Ruske slovo 01 02

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ РОК LXXIV ЧИСЛО 1-2 (3766-3767) НОВИ САД, 12. ЯНУАР 2018.

PREGLYD 2017. ROKA ЦЕНА 30 ДИНАРИ

Фото: Ана Маркович

ВИШОЛ КАЛЕНДАР

■ ПРИПОЗНАНЯ НАЙЛЄПШИМ СПОРТИСТОМ

ПИСАНЕ СЛОВО НАС ЧУВА За награди школяром, учашнїком Смотри рецитаторох,

хтора ше у рамикох „Костельниковей єшенї” отримує у Кули, „Руске слово“ додзелєло 66 кнїжки орґанизатороПише: Мартица ТАМАШ, директорка ви манифестациї, Дому култури Руски Керестур. НВУ „Руске слово” У рамикох програми пошвеценей найновшим виданьом У 2017. року Новинско-видавательна установа „Руске „Руского слова” и плодней творчосци академика Юлияслово” реализовала два акциї дарованя кнїжкох нашим на Тамаша, хтора отримана 2. децембра у Руским доме у читачом. Першa акция було дарованє кнїжкох предплат- Шидзе, Културно-просвитному дружтву „Дюра Киш” нїком новинох „Руске слово”, а друга школяром и школ- подаровани 143 кнїжки. ским и месним библиотеком. Акциї порушани з цильом Пред конєц першого полрочя, 20. децембра, библиотеки популаризованя и цо векшей доступносци кнїжкох на Основней школи „Йован Йованович Змай” у Дюрдьове руским язику, хтори обявює „Руске слово”, алє и афир- НВУ „Руске слово” уручело 143 кнїжки, а истого дня Предмованя и очуваня нашого руского язика. школскей установи „Дзецинство” – Оддзелєню „ДюрдєОд януара по конєц юлия наградзовани шицки читаче вак” у Дюрдьове додзелєни 12 кнїжки за наймладших. новинох „Руске слово”, хтори рочну предплату уплаце- Пияток 22. децембра 12 кнїжки за наймладших додзелєли у першей половки рока, а од початку манифестациї ни Предшколскей установи „Бошко Буха” – Оддзелєню Костельникова єшень, „Герлїчка” у Коцуре. хтора ше отримує у знаку Водзело ше рахунка же би ше найвекши комплети кнїжкох Исти комплет од 12 литератури на руским язи- дало школом и месним библиотеком, у першим шоре у тих кнїжки дод зелєни и ку, по новорочни и кра- наших местох дзе єст настава на руским язику у основней Предшколскей установи чунски швета, кнїжки школи и у предшколскей установи и дзе ше и у наиходзацих „Бамбив” – Оддзелєнє додзелєни у 14 нагодох. У рокох и деценийох будзе учиц, чувац и пестовац руски язик „Цицибан” у Руским Кеобидвох акцийох подарорестуре. вани вецей як 2 500 кнїжки. У питаню 70 наслови ви- Библиотеки Основней и шреднєй школи зоз домом шкозначних руских авторох, углавним на руским язику и да- лярох „Петро Кузмяк” у Руским Керестуре уручени 143 скельо на сербским язику. З даєдних кнїжкох библиоте- кнїжки, а исти таки комплет од 143 кнїжки придати и Наком дати лєм по єден прикладнїк, а з даєдних по два, або родней библиотеки Кула – Оддзелєню у Руским Керестуре. три, у зависносци од числа кнїжкох на лаґеру, алє и чи- Шицки кнїжки додзелєни на основи одлуки Управного сла потенциялних читачох. одбору НВУ „Руске слово”. Водзело ше рахунка же би Медзи кнїжками и найновши виданя „Руского слова”, ше найвекши комплети кнїжкох дало школом и месним познати прозни и поетски дїла, драмски тексти; попри библиотеком, перше у тих наших местох дзе єст настава уметнїцкей литератури ту и кнїжки з обласци историоґ- на руским язику у основней школи и у предшколскей рафиї и литературней критики, як и значне число кнїж- установи и дзе ше и у наиходзацих рокох и деценийох кох поезиї и прози за предшколски и школски дзеци, як будзе учиц, чувац и пестовац руски язик. и за младих. Акция дарованя кнїжкох будзе тирвац и у 2018. року, а поУ рамикох „Костельниковей єшенї”, на промоциї нових неже за єй реализацию нє плановани окремни буджет, пакнїжкох на руским язику и стретнуцу зоз писателями триме активносци уклопиц до манифестацийох на хтори хтори були пияток 10. новембра 2017. року у Основней би ше и иншак пошло, або зоз дистрибуцию новинох. и штреднєй школи зоз домом школярох „Петро Кузмяк” Понеже зоз Одлуку Управного одбору „Руске слово” у Руским Керестуре школяром подаровани 218 кнїжки. предвидзене же би ше кнїжки додзелєло аж 38 школским, На литературним вечару и промоциї нових кнїжкох 12. месним и городским библиотеком, нашим културно-уметновембра 2017. року, хтори у Дюрдьове у Старей школи нїцким и просвитним дружтвом, або парохийом (кед у орґанизовало КУД „Тарас Шевченко”, НВУ „Руске сло- месце нєт нашо КУД, або месна библиотека), насампредз во” тому дружтву подаровала 153 кнїжки. у Сербиї, алє и нашим дружтвом у Републики Горватскей, У Вербаше 15. новембра „Руске слово” подаровало 150 хтори пестую руски язик и културу Руснацох. руски кнїжки Народней библиотеки „Данило Киш”, хто- Кнїжки однєшеме и до местох дзе ше наш руски язик ра пред вецей роками формовала Руске оддзелєнє би- виучує факултативно и там дзе нєт настава на руским блиотеки „Владимир Ґарянски”, по познатому вербаско- язику. Рахуєме же кнїжки дойду до читачох и же прейґ му писательови. Истого дня, 141 кнїжка подарована литератури на нашим язику, змоцнїме любов и притоку Културно-просвитному дружтву „Карпати”, хторе свою ґу власному, рускому мацеринскому язику. библиотеку формовало дзекуюци донацийом членох Податки зоз остатнього попису жительства у Републики дружтва и других Вербащаньох. Сербиї зоз 2011. року указую же вецей як 20 одсто РуУ рамикох „Костельниковей єшенї“ на промоциї нових снацох нє бешедує по руски. Барз будзе добре кед ше и кнїжкох на руским язику и стретнуцу зоз писателями 16. з тоту акцию популаризованя рускей кнїжки очува руски новембра 2017. року у Основней школи „Братство єдин- язик на уровню блїзко 80 одсто Руснацох хтори знаю бество“ у Коцуре, школяром и школскей библиотеки пода- шедовац по руски, або кед тот ступень у наиходзацим ровани 150 кнїжки. Истого дня 150 кнїжки „Руске сло- рокох и деценийох будзе висши и кед шицки тоти Руснаво“ додзелєло Месней библиотеки у Коцуре – Оддзелє- ци буд знац и читац и писац по руски. Праве ту годни поню Народней библиотеки „Данило Киш” з Вербасу. могнуц кнїжки на руским язику за намладших.■

2 РУСКЕ СЛОВО

12. ЯНУАР 2018.

УВОДНЇК

ЗМИСТ

Пише: Иван САБА ДОШ, главни одвичательни редактор

ЦО ЗА НАМИ, А ЦО ОПРЕЗ НАС

■ Тижньовнїк 6. Формована перша руска Фондация

■ Нашо места 11. Рочна скупштина керестурских ремеселнїкох

■ Духовни живот 14–17. Крачун календарe

по

юлиянским

■ Култура и просвита 18. Крачунски концерти у Коцуре и Дюрдьове

■ Економия 25. Капитални укладаня у Општини Вербас

■ Людзе, роки, живот 28–29. Як (нє) скапал рокенрол (XXVIII)

■ Информатор 30–35. Мали оглашки и In memoriam

■ Спорт 36–37. Припознаня спортистом

найлєпшим

На насловним боку Жимски, чи ярнї розпуст? Авторка фотоґрафиї: Ана Маркович

Пред даскельома роками, розпочали зме праксу у першим новорочним чишлє „Руского слова” давац прегляд найзначнєйших, так повесц, ключних подїйох хтори ше у рускей заєднїци и по наших местох збули у року за нами. Подїї селектовани по виборе и опредзелєню ресорних редакторох а заєднїцки им критериюм же, по нашим думаню, охабя шлїд и буду мац кед нє тирваце, вец значенє хторе наджиє єден календарски рок у живоце и тирваню рускей заєднїци на тим просторе. Прешвечени сом же од такей ретроспективи єст вецейнїсти хасен. Насампредз, можеме оценїц чи зме шицки вєдно цошка поробели през рок, чи лєм так прешол. Кед през исту призму спатриме даскельо роки назадок, мож утвердзиц голєм даяки тренди и тенденциї и попробовац предвидзиц же яки буду роки пред нами. Видзи ше ми же 2017. рок нє прешол надармо. Кед слово о активносцох у рускей заєднїци хтори водзи и координує Национални совит, достали зме Руски дом у Коцуре, застановене препаднє и почала обнова нашей найстаршей хижи у Керестуре. Руску културу и по думаню публики, и по фаховей явносци, означела представа „Зазбероваче труплох” хтора цошка найблїжей тому цо би требал буц руски народни театер. Ґу тому, концом рока достали зме Словнїк руского народного язика, монументалне дїло нашей лексиколоґиї. Ювилей керестурскей Водици ище раз пошведочел орґанску вязу медзи нашима людзми и Церкву. Привредни живот у наших штредкох помали ше обраца ґу здружованю и лєпшим орґанизованю потенциялох, цо нємионовносц на отвореним тарґовищу. Припознам же наша ретроспектива у себе ма нароком убудоване препущенє, бо до розпатраня, насампредз, бере тото позитивне, афирмативне и хасновите. Алє, нє мож иґноровац же живот ма и други бок. На локалним уровню, рок по наших местох бул и таки, и таки. З єдного боку, маме вибудов новей инфраструктури и комуналних обєктох, а з другого боку вше векшу зависносц од централизованих структурох управяня. Подобна цепло-жимна ситуация и у нашим спорту. Позарядово резултати у „малих” спортох як цо успихи каратистох, столнотенисерох лєбо шахистох, якошик остали у циню пре стан у локалним фодбалу, бо шерцо якошик найшвидше дурка за „Русин” лєбо „Искру”...

* ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ ”Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Булевар ошлєбодзеня 81/7, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторe Борис Варґа, Ясмина Дюранїн * редакторе/ки рубрикох – Дюра Винаї, Мирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, Олена Планчак-Сакач, Славица Фейса, Ана Маркович * новинарке/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Сандра Саламун, Златко Колєсар, Марина Джуджар * язична редакторка – Блажена Хома-Цветкович * технїчна редакторка – Люпка Цвеїч * редакторки фото и компютерского обробку – Вероника Вуячич, Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефони: 021/6613-697, 021/6624-708, 021/6623-076; 021/6621-433 * Телефакс 021/528-083 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa a.d. Beograd 160-923244-82 * Девизни рахунок 1 6 0 - 0 0 5 0 8 7 0 0 2 4 9 9 9 - 5 3 * Р у ко п и с и ш е н є в р а ц а * Д ру ку є Д ру ка р н я ” M a x i m a g r a f ” П е т р о ва р а д и н * E-mail: redakcija@ruskeslovo.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директорка МАРТИЦА ТАМАШ *** Главни одвичательни редактор ИВАН САБАДОШ

12. ЯНУАР 2018.

РУСКЕ СЛОВО 3

PREGLYD 2017

ТИЖНЬОВНЇК ПОДЇЇ У НАЦИОНАЛНИМ ЖИВОЦЕ РУСНАЦОХ

РОЗПОЧАТИ, ПРЕДЛУЖЕНИ И ЗАКОНЧЕНИ ПРОЄКТИ Кед ше роби о активносцох у рускей националней заєднїци у 2017. року чий ношитель Национални совит, акцент бул на питаньох руского маєтку, алє єднака увага дата и новому приступу у финансованю активносцох з обласци културней автономиї, насампредз, през проєктне финансованє у концу 2017. року, Набас превжала обовязку ционални совит формообезпечиц зогриванє на вал Фондацию „Fundatio ґаз. Гоч є обезпечени дзеRuthenorum”, котрей будкуюци рускей заєднїци, зе циль старац ше о рутот простор отворени ским маєтку як цо то нєшицким другим заєднїрухомосци, леґати, драгоцом у тим вецейнационалцини предмети и подобне, ним валалє хтори сцу сохтори през Фондацию и трудзовац, робиц и твоправно буду власносц руриц на хасен култури и скей заєднїци. Окреме свойому народу, же би казначне же на тот способ жде мал нагоди пестовац тирвацо будзе ришени масвой идентитет, язик, кулєтково-правни статус бутуру и традицию. За мединкох хтори купел Совит нєй як пол рока, Руски – найстарша хижа у Рудом наисце и постал ценским Керестуре, и хижа у тер културних активноНайстарша хижа у Руским Керестуре Новим Садзе, у Улїци Масцох у Коцуре. тици сербскей, дзе плановане шедзиско Заводу за култуПопри уж узвичаєней Лєтнєй школи руского язика у ру войводянских Руснацох. Затераз, Фондация основана Попраду (Словацка), хтора отримана треци раз, и постаи формовани єй управяцки орґани, треба обдумац метод ва традицийна, под час школского жимского розпусту Нароботи, а єй резултати би требали буц далєкосяжни. ционални совит за школярох осмих класох керестурскей школи „Петро Кузмяк” орґанизовал и софинансовал РУСКИ ДОМ Жимску школу у Земплинскей Теплици, валалу у Словацкей хтори побратимени з Руским Керестуром. На тот споПод надпатрунком и фаховим руководительством По- соб потримане руске школство у найвекшим руским валакраїнского заводу за защиту памятнїкох култури, влєце лє, дзе ше отримує порядну наставу по руски, понеже Сопочала обнова спомнутей найстаршей рускей хижи у Ке- вит уж роками потримує факултативну наставу и финанрестуре на Вельким шоре. У першей фази хижа заварта и сийно стимулує упис дзецох до руских ґрупох, од оводи пременєне закрице, а у шлїдуюцей будовательней сезони, по факултет, у других наших местох дзе єст даєдна фору предлуженю проєкта, за цо уж обезпечени инициялни ма настави по руски. Сполнює ше намиру же би и Жимфинансийни средства, на шоре будзе ентериєр. У адапта- ска школа постала традицийна – праве у тот час керестурциї хасновани природни и традицийни материяли и при- ски школяре по други раз у Словацкей. меньовани стародавни майсторски технїки, же би ше зачувала автентичносц будинку хтори найстарши тирваци НОВИ ПРИСТУП шлїд насельованя Руснацох у Керестуре. Окрем обнови хижи у Керестуре, хтора тирва у блїзким Од 2017. року запровадзени нови способ финансованя сотруднїцтве руских и покраїнских институцийох, на фестивалох и манифестацийох прейґ проєктного финансходзе чолнїкох нашей заєднїци з предсидательом Покра- сованя на основи конкурованя, хтори подрозумює векшу їнскей влади Иґором Мировичом потвердзене обецанє же потримовку и програмним активносцом, а нє лєм орґаниАП Войводина потрима и проєкт адаптованя будинку у зацийним. Трошки финансованя пририхтованя програМатици сербскей Новим Садзе. мох за фестивали и манифестациї и їх орґанизованє розНационални совит у 2017. року тиж и закончел єден подзелєни так же Национални совит, односно Одбор за значни проєкт. У Коцуре под час манифестациї „Коцур- културу финансує програмну, а Завод за културу войвоска жатва” отворени Руски дом, простор наменєни на ха- дянских Руснацох орґанизацийну часц. Перши циклус снованє дружтвом, секцийом и шицким Коцурцом котри финансованя рускей култури по нових принципох и реажадаю твориц у култури. Руски дом змесцени у будинку лизовани. Одбор за културу по Конкурсу за софинансовакотри по контракту достати на хаснованє на 11 роки. Про- нє програмох и проєктох у обласци защити нєматериялстор адаптовани, насампредз зоз средствох Национално- ного културного нашлїдства и уметнїцкей творчосци Руго совиту Руснацох и роботу Коцурцох, а Општина Вер- снацох розподзелєл милион и пол динари нашим КУД-ом,

Ґ

4 РУСКЕ СЛОВО

12. ЯНУАР 2018.

PREGLYD 2017 за пейц обласци културней дїялносци хтори ше презентую на окремних руских фестивалох – хорске шпиванє, фолклорну творчосц, народни и тамбурово оркестри, жридлове шпиванє и театралну творчосц. Завод за културу войводянских Руснацох, прейґ Конкурсу за орґанизованє манифе стацийох у обласци защити нєматериялного културного нашлїдства и уметнїцкей творчо сци Руснацох, у 2017. року софинансує манифе стациї хтори у Календаре репрезентативних манифе стацийох Руснацох, а орґанизую их ношителє у статусу здруженя гражданох. Нача ла про єкт но го фи нан со ва ня нє ми нов носц, а же би ше звек ша ла кон ку рент носц ру ских орґ а ни за ци й ох и на шир шим по лю од ви клїч но на ци о нал них ра ми кох, Со вит по три мал формо ва нє Ру ско го про єкт но го тиму „П.Р.О.М.О.Т.Е.Р” хтори оформени же би прейґ фахово пририхтаних проєктох глєдал финансийни средства за нашу заєднїцу, насампредз з иножемних фондох. Приклад добрей пракси то вшелїяк и подписани Протокол о сотруднїцтве учашнїкох „Карпатских паралелох”, проєкту хтори Завод за културу орґанизовал з финансийну потримовку Фонда за отворене дружтво. Слово о школох, националних совитох, установох култури, як и локалних самоуправох на чиїм подручу отримани „Карпатски паралели”, а предносц Протоколу же членом дава можлївосц за заєднїцке конкурованє на рижних локалних, покраїнских и националних конкурсох, з перспективу заєднїцкого наступу на прейґгранїчних реґионалних конкурсох.■ Иван Сабадош 12. ЯНУАР 2018.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com

СПОКУСИ У РОБОТИ ЯК ДЛУГОКИ МОСТ ПРЕЙҐ ХТОРОГО ТРЕБАЛО ПРЕЙСЦ Прешли рок у роботи интеґрованого сайту Новинско-видавательней установи „Руске слово”, на хторим ше находза шицки виданя, бул права спокуса На сайту НВУ „Руске слово”, дзекуюци довирию читачом, прешлого року було вецей як пол милиони нащиви (185 404), цо указує на константне звекшанє читаносци. Тому вшелїяк найвецей допринєсла Новинска аґенция „Рутенпрес”, котра и пририхтує вистки на каждодньовим уровню, а у прешлим обявела 3 124, котри були без претаргованя обявйовани през цали рок. Найчитанши текст бул Яна Еделински з Керестура Друга вицемис (1 904), а читани були и информациї о нємилих подїйох, гуманитарних акцийох, успихох младих у рижних обласцох, о роботи здруженьох, як и животни приповедки наших виселєнцох. И на тот завод, кед слово о текстох з новинох „Руске слово”, нащивителє найволєли пречитац рижни животни приповедки, а досц читани були и авторски тексти, ткв. блоґи наших вонкашнїх сотруднїкох. Ґу тому, зоз скоро шицких манифестацийох правели зме ґалерию фотоґрафийох, а з ґалерию Огляднуце на прешлосц, цо реализуєме у сотруднїцтве зоз Заводом за културу войводянских Руснацох и Покраїнским заводом за защиту памятнїкох, и надалєй помагаме у идентификованю особох на старих фотоґрафийох хтори настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. У прешлим року зазначени скоро тисяч вецей опатраня як 2016. року. Же бизме лєгчейше дошли до читачох хаснуєме и дружтвену мрежу Фейсбук хтору провадзи вше вецей особи. Прешлого року просеково кажди дзень єдна нова особа почала провадзиц нашо вистки на тей платформи. Новини „Руске слово” зме у електронскей форми и прешлого року кладли каждого штвартку у пдф формату на шветову електронску видавательну платформу ISSUU, прейґ хторей нас провадзи одредзене число читачох. Свойо ISSUU боки маю и МАК, дзецински часопис „Заградка” и часопис за литературу, културу и уметносц „Шветлосц”. Вєшенї 2016. року, почала робиц наша интернет кнїжкарня у хторей мож купиц 100 виданя, и помали ше звекшує число предатих кнїжкох.

Дзекуюци нашим сотруднїком котри участвовали на прешлорочним наградним конкурсу за найлєпши рецепт, повязали зме ище раз диґиталну сферу зоз друковану, односно у лєтнєй шеми зме у новинох друковали тоти рецепти, та их могли видзиц и тоти хтори нє хасную интернет. Тото цо сайт у прешлим року страцел то апликация за мобилни телефони, хтора престала робиц кед загашени проєкт у хторим була вєдно зоз апликацию НВУ „Глас люду” на словацким язику. Перши крочаї у порушованю новей апликациї уж направени, а кеди почнє робиц завиши од финансийних можлївосцох. Апликация була безплатна, робела скоро рок, а вецей як 200 хаснователє зняли ю на свойо мобилни телефони. У тим року предлужиме окончовац свою главну функцию – каждодньово обявйовац информациї о збуваньох у нашей и ширшей заєднїци, провадзиц манифестациї и у роботи ше надополньовац з друкованима виданями Установи. Дотерашнї редактор Информативней аґенциї „Рутенпрес” Михайло Зазуляк зоз свою обєктивну, професийну и пожертвовну роботу зохабел тирваци шлїд у руским новинарстве. Єй редактор бул од 3. априла 2010. рок по 4. новембер 2017. року. Його доприношенє у информованю нє лєм Руснацох, алє и о Руснацох. вельке, бо вистки ширел и звонка гранїцох нашей жеми. Шицки сотруднїки го запаметаю по його до конца професийним одношеню ґу роботи. Вистка о його шмерци була скоро найчитанша у прешлим року (1 327). Ясмина Дюранїн

РУСКЕ СЛОВО 5

ТИЖНЬОВНЇК КОНСТИТУОВАНА „FUNDATIO RUTHENORUM”

ЗАВОД ЗА КУЛТУРУ

ШЛЇДЗИ ВИБОР УПРАВИТЕЛЯ

ОЗНОВА О КОНКУРСУ

У Заводу за културу войводянских Руснацох концом 2017. року (29. децембра) конституована перша руска Фондация „Fundatio Ruthenorum” Управни одбор Фондациї єдногласно вибрал предсидателя того цела – Борислава Сакача зоз Нового Саду. Тиж так усвоєни вименки роботней верзиї Статута Фондациї, о чим на конститутивней схадзки було найвецей бешеди.

Главна причина зволованя схадзки – нєзакончени процес вибора директора Заводу. Влада АП Войводини наложела же би ше процедуру конкурса врацело пар крочаї назадок Заводзе за културу войводянских Руснацох у Новим Сад зе (4. януара) отримана пията схадзка Управного одбору (УО). У фокусу схадзки була друга точка дньового шора – Информация о стану конкурса за директора и одлучованє по ришеню Покраїнскей Влади о жалби кандидата Саши Сабадоша зоз Зомбора. Члени УО Заводу под час дискусиї мали велї дилеми и пригварки у вязи такей одлуки Покраїнскей Влади, алє на концу по ступели по єй налогу. Управни одбор зоз гласаньом понїщел заключок зоз предходней схадзки о нєприлапйованю прияви Саши Сабадоша зоз Зомбра на явни конкурс за вибор кандидатох на ме сто директора Заводу за културу войводянских Руснацох. По налогу Влади АП Войводини, УО Заводу одлучел же би од НВУ „Руске слово” глєдал деталї у вязи роботного искуства Саши Сабадоша, прецо предходно нє була прилапена його кандидатура, а потим окончи розгварку зоз нїм як кандидатом. По процедури вибора диретора Заводу за културу войводянских Руснацох, Управни одбор констатує важаци кандидатури, окончи розгварку

У

Управни одбор (УО) на конститутивней схадзки нє меновал управителя Фондациї. На тоту функцию було предложени два особи – Ивана Дудаш зоз Руского Керестура и Ваня Дула зоз Дюрдьова. Управни одбор ришел же ище раз побешедує зоз предложенима кандидатами и же у януару отрима електронску схадзку на котрей ше вибере и менує управителя. Управитель, як и шицки члени УО Фондациї „Fundatio Ruthenorum”, волонтерски позициї и вибера ше их на штири роки. Управитель у Фондациї ма вивершну функцию: за-

СНОВАТЕЛЬ ФОНДАЦИЇ Снователь Фондациї Национални совит Руснацох, котри вибера пейцчлени Управни одбор, а його творя: Мирон Сабадош зоз Дюрдьова, о. Владислав Рац зоз Коцура, Юлиян Ковач зоз Шиду, Борислав Сакач зоз Нового Саду и Таня Арва Планчак зоз Руского Керестура.

ступа Фондацию, одвитує за законїтосц роботи, водзи роботу по одлукох УО и подноши УО Фондациї предлог финансийного плану. Орґан управяня Фондациї – Управни одбор. Фондация ма право заняц особи, кед за нїх єст средства. УО Фондациї найвецей розправял о питаньох, як формуловац у Статуту питанє вирского, або духовного скарбу, почитуюци уставну секуларносц Сербиї. Тиж так, порушане питанє цо зоз маєтком и другу власносцу Фондациї кед би вона, пре на даяки причини, престала функционовац. Статут ту нє охабя вакуум и предвидзує же би УО пренєсол маєток на другу правну особу – другу фонадцию (ришенє мадярскей националней заєднїци), нєпрофитну орґанизацию, або здруженє зоз подибнима цилями. Тиж так, одлучене же би адреса Фондациї, пре практични причини, заш лєм була на улїци Футожскей число 2, док ше цалком нє реновира новокупени обєкт у Матици сербскей 15, у Новим Садзе. Б. Варґа

6 РУСКЕ СЛОВО

12. ЯНУАР 2018.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com

ВОЙВОДЯНСКИХ РУСНАЦОХ

ЗА ДИРЕКТОРА зоз при ла пе ни ма кан ди да ту ра ми и їх спи сок пре шлїд зи На ци о нал но му со ви ту Руснацох. Национални совит Руснацох зоз гласаньом предклада кандидата за директора Покраїнскей влади, котра го потим менує. На прешлей схадзки, концом октобра прешлого рока, Конкурсна комисия УО Заводу констатовала же од трох приявох зоз явно-

ФИНАНСОВАНЄ ДРУЖТВОХ На схадзки УО Заводу у других точкох членох поинформоване о инспекцийней контроли у Заводу за културу войводянских Руснацох. Було бешеди и о правданю трошкох по Конкурсу за орґанизованє манифестацийох, дзе ше глєда од руских дружтвох же би порядно и ажурнєйше Заводу звитовали о додзелєним пенєжу. Управни одбор винєсол предклад же би у 2018. Завод за културу войводянских Руснацох финансовал порядну дїялносц дружтвох, а Национални совит Руснацох – манифестациї.

го конкурса за директора, условия виполнєла лєм єдна кандидатка, терашня о. д. директорки Анамария Ранкович. По словох правнїци, Сашо Сабадош нє сполньовал условиє пре нєдо статок роботного стажу.■ Б. Варґа

STANOVISKA Пише: Каролина ПАПУҐА, професорка руского язика

ПИСМЕНОСЦ, ЧИ НЄ – ПИТАНЄ ЗА РОЗДУМОВАНЄ Жиєме у швеце у котрим сучасна технолоґия завжала високе место у дружтве и дошла до самей вершини у хаснованю. Чежко же у нєшкайшим чаше мож найсц особу котра нє зна цо то интернет, дружтвена мрежа, або Фейсбук. Словнїк сучасней технолоґиї хаснуєме у каждодньвей комуникациї и спрам того, шлєбодно мож повесц же пришли єдни нови часи, односно нова епоха у котрей акцент на технолоґиї, котра ше нам, чи ми то сцеме або нє, уцагла до каждей часци наших животох. Схопнсоц котра ше у 21. вику подрозумює, окрем писаня и читаня, то и диґитална писменосц. Компютери, таблети и мобилни телефони постали каждодньовосц. Сама сучасна технолоґия оможлївює комуникованє з помоцу медийох и дружтвене участвованє у явней сфери. То крайнї вираз гражданскей партиципациї, котра без хаснованя сучасней технолоґиї, єдноставно нєможлїва. Векшина прихильнїкох зложни у єдним: важне почац зоз медийним описменьованьом. Хаснуюци сучасну технолоґию, медийну писменосц мож спатрац зоз вецей углох, алє сам циль медийного описменьованя вше исти – технолоґийно описменєне жительство. Дуркаюци кратки порученя прейґ мобилного телефона, велї з нас анї нє роздумую о ґраматичних правилох. Аж цо вецей, постоя и блоґи на интернету котри ше вообще анї нє намагаю попровадзиц основни правила писменосци. Таке ше справованє преширює. Ище горше кед ше така нєписменосц викомбинує зоз начудо хаснованьом странских словох. И цо ше достава зоз тим? Интересантни феномен – ґенерациї котри у швеце сучасней технолоґиї вше менєй и менєй писмени, а требало би буц процивне. Нїч лєпши стан анї цо ше дотика руского язика. Уж длугши час мож замерковац же школяре почали мишац гласи „г” и „х”. Так ше у писменим виражованю починаю зявйовац слова як цо то ноха, захашел, охень, блахи, итд. У рускей гласовей системи пришло до квалитативних пременкох як под уплївом сербского язика, так и под уплївом сучасней технолоґиї. Гарлово „г” траци дзвонкосц и його артикулация ше премесца на заднє поднєбє, та ше так тот глас почина вигваряц як задньоподнєбне „х”. Так место гвозд вигваря ше хвозд, место гвариц – хвариц, итд. Як би ше вец могло зрозумиц тото виреченє: Позаметал прах. Позаметал праг на дзверох, чи прах? Хори ше трешу. Хори особи у питаню, чи гори? Розумлїве и тото же на мобилних телефонох и на таблетох нє шицки хасную руску кирилку. Прецо то так – вироятнє пре меншу доступносц, або нєзаинтересованосц самей рускей популациї же би ю хасновала. Же ше язик нагло почал меняц – того зме шицки шведкове. Медзитим, нє треба охабиц писменосц стихиї. Требало би рушаюци од самого обисца зачувацнаш язик и то хаснуюци шицки можлїви жридла, та и саму руску тастатуру, котра доступна на интернету. Кед ми сами нє будземе чувац свою писменосц, нїхто нам ю други нє зачува. А шведкове зме же ше язик ше наисце почал хубиц. Пардон, губиц. Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

12. ЯНУАР 2018.

РУСКЕ СЛОВО 7

НАШО МЕСТА

PREGLYD 2017 ПОДЇЇ ПО НАШИХ ВАЛАЛОХ

КЕРЕСТУР БЕЗ САМОДОПРИНОСУ

После 45 рокох, кельо Керестурци нєпреривно видвойовали за месни самодопринос свойого валала, 31. януара прешлого року вицекол пейцрочни, а нови анї нє розписани. Перши месни самодопринос розписани 1972. року, и одтеди гражданє Руского Керестура зоз своїх приходох нєпреривно видвойовали за розвой валала

Н

о, зоз керестурского самодоприносу у буджету Скупштини општини Кула зоз 2016. року остало нєпотрошени коло 11 милиони динари. Преруцени су до 2017. року, а по одлукох Скупштини општини, єдна часц концом рока потрошена на асфалтованє драгох на Новим населєню, а друга треба же би ше потрошела на проєкт длуго наявйованей фабрики води. Керестурци були и гумани. После того як на дружтвених мрежох обявени видео-прилог о чежкей ситуациї у якей ше нашли шестри Весна (24) и Нада (13) Новаковичово з Руского На пречисцовач у Вербаше би ше требали приключиц два општини Керестура, реаґовали велї людзе добрей дзеки, як з Руского Керестура, прави ше штернац роки. Прешлого року поробена найвектак и з велїх других местох, аж и з иножемства и помо- ша часц роботох, було у планє же конєчно почнє и робиц, гли им. Нашли им биванє, а старшей шестри нашли и вибране руководителє нового подприємства, алє пре одредроботу. зени проблеми, пречисцовач нє пущени до погону. Урядо-

во би требал почац робиц аж того року. На прецисцовач би требало приключиц и канализацийну мрежу двох општинох. У Вербаше канализация поробена у Основна школа „Жарко Зренянин” зоз Ґосподїнцох єд- 90 одсто улїцох, а остало ище коло 60 одсто валалских нана зоз ридких школох у Войводини коселєньох у општини. Вкупно котра нє мала спортску галу. Правда, прло 50 километри. Тиж би ше треоєкт зробени и фундаменти новей гали бали приключиц и 45 километри поставени пред вецей як двацец рокаканализацийней мрежи у Кули и ми, и на даскельо заводи ше роботи поЧервинки. Пречисцовач потераз чинало, алє нїч вецей нє зробене. Кокоштал 16 милиони евра. нєчно, прешлого року у фебруару ПоДїловна єдинка „Водовод и какраїнски секретарият за образованє нализация” ЯКП „Комуналац” з одобрел средства за законченє и роботи Вербасу представела найсучаше одвивали по предвидзеней динамиснєйши канализацийни и студки. Главни проєкт поробел „Ателє” зоз ньово пумпи зоз хторима ше Темерину, а вивод зач роботох була шпорує електричну енерґию. „Ґрадня” зоз Нового Саду. Дзекуюци новей орґанизацийПопри сали, направени и два нови ней системи, рочнє ше зашпорує учальнї, а у длугоким конку котри злу27 милиони динари. Тиж так, чує школу и салу, требала би буц вельуведзена и нова технолоґия одка библиотека. Иншак, наставу годзичитованя водомерох, сликованє ни физкултурней култури, кед була водомерох у шахту зоз мобилподла хвиля и вжиме, отримовали у веним телефоном. Фотоґрафиї ше льким голу школи. чува у окремним софтверу. Саме одчитованє вельо точнєйше, кваУ ВЕРБАШЕ ЦЕНТРАЛНИ литетнєйше, и коректнєйше ґу ПРЕЧИСЦОВАЧ гражданом, и будзе помагац у нєясних ситуацийох. ■ Основна школа „Жарко Зренянин” У Вербаше пречисцовач одрутних воДюра Винаї зоз Ґосподїнцох достава спортску галу дох двох општинох, Вербасу и Кули, У ҐОСПОДЇНЦОХ ЗАКОНЧЕНА СПОРТСКА САЛА

8 РУСКЕ СЛОВО

12. ЯНУАР 2018.

mesta@ruskeslovo.com

76 РОКИ ОД РАЦИЇ У ОПШТИНИ ЖАБЕЛЬ

НЄ ТРЕБА ЗАБУЦ НА ТАКИ ПОДЇЇ Рация мадярского войска у Южней Бачки почала 4. януара 1942. року зоз завераньом, мученьом и забиваньом цивилох у Чуроґу и Жаблю. Предлужена є у єденац местох у тей часци Бачки медзи котрима Дюрдьов, Ґосподїнци и Нови Сад. Означованє рочнїци и здогадованє на жертви Рациї у Општини Жабель почало прешлого пиятку, 5. януара, зоз панахиду у жабельскей православней церкви котру служел епископ Бачки Ириней Булович. У казанї вон гварел же ше треба старац же би у наших душох нїґда нє було мержнї, алє лєм любови. Опрез будинку Општини Жабель на новопоставену спомин-плочу священїкови Ґеорґийови Живановому, котри страдал у януарскей Рациї, венци положели Иґор Мирович, предсидатель Покраїнскей влади, предсидатель Скупштини општини Жабель Радован Чолич и подпредсидателька СО Милица Виславски. Панахида отримана и у Музею жертвом Рациї „Рация 1942” у Чуроґу котри ше находзи у дакедишнїм маґацину за жито до хторого заверани и хторим забивани валалчанє того места. На тим месце венєц положели Иштван Пастор, предсидатель Скупштини Войводини и Милован Радомир, предсидатель Мемориялного дружтва „Рация 1942”. Рация мадярского войска у Южней Бачки почала 4. януара 1942. року зоз завераньом, мученьом и забиваньом цивилох у Чуроґу и Жаблю. У Дюрдьове, здогадованє на жертви котри у Другей шветовей войни, 1942. року, почало вовторок, 9. януара,

Панахида за жертви рациї у Дюрдьове

опрез спомин-плочи на будинку дюрдьовскей Школи. Панахиду служели православни парох валалскей церкви о. Петар Дюкич и намеснїк општински о. Миладин Бокорац, а о подїйох и статистики Рациї у Бачки, як и у Дюрдьове, бешедовали др Милан Мацич, помоцнїк покраїнского секретара за културу, явне информованє и одношеня з вирскима заєднїцами и предсидателька Совиту МЗ Дюрдьов Душанка Джамбас. Писню „Розгварка з Тису” Миколи М. Кочиша пречитала Мария Горняк по руски и сербски. Венци на спомин-плочу положели представнїк Покраїнскей влади др Милан Мацич, представнїки општинскей власци предсидатель СО Радован Чолич и членїца Општинскей ради Нерима Шовлянски, як и представнїки Совиту МЗ Душанка Джамбас и Душко Михелц. С. С.

СХАДЗКА СКУПШТИНИ ОПШТИНИ ЖАБЕЛЬ

ДВАНАЦ КАПИТАЛНИ ПРОЄКТИ На остатнєй схадзки СО Жабель котра отримана концом децембра прилапени буджет за 2018. рок котри за коло 44 милиони динари векши од прешлорочного, а за коло 328 милиони динари менши од предпрешлорочного. Скупштина Општини Жабель на остатнєй схадзки у прешлим року мала двацец три точки, а найважнєйша ше одношела на прилапйованє буджета за чечуци рок котри виношел 826 милиони динри. Но, у тим року за дванац капитални проєкти заплановани коло милиони динари, а найвецей ше видвої за предлуженє вибудови канализацийней мрежи у Жаблю котра пре12. ЯНУАР 2018.

ходзи и през Дюрдьов ґу пречисцовачу, и кошта вецей як 88 милиони динари, заменьованє вентилох у шахтох дзе преходзи тота канализация, вецей як 28 милиони. За отримованє явного ошвиценя у општинских местох, понад 13 милиони, вибудов спортских теренох на отвореним у ОШ у Ґосподїнцох, вецей як 13 милиони, реконструкция водоводней мрежи у Чурогу, вецей як 12 милиони, реконструкция автобусних станїцох у шицких населєньох општини, вецей як 4 милиони, як и санация будинку у ОШ у Чурогу, вецей як 3 милиони. Тиж так, алє нє у милионских средствох инвестовац ше будзе до

медицинскей опреми за физикалну терапию, вецей як 890 тиячи, вибудов перших яшелькох у Жаблю у рамикох темтейшей ПУ, 470 тисячи и вибудов гидранскей мрежи у спомнутей ПУ, 400 тисячи динари. На схадзки дата согласносц на Програми роботи шицких штирох Месних заєднїцох у општини, як и вименки и план розвою вцей явних подприємствох и институцийох. Прилапена и остатня точка дньового шора, та за директора Дома здравя Жабель меновани потерашнї о.д. директор Никола Дукич, специялиста урґентней медицини. С. Саламун

РУСКЕ СЛОВО 9

НАШО МЕСТА ШВЕТОЧНА СХАДЗКА СОВИТУ МЗ РУСКИ КЕРЕСТУР

МЕСНА ЗАЄДНЇЦА ШИЦКИМ НА РОЗПОЛАГАНЮ Предлужуюци вецейрочну традицию Совит Месней заєднїци Руски Керестур на концу прешлого року отримал преширену схадзку на котру були поволани представителє шицких валалских здруженьох, институцийох и орґанизацийох котри представели шицко цо посцигнуте у 2017. року и плани за 2018. рок, а у першей часци схадзки отримана порядна 37. схадзка Совиту

Н

а схадзки котра отримана 30. децембра у просторийох Месней заєднїци прилапени Финансийни план за 2018. рок з Одлуку о буджету Општини Кула за 2018. рок. Предсидатель Совиту Месней заєднїци Владимир Олеяр поинформовал присутних же по финансийним планє за 2018. рок, средства з котрима буд зе розполагац МЗ Руски Керестур виноша 17 милиони 163 тисячи динари, од котрих 9 милиони 813 тисячи з буджету Општини, а 7 милиони 350 тисячи зоз самодоприносу за 2016. рок. Зоз средствох достатих з Општини вецей як пейц милиони ше видвої за реконструкцию центру, а зоз власних средствох зoз 7 милиони 50 тисячами зоз самодоприносу валал будзе участвовац у вибудови фабрики води. Так же за функционованє МЗ остава 4 милиони 473 тисячи динари. Зоз општинского буджету, док було самодоприносу, за културу ше видвойовало 500 тисячи, а у 2018. року тоти средства буду два раз векши. Одволанє на шветочну часц схадзки було менше як прешлого року, алє шицки присутни у шветочней атмосфери дзечнє бешедовали о своїх дїялносцох и евентуалних проблемох з котрима ше стретаю. У мено Добродзечного огньогасного дружтва (ДОД) Михайло и Яким Рац винєсли длугорочни проблем, пре котри їх робота очежана, а то же огньогасни камион стари 42 роки. Спозорели же и за найменши интервенциї волаю помоц з Оджаку, понеже капацитет цистерни нєдостаточни за гашенє 24 балох слами, цо була єдна з остатнїх ситуацийох. Дюра Папуґа, предсидатель Рускей матки, визначел участвованє на штернастим Шветовим конґресу РРЛ у Осєку, а бешедовал и о нєришеним питаню Руснацох у України. Владимир Дудаш предсидатель керестурскей секциї Дружтва за руски язик гварел же и надалєй предлужа зоз активносцами на очуваню руского язика. Здруженє „Байка” єдно з репрезантивнєйших у валалє котре участвує на шицких манифестацийох у валалє и велїх звонка, а його дїялносц представела Наталия Емейди. О Туристичним здруженю Руски Керестур бешедо-

10 РУСКЕ СЛОВО

вала його предсидателька Любица Няради, а як найзначнєйши витворени проєкти видвоєла Медзинародни волонтерски камп и участвованє у телевизийним сериялу „Кухня мойого краю”. Нярадийова наглашела же сцела прешириц и змоцнїц Здруженє, алє же наишла на скоро нїяке одволанє младих, Општина ище вше нє превжала потребни крочаї за катеґоризацию обєктох за змесценє. Судьба Здруженя спортских рибарох „Коляк“ прешлого року була под знаком питаня, алє їх дїялносц обновена. У прешлим року орґанизовали пейц спортски змаганя, робели на ушорйованю бенту и полєшованю, цо представел предсдидатель Здруженя Михайло Пашо. Предсидатель кере стурского Здруженя пензионерох Ярослав Малацко гварел же у валалє єст коло 1 000 пензионерох по рижних основох. Числени успихи школярох и занятих у Основней и штреднєй школи „Петро Кузмяк” представела директорка Хелена Пашо Павлович. О активносцох Спортского дружтва „Русин” бешедовал його предсидатель Драґан Ковачевич, котри медзи иншим и управитель Спортскей гали, та наглашел же гала роби з полним капацитетом. Активносци Здруженя паприґарох „Капсикум анум” представел Владимир Варґа. Представитель Оддзелєня полициї Станиша Маринкович визначел же у валалє зменшане число крадзох, алє з другого боку зазначене звекшанє инцидентох загрожованя явного шора и мира. На концу, о дїялносци ЯКП „Руском” бешедовал його директор Иґор Фейди. Схадзку предводзел предсидатель Совиту Месней заєднїци Владимир Олеяр котри шицким здруженьом и институцийом подзековал на сотруднїцтве у тим року, и поручел же их и у наиходзацим року Совит МЗ будзе потримовац.■ М. Джуджар 12. ЯНУАР 2018.

mesta@ruskeslovo.com

184. СКУПШТИНА ЗДРУЖЕНЯ РЕМЕСЕЛНЇКОХ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ПЛАНИ ЗАВИША ОД СРЕДСТВОХ

Майсторска традиция у Руским Керестуре тирва уж 184. роки, дакедишнє Здруженє майстрох, а терашнє Здруженє ремеселнїкох и приватних поднїмательох каждого року ше намага прешириц свойо активносци и уключиц нових младших членох У Майсторским доме у Руским Керестуре 7. януара отримана порядна Рочна скупштина Здруженя ремеселнїкох и приватних поднїмательох, тераз уж 184. по шоре. Предсидатель Здруженя Владимир Емейди привитал шицких присутних пензионованих, старших и младших майстрох, а з минуту цихосци дали почесц покойним членом. Тогорочна Скупштина була и виберанкова, та терашнє зволанє Управного одбору преширене за двох нових членох, попри старих тринац, єдногласно вибрани нови члени Сашо Гарди и Сашо Виславски. Роботне предсидательство виберанковей часци Скупштини було у составе Дюра Сабадош, Михайло Семан и Владимир Малацко. У звиту прешлорочней роботи визначене добре сотруднїцтво з Реґионалну привредну комору Зомбор, Общим здруженьом поднїмательох з Кули и Локалну канцеларию за розвой Општини Кула, чийо представнїки нє були присутни. Предсидатель Здруженя визначел и отримованє Керестурского сайму у сотруднїцтве зоз Здруженьом женох „Байка”, на котрим була представена и кнїжка „Колєсарске ремесло”, а наявел отримованє и того року, лєм же обсяг будзе завишиц од средствох и евентуалней потримовки з котру буду розполагац. Участвованє на манифестациї „Днї керестурскей паприґи” тиж єден з приоритетних планох за тот рок, понеже тогорочна орґанизация преширена и потримана зоз заєдїнцким проєктом Општини Кула и Калочи з Мадярскей. Члени Здруженя єдни з найактивнєйших у Локалней акцийней ґрупи (ЛАҐ) у Кули, котра основана, насампредз, за отверанє нових можлївосцох конкурованя за средства з европских фондох, котри наменєни за потримовку у вецей обласцох. Надпомнуте же ЛАҐ глєда особу на роботне место менаджера котра би провадзела можлївосци конкурованя, и же би и писала проєкти. З початку би то плацела Општина, а потим би ше то реґуловало з проєктами. Емейди поинформовал шицких присутних о вигодносцох од 1. октобра за поднїмательох котри буду отверац нови ро-

ботни места, або за нових потенциялних самостойних поднїмательох. Наявене олєгчанє у плаценю доприносох за ПИО, а єдине условиє же би роботнїк, односно поднїматель бул шейсц мешаци приявени при Националней служби за обезпечованє роботи. Финансийни звит за 2017. рок винєсол Янко Семан, дзе и попри трошкох, алє дзекуюци приходом з членарини и донацийох, прешлорочним средством зоз самодоприносу, та и рационалному трошеню до того року пренєшени 49 600 динари. На Скупштини бул и секретар Месней заєднїци Руски Керестур Михайло Сабадош котри гварел же того року вироятнє же нє будзе дотациї за здруженя, понеже нєт самодоприносу, а кажде финансованє директно завиши од Општини Кула. Традицийни Майсторски бал будзе отримани 27. януара у ресторану „Червена ружа” на котри поволани шицки поднїмателє и други їзаинтересовани, а шицки поволани и же би дацо подаровали за томболу на балу. Майсторска служба ше будзе служиц штвартого тижня у посце. У планох за 2018. рок тиж и отримованє даскелїх роботних акцийох, а нове то же заплановани и прадки. Членарина и надалєй остала символична, 250 динари за каждого члена. М. Джуджар

ЕВАНГЕЛСКА ЦЕРКВА У КОЦУРЕ

ПАКЕЦИКИ НАЙМЛАДШИМ ФОДБАЛЕРОМ

Євангелска церква предлужела помагац дружтвом, школи и спортским клубом у Коцуре. У остатнєй акциї члени коцурскей євангелскей церкви розвешелєли наймладших фодбалерох. Члени євангелскей церкви у сотруднїцтве зоз канцеларию „Помоц восточней Европи” зоз Голандиї, когуциком Фодбалского клуба „Искра” подзелєли 24 пакецики. Окрем пакецикох, євангелска церква и канцелария „Помоц восточней Европи”, младим фодбалером донировала и 12 комплети фодбалских дресох и 3 лабди. Зл. К.

12. ЯНУАР 2018.

РУСКЕ СЛОВО 11

НАШО МЕСТА СХАДЗКА СКУПШТИНИ ОПШТИНИ ШИД

ПРОГРАМИ ДЇЛОВАНЯ ЯВНИХ ПОДПРИЄМСТВОХ Остатнї роботни дзень у 2017. року зашедала Скупштина општини Шид и принєсла вецей значни одлуки. Насампредз, принєшени одлуки о вименкох Програми дїлованя явно комуналних подприємствох „Водовод”, „Стандард”, як и Заводу за урбанизем Шид. З тоту вименку, пре нєвигодне материялне положенє оможлївене виплацованє занятим у тих подприємствох, такволаней солидарней помоци у суми по 22 600 динари. Причини одборнїком потолковали Марко Баїч, директор „Водоводу”, Славица Сремац, директорка „Стандарду” и Милан Яндрич, директор Заводу за урбанизем. Єдна зоз значних роботох будзе реализованє проєкту за одцеканє одрутних водох у Адашевцох и Ґибарцу, потим же треба вивартац ище єдну студню и вибудовац коло два Як на початку схадзки одборнїкох поинформовал километри такволаного паралелного цивоводу на найкриВелимир Ранисавлєвич, предсидатель СО, у општинтичнєйшим месце коло лєса при Батровцох. Обчекує ше у ским парламенту, убудуце будзе дїловац нова одбортим року и продукция коло два милиони кубни метери вонїцка ґрупа под назву Демократска уния, а у нєй Жиди цо будзе звекшанє у одношеню на 2017. рок. ван Мирич и Снежана Євтич, одборнїки ДС, як и НаТиж так, и „Стандард” планує у тим року отримац уроташа Цвєткович зоз СДС. вень дїлованя и роботох хтори поряднє окончує. Єдна з спокусох будзе и санированє депониї шмеца ВИСШИ ЦЕНИ УСЛУГОХ Таку одлуку потримала владаюца векшина, а и на виходзе зоз Шиду у одборнїца Наташа Цвєткович (СДС) гварела же Даваюци согласноц на програму дї- напряме Товарнїку ґу потримує одлуку алє зауважела же и менаджмент Републики Горватскей. (руководзаци) у тих подприємствох достаню єд- лованя. за 2018. рок, СО дала и соглаДиректорка Сремац однаку суму як и охудобени роботнїки з хторих чи- сносц же би були за пейц одсто звекборнїком гварела же ша ни услу ги ви но ше ня шме ца, а за те слени окончую чежки физични роботи. СО тиж ше наздава же Влада льо по драг ши и во да за гра жда нох. прилапела и Програми дїлованя спомнутих подЯпону одобри донаЯк гва ре не на схад зки, во да буд зе приємствох за 2018. рок. Директор „Водоводу” драгша за гражданох, а подрагшенє цию же би тота депонаглашел же у 2017. року витворени позитивни ше нє одноши на школи, дзецински за- ния була санирована биланс дїлованя зоз 12,5 милиони динарами и же градки, Дом здравя и установу соци- так як вимагаю еколоґобчукує же би у 2018. року требала почац вибудов ялней защити. ийни предписаня. водоводней мрежи у Бикичу и Привиней Ґлави. Вл. Дїтко

НОВА ОДБОРНЇЦКА ҐРУПА

СХАДЗКА СКУПШТИНИ ОПШТИНИ ЖАБЕЛЬ

ДВАНАЦ КАПИТАЛНИ ПРОЄКТИ На остатнєй схадзки СО Жабель котра отримана концом децембра прилапени буджет за 2018. рок котри за коло 44 милиони динари векши од прешлорочного, а за коло 328 милиони динари менши од предпрешлорочного. Скупштина Општини Жабель на остатнєй схадзки у прешлим року мала двацец три точки, а найважнєйша ше одношела на прилапйованє буджета за чечуци рок котри виношел 826 милиони динри. Но, у тим року за дванац капитални проєкти заплановани коло милиони динари, а найвецей ше видвої за предлуженє вибудови канализацийней мрежи у Жаблю котра преходзи и през Дюрдьов ґу пречисцовачу, и кошта вецей як 88 милиони динари, заменьованє вентилох у шахтох дзе преходзи тота канализация, вецей як 28 милиони. За отримованє явного ошвиценя у општинских местох, понад 13 милиони, вибудов спортских теренох на отвореним

12 РУСКЕ СЛОВО

у ОШ у Ґосподїнцох, вецей як 13 милиони, реконструкция водоводней мрежи у Чурогу, вецей як 12 милиони, реконструкция автобусних станїцох у шицких населєньох општини, вецей як 4 милиони, як и санация будинку у ОШ у Чурогу, вецей як 3 милиони. Тиж так, алє нє у милионских средствох инвестовац ше будзе до медицинскей опреми за физикалну терапию, вецей як 890 тиячи, вибудов перших яшелькох у Жаблю у рамикох темтейшей ПУ, 470 тисячи и вибудов гидранскей мрежи у спомнутей ПУ, 400 тисячи динари. На схадзки дата согласносц на Програми роботи шицких штирох Месних заєднїцох у општини, як и вименки и план розвою вцей явних подприємствох и институцийох. Прилапена и остатня точка дньового шора, та за директора Дома здравя Жабель меновани потерашнї о.д. директор Никола Дукич, специялиста урґентней медицини. С. Саламун 12. ЯНУАР 2018.

mesta@ruskeslovo.com

НОВИ СОВИТ МЗ КОЦУР

ВИБРАНИ СОВИТИ МЕСНИХ ЗАЄДНЇЦОХ У ВЕРБАСКЕЙ ОПШТИНИ

ШИЦКИ ДЗЕВЕЦ ЧЛЕНИ ЗОЗ СНС

Коцур до нового року вошол зоз новим Совитом Месней заєднїци, понеже 31. децембра у Коцуре, як и у цалей општини Вербас, було гласанє за нови совити. У Коцуре од 3 490 уписаних до виберацкого списку, гласац вишли вкупно 916 гласаче, односно 26,2 одсто. Були два виберацки места, у Основней школи „Братство єдинство” и у велькей сали Месней заєднїци. За нове зволанє Совиту Ме сней заєднїци приявели ше 12 кандидати од котрих ше виберало 9. До нового

НАЙВЕЦЕЙ ДОВИРИЯ НАПРЕДНЯКОМ

зволаня вошли шицки 9 кандидати зоз Сербскей напредней странки. У новим зволаню Совиту Месней заєднїци Коцур: Радислав Сталевич, Владо Копчански, Мирко Штрбац Шпанац, Желько Бєлан, Здравко Бесерминї, Стеван Самочета, Андя Хромиш, Михайло Киш и Андрея Савич. Нови Совит Месней заєднїци по конєц януара будзе мац и першу схадзку на котрей будзе вибрани предсидатель и подпредсидатель Совиту Месней заєднїци. Зл. К.

Остатнього дня прешлого року, у општини Вербас отримани виберанки за совити месних заєднїцох, на хторих вибрани по дзевец нови члени совитох у шицких трох вербаских и пейц месних заєднїцох у местох општини. Найлєпши резултати витворела Сербска напредна странка, а як стої у сообщеню хторе Општински одбор тей Странки дал после виберанкох, на тих виберанкох ище раз потвердзене довириє гражданох до СНС-у хтори достал три штварцини од вкупного числа гласох, и з тей нагоди СНС подзековал гражданом на потримовки.

– Можеме обецац же у рокох пред нами будземе робиц виключно у интересу наших гражданох, будземе розвивац месни заєднїци и ришовац проблеми наших гражданох, же би ше населєни места и город ровномирно розвивали – стої у собщеню. На виберанкох ше могло гласац на 30 виберанкових местох, право гласац мали 35 908 гласаче, а понеже опозицийни странки своїх гласачох поволали на бойкот виберанкох, гражданє хтори потримую тоти опциї, з тей нагоди нє гласали. После отриманих виберанкох, члени Комисиї за витворйованє виберанкох за совити месних заєднїцох урядово сообщели же нє мали зауваги на утвердзованє резултатох виберанкох. А. М.

МЕСТО ВЕНЦА

ЛЮБОСЛАВ ЕДЕЛИНСКИ СЛАВЧЕ (1956–2018)

У Руским Керестуре, у 62-им року живота, 2. януара поховани, а нєсподзивано ше упокоєл у новорочней ноци 1. януара, Любослав Еделински Славче, визначни привреднїк, дружтвено активни у своїм валалє и добродїтель. Еделински народзени 21. априла 1956. року у Керестуре дзе закончел основну школу и оддзелєнє вербаскей Ґимназиї „Жарко Зренянин”, а студиї започал на Машинским факултету у Новим Садзе. Нагла оцова шмерц претаргла му студиї, бо превжал його роботу углядного каменяра. З часом преширел роботи и сам постал успишни и визначни привреднїк, увожнїк каменя и предавач полуфабрикатох по цалей дакедишнєй Югославиї. Єден час робел роботи и зоз свою чежку механїзацию, а потим ше преориєнтовал на продукцию риби, у чим му ше од 2010. придружел и син Мирко. Еделински бул активни и у дружтвеним и националним живоце: як член Рускей матки бул член першого зволаня Националного совиту Руснацох (2002–2004), по-

12. ЯНУАР 2018.

тим Совиту Месней заєднїци (1998–2002), одборнїк у СО Кула 2003. року спред Здруженя гражданох Руски Керестур, а у єдним мандату и член Школского одбору Школи „Петро Кузмяк”. Славче барз любел и спорт, а фодбал у ФК „Русин” почал тренирац од основней школи же би од 1974–1980. бул и його першотимец. У младих рокох рекреативно бавел и одбойку, а ту бул активни донєдавна, по 2012. рок. Як престал активно бавиц фодбал остал Клубу на помоци вше кед дацо требало, найчастейше обезпечиц превоз на змаганя, лабди, а остатнї час и коло роботох на Ярашу дзе помагал зоз свою механїзацию. Славче бул вельки добродїй и у воєних часох кед ше з Керестура помоц посилала Руснацом до Горватскей. Славче у своїм валалє останє запаметани як чловек доброго шерца, вше готови помогнуц, алє свойо добродїйство нїяк нє сцел явно визначовац. Робиме то прето тераз, з нагоди його наглого и вчасного одходу. Най му будзе вична слава и памят! М. Афич

РУСКЕ СЛОВО 13

ДУХОВНИ ЖИВОТ ПРЕСЛАВЕНЕ РОЖДЕСТВО ХРИСТОВО

ДЗЕЛЇМЕ РАДОСЦ Рождество Христово преславене шветочно и радосно у наших парохийох, на Богослуженьох зоз владиком кир Георгийом Джуджаром, священїками и монахинями, зоз колядованьом и дарованьом, а думало ше и на особи у потреби У НОВИМ САДЗЕ

БУДЗМЕ З БОГОМ

Як уж традиция, апостолски еґзарх за грекокатолїкох у Сербиї кир Георгий Джуджар у полней церкви у Новим Садзе предводзел Вельке повечериє з литию – Крачунске всеночне всоботу, и внєдзелю, на Перши дзень Крачуна, Архиєрейску Службу Божу, а сослужел парох о. Юлиян Рац. Шпивал Хор „Гармония”, дириґовала Весна Кесич Крсманович, а солистка була Ана Римар. Було и мированє, а пополадню дзецом подзелєни пакецики з гуманитарней помоци.

– Исус Христос пришол спашиц нас и ми дзелїме радосц з тима хтори веря до Ньго и до Його народзеня, а шицки вєдно шпиваме з нами Бог – гварел у своєй казанї по руски и українски владика кир Георгий. По його словох, Бог послал свойого Сина, хторого народзела Пречиста Дїва Мария и отворел нам райски

дзвери, за каждого хто сце войсц и жиц зоз Нїм у блаженим живоце на вики. На концу Служби парох о. Юлиян подзековал за щири пакети помоци особом у потреби у парохиї и пренєсол их подзекованя даровательом и парохияном. М. Г. К.

СРИМСКА МИТРОВИЦА

БЕОҐРАД

ОГНЬОМЕТ ПОСЛЕ ПОЛ НОЦИ

У Сримскей Митровици Всеночне почало на 23 годзин зоз колядованьом, а вец предлужене зоз Службу Божу, под час котрей вирних споведал Едвард Шпанович, сушедни римокатолїцки священїк. После пол ноци, по обичаю виштрелєни огньомет пред церкву, а вец вирни пришли до парохиялного дому повинчовац парохови о. Владиславови Варґови и його фамелиї Крачун. На Рождество Христово, на 11 годзин домашнї парох служел вєдно зоз о. Едвардом Шпановичом, и окрем краткей казанї, пречитал и виривки зоз владиковей винчованки на трох язикох. После Служби було и мированє числених присутних. На Всеночним, а окреме на Служби Божей на Крачун було окреме вельо домашнїх и госцох, а тиж и числени дзеци першопричашнїки котри почали порядно участвовац на Богослуженьох. Зоз тоту Службу закончена и Акция за Широтинєц у Виноградове, у котрей участвовали велї вирни зоз щиросердечнима прилогами. Вл. В.

14 РУСКЕ СЛОВО

З ГОСЦАМИ З ИНОЖЕМСТВА

У Беоґрадзе вирни ше позберали на крачунске Всеночне на 16 годзин у полней каплїци у Вишеґрадскей улїци. После Всеночного, под час котрого вирни колядовали, почала и крачунска Служба Божа у котрей пречитана винчованка владики кир Георгия на трох язикох, а на концу домашнї парох о. Владислав Варґа шицких помировал. Тиж, подзелєни и пакецики дзецом хтори нє могли присц по нїх на Миколая. После того ше предлужело зоз традицийним аґапеом, зоз капущанїками, бобальками и другима специялитетами, котри порихтали беоґрадски вирни, а крачунску атмосферу ше предлужело до позних годзинох. Крачунски швета у Беоґрадзе возвелїчал амбасадор України Олександр Александрович зоз фамелию, други секретар америцкей амбасади Кристофер зоз фамелию, госци зоз Босни, Белґиї и Голандиї котри першираз присуствовали на нашим Крачуну у Беоґрадзе. Шлїдуюца Служба Божа у Беоґрадзе будзе 19. януара на 17 годзин, а потим будзе и пошвецанє обисцох. Вл. В./О. Л. Р.

12. ЯНУАР 2018.

duhovni@ruskeslovo.com

ПРЕСЛАВЕНЕ РОЖДЕСТВО ХРИСТОВО КОЦУР

ЧУЦ БУЛО ДЗВОНЧКИ

Крачунски швета у Коцуре преславени торженствено и з молитву на Службох Божих у грекокатолїцкей церкви Успения Пресвятей Богородици. Коцурци Рождество Христово преславяли углавним у своїх обисцох зоз вилїйову посну вечеру у кругу своїх фамелийох, а потим чекали шпивачох и винчовачох. З оглядом же нє було жимно и по улїчкох ше чул дзвончок шпивачох и бетлегему. Святочносц у церкви почала на Вилїю, на Всеночним, а предлужена є зоз Службами Першого, Другого и Трецого дня Крачуна. На Службох Божих ше шпивало коляди, а окремни упечаток охабело колядованє дзецох котри пририхтали вироучителька Ксения Бесерминї и ш. Михаїла Воротняк.

ПРЕСЛАВЕЛИ И ПРАВОСЛАВНИ Крачун по юлиянским календаре преславели и парохиянє православней церкви у Коцуре. Централна подїя була на Вилїю кед по законченю Служби було традицийне палєнє бадняку з огньометом, а понеже нє було жимно, порта православней церкви була полна. У порти парохянє могли попиц погар вареного вина, як и одламац фалаток з чесници, а наймладши достали и пакецики.

На шицких Службох Другого дня було мированє, а владика кир Георгий Джуджар Коцур нащивел на Треци дзень и служел Вельку Службу Божу. Владика шицким повинчовал Крачун и у казанї визначел же нам рождество Христово указує на потребу же бизме жили зоз Богом, а з Богом будземе жиц аж теди кед будземе сполньовац його заповиди. Рождество Христово то швето любови, швето радосци, бо нам Бог послал Спасителя и швето солидарносци, понеже Бог з нами бул солидарни кед подзелєл свою любов з нами. Владику зоз рецитациями и писнями привитали и виронаучни дзеци нашей грекокатолїцкей церкви. З. К.

У ВЕРБАСКИХ ПАРОХИЙОХ

ПЕСТУЙМЕ ТРА ДИЦИЮ У дньох за нами, вирни хтори ше притримую юлиянского календару и парохиї у Вербаше преславяли Крачун. У церкви Покрова Пресвятей Богородици у Старим Вербаше всоботу вечар було крачунске Всеночне, а внєдзелю, на Перши дзень Крачуна парох о. Алексий Гудак служел Службу Божу на 8 и на 10 годзин. Обидва Служби були з мированьом вирних, а парох о. Гудак з тей нагоди вирним пречитал и Крачунску винчованку нашого преосвященого владики кир Георгия Джуджара.

– Владика поволує же бизме по християнски, традицийно преславяли тото швето, отримовали Крачун. Прешли часи загрожели нашу традицию, та даєдни цудзи ствари достали нагоду же би вошли до християнства. А ми маме обовязку же бизме ше намагали тото швето, народзенє Христа Бога, преславяли традицийно, зоз шпиванками, а нє зоз масками койяких страшидлох – визначел парох о. Гудак. У церкви Св. Владимира у Новим Вербаше на Вилїю були вєдно Служба Божа, Всеночне и мированє вирних.

Нови Вербас

12. ЯНУАР 2017.

Стари Вербас

На Перши дзень Крачуна, Служба Божа була на 9 годзин и Служба Божа у Змаєве на 11,30 годзин, а одборнїки и парохиянє тей церкви на перши дзень Швета ходзели по шпиваню.

– Най Господ Бог придзе до нашого шерца и най ше народзи у нашим шерцу, же бизме могли жиц християнски. Вельо раз чловек патри же би цо вецей мал ту на жеми, а видзиме нашого Спасителя хтори ше народзел худобни, видзиме дзе ше народзел и хто го перши пришол привитац. Ми знаме же ше чежко одвоїц од того материялного швета, алє будзме таки яки бул Исус Христос хтори прилапел свой криж – визначел парох о. Вовк. Право славни вирни у Вербаше тиж так пре славели Крачун, а на Вилїю бадняк традицийно ношени през скоро шицки улїци, дзе го дочековали вирни, по сле чого є положени на огень у порти церкви Воведения Пре святей Богородици у Старим Вербаше и опрез храму у центру Вербасу. А. М.

РУСКЕ СЛОВО 15

ДУХОВНИ ЖИВОТ ПРЕСЛАВЕНЕ РОЖДЕСТВО ХРИСТОВО У ОПШТИНИ ШИД

ИСУСА НОШИЦ У ШЕРЦУ Крачун, найрадоснєйше християнске швето у наших церквох и парохийох у општини Шид и того року означене торжествено з молитву, колядами и заєднїцтвом фамелиї. У церкви Преображеня Господнього у Шидзе, Саночне, хторе було на 22 годзин, на Вилїю служел парох о. Михайло Режак, а церква була полна вирних, окреме младих, хтори у оквиценей церкви пришли привитац новонародзеного Исуса. Парох о. Режак гварел з тей шветочней нагоди же ше Исус народзел пре спашенє людского роду за хтори дал и свой живот и же прето кажди треба же би ношел Исуса Христа у своїм шерцу. Вон привитал шицких хтори пришли подзелїц крачунску радосц ту у церкви, алє и гевтих хтори пре хороту, або же

Шид

ТОРЖЕСТВЕНО И У ХРАМОХ СПЦ Крачун торжествено означени и у шицких церквох Сербскей Православней Церкви у шидскей општини з традицийним накладаньом (палєньом) дубових конарох (бадняка) на Вилїю, а потим и Богослуженями през швето. На Вилїю опрез будинку Општинскей управи представнїки локалней самоуправи и Националного парка „Фрушка Гора”, хтори обезпечел дубово конарчки, подзеллєли гражданом коло 500 конарчки. Вочи швета, хто нє порихтал, и нє пошал на час жито, обовязни елелемент на столє хтори провадзи Крачун, могол го купиц на пияцу.

Бикич

су уж стари, нє можу буц у церкви, алє же су у думкох з новонародзеним Исусом. После Саночного крачунска радосц зоз колядами и друженьом предлужена у Руским доме дзе по традициї КПД „Дюра Киш” орґанизує тот сход. На Перши дзень Крачуна тиж було досц вирних у церкви, а парох о. Михайлко Режак пречитал Крачунску винчованку апостолского еґзарха за грекокатолїкох у Сербиї кир Георгия Джуджара. На Други дзень швета було после Служби Божей мированє, а Богослуженє було и на Треци дзень швета. Торжествено було и у нашей парохиї и церкви Святого апостола и евангелисти Луки у Бачинцох. На Вилїю на 10 годзин дополадня парох о. Дарко Рац служел Василийову Службу Божу зоз Вечурню и Царски Часи. Кед на 17 годзин пополадню оддзвонєли пацери, рушели шпиваче хтори красу колядох принєсли до 11 бачинских обисцох. На Вилїю о. Рац служел Саночне на 22 годзин и було коло 60 вирнїкох. После Саночного у Пасторалним центре ше шпивало коляди и дружело, а понукнути чай, варене вино и палєнка. Служби Божо служени и на Перши дзень швета кед було и мированє, як и на Други и Треци дзень швета. И у наших церквох у Беркасове и Бикичу тиж торжествено означени Крачун. Парох о. Владимир Еделински Миколка служел на Вилїю Саночне на 19 годзин у церкви у Беркасове, а на 21 годзин у Бикичу. Служби Божо служени и през шицки днї швета, а на Други дзень после Служби Божей було мированє и у Беркасове, и у Бикичу. Вл. Дїтко

НОВЕ ОРАХОВО

ВИНЧОВАНКА ЗА ШВЕТО У Новим Орахове найрадоснєйше християнске швето Рождество Христово преславене на Служби Божей на Перши дзень Крачуна, внєдзелю, 7. януара, у церкви Христа Царя, хтору служел парох о. Владислав Рац. На початку, пречитана Крачунска винчованка нашого владики, апостолского еґзарха за грекокатолїкох у Сербиї кир Георгия Джуджара зоз хтору вон повинчовал Рождество Христово. На Богослуженю було и госцох зоз Руского Керестура. После Служби Божей було мированє. Шлїдуюца Служба Божа у Новим Орахове будзе 21. януара на 14 годзин. Лю. Рац

16 РУСКЕ СЛОВО

12. ЯНУАР 2018.

duhovni@ruskeslovo.com

ПРЕСЛАВЕНЕ РОЖДЕСТВО ХРИСТОВО ДЮРДЬОВ

ВЛА ДИКА МИРОВАЛ На 21 годзин у Дюрдьове Саночне служели о. Борис и о. Михаил Холошняй и шпивали члени Холошняйовей фамелиї. Вилїю истого вечара преславяли и православни вирнїки, та опрез їх церкви у центре валала на 20 годзин традицийно запалєни бадняк, а у исти час бул и огньомет, котри орґанизовала Месна зєднїца Дюрдьов. Други дзень преславени з Архиєрейну Службу Божу котру предводзел наш владика Георгий Джуджар, а сослужели о. Борис и о. Михаил, а шпивал Хор „Розанов”. По Служби владика мировал вирних. Були велї грекокатолїцки и православни вирни и госци, а медзи нїма и чолни людзе Општини Жабель – Чедомир Божич, предсидатель Општини, Радован Чолич, предсидатель Скупштини оп-

КУЛА

ҐОСПОДЇНЦИ

ЛЮБОВ ОСНОВНИ ФУНДАМЕНТ

КОНЦЕРТ У ЦЕРКВИ Вирни грекокатолїцкей парохиї свящ. муч. Йосафата у Кули Крачун преславели на богослуженьох и у своїх фамелийох. На Перши дзень, по Служби Божей у церкви отримани и Крачунски концерт хтори пририхтали дзеци котри виучую українски язик и члени КУД „Иван Сенюк”. Служели домашнї священїки парох о. Дамян Кича ЧСВВ и капелан о. Платон Салак ЧСВВ. И у Кули затримани обичай же по колядованю и винчованю ходза дзеци и млади. На Перши дзень о. Салак пречитал и Крачунску винчованку нашого владики на руским и українским язику, а о. Кича на Служби Божей у Крущичу, дзе филияла кулянскей парохиї. По Службох було и мированє. Други дзень Крачуна, 8. януара, на швето св. Йосифа источашнє и Кирбай у манастирскей каплїци шестрох Служебнїцох у Кули. М. А. Фото: Наташа Петрович

У Ґосподїнцох Саночне було на 17 годзин, а шпиваче ходзели колядовац и винчовац народзенє Спасителя. Служел капелан о. Данил Задрепко. У казанї вон гварел же Бог постал чловек же

штини, Урош Раданович, шеф кабинету предсидателя Општини и Душанка Джамбас, предсидателька Совиту Месней заєднїци Дюрдьов. Пред Шветом, 4. януара, була Заупокойна литурґия за паноца Йоакима Холошняя на котрей шпивал Хор „Розанов”. С. С.

би нас поучел же треба жиц на фундаментох любови. На Други дзень було мированє, а на Треци дзень капелан подзелєл благослав и даровал обращики на памятку. На Швето шпивал Ґосподїнчань Милан Вечански. С. С.

ИНДЇЯ

ВЕЛЇ БУЛИ НА СПОВЕДЗИ Всеночне у Индїї у церкви Успения Пресвятей Богродици було всоботу, на 21 годзин, хторого служел парох о. Петро Дутка. Пред шветом була споведз, на хторей було красне число вирних, та помагал и римокатолїцки парох у Индїї и Нових Бановцох о. Душко. На крачунских Богослуженьох помагал и син пароха о. Петра Владимир Дутка, студент трецого рока богословиї у Айштату у Нємецкей. Як звичайно, пошвецанє обисцох у индїйскей парохиї почнє на Богоявлєнє, а пошвеци ше и доми у Земун Полю, Люкове, Бешки, и Старей Пазови. М. Г. К.

12. ЯНУАР 2017.

Фото: О. Стецюк

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА У КУД „ЖАТВА” У КОЦУРЕ

ЗОЗ ПИСНЮ ПРЕСЛАВЕЛИ ХРИСТОВО НАРОДЗЕНЄ

Найрадоснєйше християнске швето у Коцуре, попри молитви, преславене и зоз традицийним Крачунским концертом. Концерт того року бул барз нащивени, та сала у Доме култури була цесна же би прияла шицких котри пришли уживац у програми котру орґанизовало Културно-уметнїцке дружтво „Жатва” и на тот способ преславиц Христово народзенє. Домашнї, КУД „Жатва”, потрудзели ше же би и на тот завод у програми участвовали представиителє шицких националних заєнїцох котри жию у Коцуре. Концерт почал зоз рецитацию на церковнославянским язику и уношеньом слами на бину.

На початку концерту радосц пре Исусово народзенє през драмску сличку, рецитациї и шпиванки приказали виронаучни дзеци при грекокатолїцкей церкви Успения пресвятей Богородици, котрих пририхтали вироучителька Ксения Бесерминї и шестра Михаїла Воротняк, як и виронаучни дзеци римокатолїцкей парохиї пошвеценей Шицким святим и дзеци котри уча мадярски язик, а програму з нїма порихтали Ґабриєла Зубко и Аранка Мезеї. По наступу спомнутих ґрупох дзецох, на бини Дома култури численей публики свою радосц пре народзенє Исуса, през красни шпиванки указали и дзеци зоз євангелскей церкви котри пририхтал лаицки пастор Александар Суботин. Крачунски концерт у Коцуре того року зоз своїм наступом возвелїчали и госци зоз Руского Керестура, односно мишани хор Дома култури и катедралней церкви Святого оца Миколая котри под дириґентску палїчку Лидиї Пашо шпивали коляди. Коляди шпивали и члени Женскей шпивацкей ґрупи КУД „Жатва”, а млада шпивачка КУД „Жатва” Саня Ґайдош одшпивала писню „Три гвиздочки на нєбе”. Окрем шпиванкох и драмских сличкох Крачунски концерт збогацели и фолклорни танци КУД „Жатва” и КУД „Завичайне врело”, а публика их наградзовала зоз моцнима аплаузами. Публику през програму на концерту водзели Стеван Самочета и Емилия Ружич, а конферансу написал Микола Шанта, предсидатель КУД „Жатва”. Златко Колєсар

КРАЧУНСКИ КОНЦЕРТ КУД „ТАРАС ШЕВЧЕНКО” У ДЮРДЬОВЕ

ВЕСЕЛЕ И ШВЕТОЧНЕ РОЗПОЛОЖЕНЄ

Вешелє и колядованє пре Рождество Христово у Дюрдьове традицийно предлужене и на Други дзень Крачуна у сали Културно-уметнїцкого дружтва „Тарас Шевченко” на Крачунским концерту. Концерт отворела малженска Чапкова пара, Ганча и Йоаким, зоз скечом о тим яки дзеци мали жаданя за Крачун скорей, а яки тераз. Потим на бини, котра здабала на руске обисце, коло крачуна дочековали шпивачох котри ше нєпреривно зменьовали на бини. Пред вельким числом Дюрдьовчанох и їх госцох, дзеци и млади винчовали зоз стародавнима колядами, рецитовали, шпивали и

18 РУСКЕ СЛОВО

грали. У веселим амбиєнту и крачунским розположеню шпиваче ширели радосц, а публика их наградзовала зоз щирима и моцнима аплаузами, а нє так ридко и зашпивала з нїма. У ґрупох, поєдинєчно або з инструментами у рукох виводзели велї нашо коляди, та и давно нє чути. И

того року програма була збогацена з винчованками дзецох зоз публики котри ше сами приявели колядовац на бини. Медзи нїма и дзеци од даскельо роки. Вони як и шицки учашнїки на концерту достали дарунки котри им обезпечели спонзоре и КУД „Тарас Шевченко”. У програми наступели дзеци зоз валалскей предшколскей установи, основней школи и члени з вецей секцийох Дружтва. Пририхтали их уметнїцки руководителє з Дружтва Михал Лїкар, Сенка Стакович, Тамара Салаґ и Мария Хромиш, учителька Мелания Саламун и воспитачка Марина Сабадош. С. Саламун 12. ЯНУАР 2018.

kultura@ruskeslovo.com

У ҐОСПОДЇНЦОХ НА ВИЛЇЮ

ОТВОРЕНА ВИСТАВА З БОДНАРОВЕЙ КОЛОНИЇ Традицийно, на Вилїю, у ґалериї Месней Заєднїци Ґосподїнци отворена вистава малюнкох з остатнєй, тринастей Подобовей колониї „Стретнуце у Боднарова” и шеснастей дзецинскей подобовей колониї под истим меном. У програми участвовали школяре з валалскей основней школи котри присутним винчовали Крачун, потим поета Владимир Кочиш пречитал даскелї свойо писнї и гуторел о заєднїцкей паралели уметносци писаня и мальованя. Пред тим програму отворел Владимир Салонски, член орґанизацийного одбору Дружтва за руски

язки, литературу и културу котре орґанизовало виставу и подобову колонию. Госцох у мено орґанизаторох привитала и Любина Пантич котра гуторела о виложених малюнкох и отриманей колониї. На

вистави була присутна векшина подобових уметнїкох чийо роботи виложени, а виложени шицки пейдзешат два малюнки. Трицец два роботи од трицец уметнїкох и двацец дзецински роботи. Шицки малюнки буду виложени по шлїдуюцу Колонию, котру ше традицийно отримує влєце. Присутни були и представителє Општини Жабель, Совиту Месней заєднїци Ґосподїнци, Туристичней орґанизациї Општини Жабель, Народней општинскей библиотеки „Велько Петрович”, як и велї гражданє валалу. С. С.

IN MEMORIAM

ДЮРА ЛЇКАР (1941–2018) Штварток рано, 4. януара, у 77. року живота, после длугшей хороти, у шпиталю у Осєку, умар учитель у пензиї Дюра Лїкар з Миклошевцох. Дюра Лїкар народзени 29. мая 1941. року у Миклошевцох. Основну школу закончел у Миклошевцох и Вуковаре, а Учительску 1961. року у Славонским Броду. Од першого дня после законченя школи робел як учитель у Миклошевцох у класней настави, а 1970. року почал водзиц наставу за руски дзеци на мацеринским язику. На тей длужносци робел по 1991. рок. Пре воєни збуваня на тих просторох нє робел по 1997. рок кед є ознова уключени до класней настави. У периодзе од 1961–1991. рок активно участвовал у роботи СД „Русин”, а окреме ше анґажовал у роботи КУД „Яким Ґовля”. Водзел фолклорну секцию, а з помоцу наших визначних режисерох Витомира Бодянца и Драґена Колєсара на сцену поставел вецей як 40 дзецински и театрални фалати за старших. Окреме удатна була сказка Кристини Бренковей Белава ружа за принцезу осемдзешатих рокох. Зоз фолклорну и драмску секцию наступал ширцом СФРЮ, а окреме на „Петровским дзвону”, „Червеней ружи” и „Червеним пупчу”. Вецей мандати бул член Управного одбору „Червеней 12. ЯНУАР 2018.

ружи” и Драмского мемориялу „Петра Ризнича Дядї”. Попри роботи у школи и дружтвених орґанизацийох, у Миклошевцох бул стаємни сотруднїк НВУ „Руске слово”, Новинскей аґенциї „Рутенпрес”, „(Пионирскей) Заградки”, „Новей думки”, „Вуковарских новинох” и Рускей редакциї ТВ Нови Сад. У тим чаше му обявени вецей як 1000 статї и фельтони на рижни теми, углавним зоз, и о живоце миклошевских Руснацох. Бул єден з иницияторох и орґанизаторох Културней манифестациї „Миклошевске лєто”. Дюра Лїкар написал дванац кнїжки, а остатня обявена „Златни нїтки Миклошевцох” у 2017. року як єденаста по шоре. За закладанє у роботи и посцигнути успихи достал вецей припознаня на уровню општини и Републики, як цо то Орден зоз стриберним венцом од Йосипа Броза Тита, Найвисше општинске припознанє на подручу култури и просвити „Плакета Стєпан Супанц”, Златну плакету за трицецрочну роботу з дзецинскима ансамблами, а скоро 45 роки бул активни бавяч и спортски роботнїк у СД „Русин”. Дюра Лїкар поховани 5. януара на месним Грекокатолїцким теметове у Миклошевцох. Я. Дю.

РУСКЕ СЛОВО 19

КУЛТУРА И ПРОСВИТА

PREGLYD 2017 ОГЛЯДНУЦЕ НА КУЛТУРНИ ПОДЇЇ

РУСКИ БРЕНД – ПРЕДСТАВА

Представа „Зазбероваче труплох” як вкупни руски проєкт од текста по режию и виводзенє, треба же би постала руски бренд и же би ше ю з репертоара нашого Театра нє знїмало

У

прешлим 2017. року отримани шицки нашо културни манифестациї и фестивали, без огляду на безпенєжносц и кризу. Рочни циклус у култури почина зоз означованьом Националного швета Руснацох, а потим шлїдза нашо музични фестивали „Ружова заградка”, „Червена ружа”, „Коцурска жатва”, „Най ше нє забудзе”, „Мелодиї Руского двору”, хтори, углавном, пестую традицийни змисти. У тим календаре културних подїйох и два векши смотри нашого театру Драмски мемориял Петра Ризнича Дядї хтори ше отримує у Руским Керестуре и Руски фестивал малих сценских формох „Дюра Папгаргаї” хтори ше отримує у Новим Сдазе. У року за нами од културних подїйох найвекши упечаток охабела руска представа „Зазбероваче труплох” хтору по тексту Звонимира Павловича режирали Славко Орос и Михайло Зазуляк, а одбавел ю премиєрно на Мемориялє Руски народни театер „Петро Ризнич Дядя”. Представа о остатнїх дзешец рокох живота др Гавриїла Ко стельника, ошвицує велї историйни подїї од 1938. по 1948. рок о його живоце, хтори у народзе менєй познати. Ко стельник бул уплївна подоба теди у Заходней України, др филозофиї и преподавач на Теолоґийним факултету, цо му будзе одвжате, та парох Преображенскей церкви и главни казательник у церкви Святого Юра у Львове. КОСТЕЛЬНИК НА ФИЛМСКИМ ПЛАТНУ

Представа у режийним поступку була одлично обдумана и режирана, з оглядом на тото же Павловичов текст писани филмично, та є так дати и на керестурскей сцени

20 РУСКЕ СЛОВО

у велїх кратших сценских сличкох, хтори здабали на кадри у филме. Текст минимално прилагодзени за сценске виводзенє и нїч нє страцел од свойого ориґиналу. Музика и музични ефекти одлично укомпоновани до представи дзе ше композиция „Кармина Бурана” Карла Орфа зявює як подлога, а барз добре укомпонована и молитва Оченаша, хтору шпива о. Йоаким Холошняй зоз Хором „Розановим”. Найупечатлївши були чарно-били филми зоз того периоду, хтори ше указовали на вельким биму и були цалком у функциї сценского приказу, надополньованя приповедки, указованє на час и атмосферу тоталитарних дружтвох и насилносци забиваня, кед людски живот нє значи нїч. Тота часц у представи сцигла по свой максимум кед публика у сали Дома култури мала нагоду видзиц Гавриїла Костельника на филмским платну у историйней подїї, на Соборе у церкви Святого Юра и кед ше чул и його глас. „РУЖИ” ХИБИ НОВИ КОНЦЕПТ Фестивал рускей култури „Червена ружа” дакеди бул сучасни фестивал, хтори провадзел цеки у забавней музики, на нєй бул дакеди и Митинґ поезиї, були и Ґитарияди... Уж велї роки „Ружа” лєм традицийни фестивал, як цо то и „Ружова заградка”, и „Коцурска жатва”, и „Най ше нє забудзе”. У такей конкуренциї фестивалох зоз истим змистом, треба наисце пренайсц власну ориґиналносц. „Коцурска жатва” свою ориґиналносц пестує през мултикултуралносц, дюрдьовски фестивал през чуванє старих народних шпиванкох и руского традицийного 12. ЯНУАР 2018.

kultura@ruskeslovo.com

облєчива хторе ше ношело медзи двома войнами. „Ружа” лєм гевто цо ше видзи як програма на бини, „Ружа” гевто цо до рока витвориме у рускей култури и укажеме, шиц ки дру ги зми сти лєм про вад за ци. Прето упечаток таки же треба роздумац о новим концепту того Фе стивала, треба до ньго уключиц сучасни змисти, прилагодзени новому часу и 21. вику, же бизме нє страцели капчу зоз младима, зоз тима хтори треба же би предлужели твориц и будовац руску културу.

ЗАКОНЧУЮЦА ПРОГРАМА РКУД „ДР ГАВРИЇЛ КОСТЕЛЬНИК” ЗОЗ КУЛИ

ЗАДОВОЛЬНИ ЖЕ ШЕ СХОДЗА

СЛОВНЇК РУСКОГО НАРОДНОГО ЯЗИКА Упечаток рока за нами и обявйованє двотомного Словнїка руского народного язика, хтори длуго чекани, чий редактор др Юлиян Рамач, а свою скромну промоцию мал у Заводзе за културу войводянских Руснацох у Новим Садзе концом рока. Тото капиталне дїло рускей лексиколоґиї облапя коло 24 тисячи детально розтолковани одреднїци, а др Юлиян Рамач пояшнєл же ше у роботи опредзелєл за комбиновани описно-етимолоґийни приступ, дзе потолковане значенє слова, алє и його походзенє, жридла и як ше меняло през час и бешеду. Ґу тому, дати приклад зоз писаних жридлох як ше слово може хасновац у рижних значеньох.

Як гварел Рамач, на промоциї, пробоване реконструовац язик яки принєшени з Горнїци и потолковац на яким язику бешедую бачванско-сримски Руснаци. Окремну значносц Словнїк ма у тим же глєдани паралели у вецей язикох Карпатского ареалу – словацким, карпато-русинским, українским, польским... а указало ше же коло 80 одсто нашей лексики ма парняка у околних бешедох и язикох. Тото капиталне дїло рускей лексиколоґиї заслужує вельо векшу увагу як рускей, так и войводянскей явносци, бо ридко єст национални заєднїци хторим ше удало витвориц таке подняце.■ Олена Планчак-Сакач 12. ЯНУАР 2018.

Р

уске културно-уметнїцке дружтво „Др Гавриїл Костельник” зоз Кули, 28. децембра вечар, у своїх просторийох отримало програму, а свою роботу представели шпивацка, рецитаторска и драмска секция. Присутних, привитал предсидатель Дружтва Владимир Бучко, а госцом подзековал же их пришли потримац пестовац свою културу. Бучко при тим парафразовал и слова америцкого предсидателя Клинтона кед ше озвал ґу нациї же би ше нє модлєла за лагодни живот, алє за моцних и одлучних людзох: – Наздавам ше же и ви цо ту нєшка праве тота катеґория одлучних людзох, хтора ше ище вше пробує анґажовац на тей нашей култури хтори нас идентификую зоз руснацтвом. У програми наступела Мишана жридлова ґрупа, а представела ше и окреме женска и хлопска, хтори зоз предводзеньом Еуфемиї Планкош виведла вецей народни шпиванки „При мурику явор”, „Над горами”, „За гори лєси”, „Коло нашей хижи”, „Ей, поточе, поточе” и други. Їх наступи були наисце квалитетни и увежбани, а поготов красни були наступи дуетох. Доберани гласи Ксениї Жирош и Мариї Сивч пришли до вираженя у шпиванки „Хижочко стара”, як и барз удатни дует супружнїкох Амалиї и Ярослава Ковач хтори перши-

раз виведли барз стару жридлову шпиванку „В ширим полю”. На програми ше потим представели млади рецитаторки Лїляна Кнежевич з писню „Принцеза”, Лара Сопка з „Ластовичку” и Мария Жирош, хтора попри рецитациї „Сухи грушки дїда Корпаша” пречитала и власну писню „Слунко и гвизди”. Виривок зоз збирки приповедкох „Нє бац ше од живота” Меланиї Арваї хтора нєдавно обявена, и хторей ше пририхтує окремна промоция, пречитала Дияна Канюґа, котра водзела и конферансу, док виривки з монодрами „Милионерка” виведла Амалия Ковач. Як за „Руске слово” з тей нагоди виявел предсидатель Дружтва Бучко, по углядзе на други Дружтва того року першираз пририхтали тоту програму: – Закончує ше рок, ми сцели и сами себе евоцирац тоти памятки же цо зме робели, та зме надумали орґанизовац єден таки вечар. Я задовольни зоз тим же ше ище вше зазберуєме и твориме тото цо зме вам указали. Уж єден час пробуєме уключиц до нашоґо дружтва и школярох, хтори робя у драмскей секциї, а маме и рецитаторох, наздаваме ше же почню и шпивац, и у нїх ше окреме цешиме. У РКУД „Др Гавриїл Костельник” активни шпивацка секция, драмска и дзецинска и рецитаторе. Свою рочну Скупштину Дружтво звичайно трима початком фебруара, або концом януара. М. Афич

РУСКЕ СЛОВО 21

PREGLYD 2017

ДУХОВНИ ЖИВОТ ОГЛЯДНУЦЕ НА ЦЕРКОВНИ ЖИВОТ

ВОДИЦА НАС 200 РОКИ ЗБЕРА И ПОУЧУЄ Шветочно, достоїнствено и масовно преславена 200-рочнїца указаньох у Водици, а можебуц и найважнєйше од шицкого же ту през рок, скоро нєобачлїво, отвореного шерца, нєпреривно дахто приходзи з рижних местох помодлїц ше Богородици Мариї

Н

а наш Завитни дзень у Водици, з велїма людзми, домашнїма и високима госцами, представнїками Церкви и держави, 6. юния на Архиєрейскей Служби Божей шветочно преславена 200-рочнїца Водици, Марийового святилїща, кед ше 1817. року случели перши нєзвичайни указаня Мацери Божей у хотаре Руского Керестура. По преценьованю було вецей як 500 паломнїкох, дзеци, млади и старши, з рижних местох и крайох Сербиї, з Мадярскей, Горватскей, Македониї, Словацкей, Нємецкей, Канади, Австралиї... Шицких привитал апостолски еґзарх за грекокатолїкох у Сербиї кир Георгий Джуджар, а окреме абмасадора Ватикану, апостолского нунция у Републики Сербиї Лучиана Сурияния, хтори наглашел же є барз щешлїви же є у Водици и же шведочи повязованє зоз базилику Святей Мариї Маджоре (Велькей) у Риме. СВИДОМОСЦ О СЕБЕ

– Сцеме пошведочиц свою виру, довириє и любов ґу Мацери Божей и модлїме ше за нас и за будуци поколєня – гварел кир Георгий, цо важне за отримованє и будованє свидомосци о себе. З другого боку, у своєй казанї, архиепископ беоґрадски монс. Станислав Хочевар обрацел увагу на змист читаня Євангелиї и Апостола.

– Винчуєм тот ювилей, алє треба и же бизме глїбше вошли до Божих и Марийових порученьох. Ми нєшка часто унапрямени на себе, на одредзени способ обожуєме себе. Алє, поволани зме на святосц и напредовац у тей святосци – потолковал монс. Станислав. Вирни могли купиц з тей нагоди видати публикациї, кнїжку, брошуру и флаєр „Водица”, як и рижни сувенири и други предмети. Шицки публикациї вєдно пририхтали и видали керестурска парохия, редакция „Дзвонох” и НВУ „Руске слово” з Нового Саду, а друковала Друкарня „Максима ґраф” зоз Петроварадину и „Пашопринт” з Руского Керестура. Видаванє моноґрафиї „Водица” финансийно помогла Канцелария за одношеня з Церквами и вирскима заєднїцами Министерства за роботу, обезпечованє роботи, борецки и социялни питаня. И з того видно велькосц и значносц означованя ювилею, хтори повязал велїх людзох, держави, установи, орґанизациї и подприємства. Можебуц и найважнєйше од шицкого же през рок, скоро нєобачлїво, отвореного шерца, нєпреривно дахто приходзи зоз Керестура и других местох помодлїц ше Мариї у Водици. Знова зоз защиту Мацери Божей, на швето Рождество Богородици, кед и Кирбай у Дюрдьове, 21. септембра, було рукоположенє, священїческе пошвецанє Дюрдьов-

22 РУСКЕ СЛОВО

чана Данила Задрепка, котре у тей церкви длуго нє було. Отец Данил тераз капелан у Ґосподїнцох. Владика кир Георгий з тей нагоди гварел же священїк сам до нєба нє идзе, за собу водзи тих котрим служел, лєбо нє дай Боже процивно, нє идзе до нєба, а иду за нїм. Прето модлїме за благослов Пречистей Дїви Мариї котра ше о нас стара. ЗМЕНА СВЯЩЕНЇКОХ У 2017. року умарли двоме нашо визначни паноцове, о. Йоаким Холошняй и о. др Роман Миз. Паноцец Йоаким Холошняй (1932–2017) вельо будовал – у церковней порти у Дюрдьове збудовал пасторални центер, oправял и адаптовал парохийни дом и церкву, на хторей поробени нови верх на турнї, обновена нукашньосц церкви. На теметове у Дюрдьове збудована и стилска каплїца з криптами за хованє, участвовал у вибудови парохийного дому нашей церкви у Ґосподїнцох. Вон и писал – приповедки, алє и популарно-науково твори. Попри тим, о. Йоаким останє запаметани и по високих уметнїцких досягох и краси пестованя церковней музичней творчосци и своїм позарядовим шпиваню з прекрасним тенором, а познате же цала його фамелия барз музикална. Отец др Роман Миз (1932–2017) за вецей як пол столїтия обявел вецей як тисяч популарни статї, радио и телевизийни емисиї, рецензиї – на руским, українским, сербским, горватским и мадярским язику. Попри тим же бул фаховец на полю теолоґиї, вон бул и визначни новинар, публициста, редактор, историчар, прекладатель, библиоґраф, педаґоґ и етноґраф. Обявел вецей як пейдзешат самостойни кнїжки. Прекладал зоз польского, русийского, словацкого, билорусийского и латинского язика. Бул редактор даскелїх новинох и часописох. Добитнїк є вецей припознаньох, медзи котрима и Грамота з благословом папи римского Йоана Павла II, з нагоди 200-рочнїци иснованя парохиї у Новим Садзе.■ Мирон Горняк Кухар 12. ЯНУАР 2018.

duhovni@ruskeslovo.com

КЕРЕСТУРЦИ НА ПАЛОМНЇЦТВЕ У СВЯТЕЙ ЖЕМИ

ИСУСОВО ШЛЇДИ ОСТАЛИ У ДУШОХ Велї паломнїки наглашую же зоз Святей жеми приходза иншаки и зоз моцнєйшу виру, под упечатками реалносци местох и подїйох з Євангелиї

П

аломнїцтво до Святей жеми под меном „По крочайох Исуса Христа” чий орґанизатор и духовни водитель бул о. Доминик Ралбовски, його шестра Кристина и прекладатель Срдян Фукс, було прешлого мешаца и тирвало дзешец днї. Медзи 6 паноцами и паломнїками зоз Селенчи, Нового Саду и Горватскей були и 10 Керестурци: Паплацково Мария и Дюра, Хомово Мелания и Любомир, Златка Еделински, Ирина Роман, Етела Папуґа, Гелена Рамач, Славка Бодваньски, Фемка Рац и Злата Надьова зоз Нового Саду (походзеньом зоз Керестура). Паломнїцтво почало у Селенчи и на автобусу ше рушало до Братислави у котрей ше пребувало єдень дзень. Там ше обишло за християнох значни знаменїтосци. Потим ше ишло до Бечу, дзе ше тиж нащивело значни места, а отамаль на авиону до Тел Авиву. Паломнїки пребували у Вифлеєму, и отамаль одходзели на шицки паломнїцки места. З тей нагоди дзепоєдни паломнїки нам пренєсли свойо упечатки. Мария и Дюра Паплацково з Керестура уж длуго жию у Швайцарскей. Там роками робели, а тераз су у пензиї, та маю часу и жаданє путовац за свою душу. Як християном, єдно з найвекших жадньох им було нащивиц Святу жем. Як гварели, конєчно ше им указало виполнїц жаданє и пойсц на места за котри од дзецинства знали лєм зоз читаньох и казаньох на Службох Божих.

– Там, у Єрусалиме, уж шицко звонка, у духу Рождества Христового. Сам Єрусалим од Вифлєму оддзелєлни з вельким муром. Буц на месце Исусового народзеня барз вельке – гварела Мария. Просто ши возбудзени, шерцо ци дурка, цошка увидзиш цо ши нїґда ище нє видзел. Кед ше видзе отамаль, олєгчанє на души котре ше чувствує нє мож описац. Мария гвари же би тото искуство препоручела каждому хто може пойсц. Єй супругови Дюрови ше окреме пачела орґанизация паломнїцтва. Кажди дзень мали Службу Божу котра их пририхтовала за тото цо мали обиходзиц. И шицко на нїм зохабело паметлїви упечатки. Подобне искуство дожила и Ирина Роман.

– Радовала сом ше як мале дзецко же идзем там дзе ше Исус народзел, жил и умар, же сом годна видзиц и дот-

Єрусалим 12. ЯНУАР 2018.

Керестурски паломнїки у Церкви рождества

хнуц тоти места – виприповедала Ирина. Гоч дахто и нє вирнїк, а бул у Святей жеми, дожил обраценє, а як вец описац як було нам, християном. Вшадзи було дацо окремне цо могло видзиц и дожиц: Церква Божого нависценя, Ґенезаретске озеро, а окремне дожице у самим Вифлеєму, у тей пещери дзе пастире заверали стада. Пастире були обични людзе, а им ангели першим явели радосну вистку. Так ше и я чувстовала. На Йорадну даєдни мали обнову св. Тайни Кресценя. У Кани Галилейскей малженски пари обновели свойо завити, а даєдни ше и церковно винчали. Як сом у Керестуре на богослуженьох интензивно доживйовала слова з Евангелиї, так ище моцнєйше сом доживйовала места котри стварни. Дотхнуц тоти места дзе Исус бул, жил, умар, то цошка окремне. Шицко там ше случело, то опиплїве, нїхто нє може повесц же того нє було, то стварни места. Прешол уж и други тидзень як зме ше врацели, а мойо думки ище вше там. Прекрасни чувства з паломнїцтва ноши у себе и Славка Бодваньски.

– Оддавна сом жадала пойсц до Св. жеми, тераз ше ми то и сполнєло и пришла сом полна и зоз змоцнєту виру – гварела Славка. – Окреме ме порушало место Преображеня. Як цо Илия гварел же ше треба випендрац на гору, та лєпше увидзиш предїл опрез себе, исте важи и за наш живот. На паломнїцтве зме були як на даякей гори з котрей цалком иншак могло спатриц себе, преглїбиц и змоцнїц свою виру. Мнє чудесне було и же сом на путованє пошла зоз здравственима проблемами, пре хтори сом лєм пред мешацом мушела буц на хорованю. Кед сом пошла на паломнїцтво шицко було у шоре. Сцем повесц шицким цо би любели там пойсц же лєм треба жадац, а Бог за тото найдзе способ.■ О. Живкович и М. Афич

РУСКЕ СЛОВО 23

PREGLYD 2017

ЕКОНОМИЯ ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРИВРЕДНИ ПОДЇЇ

ЛЮДЗЕ ШЕ ТРУДЗА, А ТАРҐОВИЩЕ ВРЕДНУЄ

Влєце отримана шеста дводньова туристично-привредно-културна манифестация „Днї керестурскей паприґи”, а дакус познєйше, тиж у авґусту, основана нова Задруґа „Керестурска паприґа”. Нє мож без проблемох – поставело ше питанє чи паприґаре и мали фирми маю ратовац Хладзальню. Одложена розправа о планє реорґанизациї, точнєйше НППР „АБЦ ФУД”

К

онцом 2017. року на округлим столє „Економия Войводини у 2018. року” хторого орґанизовали маґазин „Економист” и „Колор прес ґрупа” заключене же польопривреда, туризем и енерґетика основа розвою Покраїни з добрима потенциялами, а на спорт у перспективи треба патриц як на важни привредни конар. Керестурци зоз своїма намаганями одприлики на тей драги розвою, а на прикладу того валала мож видзиц и дзепоєдни проблеми у нашей привреди. Влєце отримана шеста дводньова туристично-привредно-културна манифестация „Днї керестурскей паприґи”, у орґанизациї Здруженя керестрских паприґарох „Капсикум анум” и Конїцкого клубу „Русин”. ПОТРИМОВКА „ДНЬОМ КЕРЕСТУРСКЕЙ ПАПРИҐИ” Tрадицийно опатрeна паприґа у хотаре, за цо були заинтересовани и госци и одкупйоваче. Шветочна часц отримана на площи опрез Младежского дому, а штанди з паприґу и продуктами з паприґи, нашеньскима и осиґуруюцима хижами, репроматериялом за польопривреду, продуктами власного виробнїцтва були у парку. Нащивителє були вигосцени на оглядним полю у Наташи и Любомира Чизмарових, а потим могло опатриц паприґу и нову механїзацию, власного виробку, котру представел млади параст Мирослав Ковач. На оглядним полю у Чизмарових представене заєднїцке сотруднїцтво подприємствох „Аґроарм”, „Тимак Аґро Балканс” и „Белхим Кроп Протекшн”. На таких манифестацийох важне присуство и потримовка представнїкох держави. Заменїк предсидателя Општини Кула Кароль Валка похвалєл добре сотруднїцтво локалней самоуправи и Здруженя, и орґанизацию Манифестациї. Зоз Покраїнского секретарияту за польопривреду, водопривреду и лєсарство Милош Шешлия наглашел же Манифестация наисце успишна, и повинчовал домашнїм. Домашнї ше потрудзелии и пририхтали богату програму, хтора кажди рок вше интересантнєйша. Манифестация отримана з потримовку Општини Кула и Покраїнского секретарияту за польопривреду, водопривреду и лєсарство и потримали ю и коло 50 спонзоре – подприємства и поєдинци з валалу и других местох, цо вельо вецей як влонї. У авґусту у Руским Керестуре, после свидомосци о потреби можебуц и дзешец роки, основана нова Землєдїлска задруґа „Керестурска паприґа” з идею же кооперантом понукнє контраченє продукциї паприґи и єй пласману, тиж и другей желєняви, а єден з єй задаткох

24 РУСКЕ СЛОВО

и осучасньованє и унапредзованє заградкарства у Руским Керестуре. НОВА ЗАДРУҐА И ЗДРУЖЕНЄ ПАПРИҐАРОХ ШЕСТРИНСКИ ОРҐАНИЗАЦИЇ Плановане же ше будзе робиц на кооперантским принципе прейґ контраченя продукциї, цо подрозумює бранє репроматериялу за готови пенєж, чи з плаценьом у продукциї кед сезона, як цо ше то роби за жито, сою, слунечнїк. Плановане и же Задруґа за кооперантох одроби и цо им будзе потребне коло реґистрованя ґаздовства, порадох и конкурованя за субвенциї, у набавяню нових машинох. Задруґа и Здруженє паприґарох буду цесно повязани, бо то шестрински орґанизациї, та тото цо нє може поробиц Здруженє, пороби Задруґа, и процивно, гварене з тей нагоди. Тиж важне же заключене, же тарґовище будзе пресудне за тото цо ше будзе садзиц и робиц, бо ше на тарґовищу реализує плани, задумки и жаданя. Лєбо нє реализує, гоч можебуц задумки були и добри. Нє мож без проблемох – влєце ше поставело питанє чи паприґаре и мали фирми маю ратовац Хладзальню „АБЦ ФУД”, а вєшенї у Привредним судзе у Зомборе уж треци раз одложена розправа на котрей поверителє „АБЦ ФУД” требали гласац о новим Напредок пририхтаним планє реорґанизациї (НППР) котри предложело руководство Хладзальнї. Констатоване же питанє кеди и як буду наплацени длуства. Поверительох з Руского Керестура з „Д” класи заступала адвокатка котра визначела нєотримуюцосц нового НППР. З валалу на розправу пошли и 18 поверителє, чий превоз обезпечело Здруженє керестурских паприґарох и на тим прикладу ознова видно як людзе и орґанизациї повязани медзи собу.■ Мирон Горняк Кухар 12. ЯНУАР 2018.

ekonomija@ruskeslovo.com

ПРИВРЕДА У ОПШТИНИ ВЕРБАС

ПРИОРИТЕТ БУДУ КАПИТАЛНИ ПРОЄКТИ Општина Вербас у прешлим року почала сотрудзовац з дзепоєднима компаниями з иножемства, вецейнїсто сотрудзовала з локалнима привреднїками, укладало ше до инфраструктури, а активовани и Социялно-економски совит як потребна платформа за социялни и економски диялоґ

К

Вербаска локална самоуправа ше моед слово о укладаньох до инже похвалїц и з одличним сотруднїцфраструктури у Општини Вертвом з привреду Вербасу, кед у питаню бас, у 2017. року закончена перша проєкт дуалного образованя. Тераз до етапа комуналного подмирйованя з того уключени 16 роботодавателє з канализацийну мрежу напрям сиВербасу и 4 зоз местох з околїска, так вер – приключок Цукровня, а вредже єст потреба за 90 школярами зоз носц роботох була 8 милиони динавербаских школох. ри. Тиж так, закончена и треца ета– Вихасновал бим и тоту нагоду повопа канализациї южни напрям у лац наших социялних партнерох, приБачким Добрим Полю, Змаєве и вреднїкох же би ше явели и уключели Равним Селу, а вредносц роботох до програми, окреме кед слово о реме50 милиони динари. селских профилох у Штреднєй фаховей Додзелєни и контракт виводзашколи „4. Юлий”, хтори вшелїяк дефичом за вибудов приступней транцитарни – гварел Миянович. спортнїци Централного ушореня за преробок одрутних водох, вредноОТРИМАНИ ВЕЛЇ ЕДУКАЦИЇ сци коло 40 тисячи динари зоз И ПРЕПОДАВАНЯ ПДВ, цо була и контрактова обовязка за вибудов Централного поМариян Миянович У 2017. року, Општина Вербас орґашореня. Роботи почню такой кед низовала, або потримала, велї едукациї то хвиля оможлїви.

– Централне пошоренє за преробок одрутних водох то и преподаваня у сотруднїцтве з покраїнскима секретаринайвекша инвестиция у Општини Вербас, чия вредносц ятами, министерствами, Розвойним фондом АП Войво15 милиони евра. Початком 2018. року починаю проби дини, Реґионалну розвойну аґенцию Бачка, з Привредну пречисцованя одрутних водох и приключенє Општини комору Сербиї и другима, а з цильом анимированя граКула, а штредком 2018. року шлїдзи преберанє Ушореня жданох, здруженьох и привредних субєктох же би хау цалосци. За тоту намену ше вєдно з Општину Кула сновали актуални програми кредитированя, субвенциоснує заєднїцке явне подприємство, хторе будзе управяц нованя, старт-ап програми и подобне. Як наглашел Миз Пошореньом. Зоз тим конєчно починаме ришовац єден янович, одволанє вше було на високим уровню.

– Окрем того, як значне, додал бим и активованє Соод найвекших проблемох нашей Општини а и ширше, а то вичисцованє и ремедияция Велького Бачкого Каналу циялно-економского совиту (СЕС) Општини Вербас, з – гварел член Општинскей ради за обласц привреди и новима членми и представителями. То трипартитне цело составене з представнїкох роботодавательох, занятих инвестицийох у Општини Вербас Мариян Миянович. Вон додал же окреме значне же компаниї „Карнекс” и и локалней самоуправи. У сущносци, то платформа за „Витал” препознали значносц того проєкту, та ше при- социялни и економски диялоґ, од велькей значносци у ключенє „Карнексу” обчекує у януару 2018. року, а з пракси Европскей униї пре свой совитодавни характер з „Виталом” тиж почали прегварки коло процедури при- нагоди приношеня законох, предписаньох и креированя социялно-економского амбиєнту – гварел Миянович и ключованя на Пошоренє. акцентовал же интересованє за активносц СЕС вельке, СОТРУДНЇЦТВО З ИНОЖЕМНИМА КОМПАНИЯМИ як з боку привреднїкох, так и з боку занятих. Як вельке спонукнуце значне спомнуц и сотруднїц– Кед слово о першей странскей инвестициї у Верба- тво зоз компанию „Delphi”, хтора у 2017. року роше – италиянскей компаниї „Manifatture Settentrionali”, ботно анґажовала коло 560 особи з подруча општини дзе обчекуєме отверанє 70 роботних местох, тераз зме у Вербас. процедури доставаня согласносци од Явного подприєм– Локална самоуправа помагала вецеймешачни процес ства „Драги Сербиї” на проєктну документацию, после селекциї, так же обезпечела просториї за интервюи и сечого шлїдзи доставанє будовательней дозволи и початок лекцию кандидатох, и з промоцию явней поволанки тей роботох – визначел Миянович. Слово о инвестициї чия Компаниї кед тестирани вецей як 800 кандидати – запреценєта вредносц милион евра, дзе цала продукцийна ключел Миянович. ■ програма будзе ориєнтована ґу вивозу. Ана Маркович 12. ЯНУАР 2018.

РУСКЕ СЛОВО 25

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ НАШО ГОСЦИ: ВЛА ДИМИР И СОНЯ ВА ДАСКИ З ВЕРБАСУ

ЗАЗНАЧУЄМЕ И ЧУВАМЕ ХВИЛЬКИ ЩЕСЦА

Пише: Златко КОЛЄСАР

Владимир и Соня Вадасково прави приклад, же кед ше двойо здаю на обичай, то вплївує нє лєм на малженство, алє и на роботу и орґанизацию. Фотоґрафиї їх робота и пасия, и праве пре тото мали шмелосци селїц ше од места до места. После Нового Саду и Суботици, у Вербаше нашли свой дом

Ф

амелия Вадаскових у Коцуре позната по фотоґрафованю и знїманю, углавним свадзбох або родзених дньох и мож повесц же им то фамелийне занїманє. Медзитим, гоч од оца Юлияна Владимир о фотоґрафованю вельо научел, и „мал у рукох ремесло”, вон закончел факултет за ґрафичного инжинєра, и на щесце, такой достал роботу у фаху. Та заш лєм, похопел же є нє з тих котри ше моцно „завяжу” за першу роботу, и же ше нє бої пременїц ю. Владо жадал обезпечиц цо лєпши условия за свою фамелию, та робел и у Суботици, у Новим Садзе и у Темерину. У Новим Садзе робел на пририхтованю материялу за друкованє, у Суботици бул менаджер контроли квалитету, а и нєшка роби у друкарнї у Темерину.

– Родом сом з Коцура, а уж штири роки биваме у Вербаше, но, мушим припознац же ми у Суботици було найприємнєйше. Варош красни, робота и плаца були добри, а Соня у тей хвильки тиж була у Суботици пре студиї на Економским факул-

26 РУСКЕ СЛОВО

тету, та зме були вєдно. Медзитим, у єдней хвильки зме ше надумали пре селїц до Вербасу и предлужиц фамелийну роботу котру давно започал мой оцец, и робиц зоз видео продукцию, понеже оцец по сле трох деценийох у спомнутей роботи вичерпал инспирацию и пре стал комерциялно фотоґрафовац. Коло оца сом ище у основней школи научел основне о фотоґрафиї, а як стредньошколєц сом почал и само стойно робиц. Соня ше ґу нам приключела кед зме ше упознали. На початку робела лєм кеди-нєкеди, кед мнє и оцови требала помоц, а кед зме ше 2013. року побрали, почали зме робиц само стойно – гвари Владимир Вадаски. ПУТУЄМЕ ПРЕЗ НОВОРОЧНИ ШВЕТА По законченю вельконоцного посту почина сезона фотоґрафованя и ту орґанизация часу барз важна. Вадасково гваря же теди вельки проблем найсц дакус часу за себе.

12. ЯНУАР 2018.

ljudze@ruskeslovo.com

– Од вчасней яри по позну єшень нє маме вельо шлєбодного часу, алє и тото дакус кед нам ше притрафи, трудзиме ше вихасновац го максимално. Дахто би повед же препровадзуєме вельо часу вєдно понеже вєдно робиме, алє я то нє рахуєм, понеже зме теди концентровани на роботу, а нє єдно на друге. Любиме путовац и кажде лєто одходзиме на морйо, а у януару обиходзиме даєдну европску метрополу. Були зме у даскелїх, а того року ище нє знаме дзе нас драга одведзе – приповеда Соня. Вадаскових злучела любов ґу фотоґрафиї. Пред тим як цо упознала супруга, Соня любела фотоґрафовац за свою душу, и то єй бул гоби. Трима же фотоґрафованє чежко научиц кед особа нєма потребну уметнїцку нїтку, кед „нє ма око” за тоту роботу, кед ю нє люби. Пред тим як цо ше почала професийно занїмац з фотоґрафию, нє роздумовала же од тей роботи дакеди будзе мац и финансийного хасну, односно же єдного дня будзе з того зарабяц и жиц. Накадзи вошла до фамелийного бизнису, єй часц роботи углавним орґанизация, пост продукция, виробок фотоґрафийох и набавянє репроматериялу.

– Наисце нє знам як бим сцигол шицко поробиц без Сонї, вона пороби тото цо одбера найвецей часу, и я у франти знам повесц же сом ту лєм технїчна потримовка. Нєшка барз важне добре обробиц фотоґрафию, а вона тоту часц наисце звладала и барз добре то роби – гвари Владо. ВАЖНЕ МАЦ ВШЕ НОВИ ИДЕЇ Владимир и Соня фамилийни бизнис подзвигли на єден висши уровень. Потераз, Вадасково були познати по фотоґрафованю и знїманю на свадзбох, родзених дньох и пободних подїйох. Медзитим, младосц и креативносц принєсли и нови идеї, та обидвойо пред трома роками почали и зоз студийним сликованьом у новорочним амбиєнту и то ше указало як барз добри поцаг у роботи.

– Була сом инициятор того проєкту накадзи сом достала идею и видзела же ше таке роби у иножемстве. Но, заш лєм зме шицко мушели прилагодзиц нашому околїску. Владо на початку бул скептични, нє тельо же чи то зажиє, алє чи годзен посцигнуц и роботу у друкарнї и у студию. На щесце, послухал ме – задовольна Соня.

СТУДИЙСКИ ФОТОҐРАФИЇ ИЩЕ АКТУАЛНИ Дараз давно ше фамелиї фотоґрафовали на векши швета, окреме маєтнєйши, и то було дожице котре паметала цала фамелия. Фотоґрафиї були вредна памятка за ґенерациї котри познєйше приходзели. Нєшка, кед фотоапарат и телефон оможлївую фотоґрафованє на каждим крочаю и у каждей хвильки, поведло би ше же фотоґрафиї у студию нє таки популарни. Указало ше же то нє так, и же фамелиї заш лєм дзечнє приходза до фотоґрафа же би зазначели красни фамелийни хвильки у новорочним амбиєнту.

– Удало ше нам шицко виорґанизовац и наисце сом нє побановал же сом ше упущел до тей роботи. Вельо раз придзем вистати з роботи и нє мам дзеку пойсц робиц до студия, алє кед на концу видзим радосц задовольних дзецох и родичох, вистатосц вец нє так чувствуєм, а на концу задовольни лєгнєм спац – надовязує ше Владо. Муштериї приходза углавним з Коцура, Вербасу, Руского Керестура и околїска, а добри глас ше надалєко чує, та Вадасково маю вше вецей муштериї, аж и з Нового Саду и Зомбора. Успишна робота тей малженскей пари нє охабя вельо часу за друженє зоз приятелями, алє то нєшка нїч нє чудне, понеже велї млади пари котри робя маю мало шлєбодного часу за друженє. Вадасково задовольни зоз тим цо посцигли, окреме же роботу успишно розвили, свидоми же кед у тей роботи сцу буц у верху, муша у своїм фаху провадзиц цо ше случує и звонка наших гранїцох и нєпреривно учиц и робиц.

– Дакеди мам чувство же годзинка роби процив нас, понеже нам час скоро цалком пополнєти з роботу. Друженя, як цо зме мали скорей, нам покус хибя, алє голєм тераз, през жиму, вше найдземе часу за приятельох и найблїзших, и то нам наисце приємни хвиВжиме, кед маю вецей часу, Соня и Владимир обиходза Европу льки – гваря на концу Вадасково.■

12. ЯНУАР 2018.

РУСКЕ СЛОВО 27

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ ЯК (НЄ) СКАПАЛ РОКЕНРОЛ (XXVIII)

РУСКА РОК ДРЕВЯНКА

Пише: Дюра ВИНАЇ

И перша и друга „Керестурияда” були отримани тидзень пред фестивалом „Червена ружа”. Младих, на „Ружи”, було вше менєй, правда, участвовали як танцоше и шпиваче, а менєй як патраче. Прето остало же би „Керестурияда” постала нова манифестация – часц нашого Фестивала „Червена ружа”

Т

реца „Керестурияда” отримана у Старей школи после законченя манифестациї „Червена ружа”, коло єденац годзин вечар. Як и звичайно, старши нє мали довирия ґу младим, цо вони там робя и на цо здабе Ґитарияда на „Ружи”. Но, було щесца – наступела ґрупа „Чловек” зоз Нового Саду. „РОЗБИЛИ” СКЕПТИКОХ

ОСТАТНЯ КЕРЕСТУРИЯДА”

”

После седем рокох паузи, 2004. року отримана остатня „Керестурияда”, теди кед ше на ню помали почало забувац. Позберали ше пейц ґрупи, два з Руского Керестура, и по єдна зоз Нового Орахова, Кули и Нового Саду. Госц бул Дьордє Давид и ґрупа „Ґанґ”.

28 РУСКЕ СЛОВО

На чолє ґрупи „Чловек” бул ґитариста Мирослав Пап. Вон у новосадских кругох уж теди важел за доброго музичара, коло себе позберал єденац членох и вони барз добре грали же би ше им дацо могло зауважиц. Победзели и „розбили” шицких скептикох котри були порихтани доганяц рокером. Штварта Керестурияда тиж требала буц у Старей школи, после „Ружи”. Алє, пред сам початок спаднул диждж, преруцена є до Младежского дому, и од теди ше ю там нєпреривно отримовало, цо було нормалне, бо ше там млади зазберовали. Лєм 1994. року є отримана у сали Дома култури, алє тераз уж як пошлїдок нєдисциплини медзи младима у сали. Од першей „Керестурияди” ше додзельовали награди за найлєпшу ґрупу у цалосци, вец и за найлєпши текст, найпер-

спективнєйшу ґрупу... Вельо раз ше анї публики, а анї ґрупом нє пачели одлуки. Од трецей „Керестурияди” найлєпшей ґрупи ше додзельовала главна награда – древянка. Прето велї „Керестурияду” волали – древянка рок. Шицко покус здогадовало на чобольов и „Ружу”. По статистики, на „Керестурияди” наступели вецей як седемдзешат ґрупи. Нажаль, нє вельо остали запаметани. Насампредз „Чловек” зоз Нового Саду, побиднїки 1983. року, з котрима продуценти зоз Радио Нового Саду такой сцели направиц студийни знїмки, алє... Шлїдуюца була „Родерик А.” зоз Осєку. Вони победзели 1985. року, шпивач бул Желько Костелник, котри и теди бул активни у Руским дружтве у Осєку. Виведли єдну файту рок-опери, публики ше нє барз пачела, алє жири мал иншаке думанє. Року 1986. победзел „Армитон” зоз Вербасу, и вони були найперспективнєйша рок ґрупа котра грала по руски. Такой идуцого 1987. року „Маринер бенд” одшпивал даскельо шпиванки и публика их такой прилапела. ЗНЇМАНЯ У СТУДИЙОХ Без огляду же ше Югославия розпадала, моцна музична сцена ище вше владала и чежко ше було „пребиц”.

12. ЯНУАР 2018.

ljudze@ruskeslovo.com

ПРОБЛЕМАТИЧНИ КЕРЕСТУРИЯДИ За розлику од основней думки „Керестурияди” же би найменєй єдна композиция була по руски, и наступ тирвал до дзешец минутох, у зависносци од числа ґрупох хтори були приявени, помали ше од того почао одуставац. Ґрупи почали наступац без композициї по руски, наступали длужей од дзешец-петнац минутох. Орґанизаторе мали рижни оправданя, алє, то ше указало як нє барз добре. Так, у звитох зоз 1991, 1992. и 1993. року у новинох „Руске слово” читаме же „Керестурияди” нє могли лєм почац, же ше нє знало анї хто будзе наступац, програма тирвала до рана... Було зауваги „же було вецей „риганя” як добрей музики, же єдна ґрупа нєпреривно грала два и пол годзини, та другим нє остало часу... Так, 1994. „Керестурияда” преруцена за тидзень после „Червеней ружи”, 26. юния, и отримана є у сали Дома култури. Тиж так, у „Руским”, пише „на остатнїх Керестуриядох ше збували инциденти, но теди их нє було.” Року 1995. „Керестурияда” наявйована, формована и Комисия, алє є нє отримана. Идуцого, 1996. року, є прецуцена за єшень, же би ше отримала у рамикох „Костельниковей” єшенї, вєдно зоз „Струнами шерца”. Алє, и теди є нє отримана. Року 1997. у Младежским доме отримана пред-предостатня „Керестурияда”. У звиту стої же було подле озвученє, же були ґрупи зоз Керестура, Кули, Суботици, Нового Саду и нє грали по руски. Предостатня „Керестурияда” отримана 1998. року, тидзень после „Ружи”, а наступели аж осем ґрупи зоз Руского Керестура и по єдна зоз Нового Саду и Кули, же були 12. ЯНУАР 2018.

драги уходнїци и же було мало людзох, та шицко здабало на „симпатичну успишну приватну журку” („Руске слово”, чс 30, 24. юлий 1998. року). ФЕШТИ, ВОДОВА, ПАКТ... Дзеведзешатих рокох було ґрупи по наших местох, но место того, обновена фешта на базену зоз живу музику. Од того настала нєщешлїва назва за фестивал на води и фешту – „Водова фест”, а орґанизаторе були млади зоз нєвладовей младежскей орґанизациї „Пакт рутенорум”. Поведли бизме, амбицийни фестивал младих правени по прикладу на ЕҐЗИТ у Новим Садзе, та го велї и наволали „Мали Еґзит”. На нїм наступали найпопуларнєйши ґрупи зоз просторох бувшей Югославиї и лєм подаєдна наша ґрупа. Млади руски бенди, початнїки, нє мали места на „Водова фесту”. Мушели буц квалитетни, односно уж афирмовани. Таке вельке рихтанє музичного дожица вимагало наисце добру орґанизацию, обезпеченє, змесценє... Насампредз, були потребни вельки средства. Кед загашени „Водова фест”, „Пакт рутенорум”, справел лєтну журку на базену наволану „Пакт он”. Вона заш, нє барз популаризує руску музику. Кельо ми познате, тераз у наших руских местох постоя вецей ґрупи як гевтих осамдзешатих, котри „цошка” граю. Младим шицко вельо доступнєйше – од инструментох, опреми, до знїмкох, нотного материялу, технїчних ришеньох. Особнє, думал сом же после даскельох рокох паузи, „Керестурияда” ознова зажиє и обнови ше руску ґитарияду – „Керестурияду”. Младих треба лєм позберац. Ґитарияди ознова у моди.■ (Предлужи ше)

МЕНЯ ШЕ КОНЦЕПЦИЮ Концом осемдзешатих рокох, „Керестурияда” почина меняц свою основну концепцию – члени ґрупох починаю писац тексти по сербски и пробую пласовац свойо шпиванки ширшому авдиториюму. Даскельо наступи як предґрупи рижним афирмованим ґрупом и похвали критичарох, подзвигли їх амбициї.

Фото: Гавриїл Рац

„Армитон” прескочел даскельо класи основней школи и то ше нє могло надополнїц. Прето ше ґрупа и розходзи и вецей нїґда ше нє зишли. Приватни музични студия котри теди отвераю – нє професийни. Им найважнєйше же би членом ґрупох наплацели кажду годзину на знїманю у студию. Прето их фалшиво хваля. Но, ґрупи зоз „Керестурияди” нє єдини ґрупи котри нїч нє зробели зоз знятим материялом. На тим полю найвецей зробела ґрупа „Армитон”, медзитим, зняти материял за албум, и шицко на тим остало. Попри добрих шпиванкох, насампредз голєм єдного гита, требало розробиц маркетинґ, стайлинґ... були потребни средства. За ширше предзеранє, дзе требали буц одлучни у своїх намирох у швеце музики, и войсц до єй нєпознатих водох, тераз то уж очиглядне, нє були порихтани.

РУСКЕ СЛОВО 29

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 1. януара занавше ме охабел мой мили супруг

ЛЮБОСЛАВ ЕДЕЛИНСКИ – Славче (1956–2018) з Руского Керестура

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 1. януара 2018. року занавше нас зохабел наш мили оцец и дїдо

ЛЮБОСЛАВ ЕДЕЛИНСКИ – Славче (1956–2018) з Руского Керестура

Охабел ши ме сциха и нєсподзивано у вичней жалосци и болю. Твоя супруга Геленка Спочивай у мире Божим!

Пошол ши барз нєсподзивано. Час препровадзени зоз тобу занавше будземе паметац. Твой син Мирко, нєвеста Весна и унукове Дарко и Марко Спочивай у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 1. януара 2018. року занавше ме зохабел мой мили син

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 1. януара занавше ме зохабел мой мили жец

ЛЮБОСЛАВ ЕДЕЛИНСКИ – Славче (1956–2018) з Руского Керестура Твою доброту и потримовку занавше будзе паметац мац Павлина Спочивай у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 1. януара занавше нас охабел наш мили сват

ЛЮБОСЛАВ ЕДЕЛИНСКИ – Славче (1956–2018) з Руского Керестура Остал вельки боль и пражнїна за тобу. Ожалосцена мац Фема Спочивай у мире Божим!

30 РУСКЕ СЛОВО

ЛЮБОСЛАВ ЕДЕЛИНСКИ – Славче (1956–2018) з Руского Керестура Твою доброту и хвильки препровадзени зоз тобу занавше буду паметац сватово Виславского Спочивай у мире Божим!

12. ЯНУАР 2018.

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 1. януара занавше нас зохабел наш мили брат и бачи

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 7. януара 2018. року преселєл ше до вичносци наш мили

ЛЮБОСЛАВ ЕДЕЛИНСКИ – Славче (1956–2018) з Руского Керестура Красни памятки на це навики будзе чувац твой брат Владо зоз супругу Лїлю и сином Владком и його фамелию Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ

OСТАТНЇ ПОЗДРАВ Нашому милому кумчецу

ВЛАТКО ФА – Ґале (1974–2018) з Руского Керестура

ЛЮБОСЛАВ ЕДЕЛИНСКИ – Славче ВЛАТКО ФА – Ґале (1956–2018) (1974-2018) з Руского Керестура Од кумових Дудашових, кумика Од шовґра Янка Хомового зоз фаВладу и кумки Наталиї мелию Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Нєсподзивано 7. януара нас зохабел наш мили кум

ВЛАТКО ФА – Ґале (1974–2018) з Руского Керестура

Занавше нам будзеш хибиц, нїґда це нє прежалїме. Твойо, мац Ана, шестра Ганка зоз супругом Илийом и дзецми Душанку и Владимиром, и шестра Марча зоз супругом Славком Дзекуєме шицким цо го пришли випровадзиц на його остатню драгу Вичная памят! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Внєдзелю рано, 7. януара, зме достали жалосну вистку же ше упокоєл наш мили кум

ВЛАТКО ФА – Ґале (1974–2018) з Руского Керестура

Любели зме це, бо ши ше з нами бавел и франтовал. Занавше це будземе ношиц у наших шерцох, твойо кумчата Николина и Никола Регаково з Нємецкей Най це ангели чуваю!

Куме, остала пражнїна у наших шерцох, будзеш навики з нами у наших памяткох. Твойо кумово Николина, Никола, Лепа и Златко Регаково з Нємецкей Най ци будзе лєгка керестурска жем Спочивай у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 7. януара упокоєл ше

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 10. януара 2018. року наполнєли ше 18 барз чежки и жалосни роки як нас занавше зохабел наш мили и єдини син

ВЛАТКО ФА – Ґале (1974–2018) з Руского Керестура Будземе це чувац у красних памяткох, сушедово Джуджарово Вичная памят!

12. ЯНУАР 2018.

ЙОАКИМ ДЖУДЖАР – Яшо (1960–2000) з Руского Керестура Мили сину, роки преходза, а боль у наших боляцих шерцох навики остава. Вше ши з нами у наших думкох и молитвох Ожалосцени мац Гелена и оцец Владимир Спочивай у мире Божим!

РУСКЕ СЛОВО 31

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 4. януара занавше ме зохабел мой мили супруг

ДЮРА ЛЇКАР (1941–2018) з Миклошевцох

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 3. януара 2018. року занавше мe напущел мили супруг

ЛЮБОМИР ПАВЛОВИЧ (1937–2018) з Руского Керестура

Зоз твоїм одходом настала велька пражнїна у моїм шерцу. Остали лєм красни памятки. Днї котри зме препровадзели вєдно, будзем их чувац и ношиц у своїх думкох. Дзекуєм ци за красни и злагодни живот зоз тобу, занавше ожалосцена супруга Сенка Спочивай у мире Божим!

З любову и почитованьом памятки на тебе будзе чувац твоя супруга Веруна Спочивай у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ После длугей и чежкей хороти 4. януара 2018. року занавше нас зохабел наш оцец, швекор и дїдо

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 3. януара 2018. року занавше нас зохабел наш мили оцец, дїдо и прадїдо

ДЮРА ЛЇКАР (1941–2018) Бул ши наша помоц и потримовка у роботи. Твоя витирвалосц и надїя за лєпши живот и напредованє вше буду урезани у наших шерцох. Вично ожалосцени син Желько, нєвеста Сенка и унуки Иван и Анамария Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ После длугей и чежкей хороти 4. януара 2018. року занавше нас зохабел наш оцец, швекор и дїдо

ЛЮБОМИР ПАВЛОВИЧ (1937–2018) з Руского Керестура Памятки на його доброту, любов и заєднїцки препровадзени час у своїх шерцох навики чуваю дзивка Златка зоз супругом Дюром, унуки Таня, Желько зоз супругу Тамару, праунучата Виктор, Валентина и Иванко Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 3. януара 2018. року занавше нас напущел мили оцец и дїдо

ДЮРА ЛЇКАР (1941–2018)

Тату, вше ши нам помогнул, посовитовал и дочекал з ошмихом полним оптимизма. Твою доброту и пожертвовносц нїґда нє забудземе, вично ожалосцени дзивка Таня, жец Янко и унуки Антонио и Александар Кишово з Руского Керестура Спочивай у мире Божим! ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 4. януара 2018. року занавше нас зохабел наш мили брат и бачи

ДЮРА ЛЇКАР (1941–2018) з Миклошевцох Памятки на його красни слова, щиросц и правду буду чувац андя Блаженка, Сандра и Деян Спочивай у мире Божим!

32 РУСКЕ СЛОВО

ЛЮБОМИР ПАВЛОВИЧ (1937–2018) з Руского Керестура Памятку на його доброту, любов и заєднїцки препровадзени час у своїх шерцох навики чуваю дзивка Сенка зоз супругом Славком и унукове Славко и Златко зоз заручнїцу Тияну Спочивай у мире Божим! НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 15. януара 2018. року наполня ше 4 жалосни роки як престало дуркац шерцо нашей милей мамки, баби и прабаби

ЛЕОНА СЕҐЕДИ народзена Папуґа (1913–2014) Дзекуєме ци за кажде цепле слово и молитви, котри ши нас научела... Нє забуваю це твойо Иринка, Оленка, Владко, Ясна и Елена Спочивай у мире Божим!

12. ЯНУАР 2018.

informator@ruskeslovo.com СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ

НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 10. януара наполнєли ше два жалосни роки як нас нєсподзивано зохабела и преселєла ше до вичносци наша мила мац, супруга, дзивочка и шестра

ЕЛЕМИР ДЖУДЖАР (1950–2017) з Руского Керестура „Хибиш” Дзень по дзень наполнєли ше шейсц мешаци як ши завар дзвери свойого живота, и нє отвераш нїкому, а нам остали боляци шерца и виплакани очи. Поцешени зме же зме це мали и прето зоз любову и почитованьом памятку на це буду чувац твойо наймилши Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 9. януара наполнєли ше шейсц мешаци як нас зохабел наш мили син и брат

ЕЛЕМИР ДЖУДЖАР (1950–2017) з Руского Керестура Навики ожалосцени мац Гелена, шестра Марча и брат Янко зоз своїма фамелиями Спочивай у мире Божим!

Дня 31. децембра 2017. року наполнєли ше два роки як нас зохабела наша мила мац, баба и прабаба

З твоїм одходом остала велька пражнїна. Красни хвильки у живоце препровадзени зоз тобу занавше буду паметац твойо наймилши. Син Марио, дзивочка Корина, супруг Желько, мац Марча, оцец Владо и брат Желько зоз супругу Милу Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ На нашу кумицу

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 8. януара наполнєл ше смутни рок як нас занавше зохабела наша почитована кума

ЯСМИНКА БУДИНСКИ народзена Горняк (1976–2016) МАРИЯ ШОВШ з Руского Керестура народзена Джуджар Мирує шицко, жима знова, и яну(1961–2017) ар... Боль и смуток...знова... з Руского Керестура Твойо кумово Бетка, Лорка, Таня Красни памятки на ню чуваю и Зоки кумче Жарко и кума Славка Спочивай у мире Божим! Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 11. януара 2018. року наполнєл ше рок як нас зохабел наш мили оцец, дїдо и прадїдо

ХЕЛЕНА ПАВЛОВИЧ ЛЮБОМИР ПАВЛОВИЧ народзена Барна (1931–2017) (1937–2015) з Руского Керестура Памятку на нїх буду чувац їх наймилши

12. ЯНУАР 2018.

ЯСМИНКА БУДИНСКИ народзена Горняк (1976–2016) з Руского Керестура

Спочивайце у мире Божим!

Дня 17. фебруара 2018. року наполня ше трицец два роки як ше преселєл до вичносци наш оцец, дїдо, прадїдо и чукундїдо

Дня 16. марца 2018. року наполня ше штерацец три роки як ше преселєла до вичносци наша мац, баба, прабаба и чукунбаба

ЯНКО ПАВЛОВИЧ МЕЛАНА ПАВЛОВИЧ (1908–1986) з Руского Керестура (1909–1975) Памятки на нїх чуваю їх наймилши

Спочивайце у мире Божим!

РУСКЕ СЛОВО 33

informator@ruskeslovo.com НА ЗДОГАДОВАНЄ Прешли штерацец жалосни днї як вецей нє зоз нами моя мила шестра и кума

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ На наших милих

ВЕСНА ВИНАЇ (1976–2017)

ИВАН ВИНАЇ (1956–2017)

ВАЛЕНТИНА ВИНАЇ (1972–2017)

Красни памятки на вас навики буду чувац вашо наймилши Спочивайце у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 15. януара наполня ше смутни штерацец днї як нас занавше зохабела наша мила супруга, мац, баба и прабаба

МАРИЯ ФЕЙДИ народзена Надь (1940–2017) з Руского Керестура

НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 9. януара наполнєл ше рок як нас занавше зохабел супруг, оцец, дїдо и пайташ

МИРОСЛАВ НЯРАДИ (1937–2017)

Днї преходза, а нам вше баржей хибя ваша доброта и любов. Памятки на вас навики буду чувац супруг Мирко, дзивка Марча, и унуки Мирко и Тамара зоз фамелиями и Желько зоз Андрею Спочивайце у мире Божим! НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 1. януара 2018. року напол- Дня 4. новембра 2017. року наполнєли нєли ше 25 роки як нас занав- ше 6 роки як нас занавше зохабела наше зохабел наш мили шовґор ша мила шестра, шовґорица и тета

МАРИЯ ЮГАС з Нового Саду (1937–2011) З любову и почитованьом памятку на нїх вично буду чувац шестра-шовґорица Амалия, шовґор Янош и Здравко зоз фамелию Спочивайце у мире Божим! ВЛАДИСЛАВ ЮГАС (1938–1993)

МЕЛАНИЯ ПЛАНЧАК (1929–2017) Памятку на ню буду чувац шестра Емилия зоз сином Боґданом и Агнетка зоз фамелию з Австралиї Спочивай у мире Божим!

Бул ши оцец за приклад, супруг за почитованє, дїдо за обожoванє и пайташ за шицки часи. Твою любов и цеплоту занавше чуваме у наших шерцох. Супруга Фема, унукове Давид, Велько, Оґнєн, жец Зоран и твоя дзивка Фемка НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 11. януара наполнєли ше 27 роки як нас охабела наша мила супруга, мац, баба и прабаба

НАТАЛИЯ ДУДАШ зоз Борова (народзена Кирда у Руским Керестуре) (1938–1991) Памятку на ню вично чуваю єй наймилши

* дзе цо будзе * дзе цо будзе *

ГУМАНИТАРНА МАНИФЕСТАЦИЯ „УЛЇЦА ОТВОРЕНОГО ШЕРЦА” На соботу 13. януара на 13 годзин на площи опрез будинка Општини Жабель у Жаблю отрима ше гуманитарна манифестация „Улїца отвореного шерца”. Буду виложени рижни лакотки, а наймладших буду забавяц рижни аниматоре. Заробени пенєж будзе подаровани Здруженю родичох и хранительох дзецох и младежи зоз поческосцами у розвою „Алтруист” зоз Жаблю.

34 РУСКЕ СЛОВО

OGLA[OVANW 021/6613-697, 021/ 6624/708 e-mail: ruske.redakcija@gmail.com

12. ЯНУАР 2018.

ИНФОРМАТОР

ВИШОЛ РУСКИ ХРИСТИЯНСКИ КАЛЕНДАР ЗА 2018. РОК

Найпопуларнєйша руска кнїжка – РУСКИ ХРИСТИЯНСКИ КАЛЕНДАР 2018 видрукована и тих дньох будзе доступна читачом. И того року, Календар ше зявює як заєднїцке виданє НВУ „Руске слово” и Християнского часопису „Дзвони”. Обсяг му коло 250 боки. Змистово є богати, зоз фотоґрафиями и шицок є у фарбох. Понука репрезентативни вибор авторох и темох зоз рижних обласцох нашого духовного, културного и дружтвеного живота, як и красней литератури, социолоґиї, психолоґиї, историї, животу младих, спорту и гумору. Календар по цени од 500 динари мож купиц при заступнїкох „Руского слова” по наших местох и то: у НВУ „Руске слово” у Новим Садзе як и при Янкови Кишови (064 2187084), при заступнїкох „Руского слова”. У Руским Керестуре у дописовательстве и при Даринки Варґовей (Партизанска 34, 025/703904); у Коцуре при Меланиї Шантовей (Петефи Шандора 47, 021/727-049); у Дюрдьове при Звонкови Салаґови (Светозара Милетича 25, 021 838 055); у Вербаше при Миронови Нярадийови (Сивч Йовґена 86, 064/120-2607); у Новим Орахове при Любомирови Рацови (Руски дом, 024/723-584); у Бачкей Тополї при Николи Сеґедийови (065/64785-27); у Кули при Елемирови Мудрого (Блок 6/а, 025/721-404); у Шидзе (Беркасово, Бачинци, Бикич Дол) при Владимирови Гарвильчакови (062/440974) у Петровцох, при Желькови Гаргайови (Матиї Ґубца 1, 99385-32-554-152).

MALI OGLA[KI ПРЕДАВАМ трактор ИМТ 539, рок продукциї 1984, у одличним стану. Владимир 064/88-019-01. *** DIHTOVANW oblakoh i dzveroh zoz neopren-}umu. Telefon: 060/5088433. PRAVIME po meri roletni i garmonikovo dzveri. Tel: 060/5088-433 i (025) 58-27-710.

12. ЯНУАР 2018.

ВЛАГА? Изолуєме влажни хижи. 063/440-470; 063/10241-14. *** ПОНУКАМЕ квалитетни пелет, брикет, углє „бановичи”, древо у палетох од 1 и 2 кубики. Превоз и витоварянє обезпечени. Руски Керестур, 064/268-38-62. ***

РОЗПОРЯДОК ПРЕСЛАВИ НАЦИОНАЛНОГО ШВЕТА РУСНАЦОХ ПО НАШИХ МЕСТОХ Централна шветочносц означованя Националного швета Руснацох у Републики Сербиї будзе означена 19. януара у Суботици, а з пригоднима програмами и по наших местох: – у ВЕРБАШЕ на пондзелок, 15. януара, у КПД „Карпати”, на 18 годзин; – у КОЦУРЕ на пондзелок, 15. януара, у КУД „Жатва”, на 19,30 годзин; – у НОВИМ ОРАХОВЕ на вовторок, 16. януара, у Руским доме, на 19 годзин; – у ДЮРДЬОВЕ на стреду, 17. януара, у КУД „Тарас Шевченко”, на 12 годзин; – у ҐОСПОДЇНЦОХ на стреду, 17. януара, у Месней заєднїци Ґосподїнци, на 15 годзин; – у СРИМСКЕЙ МИТРОВИЦИ на стреду, 17. януара, у Ґалериї „Возаревич” на 17,30 годзин; – у РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ на стреду, 17. януара, у Доме култури, на 18 годзин; – у ШИДЗЕ на стреду, 17. януара, у КУД „Дюра Киш”, на 18 годзин; – у НОВИМ САДЗЕ, на стреду, 17. януара, у Руским културним центру, на 19,30 годзин; – у КУЛИ на штварток, 18. януара, у Руским КУД „Др Гавриїл Костельник”, на 17 годзин; – у БЕОҐРАДЗЕ, на пияток, 19. януара, у церкви св. Петра и Павла, на 17 годзин. * дзе цо будзе * дзе цо будзе *

У КОЦУРЕ БУДЗЕ НОВОРОЧНИ БАЛ МЛАДИХ Kоцурске здруженє младих 13. януара орґанзує Новорочни бал котри будзе отримани у Пелетовей сали. Бал почнє на 19 годзин. Шицких нащивительох очекує рижнородна музика, рижни бависка и богата томбола, а главна награда ЛЦД телевизор. Цена уходнїци 900 динари, а до нєй уключена вечера. Уходнїци мож купиц кажду нєдзелю у Руским доме од 19 годзин и при орґанизаторох при котрих мож достац вецей информациї и резервовац карту. Орґанизаторе Мелания Мали 063/543-831 и Снежана Васич 062/245-239. ***

БАЛ ШИРОКИХ СУКНЬОХ У ДЮРДЬОВЕ

На соботу, 3. фебруара у Дюрдьове на 20 годзин, будзе отримани Бал широки сукньох у просторийох КУД „Тарас Шевченко”. Карта 1 200 динари. Дзивки и жени опасани до святочней рускей сукнї нє плаца карту. Орґанизаторе обезпеча смачну вечеру и богату томболу.

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ РОЧНА СКУПШТИНА КАРАТЕ КЛУБА „РУСИН”

АНАМАРИЯ НЯРА ДИ НАЙЛЄПША КАРАТИСТКА Закончуюци 2017. рок, 29. децембра отримана рочна Скупштина Карате клубу „Русин” на котрей анализовани його активносци, а визначени и плани за наступни рок На Скупштини присуствовали члени, родичи активних членох и Управни одбор. За найуспишнєйшу каратистку преглашена Анамария Няради хтора освоєла перше место у своєй катеґориї на европским змаганю у Суботици, тиж похвалєни и Ґлориян Штранґар, як найпоряднєйши и найсовиснєйши каратиста у прешлим року. Марина Надь, Йована Ноґавица и Сара Планчак закончели рок з положеним испитом за чарни пас, а шицки три на початку школского рока отримали даскельо презентациї того спорту школяром нїзших класох. Дзекуюци младим каратистком активносц Клубу преширена, та тераз єст тренинґи и за дзеци од першей по штварту класу, котри трима Марина Надь з помоцу Йовани Ноґавица, а обчекує ше и стабилна робота за наступни роки. У новим року и сезони, каратисти ше буду змагац у рамикох ВКФ союзу, чийо критериї висши, алє сам союз припознатши на державним уровню, як цо то було у ШОТОКАН союзу. Як дознаваме од тренера и предсидателя Клубу Михайла Ороса плани маю вельки, алє шицко у рамикох їх можлївосцох.

– Жадаме подзековац шицким спонзором и Управному одбору Клубу, нашо плани амбицийни, алє ше наздаваме же ше будземе змагац и зазначовац красни резултати и надалєй. Мушиме ше похвалїц и з адекватним простором у котрим отримуєме тренинґи, та и тераз поволуєме заинтересовани дзеци цо сцу тренирац – гварел Орос. М. Джуджар

ТРА ДИЦИЙНИ КРАЧУНСКИ ТУРНИР У ҐУҐЛАНЮ

ВИЛМОШ ЗАВАРКО ШЕСТИ РАЗ ШАМПИОН Остатнї днї прешлого року, и перши того року, 32 найлєпши ґуґлаше, медзи хторима и шветово и европски шампиони, змагали ше на 23. традицийним Крачунским турнире у ґуґланю у Вербаше, хтори официйно перши у календаре ґуґлашских турнирох Того року, шести раз, побиднїк Турнира бул сербски репрезентативец Вилмош Заварко, хтори число єден и на шветовей ранґ лїстини. Заварко на Крачунским турнире у Вербаше победзел 2010, 2011, 2012, 2015, 2016. и того року. Други бул сербски репрезентативец Роберт Ернєши, треци Ґоран Остоїч з Беоґраду, штварти бул шампион швета у комбинациї з Новиграду 2016. Иґор Ковачич, а пияти Чонґор Барань з Беоґраду. Перши пейц места забрали ґуґлаше зоз Сербиї.

36 РУСКЕ СЛОВО

Найлєпши 16 змагателє пласовали ше директно, а ище тельо ше виборели за право участвовац през квалификациї хтори тирвали по 4. януар, а у хторих участвовали скоро 50 бавяче. Крачунски турнир уж дванасти рок за шором класификовани до А катеґориї европских турнирох у хлопскей поєдинєчней конкуренциї, а бодує ше и на шветовей ранґ лїстини. Турнир позбера вельо нащивительох, а финале отримане пияток, 5. януара. Перши пейц змагателє хтори ше найлєпше пласовали достали награди од 300 по 50 евра, а того року направени и єден преседан, бо у Орґанизацийним одборе принєсли одлуку же би ше и змагательох хторим ше нє удало квалификовац, наградзело – односно три квалификанти под смугу, тиж достали награду. Иншак, наша хлопска репрезентация шветови шампион у ґуґланю, а жени забераю шесте место у швеце. Медзитим, и попри одличних репрезентативних и поєдинєчних резултатох, тот спорт у циню популарнєйших спортох, та традицийни Крачунски турнир у Вербаше у велькей мири афирмує ґуґланє. А. М.

12. ЯНУАР 2018.

sport@ruskeslovo.com

ПРИЄМ ЗА НАЙЛЄПШИХ СПОРТИСТОХ У ОПШТИНИ ВЕРБАС

ОКРЕМЕ ШЕ ВИДВОЄЛИ ПЛЇВАНЄ И БОРИТЕЛЬНИ СХОПНОСЦИ

Остатнї днї прешлого року були нагода же би млади спортисти хтори витворели найлєпши резултати на домашнїх и медзинародних змаганьох у 2017. року мали приєм у Скупштини општини дзе их привитал предсидатель општини Милан Ґлушац Спортистох з вецей клубох прияли предсидатель општини Милан Ґлушац, заменїца предсидателя Миляна Штулич и член Општинскей ради задлужени за спорт Срдян Станич. З тей нагоди окреме ше видвоєли члени Плївацкого клубу Вербас, Теквондо клубу зоз Савиного Села, Джудо клубу „Тори” и Клубу борительних схопносцох з Вербасу.

– Општина Вербас и наступного року планує видвоїц значни средства за спортистох и спортски клуби. Намагаме ше на рижни способи помогнуц и унапредзиц спорт у нашей општини, витвориц лєпши условия же би млади тренирали и так виросли до здравих и успишних людзох – визначел предсидатель општини Милан Ґлушац. Вон надпомнули же єден з цильох того приєму и то же би спортисти и їх тренере поведли з якима ше проблемами зочую, а здогаднул же ше потримовку клубом указує и през обезпечованє безплатних терминох за трениранє у Центру за физичну културу, през транспорт спортистох, набавянє спортскей опреми и подобне. Срдян Станич визначел же спортисти налєпше пред-

Општина видвої значни средства за спорт у 2018. року

ставяю свою општину и город, и заслужую полну потримовку.

– Цешим ше же тоти млади людзе найлєпше як знаю представляю наш город у жеми и иножемстве. Винчуєме им на успиху и жадаме же би и у 2018. року посцигли ище лєпши резултати – гварел Станич. Миляна Штулич спортистом тиж так пожадала успишни и наступни рок и цо вецей спортски припознаня у нїм. А. М.

СТОЛНОТЕНИСЕРЕ РУСИНА У БЕЧЕЮ

ЗАЗНАЧЕЛИ БАРЗ ДОБРИ РЕЗУЛТАТ На ревиялним турнире у столним тенису у Бечею, хтори отримани 23. децембра, участвовали и наймладши столнотенисере Столнотениского клубу „Русин” з Руского Керестура и зазначели барз добри резултати–Матей Макаї завжал друге место, а Матей Сабадош треце. Макаї ше змагал у катеґориї перша и друга класа и у конкуренциї 12 бавячох освоєл стриберну медалю, док Сабадош у катеґориї пията–шеста класа завжал треце место и бронзову медалю, у конкуренциї тиж 12 бавячох.

УСПИШНИ НА ТУРНИРЕ У ЧЕЛАРЕВЕ На ревиялним турнире за столнотенисерох у Челареве, 30. децембра, участвовали и були успишни и штирме наймладши члени Столнотениского клубу „Русин” з Руского Керестура, одкаль принєсли штири медалї. Керестурски столнотенисере ше змагали у трох катеґорийох. Матей Макаї у катеґориї I-II класа завжал друге место и стриберну медалю, у катеґориї III-IV класа Александар Шанта освоєл треце место и бронзову медалю, а тиж треци бул и Иґор Фейди, док Матей Сабадош у катеґориї V-VI класа завжал друге место и стриберну медалю. На тим ревиялним турнире наступели бавяче од першей по осму класу, а окрем з Керестура и домашнїх, ище и зоз Бачу, Селенчи, Сербского Милетичу и Бачкого Брестовцу. Наступанє на ревиялних турнирох финансую родичи змагательох, док бодовни турнири орґанизує и котизацию финансує столнотенисерски клуб.

12. ЯНУАР 2018.

Зоз керестурского Клубу змагал ше ище Иґор Фейди, у катеґорої треца–штварта класа, алє ше му нє удало прейсц ґрупу, а шицких за змаганє пририхтовал тренер Драґан Ковачевич. На турнире участвовали бавяче з велїх войводянских местох – Чоки, Нового Кнежевцу, Суботици, Бачкого Ґрадишта, Шабцу, Лешници и домашнї, зоз Бечею. М. А.

РУСКЕ СЛОВО 37

СПОРТ

PREGLYD 2017 ЧЕЖКИ СПОРТСКИ РОК

ИСТИ ПРОБЛЕМИ – РИШЕНЯ ШЕ ЛЄМ НАГА ДУЄ Пише: Александар ПАЛАНЧАНИН

У року за нами обставини у нашим спорту були, менєй-вецей, нє барз лагодни. Насампредз, же ше дїяче у спорту стретали з рижнима проблемами од хторих найвекши бул з финансиями. Но, вше ше якошик винашли одвитуюци ришеня, та з роком за нами у спортским смислу, можеме буц часточнє задовольни. Велї поставяю питанє: як будзе того року?

У

ж тераз мож повесц же за дзепоєдних нє будзе векши проблеми, алє за керестурских спортистох, нови рок будзе нєизвесни. Нови предписаня у спорту хтори на моци од 2016. року приноша вельо пременки. Насампредз, у финансованю. Найвекши проблеми будзе мац СД „Русин” хторе праве того року наполнї 95 роки иснованя. Нови Закон о спорту приноши новосци у способе финасованя хторе будзе проєктне. Односно, кажди клуб будзе мушиц писац проєкт за свою дїялносц. У тим змислу, СД „Русин” з Руского Керестура, як асоцияция спортских клубох у Руским Керестуре нє ма нїяки права на буджетни средства. Анї на средства з Месного самодоприносу хтори вецей раз у прешлим року вельо помогли. Важне надпомнуц же вельку помоц шицки клуби мали и од донацийох хтори нашо людзе, зоз иножемства, назберали. Нажаль, як уж спомнуте, праве того року Дружтво наполнї 95 роки иснованя, ювилей хтори би требало означиц на прави способ. Без пенєжу, чежко будзе означиц тот значни ювилей. Но, за потїху, важне же добрей дзеки, ентузиязму и любительох спорта, жадних успихох на спортских аренох, ище єст. Прето вериме же ше нє лєм тот наиходзаци ювилей, алє и гевти хтори шлїдза преслави на прави, спортски, способ. ФОДБАЛЕРЕ СПОД МОЖЛЇВОСЦОХ На концу фодбалскей єшеньскей полсезони, часточно можеме буц задовольни. Три нашо клуби бавели змаганя

38 РУСКЕ СЛОВО

у висшим ранґу змаганя – подручних лиґох. Коцурска Искра бавела фантастично и закончела тоту часц першенства на першим месце у своєй лиґи. Медзитим, Русин и Бачка у споднєй часци таблїчки – на 11. односно 14. месце Кед слово о фодбалу, за успих Клуба вельо того потребне. Насампредз, дисциплина, упартосц, поряднє тренирац, здобуц кондицию, вибрац адекватну тактику... На концу треба мац и дакус щесца. Успих Коцурцох ше могол нагаднуц ище у пририхтуюцих змаганьох у котрих Искра зазначовала добри резултати, а коруна була и освойованє турнира у вельким фодбалу у рамикох СБ „Яша Баков” котри у авґусту отримани у Руским Керестуре. Велї думали же квалтет екипох у Подручней лиґи на вельо висшим уровню од квалитету екипох у Медзиопштинскей лиґи у котрей ше Искра змагала остатнї 10 роки, та очекованя були же би Искра була у горнєй часц таблїчки и нє випадла зоз лиґи. Медзитим, после перших колох у котрих Искра почала зазначовац побиди од котрих тоти на домашнїм терену були по 5–6 ґоли розлики, почали роснуц и амбициї, та ше ганьблїво почало роздумовац и о тим же Искра и у тей лиґи ма можебуц найквалитетнєйшу екипу и мож роздумовац аж и о Войводянскей лиґи. Искра у єшеньскей часци сезони одбавела 15 кола, зазначела 12 побиди, 1 нєришене змаганє и 2 пораженя, а освоєла вкупно 37 боди. Ґол розлика +34, 52 дати ґоли и 18 прияти. Тей шампионскей статистики допринєсли и младши катеґориї – пионире на концу єшеньскей часци на тре12. ЯНУАР 2018.

sport@ruskeslovo.com

цим месце, а когуцики од осем змаганьох були побиднїки шицких наших местох. Насампредз, же буджет з рока на рок исти. Лєдво ше закрива трошки и за екипи хтори стана шицких. Дюрдьовска Бачка и керстурски Русин у своїх лиґох ємни учашнїки на турнирох. Єден з проблемох бул и тот же Вербас виостал зоз турпрешлей єшенї були у верху таблїчки – на шестим месце, а после велького закладаня бавячох на терену, добрих нирскей мапи. КПД „Карпати” роками були орґанизаторе турнирох у ґуґланю и штреляцтве, алє того року нє нашли партийох и резултатох. Прешлей єшенї фодбалере Бачкей у континуитету дали моци орґанизовац спомнути турнири. Дзекуюци велькому ентузиязму, упартосци и любови ґу 68 ґоли цо ище нє призначене у аналох Клуба. У тей сезони резултата иншаки. Одбавели седемнац змаганя, на спорту шицких учашнїкох, тот рок за нашу найвекшу штирох победзели, шейсц були нєришени, а седем стра- спортску манифестацию бул успишни. Насампредз же цели. На змаганьох дали лєм 29 (скоро штерацец менєй як Бависка сполнєли примарни циль –сходзенє и друженє прешлей єшенї), а достали 35 ґоли. Управа Клуба нє задо- Руснацох у спортских змаганьох. вольна з посцигнутим резултатом. Причини нєуспиху буРЕЦЕПТ ЗА УСПИХ – ЛЮБОВ И ЕНТУЗИЯЗЕМ ло вецей. Уж на початку обачене же екипа були досц ослабена, слабо ше тренирало, та екипа була цалком нєпорихНайвекши спортски ентузиязем присутни у конарох як тана. Даскельо бавяче вецей нє бавя у тиму, а було вельо цо карате, шах, атлетика... Клуби хтори исную у тих дипокалїченя. Тиж так, хибело и дакус спортского щесца. За початок ярнєй часци управа ФК „Бачка 1923” наяве- сциплинох и далєй ше операю на власну орґанизацию, ла пременки. Чи потерашнї тренер и далєй будзе на тей схопносци, та аж и на финансиї. Наприклад, каратисти функциї, чи будзе нових фодбалерох, укаже ше по сле отриманей схадзки Скупштини Клуба и на перших змаганьох на яр. Русин призначел подобну статистику. Бавели петнац змаганя од хторих у штирох були побиднїки, штири одбавели нєришено, а осем змаганя страцели. Дали 27, а прияли 38, ґоли цо твори неґативни скор од –11. У новим дружтве, подручней лиґи Зомбор, екипи вельо моцнєйши и порихтанши, та и резултат на концу єшеньскей часци таки. Важне надпомнуц же пред початком и у цеку змагательней сезони екипа остала без пейцох стандардних бавячох. Пре покалїченя двоме виостали з екипи кед ище анї нє почала сезона. Ришенє таких обставинох було опрец ше на младих бавяНайатрактивнєйши турнир СБ „Яша Баков” у лапаню рибох чох з валалу, хтори нє мали достаточно искуства и рутини. Ґу тому треба додац и велї други про- зоз Руского Керестура на змаганя одходза теди кед их роблеми, углавним финансиї. Вецей раз им пре нєвиплаце- дичи одвежу до места дзе ше отримує. Участвованє и одни рахунки на Ярашу була виключена струя, а то лєм єден ход на турнири з векшей часци финансую родичи. Зоз змаганьох ше поряднє до валалох врацели з численима з проблемох хтори у Клубе присутни длугши час. припознанями и одличним успихом. Яки спортски рок будзе кед слово о тих спортских конарох, насампредз заБОГАТШИ СПОРТСКИ БАВИСКА виши яки будзе фамилийни буджет. Атлетика у Руским Керестуре, после вецей роки зациху, На концу турнирскей сезони 26. Спортских бавискох „Яша Баков” орґанизаторе можу буц часточнє задоволь- ознова ожила 2005. року. Роками шоровали успихи и прини. Тот рок бул богатши за єден турнир хтори отримани познаня до пред двома роками кед настал зацих. Було вена початку, у фебруару, а то турнир у билияру. Гоч ище льо плани хтори би водзели ґу ище векшим успихом, вше нє поцагнута смужка и конкретни податки ище нєт, алє... Пред двома роками атлетика як же щезла зоз Рускона 16 турнирох хтори отримани през рок, участвовало го Керестура. Пуза у роботи як же ше мушела случиц, бо спатрени проблеми и почежкосци. Того року ознова руисте число спортистох у шицких катеґорийох. На отриманих турнирох, по податкох, зявело ше исте шели праве праве отамаль дзе станули, алє змоцнєни у качисло екипох и з истих местох. Мож повесц же шицки ма- ждим поглядзе. Вшелїяк же мож очековац добри резултали медзинародни характер, бо вше була присутна голєм ти, бо нїтки хтори, одкеди тот спортски конар зажил у наєдна екипа зоз иножемства. Слово о наших Руснацох зоз шей малей заєднїци, нє мож було потаргац. Очиглядне же ше, кед слово о спорту вообще у нашей Републики Горватскей, як и екипох зоз Републики Україзаєднїци, и далєй з векшей часци будземе мушиц операц ни и Словацкей. Но, на велїх спортских стретнуцох хибя екипи зоз Ку- на власни моци. На щесце шицки вельки успихи, окреме ли, а окреме зоз Нового Орахова. Орґанизаторе Бавискох у спорту, походза праве од велькей упартосци, ентузиязму у дилеми – цо би ше случело кед би ше зявели екипи зоз и любови.■ 12. ЯНУАР 2018.

РУСКЕ СЛОВО 39

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ РОК LXXIV ЧИСЛО 1-2 (3766-3767) НОВИ САД, 12. ЯНУАР 2018.

PREGLYD 2017. ROKA ЦЕНА 30 ДИНАРИ

Фото: Ана Маркович

ВИШОЛ КАЛЕНДАР

■ ПРИПОЗНАНЯ НАЙЛЄПШИМ СПОРТИСТОМ