RUSKE SLOVO 05

ТИЖНЬОВНЇК ПО РУСКИ РОК ЬХХУІІІ ЧИСЛО 5 (3978) НОВИ САД, 4. ФЕБРУАР 2022.

ЦЕНА 40 ДИНАРИ

,> ^ &

1

ОДВИЧАТЕЛЬНОСЦ СПРАМ ТОГО ЦО ЗНАМЕ И МАМЕ Пише: Єлена ПЕРКОВИЧ, Новинарска асоцияция Руснацох

Була сом у розпуки цо написац нове о проєкту Арсениє

ванє и єдзенє. Нажаль, то формує слику о меншинох як Теодорович, а нє повторйовац ше и так допиц читачом. жительству котре шпива и танцує, цо стереотип на котри Ришенє пришло саме. У викенд-додатку Данасу Алек- ше при ста ва. сей Кишюгас (єден од найсхопнєйших колумнистох у Проєкт НАР-у указал же меншински заєднїци, а руска реґиону) пише о епистемичней (нє)одвичательносци - нє лєм меншинска алє и малочислена, можу и требая волїм похасновац вираз епистемиолоґийней. Тото по- ли би мац и иновативни приступ ґу своєй историї и няце, котре сом уж децениями у його жридловим значе- традициї котри укаже интеґрованосц до главного цеку историї култури панонского ню нє чула у явним дискур­ базену. Кед руска заєднїца ма су (епистеме=наука и лоґПроєкт о котрим пишем, „Подобови цо указац, цо би у тим смислу ос=розум) ми прицагло космополитизем у ґалериї портретох могла повесц нємецка, жидовокремну увагу, бо епистемиКрижевацкей епархиї - нєпозната робота ска або ма дяр ска мен ши на. олоґия слово котре сом дакеАрсения Теодоровича”, и його резултати, Вигваряц ше на нєдостаток кади стре та ла на мо їх студи й єден з ридких котри вискочел зоз узвичаєней па ци те тох за ино ватив ни про ох филозофиї. Попачело ми коляї по котрей ше проєктно финансую єкти „нє пиє воду”, бо анї Арздруженя гражданох зоз корпусу меншинских ше як то Кишюгас „спакосе ния Те одор ви ча нє ви глє до заєднїцох. Проєктни тим НАРу перши, вал”. Отже, пред пейдзешат вали фаховци зоз рускей заєд­ на самим початку того року, кед рочнїца, ро ками ше нє беше до вало о 255 роки од народзеня Арсения Теодоровича, нїци. Анґажовани фаховци ко­ епистемиолоґийней одвичанє лєм же обрацел увагу на спомнуту рочнїцу, три познаю його опус. Без гоч тельносци - вона ше подроалє дал конкретне доприношенє толкованю якей резерви прилапели ше зумйовала и кажда, гоч и се­ ми нар ска ро бота те ди пре- його опуса, указуюци на Теодоровичов нєсумнїви уча ство вац у про єкту и похо космоплитизем котри и нєшка уткани пели його важносц и його явходзела през дробну рошту до Престонїци европскей култури чия часц ни интерес. НАР-ов модел нахмурених професорох, а и руска заєднїца и єй културне нашлїдство функционованя указал же и маґистерски роботи ше зна­ Явна медийна установа РТВ ло писац и 10 роки, док мен­ тор нє гварел: то тераз може читац академска заєднїца и Войводини прилапела партнерство на проєкту. Норзаинтересована публика. Або исти ментор оценєл же мално, пресудне було думанє Рускей тв редакциї. Сцем повесц же НАР у планованю своїх проєктох вше ище нє пришол час за ище єдного маґистра... Прецо тот, и таки увод? Прето же ше проєктни тим „По- бул унапрямени на його циль, а у реализациї анґажодобови космополитизем у ґалериї портретох Крижевац- вал фахово особи нє патраци на їх етнїчну припадкей епархиї - нєпозната робота Арсения Теодоровича” носц. Отверали зме дзвери компетентним сотруднїком праве нашол пред епистемиолоґийну одвичательносцу. и верим же таку праксу предлужиме, бо нас резултати Цо поробиц зоз резултатами, односно знаньом и пода­ потерашнїх проєктох прешвечели же свой идентитет тками котри здобути през виглєдованє? У котрим напря­ зачуваме у мири у котрей поробиме нє лєм сами, алє ме наштеловац менталну машинерию котра порушана и вєдно зоз другима. Вочи презентациї проєктних резултатох у Медийним остатнї мешаци и котра дала респектабилни резултат. Извесне же после першей фази проєкта и презентованя центру ЯМУ РТВ Войводини, 19. януара, у франти зме резултатох шлїдзи дальше виглєдованє архивох и у Гор- констатовали же зме принєсли нєузвичаєни дарунок Наватскей и у Сербиї, после чого лоґичне друкованє кнїж- ционалному швету Руснацох котри руску заєднїцу ки о шицким цо ше дознало. Паралелно ше будзе глєдац означує як важни топоним у историї сербского маляр­ финансийну потримовку при шицких розполагаюцих ства, и же то поробене лєм после штирох дньох як Нови фондох з надїю же тоти котри одлучую свидоми своєй Сад урядово преглашени за Европску престолнїцу кул­ тури. Проєктни тим НАР-у перши, на самим початку то­ епистемиолоґийней одвичательносци. Проєкт о котрим пишем, и його резултати, єден з рид- го року, кед рочнїца, 255 роки од народзеня Арсения Те­ ких котри вискочел зоз узвичаєней коляї по котрей ше одоровича, нє лєм же обрацел увагу на спомнуту рочнїпроєктно финансую здруженя гражданох зоз корпусу цу, алє дал конкретне доприношенє толкованю його опуменшинских заєднїцох. Углавним то проєкти котри на са, указуюци на Теодоровичов нєсумнїви космополитилокалним уровню потримую пестованє етнїчного иден- зем котри и нєшка уткани до Престолнїци европскей титету и традициї меншинских заєднїцох, цо резултує култури чия часц и руска заєднїца и єй културне назоз рижнима вариянтами повторйованя уж видзеного. шлїдство.^ Преложене на каждодньову бешеду то танцованє, шпи- Становиска еислоеени у тим тексту виключно аетороео и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

2 РУСКЕ СЛОВО

4. ФЕБРУАР 2022.

УВОДНЇК

ЗМИСТ

РУСКЕ

(ШЛЕ® ■ Тижньовнїк 4. Зоз схадзки Управного одбору НВУ „Руске слово”

■ Нашо места 9. Коцуре будзе „Капушнїк-фест”, у Шидзе „Сримска колбасияда”

■ Економия 10-11. Конкурси Покраїнского секретарияту за польопривреду

■ Мозаїк 14-15. Програми у Европскей престолнїци култури 2022?

■ Дикица 16-17. Питаня за роздумованє

■ Култура и просвита 20-21. Означена школска слава Святи Сава

■ Людзе, роки, живот 22-23. Стретнуце: Павле Венчельовски зоз Керестура

■ Духовни живот 26. Зоз па рохи йних матри кулох Керестура и Кули

■ Информатор 28-32. Мали оілашки и Іп тетогіат

■ Спорт 34. ОФК „Бикич” почал пририхтованя, амбициї вельки

■ Интермецо 38-39. Горуци тепши Насловни бок: Спомин-памятнїк „Фамелия” на Дунаю у Новим Садзе Авторка фотоґрафиї: Вероника Вуячич

Пише: Иван САБАДОШ, заменїк главней и одвичательней редакторки

ВСЕДРУЖТВЕНИ КОНСЕНЗУС Жима почала, а найскорей и прейдзе у знаку омикрон вариянти вирусу корона, оценюю фаховци. Цо нас чека наяр, ище ше нїхто нє одшмелєлює проґнозовац. Актуелна форма вирусу, чийо зявенє и швидке ши­ рене перше спричинєло паніку, а такой потим є дзекуюци його благей слики преглашени за „спасителя” чловечества и „остатні гвозд до тру­ ни” чечуцей пандемиї, хтора ше после нього сама од себе загаши, наисце бениґнєйша од предходнїкох, алє уж скоро извесне же є нє остатня. Предвидзовало ше, а випатра ше и зисци, же хто ґод нє прелєжал ковид у остатніх даскельо мешацох, найскорей ше обере од омикрону. Януар указал же песимистични проєкциї були точни. Кед по Новим року дотедишнї „узвичаєни” тисяч-два новоохорени дньово одразу скочели на пейц, седем, дзевец тисячи, а вец каждодньово, по нєшка вецей як 10 000 нови реґистровани случаї (потерашнї „рекорд” цалей епидемиї витворени вовторок, 25. януара - 19 901 случаї у єдним дню), випатра же докмало уж нє будзе хто обрац ше, бо ше шицки дотераз уж пооберали, одбольовали и дай Боже, виздравели. Же можебуц наисце так, гутори и рахунок по хторим можебуц лєм штварцина таких цо ше им видзи же су коронични, односно лєм тоти цо ше наисце чувствую хори, пойду до ковид-амбуланти и так ше реґиструю до статистики. Векшина можлїву инфекцию одболює дома, без симтомох. Нажаль, каждодньово плациме високу цену - уж два тижні нєт дня без голєм 30 умартих, а остатнї даскельо днї чи­ сло ближей ґу 60 як ґу 50. Тиж нажаль, прешвечлїва векшина тих цо подлєгли, нє були вакциновани... Гоч звучи бездушно, то прилаплїва стати­ стика - кед зме остатнїраз мали подобни числа умартих, влонї у новембру, дньово було лєм 2-3 тисячи новоохорених, а нє 19 як тераз. Чом гварим же то прилаплїве? Прето же яґод да зме витворели (голєм коло дачого!) вседружтвени консензус же то нормални стан з хторим мож жиц... Зоз таку проґресию и природну динамику, у идеалним моделу хорота би ше наисце могла загашиц сама од себе. Алє, живот, швет и людзе нє математични модел, алє досц нєпредвидлїви феномен. Ниа, наприклад, узвичаєно роздумани и дисциплиновани Скандинав­ цю Норвежска и Данска тих дньох, у штред омикронскей габи, помали утаргую шицки рестриктивни мири. Гваря, вецей нєт потреби. Маю вак­ циноване вецей як 80 одсто популациї так же и попри велького числа но­ вообраних, нє обчекую прицисок на здравствену систему. Прето одлучели пущиц най вирус цо скорей залапи каждого кого потераз ище нє дорвал, та най ше загаши сам од себе, скорей як цо мутирує до шлїдуюцей бу­ кви алфабету. Рахую же то потирва ище тидзень-два. Думаю же стан у сушедстве, а то цала Европа, нє будзе уплївовац на їх плани. Гоч ше ище нє случело же од єдного здравого яблука виздравела цала кошарка.

РУСКЕ СЛОВО

* „РУСКЕ СЛОВО” - гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ „Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 194-5. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ „Руске слово”, Футожска 2/ІІІ, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторе/ки - Иван Сабадош, Ясмина Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Шанта * редакторе/ки рубрикох - Мирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, Мартица Тамаш, Славица Ф ейса, Вероника Вуячич * новинаре/ки - Мария Афич, Влада Дїтко, Андреа Медєши, Оля Русковски * лекторка - Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редакторка - Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки - М ария Гудак, Таня Салонтаї * Телефон: 021/6613-697 * П редплата за цали рок: у жеми 2 000 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Вапса Іпїеза а.гї. Веодгагї 160-923244-82 * Девизни рахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня ,,М ах іта дгаГ’ Петроварадин * Е-таі1: гегїаксі|а@ги$ке$1оуо.сот * ^ еЬ «Не: тегете.ги$ке$1оуо.сот * I88N 0350-4603 * СОВІ88 8К-ГО 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директор др БОРИС ВАРҐА *** Главна и одвичательна редакторка ОЛЕНА ПЛАНЧАК-САКАЧ

4. ФЕБРУАР 2022.

Новини „Руске слово” одликовани зоз Орденом братства и єдинства зоз стриберним венцом 1970. року.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК ЗОЗ СХАДЗКИ УПРАВНОГО ОДБОРУ НВУ „РУСКЕ СЛОВО”

ПЛАН РОБОТИ ПОДОБНИ ЯК И ПРЕШЛОРОЧНИ За порядну дїялносц Новинско-видавательна установа „Руске слово” у тим року будзе розполагац зоз дацо вецей як 52 милиони динарами. Од тих средствох буду видати 52 числа тижньових новинох „Руске слово”, по дзешец числа „Заградки” и „Маку”, як и штири „Шветлосци” . Видавательна дїялносц ма заплановани вецей як 20 наслови за друкованє реца порядна схадзка, у новим зволаню, Управного одбору Новинско-видавательней установи „Руске слово” отримана пондзелок, 31. януара, у просторийох НВУ „Руске слово” у Новим Садзе. З тей нагоди на схадзки, пре оправдани причини, нє присуствовал лєм єден член Управного одбору. На Дньовим шоре було седем точки.

Т

НАЙВЕКШИ ТРОШОК ЗА ТИЖНЬОВО НОВИНИ Звичайно, на першей схадзки у новим календарским року подноша ше плани за нови рок. Як визначене у Плану роботи за тот рок, у буджету Установи будзе 52 324 000 динари. Найвекша часц приходох опредзелєна за тижньово новини „Руске слово” - 44 328 000, потим 3,7 милиони динари за часопис „Заградка”, а 3,5 милио­ ни за часопис „Мак”. Зоз прешлого року у каси остало 711 000 динари хтори достати по проєктох за друкованє кнїжкох и то за тераз єдини средства хтори унапрямени за видавательну дїялносц. Найвекша часц планованих приходох достати през субвенциї од покраїнского Секретарияту за културу, явне информованє и одношеня зоз вирскима заєднїцами Покраїнскей влади АП Войво­ дини. Од предаваня продуктох НВУ „Руске слово” у тим року планує витвориц 5, 8 милиони динари. Тиж так, рахує ше и на средства хтори ше достанє од оглашованя, пенєжи достати по конкурсох, як и за хаснованє услугох Аґенциї „Рутенпрес”. Кед слово о трошкох, плановани су спрам спомнутих предвидзених сумох. За плаци и други надополнєня занятим у Установи у тим року пла­ новане видвоїц 29 680 000 динари, а же би трошки порцийох и доприношеньох були 4 793 000 динари. Нєматериялни трошки плановани у виносу од 1 765 000 дина­ ри. Вони облапяю услуги архивованя, адвоката, премиї осиґураня, обток плаценя, трошки репрезентациї, тро­ шки порциї на маєток и други трошки. ВИДАВАТЕЛЬНИ АМБИЦИЇ Кед слово о обсягу роботи НВУ „Руске слово” вон остава на прешлорочним уровню - 50 друковани числа тижньових новинох „Руске слово” (рахуюци два двочисла), по 10 числа часописох „Заградка” и „Мак”, штири числа часопису „Шветлосц”. Тогорочни План роботи Видавательного оддзелєня окре ме ам би ци й ни, бо ше до Редак циї зля ло век ше число рукописох, а нєпреривно ше глєда модели за реализацию и друкованє шицких. Понеже звекшани

4 РУСКЕ СЛОВО

обсяг роботи, з тим до роботи уключене и векше чи­ сло особох. Лїстина кнїжкох и публикацийох, як и влонї, подзелєна до пейцох катеґорийох. Окрем за кнїжки за котри средства уж напредок обезпечели донаторе, рукописи других виданьох буду обявени у складзе зоз финансийнима можлївосцами, односно резултатами конкурсох на котрих НВУ „Руске слово” будзе участвовац. Медзи рукописами єст пейц кнїжки за дзеци (два сликовнїци), а за дзешец кнїжки средства уж обезпе­ чели спонзоре, донаторе и заєднїцки проєкти НВУ „Руске слово” зоз другима институциями и рускима орґанизациями. План Видавательного оддзелєня завиши од прилїву средствох хтори ше достанє по конкурсох. За тераз, пририхтани и чекаю друкованє 24 наслови поезиї, прози и других жанрох. Но як поведзене на схадзки вельки успих будзе кед у тим року половка будзе реализована и до йд зе по публи ку. У тим року ше очекує ришованє велького проблему просторийох дописовательства у Руским Керестуре. Во­ ни уж длугши час, благо поведзене, нє адекватни и просториї спод каждого уровня за нормалну роботу. Идеї за ришованє уж єст, а по идуцу схадзку Управного одбору треба найсц найоптималнєйшу и найрационалнєйшу. Члени УО НВУ „Руске слово” єдногласно вигласали Одлуку о предаваню старого авта хтори хасновани у Установи. Место нього уж купени нови, сиґурнєйши, а можу го хасновац шицки заняти - за одход на терени и за путованє на роботу роботнїкох хтори нє биваю у Новим Садзе.■ А. Паланчанин 4. ФЕБРУАР 2022.

ІІ2піоупіік@ ги5кезІоуо.сот

т

м е м о гс ід м

РАФАИЛ РУСКОВСКИ (1961-2022)

СТАНОВИСКА

Пише: Мирослав ЗАДРЕПКО, новинар

НАЙДЛУГШИ МЕШАЦ "ОТ ІИе М о т е п і, Ве. АІ ІИе М о т е п і, ііу е "

Внєдзелю вечар, 30. януара у 61. року жи­ вота, у шпиталю у Вербаше упокоєл ше Рафаил Русковски зоз Коцура, особа хтора охабела глїбоки шлїд у рускей заєднїци, насампредз як перши предсидатель Националного совиту Русна цох. Рафаил Русковски народзени 16. марца 1961. року у Коцуре, дзе закончел и основну школу. Штредню школу закончел у Верба­ ше, а на Правним факултету у Новим Садзе дипломовал 1987. року. Од 1985. по 1993. рок робел як новинар у Радио телевизиї Нови Сад у ин форматив ней про гра ми по руски, а 1993. року є вибрани за народного посланїка Демократскей странки у Народней скупштини Републики Сербиї. Од 1992. року вецей мандати бул и одборнїк у Скупштини општини Вер бас. По сле Пи я то ок то бер ских пре мен кох 2000. року вибрани є за предсидателя Општини Вербас, а тиж и за посланїка у Скуп­ штини АП Войводини. Од 2000. по 2004. бул Покраїнски секретар за информованє. У тим периодзе активно участвовал у креированю нового концепту меншинскей политики у Ре­ публики Сербиї и АП Войводини, хтори резултовал зоз снованьом националних совитох як ношительох културней самоуправи меншинских заєднїцох. Рафаил Русковски бул перши предсидатель На ци онал но го сови ту Русна цох, од його формованя 2002. по 2004. рок. Под час свойо­ го мандату окреме ше закладал за злєпшанє инфраструктури и условийох роботи културно-умет нїц кох дружтвох у руских штред кох. За Рафаилом Русковским остали супруга Снежана, дзивки Оля и Ивана, син Иґор, жецове Срдян и Далибор, и унукове Петар и Йован. Рафаил Русковски поховани вовторок, 1. фебруара, на Малим теметове у Коцуре. Вичная памят! Р. С.

4. ФЕБРУАР 2022.

Но, и то прешло - Крачун, Нови рок, Крачун, од Миколая по Йована, думам же нєт особи на тим швеце хтора нє була на даякей преслави, журки, вечери, з єдним словом, на сходзе дзе була громада людзох. Нїби зме ше вешелєли, скакали, єдли, уж лєм шицко тото цо ше роби кед ше журкує. А вєдно зоз нами, и омикрон. Понеже то шицко так краш нє и у вешелю прешло, те ­ раз идземе далєй. Нови я, нови одлуки, нови бла-бла, „као” меняме ствари од Нового року и тераз шицко буд­ зе лєпше и иншак, и насправди нам будзе супер. И так дзень по дзень, прешол януар и наисце ме интересує чи и 5 проценти гевтих хтори чекали же би им Нови рок пременєл живот и далєй вери же ше дацо, саме од себе, без же бизме сами дацо поробели, пременї. П рейдзе ко­ рона сама од себе, плаци буду векш и сами од себе, дружтво нам ше доведзе до ш ора саме од себе, будземе лєпше жиц, бо нам то припада,... Коре, зоггу, нїч з того. То би можебуц и мало даякого смисла у манастире, наприклад: мировац, спатрац себе, духовно ше воздзвиговац и так далєй, алє у тим конзумдружтве у хторим шицко зароб-потрош, куп-предай - чежко. Тота машинерия пребарз добре наштелована же би лєм так пременєла програму по хторей роби и як то Ниче фино гварел, жиц то трапеза, а же бизме прежили, мушиме найсц смисел. А то нє Нови рок, та шицко будзе лєпш е и прейдзе корона и ствари руша на лєпше, то илузия, а нє сми сел жи вота. А по не же нам век ши ни жи воти бид ни, вец глєдаме даяки илузиї и модлїме Бога „а чом мнє нє спаднє дакеди дацо зоз нєба?” . Чом чомка нє ма уха, ниа чом. Допити сом уж, га? Вироятно, алє якош наисце нє видзим о чим бим иншим писал, окрем о потреби же бизме ишли напредок, же бизме мали даяки циль, смисел. Дацо за цо ше вредзи бориц, дацо за цо бизме ше борели зоз уживаньом, у каждей хвильки. Сцеце схуднуц? Нє помогнє вам Нови рок у тим. Сцеце почац тренирац? Анї за тото нє треба Нови рок. Жадаце лєпш е жиц, ушорену держа­ ву, нормални концерти? Нїч то нє пада зоз нєба, од Ново­ го року. Най вам кажди дзень будзе Нови рок, та да кажди дзень можеце дацо поробиц, пременїц. Тераз права хвиль­ ка, а нє од Нового року и подобни вигварки. Тераз. Окрем кед же вам добре, вец нїч. Становиска еислоеени у тим тексту виключно аетороео и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

РУСКЕ СЛОВО 5

НАШО МЕСТА ПОДПРЕДСИДАТЕЛЬКА ВЛАДИ НАЩИВЕЛА ОПШТИНУ ВЕРБАС

УНАПРЕДЗЕНЄ ЕНЕРҐЕТСКЕЙ ЕФИКАСНОСЦИ - НАЦИОНАЛНИ ПРОЄКТ Подпредсидателька Влади и министерка рударства и енерґетики проф. др Зорана Михайлович прешлого тижня, 26. януара, нащивела перше Змаєво, а потим и Вербас, пренєсол општински сайт. У Змаєве у єдним обисцу присуствовала на заменьованю облакох и дзверох у рамикох Проєкту за унапредзенє енерґетскей ефикасносци на квартельних обєктох, а потим обишла и роботи на реконструкциї оводи „Бубица” у Вербаше, дзе часц роботох финансує Амбасада Швайцарскей. Подпредсидателька Влади и министерка рударства и енерґетики на тот завод оценєла же унапредзене енерґ­ етскей ефикасносци национални проєкт котри значи зменшанє трошеня енерґиї и здравши животни стредок.

- Док роботи буду закончени, увидзи ше значносц унапредзеня енерґетскей ефикасносци. Место 8,6 милиони динари, рахунки за цеплотну енерґию буду 1,6 милиони. Емисия угльового диоксиду будзе коло 70 одсто нїзша на рочним уровню. Циль нам же би шицки ґаздовства доста­ ли можлївосц заменїц облаки и дзвери. То национални интерес и жадаме у шлїдуюцих пар рокох зменшац трошенє енерґиї за найменєй 20, 25 одсто, а и рахунки буду зменшани за 30, 40 одсто - визначела Зорана Михайлович. По словох Михайловичовей, шлїдуюца явна поволанка за додзельованє субвенцийох за поставянє соларних панелох будзе розписана у фебруару, та поволала шицки

локални самоуправи же би ше приявели. Окремни олєгчаня буду обезпечени, гварела, за нєрозвити општини и за социялно загрожених гра­ жданох. Вєдно зоз Зорану Михай­ лович, Вербас нащивели и амбасадор Швайцарскей Урс Шмит и началнїк Южнобачкого округу Милан Новакович. Визначних госцох у Змає­ ве и Вербаше привитал и предсидатель општини Вер­ бас Предраґ Роєвич, котри з тей нагоди надпомнул же укладаня, лєм у проєкту у Вербаше котри ше одвива у пейцох образовних установох, вредза вецей як 175 ми­ лиони динари. Зоз законченьом роботох буду обезпечени лєпши условия за роботу и пребуванє за 700 школярох у школи и 610 наймладших у оводох, а локалней самоуправи проєкт принєше зменшанє трошкох за зогриванє обєк­ тох. Тиж, вєдно з Министерством рударства и енерґети­ ки запровадзуєме и Проєкт унапредзеня енерґетскей ефикасносци у ґаздовствох и уж зме подписали 35 кон­ тракти за замену облакох и дзверох - гварел Роєвич. На тот завод подзековал Влади Сербиї, Влади и Амбасади Швайцарскей на потримовки котру даваю општини Вербас, а як визначел, наздава ше же потримовка у будучносци будзе ище векша. О. Р.

ОПШТИНА КУЛА

МИЛЯНИЧ ЗАДЗЕКОВАЛ, У АПРИЛУ И ЛОКАЛНИ ВИБЕРАНКИ Предсидатель општини Кула Дамян Милянич задзековал на свою функцию, у складзе з тим, нєодлуга будзе розпущена Скупштина и єй орґани, та на виберанкох 3. априла, гражданє општини Кула буду позарядово виберац и локалну власц, преноши йпеупік.гя Причина же задзековал, мож повесц, формална, понеже циль же би ше у єдним термину отримали и републични, и локални виберанки. Остатнї локални виберанки у Кули були отримани 16. децембра 2018. року, цо значи же би вшелїяк мушели буц отримани по конєц рока. У януару отримани референдум, шлїдза Дамян нам априлски виберанки, та цалком розумно же бизме збили виберанки - визначел Милянич. Дальша процедура наклада же по Закону о локалней самоуправи, о задзекованю би требал буц информовани локални парламент на идуцим зашеданю, потим Влада

6 РУСКЕ СЛОВО

Сербиї приноши Одлуку о розпущованю Скупштини, а предсидатель Народней скупштини розписує виберанки. Влада Републики Сербиї будзе меновац Дочасови орґан котри будзе руководзиц з општину, покля ше нє законча шицки процедури коло виберанкох и формованя новей власци. Най здогаднєме, потерашнє руководство було на чолє општини после виберанкох 16. децембра 2018. року, меноване 24. яну­ ара 2019. року, цо значи полни три роки. Пред тим, у маю 2018. року на свою функ­ цию задзековал тедишнї предсидатель ПеМилянич рица Видеканїч, на його место бул меновани Велибор Милоїчич, пре чийо задзекованє тиж розписани позарядово виберанки, котри на концу отримани 16. децембра 2018. року, шицки зоз владаюцей Сербскей напредней странки. М. Дж.

4. ФЕБРУАР 2022.

те5Іа@ гизке5Іоуо.сот

ОЗНАЧЕНИ 80 РОКИ ОД РАЦИЇ У ЮЖНЕЙ БАЧКИ

ЗДОГАДОВАНЄ НА ЖЕРТВИ ЗЛОДІЙСТВА У централней програми означованя 80-рочнїци Новосадскей рациї, 23. януара, на Кею жертвох рациї, у мено СПЦ, молитвови спомин отримали викарни епископи ремезиянски, топлицки и мохачки - Стефан, Єротей и Дамаскин зоз сослуженьом священїкох и дияконох. У мено Єврейскей заєднїци спомин отримал верховни рабин Сербиї Исак Асиєл. У програми участвовал Хор Соборней церкви „Святи Георгий”, Церковни хор при Успенским храме „Антифон” и Хор Єврейскей општини „Хашира” . Венци на памятнїк положели представнїки Го­ роду Нового Саду, Покраїнскей влади, Скупшти­ ни Войводини, амбасадох - Израїлу, Мадярскей, Нємецкей, Чарней Гори, Зєдинєних Америцких Державох, Болгарскей, потим делеґация Єврей­ скей општини Нови Сад, делеґация Союзу єврейских општинох Сербиї, делеґация Матици ромскей, а у мено потомкох жертвох Новосадскей рациї Дьордє Милич. Зоз ладї флотили Войска Сербиї спущени венєц до Дунаю. Спомин отримани и на новосадскей плажи Штранд. Городоначалнїк Нового Саду Милош Вучевич у своєй бешеди гварел же боль пре Рацию и злодїйства и нєшка чувствуєме, цо людски розум нє може похопиц и прилапиц. Новосадска рация опомнуце за цале чловечество же би ше фашистични злодїйства нє повторели. Прето ше треба того здогадовац и о тим учиц нашо дзеци, гоч то нє лєгко.

- Треба повесц же фашизем и насилство у Сербиї нє маю будучносц. Модлїм за потримовку же би плановане злодїйство, хторе ше вола Новосадска рация, як лекция вошло до учебнїкох и урядовей школскей програми Републики Сербиї, же би ґенерациї хтори приходза научели бранїц право на живот и на розличносц. Тиж порушуєме инициятиву за вибудов Мемориялного центра, як здогадованє на Рацию. Треба звладовац шицко цо нас дзелї - поручел городоначалнїк Вучевич.

У историйних спатраньох, забойства у южней Бачки, познати як Рация у южней Бачки, то назва за воєне зло­ дїйство над цивилним жительством южней Бачки, цо зробели припаднїки оружийних моцох и войска Кральовини Мадярскей под час Другей шветовей войни кед Бачка була под окупацию Мадярскей. Рация запровадзена на Крачун у населєньох Шайкашкей - Чуроґу, Ґосподїнцох, Шайкашу, Дюрдьове, Мошорину, Тителю, Локу, Ґардиновцох, Вилову, Жаблю, Бечею, Србобрану, Темерину и познєйше у Новим Сад­ зе (од 21. по 23. януар 1942. року). Рация почала у Шайкашкей (од 4. по 19. януар), предлужена є у Новим Сад­ зе, а закончена є у Бечею (од 25. по 29. януара). Єст роз лични податки о жертвох Рациї, а по кнїжки Звонимира Ґолубовича „Рация у Южней Бачки, 1942. року”, у шицких местох забити 3 809 особи, дзеци, же­ ни, хлопи и старши особи. У Рациї забити 2 578 Серби, 1 068 Євреє, 64 Роми, 31 Руснак (у Ґосподїнцох 2 особи, у Дюрдьове 27 и у Новим Садзе 2) и 15 Руси. М. Г. К.

ЛОКАЛНА САМОУПРАВА ОПШТИНИ КУЛА

КОНКУРС ЗА РЕҐРЕСОВАНЄ ЧАСЦИ ДРАГОВИХ ТРОШКОХ СТУДЕНТОМ Оддзелєнє за дружтвени дїялносци Општинскей управи Кула розпи­ сало Конкурс за реґресованє часци трошкох за превоз студентох у медзимесним транспорту за тот рок. Право на тото реґресованє маю студени хтори маю пребувалїще на териториї општини Кула и хтори путую кажди дзень од места биваня до установи високого, лєбо висшого образованя. Условия за доставане драгових трошкох шлїдуюци - же би ше школяре школовали на терху буд4. ФЕБРУАР 2022.

жета и же би першираз уписали рок студийох. Же би конкуровали за реґресованє драгових трошкох студен­ ти нє шму буц хаснователє студентских стипендийох и кредитох. Висина суми за реґресованє будзе одредзена по утвердзеним числу хасновательох и у зависносци од розполагаюцих средствох. Рок за приявйованє на Конкурс тирва 15 днї од дня обявйованя на сайту Општини Кула киїа.гз и у „Кулскей комуни” од 3. фебруара

2022. року, а прияви на Конкурс, вєдно з провадзацу документацию, подноша ше Оддзелєню за дружтве­ ни дїялносци Општини Кула, ул. Ленїнова, ч. 11, у Услужним центру на шалтеру ч. 5, у назначеним року. Подробнєйши информациї о Кон­ курсу и о документациї котра потребна мож достац на телефоноски числа - 025/751-151, 025/751-146, лєбо у Услужним центру Општини Кула, а шицко тото мож найсц и на сайту Општини Киїа киїа.гз. Р. В.

РУСКЕ СЛОВО 7

НАШО МЕСТА РУСКИ КЕРЕСТУР

БУДЗЕ АКЦИЯ ОРЕЗОВАНЯ КОНАРОХ Явне комуналне подприємство „Руском” вєдно зоз Месну заєднїцу, у наступним периодзе, у Руским Керестуре, предлужує зоз акцию орезованя конарох хтора розпочата прешлого року у юнию, и часточно є закончена у єдней часци валала. Пре векшу преглядносц желєнїдла, алє и прето же ше на „корпу” зоз камионом длуго чека, (лєм єдну ше хаснує у цалей општини Кула), одлучене же би ше акцию порушало пред тим як руши веґетация. Влонї ше орезовало конари у Улїци Маршала Тита, на боку парних числох, як и у улїцох - Лоли Рибара, Ленїновей, Янка Тота Боґмека и Сопки Йовґена, а у наиходзацим периодзе заплановане окончиц акцию у шицких других улїцох у валалє. До акциї буду уключени - ЯКП „Руском”, Месна заєд­ нїца, члени Церковного одбору, ЗСР „Коляк”, члени Добродзечного огньогасного дружтва и польопривреднїки з валалу, а по словох орґанизаторох акциї, орезованє ко­ нарох будзе у фебруару каждей соботи, под условийом же будзе вигодна хвиля.

- З оглядом на тото же ше пре безпечносц людзох хто­ ри орезую конари муши викапчац струю, а понеже скоро у каждей улїци єст привреднїкох цо маю и по 40, 50 занятих, одлучели зме роботу окончовац лєм през викенд, односно соботами. Кед хвиля будзе вигодна рахуєме же би ше у фебруару акцию закончело, а кед хвиля нє будзе одвитовац, найвироятнєйше ше предлужи и у марцу - гварел секретар Месней заєднїци Михайло Пашо.

СКЛОНЇЦ ПРЕВОЗКИ КЕД БУДЗЕ ШНЇГУ Зоз ЯКП „Руском” апелую на гражданох же би, кед же будзе падац векши шнїг, превозки нє паркирали на асфлатней драги, або блїзко коло нєй, понеже Комуналному подприємству, окреме кед молга и кед слабша видлївосц, розґурованє шнїгу очежане.

Потреба за таким ушройованьом валала настала прето же кона­ ри дорушовали електрични дроти на слупох, цо була опасносц як за гражданох, так и за апарати у обисцох, а проблем окреме кулминовал тей жими кед ше у єдним дню случело же аж на трох местох пукли дроти. Кед ше лядови диждж, або мокри шнїг залїпи на конари, хтори ше пре чежину спущую на електрич ни дроти, приходзи до пуканя тих дротох. Таки случаї зме мали тей жими, кед на трох местох истого дня попукали дроти и вельке щесце же нїхто у тей хвильки нє наишол и нє станул на нїх. Тиж, єдна од причинох порушованя тей акциї и тота же ше у валалє хаснує вше векшу польопривредну механїзацию хторей завадзаю конари на драгох. Тоти конари завадзаю сиґнализациї, обиваю ретровизори, одрапую фарбу, та ше их будзе орезовац на метер и пол од асфалтней драги, и од 2 до 3 метери попод електрични дроти - толкує се­ кретар Пашо и з тей нагоди апелує на валалчанох же би пре спомнуту роботу мали порозуменя, як и же би убудуце древа садзели цо далєлй од електричних дротох, або же би то були древа нїзшого росту и зоз меншу коруну. Практични бок тей акциї и тот же, понеже жима ище вше тирва, конари годно похасновац за огриву, а там дзе останю опрез обисцох, буду позберани и вивежени на шмециско. Ан. М.

ЯВНА ПОВОЛАНКА

ОПШТИНА КУЛА КУПУЄ ХИЖИ ЗА ПРОЄКТ АктИС Локална самоуправа розписала Явну поволанку за одкупйованє/купованє 6 хижох на териториї општи­ ни Кула за потреби реализованя да­ льших крочайох проєкту АктИС з котрим предвидзене обезпечованє дочасового змесценя особох зоз ве­ цей катеґорийох дружтвено чувствительних ґрупох. На Явну оглашку поволани шицки заинтересовани котри маю хижу на предай на териториї населєних местох општини Кула же би ше приявели, алє важне и же би були сполнєти даскельо условия - хижа треба же би

8 РУСКЕ СЛОВО

була уписана у катастру, же би була леґализована, без терхи, же би нє бу­ ла предмет судского спору, же би бу­ ли вимирени шицки порцийни обовязки, як и обовязки за струю, комунални услуги лєбо за ґаз, кед же ма ґазну инсталацию. За хижу општина може опредзелїц максимално 19 000 америцки долари под условийом же хижа порихтана за уселєнє, односно же нєт потреби за дополнююцима укладанями. У случаю же обисце вимага адаптацию, теди за обисце може буц виплацене найвецей 14 000 америцки долари.

Явна поволанка тирва найпознєйше по 20. фебруар, прияви буду бодовани по правилнїку, а шицки деталї мож дознац на општинским сайту киїа.гз. Проєкт АктИС Општина Кула реализує вєдно зоз Центром за социялну роботу и Здруженьом МНРО „Белава птица”, котри софинансує Европска уния - Канцелария зєдинєних нацийох. За исти проєкт општи­ на опредзелєла и даскельо квартелї и хижи котри у явней власносци, а шицки спомнути обисца буду дати лєм на дочасове хаснованє. М. Дж.

4. ФЕБРУАР 2022.

■

те5Іа@гизке5Іоуо.сот

У КОЦУРЕ

ПРИРИХТОВАНЯ ЗА „КАПУШНЇК-ФЕСТ” У орґанизациї Туристичней орґаниза­ циї општини Вербас, на чолє зоз єй директорку Марию Златович Арсениєвич, тих дньох ше приводза ґу концу пририхтованя за „Капушнїк-фест” чийо отримованє зака­ зане за 5. фебруар. У орґанизованю, окрем компетентних зоз Туристичней орґанизациї, участвую и представнїки Месней заєднїци Коцур, як и заменїца предсидателя општини Вербас Тияна Алексич. До самого обдумованя, планованя, як и орґанизациї, уключени и представнїки КУД-а „Жатва”, жени зоз Ак­ тиву женох коцурского Културно-уметнїцкого дружтва, КУД-а „Завичайне врело” и представнї­ ки Євангелскей церкви зоз Коцура.

- Капушнїки характеристичне єдло направене зоз цеста на квасу и квашеней капусти, а у Коцуре го ґаздинї рихтаю як у руских, так и у сербских и мадярских обисцох. Зоз жаданьом же бизме постали препознатлїви у Войводини, алє и у Сербиї, настала идея же бизме орґанизовали манифестацию зоз фокусом праве на тим єдлу. Гоч ше капушнїки прави на Вилїю, ми водзели рахунку о тим же би нам могли присц и госци на манифестцию, як и же би прешол час посту, а заш лєм же би то ище вше бул час квашеней капусти, та зме ришели же перши ви-

кенд у фебруару прави час за отримованє „Капушнїкфесту” - гварела директорка Туристичней орґанизациї Злато вич Ар се ни євич. На тей манифестациї плановане коштованє капушнїкох характеристичних за тот валал, як и рижни збуваня и роботнї, а орґанизаторе поволали валалчанох и шицких других заинтересованих же би ше на соботу, 5. фебруара, од поладня прешейтали през центер Коцура и опатрели цо шицко пририхтане у рамикох манифестациї. „Капушнїк-фест” будзе отримани опрез Дома култури у Коцуре, а кед хвиля будзе нєвигодна, явносц будзе на час обвисцена о шицких пременкох. О. Р.

У ШИДЗЕ ШЕ РИХТА АЖ ДВА ТУРИСТИЧНО-ПРИВРЕДНИ МАНИФЕСТАЦИЇ

„КОЛБАСИЯДА” СРИМСКИ БРЕНД Фебруар, мешац кед ше у Шидзе отри­ на колбасом под назву „Шидска колбаси­ мує традицийна туристично-привредна яда”. Як нам гварел наш собешеднїк, двоманифестация пошвецена сухей колбаси. ме члени здруженя ше „одщипели” и За 12. фебруар заказана 25. традицийна основали свою манифестацию лєм под манифестация „Сримска колбасияда” хтодруг им меном, а у сущносци исту як и „Сримска колбасияда” хтора ма длугору орґанизує Здруженє „Сримска забивачка и колбасияда”. Як нам гварел Станирочну традицию. Їх манифестация ше слав Дєрчан, предсидатель спомнутого отрима у Спортским центре и плановане здруженя, сухи колбаси ше буду примац приказац обробок меса, швижих колба­ 11. фебруара од 12 по 20 годзин и на сам сох, а потим плановане и змаганє за найдзень манифестациї од 8 по 12 годзин. лєпши сухи колбаси, як и забавна часц. Колбаси годно придац окрем у Шидзе и у Буду поставени и штанди за предаванє Сримскей Рачи и Кузмину. месових продуктох, вина, палєнки и реОд 13 по 16 годзин фахова комисия меселнїцки продукти. будзе оценьовац колбаси, а задумали зме Най здогаднєме, влонї „Здруженє Срим­ ска забивачка и колбасияда” у фебруару, у же би од того року оценьованє було едукаСтанислав Дєрчан тивного характеру. То значи же продуковаСловацким доме отримало змаганє за найтелє колбасох буду присутни кед комисия лєпши сухи колбаси, а у новембру 2021. ро­ будзе оценьовац и годни чуц яки зауваги комисия ма на ку у Словацким парку отримана забивачка и були числени квалитет колбасох же би то могли виправиц убудуце. штанди з месовима и другима продуктами. Участвовали и Продукователє нє годни уплївовац на оцени комисиї - числени здруженя женох зоз своїма продуктами. надпомина Дєрчан и додава же после оценьованя будзе Чи у єдним меншим городзе як цо Шид годни исновац два подобни манифестациї хтори ше отримую истого преглашованє побиднїкох. Медзитим, того року у истим термину, 12. фебруара, у дня, и як то будзе у будучносци функционовац, остава Шидзе будзе отримана ище єдна манифестация пошвеце- же би указал час. Вл. Дї.

4. ФЕБРУАР 2022.

РУСКЕ СЛОВО

9

ЕКОНОМИЯ ПОКРАЇНСКИ СЕКРЕТАРИЯТ ЗА ПОЛЬОПРИВРЕДУ ОБЯВЕЛ КОНКУРСИ

БЕЗПОВРАТНИ СРЕДСТВА - ВЕЛЬКА ПОМОЦ Пише: Мартица ТАМАШ

Стимулативни пенєж за унапредзенє польопривреди достаню реґистровани польопривредни ґаздовства и мали подприємства з тей обласци. Документацию послац по 18, або 21. фебруар окраїнски секретарият за польопривреду, водопривреду и лєсарство 19. и 21. януара обявел конкурси на хтори ше мо­ жу явиц ношителє реґистрованих польопривредних ґаздовствох и поднїмателє, як и ношителє реґистрованей правней особи з обласци польопривреди, хтори маю активни сатус. За векшину конкурсох заєднїцке же Покраїнски секретарият будзе анґажовац локалну Польопривредну фахову совитодавну службу же би окончела нулту контролу ЗОЗ чим ше утвердзи стан на терену потенциялного добитнїка средствох. Будзе ше припознавац лєм инвестициї реализовани после 1. януара того року, або после нултей контроли, та обовязно треба добре преучиц текст конкурса и правилнїк. Секретарият после може анґажовац инспекцию же би преконтроловала реализацию конкурса. Тиж, кед жена ношитель реґистрованого польопривредного ґаздовства, або поднїматель и снователь правней особи младши од 40 рокох, безповратни средства за потримовку инвестицийом за 10 одсто векши. При обраховйовованю бере ше вредносц инвестициї без пдв-а.

П

ВАЖНЕ ВИМИРИЦ ШИЦКИ ОБОВЯЗКИ Шицки хтори сцу достац средства на конкурсох треба же би сполнєли и условия за участвованє на конкурсу, медзи хторима и же по 31. децембер 2021. року виплацели порциї, же вимирели обовязки по ришеньох надополнєня за одводньованє /наводньованє, же виплацели аренду кед же хасную державну жем, як и обовязки спрам Секретарияту або Министерства, кед же предходного року достали субвенциї за польопривреду.

ЗА СТАТКАРСТВО И ЗАШИТУ ОД ХВИЛЬОВИХ НЄПОГОДОХ Конкурс за додзельованє средствох за злєпшанє статкарскей продукциї на польопривредних ґаздовствох и економскей активносци з цильом же би ше подзвигла конкурентносц у смислу додаваня вредносци през преробок млєка и меса на ґаздовствох у АП Войводини у 2022. року, отворени по 21. фебруар. За його реализацию предвидзени 15 милиони динари. Безпо­ вратни средства виноша 70 одсто од вкупней вредносци инвестициї. Максимална

10 РУСКЕ СЛОВО

сума безповратних средствох по єдней прияви виноши по два милиони динари, а минимална сума до 200 тисячи динари. Конкурс за додзельованє безповратних средствох за опреманє статкарских фармох у АП Войводини отворени по 21. фебруар 2022. року и за його реализацию предвидзене 108 900 000 динари. Безповратни средства виноша до 60 одсто од прилаплївих трошкох инвестициї. Максимални ви­ нос безповратних средствох до два милио­ ни динари, а минимални 200 000 динари. Конкурс за додзельованє средствох за софинансованє инвестицийох набавки опреми за защиту од хвильових нєпогодох и елементох потребних за подзвигованє продукцийних овоцнїкох, винїцох и плантажох хмелю отворени по 18. фебруар. За його реализацию предвидзене 100 милио­ ни динари. Безповратни средства по 60 од­ сто од прилаплївих трошкох инвестициї, максимални винос по єдней прияви до 7 300 000, а минимални 155 000 динари. ЗА ПЛАСТЕНЇКИ, ПОЛЬОПРИВРЕДНИ МАШИНИ, ПЧОЛАРСТВО Конкурс за додзельованє средствох за софинансованє набавки конструкцийох и опреми за рош лїнску продукцию 4. ФЕБРУАР 2022.

екопотуа@ ги5ке5Іоуо.сот

у защиценим просторе на териториї АПВ у 2022. року отворени по 18. фебруар. За його реализацию предвидзене 80 милиони динари. Безповратни средства виноша до 60 одсто од прилаплївих трошкох инвестициї, а и максимални и минимални винос тих средствох по єдней прияви ше розликую, у зависносци од обласци за хтору ше додзелює средства. Конкурс за додзельованє средствох за софинансованє инвестицийох до физичних средствох польопривредного ґаздовства у обласци овоци, грозна, желєняви (уключуюци и печарки), квеца и других урожайох у АПВ отворени по 18. фебруар. За його реализацию предвидзене 242 милиони динари. Безповратни средства по тим конкурсу виноша до 60 одсто од прилаплївих трошкох инвестициї. Максимални винос безповратних средствох по єдней прияви 880 000, а минимални 120 000 динари. Конкурс за додзельованє средствох за софинансованє инвестицийох до пчоларства на териториї АПВ отворе­ ни по 18. фебруар и за його реализацию предвидзене 30 милиони динари. Безповратни средства по тим конкурсу виноша до 50 одсто од прилаплївих трошкох инвести­ циї. Максимални винос безповратних средствох по єд­ ней прияви 300 000, а минимални 40 000 динари. МЕХАНЇЗАЦИЯ, ПРЕРОБОК, ПИВО, ВИНО И ПАЛЄНКА Конкурс за додзельованє средствох за софинансованє инвестицийох набавки приключней механїзациї, машинох и опреми за орґанску продукцию на териториї АПВ отворени по 18. фебруар. За його реализацию предвидзена сума од вкупно 12 милиони динари, а безповратни средства виноша до 80 одсто од прилаплївих трошкох инвестициї. Максимални винос безповратних средствох по єдней прияви 800 000 динари. Конкурс за додзельованє средствох за софинансованє инвестицийох за преробок овоци, желєнявох и печаркох на териториї АПВ отворени по 18. фебруар. За його ре­ ализацию предвидзене 20 милиони динари. Безповратни сред ства ви но ша до 50 одсто од вкуп ней ин ве сти циї. Максимални винос безповратних средствох по єдней прияви до 2 000 000, а минимални по 100 000 динари. Конкурс за додзельованє средствох за софинансованє ин ве сти ци йох на бав ки опре ми за продук цию пи ва на териториї АПВ отворени по 18. фебруар. За його реали­ зацию предвидзене вкупно 7 милиони динари, а безпо­ вратни средства виноша до 50 одсто вредносци прила­ плївих трошкох. Максимални винос безповратних сред-

4. ФЕБРУАР 2022.

ствох по єдней прияви 2 милиони динари, а минимални 100 000 динари. Конкурс за додзельованє средствох за софинансованє ин ве сти ци й ох за на бавку опре ми за продукцию ви на и палєнки отворени по 18. фебруар. За його реализацию предвидзени 55 милиони динари, а безповратни средства виноша до 50 одсто вредносци прилаплївих трошкох. Максимални винос безповратних средствох по єдней прияви 2 милиони динари, а минимални 100 000 динари. СИСТЕМИ ЗА НАВОДНЬОВАНЄ, ЛО ВАР СТВО И РИ БОЛОВ Конкурс за додзельованє средствох за софинансованє на­ бавки опреми и системох за наводньованє и опреми за злєпшанє водового, воздушного и цеплотного режиму рошлїнох на териториї АПВ отворени по 18. фебруар. За його реали­ зацию предвидзени 370 милиони дина­ ри, а безповратни средства виноша по 60 одсто вредносци прилаплївих тро­ шкох. Максимални винос безповратних средствох по єдней прияви 7 700 000, а минимални 21 000 динари. Конкурс за розподзельованє средствох з Буджетного фонду за розвой ловарства у АПВ отворени по 21. фебруар 2022. року, предвидзена сума од 35 250 000 дина­ ри и за ньго можу конкуровац реґистровани правни осо­ би и ловарски здруженя. Конкурс за додзельованє средствох за подзвигованє но­ вих рибаловох и реконструкцию постояцих на териториї АПВ отворени по 21. фебруар 2022. року. Вкупно ше дод­ зелює 20 милиони динари, максимални винос по єдней прияви за реконструкцию рибалову 500 000 динари по гектаре, а за подзвигованє нового 800 000 по гектаре. По єдней прияви мож достац до 5 000 000 динари, а можу конкуровац правни особи зоз териториї АП Войводини. Текст конкурса, формулар за приявйованє и Правилнїк мож превжац на веб-сайту Покраїнского секретар ияту за польоривреду, водопривреду и лєсарство АП Войводи­ ни: ^^^.рзр.У 0]У0Йіпа.§0У.Г8. За шицки додатни информациї мож ше интересовац кажди роботни дзень на телефон 021/4881-852 од 10 по 12 годзин.^

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ ЖИМСКА ШКОЛА ЗА ПОЛЬОПРИВРЕДНЇКОХ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

СОВИТИ ФАХОВЦОХ УСЛОВЕНИ ЗОЗ РЕКЛАМУ Жимска школа и викладаня за парастох почали прешлого тижня у Руским Керестуре, орґанизаторе Здруженє продуковательох паприґи „Капсикум анум” и Землєдїлска задруґа „Керестурска паприґа”. Шицки викладаче потераз були зоз приватного сектору, компанийох котри строго рекламовали свойо продукти Пише: Марина ДЖУДЖАР

икладаня у рамикох Жимскей школи отримани по дзешати раз того року, по­ неже прешлого року преподаваня нє були Як дознаваме од орґанизовани пре пандемию ковиду-19. Тей предсидательки жими, потераз, були орґанизовани штири Здруженя викладаня на котрих ше представели лєм продуковательох компаниї котри рекламовали и найкрасше паприґи „Капсикум анум” Душици Орос, бешедовали о своїх продуктох, защитних наступного викенду, средствох, штучних гнойох и нашеньох.

5. фебруара заш лєм, Вшелїяк же на викладаня приходзели фапре вельке ховци, медзи котрима єст тих котри през роинтересованє, будзе ботни вик векшину часу пошвецели рижним орґанизовани виглєдованьом, алє важне и їх искуство. и Паприґарски бал. Под час штирох дньох представели ше Шицки карти уж напредок розпредати, компаниї Тимак Аґро (Тітас Адго Ваіпонеже и число местох капз), Синджента (Зупдепїа), Аґросава, строго огранїчене ЗКИ нашенє, ТМБ Диямант (ТМВ Біаи зменшане пре топй) зоз Панчева, потим компания Аґриепидемийни мири. талия (Адгіїаііа) зоз Хртковцох, Трейдаґро Познєйше, плановане (Тгайеадго) з Ґучи, Нашеньска хижа Баєр отримац и порядну (Вауег), Нутрилидерс з Нового Саду, „ЖеРочну скупштину Здруженя паприґарох, лєни хит” з Беоґраду, и „Дєдовина” зоз бо и паприґаре Горнього Милановцу. БУДЗЕ И ПАПРИҐАРСКИ БАЛ, И СКУПШТИНА

В

прескочели тоту схадзку прешлого року.

12 РУСКЕ СЛОВО

єдно зоз найцикавших под час цалей Жимскей школи, а як гварела з тей нагоди, вироятно, и єдно єдине котре отрима тей жими. Вона пририхтала презентацию на тему - „Защита паприґи од хоротох и чкодлївцох”, преважно бешедовала о инсектицидох и фунґицидох, на яки способ их тре­ ба хасновац же би найлєпше дїйствовали, же важне реаґовац на час, як препознац охореня и чкодлївцох, а вєдно з тим и представела нови препарати котри понука єй компания. Медзитим, отворено бешедо­ вала и презентовала состав препаратох, та споминала аж и котри препарати єст реґистровани и при других конкурентах проду­ ковательох. Як прави фаховец, викладала розумлїво за шицких присутних, толковала єднак и вельким, уж професийним продуковательом, и тим котри би можебуц хасновали тоти средства у гоби продукциї, а наглашовала и котри средства єст у мен­ ших, та и тих найменших пакованьох ко­ три доступни за количество води єдней пирскачки од 10 литри.

ЗАЩИТА ПАПРИҐИ ОД ХОРОТОХ И ЧКОДЛЇВЦОХ

ЗОЗ ИНСЕКТИЦИДАМИ ПОЧИНАМЕ ПРОДУКЦИЮ

Дипломовани инжинєр Весна Цер, занята у компаниї Синджента отримала викладанє першого дня и мож повесц же було

На сам предз спомла же мо во ин секти ци ди, як важни фактор у продукциї шицкей желєняви, та и паприґи.

4. ФЕБРУАР 2022.

екопотуа@ги5ке5Іоуо.сот

- Ґрануловани инсектициди дїйствую лєм там дзе сце их депоновали зоз своїма депозиторами, чи на машинох за пририхтованє жеми, шеячкох, чи на машинох за пресадзованє, або на машинох за поставянє фолиї. Важне же би ґрануловани инсектицид було у жеми точно под рошлїну. Векшину жемових инсектох мож знїщиц на та­ ки способ, медзитим, капустову муху и мархвову муху нє мож цалком, лєм часточно. Понукаме и жемово ин­ сектициди котри у своїм составе маю и штучни гной, потераз таки препарати були досц драги, та их нє могло найсц у нас на тарґовищу, а тераз одкеди цени штучних гнойох нагло поросли, анї таке укладанє нє барз вельке - толковала Весна Цер, та надпомла же най нє будзе обава ня зоз ха сно ваньом же мо вих ин секти ци дох, и же их нїґда нє треба хасновац спод минималней дози, а визначела и факт же анї єдна доза нє може буц прейґмирна. Надалєй предлужела бешедовац о инсектицидох за лїсцових чкодлївцох, толкуюци же найважнєйша защита уж у самим пластенї ку док ро шлї ни ище млади и крегки.

- Били мотильово уши, мож по весц, на й век ши проблем у продукциї желєняви зоз фамелиї капустох и вони ше цалком иншак розмножую од дру­ гих инсектох. Медзи нїма єст одред зе не чи сло єдин кох котри мед зи ґ ене рация, котра одредзени час Весна Цер нє є, и нє руша ше. Медзиґенерацийни инсекти ше будза после третированя з инсектицидом и випатраю як єдна нова ґенерация. Значи треба померковац и ознова пирскац з инсектицидом по­ сле 6 дньох же би ше реаґовало и на тоти єдинки - тол­ ковала Цер, та строго надпомла же треба мерковац яки ше препарати хасную, а и на яки способ же би ше нє створела резистентносц на препарати, односно нє повторй овац исту формула цию, алє ком би но вац ро злич ни препарати. ФУНҐИЦИДИ ЗНАЧНИ У ЮНИЮ И ЮЛИЮ Зоз прешлорочного искуства, оглядла ше на важносц превентивного дїйствованя и реаґованя зоз фунґицидами. Найважнєйша защита паприґи у юнию и юлию, а як уж пракса указала, то зна буц период кед дзепоєдни фу-

ШГ НіЗШк •>'■*>■ ВЕКШИНА ШЕЄ ДОМАШНЄ НАШЕНЄ Нагоду же би ше представели мали и даскельо нашеньски хижи котри понукаю рижни гибриди папри­ ґи, а медзи нїма и червеней паприґи за айвар. Як толковали фаховци, гибридни файти вельо одпорнейши на охореня, плоди уедначени, та скоро шицки задоволюю стандард першей класи, а маю и числени други предносци. Медзитим, як дознаваме, медзи продукователями паприґи ест барз мало тих котри ше опредзелюю за купованє гибридних нашеньох. Насампредз, проблем висока цена нашеня, потим и продукция на отвореним, а векшина заш лєм найбаржей вери пра­ ве своєй сорти зоз котрей ше вибера нашенє. нґици ди уж нє мож пре на йсц на та рґ ови щу, бо век ши ну препаратох покупели польопривредни апатики у южней Сербиї, понеже там преовладує продукция желєняви у пластенїкох, хтора вимага защиту скорей як на отворе­ ним полю, цо характеристичне у Войводини.

- Ище того року будзе доступна активна материя манкозеб, котри будзе забранєни, вон состойна часц велїх других, а познати є и як самостойни фунґицид. Манкозеб ма дошлєбодзенє по конєц рока, потим го годно предавац у польопривредних апатикох до 30. юния 2023. ро­ ку, а на польопривреднїкох остава же би го вихасновали по конєц 2024. року. Треба надпомнуц же и цени фунґицидох поросли, насампредз числених препаратох ко­ трим основа белави каменок, а у рижних формулацийох ше хаснує у заградкарстве - гварела Весна Цер, дипломовани инжинєр, а на самим концу направела огляднуце на даскельо модерни препаратри новшей ґенерациї ко­ три можу дїйствовац и превентивно и куративно, одно­ сно и теди кед уж єст знаки охореня.^

МОЗАЇК

^

Ш

НОВИ САД ПРЕСТОЛНЇЦА КУЛТУРИ 2022

ШТИРИ ПРОГРАМНИ МОСТИ МАЮ ОСЕМ ЛУКИ Пише: Ивана ЧОРДАШ

Того року Нови Сад святочно преглашени за Европску престолнїцу култури у 2022. року, зоз чим ше цешиме, бо то важне место на мапи Европи нє лєм за наш варош, алє и за шицких гражданох нашей держави

„

опри подїйох хтори буду орґанизовани през цали рок, означованє тей значней титули городу будзе зоз даєднима културнима змистами хтори ше годно нащивиц и задармо, а вельо того обдумане и як представи на отвореним, на у шш. Святочне отверанє престолнїци култури було 13. януара кед ше по юлиянским календаре означує Нови рок и од теди, у календаре подїйох мож найсц цо то и кеди будзе на репертоаре. Тото цо такой у януаре треба видвоїц то означованє Дня Руснацох, хтори ше того року нашол у календаре подїйох Европскей престолнїци култури. Националне швето Руснацох того року було орґанизоване у Сербским народним театре на велькей сцени „Йован Дьордєвич”, цо за руску културу барз значне. Значне же програма завжала место у означованю нє лєм дня Руснацох, алє и место на мапи културних подїйох у тим нашим мултикултуралним варошу.

П

%

а ж

14 РУСКЕ СЛОВО

Националне швето, єдна з найважнєйших подїйох за Руснацох, бо так чуваме нашу културу и идентитет хтори ношиме у себе. ЗДРУЖОВАНЄ УМЕТНЇКОХ Цали проєкт вропскей престолнїци култури обдумани зоз назву „За нови мости”, а вони представяю идею як здружованє и черанє и злучованє уметнїкох и орґанизацийох зоз Нового Саду, та и з цалей Сербиї, зоз културну сцену Европи. Так же ше през цали рок у Новим Садзе обчекує наступ велїх познатих домашнїх и иножемних уметнїкох. У програми дефиновани штири програмни мости хтори ше находза у Новим Садзе и вони означую „Шлєбоду”, „Дугу”,

„Наздаванє” и „Любов”. Тоти штири мости подзелєни на програмни луки хторих єст шицко вєдно осем и буду означовац хронолоґийно тематски под'її хтори ше буду случовац през цали рок, а наволани су Дочек, Селїдби, Будучносц Европи, Героїни, Твердиня мира, Дунайске морйо, Каледиоскоп култури и Друга? Европа. Тоти луки представяю тематски цалосци хтори повязани зоз историю, културу и идентитетом вароша.

4. Ф Е Б Р У А Р 2022.

то2а]ік@ги5ке5Іоуо.сот

ОСЕМ ПРОГРАМНИ ЦАЛОСЦИ ДОЧЕК Преслава интеркултуралносци 31. 12. 2021 - 16. 1. 2022. СЕЛЇДБИ Стретнуце розличносцох 1. 2 - 20. 3. 2022. БУДУЧНОСЦ ЕВРОПИ Култура у воспитаню и образованю 20. 3 - 15. 5. 2022. ГЕРОЇНИ Моц женскей творчосци 16. 5 - 14. 6. 2022. ТВЕРДИНЯ МИРА Култура диялоґу 17. 6 - 17. 7. 2022.), ДУНАЙСКЕ МОРЙО Одкриване и очуване Дунаю 22. 7 - 21. 8. 2022. КАЛЕИДОСКОП КУЛТУРИ Култура заеднїцтва 1. 9 - 7. 10. 2022.) и ДРУГА? ЕВРОПА Култура иншакого 8. 10 - 27. 11. 2022.).

4. Ф Е Б Р У А Р 2022.

Цали уметнїцки концепт проєкту базовани на основних вредносцох Европскей униї хтора подрозумює людски права, мултикултуралносц, интеркултурални диялоґ и еколоґийну свидомосц. Гражданє Нового Саду годни у тим року нащивиц вецей як 1 500 културни случованя и видзиц коло 4 000 локалних, националних и иножемних уметнїкох. Важне надпомнуц же попри наступох етаблованих уметнїкох, у Новим Садзе векши акцент будзе на менши и нови културни станїци, хтори и дотераз були активни у орґанизованю културних подїйох, як цо то Свилара, Едьшеґ, Караван, Млїн, Лиман и други. ЗЛУЧЕНИ ДВА ВИСТАВИ У ДВОХ МУЗЕЙОХ У фебруару почина други лук хтори ше вола Селїдби и ма слоґан „Розличносц то наша моц”, а тирва по конєц марца. Перша подїя хтора у календаре то Вистава Нови Сад,

и тирва од 1. фебруара по 20. марец. У тим термину и преслава Дня городу, хтору ше означує у двох музейох, як вяза през историю зоз назвами „Там дзе ше селїдби закончую од римскей Панониї по нєшкайшу Войводину” у Музею Войводини и „Акценти - Нови Сад” у городским музею. Попри тей заєднїцкей вистави двох Музейох, од фебруара починаю представи, концерти, ^ трибини, роботнї хтори буду орґанизовани у културних станїцох Свилара, Едьшеґ и у Културним центре Нови Сад. Цали календар зоз програму можеце найсц на официйним сайту Европскей престолнїци култури Нови Сад (поуІ8ай2022.г8/рго§гаш), а можеце пречитац и на наших бокох Мозаїку. Будземе ше намагац попровадзиц културни збуваня у нашей Културней престолнїци Европи и о нїх писац так же бисце пожадали завжац себе место на голєм даєдней з тих подїйох. ■

РУСКЕ СЛОВО 15

*

ШМИХ ВШЕ ЗДРАВИ!

ЗОЗ ШИЦКИХ БОКОХ

ПОВЕДЗ КЕД ЗНАНІ Як мено вивирковому мужови, супругови, най нє повем вивиракови?

- ЦИПИРИПИ!

го нєт, опатриме матрикули пекла, анї ту го нєт, ствар озбильна... Вец св. Петро жени - Пребачце, а кельо роки сце жили у малженству?

- Та, дакус вецей як пейдзешат - швидко одвитовала же на.

- Ша, цо сце скорей нє гварели, такой опатрим и у кнїжки мученїкох, напевно є там...

ШИЦКО ТО ИСТЕ - У нас ше, дома, шицко круци лєм коло мойого тату, скаржи ше пайташка пайта шки...

- Можем це и розумиц, ша и мой тато кеди нєкеди люби попиц.

ЖЕНИ - ЧИСЛО 3.

- Яй, най ци повем, я ше барз радуєм кед видзим тво­ його мужа, гвари пайташка пайташки! Но, можеш думац, а прецо?

- Ша, озда прето же є нє мой муж, одповедла перша...

ЛЮШТАВЕ, ТА ЦО Петрик пришол зоз школи а мац го, такой з дверох, припарла: - Петре, цо ши, забога, робел зоз шапку, опать лєм яка є люштава?

- Мамо, одняли ю хлапци одо мнє та ше зоз ню лабдали...

- А ти, цо ти робел?

- Я бул ґоламан - нє стримал ше Петрик. ЖЕНИ - ЧИСЛО 1.

- Анї у сну ше нє шаль претаргнуц жену кед є цихо! ЖЕНИ - ЧИСЛО 2. Пришла, так. Жена до раю та просто ґу св Петрови - Мужа глєдам св. Петре, нїґдзе го нє можем найсц, нє помо гли бисце ми?

- Такой опатрим шицки кнїжки, патриме так... У раю

КУЦИКИ - Гсшзибан идзє, та хто го влети будзе на коньове!

—Дал бим три моцни жими за єдно благе лєто!

- Я ище подлого вина нє пил, на подлєй свадзби нє бул и з добру косу нє кошел!

- Хто нє накошел, тот анї нє награбе! ДУМКИ - Волєл бим най ше ми случи тото цо ми ду­ ма винчана жена, як тото цо ми дума власна мац! Бо мац вше дума чи сом даґдзе нє страдал, а жена же ми даґдзе гудаци граю... ПРА-ПРАДЇДО Уж сом штири раз дїдо. Любел бим буц и прадїдо. Та кед пожиєм, годзен сом буц и чукундїдо. Алє аскурдєл дїдо бим уж нє любел буц. Чом? Га прето же кед приду тоти пра-праунуки, лєм поведза: Ша ми, дїду, уж анї нє родзина! Бачи Д ю ра з Керестура

16 РУСКЕ СЛОВО

РОКИ, РОКИ Пита ше судия обвинєному: - Знаце ви прецо сце ту?

- Пре роки, док сом бул младши ноги ме нє болєли, та сом знал и могол сцекнуц на час... ДОХТОРСКИ - Дохтор, модлїм вас, прешла тота операция до­ бре, так як сце обецали?

- Я нє дохтор, мено ми Петро, святи Петро!

УЖ КЕД НАРАХОВАЛИ, ТА НАИ И МИ ДОБРОГО УЖИЄМЕ...

ТЕЛЕВИЗОР Збуло ше то недавно. Конєц рока, якош по шоре, постал вше блїзши, як и каждого року. Митро зводзел рахунки, так оддавна научел, и то єден по єден, кажди мушел прейсц през руки, а опрез окулярох. На шор сцигнул и рахунок за струю, електричну енерґию на бирократским язи­ ку, же би було розумлївше. Рахує Митро, здава, множи, сам ше однїма, алє цошка сцека спод пальцох и розуму - нє штима! Киловати тельо, то у шоре, алє питаю вецей пенєжу, а то тото цо цалком нє у шоре. Нє о стало нїч друге лєм до Кули, та на шалтер придац рекламацию. Правду мож найсц лєм чежше, а муши ше ю и поглєдац. Придал цидулку на шалтер рекламацийох и че кал...

- Панє, ваш рахунок цалком у шоре, з ошмихом, и то яким..., озвала ше службенїца, млада красна, а ище и културна.

- Нєможлїве, почало врец и у Митрови, нєможлїве, кед вам гварим, скоро же и и сичац почал... Вше гласнєйше, хто зна покадз го чули... Ясне було и паночки же на першоплановани способ резултати нє будзе. План Б бул у подробним толкованю, ставка по ставку, ша и то нє було першираз...

- Тота ту ставка, то вам порция на цену струї, тота на енерґетске анґажованє, тота за розвой електропривреди Сербиї, шлїдуюца за телевизор, а тота...

- Е, ту зме, за яки то телевизор кед я таке у обисцу анї нє мам, спищал Митро

уж скоро захрипнути, а зачервенєти од муки.

- То анї нє важне, ви можеце нє мац анї єден, дахто може мац три телевизори, у каждей хижи, так повесц, а ви праве так дакому и плацице... - Таки закон!

- Так значи... Митро уж нє мал моци анї злярмац, алє анї пищац скоро нє мо­ гол. Лупнул з дзверми, аж очка лєм цо нє повипадовали, и ґу авту у котрим го чекал унук Мижо.

- Нїч ше ми нє питай. Та я плацим за других... дахто три телевизори а я анї єден, нє преставал Митро... Нє будзе то так вецей!

- Оджень авто до найвекшей предавальнї телевизорох, думам - гварел унукови. Дошли, вошли до Маркету, а там - ша тельо телевизори анї на телевизиї нєт!

- Виберай, Мижу, нє пать анї на цену, сцем же би бул модерни, а ти ше розумиш до того... Вибрал Мижо таки цо озда знал и сам себе уключиц, а мал можлївосци за хто зна цо шицко. Лєдво апарат, а нє мали бул, удрилєли до авта! Так, тот Нови рок баба Маря и дїдо Митро розпочали при наймодернєйшому телевизору. Могли исто так як и други цо мали по три апарати лєм... хто зна чи и нє поспали вельо скорей як Нови рок и сцигол до валалу! Владимир Дудаш Иванов

ПИТАНЯ ЗА РОЗДУМОВАНЄ Котри то горски верх бул найвисши покля нє одкрити Монт Еверест? * * *

После котрого пренаходку можлїве патриц през мури? * * *

Кед же такволана чарна шкатула направена зоз материялу котри нє мож знїщиц, прецо зоз того истого материялу нє направени и цали авион? *** Чи чловек ІЗК** може плакац зачирени у води? *** Цо думаце, чи веґетариянци єдза ґумово медведжики? * * *

Кед дахто путує швидше од швидкосци звука, чи може слухац радио?

ОЧОМ НЄТ ЦО ВЕРИЦ

Цо сце перше видзели?

4. ФЕБРУАР 2022.

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА РАДИВОЙ ЛАЗИЧ, НОВИНАР У ПЕНЗИЇ, ПРИРИХТУЄ ЦИКАВУ КНЇЖКУ

ВИЗНАЧИМ ШИДЯНЄ НА ЄДНИМ МЕСЦЕ Вецей як дзешец роки тирва сцерпезлїве зазберованє податкох о значних Шидяньох, хторе новинар, писатель и културни дїяч Радивой Лазич зоз Шиду помали приводзи ґу концу адивоя Лазича, велї нє лєм у Шидзе, алє и ширшє знаю як доброго новинара, писателя и културного дїяча. Окрем емисийох на Радио Но вим Садзе и текстох у новосадским „Дньовнїку” робел и у других медийох, а вшелїяк же є познати и як ав­ тор даскелїх кнїжкох з обласци кулинарства точнєйше, бул автор „кухаркох”. Власнїк є и богатей особней библиотеки, а пензионерски днї препровадзує у творчей роботи. Помали зазберовал податки о значних Шидяньох и сцерпезлїво, як нам гварел, то роби вецей як дзешец роки. Тераз ше тота робота, голєм цо ше дотика податкох, помали приводзи ґу концу. Слово о значних Шидяньох з обласци привреди, политики, култури, уметносци, спорту, або духовносци, то людзе хтори за собу зохабели значни шлїди, одкрива на початку розгварки Радивой Лазич. Нє слово ту о визначних особох лєм зоз Шиду, або општини Шид, алє и ширше и з дальшей прешлосци. Основне же осо­ би хтори зазначени у кнїжки походза з того подруча, гоч ше у живоце пре школованє и роботу, або пре науково виглєдованя розошали на рижни боки швета. Лазич далєй предлужує же у кнїжки буду биоґрафиї вецей як 350 особох з хторих коло 120 докторе наукох и маґистри. Жридла зоз хторих дознал велї податки були рижни енциклопедиї, потим Сербски биоґрафийни

Р

Радивой Лазич

словнїк, Енциклопедия Нового Саду, вец и його особна библиотека, та и рижни други жридла. Основна його задумка же би на єдним месце були шицки тоти значни людзе зоз Шиду и же би за каждого були наведзени основни биоґрафийни податки дзе є и кеди народзени, його школованє, а потим и роботи хтори окончовала тота особа, яки припознаня достава­ ла и подобне. Лазич ище нє одкрива хтори то особи буду заступени у кнїжки, алє нам лєм тельо виволал же вшелїяк буду заступени и Руснаци.

- Можем повесц же у кнїжки заступена биоґрафия Леони Лабош

ЧЕКА ШЕ ДРУКОВАНЄ З оглядом на тото же автор гвари же є у закончуюцей фази роботох цо ше дотика податкох и фотоґрафийох за визначни особи хтори буду заступени у кнїжки, питали зме ше му кеди мож обчековац же кнїжка будзе видрукована.

- Правда же ше роботу приводзи ґу концу, алє у єдней такей роботи вше ище єст даяки дробнїци хтори ше муши покончиц. А док шицко тото будзе закончене, е вец треба глєдац средства за друкованє и видавателя. Маюци у оглядзе яки нєшкайши обставини нє лєм у держави, алє и ширше, нєподзековне давац даяки блїзши одряднїци кеди кнїжка будзе видрукована - потолковал Радивой Лазич, автор кнїжки биоґрафийох о значних жительох Шиду.

18РУСКЕ СЛОВО

Гайдук чийо плодне писанє и творчосц велїм познате, потим сом порихтал биоґрафию спортисти Николи Джуджара, хтори бул ґимнасти чар и реп резенатативец держави и участвовал на Олимпийских бавискох 1960. року у Риме. Од спортистох обробени и Петро Файфрич познати рукометаш, Мирослав Балащак фодбалер, Звонко Сабол, бул познати ґолман и други... - гвари Радивой Лазич. Наш собешеднїк ище додава же обачел же хиби єдна така кнїжка, бо читатель на єдним месце найдзе шицки тоти особи з биоґрафиями и їх фотоґрафиями. Праве пре зложеносц роботи нїґдзе нє понаглял кед слово о пририхтованю, алє помали з рока на рок призначовал податки о осо­ бох, як зме уж наведли зоз рижних жридлох. Вшелїяк же то будзе кнїжка з хторей ше лєгко годно дознац о визначних особох хтори можебуц, патраци з историйного боку, и нє нательо познати терашнєй ширшей публики, алє у своїм чаше зохабели печац у своєй творчосци так же су можебуц нєшка познати лєм узшому кругу особох.^ Вл. Дїтко 4. ФЕБРУАР 2022.

киІІига@ гизке5Іоуо.сот

З ПРЕМИЄРИ ДОКУМЕНТАРНОГО ФИЛМА МАРИНИ ТОДИЧ

ОДМАЛЮЧКА Ю ИНТЕРЕСУЄ ВИДЕО ФОРМА Премиєра документарного филма „Чи роздумуєш?” авторки Марини Тодич отримана у просторийох Подручней канцелариї Националного совиту Руснацох у Коцуре. Жителє Коцура пришли одпатриц премиєру и потримац Маринову идею и початнїцку роботу у тим, анї нє таким єдностваним филмским жанру просторийох Подручней канцелариї Националного совиту Руснацох у Коцуре концом прешлого рока, 29. децембра, отримана премиєра документарного филма ,Чи роздумуєш?” авторки Марини Тодич. Числени валалчанє, и младши и старши, того дня пришли провадзиц премиєру и потримац Марину. По словох младей Марини Тодич, документарни филм ,Чи роздумуєш?” настал зоз єй заинтересованосци о тим цо думаю млади о нашей рускей заєднїци, односно як гварела, чи думанє вообще иснує. На концу, заключела Ма­ рина, то випадло як єдно интересантне виглєдованє на тоту тему у котрим достала наисце розлични одвити. У Мариновим документарним филму участвовали мла­ ди зоз Коцура, а на спомнуту тему бешедовали Мелания Мали, Єлена Мали, Адорян Чизмар, Емилия Чизмар и Катарина Кулич. Документарни филм ,Чи роздумуєш?” Маринов авторски проєкт, коло монтажи єй помогла товаришка Йована Тадич, а проєкт потримал Завод за културу войводянских Руснацох. Марина подзековала шицким котри ю пришли потримац и одпатриц филм, а после проєкциї шицки присутни остали на друженю дзе черали думаня и упечатки у приємней атмосфери.

- Кед сом видзела кельо людзох пришло одпатриц премиєру, и же то шицко мнє барз мили людзе котри жадали видзиц тото цо сом зробела, цо я направела, барз сом ше крашнє чувствовала, а мушим припознац же ми аж и слиза рушела - з ошмихом гвари Марина и предлужує после приказованя филма людзе ше остали дружиц, та сом чула барз красни комплименти, коментари и упечатки од старших, алє цо барз значне, и од младих котри,

У

4. ФЕБРУАР 2022.

думам же, вишли зоз питаньом у глави... Учашнїки, односно мойо собешеднїки у филму, тиж були задовольни, а то ми було и найважнєйше - заключела Марина. По словох нашей младей собешеднїци, филм ю интересовал одмалючка, а прицаговало ю и виглєдованє о нїм.

- Думам же ме на тото интересованє унапрямела найвецей моя мама, котра тиж барз люби патриц филми, алє ме такой прицагло и саме виглєдованє о филму котри бим одпатрела. Аж у стреднєй школи сом през рижни кампи и роботнї, волонтираня на рижних филмских фестивалох научела як ше прави филм, як идзе знїманє, звук, монтажа, правенє цалей приповедки - толкує Тодичова.

КРАТКА БИОҐРАФИЯ Марина Тодич закончела Основну школу „Братство єдинство” у Коцуре, а потим здобула и стредньошколске образоване у Карловацкей ґимназиї, на напряме за французки язик. Тераз є студентка културолоґиї на Филозофским факултету у Новим Садзе. Участвовала у велїх проєктох и роботньох у орґанизациї ОПЕНС-у, ЕРАСМУС-у, и других. Потераз поставела на бину єдну дзецинску представу зоз коцурскима дзецми, а зняла и три краткометражни филми. Того року участвовала и на 17. Филмским фестивалу „Шлєбодна зона” у Беоґрадзе, на котрим ше представела зоз кратким документарним филмом „На наш способ”. Марина зняла два бавени филми, алє як гвари, з часом похопела же ше єй баржей пачи документарна форма, котра лєм випатра же є єдноставнєйша од продукциї бавеного филма.

- Барз бим любела унапредзиц свойо знанє зоз монтажи и звука, бо ми то чежше идзе, нє така сом схопна кед слово о роботи на компютерох. Любела бим и надалєй правиц филми, кратки документарни, затримац свой погляд на швет дзешка у форми видеа, кед ше познєйше огляднєм, можебуц ше и зачудуєм як сом дакеди роздумовала - з ошмихом приповеда Марина. Кед слово о квалитету знїмка, односно технїчного боку филма, по Мариновим думаню, то нє таке важне.

- Думам же важне мац добру приповедку и пренєсц ю патрачом, та гоч то знїмане и з телефоном. Лєм треба мац дзеки и добри идеї. Любела бим кед би ми филм остал як гоби, а єдине место у филмскей индустриї на котрим ше видзим то место продуцента. Цо по конєц будзе з того, увидзиме, алє на концу бим вшелїяк найволєла робиц у своїм фаху, на даякей позициї у даєдней културней уста­ нови - заключела наша собешеднїца Марина Тодич.^ О. Русковски

РУСКЕ СЛОВО 19

КУЛТУРА И ПРОСВИТА

ОЗНАЧЕНА ШКОЛСКА СЛАВА СВЯТИ САВА

ЧИТАНИ СТИХИ И РЕФЕРАТИ О СВЯТИТЕЛЬОВИМ ЖИВОЦЕ основней и штреднєй школи зоз домом школярох „Петро Кузмяк” штварток, 27. януара, отримана шветочносц з нагоди школскей слави Святого Сави, пер­ шого сербского просвитителя, архиєпископа и святителя Шветочносц отримана у школским голу, алє пре актуални епидемийни мири присуствовали лєм по єден представнїк зоз каждого оддзелєня и часц колективу, як и парох керестурски о. Владислав Варґа, и представнїки Сербскей православней церкви Парохиї святого Марка зоз Кули. Традицийно, програма почала зоз святосавску гимну, потим присутних з пригодну бешеду и огляднуце на чежки обставини у образованю през остатнї два роки, привитала помоцнїца директора Лїляна Фина. Школяре ґимназиї и штреднєй школи читали поезию и прозу пошвецену Св. Савови, як и вибрани виривки зоз його биоґрафиї. Реферати о живоце и дїлу Св. Сави пречитали Мария Жирош и Сашка Петрович, прозу о нїм писали и читали Андрея Надь, Ервин Кираль, Теодора Бодянец, Мая Сопка, а найкрасши стихи одрецитовали Сашка Петрович, Миа Мандич, Анита Колович и Катарина Почуча. Школяре трецей и штвартей класи основней школи, котри под час явней годзини були учашнїки на подобовей роботнї, з тей нагоди рисовали на тему школскей слави. Водителє програми були Силвия Маґоч и Боґдан Баняц, а цалу програму обдумала и пририхтала зоз шко­ лярами професорка сербского язика и литератури Єлена Виленица Троґерт. Програма орґанизована по строгих упутствох яки доручени з Министерства до шицких школох, гимна

У

на єдней явней годзини котра була пошвецена Св. Савови, потим священїкове зоз Кули пошвецели славски колач, цо традицийне у нашей школи уж даскельо роки - гварела Лїляна Фина.

ШВЕТОЧНО У „БАМБИЮ” И БИБЛИОТЕКИ Школска слава Святи Сава означена и у Дзецинскей заградки „Цицибан”, та воспитачки з дзецми орґанизовали рижни роботнї на котрих бешедовали о дїлу того просвитителя. Тиж, символично з тей нагоди на тот дзень могло ше задармо на цали рок учленїц до Народней библиотеки Кула у єй оддзелєню у валалє, а як дознаваме, найвекше интересованє було за фемелийни членски карти.

И парох керестурски випочитовал тоту школску славу, предлужуюци уж вецейрочну традицию, а з тей нагоди по законченю програми визначел же зачатки образованя вше ишли вєдно з виру, и при Руснацох.

- Дзекуєм, насампредз, директорки котра одсутна, и помоцнїци котри ме поволали, бо наисце тот чловек ше насампредз пошвецел церкви, а зоз церкви ше врацел до народу и научел людзох тото найважнєйше, любиц Бога, науку, културу, образованє. И думам же тиж так и ми приходзаци на тоти простори, знаме же школа и вира вше ишли вєдно, и нашо перши учителє були дзиякове и священїки. И ми маме барз вельо заєднїцкого, окреме кед патриме до историї Святого Саву и його оца котри тиж так бул медзи востоком и заходом, а подобни були и була лєм пущена зоз авдио знїмка, на програми нє було ми, гоч зме ше розишли на два боки, ми заш лєм єден шпиваня, а шицки учашнїки и присутни ношели защит- народ духовни и шицки зме браца и шестри - визначел ни маски. Сход нє бул вельки, присуствовало огранїчене парох керестурски о. Владислав Варґа. число особох, а шицко конциповане до єдней явней год­ При концу програми сцигли и представителє Сербскей зини. Огляднуце на цалу орґанизацию з тей нагоди православней церкви Парохиї св. Марка зоз Кули, панонаправела помоцнїца директорки Лїляна Фина. цец и троме помоцнїки котри ше помодлєли и поблагосТого року зме мушели прилагодзиц означованє ловели школу, школярох, шицких занятих, а потим школскей слави, так же зме випочитовали упутства пошвецели славски хлєб.^ ресорного министерства, школяре читали свойо роботи М. Джуджар

20 РУСКЕ СЛОВО

4. ФЕБРУАР 2022.

киІІига@гизке5Іоуо.сот

ОЗНАЧЕНА ШКОЛСКА СЛАВА СВЯТИ САВА

ЗДОГАДОВАНЄ НА ПОУКИ И ВРЕДНОСЦИ У Основней школи „Братство єдинство” у Коцуре прешлого тижня, 27. януара, означена школска слава Святи Сава. Того року нє була отримана про­ грама як звичайно, пре актуалну епидемийну ситуацию. Присподобено ґу тому, школяре зоз вироучительками, учительками и наставнїцами пририхтали и зняли кратки видео знїмок з нагоди того швета котри заквачени на Фейсбук налог Основней школи. Школяре нїзших и висших класох рецитовали и пречитали пригодни тексти за тото школске швето. Зоз ш

*

тим здогадли виртуалну публику на вредносци котри нам на чуванє зохабел Святи Сава, на його поуки, як и на улогу яку мал у розвою школства и образованя, и на таки способ свя­ точна програма отримана онлайн. Тиж так, у школских простори­ йох була поставена вистава школярских подобових роботох пошвецених святительови, а з нагоди школского швета реализовани и Святосавски квиз. Того дня директорка Основней школи Сенка Мученски, вєдно зоз колективом школи и одредзеним числом школярох, присуствовала и

Служби Божей у православней цер­ кви Успения пресвятей Богородици у Коцуре, дзе парох о. Йован Косина пошвецел осух и варене жито за школску славу Святого Сави. О. Р.

тпшш У ШИДЗЕ ДОДЗЕЛЄНИ СВЯТОСАВСКИ ПОВЕЛЇ

З нагоди швета и школскей слави Святого Сави у церкви Преношеня мощох Св. оца Миколая у Шидзе служена Литурґия на хторей були найвисши пред-

ставнїки локалней власци, школяре и просвитни роботнїки. После Литурґиї у сали Културно-образовного центру отримана Шветочна Святосавска академия, на хторей Святосавски повелї достали 13 найлєпши школяре и дзевец просвитни роботнїки, а припознаня им придал предсидатель општини Зоран Семенович. На програми Анастазия Дедияр отримала бешеду о Святому Савови, а наступели и ґлумци Аматерского театра „Бранислав Нушич” зоз Шиду, школяре Основней школи „Сримски фронт” и Ґимназиї „Сава Шуманович”, як и Основней музичней школи „Филип Вишнїч”, хтори виведли сценски приказ „Савова драга”. Вл. Дї.

РУСКЕ СЛОВО 21

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ СТРЕТНУЦЕ: ПАВЛЕ ВЕНЧЕЛЬОВСКИ ЗОЗ РУСКОГО КЕРЕСТУРА

ЛЄМ НЄБО МУ ГРАНЇЦА Пише: І Андреа МЕДЄШИ

„Авиону, руц нам бомбону!” кричали дзеци, дакеди давно, патраци на нєбо, кед збачели гласну, желєзну крилатицу. Гоч прешли телї роки од першого зявеня авионох, фасцинация з нїма медзи людзми, тирва ище и нєшка. И док векшини вожиц ше на авиону остало лєм як мрия з дзецинства, Павле Венчельовски зоз Руского Керестура, вше блїжей ґу витвореню свойого циля же би єдного дня постал пилот

авле всестрана, млада особа, хто­ ри активни и у култури РОЗПАТРАНЄ и у спорту, грає на гарПАНОРАМИ моники у Вельким ор­ ЗА 150 ЕВРА кестре Дома култури, дзе є заняти и як коре- Пришол сом на идею же би людзе петитор танєчним ґрухтори би сцели пом, тренира одбойку, розпатрац панораму, а закончує и штварту тото могли зробиц зо класу штреднєй Медимну. Зоз инструктором цинскей школи у Вер зме обдумали руту баше. За себе гвари же окреме за Керестурцох. Рута почина од Суботи ци го вельо того интерепо Керестур и розпатра сує, лєм кед би мал веше околни места. Лєци цей часу. До школи за ше на 600 метери, спортского пилота Па­ а воженє муши буц док вле ше уписал прешлотирва дзень. Гранїци у го року у Суботици, за­ рокох нєт, лєм же нє кончел ю за предвидзе­ шму тройо дзеци шедзиц коло мнє, док ни 5 мешаци, а жадане дзецко младше од 12 же би постал професийни пилот, у його роки нє шме шедзиц на случаю, ше нє народзело у дзецинстве... предку. Єдна рута Вон на тоту идею пришол нєдавно, цалком тирва 60 минути, а за спонтано. три особи, кельо шму - Пред двома роками, кед брат путовал зоз мну буц у кабини, на авиону до Нємецкей, бул сом го з фамето кошта 150 евра. То цена за хаснованє лию випровадзиц на аеродром, и кед зме авиона, а я за себе нє там сцигли, шицко у вязи з авионами ме наплацуєм нїч, лєм на одушевело. Накадзи сом сцигол дому, потот способ годзини чал сом глєдац цо вецей информациї на лєценя доставам интернету. Нєодлуга сом ше уключел до задармо - гвари „Аероклубу” у Новим Садзе, и од теди сом Павле. їх член. Там сом поряднє ходзел на аеро дром и учел о даяких осно вох лє це ня, та сом шицко тото там полю бел ище баржей - при поведа Павле. По знате же єден од найважнєйших усло ви й ох же би ше дахто могол уписац до школи за Д рЛ'г пилота, то же би мал одличне психофизичне здравє. Павле зоз инструктором

П

22 РУСКЕ СЛОВО

Кед ше тот главни услов сполнї, потребне положиц теорийну и практичну часц, а по­ тим шлїдзи закончуюци испит. БУДУЦИ ПИЛОТ МУШИ БУЦ ЗДРАВИ - Єдине условиє же би ше дахто уписал до школи за пилота то же би прешол психо-физични тест и тест обтерхованя при лїкарови за воздухоплївну контролу. По­ сле здравстве но го пре патрун ку, почи на ше зоз теорию хтора тирва одприлики два ме­ шаци. Я мал 9 предмети, односно 9 испити, а требало ми кус менєй як мешац же бим их попокладал. Вец ше идзе до Беоґраду покладац закончуюци испит. Потим почина практична часц, односно лєценє тол кує наш со бешед нїк. Обука за лєценє тирва 45 годзини, од хторих 15 годзини самостойне лєценє, а 30 годзини ше лєци з инструктором. Спочат­ ку то шицко у зони аеродрома, формує ше круги, роби ше вежби одказованя мотора, вежба ше рижни позарядово ситуациї, а вец ше преходзи на рути.

- Рути на початку тирваю по годзину, а вец су и длугши. Кед прейду 45 годзини 4. ФЕБРУАР 2022.

УисІ2е@ги5ке5Іоуо.сот

лєценя, вец ше конкурує за практични испит, на хторим ше лєци рута зоз випитовачом хтори каждого з нас оценює и на основи того ше достава дозволу - гвари Венчельовски. Павле у тей хвильки збера искуства же би ше мо­ гол уписац до школи за професийного пилота, а условиє за тото - 100 годзини лєценя. Прето при шол на идею же би, док вон збера нєобходни годзини, заинтересовани Керестурци могли, вєдно зоз нїм, у спортским авиону, розпатрац панораму од Суботици по Керестур. Тото дожице кошта 150 евра за три особи, хтори би оставали „Аероклубу”, а Павле би на тот способ зберал нєобходни годзини лєценя.

- Тоти годзини лєценя ше збера так же ше нам кажде лєценє уписує до кнїжочки. Од Школи сом достал допущенє же будзем мац панорамски лєти и Павлейови нєобходне искуство же би ше уписал до школи наздавам ше же ту назберам досц годзини. Прето за професийного пилота сом пришол на идею же би людзе хтори би сцели розпатрац панораму, тото могли зробиц зо мну. Зоз ин- ве я будзем тот винїмок? Но, Павле гвари же и вон сам ма структором зме обдумали руту окреме за Керестурцох. страх од висоти, алє од лєценя у авиону нє. Прецо то так, Рута идзе од Суботици по Керестур, опатра ше околни нє зна анї сам, алє кажде хто уж сцигнє по тот уровень на места - Бачку Тополю, Кулу, Червинку, цали Керестур хторим вон, видно же го страх давно напущел. А кед сло­ мож фино видзиц... Направиме два, три круги и даяки во о безпечносци, дилеми нєт, понеже ше, як наш пилот лук же би ше видзело и Вербас и Србобран. Лєци ше на гвари, потераз нїґда, нїч нєпредвидзене нє случело.

- Саме дожице горе у авиону цалком иншаке як на да600 метери, и то якаш стандардна висота у хторей лєциме, а у поради зоз контролу, кед нам допуща, можеме ше яким обєкту. Я ше, наприклад, бозм од висоти. Кед бим спущиц и до 300 метери, и вец валал ище красше видно. ше мал випандрац на вельку висоту и патриц долу, нє Гранїци у рокох нєт, лєм нє шму тройо дзеци шедзиц могол бим. Алє у авиону, якош, иншаке чувство. Чежко коло мнє, а дзецко младше од 12 роки нє шме шедзиц на то и описац док ше нє дожиє. На таких висотох, на по­ предку. Тиж, воженє муши буц през дзень, односно од чатку прероби адреналин, полєцованє и пендранє дакус виходу по заход слунка. Єдна рута тирва 60 минути. кристични момент, алє кед ше уж досцигнє тот уровень, Повторюєм, я за себе нє наплацуєм нїч, лєм на тот спо­ вец шицко вельо опущенше. Особнє сом найвекши страх мал од того чи прейдзем лїкарски препатрунок, соб доставам задармо годзини лєценя - толкує Павле. понеже ми шицки гуторели же го барз чежко прейсц. франтує Павле и предлужує о безпечносци авиона... СТРАХ ОД ВИСОТИ - У Школи маме механїчара хтори препатра авион на Вшелїяк же найважнєйши фактор чи дахто вообще кажди одредзени период. Роби ше технїчни сервис, а шеднє до авиона - страх од висоти и подоз ривосц чи пред каждим лєтом пилот тот хтори треба же би пошицко у авиону наисце таке безпечне. Аж и сама стати­ рихтал путнїкох, авион, же би направел план лєценя и стика, хтора гвари же можлївосци же би дацо пошло подобне. У сущносци, шицко цо вязане за авион, шиц­ „наозай” скоро же анї нєт, нє бави вельку улогу, бо ве- ко роби пилот, окрем сервисованя. Цо ше нєприємнолїм, голєм на секунду прейдзе през главу - а цо кед пра­ сцох дотика, нє мал сом их нїґда. Кед термични дзень, вец барз неприємно лєциц, бо ше авион справує так як да го дахто руца. Подобнє як у турбуленциї алє, у сущносци, то шицко нормалне - прешвечує нас Павле. Плани за далєй, наш собешеднїк вше ма. После назбераного искуства, любел би предлужиц школованє за комерциялного пилота, а центер за тото би по швид ко тре бал буц отво ре ни у Суботици.

- Док назберам потребне искуство, наша школа ма спо ро зуме нє зоз єд ну школу за комер ци ял ни авиони зоз Мадярскей, а центер у Суботици би требал буц отворени по конєц того мешаца. Школованє за комерциялного пилота тирва два роки, и вообще є нє тунє, коло 40 000 евра, док пейцмешачне школованє за спортского пилота коштало коло 7 000 евра. Но, наша Национална компания потримує наших пилотох и обично шицки цо кон­ курую достаню и роботу, а за роботу мож конкуровац и у швеце, та верим же то будзе мудра инвестиция - заключує Павле. ■ Уж два роки є член "Аероклубу" у Новим Садзе 4. ФЕБРУАР 2022.

РУСКЕ СЛОВО 23

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ ШТЕРАЦЕЦ РОКИ ОДДЗЕЛЄНЯ ЗА РУСИНИСТИКУ НА ФИЛОЗОФСКИМ ФАКУЛТЕТУ У НОВИМ САДЗЕ (7)

ФУНДАМЕНТ ЗА РОЗВОЙ НАШЕЙ ЗАЄДНЇЦИ Пише: Славица ФЕЙСА

Анатомия и автономия високошколских институцийох одвше мала и ма тоту прикмету же є ґарант за шлєбодну наукову и културну роботу професорох и студентох. Мал то на розуме и професор Александер Мудри, нєшка у званю висшого лектора за руски язик на Оддзелєню за русинистику, ище теди кед крочел на новосадски факултет, на хторим роби уж вецей як 9 роки лександер Мудри закончел основни и мастер студиї на Оддзелєню за руси­ нистику, а його перша робота у настави бу­ ла у Основней школи у Дюрдьове. Преподавал виборни предмет Руски язик з еле­ ментами националней култури на стредньошколским уровню у Новим Садзе, а по законченю мастер студийох и упису на докторски студиї, бул уключени до настави як студент доктор ских студи й ох, а нє одлуга и заняти там дзе и розпочал науку, на Оддзелєню за русинистику.

- Понеже зме були двойо на року, студисом ранє на тедишнєй Катедри було позарядове и мало свойо предносци и хиби. Добре зме ше познали и дружели зоз студентами з других студийних ґрупох понеже програма Русинистики давала можлївосц провадзеня предметох хтори нє у директней вязи зоз русинистику, односно, студенти слухали предмети зоз студентами Сербскей литератури, або Сербского язика, Русийского язи­ ка итд. То общеславистични предмети як цо Поровнуюца ґраматика славянских язикох, Старославянски язик, Стара русийска литература, Южнославянски литератури итд. З другого боку, ту и предмети хтори слухаю велї студийни ґрупи, напр. Розвойна психолоґия, Педаґоґия, странски язики. Я теди хасновал домашнї, фамелийни руски язик у хторим ше збивали характе­ ри сти ки кере стур скей и коцур скей беше ди и моцни уплїв сербского язика. Паметам же сом перши испити по руски мушел научиц напамят, понеже нє було места за импровизацию. Подобно як у театру, нєт вельо простору за импровизацию кед текст нєнаучени. З часом сом напредовал, а у тим ми помогло и ученє славянских язи з кох, повязованє наших словох зоз другима, одкриванє же исти форми у язикох блїзких рускому можу, алє нє муша значиц исте, цо, видзи ше ми, части стереотип. Кед на­ приклад нашо людзе поведза же без ученя словацкого литературного язика одлично

А

ЕРАЗМУС+ПРОГРАМА Координатор Оддзелєня за Еразмус+ програму. Од початку функционованя тей програми, удало нам ше витвориц вецей длугорочни проєкти черанки студентох и наставнїкох. Як найплоднєйши бим визначел сотруднїцтва зоз Прешовом и Ґданьском. Окрем студентох хтори пребували у тих городох, и заняти на Оддзелєню за русинистику мали можлївосц викладац у тих универзитетских центрох. Я по тей програми на два заводи нащивел Ґданьск, а раз сом викладал у Прешове. Тиж так, у нас як госцуюци професоре були Душан Владислав Паждєрски и Евелина Хача, Томаш Квока зоз Кракова, а одличне сотруднїцтво маме и зоз колеґами у Прешове, професорками Зденку Цитрякову и Ану Плишкову - гвари Александер Мудри.

24 РУСКЕ СЛОВО

мср Александер Мудри

розумя тот язик, вец то значи же го поправдзе нє барз розумя, бо каждодньова сло вац ка бе шеда у Сер биї або ви ходняр ска у Словацкей, нє исте цо и литературни словацки язик. Наприклад, програма Руси­ нистики оможлївює студентови же би научел, кед нє бешедовац, голєм ше ориєнтовац, розумиц, пречитац тексти по українски, словацки, польски. Зоз ученьом странского язика, особа ше учи и о другей култури, иншаким розуменю швета, а уче­ нє тих, пре историйни обставини, нам блїзких язикох, указує же тоти други розуменя швета часто идентични, або блїзки нашим. На науковим полю, чежко обчековац же русиниста може удатно розумиц положенє руского язика без фундаменталного славистичного образованя, цо подрозумює и познаванє славянских язикох. За русинистох ту нєобходне познаванє праве українского и словацкого язика, алє и польского. КАЖДИ РОК ШЕ 50 СТУДЕНТИ УПОЗНА З РУСКИМ ЯЗИКОМ На початку Мудри тримал вежби зоз пред­ метох у вязи зоз руским язиком, насампредз 4. ФЕБРУАР 2022.

УисІ2е@ги5ке5Іоуо.сот

зоз Лексиколоґиї, Морфолоґиї, Историї руского литературного язика, а по нєшка гвари же тримал наставу зоз шицких линґвистичних предметох.

- Видвоєл бим ту предмет Руски язик як стран ски хтори сом почал пре пода вац вєд но зоз професорку Ксению Сеґедийову од хторей сом мал вельку потримовку у роботи. Можлївосц преподаваня векшому числу студентох одличне искуство за преподавача, а гоч є дакеди усиловне, задовольство находзим у тим же каждого ро­ ку маме коло 50 нови особи хтори ше упознали зоз руским язиком и руску културу - гвари вон. На питанє цо ше од теди, кед крочел на факултет, та по нєшка на нїм пременєло, наш собешеднїк гвари же ше найвекши пременки случели у остатнїх даскельо рокох кед ше велї ствари пременєли пре епидемию корона вирусу. Настава ше почала баржей операц на диґитални информатични алати, а пременєл ше и состав занятих. Кед почал робиц, гвари же на Оддзелєню за русинистику було седем занятих. Нєшка их єст штверо.

- Як студент, а потим и як наставнїк, сом у велькей ми­ ри хасновал найзначнєйши досягнуца наших професорох, Сербско-руски словнїк, Ґраматику руского язика, Историю рускей литератури, Малу историю Руснацох и др. У тим смислу, нєшкайши русинисти маю дакус лєгчейшу роботу. Оддзелєнє за русинистику, як то часто визначуєме, єдина високообразовна институция у Републики Сербиї у хторей ше виучує руски язик и як така ма вельке значенє за образованє будуцих наставнїкох ру­ ского язика, новинарох и роботнїкох у култури. Кнїжки хтори обявели заняти на Оддзелєню представяю фунда­ мент за розвой нашей заєднїци.

Стретнуце колеґох на УНС-у

Нєшка Александер найбаржей фокусовани на закончованє докторату.

- Досц часу прешло од упису на докторски студиї. Нажаль, пременєл сом, практично, трох менторох. Плано­ ване же би то бул покойни професор др Любомир Белей з Ужгородского универзитету, медзитим то ше нє удало пре зложену процедуру уключованя ментора зоз иножемства. Потим сом вибрал нашого реномованого линґвисту професора др Фейсу хтори, нажаль, нє виполньовал законски условия же би бул ментор. На концу, як найлєпше ришенє було почац робиц зоз професорку др Людмилу Попович зоз беоґрадского Филолоґийного фа­ култету. Пременка ментора значела и пременку методолоґиї виглєдованя и свойофайтове врацанє на початок. Медзитим, думам же на концу, то добре ришенє. Наздавам ше же докторат хтори ше опера на сучасни линґвистични теориї, односно коґнитивну линґвистику будзе од хасну и за руску линґвистику.

СТУДЕНТИ БИ ТРЕБАЛИ ВИБЕРАЦ ТОТО ЦО ИМ БЛЇЗКЕ НАУКОВА РОБОТА Часто визначуєме проблем зоз малим числом приявених студентох на Оддзелєню за русинистику, но то по словох нашого собешеднїка нє лєм проблем при нас, Ру­ снацох, то резултат тенденцийох у дружтве и ми ту нє можеме буц винїмок.

- Алє нє можеме анї обчековац же бизме мали вецей як 3, 4 студентох, а видзи ми ше же анї нє потребне. З другого боку, у чаше кед я студирал, ґенерациї чишлєли подобно як тераз. Зоз пременками програмох студийох и формованьом нових студийних ґрупох на Филозофским факултету остатнїх рокох, дзепоєдни предме­ ти Оддзелєня за русинистику постали часц програмох Журналистики, Ґерманистики, Анґлистики и Културолоґиї, цо значи же студенти хтори слухаю тоти предме­ ти з часци и нашо студенти. Нєшка ми ше видзи же дзеци муша мац вельки интеґритет, або буц барз шмели же би вибрали учиц дацо цо им блїзке, цо их збогаци, цо нє ма високу практичну вредносц як напр. ай-ти. Каждей младей особи бим совитовал студирац литературу, културолоґию, язики кед ше одушевюю зоз тим, а по студираню гоч и упишу курс програмованя - гвари Александер, визначуюци же важне робиц на розвою нових перспективних кадрох на Оддзелєню, алє и пробовац прешириц польо своєй роботи.

4. ФЕБРУАР 2022.

Од снованя наукового часописа Русинистични сту­ диї, Александер Мудри як секретар участвує у роботи на збераню роботох, глєданю рецензентох итд. Тоту ро боту остат нї ро ки окон чує и його коле ґ и ня Ана Ри мар Симунович. По його словох донєдавна, нажаль, нє було русинистични науково часописи зоз наукову катеґорию, понеже нє сполньовали основни критериюми за таку оцену.

- Часопис Русинистични студиї нєшка, попри Шветлосци, катеґоризовани наукови часопис, од того року зоз катеґорию М 53 цо заш лєм представя успих витворени за кратки час. Розуми ше, єст ище вельо простору же би ше напредовало - гвари Мудри хтори искуство зоз науковима конференциями започал у Ґданьску, у Польскей, дзе як студент трецого року участвовал зоз єдну роботу. Од теди по нєшка обявел коло 40 роботи у нау­ кових часописох и зборнїкох з наукових конференцийох. През програму Заводу за културу войводянских Русна­ цох, обявена му и мастерска робота, а наша Видавательна установа „Руске слово” видала и преклад кнїжки Бомбел, автора Мирослава Нагача, хтори Александер Мудри зробел вєдно зоз Томашом Квоком зоз Кракова.^ (Предлужи ше)

РУСКЕ СЛОВО 25

ДУХОВНИ ЖИВОТ ЗОЗ ПАРОХИЙНИХ МАТРИКУЛОХ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ И КУЛИ

ТРЕНДИ ПОДОБНИ ЯК И ПРЕШЛИХ РОКОХ И попри тим же єст вше вецей умартих як народзених, парохиї у Руским Керестуре и Кули активни у духовней сфери, роботи и планох за наиходзаци период прешлим, 2021. року у матрикул ох Парохиї Св. оца Миколая у Руским Керестуре зазначени 38 кресценя, 11 повинчани пари, а поховани 98 парохиянє. При покресцених и похованих єст и особи котри нє жию у Керестуре, алє оталь походза, та ше ту були покресциц, лєбо их ту поховали.

У

сфери. Тото цо неґативне, цо мушим визначиц, то же людзе вше менєй приходза до церкви на богослуженя. Тому допринєсла и епидемия, алє и младши ше одбили од церкви, а то було видно и на благодарней Служби на нашо Националне швето. СТАТИСТИКА, РОБОТА И ПЛАНИ У матрикулох грекокатолїцкей парохиї Св. Йоса­ фата у Кули, у прешлим 2021. рок єст 11 покресцени особи, од чого до першого рока седмеро, од рока до 7 рокох тройо и єдно старше од 7 рокох. Повинчани у тей церкви 4 пари, а поховани 38 парохиянє. И кулска парохия стареє и зменшує ше цо, нажаль, обще познате. Кулски парох єромонах Дамян Кича ЧСВВ гвари же таки тренд резултат зложених обставинох у цалим дружтве, та на ньго чежко уплївовац. Мило нам же ше у прешлим року парохиянє дакус врацели до церкви на богослуженя и вше частейше приходза у одношеню на початок епидемиї

Статистични податки подобни як и прешлих рокох, єдино же у прешлим року було 6 особи менєй покресцени, єдна пара вецей повинчана, а штири особи менєй умарти. Уж нїч нє нове же нас єст вше менєй и же ше парохия зменшує, а таки тренд присутни у шицких наших парохийох, як и у шицких валалских штредкох. Яки упечаток о духовним живоце у прешлим року у тей парохиї, опитали зме ше терашньому парохови о. Владиславови Варґови, хтори на тоту длужносц ступел концом рока.

кед ше велї позлєкали, та и до церкви менєй приходзели. Слава Богу же ше то вше баржей меня, бо приход до церкви дава людзом моци за каждодньови християнски живот, а кед чловек психично стабилнєйши, та и його физични имунитет и здравє лєпши У ЦЕРКВИ ВШЕ МЕНЄЙ ЛЮДЗОХ - гвари о. Дамян.

- Керестурска парохия влонї дожила вельку утрату Як надпомнул, нєодлуга у парохиї ознова почнє з наглим одходом свойого пароха Малацка. Жаль ми виронаука за школярох, хтора пре швета и розпуст же сом пре таку причину ту пришол заменїц го, та нє була претаргнута, а того року нє буду мац першоприможем вельо повесц яки бул прешли рок. Но, тото цо чашнїкох. видзим як важне и позитивне то робота парохийного Парох задовольни же у прешлим року поробели и Каритасу, потим пасторалного центру Блажена два вельки роботи, а то нове закрице на церкви и Йосафата и вшелїяк нашей Водици. То три елементи докончене оградзованє парохийного двора, док за тот хтори у парохиї найбаржей швица, пре хтори парохия рок планую меняц ламинати у манастирских келийох. жиє и активна є, як у материялней, так и у духовней М. Афич

26 РУСКЕ СЛОВО

4. ФЕБРУАР 2022.

КОЦУР

БОЖИ БЛАГОСЛОВ КАЖ ДО М У О БИС Ц У Прешлого року у грекокатолїцкей парохиї у Коцуре пошвецанє обисцох нє було пре епидемийну ситуацию, а того року, у складзе зоз шицкима мирами, парохиянє мали можлївосц дочекац и привитац паноцох у своїх домох. По пошвецаню води на швето Богоявлєнє, 20. януара, почало и пош­ вецанє обисцох, а тирвало по початок фебруара. Обисца у Коцуре пошвецали парох коцурски о. Владислав Рац и капелан о. Данил Задрепко. З богоявлєнску швецену воду паноцове преношели Божи благослов на животни простор, на фамелийни дом и на його членох, а у каждим доме до котрого вошли, модлєло ше за здравє, злагоду, мир и любов. Як то и обичай каждого року, пошвецанє почало од просторийох

Каритасу „Марийов дом”, дзе пароха о. Раца дочекали волонтере Каритасу, а потим ше предлужело по других часцох валала. Парох о.

Рац пошвецал часц валала од Савиного Села, а капелан о. Задрепко часц валала од Вербасу. О. Р.

ПОШВЕЦЕНИ ОБИСЦА У ШИДЗЕ

НАГОДА ПОБЕШЕДОВАЦ З ПАРОХИЯНАМИ Прешли тидзень у парохиї Преображеня Господнього у Шидзе бул у знаку пошвецаня обисцох. Парох о. Михайло Режак зоз своїм помоцнїком за шейсц днї пошвецел 50 обисца. Прешлого року пре пандемию вируса корона обисца нє пошвецани, а як на нєдзельовей Служби Божей визначел о. Режак, 2020. року пошвецени 109 обисца. Того року ше пошвецали лєм обисца вирних хтори ше пред тим приявели парохови же жадаю же би пришол до нїх и пошвецел их, маюци у оглядзе обставини пре пандемию ковиду-19, хтора и далєй тирва. Пошвецанє обисцох вше и наго­ да же би ше паноцец стретнул з вирнима, дакус побешедовал з нїма и подаровал им кишенково календари и обращики, а на нашей фотоґрафиї о. Михайло Режак у обисцу Якима и Нади Кечкеш. Вл. Дї.

РУСКЕ СЛОВО 27

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 28. януара 2022. року занавше нас зохабел наш мили оцец

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 28. януара 2022. року зохабел нас наш мили дїдо Мирко

МИРКО ДУДАШ (1956-2022) з Руского Керестура

МИРКО ДУДАШ (1956-2022)

Мили наш оцец, зоз твоїм одходом нестала шицка радосц, любов и почитоване зоз хторим ши нас дочековал и випровадзал. Велька пражнїна остала у наших животох. Кажду пораду и твойо совити будземе чувац и почитовац. З любову и почитованьом ношиме це у своїх шерцох. Твойо наймилши, син Дадо зоз супругу Биляну и син Мирко зоз супругу Ивану. Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 28. януара 2022. року преселєл ше до вичносци мой мили супруг

Мили наш дїду, бул ши найлепши дїдо на швеце. Такого як ти нїхто не мал. Будземе це любиц вше, занавше. Будзеш нам барз хибиц. Твойо наймилши унучата, Леон, Оґи, Ника и Олег Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 28. януара 2022. року преселел ше до вичносци мой мили Мирко

МИРКО ДУДАШ (1956-2022) з Руского Керестура Мирку, гоч искра надїї до живота не щезовала, потримовка найблїзших и наймилших витирвало улївала моц, даваюци смисел новому дню. З часом ше ей шветлосц трацела, док занавше не скапала ей цеплота. Непреривно будзем думац на тебе, подзековна за шицки прекрасни хвильки котри зме ведно препровадзели. Твоя супруга Славка. Спочивай у мире Божим!

28 РУСКЕ СЛОВО

МИРКО ДУДАШ (1956-2022) з Руского Керестура

Твою любов, красне слово и весели ошмих будзем чувац занавше у своїм шерцу. Твоя тета Амалка Спасичова Спочивай у мире Божим!

4. ФЕБРУАР 2022.

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 28. януара 2022. року нас занавше зохабел шовґор Мирко

ОСТАТНІ ПОЗДРАВ Дня 28. януара у своїм 76. року живота несподзивано нас зохабела наша мила мац, швекра, баба и прабаба

АНКА ЧАПКО народзена Дюрчянски (1946-2022) з Руского Керестура Памятки на ню у своїх шерцох навики буду чувац дзивка Ганїчка, жец Дюра, унук Ваньо зоз супругу Любку и унук Борис зоз супругу Александру и сином Иваном Спочивайце у мире Божим! ОСТАТНІ ПОЗДРАВ Дня 28. януара у своїм 76. року живота несподзивано нас зохабела наша мила мац, швекра и баба

МИРКО ДУДАШ (1956-2022) з Руского Керестура Пошол ши на драгу зоз хторей нет врацаня. Любов и доброту хтору ши нам даровал занавше останю як красна памятка на це. Ожалосцени: Владимир зоз фамелию, Велимир зоз фамелию, Дюра зоз фамелию, Янко зоз фамелию Хомово, як и Марика зоз фамелию, Юлинко зоз фамелию и Марча Бруґошово. Спочивай у мире Божим! ОСТАТНІ ПОЗДРАВ Дня 28. януара 2022. року нас занавше зохабел шовґор Мирко

МИРКО ДУДАШ (1956-2022) з Руского Керестура Красни памятки на вашу любов и весели ошмих буду паметац: Юлинко зоз фамелию, Марча Бруґошова, Марияна зоз фамелию, Мижо зоз фаме­ лию, Ваньо зоз фамелию, Санела зоз фамелию, Таня зоз фамелию, Ма­ рина зоз фамелию, Тамара, Андрея зоз фамелию и Михаела. Спочивайце у мире Божим! ОСТАТНІ ПОЗДРАВ братнякови

МИРКО ДУДАШ (1956-2022) од братняка Владу Югика зоз фамелию

4. ФЕБРУАР 2022.

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 7. фебруара наполня ше 5 роки як нас занавше зохабел наш мили супруг и оцец

ЛЮБОМИР АРВАІ (1947-2017) з Коцура Вично це будземе чувац у наших шерцох и нїґда це не забудземе. Твойо наймилши Спочивай у мире Божим!

АНКА ЧАПКО народзена Дюрчянски (1946-2022) з Руского Керестура Памятки на ню у своїх шерцох навики буду чувац дзивка Ясмина, жец Славко, унукове Иґор и Иван Спочивайце у мире Божим! ОСТАТНІ ПОЗДРАВ Дня 29. януара несподзивано нас занавше зохабела наша мила

МАРИЯ БУДИНСКИ народзена Сопка (1952-2022) з Руского Керестура Памятку на ню буду чувац браца Владо и Йовґен зоз фамелиями Спочивай у мире Божим! ОСТАТНІ ПОЗДРАВ Дня 29. януара несподзивано ме занавше зохабела моя мила

МАРИЯ БУДИНСКИ народзена Сопка (1952-2022) з Руского Керестура Памятку на ню будзе чувац Юлин Колошняї Спочивай у мире Божим!

РУСКЕ СЛОВО 29

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 9. фебруара наполня ше два роки як на свою остатню драгу пошли нашо любени и нїґда прежаловани

ВЛАДИМИР ОЛЕЯР (4. 9. 2003 - 9. 2. 2020)

БОРИС ЦАП (7. 10. 1995 - 9. 2. 2020)

Мили нашо хлапци, два роки прешло од кеди зме престали буц живи, то бул дзень кед зме ше одпитали од вас, можебуц лем на хвильку, прето же нашо нїтки не потаргани... Ви у наших шерцох вични, прето же сце часц наших душох. Чекайце нас же бизме ше облапели як остатнїраз, а вец нас нїхто нїґда не роздвої. Хибице нам, любени нашо... Спочивайце у мире Божим! Занавше ожалосцена фамелия Олеяр: оцец Любомир, мац Снежана, браца Даниел, Мартин и Михайло и шестра Ґабриела зоз фамелию Занавше ожалосцена фамелия Цап: оцец Владимир, шестра Санела зоз фамелию и баба Еуфемия СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 9. фебруара наполня ше два роки як нас занавше зохабел наш

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Прешли два смутни и боляци роки як вецей не зоз нами наш мили

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Прешли два смутни и боляци роки як вецей не зоз нами наш мили

ВЛАДИМИР ОЛЕЯР (4. IX 2003 - 9. II 2020) з Коцура Дні преходза а жалосц и смуток оставаю навики. Памятку на це чуваю: тетка Снежа и братняци Небойша и Далибор и шестринїца Марина Спочивай у мире Божим!

ВЛАДИМИР ОЛЕЯР (4. IX 2003 - 9. II 2020) з Коцура Гваря... плач без слизох найбаржей болї, то жалосц хтора нїґда не преходзи, не мож ше виплакац, анї забуц, а жиц ше муши и з больом у думкох и у шерцу... Знаме же видзиш и чуеш кельо це любиме и як нам хибиш. Твойо дїдо и баба Олеярово Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня, 29. януара 2022. року наполнели ше 8 смутни роки одкеди ше упокоела наша мила мац, баба и прабаба.

ВЛАДИМИР ОЛЕЯР з Коцура (2003-2020) Вноци, Кед ше припатраш на небо, И ти джмуркнї мне. Най то будзе тайна Усприч дньом шивим Кед видзиш даяку комету Хтора небо почервенї Запаметай, то я ище вше Дурни лецим и жием. У смутку: Брат Новак, тета Лаура, теча Звонко, баба Миряна Спочивай у мире Божим!

30 РУСКЕ СЛОВО

ИРИНА ШАНТА (1924-2014) з Коцура Мила наша! Зоз твоїм одходом за тобу остала пражнїна, цихосц и смуток хтори жие у наших шерцох и памяткох. Твою доброту и племенїту душу у думкох и памяткох чуваю, и модля ше за Тебе, занавше ожалосцени твойо найблїзши и наймилши. Спочивай у мире Божим!

4. ФЕБРУАР 2022.

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот Република Сербия Автономна Покраїна Войводина Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини - национални заєднїци Булевар Михайла Пупина 16, 21000 Нови Сад Т: +381 21 487 48 67 ; 487 41-57 оип2@УоіУогііпа.£РУ.Г5

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 1. фебруара 2022. року преселсла ше до вичносци наша мила мац, баба и прабаба

ЧИСЛО: 128-451-88/2022

ЗЛАТА ТАКАЧ народзена Киш з Нового Саду Зоз вельку любову и почитованьом памятку на ню буду чувац дзивка Геленка и син Славко зоз фамелиями Хованє на соботу, 5. фебруара 2022. року, на 15 годзин на Новосадским теметове

К О Н К У РС ЗА ФИНАНСОВАНЄ И СОФИНАНСОВАНЄ ПРОЄКТОХ У ОБЛАСЦИ ДЗВИГАНЯ КВАЛИТЕТУ ОБРАЗОВНО-ВОСПИТНОГО ПРОЦЕСУ ШТРЕДНЬОГО ОБРАЗОВАНЯ - ТРОШКИ ОРҐАНИЗОВАНОГО ПРЕВОЖЕНЯ ШКОЛЯРОХ ШТРЕДНЇХ ШКОЛОХ ЗОЗ ШЕДЗИСКОМ У АП ВОЙВОДИНИ НА САЯМ ОБРАЗОВАНЯ У НОВИМ САДЗЕ ЗА 2022. РОК

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 1. фебруара 2022. року престало дуркац шерцо нашей баби и прабаби

Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и нацио­ нални меншини - национални заєднїци, у складзе зоз Финансийним пла­ ном и финансийнима можлївосцами у буджетним 2022. року будзе финансовац и софинансовац проєкти у обласци дзвиганя квалитету образовновоспитного процесу штреднього образованя - трошки орґанизованого превоженя школярох штреднїх школох зоз шедзиском у АПВ на Саям образованя у Новим Садзе, за 2022. рок у суми 2.000.000,00 динари. Право участвовац на Конкурсу маю установи штреднього образованя на териториї АП Войводини, чий снователь Република Сербия, авто­ номна покраїна або єдинка локалней самоуправи. Наведзени средства наменєни за дзвиганє квалитету образовно-воспитного процесу штред­ нього образованя - за трошки орґанизованого превоженя школярох штреднїх школох зоз шедзиском у АПВ на Саям образованя хтори ше отрима од 9. по 10. марец 2022. року у Новим Садзе. Подношитель прияви, ґу прияви на Конкурс, треба же би приложел: 1) фотокопию потвердзеня о порцийним идентификацийним чишлє, 2) нєвязане понукнуце о цени превоженя школярох на Саям образованя у Новим Садзе з назначеним числом учашнїкох хасновательох услуги.

ЗЛАТА ТАКАЧ народзена Киш з Нового Саду Памятку на єй доброту и вельку любов у шерцох чуваю унука Мирела зоз мужом Мирославом и праунука Сара Сабадошово зоз Нового Саду

с

\

Городска управа за зашиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ о принєшеним ришеню же нє потребне преценьованє вплїву проєкту на животни штредок Ношитель проєкта ЬІУЕ СОМРАN¥ 8ЕКУІ8 ^ 0 0 Нови Сад, Васе Стаїча число 24/4, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта „Роботня за репарацию (рециклованє) вихаснованих тонер касетох’’ у кругу комплекса „Победа’’, на катастерскей парцели число 496/26 К.О. Петроварадин, Город Нови Сад. По спроведзеним поступку, Городска управа за зашиту животного штред­ ку, дня 28. януара 2022. року принєсла ришенє число УІ-501-841/21, же нє потебне преценьованє вплїву предметного проєкту на животни штредок. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110 А, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин и на сайту Городскей управи за защиту животного штредку №№^.епуігопоуІ5агї.г5 Шицки заинтересовани можу дац жалбу процив того ришеня у чаше 15 днї од його обявйованя у средствох явного информованя, прейґ того орґану.

1 МАЛИ ОГЛАШКИ ДИХТОВАНЄ облакох и дзверох. Щ ици од витру, жими, праху, галайку, инсектох. М ОНТИРАМ Е: ■ РО Л ЕТН И ■ ГАРМОНИКОВО ДЗВЕРИ ■ ПАНТЛЇКОВО ДЗВЕРИ ■ МРЕЖИ ОД СУНЬОҐОХ ■ В ЕН ЕЦ И Я Н ЕРИ ■ ОПРАВКИ

4. ФЕБРУАР 2022.

Телефон: 025/5827-710, 060/5088-433

ДАТУМ: 2.2.2022.

На основи члена 3. Правилнїка о додзельованю буджетних средствох Покраїнского секретарияту за образованє, предписаня, управу и нацио­ нални меншини - национални заєднїци за финансованє и софинансова­ нє програмох и проєктох у обласци основного и штреднього образованя и воспитаня у Автономней Покраїни Войводини („Службени новини АПВ“, число 10/20), а у вязи зоз Покраїнску скупштинску одлуку о буджету Автономней Покраїни Войводини за 2022. рок („Службени новини АПВ“, число 54/21), Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини - национални заєднїци розписує

ОДЛУЧОВАНЄ О ВИМАГАНЬОХ И СПОСОБ АПЛИКОВАНЯ О додзельованю средствох хасновательом одлучує покраїнски секре­ тар цо компетентни за роботи образованя на предкладанє Комисиї за запровадзованє конкурса, хтора розпатра прияви цо сцигли. Критериюми за додзельованє средствох у складзе зоз членом 11. точ­ ка 2. алинея 1, 2. и 5. Правилнїка о додзельованю буджетних средствох Покраїнского секретарияту за образованє, предписаня, управу и нацио­ нални меншини - национални заєднїци за финансованє и софинансова­ нє програмох и проєктох у обласци основного и штреднього образова­ ня и воспитаня у Автономней Покраїни Войводини тоти: - велькосц цильней ґрупи, - ступень уключеносци цильней ґрупи хторей проєкт наменєни, - уключеносц партнерских институцийох до реализациї проєкту. Секретарият затримує право од подношителя вимаганя, по потреби, питац додатну документацию або информациї. Кед прияву подписує особа хтора ма овласценє, нєобходне приложиц и документ о овласценю за єй подписованє. Прияву на конкурс ше подноши у писаней форми, на єдинственим формуларе хтори ше обявює на интернет-боку Секретарияту. Єд на прав на осо ба може под нєсц єд ну при я ву. Резултати Конкурсу ше обявює на интернет-боку Секретарияту. Термин за подношенє приявох на Конкурс то 18. фебруар 2022 року. Прияви з потребну документацию ше подноши на адресу: Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини - национални заєднїци «Конкурс за трошки орґанизованого превоженя школярох на Саям образованя» Булевар Михайла Пупина 16 21000 Нови Сад Комисия нє будзе розпатрац: - нєподполни прияви, - нєблагочасни прияви, - нєдошлєбодзени прияви (прияви хтори поднєсли особи хтори нєовласцени и субєкти хтори нє предвидзени зоз Конкурсом), - прияви хтори ше нє одноша на з Конкурсом предвидзени наменки, - прияви хасновательох хтори у предходним периодзе нє оправдали додзелєни средства прейґ финансийних и наративних звитох. Формулар питальнїка мож превжац од 2. фебруара 2022. року на урядовей ^еЬ-презенгациї Покраїнского секретарияту за образованє, предписаня, управу и национални меншини - национални заєднїци: \у\у\у.ппта.У0ІУ0Шпа.д0У.Г5. Информациї у вязи зоз Конкурсом мож достац на телефон: 021/487 48 67, 487 41 57. ПОКРАЇНСКИ СЕКРЕТАР, Жолт Сакалаш

РУСКЕ СЛОВО 31

іггїогтаІог@ ги5ке5Іоуо.сот

Ґ

ВИШ ОЛ ЯНУАРСКИ МАК

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Ношитель проєкта „ДЕОРЬАШ А Ш БШ ТК Л А МЕ8А” ^ 0 0 Нови Сад, Улїца Приморска 90, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби пре­ ценьованя вплїву на животни штредок проєкта „Преставанє роботи при­ марного преробку - Клалня зоз преробком швижого меса”, котри ше находзи у кругу комплекса фабрики за продукцию конфекционираного меса и продуктох з меса у Новим Садзе, на катастерскей парцели число 2342, К.О. Нови Сад IV, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110 А, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей упра­ ви за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Ношитель проєкта „ДЕОРЬАШ А Ш БШ ТК Л А МЕ8А” ^ 0 0 Нови Сад, Улїца Приморска число 90, поднєсол вимогу за одлучованє о потре­ би преценьованя вплїву на животни штредок проєкта „Преставанє робо­ ти котларнїци на мазут зоз резервоаром за мазут”, котри ше находзи у кругу комплекса фабрики за продукцию конфекционираного меса и продуктох з меса у Новим Садзе, на катастерскей парцели число 2342, К.О. Нови Сад IV, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110 А, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

ЦЕНИ ОГЛАСНОГО ПРОСТОРУ

Од 11. фебруара 2021. року применює ше нови ценовнїк за простор за оглашованє у новинох „Руске слово”.

- мала оглашка (до 20 слова) 300 динари, - посмертна оглашка на 1 полю (66х45 мм) 800 динари, - посмертна оглашка на 2 поля (91х66 мм) 1600 динари. Цену жаданей оглашки треба уплациц на рахунок: 160-923244-82 (Банка Интеза). Текст оглашки и фотоґрафиї (за посмертни оглашки) посилац на имейл: іпґогшаїог@гц8ке8Іоуо.сош лєбо видиктовац на телефон 069 673328 лєбо 069 673318 од пондзелку по пияток од 9 до 15 годзин. За обявйованє у актуалним тижню, оглашку найпознєйше придац по стреду до 10 годзин. У рамикох преширйованя огласного простору Установи, оглашки обявени по нових ценох у новинох „Руске слово”, предлужиме обявйовац и на сайту, дзе су єднакей велькосци и мож их видзиц два тижнї.

Тих дньох вишло януарске число часопису МАК, хторому „У фокусу” резултати онлайн анкети на тему Национална свидомосц младих Руснацох. У новим року, МАК ма и нови рубрики, а то „Язични аларм” - зоз кнїжки Блажени Хома Цветкович „Язични аларм - поради з язика”, „Русинистика и я”, дзе ше представя бувших студентох Оддзелєня за русинистику, як и рубрика „МАК-ово 50 роки” з нагоди пол вика часопису, у хторей у януарским чишлє розгварка зоз бувшу главну и одвичательну редакторку МАК-у Ирину Гарди Ковачевич. „Швет науки и технолоґиї” представя Патрика Костелника, а „Спорт и рекреация” тренера атлетики Валентину Тиркайла.

г КПД ДОК - НС РОЗПИСАЛ КОНКУРС НА ТЕМУ „ЛЮБОВ И ВИНО” Културно-просвитне дружтво ДОК - Нови Сад тих дньох розписало конкурс з котрим поволали поетеси и поетох з тих просторох же би ше одволали на явну поволанку Литературней секциї КПД ДОК НС и зоз своїма поетскима креациями допринєсли цо красшому и квалитетнєйшому означованю дня св. Валенти­ на и дня св. Трифуна 14. фебруара. По словох предсидателя Дружтва, писнї хтори фахови жири преглаши за найлєпши буду спрам можлївосцох ДОК-а наградзени. Конкурс на тему „Любов и вино” отворени по 10. фебруар, а шицки заинтересовани за вецей информациї можу контактовац др Фейсу на число телефона 062/590-341, лєбо прейґ мейл адреси шіЬа_і1о.&]8а@ії.ип8.ас.г8. о р -У

ОГЛАШОВАНЄ НовиСад 021/6613-697, 069/673328 Руски Керестур 025/703-311, 069/673318 е-маил: ш(огтаІог@гшке$1оуо,сот у

32 РУСКЕ СЛОВО

4. ФЕБРУАР 2022.

ЖРК „ОДЖАК” НА ТУРНИРУ У ПЕТРОВАРАДИНУ

ЗАВЖАЛИ ТРЕЦЕ МЕСТО На рукометним турниру 29. януара у Петроварадину, младша екипа Женского рукометного клубу „Оджак” завжала треце место од штирох екипох. Екипу водзи Керестурец тренер Славко Надь, а з Керестура у екипи бавели Кяра Будински, Мая Сивч и Емина Няради. Турнир пред початком ярнєй часци сезони орґанизовал домашні клуб Петроварадин, а на нїм участвовали 4 екипи Ж -14 (дзивчата до 14 рокох), як и 4 сениорски екипи. Младша екипа ЖРК „Оджак” перше змаганє страцела од екипи ЖРК „Халас Йожеф” зоз Ади з резултатом 23:12, а у другим змаганю турнира ЖРК „Слоґа” зоз Петровцу на Млави була лєпша од екипи ЖРК „Валєво”. Побиднїки тих змаганьох бавели за перше место, хторе завжала екипа зоз Ади, док у змаганю за тре це ме сто лєп ши були Оджачан ки и победзели екипу Слоґи з резултатом 20:14.

Идуцого викенду починаю першенствени змаганя, а Оджак, у ко­ трим тренираю и млади рукометашки з Руского Керестура, бави у Су-

пер лиґи. На соботу, 5. фебруара, госцую у Панчеве дзе ше бави два ко­ ла, односно два змаганя, процив, домашнєй и екипи зоз Ябуки. М. А.

СТОЛНОТЕНИСКИ КЛУБ „РУСИН”

СОЛИДНИ ПЛАСМАНИ НА „СВЯТОСАВСКИМ ТУРНИРУ” Столнотениски клуб „Русин” зоз Рускозо Кере­ стура, у своєй Южнобачкей лиґи всоботу, 29. януа­ ра, одбавел 8. коло у госцох, процив екипи „Бачка Паланка”, дзе од домашнєй екипи страцел з резултатом 4:2. За Русин бавели - Иґор Фейди, Матей Сабадош и Матей Макаї, з тей нагоди у ослабеним составе, а лєм Сабадош зазначел два побиди. Такой шлїдуюцого дня, 30. януара, столнотенисере, у истим составе, участвовали на традицийним 18. „Святосавским турниру” у Новим Садзе у столнотенискей сали на „Спенсу”. Найстарши Матей Сабадош ше у катеґориї штреднїх школох пласовал медзи 8 найлєпших, Иґор Фейди ше у катеґориї седмих и осмих класох пласовал медзи 16 найлєпших, а Матей Макаї у ка­ теґориї пиятих и шестих класох прешол ґрупу, а по­ тим випаднул. Турнир представя свойофайтове швето столного тенису, окреме є характеристични по своєй масовносци, а того року коло 150 дзеци школского возросту столни тенис бавели на 12 столох, подзелєни до 11 возростних катеґорийох. ан м 4. ФЕБРУАР 2022.

РУСКЕ СЛОВО 33

СПОРТ ВЕРБАС - ПЕРШЕНСТВО ВОЙВОДИНИ У ШТРЕЛЯЦТВЕ

ОПТИМИСТИЧНЕ ЧИСЛО ЗМАГАТЕЛЬОХ Штрелярня у Вербаше и Штреляцки клуб „Вербас” були домашні младим штрелячом зоз шицких часцох Войводини на Першенству котре отримане у януару. Отримане шесте коло лиґи за пионирох и треце коло лиґи за младших юниорох и кадетох. На змаганю було вецей як 140 младих штрелячох и штрелячки зоз 12 клубох з подруча Бачки, Банату и Сриму. Штреляцки клуб „Вербас” мал представнїкох и у хлопскей и у женскей конкуренциї, починаюци од пи-

онирох по кадетох, у вецей дисциплинох. Вербаске штреляцке дружтво уж традицийно домашні того кола змаганя. Медзи змагателями з Вербасу найлєпши пласман мали пионире котри екипно завжали треце место у ди сци пли ни се ри й ска воздушна пушка. По словох предсидателя Штреляцкого союзу Войводини Драґана Алимпиєвича, то традицийне змаганє котре у орґаниза­ циї Штреляцкого союзу Войводини.

- Ми барз задо вольни з тим змаганьом, прето же воно помага же би ше млади и нєафирмовани штреляче занїмали зоз штреляцтвом, зоз малим укладаньом финансийних средствох. Нам барз значне же бизме цо векше чи­

сло дзецох, и хлапцох и дзивчата, уключели до тей системи. Задоволь­ ни зме и зоз числом змагательох, а вше дзечнє приходзиме до Вербасу. Мило нам же ше дзеци вше вецей занїмаю зоз штреляцтвом, маме єден вельки потенциял и наздаваме ше же з того потенциялу видзе и даяки квалитет - гварел Алимпиєвич. Понеже штрелярня у Вербаше дава вецей як добри условия за отримова­ нє змаганьох, спрам календару турнирох по конєц рока у Вербаше у марцу будзе отримане и Першенство Войво­ дини у Б програми, у септембру войводянске Першенство у Ц програми, а за конєц рока на тим месце заказане отримованє и Купу Войводини. О. Р.

ПОЧАЛИ ПРИРИХТОВАНЯ ФОДБАЛЕРОХ ОФК „БИКИЧ”

У ПЛАНУ БУЦ НА ВЕРХУ ТАБЛЇЧКИ После законченя єшеньскей часци пер шен ства у Мед зи оп штин скей фодбалскей лиґи Срим - Заход и жимскей павзи, почали пририхтованя фодбалерох ОФК „Бикич” за яр ню часц першенства. Як нам гварел предсидатель Управи клубу Далибор Гнатко, перше „преволованє” фодба­ лерох було внєдзелю, 30. януара. Теди бул отримани и перши тренинґ. У предлуженю сезони рахуєме на 20 бавячох и през жиму зме ше помоцнєли з двома фодбалерами зоз Шиду и єдним зоз Сримскей Митровици. Тренер остава Боян Басрак и будзе ше намагац порихтац цо лєпше фодбалерох же би у предлуженю сезони посцигли ище замеркованши резултати. На полсезони зме завжали шесте место и на­ здаваме ше же будземе на верху та-

34 РУСКЕ СЛОВО

блїчки и на концу сезони - гварел Далибор Гнатко. Тиж, планую бавиц приятельски, односно контролни стретнуца. Пла­ новане же би Бикичанє 6. фебруара бавели процив Ґраничара з Адашевцох, потим 13. фебруара процив Фрушкогорца зоз Мандєлосу, 20. фебруа­ ра процив Напредку з Вашици, 27. фебруара процив Гайдука з Вишнїчева и на концу 6. марца зоз ФК „БСК” зоз Бешенова пред початком сезони хтора би мала почац 14. марца. Гнатко и надалєй рахує на потримовку спонзорох хтори помагаю у роботи Клуба. Тиж, буду розпочати и одредзени активносци коло адаптованя закрица управного будинку, односно зоблєкальнї, а у плану монтирац и ошвиценє. Вл. Дї.

4. ФЕБРУАР 2022.

5рогІ@ гизке5Іоуо.сот

ПРИЯТЕЛЬСКЕ СТРЕТНУЦЕ ФК „РУСИН” - ФК „КУЛА”

НЄ ЛЄГКО ПРОЦИВ КУЛЯНЦОХ риятельске стретнуце пионирох и когуцикох Фодбалского клубу „Русин” процив ФК „Кула” отрима­ не внєдзелю, 30. януара, у Спортскей гали у Руским Керестуре, на хторим одбавени штири змаганя.

П

КО ГУ Ц И КО М И Щ Е СЛАБИ КРИДЕЛКА У першим стретнуцу младша ґрупа когуцикох, дзеци народзени 2013. и 2014. року, процив своїх парнякох з Кули одбавели нєришено 0:0, а у другим змаганю, наступели дзеци народзени 2011. и 2012. року, хтори страцели з резултатом 0:3. Младша екипа пионирох, хтора бу­ ла составена зоз дзецох народзених 2010. року, страцела од своїх парня­ кох з Кули з резултатом 7:2, док старши пионире, народзени 2009. року, поражени зоз 5:2. Когуцики, на тот завод, бавели меч два раз по 15 минути, док пионире бавели два раз по 20 минути. На терен перше вишла младша ґрупа когуцикох хтора, як и у велїх стретнуцох потераз, голєм кед слово о процивнїкох з Кули, цали час добре контроловала лабду и нє дошлєбодзела госцом резултатску надмоц. То­ му вельо допринєсол схопни ґолман Давид Колошняї хтори одбранєл даскельо директни напади, та и на тим стретнуцу указал свой потенциял.

За екипу младших когуцикох на­ ступели: Давид Колошняї, Тони Сивч, Лука Зелич, Давид Гарди, Даниел Фейди, Йован Бошкович, Тони Надь, Иван Надь, Алексей Виславски, Дарко Еделински. У мечу стар ших когу ци кох, го сци зоз Кули ше указали як убавенши, та конєчни резултат бул 0:3. Старши когуцики наступели у со­ ставе: Алексей Виславски, Єлисей Пап, Дюла Фаркаш, Лазар Плавшич и Алекс Цвайґ.

биду його тиму. Перши полчас прешол з добрим резултатом од 2:2, мед­ зитим, у другим полчасу, праве тот єден нападач бул „ключна карика” и за свою екипу дал, або особнє, або асистирал собавячови, шицки 5 ґоли. Нашо хлапци уложели усиловносц чувац го, медзитим Русиново пиони­ ре, нажаль, нє мали такого бавяча хтори би му могол у бависку парирац. На концу, госци однєсли побиду дзекуюци тому схопному бавячови хтори направел вельку резултатску превагу.

Треци на терен вишли младши пи­ онире хторим, и попри доброго бависка, заш лєм потребне ище кус убавеносци и тимского бависка на терену. За тоту екипу наступели: Орос, Драґутинович, Виславски, Стойков, Гарди, Макаї, Сопка, Будински и Фа, а ґоли дали Стойков и Фа.

У ґру пи стар ших пи они рох за Ру син бавели: Фаркаш, Малацко, Надь, Фа, Чизмар, Штранґар и Гарди, а ґоли дали Штранґар и Малацко. Судия на стретнуцу бул Мирослав Накич, а тренере: Зденко Шомодї, Деян Йолич и Сани Колошняї. У наиходзацих двох мешацох, по 1. април, млади русиновци у Спортскей гали одбавя змаганя зоз ище штирома клубами, а у опциї - Гай ї дук з Кули, реванш зоз Сивцом и Вербасом, потим ФК „Сут’єска” з Бачкого Доброго Поля, а у догварки и стретнуце з младима фодбалерами Ан. М. зоз Змаєва и Коцура. ■

С Х О П Н И Г О С Ц О В Н А П А ДА Ч Найнапартейше стретнуце одбаве­ ли найстарши, хтори на тим стретну­ цу мали полни руки роботи - звладац окреме схопного нападача госцуюцей екипи хтори и єдини заслужни за по4. ФЕБРУАР 2022.

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ

XXIV Ж И М С К И О Л И М П И Й С К И БА В И С К А „П ЕК И Н Ґ 2 0 2 2 ”

ЕКИПА МАЛА, АЛЄ ВИБРАНА О д н є ш к а , п р а в е н а д з е н ь к е д в и х о д з а н а ш о н о в и н и , у П е к и н ґу п о ч и н а ю Д в а ц е ц ш т в а р т и ж и м с к и о л и м п и й с к и б а в и с к а . О д к е д и г л а в н и го р о д К итаю д о с т а л т и т у л у д о м а ш н ь о г о Ж и м с к и х б а в и с к о х (к о н ц о м ю л и я 2 0 1 5 . року), п о с т а л п е р ш и го р о д у х т о р и м б у д з е о т р и м а н а и л є т н а и ж и м с к а О л и м п и я д а . Л єт н и О л и м п и й с к и б а в и с к а о т р и м а н и 2 0 0 8 . року, а н а й в е к ш е ш в е т о в е з м а г а н є у ж и м с к и х с п о р т о х б у д з е т и р в а ц по 2 0 . ф е б р у а р а найвекшей спортскей жимскей шветовей манифе­ стациї буду участвовац 2 892 спортисти, у седем спортских конарох и 109 спортских дисциплинох. Змаганя буду отримани у трох зонох - центарална у Пеки­ нґу, Янтїнґу и Занґдїакоу.

Н

Т РИ ЗМ А Г А Т Е Л ЬН И Т Е Р Е Н И Пекинґ будзе домашнї шицким спортом на ляду (карлинґ, гокей на ляду и шлїзканє), а ту буду отримани и змаганя у штирох спортох на шнїгу (сноуборд биґ и фристайл скиинґ биґ аир) и у хлопскей, и у женскей конку­ ренції. Обєкти хтори вибудовани за потреби лєтних Олимпийских бавискох хтори отримани 2008. року тераз буду вихасновани у подполносци. Янгїнґ, пригородска обласц Пекинґу, од города оддалєна 80 километри, а ту ше находза и познати часци велького Китайского мура. У таким амбиєнту буду отримани змаганя у алпским скияню и у спорту на санкох (боб, скелетон и санканє). Занґдїакоу, хтори ше находзи ище далєй, на сиверозаходу Китаю, будзе домашнї шицким другим учашнїкомспортистом. Ту буду отримани змаганя у сноуборду, фристайл скияню, нордийским скияню, скияшских скокох, нордийскей комбинациї и биатлону. На тих бавискох уведзени нови спортски дисциплини, а то: женски монобоб, фристайл скиинґ биґ аир и за же­ ни, и за хлопох, як и змаганя у микс-конкуренцийох у шлїзканю на кратких дражкох, ски-скокох, фристайл скияню и сноуборд кросу. З уводзеньом нови спортских дисциплинох, жимски Олимпийски бависка у Пекинґу буду найвибалансованши Бависка у смислу заступеносци хлопох и женох на змаганю.

Квалификацийни циклус тирвал по 22. януар 2022. ро­ ку, а Сербию на Олимпияди у Пекинґу буду представяц алпски скияше Невена Иґнятович и Марко Вукичевич. Найлєпша сербска репрезентативка у скияню Невена Иґнятович на конференциї за навинарох, хтора отримана пред самим одходом до Пекинґу, надпомла же плановала наступиц у трох дисциплинох, алє пре покалїченє хторе мала у пририхтуюцим периодзе, мушела пременїц плани. Так же одлучела же пре вельки ризик нє наступи у велеслалому, алє лєм у спущованю и алпскей комбинациї. Марко Вукичевич, наш други репрезентативец хтори одпутовал на вельке шветове змаганє до Пекинґу, окрем змаганя будзе мац и єден чесни и важни задаток - будзе ношиц нашу заставу на церемониї отвераня XXIV Жимских олимпийских бавискох.

РЕПРЕЗЕНТА ТТИЯ С Е Р Б И Ї Олимпийски комитет Сербиї, односно Вивершни одбор ОКС, у складзе з овласценями принєсол одлуку же би на жимскей Олимпияди наступели и спортисти зоз Сербиї. Тиж так, принєшена и одлука о критериюмох за наступ хтори одредзує Медзинародни олимпийски комитет и компетентни медзинародни спортски федерациї.

ац\

-• _

За тото змаганє ше вредно пририхтовал остатнї два ро­ ки, а Бависка у Пекинґу му були главни циль. После велїх почежкосцох у пририхтованю, сам факт же му ше удало квалификовац ше за тото вельке змаганє за ньго вельки успих. Вон наступи у двох дисциплинох - у спу­ сту и супервелеслалому. Марко уж на нєдзелю видзе на шнїг, односно на дражку за спуст. Хто провадзи и любитель є жимских спортох зна же медзи скияшами конкуренция барз моцна. Будзе чежко витвориц даяки лєпши резултат. Алє вельки успих и же маме предствнїкох на тей Олимпияди хторим ше удало витвориц нєобходну норму за змаганє. З другого боку, єдна з фундаменталних крилатицох спорту и олимпизму то - Нє важне победзиц, важне участвовац! ■ А. П.

4. ФЕБРУАР 2022.

зрогІ@ ги5ке5Іоуо.сот

РОЧНА СКУПШТИНА ЗДРУЖЕНЯ СПОРТСКИХ РИБАРОХ „КОЛЯК” РУСКИ КЕРЕСТУР

УДАТНО ЗАКОНЧЕНИ И ПРЕШЛИ РОК Здруженє спортских рибарох „Коляк” внєдзелю, 30. януара, у Майсторским доме отримало порядну Рочну скупштину на котрей поднєшени прешлорочни Звит о роботи и активносцох, Звит о финансийох, а представени и плани за тот рок о Звиту хтори поднєсол предсидатель Коляку Михайло Пашо, керестурски рибаре маю 126 членох, з котрих 61 сениор, 57 пензионере и 8 повласцени, а на тото число треба додац и 30 пионирох до 15 рокох. Наявене и же нєодлуга почню предавац дозволи за лапанє рибох, а цени дозволох исти як и прешлого року. Так, членска карта кошта 500 динари, а дозвола за сениорох 7 000 динари, потим за пензионерох 3 500 динари, а повласцени инвалидски лєм 800 ди­ нари - по ценовнїку ЯП „Води Войводини”. Пионире нє плаца нїч, анї дозволу, анї членску карту, лєм треба же би були члени ЗСР „Коляк”, бо членска карта источашнє и дозвола котра ше указує рибочуваром.

П

Б И Л А Н С П О ЗИ Т И В Н И У прешлим року реализовани числени клубски змаганя - у юнию лапанє на дугов, а у юлию на федер технїку, обидва на рибалове „Еделински”, по­ тим були домашнї змаганя „Яша Баков” у септембру и орґанизовали традицийну Чукияду у октобру з нагоди ошлєбодзеня валалу од фашизма. Чле­ ни вжали учасц и у других змаганьох, орґанизоване змаганє у вареню рибового котлїку, а того року им намира же би тото змаганє дзвигли на висши уро­ вень. У плану же би то бул „Керестурски рибарски вечар” у чиїх рамикох будзе орґанизоване змаганє у вареню риби, алє медзи учашнїками буду и госци з других местох, а за вечар плано­ ване друженє и жива музика. Надалєй, рибаре планую пойсц до Миклошевцох на змаганє, кед же одход будзе орґ­ анизовани, бо прешлого року нє бул. Тиж, намира им участвовац и на манифестациї „Днї керестурскей паприґи”, як гваря, исксуства уж роками, наисце, 4. ФЕБРУАР 2022.

позитивни и вше барз швидко розпредаю пририрхтани єдла з риби. Вшелїяк же Коляк дїловал позитив­ но, мал приходи 263 000 динари з ко­ трих 63 000 динари од членаринох и 200 000 динари по проєкту з Општини Кула, а розходи 228 139 динари. Значне же 200 000 динари, средства по општинским еко-проєкту, опредзелєни за купованє чамца котри ма сцигнуц концом марца. Спомнути чамец будзе у власносци Здруженя, а буду го хасновац троме рибочувареволонтере - Божидар Хрнчар, Мирко Фекете и Педя Колбас. Рибочувареволонтере закончели обуку, достали леґитимациї и буду компетентни за чуванє керестурских водох, насампредз од нєлеґалного вилову зоз мрежами. Як визначене, з тей нагоди, крадзи зоз мрежами и тераз найвекши проблем, дати приклад нєдавного случаю кед пренашли мрежи крадошох у котрих було барз вельке чи­ сло рибох спод минималней гранїци УЧЛЕНЯ ШЕ ДО АСОЦИЯЦИЇ „ЧУКИЯДА” На Скупштини госцовали и представителе Асоцияциї ,Чукияда”, до котрей ше планує учленїц и керестурске ЗСР „Коляк”, та од того року буду орґанизаторе ище єдней Чукияди у рамикох Асоцияциї, а найвироятнєйше же тота будзе отримована трецого викенду у септембру, бо як поведзене, то єден з двох шлєбодних терминох. Асоцияция потераз мала дзевец членски здруженя, та прешло­ го року були отримани два Чукияди у Вербаше, и по єдна у Сивцу, Червинки. Селенчи, Крущичу, Кули, Бачким Петровцу и Апатину.

велькосци за вилов, а вельо млади риби були загинути. П РИ П О ЗН А Н Я ТИМ К О Т Р И Ш Е В И ЗН А Ч ЕЛ И На концу руководство подзелєло даскельо награди и припознаня - за найчежшу влапену рибу достал Мирон Лазор котри зоз керестурских во­ дох вицагнул амура понад 13,5 килограми, за наймладшого члена шеснацрочни Борис Жирош, за найстар­ шого члена осемдзешатпейцрочни Михайло Надь Ґатер, а Владимир Дудаш, котрого шицки познаю як совисного члена, порихтаного помогнуц, орґанизовац и участвовац у шицких роботох за активни 40 роки роботи у Здруженю, а дзекуюциму праве йому Коляк достанє и свою моноґрафию. Предсидатель Михайло Пашо вихасновал нагоду же би визначел добре сотруднїцтво зоз локалну самоуправу Општини Кула, Месну заєднїцу Руски Кере­ стур, ЯКП „Руском”, локалнима подприємствами „Комфорт”, „Тина ентериєри”, „Електромонтажа”, Рибарска опрема „Тадич”, Рибалов „Русин”, Рибалов „Еделински”, як и зоз другима здруженями зоз валалу - Конїцки клуб „Русин”, Здуженє паприґарох „Капсикум анум” и Добродзечним огньогасним дружтвом. На схадзки рибарох присуствовали и предсидатель Општини Кула Дамян Милянич, предсидатель совиту МЗ Ру­ ски Керестур Владимир Олеяр, заменїк предсидателя Совиту МЗ Тихомир Медич, представителє других здруженьох, члени УО, и числене членство котре чишлєло коло 70 присутних. ■ М. Джуджар

РУСКЕ СЛОВО 37

ГОРУЦИ ТЕПШИ ■ПШИ

Тортилї

Люпка Цвеїч

.. Полудзенок у тортилї ше швидко прави, окреме кед купице готови тортилї. Тото єдзенє окреме любя млади. Мож го правиц зоз билого меса у комбинациї зоз желєняву и печарками, а може буц и веґетариянски, зоз печарками и желєняву ____________

Зоз месом 500 ґрами билого меса порезац на менши коцочки, видинстовац на олєю и додац присмачки соль, веґету, попер, 2 ложки кариа и мелку паприґу и на концу усипац шметанку за варенє, алє нє вельо, лєм те­ льо же би шицко повязало.

Веґетариянски Видинстовац цибулю, положиц печарки и мишану желєня­ ву хтору мож купиц готову у мещку дзе уж на коцочки порезана мархва, кромпля, гра що к и кукурица. Додац присмачки соль, веґету, попер, и повязац шицко зоз шметанку за варенє. Купчу тортилю премасциц зоз шметанку, хто люби може и зоз майонезом, а вец полнїц зоз порихтану мишанїну. Положиц желєну шал ату, и вше найлєпше

класц сезонску шалату. Попрескладовац тортилю як на слики и положиц до то­ стера лєбо на палачинкарнї кущичко зограц же би тортиля була хрупкаца и такой служиц.

\

НАПРАВЦЕ ДОМАШНІ ТОРТИЛЇ ■ ■ ■ ■ ■

450 ґрами билей муки 10 ґрами пращку за печенє 5 ґрами солї 2,5 деци лїтней води 90 ґрами розпущеного масла

1) загнєсц цесто 2) охабиц цесто же би одпочинуло 15 минути, ознова прегнєсц и подзелїц на 8 єднаки ча­ сци (кажда лабдочка ма коло 95 ґрами) 3) розогнац на ценко на округло

38 РУСКЕ СЛОВС

4) зограц палачинкарню и без масци печиц єден бок 2 минути, а други бок минутку. Достанєце мегки тор­ тилї хтори можу стац длужей, а кед вам их нє треба исти дзень, звишок положце до мещка и до фрижидера, бо вшелїяк, кед их будзеце полнїц, зогреєце шицко у тостеру.

4. ФЕБРУАР 2022.

ГОРУЦИ ТЕПШИ Пририхтали: Лю. Цвеїч и Т. Салонтаї

Борис Ґашович, Канада .гл

теши зоз кромплями

Потребне: ■ 700 ґрами муки тип 400 ■ 2 ложички солї ■ ложка олєю ■ 400 милилитри води ■ пол кили натарти кромплї ■ кус солї и попру

Поступок: Добре загнєсц цесто и охабиц най одпочинє. Подзелїц го на 6 часци. На стол положиц парток. Єдно цесточко премасциц зоз олєйом лєбо зоз масцу и помалки доокола зоз руками олєгко розцаговац прейґ стола. Нє бац ше од цеста и од штредку цагац кельо мож, исц доокола док ше нє розцагнє на найценше. Накласц кромплї и з помоцу партка круциц рейтеш. Поскладац до помасценей тепши.

Печиц на 200 ступнї. Кед рейтеши почервеня, виняц их зоз релни и преляц зоз преварену воду и олєйом кущичко по шицких рейтешох и знова врациц на 5 минути до шпоргета. Таки рейтеши буду мегки и сочни.

Лариса Цвеїч

Риґатони Поступок:

Потребне: і пакованє цеста риґатони (цивочки) і пол кили билого меса і 400 ґрами печарки купчи мещок за карбонаре мачанку і купчи мещок за болонєзе і 200 ґрами траписта сира і 200 ґрами моцарела сира і присмачки, соль, веґета, попер, ориґано

Увариц цесто. У палачинкарнї перше видинстовац месо на маслу и кед випа­ ри вода кус попражиц, додац присмачки веґету, цеснок, ориґано и мелку паприґу. На концу додац печарки. Окреме зоз млском увариц зоз купчого мещка карбонаре мачанку. Окреме увариц зоз купчого мещка болонєзе мачанку зоз воду. Тераз маце шицки состойки и починаце класц до глїбшей тепши. Тепшу пре­ масциц зоз маслом, зоз сдну часцу цеста поекоии тепшу и поеляи зоз половку каждей мачанки, вец положиц месо зоз печарками и знова шор цеста, а з остатком од обидвох мачанкох преляц шицко. На верх поло­ жиц поджамени моцарела сир и натарти трапист сир.

4. ФЕБРУАР 2022.

РУСКЕ СЛОВО

39

УЧИМ+ЗНАМ=ВРЕДЗИМ

НА ЄИЛЄОРДОХ НАЙЛ6ПШИ ШКОЛЯРб У рамикох проєкта Учим+ Знам= Вредим, хтори поруш ало Здруж енє за промоцию дружтвеней одвичательносци, найф реквентнєйш и новосадски булевар, Бу­ левар ош лєбодзеня стредком преш лого меш аца, точнєйше од 17. януара, прикрашени зоз билбордами з менами 43 ш колярох ґенерациї у преш лим школским року основних и стреднїх ш колох з териториї Города Нового Саду.

Зоз Здруж еня поручую же у року кед Нови С а д Европска престолнїца култури, тот проєкт указує же наш город и надалєй войводянска престолнїца знаня, ученя и успиху, як цо є то уж вецей децениї. Пандемия корона вируса уплївовала на тото же м есто ф отоґрафийох, на билбордох у Новим С а д зе положени лєм мена успиш них школярох, алє и то способ же би ше Н овосадянє цешели, а шицки цо приду до Нового С а д у упознали зоз ш ампионами знаня новосадских основних и стреднїх школох. На єдним билборду у Новим С а д зе препознали зм е мено М аш и Джуджар, хтора закончела О сновну школу „Дьордє Н атош евич”. Билборди найлєпш их школяркох и ш колярох хтори у школским 2020/2021. року витворели значни успихи на републичних и м едзинародних змаганьох, односно хтори вибрани за ш колярох ґенерациї основних и стреднїх школох, концом прешлого року положени и у општини Ж абель. А на єдним билборду представена Ксения Вереш зоз ОШ „Йован Йованович З м а й ” зоз Дюрдьова. Тиж, окрем Н ового С а д у и Ж аблю проєкт Учим+ Знам= Вредзим потримали и билборди зоз найлєпш им а ш колярами реализовани у опш тинох Срим ски Карловци, Темерин, Србобран, Беочин и Бачки Петровец. Здруж енє за промоцию дружтвеней одвичательносци и надалєй предлужує проєкт Учим+ Знам= Вредзим хтори ма циль промовованє найлєпш их ш колярох основних и стреднїх школох на билбордох и у медийней кампанї. В. В.