (692) од 29. юлия 1937. р. бок 4) обявел оду, пошвецену тому часопису, котру ту у цалє преношиме: НАШЕЙ „ЗАГРАДКИ” Заградко, заградко, Вше на це думаме, Приятелько мила, Вше це споминаме Кеди видзеш - поведз Крашнє це модлїме, Вец - док ше до школи шицки посходзиме? Ми би уж нє дзбали, Да цо скорей придзеш, А ти цошка чекаш, И ґу нам нє идзеш. Длуго на це чекац, Длуго ми мушиме, Кеди же це, кеди Уж раз увидзиме? Як будзеш випатрац, Як „Дзвиночок” - така? Иста, красна мила, Чи озда иншака? Ой, лєдво це руски Дзеци уж чекаме, И предплату давно Уж шицки рихтаме. Торжа, 24. юла 1937. Янко Фейса

28 РУСКЕ СЛОВО

ПРЕДХОДНИ АКТИВНОСЦИ ЗА СНОВАНЄ МЕШАЧНОГО ЧАСОПИСУ ЗА РУСКИ ДЗЕЦИ

Идея о видаваню часопису за руски дзе­ ци настала такой по снованю Руского на­ родного просвитного дружтва. Правда, то експлицитно нє зазначене у цильох, запи­ саних у його Правилох. Там у параґрафу 2. зазначене же „Циль друштва:видавац и шириц популарним руским язиком написани кньишки и брошири набожного, поучного и забавного содержанія та видавац руски народни новини. ” (Руски календар на прости рок 1921. бок 8.). Медзитим, пре концизносц того основного статутарного акта, там детальнєйше нє назначена про­ грамна ориєнтация. Потвердзенє тей идеї постредно мож препознац у статї о. Дюри Биндаса, обявеней у спомнутим Календаре (боки 2-6) под насловом „О пребудзеню бачвано-сримских Русинох”, зоз котрей наводзиме тото: „Собрани (на Сновательней схадзки РНПД - зам. Дю. Л.) едногласно пріяли заключеніе (резолюцію) же ше ми южнословенски Русини на своим руским язьїку просвищовац сцеме, вшадзи дзе Русини

Михайло Ковач сотрудзовал у Нашей заградки од самого початку

жію руски школи, кньишки, новинки и просвитни друштва основац жадаме. Такой осно ва не про свит не дру штво за бачвано-сримских Русинох, и вибрани отбор, котри ма право и длужносц заступац бачвано-сримски руски народ у каждим просвитним вопросу пред кажду власцу. Тот наш руски просвитни отбор ма ше старац о наших народних школох, о кньижкох за дзеци (тото остат­ нє зоз чарнима буквами означел - Дю. Л.) и старших, о календару, о новинкох, о читальньох и другей народней просвити.” Мед зи тим, од жа да нь ох по ре али за цию нє лєгко було дойсц. Перше требало почац з ви да ва нь ом но ви нох, котре ше од цагло на штири роки (концом 1924. р.). Вец настала економска криза, та забойство краля Александра Першого (1934), кед забранєна дїялносц дружтвених орґанизацийох. Кед знова допущена дружтвена дїялносц (1935), було потребне збудовац буди нок вла сней дру кар нї, ку пиц од ви ту ю ци дру кар ски ма ши ни, ин ста ло вац их и набавиц провадзаци средства. И так прешло полни 17 роки док ше нє здобули 22. АПРИЛ 2022.

УисІ2е@ги5ке5Іоуо.сот

потребни предусловия за приношенє одлуки о видава­ ню мешачного часопису за руски дзеци. Спочатку нє бу­ ло анї пенєжу за папер и друкарску фарбу, анї потребного редакцийного кадру. Мож вериц же у розришованю спомнутих проблемох вельо допомогнул преосвящени владика крижевски Дионизий Няради. Вон видїйствовал же би теди млади учитель Михайло Ковач 1931. року достал учительске место у Руским Керестуре, шедзиску РНПД. Ковача упознал ище як школяра учительскей школи, бо му у канцелариї бул часто на помоци. Верел же ше Ковач зда Рускому народному просвитному дружтву у каждим поглядзе. И нє спревед ше. Попри учительскей служби Ко­ вач активно сотрудзує у „Руских новинох”, а од 1936. року постава и секретар РНПД-а. На його инициятиву, вироятно у половки 1937. року и принєшена одлука о видаваню часопису за руски дзеци. Перши нам доступни шлїд о тим статя з насловом „Наша заградка”, обявени у „Руских нови­ нох” число 26 (689) од 9. юлия 1937. року (бок 2). Пре єй значз носц, ми ю ту цитуєме у цалє: Н АША ЗАГРАДКА „Кельо нам нашо сили и обста­ вини допущую, ми шмело идземе напредок у нашим просвитним змаганю. Часопис за дзеци „Наша заградка”, котри Матка Просвита будзе видавац од 1. септембра, на­ исце подполнї тоту вельку и важну жи вот ну потре бу як з глядом на нашо наймладши поколєня, на яких „швет остава”, так и з глядом на наших учительох, же би їх национална домолюбна и виховавча ро бота була чим баржей ус пи шна и олєгчана. Цали наш народ тото вельке дїло Просвити щиро и цепло привита, як старши так особено шицка младеж, як наш интелиґент, так кажди наш Руснак земледїлец. На тот привит рахує и Просвита и сама редакция з тим же тоту благотворну акцию подпомогнє кажди зос цалу свою дзеку и силу. Наша школа достала и з тим вельки ослон у Просвити, кед од нєй достала Буквар и Читанку, бо з тима виданями вошол и наш народни дух до наших школох. То була цала, так повесц, револуция на тедишнї часи. Алє нєдостатки у тих виданьох поставали вше векши и яснєйши, чим ше у швеце виховавча теория баржей розвивала и модернизовала. Крем того були у нїх и други векши по­ хибки нєопкеровани - друкарски, ортоґрафски, калиґрафски и змистово. Да заш на ново видаваме по тераз шнїм духу тоти два кнїжки, на жаль гоч є яка велька по­ треба, баш тераз Просвита ма векши препреки, та нє мо­ же. Но а да ше ипак тей потреби удоволї, порушена и остварена акция з тим дзецинским часописом, котри будзе мац вельо ширши обсяг и дїлокруг, як цо то маю тоти два кнїжки, бо нє будзе лєм як помагаюци прируч22. АПРИЛ 2022.

нїк учительови и школярови, алє тиж и красна виховав­ ча новинка за младеж. Коло Нашей заградки позберани нашо найкраши сили, за яки наша явносц з часци и знала и нєзнала. Так исто навязани звязи зос вецей редакциями, котри видаваю подобни часописи, а то од велькей важносци за виховавчу и цикаву страну нашого часопису. Особено ту ше муши спомнуц и достойно подзековац шановней редакциї „Дзвиночка” у Львове, котра нас наисце братски помо­ гла зос своїма виданями, а особено зос красним числом кли ше й ох. Сам змист „Нашей заградки” за цали єден рок плано­ во уж розложени и синтетично поскладани. Добра часц того материялу уж обробена. У каждим єдним числу предбачує ше, крем фотоклишейох и вецей илустрацийох, котри часопис достойно прикраша, виду дас по пейц декламациї-стишки, од котрих вше будзе єден литературним українским язиком писани, кратка исто з рична-земльописна статя, у часцох представа, розробени державни и церковни календар, єдна лєбо два писнї дво- або тро-гласно уложени з нотами, дописи, ребуси и т. д. Ґу дотерашнїм сотруднїком, цо ше уж прияли роботи, поволую ше шицки пп. учителє-ки, студенти, шицка интелиґенция, а тиж и ка­ жди Руснак-Укразнєц, цо лєм чувствує, же ма на тельо знаня, сили способносци. Така новинка будзе мац за цали наш народ значенє як тото глїбоке оранє за жем доброго ґазди. Наша будучносц є за наших наймладших, прето нє забудзме тото, же яких себе їх виховаме, та­ ких их будземе мац як наслидни з кох. Кед од школскей лавки будземе до їх щирей души усадзовац любов ґу старшим, любов ґу свой­ ому народу, ґу своєй давней дїдовщини и терашнєй домовини, ґу литературней и терашнєй нашей бешеди, ношнї и обичайом вериме, же нашей националней свидомосци з тим найбизовнєйши темель поставиме, ко­ три будзе тварди ослон и нашей вири, бо наша националносц уско з виру повязана. Же „Наша заградка” будзе мац нє менєй важну мисию як и „Р. Новини”, то уж зос шицкого того, цо зме ту спомли вид зи ме. Мате ри ял ни обо вязки ґу нєй нам нє ро бя нїяки чежкосци, бо дзешец динари на рок як предплата, анї худобному нє будзе нїяка жертва. Животне питанє „Нашей заградки” є добра часц воопще нашого народного животного питаня у терашнїх на­ ших обставинох, а щешлїве розвязанє того важного пи­ таня завиши од того, же чи ше будземе старац, же да нє будзе рускей хижи без „Нашей заградки”. Т” Статя подписана зоз инициялом „Т”, алє по єй змисту и стилу вериме же єй автор сам Михайло Ковач, котри по теди уж мал вецей як 6 роки новинарского стажу. ■ (Предлужи ше)

РУСКЕ СЛОВО 29

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 16. априла 2022. року занавше нас зохабел наш мили

ДЮРА ВАРҐА (1955-2022) З любову и подзекованьом будземе паметац його милу подобу, совити и потримовку котру нам шицким щиро давал. Дюри, и далей будзеш жиц у наших думкох и шерцох! Нїґда го не забуду його наймилши Шестра Ясна и його Тамара и Мая зоз фамелиями ОСТАТНІ ПОЗДРАВ Несподзивано ше преселел до вичносци мой мили братняк

ДЮРА ВАРҐА Останю лем красни памятки и здогадованя на хвильки котри зме ведно препровадзели. Твоя шестринїца Марча Петковичова з дзивку Иву

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 16. априла 2022. року у своїм 67. року живота, несподзивано нас зохабел наш мили и добри

ДЮРИ ВАРҐА (1955-2022) з Нового Саду Дзекуеме ци за почитоване, любов и потримовку у наших найчежших часох. Мал ши за нас вше слова поцешеня и ришеня. Роки прешли, але слики и памятки на тебе не виблядню док ми жиеме. Спочивай у мире, там дзе нет жалю и болю. Фамелия Олеярових зоз Керестура: тета Ирина, ей унук Владко и унука Наташа зоз фамелиями ОСТАТНІ ПОЗДРАВ Милому братнякови

ДЮРИКОВИ

Памятку на тебе вично, зоз почитованьом, буду чувац Ганча Чурчичова зоз фамелию

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 2. мая наполнї ше рок як ше упокоел наш мили и добри

ПЕТРО ГРУБЕНЯ з Нового Саду

Остане вично запаметани у наших шерцох. Вична му слава! Брат Янко зоз фамелию

30 РУСКЕ СЛОВО

МИЛОМУ БРАТНЯКОВИ

ДЮРИ

Остатнї поздрав од Сенки Античовей зоз фамелию

22. АПРИЛ 2022.

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 21. априла 2022. року наполнєли ше шейсц мешаци як нє з нами наш а м ац и ш векра

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 22. априла 2022. року наполнєло ше 6 жалосни мешаци як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец, дїдо и прадїдо

ЯНКО РАЦ - РАЦМИШКОВ дипл. инж. польопривреди (1942-2021) з Руского Керестура

КСЕНИЯ ЧОРДАШ народзена Сивч (1930-2021)

Ожалосцени дзивка Златка и жец Владо Спочивайце у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Наполнєли ше шейсц мешаци як нас занавше напущел

Красни памятки на його доброту и любов нє забудземе. Твойо наймилши: супруга Мария - Маца, син Славко, нєвеста Марча, як и унуки: Аня, Андрий, Мая и Филип, праунуки: Адиона, Киара, Леон и Уна Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 25. априла 2022. року наполня ше шейсц мешаци як нас занавше зохабела наша мила супруга, мац, швекра и баба

СИНИША ЧАКАН (1971-2021) з Дюрдьова

Красни памятки на тебе чува твой брат Мирко Чаканов Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Наполнєли ше шейсц мешаци як нас занавше зохабел наш

СИНИША ЧАКАН (1971-2021) з Дюрдьова

Красни памятки на ньго буду чувац: нина Раґайова, уйко и уйна Такачово, нина и шовґор Мигальовсково и нина Чаканова Спочивай у мире Божим!

КСЕНИЯ КОЗАР народзена Рац (1950-2021) з Кули Час преходзи, а ти и далєй у наших шерцох и думкох. Красни памятки на це чуваю: супруг Михал, син Никола зоз супругу Таню, дзивка Верица зоз супругом Предраґом и унуки Алекса, Анастазия и Яна Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 28. януара 2022. року ше наполнєли 46 роки як нас зохабел наш мили брат и бачи

Дня 19. априла 2022. року наполнєли ше 28 роки як нас зохабела наша мила мац, баба и прабаба

ЯКИМ ДЮРКО - КИКО (1945-1976)

ГЕЛЕНА ДЮРКО народзена Медєши (1926-1994)

Дня 17. януара наполнєли ше 9 роки як нас зохабел наш мили оцец, дїдо и прадїдо

ЯНКО ДЮРКО (1923-2013)

з Руского Керестура Памятки на вас чуваю вашо наймилши

22. АПРИЛ 2022.

Спочивайце у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 27. априла 2022. року наполнї ше жалосни рок як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец и дїдо

ЮЛИЯН КОВАЧ (1936-2021) Твоя любов и доброта навики будзе у наших шерцох и каждодньових молитвох. У смутку за тобу остали твойо най­ милши. Твоя супруга Маря Ковач, народзена Полдруги, твой син Юлиян Ковач, нєвеста Тамара и унука Теодора Спочивай у мире Божим! Вичная му памят!

РУСКЕ СЛОВО 31

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 17. априла наполнєл ше жалосни рок як нас занавше зохабел наш м или брат и бачи

НАТА МИЛЮШ народзена Михальовски (1944-2017) з Нового Саду

ОНУФРИ ЦАП (1950-2021) з Коцура Красни памятки буду чувац шестра Наталия Надь и брат Юлин зоз фамелию Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 23. априла 2022. року наполня ше шейсц смутни роки як ше преселєл до вичносци наш мили

ДЮРА БУЛЬЧИК (1943-2016) з Вербасу

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 23. априла 2022. року наполня ше 15 чежки и жалосни роки од кеди нє з нами наш мили супруг, оцец и дїдо

МИРОН САЛОНТАЇ (1946-2007) з Коцура

У думкох зоз тобу: супруга Серафина, син Мирослав зоз фамелию и дзивка Байор Славица зоз фамелию Спочивай у мире Божим!

ОБВИСЦЕНЄ о явним увиду, явней презенташ и и явнеп розправи о Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок Н ош итель проєкта „Телеком С ербия” а.д. Таковска 2, Беоґрад, поднєсол тому орґану вимо­ гу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни ш тредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НС175, НСУ175, НСЛ175, НСО175 НС - КАМ ЕНЯР III” НОВИ САД, Каменяр III число 43 ряд II на катастарскей парцели число 3978, К.О. Ветерник, Город Нови Сад.

32 РУСКЕ СЛОВО

Памятки на ню буду вично чувац: єй супруг Миле, дзивка Мира, жец Станко, унуки Марина и Боян Зельковичово зоз Петроварадину Вичная памят! Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 26. априла 2022. року наполня ше седем роки як нє з нами наш мили

ВЛАДИМИР ДУДАШ - СЕМАНОВ (1949-2015) з Руского Керестура

У найкрасших памяткох го навики буду чувац його наймилши: шестра Ана и Джуджарово з Керестура Спочивай у мире Божим!

Городска управа за зашиту животного штредку на основи члена 20. Закона о преценьованю вплїву на животни ш тредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 20. априла 2022. року наполнєли ше 5 роки як нас занавше зохабела наша мила супруга, мац и баба

З любову и почитованьом красни памятки на ньго чуваю його наймилши - супруга Гелена, дзивка Наташа зоз супругом Педьом и дзецми: Яну, Стефаном и Ивону, жец Дзвонко, як и шестри Етела, Ганя и Ирина зоз своїма фамелиями Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 20. априла 2022. року наполнєли ше 17 роки як нас занавше напущела

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 26. априла 2022. року наполня ше пейц роки як ше до вичносци преселєл мой мили супруг

ЛЕВОНА БУЧКО народзена Рац (1918-2005) з Руского Керестура Памятку на Вас чуваю вашо наймилши Спочивайце у мире Божим!

ВЛАДИМИР МАЛИ (1943-2017) з Коцура Кажди боляци дзень ши зо мну у моїм шерцу, думкох и молитвох. Памятку будзем чувац на тебе. Твоя супруга Йоска Спочивай у мире Божим!

Податки и документация зоз вимоги ношител проєкта мож достац на увид у просторийох Городскей управи за зашиту животного штредку Гораду Нового Саду, роботнима днями у чаше од 10 до 15 годзин, по 25. май 2022. року. У складзе зоз членом 6. Правилнїка о поступ­ ку явного увиду, презентациї и явней розправи о студиї о преценьовню вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, 69/05) заинтерсованих орґанох, орґанизацийох и явносц под час тирваня явного увиду можу поднєсц зауваги и думаня на студиї о преценьованю вплїву у писаней форми Городскей управи за заш иту животного штредку. Явну розправу и презентацию ше отрима 26. мая 2022. року, у просторийох Городскей управи за зашиту животного ш тредку Городу Нового Саду, Руменацка 110 а, Нови Сад, на 13 годзин.

РУСКЕ шшш. г и з к е з іо у о . сош

0ГЛАШ0ВАНЄ Нови Сад 021/6613-697, 069/673328 Руски Керестур 025/703-311, 069/673318 е-маил: іпктаІог@гіке$1оуо.сот 22. АПРИЛ 2022.

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот

МАЛИ О ГЛ А Ш К И ВИДАВАМ КВАРТЕЛЬ у Новим Садзе на Лиману 3 при студентских домох. За студентах або занятих. Наволац на число 0642927928

МАЛИ О ГЛ А Ш К И НВУ „РУСКЕ СЛОВО” ПРЕДАВА ПОЛОВ­ ИН а Вт О 8койа ГаЬіа сіаччіс, 2007. рок. Прешол - коло 380 000 км, реґистровани до новембра. Початна цена - 1800 евра. Явиц ше и понукац цену на: 069 673301, або на: г5Йп@ги5ке5Іоуо.сот. Опатриц мож у Вербаше або Новим Садзе. НВУ „РУСКЕ СЛОВО” КУПУЄ ХИЖУ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ, за потреби канцеларийох и дописовательства. Гледаме добре очуване обисце (може и на поверх) блїзко при центру, квартельни нукашнї простор котри би мал минимум 120т2 (и векши простор пре архиву), зоз цо меншим простором за отримоване желених поверхносцох. Волац на телефон 069 67 33 01. МАЛИ ОГЛАШКИ ДИХТОВАНЄ облакох и дзверох. Щици од ви­ тру, жими, праху, галайку, инсектох. МОНТИРАМЕ: ■ РОЛЕТНИ ■ ГАРМОНИКОВО ДЗВЕРИ ■ ПАНТЛЇКОВО ДЗВЕРИ Телефон: ■ МРЕЖИ ОД СУНЬОҐОХ 025/5827-710, ■ ВЕНЕЦИЯНЕРИ 060/5088-433 ■ ОПРАВКИ

Городска управа за защиту животного ш тредку Городу Нового Саду, на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на ж ивотни ш тредок („С луж бени глаш нїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ о принешеним ришеню з хторим дата согласносц на Студию о преценьованю вплїву застатого стану на животни ш тредок проекта базней станїци мобилней телеф ониї „НСУ188, НСЛ188, НСО188 ФУТОҐ 4” НОВИ САД Ношитель проєкта „Телеком С ербия”, а.д. Таковска 2, Беоґрад, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву застатого стану на животни ш тредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НСУ188, НСЛ188, НСО188 ФУТОҐ 4” НОВИ САД у улїци Ґаврила Принципа 82, у Футоґу, на катастерскей парцели 4618, К.О. Футоґ, Город Нови Сад. П осле запровадзеного поступку и предкладу Технїчней комисиї, Городска управа за защиту ж ивотно­ го штредку дня 12. априла 2022. року принєсла ришенє число V I-501-150/22 з хторим дата согласносц на пред­ метну Студию. Увид до предметного риш еня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин, на сайту Городскей управи за защиту животного ш тредку епуігопоуізагї.огд.гз. Процив того риш еня мож порушац управни суд пред Управним судом у чаше од 30 днї од дня обявйованя обвисценя о принєшеним ришеню у средствох явного информованя.

22. АПРИЛ 2022.

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду, на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ о принешеним ришеню з хторим дата согласносц на Студию о преценьованю вплїву застатого стану на животни штредок проекта базней станїци мобилней телефониї „НС14, НСХ14, НСУ14, НСЛ14, НСО14 ФУТОҐ” Ношитель проєкта „Телеком Сербия”, а.д. Таковска 2, Беоґрад, поднєсол вимо­ гу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву застатого стану на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НС14, НСХ14, НСУ14, НСЛ14, НСО14 ФУТОҐ” НОВИ САД, у улїци Мариї Бурсач бб, у Футоґу, на катастерскей парцели 3321/1, К.О. Футоґ, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку и предкладу Технїчней комисиї, Городска управа за защиту животного штредку дня 12. априла 2022. року принєсла ришенє число VI-501-178/22 з хторим дата согласносц на предметну Студию. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей упра­ ви за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин, на сайту Городскей управи за защиту животного штредку ^ ^ ^ . епуігопоуіза^.огд.гз. Процив того ришеня мож порушац управни суд пред Управним судом у чаше од 30 днї од дня обявйованя обвисценя о принєшеним ришеню у средствох явного информованя.

Покраїнски секретарият за урбанизем и защиту животного штредку, на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни ш тредок („Службени глашнїк РС” ч. 135/04 и 36/2009) обявює ОБВИСЦЕНЄ О принешеним ришеню о нєприступаню виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок П окраїнски секретарият за урбанизем и защиту животного штредку, дня 18. 04.2022. року, принєсол ришенє о нєприступаню виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок ПРОЄКТА Мобилне пошоренє за третм ан неопасних и опасних одруткох на акцидентних локацийох на териториї А втономней покраїни Войводини на животни ш тредок, нош ителя проєкта МодЕколо д.о.о. Беоґрад, улїца Герцеґовачка чс.

13а зоз Беоґраду. Риш енє о нєприступаню виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок мож достац на увид у просторийох Покраїнского секретарияту за урбанизем и защиту животного ш тредку Булевар М ихайла Пупина 16 (прижемє канцелария чс. 39. Заинтересована явносц може виявиц ж албу на принєш ене риш енє у чаш е од 15 дн ї од обвйованя того обвисценя.

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ о поднешеней вимоги за одлучоване о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проекта Ношитель проєкта „РК Е ^^2Е С Е ТА ТЯООVIN^ I Р Я 0 I2 V 0 ^N ^ ^ ^Е8NINА 8 ” ^ .0 .0 . Беоґрад - Нови Беоґрад, Партизанскей авияциїе число 14/6, хторого у пред­ метним поступку заступа „АХІ8 ОКА^ЕVIN8КI ВІК.0” гї.о.о. Сримска Каменїца, Войводи Путнїка число 79, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби пеценьованя вплїву на животни штредок проєкта „Вибудов предайно - маґазинского обєкта поверхносци прижемє и поверх (П+1) бруто розвитей будовательней поверхносци 9.826,00 ш2 зоз паркинґом’’, на катастерскей парцели число 287/28, у улїци Вельки рит число 173, К.О. Нови Сад III, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110а, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

РУСКЕ СЛОВО 33

ИНФОРМАТОР/СПОРТ

дзе ц о будзе* д^е ц о будзе*

ПОДРУЧНА МЛАДЕЖСКА ЛИҐА

ХЕТ-ТРИК ДВА РАЗ

ПРОМОЦИЯ КНЇЖКИ „МАЦЕРОВА РУСКА КУХАРКА” На пияток 22. априла на 18 годзин у Руским Керестуре у ресторану ,Червена ружа“, отрима ше промоция кнїжки „Мацерова руска кухарка“, котра вишла у виданю НВУ „Руске слово“. На промоциї буду бешедовац авторки и часц тиму „Мацеровей рускей кухарки”: авторка и редакторка виданя Блажена Хома Цветкович, коавторка и главна у пририхтованю єдлох Любица Няради, авторка фотоґрафийох Ивана Медєши, як и директор НВУ „Руске слово” и ношитель проєкта Борис Варґа. Кнїжку зоз розкошнима фотоґрафиями, грубима рамиками и зоз вецей як 90 рецептами руских єдлох годно купиц по цени од 1 500 динари. Попуст 33%: „Мацерова руска кухарка“„будзе на попусту од 33% за шицких тих цо ше предплаца на новини „Руске слово”, РБР електронске виданє „Руске слово”, часопис „Шветлосц” и часопис МАК.

34 РУСКЕ СЛОВО

Русинов подросток всоботу, 16. априла, одбавел свойо перше коло у Подручней младежскей лиґи у хторей бавя екипи зоз Зомборского и Бачкопаланацкого округу. Русин надвладал ФК „Младосц” з Бачкого Петровцу з резултатом 7:3 (5:2), а праве од тей екипи русиновци вєшенї прецерпели моцне поражене од 7:0. Резултат ясно потвердзує же вредне трениране без паузи през цалу жиму и же ше упартосц ище як виплацели. Добри резултат дали и порядни кондицийни тренинґи хтори хлапци маю зоз своїм тренером Зденком Шомодїйом, а пре хтори того викенду були у обачлїво лєпшей физичней форми и през цале змаганє, мож повесц, одредзовали темпо бависка. Окремну шмелосц указали у воздушних дуелох, хтори векшину и доставали. Права динамика змаганя почина у 30. минути кед зоз шлєбодного вдереня госци даваю перши ґол. Нє вельо часу требало же би ше нашо бавяче „таргли”, та по конєц першого полчасу даваю аж пейц ґоли. Коло 35. минути Неманя Ковачевич зоз добре убавених акцийох за кратки час посцигує два ґоли и водство преруцує на Русин, на 2:1. Нєодлуга бавяч процивнїцкей екипи виєдначує на 2:2, а темпо бависка ше ознова звекшує кед Александар Тома, после финей акциї по боку вдерел волей и дал и треци ґол за Русин. Штварти евроґол за Русин дава

Тома, зоз коло 35 метерох. Пред сам конєц першого полчасу, у 45. минути Александар Зорич зоз убавеней акциї дава ґол директно зоз корнеру и то було 5:2 за домашніх. Други полчас прешол кус мирнєйше, понеже у нїм дата нагода и бавячом хтори кус менєй тренираю. После акциї по лївим боку, хтору виведол Александар Зорич, свой треци ґол за Русин зоз коло 8 метерох дава ознова Тома. Процивнїки ознова рушаю до нападу, та у єдним контранападу по правим боку, так повесц „уґурали” лабду коло ґолмана и зменшали Русиново водство на 6:3. Коло 10 минути пред концом змаганя, Неманя Ковачевич зоз шлєбодного бица, зоз 30 метерох, трафя сам угел ґолу и дава седми ґол за Русин. Праве Ковачевич и Тома указали окремну схопносц зоз лабду, понеже обидвоме посцигли по три ґоли, цо вивесц на єдним змагню права ридкосц. Русин наступел у составе Алексей Джуджар, Неманя Ковачевич, Александар Зорич, Матео Чордаш, Лука Иличич, Александар Тома, Тадей Бодянец, Алексей Бики, Желько Стричко, Чонка Божидар, Марио Иличич, Марко Попов, Теодор Няради, Андрей Дудаш, Мирко Надь, Мирослав Молнар, Марко Ковачевич, Желько Шомодї, а ґоли дали Александар Зорич, як и Александар Тома и Неманя Ковачевич хтори дали по 3 ґоли. Ан. М.

22. АПРИЛ 2022.

5рогІ@ гизке5Іоуо.сот

РУКОМЕТНА ЛИҐА „СИВЕР”

НЄРИШЕНО ПРОЦИВ ЛИДЕРА РК „Русин” - РК „Зомбор” 30:30 (17:16) Рукометаше Русина, всоботу, 16. априла, у Спортскей гали у Руским Керестуре одбавели стретнуце процив рукометашох зоз Зомбора З оглядом на тото же госци тераз перши на таблїчки, а домашнї у прешлим колу победзели Обилич у Новим Кнежевцу, одличну рукометну „представу” ше могло и обчековац. Кед би пред змаганьом госцуюца екипа рукометашом Русина понукла подзелїц боди, вироятно би русиновци прилапели понукнуце з оглядом на їх високи пласман на таблїчки, но, после змаганя, лєм зоз кус вецей щесца, боди лєгко могли остац у Керестуре. През цале змаганє бавело ше борбено, а досц и оштро. Понеже ше през змаганє екипи зменьовали у водству, нє вецей як два-три ґоли розлики, мож повесц же конєчни резултат и найреалнєйши. У шорох Русина найлєпше ше на терену указали - Филип Орос, Филип Тома и капитен Славко Гербут, хтори нє мали векшу потримовку своїх бавячох, та лєпши резултат чежко могло посцигнуц. Найвецей динамики на терену случовало ше у даскелїх минутох при самим концу, кед екипа Русина пре виключене остала без трох бавячох - Ороса, Югика и Тому. Же ше госцом заш лєм нє удало однєсц побиду, и попри тим же Русин остал лєм зоз трома бавячами, допринєсол и одлични ґолман Даниєл Милинкович хтори у 58. минути одбранєл пенал.

Интересантне спомнуц же од штирох пеналох за Русин русиновци нє вихасновали анї єден, док госци од 5 пеналох вихасновали 3, а шицки у другей часци змаганя, цо на концу и уплївовало на резултат. Русин бавел у составе - Даниєл Милинкович, Стойков Неманя, Иван Рац, Славко Гербут 7, Борис Югик 1, Владислав Салак 2, Филип Орос 10, Петар Пирожек, Виктор Микита, Филип Тома 9, Иґор Варґа 1. У 11. колу рукометаше Русина госцую у Сивцу, дзе бавя змаганє процив ,,старого ривала”, дзе рукомет, як и у Керестуре, ма длугоку традицию. Ан. М.

КОГУЦИКИ И ПИОНИРЕ ФК „РУСИН”

БОГАТИ ФОДБАЛСКИ ВИКЕНД ЗА НАЙМЛАДШИХ РУСИНОВЦОХ Когуцики и пионире Фодбалского клубу „Русин” прешлого викенду 16. и 17. априла, на домашнїм терену, а пред числену публику, отрима­ ли аж шейсц змаганя процив своїх парнякох з Кули и Нового Саду. Хвиля, на щесце, потри­ мала младих фодбалерох, но моцни витор кус очежовал бависко з лабду. Перше змаганє у Лиґи нових шампионох, а у хторей насту­ паю дзеци од 2009. по 2014. рок, отримане всоботу, 16. априла. З тей нагоди старша ґрупа пионирох, односно дзеци народзени 2009. року, страцели од Кулянцох з резултатом 4:2, а ґоли посцигли - Теодор Штранґар и Давид Джуня. Пионире наступели у составе Йован Плавшич, Валентина Кочиш, Давид Джуня, Кристиян Малацко, Филип Ноґо, Андрей Чизмар, Теодор Штранґар, Лука Фа, Даниєл Надь. За рок младшу ґрупу пионирох, хтору екипа з Кули надвладала з резултатом 7:2, бавели - Андрей Рац, Андрей Провчи, Тони Орос, Тадей Виславски, Алекса Сопка, Лука Стойков, Стефан Настасич, Марко Колошняї, Матей Макаї и Хана Будински, а ґоли дали - Тони Орос и Матей Макаї. Пионирох предводзи їх тренер Деян Йолич. На истим тим змаганю, у другей половки терену на Ярашу, источашнє ше одвивали ище два змаганя на хторих моци мерали наймладши русиновци, та младша екипа когуцикох, дзеци народзени 2013. и 2014. року, страцели од Кулянцох зоз 5:2, алє старша екипа, дзеци 2011. и 2012. рок, указала лєпшу 22. АПРИЛ 2022.

схопносц з лабду и надвладала госцох зоз 4:2 За младшу екипу когуцикох наступели - Давид Колошняї, Тони Сивч, Тони Надь, Тони Колошняї, Лука Зелич, Радош Селич, Йован Бошкович, Андрей Виславски, Давид Гарди, Филип Бурчак, Даниел Фейди и Иван Надь, а ґоли за свой тим дали Йован Бошкович и Тони Надь. Старша ґрупа когуцикох наступела у составе Пап, Дюла Фаркаш, Алекс Цвайґ, Марко Илич, Никола Планчак, Николая Рац, Валетина Надь, Лазар Плавшич, Матия Чапко. Русиновей побиди процив когуцикох з Кули найвецей допринєсол Никола Планчак хтори дал шицки штири ґоли, а ту и одлични ґолман Алексей Виславски. Тренер Сани Колошняї. Такой шлїдуюцого дня, внєдзелю, на Ярашу отримане ище єдно змаганє, точнєйше приятельске стретнуце на хторим Русиново фодбалере наступели процив новосадскей школи фодбалу Хет-трик. З початку ше ґоли зменьовали раз за єдну, раз за другу екипу, но, на концу резултат заш лєм превагнул на хасен домашнїх, та ше стретнуце закончело з Русинову побиду од 8:1, а ґоли за Русин дали - Малацко, Штранґар и Настасич по два ґоли, док по єден Фа и Стойков. Младша Русинова екипа тиж надвладала процивнїкох з Нового Саду и победзела з резултатом 6:2, а на тим змаганю окреме ше визначел Марко Илич хтори дал 3 ґоли, а Никола Планчак, Алекс Цвайґ и Йован Бошкович дали по єден ґол.

Ан. М.

РУСКЕ СЛОВО 35

Алексе

СПОРТ

ОПШТИНСКА ФОДБАЛСКА ЛИҐА ШИД

РОЗПОЛОЖЕНИ ҐОЛҐЕТЕРЕ У 11. колє Општинскей фодбалскей лиґи Шид ґолґетере були розположени и на стретнуцох було надосц ґоли, вкупно 26. Єдинство у Моровичу победзело Синдєлич з Ґибарцу зоз аж 7:1, у Вашици Напредак победзел Братство зоз Соту з 5:0, у Шидзе Єднота славела процив Омладинца з Батровцох з резултатом 4:2, у Илинцох Борец победзел Ґраничар з Ямени 2:1, а у Люби Єдинство и Бинґула одбавели нєришено 2:2. На таблїчки Напредак перши зоз 31 бодом, Єдинство (М) друге зоз 29 бодами, Ґраничар треци зоз 18 бодами, Синдєлич штврти зоз 17 бодами, Єдинство (Лю) пияте зоз 15 боди, Бинґула шеста зоз 14 бодами, Єднота седма зоз 12 бодами, Омладинєц осми зоз 11 бодами, предостатнї дзевяти Борец ма седем боди и остатнє дзешате Братсво ма лєм три боди.

й «і -'А\— 4

Н :■ V Г • ....

^\ змаганя Єднота - Омладинєц у

У 12. колє Братство дочекує Єдинство ( Лю), Бинґула на своїм терену бави процив екипи Борца, Ґраничар будзе домашнї Єдинству (М), Синдєлич Єдноти, а Омладинєц Напредку.

Вл. Дї.

МЕДЗИОПШТИНСКА ФОДБАЛСКА ЛИҐА СРИМ, ҐРУПА ЗАХОД

ОФК „БАЧИНЦИ” ВИЦАГЛИ БОД У 19. колє Медзиопштинскей фодбалскей лиґи Срим, ґрупа Заход, фодбалере ОФК „Бачинци” вицагли бод на госцованю у Ердевику процив домашнєй екипи ФК „Ердевик 2017” бо бавели нєришено 1:1. Зека Булюбаша у Бикичу нєсподзивал домашнї ОФК „Бикич” и победзел зоз 3:1, ЛСК дома страцел од екипи ФК „Обилич 1993” зоз Куковцох зоз 3:1, Срим у Сримскей Рачи победзел Змай зоз 2:1, у Вишнїчеве Гайдук прешвечлїво победзел Фрушку Гору зоз 5:0, БСК у Бешенове победзел Єдинство зоз 2:0, а у Адашевцох Ґраничар страцел од Ґраничару з Кузмину зоз 2:0. На таблїчки Гайдук перши зоз 52 бодами, Єдинство друге ма 44 боди, Ґраничар (К) треци зоз 42 бодами, кельо боди ма и

ФК „Обилич 1993” на штвартим месце. ФК „Зека Булюбаша” пияти ма 38 боди, ОФК „Бикич” затримал шесте место зоз 33 бодами, БСК седми ма 23 боди, а ЛСК осми зоз 22 бодами. Ґраничар (А) дзевяти ма 19 боди кельо боди маю и ОФК „Бачинци” на дзешатим, и ФК „Ердевик 2017” на єденстим месце. Змай дванасти зоз 18 бодами, Срим тринасти ма 12 боди, а остатня штернаста Фрушка Гора ма лєм три боди. У 20 колє ОФК „Бачинци” дочекую Ґраничар (А), Ґраничар (К) будзе домашнї БСК, Єдинство дочекує ОФК „Бикич”, Зека Булюбаша вигосци Гайдук, Фрушка Гора будзе домашня Сриму, моци одмераю Змай и ЛСК, а ФК „Обилич 1993” дочекує ФК „Ердевик 2017”. Вл. Дї.

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА НОВИ САД

ПЕРША ПОБИДА БАЧКЕЙ У ЯРНЄЙ ЧАСЦИ ПЕРШЕНСТВА ФК „Бачка 1923” - ФК „Єдинство” (Ґосподїнци) 3:2 (0:0) ДЮРДЬОВ - стадион домашнєй екипи ФК „Бачка 1923”; патрачох коло 100; главни судия на стретнуцу бул Мирослав Чурчич зоз Тителю, а помоцнїки були - Йован Чулум зоз Шайкашу и Деян Кресич зоз Тителю. Ґоли за Бачку дали - Деян Тривунович у 54. минути и Душан Тривунович у 60. и 85. минути, а жовти картон у екипи Бачкей достали - Стефан Деянович и Ненад Иґнїч. Бачка - Владимир Радишич, Драґан Тривунович, Ненад Иґнїч, Янко Вуйович, Душан Тривунович, Илия Данґубич, Стефан Максимович, Деян Тривунович, Предраґ Маркович, Милан Роґич, Стефан Деянович; у резерви - Срдян Тривунович, Стефан Вуйович и Милош Миловац.

У 20. колу Подручней фодбалскей лиґи Нови Сад, хторе одбавене 17. априла, фодбалере Бачкей на своїм терену победзели фодбалерох Єдинства з Ґосподїнцох з резултатом 3:2. Сушедни дерби оправ­ дав назву у шицких сеґментох фодбалского стретнуца. На Бачковим терену давно нє присуствовало таке красне число публики. Фодбалере Бачкей ше максимално закладали за кажду лабду и за кажду акцию на шицких часцох терена. Медзитим, бависко госцох у даскелїх хвилькох було на гранїци нєспортского справованя, прецо

36 РУСКЕ СЛОВО

и достали штири опомнуца - жовти картони. Хвиля нє ишла на руку бувячом, моцни витор им досц очежовал бависко. У першим полчасу нє було ґоли и, так повесц, аж на половки другого полчасу „спаднул” перши ґол. Тот перши ґол на стретнуцу дала Бачка у 54. минути, а дал го Стефан Деянович. Фодбалере Єдинства нє спадли под прициском, и после штирох минутох и вони дали перши ґол и виєдначели резултат. Же борба була нєизвесна гутори то же обидва екипи пошвидко дали и други ґол - Бачка у 60. минути, стрилєц бул Душан Тривунович. Алє, як уж спомнуте, радосц же посцигнута резултатска предносц нє потирвала длуго. Єдинство у 64. минути ознова виєдначело резултат, а Душан Тривунович у 85. минути дал свой други ґол на стретнуцу, а треци ґол за Бачку. По конєц стретнуца було мало часу же би ше дацо премнєло кед слово о резултату, та так Бачка на свой „салдо” уписа­ ла ище три боди. После того кола Бачка ше врацела на седме место на таблїчки зоз 27 бодами. У шлїдуюцим колу дюрдьовски фодбалере буду госци на стадиону ФК „Юґович” зоз Катю, дзе их дочекаю фодбалере домашнєй екипи Л. В.

22. АПРИЛ 2022.

5рогІ@ гизке5Іоуо.сот

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА ЗОМБОР

САЯНКОВИЧ ТРИМАЛ РУСИН У БАВИСКУ ФК „Жак” (Зомбор) - ФК „Русин” 3:2 (3:1) РУСИН - Деян Кронич, Стефан Тома (Неманя Кулич), Боян Голик, Владан Вуйович, Андрей Малацко, Деян Павлович, Реля Ланчужанин (Деян Чернок), Янко Кулич, Дарко Сушич, Матей Саянкович, Оґнєн Маркович, замена - Филип Тома, Деян Будински, Александар Кочиш. Ґоли дал Матей Саянкович После трох побидох зашором, ушлїдзело пораженє. У 22. колу Подручней фодбалскей лиґи Зомбор, хторе отримане всо­ боту, 16. априла, госцованє у Зомборе процив Жака за фодбалерох Русина було єдно од нєизвеснєйших госцованьох, понеже обидва екипи мали шансу освоїц друге место и бавиц бараж за пласованє до висшей лиґи. Змаганє всоботу указало же таки амбициї за русиновцох заш лєм превисоки, гоч по конєц першенства єст ище 8 кола, та можлївосц постої. Стретнуце на Жаковим стадиону вецей провадзели навияче Русина як навияче домашнїх, но. нажаль, потримовка публики слабо вредзела. Дотерашня Русинова борбеносц, пожертвовносц и технїка на тим стретнуцу цалком виостала. Лабда од фодбалерох Русина ше єдноставно одбивала, гришки у бависку було вельо, додаванє медзи бавячами слабе, а озбильнєйших акцийох анї нє було. Вироятно високи критериюм пред змаганьом єдине оправданє за слабе бависко и то праве теди кед требало бавиц найлєпше. Процивнїк бул за єден ґол успишнєйши, цо и ришело змаганє. Єдини бавяч хтори оправдал довириє публики и тренера бул Саянкович хтори зоз двома посцигнутима ґолами тримал русиновцох у бависку по конєц змаганя.

Русин почал водзиц кед Саянкович у 18. минути виходзи сам опрез ґолмана домашнїх, майсторски го преруцує и то було 1:0. После першого достатого ґолу домашнї ше „таргли”, та после слабого реаґованя у першим случаю Голмана Кронича, як и охрани у шлїдуюцих двох случайох, домашнї за нєполни 10 минути дали 3 ґоли, зоз чим ище у першим полчасу нависцели же боди останю у Зомборе. Надїю же Русин годзен дойсц голєм до єдного боду дал Саянкович кед зоз соло акциї, подобно як и у першому ґолу, зменшал резултат на 3:2. Привидна инициятива по конєц змаганя було слабе поцешєне, гоч ше остатнї 10 минути бавело лєм на половки домашнїх, но без озбильнєйшей нагоди за ґол. На нєдзелю у 23. колу на Яраш приходзи екипа Будучносци зоз Младенова, а змаганє почнє на 16 годзин и 30 минути, Ан. М.

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА СУБОТИ ЦА

ИСКРА ВИПУЩЕЛА ВЕЛЬКИ ТРИ БОДИ ФК „Србобран” (Србобран) - ФК „Искра” 4:4 (2:3) СРБОБРАН - Стадион домашнєй екипи; ґоли за Искру дали - Бокан 2, Секулич 2; червени картон у екипи Искри достал Барович. ИСКРА- Новаков, Секулич, Комлєнович (Колошняи), Човс, Барович, Сердар, Малацко, Латинкин, Драґоєвич, Бокан, Надь.

Домашнї зоз Србобрану пред початком стретнуца процив Искри уж напредок уписали сиґурни три боди понеже Искра по тото змаганє освоєла лєм єден бод, а домашнї ше боря за сам верх таблїчки. Медзитим, ище раз ше потвердзело же найчежше победзиц на стретнуцох котри достати напредок. Искрово фодбалере до змаганя процив Србобрану вошли розтерховани, понеже и у Коцуре ридко хто обчековал же ше Искра зоз того госцованя враци нєпоражена. Таки приступ ґу бависку нєсподзивал и домашнїх, та Искра на початку була вельо лєпша и бавело ше углавним пред ґолом Србобрану. На перши ґол ше чекало по 15. минуту, кед Секулич, найлєпши Искров бавяч на тим змаганю, з бока вошол до каребного простору и звладал ґолмана Србобрану. Искра и после ґола предлужела нападац и грожиц, а у 30. минути Бокан зоз пеналу звекшал на 2:0. Ознова Секулич з боку вошол до каребного простору домашнїх и теди го єден бавяч одбрани звалєл и направел очиглядни пенал котри Бокан и вихасновал. После другого ґола було очиглядне же ше бавяче Србобрану муша дакус баржей потрудзиц же би освоєли три боди на тим стретнуцу. У 37. минути на семафору писало 3:0 за Искру, а за то ше постарал ознова Секулич. Медзитим, то нє було шицко у першим полчаше и публика на трибинох наисце могла уживац у єдним квалитетним бависку. Искров ґолман Новаков, нажаль, по одпочивок направел два гришки котри домашнї вихасновали и на 22. АПРИЛ 2022.

одпочивок ше место прешвечлївей предносци Искри пошло з резултатом 3:2. Тоти два ґоли на концу першого полчасу дали кридла бавячом Србобрану котри такой на початку другого полчасу указали же сцу преобрациц резултат и нє дошлєбодзиц нєсподзиванє, а як почал други полчас так и Србобран дал треци ґол и виєдначел резултат. Же Србобран квалитетна екипа указало ше 10 минути после резултату 3:0 за Искру обрацели на 4:3 за Србобран. После ґолу зоз котрим пришли до предносци домашнї бавяче подумали же тераз змаганє готове и же лєм питанє кельо ґоли ище даю, алє предносц Србобрану нє тирвала длуго, полни два минути кед Секулич дал штварти ґол за Искру и як ше на концу указало поставел конєчни резултат. По конєц публика молга видзиц ище даскельо ґоли понеже було вельки шанси на обидвох бокох котри нападаче нє вихасновали. Искров ґолман Новаков ше на єден способ и викупел за два гришки у першим полчаше понеже одбранєл три стопостони шанси у предлуженю змаганя. Од 75. минути Искра бавела и зоз бавячом менєй кед Никола Барович достал червени картон, алє на тот способ зопар нападача Србобарану же би вишол сам на ґолмана. Медзитим, анї Србобран змаганє нє закончел без червеного картона, алє тот червени картон бавяч Србобрану достал пре нєспортске справованє у 93. минути и нєвплївовал на бависко. Же ше госци нє могли помириц зоз нєришеним резултатом указує же судия по законченю змаганя домашнїм указал ище два червени картони. После 22-ох одбавених колох Искра на штернастим месце на таблїчки зоз 15 бодами. У шлїдуюцим колу у Коцуре любителє фодбалу годни одпатриц дерби змаганє медзи Искру и Будучносцу зоз Савиного Села. З. К.

РУСКЕ СЛОВО 37

СПОРТ І

ЕКИПНЕ ЗМАГАНЄ У ЛАПАНЮ РИБИ „МЕТОД ФИДЕР КУП” У ПИНЬВИЦ

СТЕФАН БРАНКОВИЧ И ПЕДЯ КОЛБАС НАЙЛЄПШИ Екипне змаганє у лапаню амура и потьки под назву „Метод фидер куп” отримане 10. априла на озеру у Пиньвиц, на хторим Стефан Бранкович и Педя Колбас з Руского Керестура освоєли перше место з лапенима седем рибами хтори вєдно мали 70,3 кили ТРИ ЕКИПИ З РУСКОГО КЕРЕСТУРА На змаганю участвовали дванац екипи, а кажду екипу представяли по двоме члени. З Керестура участвовали три екипи, та окрем Стефана и Педї участвовали и Милан Ковачевич и Борис Казак у єдней екипи, и Мирко Фекете и Дарко Джуджар у другей. Змаганє тирвало осем годзини, а правила накладали же допущене лапац на єден циґонь по члену, односно на двох циґоньох по екипи, та побиднїки були тоти хтори влапели найвекшу вкупну килажу на озеру. Влапени риби ше чувало у мрежох, такволаних сакох, а на кажди 2 годзини судийове их ходзели мерац. На концу судийове утвердзели же Стефан и Педя мали найвекшу килажу зоз влапенима седем рибами, хтори вєдно мали 70,3 кили, а їх найвекша риба, потька, мала 14 кили. Друге место завжала екипа чийо риби чежели 41,8 кили, а треце место припадло екипи зоз влапенима 23-ома килами риби. Нажаль, други екипи з Керестура з тей наго­ ди нє мали щесца. АНЇ ВИТОР НЄ ЗАВАДЗАЛ ЗА УСПИХ По словох наших найуспишнєйших рибарох, моцни витор им очежовал лапанє риби, но, и попри тим, виборели

ше за титулу найлєпших, а за таки успих, и попри моцней конкуренциї, як гваря, найважнєйша добра порада и квалитетне єдзенє за риби.

- За успих на таких змаганьох, дзе вше велька конкуренция и дзе єст екипи хтори ше уж барз длуго змагаю, од велькей значносци бул перше приступ Гу такому змаганю, озбильносц, тактика лапаня, алє и єден фактор хтори би могол буц и найважнєйши, а то хто яке єдзенє порихта за таки файти риби як цо то потька и амур. Педя и я у заєднїцкей догварки одлучели же на яки способ започнєме змаганє и хто яки задаток будзе мац по конєц змаганя, цо ше на концу указало як догварка хтора вредзела аж и за перше место. На концу, кед зме вжали до огляду же яки екипи ше змагали процив нас, хвиля хтора нам нє ишла на руку и, нажаль, риби хтори нам ше одквачели, ми презадовольни з нашим успихом - гварел Стефан Бранкович, и додал же пририхтованя за шлїдуюци змаганя уж почали, та най би у таким ритму нашо рибаре шоровали успихи и надалєй. Ан. М.

КАРАТЕ КЛУБ „РУСИН”

ОДЛИЧНИ УСПИХ НА ВЕЛЬКОНОЦНИМ КУПУ У БАЧУ Каратисти Карате клубу „Русин” з Руского Керестура наступели на 15. традицийним „Вельконоцним карате купу”, хтори отримани всоботу, 16. априла, у Бачу, у орГанизациї Карате клубу „Славия” з Бачу. На турнире участовали коло 300 змагателє зоз 26 клубох, а векшина змагательох була возросту по 12 роки, односно по желєни ремень. За Русин наступели штернацецеро млади каратисти у окремней катеГориї и по тройо у двох екипних катеГорийох, а вкупно освоєли 16 медалї. Перши места освоєли аж осмеро змагателє - Кристина Гарвильчак, Теодор Гарвильчак, Стефан Ковачевич, Маша Ковачевич, Стефан Такач, Лина ПапуГа, Матеа Бучко и Милица Джакула. Друге место у поєдинєчней катеГориї завжали - Дарко Еделински, Марко Еделински и Мартин Пашо, а екипно у ката тиму освоєли хлапци у составе -

38 РУСКЕ СЛОВО

Теодор Гарвильчак, Мартин Пашо и Стефан Ковачевич. Треци места поєдинєчно освоєли - София Чуни, Александра Кекель и Маша Ерделї, а екипно у ката тиму треце место освоєли и дзивчата у составе - Маша Ерделї, Милица Джакула и Матеа Бучко. Попри тренера и предсидателя Клубу Михайла Ороса, на Карате куп до Бачу дзеци водзела и його помоцнїца Анамария Няради. Традицийно, по законченю турнира найлєпшим каратистом з катеґориї наймладших змагательох подзелєло ше и живи заячки з нагоди Велькей ноци. Шлїдуюце змаганє каратистох обчекує 8. мая кед у керестурскей Спортскей гали будзе орГанизовани поволуюци турнир. Ан. М.

22. АПРИЛ 2022.

ГОРУЦИ ТЕПШИ

Пририхтали: Лю. Цвеїч и Т. Салонтаї

ельконоцна Потребне за цесто: ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

150 ґрами марґарину 180 ґрами цукру 4 вайца 160 ґрами муки 10 ґрами пращка за печенє кус солї 3 ложички какаа Потребне за фил:

■ ■ ■ ■

700 милилитри млєка 5,5 ложки ґрису кус солї 200 милилитри розпущеного марґарину ■ 150 ґрами цукру ■ 20 ґрами ванелийового цукру ■ лимун Ґлазура: ■ 3 ложки шметанки ■ 3 ложки цукру ■ 3 ложички какаа ■ 20 ґрами марґарину Поступок готовеня: Зоз миксером витрепац марґарин зоз цукром и додавац єдно по єдно цале вайцо. През шитко преошивац муку и пращок за печенє. Достату мишанїну подзелїц до трох погарох, и то будзе за 3 упечени пишкоти. До двох погарох положиц ложичку и пол какаа. Усипац до меншей квадратней фурми (калупу) и кажде цесто печиц на 180 ступнї дас 15 минути. Увариц ґрис у млєку. У другей судзини вимиксовац марґарин и цукер, додац ванелийов цукер и ложку по ложку додавац уварени ґрис. На кон­ цу усипац сок зоз єдного лимуна и додац потарту скорку. Подзелїц фил на два часци. Филовац так= долу положиц цмейше цесто, вец идзе фил, жовте цесто, фил и цмейше цесто. По­ ложиц таку злїпену торту до фрижидера. Найлєпше ю ютре дзень украшовац и то на та­ ки способ: на цихи огень положиц шметанку, цу­ кер и какао, кед ше шицко зєдинї, додац марґа­ рин, и накадзи ше почнє зогривац такой сцагнуц и преляц зоз тим торту. Од горе натрец чоколаду. На векши фалатки порежце на ценко чоколаду же бисце могли направиц „гнїздо”, а од горе поукрашуйце зоз купчима малима чоколадовима вайцами.

22. АПРИЛ 2022.

РУСКЕ СЛОВО

39

У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ХЛАПЦИ И ДЗИВЧАТА ХОДЗЕЛИ ПО ОБЛЇВАНЮ Весели обичай хтори часц означованя Велькей ноци то и облїванє. На Други дзень швета хлапци ходза облївац дзивчата же би були красни и здрави. А як себе хлапци пожичели, так им ютредзень и дзивчата врацели. В. В.

ВЕЛЬКОНОЦНИ МОТИВИ ЗОЗ ЗАТИЧКОХ

Пред шветом Пасхи, на Новим шоре, точнєйше улїчки Лоле Рибара 36, на мурику Сени Хомовей, од капурки по сушедову хижу, преходнїки могли видзиц нєзвичайну слику. Зоз пластичних закруткох - затичкох Сена през жиму, док на полю нє було роботи, направела вельку слику зоз вельконоцнима мотивами. На слики овечка, заячок, писанка, курчатко, весело пашу на желєней травки и бавя ше на ярнїм слунечку. Кажде хто жада може присц опатриц тоту новотну прикраску и висликовац тоту нєзвичайну атракцию зоз котру Сена Хомова прикрашела и свойо обисце, и цали Нови шор, алє и Руски Керестур. О. Ж.