Ruske slovo 01 02

РОК LXXII ЧИСЛО 1-2 (3662-3663) НОВИ САД, 14. ЯНУАР 2016. РОКУ

PREGLYD 2015. ROKA

Фото: Ивона Торма

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

■ ДЗЕНЬ РУСНАЦОХ У КУЛИ

ЗМИСТ

■ Специял 3–9. Национални дзень Руснацох у Кули

■ Духовни живот 10–13. Крачун по юлиянским календаре 28. Прегляд 2015. рока

■ Тижньовнїк 14. Прегляд 2015. рока 16–17. Проєктне финансованє на локалним уровню

■ Нашо места 18. Прегляд 2015. рока 21. Побратимели ше Р. Керестур и Перечин

■ Економия 22. Прегляд 2015. рока

■ Култура и просвита 24. Прегляд 2015. рока 26–27. Крачунски концерти у наших местох

■ Мозаїк 30. Прегляд 2015. рока 31. Жива библиотека у Новим Садзе

■ Медзипростор за кафу 32–33. З карком назадок до 2015. року

■ Людзе, роки, живот 34. Прегляд 2015. рока на веб-сайту 35. Квецарка Еуфемия Стрибер з Керестура

Фото: Ивона Торма

■ Информатор

36–39. Оглашки и In memoriam

■ Спорт 40–41. Прегляд 2015. рока

На насловним боку – Млади Рускинї. Автор фотоґрафиї – Ивона Торма.

* ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ ”Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Булевар ошлєбодзеня 81/7, 21000 Нови Сад * Редакция: заменїк одвичательного редактора Иван Сабадош – ; редакторе/ки – Дюра Винаї, Мирон Горняк-Кухар, Михайло Зазуляк, Александар Паланчанин, Олена Планчак-Сакач, Славица Фейса; новинаре/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Мая Зазуляк, Ана Маркович, Танита Ходак * Язична редакторка – Блажена Хома-Цветкович * Лекторка – Ясмина Дюранїн * Технїчна редакторка – Люпка Цвеїч; компютерски обробок – Вероника Вуячич, Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефони: 021/6613-697, 021/6624708, 021/6623-076; 021/6621-433 * Телефакс 021/528-083 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa 160-923244-82 * Девизни рахунок Raiffeisen BANK a.d. Београд 26 5100000002458904 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня ” Maxima graf” Пет роварадин * E-mail: ruske.redakcija@gmail.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 300 *

Direktorka MARTICA TAMA[ *** Odvi~atelqni redaktor dr BORIS VAR]A

2 РУСКЕ СЛОВО

14. ЯНУАР 2016.

СПЕЦИЯЛ НАЦИОНАЛНЕ ШВЕТО РУСНАЦОХ

З ДОБРУ ДЗЕКУ – ЛЄГКО ШЕ МОЖ ПОРАДЗИЦ Пише: Славко РАЦ, предсидатель Националного совиту Руснацох

П

ред нами дзевяте по шоре означованє Националного бас информованє на руским язику утаргнуте. Национални швета Руснацох, а сам датум його отримованя оможлї- совит принєсол одлуку же превежнє крочаї за доставанє вює источашнє и нагоду ретроспективи рока хтори за нами. радийскей фреквенциї и на тим будземе упарто робиц поОд хвильки кед нашо предки пред 270 роками першираз тамадз, док нє витвориме емитованє програми по руски на ступели на тоти простори, руска заєднїца знала вихасно- териториї на хторей ше дакеди чул Радио Вербас-Кула. Националним совитом и припаднїком националних завац права хтори нам були на розполаганю, та нєшка маме системи образованя, култури, информованя и службеного єднїцох держава зоз своїма законами дала велї права з хтохаснованя язика и писма на вельо висшим уровню як цо рима би ше кажда заєднїца требала нє лєм очувац, алє и маю дзепоєдни численши заєднїци. Накадзи було нацио- розвивац. Державни функционере зоз шицких уровньох з налним заєднїцом оможлївене формованє националних каждей нагоди визначую богатство розличносцох рижних совитох, Руснаци були медзи першима хтори тото право нацийох и конфесийох, на шицких медзинародних стретвихасновали, цо нас кладзе до шора найорґанизованших нуцох хторим тема людски и меншински права наглашує ше же меншинске законодавство Сербиї часто аж и на виснационалних заєднїцох. Наш Национални совит за кус вецей як тринац роки сво- шим уровню як цо то Европа вимага. Медзитим, у пракси ше то иншак указує. Часто думаня його иснованя намагал ше през свою роботу помогнуц нашим дружтвом, школяром и просвитним роботнїком и и предкладаня националних совитох нє уважую тоти котри их глєдаю. Рушаюци од роустановом хторим є снователь. У прешлим року уведли зме ботних ґрупох за вименки Закона У прешлим року, попри уж поище єдну форму стипендиї – стимулацию о националних совитох и за вирядних активносцох хторим циза предшколски дзеци у Дюрдьове и Коцуре робок Акцийного плану за поглаль злєпшац квалитет и квантивє 23 у поступку приступаня ЕУ, тет у култури и образованю, же би ше уписовали до руских оддзелєньох дзе би становиска и предкладаня превжали зме перши крочаї за формованє институцийох хтори би требали очувац наш представнїкох националних меншинох мали буц прилапенационални материялни скарб, розпочали зме орґанизовац ни як найрелевантнєйши, а їх ше у векшини случайох нє фахово семинари з обласци фолклору, уведли зме ище єд- прилапює, по локални самоуправи хтори за менованє рину форму стипендиї – стимулацию за предшколски дзеци жних орґанох управяня глєдаю думанє, або предкладанє у Дюрдьове и Коцуре же би ше уписовали до руских од- националного совиту, а потим го знєважую на таки способ дзелєньох. Тиж так, по першираз у таким обсягу, отрима- же го анї нє розпатраю. Припаднїком векшинского народу на роботна схадзка одборох и подручних канцеларийох место винчованки жадам послац поволанку же би тото цо Националного совиту, на хторей утвердзени поєдинєчни и нам, националним совитом, як найвисшим орґаном мензаєднїцки проблеми у штирох обласцох и наведзени ак- шинскей самоуправи, зверене на одлучованє о наших интересох почитовали и прилапйовали, же би ше нє мишали тивносци за їх ришованє. З другого боку, 2015. року окончена приватизация меди- до приношеня тих одлукох и же би их нє иґноровали у йох хтора, як и було спозорйоване, нє була на хасен мен- случайох кед ше нє поклопюю зоз їх становисками. Лєм у шинским медийом, а пре тото на териториї општини Вер- такей атмосфери медзисобного почитованя и прилапйованя зме шицки годни запровадзовац мултикултуралносц у полней форми и повесц же афирмативни меншински законски предписаня нє лєм мертве слово на паперу, алє и же ше у пракси цалком сполнює. Потераз ше вецей раз указало же мож обєдинїц рижних людзох и рижни опциї же би робели вєдно, на заєднїцким руским интересу. Кед будземе мац заєднїцку нїтку хтора нас повяже и позбера, кед кажде з нас пороби дакус, да часточку себе, кед на перше место положиме тото найважнєйше, же зме Руснаци, вец зме ше годни наздавац же ше наш национални идентитет отрима ище длуго на тих просторох. З тима жаданями шицким припаднїком нашей заєднїци и шицким другим людзом з хторима вєдно жиєме и робиме, винчуєм Националне швето Руснацох у Сербиї.■ 14. ЯНУАР 2016.

РУСКЕ СЛОВО 3

СПЕЦИЯЛ ЦЕНТРАЛНА ПРЕСЛАВА НАЦИОНАЛНОГО ШВЕТА РУСНАЦОХ И 20-РОЧНЇЦА РКУД „ДР ГАВРИЇЛ КОСТЕЛЬНИК”

РАДОСНЕ ШВЕТО, АЛЄ И КРАСНЕ ЗДОГАДОВАНЄ НА ПРЕШЛИ ЧАСИ Пише: дипл. инж. маш. Владимир БУЧКО, предсидатель РКУД „Др Гавриїл Костельник”

М

ило ми же ше тогорочна централна преслава нашо- дошли аж по Словацку. У цеку и формованє дзецинскей го швета отримує у Кули. То нагода же бизме ше шаховскей секциї. Думам же мнє, як членови Орґанизацийного одбору, зишли на єдним месце и здогадли ше на свойо походзебудзе найвекши успих кед цо нє и нєшкайши часи. вецей наших людзох будзе учаВекшина Руснацох до Кули Векшина Руснацох до Кули ствовац у преслави того швета. пришла после Другей шветовей пришла после Другей шветовей войни Преслава почнє зоз шаховским войни зоз Руского Кере стура, зоз Руского Керестура, Коцура и других турниром у хторим буду учаКоцура и других местох. Кула местох. Кула велїх прицаговала, ствовац шахисти з наших мевелїх прицаговала, бо була моцбо була моцни индустрийни штредок, стох, потим будзе промоция ни индустрийни штредок, а заа зазначене же теди у бувшей Югославиї моноґрафиї Руснацох у Кули. значене же теди у бувшей Югонайрозвитши и наймоцнєйши Отрима ше и благодарну Слуславиї найрозвитши и наймоцбули Мариборски и Кулски срез жбу Божу у Грекокатолїцкей нєйши були Мариборски и Кулцеркви, буду виложени три поски срез. У тот час ше поведзме зоз Керестура до Кули путовало на кочу, лєбо на бициґ- добово вистави, а програма ше закончи зоз шветочну ли, та аж и пешо попод ягоди коло драги. Теди ше три- академию. Зоз таку програму при младих Руснацох мало же добри майстор може постац лєм тот котри занат щезнє ганьба за свой язик и змоцнї ше дух свидомосци виучел у Кули. То потвердзує и майстор Янко Микита, при шицких наших людзох. Як ше потераз розвил аматеризем при Руснацох, так би котри постал лївец у тим чаше и отримал ше по тот рок, требал и потирвац. Требало би розвивац и змоцньовац кед, нажаль, умар. Места дзе ше нєшка Руснаци стретаю то: Грекокато- професионализем, нє на чкоду аматеризма, хтори черпа лїцка церква, у хторей ше стретаме уж 60 роки, основни енерґию зоз души и щирого шерца нашого чловека. Думам же кажда помоц Националного совиту и Завошколи, дзе ше дзеци стретаю на годзинох факултативного виучованя мацеринского язика, а найвецей их зазбе- ду за културу войводянских Руснацох у отримованю Националного швета Руснацох змоцнює довириє шицких рую члени РКУД „Др Гавриїл Костельник”. РКУД „Др Гавриїл Костельник” основане 1996. року, у Руснацох до наших институцийох. Кулски штредок окреме богати зоз подобовима творичаше кед ше будзела свидомосц о руснацтве з нагоди телями, рецитаторами, музичарами и соло шпивачами, 250-рочнїци приселєня Руснацох до тих крайох. За мнє преслава Националного швета Руснацох окре- цо доприноши културному скарбу Кули. Чувствуєм вельку одвичательносц и чесц же участвуме значна прето же сом предсидатель Дружтва хторе за 20 роки иснованя вельо раз госцовало у наших местох, у єм у витворйованю тей преслави вєдно зоз своїма сотруднїками, аматерами и професионалцами, котри дзечВойводини и у Горватскей. Нєшка у Дружтве активни ре- нє и зоз задовольством бавя своцитаторе шицких возро стох, йо улоги же би ше успишно, шпивацки ґрупи, старши чле- радосно и гордо означело ни виводза монодрами, а дзе- тот датум у Кули, та у цацински драмски представи лей Сербиї.■

4 РУСКЕ СЛОВО

14. ЯНУАР 2016.

СПЕЦИЯЛ НАЦИОНАЛНЕ ШВЕТО РУСНАЦОХ

ПЕРШЕ ЗМЕ ПРИШЛИ ДО КУЛИ По остатнїм попису жительства зоз 2011. року у кулскей општини ше як Руснаци вияшнєли 4 588 особи, дзе у городзе Кули 647, док до окремного виберацкого списку за остатнї виберанки за Национални совит, у Кули були уписани 328 особи. Алє, з тей шветочней нагоди треба визначиц же, як записане у хронїкох, Кула, односно Била у єй хотаре, була перше место до хторого зме пришли зоз старого краю

З

нагоди Централней шветочносци означованя нашого националного швета кулски Руснаци достаню и окремну моноґрафию хтору, хаснуюци велї жридла, за тоту нагоду пририхтал родом Кулянєц ма Александер Мудри, а у виданю Заводу за културу войводянских Руснацох. Моноґрафия „Зоз живота Руснацох у Кули” будзе представена на Централней шветочносци 16. януара и праве з єй рукопису дознаваме же Кула, з патентом царици Мариї Терезиї, 1745. року достала статус валала з правом на власни печац и герб, алє и же ше у попису жительох Кули з 1746. року зявюю и троме Руснаци: Петро Хома, Янко Хома и Янко Маковски. Нє познате кеди ше тоти троме Руснаци (и їх фамелиї) приселєли до Кули (у моноґрафиї ше познєйше наводзи же то було 1743. року), алє познате же ше до Кули истого, 1746. року, приселєли ище єденац руски фамелиї. Тоти поєдинєчни присельованя були предходнїца орґанизованому приселєню Руснацох до Бачкей 1751. року.

u

14. ЯНУАР 2016.

РУСКЕ СЛОВО 5

СПЕЦИЯЛ КУЛА – ГОРОД ДОМАШНЇ ТОГОРОЧНОГО

u

Пейц роки познєйше, у першим попису керестурского жительства з 1752. року записане же ше з Кули до Велького Керестура преселєли 18 фамилиї, а з попису жительства з 1900. року мож видзиц же од 9 174 жительох, у Кули було 3 749 Мадярох, 2 740 Нємцох, 2 344 Сербох, 30 Руснацох, 14 Словацох, 13 Румунох, 2 Горватох и других, док уж 1910. року у Кули жили 156 Руснаци. По законченю Другей шветовей войни пременєла ше етнїчна слика Кули, понеже найвекша часц Нємцох насилно виселєна и на їх место приходза колонисти з рижних часцох Югославиї, насампредз з Чарней Гори. У тот час ше до Кули приселєли и Українци зоз сиверней Босней, а дзекуюци пошвидшаней индустриялизациї Кули, тих рокох звекшане и число Руснацох. Кула свою мултиетнїчносц здобула ище у 18. вику и нє страцела ю по нєшка, а з горе наведзеного мож повесц же руска заєднїца у Кули присутна од самих початкох тей мултиетнїчней слики и удало єй ше формовац свой власни идентитет у тим колоритним мозаїку. НАША ЦЕРКВА ОД 1956. РОКУ Як наведзене у моноґрафиї о Руснацох у Кули, потреба за снованьом грекокатолїцкей парохиї у тим городзе постала очиглядна 50-их рокох 20. вику и по здогадованьох учашнїкох, идея за снованє парохиї порушана 5. авґуста 1951. року, кед ше (по Служби Божей у римокатолїцкей каплїци), священїки з Руского Керестура з кулскима вирнїками почали догваряц о снованю парохиї. Тоту идею ше витворело о пейц роки, у септембру 1956. року, так же дакедишня римокатолїцка каплїца (присподобена хижа) у улїци 16. дивизиї уступена грекокатолїком и хасновало ше ю як церкву по вибудов терашнєй церкви Святого Йосафата. У периодзе од 1982. по 1992. рок збудована церква и нови манастир Оцох Василиянох у Кули, а у тим чаше отворени и манастир шестрох Служебнїцох Непорочней

Дїви Мариї (НДВ). За церкву од Биндасовей фамелиї купена хижа з порту, теди на чолє парохиї бул (уж старши) о. Методий Биляк, монах Чину Святого Василия Велького (ЧСВВ), так же добри и успишни реализатор будованя церкви, познєйше и манастира, бул ревносни длугорочни кулски священїк о. Йосафат Воротняк, ЧСВВ. У моноґрафиї детально описани и дзепоєдни проблеми хтори провадзели доставанє дозволи за будованє церкви, а з тей нагоди визначиме же на Русадля 1982. року пошвецени фундамент, уж на Кирбай (на швето Св. Йосафата) истого року ше у нєдоконченей церкви служело кирбайску Службу Божу, а 7. авґуста 1983. року церкву и пристол з ґраниту пошвецел преосвящени владика Славомир Микловш. За дзепоєдни икони и други часци у церкви, спонзоре були и сами парохиянє, аж и цали фамелиї. По законченю будованя храму, оцове Василиянє 1984. року почали ґенерални ремонт цалого манастира Святей Тройци, так же на месце дзе були стари, направени нови будинок з подкровйом, а будовательни роботи закончени 1990. року. З нїма найвецей руководзел о. Йосафат Воротняк, ЧСВВ. До того часу василиянски манастир и церква припадали Ґенералней куриї оцох Василиянох, а вєшенї 1996. року манастир приключени до Словацкей провинциї св. Кирила и Методия ЧСВВ. По одходу о. Воротняка до України (умар 2008. року), парох у Кули вецей роки бул о. Антоний Турчаник, ЧСВВ, нєшка парох у Кули о. Виталий Лотоцкий, а капелан о. Платон Салак. Грекокатолїцка парохия у Кули ма и филияли – населєня Зеленґора и Романия, Нову Кулу, Червинку, Липарски салаши и Липар, а у манастире шестрох служебнїцох Непорочней Дїви Мариї тераз служа шестри Емилия Сабадош и Цецилия Суботнїцки. ОБРАЗОВАНЄ ПО РУСКИ ИЩЕ ОД 1967. РОКУ

Орґанизована настава пестованя руского язика у обидвох кулских основних школох – ,,Иса Баїч” и ,,Петефи бриґада” – почала ище 1967. року, кед зоз школярами робела Ксения Планчак, по свою шмерц 1979. року. Зоз школярами робели и учительки Йозефина Будински и Мелания Ивезич, а зазначене же пред тим у Кули була и порядна настава по руски, кед дзеци учела учителька Емилия Полївка, нар. Манойла. Єден час настава по руски була претаргнута, медзитим, дзекуюци велькому анґажованю Дружтва за руски язик литературу и културу, окреме Ирини Папуґовей, настава обновена и з рускима дзецми почала робиц професорка руского язика Люпка Варґа Цвеїч (родом з Кули), котра источашнє робела и як прекладатель за руски язик у СО Кула. Пре орґанизованє настави по руски 1994. року орґанизовани Наступ Женскей жридловей ґрупи з Кули на „Жатви” у Коцуре 2004. року схад зки з родичами, так же порядне

6 РУСКЕ СЛОВО

14. ЯНУАР 2016

СПЕЦИЯЛ НАЦИОНАЛНОГО ШВЕТА РУСНАЦОХ ПЕРШИ И НЄШКАЙШИ Перша управнїца РКУД була Гелена Гафич Стойков, секретар Янко Такач, а у першим Управним одборе Дружтва були Марика Барат, Йоаким Бики, Юлиян Чакан, Яков Чижмар, Желько Чордаш, Томислав Грубеня, Мирон Гудак, Юлиян Сабо, Терезия Сератлич, Еуфемия Свирац, Йовґен Сабадош, Йоаким Рамач, Янко Лазор и Мелания Маґоч. Перши предсидатель Надпатраюцого одбору бул Владимир Бучко, нєшкайши предсидатель РКУД (од 2008. року). Гелена Гафич Стойков на чолє Дружтва була од 1996. по 2000. рок, за тераз найдлужей предсидатель РКУД було Йоаким Бики – од 2000. по 2006. рок, а два роки – од 2006. по 2008, предсидатель Дружтва бул Янко Такач.

пестованє руского язика почало 4. и 5. октобра того року у обидвох ОШ. У тот час у Кули (1996. року) основана и Подружнїца Дружтва, та ше єй представителє, насампредз Владимир Бучко, Мелания Арваї, Гелена Гафич Стойков и други анґажовали же би анимировали родичох, же би посилали дзеци на годзини руского язика. После Варґовей, пестованє у Кули предлужели професорки класней настави, перше Оленка Зазуляк, а после нєй Мария Стрибер, котра тоту роботу роби и нєшка. У Кули на пестованю руского язика з елементами националней култури єст 25–30 школярох, поряднє участвую на змаганьох з руского язика, у рижних културних активносцох, на Стретнуцу руских школох, а осме Стретнуце, 2002. року орґанизоване и отримане праве у Кули. На инициятиву Дружтва за руски язик, литературу и културу и Националного совиту Руснацох, 2006. року орґанизоване виучованє руского язика и з предшколскима дзецми у ПУ „Бамби” у Кули, з котрима робела длугорочна вихователька у Кули и Керестуре Цецилия Мудри. ДВАЦЕЦРОЧНЇЦА СНОВАНЯ РУСКОГО КУД У одношеню на присутносц Руснацох у Кули, перши орґанизовани активно сци на полю култури зазначени аж 1972. року, кед (по нєдо статочних жридлох), з ,,Українскей секциї” у рамикох Културного-пропаґандного центру Кула основана ,,Руско-українска секция”, чий перши предсидатель бул Йовґен Кишпетьо, а потим Яким Рамач. У рамикох спомнутей секциї 1974. року основани хор, а понеже теди було досц дзеци, порушана и фолклорна секция хторей, як фаховец, у роботи помагал Владимир Маґоч з Нового Орахова, а з танєчнїками кратши час робел и Силве стер Ґача. У шпивацкей секциї ше зоз своїма гласами визначовали Любо и Дюра Ковач, котри мали замерковани наступи и як дует. ,,Руско-українска секция” потирвала даскельо роки, найскорей по снованє Културно-уметнїцкого дружтва ,,Иван Сенюк”, 1981. року. Руснацом у Кули ше на културним планє удало орґанизовац аж 1995. року, кед зоз заєднїцкима моцами пририхтали манифестацию з нагоди означованя 250-рочнїци 14. ЯНУАР 2016.

приселеня до Бачкей. Означованє того ювилею кулски месни одбор почал цеком 1994. року з отримованьом духовних мисийох, а 1995. року орґанизована вистава ручних роботох женох з Кули и вистава продуктох кулских ремеселнїкох, вецей концерти и театрални представи. Означованє ювилея при Руснацох у Кули пребудзело жаданє за формованьом културно-уметнїцкого дружтва, так же 3. фебруара 1996. року, по двомешачней роботи Инициятивней ґрупи (Гелена Гафич Стойков, Янко Лазор и Мирон Гудак), отримана Сновательна скупштина Руского културно-уметнїцкого дружтва (РКУД) ,,Др Гавриїл Костельник”, так же означованє Националного швета и красни дарунок за ювилей РКУД. На Сновательней схадзки визначене же Дружтво основане пре розвой и очуванє националней култури и идентитета Руснацох у Кули, а мож повесц же його активносци попреплєтани з активносцами Подружнїци Дружтва за руски язик и литературу, як и Месного одбору Рускей матки. Нєшка найактивнєйша и найчисленша Жридлова шпивацка ґрупа, з хтору руководзи Еуфемия Планкош з Керестура, а окрем порядного участвованя на наших фестивалох и других програмох у наших местох, Ґрупа госцовала и у Горватскей – на „Дравских габох” у Осиєку, як и у Петровцох и Вуковаре. Дзепоєдни члени Дружтва ше представели и у ґлуми, так же (у режиї Михайла Зазуляк) штири монодрами по руски и руских авторох одбавели Мелания Арваї и Цецилия Мудри. Остатнї роки активно роби и Рецитаторска и Дзецинска драмска секция, хтори успишно водза Амалия Ковач и (од прешлого року) Александра Лендєр з Вербасу, а у роботи тих секцийох участвовал и наш успишни рецитатор и ґлумец Александер Мудри. Рецитаторе вецей раз посцигли замерковани резултати на змаганьох, потераз поставени три дзецински представи, а прешлого року дзецински драмски ансамбл госцовал и у вецей местох у Словацкей, коло Михаловцох. Од 2009. по 2011. рок свойо активносци у рамикох РКУД мали и млади Руснаци з Кули, так же орґанизовани роботнї и вецей проєкциї филмох, а у сотруднїцтве з младежским часописом МАК и Одбором за младих Националного совиту Руснацох, у Подобовей ґалериї Културного центру Кула орґанизовани и два вистави фотоґрафийох младих руских авторох. Ґу тому, єден з проєктох бул и орґанизованє подобовей вистави младей академскей малярки з Кули Лидиї Барновей, тиж у Подобовей ґалериї Културного центру. З прервами, од 1999. року функционує и Спортска секция Дружтва, чийо члени участвовали на турнирох у рамикох СБ ,,Яша Баков”, а єден час у рамикох Бавискох була орґанизатор турнирох у штреляцтве. У Дружтве 2011. року порушане и отримованє ткв. ,,праткох”, и тоти сходзеня були инициялни за снованє Здружєня женох ,,Идея”, хторе ше сходзи у просторийох РКУД ,,Др Гавриїл Костельник”. Здруженє национално нє огранїчене, а перша и терашня предсидателька Здруженя Серафина Бики. Треба повесц же Дружтво од 2004. року ма свой порядни простор, хтори на хаснованє достало од локалней самоуправи.■ Фраґменти зоз моноґрафиї „Зоз живота Руснацох у Кули”, автора ма Александра Мудрия, пририхтал: М. Зазуляк

РУСКЕ СЛОВО 7

СПЕЦИЯЛ ОПШТИНА КУЛА – ГОРОД ДОМАШНЇ ТОГОРОЧНОГО

СОЖИВОТ, ПОРОЗУМЕНЄ И ТОЛЕРАНЦИЯ Розгварку водзел: Михайло ЗАЗУЛЯК

”Мултинационалносц, соживот, порозуменє и толеранция медзи людзми то главни и роками нє пременєти характеристики кулскей општини. У општини и два язики меншинох службени, ту центри двох националних совитох, а шицким, без огляду на припадносц, остатнї час найвекши проблем економски стан и нєзанятосц, та терашня политична структура на власци за ришованє того проблему пребера и конкретни крочаї”

У

тим року општина, а насампредз город Кула, буду вельке будовалїще, бо попри других проєктох, почнє ришованє найвекшого еколоґойного проблему – заґадзеносци Велького бачкого беґелю” – так, вокраци, глаши одвит на питанє заменїкови предсидателя Општини Кула Велиборови Милоїчичови же цо терашнї основни характеристики кулскей општини, алє и городу Кули, хтори домашнї тогорочней Централней шветочносци означованя националного швета Руснацох. Насампредз визначел же, без огляду на политични структури хтори у датим чаше у општини на власци, здобута толеранция и соживот – то тото цо ше нє меня и цо краши кулску општину.

– У општини руски и мадярски у службеним хаснованю, у нашей општина найвекша заєднїца Руснацох у Сербиї, на чолє з Руским Керестуром, ту и шедзиско Националного совиту Руснацох, алє у кулскей општини жиє и найвекша заєднїца Українцох у Сербиї. Ґу тому, вецей як 10 одсто гражданох ше вияшнєли як Чарногорци, ту жию и велї други меншини, так же тото цо нас видвоює од других и по чим зме препознатлїви – то людзе – гвари Милоїчич, и предлужує: – Нажаль, тераз найвекши проблем нашей општини то неґативни економски стан, цо ше одражує на социялну часц и єднак уплївує на шицких гражданох општини, без огляду хто су и цо су. Дакедишнї познати индустрийни ґиґанти, насампредз у Кули, препадли, а остатнї час пребераме велї конкретни ствари же би ше то пременєло. У тим напряме зме инфраструктурно цалком опремели индустрийну зону у Кули (на виходзе ґу Вербасу), цо условиє за прицагованє инвеститорох и отверанє нових роботних местох, цо нам найвецей хиби. Можем повесц же то, попри будуцих вельких инфраструктурних проєктох, остатнї три роки приоритет актуалней структури на власци, на чолє зоз СНС. Там дзе була пажица, тераз маме драги, струю, воду и аж тераз маме цо понукнуц. Интересованя єст, роби ше на тим интензивно, алє я осторожни чловек и нє жадам дацо нєоправдано нагадовац. Но, рахуюци и на цалосни амбиєнт у держави и звекшованє векшого числа вонкашнїх инвестицийох, рахуєм же дахто з нїх придзе и до Кули. Бо, попри тим же зме добри людзе, ми у општини и у самей Кули вредни, образовани, людзе котри маю и одредзену индустрийну традицию. Наздавам ше же то дахто препозна и же нам ше уда обезпечиц єдного квалитетного инвеститора котри

8 РУСКЕ СЛОВО

Велибор Милоїчич

би ту отворел фабрику. То би барз значело и у финансийним, алє и у психолоґийним смислу. КУЛА БУДЗЕ МЕСТО З НАЙВЕЦЕЙ КАПИТАЛНИМА ИНВЕСТИЦИЯМИ Розгварка зоз заменїком предсидателя Општини водзена самим концом прешлого рока, праве после прилапйованя буджету за 2016. рок на Скупштини општини, за хтори вон гварел же є инвестицийни, алє и реални. Бо, вецей як милиярду динари, скоро половка средствох, унапрямени на капитални проєкти, на даєдни ше, як цо то ришованє чарней еколоґийней точки у Европи – заґадзеносц Велького бачкого беґелю – роки чекало и пририхтовало.

– То найвекши проєкт у остатнїх даскельо рокок у чим, по Акцийним планє за ришованє проблему заґадзеносци Велького бачкого беґелю, обовязка нашей општини закончиц канализациї у Кули и Червинки и вибудовац поцискуюци вод по главни колектор Кула–Вербас, з чим ми сполнїме свойо обовязки и конєчно положиме точку на тот проблем. Пенєж зме обезпечели, маме обецанє же средства достанєме и од републичних орґанох, а саме виводзенє роботох будзе тирвац коло рок. Сцели бизме же би их, на основи явней набавки, робели найквалитетнєйши виводзаче и рахуєм же до половки 2017. року то шицко будзе закончене.

14. ЯНУАР 2016.

СПЕЦИЯЛ НАЦИОНАЛНОГО ШВЕТА РУСНАЦОХ

– НАЙВЕКШИ КВАЛИТЕТ Ґу тому, по шицких населєних местох будзе тиж вецей значни проєкти, а наздавам ше же того року конєчно розришиме и тот проблем коло дефинованя власнїцтва над спортску галу у Керестуре. Насампредз хто з ню будзе управяц, бо наисце нєозбильне же таки обєкт постої, а нє функционує у цалосци – гвари Велибор Милоїчич. Попри канализациї, того року плановане пременїц и випатрунок општинского ме ста, бо вецей вельки инве стициї з буджету локалней самоуправи и самодоприно сох гражданох з двох ме сних заєднїцох (Долнї город и Горнї город), буду опредзелєни праве за роботи у Кули.

– Кула, як город, хтори ма до коло 19 000 жительох, остатнї децениї и найвецей „руйнована” у каждим смислу. У прешлим року ту уложене до отримованя драгох, дзе Општина участвовала зоз 5 милионами, а аж зоз 45 милиони динарами „Драги Сербиї”. Поробена улїца Велька Влаховича, савино селска драга, километер драги на виходзе з Кули, километер у Кули, по сле нє знам кельо деценийох виас фалтована автобуска станїца, склонєни стари автобуси, та и тота часц ма нови випатрунок. Правда, найзначнєйши инве стициї буду у Кули, алє то город, як и општински центер, и заслужує. Можебуц то идзе дакус помалши, насампредз пре велькосц проєктох и обсяжносц роботох, алє зме ришели Кулу оправяц у цало сци, а нє парциялно. Пенєж обезпечени, дзе, наглашуєм, половка од самих гражданох Кули през самодопринос. Загризли зме направиц и нови рекреацийни центер з базеном и потребним паркинґом – на Вашариску (ґу Вербасу), дзе наш про стор и перша фаза будзе виробок проєкта. Ту тиж гражданє Кули зоз самодоприно сом видвоєли 28 милиони динари, општина дода ище 20 милиони и рушаме до першей фази. Плануєме почац и будованє нового Дома здравя. Нє маме ми шицок потребни пенєж, алє зме у буджету опредзелєли 20 милиони динари, на основи чого од Републики будзе вимагац векши средства.

– Кед слово о самодоприносох, у вецей местох општини у тим року виходза и мушиме пред гражданох висц з тим цо поробене, же би ше могло розписац нови. Бо, людзе ше з правом питаю цо з нашого пенєжу поробене и през начи-

14. ЯНУАР 2016.

шлєни проєкти твориме амбиєнт вимагац од нїх же бизме и надалєй вєдно укладали до Кули и местох у општини – додал заменїк предсидателя Општини Кула. ФИНАНСОВАНЄ КУЛТУРИ И МЕДИЙОХ Велибор Милоїчич з тей нагоди визначел и же Кули, и општини окремна чесц буц домашнї Централней шветочносци означованя нашого швета, так же у тим и поможе, а попри вецейнационалносци, кулска општина уж роки позната и по квалитетней роботи у култури.

– Як сом гварел – найвекши квалитет то соживот и наисце, мушим повесц же нє паметам кеди у нашей општини бул даяки инцидент по тим питаню, цо тиж цошка гутори о одношеньох. Добре же то так, а так би мало буц и убудуце, а то видно и по ширини и рижнородносци културноуметнїцких дружтвох, манифестацийох и фестивалох, и по роботи рижних других здруженьох. Як з другима, так и з Руским КУД „Др Гавриїл Костельник” локална самоуправа добре сотрудзує, достали простор на хаснованє, а як то по нових законских предписаньох, и тото КУД финансуєме прейґ конкурсох, односно проєктох. Шицки КУД-и у општини були, а и тераз су, на нови, проєктни способ, хаснователє буджету. По висини средствох хтори Општина видвоює за културу зме медзи водзацима у Войводини – финансуєме роботу штирох домох култури, 9 милиони опредзелюєме за КУД-и, досц добре и коректне сотруднїцтво и з КПЗ, а окремне значенє придаваме и финансованю Дома култури у Керестуре. Тота установа ма и значни проєкти – насампредз то фестивали „Червена ружа”, Драмски мемориял и „Костельникова єшень” и за нїх з општинского буджету и самодоприносу опредзелєни и окремни средства, бо по нїх препознатлїви нє лєм Керестур, алє и кулска општина. Значенє тих манифестацийох нєспорне. Маме законску обовязку финансовац и национални совити тих меншинох чийо язики службени и котрих єст 10 одсто у структури жительства, та за руску, мадярску и чарногорску националну меншину у буджету општини опредзелєни вєдно 750 000 – по 250 000 динари каждей. По конкурсох, часц средствох зме видвоєли и за Руску матку, як и за други рижни здруженя – гварел Милоїчич. Прешли рок означело и приватизованє медийох, дзе у кулскей општини Информативно-пропаґандни центер достал нового власнїка. Општина була позната и по вецейрочним порядним информованю и на язикох националних заєднїцох, за цо пенєж опредзельовани з локалней самоуправи.

– Финансованє информованя на язикох националних меншинох предлужиме. То и наша законска обовязка, алє и традиция мац програми на Радию „Кулска комуна” и по руски, мадярски, по українски, ромски, нємецки... У тим року за тоту намену буду и звекшани средства, думам же на три милиони, а прешлого року то було 2,4 милиони динари. Тото ше нє приводзи до питаня, без огляду хто у општинскей власци – гварел Велибор Милоїчич, заменїк предсидателя Општини Кула Драґана Трифуновича.■

РУСКЕ СЛОВО 9

ДУХОВНИ ЖИВОТ ПРЕСЛАВЕНЕ РОЖДЕСТВО ХРИСТОВО НОВИ САД

СПАШЕНЄ И ОДКУПЕНЄ ЛЮДСКОМУ РОДУ

У

Новим Садзе найрадоснєйше швето у року, Рождество Христово – Крачун почало ище пополадню по квартельох и обисцох зоз колядованьом и винчованьом. Всеночне у церкви святих апостолох Петра и Павла було на дзевец годзин вечар, предводзел го наш еґзарх кир Георгий Джуджар, а сослужел парох новосадски о. Юлиян Рац. После Саночного у полней сали св. отца Миколая було друженє и колядованє хторе на ґитари провадзел дзияк Йовґен Надь. Тото друженє уж постало традицийне. На Перши дзень Крачуна у Новим Садзе у церкви Святих апостолох Петра и Павла дополадньня була Архиєрейска Служба Божа хтору служел преосвящени владика Георгий Джуджар, а сослужел новосадски парох о. Юлиян Рац. У своєй казанї еґзарх Георгий гварел же Господь Бог у милосердию на жем послал свойого сина прейґ котрого придзе спашенє и одкупенє людскому роду. То наша радосц, и Бог приходзи Архиєрейску Службу Божу у Новим Садзе служел преосвящени же би з нами жил и остал навики. Тиж так, вон владика Георгий Джуджар, а сослужел новосадски парох о. Юлиян Рац наглашел же тот рок то Святи рок – Рок милосердия хтори папа Франциско у Риме отворел 8. децемСРИМСКА МИТРОВИЦА бра, а будзе тирвац по 20. новембер 2016. року. През тот час годни зме достац и полни одпуст грихох, кед ше з другима потребнима условиями, висповедаме, випричащаме и помодлїме за намиреня святийшого оца папи. Полни одпуст годно достац у катедралней церкви Преслава Крачуна у Сримскей Митровици почала зоз св. оца Миколая и у нашим Марийовим святилїщу – споведзу и квиценьом крачунского древка хторе подаВодици у Руским Керестуре. Полни одпуст тиж мож доровала парохиянка Ана Гаврилюк. стац и вецей раз у святим року, алє лєм раз у єдним дню, Винчованки парохови и шицким парохияном послаза себе, або за своїх покойних. ли городоначалнїк Бранислав Недимович, началнїк На Служби шпивал и хор „Гармония”, церкви святих сримского округу Илия Милинович и архиєрейски наапостолох Петра и Павла и РКЦ, а после було мированє. миснїк СПЦ Саво Ракита и потвердзели вельке заєднїцДю. В. тво и медзисобну радосц святей ноци Христового Рождества. Всеночне почало на єденац годзин вечар у преполней церкви, а после вирни пришли на парохию и винчовали парохови крачунски швета зоз краснима колядами. На Перши дзень Крачуна Служба була на єденац годзин пред поладньом, пречитана и владикова винчованка, после Служби було мированє. На концу нєсподзиванє порихтали трицецеро дзеци котри рецитовали по руски, українски и сербски, а вец шицки вєдно одшпивали даскельо коляди. Дзеци порихтали Даниєла Горняк, Моника Абодї-Митрович и Славица Канюґа. Други дзень Крачуна Служба була у Лачарку, а Треци дзень на трох автох Митровчанє нащивели своїх далєких братох у Старей Бинґули и дзецом подзелєли коло 20 пакецики. Вл. В. На Перши дзень дзеци порихтали пригодну програму

РАДОСЦ СВЯТЕЙ НОЦИ

10 РУСКЕ СЛОВО

14. ЯНУАР 2016.

ДУХОВНИ ЖИВОТ ПРЕСЛАВЕНЕ РОЖДЕСТВО ХРИСТОВО ВЕРБАС

ПАРОХИЯНЄ КОЛЯДОВАЛИ ПО ОБИСЦОХ У обидвох вербаских парохийох вирни ше притримую старого календарa и найрадоснєйше християнске швето преславели по своїх обисцох зоз винчованьом и колядованьом Крачунске Саночне на Вилїю у обидвох парохийох було стреду на дзевец годзин вечар, у старовербаскей служел парох о. Алексий Гудак, а у нововербаскей парох о. Иґор Вовк. У нововербаскей парохиї на Вилїю було и Mированє, церква була полна, а друженє ше предлужело после Служби у парохийскей сали. И у старовербаскей парохиї после Всеночного дружело ше у одборнїци. Перши дзень Крачуна у церкви у Старим Вербаше парох о. Алексий Гудак служел Службу Божу на осем и на дзешец годзин, а у Служби традицийно пречитал крачунску винчованку нашого апостолского еґзарха кир Георгия Джуджара.

о. Иґор Вовк мировал вирних у нововербаскей парохиї

У Старим Вербаше служел о. Алексий Гудак

Други дзень Крачуна у тей парохиї Служби тиж так були два Служби, а було и Мированє. Трецого дня Крачуна, Служба була лєм єдна. У нововербаскей парохиї на Перши дзень Крачуна Служба була на дзевец годзин рано, два ґрупи парохиянох колядовали по обисцох, а достати прилог наменєни за церкву. На Перши дзень Швета о. Вовк служел и у Змаєве, дзе було и мированє. На други и треци дзень Крачуна, Служби у нововербаскей парохиї були на дзевец ходзин. Крачун у Вербаше преславели и православни вирни, а по обичайох на Вилїю традицийно бадняк ше ношело през скоро шицки улїчки городу, а по тим є положени на огень у порти у церкви Воведения Пресвятей Богородици у Старим Вербаше, як и опрез храму у центру Вербасу. А. М.

КУЛА

ПО ШПИВАНЮ ХОДЗЕЛИ ВИРОНАУЧНИ ДЗЕЦИ

У грекокатолїцкей парохиї св. Йосафата у Кули швето Рождества Христового преславене на богослуженьох и на традицийни способ у фамелийох вирних. На Други дзень Крачуна, на обидвох Службох Божих, и рано и пополадню було и мированє. Преславйованє Крачуна почало зоз Всеночним на Вилїю на єденац вечар, а такой потим була и перша крачунска Служба Божа, хтори служели домашнї парох о. Виталий Лотоцки и капелан о. Платон Салак, монахи Василиянє. На Перши дзень Службу Божу служел ю о. Виталий, док источашнє крачунску Службу о. Платон служел у филияли кулскей парохиї у Крущичу. По Служби у Кули бул и традицийни Крачунски концерт, хтори отримали члени КУД „Иван Сенюк”. На Вилїю вечар у Кули ше по шпиванюходзи лєм у узших фамелийних кругох, а ютредзнь пополадню по шпиваню ходзели виронаучни дзеци зоз шестру Марию и капеланом о. Платоном Салаком. На Треци дзень швета означени и дзень першого християнского мученїка – Св. Штефана. М. А.

14. ЯНУАР 2016.

Виронаучни дзеци зоз шестру Марию и капеланом о. Платоном Салаком

РУСКЕ СЛОВО 11

ДУХОВНИ ЖИВОТ ПРЕСЛАВЕНЕ РОЖДЕСТВО ХРИСТОВО СРИМСКИ ПАРОХИЇ

НОВОНАРОДЗЕНИ СПАСИТЕЛЬ ПРИНОШИ РАДОСЦ И того року у наших церквох и парохийох на подручу шидскей општини, Рождество Исуса Христа – Крачун, преславени торжествено

У

найвекшей парохиї на тим подручу, у Шидзе, на Вилїю, Саночне на 22 годзин служел парох о. Михайло Режак. У крашнє оквиценей церкви того вечара було надосц вирних, окреме младих, а пред вечаром по традициї и того року млади ходзели по обисцох по шпиваню. Наглашуюци значносц Христового народзеня у духовним живоце каждого християна, о. Режак гварел же Крачун швето почитованя и пребачованя, швето фамелийних вредно сцох и з тей нагоди шицким вирним повинчовал щешлїви и благословени Крачун. После вечаршого бого служеня, тиж по традиПарох о. Михайло Режак циї, велї вирни помирує вирнїкох за Крачун шли до прикрашеного Руского дому, дзе ше дружели и шпивали. На Перши дзнь Крачуна Службу Божи служел парох о. Михайло Режак и з тей нагоди вирним пречитал крачунску винчованку апостолского еґзарха за грекокатолїкох у Сербиї кир Георгия Джуджара. После Богослуженя було мированє, а Служби Божо ше служело и през други два днї швета.

БАЧИНЦИ Торжествено з нагоди Крачуна було и у нашей церкви у Бачинцох, дзе на Вилїю Саночне на дзешец годзин вечар у оквиценей церкви зоз двома ядловцами, житом и сламу, служел парох о. Дарко Рац. И у бачинскей парохиї затримана традиция шпиваня на Вилїю односно колядованя, та так було и того року, а того вечара було и вецей младих вирних як звичайно. На Перши дзень швета о. Рац служел Службу Божу после хторей було мированє. Богослуженя були и на Други дзень, а тиж и на Треци дзень, на швето Штефана Первомученїка.

БЕРКАСОВО И БИКИЧ И вирни у Беркасове и Бикичу тиж з радосцу преславели Христово Рождество. У беркасовскей церкви парох

Парох о. Владимир Еделински Миколка у Беркасове

Саночне у Бачинцох служел парох о. Дарко Рац

12 РУСКЕ СЛОВО

о. Владимир Еделински Миколка Саночне на Вилїю служел на седем годзин вечар, а потим на дзевец годзин у церкви у Бикичу. И у тих парохийох тиж було шпивачох, а у Бикичу аж три ґрупи. И вирни у Бикичу, после Саночного, предлужели ше дружиц у Доме култури, а найбаржей ше радовали дзеци. На Перши дзень Крачуна Служби Божо служел парох о. Владимир Еделински Миколка и у Беркасове и Бикичу, а того дня тиж було и мированє. Богослуженя ше служело и на други днї швета у церквох у спомнутих валалох. Вл. Дїтко 14. ЯНУАР 2016.

ДУХОВНИ ЖИВОТ ПРЕСЛАВЕНЕ РОЖДЕСТВО ХРИСТОВО ДЮРДЬОВ

ТРЕЦИ ДЗЕНЬ КРАЧУНА З ВЛАДИКОМ У дюрдьовскей грекокатолїцкей церкви найрадоснєйше швето Рождество Христово вирни почали славиц на Вилїю зоз Саночним котре служел о. Борис Холошняй зоз Бечу. Всоботу, на Треци дзень Крачуна, владика кир Георгий Джуджар служел Архиєрейску Службу Божу, а по законченю Служби мировал вирнїкох. Владика Георгий у своєй казанї здогаднул же Бог послал свойого сина на тот швет же би з нами жил и остал навики.

– То радосц нєшкайшого швета и жридло нашей надїї и вири – гварел владика Георгий, а потолковал и значносц СвяҐОСПОДЇНЦИ того року – Року милоПарохиянє грекокатолїцкей Церкви Святого Ар- сердия и поволал шицхангела Михаїла у Ґосподїнцох Рождество Христо- ких же би вихасновали во преславели вєдно на службох Божих. тоту нагоду и прейґ На Треци дзень по законченю На Вилїю na штири пополадню було Саночне, а сповед зи, причасци, Служби було мированє вирнїкох на Перши, Други и Треци дзень Крачуна служби молитви и покаяня, у ше служело на єденац годзин. Служели ґосподїн- тим року достали полни одпуст. ски парох о. Михаил Холошняй, дюрдьовски парох На Архиєрейскей Служби Божей сослужовал дюрдьовски о. Йоаким Холошняй и о. Борис Холошняй з Бечу. парох о. Йоаким Холошняй. У шицких службох под час швеВнєдзелю, 10. януара, у нашей церкви у Ґоспо- тох шпивали члени фамелиї Холошняй. дїнцох було и перше кресценє у тим року – покреВсоботу по законченю Служби, у церковней сали владику сцени єднорочни Владимир Иван, син Милоша и привитал предсидатель Церковного одбору Янко Салак, а Емилиї Иван (народзеней Барат). присутни з коляду владикови повинчовали Крачун. С. Барань

КОЦУР

ДИЖДЖ НЄ РОЗОГНАЛ ШПИВАЧОХ Христово Рождество по юлиянским календаре у Коцуре преславене зоз традицийну святочну вечеру на Вилїю, вельким числом бетлегемарох, як и мированьом на Други дзень Крачуна. Гоч на Вилїю падал вельки лядови диждж, у каждим обисцу було весело, и чувствовала ше приємна атмосфера. Подла хвиля нє зопарла дзеци хтори ходзели по шпиваню, та мещки и того року ше наполнєли зоз яблуками, орешками, помаранчатми и подаєдну лакотку, а кед церква на 23 годзин поволала парохиянох до Саночного, аж и нєбо зацихло, и хвиля ше змирела. Перши дзень Крачуна на Службох Божих у казанї була читана крачунска винчованка владики кир Георгия Джуджара, а другого дня ше парохиянє могли помировац. През Крачун, Служби Божо служели парох коцурски о. Владислав Рац, о. Яков Кулич и о. Яков Новак. Под час и по концу каждей Служби парохиянє гласно колядовали, а у дзиякованю им помагал млади Иван Недич. Крачун преславени и у коцурскей православней церкви дзе традицийно, упрекосц подлей хвилї, на 20 годзин бул запалєни бадняк, и позберало ше вельке число вирних, а служело ше и крачунски Служби Божо. Т. Ходак 14. ЯНУАР 2016.

Народзенє Христово у Коцуре дочекане зоз молитву – дзевец днї пред Крачуном почала традицийна крачунска дзевятнїца на хтору ше кажди дзень до церковней сали сходзело вельке число парохиянох, же би ше помодлєло за рижни потреби. Дзевятнїца закончена дзень пред Вилїю, зоз покладаньом малого Исуса до яшелькох.

РУСКЕ СЛОВО 13

ТИЖНЬОВНЇК

ЛЄТНЯ ШКОЛА ПРЕКРОЧЕЛА ПРЕЙҐ ГРАНЇЦИ

PREGLYD 2015

Лєтня школа руского язика у Словацкей, приватизация и гашенє локалних електронских медийох и (нє) уключованє меншинских заєднїцох до прегваркох о членстве Сербиї у Европскей униї, подїї чия значносц нє останє лєм у календарским року за нами, алє буду уплївовац и на часи хтори приходза

Ш

кола, без сумнїву, позитивни приклад, затераз видно лєм неґативни пошлїдки медийней реформи, а потерашнї цек пририхтованя за прегварки о Поглавю 23 наклада осторожносц. Кед слово о активносцох Националного совиту Руснацох у 2015. року, як главни упечаток видвоєла ше Лєтня школа руского язика хтора першираз орґанизована у иножемстве – на Горнїци у Попраду у Словацкей. По упечаткох и виявох учашнїкох – школярох и преподавачох, то ше указало як барз добри поцаг, нє лєм пре дожице нашого историйного старого краю, алє и пре спознанє же ше по руски цалком добре мож згвариц и у других славянских державох. На Лєтнєй школи у Попраду од 20. по 26. юлий участвовали 30-еро дзеци з висших класох основней школи з шицких наших местох дзе настава порядна, лєбо ше ю орґанизує факултативно. То була и свойофайтова награда и мотив дзецом котри през школски рок були активни у ученю и виучованю руского язика, котри посцигли замерковани резултати на змаганьох, насампредз з руского, а тиж су активни у школских и других секцийох. Без огляду же интернет и други сучасни технолоґиї зоз швета направели ґлобални валал хтори мож упознац, а же би ше анї нє вишло з обисца, путованя и екскурзиї и нєшка оставаю найкрасше дожице. Як дзеци и преподаваче пошведочели, було то єдинствене искуствиє за паметанє, а орґанизаторе планую предлужиц тоту праксу. МЕДИЇ Єдна з найвекших спокусох з хторима ше меншински национални заєднїци, та и Руснаци зочели у 2015. року, було законченє медийней реформи, односно процесу приватизациї електронских медийох чий снователь и потерашнї власнїк були орґани локалней самоуправи. Процес виходу держави з обласци информованя и по актуалних медийних законох, и по Медийней стратеґиї Сербиї, визначени як значни фактор демократизованя дружтва. Медзитим, по истих документох, явни интерес у тей обласци представя право каждого граждана же би благочасово, точно, и нєпристрасно бул информовани. Тото право маю и специфичн групи – возросни, социялни, релиґийни лєбо национални. Понеже медиї з огранїчену публику нє маю комерциялни потенциял же би обстали на тарґовищу, им держава длужна помагац. Проблематичне у процесу приватизациї медийох же держава, окрем спомнутих, нє припознала специфичносц вецейязичних медийох. Од медийох хтори нам значни, по-

14 РУСКЕ СЛОВО

неже мали програму по руски, у тей ґрупи кулски, шидски и вербаски радио. Кулски предати, як и радио Шид хтори на аукциї посцигнул рекордну цену. Локални медий у Вербаше загашени. Нови власнїк кулского радия початнїк у медийней сфери. Ма амбицию отримац и унапредзиц шицки дотерашнї змисти, лєм питанє чи годзен сполнїц плановане. Шидски радио постал часц медийней системи „Коперникуса”. На простору вербаскей општини, тераз нєт програма по руски. Дзепоєдни меншински национални заєднїци прешли горше, понеже загашени шицки медиї хтори их информовали на мацеринским язику. То потерашнї биланс, а яки наисце буду шицки ефекти приватизациї, односно чи там дзе пришол нови власнїк будзе сполнєта законска обовязка же би ше голєм пейц роки очувало структуру и обсяг програми, увидзи ше. ЕВРОПСКА ДРАГА Представителє Националного совиту Руснацох у 2015. року активно участвовали у роботи Координациї националних совитох националних меншинох у Сербиї, хтора урядово формована у априлу. Координация обєдинєла шицки 20 национални совити коло заєднїцких цильох, же би як ровноправни партнер держави олєгчала сполньованє права зоз обласци културней автономиї вецей як милион гражданох. Насампредз то участвованє у пририхтованю прегваряцкей платформи односно Акцийного плану за Поглавє 23 у процесу приступаня Сербиї до Европскей униї. У спомутим поглавю попри правосудней системи облапена и обласц людских, та так и меншинских правох – тото цо будзе записане у тим Поглавю, так и останє по приступаню ґу ЕУ. У 25-членовей Роботней ґрупи за виробок Плану, попри представительох ресорних министерствох и седем представителє националних совитох, алє Координация затераз нє ма векши уплїв на виробок того документа од сущного значеня за национални заєднїци. Насампредз нє мож превозисц фундаментално розлични угел спатраня ситуациї – покля держава инсистує на формалним рамику, Координация спозорює на слабосци законодавней реґулативи з хтору ше меншински заєднїци стретаю у практичним витворйованю здобутих правох. Одкладанє початку прегваркох о Поглавю 23, хторе требало буц отворене перше а затераз є пролонґоване по штредок 2016. року, охабя простор и надїю же будзе витворена лєпша комуникация медзи учаИ. Сабадош шнїками того процеса.■ 14. ЯНУАР 2016.

ТИЖНЬОВНЇК КА ДРОВО ПРЕМЕНКИ У КЕРЕСТУРСКИМ ДОМЕ КУЛТУРИ

МАЛАЦКО МЕНОВАНИ ЗА О.Д. ДИРЕКТОРА Скупштина општини Кула 29. децембра розришела двох членох Управного одбору Дома култури Руски Керестур пред виходзеньом мандату и место нїх меновала нових, а за окончователя длужносци директора Дома култури меновала Владимира Малацка з Руского Керестура

Н

а основи предкладаня своєй Комисиї за кадрово и административни питаня и роботни одношеня, СО з векшину гласох розришела длужносци потерашнього предсидателя УО Дома култури Янка Николича и за предсидателя меновала Елемира Раца, а место дотерашнього члена Янка Мудрия, до УО меновала Илону Зарубица. Шицки спомнути з Руского Керестура. Розришени члени УО Дома култури до того цела на СО Кула були меновани 6. юлия того року, а на схадзки СО су розришени без толкованя. У складзе зоз законскима предписанями, о менованю двох нових членох УО Дома култури и о менованю о.д. директора тей установи, СО пред тим глєдала думанє од Националного совиту Руснацох, так же Совит од 26. децембра, по 12 годзин 28. децембра отримал електронску схадзку, на хторей 12 члени Совиту, насампредз пре нєдостаток толкованя причинох за розришованє двох членох, дали „неґативне думанє о кандидатох за членох Управного одбору Дома култури”, док 7 члени Совиту нє гласали. На вимогу Совиту же би Скупштина дала толкованє причинох за розришенє, одвит ше нє достало. На истей схадзки СО Кула Йоаким Рац розришени длужносци директора керестурского Дому култури пре виходзенє мандату, а за о.д. директора меновани Владимир Малацко. Пред тим, 9. децембра, после явного конкурсу, на хтори конкуровали спомнути Рац и Малацко, УО Дома култури з векшину гласох Раца вибрал за директора, медзитим, як поведзене у Заключеню Комисиї за кадрово и административни питаня и роботни одношеня СО, Комисия дума же конкурс за вибор директора нє бул розписани у складзе зоз Законом о култури и Статутом Дома култури.

14. ЯНУАР 2016.

Конкурс за директора Дома култури (у наших новинох) обявени 20. новембра и спомнута комисия думаня же то нє було 60 днї пред тим як вишол мандат директора, понеже є на тоту функцию на СО меновани 31. децембра 2011. року, док ше УО Дома култури руководзел з тим же Рац контракт о роботи з УО подписал 16. януара 2012. року. З тим Коми сия нє при лапе ла предкладанє УО же би СО за директо ра тей уста но ви ви бра ла Йоакима Раца и за о.д. директора, на период до шейсц мешаци, мено-

„ВОДЗИЦ РАХУНКУ О КЕРЕСТУРЕ” Пре остатнї одлуки Скупштини општини Кула вязани за Дом култури, дотерашнї директор тей установи Яким Рац на шветочней схадзки Совиту МЗ Руски Керестур спозорел же то „нєпочитованє и знєважованє леґалних одлукох Управного одбору Дома култури и Националного совиту Руснацох” и прето, як гварел, треба „збиц шори и водзиц рахунку о Керестуре, а нє завишиц од Општини”.

вала Владимира Малацка, а мандат му почал 1. януара 2016. року. Национални совит Руснацох на спомнутей електронскей схад зки тиж з 12 гласами дал „неґативне думанє” о Малацкови як кандидатови за окончователя длужносци директора кере стурского Дома култури хторого предложела локална самоуправа, понеже Совит трима „же поступок за розписованє явного конкурсу за вибор директора Дома култури бул у складзе зоз законскима предписанями”. При толкованю кадрових пременкох у Доме култури, думаня НС на схадзки Скупштини општини Кула нє винєшени. Початком рока, 4. януара, под пред шедо ва нь ом Еле ми ра Ра ца отримана и схадзка Управного одбору Дома култури, на хторей констатована пременка членох, як и же ше Йоаким Рац враца на роботне ме сто хореоґрафа. Визначене же Дом култури и надалєй може добре робиц, алє и сотрудзовац як з Општину, так и з Националним совитом Руснацох.■ М. Зазуляк

РУСКЕ СЛОВО 15

ТИЖНЬОВНЇК ПОЧАТОК РОКА –

НЄОБХОДНЕ СОТРУДНЇЦТВО

Пише: Ана МАРКОВИЧ

Єден з основних цильох цивилного сектора же би ришовал проблеми у локалней заєднїци: од еколоґийних, комуналних, социялних, та по корекцию и контролу власци. Моцни цивилни сектор єден з найзначнєйших предусловийох за систему проєктного финансованя

Ц

ивилни сектор зоз своїма капацитетами моцни механїзем котри ришує проблеми и повязує людзох зоз розличних просторох. З єдним словом, намага ше живот направиц красши, смисленши и праведнєйши – слова новинарки, дружтвеней активистки и сотруднїци Центра за реґионализем Єлени Перкович.

– Кед сце пред петнац роками спомли слово проєкт, нє лєм же сце ризиковали подозривосц околїска, алє сце були и у реалней „опасносци” же вам приквача етикету зраднїка. На щесце, часи ше пременєли. Политичаре и експерти задовольно виявюю же у тим року зоз предприступних фондох ЕУ цивилному сектору у Сербиї безповратно наменєне вецей як 200 милиони евра, нє рахуюци домашнї державни фонди хтори предвидзени за проєкти. Вшелїяк то респектабилни пенєж, котри глєда и респектабилни проєкти – гвари Перковичова поровнуюци тедишнї и терашнї часи цивилного сектора. А праве конєц, односно початок рока, час кед активисти цивилного сектору рихтаю свойо проєкти и глєдаю донаторох.

– Вичерпни препатрунок тераз уж розписаних конкурсох мож найсц на сайту Kalendar donatora хтори провадзи шицки конкурси котри важа за територию Сербиї. Гоч векшина конкурсох преложени по сербски, дзекеди вони лєм у анґлийскей верзиї – надпомла наша собешеднїца. Окрем того, у Новим Садзе постої „Центер за розвой знаньох и схопносцох” хтори заинтересованим помага у писаню проєктох. То исто роби и „Ресурсни центер Гражданских инициятивох”, чий интернет портал мож найсц под тим меном. ЦИЛЬ ВОЗПОСТАВИЦ СТАНДАРДИ РОЗВИТИХ ЖЕМОХ Значносц и нєминовносц проєктного финансованя и писаня проєктох уж позната, а хасен з нїх вецейнїсти – унапредзенє квалитету живота, унапредзенє капацитетох институцийох, сотруднїцтво з другима жемами, промоция єднаких можлївосцох за шицких. Проєктни приступ помага же бизме як дружтво, як держава, витворели вельки инвестициї, вибудовали и унапредзели пошореня, инфраструктуру, квалитет живота на макро и микро плану, алє и возпоставели стандарди хтори маю розвити жеми. Вше актуалнєйши проєкти з обласци еколоґиї, защити животного штредку, алтернативних жридлох енерґиї. У фокусу Европскей комисиї и фондох ЕУ тиж дїлованє малих и стреднїх подприємствох понеже уровень нєзанятосци младих постал алармантни у вецей жемох ЕУ, обезпечованє роботи, промоция поднїмательства, рост малих и иновативних „start up” бизнисох. Приоритети и тарґовина, инвестициї, иновациї, нєформалне образованє одроснутих...

16 РУСКЕ СЛОВО

Здруженє гражданох „Ошмих” окреме вельо роби з младима

Як визначел Координатор за економски розвой, маркетинґ и промоцию инвестицийох з вербаскей Канцелариї за локални економски розвой (КЛЕР) Марко Ковачев, после приношеня одлуки Европского совиту 28. юния 2013. року о отвераню приступних прегваркох ЕУ зоз Републику Сербию, формовани такволани прегваряцки рамики подзелєни до 35 тематских поглавйох. А улога цивилного сектора у процесу предкладаня проєктох и виробку акцийних планох хтори творя активносци и мири хтори треба витвориц под час процесу присподобйованя системи и законодавстве ЕУ – вше векша.

– Єдна з парадиґмох у будучносци требала би буц ефикасне сотруднїцтво явного и цивилного сектора, понеже предпоставка розвою реалного, привредного сектора праве ефикасни явни сектор хтори би у цо кратшим периодзе могол одвитовац на административни и законски процедури и привредному сектору оможлївиц квалитетни рост и розвой – визначел Ковачев и додал же вербаска КЛЕР, як и гевти по других центрох, отворена за сотруднїцтво зоз шицкима релевантнима институциями явного и цивилного сектора. Окрем того, тоти Канцелариї змоцнюю уж постояци и помагаю основац нови орґанизациї цивилного дружтва. Ковачев здогаднул же потребне и стаємне сотруднїцтво и координация шицких уровньох власци у держави, як и орґанизация обукох за занятих у явним и цивилним секторе хтори би на максимално ефикасни, ефективни и оптимално хасновити способ могли допринєсц похопйованю политикох и законодавних процедурох Европскей униї.

14. ЯНУАР 2016.

ТИЖНЬОВНЇК ЧАС ЗА ПРИРИХТОВАНЄ ПРОЄКТОХ

ЯВНОГО И ЦИВИЛНОГО СЕКТОРА Иншак, у рамикох ИПА програмох (Инстурументи предприступней потримовки, европски фонди наменєни за интеґрованє и трансформованє дружтвох у процесу приблїжованя ґу ЕУ) на териториї Општини Вербас витворени вецей проєкти, а таки способ финансованя и витворйованя цильох хасновали вецей вербаски установи, институциї, канцелариї. ВЕРБАСКИ ПРИКЛАДИ Интересантне же у обласци образованя два барз успишни проєкти витворює Основна школа „20. октобер”. То проєкти „Друга шанса” – образованє за одроснутих и Билинґвална настава – по анґлийски и сербски. Вельке искуство у писаню проєктох, вецей як 50 витворени, ма и вербаске Здруженє гражданох „Ошмих” хторе реґистроване ище 1997. року. Як релативно мала орґанизация, стрета ше зоз шицкима препреченями хтори ма и векшина цивилного сектора.

– Нашо искуствиє указує же найважнєйше, алє и найчежше „вилобирац” за свой проєкт. Остатнї даскельо роки, потримовали нас лєм зоз Покраїнского секретерияту за привреду, обезпечованє роботи и ровноправносц полох. Хиби нам потримовка локалней самоуправи. Беоґраду ше нє можеме приблїжиц, бо странски донаторе потримую вельки проєкти векших орґанизацийох або министерствох, и то шицко остава там – визначела Славица Матияшевич у мено тей орґанизациї. Як визначела, у локалней заєднїци Младежски тим здруженя „Осмех” окреме препознати по своїх акцийох з цильом промовованя вредносци цивилного дружтва, хтори витворюю углавним школяре вербаскей Ґимназиї хтори сензибиловани за волонтерски анґажман, окреме зоз чувствительнима ґрупами у популациї.

ХИБИ НАМ ЗМАГАТЕЛЬНИ „РЕФЛЕКС” Кед слово о нашей заєднїци, по думаню Єлени Перковичовей, руска заєднїца нє ма стратеґию розвою цивилного сектора и дотераз нє барз дзбала о проєктним финансованю. Статус меншини єй здруженьом и цивилному сектору обезпечовал финансованє по автоматизму, односно квотох, та нє розвити рефлекс змаганя у моцнєйшей конкуренциї розличних проєктних идейох.

– Озда прето нєт вельо тих котри справди звладали схопносц на амбицийних проєктох, насампредз европских, дзе єдно з условийох витвориц проєкт у партнерстве зоз найменєй двома членїцами ЕУ. А праве Руснаци маю идеалну нагоду, бо жию у вецей жемох ЕУ – визначела Перковичова и додала же реално патраци Руснаци у Сербиї за тераз нє маю респектабилни капацитети котри би иницировали конкурованє на поволанки европских фондох.

– То нє прето же заєднїца реално нє ма капацитети. Напроцив, єдна зме з найобразованших заєднїцох у Сербиї чийо млади, а и особи штреднєй ґенерациї, бешедую найменєй три язики и интернет им каждодньова ствар. Требали би буц вельо амбициознєйши – заключела Перковичова.

14. ЯНУАР 2016.

Вецей сайти поряднє информую о розписаних конкурсох

– З проєктами и едукацию ше занїмаме прето же общи дружтвени контекст и одношенє ґу младим цалком индиферентне, а планере дружтвеного стандарду младих занєдзбали и їх потреби препущели фамелиї и школи. Места зазберованя младих кафичи и локали з бависками на щесце. Таке одношенє виволало минималне уключованє младих до дружтвених процесох, без достаточно артикулованих гражданских инициятивох – заключела Матияшевичова и додала же мож обачиц и нєзаинтересованосц младих за политику и слабе одволанє на виберанкох, гоч то нє значи же нє маю свойо думанє або ище значнєйше – нє видза ришенє. ЯК ШЕ РОЗПОДЗЕЛЮЄ ПЕНЄЖ – Як активистки цивилного сектора познате ми чувство очекованя цо поведза члени комисиї котри одлучую чи проєкт будзе прилапени, чи нє. Я ше 2015. року першираз нашла у улоги особи котра оценює други проєкти. Була сом член Комисиї за проєкти локалних медийох у Општини Оджак. Гоч постої правилнїк о бодованю проєктох, члени комисиї муша водзиц рахунку о велїх фактох. Общи правила коло вреднованя проєктох постоя, алє их треба ище дорабяц и присподобйовац реалносци. Думам же у началє приходзи период кед ше критериюми коло додзельованя буджетских средствох цивилному сектору, медийом, култури, спорту здруженьом, будзе усоглашовац. То важне, прето же би тоти критериюми були познати у старту и оможлївйовали цо висши уровень транспарентносци у розподзельованю пенєжу гражданом Сербиї – визначела Єлена Перкович. На концу, надрилює ше заключенє же пенєжи єст, алє мушиме змоцнїц свойо компетенциї и капацитет же би зме го могли достац и найлєпше похасновац. Понеже нє маме досц фахово капацитети, потребне нєпреривно едуковац проєктни тими. Кед слово о нашей заєднїци, єден з добрих прикладох и едукативни роботнї хтори орґанизую Завод за културу войводянских Руснацох и Новинарска асоцияция Руснацох з цильом звекшаня уровня знаня и схопносцох учашнїкох за писанє проєктних предкладох – понеже перши крочай у цалей приповедки праве квалитетни предклад проєкту.■

РУСКЕ СЛОВО 17

НАШО МЕСТА

PREGLYD 2015

ВОДА, КАПЛЇЧКА И ПЕНЗИОНЕРСКИ ДОМ

Вербаски водовод закончел автоматизацию и пречисцованє води, у Коцуре ше почало хасновац каплїчку на теметове, Месна орґанизация инвалидних и других пензионерох зоз Коцура ше уселєли до нових просторийох, а у Жаблю отворени ромски привредни центер

Н

а вербаским Водозалапеню подручю, одкаль ше управя з цалу систему водоподмирйованя у општини, влєце закончена нова автоматизация контролного оддзелєня. Так ше тераз з єдного места може провадзиц стан у цалей системи, активносц студньох, пумпи и черпацих станїцох. На проєкту автоматизациї ше робело длугши час, жадало ше унапредзиц квалитет водоподмирйованя и зашпоровац вшадзи дзе мож. Шицко гевто цо завишело од чловека, тераз завиши од автоматских системох. Шицки жридлово места, шицки фекални черпаци станїци и други ґузли повязани з контролну хижу и єст полни увид до роботи системи. Потераз, кед ше дацо погубело явяли хаснователє, а тераз ше у истей хвильки дознава дзе ше цо случує. У Вербаше злєпшане и пошоренє за преробок води, понеже по стояци филтери за пречисцованє води робели лєм з половку свойого капацитету. Инсталовани проєкт за злєпшованє квалитету води на жридлу водоводу, а на дотоку води филтери тераз пречисцую цали доток. Нова студня дава за коло 25 одсто вецей води и мрежи, а предвидзене вартанє ище єдней студнї. ЗАКОНЧЕНА КАПЛЇЧКА У КОЦУРЕ Коцурска каплїчка, блїзко при новим руским, одно сно право славним теметове, котру ше длу го будо ва ло, ко нєч но закончена концом рока, и до стала дошлєбодзенє за хаснованє. Шиц ки услу ги коло хованя и

18 РУСКЕ СЛОВО

хаснованя каплїчки одтераз у Коцуре будзе окончовац Явне комуналне подприємство „Комуналац” зоз Вербасу, по одлуки Општини Вербас. Подприємство ма дежурних двацец штири годзини, а дежурни роботнїк хтори роби у коцурскей каплїчки зоз Коцура, и може ю нашвидко одомкнуц. Члени ме сней орґанизациї инвалидних и других пензионерох зоз Коцура концом новембра, святочно отворели свойо нови про сториї хтори у главней улїчки у Коцуре. Хижа купена зоз донацийох. Предсидателька Андя Хромиш шицим присутним подзековала на нєсебичней помоци при ушорйоваю про сторийох, окреме подзековала донатором, медзи хторима и валалчанє хтори давали пенєжи же би ше тоти про сториї купело. Тота орґанизация ма коло штиристо членох. Про сториї ше им по спишело ушориц лєм од нука, док у шлїдуюцим року заплановане закончиц фасаду и присподобиц пиньвицу у хторей ше будзе сходзиц младеж. РОМСКИ ПРИВРЕДНИ ЦЕНТЕР Концом септембра у Жаблю отворени Ромски привредни центер Войводини котрому дїялносц зазберованє секундарних сировинох и рециклованє пластики. Заплановало ше же би ше контейнери додзелєло явним институцийом и установом у ме стох општини и до проєкта уключена Канцелариї за инклузию Ромох. По проєкту, одпад з нїх ше будзе роздзельовац по катеґорийох и рецикловац, за цо буду анґажовани ромски фамелиї зоз жабельскей општини. Затераз у Центре буду робиц пейцме роботнїки, а планує ше же би до конца рока у нїм робели 30 особи. Пайтич на отвераню гварел же таки проєкт добри приклад социялного поднїмательства хтори допринєше економскому змоцньованю Ромох. Центер оможлїви систематизованє тей дїялно сци, а Роми котри ше з тим занїмаю год ни за ро биц и ви три мо вац свойо фамелиї. По сле отве ра ня Цен тра, три нови контейнери по ставени и у центру Дюрдьова, два за ПЕТ амбалажу и єден за папер, а о нїх ше стара Ме сна заєднїца. Пред тим исти таки сцигли и до дюрдьовскей Основней школи и до Дзецинскей заградки.■ Дю. Винаї 14. ЯНУАР 2016.

НАШО МЕСТА СКУПШТИНА ОПШТИНИ КУЛА ПРИНЄСЛА ФИНАНСИЙНИ ПЛАН ЗА ТОТ РОК

К

КОНКРЕТНО О ЗАҐАДЗЕНОСЦИ ВЕЛЬКОГО БАЧКОГО БЕҐЕЛЮ

онцом прешлого рока, 29. децембра, Скупштина оп- динари, дзе за социялни даваня коло 90 милиони, а за укладаня штини Кула, принєсла буджет Општини за 2016. рок, и набавку новей опреми у школох 75 милиони динари. по хторим вкупни прилїв до општинскей каси проєктоваЄдна з векших инвестицийох будзе и початок вибудови нони на 2 милиярди 114 милиони 373 000 динари. Толкую- вого Дома здравя у Кули, чия инвестицийна вредносц коло ци Предлог буджета у мено Општинскей ради заменїк 162 милиони динари. У општинским буджету опредзелєни предсидателя Општини Кула Велибор Милоїчич гварел 22 милиони динари, як инициялни средства за финансийну же буджет „реални, амбициозни и инвестицийни”, визна- потримовку з висших жридлох финансованя, насампредз з чуюци же то „коруна роботи терашнєй коалициї на вла- Канцелариї за управянє з явнима укладанями. сци, на чолє зоз Сербску напредну странку”, понеже ше, У идуцим року ше планує почац и вибудов спортско-реяк гварел, шицко о чим ше бешедокреативного центру у Кули (на ВашаЗ БУДЖЕТА ЗА КЕРЕСТУР вало и обецоване остатнї три роки – риску, за бензинску пумпу ґу Вербасу), з тим буджетом почнє витворйовац. За порадну роботу Месней заєднїци Ру- за цо з кулского самодоприносу опредТиж наглашел же за шицки пред- ски Керестур у буджету Општини Кула за зелєни 28 милиони, а вєдно 45 милиовидзени роботи средства и обезпече- 2016. рок предвидзени 6 милиони 50 000 ни динари, док акцент будзе дати и на ни – з власних приходох, з висших динари, як и два милиони 300 000 пренє- вибудов отворених спортских теренох уровньох власци и кредитох, же у ка- шени средства з того року, алє ту нє урахо- у местох кулскей општини. ждим населєним месце у општини вани и пенєж зоз самодоприносу, понеже є За шицки, скоро 40 инвестицийни уж, лєбо буду порушани инвестиций- у буджету приказани вєдно з другима са- укладаня у рижних обласцох, а хтори ни роботи, а капитални проєкт будзе модоприносами у местох општини. буду витворйовани и прейґ ЯП „Завод Зоз средствох Општини Кула и керестур- за вибудов” Кула и установох, у идувибудов канализацийох у Кули и Червинки и поцискуюцого воду по главни ского самодоприносу, а прейґ ЯП „Завод за цим року вєдно плановани милиярду пречисцовач Кула-Вербас, а вредносц вибудов” Кула, у 2016. року предвидзене 316 милиони 386 000 динари. ушоренє центру Керестура, за цо наменєни тих роботох 600 милиони динари. СО Кула на спомнутей схадзки дала – У буджету за 2016. рок за тоту на- 4 милиони 860 000 динари, а за вибудов и согласносци на програми дїлованя мену обезпечени 408 милиони, а 192 драги до хотара вєдно опредзелєни 4 мили- вецей явно-комуналних подприєммилиони буду у буджету за 2017. рок. З они 300 000 динари. За реконструованє пи- ствох, медзи нїма и за керестурске яцу у Керестуре у буджету наменєни 600 висших уровньох власци плануєме 60 000, а за кладзенє ошвиценя на фодбал- ЯКП „Руском”, прилапени вименки и милиони, но обчекуєме же буду и век- ским стадионє „Яраш” 240 000 динари. дополнєня Одлуки о Општинскей ши. Уж розписани явни набавки за виЗа Основну школу „Петро Кузмяк” у управи, як и Одлука о плацох вибрабудов канализацийней мрежи у штирох идуцим року з буджета Општини Кула на- них, менованих, поставених особох и улїцох у Кули, а за други би мали буц менєни 7 милиони 470 000, а за Ґимназию за занятих у Општинскей управи. розписани до конца януара. Вредносц 6 милиони 380 000 динари. Тиж так, СО Кула 29. децембра прицалого проєкта коло 5 милиони еври, з лапела Одлуку о надополнєню за защЗа Дом култури Руски Керестур у будчим ше конєчно риши заґадзеносц Ве- жету Општини Кула плановани 9 милио- иту и унапредзенє животного штредку, лького бачкого беґелю – гварел Милої- ни 394 000 динари, дзе ураховани и сред- Просторни план општини Кула будзе чич на СО Кула, а у вибудови канализа- ства з других жридлох, насампредз за присподобени ґу новим законским цийней мрежи участвую и самодопри- програмни проєкти, хтори плановани на предписаньом. носи у двох месних заєднїцох у Кули. милион 340 000 динари. Принєшена и Одлука о наградзоваОпштина Кула и нарок сполнї законску ню найлєпших спортистох за посцигВекши инвестициї ше планує и у обласци польопривреди, за цо наменєни 192 обовязку финансованя националних заєд- нути резултати на змаганьох, як и у милиони динари з даваня жеми под нїцох котрих єст найменєй 10 одсто у култури, за цо пенєжну награду достааренду и месних самодоприносох; за ди- структури жительства, так же по 250 000 нє КУД „Крущич”, за прешлорочни ректних и индиректних буджетских ха- динари опредзелєни за активносци нацио- позарядови успих з представу „Велька М. Зазуляк сновательох опредзелєне коло милиярду налних совитох Руснацох, Мадярох и Чар- драма”.■ ногорцох.

14. ЯНУАР 2016.

РУСКЕ СЛОВО 19

НАШО МЕСТА СХАДЗКА СОВИТУ МЕСНЕЙ ЗАЄДНЇЦИ НА КОНЦУ РОКА

И ШВЕТОЧНО, И O ПРОБЛЕМОХ Предлужуюци длугорочну традицию, Совит Месней заєднїци Руски Керестур и на концу прешлого рока отримал шветочну преширену схадзку, на хторей, окрем членох Совиту, були руковидителє, лєбо представителє скоро шицких месних здруженьох, руководителє установох и орґанизацийох, як и дзепоєдни привреднїки и општински одборнїки

Ш

веточна схадзка Совиту отримана стреду, 30. децембра у конференцийней сали спортскей гали, а потим як поведзене же цо потребне у прешлим року, предсидатель Совиту МЗ Владимир Олеяр визначел и дзепоєдни комунални инве стицийни роботи хтори ше планує поробиц у 2016. року. Наглашел же за инве стицийни, други роботи и дотациї зоз самодоприно су у тим року предвидзени 14 милиони 970 000, а з буджета Општини Кула 7 милиони 220 000 динари. Визначел и помоц котру ше каждого року здруженьом гражданох зоз самодоприно су, алє и окреме за образованє, културу, спорт, здравство и за Фонд солидарно сци. Гоч була шветочна, на схадзки винєшени и дзепоєдни проблеми у роботи, а єден з нїх же, пре нови законски предписаня, МЗ вецей нє може сама розписовац тендери за роботи, алє лєм прейґ явних комуналних подприємствох, Општини, лєбо установох по обласцох. У мено кере стурского Оддзелєня „Цицибан” ПУ „Бамби” з Кули на сходзе бешедовала Наташа Настасич, котра гварела же у Оддзелєню тераз єст 145-еро дзеци у 7 воспитних ґрупох, а у мено Здравственей амбуланти присутним и Кере стурцом Нови рок повинчовала др Златана Надь. Директорка Школи Хелена Пашо Павлович з тей нагоди гварела же Основна и штредня школа з домом школярох „Петро Кузмяк” тераз ма вєдно 526 школярох и 57-еро у интернату, а медзи иншим, як добри поцаг єй предходнїкох визначела же шицки три установи обєдинєни, та Школа нєшка нє барз очкодована пре рационализованє у явним секторе. Як гварела, цалей Школи и интернату одредзене же може мац 69еро занятих, кельо и плановали. Предсидатель Здруженя пензионерох Яро слав Малацко гварел же у Кере стуре тераз єст вєдно 1 010 пензио-

ЧИ ШЕ ЗАГАШИ ЗДРУЖЕНЄ РИБАРОХ? На схадзки гварене и же вельки проблеми у роботи ма Здружєнє спортских рибарох „Коляк”, котре ма 59 000 динари длуства, нє орґанизовало змаганя, а його предсидатель Янко Джуджар Цуки вецей нє жада буц предсидатель, медзитим, як гварел, нїхто з Управного одбору ше нє сце прилапиц тей длужносци. Поволал на помоц у ришованю проблемох, спозорююци и на можлївосц гашеня роботи Здруженя рибарох.

20 РУСКЕ СЛОВО

нерох по рижних основох, док координатор парохийного Каритасу Звонимир Малацко з тей нагоди кратше начишлєл рижни гуманитарни акциї волонтерох. Предсидатель СД „Русин” Драґан Ковачевич визначел же кере стурски спортисти у 2015. року освоєли вецей як 50 медалї на рижних змаганьох, а як барз значне за розвой спорту и рекреациї наглашел початок роботи спортскей гали. Попри активно сцох на медзинародним планє, предсидатель Рускей матки Дюра Папуґа з тей нагоди визначел 25-рочнїцу роботи Матки, а у мено Секциї Дружтва за руски язик, литературу и културу и Библиотеки Нови рок повинчовала Мария Дорошки. Предсидателька Еколоґийного руху др Леона Доротич Ґутеша у своїм викладаню и на тот завод спозорела же треба тирвацо ришиц проблем води за пице у валалє. Предсидатель Општинского здруженя Ромох Миодраґ Николич Миня гварел же у Кере стуре жию вецей як 250 Роми, велїм потребна помоц, а завжал ше за орґанизованє факултативней настави ромского язика у кере стурскей Школи, на цо одвитоване же за тото треба сполнїц одредзени законски условия. Насампредз треба мац одвитуюце число заинтере сованих дзецох и їх родичох. Предсидатель Здруженя паприґарох Владимир Варґа на тот завод наглашел потребу же би МЗ валалским здруженьом детальнєйше потолковала спо соби и з якима проєктами можу конкуровац за средства з буджета Општини Кула. Здруженє реме селнїкох и приватних привреднїкох зоз скромнима активно сцами витворело свойо три найважнєйши проєкти, гварел його предсидатель Владимир Емейди, а предсидатель Здруженя ловарох Златимир Рамач на сходзе спозорел на драстичне зменшованє числа дзивини у ловищу, одно сно хотаре, насампредз пре нєправилне тровенє чкодлївцох и хаснованє гербицидох. У мено Здруженя женох „Байка” Наталия Емейди подзековала на барз добрим сотруднїцтве Здруженя зоз шицкима, та на потримовки и од институцийох и од средствох информованя. Же млади и надалєй сцу и можу робиц, наглашел предсидатель „Пакт Рутеноруму” Яким Винаї, алє и потребу за сотрудзованє з другима орґанизациями, здруженями и привреднїками, нє лєм пре потримовку, алє и прето же би ше млади мали на кого спатрац, а на концу схадзки роботу ЯКП „Руском” у кратких рисох представел його директор Иґор Фейди.■ М. Зазуляк 14. ЯНУАР 2015.

NA[O MESTA ПОБРАТИМЕЛИ ШЕ РУСКИ КЕРЕСТУР И ПЕРЕЧИН

СОТРУДНЇЦТВО У КУЛТУРИ И СПОРТУ щиви були преважно Спорозуменє будзе Предсидатель Совиту Месней заєднїци Руски приватного характеру, значне прето же ше Керестур Владимир Олеяр и городоначалнїк дзе зме ше радзели о нашо люд зе буду Перечину, Иван Погориляк, штредком децембра жлївим сотруднїцтве сход зиц зоз люд зми подписали Спорозуменє о сотруднїцтве двох местох мо – гварел Елемир Рац. зоз Перечину, шедзиПредставителє Руского Кере стура ска Перечинского реону у Закарпатнащивели ище даскельо ме ста у тей скей обласци України, а сотруднїцобласци, як цо Туриа Ремета, дзе их тво будзе запровадзене у обласцох привитали з пригодну програму и култури и спорта. Уж на тим стретвиявели же ше сцу побратимиц. нуцу Керестурци достали поволанку Ме сто Великобережня окреме заинже би у маю 2016. року пошли до тере соване за запровадзованє соПеречину представиц ше зоз тантруднїцтва у обласци образованя, цом, а до Керестура, як и того року, медзитим, таке спорозуменє нє лєм госци зоз Перечину приду бавиц оду компетенциї Ме сней заєднїци Рубойку. ски Кере стур. Делеґатох привитал На подписованю Спорозуменя у епископ Мукачевски владика МиПеречину з Руского Керестура прилан Шашик, та з нїм бешедоване и о суствовали и парох о. Михайло Масотруднїцтве у обласци вирского лацко и привреднїк Елемир Рац. Як живота. Парох кере стурски, о. Мигвари єден з членох керестурскей дехайло Малацко, поручел же потрилеґациї Елемир Рац, идея о сотрудмує братске одношенє, кед будзе на нїцтве настала ище пред пейцома хасен нашим людзом. З тей нагоди роками, медзитим аж тераз ше здовон наявел же нарок будзе орґанибуло условия то положиц на папер. зоване паломнїцтво до ме стох За– Того року нам ше удало привесц карпатскей обласци, та и о тим було и госцох зоз України на турнир у одВладимир Олеяр и Иван Погориляк бешеди на сходзе. бойки. Госци зоз Перечину того року подписали Спорозуменє о були даскельо раз у Керестуре, а наС. Надь сотруднїцтве двох местох

ОТРИМАНА СКУПШТИНА ОПШТИНИ ВЕРБАС

БУДЖЕТ У 2016. РОКУ БУДЗЕ РЕСТРИКТИВНИ Як визначел заменїк Остатня схадзка Скупштини општини (СО) Вербас Вербас и населєни мепредсидателя општи- отримана 30. децембра, а на нєй прилапени буджет ста општини за 2016. рок, Стратеґия отрини Милан Ґлушац, за 2016. рок – плановани приходи за 2016. рок – муюцого розвою опбуджет нє буд зе анї 1,195 милиярди динари, розходи 1,233 милиярди, штини Вербас за перозвойни анї социяла буджетски дефицит 38,4 милиони динари риод 2014–2020. рок, ни, алє рестриктивни. Вон додал же причина нєзавидна финансийна ситуация Акцийни план за реализацию Стратеґиї енерґетского розвою општини Вербас 2013-2020. рок, одлука о локалу хторей ше општина находзи уж длугши час.

– Понеже у виробку буджета участвовали шицки реле- них административних таксох. Окрем того одборнїки вантни фактори, општинске руководство, Општинска дали потримовку и одлуки о максималним чишлє занярада, директорове подприємствох и установох, Право- тих на нєодредзени час у явним секторе општини Вербранїтельство, руководителє шицких оддзелєньох Оп- бас за календарски 2015. рок, одлуки о надополнєню за штинскей управи, верим же з одредзенима компромиса- защиту и унапредзенє животного штредку. На схадзки прилапени и програми дїлованя ЯП „Верми посцигнути консензус коло буджета. Важне визначиц же општина Вербас з буджетом за 2016. рок у рамикох бас-ґаз”, ЯКП „Комуналац”, ЯКП „Стандард”, ЯП за аґрарней часци плановала 17 милиони динари за субвен- транспорт путнїкох „Вербас”, програми роботи Културционованє польопривредних ґаздовствох през програм ного центру Вербас и Народней библиотеки „Данило субвенционованя каматох на кредити хтори би малим и Киш”, Центра за физичну културу „Драґо Йовович”, дїстреднїм ґаздовством за основну дїялносц одобровали ловни плани Дома здравя „Велько Влахович” и Апатики „Вербас”, Центра за социялну роботу, Туристичней дїловни банки – гварел Ґлушац за локални медиї. Одборнїки на тей схадзки одлучовали о вецей як 40 орґанизациї Вербас, Явней аґенциї за зоогиґиєну и поточки дньового шора, та прилапена одлука о Програми льопривреду општини Вербас. ушорйованя городскей будовательней жеми за город А. Маркович 14. ЯНУАР 2016.

РУСКЕ СЛОВО 21

ЕКОНОМИЯ

PREGLYD 2015

БУДОВАНЄ БРЕНДА КЕРЕСТУРСКЕЙ ПАПРИҐИ

У нєподзековних тогорочних условийох, богата привредно-туристично-културна манифестация „Днї керестурскей паприґи” у авґусту промововала продукцию, валал, алє и цалу руску заєднїцу

Я

к гварел предсидатель здруженя паприґарох „Капсикум анум” (Capsicum annuum) Владимир Варґа, пре хвилю яка була цале лєто, паприґа у Керестуре нє була така квалитетна як влонї, а подобна ситуация и у других местох. Прето ше и поставя питанє – кельо и як ше мож защициц од нєодвитуюцих условийох. Заменїк предсидателя општини Кула Велибор Милоїчич повинчовал орґанизатором на винїмковей манифестациї и визначел же Општина Кула допринєсла же би ше ю подзвигло на висши уровень, а то обецал и у наступних рокох. Пре сотруднїцтво у спорту, госци зоз Словацкей уж були у Руским Керестуре, а як гварели, сотруднїцтво би прешириц и на економию и други обласци, цо шведочи о тим же ше обласци живота преплєтаю и, кед єст добрей дзеки, помагаю єдна другей у розвою. Интересантне же „Днї керестурскей паприґи” нащивел и амбасадор Исламскей републики Пакистану Ариф Махмуд, хторому було мило кед видзел же ше шицки дружа и обецал же о Руснацох будзе преношиц найкрасши слова. НАШО ЛЮДЗЕ СЦУ СУЧАСНУ ПРОДУКЦИЮ Одвит на питанє охрани продукциї у подлих условийох и можлївосци полєпшаня ефикасносци глєдало ше и на фахових совитованьох на хторих активни учашнїки нашо людзе. Руснацох нєт вельо, алє процентуално барз

22 РУСКЕ СЛОВО

провадза сучасни тренди. Наприклад, у Новим Садзе у децембру на науково-фаховим сходзе „Сучасна продукция желєняви”, на хторим орґанизовано були и коло 30 члени и продукти Здруженя продуковательох паприґи „Капсикум анум” зоз Руского Керестура. Источасно, вони принєсли свойо продукти, айвар, мелку паприґу, нашенє, як и жимнїцу у дунцох и продукти „Байки”. Паприґаре нащивели и Польопривредну совитодавну станїцу Зомбор, з хтору руководзи Владимир Сабадош, дзе им домашнї отримали преподаваня и винєсли и свойо искуства о пестованю паприґи у Израїлу. Руснаци зоз Вербасу, Шиду, Кули, Руского Керестура, односно наших местох були и на науково-фаховим совитованю о унапредзованю продукциї овоци у Новим Садзе, на хторим вецей раз повторене же без залїваня нє годно интензивно продуковац. Наприклад, залїва ше лєм 5 одсто поверхносци под шлївками и прето зме вецей у Европи анї нє лидере у продукциї тей овоци. ЯК ПОЧАЦ И ОТРИМАЦ ПОДНЇМАТЕЛЬСТВО Окрем интензивованя польопривредней продукциї на малих поверхносцох, нашим людзом важне и уключованє до поднїмательства, малей привреди и отверанє роботньох. Як ше то гвари, мац свой бизнис. У розгваркох з поднїмателями, майстрами и фаховцами з наших местох, видно же то звичайно почина у дзецинстве и младосци з обачованьом прихильносцох, ришованьом своїх проблемох, помаганьом родзини и сушедом, а вец зоз преширйованьом интересованьох и жаданьом отвориц свою фирму. Медзитим, нє проблем леґално почац поднїмательство и бизнис, алє чежко – перше обстац одредзени час и найсц свойо место на тарґовищу у морю (нє)леґалней конкуренциї, а вец и правиц профит, заробок, плациц обовязки держави и витримовац себе, фамелию и евентуално занятих. З реґистрованьом подприємства ше достава осиґуранє, сиґурносц и можлївосц виписованя фактурох, а з другого боку треба поряднє плациц обовязки держави и вше буц доступни кед дакому треба помоц и майстра.■ М. Горняк Кухар 14. ЯНУАР 2016.

ЕКОНОМИЯ ОТРИМАНА УЖ 182. СКУПШТИНА КЕРЕСТУРСКИХ МАЙСТРОХ

САЯМ ПОВЯЗУЄ ПРИВРЕДУ, АҐРАР И ТУРИЗЕМ Предлужуюци наисце длугорочну традицию, внєдзелю, 10. януара, у Руским Керестуре отримана порядна Рочна скупштина нєшкайшого Здруженя ремеселнїкох и приватних поднїмательох, дакедишнього Здруженя майстрох, уж 182. по шоре

П

ривитуюци присутних пензионованих и старших майстрох, младших майстрох и поднїмательох, предсидатель Здруженя реме селнїкох и приватних поднїмательох Владимир Емейди визначел же 182-рочне по стоянє того здруженя наисце за почитованє и похвалу, а почитуюци предходнїкох, присутни на початку Рочней скупштини з минуту цихо сци дали почесц покойним членом Здруженя. У звиту о роботи за прешли рок Емейди визначел же отримани вецей акциї и активно сци у Майсторским доме, а окреме же и прешлого року под час Фе стивалу рускей култури „Червена ружа” отримани Кере стурски саям. На Сайме було вецей як 50 викладачох, бул добре орґанизовани, атрактивни и интере сантни, а отримани є у сотруднїцтве зоз Здруженьом женох „Байка” и финансийну потримовку з Покраїни, Општини Кула и Ме сней заєднїци Руски Кере стур. ХАСНОВИТИ ПРЕПОДАВАНЯ Члени Здруженя участвовали на рижних преподаваньох, семинарох и обукох хтори орґанизовала Реґионална привредна комора Зомбор, дзе могли до стац хасновити совити за роботу своїх фирмох, а участвовали и у проєкту Аґенциї за розвой Општини Кула з назву „Унапредзенє управяцких капацитетох у општини Кула и уводзенє нових моделох комуникованя”, у хторим пописани шиц-

БАЛ, СЛУЖБА И ПРАДКИ Уж 23. януара будзе отримани познати Майсторски бал, предлужи ше отримованє майсторскей Служби Божей, а предложене же би ше, кед ше за тото будзе дахто интересовац, у Майсторским доме отримовало прадки и други друженя, алє и же би члени Здруженя нащивели Винїцу „Руски двор” у Шидзе.

ки локациї за можлївих инве ститорох, лєбо отверанє даяких роботньох. Емейди наглашел и же предлужене добре сотруднїцтво зоз шицкима здруженями и орґанизациями у Кере стуре, зоз спомнуту Аґенцию и Комору, та Общим здруженьом поднїмательох Кула, а Здруженє було уключене и до „Дньох кере стурскей паприґи”. Финансийни звит на Скупштини поднєсол касир Здруженя Янко Семан, а Здруженє позитивно дїловало, бо до того року пренєшени скоро 55 000 динари, а добиток у дїловним року бул кус вецей як 61 000 динари. Од Аґенциї за розвой Општини Кула (за партнерство у горе спомнутим проєкту, алє и як окремну помоц) Здруженє 14. ЯНУАР 2016.

прешлого року до стало 100 000, од Ме сней заєднїци Руски Кере стур 35 000, од спонзорствох 47 600, а з членарини назберани 23 000 динари. Найвецей потрошене на отримованє Дому – вецей як 48 000, за орґанизованє Кере стурского сайму коло 25 000, а за други манифе стациї дацо вецей як 33 000 динари. Понеже орґанизованє Кере стурского сайму оценєте як хасновите, на Скупштини потримане же би ше го орґанизовало и того року, медзитим, затераз нє утвердзене чи вон будзе поч час „Ружи” чи з даякей другей нагоди, як цо то Днї кере стурскей паприґи, лєбо окреме. Порадзене же ме сто и час отримованя Сайму Управни одбор Здруженя утвердзи познєйше. ПОДМЛАД ЗОВАНЄ ЧЛЕНСТВА Як гварел Владимир Емейди, Здруженє и надалєй будзе участвовац на рижних конкурсох, алє и унапрямовац членох за апликованє на конкурси вязани за поднїмательох. Визначене же шицки информациї потребни малим и штреднїм подприємством мож до стац у (и на їх сайтох) Общим здруженю поднїмательох Кула, Аґенциї за розвой Општини Кула и Реґионалней привредней комори Зомбор, дзе кере стурскей Здруженє ма и свойого представителя у єй Одборе заєднїци здруженьох поднїмательох. И того року на рочней схадзки визначене же треба подмладзовац членство, бо у Кере стуре єст младих поднїмательох, медзитим, як поведзене, їх векша активносц у Здруженю почина аж кед войду до штреднїх рокох. На Скупштини Здруженя реме селнїкох и приватних поднїмательох присуствовал и секретар Ме сней заєднїци Руски Кере стур Михайло Сабадош, котри присутних поинформовал о планованих инве стицийних роботох у валалє у тим року, предсидатель Общого здруженя поднїмательох Кула Сувеиль Кариманович, и представителє вецей кере стурских здруженьох.■ М. Зазуляк

РУСКЕ СЛОВО 23

КУЛТУРА И ПРОСВИТА

PREGLYD 2015

ВИТАЛНОСЦ И ТВОРЧА ЕНЕРҐИЯ

Як и каждого року, так и прешлого, були орґанизовани велї подїї у култури. З оглядом же найкратша дефиниция култури глаши же „култура то вибор”, ниа даскельо найупечатлївши подїї у прешлим, 2015. року

П

ерша и найважнєйша подїя у 2015. року при Руснацох ше случує уж у януаре кед означуєме нашо Националне швето Руснацох, а його Централна преслава влонї була у Вербаше, дзе у Ґалериї Културного центру була орґанизована интересантна вистава нашого познатого подобового уметнїка Влади Нярадия, под назву „Карпатски мит”. Инспировани з нашим горским, карпатским походзеньом и медведзом як националним символом, Няради през рижни подобово технїки витворел символични абстрактни колористични пейзажи у колажу, у обробеним диґитализованим малюнку, на ютовим платну и паперу, а у своїх креацийох похасновал аж и вишивки, як и древо и метал. На каждим малюнку, лєбо предмету и символ цмочервеного медведза, хтори прераста до „руского бренду”. З тоту квалитетну виставу Руснаци през творчосц Влади Нярадия викрочели зоз своїх узких, лєм руских рамикох и, ширшому окруженю указали на наш руски, уметнїцки потенциял. ВЕЦЕЙ ЯК 300 НОВИ КОМПОЗИЦИЇ У Студию „М” у марцу бул отримани ювилейни 25. Фестивал новей рускей народней шпиванки „Ружова заградка”, хтори орґанизую Музична редакция и руски редакциї Радио Нового Саду и Телевизиї Войводини. Зоз тим Фестивалом почина фестивалска сезона при Руснацох, а вон важни за цалу руску заєднїцу, бо указує на нашу виталносц, указує на нашу творчу енерґию. За тоти 25 роки, кельо тирва Фестивал промововал велїх композиторох, текстописательох и интерпретаторох новей рускей народней шпиванки. Достаточно повесц же за штварцину вика за тот Фестивал викомпоновани вецей як 300 нови ориґинални композициї. „Ружова заградка” добре орґанизовани Фестивал, хтори роками ма свою вирну публику, як у Студию „М”, так

24 РУСКЕ СЛОВО

и при ТВ и радио приємнїкох и, ширцом швета, бо ше го преноши директно и прейґ интернет мрежи. „ГАЛОВ” УСПИШНЕ ВИДАНЄ „РУСКОГО СЛОВА” На 21. Салонє кнїжкох на Новосадским сайме у априлу, свою видавательну продукцию представела НВУ „Руске слово”, як и найновше виданє, кнїжку Ирини Гарди Ковачевич „Галов” – критики, огляди, есеї. Ковачевичова луцидни критичар импресионистичней провениєнциї, а єй новинарски нерв доприноши же би писала скоро о каждим литературним зявеню при Руснацох. Ирина и хронїчар часу у хторим жиє, а з оглядом же є и сама творчо активна, поетеса и писателька по вокациї, вона и дзекуюци искуству свидома творчих процесох, та их лєгчейше елаборує и описує. Авторитет того хто критикує барз важни, а Гарди Ковачевичова у рускей литературней критики попри Дюри Папгаргая и Юлияна Тамаша, забера високе место, нє лєм прето же є сцела, же єй нїч нє чежко, алє и прето же дава єден вибалансовани суд о творительови, єден обєктивни и аналитични суд у хторим нє вше лєм красне и добре визначене, алє указане и на тото цо могло буц лєпше, обдуманше, язично точнєйше, з цильом же би творитель уметнїцки дозрел, посцигнул вецей, дал свой максимум. Єдна думка Шопенхауера гутори же – похвалїц досц и з єдним словом, а зауваги треба арґументовац и обгрунтовац – прето тей найновшей кнїжки Ирини Гарди Ковачевич „Галову” нєт цо догнац. Вона и у визуалним випатрунку рамикох, нє лєм змистово, спада до успишнєйших виданьох НВУ „Руске слово”.■ О. Планчак-Сакач 14. ЯНУАР 2016.

КУЛТУРА И ПРОСВИТА РУСКА ЗАЄДНЇЦА БОГАТША ЗА ИЩЕ ЄДНОГО НАУКОВЦА

ВАЛЕНТИНА ЧИЗМАР ОДБРАНЄЛА ДОКТОРAT алентина основни студиї Филозофиї закончела на Филозофским факултету у Новим Садзе, дзе штири роки робела як асистент, а постдипломски студиї, односно єдна часц виглєдованя, одведли ю до Восточного Сараєва дзе маґистровала 2009. року з обласци сучасней филозофиї. Маґистровала на тему „Поняце живота и превладованє нихилизма у филозофиї Фридриха Ничеа”. По сле паузи од двох рокох приявела и докторску тезу на Филозофским факултету у Беоґрадзе. Єй дисертация облапя подруче сучасней филозофиї, филозофскей антрополоґиї, етики, а з часци и филозофскей теолоґиї.

– Теза з назву „Ирационалистичне одред зенє чловека (Кєркеґор наспрам Ничеа)” занїма ше зоз питаньом чловека зоз становиска ирационализма, випитованьом ирационалних аспектох у людскей природи, алє нє як патоґених елементох, алє як нєзаобиходних за чловекове самоспознанє и розвой чловека як єства. Вона обрабя и питанє кризи чловековей индивидуалносци у сучасним швеце, у часу деперсонализациї и духовного обезособйованя чловека, як и питаня релиґийней еґзистенциї чловека – визначела Валентина. У своєй докторскей роботи вона ше источашнє занїма и з доказованьом єдностраносци и нєадекватного толкованя чловека на линиї античного и модерного рационализма, указуюци на можлївосц наставаня новей ориєнтациї у филозофиї з меном Конструктивни (проґресивни) рационализем.

В

ЄЙ АНҐАЖОВАНЄ ПОЗНАТЕ И РУСКЕЙ ЯВНОСЦИ Млада науковка Валентина Чизмар свою роботу успишно одбранєла концом новембра 2015. року на Филозофским факултету у Беоґрадзе, у просторийох Сербского филозофского дружтва хторе вше було место филозофских розправох и сходох думательох, а познате и же тото Дружтво публикує и найстарши часопис зоз филозофиї „Теория”.

14. ЯНУАР 2016.

После др Гавриїла Костельника, хтори медзи першима Руснацами докторовал на филозофиї (1913. року у Фрайбурґу), и вецей паноцох зазначуєме же Валентина Чижмар зоз Вербасу тиж постала доктор филозофиї у рускей заєднїци хтори обрабяю живот Руснацох на наших просторох. Окрем того, єдна є и з учашнїкох 4. Медзинародней конференциї руского язика у Словацкей, хтора отримана 2015. року, а у чиїм зборнїку „Studium Carpato-Ruthenorum” будзе обявена єй найновша робота, у хторей ше, медзи иншим, оглядла и на Костельника и Доситея, на реформи у европским образованю, як и образованю при Руснацох. ПОТЕРАЗ ОБЯВЕЛА ТРИ КНЇЖКИ

Докторовала на Филозофским факултету у Беоґрадзе

– У комисиї були професор (ментор) др Миланко Ґоведарица, доценткиня др Ирина Деретич з Оддзелєня за филозофию, и владика др Иґнатиє Мидич, порядни професор на Православним богословским факултету у Беоґрадзе – визначела Чизмарова. Робота и анґажованє др Чизмар позната и рускей явносци, понеже у одредзеней мири була уключена до дзепоєдних активносцох, на першим месце зоз свою творчосцу. Тиж так, участвовала и у наукових активносцох хтори ше нє дотикаю єй фаху як филозофа, алє историї и култури Руснацох, хтору самостойно виглєдовала. О тим шведоча и даскельо науково роботи зоз студентских конференцийох, участвованє у културних програмох, обявйованє роботох у часопису „Шветлосц”, часопису МАК, наших новинох, „Календаре”, як и даскельо рецензиї за моноґрафиї

Валентинова робота позната и другим науковим и културним роботнїком у сербскей явносци: филозофом, писательом, подобовим критичаром – понеже свойо роботи хтори облапяю подруче филозофиї, алє и подобово, як и литературни критики (насампредз поезиї) обявйовала ширцом Сербиї. Валентина учашнїца и на даскелїх медзинародних конференцийох, рецензент даскелїх кнїжкох, а потераз обявела три кнїжки: моноґрафию зоз филозофиї „Ниче и афирмация живота”, кнїжку поезиї „Нїтки єства” (по руски) и кнїжку есейох „Путешествиє през швети: филозофски списи”. Окрем того, пририхтує ище даскельо рукописи. У року за нами, зоз свою наукову роботу, хтору одобрел рецензент професор др Владети Єротича, Чизмарова участвовала и у наставаню моноґрафиї о Кєркеґорови, хтора пошвецена релиґийней и еґзистенциялней филозофиї того данского филозофа и теолоґа зоз Копенхаґену. Нажаль, и попри винїмкових академских успихох и стаємних академских анґажованьох, филозофкиня Валентина Чизмар уж длугши период глєда адекватну роботу. ■ Ана Маркович

РУСКЕ СЛОВО 25

КУЛТУРА И ПРОСВИТА У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ НА ДРУГИ ДЗЕНЬ KРАЧУНА

КУД „ТАРАС ШЕВЧЕНКО”

ТРАДИЦИЙНИ ж по традициї, на Други дзень Крачуна по юлиянским календаУ ре, отримани традицийни Крачун-

У

РА ДОСЦ ДАРОВАНЯ

Доме култури у Руским Керестуре на Други дзень швета Рождества Христового, вечар, 26. децембра, отримани традицийни Крачунски концерт, на чесц новонародзеному Исусови. На Концерту участвовали велї секциї Дома култури, медзи котрима дзецински Хор „Шкорванчки”, Дзивоцка ґрупа зоз провадзеньом оркестра, Хлопска ґрупа и Мишани хор Дома култури и Церкви св. оца Миколая. Наступела и рецитаторка Минеа Югас, як и виронаучна ґрупа дзецох хторих пририхтали шестри служебнїци. Шицким присутним на Концерту Крачун повинчовал керестурски парох о. Михайло Малацко, и здогаднул же на перши дзень швета владика отвераюци дзвери нашей катедрали символично отворел и Святи рок – Рок милосердия. О значеню тей подїї як, гварел, будзе ше бешедовац през цали рок, а з тей нагоди о. Малацко поволал шицких пробовац витворйовац єй сущносц: – Поволуєм же бизме шицки наисце пробовали през тоти дзвери преходзиц як тоти хтори нє маю шплях на своєй души. Нє тоти хтори нє маю грих, бо, гришни зме людзе, алє хтори нє маю злобу, мержню. Нєшкайше швето праве тото же ше Исус ришел народзиц медзи нами, ришел нам указац цо значи права любов, и я вас нєшка поволуєм на тоту праву Христову любов – гварел о. Малацко. Потим ше шоровали коляди „Пасли пастире”, „Пречистая Дїва” и „Спи Исусе” хтори зоз дзвонкима дзецинскима гласами интерпретовал Хор „Шкорванчки”, а Минеа Югас з уметнїцким висловом повинчовала швето з винчованку „Будз Исусе з нами”. Наймладши дзеци хтори ходза на парохийну виронауку зоз шестрами служебнїцами одшпивали даскельо коляди, а поєдинци и з винчованками пожадали щешлїве швето. Дзивоцка ґрупа зоз провадзеньом оркестра одшпивала коляди „Ноц над Вифлеєм”, „Нова радист” и „На неби зирка”, а Хлопска ґрупа ошвижела дожице публики з одличну интерпретацию менєй познатих колядох „По всому свиту”, „Радист з неба” и „Ой у саду, саду”. Шлїдзел наступ Мишаного хору под дириґенством Лидиї Пашо, хтори тиж барз крашнє и ефектно виведол коляди „Радуйтеся вси люди”, „Чути дзвони в Вифлеєми”, „Циха ноц”. Програму пририхтали дириґентка – професорка Лидия Пашо, музични руководитель Юлиян Рамач Чамо, шестри служебнїци, руководителька Рецитаторскей секциї Ивана Дудаш, а конферансу водзел Себастиян Надь. Крачунски концерт орґанизовал Дом култури. Полна сала присутних зоз вельким аплаузом наградзела учашнїкох на Концерту, бо коляди и того року були виведзени лєбо на нови способ, у нових аранжманох, або менєй познати, та и тото звекшало крачунску радосц. Концерт ефектно закончени зоз коляду хтору вєдно одшпивали шицки учашнїки и публика. М. Афич

26 РУСКЕ СЛОВО

ски концерт. На концерту коляди шпивали и винчовали дзеци з дюрдьовскей ОШ „Йован Йованович Змай”, дзеци зоз Предшколскей установи „Дюрдєвак” и члени шпивацких, драмскей и рецитаторскей секциї з Дружтва, котрих провадзел Дзецински оркестер. На бини було у импровизоване руске обисце на Вилїю, а домашнї були Ана и Яким Чапково, котри за столом коло ядловца дочековали шпивачох и наградзовали их за колядованє и крачунски винчованки. Крачунски концерт орґанизовал Управни одбор КУД „Тарас Шевченко”, а програму пририхтали уметнїцки руководителє и младежска орґанизация. Пакецики обезпечели спонзоре и Дружтво. Концом рока, тиж у Дружтве, отримана промоция компакт-диску з Музичного вечару „Тал”, хтори у Дружтве пред роком отримани з нагоди 60-рочнїци од народзеня познатого музичара, композитора и музичного педаґоґа Михала Лїкара з Дюрдьова. Материял за компакдиск пририхтал Дюрдьовчань Момчило Станкович. У рамикох програми участвовали Дзецинска шпивацка ґрупа, соло шпивач Ваня Кухар и Хлопска шпивацка ґрупа, а провадзел их тамбурови оркестер. Вони одшпивали даскельо шпиванки хтори компоновал Михал Лїкар. З нагоди ювилейного рока од снованя

14. ЯНУАР 2016.

КУЛТУРА И ПРОСВИТА З ДЮРДЬОВА

ОТРИМАНИ КРАЧУНСКИ КОНЦЕРТ У КОЦУРЕ

КОНЦЕРТ ВИСТАВА З 11. КОЛОНИЇ „СТРЕТНУЦЕ У БОДНАРОВА” На Вилїю, у ґалериї Месней заєднїци Ґосподїнци отворена вистава малюнкох з 11. Колониї „Стретнуце у Боднарова”, а присутних привитали члени Орґанизацийного одбору Подобовей колониї Любина Пантич и Владимир Салонски. У уводним слове на отвераню Любина Пантич пречитала и писню „Вилїя” Мирослава Михняка з Ґосподїнцох, а Владимир Салонски присутних поинформовал о малюнкох намальованих на прешлорочней Колониї у ґосподїнскей основней школи. У краткей музичней програми участвовали Оля и Предраґ Шимич, школяре ґоподїнскей ОШ. Виставу, на хторей виложени 33 малюнки 28 уметнїкох, шветочно отворел предсидатель Совиту МЗ Ґосподїнци Ґоран Бубало, а нащивителє ю годни опатриц цали рок, кажди роботни дзень од 8 до 15 годзин.

Дружтва, предсидатель КУД Микола Кухар по промоциї шицким членом подаровал компакт-диски „Шпиванки” Хлопскей шпивацкей ґрупи (2011–2014) и инструментали Тамбурового оркестра (2010–2014). Дзень пред тим, а пияток вечар, на схадзки Управного одбору КУД Владимир Балоґ з Дюрдьова Дружтву придал ґитару, як дарунок од Мирослава Туринского зоз Сримскей Каменїци. С. Барань

14. ЯНУАР 2016.

ПРЕКРАСНИ БУКЕТ КОЛЯДОХ

П

ре славйованє Христового рождества у Коцуре коруноване зоз найкрасшим букетом колядох, заєднїцким крачунским концертом хтори пририхтали шицки здруженя и институциї у валалє. На концерту наступели припаднїки шицких штирох конфесийох хтори исную у Коцуре, и на тот способ указане заєднїцтво и злагода, як найкрасши дарунок на Други дзень Крачуна, 8. януара. Концерт отримани у преполней велькей сали Дома култури у Коцуре, а попри крачунских обичайох и колядох хтори карактеристични за грекокатолїцку, православну и римокатолїцку конфесию, того року ше першираз представели и вирни зоз Євангелскей церкви хтора уж вецей роки иснує у Коцуре. Публику през програму водзела Емилия Чизмар, а концерт почал зоз колядами Хору грекокатолїцкей церкви Успения Пресвятей Богородици под дириґент ску палїчку Єлени Алексич, и предлужени є зоз танєчну точку дзецинского танєчного составу КУД „Жатва”, хтора була попреплєтана з елементами Бетлегему, а хтору пририхтал Микола Ґубаш и на гармоники провадзел Любомир Сакач Андри. На концерту ше потим представела виронаучна ґрупа дзецох, хтора зоз вироучительку Ксению Бесер-

минї пририхтала вецей сценски, рецитаторски и шпивацки точки, на руским, односно горватским язику. У рамикох тей точки представели ше и дзеци хтори виведли сценску точку на мадярским, односно сербско-горватским язику, а хторих за тоту нагоду пририхтала Ґабриела Зупко. Зоз сценско-музичну сличку хтора описує православни крачунски обичаї представели ше наймладши члени КУД „Завичайно врело”, хторих пририхтала Виолета Рашета, а потим ушлїдзела коляда ґрупи дзецох зоз євангелскей церкви, а после нїх наступел хлопски состав тиж зоз єдну коляду, медзи чиїма членами и лаицки пастор Євангелскей церкви Александар Суботин хтори и пририхтал тоти два точки. Концерт закончени зоз двома колядами и двома жимскима шпиванками на сербским и руским язику хтори а капела виведол дзецински хор „Цукрики”. Без огляду же ше кажду точку рихтало у окремним аранжману, и аж на концерту су злучени до єдней цалосци, публика зоз вельким аплаузом привитовала кажду з нїх, радуюци ше же Христово народзенє з тим концертом представене на пейцох язикох, и з обичаями штирох конфесийох, а то богатство у хторим ше мало хтори валал може цешиц. Т. Ходак

РУСКЕ СЛОВО 27

ДУХОВНИ ЖИВОТ

PREGLYD 2015

СЛУЖЕНЄ БОГУ И НАРОДУ Церква стої на слупох Євангелиї, поучованя у християнскей вири, любови ґу ближньому и участвованю у Богослуженьох, и тоту традицию мож видзиц ище од нашого приселєня до тих крайох

П

ре миґрантску кризу, войни и уж хронїчни дружтвено-економски проблеми у нас, Каритас Еґзархату бул барз активни. Владика кир Георгий окреме визначел зберанє гуманитарней помоци за потребуюцих у України, кед ше Церква прейґ парохийох одволала на гражданску инициятиву. Орґанизаторе акцию оценєли як барз успишну, бо людзе помогли и принєсли даскельо раз вецей як цо було плановане одвесц. Шицко то презентоване у Новим Садзе концом рока, кед пейц Каритаси у Сербиї – Беоґрадского надвладичества, Суботицкого, Зренянинского и Сримского владичества и Каритас Еґзархату вєдно означели „Дзень Каритасу 2015” з назву „Мнє сце то зробели”, по словох Исуса Христа. И то була подїя ширшого значеня, на хторей були представнїки СПЦ, протестантских Церквох, исламскей заєднїци, Влади АП Войводини и Городу Нового Саду, на хторей подпредсидатель Влади Войводини Мирослав Васин винчовал на гуманосци и наглашел же Влада Покраїни помагала и будзе помагац у тих намаганьох. То вельо значи, окреме нашим священїком и волонтером на терену, бо вєдно мож вецей зробиц. Як гварел предсидатель Каритасу Сербиї монс. Станислав Хочевар, Каритас нас шицких повязує и промовує достоїнство чловека.

250 РОКИ ЦЕРКВИ У КОЦУРЕ – Нашо предки були свидоми же кельо значи храм Божи за души и национални идентитет и же чловек нє жиє лєм о хлєбу, а нашо монахинї служебнїци уж вецей як сто роки служа народу и дзеля його судьбу – гварел наш еґзарх кир Георгий Джуджар на преслави 250-рочнїци

28 РУСКЕ СЛОВО

першей грекокатолїцкей церкви у Коцуре, на швето Успения Пресвятей Богородици на Кирбай. Тота подїя позберала грекокатолїкох з рижних местох на архиєрейскей Служби були и беоґрадски архиепископ и митрополит монс. Станислав Хочевар, сослужели и участвовали коло 15 священїки, двацец монахинї и шпивал хор „Розанов”. Ювилей преславени и з колективну подобову виставу, промоцию пригодней моноґрафиї и святочну академию, односно з уключованьом орґанизацийох, институцийох, дружтвох и людзох рижних фахох. ПАСТОРАЛНИ ЦЕНТЕР – ШИЦКИМ ДОМ Сучасни Пасторални центер у Бикич Долу вибудовани и того року є пошвецени дзекуюци надихнуцу и закладаню владики кир Георгия Джуджара, алє помоц пришла и з других бокох – зоз Нємецкей, Америки, Австралиї, як и нашей держави Републики Сербиї, и нєсподзивала шицких.. Як гварел парох о. Владимир Еделински Миколка, барз значне, то же будинок тиж указатель зложносци домашнїх жительох, як предлуженє традициї перших приселєнцох. У валалє нєт вецей як тристо души, та обєкт 130 квадратних метерох цалком одвитує за отримованє виронауки, вирних и Церковного одбору, дружтвено-културни подїї, привитованє госцох и инше. Важне и же Пасторални центер будзе дом шицким ґенерацийом и же служи за духовни и други дружтвено-културни подїї, так як и други церковни обєкти у нашим Еґзархату. Обєкт сучасни и окреме значне же би ше млади у нїм добре чувствовали и дзечнє ту приходзели.■ М. Горняк Кухар 14. ЯНУАР 2016.

ДУХОВНИ ЖИВОТ РОЖДЕСТВО У БЕОҐРАДЗЕ

ВЄДНО УЖ ЄДЕНАСТИ РОК Вирни у Беоґрадзе уж єденасти рок поряднє преславюю Рождество Христово, а того року, 6. януара були вєдно у парохиї св. Кирила и Методия зоз парохом о. Владиславом Варґом. Шпивало ше коляди и здогадовало як то дакеди було. После Саночного ше єдло капущанїки хтори парохиянє принєсли з дому. Колядовало ше длуго, а медзи присутнима були и госци зоз Коцура, Дюрдьова, Руского Керестура, Вербасу, Нового Саду, Сримскей Митровици, Шиду, Петровцох, Миклошевцох, як и зоз Славонского Броду и Босни. Ґу нїм ше приключел и Миша Живкович, хтори пришол зоз Крнячи, дзе ше цали дзень дзелєло Каритасову помоц вибеженцом. О. Л. Радович

ПРЕСЛАВЕНЕ БОГОЯВЛЄНЄ ГОСПОДНЄ У МИКЛОШЕВЦОХ

У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

БУДУ ПОШВЕЦЕНИ

НАГОДА ЗА НОВИ ДУХОВНИ ПОЧАТОК

120 ОБИСЦА

У грекокатолїцкей церкви Рождества Пресвятей Богородици у Миклошевцох 6. януара преславене Богоявлєнє Господнє. Службу служел о. Яким Симунович, парох миклошевски и викар славонско-сримски. На спомин Исусового кресценя пошвецена вода, а потим и нукашньосц церкви. У казанї о. Симунович гварел же ше тоту воду хаснує за душевне и тїлесне здравє, помага нам у каждодньовим и духовним живоце, як и за охрану обисцох през цали рок. После обряду пошвецаня вирни однєсли воду дому, а истого дня пополадню почало пошвецанє 120 обисцох.

о. Яким Симунович пошвеца воду

Як дознаваме од оца Симуновича, 2015. року у парохиї повинчана єдна малженска пара, кресцених нє було, а умарли пейцме хлопи. Кс. Лї.

14. ЯНУАР 2016.

У парохиї св. оца Миколая, 6. януара по григориянским календаре, вирни преславели швето Богоявлєнє Господнє, а такой ютредзень почало и пошвецанє обисцох. На Богоявлєнє шпивану Службу Божу служели домашнї священїки парох о. Михайло Малацко и капеланє о. Владимир Медєши и о. Михайло Шанта. У казанї о. Медєши наглашел же Богоявлєнє швето з хторим ше здогадуєме на Исусово кресценє у рики Йордан. За вирних воно означує же з очисценьом вше можлїви нови початок и у духовним живоце чловека. На концу Служби священїки окончели и обряд пошвецаня води хтора през цали рок у церкви и у домох вирних служи за шицки духовни и физични потреби, та вирни з нєй однєсли до своїх домох. Такой пошвецена нукашньосц церкви, а потим и парохийни дом, капеланиї и манастир, провинцийни дом шестрох Служебнїцох. Зоз богоявлєнску воду ше пошвеца обисца вирних, та пошвецанє, окрем нєдзелї, тирва од 7. по 18. януар, а пошвецаю шицки троме керестурски священїки. Розпорядок пошвецаня виложени на огласней табли у церковней порти. М. А.

РУСКЕ СЛОВО 29

МОЗАЇК

PREGLYD 2015

ПОДЇЇ ХТОРИ ОЗНАЧЕЛИ РОК Лєтня журка на отвореним „Пакт он” у Руским Керестуре, „Литературиюм” у Новим Садзе и нащива младих Руснацох з Войводини Руснацом у Вуковаре, лєм даєдни з активносцох младих хтори означели рок за нами

решли, 2015. рок, будземе паметац по наисце рижнородних збуваньох. Визначели ше велї особи, орґанизовало ше рижни подїї и журки за младих у скоро шицких местох дзе жию Руснаци. Даєдни подїї були замеркованши и нащивенши як други, алє анї єдна нє отримана даремно. Роботне цело за младеж Националного совиту Руснацох ше намагало потримац цо вецей таки збуваня. Окрем, так повесц, стаємних манифестацийох за младих, як напр. „Дньовка”, барз добре же ше у наших местох орґанизує подїї хторих потераз нє було, а на хторих ше млади з рижних местох можу упознац и дружиц.

П

„ПАКТ ОН” ЖУРКА

кей

тс Горва дим у а л м а Нащив

Лєтня журка на отвореним „Пакт он” (Summer open air party „Pact on”) отримана 24. юлия прешлого року на базену у Руским Керестуре, на ткв. „Реґе стейджу” у орґанизациї „Пакт Рутеноруму” у сотруднїцтве зоз Роботним целом за младеж Националного совиту Руснацох. Тота подїя окреме важна, бо „Пакт Рутенорум” єден час нє мал предсидателя, а праве прешлого року вибрани нови предсидатель – Яким Винаї. „Пакт он” журка була перша активносц после длугшей паузи. На журки наступели керестурски ґрупи „Nevermind” и „Aqstars”, як и млади музичарки Марина Роман и Александра Русковски, тиж зоз Керестура. У предлуженю журки нащивительох забавяли уж познати и афирмовани ди-джейове Бозне и Рокстер зоз музичней орґанизациї „Drop sensei” зоз Нового Саду. Велї млади ше дзечнє и без глєданя финансийного надополнєня уключели до орґанизациї и пририхтованьох за журку, а окрем Керестурцох, було и наисце вельо нащивительох зоз других местох.

30 РУСКЕ СЛОВО

р у РКЦ рни веча Литерату

„ЛИТЕРАТУРИЮМ” Остатнї даскельо роки литературни вечари у велїх наших местох цошка цо повязує младих. У Руским културним центру у Новим Садзе 27. новембра 2015. року отримана треца манифестация „Литературиюм” на тему „Звонка рамикох”. „Литературиюм” ше спомедзи подобних литературних вечарох у других местох видвоєл по тим же було вецей людзох як на потерашнїх, як и прето же було обачиц же млади окреме заинтересовани за праве таки подїї. Програма отворена з виставу фотоґрафийох Андреи Новак зоз Коцура. Потим представена кнїжка поезиї „Гришка” Асї Папуґовей зоз Руского Керестура. Госц, поетеса на тим вечарe була Тамара Хрин з Руского Керестура. У рускей творчосци є уж позната, а нєдавно почала писац и на сербским язику, та на тим вечарe пречитала даскельо свойо писнї по сербски. Иґор Горняк Пишта зоз Коцура першираз представел албум хтори вишол як додаток младежского часописа МАК. Пишта вєдно зоз

Мирком Преґуном зоз Керестура, знял албум реп писньох Pišta & Reepgun „Open mind”. Програму водзели Саня Полдруги и Александра Живкович, а манифестацию орґанизовал Руски културни центер у Новим Садзе. СТРЕТНУЦЕ У ВУКОВАРЕ У просторийох Союзу Русинох Републики Горватскей у Вуковаре, 19. децембра прешлого року, отримана програма на хторей млади Руснаци зоз Войводини младим зоз Вуковару и околних местох представели свою роботу. Млади у Горватскей нєдавно орґанизовали Клуб младих при Координациї радох Рускей националней меншини по углядзе на Роботне цело за младеж НС Руснацох. Окрем нього, представена и робота Заводу за културу ВР, Виглєдовацкого кругу, часопис МАК, Оддзелєнє за русинистику, Волонтерски камп, а свою творчосц представели и Сашa Палєнкаш и Михаил Рамач. Тота нащива барз важна, бо ше млади з двох державох после велїх рокох орґанизовано стретли, вичерали искуства и порушали можлївосц за дальше сотруднїцтво.■ А. Папуґа и А. Римар 14. ЯНУАР 2016.

МОЗАЇК „ЖИВА БИБЛИОТЕКА” ПРИЦАГУЄ ВШЕ ВЕЦЕЙ НАЩИВИТЕЛЬОХ

КНЇЖКА ХТОРА ПРИПОВЕДА

Младежска нєвладова орґанизация „БалканИДЕА” Нови Сад по други раз отримала „Живу библитеку” зоз тогорочну тему „Нє цень кнїжку на основи рамикох”. Манифестация ше збула у долнїм голу Студия „М” у Новим Садзе, пондзелок, 14. децембра 2015. року

Була и жива кнїжка „Руснак”

У

здруженю „БалканИДЕА” активни Аня и Соня Гудаково зоз Нового Саду. Вони були и у орґанизациї „Живей библиотеки”, хтора функционує на принципу правей библиотеки. Нєзвичайносц тота же кнїжку представя особа хтора ма свою животну приповедку. Тоти особи, ткв „живи кнїжки” представяю марґинализовани ґрупи о хторих часто маме рижни предрозсудки, стереотипи, та аж постої и виражена дискриминация. Читачом на розполаганю були 23 кнїжки хтори могли закупиц на пол годзини и питац ше шицко цо их интересує. Найчитанши кнїжки були „Особа хтора робела зоз жертвами тарґовини з людзми”, „ХИВ позитивна особа” и „Ґей”.

– Циль тей манифестациї ширенє толеранциї и людских правох, промоция єднакосци и ровноправносци, як и ментованє од предрозсудкох – толкує Аня Гудак.

Соня, Аня, Иван и Мартина

У програми була и жива кнїжка „Руснак”, а представнїк бул Иван Канюх зоз Нового Саду. Часто ше нєдостаточно зна о националних меншинох и прето читачом приблїжена и тота ґрупа.

– Участвовал сом и прешлого року, и думам же Руснаци заслужую участвовац на таких подїйох, бо велї нє знаю хто ми. О нас єст мало податки на интернету, цо нєдостаточне информованє за ширшу явносц. Нє мал сом вельо читачох, алє ми значне же тоти

особи хтори указали интересованє и „пречитали ме”, научели дацо нове о Руснацох – гвари Иван. Найчастейши питаня хтори ше нашому представнїкови поставяло, дотикали ше рускей култури, бешеди, а тиж ше му питали и на хторим язику шнїє, роздумує. БалканИДЕА ма своїх порядних волонтерох, алє за тоту манифестацию бул розписани конкурс и сцигли коло 60 прияви, од хторих вибрани 20 кандидати. Медзи нїма була и Мартина Гудак зоз Руского Керестура, хтора гварела же кажда нагода за розбиванє стереотипох и предрозсудкох наисце значна. Соня Гудак подпредсидателька орґанизациї БалканИДЕА, и активна є уж длугши час.

– После законченя манифестациї, з торту зме преславели 15. родзени дзень нашей орґанизациї. Орґанизовали зме друженє, хторе шицким було приємне после успишней, другей „Живей библиотеки” – припознава Соня. Цецилия Надь

ОТРИМАНА ПРОМОЦИЯ МАСТЕР РОБОТОХ

ЦО ВЕЦЕЙ МЛАДИХ ДО НАУКИ

У

Заводу за културу войводянских Руснацох у Новим Садзе, 18. децембра 2015. року, отримана промоция двох мастер роботох, а представени и „Зборнїк роботох з Другей рускей науковей конференциї младих науковцох и професионалцох, отриманей 24. мая 2014. року у Новим Садзе”. Мастер роботи „Руска преса у Югославиї медзи двома шветовима войнами” Саши Сабадоша и „Прикметнїки у руским язику” Марини Джуджар, як и спомнути „Зборнїк”, видал Завод за културу войводянских Руснацох початком децембра того року, у рамикох конкурсного проєктa Едиция иновациї „Владимир Ґарянски”. Директор Заводу, Серґей Тамаш, потримал шицки виданя и роботу младих, а авторе представели свойо мастер роботи. Саша Сабадош, у мено Виглєдовацкого круга, представел „Зборнїк” и, медзи иншим, наявел же треца конференция младих науковцох будзе наяр 2016. року.

14. ЯНУАР 2016.

Сабадош поволал шицких младих най ше занїмаю зоз наукову роботу, и же би ше нє обавали, алє виглєдовали, же бизме мали цо вецей науково роботи и материяли. О тим же „Зборнїк” барз добра мотивация же би млади обявели свойо перши науково роботи гварела и член редакциї „Зборнїка” Ана Римар, хтора потим одшпивала два шпиванки, а на ґитари ю провадзел Иван Симунович. Промоцию орґанизовали Завод за културу войводянских Руснацох и Виглєдовацки круг. А. Папуґа

РУСКЕ СЛОВО 31

медзи

простор за кафу и виключеня

РОК III ЯНУАР 2016. Число ушорел: Ян Мезей

PREGLYD 2015

Ч

ловек може прелїґнуц ри жни гор ки ствари, алє у тим, 2015. року, єдно ше нє могло лї ґ нуц – на пев ну отровносц куреней сланїни. Заджмуриме и на тото же министер воєни увредзел новинара, або же Руси „апдейтую” нови докази же ше випатра нафта зоз ИД вивожи до Британиї, чи Италиї. Яка ту зрада уна пря ме на про цив нас? Ствар ясна. Початок конца будзе подвальованє традициї швета Святи Миколай, дзе ма ушлїдзиц до ка зо ва нє же класц да рун ки до брудней обуї токсичне. Сцу обрациц же шестого децембра поло жиц да ру нок, на приклад чоколаду, до дзецинскей ципелки, то, заправо, нєплеменїте. Напроцив, племенїтому, як потераз було. Розуми ше, шицко то прето, (редакция Медзипростору ма податки!), америцки Гарп меня свою дїялносц, то будзе продукция фунґицидох за обуй. Почали од сланїни, доокола, а сцу нам „увалїц” тони фунґицидох. „Фунґи” ше ясне накоцели после ураниюму з НАТО бомбох, а роками ше их оплемєньовало зоз константним пращкованьом з путнїцких авионох. Шицки знаме за тоти смуги цо почню виходзиц зоз нїх кед лєца над нами. Питай-

32 РУСКЕ СЛОВО

5 1 0 2

ЗОЗ КАРКОМ НАЗАДОК

це ше дакус по валалє, людзе знаю (а єст лєпши доказ!?). Повеме вам и точни момент наставаня тих „ципеларних фунґох” – змерк слунка 1998. року. Малженска пара Милошевич прейґ їх глашнїка „Дньовнїк 2” нас опомла же бизме нє були шалєни припатрац ше на тото зявенє як цали швет цо ро-

ложку, а нє пойдзе по ню”. Саме по себе и то уж якеш нагаднуце спомнутому. У 2015. року зме ше фискално консолидовали, цо ше добре чувствує у каждим оби сцу, окре ме у тим котре жиє од державних яшльох. Просвитаре за достати 7 000 тисячи мо жу на пра виц вла сни яшля и учиц ше єсц тот

реце ви свойо. Га, то годзен буц ище єден осми марец до рока! Най додаме же кед уж слово о таких темох, треба спомнуц и наймаснєйше на шве то вим уров ню, Америка и Русия ше так задихцели у України же им випатра пукла посцель, та нашли нову у Сириї дзе им „торбанє” лєпше

Я. К. би, алє най ше позавераме до пиньвицох и поспущуєме шалукатри на обисцох. Е, теди! Теди, та най ми гоч одказ даю, алє гуторим вам! Теди почало! Зоз тим би наша редакция сцела заключиц 2015. рок и так зоз правом затримац свойо роботни места на державних яшльох. А те раз ше мо же ме спер дац о хид жа бу Маї Ґойкович, або о змени министра воєного. Можебуц ше дойдзе по момент кед ше поч нє на га до вац же „су ше до ви кра ва ру ци

подценєни осушени витамин – шено, а пензионере понеже маю вельо кед достали лєм 250 динари, най виду зоз урбаного окруженя и най таргаю швиже. Можебуц их праве и прето природа вше скриви у по хреб ци ни пред ко нєц жица, же би лєгчейше попасли. Сербия була вше опрез швета, алє и еволуциї вообще – то гутори 2015. рок. Уж кед зме коло кривеня, министер воєни обецал же ше од тераз бори за права женох. Хлопи, збе-

идзе, лєм уж мешацами нїяк най ше нам „звичайним смертельником” укаже кому и з котрей дзири руши нафта, а кому ше у очох заобраца ласвеґашски автомат и укажу три седмици. Вибеженци вшелїяк там видзели иншаки три числа, та их у тим 2016. можеме цешиц же тадзи таке нєт, а и же у нас остатня криза повязана з исламом тирвала лєм пейцсто роки. Най би у новим 2016. нє було горше, бо ми знаме и таке видумац. Ян Мезей

■

14. ЯНУАР 2016.

... за кафу и виключеня З МАРФИЙОВИХ ЗАКОНОХ

– ФАКТИ О КРАЧУНСКИХ ШВЕТОХ – Гоч кельо крачунски швета представяю любов, злагоду и заєднїцтво, у силним рихтаню швета голєм раз ше мушиме добре повадзиц зоз супружнїком.

– Нєщесце хлопского роду, кед ше рихта Крачун, же зберу свойо и кед ше склоня з оч жени и з обисца, а и кед же останю допринєсц, знаю достац з палачинкадлом по глави, бо нє розумя розказ типа „додай ми маґийну ренду!”.

– Заш лєм, найвекша хлопска помоц (кед рихтаю Крачун) пропорцийна часу кельо є нє у обисцу и кельо пенєжи охаби главней.

– Нє виметац комини пред Крачуном. Кед ше усудзиш, найвекши „лавина” з комина ше одвалї до хижи дзе циркулованє госцох найфреквентнєйше.

– Кед купиш мало напою – нє будзе досц. Кед купиш вельо – нїхто нє лїґнє и вельо нїнач останє. Думаш же ришенє купиц вельо зоз дутяну дзе мож врациц звишок. Так поробиш, та шицко прейдзе, а госци ше угнїздза и нє виженєш их до тижня.

– Кед по першираз у року 23. де– Найцембра сцеце функциоочухац ве-це коналнєйши клїптлїк над тоалетну каци и шпиваци пришольку, можеце ше красни електрични груставиц за добри пенєж шочки то тоти цо маю наймеже вам исти на главу нєй опциї клїпканя и шпиваня. спаднє у єдним фалату, а на жем у седем, од котрих и майстрови буду фалати три звишок (розуми ше, кед ше будзеце ставяц нїч од того ше нє витвори).

– Кед це секира чи дацо од силних упихнуцох до струї розбухнє и цо ше вец ма случиц, треба же би це поцешел факт же ше то случи кед маш найвекшу гужву коло госцох. Евентуално ци ше запалї обисце, алє то будзе уж кед пойдзеце з обисца.

– Децембер (або януар) мешац дзе ше найвецей стреше з банковного рахунка и думаш же го лєм треба витримац. Заш лєм, кед шицко прейдзе, о мешац приходзи од шицких тих клїпкацих грушочкох рахунок за струю котри нас здогаднє же нєт лєгки виход зоз живого блата.

14. ЯНУАР 2016.

– Кед ци ше ошмихнє щесце и до обисца ци зайдзе Дїдо Мраз, знай же ци ше опита: можеме обчековац твою потримовку на ярнїх виберанкох? Будз у побиднїцким тиму – 500 000 членох маме! Потим посклада дланї и з випулєну ґамбу оштро попатри на це.

– Можеш гоч як дизайновац пакецик и накласц до ньго пикантериї зоз шицких штирох часцох швета, дзеци заш лєм перше закукню яка банкнота випросцена на чоколади.

– Кед будзеш шпоровац у зогриваню обисца – госци шицко поєдза и попию. Кед зосцеш тото заобисц и „наклюкаш” до пеца – будзеш исте єдло зоз тепиха чухац. Здраве Тетреп

РУСКЕ СЛОВО 33

СПЕЦИЯЛ

PREGLYD 2015

ФОТОҐРАФИЇ НАЙОПАТРАНШИ

Интеґрованє вецей сайтох нашей Установи („Рутенпрес”, „Руске слово”, МАК) до єдней цалосци було оправдане, цо гуторя и факти подкрипени зоз статистичнима податками

П

о нашей евиденциї, од 1. януара по 31. децембер 2015. року, сайт отворели 30 722 нащивителє хтори през 110 122 нащиви, 439 787 „кликли” на одвитуюци вистки. Сайт нащивюю нашо людзе хтори жию у Сербиї и по цалим швеце. ЧИТАЧЕ НАЙВОЛЯ ОПАТРАЦ ФОТОҐРАФИЇ Тото цо, насампредз, нащивителє сайта препознали и цо найволя опатрац на сайту то, фотоґрафиї. Направели зме ґалерию фотоґрафийох зоз дзепоєдних з найзначнєйших фестивалох и указало ше же то були и найопатранши прилоги. Фото-ґалериї зоз Фестивала култури „Червена ружа”, Дньох керестурскей паприґи и „Коцурскей жатви” маю од 1 150–1 200 опатраня. То єден з важних указательох цо нащивителє сайта любя опатрац. Найчитанши текст на сайту (1 237 опатраня) то текст о тонским записованю приповедкох за дзеци Владимира Сабо-Дайка, потим текст о шмерци познатей керестурскей фотоґрафки Меланиї Планчак з Руского Керестура (765) и о чисценю базена у Руским Керестуре (716). Ту єст ище надосц тексти хтори опатрани вецей як 500 раз, цо вшелїяк же за нашу малочислену заєднїцу представя позитивни резултат. Нє треба забуц и на тексти хтори барз важни за одредзену обласц, алє хтори нє маю вельо читачох, бо су интересантни лєм узкому кругу людзох. Ми нє забуваме анї на нїх. На сайту ше находза и други змисти як цо „Язични аларм” у хторим понукаме кратки поуки о правилней бешеди, рецепти котри тиж барз опатрани. Концом прешлого року почало сотруднїцтво зоз Заводом за културу войводянских Руснацох и Покраїнским заводом за защиту памятнїкох з хторим жадаме помогнуц идентификовац особи на старих фотоґрафийох хтори настали у да-

34 РУСКЕ СЛОВО

кедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре, а нєдавно су и диґитализовани. Таки файти сотруднїцтва вше хасновити, бо помагаюци єдни другим, приблїжуєме ше и ґу терашнїм, алє и потенциялно новим читачом. Плануєме сотруднїцтво и з другима медиями и институциями. ПОМАГА НАМ И ФЕЙСБУК Вшелїяк же векшей читаносци шицких змистох на сайту доприноша и дружтвени мрежи, насампредз Фейсбук. Же и тота мрежа ма важну улогу у повязованю, у дзелєню информацийох зоз вельо векшим числом читачох уж постал факт хтори нє мож анї заобисц, анї виключиц. И нє лєм тото, тота дружтвена мрежа нам дава и податки о читаносци, а кед на ню патриме як на интерактивни субєкт, вец вшелїяк же на нєй можеме пренайсц и нови теми и людзох о хторих можеме писац и у друкованих виданьох. Младежски часопис МАК, Дзецински часопис „Заградка”, Часопис за литературу, културу и уметносц „Шветлосц” и Видавательне оддзелєнє маю свою специфичну публику. То источасно и часци дзе ше муши ище вецей анґажовац и обдуманше приступац и найсц одвитуюци концепт. Тоти боки на сайту маю своїх нащивительох, маю свою публику, алє нє и конєчну форму. У тим року уж зме себе задали задатки хтори мушиме сполнїц. То насампредз кус иншаки випатрунок сайта, хтори нам оможлїви же би шицко цо на нїм робиме було и видлївше. Пририхтованя почали концом 2015. рока. Прето, добре запаметайце терашнї сайт, бо нєодлуга будзе мац нови и, наздаваме ше, вельо красши випатрунок.■ Я. Дюранїн, редакторка веб-сайта 14. ЯНУАР 2016.

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ У ДОМЕ ЕУФЕМИЇ СТРИБЕР З РУСКОГО КЕРЕСТУРА

ПРИ КВЕЦУ МАМ СВОЙ МИР Кед отворице капурку у обисцу Стриберових, маце упечаток же сце вошли до желєного тунелу, полного з квецом по хторим ше вшадзи розширела лоза. У дворе красни розсаднїк, нє од вчера. Так уж штири децениї

Н

ащивели зме Еуфемию концом прешлого року кед у єй дворе ище стали черепи зоз мушкатлами, леандерами, аспараґусами, „слоновим ухом”, а найвецей зоз „древом живота”. Квеце нє понагля одкладац, вонка го длуго охабя, а нука уноши аж теди кед ше ранша температура спущи ступень, два спод нули. Нїч му нє начкодзи жима, озда прето же у дворе на узкей порти ма вельки зацих.

– Влонї зме квеце преселєли до конку пред самим шветом Миколая. И указало ше же вжиме воно найволї буц на 5-6 ступнї понад нули – толкує нам Стриберова. Кед на єдним месце єст тельо вельо квеца, нє мож ше ґаздинї нє опитац же кеди го почали пестовац.

– Уж 40 роки, од кеди зме хижу справели. Од єдней сушеди зме достали три леандери, та нам то було перше квеце. Виросли скоро таки вельки як древа. И так од єдного до другого, дошли зме по 170 черепи, тельо зме мали. Квеце сом углавним подоставала, нє вельо сом куповала, а досц сом и сама себе напресадзовала. Учела сом ше робиц коло нього, нє читала сом окреме даяки новини, або инше. З часом сом вибачела и хторому яки условия одвитую, хторе дзе волї буц, и кельо го треба залївац.

НЄ БУЛ БИ ТО НАШ ДОМ Еуфемия того року нагло остала без супруга. Перша єй реакция була же наяр вируца шицко квеце, бо ше єй видзело же воно нє ма вецей места у єй живоце, и же ю барз будзе здогадовац на заєднїцки живот зоз супругом. Алє, як гвари, нє мала шерца.

– Зрозумела сом же и супруг квеце барз любел, та би ми обисце було ище празнєйше, нє здабало би на наш дом, а пражнїна би була ище векша. Покля сом годна, будзем го пестовац – гвари Еуфемия.

14. ЯНУАР 2016.

Як приповеда наша собешеднїца, сама ше научела и разсадзовац квеце.

– Раз сом за 8. марец достала єден мали череп зоз юку, або як го волаю – „древо живота”. З часом, наросло барз високе, та зме надумали пререзац на стеблу. Мой супруг го засадзел до загради, за чардак. Кед о два мешаци, волал ме най идзем опатриц як з того стебла доокола вигнали штири младнїки. Так зме дознали же ше древо живота множи єдноставно, яґод над. Прирезали зме го, положели го до дижджовки дас мешац и пол, найвецей два, дзе пущело жили. Аж вец зме го пресадзели. Так сом з того єдного насадзела нови 25 младнїки. Велїм сом и подавала, подаровала, окреме младим кед ше побрали. Вец им вше и пожадам же би з єдного нарозмножовали ище 20 – толкує Еуфемия. Крашнє було чуц же Стриберово обидвойо любели квеце и вєдно го пестовали, донєдавна, док Еуфемия нє остала ґдовица.

– Мой муж тиж барз любел квеце и я, поправдзе поведзено, мало з нїм робела. Мойо було пресадзовац квеце, а вон го залївал. Вон зберал и дижджовку ище з єшенї, и то наисце тельо вельо же би през цалу жиму було з чого залївац, бо зме нїґда за квеце нє хасновали воду зоз чопа. Позната правда же квеце оплеменює живот каждому хто го допатра и пестує з вельку любову. Так прешвечена и наша собешеднїца же квеце виполнює дом.

– Любим ше на ньго припатрац док рошнє и розквита. Квеце треба єдноставно любиц, вецка воно будзе роснуц, и напредовац.■ Мария Афич

РУСКЕ СЛОВО 35

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 24. децембра 2015. року преселєл ше до вичносци наш мили оцец, дїдо и прадїдо

ЛЮБОМИР РАЦ (1928–2015)

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 26. децембра, у своїм 76. року живота занавше нас зохабела наша мила мац, швекра и баба

МАРИЯ РУСКОВСКИ народзена Чижмар (1939– 2015) з Руского Керестура

Мили наш оцец, дїду, нєсебично сце нам даровали свою любов, доброту и були у помоци у каждей хвильки. Дзекуєме вам за шицко. Барз вас любиме и у надїї стретнуца у царстве нєбесним будземе вас ношиц у наших шерцох. З любову и почитованьом, Иринка, Меланка и Кимо

Вашу любов и доброту навики будземе чувац у наших шерцох. Вашо наймилши: син Дюра, нєвеста Наташа и унук Дзвонко Спочивайце у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 10. януара наполнєли ше шейсц мешаци як нас занавше зохабела наша мила мац, швекра и баба

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 9. януара наполнєл ше смутни рок як вецей нє з нами наш мили супруг, оцец и дїдо

АНА РАЦ (1936–2015) з Руского Керестура Памятку на живот препровадзени зоз ню навики буду чувац син Михайло, син Юлиян зоз супругу Тат`яну и унуки Андреа и Дарян Спочивайце у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 2. януара 2016. року наполнєли ше два роки як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец, дїдо и прадїдо

ЗВОНИМИР СТРИБЕР (1942–2015) з Руского Керестура Памятку на ньго навики буду чувац у своїх шерцох його наймилши: супруга Еуфемия, син Златко, син Яшко, нєвеста Сенка, унуки Дарко и Доминик Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 17. януара наполня ше три смутни роки як нас занавше зохабел наш мили

ВЛАДИМИР ГЕРБУТ (1938–2014) з Руского Керестура Памятку на вас навики буду чувац вашо наймилши: ожалосцена супруга Мелана, син Владо, дзивка Мария, син о. Янко зоз Канади и дзивка Терезка зоз фамелиями Спочивайце у мире Божим! НА ЗДОГАДОВАНЄ Пред 25 роками заспала з вичним сном наша мила андя

НАТАЛИЯ ДУДАШ (1938–1991) з Борова Можебуц шпице з очми понад каждого зла, понад стварох, илузийох, звонка живота. И з Вами шпи нєвидзена Ваша доброта. Можебуц жиєце и придзеце после того сна... Можебуц шпице з очми понад каждого зла... Остали нам у памяткох красни дожица котри зме препровадзели з Вами. Ганча Дудаш – Миодраґ зоз супругом Душком

36 РУСКЕ СЛОВО

ЙОАКИМ ПЛАНЧАК (1940–2013) з Руского Керестура Памятку на ньго чуваю його наймилши Спочивай у мире Божим!

НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 9. януара наполнєл ше рок як нас занавше зохабел наш брат

ЗВОНИМИР СТРИБЕР (1942–2015) з Руского Керестура З любову и почитованьом памятку на ньго чуваю шестри Маря, Афия и Тереза зоз фамелиями Спочивай у мире Божим!

НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 11. януара наполнєли ше 25 роки як нє з нами наша мила супруга, мац, баба и прабаба

НАТАЛИЯ – НАТА ДУДАШ народзена Кирда у Руским Керестуре (1938–1991) з Борова У наших думкох вше є з нами. Чуваме на ню найкрасши памятки на єй благи ошмих, любов и доброту котру нам подаровала. Нїґда ю нє забудземе. Супруг Владимир, дзивка Дюрдїца, жец Воїслав и унук Срдян з Канади и унука Драґана зоз фамелию у Кули

14. ЯНУАР 2016.

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 31. децембра 2015. року занавше ме охабела моя супруга

ГЕЛЕНА ПАВЛОВИЧ (1937–2015) з Руского Керестура Памятку на ню навики будзе чувац супруг Любо Най спочива у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 31. децембра 2015. року занавше нас зохабела наша мила мац и баба

ГЕЛЕНА ПАВЛОВИЧ (1937–2015) з Руского Керестура Памятку на ню навики буду чувац дзивка Меланка, жец Дюра и унук Деян Спочивай у мире Божим!

НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 12. януара 2016. року наполнєл ше смутни и жалосни рок як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец и дїдо

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 31. децембра 2015. року занавше нас зохабела наша мила баба

ГЕЛЕНА ПАВЛОВИЧ (1937–2015) з Руского Керестура Памятку на ню навики буду чувац унук Звоно и Марина Спочивайце у мире Божим!

ЛЕОНА СЕҐЕДИ (8. XI 1913 – 15. I 2014)

Мили наш! Дзекуєме Вам за Вашу доброту, любов и пожертвовносц як и совити хтори сце нам давали през цали живот. Ожалосцени: супруга Єлена, дзивка Марча, жец Славко и унуки Милош, Милияна и Милица Спочивайце у мире Божим и най Вас на нєбе ангели чуваю!

ЛЕОНА КИШ

народзена Сабо з Руского Керестура Памятку на єй любов и доброту навики буду чувац супруг Янко, син Михал, син Янко зоз супругу Ксению и унуки Блаженка и Ванеса Спочивай у мире Божим!

Вично подзековни за єй любов и пожертвовносц оставаме и далєй зоз ню у молитвох и думкох зєдинєни... Єй Иринка, Оленка, Владко, Ясна и Елена

НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 18. януара 2016. року наполня ше дзевец роки як нас зохабела наша мила супруга, мац, баба и прабаба

ФЕМА БОДВАЇ

(1944–2007) з Руского Керестура Памятку на ню чуваю супруг Любомир, син Славко, дзивка Таня, нєвеста Ната, жец Йосип, унуки Мая, Андрей, Серґей и Ваня зоз Весну и дзецми Спочивай у мире Божим!

* дзе цо будзе *

НА СОБОТУ „КАРПАТИ ОПЕН” У ВЕРБАШЕ

Буду обезпечени и погари и дипломи за побиднїкох.

Треци турнир у столним тенису „Карпати опен 2016” будзе отри ма ни у про сто ри й ох Основней школи „Петар Петрович Нєґош” у Вербаше, на соботу 16. януара 2016. року. Змаганє почнє на 10 годзин, а треба присц 20 минути скорей и принєсц окремни патики за бавенє у завартим про сторе.

Премиєра представи А. П. Чехова „Свадзба” отрима ше на пияток 15. януара 2016. року на 20 годзин на малей сцени у Театре младих улїца Иґнята Павласа число 4 и 8 у орґанизациї Заводу за културу за войводянских Руснацох

14. ЯНУАР 2016.

ГЕЛЕНА ПАВЛОВИЧ (1937–2015) з Руского Керестура З любову и почитованьом красни памятки на ню буду чувац унук Желько зоз супругу Ванесу и праунук Филип Спочивай у мире Божим!

IN MEMORIAM Наша мила мамка и баба пред двома роками свой тужемски живот заменєла зоз нєбесним

ВЛАДИМИР АРВАЇ (дзияк коцурски) (1943–2015)

НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 15. януара 2016. року наполня ше 10 смутни роки як нас занавше зохабела наша мила супруга, мац и баба

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 31. децембра 2015. року занавше нас зохабела наша мила баба и прабаба

*** ПРЕМИЄРА ПРЕДСТАВИ „СВАДЗБА”

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Ношитель проєкта „Телеком Сербия” а.д., Таковска 2, Беоґрад, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НС-Занатски дом-УМТС” Площа Мариї Трандафил число 14, у Новим Садзе, на катастерскей парцели число 9663, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

РУСКЕ СЛОВО 37

ИНФОРМАТОР MALI OGLA[KI

НАЦИОНАЛНИ БАЛ РУСНАЦОХ У КУЛИ

DIHTOVANW oblakoh i dzveroh zoz neopren-}umu. Telefon: 063/8238767.

PRAVIME po meri roletni i garmonikovo dzveri. Tel: 063/8238-767 i (025) 58-27-710. *** ВЛАГА? Изолуєме влажни хижи. 063/440-470; 063/102-41-14.

На соботу 30. януара 2016. року у „НЕПКЕР-у” у Кули, отрима ше Национални бал Руснацох. Цена уходнїци 1 500 динари. У цени уходнїци урахована вечера и напой у нєогранїчених количествох. Будзе и томбола. Перша награда бициґла. На балу будзе грац оркестер Владимира Сивча. Уходнїци мож купиц: у РКУД „Др Гавриїл Костельник” у Кули при Владимирови Бучкови, 063/819-80-85 у Заводзе за културу войводянских Руснацох у Новим Садзе, Футожска 2/3, 021/548-421 и у Националним совиту Руснацох у Руским Керестуре, Фрушкогорска 64, 025/705-222 и 025/705-333.

Городска управа за защиту животного штредку на основи члена 29. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о принєшеним ришеню з хторим дата согласносц на Студию о преценьованю вплїву застатого стану на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї – „НС Алмашка церква”-НСУ168, НСЛ168 Ношитель Проєкта „Телеком Сербия” а. д.Таковска 2, Беоґрад, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НС Алмашка церква”-НСУ168, НСЛ168, у улїци Алмашка число 13, у Новим Садзе, на катастерскей парцели число 8721, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку и предлогу Технїчней комисиї, Городска управа за защиту животного штредку дня 29. децембра 2015. року принєсла ришенє число VI-501-938/15, зоз хторим дата согласносц на предметну Студию. З цильом обвисцованя заинтересованей явносци текст ришеня обявює ше у цалосци: Городска управа за защиту животного штредку, на основи члена 24. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, чс. 135/04 и 36/09) и члена 192. пасус 1. Закона о общим управним поступку („Службени новини СРЮ” число 33/97 и 31/01 и „Службени глашнїк РС” число 30/10) и члена 11., 34. и 36. Одлуки о Городских управох Городу Нового Саду („Службени новини Городу Нового Саду”, число 52/08, 55/09, 11/10, 39/10, 60/10 и 69/13), поступаюци по вимоги ношителя проєкта „Tелеком Сербия” а.д. Таковска 2, Беоґрад, у поступку одлучованя о даваню согласносци на Студию о преценьованю вплїву застатого стану на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї – „НС Алмашка церква”-НСУ168, НСЛ168 после запровадзеного поступку и звиту технїчней комисиї, приноши

РИШЕНЄ

1. Дава ше согласносц на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок за проєкт базней станїци мобилней телефониї „НС Алмашка церква”НСУ168, НСЛ168, у улїци Алмашка число 13, у Новим Садзе, на катастерскей парцели число 8721, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад.

2. Обовязує ше Ношитель проєкта же: – проєкт виведзе у складзе зоз приложену документацию и условиями и мира-

38 РУСКЕ СЛОВО

ми защити хтори утвердзели други овласцени орґани и орґанизациї, а дати су у прилогу Студиї; – обезпечи условия и запровадзи мири за зоперанє, зменшованє лєбо одклоньованє чкодлївих вплївох на животни штредок, хторих єст у Студию, поглавє 8. „Опис мирох з цильом зопераня, зменшованя лєбо одклоньованє каждого значнєйшого чкодлївого вплїву на животни штредок”; 3. Ношитель проєкта длужни обезпечиц вивершованє програми нєпреривного провадзеня у складзе зоз важацима предписанями хтори дефиновани зоз поглавйом 9. „Програма провадзеня вплїву на животни штредок ” и же податки достати зоз мониторинґом доручує Аґенциї за защиту животного штредку, Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду и Городскей управи за инспекцийни роботи – Обласц инспекциї за защиту животного штредку; 4. Наклада ше ношительови проєкта же у случаю реконструкциї и пременки технїчних характеристикох базней станїци зоз точки 1. того ришеня, поднєше вимогу компетентоному орґану за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок.

ОБГРУНТОВАНЄ

Ношитель Проєкта „Телеком Сербия” а. д. Таковска 2, Беоґрад, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованя вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НС Алмашка церква”-НСУ168, НСЛ168, у улїци Алмашка число 13, у Новим Садзе, на катастерскей парцели число 8721, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. По проєкту планована реконтрукция иснуюцей базней станїци и то так же будзе поставена тросекторна антенска система за обсяг UMTS и LTE хтора будзе мац вкупно три панел антени продукователя Kathrein K80010510, по єдна антена по секторе за обидва системи. Антени унапрямени зоз азимутами 0 ступнї (сектор 1), 180 ступнї (сектор 2) и 270 ступнї (сектор 3). Нова конфиґурация примодавача базней станїци за систему UMTS 3+3+3 а за систему LTE 1+1+1. У складзе зоз Законом о преценьованю вплїву на животни штредок и Правилнїком о поступку явного увида, презентациї и явней розправи о студиї о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, число 69/05) запровадзени поступок преценьованя вплїву на животни штредок и обезпечене участвованє заинтересованих орґанох и орґанизацийох и явносци. У законским термину, хтори предвидзени за явни увид, Студия о преценьованю вплїву проєкта на животни

штредок була виложена у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку по 12. октобер 2015. року. Под час тирваня явного увиду нє доручени думаня и зауваги у писаней форми на Студию о преценьованю вплїву проєкта на животни штредок з боку заинтересованих орґанох, орґанизацийох и явносци анї нє було винєшени думаня заинтересованєй явносци под час презентациї и явней розправи хтора отримана 13. октобра 2015. року цо константоване у записнїку число VI-501-938/15 од 13. октобра 2015. року. Зоз ришеньом о образованю и менованю предсидателя и членох технїчней комисиї за оцену Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НС Алмашка церква”-НСУ168, НСЛ168, у улїци Алмашка число 13, у Новим Садзе, на катастерскей парцели число 8721, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад ношителя проєкта „Телеком Сербия” а. д.Таковска 2, Беоґрад число VI-501-938/15 од 21. септембра 2015. року, формована Технїчна комисия за оценьованє Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта, хтора випитала Студию о преценьованю вплїву и после запровадзеного, зоз законом утвердзеним поступком, о своєй роботи тому орґану доручела звит число VI-501-938/15 од 28. децембра 2015. року зоз оцену предметней Студиї о преценьованю вплїву и зоз предлогом же ше на исту да согласносц. Зоз увидом до комплетней документациї, после запровадзеного поступку и звиту технїчней комисиї константоване же Студия зробена у складзе зоз Законом о преценьованю вплїву на животни штредок, Правилнїком о змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, число 69/05) и Ришеньом о потреби преценьованя вплїву и о одредзованю обсягу и змисту студиї число VI-501-706/15 од 21. юлия 2015. року, хтору принєсла Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду. Кед ше Проєкт виведзе у складзе зоз технїчну документацию и кед ше випочитує шицки предвидзени мири за зменшованє лєбо зоперанє чкодлївих вплївох на животни штредок зоз точки 2. и 3. того ришеня, робота обєкта нє будзе значнєйше загрожовац животни штредок. На основи горе наведзеного ришене як у дипозитиве. Поука о правним лїку: Тото ришенє конєчне у управним поступку. Процив того ришеня ношитель Проєкта може порушац управни спор пред Управним судом 30 днї од дня приманя ришеня, а заинтересована явносц 30 днї од дня обявйованя обвисценя о принєшеним ришеню у средствох явного информованя.

Городска управа за защиту животного штредку на основи члена 29. пасус 1. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о принєшеним ришеню зоз хторим ше утвердзує же нє потребне преценьованє вплїву на животни штредок проєкта „Скланянє иснуюцей станїци за обезпечованє зоз горивом ССҐ „НОВИ САД 9”, у улїци Прерадовичова бб, на катастерскей парцели число 2938/2, КО Петроварадин, Город Нови Сад Ношитель проєкта „НИС” А.Д. Нови Сад, Народного фронта 12, хторого на основу овласценя число PR0620000/12-do/19442 од 21. септембра 2015. року, хтора заступа Подприємство за продукцию, тарґовину и услуги „ENVIROSERV” доо, Беоґрад, Авалска 186, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок Проєкта „Скланянє иснуюцей станїци за обезпечованє зоз горивом ССҐ „НОВИ САД 9”, у улїци Прерадовичова бб, на катастерскей парцели число 2938/2, К.О. Петроварадин, Город Нови Сад. По сле запровадзеного по ступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 29. децембра 2015. року принєсла ришенє число VI-501-1062/15, зоз котрим ше утвердзує же за предметни проєкт нє потребне преценьованє вплїву на животни штредок. З цильом обвисцованя заинтересованей явносци текст ришеня обявює ше у цалосци: Городска управа за защиту животного штредку, на основи члена 10. пасус 4. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, чс. 135/04 и 36/09) и члена 192. пасус 1. Закона о общим управним поступку („Службени новини СРЮ” число 33/97 и 31/01 и „Службени глашнїк РС” число 30/10) и члена 11, 34. и 36. Одлуки о Городских управох Городу Нового Саду („Службени новини Городу Нового Саду”, число 52/08, 55/09, 11/10, 39/10, 60/10 и 69/13), поступаюци по вимоги ношителя проєкта „НИС” А.Д. Нови Сад, Народного фронта 12, за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта „Скланянє иснуюцей станїци за обезпечованє зоз горивом ССҐ „НОВИ САД 9”, у улїци Прерадовичова бб, на катастерскей парцели число 2938/2, К.О. Петроварадин, Город Нови Сад, приноши

РИШЕНЄ

1. Утвердзує ше же за проєкт „Скланянє иснуюцей станїци за обезпечованє зоз горивом ССҐ „НОВИ САД 9”, у улїци Прерадовичова бб, на катастерскей парцели число 2938/2, К.О. Петроварадин, Город Нови Сад. ношителя проєкта „НИС” А.Д. Нови Сад, Народного фронта 12, нє потребне преценьованє вплїву на животни штредок

14. ЯНУАР 2016.

2. Ношитель проєкта ше обовязує же проєкт виведзе на способ хтори описани у Вимоги и же обезпечи условия за зоперанє, зменшанє лєбо одклоньованє чкодлївих вплївох на животни штредок, на способ хтори описани у Прилогу 1. хтори доручени ґу вимоги и твори його состойну часц.

ОБГРУНТОВАНЄ

Ношитель проєкта „НИС” А.Д. Нови Сад, Народного фронта 12, хторого на основу овласценя число PR0620000/12-do/19442 од 21. септембра 2015. року, хтора заступа Подприємство за продукцию, тарґовину и услуги „ENVIROSERV” доо, Беоґрад, Авалска 186, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок Проєкта „Скланянє иснуюцей станїци за обезпечованє зоз горивом ССҐ „НОВИ САД 9”, у улїци Прерадовичова бб, на катастерскей парцели число 2938/2, К.О. Петроварадин, Город Нови Сад. У складзе зоз Законом о преценьованю вплїву на животни штредок, о поднєшеней вимоги обвисцена явносц з оглашованьом у средствох явного информованя и МЗ „Петроварадин”. У зоз законом предписаним терминУ нє доручени думаня заинтересованих орґанох, орґанизацийох и явносци. Зоз увидом до документАциї хтора доручена ґу вимоги, по запровадзеним поступку rozpatrany vimogi, тот орґан утвердзел же скланянє наведзеного проєкта нє будзе вплївовац значнєйше на животни штредок, та нє потребни виробок Студиї. Ґу вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву предметного проєкта на животни штредок приложени: – пополнєни формулар вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок – Прилог 1, у складзе зоз Правилнїком о змисту вимоги о потреби преценьованя вплїва и змисту вимоги за одредзованє обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву и змисту вимоги за одредзованє обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, число 69/2005); – Ришенє зоз хторим ше одобрує скалнянє прижемного будинку бензинскей стїнци хтора збудована на парцели 2938/2 К.О. Петроварадин, улїца Преродовича бб, число V-351-1700/15 од 27. октобра 2015. року, хтору видала Городска управа за урбанизем и квартельни роботи Нового Саду, чия состойна часц „Главни проєкт скланянє иснуюцей станїци за обезпечованє зоз горивом ССҐ „НОВИ САД 9”, у улїци Прерадовичова бб, зоз рекултивацию” хтору виробела ДОО„Проєктура” Беоґрад, Беоґрад, Живоїна Жуйовича 24, число 127. 1/15, септембер 2015.

– Копия плана парцели число 2938/2 зоз Виводом число 2938/2 зоз Виводом зоз лїстини нєрухомосци число: 6447 К.О. Петроварадин хтору видала Служба за катастар нєрухомосци Нови Сад 3, число 953-1/2015-535 од 18. юния 2015. року; – Овласценє ношителя проєкта „НИС” А.Д. Нови Сад, Народного фронта 12, хторого по предметней вимоги заступа Подприємство за продукцию, тарґовину и услуги „ENVIROSERV” доо, Беоґрад, Авалска 186 (число овласценя: PR0620000/12-do/19442 од 21. септембра 2015. року); – Технїчни папер за хемийне средство хторе ше хаснує у процесу чисценя резервоара „Bioversal QF” од 13. юлия 2004. року, за хторе набавене думанє о виполньованю стандарда и предписаньох зоз аспекта вплїву на животни штредок, число:119-501-01854/2005-04 од 16.11.2005 року хтору видал Покраїнски секретарият за защиту животного штредку и отримуюци розвой. Зоз приложеней докуменатциї, константованє же ше предметни проєкт находзи на Лїстина II Уредби о утвердзованє Лїстини проєктох за хтори обовязне преценьованє вплївох на животни штредок и Лїстини проєктох за хтори ше може вимагац преценьованє вплївох на животни штредок (“S.G. RS” ~islo 84/05) – точка 14. подточка 14. Обєкти за обезпечованє моторних превозкох зоз горивом (бензински станїци) як и же преписани критериюм за одлучованє о потреби виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок капацитет маґазинованя од 100 кубни метери лєбо вецей. Под час поступка розпатраня вимоги константоване же предметни проєкт облапя скланянє шлїдуюцих обєктох: обєкт за змесценє особох, штири чєлїчни резервоари за нафтни деривати (3х30 кубни метери и 1х3кубни метери), дв автомати за вицеканє горива, два ужеменя за автоцистерну, штири одушна АТ вентила зоз резервоара, седем слупи за ошвиценє, три ярболи и септичку дзиру. На станїци нєт ТНҐ резервоар анї ґазни инсталациї. Активносци на локациї облапяю окрем скланяня резервоара и поджемних цивоводох за розводзенє горива хтори пред тим випражнєни и инертизовани, як и роботи на санациї жеми, з боку овласценого подприємства. Дальша намена локациї дефинована зоз просторно-планску документацию Городу Нового Саду. Пририхтованє и чисценє резервоара и цивовода подрозумює физично-хемийски поступок хтори ше запровадзує на предметней локациї (преверйованє змисту оксиґена, експлозивних и запалююцих ґазох, випумпованє талоґу, скланянє заосталого талоґа нєискруюцим латом, хемийне умиванє зоз одмасцованьом, контролне меранє концентрациї запалаююцих ґазох). Поступанє зоз заолєйованим талогом и заолєйовану воду од чисценя окончує ше у завартей системи пумпа-черево-цистерна так же нєт можлївосци чуреня чкодлївих материйох до води лєбо жеми. З оглядом же капацитет предметних резервоарох менши од предписаного критериюма за одлучованє о потреби виробку студиї о преценьованю вплїву на животни штредок и же ше зоз применьованьом мири хтори наведзени у Вимоги хтори ше одноша на защиту здравя, безпечносц и защиту од ризика, поступанє зоз одрутками, притримованьом роботних процедурох уключуюци и закончуюци роботи на санациї односно рекултивациї жеми будзе обезпечени предписани квалитет животного штредку, утвердзене же нє потребни виробок Студи1 о преценьованю вплїву проєкта на животни штредок. Кед ношитель проєкта поступи у складзе зоз условиями хтори утвердзени зоз точку 2. диспозитива того Ришеня, под час порядней роботи проєкта, нє зявя ше неґативни ефекти хтора би значнєйше вплївовали наж животни штредок.

Na osnovi gore navedzenogo, ri{ene yk u dispozitive.

Pouka o pravnim l<ku: Prociv togo ri{eny mo`e {e viyvic `alba Pokra<nskomu sekretariytu za urbanizem, budovatelqstvo i za|itu `ivotnogo {tredku u ~a{e 15 dn< od dny primany ri{eny, pрейґ того tim or}anu.

Zainteresovana yvnosc mo`e viyvic `albu prociv togo ri{eny u ~a{e 15 dn< od dny obyvjovany u sredstvoh yvnogo informovany, прейґ того or}anu.

14. ЯНУАР 2016.

ИНФОРМАТОР Городска управа за защиту животного штредку на основи члена 29. пасус 1. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о принєшеним ришеню зоз хторим ше утвердзує же нє потребне преценьованє вплїву на животни штредок проєкта „Пошоренє за маґазинованє нєопасних одруткох – скло и древо” на катастерскей парцели число 4142/21, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад ношителя проєкта „ТЕХНОПАПЕР” д.о.о. Беоґрад - Земун, Автодрага за Нови Сад число 74 Ношитель проєкта „ТЕХНОПАПЕР” д.о.о. Беоґрад - Земун, Автодрага за Нови Сад число 74, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок Проєкта „Пошоренє за маґазинованє нєопасних одруткох – скло и древо” у Новим Садзе, угел Беґельскей и Царинскей улїци, на катастерскей парцели число 4142/21, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 28. децембра 2015. року принєсла ришенє число VI-501-1020/15, зоз котрим ше утвердзує же за предметни проєкт нє потребне преценьованє вплїву на животни штредок. З цильом обвисцованя заинтересованей явносци текст ришеня обявює ше у цалосци: Городска управа за защиту животного штредку, на основи члена 10. пасус 4. и 6. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, чс. 135/04 и 36/09) и члена 192. пасус 1. Закона о общим управним поступку („Службени новини СРЮ” число 33/97 и 31/01 и „Службени глашнїк РС” число 30/10) и члена 11., 34. и 36. Одлуки о Городских управох Городу Нового Саду („Службени новини Городу Нового Саду”, число 52/08, 55/09, 11/10, 39/10, 60/10 и 69/13), поступаюци по вимоги ношителя проєкта „ТЕХНОПАПЕР” д.о.о. Беоґрад - Земун, Автодрага за Нови Сад число 74, за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта „Пошоренє за маґазинованє нєопасних одруткох – скло и древо” на катастерскей парцели число 4142/21, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад, приноши

РИШЕНЄ

1. Утвердзує ше же за проєкт „Пошоренє за маґазинованє нєопасних одруткох – скло и древо”, у Новим Садзе, угел Беґельскей и Царинскей улїци, на катастерскей парцели число 4142/21, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад, ношителя проєкта „ТЕХНОПАПЕР” д.о.о. Беоґрад - Земун, Автодрага за Нови Сад число 74, нє потребне преценьованє вплїву на животни штредок 2. Ношитель проєкта ше обовязує же проєкт виведзе на способ хтори описани у Вимоги и же обезпечи условия за зоперанє, зменшанє лєбо одклоньованє чкодлївих вплївох на животни штредок, на способ хтори описани у точки 8. Прилогу 1. хтори доручени ґу вимоги и твори його состойну часц.

ОБГРУНТОВАНЄ

Ношитель проєкта „ТЕХНОПАПЕР” д.о.о. Беоґрад - Земун, Автодрага за Нови Сад число 74, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок Проєкта „Пошоренє за маґазинованє нєопасних одруткох – скло и древо” у Новим Сад-

зе, угел Беґельскей и Царинскей улїци, на катастерскей парцели число 4142/21, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. У складзе зоз Законом о преценьованю вплїву на животни штредок, о поднєшеней вимоги обвисцена явносц з оглашованьом у средствох явного информованя и МЗ „Салайка”. У зоз законом предписаним терминє нє доручени думаня заинтересованих орґанох, орґанизацийох и явносци. Локация и намена проєкта у складзе зоз Ришеньом зоз хторим ше видава будовательна дозвола число V-3511066/15 од 3. новембра 2015. року хтору видала Городска управа за урбанизем и квартельни роботи Городу Нового Саду. Зоз предметним проєктом предвидзене маґазинованє у завартим просторе шлїдзюцих файтох нєопасних одруткох: одрутне скло индексного числа 15 01 07 (склєняни амбалажи); 16 01 20 (скло); 17 02 02 (скло); 19 12 05 (скло); 20 01 02 (скло) и одрутне древо индексного числа 03 01 01 (одрутна скора и плута); 03 01 05 (пиловина, иверє, струготини, древо, иверица и фурнир хтори маю опасни субстанци хтори иншаки од наведзених у 03 01 04); 03 01 99 (одрутки хтори нє иншак сепцифицирани); 15 01 03 (древена амбалажа); 17 02 01 (древо); 19 12 07 (древо иншаке од гевтого хторе наведзене у 19 12 06); 20 01 38 07 (древо иншаке од гевтого хторе наведзене у 20 01 37) ґу максимални капацитет маґазинованє одрутного скла од 4 т до двох наменских контейнерох поєдинєчного волумена 5 кубни метери и одрутного древа од 3 т у окреме означеней часци маґазину поверхносци 15 квадратни метери (Капацитет маґазинованя одрутного скла виноши до 1 т на дзень а одруного древа до 0,1 т на дзень). Зоз увидом до докуменатциї хтора доручена ґу вимоги, по запровадзеним поступку rozpatrany vimogi, тот орґан утвердзел же ше предметни проєкт находзи под точку 14. подточка 2. Пошореня зоз управянє зоз одрутками – Одкалдалїща и мащазинованє одруткох хтори нє опасни, Лїстина II Уредби о утвердзованє лїстини проєктох за хтори обовязнепреценьованє вплївох и Лїстини проєктох за хтори ше може вимагац преценьованє вплїцох на животни штредок (“S.G. RS” ~islo 114/08). Зоз приложеней докуменатциї, утвердзене же проєкт зоз капацитетом и способом маґазинованя нєопасних одруткох – скло и древа нє представя значнєйшого заґадзовача животного штредку и же зоз применьованьом мири защити животного штредку хтори предвидзени у Вимоги, будзе обезпечени предписани квалитет животного штредку, утвердзене же нє потребни виробок Студиї о преценьованю вплїву проєкта на животного штредку. Кед ношитель проєкта поступи у складзе зоз условиями хтори утвердзени зоз точку 2. диспозитива того Ришеня, под час порядней роботи проєкта, нє зяви ше неґативни ефекти хтора би значнєйше вплївовали наж животни штредок.

Na osnovi gore navedzenogo, ri{ene yk u dispozitive.

Pouka o pravnim l<ku: Prociv togo ri{eny mo`e {e viyvic `alba Pokra<nskomu sekretariytu za urbanizem, budovatelqstvo i za|itu `ivotnogo {tredku u ~a{e 15 dn< od dny primany ri{eny, pрейґ того tim or}anu.

Zainteresovana yvnosc mo`e viyvic `albu prociv togo ri{eny u ~a{e 15 dn< od dny obyvjovany u sredstvoh yvnogo informovany, прейґ того or}anu.

РУСКЕ СЛОВО 39

СПОРТ

PREGLYD 2015

РОК БОГАТИ На концу того року нашо спортисти можу буц задовольни з посцигнутима резултатами. Успихи на змаганьох були позарядово. Освоєни велї припознаня, а велї спортисти превозишли стари и поставели нови особни рекорди. Нє познате же чи ше дакеди случело же нашо два фодбалски клуби були єдини у конкуренциї за перше место у лиґи у хторей ше змагаю. У тим року ше то случело

Ш

ицко спомнуте резултат упартосци и витиртвалосци спортистох, тренерох и клубских управох. Уж тераз мож повесц же комисийом за вибор спортистох рока, вибрац найлєпшого, будзе велька спокуса. През рок ше спортисти притримовали догваркох, а очиглядне же управи клубох добре поставели свойо приоритети, як и цилї. З другого боку, и штредки у хторих ше находза клуби ше намагали витвориц цо лєпши условия за спорт. НАШО ФОДБАЛЕРЕ ВИТВОРЕЛИ ПЛАН Фодбалски клуби упарто и поряднє робели у шицких катеґорийох. Операюци ше на власни моци, витирвали у своїх опредзелєньох и шицко тото дало позарядово резултати. Єшеньску часц сезони шицки закончели на планованих позицийох на таблїчки, а мож повесц и вельо лєпше. Коцурски ФК „Искра” и дюрдьовски ФК „Бачка 1923” бавя у истей лиґи – Медзиопштинскей фодбалскей лиґи Вербас–Титель–Жабель. Искра ше у остатнїм змаганю тей єшенї виборела за перше место, а Бачка, гоч ма исте число бодох, на другим месце. Мали исте число страцених змаганьох (по єдно змаганє), а пресудзела ґол–розлика. ФК „Русин” зоз Руского Керестура плановал же будзе на штредку таблїчки, медзитим завжал штварте место и уж тераз може мирно очековац предлуженє сезони наяр. Од петнац змаганьох, осем раз бул домашнї, страцел штири змаганя, два бавел нєришено, а дзевец победзел. Освоєл 29 боди, а ґол розлика 26:24. Очиглядно же шицки фодбалере бавели позарядово добре, дали вельо ґоли, мудро ше бранєли и борели за кажду лабду. Найвецей ґоли дали Коцурци – 41, а найве-

Ґолґетере були ефикасни

40 РУСКЕ СЛОВО

цей прияли Керестурци – 24 ґоли. Кед ше поздава, нашо клуби у потераз одбавених змаганьох дали 92 ґоли, а прияли 42. Но, обставини нє таки оптимистични у Новим Орахове. Фодбалски клуб „Славия” од 2012. року нє бави у Општинскей лиґи у хторей бавел роками и бул менєй-вецей успишни тим. Шицки условия у тим валалу за фодбал єст. Терен добри, алє бавячох нєт. Єст вельо причини прецо то так. Розумлїве, найзначейши финансийни, а Ораховчньом чежко назберац тим хтори будзе зоз валалу. Заш лєм, надїї єст, бо ище вше єст упартих любительох того спорту. Наздавайме ше же о даскельо роки селекция когуцикох хтора тераз тренира у Новим Орахове дорошнє и почнє бавиц успишни змаганя у општинскей лиґи. ОДЛИЧНА ҐЕНЕРАЦИЯ АТЛЕТИЧАРОХ И КАРАТИСТОХ Успихи младих атлетичарох и каратистох зоз Руского Керестура хтори посцигли прешлого року найблїзчачши. Нє було змаганя, на хторим участвовали,з хторого ше врацели без вельких успихох. Здогаднїме ше даскелїх. На Медзиокружним змаганю и Першенство Сербиї у вецейбою за младших пионирох (штредком мая) у Новим Садзе, у своєй дисциплини – бежанє на 100 м, Даяна Сабо освоєла треце место, Антония Монар у скаканю до висока освоєла перше место, Валерия Ковач у скаканю до далєка освоєла друге место. Керестурска штафета сцигла друга на циль. Екипно, школяре зоз Руского Керестура завжали друге место, та ше нє пласовали на Державне першенство. У поєдинєчней конкуренциї у дисциплини руцанє кулї наступел Иван Будински и завжал перше место, хтори, вєдно зоз Антонию Монар, хтора тиж була перша у скаканю до висока, виборел пласман на Державне першенство. Од 24 младших пионирох у дисциплини вецебою, зоз АК „Русин” найлєпше ше пласовал Микола Папуґа хтори завжал 11. место у Сербиї. Важне надпомнуц же тото змаганє було моцне, насампредз прето же на нїм участвовали клуби зоз Беоґраду, Земуну... Но, на бодовней лїстини рекорд ище вше трима Иван Будински зоз освоєнима 2 235 бодами, а поставел го пред двома роками.

14. ЯНУАР 2016.

СПОРТ

ЗОЗ ПРИПОЗНАНЯМИ

PREGLYD 2015

Антония Монар и Иван Будински з Руского Керестура, на шветочносци у Беоґраду наградзени як побиднїки на Републичним змаганю у атлетики и велїх других на хторих през рок победзели. Награди им уручела Драґица Николич, предсидателька Управного одбору Фондациї „Драґица Николич”. Антония Монар награду достала за освоєне перше место у скаканю до висока на Републичним (державним) першенстве за школярох ОШ у атлетики. Перше место освоєла зa прескочену висину 1,52 метери. Иван Будински наградзени за освоєне перше место на истим змаганю, алє у руцаню кулї, хтору теди руцел 14,70 метери. Пред тим як победзели на уров- Нови Управни одбор СБ „Яша Баков” – Звонимир Ерделї, Янко Хома, Иван Папуґа, Владислав Папуґа и Звонко Салаґ ню держави у своїх катеґорийох, були найлєпши и на Oпштинским, Окружним и сущносц Бавискох – же би шицки нашо Дружтва мали Медзиокружним змаганю, а пририхтовала их Саня своїх спортистох– представительох. Тиркайла. У року кед будзе означени ювилей, а и по його означоваНа Першенстве Сербиї за младших пионирох хторе ню, примарни задаток руководства остава исти – заступеотримане у Новим Садзе, млада атлетичарка керестурско- носц шицких наших дружтвох и местох, як и вецей учашго Русинa Кристина Катона освоєла златну медалю у ска- нїкох. каню до висока. Кристина (народзена 2002. року), латку Идуци рок за нашу найзначнєйшу спортску манифестапрескочела на 1,46 метери, цо єй нови особни рекорд, цию будзе и виберанкови, бо предсидательови и подпредсизлєпшани за 5 центиметри. дательови СБ виходзи мандат. Будзе требац добре викасац Атлетичар Дарян Белак з Руского Керестура, у дружтве рукави и лапиц ше до роботи, а тиж так, то будзе нагода же вельких атлетичарох достава свойо место. Уж роками ше би бависка були масовнєйши и же би ше до спортских змаобегує на змаганьох, а єден з успишних було обегованє ганьох уключели шицки нашо места и Дружтва. кед завжал перше место на тисяч метери за штредньошколцох на 23. Новосадским маратону, хтори отримани УСЛОВИЯ ЗА ДОБРИ РЕЗУЛТАТИ концом рока. Белак, хтори атлетику почал тренирац у Руским Вельки спортски успихи плод, насампредз таланту спорКерестуре, на Маратону представял свою штредню тистох, алє ище баржей їх упартосци и велького закладаня Транспортну школу „Пинки” з Нового Саду, дзе од почат- на тренинґох. Тренинґи муша буц порядни и так повесц, ку того року и тренира у Атлетским клубу „Войводина”. муши ше их отримовац цали рок у континуитету. Проблем Млади каратисти керестурского Русинa, окрем велїх настава кед приду жимнєйши днї, кед бридка хвиля нє допуприпознаньох и наградох хтори у тим року призначели, щує отримовац змагательну форму у природи. Лоґичне же освоєли шейсц медалї на Карате-турниру „Златна песц хто нє ма условия за отримованє тренинґох у завартим проОджаку”. То було єдно з остатнїх змаганьох у прешлим сторе – спортскей гали, лєбо сали, за три-штири мешаци року. На тим змаганю участвовали коло 25 клуби зoз коло паузи, пре нєпорядни тренинґи остава без добрих и очекова180 змагателями, а керестурски Клуб представяли осмеро них резултатох. Тот проблем маю велї спортски дружтва и млади каратисти у катеґорийох „когуцикох”, „пионирох” клуби у наших местох. и „надїйох”, и шицки ше змагали у борбох. Но, длуго очековану спортску галу тей єшенї почали хасПерши места освоєли Ґлориян Штранґар у катеґориї новац спортисти, члени клубох хтори у фамелиї Спортского „когуцикох”, Андрей Дудаш у „пионирох” и Марина Надь дружтва „Русин”, як и велї Керестурци хторим хиби спору „надїйох”. Други места освоєли Теодор Няради у „пио- тска рекреация. нирох” и Мартина Рац у „надїйох”, а Сара Планчак освоєПерши змаганя одбавели рукометаше Русина. З тей нагола треце место у катеґориї „надїйох”. ди на трибинох у гали було вецей як 300 патрачох, а таке Каратисти Русинa освоєл и перше место у змаганю еки- число патрачох на рукометних змаганьох у Руским пох у катеґориї „надїйох”, а у екипи були Анамария Керестуре ше нє памета. На змаганьох хтори ше будзе отриНяради, Сара Планчак, Мартина Рац и Марина Надь. мовац у гали мож очековац же шицки карсцелї на трибини буду пополнєти. ЮВИЛЕЙ СПОРТСКИХ БАВИСКОХ Здобува ше упечаток же ше шицки коцочки поскладали. „ЯША БАКОВ” Добрих спортистох и клуби маме, а помали ше и условия за спорт и трениранє злєпшую. У резултатох на спортских Закончена 24. сезона Спортских бавискох. Оценєне же теренох хтори посцигли нашо спортисти у прешлим року була досц добра и успишна. Oдбавени тринац турнири, ше цешиме и наздаваме ше же ше повторя и у року хтори зявели ше и нови екипи, зоз Нового Саду и Кули. То и пред нами.■ Александар Паланчанин 14. ЯНУАР 2016. РУСКЕ СЛОВО 41

СПОРТ ОТРИМАНА РОЧНА СКУПШТИНА КАРАТЕ КЛУБУ „РУСИН”

ВШЕ ВЕЦЕЙ МЛАДИХ КАРАТИСТОХ

У 2015. року каратисти Карате клубу (КК) „Русин” участвовали на покраїнских, републичних и шветових змаганьох, дзе освоєли 32 медалї, визначене на Рочней скупштини Клубу, хтора отримана всоботу, 9. януара

На сходзе представени резултати роботи Клубу у 2015. року, та похвалєни и наградзени найуспишнєйши каратисти. За найуспишнєйшу каратистку у прешлим року преглашена Сара Планчак, котра на Шветовим купу у каратеу освоєла перше место у борбох у поєдинєчней конкуренциї. Спомедзи 32 медальох каратисти освоєли 13 златни, 8 стриберни и 11 бронзово, а найзначнєйши резултати посцигли Сара Планчак, Мартина Рац, Марина Надь, Анамария Няради, Анастазия Фаркаш, Александар Гарди, Андрей Дудаш, Теодор Няради и Ґлориян Штранґар, котри од Општини Кула достали и пенєжни награди. Предсидатель и тренер КК „Русин” Михайло Орос визначел же од кеди ше прешло до спортскей гали условия за трениранє злєпшани. Тренинґи у Клубе постали квалитетнєйши, та прицагли и вецей дзеци. Же би Клуб мал перспективу, треба водзиц рахунку праве о масовносци членства, поручел Орос. Окрем сумированя резултатох змаганьох, на сходзе було слова и о ювилею КК „Русин”, хтори означени у марцу 2015. року. З тей нагоди направени таблон першей карате

екипи, заслужним каратистом и членом Клубу додзелєни припознаня подзекованя и повелї, а о 40 рокох активносци ше писало и у Моноґрафиї Руснацох. На Рочней скупштини, всоботу за предсидателя КК „Русин” знова вибрани Михайло Орос. Окрем нього, у Управним одборе буду Вероника Юрич и Янко Няради, а у Надпатраюцим Дюра Планчак, Тихомир Фейди и Павле Малацко. На Скупштини бул и предсидатель Спортского дружтва „Русин” Драґан Ковачевич. Того року финансийни средства за ширшу дїялносц КК „Русин” були скромни, медзитим, достаточни за участвованє на урядових змаганьох. Окрем пенєжу зоз месного самодоприносу и буджетa Општини Кула, роботу Клубу потримую и спонзорe и родичи дзецох. С. Надь

СПОРТСКИ БАВИСКА „ЯША БАКОВ”

НОВЕ РУКОВОДСТВО И ПРАВИЛА ЗМАГАНЯ Рочна и Виберанкова скупштина Спортского здруженя Спортских бавискох „Яша Баков” отримана всоботу, 9. януара, у Коцуре, у Пелетовей сали на беґелю. На Скупштини запровадзени нови правила о участвованю на турнирох у рамикох СБ, на основи хторих участвовац годни здруженя, дружтва и клуби котри достаню поволанку, а нє кажде хто придзе на турнир, як цо було потераз Дружтва котри годни участвовац то: Дружтво Руснацох Суботица, КУД „Петро Кузмяк” Нове Орахово, КУД „Др Гавриїл Костельник” Кула, СД „Русин” и Здруженє рибарох/школа з Руского Керестура. Потим то ФК „Искра” и КПД „ДОК” з Коцура, КПД „Карпати” и „Папивинґ” з Вербасу, РКЦ з Нового Саду, КУД „Тарас Шевченко” и ФК „Бачка 1923” з Дюрдьова, КПД „Дюра Киш” зоз Шиду и єдно место Беркасово/Бачинци, КУД „Иван Котляревски” з Бикичу, а два места будзе мац Координация радох Руснацох з Горватскей. Нове правило и же кед на турнире участвує нєпарне число екипох, домашнї маю право направиц два екипи. Потерашнї подпредсидатель СБ ЯБ Иван Папуґа представел анализу 24. Бавискох и финансийни звит, хтори єдногласно прилапели присутни з правом гласа. Право гласа мали 13 особи – представителє каждого нашого здруженя хторе ше одволовало на Скупштину, а нє були

42 РУСКЕ СЛОВО

представителє з Кули, Нового Орахова и Нового Саду. Понеже потерашньому руководительству вишол мандат, потерашнї подпредсидатель Иван Папуґа анализовал и прешли штири роки, односно од 21. по 24. СБ. У виберанковей часци Скупштини вибрани нови Управни (УО) и Надпатраюци одбор (НО). До УО вибрани Иван Папуґа, Владислав Папуґа, Звонимир Ерделї, Звонко Салаґ и Янко Хома, а до НО Здравко Бабич, Кирил Симунович и Владимир Мученски. Нови УО такой вибрал и нового предсидателя и нового подпредсидателя СБ „Яша Баков”. Нови предсидатель потерашнї подпредсидатель Иван Папуґа з Вербасу, а за нового подпредсидателя вибрани Янко Хома з Руского Керестура. За предсидателя Надпатруюцого одбору вибрани Здравко Бабич з Коцура. На схадзки присуствовал и предсидатель Вивершного одбору НС Желько Ковач. З. Колєсар 14. ЯНУАР 2016.

ИНФОРМАТОР

РОЗПОРЯДОК ОЗНАЧОВАНЯ НАЦИОНАЛНОГО ШВЕТА РУСНАЦОХ У ПОДРУЧНИХ КАНЦЕЛАРИЙОХ НАЦИОНАЛНОГО СОВИТУ ПИЯТОК, 15. ЯНУАР СУБОТИЦА - 12,00 годзин КОЦУР - 18,00 годзин, (сала Месней заєднїци) НОВИ САД - 19,00 годзин ШИД - 19,00 годзин

СОБОТА, 16. ЯНУАР ВЕРБАС - 10,00 годзин турнир у столним тенису (ОШ П. П. Нєґош”), ” по законченю у Kарпатох” ” означованє Националного швета

НЄДЗЕЛЯ, 17. ЯНУАР ДЮРДЬОВ - 12,00 годзин ҐОСПОДЇНЦИ - 15,00 годзин НОВЕ ОРАХОВО - 17,00 годзин БИКИЧ ДОЛ и СРИМСКА МИТРОВИЦА - 17,00 г. заєднїцке означованє у Бикичу

ПОНДЗЕЛОК, 18. ЯНУАР РУСКИ КЕРЕСТУР - медзи 12 и 14 г. у Доме култури

14. ЯНУАР 2016.

РУСКЕ СЛОВО 43

РОК LXXII ЧИСЛО 1-2 (3662-3663) НОВИ САД, 14. ЯНУАР 2016. РОКУ

PREGLYD 2015. ROKA

Фото: Ивона Торма

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

■ ДЗЕНЬ РУСНАЦОХ У КУЛИ