RUSKE SLOVO 11

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

ПРЕСЛАВЕНЕ МЕДЗИНАРОДНЕ ШВЕТО 8. МАРЕЦ – ДЗЕНЬ ЖЕНОХ

РОК LXXVI ЧИСЛО 11 (3880) НОВИ САД, 13. МАРЕЦ 2020.

РУСКИ КЕРЕСТУР

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

ЬОВ

ДЮРД

Фотоґрафия: 0161N

Фотоґрафия: 0152P

Даєдни фотоґрафиї обявюємє вецей раз, понеже за нїх дотераз нєт нїяки податки.

ОГЛЯД НУ ЦЕ НА ПРЕ ШЛОСЦ

■ РУСКИ КНЇЖКИ

НА НОВОСАДСКИМ САЙМЕ

оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейП ну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548-421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

Фото: Вероника Вуячич

КОЦУР

Фотоґрафия: 0159P

ОДХИЛЄНА ЗАВИСА МЕМОРИЯЛУ Пише: Владимир НА ДЬ АЧИМ, дипломовани режисер, директор Дома култури Руски Керестур Драмски мемориял Петра Ризнича Дядї, 52. по шоре, того ро- дак як автор успишно преплєта историйни факти, епику и творку будзе отримани од 27. марца по 5. април. Символично, Ме- чу фантазию. Радио-драма „Троєщина” 2000. року дошла аж и мориял почнє на Шветови дзень театру, 27. марца. Од 19 годзин на Берлински фестивал (Europa prix). На штварток, 2. априла на и 30 минути будзе отворена вистава „Малюнки и фотоґрафиї” 13 годзин Етно-клуб „Одняте од забуца” Коцур, виведзе предИґора Обровского. Окрем же його предки походза з Руского Ке- ставу „Як дараз на осем” Тоди Николетича, у режиї Моники Гаррестура – фамелия Петриґала и Обровски, Игор Обровски ма ди и Стевана Самочети. Од Николетича вше мож обчековац же тварду вязу з нашим Театром. Вон свойочасово обдумал драма- зоз текстом дрибла и жонґлира як Марадона... То будзе возбудтурґию сценского простору за перши проєкт РНТ „Петро Ри- зуюце виволанє за бавячох, интерпретаторох, та и патрачох. знич Дядя” – „Важне буц озбильни”, а у шлїдуюцей сезони, за Вечар од 19 годзин у „Клубу 10” рок-опера, лєбо як композипредставу Радоя Домановича „Страдия”. тор Юлиян Рамач Чамо наволал реґе-сказка „Сказка о гушляроПерши викенд тогорочного Мемориялу будзе у знаку реперто- ви и гушлї”. Автор Михал Рамач нас у стихох поучує як уметара за одроснуту публику. На носц нє може служиц влапияток, 27. марца на 20 годзин сцом, бо шлєбода то щира воБогатство того 52. Мемориялу то же понука РНТ „Петро Ризнич Дядя” Рузмисти за шицки цильни ґрупи: предшколски и ля! У тим швеце маме мало ски Керестур виведзе предстаМоцартох, а превельо Салиєшколски дзеци, омладинцох, традицийнєйшу ву „Случай нєвиней ґдовици” рийох. Потим, од 20 годзин старшу публику. Мемориял понука розпон автора Милоша Николича, чи- репертоара у рижних стилох, жанрох и естетики КПД „Карпати” Вербас, вийо правиводзенє 24. новембра ведзе дїло Степана Васильинтерпретацийох, од класикох, националней 2019. була шветова премиєра ченка „На першi гулi” у режиї драматурґиї, та по експеримент. спомнутей драми. Василя Дацишина. Представа Най вам ше пачи, єст зоз чого виберац! На соботу, 28. марца на 20 на українским язику, нєзаобигодзин, Дом култури Руски ходна у каждим аматерским Керестур, Драмски студио „Арт”, у режиї Владимира Надя театре як залога за репертоар, ученє и напредованє. Ачима виведзе представу „Вина” Небойши Ромчевича, чия Пияток, 3. априла на 13 годзин, Основна школа и штредня премиєра була 29. фебруара. Треци дзень Мемориялу, внєдзе- школа „Петро Кузмяк” з Руского Керестура, одбави „Виволам лю, 29. марца на 20 годзин, будзе термин за самостойни проєкт вам тайну” у режиї Ксениї Бодянец по приповедки Беноа Копеа Сашу Палєнкаша „Рутенкалипса”. То театрални фалат хтори хтору драматизовал Владимир Бодянец. обявени у Шветлосци 2011. року, а у виводзеню увидзиме розЗакончуюци викенд 52. Мемориялу на пияток 3. априла на 20 пон медзи авторску идею и способом интерпретатора у єдней годзин почнє з „Белаву принцезу” Сашу Палєнкаша, копродукипостаси. цию РНТ „Петро Ризнич Дядя” РК и РКУД „Др Гавриїл КостеПрез тидзень на репертоаре Мемориялу буду представи за льник” з Кули у режиї Янка Лендєра. Писатель, як драматурґ учадзеци у дньових терминох, и обновена пракса явного слуханя ствовал на конкурсу 2015. року за ориґинални репертоарни ошвирадио-драмох у вечарших терминох. женя. На соботу 4. априла на 20 годзин Руски културни центер Пондзелок, 30. марца на 13 годзин, будзе дзецинска забава Нови Сад пред Мемориялову публику виведзе драму „Обсесия” „Мая и Бобо” у режиї Адриани Надь, чий автор Сашо Палєн- по тексту и режиї Звонимира Павловича. На концу, на нєдзелю, 5. каш. На 19 годзин у голу Дома култури будзе явне слуханє ра- априла на 20 годзин, Драмски студио „Луча” КУД „Крущич” оддио-драми по руски Ф. М. Достоєвского „Сон шмишного чло- бави „Огнїско” Жарка Команина у режиї Деяна Цицмиловича. века”. Фйодор Михайлович нас одведзе з астралнима путованя„Шицко нове – то забуте добре старе” як гварела Марґарет ми до других куцикох вселени, по контрастох доброго и злого Тачер. Прето пробуєме обновиц змисти и вибор зоз бешедно„Бо, борба добра и зла вична, а бойне польо – то нашо шерца”. уметнїцкей програми зоз 1980-тих рокох. Цо зоз тим достанєВовторок 31. марца на 13 годзин КУД „Жатва” Коцур вивед- ме? Младша публика створи, будзе розвивац и пестовац прозе представу „Страшидла, нє зашмєюйце ме!” авторки Даниєли вадзенє медийно-уметнїцких креацийох. Тиж формую свой Тамаш у режиї Марини Тодич. Дзеци ше годни забавиц як з смак на квалитетней драматурґиї, од шветових класикох по рупредставу, так и з кнїжку Александра Пераґраша „Але и бауци”, ских авторох. Окрем самей драми як литературного жанру, мота и з кнїжку Дюри Папгаргая „Наталка на жобрачей гори”. То- жебуц ше дахто заинтересує за технїки и схопносци дизайна го вечара од 19 годзин на явним преслухованю на репертоаре звука, тонских ефектох и монтажи музики. Хаснуєм нагоду класика – Иво Андрич, „Чоркан”. У гласовней интерпретациї подзековац Медийному явному сервису РТВ, Радио НС и Руулогох можеме послухац корифейох и доаєнох ґлуми нашого скей редакциї на помоци же бизме достали дошлєбодзенє за тотеатра: Витомира Бодянца, Миколу Скубана, Михайла Варґу и то сотрудзованє, а окреме заменїкови ґенералного директора Михайла Зазуляка, як и вибор музики Дюру Дудаша. панови Йожефови Клемови на одбреню за реализацию. Стреда, 1. април на 13 годзин, термин за представу ДК РК Нє треба забуц же того року маме 95 роки як виведзена пер„Арт” „Приятелє ци як гвизди” Ирени Златкович у режиї Ксениї ша представа на бачваньско-сримским руским язику (КостельБодянец. То поучна приповедка о колективним духу, тимскей никова „Єфтайова дзивка”, Коцур, 21. фебруар 1925. року), а роботи и у шицкого, пожертвованим приятельстве. Од 19. год- нарок нас чека преслава 50 роки од снованя АРТ„Дядя”. зин истого дня на старим месце будземе „видзиц зоз ухами” княЄст цо паметац, а єст и за цо жиц!■ гиню Олґу у Києвскей Руси. История памета єй красу, мудросц, Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє одлучносц, тактичносц и змисел за дипломатию, а Штефан Гу- вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

2 РУСКЕ СЛОВО

13. МАРЕЦ 2020.

ЗМИСТ

УВОДНЇК Пише: Иван САБА ДОШ, главни одвичательни редактор

■ Тижньовнїк 4–5. Активносци Националного совиту Руснацох

■ Нашо места 8. Гуманитарна акция у Руским Керестуре

■ Економия 15. Представени кредитни линиї Розвойного фонду Войводини

■ Мозаїк 16–17. Упечатки младих виводзачох на „Ружовей заградки”

■ Култура и просвита 20–21. Руски кнїжки представени на Новосадским сайме

■ Дикица 22–23. Анеґдоти призначени з валалского живота

■ Людзе, роки, живот 24–25. Стретнуце: Ана и Венямин Бульчиково зоз Шиду

■ Духовни живот 28–29. Пост: Стримованє за квалитетнєйши живот

■ Информатор

30–31. Мали оглашки и In memoriam

■ Спорт 34–35. Предлужена се зона у нїзших фодбалских лиґох

■ Интермецо 38–39. Горуци тепши Насловни бок: Зоз Сайму кнїжкох у Новим Садзе Авторка фотоґрафиї: Вероника Вуячич

ШОРОВАНЄ ПРИОРИТЕТОХ Кед на тим месце треба спатриц подїї тижня за нами и пошоровац их по приоритетох, ми ше тримаме индуктивного приступа же на першим месце руска заєднїца. По тей лоґики, представянє руских виданьох на Сайме кнїжкох у Новим Садзе вшелїяк же фокус того прегляду. Наша Хижа, НВУ ”Руске слово”, Завод за културу войводянских Руснацох, Дружтво за руски язик, културу и литературу и Новинарска асоцияция Руснацох презентовали свою рочну видавательну продукцию на найвекшей манифестациї такей файти у АП Войводини, и то би саме по себе могло буц успих. Медзитим, прави резултат же вєдно маме красне число насловох по руски, жанрово рижнородни и наменєни рижней публики, од литератури за дзеци по науково-популарну публицистику. На державним уровню, наступни общи виберанки розписани за 26. април уж тераз у центре медийней уваги. Як цо ”Руске слово” провадзело даскельо предходни виберанково циклуси, и тераз адекватни простор наменїме за тоту централну подїю парламентарного живота у демократским дружтве, по началох обєктивносци, ровноправносци и єднакей заступеносци шицких єй актерох. Понеже швет нєшка наисце ґлобални валал у хторим каждодньово стотки тисячи людзох путую з конца на конєц планети, тото цо почало на другим боку Жеми, нєминовно сцигло и до нас. Нови Корона вирус, фахово класификовани як Ковид-19, пред даскельома днями зявел ше и у Републики Сербиї, и по заключенє того текста потвердзени 12 случаї охореня наших гражданох. Найважнєйше у тей ситуациї буц осторожни и информовани, одвичательни ґу себе и другим, и притримовац ше мирох и совитох хтори пребераю компетентни державни институциї и здравствени служби. Покраїнски секретарият за здравство за жительох АП Войводини отворел контакт-телефони на хтори кажди дзень у периодзе од 8 до 22 годзин годно достац шицки фахово и преверени информациї о поступаню и медицинских процедурох у случаю подозривосци на инфекцию з Корона вирусом: 1. Институт за явне здравє Войводини, Нови Сад, 064/8028894 и 064/8028895 2. Завод за явне здравє Зомбор 062/1956866 3. Завод за явне здравє Суботица 064/1009276 4. Завод за явне здравє Сримска Митровица 064/8092911 и 0648092938 5. Завод за явне здравє Панчево 062/8869721 6. Завод за явне здравє Кикинда 062/8833841 и 062/8833877 7. Завод за явне здравє Зренянин 069/2101102

* ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ ”Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Булевар ошлєбодзеня 81/VII, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторe/ки – Олена Планчак-Сакач, Ясмина Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Шанта * редакторе/ки рубрикох – Мирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, Мартица Тамаш, Славица Фейса, Вероника Вуячич * новинаре/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Сандра Саламун, Андреа Медєши, Оля Русковски * лекторка – Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редакторка – Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки – Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефони: 021/6613-697, 021/6624-708, 021/6623-076; 021/6621-433 * Телефакс 021/528-083 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa a.d. Beograd 160-923244-82 * Девизни рахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня ”Maxima graf” Петроварадин * E-mail: redakcija@ruskeslovo.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директор др БОРИС ВАРҐА *** Главни одвичательни редактор ИВАН САБАДОШ

13. МАРЕЦ 2020.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК КООРДИНАЦИЯ НАЦИОНАЛНИХ СОВИТОХ

ПРЕДШЕДУЮЦИ МАНДАТ ПРЕВЖАЛИ БОЛГАРЕ На схадзки Координацийного цела националних совитох меншинох хтора отримана 4. и 5. марца у Суботици, одлучене же би од предшедуюцого Мадярского националного совиту тоту длужносц превжал Болгарски национални совит. Подпредшедуюци Координацийного цела будзе Македонски национални совит Tак випочитована пракса же би на тих функцийох єден совит бул зоз териториї Войводини, а други зоз централней Сербиї, як потолковал Желько Ковач, предсидатель Вивершного одбору Националного совиту Руснацох хтори вєдно зоз предсидательом нашого Совиту Бориславом Сакачом були присутни на тей схадзки, вєдно зоз предстaвителями 18 од 23-ох Совитох.

– З тей нагоди, окрем нових процедуралних ришеньох, схадзка була подзелєна по блокох и то так же оформени роботни ґрупи по обласцох за котри Национални совити компетентни. У першим блоку мали схадзки роботни ґрупи: за образованє и службене хаснованє язика и писма, а у другим блоку були активни други два роботни ґрупи: за културу и явне информованє. Зоз роботним целом за образованє предшедала панї Све-

тлана Золнянова, як представнїк за образованє спред координациї и поинформовала и здогадла присутних представительох Националних совитох же котри їх порядни обовязки ґу Министерству просвити, науки и технолоґийного розвою, як цо то благочасови виробок планох и програмох за основни школи и ґимназиї и подобне. У другей роботней ґрупи котра робела на тему явне информованє, предшедал Мирко Баїч, а практично було найвецей бешеди о документу под назву „Стратеґия розвою системи явного информованя у Републики Сербиї за период од 2020-2025 рок”. Визначене же на тей стратеґиї робели два роботни ґрупи, же пред нами, нова злєпшана верзия у котрей дефиновани мири котри на далєй важни за виробок акцийного плану – гварел предсидатель Националного совиту Руснацох, Борислав Сакач. На схадзки Координациї, представителє Националних совитох мали вельо зауваги же ше мало средства видвоює за национални заєднїци прейґ Министерства култури и Покраїнского секретарияту, и же кед слово о финасованю нєт ришеня.

– Но, на схадзки прето догварене пробовац уплївовац на уровню локалних самоуправох, же би розписовали окремни конкурси за културни активносци лєм за припаднїкох меншинох, понеже су тераз заєднїцки зоз здруженями векшинского народу. Розумлїве же так национални меншини маю менєй шанси – гварел предсидатель Вивершного одбору Националного совита Желько Ковач. М. А. /А. П.

ВИВЕРШНИ ОДБОР НАЦИОНАЛНОГО СОВИТУ РУСНАЦОХ

ПРОГРАМИ ВИТВОРЕНИ И У ОЧЕЖАНИХ ФИНАСИЙНИХ УСЛОВИЙОХ Порядна, осма, схадзка Вивершного одбору Националного совиту Руснацох отримана пияток, 6. марца, у просторийох Заводу за културу войводянских Руснацох у Новим Садзе, а на нєй утвердзени предклад дньового шора за схадзку Националного совита Руснацох хтора будзе 14. марца у Руским Керестуре На схадзки попри членох Одбора участвовали и директоре институцийох чий снователь Национални совит – Руского народного театра „Петро Ризнич Дядя”, Славко Орос, Заводу за културу войводянских Руснацох, Анамария Ранкович и директор НВУ „Руске слово” др Борис Варґа. Вони презентовали Звити и витворених планох и финасийох у прешлим року, а тиж так планох за чечуци рок. Наш Театер влонї на рахунку мал коло 1, 443 милиони динари. Зоз тим пенєжом, як надпомнул директор Славко Орос, удало ше реализовац штири проєкти и єдно госцованє у Словацкей. Вкупно, зоз материялнима трошками, Театер потрошел коло 1,435 милиони динари. Алє, як надпомнул директор

4 РУСКЕ СЛОВО

Орос, йому нє виплацени седем плаци у суми од 186 622 динари. Кед слово о финснийним плану и плану роботи за тот рок, очекує ше же у каси будзе вецей пенєжи, бо у тим року Театер означує вельки ювилей – 50 роки иснованя. Завод за културу войводянаских Руснацох прешлого року у каси мал вецей як 8 милиони динари. Єдна часц средствох, коло 609 тисячи динари була пренєшена зоз 2018. року. Влада АП Войводини за порядну дїялносц уплацела 6,6 милиони динари. До каси Заводу були уплацени и вецей други средства хтори уплацени по основи конкурсох. Вкупно за порядну дїялносц потрошене коло 3, 451 милиони динари, а за програмну дїялносц 3, 181 милиони динари. Обчекує ше же у 2020. року Завод у буджету будзе мац подобну суму пенєжу як и у прешлим року. НВУ „Руске слово” плански и финасийно прешли рок добре закончела. Проблеми було коло преселєня, простору дописовательства у Руским Керестуре и длуства од

2,5 милиони динари хтори настали як пошлїдок мирох шпорованя и зменшаних дотацийох. По конєц рока, як надпомнул директор Варґа, ратунок була мира Влади Републики Сербиї з хтору утаргнути мири шпорованя. У прешлим року у каси „Руского слова” було 43 825 000 динари од хторих потрошене 43 815 000 динари. За идуци рок у плану НВУ „Руске слово”, насампредз, означованє ювилея 75. рочнїци, а приоритет будзе преселєнє. Видавательна дїялносц, по словох директора Варґи, после длугшого часу ознова будзе финасийно лєпше стац, насампредз, дзекуюци прилїву средствох од спонзорох, конкурсох и проєктох. У каси нашого Националного совиту у прешлим року було 12 732 320 динари, а реализация була 15 032 141 динар. Пенєжи за порядну дїялносц пожнєли, та було почежкосци коло реализациї планованого. Члени Вивершного одбора єдногласно прилапели заключенє з хторим ше наклада предсидательови Совиту же би Звит и План аналитичнєйше дополнєл по схадзку Националного совиту. А. П.

13. МАРЕЦ 2020.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com

БЕОҐРАД

СХАДЗКА О ОБРАЗОВАНЮ НА МЕНШИНСКИХ ЯЗИКОХ У Министерстве просвити, науки и технолоґийного розвою у Беоґрадзе 4. марца отримана роботна схадзка зоз представнїками националних совитох националних меншинох, з цильом унапредзованя образованя на язикох националних меншинох. Тема схадзки, на хторей предшедуюца була Анамария Вичек, державна секретарка у Министерстве задлужена за тоту обласц, була черанка информацийох о пририхтованю нового каталоґу учебнїкох на осем язикох националних меншинох хтори маю порядну наставу на своїм язику, и осем мацеринских язикох хтори школяре уча лєм як виборни предмет.

– Учашнїки на тей схадзки були поинформовани же у цеку обука за унапредзованє язичних компетенцийох наставнїкох хтори преподаваю на єдним од осем меншинских язикох. Национални совити предкладаю за тоту обуку наставнїкох шейсц предметох хтори

школяре покладаю на закончуюцим испиту у осмей класи (физика, хемия, биолоґия, история, ґеоґрафия и математика). У складзе зоз Законом, у настави на меншинским язику може буц заняти наставнїк хтори на тим язику закончел основну лєбо штредню школу. Окрем того бешедоване и о виробку новей Стратеґиї розвою образованя од 2020. по 2027. рок, дзе ше окремна часц будзе одношиц на образованє меншинох на їх мацеринским язику. Поволани шицки учашнїки же би у електронскей форми послали свойо предкладаня и идеї хтори буду формуловани у новим стратеґийним документу, а хтори би допринєсли же би цо векше число школярох мало можлївосц образованя на меншинским (їх мацеринским) язику – гварела предсидателька Одбору за образованє Мелания Римар. Понеже штредньошколске образованє обовязне, знова поставене питанє чи мацерински язик будзе обовязни виборни предмет, чи го Министерство положи до новей стратеґиї, та вец будзе и финансовац? Затераз штредньошколци можу мацерински язик учиц лєм факултативно, цо значи же професор тоту наставу трима без надополнєня. Як наглашела державна секретарка Вичек, барз важне континуоване сотруднїцтво националних совитох и Министерства. У обласци образованя на меншинских язикох у реформи образованя направени важни крочаї напредок, а предлуженє роботи у тей обласци муши буц приоритет за шицких. А. П.

13. MАРЕЦ 2020.

ПРЕДСТАВИТЕЛЄ АМБАСА ДИ УКРАЇНИ У НВУ „РУСКЕ СЛОВО”

ПРЕДЛУЖЕНЕ СОТРУДНЇЦТВО Новинско-видавательну установу „Руске слово” стреду, 4. марца, нащивели представителє Амбасади України, треци секретар Амбасади України Дарина Гариб и совитнїк Марко Мартинюк. У розгварки зоз директором НВУ „Руске слово”, др Борисом Варґом, плановане же би ше и у тим року предлужело сотруднїцтво и финансийна потримовка з України нашей Установи. Як надпомла панї Дарина Гариб, у маю у Новим Садзе, нєдалєко од Универзитетского центру, будзе поставени памятнїк велькому писательови и уметнїкови Тарасови Шевченкови. Постамент робота познатого українского скулптора Володимира Цесарика, биста вилята у бронзи на ґранитним постаменту, а цали памятнїк будзе високи коло два метери.

– Памятнїк Тараса Шевченка дарунок города Львова, побратименому городу Новому Саду. Ми реализуєме тот проєкт у маю, у рамикох Дньох Львова у Новим Садзе кед плануєме пририхДарина Гариб тац и отримац вецей манифестациї хтори буду тирвац цали тидзень. Насампредз то проєкция українских филмох и вистава творчосци Тараса Шевченка, а окрем того буду презентовани и туристични потенцияли Львова. Тото цо найважнєйше, першираз будзе презентована и авионска директна линия БеоґрадЛьвов – гварела Дарина Гариб. З оглядом же сотруднїцтво зоз Україну иснує уж вецей децениї, а по тераз уж вельо посцигнуте на общи хасен рускей и українскей заєднїци у Сербиї. У прешлим року за числени нашо манифестациї хтори отримани, од України достати значни средства, а за тот рок заплановане коло 20 тисячи долари, дзе часц будзе опредзелєна за нашо манифестациї и видавательну дїялносц.

– Маме утвердзени план спрам хторого плановане помоц у реализациї велїх ваших проєктох. Будземе финасовац фестивали „Червена ружа” и „Коцурска жатва”. Тиж так, опредзелєни средства за „Лєтни Водицов камп”. Наздавам ше, же як и потераз, будзе потримана и помоц коло финасованя видаваня кнїжкох на руским язику у рамикох видавательней дїялносци НВУ „Руске слово”. Мушим надпомнуц же кажде културно-уметнїцке дружтво ма можлївосц з проєктами конкуровац на пенєжну помоц. За тот рок зме видвоєли дакус вецей пенєжи як прешлого року, коло 20 тисячи долари, бо було и вецей проєкти – надпомла панї Дарина Гариб. Прешлого року Україна финансовала трецину кнїжкох Видавательней дїялносци НВУ „Руске слово”. У тим року Амбасада України финансийно помогнє реализованє програмох и манифестацийох култури Руснацох и Українцох у Сербиї, як и видаванє кнїжкох и публикацийох на руским и українским язику. А. П.

РУСКЕ СЛОВО 5

ТИЖНЬОВНЇК ВИБЕРАНКИ 2020

ГЛАСАЦ ШЕ БУДЗЕ 26. АПРИЛА Порядни общи виберанки у Републики Сербиї буду отримани на нєдзелю, 26. априла. Тод дзень будзе ше гласац за нове зволанє Народней скупштини Републики Сербиї, Скупштини АП Войводини и за городски и општински скупштини

П

о закону, републични парламентарни виберанки розписал предсидатель Републики Сербиї Александар Вучич, локални виберанки предсидателька Народней скупштини Мая Ґойкович, а покраїнски предсидатель Скупштини АП Войводини Иштван Пастор. З тей нагоди шицки поволали гражданох же би вихасновали свойо демократске право, и апеловали на учашнїкох же би предвиберанкова кампаня була отримана у коректней и одвичательней атмосфери дзе ше политична борба водзи виключно з програмами и арґументами, и же би почитовали шлєбодно виражену дзеку гласачох. Общи виберанки буду отримани спрам нових предписаньох хтори початком фебруара прилапени у Народней скупштини. То вименки Закона о вибору народних посланїкох и Закона о локалних виберанкох з хторима виберанкови цензус зменшани зоз 5 на 3 одсто, Тоти вименки ше нє шицки одноша на партиї националних меншинох, односно вони нє муша достац 3 одсто гласи же би им були додзелєни мандати. Предвидзене же би на виберанкових лїстинох медзи кандидатами було найменєй 40 одсто жени. На виберанкох можу участвовац, односно придавац виберанково лїстини политични странки, коалициї и здруженя гражданох, а за кандидованє лїстини на републичним уровню треба придац 10 тисячи оверени подписи полнолїтних державянох Републики Сербиї. Републична виберанкова комисия (РВК) сообщела же виберанково лїстини за парламентарни виберанки треба придац найпознєйше по 10. април. Комисия у термину од 24 годзинох од придаваня виберанковей лїстини треба же би принєсла одлуку о єй преглашеню, кед сполнює шицки условия. Виберанкову лїстину мож поцагнуц зоз процесу по 14. април, док би РВК требала утвердзиц збирну виберанкову лїстину, хтора потим будзе обявена у Службеним глашнїку найпознєйше по 15. април до

полноци. Народна скупштина Републики Сербиї ма 250 народних посланїкох, а остатнї парламентарни виберанки отримани 24. априла 2016. року, вєдно з покраїнскима и локалнима виберанками. То були треци виберанки отримани за нєполни пейц роки. Виберанки 26. априла буду 12. по шоре одкеди 1990. року у Републики Сербиї запровадзена, односно обновена вецейпартийна система. Од 2000. року, гражданє седем раз виберали народних посланїкох, и то лєм два раз у порядним термину (2007, 2012), а пейц раз у позарядовим (2000, 2003, 2008, 2014, 2016) ГЛАСАЧЕ У Републики Сербиї коло 6,8 милиони гражданох маю право гласац на общих виберанкох. У Министерстве державней управи и локалней самоуправи тирва правенє Єдинственого виберацкого списку на основи лїстинох хтори направели локални власци. Конєчна лїстина би требала буц закончена 20 днї пред виберанками и теди ше будзе знац конєчне число гласачох. Гражданє можу поднєсц вимогу општинскей лєбо городскей управи за уписованє до виберацкого списку, односно приявиц пременку у виберацким списку по його заверанє 10. априла. Гласачом ше по 20. април муши доручиц обвисценя о дню и часу отримованя виберанкох. На сайту РВК зоз уписованьом єдинственого матичного числа гражданох мож превериц чи особа уписана до виберацкого списку.

6 РУСКЕ СЛОВО

13. МАРЕЦ 2020.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com

ВИБЕРАНКИ 2020 Предвиберанкова цихосц почнє 23. априла на полноци и будзе тирвац по 26. април до 20 годзин, а РВК ма термин по 30. април на 20 годзин утвредзиц конєчни резултати виберанкох. ПОКРАЇНА И ОПШТИНИ Скупштина Войводини ма 120 посланїкох, а наступни виберанки по други раз буду отримани по єдинственей пропорцийней системи (по 2014. рок покраїнски посланїки виберали ше по комбинованей системи дзе половка виберана по векшинскей, а половка мандатох розподзельована лїстином по пропорцийней системи), дзе територия цалей Покраїни єдна виберанкова єдинка.

ЛЇСТИНИ Одкеди розписани общи виберанки у Републики Сербиї, виберанково комисиї на шицких уровньох – републичним, покраїнским, городских и општинских, уж преглашели даскельо лїстини. Понеже предвиберанково активносци, односно политични промотивни кампанї кандидованих лїстинох того року буду тирвац длужей як у даскельо остатнїх виберанкових циклусох, „Руске слово” од шлїдуюцого тижня, по началох єднакей заступеносци почнє представяц преглашени лїстини, їх главни програмски предвиберанково порученя и канадидатох. Лїстини за републични и покраїнски виберанки буду представени у рубрики Тижньовнїк, а локални лїстини на Наших местох.

И у Покраїнскей скупштини меншински лїстини буду мац гендикеп, у случаю же нє достаню три одсто гласи, доставаю дополнююци коефициент од 0,35 одсто. За придаванє лїстини за покраїнски виберанки потребне придац 6 тисячи оверени вияви гражданох. Кед слово о локалних виберанкох, за кандидованє лїстини потребне придац тисяч оверени и подписани вияви гражданох. У тим виберанковим циклусу нє буду участвовац 15 локални самоуправи на териториї Републики у хторих од 2017. по 2019. були позарядово виберанки. Попри городох Беоґраду, Заєчару и Бору, локални виберанки нє буду отримани ище у 12 општинох, дзе ше у медзичаше отримали виберанки. Медзи нїма и Општина Кула, як єдини винїмок на териториї АП Войводини. У вербаскей општини тиж були отримани позарядово виберанки, алє понеже ше локални орґани власци благочасово розпущели, гражданє тей општини нову локалну власц тиж буду виберац 26. априла. Пририхтал И. С.

13. MАРЕЦ 2020.

STANOVISKA Пише: Лариса ОНОДИ, новинарка

НАУКОВА ФАНТАСТИКА Початком мешаца гакере схопно убегли до информатичней системи городского подприємства котре Ново садяном по сила рахунки за комунални услуги и онєможлївели приступ нашим податком. Же би „одомкли” бази податкох, питали одкуп у криптовалути у суми 400 000 евра, алє Город нє пристал виплациц пенєж. Прето диґитални пирати нє по слали „ключ” за одмиканє гакованих серверох з податками, цо значи же городска управа найскорей занавше страцела громаду важних базох, а каждодньова робота єй уж обачлїво очежана. Медзитим, урядово особи з городу твердза же особни податки гражданох безпечни и же их нїхто нє бузе злохасновац. Од хвильки кед медиї пренєсли информацию о гакерским нападу, гражданє нє до стали фахове толкованє цо ше наисце случело и цо буд зе зоз нашима податками. Урядово особи дали лєм барз мало информациї о цалим случаю и нє знали потолковац цо далєй буд зе. Гражданох ше прешвечує же їх особни податки нє загрожени, алє прешлого тижня и Поверенїк за информациї и защиту податкох о особи порушал контролу и мири надпатраня у ново садским подприємстве котре гаковане. Тото цо ми нє ясне же, у чаше кед ше таки напади слу чую часто и у озбильних компанийох, ми и да лєй маме одно шенє ґу тому як и ґу актуалному коронавирусу – то нїч нє озбильне, шири ше панїка без потреби и подобне. Нє знам чи особи котри робя у городских подприємствох и котри хасную нашо особни подат ки маю основне знанє кед сло во о безпечно сци на мрежи, о тим же нє сабат отверац мейл зоз даякей африцкей жеми у котрим вас обвисцую же сце праве нашлїд зели милиони долари и подобне? Окреме кед ше тераз нє зна хто може (зло)хасновац нашо податки. И цо ше зна о плацених рахункох и длуствох? А могло би ше слу чиц же ше даяким концом длуства „затрацели“. Або ше, напро цив, нагромад за. Кед нє маце папер же сце заплаце ли раху нок, годно буц густо. И то парадокс, же у чаше диґи та ли зациї му ши ме чу вац папе ро во ра хун ки як до каз же зме пла це ли услу ги. А кед пла циш пре йґ и-бен ки нґу, вец на кон цу зно ва му шиш бе жац до бан ки най ци ви дру кую тот ра ху нок, та нош до ка зац же ши нє длужни. По ставя ше и питанє яки софтвер хасновани, та чи тераз будзе купени нови, лєпши и безпечнейши? Чи заняти прейду обуку о справованю з податками? Чи ше важни податки буду чувац ище на даєдним ме сце котре нє будзе до ступне гакером? У каждим случаю, знам хто заплаци и рахунки и софтвер и обуку. Гражданє, з чиїма ше податками так олєгко рукує. А було би добре кед би ше порушало питанє хто одвичательни же нашо податки таки до ступни и кед би тоти особи одвитовали кед нє добре робя свою роботу. Алє то уж у домену науковей фантастики. Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

РУСКЕ СЛОВО 7

НАШО МЕСТА ПОМОЦ ИВАНОВИ ВИНАЙОВИ З РУСКОГО КЕРЕСТУРА

У ЗЛОГИ ШИЦКО ЛЄГЧЕЙШЕ После гуманитарней помоци Александрови Фаркашовому, у Руским Керестуре нєодлуга порушана и акция збераня пенєжох Иванови Винайовому, чий брат нєдавно траґично настрадал, а хтори остал и без обидвоїх родичох. Гуманитарну акцию порушал директор ЯКП „Руском” Иґор Фейди, та ше за кратки час на зберанє помоци одволало вельке число визначних керестурских привреднїкох и гуманих поєдинцох. Акция почала зоз поставяньом шкатулох за добродзечни прилоги по предавальньох, пекарньох и кафичох, а потим ше на акцию одволали и други гумани поднїмателє хтори помоц понукли у роби. Так Иванови за менєй як мешац назберане 108 000 динари, як зоз валалу, так и од наших людзох зоз Канади и Нємецкей, а пошвидко ше почало и оправяц його хижу. У хижи од коло 40 квадратох, без купатила и без вилятих бетонох, Винаї жил роками, но од конца фебруара, помоц коло оправяня хижи сцигла од його колеґох з роботи, школских пайташох, приятельох и велїх других людзох добрей дзеки. Од початку акциї потераз уляти бетон до просторийох, помоцнєна електрична инсталация, викопана и вилята септична дзира, вибити мури за даскельо облаки, алє коло хижи ище будзе требац робиц, понеже остало омалтеровац и обилїц просториї, положиц ламинат, цегелки до купатила, и на концу унєсц мебель, хтори подаровали велї тапетарски и други фирми з валалу.

По словох Стевана Докманового, хтори кажди дзень вредно роби коло Винайовей хижи, после оправяня хижи и ушорйованя ентериєру, у планє положиц ограду и виляц дражку коло хижи, же би ше после дижджох нє зберало блато. Пре красну хвилю з роботу ше нє става, та ше обчекує же ше по конєц марца Иван годзен уселїц до нового обисца, а хтори з тей нагоди виражел жаданє подзековац шицким хтори участвовали у акциї же би ше му оможлївело лєпши условия за живот. Ан. М.

ОТРИМАНА СХАДЗКА СКУПШТИНИ ОПШТИНИ ШИД

ДОБРА РОБОТА У МЕСНИХ ЗАЄДНЇЦОХ

Скупштина општини Шид, на схадзки прешлого тижня принєсла одлуки з вецей обласцох своїх компетенцийох – насампредз о Плану реґулованя Шиду, як и Плану реґулованя блока 17-А у населєню „Восток” у Шидзе. Прецизовани и плаци двох помоцнїкох предсидателя општини. Як обгрунтовал Ромко Папуґа, заменїк секретара СО, то було нєобходне пре зауваги хтори дала Державна ревизорска институция, же би їх плаци були реґуловани зоз скупштинску одлуку, а нє одлуку началнїци Општинскей управи. Коефициєнти остали исти, та так помоцнїк предсидателя општини задлужени за роботу месних заєднїцох ма коефициєнт 27, а його колеґа задлужени за социялну политику коефициєнт 24.

8 РУСКЕ СЛОВО

Скупштина тиж прилапела и звит о роботи Општинского штабу за позарядово ситуациї за прешли рок, план активносцох за 2020. рок, як и Програму мирох за зменшованє опасносци од вилївох на подручу општини, а уводни слова одборнїком дала Снежана Момирски, окончователька за позарядово ситуациї и охрану општини Шид. Прилапени и звити о запровадзованю розходох ПУ „Єлица Станивукович Шиля” и звит о роботи Народней библиотеки „Симеон Пищевич” за прешли рок, як и дополнєнє Статута Музею наївней уметносци „Илиянум”. На дньовим шоре були и звити о роботи шицких 19 месних заєднїцох на подручу општини за прешли рок и шицки позитивно оценєти и прилапени. Снежана Павлица, предсидателька Комисиї за родну ровноправносц, поднєсла звит о роботи за 2019. рок, хтори одборнїки прилапели, а вигласали и два точки дньового шора, вязаних за маєтни одношеня локалней самоуправи и другох субєктох. На початку схадзки потвердзени одборнїцки мандат за Васу Арсеновича зоз Сербскей радикалней странки, хтори потим дал шветочну вияву и ступел на длужносц. Арсенович бул шлїдуюци на одборнїцкей виберанковей лїстини СРС хтори постал одборнїк после задзекованя на одборнїцку функцию Цветина Аничича, одборнїка спред СРС. Вл. Дї.

13. МАРЕЦ 2020.

mesta@ruskeslovo.com

У ОПШТИНИ ВЕРБАС

УШОРЮЄ ШЕ БАВИЛЇЩА ЗА ДЗЕЦИ У вербаскей општини ше реконструє децински бавилїща, та заменєни дотирвани часци на справох, як и сами справи. На бавилїщу котре ше нагодзи у центру Вербасу опрез Храма Вознесеня Христового, дзе ше формує нову городску площу, и представя место дзе родичи часто приходза зоз своїма дзецми, заменєни комплетни мобилияр. Плановане же би ше ушорело и нови поверхносци за бависко и рекреацию наймладших. Як визначел предсидатель Дочасового орґану општини Вербас Милан Ґлушац,

тота општина водзи рахунку о вецей як 25 дзецинских бавилїщох, а каждого року ше формує и нови бавилїща.

– Даєдни бавилїща ушорени з помоцу рижних донацийох, як и з донацию Турскей амбасади, кед видвоєни средства и направене вельке бавилїще котре прилагодзене и дзецом з окремнима потребами. Тих дньох ше окончую реконструкциї и санациї очкодованих бавилїщох, а я ше наздавам же шицки роботи буду закончени цо скорей, же би нашо наймладши могли уживац – гварел Ґлушац. О. Р.

БЕОҐРАД

У СРИМСКЕЙ МИТРОВИЦИ

СХОД У ЕКУМЕНСКИМ ДУХУ

КОНЄЧНО ОБНОВЕНИ ИКОНОСТАС

Уж седми рок у Беоґрадзе бул Шветови дзень молитви у екуменским духу, а зоз благословом патриярха СПЦ Иринея, котри и того року, як пише у допису з Патрияршиї – дал согласносц же би ше отримало молитву у парохиялним доме Рождества Богородици. Тоту манифестацию потримал и УНЕСКО. У молитви, котрей того року домашня була сербска православна церква Рождества Богородици у Земуну, участвовали жени зоз римокатолїцкей церкви манастира св. Йоана Хрестителя вєдно зоз францисканским ґвардияном Жельком Пауричом, жени зоз грекокатолїцкей церкви св. Кирила и Методия зоз Беоґраду вєдно зоз парохом и деканом о. Владиславом Варґом и жени зоз православней церкви вєдно зоз домашнїм парохом протоєрейом Небойшом Тополичом. Присутних привитал о. Небойша, хтори наглашел важносц заєднїцкей молитви. Свойо упечатки приповедали о. Владислав, фра Желько и дзепоєдни присутни, а потим шицки остали у заєднїцким друженю и упознаваню. З нашей церкви були присутни аж штверо особи, а Олґица Радович Лендєр була уж седми раз директна учашнїца у пририхтованю тей манифестациї. Водитель и координатор того стретнуца була Марияна Айзенкол, представнїк Сербиї у Екуменским форуме християнкох Европи. Як и вше, так и того року ше зберало добродзечни прилог за єдну фамелию зоз хорим дзецком. З оглядом на тото же парох Небойша пририхтує парохиялну библиотеку, наша церква му подаровала „Руске слово”, „Дзвони”, кнїжки екуменского характера, медзи котрима и „Основи екуменизма” о. др Романа Миза и єдну кнїжку сновательки Руху фокулару Кяри Лубик. Прешлого року у Беоґрадзе домашня того стретнуца була наша церква св. Кирила и Методия у Вишеґрадскей улїци 23, а вистка о тим стала и на официйним сайту Патрияршиї СПЦ, цо за нас од окремного екуменского значеня. О. С. К.

13. МАРЕЦ 2020.

После велїх роботох звонка и знука у церкви Вознесения Господнього у Сримскей Митровици, остало ище докончиц роботи на иконостасу, то єст обновиц очкодовани часци на верху иконостаса, котри уж велї роки хибели, або були очкодовани. Инициятор тей обнови бул дзияк Ярослав Прецеп, котри пренашол доброго дуборезца, Миленка Крстича зоз Сримскей Митровици, котри виробел два идентични прикраски, а всоботу, 29. фебруара, ше их поставело на иконостас. До акциї ше уключели насампредз фамелия фасадера Ходоби, котри поставели високу скелу, а намесцанє цалком нових прикраскох обезпечел волонтер Насторко Лотоцки. Вон тиж помоцнєл и други прикраски котри вишели и могли одпаднуц. Як видно зоз старих фотоґрафийох, тото очкодованє було ище од давного 1973. року и конєчно сримскомитровицки парохиянє дожили радосц пред Вельконоцним постом, же би видзели комплетовани свой иконостас. о. В. В.

РУСКЕ СЛОВО 9

НАШО МЕСТА ОПШТИНА ВЕРБАС НА 9. МЕДЗИНАРОДНИХ ДНЬОХ ЕНЕРҐЕТИКИ И ИНВЕСТИЦИЙОХ

ЦИЛЬ ВЕКША ЕФИКАСНОСЦ У Новим Садзе концом фебруара отримани 9. Медзинародни днї енерґетики и инвестицийох на котрей ше представели и Општина Вербас и єй Канцелария за енерґетични менаджмент. Манифестацию отворел подпредсидатель Покраїнскей влади Дьордє Миличевич, а присуствовали и уряднїки Европскей делеґациї, Городу Нового Саду и енерґетского сектора. Як гварел Миличевич, Покраїнска влада у 2020. року предлужи активносци котри обезпеча векшу енерґетичну ефикасносц у явних будинкох у АП Войводини, през потримовку проєктох шпоровного ошвиценя, уводзеня соларних панелох до польодїлских ґаздовствох и за адаптацию и реконструкцию явних установох. Тиж, визначел же за остатнї штири роки уложене вецей як 1,4 милиярди динари за финансованє и софинансованє проєктох з котрима енерґетично санирани обєкти предшколских установох, школох, больнїцох и социялних установох, реконструоване и ошвиценє на улїчкох, як и ошвиценє у числених явних установох. Национални стратеґиї предвидзую же у 2020. року до 20 одсто вкупного трошеня енерґиї будзе зоз обновлївих жридлох и на тото положени акцент на тей конференциї. У виставовей часци манифестациї представени фирми, институциї и локални самоуправи з проєктами з обласци енерґетики. Фирма ,,Енеплус” з Вербасу, заступнїк ,,Рубин информатика” з Мадярскей представела нови софтверски ришеня з обласци шпорованя енерґиї. Тот сход бул и нагода же би вербаска локална самоуправа превжала елаборат под назву ,,Детальни енерґетски прегляд за будинок Општинскей управи Вербас” котри виробени зоз средствами Покраїнского секрета-

рияту за енерґетику, будовательство и транспорт. Документ превжал предсидатель Дочасового орґану Општини Вербас Милан Ґлушац. Як гварел, резултати указали же зашпороване значне количество енерґиї у одношеню на потерашнї трошки зогриваня и ошвиценя котри ше плаци зоз буджету, зоз применьованьом предложених мирох за злєпшанє енерґетичней ефикасносци, та би тоти средства могло унапрямиц на други, на општинским уровню, вельо значнєйши проєкти. На тей манифестациї були и члени Дочасового орґану Општини Вербас Предраґ Роєвич и Миляна Штулич, як и Дамир Иванич и Ина Косанич зоз Канцелариї за енерґетски менаджмент. Манифестацию Медзинародни днї енерґетики и инвестицийох орґанизує Новосадски саям у сотруднїцтве зоз РЕС Фондацию, а з потримовку Покраїнского секретарияту за енерґетику, будовательство и транспорт и Городу Нового Саду. О. Р.

ПОТРИМОВКА ЗОЗ ВЛА ДИ СЕРБИЇ

ЗА ПОПУЛАЦИЙНУ ПОЛИТИКУ 3,2 МИЛИОНИ

Општина Вербас єдна з 26 локалних самоуправох у Войводини котри достали потримовку Влади Сербиї, та за софинансованє мирох популацийней политики єдинкох локалней самоуправи у 2020. року достала 3,2 милиони динари. По вибраних проєктох, за набавку инкубатора за Оддзелєнє педиятриї Общого шпиталю Вербас будзе видвоєне 1,1 милион динари, за набавку ултразвучного

10 РУСКЕ СЛОВО

апарату за препатрунок клубох при дзецох за амбуланту у Змаєве и набавку стоматолоґийного карсцеля додатни 2,1 милион динари. Општина Вербас ма обовязку у проєктох участвовавац зоз додатнима 565 тисячи динарами.

– Окрем тих средствох и порядних средствох котри з буджетом унапрямуєме до популацийней политики, у предходним периоду зме опремели Дом здравя ,,Велько Влахович” з рижну опрему, а першираз зме у локалним буджету видвоєли средства за финансованє звонкатїлесного оплодзеня. Каждого року додаме нови активносци, же бизме злєпшали демоґрафску слику општини Вербас – гварел предсидатель Дочасового орґану општини Вербас Милан Ґлушац на подписованю контракту у Беоґраду. Прейґ Кабинету министра без портфеля задлуженого за демоґрафию и популацийну политику, до 88 локалних самоуправох будзе унапрямене вкупно 650 милиони динари. О. Р.

13. МАРЕЦ 2020.

mesta@ruskeslovo.com

ПРЕСЛАВЕНИ ДЗЕНЬ ЖЕНОХ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ДАРУНКИ НАЙБЛЇЗШИМ

Медзинародне швето 8. марец – Дзень женох у Руским Керестуре перши преславели наймладши у Предшколскей установи „Бамбиˮ, у дзецинскей заградки керестурского оддзелєня „Цицибан”. У пейц воспитних ґрупох дзеци возросту од трох рокох та по предшколски, зоз своїма виховательками за тоту нагоду пририхтали окремни програми у хторих своїм мамом зоз шпиванками, рецитациями, танцом, та и з дарунками цо сами виробели повинчовали їх швето. Осмомарцовски концерт уж даскельо роки отримує и Школа за основне музичне образованє (ШОМО) зоз Кули, а того року пре предлужени розпуст тот концерт предвидзени дакус познєйше, 12. марца у Доме култури, зоз школярами керестурского оддзелєня тей Школи. З нагоди 8. марца уж традиция же у центре валала на даскелїх виложених штандох Керестурци могли купиц пригодни дарунки. Доминовали рижни файти квеца, а свой штанд мало и Здруженє женох „Байка”. М. А.

У ДЮРДЬОВЕ И ҐОСПОДЇНЦОХ

У КОЦУРЕ

РУЧНИ РОБОТИ, КВЕЦЕ И АРАНЖМАНИ

СВЯТОЧНО ЗА 8. МАРЕЦ

Пред Дньом женох у Дюрдьове вше єст рижни активносци, а у центре красни понукнуца за дарунок. На штандох було виложене квеце и квецово аранжмани продуковательох зоз Дюрдьова, Шайкашу и Жаблю. З ручнима роботами, свойо жени, дзивки, сушеди, шестри и мацери мали нагоду нєсподзивац лєм гевти котри нащивели Ґосподїнци, понеже лєм у тим општинским месце з нагоди того дня були виложени прекрасни ручни роботи женох зоз ґосподїнцкого Здруженя „Креативна роботня”. Предайна вистава була три днї пред 8. марцом, у просторийох општинскей библиотеки у Ґосподїнцох. Дзеци зоз Мишаней ґрупи дюрдьовскей ПУ за свойо мацери правели и писали пригодни змисти. Дзеци зоз Монтесори ґрупи ПУ на заєднїцкей роботнї у ПУ зоз своїма оцами правели дарунки за мацери. И у валалскей ОШ було красни подобни активносци. С. С.

У Доме култури у Коцуре школяре Основней школи ,,Братство єдинство” пририхтали пригодну, богату програму з котру означели Дзень женох. Школя-

ре нїзших класох зоз своїма учительками пририхтали числени точки на чесц шицким мамом. На бини ше зменьовали школяре котри през 15 точки рецитовали стихи о мацери, шпивали, грали на инструментох, а школяре з ритмичней ґрупи танцовали. Кажда точка була наградзена зоз моцним аплаузом у полней сали Дома култури. Окрем школярох, и у коцурскей Предшколскей установи ,,Герлїчка” прешлого пиятку була отримана програма, а у рускей ґрупи дзеци пририхтали виховательки Ксения Уйфалуши и Ясмина Скубан. Тото швето каждого року означує и Актив женох КУД ,,Жатва” з нащиву коцурскому Дому за старих. О. Р.

13. МАРЕЦ 2020.

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ ОТРИМАНА ПРЕЗЕНТАЦИЯ ЗА ПОЛЬОПРИВРЕДНЇКОХ

ПОРИХТАНО ДО НОВЕЙ ПРОДУКЦИЇ Польопривредне подприємство „Т-pamˮ зоз Руского Керестура у Ресторану „Червена ружаˮ, орґанизовало фахове преподаванє хторе отримал професор на польопривредним факултету у Новим Садзе др Жарко Илин, як и представнїки „Generaliˮ осиґураня

Н

а самим початку, спред подприємства „T-pamˮ присутних привитал Павле Малацко и обвисцел о можлївосцох софинансованя продукциї и одкупу огуркох, корнишонох, потим представителє осиґуруюцей хижи „Generaliˮ презентовали условия за осиґуранє паприґи. На концу преподаванє отримал и проф. др Жарко Илин, хтори Керестурцом уж добре познати, на його преподаваньох нащивеносц вше велька, а и сам професор гвари же люби присц до Керестура. Проф. др Илин отримал преподаванє спрам питаньох хтори му порихтали продукователє паприґи и аґрономи, та их так спозорел на одвитуюци проблеми хтори их можу знайсц уж од шлїдуюцого року. Перши проблем ше одноши на дальше продукованє паприґи после утаргованя релативно велького числа активних материйох, односно забрани одредзених хемийних защитних средствох УТАРГНУТИ 25 АКТИВНИ МАТЕРИЇ

– У априлу 2019. утаргнути три активни материї, а истого року у децембру утаргнути ище 22 активни материї, цо значи вецей як 50, 60 найрозличнєйши препарати буду забранєни по вимоги Европскей униї, а у цилю защити животного штредку. Тот поцаг вшелїяк ма оправданє, алє то тераз прави проблеми, понеже профе сийни продукователє, колеґове аґрономи, нє порихтани на таке моцне вдеренє. Уж од шлїдуюцого року будземе мушиц применїц велї технолоґийни операциї у технолоґийним проце су продукованя, бо у тей хвильки нєт адекватней замени за тоти 25 активни материї. Мож з одвитуюцима аґротехнїчнима мирами елиминовац неґативни ефект зменшаня числа активних материйох, алє у цало сци нє. Цо значи же цени желєняви у наиходзацим периодзе и у жемох Европскей униї и у Сербиї буду ро снуц прето же будзе зменшане продукованє – спозорює проф. др Илин. НАВОДНЬОВАНЄ У ШИЦКИХ ФАЗОХ ПРОДУКЦИЇ Потим, на вимогу професийних продуковательох и аґрономох було бешеди о наводньованю по шицких фазох при пестованю паприґи од пресадзованя, ключканя, розсадзованя, укореньованя, под час интензивного ро-

12 РУСКЕ СЛОВО

снуца та по даванє плодох, и ту проф. др Илин указал на значносц отримованя жеми, односно провадзенє влажносци жеми, понеже, як гварел, то досц драга аґротехнїчна мира, же би професийни продукователє на тим терену приступели ґу роботи рационално, односно же би зменшали трошок продукованя. Професор указал и на можлївосц хаснованя ирометера за провадзенє влаги у жеми, хаснованє сензорох, односно хаснованя стандардней методи як цо термо-ґравиметрис, хтора ше хаснує за баждаренє прейґ 65 найрозличнєйших методох за хтору ше продукователє опредзеля. Сущносц у тим, як гварел проф. др Илин же би ше влага у жеми док ше продукує пресаду отримовала на уровню од 75 одсто од польского водового капацитету.

– Такой после садзеня, влага у жеми муши буц на уровню од 75 одсто од польского водового капацитету, и после садзеня єдно або два наводньованя муша буц на тим уровню. Уж у каждим шлїдуюцим наводньованю, влага у жеми муши спаднуц на 70 одсто од польского водового капацитету, же би то нагнало рошлїну най природно розвива кореньову систему, же би хасновала залихи влаги зоз глїбших пасмох и то шицко по фазу интензивного роснуца. У фази интензивного роснуца и на початку даваня плодох, влага у жеми муши ше подзвигнуц на уровень до 85 одсто польского водового капацитету по конєц веґетациї же би ше так обезпечело одлични квалитет паприґи зоз рационалним урожайом – толковал проф. др Илин. ГНОЄНЄ И ПРАВИЛНЕ ПРИКАРМЙОВАНЄ Шлїдуюца тема була о неґативних ефектох абиотичного стре су и ту профе сор Илин указал на хтори спо 13. МАРЕЦ 2020.

ekonomija@ruskeslovo.com

соб мож обезпечиц толерантносц рошлїнох и часточну одпорносц зоз правилну прикарму и гноєньом. По сло вох проф. др Илина, найзначнєйше гноєнє зоз орґанскима и минералнима гноями, як и частейша прикарма у менших дозох же би рошлїни були моцни, толерантни ґу рижним хоротом и чкодлївим инсектом. Потим було бешеди о продукованю и вибераню нашеня, та гварене на хтори спо соб би то паприґаре требали робиц, же би нє пришло до зявеня бакте ри о зи pseudomonas syringae, у условийох жимней яри и превелькей влаги, одно сно у цеплих рокох зоз пре ве ль ким коли че ством води кед прид зе до зявеня хороти хanthomonas euvesicatoria. Профе сор Илин потолковал же на хтори спо соб тото продукованє одробиц и як тре ба ви бе рац плоди лєм зоз здравих рошлїнох. На ше нє тре ба умножиц лєм зоз поєдинєчних рошлїнох зоз пластенїкох. То можлїве лєм зоз сортних, нє и зоз гибридних нашеньох, понеже приход зи до дзелєня прикметох, та себе з тим продукователє направя лєм векшу чкоду. Тиж ви значел же нє обход не пред пребераньом нашеня дезинфиковац руки, аж би треба ло ношиц и рукавици, и анї случайно нє куриц пре преношенє вируса мозаїка догану. На кон цу, вла снїк под приємства „Т-пам” Павле Малацко под зековал шицким заградкаром з Кере стура и других околних ме стох же нащивели викладанє, пре хторих сала у Ре сторану и того року була полна, а присутни мали нагоду про фе со ро ви по ста виц и пи та ня о особ них проблемох у продукованю паприґи.■ Ан. Медєши 13. МАРЕЦ 2020.

МАРИНА КУЛЯНСКИ, ДИПЛОМОВАНА ИНЖЕНЄРКА ЗАЩИТИ РОШЛЇНОХ ЗОЗ ШИДУ

ХЕМИЙНA ЗАЩИТА И СОВИТИ Марина Кулянски, народзена Гнатко, зоз Шиду дипломована инженєрка польопривреди, напрям защита рошлїнох, уж 10 роки занята у подприємстве „Традеаґро” ДОО зоз Ґучи як менаджерка предаваня и совитнїца за хаснованє фолиярних гнойох за подруче Сриму и Бачкей општини Шид и то яблукох, грушкох, брескиньох, черешньох и вишньох. Власнїки овоцнїкох ю поєднаю за єдну продукйцийну сезону, од вчасней яри по єшень.

– Раз тижньово нащивюєм їх овоцнїки и совитуєм зоз хторим средством и у яким количестве треба пирскац овоц. Значне чи було дижджу, яка температура и чи єст инсектох чкодлївцох. З тих параметрох завиши хторе хеФАМЕЛИЯ ЖИЄ З ПОЛЬОПРИВРЕДИ мийне средство треба хасноМарина ище од дзецинства у швеце польопри- вац у хторим количестве и вреди, точнєйше овоцарства, бо єй оцец Звонко, кеди треба пирскац – гаври тиж дипломовани инжинєр польопривреди и защи- Марина, а у роботи хаснує ти у овоцарстве, уж децениями познати продукова- лупу, кед препатра лїсце чи тель брескиньох, яблукох и грушкох. А младша ше- ма даяки чкодлївци хтори з стра Дуня дипломована инженєрка пейзажней ар- голим оком нє мож обачиц. хитектури и уж даскельо роки продукує квеце. У тей хвильки ма 25 клиєнтох продуковательох овозим на терен до клиєнтох дзе им пред- ци и стара ше о овоцнїкох поверхносци ставям продукти хтори им потребни. од єдного гектара по 140 гектари. Так Робота досц динамична, бо ше стретам наприклад, кед ше у пирсканю дода калз численима людзми и вше ше потребне циюм достава ше черстви плоди, а тиж добре пририхтац у перших контактох и єст и средства же би, наприклад, яблуко понукнуцох прейґа телефона же би по- було червенше або желєнше. Звичайно тенциялних клиєнтох заинтересовало роботи єст найвецей од марца по октоже бим пришла до їх обисца, подприєм- бер, кед ше плоди обера. Лєм єден кратства або польопривредней апатики и ши час през жиму тирва зацих у тей роВл. Дїтко ище конкретнєйше им представела по- боти. нукнуце продуктох – наводи дипл. инж. Марина Кулянски. Тиж зоз представнїками фирми за хтору роби участвує и на полопривредних саймох дзе представяю продукти. Були на сайме Ферари у Италиї зоз продуктами за грушку, а тиж у Италиї у Болацану дзе представени продукти хтори ше хаснує у продукциї яблукох. Каждого року участвує и на Медзинародним польопривредним сайме у Новим Садзе. Єдна зоз єй значних роботох и старанє о хемийней защити овоцнїкох на подручу Єдноставнєйше поведзено, Марина нащивює польопривредни подприємства, ґаздовства и апатики и понука средства за прикармйованє прейґ лїсца найвецей за потреби овоцарства, других польопривредних рошлїнох и за заградкарство.

– Сама себе орґанизуєм роботу так же поволуєм клиєнтох и догварям нащиви. Значи, кед виплановани активносци за єден дзень, шедам до авта и одход-

РУСКЕ СЛОВО 13

ЕКОНОМИЯ ЯСМИНА ХРОМИШ ЙОВАНОВИЧ ЗОЗ ВЕТЕРНИКУ

ОД ЖЕНИ ВОЖАЧА ВИМАГА ШЕ ВЕЦЕЙ ЯК ОД ХЛОПА Професия вожач камиона найглєданша нє лєм у нашей жеми, алє и у велїх жемох заходней Европи и у Зєдинєних Америцких державох, а пре одход наших вожачох до богатших державох за лєпшу плацу, у Сербиї тераз хиби вецей тисячи вожачох камионох

Я

смина Хромиш Йованович зоз Ветернику, а по походзеню зоз Коцура, камион почала вожиц 2007. року и вецей роки вожела шлепер у превознїцкей фирми Марянович–Транс ДОО зоз Футоґу. Тераз, дас рок, вожи меншу хладнячу за Индустрию меса „Матиєвич”.

– На 17 роки сом положела испит за авто, а по сле того сом положела испит за Ц, и за Е катеґорию, а вец и за цистерну. Перше сом вожела мали камион. Предавала сом на пияцу овоци, ту по наших околних валалох и пре тоту роботу сом вше була у драже. Вец сом прешла на шлепера. То було шицким интере сантне, а мнє ище баржей. Вожела сом до Словениї, Горватскей и до Голандиї, до Ротердаму. Робота така же сом у драже дванац до штернац днї. Сама идзем у шлеперу и сама сом на швеце скоро два тижнї. Вожим през вецей жеми, и ту важне же интернет и добра навиґация одведзе про сто по капуру, про сто до фирми дзе треба oкончиц утоварйованє або витоварйованє. Вшадзи сом ше лєгко знашла, зоз навиґацию ше шицко лєгко найдзе гоч дзе у швеце. У швеце єст вельо цо знаю по сербски, вельо єст наших цо робя у иножемстве и мож ше подогваряц. Анґлийски язик знам, а научела сом дакус и други язики, основни слова... та аж и турски язик, кед дацо треба, вец ше лєгко учи – приповеда Ясмина. Попри доброго камиона и опреми, заш лєм ше у драже знаю случиц и нєпредвидзени околносци.

– Чежко ми було лєм раз, у фебруару 2019. року, кед сом пар днї остала завята на драги при Алексинцу. Теди сом була сама, лєм драга и шнїг и я. Мала сом горива, а

14 РУСКЕ СЛОВО

добре же кажди камион ма зогриванє, хторе роби и кед камион нє запалєни, нє вязане зоз мотором, та нука цепло. Маш кавч, фрижидер, єст єдзеня, єст води, єст соки и можеш вжац цо ци треба. Остатнї рок вожим лєм по цалей Сербиї. Тих дньох сом вожела за Неґотин, Кладово, Бор, Заєчар, вожим хладнячу з месом и месовима продуктами ИМ „Матиєвич” и задовольна сом – гутори Ясмина. На перши попатрунок, Ясмина випатра як нїжна и крегка жена и нє мож анї предпоставиц же є схопна робиц таку чежку роботу.

– Вожиц камион вельке виволанє. Вше сом любела робиц тото цо други жени нє можу и мило ми же ми ше то удава. Шицким нєобичне же вожим камион, бо я и худа, и нїзка з ростом, шицки перше патра на мнє и нє веря себе. Тераз мам 40 роки, а камион сом почала вожиц кед дзеци були мали и вони ше барз цешели з тим же мама вожи камион. Робиме од–по, док ше нє пороби, маме „туру” од 16 годзини, а маме „туру” од 3–4 годзини. Алє, кед ше сце, шицко ше може посцигнуц зоз добру орґанизацию. Тераз ми дзеци повирастали, син Стефан ма 21 рок, закончел транспортну школу, а роби у „Матиєвича” як месар, дзивка Марина ма 19 роки, закончела стредню школу за фармацеутского технїчара и мам сина Небойшу, хтори ма 10 роки и штварта є класа. Двойо одроснути дзеци, Стефан жиє у Равним Селу, Марина жиє у Новим Садзе, вони маю свойо обовязки и свой темпо живота, виходза, путую, як млади, а я и Небойша жиєме у Ветернику – гутори Ясмина. Ясмина гвари же є задовольна зоз приманями и статусом на роботи.

– Яки плаци у Сербиї, ми маме и шорови и, цо найважнєйше, плаци нам порядни. Приявени зме, осиґурани зме и маме животне осиґуранє на драги и здравствене осиґуранє. Маме таку здравствену карточку, же гоч дзе да ше найдземе, можеме зоз ню пойсц до дохтора, гоч цо да ше случи, мож одреаґовац – гутори Ясмина. Робота вожача вимага вельку концентрацию и присебносц.

– За шицко треба любов. Треба любиц тото цо робиш и треба уживац у тим цо ше роби. Вец концентрация придзе сама, а кед єст моцна концентрация и моцна любов, страху нєт. Бо страх и тота робота нїяк нє иду вєдно. Шеднєш опущено, пущиш музику, нє штудираш, лєм вожиш. Нїч то нє таке страшне, треба пробовац. Велї 13. МАРЕЦ 2020.

ekonomija@ruskeslovo.com

жени ше боя чи буду прилапени у тей роботи и то нє идзе лєгко. У „Маряновича” було 170 вожачох, я сама. Ту, у „Матиєвича” єст 45 вожачох, а я сама. Мала сом ище єдну колеґиню, вона вожела лєм комби, алє одустала. Вшадзи сом була єдна єдина жена цо вожи камион, а шицки други хлопи. Треба мешац, два док вони прилапя тото же така мала жена може робиц тото цо и вони. Мушим буц лєпша од нїх же би ме прилапели.

З початку ше мушим барз доказовац, док сами нє увидза же можем єднак, або лєпше, поробиц роботу. Е, вец ме уж даяк прилапя як ровноправну „у ранґу”. Вше ше вецей глєда од жени як од хлопа, алє озда таки менталитет у нас у Сербиї – гутори Ясмина. Вона гвари и же ше зоз добру орґанизацию може шицко посцигнуц и на роботи и дома у фамелиї.

– Барз ми значи же можем робиц тото цо мало хтора жена може и же дзекуюци тей роботи мам вельку финансийну самостойносц и тото ме трима у тей роботи. Поволуєм жени най дзвигню главу и най ше нє боя, най шедню за кормань камиона, бо можу шицко тото робиц цо и хлопи можу. Окреме значи кед ше роби роботу на хторей мож и добре заробиц, бо то дава вельку самостойносц у живоце – гутори Ясмина.■ М. Тамаш 13. МАРЕЦ 2020.

ПРЕЗЕНТАЦИЯ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ПРЕДСТАВЕНИ КРЕДИТНИ ЛИНИЇ РОЗВОЙНОГО ФОНДУ ВОЙВОДИНИ У просторийох Месней заєднїци у Руским Керестуре, вовторок 3. марца у орґанизациї ЛАҐ „Шерцо Бачкейˮ и Канцелариї за локални економски розвой Општини Кула була отримана презентация Розвойного фонду Войводини и схадзка представнїкох ЛАҐ-у и КЛЕРу зоз гражданами Керестура. Спред Општини Кула и Канцелариї за локални економски розвой присутних привитал Милош Данилов, хтори потолковал же циль Канцелариї повязовнє гражданох, власнїкох польопривредних ґаздовствох и приватних поднїмательох зоз фондами хтори приходза од Покраїни, або Републики. Тиж, же Канцелария ма улогу же би обвисцовала гражданох о додатних жридлох финансованя, як о безповратних средствох так и о вигодних кредитних линийох, а окрем того роби и проєкти у служби општини Кула, вирабя стратеґийни документи як цо Стратеґия локалного економского розвою, Стратеґия руралного розвою, Стратеґия Канцелариї за младих и др.

– У сущносци патриме направиц добри стратеґийни план же би наша општина могла апликовац на проєкти зоз додатних фондох Европскей униї. Найважнєйше нам же би гражданє достали прави информациї у прави час и же би могли позберац тоти безповратни средства. У шлїдуюцим периодзе од 2021. по 2027. рок будземе робиц два барз значни стратеґийни документи. То План розвою нашей општини од 2021. по 2027. и будземе правиц Стратеґию Руралного розвою дзе нам важни гражданє з општинских местох, понеже шицки идеї и предкладаня ми будземе мушиц написац у тим Плану розвою, же би ше тоти проєкти могло финансовац и з других средствох, а нє лєм зоз Општини – виявел Милош Данилов,

спред Канцелариї за локални и економски розвой. З тей нагоди ше присутним представели и представнїки Розвойного фонду Войводини Деян Славуйович, Лука Драшкович и Станиша Станишич.

– Розвойни фонд основани 2013. року, а снователє му Покраїнска влада зоз учасцу од 78 одсто и Република Сербия зоз 22 одсто, цо значи же то державни, а нє приватни фонд як цо велї думаю. Ми нєшка мали презентацию наших кредитних линийох за правни особи, поднїмательох и за реґистровани польопривредни

ґаздовства. Сцели зме приблїжиц тоти кредитни линиї польопривреднїком, бо знаме же ту у Руским Керестуре барз розвита и продукция паприґи, алє и сама польопривреда. Найзаступенши нам кредитни линиї за купованє жеми, дзе камати од 2 по 3 одсто. Прешлого року одобрене 2,5 милиярди, потрошене коло милиярду динари, а того року маме тиж досц вельки буджет и наздаваме ше же и того року звекшаме сотруднїцство – гварел Станиша Станишич заняти у секторе маркетинґ Розвойного фонду Войводини. На концу, представнїки Локалней акционей ґрупи „Шерцо Бачкей” поволали гражданох же би предложели проєкти, алє и дали свойо предкладаня, зауваги и суґестиї за цо лєпшу реализацию Стратеґиї Руралного розвою општини Кула. Ан. М.

РУСКЕ СЛОВО 15

МОЗАЇК МЛАДИ ШПИВАЧЕ У РЕВИЯЛНЕЙ ЧАСЦИ НА „РУЖОВЕЙ ЗАГРАДКИ”

НОВА ИНТЕРПРЕТАЦИЯ РУСКЕЙ „КЛАСИКИ” У Студию „М”, 1. марца, отримани 30. Фестивал новей рускей народней шпиванки „Ружова заградка”. Тота ювилейна „Заградка” ше видвоєла од дотерашнїх по тим же наступели вельо млади шпиваче, а у ревиялней часци вибор народних шпиванкох виведзени у забавним духу Пишe: Лидия КОСТЕЛНИК

У

змагательней часци перши ,,пребили ляд” млади шпивачки Уна Молнар и Оливера Сапаньош, потим ше на бини у Студию „М” зменьовали учашнїки и одшпивали нови 14 народни шпиванки. Здогадованє на предходни трицец фестивали було у ревиялней часци, кед виведзени обробки „Заградкових” писньох у нових аранжманох у забавним духу цо допринєсло и наисце оправдало мото же на младих швет остава.

ОРИҐИНАЛ У ОБРОБКУ – Ми, як ґрупа ,,АРИЯ” ше представели зоз шпиванку ,,Най ми слунко швици”. Участвовали зме у ревиялней часци, дзе зме тоту шпиванку виведли у иншаким аранжману. Можем повесц же ше нам як ґрупи, наисце пачел нови аранжман тей писнї и думам же млади ґенерално, баржей прилапюю обробки руских шпиванкох. Я одмалючка активна у Доме култури у Руским Керестуре, як у фолклоре так и у шпивацких ґрупох. Барз любим послухац руски шпиванки, чи народни, чи у забавним духу, алє думам же млади тераз воля слухац руску забавну писню. Барз ми

16 РУСКЕ СЛОВО

мило же того року було вельо младих, а медзи нїма єст и квалитетних шпивачох, цо було видно и на пробох и у бекстейджу дзе цали час було одличне друженє медзи учашнїками. Мило ми же ше обробело шпиванки хтори ше слуха и нєшка, а тераз зме их годни слухац и у нових аранжманох. Тиж ми мило же зме мали нагоду чуц нови 14 композициї, цо значи же зме годни и надалєй уживац у нашей рускей музики – гвари членїца ґрупи „АРИЯ”, Дорика Чизмар.

– На тогорочней ,,Ружовей заградки” одшпивала сом ,,Лєм за тебе”. Кажда шпиванка була окремна, а думам же зме зоз ревиялну часцу допринєсли же би тота ,,Ружова заградка” була успишна и запаметана. Вироятно же младша публика обробки баржей прилапела. Тоти цо одмалючка слухаю народни шпиванки и „у тих су водох” вони их знаю, алє нє верим же их нароком слухаю. Мнє шпиванка хтору сом шпивала одлично „лєгла” и цалком була у стилу у хторим ше я пренаходзим и хтори ше мнє пачи. Я любим слухац нашу музику, так же обробки и вименєни аранжман, наисце ма ефекту. Мойо упечатки барз приємни. У каждим сеґменту сом чувствовала професийносц у роботи и то на мнє охабело найвекши упечаток. Важне же би ше анґажовало людзох хтори схопни провадзиц ритем манифестациї озда ше так вец и млади баржей ,,таргню”. Под час пририхтованя „Заградки” ознова сом стретла людзох хторих нє стретам часто, а з хторима любим побешедовац. Окреме ми мило же нас, младих, старши и искуснєйши вше дзечнє посовитую – толкує Кристина Афич.

– Того року сом одшпивал два шпиванки вєдно зоз шпивацку ґрупу. Єдна була у змагательней часци ,,Млади дзивки”, и друга у ревиялней ,,Розмария и лелия”. Други писнї ше ми пачели, алє кед бим поровнал зоз прешлорочним фестивалом, мушим припознац же ми прешлорочни бул дакус лєпши. Думам же обробки добри, алє даєдни ше ми пача а даєдни нє, гоч у сущносци волїм кед ше писню зохаби таку 13. MАРEЦ 2020.

mozajik@ruskeslovo.com

яка є у ориґиналу. Слухам писнї зоз наших фестивалох, алє як сом уж спомнул, скорей себе пущим ориґинал як обробок. Упечатки зоз ,,Ружовей заградки” наисце феноменални, останє ми у паметаню и фестивал, алє и пририхтованя – приходи на проби. Було то єдно вельке дожице и чесц за нашу шпивацку

ґрупу – заключує Марко Буила, єден з членох Мишаней шпивацкей ґрупи КУД „Жатва” зоз Коцура.

– Кед шпиванка квалитетна, вона зажиє при младих, нє важне чи є обробена чи нє. Ґенерално любим слухац обробки, наприклад странски поп у джез духу. Любим шпивац на тим фестивалу, знїманє у студию вше интересантне и вше иншаке. Рихтало ше нови, а того року ше робело и на старих шпиванкох. Возбудзенє було вельке и потримовки було зоз шицких бокох – гвари Катарина Кочиш.

ДЕБИТАНТИ НА ЮВИЛЕЮ – Шпивала сом писню ,,Гей, або нє” вєдно у дуету зоз Тамару Салаґ. Вельо писнї ше ми пачели, а думам же тоти у ревиялней часци добре обробени, та и велїм прицагли увагу. Но, гоч кельо би ше писню „модернизовало”, вона би мушела буц у народним духу. Я найчастейше слухам странски писнї ’70. и ’80. рокох, aлє любим послухац и руски писнї. Мойо упечатки з ,,Ружовей заградки” маю и подли и добри боки, алє ше шицко добре закончело. Друженє супер, понаглянє, преверйованє хто кеди на шоре, потримовка зме єдни другим, трема... И вец кед ше зидзе з бини – одлєгчанє же готове, и задовольство пре успишни наступ. Щиро, я нє мам проблеми з трему, вше єст тота мала позитивна трема, бо то знак 13. MAРЕЦ 2020.

же ми тото цо робим значне, алє наступала сом и скорей на велїх фестивалох нє лєм зоз шпиваньом, так же сом анї тераз нє мала проблеми – заключує Валентина Салаґ.

– Я ше того року першираз публики на „Ружовей заградки” представела як солиста з писню „Чи то любов”, а наступела сом и зоз Мишану шпивацку ґрупу КУД „Жатва”. Видзи ше ми же ше младшим баржей пача обробки народних писньох, прето же су веселши и я перша волїм таки слухац. Енерґия була позитивна, шицки зме лєдво дочекали висц на бину и думам же то була найлєпша „Ружова заградка” потераз – закончує Дарина Михняк. Млади любя мац увагу публики, любя шпивац, дружиц ше, дожиц и видзиц шицко цо нове и иншаке. Участвованє на тим Фестивалу шицким єдно красне дожице, а учашнїки би и надалєй жадали наступац, шпивац, дружиц ше и слухац искуства старших учашнїкох, алє и охабяц власни шлїди у нашей, рускей култури. ■

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА КЕРЕСТУРСКА ШКОЛА НА САЙМЕ ОБРАЗОВАНЯ У НОВИМ САДЗЕ

И ЗЛАТНА МЕДАЛЯ И КОМПЮТЕР Основна школа „Петро Кузмяк” зоз Руского Керестура, достала златну медалю за квалитет и повелю Новосадского сайма, а на Сайме образованя „Драгокази” на його шветочним отвераню 4. марца. Припознанє за квалитет образовного процесу сцигло на основи Конкурса на хтори керестурска Школа конкуровала зоз прикладами добрей пракси и креативних активносцох у седем катеґорийох цо були задати з конкурсом, а пририхтали их педаґоґинї Школи Мария Шанта и Любица Няради, хтора у мено Школи и прияла припознанє. Так кере стурска Школа достала високи оцени у обласци локациї и дизайну школского обєкту, интеґрациї зоз другима системами як цо привреда, наука, култура итд., потим промоциї и презентациї Школи, успишносц школярох, защита

животного штредку, спортски активносци и екстерне вреднованє квалитету. На шветочним отвераню Сайма „Драгокази” були присутни и штредньошколци зоз трецей и штвартей класи кере стурскей Школи у рамикох професийней ориєнтациї. Провадзели их педаґоґиня Нярадийова, и професорки Татяна Колесар, Драґана Ґачеша и Єлена Троґерт. Їх одход финансовал Покраїнски секретарият за образованє, управу, предписаня и национални меншини – национални заєднїци. Школяре нащивели и штанд того Секретарияту, та участвовали у наградним бависку у хторим праве керестурска Школа вицагнута як добитнїк. Добитнїка вицагнул вивершни директор саямскей дїялносци Борис Надлукач, а Школа як награду достала рахункар. М. А.

ЗАЄДНЇЦКА АКЦИЯ ДВОХ СОЮЗОХ

КОМПЛЕТОВАНА ПРИПОВЕДКА О КАРПАТОХ

Союз Руснацох Українцох Сербиї мал госцох, делеґацию Союзу Русинох-Українцох Републики Словацкей. На чолє делеґациї зоз Словацкей бул предсидатель Союзу Павло Богдан. Попри других членох у делеґациї бул и Ладислав Цупер, уметнїцки фотоґраф зоз Прешова, а длугорочни активиста Союзу у Словацкей. Вєдно зоз Йоакимом Грубеньом и Батом Боґдановим нащивели Вершец и його околїско у южним Банату. Циль тей нащиви бул фотоґрафованє Карпатох хтори заходза зоз Румуниї до Сербиї на просторе у южним Банату. Нащива прешла успишно и направени числени фотоґрафиї

18 РУСКЕ СЛОВО

за виставу и фотомоноґрафию под назву „Карпатски мотиви”. У фотомоноґрафиї находза ше фотоґрафиї Карпатох у Словацкей, Польскей, Румуниї и України. Зоз тоту роботну нащиву и новима фотоґрафияяями Карпатох у Сербиї, буду комплетовани и вистава, и моноґрафия. Зоз таким сотруднїцтвом на хторим ше роби и догваря уж даскельо роки, будзе комплетована приповедка о Карпатох зоз шицких жемох през хтори ше вони пресцераю, а видзена през обєктив уметнїцкого фотоґрафа Ладислава Цупера. Делеґация була госц на нашим 30. ювилейним, Фестивалу „Ружова заградка”, дзе упознали нашу найновшу музичну творчосц. Пошвидко можеме обчековац же вистава под назву „Карпати” будзе доступна и нашим любительом подобовей уметносци, з оглядом на тото же ше уж водзи розгварки о сотруднїцтве на тим планє медзи нашим Заводом за културу войводянских Руснацох и самого автора, а любителє уметносци годни видзиц виставу хтора госцовала у вецей европских жемох. Окреме у року кед Нови Сад будзе главни город култури Европи 2021, було би крашнє видзиц и нащивиц тоту виставу, як на концу розгварки гварел малярски по ет Карпатох Ладислав Цупер з нагоди нащиви нашому городу. В. П.

13. МАРЕЦ 2020.

kultura@ruskeslovo.com

У ДЮРДЬОВЕ НА 8. МАРЕЦ

МИКЛОШЕВЧАНЄ ЗБОГАЦЕЛИ ПРОГРАМУ Медзинародне швето, 8. марец – Дзень женох, внєдзелю, 8. марца, традицйно преславене у Културно-уметнїцким дружтве „Тарас Шевченко” у Дюрдьове з Осмомарцовским концертом и госцину за котру ше остарали наймладши кухарки того Дружтва. У полнючкей сали дюрдьовского Дружтва на Концерту участвовали младши члени вецей секцийох з домашнього Дружтва, школяре нїзших класох з валалскей Основней школи, дзеци з Мишаней ґрупи валалскей Дзецинскей заградки и госци, наймладши члени Културно-уметнїцкого дружтва „Яким Ґовля” з Миклошевцох з Горватскей котри збогацели програму, та шицких котри наступели публика нєпреривно наградзовала зоз моцнима аплаузами. Шицки учашнїки на концерту грали и танцовали на мелодиї руских шпиванох, шпивали руски шпиванки и рецитовали стихи наших поетох о любови и мацери. По законченю програми Леся Мудри, уметнїцка руководи-

телька з КУД „Яким Ґовля”, у мено свойого Дружтва домашнїм подаровала полну кошарку овоцох же би ше дзеци и учашнїки после програми погосцели. Попри овоцох, после програми на друженю у дюрдьовским Дружтве присутни були понукнути и зоз домашнїма колачами котри за тоту нагоду, традицийно, пририхтали наймладши кухарки Дружтва, членїци виводзацкей фолклорней секциї. Програму пририхтали уметнїцки руководителє и руководительки Дружтва, воспитачки и учительки дюрдьовских установох, сценоґрафию младеж з Дружтва, а госцох спомнута Леся Мудри и Виолета Гирйовати, уметнїки руководительки КУД „Яким Ґовля” котри вєдно зоз Славком Ждиняком, предсидательом того Дружтва, приведли своїх членох з Миклошевцох же би представели свою роботу, дружели ше з младима и упознавали. Иншак, Миклошевчанє у подобним составе у дюрдьовским Дружтве наступали пред шейсцома роками. С. С.

У ЗЄДИНЄНИХ АРАБСКИХ ЕМИРАТОХ У ДУБАИЮ

НА ШВЕТОЧНЕЙ ЦЕРЕМОНИЇ GESS AWARDS Профе сорка Основней и штреднєй школи „Петро Кузмякˮ зоз Руского Керестура, мр Наталия Будински хтора виклада математику, концом фебруара пребувала у Зєдинєних Арабских Емиратох у Дубаию на образовним збуваню GESS. У змаганю Будинскова була у ґрупи финалистох.

– То було збуванє пошвецене шицким сеґментом образованя, од сучасних наставних средствох, до сучасних технолоґийох и методох. Були виложени велї наставни средства, а представени и семинари за усовершованє наставнїкох. Ту свойо идеї представяли и вельки познати фирми як цо Леґо едукейшн – гварела Будинскова.

13. МАРЕЦ 2020.

Тоту подїю провадзи и змаганє креаторох образованя, а професорка Будинскова була єдна зоз 11 финалистох у катеґориї найлєпшого применьованя креативного приступу у настави природних предметох. О уходу до финалу одлучовал интернационални жири фаховцох у образованю. З нагоди уходу до узшого вибору Будинскова була поволана на шветочну церемонию GESS Awards. Як виявела за „Руске словоˮ, там мала нагоди стретнуц ше зоз колеґами, алє и едукаторами зоз цалого швета, та виечерац искуства у обласци креативного приступу у настави природних предметох, математики, и позберац нови идеї у обласци роботики и 3Д преси. М. А.

РУСКЕ СЛОВО 19

КУЛТУРА И ПРОСВИТА НА МЕДЗИНАРОДНИМ САЙМЕ КНЇЖКОХ У НОВИМ САДЗЕ

ПРЕДСТАВЕНИ ВИДАНЯ НА РУСКИМ ЯЗИКУ

Фото: В. Вуячич

– Публицистика, кнїжки за дзеци, поезия и младежска литература найзаступенши кед слово о лоньскей видавательней продукциї нашей медийней Хижи. Мож повесц же прешлосц и будучносц Руснацох представяю нєвичерпну инспирацию нашим автором. Акцент будзе и надалєй на квалитетних и тунїх кнїжкох за дзеци – визначел др Борис Варґа, директор НВУ „Руске слово”

Н

а Медзинародним сайме кнїжкох у Новим Садзе пияток, 6. марца, НВУ „Руске слово” отримало промоцию своїх виданьох на штанду Влади АП Войводини, Покраїнского секретарияту за културу, явне информованє и одношеня з вирскима заєднїцами и Покраїнского секретарияту за образованє, предписаня, управу и национални меншини-национални заєднїци. Шицких присутних привитал директор НВУ „Руске слово” др Борис Варґа хтори гварел же лоньска продукция рижнородна и по обсягу и по жанру, а резултат є координованей роботи шицких секторох у нашей медийней Хижи и доброго сотруднїцтва з вонкашнїма партнерами, зоз Зводом за културу войводянских Руснацох и Амбасаду України у Беоґрадзе хтора финансийно потримала три лоньски виданя. На рускословскей промоциї представени лоньски виданя: Руски християнски календар (алманах) за 2020. рок; Дюра Латяк „Руснаци” други том; Славко Роман Рондо „Одняти од псох”, поезия; Юлиян Тамаш „Їжик голик”, поуки за дзеци и старших; Ирина Гарди Ковачевич „За главки у лавки”, писнї за дзеци; Силвестер Макаї „Боси по праху”, писнї и приповедки за дзеци; Анамария Рамач Фурман, др Борис Варґа и Мария Ковачевич „Весели буквар”, сликовнїца за дзеци; Любица ФаГарди „Як ше тройо прашатка рихтали за жиму”, сликовнїца; Вецей авторе, „Гумно 2: Дзеци з дружтвених мрежох”, зборнїк литератури младих 2010-2020. Вихаснована нагода представиц руски кнїжки и на новосадским сайме и то на штанду Покраїнского секретарияту за образованє, предписаня, управу и национални мен-

20 РУСКЕ СЛОВО

шини-национални заєднїци хтори и финансиєр наших виданьох, як цо то и Город Нови Сад. На тот завод на промоциї обрацена увага на младших авторох зоз Зборнїку „Гумно 2: Дзеци з дружтвених мрежох”, та свойо роботи пречитали Марина Хома и Саша Сабадош. О Зборнїку бешедовал Мирон Джуня, хтори источашнє представел и кнїжку поезиї Славка Романа Ронда „Одняте од псох”. Редактор Видавательного оддзелєня НВУ „Руске слово” Микола Шанта бешедовал о других виданьох зоз лоньскей продукциї, а присутни авторе Силвестер Д. Макаї и Дюра Латяк бешедовали пригодно о своїх кнїжкох. ЗАВОДОВО ПУБЛИКАЦИЇ На истим штанду свойо виданя пияток представел и Завод за културу войводянских Руснацох. Завод представел кнїжку автора др Дюри Гардия „Руснаци од присоєдинєня до Просвити” и Зборнїк роботох зоз IV Рускей науковей конференциї младих науковцох и фаховцох. Директорка Заводу Анамария Ранкович потолковала же лоньска продукция кнїжкох нє обсяжна, алє тоти два спомнути виданя сполнюю значни функциї Заводу за културу войводянских Руснацох, а то чуванє и промовованє руского скарбу и потримовка младим припаднїком нашей заєднїци. Др Дюра Гарди у своєй науковей роботи ацентовал два историйни подїї хтори ше случели пред сто роками, а то снованє РНПД-а и Присоєдинєнє Войводини ґу Кральовини Сербиї. Автор тоти два подїї розпатра як єден фе13. МАРЕЦ 2020.

kultura@ruskeslovo.com

НАР

Завод

номен дзекуюци хторому Руснаци нєшка затримали свой руски идентитет. Поволуюци на наиходзацу V Руску наукову конференцию младих науковцох и фаховцох хтора у цеку Саша Сабадош визначел же млади науковци треба же би превипитовали витални питаня рускей заєднїци и же вони як таки и сами витални интерес нашей заєднїци. ДЗЕШАТА РОЧНЇЦА НАР Новинарска асоцияция Руснацох истого дня на Сайме кнїжкох означела 10-рочнїцу своєй роботи. На пре зентациї хтора отримана у рамикох „Дньох все славянскей култури” хтори на Сайме орґанизовало здруженє Все славянски союз, о початкох, активно сцох, витворених проєктох и планох того медийного здруженя бешедовали терашня предсидателька НАР Мартица Тамаш и єдна од його снователькох Єлена Перкович. О конкретних проєктох и обласцох у роботи и други члени и сотруднїки Новинарскей асоцияциї Руснацох, мед зи нїма директорка Завода за културу войводянских Руснацох Анамария Ранкович, публициста Дюра Латяк, редакторка Рускей програми Радия РТВ Мария

РУСКА ПОЕЗИЯ НА ГОРВАТСКИМ ЯЗИКУ После представяня руских виданьох на велькей бини бул представени горватски часопис за литературу и уметносц „Nova riječ” чий главни и одвичательни редактор Томислав Жиґманов. У найновшим тогорочним чишлє обявени вибор зоз рускей литератури пейцох руских авторох: Ирини Гарди Ковачевич, Миколи Шанти, Олени Планчак-Сакач, Тамари Хрин Рончевич и Саши Сабадоша зоз вибором з поезиї и краткима биоґрафиями.

13. МАРЕЦ 2020.

Тот и длугорочна редакторка култури РТВ по руски Олґа Карлаварис. Як ше присутни могли здогаднуц, НАР формовали руски новинаре хтори предходно участвовали у порушованю Рутенпресу, а полну афирмацию и смисел тото здруженє достало зоз запровадзованьом проєктного финансованя у обласци медийох и култури. Гоч початки нє були лєгки, учело ше на власних гришкох и поступнє, як ше звекшовал портфолио проєктох и референци НАР, тото здруженє медийних професионалцох постало ношитель лєбо нєзаобиходни учашнїк найвекших и найзначнєйших проєктох у рускей заєднїци з обласци култури, медийох и афирмованя улоги и значеня Руснацох на просторе АП Войводини. Нєшка НАР ма 23 витворени проєкти з обласци видео и авдио продукциї, друкованей и диґиталней публицистики, професийней едукациї и интеркултуралносци. Проєкти НАР ше формулую так же би чували руску традицию, а источашнє уключовали и младих новинарох до живота рускей заєднїци. Партнере му шицки медийни и културни институциї рускей заєднїци, як и числени здруженя цивилного сектора, а проєкти НАР доставаю порядну потримовку на конкурсох хтори ше розписую на републичним, покраїнским и локалним уровню, насампредз у Городу Новим Саду. Представителє НАР з тей нагоди бешедовали и о чечуцих проєктох и планох за наступни период, и поволали шицких актерох у рускей заєднїци – поєдинцох и институциї, же би и убудуце сотрудзовали вєдно, бо добри идеї, инициятиви и инспирациї вше єст. САЯМ ОБРАЗОВАНЯ „ДРАГОКАЗИ” На Медзинародним сайме образованя „Драгокази”, 4. и 5. марца, на штанду Филозофского факултета представене и Оддзелєнє за русинистику. Оддзелєнє за русинистику през обидва днї промововало свою програму студийох, а мср Александер Мудри сцерпезлїво одвитовал на питаня заинтересованих за студиї Русинистики. Попри нього, зоз заинтересованима будуцима студентами бешедовали и мр Анамариа Рамач Фурман и мср Ана Римар Симунович. На Медзинародним сайме кнїжкох на штанду Покраїнскей влади штварток, 5. марца, представел ше Координацийни одбор дружтвох за язики, литературу и културу, дзе участвовало и Дружтво за руски язик, литературу и културу. Окрем нового числа часопису „Нови мост”, промововани и нови виданя Дружтва на руским язику.■ (О. П-С./И. С./В. В.)

РУСКЕ СЛОВО 21

ШМИХ ВШЕ ЗДРАВИ!

ЗОЗ ШИЦКИХ БОКОХ

РОК XXXX МАРЕЦ 2020. число 472 Число ушорел: Любо Инґе Дудаш

Першираз ше опил – А – пита ше пайташ пайташови – як ше справовали твойо родичи кед ши ше першираз напил?

– Цалком шалєно и наруби! Перше обисце до котрого сом ше врацел нє було мойо, а друге – Нє були то анї мойо родичи! О актуалних вирусох… Яй, як барз добре же тот китайски… Задумайце аж як би було кед би бул ориґинални? На статковим пияцу – Кельо роки ма тота крава, пита ше купец селянови?

– Лєдво шейсц, гвари му селян.

– А роги єй барз на долу криви, нє завадза то кед паше?

– Гайде, нє будзце шмишни, гвари селян, петнац роки єй то нє завадза, а вам завадза и кед патрице на нїх…

Дробна годзина – Та, то ше тераз дому приходзи – гвари нагнївана жена мужови! Нє видзиш же уж три годзин?

– По правдзе, я анї нє при шол дому, при шол сом лєм по гармо ни ку, та на зад… Слово – два о читаню – Нє сцела биш же бим ци дацо пречитал покля нє зашпиш – пита же супруг власней жени…

– Може, почнї зоз Оченашом, я праве читам кратки порученя на твоїм мобилним… Телефонска розгварка Жена гвари мужови: – Гварела сом ци же идзем лєм на даскельо минути до сушеди, а ти волаш кажди пол годзини… Май розума, дораз сом дома!

У автобусу Контролор путнїкови нагнївано: – Кого ви сцеце направиц шалєним, тота карта цо тримаце у рукох дзецинска…

– Но, видзице и сами одкеди вас чекам! Син зоз оцом – Я ци ше лєм два ствари опитам – гвари син оцови. – Перше, чи маш даяки динар, а друге, чом же анї нєшка нє маш нїч…? Два жени – Гайде Муйо – гандрує го пайташ, поведз ми поправдзе нацо ци два жени?

– Тераз и так ми наисце вельо лєпше. Док сом мал лєм єдну, од доддня до ноци ше зо мну вад зела, тераз ше вад за лєм вони два, а я на мире кончим цо уж треба…

ПРИ ВАРЕНЕЙ КАПУСТИ

НЄ НАШО Є, АЛЄ НАМ БАРЗ ПРИСТАВА

Фотошоп Лю.Ц.

Позно вєшенї, у ме сце дзе жиєм, отримує ше велька манифе стация на чесц и славу капусти. Швето векше як у Кере стуре Кирбай. Зиду ше того дня до центру валала чи вароша ґу котлом з капусту политичаре, тротько ше, цир ку зан ти, тоти цо гладни, та и гевти цо нє маю иншакей роботи. Ту и розгласни, велька бина на котрей ше зменюю танцоше и шпиваче. Праве на бини були Коцурци. Мой сушед зна же сом з Керестура, та пояшнює тим коло нас же Коцурци и Керестурци нє исте, бо розлично славя Крачун и други швета. Ша, реку, и Коцурци так поведза за Керестурцох, а и обратно. То прето же ше ми Руснаци тримаме двох календарох. Праве сом здумал же то и поблїжей пояшнїм, алє сом ше енки укушел за язик. Рахуєм, нє вредзи мишац календари з пивом, капусту и ратицами. Алє мой сушед упарти, та чесному собранию пояшнює же зме мали народ, а так подзелєни. Гвари, маме мадярски,

22 РУСКЕ СЛОВО

сербски и хто зна ище яки презвиска, назви стварох, єдла... Ниа, чардаш цо танцую Коцурци на бини то тиж нє руски танєц, толкує вон. Га, правда, алє Руснаци як ше селєли з Карпатох та у драже покус, на ограбки, позберали и култури других народох. Алє так то робели и други народи, нє дам ше я. А же бим привед ґу концу тот трактат при пиву и капусти, виприповедал сом им уж познату причту яка ше стала у пеклє. При каждому котлу стал дяблик котри надпатрал же кед ше даєден скаранїк пробує виґрабац з котла, вон го назад ґурнє. Єдино при котлє дзе були Руснаци нє було дяблика. Прецо? Прето же Руснаци сами єден другого цагали до котла, та дяблик ту нє мал роботи. Е, и то нє вашо. То сце од нас превжали, упарти мой сушед. Може буц же є нє нашо. Алє кед нам так барз добре пристава, упарти и я. Михал Симунович 13. МАРЕЦ 2020.

ЗАЗНАЧЕНЕ, А ПАМЕТАЦ ШЕ БУДЗЕ И ТАК…

СЛАВА БОГУ – НЇЧ! Велї Керестурци, поготов старши „циґоняре”, док тото ту написане пречитаю, здогадню ше и бачика Йовґена Гайдукового, котрого валалски людзе, алє и ширше, познали скоро и єдино – як Гарова. Бачи Йовґен барз любел людзох. Зоз каждим побешедовац, нашалїц ше, порадзиц ше уж о чим требало… Єден час робел у Клубу про свитних и явних роботнїкох, нєшкайшим Ре сторану. Познал шицких, та ше так уключел и до театралного живота, ґлумел у даскелїх забавох котри теди на сцену по ставял Дядя. Окрем того, шпивал у хору, картал ше, руцал кулї у ґуґларнї… Заш лєм, найволєл лапац риби и то зоз циґоньом. Того пополадня, єдного давного лєта, рушели ше ми, „ярашанци”, купац ше на беґель, на Чайку и скакац зоз слупох на шлайсу, гоч ше то нє шмело. Беґель бул глїбоки и чисти, нє як наша Ґоловичова долїна. На беґелю ше шицко могло и шмело, поготов кед нїхто нє видзел. Бавело ше „на качури”, а слабши плїваче ше купали у плїтким, праве на Чайки. Спод ока на шицко то мерковал дїдо Бандур. Вон напасал крави на гаци, а нїґда нє бул през длугокей палїци. Требало му то. Накеди збачел же дахто у страху „трепе” зоз руками, пиє беґельску воду и нарату ше дре, дїдо зоз палїцу таких вицаговал на сиґурне и сухе. Таких купачох анї нє було мало. Вечаром, уж збелавених ґамбох, викруцали зме ґачи и зберали ше дому, шицки. Дїдо Бандур на нас вше и

покричал: „Гайде, дому... купац ше, алє и шора треба знац… Най вас мацери и дома окупаю, а такой облєкайце маїци, прехладзице ше…” Праве ше теди при нас застановел високи и моцни хлоп. На бициґли, коло циви завязани циґонї, ту и вельки мередов и шамлочка на пактреґеру…

– Влапел ши, Йовґенє, дацо? Дїдо ше опитал, а бачи Йовґен перше поджмуркал, заштудирал ше, пошкрабал главу и док патрел як ми чекаме цо то таке пове, лєм прежубротал: – Слава Богу, нїч! Шеднул на бициґлу, забренкал и рушел до валалу. Гласа мал, та го чули и тоти цо нє слухали, алє ми и далєй нє знали цо ше збува. Пришол лапац риби, нє влапел нїч, а ище и Богу дзековал же то так. Наисце нам напнул мозґи, алє одвиту нє було…

– Хлапци, дабоме же вам нїч нє ясне, алє виволам вам, лєм кед обецаце же нє повеце нїкому, претаргнул дїдо цихосц..

– Бачи Йовґен барз люби лапац риби. Нє люби их чисциц! Кажду рибу векшу лєбо меншу, влапи, одквачи зоз циґоня и пущи назад до води…! Слова бачика Йовґена, Гарова, од кеди их ми паметаме, лєм слова. Важни спо соб справованя правих спортских рибарох, а так ше справую наисце велї, ширцом швета. Владимир Дудаш Иваанов

АНЕҐДОТА

ХОВАНЄ, А КРАСНЕ Дакеди ше знало же дзе стоя хлопи, а дзе жени на дворе кед було хованє. Знало ше и по яким ше шоре обходзи коло труни, як треба списац одпитованє... Аж и на обеду бул шор кеди ше починало єсц, а кеди ше ставало од стола. У Керестуре през историю було вецей барз схопних трунарох, алє таки як цо то пред скоро виком бул трунар Дорокази, озда нє було. Як и други трунаре, вон на хованю кончел и роботу дзияка. Знал прекрашнє шпивац, а и бешеда му була иста така. Кед вон на хованю зашпивал „Со духи праведни”, цали двор одгуковал. Паметам же раз так пришол мой дїдо з такого хованя, та гвари домашнїм: „Но то було красне хованє”. Ми шапутраци нє шмели му превредзиц, та зме пошли за сламу и кихотали ше же, гат, як ше то може таке стац: хованє, а красне.

13. МАРЕЦ 2020.

Кед на обеду бул и трунар, вец ше домашнї нє обавали же хто пове слово-два о покойному, ша трунар Дорокази то найлєпше покончи. Пред тим як би почал бешеду, трунар би повед тим коло нього: „Нолє, налєйце ми погарик, за представшу душу”. Вец станул и о покойному би повед лєм даскельо слова, алє гевти найважнєйши, яки покойни бул у живоце и почим го людзе буду паметац. З кратку бешеду дал таку о нїм слику же тота слика могла пойсц и до крижа. Людзе би поведли: „Но наисце, покойни праве исти таки и бул. Нєт ту цо анї додац, а анї одняц”. Кед ше трунар одберал з обеду, знова би повед тим коло себе: „Налєйце ми ище єден погарик, най ме по дом нє цага до єдного бока”. Налєйце и мнє. Михал Симунович

ДОСЯГИ 21. СТОРОЧЯ

ЧОП ЗА НОВИ ВИК Було то дакеди, канта на артейску, а вец пришли нови часи. Олєгчанє же аж… Лєм одкруциш, наполнїш цо уж треба и закруциш. Шицка наука. Гваря, уж вишли до раґу и нови чопи, цо сцеш, чи жимней, чи цеплей, чи ляду, а шицко лєм на слункову енерґию…! То ци наука! Як на слички и видно, праве ше точело ляду… И шицко би то була правда кед би чоп нє бул премарзнути, а оцеплєло покус… Та през дзень вода, а до рана цомпля росла!

РУСКЕ СЛОВО 23

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ СТРЕТНУЦЕ ЗОЗ АНУ И ВЕНЯМИНОМ БУЛЬЧИКОВИМА ЗОЗ ШИДУ

ОД КУЛТУРИ ШЕ ИЩЕ ВШЕ НЄ ДУМАЮ ОДПИТАЦ Пише: Владимир ДЇТКО

ДЗИВКИ ТИЖ БУЛИ АКТИВНИ Окрем Ани и Венямина, у КПД „Дюра Киш” були активни и їх дзивки. Валентина и Наташа у фолклорней секциї, Наташа ше познєйше и одала за Мирослава Джуджара хтори грал у оркестру Дружтва.

24 РУСКЕ СЛОВО

Кед же дахто зохабел моцни шлїди у култури Руснацох у Шидзе, вец то були Ана и Венямин Бульчиково зоз Шиду. Бо, кед би нєшка подцагли смужку, Ана у култури 57, а Венямин ровно 60 роки. Були то плодни роки и децениї у култури о хторих нам обидвойо дзечнє приповедаю

А

на приповедку започина зоз здогадованьом же до КПД „Дюра Киш” почала ходзиц 1962. року як школярка осмей класи, а потим и як школярка штреднєй школи „Никола Тесла”. Теди, кед почала учиц ремеслску роботу. Шпивала у шпивацкей ґрупи у хторей було ище штири, пейц дзивчата, а учел их професор Еуґен Сабол. Наступали и на „Червеней ружи” и наисце були замерковани.

– Поряднє сом ходзела до школи и на праксу до „Трикотажи” и доставала плацу, а то ми барз помогло, бо родичи (Миклошова фамелия) мали нас штвероих. Остала сом робиц ту по 1976. рок. У КПД „Дюра Киш” сом була активна ище 1960. року кед Бета Ґлувня, Владимир Бесерменї и я танцовали „Козачок”. Проби зме отримовали у Словацким доме, а вец наступали у Ковачици. У основней школи сом танцовала сербски танци, медзитим, пре роботу у спомнутей „Трикотажи”, робело ше у трох зменох, а то було напарто, нє могла сом вше ходзиц на проби, та сом ше опредзелєла за шпиванє – памета Ана.

Одала ше 1971. року за Венямина, 1973. року им ше народзела дзивка Валентина, а 1976. року Наташа. И попри тим же була супруга, мац и роботнїца, активна була и у политики як членїца Општинского комитету СК и була два роки поротнїца у Суду. После роботи у „Трикотажи” нє робела 10 роки, а праве тот час вихасновала закончиц курс дактилоґрафиї у Винковцох. З ОДАВАНКУ ШЕ НЇЧ НЄ ПРЕМЕНЄЛО Кед ше 1987. року розпаднул тедишнї Польопривредно-индустрийни комбинат (ПИК), Ана почала робиц у землєдїлскей задруґи дзе перше була курирка и варела кафи, а потим робела дактилоґрафски роботи по 2008. рок кед пошла до пензиї.

– Опробовала сом ше и у ґлуми кед 1962. року учитель Янко Саламон режирал „Ожалосцену фамелию” у хторей сом бавела дзивку. Томислав Майхер ми у представи бул леґинь, а представу зме давали и у Керестуре. Публика барз добре прилапела фалат, а паметам же Витомир Бодянєц похвалєл ґлуму, алє ше опитал же чи нє було 13. МАРЕЦ 2020.

ljudze@ruskeslovo.com

шумнєйшей дзивки, а по задумки режисера сом була облєчена до чарних шматох, та му озда тото завадзало. Паметам же зме ше после пробох дружели у Рускей школи, орґанизовали пратки, пукали пуканки и варели кукурицу, а кед требало з дому зме приношели древо и углє за огриву – приповеда Бульчикова. Венямин до КПД „Дюра Киш” пришол 1954. року кед пришло до змени ґенерациї хтора була активна после войни, та 1946. року обновена робота дружтва. Добре памета же ше млади теди зишли ушориц Руски дом, та з блатом омасцели очкодовани мури на заднєй часци будинку. Отримовало ше и иґранки и друженя, а були активни фолклорна, драмска, шпивацка секция и оркестер. Венямин ше опредзелєл за драмску секцию.

Теди ище леґинь и дзивка з дружтвом опрез старей Рускей школи

ОД МЕСНИХ ПО РЕПУБЛИЧНИ НАГРАДИ – Бавел сом у драмским фалаце „Наймичка” хтори режирал учитель Янко Саламон, потим у Дружтве порихтана представа „Стецко”, тиж у режиї учителя Саламона з хтору ше пошло на Драмски мемориял Петра Ризнича Дядї. Бавел сом у коло 10 представох од хторих була и „Женїдба” од Ґоґоля у режиї Дюри Папгаргая, ґлумел сом Кочкарйова и освоєли зме перше место на фестивалу у Лозници, и то за найлєпшого ґлумца на уровню держави, а то було 1977. року. На фестивалу аматерских театрох Войводини у Кули вжал сом першу награду за улогу Кочкарйова – гвари Венямин Бульчик. Добре памета наступ ма Медзирепубличним фестивалу у Суботици дзе у єдней хвильки улога вимагала же би Венямин зишол до публики и бешедовал, и цалком случайно ше застановел коло познатого ґлумца Бранка Плеши. Же ше ґу представом наисце озбильно приступало у пририхтованю, шведочи и податок же шминкер у представи „Женїдба” бул Ранко Белянски зоз Сербского народного театра. Остала запаметана и представа „Камень за под главу” Милици Новкович у режиї Дюри Папгаргая 1978. року кед ше наступело на Републичним фестивалу. Кед нє бул анґажовани як ґлумец, Венямин бул уметнїцки руководитель у Дружтве. Обдумал „Руску свадзбу” з хтору ше наступало у наших местох, у општини Шид и индзей. Тиж ше одшмелєл ознова войсц до ґлумецких водох кед написал, ґлумел и режила монодраму „Судьба, або дацо инше” з хтору наступел на штвартим фестивалу монодрами у Новим Садзе, дзе є наградзени за текст.

13. МАРЕЦ 2020.

Почало з танцом (Ана шедзи перша з правого боку)

Венямин бул секретар дужтва, а Ана членїца Управного одбору. Визначую и значну улогу учительки Ксениї Саламон хтора до КПД „Дюра Киш” приведла своїх школярох як и учителька Ясна (Ердеї) Аврамовичова. З тих школярох у секцийох моцни шлїди зохабели Борислав и Миряна Барна, Златко Манько, Саня Тиркайло, др Слободан Митрович и його брат Ґоран, Обренко и Єлица Лупич, Душка (Чордаш) Костич, Йован Маркович и други. У паметаню вшелїяк остало и отверанє и пошвецанє нового Руского дому 1995. року кед тедишнього владику кир Славомира Микловша привитали Борислав Брана, предсидатель Дружтва и дзивки у народним облєчиве Нада Хромиш и Наташа Бульчик. Нєшка Ана и Венямин найчастейше нащивителє манифестацийох на хторих наступаю Руснаци, и ище вше су порихтани помогнуц цо лєм треба, а окреме а зоз совитом, пораду або иншим. Дзечнє каждого року приходза и на руски бал же би ше дружели у Руским доме, танцовали и шпивали. Так гваря будзе покля им здравє и роки тото дошлєбодза.■

ПЕТНАЦ МАЛЖЕНСКИ ПАРИ Як интересантносц Бульчиково нам гваря же ше у КПД „Дюра Киш” од членох хтори були активни у секцийох, повинчали аж 15 малженски пари, а Бульчиково тото зробели 1971. року. То лєм бешедує о тим яка атмосфера пановала у Дружтве и як ше шицки складали и почитовали.

РУСКЕ СЛОВО 25

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ ТРИ ЮВИЛЕЇ ТРОХ РУСКИХ ҐИМНАЗИЙОХ (1)

РЕВОЛУЦИЯ У РУСКИМ ОБРАЗОВАНЮ

Пише: Славица ФЕЙСА

НАЙВЕЦЕЙ БУЛО КЕРЕСТУРСКИХ ШКОЛЯРОХ Школски рок 1945. року почали 224 школяре розпоредзени до трох класох, односно шейсцох оддзелєньох (два у першей, два у другей и два оддзелєня у трецей класи). Од того 128 школяре и 96 школярки пред тим закончели штирокласну основну школу, односно єдну або два класи гражданскей або предлужней школи, так же тоти цо закончели I класу одвитуюцей послеосновней школи записани до II класи ґимназиї, а гевти зоз двома класами до III класи. Найвецей школярох Ґимназиї було з Руского Керестура – 169, зоз Коцура – 20, з Дюрдьова – 15, а 20 пришли з вецей сримских местох – Бачинцох, Миклошевцох и Петровцох...

26 РУСКЕ СЛОВО

Керестурска школа нєдавно преславела три рочнїци – 75 роки першей Ґимназиї основаней 25. фебруара 1945. року, другей, хтора почала робиц у септембру 1970. року и нєшкайшей, обновеней 1990. року. Три „ґимназиї” були розлични по форми и уровню, алє вєдно творя континуитет руского стредньошколско образованя. Шицки три, починаюци од першей повойновей, були револуцийни поцаг нє лєм кед слово о школстве югославянских Руснацох, алє и у їх живоце, култури, попатрункох и становискох

Ж

е би ше достало лєпшу слику о часох кед почала з роботу руска ґимназия у XX вику, нє згорше ше врациц лєм пейдзешат роки назадок, до часох другей половки XIX вика кед школство було у кризи. Школярох було вше вецей, а простору мало, валали нє мали з чого вибудовац нови школски будинки и анґажовац потребне число квалификованих учительох, а тедишня Австроугорска держава школом поставя вше строгши вимоги. У конфесийних школох, у хторих ше учело на язикох националних меншинох, мушело ше почитовац предписани школски програми, медзитим, пре нєдостаток средствох и кадру, вельо того нє випочитоване, та после нєпреривних прицискох державней администрациї, 1899. року керестурска школа постава державна. У нєй ше учело по мадярски, а руски язик, хтори скоро 150 роки потамаль бул наставни, постава факултативни. Формално, державна школа сполньовала предвидзени вимоги, алє резултати виостали. Дзеци нє

розумели тото цо учели. Полни два децениї ґенерациї школярох виховйовани у мадярским духу, а найвекша часц ше нє знала анї подписац на своїм мацеринским, руским язику. Кед 1918. Року основана Кральовина Сербох Горватох и Словенцох, и положенє Руснацох ше пременєло на лєпше. Школа ознова почала робиц на на руским язику, а на чолє того руского препороду з ясну визию булу Руске народне просвитне дружтво хторе з дотацийох самих Руснацох друкує учебнїки на руским язику. Держава финансийно нє помагала, алє анї нє одмагала, а найвекши бриґи були нєдостаток квалификованих учительох на руским язику, як и обезпечованє учебнїкох. У Другей шветовей войни, под час мадярскей окупациї Бачкей (1941–1944), школа у Керестуре ознова робела на мадярским язику. Школяре и учителє єдни других нє розумели, ученє бул вельки проблем, так же школяре, шлєбодно мож повесц, напамят репродуковали тото цо 13. МАРЕЦ 2020.

ljudze@ruskeslovo.com

нє розумели. Щесце було у тим же то нє потирвало длужей. ОСНОВНА ШКОЛА, РЕАЛКА, НЇЗША ҐИМНАЗИЯ Ище пред тим як вибухла война, у Руским Керестуре було задумане же би ше отворело гражданску школу у хторей би ше образовали руски дзеци, алє тота задумка пре войну зажила аж 1945. року кед почала з роботу общеобразовна школа – ґимназия. А кед слово о рускей ґимназиї, наш познати професор Юлиян Рамач трима же на тоту тему хиби єдно толкованє: – До початку Другей шветовей войни 1940. року у Керестуре и других местох була лєм штирирочна основна школа (єден час шейсцрочна) хтору волали реалка. По ошлєбодзеню 1945. Року у Керестуре уведзени висши класи основней школи од пиятей по седму, а о пар роки од пиятей по осму класу. Тоти штири висши класи основней школи по войни волали ґимназия. У тедишнїм чаше, кед ше школяр после законченей IV класи уписал до пиятей, гуторело ше же уж ходзи до ґимназиї. У тей „ґимназиї” пеподавали Гавриїл Г. Надь, Петро Ризнич Дядя, Яша Баков... До тей ґимназиї ходзели руски школяре и зоз других руских местох (нє лєм з Керестура). За таких школярох у будинку терашнього ресторану бул и интернат. Робота тей нашей першей ґимназиї почала з вельким ентузиязмом и школярох и преподавательох, а за школярох хтори по законченей основней, осемрочней школи т. є. „нїзшей ґимназиї”, предлужели шкованє у общеобразовней штреднєй школи, гуторело ше же ходза до висшей ґимназиї. О єден час престало ше хасновац термин висша ґимназия, а хасновало ше далєй лєм термин ґимназия. А кед 1970. року у Керестуре обновена ґимназия, то була терашня ґимназия т. є. дакедишня „висша ґимназия”. У перших рокох вона ше урядово водзела як оддзелєнє вербаскей ґимназиї – пояшнює професор Рамач. ИНИЦИЯТИВИ З ВЕЦЕЙ БОКОХ Иницияиви за отверанє ґимназиї у Руским Керестуре треба спатриц з вецей бокох, перше у рамикох Просвитного оддзелєня Воєней управи за Банат, Бачку и Бараню хтора ше старала о просвитих и културних активносцох, а о тим подробнєйше писала Ирина Папуґа у своєй двоязичней кнїжки „Русинска гимназија – Руска ґимназия”, 2000. року видали ю Основна школа и ґимназия „Петро Кузмяк з Руского Керестура и Дружтво за руски язик, литературу и културу. У нєй Папуґова медзи иншим визначує же теди, пред вецей як 75 роками у Просвитним оддзелєню Воєней управи у Новим Садзе були професор Спасоє Чобански, началнїк Просвитного оддзелєня, Слободанка Баяц Симонович и шеф оддїлу Йовґен Планчак (1914–1977), прочолнїк. Процес демократизациї просвити облапел и пестованє роботи предвойнових гражданских школох, а на основи Розказу Воєней упра13. МАРЕЦ 2020.

ви од 15. децембра 1944. року, место нїх предложене отверанє ґимназийох. Нє прешло анї мешац, а одлука Просвитного оддзелєня глашела же ше отвера нїзшу ґимназию з руским наставним язиком у Керестуре, а инициятива прешлїдзена професорови Гавриїлови Надьови. Нє треба забуц же теди Гавриїл Надь бул посланїк у уставноправней скупштини и праве вон предложени же би бул директор Державней ґимназиї и же би окончел и пририхтал шицко цо потребне за отверанє, а окреме план и програму же би ше цо скорей могло почац з науку. Єден з ґимназиялцох бул и Дюра Латяк, наш длугорочни културни дїяч писатель и публициста, хтори нєзаобиходне жридло кед слово нє лєм о прешлосци на конаре просвити и култури, алє и вельо ширше. З єденим словом, нєт лєпшого шведка о тим цо ше наисце случовало того 1945. Року у Руским Керестуре.

– Кед 25. фебруара отримана шветочносц у дворе ґимназиї, теди и урядово ґимназия почала робиц, правда, скрацено, лєм по 26. юлий, алє то нє бул проблем, бо ше на концу указало же кажди штварти школяр у новоотвореней ґимназиї закончел за тоти 5 мешаци з одличним успихом, но, було и слабших школярох, и тих цо пред комисию мушели покладац же би потвердзели здобуте знанє. Будинок ґимназиї бул на Вельким шоре, справени є даскельо роки пред тим, порихтани за основну школу, алє нє бул проблем уступиц го ґимназиї. Предпоставям же кед слово о кадру, же ту главне слово мала партийна орґанизация у валалє. Воєни власци з декретом одлучовали о роботи учительох, т.є. наставнїкох, або их премесцали на роботу до другого места. Як нєшка паметам же у першей посви наставного кадру були: Ґавриїл Надь, Штефан Чакан, Мафтей Винай, Петро Ризнич, Дарина Молдованович, Стеван Ґера, Радмила Рис, Яш Баков, Антун Спишевски... Познєйше пришли и друґи – Пава Дюрков, Еуґен Джуня, Юлин Малацко, Елемир Папґарґаї и други. Шицки вони пришли до Керестура робиц на чийошик предкладанє, алє вони знали же їх обовязка муши буц и на дружтвеним планє. Керестур бул подзелєни на 16 райони, и кажди професор бул задлужени за єден або два райони. Вони були преподаваче, викладаче на рижних сходох и кед слово о польоприввреди (Чакан), култури, т. є. сцени (Ризнич), Червеним крижу, АФЖ ... Дружтвена анґажованосц була на високим уровню, окреме то було видно кед ше пририхтовало учальнї и интернат. Робело ше з вельку дзеку, цо нє чудне кед ше ма на розуме яке одушевиє и еуфория настали у хвилькох ошлєбодзеня од фашизма – памета Дюра Латяк. И Ирина Папуґа у спомнутей кнїжки пише же то була велька подїя за школство Руснацох. По першираз и худобни Руснаци могли школовац свойо дзеци. Професор Гавриїл Надь у своїх здогадованьох наглашовал же то була „...радосц, щесце, нови живот и лєпши час за дальше напредованє нашей националносци у цалосци”.■ (Предлужи ше)

РУСКЕ СЛОВО 27

ДУХОВНИ ЖИВОТ ПОСТ БАРЗ ВАЖНИ И У КАЖДОДНЬОВИМ ЖИВОЦЕ

Фото: В. Вуячич

БЕЗ СТРИМОВАНЯ ЖИВОТ ПОСТАВА ХАОТИЧНИ

Пише: Мирон ГОРНЯК КУХАР

Нє мушиме ми посциц, учиц и вежбац стримованє, алє вец будземе мац вецей бриґи, починаюци од рана же „ище дакус” шпиме, прейґ того же поробиме дацо познєйше, „наютре”, же попиєме „єдну”, швидко вожиме, же треба пребачиц, зопрец превельке жалованє лєбо бесносц, до того же попущиме у намири (само)забойства НАЙ НЄ ПРЕРОШНЄ ДО РОЗКОШУ – За пост ше найчастейше трима же то период у котрим ше стримуєме у конзумациї меса, сира, вайца и подобней чежкей и масней поживи. Ту би добре було мерковац же би ше у одреканю од одредзених файтох намирнїцох нє почало трошиц вельо вецей средства на „посни намирнїци”, а занєдзбуюци яки нам фамелиярни буджет. Треба мерковац же би пост нє прероснул до розкошу – гварел о. Владимир Еделински Миколка.

28 РУСКЕ СЛОВО

У

чаше зме Вельконоцного посту, алє вон нам барз значни и у каждодньовим живоце през цали рок, бо без стримованя у велїх стварох и ситуацийох, живот постава хаотични, лєбо насилно престава. У християнстве ше препоручує баржей занїмац зоз позитивносцами, намаганю ґу любови и шветлу, а менєй зоз викореньованьом подлого и цмоти, алє з тей нагоди обрациме увагу праве на стримованє. У сучасних психолоґийних моделох зоз добру емпирийну потримовку, стримованє и упартосц достали место медзи даскелїма фундаменталнима димензиями особи, хтори творя и тримаю „косцанїк” людскосци. Без їх доборого функционованя, особа ше подло знаходзи сама зоз собу и у заєднїци, слабнє, и з часом ше дезинтеґрує у адаптованю и у зочованю зоз животнима вимогами. З тим ше сучасна психолоґия приблїжела ґу жридловим питаньом живота и ґу библийней антрополоґиї – у Еденскей загради Адам и Ева требали посциц, стримац ше од пробованя плода зоз древа спознаня добра и зла. Єст вецей зложени фактори хтори уплївую на (нє)стримованє, а нам важни початок – хтори зоз думками пре подїї у вонкашнїм швеце, лєбо у нашей нукашньосци. Тоти упечатки и думки провадзи наша увага и як з батерийну лампу глєда цо важне,

прицагуюце, опасне и интересантне и потим тото цо вибране посила на дальши, висши обробок, судзенє и одлучованє цо робиц. На тим початку стримованє може буц найефикаснєйше, мож релативно лєгчейше „преререзац” же чи ше сцеме далєй занїмац з дащим, або нє сцеме. У дальшим, зложеншим обробку подїйох можеме ше уплєсц пре змоцнєти чувства, нєзнанє, гришки у думаню, проблематични суґестиї, слабшу волю, уплїв околїска и так далєй. Физиолоґийно-информацийно патрено, єст осетова мемория, длуготирваца и роботна мемория, хтора ше состої зоз штирох єдинкох: фонолоґийного ґузла (хтори кодира бешедни и писани материял на основи податкох у длуготирвацей мемориї), епизодного реґистра (толкує сеґментованє до цалосцох), визуалноспациялна скица (знаходзенє у просторе) и централного контролора, хтори одлучує о уваги, цо ше будзе розпатрац, и розпоредзує материял до услужних подсистемох. Централни контролор (хтори ше у нашей глави находзи у дорзолатералним предфронталним кортексу, над очми) спера же би ше дистрактор (наприклад думка о согришеню) уплєтол до чечуцого задатку. Тиж, оможлївює же бизме преруцели увагу на шлїдуюци задаток – чи у воженю 13. МАРЕЦ 2020.

duhovni@ruskeslovo.com

ХТО ЯК СЕБЕ ВЕЖНЄ По думаню пароха индїйского о. Михайла Шанти, пост хторого Церква одредзела барз хасновити и у практичним каждодньовим живоце, а у конкретним случаю його запровадзованє завиши од особи – хто як себе вежнє.

– Насампредз ше дума на одреканє од єдзеня и подлих звикнуцох, а треба мац у оглядзе же то грих кед ше чкодзи свойому целу. Медзитим, велї сами себе очкодовюю. Нажаль, якошик ше пост зведло на одреканє од єдзеня, гоч опаснєйше може буц нєодреканє од гнїву, нєкрасних словох, злохаснованя субстанцох, рижних зависносцох и так далєй – надпомнул о. Шанта. Як наглашел, пост добри же бизме ше опитали чи маме досц сили, волї, одрекнуц ше од того цо барз любиме. То файта вежби, дисциплинованя, поведзме як кед ходзиме до тератани, цо и кошта. Пост нє кошта, а його состойна часц то и же треба исц частейше до церкви, модлїц ше и читац Святе писмо.

– Як людзе, и священїки муша мерковац, нє попущовац своїм слабосцом, гоч маю знанє о опасносцох. Треба одкриц свойо слабосци и змоцнїц духовно. То нє лєгко. Исус Христос ше одрекал, вон нам модел, маме приклади и же ше святи одрекали, мученїки давали свойо животи пре свою виру. То ше нєшка нє глєда од нас, алє ше треба ошлєбодзиц од такволаней неґативней енерґиї, од нєзадовольства, треба контроловац свойо думки и дїла. На концу, буц лєпши чловек – заключел о. Михайло. НАГОДА, А НЄ ЛЄМ ОБОВЯЗКА По думаню о. Владимира Еделинския Миколки, кажди пост, та и Вельконоцни вше треба спатрац як нагоду, а нє як обовязку. Гоч Церква ма предписани часово периоди кеди совитує же би требало посциц, то нїґда нє треба доживйовац як терху, алє напроцив, прилапиц як дар по котрим можеме робиц на обнови єдинства зоз Богом.

– Пост то нє лєм жертва и одреканє, алє напроцив, то робота на своїм духовним росту. Случи ше же посумяме: „Ша, цо єст тельо бешеди о тим посту и прецо ме Церква кажди рок поволує же бим духовно роснул, ша я уж добре розумим о чим ше ту роби!” Но, праве ту, кед придзе до таких и подобних думкох, ми спадли. Алє, як цо гвари св. Авґустин: „Нє вельки тот цо нїґда нє спаднє, алє тот цо после паданя назбера моци ознова стануц”. Так и ми, препознайме Святи час як нагоду котра нам понукнута же бизме могли стануц и предлужиц далєй, же бизме ше цо моцнєйши стретли зоз Воскреснутим – наглашел о. Еделински Миколка. ■ 13. МАРЕЦ 2020.

ШВЕТОВИ ДЗЕНЬ МОЛИТВИ И ЕКУМЕНСКЕ СТРЕТНУЦЕ У НОВИМ САДЗЕ

СТАНЬ И ХОДЗ З БОГОМ Церква св. апостолох Петра и Павла у Новим Садзе 6. марца була домашня Шветовому дню молитви и екуменскому стретнуцу „Стань, вежнї свою посцель и ходз!”, на хторим шицких привитал наш епарх кир Георгий Джуджар. Медзи присутнима бул и предсидатель Националного совиту Руснацох Борислав Сакач.

– Привитуєм шицких учашнїкох у молитви и тим Божим

Фото: В. Вуячич

будземе патриц на драгу, чи слухац телефон. Лєбо, чи ше будземе занїмац зоз змистом гриха.

слове з Євангелиї. Дзекуєм шицким хтори ше потрудзели пририхтац тот дзень и же ше вєдно модлїме. Господ Исус Христос гварел же є медзи нами кед нас єст вецей – здогаднул владика кир Георгий. На початку молитву на руским язику шпивали парох новосадски о. Юлиян Рац и дзияк Йовґен Надь. Жени зоз пейцох Церквох, медзи хторима були и грекокатолїкинї Блаженка Хома-Цветкович, Мария Гудак и ш. Єремия, представели символи и державу Зимбабве, бо того року жени з Одбора Шветового дня молитви з тей жеми поволали шицких на молитву. Гудакова и Хома-Цветковичова зоз кратку драмску сличку з Євангелиї и упечатлїву сценоґрафию ошвижели традицию тих екуменских стретнуцох. У своїм уводним слове и бешеди Мария Парнїцки барз подзековала Грекокатолїцкей Церкви же є добра домашня и обрацела увагу на глїбши змисти виривка з Євангелиї „Стань, вежнї свою посцель и ходз!”, цо подрозумює и нашо анґажованє, подзековносц и славу Богу. Того току жени ше модлєли на шейсцох язикох – горватским, сербским, мадярским словацким, руским и українским язику. Шицки присутни дали свой милодар за помоц фамелиї у нашей парохиї, а на концу владика и священїки благословели шицких у церкви. Потим у церковней сали було аґапе, цо пририхтали любезни домашнї. М. Г. К.

РУСКЕ СЛОВО 29

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 7. марца занавше нас зохабел наш мили шовґор

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 7. марца занавше нас зохабел наш мили супруг и оцец

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 7. марца занавше нас зохабел наш мили жец

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 7. марца занавше нас зохабел наш

ЗОРАН РАДОВИЧ (1960–2020) з Кули З любову и почитованьом найкрасши памятки на це навики буду чувац твойо наймилши. Ожалосцена супруга Таня и дзивчата Єлена, Ивана и Петра Спочивай у мире Божим!

ЗОРАН РАДОВИЧ (1960–2020) з Кули Красни памятки на ньго вично буду чувац швекор и швекра Паплацково Спочивай у мире Божим!

ЗОРАН РАДОВИЧ ЗОРАН РАДОВИЧ (1960–2020) (1960–2020) з Кули з Кули Зоз почитованьом памятку на ньго Памятку на заєднїцки препоровадзенавики буду чувац шовґор Славо ни час вично буду чувац Соня, Кимо, зоз супругу Зорицу, Тарасом и Ацом Марина и Валентина Биркашово Спочивай у мире Божим! Спочивай у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Нашому милому кумови

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Нашей милей товаришки

ЙОАКИМ ЕМЕЙДИ (1964–2020) з Руского Керестура Найкрасши хвильки препровадзени з тобу останю нам у милих памяткох. Кумово Биркашово Спочивай у мире Божим!

ЛЕЛА ДЇТКО (1963–2020) з Осєку Красни памятки на це буду чувац Агнета и Йовґен Най це Ангели чуваю!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 2. марца наполнєл ше рок як нас занавше зохабел наш

ВЛАДИМИР БУДИНСКИ (1950–2019) з Руского Керестура З любову и почитованьом красни памятки на ньго чуваю – бачи Юлин и андя Анкица Семаново и шестринїци Оливера Накичова з фамелию и Даниєла Сопкова з фамелию Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 19. марца наполня ше 8 жалосни роки як ше до вичносци преселєл наш мили супруг, оцец, дїдо и брат

ЛЮБОМИР НАДЬ (1952–2012) з Руского Керестура Час преходзи, а ми це чуваме у красних памяткох и молитвох. Супруга Меланка, син Мижо и дзивка Терезка з фамелиями и шестра Марча з фамелию Спочивай у мире Божим!

30 РУСКЕ СЛОВО

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 1. марца 2020. року наполнєл ше рок як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец, швекор, дїдо и брат

ЮЛИЯН КОЛОШНЯЇ (1938–2019) Його милу подобу у своїх шерцох занавше буду чувац супруга Амала, дзивка Наталия, жец Миодраґ, унук Дарко и шестри Мелана и Фема зоз фамeлиями Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 14. марца наполнї ше жалосни рок як ше до вичносци преселєла наша мила, мац, баба и прабаба

ГЕЛЕНА ХОМА народзена Джуджар (1940–2019) У красних памяткох и молитвох чуваю ю дзивки Сенка и Марча з фамелиями Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 11. марца наполнєли ше 15 роки як нас занавше зохабел

ЙОАКИМ ЧИЗМАР (1935–2005) з Кули З любову и почитованьом памятку на ньго чуваю наймилши Спочивай у мире Божим!

13. МАРЕЦ 2020.

informator@ruskeslovo.com СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 15. марца наполня ше осем Дня 12. марца наполня ше жалосни роки седем жалосни роки як нас занавше зохабели нашо мили родичи

* дзе цо будзе * дзе цо будзе *

РОЧНА СКУПШТИНА РКЦ НОВИ САД Схадзка порядней рочней скупштини Руского културного центру, будзе отримана на штварток, 9. априла 2020. року, зоз початком на 19.30 годзин, у просторийох РКЦ, Йована Суботича 8-10, у Новим Садзе.

МАЛИ ОГЛАШКИ МАҐДАЛЕНА НЯРАДИ ДЮРА НЯРАДИ народзена Виславски (1926–2012) (1926–2013) з Руского Керестура Памятку на їх любов и доброту вично чуваю син Яким и дзивка Меланка зоз фамелиями НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 16. януара наполнєли ше Дня 12. марца наполнєли ше 18 25 роки як нас зохабела наша роки як нас зохабел наш мили мила мац, баба и прабаба оцец, дїдо и прадїдо

МЕЛАНИЯ ЧОРДАШ МИХАЛ ЧОРДАШ народзена Семан (1915–2002) (1920–1995) з Руского Керестура Красни памятки на нїх чуваю їх наймилши – син Янко, син Михал зоз супругу Ксению, унуки Мирослава, Блаженка, Борис и Александар з фамелиями Спочовайце у мире Божим! Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о принєшеним ришеню же нєпотребне преценьованє вплїву проєкта на животни штредок Ношитель проєкта „ЕКО РИСАЙКЛИНҐ” ДОО, Нови Сад, Булевар Ошлєбодзеня 127/VIII, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта – Складзиско одрутних ґумох” хторе ше находзи у Улїци Сентандрейска драга число 165, на катастерскей парцели число 65/6, К.О. Нови Сад IV, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку и предкладу Технїчней комисиї, Городска управа за защиту животного штредку дня 5. марца 2020. року принєсла ришенє число VI-501-74/20 же нєпотребне преценьованє вплїву предметного проєкта на животни штредок. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин на сайту Городскей управи за защиту животного штредку www.environovisad.org. rs. Заинтересована явносц може виявиц жалбу процив того ришеня у чаше од 15 днї од дня його обявйованя у средствох явного информованя прейґ того орґану. Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о принєшеним ришеню же потребне преценьованє вплїву и одредзованє обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НС43, НСУ43, НСЛ43, НСО43 НС КИСАЧ” КИСАЧ Ношитель проєкта „Телеком Сербия” а. д. Беоґрад, Таковска 2, поднєсол тому орґану вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта – радио базней станїци мобилней телефониї „НС43, НСУ43, НСЛ43, НСО43 КИСАЧ” КИСАЧ, у Улїци Яношикова б. ч., у Кисачу, на катастерскей парцели число 1676, К.О. Кисач, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку и предкладу Технїчней комисиї, Городска управа за защиту животного штредку дня 6. марца 2020. року принєсла ришенє число VI-501-801/19 же потребне преценьованє вплїву на животни штредок и о одредзованю обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин на сайту Городскей управиза защиту животного штредкуwww.environovisad.org. rs. Заинтересована явносц може виявиц жалбу процив того ришеня у чаше од 15 днї од дня його обявйованя у средствох явного информованя.

13. MАРEЦ 2020.

ДИХТОВАНЄ облакох и дзверох. Щици од витру, жими, праху, галайку, праху, инсектох. МОНТИРАМЕ: – РОЛЕТНИ – ГАРМОНИКОВО ДЗВЕРИ – ПАНТЛЇКОВО ДЗВЕРИ – МРЕЖИ ОД СУНЬОҐОХ – ВЕНЕЦИЯНЕРИ – ОПРАВКИ 025/5827-710, 060/5088-433 Предавам квартель у Новим Садзе, блїзко при Покраїнским шпиталю, у улїци Лазара Нанчича. Ма 57м2 и находзи ше у прижемю будинку. Цена 65 000 еври. Опитац ше на 063/557-518

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Ношитель проєкта „НИС” а. д. Нови Сад, Народного фронта 12, поднєсол вимогу за одлучовaнє о потреби преценьованю вплїву на животни штредок проєкта „Вибудов и реконструкция (зоз пременку намени) обєкта привредного комплекса у Новим Садзе (Вибудов комплекса за продукцию AdBlue, моста зоз цивох зоз поевровосцу и стреху за претаканє до превозкох и реконструкция постояцого обєкта – полнячку битумену и єй пременку намени до складзиска сировинох – уреа, деминарализована вода и AdBlue розтвору, поверховосци П)”, на катастерскей парцели число 2555/14 К.О. Нови Сад III, Город Нови Сад. Зоз предметним проєктом предвидзене лаґерованє, механїчни обробок (брушенє, дзиравенє дзирох, поставянє окови и полиранє), фарбенє/лаґованє/байцованє, сушенє медияпан плочох, фурниру и масивного древа, монтажа и пакованє. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о принєшеним ришеню же потребне преценьованє вплїву и одредзованє обсягу и змисту о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НС136, НСУ136, НСЛ136, НСО136 НС – РУМЕНАЦКА (МЕРКУР)” Нови Сад Ношитель проєкта „Телеком Сербия” а. д. Беоґрад, Таковска 2, поднєсол тому орґану вимогу о потреби преценьованя вплїву застатого стану на животни штредок проєкта – радио базней станїци мобилней телефониї „НС136, НСУ136, НСЛ136, НСО136 – РУМЕНАЦКА (МЕРКУР)” Нови Сад, у Улїци Руменацка число 150, у Новим Саду. на катастерскей парцели число 3849/1, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку и предкладу Технїчней комисиї, Городска управа за защиту животного штредку дня 6. марца 2020. року принєсла ришенє число VI-501-802/19 же потребне преценьованє вплїву на животни штредок и о одредзованю обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин на сайту Городскей управи за защиту животного штредку www.environovisad.org. rs. Заинтересована явносц може виявиц жалбу процив того ришеня у чаше од 15 днї од дня його обявйованя у средствох явного информованя.

РУСКЕ СЛОВО 31

СПОРТ ПРИЯТЕЛЬСКЕ СТРЕТНУЦЕ КАДЕТОХ РУСИНА

БАВИСКО БЕЗ МОТИВА ФК „Гайдук” – ФК „Русин” 4:1 (3:0)

На приятельским стретнуцу хторе одбавене всоботу, 7. марца, у Кули, кадети ФК „Русин” страцели од ФК „Гайдук” зоз Кули, з резултатом 4:1 (3:0). Русин бавел у составе: Чордаш, Драґутинович, Чонка, Марио Иличич, Джуджар, Марко Ковачевич, Неманя Ковачевич, Лука Иличич, Давид Надь, Тома, Зорич, Семан, Шомодї и Виктор Надь. Фодбалере Русина на змаганє пошли з ослабеним составом, односно лєм зоз єдним бавячом одбрани, цо ше уж у першим полчаше одражело на резултат од 3:1 за домашнїх. За Русин ґол на тим змаганю дал Александар Тома, гоч, нєдопущиц процивнїкови же би нападал, було досц чежко пре импровизовану одбрану з другима бавячами.

По словох тренера Шомодїя, вецей фактори того дня уплївовали на слабши резултат, бо окрем нєдостатку бавячох у одбрани, хлапци нє мали мотивацию и пре подли условия на терену. Понеже змаганє одбавене на помоцним терену, на ткв. „Вашаришту” хтори у барз подлим стану, без ясно вирисованим терену, без преблєкальнї, лавочкох за шедзенє, на концу виостала и мотивация и дзека за бависком. Так резултат спаднул до другого плану, а приятельске стретнуце прешло з цильом же би ше бавяче забавели, увежбали и ище дакус пририхтали за наступну сезону. Остатнє пририхтуюце стретнуце пред початком Першенства, будзе одбавене 21. марца на домашнїм терену, процив ФК „Искра” зоз Коцура. Ан. М.

ПРИРИХТОВАНЯ ФОДБАЛСКИХ КЛУБОХ У ОПШТИНИ ШИД

ОДМЕРАЦ МОЦИ ПРЕД ПРЕДЛУЖЕНЬОМ СЕЗОНИ Як ше приблїжує початок ярнєй часци першенства у Медзиопштинскей фодбалскей лиґи Срим ґрупа Заход 15. марца, а по конєц марца и Општинскей фодбалскей лиґи Шид, фодбалере отримали вецей пририхтуюци стретнуца хтори источасно и контролни стретнуца пред початком урядових стретнуцох за боди и цо лєпше пласованє на таблїчки. Прешлого викенда фодбалере Сримцу з Беркасова одбавели добре бависко у Шидзе и победзели екипу ФК „Раднички”, хтори ше змага у висшим ранґу зоз 3:0. Добре ше указали и ОФК „Бачинци” хтори дома

32 РУСКЕ СЛОВО

бавели нєришено 2:2 процив Радничкого зоз Шиду. На терен вишли и фодбалере ОФК „Бикич” хтори дома бавели 1:1 процив ФК „Рекреативи 011”, а у Бинґули ОФК „Бинґула” бавела тиж 1:1 процив Єдноти зоз Шиду. Обилич 1993 у Куковцох победзел Гайдук з Вишнїчева зоз 1:0, а у Ердевику Слоґа страцела од Радничкого зоз Сримскей Митровици зоз резултатом 2:0. У приририхтуюцих стретнуцох предходного викенду, беркасовски Сримец победзел Єдноту зоз Шиду зоз 2:0, а Беркасовачнє указали добре бависко и процив Гайдука у

Вишнїчеве и победзели зоз 2:1. Фодбалере з Вишнїчева страцели у Донїм Бродцу од фодбалерох того места тиж зоз 2:1, а у Бинґули ОФК „Бинґула” страцела од екипи ФК „Трґовачки” зоз Сримскей Митровици зоз 6:2. У Ґибарцу Синдєлич страцел од ОФК „Бинґула” зоз 7:3, а Ґраничар з Ямени бул лєпши у Моровичу и победзел Єдинство зоз 7:2. Слоґа з Ердевика була лєпша од ЛСК з Латяарку и победзела зоз 3:0, алє у Новим Садзе омладинци Войводини були моцни за Слоґу хтора там старцела зоз 2 :0. Вл. Дї.

13. MАРEЦ 2020.

sport@ruskeslovo.com

ФОДБАЛСКИ КЛУБ „БАЧКА 1923” ДЮРДЬОВ

ҐЕНЕРАЛНА ПРОБА Прешлого викенду, фодбалере першого тима Фодбалского клуба „Бачка 1923” зоз Дюрдьова одбавели остатнє приятельске стретнуце котре отримане на їх терену. У пририхтуюцей часци за наиходзаце першенство тото стретнуце було ище єдно на хторим ше „зацаговало” форму и тактику

Б

авели зоз Фодбалским клубом „Младосц” зоз Бачкого Ярку котри бави у вишим ранґу. Пред тим бавели зоз Фодбалским клубом „Юґович” зоз Катю котри ранґ висше, Бачка победзела 2:1. Потим бавели три стретнуца зоз клубами котри ранґ нїжей. Зоз Фодбалским клубом „Милетич” зоз Мошорину змаганє закончене з 1:1, потим з Фодбалским клубом „Титель” зоз Тителю на хторим прешвечлїво победзели зоз резултатом 5:0, а всоботу, 29. Фебруара, страцели 1:0 од Фодбаского клуба „Динамо” зоз Будисави.

ПОСЦИГНУТИ ДОБРИ РЕЗУЛТАТИ Приятельски стретнуца, так повесц пририхтуюци, у котрих бавя шицки бавяче и точни состав першого тиму ше ище нє зна. Третирую ше як тренинґ змаганя, а остатнє була слика гевтого цо дюрдьовских фодбалерох пошвидко обчекує. Була то ґенерална проба.

– На приятельских стретнуцох нашо фодбалере посцигли одлични резултати, задовольни сом. Тото цо нам будзе важне у предстояцей часци першенства то же бизме остали у тей лиґи. У одношеню на остатню, єшеньску сезону, ситуация ше кус злєпшала, маме вецей бавячох, так же обчекуєм, най повем, лєгчейшу роботу. Вєшенї пред конєц сезони у тиму и Клубу була подла атмосфера, нє мали зме досц фодбалерох, алє на щесце тераз маме цалком иншаку ситуа-

13. МАРЕЦ 2020.

цию – гварел Раденко Шарович, тренер першого тима Фодбалского клуба „Бачка 1923” зоз Дюрдьова. Тренер Шарович задовольнєйши и зоз тренинґами у тей, як у єшеньскей часци пред початком сезони першенства. Перши тим збогацени з єдним бавячом, то Чирин зоз Жаблю котри по походзеню зоз Дюрдьова, а остаток екипи исти. Затераз у першим тиму єст коло трицец бавячох, алє ше обчекує же ше з часом зменша на двацец пейц, цо и реалне.

ОДЛУЧУЮЦИ ВИКЕНД У викенду пред нами, на нєдзелю 8. марца, Бачково бавяче буду мац перше стретнуце у ярнєй часци першенства. Тото змаганє може мац барз вельки уплїв на атмосферу медзи бавячами, як и на їх бавенє на предстояцих стретнуцох. Буду бавиц зоз Фодбаслким клубом „Индекс” зоз Нового Саду, котри по законченю єшеньскей часи першенства завжал друге место зоз 42 бодами, односно двацец трома бодами вецей од

дюрдьовского Фодбалского клуба „Бачка 1923”. Бачка, най здогаднєме, по законченю сезони мала дзеветнац боди и завжала дванасте место од осемнац клубох. Стретнуце на нєдзелю почнє на 15.30 годзин.

– Идекс моцна екипа. Бавиме дома, та прето обчекуєм же побидзиме. Нам кажда побида барз значи. Маме чежки розпорядок. Перши седем кола бавиме зоз першима пейцми екипами з таблїчки Подручней лиґи. Побида на першим стретнуцу би дала инерцию и лєгчейше бависко. Понеже є перше, вшелїяк же будзе мац чежину, без огляду з ким ше бави. Наздавам ше же победзиме и зоз щиру жажду и борбеносцу бавячох – гварел тренер Шарович.

ЧЕЖКИ РОЗПОРЯДОК Найменєй боди у остатнєй сезони на Таблїчки подручней лиґи Нови Сад мал Фодбалски клуб „Гайдук” зоз Чуроґу котри мал лєм седем боди. У тей истей лиґи бавел и Фодбалски клуб „ЖСК” зоз Жаблю, котри закончел як осмопласовани зоз двацец трома бодами. После стретнуца зоз Фодбалским клубом „Индекс”, у 19. колу єшеньскей часци першенства дюрдьовки фодбалере Фодбалского клуба „Бачка 1923” буду бавиц у Петроварадину зоз тринастопласованим Фодбалским клубом „Петроварадин” (16 боди). Потим на домашнїм терену зоз першопласованим Єдинствоом зоз Руменка (42 боди), а вец у Футоґу з Фодбалским клубом „ТСК” (35 боди). ■ С. Саламун

РУСКЕ СЛОВО 33

СПОРТ ОТРИМАНИ ПЕРШИ САЯМ СПОРТА У КУЛИ

ПРОМОЦИЯ ЗДРАВОГО ЖИВОТА Концом фебруара, у Кули, отримани перши Саям спорта, у орґанизациї Спортского союзу Сербиї и Министерства за спорт и младеж. На Сайме присуствовали вецей як тисяч тристо дзеци, а вецей як 40 спортски орґанизациї зоз наймладшима спортистами, зоз кулскей општини, у спортскей гали ОШ „Петефи бриґаде” промововали спорт.

Предсидатель општини Кула, Дамян Милянич, привитал дзеци зоз порученьом же би ше требали притулїц ґу здравому способу живота и занїмац ше зоз спортом, и же општина Кула наисце ма рижни спортски понукнуца. На Сайме, спорт промововали и члени АК „Русин”, та окрем тренерох Санї Тиркайла и Деяна Будинския, главни промотере були осмеро млади атлетичаре хтори дзецом зоз других школох толковали полиґон схопносци.

– На Сайме спорта зме мали нагоду представиц историю нашого клуба, а циль Сайма бул же би дзеци, нащивителє, випробовали кажди спорт. Поставели зме полиґон схопносци, а понеже зме були такой на уходзе до сали, наш штанд бул такой пер-

ши, та шицки дзеци хтори приходзели зоз цалей општини випробовали наш полиґон. Мали зме стол зоз сликами, видеами, медалями и погарами хтори зме освоєли и на тот способ зме випромовали АК „Русин”. Нашим дзецом з Керестура зме потим подзелєли поволанки же би пришли до клубу на тренинґ, а ютредзень на тренинґу присуствовало рекордне число дзецох. Так же, з нашого боку Саям бул барз удатни – гварел тренер Деян Будински. На концу, помоцнїк министра за младеж и спорт Дарко Удовичич дзецом пожадал же би вибрали спорт хтори би любели тренирац, а предсидатель Спортского союзу Сербиї Давор Штефанек, визначел же є презадовольни кед видзи полну школску галу, та дзецом поручел же би шлїдзели свойо цилї и же би були найлєпши у тим цо робя. Давор Штефанек предсидательови општини подаровал и комплети лабдох хтори буду подзелєни шицким основним школом у Кули. Ан. М.

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА НОВИ САД

ПОРАЖЕНЄ ОД ДРУГОПЛАСОВАНЕЙ ЕКИПИ ФК „Бачка 1923” – ФК „Индекс” (Нови Сад) 0:3 (0:1) ДЮРДЬОВ: Стадион ФК „Бачка 1923”. Главни судия Никола Вукманович (Нови Сад), помоцни Тихомир Миланович (Нови Сад) и Драґан Ковачевич (Будисава). БАЧКА: Смолян, Чирин, Лю. Тривунович, Деянович, Вуйович, Данґубич, Станкович, Маркович, Д. Тривунович, Солдат и Петрович. На змаганю було три замени бавячох. У 46. минути вошол Петрович вишол Дюрич, у 65. минути вошол Деянович вишол Проданов, док у 75. минути вишол Чирин, а вошол Роґич.

У 18. колу ярнєй часци першенства Подручней фодбалскей лиґи Нови Сад, внєдзелю, 8. Марца, ФК „Бачка 1923” з Дюрдьова бавела дома з другопалсованим ФК „Индекс” з Нового Саду. На змаганю домашнїм додзелєни аж пейц опомнуца за пригварки судийови и оштри старт, а госцом єден за медзисобне спричканє з бавячом з процивнїцкей екипи. После того змаганя, Бачка ше находзи место нїжей, на тринастим, од осемнац клубох на Таблїчки подручней лиґи Нови Сад. Як гварел Раденко Шарович тренер першого тиму Бачки, перше змаганє вше чежке без огляду як ше бави, алє и же зна дац витор до хрибта, та ше вирни навияче дюрдьовскей Бачкей наздаваю же тото перше змаганє нє будзе уплївовац на наиходзаци стретнуца.

34 РУСКЕ СЛОВО

ТАКОЙ ИНЦИДЕНТ Перше стретнуце у ярнєй часци першенства останє запаметане и у записнїку пре вербални инцидент. У 52. минути бависка пре медзисобне спричканє бавячох з домашнєй и процивнїцкей екипи, домашнї бавяч Душан Тривунович, єден з лєпших бавячох дюрдьовскей Бачки виключени з бависка. Такой теди, до терену, прескакуюци ограду вошол Младенко Тривунович зоз дежурней служби Бачкей. Но, пошвидко напущел терен. На тим стретнуцу и пред тим, по законченю першого полчасу було вербални инциденти. Як гварел делеґат Стеван Дюрдєвич з Беочину, на щесце, други инцидети нє було, гоч ше на цалим стретнуцу чувствовало напартосц при обидвох екипох.

Иншак, нє лєм жє ше мали спроцивиц моцней екипи, алє и того пополадня нєпреривно падал диждж, та фодбалере бавели по дижджу, на шлїзкацим и мокрим терену. Ґу тому, патраче и домашнї, мали барз вельо пригварки на судзенє судиї, цо ше на концу закончело зоз вербалним иницидетом. Шлїдуюце змаганє за ФК „Бачка 1923” будзе на нєдзелю, 15. марца з дванастопласованим ФК „Петроварадин” з Петроварадину котри ма 19 боди, исто як и дюрдьовска Бачка. Змаганє бузе у Петроварадину. С. Саламун 13. MАРEЦ 2020.

sport@ruskeslovo.com

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА СУБОТИЦА

КОЦУРЦИ БЕЗ БОДОХ У ДЕРБИЮ ФК „Сутєска” (Бачке Добре Польо) – ФК „Искра” 3:2 (2:1)

БАЧКЕ ДОБРЕ ПОЛЬО: стадион ФК „Сутєска”, патрачох коло 200. Стретнуце судзел судия Ателєвич (Мартонош). Ґол за Искру дал Давор Самарджич и автоґол Якич. Жовти картон у екипи Искри достал Сталевич. ИСКРА: Вучинич, Сталевич, Петрович, Тешанович (Ери), Живанович, Кудєрски, Комазец (Дакич), Делич (Барович), Янкович, Самарджич и Дюкич. Ярня часц сезони у Подручней лиґи Суботица за Коцурцох почала внєдзелю 8. марца, а фодбалерох Искри такой на старту очековал општински дерби процив екипи ФК „Сутєска” зоз Бачкого Доброго Поля. Обидва екипи до ярнєй часци сезони вошли зоз цильом остац у лиґи, з тим же Искру у жимскей павзи напущели даскельо стандардни бавяче, котри вєшенї були ношителє бависка. Искра и на тото змаганє пошла без даскелїх бавячох прето тренер Александар Петрович мушел импровизовац, та подаєдни бавяче бавели на позицийох на котрих нє бавя часто. Змаганє рушело зоз випитованьом моцох, у котрим, заш лєм, домашнї мали инциятиву и вецей ше бавело на Искровей половки терена. Сутєска перша и пришла до предносци. Бавела ше 13. минута, кед домашнї после єдней добре центрираней лабди дали ґол. Медзитим, радосц домашнїх потирвала лєм минуту, бо Давор Самарджич такой у шлїдуюцим нападу потрафел ґол домашнїх. То нє було шицко у першим полчаше. Кед уж шицки подумали же ше на одпочивок пойдзе зоз нєришеним резултатом, Сутєска у 44. минути, зоз пресликованей акциї як при першим ґолу, дала ґол и на одпочивок пошла зоз предносцу од 2:1. Лєм цо почал други полчас, єдну центрирану лабду Давора Самарджича, єден бавяч охрани Сутєскей потрафел як нє жадал и дал автоґол, та знова було нєришено, на тот завод 2:2.

После приятого ґолу, Сутєска превжала инциятиву и шлєбодно мож повесц же у другим полчаше була лєпша екипа на терену. Домашнї углавним нападали, Искра ше бранєла и то єй добре ишло по сам конєц змаганя. У 86. минути домашнї конєчно направели єдну добру акцию, дали побидоносни ґол и принєсли вельку радосц своїм навиячом. По конєц стренуца Искра могла поровнац резултат, алє ґолман домашнїх зоз добру одбрану ґола освоєл побидоноснни боди за екипу Сутєски. Резултати у першим колє ярнєй часци сезони нє иду Искри на руку, понеже шицки екипи котри по тото коло були спод Искри зазначели побиди або одбавели нєришено. После пораженя у Бачким Добрим Полю Искра спадла за єдно место на таблїчки и после 16 одбавених колох находзи ше на 13. месце на таблїчки зоз 18 освоєнима бодами. У шлїдуюцим колу Искра на домашнїм терену дочека екипу котра ше тиж бори оставанє у лиґи, а то Пролетер зоз Нєґошева, котри у прешлим колє победзел трецопласовану Панонию ИМ Тополю. Змаганє на Искровим стадионє почнє на 15 годзин и 30 минути. З. Колєсар

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА ЗОМБОР

ЗАСЛУЖЕЛИ ЛЄПШИ РЕЗУЛТАТ ФК „Борац” (Обровац) – ФК „Русин” 2:1 (2:1)

ОБРОВАЦ: стадион домашнєй екипи, патрачох коло 200. Судия: Неманя Малбашич (Зомбор). Ґол за Русин дал Димитриє Шарац у 45. минути. Жовти картони у екипи Русина достали: Саянкович, Коцич и Ланчужанин. РУСИН: Йовица Калинич, Александар Кочиш, Боян Голик, Реля Ланчужанин, Владан Вуйович, Матей Саянкович, Филип Вуйович, Дражен Веселинович, Срдян Дюканович, Боян Бранкович, Димитриє Шарац, а на замени: Филип Тома, Кристиян Боднар, Желько Виславски.

13. МАРЕЦ 2020.

У ше снастим колє Подручней фодбалскей лиґи Зомбор, внєдзелю 8. марца, кед госцoвал, ФК „Русин” страцел од ФК „Борац 46” зоз Обровцу, з резултатом 2:1 (2:1). Керестурци тото стретнуце страцели, алє ше цалком ровноправно ношели зоз процивнїком. Трецопласована екипа зоз Обровцу указала лєпшу физичну порихтаносц пре хтору и однєсли побиду зоз єдним ґолом розлики, но заш лєм, борбеносц обидвох екипох була на високим уровню. После першого пораженя у другей

часци сезони, Русин ше находзи на 5. месце на таблїчки зоз 29 бодами, а шлїдуюце змаганє одбави на домашнїм терену процив ФК „Будучносцˮ хтори тераз на 11. месце на таблїчки. З оглядом на тото же процивнїк ма лєм 18 боди, шлїдуюце змаганє може нагадовац побиду Русинових фодбалерох. Замаганє будзе отримане на керестурским Ярашу на нєдзелю, 15. марца, з початком на 14 годзин и 30 минути, та з тей нагоди русиновци поволую шицких любительох фадбалу започац нову сезону. Ан. М.

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ МЕМОРИЯЛНИ РУКОМЕТНИ ТУРНИР ,,ДРАҐО ЙОВОВИЧ” У ВЕРБАШЕ

РК „ВОЙВОДИНА” ОСВОЄЛА ТИТУЛУ

На 8. Мемориялним рукометним турниру „Драґо Йовович”, котри отримани у вербаским Центру за физкултуру концом фебруара, участвовали штири рукометни екипи. Попри домашнїх, РК „Вербас Петрол”, свойо схопносци указали и бавяче Рукометного клубу „Войводина” з Нового Саду, „Металопластика” зоз Шабцу и „Юґович” з Катю

Мемориялни турнир бул добра промоция рукомету – спорту котри у Вербаше ма длугу и успишну традицию. До орґанизациї турнира, попри домашнього Рукометного клубу, уключени и Центер за физкултуру котри и ноши мено Драґи Йововича, рукометаша репрезентативца зоз Вербасу и з потримовку локалней самоуправи. Першого дня турнира одбавени два стретнуца, а другого дня у борби за тре-

це место стретли ше домашнї бавяче и екипа РК „Юґович”. Победзели Вербащанє з резултатом 31:30. Финалне стретнуце бавели РК „Войводина” и РК „Металопластика”, а конєчни резултат бул 25:24 за Новосадянох хтори освоєли титулу на Мемориялним турниру. Тренер найлєпше пласованей екипи „Войводини” Борис Роєвич з Вербасу. За найлєпшого бавяча на тогорочним турниру преглашени Неманя

Прибак зоз новосадскей Войводини, за найлєпшого ґолмана Милан Бомаштар зоз шабацкей Металопластики, а найлєпши стрилєц Мирослав Ґроздич зоз екипи РК „Юґович”. Орґанизаторе турнира подзековали шицким клубом котри ше одволали и указали фер и коректне бависко на турниру, а з тим участвовали и на пе стованю здогадованя на Драґу Йововича. О. Р.

БК „ЧАРНОК” ВЕРБАС

БОКСЕРЕ ЛЄМ ШОРУЮ УСПИХИ Тогорочну змагательну сезону вербаски Боксерски клуб „Чарнок” почал барз успишно. Так у януару, на 9. Купу нацийох за жени у Зомборе, на котрим участвовали 28 держави, членїци клубу Даяна Ґрмуша и Ивана Чизмар освоєли бронзову медалю зоз репрезентацию. На купу указали шицку красоту боксерскей схопносци и успишно ше борели за свою держави и свою жем. Даяна Ґрмуша успишна була и у першим колу Першей Сивер Лиґи котре отримане 15. фебруара у Новим Садзе, дзе освоєла погар за найлєпшу сениорку.

36 РУСКЕ СЛОВО

Боксере вербаского БК „Чарнок” посцигли успих и на Медзинародним турниру ,,Еуро куп” котри отримани у Бєлїни од 20. по 23. фебруар. Сербию зоз репрезентацию на тим турниру представяли и члени Бокс клуба Даяна Ґрмуша, Душан Дринчич и Стефан Цамович. Як визначел предсидатель Клуба Желько Жмукич, о значносци, озбильносци и велькосци турнира „Еуро куп” шведочи тото же ше находзи у календаре змаганьох Европскей боксерскей федерациї.

– За наших найлєпших боксерох нєт одпочивку и вони ше нєпреривно находза у тренажним процесу векшого, лєбо меншого интензитету, у зависносци од змаганя за котре их пририхтуєме. З гордосцу можеме повесц же ше у наших шорох находза даєдни з найлєпших боксерох Сербиї, цо резултат клубскей роботи и їх пожертвованосци – гварел тренер Иґор Шкундрич. Як визначел, тренинґи окреме чежки и напарти, а од каждого змагателя вимага максималну концентрацию и дисциплину и вец видно резултати.

– Нєт одпочивку за руководительство и членох БК ,,Чарнок” Вербас. Борба ше водзи у ринґу, алє и з вонка, проблем нам представяю финансиї. Желько Жмукич и я з особних приманьох видвоюєме же би Клуб могол предлужиц роботу, а помага нам и Општина Вербас. Їх потримовку обчекуєме и надалєй, же би вербаски шампиони дошли по европски и шветово медалї – гварел Шкундрич на концу. О. Р.

13. MАРEЦ 2020.

sport@ruskeslovo.com

СПОРТСКИ СОЮЗ ОПШТИНИ ЖАБЕЛЬ

НАГРАДЗЕНИ НАЙЛЄПШИ И НАЗАСЛУЖНЄЙШИ

П

СЛАВКО ТРТИЧ ЄДИНИ ЗОЗ ДЮРДЬОВА За популаризованє, афирмованє спорта и здравя наших согражданох наградзена и спортска акция Синдикату сербскей милициї, оддзелєнє у Жаблю за орґанизацию Гуманитарна спортска акция „Дарко Додич”, котра барз масовна и котра посила крашнє порученє. За найлєпше рекреативне здруженє наградзене Здруженє спортских рибарох „Стара Тиса” з Чуроґу. Наградзени су за найуспишнєйше спортске здруженє, бо орґанизую масовни рекреативни змаганя у лапню риби за шицки возрости. Награда за животне дїло, за котру, як члени Комисиї за додзельованє наградох гварели, нє мали дилему кому ю дац, уручена Славкови Тртичови зоз Дюрдьова за длугорочну роботу и посцигнути резултати у спорту, за афирмованє и унапредзенє спорта. Його фамилия, як и вон, и надалєй помагаю у роботи дюрдьовского ФК „Бачка 1923”, а до пред штирома роками, гоч ма и 79 роки, ище вше бавел и змагал ше у ветеранох. Славко тиж єдини наградзени зоз Дюрдьова.

13. МАРЕЦ 2020.

редставнїки Спортского союзу Општини Жабель и Општини Жабель и того року, а концом прешлого мешаца додзелєли припознаня найуспишнєйшим спортским орґанизацийом и идивидуалцом. Додзелєни припознаня за найлєпшого спортисту и спортистку, за найлєпшу хлопску и женску екипу, наградзени поєдинци, спорткси фаховци и спортски роботнїки. Перше уручена награда науспишнєйшому спортистови у 2019. року у Општини Жабель, а тота титула припадла рукометашови Здравкови Драґолєвичови зоз Жаблю котри тренира у Одбойкашким рукометним клубу „ЖСК 1955” зоз Жаблю, а котри перши на таблїчки Сримско-южна Бачка. Док зоз титулу – найуспишнєйша спортистка у 2019. року у Општини Жабель – преглашени рукометашки, двойнятка Зорана и Бояна Петрович зоз Чуроґу котри бавели у Рукометним клубу „Желя” у Жаблю, а однєдавно бавя у Темерину. Наградзени су за позарядове активованє у женским спорту и до нїх ше уклада вельки надїї же злєпшаю стан женского спорта у општинских местох, понеже на яр, општински Союз з нїма планує лєпше розвиц женски спорт, односно рукомет. Награду за найуспишнєйшу хлопску екипу достали рукометаше зоз РК „ЖСК 1955” зоз Жаблю, бо ше окреме закладаю за розвой рукомету. За найлєпши женски тим наградзене Здруженє женох „Жабель” зоз Жаблю котре ма наисце вельо припознаня у аматерским змаганю у пикаду. Награду достали як добри промотерки спорта за старших. У поєдинєчних катеґорийох, награду за найлєпшого достал тренер рукомету Зоран Боснич зоз Жаблю, котри тренира у вецей клубох, а у катеґориї найлєпши спортски роботнїк то Михайло Миловац. Вони допринєсли афирмованю спорта през длугорочну роботу у спорту, спортских орґанизацийох и форумох. У юниорскей катеґориї наградзени Душан Димич зоз Чуроґу, член Савате клуба „Тиґрови” зоз Чуроґу, освоєл велї металиї и погари на шицких уровньох, та и на шветовим у своєй катеґориї. У юниорскей катеґориї наградзена и Светлана Милошевич, веслачка и членїца Веслацкого клуба „Чуруґ” з Чуроґу, котри нєпреривно зазначує винїмково резултати на рижних уровньох. ■ С. Саламун

РУСКЕ СЛОВО 37

ИНТЕРМЕЦО

ГОРУЦИ ТЕПШИ од Лїляни Еделински

Питка зоз сиром и куленом

Потребне: ■ 500 ґрами купчого цеста за рейтеши ■ 500 ґрами дробного сира ■ 5 вайца ■ 400 милилитри йоґурту ■ 400 милилитри минералней води ■ ложичку солї ■ ложичку веґети ■ ложичку попру ■ пращок за печенє ■ 100 ґрами кулену нарезани на ценко

■ 100 ґрами сусаму

Пририхтованє: Вимишац вайца, сир, йоґурт, воду, додац присмачки, пращок за печенє и сусам. Помасциц тепшу зоз олєйом и положиц єдно цесто на сподок. Єдно по єдно цесто дакус погужвац, замачац до розправеней мишанїни и складац до тепши. На концу помедзи похпац на ценко порезани кулен, посипац сусам и попирскац од горе зоз олєйом. Печиц питу на 180 ступнї док нє почервенї. Смачного!

Чоколадова питка зоз йоґуртом Пририхтованє:

Потребне: ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

2 шольки йоґурту 2 шольки муки 2 шольки цукру шолька олєю 2 ложки какаа пол ложички содабикарбони пращок за печенє Фил зоз хторим ше колач прелєє

■ 200 милилитри млєка ■ 200 ґрами чоколади за варенє ■ 10 ложки цукру 38 РУСКЕ СЛОВО

Добре вимишац цукер, олєй, йоґурт, муку, содабикарбону и пращок за печенє. Усипац до помасценей и помученей тепши и печиц на 180 ступнї 40 минути. Док ше пече увариц фил, ґлазуру зоз млєка, цукром и чоколаду. Кед цесто упечене, такой горуце порезац на коцки и преляц зоз горуцим филом – ґлазуру. По верху посипац чоколадово отрушини и охабиц да ше колач цалком охладзи. Мож посипац и зоз кокосом, або млєСмачного! тима орехами.

13. МАРЕЦ 2020.

rusmak.ruske@gmail.com

ГОРУЦИ ТЕПШИ од Гелени Скубан

Садлянїки

Цесто на квасу: До єдней деци лїтного млєка положиц ложку цукру и квас. Кед прероби квас, до ванґлочки додац 750 ґрами муки, дакус солї, єдно вайцо, остаток лїтного млєка и 100 ґрами цукру. Охабиц на цеплим най кишнє дас годзину и пол. Садлово цесто: Розмишац 250 ґрами садла (найлєпше пред тим зомлєц ище у месара), 200 ґрами муки, 250 ґрами цукру и ванелийов цукер. Охабиц на жимним месце.

13. МАРЕЦ 2020.

Пририхталa: Лю. Цвеїч

Кед цесто скисло , розогнац го и прейґ нього накласц розогнате садлово цесто. Лєгчейше вам будзе розогнац кед и єдно и друге цесто подзелїце по поли. Зогнуц як кнїжку, и розогнац. Повториц три раз. Потим розогнац цо ценше, дас на 5 милиметри, порезац на пантилїки, а потим на коцки. На кажду коцку положиц дакус маджуну. Зогнуц коцку, з боку зарезац, и класц на помасцену и помучену тепшу, а ище лєпше на папер за печенє. Колачи премасциц зоз витрепаним вайцом до хторого сце додали дакус млєка. Печиц на штреднєй температури док нє почервенї. Хто ма рерну з вентилатором, мож обидва тепши нараз печиц. Шлєбодно мож одложиц охладзени садлянїки до змаржляка, а кед их винєце буду як праве упечени.

РУСКЕ СЛОВО

39

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

ПРЕСЛАВЕНЕ МЕДЗИНАРОДНЕ ШВЕТО 8. МАРЕЦ – ДЗЕНЬ ЖЕНОХ

РОК LXXVI ЧИСЛО 11 (3880) НОВИ САД, 13. МАРЕЦ 2020.

РУСКИ КЕРЕСТУР

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

ЬОВ

ДЮРД

Фотоґрафия: 0161N

Фотоґрафия: 0152P

Даєдни фотоґрафиї обявюємє вецей раз, понеже за нїх дотераз нєт нїяки податки.

ОГЛЯД НУ ЦЕ НА ПРЕ ШЛОСЦ

■ РУСКИ КНЇЖКИ

НА НОВОСАДСКИМ САЙМЕ

оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейП ну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548-421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

Фото: Вероника Вуячич

КОЦУР

Фотоґрафия: 0159P