RUSKE SLOVO 04

ТИЖНЬОВНІК ПО РУСКИ РОК ЬХХУІІІ ЧИСЛО 4

и /ту .ги зк е з іо у о .с о т

9 770350

460007

ЛИТЕРАТУРНЕ СЛОВО: ПОЕЗИЯ, ПРОЗА И ФОТОҐРАФИЇ

Т Р О Й Н ЇС Т И ЮВИЛЕЙ Пише: Иван САБАДОШ, заменїк главней и одвичательней редакторки Тот нови, 2022. рок, треци за шором, будзе ювилейни за Далєй, ту 70-рочнїца Часописа за науку, литературу, кулУстанову „Руске слово”. Залоньским, у 2020, означели туру и уметносц „Шветлосц”, чийо перше число вишло зме 75-рочнїцу од виходзеня тижньових новинох по ру- 1952. року. Шлїдзела прерва од 1955. по 1966. рок, а од ски „Руске слово”. Влонї бул ище „округлєйши”, златни теди „Шветлосц” виходзи поряднє, гоч єй ше обсяг и диювилей Руского календара, чий перши рочнїк 1921. року намика меняли, вєдно з пременками и осцилациями ам­ обявело Руске народне просвитне дружтво, а хтори од биєнту у дружтве. У „златним периодзе”, од половки сепер ших по войнових ро кох ви ходзи як публика ция „Ру - демд зешатих по початок дзе вед зешатих ро кох пре шло го ского слова” и партнерох зоз вику, часопис виходзел на карускей заєднїци. жди два мешаци - нєшка уживаТого ро ку, на ша Устано ва Д ва роки за шором (2020, 2021) „Ш ветлосц” нє препатрац тоти волуминозни, густо друковани рочнїки. Од пред собу ма нє єден, алє на лїстини наукових публикацийох 1992. „Шветлосц” виходзи квартри ювилеї, од хторих пер­ М инистерства просвити, науки тално - штири числа до рока. ши заправо „двойнїсти”. Ко­ и технолоґийного розвою Влади Републики Понеже ше нєшка финасує проло наших новинкох хтори Сербиї катеґоризована як М 54 - домашні єктно, „Шветлосц” свой ритем почали виходзиц 1945, през наукови часопис за гуманистични науки. отримує як диґитална публикана ступ ни ро ки и де це ниї Я к така, у будучносци сиґурно постанє ище ция, алє на концу рока вше до формовала ше и Новинскои интересантнєйша публицистична рук до ста нє ме шиц ки шти ри видавательна установа зоз платформа нашим науковцом, понеже друковани числа. Медзитим, без истим меном, под чиїм заобявени стат їреферовани огляду на шицко зоз чим ше крицом нєшка змесцена цаи у № Ь о/Б сіепсе (БСІ-Е, 8БСІ, АНСІ) „Шветлосц” зочовала през роки ла „рускословска фамелия” и у Іоигпаї СіШіоп КероП-у (ЗСК) и децениї тирваня, редактор - „Руске слово”, „Заградка”, Микола М. Цап констатує єдну „Шветлосц” и МАК. Рахуюци ту и Видавательство и Рутенпрес, род ше наисце роз- константу - „Шветлосц” од початку свойого виходзеня ширел и розконарел... по нєшка наша найугляднєйша и на найвисшим интелекЧ асопис по руски за дзеци „Заградка” у 2022. наполнї 75 туалним и творчим уровню периодична публикация. Єди­ роки, понеже перше число тедишнєй Пионирскей заград- на є публикация тей файти при Руснацох у Войводини и ки обявене штредком 1947. року. Медзитим, нє бул то по­ Сербиї, и вираз нє лєм язичней и интелектуалней креачаток, алє заправо други початок нашого найлюбеншого тивносци рускей заєднїци у Сербиї, алє и прешлосци и дзецинского часописа, понеже РНПД 1937. порушало На­ терашньосци Руснацох/Русинох у Стреднєй Европи шу заградку, предходнїка по чиїм моделу хтори задумал и (Зборнїк „Руске слово 1945-2020”). Як потвердзенє того поставел перши „заградкарски” редактор, учитель Михал становиска послужи и факт же „Шветлосц”, одкеди є Ковач, присподобеним ґу новому дружтвено-политично- 2019. ро ку цал ком зми сто во и визуал но ре формо вана и у му амбиєнту алє у истим, дзецинским духу, децению по- назви достала епитет же є и наукови часопис. знєйше обновени руски часопис за наймладших хтори Н а концу, „наймладши” ювилант, МАК. Перше число тирва и нєшка. Як гвари нєшкайша одвичательна редак­ младежского часопису по руски обявене 1972. року. Гоч торка „Заградки” Мелания Римар (наводи зоз статї у часи теди були иншаки, та и младежски живот контроЗборнїку „Руске слово 1945-2020”), тота перша, Наша ловали и унапрямйовали рижни авторитети и орґани, заградка, патраци з нєшкайшима очми технїчно була ху- заш лєм ше у нїм могло нагаднуц же приходза швижи добенка, алє за тедишнїх школярох драгоцина. Иста кон- ґенерациї и же ше часи меняю - МАК отверал теми и статация вредзи и за перши роки, та и децениї Пи о нир - представял погляди иншаки од жабурини хтора закрила скей заградки. Нє лєм же була перши контакт наших дзе- главни цек. У тим контексту, можебуц главна „заслуга” цох з друкованим словом на мацеринским язику, алє ча­ МАК-у же скоро нєпреривно бул полиґон за цошка нове сто заменьовала и нєпостояци учебнїки у школи, и служе- и иншаке - скоро шицки особи хтори у прешлих 50 рола як єдина розвага и облачок до швета у нєлєгких часох. кох розширяли гранїци у руским новинарстве, литератуОд теди по нєшка, Заградка росла, як цо одрастали и єй ри, култури, та и науки, кратши лєбо длугши час були читаче, алє як цо дозревала и литература за дзеци по ру­ часц його екипи. После дзеведзешатих, од початку ново­ ски. Служела як колїска за ґенерациї руских писательох го милениюма МАК ше ище швидше меня и присподохтори познєйше охабели глїбши лєбо кратши шлїд у на- бює, и удава му ше нє залєзнуц до коляї. Тота актуалшей литератури. Верим же першу писньочку лєбо состав носц, триманє крочаю зоз швидкима и глїбокима пре­ обявени у Заградки векшина нас цо нам писане слово по менками у животним стилу своєй цильней ґрупи причи­ руски робота, памета лєпше як шицко друге цо познєйше на же МАК и после 50 рокох „символизує саму буйну, поробели у професийней кариєри. розкошну и амбицийну младосц”.^

2 РУСКЕ СЛОВО

28. ЯНУАР 2022.

УВОДНЇК

ЗМИСТ

РУСКЕ ■ Тижньовнїк 4-6. Централна преслава Националного швета у СНТ

■ Нашо места 8-10. По наших местох означене Националне швето Руснацох

■ Економия 12-13. Дуня Гнатко, мастер инжинєр пейзажней архитектури зоз Шиду

■ Духовни живот 14. Архиєрейска благодарна Служба Божа у Новим Садзе

■ Култура и просвита 16-17. Шветочна академия и Вистава у СНТ

■ Литературне слово 19-22. Поезия, проза и фотоґрафиї

■ Людзе, роки, живот 24-25. Рочнїца малженства Янка и Ани Кишових з Нового Саду

■ Информатор 28-35. Мали оглашки и Іп тетогіат

■ Спорт 36. Припознаня найлєпшим

■ Интермецо 39. Горуци тепши

Насловни бок: Шветочна академия у СНТ Авторка фотоґрафиї: Вероника Вуячич

Пише: Олена ПЛАНЧАК-САКАЧ, главна и одвичательна редакторка

КЛ А С И КА У М УЛТИМ ЕДИЯЛНЕЙ П Р О ГР А М И У центру Нового Саду, у ексклузивним просторе Сербского народного театру, у його Велькей сали „Йован Дьордєвич”, отримана Шветочна академия Централней преслави Националного швета Руснацох у Републики Сербиї. Програма була мултимедиялна, обдумана так же би ше ю могло вивесц у присустве публики, без публики и у виртуелним просто­ ре, пре уж добре познати причини пандемиї, хтора провадзела пририхтова нє и уно ше ла нє из ве сносц и до єй ре али зова ня. Без огляду на шицко, Национални дзень Руснацох означени шветочно, внєдзелю, 23. януара, у присустве велїх госцох, а було госцох и зоз иножемства. Преслава почала зоз Архиєрейску благодарну Службу Бо­ жу, хтору одслужел преосвящени владика, кир Георгий Джуджар у при­ сустве священства и вирних у церкви св. апостолох Петра и Павла. Предлужела ше з отвераньом вистави и коктелом, а закончела зоз Шветочну академию. Мултимедиялна програма през котру зме були вєдно зоз нашима етаблованима младима музичарами, хтори пошли жиц до швета - Люпку Рацову, оперску и камерну шпивачку у Швайцарскей, Сашом Ґрунчичом, орґуляшом зоз Горватскей и др Дарком Варґом, пиянистом зоз Зєдинєних Америцких Державох, котри присутней публики повинчовали швето и указали часц свойого репертоару. Публика у сали СНТ мала нагоду провадзиц наступ Катарини Ковач, дзивки композитора Ивана Ковача, хтора виведла єдну його композицию на гу шлї, у провад зе ню пия нист ки Ната ши Пан ду рович. У про гра ми учасц вжал и новосадски Хор „Гармония” и наш наградзовани рецитатор Мирослав Малацко. Шицки наступи були попреплєтани и зоз фотоґрафиями и панорамским филмом Нового Саду, а до програми були уткани и венчики руских мелодийох, хтори виведол Национални оркестер под дириґентску палїчку Мирона Сивча. И шицко би було наисце цалком крашнє заокружене, кед би у технїки нє було препущеня, яки ше нє шмели случиц на таким вечаре, окреме же на ґенералней проби було шицко у шоре. Алє и без огляду на тото, велї нащивителє гварели же Академия наисце була добре обдумана, же бу­ ло цошка нове и иншаке, же нє була реприза наших фестивалох, же ука­ зала уровень нашого досягу у музичней сфери. На шлїдох своїх предходнїкох, хтори участвовали у роботи СНТ, як цо то театрални и филмски ґлумец Драґутин Драґен Колєсар, оперска шпивачка, примадона у Опери Ирина Давосир-Матанович, балерина Славица Гатваґнер-Копчански, директор драми Дюра Папгаргаї, ком­ позитор Иван Ковач и ище велї други културни дїяче котри и нєшка участвую у живоце тей културней институциї - Академия указала же маме достойних нашлїднїкох. А кажди народ, хтори пестує нашлїднїкох, обезпечел свою будучносц. ги8ке.гейакІогка@дшаі1.еош

РУСКЕ СЛОВО

* „РУСКЕ СЛОВО” - гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ „Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. ю ния 194-5. року у Руским Керестуре * А дреса: НВУ *** „Руске слово”, Футожска 2/ІІІ, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторе/ки - И ван С абадош , Я см ина Главна и одвичательна редакторка Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Ш анта * редакторе/ки ОЛЕНА ПЛАНЧАК-САКАЧ рубрикох - М ирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, М артиц а Т ам аш , С л ави ц а Ф ей са, В ер он и к а В уячи ч * н о ви н ар е/ки - М ари я А ф и ч , В л ад а Д їтк о, Андреа Медєши, Оля Русковски * лекторка - Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редакторка - Люпка Цвеїч * ґраф и чн и д и за й н е р к и - М ар и я Г удак, Т аня С а л о н т а ї * Т елеф он : 0 2 1 /6 6 1 3 -6 9 7 * П р ед п л ата з а ц али рок: у жеми 2 000 динари, а у иножемстве 100 евра * Ж иро-рахунок Вапса Іпіеза а.й. Веодгай 160-923244-82 * Девизни рахунок 1 6 0 -0050870024999-53 * Рукописи ш е нє врац а * Д рукує Д рукарн я „ М а х іт а дгаР’ П етроваради н * Е-таі1: геДаксі|'а@ги8ке8Іоуо.сот * ^ е Ь зііе: «'геге.гш к езіоуо.сот * ¥ ^ I88N 0350-4603 * СОВІ88 8К-ГО 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директор

др БОРИС ВАРҐА

28. ЯНУАР 2022.

Новини „Руске слово” одликовани зоз Орденом братства и єдинства зоз стриберним венцом 1970. року.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК

ЦЕНТРАЛНА ПРЕСЛАВА НАЦИОНАЛНОГО ШВЕТА РУСНАЦОХ У СЕРБИЇ

НАШО ПРИСУСТВО НА ТИХ ПРОСТОРОХ МЕРА ШЕ З ВИКАМИ Яка була жима пред 271 роком, кед подписани контракт о пресельованю Руснацох до тих крайох, чежко повесц. Ту дзе ше перше населєли була пустара. Так повесц, нє було нїґдзе нїчого. Скоро три столїтия познєйше, дзекуюци упартосци и сцерпезлївосци наших предкох, здобули зме шицко. По драги наших предкох предлужуєме и далєй Пише: Александар ПАЛАНЧАНИН велькей сали „Йован Дьордєвич” Сербского народного театра у Новим Садзе, внєдзелю, 23. януара, отримана Централна преслава з нагоди Националного швета Руснацох у Републики Сербиї.

У

СВИДОЦТВО УПАРТОСЦИ И ПОРОЗУМЕНЯ Од подписованя контракту у Зомборе, у Ґрашалковичовей палати котри подписал тедишнї царски совитнїк и администратор Франц Йозеф де Редл о насельованю Ру сна цох до тих кра й ох, прешол 271 рок. У привитней бешеди предсидатель Националного совиту Руснацох Борислав Сакач визначел же нашо присуство, ту на тих просторох ше мера з виками: Нєшка, на тим шветоч ним веча ре мам особ ну привилеґию, чесц и задовольство привитац и поздравиц шицких присутних госцох и тих цо НС Руснацох нас про вад за пре йґ елек­ Предсидатель Борислав Сакач трон ских меди й ох у сво їх обисцох. Нашо присуство на тих просторох мера ше зоз виками, цо найлєпше гутори о тим же нашо пред­ ки пришли до краю котри нам окреме у остатнїх сто рокох, у держави котру основали Южни Славянє, на чолє зоз сербским народом, оможлївел над’звичанйну охра ну, ро звой, пе сто ва нє и отри мо ва нє шиц ких на ших традицийних вредносцох, як цо то язик, писмо, вира, обичаї и култура котри зме зоз собу принєсли зоз горнїх крайох. Так зме вєдно зоз другима народами, котри жию на те ри то риї АП Во й води ни, зоз по пре плє танима коренями дожили и прежили и прикри и прекрасни часи котри уткани до нашей заєднїцкей историї и твореню просперитетней терашньосци, зоз попатрунком на будучносц у двацец и першим вику, котра пред нами, зоз намиру же бизме ше пошвидко у подполносци придружели ище ширшей заєднїци европских народох, Европскей униї. На тей длуготирвацей и

4 РУСКЕ СЛОВО

трапезней драги, шведкове зме розвою гражданского моралу и дружтвеней заєднїци и здобуцох и задачох котри ище пред на ми, котри нас шиц ких вєд но уведу до такого модерного, шлєбодного и напредного дружтва на котри ше спатра цали швет - гварел предсида­ тель Националного совиту Руснацох Борислав Сакач. РУСНАЦИ ЧАСЦ ЕВРОПСКЕЙ КУЛТУРИ Наша Грекокатолїцка церква за тоти скоро три столїтия у очуваню нашо го иден ти те ту од ба ве ла найзначнєйшу улогу. Привитуюци учашнїкох и присутних госцох на Ш веточней академиї, владика Георгий Джуджар надпомнул же велька чесц означиц вельке швето у хвильки кед Нови Сад преглашени за Владика кир Европ ску пре стол нї цу Георгий Джуджар култури.

- Здогадуюци ше знаменїтого и далєкого датума, 17. януара 1751. року, прешло вельо часу кед ше збули вельки под'її, одбули ше велї пременки на политичним, културним, социялним и других польох, а ми, слава Богу, ту 28. ЯНУАР 2022.

ІІ2піоупіік@ги5кезІоуо.сот

зме. Яки зме? Очелїчени зме и очерствени зоз почежкосцами зоз прешлосци. И одшмелєни зме зоз успихами зоз прешлих часох и гоч преживюєме тераз чежки и нєизвесни часи за цале чловечество, ми зоз попатрунком упартим до будучносци крачаме одважно напредок уповаюци ше на Боже провидиниє. Жадам повинчовац Националне швето Руснацом и тиж поволац шицких же бизме вєдно будовали наш заєднїцки дом на културних, моралних, ду­ ховних основох. И же бизме так ище длуги, длуги роки славели и преславйовали Националне швето - гварел вла­ дика Георгий Джуджар. ШВЕТО ГРАЖДАНОХ ВОЙВОДИНИ Покраїнска секретарка за културу, явне информованє и одношеня з вирским заєднїцами Драґана Милошевич, у мено предсидателя Покраїнскей ЬА Влади Иґора Мировича и особнє, повинчовала: - Мушим вас здогаднуц же тот дзень преглашени як Швето цалей Войводини на дзень кед було означованє ювилея 100 роки од Велькей сновательней Скупштини. На тей Скупшти ни при нє ше на епохална историйна одлука о Покраїнска секретарка присоєдинєню Войводи- за културу и информованє ни ґу тедишнєй КральоДраґана Милошевич вини Сербиї. То була Скупштини на хторей праве Руснаци мали значну улогу, насампредз ваш вельки парох, новинар и поета Йован Хранилович, хтори бул предсидатель велькей народней Скупштини. Од давного 17. януара 1751. року, кед вашо предки на тот наш заєднїцки простор сцигли, прешло вецей як 270 роки. Єдней малей, алє самосвидомей и гордей националней заєднїци яка ваша, сиґурно нє було лєгко прейсц през шицки бурї и историйни пременки хтори час приношел. Тиж так нє було лєгко анї присподобиц ше у морю других нацийох хтори уж жили на тих просторох и

зачувац свою традицию, язик, обичаї, културу и виру. Значи шицко тото цо твори идентитет, лєбо душу єдного народа. Упрекосц шицким спокусом, вам ше то удало. Пра­ ве прето Руснаци и нєшка творя єдну з найкрасших ниянсох гевтого цо з правом поровнуєме зоз розкошним спек­ тром и гармонию войводянскей етнїчней, културней и конфесийней розличносци. То вам ше поспишело прето же сце були прихильни ґу себе и своєй традициї, алє и з нєпреривну роботу и образованьом. З тим сце себе, а и шицким нам, подаровали числених успишних и познатих фаховцох у шицких обласцох дружтвеного живота. На тото можеце буц горди - гварела покраїнска секретарка за културу и информованє Драґана Милошевич. ДОМ ЧИСЛЕНИМ НАРОДОМ И НАЦИЙОМ

І

Предсидателька Скупштини Городу Нови Сад Єлена Радомирович Маринкович на Академиї привитуюци присутних, у своєй бешеди наглашела же тото поднєбє под вплївом числених историйних околносцох виками було дом численим народом и нацийом. Зоз того факту як резултат вишла и найвекша вредносц того реґиону, а то позарядова толерантносц, почитованє, право на розличносци. Почитованє и порозуменє других, иншаких културних идентитетох и отворена комуникация медзи нїма. У Войводини, а тиж так и у Новим Садзе уж виками жию припаднїки чи­ слених националних заєднїцох. Шицки зачували свой язик и свойо културни традициї.

- Руснаци на тих просторох жию од половки 18. вику, маю свою церкву, а першу школу од 1753. року, а ту и числени други институциї зоз длугу традицию. Руски язик єден з службених язикох хтори ше хаснує у АП Войводини, як и єден зоз службених язикох Города Нови Сад. Руснаци важна часц хтору нє мож оддвоїц од заєднїцкого културного, историйного, вецейнационалного идентитету, богатства розличносци, традициї на хтору зме з вельо причини горди. Шицко то­ то ше намагаме зачувац и придац нашим будуцим ВИНЧОВАНКА ПРЕДСИДАТЕЛЯ ВЛАДИ нашлїднїком. У мено ГороАП ВОЙВОДИНИ ИҐОРА МИРОВИЧА Предсидателька Скупштини Городу Єлена Радомирович да Нови Сад, у мено городоначалнїка Милоша Ву- Шицким Руснацом жичим щешлїве Швето и, же Маринкович чевича и у свойо мено бим их здогаднул яке значне заеднїцтво у чуваню тращиро вам винчуєм вельке и значне швето зоз жаданьом дициї и вредносцох хтори Руснаци у Войводини пе­ стую. Покраїнска Влада, як и потераз, ше намага з же бизме и у будуце вєдно будовали наш Нови Сад. - гва­ конкретнима и практичнима прикладами помогнуц рела предсидателька Скупштини Города Нови Сад Єлена у очуваню язика, писма, традициї и обичайох, як и Радомирович Маринкович. богати културни скарб националних меншинох у Во­ йводини. Творчосц Руснацох окреме у обласци култу­ РУСНА ЦИ - ДО БРИ ДУХ ВО Й ВОДИ НИ ри и информованя богата и пишни зме на ню, насам­ предз прето же представя нашу заеднїцку вредносц. Министерка за людски и меншински права и дружтвеЖадам же би Швето Руснацох було и дзень за здогадони диялоґ, Ґордана Чомич у своєй пригодней бешеди на ване на нови плани и порив за шицких хтори зоз свою Академиї, надпомла же два датуми, два ствари значни за роботу чуваю наш скарб - гварел у винчованки предРуснацох, а требали би их знац гевти хтори можебуц нє сидатель Влади АП Войводини Иґор Мирович. знаю нїч о Руснацох.

/

«І

У *

28. ЯНУАР 2022.

РУСКЕ СЛОВО 5

ТИЖНЬОВНЇК - Перши то же 17. януар 1751. року, кед Франц Йозеф Де Редл подписал документ з хторим зме достали благослов з насельованьом Руснацох до Войводини. Шицки зме од дзешка пришли, алє ше остава дзе ци добре. Од доброго ше нє сцека, на добру ше роби и праве прето ва­ жне знац тот датум, прето же нам вон потвердзує кельо Руснаци вирни своєй жеми, кельо су вредни, дисциплиновани, вирни вири, и ке­ льо су благородни за дру­ гих. Други датум, хтори тиж так значни же би ше спознало яки Руснаци, то 1753. рок. То рок кед була отво ре на пер ша Ру ска школа. То практично шицко цо нєобходне же бизме ше розвивали - место хторе добре за живот, дзе єст до брей же ми, до брей води, добрих людзох и дзе єст образованя, просвитительМинистерка за людски ства, дзе єст розвою и наи меншински права предованя. И єдна особна Ґордана Чомич диґресия. Мала сом задоволь ство одро снуц мед зи Ру сна ца ми, а во ни ме одма лючка научели цо то бобальки. И нєшка ми у обисцу маме бобальки за обидва Крачуни. И то друга краса Войво­ дини хтору дзелїме - же єст два Крачуни, два Вельки ноци... шицко по дупло, а нїч нє звишок. Праве прето Войводина стан духа, вельо вецей як гоч хтора одряднїца. А кед тот стан духа ма свойого доброго духа, вец тот дух то Руснаци - гварела министерка Ґордана Чомич. На концу своєй бешеди министерка Чомич виражела свойо жаданя за ґенерациї хтори приходза. У першим шоре пожадала же би Министерство за людски и меншински права и дружтвени диялоґ було орудиє, же би шицки Руснаци хтори жию у Републики Сербиї, приступели попису хтори предстої у тим року. Насампредз, же би ше видзело кельо нас єст. Тиж так же би ше шицки уписали до окремих виберанкових лїстинох, же би актив­ но участвовали у вибераню шицких значних институцийох и орґанох. Же би на тот способ одлучовали о шицких значних питаньох, а хтори значни за заєднїцу. После привитних бешедох визначних госцох на Акаде­ миї програма шветочносци з нагоди Националного шве­ та Руснацох предлужена зоз пригодну културно-уметнїцку програму. ■

6 РУСКЕ СЛОВО

СХАДЗКА У МИНИСТЕРСТВЕ ЗА ЛЮДСКИ И МЕНШИНСКИ ПРАВА И ДРУЖТВЕНИ ДИЯЛОҐ

ПРЕДКЛАД ЗА НОВИ БУДЖЕТ НАЦИОНАЛНИХ СОВИТОХ У Министерстве за людски и меншински права и дружтвени диялоґ, стреду, 19. януара, отримана схадзка того Министерства зоз шицкима предсидателями националних совитох и Координацию националних совитох националних меншинох. Зоз схадзку руководзела министерка Ґордана Чомич, а присутна була и державни секретар Олена Папуґа, як и други державни секретаре, а спред НС Руснацох бул предсидатель Борислав Сакач инистерка Чомич представела резултати того Ми­ нистерства, сектора за меншини, як и плановани крочаї у чечуцим 2022. року. Тиж направела и значне огляднуце на факт же того року шлїдзи попис жительства и виберанки за национални совити, и же ресорне министерство будзе потримовка националним совитом у реализациї тих активносцох. Спред Координациї, предшедуюци того цела Борче Величковски, предсидатель Националного совиту македонскей националней меншини, на початку схадзки поднєсол у писменей форми заключеня котри принєшени на остатнєй схадзки Координациї и указал на дзепоєдни розпочати активносци на чим будзе требац робиц у наступним периодзе. Консултант Совиту Европи Иван Бошняк, котри анґажовани у вибраним тиму на виробку предкладу Акцийного плана за унапредзованє положеня националних мен­ шинох, представел методолоґию и динамику роботи, як и плановани термини за виробок Акцийного плану. Партне­ ре на виробку того значного документу, тиж буду и шицки национални совити националних меншинох у Сербиї.

М

РОЗПОДЗЕЛЬОВАНЄ СРЕДСТВОХ БУДЖЕТСКОГО ФОНДУ Перша вимога Координациї, же би ше средства котри ше опредзелює за финансованє националних совитох на рочним уровню, звекшали за 25 одсто, спрам економского елаборату котри поднєшени у писменей форми, цо би задоволєло розлику котра настала пре пороснуце ценох шицкого, та би тото звекшанє провадзело економску ситуацию у держави, окреме же уж роками нє було нїякого звекшаня, а анї ускладзованя зоз реалним ста­ ном и потребами. Координация тиж доручела и предклад приоритетней обласци за вибор програми и проєктох котри буду финансовани з Буджетского фонду, же би то було хаснованє язика и писма.

- Пре вельки зауваги на роботу комисиї у Министерстве за людски и меншински права и дружтвени диялоґ, по питаню розподзельованя средствох зоз окремного Буджетского фонду у прешлим 2021. року, по теди ви­ браним приоритету за образованє, предложене же би ше 28. ЯНУАР 2022.

ІІ2піоупіік@ги5кезІоуо.сот

убудуце пред розподзельованьом средствох глєдало окремне думанє од релевантних национал­ них совитох за проєкти котри сцигли - потолковал Борислав Сакач. У окремним допису Координация вимага од Министерства редефинованє уредби о способе розподзельованя средствох з Буджетского фонду, конкретно, предклад же би ше до процесу роз­ подзельованя уключели и национални совити на­ ционалних меншинох. На прешлорочним Кон­ курсу Буджетского фонду потримани 79, спомедзи 100 приявох котри сполньовали форму, а вкупно було аж 137 прияви. На тот способ найвецей средства достала ромска заєднїца - 8 милиони динари, потим рижни интеркултурални проєкти 5 милиони динари, а наприклад, найчисленша меншина - мадярска заєднїца лєм 1,6 милиони. Попри тим, главни зауваги же велї орґанизациї котри достали средства нєдосц познати, видлїви, без достаточного тирваня, а часто анї нє у образовней структури. БУДУ УЧАСТВОВАЦ И У ПОПИСУ ЖИТЕЛЬСТВА И ОБИСЦОХ Надалєй, праве о тих детальох о котрих ше бешедовало на схадзки - цо шлїдзи зоз пописом жительства, цо будзе потребне робиц и яки крочаї плановани, дознаваме од предсидателя НС Руснацох Борислава Сакача.

- Цо ше дотика наиходзацого попису житель­ ства и обисцох, дата нам информация же у велькей мири превозидзени предходни нєпорозуменя зоз Републичним Заводом за Статистику, та так тераз утвердзене же маме стаємного члена у Републичней пописней комисиї - предсидательку Националного совиту Горватох, Войничову, потим стаємного члена у Републичним Заводу за Статистику у роботней ґрупи за планованє попису предсидательку Националного совиту Бошнякох, Цуричову, у роботней ґрупи за реализацию попису двох стаємних членох, Баштовановича и Хайдиновича и же на шицких релевантих схадзкох обовязно будзе присутни и предсидатель Координациї, або одвитуюца делеґация. Тиж так зме достали можлївосц мац окремного члена у локалних пописних комисийох у општинох у ко­ трих єст потреба за присуством представителя националних меншинох, а котри буду одредзени у складу зоз окремну таблїчку котра виробена прешлого року и котра третирує националну припадносц и численосц по општинох у Републики Сербиї. Окрем того, пре факт же будзе оможлївене двойнїсте вияшньованє по питаню националней припадносци, будзе ше окреме вимагац же би податки о таких ґрупох були явно доступни, цо потераз нє було можлїве, а представя за шицких нас нову ситуацию, прето же ше та­ ки новонастати ґрупи, наприклад: Мадяр/Руснак, нє можу „приписац”, анї ґу єдней националней заєднїци, алє буду твориц окремну ґрупу гражданох - визначел предсидатель нашого Совиту Бо­ рислав Сакач.^ М. Джуджар 28. ЯНУАР 2022.

СТАНОВИСКА Пише: Мария ПЕРКОВИЧ, новинарка и активистка

ПРАВО НА ПОБУНУ И ПИТАНЄ СУВЕРЕНИТЕТА Еколоґийни активисти ширцом Сербиї, ище од новембра, орґанизую розлични акциї процив експлоатациї литиюма, хтори предвидзени зоз проектом „Ядар”, а за рахунок компаниї Рио Тинто. Про­ блем з експлоатацию литиюма и компанию Рио Тинто у тим же то­ та файта експлоатациї винїмково заґадзує животне околїско, а тота компания у швеце позната праве по тим же анї пейц пари нє дава на тото же би санирала чкоду котру прави пре експлоатацию литиюма. Початком децембра, блокади и протести процив Рио Тинта ескаловали, власц ше поцагла и можлїве же ше розтаргню контракти медзи державу Сербию и Рио Тинтом. О праву на побуну гражданства, о розлики сили и насилства писала сом у децембру прешлого року. Алє у случаю Рио Тинта и право на побуну, єст ище цо повесц. Тото цо нє могло стануц до децемберского тексту, то питанє суверенитета. И гоч од животного значеня у Сербиї (як и гоч дзе индзей) же би жили у здравим штредку, точне же людзе маю леґимититет, а гражданство и леґалитет же би ше побунєли процив заґадзованя штредку. Проблем зоз „еколоґийним повстаньом” у Сербиї праве у тим же вон вецей граждански и леґални, як цо є людски и леґитимни. А од тей „больки” церпи векшина еколоґийних рухох у швеце. Важна розлика праве у тим же - кажди чловек нє граждан. Видзели зме то у случаю Новака Дьоковича, хтори пре нєвакцинованосц депортовани з Австралиї, бо є нє їх граждан. Источасно єст нєвакцинованих гражданох Австралиї котрих нїхто нє виганя з того континента. Тот случай указує на нєлоґичносц и ситуацию у котрей ше чловек зводзи на граждана. Нє-вакцинованого нє-граждана Дьоковича, держава Австралия вигнала (и то з правом, з боку здравя), медзитим, цо пороби з нєвакцинованима, а зоз своїма гражданами? Вони оставаю, и без сумніву предлужую загрожовац здравє других. И, то праве случай и зоз Рио Тинтом у Сербиї. Знїщенє живот­ ного штредку нє даяке окремне одкрице Рио Тинта. Вельки бач­ ки канал заґадзени ище од часу СФРЮ, а компаниї хтори го заґадзели уж даскельо раз обрацели круг зменююци „бок” и „домашнї капитал”. Интензивна польопривреда заґадзує децениями. Праве у тих остатнїх деценийох найинтензивнєйшого заґадзованя, деиндустриялизациї, моцного дружтвеного розпасмованя у преходу до капитализма - идеолоґия национализма нє сполнєла свойо обецунки. Обецани суверенитет нациї, рай на жеми, нїяк же би сцигол до Сербиї. Напроцив. И тоти нє сполнєни обецунки глєдаю жетрву. Рио Тинто приходзи после трох деценийох препаданя, странска компания, хтора нїч инше нє думала од Фията, Ла Фаржа, МК Комерца, або других домашнїх тайкунох (же би вжали профит по кажду цену), виволала гнїв. Гевто найменєй важне у приповедки о Рио Тинту, то же стран­ ска компания найвецей мобиловала людзох. Нє даме странцом нашу жем и нашу воду. Вода и жем зоз проєкту „Ядар” нараз наша, як и фрушкогорска (случай дома­ шнього Ґаленса), алє тота у Бачки нє наша, або гевта на котрей вибудовани будинок? И як є вообще НАША, чи ше дахто опитал мишом, суньоґом, заяцом и чапльом о тим? То питаня за людзох, нє за гражданство. Становиска еислоеени у тим тексту виключно аетороео и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

РУСКЕ СЛОВО 7

НАШО МЕСТА

Н АЦ И О Н А ЛН Е ШВЕТО РУСНАЦОХ ■

шгш РУСКИ КЕРЕСТУР

ЗАЧУВАЛИ З М Е И Д Е Н Т И Т Е Т Пияток, 21. януара, Националне швето на локалним уровню зоз пригодну програму у Доме култури означене и у Руским Керестуре. На програми присуствовало красне число валалчанох, алє и визначних госцох рисутних перше привитал и повинчовал им Националне швето Руснацох предсидатель Вивершного одбору Националного совиту рускей националней меншини Желько Ковач, а потим швето винчовал и парох керестурски о. Владислав Варґа.

- Вам, шицким Керестурцом, шицким цо зме розошати по швеце, нашим приятельом зоз Кули и цалого околїска жадам повинчовац Националне швето Руснацох. Вше якош кед споминаме тоти початки, споминаме 200 фамелиї, а потим такой Руснацох грекокатолїкох, бо тото цо важне, то наш идентитет, Руснаци и грекокатолїки. Таки нашо предки ту пришли и радуєме ше же зме после 270 рокох нашу бешеду, руску, зачували, розвивали од єдного карпатского диялекта, до такого же ше нам, як єдней малей заєднїци, удало преложиц найвекше шветове дїло, а то Библия по руски, дїло наших братох Рамачових гварел о. Владислав Варґа, та здогаднул на слова министра проф. др Милана Радуловича, же ми грекокатолїки єдинство медзи востоком и заходом. Надовязуюци ше на слова пароха керестурского, швето повинчовал и предсидатель Општини Кула Дамян Милянич.

- Чесц ми и задовольство же у свойо мено и у мено Општини Кула вас привитуєм и винчуєм вам вашо швето, 17. януар и значни ювилей. Як цо ми шицки знаме, уж 270 роки Руснаци на тих просторох дзеля шицко, и добре и зле, зоз другима народа­ ми котри ту жию. Прешвечени сом же и наступних рокох тоту заєднїцку будучносц будземе вєдно успишно будовац, и як гварел парох Варга на Служби, Руснаци народ котри як златни штредок до своєй вири вжал найлєпше зоз востоку и заходу и прето шицки мали народи, та и Серби муша перше раховац сами на себе, и на виру до Бога, та сиґурно на таки способ превозидземе шицки бриґи - гварел винчуюци швето Милянич. Присутна була и державни секретар при Министерстве за людски и меншински права и дружтвени диялоґ Олена Папуґа, заменїк предсидателя Општини Кула Кароль Валка, секретар Месней заєднїци Михайло Пашо, предсидатель Совиту МЗ Владимир Олеяр и числени други представителє валалских установох и институцийох. Програма традицийно отворена зоз гимну держави Сербиї Боже правди и зоз шветочну писню Руснацох у Сербиї Браца

П

8 РУСКЕ СЛОВО

Русини котри виведол Мишани хор Дома култури, под дириґентску палїчку Лидиї Пашо, а у провадзеню оркестра Дома култури под руководством Мирка Преґуна. Потим ше представели домашнї виводзаче - рецитаторки Валентина Новта зоз виривком зоз кнїжки „Шепот жеми” Михала Ковача, Марина Роман и Кристина Афич одшпивали „Кед квитли овоци”, Тимеа Будински пречитала писню Михала Рамача „Рок 1745. Яр, Путешествиє”, Мирослав Малацко одшпивал писню „У лєшику при валалє”, а зоз шпиванку „Токаю, Токаю” у виводзеню Кристини Афич, Наташи Мученски, Марини Роман и Дорики Емейди, закончена перша часц програми. Надалєй, як уж традиция преслави у Руским Керестуре наклада, же бизме ше отверали и зблїжовали зоз другима наро­ дами, того року госци були Мадярски културни центер „Непкер” зоз Кули, чийо аматере виведли свойо танци и шпиванки. Фолклорна ґрупа „Иболя” виведла „Дзивоцки танци зоз Мадярбеду” и традицийни шпиванки зоз Калочи, а „Танци зоз Чиксентдомонкошу” одтанцовала фолклорна група „Напрафорґо”. По законченю програми, друженє зоз традицийну руску закуску предлужене у дакедишнїм „Клубу 10”. З тей нагоди присутних забавял Тамбурови оркестер, а члени Пакт Рутенорум и на тот завод понукали присутним варене вино, уж пополадню. Орґанизаторе цалодньовей програми у Руским Керестуре були Дом култури Руски Керестур, Национали совит рускей националней меншини и Здруженє гражданох „Расі КиїЬепотш” ■ М. Джуджар 28. ЯНУАР 2022.

те5Іа@ гизке5Іоуо.сот

НА Ц И О Н А Л Н Е ШВЕТО РУСНАЦОХ КОЦУР

ЧУВАЙМЕ НАШУ ИСТОРИЮ У орґанизациї Подручней канцелариї Националного совиту рускей националней меншини у Коцуре и КУД „Жатва” всоботу, 22. януара, з пригодну програму, присподобену ґу актуалней епидемийней ситуациї, означене Националне швето Руснацох. Локална преслава Дня Руснацох отримана у просторийох Подручней канцелариї НС Руснацох. Официйна програма почала зоз гимну Републики Сербиї, а потим шлїдзела и святочна писня Руснацох „Браца Русини”. Предсидателька КУД-а „Жатва” и координаторка Подручней канцелариї у Коцуре Мелания Мали на початку привитала шицких присутних, а здогадла их на историю и присельованє Руснацох на тоти простори, насельованє Коцура, як и на значносц самого швета. Потим наступели школяре руских оддзелєньох, трецей и штвартей класи Основней школи „Братство єдинство”, котри з тей нагоди одшпивали коляду „Пречистая Дїва” и писню „По варошу драшичка”, одрецитовали писнї „Ми

Руснаци” Славици Чельовски, „Браца Руснаци” Янка Фейси, „Руским дзецом” Гавриїла Г. Надя и пречитали текст „Наука за живот”. За тоту програму их пририхтали їх учительки Славица Чельовски и Валерия Папуґа. Публики у Руским доме ше после дзецинских точкох представела и Мария Горняк котра рецитовала поему „Рок 1744. Гук на Горнїци” и „Рок 1745. Початок лєта” Михала Рамача, а кажда точка була наградзена з моцним аплаузом. На означованю Националного швета Руснацох у Коцуре присуствовали представнїки Националного совиту рускей националней меншини, представнїки Културно-просвитного дружтва ДОК - Нови Сад, як и представнїки числених других коцурских орґанизацийох и институцийох. По законченей програми отримани коктел котри пририхтали орґанизаторе, дзе шицки присутни препровадзели приємни хвильки у бешеди и красним друженю, слухаюци руску музику. О. Р.

СУБОТИЦА

ЗАИНТЕРЕСОВАЦ И ПОЗБЕРАЦ НАШИХ ЛЮДЗОХ Националне швето Руснацох у Суботици преславене стреду, 19. януара, скромнєйше як цо задумане, гварела предсидателька Дружтва Руснацох у Суботици Ана Мария Лендєр. Прешлого року Дружтво конкуровало при Заводу за културу войводянских Руснацох и достало од нїх вельку потримовку же би ше ришело проблем з народним облєчивом, же би ше го обновело. Так тераз задумана свойофайтова руска модна ревия, алє нажаль, пре досц хорих ревия нє отримана.

- З нагоди Националного швета Руснацох позберали зме ше у наших нових просторийох Дружтва, хтори зме достали после вецей рокох чеканя, а хтори ше находза на Автобускей станїци. Було нас дзешецеро и у нових просторийох ше першираз чуло шветочну писню Руснацох. Потим зме отримали роботну схадзку у вязи нових просторийох, локалох хтори зме достали, и атриюма, хтори можеме хасновац. Локали зме ушорели, обилєли, обезпечели струю и шицко цо потребне же би их Руснаци у Суботици могли хасновац.

28. ЯНУАР 2022.

Медзитим, людзе ше, у медзичаше, розшали, бо ше анї нє мали дзе сходзиц. Тераз треба людзох заинтересовац же би пришли и дружели ше у своїх просторийох. Єст младших хтори до Суботици пришли зоз Нового Саду, Вербасу, Руского Керестура и добре би було кед би вони пришли до Дружтва же би ше ознова ожили його секциї - заключела Лендєрова. М. Г. К.

РУСКЕ СЛОВО

9

НАШО МЕСТА

Н АЦ И О Н А ЛН Е ШВЕТО РУСНАЦОХ СРИМСКА МИТРОВИЦА

ОЗНАЧЕНИ И 170 РОКИ ОД ПРИСЕЛЄНЯ Дружтво Руснацох у Сримскей Митровици, под покровительством Городу Сримска Митровица, 19. януара у театре „Добрица Милутинович”, отримало свою свя­ точну академию „Мацери Рускинї”, означуюци Националне швето Руснацох и вельки ювилей, 170 роки од присельованя Руснацох на простор Городу Сримскей Митровици. З интонованьом гимни Републики Сербиї и святочну писню Руснацох, програма почала зоз словами держав­ ного секретара при Министерстве за людски и меншински права и дружтвени диялоґ, членїци Националного совиту рускей националней меншини и предсидательки Одбору за урядове хаснованє язика и писма при НС Руснацох Олени Папуґа и предсидателя Националного совиту рускей националней меншини Борислава Сакача. Вельки городски тамбурови оркестер „Срим”, под упра­ ву Зорици Опачич, виведол венчик войводянских и рус-

ких писньох. На святочносци участвовали члени и приятелє Дружтва Руснацох, професоре и композиторе Александар Цундра, Ивана Мирославлєвич, Тияна Бережни, Еди Тайм, як и ґлумци Владимир Балащак, Душанка Анойчич и директорка Театра у Сримскей Митровици Єлена Янкович. Почесни госци на святочней академиї були - женска шпивацка ґрупа КПД-а „Иван Котляревски” зоз Бикич Долу, хтора одшпивала венчик руских крачунских шпиванкох и ґлумци театра „Ґартел”, хтори рецитовали поему „Мацери Рускинї” Гелени Гафич Стойков. До конца януара, Дружтво Руснацох у Сримскей Митровици пририхтує ище два програми - етнолоґийну виставу „Ружа на хусточки” авторки Оливери Делич у сотруднїцтве зоз „Музейом Срима” и представу „Срим наша хижа”, за хтору ше место купованя уходнїцох буду донирац кнїжки за читальню „Михайло Ковач” у Бикич Долу. Шицки програми през 2022. рок буду у знаку велького ювилея 170 рокох приселєня Руснацох на простор городу на Сави, т. є. Сримскей Митровици. В. Б.

СЕКЦИЯ ДРУЖТВА ЗА РУСКИ ЯЗИК У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ПИСАНЕ СЛОВО НА МАЦЕРИНСКИМ ЯЗИКУ БОГАТСТВО Националне швето Руснацох у Сербиї, члени секциї Дружтва за руски язик и члени Народней библиотеки символично през цали прешли тидзень означовали и у просторийох Библиотеки у Руским Керестуре.

10 РУСКЕ СЛОВО

З тей нагоди, домашня секциї и библиотеки Мария Дорошки зоз нащивителями бешедовала о историї Руснацох, о литератури на руским язику и рижних других темох пошвецени праве Руснацом як на тих просторох, так и ширше. Нащивительом то була нагода же би ше тих дньох опредзелєли и за руски кнїжки, бо як потолковала Дорошкова, писане слово на мацеринским язику єдно з найвекших богатствох котре ма кажди народ. Тих дньох орґанизована и схадзка членох секциї Дружтва за руски язик на котрей сумирана робота и активносци у Руским Керестуре. М. Дж.

28. ЯНУАР 2022.

те5Іа@ гизке5Іоуо.сот

НОВА ГУМАНИТАРНА АКЦИЯ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ЗБЕРА ШЕ ПОМОЦ ЗА МИЛУ ЖЕЖЕЛЬ ЗОЗ СИВЦУ У Руским Керестуре ше предлужує зоз гуманитарнима акциями у хторих ше будзе зберац пенєжи за чежко хори дзеци, та так у другей половки януара порушана акция за тророчну Милу Жежель зоз Сивцу. Мила народзена 2018. року, скорейчасово, а на родзеню мала лєм 1 060 ґрами. Од тройнятох ше єдина виборела за живот. Такой по родзе­ ню є зоз породзилїща послата до Дзецинского шпиталю, до инкубатора, дзе на штучней вентилациї була 4 мешаци. Другого дня по родзеню, пре нєдозретосц и скорейчасове народзенє, Мили ше зявело кирвавенє у мозґу IV ступня, пре хторе настал гидроцефалус. Положени єй ВП шант на хторим робени даскельо ревизиї. Од виходу зоз шпиталю Мила поряднє ходзи на физикални третмани. Мила напредує, алє вона ище вше нє направела свой перши, самостойни крочай. Як гваря єй родичи, ментално є очувана, коминикация зоз ню єдноставна, а Мила веселе и нашмеяне дзивче. Фамелия потераз самостойно зношела трошки лїченя, алє им надалєй потребна помоц гуманих людзох. Дзивчецу средства потребни за - специялистични пре-

патрунки, оперативни залапеня, физикални терапиї, регабилитацию у банї, дефектолоґийни третмани, гипотерапиї, ортопедски помагача, як и за драгово трошки и змесценє. У Керестуре, пре тоту причину, тих дньох поставени шкатули хтори ше находза на шлїдуюцих локацийох - у предавальньох „Тренд Би” и „Фреш-маркет”, у кафичу „Мала оаза”, „Транспортним центру Ковач”, „Виславски делови М” и у ЯКП „Руском”. Окрем шкатулох на спомнутих локацийох, за Милу Жежель отворени и гуманитарни фонд „Будз гумани Александар Шапич” зоз жиро-рахунком на котри мож донирац пенєж: - динарски: 160-6000001292470-20 - девизни: 160600000129279806 Пенєж мож уплациц и прейґ мобилного телефону, односно прейґ СМС поруки у хторим треба написац 1196 и послац на число 3030 (цена поруки 200 динари). И тоту акцию збераня пенєжу порушали Месна заєднї­ ца и ЯКП „Руском”. Ан. М.

МАЙСТОРСКИ БАЛ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

НАЙДЛУГША ТРАДИЦИЯ Майсторски бал, бал з найдлугшу традицию у валалє и зоз винїмково богату томболу, отримани всоботу, 22. януара, а орґанизовало го Здруженє ремеселнїкох и приватних поднїмательох з Руского Керестура На тогорочним балу було госцох рижних ґенерацийох, найвецей з валалу, алє було и госцох зоз Коцура, Лалитю, Кули, та и з других местох одкаль єст роботнїкох у керестурских приватнїкох, як и їх приятельох и колеґох. Орґанизатор ше и того року остарал за богати томболи у вкупней вредносци вецей як 200 000 динари, хтори даровали члени Здруженя. Найвреднєйши награди подаровали домашнї продукователє меблю, алє було и велї други награди, а щесца подєднак мали шицки госци, та нїхто нє пошол дому з празнима руками. На балу була барз приємна и весела атмосфера, чому допринєсли и забавни бависка, а за добре розположенє и розвагу заслужни и „Пицикато бенд”. Майсторски бал отримани после прешлорочней павзи, а пре епидемийну ситуацию баловало ше од 13 до 19 годзин, а вешелє отримане зоз почитованьом шицких предписаних мирох. М. Дж.

28. ЯНУАР 2022.

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ ДУНЯ ГНАТКО, МАСТЕР ИНЖЕНЄРКА ПЕЙЗАЖНЕЙ АРХИТЕКТУРИ ЗОЗ ШИДУ

ЗВЕКШУЄ КВЕЦАРСКУ ПРОДУКЦИЮ

Пише: Владимир ДЇТКО

Кед на польох, винїцох и овоцнїкох жимски зацих, у квецарстве роботи єст нєпреривно и през жимски часи. Праве то була нагода за стретнуце зоз Дуню Гнатко, мастер инженєрку пейзажней архитектури зоз Шиду, хтора уж даскельо роки продукує рижни файти квеца и украсних древкох. О Дунї зме уж писали кед почала продуковац квеце, а тераз була нагода опитац ше цо ше у медзичаше пременєло у єй роботи и яки нєшка обставини у продукциї квеца

акой на початку розгварки Дуня гвари же ше, вшелїяк, пременєло досц того у одношеню кед почала квецарски бизнис пред шейсцома роками.

- Перше сом у Бикичу почала у єдним пластенїку поверхносци 200 квадратни метери продуковац мушкатли, сурфиниї, беґониї, каланхої, вербени, арвачки (виоли) и продукцию єшеньских ружох у вецей фарбох. После того ше указала потреба направиц склєнярнїк у хижовим дворе у Шидзе, хтори ше зогрива и у хторим ожилюєм кве-

Т

12 РУСКЕ СЛОВО

це и проду ку єм кве ца зоз на ше ня, од но сно перше пресаду хтору ше потим одноши до пластенїка. Ту мам одвитуюци столи хтори ше зогриваю, як и нукашньосц склєнярнїка - приповеда Дуня Гнатко. Пре шло го ро ку у Би ки чу поставела ище єден пластенїк поверхносци коло 200 ква драт ни ме те ри, хто ри су ча снє й ши од першого хтори зогрива. Ту ма пец на пе лет и си сте му цив кох у пла сте нї ку зоз це плу воду зоз хто ри ма зо гри ва ну ка шнь осц и квеце. Наша собешеднїца додава же прешла жима нє була пребарз жимна, так же ше пла сте нїк мо гло до бре зо грац и кве це ма ло од ви ту ю ци усло вия без ве ль ких трошкох. Наздава ше же и тота жима нє будзе зоз барз нїзкима температурами, бо укла да нє звек шує тро шки продук циї гоч, як нам гвари, пелет хтори тераз барз драги, купела на час, ище влєце кед цени були ви год нє й ши и нє була та ка на ло ґа на тот енерґент. До пер шо бутно го по нук ну ца Ду ня у мед зи шаче дода ла и но ви фа йти кве ца як цо укра сне ца га це кве це, пома ли почи на пестовац и кактуси, а у понукнуцу и ма 28. ЯНУАР 2022.

екопотуа@ги5ке5Іоуо.сот

такволани „чуваркучи”. Од са­ мого початку у квецарстве Дуня ма и квеце хторе перше приходзи у сезони и предава ше з наго­ ди Дня женох. То зомбульки, гвоздзики, циклами, лєсово кве­ це (яґорчевини) и ранункулус.

Окрем квеца Дуня продукує и древка, чемпреси и туї, цо тиж асортиман хтори досц глєдани, окреме з яри. Тераз ма коло ти­ сяч фалати, алє настали вельки проблеми кед нєдавно нападало вельке количество влажного

РОЧНА СКУПШТИНА МАИСТРОХ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

НАЙДЛУГША ТРАДИЦИЯ У ВАЛАЛЄ После прешлорочней павзи, 9. януара отримана порядна, аж 187. Рочна скупштина валалского Здруженя ремеселнїкох и приватних поднїмательох. На дньовим шоре було подношенє дворочних звитох о роботи и финансийох, як и плани за тот рок. Попри скромней робо­ ти, керестурски ремеселнїки дїловали по­ зитивно, орґанизовали свой Саям старих ремеслох, участвовали на Дньох керестурскей паприґи, удало ше им уложиц и до їх просторийох, а найважнєйше же ше од тей жими зогриваю на ґаз. Плановани активносци за тот рок досц нєсиґурни и їх зи-

ПРЕЗЕНТАЦИЯ КВЕЦА Сучасни часи приноша и нови приступ ґу презентациї продуктох, та так и квеца. Ду­ ня нам гвари же квецарску продукцию представя на Фейсбуку и Инстаґраму. Предава и на пияцу у Шидзе, потим у Бикичу, а дацо преда и до­ ма. Велька потрим овка ей мац Савета, хтора єй вельо помага.

- Цо ше дотика пейзажней ар хитек ту ри, потераз сом робела даскельо проекти. Найчастейше хто сце ушориц двор або заградку у про­ екту му наведзем з хторим квецом и древками то треба прикрашиц, яки роз­ порядок направиц и дзе цо посадзиц. Ридше ше случовало же сом ишла и сама садзела квеце и древка - гвари Дуня Гнатко.

28. ЯНУАР 2022.

шнігу, та ше од шнігу позогинали конари. Гоч понад була одвитуюца защитна мрежа, шнїг бул моцнєйши. Тераз ше такой муши конари повязац або обмотац же би им шнїг нє начкодзел и же би нє страцели свою красну форму випатрунку, односно естетику. А яки плани ма у буї дучносци? бим место пер­ шого пластенїка намесцела нови, сучаснєйши, и же бим звекшала продукцию квеца и по количестве, и по файтох квеца. Тиж так, уж у мен шим об ся гу од 2020. року про­ дукуєм и присмачково рошлїни, хтори ше досц глєда, и вшелїяк же вец и то будзем вецей продуковац. А то мента, мацерина душичка, ориґано, вашилєц, жалфия и влашац - гвари Дуня Гнатко и додава же квеце, и попри конкуренциї у тей обласци, мож попредац лєм кед ше понукнє квалитет и рижнородносц квеца, як и виї годни цени.^

Плануєм же

сцованє будзе директно завишиц од епидемийней ситуациї. Прешлей соботи, 22. януара, отримани Майсторски бал, цена уходнїци була 1 800 динари. Потим, на по­ чатку фебруара будзе майсторска Служба Божа, а през рок буду орґанизовац Саям старих ремеслох и участвовац на других манифестацийох. Предсидатель Здруженя Владимир Емейди поволал шицких на векшу активносц, а окреме младих поднїмательох. У складзе з тим, майстрове вигласали и нового члена Управного одбору, кломфера Влади­ мира Сопку, котри меновани на место упокоєного Янка Кирду. Скупштина почала з минуту цихосци на чесц шицким упокоєним членом, а присуствовали и представителє Добродзечного огньогасного дружтва, директор Дома култури Владимир Надь, секретар Месней заєднїци Михайло Пашо и о. д. директора ЯКП „Руском” Биляна Ковачевич. М. Дж.

РУСКЕ СЛОВО 13

ДУХОВНИ ЖИВОТ АРХИЄРЕЙСКА БЛАГОДАРНА СЛУЖБА БОЖА У НОВИМ САДЗЕ

ПОДЗЕКОВНИ ЗА ПРЕШЛОСЦ МОДЛЇМЕ ШЕ ЗА БУДУЧНОСЦ Зоз Архисрсйску благодарну Службу Божу хтору предг.. п .. водзел наш епарх кир г еоргии джуджар, у церкви св. апостолох Петра и Павла у Новим Садзе, внєдзелю, 17. януара, на 17 годзин, почала централна шветочносц означованя Националного швета Руснацох у Републики Сербиї. Сослужели о. Владислав Варґа, о. Дарко Рац, о. Вла­ димир Еделински Миколка и домашнї парох о. Юлиян Рац, а дзияковал Йовґен Надь. У своєй казанї, владика Джуджар гварел же зме ше зишли подзековац Богу за благослов, за нашо велї поколєня и вимодлїц помоц за будучносц. Треба нам тото националне швето, бо ше прейґ нього зєдинюєме, обнавяме и здогадуєме на прешли часи и предкох, без хторих би анї нас нє було. Плануєме и будучносц, кадзи и як далєй. По владикових словох, подзековни зме нашим предходнїком за їх витирвалосц у пестованю власного єства, а на концу наш епарх повинчовал Националне швето и

И Я И ІУ '

Н м аа

N

1

11;- -£*

гварел же модлїме Божи благослов же бизме ище длуги роки славели нашо швето.

- Нє виберали зме дзе ше народзиме, прияли зме тот нєзаслужени дар живота. За кажди дар треба дзековац, о нїм ше старац вредновац го, бо то богатство. Же би тот дар давал добри плоди, то наш задаток и одвичательносц, пред историю, народом, пред Богом и вичносцу наглашел кир Георгий Джуджар. Медзи присутнима у церкви була державни секретар при Министерстве за людски и меншински права и дружтвени диялоґ, членїца Националного совиту Руснацох и предсидателька Одбору за службене хаснованє язика и писма при НС Руснацох Олена Папуга, предсидатель Националного совиту Руснацох Борислав Сакач, як и други члени Националного совиту, представнїки Оддзелєня за русинистику на Филозофским факултету у Но­ вим Садзе и представнїки других установох.

У ОПШТИНИ ШИД

ПОШ ВЕЦЕНИ ОБИСЦА У грекокатолїцких церквох у општини Шид на швето Богоявлєнє паноцове пошвецели богоявлєнску воду. У Шидзе Службу Божу служел, а потим и пошвецел воду парох о. Михайло Режак. У бачинскей церкви Службу Божу служел и воду пошвецел парох о. Дарко Рац, а у наших церквох у Беркасове и Бикичу богослуженя предводзел и воду пошвецел парох о. Владимир Еделински Миколка. Отец Дарко Рац у Бачинцох з помоцу виронаучних дзецох по­ швецел 51 обисце. Паноцец Еделин ски у Бер ка со ве з помо цу

14 РУСКЕ СЛОВО

младого помоцнїка, школяра основней шко­ ли, пошвецел 40 обисца, а у Бикичу з помо­ цу церковнїка пошвецел тиж 40 обисца. Як нам гварел, нє ишло ше до обисца дзе ше людзе нє чувствовали достаточно здраво. Цо ше дотика парохиї у Шидзе, пошвецанє обисцох о. Михайло Режак почал пондзелок спрам утвердзеного розпорядку и спрам приявох вирних за пошвецанє обисцох. Вл. Дї.

28. ЯНУАР 2022.

сІиИоупі@ги5ке5Іоуо.сот

У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ ЗА НАЦИОНАЛНЕ ШВЕТО У КАТЕДРАЛИ БЛАГОДАРНА ЛИТУРҐИЯ

ТРЕБА ШЕ ЦЕШИЦ У СВОЄЙ ВИРИ И ЯЗИКУ У Катедралней церкви св. оца Миколая, пияток, 21. януара, на 17 годзин служена благодарна Служба Божа у рамикох локалного означованя Националного швета Руснацох у Руским Керестуре. Благодарну Службу предводзел домашнї парох о. Владислав Варґа, а сослужели капеланє о. Владимир Медєши и о. Михайло Шанта. З тей нагоди парох Варґа у привитним слове визначел же зме ше зишли подзековац Господу Богу котри нас зачувал на тих просторох, од ча­ су кед зме ту пришли на тот мочар, дзе бул поставени лєм хрест Господнї (керест ур на мадярским).

- Тот хрест Господнї нас провадзи по нєшка. Остали зме и далєй Руснаци и грекокатолїки. Свою бешеду зме зоз єдного карпатского диялекту як єдна мала заєднїца на тим просторе помали розвили и усовершели до такей мири же зме 2019. року зробели велїчезне дїло достойне Кирила и Методия, преложели цалу Библию на нашу бе­ шеду. То єдно вельке дїло и гоч нас єст вше менєй, можеме ше радовац же тото дїло останє запаметане у єдней ма лей за єд нї ци, цо єдин стве не на шве це. Остали зме и як грекокатолїки. Перше зме завишели од велїх других на тих просторох, док зме конєчно ту нє достали свойого владику праве у тим месце и тей катедрали, и постали єдно шветло и мац за грекокатолїкох у ца лей Сер биї.

Чувайме тоту виру грекокатолїцку котра и нам вельо раз можебуц и нє ясна, як и другим коло нас, алє ми єден златни штредок, цо нам 2006. року наглашел и познати богослов и познаватель вирских заєднїцох на тих про­ сторох проф. др Милан Радулович, министер у Републики Сербиї, кед бул першираз на нашей литурґиї у Беоґрадзе. Вон гварел: „Нє маце ше цо ганьбиц, ви историйна Церква, зробели сце єдинство востоку и заходу, а дру­ ги то ище маю зробиц” - гварел о. Варґа. На Служби Божей нє було вельо парохиянох, а присутни були и представителє власци, державни секретар у Мини­ стерстве за людски и меншински права Олена Папуга, предсидатель Општини Кула Дамян Милянич, и предста­ вителє нашого Националного совиту и локалних власцох. М. А.

У КУЛИ

ПРЕСЛАВЕНЕ БОГОЯВЛЄНЄ У грекокатолїцкей парохиї св. Йосафата у Кули, 19. януара, преславене вельке швето - Богоявлєнє Господнє, зоз хторим Церква припомина подїю кед Йоан Креститель покресцел Исуса на рики Йордан. Окончени и обряд пошвецаня води зоз хтору поча ло и по шве ца нє оби сцох па рохи я нох. У кулскей церкви на дзень Швета, Литурґию на 9 годзин служел сотруднїк єромонах Платон Салак ЧСВВ, хтори и нака зо вал о значе ню то го швета. По Служби у виронаучней сали пошвецел и воду, як то уж традиция у тей парохиї. Кулски парох єро мо нах Да мян Ки ча ЧСВВ источашнє Литурґию з на годи Бо гоявлє ня служел у Крущичу, дзе 28. ЯНУАР 2022.

филияла кулскей парохиї. Вон тиж наказовал о значносци того, єдного з 12 найвекших християнских шветох, хторе старше и од Крачуна, а з пошвецену воду такой поблагословел коло 20 грекокатолїцки обисца. Єромонах Платон исти дзе нь почал по шве цац обисца у Кули, а наступ­ них днь ох, оби двоме священїки по стаємним розпорядку буду пошвецац доми сво їх па рохи я нох по цалей Кули. Шицко вєдно мали би буц пошве цени коло 2 000 оби сца, як у самей Кули, так и у Червинки, Новей Ку­ ли и других околних местох дзе єст грекокатолїц ки оби сца хтори при падаю кулскей парохиї. М. А.

РУСКЕ СЛОВО 15

КУЛТУРА И ПРОСВИТА І

АКАДЕМИЯ У СЕРБСКИМ НАРОДНИМ ТЕАТРЕ

ЕТАБЛОВАНИ ДОМАШНЇ И НАШО ИНОЖЕМНИ УМЕТНЇКИ Руснаци уж скоро три вики на тих просторох чуваю свою културу, виру, язик и писмо. Националне швето Руснацох у Републики Сербиї першираз означене 2008. року праве у Новим Садзе, а и того року є означене у Новим Садзе як городу Европскей престолнїци култури веточна академия з нагоди Националного швета Руснацох отримана, 23. януара, у Сербским народним театре у Европскей престолнїци култури у Новим Садзе. Програма почала зоз гимну Републики Сербиї „Боже правде”, як и шветочну шпиванку „Браца Русини”, цо одшпивали члени Руского културного центра - Хор „Гармония”, зоз хторим руководзи Сузана Ґрос Маркович, а провадзел их Национални оркестер под дириґентску палїчку Мирона Сивча. Руска заєднїца ше цеши зоз вельким числом образованих Руснацох, а даєдни професийни уметнїки хтори розошати у швеце нє могли буц присутни на сцени, алє шветочносц збогацели зоз видео-знїмками. Оперска и камерна шпивачка Люпка Рац, родом зоз Руского Керестура, явела ше зоз Швайцарскей и послала поздравни видео-знїмок у хторим на кратко представела свою биоґрафию и повинчовала швето, а виведла Оаеїапо Бопіуейі „Ьисіа йі Ьаттегшоог”, а на клавиру ю провадзела Єлисавета Тулянкина. Успишни орґуляш Саша Ґрунчич родом зоз Суботици, тераз жиє у Заґребе, а заняти є у Школи за класични балет, дзе роби як корепетитор. Вон послал видео у хторим Руснацом повинчовал швето, а на орґульох одграл композицию „Озеро очи твойо”.

Ш

16 РУСКЕ СЛОВО

Мирослав Малацко

І28- ЯНУАР 2°22.

киІІига@ гизке5Іоуо.сот

НА Ц И О Н А ЛН Е ШВЕТО РУСНАЦОХ Композицию „Леґенда” за гушлю и клавир компоновал наш композитор Иван Ковач и пошвецел ю своєй дзивки Катарини Ковач. Вона ю з тей нагоди на гушлї виведла вєдно зоз колеґиню Наташу Пандурович, хтора ю провадзела на клавиру. Пияниста, доктор Дарко Варґа родом зоз Нового Орахова и Бачкей Тополї видео послал зоз Зєдинєних Америцких державох. Вон тиж повинчовал швето подзековал на поволанки и представел ше зоз М. Кауеі „Оазрагй йе 1а Киії Опгііпе”. Стихи писнї „Писмо на сели­ ще” Михала Рамача гуторел наш познати рецитатор Мирос­ лав Малацко. Национални оркестер у чиїм составе професоре музики, академски образовани инструмен-

та листи, студенти му зи ч них академийох под дириґентску палїчку Мирона Сивча виведол Обробки руских мелодийох, вец Венчик руских мелодийох, и на концу програми ше им придружел Хор „Гармония”, та одшпивали „З давен давна”. Шветочносц порихтали Орґанизацийни одбор Централней шветочносци, Завод за културу войводянских Руснацох и Нацио­ нални совит Рускей националней менши­ ни зоз потримовку Сербского народного теат­ ру и Радио-телевизиї Вой води ни, а дзекуюци финансийней потримовки Покраїнского секретарияту за културу, явне информованє и одношеня зоз вирскима заєднїцами. През про­ граму водзели Марина Сабадош и Владимир Бодянец.^ В. Вуячич Катарина Ковач и Наташа Пандурович

ПОДОБОВА ВИСТАВА АВТОРКОХ ГЕЛЕНИ СИВЧ И ЛИДИЇ РАМАЧ

З ОБИДВОМА УМЕТНЇЦАМИ ШЕ МОЖЕМЕ ЦЕШИЦ У рамикох Централней преслави Националного швета Руснацох, по Архиєрейскей Литурґиї, у фоаєу Сербского народного театру отворена вистава „Паметанє и тирванє”, авторкох Гелени Сивч и Лидиї Рамач. Виставу, у мено орґанизатора Заводу за културу войводянских Руснацох, представела директорка Анамария Ранкович, а з пригоднима словами ю отворела Ирина Г арди Ковачевич хтора и рецензентка вистави, чий кон­ цепт обдумала Олґа Карлаварис. На тей вистави з опусу Гелени Сивчовей, а з нагоди означованя сто рокох од народзеня тей першей рускей академскей малярки, представени репрезентативни малюнки зоз шицких єй уметнїцких фазох котри шведоча о розличносци єй интересованьох и єй намаганьох остац вирна себе и свойому походзеню. Виложени роботи Лидиї Рамачовей шведоча о єй схопносци пренєсц дакедишню женску подобову технїку, як уметносц на текстилу, на женске облєчиво. Флорални мотиви нєповторлїви, а маю вязи зоз нашима полями, кветами, житами, зоз простором дзе ми жиєме визначела Гарди Ковачевичова. Я. Дюранїн

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА

Н АЦ И О Н А ЛН Е ШВЕТО РУСНАЦОХ У КОЦУРСКЕЙ ОСНОВНЕЙ ШКОЛИ

ДНЇ ПОШВЕЦЕНИ РУСКЕЙ ЗАЄДНЇЦИ Школяре Основней школи „Братство єдинство” у Коцуре прешлого тижня означели Националне швето Руснацох з активносцами виполнєтима з елементами вязанима за руски народ. Так, з нагоди того швета, учительки у руских оддзелєньох нїзших класох Лидия Будински, Славка Хромиш, Славица Чельовски и Валерия Папуґа зоз школярами бешедовали о историї Руснацох, о обичайох и шицким цо значне за нашу руску заєднїцу, а читали и пригодни тексти на тоту тему. За Дзень Руснацох школяре направели и панои на котрих виложели фотоґрафиї и рисунки вязани за руску прешлосц, народне облєчиво, културу, за живот Руснацох. Тиж, шицки школяре з нагоди того швета вифарбйовали и наш руски герб, а слухали и руски дзецински и народни шпиванки. На таки способ предходни днї у коцурскей Основней школи прешли у знаку рускей заєднїци и Националного швета Руснацох.

О. Р.

ЯНКО ДУДАШ РОМАНЧА ( 1949- 2022 ) У Руским Керестуре, пондзелок вечар, 17. януара, у 73. року живота упокоєл ше Янко Дудаш Романча, длугорочни учитель велїх ґенерацийох школярох у керестурскей школи. Янко Дудаш народзени 9. септембра 1949. року, у Руским Керестуре, дзе закончел основну школу, штредню Учительску школу закончел у Зомборе, а тиж у Зомборе закончел и Висшу учительску школу. Такой по законченю школованя, як млади учи­ тель почина робиц у керестурскей школи, а на тим роботним месце остава цали роботни вик. Попри роботи у настави, Янко Дудаш указовал и прихильносц ґу литератури и музики.

18 РУСКЕ СЛОВО

Бул вецейрочни член жирия на Фестивалу „Червена ружа”, на його тексти компоновани писнї, а єдна спомедзи найпознатших була шпиванка „Бабко мала”, у виводзеню керестурскей ґрупи „Ореоли”. Попри анґажованя у култури, зоз чим ше нє любел визначовац, учи­ тель Романча запаметани як свойочасово єден спомедзи найлєпших педаґоґох керестурскей Школи, хтори школяром усадзовал и любов ґу рецитованю, шпиванки и танцу. Янко Дудаш поховани 18. януара на керестурским теметове. Вичная памят! А. М.

28. ЯНУАР 2022.

ЯНУАР 2022. рок ЧИСЛО 1

Ліш плш чіш СЛОВО

Саша Сабадош

ЧШ ВЕК-МАТКАИ - за З. П. Причекай ме дакус, нє идз предалєко ґу гвиздом дзе ци и место, ти Режисеру наших младежских наздаваньох! Нє понагляй, бо, гоч це нє здогонїм, волїм патриц до твойого хрибта, як нє мац нїяку инспирацию. Охаб нам шицким лєм отрушинку своєй доброти же бизме правели свойо коляї, бо биш нє любел якиш епиґонства и тунї копиї самого себе. Лєм вирни власним визийом будземе блїзко ґу твоєй.

28. ЯНУАР 2022.

РУСКЕ СЛОВО 19

\

ТN

ЗО З О СТАТНЄЙ Ф И Й О В КИ •

Г

АТі

/

*

г

'

*■

/

V

Митро Надь (1896-1962)

П А Р А З И Т И

-

У

Лєм цо сом тот швет упатрел, жимске слунко ме ограло, мацерине цепле шерцо надо мну ше розплакало. Живот чежки, бриґи скрити, а крев пию паразити. Оцец слуга, мац рабиня, бо нас шицких служиц муши; през дзень салаш єй нє хиби, вноци райбе, кача, суши... Вецей гладни як цо сити а крев пию исти, исти, тоти исти паразити. Оцец умар, я и шестра по сушедстве ше блукали, бо мац през дзень на пустари, а ми сами оставали. А кед вечар, и мац дому, но я мушим заш буц бити, место цеплих мегких словох цо су на дну шерца скрити, бо крев пию, пию, пию кельо можу паразити. Я вироснул и вше исте: зос своїм ше кольчком шкрабем; зарил сом ше до роботи, цо ми придзе - шицко ґрабем. З тварду дзеку ше лєм сперам же би нє бул и я збити, алє нє мож, бо крев пию, заш лєм исти паразити.

Ш ЯШ

ш

ш

ш

ії

щ Ш Я Ш ш Ш Ш в ік

м о я іп р е ш л о с ц И Ґаздовал сом цали живот одкеди ше знам. Зґаздовал сом єдну иглу цо з ню робиц знам. Ножнїчки ми уж досц тупи, центи оштрамбани, а писньочки цо сом складал вшадзи сановани. Машина ми дослужена и нїяк нє шиє. Та тот живот таки чежки, як да ше прежиє! (Зоз кнїжки „Бакарни дзвон за Дунайом", 1967)

Так тисячи роки прешли и ми у тим уж ужити, алє нашо думки лєца, широм швета су розвити: „Крев нам за крев нашу дайце, швидко, швидко, понагляйце, бо зме вас по ґаґор сити, страшни, гладни паразити!”

20 РУСКЕ СЛОВО

28. ЯНУАР 2022.

Іііегаіигпе@гизкезІоуо.сот

Михаела Еделински

И / КЕДМЛА ДАІҐОЛУ б Иц А

г і ОЛЮб ЕЛА

Прешпивала бим вам єдну чаривну и милу сказку котра нє мала записани свой конєц, алє лєм початок. Вона ше случела кед єдна голубица дожила ласку з гавраном котри ту бул прето же мал єден задаток.

У хвильки кед ше приблїжели єдно ґу другому баржей, шицки болї, неґативни характеристики и рубци стари виплївали по поверхносци цела як и при души каждей ґу уж привидней красоти котра нє шицко о це гвари.

Зявел ше вон таки у котрим чежко же Аполонов глашнїк, чийо мертви души

Тота чаривна, мила сказка тераз свой напрям пременєла, розличносци медзи нїма ше зошицким визначели: Гавранову любопитлївосц емотивна любов нє заменєла а голубицово очка гаврана лєм ище баржей полюбели.

чарни у мирним и цихим краю, би прешол нєобачено и лєгко. так го його нєприятелє волаю, ґажи помали, пански и мегко.

„Сцекайце, вон приноши лєм шмерц!" - шептали, нє знаюци же зоз шмерцу и нови живот приходзи. Же би гавран вошол до їх святих обисцох нє дали, та зоз полну душу и празним шерцом вон одходзи. Пишно розширел свойо вельки, густи и моцни кридла, полєцел високо понад желєни бреги и глїбоки рики, припатрал ше и обачел єдно место нєдалєко од жридла дзе природа була така красна же забул на шицки бриґи. Квитки запахли, слунко облапя и греє, поточок ше радує, птички пошпивую на мосцику за шлєбоду котру маю. Гавран запатрено злєцел на мали каменьчок, та роздумує „Лєм нєприлапени прилапиц и нєлюбени любиц знаю". Док вон шедзел и роздумовал, наишла и голубица била котра сцекала од опасного смутку и злобней осаменосци. З далєка шацовала и кед го обачела, од гаврана ше скрила, мира єй нє дало же цо на тим месце роби вояк мудросци. „Чарни як ноц, джубок вельки, наисце упадлїви хвосцик, криделка витрапени, а попатрунок вистати и остарени..." заключує сама голубица, од возбудзеня закивала мосцик и у хвильки кед ю обачел, верела же єй сон будзе витворени. Прилєцел ґу нєй нїжно, подакус нєсиґурно и мистично, жадал ю упознац бо го зацикавела на перши попатрунок. Цемни руки писали приповедку котра цекла автентично, голубица ше радовала, „Яки вон лєм од Бога дарунок!"

Дал єй фалшиву надїю зоз тим же ґу нєй пришол перши, справел и офарбел шиви швет у котрим донєдавна жила нєсвидомо започал сказку котру нє плановал же доверши та ю тераз далєй сама голубица пише, така смутна и мила. Цо точно єдна била, млада и нїжна голубица може полюбиц у чарному и старому гавранови котри ше уж напатрел лєта? Чи то тота розличносц котру при других чежко зрозумиц, ище баржей прилапиц, або жажда же би и вона видзела швета? Чи у каждим целу постої душа котра тому целу нє одвитує, та праве теди тота душа глєда страцени нєдостатки у другому. То можебуц гевто цо ше нєшка „зродна душа" наволує, алє пренайсц ю мож, лєм кед будзеш вирни шерцу свойому. Голубица и гавран ше розишли іп расе з жимним попатрунком, кажде по своєй драги предлужел за часточку иншаки як цо бул. Можебуц побановали же ше нє розишли з цеплим поцилунком, лєбо прецо до тей хвильки же би була забута витор нє подул. „Гибайце, вона приноши нови живот!" - тераз кричали, нє знаюци же зоз новим живот и вична шмерц приходзи. Же би голубица вошла до їх святих обисцох допущовали, та зоз преполним шерцом и празну душу вона уходзи. Слухала як ше зявел гавран у мирним и цихим краю, у котрим чежко же би прешол нєобачено и лєгко. Аполонов глашнїк, так го його нєприятелє волаю чийо мертви души ґажи помали, пански и мегко.

Тото стретнуце нє могли надвисшиц анї єдни сили, два души котри таки подобни и таки розлични. Дзень и ноц з ошмихом коментаровали яки су мили, ровнїни шмерц и живот попри нїх лєм динамични.

Голубици ше нє пачело яки бридки слова за ньго мали, та одлучела випущиц вонка свойо чувства щири. Замодлєла их же би ю осторожно до конца вислухали, заварла очи, глїбоко удихла и препущела ше своєй мриї:

Патрели єдно на друге, давали себе нєстварну нагоду. Вон ю обачел у тей красней природи лєм як єй часточку, док за ню, його красота котра нє повязана зоз природу виволала вельки нємир у єй нєвиним малим шерцочку.

„Прешпивала бим вам єдну чаривну и милу сказку котра нє мала записани свой конєц, алє лєм початок. Вона ше случела кед єдна голубица дожила ласку з гавраном котри ту бул прето же мал єден задаток!"

28. ЯНУАР 2022.

РУСКЕ СЛОВО 21

Лшнетяиііш е, СЛОВО ПРЕДСТАВЯМІ Ясна Джуджар

БАЧИІВИЛИ

К

ерестурски парох виглашел же будзе пошвецанє обисцох того року. Слухам и врацам свою хронолоґийну годзинку 40 роки назадок.

Валал ше дзелєл на два половки. Каждого року ше пошвецали обисца у єдней половки. Кед ше пошвецала половка валалу од Вепровачу, вец сом мала и додатни обовязки. Майсторска улїчка ше вше, у гевтот час, пошвецала вєдно зоз Вельким шором, нєпарни бок. То нам, дзецом, було барз важне и цошка цо ше подрозумйовало. Паноцец Макаї, парох керестурски, позберал шицки сушедски дзеци и ми ходзели зоз нїм и помагали му. Ми були парохово „секретаре”. Так зме уходзели до обисцох дзе бизме иншак нє вошли. Барз цикаве було пойсц до обисца сушеда Вилия. Бачи Вили бул, за мнє теди, скромни високи старик. Жил у моїм сушедстве, у старей набиваней хижи, закритей з надом, на углє Майсторскей улїчки и Нового шора, дзе нєшка Яворникова хижа. Звонка була уцагнути уходни дзвери, хтори водзели под конк, а вец до приклєта. Хижа була и звонка и знука на било обилєна. Нука бул скромни мебель. Таки карсцелї мож нєшка видзиц у етно хижох. Просториї були нїзши. И тото цо сом найбаржей запаметала, то пах того обисца. Мнє там барз нє пахло, бо бачи Вили курел на пипки. Аж му и мой оцец подаровал пипку зоз Нємецкей, цо принєсол 70-тих рокох, прешлого вику. Знал вон дакеди и присц до нас, ґу оцови, до шмикнї. Гонєл стару хлопску бициґлу и каждей соботи зме го стретали як идзе зоз пияцу, з когутами або пульками, хтори були обешени на бициґли. Теди було вельо дзеци у ширшим сушедстве. Вечарами зме ше бавели на джмурки. Джмурело ше пред крупара Ґалуску. Було цикаве ше скриц до Вилийових уходних дзверох зоз улїчки. Бачи Вили нє любел нашо скриванє до його дзверох и знал их отвориц най видзи чи дахто ту стої. Кед сом чула його крочаї, думам же ми шерцо вискочиц сцело, а нє сцела сом анї буц записпасана! Капурку отворел, попатрел на мнє зоз своїма благима очми, нїч нє гварел и завар дзвери. Хто зна? Можебуц думал же даяки толвай. Вон бул, у мой час, остатнї Єврей у валалє, од предвойнових Єврейох. Од старших сом слухала же як ту вон остал сам. По Другей шветовей войни ше врацел, ту, дому, а його пошли там, до Израелу. Було дараз у Керестуре ище Єврейох. Моєй баби сушеда Єврейка наказала най єй примеркує на квоку док ше нє враца, бо муша пойсц. Пошли, алє нажаль, вецей ше нє врацели. Як нєшка ше здогадуєм. Пията сом класа, 1985. року. Маме програму за мацери з нагоди 8. марца, Дня женох. Моя мац пришла, алє барз понагляла. Чом? Треба сцигнуц и на хованє. Умар сушед, бачи Вили Фишер. На його гробе уж барз чежко видзиц цо пише. Думам же є народзени 1910. року, а знам же є поховани 8. марца 1985. року. Жаль ми же нє нашо єврейски гроби на керестурским теметове нїхто нє отримує и же чежко видзиц податки о нє наших. По Вилийовей шмерци валал предал його хижу на лицитациї, хтора отримана у його дворе. Аж сом и на лицитациї була! Цо там робело 12-рочне дзивче? Нє знам. Знам же адвокат Яворник и шовґор Бруґош лицитовали тоту хижу. Адвокат Яворник понукнул вецей пенєжи, та купел Вилийову хижу и, потим, направел нову. Шовґор Бруґош познєйше купел ковальову хижу, прейґа од Вилийовей. Чкода. Могла тота хижа ище там стац. Бул би то нєшка красни ресторан, етно хижа або музей. Так остали лєм памятки дакедишнїх Керестурцох на Керестур хторого, такого як дараз, вецей нєт. ■ Число ушорел Саша Сабадош

22 РУСКЕ СЛОВО

Фотоґрафиї: Марияна Павлович 28. ЯНУАР 2022.

киІІига@гизке5Іоуо.сот

НОВА КНЇЖКА АКАДЕМИКА ЮЛИЯНА ТАМАША

ПИСАТЕЛЬОВО АПОКРИФНИ ЗАПИСОВАНЯ Тих дньох видрукована кнїжка академика др Юлияна Тамаша на українским язику: „Апокріфичні оповіді з Бачки та діаспори, Уламки з великої душі” („Апокрифични приповедки зоз Бачкей и дияспори, Триски велькей души”). Кнїжку з руского на українски преложел Ярослав Комбиль. У апокрифох на 165 бокох описани историйни особи, звичайни людзе, хторих ше часто нє здогадуєме у писаних историйох народох, а вони пре свойо дїло, лєбо мудросц заслужую буц призначени у историї. Кед слово о вплїву судьби на характер, др Гавриїл Костельник замерковал же найважнєйша Библия. Тоту тезу би могли потвердзиц и Тамашово апокрифи хтори з тей нагоди понукнути читачом. У тих 50 апокрифох описани ситуациї зоз живота авто­ ра. Вон ше на вецей заводи враца и на висельованя наших людзох зоз местох Заходного Сриму у остатнєй войни, алє и на пошлїдки хтори мал прето же ше як гуманиста и демократски опредзелєни чловек, процив того борел. Описани ту вецей контакти хтори автор мал

зоз шветово значнима людзми по питаню висельованя на спомнутих просторох, як предсидатель Союзу Руснацох-Українцох Югославиї. Презентує и свой живот емиґранта у Канади. На рамикох кнїжки на остатнїм боку обявена винчованка - биоґрафия з нагоди Тамашового 70. родзеного дня, академика-секретара Националней Академиї наукох України Миколи Жулинского. Кнїжку видали „Прометей” зоз Нового Саду и НАН України зоз Києва. Було то єдно зоз останїх виданьох у тим року, а промоциї ше у Сербиї и України очекує идуцого року. Окрем тей кнїжки Юлияна Тамаша, Кабинет Министрох України у прешлим року прейґ Союзу Руснацох Українцох Сербиї вифинансовал видаванє ище трох кнїжкох: Дюри Латяка „Национални препород Русинох Бачки, Сриму, Славониї и Руске народне просвитне дружтво”, Михала Рамача „Перли шветовей поезиї” и сликовнїцу за дзеци „Карусел”. В. П.

ЗАШЕДАНЄ ПРЕДСИДАТЕЛЬСТВА СФУЛО

VII КОНҐРЕС БУДЗЕ ОТРИМАНИ У НОВИМ САДЗЕ Онлайн схадзка Предсидательства СФУЛО (Шветова федерация українских лемковских орґанизацийох), отримана прешлого року, початком децембра, а предшедовал єден з двох подпредсидательох СФУЛО Марко Говански зоз Зєдинєних Америцких Державох. Други подпредсидатель Стефан Клапик зоз Польскей, хтори после нєсподзиваней шмерци Яро­ слави Галик вєдно зоз Гованским руководзи з тоту орґанизацию. У роботи зашеданя участвовали члени Предсидательства зоз шицких седем жемох того здруженя: Канади, Польскей, України, ЗАД, Словацкей, Горватскей и Сербиї. На дньовим шоре було вецей точки у хторих учашнїки конференциї поинформовали о актуалних питаньох роботи и дїялносци у своєй жемох. Народни депутат України, дакедишня предсидателька СФУЛО София Федина информовала присутних о законским проєкту „О уношеню вименкох даєдних законских актох України як и до 28. ЯНУАР 2022.

СФУЛО Світова Федерація Українських Л емківських Об’єднань

актох о депортованю гражданох України, хтори од 1944-1951. рок були насилно висельовани зоз териториї Польскей Народней Републики”. Предсидательство потримало тоту инициятиву, о чим писмено будзе информовац предсидателя Верховней ради України. София Федина задлужена як член Предсидательства СФУЛО и як народни депутат Верховней ради України же би ше закладала у процесу того проєкта же би ше депортацию преглашело за злодїйство. Члени Предсидательства поинформовани и о пририхтованю за VII

Конґрес СФУЛО хтори ма буц отримани 2022. року, а кандидати за його отримованє були два жеми, Україна и Сербия. Вигласане, зоз векшину гласох, же VII Конґрес будзе отримани у Новим Садзе, 2022. року у септембру. Кажда жем на Конґрес може послац до седем членох, у зависносци од своїх материялних можлївосцох. На онлайн схадзки було слова и о гласнїку „Виснїк СФУЛО” чийо ище єдно число мало висц по конєц 2021. року. Учашнїки зашеданя потримали дальше видаванє гласнїка, а бешедовали и о звекшаню експонатох у Музею лемковскей култури у Моностириску (Україна). На онлайн зашеданю Предсидательства участвовали члени Союзу Руснацох Українцох Сербиї зоз предсидательом Боґданом Виславским. Наступне зашеданє Предси­ дательства СФУЛО будзе у фебруару 2022. року. В. Паплацко

РУСКЕ СЛОВО 23

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ ЯНКО И АНА КИШОВО З НОВОГО САДУ ПРЕСЛАВЕЛИ 60-РОЧНЇЦУ МАЛЖЕНСТВА

ТАЛАНТ ЗА ЖИВОТ

Пише: Славица ФЕЙСА

Пред даскельома днями, у єдним ресторану при Дунаю, зишла ше Кишова фамелия. Главни Ана и Янко у чолє, коло нїх обидва дзивки з фамелиями, а славело ше нєкаждодньову, шумну рочнїцу - шейсц децениї од того дня кед єдно другому любов и вирносц пришагали уло то, паметаю Кишово, 27. януара 1962. року, кед справели свадзбу и поволали цали род и з єдней и з другей страни.

- Красна хвиля була, така як зяри, алє кед зме о тидзень мали по­ йсц на другу свадзбу, тераз уж як бачи и андя, шнїгу було по колєна - памета Янко як кед би вчера бу­ ло, а нє пред шейдзешат роками. А од теди по нєшка вєдно вельо того предрилєли, щешлїви хвиль­ ки и гевти цо ше пробує такой забуц, а приду нєволани. Янко такой после свадзби пошол до войска, на два роки. Кед ше врацел була борба за кажди динар, селєнє, валянє старей хижи, а правенє новей на Сланей бари, а вец и дзивчата пришли, перше єдна, за ню друга, и радосц и старосц о нїх, та роботи було по уха...

- Вше сом мал добрих ґаздох и у добрих фирмох сом робел, електричар од младосци, патрел сом да будземе у своїм, гоч нє можем повесц, помагали и родичи - почина Янко о тим як ше з Дюрдьова у Но вим Садзе створели, и як тот живот пре бегнул як през двор...

Б

друге, млади нє понаглю. Иншак то теди було кед моя нє робела, старала ше о обисцу и дзивчатох, алє нє лєм вона, нє було вельо школованих, а окреме жени. Нєшка ЛЄМ З КРАСНИМ И У ПОРАДИ ци кажде ма свой динар, жени од мужох нє завиша, та ше пари лєгчейше розходза Нєт таких, а прешвечени Янко и предлужує: - Ми, я и моя, єдну ствар до тей хижи нє младих поготов, хто би ше нє опи- купели, а да зме ше перше нє порадзели. тал - як то 60 ро­ Нїїда. А робели зме, шпорвали, алє и до ки вєдно тлучиц банї и на морйо ходзели одпочинуц. мож, а бачи Янко Супруга примахує з главу, бо добре ро­ уж ма порихтани боту подзелєли. Вона баржей естета, а одвит. вредна и педантна, вон тиж точни, а полни - Нє чудне то, з идеями цо и як би у обисцу зробиц, ушомлади зме були риц, оправиц...

- Дакеди хижу могло обисц раз-два, кед зме ше побра­ ли, а нєшка то уж тераз чежше, роки прицисли, а и хороти, иншак, цо пре та мож лєм так як мож - гвари Ана, дакешколу, алє и пре ди дошлїдна мац, нєшка у рокох кед косци

Ана и Янко пред 60 роками, 27. януара 1962. року

24 РУСКЕ СЛОВО

28. ЯНУАР 2022.

УисІ2е@ги5ке5Іоуо.сот

крегки, та кеди-нєкеди нє витримаю и муши барз мерковац, бо на посцелї длуго лєжац и чежко, и допито. И Янко ше поносує же шерцо осла­ бло, и вец ше ище койцо поприквачовало, та нє мож вецей як пред штирома, пейцома роками. Донєдавна ище старчел, алє тераз, гвари, другим, младшим муши препущиц скоро шицку роботу коло обисца. „Велька хижа, гвари, меншу би нам”, ище вше порихтани на франту. Алє добре, приповеда далєй бачи Янко, бо ту и дзивки хтори их обиду, та и унуки вше кед можу, а велька радосц им праунук Алексей, хтори их з оцом Деяном приходзи обисц, а вец им вше дацо и помогню.

- Барз маме добри унучата, а и дзив­ ки, Сладяна и Весна, нам добри були. Ненад и Деян, унукове, робя на компютерох, Надя, унука у Бечу профе­ сорка клавиру, закончела студиї и там достала роботу. Свойо су людзе, и добре же так - поцешени Кишово. ПУТОВАНЯ ЗА ПАМЕТАНЄ

Штири ґенерациї, на радосц и поцешенє

Три роки пред тим як цо Янко пошол до пензиї, Рафинерия у хторей робел по пензию, бомбардована, а вше кед сирени задули, Янко праве теди бул у змени. И пре тото, алє и пре велї други ствари хтори видзел, а вше у цихосци покончел, фирма го наградзела з двотижньовим путованьом по Днїпру. Пред скоро двома децениями зоз супругу Ану пошол на драгу по Чарним морю, а вец путовали по велїх других крайох: України, Словацкей, Польскей... Нїґда ше з драги Янко нє врацел напразно, вше дацо принєс, покоштовац, подаровац. Дзепоєдни Янково путовня зазначени и у наших новинох.

- Йому тото шицко барз значи - предлужує супруга Ана. - Вон дзе ґод пошол, цо ґод робел, шицко зазначел, записал и вец любел кед дацо красне дожил, подзелїц и з другима. А шицко педантно вше висликує, позаписує, и у тим ужива. Наша дзивка Весна хтора тиж роби у НИС-у, гвари же Янка, єй оца, ище вше по добрим у фирми споминаю. Док там робел озда вшадзи дзе могло позаписовал хтори „прекидач” зач служи, або хтору ґомбичку треба прициснуц за тото, або гевто. Шмишка ше Янко, видно же му мило, а и нам у Руским його педантносц нє страна. Петнац роки Янко бул заступнїк „Руского слова”, предавал и понукал нашо виданя, упознал людзох, повязовал их з нами. И вше бул точни як годзинка. Кед подцагнул смужку, и зраховал, за нїм нє требало препатрац. РУЖИ, ПРЕКРАСНИ РУЖИ А Кишово обисце було и наградзене як найкрасше у тим краю Нового Саду, двор бул познати по квецу, алє и фонтани, цагачкох и ружох на дзешатки розличних, 28. ЯНУАР 2022.

стародавних, пахняцих и коляцих. Писало о тим нє лєм у наших новинкох. Нє раз Янко нарезал з тих ружох, и принєсол нам до фирми тельо, же нам и длужей як до тижня у каждим куцику пахло. Док ище старши колеґове нє пошли до пензиї, алє и док нє требало маски на каждих удзверйох, зашол Янко до „Руского”, приповедал и о своїх предкох, и о своєй лози, и историї. Любел бешеду, о шицким, любел почеркац, алє и привитац у свозм красним обисцу, а ище баржей уживац у природних красотох коло нього. По­ черкали зме и хториш дзень, на многая лїта и за здравє, а Янко и теди франтує, бо, гвари, „нє мож уж, осемдзешат прешло хториш дзень, руки ше покус трешу, та тоти фляши цо виложени у хижи за шанком, унучата най отвераю”. И цеши ше, бо нє єден напой хтори принєсол зоз швета нєшка прави раритет, а унукови то шицко барз чудне... Ознова ше врацаме на преславу. Янко сцел же би ше фамелия зишла за столом. Супруга на то додала же и єй мило, алє Янкови, Янкови то барз важне. И нє було би нїч чуд не, док пре й ду тоти коро ни, оми кро ни и шицко цо нас знашло, видзиц Янка ознова на дзверох нашей фирми. Нашмеяного, як нє силєно почина о тим цо люби, о краси, о фамелиї, о приятельох, а и о найчежшим през франти, ша о другим и нє вредзи, бо хто о хоротох люби слухац... Талант за живот, то доживотни маратон розумиц тот живот и тото цо у нїм найважнєйше. Тото цо остава. А тот талант Янко ище вше у себе ма. Кишовим, Ани и Янкови и НВУ „Руске слово” винчує 60-рочнїцу малженства. На многая и благая лїта! ■

РУСКЕ СЛОВО 25

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ ШТЕРАЦЕЦ РОКИ ОДДЗЕЛЄНЯ ЗА РУСИНИСТИКУ НА ФИЛОЗОФСКИМ ФАКУЛТЕТУ У НОВИМ САДЗЕ (6)

Пише: Славица ФЕЙСА

ПЛАНУЄМ ОЗНОВА РОБИЦ У ФАХУ - У єдней хвильки ше случело же моя животна драга нєсподзивано рушела у єдним другим напряме. Супруг достал роботне понукнуце у Австриї и мушели зме ше опредзелїц чи останєме дома, чи ше будземе селїц. На концу зме заш лєм ришели же фамелия треба же би була вєдно. То и за дзеци була велька споскуса, бо ше нашли у ситуациї же муша звладац нови язик. Спокуса то и за мнє и супруга, бо зме скорей нїґда нє учели нємецки. Єдного дня плануєм знова робиц у своїм фаху, алє предусловиє за тото добре знанє нємецкого язика. Прето ше тераз даяки час мушим пошвециц ученю язика, цо мнє як линґвистови и професорки по фаху наисце вельке задовольство. За особу хтора преподава странски язик барз хасновите искуство поставиц ше до позициї своїх школярох - гвари Анамария Рамач Фурман.

26 РУСКЕ СЛОВО

ДРАГОЦИНИ ЗДОБУТОК И ВЕЛЬКИ СКАРБ На рускей Катедри числени професоре вибудовали науково кариєри, вишли з нєй велї дипломовани студенти, а єдна з нїх, уж тераз з младшей ґенерациї студентох, и професорка Анамария Рамач Фурман, хтора кариєру предлужела на факултету. На нїм препровадзела 13 роки, преподавала рижни предмети з руского язика (лексиколоґию, историю язика, синтаксу), українски язик, як други славянски и руски язик як странски очатки студийох Анамариї Фурман вязани за Україну дзе ше уписала на факултет, на Києвским националним универзитету „Тарас Шевченко”, Институт филолоґиї, напрям Українски язик и литература. Там здобува широке славистичне и фило ло ґий не обра зо ванє.

- За мнє тоти студиї и живот у иножемстве представяли наисце єдно вельке животне искуство. З оглядом на тото же сом пред одходом до України мала нагоду студирац и у Сербиї, могла сом поровнац студиранє у тих двох жемох. Мала сом упечаток же студиранє у України озбильнєйше, понеже присуство на годзинох було обовязне, мали зме розлични обовязки през тидзень, писали домашнї задатки, реферати, семинарски роботи, а поготов зме ше му­ шели рихтац за практичну наставу. Попри тим, живот у України оможлївел ми добре упознац богату українску културу и традицию и прешвечиц ше же нас повязую заєднїцки коренї - гвари Анамария. Кед почала робиц на Оддзелєню за ру­ ски язик, на Новосадским универзитету ше почал запровадзовац болоньски про­ цес, цо подрозумйовало обовязне прису­ ство студентох на преподаваньох, бодованє студентских активносцох, испитох и подобне. То бул прави момент и нагода, здобуте искуство под час студираня вихасновац у настави.

- Пред тим ше студиї на Оддзелєню найчастейше зводзели на консултациї зоз про фе сора ми и на са мо сто йне уче нє. Таки вид настави подрозумює же професор да студентови литературу и основни напря­ ми як звладац одредз ену тему и студент приходзи консултовац ше зоз професором лєм у случаю даякей нєясносци. У тим плану я можебуц була свойофайтове ошви же нє, бо про фе со ре хтори длу ги час там робели мали свою рутину и чежше им було запро вад зиц но ву си сте му обо вя зней настави. Нє могла сом ше поровнац зоз

П

Професорка Анамария Рамач Фурман

ис ку сни ма про фе со ра ми, алє сом ма ла идеї як мож наставу пополнїц зоз интересантнима змистами и як реализовац практич ну на ста ву. Студира нє у хто рим при суство у настави обовязне - заправо вельо лєгчейше, то мойо особне становиско. На годзинох мож вельо того научиц и запаметац, а практична настава стимулує студентох же би були активни и окончовали свойо тижньово обовязки. Реално, так и испити мож порихтац за даскельо днї, и „очисциц” семестер. За шицок тот час Оддзелєнє прешло през рижни фаги. На початку зме на каг ждим року мали по 4-6 студентох, же бизме ше на концу нашли у ситуациї же на даєдним року нє маме анї єдного студента. То барз нєзавидни стан, алє, нажаль, з подобнима проблемами ше зочую и други дружтвени напрями, цо найчастейше спри чи нє не зоз со ци ял но-по ли тич ни ма обста ви нами у цалим на шим дружтве. ЄДЕН З НАЙКРАСШИХ АСПЕКТОХ У НАУКИ - Док сом ше занїмала зоз науку мойо виглєдованя сом пошвецовала историї 28. ЯНУАР 2022.

УисІ2е@ги5ке5Іоуо.сот

язика, конкретно розвою нашого язика и першим памятнїком хтори були записани медзи Руснацами у Бачкей. Познєйше сом свою увагу унапрямела на преподаванє руского язика як странского: порихтала сом скрипту, розробела сом методолоґию викладаня на основи знаня хторе сом мала у викладаню странского язика. Каждому професорови важне кед ше прешвечи же пренєсол свойо знанє студентом, то доказ же його труд и методи принєсли плод. Мнє наймилше було кед сом чула студентох як бешедую по руски. Думам же запровадзованє виучованя руского язика як странского на факултету барз значне за нас, воно отвера велї можлївосци. Студентом, будуцим фаховцом у своїх обласцох - социолоґом, педаґоґом, психолоґом, историчаром, журналистом, филолоґом и так далєй - оможлївює же би преширели свою професийну дїялносц и уключлели до нєй и руску дружтвенокултурну и наукову сферу. Вше сом ше намагала пренєсц студентом мойо прешвеченє же ученє гоч хторого странского язика - нє лєм шветового - хасновите, и же кажде знанє найдзе свою применку. А за нашу заєднїцу важне отверац ше ґу другим и шириц информацию о се­ бе. На тот способ и ми доприношиме ширеню толеранциї у нашей мултиетнїчней Войводини - прешвечена Анамария Фурман. За тринац роки док робела на факултету присуствовала численим науковим конференцийом у жеми и иножемстве, упознала ше з велїма колеґами славистами и фололоґами. Гвари же можлївосц упознац своїх колеґох хтори шветово реномовани науковци, чийо науково ро­ боти читала и цитирала у своїх статьох, хасновала у сво­ їх виглєдованьох, а вшелїяк и черанка искуствох, стретанє з колеґами зоз других универзитетох, по словох на­ шей спбешеднїци - то наисце прекрасни аспект науки. Роботу на Оддзелєню сом барз любела. Звичайно, кажди продуктивни чловек би повед же ше вше мож бу­ ло вецей зробиц. З велїма студентами сом вибудовала приятельске одношенє и остали зме познєйше у контак­ ту, тераз уж як колеґове. Од самого початку сом ше на­ магала же би мойо одношенє ґу студентом було колеґиялне, алє сом им указовала и же их почитуєм. Гоч нашо ґрупи найчастейше були мали, хтори оможлївйовали лєпше упознаванє и векшу блїзкосц, заш лєм ше робота на годзинох окончовала достоїнствено, порядно и одвичательно. Мали зме обичай раз рочнє ше стретнуц за му­ рами факултета у нєформалней атмосфери и таки друженя нас поготов зблїжели. Вельке задовольство припатрац ше на младих людзох хтори нєдавно постали полнолїтни, алє хтори ше з дня на дзень меняю, поставаю вше озбильнєйши и за штири роки досягли дозретосц одвичательних академских гражданох. Окрем же сом им преношела знанє, давала сом им до знаня же под час студийох нє мож научиц шицко, алє же зоз студираньом, окрем квалификациї, достаню и єдну иншаку перспективу и систематични, критични и индиви дуал ни при ступ ґу шиц кому у жи во це. ВАЖНЕ КАЖДЕ ДЗЕЦКО У РУСКЕЙ КЛАСИ Оддзелєнє за русинистику представя найвисшу образовну институцию - остатню, алє барз важну каричку у рускей образовней системи - после предшколского, 28. ЯНУАР 2022.

основ но го и стред нь о го образованя. Основ­ на улога Оддзелєня едуковац, у першим шоре професорох руско го язи ка, хтори бу­ ду робиц у образованю, алє и ширше - новинарох, педаґоґох, дружтвених и културних роботнїкох итд. Без Катедри, чежко и задумац як бизме ма­ ли наставнїкох и про­ фесорох за нашо шко­ ли и факултети.

- Праве прето Катедра Руснацом витално важна, а з другого боку, єй важне кажде дзецко хторе ходзи до рускей класи, бо кед бизме ше нашли у ситуациї же страциме руски класи и школи, нє будзе анї потреба за едукацию наставнїкох. У таким случаю иснованє Катедри би ше зведло лєм на наукову димензию, а то би була велька утрата за нашу заєднїцу. Оддзелєнє за русинистику и русинистични студиї вообще, прицагли увагу велїх славистох у швеце. Резултат науковей дїялносци професорох Оддзелєня представя огромни друковани опус - фахова литература, учебнїки, граматика, словнїки, науково статї, алє и зборнїки з конференцийох и наукови часопис. За 40 роки такволана Катедра, як ю медзи собу нєформално волаю Руснаци, виросла до розвитого филолоґийного оддзелєня на Филозофским факултету. Вона вибудовала науково кариєри численим професором и випестовала числених дипло­ мованих студентох. Вона вредна сама за себе, а Русна­ цом є вельки скарб и драгоцини здобуток - гвари на кон­ цу Анамария Рамач Фурман.■ (Предлужи ше) Виправка У 1-2 числу тижньових новинох Руске слово, хторе обявене 11. януара 2022. року, у тексту „На хасен Ру­ снацом” на 4. боку и у „Штерацец роки Оддзелєня за русинистику на Филозофским факултету у Новим Садзе” (4), на боку 26-27, професор др Михайло Фейса представени як заменїк Оддзелєня за русинистику, а треба же би писало: „порядни професор на Оддзелєню за русинистику”. Редакция

РУСКЕ СЛОВО 27

іггїогтаІог@ги5ке5Іоуо.сот

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 29. януара 2022. року наполня ше 40 днї як нас запавше зохабел наш мили

Як цо о доброму чловекови писню написац чежко ище чежше ше одпитац од нього занавше Раз, остатнїраз и занавше одпитуеме ше од тебе шицки ми хторих ши Любел Потримовал Мотивовал Инспировал Забавял и зашмейовал под закрицом твоей Матки.

ЯНКО КОПЧАНСКИ (1950-2021) з Коцура Останеш вично у наших шерцох! Занавше ожалосцени: супруга Мария, синове Микола и Владо и дзивка Татяна зоз своїма фамелиями Спочивай у мире Божим! СМ У ТН Е ЗДОГАДОВАНЄ Дня 29. януара 2022. року наполня ше 40 д н ї як ше преселєл до вичносци

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ

ЯН КО КОПЧАНСКИ (1950-2021) з Коцура

ЗВО Н И М И Р ПАВЛО ВИЧ (ЗВОН КО ВИ БИЯЛОШ ОВИ )

Красни памятки на ньго будзе чувац кум Дю ра Ф ейса Спочивай у мире Божим!

О д Геленки и Кима Грубеньових зоз Нового Саду и їх дзецох

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 27. януара и дня 16. фебруара того року наполня ше шейсц мешаци од шмерци наших андї и нини

МЕЛАНИЯ ШОВШ народзена Надь (1944-2021)

СЕНА ДЖУНЯ народзена Макаї (1932-2021) з Руского Керестура

З почитованьом, памятку на вас чува Дудашова фамелия!

28 РУСКЕ СЛОВО

Спочивайце у мире Божим!

28. ЯНУАР 2022.

іггїогтаІог@ги5ке5Іоуо.сот

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 31. януара наполня ше 6 мешаци як нас напущел наш мили супруг, оцец, швекор и дїдо

СМ У ТН Е ЗДОГАДОВАНЄ Дня 23. януара 2022. року наполнєли ше 40 смутни д н ї як нас занав­ ш е зохабел наш мили супруг, оцец и дщо

АНДРАШ ОРСАҐ (1956-2021) Вично будзеш у наш их ш ерцох и думкох, з любову чуваме здогадоване на це. Твоя супруга Ксения, синове И ґор зоз супругу Таню и Д ам ир зоз заручнїцу Александру и унуки Ф иона и Лаура Спочивай у мире Божим! СМ У ТН Е ЗДОГАДОВАНЄ Дня 26. януара наполнели ше Дня 6. марца наполня ше 15 жалосшейсц жалосни мешаци як нас ни роки як нас занавше зохабела занавше зохабел наш мили оцец, наша мила мац, баба и прабаба дїдо и прадїдо

ДЮРА МУДРИ (1952-2021) з Руского Керестура Час преходзи, а ти нам вше баржей хибиш. Але твоя доброта навики остава у наших шерцох. Ожалосцени: супруга Любка, син Мирослав, дзивка Марина, жец Петро и унучок Стефан Спочивай у мире Божим!

ЙОАКИМ РАЦ (1935-2021)

ИРИНА РАЦ народзена Баран (1936-2007)

з Руского Керестура Найкрасши памятки на час препровадзени зоз вами навики чуваме у своїх шерцох. Вашо наймилши Спочивайце у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 25. януара наполнєл ше рок як вецей не з нами наш мили супруг, оцец, швекор и дїдо

ВЛАДИМИР БУДИНСКИ (1942-2021) з Руского Керестура (Швайцарскей)

Преходзели днї, мешаци, прешол и еден рок як зме ше зоз тобу розишли, але у наших думкох и молитвох и красних здогадованьох на час цо зме зоз тобу препровадзели. Ти жиеш и далей зоз нами и будзеш, док нашо шерца дуркаю. Твойо наймилши Спочивай у мире Божим! Най це ангели чуваю!

28. ЯНУАР 2022.

РУСКЕ СЛОВО 29

іггїогтаІог@ги5ке5Іоуо.сот

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 29. януара наполнюю ше штири роки як нас зохабела наша мила супруга, мама и баба

Н А ЗДОГАДОВАНЄ Дня 1. фебруара 2022. року наполня ше 6 ж алосни роки як зоз того ш вета до вичносци пош ла моя мила супруга, мац, ш векра, баба

НАТАЛИЯ РЕГАК народзена Ґовля (1947-2016) з Вербасу

*

П амятку на тебе, твою любов и доброту, будземе чувац у наш их шерцох. Н авики ож алосцени: твой супруг Я ким , синове Звонко и Златко, невеста Л епосава и унуки Дарко, М арина, Даниела и Н икола Спочивай у мире Божим!

РУЖА НАДЬ народзена Здравкович (1951-2018) з Руского Керестура Барз нам хибиш, а ище баржей твойо совити. Кажди дзень ши у наших думкох и вше це будземе паметац. Навики ожалосцени супруг Славко, синове Златко, Саша и Зоран зоз супругу Ларису, як и унукове Елияс и Самуел зоз Немецкей Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 28. януара наполнюю ше 20 роки як нас зохабел наш супруг, оцец, дїдо и прадїдо

Городска уп рава за защ и ту ж ивотного ш тредку на осн ови член а 20. Закона о преценьованю вплїву на ж ивотни ш тредок („С луж бени глаш нїк Р епублики С ерби ї” число 135/04 и 36/09), обявю є

ОБВИСЦЕНЄ о явним увиду, явней п р езен тац и ї и я вней р озп р ави о Студиї о п рецен ьованю вплїву на ж ивотни ш тредок Н ош итель п роєкта „Ь А В Ш О ” Б О О ” зоз Б еоґраду по овласценю н о ш и тел я п р о єк та „А1 8гЬі]а гї.о.о. Веодгагї”, М и л у ти н а М иланковича 1ж, Н ови Б еоґрад поднєсол вим огу за даван є согласносц и на Студию о преценьованю вплїву н а ж ивотни ш тредок п ро­ єк та р ад и о б азн ей с тан їц и м о б и л н ей „Н С 2 3 8 2 _ 0 2 Н С _Н ови_С ад_Ш анґай ” , н асел єн є Ш анґай, у Улїци II чи сло 21 на катастарскей п арцели число 2166, К.О. Н ови С ад III, Город Нови Сад. П одатки и докум ентац ия зоз вим оги нош ител п роєкта м ож достац на увид у п росторийох Городскей уп рави за защ и ту ж ивотного ш тредку Гораду Н ового Саду, роботни днї у чаш е од 10 до 15 годзин, по 18. ф ебруар 2022. року. У складзе зоз членом 6. П рави лн їка о п оступ ку явного увиду, презен тац и ї и явней розправи о студиї о преценьовню вплїву н а животни ш тредок („С луж бени глаш нїк Р С ”, 69/05) заи нтерсован и х орґанох, орґан изаций ох и явн осц под час ти рван я явн ого уви ду можу поднєсц зауваги и дум аня н а студиї о преценьованю вплїву у писаней форми Городскей управи за защ иту ж ивотного штредку. Я вну розправу и презентацию ш е отри м а 21. ф ебруара 2022. року, у п росторийох Городскей управи за защ иту ж ивотного ш тредку Городу Н ового Саду, Р ум енацка 110 а, Н ови Сад, н а 11 годзин.

МАЛИ ОГЛАШ КИ

ДЮРА ГАРДИ (1944-2002) з Руского Керестура Час преходзи, ти и далей у наших шерцох и думкох. Твоя супруга Наталия, дзивка Сенка зоз фамелию и син Сашо зоз фамелию Спочивай у мире Божим!

30 РУСКЕ СЛОВО

ДИХТОВАНЄ облакох и дзверох. Щици од витру, жими, праху, галайку, инсектох. МОНТИРАМЕ: ■ РОЛЕТНИ

■ ГАРМОНИКОВО ДЗВЕРИ ■ ПАНТЛЇКОВО ДЗВЕРИ ■ МРЕЖИ ОД СУНЬОҐОХ ■ ВЕНЕЦИ ЯНЕРИ ■ ОПРАВКИ Т елеф он :

025/5827-710 060/5088-433 28. ЯНУАР 2022.

іггїогтаІог@ги5ке5Іоуо.сот Република Сербия Автономна Покраїна Войводина Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини - национални заєднїци Булевар Михайла Пупина 16, 21000 Нови Сад Тел: +381 21 487 46 04 Г: +381 21 557 074; 456 986 Ьо]ап.§ге§игіс@уо]уогііпа.§оу.Г8 Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини - национални заєднїци, Нови Сад, на основи члена 7. Покраїнскей скупштинскей одлуки о додзельованю буджетних средствох за унапредзенє положеня националних меншинох - националних заєднїцох и розвой мултикултурализма и толеранциї („Службени новини АПВ“, число 8/2019) у вязи зоз членми 11, 12, 23. пасус 4, 25. и 26. Покраїнскей скупштинскей одлуки о буджету Автономней Покраїни Войводини за 2022. рок („Службени новини АПВ“, число 54/2021), на основи Ришеня покраїнского секретара за образованє, предписаня, управу и национални меншини национални заєднїци число: 128-377/2020-1 од 8.12.2020. року розписує

ЯВНИ КОНКУРС ЗА СОФИНАНСОВАНЄ ПРОГРАМОХ И ПРОЄКТОХ ОЧУВАНЯ И ПЕСТОВАНЯ МУЛТИКУЛТУРАЛНОСЦИ И МЕДЗИНА ЦИОНАЛНЕЙ ТОЛЕРАНЦИЇ У АП ВОЙВОДИНИ У 2022. РОКУ Явни конкурс ше розписує за програми и проєкти здруженьох, фондох и фондацийох (у даль­ шим тексту: подношитель прияви), хтори унапрямени на очуванє и пестованє медзинационалней толеранциї зоз териториї Автономней Покраїни Войводини у 2022. року.

I. СУМА КОНКУРСА Явни конкурс ше розписує на вкупну суму 14.000.000,00 динари.

II. УСЛОВИЯ КОНКУРСА ■ Термин за подношенє приявох то 21.2.2022. року.

■ На явни конкурс за додзельованє буджетних средствох Секретарияту за розвой, пестованє и очуванє мултикултуралносци и медзинационалней толеранциї ше можу приявиц подношителє прияви, чийо проєкти и програми унапрямени на очуванє и пестованє медзинационалней толеранциї и хтори маю реґистроване шедзиско на териториї АП Войводини.

■ На явним конкурсу ше додзелює средства за програми и проєкти подношительох приявох хтори унапрямени на очуванє и пестованє медзинационалней толеранциї, а окреме за: ■ очуванє и пестованє язика, народних обичайох и старих ремеслох; ■ защиту и презентацию фолклорного нашлїдства; ■ творенє условийох за розвой култури, науки и уметносци; ■ пестованє и стимулованє народней творчосци; ■ представянє културних доброх од винїмковей значносци; ■ литературну, драмску, сценску, музичну и подобову творчосц, меморияли, фестивали, ювилейни манифестациї, уметнїцки колониї, кампи з якима ше пестує толеранцию и права националних меншинох - националних заєднїцох; ■ конференциї, турнири, сходи и подобне, з якима ше пестує толеранцию и права националних меншинох - националних заєднїцох; ■ пестованє и розвой аматеризма, госцованя ансамблох; ■ сотруднїцтво з матичнима жемами и други форми сотруднїцтва; ■ проєкти яки ше одноша на розвиванє, очуванє и пестованє духа медзинационалней толеранциї при младих; ■ унапредзенє продукциї и продукциї телевизийней и радийскей програми, интернет-презентацийох, других формох електронских презентацийох, друкованих пропаґандних активносцох, активносцох у друкованих медийох и других фор-

V_____________________________ 28. ЯНУАР 2022.

мох медийних активносцох.

■ На явни конкурс ше нє можу приявиц директни и индиректни буджетни хаснователє, привредни дружтва и национални совити националних меншинох.

■ Явни конкурс ше обявює у „Службених новинох Автономней Покраїни Войводини“, у єдним з явних глашнїкох хтори закрива цалу територию АПВ и на интернет-боку Секретарияту, як и на порталу е-Управа, на сербским язику и на язику националней меншини хтори ше службено хаснує у Автономней Покраїни Войводини.

III ОКРЕМНИ УСЛОВИЯ Явни набавки Кед хаснователь средствох зоз того конкурсу подпада под реґулацию Закона о явних набавкох, односно кед ше средства яки витворени по тим конкурсу будзе хасновац за набавку роботох, доброх або услугох, а учасц явних средствох твори вецей як 50% вредносци набавки, хаснователя средствох ше будзе тримац за наручителя и вон ма обовязку применьовац Закон о явних набавкох.

IV. СПОСОБ АПЛИКОВАНЯ ■ Прияви ше подноши лєм на конкурсних формуларох Секретарияту у єдним прикладнїку.

■ Конкурсну документацию мож превжац 19.1.2022. року у просторийох Секретарияту або на ^еЬ- адреси Секретарияту ^^^.риша.уо]уой.іпа.доу.гз.

■ Ґу прияви ше обовязно подноши: ■ Урядови доказ о реґистрациї подношителя прияви (фотокопию); ■ Потвердзенє о порцийним идентификацийним чишлє подношителя прияви (фотокопию).

■ Прияви на явни конкурс ше подноши на сербским язику або на язику националней мен­ шини хтори ше службено хаснує у Автономней Покраїни Войводини; ■ Подношитель прияви хторому ше додзелї средства по Явним конкурсу, а хтори нє ма раху­ нок при Управи за трезор, будзе мац обовязку отвориц го у одредзеним термину. Под процедуру ше подрозумює контактованє компетентного орґану, з вимаганьом за отверанє спомнутого рахунку, после чого ма обовязку доручиц Секретарияту доказ о отвераню рахунку.

■ Прияви ше подноши: 1. особнє з придаваньом писарнїци покраїнских орґанох управи у Новим Садзе; 2. по пошти на адресу: Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини - национални заєднїци Булевар Михайла Пупина, 16 21000 Нови Сад ЗА КОНКУРС - ОЧУВАНЄ И ПЕСТОВАНЄ МУЛТИКУЛТУРАЛНОСЦИ И МЕДЗИНАЦИОНАЛНЕЙ ТОЛЕРАНЦИЇ V. ОДЛУЧОВАНЄ ■ Критериюми за вибор програмох и проєктох хтори будзе софинансовац Секретарият на Явним конкурсу тоти: ■ процентуална учасц поєдиней националней меншини - националней заєднїци у вкупней меншинскей популациї у АП Войводини; ■ вкупни материялни трошки програми або проєкту; ■ просторни характер и значносц програми або проєкту (напр. медзинародни, медзиопштински, локални, мултиетнїчни, од ширшей значносци); ■ тирванє програми або проєкту; ■ число учашнїкох програми або проєкту; ■ интересованє публики и нащивеносц; ■ медийни публицитет (телевизийни и радио преноси або знїмки, информованє преси и други способи презентациї); ■ електронска присутносц, заступеносц и активносц (напр. постоянє интернет-презентациї, плат­ форми, дружтвеней мрежи); ■провадзаци и надополнююци активносци (напр. окремни наступ и представянє побиднїкох, ґала вечари, видаванє зборнїку, каталоґу и других публикацийох); ■ число особох хтори анґажовани на програми або проєкту подношителя вимаганя; ■ инши активносци, програми и проєкти хтори орґанизує подношитель вимаганя; ■ финансованє програми и проєкту од других

орґанох, орґанизацийох, фондох, спонзорох або донаторох - зоз жеми або з иножемства; ■ можлївосц розвиваня програми и проєкту и їх отримуюцосц; ■ законїтосц и ефикасносц хаснованя средствох хтори скорей достати од Покраїнского секретарияту.

■ Нє будзе ше розпатрац нєблагочасни и нєподполни або нєправилно виполнєни прияви, прияви хтори поднєсли нєовласцени особи, як анї прияви хтори нє предмет явного конкурса, односно прияви подношительох хтори нє придали звит о трошеню и хаснованю додзелєних средствох за предходни рок, односно за тих за хторих ше зоз звиту утвердзи же нєнаменково потрошели тоти средства, як анї прияви подношительох хтори нє вимирели обовязки по предходних конкурсох Секретарияту у смислу доручованя фотоґрафийох або видео материялу як доказу о реализованих активносцох.

■ Под нєподполнима приявами ше, медзи иншим, подрозумює и прияви без вимаганей документациї, прияви у хторих нє виполнєни шицки обовязни поля (поля хтори нє обовязни наведзени у формуларе прияви) як и прияви хтори не подписани и печацовани.

■ Секретарият по Конкусу софинансує лєм активносци яки ше реализує у чаше од дня розписованя конкурсу до 31.12.2022. року.

■ Секретарият затримує право од подношителя прияви, по потреби, питац додатну документацию и информациї, односно за додзельованє средствох одредзиц виполньованє додатних условийох.

■ Прияви и приложену документацию ше подношительом нє враца.

■ Прияви подношительох вреднує и оценює конкурсна комисия хтору формує покраїнски сек­ ретар з ришеньом, хтора формує ранґ-лїстину, у складзе з утвердзенима критериюмами и способом бодованя.

■ Конкурсна комисия утвердзує прелиминарну лїстину вреднованя и ранґованя поднєшених приявох (програмох/проєктох) хтору ше обявює на урядовим интернет-боку Секретарияту и на порта­ лу е-Управа.

■ Подношителє прияви маю право на пригварку на прелиминарну лїстину у чаше осем дньох по єй обявйованю. Обгрунтовану одлуку о пригварки, конкурсна комисия приноши у чаше 15 дньох по єй доставаню. По ришованю пригварки, конкурсна комисия конєчну лїстину доручує покраїнскому секретарови на прилапйованє.

■ Одлуку о виборе програмох/проєктох покраїнски секретар приноши у чаше 30 дньох по виходзеню термину за подношенє пригварки.

■ Одлуку о виборе програмох/проєктох ше обявює на урядовим интернет-боку Покраїнского секретарияту и на порталу е-Управа.

■ Одлука о виборе програмох/проєктох конєчна.

VI. РЕАЛИЗАЦИЯ ■ Секретарият преноши додзелєни средства на рахунки хасновательох на основи подписаних контрактох, у складзе з динамику прилїву средствох до буджету АП Войводини.

■ У контракту о додзельованю средствох ше прецизує шицки права, обовязки и одвичательносци подношителя прияви и Секретарияту.

■ Кед подношитель прияви нє подпише конт­ ракт у чаше яки одредзел Секретарият, будзе ше тримац же одступел од поднєшеней прияви.

■ Подношитель прияви ма обовязку додзелєни средства хасновац законїто и наменково, як и доручиц звит о наменковим трошеню средствох.

■ Подношитель прияви ма обовязку же би Секретарияту такой, под час тирваня, односно под час реализациї проєкту/манифестациї/подїї, доручовал фотоґрафиї и видео-материяли яки настали у реализациї проєкту. Секретарият провадзи реализацию програмох/проєктох хтори софинансує. Додатни информациї о Явним конкурсу мож достац у Секретарияту, на число телефона: 021/487 4604, або по е-пошти Ьо]ап.§ге§игіе@уо]уой.іпа.§оу.г5. П.О. ПОКРАЇНСКОГО СЕКРЕТАРА, Милан Ковачевич с.р. заменїк покраїнского секретара

РУСКЕ СЛОВО 31

іггїогтаІог@ги5ке5Іоуо.сот Република Сербия Автономна Покраїна Войводина Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини - национални заєднїци Булевар Михайла Пупина 16, 21000 Нови Сад Т: +381 21 487 46 09 ; 487 42 41, 487 45 58 0ипг@У0ІУ0иіпа.§0У.Г8 На основи члена 3. Правилнїка о додзельованю буджетних средствох Покраїнского секретарияту за образованє, предписаня, упра­ ву и национални меншини - национални заєднїци за финансованє и софинансованє програмох и проєктох у обласци основного и штреднього образованя и воспитаня у Автономней Покраїни Войводини („Службени новини АПВ“, число 10/20), а у вязи зоз Покраїнску скупштинску одлуку о буджету Автономней Покраїни Войводини за 2022. рок („Службени новини АПВ“, число 54/21), на основи Ришеня покраїнского секретара за образованє, предписаня, управу и национални меншини-национални заєднїци число: 128-377/2020-1 од 8.12.2020. року, заменїк покраїнского секретара розписує

КОНКУРС ЗА ФИНАНСОВАНЄ И СОФИНАНСОВАНЄ ПРОЄКТОХ У ОБЛАСЦИ ДЗВИГАНЯ КВАЛИТЕТУ ОБРАЗОВНО ВОСПИТНОГО ПРОЦЕСУ ШТРЕДНЬОГО ОБРАЗОВАНЯ ТРОШКИ ОБУКИ ТАЛАНТОВАНИХ ШКОЛЯРОХ ШТРЕДНЇХ ШКОЛОХ ЗОЗ ТЕРИТОРИЇ АП ВОЙВОДИНИ И НАСТАВНЇКОХ У СВОЙСТВЕ ПРЕПОДАВАЧОХ НА АНДРЕВЛЮ ЗА 2022. РОК Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини - национални заєднїци (у дальшим тексту: Секретарият) у складзе зоз Финансийним планом за 2022. рок, за унапредзенє квалитету штреднього образованя - трошки участвованя талантованих школярох штреднїх школох зоз териториї АП Войводини и наставнїкох у свойстве преподавачох на обукох з при­ родних и дружтвених наукох, уметносци и култури „Андревлє’’ за 2022. рок хтори ше отрима у периодзе фебруар-май 2022. рок у Центре за привредно-технолоґийни розвой „Андревлє’’ на Андревлю ше опредзелює суму у висини 10.000.000,00 динари. Право участвовац на Конкурсу маю установи штреднього образованя на териториї АП Войводини, чий снователь Република Сербия, автономна покраїна або єдинка локалней самоуправи. Наведзени средства наменєни за дзвиганє квалитету образовновоспитного процесу штреднього образованя - трошки проєкту обуки талантованих школярох штреднїх школох зоз териториї АП Войводини у 2022. року, хтори буду отримани у периодзе фебруар-май 2022. року у тирваню шейсц дньох (по 5 полни пансиони) у Центре за привредно-технолоґийни розвой Войводини, Андревлє, Баноштор. Штреднї школи можу конкуровац за: 1) трошки змесценя и костираня школярох своїх школох (од першей по штварту класу), пре їх учацс на обукох, за 5 полни пансиони, 2) трошки змесценя, костираня и надополнєньох за роботу наставнїкох своїх школох, хтори буду анґажовани у свойстве преподавача за обласци за хтори ше опредзеля и у свойстве орґанизатора шлєбодних активносцох школярох, тиж 5 полни пансиони. Образовни установи маю право приявиц од 5 до 10 школярох и од 4 до 8 наставнїкох, хтори виполнюю предвидзени критериюми. Обуки ше будзе орґанизовац у складзе зоз актуалну епидемиолоґийну ситуацию и согласно розпорядку хтори состави Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини - национални заєднїци. Зоз финансийну потримовку яку ше дава з тим конкурсом ше промовує, односно щици явни интерес яки утвердзени з одредбами члена 6, 7, 8. и 9. Закона о основох системи образованя и вос­ питаня („Службени глашнїк РС”, число 88/2017, 27/2018 - др зако­ ни, 10/2019, 6/2020 и 129/2021). З Конкурсом опредзелєни средства, у складзе зоз Правилнїком о додзельованю буджетних средствох Покраїнского секретарияту за образованє, предписаня, управу и национални меншини - национални заєднїци за финансованє и софинансованє програмох и проєктох у обласци основного и штреднього образованя и воспитаня у Автономней Покраїни Войводини (у дальшим тексту: Правилнїк) наменєни за шлїдуюци приоритети: ■ Модернизацию воспитно-образовней роботи 1а) осучасньованє наставного процесу прейґ иновативносци и креативносци шицких учашнїкох,

32 РУСКЕ СЛОВО

■ Усоглашованє образованя з потребами тарґовища роботи 2а) унапредзованє поднїмательного духу, розвой практичних и животних схопносцох, професионалну ориєнтацию и кариєрне водзенє, дзвиганє квалитету фаховей пракси, ■ Стимулованє звонканаставних активносцох 5а) орґанизовани и фахово водзени шлєбодни час школярох у звонканаставним периодзе и под час школских розспустох прейґ едукативних кампох, стретнуцох школярох, секцийох, спортских, науково-технїчних, културних и других змистох. КРИТЕРИЮМИ ЗА РОЗПОДЗЕЛЬОВАНЄ СРЕДСТВОХ При одредзованю висини средствох за додзельованє, у складзе зоз Правилнїком ше будзе применьовац тоти критериюми: ■ ступень уключеносци цильней ґрупи хторей програма/проєкт наменєни, ■ потерашнї искуства у реализациї програмох/проєктох з якима ше доприноши ґу унапредзованю образовно-воспитней роботи, ■ критериюми за школярох: з тим проєктом можу буц облапени школяре хтори участвовали найменєй на општинских змаганьох з обласци природних и дружтвених наукох, култури и уметносци або хтори предходну класу закончели з найменєй барз добрим успихом, ■ критериюми за наставнїкох: з тим проєктом можу буц облапени наставнїки хтори були менторе школяром хтори найменєй на општинских змаганьох з предметних обласцох освоєли 1-3 место або хтори по думаню Школярскей ради маю замерковани успих у орґанизованю шлєбодних активносцох за школярох. СПОСОБ АПЛИКОВАНЯ Прияву ше подноши у писаней форми, на єдинственим формуларе хтори ше обявює на интернет-боку Секретарияту. Єдна правна особа може поднєсц єдну прияву. Ґу прияви на Конкурс ше подноши виполнєни єдинствени формулар прияви з вкупним числом школярох и вкупним числом наставнїкох за хтори школа апликує (у часци формалара прияви хтора ше одноши на школярох - уписує ше лєм число школярох и обласц за хтору ше приявює, без наводзеня особних податкох шко­ лярох, а у часци формулару прияви хтора ше одноши на наставнїкох - попри числа наставнїкох хторе ше приявює, треба за каждого приявеного наставнїка - без наводзеня особних податкох, уписац компетенциї и обласц за хтору ше привюю у свойству преподавача). О додзельованю средствох хасновательом одлучує покраїнски секретар цо компетентни за роботи образованя на предкладанє Комисиї за запровадзованє конкурса, хтора розпатра прияви цо сцигли. Образовни установи докази о виполньованю условийох за шко­ лярох и наставнїкох доруча на вимаганє Секретарияту, при составяню розпорядку учасци, а за точносц податкох наведзених у формуларе прияви, одвичательни директор школи. Секретарият затримує право од подношителя вимаганя, по потреби, питац додатну документацию або информациї. Кед прияву подписує особа хтора ма овласценє, нєобходне приложиц и документ о овласценю за подписованє истей. Комисия нє будзе розпатрац: ■ нєподполни прияви, ■ нєблагочасни прияви, ■ нєдошлєбодзени прияви (прияви хтори поднєсли особи хтори нєовласцени и субєкти хтори нє предвидзени з конкурсом), ■ прияви хтори ше нє одноша на з конкурсом предвидзени наменки. Резултати конкурсу ше обявює на интернет-боку Секретарияту. Термин за подношенє приявох на конкурс то 3. фебруар 2022. року. Прияви з потребну документацию ше подноши на адресу: Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини - национални заєднїци „Конкурс за финансованє и софинансованє проєктох у обласци дзвиганя квалитету образовно-воспитного процесу штреднього образованя - трошки обуки талантованих школярох штреднїх школох зоз териториї АП Войводини и наставнїкох у свойстве преподавачох на Андревлю за 2022. рок" Булевар Михайла Пупина 16 21000 Нови Сад Формулар питальнїка мож превжац од 19. януара 2022. року на урядовей ^еЬ-презентациї Покраїнского секретарияту за образованє, предписаня, управу и национални меншини - национални заєднїци: №№№.пиша.У0ІУ0Діпа.&0У.Г8. Информациї у вязи з конкурсом мож достац на телефон: 021/ 487 46 09, 487 42 41, 487 45 58. П.О ПОКРАЇНСКОГО СЕКРЕТАРА, Милан Ковачевич

28. ЯНУАР 2022.

іпТогтаІог@ги5ке5Іоуо.сот Република Сербия Автономна Покраїна Войводина Покраїнски секрета­ рият за образованє, предписаня, управу и национални меншини - национални заєднїци Булевар Михайла Пупина 16, 21000 Нови Сад Тел.: +381 21 487 46 08 Р: +381 21 557 074; 456 986 агїгіап.Ьогка@УО<|Уогїіпа.§оу.г8. Покраїнски секретарият за образованє, предписа­ ня, управу и национални меншини - национални заєднїци, Нови Сад, на основи члена 7. Покраїнскей скупштинскей одлуки о додзельованю буджетних средствох за унапредзенє положеня националних меншинох - националних заєднїцох и розвой мултикултурализма и толеранциї („Службени новини АПВ“, число 8/2019) у вязи зоз членми 11, 12, 23. пасус 4, 25. и 26. Покраїнскей скупштинскей одлуки о буджету Автономней Покраїни Войводини за 2022. рок („Службени новини АПВ“, число 54/2021), на основи Ришеня покраїнского секретара за образованє, предписаня, управу и национални меншини национални заєднїци число: 128-377/2020-1 од 8.12.2020. року розписує

ЯВНИ КОНКУРС ЗА СОФИНАНСОВАНЄПРОГРАМОХ И ПРОЄКТОХ УНАПРЯМЕНИХ НА УНАПРЕДЗЕНЄ ПРАВОХ НАЦИОНАЛНИХ МЕНШИНОХ - НАЦИОНАЛНИХ ЗАЄДНЇЦОХ У АП ВОЙВОДИНИ - 2022. РОКУ Явни конкурс ше розписує за програми и проєкти здруженьох, фондох и фондацийох (у дальшим текс­ ту: подношитель прияви), цо су унапрямени на витворйованє правох националних меншинох националних заєднїцох зоз териториї Автономней Покраїни Войводини у 2022. року.

I. РОЗПОДЗЕЛЬОВАНЄ СРЕДСТВОХ Явни конкурс ше розписує на вкупну суму 33.000.000,00 динари, по националних меншинох националних заєднїцох:

II. УСЛОВИЯ КОНКУРСА Термин за подношенє приявох то 21.2.2022 року.

■ На явни конкурс за додзельованє буджетних средствох Покраїнского секретарияту за унапредзованє положеня националних меншинох - националних заєднїцох можу ше приявиц лєм подношителє приявох, хтори маю регистроване шедзиско на териториї АП Войводини.

■На явним конкурсу ше додзелює средства за про­ грами и проєкти подношительох прияви хтори унапрямени на витворйованє правох националних меншинох - националних заєднїцох, а насампредз за: ■ очуванє и пестованє язика, народних обичайох и старих ремеслох; ■ защиту и презентацию фолклорного нашлїдства; ■ творенє условийох за розвой култури, науки и уметносци; ■ пестованє и стимулованє народней творчосци; ■ представянє културних доброх од винїмковей значносци; ■ литературна, драмска, сценска, музична и подобова творчосц, меморияли, фестивали, ювилейни манифестациї, уметнїцки колониї, кампи з якима ше пестує толеранцию и права националних меншинох националних заєднїцох; ■ конференциї, турнири, сходи и подобне, з якима ше пестує толеранцию и права националних меншинох - националних заєднїцох; ■ пестованє и розвой аматеризма, госцованя ансамблох; ■ сотруднїцтво з матичнима жемами и други форми сотруднїцтва.

■ На явни конкурс ше нє можу приявйовац директни и индиректни буджетни хаснователє, при-

28. ЯНУАР 2022.

полни або нєправилно виполнєни прияви, прияви вредни дружтва и национални совити националних хтори поднєсли нєовласцени особи, як анї прияви меншинох. хтори нє предмет явного конкурса, односно прияви ■ Явни конкурс ше обявює у „Службених новинох подношительох хтори нє придали звит о трошеню и Автономней Покраїни Войводини”, у єдним з явних хаснованю додзелєних средствох за предходни рок, глашнїкох хтори закрива цалу територию АПВ и на односно за тих за хторих ше зоз звиту утвердзи же интернет боку Секретарияту, як и на порталу енєнаменково потрошели тоти средства, як анї приУправа, на сербским язику и на язику националней яви подношительох хтори нє вимирели обовязки по меншини хтори ше службено хаснує у Автономней предходних конкурсох Секретарияту у смислу Покраїни Войводини. доручованя фотографийох або видео материялу як III ОКРЕМНИ УСЛОВИЯ доказу о реализованих активносцох. Явни набавки ■ Як нєподполни прияви ше, медзи иншим, Кед хаснователь средствох зоз того конкурса подтрима и прияви без вимаганей документациї, припада под регулацию Закона о явних набавкох, однояви у хторих нє виполнєни шицки обовязни поля сно кед ше средства яки витворени по тим конкурсу (поля хтори нє обовязни наведзени у формулару буду хасновац за набавку роботох, доброх або услуприяви) як и прияви хтори нє подписани и печатовагох, а учасц явних средствох твори вецей як 50% ни. вредносци набавки, хаснователя средствох ше будзе ■ Секретарият по Конкурсу софинансує лєм тримац за наручителя и вон ма обовязку применьактивносци яки ше реализує у периоду од розписоовац Закон о явних набавкох. ваня конкурсу по 31.12.2022. року.

IV. СПОСОБ АПЛИКОВАНЯ ■ Секретарият затримує право од подношителя ■ Прияви ше подноши лєм на конкурсних прияви, по потреби, питац додатну документацию и формуларох Секретарияту у єдним прикладнїку. информациї, односно за додзельованє средствох ■ Конкурсну документацию мож превжац од одредзиц виполньованє додатних условийох; 19.1.2022 року у просторийох Секретарияту або на ■ Прияви и приложену документацию ше подшеЬ адреси Секретарияту '^шш.рита.уо^уогїіпа.доу.гз ношительом нє враца.

■ Ґу прияви ше обовязно подноши: ■ По виходзеню термину за приєм приявох на ■ Урядови доказ о регистрациї подношителя Явни конкурс, благочасни и подполни прияви секприяви (фотокопию); ретарият прешлїдзи националним совитом нацио■ Потвердзенє о порцийним идентификацийним налних меншинох зоз шедзискох на териториї АП чишлє подношителя прияви (фотокопию); Войводини пре даванє предкладаня за додзельова■ Прияви на явни конкурс ше подноши на нє средствох (у дальшим тексту: национални совисербским язику або на язику националней меншини ти). хтори ше службено хаснує у Автономней Покраїни ■ Прияви подношительох и предкладаня нациоВойводини; налних совитох вреднує иоценює конкурсна коми■ Подношитель прияви хторому ше додзелї сия хтору формує покраїнски секретар з ришеньсредства по Явним конкурсу, а хтори нє ма рахунок ом, хтора формує ранг-лїстину у складзе зоз утверпри Управи за трезор, будзе мац обовязку го отвориц дзенима критериюмами и способом бодованя. у одредзеним термину. Под процедуру ше ■ Конкурсна комисия утвердзує прелиминарну подрозумює контактованє компетентного органа, з лїстину вреднованя и рангованя поднєшених привимаганьом за отверанє спомнутого рахунку, после явох (програмох/проєктох) хтору ше обявює на чого ма обовязку доручиц секретарияту доказ о урядовим интернет боку секретарияту и на порта­ отвераню рахунку. лу е-Управа.

■ Прияви ше подноши: ■ Подношителє прияви маю право на пригварку 1. особнє з придаваньом на писарнїцу на прелиминарну лїстину у чаше осем дньох по єй покраїнских органох управи у Новим обявйованю. Обгрунтовану одлуку о пригварки, Садзе; конкурсна комисия приноши у чаше 15 дньох по 2. по пошти на адресу: Покраїнски єй доставаню. По ришованю пригварки, конкурс­ секретарият за образованє, предписаня, на комисия конєчну лїстину доручує покраїнскому управу и национални меншини секретарови на прилапйованє. национални заєднїци ■ Одлуку о виборе програмох/проєктох покраБулевар Михайла Пупина 16, 21000 їнски секретар приноши у чаше 30 дньох по Нови Сад (ЗА КОНКУРС) виходзеню термину за подношенє пригварки.

V. ОДЛУЧОВАНЄ ■ Одлуку о виборе програмох/проєктох ше обяКритериюми за вибор програмох и вює на урядовим интернет боку Покраїнского секпроєктох хтори будзе софинансовац секретарият на ретарияту и на порталу е-Управа. явним конкурсу тоти: ■ Одлука о виборе програмох/проєктох конєч■ процентуална учасц поєдиней националней на. меншини - националней заєднїци у вкупней менVI. РЕАЛИЗАЦИЯ шинскей популациї у АП Войводини; ■ Секретарият преноши додзелєни средства на ■ вкупни материялни трошки програмох або прорахунки хасновательох на основи подписаних єктох; контрактох, у складзе з динамику прилїву сред■ просторни характер и значносц програми або ствох до буджету АП Войводини. проєкта (напр. медзинародни, медзиопштински, ■ Секретарият преноши додзелєни средства на локални, мултиетнїчни, ма ширшу значносц); рахунки хасновательох на основи подписаних ■ тирванє програми або проєкта; контрактох, у складзе з динамику прилїву сред■ число учашнїкох програми або проєкта; ствох до буджету АП Войводини.

■ интересованє публики и нащивеносц; ■У контракту о додзельованю средствох ше ■ медийни публицитет (телевизийни и радио прецизує шицки права, обовязки и одвичательноспреноси або знїмки, информованє преси и други ци подношителя прияви и Секретарияту. способи презентациї); ■Кед подношитель прияви нє подпише конт­ ■ електронска присутносц, заступеносц и активракт у чаше яки одредзел Секретарият, будзе ше носц (напр. иснованє интернет презентациї, плат­ форми, дружтвени мрежи); тримац же одступел од поднєшеней прияви.

■ Подношитель прияви ма обовязку додзелєни ■ провадзаци и додатни активносци (напр. средства хасновац законїто и наменково, як и окремни наступ и представянє побиднїкох, гала доручиц звит о наменковим трошеню средствох. вечари, видаванє зборнїка, каталога и других пуб■ Подношитель прияви ма обовязку ликацийох); Секретарияту такой, под час тирваня, односно у ■ число особох хтори ангажовани на програми чаше реализациї проєкту/манифестациї/подїї, або проєкту подношителя вимаганя; доручиц фотографиї и видео материяли цо наста­ ■ други активносци, програми и проєкти хтори ли у реализациї проєкту. организує подношитель вимаганя; ■ Секретарият провадзи реализацию програ■ финансованє програмох и проєктох других мох/проєктох хтори софинансує. органох, организацийох, фондох, спонзорох або Додатни информациї о явним конкурсу мож донаторох - зоз жеми або з иножемства; ■ можлївосц розвиваня програми и проєкта и їх достац у Секретарияту, на число телефона: 021/ 487 4608 прейг е-пошти отримуюцосц; айгіап.Ьогка@Уо]уойіпа.§оу.г8.

■ законїтосц и ефикасносц хаснованя средствох П.О. ПОКРАЇНСКОГО СЕКРЕТАРА. хтори скорей достати од Покраїнского секретарияМилан Ковачевич, с.р. ту. заменїк покраїнского секретара ■ Нє будзе ше розпатрац нєблагочасни и нєпод-

РУСКЕ СЛОВО 33

іггїогтаІог@ги5ке5Іоуо.сот општини, городу або населєного места; ■ процентуална учасц припаднїкох националних меншинох - националних заєднїцох чийо ше язики и писма службено хаснує у вкупним чишлє жительства по урядових податкох Републичного заво­ ду за статистику, на основи остатнього попису жительства; ■ вкупни материялни трошки хтори потребни за реализацию активносцох; ■ иснованє других жридлох финансованя активносцох; ■ континуитет у финансованю активносцох од Секретарияту, односно чи ше средства пита перши раз. Термин за подношенє приявох на конкурс по 21. фебруар 2022. року. Прияви на конкурс ше подноши лєм на конкурсних формуларох Секретарияту. Комплетну конкурсну документацию мож превжац у просторийох Секретарияту або на интернет-адреси: Прияви на конкурс ше подноши на сербским язику, або на язику националней меншини - националней заєднїци хтори ше службено хаснує у орґанох Автономней Покраїни Войводини. Прияви ше подноши особнє, з придаваньом на писарнїци покраїнских орґанох управи у Новим Садзе (будинок Покраїнскей влади), або ше их посила по пошти на адресу: Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини - национални за додзельованє буджетних средствох заєднїци, Булевар Михайла Пупина 16, орґаном и орґанизацийом у 21000 Нови Сад. Автономней Покраїни Войводини Прияви на конкурс ше доручує у двох у чиєй роботи ше службено хаснує прикладнїкох з двома виявами хтори язики и писма националних меншинох оверела и подписала овласцена особа под- националних заєднїцох за 2022. рок ношителя прияви, кед ше конкурує по Средства у суми 7.500.000,00 динари ше єдней основи, а кед ше конкурує источашдодзелює пре унапредзенє витворйованя нє и по вецей основох, прияви ше доручує права на службене хаснованє язкох и пису двох прикладнїкох за кажду основу, зоз мох националних меншинох - националистим числом оверених виявох. них заєднїцох у Автономней Покраїни Нє будзе ше розпатрац нєблагочасни Войводини. або нєподполни прияви, при хторих нєдоПраво участвовац на конкурсу маю: статок нє одстранєни по указованю, як анї ■ орґани єдинкох локалней самоуправи прияви хтори ше нє одноша на з конкур­ з териториї Автономней Покраїни сом предвидзени наменки або хтори подВойводини, у хторих зоз статутом городу, нєсли нєовласцени особи. односно општини утвердзене службене Хаснователь длужен средства хасновац хаснованє язикох и писмох националних лєм за наменки за яки су додзелєни, а меншинох - националних заєднїцох на нєпотрошени средства врациц до буджету цалей териториї єдинки локалней само­ Автономней Покраїни Войводини. управи або у населєних местох на їх Хаснователь ма обовязку на одвитуюци териториї; способ визначиц же у финансованю уча■ месни заєднїци на териториї городох ствовал и Секретарият. Хаснователь длуи општинох зоз алинеї єден; жен найпознєйше по законченє календар■ други орґани, орґанизациї, служби и ского року поднєсц Секретарияту звит о установи, хаснователє буджетних средтрошеню додзелєних средствох з одвитуюствох, хтори маю шедзиско на териториї цу документацию. У случаю сумнї же локалней самоуправи або хтори окончую додзелєни средства у даєдних случайох нє дїялносци на териториї локалней само­ хасновани наменково, Секретарият поруша управи, з алинеї єден. поступок пред покраїнским орґаном упра­ Средства ше додзелює за финансованє, ви цо компетентни за буджетну инспекцию, односно участвованє у финансованю: пре контролу законїтого и наменкового хас■ трошкох за виробок и поставянє табнованя средствох. Кед ше утвердзи же лох з назву орґана и орґанизацийох, назву додзелєни средства у даєдних случайох нє населєних местох и других ґеоґрафских хасновани наменково, прияви тих хаснованазвох на драгових напрямох, назву улїтельох средствох ше надалєй нє будзе розцох и площох, як и других обвисценьох и патрац кед буду участвовац на конкурсу. спозореньох за явносц хтори виписани на Поступок конкурса запровадзує комисия язикох националних меншинох - нациоза розпатранє приявох хтору формує покраналних заєднїцох хтори ше службено хасїнски секретар. Комисия по розпатраню нує у општини, городзе або населєним позбераних приявох прави обгрунтоване месце; прекладанє за додзельованє средствох по ■ за друкованє двоязичних або вецейяконкурсу и доручує го покраїнскому секрезичних формуларох, службених глашнїтарови. кох и других явних публикацийох; О додзельованю средствох хаснователь■ за розвой системи електронскей ох по запровадзеним поступку одлучує управи за роботу у условийох покраїнски секретар з ришеньом, хторе вецейязичносци конєчне. Ришенє о додзельованю сред■ Висину средствох за додзельованє ствох будзе обявене на интернет-боку ше утвердзує на основи тих Секретарияту. критериюмох: П.О. ПОКРАЇНСКОГО СЕКРЕТАРА ■ число язикох и писмох националних Милан Ковачевич, с.р. меншинох - националних заєднїцох хтори заменїк покраїнского секретара ше службено хаснує на цалей териториї Република Сербия Автономна Покраїна Войводина Покраїнски секретарият за образованє, предписа­ ня, управу и национални меншини национални заєднїци Булевар Михайла Пупина 16, 21000 Нови Сад Тел.: +381 21 487 46 77 ІІУІа.Ьа1а@уо]уо^іпа.§оу.г5 На основи члена 6. пасус 1. Покраїнскей скупштинскей одлуки о додзельованю буджетних средствох орґаном и орґанизацийом у чиєй ше роботи службено хаснує язики и писма националних меншинох националних заєднїцох („Службени нови­ ни АПВ”, число 14/15) у вязи зоз членами 11, 12, 23. пасус 4, 25 и 26. Покраїнскей скупштинскей одлуки о буджету Автономней Покраїни Войводини за 2022. рок („Службени новини АПВ”, число 54/2021) и Ришеня Покраїнского секретара за образованє, предписаня, управу и национални меншини - национални заєднїци число: 128-377/2020-1 од 8.12.2020. року, Покраїнски секретарият за образованє, предписаня, управу и национални меншини - национални заєднїци розписує

Городска управа за защ иту ж ивотного ш тредку на основи члена 20. Закона о преценьованю вплїву на животни ш тредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

ОБВИСЦЕНЄ о явним увиду, явней презентациї и явней розправи о Студиї о преценьованю вплїву на ж ивотни ш тредок Н ош итель проєкта „ЬАВГМО” ^ 0 0 ” зоз Беоґраду по овласценю нош ителя проєкта „А1 8гЬі]а гї.о.о. Веодгагї”, М илутина М иланковича 1ж, Нови Беоґрад поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на ж ивотни ш тредок проєкта радио базней станїци мобилней телеф ониї „НС2386_01 НС_Н ови_Сад_Войводи_Степи_2”, на катастарскей парцели число 10753/24, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. Податки и документация зоз вимоги нош ител проєкта мож достац на увид у просторийох Городскей управи за защ иту животного ш тредку Гораду Нового Саду, роботнима днями у чаш е од 10 до 15годзин, по 17. фебруар 2022. року. У складзе зоз членом 6. Правилнїка о поступку явного увиду, презентациї и явней розправи о студиї о преценьовню вплїву на ж ивотни ш тредок („Службени глашнїк РС”, 69/05) заинтерсованих орґанох, орґанизацийох и явносц под час тирваня явного увиду можу поднєсц зауваги и думаня на студиї о преценьованю вплїву у писаней форми Городскей управи за защ иту ж ивотного штредку. Явну розправу и презентацию ше отрима 18. фебруара 2022. року, у просторийох Городскей управи за защ иту животного ш тредку Городу Нового Саду, Руменацка 110 а, Нови Сад, на 11 годзин.

КОНКУРС

34 РУСКЕ СЛОВО

Городска управа за защ иту ж ивотного ш тредку на основи члена 20. Закона о преценьованю вплїву на животни ш тредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

ОБВИСЦЕНЄ о явним увиду, явней презентациї и явней розправи о Студиї о преценьованю вплїву на ж ивотни ш тредок Нош итель проєкта „ЬАВГМО” ^ 0 0 ” зоз Беоґраду по овласценю нош ителя проєкта „А1 8гЬі]а гї.о.о. Веодгагї”, М илутина М иланковича 1ж, Нови Беоґрад поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на ж ивотни ш тредок проєкта радио базней станїци мобилней „Н С 2065_01 Н С _Н ови_С ад_А д ам овичово_н аселєн є”, у улїци Л ази Нанчича 47 у Новим Садзе, на катастарскей парцели число 3129/1 , К.О. Нови Сад II, Город Нови Сад. Податки и документация зоз вимоги нош ител проєкта мож достац на увид у просторийох Городскей управи за защ иту животного ш тредку Гораду Нового Саду, роботнима днями у чаш е од 10 до 15 годзин, по 18. фебруар 2022. року. У складзе зоз членом 6. Правилнїка о поступку явного увиду, презентациї и явней розправи о студиї о преценьовню вплїву на ж ивотни ш тредок („Службени глашнїк РС”, 69/05) заинтерсованих орґанох, орґанизацийох и явносц под час тирваня явного увиду можу поднєсц зауваги и думаня на студиї о преценьованю вплїву у писаней форми Городскей управи за защ иту ж ивотного штредку. Явну розправу и презентацию ше отрима 21. фебруара 2022. року, у просторийох Городскей управи за защ иту животного ш тредку Городу Нового Саду, Руменацка 110 а, Нови Сад, на 11, 30 годзин.

V____________________________________ > РЕП У БЛ И К А СЕРБИЯ АВТО Н О МНА ПОКРАЇНА ВОЙВОДИНА ГОРОД Н О ВИ САД Городска управа за транспорт и драги Ул. Ж арка Зренянина чс. 2 21000 Нови Сад Телефон: 021/4882-818

ОБВИСЦЕНЄ О обявйованю Явного конкурса за пополньованє окончую цого роботного м еста на нєодредзени час у Городскей управи

за транспорт и драги Городу Н ового Саду Роботне место окончователь за превож енє терхи за власни потреби хторе розп оредзен є до роботн ого м еста совитнїк - 1 окончователь на нєодредзени час. Текст явного конкурса за пополньованє наведзеного роботного м еста мож превж ац на интернет презентациї Городу Нового Саду: Ьіїр://’№№№.поуІ5агї.г5/. Городска управа за транспорт и драги Городу Н ового Саду

28. ЯНУАР 2022.

іпТогтаІог@ги5ке5Іоуо.сот

РТВ

ЯВНА МЕДИЙСКА УСТАНОВА „РАДИО - ТЕЛЕВИЗИЯ ВОЙВОДИНИ” (РТВ) Обявює

КОНКУРС ФЕСТИВАЛА „РУЖОВА ЗАГРАДКА 2022”

Условия конкурса: Право участвованя на конкурску за нови руски шпиванки маю шицки заинтересовани особи (композиторе и текстописателє) державянє Републики Сербиї и странски державянє, з тим, же иста особа може буц коавтор 2 (ДВОХ) шпиванкох. На конкурсу нє можу участвовац члени конкурсней комисиї, котра окончує вибор шпиванкох. Шпиванки котри ше посилаю на конкурс нє шму буц виводзени анї обявени, а муша буц у духу рускей музики. Дошлєбодзене приявйоває шпиванкох котри компоновани на иснуюци текст, односно на уж обявени твор зоз обласци поезиї, под условийом же автор текста, односно нашлїднїки, дали согласносц и же исти текст нє хасновани за компонованє и обявйованє музичних творох. Приява на конкурс ше посила по пошти, або особнє, на адресу: ЯВНА МЕДИЙСКА УСТАНОВА „РАДИО - ТЕЛЕВИЗИЯ ВОЙВОДИНИ” Радио Нови Сад - за фестивал „РУЖОВА ЗАГРАДАКА 2022” НЄ ОТВЕРАЦ Каменїцка драга Нови Сад- - Петроварадин Приява ше состої з двох ковертох (означени як Коверта 1. и Коверта 2.) у котрих шлїдуюце: - Коверта 1. - нотни запис композициї и текст на руским язику (обидва у трох прикладнїкох), под шифру - Коверта 2. - ришенє шифри, з податками коавторох (компози­ тор и текстописатель): 1. мено и презвиско, 2. адреса, 3. контакт телефон и е-таіі. Подношитель прияви одвитує за точносц податкох о шпиванки и коавторох. У случаю же ше хаснує текст уж обявеного твора зоз обласци поезиї, потребне доручиц податки автора текста и согласносц за хаснованє текста пре компонованє музичного твора. Конкурс отворени од дня обявйованя на тееЬ сайту тегеге.гїу.гв и у тижньових новинох „Руске слово” до до 18.02.2022. року. Прияви котри сцигню по завераню конкурса (19.02.2022. року и познєйше), нє буду ше розпатрац. Прияви котри сцигню на конкурс ше нє врацаю. Подношитель прияви нє ма право поцагнуц приявени шпиванки.Од доручених приявох - шпиванкох, Комисия, менована з боку РТВ-а, вибера найвецей 16 шпиванки котри буду виведзени на фестивалу. Кед комисия констатує же нєт достаточне число квалитетних композицийох, можлїве отримованє фестивала и з меншим числом вибра­ них нумерох. Зоз коавторами шпиванкох, котри буду виведзени, заключує ше контракт. У случаю хаснованя уж обявеного текста/твора з обласци поезиї, контракт подписує автор текста, односно нашлїднїки автора текста.

Городска управа за защиту животного ш тредку на основи члена 20. Закона о преценьованю вплїву на ж ивотни ш тредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обя­ вює

ОБВИСЦЕНЄ о явним увиду, явней презентациї и явней розправи о Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок Ношитель проєкта „ЬАВШ С” БО О ” зоз Беоґраду по овласценю ношителя проєкта „А1 8гЬуа гї.о.о. Веодгагї”, Милутина Миланковича 1ж, Нови Беоґрад поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о пре­ ценьованю вплїву на животни штре­ док проєкта радио базней станїци мобилней „НС2172_01 НС_Беґеч” на катастарскей парцели 323/3, К.О. Беґеч, Город Нови Сад.

28. ЯНУАР 2022.

Податки и документация зоз вимоги ношител проєкта мож достац на увид у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Гораду Нового Саду, роботнима днями у чаше од 10 до 15годзин, по 17. фебруар 2022. року. У складзе зоз членом 6. Правилнїка о поступку явного увиду, презентациї и явней розправи о студиї о преценьовню вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, 69/05) заинтерсованих орґанох, орґанизацийох и явносц под час тирваня явного увиду можу поднєсц зауваги и думаня на студиї о преценьованю вплїву у писаней форми Городскей управи за защиту животного штредку. Явну розправу и презентацию ше отрима 18. фебруара 2022. року, у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Руменацка 110 а, Нови Сад, на 11,30 годзин.

Ш ицки вибрани шпиванки виводза ше з провадзеньом Народного оркестра (НО) РТВ-а, и/або Велького тамбурового орестру РТВ-а у аранжману присподобеним за тоти оркестри. Аранжерох виключно вибера Музична продукция РТВ-а. Подношитель прияви, односно композитор и текстписатель, можу у прияви предложиц вокалного солисту за шпиванку за котру подноша прияву. Одлуку о вокалному солистови приноши Комисия. З посиланьом прияви на конкурс, подношитель (композитор и текстописатель) дава согласносц же би ше вибрани шпиванки перши раз явно виведли на Фестивалу, преношели/емитовали на програми РНС и ТВВ зоз шицкима познатима модалитетами емитованя, зазначели, умножели и положели до обтоку без огляду на способ умножованя и кладзеня до оботку, зняли на ношачи звука, односно слики и звука, умножели и положели до обтоку без огранїченя у поглядзе числа прикладнїкох. Согласносц ше дава за доручени шпиванки и шпиванки вименєни и преробени з аранжманами за потреби РТВ-а, а без огляду на форму у котрей су зазначени (нотни запис, знїмок итд). Права ше преноша як виключни предметно, часово и просторно и по чишлє без огранїченя. РТВ ма право наведзени права пренєсц на треци особи, без потребней согласносци коавторох. Зоз коавторами вибраних шпиванкох ше заключує контракт. Надополнєня за коавторох виноша: - текст: 4 000,00 динари нето - музика: 5 000,00 динари нето - аранжман: 5 000,00 динари нето Точни датум и термин отримованя фестивала будзе познєйше обявени( на сайту РТВ и тегеге.гїу.гв и у тижньових новинох „Руске слово” и на програмох на руским язику РТВ-а), маюци у оглядзе условия у вязи зоз пандемию вируса СОУГО -19. Награди котри ше додзелюю на Фестивалу то награди жирия и публики у пенєжней суми и то: - I Нагарада жирия за автора музики (музику/композицию): 20.000.00 динари нето - II Нагарада жирия за автора музики (музику/композицию): 10.000.00 динари нето - III Нагарада жирия за автора музики (музику/композицию): 5.000,00 динари нето - Нагарада жирия 10.000,00 динари нето - Нагарада жирия затекст: 10.000,00 динари нето - Нагарада жирия за интрепретацию: 10.000,00 динари нето - Нагарада публики: 20.000,00 динари нето Награда публики ше додзелює за шпиванку и дзеля ю на єднаки часци автор музики, текста, аранжмана и интерпретатор. Награди жирия доставаю ше у зависносци од достатих бодох. Члени жирия додзелюю боди (од 1 до 15) окреме за музику, текст, аранжман и интерпретацию. Награду достава коавтор шиванки, односно интерпретатор зоз найвецей достатима бодами, а у случаю награди за музику/композицию, перши тройо коавторе. Публика гласа писано (на окремним лїстку). Награду достава шпиванка котра достанє найвецей гласи. Шицки додатни информациї мож достац: - на телефон +381 21 290-2577 - на е-таіі: ги8Іп8ка.гайіо@гІу.г8

/

Городска управа за защиту животного штредку на основи члена 20. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

ОБВИСЦЕНЄ о явним увиду, явней презента­ ц ії и явней розправи о Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок Ношитель проєкта „СЕТШ” гї.о.о. Младежских бриґадох 90, Нови Беоґрад поднєсол тому орґану вимо­ гу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней „НС Адамовичово населєнє” у улїци Лази Нанчича 47, на катастерскей парцели 3129/1, К.О. Нови Сад II, Город Нови Сад. Податки и документация зоз вимоги ношител проєкта мож

достац на увид у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Гораду Нового Саду, роботнима днями у чаше од 10 до 15годзин, по 1. марец 2022. року. У складзе зоз членом 6. Правилнїка о поступку явного увиду, презентациї и явней розпра­ ви о студиї о преценьовню вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, 69/05) заинтерсованих орґанох, орґанизацийох и явносц под час тирваня явного увиду можу поднєсц зауваги и думаня на студиї о преценьованю вплїву у писаней форми Городскей управи за защиту животного штредку. Явну розправу и презентацию ше отрима 2. марца 2022. року, у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Руменацка 110 а, Нови Сад, на 13 годзин.

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ РОЧНА СКУПШТИНА ЗДРУЖЕНЯ ГОЛУБАРОХ „СЕРБСКИ ШАРКАНЇ” У КОЦУРЕ

ПРИПОЗНАНЯ НАЙЛЄПШИМ У просторийох Ловарского дому у Коцуре пондзелок, 24. януара, коцурске Здруженє голубарох „Сербски шарканї” отримало Рочну скупштину. Того року коцурске Здруженє голубарох зазначує и дзевяти рок иснованя, а рихтаю ше шлїдуюцого року означиц и дзешату, ювилейну, рочнїцу а отриманей Рочней скупштини найуспишнєйшим чле­ ном у прешлим року додзелєни припознаня, а Здруженє виховательох голубох сербских високолєтачох ҐСС 699 „Сербски шарканї”, з тей нагоди, Викторови Ґрешакови додзелєло плакету, як подзекованє за окремне доприношенє Клубу. Припознаня и пога­ ри того року достали: Ґрешак Виктор - за освоєне перше место на змаганю Куп дружтва зоз просековим часом лєценя ята 7 годзини и 36 минути, за освоєне перше место на змаганю Дружтвене юниори з просековим часом лєценя ята 7 годзини и 7 минути и за освоєне друге место на змаганю Дружтвене сениори з просековим часом лєценя ята 6 годзини и 17 минути и Давор Скендерович за освоєне перше место на змаганю Дружтвене сениори з просековим часом лєценя 9 годзини и 55 минути. Скендерович достал и златну каричку за успишни лєт голуба Мавияна на змаганю за сениорох зоз часом лєценя од 11 годзини и 42 минути. По Ґрешакових словох, гоч финансийна, як и вкупна ситуация чежка, Здруженє голубарох у Коцуре обстава, а наздава ше же обстанє ище велї роки. З тей нагоди подзековал општини Вербас и Месней заєднїци Коцур на помоци и потримовки, як и НВУ „Руске слово” же провадзи їх роботу.

Н

36 РУСКЕ СЛОВО

- Мнє, як сновательови и найстаршому членови Здруженя голубарох у Коцуре, нєшкайши дзень барз важни. Одушевени сом з нєсподзиваньом котре ми пририхтали и з плакету котру ми подаровали за мойо закладанє у нашим Клубу, алє и у голубарстве дзе сом присутни пейдзешат роки. Велї, можебуц, анї нє знаю же голу­ барох у Коцуре вше було, а ми ше намагаме же би ше голубарство отримало и надалєй - гварел Ґрешак. У прешлих рокох число членох у Здруженю голубарох „Сербски Шарканї” ше меняло, а тераз Клуб ма 12 членох зоз Коцура и околїска. Домашнї у Клубу порихтани помогнуц новим членом зоз совитами и голубами, визначел Ґрешак, а заинтересовани дзеци, млади, алє и старши за учленьованє до голубарского клубу можу ше шлєбодно явиц. Сезона у голубарстве почина 1. мая и тирва до 30. септембра, а змаганя на клубским уровню заказує ше кед голуби порихтани. Окрем домашнїх и коцурских голубарох, на сходу були и голубаре зоз Кули, Зренянину и Беоґраду. По законченей Рочней скупштини, голубаре препровадзели ище пар хвильки у бешеди, друженю и чераню искуствох вязаних за голубарство.■ О. Русковски 28. ЯНУАР 2022.

5рогІ@гизке5Іоуо.сот

РОЗВОЙНА ЛИҐА МЛАДШИХ ПИОНИРОХ

ФОДБАЛЕРЕ ЗОЗ СИВЦУ УСПИШНЄЙШИ У новим року младши пионире Фодбалского клубу „Русин” вредно предлужую приятельски змаганя, та перше отримане уж штварток, 13. януара, процив моцного ФК „Полет” зоз Сивцу, од хторого, нажаль, прецерпели прешвечлїве поражене. У керестурскей Спортскей гали одбавени два змага­ ня, та у єдней екипи бавели старши пионире, народзени 2008. и 2009. року, а у екипи младших пионирох були дзеци народзени 2009. и 2010. року. Фодбалере зоз Сивцу ше указали як моцна, вельо успишнєйша екипа, та младша екипа пионирох страцела з резултатом 10:1, а старши страцели 14:2. Но, з оглядом на тото же слово о екипи чийо бавяче маю лєпшу физичну преддиспозицию, вельо су швидши и

схопнєйши з лабду, тренираю вецей роки, у своїм составе нє маю анї єдно дзивче, а мож повесц же су и талантованши у фодбалу, та вец така резултатска розлика анї нє чудує. На концу, при такому возросту, а окреме у приятельских змаганьох, резултат найменєй важни. Русин бавел у составе - Тони Орос, Вукашин Вуйович, Тадей Виславски, Лука Стойков, Тадия Гарди, Стефан Настасич, Андрей Провчи, Теодор Штранґар, Алекса Сопка, Андрей Чизмар, Давид Джуня, Даниєл Надь, Хана Будински, Лука Фа, Матей Макаї, Валентина Кочиш, Йован Плавшич, Кристиян Малацко и Иван Планчак. Присутни тренере: Зденко Шомодї и Деян Йолич. Шлїдуюце стретнуце млади фодбалере отримаю тиж на домашнїм терену, кед на нєдзелю, 30. януара, дочекаю екипу пионирох зоз Змаєва. Ан. М.

СТОЛНОТЕНИСКИ КЛУБ „РУСИН”

ПОРАЖЕНЄ И ПОБИДА ПРОЦИВ ДРУГОПЛАСОВАНИХ Столнотениски клуб „Русин” зоз Руского Керестура, у другей часци Першенства, одбавел два змаганя у хторих дожил єдно пораженє и зазначел єдну побиду. У своєй Южнобачкей лиґи, 6. коло столнотенисере одбавели 16. януара у госцох, у Жаблю, дзе од домашнєй екипи страцели з резултатом 4:0. За Русин баве­ ли: Иґор Фейди, Матей Сабадош и Матей Макаї, алє, нажаль, нє освоєли боди. Русиновци до Жаблю пошли у ослабеним сос­ таве дзе обачлїво подлєйше, як звичайно, одбавел Сабадош. У седмим колу млади Русиново столнотенисере посцигли вельо лєпши резултати - 22. януара у Спортскей гали у Руским Керестуре, победзели фаворизовану, другопласовану екипу зоз Селенчи, з резултатом 4:3. У тим змаганю, Русиновей побиди найвецей допринє28. ЯНУАР 2022.

сол искусни Деян Надь, хтори на тот завод однєсол два побиди у поєдинєчних партийох и єдну у дублу. Матей Сабадош освоєл єден поен, а у дублу зоз Надьом ище єден, док Иґор Фейди, и попри тим же остал без освоєних бодох, обидва партиї одбавел барз добре. Столнотенисерох у тей хвильки пририхтує Деян Надь, хтори з нїма одходзи и на змаганя, а як гвари їх тренер и предсидатель столнотениского клубу Драґан Ковачевич, од приходу искусного Надя тренинґи барз добри, як и сама атмосфера медзи бавячами. На соботу, 29. януара, у осмим колу Русин будзе госцовац у Бачкей Паланки, а такой шлїдуюцого дня, на нєдзелю, одходзи на 18. традицийни „Святосавски турнир” у столним тенису хтори будзе отримани у Новим Садзе. Ан. М.

РУСКЕ СЛОВО 37

БЕЗПЛАТНЕ ШЛЇЗКАЛЇЩЕ У КУЛИ

РИЖНИ АКТИВНОСЦИ НА ЛЯДУ Уж треци рок за шором у школским дворе ОШ „Иса Баїч” у Кули, поставене шлїзкалїще котре задармо и доступне шицким кажди дзень у периодзе од 16 до 20 годзин. Отворене є 10. януара, а будзе робиц найвироятнєйше по конєц фербуара, зависно од хвилї а ляду у Кули кажди дзень єст барз красне число нащивительох, од наймладших, та по тих котри уж искусни у такей рекреациї. Ва­ жне над пом нуц же шиц ки актив но сци задармо, аж и корчолї. Того ро­ ку шлїзкалїще почало робиц кус по­ знєйше як звичайно, гоч цала систе­ ма була ре мон то ва на на час, пре висши температури нє могло справиц ляд, та праве од того и завиши покля будзе робиц. Орґанизатор шицких збуваньох на шлїзкалїщу Туристична орґанизация општини Кула, а финансийно ю потримала локална самоуправа.

Н

ЗАКОНЧЕНА И ШКОЛА КОРЧОЛЯНЯ Прешлого тижня була орґанизована школа корчоляня котру водзел наставнїк физичней култури у керестурскей школи „Петро Кузмяк” и бувши репрезентативец у биатлону Славко Пап. Така пракса то предлуженє традициї яка розпочата кед першираз направени ляд пред трома роками, прешлого року є нє реализована пре нєвигодну епидемийну ситуацию. Подробнєйше о искуству з наймладшима котри пожадали научиц ше корчоляц дознаваме праве од инструктора Папа.

- Школа була задармо, тирвала тидзень, а було коло пейдзешацецеро дзеци, од наймладших, тих котри ище нє маю анї штири роки, та по петнац роки, наисце рижни возрости зоз шицких местох, а досц було и дзеци з Руского Керестура. Праве пре рижни возрости и пре­ то же було уж таких цо знали основни крочаї на ляду, можем повесц же було дакус чежше робиц, та зме ше

38 РУСКЕ СЛОВО

порадзели же нарок направиме вецей ґрупи. Зоз остат­ ню годзину шицки дзеци звладали основни крочаї на ляду, отримованє на ляду, круценє и застановйованє визначел Славко Пап. ТРЕНИНҐИ ЗА ГОКЕЯШОХ КАЖДИ ВЕЧАР Надалєй од нашого собешеднїка зме дознали же ляд на шлїзкалїщу вимага вельке старанє, и пожадал окре­ ме похвалїц тих котри ше о нїм стараю, поне­ же кажди дзень ляд треба полївац, а вец познїмац шнїг котри ше на нїм направи Каждо го вечара на ляду у Кули ше сходза и гокеяше з Руского Керестура, єдинствена ґрупа младих, преважно хлапцох и два дзивчата котри ше зацикавели за тот спорт. Гокеяшох роками пририхтовал наставнїк Пап, те­ раз з нїма вєдно бави як ровноправни бавяч, а потвердзел нам и же праве його школяре тераз надвладую и його схопносци.^ Р. Джуджар 28. ЯНУАР 2022.

ш т

гизтак.гизке@ дтаіІ.сот

Г О Р У Ц И ТЕПШ И Пририхтали: Лю. Цвеїч и Т. Салонтаї

Милана Младеноески (инстаґрам соокіпдш іЬ .^е_т т )

Роздвоїм бильчки и жовчки. Бильчки витрепац на тварди „шнїг”, додац цукер, а вец ви трепац и жовчки. На концу до­ дац муку и шицко премишац зоз варешку. До тепши (30x40 цм) поло­ жим папер за печєенє, лєбо ю намасциц зоз олєйом и поло­ жим муки и вем усипам порихтану масу за печене. Бисквит печим у зогратей релни на 200 ступнї 10-15 минути. Кед бисквит упечени преруциц го на суху хлєбовку так же би споднї бок бул од горе. Закруциц горуми бисквит до хлєбовки и охабиц 15 минути же би ше охладзел. Кед ше би­ сквит охладзел, одкруциц го зоз хлєбовки, положиц го на тацну и премасциц зоз маджуном, а потим закруциц ролат.

28. ЯНУАР 2022.

РУСКЕ СЛОВО

39

НА Ц И О Н А ЛН Е ШВЕТО РУСНАЦОХ