Ruske slovo 10 3619

РОК LXXI ЧИСЛО 10 (3619) НОВИ САД, 13. МАРЕЦ 2015. РОКУ

■ ПРЕЦО НАШО КУЛТУРНИ

ДРУЖТВА ИНТЕРЕСАНТНИ КРАДОШОМ?

Жени з ошмихом, мацеринска и дзецинска любов, квеце и дарунки означели 8. марец, Дзень женох. Красни дзецински роботи, порихтана програма праве за мацери, подаєден квецик и блїск у оку здогадли нас же живот зна буц и красни у звичайней каждодньовосци. КОЦУР

РУСКИ КЕРЕСТУР

Фото: Танита Ходак

Т. Х.

В.В.

НОВИ САД

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

М. А.

■ МЛАДИ КОВАЛЬ – СТАРЕ РЕМЕСЛО

ВОЧИ 70-РОЧНЇЦИ НОВИНОХ „РУСКЕ СЛОВО”

ПРЕМЕНКИ БУЛИ КРОЧАЙ ДО БУДУЧНОСЦИ Пише: Єлена ПЕРКОВИЧ, бувша одвичательна редакторка новинох „Руске слово” 2005–2009

У априлу 2005. року до „Руского слова” пришла сом зоз йши приступ ґу новинарскому виразу. Пременка нам даблагим чувством страху и застараносци чи будзем знац ла моци и самодовирия, а сама сом чувствовала же коорробиц роботу главней редакторки. Застараносц була динуєм зоз правим креативним тимом. То бул момент спричинєта зоз даскелїма фактами: редакцию сам позна- кед ше требало дзвигнуц за ґарадичу, два висше. Часц ла лєм поверхово, технолоґия друкованих медийох ми нє редакциї була порихтана прескочиц узвичаєну новинарбула блїзка, релация медзи Установу „Руске слово” и На- ску лїстину руских темох и закукнуц до сушедного – ционалним совитом Руснацох, котри праве постал єй словацкого, ромского и мадярского двора. Меншинску снователь, ми тиж була мало позната. Общи политични политику ше поряднє провадзело як и други теми важни за живот рускей заєднїци. Теди кед ше новини меняли, стан у держави бул турбулентни. Тото на цо сом ше могла сиґурно опрец то бул директор нє мала сом часу примерац и одмерац пременки, бо ше з Владимир Паланчанин, особа богатого новинарского ис- тижня на тидзень „горело” у тей роботи. Тераз, з дистанци од скоро єдней децениї, куства, широкей интелектуалноАґен ция „Ру тен прес” ро би видзим кельо зме вєдно поротворчей визури, а як руководитель вше порихтани потримац кре- нєпреривно уж 9-ти рок и тот проєкт бели, яка ше теди енерґия пребуд зела, як зме „загриативну инициятиву. Потримовка єден з ридких котри прероснул приходзела и з єдней часци теди- до порядней дїялносци єдней установи. зли”. Структуру новинох кошнього со ставу Националного Його структурално професийни уплїв тру зме поставели у чаше од 2005. по 2010. рок и нєшка совиту Руснацох, як и од самих ище вше нє мож вимерац представя ориєнтир котри заколеґох з редакциї. Стан у редакдоволює потреби читачох. циї ше нє розликовал од стану у К ед же го ре на пи са не о „Ру ским” и нє окремни случай, других меншинских новинох, професийни капацитети були солидни, а просекова старосц новинарох прейґ 40 бо ше то менєй-вецей случовало и у других меншинроки. Остатнї податок добри кед ше мера професийне ских новинох, редакция „Руского слова” зоз того часу искуство, алє воно зна чежиц ґу рутини. Вєдно зоз тим останє запаметана по пионирским подняцу. Тедишнї директор Владимир Паланчанин и я, написали проєкт идзе и одуперанє иновацийом. Перша и найважнєйша пременка була концом 2005. ро- за дньово-информативну аґенцию на руским язику. ку и початком 2006. року, кед колеґинї прилапели учиц Проєкт 2006. року потримали Министерство култури и нови програми и оспособиц ше за комплетне пририхто- информованя. Аґенция „Рутенпрес” роби нєпреривно ванє до друку новинох „Руске слово” у самей редакциї. уж 9-ти рок и тот проєкт єден з ридких котри прероснул Тота пременка дала можлївосц за експериментованє на до порядней дїялносци єдней установи. Його структувипатрунку новинох, цо за собу поцаговало и креативнє- рално професийни уплїв ище вше нє мож вимерац. Реално було обчековац же новинаре позберани коло „Рутенпресу” таку медийну структуру и можлївосци котра сучасна технолоґия дава, буду розвивац по вертикали. Нє ишло шицко гладко. Требало одбиц шицки „добронамирни” пробованя уплївовац на ушорйовацку политику новинох, спущиц лабду спроцивених бокох у руским явним живоце (голєм кед слово о їх аступеносциу новинох), найсц баланс медзи традицию и виволанками реалного часу. Требало ше нє раз пасовац зоз Националним совитом и його „князами у циню”. Старала сом ше о тим же би новини почитовали кодекс професиї. Припознавам, знало ше то и вишлїснуц зоз контроли, дакеди и нароком. Думам же то бул час швидких и фундаменталних пременкох у „Руским слове”, котри були добри „кондицийни тренинґ” за часи котри пришли после. Лимити ше ознова пребиваю зоз нову концепцию новинох за чийо витворенє сиґурно же треба мац сцерпеня. Предносц терашнього редакцийного тиму же є подмладзени. Швижосц уходзи до рускоКолектив випровадзел Єлену Перкович до пензиї словских текстох.■ 2 РУСКЕ СЛОВО

13. МАРЕЦ 2015.

УВОДНЇК

ЗМИСТ

■ Тижньовнїк 4–6. Проблем зоз закончованьом каплїчки у Коцуре 7–8. Цо мож украднуц у култури?

■ Нашо места 8. Бикич ма двоязични надписи 9. Ришованє проблему з воду у Руским Керестуре

■ Економия 12–13. Ґаздованє Општини Шид з лєсами

■ Култура и просвита 14–15. Режисер и ґлумец Янко Лендєр з Вербасу 16–18. Наша тема – Медзинародни дзень женох нєшка

■ Людзе, роки, живот 20–21. Юлиян Лазор, коцурски коваль 22–23. Лїцо и спак роботи на крузерох

■ Дикица 24–25. Шмих – нє грих

■ Мозаїк 26. Младежска емисия „Рутин” на РНС 27. Млади лидере на конференциї у Новим Садзе

■ Духовни живот 28. Означени шветови молитвови дзень 28. Реґионалне стретнуце Каритасу у Мостару

■ Информатор

30–32. Оглашки и In memoriam

■ Спорт 33.Активносц фодбалских клубох по наших местох 34–35. Одкрита спомин биста вербаскому фодбалерови Йоакимови Виславскому На насловним боку млади коцурски коваль Автор фотоґрафиї – Танита Ходак

Пише: Борис ВАРҐА, одвичательни редактор

„ВОДОВА ФЕСТ” – ОД НАЦИОНАЛНОГО ЗНАЧЕНЯ? У рубрики „Анатомия нашого часу” прешлого тижня зме дознали же „очиглядно же зоз Водовей анї того року нє будзе нїч”. Голєм нє фeстивал з таким богатим репертоаром, на яки зме звикли ходзиц прешлих рокох. Чули зме же причина то проблеми зоз вибором нового руководства орґанизациї Пакт Рутенорум, котра орґанизує тот фестивал. Медзитим, проблем ту и ширшей природи, голєм у трох точкох. Перша – пад економскей моци у цалей держави, друге – индиректна умишаносц политики, бо вельки цифри за добри репертоар нє мож витвориц без институцийней потримовки, дзе углавним шедза рижни странки котри ше на локалней власци зменюю. Треци проблем нє економскей природи, алє уплївує на предходни два, а то – нєприлапйованє фестивала „Водова фест” при часци елити нашей заєднїци як руского фестивала. Можебуц Фестивал „Водова фест” нє ма препознатлїви традицийни репертоар, алє вон популаризує Руски Керестур – пристолнїцу Руснацох – баржей як гоч котра подїя. То нє лєм „якашик младеж цо з руксачками до рана скака коло бини”. Подобно Фестивал „Еґзит” популаризує модерну Сербию, Войводину, Нови Сад. Гоч кельо нам ше то, можебуц, нє люби, алє розвой туризма, туристичней школи, а з тим и ширша популаризация Руснацох и рускей култури даремни без Фестивала „Водова фест”. Опитайце ше младим зоз Войводини, Сербиї, алє и реґиону по чим познати Руски Керестур. Прето, думам же би фестивал „Водова фест” требал на даяки способ постац Фестивал од националного значеня. Насампредз, пре финансийну и институцийну потримовку. Подобно як ришена младежска мултимедиялна манифестация „Дньовка”, котра ше удомела до „Костельниковей єшенї”. И Фестивал „Червена ружа” дакеди бул орґанизовани по углядзе на популарне югославянске модерне збуванє „Микрофон – ваш”. Сучасна Сербия препознала два свойо популарни бренди, фестивали – „Еґзит” и „Ґучу”. Можебуц аналоґия нє цалком дошлїдна, алє за Руснацох таки популарни подїї котри их популаризую то „Водова фест” и „Дзень паприґи”. Лєм же ше „бачки Еґзит” и „войводянска пристолнїца паприґи” отримую у єдним месце – у Руским Керестуре. Пишце нам – ruske.redaktor@gmail.com

* ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ ”Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Булевар ошлєбодзеня 81/7, 21000 Нови Сад * Редакция: заменїк одвичательного редактора – Михайло Симунович; редакторе/ки – Дюра Винаї, Мирон Горняк-Кухар, Михайло Зазуляк, Александар Паланчанин, Олена Планчак-Сакач, Славица Фейса; новинаре/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Мая Зазуляк, Ана Маркович, Иван Сабадош, Танита Ходак * Язична редакторка – Блажена Хома-Цветкович * Лекторка – Ясмина Дюранїн * Подобови редактор – Любомир Сопка * Технїчна редакторка – Люпка Цвеїч; компютерски обробок – Вероника Вуячич, Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефони: 021/6613-697, 021/6624-708, 021/6623-076; 021/6621-433 * Телефакс 021/528-083 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa 160-923244-82 * Девизни рахунок Raiffeisen BANK a.d. Београд 26 5100000002458904 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня ” Maxima graf” Петроварадин * E-mail: ruske.redakcija@gmail.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 300 *

Direktorka MARTICA TAMA[ *** Odvi~atelqni redaktor dr BORIS VAR]A

13. МАРЕЦ 2015.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК У КОЦУРЕ ШЕ ИЩЕ ХОВА З ОБИСЦА,

„ФИНАНСИЇ И ПАПЕРИ” О коцурскей каплїчки ше уж вецей раз писало, и вельо раз ше бешедовало же будзе закончена пошвидко. У медзичаше, Коцурци уж роками патра на нєдокончени будинок каплїчки, а своїх умартих и далєй ховаю з обисца

Пише:Танита ХОДАК

А

ктуални Закон о хованьох и теметовох препоручує же би ше умарти ховали з каплїчки, а з обисца ше шме ховац лєм зоз окремним допущеньом. Пре законски предписаня, каплїчку у Коцуре би закончиц цо скорей. Пред менєй як мешацом, уж було хованє зоз до поли доконченей каплїчки. Домашнї мали причину, бо обисце умартого нє було у шоре и труна у каплїчки була виложена лєм два-три годзини, а з Месней заєднїци гваря же о тей подїї анї нє були обвисцени. Без огляду на шицко, то ище єден аларм же каплїчка требала уж давно буц закончена. Як наисце спрецифични валал дзе жию вецей народи, Коцур ма и штири теметови. Мадярски на єдним концу валала, и два руски и єден православни сербски на другим концу. Правда, єдну каплїчку Коцур уж ма. На мадярским теметове уж роками иснує каплїчка зоз католїцкима вирскима ознаками. Но, гоч ше теметов вола „мадярски”, на нїм ше хова и Руснацох, та и Сербох. Ховац зоз каплїчки на мадярским теметове кажде ма право, алє з оглядом же нови руски теметов на другим концу валала, людзе ше углавним одлучую ховац з обисца. ДВА МЕШАЦИ ТИРВАЮ УЖ ДВА РОКИ Як цо шицки валали у вербаскей општини уж маю каплїчку, було плановане же ю и Коцур достанє, же ше вона будзе находзиц блїзко при двох руских и православному теметову и же нє будзе мац вирски ознаки, же

ЗАЩИТА ЯВНОГО ЗДРАВЯ Закон хаснованє каплїчки за хованя нє препоручує напамят, понеже медзи иншим, тот приступ ма предносци и кед слово о здравю и санитарних условийох: – Каплїчки звичайно маю и системи за хладзенє, хтори нєобходни окреме влєце кед високи температури. Я верим же ту буду у зраженю традиция и обичай з єдного, и гиґиєнски предписаня з другого боку, алє нови приступ наисце потребни, насампредз кед у єдним обисцу жию вецей ґенерациї, окреме мали дзеци. На хованю през обисце прейдзе барз вельо людзох, хтори можу до обисца унєсц и даяки вирус лєбо хороту – толкує дохтор медицини Деян Загорянски.

4

РУСКЕ СЛОВО

би ю могли хасновац припаднїки шицких конфесийох и опредзелєньох хтори исную у валалє. Жем на хторей заплановани будинок каплїчки була церковна. Понеже жем за вибудов комуналного обєкта муши буц у власнїцтву держави, окончена черанка и так обезпечена парцела же би роботи почали. Проєкт направени, а будовательна дозвола достата 2011. року. Роботи мали почац 2012. року, алє явна набавка розписана аж влєце 2013. року, а контракт зоз будователями, подприємством „Бауен ґрадня” зоз Вербасу подписани у авґусту истого року. Инвеститор проєкту була Месна заєднца Коцур, а проєкт финансовала Општина Вербас. Каплїчка по контракту мала буц закончена за два мешаци. На питанє цо ше случело же ше два мешаци розцагли на два роки, пробовал одвитовац предсидатель Совиту МЗ Коцур Желько Бєлан.

– Финансиї, як и вше. Коцурска каплїчка окреме велька, та вибудов драга. Познєйше утвердзене же по проєкту нє плановане же би у каплїчки була уведзена вода и струя, так же то вимагало ище роботи, а самим тим и ище пенєжи, та проєкт хтори першобутно коштал кус вецей як дзешец милиони динари на концу коштал вельо вецей – бешедує Бєлан. Будовательом, по словох Желька Бєлана, потребне уплациц средства за дополнююци роботи же би ше каплїчку у Коцуре подполно закончело. Зоз тим становиском ше склада и Срдян Стоянович, директор „Бауен ґраднї” хтори надпомина же ше пре нєплацени длуства, и його подприємство стретало зоз проблемами з ликвидно сцу.

– Скорей нам нє виплацовани порядно пенєжи як було и порадзене, та прето роботи часто претарговани. Мушим припознац же ше општинска управа тераз намага ришиц проблем, и заклада ше же би ше каплїчку докончело. Єден з векших проблемох то обсяжна „паперолоґия”. Шицко муши исц на явну набавку, за шицко ше муши правиц контракт, лєбо глєдац допущенє – цо обачлїво спомалшує роботу – толкує Стоянович. Предсидатель Општини Вербас, др Братислав Кажич, толкує же проблем коцурскей каплїчки розумлїви, и же доконченє того проєкта його особни приоритет.

13. МАРЕЦ 2015.

ТИЖНЬОВНЇК А ВАЛАЛ ДАВНО ЗАСЛУЖЕЛ КАПЛЇЧКУ

ОДЦАГЛИ РОБОТУ – Инве ститоре и будователє на початку направели гришку у преценьованю финансийней конструкциї. Вона ше нє уклопела зоз предвидзену суму пенєжу, алє вимагала дополнююци роботи хтори коштаю вецей як два милиони динари. Кед зме формовали нєшкайшу локалну власц, виплацели зме шицки обовязки ґу будовательом за їх скорейши роботи, дали зме согласносц за дополнююци роботи, и вони тераз у цеку. Уж наисце час же би ше каплїчку почало хасновац, з оглядом же ше барз длуго будує и кед будзе шицко так як я задумал, наздавам ше же будзе закончена и дата на хаснованє найпознєйше по конєц априла – прешвечени Кажич. Кажич толкує же кед ше каплїчку закончи, вецей нє будзе дошлєбодзене ховац з обисца, а за отримованє каплїчки и за услуги хованя одвичательне будзе Явне комуналне подприємство „Стандард”.

– Каплїчку по закону муши отримовац подприємство хторе у власнїцтву держави вецей як 51 одсто, а то у Вербаше лєм ЯКП „Стандард”, хторе ше за тоту роботу може порадзиц и зоз другим виводзачом. У нашей Општини ше ище лєм у Коцуре хова зоз обисцох, а док ше каплїчку закончи, так вецей нє годно. Прето думам же кед тельо коло нєй робиме, и кед тельо кошта, треба же би ше пошвидко и хасновала – гвари Кажич. НОВИ ПРАВИЛА, НОВИ ЗВИЧАЇ Чи ше людзе годни нараз звикнуц на нови правила и звичаї, увидзи ше док ше каплїчку почнє хасновац. Коцурски парох о. Владислав Рац толкує же ше будзе мушиц робиц так як наклада Општина, понеже

13. МАРЕЦ 2015.

ҐЕНЕРАЦИЇ ПОДЗЕЛЄНИ Коцурска каплїчка проєктована по угляду на керестурску, а и дилеми хтори Коцурци нєшка маю, подобни як цо их дараз мали и Керестурци. Векшина, насампредз младших людзох у валалє би ше зложела же таки специялизовани просториї потребни, и же барз олєгчаю обовязки найблїзшим, у хвилькох кед су и так витрапени. Медзи старшима, заш єст традиционалнєйших и вони думаю же нє треба рушац стари обичаї. По їх думаню, умарти треба же би остатнїраз преноцовал у своїм обисцу, у хторим прежил цали свой живот.

Церква нє будзе мац компетенциї кед слово о каплїчки и орґанизованю хованьох.

– Каплїчку треба же би ше хасновало за тото за цо є справена, жем на хторей ше каплїчка находзи тераз державна, и Церква нє одвичательна за тот будинок. Потераз ше почитує валалска традиция и обичай, а як почнє функционовац каплїчка, будземе ше мушиц притримовац одлукох яки нам наклада Општинска управа, алє думам же заш лєм треба на початку охабиц єдну файту шлєбоди, док ше людзе нє зожию зоз тим новим звичайом. Каплїчка добре ришенє прето же там кажде будзе мац єднаки условия за тоту остатню драгу – толкує о. Рац. Парох ше, здогадуюци ше такого прикладу у Руским Керестуре, обава же ше зоз отвераньом каплїчки з часом затраца даяки обичаї хтори ше потераз отримовали, як цо то наприклад вечарше читанє при умартому, и гвари же ше будзе закладац же би ше пиєтет и обрядне достоїнство випочитовало на найлєпши можлїви спо соб.■

РУСКЕ СЛОВО

5

ТИЖНЬОВНЇК ЧОМ НАШО КУЛТУРНИ ДРУЖТВА

НЄШКА ШЕ ЯҐДА ШИЦКО Пишу: С. БАРАНЬ Т. ХОДАК И. САБАДОШ

Просториї новосадского РКЦ тих дньох знова окраднути, а за остатнї рок – два на мети крадошох були и руски дружтва у Дюрдьове, Вербаше и Коцуре. Чкода углавним мала, нєприємносц кажди раз велька а крадоше скоро нїґда нє лапени

П

очатком марца ознова окраднути Руски културни центер у Новим Садзе – по евиденциї одвичательних у новосадскей Матки, то дзешата крадза за остатнї даскельо роки, а кед ше рахую и нєуспишни пробованя хтори нє приявени милициї, РКЦ просеково на мети раз рочнє. Медзитим, пондзелок, 2. марца першираз же крадоше просториї Матки дзе попри РКЦ и шедзиско Подручней канцелариї Националного совиту, „нащивели” уштред роботного дня.

– З Канцелариї сом пошла после 14 годзин, а Клуб отворени после 17 годзин кед обачене же нєпозната особа лєбо особи розвалєли уходни дзвери до РКЦ. На тот завод нє украднуте нїч вельке, алє очкодовани уходни дзвери а канцелариї були розруцани – гвари координаторка Подручней канцелариї НС Руснацох Наташа Макаї Мудрох, хтора и предсидателька Управного одбору РКЦ. Гоч материялна чкода поправдзе нє велька, розумлїве же людзе з новосадскей Матки знємирени, окреме же ше крадза случела през дзень.

– Потераз нас окрадали вноци, найчастейше през викенд, а тераз ше случело же ше дахто могол стретнуц зоз крадошом, цо нєприємне и кед ше о тим лєм роздумує – толкує Наташа Макаї Мудрох. Такой пондзелок пополадню инцидент приявени полициї, хтора на месце збуваня фотоґрафовала застати стан и написала службену призначку. У РКЦ визначую же углавним вше маю коректни третман з боку полициї чийо припаднїки одвичательно окончую свою роботу. Окреме же попри професийней обовязки, полиция ма и дополнююци мотив – понеже РКЦ на адреси хтора ше водзи на

6 РУСКЕ СЛОВО

Церкву, жада ше виключиц можлївосц же окраданя Матки маю и глїбши мотив од стриктно „комерциялного”. Тиж, у РКЦ су свидоми же и попри найлєпших намирох, чежко обчековац же дацо од покраднутих предметох будзе пренайдзене и врацене. З єдного боку, слово о предметох обєктивно малей тарґовищней вредносци хтори ридко кеди преценєни на вецей як пейц тисячи динари цо горня гранїца ткв „дробней крадзи” после хторей ше украднуте глєда по службеней длужносци. З другого боку, анонимне тарґовище половней роби углавним у „шивей зони” дзе ше углавним нїхто нїч нє випитує а шицко ма свойого купца. Так же евентуални успих углавним у домену случайносци.

– Раз нам врацени предходно украднути рахункар, так же хтошка у нїм пренашол документи по руски, та подозриви случай приявел полициї – здогадує Наташа Макаї Мудрох, и надпомина же крадоше у предходних инцидентох окрем рахункарох одношели и другу технїчну робу, музични инструменти и дробни инвентар. Поука з таких искуствох же ше у РКЦ вецей нє трима нїч цо вредзи, а понеже и дружтво и Подручна канцелария робя през рахунки так же ше у обєкту нє трима готови пенєж. Позиция будинка Руского културного центра дзе шицки уходни дзвери з двора олєгчує „роботу” крадошом. Нови Управни одбор РКЦ сце уложиц до превенциї – покласц роштелї, озбильнєйши клянки, ошвициц двор а роздумує ше и о видео-надпатрунку. Алє и резон прецо то скорей уж нє поробене звучи розумно, понеже ше скорей з такима мирами нє сцело прицаговац нєжадану повагу крадошох.

13. МАРЕЦ 2015.

ТИЖНЬОВНЇК ИНТЕРЕСАНТНИ КРАДОШОМ

ВИПЛАЦИ УКРАДНУЦ Медзитим, понеже ище вше нїхто нє лапени и покарани пре потерашнї крадзи, нєчесне интересованє за шедзиско руских институцийох у Новим Садзе обстава и так и так. И ДЮРДЬОВСКЕ ДРУЖТВО НА МЕТИ На лїстини актуалних насилних уходох до просторийох наших културно-уметнїцких дружтвох и КУД „Тарас Шевченко” зоз Дюрдьова. Гоч тот проблем у остатнїх петнац рокох нє бул части – од 2001. року кед вибудовани и уселєни будинок Дружтва, по април 2014. року зазначени лєм даскельо насилни уходи, алє нє було крадзи. Тераз ше уж мож застарац, бо су вше актуалнєйши – за менєй як рок, до дюрдьовского Дружтва на силу уходзене на три заводи, гварел предсидатель Дружтва Микола Кухар. Обєкт КУД „Тарас Шевченко” находзи ше у самим центре валала, споза велького будинку и на драги на валалски спортски полиґон. Вноци будинок ошвицує явне ошвиценє котре положене на инициятиву Дружтва, як и шветла на самим будинку. Влонї концом априла на два заводи до просторийох дюрдьовского Дружтва на силу вошли нєпознати особи. Першираз випатра же лєм ошацовали терен, a о даскельо днї ознова вошли до будинку, та порозвальовали дзвери канцелариї, потим и клатку и дзвери до кухнї. Однєшени рахункар зоз провадзацу опрему, а зоз кухнї есцайґ. Однєшене аж и месо зоз змаржляку на котрим тиж розвалєна клатка. Кед мож судзиц по тим же нє охабени нєшор у окраднутих просторийох, крадоше випатра же знали цо глєдаю и вжали лєм одредзени ствари, гоч мали нагоду однєсц цали инвентар. Затераз остатнї насилни уход зазначени до просторийох КУД „Тарас Шевченко” бул у януару того року, ознова по истим сценарию, лєм же, кельо зме могли обачиц нїч нє украднуте – гвари предсидатель Дружтва Микола Кухар, Лю. Сопка

13. МАРЕЦ 2015.

КЛЕПТОМАФИЯ

алє надпомина же и у медзичаше вецей раз було пробованя – рано уходни дзвери найдзени нащежар отворени, алє нєжаданих госцох застановели роштель и клатка. Иншак, на шицких дзверох и облакох обєкту дюрдьовского Дружтва роштелї поставени пошвидко по законченю будинка, алє анї вони нє достаточна охрана, голєм од тих найупартейших крадошох. Так спричинєни чкоди потераз вше надополньовало саме Дружтво, а рахункар без котрого чежко функционовац, подаровал донатор. Крадоше потераз углавним одношели гевто цо интересантне за предай, а щесце же предмети хтори без тарґовищней вредносци а нєобходни су за дїялносц и представяю праве богатство за Дружтво, крадошом нє интересантни.

– О крадзох и подобних нємилих подїйох вше обвисцуєме Национални совит Руснацох и полицию у Жаблю, котра виходзи на терен и прави записнїк. Потераз зме анї раз нє були обвисцени же пренайдзени крадоше або ствари котри украднути – заключел Кухар и надпомнул же даскельо раз бул на розгварки зоз командиром у милициї пре тоти случованя, алє висти затераз нєт. ДАКЕДИ КРАДНЮ, А ДАКЕДИ ЛЄМ РОЗРУЦУЮ Же крадзи у новосадским РКЦ, та дюрдьовским „Шевченку” нє осамени, и нє перши на чкоду рускей култури, здогадую и подобни подїї у Вербаше и Коцуре. Тамтейши КПД „Карпати” и КУД „Жатва” у Коцуре тиж остали без технїчней опреми. Просториї „Карпатох”, односно подручну канцеларию Националного совиту Руснацох у Вербаше крадоше влонї концом фебруара ощербели за рахункар, монитор, скенер, хижни биоскоп и нєвельку суму пенєжу зоз предатих уходнїцох. Предсидатель КПД „Карпати” Деян Загорянски гвари же то була перша, а затераз и остатня крадза одкеди Дружтво основане.

– Крадош вошол през облак, потим зоз штанґлу порозвальовал нукашнї замчки, озда пре надїю же за нїма найдзе дацо вредне. Прето у розруцованю спричинєна и векша материялну чкоду. О тей крадзи обвисцена и полиция, а крадош о даскельо мешаци влапени, и припознал свою вину, медзитим опрему хтору украднул зоз „Карпатох” уж попредал, та є нїґда нє врацена а чкода нам нїґда нє надополнєна. Алє „Карпати” з помоцу Националного совиту з часом купели нову опрему – толкує Загорянски. И Дом култури у Коцуре крадоше нащивели пред даскельо роками, алє так же за собу нє охабели нїяки шлїди та крадза обачена аж познєйше а анї ше нє зна же кеди ше наисце случела. Вноци крадоше на мире и прецизно порозкруцали и вицагали шицко зоз биоскопских звучнїкох, а масивни древени шкатули зохабели. За таку педантну роботу напевно требало досц сцерпеня и часу, а у Доме култури панує прешвеченє же крадоше, хтори по нєшка нє пренайдзени, мушели познац обставини у будинку и знац же ше вельки биоскопски звучнїки уж нє хасную. Ґу тому, вандали дакеди знаю буц векши проблем од крадошох. Одвичательни у Доме култури у Коцуре рано вецей раз нашли розвалєни дзвери лєбо розбити облак на будинку. У тих нагодох нїч нє украднуте, алє направена векша лєбо менша материялна чкода, озда на упрекосц.■

РУСКЕ СЛОВО

7

НАШО МЕСТА СОВИТ КЕРЕСТУРСКЕЙ МЕСНЕЙ ЗАЄДНЇЦИ

Цалосни приходи Месней заєднїци Руски Керестур у прешлим року були 15 милиони 116 518 динари, а розходи 15 милиони 114 344 динари, констатоване у закончуюцим рахунку прилапеним на схадзки Совиту МЗ, штварток, 26. фебруара. Прилїв до самодоприносу у прешлим року бул 9 милиони 190 365 динари, а з тей ставки на роботи у валалє потрошене 12 милиони 165 975 динари, понеже з 2013. року до самодоприносу були пренєшени вецей як 6 милиони динари. До того року з прешлорочного прилїву до самодоприносу пренєшени коло 3 милиони 300 динари. З буджета општини Кула МЗ Руски Керестур у прешлим року достала милион динари, як власни средства витворела 757 877, док за проєкти на основи конкурсох достати 239 680 динари. Остатнї час и месни самодоприноси состойна часц буджета Општини, так же спрам звиту з Оддзелєня за финансиї Општинскей управи Кула, на основи роботного одношеня (з плацох занятих) прилїв до самодоприносу бул 6 милиони 348 546 динари, на основи власнїцтва жеми (од польопривреди) 2 милиони 357 174, а на основи самостойней дїялносци 484 644 динари. Но, як поведзене на схадзки, тоти податки нє цалосни, бо спрам спознаньох членох Совиту, велї подприємства поряднє уплацую самодопринос за своїх роботнїкох, а у датим звиту з Управи су нє евидентовани за дзепоєдни мешаци. Прето заключене же би ше од Оддзелєня за финансиї и привреду Општинскей управи убудуце вимагало точнєйши звит о плаценю самодоприносу. На схадзки дати и звит о плаценю самодоприносу за занятих у подприємствох и фирмох у Керестуре и других местох, з хторого видно же вецей як 3,8 милиони динари витворени од занятих у 61 керестурским подприємстве,

Фото: С. Надь

ПРИЛЇВ ДО САМОДОПРИНОСУ ВЕКШИ ЯК ДЗЕВЕЦ МИЛИОНИ

Центер Керестура тей яри

фирмох и установох. Зоз вецей як 1,6 милиони динарами у самодоприносу участвую заняти Керестурци у 37 подприємствох и установох у Кули (лєбо им шедзиско у Кули), док заняти у шейсцох фирмох и установох у Вербаше до керестурского самодоприносу прешлого року уплацели вєдно кус менєй як 643 000 динари. По звитох о плаценю самодоприносу, велї Керестурци заняти и у Новим Садзе (лєбо им там шедзиско фирми), понеже у 2014. року за самодопринос уплацели прейґ 167 000 динари, док кус менєй як 307 000 динари до самодоприносу уплацели Керестурци заняти, лєбо им там шедзиско фирмох – у Зомборе, Червинки, Беоґрадзе, Оджаку, Лалитю, Бачкей Паланки, Моравици, Чоки, Малим Идьошу, Србобрану и Сивцу. М. Зазуляк

УРЯДОВЕ ХАСНОВАНЄ ЯЗИКА И ПИСМА У ОПШТИНИ ШИД

БИКИЧ МА ДВОЯЗИЧНИ НАДПИСИ

Прешлого тижня, Општинску управу у Шидзе нащивел Борис Баїч, инспектор за урядове хаснованє язика и писма спред Покраїнского секретарията за

управу, предписаня и национални заєднїци АП Войводини дзе го приял началнїк Ромко Папуґа. Як нам гварел началнїк Папуґа, констатоване же би и Шид конкуровал за средства до Покраїни и голєм же би назви найзначнєйших улїцох у городзе були виписани спрам законских предписаньох и Статута општини. Здогаднїме, у урядовим хаснованю у општини Шид сербски, руски и

8

РУСКЕ СЛОВО

Мено Бикичу по сербски и руски

словацки язик и писмо, а у Соту и Батровцох и горватски язик и писмо. У Шидзе назви улїцох нє виписани на других язикох и писмох окрем на сербским.

Инспектор Борис Баїч нащивел и Месну заєднїцу Бикич, дзе виписани назви улїцох и на уходзе назва валала.

– Инспектор Баїч ше прешвечел же у нашим валалє двоязично виписане мено валала на уходзе и виходзе як и табла з ознаку „витайце”. Тиж виписани и назви улїцох, Месней заєднїци, церкви, фодбалского клуба, ловарского дружтва и ознака за теметов. Инспектор констатовал же у нашим валалє назви виписани спрам законских предписаньох и Статута општини Шид – гвари Деян Бобаль, предсидатель Совиту МЗ Бикич. Вл. Дї.

13. МАРЕЦ 2015.

НАШО МЕСТА АКТИВНОСЦИ ЗА РИШОВАНЄ ПРОБЛЕМУ З ВОДУ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

НАЩИВЕНА ФАБРИКА ВОДИ У СЕНТИ

Делеґация спред Инициятивного одбору за ришованє проблему з воду и Комисиї за воду Еколоґийного руху „Желєни персцень” з Руского Керестура 10. марца нащивела компанию „Алтек Сербия” у Сенти, у чиїм составе роби и фабрика води.

– Тото цо зме видзели у Сенти, а то фабрика води з америцку технолоґию у рамикох подприємства „Алтек Сербия” хторе продукує пекарски квас, то перше практичне ришенє т. є. применєни науково досяги и модификовани за конкретни потреби, а хторе би адекватно ришело и проблем звекшаного присуства арсену у води у Руским Керестуре – зложели ше предсидателька Еколоґийного руху „Желєни персцень” др Леона Доротич Ґутеша и покраїнски посланїк Славко Рац.

– Вони дньово преробя 3000 кубни метери води, а у Керестуре дньово трошенє од 500 до 1000 кубики, вец би ше комотно могло уключиц и сушедни Крущич, и зоз меншима модификациями применїц тоту технолоґию и у нашей будуцей фабрики. У тим ше нам як консултант придружи и др Владимир Ерделї, инж. технолоґиї хтори заняти у „Алтеку” и хтори нас и упознал зоз роботу у їх

Фабрика води у „Алтек Сербия” у Сенти

фабрики води. Ерделї родом Керестурец та прилапел и нам у тим помогнуц як фаховец – дознаваме од Раца и др Доротич-Ґутеша. Подобни упечатки ма и о. д. секретара Месней заєднїци Юлиян Медєши и други ЗДРУЖЕНЄ „ОТВОРЕНЕ ШЕРЦО” У ШИДЗЕ члени делеґациї спред преширеней Комисиї за воду керестурского Еколоґийного руху, хтора нащивела фабрику у Сенти, а у нєй ище були директор „Рускому” Иґор Фейди, спред локалней самоуправи Стєпан Здруженє за потримовку родичом дзецох з окремнима потребами Вакула, Велько Сузич зоз Зомбора, фахови „Отворене шерцо”, отримує друженя дзецох и родичох соботами у консултант за проєктант ску компанию своїх просторийох у Лєтнєй владическей резиденциї. Окрем бавиСИД, та предсидателька Управного одбору ска, отримую ше и едукативни роботнї спрам можлївосцох дзецох. „Желєного персценя” примариюс мр ЛилиДзеци у тих просторийох означую и свойо родзени днї. Так було яна Соколова зоз Зомбора. Вона и иниции прешлей соботи кед три дзивчата преславели родзени дзень. ровала тоту нащиву понеже од Комисиї доЯк нам гаврели Силвия Косанич и Ксения Крайцар, спред „Отвостала задаток найсц конкретне ришенє за реного шерца”, за дзеци то вельке дожице и радосц, бо часто дома нє маю тоту радосц. Тоту обовязку превжало Здруженє, так же ше пречисцованє води, хторе би ше могло пришицки вешеля. Вл. Дї. менїц и у будуцей фабрики води у Руским Керестуре. Шлїдуюци крочай Инициятивного одбору, по словох Славка Раца, будзе обезпечиц пенєж за виробок проєктней документациї зацо треба конкуровац до Покраїнского секретарияту за польопривреду, лєсарство и водопривреду.

– За вибудов фабрики могли бизме конкуровац до ИПАРД фондох ЕУ за розвой руралних штредкох хтори Сербиї буду доступни од 2016. року. Но, у шицким нам будзе ключна потримовка локалней самоуправи, т.є. општини Кула хтора ма обезпечиц за тото инициялни средства. Нажаль, потераз зме нє наишли на потребне порозуменє и потримовку, алє ше наздаваме же ше то пременї – гварел за „Руске слово” Славко Рац, посланїк у Скупштини Войводини. Зоз активносци Здруженя „Отворене шерцо” М. Афич

ОЗНАЧЕЛИ РОДЗЕНИ ДНЇ

13. MАРЕЦ 2015.

РУСКЕ СЛОВО

9

НАШО МЕСТА

У КОЦУРЕ ОТРИМАНА ВИСТАВА РУЧНИХ РОБОТОХ

ВРЕДНИ РУКИ ЗБОГАЦУЮ РУСКИ СКАРБ

толїцкей церкви Успения пресвятей Богородици под дириґентску палїчку Єлени Алексич и руска женска шпивацка ґрупа КУД „Жатва” у провад зеню Любомира Сакача Андрия и Желька Фаркаша на гармоникох. Ту були и наймладши – школяре Основней школи у Коцуре, хтори шпивали односно рецитовали на трох язикох, руским, сербским и маМарийово и Ренатово ручни роботи виволали вельке дярским, а пририхтаинтересованє Коцурцох ли их учительки СлаЗ нагоди 8. марца, медзинародного вица Чельовски и Виолета Рашета и дня женох, прешлей стреди у валал- наставнїца мадярского язкика Анита скей библиотеки у Коцуре отримана Тот. вистава ручних роботох. Програму Ренатово и Марийово ручни робоорґанизовал Актив женох КУД „Жа- ти уж познати Коцурцом. Роками тва”, котри уж традицийно предста- шию за Културно-уметнїцке друвя ручни роботи даєдней своєй акти- жтво „Жатва”, а вони задлужени и висткинї. Того року шор пришол на же би народне облєчиво чували и дошивачки Ренату Буша и Марию Ду- патрали. Рената попри того облєка даш-Фейса. бабки до народних облєчивох. Бешеда була попреплєтана зоз – Облєчива сом почала шиц прето шпиванками и рецитациями, дзе же моєй дзивочки требало ушиц участвовали церковни хор грекока- облєчиво за танєц. Од теди цом ве-

льо научела и випробовала, а вец сом почала облєкац и бабки. То моя велька любов. Нє знам анї сама кельо сом бабки потераз облєкла, алє то були лєм бабки у руских сукньох, а жадам их облєчиц и до даякого иншакого облєчива – толкує Рената. Мария Дудаш-Фейса уж роками член КУД „Жатва”. Вєдно зоз Ренату стара ше же би „Жатвово” аматере вше крашнє випатрали на бини.

– Рената и я ше стараме же би нашо народне облєчиво було вше чисте и випейґлане, окреме чи єст досц облєчива за наших аматерох. Шиц любим и нїґда ми нє було чежко шиц за „Жатву”. Ми два дзечнє путуєме з аматерами, и вше их прибераме же би на наступох випатрали крашнє – гвари Мария. Програма закончена зоз коштованьом єдлох зоз етно столох хтори пририхтали жени з Активу. По законченю програми, часц колачох и напою жени однєсли и до Дому за старих у Коцуре, цо тиж уж традиционални звичай. Марча и Рената и далєй буду шиц, а як гвари Микола Ґубаш, „Жатвов” кореоґраф, кед слово о нїх, кажди „Жатвов” наступ їх окремна вистава. Т. Ходак

ДРАМАТИЧНЕ РАТОВАНЄ АНДРЕЯ БЕЛАКА И ЙОГО МЕДУ

Красне слунечне соботове пополаднє на брани у Руским Керестуре Андрей Белак и його пес Медо буду паметац цали живот. А, тиж так и тоти цо их ратовали. Зоз товаришом ше шпацирали и приповедали, а пси бегали коло беґелю. Брана була цалком отворена а вода швидко чурела. Кед попатрели дзе їх пси, видзели же ше єден купа, а вода го у тевчирох вше баржей цага ґу брани и ґу сподку.

– Злєкол сом ше за ньго, зобул патики и якну и у шматох скочел до води. Алє, кед сом дошол по ньго, вода го почала цагац долу и уцагла го. Думал сом же є готови. Я ше пробовал лапац за бетон алє и мнє вода почала вше глїбше цагац до дзири. Почал сом ше ґрабац за назберани сухи надово островка алє вони препадали долу. Нараз ше ми розбистрел розум и такой ми пришла думка випендрац ше на тот над за хтори сом ше моцно тримал – приповеда Андрей. Зоз наду го нє мог вицагнуц анї пайташ, алє людзе котри тадзи наишли. Вони ше добре знашли, звязали шали и так Андрея вицагли зоз жимней води. Уж нє чувствовал анї руки анї ноги.

10 РУСКЕ СЛОВО

Андрей Белак и пес Медо мали щесца на керестурскей брани

Пес Медо ше виратовал – вода го вируцела на други бок брани. Енки поволали його оца Славка котри такой прибегнул на авту и шицко ше добре закончело. Людзе у медзичаше му дали сухи триков, якну... М. Афич 13. MАРЕЦ 2015.

NA[O MESTA ЗДРУЖЕНЄ ЖЕНОХ „ОЛОРИЯ” З ДЮРДЬОВА

ЖЕНА ТО ЖЕНА, А АЖ КЕД Є З ВАЛАЛУ

ЗОЗ АКТИВНОСЦИ МЕСНЕЙ ЗАЄДНЇЦИ БИКИЧ

УШОРЙОВАЛИ ЯРКИ Прешлого тижня Бикичанє орґанизовали акцию на ушорйованю яркох у валалє пре високи поджемни води. По слoвох Деяна Бобаля, предсидателя Совиту Месней заєднїци, ушорени 305 метери ярку коло фодбалского терена ОФК „Бикич” з оглядом же поджемни води грожели и терену. Дзекуюци ушореним ярком, вода тераз одцека до потоку Шидина. Тиж ше вредно робело и у Чапаєвей улїци, од напряму Сота, дзе ушорени коло 120 метери ярку же би вода нє загрожовала околни хижи и обисца. Попри тим, ушорене и коло 150 метери главного ярку до хторого ше вода з валалу злїва и одцека до потоку Шидина. Вл. Дї.

Сатирични перформанс дюрдьовских женох о валалских проблемох

У Велькей сали Дома култури у Дюрдьове прешлого пиятку, з нагоди 8. марца, члени Здруженя женох „Олория” одбавели сатирични перформанс з назву „Жена то жена, а аж кед є з валалу”. Перформанс поставел режисер Яким Гарди, а зоз своїм участвованьом збогацели го огньогасци з ДОД Дюрдьов, Женска жридлова ґрупа КУД „Тарас Шевченко” и Женска шпивацка ґрупа „Дюрдєвак” з КУД „Бранислав Нушич”. Як часц проєкта од прешлого штвартку опрез Здруженя бул поставени штанд з ручнима роботами членїцох, хтори там бул по конєц тижня. У своїм перформансу Здруженє женох, „Олория” франтовало на власни рахунок и на рахунок женох цо барз нашмеяло дюрдьовску публику. Под час пририхтованя перформансу Здруженє мало почежкосци у реализациї, алє аж и то похасноване за франту у привитней бешеди хтору отримала Велимирка Ачимов. През перформанс „Жена то жена, а аж кед є з валалу” членїци здруженя на сатирични способ приказали два жени на балу, роботу манекенкох на задуманим дюрдьовским тижню моди, а манекенки були задлужени и за рекламу и промоцию дюрдьовских ґереґох хтори зоз своїма костимами представели найсмачнєйши сорти. Замеркованши сцени були интернационалне змаганє огньогасцох, робота виховательки, и окреме интересантни феномен валалскей лавки хтора ше вше частейше наволує „валалски Ґуґл”, або „валалски Фейсбук”. На тот перформанс пришло красне число патрачох хтори зоз велькима аплаузами щиро наградзели ґлумцох. На концу треба спомнуц же ґлумецку екипу творели Велимирка Ачимов, Леона Виславски, Мица Панич, Лїляна Цвиянович, Рада Такач, Дюрдїнка Илиїн, Заґа Живанов, як и приятелє Здруженя, Влада Ґубаш, Михайло Колбас и Михайло Панич. После закоченого перформансу у просторийох Здруженя отворена вистава ручних роботох членїцох „Олориї” и фотоґрафиї зоз саймох на хторих Здруженє викладало свойо роботи, а друженє предлужене зоз коктелом и музику. М. Рамач 13. МАРЕЦ 2015.

Вода одцека до ярку, та фодбалере у Бикичу буду бавиц на сухим терену

АПЕЛ „ВОДОХ ВОЙВОДИНИ”

БУДЗМЕ ОДВИЧАТЕЛЬНИ Пущанє шнїгу и векши дижджи почали правиц проблеми з високима водами. З Явного водопривредного подприємства „Води Войводини” апелую же би ше ярки за одводньованє нє претворйовало до депонийох, бо ше так спомалшує одцеканє води, а на дзепоєдних местох ярки и беґелї аж загацени з одпадом. У сообщеню з того подприємства наведзене же у Войводини тераз на коло 5 000 гектарох жеми стої вода, лєбо коло 3 одсто з вкупно 180 000 гектарох, кельо облапени з одбрану од вилївох. Роботнїки водопривреди на терену на шицких системох дзе преглашена одбрана, а станїци за черпанє води робя нєпреривно. В. В.

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ ГОЧ ОПШТИНА ШИД МА НАЙВЕЦЕЙ ЛЄСИ У ВОЙВОДИНИ,

МАЛО ЄСТ ХАСНУ ЗОЗ „ЖЕЛЄНОГО”

Фото: Ярослав Пап

Пишe: Владимир ДЇТКО

Рочно зоз 25 тисячи гектарох лєсох до општинского буджета уплацене лєм даскельо милиони динари. Гражданє тей општини маю вельки чкоди од руйнованя мостох и драгох при експлоатациї лєсох, а нєт их хто оправиц

О

ства до ставаме лєм „отрушинки”. Шицок заробок одходзи до ЯП „Войводина лєси” хторе хаснує лєси на нашим подручу. Нє маме точни податки анї кельо гражданох з подруча нашей општини заняти у тим подприємстве, а кельо зоз Сримскей Митровици дзе ше находзи шедзиско Лєсарского ґаздовства – лєм єдно з питаньох хтори порушал заменїк предсидателя општини Срдян Малешевич. ЗАРОБОК ДРУГИМ, ОПШТИНИ Окрем того же општина нє ма велького ОПРАВЯНЄ ДРАГОХ хасну з лєсох, индиректно наставаю чко– На подручу нашей општини єст коло ди на транспортней инфраструктури. Ве25 тисячи гектари лєсох, а ми з того богат- льки терховни камиони вожа стебла з лєса, та барз губя транспортни драги и мо сти, и прето єст нєзадовольства. ВАРОШ БИ МУШЕЛ МАЦ ВЕЦЕЙ ХАСНУ З ЛЄСОХ – Предписане же прейґ мо стох у Ириней Папуґа, член Совиту Месней заєднїци Шид ше заклада же би Моровичу можу преходзиц терховни превозки з найвецей седем тони терлокална заєднїца мушела мац вецей хасну з лєсох на своїм подручу. Вшелїяк же треба вихасновац шицки можлївосци хтори допоможу пол- хи. Медзитим, то ше нє почитує и нєню општинского буджета. Кед би надополнєня за хаснованє лєсох були превозки зоз стеблами вирубаних одвутуюци, шицким би було лєпше. Месна заєднїца Шид функционує у древох вельо чежши. На тото оддавочежаних условийох, бо нє вигласани нови месни самодопринос и будзе- на спозорюєме, алє нас нїхто нє слуме ше мушиц опрец на буджетни средства. ха. Нєдавно у валалє були фаховци з На яр ше планує викопац ярок за одцеканє атмосферскей води, а кед би Будовательного факултета з Нового було вецей пенєжи, вецей би було и поробене нє лєм у Шидзе, алє и у дру- Саду превериц у яким технїчним стагих валалох. Економска криза чежка, народ охудобнєл и то ше чувствує ну нашо мо сти. Тиж нам ше руйную на шицких уровньох –гвари Ириней Папуґа. и драги хтори нєт хто оправиц – гвапштина Шид найбогатша у Войводини по поверхносци лєсох на своїм подручу. Коло 25 тисячи гектари лєсох вельке природне богаство хторе, нажаль, нє приноши локалней самоуправи и одвитуюци заробок. Тото питанє порушал Срдян Малешевич, заменїк предсидателя општини Шид кед обгрунтовал буджет за 2015. рок.

12 РУСКЕ СЛОВО

13. MАРЕЦ 2015.

ЕКОНОМИЯ НЄБАРЗ НА НЇХ ЗҐАЗДОВАЛА

БОГАТСТВА ри Предраґ Бекерек з Моровичу, валалу коло хторого вельки лєси. У БУДЖЕТУ ВЕЛЬО ВЕКШИ СРЕДСТВА З АРЕНДИ Општина Шид, наприклад, ма даскельо раз вецей хасну ма од польопривредней жеми у державней власно сци. Зоз седем раз меншей поверхно сци, коло 3 500 гектарох обрабяцей жеми хтору ше дава под аренду, општина до става коло 50 милиони динари рочнє. Пробовали зме дознац кельо локална самоуправа до става надополнєнє з лєсох и до стали зме податки з Оддзелєня за буджет з хторих прецизно нє мож дознац по хторих критериюмох ше наплацує надополнєнє и яка динамика плаценя. По тих податкох хтори нам презентовани, у 2013. року до општинского буджета уплацене 3 669 167 динари. Податки за прешли 2014. рок були нєподполни и до половки септембра уплацене лєм 2 476 218 динари. Пробовали зме до стац вецей информациї на тему експлоатациї лєсох у шидскей општини при хасновательови лєсох ЯП „Войводина лєси”, алє без успиху. Перше нам гварене же до станєме точни информациї яка поверхносц лєсох хторе тото подприємство хаснує на подручу општини Шид, як ше одредзує надополнєнє за хаснованє лєсох, чи по кубним метеру вирубаного, чи предатого древа и яка динамика уплацованя до општинского буджета. Медзитим, анї по сле „здогадованя” компетентних на їх обецунку у законским периодзе од 15 днї тоти информациї нє прешлїдзени зоз „Войводина лєсох”. Милан Филипович, општински правобранїтель у Шидзе гвари же плаценє надополнєня за хаснованє лєсох реґуловане у члену 85. Закона о лєсох.

– Спрам законских предписаньох надополнєнє за хаснованє лєсох плаци хаснователь, а основку за обрахунок надопольнєня ше утвердзує спрам вкупного рочного приходу хаснователя и обраховює ше по стопи до три одсто. Дочасови обрахунок и плаценє надополнєня окончує хаснователь лєсох по 15. у мешацу за прешли мешац, а конєчни обрахунок ше окончує по 15. януар чечуцого року за прешли рок – обгрунтовал Милан Филипович, општински правобранитель у Шидзе. ■ 13. МАРЕЦ 2015.

ЙОВҐЕН МАДИ ЗОЗ КОЦУРА ХОВА ВИЄТНАМСКИ ПРАШАТА

НЄ ТРЕБА ИМ ВЕЛЬКА ВИЛАГОДА Нєзвичайного статку вше було, и вше могло найсц людзох хтори дацо таке ховаю. Медзитим, пре здравши живот и орґанску покарму, єст вше вецей людзох цо ше опредзелюю за хованє манґулїцох, лєбо, як то у фамелиї Мадийових зоз Коцура, виєтнамских прашатох. Йовґен Мади ище влонї купел виєтнамски прашата, зоз любопиЗоз виєтнамскей швинї тлївосци. Од приятельох єст менєй меса, алє є смачнєйше чул же месо з тих швиЦена виєтнамских швиньох, за ньох добре, а нє потребне им куповац окремну покарму. Йовґен розлику од обичних билих швитераз ма у оборе штири виєтнам- ньох векша, алє познате же месо з нїх, яґод и з манґулїцох вельо ски швинї и двойо прашата.

– Колеґове зоз роботи ме пре- здравше, та ше продукти зоз мешвечели най ше опробуєм зоз та- са виєтнамских швиньох вельо кима швинями. Я до теди анї нє раз предава як деликатес.

– Заклали зме даскельо швинї, знал як випатраю. Пачело ше ми же им ше нє муши куповац кон- праве же бизме видзели яке месо центрат як за били швинї, алє єдза зоз нїх. Чул сом же є барз здраве, домашню покарму – гвари Йовґен. а можем повесц же є и смачне. Виєтнамским швиньом ше на- Мож почувствовац розлику исце нє муши вельо вилагодзиц медзи тим месом и месом звичакед слово о покарми. За покарму йних, билих швиньох. Окурели ше хаснує даралов, лєбо даяку зме и шунки, и сланїни. Вони житарку, а найлєпше кед ше их крашнє випатраю, алє мушим може пущиц до двора, або даяко- повесц же з нїх нєт тельо меса и го заградзеного простору же би же з єдней швинки нє видзе веше за поживу знаходзели сами. льо – гвари Йовґен. Правда же виєтнамски швинї Теди попри даралову пашу траву, похлєптаю помиї лєбо дакеди мали, бо одроснута швиня ма коло штерацец кили, та кед ше уж найду даяку овоц.

– Знам же лєпше кед су пуще- колє, муши ше вецей нараз же би ни, алє мнє виєтнамски швинї ше, як Йовґен гвари, змаржляк затераз у оборе. Мам за хижу наполнєло. Мадийово ховаю и били швивельку заграду, а за заграду долїна. Кед ми финансиї допуща, нї, и складаю ше же єдну билу можебуц у будучно сци оград- швиню лєгчейше заклац як везим таки про стор, та пущим цей виєтнамски, медзитим нє одшвинї до ньго – толкує Йовґен. уставаю од нїх. Йовґен вецей раз черал прашаНє так же виєтнамски швинї нє можу єсц моцнєйшу покарму за та, лєбо их предавал, и вше одшвидши рост, алє вец анї їх месо шмелює других най ше опробую нє будзе таке здраве. Гоч виро- у тим. Медзитим, гвари же ше шню и до седемдзешат кили, во- людзе вецей раз питали за нїх, ни буду барз масни, а понеже су алє ше слабо одлучую и купиц, нїзки у ногох, брухи им ше буду чи пре цену, чи пре дацо инше. Т. Ходак цагац по жеми.

РУСКЕ СЛОВО 13

КУЛТУРА И ПРОСВИТА РЕЖИСЕР И ҐЛУМЕЦ ЯНКО ЛЕНДЄР З ВЕРБАСУ

Пишe: Ана МАРКОВИЧ

ГЛЇБОКИ ШЛЇД У РУСКЕЙ КУЛТУРИ

Ґлумец и режисер Янко Лендєр з Вербасу того року преславя два вельки ювилеї – 40 роки роботи у руским културним живоце и 60 роки живота. Свою креативносц Янко Лендєр витворел по руски, сербски, українски, и то найвецей у Културно-просвитним дружтве „Карпати” у Вербаше, алє и других наших местох

Д

авних 70-их, як студент медицини, опробовал ше у ґлуми, а нє предпоставял же у нєй останє аж штири децениї, и же рускому театру тельо да. До того швета вошол 1974. року кед при вербаским Доме култури бул єден з членох и сновательох Литературно-рецитаторскей секциї „Зарї” хтора була предходнїца Дружтва „Карпати”. Лендєр и його колеґове з режисером Драґеном Колєсаром 1976. року поставели представу „Спреводзкош и його товариш”.

– Моя перша улога була Барон Ґолич у тей представи, а теди сом ше почал интересовац за театер. Мож повесц же Драґен Колєсар мой перши учитель у театре, од нього сом помали прилапйовал тот режийни смисел и йому сом подзековни же сом рушел по тей драги. Други поцаг було анґажованє на Радию Новим Садзе, дзе сом мал нагоду сотрудзовац зоз теди водзацима рускима ґлумцами – здогадує ше Лендєр. НАЙЩИРШУ ПОТРИМОВКУ И КРИТИКУ МАЛ У ФАМЕЛИЇ Осемдзешатих рокох Янко вошол и до режиї, кед направел свою першу представу „Гребеньчок” Фадила Хаджича, зоз хтору такой прицагнул увагу на себе. За свойо два найлєпши представи хтори у живоце направел трима же то „Велька птица” Мирона Канюха и „Бабки зоз слами” Дюри Папгаргая. Под час тих 40 рокох режирал вецей як 20 представи, а ґлумел у вецей як 30.

ЛЮБЕЛ СОМ РЕЖИРАЦ НА ТЕКСТИ МИХЕОНА ХУН КАНА – Любел сом режирац руских авторох, та можем повец же сом найвецей и режирал праве дїла Руснацох як цо то Мирон Канюх, односно Михеон Хун Кан, Дюра Папгаргаї и други. Окреме сом любел режирац тексти Михеона Хун Кана, хтори у каждим вичитованю указую цошка инше, його тексти ми давали широку можлївосц интерпретованя. То нє було по смаку каждому, алє шицко мало свойо причини прецо є зробене. Тримали ме за єдного з аванґарднєйших режисерох, мал сом свой стил хтори джобе, провокує, а любим праве таке указованє на проблеми хтори нам ше у живоце случую – гвари Янко.

14 РУСКЕ СЛОВО

Режирал вецей як двацец, а ґлумел у вецей як трицец представох

– Мойо богатство найвецей у тим же сом як ґлумец могол участвовац у представох и бавиц зоз людзми котри теди були верх руского театра. Векшина их була и у Радио Новим Садзе. То було вельке искуство за мнє як ґлумца. Тераз так исто, бавел сом зоз Зазуляком, Оросом, Варґом, Макайову, Нярадийом – визначел наш собешеднїк. Янко витворел два монодрами зоз хторима победзовал на фестивалу и два дуодрами. Зоз свою супругу Наду вєдно бавел у младосци, а после велькей паузи, остатнїх рокох ґлумели вєдно у двох дуодрамох зоз хторима вельо госцовали. За тоти роки назберали знаня и искуства, та тоти дуодрами мали добри одгук.

13. МАРЕЦ 2015.

КУЛТУРА И ПРОСВИТА – За роботу, хтора за мну, стої фамелия, насампредз супруга Нада, а потим и дзеци хтори одмалючка були з нами, ходзели на проби, видзели як ше роби и наступали як ґлумци. Вони и нєшка мнє и Нади потримовка же бизме и надалєй наступали. Можебуц и найщирши критики були праве у доме – визначел Янко. ШТЕРАЦЕЦ РОКИ У КУЛТУРИ ШВИДКО ПРЕШЛИ Робел Янко и телевизийни емисиї и радио драми, а през шицки тоти роки бул анґажовани у Вербаше, як по руски так и по сербски, алє и у тедишнїм Аматерским театре „Дядя” и Руским народним театру „Петро Ризнич Дядя”, насампредз на сцени у Керестуре. Режирал у Коцуре, Липару, а окрем класичних, режирал и представи за дзеци. Нєшка є барз подзековни Рускому народному театру „Петро Ризнич Дядя”, насампредз Владимирови Надьови Ачимови на чию инициятиву и означени Лендєров тогорочни ювилей.

– Нормално же док будзем чувствовац щири аплаузи публики, потримовку, же дотля будзем и робиц. Сиґурно останєм у театру, а тоти 40 роки у култури ми наисце швидко прешли. Кед сом уходзел до того, нє роздумовал сом же охабим таки глїбоки шлїд у рускей култури – заключує Лендєр. За свою ґлуму и режию доставал и високи награди на змаганьох покраїнского и републичного уровню, за анґажованє у култури достал награди Вербасу, Дружтва „Карпати”, хторому бул єден зоз сновательох, стаємни активни и член, у єдним мандату и предсидатель. Достал и єдно з найвисших припознаньох у обласци култури у держави „Златну значку” Културно-просвитней заєднїци Сербиї, припознаня од Драмского мемориялу Петра Ризнича Дядї, Фестивалу малих сценских формох, Награду Бранислав Бари Милошевич за аматерску творчосц. Од 1982. року роби як новинар, цо його друга любов, а у тей професиї прешол шицки фази: робел спикерски, новинарски и редакторски роботи. Уж роками є у спортскей редакциї локалней ТВ „Бачка”, а и у тей роботи достал найвисши припознаня. На концу, єден з наших найлєпших режисерох, за цо є у младосци и школовани од фаховцох и познавательох театру, за себе гвари же ше нє бої од нового, же його представи вше ноша поруку над хтору ше маме задумац, а зоз своїм „лендєровским” духом и препознатлївим гумористично-сатиричним стилом прешвечени є же публики ище ма цо понукнуц. ■ 13. МАРЕЦ 2015.

УПРАВНИ ОДБОР РНТ „ПЕТРО РИЗНИЧ ДЯДЯ”

УЖ ДРУГИ РОК ПОЗИТИВНЕ ДЇЛОВАНЄ Звит о роботи Руского народного театру „Петро Ризнич Дядя” у прешлим року, односно прешлей театралней сезони, як и финансийни звит за исти период, були главни точки на схадзки Управного одбору РНТ, хтора пияток, 6. марца отримана у просторийох Дома култури у Руским Керестуре. У календарским року РНТ витворел три премиєри и 10 репризи своїх представох, як на матичней сцени, так и у наших местох, а у Звиту спомнути три премиєри, понеже представа „Национална страґедия”, автора и режисера Славка Ороса, премиєрно виведзена початком 2014. рока, а припада театралней сезони 2013/14. У театралней сезони 2014/15. року РНТ поставел представу „Береме ше, так нам и треба” Яна Лазорика, у режиї Силвестера Дорокхазия и „Як забиц предсидателя” Миру Ґаврана, у режиї Владимира Надя Ачима, чия премиєра була початком того року. Як значне у роботи РНТ, члени Управного одбору визначели предлуженє витворйованя копродукцийних представох з КУД по наших местох, та з тим и уключованє домашнїх ґлумцох и других актерох у єдней представи, а у прешлим року таки були аж два представи - „Береме ше, так нам и треба” у Коцуре, з КУД „Жатва” и „Як забиц предсидателя” у Вербаше, з КПД „Карпати”. Попри самого твореня єдней представи, єй циль и задаток и госцованє по наших местох, так же окрем на матиченей сцени у Керестуре, спомнути, а и скорейши представи РНТ прешлого року виводзени у Новим Садзе, Кули, Вербаше, Коцуре и Дюрдьове, а зняти су и за Радио-телевизию Войводини. У перших рокох свойого снованя, наш национални театер у функциї професийного до пред двома роками кобурел зоз зао-

статима длуствами, медзитим, и 2013. и 2014. року витворене позитивне финансийне дїлованє, и попри тим же главни финансиєр – Покраїна, прешлого року опредзелєла средства лєм за єден проєкт. Но, дзекуюци сновательови – Националному совиту Руснацох, хтори концом прешлого року видвоєл средства и за Театер, удало ше витвориц плановани 2 премиєри у єдней театралней сезони. Вкупни приходи РНТ у 2014. року були 2 милиони 235 548 динари, дзе од Покраїнского секретарияту за културу и явне информованє достати милион 700 000, од НС Руснацох 535 000 динари, а з 2013. року були пренєшени 548 динари. На концу финансийного прешлого, до того року пренєшени 2 015 динари - нє вельки средства, алє су нє у „минусу”. На схадзки УО ше бешедовало и о дальших крочайох у витворйованю конкурсу за нови драмски тексти по руски, хтори Театер розписал у сотруднїцтве з НВУ „Руске слово”, Заводом за културу войводянских Руснацох и Националним совитом, та констатованє же сцигли 5 тексти. Предложене же би у фаховей комисиї за їх оценьованє були тройо члени, дзе РНТ меновал Ирину Гарди Ковачевич, по єдного би мали меновац „Руске слово” и Завод за културу войводянских Руснацох, а резултати конкурса би мали буц познати до конца мая того року. На схадзки УО ше бешедовало и о терашнїм статусу нашого єдиного професийного режисера котри пре одредзени предписаня вецей нє може буц заняти у РНТ, дочасово бул заняти у Заводзе за културу ВР, а уж єден час є нєзаняти. Порадзене же УО РНТ до Заводу за културу ВР и НС Руснацох пошлє вимогу же би ше заєднїцки пробовало ришиц його професийне анґажованє. М. З.

РУСКЕ СЛОВО 15

КУЛТУРА И ПРОСВИТА МЕДЗИНАРОДНИ ДЗЕНЬ ЖЕНОХ НЄШКА

ЖЕНИ ТРАЦА СВОЙО ЗДОБУТИ ПРАВА Пишe: Олена ПЛАНЧАК–САКАЧ

Ширцом швета Медзинародни дзень женох ше означує як здогадованє на демонстрациї америцких роботнїцох у Чикаґу 1909. року и на нюйоркски марш вецей як 15 тисячи женох хтори глєдали кратши роботни час, лєпши плаци и право гласа

И

У НАУКИ ШЕ ВИБОРЕЛИ ЗА СВОЙО МЕСТО У Сербиї, у одношеню на европски просек, дзешец одсто вецей заступени жени у науки. Гоч по велїх других мерадлох, ступню почитованя людских правох, Сербия озбильно заостава за своїма европскима сушедами, заш лєм треба визначиц же ше сербски научнїци виборели за свойо место у науковей заєднїци.

16 РУСКЕ СЛОВО

нициятиву за тото швето дала нємецка феминисткиня и членїца Социялистичней странки Клара Цеткин, а перши означованя Дня женох були 1911. року у Австриї, Нємецкей, Швайцарскей и Данскей. Осми марец прилапени як медзинародни дзень женох 1917. року. Зєдинєни нациї 1975. рок преглашели за Медзинародни рок женох, а два роки познєйше Ґенерална скупштина ЗН зоз резолуцию преглашела 8. марец за Дзень женских правох и медзинародного миру. Спочатку ше Медзинародни дзень женох означовал як социялистичне политичне збуванє, а з часом тот дзень постал часц култури у велїх жемох, перше у Восточней Европи, СССР и жемох бувшого социялистичного блоку. Нєшка ше тот дзень зводзи на дарованє квеца, красного слова, даякого дарунку, а дакеди то бул дзень борби, дзень виходзеня зоз патриярхалних рамикох дзе жена виками була граждан другого шора. Нєшка зме ознова пред ревизионизмом хтори жену пробує здрилїц до патриярхалней системи. Жена нє ридко представя лєм „обєкт”, символ за маркетинґски кампанї дзе циль лєм профит. Нєшка ше женом вше аґресивнєйше надрилює материялистична трошительна култура, одмалючка ше промовую вредносци хтори суґерую же ше у живоце шицко зводзи лєм на физичну красу, празну вонкашньосц и прихильносц, або послушносц моцнєйшому полу. На тот дзень требало би поволац шицких же би дали свойо доприношенє утаргованю дискриминациї женох у теориї и пракси, алє тиж так потребне апеловац и на власц же би державна политика була у складзе зоз потребами женох нєшка. БЛАГОСЛОВЕНА УЛОГА – Пред коло пол вика, а и скорей, доминантну улогу у фамелиї мал хлоп. Жена була и економски зависна од хлопа, мужа, або и швекра, кед бивали при родичох. Те-

ди лєм кажда дзешата жена мала на себе уписани даяки капитал. Хлоп звичайно робел на полю, а жена у обисцу, од додня до ноци. Нє знала цо перше, чи ґу дзецом, чи намиряц статок, чи вариц и пораїц. Прето ше и гуторело же жена трима три кути у обисцу, а хлоп лєм єден – здогадує ше Михал Симунович, заменїк одвичательного редактора НВУ „Руске слово”. Одкеди ше дзивчата и жени почали школовац вєдно зоз хлопами, Симунович гвари же ше пременєло и одношенє медзи хлопом и жену. Жени робя вєдно зоз хлопами на роботи у подприємстве, чи у даякей институциї, гоч нє вше за исту плацу. Дома их чека тото цо и скорей, и далєй тримаю три кути у обисцу. Жени вше заступенши у дружтвених активноцох, бо ришую животни питаня и меняю швет на лєпше.

– Гоч нас хлопох у живоце пре нїх часто колє под Адамовим ребром, мушиме припознац же вони маю иншаки попатрунок на швет, та и мустру по котрей го меняю. Кед би ше прилапело їх мустру меняня швета, верим же би войни було менєй, гоч дзекеди дома, а и на роботи, знаю зорвец куру войну. Тото цо и тераз остало исте, а так будзе на вики виков, же жена ма благо13. МАРЕЦ 2015.

КУЛТУРА И ПРОСВИТА словену улогу – же є мац. Воспитує дзеци же би були лєпши як ми – гвари Михал Симунович. ДЗЕ ЗАКОНЧЕЛО РЕВОЛУЦИОНЕРНЕ ШВЕТО ? Свойо роздумованя о Осмомарцовским швету Мария Перкович, активисткиня Феминистичного руху у Сербиї, подзелєла з нами. Як гвари Мария прешло 69 роки одкеди СФР Югославия принєсла Закон о социялним осиґураню роботнїкох и службенїкох хторим уведзене осиґуранє за шицки ризики, а облапяло и право женох на помоц за новонародзене дзецко, право на плацене положнїцке одсуство, право на одсуство з роботи у случаю хороти дзецка. Нєшка, седем децениї познєйше, права женох у швеце роботи драстично скресани, и за розлику од своїх бабох, нєшкайши жени нє маю анї єдно право хторе припадало под дружтвену бриґу о дзецох и фамелиї.

– Кеди сце остатнїраз поведли роботодавательови же вам дзецко хоре и же пре тото нє придзеце на роботу, а же би вам на концу мешаца и тот дзень бул плацени? Чи ше обаваце же страцице роботу пре ґравидносц? Яки ваш доходок кед пойдзеце на положнїцке одсуство и яки шанси же ше после народзеня дзецка ознова врацице на роботу? Виглєдованя зазначели же ше мера и час препровадзени у тоалету, а кельо раз сце чули же ше потенциялни роботодаватель опита жени „чи плануєце дзеци, чи сце ґравидни” – на розгварки за роботу? Седем децениї после спомнутого Закону – визначує Перковичова. Потомки женох, гвари Перковичова, хтори ше виборели за право на 8 годзини роботи, 8 годзини шлєбодного часу и 8 годзини сна, нєшка робя и по 10 годзини дньово, зоз лєдво двома шлєбоднима днями у мешацу, у приватним секторе, без плаценого рочного одпочивку.

– Седем децениї познєйше, унуки женох хтори ше з револуцию виборели за ровноправносц – правну єднакосц зоз хлопами, єднаки економски и дружтвени статус зоз хлопами, нєшка маю и до 20 одсто менши заробок од хлопох у Сербиї. Зоз тим ше конєчно виєдначели зоз женами розвитей часци Европи и швета. Зоз женами хтори нїґда, за розлику од бабох и мацерох нєшкайших женох у бувшей Югославиї, анї нє мали єднаки плаци як хлопи. Потомки товаришкох партизанкох (гевтих котри 8. марец славели як достоїнство на роботу и живот) нєшка дами, и доставаю квеце за 8. марец, а кажда треца дама у гевтих других дньох у Сербиї бита – гвари Мария. ■ 13. МАРЕЦ 2015.

ОСМОМАРЦОВСКИ КОНЦЕРТ У ДЮРДЬОВЕ

МИКЛОШЕВЧАНЄ ЗБОГАЦЕЛИ ПРОГРАМУ

На Дзень женох, внєдзелю, у КУД „Тарас Шевченко” у Дюрдьове ґу наймладшим членом того дружтва, нїзшим класом основней школи и дзецом зоз дзецинскей заградки приключели ше до програми на традицийним Осмомарцовским концерту члени КУД „Яким Ґовля” зоз Миклошевцох, зоз Републики Горватскей. Сала Дружтва була полна, а вельочислени учашнїки повинчовали шицким женом їх дзень зоз винчованками, шпиванками, музику, танцами и гумористичнима скечами. Викруцали ше у красних сукньох, читали стищки о любови ґу мацери, грали и шпивали прекрасни писнї и нашмеяли публику зоз добрим гумором. За таки рижнородни наступи, богату програму и поприбераних учашнїкох остарали ше їх виховательки, учительки и уметнїцки руководителє. У першей часци концерта участвовали домашнї, а потим 8. марец Дюрдьовчанком винчовали госци з Миклошевцох. У мено госцох з Миклошевцох, присутних на концерту привитала уметнїцка руководителька у КУД „Яким Ґовля” Ксения Лїкар и визначела же членом Дружтва барз мило же су часц того концерту, односно же и у Дюрдьове можу указац свою роботу. Тоту нагоду вихасновала

У першей часци концерта участвовали домашнї

же би похвалєла роботу дюрдьовского Дружтва. После наступу шицки остали на друженю, дзеци ше медзисобно поупознавали, а потим и бавели, а старши бешедовали о упечаткох з концерту. Ґенералне пририхованє за тот концерт у Дружтве нє почало лєм зоз ґенералну пробу, алє и зоз уж традицийнима роботнями младих. Всоботу предполадньом вони з уметнїцкима руководительками и виховательками пририхтовали рижни прикраски за сценоґрафию. Хлапци ушорели и пририхтали салу за концерт, а дзивки зготовели даскельо файти колачох з котрима после концерта погосцели шицких присутних. С. Барань

З НАГОДИ ОСМОГО МАРЦА У КОЦУРЕ

ШКОЛЯРЕ ВИНЧОВАЛИ ШВЕТО Пияток, 6. марца, у Коцуре отримана школска програма и програма у дзецинскей заградки з нагоди 8. марца, Дня женох. Школяре програму отримали у Доме култури, а оводарци на настави у своїх учальньох зоз мацерами и воспитачками. У школскей програми участвовали дзеци од першей по штварту класу Основней школи „Братство-єдинство” у Коцуре, хтори з

тей нагоди рецитовали, шпивали и виведли кратку сценску сличку на тему мацери. Школярох пририхтали їх учительки, а провадзели их мацери, други школяре и наставни кадер у полней сали Дома култури. Школяре уж єден час вєдно зоз учительками на годзинох подобовей култури пририхтовали дарунки за свойо мацери, хтори им того дня подаровали. Т. Ходак.

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ ПРЕСЛАВЕНИ 8. МАРЕЦ

ЖЕНОМ ОКРЕМНА УВАГА И ДАРУНОК Медзинародни Дзень женох, 8. марец, у Руским Керестуре означени з рижнима програмами у дзецинскей заградки, Школи „Петро Кузмяк”, у Здруженю женох „Байка” и у Клубу за старих и пензионерох, а три днї у центру валала на даскелїх штандох могло купиц рижнородне квеце, прикраски и дарунки женом. Попри тим же од пиятку по нєдзелю Здруженє женох „Байка” мало замерковани штанд з виробками своїх членїцох у центру валала, Здруженє и з окремну програ-

Дзень женох, у керестурским оддзелєню „Цицибан” ше означовало цали тидзень

му 6. марца, а того року вєдно зоз Клубом за старих и пензионерох орґанизовало у Доме борцох и пензионерох. З тей нагоди жени з Байки пририхтали виставу тканих роботох, найвецей стародавни партки, ручнїки и хлєбовки анонимних женох-ткачкох, а тиж и роботи членїцох Байки – тепихи, шали и керпари. Тиж так, госц зоз Коцура, Силво Горняк виведол монодраму „Я бувши” Серафини Медєши, у режиї Дюри Макая, у продукциї Етно-клубу „Одняте од забуца”. Красне число присутних, найвецей женох, у мено орґанизаторох привитала предсидателька Байки Славица Катона, а Амалия Гарди пречитала пригодни текст „Руски парток” новинара „Руского слова” Дюри Виная. Дзень женох, у керестурским оддзелєню „Цицибан”, кулскей ПУ „Бамби” ше означовало цали тидзень у шицких воспитних ґрупох з пригоднима програмами дзецох своїм мамом, док ше у Школи „Петро Кузмяк” швето означело з рижнима креативнима роботнями на хторих школяре вирабяли дарунки мацером. З нагоди 8. марца у Школи отворена и вистава диґиталних принтох „Красота видуманей жени”, младей уметнїци Кристини Ґшвенґ зоз Вербасу. З тей нагоди була и пригодна програма хтору прикрашели и школяре и наставнїки кере стурского оддзелєня Школи за основне музичне образованє зоз Кули. Виставу у голу Школи, тиж можу опатриц и шицки заитере совани Кере стурци. М. Афич

У СРИМСКЕЙ МИТРОВИЦИ

ОЗНАЧЕНА ПЕТНАСТА РОЧНЇЦА УЧЕНЯ ПО РУСКИ З нагоди 8. марца, школяре хтори у Сримскей Митровици уча руски язик з елементами националней култури, зоз професорку руского язика Монику Абодї Митрович пририхтали пригодну школску програму. Програма отримана всоботу, у Основней школи „Йован Попович” у Сримскей Митровици кед ше и звичайно соботами отримую годзини руского язика у тей школи. Дзеци шпивали и рецитовали стихи и писньочки о мацерох и 8. марцу, а музични точки провадзела проф. музики Станислава Будишин. На програми бул и Слободан Стоїчевич, директор Школи, родичи дзецох, Ирина Папуґа, зоз Дружтва за руски язик, литературу и културу з Нового Саду и о. Владислав Варга, парох нашей церкви у Сримскей Митровици. Треба надпомнуц же ше у ОШ „Йован Попович” ученє руского язика зоз елементами националней култури отримує од 2000/2001. шк. року, цо значи же бул и мали ювилей-15 роки отримованя настави по руски у тей Школи. Ту, 2010. року отримани и 16. стретнуца руских школох. За тоти 15 роки у Школи робели наставнїци Златка Сивч Здравич и Драґана Ненадич, а од 2013. року роби Моника Абодї Митрович.

18 РУСКЕ СЛОВО

Програма з нагоди Осмого марца

Треба надпомнуц же ше програму з нагоди 8. марца орґанизовало у сотруднїцтве Школи зоз Секцию Дружтва за руски язик, литературу и културу у Сримскей Митровици чия предсидателька Моника Абодї Митрович, а секретар Душка (Чордаш) Костич. И. П.

13. МАРЕЦ 2015.

КУЛТУРА И ПРОСВИТА СТРЕТНУЦЕ У ШИДЗЕ

У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

КРАСНЕ СЛОВО И УМЕТНОСЦ

РЕЦИТАТОРЕ НА МЕСНЕЙ СМОТРИ

Прешлого пиятку, а з нагоди Дня женох, у Лєтнєй владическей резиденциї у Шидзе отримане нєкаждодньове поетско-уметнїцке стретнуце пошвецене женом. Вибрани твори Владимира Бесерминя, Меланиї Павлович, Ани Рац, Анґели Прокоп, Мариї Горняк Скубан, Валентини Чизмар, Ганчи Папандриш и Меланиї Пап гуторели Евґения Данчо, Нада Гарвильчак и Владимир Дїтко. През красне поетске слово вони пренєсли емоциї хтори на папер положели спомнути поетове.

Вистава Ясмини Латас

Пополадньове стретнуце би нє було нєзвичайне кед би нащивительки послухали лєм поезию. Иншаки способ уметносци з тей нагоди, представела им Ясмина Латас, совитнїца занята у Националней служби за обезпечованє роботи у Шидзе. Вона женом представела свой гоби, а то прикрашованє предметох за каждодоньове хаснованє у обисцу хторе ше роби у технїки „декупаж”. Латасова виложела єдну часц предметох – розвалки, варехи, дещички за кухню, шкатулки за прикраски, а тиж и прикрашени склєняни фляши з рижнима мотивами. Вона женом обсяжно представела и технїку прикрашованя и на єдним предмету, дещички, демонстровала як ше предмети прикрашує. Тиж наглашела же на подобни способ з помоцу рижнородних мотивох зоз салветкох и з бильчком мож прикрашовац и писанки. З оглядом же жени були зацикавени праве за прикрашованє писанкох, порадзене же ше пред Вельку ноцу ознова стретню у Резиденциї, а на роботнї буду прикрашовац писанки. Вл. Дї.

13. МАРЕЦ 2015.

У просторийох Дому култури початком марца отримана Месна смотра рецитаторох, зоз хтору источашнє почал тогорочни циклус месних смотрох рецитаторох у кулскей општини. Шицки месни смотри, як и Општинску, хтора будзе 14. марца у Крущичу, орґанизує Културно-просвитна заєднїца Општини Кула, а нєпоштредни орґанизаторе по местох устаноУчашнїки на Месней смотри рецитаторох ви у култури и КУД, Селекторка шицких месних так же домашнї Месней смотри у Керестуре и того року бул Дом кул- смотрох у општини Слободанка Настасич з Кули, консултант за тури. У трох катеґорийох пондзелок руски язик Михайло Зазуляк з Кенаступели 22-ойо рецитаторе – 12 рестура, а рецитаторох за Смотру у младшим возросту (школяре од пририхтали учительки у Школи 1. по 4. кл. ОШ), котри пред тим „Петро Кузмяк” Нада Колошняї, вибрани на Школскей смотри, сед- Веруна Медєши, Ксения Бодянец, меро у штреднїм возросту (од 5. по Любица Бучко, Ясмина Сабадош и Мелания Рамач, як и фахоПО РУСКИ И У КУЛИ ва руководитеНа Месней смотри рецитаторох Кули, вовторок, 3. лька Рецитамарца, медзи трицец двоїма рецитаторами у трох во- торскей секциї зростох, котри рецитовали по сербски, мадярски, укра- у Доме култуїнски, участвовали и рецитаторе по руски – шестри ри Ивана ДуМария и Наталия Жирошово у младшим возросту, як даш. и Дияна Канюґа у штреднїм возросту. У младшим воЯк то розросту ше на сербским язику змагала и Лара Сопка. ками звичай у кулскей оп8. кл.) и лєм тройо у старшим во- штини, як госци на Смотри назросту, дзе ше змагаю штредньо- ступели дзеци з дзецинскей заградки, Иван Планчак и Яна Вашколци, студенти и младеж. Перше место у младшим возро- рґа, а зоз граньом на своїх инсту освоєла Минеа Югас, друге Ми- струментох, програму прикрашекола Еделински, а треце Валентина ли школяре керестурского ОддзеНовта. У катеґориї штреднього во- лєня кулскей Школи за основне зросту перше место освоєла Тимеа музичне образованє – Корнелия Будински, друге Желько Виславски, Будински, Павле Венчельовски, треце Матей Шепински, док у кон- Леонела Цифрич, Иґор Папуґа, куренциї старшого возросту по- Павле Новта, Леонтина Штефанбедзел Мирослав Малацко, друге ко, Матей Катрина, Виолета Чиместо освоєла Мария Малацко, а змар, Анастазия Сабадош и Виктреце Соня Кнежевич з Кули (шко- тор Хрин, зоз своїма наставнїкалярка керестурскей Штреднєй шко- ми Миланом Суїчом и Мироном Сивчом. М. Афич ли), котра рецитовала по сербски.

РУСКЕ СЛОВО 19

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ ЮЛИЯН ЛАЗОР, КОЦУРСКИ КОВАЛЬ

БУЛ СОМ ДЇДОВ КАЛФА Пишe: Танита ХОДАК

СХОПНИ И НА БРУҐИ Одкеди жиє у Коцуре, Юлиян активни член КУД „Жатва” дзе у оркестру грає на бруґи. Кед ше першираз позберала екипа з хторей познєйше настал оркестер КУД „Жатва”, Юлиян ше ґу нїм приключел. Сцел грац на контри, док його колеґа Микола Няради – на бруґи. Руководитель оркестра надумал же би вони двоме зачерали инструменти, та наконцу так и було, и остало так по нєшка. Юлиян дзечнє ходзи на проби, и провадзи аматерох на концертох и госцованьох.

20 РУСКЕ СЛОВО

Коваль Юлиян Лазор з Коцура бул надалєко познати по своїм ремеслу. Кед майстор умар, його обисце и мигель нашлїдзел його унук. Нашлїдзел и дїдово мено и презвиско, наздаваюци ше же дакеди и вон будзе познати коваль, так як цо дакеди бул його дїдо

Ю

лиян нє жил у Коцуре, алє вше кед пришол опатриц дїда, бавел ше у дїдовим мигелю. Памета як до дїда коваля приходзели людзе зоз валалу же би им виклєпал желєзка, або коня подковал... Майстор Лазор за живота виучел пейцох шеґертох, а єден з нїх бул и його син. Но, коваль знал же ковальня єдного дня останє на унукови. Унук Юлин му бул длугорочни, алє и остатнї шеґерт. Пред тим як дїдо умар, унук Юлиян ше приселєл до Коцура.

– Вельо сом од дїда научел. Бул познати по добрей роботи, мал вельо муштериї, а я ше ище як хлапец коло нього шпотал. Кед дїдо уж вецей нє могол робиц, видзел сом же людзе часто приходзели, а нє бул им хто помогнуц. Шицко остало на мнє, дал сом ше до роботи, гоч сом нє бул таки сиґурни до ковальского ремесла. Муштерийом сом обецал же дам шицко од себе. На кон-

цу так и було. Спочатку сом помалши робел, алє кед сом видзел же людзе задовольни, достал сом сили робиц ещи вецей, ещи лєпше – гвари Юлиян. ОД МЛАТКА И СКЛА ПУКАЛИ Юлиян по фаху автомеханїчар, та попри ковальскей роботи у своїм мигелю оправя и авта. Дїдо му охабел велї машини, и потребни алат.

– Дїдо бул наисце добри фаховец, и велї машини сам справел. Окреме ше цешел з механїчним млатком. Верим же и дїдови було чежко биц зоз млатком у руки, окреме кед починал, и кед ковалє мали вецей роботи як нєшка. Млаток справел зоз федерох яки єст на прикочох. Кед ше моцно прицисло полугу, вец и млаток з вельку моцу нєпреривно бил по желєзу хторе ше кладло под нього.

13. MАРEЦ 2015.

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ Млаток бул барз моцни, бо паметам же кед дїдо першираз сцел випробовац як роби, на другим поверху обисца, хторе над ковальню, шицки скла на витринох попукали – гвари Юлиян хтори ше нєшка розуми нє лєм до ковальских, алє и токарских и шлосерских роботох. У своїм мигелю хаснує желєзо и челїк.

– Знам ковац, и знам же ше дакеди до огня дуло змехом, з дувадлом, а нєшка лєгчейше, бо мам намесцени вельки вентилатор хтори дує до моцней жирячки. Вона заш подпалєна з окремну файту угля – коксом, хтори ма вельку енерґетску вредносц. Обичне углє би нє могло так змегчац желєзо. Дакеди желєзка охабим же би ше охладзели, а дакеди их гартуєм. Дїдо ме научел розликовац три фарби при гартованю – златну, стриберну и лилову, и вона завиши од того цо ше зоз желєза сце справиц – толкує млади коваль. КОНЯ НЄ ШМЕМ ПОДКОВАЦ

ДЇДО ЦЕНЄЛ МОЮ РОБОТУ

– Кед сом починал робиц, нє було вше лєгко, руки вецей раз болєли, док сом ше нє научел. Паметам кед зме з дїдом правели шитка за крупару. Нє було ми вельо роки, а дїдо ми наказал же мам шедзиц при машини и дзиравиц плех. Годзинами сом тото робел. Наконцу дїдо вше ценєл добре поробену роботу, та ми вше дал дробни до кишенки – памета Юлиян.

Велї паметаю же опрез дїда Лазора, нє раз бул завязани конь хторого мал подковац. Подковки коваль сам правел, а вец их зоз гвоздами поприбивал коньом на шицки штири копита. И Юлиян зна справиц подковки, алє коня подковац нє шме.

– Боїм ше и пробовац. Вше роздумуєм же то конь, цо кед до мнє вирґнє, або кед му гвозд прибиєм на погришне место. Припатрал сом ше як дїдо подковал коня, алє сом ше му нїґда нє опитал же як ше то роби. Верим же бим могол и тото научиц – роздумує Юлиян. З подковами нєшка анї нє так лєгко. Шицко ше прави у фабрикох, та масовна продукция загартушела малих продуковательох.

– Єст тих цо сцели же бим им виковал подковки, и пристал сом, алє им ше нє пачело кед сом им гварел кельо то будзе

13. МАРЕЦ 2015.

коштац. Розуми ше же подковки хтори машински справени буду туньши, алє мнє ше за таки мали пенєж нє виплаци ковац, окреме же у валалє и индзей уж нєт тельо конї кельо було док жил мой дїдо. Думам же машински продукти велька конкуренция мойому ремеслу, бо шицко цо справим ручно, нєшка мож купиц – гвари Юлиян. Юлиян ше наздава же його роботня з часом зажиє. Велї валалчанє

анї нє знаю же у Коцуре маю коваля и же Юлиян дїдов мигель нє замкнул. Нє скрива и векши амбициї.

– Виковал сом вельо желєзка и наоштрел громаду шекерки. Медзитим, любел бим пробовац и инше робиц. Вше ми ше пачели ковани лєбо плехово капури, та их пробуєм справиц. Думам же бим знал, алє ещи сом нє мал нагоду пробовац – гвари Юлиян, хтори ше помали рихта же доґмало, док оцеплєє, розжирячи огень и нащежар отвори дзвери у ковальнї.■

РУСКЕ СЛОВО 21

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ ВЛАДИМИР МАҐОЧ, БОЯН ГАЙДУК И АЛЕН ГОРНЯК РОБЯ НА ЛАДЬОХ Пишу: Ана МАРКОВИЧ Михаил РАМАЧ

ЛЇЦО И СПАК РОБОТИ НА КРУЗЕРОХ

Робота на ладьох нєшка прицагує велїх младих людзох, а причини за тото єдноставни – у нашей жеми часто нєт дзе робиц и заробиц. Прето млади одходза на ладї, и гоч там робота нє лєгка, за кратши час можу добре заробиц и у роботи напредовац, добре научиц по анґлийски и здобуц нови познанства. Владимир, Боян и Ален бешедую о своїм искустве роботи на ладьох

К

ед 2009. и 2010. року Kouzon corporation зоз шедзиском у Македониї, а филиялу у Сербиї, орґанизовал реґрутацию младих людзох з Войводини, Владимир Маґоч з Коцура бул єден з „реґрутерох” котри помагали при вибераню новей роботней моци, бо по теди на два заводи бул на ладї.

– Паметам же ме раз менаджере на пол ноци наволали и гварели же маю „фрку”, и же им потребни 200 нови особи хтори буду робиц на ладї, и я то похопел озбильно. Верце же сом на улїци застановйовал людзох и понукал им роботу. До Беоґраду, на главни интервю, людзе одходзели у шорцох и нєобритвени. Похвалєли ме як реґрутинґ менаджера и гварели же особи хтори сом приведол заслужую робиц – памета Владимир. Владимир Маґоч и Боян Гайдук з Вербасу упознали ше ище 2010 року. Боян за реґрутацию роботи на крузеру дознал док робел у вербаским готелу „Бачка” як кухар, алє за роботу на ладї бул барз заинтересовани.

– Першу „реґрутацию” за одход на ладю сом препущел, но кед є о мешац у Вербаше ознова орґанизована, вошол сом до процедури, (розгварки за роботу, писанє биоґрафиї, рихтанє за одход) – памета Боян. Теди мал лєм 20 роки. Владимир и Боян гваря же живот и робота на ладї нє „мед и млєко”, як цо ше велїм видзи.

– На роботи кажде з нас дава максимум, шицки зме подписали контракт о одвичательносци. Робота напарта, а шефове ше часто меняю и кажди ма свойо вимоги. На роботи єст и дискриминациї котру ше скрива. Компания котра дава роботу патри яка просекова плаца у жеми з хторей мла-

22 РУСКЕ СЛОВО

ди приходза, так же за исту роботу млади нє доставаю исти пенєж. Обгрунтованє таке: у Сербиї просекова плаца 300 евра, а на крузеру мож заробиц 1 200 евра, значи штири раз вецей. Италиян, наприклад, з другого боку на истей позициї роби за 4 000 евра. Людзе то чежко похопюю, та прето на ладьох єдни другим завидза. Кед ше дахто похори на ладї, тот у вельким проблему. Робота подзелєна, та вец други муша швидше и вецей робиц, а кед ше исти враци на роботу, предпоставени на ньго патра з другима очми. НА ЛАДЇ ЧАС – ПЕНЄЖ Владимир месар, а Боян кухар, та їх професиї „родзински”.

– Помагаме єдни другим, а на ладї час – пенєж, т. є. цо лєпша услуга, то векши пенєж. Цали процес надпатраю менаджере, супервизоре и официре за поживу, и нє шме буц гришки – толкує Боян. Владимир тераз роби за компанию Princess, а Боян за Viking, потераз бул дас 10 раз на ладї. Вон ше вше приявйовал як замена кед нагло потребни людзе за роботу, та часто одходзел. Боян бул шейсц раз на ладї, а на остатнїм контракту дал одказ и почал робиц на ричних крузерох. Робиц на крузеру нє лєгко. Даєдни и одступели, чежко им було розлучиц ше на таки длуги период од фамелиї, алє, як гваря нашо собешеднїки, з часом чловекови и тота робота войдзе до креви.

13. MАРEЦ 2015.

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ – Дома ше шицко помали одвива. Роби ше 8 годзини, одпочива, патри телевизию... А, на ладьох ше роби по найменєй 12 годзини на дзень, и у тим чаше кажде себе присподоби и роботу и розвагу. Вше ши у акциї – робиш, тренираш, купаш ше, єш.... У бару ше остава до позно, кус ше шпи, будзиш ше вистати, алє ютре це знова чека робота. Звикли зме ше. Трошиме пенєж, а кед закукнєме до кишенки, маме ище з чого трошиц – гвари Боян. Гоч мал и ту роботу, Ален (у стредку) надумал пойсц робиц на ладю

Владимир и Боян роками на крузерох

– Крачун и Вилїя то основни швета хтори ше тримаю на ладї, и буду ше тримац озда и теди и кед би ше даяким концом ладя почала чиряц. Таки обичай – франтую обидвоме. ПОДОБНО ЯК НА ТИТАНИКУ На ладї єст роботнїкох зоз цалого швета, алє ше зна хто на верху, а хто долу, так як цо було и на Титанику. Нормално, з роками мож напредовац. Раз кед ше крочи на ладю, то „стаємне” роботне одношенє, док ше нє пове – досц.

– Стораз себе гварим же ми тот контракт остатнї, а вец после трох рокох стретнєм познатого хтори исте гуторел, а ознова є на ладї. Шмеєме ше обидвоме – гвари Владимир. Владимир и Боян обишли цали швет, видзели еґзотични места, алє ше обидвоме зложели же у ствари роботнїки на крузерох нє видза нїч, бо два шлєбодни годзини дньово, нє досц. Боян ма 25, а Владимир 31 рок. Обидвоме ше указали як добри роботнїки, доставаю добри оцени, и обидвоме з роками напредовали. Єден контракт робели и вєдно, и од теди су у контакту – прави пайташе. Як гваря, на ладї треба слухац, а ошмих найважнєйши. Там ше учи почитовац авторитет, алє и робиц под стресом. На ладї ше и дозрева – заключую млади леґинє.

туристичней ладї, одлучел ше приявиц. О шицким вецей дознал од свойого товариша хтори мал искуства у тей роботи.

– Першираз сом пошол робиц 2011. року, и теди сом ше на ладї затримал дзевец мешаци. Нє ишол сом прейґ аґенциї, директно сом контактовал зоз канцеларию компаниї за котру сом требал робиц. Пошвидко сом поволани до Братислави на розгварку за роботу, а кед сом ше врацел дому, уж ми явели же сом прияти – бешедує Ален о конченю за одход. Компания за хтору Ален роби на Малти, а ладя на хторей роби путує по европских рикох. Гвари же тоти цо заинтересовани за роботу на ладї треба же би були порихтани на ро-

НАЙБЛЇЗШИ ЧЕКАЮ ЖЕ БИЗМЕ ШЕ ЯВЕЛИ – Фамелия и нашо блїзки часто нас критикую же нє почитуєме догварене – „гварел ши же ше явиш, кеди ше явиш?” и подобне... Розумиме же ше о нас стараю, алє дакеди им нє мож потолковац же нє лєгко найсц задармо интернет у тих двох годзинох дньово кед кажде з нас ма паузу, кед ладя у пристанїщу, же бизме ше явели. Аж и того дня кед одходзиме дому, кед на 11 зиходзиме з ладї, робиме по 10 годзин, до остатнього моменту. Так настава нєдовириє, алє ше шицко заш лєм добре закончи. На концу, на ладї нам фамелия барз хиби – бешедую нашо собешеднїки.

злученосц од своєй фамелиї и околїска, порихтани на длугши роботни час, и же би знали по анґлийски.

– Шицко завиши од ладї, но важне буц вредни у каждей роботи. Сезона почина на початку марца и тирва по конєц рока. Ладї на хторих Ален потераз робел маю до 50 заняти особи хтори робя на досц малим простору. Треба ше уклопиц ДОБРИ ЗАРОБОК И УСОВЕРШОВАНЄ до колективу дзе єст вельо розлични менталитети, и то наАлен Горняк з Дюрдьова професийни кухар и уж даскельо ро- йважнєйши задаток за успишне функционованє.

– Кед сом першираз пошол на ладю, длуго сом бешедоки роби на ричних ладьох. Пре занїманє хторе релативно досц глєдане и у Сербиї, Ален бул заняти, алє кед дознал о роботи на вал по анґлийски, аж познєйше пришли робиц двоме нови колеґове, зоз Беоґраду и Горватскей, та ми оддало. Добре зме ше розумели пре подобПРОЦЕДУРА ЗА ОДХОД НЄ ВШЕ ИСТА ни менталитет – заключує Ален, задовольПо словох наших собешеднїкох, процедура за одход на ладю „бави- ни з орґанизацию на ладьох на котрих роско” аґенцийох. Дакеди тирва кратше, дакеди длужей, а процедура за- би. Одвитує му швидки темпо живота и ровиши од велїх стварох. Дакеди людзе нє законча анї остатнї интервю ботни час од 12 годзини.

– На ладї нє допито, бо ше кажде рано стаяк спада, а уж су поволани робиц. Реґрутинґ центер за цалу европу у Санта Кларити и завиши хтора дер- ва на 6 годзин. Тото цо ми ше на початку нє жава перша достанє документ у хторим ше заш глєда кельо особи по- пачело то же нє мож виберац дружтво, алє требни на ладю. Же би вообще дахто апликовал, муши мац лїкарски сом мушел бешедовац зоз шицкима людзми. препатрунок, психо-тести, Марвелов тест, даскельо интервюи... Трошки Научел сом робиц з людзми, хтори розличних пририхтованя за одход нє муша буц вельки, лєм ше треба добре розпи- културох, то ме з єдним словом збогацело – тац котри права ма кажде хто сце пойсц на ладю. Виза – остатнї крочай. закончує Ален Горняк, 27-рочни леґинь хтори ше вибера на ладю ище єдну сезону.■ 13. МАРЕЦ 2015.

РУСКЕ СЛОВО 23

бемб ль -влю куль ґ!

РОК XXXVI МАРЕЦ 2015. число 450

Число ушорел: Михайло Симунович

НА РЕФОРМСКИМ ЗМЕ КУРСУ У такей зме велькей кризи же анї европску драгу нє можеме будовац без концесийох.

ШМИХ – НЄ ГРИХ ТО НАИСЦЕ БЕЗОБРАЗНО – Василь прешол коло мнє и прави ше, як да ме нє видзи.

– То нє чудне. Вон таки кратковидни, же и кед шпи, треба окуляри, да видзи цо му ше шнїє.

У политичним обегованю побиднїк победзує ривалох за длужину свойого язика. Премиєр нам обецує же 2015, односно 2016, та вец 2017. будзе нам лєпше. Но, та, кеди уж будзе, важне же нам будзе лєпше. *** Реформи зразу принєсли народу барз лагодни живот, та модлїм власци най дакус загамую. Народ нє звикол нараз на таки вельки розкоши, од того ше му аж у глави круци. Александар Саванович Лю. Сопка

24 РУСКЕ СЛОВО

Мац: – У орманє були два яблука, а тераз є лєм єдно. Як то може буц? Мала Иринка: – Мамо, було цма, та сом гевто друге нє видзела. (Гумор з „Руских новинох”, ч. 6(326) од 5. 02. 1932, б. 4.) (Пририхтал Дюра Латяк)

***

***

ДОБРА ВИГВАРКА

ПРИЧТИ И НАРОДНИ ПРИСЛОВКИ

Ж

ДАЛЄЙ ШЕ ГВИЗДА

имушнї час медзи крачунским и вельконоцним постом, на фашенґи, могло ше свадзбовац и вешелїц. Людзе ишли єдни до других на дисновтор, на пратки, брацкованя... Остатнї викенд фашенґох, на пущанє, млади пари себе дали найвецей на волю. Франтовало ше, шпивало, танцовало. Хлопи добре натопели, а жени нарихтали єдзеня: гурки и бендова, алє и кукуричней пити, замешки, каши, рижни покераї. З гордова ше и по два-три натеґачи вицагло вина, або и палєнки... Домашнї пред вешельом уложели дзеци спац до другей хижи, бо, гат, им старшим треба места викруцац ше. Медзитим, дзеци ровно викуковали спод перини и вислуховали цо тоти старши приповедаю. А приповедки були вшелїяки. Дармо жени благали своїх винчаних же дакус поцихши, бо єст и муриуха. А-я! Спочатку ше танцовало кажде зоз свою пару, а вец и з другима. Ґу концу так дубонєло од танцу же аж. Яке це спанє нашло! Наостатку скаканє вше баржей здабало на тинди-ринди. Коло пол ноци жени почали геркац хлопох, та шпивали „Мили, мили, цо биш робел кед би други пред нас ходзел”, або гевту же „Цо ше стало у Дюрдьове”. Хлопом нє требало два раз повесц, та вец почали и таки шпиванки цо нє списани по ковтох, як цо то: „Ишли дїди”, „Дзвонар дзвонї на пацери”, „У Коцуре на ролї”, або „Служела я у попа”... Дзеци таки писнї ище нє чули, та за дзверми ровно вислуховали, з отворенима устами, аж им тащок могол улєциц. Дармо их домашнї плашели най иду спац. Найшмелше медзи нїма, мала отрова, кед старши уцихли, опитало би ше: Як идзе далєй? Далєй ше гвизда – одвитовали им старши през шмих. М. Симунович 13. МАРЕЦ 2015.

ДВА ТРАҐИЧНИ КОНЦИ

Владимир ДУДАШ ИВАНОВ

МАРЙОВА ТЕРАПИЯ Прешол уж тидзень як Маря пошла до банї. Же би єй винчани нє мал бриґи з костом, вона охабела Миколови наварене на кажди дзень. Наварене спаковала до мисочкох, а на кажду мисочку написала „понд зелок”, „вовторок”... же хтори дзень ма Микола тото полудньовац. Кед першого дня Микола отворел змар зовач, ошацовал малу мисочку, та заключел же йому, такому хлопискови за єден кост треба нє єдну, алє дватри мисочки. О три днї Микола шицко поєдол, аж и мисочки повилїзовал. Штварти дзень уж нє мал наварене, а його винчана ище у банї. Почал „посциц”, алє и дудрец: „Цо себе вона дума, ша така мала мисочка достаточна лєм голубови, а нє такому хлопискови цо ма сто двацец кили”. Кед бул уж треци дзень „на посту” здогаднул ше Микола, та послал прейґ мобилного СМС поруку своєй винчаней: „Жено, врацай ше енки дому, бо я уж пейц кили схуднул. Твой Микола”. О даскельо минути сцигла му СМС порука од винчаней: „Одлично, лєм предлуж так. Док схуднєш ище пейц кили, та ми яв. Люби це твоя винчана”. Миколови нараз почало бринїц, та и пищац у обидвох ухох. Нє могол себе вериц цо му написала. Зричал як лєв: „А вона ше пошла лїчиц до банї. Нє треба єй дохтор, вона и понад дохтора! Пать ти цо ми вона препоручує – най схуднєм ище пейц кили, можеш думац!” Микола ше так розєд же нараз на бело випил гарчичок препущеного млєка. На столє лєм остали наскладани нєпопомивани мисочки, чекали док ше ґаздиня нє враци зоз банї.

13. МАРЕЦ 2015.

ВЕЛЬКЕЙ ЛЮБОВИ Велька любов звичайно ма два траґични конци. Або судьба нїґда нє злучи двоїх залюбених, або ше вони заш лєм поберу, та през цали живот тлучу, док нє помру. М. С.

Михал РОМАН

ВАЛАЛСКА ПАТРОЛА

Нє так же кажди дзень, алє обовязно кед ше виноши шмеце у валалє, сушед и я пред змерком идземе до шпациру. Поприбераме ше у тих жимских часох, га скоро як и тоти специялци на телевизиї. Лєм нам хиби ботоша на глави. Идземе до патроли, на швижи воздух. Дакеди зме таки час доєли, або у хлїве сцелєли под крави, та нам шпацир нє требал. Лєм же тераз зме лєпше информовани, баржей и од ЦИЇ. Кед зме дакус одишли, сушед гвари: – Ага, палє, ти, пать, шовґор Янко випатра достал социялу. Ма полни мех празни пивски фляши. Винєсол их на ярок шмецаром, бо ютре буду одношиц шмеце. Кед зме скруцели за угел, пред хижу нашого школского ґайба пластичних фляшох од минералней, значи нягал алкогол. Баба Мелана ше добре омасцела, гоч пост. Пшиска розтаргали єй мех зоз шмецом, констатовали зме. Млади на Маковским вечар мали одличну журку, по ярку и при мурику празни фляши и пиксли од енерґетского напою. Га, озда им лєм требало енерґиї. Барз зме ше зоз сушедом вишколєли у тей патроли, як кед бизме були на трох факултетох и положели по седем мастерси. Хто зна дзе би нам бул конєц и того вечара, да нас за углом нє дочекал з палїцу якиш челєднїк думаюци же зме з Удби, або даяки банкарски секвесторе. Наштикал на нас свойого пшиска. Аж теди сом похопел же як добре пойсц на шпацир, а пред тим нє вечерац. Бежал сом так же сом аж пети бил до задку. Сам сом ше себе чудовал же кельо мам кондициї, яґод кед бим зоз сушедом попил енерґетски напиток. Лю. Сопка

РУСКЕ СЛОВО 25

МОЗАЇК МЛАДЕЖСКА ЕМИСИЯ „РУТИН” НА РНС

НАМИРА ПОМАГАЦ МЛАДИМ Младежска емисия на руским язику „Рутин” емитована на РНС (Радио Нови Сад) од марца 2014. року, як проєкт спред Заводу за културу войводянских Руснацох. Емисию ушорйовала и реализовала Александра Живкович зоз Руского Керестура

Емисия „Рутин” ше почала

емитовац на РНС 18. марца 2014. року, як проєкт подписани на єден рок. Першого вовторку у марцу того року була емитована остатня емисия по тим проєкту.

– Емисия „Рутин” настала як проєкт Заводу за културу войводянских Руснацох. РТВ як Явни сервис би по правилу требал мац найменєй 10 одсто нєзависней продукциї, цо ше одноши и на меншински редакциї. Златица Няради, одвичательна редакторка програми на руским язику, гварела ми же треба направиц емисию у нєзависней продукциї. Направела сом проєкт, алє сом як физична особа нє могла конкуровац, Завод за културу войводянских Руснацох, як правна особа, конкуровал и достали зме право емитованя на єден рок, т. є. 40 емисиї – толкує Александра.

ТЕМИ РИЖНОРОДНИ Як цо мож заключиц зоз назви „Рутин” (руски тинейджере), емисия пошвецена младим, насампредз, студентом и штредньошколцом. И сама студентка, Александра ше намага зоз кажду емисию на даяки способ помогнуц младим, найсц одвити на звичайни питаня хтори интересую младих, провадзиц актуалносци и пренайсц и приблїжиц младим информациї хтори би им могли буц хасновити.

– „Рутин” нє звичайна младежска емисия. Намагам ше нє лєм преношиц актуалносци, алє и пояшнїц дзепоєдни зявеня, дац хасновити совити, приклади, приказац вецей попатрунки и думаня, нє лєм штредньошколски, алє и зоз психолоґийного боку, а то завиши од теми емисиї. Теми наисце рижнородни: о социялних мрежох, интернету, мотивованю, култури, чуваню традициї, ґлобализованю, образованю итд. Першобутна идея и сущносц емисиї то помагац младим – предлужує Живковичова.

26 РУСКЕ СЛОВО

ПОТРИМОВКА КОЛЕҐОХ Александра кажди вовторок ма порихтану нову емисию зоз актуалнима темами. Гвари же єй нє чежко, гоч спочатку мала трему. Алє, як гвари, колеґове и колеґинї єй барз помогли и подзековна є на тим.

– Пилот-емисию слухали шицки у редакциї и дали ми свойо суґестиї хтори ми барз помогли, понеже сом теди першираз направела емисию. Велї з Рускей редакциї ме потримали и совитовали ме. Зауваги сом нє похопела як дацо страшне, алє наисце як конструктивну критику и тераз видзим же ми то насправди помогло. Двоме хлапци маю свойо рубрики у емисиї, то Себастиян Няради и Иґор Горняк хтори ми тиж помагаю. Вообще, барз вельо значи чувствовац ше прилапено у редакциї – припознава вона. Окрем же правела емисию „Рутин” на РНС, Александра закончує студиї

на Одсеку за медийни студиї на Филозофским факултету, гонорарно сотрудзує зоз новинами „Руске слово”, младежским часописом МАК, сотрудзує зоз нєзависним здруженьом новинарох Войводини, зоз „VOICE” (Войводянски виглєдовацко-аналитични центер), а тиж ю шицки препознаваю як рецитаторку, ґлумицу и младу авторку хтора помали уходзи до нашей литератури понеже єй 2012. року обявена кнїжка прози „Горор за принцези”, хтора дожила вельки успих и була барз читана. ■ Ася Папуґа

Нашо мастеранти Мено и презвиско: Ана-Мария Рац Датум народзеня: 6.V 1988. Место одрастаня: Руски Керестур Здобути ступень, обласц, кеди: Професор руского язика и литератури; мастеровала 3. II 2015. на тему „Характеризация чловека у рускей фразеолоґиї” Основни студиї: Филозофски факултет, напрям – Русинистика, Универзитет у Новим Садзе Штредня школа: Ґимназия „Петро Кузмяк”, Руски Керестур Язики: руски, сербски, анґлийски, словацки, шпански Занїманє: прекладатель емисиї „Палета” на РТВ и наставнїк виборней настави руского язика Интересованя и гобиї: природа, животинї, музика, уметносц, фотоґрафия Плани за будучносц: Надалєй ше усовершовац у своїм образованю, а тиж и намагац ше и закладац же би Руснаци цо длужей остали на тих просторох, же би нє занєдзбали свой язик, виру, културу, традицию и вообще скарб хтори нашлїдзели од своїх прадїдох. Най жию, най жию Руснаци!

13. МАРЕЦ 2015.

МОЗАЇК МЛАДИ ЛИДЕРЕ НА КОНФЕРЕНЦИЇ У НОВИМ САДЗЕ

КРЕИРОВАНЄ ПОЗИТИВНИХ ПРЕМЕНКОХ У ДРУЖТВЕ Медзинародна комора младих (JCI- Junior Chamber International) од 19. по 22. фебруар отримала конференцию у Новим Садзе. JCI того року преславює 100-рочнїцу иснованя, у Сербиї є основана 2003. року, а уж 2008. року праве комора у Сербиї преглашена за найлєпшу. Тота орґанизация коло себе позберала младих хтори участвую у едукативних и гуманитарних проєктох. Ненад Скокич и Анамария Сабо однєдавна уключени до роботи тей орґанизациї

Члени JCI ше сходза на локалних и

– За JCI сом дознал цалком случайно, алє такой ше ми попачела националних стретнуцох и идея и пожадал сом ше уключиц. интернационалних конференцийох Дознал сом же нє мож так лєгко же би вичерали свойо идеї и искуства. постац їх член, понеже сце перши През рижни интерактивни семинари три мешаци лєм потенциялни член на хтори приходза визначни фаховци, и то период у хторим мушице маю нагоду учиц и розвивац ше, доказац же сце наисце порихтани и особнє, алє и професийно, же би сотрудзовац и буц активни. Потим були досц моцни у витворйованю шлїдзи файта гласаня дзе стаємни позитивних пременкох у дружтве. члени орґанизациї гласаю чи сцу Орґанизацию потримую визначни же би и ви постали стаємни член. шветово орґанизациї, а даєдни з нїх Гоч лєм єден член гласа процив, нє то УНИЦЕФ и Зєдинєни нациї, можеце приступиц до орґанизациї. а JCI єдина орґанизация хтора Анамариї и мнє ше праве закончую шме хасновац амблем ЗН. тоти пробни три мешаци, алє понеже зме ше активно JCI – Junior Chamber International медзинародна орґанизация младих лидерох уключели до орґанизованя конференциї хтора отримана у и поднїмательох. Основана є 1915. року у ЗАД и потераз коло себе позберала Новим Садзе, думаме же нас 200 тисячи активних и даскельо милиони члени прилапя – толкує Ненад. почесних членох хтори участвую у Вон гвари же му наисце мило проєктох, на конференцийох и семинарох. же на одредзени способ могол Ма коло 5 тисячи локални орґанизациї у помогнуц коло орґанизованя 115 державох швета. Основни циль конференциї на хторей орґанизациї то креированє позитивних участвовали 90 млади лидере пременкох у дружтве. Интересантне же даєдни бувши члени JCI були Кофи Анан, зоз 37 державох швета. Понеже Джон Кенеди, Бил Клинтон... Главни JCI отримує конференциї мото тей орґанизациї – БУДЗ ЛЄПШИ! ширцом швета, обичай же би у каждей з тих жемох дахто спред

13. МАРЕЦ 2015.

власци приял учашнїкох. То важне прето же тоти млади людзе вєдно сцу злєпшац стан у економиї и у дружтве. Праве Ненад орґанизовал приєм учашнїкох у Покраїни дзе их приял Бранислав Буґарски, покраїнски секретар за медзиреґионалне сотруднїцтво и локалну самоуправу. У рамикох конференциї отримани и форум на тему шлєбоди бешеди.

– Уж сом участвовал на подобних форумох, алє сом тераз обачел же млади з иножемства после викладаньох такой отверали дискусию, нє бали ше повесц цо думаю о дачим и то наисце цошка цо вредзи, треба почитовац розлични думаня. Млади зоз Сербиї иншаки, на таких сходох су углавним цихо, гоч и маю думанє о теми о хторей ше бешедує. Думам же треба робиц на тим же би ше и у нас розвивала тота толеранция и шлєбода бешеди. На форуму зме ше оглядли и на ситуацию у України и заключели зме же ше тот конфликт муши змириц же би ше нє преширел далєй на Европу, а JCI пробує найсц свойо место и у тим – гвари Ненад.■ Ана Римар

РУСКЕ СЛОВО 27

ДУХОВНИ ЖИВОТ

ОЗНАЧЕНИ ШВЕТОВИ МОЛИТВОВИ ДЗЕНЬ

У ШИДЗЕ Церква Преображеня Го споднього у Шидзе внєдзелю була домашня у означованю Шветового молитвового дня, а на заєднїцкей молитви ше позберали вирни зоз Словацкей еванґелистичней АВ Церкви, Методистично-еванґелистичней Церкви, Баптистичней Церкви, нашей грекокатолїцкей парохиї зоз Беркасова и домашнї Шидянє. Зоз каждей Церкви участвовали по два жени. Грекокатолїкох зоз шидскей парохиї представяли Евґения Данчо и Зорица Шеремет, а панїматка Наташа Регак и Олґица Лукач представяли беркасовску парохию. Привитуюци шицких спред домашнїх, о. Михайло Режак, парох у Шидзе наглашел же Исус присутни у заєднїцкей молитви, бо ше шицки модлїме єдному Богови и ту зме же бизме указали єдинство Церкви.

Домашньому парохови було жаль же у тей заєднїцкей молитви нє участвовали и представнїки зоз других Церквох и гварел же би Исус бул радоснєйши кед би того дня и вони були присутни и же чловек нє може исц сам през живот, алє ше муши на других операц. Жени представнїци Церквох читали молитви, хтори сцигли зоз Багамох, як и єдну заєднїцку молитву. Отец Владимир Еделински Миколка пречитал виривок зоз Святого писма о подїї кед Исус умивал ноги своїм ученїком, апостолом.

– Исус Богочловек хтори ученїком умивал ноги. Чи ше ми нєшка опитаме чи ми дакому треба же бизме умили ноги, бо то Исусова заповид. Можебуц дакеди и нє знаме кому би то требало зробиц и на хтори способ твориц добри дїла – гварел о. Режак.

ДРУГИ ЗАЄДНЇЦКИ СХОД У ЗЕМУНУ

У францисканскей церкви св. Ивана Крестителя у Земуну, 6. марца означени Шветови молитвови дзень зоз програму у хторей участвовали представнїки Католїцкей Церкви, Сербскей Православней Церкви, Нємецкей еванґелистичней и Грекокатолїцкей Церкви. Од священїкох були Александар Дяковац зоз СПЦ, францискан Желько Паурич, Иґор Дюрчик и пастор Ганс Фридер Рабус, як и шестри Милосерднїци и Мали шестри. Домашня и координаторка стретнуца Марияна Айзенкол привитала присутних и здогадла же то други заєднїцки сход заєднїцтва у Христови. У музичней часци участвовала пиянисткиня Лїляна Арсенович и шпивацка ґрупа, а на концу шицки були на аґапеу и друУчашнїци облєкли шмати у тропских фарбох багамского женю. архипелаґа О. Л. Р.

28 РУСКЕ СЛОВО

Зоз означованя Шветового молитвового дня у Шидзе

Шицки присутни потим вимодлєли молитву „Оче наш” на церковнославянским, а на концу тиж вєдно, провадзаци слова на видео-биме, одшпивали „О Мариє Мати Божа”. После молитвеней часци у церкви, ушлїдзело друженє у Лєтнєй владическей резиденциї коло цеплого напою, лакоткох и през бешеду дзе тиж витворене заєднїцтво вирних, без огляду на розлики. Вл. Дї.

У НОВИМ САДЗЕ

Шветови молитвови дзень з Исусовима словами як мотом „Чи знаце цо сом вам зробел”, у Новим Садзе означени пияток, 6. марца у Францисканским манастире св. Ивана Капистрана, а окрем хору младих церкви св. Ивана КапистраОд женох грекокатолїкох, бешедовали на, на рижних язи- Злата Надь, Блаженка Хома Цветкович и Мария Гудак кох участвовали представнїки Римокатолїцкей Церкви, Реформатскей християнскей, Евангелистично-методистичней, Словацко-лутеранскей АВ и Грекокатолїцкей Церкви. Священїк др Роман Миз благословел присутних вєдно зоз священїками других вирских заєднїцох, а од женох грекокатолїкох, бешедовали Злата Надь, Блаженка Хома Цветкович и Мария Гудак. У пригодней програми представени Багами и активносци женох зоз тей жеми. През драмски слички указане и символичне умиванє ногох учашнїцом, по прикладзе Исуса Христа у шведоченю любови. На концу, после добре орґанизованей програми, шицки присутни поволани на аґапе и ошвиженє у просторийох манастира Ивана Капистрана. М. Г. К.

13. МАРЕЦ 2015.

ДУХОВНИ ЖИВОТ РЕҐИОНАЛНЕ СТРЕТНУЦЕ КАРИТАСУ У МОСТАРУ

ХРИСТОС ТАМ ДЗЕ ПРАВА ЛЮБОВ ко Шимич, котри бешедовал У рамикох реґионалного прона тему “Каритас и пастоєкта “Розвой парохиялних карирал” и директор копарского тасох и волонтеризма” од 2. по Каритасу Матей Кобал на 4. марец Мостару, у каритасотему „Идентитет и главни вим центре “Емаус” отримане улоги парохиялного карита10. стретнуце священїкох зоз су”. Були обробени и принцильом же би у каждей парохиї ципи социялного ученя Казажил Каритас. толїцкей Церкви, а предстаТото реґионалне стретнуце, на вени и приклади добрей хторим були священїки и волонпракси, медзи котрима и устере зоз Болгарскей, Македониї, пишни Каритас зоз Шабцу. Косова, Албаниї, БиГ, Словениї Учашнїки нащивели числеи Сербиї, привитал предсидатеМедзи священїками були и директор ни проєкти и установи Кариль Каритасу Владическей конференциї БиГ банялуцки владика националного Каритасу о. Владислав Варґа и тасу Мостар–Дувно и Требипарох коцурски о. Владислав Рац нє–Мркан. Франьо Комарица. Медзи численима священїками зоз реґиону, представВладика здогаднул на писмо папи Венедикта Шеснастого, котри дал правни рамики ушореня орґанизованих нїками Каритасу Суботица, Зренянин, Срим и Беоґрадвидох служеня дїлотворней любови Церкви и поволує ского надвладичества, бул и представнїк нашого Еґзарна одвичательносц владикох котри би требали формовац хату, парох коцурски, протоєрей ставрофор о. Владислав церковних каритативних роботнїкох на шицких уровнь- Рац, як и директор националного Каритасу о. Владислав ох. Владика Комарица наглашел же Христос там дзе Варґа. Попри римокатолїцких священїкох, були и двоме греправа християнска любов, а то значи Каритас на дїлу. Владика Комарица бул два днї зоз представнїками Ка- кокатолїцки священїки зоз Болгарскей и пейцме зоз МаА. Живкович ритасу зоз реґиону, а окрем нього викладали и др Мир- кедониї.

ЦЕРКОВНИ ОДБОР У КОЦУРЕ УВЕДОЛ НОВОСЦ

ПОРАДА З ПАРОХИЯНАМИ же би ше заєднїцтво нашей парохиї почувствовало нє лєм у храме Божим, алє и звонка, у шицких активносцох – гвари проф. др Михайло Фейса, предсидатель Церковного одбору. Церковни одбор, хтори у тим составе дїйствує уж рок, на початку коло трицец парохияном презентовал свойо активносци за тот период, а потим представени план активносцох за 2015. рок, з оглядом же церква у тим року преслави вельки ювилей, свою 250-рочнїцу. По словох Михайла Фейси, Церква вимагала, односно будзе вимагац финансийни средства з вецей бокох же би ше цо скорей почало и докончело и другу фазу гидроизолациї будинку церкви. Тиж, Церковни одбор ше будзе закладац же би ше у будучносци у його составе нашли и жени, провадзаци и потримуюци приклад о. Владимира Седлака зоз Петровцох хтори тото и витворел. Сход Церковного одбора з парохиянами Т. Ходак 13. МАРЕЦ 2015.

У церковней сали у Коцуре, 8. марца, после шпиваней Служби Божей, отримана схадзка Церковного одбору грекокатолїцкей церкви Успения Пресвятей Богородици зоз парохиянами. Попри новосцох, як цо то и снованє Церковного хору, Церковни одбор жадал орґанизовац таку схадзку же би зблїжел шицких парохиянох.

– Члени Церковного одбору жадали мац схадзку з парохиянами насампредз

КАЛЕНДАР ПОДЇЙОХ

МАЙСТОРСКА СЛУЖБА У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ У катедралней церкви св. оца Миколая у Руским Керестуре, на штварток, 12. марца, на 18 годзин будзе Майсторска Служба Божа. Здруженє ремеселнїкох и приватних привреднїкох на Службу поволує шицких своїх членох и других поднїмательох и шицких роботнїкох же би пришли подзековац и модлїц благослов за свою роботу, як то велї роки робели и нашо предки. М. А.

РУСКЕ СЛОВО 29

INFОРМАТОР

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 4. марца 2015. року нєсподзивано нас зохабела и преселєла ше до вичносци наша мила мац, швекра и баба

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 4. марца 2015. року нєсподзивано ме зохабела моя мила мац

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 7. марца 2015. року, после длугей и чежкей хороти занавше од нас пошла наша мила

ЗДЕНКА ЧОЛАКОВ

OGLA[OVANW 021/6613-697, 021/ 6624/708 e-mail: ruske.redakcija@gmail.com

ИРИНА МУДРИ (1932–2015) з Руского Керестура Мила мамо, красни памятки на вас и вашу любов буду чувац у своїх шерцох дзивка Ирина, жец Елемир и унук Владо Спочивайце у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 14. марца 2015. року наполнї ше смутни рок як ше преселєл до вичносци наш мили супруг, оцец, дїдо и прадїдо

ТОМИСЛАВ МАКАЇ (1929–2014) з Руского Керестура

З любову и почитованьом памятку на ньго у своїх шерцох чуваю його наймилши: супруга Мария, дзивки Марча, Сенка и Геленка, жец Мирко, унуки Желько и Ясна зоз своїма фамелиями и унуки Славко, Никола и Николина Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 15. марца наполня ше Дня 12. марца наполнєли три жалосни роки ше два жалосни роки як нас занавше зохабели нашо мили родичи

ИРИНА МУДРИ народзена Будински (1932–2015) з Руского Керестура Мила мамо, вашу любов и доброту нїґда нє забудзем и вше будзеце у моїх думкох. Ожалосцени син Тихомир Спочивайце у мире Божим!

народзена Турински (1965–2015) з Нового Саду Красни памятки на твою доброту и пожертвовносц вично буду жиц у наших боляцих шерцох. Твойо наймилши: мац Мелания, оцец Мирослав, брат Звонко зоз супругу, дзеци Катарина и Мирослав и супруг Павле Спочивай у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 4. марца 2015. року престало дуркац шерцо нашей милей баби и прабаби

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 7. марца 2015. року после длугей и чежкей хороти одпутовала до вичносци наша мила

ИРИНА МУДРИ (1932–2015) з Руского Керестура Мила бабо, час будзе преходзиц, алє памятка на твою нєсебичну любов и доброту вично будземе чувац у своїх шерцох. Твойо наймилши унука Таня зоз супругом Кимом и праунуки Валентина и Виктор Спочивайце у мире Божим!

ЗДЕНКА ЧОЛАКОВ народзена Турински (1965–2015) Памятки на тебе занавше буду чувац Римарово Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 12. марца 2015. року наполня ше два смутни роки як ше преселєл до вичносци наш мили супруг, оцец, дїдо и жец

ДЮРА ГАРДИ (1953–2013) з Руского Керестура МАҐДАЛЕНА НЯРАДИ ДЮРА НЯРАДИ народзена Виславски (1926–2012) (1926–2013) з Руского Керестура Памятку на їх любов и доброту вично чуваю син Яким и дзивка Меланка зоз фамелиями

З любову и почитованьом памятку на ньго чуваю супруга Златка, син Кимо, син Саша зоз фамелию, дзивка Мая зоз фамелию, унуки Сара, Минеа и Мина и оцец Яким и мац Ирина Кренїцкого Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 11. марца 2015. року наполнєли ше дзешец жалосни роки як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец, швекор и дїдо

НА ЗДОГАДОВАНЄ Часи преходза, алє красни думки о Вас котри сце нам подаровали за живота ми чуваме у наших шерцох и дзекуєме Вам на тим

ЙОАКИМ ЧИЗМАР (1935–2005) зоз Кули Преходза роки, а ти нє зоз нами. У наших шерцох и думкох чуваме почитованє и памятку на Тебе. З любову и почитованьом твойо наймилши: супруга Леона, дзивка Славка, син Саша, жец Желько, нєвеста Александра, унуки Марко и Никола Спочивай у мире Божим!

30 РУСКЕ СЛОВО

МАРИЯ (2. II 2002)

КРАСУЛЯКОВО з Коцура

ЯНКО (7. III 2005)

Вично ожалосцени: дзивка Амала Тамаш зоз Савиного Села, унук Юлиян зоз супругу Гайналку и дзецми: Катарину, Кристину и Александром и унука Таня Керавчин зоз супругом Сашом и дзецми Марию и Александру

13. MАРEЦ 2015.

ИНФОРМАТОР СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 4. фебруара 2015. року у Руским Керестуре умар мой мили брат, у юлию ше наполня седемнац роки як умар мой мили оцец, а у маю будзе два роки як умарла моя мила мац

МИРОН ПАПУҐА (Бачинци, 1944 – Р. Керестур, 2015)

ЯНКО ПАПУҐА (Бачинци, 1914 – Р. Керестур, 1998)

ЦЕЦИЛИЯ ПАПУҐА нарoдзена Бесерминї (Р. Керестур, 1919 – Нови Сад, 2013)

Памятку нa нїх вично чува їх Иринка Папуґа

Спочивайце у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 16. марца 2015. року наполнї ше жалосни рок як нє зо мну мой супруг

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 16. марца 2015. року наполнї ше рок як наш оцец и дїдо пошол до вичносци

ЯНКО НАДЬ (1936–2014) з Руского Керестура Памятку на твою доброту у своїм шерцу будзем вично чувац. Твоя супруга Натала Спочивай у мире Божим!

ЯНКО НАДЬ (1936–2014) з Руского Керестура Памятку на Вас чуваю: дзивка Натка зоз супругом Дюром, син Кимо зоз супругу Весну, унуки Лариса, Михайло, Цецилия, Давид и праунуки Татяна и Даниєлка Спочивайце у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 16. марца 2015. року наполнї ше смутни рок як нас зохабел наш брат и бачи

ЯНКО НАДЬ – тесар (1936–2014) з Руского Керестура Будземе вас вше споминац и паметац по добрих совитох и вашей доброти. Вашо браца: Михал, Владо, Славо и Дюра зоз своїма фамелиями як и фамелиї Милич и Урдаревич Спочивайце у мире Божим!

НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 18. марца 2015. року наполнєли ше пейц смутни роки як остатнїраз задуркало добре шерцо нашого наймилшого супруга, брата, уйка, бачика и жеца

ВЛАДИМИРА ТАМАША (4. IV 1949 – 18. III 2010) з Нового Саду Його позитивна енерґия, ошмих и любов занавше останє зоз нами. Супруга Славица, шестра Геленка зоз фамелию, Злата зоз фамелию и швекра Мария Най спочива у мире Божим!

* дзе цо будзе *

ПРЕМИЄРА ПРЕДСТАВИ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ На соботу, 14. марца 2015. року, Младежска ґрупа Драмского студия “АРТ” Дома култури у Руским Керестуре премиєрно виведзе театралну представу “Врацим ше по вашо души”, по мотивох романа Стивена Кинґа и филма Лоренса Дикоена Кери, у адаптациї и режиї Владимира Надя Ачима. Представа почнє на 19,30 годзин, а уход 100 динари.

Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku Gorodu Novogo Sadu na osnovu ~lena 10. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k Republiki Serbi<”, ~islo 135/04 i 36/09) obyvxw

OBVISCENW

o podnw{enej vimogi za odlu~ovanw o potrebi precenqovany vpl>vu застатого стану na `ivotni {tredok prowkta No{itelq prowkta “Tелеком Сербия” а.d., Таковска 2, Beo}rad, podnwsol vimogu za odlu~ovanw o potrebi precenqovany vpl<vu застатого стану na `ivotni {tredok prowkta baznej stan<ci mobilnej telefoni< “NS-Телеп” –НС48, НСХ48, НСУ48, u ul<ci Ґорана Ковачича 22, u Novim Sadze, na katasterskej parceli ~islo 5930, K.O. Нови Сад II, Gorod Novi Sad. Podatki i dokumentacix zoz vimogi no{itely prowkta mo` vidzic u prostorijoh Gorodskej upravi za za|itu `ivotnogo {tredku Gorodu Novogo Sadu, Ul<ca Rumenacka 110, Novi Sad, robotni dn< od 10 do 15 godzin.[icki zainteresovani, u ~a{e 10 dn< od dny obyvjovany togo obvisceny, mo`u dac svojo dumanw u pisanej formi na adresu Gorodskej upravi za za|itu `ivotnogo {tredku Gorodu Novogo Sadu.

13. МАРЕЦ 2015.

BUDZEME PATRIC NA TV VOJVODINA 2 TV MA]AZIN, nwdzely, 15. марца 2015. roku na 20 godzin – Часц атмосфери зоз концерта хтори отримани у Сримскей Митровици – О проєктох Основней школи у Дюрдьове – З премиєри представи “Врацим ше по вашо души” – Пририхтуєме и прилог о фабрики здравей води як и други актуалносци зоз польопривреди и з нашей заєднїци...

РУСКЕ СЛОВО 31

INFОРМАТОР

Република Сербия Автономна Покраїна Войводина Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини – национални заєднїци На основи члeна 3. Одлуки о додзeльованю буджeтних срeдствох Покраїнского секретарияту за прeдписаня, управу и национални мeншини за дотациї орґанизацийом етнїчних заєднїцох („Службени новини АПВ“ число 5/2006), Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини – национални заєднїци розписує КОНКУРС

за дотациї орґанизацийом eтнїчних заєднїцох у Автономнeй Покраїни Войводини Конкурс ше розписує за софинансованє Покраїнски секретарият за образованє, урядовeй дїялносци, проєктох и орґани- предписаня, управу и национални мензованє манифестацийох, як и за набавку шини – национални заєднїци затримує опреми и инвестицийни укладаня орґани- право вимагац од подношитeля прияви, зацийох eтнїчних заєднїцох зоз териториї по потреби, додатну документацию и инАвтономней Покраїни Войводини у 2015. формациї або висц на самe мeсто, однороку. сно за додзeльованє средствох одредзиц I . Р О З П О Д З E Л Ь О В A Н Є виполнєнє додатних условийох; СРЕДСТВОХ Секретарият нє обовязни обгрунтовац Конкурс ше розписує на вкупну суму свойо одлуки; 31.000.000,00 динари. Процив тих одлукох Секретарияту нє мож уложиц правни лїк; Прияви и приложену документацию ше подношитeльом нє враца.

III. СПОСОБ АПЛИКОВAНЯ Прияви ше подноши у двох прикладнїкох, зоз двома виявами хтори оверела и подписала овласцена особа подношителя прияви, лєм на конкурсних формуларох Секретарияту. Комплетну конкурсну документацию зоз упутствами и правилами мож превжац од пондзeлку 09. марца 2015. року у просторийох Секретарияту або на web адреси www.ounz.vojvodina.gov.rs. Зоз прияву шe обовязно подноши: Урядови доказ о реґистрациї орґанII. УСЛОВИЯ КОНКУРСА изациї; Тeрмин за подношенє приявох 03. Потвeрдзeнє о порцийним идeнаприл 2015. року. тификацийним чишлє; На конкурс ше можу приявиц лєм реґУрядови доказ о отвореним рахунку у истровани правни особи – орґанизациї и банки. здруженя припаднїкох eтнїчних заєднїцох Прияви на конкурс ше подноши на зоз шeдзиском на териториї Автономней сeрбским язику або на язику националней Покраїни Войводини чия шe дїялносц мeншини хтори шe службено хаснує у снує на очуваню и пeстованю национал- Автономнeй Покраїни Войводини; ного и културного идeнтитeту або чия шe Прияви ше подноши: 1.) особнє зоз дїялносц снує на очуваню и унапрeдзeню придаваньом на писарнїци покраїнских мeдзинационалнeй толeранциї. орґанох управи у Новим Садзе (будинок На Конкурс ше нє можу приявйовац Покраїнскей влади) 2.) на електронски директни и индиректни буджeтни хасно- способ прейґ порталу е-конкурси ватeлє. (https://www.ekonkursi.vojvodina.gov.rs/eK Нє будзe шe розпатрац нєблагочасни и onkursPublic/) зоз прияву хтора електронєподполни або нєправилно пополнєни нски подписана; 3) по пошти на адресу: прияви, прияви хтори нє поднєсли овласПокраїнски секретарият за образовацeни особи, як анї прияви хтори нє прeд- нє, предписаня, управу мeт Конкурса. и национални меншини – национални Нє будзe шe розпатрац прияви од апли- заєднїци кантох хторим додзeлєни средства по 21000 Нови Сад основи предходних конкурсох СекретаБулевар Михайла Пупина 16. рияту, а хтори нє вимирeли превжати обоЗА КОНКУРС вязки по тих конкурсох або нєблагочасно Резултати конкурса ше обявює на уряглєдали од Секретарияту предлуженє тер- довeй web адреси Секретарияту. мину за реализацию средствох хтори доПокраїнски секретар стали по основи скорейших конкурсох Nyilas Mihály с.р. Секретарияту. (Михаљ Њилаш)

32 РУСКЕ СЛОВО

MALI OGLA[KI DIHTOVANW oblakoh i dzveroh zoz neopren-}umu. Telefon: 063/8238-767.

PRAVIME po meri roletni i garmonikovo dzveri. Tel: 063/8238-767 i (025) 58-27-710.

Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku Gorodu Novogo Sadu na osnovu ~lena 10. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k Republiki Serbi<”, ~islo 135/04 i 36/09) obyvxw

OBVISCENW o podnw{enej vimogi za odlu~ovanw o potrebi prece nqovany vpl>vu na `ivotni {tredok prowkta No{itelq prowkta “Tелеком Сербия” а.d., Таковска 2, Beo}rad, podnwsol vimogu za odlu~ovanw o potrebi precenqovany vpl<vu na `ivotni {tredok prowkta baznej stan<ci mobilnej telefoni< “NS-Булевар цара Лазара-НС03, НСХ03, НСУ03, НСЛ03”, u ul<ci Булевар цара Лазара число 8, u Novim Sadze, na katasterskej parceli ~islo 3931/26, K.O. Нови Сад II, Gorod Novi Sad. Podatki i dokumentacix zoz vimogi no{itely prowkta mo` vidzic u prostorijoh Gorodskej upravi za za|itu `ivotnogo {tredku Gorodu Novogo Sadu, Ul<ca Rumenacka 110, Novi Sad, robotni dn< od 10 do 15 godzin. [icki zainteresovani, u ~a{e 10 dn< od dny obyvjovany togo obvisceny, mo`u dac svojo dumanw u pisanej formi na adresu Gorodskej upravi za za|itu `ivotnogo {tredku Gorodu Novogo Sadu.

Gorodska uprava za za|itu `ivotnogo {tredku Gorodu Novogo Sadu na osnovu ~lena 10. Zakona o precenqovanx vpl<vu na `ivotni {tredok (“Slu`beni gla{n<k Republiki Serbi<”, ~islo 135/04 i 36/09) obyvxw

OBVISCENW o podnw{enej vimogi za odlu~ovanw o potrebi prece nqovany vpl>vu na `ivotni {tredok prowkta No{itelq prowkta “BB MINAQUA” ДОО, Футожска драга 93 б, Нови Сад, podnwsol vimogu za odlu~ovanw o potrebi precenqovany vpl<vu na `ivotni {tredok застатого стану prowkta “Виведзених обєктох-Експлоатацийних студньох: “Мinaqua 3”, “Мinaqua 4”, “Мinaqua 5” na жридлє “BB MINAQUA” u Novim Sadze, na katasterskих parcelох 1778 и 1782/1, KO Нови Сад II, Gorod Novi Sad. Podatki i dokumentacix zoz vimogi no{itely prowkta mo` vidzic u prostorijoh Gorodskej upravi za za|itu `ivotnogo {tredku Gorodu Novogo Sadu, Ul<ca Rumenacka 110, Novi Sad, robotni dn< od 10 do 15 godzin. [icki zainteresovani, u ~a{e 10 dn< od dny obyvjovany togo obvisceny, mo`u dac svojo dumanw u pisanej formi na adresu Gorodskej upravi za za|itu `ivotnogo {tredku Gorodu Novogo Sadu.

13. МАРЕЦ 2015.

СПОРТ КАРАТЕ КЛУБ “РУСИН”

МЕДАЛЇ И У РОКУ ЮВИЛЕЙОХ На Купу “Нєґош”, хтори прешлей нєдзелї отримани у Фекетичу, шицки шесцеро млади каратисти керестурского Русину, кельо участвовали на тим турниру, у борбох освоєли медалї. У конкуренциї “надїйох” златну медалю освоєла Сара Планчак, стриберни Марина Надь и Мартина Рац, а бронзову Анамария Няради. У конкуренциї пионирох, златни медалї освоєли Анастазия Фаркаш и Андрей Дудаш. Карате клуб “Русин” того року означує два ювилеї – 40 роки присуства каратеа у Керестуре и 35-рочнїцу урядового снованя Карате клубу “Русин”. Шветочносц з нагоди означованя рочнїцох будзе на нєдзелю, 15. марца. З нагоди рочнїцох буду представени и пригодна Моноґрафия – “40 роки каратеа у Руским Керестуре (1975-2015)”, як и таблон з фотоґрафиями перших членох, односно екипи Карате-клубу “Русин” хтора ше почала урядово змагац. Шветочносц на нєдзелю будзе на 18 годзин, у керестурским Ресторану “Червена ружа”, а Карате клуб поволує шицких своїх дакедишнїх и терашнїх членох же би пришли на шветочносц з нагоди означованя ювилейох. М. Зазуляк

Кельо учашнїкох на турнире тельо и медалї

ФК “РУСИН”

ФК “ИСКРА” ЗОЗ КОЦУРА

ФОРМА БАВИСКА ВШЕ ЛЄПША

ПОРИХТАНИ ЗА ПОЧАТОК СЕЗОНИ

ФК “Русин” – ФК “Червинка” 1:0 (1:0) Руски Керестур: стадион ФК “Русин”, патрачох коло 150. Судия: Рабренович (Кула). Ґол дал Реля Ланчужанин. РУСИН: М. Надь, Чапко (Грнчяр), С. Колошняї (Б. Орос младши), Барна, Й. Гарди, Б. Орос (Колбас), Кулич (Павлович), Чизмар (Будински), Дюрич, Б. Бранкович (С. Бранкович), Ланчужанин (Катона) У пиятим контролним змаганю хторе бавене прешлей соботи фодбалере Русина на Ярашу звладали одличну екипу Червинки. Русин през цали цек змаганя бавел чечно. Обачлїве же екипа затераз ище нє ма класичного “шпиц” бавяча котри би бул реализатор доброго бависка на терену. Штредком першого полчасу ґол дал Ланчужанин, котри бул схопни после бица Дюрича и одбиту лабду од ґолмана послал до ґолу. После змаганя тренер Златко Саянкович виявел же фодбалере у пририхтуюцим периодзе сполнєли шицко цо було пред тим догварене. Остатнї тидзень пред початком ярнєй часци першенства будзе нагода же би ше бавяче психично пририхтали. У першим колє, на нєдзелю Русин бави у Свилоєве дзе их дочекує екипа ФК “Тереквеш”. В. Сеґеди 13. МАРЕЦ 2015.

Искрово фодбалере предлужую интензивне пририхтованє за ярню часц першенства котре почнє, як плановане, 29. марца. Коцурска Искра прешлого тижня одбавела два пририхтуюци змаганя, обидва на госцуюцим терену и зазначела два прешвечлїви побиди. Искра, стреду, 4. марца, госцовала у Деспотове и бавела процив домашнєй Бачки. Розлика у квалитету бависка бавячох була очиглядна, а то потвердзел и резултат котри бул на концу змаганя – 5:0 за Искру. Ґоли дали Дьордє Бабич, Станко Зарин, Марян Малацко, Душан Ваяґич и Дамян Ґубаш. Шлїдуюце пририхтуюце змаганє Искрово фодбалере бавели 8. марца у Липа-

ру процив истоменовей фодбалскей екипи и наисце указали свой потенциял за наиходзаце першенство, понеже домашню екипу победзели зоз 4:1. Искра и у Липару указала же наисце формує екипу котра ше нарок годна умишац до борби за висши ранґ. Коцурски фодбалере у подполно сци надбавели домашнїх, а и тот єден ґол котри Липар уписал до резултату‚ бул автоґол Ваяґича. Ґоли на тим змаганю дали Зоран Сердар, Марян Малацко, Душан Ваяґич и Дамян Ґубаш. По конєц пририхтованьох за ярню часц першенства остало ище даскельо змаганя, понеже нова, ярня сезона почина, як плановане 29. марца. З. Колєсар

РУСКЕ СЛОВО 33

СПОРТ СПОРТСКЕ ЗДРУЖЕНЄ “ЙОАКИМ ВИСЛАВСКИ КИМЕ”

ЗДОГАДНЇК И МОТИВ Пише: Александар ПАЛАНЧАНИН

С

На теренох Спортского здруженя “Йоаким Виславски Киме” у Старим Вербаше, прешлей соботи, 7. марца, одкрита спомин биста Йоакимови Виславсковому Киметови, фодбалскей леґенди у ФК “Вербас” и ФК “Партизан” зоз Беоґраду. На Шветочносци з тей нагоди присуствовали члени Виславсковей фамелиї, Любиша Тумбакович и Иван Чуркович госци зоз ФК “Партизан” зоз Беоґраду, ФС Беоґрад, ОФК “Вербас” члени Спортского здруженя “Йоаким Виславски Киме”, як и числени Вербащанє хтори ше здогадую и почитую успихи фодбалскей ведети – Вербащаня, Кимета

портске здруженє у Старим Вербаше основане 3. децембра 2006. року. Инициятиву за снованє порушала ґрупа гражданох, а на предклад члена Орґанизацийного одбору Стевана Бєкича, Здруженє достало мено нашого скромного сушеда, а велького и познатого фодбалера Йоакима Виславския Кимета.

– Нєодлуга потим як зме ше порадзели коло мена нашого Здруженя, мушели зме глєдац дошлєбодзенє пана Виславския, та сом з двома членами Орґанизацийного одбору пошол нащивиц Кимета. Мушим припознац же сом по теди особнє нє мал чесц упознац ше з нїм, алє тиж так и же ме тото стретнуце приємно нєсподзивало – здогаднул ше Милан Костич, тедишнї предсидатель Спортского здруженя. – Барз краБиста Йоакима Виславския Кимета – як инспирация младим фодбалером шнє нас привитал, а кед зме му сообщели же сцеме Здруженю дац його мено, лу у Вербаше, а шицки члени почитую Кимета и памена хвильку, у очох му заблїщали слизи. Но, без роздумотаю як добре бавел фодбал. ваня такой пристал и прилапел нашу идею и одлуку.

– На початку роботи СЗ, точнєйше 2007. року, на тереНаш Киме бул и остал пиха нашого Здруженя. нох зме справели трибини, а докончени и терени за други спорти – одбойку и кошарку. На теренох вше єст веТЕРЕНИ СЗ “ЙОАКИМ ВИСЛАВСКИ КИМЕ” льо младих и дзеци, цо ище єдно потвердзенє наших ВШЕ ПОЛНИ идейох. Киме, як стаємни член Управного одбору СЗ, потримовал нашо одлуки и часто нам давал совити. У Спортске здруженє ма 96 активних членох, а терени орґанизациї СЗ, на тих теренох рочнє ше отримує два ше находза у Старим Вербаше, нєдалєко од Киметовей турнири у малим фодбалу – мемориялни “Петар Юшкохижи. То єдно з найвекших здруженьох у малим фодбавич” хтори пошвецени вербаскому ґолманови, и други хтори традицийно у юлию. КИМЕ БАВЕЛ ЗА ТИМ ХТОРИ БУЛ ШТИРИ РАЗ Киме поряднє нащивйовал турнири и совиШАМПИОН ЮГОСЛАВИЇ товал младих фодбалерох, указовал им дзе правя гришки и як би требали бавиц. Бул Йоаким Виславски почал бавиц фодбал у Вербаше, а нє мал анї прави фодбалски педаґоґ. На схад зки 16 роки кед першираз бавел за перши тим тедишнього ФК “РадУправного одбору, хтора отримана концом ник” зоз Вербасу. Запаметани є же бавел у познатей ґенерациї “Партизанових бе- прешлого року, и други турнир постал мебох” хтора освоєла штири титули шампиона Югославиї. За ФК мориялни и пошвецени є Йоакимови Ви“Партизан” бавел осем сезони, одбавел 315 змаганя и дал 108 ґоли. славсковому Киметови, а будзе ше го отриЄден час бавел и за ФК “Олимпия” зоз Любляни, а потим кариє- мовац у септембре. Тота одлука потвердзеру предлужел як тренер у Вербаше, Апатину, Суботици, Индїї, Бач- на и на Трецей виберанковей Скупштини Спортского здруженя – гварел Милан Кокей Тополї и Кули. стич.

13. МАРЕЦ 2015.

34 РУСКЕ СЛОВО

СПОРТ ЗОЗ ВЕРБАСУ

БУДУЦИМ ҐЕНЕРАЦИЙОМ Спомин бисту, хтору виробел вербаски уметнїк Любомир Срданович, одкрил познати фодбалер, ґолман ФК “Партизан”, Иван Чуркович. З тей нагоди Чуркович гварел же го за Кимета вяжу числени памятки.

– Насампредз, бул одлични фодбалер и охабел глїбоки шлїди у Партизану. Бул бавяч у фантастичней ґенерациї фодбалерох, а я мал щесце бавиц зоз нїм и буц його приятель. Мило ми же гражданє Вербасу препознали шицки його добри прикмети, як чловека, сушеда и вшелїяк як доброго фодбалера. Киме заслужел тоту чесц – гварел Иван Чуркович. Автор бисти, вербаски уметнїк Любомир Срданович, дакеди бавел фодбал зоз Киметом, теди у вербаскей екипи ФК “Радник”.– Далєких шейдзешатих рокох прешлого вику, кед Киме заменєл вербаски белаво–били дрес зоз беоґрадским чарно–билим, нам хтори зме предлужели ношиц дрес тедишнього ФК “Радник” зоз Шлайсу, Виславски бул и остал приклад доброго фодбалера – тирваца инспирация, шампион у шампионским ФК “Партизан”, прави майстор у фодбалу. Найлєпши бавяче хтори и нєшка медзи нами, преглашели го за найлєпшого фодбалера на тих просторох. Тота спомин биста стилизовани слуп капури на войводянских улїцох на хтори, звичайно, кажди вельки ґазда кладзе свойого лєва, хижне число, а ми доложели визуалну представу Киметового танцу зоз фодбалску лабду. Як цалосц биста представя печац найкрасшей нєважней ствари на швеце, а источасно чува тирвацу памятку на нашу леґенду. Кед слово о локациї дзе биста положена, мож похасновац присловку: у тим краю ше народзел – до

НА ЧЕСЦ ЛЕҐЕНДИ ОРҐАНИЗОВАНИ ЗМАГАНЯ ВЕТЕРАНОХ З нагоди Шветочносци одкриваня бисти Йоакимови Виславскому Киметови селекциї ветеранох ФК “Партизан” и ФК “Вербас” одбавели приятельске змаганє на терену у вербаским Центре за физичну културу “Драґо Йовович”. Змаганє провадзели 150 патраче, а судийове були: Станко Милич и Ненад Белєвич зоз Вербасу. У екипи ФК “Вербас” бавели: С. Лакович, Тепавчевич, Юрошевич, Дєдович, Д. Лакович, Релїч, Нинич, Дїндїч и Дюрович. У екипи ФК “Партизан” бавели: Будишич, Бабеу, Кадинич, Смилянич, Зекич, Марич, Дакич и Зарич. Заслужено победзела екипа ФК “Партизан” зоз резултатом 7:3. Партизановци були знаходлївши, схопнєйши и кондицийно порихтанши. Ґоли за Вербащаньох дали: Тепавчевич 2 (єден з пеналу) и Дїндїч 1.

13. МАРЕЦ 2015.

того краю ше врацел. Тото цо ми зробели, то наш братски, сушедски и дарунок його приятельох – гварел уметнїк Любомир Срданович. БИСТА – ДОБРОМУ ЧЛОВЕКОВИ И ФОДБАЛЕРОВИ На шветочносци присуствовал и Киметов брат Мирослав Виславски хтори надпомнул же одкриванє бисти з хтору ше чува памятка на єдну чесну и красну кариєру и особу, огромни резултат гражданох Општини Вербас и Спортского здруженя “Йоаким Виславски Киме”.

– Одкриванє бисти доживюєм як одвит на нєпреривне знєважованє людских и духовних вредносцох у прешлих деценийох. Тот резултат витворели людзе, гражданє Вербасу, алє нажаль, без потримовки институцийох и локалней самоуправи, хтори би требали роздумовац и водзиц рахунку о потребох, инициятивох и розположеню гражданох. Киме вельке мено у фодбалу, хторе ше находзи на месце хторе примеране його характеру и живоце – на, поведзме, окраїску Вербаса, алє у шерцу шицких хтори го познали особнє. Вон перши з плеяди

Ветеранє ше вше маю моци давац ґоли

вельких фодбалерох Партизану, хтори постгумно достал бисту, гоч нє бул найлєпши фодбалер у його тедишнєй екипи. То на першим месце вельо гутори о його особи и повязаносци зоз сожителями – гварел Мирослав Виславски. З тей нагоди вон виражел подзековносц шицким членом СЗ “Йоаким Виславски Киме”, а окреме Миланови Костичови, предсидательови Здруженя, як и ФК “Партизан”, ФС “Беоґрад” и Академиї “Кочович” зоз Беоґраду и шицким другим подприємством и поєдинцом хтори участвовали у реализациї тей идеї. Мирослав Виславски ше наздава же оформене СЗ “Йоаким Виславски Киме” будзе чувац памятку на леґенду и велького фодбалера, алє скромного чловека и доброго сушеда Кимета. Тиж так же ше Здруженє будзе намагац инспировац млади ґенерациї зоз Киметовим похопеньом спорту и живота.■

РУСКЕ СЛОВО 35

РОК LXXI ЧИСЛО 10 (3619) НОВИ САД, 13. МАРЕЦ 2015. РОКУ

■ ПРЕЦО НАШО КУЛТУРНИ

ДРУЖТВА ИНТЕРЕСАНТНИ КРАДОШОМ?

Жени з ошмихом, мацеринска и дзецинска любов, квеце и дарунки означели 8. марец, Дзень женох. Красни дзецински роботи, порихтана програма праве за мацери, подаєден квецик и блїск у оку здогадли нас же живот зна буц и красни у звичайней каждодньовосци. КОЦУР

РУСКИ КЕРЕСТУР

Фото: Танита Ходак

Т. Х.

В.В.

НОВИ САД

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

М. А.

■ МЛАДИ КОВАЛЬ – СТАРЕ РЕМЕСЛО