Ruske slovo 44

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

У НОВИМ САДЗЕ

РОК LXXII ЧИСЛО 44 (3705) НОВИ САД, 4. НOВЕМБЕР 2016. РОКУ

ВИДЛОБАНИ БУНДАВИ ЗА НОЦ БОСОРКОХ У Руским културним центру (РКЦ) у Новим Садзе, у орґанизациї Форума младих Рускей матки и РКЦ, всоботу пополадню отримана роботня на хторей ше видлобовало бундави за Ноц босоркох. После роботнї учашнїки свойо виробки, односно видлобани и украшени бундави, могли зохабиц на вистави на Балу под масками, лєбо их однєсц дому на памятку. Ц. Н.

■ ЮВИЛЕЇ ПАРОХИЇ И ЦЕРКВИ У СРИМСКЕЙ МИТРОВИЦИ ЦЕНА 30 ДИНАРИ

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ оволуєме читачох новинох П „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548-421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

■ „РУСКЕ СЛОВО” НА БЕОҐРАДСКИМ САЙМЕ КНЇЖКОХ Фотоґрафия: K001_0014P

Фотоґрафия: K002_0030N

СТАНОВИСКА ЧЛЕНОХ НАЦИОНАЛНОГО СОВИТУ РУСНАЦОХ

2019. – РОК РУСКЕЙ КУЛТУРИ Пише: мср. Саша САБА ДОШ, историчар и предсидатель Роботного цела за младеж и єден з орґанизаторох Конференциї

Манифестация „Днї рускей култури”, хтора того лєта найзначнєйших учебнїкох, розвой уметнїцкей литератуотримана у Беоґрадзе вшелїяк представя єден позитивни ри на нашим язику, видаванє новинох и календара, писакрочай у промовованю нашей традициї, та аж и творчих нє Историї, снованє друкарнї и други значни конститукапацитетох у ширшей заєднїци. Вона би требала, на- тивни елементи за єдну културу. Значна часц тих цильох сампредз, буц нє верх, алє початок єдного озбильного и витворена у медзивойновим периодзе. Требало би надпроцесу отвераня рускей култури ґу ширшей публики и помнуц и же ше даскельо нашо нєвладово орґанизациї у спатраня шицких єй аспектох хтори творя єдно богат- своїх статутох поволую праве на традициї РНПД, гоч их на розлични способ толкую, цо вшелїяк їх право. РНПД ство, хторого зме до конца анї нє свидоми. Чувствуєм ше, пре свойо професийни квалификациї и нєшкайшей рускей заєднїци охабело єдно огромне боособни прихильносци ґу науки о прешлосци, обовязни гатство и праве ше прето мушиме з максималну озбильздогаднуц нашу явносц же нам ше приблїжує рочнїца носцу одношиц ґу єдней такей рочнїци. хтора би могла у найменшей мири буц голєм под’єднак Означованє рочнїци снованя РНПД нє шмело би буц значна кельо и 250-рочнїца присельованя Руснацох на огранїчене на єдну шветночну академию, лєбо округли стол. Требали бизме тоти простори котра ознавихасновац нагоду чена 1995. року. О нєполни три роки, пред нами РНПД нєшкайшей рускей заєднїци охабело єдно огромне же би по яким шик шоре 2019. року ценбудзе 100-рочни ювилей богатство и праве ше прето мушиме з максималну трална пре слава НаРуского народного про озбильносцу одношиц ґу єдней такей рочнїци. ционалного швета свитного дружтва (РНПД), Нє лєм же слово о першей културно-просвитней Руснацох у Сер биї формованого на сноватеорґанизациї бачванско-сримских Руснацох, требала буц орґанильней схад зки у Новим алє и же зоз снованьом РНПД Руснаци на тих зована у Но вим Садзе, 2. юлия 1919. року просторох першираз „положели на папер” основни Садзе, дзе наша перна инициятиву священїка потреби од круциялного значеня за обстоянє єдней ша култур но-про Дюру Биндаса, хтори позаєднїци на културно-просвитним планє свитна орґанизация и тим бул його длугорочни формована. Наци о подпредсидатель, а вец и предсидатель. Можебуц ше дахто будзе питац прецо на- налне швето концептуално пошвецене снованю и цалотельо значна рочнїца єдней орґанизациї, нєшкайшим купней дїялно сци РНПД би мушело буц лєм початок словнїком поведзене – здруженя гражданох? Одвит тот означованя рочнїци хторе би тирвало. Спо соби означоже, нє лєм же слово о першей културно-просвитней орґ- ваня вшелїяк и медзинародна наукова конференция, вианизациї бачванско-сримских Руснацох, алє и же зоз даванє значних публикацийох, орґанизация вистави у снованьом РНПД Руснаци на тих просторох першираз сотруднїцтве зоз локалнима и покраїнскима установа„положели на папер” основни потреби од круциялного ми култури и орґанизованє концертох, литературних значеня за обстоянє єдней заєднїци на културно-про- вечарох и подобних змистох у шицких ме стох з руским свитним планє. Як цилї зарисовани виробок Ґраматики и жительством би були найадекватнєйши спо соб пре слави факту же зме за тоти сто роки нє лєм обстали, алє зме дожили и значни уровень културного розвою. Можеме повесц же би по сле „Дньох рускей култури” требал шлїдзиц цали єден – „Рок рускей култури”. Медзитим, тоту рочнїцу, насампредз, мушиме похопиц як огляднуце на шицко цо посцигнуте у предходним сторочу и на тот способ отвориц шлїдующе. Ювилей РНПД би, поправдзе, требал буц инауґурация нового напряму у планованю рускей културней политики и институцийне отверанє за нови, сучасни приступи ґу творчосци зоз подполним уважованьом и пиєтетом спрам того цо нам охабене на чуванє. Мушиме похопиц же окрем чуваня традицийного културного скарбу маме полну одвичательносц спрам своїх потомкох охабиц им на чуванє и свою власну творчосц зоз печацом часу у хторим жиєме. Ми маме обовязку справовац ше спрам того цо остава за нами, голєм у истей мири як спрам талу хтори нам охабели нашо стари. ■ Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

2 РУСКЕ СЛОВО

4. НОВЕМБЕР 2016.

ЗМИСТ

УВОДНЇК Пише: Микола ШАНТА, одвичательни редактор видавательней дїялносци

■ Тижньовнїк 4. Представнїки словацкей Влади у нащиви Рускому Керестуру

■ Нашо места 7. Проблеми зоз зубну амбуланту у Керестуре

■ Економия 10. Продукователє паприґи у Коцуре

■ Култура и просвита 12–13. „Руске слово” на Беоґрадским сайме кнїжкох

■ Мозаїк 16. Ноц босоркох под масками

■ Медзипростор за кафу и виключеня 18–19. Обзервациї Яна Мезея

■ Людзе, роки, живот 20–21. Стретнуце з Марию Малацко з Руского Керестура

■ Духовни живот 22–23. Парохия и церква у Сримскей Митровици означели ювилеї

■ Руске у швеце 24–25. Рочнїца – Руснаци и вуковарска траґедия (II жертви)

Информатор

26–31. Оглашки и In memoriam

■ Спорт 34–35. Треци полчас – 80-роки шахисти Миколи Кучмаша На насловним боку – На Беоґрадским сайме кнїжкох Авторка фотоґрафиї – Вероника Вуячич

ДОБРА КНЇЖКА МЕНЯ ЧИТАЧА Єдина професийна видавательна хижа при Руснацох, „Руске слово”, при конципованю видавательного плану муши водзиц рахунку о рижнородносци читачей публики. Нє каждого року нам ше поспиши мац кнїжки з вецей обласцох, як цо ше случело того року зоз обявйованьом дзевец нових насловох. За тих цо любя историйну литературу, порихтали зме два кнїжки – зборнїк историйних роботох проф. др Янка Рамача „На крижней драги” и кнїжку „Мадярска Горнїца” Мирона Жироша. Як ше могло случиц же од тристо тисячи Руснацох на териториї нєшкайшей Мадярскей остало лєм три тисячи Руснацох? Дзе ше страцели, як ше асимиловали, хтори дружтвени зявеня уплївовали на то? Зоз кнїжки Мирона Жироша то можеме дознац. Найпредаванша и найглєданша руска кнїжка, звичайно кнїжка за дзеци. Вона ма свою цену пред Крачуном, кед ше рихта пакецики, як и влєце кед нашо поприходза зоз иножемства, та ше баби и дїдове, найчастейше, стараю же би им унучата научели бешедовац и читац по руски у далєким швеце, та им купую кнїжки за дзеци. Актуални литературни живот о хторим ше звичайно приповеда, творя насампредз, белетристични кнїжки. Же у рускей литератури маме вецей поетох як прозних писательох, то евидентне. Цо лєгчейше, а цо чежше писац, нє подзековне бешедовац. Дефинитивно читаче баржей купую кнїжки приповедкох и романох, як кнїжки поезиї. Поетох ше звичайно запамета по даскелїх писньох, а прозних писательох по єдней, або двох кнїжкох. Найчежше, заш лєм, писац добру литературу, без огляду на жанр, а то тота хтора меня чловека. На лєпше, вшелїяк. Белетристични кнїжки зоз рускей литератури на тогорочним Сайме було два и то єдна кнїжка поезиї, и єдна кнїжка есейох. У прекладаней литератури того року направени викрок. Обявена по руски наукова кнїжка о историї церковнославянского язика Любомира Белея, професора ужгородского Универзитету, єдного зоз найвизначнєйших русинистох у швеце младшей стреднєй ґенерациї, а кнїжку зоз українского преложела Анамария Рамач Фурман. Ґрупа младих прекладательох зоз Одсеку за русинистику, Ана Римар, Гелена Папуґа, Александра Лендєр, очолєна зоз доаєном нашого прекладательства Дюром Латяком, преложела на руски „Сучасну українску драму”, антолоґийни вибор хтори направели проф. др Людмила Попович и Надїя Мирошниченко. Викрок у потерашнєй пракси нє лєм тот же тота кнїжка обявена по руски, алє часц тиражу обявени и по сербски, з чим ми, Руснаци, поставаме мост за сотруднїцтво медзи сербску и українску литературу. То нагода, верим, и за афирмацию нашей литератури при Сербох и у України.

* ”РУСКЕ СЛОВО” – гласнїк по руски * Виходзи каждого пиятку * Снователь Национални совит рускей националней меншини * Видава НВУ ”Руске слово”, Нови Сад * Перше число вишло 15. юния 1945. року у Руским Керестуре * Адреса: НВУ ”Руске слово”, Булевар ошлєбодзеня 81/7, 21000 Нови Сад * Редакция: заменїк одвичательного редактора Иван Сабадош – редакторе/ки – Дюра Винаї, Мирон Горняк-Кухар, Михайло Зазуляк, Александар Паланчанин, Олена Планчак-Сакач, Славица Фейса, Ясмина Дюранїн; новинаре/ки – Мария Афич, Влада Дїтко, Сенка Надь, Сандра Саламун, Ана Маркович, Танита Ходак * Язична редакторка – Блажена Хома-Цветкович * Технїчна редакторка – Люпка Цвеїч; компютерски обробок – Вероника Вуячич, Мария Гудак, Таня Салонтаї * Телефони: 021/6613-697, 021/6624708, 021/6623-076; 021/6621-433 * Телефакс 021/528-083 * Предплата за цали рок: у жеми 1 500 динари, а у иножемстве 100 евра * Жиро-рахунок Banca Intesa a.d. Beograd 160-923244-82 * Девизни рахунок 160-0050870024999-53 * Рукописи ше нє враца * Друкує Друкарня ” Maxima graf” Пет роварадин * E-mail: ruske.redakcija@gmail.com * Web site: www.ruskeslovo.com * YU ISSN 0350-4603 * COBISS SR-ID 15915778 * Друковани тираж 2 100 *

Direktorka MARTICA TAMA[ *** Odvi~atelqni redaktor dr BORIS VAR]A

4. НОВЕМБЕР 2016.

РУСКЕ СЛОВО 3

ТИЖНЬОВНЇК ДЕЛЕҐАЦИЯ МИНИСТЕРСТВА ШКОЛСТВА СЛОВАЦКЕЙ У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ

ПОРИХТАНИ ЗА СОТРУДНЇЦТВО Руски Керестур 26. октобра нащивела делеґация Министерства школства, науки, виглєдованя и спорту Републики Словацкей у хторей державни секретар Министерства Петро Крайняк и шеф його канцелариї Миро Осифчин

Ф

ункционере Министерства Словацкей до Кере стура зашли пред свою службену нащиву Министерству просвити, науки и технолоґийного розвою Влади Сербиї у Беоґрадзе, 28. октобра, дзе мали бешедовац о сотруднїцтве на єдним заєднїцким проєкту. Як за „Руске слово” виявел державни секретар Крайняк, циль їх нащиви понукнуц помоц нашому Министерству про свити у проце сох придружованя ґу ЕУ.

– Ми пришли ту, з главним цильом понукнуц помоц коло запровадзованя образовного моделу преквалификованя або старших особох, або других цо попри роботи жадаю здобуц нови квалификациї. Таки модели добре функциуную у велїх державох Европскей униї, а найрозвитши є у Данскей. Наздаваме ше же и з помоцу амбасадорки Словацкей ту, у Сербиї, витвориме сотруднїцтво на тим подняцу. Крайняк и Осифчин Керестур нащивели и як декларовани Русини, активни у русинским руху Словацкей, а перше обишли Школу „Петро Кузмяк”, дзе их дочекала директорка

У нащиви Националному совиту

Хелена Пашо Павлович зоз сотруднїками и дзе ше упознали з местом тей Школи у образовней системи Сербиї, та вичерали искуства.

– Я ше особнє барз цешим з вашу школу, док сом ше школовал було предкладаня же бим пришол ту до вашей Ґимназиї. Но, драги ме инкадзи поводзели. Нєшка зме з директорку бешедовали о добрих бокох и почежкосцох и я жадам же би Ґимназия ище длуго жила. И зоз своєй те-

О ВИУЧОВАНЮ РУСИНСКОГО ЯЗИКА У СЛОВАЦКЕЙ – У Словацкей зме мали лєм єдну русинску школу у месце Чабини хтора, нажаль, од того року нє ма дзеци и то вельки проблем, алє єст интересованя, затераз, у других пейцох школох, дзе би сцели виучовац и русински язик. У нас, нажаль, при Русинох барз опадла свидомосц же важне и школованє на мацеринским язику, вон углавним остава як язик на хторим ше бешедує дома, а у школи ше учи на словацким – толкує секретар Крайняк. З його приходом до Министерства школства обновело ше роботу окремного одбору за питаня образованя на язикох националних меншинох.

– Обновели зме пейцчлени Одбор и роби ше, медзи иншим, и на тим же бизме запровадзели модел виучованя русинского язика у рамикох словацких школох – же би ше го виучовало два-три годзини до тижня. Тота концепция би ше мала применїц на предшколским, основношколским и штредньошколским уровню, а чекаме лєм же би була прилапена у нашим Министерстве школства. По моїм думаню, лєпше же би ше у пракси запровадзовало гоч и документ цо ма лєм три боки, як же би нєвитворена стала цала кнїжка идейох – додал секретар Крайняк.

4 РУСКЕ СЛОВО

рашнєй позициї, порихтани сом помогнуц у розвиваню сотруднїцтва з нашима Русинами – виявел з тей нагоди Петро Крайняк. Госци потим нащивели Руску матку, дзе их з даскелїма членми приял и предсидатель Дюра Папуґа, а у приятельскей розгварки бешедоване о актуалносцох у русинским руху. У шедзиску Националного совиту (НС) Руснацох делеґацию зоз Словацкей привитали предсидатель Вивершного одбору НС Желько Ковач и секретар Совиту Таня Арва Планчак, упознали их з орґанизацию националних меншинох у Сербиї прейґ НС-ох, як и з обласцами и дїялносцу нашей културней самоуправи. Нащиву Керестуру закончели на парохиї св. оца Миколая, дзе з парохом о. Михайлом Малацком бешедовали о духовним и вирским живоце и заєднїцкей вирскей грекокатолїцкей припадносци. Госци пред одходом з Керестура були опатриц и нашо Марийово святилїще Водицу, одкаль у Кули зашли и до грекокатолїцкей парохиї и манастира оцох Василиянох. У Беоґрадзе, у нащиви Народней скупштини стретли ше и зоз нашу народну посланїцу з Руского Керестура Олену Папуґа.■ М. Афич 4. НОВЕМБЕР 2016.

ТИЖНЬОВНЇК ПОСЛАНЇЦКИ ПИТАНЯ ВЛАДИ СЕРБИЇ

ПРОБЛЕМ З ХУДОБСТВОМ И З ФРУШКОГОРСКИМ КОРИДОРОМ

STANOVISKA Пише: Aнамария РАНКОВИЧ новинарка

#РУСКИМЕДИЇОНЛАЙН По дїловнїку о роботи Народней скупштини Републики Сербиї, остатнї штварток у мешацу предвидзени за поставянє питаньох Влади. Окремну увагу явносци виволало питанє, котре спред посланїцкей ґрупи Лиґи социялдемократох Войводини и Желєней странки прешлого тижня (27. октобра) поставела народна посланїца Олена Папуґа. Наводзаци статистични податки, Папуґова ше опитала премиєрови Александрови Вучичови як ше Влада вибори зоз социялнима проблемами, дзе у Новим Садзе услуги народних кухньох хаснує 3 000 особи, скоро штварцина войводянских валалох препада, а єст на дзешатки тисячи хижи у котрих нїхто нє жиє. Тиж так, посланїца ЛСВ ше першому министрови опитала кеди ше гражданом враци вредносц пензийох и плацох. Папуґову и єй посланїцку ґрупу интересовало чи у буджету Сербиї за 2017. рок будзе средства, и яки, за вибудов Фрушкогорского коридору зоз тунелом през Фрушку гору, з оглядом же авто-драга од Нового Саду до Руми визначени и як приоритет Влади, понеже повязує нашу жем зоз Румунию и Горватску. Премиєр Сербиї потврдзел посланїци Папуґовей же ше о Фрушкогорским коридору приповеда уж вецей як штири децениї и же ше шицко закончує на предвиберанкових обецанкох. Вучич гварел же за тот коридор єст наменєни средства и же вони пре специфичносц терену нє буду мали, и до 350 милиони евра. Премиєр гварел же ше цали проєкт може закончиц до конца манадту тей Влади – за три роки. Диялоґ посланїци и премиєра цали часц мал тон спричканя, а окреме у часци у котрей Вучич одвитовал на социялни питаня. Премиєр обтужел предходни Влади за нєодмерене трошенє, прецо твердзи же мушел увесц шпорованє. Шеф Влади ше похвалєл же Сербия ма привредни рост и Пензийни фонд, котри праве од їх приходу на власц, почал функционовац. За „Руске слово”, Олена Папуґа гвари же нє достала одвит чи у буджету єст средства за коридор, а тиж нє бул прецизни одвит кеди вон будзе закончени. Посланїца Лиґи гвари же „Република Войводини длужна коло милиярду евра”, зоз котрих би Покраїна и сама таки проєкт могла будовац.

– Коло Закона о финансованю АП Войводини, похопела сом же є нє приоритет Влади и же ше муши дац арґументи прецо вон нєобходни. Як кед би то нє було здобуте право Войводянох, алє цошка нове цо вони нє мали, та ше сце видзиц дзе ше будзе хасновац средства. АП Войводина ма свойо компетенциї, алє, затераз, нє ма пенєжи за їх запровадзованє – гаврела Папуґова. Отворени парламент/Б. В.

4. НОВЕМБЕР 2016.

На мою вельку радосц пришол ознова час за рихтанє рейтешох з бундави, хтори, прето же зме у обисцу нє могли найсц новинку на хторей бизме осушели маґочки, порушали дебату коло диґиталней ери у медийох вообще, та и руских. Кед ше зявел радио, предвидзовало ше же новини нєстаню, а потим иста приповедка повторена кед почал розвой телевизиї. Тераз интернет и диґитална револуция ознова грожа паперовей форми. Нагли розвой интернету и звекшане „сурфованє” нє случели ше так нєдавно, та прецо ше ознова порушує тоту приповедку? Слово о звекшаним розвою дружтвених платформох и ґенераторох змистох (як цо то Базфид и Фейсбук), дзе вше вецей людзе анї нє муша роздумовац о тим цо сцу читац, алє им ше, по тим цо „лайкую” автоматски понукаю змисти у сфери їх интересованя и можу такой реаґовац (положиц шерцо, нагнївани емотикон, коментаровац...) на кажди текст, цо класични медиї нє дошлєбодзую (окрем у контакт емисийох). Єден зоз главних упечаткох Сайма кнїжкох у Беоґрадзе, на округлим столє „Вплїв интернету на друковани медиї”, хтори орґанизовал „Данас”, бул же преход на диґитални платформи нєминовни, бо то тренд хтори медиї муша випровадзиц кед сцу обстац. Кед слово о медийох вообще, то порушує велї питаня: пременки ушорйовацкей политики, квалитету веб новинарства, пременки у кадровей политики и велї други. Дзе ту, медзитим, меншински медиї? Чи на справованя диґитализованого авдиториюма патриц як на шансу, чи их иґноровац? Вельки проблем у тей тематики, зоз хторим ше зочую и реномовани шветово медиї, як цо то „Нюйорк Таймс”, та и домашнї як цо то „Политика”, то пренаходзенє ефикасного моделу функционованя и заробку, цо з менаджерского боку розумлїва бриґа з понеже традицийни медиї ище вше маю стабилне финансованє. Меншински медиї ше зочую и зоз огранїченями у смислу ґеоґрафскей розшатосци заєднїци, ґенерацийних розликох, та аж и зложеносц идентитетох нєшкайших младих хтори ше у исти час чувствую як припаднїки вецей меншинох, лєбо меншини и векшини подєднак, хтори и космополити и маю валалски коренї, дотхнє их приказ рускей свадзби, алє поряднє провадза аматерску, андерґраунд сцену, здогадую ше же читали „Наталку” и члени су ґрупи „Литература по руски”. Интернет понука шлєбоду пласованя змистох за шицких и зєдиньованя вецейнїсто сеґментованей заєднїци, бо то нам дзешка озда и конєчни циль: зачувац/отримац национални идентитет без огляду на його трансформациї. Як цо нє щезла кнїжка, бо єст гевтих хтори любя чувство паперу под пальцами, так и друковани медиї буду исновац покля буду мац свою публику. Ключни слова – покля буду мац публику. Становиска висловени у тим тексту виключно авторово и нє вше одражую ушорйовацку политику новинох „Руске слово”

РУСКЕ СЛОВО 5

НАШО МЕСТА СКУПШТИНА ОПШТИНИ КУЛА ПРИЛАПЕЛА РЕБАЛАНС БУДЖЕТА

ВЕЦЕЙ ЯК ПОЛОВКУ ЗА ИНВЕСТИЦИЇ Як визначене на схадзки СО Кула, буджет инвестицийни, обезпечени и пенєж за добудов Дома здравя, а до ребалансу пришло и пре обезпечованє коло 200 милиони динарох з Покраїни Войводини. Прилапена и Програма о защити державней жеми и годно окончиц лицитованє

С

купштина општини Кула стреду, 26. октобра, прилапела ребаланс буджета за тот рок, по хторим плановани приходи Општини Кула тераз 2 милиярди 129 милиони динари, дзе приходи до буджета 2 милиярди 56 милиони, а дополнююци приходи буджетних хасновательох (директно на їх рахунки) 72 милиони 400 000 динари. За инвестицийни укладаня, односно капитални проєкти плановани милиярда 271 милион динари, цо коло 59 одсто буджета – гварене на схадзки СО Кула, а предсидатель Општини Кула Перица Видеканїч визначел же на дзень отримованя схадзки Скупштини у буджету Општини було 168 милиони динари. Як гварел, ребаланс пошлїдок обезпечованя средствох з висших жридлох, дзе и 74 милиони динари за софинансованє вибудови нового кридла Дома здравя у Кули. Ґу тому, у буджету и 103 милиони динари за инвестициї хтори буду пренєшени и до идуцого року. СХАДЗКА СКОРО ДО ВЕЧАРА – Буджет инвестицийни и шицко цо обецане будзе и поробене, аж и вецей як плановане, понеже после нєдавней нащиви предсидателя Покраїнскей влади Иґора Мировича, кулска општина од Покраїни достанє вецей як 200 милиони динари – гварел Видеканїч на схадзки СО. Треца схадзка СО Кула стреду тирвала скоро до вечара, понеже на дньовим шоре були аж 20 точки, а вироятно би була и длугша кед би ше предсидатель СО Кула Велибор Милоїчич нє притримовал Дїловнїка о роботи СО и з тим актом ускладзовал части явяня, найвецей одборнїка з опо-

КЕД ВОДОМЕРИ ПОГУБЕНИ, ПЛАЦИ ШЕ ПАУШАЛ СО Кула дополнєла и Одлуку о окончованю комуналней дїялносци у општини, по хторей тераз одредзене же випоручовач води, лєбо зогриваня, отримує приключок, а трошки отримованя приключку зноши хаснователь и за тото мешачно плаци надополнєнє. З тим ше хасновательови нє будзе наплацовац трошок за оправянє приключку кед ше погуби. Ґу тому, кед водомер погубени, лєбо є нєдоступни за одчитованє потрошеней води, та у других случайох нєможлївосци одчитованя, трошенє води тераз будзе раховане на основи потрошених 20 кубикох води за ґаздовства и 40 кубикох за дїловни обєкти.

6

РУСКЕ СЛОВО

зицийней Русийскей странки Герцена Радонїча, як за дискусию по каждей точки, так и пре реплики. Попри ребалансу буджета, на схадзки прилапени и Закончуюци рахунок буджета Општини за 2015. рок, звит о витворйованю буджета за прешли и за перши тогорочни шейсц мешаци, алє и Рочна програма защити, ушореня и хаснованя польопривредней жеми за тот рок. ЛИЦИТОВАНЄ ПОЛЬОПРИВРЕДНЕЙ ЖЕМИ По Програми у кулскей општини єст дкус вецей як 9 510 гектари державней жеми (у керестурским хотаре єст 444 га), медзитим, з лицитованя видвоєни 2 281 гектар дати подприємству „Ал Равафед” на 20 роки, 180 га предвидзени за полєшованє, та 100 га дати Штреднєй фаховей школи у Червинки за практичну наставу школярох у польопривредним напряме. По праву першенства, статкаром буду додзелєни 5 043 га, так же за лицитованє за польодїлску продукцию оставаю 1 906 гектари. Обчековани приход з аренди 191 милион динари, а пенєж з найвекшей часци будзе опредзелєни за ушорйованє дильовох, беґельскей мрежи, за Польопривредну службу... Понеже на схадзки СО менована и Комисия, пошвидко почнє лицитованє державней жеми за бранє под аренду. Пре ускладзованє з новима законскима предписанями, одборнїки на схадзки СО Кула дали согласносци на вименки и дополнєня сновательних актох явних комуналних подприємствох (ЯКП) и на програми їх дїлованя. Тиж прилапени и звити о дїлованю у прешлим року, медзи нїма и за рускокерестурске ЯКП „Руском”, як и согласносци о розподзельованю добитку з 2015. року у дзепоєдних ЯКП. Так, ЯКП „Руском” у 2015. року витворело добиток од кус вецей як 2 милиони 979 000 динари и 20 одсто добитку – 595 948 дин, до конца рока будзе уплацене сновательови, Општини Кула, а остаток будзе виказани як нєрозпоредзени добиток. На схадзки прилапени и звити о дїлованю дружтвених орґанизацийох, медзи нїма и установох у култури за 2015. рок, так же прилапени и Звит о дїлованю Дома култури Руски Керестур. Вязане за керестурски Дом култури, СО Кула место покойного Юлияна Рамача Чаму до Управного одбору тей установи у мено занятих меновала Мирона Хрина (на цо согласносц дал и Вивершни одбор НС Руснацох), место котрого до Надпатраюцого одбору Домакултури у мено занятих Владимир Малацко. ■ М. Зазуляк 4. НОВЕМБEР 2016.

НАШО МЕСТА У КУЛСКИМ ДОМЕ ЗДРАВЯ НОВИ БРИҐИ

ДЛУСТВА ВЕЛЬКИ, А ЛЇКИ НЄТ Зубна амбуланта у Керестуре нєодлуга почнє ознова робиц, алє лєм раз до тижня, а видно и вше векши нєдостаток лїкох у апатикох у шицких населєних местох општини

З

убна амбуланта, хтора ше находзи у Здравственей амбуланти у Руским Кере стуре, нєодлуга почнє ознова робиц, алє лєм раз до тижня. Ришенє винайдзене потим як потерашнї стоматолоґ др Владимир Фа спорозумно, на його инициятиву, преглашени за технолоґийни звишок. Точни дзень и термин кеди ше то витвори буду познати нєодлуга – дознава „Руске слово” од директора Дома здравя Кула др Жарка Шевина. По його словох, у медзичаше Дом здравя обєктивно остал без ище двох стоматолоґох. Попри штверих дзецинских, вкупно робя штирме общи зубни лїкаре, котрих треба розподзелїц до седем населєних местох кулскей општини. НЄТ ДОСЦ ЗУБАРОХ, АЛЄ АНЇ СПЕЦИЯЛИСТОХ Понеже за обезпечованє нових кадрох, дзе попри стоматолоґох и лїкаре других специялно сцох, Дом здравя у Кули по нєшка нє достал согласносц од Министерства здравя, примушени є зубну здравствену защиту орґанизовац так як спомнуте у амбулантох у Керестуре, Сивцу и Крущичу. Як познате, кадрово проблеми у кулским Доме здравя нєпреривно присутни. По словох директора Шевина, од 2012. року кед пришол на тоту длужносц, та по нєшка, число занятих зоз 286 зменшане на 223, од чого лїкарох було 59, а нєшка остало 43, цо за 16 менєй.

– З векшей часци менєй маме лїкарох специялистох, чи пре пензионованє, чи пре други причини. И як познате нє маме анї стаємного ґинеколоґа, анї офталмолоґа, анї дерматолоґа, и велїх сиґурно вецей анї нїґда мац нє будземе, як доґмало и специялистох за плюца. Маме од двох лєм єдного радиолоґа, ниа, тераз и менєй стоматолоґох, а просекова старосц лїкарох общей пракси нам 56 роки, и то на жаль, наша реалносц – толкує директор др 4. НОВЕМБЕР 2016.

позитивней лїсти, на рецепт було коло 160 милиони динари а тераз є коло 93, алє длуства єст и на неґативней лїстини, и за потрошни материял итд. Як дознаваме, до такей ситуациї пришло насампредз, пре нєнаменске трошенє пенєжу хтори Републични фонд за здравствене осиґуранє (РФЗО) посилал за плаценє лїкох, а то настало у предходним периодзе. Длуство ше громадзело, а ситуация очежана кед постало обовязне лїки набавяц прейґ явних набавкох. Держава вельо допринєсла же би у тей часци настал прави нєшор, чому доприноши и нєдостаток окремного закона хтори би реґуловал апатикарску дїялносц. Так нпр. тераз маме штири файти апатикох Давно нє були таки празни апатики – державни са мо сто й ни, були задовольни, цо скоро нєможлї- державни при домох здравя, приватве. Спераю нас тирвацо ришиц кадри ни хтори даваю лїки на рецепт и таки и нормативи хтори одредзую анґажо- цо то нє робя. Пре шицко спомнуте ванє лїкарох на основи числа житель- державни апатики вше баржей траца ох. По тим нпр. єден стоматолоґ може у нєлоялней конкуренциї зоз приватнима. Як виходзи лоґичне заключебуц заняти на 10 000 жительох. нє, тото шицко можебуц и нє случайно, понеже така ситуация з лїками, як У АПАТИКОХ ПОЛЇЧКИ у кулским Доме здравя, присутна у ВШЕ ПРАЗНЄЙШИ велїх войводянских штредкох дзе Єден з вельких проблемох кулского апатики робя у їх составе, алє и у Дома здравя хтори тих дньох знова централней Сербиї, и векших горопостал видлїви, и вше векши нєдо- дох дзе су самостойни установи. Чи вельки длуства за лїки годни статок лїкох у його апатикох у шицких населєних местох општини, цо розришиц (превжац) локални самопочало дацо вецей як пред мешацом. управи як снователє Домох здравя, Як гвари директор др Жарко Шевин, чи ше то розриши даяк инщак, укато пошлїдок велького длуства ґу до- же час пред нами, а можебуц дацо бавячом, прецо вони нє жадаю випо- допринєше и чекани нови Закон о здравственей защити хтори би мал ручовац нови количества лїкох.

– Тото длуство ше цага нє од вчера. ступиц на моц початком шлїдуюНа початку мойого мандата за лїки зоз цого року. ■ М. Афич Шевин. По його словох подобна ситуация и у других Домох здравя у окруженю дзе тиж хибя специялисти, а о причинох тому др Шевин гвари.

– Єдине цо можеме у тей сфери то питац согласносц од Министерства же би нам одобрело заняц нових лїкарох. Послали зме скоро 40 вимоги за доставанє тей согласносци и по нєшка урядово нє достали анї єден одвит. Прето зме примушени „жичац” специялистох зоз других штредкох и роздзелїц тих цо маме же би шицки

РУСКЕ СЛОВО 7

НАШО МЕСТА

КУЛТУРНА МАНИФЕСТАЦИЯ „КОСТЕЛЬНИКОВА ЄШЕНЬ”

ПОЧИНА О ДВА ТИЖНЇ

Тогорочна, уж 23. Културна манифестация „Костельникова єшень” будзе отримана од 18. по 26. новембер у Руским Керестуре, Кули, Дюрдьове и Коцуре – утвердзене на схадзки Орґанизацийного одбору КЄ у керестурским Доме култури вовторок, 1. новембра. Орґанизатор Манифестациї Дом култури, а и тогорочни програми буду витворени у сотруднїцтве з керестурску Школу „Петро Кузмяк”, НВУ „Руске слово” и КУД-ами по наших местох „Ко стельникова єшень” и того року почнє у Основней и штреднєй школи з домом школярох „Петро Кузмяк” з промоцию нових кнїжкох за дзеци и других у виданю „Руского слова”, а на програми, 18. новембра, школяре пририхтаю и пригодну историйну виставу. Исти дзень на вечар, 18. новембра, у Ре сторанє „Червена ружа” у Кере стуре на централней програми Манифе стациї буду представени шицки нови кнїжки нашей хижи, як и вистава „Приватни живот Руснацох” автора Сашу Сабадоша и Заводу за културу войводянских Руснацох. Попри дзепоєдних авторох и рецензентох нових кнїжкох, предвидзени и наступ го сцох Манифе стациї, чийо мена, як гварене на схадзки Орґанизацийного одбору, буду утвердзени познєйше. Як порадзене, у музичней часци на представяню кнїжкох у Кере стуре и других ме стох буду участвовац Танита Ходак и Сашо Палєнкаш. На соботу, 19. новембра, у ОШ „Пете фи бриґада” у Кули буд зе традицийне Стретнуце рецитаторох, а ище прешлого тижня орґанизатор поволал школи и

КУД з наших ме стох же би приявйова ли учашнїкох, у трох возро стох. Ютредзень, 20. новембра, КЄ будзе предлужена у Дюрдьове, з промоцию дзепоєдних нових кнїжкох, а на вовторок, 22. новембра, програми Манифестациї буду отримани у Коцуре, як и скорей – у орґанизациї Дома култури, Етно-клуба „Одняте од забуца” и Месного одбору Рускей матки. Плановане орґанизовац виставу подобових роботох з тему „70-рочнїца колонизациї” и Литературно-музични вечар, а на штварток, 24. новембра, у Коцуре, у ОШ „Братство єдинство”, буду представени и нови кнїжки за дзеци. Двацец треца „Костельникова єшень” будзе закончена на соботу, 26. новембра вечар, у Доме култури Руски Керестур з традицийну манифестацию младих „Дньовка”, у рамикох хторей будзе орґанизована и вистава фотоґрафийох з конкурса з тему „Бунт”. Тогорочна КМ КЄ будзе отримана и у знаку 130-рочнїци народзеня Гавриїла Костельника. М. Зазуляк

КОЦУРСКИ „БАЧКИ МАЛИНАРЕ” ОРҐАНИЗОВАЛИ ПРЕПОДАВАНЄ

ВШЕ ЄСТ ВЕЦЕЙ ЗАИНТЕРЕСОВАНИХ Малинарство вше баржей заступене у Коцуре, голєм кед слово о едукациї и заинтересованосци Коцурцох же би ше занїмали зоз таку файту овоцарства. Прешлей стреди 26. октобра фаховци зоз обласци польопривреди отримали успишне, интерактивне преподаванє о малинарстве на котрим було коло 30 особи. У велькей сали Месней заєднїци у Коцуре Здруженє малинарох „Бачки малинаре” з Коцура орґанизовало преподаванє о малинарстве, на хторим присуствовали терашнї и потенциялни малинаре. На преподаваню дипл. инж. польопривреди Александар Радойчич, з подприємства „И-Зеолит” з Беоґраду, присутних поинформовал о

8 РУСКЕ СЛОВО

уплїву зеолиту на жем и рошлїни – у продукциї малинох, польодїлстве и заградкарстве. Преподаванє отримала и дипл. инж. польопривреди и защити Катарина Радонїч з Польопривредней фаховей служби Вербас, котра бешедовала о пририхтованю жеми за малини, о хоротох и защити малинох, алє присутних поинформовала и о кредитох и субвенцийох у польопривреди. Преподавателє одвитовали и на питаня присутних, а на концу предсидатель „Бачких малинарох” Виктор Ґрешак шицких поинформовал

о дальших планох Здруженя, и дзе и як можу дойсц до пресади малини и з хторима хладзальнями би могли сотрудзовац. З. К.

4. НОВЕМБEР 2016.

НАШО МЕСТА ОКРУГЛИ СТОЛ О НАУТИЧНИМ ТУРИЗМЕ У КОЦУРЕ

ПРИВРЕДНИ КОНАР З ВЕЛЬКИМ ПОТЕНЦИЯЛОМ Приповедка о наутичним туризме у Коцуре порушана ище влонї, зоз ушорйованьом побережя преводнїци ДТД, кед Еколоґийни рух з Вербасу зоз своїм проєктом пробовал пребудзиц тот привредни конар на плївних цекох у општини Вербас. З нагоди того, пияток, 28. октобра орґанизовани округли стол на тему потенциялох наутичного туризма на войводянских каналох. Орґанизатор округлого стола бул праве Еколоґийни рух з Вербасу у сотруднїцтве зоз здруженьом „Дунайски пропелери” з Беоґраду, а присутни мали нагоду обисц преводнїцу ДТД у Коцуре, нєдавно поставене пристанїще за чамци и одпочивалїще, а познєйше на Пелетовим салашу у рамикох округлого стола провадзели вецей презентациї на тему потенциялох наутичного туризма. Медзи численима представнїками наутицких здруженьох з околїска и ширше, як и здруженьох и установох зоз валалу, на округлим столє присуствовали и предсидатель општини Вербас Милан Ґлушац, предсидатель МЗ Коцур Желько Бєлан, представнїк министерства будовательства,

транспорту и инфраструктури Ирена Конєвич як и заменїк ґенералного директора ЯВП „Води Войводини” Стеван Илинчич. Модератор округлого столу бул предсидатель Еколоґийного руху Вербасу Ратко Дюрдєвац хтори на початку присутних упознал зоз плївнима цеками у општини Вербас, а потим представнїк „Дунайских пропелерох” Крста Пашкович приказал презентацию „Нєпрепознати наутични потенцияли Сербиї и Бачкого округу” у хторей представел досцигнуца у швеце хтори би могло вихасновац на наших плївних цекох. Тиж так, Миряна Живкович зоз ЯВП „Води Войводини” представела проєкт о будованю ище єдного пристанїща за чамци на коцурскей преводнїци, чия вибудов би мала почац нарок.

На концу проф. др Янош Майор зоз универзитета у Дебрецину, у Мадярскей, представел нову ВСҐ тейнолоґию защити поверхносцох на и коло води од корозиї. Профе сор Майор заменїкови директора „Води Войводини” Стеванови Илинчичови уручел донацию у форми санациї и конзервациї преводнїци у Бездану, праве зоз таку технолоґию. После закончених викладаньох и дебати, присутни нащивели и преводнїцу у Вербаше, чарди и дереґлї на вербаским шлайсу, як и памятнїк будовательови Велького Бачкого Каналу Йожефови Кишови. Як дознаваме од предсидателя Еколоґийного руху Вербасу Ратка Дюрдєвца, Коцур нє случайно вибрани як ме сто отримованя того округлого стола, бо вон ма вельо потенциялу хтори ище вше нє вихасновани, а з такима збуванями ше на ньго пробує обрациц увагу. По оценох учашнїкох округлого стола, тото стретнуце було єдно зоз найвекших наутично-туристичних стретнуцох у остатнїх даскельо рокох. Т. Ходак

У СЛИКИ И СЛОВОХ

ВАКЦИНИ ПРОЦИВ ҐРИПИ

У цеку вакцинованє процив сезонскей ґрипи, а од прешлого тижня заинтересовани Коцурци тиж ше можу вакциновац у здравственей амбуланти. Коцурска амбуланта достала 140 дози вакцини, цо би требало буц достаточне за Коцурцох котри жадаю прияц вакцину. Прешлого тижня интересованє було слабе, поведзене у Здравственей амбуланти, бо по вакцину дньово штреднє пришли лєм коло 10 особи, углавним, штреднїх рокох и старши. Доставанє вакцини ше нє заказує, треба лєм присц до амбуланти зоз здравствену кнїжочку и явиц ше на шалтер З. К.

4. НОВЕМБЕР 2016.

РУСКЕ СЛОВО 9

ЕКОНОМИЯ ИСКУСТВА СТРИБЕРОВИХ, ПРОДУКОВАТЕЛЬОХ ЗОЗ КОЦУРА

ТОГО РОКУ БУЛА ДОБРА ПАПРИҐА триберова фамелия зоз Коцура уж коло С 15 роки продукує папри-

ґу, а зоз витирвалосцу дошли до богатого искуства, и доброго квалитету. Заш лєм, же искуство нє вше пресудне за добру сезону паприґи, гутори и тото же ше и вони после тельо часу, заш лєм стретаю зоз новима проблемами, а сезона нїґда нє може буц иделна. Гоч им тот рок, цо уж помали за нїма, бул досц добри, заш лєм ше на дацо мож и попоносовац.

– Мали зме два гольти паприґи, вше зме тельо садзели. Углавним то „слоново ухо”, червена Продуковательох паприґи, попри уж познатого Руского Керестура єст паприґа за айвар, и на ню вше вецей и у Коцуре, дзе паприґа, попри продукциї малинох, постава зме уж звикли – гвареле популарна, як алтернативни напрям у польопривреди Олена Стрибер. – Того року мали досц добри у „чипсари” у Бачким Маґличу, наднїчарох єст менєй, а урожай, плоди були красни и моцни, алє им пре ище нє и велї ше одлучую пойсц на малини, лєбо на даяке друпознати причини, нашенє нє зишло. ге место. Попри тим, и дньовнїца подрагшела.

– Вельо зме роздумовали же чи купиц пресади, чи по– Цена паприґи з рока на рок, так повесц, стаємна. садзиц лєм тото цо нам зишло, чи вообще паприґу того Ниа, того року першу ше почало предавац по 60 динари, року анї нє посадзиц. Вельо зме и так мали укладаня, а а вец цена барз швидко спадла, озда же уж було вецей то було ище єдно, хторе ше мушело добре обдумац и паприґи. Ми влонї, поведзме, предавали якош цалу сезовидзиц чи ше виплаци – бешедовала Олена, док рихтала ну по 55 динари. Алє тото цо нє стаємне, то укладаня. полудзенок за роботнїкох. Остатнї дзень у сезони за нїх Хемийни средства, прикармйованє, нашенє, шицко то того року мушел буц окреме означени. подрагшело, а цена паприґи нє векша. Дньовнїци тиж так вельо векши, скорей було 170 динари годзина, а теШИЦКО ПОДРАГШЕЛО, раз є уж 200 динари – гварела Стриберова. ЛЄМ НАШО ПРОДУКТИ НЄ СКОРЕЙ ДОЗРЕЛА ЯК ВЛОНЇ Кед роботнїки у питаню, Олена толкує же их у октобру було барз чежко найсц. Потим як вечї Коцурци поВшелїяк, кед паприґа уж дозреє, потенциялни проблем доставали роботу у „ботошари” у Бачкей Паланки, як и постава одкуп. Стриберово зоз тим звичайно нє маю бриґи, понеже уж роками робя з накупцами зоз Беоґраду, алє того року бул проблем же паприґа дозрела скорей НОВИ СТАНДАРД ЗА ОДКУП як цо було плановане.

– Тей сезони нам, а я думам же и другим, паприґа доНакупци похопели же у околїску досц велька конкурензрела дас два тижнї скорей як звичайно. Я обично, кед ция паприґи, та ше того року поставело нови, так повесц, почнє сезона, накупцом явим же зме порихтани, медзистандард за одкуп паприґи. Нє сцу ю вецей у меху директтим, того року кед паприґа пришла, вони ище були на но зоз поля, алє ше ю муши окреме паковац. рочних одпочивкох. Понукали зме ю вшадзи и лєдво зме – Роками зме паприґу предавали директно з поля, у меше з ню знашли. Чула сом же було и таких цо тото перхох. Вимерали зме празни комби, потим накладли и вимеше оберанє мушели и одруциц – дознава Олена. рали полни. Роботнїкох бим випровадзела, и мала сом веЗоз хоротами и бактериями на паприґи ше Стриберово цей шлєбодного часу. Тераз ше паприґу пакує до шкатуто го року нє стретали, та порядне допатранє защитара и лох, и лєм так паковану ю накупци сцу одкупиц. Принєхе ми йна защита були достаточни же би ше достало досли громаду шкатули од бананох, и дупловали нам роботу. бру и здраву паприґу. На полю зме ю оберали до мехох, а вец, кед зме з польТе раз, уж кед ше паковало остатнї плоди до мехох, шицом закончели, место да ше розиходзиме дому, ми ю ище у ки були щешлїви и задовольни же чежки рок за нїма. Заєдобисцу паковали. Вшелїяк, то уплївовало и на дньовнїци нїцки полудзенок и заслужени одпочивок були права на– потолковала Олена Стрибер. града за вредну роботу. ■ Танита Ходак

10 РУСКЕ СЛОВО

4. НОВЕМБEР 2016.

ЕКОНОМИЯ У ДЮРДЬОВСКИМ ХОТАРЕ

КУКУРИЦУ ШЕ ЛУПА НА ПОЛЮ Пре нєвигодну хвилю було претаргнуте лупанє кукурици на полю и шатва жита у Дюрдьове, алє ше ламало без паузи, та ше тераз вше ридше чує елеватори у валалє. И того року ше векше число дюрдьовских польопривреднїкох одлучело лупац кукурицу на полю, а гевти котри ламали, пре векши урожай, углавним мушели закупиц чардаки. Тераз у полним розмаху шатва жита, подєднак и того з пойда и куповне нашенє. Єст розлични теориї по котрих ше одлучує котре ше пошеє – даєдни польопривреднїки гваря же нєт розлики у урожаю, дахто патри почим нашенє, а дакому заш лєм приоритет одкупиц жито од гевтого хто мал добри урожай. Жито з пойда кошта 15 динари, купче домашнєй продукциї два раз драгше, а странске до три раз и штири раз драгше. Обчекує ше же ше ламанє и шатву закончи по штредок новембра, а орац ше будзе длужей, дас по конєц того мешаца.

Дюрдьовчанє польопривредни услуги наплацую по шлїдюцих тарифох: лупанє кукурици на полю 6 тисячи динари по ланцу, ламанє и оранє 7 тисячи, шатва тисяч осемсто динари, а тарчованє два и пол тисячи динари по ланцу. У тей часци рока, кед кампаня єшеньских роботох, вше чежше мож найсц наднїчарох, а на мольбу ше ходзи вше ридше. С. С.

ЄШЕНЬСКИ РОБОТИ У МИКЛОШЕВСКИМ ХОТАРЕ

БУЛО ВЕЛЬО ДИЖДЖУ

У валалє могло чуц же тогорочни Концом октобра нащивели зме обисце Влади Д. Сабадоша, праве урожаї житаркох и олєяркох були кед дараловал кукурицу и рихтал по- барз добри, скоро и рекордни. Сабакарму за швинї. Нє карми вельо, лєм дош обрабя коло 80 гольти, та интеза себе и даскельо фалати за предац, ресантне чуц яки резултати на його а чом нє вецей, одвит єдноставни – поверхносцох. Зоз слунечнїком було добре. Кукунєт кому предац. Супруга Андєлка и вон були пред рица тиж барз добре зродзела, коло войну заняти у Комбинату ґуми и 70 метери сухого зарна по гольту. обуї у Борове. После роботного часу Медзитим, єст продуковательох хтозасцигнул поробиц на полю, а у кар- ри „шпарали” зоз укладаньом, та им микох ше нашло вецей фалати шви- урожаї и преполовени. У валалє нєт вельо продуковательнї як тераз. У медзичаше, вельо того ше пременєло.

– Без огляду же того року було ЗАРОБОК МАЛИ вельо дижджу, з роботу нє пожнїм. Слунечнїк, сою и жито – Мам свойо 25 гольти, а гевти други сом витлачел, а и ламачка ше робим под аренду. Без огляду же поверхприблїжує ґу концу. Поверхно- носци розличного квалитета, применюєм сци за шатву жита ми порихтани полни аґротехнїчни мири и урожаї вшади лєм чекам же би ше жем дакус зи подобни. Так жита „начурело” коло 45 пресушела. Шатва будзе швидко метери по гольту, сої 20 метери, слунечнїку коло 22 метери. То барз добре, алє зоз закончена – гвари Владо. одкупну цену жита и сої анї єден продукователь нє задовольни. Укладаня вельки, а заробок мали – гварел Владо Сабадош.

Владо Сабадош (перши з лїва) ма вельки машини

4. НОВЕМБЕР 2016.

ох. Векша часц то старши особи, дзепоєдни млади пошли робиц до иножемства, та мож поставиц питанє же як ше сцигнє обробиц таки вельки поверхносци?

– У валалє єст барз мало младих парастох – одвитовал Сабадош. – И я уж спадам ґу тим старшим, бо мам 60 роки. А тото же як ше сцигнє таки вельки поверхносци обробиц, то нїяки нє проблем. Кажди з нас ма вельки и моцни трактори и скоро шицки потребни приключни машини. Нєшка ше кукурицу лупа такой на полю и предава. Ламе ше лєм тельо кельо треба за покарму швиньом и живини. Скорей ше скоро шицку кукурицу потрошело на покарму, бо статку було надосц (швинї, буячки и крави), та ше у ствари тоту кукурицу предало по вельо висшей цени. Вец и заробок бул векши.

– Цо ше дотика планох, нє думам нїч меняц, лєбо укладац до сучаснєйших машинох. Готови пенєжи нєт, а дзвигац кредит у тих рокох, думам же би нє було добре. Кед ше даєдна машина погуби, пооправям и так з рока на рок. Кед слово о хвилї, и того року було вельо дижджу, мож повесц же завадзало ище як, окреме тераз вєшенї. Кукурицу ше уж даяк олупа и виламеме, алє ниа, уж єденасти мешац, а поверхносц, жем влажна и нє мож ю порихтац за шатву жита. Кельо будзем шац тей єшенї – нє можем повесц. Шицко завиши од хвилї – гварел на концу Владо Сабадош. Дю. Лїкар

РУСКЕ СЛОВО 11

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ВИДАВАТЕЛЬНЕ ОДДЗЕЛЄНЄ НВУ “РУСКЕ СЛОВО” НА БЕОҐРАДСКИМ САЙМЕ КНЇЖКОХ

Фото: В. Вуячич

ДЗЕВЕЦ НОВИ КНЇЖКИ

На 61. Медзинародним сайме кнїжкох, хтори отримани од 26. по 30. октобер у Беоґрадзе, свойо найновши кнїжки представела и наша Новинско-видавательна установа „Руске слово“. Представени дзевец кнїжки хтори сучасно и богато опремени, од хторих три за наших наймладших читачох

З

а вецей як 70 роки одкеди постої Установа видати вецей як 500 кнїжки, ґу хторим додаваме ище 9 нови – гварела на Сайме директорка „Руского слова” Мартица Тамаш, надпоминаюци же су богато опремени и сучасно илустровани, та можебуц прето буду прицагуюци и младшим любительом писаного слова. РИЖНОРОДНА ТЕМАТИКА На Сайме у Беоґрадзе „Руске слово” представело кнїжку поезиї „Безсони ланцущок” Славици Шовш. О авторки и кнїжки з тей нагоди бешедовала рецензентка др Валентина Чизмар. Медзи иншим вона наглашела же авторка позната явносци, бо була редакторка у „Руским слове”, а тиж и по двох романох хтори потераз написала.

– Поезия Славици Шовшовей озбильна, писана у гармоничним стилу. Могло би повесц же то прозна поезия хтора нєшка барз заступена медзи писателями. У своїх стихох випитує еґзистенциялни феномени, а зоз того дожица будує свой символизем. Тиж так випитує власне искуство, а дотика и феномен жридловей краси без додаваня дачого штучного – гварела Чизмарова. У тим року видати и значни кнїжки зоз социоґрафску, историйну и лнґвистичну тематику. То кнїжки: „Мадярска Горнїца” Мирона Жироша, „На крижней драги” (о Руснацох у Югославиї од 1918. по 1941. рок) др Янка Рамача и студия „Славянски язик” др Любомира Белея. Їх значносц у тим же презентую нови спознаня о живоце наших предкох, моцних процесох асимилациї припаднїкох нашей за-

12 РУСКЕ СЛОВО

єднїци, як и судьби старославянского язика – язика хтори дакеди повязовал шицки славянски народи. О кнїжки „На крижней драги” бешедовали автор др Янко Рамач и рецензент Микола М. Цап. Кнїжка „Сучасна українска драма” Людмили Попович и Надїї Мирошниченко на шветлосц дня винєсла скрити дїла українских драмских авторох. О кнїжки бешедовал академик Юлиян Тамаш, хтори медзи иншим надпомнул же з видаваньом тей кнїжки указане же Україну подрозумюєме як матичну державу, а Руснаци на тих просторох єй найстарша дияспора. СУЧАСНИ ВИДАНЯ ЗА ДЗЕЦИ Вшелїяк же вельки куриозитет тот же обявени и три кнїжки за дзеци – „Гайзибан на шпарґу” Меланиї Римар, „Злагода” Серафини Макаї, а пошвидко видзе и кнїжочка за наймладши дзеци „Котульки и ґомбульки” Ирини Гарди Ковачевич. З оглядом на тото же слово о специфичних

УСПИШНИ РОК РИМАРОВЕЙ На тогорочним Сайме кнїжкох зазначени и красни успих нашей писательки за дзеци и редакторки „Заградки” Меланиї Римар, понеже єй обявени и два кнїжки за дзеци на сербским язику и тиж су виложени на Сайме. Римарова по сербски обявела збирку приповедкох „На крилима маште”, у виданю подприємства за дзеци „Bookland ” з Беоґраду и збирку писньох „Кец из удварања”, у виданю подприємства „Алма”, тиж з Беоґраду.

4. НОВЕМБЕР 2016.

КУЛТУРА И ПРОСВИТА виданьох, наменєних дзецом, з тей нагоди вельо уваги пошвецене илустрацийом. Кнїжку Римаровей и Макайовей илустровала Ґорана Бильня, а кнїжку Ковачевичовей, Мария Ковачевич. Обидва уметнїци кнїжком зоз рисунками дали сучасни и прицагуюци випатрунок.

– Кед слово о илустрованю кнїжкох хтори наменєни дзецом, я прихильна ґу рисунком хтори зоз фарбу и випатрунком прицагню дзеци. Мойо илустрациї скорей як обявим преходза през строги критериюми моїх дзецох. Видзела сом як реаґую и то ми бул примарни мотив и реґулатор у твореню – гварела Мария Ковачевич. На штанду Покраїнского секретарияту за образованє, предписаня, управу и национални меншини-национални заєднїци АП Войводини представена и кнїжка есейох Миколи Шанти „Шантовки”. Як надпомла рецензентка кнїжки Ирина Гарди Ковачевич, слово о своєродним авторовим дньовнїку. Обявени есеї нєзвичайни, луцидни, а реалитет живота автор спатра през штири обласци його интервенованя: литературу, руснацтво знука, живот и з кнїжкох других авторох. О нових кнїжкох на Сайме у Беоґрадзе бешедовали їх дзепоєдни авторе и рецензенти, а на промоциї присуствовали и студенти и мастеранти Оддзелєня за русинистику Филозофского факултету у Новим Садзе. На нашим найвекшим и найзначнєйшим швету кнїжки и култури свойо найновши виданя представели 450 видавателє од хторих ше штерацецпершираз зявели на штанду Сайма у Беоґрадзе. За пейц днї кельо тирвал, були орґанизовани велї промоциї, преподаваня, а означени и значни ювилеї, видавательних хижох. Поче сни госц на тогорочним сайме кнї-кох була литература и културна творчосц Ирану.■ Александар Паланчанин

4. НОВЕМБЕР 2016.

ЗБОРНЇК РОБОТОХ „ЛЕМКИ, БОЙКИ, РУСИНИ”

ДОПРИНОШЕНЄ НАШИХ НАУКОВЦОХ И ПУБЛИЦИСТОХ После влонї отриманей Пиятей медзинародней науковей конференциї „Лемки, Бойки, Гуцули, Русини – история, сучасносц, материялна и духовна култура”, у Слупску (Польска) нєдавно з друку вишол зборнїк роботох, у котрим обявени и шейсц роботи наших науковцох и публицистох. З нашей жеми у зборнїку обявени роботи др Янка Рамача („Писменосц Руснацох Южней Угорскей од стредку ХVІІІ до конца ХІХ столїтия”), др Дюри Гардия („Историоґрафийна и публицистична творчосц епископа Дионизия Нярадия у контексту релиґийного и националного идентитету бачванскосримских Руснацох”), Александра Мудрого („Назви продуктох з конопи у язику Руснацох Войводини”), Саши Сабадоша („Дїялносц Секциї за Русинох Союзу културно-просвитних дружтвох 1948-1952”), Велимира Паплацка („Вуковар – примушуюце висельованє Руснацох и Українцох 1991. року”) и Миколи М. Цапа („Митрополит Андрей Шептицкий и Руснаци и Українци Югославиї/Сербиї”). Конференцию орґанизовал и зборнїк видал Институт историї и политолоґиї Поморскей академиї зоз Слупску (Польска), у сотруднїцтве з Институтом политолоґиї Зеленоґурского универзитету зоз Зеленей Ґури (Польска), Українским историчним товариством у Польскей, Катедру историї политично-юридичних доктринох и историї права Зеленоґурского универзитету, Оддзелєньом русинистики Филозофского факултету у Новим Садзе (Сербия), Институтом народознавства Националней академиї наукох України (Львов, Україна), Факултетом историї Ужгородскoгo националнoгo универзитету (Україна), Катедру историї Филозофского факултету универзитету Матея Бели у Банскей Бистрици (Словацка) и Музейом українскей култури у Свиднїку (Словацка). С. Ф.

РУСКЕ СЛОВО 13

КУЛТУРА И ПРОСВИТА ОЗНАЧЕНИ ЮВИЛЕЙ РУСКОГО КУД „ДР ГАВРИЇЛ КОСТЕЛЬНИК” З КУЛИ

ОД ИСТОРИЙНЕЙ ХВИЛЬКИ ПО ДВАЦЕЦРОЧНУ РОБОТУ

Всоботу, 29. октобра, з пригодну програму и додзельованьом подзекованьох, у Кули означена 20-рочнїца снованя и постояня Руского Културно-уметнїцкого дружтва (РКУД) „Др Гавриїл Костельник”, на хторей присуствовали и члени тедишнього Инициятивного одбору за снованє Дружтва – Гелена Гафич Стойков и Мирон Гудак, члени перших орґанох управяня, познєйше и руководителє РКУД – Йоаким Бики, Янко Такач и Владимир Бучко, терашнї предсидатель Дружтва

П

рограма з нагоди ювилея почала з минуту цихосци на чесц Мариї (Марики) Ани Барат, єдней зоз сновательох и активней членїци РКУД котра ше упокоєла 26. октобра того року, як и шпиванку „Бачко, моя Бачко”, на текст Гавриїла Костельника, чийо мено Дружтво ноши. После реферату Владимира Бучка о роботи РКУД, тота шветочна часц закончена з „Многая лїта”. Присутних през програму у кулским Ловарским доме водзела Амалия Ковач, а Бучко у своїм реферату здогаднул же Сновательна скупштина Руского КУД „Др Гавриїл Костельник” отримана 3. фебруара 1996. року у просторийох „Непкер” у Кули, а пририхтовал ю Инициятивни одбор у хторим були Гелена Гафич Стойков, Янко Лазор и Мирон Гудак. Бучко цитировал и наслов тексту обявеного у наших новинох по снованю Дружтва – „Хвилька за историю у Кули”.

14 РУСКЕ СЛОВО

– Тоту историю зме теди почали будовац и наздаваме ше же так предлужиме и у будучносци – гварел предсидатель Дружтва Владимир Бучко, визначуюци же у нєшкайшим чаше у Дружтве найактивнєйши жридлово шпивацки ґрупи – Женска, Хлопска и Мишана, под 15рочним руководительством Еуфемиї Планкош. За 20 роки роботи у Дружтве поставени и три монодрами, РКУД ше може похвалїц и з добрима рецитаторами по руски, периодично и з дзецинску драмску секцию (хтору водза, лєбо водзели Амалия Ковач и Александер Мудри), а од прешлого року з дзецми роби и млада режисерка Александра Лендєр з Вербасу. Одредзени активносци у орґанизованю виставох и презентациї филмох мали и млади Руснаци з Кули, а з претаргнуцами и спортска секция Дружтва, хтора обновена прешлого року. У просторийох РКУД ше сходза и жени на ткв. „Прадки”, дзе их зазберує Цецилия Мудри, а у просторийох робело и Здруженє женох „Идея” на уровню Кули, з хторим руководзи членїца Дружтва Серафина Бики. Бучко визначел и активне и успишне участвованє РКУД у пририхтованю и витвореню Централней преслави Националного швета Руснацох у Кули у януаре того року, цо членом бул и порив за дальшу роботу. У пригодней програми спомнути жридлово шпивацки ґрупи РКУД „Др Гавриїл Костельник”, як и Хлопска, Женска и Мишана жридлова ґрупа Дому култури Руски Керестур, котрих на гармоники провадзел Мирко Преґун, одшпивали даскельо руски народни шпиванки, а 4. НОВЕМБЕР 2016.

КУЛТУРА И ПРОСВИТА члени Рецитаторскей секциї Дружтва Лїляня Кнежевич и Дияна Канюґа по руски одрецитовали два писнї. З нагоди ювилея додзелєни и Подзекованя заслужним поєдинцом и орґанизацийом за участвованє у активносцох Дружтва, а попри членох РКУД з Кули и їх госцох з Дому култури Руски Керестур, на програми були и госци з других наших местох и представителє наших институцийох – народна посланїца и членїца Националного совиту (НС) Руснацох Олена Папуґа, се-

ПОДЗЕКОВАНЯ З нагоди 20-рочнїци РКУД „Др Гавриїл Костельник” подзекованя достали перша предсидателька Дружтва Гелена Гафич Стойков, други и треци предсидатель Йоаким Бики и Янко Такач, члени РКУД Владимир Лазор, Владимир Жирош, Амалия Ковач, Цецилия Мудри, Еуфемия Планкош (Руски Керестур) и Александер Мудри, як и поєдинци з других местох – Михайло Зазуляк и Мария Стрибер з Руского Керестура, Александра Лендєр з Вербасу. Члени Дзецинскей драмскей секциї РКУД Лендєровей и Ковачовей з тей нагоди придали и окремни дарунки. Подзекованя достали и Национални совит Руснацох, Завод за културу войводянских Руснацох, Дом култури Руски Керестур, Руска матка, ОШ „Петефи бриґада” у Кули, Школа за основне музичне образованє и С. Н. КУД „Дурмитор”.

кретар НС Руснацох и о.д. директора РНТ „Петро Ризнич Дядя” Таня Арва Планчак, о.д. директора Заводу за културу войводянских Руснацох Ивана Дудаш, редакторе у Радио Новим Садзе РТВ Златица Няради и Татяна Беук Латяк, новинаре з руских медийох, делеґация Рускей матки на чолє з предсидательом Дюром Папуґом, як и предсидатель кулского КУД „Дурмитор” Милан Вукович. Папуґа и Вукович и окреме домашнїм повинчовали на ювилею.■ М. Зазуляк 4. НОВЕМБЕР 2016.

У РУСКИМ КЕРЕСТУРЕ ОТРИМАНИ „ПОЕТСКИ НЇТКИ МЕЛАНИЇ ПАВЛОВИЧ”

ДОДЗЕЛЄНИ ПРИПОЗНАНЯ У рускокерестурским Замку, 28. октобра отримана програма 10. манифестациї „Поетски нїтки Меланиї Павлович”. Додзелєни припознаня Дружтва за руски язик, литературу и културу (Дружтво), хторе зоз свою Секцию у Руским Керестуре и орґанизовало програму Стихи Павловичовей читали Андрея нє „Мелания Павлович” додзелєне Надь и Валентин Чуни, а школяре школяром обидвох оддзелєньох 4. штвартей класи керестурскей ОШ „Пе- класи чийо учительки Блаженка Ботро Кузмяк” одшпивали „Тисяч радо- дянец и Веруна Медєши, хтори по сци”. Биоґрафию Меланиї Павлович и школскей програми виучую литераєй писню „Нїтка” пречитала модера- турну творчосц тей нашей поетеси. торка програми и секретарка Секциї Мария Дорошки. Заступнїца Дружтва Ирина Папуґа уручела Припознаня „Мелания Павлович” шесцерим найвреднєйшим читачом валалскей Библиотеки и штернац школяром Основней школи и руских оддзелєньох Ґимназиї „Петро Кузмяк”. Найвреднєйши читаче були Дуня Апро, Ива Сабо, Дарио Кишюгас и Аня Учашнїки и наградзени на програми Ґовля, штредньошколєц Уручени и припознаня „Осиф Фа, Дане Йованович и студент Ванеса Винаї. Тото припознанє достали и учитель”, „Витомир Бодянец”, „Влашколяре Основней и штреднєй школи димир Мирко Ґаднянски” и „Микола „Петро Кузмяк” нащивителє школ- Скубан” нашим заслужним просвитскей библиотеки – Емина Бики, Ана ним, културним, музичним, новинарМария Малацко, Лора Новакович, ско-публицистичним и театралним Яна Настасич, Ребека Семан, София творительом зоз Керестура, а добитСеман, Марина Джуджар, Алексан- нїком з других местох припознаня будар Киш, Леонтий Сивч, Давор Хома ду познєйше уручени. Припознанє „Осиф Фа, учитель” и Теодора Новакович. Зоз штирох руских оддзелєньох достали учителька у Новим Орахове, Ґимназиї припознаня за найвреднєй- Керестуре и Петровцох Мелания ших читачох достали Себастиян На- Планчак, вироучителька у Новим дь, Кристина Гайдук, Ясна Медєши и Садзе монахиня Йосафата (Юлияна Андрея Сивч. Колективне припозна- Молнар), учитель Янко Дудаш, професорка руского язика Ксения Варґа, професор физики Еуґен Медєши и И НОВИНАРЕ И ТЕАТРАЛНИ ТВОРИТЕЛЄ професорка сербского язика Мария Будински. Припознанє достаню и За новнарско-публицистичну дїялучительки Ксения Саламон и Меланосц Дружтво додзелєло Припознанє ния Мудри зоз Шиду. „Владимир Мирко Ґаднянски”, а того Припознанє „Витомир Бодянец” року го достаню новинар-публициста роботнїком и творительом у културМирон Жирош з Мадярскей, новинарней и музичней творчосци постгумно редактор Мирон Горняк Кухар з Новодостали Емил Гудак и Юлиян Рамач го Саду, и Владо Джуджар з Итернет Чамо, а прияла го и професорка музирадия Руски Керестур. ки Ирина Олеяр. Достаню го и Владa Припознанє „Микола Скубан” достаЗадрипко з Бачинцох, Невенка Бобаль ли театрални творителє и режисере з Бикичу и Душанка Чордаш Костич Владимир Надь Ачим и Славко Орос, зоз Сримскей Митровици. М. Афич хтори и подзековал у мено наградзених.

РУСКЕ СЛОВО 15

МОЗАЇК У РКЦ ЗАЗНАЧЕНИ КРЕАТИВНИ ВИКЕНД

НОЦ БОСОРКОХ ПОД МАСКАМИ Традицийни Бал под масками, отримани всоботу, 29. октобра, у Руским културним центру (РКЦ) у Новим Садзе. Вечар бул нєзвичайни, грали два бенди, новосадски „ЦПР” и беоґрадски „Бесне ґлисте”. Дзепоєдни младши нащивителє вихасновали нагоду и през маски хтори ношели, указали свойо идеї, мриї и креативносц

УПЕЧАТКИ НАЩИВИТЕЛЬОХ

П

Вечар бул опущени, бенди ше намагали дац шицко од себе же би розвешелєли публику, було надосц нащивительох зоз рижних местох. Костими и мальованя на тварох нє було вельо, заш лєм, найзацикавенши пришли премаскирани и вони украшели тот вечар. Вшелїяк, младеж на громадку позберала добра атмосфера.

– Младеж вяже место дзе вони можу виражиц свойо думанє, дзе ше можу

ВИДЛОБОВАНЄ БУНДАВОХ Тиж так, всоботу, 29. октобра у пополадньових годзинох, отримана роботня у Руским културним центре, на хторей ше вирезовало бундави за Ноц босоркох. Роботнї ше найвецей радовали дзеци, а праве ту могли указац свою креативносц. Татяна Шайтош, подпредсидателька Форуму младих Рускей матки реализовала роботню и визначела же могли участвовац дзеци, алє и шицки хтори як „дзеци у души”.

– На початку рока зме орґанизовали першу роботню и вона була вязана за украшованє писанкох зоз маснима (восковима) фарбами за Вельку ноц. Понеже Ноц босоркох актуална при омладини, одлучели зме направиц роботню вязану за тот вечар и тема нам видлобованє бундавох. Тота роботня друга по шоре, шлїдзи ище єдна до конца рока – гвари Татяна, подпредсидателька Форуму младих. Идея настала ище прешлого року, та тераз ше лєм предлужело т радицию. Учашнїки могли охабиц бундаву на виставу, на журки, або ю однєсц дому на памятку. Роботню, алє и Бал под масками уж традицийно орґанизую Форум младих Рускей матки и Руски културни центер.

16 РУСКЕ СЛОВО

я ше маскирала до дяблика.

Фото‫ ׃‬Ася Папуґа, Цецилия Надь

о першираз орґанизовани вечар дзе наступели бенди хтори нє граю руску музику, нє рахуюци остатнї два роки на хторих журку „правели” DJ-ове. Предсидатель Форуму младих Рускей Матки, Борис Фейди гварел же того року направели цошка цо прешлих даскелїх рокох, Форум младих нє робел.

– Робел дакус иншак, у менших рамикох, зоз єдноставнєйшу форму. Надумали зме волац людзох же би грали и свойо авторски писнї, дзепоєдни члени зоз бенду „Бесне ґлисте” зоз Беоґраду, грали у РКЦ-у дас пред пейцома роками. Вони були упознати зоз РКЦ-ом и кед чули же ту маю наступац, були щешлїви же их хтошка ознова вола – толкує Борис, предсидатель Форуму младих.

Кристина Малацко (20), Руски Керестур Пачи ми ше атмосфера, лєм можебудз треба позберац вецей Руснацох, бо думам же вецей странцох пришло як нашо людзе. Тот америцки тренд интересантни, и у нас досц добре препознати, лєм мнє ше видзи же би баржей требало даяки нашо традициї и швета славиц, гоч я нє мам нїч процив Ноци босоркох, бо и я уживам у нєй. Владимир Рац (28), Дюрдьов Вецей раз сом уж бул на Halloween-у у Матки, можебуц аж и пейц раз, шейсц раз, алє нїґда сом ше нє маскирал. Атмосфера супер, кажди рок дацо инше, нє було два роки за шором же би було дацо исте. Милан Антич (16), Нови Сад Нїґда сом нє бул у Матки на Halloween-у. Интересантне ту, алє мнє дакус допито, прето же нє слухам таку музику. Тот америцки тренд зазначованя Ноци босоркох ми нє интересантни, нє пачи ми ше же то вообще провадзиме. Марияна Венчельовски (20), Ветерник Першираз сом на тей журки у Матки и барз ми ше пачи прето же супер музика, атмосфера и дружтво. Прилапели зме тот америцки тренд прето же ше людзе маскираю и супер забава, ниа, чувствовац яґод дома, дзе можу гоч з ким и гоч о чим поприповедац и дзе можу чувствовац же насправди напредую и характерно, и образовно, и културно, то у першим шоре – гвари Фейди и додава же барз значне робиц и орґанизовац и културни, и уметнїцки вечари. Прето же нє може вше исти профил людзох приходзиц на шицко, цо и нє добре, бо то значи же постої лєм одредзена цильна ґрупа. ■

Тамара Салаґ, Лидия Костелник Цецилия Надь

4. НОВЕМБЕР 2016.

МОЗАЇК ОДХОВЙОВАЛЇЩЕ ПОПУЛАРНИХ ПСОХ У КОЦУРЕ

ПШИЧОК БУ ПОПУЛАРИЗОВА Л ПОМЕРАНЦОХ Померански шпиц, лєбо Бу, як го велї, однєдавна, нєправилно, алє часто волаю, файта пса хтори постал популарни зоз зявйованьом видео-клипох на Фейсбуку, у хторих главни актер праве тот пшичок, а мено му Бу. Праве пре ньго тота досц драга, алє и популарна файта псох барз глєдана и у нас, а виховюю ше и у Коцуре, у обисцу Даниели Дюричкович

Д

аниела нє лєм виховює и предава пшички тей файти, алє ше намага же би вони були потомки шампионох, а тиж так же би и сами познєйше постали шампиони, з оглядом на тото же их водзи и на вистави. Гоч гвари же виросла коло нїх, Даниела скорей нє була таки окреме пасионировани любитель псох. Медзитим, у єдней хвильки похопела же чом ше гвари же пес чловеков найлєпши приятель.

– Одмалючка сом любела животинї, бо сом длуго нє мала брата, анї шестру. Медзитим, аж кед сом ше на 26 роки похорела, похопела сом же то наисце чловеково приятелє. Мойо животинї були коло мнє, и дали ми найвецей моци. Вшелїяк, ту була и моя фамелия, алє животинї ми помогли най ше далєй борим – гвари Даниела и додава же їх перши хижни любимец бул йоркширски териєр.

– Йоркия зме увезли зоз Мадярскей, як хижного любимца. Медзитим, кед зме достали коментари же вон СЦУ УВАГУ Од Дюричковичових дознаваме же померанци барз добри хижни любимци. Любя людзох и дзеци, барз су живи и розбавени. Вельо брешу и госци у дворе попри нїх нє прейду нє обачени. Карми ше их виключно зоз ґранулами хтори муша буц доброго квалитету же би ше пшички правилно розвили, и же би достали потребни витамини. Порядне чесанє и штриганє обовязнe, а за шерсц кажди дзень муша доставац лососов олєй. Даниела толкує же ше померанцом, як и каждому псови, муши пошвециц досц уваги, а кажде хто жада мац такого пшичка муши ше пред тим добре поинформовац о нїм и прешвечиц ше чи тота файта праве за ньго.

4. НОВЕМБЕР 2016.

совершени за вистави, надумали зме почац зоз тим, и вон барз швидко постал шампион Сербиї, Чарней Гори, Босни и Герцеґовини, бувшей Югославиї, та и ґранд шампион. Теди зме уж похопели же то дацо з чим ше жадаме занїмац, алє зме нє сцели таку файту пса. У тей хвильки ше на интернету зявел Бу, и после информованя, надумали зме праве такого пса набавиц – гвари млада вихователька. Першого померанского, лєбо як ше у нас вола, патулястого шпица Дюричковичово увезли зоз Билорусиї, а пошвидко набавели ище пшички тей раси. Тераз у своїм обисцу маю 38 пси, розличних фарбох и возростох хтори одховани з вельо любови.

– Одроснути шпиц нє вимага вельку увагу. Кажди други-треци дзень муши ше го вичесовац, штригац, за вистави ше муши випочитовац одредзени фризури. Тото цо чежше, то виховац их. Сучки барз дробни и у єдним ляглу єст єдно, лєбо два щенята. Коца ше зоз царским резом, женка под анестезию 24 и вецей годзини, потим нє сце такой прилапиц щенята, нє сце их очисциц, чухац им брущки, кармиц их, то шицко ми мушиме робиц. Кладземе их ґу нєй, греєме под окремнима лампами. Углавним ми тоти „мами” хтори подзвигню щенята, я и супруг на змену меркуєме на нїх – бешедує Даниела и гвари же праве прето тоти пси таки драги. Кед ше купує пшичка як хижного любимца, мож го набавиц по цени од 800 еври по щенєцу, хторе звичайно з даяку хибу пре хтору би нє могло пойсц на вистави. З другого боку, пшички хтори порихтани за вистави, лєбо уж маю даяки пласман ше рушаю од 2 000 по 2 500 еври. Же би ше любов ґу животиньом и виплацела, и же би ше и явно приказало уложени труд, у планеру

Дюричковичових записани числени вистави, медзи хторима и шветова вистава у Нємецкей нарок, за хтору ше уж рихтаю. Же би ше пшичок добре указал на вистави, муши ше го дресирац одмалючка. Даниела на вистави водзи одроснути пси, алє тиж так и щенята, за хтори пропозициї иншаки, алє их добре водзиц же би ше звикли на людзох, други пшички и препатрунки судийох. Допатранє пшичкох Дюричковичовим постало „фул-тайм джоб”, понеже им одбера и до 7-8 годзини дньово.

– Кажди пшичок хторого мам, кажди дзень муши достац дакус уваги. Треба го и погласкац, же би вон почувствовал даяку любов и нїжносц, и накармиц го. Препатриц ше их муши, зачесац. Тиж так, то шицко нашо обовязки и мойо и мойого супруга, ми єдини хтори з нїма нєпреривно. Тиж так одмалючка з нїма каждодньово тренираме за вистави. Вежба ше ринґ-дресура, пшичок муши знац поставиц ше на стол, судийови дац же би му опатрел зуби, и же би го препатрел – гвари Даниела, а потим попонагля похвалїц ше зоз своїма пшичками. Каждого з нїх позна, кажди ма мено, и за каждого ше вяже. Найчежше єй кед даєден идзе з обисца, бо теди як гвари, обовязно єст и слизи. ■ Танита Ходак

РУСКЕ СЛОВО 17

медзи РОК III НОВЕМБЕР 2016.

простор за кафу и виключеня

Число ушорел: Ян Мезей

РУСНАЦИ ЯК РИШЕНЄ ДВОХ ТРОМБОХ У ЕВРОПСКЕЙ АОРТИ

НЄМЕЦКА НАМ ДАВА ЕКОЛОҐИЙНО НЄОСВИДОМЕНИ АВТА У кревоцеку держави епицентру Европскей униї – Нємецкей, нєдавно ше зявели два тромби. За обидва тромби лїк годни буц праве Руснаци О чим ше роби? На, нє перших бокох дньовей преси могли зме видзиц єдну полуинтересантну вистку же нємецка власц будзе стимуловац купованє еколоґийно освидомених автох на струю. Роби ше о досц добрей стимулациї од 4 000 еври. Ґу тому, нє забудзме и кус старшу вистку же єдна часц нємецких „фау-веох” випатра емитовала за 0,00000012 (мили-цошка якейшик отрови по кубику) вецей як цо ше на паперох видавали же пущаю. Ми, Руснаци, сами по себе заварти народ, а ище и жиєме у изолованей жеми, нє знаме на цо то тераз здабе ситуация у Нємецкей и ширше по Униї. Громада ґолфох и громада еколоґийно нєосвидомених автох поруцани вшадзи дзе було места. По пажицох, пасовискох (лилови крави коло нїх пашу), на Дунайовим жридлу, а и по самих автобанох – напущени авта и Нємец од нїх уж нє може жиц. Цо ту мудри Баварец мог поробиц? Шак, як и вше: поздавац два и два (и то так най видзе штири). Як перше, Нємци кед дацо на тим швеце любя то Руснацох, а як друге знаю же наш „вожаци парк”нє богзна яки, а там, як гварене, авта кельо сцеш. Так же, гей, тоти їх тoксични трешки ше буду гнац до Бачкей и Сриму, до руских местох дзе ище децениями годни служиц як статусни символи. Дзелєнє ше будзе кончиц по системи „бер брату кед ци ше пачи” Нє будзе потребне виплациц приганянє авта, а и реґистрация годна буц задармо, бо по наших информацийох, шицко тото Анґелка „запише”на Бундестаґ. Вшелїяк, на концу лєм остава питанє: Чи их ми зосцеме? Чи наш чловек годзен у своїх першох и глави преламац же зосце буц еколоґийно онєсвидомени и вожиц таки канцер за животни штредок. Но, шицко ше увидзи спрам числа заинтересованих на горе спомнутих цидулох спред месних канцеларийох. Олеґунар Заклатка

Я. К.

18 РУСКЕ СЛОВО

ОШВИЖУЄМЕ НАРОДНИ СКАРБ

ХТО ДУМА ЖЕ СТОЇМЕ У МЕСЦЕ!? Єст єден виц релативно познати у народзе. Вон идзе так: под час Тита рушел єден гайзибан и нєодлуга сцигол по конєц шинох – и цо робиц? Отверай желєзари, фабрики, запошлюй роботну моц, закасуй рукави и прав далєй... и локомотива предлужує далєй. Под час Милошевича иста тота локомотива, исто так доходзи по конєц шинох, и цо тераз робиц? Єдноставна ствар. Знїмай тоти шини на задку и кладз их опрез локомотиви, та гайд помали далєй. Под час Бориса Тадича гайзибан знова доходзи по конєц шинох и яке ту ришенє пренайсц? Га, нїч. Виходз вонка и кивай локомотиву, та голєм най випатра же идзе. Так тота жарта глашела. Медзитим пришли нови часи и як бизме тераз предлужели тоту причту? Наприклад, идземе напредок. Но, и гайзибан знова наишол на конєц шинох и цо ти, як путнїк, робиш? Шак, патриш през облак и видзиш тот випатра станул. Кус ше поогядаш, нїхто ше нїч нє поносує, та и ти чекаш же цо ма зоз того буц. Нєодлуга зоз звучнїка оздзива капетан кораблю: „шицко у шоре, сцигуєме на дестинацию по планє, кед нє и скорей, идземе так швидко же то аж ганьба!” Знова попатриш през облак и видзиш же гайзибан заш лєм у месце и же якеш нєпорозуменє у питаню, евентуално це хтошка шалєного прави. Гайд, найбизовнєйше будзе на андроид телефону опатриц як ствар стої. Висти на державних медийох гваря же гайзибан идзе. На приватних медийох гваря же идзе ище швидше. На даєдних уж и сцигол. Почиташ коментари читательох же биш видзел чи нєт ище дахто у твоєй дилеми, алє тото цо пренаходзиш то же шицки задовольни зоз швидкосцу и перформансами гайзибана и шофера. Ту уж починаш буц подозриви до перформансох власного розума и перцепциї. Заш патриш през облак и знова зме на истим, иста кукурица, телеґраф, исти мехи шмеца висипани до ярку. Остатня можлївосц, скорей як ше преглашиш за ментално нєкомпетентного то опитац ше людзом з ваґону, чи видза цо и ти, та гуториш: „Людзе, видзице ви же тот гайзибан стої, а гуторя нам же идземе швидше як гоч кеди!?” Потим сопутнїки ставаю зоз своїх местох, окружую це и єден по єден ци толкую: „Як нє видзиш же дринґаме напредок?” Дзекуюци нашому машиновождови нїґда зме нє мали твардейшу машину у локомотиви, увидзиш – локациї по котри доходзиме такой ше почню єдна по єдна зменьовац. Дзекуюци добрей орґанизациї маме шини по конєц швета, кед нє и далєй... Яни Автоґолов 4. НОВЕМБЕР 2016.

... за кафу и виключеня ХАСНОВИТИ СОВИТИ

ЦО ПОВЕСЦ РОДЗИНИ ЗOЗ ШВЕТА Своїх сце децению и кусур нє видзели, скоро их уж анї нє познаце, а тераз сце примушени за истим столом шедзиц и нєприємно вам 1. Два ствари одредзую цек просперитету у живоце. Єдна то пойсц ґу гусаром и жиц шлєбодни живот, а другу сом нє одгадул, алє верим же у нєй одвит на шицко. Знаш, писал сом поезию, поезию о живоце, о слунку, поезию о лєценю понад гори, секвої и вец сом застанул. …Чловече, поконч ми най идзем до Канади, бо ше забиєм!

2. Знаце, єден период живота сом бул винчани за хероин, алє тераз якош керпим з виняком. Tу живот нє постава єдноставнєйши.

3. Войдзце цала фамелия до нашей партиї, бо вас дому оталь нє пущиме! Ге, ге кус франтуєм, а видзел ши на ютюбу як ше глава реже? Аж мокре подо мну кед подумам цо за „валалски” буджет буду значиц 10% з ваших приходох...

4. Пач, мам сценарио за филм: Пинокийо котри циґанї, рошнє му нос, коло нього забегує Лолита од Набокова и кед постава найгоруцейше, уходзи Ивица Дачич правиц дипломатски премахи зоз своїм английским, ту публики пулсую нерви и ми по кинох „дилуєме” лїки Прозак место слунечнїку, ти лєм войдз з пенєжом за проєкт и увеж зоз заходу танкер Прозаку! Ґаду єден.

5. Гибайце назад до Сербиї, ми ту ровно кладземе або котлїк, або месо на роштилю, прашата ше обрацаю, родзина ше сходзи, ровно чече франта, шмеєме ше. Спреведли сце ше же сце пошли. Алє, я ци по4. НОВЕМБЕР 2016.

могнєм. Родзини зме и здабеме. Зачерайме документи. Рескирам шицко. Пойдзем я там жиц твою Голгофту, а ниа ци ключи од мойого обисца и ти ту гибай... И пребач, мал биш ми дац пейдзешат динари за партиципацию у дохтора, виписую ми бенседини, та дома место вечери лєгаме спац.

6. Цо шицки ходзице по тих нємецкох, дохторе, медицинаре, шестри и браца. Яка Нємецка, до братох Русох ти идз, сушедов хлапец бул у Русиї, лїпел цегелки по срачох. Гвари, нїґда вецей нє пойдзе нїґдзе, шак лєм му брат Рус сце добре.

7. Добре, нє пече це совисц робиц и полнїц БДП дакому хто ци у власней жеми зоз Гарпом прави вилїви по „мацеринскей груди” а зоз авионами нас пирска зоз „тоталом” за людзох. Таких бим перше... Но, добре, гайд нє будземе о тим: „Карчмар, дай нам ище по Бадвайзер и дзецом по кока-колу” 8. Вошол сом до сотонистичней секти и досц добре ше котуєм. Кед биш вашу пейцчлену фамелию привед як членох, скочела би ми дньовнїца. Пач, лєм ше упишце, вец уж и кед ше врацице назад до Французкей, нє маце нїякей обовязки. Тельо лєм, ютре, ше гибайце уписац зо мну, попиєме дакус курчецовей креви и будземе преврацац наруби з очми коло мраморового пентаґраму, и то ци то одприлики. Яков Толстолобик

ПОСЛАНЇК ПРИСУТНИ Ашов, гех, шмишне мено за чловека. Но, и Пеле нє мудре, а як бавел фодбал. Ашов, бул у єдней партиї. Гех, часи ше пременєли, та гайд до другей. Но, и тоти часи нє длуго тирвали, та гайд до трецей. Ашов як Ашов звикнул, та партия по партия и мал щесца вецей як розуму, бо вше кед мал порив пременїц партию, точно ше так праве час пременєл, та трафял и час и партию. Но, навики як навики часто ше однєю контроли як мидло котре сцеш ище твардейше лапиц, та ше вишмикнє.

Єдного дня, нєпознате накельо ше тот дзень часи пременєли, Ашов пошол до зоолоґийней загради и вошол ґу коньом. Тоти го нє прилапели як свойого, та пошол ґу рибком. Там досц добре плївал но заш лєм, там ше требало муряц и чиряц кед сцеш вецей посцигнуц. Потим прешол до маймунох и там, просто поведзено преценєл ше, цалком премахнул и час и дружтво, нє функционовало нїч. Ґу гадом далєй. Там цали зожелєнєл як го натрапели з облапяньом и сичаньом, та пребег ґу лєвом. Хух, тоти шлїнєли, фуркали, а ричали, алє нє сцели таке желєне и смродне. И уж кед лєм цо нє страцел надїю, пребег ґу биялом. Почали го шедлац єдна по єдна, та нїч, нє будзе вон так. Гайд назад до скупштини, та охабиц ше биялох. Заш лєм, на драги по парламент го звладал порив, як питон квоку кед лїґа, же би можебуц заш лєм волєл попробовац еґзистовац як визначни и полни з пенєжом концептуални уметнїк. Пошол под єден видео надпатрунок, там ше добре випучел и висцискал цо могол з доєдного целового отвору, станул до того, а потим ришел стац на єдней ноги, а другу скруциц споза карка. Нє ишло. Лєм цо нє. Дошло по главу и лєм цо нє и за шию. Алє нє пошло. Нїч од винїмково ориґиналней концептуалней уметносци (ВОКУ). Но, гоч нїч од ВОКУ, вше мож поробиц тото цо ши уж видзел од других. Марина Абрамович – уметнїк присутни. Шедзиц и патриц до єдней точки. Беж. Назад, до парламенту, шедай и до єдней точки. Плаца идзе. Остатня партия у котрей бул ище нє цалком готова и ище бави. А тот справовальни вилїв у зоолоґийней загради? Тото ше нє случело. Як нє? Даєдни то аж и замековали. Нє, то нє було. Уметнїк присутни и єден є од 227 посланїкох, цо думаш котри є нє? Ашов, гех. Доситей Грубого

РУСКЕ СЛОВО 19

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ СТРЕТНУЦЕ З МАРИЮ МАЛАЦКО З РУСКОГО КЕРЕСТУРА

ДОБРУ КУХНЮ ШЕ ВШЕ ЦЕНЄЛО

Пише: Мария АФИЧ

Кухарска робота и майсторски пририхтане смачне єдзенє велїм на першим месце. За ню треба мац, насампредз, притоку, алє и любов, а з искуством приходза и добри резултати, добри глас о дачиєй способносци. Таку роботу пред вельома роками „случайно” вибрала и Мария Малацко з Руского Керестура. Уж є у пензиї, алє и нєшка дакеди рихта и вари

М

алацкова вариц полюбела ище як дзивочка, и то од своєй баби, оцовей мацери, хтора любела, и тоту роботу знала барз добре. Научела од нєй и нашо руски єдла и слани и сладки, же би була пририхтана як и кажда дзивка на одай, за добру ґаздиню, и кухарку у своєй будуцей фамелиї. Но, животни околносци ше так поскладали же єй кухарство постала и професия, та як кухарка робела полни 34 роки, у дакедишнїм познатим керестурским Ресторану, одкаль 2002. року пошла и до заслуженей пензиї. Но, як то шицко почало, Мария приповеда.

– Кед ше у Керестуре у рамикох Польопривредного комбинату „Перши май” на початку седемдзешатих рокох прешлого вику отворел Ресторан, ми там нєдалєко бивали, та ме єдного дня тедишнї шеф и єден кухар поволали чи бим нє пошла помогнуц. Роздумовала сом дакус чи пойдзем, чи нє, а вец сом пристала, бо сом лю-

На „Дньох паприґи” з колеґиню Марию Гайдукову Лукачову

20 РУСКЕ СЛОВО

бела таку роботу. Дзеци ми уж ходзели до школи, и супруг ме потримал, та сом думала же сом годна шицко постарчиц. ДИПЛОМУ ЗДОБУЛА ПОПРИ РОБОТИ – Єдзенє ше рихтало и за интернат, за дзеци, та требало и колачи упечиц, голєм раз, два раз, тижньово. Кухаре ме замодлєли чи то поробим, а кед сом напекла и видзела як ше дзеци колачом зрадовали, було ми барз мило. Кед дакеди главни кухар даґдзе пошол, замодлєл ме чи примеркуєм на єдзенє, або дацо упражим. То мнє нє було нїч страшне, и часто сом кеди ґод требало гоч кого заменьовала. Теди сом себе думала, чом би сом нє пошла до школи, усовершела тото мойо знанє и достала диплому – памета Малацкова. У Оджаку ше теди отверал шейсцмешачни курс за кухарох и келнерох, та и Мария з єдну колеґиню пошли до школи. Гоч було дакус и прикро, бо вноци робели, а на седем рано требало на автобус, Малацкова гвари же шицко добре прешло, на концу успишнє положели испит и достали дипломи як кухарки. По єй словох у ресторану робели як добра екипа. На початку го водзел Ириней Миячич, познєйше Владо Рац Кренїцки, з 4. НОВЕМБЕР 2016.

ЛЮДЗЕ, РОКИ, ЖИВОТ найвекшей часци шеф кухнї бул професийни кухар Юлин Надь – Мичо, єден час и Мария Кузмова, а найвецей робела з колеґинями Иринку Миколкову, и Мару Лукачову (Гайдукову). През ресторан прешли и други кухаре, а поготов келнере, а на праксу приходзели и школяре штредньошколци кед виберали свойо будуци занїманя. РЕСТОРАН БУЛ НАДАЛЄКО ПОЗНАТИ Старши Керестурци паметаю же Ресторан скоро вше бул полни, а тоти цо у нїм робели, вше мали вельо роботи. Кажди вечар, поготов през лєто, млади стрегли у конку же би дахто станул од стола, а вони могли шеднуц.

– Теди зме мали вельо роботи. До поладня ше рихтало фриштики за цали Комбинат, а ресторан бул и на маґистралней драги, та прицаговал велїх путнїкох. Поготов тадзи путовали з Горватскей, та зме знали же людзе зайду до нас на полудзенок. Єдзенє було смачне, сиґурно и пре квалитетни намирнїци, бо зме мали и свою месарню. Порциї були шорови, кухаре ше трудзели, як и вислуга у сали. Озда праве тото допринєсло же наш ресторан постал познати и у околїску. Єден час при нїм робела и „белюшара” дзе могло покоштовац и нашо стародавни єдла – памета наша собешеднїца. Же таки єден обєкт бул потребни у Керестуре, вше ше баржей указовало, бо ше у нїм з часом орґанизовали велї преслави, бали, прадки, свадзби, матурски вечари, забавни вечари... Госци у нїм були и Звонко Боґдан з оркестром Яники Балажа, репрезентациї подприємствох... Ресторан бул нєзаменлїви и з нагоди рижних преславох рочнїцох, ювилейох, отвераньох манифестацийох и фестивалох.

– Наисце зме вше мали роботи, бо ше вше дацо случовало. Интересантне спомнуц же кед приходзели ловаре з иножемства, нє лєм же ше ту костирали, алє кед ишли на

Яника Балаж и Звонко Боґдан були госци у ресторану

лови, ми кухаре одходзели з нїма до хотара, одношели бутан и шицко цо требало и там им готовели єдзенє же би було цепле и смачне – шведочи Малацкова. Ресторан ше розвивал и роснул и по обсягу роботи, а и по квалитету.

– Нашо шефове ше старали же бизме були цо лєпши. Були зме и на усовершованю у ресторану на Петроварадинскей твердинї. Дополньовали зме мени, вше зме мали дацо нове, а на преславох зме рихтали и шведски стол цо було напредне за тот час у єдним малим штредку – толкує наша собешеднїца. ПОТРИМОВАЛА УСПИШНОГО СУПРУГА Попри роботи Мария Малацкова мала и свою фамелию, сина Владимира, дзивку Ясминку и супруга Владимира, визначного и на далєко почитованого просвитного, спортского и дружтвеного роботнїка. Як паметаю велї, вон зоз свою вредну роботу як способни руководитель, задлужел велїх, найбаржей свой валал на вецей польох. – Супруг ме потримовал же бим робела, бо видзел же тото любим, но нє було ми лєгко, як и каждей занятей жени, котра мала и обисце, и фамелию. Требало рано стануц, дома навариц, орайбац и попровадзиц шицко з дзецми, а вец пойсц на роботу и робиц до позних ноцних годзинох. А поготов же супруг бул барз активни, и часто нє бул дома. Но, я го розумела и патрела сом же би дома шицко було у шоре, прето и я його у тим цо любел и робел, потримовала. ЄЙ СВАДЗЕБНУ КАПУСТУ И НЄШКА ГЛЄДАЮ Гоч уж остала и без супруга, дзеци давно пошли по своєй драги, а вона заслужела и пензию, вариц за других нє престала по нєшка. Людзе любя смачни домашнї єдла, а знаю же их вона зна пририхтац. Прето Марию и нєшка волаю на рижни фамелийни преслави, од свадзбох, односно домашнїх „бичакох” дзе найволя єй свадзебну капусту. Даскельо раз и у Кули у „Родича” рихтала сарму по нашим, єдла за кресцини, рочнїци, та и обеди. Свад зебну капусту уж по два роки з колеґинями варела и на Дньох паприґи. Дознаваме же перше прешли тоти два котли, а прешло би и вецей... Єй добру кухню з нагоди Кирбайох и других преславох коштовали и на наших парохийох у Керестуре, Вербаше, Кули, Новим Садзе, Бачинцох... Богате искуство и схопносц, а насампредз любов ґу тому цо робела, людзе вше знали почитовац. Так и у случаю Мариї Малацковей.■

4. НОВЕМБЕР 2016.

РУСКЕ СЛОВО 21

ДУХОВНИ ЖИВОТ ПАРОХИЯ И ЦЕРКВА У СРИМСКЕЙ МИТРОВИЦИ ОЗНАЧЕЛИ СВОЙО ЮВИЛЕЇ

ДУХОВНОСЦ МОЦНИ ШЛЇД НАШЕЙ ЗАЄДНЇЦИ Пише: Владимир ДЇТКО

Парохия и церква Вознесеня Господнього у Сримскей Митровици зоз своїм владиком кир Георгийом прешлей соботи означели значни ювилеї – 130 роки од снованя парохиї и 110 роки од вибудови церкви

Ш

веточносц почала з Молебеном до Пресвятей Богородици у церкви Вознесеня Господнього, хтори предводзел апостолски еґзарх за грекокатолїкох у Сербиї кир Георгий Джуджар, а сослужели домашнї парох о. Владислав Варґа, о. Михайло Режак, парох у Шидзе, декан сримски, о. Дарко Рац, парох у Бачинцох и о. Владимир Еделински Миколка, парох у Беркасове.

– Позберали зме ше ту у храме наших оцох, дзе вони окрипйовали свою виру хтору и нам дали. Здогадуєме ше и духовних пастирох хтори ше жертвовали за тоту заєднїцу. Подзековни зме и донатором, городу Сримска Митровица, домашньому о. Варґови, виводзaчом роботох, а насампредз нашим вирним. Шицки дзелїме радосц вельких ювилейох и модлїме ше же би тот храм и надалєй бул чувар нашей вири, обичайох, традициї и идентитета – гварел наш апостолски еґзарх кир Георгий Джуджар. Слова подзековносци владикови же пришол возвелїчац ювилеї виповед о. Владислав Варґа, а Молебен закончени зоз писнями до Мацери Божей. БОГАТСТВО НА ВИСТАВИ У парохийней сали, або як ше ище наволує Домивка, отворена вистава документох, церковних кнїжкох и образох хтори свидоцтво духовносци нашого народу на тим просторе Сриму. Як наглашел о. Варґа, перши документи датираю ище зоз 1886. року. Вон начишлєл и шицких паноцох хтори окончовали душпастирку роботу у Сримскей Митровици и наглашел же то лєм єдна часц богатого духовного шлїду. Означованє ювилейох предлужене зоз Шветочну академию у Театре „Добрица Милутинович”, хтору отворел Хор „Гармония” церкви Святих апостолох Петра и Павла и РКЦ з Нового Саду зоз „Оче наш”.

22 РУСКЕ СЛОВО

– Сримска Митровица єден з городох у Войводини у хторим грекокатолїки медзи штирома найчисленшима заєднїцами, а ми як локална самоуправа задовольни зоз сотруднїцтвом зоз Грекокатолїцку Церкву и паноцами и убудуце будземе пестовац добри одношеня и будземе помагац – поручел Владимир Санадер, городоначалнїк Сримскей Митровици и винчовал ювилеї. – Национални заєднїци участвую у розвою городу и наздавам ше же так будзе и у будучносци ище вельо роки. На шветочней академиї бул и амбасадор України у Сербиї Олександр Александрович, хтори винчуюци ювилеї визначел значносц Грекокатолїцкей Церкви як и парохиї и церкви у Сримскей Митровици. Вон тиж подзековал на гуманитарней помоци хтора послата до України. Модератор вечара, Ясна Арбанас, предстaвела накратко историю грекокатолїцкей парохиї и церкви у Сримскей Митровици од 1885. року и насельованя перших фамелийох хтори за свойо духовни потреби мушели исц до грекокатолїцкей церкви до Бачинцох. КАЖДИ ДАЛ СВОЙО ДОПРИНОШЕНЄ – Перши священїк о. Максимилиян Релич служел у каплїци Св. Рока на римокатолїцким теметове, а 1902. року о. Владислав Хранилович уж ше старал о 1 141 особох у Митровици и околних населєньох. Року 1904. достате дошлєбодзенє за зберанє добродзечних прилогох за будованє церкви и парохиялного дому, а роботи почали 10. октобра 1906. року. Церква достала и красни иконостас, алє нєт податки же хто його автор. Под час трецого пароха о. Владимира Сеґедия 1924. року, купени нови три дзвони, а вон основал и церковни и народни хор – поинформовала Ясна Арбанас.

4. НОВЕМБЕР 2016.

ДУХОВНИ ЖИВОТ Шлїдуюци парох бул о. Илия Ґарапич, од 1930. року, а 1934. року збудована читальня за млaдих. Од 1936. року пaрох бул Илия Ванчик, по походзеню з Митровици хтори закончел вибудов каплїци на теметове, а вон умар 1949. року, кед до Митровици пришол о. Мирон Гирйовати зоз Руского Керестура. Найдлужей парох бул о. Стефан Питка – од 1973. по 2003. рок. Вон вельо зробел на обнови церкви и парохиялного будинку и старал ше о добрих одношеньох медзи вирнима Руснацами и Українцами, алє и другима жителями Митровици. Од штредку 2004. року за пароха приходзи о. Михайло Режак хтори уж 2005. року почал вибудов парохиялней сали Домивки з помоцу числених донаторох. Дзевяти парох, од 2008. року, бул о. Зиновий Вовк, хтори соботами запровадзел виронауку, ушорйовал парохию и старал ше о каритативней роботи. Терашнї, дзешати парох од 2012. року то о. Владислав Варґа. Прешлого року обновене закрице на церкви, а того року покладзени красни витражи на облаки и мури пререзани од влаги, а о. Варґа тиж дава вельке доприношенє каритативним активносцом. На академиї наступели и члени ДНУК „Коломийка” зоз Сримскей Митровици, шпивацка ґрупа, солисти и танєчнїки и члени УКУД „Калина” зоз Индїї зоз шпивацку ґрупу и фолклорну ґрупу хтора одтанцовала „Чобански танци”. Удатно наступели и домашнї Руске дружтво и парохийни дзецински хор „Сримски квиточки”, солисти и шпивацка ґрупа „Руски зарї”. Хор „Гармония” на академиї представел свой духовни репертоар, а закончел наступ зоз „Многая лїта“. Ювилеї вше нагода же би були додзелєни и припознаня, та так и з тей нагоди заслужним придати подзекованя, од учашнїкох на академиї по донаторох, представнїкох власци, амбасадорови України, госцом, представнїком других конфесийох и шицким хтори допомогли розвою Церкви и парохиї. Доставаюци подзекованє, преосвящени владика кир Георгий Джуджар наглашел: – У церкви зме з молитву подзековали Господу за його благослов. Церкву збудовали нашо предки, дзе змоцньовали свою виру и нам ю придали. На академиї зме указали свою културу, традицию и обичаї и же на тот способ доприношиме мултинационалним и мултикултурним богатстве Сримскей Митровици. Церква то наш духовни дом и маме обовязку ґу буду-

ВОЗВЕЛЇЧАЛИ ЮВИЛЕЇ На шветочносци у Сримскей Митровици були городоначалнїк Сримскей Митровици Владимир Санадер, амбасадор України у Сербиї Олександр Александрович, Йовґен Мудри, заменїк предсидателя Националного совиту Руснацох, Наташа Еделински Миколка, подпредсидателька Националного совиту, нашо паноцове у сримских парохийох, представнїки Сербскей Православней Церкви, Римокатолїцкей Церкви, Заводу за защиту памятнїкох и други. цим поколєньом цо им зохабиц, а тота прекрасна церква най би нє була празна, алє вше полна з вирнима – гварел кир Георгий и ище раз подзековал шицким хтори помогли же би ше обновело церкву.■ 4. НОВЕМБЕР 2016.

КИРБАЙ У БАЧИНЦОХ

АПОСТОЛ ЛУКА ЗАЩИТНЇК Церква и вирни у Бачинцох на швето Святого апостола и євангелисти Луки, пондзелок 31. октобра, преславели Кирбай, 166. по шоре. Архиєрейску Службу Божу предводзел владика кир Георгий Джуджар, а сослужeли паноцове з нашого Eґзархату, Крижевского владичества, як и римокатоКИРБАЇ У ОРАХОВЕ И лїцки паноцове. ВУКОВАРЕ Kир Георгий у казанї здогаднул же св. Лука бул лїкар и иконописец, Пред шветом св. Луки, а потим єден зоз 70 апостолох хтовнєдзелю, 23. октобра, грери походзи зоз Антиохиї. Кед ше кокатолїки у Новим Орахопочало шириц слово Боже, Лука по- ве преславели 23. Кирбай, шол до Галилеї, дзе Исус шал зарно хтори у тим месце пада на спасительней науки и тото зарно штварту нєдзелю у октобру. вошло до Лукового шерца хтори Кирбайску Службу Божу потим наказовал тото слово Боже. служел новоораховски па– После воскресеня Исус ше явел рох о. Владислав Рац, а була Лукови и з нїм бешедовал, а после орґанизована и вашарска вознесеня Исуса, Лука остал з апо- часц преслави. столами, а потим ше придружел Внєдзелю, 30. октобра, апостолови Павлови и дзелєл з нїм храмове швето – Кирбай шицки почежкосци по його шмерц. преславени у грекокатолїцАпостол Лука вельо зробел у шире- кей парохиї Христа Царя у ню християнскей науки и зохабел Вуковаре, у Горватскей, дзе свою Євангелию. Питаме ше прецо парох о. Владимир Маґоч. вон пошол за Исусом, а йому хибела правда и любов, хтору наказовал и ширел Исус. Вон нєбесни покровитель и заступнїк церкви у Бачинцох и прето ше модлїме же би прейґ його заступнїцтва достали Божи благослов – гварел кир Георгий и повинчовал вирним Кирбай.

Апостол читал о. Владимир Седлак, парох з Петровцох, а Євангелию о. Олеґ Закалюк, парох з Раєвого Села. Церковне шпиванє предводзели домашнї парох о. Дарко Рац и о. Седлак, як и жени хтори шпиваю на богослуженьох, а допомагали и други вирни. Домашнї парох о. Дарко Рац подзековал владикови же пришол возвелїчац Кирбай як и шицким паноцом, монахиньом василиянком зоз Вуковару и Заґребу, служебнїцом з Нового Саду, Олени Папуґа, народней посланїци у Скупштини Сербиї, Слободанови Лазарови, предсидательови Совиту МЗ Бачинци и православному парохови у Бачинцох о. Даркови Данґузови. Отец Дарко подзековал и малженскей пари Верунки и Данилови Надьовим, хтори Церкви подаровали красни рамик за Євангелию. Кирбай возвелїчали, окрем владики кир Георгия, и паноцове о. Владислав Варґа, Михайло Режак, о. Владислав Рац, о. Яков Кулич, о. Юлиян Рац, о. Владимир Седлак, о. Олеґ Закалюк, о. Михай Дєрдєл, парох з Вершцу и римокатолїцки паноцове о. Едуард Шпанович зоз Сримскей Митровици и о. Марио Парадїк зоз Лачарку. Церква у Бачинцох дочекала Кирбай ище красша, бо нєдавно технолоґийно осучаснєни дзвони, пременєни шицки облаки и дзвери и покладзени уходни главни дзвери з дубового древа. Вл. Дїтко

РУСКЕ СЛОВО 23

ROK XI

НОВЕМБЕР 2016 ^islo 26 (128)

СТРА ДАНЄ РУСНАЦОХ И УКРАЇНЦОХ У ВОСТОЧНЕЙ ГОРВАТСКЕЙ 1991–92 РОКУ – ЗВИТИ И СУД (II)

Пише: Борис ВАРҐА

Фото: А. Балатинац

ЖЕРТВИ И СУД

По информацийох цивилних орґанизацийох, процес процив „Миклошевскей ґрупи” тирвал 12 роки, а обтужби були радикално зменьовани седем-осем раз рдинарият Крижевскей епархиї грекокатолїцкей церкви у Заґребу 25. априла 1992. року обявел „Звит о воєних руйнованьох и страданьох вирнїкох Сримского и Славонского деканату Крижевскей епархиї” („Izveštaj o ratnim razaranjima i stradanju vjernika Srijemskog i Slavosnkog dekanata Križevačke eparhije”). По тим звиту, оружани конфликт 1991–92. року уплївовал на безбедносц 3 682 вирнїкох, углавним Руснацох и Українцох, док у тот час на териториї Републики Сербскей Країни було 2 282 вирнїкох грекокатолїкох. У звиту пише же зоз Сримского и Славонского деканату, як зоз валалох Миклошевци и Петровци, було насилно депортовани, або сцекли у страху од загрожованя живота коло 1 300 особи, забити 150, а загарештовани 220 вирнїки, углавним Руснаци и Українци. Од ґранатох артилєриї були барз очкодовани церкви у Миклошевцох и Петровцох, а даєдни грекокатолїцки священїки були загарештовани. Прешлого, 2015. року, у Вуковаре вишла кнїжка Миколи Папа „Страданє Руснацох у Отечественей войни 1991./92.”, у котрей вон анализує страданє лєм рускей заєднїци. По його податкох, под час конфликту погинули 77, нєстали 19, загарештовани були 128, а вигнати 1 069 Руснаци. Цо ше дотка депортацийох, по податкох Миколи Папа вигнате було 33 одсто ру-

О

24 РУСКЕ СЛОВО

скей заєднїци, односно кажда треца особа (од 3 252 особох зоз попису 1991). НЄДОСТАТОК ИНФОРМАЦИЙОХ После паду режима Слободана Милошевича у „пиятооктоберскей револуциї” 2000. року, велька часц тих котри були обтужени за воєни злодїйства зоз Сербиї, алє и зоз других бувших югославянских републикох, були приведзени пред Медзинародни трибунал за воєни злодїйства за простор бувшей Югославиї у Гаґу. Остатнього обтуженого Ґорана Хаджича, котри бул премиєр (1991–1992) и предсидатель (1992–1994) Републики Сербскей Країни, загарештовали у юлию 2011. року у Сербиї, нєдалєко од Нового Саду. Хаджич ше крил од другей половки дзеведзешатих рокох, а праве под час його мандату були насилно депортовани и тортуровани Руснаци и Українци у Горватскей. Заш лєм, Медзинародни трибунал з воєних злодїйствох ше нїґда специялно нє занїмал зоз случайом насилних депортацийох и забойствох Руснацох и Українцох, гоч вони медзи етнїчнима меншинами под час зраженя у Горватскей скоро найбаржей страдали. У интервюу за вецейязични британски сервис ВВС, початком 4. НОВЕМБЕР 2016.

РУСКЕ У ШВЕЦЕ 2003. року, портпаролка Медзинародного тужительства Флоранс Артман 25. РОЧНЇЦА – РУСНАЦИ И ВУКОВАРСКА ТРАҐЕДИЯ гварела же Медзинародни трибунал до У процесу, котри бул популарно наволани „Миклоконца свойого мандату нє годзен процесовац шицки шевска ґрупа”, обтужени 35 особи, а судски процес воєни злодїйства зробени на просторе бувшей Югославиї, думаюци и на злодїйства процив Руснацох и Укра- штредком 2000-тих прицагнул увагу иножемних медиїнцох у Горватскей 1991–92. року. Панї Артманова тиж йох, прето же ше у нїм судзело найвекшу ґрупу обтувиявела же зоз тима случаями треба же би ше занїмали жених и прето ше тот процес третировало як свойофанационални суди за воєни злодїйства у републикох йтове виволанє за горватске правосудство за воєни злодїйства. Медзи обтуженима, по етнїчним походзебувшей Югославиї. Новинар Радия „Вуковар” Данил Гарди, написал кнїж- ню найвецей було Сербох, а абсурдносц процеса за ку по руски (котра нєобявена, нєзакончена и у рукопису) ґеноцид на Руснацами була у тим же медзи обтуженипод роботну назву „Шлїдом судьби”, у котрей описал ма скоро трецина були праве Руснаци (по предпоставсвойо и страданя велїх Руснацох и Українцох, котри бу- ки о походзеню їх презвискох). Горватски орґанизациї „Dokumenta-Centar za mir, neли зарабровани после пребераня Вуковара з боку ЮНА и сербских силох безпечносци у новембру 1991. року. nasilje i ljudska prava Osijek”, „Centar za suočavanje s Гардия, и других Руснацох и Українцох зоз Горватскей, prošlošću” и „Građanski odbor za ljudska prava”, котри у автобусох насилно превезли до Сербиї, дзе вони у нє- ше занїмаю зоз нєзависним провадзеньом процесох гуманих условийох були змесцени по гарештох у Срим- судзеня за воєни злодїйства, 2008. и 2009. року обявескей Митровици, Алексинцу и Нишу. Там були мучени ли звити под назву „Praćenje suđenja za ratne zločine izvještaj za sijеčanj/lipanj 2008”, односно „sijеčanj/sviи над нїма ше физично и психично виживйовали. Велї факти, рукописи и репортажи указую на тото же banj 2009.”, у котрим винєшени велї деталї зоз судзетедишня СР Югославия, односно Сербия, участвовала у ня за депортациї зоз Миклошевцох, як и конєчни превойни у Горватскей. Отже, Горватска 2. юлия 1999. року суди. Документ тиж так указує и на велї боки нєдопред Медзинародним судом обвинєла Републику Сер- статкох у процесу судзеня, алє и абсурдносц цалого бию за аґресию и ґеноцид под час воєних дїйствох у того случаю. На основи информацийох спомнутих цивилних орґГорватскей на початку дзеведзешатих рокох. Як одвит на тужбу Горватскей, вецей як децению познєйше Сер- анизацийох, процес процив „Миклошевскей ґрупи” бия у януару 2010. року пред Медзинародним судом тирвал 12 роки, а обтужби були радикално зменьовани правди у Гаґу, тиж так обтужела сушедну державу за седем-осем раз. На початку тужитель глєдал же би ґеноцид над етнїчнима Сербами од 1991. року, а окреме злодїйство було квалификоване як „ґеноцид” над Руу войних акцийох „Буря” та „Блїскавка” 1995. року, под снацами, же би потим обтужнїцу пременовали на час котрих свойо обисца напущели аж вецей як 200 000 „окончованє виновного дїла воєного злодїйства процив цивилох” (горв. „počinjenje krivičnog djela ratnog цивилє, найвецей етнїчни Серби. Взаємни тужби Заґребу и Беоґраду очежали розшве- zločina protiv civilnog stanovništva”), же би ше вец дзетльованє, окреме у медийох, траґедию Руснацох и Укра- поєдни случаї ознова врацало на обтужнїцу за ґеноїнцох 1991–92. року. У новинарских виглєдованьох, ре- цид, од чого на концу обтужени були и ошлєбодзени. Зоз обтужнїцу Жупанийского державного одвєтнидакторе руских медийох, окреме у Сербиї, гуторели же остатню децению до явносци давали мало материяли о штва зоз Осиєку, br. KT-37/93 од 29. априла 1996, обстраданьох Руснацох на вуковарским боїску. Винїмок тужене 35 особи за виновне дїло ґеноцид зоз čl. 119. Радио Нови Сад, чийо новинаре константно провадзели OKZ RH (Основни каребни закон Републики Горваттоту тему. Дзепоєдни редакторе руских медийох ше ба- скей). Зоз ришенями, з марца 2003. и априла 2004. роли, други нє вельо о тим знаю, а треци думаю же писа- ку, застановени поступок у одношеню на осем упоконє о тей теми може ознова розбовчац нєприятельски єних обтужених. Року 2005. Жупанийске державне одвєтништво зоз Вуковару превжало каребни поступок розположеня зоз шицких бокох. Условия за писанє о страданю Руснацох и Українцох у процив 27 обтужених за исте виновне дїло. (Предлужи ше) Восточней Горватскей ознова ше злєпшали после одбиваня взаємних тужбох за ґеноцид Горватскей и Сербиї, з боку суду у Гаґу початком фебруара прешлого, 2015. року. „МИКЛОШЕВСКА ҐРУПА” После такволаного „Ердутского спорозуменя” (порихтаного у рамикох Дейтонских мировних прегваркох 1995. року) и мирней реинтеґрациї територийох самопреглашеней Републики Сербскей Країни под административно-державну контролу Горватскей, вишлїдзуюци горватски орґани под компетентносцу Заґребу ище 1993. и 1996. року порушали процес за забойство штирох и депортацию 96 особох, углавним руского походзеня, зоз валалу Миклошевци, вяри 1992. року.

4. НОВЕМБЕР 2016.

РУСКЕ СЛОВО 25

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 26. октобра после чежкей хороти занавше нас зохабела наша

МАРИЯ-АНА – МАРИКА БАРАТ народзена Манойлов з Кули Похована є у Кули 27. октобра на католїцким теметове. Ожалосцени брат Иван зоз фамелию Спочивай у мире Божим! Дня 30. октобра наполнєл ше жалосни рок як нас занавше зохабела наша мила

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 29. октобра 2016. року умар наш почитовани кум

СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 6. новембра наполня ше пейц роки як вецей нє з нами наш мили супруг, оцец и дїдо

ВЛАДИМИР ДУДАШ (1950–2016) зоз Макарскей Памятку на ньго навики буду чувац кум Любо и кума Мария Гайдуково зоз Руского Керестура и Зденка и Люпка Павловичово зоз своїма фамелиями Най спочива у мире Божим!

СЛАВКО НАДЬ (1948–2011) з Руского Керестура Памятку на його любов и доброту у своїх шерцох навики буду чувац супруга Злата, син Славко и дзивки Весна и Мая зоз фамелиями, Любка и Витомир Малацково и ш. Йосафата Спочивай у мире Божим!

НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 7. новембра 2016. року наполня ше шейсц рок як нас занавше зохабел наш мили супруг, оцец, швекор и дїдо

СЛАВОМИР БУИЛА (1941–2010) з Дюрдьова

АНА СИНКО (1948–2015) Нїґда зме нє годни забуц хвильки препровадзени зоз тобу. Навики останєш у наших шерцох. Твойо наймилши Най спочива у мире Божим!

Його милу подобу у своїх шерцох занавше буду чувац супруга Єлица, синове Мирослав и Владимир зоз фамелиями Спочивай у мире Божим!

НА ЗДОГАДОВАНЄ На наших родичох

НА ЗДОГАДОВАНЄ Наймилши мойо Дня 1. януара 2017. року наполня ше 24 смутни роки

ФЕБРОНА КОВАЧ (1924–2008)

з Кули

ЯКИМ КОВАЧ (1925–2011)

Памятку на вас чуваю син Єроним, нєвеста Штефка и унуки Желько и Наталия зоз фамелию Спочивайце у мире Божим! СМУТНЕ ЗДОГАДОВАНЄ Дня 7. новембра наполня ше 11 Дня 2. септембра 2016. року нароки як нас занавше зохабела наполнєли ше 25 роки як нас занавша мила мац и баба ше зохабел наш мили оцец и дїдо

СЛАВКА СЕМАН ЙОАКИМ СЕМАН народзена Шовш (1926–1991) з Руского Керестура (1931–2005)

Дня 4. новембра 2016. року наполня ше пейц смутни роки

ВЛАДИСЛАВ ЮГАС МАРИЯ ЮГАС (1938–1993) (1937–2011) Най вас ангели чуваю! Ваша Санда НА ЗДОГАДОВАНЄ Дня 1. януара 2017. року на- Дня 4. новембра 2016. року наполполня ше 24 роки як нас занав- ня ше пейц роки як нас занавше зоше зохабел наш мили шовґор хабела наша мила шестра, шовґорица и тета

ВЛАДИСЛАВ ЮГАС (1938–1993)

МАРИЯ ЮГАС (1937–2011)

З любову и почитованьом памятку на нїх чуваю дзивка Марча зоз супругом Владимиром, син Мижо зоз супругу Терезку, унуки Мариянка и Памятку на вашу доброту и почитованє и надалєй буду чувац шестра Амалия, шовґор Янош и Здравко зоз фамелию Мижо зоз фамелиями и Софийка Спочивайце у мире Божим! Спочивайце у мире Божим!

26 РУСКЕ СЛОВО

4. НОВЕМБЕР 2016.

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 22. октобра 2016. року занавше ме охабел мой мили супруг

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 22. октобра 2016. року занавше нас охабел наш мили оцец и дїдо

ОСТАТНЇ ПОЗДРАВ Дня 22. октобра 2016. року занавше нас охабел наш мили оцец и дїдо

ВЛАДИМИР ГОРНЯК (1945–2016) з Кули З любову и почитованьом, памятку на ньго будзе чувац супруга Леона

ВЛАДИМИР ГОРНЯК (1945– 2016) з Кули Пошол ши нєсподзивано и охабел нас у вельким болю. Ожалосцена дзивка Любка, жец Драґан и унукове Ненад и Алекса

ВЛАДИМИР ГОРНЯК (1945–2016) з Кули Занавше будзеш спочивац у наших шерцох. Твой син Саша, нєвеста Марияна и унук Владимир

Городска управа за защиту животного штредку, Городу Нового Саду, на основи члена 10. Закона о преценьова ню вплї ву на жи вот ни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Ношитель проєкта АД „Нафтна индустрия Сербиї” Нови Сад, улїца Народного фронта 12, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „Вибудов обєкта комплекса станї-

Городска управа за защиту животного штредку на основи члена 29. пасус 1. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

ОБВИСЦЕНЄ о явним увиду, явней презентациї и явней розправи о Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта Подпримєтво „KODAR INŽINJERING” D.O.O., зоз Беоґраду, по овласценю ношителя проєкта „VIP MOBILE” D.O.O., Нови Беоґрад, Младежских бриґадох 21, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта – радио базней станїци мобилней телефониї „НС2039_02 НС_Нови_Сад_Йована_Дучича” у улїци Булевар Йована Дучича 13, на катастерскей парцели 7770/15 К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. Городска управа за защиту животного штредку на основи члена 29. пасус 1. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

ОБВИСЦЕНЄ о принєшеним ришеню з хторим дата согласносц на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта – радио базней станїци мобилней телефониї „НС2074_01 НС_Нови_Сад_Максима_Горкого” Ношитель проєкта „VIP MOBILE” D.O.O., Нови Беоґрад, Младежских бриґадох 21, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта – радио базней станїци мобилней телефониї „НС2074_01 НС_Нови_Сад_Максима_Горкого” у улїци Сутєска 3, на ката-

4. НОВЕМБЕР 2016.

ци за обез печо ва нє зоз го ри вом (ССҐ) „Нови Сад 3” поверхно сци П, у Улїци братох Рибникара на катастерских пар це лох чс. 7804/2, 7804/3, 7804/1 и 7805, К.О. Нови Сад II, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у про сторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтере совани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адре су Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110, Нови Сад, роботни днї од 10 по 15 годзин по 5. децембер 2016. року. У складзе зоз членом 6. Правилнїка о поступку явного увиду, презентациї и явней розправи о студиї о преценьовню вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, 69/05) заинтересованих орґанох, орґанизацийох и явносц под час тирваня явного увиду можу поднєсц зауваги и думаня на студиї о преценьованю вплїву у писаней форми Городскей управи за защиту животного штредку. Явну розправу и презентацию ше отрима 6. децембра 2016. року, у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Руменацка 110, Нови Сад, на 11 годзин.

стерскей парцели число 858 КО Нови Сад II, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 26. октобра 2016. року принєсла ришенє число VI-501-595/16 же потребне преценьованє вплїву на животни штредок и о одредзованю обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин на сайту Городскей управи за защиту животного штредку www. environovisad.org. rs. Процив того ришеня мож порушац управни спор пред Управним судом у чаше од 30 днї од дня обявйованя обвисценя о принєшеним ришеню у средствох явного информованя.

Городска управа за защиту животного штредку на основи члена 29. пасус 1. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

ОБВИСЦЕНЄ о принєшеним ришеню же нє потребне преценьованє вплїву на животни штредок проєкта „Вибудов будинку за телевизийне и радио емитованє, сутерен, прижемє, три поверхи и подцагнути поверх” (Су+П+3+(1)) и прижемних (П) енерґетских обектох” Ношитель проєкта Явна медийна установа „Радио-телевизия Войводини”, Иґнята Павласа число 3, Нови Сад поднєсол тому орґану вимогу за одлучованє о потреби преценьованю вплїву на животни штредок проєкта „Вибудов будинку за телевизийне и радио емитованє, сутерен, прижемє, три поверхи и подцагнути поверх” (Су+П+3+(1)) и прижемних (П) ене-

Городска управа за защиту животного штредку, Городу Нового Саду, на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Ношитель проєкта „STEP TRANS” ДОО Нови Сад, Приморска число 86, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „Закрице за лєгко запалююци чечносци” у улїци Приморска число 86, на катастерскей парцели число 394/3 КО Нови Сад IV, Город Нови Сад комплексу „ХИНС” АД, у предликвидациї, у Новим Садзе. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

OGLA[OVANW 021/6613-697, 021/ 6624/708 e-mail: ruske.redakcija@gmail.com

рґетских обектох”, у Петроварадину, Каменїцка драга бб, на катастерскей парцели число 2701//1 К.О. Петроварадин, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 31. октобра 2016. року принєсла ришенє число VI-501645/16 же потребне преценьованє вплїву на животни штредок и о одредзованю обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин на сайту Городскей управи за защиту животного штредку www. environovisad.org. rs. Заинтересована явносц може виявиц жалбу процив того ришеня у чаше од 15 днї од дня його обявйованя у средствох явного информованя, по тим орґану.

Городска управа за защиту животного штредку, Городу Нового Саду, на основи члена 10. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї”, число 135/04 и 36/09) обявює

ОБВИСЦЕНЄ о поднєшеней вимоги за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта Ношитель проєкта АД „Нафтна индустрия Сербиї” Нови Сад, улїца Народного фронта 12, поднєсол вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „Вибудов обєкта комплекса станїци за обезпечованє зоз горивом (ССҐ) „Нови Сад 11” поверхносци П, на углє Булевара цара Лазара и улїци Подґоричка, на катастерских парцелох чс. 3922/15 и 3922/1 К.О. Нови Сад II, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110, Нови Сад, роботни днї од 10 до 15 годзин. Шицки заинтересовани, у чаше 10 днї од дня обявйованя того обвисценя, можу дац свойо думанє у писаней форми на адресу Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду.

РУСКЕ СЛОВО 27

ИНФОРМАТОР Городска управа за защиту животного штредку на основи члена 29. пасус 1. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о явним увиду, явней презентациї и явней розправи о Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта Подпримєтво „KODAR INŽINJERING” D.O.O., зоз Беоґраду, по овласценю ношителя проєкта „VIP MOBILE” D.O.O., Нови Беоґрад, Младежских бриґадох 21, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта – радио базней станїци мобилней телефониї „НС2363_01 НС_Нови_Сад_Меркур” у улїци Руменацка число 150, на катастерскей парцели 3849/1 К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110, Нови Сад, роботни днї од 10 по 15 годзин по 5. децембер 2016. року. У складзе зоз членом 6. Правилнїка о по ступку явного увиду, презентациї и явней розправи о студиї о преценьовню вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, 69/05) заинтере сованих орґанох, орґанизацийох и явносц под час тирваня явного увиду можу поднєсц зауваги и думаня на студиї о преценьованю вплїву у писаней форми Городскей управи за защиту животного штредку. Явну розправу и презентацию ше отрима 6. децембра 2016. року, у про сторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Руменацка 110, Нови Сад, на 12 годзин. Городска управа за защиту животного штредку на основи члена 29. пасус 1. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о принєшеним ришеню же потребне преценьованє вплїву и о одредзованю обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта базней станїци мобилней телефониї „НСУ221,НСЛ221-Готел Виґор ” Ношитель проєкта „Телеком Сербия” а. д. Таковска 2, Беоґрад, поднєсол тому орґану вимогу за одлучованє о потреби преценьованя вплїву застатого стану на животни штредок проєкта – базней станїци мобилней телефониї „НСУ221,НСЛ221-Готел Виґор”, у улїци Йожефа Атили число 2 у Новим Садзе, на катастерскей парцели число 5062 К.О. Нови Сад II, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 28. октобра 2016. року принєсла ришенє число VI-501682/16 же потребне преценьованє вплїву на животни штредок и о одредзованю обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 дo 15 годзин на сайту Городскей управи за защиту животного штредку www. environovisad.org. rs. Заинтересована явносц може виявиц жалбу процив того ришеня у чаше од 15 днї од дня його обявйованя у средствох явного информованя, по тим орґану.

Городска управа за защиту животного штредку на основи члена 29. пасус 1. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о принєшеним ришеню же потребне преценьованє вплїву и о одредзованю обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта – радио базней станїци мобилней телефониї „НС2071_01 НС_Нови_Сад_Булевар_ошлєбодзеня” Подприємство „KODAR INŽENJERING” D.O.O Ношитель проєкта „VIP MOBILE” D.O.O., Нови Беоґрад, Младежских бриґадох 21, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта – радио базней станїци мобилней телефониї „НС2071_01 НС_Нови_Сад_Булевар_ошлєбодзеня” у улїци Булевар ошлєбодзеня число 47, на катастерскей парцели число 6918, К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад. После запровадзеного поступку, Городска управа за защиту животного штредку дня 28. октобра 2016. року принєсла ришенє число VI501-97/16 же потребне преценьованє вплїву на животни штредок и о одредзованю обсягу и змисту студиї о преценьованю вплїву на животни штредок. Увид до предметного ришеня мож окончиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку, Руменацка 110 а, Нови Сад, роботни днї у чаше од 10 до 15 годзин на сайту Городскей управи за защиту животного штредку www. environovisad.org. rs. Заинтересована явносц може виявиц жалбу процив того ришеня у чаше од 15 днї од дня його обявйованя у средствох явного информованя, по тим орґану.

28 РУСКЕ СЛОВО

* дзе цо будзе *

У ДЮРДЬОВЕ КОНЦЕРТ З НАГОДИ 20-РОЧНЇЦИ ХОРА „РОЗАНОВ” На нєдзелю, 6. новембра, у грекокатолїцкей церкви Рождества Пресвятей Богородици у Дюрдьове отрима ше концерт з нагоди 20-рочнїци од снованя Хора „Розанов”. На концерту буду шпивац и госцински Хор з Руского културного центру и грекокатолїцкей церкви „Гармония” и Хор успенскей церкви „Стеван Дечански”, обидва з Нового Саду. Концерт почнє на 18 годзин. ***

МЛА ДЕЖСКИ БАЛ У ДЮРДЬОВЕ

Члени младежскей орґанизациї КУД „Тарас Шевченко” у Дюрдьове орґанизую Младежски бал котри ше отрима на соботу, 19. новембра, од 20 годзин у просторийох Дружтва. Нащивиц го можу млади медзи 15 и 35 роки. Цена карти 1 200 динари, грац будзе „Пицикато бенд”. Бал будзе традицийней форми, та будзе и томбола, а можебуц и рижни змагательни бависка. Карти мож купиц од 17. октобра по 12. новебер при Борисови Цапови на число телефона 064/570-838-0. Млади Дюрдьовчанє жадаю же би тот їх бал постал традицийни, та поволую младих же би ше пришли дружиц. ***

РЕПРИЗА ПРЕДСТАВИ „НЄЛАПШНИ ШАРКАНЬ“ У ДЮРДЬОВЕ

На штварток, 10. новембра 2016. року, на 18 годзин у просторийох КУД „Тарас Шевченко” у Дюрдьове, дзецинска драмска секция виведзе репризу представи „Нєлапшни шаркань“ у режиї Якима Чапка.

ВИШЛА НОВА „ЗАГРАДКА” Октоберске число нашого часопису за дзеци „Заградка” у знаку манифе стациї дзецох „Червене пупче” на тогорочним Фестивалє рускей култури „Червена ружа”, так же фотография на насловним боку ище раз здогадує на побиднїцку композицию на „Пупчу”, а цали 18. и 19. бок пошвецени тому дзецинскому швету. У рубрики „Фото памятки” мож дознац як означени Дзецински тидзень у Руским Керестуре, Коцуре и Дюрдьове, а у литературней часци и прикарпатска народна приповедка „Шалєни дава, мудри бере”, два драмски слички у стихох за читанє по улогох, та писнї Василя Мудрого и Серафини Макаї. „Заградка” представя и нову кнїжку кратких приповедкох за наймладших читачох „Гайзибан на шпарґу” Меланиї Римар, и єдну приповедку о цмоти писателя Божидара Пешева. У „Малей заградки” богато илустровани писнї и приповедки, як и рисунки предшколских дзецох з Коцура и Дюрдьова, док школярски литературни и подобово роботи виполнєли цали штири боки. За розвагу у „Заградки” два забавни и єден бок интересантносцох зоз швета. М. Р.

4. НОВЕМБЕР 2016.

ИНФОРМАТОР

НОВОРОЧНЕ ПАЛОМНЇЦТВО МЛАДИХ ДО ЛЕТОНИЇ Почало приявйованє младих за традицийне Новорочне европске паломнїцтво довирия на жеми, хторе од 25. децембра 2016. по 1. януар 2017. року будзе у Риґи, у Летониї, а у орґанизациї монахох зоз заєднїци Тезе. На Паломнїцтво, хторе тирва по 4. януар, можу ше приявиц млади од 16 до 35 роки зоз шицких парохийох нашого Еґзархату (вєдно з младима з других владичествох у Сербиї), а места єст за 59 особи. Цена паломнїцтва 210 еври. Заинтересовани за Паломнїцтво ше можу приявиц Иванови Гардийови на тел. 063/889-64-67, а приявйованє тирва покля єст места. На путованє ше руши 25. децембра, а у драже там и назад предвидзене затримованє у Польскей и Литваниї.

MALI OGLA[KI

ПОВОЛАНКА РЕЦИТАТОРОМ

Tогорочна, 23. Културна манифестация „Костельникова єшень” (КМ КЄ) будзе отримана од 18. по 26. новембер у Руским Керестуре, Кули, Дюрдьове и Коцуре ,a орґанизатор Манифестациї Дом култури Руски Керестур. На соботу, 19. новембра, у ОШ „Петефи бриґада” у Кули будзе традицийне Стретнуце рецитаторох з наших местох. Дом култури Руски Керестур поволує нашо КУД и школи же би найпознєйше по 8. новембер приявели своїх рецитаторох за участвованє на тим стретнуцу. Мож приявиц рецитаторох у трох возро стох (младшим, штреднїм и старшим) на е-адре су dk.kerestur@gmail.com, лебо на тел/факс: (025) 703-032, 703-357.

ЗНЄЙЦЕ НАШУ АПЛИКАЦИЮ Новинско-видавательна установа Руске слово ма свою апликацию за мобилни телефони у предавальнї апликацийох Google play. Апликация предвидзена за хасновательох иос и андроид оперативних системох на своїх телефонох и таблетох, а мож пречитац вистки з катеґориї Руске слово, Рутенпрес, МАК и вистки о Руснацох хтори преложени на сербски язик. Апликация безплатна, а мож ю зняц на телефон так же ше пойдзе на play.google.com и удурка ше Ruske slovo.

ДИХТОВАНЄ облакох и дзверох зоз неопрен-ґуму, процив витру и жими, галайку и праху. Правиме и кладземе ролетни и гармониково дзвери. Обявиц ше на телефони� 025/5827-710, лєбо 060/5088-433 ВЛАГА? Изолуєме влажни хижи. 063/440470; 063/102-41-14. ***

Городска управа за защиту животного штредку на основи члена 29. пасус 1. Закона о преценьованю вплїву на животни штредок („Службени глашнїк Републики Сербиї” число 135/04 и 36/09), обявює

ОБВИСЦЕНЄ

о явним увиду, явней презентациї и явней розправи о Студиї о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта Подпримєтво „KODAR INŽINJERING” D.O.O., зоз Беоґраду, по овласценю ношителя проєкта „VIP MOBILE” D.O.O., Нови Беоґрад, Младежских бриґадох 21, поднєсол вимогу за даванє согласносци на Студию о преценьованю вплїву на животни штредок проєкта – радио базней станїци мобилней телефониї „НС2376_01 НС_Нови_Сад_Алмашка_церква” у улїци Алмашка число 13, у Новим Садзе, на катастерскей парцели 8721 К.О. Нови Сад I, Город Нови Сад.

4. НОВЕМБЕР 2016.

Податки и документацию зоз вимоги ношителя проєкта мож видзиц у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Улїца Руменацка 110, Нови Сад, роботни днї од 10 по 15 годзин по 5. децембер 2016. року. У складзе зоз членом 6. Правилнїка о поступку явного увиду, презентациї и явней розправи о студиї о преценьовню вплїву на животни штредок („Службени глашнїк РС”, 69/05) заинтере сованих орґанох, орґанизацийох и явносц под час тирваня явного увиду можу поднєсц зауваги и думаня на студиї о преценьованю вплїву у писаней форми Городскей управи за защиту животного штредку. Явну розправу и презентацию ше отрима 6. децембра 2016. року, у просторийох Городскей управи за защиту животного штредку Городу Нового Саду, Руменацка 110, Нови Сад, на 13 годзин.

РУСКЕ СЛОВО 29

СПОРТ/ИНФОРМАТОР

ЦЕНОВНЇК КНЇЖКОХ НВУ “РУСКЕ СЛОВО” Људмила Попович и Надия Мирошниченко: САВРЕМЕНА УКРАЈИНСКА ДРАМА . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .500 дин. Людмила Попович и Надїя Мирошниченко: СУЧАСНА УКРАЇНСКА ДРАМА . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .500 дин. Любомир Белей: СЛАВЯНСКИ ЯЗИК . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 400 дин. Янко Рамач: НА КРИЖНЕЙ ДРАГИ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .500 дин. Мелания Римар: ГАЙЗИБАН НА ШПАРҐУ . . . . . . . . . . . . . .300 дин. Микола Шанта: ШАНТОВКИ . .400 дин. Серафина Макаї: ЗЛАГОДА . . . .300 дин. Славица Шовш: БЕЗСОНИ ЛАНЦУЩОК . . . . . .300 дин. Мирон Жирош: ГОРНЇЦА БАЧВАНСКО-СРИМСКИХ РУСНАЦОХ II . . . . . . . . . .500 дин. Звонимир Няради: КАПКА МИ РУЖА ДО ОКА . . . . . . . . . . . . . . .500 дин. Микола Шанта: ВСЕЛЕНСКА ЧЕРКОТКА . . . . . . . . . . . . . . 300 дин. Ася Папуґа: ГРИШКА . . . . . . . . .200 дин. Владимир Бесерминї: СЛОВО БОЯНА ДВОКРАЯНА . . . . . .300 дин Агнета Бучко Папгаргаї: ОСЦЕ И ЧЕРЕШНЇ . . . . . . . .300 дин. Ирина Гарди-Ковачевич: ГАЛОВ . . . . . . . . . . . . . . . . . . .500 дин. Мирон Жирош: ГОРНЇЦА БАЧВАНСКО-СРИМСКИХ РУСНАЦОХ . . . . . . . . . . .500 дин. Юлиян Тамаш: ЦЕНТУРИОН –ДЗЕШЕЦ ЛЮБОВНИ ЗАПОВИДИ . . . . . . . . . . . .700 дин.

Ev}enij ^akan: BA^VANSKI SAFARI . . . . . . . . . . . . . . . . .300 din.

Vasilq Mudri: BUDZENW YRI . . . . . . . . . . . .300 din.

Mikola M. Cap: NA @RIDLOH DUHOVNOSCI . . . . . . . . . . .400 din.

Lxbomir Medw{i: ^ASOKROK .400din.

Slavomir Oleyr: NA[ENW . . . .500din.

Ana Tama{: ^OM ^OMKA NW MA UHA . . . . . . . . . . . . . .200 din.

Samanta Rac Stoilqkovi~: ^ARNA RUSALKA . . . . . . .200 din.

Sa{a Sabado{: POTARGANI ^ERVENI CVERNI . . . . . . . .200 din.

Melaniy Rimar: @VIRKI U AZBUKI . . . . . . . . . . . . . . . . . .400 din. [tefan Gudak: ZAJDA ZA MIRNI SON . . . . . . . . . .400 din.

Vladimir Ko~i{: LYDOVA TRAVA . . . . . . . . . .400 din.

Vladimir Kirda Bolhorves: ZA GORAMI . . . . . . . . . . . . . .500 din.

Xliyn Pap: ^OM [E KA^KA Z VODU MA^KA . . . . . . . . . .300 din.

30 РУСКЕ СЛОВО

СТОЛНИ ТЕНИС

КЕРЕСТУРСКИ ШКОЛЯРЕ ШЕ ПЛАСОВАЛИ НА РЕПУБЛИЧНЕ ЗМАГАНЄ У Бачким Брестовцу 25. октобра отримане Окружне школске першенство у столним тенису за школярох основних и штреднїх школох зоз Заходнобачкого округу, на хторим участвовали и школяре рускокерестурскей Школи „Петро Кузмяк” и зазначели замерковани резултати. Змагали ше школяре з териториї Городу Зомбор и з општинох Кула и Оджак, док школи з апатинскей општини нє мали представительох. У екипней конкуренциї дзивчатох з основних школох (ОШ), школярки зоз ОШ „Петро Кузмяк” освоєли друге место. Перше место освоєла ОШ „Никола Тесла” з Бачкого Брестовцу, а треце ОШ „Никола Вукичевич” зоз Зомбора. У поєдинєчней конкуренциї Михаела Хома з керестурскей ОШ освоєла друге место. И у екипней конкуренциї хлапцох екипа керестурскей ОШ освоєла друге место. Перши були столнотенисере з ОШ „Коста Стаменкович” зоз Сербского Милетичу, а треци з ОШ „Бранко Радичевич” зоз Стапару. У поєди-

нєчней конкуренциї перше место освоєл Стефан Горняк з ОШ „Петро Кузмяк” з Керестура. Екипа штредньошколкох Школи „Петро Кузямк” була найлєпша у своєй конкуренциї и освоєла перше место, а друге екипа Штредней польопривредно-поживовей школи зоз Зомбора. У поєдинєчней конкуренциї штредньошколкох перше место у столним тенису освоєла школярка керестурскей Школи Дияна Величкович. У екипней конкуренциї штредньошколцох Керестурци нє освоєли анї єдно место, алє у поєдинєчней конкуренциї Иґор Маньош освоєл треце место. Шицки першопласовани екипи и поєдинци буду участвовац на Републичним першенству у столним тенису у Земуну, так же ше з керестурскей Школи на Републичне змаганє пласовали Стефан Горняк з Основней, Дияна Величкович зоз Штреднєй, як и екипа керестурскей Штреднєй школи „Петро Кузмяк”. М. З.

CENOVN>K MALIH I POSMERTNIH OGLA[KOH – mala ogla{ka do 20 slova ko{ta 200 dinari – mala ogla{ka vecej yk 20 slova ko{ta 300 dinari – uramikovani tekst ogla{ki, abo vin~ovanki ko{ta 500 dinari – posmertna ogla{ka na wdno polqo ko{ta 600 dinari – posmertna ogla{ka na dva poly ko{ta 1 200 dinari.

Cenovn<k va`i od 1. мая 2015. roku Ogla{ki mo` poslac na mejl office@ruskeslovo.com лєбо ruske.redakcija@gmail i uplacic na rahunok Novinsko-vidavatelqnej ustanovi “Ruske slovo” u banki Inteza ~islo 160-923244-82. Informaci< mo` dostac na telefon 021/ 6613-697.

4. НОВЕМБЕР 2016.

СПОРТ ЗАКОНЧЕНА ЄШЄНЬСКА ЧАСЦ ОПШТИНСКЕЙ ФОДБАЛСКЕЙ ЛИҐИ ШИД

РУСКИ КЕРЕСТУР

УСПИХ МЛАДИХ КАРАТИСТОХ БИКИЧАНЬОМ НА ТУРНИРЕ У КУЛИ

ВИМКЛА ТИТУЛА

У остатнїм 11. колє Општинскей фодбалскей лиґи Шид ришене хто завежнє перше место у єшеньскей часци першенства. То фодбалере ОФК “Бинґула” хтори змаганє процив Сримцу з Беркасова достали зоз официєлним резултатом 3:0 (пар форфе), бо змаганє медзи двома екипами нє отримане. ОФК “Бачинци” победзели Омладинєц зоз 7:1, Ґраничар у Ямени бул лєпши од шидскей Єдноти 3:1, Напредак у Вашици лєпши од Борцa з Илинцох 7:0, а Синдєлич зоз резултатом 4:0 победзел Єдинство. Шлєбодни були фодбалере ОФК “Бикич”. Праве пораженє Бикичаньох у прешлим колє и то же у остатнїм були шлєбодни, оможлївело Бинґулчаньом же би у „остатнєй хвильки“ освоєли перше место на таблїчки зоз 27 бодами. ОФК “Бикич” други ма 25 боди, а треци Синдєлич 20 боди. По 19 боди маю OФК “Бачинци” на штвартим и Напредак на пиятим месце. Єдинство шесте ма 15 боди, а седма Єднота 12 боди. Омладинєц на осмим месце зоз 10 бодами, дзевяти Ґраничар ма дзевец боди, а дзешати Борец три и остатнї єденасти Сримец ма лєм єден бод. Вл. Дї.

Млади каратисти рускокерестурского Русинa внєдзелю, 30. октобра, участвовали на Мемориялним турнире „Марко Перишич” у Кули, на хторим ше змагали каратисти з коло 15 клубох. У катеґориї когуцикох екипа Русина у катох освоєла перше место, а поєдинєчно у катох Иван Медєши освоєл перше, док треце место освоєли Иґор Фейди и Мирко Малацко. Спомнути творели и екипу хтора освоєла перше место.

У катеґориї пионирох Ґлориян Штранґар у катох освоєл перше, а Теодор Няради друге место, док у борбох обидвоме у тей катеґориї освоєли перши места. У катеґориї кадеткиньох Сара Планчак освоєла перше, а Анамария Няради друге место. На соботу, 5. новембра, Каратеклуб “Русин” участвує на Войводянским першенстве, хторе будзе у Темерину. М. З.

ШАХОВСКИ ТУРНИР „ОРАШЄ ОПЕН – 2016”

ЛАЗОР ОСВОЄЛ ТРЕЦЕ МЕСТО Пред двома тижнями, 23. октобра, у Орашю, у Федерациї Босни и Герцеґовини отримани шаховски турнир на хторим бавел наш шахиста Владимир Лазор зоз Кули. На турнире бавели 28 шахисти зоз Б. и Г., Републики Горватскей и Републики Сербиї. Бавело ше дзевец кола, швидкоцагаюци темпо (3+2). На турнире победзел интернационални майстор Вєкослав Живкович зоз Горватскей хтори освоєл 7,5 поени, други бул 4. НОВЕМБЕР 2016.

фиде майстор Славко Росич зоз Б. и Г. зоз 7,5 поенами, а треци, зоз 7 поенами бул наш майсторски кандидат Владимир Лазор. Лазор на тим турнире победзел седем партиї, а два страцел. На турнире нє було вельо нєсподзиваня, бо перши троме потвердзели свой початни рейтинґ и им припадла и пенєжна награда. Турнир орґанизовани з нагоди дня ошлєбодзеня општини Орашє. З тей нагоди на тим турнире бевели вецей млади и талантовани бавяче зоз Ора-

шя, хторим оможлївене бавиц зоз вельо моцнєйшима бавячами. Традицийни турнир у Орашю успишно орґанизовал месни шаховски Клуб и погосцительни обєкти у Орашю, хтори учашнїком на турнире обезпечели оптимални условия за бависко, так же и учашнїки и публика могла уживац у тим прастарим бависку и спорту. Лазорови то було перше участвованє на турнире у Б. и Г. од 1975. року кед у Сараєве закончел студиї. А. П.

РУСКЕ СЛОВО 31

СПОРТ ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА ЗОМБОР – БАЧКА ПАЛАНКА

СУШЕДСКИ ДЕРБИ БЕЗ ҐОЛОХ ФК „Младосц” (Крущич) – ФК „Русин” 0:0 КРУЩИЧ: стадион ФК „Младосц”, патрачох 150, судия: Дудок (Ґложан), жовти картони при Русиновцох: Орсаґ, Павлович, червени картони: Кончар 43’, червени картон при домашнїх: Тошич 85’, бавяч змаганя: Иґор Грнчяр РУСИН: Ж. Орос, Ивич, Голик, Грнчяр, Кончар, Павлович, Орсаґ, Будински, Дюканович, Кулич (Катона), Чизмар (Б. Орос). У 12. колу, прешлей соботи, Русин укнїжел значни бод у сушедним Крущичу. Домашнї у першим полчаше бавели оштро, а резултат такого оштрого бависка було покалїченє Янка Кулича уж у 18 минути. Потим ше бавело на штред терена, а у 43. минути, судия барз строго виключел Кончара. Жовти картон могол буц, алє нє червени.

У другим полчаше домашнї пробовали, з бавячом вецей, прициснуц Русин, алє Русинова одбрана добре реаґовала. Русин грожел зоз полунагодох и зоз контрох. У остатнїх минутох Русин мал два полунагоди хтори могол претвориц до ґолу. Кед слово о навиячох, од 150, голєм 100 були зоз Руского Керестура. После 12 одбавених колох Русин 5. на таблїчки, ма 19 боди. Тренера Златко Саянкович после змаганя у Крущичу виявел же на шлїдуюцу нєдзелю приходзи ФК „Липар”, котри ма 17 боди. Покалїченому Янкови Куличови нога у ґипсу, а на нєдзелю нє годни бавиц анї Кончар, Орсаґ и Павлович. Русин ма бависко, ма форму и обчекує же зоз потримовку навиячох на нєдзелю будзе славиц побиду. Змаганє Русин–Липар ше будзе бавиц на нєдзелю, 6. новембра на Ярашу, а почина на 13 годзин. В. Сеґеди

МЕДЗИНАРОДНЕ ФОДБАЛСКЕ ЗМАГАНЄ

ПРИЯТЕЛЬСКЕ, ГОЧ ЯК ОБРАЦИШ ФК „Петровци” (Р. Горватска) – ОФК „Бикич” (Р. Сербия) 2:2 (1:1)

После дванац рокох кельо прешло од турнира Спортских бавискох Яша Баков”, ” ОФК Бикич” перша фодбалска екипа з наших местох Войводини хтора бавела ” у Петровцох. Зоз нєдзельовим стретнуцом Петровчанє врацели госцопримство за стретнуце на початку ярнєй часци першенства, хторе у Бикич Долу домашнї достали зоз резултатом 6:1. Госцопримство одлужели на прави способ, алє резултатски нє могли посцигнуц вецей од найправеднєйшого, нєришеного законченя Красна хвиля, идеално пририхтани терен, два за надбавйованє розположени и резултатски розтерховани екипи, надосц нагоди, штири ґоли и окреме винїмкове спортске, и у правим смислу, приятельске справованє бавячох, допринєсли красному упечатку о змаганю. Судийови Вукичови зоз Боґдановцох, остало лєм мерац час. Нажаль, змаганє провадзели лєм 30 патраче. Госци два раз водзели, а перши ґол дал Дячанин у 22. минути, а на 2:1 звекшал Курбалия у 70. минути. Петровчаньом ше удало вировнац резултат концом першого полчасу у 44. минути зоз ґолом Надя (1:1), а дебитант у домашнєй екипи Миклошевчань, Хома, хтори од яри помоцнї екипу Петровцох, конєчни резултат поставел у 89. минути.

32 РУСКЕ СЛОВО

Обидва екипи наступели без даскелїх стандардних першотимцох, алє ше то на бависку нє обачело, а змаганє ше будзе длуго паметац як найкрасше у остатнїм чаше. Праве таке яке ше швечи екипох хтори бавя у Трецей лиґи Вуковарско-сримскей жупаниї – Фодбалского шедзиска Вуковар (Петровци) хтора на першим месце и другопласована екипа Општинскей лиґи Шид (ОФК “Бикич”). Домашнї бавели у составе: Претич (Василек), Д. Мишкич, М. Мишкич, Мазур, Надь, Керестеш, Бркич, Лозич, Лихт, Сухич, Еракович (Хома). Тренер екипи Зоран Шалинович. ОФК “Бикич” бавел у составе: Буґарски (Витман), Тепшич, Вучкович, дячанин, Кулачанин, Солакович, Радивойшич, Радмановац, Симич, Курбалия, Добрич. Тренер екипи Славко Дупаль. По законченю змаганя друженє предлужене у добрим розположеню на заєднїцкей вечери. Порадзене же ше сотруднїцтво предлужи. Идуцого року, на яр би Петровчанє госцовали у Бикичу, а реванш би ше бавело идуцого лєта, пред початком новей сезони у Петровцох. З. Ерделї 4. НОВЕМБЕР 2016.

СПОРТ ПОДРУЧНА ФОДБАЛСКА ЛИҐА НОВИ САД

БАЧКА ВЖАЛА БОД

ФК „Бачка 1923” – ФК „Омладинац” (Степановичево) 1:1 (1:1) БАЧКА: Калайджич, Янкович, Лю. Тривунович, Курушич, Павлов, Маркович, Летич, Рац, Матич, Тривунович М, Данґубич. У другим полчасу до бависка вошли Ерделян, Чирин и Пантич, а вишли Данґубич, Лю. Тривунович и Летич. Внєдзелю у 12. колє подручней новосадкей лиґи Бачка на домашнїм терену одбавела 1:1 процив Омладинца зоз Степановичева. Екипи на терену були подєднаки, нападало ше на обидвох бокох, та уж после першей половки стретнуца могло нагаднуц таки ре зултат. По сле фаула Омладинцa, шлєбодне бице з правого боку терена з odдалєносци коло 20 метери виведол Маркович. Його бице заквачело процивнїцкого бавяча и лабда закончела у ґолу Омладинца у 32. минути. Бавяч Омладинца хторому приписани тот автоґол гришку виправел уж о седем минути. После длугокей лабди з корнера вон ше нашол на правим месце, дал ґол з главу и обезпечел своєй екипи виєдначенє. После того кола дюрдьовски клуб ше находзи на дзевятим месце и ма 16 боди, а два места висше Виноґрадар и Татра хтори маю бод вецей. Перша половка першенства ше приблїжує ґу концу, а остало ище три кола. У шлїдуюцим колє Бачка будзе бавиц на нєдзелю процив Тителю. М. Рамач

МЕДЗИОПШТИНСКА ЛИҐА БАЧКА ТОПОЛЯ–МАЛИ ИДЬОШ–ВЕРБАС–БЕЧЕЙ

ИСКРА ЄШЕНЬСКИ ШАМПИОН ФК „Обилич”(Змаєво) – ФК „Искра” 2:2 (2:0)

Ґоли за Искру дали: Зоран Сердар и Атила Ери ИСКРА: Ступар, Дрляча, Барович, Иван (Сталевич), Дамир Ґубаш, Ваяґич, Ери, Малацко, Николич (Шкорич), Дамян Ґубаш, Сердар. У остатнїм, 9. колє єшеньскей часци се зони у Мед зиопштинскей фодбалскей лиґи Бачка Тополя–Мали Идьош–Вербас–Бечей, коцурска Искра бавела дерби змаганє у Змаєве процив Обилича. Резултат бул нєришени 2:2, а Искра до 70. минути водзела зоз 2:0.

МАЮ НАЙЛЄПШУ ҐОЛ РОЗЛИКУ Искра полусезону закончела на першим месце на таблїчки зоз 20 бодами. Зазначела 6 побиди, два раз бавела нєришено и єдно змаганє страцела. Ґол розлика тиж прешвечлїво найлєпша у лиґи, плус 29, понеже бавяче Искри дали 38, а прияли 9 ґоли.

4. НОВЕМБЕР 2016.

Змаганє одпочатку було оштре, Обилич такой мал добру нагоду, алє на щесце Искри, нападач зоз Обиличу нє потрафел ґол. Обидва екипи бавели отворено, а Искра заш лєм була лєпша. После нагоди котру мал Обилич, Искра цалком превжала бависко и пошвидко принєсла резултат. Сердар дал перши ґол и принєсол вельку радосц коцурским патрачом котрих у Змаєве було вецей як Змаєвчаньох. Нєодлуга, Ери звекшал резултат на 2:0. По бависку и одношеню моцох на терену видно було же Искра рутински зазначи ище єдну прешвечлїву побиду, а на одпочивок ше пошло зоз резултатом 2:0. Други пол час тиж почал зоз доминантним бависком коцурских фодбалерох. У 60. минути Николич могол ришиц змаганє кед вибил сам опрез ґолмана и потрафел стативу, лабда ше одбила, алє нажаль зоз 4 метерох премахнул празни ґол. Од тей нагоди, Обилич почал нападац, а Искра ше безпотребно почала поцаговац. У 70. минути, после корнера, у гужви ше найлєпше знашол нападач зоз Змаєва котри зоз першим ґолом за свою еки-

И ПОДРОСТОК ШЕ НЄДА У Змаєве успишно бавели свойо змаганя коцурски когуцики, младши и старши пионире. Коцурски когуцики победзели зоз резултатом 2:0, а ґоли дали Дарко Салонтаї и Матия Паунович. Младши пионире победзели зоз резултатом 6:0, а ґоли дали Милорад Ваяґич 3, Марио Нешич, Алекса Дорокхази и Оґнєн Салонтаї по єден ґол. Старши пионире тиж победзели зоз резултатом 4:0, а ґоли дали Ненад Шанта 2, Данило Мезеї и Давид Гарди дали по єден ґол.

пу зменшал резултат на 2:1. После того ґолу бавело ше углавним пред Искровим ґолом, а домашнї пошвидко и виєдначели резултат на 2:2. Гоч на концу змаганя, резултат бул добри за Искров пласман у лиґи, бавяче з терену пошли нєзадовольни, понеже побида була так блїзко, а бависко закончене нєришено. З. Колєсар

РУСКЕ СЛОВО 33

СПОРТ ОСЕМДЗЕШАТ РОКИ ШАХИСТИ МИКОЛИ КУЧМАША

ОД КОЦУРСКЕЙ БАЙБЕРНЇ ПО ТУРНИР У ДУБАИЮ Пише: Александар ПАЛАНЧАНИН

Направиц перши поцаг у шаху, за тих хтори нє познаю добре тайни спорту на шейдзешат штирох польох, нє лєгко. Насампредз, же то бависко, односно спорт хтори ма безконєчне число вариянтох и можлївосцох. Тиж так, после першого поцагу шлїдза шицки други хтори можу очежац партию. Нє лєгко було анї почац розгварку зоз Миколом Кучмашом, хтори кед слово о шаху медзи Руснацами, початок и конєц

В

– Перши партиї сом одбавел у байбернї мойого брата ельо раз зме писали на бокох наших новинкох о його вельких успихох, як шахисти, шаховского судиї, орґ- Янка хтора спочатку була у нашим обисцу у Коцуре. У анизатора шаховских турнирох. Пред даскельома меша- байбернї хлопи, док чекали на шор остригац ше – бавецами преславел 80 роки живота, а тот текст мали прилог ли шах. Так и я там заходзел и шах сом почал бавиц ґу його длугокей и успишней шаховскей кариєри. Мико- 1949. року. Любов ґу шаху ше при младих нагло ширела. ла Кучмаш народзени 25. юлия 1936. року у Коцуре. По Як секретар, а Микола Москаль як предсидатель тедизаконченю седемрочней школи у родним месце, теди шнєй Младежи у валалє, основали зме 1952. року Омланаволаней проґимназия, закончел Стредню ветеринар- динєц котри спочатку при Младежи бул як шаховска ску школу у Шабцу (1954) и Висшу педаґоґийну школу секция, а пошвидко зме го реґистровали и як Шаховски клуб „Омладинєц”. Од теди мож повесц же у Коцуре бул на Цетиню (ґрупа ґеоґрафия-история). По краткей роботи у Месней заєднїци (1955) и Основ- барз добре орґанизовани шаховски живот. Бавели зме ней школи (1957/58), пол рока робел у Землєдїлскей задру- перше зоз сушеднима валалами, алє зме нательо були ґи у Коцуре. Од 1959. до 1968. року роби як наставнїк, а од моцни у шаху же зме нєодлуга вошли и до висших лиґ1968. до 1971. року як заменїк директора у Основней шко- ох. Бавело ше поєдинєчни турнири з нагоди тедишнїх ли „Братство-єдинство” у Коцуре, односно остатнї шейсц державних шветох. Клуб ше такой уключел и до екипного першенства Войводини – здогадує ше Микола пермешаци як окончователь длужносци директора школи. ших початкох шаху у валалє. После преходзи до Нового СаОкреме ше здогадує двох партиду, дзе од 1971. до 1993. року, ШАХ У КОЦУРЕ И НЄШКА йох. З оглядом на тото же теди, кед одходзи до пензиї, роби як ПОПУЛАРНИ окрем шаху, бавел и фодбал и референт предаваня и предплати у НВРО „Руске слово”. Без сумнїву, найвекшу заслугу же шах бул столни тенис, на єдним змаганю популарни у Коцуре, як цо є и нєшка, ма Ми- помедзи коцурску Катюшу (так ВЕЦЕЙ ЯК ШЕЙДЗЕШАТ кола Кучмаш. Клуб Омладинєц без прерви ше дакеди волал ФК „Искра”) и активни вецей як пол столїтия у шаховских кулянску Козару (познєйше ФК РОКИ ЗОЗ ШАХОМ лиґашких змаганьох. Зоз Клуба вишло вельо „Гайдук”) у Новей Кули, на полчаШах почал бавиц пейдзешатих добрих шахистох зоз рейтинґом майсторских су Микола шеднул за шаховску тарокох прешлого вику. Точнєйше, кандидатох як цо: Микола Москаль, Микола блу зоз шахистом Дюкановим зоз кед мал 13–14 роки. Орґанизова- Кучмаш, Владимир Надь, Стеван Мандич, Кули. Партию достал за 10 минути но як член коцурского Клуба Владимир Лазор, Янко Уйфалуши и Ґабор у єденастим поцагу. Другу партию Фейса. хтору памета була найдлугша. Тир„Омладинєц” 1952. року.

34 РУСКЕ СЛОВО

4. НОВЕМБЕР 2016.

СПОРТ Русин. Вкупно за клуби одбавел 725 партиї у стандардним шаху.

– Шах сом орґанизовано бавел по 1982. рок, а найлєпши резултати сом мал на Роботнїцким першенстве Нового Саду 1976. и 1977. року кед сом завжал треци места. Дакус пред тим, 1961. року на турниру другокатеґорнїкох у Вайскей завжал сом 3-4. место, а перши бул Дюра Барна. Року 1981. на 53. полуфиналу Нового Саду виборел ЦАЛИ ВАЛАЛ БАВЕЛ сом право бавиц у финалу Нового Саду, зоз чим сом и заНА ЧАРНО-БИЛИХ ПОЛЬОХ кончел. О шейсц роки сом ознова пробовал, медзитим, Чи зоз своїм ентузиязмом и любову ґу шаху, чи пре дая- пре ридке бавенє вишол сом зоз форми. Но, и далєй сом ки други особни прикмети, у Коцуре прицагнул вельо ва- остал у шаху, бо сом потим бул орґанизатор и шаховски лалчанох же би бавели шах. Микола Кучмаш, теди бул на- судия – гварел Микола Кучмаш, хтори за тельо роки здобул рейтинґ Майсторскогo ставнїк у основней школи у Коцуре. Кед на кандидатa. початку пейдзешатих рокох оформел шаховУ иножемстве на медзинаски клуб, було отримане и перше Куп змаганє. родних турнирох наступал Бул таки способни и так знал пренєсц свою на 25 турнирох, найвецей у страсц ґу шаху же пошвидко, од снованя клубувшей Чехословацкей, Побу, скоро шицки у валалє бавели шах. льскей, Болгарскей и РумуНа тим першим Куп змаганю лєм зоз Коцуниї. ра участвовали 150 шахисти. Зоз других место – Дзекуюци моєй орґанивербаскей општини бавели ище пейдзешат зациї ШК “Войводина” у шахисти. Шицки мали свойо екипи. Кед слоспомнутим периодзе, од во о школи, кажда класа мала свою екипу.

1972. по 1991. рок бул у Екипи мали ремеселнїки, наставнїки, огньогаиножемстве 21 раз, цо озда сци, було и женски екипи. Здобувало ше упеМикола Кучмаш – длуга и успишна нє бул анї єден югославянчаток же цали валал бави шах. шаховска кариєра ски клуб. Були зме там дзеЗа 58 роки бавеня, од 52. року одбавел 2 520 кеди и по 10-12 днї дзе нам орґанизовани по вецей змагапартиї у стандардним, швидкоцаюцим и дописним шаху. Найвецей бавел за Войводину (388) и Омладинєц (215). ня. Аж сом и сам там орґанизовал до Карлових Варох... Попри тим наступал и за новосадски клубу – Партизан, Медзитим, требало и врациц госцованє у Югославиї, орґШК „Руске слово”, Бубамару и ҐРАС, та и за керестурски анизовац шицко, назберац спонзорох, дочекац и випровадзиц госцох на ґенцию. Вше сом мал надосц роботи коло орґанизованя турнирох, та сом доконца вше менєй баСУДЗЕЛ ЗМАГАНЯ ВЕЛЬКИМ вел и судзел – гварел Кучмаш. ШАХИСТОМ Од значнєйших змаганьох дзе бул судия Микола видвоєл турнири на трох Олимпиядох. У Дубаию ‘86, ‘90. у За шейдзешат роки хтори препровадзел за, и коло Новим Садзе и у Єревану ‘96. шаховскей табли, Микола Кучмаш здобул вельо приятельох и упознал велїх познатих шахистох. Бул судия и на числених европских першенствох за ка– Судзел сом на турнирох дзе були нашо найлєпши детки и омладинки: у Чехословацкей у Тишнову и Литошахисти. Од наших стретал сом ше зоз Ґлиґоричом, Вемишлу, Свитав и Старе место у Ческей, у Ташкенту, на лимировичом, Любоєвичом, Матановичом, РайковиЯлти, Поличка у ЧССР, Шумперк, Липтовски Микулаш, чом... Од шветових дзе сом судзел змаганя перши места Бардейов, Римавска Собота, вецей турнири у Прагу, Каросвоєли на турнирох Карпов, Ґелер, Петросян, Каспавина, София, Стара Заґора, Пловдив у Болгарскей, Сеґеров, Таль, Портиш... Паметам же Полґарово шестри дину и Кечкемету, Мадярска, у Пекари Шласки и КатовиЖужа, София и Юдит бавели процив Поповича, Ракице у Польскей... ча и Дражича пред Олимпияду у Новим Садзе и победКажди початок ма и свой конєц, без огляду на вельку зели их. любов и страсц, та то так и у шаху. Насампредз прето же и тот спорт вимага добре здравє и кондицию. Но, як на концу надпомнул, цалком ше виключел зоз шаху пред 5-6 роками кед ше означовало ювилей, 70 роки снованя Шаховского союзу Войводини. Теди, ювилейни припознаня за активносц у шаху достали 60 особи, алє Миколово мено нїхто анї нє спомнул, гоч по квалитету и активносци требал буц медзи першима двацец. За нас є, кед слово о шаху, а тиж так и о других його прикметох, на першим месце. Особа на хтору ше можеме спатрац. Зоз малим запожнєньом – винчуєме му на шицких вельких успихох на чарно-билих польох и осемдзешату рочнїцу живота. ■

вала 9 годзини и 22 минути. Бавело ше першенствене змаганє Другей Войводянскей лиґи ШК „Войводина” – ШК „Бачка” у Пачиру. Од тей партиї завишело хто будзе перши на таблїчки. Процивнїк понукал реми бо уж огладнєл, алє Микола нє пристал, победзел, а з тим обезпечел екипи шампионску титулу.

На Олимпияади у Дубаию

4. НОВЕМБЕР 2016.

РУСКЕ СЛОВО 35

ГЛАСНЇК ПО РУСКИ

У НОВИМ САДЗЕ

РОК LXXII ЧИСЛО 44 (3705) НОВИ САД, 4. НOВЕМБЕР 2016. РОКУ

ВИДЛОБАНИ БУНДАВИ ЗА НОЦ БОСОРКОХ У Руским културним центру (РКЦ) у Новим Садзе, у орґанизациї Форума младих Рускей матки и РКЦ, всоботу пополадню отримана роботня на хторей ше видлобовало бундави за Ноц босоркох. После роботнї учашнїки свойо виробки, односно видлобани и украшени бундави, могли зохабиц на вистави на Балу под масками, лєбо их однєсц дому на памятку. Ц. Н.

■ ЮВИЛЕЇ ПАРОХИЇ И ЦЕРКВИ У СРИМСКЕЙ МИТРОВИЦИ ЦЕНА 30 ДИНАРИ

ОГЛЯДНУЦЕ НА ПРЕШЛОСЦ оволуєме читачох новинох П „Руске слово” же би помогли препознац особи на старих фотоґрафийох. Пре точне идентификованє особох на сликох, хтори маю окремну музейну вредносц, потребна помоц од ширшей явносци. Шицки фотоґрафиї настали у дакедишнєй фотоґрафскей роботнї Бруґошових у Руским Керестуре. Кажду фотоґрафию ше подпише зоз одредзену шифру, та кед же препознаце даєдну, лєбо вецей особи на фотоґрафиї, модлїме Вас же бисце явели до Заводу на число телефона 021/548-421, лєбо на мейл: zavod.rusini@gmail.com.

■ „РУСКЕ СЛОВО” НА БЕОҐРАДСКИМ САЙМЕ КНЇЖКОХ Фотоґрафия: K001_0014P

Фотоґрафия: K002_0030N