RUSKE SLOVO 15

ТИЖНЬОВНІК ПО РУСКИ І

, ц

РОК ЬХХУІІІ ЧИСЛО 15 (3988) НОВИ САД, 15. АПРИЛ 2022

. гизкезіоуо.с о т ,ІМ, ^ )- • і-цнеДн н л ^ Д и н К р й

1

ш т а т * ,« щ і ЙІ.1И0 ЙІІЙ ,ййїїв

■ ИНТЕРВЮ: О. ВЛАДИСЛАВ ВАРҐА, КЕРЕСТУРСКИ ПАРОХ

9 770350

460007

РУСКЕ ■ Тижньовнїк 4-5. Тирваце ришенє Заводу за културу

■ Нашо места 9. Розвой инфраструктури у општини Шид

■ Економия 12-13. Викладаче зоз седем жемох на Сайме

■ Култура и просвита 14. Штверо руски школяре пласовали ше на републични уровень 18-19. Кед єст дзеки, роки нє препреченє

■ Духовни живот 23. Витац Исуса нє лєм на багнїтки

■ Руске словечко 24-25. Шицки таланти младого музичара

■ Людзе, роки, живот 26-27. Стретнуце: Йоаким Кечкеш, пензионер зоз Шиду

■ Информатор 30-33. Мали оглашки и Іп тетогіат

■ Спорт 35. Перши наступ младих каратистох

■ Интермецо 38-39. Горуци тепши Насловни бок: Квитна нєдзеля у керестурскей Катедралней церкви Авторка фотоґрафиї: Мария Афич

И БЛАГОСЛОВЕНИ ВЕЛЬКОНОЦНИ ШВЕТА ШИЦКИМ НАШИМ ЧИТАЧОМ ЖИЧИ НВУ ..РУСКЕ СЛОВО” \ч

-

РУСКЕ СЛОВО

* „РУСКЕ СЛОВО” - гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ „Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ „Руске слово”, Футожска 2/ІІІ, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторе/ки - Иван Сабадош, Ясмина Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Шанта * редакторе/ки рубрикох - Мирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, Мартица Тамаш, Славица Ф ейса, Вероника Вуячич * новинаре/ки - Мария Афич, Влада Дїтко, Андреа Медєши, Оля Русковски, Марина Джуджар * лекторка - Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редакторка - Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки - Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефон: 021/6613-697 * П редплата за цали рок: у жеми 2 000 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Вапса Іпїеза а.гї. Веодгагї 160-923244-82 * Девизнирахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня „ М а х іта дгаГ’ Петроварадин * Е-таі1: гегїакеі|а@ги§ке§1оуо.еот * ^еЬ «Не: ^^^.гизкезіоуо.еот * І88N 0350-4603 * СОВІ88 8К-ГО 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директор др БОРИС ВАРҐА *** Главна и одвичательна редакторка ОЛЕНА ПЛАНЧАК-САКАЧ

2 РУСКЕ СЛОВО

Новини „Руске слово” одликовани зоз Орденом братства и єдинства зоз стриберним венцом 1970. року.

15. АПРИЛ 2022.

ВЕЛЬКОНОЦНА ВИНЧОВАНКА

ХРИСТОС ВОСКРЕС! ВОИСТИНУ ВОСКРЕС! ецей як два тисячи роки стала ше подїя, яку швет ище нє видзел, алє яка пременєла наш швет. Спаситель, якого осудзели на шмерц и розопяли на крижу, воскреснул з мертвих. „Прецо глєдаце живого медзи мертвима? Нє ту є, алє воскрес” (Лк. 24, 5-6), питал ше ангел женом мироносицом. Зоз словами „Христос Вос­ крес” нависцуєме правду о тим, же Христос прейґ свой ого цер пе ня и шмерци пре шол до ново го жи вота, до слави Воскресеня. И тот преход зробел пре нас. И того року славиме подію Христового Воскресеня у надзвичайних обставинох, у обставинох страху и нєсиґурносци за цали людски род з оглядом на ище тирвацу пандемию, а особлїво и з оглядом на войну у України. Под час двотисячней историї, одкеди ангел нависцел тоту радосну вистку мироносицом, Церква и людство часто пребували у смутку и церпеньох. На судьбу скоро каждого поколєня християнох припада­ ли даяки церпеня и смуток. Та гоч яки чежки були тоти церпеня, заш лєм радосц од свидомосци и вири до Христового Воскресеня помагала надвладац шицко. На каждим хто з виру до Воскреснутого Спасителя слави спасительну Пасху, зисцую ше слова Христово, поведзени апостолови Томови: „Поверел ши, бо ши ме видзел; блажени тоти котри нє видзели, а поверели” (Йо. 20,29). Ми нє видзели Спасителя з тїлеснима очми, як го видзел апостол Тома, алє наша вира и нашо шерцо нам шведоча же Христос наисце Воскреснул з мер­ твих. Прейґ тей вири ми ше наполнюєме з обецаним блаженством, яке нам уж тераз дава можлївосц часточно почувствовац тото нєвиповедзене блаженство и радосц, яки нас обчекую у вичним живоце. Спаситель гуторел своїм ученїком, а прейґ нїх и нам шицким: „Вам тераз жаль: алє я вас знова увидзим, и будзе ше радовац вашо шерцо, и нїхто од вас нє однєє вашу радосц” (Йо. 16, 22). Прето нам, хтори славиме Воскресенє Христово, треба паметац же Христос, як Всемогутни и Вшадзиприсутни Бог вше з нами кед ше на ньго воламе з виру и славиме його Воскресенє. Святи апостол Павло у посланю Римяном пише: „Христос Исус, тот котри умар, цо вецей и вос кре снул, котри пра во руч Бо гови - вон ше заступа за нас” (Рим. 8, 34). Шведкове зме и того, як людство уж полни два ро­ ки глєда на яки способ надвладац пандемию смертельней хороти. И кед би ше зявела така учена особа хтора би нашла ефикасни лїки як надвладац хороту, таку особу бизме славели и почитовали. А нєшка ми славиме побиду нє над єдну хороту, алє над грихом, цо причина шицких хоротох. Ми славиме нє пренаходзача лїкох од охореня, алє славиме Спасителя, хтори надвладал саму шмерц и даровал нам живот вични. Нажаль, так як давно, так и тераз нє шицки освидомюю, яке надзвичайне значенє ма Христово Вос­ кресенє за людство. Алє анї нєвирство, анї людска ровнодушносц нє можу омаловажиц тот дар вичного живота, яки отримали шицки потомки Адама и Еви дзе кую ци Вос кре се ню. Христос Воскрес зоз мертвих, його нє зопарли анї запечацовани камень на дзверох гроба, анї стражаре при

В

15. АПРИЛ 2022.

гробе. Так исто анї людске нєвирство и нєподзековносц нє можу зопрец жи вотворни плоди Вос кре сеня. Кед нас Христос ошлєбодзел од рабства, прецо потераз чувствуєме владу гриха, церпиме и умераме? То прето же окрем того цо Спаситель сполнєл, иснує и тото цо завиши од каждого з нас. Ми ошлєбодзени од раб­ ства гриха, алє грих дїйствує у нас до тей мири, до якей ми йому допущуєме дїйствовац. Ми церпиме и умера­ ме, алє Бог нам дал силу надвладац тото, кед будземе сотрудзовац зоз Нїм окончуюци заповиди Господнї. Бо так, як найлєпша кнїжка и намудрейши учитель нє даю знаня тому хто ше нє жада учиц и так, як по добрей драги нє пойдзе нїґдзе тот хто ше нє жада рушиц и остава на месце, так исто и дар спашеня, и побида над шмерцу нє буду дїлотворни у нас кед ше кажди особнє нє потрудзи же би их здобул, нє отвера свойо шерцо на Бога и остає глухи на научованє Євангелиї. Славенє Воскресеня - то нє лєм обичай и нагода за єдзенє, пице и за винчованє. Воно нас поволує пременїц себе, вжац на себе хрест свой, и исц за Христом. Лєм так у сотруднїцтве чловека з Богом, дїло одкупеня яке сполнєл Спаситель, постава за нас дїлотворне и приноши добри плоди за каждого. Воскресенє Господа нашого Исуса Христа и винчованє спасительней Пасхи най наполня нашо шерца з радосцу. Воскресенє нас обєдинює коло Воскреснутого Спасителя у його Церкви, яка ше ту на жеми предлужує бориц зоз грихом, а на нєбесох торжествує побиду над злом. Умножуйме тоту радосц и у тих чежких часох, роздзелююци ю з блїзкима и з далєкима, зоз виру же по­ сле Велького пиятку, после церпеньох, муки и шмерци при ход зи слав не Вос кре се нє. Винчуєм шиким швето Воскресеня Христового. Най Христос, хтори воскреснул з мертвих, надвладал силу диявола и саму шмерц, наполнї нашо души и шерца з надїю на побиду правди и добра у нєшкайших ви про бова нь ох и цер пе нь ох, змоц нї у ви ри, помогнє умножовац любов до ближніх и виявйовац ю зоз словом и з дїлом. Так як у вельконоцней ноци палїме огень од швички до швич ки, звек шу юци шве тло и це плоту, так и од шерца до шерца ношме тоту заєднїцку радосц, нависцуюци побиду Спасителя над грихом и злом, бо наи­ сце Христос Воскрес! + Георгий Джуджар Владика

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНІК ЗАВОД ЗА КУЛТУРУ ВОЙВОДЯНСКИХ РУСНАЦОХ

ПО КОНЄЦ РОКА ТИРВАЦЕ РИШЕНЄ Хижа у Улїци Матици сербскей у Новим Садзе, будуце шедзиско нашого Заводу за културу, купена ище пред шейсцома роками и од теди ше крочай по крочай ришовало просторни проблем наших двох институцийох - НВУ „Руске слово” и Заводу за културу войводянских Руснацох. З початку то були углавним, катастерски проблеми. Од початку 2019. року достати, так повесц, шицки нєобходни документи хтори ше одноша на нєрухомосц ибели будовательна дозвола, проєкт, а насампредз же би ше обезпечело нєобходни средства же би ше хижу приведло по пред вид зе ни про єкт ни ви патрунок. Но, окрем того, зявел ше проблем зоз виплацованьом нєобходних будовательних таксох.

Х

СТАТУС ОБЄКТУ Обрахунок хтори сцигол зоз Городскей управи за ушорйованє и будовательну жем мал вецей таблїчки спрам хторих ше правело обрахунок. Єдна таблїчка ше одноши на обрахунок Городскей будовательней жеми, а друга на претварянє бивательного простору до дїловного. Спод смужки об­ раховане же почитуюци тоти два таблїчки треба уплациц 1.803.495,51 динар. Пре нови законски предписаня, наш Национални совити тот пенєж нє могол уплациц зоз свойого буджета. На єдней зоз числених схадзкох Роботного цела за нєрухомосци предложене же би наш Национални совит винашол мо­ жлївосц уплацованя так­ си у спомнутей суми Го­ родскей управи за будо­ вательну жем и инвестициї, а тот цали процес у вязи зоз будинком у Улїци Матици сербскей би ше приведло блїжей ґу концу. Перши и найвекши проблем бул же Национални совит нашей заєднїци, як инвеститор, по законских предписаньох нє мал жридло средствох з хторих би виплацел так­ си Городскей управи. Слово о 1.803.496 динарох, а то кед слово о буджету з хторим розполага Национални со­ вит, вельо пенєжи. Важне надпомнуц же роботи на проєктох за адаптацию обєкту у Улїци Матици сербскей число 15 почали пред вецей як пейцома роками. Задаток бул же би ше хи­ жу, вєдно з пиньвицу и пойдом, адаптовало и претворело до ад ми ни стратив но го про сто ру. У про єктох шиц ко випочитоване, шицки технїчни условия хтори предписани, та так и направени проєкт. Потим шлїдза мешаци и мешаци у винаходзеню ришеня за пенєжни проблем. Концом 2019. року отримана

4 РУСКЕ СЛОВО

схадзка у Городскей управи за будовательну жем и инвестициї, на котрей Зорица Нинич Ступар, помоцнїца началнїка за инвестициї и предсидатель НСР Борислав Сакач дошли до адекватного ришеня. Компетентни фаховци зоз тей управи потолковали после кратких консултацийох же цо би могло буц ришенє. Вишло так же ше пренамена способу хаснованя обєкту вшелїяк муши поробиц зоз простору за биванє, алє нє на дїловни простор, алє на обєкт култури! Пенєжи хтори були нєобходни за плаценє таксох и вимиренє других обовязкох пошвидко були на розполаганю нашого Заводу за културу и Националного совиту. То значело же Роботне цело за нєрухомосци и наш Нацио­ нални совит можу почац зоз конкретнима роботами. Тиж так, обецунки хтори дал предсидатель Покраїнскей влади Иґор Мирович же потрима реконструкцию и адаптацию просторийох у Улїци Матици сербскей 15, дзе плановане же би було шедзиско Заводу за културу вой­ водянских Руснацох, витворени. Уплацени и нєобходни пенєжи за адаптацию обєкта. НОВИ РОБОТНИ ПРОСТОР Концом марца (30. марца) того року почали роботи на адаптациї просторийох и хижи дзе будзе шедзиско 15. АПРИЛ 2022.

ІІ2піоупіік@ ги5кезІоуо.сот

нашого Заводу за културу у Новим Садзе. Штварток, 7. априла, затераз ище будовалїще на адреси Матица сербска число 15, нащивели пресидатель Покраїнскей влади Иґор Мирович и покраїнска секретарка за културу и информованє Драґана Милошевич. Привитали их предси­ датель Националного совиту Руснацох Борислав Сакач и директорка нашого Заводу за културу Анамария Ран­ кович. Конєчно после вецей рокох и наш Завод достанє тирва це про стор не ри ше нє, як над помла директор ка За воду за културу войводянских Руснацох Анамария Ранкович, привитуюци предсидателя Мировича и секретарку Ми­ лошевич з тей нагоди.

- Дзекуєм Влади АП Войводини же обезпечела средства за адаптованє и реконструкцию того обєкта. Завод за културу пошвидко будзе ту мац шедзиско першираз од свойого снованя. Буду то просториї, у хторих зме годни реализовац нашо програми з цильом очуваня нацио­ налного и културного идентитета и скарбу Руснацох на тих просторох. Тиж так будзе то нови простор дзе презентуєме и досяги у култури нашей заєднїци - гварела директорка нашого Заводу Анамария Ранкович.

Предсидатель Покраїнскей влади Иґор Мирович з тей шветочней и радосней нагоди за шицких Руснацох надпомнул же Влада до того проєкта вошла вєдно зоз Националним совитом рускей националней меншини.

- Ту зме у Алмашским краю хтори о пейц роки будзе подполно иншаки и реконструовани. То важни факт, як и то же зме ту на самим початку адаптованя того обєкта хтори будзе културни центер, односно Завод за културу войводянских Руснацох. За реализацию проєкта видвоєне вецей як 18 милиони динари, а у планє же би ше ро­ боти закончели по конєц рока (по 30. децембер). Спрам проєктох и идейних ришеньох то будзе адекватни обєкт за реализацию уметнїцких проєктох у култури - гварел предсидатель Покраїнскей влади Иґор Мирович. Обєкт дзе ше по конєц рока преселї Завод за културу во­ йводянских Руснацох будзе мац коло 240 квадратни метери простору за хаснованє. Адаптовани буду и пиньвица и пойд и спрам идейних ришеньох будзе вецей як идеални. Тераз уж сиґурно мож повесц же ше после вецей рокох упартей роботи и винаходзеню ришеня нагадує конєц просторного проблему нашей найзначнєйшей институциї култури. Чкода же тот досяг нє бул сполнєти з наго­ ди означованя ювилея, 270 рокох од насельованя Русна­ цох у Бачкей. То ище єдно потвердзенє же ше упарта и вредна робота вше виплаци.^ А. Паланчанин 15. АПРИЛ 2022.

СТАНОВИСКА

В І

^

Пише: Александра ДЕЯНОВИЧ, новинарка

ХТО ШЕ СТАРА О „ Н А Ш И Х Д З Е Ц О Х ”? Уж ровно осем роки, з часу на час, пожня плаци за 220 занятих у Предшколскей установи „Бошко Буха” у Вербаше. Вони першу часц доставаю од општини зоз локалного буджету, а другу часц од компетентного министерства. На першу половку чекали дакеди и вецей як 50 днї. Першого априла достали першу часц фебруарскей пла­ ци. Трецого априла були виберанки. Пиятого априла бешедовали зоз предсидательом општини. Шестого априла бешедовали сами медзи собу на синдикалней схадзки. У ситуациї у хторей нє можу нє присц на роботу або нє робиц, бо вецей як 1 000 дзеци чекаю на дзверох дзецинских заградкох, заняти розпатрали и други опциї же би ше виборели за свойо основни роботнїцки права. Бешедовало ше о тим же хтори крочаї пред занятима, од хторих найвекше число воспитачки, алє ту и пораячки, кухарки, майстрове, психолоґи и други, и порадзене же знова, вшелїяк нє по першираз, буду глєдац од компетентих министерствох и других институцийох и державних службох же би ше їх проблем ришело, понеже потераз нє достали нїяке потвердзенє же им плаци буду порядни. То жени и хлопи хтори ше стараю о емотивним, коґнитивним и физичним розвою, алє насампредз о безпечносци, здравю и основних физиолоґийних потребох дзецка. Нє важне чи вашого, чи мойого. Знам же вам на розум пришло голєм єдно дзецко хторе ходзи до оводи, нєважне чи маце свойо и чи вообще жадаце буц родитель - шицки ше зложиме же тоти професиї ва­ жни. Тото же тоти людзе нє маю сиґурносц у найбаналнєйшим смислу словох тото би требало буц подрозумююце за роботного чловека у 21. вику - порядна плаца, то анї нє за коментарованє. По їх словох, найгорше им тото же нїґда нє знаю ке­ ди достаню плацу, та нє можу анї раховац же кеди виплаца рахунки, кредити, кеди буду мац динари... Вихователє наших дзецох у Вербаше. Нєшка. У медзичаше, прешлого року, почало ше рекон­ струкцию централного будинку Предшколскей устано­ ви и єдного меншого обєкту, а през жиму ище голєм єдна дзецинска заградка мала проблеми зоз зогриваньом и реконструкциями. Горе спомнути два обєкти ище нє отворени, гоч перши задати термини за законченє уж прешли. Пре тоти реконструкциї найменши оводарци и тераз змесцени до просторийох и обєктох хтори нє предвидзени за тельо вельо дзеци, а за вецей як 300 предшколцох предшколска установа преселєна до учальньох у основних школох. Першого априла почал упис до Предшколскей уста­ нови у Вербаше. Обєкти хтори ми найблїжей нє робя. Воспитачки нє знаю кеди достаню плацу. Становиска еислоеени у тим тексту виключно аетороео и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

РУСКЕ СЛОВО 5

НАШО МЕСТА ^

■

СХАДЗКА УПРАВНОГО ОДБОРУ РУСКЕЙ МАТКИ

ЗА НАГРАДИ ШВЕТОВЕЙ РАДИ ПРЕДЛОЖЕНИ ДЮРА ПАПУҐА И СИЛВЕСТЕР МАКАЇ У просторийох Рускей матки у Руским Керестуре прешлого пиятку, 8. априла, отримана схадзка Управного одбору (УО) Матки, перша котру зволал нови предсидатель проф. др Михайло Фейса, а потим отримана и промоция двох актуалних публикацийох - Малей историї Русинох и Правопису руского язика з правописним словнїком. На Дньовим шоре було пейц точки, а найвецей ше бешедовало о будуцим промовованю виданьох, хтори после Руского Керестура заплановани за 20. април у Новим Садзе, а такой шлїдуюцого дня у плану и промоция у Петровцох у Републики Горватскей, а потим и у Кули, Коцуре, Вербаше, Дюрдьове и Шидзе. На УО, за тот рок, за награду Шветовей ради Русинох / Руснацох / Лемкох (ШР РРЛ) зоз меном Василя Турока, єдногласно предложени вецейрочни предсидатель ШР РРЛ Дюра Папуґа, док з векшину гласох за награду Ивана Манойла предложени уметнїк Силвестер Макаї з Коцура. На схадзки потим прилапене посиланє допису релевантним библиотецким центром о додзельованю числа за руски язик у вязи зоз здобутим буквовим ИСО кодом РСК. Як потолковане, руски язик ма окремне креиране число, алє нє ма одробену стандардизацию на медзинародним уровню, односно, вона запровадзена у Сербиї, Словацкей и Польскей, алє у Румуниї, Мадярскей и України нє. Шлїдуюца точки Дньового шора була вимога Здруженя Русинох з Румуниї же би ше им уступело треци дзень Шветового конґресу хтори будзе отримани 2023. року у Новим Садзе. Вимога одбита з одлуку векшини. Така одлука принєшена зоз обгрунтованьом же шицки членски орґанизациї нїжей у одношеню на Шветови кон-

ґрес и же одлуку Конґреса о тим же би домашня шлїдуюцого року шицки три днї була Сербия, а нє Румуния, треба випочитовац. На концу члени УО прилапели и предклад же би конкуровали на конкурс Заводу за културу войводянских Руснацох за манифестацию Стретнуце поетох, литературних и музичних творительох. Як визначене на схадзки, понеже манифестация з рока на рок вше векша и квалитетнєйша, у плану же би ше ю преширело, односно же би ше до нєй уключело и литературних творительох зоз сушедних державох - Горватскей, Мадярскей, Словацкей, а можебуц и зоз Закарпатскей обласци України. После схадзки отримана и промоция двох актуалних публикацийох - Малей историї Русинох и Правопису руского язика з правописним словнїком, на хторей, попри авторох и сотруднїкох на виданьох, присуствовали и даскельо людзе з валалу, а каждому додзелєни безплатни прикладнїк. Ан. М.

У ДЮРДЬОВЕ

ЕКОЛОҐИЙНИ ДЗЕНЬ У ШКОЛИ У дюрдьовскей Основней школи „Йован Йованович Змай ”всоботу, 9. априла, отримани Еколоґийни дзень, и з тей нагоди були орґанизовани велї акциї. Дзеци були подзелєни до двох ґрупох - школяре нїзших класох ушорйовали парк коло школи, заметали и садзели квеце, а школяре висших кла­ сох пораєли школски двор, атриюм, физкултурну салу, библиотеку и кабинети.

- Тота акция у ствари отри­ мана дзекуюци инициятиви дзецох. Дзеци ше барз анґажо-

6 РУСКЕ СЛОВО

вали и тот дзень похопели барз озбильно, поготов наймладши. Циль цалей тей акциї подзвигнуц еколоґийну свидомосц при дзецох, чувац нашу планету и похопиц же нє треба заґадзовац, алє же треба чувац тото цо маме. Дзекуєм Явному комуналному подприємству „Чистота” зоз Жаблю, котре нам обезпечело квеце котре посадзене у парку коло школи - гварела директорка школи Любица Клепич. Л. В.

15. АПРИЛ 2022.

те5Іа@ гизке5Іоуо.сот

У ВЕРБАШЕ

АКЦИЇ МУЛТИАРТУ И БАНКИ ПОЖИВИ ВОЙВОДИНИ Здружене Мултиарт з Вербасу и Банка поживи Войводини з Ириґу подписали порозуменє о сотруднїцтве, з предлужованьом активносцох обдуманих же би були потримовка загроженим ґрупом и же би до першого плану визначели гумани аспект орґанизациї и роботи. По словох предсидателя Мултиарту Бориса Биєловича, Банка поживи Войводини млада орґанизация котра сотрудзує з даскелїма велькима компаниями. Углавним ше им донира пожива пред виходзеньом рока тирваня од єдного по три мешаци, та ю вони прешлїдзую орґанизацийом котрим пожива найпотребнєйша.

- Нам тото значне пре нашо програми, путованя, вилети, друженя, кампи, роботни акциї. Ми нє буджетска орґанизация, вельо того ше роби и звонка Вербасу, а ми през нашо програми потримуєме фамелиї дзецох з розвойнима почежкосцами з рижних крайох Сербиї и тото нове сотруднїцтво змоцнює наш капацитет. Мултиарт обецує ище векши ентузиязем и резултати, а шицких добрих людзох и подобни орґанизациї поволуєме на сотруднїцтво - визначел Биєлович з тей нагоди. Шветови дзень особох з аутизмом, котри ше означує 2. априла, означени и у Вербаше, а у означованю участвовали - Центер за социялну роботу општини Вербас, Здруженє Мултиарт и велї други орґанизациї и здруженя котри свидоми же потримовка и каждодньове уключованє дзецох з аутизмом и другима розвойнима чежкосцами до

дружтва представя найефикаснєйшу форму борби процив стиґматизациї тих особох. Тот датум того року першираз бул означени и на спортскей манифестациї у Сербиї, на фодбалским змаганю на стадиону у Хумскей. По наводзеню у сообщеню, Заєднїца клубох Супер лиґи и Першей лиґи Сербиї, ФК Партизан и вербаске Здруженє Мултиарт котре дава потримовку дзецом з розвойнима почежкосцами обдумали акцию под назву „И я любим дакого з аутизмом”. Пред початком змаганя Патризан-ТСЦ фодбалере ношели вельки банер, над­ пис и маїци з наведзеним порученьом котри потим подзелєли публики. На трибинох були и дзеци з аутизмом зоз Здруженя Мултиарт, алє и з других подобних здруженьох з Беоґраду и околїска. Нєпоштредно пред початком змаганя, дзеци з родичами нащивели и Партизанов музей, а мали и нагоду прейсц по терену. Зоз Здруженя визначене же нїґда анї єдно дзецко з їх орґанизациї нє було на фодбалским змаганю и барз ше цеша з тоту подїю котра була вельки бенефит, як за дзеци з аутизмом, так и за їх родичох, алє и за цале дружтво на драги борби процив стиґматизациї особох з аутизмом. Заєднїца клубох Супер лиґи и Першей лиґи Сербиї будзе и убудуце потримовац таки и подобни дружтвено одвичательни акциї, з прешвеченьом же спортски манифестациї праве место за промоцию гуманосци и позитив­ них вредносцох. О. Р.

< І-ІА ►

м

ИЕКОС ЗА АІЛЇ2М 0М 02 ДРЯП • 5УЕТ5КІ ШМ Д1Л12МД

У КОЦУРЕ

НАЩИВЕНИ ВЕЛЬКОНОЦНИ ВАШАР У церковней сали грекокатолїцкей церкви Успения Пресвятей Богородици у Коцуре внєдзелю, 10. априла, отримани традицийни Вельконоцни вашар у орґанизациї парохиялного Каритасу. После предполадньових Службох Божих, парохиянє могли нащивиц церковни просториї и поопатрац рижнородне понукнуце котре порихтали числени домашнї викладаче.

Нащивителє могли купиц вельконоцни прикраски, венчики, домашнї колачи и резанки, писанки, рижни ручни роботи. Тиж, Каритасово волонтере понукли и познати ґаґорки, а вирни могли купиц и приготовени, вицифровани паски за наиходзаце швето. Цени на Вельконоцним вашаре були символични, а задовольни були и викладаче, як и вирни котри того дня пошли дому з полнима мещками. О. Р.

РУСКЕ СЛОВО

7

НАШО МЕСТА МЕДИЦИНСКИ РОБОТНЇКИ ДОМА ЗДРАВЯ У ШИДЗЕ

ДОСТАЛИ 200 МАНТИЛИ Добре сотруднїцтво медзи Домом здравя у Шидзе и републичним Комесариятом за вибеженцох и миґрациї ука­ зане и зоз донацию 200 медицинских мантилох за шицких здравствених роботнїкох у тей здравственей установи. За дарунок ше насампредз задзековал нови директор Дома здравя др Иван Ґаїч, хтори з тей нагоди гварел же перши раз одразу шицки здравствени роботнїки достали источашнє нови мантили. Помоцнїк предсидателя општини Шид Небойша Илич, задлужени за социялну политику, гварел же за два роки, кельо тирва пандемия вируса корона, здравствени роботнїки поднєсли вельку терху, же вони героє роботи и же пременки з приходом нового директора обачлїви и „з голим оком”. Руководитель Прилапююцого центра за миґрантох у Адашевцох Драґан Веселинович, гварел з тей нагоди же здравствени роботнїки вше кед требало помагали миґрантом и же Комесарият подзековни на добрим сотруднїцтве. Вон надпомнул же у будучносци будзе ище донациї.

У Доме здравя тераз на специялизациї аж дзевецеро дохторе, прияти на роботу 12 медицински технїчаре, а Служба наглей помоци тераз ма три екипи. Водзи ше рахунка и о превентивних мирох, а наступни три мешаци рухоми мамоґраф будзе на подручю општини Шид и оможлїви ше препатрунок женом. Вл. Дї.

ЗОЗ ОПШТИНИ КУЛА

У КОЦУРЕ

НОВА ОПРЕМА ЗА ДОМ ЗДРАВЯ

ТРИБИНА З НАГОДИ ШВЕТОВОГО ДНЯ РОМОХ

Служба ґинеколоґиї у Кули концом прешлого тижня, дзекуюци локалней самоупра­ ви, достала нови гидраулични ґинеколоґийни карсцель. Министерство здравя Републики Сербиї наявело донацию нового диґиталного рендґен апарату за потреби радиолоґийней служ­ би, а инсталация апарату ше обчекує у наиходзацих мешацох. Покраїнски секретарият за здравство обезпечел средства за набавку новей санитетскей превозки за потреби Служби наглей медицинскей помоци, а набавка будзе окончена концом априла, або початком мая того року, преноша локални медиї. Ан. М.

8 РУСКЕ СЛОВО

З нагоди Шветового дня Ромох, у Велькей сали Месней заєднїци у Коцуре концом прешлого тижня, 8. априла, отримана трибина под назву Право на обезпечованє роботи. Циль трибини бул же би ше обрацело увагу на проблем чежшого находзеня роботи припаднїком ромскей популациї, алє и же би ше нашли способи за ришованє того проблему. Совитнїки зоз Националней служби за обезпечованє роботи шицким присутним представели конкурси и поволанки котри понукаю можлївосц волонтираня, окончованя фаховей пракси и приправнїцкого стажу, як и засновйованє роботного одношеня и роз-

вой власного поднїмательства. Тиж апеловали на присутних же би тоти информациї пренєсли и другим припаднїком ромскей популациї. Роботодавец и значна особа у програмох еманципациї Ромох у Коцуре пастор Євангелскей церк­ ви Александар Суботин тиж присуствовал на спомнутей трибини. Орґанизатор трибини була Општина Вербас, котра ше на тот способ жадала придружиц означованю Шветового дня Ромох, швета котре запровадзене 1990. року як знак здогадованя на перши Конґрес Ромох хтори бул у Лондону од 4. по 8. април 1971. року. О. Р.

15. АПРИЛ 2022.

те 5Іа@ гизке5Іоуо.сот

РОЗВОЙ ИНФРАСТРУКТУРИ НА ПОДРУЧЮ ОПШТИНИ ШИД

РОБОТИ НА ДРАГОХ Єдна часц инфраструктурних роботох, насампредз кед слово о драгох на подручю општини Шид, закончена, а у плану дальши розвой драговей мрежи. Недавно реконструована часц драги од виходу зоз Шиду по валал Вашица у вредносци од 19,8 милиони дина­ ри, а тиж реконструована и часц драги у Улїци Цара Душана у напряме гранїчного преходу Товарнїк з Републику Горватску. Як гвари предсидатель општини Зоран Семенович, тота робота закончена як було и плановане и держава за тоту намену опредзелела 150 милиони динари. После тих роботох актуални буду и роботи на драги Кузмин-Ердевик-Дїпша-Визич-Нештин у периодзе од два роки. Управа за капитални укладаня АП Войводини опредзелї 170 милиони динари, а локална самоуправа

Шид 30 милиони динари за роботи у катастерскей општини Дїпша. Прето прешлого тижня и СО Шид принєсла одлуку о ребалансу буджета за тот рок, же би були преунапрямени средства и обезпечени спомнути 30 милиони динари. Предсидатель Семенович додава же по конєц рока будзе отворени нови гранїчни преход з Републику Горватску Ямена-Рачиновци, а драга одскорей уж зробена. У Куковцох будзе друга фаза асфалтованя и ушореня улїцох. У плану маме вибудов них цекох - у Беркасове, потим на уходзе до Шиду з напряму Товарнїка и єден кружни цек при олєярнї Виктория оїл. Цо ше дотика локалних драгох, рочнє з буджету опредзелєни 31 милион динари за их отримованє - гвари предсидатель Зоран Семенович. Окрем дальшого розвою драговей мрежи, вон тиж додава же закончена и амбуланта у Илинцох, у цеку закончуюци роботи, ушоренє паркинґу опрез амбуланти и билєнє нукашньосци и у маю би амбуланта мала буц отворена. Тиж у Вишнїчеве збудована физкултурна сала и мала би буц у функциї у юнию. Прешлого тижня Општинска рада не потри­ мала вимогу „Шидекспреса” же би ше цена транспорту звекшала за 30 одсто. Семенович обгрунтовал же 2019. року подписани контракт о явно-приватним партнерстве, з хторим спомнути превознїк треба же би рочнє з буджета доставал 24 милиони динари за транс­ порт школярох на подручю општини Шид, а тиж и єдна часц школярох до школох путує до Сримскей Митровици. Вл. Дї.

У НОВИМ САДЗЕ У ДУТЯНУ

КИЛА ПАПРИҐИ 606,1 ДИНАР! Керестурци, а и паприґаре з других местох - маце паприґи на предай? Прешлого тижня у Новим Садзе на Детелинари у єдним дутяну мишаней роби кила червеней роговей паприґи коштала 606,1 динар. Чловек ше може питац же одкадз им ище и 6,1 динар вецей як 600, алє тарґовци маю свой рахунок и гваря: „Кажда роба ма свойого купца!” Озда лем так кед тельо кошта. Ша паприґа не виложена же би ше на ню лем припатрало.

15. АПРИЛ 2022.

Иншак, у тим дутяну на Детелинари друга желенява и овоц маю углавним „нормални” цени. Наприклад: кила огуркох кошта 175 динари, кромплї коло 90 динари, цибуля 70-80 динари, яблука 90 динари, банани коло 150 динари за килу... Чули зме, и у нас и у швеце пожива подрагшела и подрагши, лем докля то годно, и докля до так будзе исц. Точнейше, кельо ми то годни поднесц? М. Г. К.

РУСКЕ СЛОВО

9

ЕКОНОМИЯ І

ЯРНЇ ФЕСТИВАЛ КВЕЦА И РУЧНИХ РОБОТОХ У КУЛИ

НАЙВЕЦЕЙ ШЕ ПРЕДАВАЮ МУШКАТЛИ Традицийни Ярнї фестивал квеца и того року отримани у Крамеровей улїци у Кули 8. и 9. априла, та и попри жимней и витровитей хвилї прицагнул красне число любительох заградкарства и гортикултури

ельке число продуковательох квеца, садного материялу и декоративних предметох зоз квеца виложело свойо найкрасши роботи у центру города. Окрем то­ го, у понукнуцу ше могло найсц и рижни декоративни предмети, прикраски, ручни виробки, глїняни судзини, лїковити и присмачково рошлїни, та и домашнї колачи, домашня козметика и продукти з меду. Було ту рижних заградкарох, од тих искусних хтори ше децениями занїмаю зоз тоту файту землєдїлства, та по тих хторим предаванє квеца лєм додаток ґу домашньо­ му буджету.

В

НАЙЧАСТЕЙШЕ ТО ФАМЕЛИЙНА РОБОТА Ґордана Байор з Коцура ше з квецарством почала занїмац рок пред шветову пан де мию ко ро на ви ру су, та по сле трох ро кох ро бота пре ро сла до фа ме ли й но го би зни су до хто ро го уключе ни пецеро члени фамелиї. Квеца, окрем до­ ма, предаваю и на пияцох у Кули, Вер­ ба ше и Су боти ци, а ход за и по фе сти ва лох квеца, а на тогорочним Фестивалу, як гвари Ґордана, мушкатли ище вше найвекши гит.

10 РУСКЕ СЛОВО

- Тераз нам найлєпше преходза мушкатли, нє знам прецо су таки популарни, озда людзе єдни од других видза. Но, преходза нам и беґониї, пиштики, „кадифи”, мали ґербери... Патра людзе и цена же би нє бу­ ла висока, а и же би мали дацо цо квитнє през цали рок и дацо цо нє вимага вельо допатраня - гвари Ґордана и додава же по­ чали зоз меншим пластенїком, вец з часом продукцию звекшовали, та з тим пришли и векши укладаня.

- Укладаня барз вельки. Перше, пластенїки нє иду стандардни як за заградкарски култури, та су вельо драгши, лєм зогриванє зме того року плацели 15 000 евра. Гевтого року зме грали єден менши пластенїк, а тераз зме мали зогриванє у обидвох. Шицко приходзи з увозу, и глїна и пресада зоз Голандиї, лєм черепчки зоз Сербиї. Пресада ше у нас слабо хова и то уж даяка репродукция, хто зна хтора по шоре и вец то анї нє таке успишне. Вельке укладанє, єст надосц роботи, алє шицко сами робиме, понеже нас єст пецеро, а ище вше нє можеме плациц роботнїкох, но наздаваме ше же рок будзе успишни - гвари Ґордана. На Фестивалу квеца було и старши же­ ни хтори любов ґу пестованю квеца мудро вихасновали як дополнююци заробок ґу 15. АПРИЛ 2022.

екопотуа@ ги5ке5Іоуо.сот

І пензиї. Єдна з таких и Мария Сивч з Кули, хтора у своїх 82 рокох на пияцох або фестивалох у Кули предава квеце хторе виховала у своєй заградки.

- Предавац квеце по пияцох сом почала ище скорей 2000их рокох, значи пред вецей як 25 роками. Но, нє ходїим по пияцох през цали рок, алє лєм кед цепло. Дакеди сом ходзела и до Червинки и до Керестура зоз супругом на авту, а тераз, понеже зме уж обидвойо старши, ходзим на бициґли. Поло­ жим даскельо черепчки з квеї цом на пактреґ ер, дакус и до торбичкох, и можем повесц же заробим. Нє, нє знам кельо, алє добре придзе „помоцнїц” пензию - задовольно приповеда Сивчова и гвари же би вироятнє предала и вецей кед би вецей квеца могла напаковац.

- Мам дома вельо квеца хторе виховам и хторе бим могла предавац, лєм на бициґли нє мож вельо превесц. Мам филаден дрон, дроб не япон ске древо, пеперомиу, кактуси, а и даєдни хторим нє знам мена, даєдни ше сами шею по заградки, я их викопем и так их предавам по ценох од 50 по 400 динари, у зависносци од велькосци - толкує наша собешеднїца. ЦЕНИ ЯК И ВЛОНЇ Юлка Шеґулєв зоз Србобрану пома га сино ви и нє ве сти предавац квеца, хтори власнїки розсаднїку Цветни сокак.

15. АПРИЛ 2022.

Квеце предава углавним по пияцох, на фестивалох квеца, алє и дома. Мой син и нєвеста ше занїмаю зоз квецарством, а я им пома гам пре да вац. Пер ше ма ли два менши пластенїки, а тераз подзвигли три вельки. Маме мушкатли, сурфиниї, петониї, дробну пресаду, беґониї, пиштики... Людзе найбаржей купую калиопи, петониї, беґониї. У Вербаше на пияцу сом стредами и соботами, а ходзим и на пияци до Кули, Зомбора, Нового Саду, як и на рижни фестивали квеца, а людзе и до нас до обисца приходза куповац, приноша жардинєри, та им задармо и пресадзиме квеце до нїх - припоЗОЗ ЗДРУЖЕНЯ ПЧОЛАРОХ ВЕРБАСУ веда Юлка, и наглашує же им най век ши про блем найсц ро ботнїкох.

НЄ ПИРСКАЙЦЕ ОВОЦ КЕД КВИТНЄ

Задовольни зме як ше предава квеце, лєм чежко найсц роботнїкох. Нїхто нє сце робиц. То найвекши проблем. Кельо ґод им плациш, вше су нєзадовольни. Под час коро­ ни зме думали же предаванє будзе исц слабо, бо пияци бу­ ли забранєни, алє людзе хтори по теди нїґда нє садзели квеце, одразу ше почали инте ре со вац за кве це и ку по вац го. Так же нам теди лєпше ишло предаванє як пред пандемию. Цени ше рушаю од 100, та по 500, 600 динари, но, гоч шицко подрагшело, цени квеца остали исти як и прешлих рокох - закончує Шеґулєва. ■

Здруженє пчоларох Вербас апелує на польприведних продуковательох же би нє пирска­ ли овоц кед квитнє. Пчоларе спозорюю же ше на тот способ прави двойнїста чкода, бо дока­ зане же пирсканє овоци у квитнуцу нє дава нїяки позитивни резултати, а ище ше на тот способ знїщує и пчоли, хтори главни опращковйоваче овоци.

- Кед ше нє пирска овоц у квитнуцу и кед ше оможлїви же би ю пчоли опращковали, цо значи оплодзели зоз преношеньом полену, урожай будзе векши за 30 до 80 одсто: при яблукох за 38 одсто, при ягоди за 55, вишнї за 40, шлївки за 72, а малини аж за 80 одсто - гвари ше у сообщеню Здруженя пчоларох Вербас. Попри тим, Закон о средствох за защтиту рошлїнох абсолутно зоперапирсканє рошлїнох под час квитнуца зоз средствами хтори отровни за пчоли. По тим, польопривреднїк сам одвичательни кед же отрує пчоли зоз пирсканьом овоцох у квитнуцу зоз отровнима средствами и за тото плаци надополнєнє тоталней чкоди пчоларови, и до 30 000 динари по кої шнїци. По Закону, кара за третированє зоз инсекти ци да ми у квит ну цу за фи зич ну осо бу ви ноши од 35 000 до 50 000 динари, за поднїмательох од 300 000 до 500 000 динари, а за правни особи од 500 000 до 1 000 000 динари. Праве ришенє нє наплацованє карох и надополньованє чкоди на тот способ, алє порозуменє польопривреднїкох и пчоларох, наводзи ше у со о бщ еню Здруже ня пчола рох Вер бас. М. Т.

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ НА НОВОСАДСКИМ САЙМУ ОТРИМАНА 25. МЕДЗИНАРОДНА ВИСТАВА ЗЛАТАРСТВА И ГОДЗИНКАРСТВА „СЯЙ” И ҐЕМЕКСПО

ВИКЛАДАЧЕ ЗОЗ СЕДЕМ ЖЕМОХ

Пише: Мартица ТАМАШ

Нащивительом понукнути златни и стриберни прикраски, драгоцини каменї, опрема за златарство и годзинкарство, годзинки, амбалажа, дисплеї за викладанє прикраскох. Попри учашнїкох зоз Сербиї були и учашнїки з Польскей, Турскей, Горватскей, Босни и Герцеґовини, Чарней Гори и Словениї

НАИДРАГШИ ЕКСПОНАТ На штанду новосадскей златарнї „Пан” находзел ше найдрагши експонат на вистави „Сяй”, и то найдрагши за шицки тоти 25 роки як ше ю орґанизує. То полуга, чежка 1 килоґрам, направена з 24 каратного злата, финоти 999,9. Єй вредносц 58 000 еври, и наградзена є з Диплому з окремним припознаньом за перше сербске инвестицийне злато.

а Новосадским сайму од 8. по 11. април, после двох рокох паузи, отри мана найґламурознєйша и найшвицацша приредба - 25. медзинародна вистава златарства и годзинкарства „Сяй”. Же би ше вишло вочи викладачом и датум отримованя присподобело ґу подобним виставом у швеце, вистава премесцена з єшенї на яр и отримана є у новим просторе, у гали 1 Новосадского сайма. Вистава „Сяй” штварцину вика место фахових, еснафских и дїловних стретнуцох златарох и годзинкарох, як и шицких любительох драгоциних металох и драгоциних каменьох. Викладаче нащивитель­ ом понукли златни и стриберни прикра­ ски, драгоцини каменї, опрему за златар­ ство и годзинкарство, годзинки, амбалажу, дисплеї за викладанє прикраскох. За штири днї отримани и штири фахово сходи, а медзинародни характер тей єдинственей вистави у тей часци реґиону дало участвованє викладачох зоз Польскей, Турскей, Горватскей, Босни и Герцеґовини, Чарней Гори и Сло ве ниї.

Н

НАГРАДЗЕНИ НАЙЛЄПШИ З Диплому и окремним припознаньом Комисия наградзела ручного ґравира Радишу Минича з Краґуєвцу за уметнїцки при­

12 РУСКЕ СЛОВО

ступ у прецизним ручним ґравираню. Вон достал и Вельку златну медалю за ґравиранє мотивох Гиландара на ручну хлопску годзинку марки Лонґинес. Новосадска златарня „Пан” достала Диплому з окремним припознаньом за перше сербске инвестици­ йне злато. Златарство Валєво поставело нови стандарди з грубшим ланцущком (оґрлица) на два лїца за хтори достало стриберну медалю, а освоєло и два златни медалї за сет прикраскох - шерцо у хторим єст грубши ланцущок и наруквица и вельки, богато украшени груби златни ланцущок. Златара Мадіопі Ріпе Уе^еііегу з Беоґраду достала стриберну медалю за ориґиналну колекцию прикраскох Іп согроге запо и два златни медалї за уникатну колекцию прикраскох з пиротскима орнаментами Коренї и колекцию з подобу цара Константина Сербске нашлїдство. Златни делфин з Беоґраду достал два златни медалї и то за културу корпоративного наступа на виста­ ви „Сяй”, як и за православни криж з билого и жовтого злата. Награди достали и два златарнї з Нишу. Златарня Атина до­ стала златну медалю за продукцийну про­ граму грубших златних ланцущкох и стриберну медалю за сет персценьох зоз билого и жовтого злата. Фамиґлия Орафи Станимирович освоєла златну медалю за сет прикраскох зоз червенима коралами.

15. АПРИЛ 2022.

екопотуа@ ги5ке5Іоуо.сот

Припознаня уручел Борис Надлукач, вивершни дирек­ тор за саямску дїялносц Новосадского сайма. Комисия за оценьованє квалитета експонатох на Вистави златарства и годзинкарства „Сяй” робела у составе: проф. др Сокол Соколович - професор емеритус з Беоґраду, Срболюб Янкович - ювелир и ґемолоґ и Мишо Николовски - шлєбодни уметнїк, обидвоме з Нового Саду. Технїчни особи у составе комисиї були: Лїляна Коропановски, Светлана Тошич и Драґан Чанаджич, шицки тройо зоз Служби оцени квалитета Новосадского сайма, гвари ше у сообщеню Новосадского сайма. МИНЕРАЛИ, ФОСИЛИ, ДРАГОЦИНИ КАМЕНЇ Вистава минералох, фосилох, драгоциного каменя и прикраскох ҐЕМЕКСПО (ОЕМЕХРО), хтора у гали 1 Но­ восадского сайма отримана 9. и 10. априла прицагла ува­ гу велького числа нащивительох. Викладаче представели нєобробени минерали з реґиону и цалого швета, ориґинални фосили, прикраски, украси и предмети за хаснованє з драгоциного каменя, мраморни оникс, маґнезит, опал, предмети направени з ахату, горски кришталї... Попри уметнїцких фотоґрафийох стинох и минералох видрукованих на малярским платну, понукнути и фотоґрафиї минералох одциснути на склу. Нащивителє мали нагоду видзиц и колекцию минералох зоз Трепчи, хтора уж була представена на вецей вельких саймох у швеце. Тота вистава була предайно-едукативна и орґанизована є у сотруднїцтве зоз Сербским ґемолоґийним дружтвом Ґемс.

У рамикох вистави три преподаваня на актуални теми з обласци ґеолоґиї отримали професоре з Рударскоґеолоґийного факултета з Беоґраду. Професорка др Кристина Шарич отримала преподаванє як наставаю стини и за цо ше их хаснує, о походзеню фарбох у ювелирских минералох бешедовал проф. др Зоран Миладинович, а о глєданю минералох и актуалносцох з ґеолоґиї проф. др Владимир Симич. РУЧНИ ГОДЗИНКИ ОД 40 ПО ТИСЯЧ ЕВРА На медзинародней вистави „Сяй” представели ше и годзинкаре, хтори за тоту нагоду виложели найпознатши бренди ручних годзинкох, як цо: Сердьо Такини, Санта Барбара, Пол Хюит - нємецки годзинки зоз швайцарским механїзмом, за хтори гваря же ше их купує по вла­ сним вибору. Цени годзинкох були од 40 по тисяч евра, за гевти з окремним механїзмом. Од прикраскох указани грубши ланцущки, наруквици, персценї и тераз актуални шпански бренд Виктория крул, як и бренди Фиди Паоло, Оливер Вебер, Сваровски кришталї и ручно направени мендюши з бисерами з Майорки. МАШИНИ ЗА ЗЛАТАРСТВО На вистави „Сяй” представени и нови технолоґиї у обрабяню драгоциних металох, драгоциного и полудрагоциного каменя, як и за виробок прикраскох. На штанду златарнї Пан могло видзиц машини за вилїванє прикраскох, розпущованє злата, машини за виробок каричкох. Цени тих машинох иду од 7 тисячи по 8 тисячи евра, зоз додатками хтори потребни за їх роботу. Нащивителє ма­ ли нагоду на тим штанду видзиц як випатра вилїванє златних привязкох на плочочки чежки 5 ґрами. На 25. медзинародней вистави златарства и годзинкар­ ства „Сяй” вецей як 20 викладачох представело розкошни и модерни прикраски популарних брендох, опрему и алати за златарство, вершински бренди годзинкох, ам­ балажу, нови технолоґиї у виробки прикраскох и правеня дзиркох за мендюши на ухох. Уход на виставу ше нє наплацовало.^

15. АПРИЛ 2022

РУСКЕ СЛОВО 13

КУЛТУРА И ПРОСВИТА

ОТРИМАНА 52. ПОКРАЇНСКА СМОТРА РЕЦИТАТОРОХ У СЕЧНЮ

ШТВЕРО РУСКИ ШКОЛЯРЕ ПЛАСОВАЛИ ШЕ НА РЕПУБЛИЧНИ УРОВЕНЬ Од осем младих учашнїкох зоз наших местох на Покраїнскей смотри, штверо хтори рецитовали по руски ше пласо вали на Републичну смотру, та єст оправданей причини за оптимизем кед слово о рецитаторским руху при Руснацох а 52. Покраїнскей смотри рецитаторох „Поето наро­ ду мойого”, отриманей од 8. по 10. април у Сечню, участвовали 198 школяре зоз цалей Войводини, а медзи нїма и осмеро рецитаторе з Руского Керестура, Коцура и Дюрдьова, од хторих ше штверо пласовали на Репу­ бличну смотру. На Републичней смотри участвовац буду Михайло Копчански зоз Коцура у катеґориї младшого возросту, Исак Новта и Яна Варґа з Руского Керестура у катеґориї штреднього, и Валентина Салаґ зоз Дюрдьова у катеґориї старшого возросту.

Н

школяре трецей класи руского оддзелєня Михайло Коп­ чански и Филип Буила, хторих за наступ пририхтала професорка класней настави мср Славица Чельовски. И Михайло и Филип достали Златни дипломи за успих у своєй катеґориї, а Михайло Копчански ше пласовал и далєй, на Републичну смотру. У катеґориї штреднього возросту змагала ше школярка шестей класи сербского оддзелєня Ясна Перенчевич, хтору за наступ пририхтовала професорка предметней наста­ ви Ясминка Олич-Илчешин. Ясна за свой наступ тиж до-

Исак Новта, Яна Варґа, Михайло Копчански и Валентина Салаґ

Млади керестурски рецитаторе зоз школи „Петро Кузмяк” на смотри у Сечню мали штверих представительох. У катеґориї младшого возросту наступела школярка трецей класи основней школи Ема Венґрин зоз писню „Ярня схадзка” Ирини Гарди Ковачевич. У штреднїм возросту Златни дипломи достали школяр пиятей класи Исак Новта, хтори ше представел зоз пи сню „Спреводзкош” Данила Хармса, як и школярка седмей класи Яна Варґа, хтора рецитовала текст Ґези Ґардонїя „Гуша война”. Окрем же су добитнїки Златней ди пломи, Исак и Яна буду участвовац и на найвисшим, републичним ступню змаганя рецитаторох у Валєве. Смотра закончена внєдзелю, 10. априла, зоз змаганьом ре ци тато рох у стар шим во зро сту у хторим була и шко лярка трецей класи керестурскей Ґимназиї Минеа Югас зоз писню „Луда” Шандора Петефия. Рецитаторох з Ке­ рестура пририхтали Наталия Зазуляк, Мирослав Малацко и Оленка Живкович. По словох менторох керестурских рецитаторох, упечатки зоз смотри позитивни, орґанизация була на високим уровню, як и квалитет учашнїкох. З оглядом на тото же смотра, после павзи од двох рокох, ознова отримана наживо, пред публику, обачлїве було, як гваря, же и рецитаторе були дзечнєйши и мотивованши дац свой максимум. На Покраїнскей смотри у Сечню, зоз Основней школи „Братство єдинство” зоз Коцура участвовали тройо ре­ цитаторе. У катеґориї младшого возросту змагали ше

14 РУСКЕ СЛОВО

стала Златну диплому. После смотри, учителька Чельовского и наставнїца Олич-Илчешин похвалєли своїх школярох, а як гваря, обидва су презадовольни з їх наступами. По словох учительки Славици Чельовски, такой предлужую зоз пририхтованями, же би ше Михайло Копчански цо лєпше представел на наступней Републичней смотри. Културно-уметнїцке дружтво „Тарас Шевченко” зоз Дюрдьова у Сечню представяли двойо млади рецитаторе, а Валентина Салаґ хтора наступала у катеґориї старшого возросту, пласовала ше и на закончуюцу, Републичну смо­ тру у Валєве. У катеґориї штреднього возросту ше змагал Иван Молнар хтори рецитовал писню „Слунко, хмара и ми дзеци” Михала Ковача, а Валентина Салаґ одрецитовала „Безчислени дробнїци зоз хторих ше тка живот” Наталиї Канюх. Обидвойо рецитаторе зоз Дюрдьова хторих за на­ ступ пририхтал уметнїцки руководитель Яким Гарди, за свойо интерпретациї наградзени зоз Златну диплому. Рецитаторох на Покраїнскей смотри оценьовал фахови жири на чолє зоз Миодраґом Петровичом, а консултантка за руски язик була Амалия Ковач зоз Кули. Ма ни фе ста цию орґ ани зо вал Со юз умет нїц кей творчо сци аматерох Войводини, а домашнї бул Центер за кул­ туру општини Сечань. Софинансиєре Покраїнски секретарият за културу, явне информованє и вирски заєднїци, Општина Сечань и Покраїнски секретарият за образованє. Републична смотра рецитаторох будзе 14. и 15. мая у Валєве.^ Ан. М./ О. Р./ Л. В.

15. АПРИЛ 2022.

киІІига@ гизке5Іоуо.сот

ПРОМОЦИЯ „ПРАВОПИСУ РУСКОГО ЯЗИКА ЗОЗ ПРАВОПИСНИМ СЛОВНЇКОМ” И „МАЛЕЙ ИСТОРИЇ РУСИНОХ”

О ПРЕШЛОСЦИ И ТЕРАШНЬОСЦИ, ЗА БУДУЧНОСЦ У „Правопису” представена осучашнєна правописна и язична норма руского язика, а у „Малей историї” погляд до нашей потераз нєдосц познатей прешлосци а Филозофским факултету у Новим Садзе стреду, 6. априла, отримана промоция двох актуалних публицистичних виданьох - „Правопису руского язика зоз правописним словнїком” авторох мр Гелени Медєши и проф. др Михайла Фейси, и „Малей историї Русинох” проф. др Ивана Попа. Два днї познєйше, пияток, спомнути наслови представени и у просторийох Рускей матки у Руским Керестуре, а наявени и шлїдуюци промоциї. „Пра­ вопис” обявел Завод за културу войводянских Руснацох вєдно зоз Дружтвом за руски язик, културу и литературу и Оддзелєньом за русинистику Филозофского факултету, а „Малу историю”, хтора преклад по руски жридлового тексту обявеного на словацким язику, Руска матка. Модератор промоциї у Новим Садзе бул проф. др Михай­ ло Фейса, а учашнїкох и числену публику привитали дирек­ торка Заводу Анамария Ранкович, и помоцнїк городоначалнїка Нового Саду Александар Петрович, хтори, медзи иншим, гварел же ше наздава же два представени кнїжки, за чийо друковане Город обезпечел главну финансийну потримовку, пошвидко прикраша и збогаца кажде руске обисце.

Н

ПОДАРОВАНИ КНЇЖКИ Понеже „Правопис руского язика зоз правописним словнїком” и „Мала история Русинох” нєпрофитни виданя, односно нє предаваю ше, будуцим читательом ше дистрибую як дарунок на промоцийох и других явних подїйох. Нащивителє промоцийох у Новим Садзе и Руским Керестуре могли достац по безплатни прикладнїк, а така пракса будзе предлужена. Ґу тому, тих дньох прикладнїки „Правопису” подзелєни у руских оддзелєньох коцурскей школи, старшим школяром и занятим у керестурскей школи „Петро Кузмяк”, як и институцийом и установом у тим валалє. Як наявене, кнїжки тиж так буду подаровани и у Дюрдьове и Сриме. Подобни приступ наявела и Руска матка, кед слово о „Малей историї Русинох” Представяюци Правопис, його авторе мр Гелена Медє­ ши и проф. др Михайло Фейса потолковали же му главни циль розришиц нагромадзени дилеми и нєдоповедзеносци хтори ше у нашим язику нагромадзели за остатнї 50 роки, од обявйованя референтного „Правопису” Миколи М. Кочиша. На тот способ, достати доробени и осучашнени првопис, але хтори у сущних стварох чува континуитет з Кочишовим дїлом. Дзе ґод могло, дотерашнї правописни дилеми розришени у складзе з норму и духом язика, але у велїх обласцох дзе ше такв. дублети глїбоко укоренєли, насампредз кед слово о писаню але и бешедних вариянтох, обидва су у Правопису „леґитимизовани”, а час ука­ же хтора ше отрима. Кед слово о Словнїку, жридловнїк Миколи М. Кочиша розтерховани од застареней и прежитей терминолоґиї, але є источашнє ажуровани и збогаце15. АПРИЛ 2022.

ни окреме кед слово о поняцох з обласци еколоґиї, технїки и технолоґиї, вирскей и терминолоґиї з обласци людских и гражданских правох и родовей ровноправносци, як и странских словох хтори ше адаптовали до руского язи­ ка. Углавним, „Правопис руского язика зоз правописним словнїком” констатуе актуални стан у руским язику и дава напрямки и суґестиї як го хасновац, але, маюци на ро­ зуме же язик живи ентитет хтори ше непреривно меня, ав­ торе уж апеловали на шлїдуюцу ґенерацию руских линґвистох же би не чекали шлїдуюци 50 роки у дефинованю язичних и правописних нормох. О „Малей историї Русинох” спред Рускей матки бешедовали ей подпредсидатель Дюра Папуґа як видаватель ру­ ского прекладу, рецензент Борис Фейди и Михайло Катона, инициятор подняца же би ше кнїжку зоз словацкого преложело на руски язик и понукло ю тутейшей публики. Дюра Папуґа потолковал значносц факту же кнїжка видрукована праве пред наступним Пописом жительства хтори ма буц на ешень. Намира Рускей матки же би ю дзелела на промоцийох хтори буду отримани у шицких местох дзе тота орґанизация ма одбори, и так мотивовала наших людзох же би ше на попису шмело и шлебодно вияшнели як Руснаци. Борис Фейди, дипломовани историчар по фаху, визначел вредносц кнїжки хтора зжата и невелька по обсягу, але през компаративни и аналитично-синтетски приступ дава широки прегляд подїйох и феноменох хтори уплївовали на розвой Русинох на їх етнїчних просторох. Гоч то лем една коцочка у вельким мозаїку европскей историї, култури и цивилизациї, без ней тот мозаїк неподполни, заключел Фейди. Михайло Катона як найвекши квалитет кнїжки наведол же факти з насампредз колективней историї Руси­ нох хтори у ней розтолковани, потераз не були доступни ширшей публики на нашим язику бо у нашей „урядовей” историї фокус углавним на Руснацох у Бачкей и Сриме у периодзе од приселеня по вчасни ХХ вик. Тото цо було пред тим, и яки историйни специфичносци розвою Русинох у старим краю, од заеднїцкей старини по нешка, у нашей явносци углавним не було познате звонка наукових и фахових кругох. Заключене же з „Малу историю Русинох” заинтересована руска явносц достава ширши, а можебуц и иншаки контекст кед слово о нашей прешлосци.■ И. Сабадош /Ан. Медєши

РУСКЕ СЛОВО 15

КУЛТУРА И ПРОСВИТА

ЗОЗ ШКОЛИ „ПЕТРО КУЗМЯК” У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

УСПИХИ НА ЗМАГАНЬОХ И ПРИПАТРАНЄ НА ГВИЗДИ Керестурски школяре витворели добри резултати на општинских змаганьох зоз транспорту и биолоґиї, а двойо ше пласовали на Републичне змаганє зоз анґлийского язика. Ґу тому, основци мали єдинствену нагоду припатрац ше на гвизди, понеже школу нащивел мобилни планетариюм зоз Прокупля коляре з Основней школи „Петро Кузмяк” з Руского Ке­ рестура прешлого викенду уча­ ствовали на даскелїх змаганьох на општинским и окружним уровню и посцигли красни резултати. Школяре 8-а класи Елена Шомодї и Алекса Ґолубович ше пласовали на Републичне змаганє з анґлийского язика. Тот пласман виборели на Окружним змаганю котре отримане 10. априла у Ґимназиї „Велько Пе­ трович” у Зомборе, дзе Алекса завОкружне зоз анґлийского жал друге, а Елена треце место. За ния Катрина треце место. У катеґориї 6. класи Максим змаганє их пририхтала наставнїца Теодора Вранєш. Основна школа „Петро Кузмяк” була екипно перша зоз Катона бул перши, а Каролина Пап и Лана Шомодї зав586 бодами спомедзи пейц школох на Општинским зма­ жали други места. Спомедзи учашнїкох зоз 7. класи, ганю „Цо знаш о транспорту?”. У поєдинєчних змаганьох школярка Тияна Бучко посцигла 83 боди и перше место по возростних катеґорийох, на Окружне змаганє ше пла- як найлєпша медзи шицкима учашнїками зоз тей класи, совала лєм Елена Шомодї, док од осмерих змагательох з док Яна Варґа тиж у тей катеґориї була треца. Зоз 7. кла­ тей школи шесцеро освоєли дипломи. За змаганє их при- си змагал ше ище Андрей Рац, а зоз 8. Емина Бики, Матея Папуґа и Анита Чизмар. рихтал наставнїк Зденко Шомодї. Школярох за змаганє зоз биолоґиї прихтала наставнї­ У „Б” кате-ориї (до 12 роки) за хлапцох, треце место подзелєли Звонимир Мудри и Марко Драґутинович, а зма­ ца Єлена Шомодї, а по єй словох, чека ше єдинствена лїгали ше и дзивчата Кристина Сопка и Тияна Сабадош. У стина побиднїкох на уровню цалей Сербиї, же би ше „Ц” катеґориї (13 або вецей роки) за хлапцох, треце место знало хто од побиднїкох на општинских змаганьох пойдподзелєли Лука Фа и Алекса Сопка, док при дзивчатох зе на дальши ступень. По при поряд них школ ских и звон ка на став них актив друге место завжала Елена Шомодї, а треце Лана Шомодї. Потим, на Општинским змаганю зоз биолоґиї за шко- носцох, керестурска школа пияток, 8. априла, своїм лярох основних школох кулскей општини хторе отрима­ основношколцом оможлївела припатранє на вселену и не 10. априла у Червинки, участвовали и 12 школяре зоз єй зявеня прейґ мобилного планетариюму котри до висших класох ОШ „Петро Кузмяк” и освоєли 8 дипло­ Школи принєсло Астрономске дружтво „Маґеланова ми. Медзи змагателями зоз 5. класи София Симунович хмара” зоз Прокупля. Як орґанизована тота нєзвичайна завжала перше место, Валентина З. Гарди друге, а Ксе- активносц, потолковал наставнїк ґеоґрафиї у керестурскей Школи Йоаким Биркаш.

- Думам же то барз вельки хасен школяром насампредз прето же им хиби практичного знаня з тей обласци. Наприклад, у 5. класи по програми одредзени 2-3 годзини на хторих ше уча основни астрономски поняца о Вселени и Слунковей системи и других космичних зявеньох. Думам же то мало, и же нє мож вельо на тих двох годзинох погуториц о такей огромней теми. Так же тераз мали нагоду надополнїц тото знанє и видзиц як то шицко наисце випатра, розяшнїц тото цо лєм теорийно чули, та то и други хасен тей активносци. Планетариюм у штирох ґрупох нащивели школяре од першей по осму класу, зоз свозма учительками т. є. наставнїком ґеоґрафиї, а єдна проєкция тирвала 40 мину­ ти, и як було видно, школяром було барз интересантне.^ М. Афич Планетариюм у Керестуре

Ш

16 РУСКЕ СЛОВО

15. АПРИЛ 2022.

киІІига@гизке5Іоуо.сот

ТИРВА УПИС ДО ПЕРШЕЙ КЛАСИ

ЗАКАЗОВАНЄ ТЕРМИНУ ПРЕЙҐ Е-УПРАВИ

Є

Як то традиция у школскей пракси, од початку априла по конєц мая у школох у Републики Сербиї тирва упис школярох до першей класи основней школи за наступни 2022/23. школски рок. Од 11. априла приявйованє терминох за тестиранє и упис будуцих першокласнїкох почал и у Основней школи „Пе­ тро Кузмяк” у Руским Керестуре, и у ОШ „Братство єдинство” у Коцуре. Родичи уж прешлого року мали можлївосц електронски заказац термин у вибраней школи за упис и тести­ ранє свойого дзецка прейґ Порталу еУправа, а тота пракса ше предлужує и тераз. Родичи хтори сами нє за­ кажу термин прейґ еУправи, можу ше явиц до керестурскей Школи на телефон 703-042, а контакт-телефон у коцурскей Школи 021/ 727 905. Пред тим як одведу уписац и тестирац дзецко, родичи з нїм муша окончиц систематични здравствени препатрунок. Олєгчанє родичом и тото же до Школи нє треба ношиц нїяку документацию, та анї потвердзенє о систематичним препатрунку, окрем кед є окончени у приватного лїкара. Право уписац ше до першей класи маю дзе ци котри по початок школ ско го ро ка буду мац найменєй шейсц и пол, а найвецей седем и пол роки. По словох педаґоґинї Школи „Петро Кузмяк”, Мариї Шанта, котра тестира дзеци, будуцих першокласнїкох, котри тераз ходза до предшколскей установи у пририх-

еУПРАВА

ПРОЦЕДУРА Родичи, як и други законски заступнїки будуцого школяра, котри гражданє Републики Сербиї, можу на порталу еУправа електронски заказац термин за упис зоз порушованьом услуги еЗаказованє. Тота апликация доступна од 21. марца по 31. май. Же би родичи могли заказац свой термин, потребне же би були реґистровани хаснователє, односно же би мали креировани налог на держав­ ним порталу за електронску идентификацию еГО.доу.гз. Потим ше поруша услугу на порталу еУправа и закаже термин у школи. При упису нє потребне прикладац документи, понеже их школа обезпечи по урядовей длужносци (винїмок лєм лїкарске, кед препатрунок окончени у приватней пракси). Министерство просвити, науки и технолоґийного розвою обезпечело потримовку роди­ чом у вязи зоз еЗаказованьом, та одвити на шицки питаня и нєясносци мож достац на телефон 011/ 735 0557. О. Р. туюцей предшколскей програми, затераз будзе 29. На дзень упису до школи, кажди родитель ше ма вияшнїц хтори виборни предмет дзецко будзе слухац, гражданске воспитанє, лєбо виронауку. Тиж годзен вибрац и язик на хторим дзецко будзе провадзиц наставу, а евентуално вибрац и же би оставало у предлуженим пребуваню у школи. М. А.

ОШ „БРАТСТВО ЄДИНСТВО” У КОЦУРЕ

ТРЕЦЕ МЕСТО ЗА УСПИШНИХ МАТЕМАТИЧАРОХ Школяре Основней школи „Брат­ ство єдинство” зоз Коцура участвовали на державним и медзинародним змаганю под назву „Мост математики”, котре отримане у Врнячкей Банї прешлого викенду. То­ го року означена и дзешата рочнїца од снованя здруженя „Млади математичар”, а Министерство просви­ ти, науки и технолоґийного розвою Републики Сербиї уключело тото змаганє до календару змаганьох основних и стреднїх школох. По словох наставнїци математи­ ки Оксани Мудри-Недич, на чию инициятиву ше школяре коцурскей школи уключели до змаганя, у реализациї проєкту участвовали скоро шицки наставнїки, як и скоро шицки школяре висших класох. Тема тогорочного змаганя була „Мрежа”, а у финалней часци зоз пре -

зентацию проєкту и з участвованьом на математичним квизу, коцурску школу представяли школярка пиятей класи Надя Бесерминї, школярка шестей класи Елена Рунич, школярка седмей класи Йована Стрибер и школярка осмей кла­ си Лена Шкрбич.

- Наша школа на тим математич­ ним змаганю медзинародного ха­ рактеру завжала треце место, зоз чим ше барз цешиме. Погар хтори сцигол до школи заслуга тимскей и поєдинєчней роботи, закладаня шицких школярох и наставнїкох, зоз чим наша школа, гоч з малого стредку, указала же ма квалитет и потенциял нє менши од вельких школох и од школох зоз вельких варошох у Сербиї - гварела наставнїца Оксана Мудри-Недич. О. Р.

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ■ АНСАМБЛ ВЕТЕРАНОХ ЗОЗ РУСКОГО КУЛТУРНОГО ЦЕНТРА У НОВИМ САДЗЕ

КЕД ЄСТ ДЗЕКИ, РОКИ НЄ П Р Е П Р Е Ч Е Н Є Пише: Вероника ВУЯЧИЧ

У тей хвильки єдини ансамбл ветеранох при Руснацох у Войводини активни у Руским културним центру у Новим Садзе. Окрем же маю дзеки наступац на шицких наших фолклорних манифестацийох, вони промовую руску културу, традицию, танци и руске народне облєчиво и звонка нашей заєднїци

на рижни фестивали и стретнуца ветеранох фолклору зоз цалей Сербиї, алє и зоз фестацию „Вельке коло за Ґиниса”, зляли реґиону. Госцованє, одход и котизацию на ше до Руского културного центру у Новим таки фестивали нашо ветеранє финансую Садзе дзе отримовали проби и вежбали. сами. Кед слово о составе ветеранох, вони Була то хвилька кед ше єдна ґрупа танцо- єдна зложна екипа ґу хторей ше придрушох зложела же би могли и предлужиц жую и танцоше, хтори члени и у других приходзиц до РКЦ танцовац. З часом ше КУД - гварел директор РКЦ Владимир оформела ґрупа хтора поряднє и нєшка Сивч и предлужел же ветеранох видзи як отримує проби два раз до тижня. єдну добру и позитивну екипу. Вон тиж - Ветерански состав тераз єдна з найак- поволал шицких бувших фолклорашох цо тивнєйших секцийох у РКЦ и поряднє уча- дакеди танцовали у РКЦ, най приду озноствую на наших руских фе- ва, и най ше приключа и змоцня терашнї стивалох, а и на нашим роч- состав ветеранох. ним концерту виводза вецей хореоґрафиї, медзитим, повоЗВЕКШ У Є Ш Е лан ки сци гую и за уча ство ва нє на рижних фестивалох у ЧИСЛО ТАНЄЧНЇКОХ городзе. Нєдавно були часц проєкту Ноц КУД-ох, „СелїдСостав ветеранох у РКЦ виводзи хореоґ­ би през традицию”, а у рами- рафиї хтори з найвекшей часци поставел кох програмского лука „Се- Миломир Шайтош. Ветеранє тераз маю лїдби” хтори часц програми увежбани седем танци, насампредз руски, Европска престолнїца култу- алє и зоз других народних традицийох. ри Нови Сад 2022. Уплацени - Цешим ше, а жадам ше и похвалїц, бо нєвельки средства за участво- стаємни ансамбл ветеранох при Руснацох на ванє у тим проєкту, хтори ше нашим просторе ма лєм Руски културни ценунапрямело на обнавянє на­ тер у Новим Садзе. И тот ансамбл роби у родного облєчива. Окрем того континуитету ище кус та седем роки. Танцо­ до РКЦ сцигую и поволанки ше приходзели, одходзели, алє интересантне ед ше новосадски фолклораше 2015.

пририхтовали за городску маниК року Р

18 РУСКЕ СЛОВО

15. АПРИЛ 2022.

киІІига@ гизке5Іоуо.сот

же ше ансамбл вше звекшує. Робело ше и док тирвала епидемия, тельо кельо ше могло и кеди було дошлєбодзене - гварел хореоґраф Миломир Шайтош и додал же гоч танцошки и танцоше з рока на рок старши, хореоґрафиї ше присподобює, алє ше танци виводзи у полним темпу, и тераз ше активно танцує седем хореоґрафиї.

ЗА ЄД Н ЇЦ КИ ПУТОВАНЯ И ГОСЦОВАНЯ О КРЕМ Н Е И СКУСТВО Одкеди ше оформела ґрупа ветеранох, Марияна Мункачи-Сивч поряднє приходзи на проби, алє окрем же танцує, вона ше прилапела и орґанизовац одходи на рижни Стретнуца ветеранох. Традицийно ше ярню сезону почина зоз одходом на Фестивал до Житишта, а вец шлїдза и други места дзе дотераз участвовали як цо то Ґложан, Зворник, Мали Зворник, Кать, Бєлїна, Била Цер­ ква, Бачка Паланка, а у маю ше рихтаю на два стретну­ ца ветеранох, до Тополи - Опленац и до Зворнику.

- Обовязки єст вєльо кед треба рушиц на драгу, треба контактовац зоз орґанизаторами, бо и ту часто єст вименки, на хтори треба буц порихтани. Тиж и прияву треба направиц, бо нє вше шицки можу исц. Вец, дакеди идзе з нами корепетитор, а дакеди орґанизатором посиламе матрицу. Скорей як рушиме, треба ше остарац и за народне облєчиво, чи дакому дацо нє хиби же би на наступу шицки були порихтани як треба. И кед сцигнєме треба ше остарац же бизме мали пробу пред тим як наступиме, бо наступаме на бини на хторей зме до тераз нє танцовали. Жадам ище повесц же шицки любиме и нащивиц место у хторим наступаме, музей, прейсц ше по улїцох, и по дачим интересантним запаметац место у хторим зме були - гварела Марияна Мункачи-Сивч. Вецей културно-уметнїцки дружтва у Новим Садзе маю состави ветеранох, и даєдни члени ансамбла у РКЦ танцую и у других составох, алє ту нє хибя на пробох. Так Ярослав Болдоцки танцує и у СКЦ „Павел Йозеф Шафарик”, а и у РКЦ, алє понеже люби танцовац, и коло роботи сцигує приходзиц на проби до обидвох дружтвох. Геленка Бабич гвари же кед пришла до Нового Саду до стреднєй школи приходзела и до Матки, и же то були красни часи танцованя и друженя. Здогадує ше и же ше барз обрадовала кед ю Миломир Шайтош поволал же у РКЦ почина ґрупа ветеранох зоз пробами, бо ше сполнєло 15. АПРИЛ 2022.

РЕПЕРТОАР Ансамбл ветеранох РКЦ у терашнїм составе виводзи седем хореоґрафиї хтори поставел Миломир Шайтош. То „Руски танци панонского ареалу”, „Женски руски танци зоз Марамурешу”, „Руски танци зоз Земплину”, „Гречески танец Сиртаки”, „Раковецки кручени”, „Буневацки танци”, „Танци зоз Шумадиї”, а пририхтує ше и „Сербски танци зоз Войводини”.

єй длугорочне жаданє же би и у РКЦ було ветеранох. Ище додала же єй наисце вельке задовольство танцовац, наступац и дружиц ше зоз милима людзми. Ми ро слав Злата но вич пре комен та ро вал же сво йоча со во почал танцовац у Матки, а тераз знова пришол танцовац до РКЦ, бо ту шицки вше нашмеяни и любя ше шалїц. Ганча Кочиш тиж дакеди ходзела на балет и фол клор, алє пре обовязки шицко занєдзбала. После пожа­ дала знова танцовац и так ше придружела ґу ветераном РКЦ. Наташа Грубеня и Миряна Блаґоєвич гваря же окрем пробох, наступох и госцованьох любя и друженя на хторих ше два раз до рока означую родз ени днї, у юнию славя тоти цо народзени по юний, а концом рока тоти цо народзени у другей половки рока. У тей хвильки у ансамблу єст блїзко двацец танцошки и танцошох, шицки маю и други обовязки и нє вше шиц­ ки можу присц на кажду пробу. Даєдни з нїх лєм ветеранє хтори любя танцовац, приходза рекреативно, а даєдни, боме, ветеранє фолклору, алє заєднїцке им же на проби приходза з дзеку и зоз ошмихом, хтори после проби по­ става ище ширши. ■ Фото: зоз приватней архиви

РУСКЕ СЛОВО 19

ДУХОВНИ ЖИВОТ ПАРОХ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ О. ВЛАДИСЛАВ ВАРҐА

ИНТЕРВЮ

ГЛЄДАЙМЕ ЦАРСТВО БОЖЕ, А ДРУГЕ ШЕ НАМ ДОДА Маме можлївосц „збиц шори”, озбильно ше повязац, змоцнїц нашо заєднїци у каждим поглядзе, духовним и всенародним, дзе нє буду подзелєня, суєти... Пише: Мирон ГОРНЯК КУХАР ротопрезвитер ставрофор Владислав Варґа тераз па рох у Руским Керестуре, з вельким искуством у Цер кви ище од своєй младосци, як священїк у вецей парохий ох, як директор Каритасу учашнїк у велїх трибинох, у об нови и правеню нових обєктох, у писаню духовних зми стох и кнїжкох, а у окончованю зложе­ них длужносцох, пребувал и у велїх державох. Интервю з нїм починаме зоз здогадованьом на младши роки.

Одри коло Заґребу дзе ше стретали млади з Руху Фоколарох. З оглядом на тото же вони приповедали искуства зоз практичного живота по Євангелиї, то нас, котри зме теорию познали, алє нє и як ю применїц у пракси - одушевело и пошвидко зме на стретнуце поволали коло 15 младих з Керестура, котрих зме уж пред тим зазберовали. Тот способ сучасней духовносци нас провадзел и провадзи по нєшка. После закончених студийох и жеРС Од прешлого року сце на нїдби зоз Славицу Грубеньову з Ново­ одвичательним месце пароха у го Саду, такой ме пошвецел за священашей найвекшей парохиї, у Ру­ нїка архиепископ др Гавриїл Букатко ским Керестуре, алє и цали Ваш и перше место службованя ми було живот преткани з интензивну аккапелан у Керестуре, дзе сом од по швецаня 11. фебруара 1981. року, до тивносцу у Церкви, ище од мла­ досци. Наприклад, старши памеєшенї док ше нє пошвецел о. Симунотаю плодоносни вирски трибини вич, бул сам зоз парохом о. Михайлом и стретнуца хтори сце орґанизоМакайом и архиепископом Букатком. вали и на хторих сце участвовали Окрем Керестура, почал сом ходзиц як богослов. и до Нового Орахова, дзе ше помали - Народзени сом у Руским Керестуре почала зберац заєднїца. Роботи було 1954. року и на 14 роки сом, зоз тераз вельо, як зоз богослуженями, так зоз о. Михалом Симуновичом, рушел зоз виронауку за дзеци и младеж котра провадзеньом Малей шестри Меланиї ходзела у чишлє и до 50-60 особи, а пробовали зме и окремну до Риму дзе сом после класичней ґимназиї, як и векСлужбу за младих. Були то Ж адам ж е би шицки, и по старим шина нас котрих после бу­ и по новим календаре, святочнє преславели швето красни часи кед млади були ло надосц зоз Керестура, над шветами - Пасху Господню и нє забули же ше зацикавени за виру, а з па­ Коцура и других местох, ноцом Славомиром зме вона обнавя каждей нєдзелї, та и каждого дня предлужел студиї филозоотримовали и рочни Духовкед знаме умрец себе, свойому еґоизму фиї на факултету у Риме. ни вежби и стретнуца за и самодостатносци, а ставаме на єден красши дзивчата и хлапцох у Кере­ После того преходзим и совершенши живот у любови до Заґребу и пошвидшко стуре, Коцуре, Новим Сад­ до брата, бо хто люби брата, гвари св. апостол одходзим одслужиц воєни зе, Дюрдьове и Осєку. То Йоан, преходзи зоз шмерци до живота! рок. То були часи ище вше були и часи кед зме поруПравдивого живота! па ну ю цо го ате и стич но го шали, пошвидко збудовали режиму и у войску, дзе и нови обєкт у Водици, а швидко дознали же сом бул у „паноцовскей” школи - бу­ тиж двойнїсте биванє за капеланох. ли и нє лєгки часи, та ме як и других богословох „вицаВєшенї 1996. року сом пошол до Коцура дзе сом бул гло” лєм добре справованє, бо сом медзи першима до- капелан, а после шмерци о. Юлияна Горняк Кухара и парох. И там була потреба за отверанє филияли у Савистал наградне одсуство. После войска сом предлужел студиї у Заґребе и уж те- ним Селу. Удало нам ше направиц и нову виронаучну ди, зоз тераз покойним паноцом Михайлом Малацком, салу, нови двойнїсти парохиялни дом, а кед сом менопотим Симуновичом и другима - глєдали зме нови дра­ вани 1994. року за директора Каритасу - и перши Ценги як представиц младим, котри були под уплївом атеи- тер Каритасу за грекокатолїкох. Окрем виронауки у зма, виру и Бога. Ходзели зме по рижних духовних церкви зоз школярами, ту була и виронаука за младих, стретнуцох познатих професорох - гаґиотерапеута др млади малженски пари и стретнуца за старших каждей Томислава Иванчича, др Єрка Фучака францискана и нєдзелї после вечурнї. Першираз сом як священїк вошол и на виронауку до школи кед то започате. других котри мали духовни младежски ґрупи. Потим, на поволанку тедишнього духовнїка, познєйше Року 1990. кед зме ше рихтали означиц 130 роки од владики Славомира, нащивели зме єдно стретнуце на вибудови Водици, з тей нагоди сом позберал материяли

П

-

20 РУСКЕ СЛОВО

15. АПРИЛ 2022.

сІиИоупі@ги5ке5Іоуо.сот

и вишла перша моноґрафия Водици. До нєшка є друко­ вана у трецим преширеним виданю. Кед основани наш Еґзархат, владика ми поверел и Беоґрад, дзе зме почали, так повесц, од нули, а з часом ше позберала красна заєднїца. Понеже зме означовали 80рочнїцу беоґрадскей парохиї, и там сом видал першу скрацену историю нашей церкви. З оглядом на тото же зме нє мали свою церкву, блукали од старей нашей цер­ кви у Улїци Хаджи Милентиєва ч. 75 до Вишеґрадскей улїци ч. 23 и конєчно ше становели у конкатедралней церкви Христа Царя у Крунскей улїци ч. 23. Року 2003. цалком ше преселюєме до Беоґраду и оставаме там полни пейц роки док ше нє указала потреба помагац хорому о. Романови Мизови у Новим Садзе и Будисави, а вец 2013. року преберам парохию у Сримскей Митровици и старанє о парохиї у Беоґрадзе. И у Митровици було вельо роботи, як духовней, так и материялней, дзе ше обновело цалу церкву котра премакала. Поробена и гидроизолация и фасада на старим парохиялним будин­ ку, а 2018. року сом порихтал першу моноґрафию „З ис­ ториї грекокатолїцкей парохиї у Сримскей Митровици”. Року 2003. Владическа конференция ме меновала за директора централного Каритасу и тоту службу сом окончовал до 2017. року. То були богати духовни часи стретаня на медзинародним уровню медзи численима Каритасами Европи, алє и шицкима церковнима гуманитарнима орґанизациями. Препутовал сом од Святей жеми и Царгороду до Києва и на заход по шицких европских престолнїцох по Мадрид и около до Тирани, Приштини и Скопля по Софию и Букурешт. После наглей шмерци о. Малацка, розришени сом па­ рохиї у Беоґрадзе и Сримскей Митровици и меновани сом за керестурского и суботицкого пароха 11. октобра 2021. року. И тераз сом ище вше задлужени за Каритас нашей Епархиї. РС Вше нам треба нових паноцох и духовни осо­ би. По огляднуцу на Вашо прешли роки и децениї, цо бисце могли поручиц тим хтори чувствую же би ше могли баржей, лєбо и цалком пошвециц духов ному жи во ту? Кельо видзиме таких єст вше менєй, як за священїкох, так и за монахох чи монахинї, цо тренд у цалей Заходней Европи. Же би тоти особи духовно виросли и оспособели ше за таку нєлєгку одвичательносц, треба ше порадзиц добре з владиком дзе их послац на духовну формацию. Окрем студийох котри прилагодзени сучасним потребом у Церкви и дружтву, треба же би пренашли єдну припознату з боку Церкви духовносц, котра им помогнє роснуц и так збогациц нє лєм себе, алє и тих котри буду им поверени. То уж Церква на Другим ватиканским соборе 1965. ро­ ку наглашела з Декретом „РгезЬуїеготт ОгйтІ8”/„О служеню и живоце священїкох”, а о тим нам пред 45 ро­ ками гуторели на факултету проф. др Томислав Иванчич и проф. др Йосип Ладика, професор пасторалней теолоґиї. То тиж спомнута такволана Синодална драга, у хторей ше наглашує моцне духовне сотруднїцтво и повязаносц зоз другима священїками, духовнима особами и вирнима, як у своєй парохиї, так и у медзипарохиялних стретнуцох и глєданьох заєднїцкого общого добра за Церкву и дружтво. И ми ше до того велї прешвечели.

15. АПРИЛ 2022.

р С Биолоґийно и статистично, грекокатолїкох на тих просторох єст вше менєй, та єст и песимистични попатрунки на нашу перспективу. „Мале стадо” зме вирних, як то поведене ище пред 2 000 роками у Євангелиї. И попри тим, цо нам причини за оптимизем? Гей, Исус давно гварел „Нє бой ше мале стадо”. И так тото перше мале стадо Исусових ученїкох наросло и преширело ше на цали швет. Алє у нїм нє було пасивносци и индиферентносци. Напроцив, перши заєднїци бу­ ли таки єдинствени и у конкретней медзисобней потримовки, любови и вязох же ше им почали придружовац кажди дзень нови члени. Були „соль” и „шветло”, о ко­ трим Исус научовал, а понеже соль дава смак, а шветло розпознаванє правого смисла живота котри нєпреходни - и ми маме можлївосц „збиц шори”, озбильно ше повя-

Єден старши парохиян ми р а з гварел же вше бул у церкви внєдзелю и на швето, а у молитви вше модлєл лєм тельо кельо найпотребнєйше за живот. И так и було - и вон и його тройо дзеци мали шицко найосновнєйше и цалком досц. То єдно од велїх искуствох котри доживюю вирни и нєшка...

-

зац, змоцніц нашо заєднїци у каждим поглядзе, духов­ ним и всенародним, дзе нє буду подзелєня, суєти... То думам насампредз медзи духовнима особами, котри кед то препуща, останю одвичательни и пред народом и пред Богом. Тиж так, ище вецей одвичательни особи у нашим Националним совиту, котри маю и обовязку повязовац рижни струї и опциї и патриц на общи хасен, а тиж и сотрудзовац и зоз нашу Церкву, котра нє дзелї людзох по подобних подзелєньох, алє прима и сотрудзує зоз шицкима, та и атеистами котри маю добру дзеку за добро чловека. Папа емеритус Венедикт XVI о „малим стаду” бешедовал ище як професор, скорей як бул вибрани за папу. Вон гварел же ше християнство у Европи нательо зменша же останю лєм мали заєднїци, алє кед буду прави,

РУСКЕ СЛОВО 21

ДУХОВНИ ЖИВОТ І

►

„засоля” ознова цале свойо околїско як дакеди перша християнска заєднїца. Кажда позитивна пременка у швеце руша од єдней гаризматичней особи, або малей, алє моцней заєднїци. А кажда криза то источашнє и виволанє и шанса за нас. И ми як мала заєднїца маме о тим думац як превозисц тоту кризу и завжац добру стратеґию. Ту и наша Водица, дзе ше кажди рок обнавяме, а пред нами и вельки проєкт котри започал покойни о. Малацко - збудовац Центер „Емаус”, дзе зме годни вецей и частейше пребувац и будовац нашо „мале стадо”, бо Водица прицагує кажди дзень числени особи и то нє лєм з нашей националней, чи вирскей заєднїци. И тото цо вшелїяк важне, же бизме дали шицко од се­ бе, добре школованє и чесну роботу, инвентивносц у отвераню нових роботних местох, же би нашо млади нє напущовали нашо валали и парохиї, цо ше, нажаль, вше вецей чувствує и загрожує нас, як нашу малу националну, так и церковну заєднїцу. РС Общи тренд у дружтве тераз то „знайсц ше” и здобуц материялни маєток за живот. Но, найважнєйше за нас то спашенє и живот з Богом тераз и у вичносци. Исус Христос гварел: „Бо цо хаснує чловекови кед цали швет здобудзе, а себе самого упрепасци” (Лк 9, 25). На тей драги, з Вашого искуства, хтори то спокуси на хтори треба обрациц увагу и хтори нам главни упориска и поцешеня? Ясно же ше шицки стараме и треба ше старац же би и ми и нашо фамелиї мали хлєб насущни. Св. Павло аж и гутори же най нє є тот цо нє роби. Вон сам зарабял, вноци робел же би нє обтерховал свою заєднїцу. „У зною лїца свойого будзеш єсц хлєб”, гвари нам поука Библийна. Та, заш лєм, нє шицко од нас завиши, можеме ше похориц, остац калїка, згори хижа, знїщи война, або препаднєме финасийно. Тото цо єдине сиґурне то наша вира до Бога и хлєб насущни котрого модлїме за кажди дзень. Кед Оца нєбесного охабиме и попробуєме лєм сами ше старац, виостанє Боже старанє. Прето, Исус дава нам ришенє: „Дайце и да ше вам”, а млодятом на винчаню ше дава благослов з такима словами „та же би дали и тим цо нє маю”.

22 РУСКЕ СЛОВО

То наша єдина сиґурносц же бизме нє страцели свою душу, бо „дзе твойо богатство, там будзе и шерцо твойо”, гвари Исус. Я ше прешвечел же кед жиєме з Богом и чесно - Бог ше остара и почувствуєме нє лєм його помоц, алє и радосц же нас провадзи хтошка котри гвари „Анї єдна власка з глави вам нє спаднє же би нє знал мой Оцец”... и „Скорей як зме го замодлєли, вон зна цо нам треба”. Та заш - „Глєдайце насампредз Царство Боже и його справедлївосц, а шицко вам ше друге дода”. То правда до котрей сом ше, як и велї други, прешвечел. РС Пред нами Велька ноц, Воскресенє Христово. Цо бисце з тей нагоди поручели вирним? Були сце паноцец у вецей местох. Цо видзице як заєднїцке, а цо можебуц специфичносци у преслави Велькей ноци у парохийох? Насампредз, кед же зме нє вихасновали штерацецдньови период же бизме ше добре порихтали за тот „преход” (пасха значи преход) зоз нєсовершеного живота до голєм кус совершеншого, вец ше руцме до того цо гвари св. Петро: „Любов покрива множество грихох”. Треба зробиц „кенґурски” скок до милосердия Божого котре нас праве у тей нашей скромносци и припознаваня слабосцох и грихох - лєдво чека же би нас приял до радосци дзецох Божих за котрих Исус уж давно шицко заплацел, а од нас лєм єдно чека у щирей молитви „Жадам жиц за Тебе и з Тобу мой Боже”. Цо ше дотика рижних обичайох за Пасху, наймоцнєйши ми памятки зоз Сримскей Митровици. Насампредз ранша Воскресна утриня на 5 годзин рано, кед праве швита, а ми обиходзиме зоз швичками коло цер­ кви и наявюєме Воскресенє Христово. Тиж так ми остало як красне шведоченє кед младеж трима у на­ родним облєчиве стражу при гробе од покладаня плащанїци до Воскресней утринї, а шицки тоти леґинє стражаре ше обовязно споведаю, цо нє видно нєшка при младих у наших парохийох, а до плащанїци шицки, и стари и млади, иду на колєнох през цалу церкву. То вельке шведоченє, нє лєм фолклор, котре само по себе шицко гутори тим цо нє веря.^

15. АПРИЛ 2022.

сІиИоупі@ги5ке5Іоуо.сот

КВИТНА НЄДЗЕЛЯ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ВИТАЦ ИСУСА НЄ ЛЄМ НА БАГНЇТКИ Вирни парохиї св. оца Миколая внєдзелю, 10. априла, преславели Квитну нєдзелю - багнїтки, на трох Службох Божих. По вечаршей отримане и остатнє преподаванє пароха о. Владислава Варґи на тему Страсного тижня. Вельку Службу на 9 годзин служел капелан о. Влади­ мир Медєши, як и вечаршу на 19, а дзецинску на 11,30 годзин парох о. Владислав Варґа. У казаньох вони потолковали значенє Квитней нєдзелї, а нєпоштредно пред Исусовим страданьом и Воскрешеньом. Квитна нєдзеля припомина євангелску подїю о слав­ ним уходзе Исуса Христа до Єрусалиму, потим як дзень пред тим воскреснул Лазара. Прето го на­ род витал зоз палмовима конарами, гоч нажаль, векшина тей маси лєм о даскельо днї вимагала од Пилата же би Исуса розопял. Прето, як наглашел о. Варґа, важне же би и ми нє були таки, алє за Исусову любов кед дал живот за нас, же бизме му врацели з нашу любову ґу ньому и єдни ґу другим. На памятку палмових конарох, на Службох Бо­

жих вирни достали пошвецени багнїтки котри ше одноши дому и по обичаю кладзе за образ. На шицких Слу­ жбох було нагоди и за св. Споведз, а поготов на дзецинскей Служби за школярох и младих, а споведали о. Медєши и о. Задрепко з Коцура. Парох о. Варґа, оглашел и богослуженя у Страсним тижню, та поволал вирних участвовац на нїх у цо векшим чишлє, так як цо були и на Квитней нєдзелї. Парохийни Каритас св. Миколая, на Вельку соботу орґанизує традицийну помоц фамелийом у потреби у пасхалним єдзеню, та парохиянох поволал же би у тим помогли, а єдзенє принєсли до Каритасу на Вельку соботу на 13 годзин дзе будзе пошвецене, а волонтере го потим порозноша по валалє. М. А.

ЗОЗ ПАРОХИЇ СВ. ЙОСАФАТА У КУЛИ

ПОШВЕЦЕНИ РИЗИ И ПРИНЄШЕНА ВОДИЦОВА ИКОНА У грекокатолїцкей парохиї св. Йосафата 7. априла преславене швето Благовищенє Пречистей Дїви Мариї, а пошвецени и нови ризи. Внєдзелю, 10. априла до тей парохиї принєшени образ Водицовей икони. На Служби Божей нови белави ризи, хтори ше буду хасновац на Богородицово швета, пошвецел парох єромо-

нах Дамян Кича ЧСВВ, а ризи финансовани з манастирскей каси оцох василиянох, котри служа у нашей кулянскей парохиї. Замерковане же на Служби Божей було вельо вецей вирних, поготов тих котри ше од початку пандемиї нє одважовали присц до церкви на богослуженя. Прешлєй нєдзелї, 10. априла, до кулянскей церкви принєшени образ Водицовей икони хтори зоз духовну мисию путує по наших парохийох. Образ святочно унєсли керестурски парохиянє вєдно зоз ш. Михаїлу Воротняк, пред Службу Божу на 9 годзин, а дочекали их кулянски парохиянє, шестри служебнїци з кулского манастира и домашнї священїки єромонахи парох о. Дамян Кича ЧСВВ и помоцнїк о. Платон Салак ЧСВВ. Мала Водицова икона у тей парохиї останє по швето Пасхи по юлиянским календаре, т. є. по 23. април, и за тот час вирни ше годни помодлїц пред ню у церкви, а 24. априла на перши дзень Пасхи будзе однєшена до церкви у Крущичу котри филияла кулскей парохиї. На шлїдуюцу нєдзелю и у кулянскей парохиї будзе преславена Квитна нєдзеля, Служба Божа будзе на 9 год­ зин, а у Крущичу на 12 годзин. М. А.

РУСКЕ СЛОВО 23

/

с З / -

Число 47 Пририхтала и ушорела: Славица ФЕЙСА

РУСКЕ

СЛОВЕЧКО <2

__^

НАШО ГВИЗДИ И ГВИЗДОЧКИ Алекса ҐРАНДИЧ

ШИЦКИ ТАЛАНТИ МЛАДОГО МУЗИЧАРА На перши попатрунок Алекса як и велї його парняки. Ходзи до Основней школи „Братство єдинство” у Коцуре, матурант є, одлични школяр зоз шицкима найлєпшима оценами, нашмеяни и духовити хлапец (леґинь). Паралелно з Основну школу закончує и Основну музичну школу у Вербаше - грає на гармоники. Окрем того, танцош є, спортиста, наймладши рибар... и шицко постарчи... А як? розгварки з Алексом цалком ясне же ма у плану уписац ше до ґимназиї у Новим Садзе, алє источасно и до Стреднєй музичней школи „Исидор Баїч". Гоч покус ганблїво почина по руски, предлужує вельо шмелше о тим як гармоника постала його любов и опредзелєнє...

У

Ище пред тим як сом почал ходзиц до школи тета Даниєла му купела малу гармонику. Мой Кум Драґан тиж грал на гармоники, и так ше якош и я заинтересовал за тот инструмент - гвари Алекса. И нє лєм тото, у Коцуре добре знаю же ше Алексов бачи нєшка, алє и дїдо, та дїдов брат дакеди, Байорово, шиц -и „обрали" од музики, знали на вецей инструментох заграц, гоч им ґитара була на пер­ шим месце.

НАЙМИЛШИ ПРИПОЗНА НЯ Алекса ше уписал до Основней музичней школи у Вербаше, пер­ ше позарядово а вец и порядно, и ту заслужна його наставнїца Дуня Полич (гармоника) и Каталина Мезеи (солфедьо). У Бечею 2017. року завжал перше место з композицию „Катюша" и „Кан Кан", а два роки познєйше треце место з композицию „Дзиви шедлач" од Шумана и „Нервозни язавичар". Ходзел на велї зма ганя у Войводини, наступал нє раз, а нє два раз, и гвари же му шицки награди мили,

24 РУСКЕ СЛОВО

Алекса зоз наставнїцу Дуню

15. АПРИЛ 2022.

5Іоуеско@гизке5Іоуо.сот

Потримовка и од шестрох Ани и Калини

бо то и мотив же би и далєй предлужел грац. На велї змаганя, те­ раз зоз Суботици приходзи го потримац и його дакедишня наставнїца Дуня. Барз му значи. Вежбац муши, годзину дньово, дакеди вецей, дакеди менєй, цо вше завиши и од пририхтованьох за наступи и змаганя. Два раз до тижня Алекса одходзи до Музичней школи, а з наставнїком Дьордьом Недельковим (гармоника), у тей хвильки ше рихта за наступи. У шлєбодним чаше, окрем озбильних композицийох, учи ше грац и народни шпиванки, и сербски, и руски, и мадярски, и кола, и танци... Вецейязичносц у фамелиї нє новосц, бо ше ище у фамелиї Алексовей мацери Гайналки бешедовало и по руски, и по ма­ дярски, з оцом Деяном бешедує по сербски, а понеже му мац наставнїца анґлийского, шицко да­ лєй нє треба толковац... Зна покус и по французки.

ГАРМОНИКА, АЛЄ И ТАНЄЦ И ЦИҐОНЇ... Нє вше лєгко ношиц гармонику на хрибце, алє то Алексови нїґда нє проблем. Моцну потримовку у музики ма од мацери и братняка Стефана, алє го у сущносци потримую шицки, та и оцец, старш а власна шестра 15. АПРИЛ 2022.

Алекса у тей хвильки грає на гармоники Рої аі зїапгіаггі хтора ма 96 баси, и гвари же уж єден час роздумує заменїц ю. Гармоника марки Оиеггіпі ма лєпши звук, та Алекса вери же єдного дня праве на нєй и заграє.

И музика, алє и танєц...

Ана и младша Калина. Виволал нам же Борко Радивоєвич, познати гармоникаш, праве тот на котрого ше вон упатра. А окрем школи, музичней шко­ ли и Алекса люби тренирац у терховнї, и барз, барз люби лапац риби. Вжиме влапел два и пол килову потьку, и наисце ше цешел, а гвари же була и смачна вечера на Вилїю. Тих дньох бул у Вербаше по дозволу за лапанє рибох, а

понеже од обисца дзе жиє беґель ДТД барз блїзко, раз-два позбера циґонї и док ше дома опитаю дзе Алекса, вон уж циґ онї давно заруцел. Тот млади и талантовани музичар, шицко постарчи. Шмишка ше, гвари же и за журку през викенд муши мац часу, а уж три ро­ ки є активни и у к Уд „Завичайно врело". Наступал з фолклорашами у Босни, а тераз ше рихтаю за одход до Валєва. Маме два одлични хореоґра­ фиї и идземе по погар, або як гваря „пехар", толкує Алекса, вше нашмеяни док приповеда о шицким, а окреме о тим цо люби. ■

РУСКЕ СЛОВО 25

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ І

СТРЕТНУЦЕ: ЙОАКИМ КЕЧКЕШ, ПЕНЗИОНЕР ЗОЗ ШИДУ

ДАРУНОК ЗА РОДЗЕНИ ДЗЕНЬ

Пише: Владимир ДЇТКО

ФАРТУХИ ЯКСУВЕНИРИ Кед ше приходзи з далєкей драги, а окреме з иножемства, вец якош обичай же ше дому нє приходзи на празно. Поприношел рижни сувенири, прикраски и маґнети хтори ми останю як памятка на спомнуте путованє, а супруги Нади сом принєсол даскельо фартухи з мотивами Шпаниї - гвари Йоаким.

26 РУСКЕ СЛОВО

Йоаким Кечкеш будзе длуго паметац 70. родзени дзень, бо од сина Владимира достал наисце красни дарунок - путо ванє до Шпаниї. Йоаким у младосци бул активни спортиста, ґолман у родним Беркасове у ФК „Сримец”, а любитель фодбалу остал по нєшка. Окреме люби провадзиц фодбалски збуваня у Шпаниї и Анґлиї

вилейни родзени дзень Йоаким преславел 21. фебруара того року, а за спомнути нєкаждодньови дарунок, дознал три тижні пред тим. Син ми гварел за тото приємне нєсподзиванє и путованє до Шпаниї, до Севилї. Владимир менаджер по фаху, ма свою фирму у Новим Садзе дзе жиє, а вязани є за спорт и фодбал. Вон тиж зоз сом свою дзивку и товаришами бул уж на тей нєзвичайней и цикавей драги - почина приповедац наш собешеднїк. През розгварку дознаваме же 23. фебруара з Но­ вого Саду Йоаким зоз сином рушел до Бу­ дапешту, а вец, на седем годзин рано ма­ ли авион до Севилї. Гвари же гоч му уж 70, першираз лєцел на авиону, а путованє тирвало три годзини. Кед сцигли, у Севи­ лї виєднали квартель у центру города, а город, гвари, анї кус нє мали и ма коло 700 000 жительох. Находзи ше у покраїни Андалузиї, нєдалєко Ґибралтар, а прейґа Мароко. Велї оталь рушели на драгу у якнох, а кед сигли до Севилї мушели ше позруцовац, бо там було 20 ступнї. После

Ю

зме сце ня и окри пе ня, шлїд зело оби ход зе нє спомнутого городу. ПРОСТО НА СТАДИОН А вец пошол и на перше змаганє, цо и бул основни мотив за тото нєкаждодньово путованє. Домашнї Бетис бавел змаганє процив Зениту з Русиї.

- На стадиону Виля Марин було коло 50 000 патрачох. Бул сом годзину пред тим на стадиону, а уходнїца коштала 100 евра. Резултат на концу бул 0:0, слово о змаганю у Евролиґи, а Зенит випаднул. Ми навияли за домашнїх. У нїх спортске навиянє, нє як у нас, а кед полчас, вец патраче то вихасную же би дацо заєдли, поєдли сендвичи, або тото цо принєсли зоз дому. Пошвидко було ище єдно зма­ ганє медзи Севилю и Бетисом. То дома­ шнї дерби, як кед у нас бавя Червена гвизда и Партизан, односно, слово змага ню у дома шнїм пер шен стве. По бед зе­ ла Севиля зоз 2:1, а змаганє було на 16 годзин, на стадиону у Севилї хтори ше 15. АПРИЛ 2022.

УисІ2е@ги5ке5Іоуо.сот

вола Пизюан. Било тиж коло 50 000 патрачох, було барз цепло, алє нєвироятне дожице гвари Кечкеш. Наших людзох, та и фодбалерох єст вшадзи, та так и у Се вилї бавя Дмитрович хтори як ґолман, а ту и Ґудель. Дмитро­ вич ше позна зоз синовим колеґом и обезпечел им ґратис уходнїци, та шедзели у першим шоре на стадиону. После Севилї, драга их далєй одведла на змаганє до Малаґи дзе путовали два годзини. Малаґа бавела процив Картаґини и резултат бул 1:1. У Мала-и преспали, а вец ознова на авиону лєцели до Будапе шту з хто ро го ше вра це ли до Нового Саду. ЧАРИВНА СЕВИЛЯ Севиля барз красни город, маю красну Шпанску площу, ту ше находзи и озеро и штири мосцики и вельки парк. Ту и рика Ґвадалкивир, улїци узши, а шицко зоз каменя. Нащивели зме и Кориду хтора була празна, бо нажаль, теди нє було змаганя, алє борби з буяками у тей жеми барз популарни, вше єст коло 9 000 патрачох и Шпанци по тим барз познати. Єден вечар бул резервовани и за Фламенко, национални танєц з кастанєтами, и то було наисце дожице, а облєчиво маю барз красне и розкошне. Нє врацели зме ше зоз Шпаниї, а же бизме нє пробовали шпански найпознатши єдла

Дожице и одпочивок за паметанє

ПОМАРАНЧАТА И ЛИМУНИ

„паелю” и „тортилї”, а мой Владимир бешедує и по шпански, та зме нє мали про­ блем згвариц ше на явних местох - приповеда Кечкеш. Нєт дилеми, то єдно з найинтересантнєйших путованьох, бо гоч часто зоз супругу Наду путую на рижни туристични дестинациї, у Шпаниї бул без супруги, алє то бу­ ло цошка окреме. Кед ше скапча фодбал и туристични одпочивок, то наисце нєкаждод нь ове, и оста ва за нав ше у на йкрас шим паметаню.^ 15. АПРИЛ 2022.

Йоаким нам гвари же барз красни упечаток кед видзел же у Севилї на драже рошню помаранчата и лимуни як цо у нас на улїци у валалох єст рижни овоцово древка. Вихасновали нагоду же би и коштовали, так як кед ми старгнєме з древа яблуко.

РУСКЕ СЛОВО 27

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ НАША ГОСЦИНСКА: ЯСМИНА ҐРНЯ, КЕРЕСТУРСКА З НОВОГО САДУ

КАЖДОДНЬОВА БОРБА ЗА АЛЕКСЕЯ Пише: Оленка ЖИВКОВИЧ

Зочиц ше зоз хороту гоч хторого члена фамелиї нє лєгко. Даєдни людзе ше лєгчейше з тим ноша, даєдни чежше, алє ше зочиц муша, окреме кед слово о хорим дзецку. Таки фамелиї то фамелиї геройох, гоч им нїхто нє дава припознаня. Праве припознанє им кед дзецко напредує. Велї позитивни приклади указую каждому з нас як ше прилапює и люби дзецко. Таки приклад маме и у Ґрньовей фамелиї

НЄТ КЕДИ БУЦ ВИСТАТИ Наш дзень барз активни. Мушиме зоз Алексейом шицко покончиц, одвесц го на вежби, вежбац и дома. Кед нє вежбаме препаднул нам дзень. Без огляду же зме вистати, вежбац мушиме, бо дзеци зоз церебралну парализу покля рошню муша и вежбац. Кед нє буду вежбац тераз, познєйше буду мац проблеми и хороти котри их буду онєможлївйовац у самостойним смина Ґрня, дзивоцке Пашо, основну функционованю. школу и ґимназию закончела у Руским Цале дружтво би ше Керестуре, а Висшу економску у Новим требало баржей Садзе. Менаджмент финасийох и рахункоанґажовац и баржей попатриц на нїх водства єй фах, а зоз своїм супругом Дании прилапиц их же би елом ше давно упознали. Вон родом з Лаше шицко обрацело на литю, закончел польопривредни факултет, позитвини способ, же тиж у Новим Садзе. би шицким було - Ми ше длуго забавяли пред тим як зме лєгчеше ше побрали. Даньо скорей научел по руски - гвари Ясмина.

Я

О

■ ЬиАЬитапг»

0

НІШАШТАЙНАГОМОАСМА ВІШІ НІШАМ — ініцліл Іллі* и т 2а А Іе к іе іе у р п /і к о г а к ! иаш е9 і роиш $м$ м т о

ОІИАЯ5ІСІ 14049*147 01 ОГЯК КІІН:№ МООООЛ44 • ПАН: ю п іи о о м о о о ш м м и

**ІП/В»С:МЮ«<іВС

28 РУСКЕ СЛОВО

як я по словацки, алє ме людзе розумя. Бивали зме у Лалитю, у його родичох, жедлярели, купели хижу у Зомборе и там зме жадали препровадзиц свой живот. Кед бизме знали же кадзи нас драга одведзе, такой бизме купели хижу у Новим Садзе почина приповедку Ясмина. Млада пара ше зочела зоз проблемом стерилитету. Дзешец роки ше лїчели, уж сцели одустац, и роздумовали о идеї же би усвоєли дзецко. Звонка тїлесне оплодзованє по седми раз, було удатне. Син Алексей ше народзел у трицец шестим тижню ваготносци, у януару 2014. року у Новим Сад зе.

- Народзени скорей часу, остал у шпита­ лю и кед зме пришли дому после трох тижньох, гварели нам же нє ма нїяки по-

шлїдки. Аж кед ше похорел и ознова лєжал у шпиталю, теди нам поведзене же ма проблеми. Вше ше намагам патриц пози­ тивно и думала сом же дзецински шпита­ ль охабиме за собу и же ше там нї-да нє врациме, алє нє було так. Дияґнозу зме до­ знали кед Алексейови було два роки, до­ знали зме за церебралну парализу. Нам то бул барз вельки стрес. Требало ше едуковац о хороти, а ми то одбивали, нє було лєгко прилапиц, алє зме то зробели и у подполносци потримуєме Алексея и стараме ше вєдно исц далєй. ПРИЛАПИЦ НЄ ЛЄГКО Ясмина толкує же церебрална парализа то нє хорота, то стан котри настава як пошлїдок очкодованя мозґу. Особа котра охори од шлоґу уж ма научени велї функциї, нє почина од початку, а дзеци котри охоря од церебралней парализи нє маю научени нїяки функциї, рушаю од самого початку. Алексея лїчели на Институту за мацер и дзецко у Новим Садзе, алє и у приватних ординацийох. Два раз мал сепсу и то можебуц охабело векши пошлїдки, од вирусох ше муши чувац...

15. АПРИЛ 2022.

- Ходзели зме ґу велїм дохтором, гварели нам же єст можлївосци же будзе ходзиц, алє нє могли ґарантовац. Я верим же вон будзе ходзиц, и так роздумуєм, позитивно патрим на шицко, нє видзим почежкосци, видзим добри бок шицкого цо ше нам случує. Алексея провадзи цали тим лїкарох: неуролоґ, педиятер неонатолоґ, лоґопед, хематолоґ, физиятри у Институту и приватно. Алексейов лоґопед, котра ше од початку наисце завжала за ньго и провадзи го, а нас унапрямує, гварела же вон будзе до­ бре, прето же ми його родичи. Видзела же ше ми бориме за свойо дзецко - толкує мац. Пре Алексейову хороту млада фамелия ше зоз Зомбора преселєла до Нового Саду. Чежко им було, окре­ ме Алексейови, бо у Зомборе бул його дом, та заш лєм, швидко пренашли предносци живота за Алексея. Пре ча сти од ходи до лї ка ра, зґ од нє й ше жиц у цен тре дзе єст велї медицински установи котри им потребни, а Алексей часто ходзи на вежби. Ясмина ше у шпита­ лю и по три, штири раз рочнє обучує, а вец и дома вежба зоз сином.

- Єден од мотивох за преселєлнє до Нового Саду бу­ ло же би Алексей ходзел до порядней школскей устано­ ви. Кед почала пандемия корони, одражело ше то и на нас. Ментално Алексей добре и може провадзиц наставу и кельо му стан допущує, провадзи ю. Ми поробели за свойо дзецко тото цо зме могли. У нашей ситуациї важне дзе лифт у будинку у котрим жиєме, чи єст у бу­ динку дзе квартель вельо ґрадичи, бо кажда ґарадича представя проблем. Шицко жадаме прилагодзиц ґу Алексейовим способносцом. У тей хвильки я на хорованю, а супруг роби у иножемней фирми, комерциялиста є, роби у своїм фаху. ПОТРИМОВКА У ФАМЕЛИЇ Особи хори од церебралней парализи и од других подобних хоротох ше часто стретаю зоз чуднима попатрунками преходнїкох и людзох котри ше стретаю зоз нїма.

- Алексея пробуєм научиц, кед ше стретаме зоз попатрунками людзох и коментрами, же вон нє менєй вредзи як други людзе. Нє шицко може порозумиц. Часто ше ми пита, бо похопел же нє може ходзиц як други парняки же прецо то так. Кед упознава особу, йому ва­ жне дознац чи тота особа може ходзиц, чи зна бешедовац, кеди научела ходзиц, просто ше каждому випитує тото цо йому важне. Похопює же є иншаки, алє му ище вше чежко розумиц прецо то так. По Ясминових словох, фамелия, починаюци од нїх, родичох, та прейґ бабох и дїдох, нє тримаю же Алексей ма хороту, лєм є дзецко котре ище нє ходзи. Думаю же го нє потребне пре барз за щ ицо вац, алє го тре ба цо бар жей оса мо сто й овац, пре його будучносц. То нємилосердно випатра за шицких членох фамелиї, алє то єдини способ же би, док вирошнє, могол сам функционовац - толкує свойо становиско Ясмина и предлужує: - Кед му будземе додавац погар води, вон ше на тото звикнє, а то нє потребне, бо може сам и єсц и пиц. Кед зоз нїм дахто бешедує як зоз малу бебу, а йому уж осем роки, йому то чудне. Анї я а анї супруг, тиж и Алексей нє любиме же би ше на ньго го иншак патрело як на дру­ гих. Я ше вше наздавам доброму, же єдного дня нє буд­ земе муши робиц зоз Алексейом. Вон талантовани за ве15. АПРИЛ 2022.

ВИД БИ МУ ОЛЄГЧАЛ УЧЕНЄ Попри шицкого Алексей и слабовиди, цо часто про­ вадзи його охорене. Ясмина толкує же док роснул не справовал ше як слабовиди, патрел, брал ствари, алє страбизем виключел вид. Тераз потребне ознова врациц вид до функциї. Алексейови нє лєгко, бо попри по­ рядних вежбох и ту потребне вецей вежбац. Постої можлївосц же би ше злєпшало вид, але потребни и вельки средства за препатрунки. Алексей одбива учиц, робиц шицко за цо потребни вид, а його лоґопед з Ново­ го Саду гвари же вон научи читац, и Ґрньово єй веря. лї ствари, та и за язики. У школи го наставнїца зоз анґлийского окреме хвалї, а ходзи до порядней Основней школи „Доситей Обрадович” на Детелинари. Алексейови ослабени вид, особи запамета по гласу, мено, презвиско, запамета и яки дахто ма авто, барз є комуникативни. Окреме го интересує ґеоґрафия, та за родзени дзень на дарунок достал интерактивну мапу котра му барз була важна и вельо того з нєй научел. Пре звекшани трошки котри хасную за Алексейово напредованє, Ґрньово вошли до Гуманитарней орґанизациї „Буди хуман” дзе Алексей ма свой рахунок и пре­ йґ того рахунка можу му обезпечиц велї вигодносци. Кед дахто приватно да даяку помоц зна буц подозриви, а тот рахунок транспарентни, муши ше за кажде укладанє мац предрахунок, согласносц, шицко ма свой про­ токол и цек пенєжу провадзи Фондация. Нє мож нїч потрошиц на приватни потреби. Буц у Фондациї добре нє лєм прето же людзе сиґурнєйши на цо ше троши пе нєж, алє и прето же мож обезпечиц лїченє же би дзецко баржей напредовало. Ясмина, Даниєл и Алексей кажди дзень водза борбу зоз церебралну парализу. Кед би нє мали вири, свидоми су, було би им вельо чежше.

- Ми вериме до Алексея, сиґурни зме же може вельо того посцигнуц. Жиєме шицки исти живот, та себе и помагаме на ри жни способи. Часто єдни другим преунапрямуєме свойо средства. То барз вельо значи, бо шицко кошта, одходи на терапиї и рижни други потреби. Дохторе нас любя, почитованє взаємне и шицки препознаваю кед ше дахто бори за свойо дзецко. Шицки ми велька фамелия порихтана за борбу котру нам живот дал.^

РУСКЕ СЛОВО 29

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 5. априла занавше нас зохабела наша мила мац, баба и прабаба

ҐЕНОВЕВА КОЧИШ народзена Бучко (1927-2022) з Дюрдьова

Памятку на єй любов, щиросц и доброту вично буду чувац у своїх шерцох: син Владимир, нєвеста Душица, дзивка Марча зоз супругом Владимиром Папгаргайом, унука Наташа зоз супругом Владимиром, унука Мая зоз супругом Миколом, унук Дюра зоз супругу Маю и праунучата: Оливер, Катарина, Александар, Сташа, Таня и Яна СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Наполнєли ше 40 жалосни днї як ше наш мили син и брат

НИКОЛА ФЕИСА (1982-2022) з Коцура

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 9. априла 2022. року наполнєли ше 40 смутни днї як престало дуркац вельке шерцо нашей милей мацери

МАРИЯ ГОРНЯК народзена Папуґа (1939-2022) з Руского Керестура Памятку на єй доброту, любов, нєсебичну пожертвовносц и скромносц навики буду чувац синове: Славко, Янко и Мирко Спочивайце у мире Божим и най вас ангели вично чуваю! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 10. априла 2022. року, наполнєло ше 40 днї як ше упокоєл наш мили супруг, оцец, дїдо и прадїдо

ВЛАДИМИР ЕДЕЛИНСКИ (1938-2022) з Вербасу

преселєл зоз ту жемского церпеня до блаженей вичносци. Мили наш, за тобу остала пражнїна, жаль и боль. У смутку з любову навики це будземе ношиц у наших шерцох: мац Єлена, шестри Ксения, Мелания и Серафина зоз фамелиями Спочивай у мире Божим!

Твою доброту и племенїту душу занавше у красних памяткох чуваю супруга Мария, син Томислав, нєвеста Милева, дзивка Зденка, жец Мирослав, як и унучата: Иван, Марияна, Адрияна, Стефан и Андрей, праунучата и друга блїзша и дальша родзина и приятелє Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 22. априла 2022. року наполня Дня 11. априла 2022. року наполше 2 роки и 8 мешаци як нас занавше нєли ше 2 роки як нас занавше зохабела наша мила мац и баба зохабел наш мили оцец и дїдо

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 16. априла наполня ше 13 роки як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец, дїдо и прадїдо

АМАЛИЯ ЛАЗОР ЛЮБОМИР ЛАЗОР народзена Уйфалуши (1932-2020) (1939-2019) з Коцура Мили нашо, после вашого одходу остала пражнїна и боль. Нєт слова з котрима можеме описац кельо сце нам значели. Вично вас будземе споминац. Вашо наймилши: син Ириней, дзивка Леонка, нєвеста Мария и унуки: Наталия, Єлена и Ана Спочивайце у мире Божим! НА ЗДОГАДОВАНЄ

МАҐДАЛЕНА ВИСЛАВСКИ ВЛАДИМИР ВИСЛАВСКИ народзепа Мопар МИРЕ, маляр (3. X 1922 - 2. X 1995) (17. I 1924 - 19. IV 2008) з Руского Керестура Мили родичи, ваша доброта и пожертвовпосц остапє пам у вичніїм паметапю. Дзекуєме вам за шицко цо сце за пас зробели. Сип Япко и дзивки: Ирипа, Злата и Мария зоз фамелиями Спочивайце у мире Божим!

30 РУСКЕ СЛОВО

ВЛАДИМИР ЗАЗУЛЯК (1935-2009) з Руского Керестура З любову и почитованьом, красни памятки на ньго чуваю: супруга Мария, дзивка Оля зоз супругом Радиславом, нєвеста Натка, унуча­ та Ваня, Мая, Александар и Наташа, и праунукове Павле и Иван Спочивай у мире Божим! НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 15. априла 2022. року наполня ше 14 роки як вецей нє з нами наша мила супруга, мац, баба и прабаба

ДЮРДЇНКА ХОМА (1940-2008) з Руского Керестура Памятку на єй доброту чуваю єй наймилши! Спочивай у мире Божим!

15. АПРИЛ 2022.

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 8. априла 2022. року занавше нас зохабела наша мила

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 8. априла 2022. року нєсподзивано нас зохабела наша шестринїца

РУСКЕ м№№. г и з к є з іо у о . сош

0ГЛАШ0ВАНЄ ЯРОСЛАВА ДУДАШ (1951-2022) з Руского Керестура З любову и подзекованьом ожалосцени: супруг Владимир, дзивка Светлана зоз супругом Мирославом и унуки Микола и Силвия, як и син Владислав зоз супругу Монику и унукове Антонио и Тадей Най спочива у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 14. априла наполнєл ше уж цали рок як ши нас нєсподзивано зохабела у вельким болю, смутку и нєдовирию

ЄЛЕНА МЕДЄШИ народзена Дороґхази (1955-2021) з Коцура

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 14. януара наполнєли ше пейц роки як нас занавше зохабел наш оцец, швекор, дїдо и прадїдо

МАРИЯ РАҐАЇ (1931-2021)

ПЕТРО РАҐАЇ (1930-2017) з Дюрдьова З любову и почитованьом вично их буду паметац дзивка Меланка зоз фамелию и син Владимир зоз фамелию Най спочиваю у мире Божим! Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ о принєшеним ришеню же нє потребне преценьованє вплїву на животни штредок Ношитель проєкта ЯКП „НОВОСАДСКА ТОПЛАНА’’ Нови Сад, улїца Владимира Николича, число 1, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта „Реконструкция Цеплярнї „Заход” - демонтажа трох котлох зоз припадаюцу амрматуру и опрему, уключуюци и поцисни колектор ТПВ вибудов ново­ го котловского пошореня, хтори ма два модуларно повязуюци котли поєдинєчней инсталованей моци 20 и их повязованє на цивоводи за обезпечованє зоз горивом, иснуюцу систему за ТПВ и вибудов

15. АПРИЛ 2022.

НовиСад021/Й 1Ш , 069/67332» РускиКерестур025/703-311, 00/(7331»

н і ш : Іп(ош 1ог@ ш кв1«о.яі

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 16. априла будзе твой родзени дзень, алє ти нє будзеш з нами

ПЕТРО ГРУБЕНЯ з Нового Саду

Мила мамочко, дзивко и бабо будземе це занавше чувац у наших шерцох и найкрасших памяткох, зоз нєпреривним здогадованьом на твою милу подобу, любов и доброту. Твойо наймилши: дзивка Ясмина, оцец Владимир, унука Сара и жец Маринко Спочивай у мире Божим!

Дня 16. априла наполнї ше рок як нас занавше зохабела наша мац, швекра, баба и прабаба

СЛАВКА ДУДАШ (1951-2022) з Руского Керестура Зоз любову и почитованьом красни памятки у своїх шерцох навики буду чувац шестринїци и братняци з фамелиями Спочивай у мире Божим!

Дня 2. мая, наполнї ше чежки и длуги рок як ши пошол од нас. Вельку ноц нїґда нє забудземе! Твоя супруга Мария, син Мирко, дзивка Весна, нєвеста Наташа, жец Златко и унучата: Никола, Марина, Мария и Ана Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 17. априла 2022. року наполня ше 20 роки як пошол до вичносци наш мили супруг, оцец и дїдо

ПАВЛЕ ЧИЖЕК (1952-2002) з Нового Саду З любову и почитованьом памятку на ньго чуваю: супруга Лела, син Иван, нєвеста Ана, унук Лука, унука Ирина и дзивка Марина, жец Педя, унук Алекса и унука Тамара

и повязованє нового поцисного колектора ТПВ зоз нєобходнима прикапчованями на уж иснуюцу инсталацию” на Футожскей драги число 6 на катастарских парцелох число 7716/3 и 7717/3, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 7. априла 2022. року принєсла ришенє число УІ-501-255/22 же нє потребне преценьованє вплїву на животни штредок. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин, на сайту Городскей управи за защиту животного штредку є п у іГОПОУІ8аГЇ.ОГ£.Г8. Заинтересована явносц може виявиц жалбу процив того ришеня у чаше од 15 днї од дня його обявйованя у средствох явного информованя, по тим органу.

МАЛИ ОГЛАШКИ ДИХТОВАНЄ облакох и дзверох. Щици од витру, жими, праху, галайку, инсектох. МОНТИРАМЕ: ■ РОЛЕТНИ ■ ГАРМОНИКОВО ДЗВЕРИ ■ ПАНТЛЇКОВО ДЗВЕРИ ■ МРЕЖИ ОД СУНЬОҐОХ ■ ВЕНЕЦИЯНЕРИ ■ ОПРАВКИ Телефон: 025/5827-710, 060/5088-433

РУСКЕ СЛОВО 31

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот

МАЛИ О ГЛ А Ш К И НВУ „РУСКЕ СЛОВО” ПРЕДАВА ПОЛОВНИ АВТО 8койа ІаЬіа сіаччіс, 2007. рок. Прешол - коло 380 000 км, реґистровани до новембра. Початна цена 1800 евра. Явиц ше и понукац цену на: 069 673301, або на: гчїїп@гичкеч1оуо.сот. Опатриц мож у Вербаше або Новим Садзе. НВУ „РУСКЕ СЛОВО” КУПУЄ ХИЖУ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ, за потреби канцеларийох и дописовательства. Гледаме добре очуване обисце (може и на поверх) блїзко при центру, квартельни нукашнї простор котри би мал минимум 120т2 (и векши простор пре архиву), зоз цо меншим простором за отримоване желених поверхносцох. Волац на телефон 069 67 33 01.

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду, на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ о принешеним ришеню з хторим дата согласносц на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проекта радио базней станїци мобилней телефониї „НС2189_03 НС_Булевар_войводи_Степи” Подприємство „ЬАВГМО” БО О зоз Беоґраду, по овласценю нош ителя проєкта „А1 8гЬі]а гї.о.о. Веодгагї”, М илутина Миланковича 1ж, Нови Беоґрад, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта радио базней станїци мобилней телефониї „НС2189_03 НС_Булевар_войводи_Степи, у Новим Садзе, на катастерскей пар­ цели 703/8, К.О. Нови Сад IV, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку и предкладу Технїчней комисиї, Городска управа за защиту животного штредку дня 5. априла 2022. року принєсла ришенє число VI-501-145/22 з хторим дата согласносц на предметну Студию. Увид до предметного риш еня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин, на сайту Городскей управи за защиту животного штредку епуігопоуіза^.огд.гз. Процив того ришеня мож порушац управни суд пред Управним судом у чаше од 30 днї од дня обявйованя обвисценя о принєшеним ришеню у средствох явного информованя.

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду, на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ о принешеним ришеню з хторим дата согласносц на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проекта радио базней станїци мобилней телефониї „НС2379_01 НС_Нови_Сад_Душана_Даниловича” Подприємство „ЬАВШО” БО О зоз Беоґраду, по овласценю ношите­ ля проєкта „А1 8гЬі]а гї.о.о. Веодгагї”, Милутина Миланковича 1ж, Нови Беоґрад, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта радио базней станїци мобилней телефониї „НС2379_01 НС_Нови_Сад_Душана_Даниловича”у улїци Булевар Йована Дучича число 22, у Новим Садзе, на катастерскей парцели 10732/2, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку и предкладу Технїчней комисиї, Городска управа за защиту животного штредку дня 5. априла 2022. року принєсла ришенє число VI-501-144/22 з хторим дата согласносц на предметну Студию. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин, на сайту Городскей управи за защиту животного штредку епуігопоуізагї.огд.гз. Процив того ришеня мож порушац управни суд пред Управним судом у чаше од 30 днї од дня обявйованя обвисценя о принєшеним ришеню у средствох явного информованя.

32 РУСКЕ СЛОВО

Ьуецо будзе* Ьуецо будзе* ДВА ПРОМОЦИЇ ПРАВОПИСУ РУСКОГО ЯЗИКА Промоция „Правопису руского язика зоз право­ писним словнїком” проф. др Михайла Фейси и мр Гелени Медєши, „Малей историї Русинох” проф. др Ивана Попа и „Словнїка компютерскей терминолоґиї” проф. др Михайла Фейси будзе отримана на стреду, 20. априла 2022. року зоз початком на 17 годзин у Руским културним центре у Новим Садзе. На стреду, 27. априла 2022. року зоз початком на 12:30 годзин у Основней школи „Йован Йованович Змай” у Дюрдьове будзе отримана промоция „Правопису руского язика зоз правопис­ ним словнїком” проф. др Михайла Фейси и мр Гелени Медєши

ФОТО-КОНКУРС З НАГОДИ ДНЯ ПЛАНЕТИ ЖЕМИ Фото-конкурс з нагоди Дня планети Жеми на тему „Яр и я” отворени по 20. април. Контакт: 062 590 341. Фотоґрафиї посилац на шіЬа_і1о.іе'8а@Я'.ип8.ас.г8.

РЕПУБЛИ КА СЕРБИЯ АВТО Н ОМ Н А ПОКРАЇНА ВОЙВОДИНА ГОРОД Н ОВИ САД Биро за даван е правней помоци Войводянских бриґадох ч. 17 21000 Нови Сад 021/524-221 ОБВИСЦЕНЄ О обявйованю Явного конкурса за пополньоване окончуюцого роботного места на неодредзени час у Биро за даване правней помоци

Городу Нового Саду Роботне место: окончователь-технїчни секретар хторе розпоредзене до роботного м еста висш и реф ерент - 1 окончователь на нєодредзени час. Текст явного конкурса за пополньованє наведзеного роботного места мож превжац на интернет презентациї Городу Нового Саду: Ьйр ://№№№.поуі8аі.г8/. Биро за даване правней помоци Городу Нового Саду

Покраїнски секретарият за урбанизем и защиту животного штредку, на основи члена 20. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС” ч. 135/04 и 36/09)

ОГЛАШУЄ явни увид студиї о преценьованю вплїву на животни штредок Ношитель проєкта НИС а.д. Нови Сад, улїца Народного фронта чс. 12 Нови Сад, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок ПРОЄКТА Вибудов дочасових маґазинох заолєйованих одруткох у маґазину НИС ад Нови Сад на кп. ч. 2498/18 КО Нови Сад 3. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож достац на увид роботни дзень од 10 г до 14 г у просторийох Покраїнского секретарияту за урбанизем и защиту животного штредку Булевар Михайла Пупина 16 Нови Сад (прижемє канцелария ч. 39) и у просторийох Городскей управи Нови Сад, улїца Руменацка ч.110 по 23. 05. 2022. року. Под час тирваня явного увида заинтересована явносц може у писменей форми поднєсц заиваги и думаня на виложену студию о преценьованю вплїву на адресу Покраїнского секретарията. З цильом орґанизованя здравствено безпечних условийох за отримованє явней розправи и презентациї нєобходне же би шицки заинтересовани наявели свойо участвованє на телефон +381 21 487 46 90 лєбо по електронкей пошти на е-маил: екоигЬ@уо]уогїіпа.доу.гз. Явна презентация отрима ше 24.05.2022. року у будинку Покраїнскей влади (прижемє, канцелария ч. 39) на 12 г.

15. АПРИЛ 2022.

іггїогтаІог@гизке5Іоуо.сот

І

5рогІ@ги5ке5Іоуо.сот

У ВИДАНЮ НВУ „РУСКЕ СЛОВО” ВИШЛА „МАЦЕРОВА РУСКА КУХАРКА” „Мацерову руску кухарку” релизовал Цена пакетох на попусту: тим: Тексти написала и рецепти порихта- Новини „Руске слово” - рочна пред­ ла редакторка виданя Блажена Хома плата 2.000 дин. + „Мацерова руска кухар­ Цветкович, коавторка у пририхтованю ка” 1.000 дин. = 3.000 дин. рецептох и єдла приготовела Любица Ня- РБР електронске виданє „Руске слово” ради, авторка фотоґрафийох Ивана Медє­ - рочна предплата 2.000 дин. + „Мацерова ши, директор и ношитель проєкта Борис руска кухарка” 1.000 дин. = 3.000 дин. Варґа, лекторованє и коректура Ясмина - Часопис „Шветлосц” - рочна предпла­ р К У Х А Р К А Дюранїн, рамики и дизайн нукашнїх бота 800 дин. + „Мацерова руска кухарка” кох Иґор Орсаґ. Вельку часцо того проєк1.000 дин. = 1.800 дин. ту финасовал руски привреднїк, котри та- Часопис МАК - рочна предплата 1.000 рґує зоз Китайом, а котри жада остац дин. + „Мацерова руска кухарка” 1.000 анонимни. дин. = 2.000 дин. „Мацерова руска кухарка” нє лєм ку­ „Мацерову руску кухарку” мож купиц харка з рецептами, алє и историйни препрейґ колпортерох по наших местох (треба гляд и толкованє о тим у яких ше нагодох наволац и наручиц), у представительствох и у котрих рочних часцох єдло одредзени НВУ „Руске слово” у Новим Садзе на норуски єдла, як и детальнії приказ святоч­ вей адреси Футожска 2, III поверх, роботнї ного стола за Крачун, Вельку ноц, Кирбай и дисновтор. днї од 9 по 14 годзин, телефон 021 6613 697. У Руским КереКнїжку зоз розкошнима фотоґрафиями, грубима рамика- стуре у будинку дакедишнєй Друкарні' на ІІ поверху и на те­ ми и зоз вецей як 90 рецептами руских єдлох годно купиц лефон РК 025 703 311, роботнї днї од 9 по 13 годзин. Кнїжку ше годно купиц и у онланй кнїжкарнї НВУ „Руске по цени од 1.500 динари . Попуст 33% : „Мацерова руска кухарка” на попусту од слово” на сайту Мр§ ://кп_)І2кірот§кі.сот/, алє без попусту (33% за шицких тих цо ше предплаца на новини „Руске сло­ прейґ Пост експресу), значи по цени од 1.500 дин. До иножемства ПТТ: Тиж так, „Мацерову руску кухарку” во”, РБР електронске виданє „Руске слово”, часопис „Шветлосц” и часопис МАК. За тото треба доказац зоз вимире- мож наручиц и до иножемства, цена 15 евра, 20 америцки ну уплатнїцу за 2022. рок. Рахунок вимиреней предлати долари, 25 канадски долари + поштански трошки. муши буц виписани на мено купаца кнїжки, а єдна вимире- Контактуйце нас на мейл: г§їїп@гц§ке§1оуо.сот. Напишце на предплата - єдна „Мацерова руска кухарка” 33% тун- нам мено, презвиско, адресу и кельо кнїжки сцеце купиц. Сцигнє вам одвит кельо будзе пакет коштац, зоз инструкцияьша. Тоти цо уж уплацели предплату за 2022. рок, маю право ми плаценя и числом девизного рахунку НВУ „Руске слово”. на поуст 33%. Особи котри маю безплатно виданя После уплати (будзе евидентована на виводу) будзе вам по пошти послана „Мацерова руска кухарка”. НВУ „Руске слово” нє маю право на туньшу Кухарку

РУСКА

СПОРТСКА ДОМИЯДА У СРИМСКЕЙ МИТРОВИЦИ

КЕРЕСТУРСКИ ШКОЛЯРКИ ТРЕЦИ У ОДБОЙКИ Дом школярох штреднїх школох у Сримскей Митровици 9. априла бул домашнї ювилейному XXV стретнуцу младежи домох школярох штреднїх шко­ лох Автономней покраїни Войводини у спортских стретнуцох - Спортскей домияди. У змаганю у одбойки участвовали и дзивчата з Дому школярох штреднєй школи „Петро Кузмяк” з Руского Керестура и освоєли 3. место, цо барз красни успих. У Кузмяковей екипи наступели школярки - Андєла Крнатич з 1-3 оддзелєня, Ана Чизмар з ІІІ-1 оддзелєня, Милица Ґаврилов, Йована Попадич, Виолета Вукович и Сара Черанич з ІІІ-3 оддзелєня. За змаганє ше рихтали з професорку физичного воспитаня Саню Еделински, а на домияди их потримала и директорка Школи Наталия Будински. По словох професорки Еделинсковей, треба похвалїц окремни труд и закладанє школяркох котри наступели за керестурску школу и призначели за ню ище єден спортски успих. М. А.

15. АПРИЛ 2022.

РУСКЕ СЛОВО 33

СПОРТ І ФОДБАЛСКА МЛАДЕЖСКА ЛИҐА ЗА ПИОНИРОХ И КОГУЦИКОХ

ОДБАВЕНЕ ПЕРШЕ КОЛО Наймладши фодбалере Русина, когуцики и пионире, внєдзелю, 10. априла, одбавели 1. коло Першенства за младши катеґориї у Вербаше на хторим одбавели три змаганя. Шицки прешли без бодох за младих русиновцох Пре витор, благши диждж и ґенерално жимну хвилю, мож повесц же обставини нє ишли на руку младим фодбалером, а проблем у бависку правел и нєровни терен, на хтори хлапци и дзивчата нє звикли, понеже мешацами тренирали у керестурскей Спортскей гали. У спомнутей лиґи буду ше змагац три екипи зоз кулскей и три зоз вербаскей општини, односно екипи зоз - Руского Керестура, Кули и Сивцу, як и Вербасу, Коцура, Змаєва и Бачкого Доброго Поля. Перши на терен вишли когуцики хтори одбавели єдно змаганє. У першим полчасу домашнї поведли зоз 1:0, а потим Єлисей Пап виєдначел резултат. Други полчас ше бавело процив витру, а дата и нагода опробовац ше у бависку и бавячом хтори ридше наступаю на терену, цо домашнї вихасновали, та по конєц бависка дали ище 3 ґоли. Но, змаганє прешло цалком фер и коректно, судзенє тиж мож похвалїц, а дзеци задовольни же мали нагоду наступиц и на терену звонка Керестура. За Русинових когуцикох наступели - Давид Колошняї, Тони Колошняї, Марко Илич, Йован Бошкович, Тони Надь, Даниел Фейди, Алекса Цвайґ, Никола Планчак, Єлисей Пап, Дюла Фаркаш, Андрей Виславски и Алекса Виславски. После когуцикох наступели и пионире у двох ґрупох, та у першим змаганю старша екипа, дзеци народзени 2009. року, страцела з малу предносцу домашніх 1:0, а младша екипа, дзеци народзени 2010. и 2011. року, достала два ґоли, односно страцела з 2:0.

Гоч процивнїки з Вербасу нє вельо моцнєйши од русиновцох, и у одлучованю побиднїка превагли лєм ниянси, заш лєм Вербащанє указали вецей дзеки и мотивациї за побиду. За старшу екипу Русинових пионирох бавели - Тадия Гарди, Даниєл Надь, Кристиян Малацко, Андрей Чизмар, Лука Фа, Валентина Кочиш, Теодор Штранґар, Филип Ноґо, а за младших - Тадия Гарди, Тони Орос, Марко Колошняї, Алекса Сопка, Матей Макаї, Хана Будински, Вукашин Вуйович, Андрей Провчи, Стефан Настасич, Тадей Виславски. На змаганє дзеци водзели їх тренере - Сани Колошняї и Деян Йолич. Шлїдуюце коло млади русиновци одбавя на соботу, 16. априла, кед им як госц придзе екипа зоз Кули, а змаганє зака­ зане у термину од 10 по 12 годзин на Ярашу. Ан. М.

РУКОМЕТНА ЛИҐА СИВЕР

ПОЧАТОК ХТОРИ ОБЕЦУЄ РК „Обилич" (Нови Кнежевац) - РК „Русин" 22:28 (9:15)

З оглядом же у Войводянскей рукометней лиґи Сивер, чийо члени и рукометаше Русина, єст нєпарне число екипох, нашо рукометаше у першим, односно 8. колу хторе отримане прешлого викенду були шлєбодни. Свойо перше змаганє у тей ярнєй чсци, односно 9. коло, одбавели тей соботи у Новим Кнежевцу дзе ше стретли зоз домашнїм Обиличом и надвладали го з резултатом 28:22. Даскельо приятельски змаганя пред початком Першенства, озбильносц на тренинґох, алє и одлични условия у Спортскей гали, нагадую лєпши резултат у тей полусезони, а часц спомнутого указує и посцигнути резултат на соботовим змаганю. За нєполни штири минути як почало змаганє, зоз ґолами Югика (2), Микити и Раца, Русин почал водзиц зоз 4:0, цо уведло нервозу домашнїм, а сиґурносц госцом. Такой на почат­ ку ушлїдзел и тайм-аут за домашнїх, хтори „змирює” бависко, же би штредком першого полчасу зменшали резултат на 7:8 за

34 РУСКЕ СЛОВО

госцох. После того резултату, русиновци „уруцую до другей” и по конєц першого полчасу творя прешвечлїву розлику од 15:9 на свой хасен. Друга часц змаганя була лєм формалносц, з оглядом же розлика од 6 ґолох на їх хасен ше лєм сцерпезлїво отримовала. Шицки бавяче хтори наступели на тим змаганю посцигли по даскельо ґоли, зоз чим указали же су у цалосци убавена и гомоґена екипа од хторей годно обчековац добри резултати. Русин наступел у составе - Даниєл Милинкович, Михайло Мудри, Виктор Микита 5, Иван Рац 3, Борис Югик 3, Филип Орос 6, Петар Пирожек, Игор Варга 3, Неманя Стойков, Филип Тома 4 и капитен Славко Гербут 4 голи. У шлїдуюцим 10. колу до Спортскей гали приходзи екипа зоз Зомбора, хвильково першопласована на таблїчки, та би ше младим рукометашом барз здала потримовка керестурскей публики. Ан. М.

15. АПРИЛ 2022.

5рогІ@ гизке5Іоуо.сот

КАРАТЕ КЛУБ „РУСИН”

ПЕРШИ НАСТУП МЛАДИХ КАРАТИСТОХ Каратисти КК „Русин”, внєдзлю, 10. априла, мали свой перши наступ на турнире у Червинки на хторим участвовали коло пейдзешацецеро дзеци з дзешец клубох зоз Сербиї, од хторих аж штернацецеро були нашо каратисти и кажде з нїх освоєл меда­ лю. Дзеци ше змагали у катох, у поєдинєчней катеґориї и екипно, а наступели дзеци народзени од 2012. по 2016. рок. Наш клуб представяли - Кристина Гарвильчак, Теодор Гарвильчак, Стефан Ковачевич, Маша Ковачевич, Дарко Еделински, Марко Еделински, Стефан Такач, София Чуни, Лина Папуга,

Александра Кекель, Мартин Пашо, Маша Ерделї, Матеа Бучко и Милица Джакула. Младим каратистом то було перше змаганє, и то бул лєм перши уровень, уровень зоз жовтим и билим пасом. По сло­ вох їх тренера Михайла Ороса конкуренция була кус слабша, та то бул добри стимуланс за дзеци, после двох рокох кельо тренираю, тераз и у пракси почувствовали змаганє. Як визначел тренер Орос, у плану же би ше таки турнир за каратистох отримало и у Керестуре, найвироятнєйше 8. мая. Попри тренера и предсидателя Клуба Михайла Ороса, на турнир до Червинки дзеци водзели и його помоцнїци Наташа Ковачевич и Анамария Няради. Шлїдуюце змаганє млади каратисти буду мац на соботу, 16. априла, у Бачу, на хторим конкуренция будзе дакус озбильнєйша. Ан. М

31. СПОРТСКИ БАВИСКА „ЯША БАКОВ” - У ШИДЗЕ ОТРИМАНИ ТУРНИР У СТОЛНИМ ТЕНИСУ

НАЙЛЄПШИ КПД „ДРАҐУТИН ДРАҐЕН КОЛЄСАР” Прешлей соботи у Спортским центре у Шидзе отримани змаганя у столним тенису у рамикох 31. Спортских бавискох „Яша Баков”, а домашнї було КПД „Дюра Киш”. Змагали ше пейц екипи - Руски културни центер з Нового Саду, КУД „Тарас Шевченко” з Дюрдьова, столнотенисере з Петровцох, як и КПД „Драгутин Драген Колєсар” з Бачинцох и домашнї КПД „Дюра Киш”. Перше место освоєла екипа КПД „Драгутин Драген Колєсар”, друге место завжали столнотенисере з Петровцох, треце КУД „Тарас Шевченко”, штаврте место КПД ,Дюра Киш”, а пияте РКЦ Нови Сад. За побиднїцку екипу КПД „Драгутин Драген Колєсар” бавели - Лазар Данґузов, Деян Ґрбич и Лазар Керавица; за екипу з Петровцох (Република Горватска) бавели - Младен Миланович, Милан Войнович и Драгослав Кицош; за дюрдьовски КУД „Тарас Шевченко” ше змагали Дамир Кочиш, Деян Штетин и Борис Цап, а за КПД „Дюра Киш” наступели - Драган Дангузов, Михайло Киш и 15. АПРИЛ 2022.

Юлиян Ковач, а за РКЦ Нови Сад - Марко Шашарога, Владимир Иван и Иван Папуга. После змаганя учашнїки пошли до Руского дому, односно КПД „Дюра Киш”, дзе Иван Папуга спред Здруженя спортских бавискох „Яша Баков” придал дипломи екипом. З тей нагоди гварел же було часи и кед ше змагали вецей екипи, алє змаганє и так у столним тенису удатно отримане и организоване. Вл. Дї.

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА СУБОТИЦА

ЛЄМ БОД, А МОГЛИ БУЦ ТРИ ФК „Искра” - ФК „АФК” (Ада) 1:1 (1:1) ИСКРА: Новаков, Секулич (Дакич), Комлєнович, Барович, Човс, Юрчук, Сердар, Малацко, Надь (Колошняи), Бокан и Николич. Ґол за Искру: Дарко Николич

Искра конєчно у прешлим колє освоєла перши бод у ярнєй часци сезони, а побида и на тим змаганю була императив. Ознова фодбалере Искри вошли нєконцентровано до стрет­ нуца и ознова прияли ґол у перших 10 минутох змаганя. Искра на каждим стретнуцу тей яри достала ґол у перших 10 минутох и упечаток ДОМ АШНЇ ДАЛИ ТРИ ҐОЛИ же то єдина причина подлих резултаЗА 20 МИНУТИ тох. Потераз нє мож повесц анї за єдну екипу же у подполносци надбавела Искру, та так анї госци зоз Ади на Коло пред змаганьом процив екипи АФК-а зоз Ади, Искра одбавела општински дерби терену нє випатрали же су у верху табпроцив ФК „Сутєска” зоз Бачкого Доброго лїчки и же су фаворити на тим змагаПоля и страцела зоз 4:2. ню. Медзитим, ґол у 6. минути змагаЗмаганє було барз интересантне и ознова ня значел же Искра змаганє руша зоз Искра випущела боди пре подли початок, минусу. На щесце, домашнї фодбалере понеже у 20. минути уж було 3:0 за Сутєску. после приятого ґолу почали бавиц ище Аж теди Искрово бавяче почали бавиц як лєпше и пошвидко, у 11. минути виєд- цо знаю и удало им ше сцигнуц на 3:2 и при начели. Лабду на 16 метери од ґола тим резултату мали даскельо шанси од кот­ приял капитен Искри Николич и з пре- рих найлєпшу мал Бокан котри потрафел цизним бицом потрафел угел госцово- стативу, а домашнї дали штварти ґол уж у го ґола и дал ґол. После датого ґола судийним надополнєню. бавело ше углавним на стредку терена,

шанси було на обидвох бокох, алє ше на одпочивок пошло зоз резултатом 1:1. Тварде и борбене бависко предлужене и у другим полчаше. Могла Искра на тим змаганю зазначиц и першу побиду у тей полусезони, алє лабда на даскельо заводи єдноставно нє сцела войсц до ґола. На концу освоєни єден бод котри значи же Искра у шлїдуюцим колє, кед нє победзи, годна спаднуц и на остатнє место, а победзиц будзе чежко, понеже Искра у шлїдуюцим колє будзе госцовац у Србобрану. Србобран екипа котра тераз на трецим месце на таблїчки и ма реални шанси вибориц друге место и бараж за Войводянску лиґу.После того кола Искра на 13. месце на таблїчки зоз 14 освоєнима бодами. З. К.

МЕДЗИОПШТИНСКА ФОДБАЛСКА ЛИҐА СРИМ, ҐРУПА ЗАХОД

ОФК „БИКИЧ” ПРИНЄСОЛ БОДИ ДОМУ У 18. колє Медзиопштинскей фодбалскей лиґи Срим - Заход, фодбалере ОФК Бикичу у госцох у Руми победзели Фрушку Гору зоз 3:0, ОФК Бачинци дома страцели од Ґраничара (К) зоз 6:0, Гайдук з Вишнїчева у Ночаю победзел домашню екипу ФК Змай з Ночаю зоз 3:0, ФК Обилич 1993 победзел Срим з 2:0, ФК Ердевик 2017 и ЛСК бавели нєришено 0:0, ФК Зека Булюбаша победзел БСК зоз 5:0, а у Руми Єдинство и Ґраничар (А) одба­ вели нєришено 2:2. На таблїчки Гайдук перши зоз 49 бодами, Єдинство друге зоз 44 бодами, Ґраничар (К) треци зоз 39 бодами, кельо ма и Обилич 1993 на штвартим месце. Зека Булюбаша пияти зоз 35 бодами,

ОФК Бикич шести ма 33 боди, а значно заоставаю ЛСК на седмим месце зоз 22 бодами, БСК осми ма 20 боди, Ґраничар (А) дзевяти ма 19 боди, Змай дзешати, ОФК Бачинци єденасти и ФК Ердевик 2017 дванасти зоз 18 бодами, Срим предостатнї, тринасти зоз дзевец бодами, а остатнї, штернасти ФК Фрушка Гора зоз трома бодами. У 19. колє ФК Ердевик 2017 дочекує ОФК Бачинци, ЛСК будзе домашнї екипи ФК Обилич 1993, Срим дочекує Змай, Гайдук на своїм терену бави процив Фрушкей Гори, ОФК Бикич будзе домашнї ФК Зека Булюбаша, БСК дочекує Єдинство, а у Адашевцох Ґраничар дочекує Ґраничар з Кузмину. Вл. Дї.

ОПШТИНСКА ФОДБАЛСКА ЛИҐА ШИД

ПРЕШВЕЧЛЇВА ЕКИПА НАПРЕДКУ Зоз стретнуцами 10. кола почала ярня часц першенства у Општинскей фодбалскей лиґи Шид. Напредак победзел Єдноту зоз Шиду зоз 4:0, Братство тиж зоз 4:0 победзело ОФК Бинґула, Ґраничар з Ямени и Єдинство (Лю) бавели 2:2, Синдєлич побед­ зел Борец зоз 3:0, а Єдинство з Моровичу у госцох, у Батровцох победзело Омладинєц зоз 2:1. На таблїки Напредак перши зоз 28 бодами, Єдинство (М) друге зоз 26 бодами, Ґраничар треци зоз 18 бодами, Синдєлич штварти

36 РУСКЕ СЛОВО

ма 17 боди, Єдинство (Лю) пияте зоз 14 бодами, ОФК Бинґула на шестим месце зоз 13 бодами, Омладинєц седми ма 11 боди, Єднота осма зоз дзевец бодами, предостатнї, дзевяти Борец ма штири боди, а Братство остатнє, дзешате ма три боди. У 11. колє Напредак дочекує Братство, Єднота будзе домашня Омладинцу, Єдинство (М) на своїм терену бави процив екипи ФК Синдєлич, Борец дочекує Ґраничар, а Єдинство (Лю) бдудзе домашнє ОФК Бинґула. Вл. Дї.

15. АПРИЛ 2022.

5рогІ@ гизке5Іоуо.сот

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА ЗОМБОР

ПРЕДЛУЖЕНЄ ДОБРИХ РЕЗУЛТАТОХ ФК „Русин" - ФК „Липар’’ (Липар) 6:1 (4:1) РУСИН - Деян Кронич, Стефан Тома, Боян Голик (Теодор Няради), Владан Вуйович, Андрей Малацко (Деян Чернок), Реля Ланчужанин, Боян Бранкович (Александар Зорич), Неманя Кулич, Янко Кулич (Тома Александар), Дарко Сушич (Деян Будински), Матей Саянкович, на замени - Филип Тома, Тадей Бодянец. Ґоли дали - Боян Бранкович (2), Ланчужанин Реля, Дарко Сушич, Неманя Кулич, Александар Тома.

Добри резултати фодбалерох Русина предлужели ше и у новим 21. колу Подручней фодбалскей лиги Зомбор хторе одбавене внєдзелю, 10. априла, на Ярашу. На своїм терену русиновци у другим општинским дербию звладали фодбале­ рох з Липару, з прешвечлївим резултатом 6:1. Конєчни резултат шицко гутори, а окреме кед ше вежнє до огляду перши полчас, дзе шицким на Ярашу було ясно же кельо домашнї супериорнєйши у шицких фодбалских схопносцох. Класични акциї, надосц шанси и озбильни приступ гу бависку характеристични за шицких 11 Русинових бавячох хтори започали нєдзельове змаганє. Часто ше з боку критикує бавячох хтори вецей раз маю нагоду дац гол, алє нє вше и потрафя циль. Но, искусни знаю же и сам доход до шанси то часц знаня, а гоч ше и нє посцигнє гол - на концу то заш лєм лєм фодбалске бависко. На нєдзельовим стретнуцу, окреме у першим полчасу, зменьовали ше квалитетни акциї, окреме медзи нападачами Русина, у хторих красне число публики могло уживац. Перши гол спаднул у акциї од трох подцагох хтори Янко Кулич розпочал, Сушич предлужел, а реализовал Бранкович. Лєм дасекльо минути познєйше, стаємни у охрани Реля Ланчужанин вошол до нападу дзе ше у гужви, у 16 метерох, знашол найсхопнєйше и то було 2:0 за Русин. На резултат од 3:0 звекшал Дарко Сушич хтори ше у тандему зоз Янком

Куличом лєм „прешейтал” през охрану Липарчаньох. При концу першого полчасу госци зменшую резултат на 3:1 и гоч можебуц и почувствовали надїю же годни дацо пременїц, бул то заш лєм єдини їх гол на цалим змаганю. Нєодлуга, гришку охрани виправел розположени Бранкович зоз своїм другим голом. После прешвечлївого резултату у першим полчасу, у другей часци змаганя тренер Саянкович вименєл максималне число бавячох, пецерих, зоз чим дал нагоду шицким з лавочки же би вошли до бависка. Нє було то бависко як у першей половки змаганя, дзе благу инициятиву на терену правели госци, но, домашнї до конца дали ище два голи. Пияти гол на тим змаганю, а свой перши у шорох Русина дал Неманя Кулич, же би ше при самим концу змаганя до голгетерох уписал и млади Александар Тома. Цале змаганє прешло без єдного жовтого картона и з минималнима претаргнуцами. Госци бавели цалком корек­ тно, як кед би то нє була борба за боди, но, вироятно на час обачели кого маю за процивнїка. После прешвечлївей побиди Русин ше зоз зоз 43 бодами випендрал зоз штвартого на треце место. Русин у шлїдуюцим колу бави у Зомборе процив екипи ФК „Жак”, директного процивнїка за заберанє другого места хторе водзи до баражу и представя уход до висшого ступню змаганя. Ан. М.

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА НОВИ САД

ДВА ҐОЛИ ЗА ДВА МИНУТИ ФК „Омладинєц" (Степановичево) - ФК „Бачка 1923" 2:2 (1:0) СТЕПАНОВИЧЕВО - стадион домашнєй екипи ФК „Омладинєц", главни судия на стретнуцу бул Мирослав Чурчич з Тителу, а помоцнїки Йован Чулум зоз Шайкашу и Деян Кресич з Тителу. Ґоли за Бачку дали - Милан Роґич у 59. минути и Ненад Иґнїч у 61. минути. Жовти картон у екипи Бачкей достали - Драґан Тривунович и Стефан Деянович, а червени Неманя Иґнїч. БАЧКА - Неманя Иґнїч, Драґан Тривунович, Ненад Иґнїч, Янко Вуйович, Душан Тривунович, Илия Данґубич, Никола Балоґ, Деян Тривунович, Стефан Вуйович, Милан Роґич, Стефан Деянович у резерви - Владимир Радишич, Срдян Тривунович, Предраґ Маркович и Милош Миловац.

У 19. колу Подручней фодбалскей лиги Нови Сад, хторе одбавене 9. априла, фодбалере ФК „Бачка 1923” з Дюрдьова бавели нєришено на стретнуцу з фодбалерами Омладинца зоз Степановичева. Омладинєц добре почал стретнуце, ангажовано и нападацки. Екипа Бачкей добре парирала шицким акцийом домашнєй 15. АПРИЛ 2022.

екипи по сам конєц першого полчасу. Таке бависко домашнїх заш лєм дало плод, бо перши гол на стретнуцу дали праве вони у 38. минути. То бул резултат з хторим ше пошло на одпочивок. Бачка у другим полчаше була вельо лєпша. Фодбалере ше максимално закладали за кажду лабду и за кажду акцию на шицких часцох терена. Резултат доброго бависка бул вецей як очиглядни, бо дали аж два голи и то у двох минутох. Перши гол за Бачку дал Милан Рогич у 59. минути, а нєодлуга, у 61. мину­ ти ище єдна лабда затресла процивнїцки гол, а стрилєц бул Ненад Игнїч. По конєц стретнуца було ище досц часу, алє єдна хвилька нємеркованя затресла Дюрдьовчаньом мрежу - лєм штири минути после Игнїчового голу домашня екипа виєдначела резултат и по конєц стретнуца обидва екипи вецей усиловносци уложели до чуваня резултата, хтори таки остал по конєц. После того кола Бачка на 8. месце на таблїчки зоз 24 бодами. У шлїдуюцим колу дюрдьовски фодбалере на домашнїм тере­ ну дочекую фодбалерох ФК „Єдинство”. Л. В.

РУСКЕ СЛОВО 37

ИНТЕРМЕЦО

ГОРУЦИ ТЕПШИ Таня Салонтаї, Нови Сад

Сирец Ґаздинї кед рихтаю сирец даєдна го баржей посладзи, та го домашнї | єдза як колач, а даєдна го рихта на | „сланше”. Без огялду як го рихтаце, І нє мож задумац Вельку ноц без сирца. Состойки єдноставни млєко, вайца, дакус солі и цукру. Кед сцеце же би сирец бул на 10 вайцох вец положце литру млєка, а кед сцеце векши на 20 вайцох, вец йду два литри млєка. Мож увариц сирец и на пейц вайцох, вец вам треба лєм пол литри млєка... Без огляду на кельо вайцох будзеце вариц сирец І поступок готовеня вше исти... Вайца положиц до миски и дакус их витрепац. Цукер и соль положиц до млєка и преПотребне: вариц. Кед млєко почнє врец, усипац до ньго вайца и осто■ Ю вайца рожно премишац и мерковац ' ■ литра млєка же би нє пригорело. Кед ше " 2 ложички маса згушнє и почнє ше дзвицукру гац знєйце ю зоз шпоргета и ■ ложичка солі

усипце до ґази же би ше сирец одцадзел. Кед ше одцадзел порезац го на фалатки. Кед же любице сладки сирец можеце го того року увариц зоз сухим грозном. Состойки исти лєм же сухе грозно положице 10 минути до води же би омегчало и кед кладзеце вайца до млєка положце и сухе грозно. А у Словацкей рих­ таю сирец зоз сремушом - медведжу цибу­ лю. Сремуш добре умийце и пошекайце и вец го положце на концу вареня до вай­ цох и млєка.

38 РУСКЕ СЛОВО

15. АПРИЛ 2022.

гизтак.гизке@ дтаіІ.сот

ГОРУЦИ ТЕПШИ

Пририхтали: Лю. Цвеїч и Т. Салонтаї

чик паска Потребне: ■ 525 ґрами муки тип 400 ■ 225 милилитри лїтного млєка ■ пол швижого квасу ■ 100 ґрами цукру ■ на верх ножа ванелийового цукру ■ 70 ґрами масла ■ вайцо и 2 жовчки ■ кус солї Печиц на 200 ступнї ■ за штучни вайца 3 фалати алу-фолиї ■ за премасцованє жовчок, ■ за посипованє мелки цукер и на грубше зомлєти цукер ■ 3 уварени и офарбени на червено вайца * По жаданю додац до цеста 80-100 ґрами сухого грозна

Потребне: ■ ■ ■ ■

1 200 ґрами муки тип 400 2 вайца 40 ґрами швижого квасу 200 ґрами розпущеного масла ■ ложка цукру ■ 2 ложички солї ■ 3 деци води ■ 1,5 деци млєка ■ кус олєю * Печиц на 200 ступнї ■ алу-фолия ■ офарбени писанки ■ за украшованє швиже лїсце зоз петрушки ■ за премасцованє вайцо, по верху сусам, лєн, мак....

15. АПРИЛ 2022

РУСКЕ СЛОВО

39

ВИСТАВА ФОТОҐРАФИЙОХ ВЛАДИМИРА ВАВИ ЙОВАНОВИЧА У РКЦ

жиц вєдно истава фотоґрафийох „Войводина” познатого новосадского фотоґрафа Владимира Вави Йовановича отворена всоботу, 9. априла, у Руским културним центру у Новим Садзе. За виставу автор направел вибор од 40 фотоґрафийох зоз шицких часцох Войводини, и гвари же му було чежко вибрац лєм тельо фотоґрафиї, бо 25 роки роби як фото­ репортер и вибор направел так же би були заступени шицки розличносци яки єст у Войводини - людзе, рижни ситуациї, часци ровнїни за хтори велї анї нє знаю же су ту коло нас.

В

- По Войводини нє мушим путовац, алє сцем, а як фо­ торепортер наисце сом закукнул до каждого єй куцика. Зазначел сом и базенчок у Руским Керестуре и ище вельо того. Нажаль, людзе вше менєй познаю Войводину, менєй ше рушаю, мало знаю историю. Думам же нє мушиме путовац до Тоскани опатрац винїци и коштовац вина, маме и ми добри вина, лєбо ходзиц по Анґлиї и опатрац твердинї кед маме красну твердиню у Бачу, тиж маме найгустейшу мрежу беґельох у Европи, лєм то мало людзох зна гварел Йованович и предлужел же людзе каждодньово преходза коло будинку Руского кул­ турного центру, а нє знаю же цо ше ту случує, нє знаю анї хто Руснаци, а поента праве у тим же бизме ше отверали єдни ґу другим и жили вєдно. Вистава „Войводина” була першираз поставена концом прешлого рока у Архиву Войводини, а ав­ тор ище спомнул же ма моцни вязи зоз Руснацами понеже му найлєпши пайташ Руснак, а и одроснул коло Звонимира Павловича, на­ шого познатого културного дїяча, презо му и Руски културни центер бул лоґични вибор як место дзе би була його вистава. В. В. Фото: В. Вуячич и И. Канюх