Ruske slovo 45

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ НОВИ КНЇЖКИ

РОК LXXIV ЧИСЛО 45 (3810) НОВИ САД, 9. НОВЕМБЕР 2018.

Михал Рамач, „Дуга над Дунайом” Агнета Бучко Папгаргаї, „Там дзе слунко виходзи” Яким Чапко, „Церень спод нохца”

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

„Дуга над Дунайом” Михала Рамача З друку вишла нова кнїжка поезиї Михала Рамача „Дуга над Дунайом”. То збирка писньох о фундаменталних животних и моралних вредносцох з хторима каждодньово жиєме у намаганю прежиц и витвориц свойо задумки и представи о можлївим особним щесцу, гутори др Яков Кишюгас, рецензент кнїжки. „Там дзе слунко виходзи” Агнети Бучко Папгаргаї Агнета БучкоПапгаргаї позната, насампредз як поетеса, алє на тот завод написала кнїжку приповедкох о войни „Там дзе слунко виходзи”. То єй була и морална обовязка як интелектуалки родом зоз краю дзе дзеведзешатих рокох були войни, же би тото горке искуство остало записане. Кнїжка ноши наслов „Там дзе слунко виходзи” и ма у себе дзешец приповедки.

„Церень спод нохца” Якима Чапка Гоч Чапко свою остатню кнїжку обявел далєкого 1976. року, на тот завод понукнул одличну кнїжку поезиї хтора подзелєна до трох цалосцох. Єдна цалосц пошвецена младосци и любови, друга валалу Дюрдьову, його историї и специфичним локалитетом, а у трецей ше находза рефлексивни резимеи о живоце. „Капка на концу нохца” Тамари Хрин Рончевич Вона єдна од авторкох хтори ше у рускей литератури зявели после дватисячитого року, авторка хтора одлично репрезентовала и представела руску литературу и звонка нашого язика.

Фото: Сандра Саламун

Тамара Хрин Рончевич „Капка на концу нохца”

■ УЧЕНЄ РУСКОГО ЯЗИКА У ҐОСПОДЇНЦОХ

Кнїжки имож купиц у просторийох НВУ „Руске слово” у Новим Садзе и у Дописовательстве „Руского слова” у Руским Керестуре, як и прейґ наших заступнїкох по наших местох и на нашим сайту. М. Ш.

ОГЛЯД НУ ЦЕ НА ПРЕ ШЛОСЦ оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препозП нац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у даке-

Фотоґрафия: 0021P дишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548-421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

Фотоґрафия: 0017P

■ ПРЕЛИМИНАРНИ РЕЗУЛТАТИ ВИБЕРАНКОХ

ОТВЕРАНЄ ҐУ НОВЕЙ ПУБЛИКИ Пише: Анамария РАНКОВИЧ, директорка Заводу за културу войводянских Руснацох

У марцу 2008. року АП Войводина и Национални совит

шинских младих уметнїкох. Вистава „Зоз слику вєдно” Руснацох принєсли Одлуку о снованю Заводу за културу премиєрно отворена у Суботици у септембру, у Новим войводянских Руснацох, а перши активносци на очува- Садзе у октобру, 21. новембра будзе представена явносню, унапредзеню и розвою културней окремносци и ци у Зренянину, а у фебруару у Сенти. очуваня националного идентитета нашей заєднїци поча- Як шлїдуюци крочай у таким концепту означованя того ли уж концом истого и початком 2009. року. Дзешец значного ювилея, фокус нам бул на дзецох и тих хтори их роки познєйше, Завод ма за собу значни резултати – провадза. Циль тих роботньох же би ше упознали зоз накапитални виданя, формовану явну библиотеку, шима уметнїками и уметнїцкима елементами и напрямадиґиталну базу, успишно реализовани проєкти и пар- ми, историчарами, писателями и иншима значнима осотнерства, отримани вистави, промоциї и фахово сходи, бами, подїями и поняцами зоз нашей култури на креативпотримани нашо манифестациї и орґанизациї... и вельке ни способ звонка школских лавкох. През розвагу презенчисло припаднїкох нашей заєднїци хтори нє знаю анї цо товани мена и факти лєгчейше ше прилапюю и паметаю, Завод роби, анї дзе ше находзи. а у тим процесу ключне уключованє и тих хтори привеДоступни виглєдованя указую же значна часц публики, дли дзеци на роботнї, прето же и вони тиж часц новей пунє лєм у Сербиї, алє и цалей Европи, нє участвує доста- блики гоч можебуц уж и знаю (а можебуц анї нє) шицко точно у културних и уметнїцких активносцох и прето тото цо ше дзецом на роботньох презентує. „розвой публики” по стал М ла деж, то шлї ду ю ца Сцели зме указац же Завод отворени и єден зоз значнєйших спокуґрупа публики хтору чежко доступни простор за шицких уметнїкох, сох сектора култури у цалей при цаг нуц и за ин те ре со фаховцох, орґанизациї, студентох, Европи. Мала зме заєднїца, вац, а хтори вєдно зоз преалє нас тота статистика нє нєформални ґрупи, поєдинцох, алє и за дзеци и шлу спомнуту ґрупу, значзаобиходзи, а праве прето їх родичох, баби, дїдох, наставнїкох, виховательох, ни фактор у отриманю натаки приступ и вельо значмладих, пензионерох, гевтих хтори знаю вельо о шей заєднїци прето же вонєйши за нас. рускей култури и гевтих хтори нє знаю нїч ни тоти хто ри би ма ли предлужиц очуванє рускоСцели зме на окремни способ означиц 10. рочнїцу Заводу, нєзвичайно, праве з го идентитету. За нїх у програми направени окремни акцентом на розвою публики, а нє отримац ище єдну сеґменти и розваги и темох хтори за нєшкайшу младеж святочну академию у морю манифестацийох хтори ма- важна, а хтори покус ище вше табу, гоч би нє требали ме. Потребне було превжац крочаї же бизме ше нє пред- буц. През ексклузивну проєкцию наградзеней видео ставяли нєпреривно лєм сами себе, визначиц же руска уметнїцкей роботи Юлиї Неджински зоз Польскей и култура нє лєм фолклор и указац же Заводу отворени и психолоґийну роботню на тему депре сиї и самозабойдоступни простор за шицких уметнїкох, фаховцох, орґа- ства сцели зме порушац диялог о менталним здравю низациї, студентох, нєформални ґрупи, поєдинцох, алє и младих, гоч младих було найменєй на подїї. З другого за дзеци и їх родичох, баби, дїдох, наставнїкох, вихова- боку, презентация фуяри, промоция нового албуму нательох, младих, пензионерох, гевтих хтори знаю вельо о родних шпиванкох обробених на сучасни спо соб Саши Палєнкаша, представа „Жени” и бависко „Сцекнї зоз рускей култури и гевтих хтори нє знаю нїч. У тим контексту, активносци у рамикох означованя 10. Заводу” задумани тиж як дотик зоз руску културу през рочнїци Заводу почали зоз виставу младих уметнїкох зоз розвагу. През проєкцию видеа о проєктох Заводу и рускей, словацкей, румунскей, мадярскей и горватскей округли столи на тему „Репертоарни зборнїк за руски заєднїци под назву „Зоз слику вєдно” хтору вєдно орґа- хори”, „Двоязичносц при Руснацох“, „Перспектива тенизовали пейц меншински заводи у Войводини. Руски атралного живота при Руснацох” сцели зме здогаднуц завод з тей нагоди розписал явну поволанку на хтору ше на даєдни успишни, вельки проєкти и порушац даєдни явели 4 млади особи, до другого кругу фахова комисия теми и потенциялни нови предклади проєктох Заводу вибрала два мена, а потим селектор вистави – Нела у будучно сци. Тонкович зоз Сучасней ґалериї у Суботици вибрала Тримам же програма з нагоди 10. рочнїци Заводу була Даряна Гардия зоз Руского Керестура, хтори тераз у успишна, гоч нє була масовно нащивена, прето же сом Праги на мастер студийох дзе виучує литоґрафию. Тота видзела нових людзох и дазкельо раз чула слова „першинаисце репрезенативна вистава резултат намаганьох раз сом ту”. За Завод важни людзе, прето же вони творя меншинских заводох ґу унапредзеню сотруднїцтва и єдну културу и за нїх ше култура твори, та яка то вец презентованя нашей роботи и култури меншини хтору институция култури кед людзох, односно публики, представяме и другим заєднїцом и векшинскей, розбива- реципиєнтох змистох у нїм нє будзе.■ юци источашнє предрозсудки и звичайни задумки о Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово” меншинских заєднїцох през презентацию наших вер-

2 РУСКЕ СЛОВО

9. НОВЕМБЕР 2018.

ЗМИСТ

УВОДНЇК Пише: Иван САБА ДОШ, главни одвичательни редактор

■ Тижньовнїк 4–7. Прелиминарни резултати виберанкох за Национални совит

■ Нашо места 11. Активносци Совиту МЗ Нове Орахово

■ Економия 13. Продукция меду у Сриме

■ Мозаїк 16–17. „Сцеканє” и „Маскованє”

■ Култура и просвита 18. Ученє Ґосподїнцох

руского

язика

у

■ Руске словечко 22–23. Родзени дзень Заводу у фото-стрипу

■ Людзе, роки, живот

24–25. Миронь Маґочов зоз Нового Зеланду

■ Духовни живот

30. Зоз Кирбаю у Бачинцох

■ Информатор

32–35. Мали оглашки и In memoriam

■ Спорт

38. Пионире ФК „Русин” – шветла будучносц Клуба

Насловни бок: Виберанки Авторка фотоґрафиї: Сандра Саламун

ВИБЕРАНКИ, ЯК И КАЖДИ ДРУГИ? Внєдзелю отримани виберанки за нови зволаня националних совитох 22 меншинских националних заєднїцох хтори жию и витворюю свойо права на културну автономию у Републики Сербиї. За виберанки хтори орґанизовани на вецей як 900 виберацких местох приявене було кус вецей як пол милиона гласачох, хтори могли гласац за скоро 60 розлични лїстини. Кед ше шицко тото зна, ясне же меншински виберанки вельки, обсяжни и „шипляви” процес хтори орґанизовац и витвориц може лєм озбильна институция як цо Републична виберанкова комисия. Важаци закони єй тот задаток и зверели, алє думаня же як го вона сполнєла, мало повесц же подзелєни. Гоч сама оценєла же виберанкови процес бул цалком транспарентни, скоро єдинствена оцена колеґох хтори го провадзели, же Комисия з тей нагоди була „таїнствена” як нїґда потераз. Пробованя достац голєм даяки урядово, полуурядово лєбо нєурядово информациї по порядним протоколу, лєбо гоч заобиходней драги, були униформно нєуспишни, аж по першу урядову конференцию РВК, отриману вовторок пред вечаром, вецей як 40 годзини после завераня виберацких местох. Вшелїяк же тот вакуум спричинює рижни коментари и обаваня при заинтересованей явносци, и нє богзна як доприноши довирию гласачох и учашнїкох виберанкох до институцийох. Остатнї векши виберанки у Сербиї отримани того року початком марца, кед гражданє Беоґраду гласали за одборнїкох Скупштини Городу. На тих виберанкох право гласа мали милион и 600 тисячи гласачох, хтори го сполнїц могли на 1 200 виберацких местох. Перши и прелиминарни резултати, хтори ше познєйше указали як барз прецизни и скоро цалком точни, познати були исти вечар. Правда, виберало ше лєм єдно цело, а нє 22, поверхносц главного городу забера лєм 3,5 одсто державней териториї, а було лєм 11 лїстини за хтори мож гласац, алє Беоґрадянє уж даскельо годзини по завераню гласацких местох бизовно знали хто им будзе водзиц город, а хто скупштину увидзи лєм звонка. Нам за тото спознанє, голєм дочасове и прелиминарне, требало скоро цали два днї. Виберанки за национални совити, гоч их розписує ресорне Министерство а нє Народна скупштина, по шицким другим би мушели мац статус и финансийну потримовку, як и кажди други виберанки у держави. На концу концох, и уключованє Републичней виберанковей комисиї потвердзенє такого становиска. Нїяка то нє велька и нова мудросц – о тим ше бешедує, и исте ше зауважує одкеди запровадзене виберанє совитох на директних виберанкох. Проблем же ше о тим кус бешедує пред нїма, ище дакус после, и вец ознова нїч... по шлїдуюци виберанкови циклус.

* ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ ”Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Булевар ошлєбодзеня 81/VII, 21000 Нови Сад * Редакция: одвичательни редакторe – Славица Фейса, Ясмина Дюранїн, Микола М. Цап, Микола Шанта * редакторе/ки рубрикох – Мирон Горняк-Кухар, Александар Паланчанин, Мартица Тамаш, Олена Планчак-Сакач, Вероника Вуячич * новинаре/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Ана Маркович, Сандра Саламун, Златко Колєсар, Марина Джуджар * лекторка – Блажена Хома-Цветкович * ґрафична редакторка – Люпка Цвеїч * ґрафични дизайнерки – Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефони: 021/6613-697, 021/6624-708, 021/6623-076; 021/6621-433 * Телефакс 021/528-083 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa a.d. Beograd 160-923244-82 * Девизни рахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Д ру ку є Д ру ка р н я graf” П е т р о ва р а д и н * ”Maxima E-mail: redakcija@ruskeslovo.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 000 *

Директор др БОРИС ВАРҐА *** Главни одвичательни редактор ИВАН САБАДОШ

9. НОВЕМБЕР 2018.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК

ПРЕЛИМИНАРНИ РЕЗУЛТАТИ ВИБЕРАНКОХ ЗА НАЦИОНАЛНИ СОВИТ РУСНАЦОХ

ШЕЙСЦ ЛЇСТИНИ ДОСТАЛИ МАНДАТИ, „РУСНАЦИ ВЄДНО” НАЙВЕЦЕЙ – ОСЕМ По прелиминарних резултатох, шейсц од седем лїстинох хтори участвовали на виберанкох уходза до нового Националного совиту Руснацох, а лїстина „Руснаци вєдно” достала найвецей гласи и осем мандати у новим Совиту хтори будзе мац 19 членох Пишу: Редакция и мрежа дописовательох

Републична виберанкова комисия вовторок, 6. новембра, обявела дочасово прелиминарни резултати виберанкох за нови зволаня националних совитох националних меншинох хтори отримани внєдзелю, 4. новембра. По прелиминарних резултатох, достатих на основи обробених податкох зоз 98,82 одсто обробених виберацких местох, од седем лїстинох хтори участвовали на виберанкох за Национални совит Руснацох, шейсц достаню мандати у новим зволаню Совиту. Резултати хтори витворели лїстини шлїдуюци: Лїстина „Руснаци вєдно” достала 1 335 гласи (38,44 одсто), и у новим Совиту будзе мац 8 мандати. Лїстина „Буц и остац РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА” достала 552 гласи (15,89 одсто) и 3 мандати. Лїстина „За Руснацох – Желько Ковач” достала 571 гласи (16,44 одсто) гласи и 3 мандати. Лїстина „Руска будучносц” достала 310 гласи (8,93 одсто), цо 2 мандати. Лїстина „Лїстина шлєбодних кандидатох” достала 341 глас (9,82 одсто), цо тиж 2 мандати. Лїстина „И ми Рускинї/Руснаци” до стала 123 гласи

4 РУСКЕ СЛОВО

(3,54 одсто) и нє будзе мац мандат у новим зволаню Националного совиту Руснацох. Лїстина „Млади маю першенство” достала 195 гласи (5,61 одсто), односно 1 мандат. По прелиминарних резултатох, достатих на основи обробених податкох зоз 168 од 170 виберацких местох дзе могло гласац за нове зволанє Националного совиту Руснацох, на виберанки вишли 3 473 гласаче, односно 47,82 одсто од уписаних до Окремного виберацкого списку рускей националней меншини. Вкупно було 46 нєважаци гласацки лїстки, цо 1, 32 одсто. Як сообщел предсидатель Републичней виберанковей комисиї Владимир Димитриєвич, тото цело нє достало урядово пригварки на реґуларносц и цек виберанкового процесу а, по його словох, на нєдзельових виберанкох обезпечена подполна транспарентносц виберанкового процесу. Конєчни резултати виберанкох за национални совити Републична виберанкова комисия длужна обявиц найпознєйше по штварток, 8. новембра, до 20 годзин. Потим, найпознєйше 20

днї од дня обявйованя у Службеним глашнїку, треба же би були конституовани нови национални совити. Резултати хтори представела Републична виберанкова комисия, гоч дочасово и прелиминарни, єдини хтори урядово сообщени у вязи з виберанками за Национални совит Руснацох. Далєй буду представени нєурядово резултати достати по наших местох после завераня гласацких местох. РУСКИ КЕРЕСТУР По перших, прелиминарних резултатох, у Руским Керестуре найвецей гласи достала лїстина „За Руснацох – Желько Ковач” – 452, цо 38,93 одсто, потим „Руснаци вєдно” – 446 гласи, цо 38,41 одсто. На трецим месце по числу достатих гласох лїстина „Буц и остац РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА” – 160 гласи, цо 13,78 одсто. На штвартим месце лїстина „Млади маю першенство” хтора достала 54 гласи, або 4,65 одсто, пияте и шесте место по числу достатих гласох дзеля лїстини „Руска будучносц” и „Лїстина шлєбодних кандидатох” хтори достали по 18 гласи, або 1,55 одсто, док на шестим месце лїстина „И ми Рускинї/Руснаци” зоз 13 гласами, цо 1,33 одсто. На штирох виберацких местох право гласац мали вєдно 2 494 гласаче уписани до Окремного виберацкого списку Руснацох, а свойо виберацке право вихасновали 1 180 вибераче, цо 47,34 одсто. Вєдно з припаднїками других националних меншинох (українскей, ромскей, мадярскей и словацкей) у Керестуре могли гласац 2 568 гласаче.

9. НOВЕМБЕР 2018.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com

На виберацким месце у Доме борцох и пензионерох до ОВС були уписани 553 особи, а гласали 277, цо 50,09 одсто; у будинку Замок од 613 уписаних гласали 270 особи, цо 44,04 проценти; у Ловарским доме од 727 уписаних гласали 349 гласаче, цо 49,22 одсто, а у „Рускому” од 619 уписаних право гласа вихасновали 284 особи, або 45,88 одсто. На шицких штирох виберацких местох було 19 нєважаци лїстки. Як дознаваме, и на тих виберанкох у Руским Керестуре було гласачох хтори вишли гласац, алє нє могли, понеже нє були уписани до ОВС, а було и таких цо нє пошли гласац прето же нє достали поволанки за гласанє гоч су уписани до ОВС. Даяки инциденти або нєприємносци нє було анї на єдним гласацким месце.

носно 40,1 одсто освоєла лїстина „Руска будучносц” котра на виберанкох була под числом 4. Друге место у Коцуре освоєла лїстина „Шлєбодних кандидатох” котру формовало културно уметнїцке дружтво „Жатва”. Лїстина „Шлєбодних кандидатох” на тих виберанкох освоєла 16,5 гласи, односно 26,9 одсто. На трецим месце лїстина „Руснаци вєдно”, котра освоєла 96, односно 15,6 одсто гласох, а на штвартим лїстина „И ми Рускинї/Руснаци”, котра освоєла 30 гласи, лєбо 4,9 одсто.

У малей сали Месней заєднїци право гласу мали 478 особи, а тото право вихасновали 228 особи, а два гласацки лїстки були нєважаци. У малей сали тиж найвецей гласи освоєла лїстина „Руска будучносц”, вкупно 78 гласи. Три гласи менєй, односно 75 освоєла „Лїстина шлєбодних кандидатох”. Лїстина „Руснаци вєдно” освоєла 29 гласи, лїстина „Буц и остац РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА” освоєла 16 гласи, „И ми Рускинї/Руснаци” 14 гласи, „Млади маю першенство” 11 гласи,

У Коцуре за лїстину „Буц и остац РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА” гласали 29 гласаче, односно 4,7%, лїстину „Млади маю першенство” на тих виберанкох потримали 26 гласаче, односно 4,2% и на концу лїстина „За Руснацох – Желько Ковач” освоєла 10 гласи, односно 1,6%. Коцурци гласали на трох виберацких местох – на двох у Месней заєднїци и єдним у ОШ „Братство єдинство”. Виберанки прешли без нєправилносцох и без инцидентох. У велькей сали Месней заєднїци до Окремного виберацкого списку були уписани 525 особи зоз правом гласа, гласац вишло 227 особи, а найвецей гласи освоєла лїстина „Руска будучносц” котра освоєла 104 гласи. Друга була „Лїстина шлєбодних кандидатох” котра освоєла 51 глас, лїстина „Руснаци вєдно” освоєла 39 гласи, а лїстина „Буц и остац РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА” 11 гласи. Лїстина „И ми Рускинї/Руснаци” освоєли 9, „Млади маю першенство” 8, а лїстина „За Руснацох – Желько Ковач” 5 гласи.

а лїстина „За Руснацох – Желько Ковач” освоєла 3 гласи. На трецим виберацким месце у ОШ „Братство єдинство” право гласа мали 319 особи, гласали 157, а єден лїсток бул нєважаци. У Школи тиж победзела лїстина „Руска будучносц” котра освоєла 64 гласи. „Лїстина шлєбодних кандидатох” освоєла 39, а лїстина „Руснаци вєдно” 28 гласи. По 7 гласи освоєли лїстини „И ми Рускинї/Руснаци” и лїстина „Млади маю першенство”, а лїстини „Буц и остац РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА” и „За Руснацох – Желько Ковач” у Школи освоєли по 2 гласи.

ОПШТИНA КУЛA У цалей општини Кула найвецей гласи достала лїстина „За Руснацох – Желько Ковач” – 479 гласи цо 37,48 одсто, на другим месце лїстина „Руснаци вєдно” зоз 455 гласами, лєбо 35,60 одсто, а треца лїстина „Буц и остац РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА” зоз 191 гласом, цо 14,95 одсто. Шлїдза „Млади маю першенство” зоз 73 гласами, цо 5,71 одсто, пията „Лїстина шлєбодних кандидатох” хтора достала 24 гласи, або 1,88 одсто, шеста „Руска будучносц” зоз 20 гласами або 1,56 одсто, и седма „И ми Рускинї/Руснаци” зоз 15 гласами цо 1,17 одсто. На уровню цалей кулскей општини за Национални совит Руснацох право гласац мали 2 841 особа уписана до Окремного виберацкого списку, насампредз у Керестуре и Кули, а гласали 1 278 вибераче цо 44,98 одсто. На шицких 10 гласацких местох дзе могли гласац и Руснаци, од чого штири у Керестуре, бул 21 нєважаци лїсток. КОЦУР У Коцуре на виберанкох за нове зволанє Националного совиту Руснацох внєдзелю 4. новембра гласали 612 гласаче, односно 40 одсто од 1 322 уписаних до Окремного виберацкого списку рускей националней заєднїци, а найвецей – 246 гласи, од9. НОВЕМБЕР 2018.

ОПШТИНA ВЕРБАС На дзешец виберацких местох у општини Вербас, дзе єст вкупно 1 957 виберачох, вкупно гласали 895 особи, цо 45,73 одсто, а найвецей гласи достала лїстина 4. „Руска будучносц”. Тота лїстина достала 262 гласи, односно 29,27 одсто. „Лїстина шлєбодних кандидатох” зоз числом 5. достала 208 гласи,

РУСКЕ СЛОВО 5

ТИЖНЬОВНЇК

односно 23,24 %, вец лїстина 1. „Руснаци вєдно” достала 199 гласи, цо 22,23 одсто, док за лїстину 2. „Буц и остац РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА” гласали 120 особи, односно 13,41 одсто. Лїстина „Млади маю першенство” достала 43 гласи, односно 4,80 одсто, лїстина „И ми Рускинї/Руснаци” достала 40 гласи, односно 4,47 %, а за лїстину „За Руснацох – Желько Ковач” гласали 18 особи, односно 2,01 одсто. У ДЮРДЬОВЕ По перших нєурядових податкох у Дюрдьове на виберанки вишли 578 гласаче од вкупно 670 уписаних, односно 86,27 одсто. Од того 39 гласацки лїстки були нєважаци. Найвецей гласи достала лїстина число 1. „Руснаци вєдно” 423 гласи (78,49 одсто); друга по шоре по чи-

вей комисиї нє було Руснацох, алє преважно гражданє векшинского народу. Oкрем Руснацох, за членох свойого националного совиту на тим виберацким месце гласали и Роми и Албанци. Того дня у шицких штирох општинских местох и на штирох виберанкових местох за нових членох свойого Националного совиту гласали вукупно 2 019 гласаче, медзи нїма и Руснаци котрих у општини по числу гласачох єст найвецей после Ромох. За нових членох свойого националного совиту у општини гласали и Мадяре, Українци, Поляци, Буґаре, Албанци, Бунєвци, Нємци и Румунє. У ОПШТИНИ ШИД На подручу општини Шид на виберанкох за нове зволанє Националного свиту Руснацох, найвецей гласи и довириє достала лїстина число

ранкового списку було уписано 137 гласачох, а вишло гласац 121. Лїстина „Руснаци вєдно” достала 76 гласи , „Буц и остац РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА” 29 гласи, „За Руснацох – Желько Ковач” єден глас, „Лїстина шлєбодних кандидатох” тиж єден глас и „Млади маю першенство” достала 9 гласи, а пейц лїстки були нєважаци. У Шидзе на гласацким месце у Червеним крижу було уписано 168 гласачох, гласали 157. „Руснаци вєдно” достали 131 глас, „Буц и остац РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА” 10 гласи, „За Руснацох – Желько Ковач” 6 гласи, „Руска будучносц” нє достала анї єден глас, „Лїстина шлєбодних кандидатох” достала 3 гласи, „И ми Рускинї/Руснаци” достала 2 гласи и „Млади маю першенство” достала 5 гласи и єден лїсток бул нєважаци. На гласацким месце у Месней заєденїци Шид було уписано 102 гласачох, гласали 75. Лїстина „Руснаци вєдно” достала 51 глас, „Буц и остац РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА” 11 гласи, „За Руснацох – Желько Ковач” 3 гласи, „Руска будучносц” нє достала анї єден глас, „Лїстина шлєбодних кандидатох” достала 3 гласи, „И ми Рускинї/Руснаци” 3 гласи, „Млади маю першенство” 2 гласи и два лїстки були нєважаци. НОВЕ ОРАХОВО

слу гласох лїстина число 4. „Руска будучносц” 50 гласи (9,28 одсто); а потим лїстини число 2. „Буц и остац РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА” и лїстина число 5. „Лїстина шлєбодних кандидатох” котри достали по 27 гласи (по 5 одсто). Лїстина число 6. „И ми Рускинї/Руснаци” достала 6 гласи (1,11 одсто); лїстина число 7. „Млади маю предносц” достала 4 гласи (0,74 одсто); лїстина число 3. „За Руснацох – Желько Ковач” 2 гласи (0,37 одсто). Дюрдьовчанє гласали на єдним виберанковим месце у валалскей Основней школи „Йован Йованович Змай”. Тото цо гласаче зауважели на вецей заводи, було же на виберанковим месце у Дюрдьове у виберанко-

6 РУСКЕ СЛОВО

єден „Руснаци вєдно”. На штирох гласацких местох, по єдно у Бикичу и Бачинцох и двох у Шидзе спомнута лїстина на першим месце по числу освоєних гласох. У Бикичу ше гласало у ОШ „Сримски фронт” и до виберанкового списку були уписани 157 гласаче, гласали 150. Спрам нєурядових податкох достатих зоз виберанкових одборох у Бикичу лїстина „Руснаци вєдно” достала 133 гласи, лїстина два „Буц и остац РУСНАК– ОЛЕНА ПАПУҐА” 7 гласи, а лїстина пейц „Лїстина шлєбодних кандидатох” достала 2 гласи. Други лїстини нє достали гласи, а було и 8 нєважаци лїстки. У Бачинцох ше гласало у ОШ „Бранко Радичевич” и до вибе-

У Новим Орахове на двох виберацких местох право гласа мали 96 Руснаци уписани до Окремного виберацкого списку, а на виберанки вишли 42 особи, цо 43,75 одсто од уписаних. Найвецей, 15 гласи, достала лїстина „Буц и остац РУСНАК – ОЛЕНА ПАПУҐА”, на другим месце лїстина „За Руснацох – Желько Ковач” з 14 гласами, лїстина „Млади маю першенство” достала 8 гласи, лїстина „Руснаци вєдно” 3 гласи, „Лїстина шлєбодних кандидатох” єден глас, док лїстини „Руска будучносц” и „И ми Рускинї/Руснаци” у Новим Орахове нє достали гласи. Єден гласацки лїсток бул нєважаци. Гласанє у Новим Орахове прешло без нєправилносцох.■ 9. НОВЕМБЕР 2018.

tiznjovnjik@ruskeslovo.com

НОВИ САД

ШВЕТОЧНОСЦИ З НАГОДИ СТОРОЧНЇЦИ ПРИСОЄДИНЄНЯ З нагоди означованя сторочнїци законченя Велькей войни, и отримованя Велькей народней скупштини и Присоєдинєня Войводини до Кральовини Сербиї, Покраїнска влада 24. и 25, новембра зоз вельочисленима манифестациями у Новим Садзе означи тот вельки ювилей

З тей на годи на со боту, 24. но вем бра, на 10 год зин, у Змай Йово вей и Ду на й скей улїч ки буд зе отво ре на Интер актив на по ста нов ка „1918” котру буду тво риц ве цей мул ти меди ял ни и дру ги ца ло сци, по шве це ни на й знач нє й шим осо бом и подї й ом з Пер шей шве то вей во й ни и При со є ди нє ня Во й води ни до Кра ль о ви ни Сер биї. Исто го дня, на Пло щи шлє боди на 21 год зин буд зе отри ма ни кон церт на котрим на сту пи Здрав ко Чолич, Звон ко Бо ґ дан, со пран Дра ґ а на Ра да ко вич, Во й водян ски сим фо ни й ски ор ке стер, ви оли ни ста Ро берт Ла катош, Но во сад ски биґ бенд ор ке стер и Ве ль ки там бу ро ви ор ке стер Ра дио-те ле ви зиї Во й води ни. На нєд зе лю 25. но вем бра на 10 год зин буд зе отво ре ни „Му зей При со є ди нє ня Во й води ни до Кра ль о ви ни Сер биї”. На 11. год зин на Пло щи Ре публи ки буд зе од кри ва нє па мят нї ка Кра ль о ви Пе тро ви Пер шому Ка ра дь ордє ви чо ви. З тей на годи ґлумец Ла зар Ри стов ски буд зе бе шедо вац ви ри вок зоз бе шеди Кра ля Пе тра Пер шо го Ка ра дь ордє ви ча серб скому во й ску при При зре ну. Цен трал на подїя означо ва ня 100-роч нї ци при со є динєня то Шве точ на ака де мия у Серб ским на род ним театре у при су стве на й вис шо го дер жав но го вер ху Ре публи ки Сер биї. На ака де миї вєд но на сту пя Во й водян ски сим фо ни й ски ор ке стер, Бе о ґ рад ска фил гармо ния и Хор Опе ри Серб ско го на род но го те атра. РТВ 9. НОВЕМБЕР 2018.

STANOVISKA Пише: Mирон ДЖУНЯ, публициста

ДЗЕ БИВАЦЕ? Чудо єдно як часто меняю назви улїцох у пристолним варошу, подобно як (за)дую витри актуалней политики. Даґдзе ше зна трафиц табла и зоз трома-штирома през историю запаметанима менами одредзеного булевару, улїци, та вам вец анї преглєдовач нє будзе релевантна помоц, а о стародавнєйших средствох знаходзеня як мапи анї бешедовац. По наших валалох ситуация дакус стабилнєйша, т. є. назви „фиксни” уж длугши час. Ви, котри биваце у улїцох як Бориса Кидрича, алє и з рускима назвами як Ирини Провчи, Ґабра Оро са, братох Бильня и подобне – знаце дацо же хто були тоти людзе? Окрем же су якиш здобутки дакедишнєй славней партизанщини, понеже ше нєридко знаю крижац з очиглядн(єйш)има назвами як ЮНА, 16. дивизиї, Войводянских бриґади, Ленїновей итд. Роздумуєм чи ту слово о инерциї ґу пременком, чи даякому намаганю/но сталґиї ґу часом кед живот ище и здабал на дацо, лєбо про сто лєм нєдзбалосц. Особнє, прихильнїк сом стародавних (нєформалних) назвох, яки ше стабилизовали у паметаню тераз уж (най)старших гражданох, и дзешка симпатизуєм назви як Кратка, Беґельска, Теметовска... Но, у случаю же би дакому завадзало жиц пре напр. евентуални пежоративни призвук на Куртим шоре – ниа, маме цали арсенал нєвихаснованих визначних, чолних людзох у валалє, дружтве, предняци би ше то поведло, котри були як народни про свитителє, скоро виключно паноцове лєбо учителє, нєридко и обидва. Так же, голєм цо ше Кере стура дотика, маме цалу плеяду попри (нєвихаснованого) Ко стельника, Кузмяка, ту и Полївка, Петриґала, алє и Солонарова, най би ше випочитовало родну ровноправносц, алє доложел и даєден лїкар, апатикар, та и писатель(ка). Праве и красна нагода вочи сторочнїци снованя РНПД, роздумац о (однєдавна) усопших промотерох нашого писаного слова; Ковач, Гудак, Чакан, Кочиш, Папгаргаї, (Йоаким) Будински итд. Обавам ше же з динамизовану пременку демоґрафскей структури по наших ме стох на чкоду руского обще ства, страци ше (швидше) и нагода за зохабянє шлїду о нас и нашим иснованю на тих про сторох. Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

РУСКЕ СЛОВО 7

НАШО МЕСТА ЛОКАЛНИ ВИБЕРАНКИ У ОПШТИНИ КУЛА

БУДЗЕ ШЕ ГЛАСАЦ ЗА 37 ОДБОРНЇКОХ Пред гражданами општини Кула виберанки за локални парламент котри буду отримани 16. децембра, а затераз преглашена лєм єдна виберанкова лїстина. Предсидателька Скупштини Сербиї Мая Ґойкович внєдзелю, 28. октобра, розписала виберанки за одборнїкох скупштинох општинох Кула, Долєвац, Кладово и Лучани за 16. децембер того року. Одлука о розписованю виберанкох ступела на моц з датумом обявйованя у Службеним глашнїку, число 82. од 28. октобра 2018. року. Виберанки у општинох Кула, Долєвац, Кладово и Лучани буду запровадзени на основи Закона о локалних виберанкох, а за нїх задлужени Општински виберанково комисиї. По виберанки и конституованє Скупштини општини Кула, з

Општину будзе руководзиц Дочасови орґан чий предсидатель Велибор Милоїчич, а члени Милорад Лазич, Милан Вуякович, Ливия Козма и Наташа Станоєвич. Остатнї порядни виберанки за Скупштину општини Кула були отримани 24. априла 2016. року, а причина розписованє тих виберанкох ище вше нє обявена. Затераз, преглашена лїстина число єден под назву „Александар Вучич – Прето же любиме Кулу”.

Ришенє о преглашованю лїстини число єден, Општинска виберанкова комисия принєсла на схадзки котра отримана 31. октобра 2018. року. Лїстина представя коалицию двох странкох – Сербскей напредней странки (СНС) и Союзу войводянских Мадярох (СВМ). На лїстини ше находза 37 кандидати за локални парламент, штверо спред СВМ и трицецтройо спред СНС, а медзи нїма и тройо зоз Руского Керестура – на єденастим месце Мария Шепински пензионерка, на дзеветнастим Владимир Олеяр, дїловни информатичар и на двацец осмим Тихомир Медич, приватни поднїматель. Виберанково лїстини мож поднєсц найпознєйше 15 днї пред виберанками, а вибера ше 37 кандидатох. М. Дж.

РОБОТИ КОЛО НАЙСТАРШЕЙ РУСКЕЙ ХИЖИ У КЕРЕСТУРЕ

ДО ДВОРА ШЕ НАВOЖИ ГЛЇНУ Найстарша руска хижа у Руским Керестуре помали достава финални випатрунок, дзекуюци анґажованю фаховцох з Покраїнского заводу и служби Националного совиту Руснацох. Прешлого тижня отримана роботна акция пораєня двора коло найстаршей рускей хижи чийо адаптованє

8 РУСКЕ СЛОВО

нєдавно закончене по проєкту Покраїнского заводу за защиту памятнїкох по конкурсу Покраїнского секретарияту за културу, явне информованє и одношеня з вирскима заєднїцами. У роботней акциї участвовали коло дзешец особи котри зоз двора розчисцели будовательни одпад котри остал од адаптованя. Тераз у цеку навоженє глїни до двора, понеже уровень двора вельо нїзши, а за ровнанє тиж будзе орґанизована роботна акция. Потим ше приступи ґу роботом опреманя нукашньосци зоз мебльом и другима старима предметами котри характеристични за период кеди будована хижа, за цо буду задлужени фаховци з Покраїнского заводу котри буду на терену опатрац ствари котри пред тим людзе приявели же су дзечни подаровац. Приявиц стари предмети мож ище вше до Националного совиту Руснацох. Роботну акцию орґанизовала служба Националного совиту Руснацох, а витворена є з помоцу Здруженя женох „Байка”, даскелїх волонтерох и ЯКП „Руском” котре на тот завод обезпечело трактор и прикоч за вивоженє шмеца. М. Дж.

9. НОВЕМБЕР 2018.

mesta@ruskeslovo.com

„ПАЖЛЇВКО” ОЗНОВА НАЩИВЕЛ НАЙМЛАДШИХ ВЕРБАЩАНОХ

АКЦИЯ „КУЛТУРНЕ И НЄКУЛТУРНЕ У ТРАНСПОРТУ”

Совит за безпечносц транспорту општини Вербас орґанизовал за школярох перших класох основних школох и предшколцох Предшколскей установи „Бошко Буха” нову акцию з назву „Културне и нєкултурне у транспорту”. З тей нагоди у велькей гали Центра за физичну културу „Драґо Йовович” виведзени интерактивни театрални фалат у хторим о основних транспортних правилох дзецом гуторел „Пажлївко”, защитна подоба Аґенциї за безпечносц транспорту Републики Сербиї. Окрем того, у голу Центра за физичну културу була поставена и подобова вистава роботох предшколцох на тему цо културне робиц, а цо нє, под час участвованя у транспорту. Акцию у Вербаше, хтора часц проєкту „Полиция у локалней заєднїци” нащивели коло тисяч наймладши Вербащанє. Совитнїк директора Аґенциї за безпечносц транспорту Милан Илич визначел же општина Вербас перша у хторей реализовани проєкт „Културне и нєкултурне у транспорту”.

– Предшколци мали можлївосц же би свою цалодньову активносц унапрямели до теми транспорта през призму култури. Їх рисунки указали як похопюю тоту тему, як ше и сами справую у транспорту їх родичи и други учашнїки, чи гриша, и так нам указали тото цо важне знац. Аґенция за безпечносц у транспорту поряднє сотрудзує з општину Вербас и добре тото же вєдно мож злєпшац безпечносц шицких учашнїкох у транспорту, а окреме наймладших – визначел Илич.

Предсидатель општини Вербас Милан Ґлушац здогаднул же локална самоуправа, односно єй Совит за безпечносц у транспорту уж роками запровадзує проєкт „Полиция у локалней заєднїци” през хтори потераз прешли вецей тисячи гражданє и едуковали ше о рижних темох. Вон додал же то штварта акция у 2018. року, а сиґурносц учашнїкох у транспорту муши буц приоритет.

– За тот проєкт зме ше одлучели, бо думаме же то фундамент безпечносци у транспорту хтора познєйше да резултат, и прешвечени зме же тоту културу нє мож купиц, алє ю мушиме научиц през фамелию, школу, на улїци – визначела заменїца предсидателя општини и предсидателька Совиту за безпечносц транспорту Миляна Штулич. Закончела зоз словами же циль Совиту же би дошол до каждого дзецка у општини, же би воно прешло през едукацию и пририхтованє за самостойне участвованє у транспорту. А. М.

У КОЦУРЕ

НОВИ ОБЛАКИ НА ДОМЕ КУЛТУРИ Реновиранє Дома култури у Коцуре почало на початку рока кед ушорени ентериєр, пременєни дзвери и облак на канцелариї, а коцурска Месна заєднїца обезпечела средства же би ше на будинку Дома пременєло и облаки

9. НОВЕМБЕР 2018.

на чолним боку. Роботнїки коцурского подприємства „Скло-рам” прешлого тижня виняли штири стари, очкодовани облаки и положели нови ПВЦ облаки. Зоз Месней заєднїци Коцур наявене же тих дньох почню роботи на поставяню бехатон цегелкох опрез Руского дома и Дома култури, обнови ше и септична дзира Дома култури котра ше находзи на пияцу, а и центер валала будзе богатши за нови древка, котри тиж у планє посадзиц. Од векших роботох котри по конєц рока маю буду поробени, заплановане положиц нови уходни дзвери на будинку Месней заєднїци, а понеже обилєна фасада, положи ше и нови циви коло будинку. Кед буду обезпечени средства на котри Месна заєднїца годна раховац, по конєц рока у плану купиц стартер на огньогасни камион, помогнє ше Етно клубу же би закончели кухньочку и справи окремну просторию у Доме култури у котрей будзе змесцене народне облєчиво КУД „Завичайно врело”. З. К.

РУСКЕ СЛОВО 9

НАШО МЕСТА РОБОТИ НА КОЦУРСКЕЙ ЦЕРКВИ

НАЙВЕКШЕ ПОРОБЕНЕ На грекокатолїцкей церкви Успения Пресвятей Богородици у Коцуре пред даскельома роками почали обсяжни роботи, перше на гидроизолациї будинку, а потим и поступне реновиранє и з часом, кельо финансиї и хвиля дошлєбодзовали, церкву ше ушорйовало. Роботи тирваю и далєй, алє найвекши и найчежши поробени. Тераз ше до церковней сали уводзи зогриванє. Роботи почали зоз ришованьом влаги у будинку, та ше мури пререзало, уцагнута гидроизолация и обити малтер по висину по котру ше дзвигла влага. О даскельо роки, кед ше мури висхли, предлужене реновованє церкви, та ше прешлого тижня, дзекуюци красней хвилї, робело и вонкашньосц церкви. Роботнїки подприємства „Слован” зоз Селенчи тих дньох малтерую орбиту, часц церкви после поставяня гидроизолациї, котра поробена пред даскельома роками. Мед зитим,

окрем малтерованя, роботнїки пририхтую фасаду за билєнє котре у плану шлїдуюцого року. По законченю роботох на вонкашнєй часци церкви, омалтерує ше и нукашнї мури.

Окрем спомнутих роботох на церкви, Церковни одбор на чолє зоз парохом о. Владиславом Рацом обезпечели стредства за уводзенє централного зогриваня до канцелариї и цер-

ковней сали, же би парохияном було приємнєйше кед служа молебени, дзевятнїци и кед єст виронаучни друженя котри ше вжиме отримує у церковней сали. За финансованє роботох на церкви и парохиї часц средствох, точнєйше 400 000 динари, Церква прешлого року до стала по конкурсу котри розписало Министерство вирох и Управа за сотруднїцтво зоз Церквами и вирскима заєднїцами, а з часци и зоз власних средствох. З. К.

СХОД ФАХОВЦОХ У ВЕРБАШЕ

ОЗНОВА АКЦЕНТ НА ВЕЛЬКИМ БАЧКИМ БЕҐЕЛЮ Активносци вербаскей локалней самоуправи прешлого тижня були унапрямени на пририхтованє проєкту ремедияциї и ревитализациї Велького бачкого беґелю. З тей нагоди Вербас нащивели представителє Делеґациї Европскей униї у Сербиї, финансиєра вибудови Централного пошореня за преробок одрутних водох, вец проєктно нєзависни тим за ревизию „Джасперс”, як и представителє Министерства за защиту животного штредку, Покраїнского секретарияту за урбанизем и защиту животного штредку, та представителє ЯВП „Води Войводини”. Другого дня у Министерстве за европски интеґрациї у Беоґрад зе, спомнути актере вєдно з пред ста ви те ля ми општини Вербас розпатрали опцийни анализи ревитализациї Велького бачкого беґелю.

– Нащива Вербасу подрозумйовала и обиход зенє дзе по єд них точ -

10 РУСКЕ СЛОВО

кох на водоцеку Велького бачкого беґелю, а потим и нащиву Централного пошореня. У Министерстве за европски интеґрациї пре зентовани опциї ремедияциї и ревитализациї, а на основи до статих ре зултатох проєкт буд зе далєй розрабяни – визначел по сле схадзки у Беоґрад зе предсидатель општини Вербас Милан Ґлушац. На схадзки у Министерстве за европски интеґрациї бул и член Општинскей ради Мариян Миянович, представителє „Джасперс” тиму, експерти задлужени за обезпечованє технїчней потримовки и потримовки администрациї у пририхтованю проєкту – ППФ8, представителє компетентних покраїнских секретариятох и републичних министерствох, ЯВП „Води Во й води ни” и други фаховци. vrbas.net/А. М.

9. НОВЕМБЕР 2018.

mesta@ruskeslovo.com

У НОВИМ ОРАХОВЕ

ДОБРЕ ҐАЗДУЮ

У

Совит Месней заєднїци Нового Орахова на початку рока принєсол амбицийни план роботи за тот рок, а предсидателька Вивершного одбору Месней заєднїци Гайналка Шипош гварела же є задовольна зоз яким темпом ше реализує план у валалє

тим року у Новим Орахове заплановане вельо поробиц, алє як ше план будзе реализовац, шицко завиши од пенєжу. Як тераз ствари стоя, наспрам того кельо поробене по конєц септембра, кед же будзе красна хвиля, по конєц рока будзе поробене и вецей як заплановане. Предсидателька вивершного одбору Месней заєднїци Гайналка Шипош гварела же є задовольна зоз темпом реализациї плана роботох у валалє. ШПОРУЮ ТАМ ДЗЕ МОЖУ

сци дацо вецей як 2 милиони динари. Предлужи ше роботи и на теметове, односно бетонованє дражкох. По валалє поплатани дзири на драгох, „прецагнута” асфалтна драга у валалє у длужини од 300 метери, та так скапчани улїци ЮНА, Бориса Кидрича, Ленїнова и Ошлєбодительна. Роби ше и на поставяню твардей подлоги на драги хтора ше приключує на главну драгу при билому крижу, вредносци 1 800 000 динари, а пенєж обезбечени од аренди за жем. Од того пенєжу будзе ше асфалтовац и Южну улїцу у длужини 300 метери. За тото обезпечени 6 200 000 динари.

– У марцу зме започали роботи, а то значи же зме предлужели там дзе дацо прешлого року розпочате, а нє закончене – потолковала Шипошова. ОБНОВЮЮ, ОПРАВЯЮ – Насампредз, плановане закончиц И ПРАВЯ НОВЕ роботи на водоводу, котри започати прешлого року. То ше одноши на улїчТого року плановане закончиц року Золтан Кодаи. Поробене 1 800 меботи на водоводней мрежи у улїцох тери водоводу, а на линию приключеЮНА, Матиї Губца, Моши Пияди и ни и 10 салаши. Краткей. Вредносц роботи 5 300 000 Єдна часц пенєжу обезпечена од динари у длужини од 2,2 км, а на воПокраїни, друга часц од Општини, а ду ше приключи 93 ґаздовства. Скопотим и од Месней заєднїци. За роборей як ше водовод приключи на нову ти у улїци плановане потрошиц 4 800 Гайналка Шипош мрежу, випита ше квалитет води.

000 динари, алє роботи поробени за 3 Як потвердзела Гайналка Шипош, по находзеню фа800 000 – дознаваме од предсидательки Вивершного одховцох, Новоораховчанє пию здраву воду. бору. Далєй, роби ше на обнови ошвиценя у улїцох, оправеПо єй словох, закончени и роботи у улїци Владимира Назора. Поробене 350 метери водоводу. У спомнутей на и драга у дворе школи. Почнє и реновиранє закрица на амбуланти, а на спортскей зоблєкальнї ше заменї улїци асфалтована и драга. Того року ше ма закончиц дражку за пешакох у улї- уходни дзвери. Тиж треба пременїц и облаки на будинку ци Шандора Петефия, длугоку 600 метери, у вредно- Месней заєднїци. На Општинским уровню купени три машини за ровнанє „босих” драгох, а єдну з нїх вєдно достали на хаснованє Орахово и Ґунарош, так же ше пошвидко почнє и тоти роботи.

– Ушоренє и розмерйованє дильовох потирва длужей, бо сцеме шицки дильови у хотаре премерац и видно означиц, понеже єст дильови у хотаре по котрих лєдво прейдзе трактор, а котри би требали буц широки 6 метери – акцентовала Гайналка Шипош. На концу, зоз того цо поробене и цо ше сце, мож заключиц же ше у Месней заєднїци у Новим Орахове приноши реални плани, а зоз пенєжом ше добре ґаздує.■ Лю. Рац 9. НОВЕМБЕР 2018.

РУСКЕ СЛОВО 11

ЕКОНОМИЯ ПРЕД КОНЦОМ ЗАГРАДКАРСКЕЙ СЕЗОНИ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ОДКУП КАРФИОЛУ И БРОКОЛИЯ На одкупним месце подприємства „Изґлед”, закончени одкуп паприґи, а тераз ше одкупює броколи и крафиол, котри законтрачени за дальши преробок у индустриї

П

равда же паприґа найпопуларнєйша медзи кере стурскима заградкарами, алє вше єст и таких котри ше зацикавя и за даєдну другу културу. Медзи нїма карфиол и броколи чию продукцию уж даскельо роки мож и законтрачиц, а то резултат за сиґурни пласман и напредок догварену цену. Заградкаре задовольни з таку продукцию, понеже вона вимага вельо меншу потребу за роботнїками и менєй бриґи и стараня коло рошлїнох. И ЄДЕН И ДРУГИ МАЮ ОДЛИЧНИ КВАЛИТЕТ

Одкуп броколия почал на початку октобра, а штредком мешаца почала и сезона карфиолу. Як дознаваме на одкупним ме сце „Изґлед” кооперантох маю зоз валалу, алє и зоз Кули, Коцура и других околних ме стох. Интере сованє з рока на рок вше векше, а продукователє котри их раз засад зели, та углавним звекшую свою продукцию. Своїм кооперантом понукали нашенє, лєбо пре саду, гоч ше углавним шицки опред зели сами пе стовац пре саду.

– Тей сезони ше можеме похвалїц, и ми и шицки продукователє, же карфиол и броколи винїмкового квалитету и же барз добре зрод зели. Карфиол будзе мац урожай коло 43 тони по гектаре, одно сно 25 тони по гольту. Ище раз надпомнєм же на одкупу нєт условиє велькосц главкох, важне лєм же би нє була преквитнута, а праве ту предносц же файта котру продукую нашо кооперанти барз чежка, а главки нє випатраю таки вельки, чежина им и коло штири килограми – толкує Еуфемия Чизмар зоз подприємства „Изґлед”. Ище єдна причина прецо ше людзе одлучую за тоти култури тоже ше их садзи на польо по сле витлаченого

12 РУСКЕ СЛОВО

ярцу лєбо жита, цо досц значне з финансийного боку кед на єдней парцели мож випродуковац два култури у истей сезони. ПРОДУКЦИЯ ЗАКОНТРАЧЕНА Кооперант котри того року ма законтрачену продукцию броколию на поверхно сци од три гольти, Дарко Мишич зоз Кули нам потолковал же тот рок бул окреме вигодни за тоту желєняву.

– Скорейших рокох зме мали законтрачено карфиол, а того зме ше опредзели за броколи, гоч познате же броколи чежко випродуковац, тота сезона нам потвердзела цалком процивне. Броколи шицок першей класи, и нє стретли зме ше зоз анї єдним охореньом, цо наисце ридкосц. Зоз зрезованьом зме при концу, ценїме же урожай по гольту будзе коло 8 тони, и з тим зме задовольни – гвари Дарко Мишич. Хвиля була вигодна за продукцию тей желєняви, пре сушни периоди нє було хороти, а третмани зоз инсектицидами ше подрозумюю. Попри законтраченей продукциї, у валалє єст и тих котри на менших поверхно сцох пе стую тоти култури и предаваю их на пияцох, ту цена цалком иншака, векша, алє заш лєм, вец би главки нє требали буц векши як килограм.■ М. Джуджар 9. НОВЕМБЕР 2018.

ekonomija@ruskeslovo.com

ДЛУГА ТРА ДИЦИЯ ПЧОЛАРСТВА НА ПОДРУЧУ ОПШТИНИ ШИД

З МЕДУ ГОДНО ЖИЦ На подручу општини Шид вигодни природни условия за розвой пчоларства як цо овоцнїки, лєси и поля. Прето велї пчоларе хасную тото цо природа дала же би жили з продукциї меду, або им пчоларство лєм гоби и рекреация

К

оло 50 пчоларе зоз Шиду и околних валалох позберани коло Здруженя пчоларох. Їх предсидатель Сладян Божендич, хтори уж вецей як 30 роки у пчоларстве, перши знаня здобул од свойого оца (хтори, нажаль, влонї умар) и вше мал од нього потримовку. Божендич дума же лєпше кед пчоларе позберани до здруженя, бо лєгчєйше ришую проблеми, доставаю фахово совити, обезпечую цукер по нїзших ценох, а тиж и предаваю мед. Гоч у тей хвильки условия у тим року и нє були таки вигодни за пчоларство, Божендич нам гвари же тот рок єден зоз штреднїх рокох кед слово о продукциї меду.

– Кед квитла перша овоц було досц жимно, алє ше стан злєпшал кед квитли баґрена и лїпа, а окреме слунечнїк. За продукцию полену, заш, одвитовала влажнєйша хвиля. Медзитим, цени меду того року дакус нїзши як прешлого – сумирує тот рок Сладян Божендич. Вон тераз єден з озбильнєйших пчоларох, бо ма коло 500 лади. Гвари же дахто дума же занїмац ше зоз пчоларством досц лєгко, як даяка розвага, алє додава же коло пчолох єст роботи кажди дзень. Треба попрепатрац лади, видзиц у яким здравственим стану пчоли, бо хорота вароа и надалєй грожи. Треба поскладац рамики же би пчоли покладли восок, преконтроловац матку, а то вимага досц часу и труду.

ФАМЕЛИЙНА РОБОТА Божендичови у каждодньових роботох з пчолами помагаю и синове, 14-рочни Марко и 11-рочни Душан. Од оца вони вельо науча, як цо и вон научел од свойого оца. И попри обовязкох з пчолами, и Марко и Душан одлични школяре.

9. НОВЕМБЕР 2018.

ЦЕНИ МЕДУ Божендич нам гвари же ше того року мед з баґрену предавал по 3,8 еври на велько, а 700 динари за килограм на мало. Мед з лїпи коштал 2,5 еври на велько и 600 динари на мало, а з квеца 2,3 еври, односно 500 динари за килограм на мало. Полен ше предава по 10 еври за килограм. Нє продукую шицки пчоларе полен, алє дас дзешецме продукую од єдней – по два-три тони полену.

Нєдосц лєм випродуковац квалитетни мед, алє го треба и предац. Хто ма досц меду, нє може го попредац лєм по пияцох, алє и прейґ одкупйовачох. Одкупйоваче приходза на терен, прешвеча ше до квалитату меду и вец ше єднаю коло цени. Теди мед приноша и пчоларе хтори маю менши количества и дзекуюци здруженю, попреда ше и їх мед.

– ПоряднЄ отримуєме Скупштину здруженя на хторей сумируєме рок за нами и радзиме ше коло дальших активносцох. Голєм два раз рочнє орґанизуєме фахово преподаваня, а одходзиме и на пчоларски манифе стациї до Нового Саду и Беоґраду. Остатнї роки єст нових пчоларох хтори остали без роботи у подприємствох и проблем еґзистенциї пробую ришиц у пчоларстве. Вони би ше требали перше едуковац о продукциї меду и допатраню пчолох, а вец купиц пчоли и лади. Же би ше з пчоларства могло скромно жиц, потребне найменєй 100 лади. На щесце, АП Войводина и Република Сербия даваю субвенЦиї на пчоли и опрему и до 50 одсто и то велька помоц, окреме початнїком – гварел нам на концу розгварки Сладян Божендич.■ Вл. Дїтко

РУСКЕ СЛОВО 13

ЕКОНОМИЯ ШАТВА ЖИТА У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ИЩЕ ВШЕ БАРЗ МАЛО ПОШАТЕ Оптимални термин за шатву жита уж прешол, медзитим, праве пред нами период кед ше обчекує вигоднєйши условия за шатву. Барз хиби дижджу, же би ше могло пририхтац жем, та и же би пошате могло посходзиц

У керестурским хотаре шицки роботи при концу, мож повесц же хотар чисти, благочасово закончена ламачка кукурици, дзекуюци хвилї котра потримала цалу єшень. З другого боку, праве тота красна хвиля котра тирва ище вше, и єдина причина котра очежує шатву жита. Пре нєдостаток влаги у жеми чежко идзе пририхтованє жеми за шатву, а парасти ше обаваю же и кед ше пошеє жито чи воно зидзе и як зидзе? Обчекує ше же поверхносци зоз житом буду приблїжно исти як и прешлого року, єдна часц уж пошата, а велька часц ше планує пошац.

– Вироятнє же будзе так же познєйше пошати жита буду роднєйши. Гоч оптимални термин за шатву уж прешол, нам хвиля ище вше указує иншак. Жита котри пошати у хотаре барз помали сходза, єст парцели дзе лєм коло трецини зишло, та грожи опасносц же ше у тей суши будзе сушиц ключка на зарну, а рошлїна котра зидзе ше будзе трапиц – гвари

14 РУСКЕ СЛОВО

дипломовани инжинєр польопривреди Иґор Варґа. Причина прецо ше парасти опредзелюю за жито, фаховци толкую же остатнїх рокох скоро же нєт розлики у рентабилносци поровнуюци зоз другима културами, а укладаня до жита менши. Як добре ше указало же под жито жем достаточно лєм потанєровац, потим барз мале укладанє до пирсканя од широколїсцового коровча, досц два-три третмани зоз фунґицидами чия цена минимална, а после жатви парцелу мож третировац зоз тоталним гербицидом. Ище вше векшина шеє домашнє нашенє з пойда, алє як дознаваме пре подлєйши квалитет зарна у жатви за нами, у польопривредних апатикох предате вельо вецей нашеня як прешлого року, гоч ше зна же жита вецей нє будзе. Нєт правила же котри шаца найлєпши, єдни добре подноша хороти, други роднєйши, а заш лєм, кажди параст ма причину прецо ше опредзелює за одредзену сорту. М. Дж.

ВЕЛЬКА СУША И У КОЦУРСКИМ ХОТАРЕ

УРОЖАЙ ГОДЗЕН БУЦ МЕНШИ Гоч позберали жемски плоди, цепла хвиля у новембру и нєдостаток дижджу нє дошлєбодзую парастом же би закончели сезону и пошли на одпочивок. Роботи котри ище остало поробиц то розруцованє штучного гною и оранє. Увидзи ше чи цепла хвиля у новембру будзе мац пошлїдки у такей сухей єшенї и зменшаню урожаю, а з тим и квалитет и цену културох на тарґовищу на яр Того року скоро шицки польопривредни култури дозрели скорей як звичайно, та ше парасти наздавали же и вони скорей законча роботу и же буду длужей одпочивац през жиму. Медзитим, пре мало дижджу, нє мож добре орац, бо жем барз тварда и трактором, та аж и тим моцним, чежко орац. Парасти котри обиходза свойо поля и чекаю єшеньски диждж, твердза же у жеми нєт влаги и на пол метери глїбини. Велї ору гоч и тварде, и наздаваю ше же диждж пошвидко спаднє. У коцурским хотаре пошати жито и ярец котри плановани, алє пре нєдостаток влаги нашенє слабо сходзи.

– У Коцуре пошате приблїжно исти поверхносци жита и ярцу як и прешлого року,

9. НОВЕМБЕР 2018.

ekonomija@ruskeslovo.com

алє нєт дижджу, нашенє слабо вибива и увид зиме на котри спо соб ше то одражи на урожай и випатрунок културох на яр. Старши парасти гваря же було роки кед ше ша ло и познєйше, а урожай бул добри, та увид зи ме. Мед зи тим, мо йо думанє же кед нашенє котре по сад зене ище почат ком окто бра нє зи шло, нє може буц исте як прешлих рокох, дакеди по нєшкашйши датум уж ма ло добре розвити кореньчок. Суша прави барз ве ль ки пр о бле ми, бо орац можу лєм тоти на ве ль ких и моц них тракторох, алє вони правя барз вельки груди, та там дзе була, наприклад, кукурица и вельки трактори чежко можу добре и глїбоко заорац – гвари Юлиян Фейса зоз подприємства „Либела продукт”. Метеоролоґове нє наявюю диждж пошвидко, та питанє же чи парасти зоз суши нє войду такой до мразу и змарзнутей жеми, а на яр увид зиме же чи така хвиля буд зе мац по шлїд ки на урожай жита и и ярцу, а потим и на їх цену и ква литет. З. К.

АКТУАЛНИ РОБОТИ НА ВЕРБАСКИХ ПОЛЬОХ

ЗРЕЗУЄ ШЕ КАПУСТУ, САДЗИ ЦЕСНОК Тераз у вербаским хотаре актуална шатва жита, велька робота хтора на самим початку, бо ше пре вельку сушу жем нє може зорац.

– Проблем направела суша пре хтору оранє, чежко идзе и вельке количество нашеня остава на поверхносци, та ше годно случиц же жито док посходзи будзе ридке. Прето потребне пририхтованє окончиц и два раз кед треба, чи з тарчу, чи з плугом за плїтке оранє, алє треба же би ше цо вецей нашеня положело до жеми, а нє же би остало на поверхносци – визначела руководителька Совитодавней служби Польопривредней фаховей служби Вербас Катарина Радонич.

Вона додала и же обачене значне число польских глодарох, а почали уж правиц чкоди на олєйовим репченю, хтори ше находзи у фази сходзеня и тиж ма вельки проблеми пре сушу и витор хтори дул у октобре. То виволало преламованє рошлїнох на часци стебла попри жеми, та и тей култури будзе менєй у шорох, гоч зишло кажде зарно шаца. Од других роботох у хотаре актуалне зрезованє желєняви, окреме капусти, карфиолу и броколию.

– Того року винїмно велька поверхносц зоз тоту желєняву, цо нєсподзиванє у позитивним смислу. Рошлїни добре випатраю з оглядом на тото яка була хвиля остатнї час, а продукователє хтори порядно залївали маю лєпши урожай – визначела Радоничова.

9. НОВЕМБЕР 2018.

Вона надпомла и садзенє цеску, хторе на наших просторох вше частейше, и з тей нагоди дала совит: кед ше цибульку очисци и струча пририхта за садзенє, треба их положиц до розпущенїни фунґицидох дас годзину, два. После того их треба осушиц и посадзиц. На тот способ ше окончує превентивну миру процив хоротох. Радоничова додала и же потребне окончиц и третман процив коровча з даяким гербицидом, хтори помогнє же би польопривреднїки тоти шаца нє мушели на яр копац.

– Треба спомнуц и продуковательох маку хтори тиж так маю тот проблем, а хтори мож ришиц з єдним третированьом коровча скорей сходзеня. Продуковательох маку тиж маме вше вецей, а тераз ше помали и орґанизовали – гвари вона. Кед слово о овоцох, визначела же у тей хвильки потребне перше „белаве”пирсканє у овоцнїкох. То нє добре прескаковац, понеже тераз прави час, док ище єст дакус лїсца на древох. Тота дезинфекция после обераня овоцох барз значна и дава одлични резултати познєйше.

– О мешац треба почац и жимске пирсканє зоз рошлїновима олєями, а и тоти мири значне запровадзиц, бо ше так зопера хороти и чкодлївцох хтори тераз одходза на прежимйованє (инсекти, кревосокопийци, щитасти и други уши). Тоти два присканя треба окончиц и верим же то уж 50 одсто успиху нарок, менєй роботи и менєй проблеми – заключела Радоничова. А. М.

РУСКЕ СЛОВО 15

МОЗАЇК У ЗАВОДУ ЗА КУЛТУРУ ВОЙВОДЯНСКИХ РУСНАЦОХ

„СЦЕКАНЄ ЗОЗ ЗАВОДУ” ОХАБЕЛО ПОЗИТИВНИ УПЕЧАТКИ НА УЧАШНЇКОХ

У рамикох означованя 10-рочнїци роботи Заводу за културу войводянских Руснацох всоботу, 27. октобра, у його просторийох по першираз отримани ,,Escape game” по руски, под назву „Сцекнї зоз Заводу”

Т

аке бависко хторому циль бул сцекнуц зоз Заводу зоз помоцу ришованя рижних задаткох, успишно одбавене. Креаторка бависка и директорка Заводу за културу Войводянских Руснацох, Анамария Ранкович, пришла на тоту идею так же сцела младши ґенерациї упознац зоз рускима институциями, же би

перше упознали, а вец ше закладали у розвиваню и доприношеню рускей култури у будучносци. Як сама гвари, роздумовала на яки способ треба презентовац ґенерацийом хтори ше нє здогадую часох без „мудрих” апаратох и швидкого приступу интернету. Здогадла ше же найлєпша идея будзе кед дацо зоз виртуелного швета преруци до реалносци.

– Требало вельо часу виглєдац як ше таке даяке бависко креирує, а потим и уруциц елементи зоз нашей култури до проблемох, т. є. задаткох хтори треба ришиц, а же би було смисла и нє було барз чежке, бо поента була розвага. Часц бависка були и математични проблеми, алє чийо ришеня були даєдни важни датуми зоз нашей историї. Попри тим були и назви кнїжкох по руски, фестивали, особи як цо Костельник, Биндас, Мудри... – толкує Анамария. После першей задумки и поставяня задатку, т. є. скриваня задаткох по Заводзе, бависко було тестиране, а премиєрно ше опробовали два редакторки младежских змистох, Мая Зазуляк – Гарди, редакторка младежского часопису ,,Мак” и Александра Бучко, редакторка младежскей радио – емисиї за младих ,,АЛТ шоу”. После премиєрного,

успишного ришованя задаткох, опробовали ше и Дорика Чизмар, Александар Чизмар, Златко Емейди, Иван Емейди и Наташа Колесар зоз Руского Керестура. За приявйованє нє було нїяки окремни критериї, лєм була потребна дзека и добре розположенє, як гвари Анамария.

– У Заводзе нас дочекали домашнї хтори нам потолковали правила бависка и вишли зоз Заводу. Ми остали нука замкнути. Задатки хтори требало ришиц були повязани зоз руску творчосцу, алє було и лоґични задатки. Коло пол годзини нам требало найсц ключ, алє зме нє ришели шицки задатки. Поспишело нам ше попрескаковац даскельо задатки и одомкнуц дзвери. Нє напущели зме такой квартель, алє зме ше врацели пробовац ришиц задатки хтори зме прескочели. Нє удало ше нам, алє зме дакус уживали у рижних закускох и жимним пелинковцу, можебуц то нє було нам охабене, алє ми ше послужели. После того зме ище мали найсц орґанизаторох хтори нас чекали у кафичу нєдалєко од Заводу – закончує Златко Емейди приповедку о „Сцеканю зоз Заводу”... Л. Костелник

НА СОБОТУ БАЛ МЛАДИХ У ДЮРДЬОВЕ Бал младих котри орґанизую члени Културно-уметнїцкого дружтва „Тарас Шевченко” з Дюрдьова, отрима ше тей соботи, 10. новембра у їх Дружтве. Балованє почнє на 19 годзин, грац будзе „Пицикато бенд”, а будзе орґанизована вечера и томбола з богатима наградами. Першу награду котра и найврeднєйша и того року финансую орґанизаторе. Карти за бал купели и резервовали коло 100 млади особи зоз Коцура, Нового Саду и домашнї з Дюрдьова, так же орґанизаторе и того року обчекую добру атмосферу и вешелє до самого рана. С. Саламун

16 РУСКЕ СЛОВО

9. НОВЕМБЕР 2018.

mozajik@ruskeslovo.com РУСКИ КУЛТУРНИ ЦЕНТЕР У НОВИМ САДЗЕ

„MAСКОВАНЄ” У МАТКИ Пияток, 26. октобра, вочи Ноци босоркох у Руским културним центру у Новим Садзе було „Маткованє”, з тей нагоди под прогодну назву „Mаскованє” к и прешлих рокох, та так и того отримана традиция маскированя за Ноц босоркох у Матки. Журка почала од 20 годзин, алє младеж ше почала зазберовац „дакус” познєйше. Нєдостаток одволаня ше почувствовалo и у атмосфери. Млади хтори випочитовали закладанє правеня такей журки и прибранцох пришли зоз позитивну енерґию, гоч ше векшина нащивительох нє маскировала. На атмосферу вплївовала и музика, хтора ше нє барз пачела младей популациї. Тоти хтори ше маскировали були задовольни зоз вкупним концептом и радовали ше новому друженю.

– Думам же чкода же млади нє чувствую Матку як дацо свойо. Шицки хтори ше у Новим Садзе школую, треба же би пришли голєм видзиц, бо Руснаци нє лєм у Керестуре, Коцуре, Дюрдьове, єст

Я

нас и у Новим Садзе. Треба же би млади чувствовали тот Руски културни центер як свой други дом и же би вше пришли, нє лєм кед даяке случованє, алє и през тидзень – гвари Михаїл Римар. Покус парадоксална ситуация же Матка вечарами часто полна, алє атмосфера нє така як би требала буц, по думаню стаємних нащивительох и учашнїкох активносцох хтори ше реализую у Руским културним центру.

– Щиро, розчаровани сом, бо думам же тото нє мало нїякей вязи зоз роботу зоз Руснацами, або зоз Руским културним центром. Того року сом ше нє маскировал праве прето же сом уж длугши час розчаровани зоз атмосферу яка нам у Матки. Нє знам як бим прицагнул младих до Матки. Чувствуєм же би лєпша атмосфера була кед би ше

клуб завар за особи хтори нє участвую у роботи Руского културного центра. Людзе хтори нє Руснаци, а участвовали у роботи нашого центра, треба же би и далєй ходзели и участвовали, а тоти хтори приходза и нє маю вязи зоз тоту роботу, нє видзим причину чом приходза, вироятно пре тунї напой, а нє зацикавени су за народ и културу – толкує Мирко Пап. Л. К.

У СЛОВАЦКЕЙ ОБЯВЕНА НОВА КНЇЖКА ИВАНА МЕДЄША

П

О (НЄ)МОЖЛЇВИХ ЖИВОТНИХ ВИБОРОХ

опуларни писатель своєй ґенерациї Иван Медєши, у Словацкей видал нову кнїжку прози на словацким литературним язику под назву „Jedenie” (Єдзенє). То кнїжка приповедкох у хторих Медєши и далєй пише о абсурду и еґзистенциялистичних темох хтори му вична инспирация, алє препущених през „млїн изолованого валалу у изолованей жеми”, тераз глїбше и искуснєйше як на початкох своєй литературней кариєри. Як потолковал автор, кнїжка приповедкох „Єдзенє”, як и вообще його писанє, пошлїдок и резултат жажди же би ше участвовало у швеце литератури, хтори пробованє сцекнуца од стварносци.

– У тей кнїжки єст часци од хторих шe мож зґадзиц, увредзиц, єст „нїзкосци”, бридки слова и вдереня спод паса. Значи, шицко тото чого єст и у реалним живоце. Медзитим, тото то лєм слова на паперу, хтори годни закончиц у кошарки за одрутки, у шпоргеце лєбо забути у 9. НОВЕМБЕР 2018.

праху на полїчки. З другого боку, кед ше роби о „єдзеню” хторе нам сервирує живот и дружтво, тоти вибори нє маце – заключел Медєши. Кнїжку видало восточнословацке Виходнярске здруженє „Валал” з Петриковцох, а то Медєшова друга кнїжка зоз того видавательства, котре 2010. року обявело „Квашну кнїжку” на виходнярским диялекту. Иван Медєши, популарно волани Шукс, потераз видал пейц кнїжки. Перши три му обявела НВУ „Руске слово”, односно мултимедиялни часопис МАК. Перша кнїжка „Триолоґия”, котру Медєши обявел зоз Наталию Рибович и Славком Винайом, 2007. року достала медзинародну литературну награду „Александер Духнович” и статуу Златни медведз. Потим були „Хтошка од мнє двох нєнормални” и „Шпацири по сподку дунца” Б.В/И.С.

РУСКЕ СЛОВО 17

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ОСНОВНА ШКОЛА „ЖАРКО ЗРЕНЯНИН” У ҐОСПОДЇНЦОХ

ПОЗИТИВНИ ТРЕНД – ЄСТ ДЗЕЦИ ЗА ДВА ҐРУПИ

Штредком септембра годзини руского язика з елементами националней култури почали и у Основней школи „Жарко Зренянин” у Ґосподїнцох. Формована єдна комбинована ґрупа, алє єст условия за формованє двох ґрупох

К

ед би ше формовало два ґрупи теди би и настванїци и дзецом було лєгчейше учиц, бо вец на єдней годзини нє буду шицки осем возро сти котрим ше муши иншак приступиц, цо вимага вецей уваги и вецей часу.

– Бориме ше формовац два ґрупи, бо маме до статочне число школярох, єден би була од першей по штварту класу, а друга од пиятей по осму класу. По слали зме допис и чекаме одвит з Министерства – гварела Ана Мария Рац, наставнїца руского язика у ґосподїнскей школи котра, гоч руски язик виклада ище у штирох ОШ у Новим Садзе, заклада ше же би и школяре у Ґосподїнцох могли лєпше научиц руски язик и його културу, о котрей ше барз мало чуц и о котрей ше барз мало бешедує у їх валалє.

Условия за формованє двох ґрупох ше случели дзекуюци першокласнїком котрих єст уписано у красним чишлє и дзекуюци котрим предлужени позитивни тренд ро сту заинтере сованих школярох ШКОЛЯРЕ ЛЮБЯ ГОДЗИНИ РУСКОГО ЯЗИКА котри жадаю учиц руски язик, алє и дзекуюци їх родичом котри их на язик уписали. Того роШколяре котри уча руски язик любя го учиц и шицки гваре- ку, затераз, у мишаней ґрупи єст тринацецеро ли же би го любели учиц по конєц основного школованя. школяре, а остатнї два роки ше обачлїво звек– Руски язик учим од другей класи, з початку нам го препошує заинтере сованосц и рост числа школярох. давала наставнїца Наташи Макаї Мудрух, а потим наставнїца Ана Мария Рац. Шицко ми ше пачи на годзиних прето сом ше Наставнїца Ана Мария Рац у тей школи руски одлучела предлужиц учиц. Нарок будзем матурант и сцем и вец язик виклада од 2014. року, нє виклада ла предлужиц учиц руски яизик – гварела Драґана Иванов, шко- 2016/2017. школского року кед нє було услолярка седмей класи ОШ чийо родичи Руснаци, як и дїдо котри вия за формованє ґрупи, бо за єй формованє мушело буц петнац школярох. активни у нашей заєднїци у Ґосподїнцох. Вона за своїх школярох часто здумує бави– Други рок учим руски язик, найвецей ми ше пачи кед нам наставнїца бешедує, любим рисовац и преписовац руски букви. ска, же би през бависко учели. Обачела же Любела бим учиц руски язик по конєц основней школи. Моя младши возро сти любя илустровац або лїпкац прабаба, баба и мац знаю бешедовац по руски, я го учим у шко- слички, як и рисовац, цо им вона оможлївює. Док старшим интере сантне рихтац ше за змали – гварела Тияна Дюрдєвич, школярка трецей класи. ганя и концерти. На остатнїм змаганю з руского язика як нємацеринского школярки Драґани Иванов хибело пол бода же би завжала треце ме сто. Дзеци поряднє приходза попровадзиц означованє Дня рускей националней меншини у валалскей МЗ, участвую у програмох у дюрдьовским КУД „Тарас Шевченко” и индзей. Припознава же ше муши знаходзиц, виштриговац, фотокопирац и виглєдовац материяли котри вигодни за їх уровень знаня и лєгчєйше ученє руского язика. У єй ґрупи руски язик нє уча лєм Руснаци, алє и дзеци з мишаних малженствох и дзеци зоз малженствох других национално сцох.■ С. Саламун

18 РУСКЕ СЛОВО

9. НОВЕМБЕР 2018.

kultura@ruskeslovo.com

У КПД „КАРПАТИ” У ВЕРБАШЕ ОТРИМАНА ПРОГРАМА

ПУБЛИКИ ШЕ ПРЕДСТАВЕЛИ ШИЦКИ СЕКЦИЇ У КПД „Карпати”, 30. октобра, отримана програма у хторей участвовали члени секцийох Дружтва, и з тей нагоди госцом и публики указали хтори секциї робя тей єшенї. Присутних привитал предсидатель Дружтва Славко Барановски, а у програми наступели Хор „Карпати”, Мишана шпивацка ґрупа, фолклорна секция, Вельки оркестер Дружтва, солисти, Славка Тамашова хтора читала стихи др Гавриїла Костельника и дзецинска шпивацка ґрупа.

– Жадам вас привитац на тим нашим малим концерту зоз хторим сцеме означиц и початок тогорочного циклусу хтори вше почина вєшенї. Нашо секциї вам укажу цо научене по тераз, а окреме ми мило же маме тельо дзеци у секцийох, як у фолклору так и у дзецинскей шпивацкей ґрупи – визначел Барановски, хтори додал же и Хор ма нових членох у тей сезони. Присутних привитала и наша народна посланїца Олена Папуґа хтора на тот завод визначела же єшень за културно-

уметнїцки дружтва вше нови початок роботи, нови друженя, нови початок роботи секцийох По законченю програми у КПД „Карпати” орґанизовани коктел и друженє аматерох и шицких госцох, а присутних забавял оркестер Дружтва. А. М.

IN MEMORIAM

СИМЕОН САКАЧ (1929–2018)

Пондзелок, 5. новембра, у Новим Садзе, умар Симеон Сакач, новосадски адвокат и визначни руско-українски културни дїяч. Бул єден з найактивнєйших членох Инициятивней ґрупи за снованє Союзу Русинох и Українцох Югославиї у половки шейдзешатих рокох прешлого вику. Вон тиж вельо допомогнул у закладаньох за обновйованє рускей ґимназиї у Руским Керестуре, як и коло снованя Дружтва за українски язик, литературу и културу Войводини. Бул член Дружтва за руски язик, литературу и културу од самого початку. Як предсидатель КПД „Максим Горки” Симеон Сакач вєдно зоз секретаром Дружтва учительом Михайлом Ковачом писмено и усно вимагали обнавянє емисийох на руским язику. После того ушлїдзело обновйованє видаваня нашого часопису „Шветлосц”. Року 1966. на радио-габи врацени и руски бешедни емисиї и кадрово обновена Редакция информативней програми на руским язику. За першого одвичательного редактора меновани Симеон Сакач. У периодзе кед бул одвичательни редактор Рускей редакциї Радио Нового Саду Симеон Сакач ше значно активує у културним живоце рускей и українскей националней заєднїци. Активно участвує у обновйованю рускей ґимназиї у Руским Керестуре 1969. року, як и у пририхтованю сновательних документох и Сновательней схадзки Аматерского руского театра „Дядя”, дзе є вибрани и за першого предсидателя 1971. року. Ище у половки 1967. року писмено вимагал же би ше на Филозофским факултету у Новим Садзе отворело курс руского и українского язика, а концом 1968. року, под час явней розправи о Нарису уставного закона АПВ, глєдал же най ше до того закона упише и українска националносц. У истим року активно є уключени до пририхтованьох за снованє Союзу Русинох и Українцох Горватскей, вєдно з Владом Костелником. Симеон Сакач 1973. року почина професийно робиц як адвокат, а потим як совитнїк у Суду здруженей роботи Войводини по 1987. рок, кед пошол до пензиї. Року 1995. поставени є за судского толмача за руски и українски язик. У периодзе адвокатури и далєй роби на планє култури. Окреме 1987, 1988 и 1989. року, вєдно зоз др Янком Сабадошом, Вла-

9. НОВЕМБЕР 2018.

димиром Хромишом и ище дзепоєднима интелектуалцами интензивно роби на пририхтованю снованя, а вец як член Инициятивней ґрупи на снованю Союзу Руснацох и Українцох Югославиї, котри основани 12. мая 1990. року у Новим Садзе. Вибрани є за секретара Союзу и на тей длужносци остал полни 14 роки. Вец є 2004. року вибрани за предсидателя и тоту функцию окончує полни штири роки, т. є. аж по 2008. рок, кед є на рочней виберанковей схадзки вибрани за почесного доживотного предсидателя Союзу Руснацох Українцох Сербиї. У медзичаше вельо помогнул коло снованя Дружтва за українски язик, литературу и културу Войводини и бул перши його секретар. У 1992. року, вєдно зоз о. Романом Мизом и Иваном Терлюком, писмено вимагали уводзенє емисийох на українским язику на Радио Новим Садзе. Тота инициятива на покраїнским уровню прилапена и на початку новембра истого року при Рускей редакциї Радио Нового Саду оформена Редакция за українски язик. Барз значну улогу Симеон Сакач мал на планє школованя руско-українских кадрох на академским уровню у України. Вон прейґ одвитуюцей догварки Союзу зоз одвитуюцима институциями України обезпечел школованє коло 80 студентох рускей и українскей националносци на українских факултетох у Львове, Києве, Тернополю, Ивано-Франкивску, Ужгородзе и Чернївцох. Нє мож заобисц анї значну Сакачову публицистичну и прекладательну дїялносц од 1966. та аж по нєшкайши днї. У Библиоґрафиї Руснацох у Югославиї зазначени 9 його одреднїци и два преклади з мадярского язика. У своєй приватней архиви чувал велї значни документи зоз историї и културного живота Руснацох и Українцох, котри дзечнє давал на увид науковим виглєдовачом. За свою витирвалу роботу достал велї припознаня и награди, медзи котрима и Октоберску награду Нового Саду за 1990. рок, як и Орден держави України у 2004. року. Хованє будзе на соботу, на Новосадским теметове на 13 г. и 30 мин. Вичная му памят! Дю. Латяк

РУСКЕ СЛОВО 19

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ОТВЕРА ШЕ ПИТАНЯ ПОСЛЕ ФЕСТИВАЛУ У ШИДЗЕ

ЄСТ СМИСЛА, ГОЧ КЕЛЬО ЄСТ УЧАШНЇКОХ Пишу: Владимир ДЇТКО Олена ПЛАНЧАК-САКАЧ

У ИНТЕРПРЕТАЦИЇ ИСНУЮ РОЗЛИКИ – Награди нє таки важни, нє шицки задовольни по змаганю, алє вше єст даяка розлика у интерпретациї медзи першима и другима, и медзи другима и трецима. Награди нє сущносц, учашнїки любя грац и нє важне им хтору награду освоя, чи другу, чи трецу. Учашнїки ше нє гнїваю, того року друга, нарок перша – гварела Агнета Маслар

Тогорочни 11. Фестивал тамбурових оркестрох „Мелодиї Руского двору”, хтори отримани 1. септембра, остал запаметани по участвованю малого числа оркестрох хтори ше змагали. Наступели лєм пейц оркестри зоз хторих штири наградзел фахови жири и публика, а без награди остал лєм домашнї оркестер

З

латко Манько, предсидатель КПД „Дюра Киш” и член оркестра Дружтва, гвари же благочасово послати поволанки до КУДох по наших местох, та и до Републики Горватскей за участвованє на тим фестивалє. Нажаль, пре рижни причини, нє одволали ше шицки на поволанку. Зоз предсидательом Дружтва Златком Маньком и предсидательку фахового жирия Агнету Маслар бешедуєме о концепциї и упечаткох зоз тогорочного Фестивала. ЧИ АДЕКВАТНИ ТЕРМИН ОТРИМОВАНЯ – Можебуц дакому нє одвитовал термин отримованя Фестивала и мойо роздумованє идзе у напряме же би будуци фестивали требало отримовац першей соботи у авґусту. Правда, и теди рочни одпочивки, алє можебуц би тот

термин бул вигоднєйши як у септембру. То лєм мойо роздумованє, а увидзиме цо орґанизатор Фестивала и други члени нашого Дружтва думаю о такей пременки – гвари Златко Манько.

– Маме велїх школярох цо ходза до музичних школох, алє вони граю у оркестрох при своїх школох, так же можебуц су нє заинтересовани за тоти нашо оркестри хтори основани по КУД-ох, а можебуц су анї нє поволани же би ше змагали на тим нашим Фестивалє. По валалох рижни и нє подзековни ситуациї. У Коцуре нє маме професионалца же би водзел и вежбал зоз аматерами у оркестру, гоч видзим же єст и школярох зоз музичней школи у нїм, и виолиниста, и гармоникаш. Аматере граю по наших преславох. У Руским Керестуре маю оркестер и вони ше з рока на рок зявюю на Фестивалє, гоч у яким составе, оркестер ше вше пририхта. Тиж так и Нови Сад ма свой оркестер. У Дюрдьове тиж так добри оркестер.

– Тиж би требало видзиц и чи композициї муша буц наисце лєм за тамбурови, чи и даяки други оркестер, цо ше уж и случує на Фестивалє, та би можебуц вец требало повесц же то змаганє народних оркестрох, а нє виключно тамбурових. То шицко питаня за роздумованє – гвари Златко Манько

20 РУСКЕ СЛОВО

9. НОВЕМБЕР 2018.

kultura@ruskeslovo.com

У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ – Фестивал ма смисла, гоч кельо да оркестри на нїм участвую, бо людзе приходза, чую нашо писнї, нашо мелодиї, алє завиши и од музичних педаґоґох же би ше вецей инсистовало на школярох у музичних школох. Бо таки фестивали красни, таки сходи красни – гвари Агнета Маслар А, у других валалох, оркестри можебуц и нєт. У Новим Орахове нєт младих, видзим вше пейцох, шейсцох хлопох цо уж у рокох, нє можу дац вельо. То лєм преробени нашо шпиванки, а даяку озбильнєйшу композицию нїхто анї нє виводзи. То лєм варияциї на нашо шпиванки, виводзи ше успишно и менєй успишно – дава кратки прегляд о наших оркестрох Агнета Маслар. ЧИ ШТИРИ НАГРАДИ ВЕЛЬО Наш собешеднїк додава и же остава за роздумованє чи на єдним фестивалє треба додзельовац аж штири награди. Гвари же то питанє за музичних фаховцох хтори и оценюю оркестри. Пре менше або векше число членох оркестрох и одлучене же би були додзельовани награди за мали и вельки оркестер, як и за интерпретацию, а тиж и публика гласа хто найлєпши по єй смаку. Чи би можебуц требало додзельовац окрем награди публики лєм єдну награду фахового жирия, Манько дума же би фаховци требали повесц остатнє слово.

– Фестивал ма смисла, гоч кельо да оркестри на нїм участвую, бо людзе приходза, чую нашо писнї, нашо мелодиї, алє завиши и од музичних педаґоґох же би ше вецей инсистовало на школярох у музичних школох. Бо таки фестивали красни, таки сходи красни, алє, нажаль, у Шидзе того року учасц вжали лєм пейц оркестри. Єдни були на рочних одпочивкох, други на змаганьох, даєдни нє пришли, бо у тим мешацу єст вельо и змаганя и збуваня. Так же Дюрдьовчанє дотераз вше приходзели, а того року нє пришли, бо дзень, два пред тим мали вельки кон9. НОВЕМБЕР 2018.

церт и наступали и у иножемстве. Так же думам же би и датуми требало дакус иншак усоглашиц. Бо вельо збуваня єст у тим мешацу, та нашо аматере нє можу постарчиц – гвари Масларова. ДАЦ ВЕКШУ ШЛЄБОДУ У ВИБОРЕ КОМПОЗИЦИЙОХ Тиж би требало видзиц и чи композициї муша буц наисце лєм за тамбурови чи и даяки други оркестер, цо ше уж и случує на фестивалє, та би можебуц вец требало повесц же то змаганє народних оркестрох, а нє виключно тамбурових. То шицко питаня за роздумованє. Манько нам на концу гвари и же фестивал нє шме остац статични, алє же пременки допринєшу и розвою фестивала и єдна од идейох же би можебуц участвовал голєм єден оркестер и зоз дальшого иножемства, а нє лєм зоз Републики Горватскей.

– Награди нє таки важни, нє шицки задовольни по змаганю, алє вше иснує даяка розлика у интерпретациї медзи першима и другима, и медзи другима и трецима. Награди нє сущносц, учашнїки любя грац и нє важне им хтору награду освоя, чи другу, чи трецу. Учашнїки ше нє гнїваю, того року друга, нарок перша. Думам же нєт вельо награди, перше, друге и треце место по думаню фахового жирия и за найкрасше виведзену композицию по думаню публики, то нє вельо, награди по моїм думаню нєт вельо – визначела Масларова. Отворени питаня и идеї єст вельо и наш собешеднїк гвари же би ше о тим требало благочасно порадзиц, же би наступни, 12. Фестивал тамбурових оркестрох „Мелодиї Руского двору” бул на час и добре порихтани.■

ПОЧИНА „КОСТЕЛЬНИКОВА ЄШЕНЬ” Того викенду почина XXV Културна манифестация „Костельникова єшень” хтора будзе отримана у рамикох означованя 70-рочнїци од шмерци Гавриїла Костельника, хтору орґанизує Дом култури Руски Керестур. Програми буду отримани того и шлїдуюцого викенду (од 9. по 17. новембер) у Руским Керестуре, Коцуре и Дюрдьове. Нєшка 9. новембра у Руским Керестуре у Основней школи „Петро Кузмяк” од 11,30 буду промоциї нових кнїжкох на руским язику и стретнуца зоз писателями. Промоция нових кнїжкох и литературно-музични вечар на 18 годзин будзе традицийно отримани у Ресторану „Червена ружа” дзе попри другей публики поволани и ґимназиялци, понеже у Школи за нїх нє будзе окремна промоция як скорейши роки. Буду представени найновши дїла авторох Михала Рамача, Агнети Бучко Папгаргаї, Якима Чапка, Тамари Хрин Рончевич, Меланиї Римар и Юлияна Тамаша. Традицийне Стретнуце рецитаторох з наших руских местох од того року з меном „Михайло Зазуляк” будзе 10. новембра у Кули у Школи „Петефи бриґада”, а нєпоштредни орґанизатор му кулске РКУД „Др Гавриїл Костельник”. Наступя коло 25-еро рецитаторе з вецей наших местох. У рамикох „Костельниковей єшенї” у Коцуре 10. новембра пригодни програми буду у Етно-клубу „Одняте од забуца”. Там пририхтую виставу з Подобовей колониї „Коцур 2018” и литературно-музични вечар „На чесц Костельникови”. Програми орґанизую сам Етно-клуб, Дом култури и МО Рускей матки Коцур. Други викенд, 17. новембра, резервовани за литературни вечар у Дюрдьове у КУД „Тарас Шевченко”, дзе на 19 годзин будзе промоция новей кнїжки Якима Чапка, як литературно-музични вечар. Истого вечара у Руским Керестуре у Доме култури на 21 годзин будзе Мултимедиялней програми младих „Дньовка”, а на 20 годзин будзе там отворена вистава фотоґрафийох младих авоторох на тему „Вода”. М. А.

РУСКЕ СЛОВО 21

Число 15 Ушорела: В. Вуячич

Çàâîä çà êóëòóðó âîéâîäÿíñêèõ Ðóñíàöîõ 27. è 28. îêòîáðà îçíà÷åë ñâîé 10. ðîäçåíè äçåíü. äçåöè ïåðøå áóëè íà åêñêóðçè¿ ó äâîðöó „Åäüøå´”. òàì îïàòðåëè âèñòàâó „çîç ñëèêó âºäíî”, íà õòîðåé áóëè ðîáîòè øåéñöîõ óìåòí¿êîõ. Ðóñíàöîõ ïðåäñòàâÿëè ðîáîòè íàøîãî ìëàäîãî óìåòí¿êà Äàðÿíà Ãàðäèÿ.

Ç àáàâà à êòèâíîñö â è ñ òà â à î ðè´èíàëíîñö ä ðóæåíº

„âèòàéöå! çàâîä, 27. è 28. îêòîáðà îçíà÷óº 10 ðîêè. íà òåé âèñòàâè ºñò ðîáîòè äàðÿíà ãàðäèÿ, à õòîðè éîãî, äîçíàöå êåä íàéäçåöå ïèñìî õòîðå íàì äàðÿí ïîñëàë.”

ëåà íàøëà êîâåðòó ó õòîðåé áóëà ÷àñö çîç äàðÿíîâåé ´ðàôèêè.

íà âèñòàâè áóëè ðîáîòè ìëàäèõ óìåòí¿êîõ çîç ìàäÿðñêîãî, ñëîâàöêîãî, ðóìóíñêîãî, ãîðâàòñêîãî è ðóñêîãî çàâîäó çà êóëòóðó.

àëåêñà äîáðå ïîðîçïàòðàë ïî ñàëè è íàøîë äàðÿíîâî Ðîáîòè. ó äðóãèì ïèñìå áóëà ïîãëÿäí¿öà çîç ïðàãè, äçå äàðÿí ñòóäèðà è îäêàëü øèöêèì ïîñèëà ïîçäðàâè

íàòàøà âèïðèïîâåäàëà ÿê íàñòàâàþ òàêè ´ðàôèêè è öî òî ëèòî´ðàôèÿ, à âåö ïðå÷èòàëà ïèñìî îä äàðÿíà ó õòîðèì âîí íàïèñàë æå ïîñëàë èùå ºäíî ïèñìî

22 РУСКЕ СЛОВО

9. НОВЕМБЕР 2018.

slovecko@ruskeslovo.com

òðåáàëî çäóìàö ëàâèðèíò çà ïèëüêè

ó çàâîäçå çìå ìàëè ðîáîòíþ „ëà ëèíåà” „àí¿ íº ëºãêî çëîæèö ïóçëè îä äàðÿíîâèõ ´ðàôèêîõ”

„ìàëüîâàëè çìå, áàâåëè çìå øå, à âøàäçè êîëî íàñ áóëè ñìóæêè”

à âåö øèöêè ïàòðåëè ìàëüîâàíè ôèëì „Ëèíåà”

„íàïðàâåë ñîì ïàâóêà, à âåö ñîì ãî çàõïàë äî ìðåæè, áî áè ìè èíøàê ñöåêîë”

„å, òîòî áàâèñêî íàéâîë¿ì!”

„ìè áè øå èùå áàâèö, ïðèäçåìå îçíîâà?”

êîíºö

9. НОВЕМБЕР 2018.

РУСКЕ СЛОВО 23

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ МИРОНЬ МАҐОЧОВ З НОВОГО ЗЕЛАНДУ

ЖИВОТ НА КОНЦУ ШВЕТА

Пише: Славица ФЕЙСА

Миронь Маґочов науковец и дакедишнї професор родом з Нового Орахова, свойому животу и двацецрочней кариєри на Польопривредним факултету у Новим Садзе, нїч нє могол догнац. Шицко ишло так як треба, та и понад того, школованє, студиї, пост дипломски, докторат, дом, женїдба и дзеци... А вец до куфрох спаковал найнужнєйше, и купел штири карти за Нови Зеланд, лєм у єдним напряме...

О НАЙВЕКША ИНВЕСТИЦИЯ Миронь робел на Институту за статкарство, Польопривредним факултету, а остатнї 15 роки док нє пошол, у науки, у настави и трансферу науки до пракси. Окреме ше цешел же його мено стало и остало за главним проєктом будованя центра за штучне оплодзованє и ембриотрансфер у Темерину. Була то у гевтот час найвекша инвестиция у Войводини на хтору могло раховац лєм раз у 50 рокох, а на хторей нам завидзели и вельо богатши жеми.

24 РУСКЕ СЛОВО

д теди Миронь зоз свою фамелию, супругу и дзецми, жиє при Велинґтону, коло 18 000 километри далєй од Панонскей ровнїни и його родного Нового Орахова. Нєт того хто ше нє опита – як то же єден таки мудри чловек „од струки и науки” без хторого велї технолоґийни проєкти и програми вязани за статкарство нє могло задумац, хтори за собу виписал богату биоґрафию (на дзешатки фахово, науково роботи, та и знаня оталь и зоз швета преточел до кнїжки), як то же ше так нараз нашол на концу швета?

– Одлука пойсц жиц на Нови Зеланд була чежка, окреме моєй супруги и мнє самому, бо зме зохабяли добри роботи и нє було же „мушиме емиґровац”. А щиро поведзено, нє мали зме анї вельо часу о тим роздумовац, бо по рокох нам то бул „остатнї гайзибан” за одход. Пошли зме за лєпшим животом, правда, животом наших дзецох, бо зме теди, 90-тих рокох прешлого вику, були у розпуки, вистати од якейшик нєизвесносци, односно бриґи за будучносц нашей єденацрочней Ирини и кус младшого Ивана. Ламали зме ше, а вец зме цалком случайно були шведкове же ше за роботу у єдним киоску приявели 64 дзивки з факул-

тетску диплому, и вецей зме нє роздумовали. Индзей зме видзели векши можлївосци и достоїнствену будучносц дзивки и сина. Було то 1993. року, мали зме дальшу родзину на Зеланду, конкуровали за одход и о два роки почали одпочатку – памета Миронь часи пред вецей як двома децениями. По 1998. рок ше на даскельо заводи врацал до тих крайох, и нє були то щешлїви хвильки, бо остал без своїх блїзких. Добре же му на Факултету на хторим робел нє претаргнути контракт, та и далєй на нїм робел. Можебуц дахто раховал же його одлука о одходу лєм дочасова, бо кед ше теди на дакого могло опрец, вец то бул Миронь. ЙОГО АФРИКА Вельке довириє и почитованє колеґох Миронь здобул накадзи почал робиц, та нє було дилеми же хто будзе предводзиц з екипу спред факултета задлужену за роботу у Анґоли. Теди, на самим початку осемдзешатих рокох у Африки коло Анґоли була гражданска война, та Маґоч, його тим, и тим з Анґоли, робели на реконструкциї статкарских фармох хтори у войни зруйновани.

9. НOВЕМБЕР 2018.

ljudze@ruskeslovo.com

Док приповеда о два и пол рокох уАфрики, по Миркови видно же є полни емпатиї за тоту жем, за тамтейших людзох, и же мало хибело же би ше його животна и професийна драга праве там предлужела.

– Бул то найкрасши период у моїм живоце. Нє бул лєгки, бо зме робели на менєй як 50 километри од штрельбох и зраженьох, нє бул лєгки и прето же кед сом шеднул до джипу и рушел по савани, на колєно ми була опарта пушка „калашнїков” з кульку у циви, бо сом нїґда нє знал цо будзе кед ме зопру... Найчежше було кед сом видзел же там людски живот теди барз мало вредзел. Алє, мал сом 30 роки, бул сом полни моци, нє бал сом ше, можебуц и прето же сом ище як вояк 63. Падобранскей бриґади бул порихтанши. Нє знам, алє даєдни у тиму нє витримали и врацели ше дому, док я о тим нє штудирал – приповеда Маґоч поцешени же кед сцигли до Африки, наишли на 4 000 хори, туберкулозни крави, а после вецей як двох рокох, кед одходзели, захабели фарми зоз 17 000 гарлами здравих кравох. О Африки би наш собешеднїк могол приповедац дзень а ноц, лєм гвари же є нє сиґурни чи би нашол таких сцерпезлївих людзох хтори го буду тельо слухац... ДЗЕЦИ „ОДЛЄТЛИ” Врацаме ше на Нови Зеланд, острово Маорох, або Филипинцох, на хторе велї роки познєйше як вони на ньго крочели, населюю людзе з цалого швета. Гваря же там „рай на жеми”, краса природи, мир...

– Пред тим як зме там пошли, розуми ше, добре сом ше розпитал и пачело ше ми же є таке, цале желєне, бо ме здогадовало на нашу Тару и Златибор, же нєт моцни жими и барз горуци лєта. Роботу сом нє нашол у фаху, думам на Велинґтон, гоч ме индзей волали, алє я ше дал до приватного бизнису, супруга тиж почала робиц, дзеци почали ходзиц до школи и шицко ше якош намесцало так як треба – предлужує Миронь о живоце на далєким острове. У души спортиста, любел Миронь же його дзеци, Ирина и Иван, успишни тиж у спорту, у джудоу, и музики. Ирина була и у репрезентациї и требала пойсц на Олимпияду, алє покалїчела ногу и операция за операцию мушели буц. Пре добри успих вона достала и стипендию од Министерства просвити, а мало хто зна же и єй оцец свойо школованє и студиї свойочасово вше закончел медзи найлєпшима. Вец нїч нє чудне, кед ше дзеци маю на кого упатриц. Маґочово купели хижу, и нє треба анї споминац же їх обисце було вше полне зоз животинями. И дружтвени живот отримовали, поготов, гваря, за нашима зоз старей Юґи. А рок за роком преходзели...

9. НОВЕМБЕР 2018.

Падобранство и джудо були Мироньов вибор

– А вец ше нам случело тото цо ше случує и другим родичом. И нашо дзеци позакончовали факултети и пошли до швета, до Австралиї. Обидвойо там робя, у Сиднею, а ми их у тим потримали. Знали зме же Австралия розвитша, економски моцнєйша и же понука вецей можлївосци, на концу, Австралия, заш лєм, за младших. Ирина там уж 15 роки и роби як менаджер у банки. Иван лєм осем, а роби у єдней велькей будовательней компаниї подобну роботу. Задовольни су, то вше найважнєйше – гвари наш собешеднїк. ПО ШЛЇДУЮЦЕ СТРЕТНУЦЕ Маґочово пензионере, а Мирон гвари же тераз маю часу за шицко, и за овоцнїк, и за заграду, и за путованя и за части одходи до горох. Кажде роби тото цо люби, кажде путує там дзе люби. А Миронь люби животинї, жем, природу.., тото на чим вирастал у Орахове. Люби ту присц. Зайдзе и до Орахова, прейдзе коло обисца у хторим ше виховали вон и його брат, други там уж жию, та им толкує... Жаль му же бабово и дїдово обисца позарастани, же на стред двора велька баґрена, пробує розумиц... А вец пообиходзи, тих познатих и гетих по креви, и у Коцуре и у Керестуре их ма, як и у нашей писнї, гоч кадзи скруци – родзина. Влонї и того року ше аж и свадзбовал. И вше придзе два раз до рока. У „Руским” накупує кнїжки же би мал цо читац и посклада до свойого куфра, так як и дакеди цали свой живот, на одходзе ше кус ошмихнє и задовольно змахнє.■

У Африки „напоєл душу” за цали живот

РУСКЕ СЛОВО 25

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ СТРЕТНУЦЕ ЗОЗ ЗЛАТУ НА ДЬОВУ ДЖАМБАСОВУ

У ВАЛАЛЄ ЗЛАТА, А НА ПАПЕРУ МАРИЯ Пише: Марина ДЖУДЖАР

У валалє ю познаю як Злату Джамбасову, Надьову, а мало хто зна же вона Мария Надьова. Цали роботни вик препровадзела як тарґовкиня у „Слоґовим” дутяну, одховала тройо дзеци, а тераз роби коло обисца и заградки, молитви и кнїжки єй каждодньовосц, а унучата вше на першим месце О РОШЛЇНОХ ДОЗНАВА НА ИНТЕРНЕТУ О лїковитих рошлїнох котри пестує у своєй загради ше едукує на интернету, виглєдує и дознава на яки способи их треба одховац. Велї медзи нїма цалком нєзвичайни за нашо предїли. Так за артичоку гвари же нє знала анї цо ше з нєй хаснує у костираню, а анї як то треба приготовиц.

З

лата Джамбасова була єдно з троїх дзецох своїх родичох, и можебуц то була и причина же и вона мала тройо дзеци, бо за ню фамелия праве богатство. Здогадуюци ше як то було кед вона почала ходзиц до першей класи основней школи, вона приповеда.

– Учителька ми була Иринка Олеярова, и як нєшка паметам тот перши дзень у школи. Преволовала учителька шицки дзеци, а мнє нє. Голєм ше мнє так видзело, а кед ше опитала же кого нє преволала, я ше озвала. Учителька ми теди гварела же я Мария Малацко. За мнє то було цошка цалком нєпознате, була сом сиґурна же я Злата.

– Тебе мено Мария – гварела ми учителька, а я ше цалком зачудовала, пришла сом дому, та сом ше мацери випитовала же як то же я Мария. Було то так же ме баба при матичарки Колбасовей уписала як Марию – толкує наша собешеднїца. Пре свойо мено и през живот мала вшелїяки ситуациї. Єдного року єй привезли огриву, та сушедово нє знали же хто то Мария Надь. Огриву достала аж о даскельо днї. ҐУ ДЗЕЦОМ ПРЕЛЄЦИ ПОЛ ШВЕТА Вона мац троїх одроснутих дзецох котри уж маю свойо фамелиї, син Славко

26 РУСКЕ СЛОВО

оженєти, жиє у Керестуре и оцец є двоїх одроснутих дзецох чия дзивка уж одата. Два дзивки, Весна и Мая одати и жию у Канади, там ма три унуки пре котри дзечнє прелєци пол планети же би их видзела.

– У Канади сом була три раз, першираз 2005, потим 2008. року тиж на три мешаци, вец 2016. року аж пол рока, так же сом у Канади кед ше поздава, препровадзела єден рок. Кед сом першираз пошла, першираз сом видзела унучку Силвию котрей було два роки, а под час моєй нащиви ше народзела и друга унучка Олеся. Источашнє сом була и радосна и жалосна. Други раз, 2008. року сом на одходзе нє сцела зобудзиц унуки же бизме ше нє розходзели зоз слизами у очох, но слизи пришли накадзи зме ше чули по моїм приходзе дому, до Керестура. Треци раз сом пошла опатриц мойо дзеци 2016. року, уж була народзена и унучка Никол од дзивки Маї. Пошла сом з намиру чувац ю док нє наполнї рок и пол, цо було условиє же би рушела до французкей оводи. Налюбиц ше наймилших нїґда нє мож, алє були и вони уж даскельо раз ту. Кед сом требала пойсц остатнїраз, я нє мала дзеку, а вец ми дзивка розказала же ми уплацели карту, и виложела ми план же синова унука будзе 9. НОВЕМБЕР 2018.

ljudze@ruskeslovo.com

мерковац на мойо обисце, та сом озда ище з векшу дзеку пошла ґу нїм – гвари Злата. АНЇ ТЕХНОЛОҐИЯ ЄЙ НЄ ПРОБЛЕМ Прелєциц пол жемовей кулї за саму жену у седмей децениї живота наисце велька ствар, алє як нам потолковала, то нє бул проблем, и з нє таким добрим анґлийским язиком, вона ше знашла на огромних аеродромох и вше попутовала як треба.

– Канада у моїх очох красна и велька, можем повесц иста як мой Керестур – нєбо белаве, трава желєна, алє заш лєм ше вше врацам дому. Я там идзем лєм прето же там мойо дзеци, кед би вони були у Индиї лєбо даґдзе индзей, я би и там пошла – визначує наша собешеднїца. Комуниковац зоз дзецми у Канади єй нє проблем, хаснує месинджер и скайп, удатно овладала зоз рахункаром и лаптопом. Тото ю научела єй Мая, алє найвекше и найстаршнєйше було кед и дзивка Мая пошла до Канади, та ше Злата знаходзела по написаних упутствох у єдней теки, до котрей себе шицко сама призначела. Тераз єй тека вецей нє потребна, вола, дописує ше, посила слики, ґуґла, чита новинки и шицко цо ше подрозумює за єдну информатично писмену особу.

– Кед 2008. владика кир Георгий Джуджар бул у Канади, я ше ґу ньому озвала роздумуюци же кед нашо предки пришли з Карпатох пред телїма роками до Керестура, а мнє нє цага до Карпатох, чи и моїх з Канади будзе дараз цагац до нашого валалу... Владика ми гварел же унуки нє будзе цагац до Керестура, понеже вони там народзени, а мойо дзеци сиґурно же дакеди цага до родного валалу – дознаваме од Злати. Наймилше єй кед облапи шицки унуки одразу, и гвари нам же таки нагоди нєт часто, алє тоти хвильки за ню найдрагоцинши.

– Кед сом остала ґдовица, пред седем роками, дзивки ме волали най идзем ґу

нїм, же будзем мац свой квартель, и же будзем робиц. Алє, нє могла сом. Питам ше себе кеди-нєкеди же чи то була права одлука, алє вше, заш лєм, думам же мнє место у моїм валалє, у моїм доме. ХОВА РОШЛЇНИ РИЖНИХ ФАЙТОХ Єй обисце, єй дом, оддихує зоз нїтку правей ґаздинї. Уда ло ше єй зачувац шицки традицийни вредно сци и обичаї котри нашлїдзела од своїх родичох, а ґу шицкому уткала и часточку нового з чим ю упознали єй дзеци. Дзивка Ве сна жиє на фарми, и праве вона єй по сила и нашеня рижних рошлїнох и желєняви котри цалком нєзвичайни за нашо поднєбє. Опрез єй обисца шицко пополнєте зоз квецом, тиж так и у дворе, а и заграда єй полна з рижнима рошлїнами, мож повесц же як права ботанїчна заграда. У нєй ма по садзено нєзвичайни файти карфиолу, чия – здраве нашенко, ґоджи бобки, артичоки, бамиї, и велї други лїковити рошлїни. Вше єст ме ста за ягоди, лїсковци, мушмули, орехи цо маю мегку лупу и вельки плод, банани котри жимую вонка, та аж и чарни ружи. Попри шицким тим мушиме надпомнуц же ма по сад зено и древка скоро зоз каждей овоци, а виволала нам же з єдней яблонї ма тельо яблука як з даєдного меншого овоцнїка. Шлєбодни час препровадзує и у читаню, чита кнїжки наших авторох, провадзи кед видзе даєдна нова кнїжка, та ю вше почита.

– Тераз читам нєдавно видату кнїжку Владимира Будинския, уж сом на 100. боку, нєдавно сом пречитала Биндасову кнїжку цо ми їх фамелия подаровала, та кнїжку Меланиї Бояновичовей, вше себе найдзем дацо интересантне – толкує Злата, и надпомина же обовязно видвої час и за молитву, як и за порядни одходи до церкви. Кед ше сце, вше єст часу за тото цо важне. Ґу шицкому є и длугорочна активистка и член Дружтва за руски язик.■ Мария зоз шестру и братом, унуку и жецом

9. НОВЕМБЕР 2018.

Зоз унуку и шестру

У КЕРЕСТУРЕ ЄЙ ДОМ Гоч ю на даскельо заводи дзивки волали до Канади, вона твардо одлучела же будзе у Керестуре, ту дзе є народзена. Як нам потолковала, ту гроби єй наймилших, ту син Славко, ту єй брат и шестра, як и шицка родзина... Но, и попри шицким тим порихтана є лєциц до далєкей Канади гоч кеди, лєм же би видзела своїх и облапела унучки.

РУСКЕ СЛОВО 27

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ НАШ ГОСЦ: СПАСОЄ МАЙК НЕШКОВИЧ

КРАСА ЧЕРВЕНОГО ЗАКРИЦА

Пише: Владимир ДЇТКО

Спасоє Нешкович бул син параста зоз Шиду, а на свойо 27 роки пошол до Америки дзе специялизовал фамелийну медицину, а потим и ґериятрию. У тей хвильки ше усовершує на ориєнталней медицини и акупунктури на коледжу у Калифорниї. През цали роботни вик потримовка му були супруга и двоме синове хтори уж закончели факултети и маю свойо сни як цо их вон мал на телї роки кед оталь одходзел. Часто приходзи до тих крайох, и отворено бешедує о тим цо ше му пачи

КНЇЖКА, ФАМЕЛИЙНИ ДОХТОР Др Спасоє Нешкович прешлого року видал и кнїжку под назву „Фамелийни дохтор од югославянского лїкара по америцкого медицинского дохтора”. У нєй вон совитує людзом як би требали мерковац на свойо здравє. З оглядом на тото же є вирнїк, Нешкович на початку кнїжки здогаднул и на Дзешец Божо заповиди и молитву. Вон часто у Лос Андєлесу после Службох у Сербскей православней церкви вирним трима и кратши преподаваня з обласци здравства, односно, медицини.

28 РУСКЕ СЛОВО

К

ед сом раз приход зел до мойого милого Шиду, як и вше, цо сом бул блїжей при нашей хижи на Вельким шоре, вше ми баржей шерцо било. Розуми ше, моя мац Андєлка ме чека ла пред дзверми, алє сом обачел ище цошка нове и красне. Пред тим як сом збачел мацер, до оч ми спадло єдно вельке червене закрице. Мнє то озда найкрасше закрице на драги од Беоґраду по Привину Ґлаву. Правда, слово о двох найкрасших закрицох, єдно нове на будинку Руского двору, друге на будинку коло манастира Привина Ґлава. З мацеру сом вецей раз преход зел коло Руского двору и часто патрел на тото красне червене закрице яке нєт анї у Америки. Роздумовал сом о тим же бим любел упознац главного майстра хтори вибрал тот червени череп, хтори прикрашел нашо околїско... Наисце ше ми пачело. Так о закрицу Лєтнєй владиче скей ре зиденциї у Шид зе приповедал др Спасоє Майк Нешкович зоз Лос Андєле су. Зба-

чел го пред даскельома роками, а тото красне закрице го здогадує на дзецинство и його пайташох – Дюру Ждиняка и Звонка Саламона. Добре памета и дакедишнїх про свитних роботнїкох Ксению и Янка Саламона, потим ветеринара Миро слава Саламона и других приятельох Руснацох. Та заш лєм, вше ше у приповедкох враца на Руски двор. Приповедал же го позна 64 роки, а же нїґда у нїм нє бул, та би го любел поопатрац и зоднука. Дознал же то Лєтня владиче ска ре зиденция, алє прецо є лєтня и прецо владиче ска ре зиденция и хтори то бул владика у нїм, дознал аж тей єшенї кед ознова пришол до Шиду. КОНЄЧНО ПРЕКРОЧЕЛ УД ЗВЕРЯ Точнєйше, було то 15. октобра кед у церковней порти стретнул о. Михайла Режака, пароха у шидянского хтори го привитал и указал му церкву Преображена Го споднього. Там дознал и о самим 9. НOВЕМБЕР 2018.

ljudze@ruskeslovo.com

будинку резиденциї хтори збудовани 1780. року, о нащивох владикох, дознал тото цо нє знал о Руснацох и їх вири, а вец го Миро слав Иван, директор винариї ДОО „Руски двор”, одведол до пиньвици дзе ше у вельких гордовох чува вино и палєнку. У полуцмоти прекрасного здания слухал и о самим будинку. Обишол и други про сториї и дзецинску заградку ПУ „Єлица Станивукович Шиля” и барз ше му попачело яке шицко ушорене, чисте и красне. А на концу ше вєдно зоз о. Режаком випендрал на вельки пойд одкаль ше през облак могол припатрац на цали Шид.

– Чувствовал сом ше велїчезно кед сом прекрочел удзверя резиденциї и кед сом крочел до церкви хтора подобна церкви Святого Оца Миколая у центре Шида. Барз ше ми попачели и шицки про сториї хтори сом обишол, а окреме дзецинска заградка хтора ме здогадла на подобну заградку коло шпиталю у Лос Андєле су дзе дакеди час препровадзовали мойо двоме синове. Цали будинок якош окре-

ДАРУНОК ОД КАНЮХОВИХ ШЕСТРОХ

кед сцигнул до велькей держави, велька помоц и потримовка бул наш дакедишнї паноцец Силве стер Саламон. Як и каждому початнїкови, и йому ше спочатку требало знайсц у новим штредку, далєко од своїх. Скоро штири децениї у роботи прелєцели раз два. Нєшка до Шиду люби присц нащивиц свою мацер Андєлку и ше стру Милицу Милу. Люби ше присц ту одпочиниц, бо як гвари, ту и воздух иншаки, ту ше може надихац... Аж и природа, квеце и птици... Прето, гвари приходзи нє лєм раз, алє голєм два раз до рока.■

Наш собешеднїк скромни и вше жада помогнуц пациєнтом. Здогадує ше на єдну подїю кед пребувал у Шидзе.

– У сушедстве зме мали два шестри Рускинї, Єлену и Софию Канюхових, хтори були мойо пациєнтки. Раз ми сцели подзековац за лїченє, та ми натаргали букет квеца зоз їх заградки. То ми бул озда найкрасши дарунок хтори сом достал од моїх пациєнтох. Часто ше на тото здогаднєм, окреме теди кед роздумуєм о моїх найблїзших у родним месце. И ту у Америки мам даскельо пациєнтох Руснацох, хторим указуєм фотоґрафиї зоз Шиду, и розуми ше, Руского двору – гвари др Нешкович.

ме „диха”, пачи ше ми тота цихосц. Конєчно ше сполнєло мойо давне жаданє – нащивиц тот велїчезни будинок зоз червеним закрицом – щири Спасоє Нешкович. ЛЄМ У СРИМЕ ШЕ НАЙЛЄПШЕ ОДПОЧИНЄ Кед закончел медицински факултет и почал робиц, перше роботне ме сто му було у Вуковаре, а вец три роки у Товарнїку нєдалєко од Шиду. У септембру 1980. року пошол до Америки. И нєшка нє забува же му теди, 9. НОВЕМБЕР 2018.

О Лєтней владическей резиденциї вельо того дознал од о. Режака

РУСКЕ СЛОВО 29

ДУХОВНИ ЖИВОТ КИРБАЙ У БАЧИНЦОХ

СВЯТИ ЛУКА НАУЧОВАЛ ХРИСТОВУ ВИРУ На швето Святого апостола и євангелисти Луки прешлей стреди, 31. октобра, церква у Бачинцох, котра и пошвецена тому защитнїкови, означела свойо храмове швето Кирбай, 168. по шоре

Ш

веточну Службу Божу предводзел о. Владислав Варґа, беоґрадско-банатски декан и парох у Сримскей Митровици и Беоґрадзе, а сослужели ище 14 паноцове з нашого Апостолского еґзархату, Крижевского владичества, як и даскельо римокатолїцки паноцове. Наказовал о. Михайло Режак, декан сримски и парох у Шидзе, хтори здогаднул же ше Бачинчанє приселєли 1850. року и заорали сримску бразду. Тиж, збудовали церкву, бо нїч нє мож без вири и церкви хтора пошвецена

Святому Лукови, за хторого гварел же бул медзи штирома значнима апостолами хтори научовали Христову виру. ЗОЗ ЦЕРКВУ БИ ШЕ И ПРЕДКИ ЦЕШЕЛИ – Святи Лука зохабел лїкарство и рушел за апостолом Павлом, слухал його науку, ширел ю и записовал цо бешедовал. Вон тиж написал и Євангелию у хторей, медзи иншим, описал и як Исус стретнул ожалосцену мацер хторей умар син єдинєц. Исус застановел ґрупу людзох, хованє, и ожил леґиня. Святи Лука защитнїк тей прекрасней бачинскей церкви хтора обновена и зоз хтору би ше цешели и нашо предки – гварел, медзи иншим, у казанї о. Михайло Режак винчуюци Кирбай. На Богослуженю Апостол читал домашнї парох о. Дарко Рац, а Євангелию о. Данил Задрепко. Отец Дарко тиж шицким повинчовал Кирбай и подзековал даровательом хтори допомогли у обнови храма. У церкви ше находзи плоча на спомин обнови и подзековносци. ОЗНАЧЕНА 10-РОЧНЇЦA СВЯЩЕНСТВА

ПАНОЦОВЕ НА СЛУЖБИ БОЖЕЙ Службу Божу предводзел о. Владислав Варґа, парох у Сримскей Митровици и Беоґрадзе, а сослужели о. Михайло Режак, парох у Шидзе, о. Владислав Рац, парох у Коцуре, о. Юлиян Рац, парох у Новим Садзе, о. Владимир Еделински Миколка, парох у Беркасове, о. Иґор Вовк, парох у Новим Вербаше (хтори и споведал), о. Алексий Гудак, парох у Старим Вербаше, о. Данил Задрепко, капелан у Коцуре, о. Владимир Седлак, парох у Петровцох, о. Олеґ Закалюк, парох з Раєвого Села, як и вецей римокатолїцки паноцове.

30 РУСКЕ СЛОВО

Парох Рац з тей шветочней нагоди означел дзешецрочнїцу священства, а шицки вирни як помятку на тоту подїю достали обращики. После Служби Божей бул обход коло церкви зоз читаньом Євангелийох и на концу одшпиване Многолїтствиє. На Служби Божей було надосц вирних, нє лєм зоз Бачинцох, алє и околних парохийох, та и зоз других наших местох. Тиж була присутна и Олена Папуґа, народна посланїца у Скупштини Републики Сербиї, Ирина Папуґа, у мено Дружтва за руски язик, литературу и културу, а Славица Варничич и Боян Бибич були спред локалней самоуправи. После Богослуженя Бачинчанє по красней хвилї, так повесц як ярнєй, предлужели славиц Кирбай у своїх обисцох зоз госцами.■ Вл. Дїтко 9. НОВЕМБЕР 2018.

duhovni@ruskeslovo.com

У ПАРОХИЇ У БЕОҐРАДЗЕ

ТРЕЦЕ СТРЕТНУЦЕ РУСНАЦОХ У Беоґрадзе, на трецим стретнуцу проєкта „Каламенє руского беоґрадского конара: стари и нови беоґрадски Руснаци”, котре предводзел др Яким Стрибер, 4. новембра, були коло 20 особи, даєдни першираз, так же патрено вєдно, потераз присуствовали на стретнуцох 25 особи. Вечар бул пошвецени представяню дзепоєдних членох заєднїци. Перша ше представела Беоґрадянка хтора там практично цали свой животни вик, Олґица Лендєр Радович, родом зоз Миколошевцох. Робела у туризме, цо и єй фах, и рахунководстве, а тераз є у пензиї. У заєднїци є барз активна, орґанизатор є числених активносцох и на парохиї св Кирила и Методия, од єй початку пред 15 роками. Потим ше представела Олґица Канюх Стаменич, главна мединска шестра на Урґентним центру. По походзеню є зоз Петровцох, дзе активно участвовала у шицких секцийох културного живота Руснацох, а до Беоґраду пошла пре студиї 90-их рокох, дзе и остала. До заєднїци и на парохию, зоз ню приходзи и єй син Алекса. Фамелия Нярадийових, Таня и Любомир, пришли зоз дзивку Валентину, єдну од двох свої дзивкох. Таня зоз Руского Керестура, Любомир зоз Коцура, а у Беоґрадзе су од 2000. року. Таня, хтора дипломовала математику на України, роби у школи як наставнїк математики, а Любомир, машински инжинєр роби сам, freelancer, креируюци технїчни ришеня на компютеру за конструкциї рижних машинох и пошореньох. Дзивчата им барз талантовани за природни науки и музику, а обидва знаю и бешедую по руски. Ивана Будински, Бруґошова, зоз Руского Керестура, закончела биолоґию у Новим Садзе и тераз є на доктор-

ских студийох, хтори при ґу концу, на Факултету за биолоґию у Беоґрадзе. То була и причина єй приходу пред седем роками, а на тим Факултету тераз и роби. Єй специялизация то виглєдованє пергачох. Друженє предлужене зоз пораду за шлїдуюце стретнуце. Так, ришене же то будзе 18. новембра по Служби Божей у просторийох у Вишеґрадскей 23. Стретнуце будзе мац културни характер. У плану поволац др Миряну Дєкич же би бешедовала на тему зоз етноґрафиї Руснацох, и наших визначних людзох у култури и музики. Понеже то будзе праве после „Костельниковей єшенї”, и то будзе тема стретнуца. На друженю запланована и закуска хтору порихтаю члени нашей заєднїци. В. В.

У РИМОКАТОЛЇЦКЕЙ ЦЕРКВИ У КОЦУРЕ

ПРЕСЛАВЕНИ КИРБАЙ НА ШИЦКИХ СВЯТИХ У римокатолїцкей церкви Шицких святих у Коцуре, прешлого тижня, 1. новембра парохиянє преславели Кирбай и з тей нагоди ше позберали у своїм храме у красним чишлє. Святочну кирбайску Службу Божу служел о. Кароль Сабадий вєдно зоз дияконом Карлом Милером, и зоз парохом коцурскей грекокатолїцкей церкви о. Владиславом Рацом и о. Яковом Куличом. Служба Божа була на мадярским и горватским язику, а отец Кароль Сабадий у казанї, медзи иншим, визначел же ше на швето Шицких святих през молитву приблїжуєме Исусови и на тот способ моцнїме повязаносц у вири.

9. НОВЕМБЕР 2018.

Дзекуюци красней хвилї и того року, опрез римокатолїцкей церкви парохиянє могли купиц цукри и лакотки. Ютредзень, 2. новембра, у каплїчки на мадярским теметове о. Кароль служел Службу Божу за шицких покойних, а потим на теметове пошвецел гроби велїх покойних парохиянох. З. К.

РУСКЕ СЛОВО 31

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Пондзелок, 5. новембра, занавше нас зохабел наш мили оцец, дїдо и прадїдо АДВОКАТ

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 5. новембра 2018. року занавше нас зохабел наш мили бачи

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 5. новембра 2018. року зохабел нас наш мили

СИМА САКАЧ адвокат (1929–2018) Бачи СИМА з Нового Саду (1929–2018) Памятку на ньго вично буду чувац Борис, Андрей и Татиана Варґа як Памятку на бачика Симу занавше у своїх щерцох буду чувац Мирои Михайло и Вера Чинчурак Най спочива у мире Божим! слав и Биляна Сакачово зоз дзецми OСТАТНЇ ПОЗДРАВ

СИМЕОН САКАЧ (1929–2018) з Нового Саду Останю нам занавше красни памятки на Твою любов и доброту. Твойо наймилши, супруга Мария и синове Владимир и Борислав зоз фамелиями Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 12. новембра 2018. року наполнї ше рок як нас зохабел наш добри брат и бачи

ВЛАДИМИР НАДЬ (1942–2017) з Руского Керестура З любову и почитованьом памятки на Вас чуваю браца Михал, Славо и Дюра, як и андї Наталия, Мария и Славица, зоз своїма дзецми и унуками Спочивайце у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 7. новембра наполнєли ше 13 Дня 2. септембра 2018. року наполнєроки як нас занавше зохабела на- ли ше 27 роки як нас занавше зохабел наш мили оцец, дїдо и прадїдо ша мила мац, баба и прабаба

СЛАВКА СЕМАН ЙОАКИМ СЕМАН народзена Шовш (1926–1991) (1931–2005) ПЕТРАШКОВО з Руского Керестура З любову и почитованьом памятку на нїх чуваю дзивка Марча зоз супругом Владимиром, син Мижо зоз супругу Tерезку, унуки Мариянка и Мижо зоз фамелиями и Софийка Спочивайце у мире Божим!

32 РУСКЕ СЛОВО

адвокат СИМЕОН САКАЧ (1929–2018) Снователь Союзу Руснацох Українцох Сербиї и Предсидатель Союзу у мандатним периодзе од 2004. до 2008. року, котри нас охабел 5. новембра 2018. року после длугей и чежкей хороти. Вичная му памят! Союз Руснацох Українцох Сербиї СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 12. новембра наполнї ше рок як нє з нами наш мили оцец и дїдо

ВЛАДИМИР НАДЬ (1942–2017) з Руского Керестура Памятки на ньго чуваю синове Любомир и Владимир, и унука Катарина Спочивай у мире Божим!

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Пондзелок, 5. новембра, занавше нас зохабел наш мили шовґор

СИМЕОН САКАЧ (1929–2018) з Нового Саду Симо, будземе чувац красни памятки на Вашу доброту, любов и пожертвовносц. Вашо Терезка, Драґан и Ромко Спочивай у мире Божим!

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 12. авґуста 2018. року наполДня 5. новембра 2018. року нанєли ше осем жалосни роки як нє полнєли ше дзешец жалосни з нами наша мила шестра и тета роки як нє з нами наш мили шовґор

ЯНКО КУХАР (1930–2008) Вашо наймилши

ЕУФЕМИЯ КУХАР народзена Гарди (1930–2010) Спочивайце у мире Божим!

9. НОВЕМБЕР 2018.

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 4. новембра 2018. року занавше нас зохабела наша мила мац, баба и прабаба

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 29. октобра 2018. року занавше нас зохабела наша мила супруга, мац, баба и прабаба

ВЕРУНА ДУДАШ народзена Еделински (1929–2018) з Руского Керестура Нїґда нє забудземе Вашо красни слова и доброту велького шерца котру сце дзелєли шицким коло себе. Вашо найблїзши: дзивка Ярослава, жец Владимир, унук Владислав зоз супругу Монику и дзецми Антонийом и Тадейом, и унука Светлана зоз супругом Мирославом и дзецми Миколом и Силвию Спочивайце у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 4. новембра наполнєли ше 4 роки як нас занавше зохабела наша мила

МАРИЯ БУЧКО народзена Ґовля (1941–2018) з Руского Керестура

ГЕЛЕНКА ИВАК (1957–2014) з Нового Саду Памятку на єй любов и доброту занавше чуваю супруг Ян и дзивки Лидия и Ивана зоз фамелию Спочивай у мире Божим! НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 10. новембра 2018. року наполня ше пейц роки як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец и дїдо

Памятку на тебе з любову и почитованьом чуваю твойо найблїзши, супруга Маря, син Владо, син Александар зоз супругу Весну, унуки Емина, Ребека и Хана Спочивай у мире Божим!

ЮЛИЯН НАДЬ (1942–2013) з Руского Керестура Вично ожалосцени його наймилши Спочивай у мире Божим!

9. НОВЕМБЕР 2018.

Спочивайце нам у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 12. новембра 2018. року наполнї ше смутни рок як умар мой супруг

ЯНКО НЯРАДИ – ВУКАС (1941–2017) з Нового Саду

ВЛАДИМИР СЕМАН учитель (1933–2013) з Руского Керестура

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 13. новембра 2018. року наполня ше пейц жалосни роки як нас охабел наш мили супруг, оцец и дїдо

И гоч це вецей нєт медзи нами, ти будзеш жиц у наших думкох и шерцох. Нїґда це нє забуду твойо наймилши: супруг Дюра, син Славко зоз супругу Любку, дзивка Весна, дзивка Блаженка зоз супругом Мирком, твойо унуки Сани зоз супругу Маю, Александар зоз супругу Сандру, Дарко зоз супругу Даниєлу, Александра зоз супругом Жельком, Андреа зоз Оливером, Бобан и Срдян, як и праунучата Аня, Моника, Давид, Теодор и Виктория

Дзекуєм о. Алексейови Гудакови, кумовим Гудаковим и Гаврильчаковим, „Циберею”, моїм пайташком и колеґиньом, пайташом и сушедовим, як и моєй фамелиї хтори зоз смутком и почитованьом випровадзели мойого супруга на його вичну драгу Нєпоцешена супруга Бранка Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ

Дня 12. новембра 2018. року наполнї ше смутни рок як ме напущел мой супруг

ЯНКО НЯРАДИ (1941–2017)

Дня 28. новембра 2018. року наполня ше 46 роки як умарла моя швекра

ОЛҐА НЯРАДИ народзена Oлеар (1911–1972)

Дня 20. авґуста 2018. року наполнєли ше 43 роки як умар мой швекор

ЯНКО НЯРАДИ (1909–1975)

З любову и почитованьом здогадованє на нїх занавше будзе чувац супруга и нєвеста Бранка Няради Спочивайце у мире Божим!

РУСКЕ СЛОВО 33

informator@ruskeslovo.com ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 5. новембра 2018. року после длугей и чежкей хороти занавше нас зохабела наша мила

АНА ЛЕНДЄЛ народзена Балоґ (1949–2018) з Нового Саду

ИРИНА ТАМАШ народзена Барат (1949–2013) з Коцура

Памятку на ню вично буду чувац єй син Марко, браца Любомир и Елемир, шестри Марча, Иринка и Геленка зоз фамелиями Спочивай у мире Божим! НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 12. новембра 2018. року наполня ше пейц роки як нас навше зохабел наш мили и добри супруг, оцец и дїдо

БОҐОЛЮБ БОШНЯК (1934–2013) з Руского Керестура

ПРЕДАВАМ два локали у Руским Керестуре. Локал число 5 зоз инвентаром – бувша парфимерия и локал число 7. Обидва у тарґовищним центре. Телефон 065/2788-290. *** ДИХТОВАНЄ облакох и дзверох з неопрен ґуму. Щици од витру, жими, праху и шпорує на зогриваню. Монтираме и оправяме ролетни, гармониково дзвери, пантлїково фиронґи, мрежи од суньоґох. 060/5088-433 и 025/5827-710

34 РУСКЕ СЛОВО

Памятку на єй доброту и любов чуваю супруг Миленко, дзивка Даниела и син Иван Спочивай у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ На наших родичох

ФЕБРОНА КОВАЧ (1924–2008)

Ожалосцена супруга Амалия и дзеци Таня и Саша зоз фамелиями Вичная памят!

МАЛИ ОГЛАШКИ

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 10. новембра 2018. року наполня ше пейц смутни роки як нас занавше зохабела наша мила супруга и мац

ЯКИМ КОВАЧ (1925–2011) з Кули Памятку на вас чуваю син Єроним, нєвеста Штефка, унуки Желько и Наталия зоз фамелиями Спочивайце у мире Божим!

CENOVN>K MALIH I POSMERTNIH OGLA[KOH – mala ogla{ka do 20 slova ko{ta 200 dinari – mala ogla{ka vecej yk 20 slova ko{ta 300 dinari – uramikovani tekst ogla{ki, abo vin~ovanki ko{ta 500 dinari – posmertna ogla{ka na wdno polqo ko{ta 600 dinari – posmertna ogla{ka na dva poly ko{ta 1 200 dinari.

Cenovn<k va`i od 1. мая 2015. roku Ogla{ki mo` poslac na mejl office@ruskeslovo.com лєбо ruske.redakcija@gmail i uplacic na rahunok Novinsko-vidavatelqnej ustanovi “Ruske slovo” u banki Inteza ~islo 160-923244-82. Informaci< mo` dostac na telefon 021/ 6613-697.

021/6613-697, 021/6624-/708 e-mail:

ruske.redakcija@gmail.com informator@ruskeslovo.com OGLA[OVANW

Городска управа за защиту животного штредку Городу Нового Саду на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Ношитель проєкта D.O.O. „ŠTRAND”, Улїца Илариона Руварца 3а, Нови Сад, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта „Обєкт за преробок меса и прудукцию месових продуктох поверхносци П+1, П капацитета до 9т дньово”, на катастерскей парцели число 2500, К. О. Ченей, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110 a, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

9. НОВЕМБЕР 2018.

ИНФОРМАТОР * дзе цо будзе *

У ЗАВОДЗЕ БУДУ РОБОТНЇ ЗА МЛА ДИХ Того викенду, 10. и 11. новембра, у просторийох Заводу за културу войводянских Руснацох (ВР), буду отримани перши роботнї орґанизовани у проєкту „Културне нашлїдство през мой обектив”. Тот проєкт Завод за културу ВР орґанизує прейґ конкурсу „Публика у фокусу”, Фондациї „Нови Сад 2021, Европска престолнїца култури”. На дводньових роботньох буду участвовац коло двацец штредньошколци припаднїки шейсцох националних заєднїцох – влашскей, бунєвацкей, сербскей, рускей и ромскей. Роботнї буду тримац Мирослав Кевежди, Соня Гудак, др Миряна Дєкич и Єлена Перкович. Теми котри буду розрабяни то идентитет у мултинационалним и мултикултуралним штредку, а у креативних роботньох ше през сучасни медий, котри хасную млади, фотоґрафию, пробує стимуловац креативне виражованє младих. Проєкт ше закончи зоз виставу фотоґрафийох у Петровцу на Млави, Билей Церкви и у Новим Садзе. ***

РОЧНИ КОНЦЕРТ ДРУЖТВА КПД „ДЮРА КИШ”

Рочни концерт Дружтва КПД „Дюра Киш” Шид, отрима ше на соботу 10. новембра 2018. року на 19 годзин у просторийох Дружтва. На рочним концерту ше представи КУД „Яким Ґовля” зоз Миклошевцох, потим КПД „Иван Котляревски” зоз Бикич Долу, а вєдно з нїма и робота Дружтва КПД „Дюра Киш” Шид.

ВИДРУКОВАНЕ ТРЕЦЕ ЧИСЛО „ШВЕТЛОСЦИ” Тих дньох видруковане и треце тогорочне число часописа за литературу, културу и уметносц „Шветлосц”. На бокох уметнїцкей литератури обявена поезия Якима Чапка и проза Михала Рамача, док у рубрики „Зоз шветовей литератури” вишло трицец дзевяте предлуженє першого интеґралного прекладу Старого завита на руски язик, котри зоз старогреческого преложел др Янко Рамач. На язични теми обявена робота др Юлияна Рамача „Злучнїк и словко най у руским литературним язику”, з историї робота др Янка Рамача „Национални и релиґийни назви Руснацох у Южней Угорскей у XVIII и першей половки XIX вику”, а з нагоди 70-рочнїци шмерци Гавриїла Костельника прилог Миколи М. Цапа „Писма Гавриїла Костельника владикови Дионизийови Нярадийови. Часц друга”. У рубрики „Етнолоґия – етноґрафия” вишла перша часц роботи Михаїла Римара „Ґеоґрафски пременки салашох у околїску Руского Керестура”. Дюра Латяк подписує статю „Мой приятель Мирон Будински (1931–2018)”, док

Микола М. Цап пише о проф. др Любомирови Белейови (1962–2018). Исти автор подписує и библиоґрафию „Любомир Белей и Руснаци и Українци Югославиї/Сербиї”. У „Приказох, критикох, рецензийох” представени нови кнїжки академика Миколи Мушинки, др Владимира Кирди Болхорвеса и Лин Мекнила, о котрих пишу академик Юлиян Тамаш, Димитриє Яничич и Мирослав Кевежди. Часопис илустровани з рисунками Даряна Гардия. И тото число часописа „Шветлосц”, як и шицки дотерашнї, мож опатриц на адреси: www.ruskeslovo.com/шветлосц. М. М. Ц.

НОВОПОВИНЧАНИМ МАЛЖЕНСКИМ ПАРОМ ДАРУЄМЕ ПРЕДПЛАТУ НА „РУСКЕ СЛОВО” Новоповинчани малженски пари можу безплатно достац рочну предплату новинох „Руске слово”. Таку акцию порушало НВУ „Руске слово” же би потримовало информованє по руски и здобуло нових читачох. Рочну предплату новинох „Руске слово” можу достaц шицки малженски пари на териториї Републики Сербиї, дзе голєм єден супружнїк зоз рускей заєднїци и котри ше побрали после 1. септембра 2018. року. Рочна предплата важи єден рок, починаюци од датума прияви. Хто жада участвовац у акциї треба же би на имейл адресу rsfin@eunet.rs послал єдну фотоґрафию зоз свадзби и адресу дзе треба же бизме вам посилали кажди тидзень новини.

9. НОВЕМБЕР 2018.

РУСКЕ СЛОВО 35

СПОРТ ПИОНИРЕ ФОДБАЛСКОГО КЛУБУ „РУСИН”

ПРЕЗ ВИКЕНД ШТИРИ ЗМАГАНЯ Перши тим Фодбалского клубу (ФК) „Русин” ше нє ма причину секирац о будучносци тима, понеже у пионирскей селекциї єст аж коло 30 бавячох котри порядни на тренинґох, а у першей полусезони зазначели резултати на котрих им можу завидзиц и екипи котри найлєпши

П

решлого викенду на Ярашу були одбавени аж штири фодбалски стретнуца, два всоботу и два внєдзелю, з котрих три пионире и єдно когуцики ФК „Русин”. Всоботу перше приятельске змаганє бавел перши тим пионирох процив екипи ФК „Раднички” зоз Зомбора, Русин победзел зоз резултатом 2:0. То єден зоз найзначнєйших резултатох котри пионире посцигли у остатнїх рокох, понеже Раднички наисце озбильна екипа котра у лиґи глаши як наймоцнєйши. Пре нєобчековане пораженє госцуюцей екипи, процивнїцка екипа Радничкого вимагала реванш котри ше будзе бавиц у наступним периодзе у Зомборе. Друге приятельске змаганє бавел резервни состав пионирох Русина процив екипи зоз ФК „Крущич”, а тиж победзел Русин з резултатом 5:3. Важносц приятельских змаганьох препознал насампредз тренер пионирох Зденко Шомодї котри ше намага шицким бавячом дац нагоду, та су прето и роздзелєни до першей постави и резервного тиму. Внєдзелю на русиновим стадиону, на Ярашу, були бавени тиж два змаганя, приятельске когуцикох ФК „Русин” и ФК „Каравуково”, наймладши русиновци победзели 5:4. На концу одбавене першенствене змаганє першого пионирского тиму Русина процив пионирох з Каравукова, победзели домашнї з резултатом 5:1. ОЗБИЛЬНОСЦ НА ТРЕНИНҐОХ Пионирска селекция Русину чишлї аж трицец младих хлапцох, школярох седмей и осмей класи, по чим мож заключиц же вецей як половка з тих ґенерацийох тренира фодбал, цо наисце красне число, а треба надпомнуц же за пол рока кельо ше тренира анї єден хлапец ше нє предумал. Ґу тренинґом озбильно приступел Зденко Шомодї, а тренира ше порядно каждого вовторку и штвартку. Нагоду бавиц ма кажде, понеже ше каждого викенду орґанизує и по штири змаганя, а хлапци котри ше визнача, доставаю нагоду бавиц у першим тиму.

– Кед зме почали тренирац вяри 31. марца, на перши тренинґ пришли лєм осемцме хлапци, а число ше барз швидко звекшало. Потим зме мали двомешачну паузу през лєто, та зме предлужели з тренинґами у авґусту. У тей полусезони по тераз зме одбавели осемнац змаганя, з котрих половка першенствени, а зазначели зме побиду и процив моцного

36 РУСКЕ СЛОВО

У ЦЕКУ УПИС КОГУЦИКОХ Упис когуцикох, наймладших фодбалерох Русина, почал 6. новембра, та шицки заинтересовани дзеци, и дзивчата и хлапци од першей по штварту класу поволани же би ше придружели. Школа фодбалу безплатна, тренинґи буду у Спортскей гали кажди вовторок и штварток од 17,30, а тренер Дюра Дудаш.

клубу „Гайдук” зоз Кули – гварел тренер Зденко Шомодї. Школа фодбалу безплатна, порядносц и активносц на тренинґох резултує зоз местом у тиму, алє нагоду бавиц маю шицки члени. ЗНАЧНИ РЕЗУЛТАТИ Пионире Русина посцигую красни резултати, тей сезони спомедзи дзевец першенствених и дзевец приятельских змаганьох зазначели аж єденац побиди, два нєришени резултати и пейц пораженя. Мож обчековац же перши тим Русина о даскельо роки достанє озбильне помоцнєнє з нєшкайшей пионирскей селекциї з котру ше на трениґох роби наисце озбильно. Фодбал у тим возросту нє здабе лєм на тото же ше хлапци зишли та бегаю, алє ше озбильно роби на пририхтованьох, так же ше точно зна хтори бавяч ма яки задлуженя, хто чува наймоцнєйшого, хто биє пенали, и хто дзе стої при корнерох. Домашнї фодбалски клуб приявел тренера Шомодїя за покладанє лиценци, та би нєодлуга требал достац и национални сертификат за роботу зоз младшима селекциями. Значносц пионирскей селекциї препозната вообще, так же дзекуюци спонзором попри двох старих маю аж два комплети нових дресох, а так ше реализую и одходи на змаганє – зоз помоцу спонзорох. М. Джуджар 9. НОВЕМБЕР 2018.

sport@ruskeslovo.com

КАРАТЕ КЛУБ „ТОКА ДО” ЗОЗ САВИНОГО СЕЛА

НЄ ВРАЦАЮ ШЕ БЕЗ МЕДАЛЬОХ Єден з успишних спортских колективох у вербаскей општини вшелїяк и Карате клуб „Токадо” зоз Савиного Села, хтори на каждим змаганю на хторим участвує витвори замерковани резултати коруновани з медалями. Нєдавно тот Клуб бул на Шветовим першенстве у СКАДУН-у и Кохаи купу за младши возрост по кафови пас. Змаганє отримане у главним городу Молдавиї, Кишинєву, а з Карате клуба „Токадо” на тим першенстве участвовали пецеро змагателє. Милка Бубаня освоєла стриберну медалю у поєдинєчних катох у катеґориї дзивчатох од 7 по 9 роки, а у поєдинєчних катох одлично ше змагали и Маша Хмара и Лана Бабич. У сениорскей конкуренциї за „Токадо” ше змагал Юґослав Хуремович хтори на тот завод нє достал медалю, алє зоз Шотокан репрезентацию Сербиї освоєл бронзову медалю. У абсолутней катеґориї ветеранох од 50 по 60 роки тренер Клубу зоз Савиного Селу Джеко Хуремович освоєл стиберну медалю.

– Кед слово о таланту, щиро, нє давам му вельо простору, при мнє главну улогу ма робота. И шицки тоти

хтори посцигую резултати, вельки роботнїки. Шор, робота и дисциплина, а дзеци барз любя карате – визначел майстор каратеа пияти дзень и тренер Клубу Джеко Хуремович и додал же у Клубу маю вецей як 30 члени, у двох ґрупох – ґрупа початнїкох и змагательна ґрупа тих медзи хторима єст вецей шампионох держави. Тот Клуб постої 4 роки, а його змагателє потераз до Савиного Села принєсли числени медалї и погари. А. М.

У КУЛИ ОТРИМАНА

ПЕРША ДЗЕЦИНСКА ОЛИМПИЯДА Всоботу, 3. Новембра, у спортскей сали ОШ „Петефи бриґада” у Кули отримана перша Дзецинска олимпияда за дзеци предшколского возросту хтору орґанизовал Женски одбойкашски клуб и локална самоуправа. На олимпияди участвовали и дзеци з керестурскей дзецинскей заградки. Були орґанизовани рижни бависка и змаганя у хторих наймладших провадзели аниматоре и маскоти, а циль олимпияди же би ше праве дзецом одмалючка визначовало потребу буц физично активни, и розвивац змагательни дух. За награду були пририхтани рижни лакотки хтори обезпечела локална самоуправа, як и превоз дзецох з општинских местох, та и з Керестура. З дзецинскей заградки „Цицибан”, на олимпияди були 30-еро дзеци предшколского возросту з виховательками Емилию Костич и Марину Преґун. М. А.

9. НОВЕМБЕР 2018.

РУСКЕ СЛОВО 37

СПОРТ ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА ЗОМБОР

„РУСИНОВО” ҐОЛИ У ДРУГИМ ПОЛЧАШЕ ФК „Полет” (Сивец) – ФК „Русин” 1:3 (1:0) СИВЕЦ – стадион домашнєй екипи, патрачох коло 150. Главни судия Милан Радулович, помоцни Милош Олуїч и Йован Єрчич, а делеґат Драґан Милованович. Стрилци за Русин були: Дюканович 2 и Маркович 1 ґол. Жовти картони у екипи Русина достали: Малацко, Чизмар, Маркович, Голик и Б. Надь. РУСИН – Михайло Надь, Ланчужанин, Малацко (Будински), Боян Надь, Голик, Веселинович, Борис Орос, Маркович, Дюканович, Чизмар (Деян Надь), Кочиш (Саянкович) У дванастим колє Подручней фодбалскей лиґи Зомбор Фодбалски клуб (ФК) „Русин” госцовал у Сивцу дзе одбавел першенствене змаганє зоз ФК „Полет”. Зоз змаганя остал упечаток же Русиново бавяче могли вецей, алє же то було и вецей як добре, з оглядом на процивнїцку екипу. У першим полчаше домашнї дали єден ґол, мож повесц релативно вчас

у 18. минути, а керестурски фодбалере почали озбильнєйше бавиц у другим полчаше. Перши два ґоли за Русин дал Дюканович у 63. и 82. минути, а потим ище єдну нагоду ше удало витвориц Марковичови у 90. минути пред сам конєц. Було то змаганє кед и сами бавяче гварели же могло вецей и же могло лєпше, алє попри шицким дому пришли зоз новима трома бодами. Гоч ше екипа Полету наход зи при самим сподку таблїчки, то процивнїки котри

можу вецей и чийо бависко зна буц нєзґодне. Змаганє означели аж дзешец жовти картони, по пейц з каждей екипи, з Русину опомнути Малацко, Чизмар, Маркович, Голик и Надь Боян. По идуце коло Русин ше находзи на другим месце на таблїчки, ма 23 боди. После дванац одбавених змаганьох ма зазначени седем побиди, три страцени и два нєришени резултати. У тринастим колє Русин дочекує на домашнїм терену екипу ФК „Кулпин”. М. Дж.

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА СУБОТИЦА

ДОБРЕ БАВИСКО И ЗНАЧНИ ТРИ БОДИ ФК „Искра” – ФК „Виноґрадар” (Гайдуково) 4:1 Коцур: Стадион ФК „Искра”, патрачох: коло 250. Стретнуце судзел В. Николич (Ловченац). Ґоли за Искру дали: Ґаґович 2, Ґубаш и Живкович. Жовти картон у екипи Искри достал Пєшивац. ИСКРА: Калинич, Иван, Сталевич, Пєшивац, Дякович, Родич (Ваяґич), Юрчук (Сердар), Дрляча, Малацко, Ґубаш и Ґаґович (Живкович). Змаганє медзи Искру и Виноґрадаром достало епитет дерби змаганя 12. кола Подрученей лиґи Суботици понеже то було змаганє, у тей хвильки, медзи трецопласовану и штвартопласовану екипу на таблїчки. Епитет дербия по указаним бависку оправданИ у каждим сеґменту. Було и красни акциї и аж 5 ґоли, та публика на трибинОХ наисце могла уживац у фобдалу. Перши полчас у подполносци припаднул коцурским фодбалером котри од початку бавели свойо бависко и през красни акциї уходзели до шансох за ґол. Таке бависко резултовало зоз двома ґолами котри дали Ґаґович и Ґубаш. Дамян Ґубаш, котри у велькей ґолґетерскей сериї у остатнїх даскелїх колох, дал окреме красни ґол кед зоз 20 метери и моцним бицом потрафел нєбранєну часц процивнїцкого ґола. Могла Искра першу часц закончиц и зоз прешвечлївшу предносцу, понеже Ґубаш и Малацко потрафели греду.

38 РУСКЕ СЛОВО

Знова ше указало же 2:0 найгорши резултат, понеже ше екипа опущи, а тоту предносц лєгко сцигнуц и обрациц резултат. Кущик хибело же би ше то случело и Искри. Фодбалере домашнєй екипи у другим полчаше нє здабали на исту екипу зоз першого полчасу, а госци вишли барз мотивовани и почали вше баржей грожиц Искри. Нєодлуга досудзени и пенал за Виноґрадар, алє, щесце за Искру, пенал остал нєвихасновани. Госци и после пеналу були лєпша екипа на терену, а добре бависко потвердзели зоз єдним датим ґолом. Прияти ґол и обаванє же би наисце могли прекоцкац красну предносц кус таргло Искрових бавячох, та почали ознова нападац. Же би змаганє нє вошло до нєизвесного финишу постарал ше центарфор Искри Радован Ґаґович котри зоз своїм другим ґолом принєсол два ґоли предносци. Точку на тото змаганє положел Живкович котри у самим финишу змаганя поставел конєчни резултат 4:1. После 12 одбавених колох Искра дзелї друге место на таблїчки зоз Пролетером зоз Равного Села. Обидва екипи потераз освоєли 28 боди, а першопласована Войводина зоз Бачкого Ґрадишта ма лєм єден бод вецей. У шлїдуюцим колу Искра будзе госцовац у Дюрдїну дзе ю дочека истоменова екипа. З. К.

9. НОВЕМБЕР 2018.

sport@ruskeslovo.com

ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА НОВИ САД

ПОБИДА ПРИ САМИМ КОНЦУ ФК „Бачка 1923” – ФК „Шайкаш 1908” (Ковиль) – 2:1 (0:0) ДЮРДЬОВ: стадион ФК „Бачка 1923” з Дюрдьова. Патрачох коло сто. Главни судия Милош Иванович з Нового Саду, помоцни Деян Ґаламбаш зоз Сримских Карловцох и Дуня Вукчевич з Нового Саду. Обидва ґоли за Бачку дал Душан Тривунович – перши у 82. минути, а други шейсц минути познєйше – у 88. минути. БАЧКА: Баят, Ерелян, Лю.Тривунович, Ґелич, Павлов, Пантич, Данґубич, Маркович, Баґич, Солдат и Д. Тривунович. У цеку змаганя при домашнїх було три замени и шицки у другим полчасу. У 46. минути место Пантича вошол Петрович, у 69. минути место Баґича вошол Роґич, а у 86. минути Дюрич место Солдата. У тринастим колє єшеньскей часци першенства, внєдзелю 4. новембра, на стадиону ФК „Бачка 1923” у Дюрдьове домашнї клуб дочекал осмопласовани ФК „Шайкаш 1908” з Ковилю. Було то чежке стретнуце за Бачку, би еки-

ДОМА НЄ СТРАЦЕЛИ АНЇ ЄДНО ЗМАГАНЄ Дюрдьовска Бачка у тей часци першенства зазначела – 6 побиди (од того 4 на домашнїм терену), 5 нєришени змаганя (од того 2 на домашнїм терену), з тим же од 9. по 12. коло Бачково фодбалере зазначовали лєм нєришени резултат, як и 2 страцени змаганя, бидва зоз госцованя. Всоботу, 3. новембра ФК „Бачка 1923” з Дюрдьова на Стретнуцу валалох Сербиї у Яску од Културно-просвитней заєднїци Сербиї достала Припознанє з нагоди 95 роки иснованя и розвою фодбалского спорта на валалє.

па зоз Ковилю була солидна у одбрани. Окреме бул добри ґолман госцинских хтори одбранєл даскельо одлични и прецизни бица, а спашел ґол и зоз пенал точки. Нєизвесноц на змаганю тирвала до самого конца, бо перши ґол на змаганю дати аж у 82. минути, а 6 минути познєйше и треци по шоре. Медзи тима двома ґолами котри дал Бачков бавяч Тривунович, точнєйше у 83. минути домашнї прияли ґол. Дзекуюци тром бодом Бачка после того змаганя забера место висше, шесте, зоз 20 бодами. По словох делеґата Жарка Радин зоз Нового Саду змаганє було добре орґанизоване, коректне, медзитим з досц претаргованями и потупенями. Видати осем опомнуца, од того пейц домашнїм, три за оштри старт и два за пригварку судиї котри достали Душан Тривунович и Небойша Пантич (капитен). Шлїдуюце змаганє за ФК „Бачка 1923” будзе дерби з осмопласовану ФК „ЖСК” зоз Жаблю, на нєдзелю, 11. новембра на 13.30 годзин, на жабельским стадиону. Потим у петнастим и остатнїм колє у тей часци першенства, 18. новембра ФК „Бачка 1923” бави на домашнїм терену зоз ФК „Милетич” з Мошорину. С. С.

ОПШТИНСКА ФОДБАЛСКА ЛИҐА ШИД

СРИМЕЦ ЄШЕНЬСКИ ШАМПИОН

У остатнїм 11. колє Општинскей фодбалскей лиґи Шид нє було нєсподзиваня. ФК „Сримец” з Беркасова освоєл єшеньску часц першенства. На госцованю у Ґибарцу Беркасовчанє победзели Синдєлич зоз 1:0. Єднота зоз Шиду на госцованю у Батровцох страцела од домашнього ФК „Єдинство” зоз 1:0, а ОФК „Бачинци” дома страцели од Єдинства з Люби зоз 2:1. Ердевик 2015 на своїм терену страцел од Напредку з Вашици 2:1, ОФК „Бинґула” и Ґраничар з Ямени бавели нєришено 1:1, а у Илинцох домашнї Борец достал и перши бод у єшеньскей часци першенства, бо бавел 1:1 процив ФК „Єдинство” з Моровичу.

9. НОВЕМБЕР 2018.

БИКИЧАНЄ ШЕ НЄ ДАЮ У 12. колє Медзиопштинскей фодбалскей лиґи Срим, ОФК „Бикич” на госцованю у Воґню победзел Слоґу зоз 3:0. Гайдук з Вишнїчева як госц у Чалми победзел Слоґу зоз аж 7:0, а и Обилич 1993 зоз Куковцох на госцованю у Мандєлосу принєсол дому боди, бо победзел зоз 3:0. На таблїчки ОФК „Бикич” на другим месце зоз 26 бодами, Гайдук треци ма 24, а Обилич 1993 пияти зоз 23 бодами. У 13. колє на нєдзелю дерби верха будзе у Бикичу дзе ОФК „Бикич” дочекує водзаци Долнї Срим 2015 зоз Печинцох. Гайдук будзе бавиц процви БСК зоз Бешенова, а Обилич 1993 дочекує Зеку Булюбашу зоз Равню.

На таблїчки Сримец перши зоз 28 бодами, друга Єднота ма 25, а треци Ердевик 2015 и штварте Єдинство (Лю) маю по 21 бод. На таблїчки значно заоставаю Напредак на пиятим месце зоз 14 бодами, шести Ґраничар, седми ОФК „Бачинци” и осме Єдинство (М) маю по 13 боди. Синдєлич дзевяти зоз 12 бодами, дзешата ОФК „Бинґула” зоз 11, а єденасти Омладинєц (Б) ма 10 боди. На останїм дванастим месце Борец з Илинцох хтори конєчно на концу полусезони освоєл и перши бод. Урядово єшеньска часц пешенства нє закончена з оглядом же остава бавиц ище єдно змаганє хторе преложене ище на початку першенства (од другого кола) помедзи Напредком и Омладинцом (Б). Резултат того змаганя нє будзе значнєйше уплївовац на розпорядок на таблїчки. Вл. Дї.

РУСКЕ СЛОВО 39

ИНФОРМАТОР, ОГЛАШКИ, ИНТЕРМЕЦО

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ НОВИ КНЇЖКИ

РОК LXXIV ЧИСЛО 45 (3810) НОВИ САД, 9. НОВЕМБЕР 2018.

Михал Рамач, „Дуга над Дунайом” Агнета Бучко Папгаргаї, „Там дзе слунко виходзи” Яким Чапко, „Церень спод нохца”

ЦЕНА 30 ДИНАРИ

„Дуга над Дунайом” Михала Рамача З друку вишла нова кнїжка поезиї Михала Рамача „Дуга над Дунайом”. То збирка писньох о фундаменталних животних и моралних вредносцох з хторима каждодньово жиєме у намаганю прежиц и витвориц свойо задумки и представи о можлївим особним щесцу, гутори др Яков Кишюгас, рецензент кнїжки. „Там дзе слунко виходзи” Агнети Бучко Папгаргаї Агнета БучкоПапгаргаї позната, насампредз як поетеса, алє на тот завод написала кнїжку приповедкох о войни „Там дзе слунко виходзи”. То єй була и морална обовязка як интелектуалки родом зоз краю дзе дзеведзешатих рокох були войни, же би тото горке искуство остало записане. Кнїжка ноши наслов „Там дзе слунко виходзи” и ма у себе дзешец приповедки.

„Церень спод нохца” Якима Чапка Гоч Чапко свою остатню кнїжку обявел далєкого 1976. року, на тот завод понукнул одличну кнїжку поезиї хтора подзелєна до трох цалосцох. Єдна цалосц пошвецена младосци и любови, друга валалу Дюрдьову, його историї и специфичним локалитетом, а у трецей ше находза рефлексивни резимеи о живоце. „Капка на концу нохца” Тамари Хрин Рончевич Вона єдна од авторкох хтори ше у рускей литератури зявели после дватисячитого року, авторка хтора одлично репрезентовала и представела руску литературу и звонка нашого язика.

Фото: Сандра Саламун

Тамара Хрин Рончевич „Капка на концу нохца”

■ УЧЕНЄ РУСКОГО ЯЗИКА У ҐОСПОДЇНЦОХ

Кнїжки имож купиц у просторийох НВУ „Руске слово” у Новим Садзе и у Дописовательстве „Руского слова” у Руским Керестуре, як и прейґ наших заступнїкох по наших местох и на нашим сайту. М. Ш.

ОГЛЯД НУ ЦЕ НА ПРЕ ШЛОСЦ оволуєме читачох новинох „Руске слово” же би помогли препозП нац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у даке-

Фотоґрафия: 0021P дишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548-421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

Фотоґрафия: 0017P

■ ПРЕЛИМИНАРНИ РЕЗУЛТАТИ ВИБЕРАНКОХ